การบริหารตามหลักธรรมาภิบาลกับประสิทธิผลของสถานศึกษา...

การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร

โดย นางสาวกมลพรรณ พงดวง

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2560 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

GOOD GOVERNANCE ADMINISTRATION AND THE SCHOOL EFFECTIVENESS UNDER SAMUTSAKHON PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE

By

MISS Kamonphan PHUNGDUANG

A Thesis Submitted in partial Fulfillment of Requirements for Master of Education (EDUCATIONAL ADMINISTRATION)

Department of Educational Administration Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2017 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร

โดย กมลพรรณ พงดวง สาขาวชา การบรหารการศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. ศกดพนธ ตนวมลรตน

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ )

อาจารยทปรกษาหลก

(ผชวยศาสตราจารย ดร. ศกดพนธ ตนวมลรตน )

อาจารยทปรกษารวม

(ผชวยศาสตราจารย ดร. นชนรา รตนศระประภา )

อาจารยทปรกษารวม

(อาจารย ดร. สงวน อนทรรกษ )

ผทรงคณวฒภายนอก

(ดร. สมชย ชวลตธาดา )

ง

บทค ดยอ ภาษาไทย

58252301 : การบรหารการศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต ค าส าคญ : การบรหารตามหลกธรรมาภบาล, ประสทธผลของสถานศกษา

นางสาว กมลพรรณ พงดวง: การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผชวยศาสตราจารย ดร. ศกดพนธ ตนวมลรตน

การวจยครงนมวตถประสงคเพอทราบ 1) การบรหารตามหลกธรรมาภบาล สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2) ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 3) ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร กลมตวอยาง คอ สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลและประสทธผลของสถานศกษา สถตทใช คอ ความถ รอยละ มชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

ผลการวจยพบวา

1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทสด 2 ดาน คอ หลกคณธรรมและจรยธรรม กบ หลกความเสมอภาค ตามล าดบ สวนทเหลออยในระดบมาก คอ หลกความเปดเผยและโปรงใส หลกการกระจายอ านาจ หลกนตธรรม หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต หลกประสทธผล หลกประสทธภาพ หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได หลกการตอบสนอง ตามล าดบ

2. ประสทธผลของสถานศกษา ทงโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน คณภาพโดยทวไป ความใสใจในงาน ความพงพอใจในงาน ผลสมฤทธทางการเรยน

3. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา โดยภาพรวมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

จ

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ

58252301 : Major (EDUCATIONAL ADMINISTRATION) Keyword : GOOD GOVERNANCE ADMINISTRATION, THE SCHOOL EFFECTIVENESS

MISS KAMONPHAN PHUNGDUANG : GOOD GOVERNANCE ADMINISTRATION AND THE SCHOOL EFFECTIVENESSUNDER SAMUTSAKHON PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE THESIS ADVISOR : ASSISTANT PROFESSOR SAKDIPAN TONWIMONRAT, PH.D.

The purposes of this study were to determine 1) the good governance administration under Samutsakhon Primary Education Service Area Office, 2) the school effectiveness under Samutsakhon Primary Education Service Area Office, and 3) the relationship between the good governance administration and the school effectiveness under Samutsakhon Primary Education Service Area Office. The sample were 86 schools. The research instrument was a questionnaire based on the good governance administration and the school effectiveness. The statistical analysis were frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation and Pearson’s product – moment correlation coefficient.

The results of this research were as follows :

1. The good governance administration, as a whole, was at a high level, There were 2 highest level; morality and ethics, equity. There were 8 high level; transprancy, decentralization, rule of law, participation and consensus oriented, effectiveness, efficiency, accountability, and responsiveness.

2. The school effectiveness, as a whole and each aspect were at a high level; dropout rate, overall quality, absenteeism, job satisfaction, achievement.

3. There were significance relationship between the good governance administration and the school effectiveness as a whole and each aspect at .01 level of significance.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร” ส าเรจลลวงไดดวยดเพราะไดรบความอนเคราะหอยางดยงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร. ศกดพนธ ตนวมลรตน อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. นชนรา รตนศระประภา และอาจารย ดร. สงวน อนทรรกษ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ ประธานกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ และ ดร. สมชย ชวลตธาดา ผทรงคณวฒ ทไดกรณาใหค าแนะน า ชวยเหลอและตรวจแกไขขอบกพรองตางๆ ของวทยานพนธจนสมบรณ ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณคณาจารยประจ าภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทานทประสทธประสาทวชาความรดานการบรหารการศกษาใหอยางดยง

ขอขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม นางเสาวลกษณ เยยมสวสด นางสาวพรรณ ใจเพม นางรชนพร บญศกด และนางสาคร รอดเชอ ผเชยวชาญทกรณาตรวจสอบความตรงของเครองมอทใชในการวจย ใหมความสมบรณยงขน ขอขอบคณผอ านวยการโรงเรยน และคณะคร ในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครทกทานทอ านวยความสะดวกในการเกบรวบรวมขอมลใหเปนอยางดยง

ขอขอบพระคณ นางนนทวน เยยมสวสด ผอ านวยการโรงเรยนบานสวนหลวง (รตนวจตรพทยาคาร) และคณะคร ทอ านวยความสะดวกในการเรยนของผวจยเสมอมา ขอขอบคณนกศกษาสาขาวชาการบรหารการศกษาปรญญาโท รน 35/1 มหาวทยาลยศลปากรทกคนทใหก าลงใจ ค าปรกษาและความชวยเหลอเสมอมา

ขอขอบคณก าลงใจจากทกคนในครอบครวของผวจยทชวยเหลอ และสนบสนนใหวทยานพนธนส าเรจไดดวยด

คณความดและคณประโยชนอนเกดจากวทยานพนธเลมน ผวจยขอมอบแดบดา มารดา คร อาจารยและผมพระคณทกทานทกรณาใหความร อบรมสงสอน จนท าใหวทยานพนธเลมนส าเรจสมบรณดวยด

กมลพรรณ พงดวง

สารบญ

หนา ........................................................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

.......................................................................................................................................................... จ

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

.......................................................................................................................................................... ฉ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

.......................................................................................................................................................... ช

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ....................................................................................... 2

ปญหาของการวจย ....................................................................................................................... 6

วตถประสงคของการวจย ............................................................................................................ 10

ขอค าถามของการวจย ................................................................................................................ 11

สมมตฐานการวจย ...................................................................................................................... 11

ขอบขายเชงมโนทศนสรปของการวจย ........................................................................................ 11

ขอบเขตของการวจย ................................................................................................................... 16

นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................................ 18

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ ........................................................................................................ 19

ซ

การบรหารตามหลกธรรมาภบาล ................................................................................................ 19

ความหมายของการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ................................................................ 19

ความเปนมาของธรรมาภบาล .............................................................................................. 24

ความส าคญของการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ................................................................ 40

องคประกอบของการบรหารตามหลกธรรมาภบาล .............................................................. 46

ประโยชนของการน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการ ........................................ 70

ธรรมาภบาลในสถานศกษาของประเทศไทย ........................................................................ 72

ประสทธผลของสถานศกษา ........................................................................................................ 78

ความหมายของประสทธผลของสถานศกษา ........................................................................ 79

ความส าคญของประสทธผลของสถานศกษา ........................................................................ 84

แนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ........................................................................ 87

วธการประเมนประสทธผลของสถานศกษา ......................................................................... 95

เกณฑการประเมนประสทธผลของสถานศกษา .................................................................. 102

ขอมลพนฐานของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ....... 107

ขอมลทวไป ........................................................................................................................ 107

วสยทศน............................................................................................................................ 108

พนธกจ .............................................................................................................................. 108

คานยมองคการ ................................................................................................................. 108

เปาประสงค ....................................................................................................................... 108

กลยทธ .............................................................................................................................. 109

จดเนนการพฒนาคณภาพ ................................................................................................. 109

ภารกจ ............................................................................................................................... 109

โครงสรางการบรหาร ......................................................................................................... 110

จ านวนสถานศกษาจ าแนกตามจ านวนนกเรยน .................................................................. 110

ฌ

จ านวนนกเรยน และหองเรยน ........................................................................................... 111

การจดการศกษาภายในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ................. 111

งานวจยทเกยวของ ................................................................................................................... 113

งานวจยในประเทศ ............................................................................................................ 113

งานวจยในตางประเทศ ...................................................................................................... 129

สรป ............................................................................................................................................... 132

บทท 3 วธด าเนนการวจย .............................................................................................................. 133

ขนตอนการด าเนนการวจย ....................................................................................................... 133

ระเบยบวธวจย ......................................................................................................................... 134

แผนแบบการวจย .............................................................................................................. 134

ประชากร .......................................................................................................................... 134

กลมตวอยางและการเลอกตวอยาง .................................................................................... 135

ผใหขอมล .......................................................................................................................... 135

ตวแปรทศกษา................................................................................................................... 136

เครองมอทใชในการวจย .................................................................................................... 138

การสรางและพฒนาเครองมอทใชในการวจย ..................................................................... 139

การเกบรวบรวมขอมล ....................................................................................................... 140

การวเคราะหขอมล ............................................................................................................ 140

สถตทใชในการวจย ............................................................................................................ 140

สรป ............................................................................................................................................... 142

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล....................................................................................................... 143

ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพของผใหขอมล ................................................................ 143

ตอนท 2 การวเคราะหการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร.................................................................. 145

ญ

ตอนท 3 การวเคราะหประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาสมทรสาคร ......................................................................................... 157

ตอนท 4 การวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ........ 163

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ .............................................................. 168

สรปผลการวจย ......................................................................................................................... 168

การอภปรายผล ........................................................................................................................ 169

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................. 177

ขอเสนอแนะของการวจย .................................................................................................. 177

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป ................................................................................. 178

...................................................................................................................................................... 179

รายการอางอง ............................................................................................................................... 179

ภาคผนวก...................................................................................................................................... 190

ภาคผนวก ก หนงสอขอความอนเคราะหตรวจเครองมอวจยและรายชอผเชยวชาญ ................. 191

ภาคผนวก ข คาความตรงเชงเนอหาของเครองมอ .................................................................... 194

ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหทดลองเครองมอวจยและรายชอสถานศกษาทใชทดลองเครองมอ ........................................................................................................................... 198

ภาคผนวก ง คาความเชอมนของแบบสอบถาม ......................................................................... 201

ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล และรายชอสถานศกษากลมตวอยาง ............................................................................................................................. 206

ภาคผนวก ฉ เครองมอในการวจย ............................................................................................. 210

...................................................................................................................................................... 219

ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 219

บทท 1

บทน ำ

ในยคสมยทโลกเขาสชวงเวลาแหงการเปลยนแปลง เกดการเจรญเตบโตของเทคโนโลยทหลากหลาย สงผลใหเศรษฐกจ สงคมและการเมองของประเทศตางๆ ในโลกเกดการเปลยนแปลงมากกวาชวงอดตทผานมา ซงการเปลยนแปลงในยคนเปนการเปลยนแปลงทรวดเรวมากขน โดยเปนไปอยางมพลง ซบซอนและมกไมสามารถคาดการณได จงเกดเปนผลกระทบตางๆ 1 ดงนนจงพบวาในเวลานและอนาคตขางหนาประเทศตางๆ ก าลงใหความส าคญตอคณภาพในการบรหารจดการกบความเปลยนแปลง และการสรางระบบการบรหารจดการทด เพอสรางความเขมแขงใหกบประเทศชาตนน ถอเปนกระบวนการส าคญในการบรหารงานอยางมประสทธภาพ เปนแนวทางในการจดระเบยบ เพอใหสงคมของประเทศทงภาครฐภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนของทงประเทศ สามารถอยรวมกนไดอยางสงบสข และตงอยในความถกตองเปนธรรม มการปรบวธคด วธการบรหารราชการของประเทศไทยใหมทงระบบ โดยก าหนดเจตนารมณของแผนดนขนมาเพอทกฝายในประเทศรวมกนคด รวมกนจดการ รวมกนรบผดชอบ แกปญหา พฒนาน าพาแผนดนนไปสความมนคง ความสงบ สนตสข มการพฒนาทยงยนและกาวไกล เปนไปตามพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ตามมาตรา 6 ระบวา การบรหารกจการบานเมองทด ไดแก การบรหารราชการเพอบรรลเปาหมาย เกดประโยชนสขของประชาชน เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ มประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ ไมมขนตอนการปฏบตงานเกนความจ าเปน มการปรบปรงภารกจของสวนราชการใหทนตอสถานการณ ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองความตองการ มการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสม าเสมอ2ผลกระทบจากการเปลยนแปลงทเกดขนทกวนทงในดานความร เทคโนโลย ศลปวฒนธรรม กฬา ฯลฯ ท าใหนานาชาตตางใหความส าคญกบการผลตเยาวชนซงเปนก าลงของประเทศ เพอยกระดบคณภาพของประชาชนใหทดเทยมหรอเหนอกวาชาตอนเพอรองรบการแขงขนในอนาคต โดยเฉพาะในดานการศกษา หากการศกษามคณภาพยอมเปนทแนนอนวาเยาชนตองมคณภาพตามไปดวย เพราะมาตรฐานการศกษาเปนวฒนธรรมทมนษยชาตประดษฐขน เพอ

1 อ านาจ ธระวนช, กำรจดกำรยคใหม (กรงเทพฯ: บรษทมาเธอรบอสแพคเกจจง, 2553), 2. 2 "พระราชกฤษฎการวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546" ,

in ราชกจจานเบกษา เลม 120, ตอนท 100 ก ( 9 ตลาคม 2546), 2.

1

2

ใชเปนกรอบการพฒนาศกยภาพของพลเมองใหมคณลกษณะตามทสงคมพงประสงค ซงสงคมจ าเปนตองมการจดการศกษาใหมคณภาพเพอเปนกลไกในการรกษาคณภาพของพลเมอง3

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

ประเทศไทยใหความส าคญกบการศกษาอยางมากและมความตอเนอง โดยสนบ สนนงบประมาณเพอการศกษาในป พ.ศ. 2558 สงกวา 5 แสนลานบาทคดเปน 4 % ของผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP: Gross Domestic Product) นบเปนชาตทลงทนดานการศกษาสงเปนอนดบตนๆ ของโลก แตการศกษาไทยยงคงมปญหาในดานคณภาพทยงไมสามารถแขงขนไดในเวทระดบนานาชาต4 เปนผลใหเกดแนวทางการขบเคลอนการศกษาไทย ส าหรบยค Thailand 4.0 ทกลาวถง 4 ประเดนปฏรปเรงดวนของการศกษาไทยและหนงในประเดนเหลานนคอ คณภาพและมาตรฐานของนกเรยนดวยความมธรรมาภบาล และนายกรฐมนตรยงไดมขอสงการใหทกสวนราชการด าเนนการใหป 2559 เปนปแหงธรรมาภบาล5 สถานศกษากเปนหนวยราชการหนงการมธรรมาภบาลในสถานศกษานอกจากจะชวยใหการบรหารงานเปนไปอยางดจนน าไปสการท าใหผเรยนมคณภาพไดนน ธรรมาภบาลในโรงเรยนยงชวยแกปญหาภายในองคการ ไดแก การทจรตคอรรปชน ปญหาการมผบรหารทเปนเผดจการ บรหารโดยไมเปดโอกาสใหผอนไดมสวนรวม ผบรหารขาดความรบผดชอบ ขาดความโปรงใสในการบรหาร บรหารโดยไมยดความเสมอภาคเปนธรรม บรหารโดยใชทรพยากรทมอยอยางไมคมคา บคลากรมความรสกเหลอมล าของสถานภาพ หรอมความไมมนคงในงาน เปนตน ปญหาเหลานอาจแกไขได เพราะหลกการของธรรมาภบาลนนครอบคลมถงปญหาดงกลาว เพราะโดยแกนแทของธรรมาภบาลโดยเฉพาะธรรมาภบาลประชาธปไตยนน เนนการใหความส าคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมปฏสมพนธกน และเกดการถวงดลพลงตางๆ ของทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ท าใหเหนวาการน าธรรมาภบาลมาใชในการบรหารสถานศกษาจะชวยแกปญหาอนๆ ในองคการได โดยการใหความส าคญกบการมสวนรวมจากทกภาคสวน ซงถอวามความจ าเปน เพราะจะท าใหผมสวนรวมเกดความผกพน รสกรกและมจตส านกในการเปนเจาขององคการรวมกน ผบรหารบรหารงานดวยความ

3 ชรนทร มงคง, ภำวะผน ำคณภำพกำรศกษำสมำตรฐำนกำรเรยนรสงคมศกษำ (เชยงใหม:

โรงพมพไดมอนด กราฟก กรป, 2559), ก. 4 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, สถำนภำพกำรผลตและพฒนำครในประเทศไทย

(กรงเทพฯ: ส านกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร, 2558), ข. 5 ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, "ประกาศส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

เรอง หลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต," (12 กรกฎาคม 2559).

3

โปรงใส และมความรบผดชอบตอการบรหาร 6 เพอใหเปนไปตามเจตนารมณดงกลาวส านกนายกรฐมนตรจงออกระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทดพ.ศ. 2542 ขน เพอใหทกกระทรวง ทบวง กรม และสวนราชการถอปฏบต การบรหารจดการของสถานศกษาซงมหนาทใหบรการการศกษาแกประชาชน และเปนสถานศกษาของรฐ ตองน าหลกการ วาดวยการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดซงเรยกโดยทวไปวา “ธรรมาภบาล” มาบรณาการ ในการบรหารและจดการศกษา เพอเสรมสรางความเขมแขงใหกบโรงเรยนในฐานะทเปนนตบคคล ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา โดยการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทดพ.ศ. 2542 จะบรณาการเขากบการด าเนนงานดานตาง ๆ ของสถานศกษา ซงไดแก การด าเนนงานดานวชาการ งบประมาณ บรหารงานบคคลและบรหารทวไป7 และเปาหมายในการจดการศกษาคอท าใหผเรยนเปนคนด เกง และมความสข อกทงยงชวยแกปญหาในการบรหารงานในสถานศกษา

ประสทธผลของสถานศกษา คอภาพความส าเรจในการบรหารจดการสถานศกษาจนบรรลผลตามวตถประสงค ซงเกดจากความสามารถในการบรหารงานของผบรหารในการเพมคณภาพการผลตนกเรยน และคณภาพการบรหารจดการสถานศกษาใหมากขนจากการใชทรพยากรทนอยลงหรอคงท ทงยงสานความสมพนธระหวางสมาชกใหมสวนรวมในการท างาน แสดงใหเหนถงความร และทกษะของผบรหารและบคลากรทกคนในการปฏบตภารกจของสถานศกษาอยางมเอกภาพ เพราะประสทธผลมความส าคญในการชวยตรวจสอบวตถประสงคการจดตงองคการ เพราะการจดตงองคการยอมมการก าหนดวตถประสงคอยางชดเจน เรมตงแตการวางแผนงาน ก าหนดหนาท ความรบผดชอบ การจดสรรทรพยากร การใชอ านาจหนาทการบรหารการปฏบตงาน ใหเกดประสทธภาพและประสทธผล เมอประเมนผลแลวน ามาเปรยบเทยบผลงานทด าเนนงานไดตามแผนงานกบวตถประสงคขององคการทคาดหวง ถาผลของงานบรรลตามวตถประสงคและความคาดหวงขององคการ แสดงวาองคการมประสทธผล8 แตในปจจบนจากรายงานผลการจดการศกษาตามแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552 - 2559) ท าใหพบวาการด าเนนงานใน

6 วระยทธ พรพจนธรมาส, "องคประกอบของธรรมาภบาลในโรงเรยน," วำรสำรนกบรหำร

34,1(มกราคม – มถนายน 2557) : 86. 7 กระทรวงศกษาธการ, คมอกำรบรหำรโรงเรยนในโครงกำรพฒนำกำรบรหำรรปแบบนต

บคคล (กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2556), 22. 8 ภารด อนนตนาว, หลกกำร แนวคด ทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ (ชลบร: มนตร, 2553),

204.

4

สถานศกษาไมมคณภาพเทาทควร ซงปญหาการศกษาไทยไมใชการขาดทรพยากร แตเปนการขาดประสทธภาพในการบรหารจงไมเกดประสทธผลตามวตถประสงคทตงไว ซงในชวง พ.ศ. 2552 – 2558 ประสทธผลของการศกษาไทยในหลายดานประสบกบปญหาและอปสรรคทตองไดรบการแกไขและพฒนา ดงน 1. จากเปาหมายผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสาระหลกเกนกวารอยละ 50 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน จากผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) แตละป ของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต สวนใหญมคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 ทงในระดบชนประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาปท 3 และมธยมศกษาปท 6 ซงยงไมเปนไปตามเปาหมายทก าหนดไว 2. จากเปาหมายสถานศกษาทกโรงไดรบการรบรองมาตรฐานจาก สมศ. พบวาในการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) สถานศกษายงไดรบการรบรองไมครบทกแหง มสถานศกษาระดบกอนประถมศกษา ประถมศกษา – มธยมศกษา อาชวศกษา อดมศกษา และกศน. ทผานการรบรองมาตรฐาน รอยละ 96.81, 77.47, 79.49, 95.27 และ 98.81 ตามล าดบ โดยมสถานศกษาทผานการรบรองระดบดมากรอยละ 41.13, 8.23, 9.55, 20.95 และ 16.92 ตามล าดบ 3. จากเปาหมาย คนไทยเปนคนเกง ด มความสข พบวา ทกษะการเรยนรและใฝหาความรของคนไทยเพมมากขน แตทกษะดานแรงงานดานภาษาและดานเทคโนโลยสารสนเทศมแนวโนมลดลง สวนจ านวนคดเดกและเยาวชนทถกด าเนนคดโดยสถานพนจคมครองเดกและเยาวชนมแนวโนมลดลงแนวโนมลดลง แตยงมจ านวนมากพอสมควร 4. จากเปาหมายสงคมไทยเปนสงคมแหงคณธรรม ภมปญญาและการเรยนร พบวา อตราการเขาเรยนในระดบการศกษาภาคบงคบ มแนวโนมลดลงอยางตอเนอง แตระดบมธยมศกษาตอนปลายมแนวโนมสงขน สวนอตราการไมรหนงสอของประชากรอาย 15 ปขนไปลดลงคอนขางมาก 5. การพฒนาคณภาพการศกษาและการเรยนรในทกระดบและประเภทการศกษา พบวา ในเชงปรมาณสถานศกษาสามารถผลตผส าเรจการศกษาไดมากขน แตเชงคณภาพยงมปญหาดานความร ทกษะการท างาน และทกษะทางภาษาของผส าเรจการศกษา 6. การเพมโอกาสทางการศกษาใหประชาชนทกคนตงแตแรกเกดจนตลอดชวต ไดมโอกาสเขาถงบรการการศกษาและการเรยนร โดยเฉพาะผดอยโอกาส ยากจน พบวา มเพมขนสงทกระดบและทกประเภทการศกษา แตยงมปญหาดานโอกาสการเขาถงการศกษาทมคณภาพ เนองจากสถานศกษายงมคณภาพทแตกตางกน 7. การเพมประสทธภาพการบรหารจดการ โดยเรงรดกระจายอ านาจการบรหารจดการศกษาไปสสถานศกษา เขตพนทการศกษา และองคการปกครองสวนทองถนพบวา ยงไมได

5

ด าเนนการอยางจรงจง ในภาพรวมยงขาดการสงเสรมและจดกลไกเพอกระจายอ านาจจากสวนกลางทเปนหนวยงานตนสงกดไปสหนวยปฏบตอยางแทจรง9 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ไดตระหนกถงความส าคญของปญหาทเกดขนทงการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารและประสทธผลของสถานศกษาจงไดก าหนดเปนนโยบายหลกในการด าเนนงานขององคการมาอยางตอเนอง โดยปรากฏใหเหนในแผนปฏบตราชการ 4 ป พ.ศ. 2555 – 2558 และ พ.ศ. 2559 – 2562 เปนเปาประสงคหลกวาส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครและโรงเรยนมระบบการบรหารจดการทมคณภาพและไดมาตรฐาน เปนไปตามหลกธรรมาภบาลโดยทกภาคสวนมสวนรวมในการจดการศกษา เครอขายการมสวนรวมในการจดการศกษาเขมแขงมประสทธภาพ10 ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานอยางทวถง มคณภาพและเสมอภาค ไดรบการศกษาอยางมคณภาพตามมาตรฐานหลกสตรในแตละระดบ และมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน11 โดยส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครไดด าเนนการประเมนสถานศกษาทกแหงเพอวดคณภาพผเรยนและประสทธผลการบรหารจดการของสถานศกษาในทกปการศกษา เชน ประเมนผเรยนอานออกเขยนได ประเมนโรงเรยนคณภาพ 9 ด ประเมนโรงเรยนดประจ าต าบล เปนตน แตผลทเกดขนพบวาในปจจบนประสทธผลของสถานศกษา ผเรยนทกระดบการศกษาบางสวน ยงไมมคณภาพตามหลกสตร ประชากรวยเรยนบางคนยงไมไดรบสทธและโอกาสทางการศกษาขนพนฐานอยางเทาเทยมกน สาเหตสวนหนงมาจากการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาควรบรหารดวยความเปนธรรม เปดโอกาสใหผรวมงานมสวนรวมในการก าหนดแผนการด าเนนงานตางๆ ของโรงเรยนมากขน เพอรบขอมลขาวสารจากผปฏบตหนาทมาเปนขอมลในการประกอบการพจารณาตางๆ ควรสงเสรม

9 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, สรปสำระส ำคญ รำยงำนผลกำรจดกำรศกษำตำม

แผนกำรศกษำแหงชำต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552 - 2559) (กรงเทพฯ: กลมตดตามและประเมนผลการจดการศกษา, 2559), ก-ง.

10 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร , รำยงำนผลกำรด ำเนนงำน

ประจ ำปงบประมำณ 2557 (สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน, 2558), 17. 11 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, รำยงำนผลกำรด ำเนนงำน

ประจ ำปงบประมำณ 2559 (สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน, 2560), 18.

6

สนบสนนใหบคลากรไดรบการพฒนาอยางทวถงและตอเนอง เพอใหสามารถจดการศกษาไดทนตอการเปลยนแปลงของสงคม อนน าไปสประสทธผลของสถานศกษา12 ดวยเหตนผวจยจงตองการศกษาความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา อนประกอบดวย หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบสามารถตรวจสอบได หลกความเปดเผยโปรงใส หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค หลกการมสวนรวมมงเนนฉนทามต และ หลกคณธรรมจรยธรรมวาจะชวยเพมประสทธภาพในการบรหารงาน และเพมประสทธผลทดขนในสถานศกษาหรอไม ปญหำของกำรวจย

ส านก งาน เขต พนท ก ารศ กษาประถมศกษาสมทรสาคร เป นหน วยงานส งก ดกระทรวงศกษาธการภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน บรหารงานโดยมงเนนผลสมฤทธตามภารกจเชอมโยงนโยบายสการปฏบต ก ากบดแลสนบสนนสงเสรมและประสานการจดการศกษาของสถานศกษาหนวยงานองคการและบคคลตางๆ ท จดการศกษาภาคบงคบและขนพนฐานใหเปนไปตามนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา จงเปนหนวยอ านวยความสะดวกใหกบสถานศกษาและหนวยงานจดการศกษาไดอยางทวถงมคณภาพและเปนธรรม13 ซงส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครไดตระหนกและใหความส าคญกบหลกธรรมาภบาลและประสทธผลของสถานศกษาอยางตอเนอง เพอใหสถานศกษาเปนองคการชนน าทมคณภาพตามมาตรฐาน บนพนฐานความเปนไทย บรหารจดการดวยระบบเครอขายทเขมแขง แตจากรายงานการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม ระดบการศกษาขนพนฐาน ปงบประมาณ 2554 – 2558 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครไดสรปผลการประเมนประสทธภาพการจดการสถานศกษาและยงพบปญหาอยหลายจด ดงตารางท 1

12 เกษมศร จาตรพนธ, "การบรหารแบบมสวนรวมกบธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารสถานศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), 84.

13 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร , รำยงำนผลกำรด ำเนนงำน


7

ตารางท 1 รอยละของผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบสามระดบการศกษาขนพนฐานกลมตว บงชพนฐาน

มำตรฐำน

จ านวนสถานศกษาจ าแนกตามระดบคณภาพ ตอง

ปรบปรงเรงดวน

ตองปรบปรง

พอใช ด ดมาก

กลมตวบงชพนฐำน 1. ผเรยนมสขภาพกายและสขภาพจตทด รอยละ

- 0.00

- 0.00

1 1.14

16 18.18

71 80.68

2. ผเรยนมคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค รอยละ

- 0.00

- 0.00

- 0.00

15 17.05

73 82.95

3. ผเรยนมความใฝร และเรยนรตอเนอง รอยละ

- 0.00

- 0.00

- 0.00

45 51.14

43 48.86

4. ผเรยนคดเปน ท าเปน รอยละ

- 0.00

- 0.00

1 1.14

73 82.95

14 15.91

5. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน รอยละ

1 1.14

10 11.36

42 47.73

10 11.36

25 28.41

6. ประสทธผลของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ รอยละ

- 0.00

1 1.14

4 4.55

63 71.59

20 22.73

7. ประสทธภาพของการบรหารจดการและการพฒนาสถานศกษา รอยละ

- 0.00

- 0.00

2 2.27

30 34.09

56 63.64

8. พฒนาการของการประกนคณภาพภายในโดยสถานศกษา รอยละ

- 0.00

- 0.00

21 23.86

8 9.09

59 67.05

จากตารางท 1 พบวา ตวบงชท 7 ประสทธภาพของการบรหารจดการและพฒนาสถานศกษา มสดสวนผลการประเมนอยในระดบดมากเพยง รอยละ 63.64 ซงตวบงชนพจารณาจากผลการปฏบตบทบาท หนาทของผบรหารสถานศกษาในการบรหารจดการและพฒนาสถานศกษาอยางมคณภาพ ดวยความมธรรมาภบาลตามบทบาทหนาทของผบรหารทง 4 ดาน คอ ดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป รวมถงปญหาดานผลสมฤทธ

8

ทางการเรยนของผเรยน จากตารางท 1 ตวบงชท 5 พบวาสถานศกษาสวนใหญมผลการประเมนอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 47.73

นอกจากนรายงานผลการด าเนนงานประจ าปงบประมาณ ปการศกษา 2559 ตามจดเนนระยะท 2 ของสพฐ. พบวา จดเนนท 1.1 นกเรยนมสมรรถนะส าคญสมาตรฐานสากล ตวชวดดานผลการทดสอบแหงชาต (O-net) กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ มผลคะแนนเพยง 1 ระดบคณภาพแคพอใช14 ดงปรากฏในตารางท 2

ตารางท 2 ผลการด าเนนงานส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จดเนนดำนกำรพฒนำผเรยน จดเนนท 1.1 นกเรยนมสมรรถนะส าคญสมาตรฐานสากล คะแนน ระดบ

คณภาพ ตวชวดท 1.1.3 ตวชวดยอยท 1 ผลการทดสอบระดบชาต (O-NET) กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (ภาษาองกฤษ) ของผเรยนชนประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาปท 3 มธยมศกษาปท 6 จ าแนกตามระดบ 1. โรงเรยนทมความพรอมสงเพมขนไมนอยกวารอยละ 5 2. โรงเรยนทมความพรอมปานกลาง เพมขนรอยละ 3 – 5 3. โรงเรยนทมความพรอมนอย เพมขนรอยละ 2 – 5

1 1 1

พอใช พอใช พอใช

จากตารางจะพบวา จดเนนดานการพฒนาผเรยนในรายดาน จดเนนท 1.1 นกเรยนม

สมรรถนะส าคญสมาตรฐานสากล ตวชวดดานผลการทดสอบแหงชาต (O-net) กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ มผลคะแนนเพยง 1 ระดบคณภาพแคพอใช

นอกจากนในรายงานสรปและอภปรายผลการประเมนคณภาพการศกษาระดบชาตขนพนฐาน(O-net) ปการศกษา 2559 พบวาในระดบชนประถมศกษาปท 6 มปญหาดานผลสมฤทธทางการเรยนดงตารางท 3

14 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, รำยงำนผลกำรด ำเนนงำน


9

ตารางท 3 เปรยบเทยบคะแนนผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ชนประถมศกษาปท 6

วชำทสอบ ระดบประเทศ ระดบ สพฐ. ระดบเขตพนท

2558 2559 2558 2559 2558 2559 ภาษาไทย 49.33 52.98 48.39 51.88 50.08 54.38 คณตศาสตร 43.47 40.47 41.76 38.76 43.15 41.63 วทยาศาสตร 42.59 41.22 41.55 40.27 42.16 41.52 สงคมศกษาฯ 49.18 46.68 47.64 45.08 49.70 47.43 ภาษาองกฤษ 40.31 34.59 36.61 31.11 38.71 36.06 เฉลยรวม 44.98 43.19 43.19 41.42 44.76 44.20

จากตารางท 3 หากพจารณาคะแนนผลการทดสอบเฉลยรวมระดบเขตพนทพบวา คะแนนผลการทดสอบเฉลยรวมของสถานศกษาส านกงานเขตพนทการศกษาป 2559 ต ากวาคะแนนเฉลยรวมในป 2558 แสดงใหเหนวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนลดลง เมอพจารณาผลคะแนนรายวชาระดบเขตพนทการศกษา พบวามเพยงรายวชาภาษาไทยเทานนทนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนผานรอยละ 50 ขนไป คอ 54.38 นอกนนไมมรายวชาใดทนกเรยนมผลสมฤทธผานรอยละ 50 ไดแก สงคมศกษา (47.43) คณตศาสตร (41.63) วทยาศาสตร (41.52) และภาษาองกฤษ (36.06) ตามล าดบ15

นอกจากปญหาดานผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ยงมปญหาเดกออกกลางคนเปนปญหาส าคญอกประการหนงทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครใหความส าคญอยางตอเนอง และในปการศกษา 2559 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ไดน ารปแบบ “สตลโมเดล” การแกปญหาเดกออกกลางคน ของ กศน. จงหวดสตล มาเปนตนแบบในการแกปญหาเดกออกกลางคนตามนโยบายรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ แตจากรายงานผลการส ารวจของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครในปการศกษา 2558 และปการศกษา 2559 ในภาพรวม16 ดงตารางท 4

15

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร , ผลกำรทดสอบทำงกำรศกษำระดบชำตขนพนฐำน (O-Net) ชนประถมศกษำปท 6 ปกำรศกษำ 2559 (สมทรสาคร: กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา, 2560), 20.

16 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, เอกสำรรำยงำนกำรแกปญหำ

กำรออกกลำงคน (สมทรสาคร: กลมสงเสรมการจดการศกษา, 2559), 5-6.

10

ตารางท 4 ผลการด าเนนการตามนโยบายการแกปญหาเดกออกกลางคน

สำเหตกำรออกกลำงคน

จ ำนวนนกเรยน/นกศกษำทออกกลำงคน (คน) ป.1-ป.3 ป.4-ป.6 ม.1-ม.3 รวม

2558 2559 2558 2559 2558 2559 2558 2559 ฐานะยากจน 2 3 4 4 6 7 มปญหาครอบครว 6 1 6 9 1 21 สมรส 1 3 1 1 4 เจบปวย/อบตเหต 1 1 อพยพตามผปกครอง 3 9 1 1 1 3 5 13 ประกอบอาชพ 1 1 อนๆ ระบตดเพอน 3 3

จากตารางท 4 พบวา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครมกลยทธในการพฒนาคณภาพผเรยนใหประชากรวยเรยนทกคนไดรบสทธและโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน อยางทวถง มคณภาพ และเสมอภาคตลอดมา แตผลการส ารวจกลบพบวาจ านวนเดกออกกลางคนเพมขนทกปและจะมแนวโนมเพมขนเรอยๆ

จากปญหาดานประสทธภาพการบรหารจดการของผบรหารสถานศกษา และความส าเรจของสถานศกษาอนประกอบดวย ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทต าลง อตรานกเรยนออกกลางคนทสงขน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร วาอยในระดบใด และมความสมพนธกนหรอไม เพอเปนแนวทางในการพฒนาดานการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาใหเกดประสทธผลทดตอสถานศกษา ทงยงเปนประโยชนตอสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครตอไป

วตถประสงคของกำรวจย

เพอใหสอดคลองกบปญหาการวจย ผวจยไดก าหนดวตถประสงคของการวจยไว 3 ประการ ดงน 1. เพอทราบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2. เพอทราบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 3. เพอทราบความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร

11

ขอค ำถำมของกำรวจย

เพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของการวจย ผวจยไดก าหนดขอค าถามส าหรบการวจย เพอเปนแนวทางในการแสวงหาค าตอบในการวจยครงนไว 3 ประการ คอ

1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครอยระดบใด 2. ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครอยระดบใด 3. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มความสมพนธกนหรอไม สมมตฐำนกำรวจย

เพอใหการตรวจสอบขอค าถามของการวจยเปนไปตามความมงหมายทวางไว ผวจยไดตงสมมตฐานทางการวจย ดงน 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยในระดบปานกลาง 2. ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยในระดบปานกลาง 3. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มความสมพนธกน

ขอบขำยเชงมโนทศนสรปของกำรวจย

เพอใหการวจยในครงนมคณภาพและมาตรฐาน ผวจยไดน าเสนอขอบขายเชงมโนทศนสรปของการวจยตามแนวคดของลเนนเบรก และออนสไตน (Lunenberg and Ornstein) กลาววา สถานศกษาเปนองคการส าคญองคการหนงในระบบสงคมทมหนาทในการจดการศกษาใหแกเยาวชน ซงประกอบดวยระบบยอยๆ ภายในองคการทมความสมพนธกบสงแวดลอมภายนอก มการเคลอนไหวเปลยนแปลงอยางตอเนอง ดงนนการด าเนนการตางๆ จงมองคประกอบทสมพนธกบสภาพแวดลอมภายในและภายนอกสถานศกษา กลาวคอ ปจจยน าเขา ( Input) กระบวนการ (Process) และผลผลต (Output) ซงองคประกอบเหลาน จะมความสมพนธซงกนและกน ซงกระบวนการเหลานจะท างานรวมกนเปนวฏจกร และในขณะเดยวกนระบบจะตองมการใหขอมลยอนกลบ (Feedback) ซงเปนสงส าคญทจะท าใหระบบของสถานศกษาสามารถด าเนนอยได

12

นอกจากนระบบยงมความสมพนธกบสภาพแวดลอม (Context) โดยระบบจะไดรบปจจยน าเขาจากสภาพแวดลอม และระบบจะสรางผลผลตใหกบสภาพแวดลอม17

ในการศกษาวจยครงนอาศยกรอบแนวคดทางดานกระบวนการทางการศกษา เพราะระบบบรหารจดการมความส าคญอยางยงในการด าเนนงานใหบรรลเปาหมาย ผบรหารตองบรหารโดยอาศยหลกธรรมาภบาล ซงมนกวชาการและหนวยงานตางๆ ไดกลาวไวหลากหลาย เชน องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organization for Economic Co-operation and Development) ไดกลาวถงแนวคดการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 6 ประการ คอ 1) การสรางความมนใจในการมกรอบโครงสรางของการก ากบดแลกจการทมประสทธผล 2) สทธของผถอหนและบทบาทหนาททส าคญของผเปนเจาของ 3) การปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน 4) บทบาทของผมสวนไดสวนเสยในการก ากบดแลกจการ 5) การเปดเผยขอมลและความโปรงใส 6) ความรบผดชอบของคณะกรรมการบรษท18 ในขณะทคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) ซงเปนอกองคการหนงของสหประชาชาตกไดก าหนดองคประกอบของธรรมาภบาลไว 8 ประการ คอ 1) การมสวนรวม (Participation) 2) นตธรรม (Rule of Law) 3) ความโปรงใส (Transparency) 4) การตอบสนอง (Responsiveness) 5) การมงเนนฉนทามต (Consensus Oriented) 6) ความเสมอภาค/ความเทยงธรรม และการไมกดกน (Equity and Inclusiveness) 7) ประสทธภาพและประสทธผล (Effectiveness and Efficiency) 8) ภาระรบผดชอบ (Accountability) 19 สอดคลองกบ ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 มหลกพนฐานของการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด 6 ประการ คอ 1) หลกนตธรรม (Rule of Law) 2) หลกคณธรรม (Morality) 3) หลกความโปรงใส (Accountability) 4) หลกความมสวนรวม(Participation) 5) หลกความรบผดชอบ (responsibility) 6) หลกความคมคา (cost effectiveness)20 เชนเดยวกบส านกงานพฒนาระบบ

17 Fred C. Lunenburg and Allan V. Ornstein, Educational Administration

Concepts and Practices, 6th ed. (CA: Wadsworth Publishing ,2012), 20-22. 18 Organization for Economic Co-operation and Development (OECD),

Practical Guide to Corporate Governance (Washington, DC Pennsylvania Ave, 2009), 63.

19 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, What Is Good Governance (Bangkok: United Nations publication, n.d.), 1-3.

20 "ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542", in รำชกจจำนเบกษา เลมท 116, ตอนท 63 ง (วนท 10 สงหาคม 2542), 15.

13

ขาราชการ (ก.พ.ร.) เสนอหลกธรรมาภบาล โดยประกอบดวย 4 หลกการส าคญ และ 10 หลกการยอย 1) การบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) ประกอบดวย หลกประสทธภาพ (Efficiency) หลกประสทธผล (Effectiveness) และหลกการตอบสนอง (Responsiveness) 2) คานยมประชาธปไตย (Democratic Value) ประกอบดวย หลกภาระรบผดชอบ/สามารถตรวจสอบได (Accountability) หลกความเปดเผย/โปรงใส (Transprancy) หลกนตธรรม (Rule of Law) และหลกความเสมอภาค (Equity) 3) ประชารฐ (Participatory State) ประกอบดวย หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) และหลกการมสวนรวม (Participation) 4) ความรบผดชอบทางการบรหาร (Administrative Responsibility) ประกอบดวย หลกคณธรรม/จรยธรรม (Morality/Ethics) 21 และเกรยงศกด เจรญวงศศกด ไดเสนอองคประกอบธรรมาภบาลตามความหมายของโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต 9 ประการ คอ 1) การมสวนรวมของประชาชน (Public Participation) 2) กฎหมายทยตธรรม (Rule of Law) 3) ความเปดเผย โปรงใส (Transparency) 4) การมฉนทามตรวมในสงคม (Consensus Orientation) 5) กลไกการเมองทชอบธรรม (Political Legitimacy) 6) ความเสมอภาค (Equity) 7) ประสทธภาพและประสทธผล (Effectiveness and Efficiency) 8) พนธะความรบผดชอบตอสงคม (Accountability) 9) การมวสยทศนเชงกลยทธ (Strategic Value)22

สวนแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา พบวา ฮอยและมสเกล(Hoy and Miskel) ไดกลาวถงประสทธผลของสถานศกษา จ าแนกองคประกอบไว 5 ประการ คอ 1) ผลสมฤทธทางการเรยน (Achievement) 2) ความพงพอใจในงาน ( Job satisfaction) 3) ความใส ใจในงาน (Absenteeism) 4) การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (Dropout rate) 5) คณภาพโดยทวไป (Overall quality)23 สวนออสตนและเรยโนลส (Austin and Reynolds) กลาววา สถานศกษาทมประสทธผลตองมลกษณะแหงความส าเรจ 12 ประการ คอ 1) การจดอาคารสถานท 2) ภาวะผน า 3) ความมเสถยรภาพของบคลากร 4) การจดระบบของหลกสตรและการเรยนการสอน 5) การพฒนาบคลากร 6) การจดเวลาเรยนทเกดประโยชนสงสด 7) ความเปนเลศทางวชาการทไดรบการยอมรบ 8) การมสวนรวมและการสนบสนนของผปกครอง 9) การวางแผนรวมกน 10)

21ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร. ), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำร

กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16-22. 22 เกรยงศกด เจรญวงศศกด, "ธรรมรฐภาคการเมอง : บทบาทภาคเมอง," รฐสภำสำร 46,

9 (กนยายน 2541): 1-13. 23 Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory

Research and Practice (Singapore: McGraw-Hill, Inc., 2008), 291-322.

14

ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน 11) มเปาหมายและความคาดหวงรวมกนทชดเจน 12) มระเบยบวนย24 นอกจากนบอสเสรท (Bossert) กลาววาในการศกษาประสทธผลของสถานศกษาตองพจารณาจากความส าเรจ 5 ประการ คอ 1) ความเปนผน าทางวชาการ 2) การนเทศงานอยางใกลชด 3) การประเมนกจกรรมทางวชาการ 4) การเพมความเชยวชาญในการสอนของครอาจารย 5) การเพมอสระในหองเรยน25 สวนฮอยและเฟอรกสน (Hoy and Ferguson) กลาววา โรงเรยนทมประสทธผลตองประกอบดวยคณลกษณะ 4 ประการ คอ 1) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง 2) มการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ 3) มความสามารถในการปรบเปลยนตอสภาวะแวดลอมทมากระทบกระทงภายในและภายนอก 4) สามารถสรางความพงพอใจแกครอาจารยได26 ซงแฮนสน (Hanson) ไดใหแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา 6 ประการ คอ 1) สถานศกษาตองปรบปรงผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 2) มบรรยากาศทสนบสนนการเรยนการสอน 3) มการตดตามก ากบกระบวนการเรยนการสอน 4) มบคลากรทมมาตรฐาน 5) สงเสรมและรกษาวนยของผเรยน 6) มการจดสภาพแวดลอมและสวสดการในการท างาน 27 จากแนวคดการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลและประสทธผลของสถานศกษาทกลาวมา ผวจยน าแนวคดการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 และแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาของ ฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) มาเปนขอบขายเชงมโนทศนสปของการวจย ดงแผนภมท 1

24

Glibert Austin and David Reynolds, "Managing for Improved School Effectiveness : An International Survey," School Organization, 10, 2/3 (1990): 167.

25 Steven T. Bossert, “School Effect,” in Handbook of Research on

Educational Administration : A Project of the American Education Research Association (New York: Longamn, 1988), 346.

26 Wayne K. Hoy and Judith Ferguson, “Theoretical Framework and Exploration Organization Effectiveness of schools,” Educational Administration Quarterly 21, 2(Spring 1985) : 131.

27 Mark E. Hanson, Education Administration and Organization Behavior,

4thed. (Boston : Allyn and Bacon, 1996), 35.

15

แผนภมท 1 ขอบขายเชงมโนทศนสรปของการวจย ทมา : Fred C. Lunenburg and Allan V. Ornstein. Educational Administration Concepts and Practices, 6thed, (CA : Wadsworth Publishing , 2012) 20-22. : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16 – 22. : Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill,Inc., 2008),291-322.

ปจจยน าเขา (Input)

บคลากร - ผบรหาร - คร - นกเรยน - คณะกรรมการสถานศกษา งบประมาณ วสดอปกรณ การบรหารจดการ

ผลผลต (Output)

ผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจของคร

ประสทธผลของ สถำนศกษำ

กระบวนการ (process)

การบรหาร กำรบรหำรตำมหลก ธรรมำภบำล

การนเทศ การจดการเรยนการสอน การตดตามตรวจสอบ

ขอมลยอนกลบ (feedback)

สภาพแวดลอม (environment)

องคการ (Organization)

สภาพแวดลอม (environment)

16

ขอบเขตของกำรวจย

การศกษางานวจยในครงนผวจยเลอกศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 ซงจ าแนกหลกธรรมาภบาลไว 10 ประการคอ 1) หลกประสทธภาพ 2) หลกประสทธผล 3) หลกการตอบสนอง 4) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได 5) หลกความเปดเผยและโปรงใส 6) หลกนตธรรม 7) หลกความเสมอภาค 8) หลกการกระจายอ านาจ 9) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต 10) หลกคณธรรมและจรยธรรม28 สวนประสทธผลของสถานศกษา ผวจยศกษาประสทธผลของสถานศกษาจากทฤษฎของ ฮอย และ มสเกล (Hoy and Miskel) ซงจ าแนกองคประกอบไว 5 ประการ คอ 1) ผลสมฤทธทางการเรยน 2) ความพงพอใจในงาน 3) ความใสใจในงาน 4) การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน 5) คณภาพโดยทวไป29 ดงแผนภมท 2

28 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำร

กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16 – 22. 29

Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill,Inc., 2008),291-322.

17

แผนภมท 2 ขอบเขตของการวจย ทมา : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16 – 22.

: Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill,Inc., 2008),291-322.

กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล(Xtot)

1) หลกประสทธภาพ (X1) 2) หลกประสทธผล (X2) 3) หลกการตอบสนอง (X3) 4) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (X4) 5) หลกความเปดเผยและโปรงใส (X5) 6) หลกนตธรรม (X6) 7) หลกความเสมอภาค (X7) 8) หลกการกระจายอ านาจ (X8) 9) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (X9) 10) หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10)

ประสทธผลของสถำนศกษำ (Ytot)

1) ผลสมฤทธทางการเรยน (Y1) 2) ความพงพอใจในงาน (Y2) 3) ความใสใจในงาน (Y3) 4) การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (Y4) 5) คณภาพโดยทวไป (Y5)

18

นยำมศพทเฉพำะ

เพอใหเกดความเขาใจตรงกน ผวจยจงไดนยามศพทเฉพาะตางๆ ทใชในการวจย ดงน กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล หมายถง วธการด าเนนการทดในการจดการองคการอยางมคณธรรม จรยธรรม ภายใตการด าเนนงานดวยความโปรงใส รบผดชอบ สามารถตรวจสอบได เพอมงประโยชนสขใหเกดกบประชาชน และยงเปนการมงจดสรรทรพยากรขององคการอยางคมคาและเปนระบบตามกฎหมาย มการด าเนนงานทเปนระเบยบ มประสทธภาพ เสมอภาค และเปนธรรม ประชาชนมสวนรวมในการด าเนนงานกอใหเกดการตอบสนองตอความตองการของสวนรวม ตลอดจนมงเนนผลสมฤทธตามภารกจขององคการ ประกอบดวย หลกประสทธภาพ หลกประสทธผล หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได หลกความเปดเผยและโปรงใส หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค หลกการกระจายอ านาจ หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต และ หลกคณธรรมและจรยธรรม

ประสทธผลของสถำนศกษำ หมายถง ความส าเรจในการบรหารจดการสถานศกษาจนบรรลผลตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตงไว ซงเกดจากความสามารถในการบรหารงานของผบรหารในการเพมคณภาพการผลตนกเรยน และคณภาพการบรหารจดการสถานศกษาใหมากขนจากการใชทรพยากรทนอยลงหรอคงท ทงยงสานความสมพนธระหวางสมาชกใหมสวนรวมในการท างาน แสดงใหเหนถงความร และทกษะของผบรหารและบคลากรทกคนในการปฏบตภารกจของสถานศกษาอยางมเอกภาพ ประกอบไปดวย ผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจในงาน ความใสใจในงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป

สถำนศกษำสงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร หมายถง โรงเรยนของรฐทจดการศกษาระดบปฐมวยถงระดบประถมศกษา หรอถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย สงกดส านกงานเขตพนการศกษาประถมศกษาสมทรสาครมเขตพนทบรการ 3 อ าเภอ แบงเปนอ าเภอเมองสมทรสาคร อ าเภอกระทมแบน และอ าเภอบานแพว จ านวน 103 โรง

19

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยครงนผวจยไดศกษาวรรณกรรมซงเปนหลกการ ทฤษฎ แนวคด และงานวจยท

เกยวของกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ าแนกเปน 4 สวน ประกอบดวย การบรหารตามหลก ธรรมาภบาล ประสทธผลของสถานศกษา ขอมลพนฐานสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร และงานวจยทเกยวของ ซงแตละสวนมรายละเอยดดงน

กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล

ธรรมาภบาลเปนสงส าคญทองคการตองตระหนกและใหความส าคญ เพราะการบรหารงานไมวาจะเปนเรองใด เปาหมายส าคญคอคาดหวงเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลตอองคการ ดงนนการทแตละองคการจะเดนทางไปถงเปาหมายทตงไวไดนนไดตองเรมตนจากการวางระบบบรหารภายในองคการใหมนคงกอน ซงธรรมาภบาลถอเปนหวใจส าคญของการบรหารงานในทกประเภท จงไดมผใหความหมาย ความส าคญ และองคประกอบของธรรมาภบาล ดงน

ควำมหมำยของกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล

นกวชาการทงในประเทศและตางประเทศไดใหความหมายของค าวาธรรมาภบาลไวอยางหลากหลาย มทงความหมายทคลายกนและแตกตางกน ซงค าทใชในความหมายทเก ยวกบค าวา ธรรมาภบาล (Good Governance) ทงจากหนวยงานรฐ และนกวชาการ ซงในประเทศไทยมการนยามชอเรยกอยางหลากหลาย เชน การจดการปกครอง การปกครองทด ธรรมรฐ ธรรมราษฎร สประศาสนการ การบรหารจดการทด ธรรมาภบาล บรรษทภบาล บรรษทอภบาล การก ากบดแลกจการทด ผวจยขอน าเสนอพรอมทงความหมาย ดงน

ธนาคารโลก (World Bank) ไดใหความหมายวา Good Governance หมายถง วธการหรอแนวทางทดทสดในการใชอ านาจบรหารประเทศ โดยจดสรรทรพยากรทางเศรษฐกจและสงคมอยางชาญฉลาดเพอการพฒนา 30

30 World Bank, Governance and Development (Washington D.C.: The World

Bank, 1992), 1.

19

20

โคฟ อนนน (Kofi Annan) ไดใหความหมาย ธรรมภบาล หมายถง แนวทางการบรหารงานของรฐบาลทกอให เกดการเคารพสทธมนษยชน หลกนตธรรม สรางเสรมประชาธปไตย การด าเนนงานมความโปรงใสและเพมประสทธภาพ31 องคการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme) ใหความหมายวา Good Governance หมายถง การใชอ านาจดานตางๆ เชน การเมอง เศรษฐกจ และอ านาจในการบรหารเพอด าเนนภารกจ โดยภาคเอกชนสามารถใชสทธขนพนฐานตามกฎหมายเพอการด ารงชวตอยางมความสข32 คณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) ไดใหความหมายวา การบรหารกจการบานเมองทดเปนเรองทมความเกยวของกบการจดการโครงสรางและความสมพนธของสถาบนทางการเมองซงครอบคลมทงในสวนของสถาบนทางการเมองทมลกษณะอยางเปนทางการและไมเปนทางการ การตดสนใจจดสรรทรพยากรเพอบรหารกจการของบานเมองและแกไขปญหาของสงคม ตลอดจนกระบวนการเขามามสวนรวมของภาคสวนหรอฝายตางๆ ในการก าหนดนโยบายสาธารณะและการน านโยบายสาธารณะไปสการปฏบตภายใตกรอบและกระบวนการทางกฎหมายอนชอบธรรม โดยมจดมงหมายเพอท าใหมนใจวาขอเรยกรองของทกฝายในสงคมจะไดรบการรบฟง และน าเขามาพจารณาไตรตรองในการตดสนใจและก าหนดนโยบายสาธารณะ สามารถตอบสนองความตองการของสงคมทงในปจจบนและอนาคต รวมทงท าใหปญหาทจรตหรอประพฤตมชอบลดลงในทายทสด33

โซเรน และ คนอนๆ (Soren and others) ไดใหความหมายค าวา ธรรมาภบาล หมายถง ความสมพนธในการใชอ านาจในการด าเนนกจการตางๆ ในสงคม เปนการด าเนนงานทมความสมพนธกบภาครฐ รวมทงมการประเมนผลการด าเนนงานเมอเสรจสนภารกจ34

31

Thomam G. Weiss, Governance : Good Governance and Global Conceptual and Actual Challenges (London: THIRD World Quarterly, 2000), 795-814.

32 UNDP, Corruption and Good Governance : Discussion Paper 3,Management Development Discussion, Bureau for Policy and Programme Support (New York: United Nations Development Programme, 1997), xiii.

33 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, What is Good Governance (Bangkok : United Nations publication, n.d.), 1 – 3.

34 Villadsen Soren and others, Good Governance Decentralization and

Local Economic Development (Italy: Via Catania, December 2007), 111.

21

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายของธรรมาภบาล มาจากค าวา ธรรม ซงตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ใหความหมายวา คณความด ความยตธรรม ความถกตอง และ อภบาล หมายความวา บ ารงรกษา , ปกครอง ดงนน ธรรมาภบาล ตามศพทบญญตราชบณฑตยสถาน หมายถง วธการปกครองทด (Good Governance)35 พระราชกฤษฎการวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 (มาตรา 6) ใหความหมายวา การบรหารกจการบานเมองทด ไดแก การบรหารราชการเพอบรรลเปาหมาย ดงตอไปน 1. เกดประโยชนสขตอประชาชน 2. เกดผลสมฤทธตอภารกจภาครฐ 3. มประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ 4. ไมมขนตอนการปฏบตงานเกนความจ าเปน 5. มการปรบปรงภารกจของสวนราชการใหทนตอสถานการณ 6. ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองความตองการ 7. มการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสม าเสมอ36 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดให ความหมายของการบรหารกจการบานเมองทด (Good Governance) ตามแนวคดของ การบรหารกจการบานเมองทด คอ การบรหารงานทมเปาหมายทส าคญเพอการมงประโยชนสข รบผดชอบและสนองตอบตอความตองการของประชาชนเปนการสวนรวม ภายใตระบบบรหารทโปรงใส มประสทธภาพและประสทธผล ขณะเดยวกนกมงเนนผลสมฤทธตามภารกจขององคการ37 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดใหความหมายของค าวา ธรรมาภบาล หมายถง การบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เปนแนวทางส าคญในการจดระเบยบใหสงคมทงภาครฐ ภาคธรกจ เอกชนและประชาชน ซงครอบคลมถงฝายวชาการ ฝายปฏบตการ ฝายราชการและฝายธรกจ สามารถอยรวมกนอยางสงบสข มความรรกสามคคและรวมกนเปนพลงกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน และเปนสวนเสรมความเขมแขงหรอสรางภมคมกน

35 ราชบณฑตยสถาน, พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2556 (กรงเทพฯ: พฒนา

ศกษา, 2556), 597. 36 “พระราชกฤษฎการวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546,”

รำชกจจำนเบกษำ เลม 120, ตอนท 100 ก (9 ตลาคม 2546) , 2. 37 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), คมอกำรปฏบตงำนขององคกำร

มหำชนตำมแนวทำงกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: สหพฒนการพมพ, 2548), 12-13.

22

แกประเทศ เพอบรรเทา ปองกน หรอแกไขเยยวยาภาวะวกฤตภยนตรายทหากจะมมาในอนาคต เพราะสงคมจะรสกถงความยตธรรม ความโปรงใส และการมสวนรวมอนเปนคณลกษณะส าคญของศกดศรความเปนมนษยและการปกครองแบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สอดคลองกบความเปนไทย รฐธรรมนญ และกระแสโลกยคปจจบน38

กรมยทธศาสตรการงบประมาณ ไดใหความหมายค าวาธรรมาภบาล หมายถงกระบวนการทผปกครองหรอชนชนผปกครองไดมาซงสทธในการปกครอง และกระบวนการในการสราง การยอมรบ การใชหรอการบงคบใช หรอวธการปรบปรงเปลยนแปลงกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ และสถาบนสาธารณะตางๆ และเปนวธการหรอลกษณะของการใชอ านาจในการบรหารจดการทรพยากรเศรษฐกจและสงคม เพอพฒนาประเทศ39 เสนห จยโต ไดใหความหมายของค าวา ธรรมาภบาล หมายถง แนวคดการบรหารจดการทด เพอใหการบรหารองคการภาครฐมความสอดคลองตอวสยทศนทางการเมองในระบบประชาธปไตย ไดแก มการเลอกตงทบรสทธยตธรรม มความเสมอภาคในการรณรงคหาเสยง มฝายคานทเขมแขง มอสระในการตดสนใจ ปลอดภยจากการคกคาม มเสรภาพของสอมวลชน มเสรภาพในการประชมประทวง มเสรภาพในการตงกลมการเมองและสมาคม มเสรภาพทางศาสนา ปลอดความกล วจากภยคกคามทางการเมอง มความเสมอภาพในกฎหมาย และมรฐบาลทซอสตยยดถอประโยชนของประชาชนเปนส าคญ จงนบไดวาธรรมาภบาลท าหนาทเปนกลไก เครองมอและแนวทางการด าเนนงานทเชอมโยงกนของภาคเศรษฐกจ สงคม และการเมอง โดยเนนความจ าเปนของการสรางความรวมมอจากภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน อยางแทจรงและตอเนอง เพอใหประเทศมพนฐานระบบประชาธปไตยทเขมแขง มความชอบธรรมของกฎหมาย มเสถยรภาพ มโครงสรางและกระบวนการการบรหารทมประสทธภาพ มความโปรงใส และสามารถตรวจสอบได อนจะน าไปสการพฒนาประเทศทยงยน40 ปธาน สวรรณมงคล ไดใหความหมายค าวา ธรรมาภบาล หรอ Good governance ในความหมายกวางๆ หมายถงการปกครองหรอการบรหารทด ทมงใหเกดประโยชนตอประชาชน

38

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , "การบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพและธรรมาภบาล," วำรสำรเศรษฐกจและสงคม 53, 3 (กรกฎาคม 2559): ไมปรากฏเลขหนา.

39 กรมยทธศาสตรการงบประมาณ, "ธรรมาภบาล : การบรหารกจการบานเมองทด ,"

วำรสำรกำรงบประมำณ 7,19 (มกราคม – มนาคม, 2553): 58. 40

เสนห จยโต, มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 5.

23

สงคม ประเทศชาตหรอองคการนน แตหากพจารณาใหแคบเขา ค าวา ธรรมาภบาล หรอ การบรหารกจการบานเมองทด หรอธรรมรฐ ธรรมาภบาล มาจากค าวา ธรรม รวมกบ อภบาล หมายถงวธการทดในการใชอ านาจเพอบรหารจดการทรพยากรขององคการ41 เอกชย กสขพนธ ปณรส มาลากล ณ อยธยา และสกญญา ทองนาค ไดกลาวถง ธรรมาภบาล หมายถง วธการทดทน ามาใชในการบรหารจดการองคการหรอประเทศใหด าเนนไปอยางมประสทธภาพ มคณธรรม โปรงใส ยตธรรมและตรวจสอบไดและมประสทธภาพในการแกปญหาของสงคม น ามาซงความเจรญในดานตางๆ เพออ านวยประโยชนตอสงคมและประเทศชาต เนองจากธรรมาภบาลครอบคลมถงทกๆ ดานของกระบวนการปฏบตทางสงคม ทงในดานการเมอง การบรหารราชการแผนดน การด าเนนการทางธรกจ ระบบการศกษา รวมทงภาคประชาชนและประชาสงคม ค าจ ากกความและเนอหาสาระของธรรมาภบาล จงมความแตกตางกนออกไปในแตละองคการและสถาบน42

สเมธ แสงนมนวล ไดใหความหมายค าวา ธรรมาภบาล วามาจากค าวา ธรรมะ รวมกบ อภบาล แปลวา การดแลปกครองโดยใชธรรมะเปนเครองชวยในดานการบรหารจดการ ธรรมาภบาล หมายถง การบรหารกจการบานเมองทด43

อมพร ธ ารงลกษณ ไดใหความหมายของค าวา ธรรมาภบาล โดยเรยกวาการบรหารการปกครอง แบงออกเปน 2 ลกษณะ ไดแก 1) ความหมายอยางแคบ คอ การบรหารจดการเครอขาย (network management) เนนการวเคราะหเครอขาย ความใกลชดของสมาชกในเครอขาย ประเภทของสมาชกในเครอขาย และวธการจดการเครอขายใหสามารถด าเนนงานบรรลเปาหมายรวมกนได โดยมองวา เครอขายเปนองคการทเรยนรประสบการณสะทอนกลบเพอปรบตวเองได สวน 2) ความหมายอยางกวาง ในลกษณะกระบวนการจดการกฎกตกาในการก าหนดโยบายสาธารณะ และการน านโยบายไปปฏบต โดยมมมมองกวางขวาง พจารณาถงสถาบนทเขารวมในกระบวนการก าหนดนโยบายสาธารณะ เรยกวา meta-governance ซงเปนระดบความรวมมอในขนสงสดทเปดใหเกดการมสวนรวมทกภาคสวน ทงภาครฐ ตลาด และ ภาคประชาสงคม เปนความรวมมอระหวาง

41 ปธาน สวรรณมงคล, กำรบรหำรงำนภำครฐกบกำรสรำงธรรมำภบำล (กรงเทพฯ:

สถาบนพระปกเกลา, 2558), 3-4. 42 เอกชย กสขพนธ ปณรส มาลากล ณ อยธยา และสกญญา ทองนาค, กำรบรหำรจดกำรท

ดตำมหลกธรรมำภบำล (กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 28. 43

สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวนทองถน (กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26.

24

ประเทศทสนใจปญหาทเกดขนขามอาณาเขตประเทศของตน44 ทศพร ศรสมพนธ ไดใหความหมายของค าวา ธรรมาภบาล โดยมองเปรยบเทยบกบจรยธรรม

วา จรยธรรม (Ethics) เปนเรองของ แนวปฏบตตนใหบรรลถงสภาพชวตอนทรงคณคา มนเนนการควบคม พฤตกรรมของคน และกลมคนใหเปนไปในหนทางทเหมาะสมดงาม โดยคาดหวงว ามนษยมเหตมผล สามารถแยกแยะชวดได ซงตางจากธรรมาภบาลอนเปนเรองของการจดระเบยบโครงสรางความสมพนธในการใชอ านาจ หนาทระหวางฝายตวการ (Principal) และฝายตวแทน (Agency) และ การวางระบบกระบวนการบรหารงาน เพอปองกนการฉอโกงการเอาเปรยบ หรอพฤตกรรมอนไมเหมาะสมของมนษย รวมถงการวางมาตรฐานในการท างานใหบรรลเปาหมายและคณคาทก าหนดไวเพอประโยชนสวนรวมหรอบคคลทตนมภาระรบผดชอบอย45 จากความหมายของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดงกลาว พอสรปความหมายของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลไดวา หมายถง วธการด าเนนการทดในการจดการองคการอยางมคณธรรม จรยธรรม ภายใตการด าเนนงานดวยความโปรงใส รบผดชอบ สามารถตรวจสอบได มงประโยชนสขใหเกดกบประชาชน และการมงจดสรรทรพยากรขององคการอยางคมคาเปนระบบตามกฎหมาย มการด าเนนงานทเปนระเบยบ มประสทธภาพ เสมอภาค และเปนธรรม ประชาชนมสวนรวมในการด าเนนงานกอใหเกดการตอบสนองตอความตองการของสวนรวม ตลอดจนมงเนนผลสมฤทธตามภารกจขององคการ วธการด าเนนงาน ประกอบดวย หลกประสทธภาพ หลกประสทธผล หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได หลกความเปดเผยและโปรงใส หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค หลกการกระจายอ านาจ หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต หลกคณธรรมและจรยธรรม

ควำมเปนมำของธรรมำภบำล

หลกธรรมาภบาลหรอทภาษาองกฤษใชค าวา Good Governance นนเปนค าทเรมเกดขนมาตงแตปลายทศวรรษท 1980 หลงจากสงครามโลกครงทสองสนสดลง ประเทศทไดผลกระทบจากภยสงครามไดท าการฟนฟประเทศใหกลบคนมาเหมอนเดม แตหลายประเทศไมสามารถด าเนนการไดดวยตนเองเนองจากเปนประเทศทยากจน46 ซงจดเรมตนแนวคดธรรมาภบาลมาจากธนาคารโลก (World Bank) เนองจากธนาคารโลกไดมการประเมนผลความชวยเหลอใหแกประเทศในทวป

44 อมพร ธ ารงลกษณ, กำรบรหำรปกครองสำธำรณะ : กำรบรหำรรฐกจในศตวรรษท 21

(ปทมธาน: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2553), 25. 45

ทศพร ศรสมพนธ, กำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส.เอเชยเพลส, 2552), 16. 46 ปธาน สวรรณมงคล, กำรบรหำรงำนภำครฐกบกำรสรำงธรรมำภบำล (กรงเทพฯ:

สถาบนพระปกเกลา, 2558), 5.

25

แอฟรกาตงแตหลงสงครามโลกครงทสอง และยงไมรวมถงความชวยเหลอองคการระหวางประเทศอนๆ เชน สหประชาชาต และประเทศตางๆ แตผลปรากฏวาประชาชนท ไดรบการชวยเหลอนนกยงประสบปญหาความอดอยากและลมตายเปนจ านวนมาก อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจกถดถอยลง อตราการวางงานเพมมากขนเชนเดยวกบความยากจนทแพรขยายออกไปอยางกวางขวางมากขน จงท าใหธนาคารโลก (World Bank) เกดค าถามวา เกดอะไรขนกบความชวยเหลอทธนาคารใหกบประเทศเหลานน ธนาคารโลกจงไดสงคณะท างานไปประเมนผลความชวยเหลอ ซงคณะท างานดงกลาวไดใชเวลาเกบขอมลอยหลายป และปลายทศวรรษท 1980 กไดท ารายงานทชอวา จากวกฤตสการเจรญเตบโตทยงยนในเมองซาฮาราประเทศแอฟรกาใต (Sub – Sahara Africa from Crisis to Sustainable Growth) จากรายงานเรองนไดวเคราะหใหเหนวา รากเหงาของผลงานทย าแยทางเศรษฐกจทผานมานนเกดขนจากความลมเหลวของรฐบาล โดยการรเรมของภาคธรกจเอกชนและกลไกการตลาดนนตองท างานควบคกนภายใตธรรมาภบาล ซงหมายถงการบรหารภาครฐอยางมประสทธภาพ มระบบยตธรรมทนาเชอถอและมความส านกในการรบผดชอบ 47 จากรายงานของธนาคารโลกนไดเรยกสงทเกดขนวาเปน วกฤตของธรรมาภบาลและเรยกรองใหมการปกครองทนอยลง โดยไดสนบสนนใหมการปกครองจากลางสบนมากขนกวาจากบนสลาง รวมทงไดเสนอใหมระบบบรหารภาครฐทเนนประชาชนเปนศนยกลาง และมการพฒนาบคลากรภาครฐใหมสมรรถนะอยางเพยงพอในการปฏบตหนาท เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมและมความพรอมรบผดชอบตอสาธารณะมากขน48 ดวยเหตนจงไดจดประกายใหเกดเงอนไขความชวยเหลอทางเศรษฐกจใหกบประเทศก าลงพฒนาทงหลายไมเพยงแคประเทศในทวปแอฟรกา โดยองคการการเงนระหวางประเทศตองมการปฏรประบบกฎหมายและระบบบรหารภาครฐใหมประสทธภาพ มความโปรงใส ประชาชนมสวนรวม และยดหลกนตธรรม

หลงจากทรายงานของธนาคารโลก ไดรบการเผยแพรออกมานน สงผลใหเกดกระแส ธรรมาภบาลขน ธนาคารโลกไดมการปรบนโยบายดานการใหความชวยเหลอใหสอดคลองกบหลก ธรรมาภบาลมากขน ดงปรากฏใน หลกธรรมาภบาลและประสทธผลในดานการชวยเหลอ (Good Governance and Aid Effectiveness : The World Bank and Conditionality) ซงแสดงใหเหนวา ธนาคารโลก ไดปรบนโยบายการใหความชวยเหลอทางเศรษฐกจทแตเดมธนาคารพยายามหลกเลยงไมยงเกยวกบประเดนทางการเมองของประเทศผรบความชวยเหลอโดยยดถอนโยบายความ

47 D.C The World Bank Washington, Sub – Sahara Africa from Crisis to

Sustainable Growth (United States of America: Washington, D.C., 1989), xii. 48

ปธาน สวรรณมงคล, จำกกำรปกครองทองถนสธรรมำภบำลทองถน (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 126.

26

เปนกลางทางการเมอง แตจากสภาพขอเทจจรงปรากฏใหเหนวาประเดนทางการเมองเปนประเดนทมผลตอเศรษฐกจอยางหลกเลยงไมได โดยธนาคารตองค านงถงการเสนอใหมการปฏรปบทบาทของรฐในดานความยตธรรม เสรมสรางความเขมแขงดานนตบญญตและการกระจายอ านาจ49 ท าใหหลกบรหารโดยใชธรรมาภบาลไดแพรหลายสการปฏรปการบรหารของรฐบาลในประเทศทขาดแคลนและตองขอรบความชวยเหลอจากองคการระหวางประเทศ นอกจากนแนวคดดงกลาวยงไดแพรกระจายเขาไปยงประเทศทพฒนาแลว และแพรกระจายไปยงภาคธรกจเอกชนจนมชอเรยกอกชอหนงวา บรรษทภบาล (corporate governance) ซงเปาหมายดงเดมของภาคธรกจมงเนนแคเพยงก าไร (profits) เทานน แตเมอเวลาผานไปก าไรไมใชเปาหมายเดยวเทานน แตตองรวมถงเปาหมายอนทเกยวของดวย เชน ความรบผดชอบตอสวนรวม สงคม ประชาชน ลกคา ฯลฯ ดงท องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและพฒนา (OECD) ไดกลาวถง บรรษทภบาล ไวในหนงสอทชอวา หลกการขององคการในการก ากบดแลกจการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (OECD Principles of Corporate Governance Organization for Economic Co-operation and Development) โดยไดกลาววา ในการก ากบดแลกจการนนเปนงานทเกยวของกบความสมพนธระหวางกลมบคคลตางๆ เชน คณะผบรหาร คณะกรรมการ ผถอหน และผมสวนไดสวนเสย เพราะการก ากบดแลกจการเปนโครงสรางทชวยใหบรษทนนสามารถก าหนดวตถประสงคและเปาหมายในการด าเนนงานได รวมถงวธการขนตอนกระบวนการตางๆ ทจะท าใหวตถประสงคนนประสบความส าเรจไดงายมากขน นอกจากนยงสามารถตดตามงานเพอวดผลประเมนผลกจการวาด าเนนการไปถงขนตอนใด ทงนการก ากบดแลกจการทดนน ควรมสงทเหมาะสมในการจงใจใหทกฝายพยายามด าเนนงานใหบรรลเปาหมายเพอใหงานมประสทธผลดวย 50 จะเหนวาค าวา ธรรมาภบาล และบรรษทภบาลมลกษณะการบรหารงานทคลายกนคอ เนนการมสวนรวมของทกภาคสวน รบผดชอบตอสงคมและสาธารณะ แตตางกนในแงของเปาหมาย ธรรมาภบาลเปาหมายเนนไปทประโยชนสขของประชาชน แตบรรษทภบาลเนนไปทผลก าไรหรอประโยชนขององคการและหนสวนทเกยวของ

ส า ห ร บ ห ล ก ธ ร ร ม า ภ บ า ล ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไท ย น น ไ ด เ ร ม เ ผ ย แ พ ร เ ข า ม า ใ น ช ว ง พ.ศ. 2539 – 2540 โดยองคการพฒนาในประเทศไทย รวมถงนกวชาการไดตระหนกถงความส าคญของการบรหารจดการทดในการสนบสนนการพฒนาอยางยงยน โดยไดหยบยกปญหาทเปน

49 Santiso Carlos, "Good Governance and Aid Effectiveness : The World Bank

and Conditionality," The Georgetown Public Policy Review 7,1 (July 2001): 18. 50 OECD, Oecd Principles of Corporate Governance Organization for Economic

Co-Operation and Development (Paris: OECD Publications Service, 2004), 12.

27

ผลกระทบจากการมระบบบรหารจดการทไมด และแนวทางการสรางระบบทดขนมาเปนประเดนในการสรางความเขาใจและระดมความเหนจากประชาชนในภาคสวนตางๆ ของสงคมไทย เปนผลใหภาคประชาชน ภาคประชาสงคมเกดการตนตวในเรองดงกลาวอยางกวางขวาง 51 เพราะในป พ.ศ. 2540 ภาคราชการเกดภาวะวกฤตทางเศรษฐกจอยางรนแรง ซงภาควชาการและผไดรบผลกระทบเหนวา สาเหตสวนหนงเกดจากความหยอนประสทธภาพของการบรหารกจการบานเมอง การบรหารราชการ การก าหนดนโยบายสาธารณะ และการทจรตมชอบในวงราชการ อนเปนความรบผดชอบของภาคราชการ ทงฝายการเมองและฝายประจ า ดงนน คณะรฐมนตรไดมอบใหสถาบนวจยเพอพฒนาประเทศ (TDRI) ศกษาและจดท าขอเสนอแนะในการปองกนและแกไขปญหาวกฤตทางเศรษฐกจ และตอมาคณะรฐมนตรไดมอบใหส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) น าผลการศกษาและขอเสนอแนะดงกลาวมาจดท าบนทกเรองการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทดเสนอตอคณะรฐมนตร ซงคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบกบขอเสนอแนะใหออกเปนระเบยบส านกนายกรฐมนตรเพอใหสวนราชการถอปฏบต เมอวนท 22 พฤษภาคม 2542 ตอมาเมอวนท 10 สงหาคม 2542 ไดประกาศ ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 และเรมมผลบงคบใชกบหนวยงานของรฐ ตงแต 11 สงหาคม 2542 ซงนบไดวาเปนกาวแรกในการวางฐานการบรหารราชการตามหลกธรรมาภบาล52 ในระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 มหลกพนฐานของการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด 6 ประการ คอ

1. หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎขอบงคบตางๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปนทยอมรบของสงคมและสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎ ขอบงคบเหลาน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอ าเภอใจหรออ านาจของตวบคคล

2. หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตเปนนสยประจ าชาต

51


52 ส านกงานเลขาธการคณะรฐมนตร, "หลกธรรมาภบาล," สำรธรรม อภบำล 1, 1 (มนาคม 2556): 1.

28

3. หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการท างานขององคการทกวงการใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการ ใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได

4. หลกความมสวนรวม ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจแกปญหาส าคญของประเทศ ไมวาดวยการแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การแสดงประชามต หรออนๆ

5. หลกความรบผดชอบ ไดแก การตระหนกในสทธหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความเหนทแตกตาง และความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน

6. หลกความคมคา ไดแก การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจ ากดเพอใหเปนประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคา สรางสรรคสนคา และบรการทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทโลก และรกษาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน53 หลงจากระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ในปพทธศกราช 2545 ในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) กไดเรมกลาวถงหลกธรรมาภบาล ดงปรากฏในมาตราท 3/1 วรรคแรก ทกลาววา ในการปฏบตหนาทของสวนราชการตองใชวธการบรหารกจการบานเมองทดโดยเฉพาะอยางยงค านงถงความรบผดชอบของผปฏบตงาน การมสวนรวมของประชาชน การเปดเผยขอมล การตดตามตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงาน ทงนตามความเหมาะสมของแตละภารกจ 54 ดวยระเบยบดงกลาวแสดงใหเหนวาประเทศไทยตระหนกถงความส าคญของการมสวนรวมของประชาชน ความโปรงใส ส านกรบผดชอบ ประสทธภาพและประสทธผล ในปพทธศกราช 2546 จงไดมการตราพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ขนเพอใหทกสวนราชการมหนาทตองปฏบตตาม ซงเนอหาของพระราชกฤษฎกาดงกลาว มบทบญญตรวม 9 หมวด ดงน

หมวด 1 การบรหารกจการบานเมองทด คอ การบรหารราชการเพอบรรลเปาหมาย ดงนตอไปน

53

“ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542”, in รำชกจจำนเบกษำ เลมท 116, ตอนท 63 ง (วนท 10 สงหาคม 2542), 15.

54 “พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545”, "รำชกจจำนเบกษำ เลมท 119, ตอนท 99 ก," (วนท 2 ตลาคม 2545), 2.

29

1. เกดประโยชนสขของประชาชน หมายถง การปฏบตราชการทมเปาหมายเพอใหเกดความผาสกและความเปนอยทดของประชาชน ความสงบและปลอดภยของสวนรวม ตลอดจนประโยชนสงสดของประเทศ

2. เกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ หมายถง การใหสวนราชการปฏบตอยางมแผนปฏบตราชการไวลวงหนา มการตดตามและประเมนผลการปฏบตตามแผนปฏบตราชการ และในกรณทการปฏบตตามแผนมผลกระทบตอประชาชน ใหสวนราชการด าเนนการแกไขหรอบรรเทาผลกระทบนน

3. มประสทธภาพ ประสทธผล และเกดความคมคาในเชงภารกจของรฐ หมายถง สวนราชการก าหนดเปาหมาย แผนการท างาน ระยะเวลาแลวเสรจของงานหรอโครงการ และงบประมาณทจะตองใชในแตละงานหรอโครงการและตองเผยแพรใหขาราชการและประชาชนทราบทวกนดวย 4. ไมมขนตอนการปฏบตงานเกนความจ าเปน หมายถง ใหสวนราชการจดใหมการกระจายอ านาจการตดสนใจเกยวกบการสง การอนญาต การอนมต การปฏบตราชการ หรอการด าเนนการใหแกผทมหนาทรบผดชอบในการด าเนนการในเรองนนโดยตรง เพอใหเกดความรวดเรวและลดขนตอนการปฏบตราชการ ทงนในการกระจายอ านาจการตดสนใจดงกลาวตองมงผลใหเกดความสะดวกและรวดเรวในการบรการประชาชน

5. มการปรบปรงภารกจของสวนราชการใหทนตอสถานการณ หมายถง สวนราชการจดใหมการทบทวนภารกจของตนวาภารกจใดมความจ าเปน หรอสมควรทจะไดด าเนนการตอไปหรอไม โดยค านงถงแผนการบรหารราชการแผนดน นโยบายของคณะรฐมนตร ก าลงเงน งบประมาณของประเทศ ความคมคาของภารกจและสถานการณอนประกอบกน

6. ประชาชนไดรบการอ านวยความสะดวกและไดรบการตอบสนองตามความตองการ หมายถง ในการปฏบตราชการทเกยวของกบการบรการประชาชนหรอตดตอประสานงานระหวางสวนราชการดวยกน ใหสวนราชการก าหนดระยะเวลาแลวเสรจของงานแตละงานและประกาศใหประชาชนและขาราชการทราบเปนการทวไป

7. มการประเมนผลการปฏบตราชการอยางสม าเสมอ หมายถง ใหสวนราชการจดใหมคณะผประเมนอสระด าเนนการประเมนผลการปฏบตราชการของสวนราชการเกยวกบผลสมฤทธของภารกจ คณภาพการใหบรการ ความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ ความคมคาในภารกจ55

55 ปธาน สวรรณมงคล, จำกกำรปกครองทองถนสธรรมำภบำลทองถน (นนทบร:

ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 141-143.

30

หมวด 2 การบรหารราชการเพอใหเกดประโยชนสขของประชาชน หมายถง การปฏบตราชการทมเปาหมายเพอใหเกดความผาสกและความเปนอยทดของประชาชน ความสงบและปลอดภยของสงคมสวนรวม ตลอดจนประโยชนสขของประเทศ ซงสวนราชการจะตองด าเนนการโดยการถอวาประชาชนเปนศนยกลางในการไดรบบรการจากรฐ และตองมแนวทางในการบรหารราชการ ดงน

1. การก าหนดภารกจของรฐและสวนราชการตองเปนไปเพอวตถประสงคขางตน และสอดคลองกบแนวนโยบายของรฐและคณะรฐมนตรทแถลงตอรฐสภา

2. การปฏบตภารกจของสวนราชการตองเปนไปโดยซอสตยสจรต สามารถตรวจสอบได และมงใหเกดประโยชนสขแกประชาชนทงในระดบประเทศและทองถน

3. กอนเรมด าเนนในภารกจใด กรณทภารกจสงผลกระทบตอประชาชนตองวเคราะหผลดและผลเสยใหครบถวน ก าหนดขนตอนการด าเนนการทโปรงใส มกลไกด าเนนการตรวจสอบแตละขนตอน รบฟงความคดเหนจากประชาชน และชแจงใหประชาชนไดรบรและมสวนรวมมากขน

4. ขาราชการตองรบฟงความคดเหนและความพงพอใจของสงคมโดยรวมและประชาชนผรบบรการ เพอปรบปรงวธการปฏบตราชการใหเหมาะสม

5. กรณทเกดปญหาและอปสรรคจากการด าเนนการ ใหสวนราชการด าเนนการแกไขปญหาและอปสรรคนนโดยเรว

หมวด 3 การบรหารราชการเพอใหเกดผลสมฤทธตอภารกจของรฐ หมายถง การบรหารงานทสวนราชการไดจดท าแผนปฏบตราชการไวเปนการลวงหนา มรายละเอยดขนตอน ระยะเวลาและงบประมาณทจะตองใชในการด าเนนการของแตละขนตอน เปาหมายของภารกจ ผลสมฤทธ และตวชวด รวมทงตองมการตดตามและประเมนผลการปฏบตราชการตามหลกเกณฑและวธการทสวนราชการก าหนดขน แตถากรณทเกดผลกระทบตอประชาชน ใหเปนหนาทของสวนราชการทตองด าเนนการแกไขผลกระทบเหลานน

หมวด 4 การบรหารราชการอยางมประสทธภาพและเกดความคมคาในเชงภารกจภาครฐ โดยใหสวนราชการก าหนดแผนงานดานตางๆ และตองเผยแพรใหขาราชการและประชาชนทราบโดยทวกน มการค านวณรายจายตอหนวยงานทอยในความรบผดชอบตามระยะเวลาทกรมบญชกลางก าหนดอยางคมคา คอ ใหค านงถงประเภทและสภาพของแตละภารกจอยางคมคา ในการจดซอจดจาง ใหสวนราชการด าเนนการอยางเปดเผยและเทยงธรรม โดยพจารณาถงผลประโยชนและผลเสยทางสงคม ภาระตอประชาชน คณภาพ วตถประสงคทจะใช ราคาและประโยชนระยะยาวเพอใหการด าเนนงานเกดประสทธภาพ

หมวดท 5 การลดขนตอนการปฏบตงาน หมายถง การกระจายอ านาจการตดสนใจเกยวกบการสงการตางๆ ใหแกผด ารงต าแหนงทมหนาทรบผดชอบในการด าเนนการในเรองนนโดยตรง

31

เพอใหเกดความรวดเรวและลดขนตอนการปฏบตราชการ ประชาชนเกดความสะดวกและรวดเรว

นอกจากนยงกลาวถงการจดตงศนยบรหารรวม เพออ านวยความสะดวกแกประชาชน สามารถตดตอ สอบถาม ขอทราบขอมล หรอขออนมตในเรองตางๆ ณ ศนยบรการรวมเพยงแหงเดยว

หมวด 6 การปรบปรงภารกจของสวนราชการ หมายถง สวนราชการทบทวนภารกจของตนวามความเหมาะสมในการด าเนนการตอหรอไม โดยค านงถงแผนงานและความคมคาของภารกจและสถานการณอนประกอบกน นอกจากนหากกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ หรอกฎหมายทอยในความรบผดชอบของสวนราชการใด ไมสอดคลองหรอเหมาะสม ใหด าเนนการแกไข ปรบปรง หรอยกเลกโดยเรวตอไป

หมวด 7 การอ านวยความสะดวกและการตอบสนองความตองการของประชาชน หมายถง สวนราชการก าหนดระยะเวลาการปฏบตแตละภารกจแลวประกาศใหประชาชนทราบ นอกจากนจดใหมระบบเครอขายสารสนเทศของสวนราชการเพออ านวยความสะดวกใหแกประชาชนทจะสามารถตดตอสอบถามหรอขอขอมลหรอแสดงความคดเหนเกยวกบการปฏบตราชการของสวนราชการ รวมถงการเปดโอกาสใหประชาชนรองเรยน หรอเสนอแนะความคดเหนเกยวกบวธการปฏบตราชการ อปสรรค ความยงยาก หรอปญหาอนใด เพอใหการปฏบตราชการเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดความรวดเรว นอกจากนสวนราชการตองจดใหมการเปดเผยขอมลเกยวกบงบประมาณรายจายแตละป รายการเกยวกบการจดซอจดจางทจะด าเนนการในปงบประมาณนน

หมวด 8 การประเมนผลการปฏบตราชการ หมายถง สวนราชการประเมนผลการปฏบตงานของสวนราชการเกยวกบผลสมฤทธของภารกจ คณภาพการใหบรการ ความพงพอใจของผรบบรการ และความคมคา นอกจากนยงรวมถงการประเมนภาพรวมของผบงคบบญชาแตละระดบเพอประโยชนในการสรางความสามคคของขาราชการ รวมทงประเมนผลการปฏบตงานของขาราชการเพอประโยชนในการบรหารงานบคคล ใหสวนราชการประเมนโดยค านงถงผลการปฏบตงานเฉพาะตวของขาราชการในต าแหนงทปฏบต หากสวนราชการใดด าเนนงานไดตามเปาหมาย สามารถเพมผลงานและผลสมฤทธโดยไมเพมคาใชจายและคมคาตอภารกจของรฐบาลคณะรฐมนตรจดสรรเงนรางวลเพมประสทธภาพแกสวนราชการนน

32

หมวด 9 บทเบดเตลดเปนเรองทวไป เชน ใหอ านาจ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) โดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร อาจก าหนดใหสวนราชการตองปฏบ ตนอกเหนอพระราชกฤษฎกานกได56 หลงจากนนรฐบาลของไทยกยงคงใหความส าคญกบหลกธรรมาภบาลในการบรหารงานขององคการตางๆ ในภาครฐ โดยในป พ.ศ. 2552 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดศกษาและจดท าเกณฑส าหรบใชในการส ารวจและประเมนระดบธรรมาภบาลของสวนราชการและจงหวด ซงมองคประกอบรวม 10 ประเดน ไดแก ประสทธผล (Effectiveness) ประสทธภาพ (Efficiency) การตอบสนอง (Responsiceness) ภาระรบผดชอบ (Accountability) ความโปรงใส (Transparency) การมสวนรวม (Participation) การกระจายอ านาจ (Decentralization) นตธรรม (Rule of Law) ความเสมอภาค (Equity) และมงเนนฉนทามต (Consensus Oriented)57 โดยในป พ.ศ. 2555 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดทบทวนและวเคราะห หลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทดใหม เพอใหหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทดมความงายตอความเขาใจ สะดวกตอการจดจ า และการน าไปปฏบต รวมทงมความเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพบรบทของประเทศไทย ซงไดน าเอาประเดนทมความสมพนธเกยวของรวมไวดวยกนเปนหมวดหม นอกจากนยงไดใหความส าคญในเรองของทศนคตและพฤตกรรมของตวบคคลทงในระดบผน าและผปฏบตงาน โดยเหนควรใหมการเพมเตมประเดนในเรองการสรางจตส านกดานคณธรรมจรยธรรม อนเปนไปตามบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ซงไดก าหนดใหมมาตรฐานทางจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมอง ขาราชการ หรอเจาหนาทของรฐแตละประเภท อนประกอบไปดวยคานยม 9 ประการ ไดแก

1. การยดมนในคณธรรมและจรยธรรม 2. การมจตส านกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ 3. การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชน

ทบซอน 4. การยนหยดท าในสงทถกตอง เปนธรรม และถกกฎหมาย 5. การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต

56

“พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546,” รำชกจจำนเบกษำ เลมท 120, ตอนท 100 ก (วนท 9 ตลาคม 2546): 2.

57 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), คมอกำรจดระดบกำรก ำกบดแลองคกำรภำครฐตำมหลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: พรเมยร โปร, 2552), 16-17.

33

6. การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง และไมบดเบอนขอเทจจรง 7. การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐาน มคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได 8. การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 9. การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคการ

จากมาตรฐานทางจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมอง ขาราชการ หรอเจาหนาทของรฐ คณะรฐมนตรในการประชมเมอวนท 24 เมษายน 2555 ไดมมตเหนชอบกบหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด ตามทส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เสนอ58

จะเหนไดวาระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 วรรคแรก และพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 ไดวางแนวทางกรอบธรรมาภบาลเพอพฒนาระบบราชการไทย โดยมเปาหมายการด าเนนงานอยางชดเจนและเกดประสทธภาพประสทธผลขน พรอมทงมการท างานอยางโปรงใส ตรวจสอบไดซงประชาชนสามารถเขาไปมสวนรวมในการบรหารสวนราชการ และทายทสดประชาชนไดรบประโยชนสงสด

หากเมอพจารณาในภาคธรกจของไทย ในชวงเวลาทประเทศไทยเกดวกฤตเศรษฐกจป พ.ศ. 2540 นนทางดานภาคธรกจไดตระหนกถงความส าคญของการสรางระบบบรหารจดการทดในสงคมไทยเชนเดยวกน โดยเรมจากในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) ไดก าหนดแนวทางเพอสรางการบรหารจดการทดในสวนท 7 การพฒนาประชารฐ ซงสวนนไดใหความส าคญกบการพฒนาประสทธภาพของภาคราชการ สรางความเขมแขงแกประชาชน เพอใหเขามามสวนรวมในกระบวนการพฒนาไดอยางเตมศกยภาพ ตลอดจนการสรางเสรมความเขาใจอนดระหวางภาครฐและประชาชน เพอใหเกดการประสานความรวมมอกนในการพฒนาประเทศ ดงวตถประสงคของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 ดงน

1. เพอเสรมสรางการใชหลกนตธรรมในการบรหารรฐกจ การจดการ การพฒนา และการด าเนนกจกรรมตางๆ ของทกภาคสวนของสงคมใหมากยงขน

2. เพอสนบสนนใหทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมในกจกรรมของรฐ โดยเฉพาะอยางยงในการจดการการพฒนาประเทศ

3. เพอเพมพนประสทธผลและประสทธภาพของภาครฐในการบรหารรฐกจและการจดการการพฒนาประเทศ

58

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16 – 17.

34

4. เพอสนบสนนใหเกดความตอเนองในงานบรหารรฐกจและการจดการพฒนาประเทศทงในดานนโยบายและการปฏบต59 หลงจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 เขาสแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549) กยงคงใหความส าคญตอการสรางระบบบรหารจดการทดใหทกภาคสวนของสงคมไทย เพราะวตถประสงคหนงในการจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจฯ ฉบบนขนเพอการบรหารจดการทด โดยการสรางระบบราชการทมประสทธภาพ มขนาดและโครงสรางทเหมาะสม ทองถนมขดความสามารถจดเกบรายไดสงขนและมระบบสนบสนนการกระจายอ านาจใหโปรงใส มระบบตรวจสอบดวยการมสวนรวมทเขมแขง เพอใหการปองกนและปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบเกดประสทธผลอยางแทจรง โดยไดก าหนดเปนยทธศาสตรท 1 ใชชอวา การสรางระบบบรหารจดการทดใหเกดขนทกภาคสวนของสงคมไทย เนนการปฏรปใหเกดกลไกการบรหารจดการทด ทงในภาคการเมอง ภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคประชาชน บนพนฐานการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพฒนาประเทศทมประสทธภาพ มความโปรงใส ใหมความรบผดชอบ สามารถตรวจสอบได ซงจะเปนรากฐานส าคญและเปนภมคมกนทดใหสงคมไทยพรอมรบกระแสการเปลยนแปลงตางๆ ไดดยงขน อกทงจะชวยปองกนและขจดปญหาการทจร ตและประพฤตมชอบ ประกอบดวย ยทธศาสตรการบรหารจดการทด เปนยทธศาสตรทส าคญในการผลกดนใหทกยทธศาสตรขบเคลอนไปได โดยมรายละเอยด ดงน

1. การปรบระบบบรหารจดการภาครฐใหมประสทธภาพและโปรงใส โดยปรบโครงสราง ลดขนาด และปรบบทบาทใหสอดคลองกบระบบราชการแนวใหม มระบบขอมลทนาเชอถอ มเอกภาพ และเปนเครอขายเชอมโยงกน มระบบการท างานทลดความซ าซอน ระบบงบประมาณเปนแบบมงผลลพธทสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาตามแผนชาต รวมทงปรบปรงระบบกฎหมายใหสอดคลองกบสภาพแวดลอมของสงคมทงภายในและภายนอกประเทศ สงเสรมการใชกฎหมายคมครองสทธประชาชน และสนบสนนใหสอและประชาชนมบทบาทตรวจสอบกระบวนการยตธรรม

2. การกระจายภารกจและความรบผดชอบใหแกองคการปกครองสวนทองถนอยางโปรงใส โดยเตรยมความพรอมและปรบปรงประสทธภาพการด าเนนงานขององคการปกครองสวนทองถน ควบคกบการเปดโอกาสการมสวนรวมของประชาชนและภาคประชาสงคม

59 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต , "แผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544)," (30 ธนวาคม 2539).

35

3. การปองกนและปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบ ทงในภาคการเมอง ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยสรางจตส านกประชาชนมสวนรวมตรวจสอบและตอตานการทจรตประพฤตมชอบ รวมทงรกษาผลประโยชนของสวนรวม

4. การพฒนาและเสรมสรางกลไกการตรวจสอบถวงดลทกภาคสวนในสงคม โดยสนบสนนองคการอสระตามรฐธรรมนญ และสนบสนนบทบาทสอในการตรวจสอบนกการเมองและขาราชการ เพอระบบการเมองทโปรงใส สรางจตส านกของขาราชการ นกธรกจ และประชาชนใหมความรบผดชอบตอสาธารณะ

5. การเสรมสรางระบบการบรหารจดการทดของภาคเอกชน ใหมความโปรงใส มระบบการท างานทสามารถตรวจสอบได รกษาผลประโยชนของผถอหนทกกลมอย างเทาเทยมกน มความรบผดชอบตอสาธารณะ รวมทงสรางความเปนธรรมแกผผลตและผบรโภค

6. การเสรมสรางความเขมแขงของครอบครวและชมชน โดยสรางองคความรทถกตองและมคณภาพใหเปนภมคมกน อาศยกระบวนการมสวนรวม สรางเครอขายชมชน ใหสามารถพงพาตนเอง ดแลซงกนและกน ตลอดจนสรางจตส านกในการด าเนนชวต โดยยดทางสายกลาง ความพอเพยง มคณธรรม มวนย และมความรบผดชอบตอหนาท เคารพในสทธของตนเองและผอน เพอเปนรากฐานทดของสงคม60

นอกจากนแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 - 2554) ยงคงใหความส าคญอยางตอเนองกบการสรางระบบบรหารจดการทด โดยไดขยายกรอบการด าเนนงานใหครอบคลมทกภาคสวนของสงคม ไดแก การสรางระบบบรหารจดการทดในภาคธรกจเอกชน การสงเสรมสนบสนนการด าเนนงานของกลไกตรวจสอบทงทจดตงขนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และกลไกตรวจสอบสาธารณะในภาคประชาชน รวมทงการปลกจตส านกของประชาชนในเรองคณธรรม จรยธรรมความพอด เพอเปนรากฐานส าคญของการสรางระบบธรรมาภบาลทดในสงคมไทย โดยมการก าหนดยทธศาสตรการเสรมสรางธรรมาภบาลในการบรหารจดการประเทศ มรายละเอยดดงน

1. การเสรมสรางและพฒนาวฒนธรรมประชาธปไตยและวฒนธรรมธรรมาภบาลใหเกดขนเปนสวนหนงของวถการด าเนนชวตในสงคมไทย โดยการรณรงคสรางกระบวนการเรยนรปลกฝงจตส านก คานยมวฒนธรรมประชาธปไตย วฒนธรรมธรรมาภบาลแก เยาวชน และประชาชนทกกลมทกภาคสวนในสงคมอยางตอเนองจรงจง รวมทงพฒนาภาวะความเปนผน าประชาธปไตยทมคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลในสงคมทกระดบใหเปนแบบอยางทดในสงคมไทย เสรมสราง

60

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549)," (1 ตลาคม 2544).

36

การพฒนาการเมองใหโปรงใส สจรต เพอสนบสนนการสรางวฒนธรรมประชาธปไตยและวฒนธรรมธรรมาภบาล 2. เสรมสรางความเขมแขงของภาคประชาชนใหสามารถเขารวมในการบรหารจดการประเทศ โดยการสงเสรมการรวมกลมและสรางเครอขายภาคประชาชนใหเขมแขง และมบทบาทมสวนรวมในการพฒนาประเทศเพมขน เสรมสรางความเขมแขง และประสทธภาพของกลไกการตรวจสอบภาคประชาชน สนบสนนการสรางวฒนธรรมสนตวธและจดใหมกลไกทสงเสรมการแกไขปญหา ความขดแยงอยางสนตวธ สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยมในทกขนตอนของการด าเนนคด และเรงรดการกอต งองคการภาคสงคมตามรฐธรรมนญ 3. สรางภาคราชการและรฐวสาหกจทมประสทธภาพ และมธรรมาภบาลเนนการอ านวย ความสะดวกแทนการก ากบควบคม และท างานรวมกบหนสวนการพฒนา โดยพฒนาระบบราชการและขาราชการใหทนสมยโปรงใส และมขดสมรรถนะสงขน พฒนาระบบราชการและขาราชการใหยดหลกธรรมาภบาลในการปฏบตราชการ พฒนาระบบบรหารจดการของรฐวสาหกจใหมประสทธภาพและโปรงใสพรอมรบการตรวจสอบได 4. การกระจายอ านาจการบรหารจดการประเทศสภมภาคทองถน และชมชนเพมขนตอเนอง โดยปรบโครงสรางกลไกและหลกเกณฑการจดสรรทรพยากรภาครฐใหกระจายอ านาจ การตดสนใจสภมภาค ทองถนและชมชนเพมขน กระจายอ านาจใหองคการปกครองสวนทองถนสามารถรบผดชอบจดบรการ สาธารณะตอบสนองความตองการของประชาชนในพนท และสรางความเจรญในเศรษฐกจสงคมแกทองถนชมชน 5. สงเสรมภาคธรกจเอกชนใหเกดความเขมแขง สจรต และเปนบรรษทภบาลมากขน โดยมมาตรการสงเสรมกรรมการและผบรหารรบผดชอบตอผถอหน เจาหน และผบรโภคมากขน ก าหนดมาตรการสงเสรมใหผลงทนรายยอยมความกระตอรอรนทจะเขามามสวนรวมในการบรหารธรกจ จดใหมมาตรการจงใจแกธรกจเอกชนในตลาดหลกทรพยและภาคธรกจทวไปทไดรบการรบรองความเปนบรรษทภบาล ใหองคการก ากบดแลธรกจเอกชนมความเปนอสระจากฝายบรหาร รณรงคสรางความรความเขาใจใหธรกจเอกชน ผบรหาร/กรรมการ ผถอหนตลอดจนประชาชนทวไปรถงประโยชนในการก ากบดแลธรกจทด สงเสรมสถาบนวชาชพสมาคมวชาชพกลม ชมรมใหมบทบาทในการสรางธรรมาภบาล 6. การปฏรปกฎหมายกฎระเบยบ และขนตอนกระบวนการเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมเพอสรางความสมดลในการจดสรรประโยชนจากการพฒนา โดยไดมการศกษา ทบทวนกฎหมายทเกยวของกบการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ปรบปรงกระบวนการตรากฎหมาย สราง

37

ความเขมแขงของกลไกการบงคบใชกฎหมาย ก าหนดใหมกฎระเบยบใหโครงการและมาตรการของรฐ 7. การรกษาและเสรมสรางความมนคงเพอสนบสนนการบรหารจดการประเทศสดลยภาพและความยงยน โดยพฒนาขดความสามารถของกองทพใหมประสทธภาพมความพรอมในการปองกน ประเทศและตอบสนองตอภยคกคามในทกรปแบบสถานการณไดฉบไว ระดมสรรพก าลง และทรพยากรของกองทพรวมสนบสนนการพฒนาแกไขปญหาส าคญของประเทศ รวมกบหนวยงานและภาคสวนตางๆ ทเกยวของ สนบสนนใหจดท านโยบายและยทธศาสตรการพฒนาดานความมนคงภายใต กระบวนการมสวนรวม เพอเปนเครองมอในการบรหารจดการและขบเคลอนสการปฏบต61 จากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 จะเหนไดวาเปนแผนทมงสรางสงคมทเขมแขงและมคณภาพ โดยมแนวคดพนฐานคอยดคนเปนศนยกลางของการพฒนา โดยใหความส าคญกบกระบวนการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม เมอเรมเขาสแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559) ยงคงใหความส าคญกบธรรมาภบาลอยางตอเนอง โดยเนนการแปลงธรรมาภบาลสการปฏบตทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาครฐวสาหกจ และภาคธรกจเอกชน โดยเนนความซอสตยสจรต โปรงใส มหลกฐานตรวจสอบได เปนฐานการพฒนาประเทศทมนคงและสมดล มงสการอยรวมกนในสงคมอยางมความสขและเปนธรรม โดยมรายละเอยดดงน 1. ทศทางการพฒนาประเทศ จะตองมการบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรมในสงคม ใหความส าคญกบการพฒนาระบบราชการและขาราชการโดยยดหลกธรรมาภบาล เพมประสทธภาพการกระจายอ านาจใหแกองคการปกครองสวนทองถน พฒนาระบบและกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบอยางมสวนรวม สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยมและสรางความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร ควบคไปกบปลกจตส านก คานยมประชาธปไตยและธรรมาภบาลแกประชาชนทกกลม 2. ยทธศาสตรการสรางความเปนธรรมในสงคมไดกลาวถง การสานสรางความสมพนธของคนในสงคมใหมคณคารวมและตระหนกถงผลประโยชนของสงคม และเสรมสรางการบรหารราชการแผนดนทมประสทธภาพ โปรงใส มระบบ ตรวจสอบและการรบผดชอบทรดกม โดยสรางคานยมใหมทยอมรบรวมกนบนฐานของความไวเนอเชอใจและเกอกลกนในสงคม สงเสรมวฒนธรรมการเมองทมธรรมาภบาล น าไปสการเปนประชาธปไตยทถกตองและเหมาะสม เสรมสรางระบบบรหารราชการใหเขมแขงมประสทธภาพ มระบบถวงดลอ านาจการตรวจสอบทเขมงวดและรอบดาน พฒนาขาราชการใหมคณภาพสง มคณธรรม จรยธรรม และมความรบผดชอบ ปฏรปการเมองไทย

61


38

ทงระบบใหเปนประชาธปไตยของมวลชน สรางความเทาเทยมในกระบวนการยตธรรมและเพมชองทางในการรบขอรองเรยนและใหความชวยเหลอเยยวยาแกผเสยหายและผไดรบผลกระทบจากกระบวนการยตธรรม รวมทงสนบสนนการใชสอเพอสงคมทงในระดบประเทศและทองถน และสงคมออนไลนใหเปนพลงหนนเสรมการพฒนา 3. ประเดนพฒนาทส าคญไดกลาวถงการบรหารจดการประเทศเพอสรางความเปนธรรมในสงคม พฒนาระบบราชการและขาราชการโดยยดหลกธรรมาภบาล เพมประสทธภาพการกระจายอ านาจใหแกองคการปกครองสวนทองถน พฒนาระบบและกลไกการปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบอยางมสวนรวม สงเสรมใหประชาชนทกระดบมโอกาสเขาถงกระบวนการยตธรรมอยางเทาเทยม และสรางความเปนธรรมในการเขาถงทรพยากร ควบคกบการปลกจตส านก คานยมประชาธปไตยและธรรมาภบาลแกประชาชนทกกลม 4. การสรางภมคมกนไดกลาวถง กลไกการบรหารจดการทมธรรมาภบาล จะเปนเครองมอสนบสนนใหเกดการพฒนาภาคเกษตรใหมความเขมแขงทงดานการผลตและการตลาด การสรางมลคาเพม การแบงปนผลประโยชนอยางเปนธรรม มการเขาถงการใชทรพยากรธรรมชาตอยางคมคา ไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม เพอสรางความเทาเทยมกนในสงคมและความเขมแขงในชมชนชนบท รวมทงเพอใหเกดกลไกในการสรางความมนคงในการบรหารจดการอาหารและพลงงานชวภาพของประเทศ62 เมอเรมเขาสแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (2560 - 2564) กไดใหความส าคญกบระบบบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยางตอเนอง มการบรหารจดการภาครฐทโปรงใส มประสทธภาพ สามารถตรวจสอบไดอยางเปนธรรม และประชาชนมสวนรวม มการกระจายอ านาจ และแบงภารกจรบผดชอบทเหมาะสม โดยไดก าหนดเปนยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการภาครฐ การปองกนการทจรตประพฤตมชอบและธรรมาภบาลในสงคมไทย โดยมแนวทางการพฒนาดงน 1. ปรบปรงโครงสรางหนวยงานบทบาท ภารกจ และคณภาพบคลากรภาครฐ ใหมความ โปรงใส ทนสมย คลองตว มขนาดทเหมาะสม เกดความคมคา สามารถใหบรการประชาชนในรปแบบ ทางเลอกทหลากหลายและมคณภาพ ขาราชการมคณภาพ ประสทธภาพ และความรบผดชอบตอบทบาทหนาท องคการมสมรรถนะสงและมความทนสมย ราชการบรหารสวนกลางมขนาดเลกลง และราชการบรหารสวนทองถนม ขนาดทเหมาะสมกบพนทรบผดชอบ 2. ปรบปรงกระบวนการงบประมาณ และสรางกลไกในการตดตามตรวจสอบการเงนการคลง ภาครฐ เพอใหการจดสรรและการใชจายมประสทธภาพ สอดคลองกบเวลา เกดความเสมอภาค ลด

62


39

ความเหลอมล า มกลไกและชองทางใหประชาชนและภาคเอกชนเขาถงขอมล สามารถตรวจสอบกระบวนการ ด าเนนงาน งบประมาณ และการคลงของภาครฐไดอยางโปรงใสยงขน 3. เพมประสทธภาพและยกระดบการใหบรการสาธารณะใหไดมาตรฐานสากล เพอใหประชาชนและภาคธรกจไดรบบรการทมคณภาพไดมาตรฐาน และอ านวยความสะดวกตรงตามความตองการของประชาชนและภาคธรกจ 4. เพมประสทธภาพการบรหารจดการใหแกองคการปกครองสวนทองถน เพอใหประชาชนไดรบการบรการอยางมประสทธภาพและทวถง ผมสวนไดเสยไดเขามามสวนรวมในการพฒนาลดการพงพงงบประมาณประเภทเงนอดหนนจากรฐบาล มความคลองตวพงตนเองทางการคลงไดในระยะยาว และสามารถจดบรการสาธารณะขนพนฐานแกประชาชนอยางมมาตรฐานและประสทธภาพมากขน 5. ปองกนและปราบปรามการทจรตและประพฤตมชอบ เพอใหสงคมไทยมวนย โปรงใส ยดมน ในความซอสตยสจรต และยตธรรม รวมทงสรางความเขมแขง เปนภมคมกนของสงคมไทย ใหครอบคลม ภาครฐ ภาคเอกชน องคการพฒนาเอกชน และภาคประชาชน พรอมทงเพอสรางพลงการขบเคลอนคานยม ตอตานการทจรต 6. ปฏรปกฎหมายและกระบวนการยตธรรมใหมความทนสมย เปนธรรม และสอดคลองกบขอบงคบสากลหรอขอตกลงระหวางประเทศ เพอคมครองสทธเสรภาพของประชาชนอยางเสมอภาค ผมสวนไดสวนเสยมความมนใจ ยอมรบ และปฏบตตามกตกา เออตอภารกจภาครฐ การลงทนและด าเนนธรกจภาคเอกชน ดงดดการลงทนจากตางประเทศ ลดความเหลอมล าและเพมคณภาพชวตของประชาชน ตลอดจนมการบงคบใชกฎหมายอยางเครงครดและมประสทธภาพ รวมทงการวนจฉยคดมความถกตอง รวดเรว โปรงใส และเปนธรรม ตามหลกนตธรรมและลดปรมาณผกระท าผดในทควบคม63

จากความเปนมาของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลในขางตนสามารถสรปไดวา หลก ธรรมาภบาลนนเรมเขามาในชวงปลายทศวรรษท 1980 หลงจากสงครามโลกครงท 2 โดยเรมมาจากธนาคารโลกไดตระหนกถงสภาพความเปนอยทย าแยของประชาชนในทวปแอฟรกาวามสาเหตมาจากสงใด ท าใหพบค าตอบวาเปนเพราะความลมเหลวของรฐบาลในการบรหารประเทศจงเปนจดเรมตนใหเกดการปฏรประบบกฎหมายและระบบบรหารของภาครฐใหมประสทธภาพ มความโปรงใส ประชาชนมสวนรวมและยดหลกนตธรรมในการด าเนนงาน สงผลใหเกดกระแสธรรมาภบาลขนในสงคมโลก ประเทศไทยกไดรบอทธพลนนเชนเดยวกนโดยในป พ.ศ. 2539 – 2540 ประเทศไทยเกดภาวะวกฤตทาง

63 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, "แผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)," (29 ธนวาคม 2559).

40

เศรษฐกจอยางรนแรง สาเหตสวนหนงเกดจากความหยอนประสทธภาพของการบรหารกจการบานเมอง การบรหารราชการ การก าหนดนโยบายสาธารณะ และการทจรตมชอบในวงราชการ ท าใหรฐบาลเหนความส าคญของการสรางธรรมาภบาลในการชวยปรบปรงระบบราชการ ใหสามารถตอบสนองตอความตองการของประชาชนไดดยงขน และยงเปนการแกปญหาของประเทศดวย โดยปรากฏในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544) และท าใหคณะรฐมนตรออกเปนระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ตอมาพฒนาเปนพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2546 เพอใหการบรหารงานของหนวยงานของรฐบรรลเปาหมายสงสด คอ เกดความกาวหนา มนคง ประชาชนมคณภาพชวตทดขน และตอมาคณะรฐมนตรไดประชมเมอวนท 24 เมษายน 2555 มมตเหนชอบกบหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด ตามทส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เสนอ ประกอบดวย 4 หลกการส าคญ และ 10 หลกการยอย เพอใหสวนราชการถอปฏบตและใชเปนสวนส าคญของนโยบายในการปรบโครงสรางและกระบวนการท างานขององคการ

ควำมส ำคญของกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล

ปจจบนธรรมาภบาลมความส าคญตอการบรหารจดการในทกองคการ เปนสวนหนงในการก าหนดนโยบายของหลายประเทศ จงมนกวชาการน าหลกธรรมาภบาลไปขยายผลปรบโครงสรางและกระบวนการทงในองคการของรฐและธรกจ64 ธรรมาภบาล ถอไดวามความส าคญ เพราะเปนหลกเกณฑการปกครองบานเมอง ตามวถทางธรรมาธปไตย เปนการปกครองบานเมองทมความเปนธรรม มกฎเกณฑทดในการบ ารงรกษาบานเมองและสงคมใหมการพฒนาครอบคลมทกภาคสวนของสงคม รวมทงมการจดระบบองคการและกลไกตางๆ ในสวนราชการ องคการของรฐ รฐบาล การบรหารราชการสวนภมภาค และทองถน ตลอดจนองคการอสระ องคการเอกชน กลมชมรมและสมาคมตางๆ ทงทเปนนตบคคล ภาคเอกชนและภาคประชาสงคม (Civil Society) ดงนน ธรรมาภบาลจงเปนแนวทางในการจดระเบยบ เพอใหสงคมของประเทศทงภาครฐภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนของทงประเทศ สามารถอยรวมกนไดอยางสงบสข และตงอยในความถกตองเปนธรรม หลกธรรมาภบาลเปนหลกการบรหารจดการทดเพราะมการปรบวธคด วธการบรหารราชการของประเทศไทยใหมทงระบบ โดยก าหนดเจตนารมณของแผนดนขนมาเพอทกคนทกฝายในประเทศรวมกนคด รวมกนท า รวมกนจดการ รวมกนรบผดชอบ แกปญหา พฒนาน าพาแผนดนนไปส

64


41

ความมนคง ความสงบ สนตสข มการพฒนาทยงยนและกาวไกล65 นกวชาการในประเทศและตางประเทศไดกลาวถงความส าคญของการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลไวอยางหลากหลายซงผวจยไดรวบรวมและน าเสนอ ดงน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดกลาวถงความส าคญของหลกธรรมาภบาลไววา หลกธรรมาภบาลมบทบาทในการสนบสนนใหการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศเปนไปอยางแขงแกรง เนองจากระบบโครงสรางตางๆ ภายในประเทศจะสามารถพงตนเองไดมากขน สรางภมคมกนทดของประเทศตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและการบรหารการพฒนาประเทศใหอยบนหลกธรรมาภบาลและประชาธปไตย เพอน ามาซงความอยเยนเปน สขรวมกนของสงคมไทยและความยงยนของการพฒนา66 สถาบนพระปกเกลา ไดกลาวถงความส าคญของหลกธรรมาภบาลไววา หลกธรรมาภบาลเปนเครองกระตนใหกระบวนการประชาธปไตยมความสมบรณและเกดความยงยน เพราะเปนสงทเปนผลจากการเปนประชาธปไตย คอ การจดสรรอ านาจทเปนธรรม ท าใหทกคนปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล เกดการใชทรพยากรอยางคมคา ไมมการทจรต มความซอสตยสจรต เกดกระบวนการประชาสงคมทท าใหประชาชนรวมตวกนท ากจกรรมเพอประโยชนสาธารณะ ผลทเกดขนคอสงคมมคณภาพ67 วรตน รตนมณ ไดกลาวถง ความส าคญของธรรมาภบาลทส าคญตอการบรหารจดการ ดงน 1. เปนหลกการพนฐานในการสรางความเปนธรรมในสงคม เออประโยชนใหกบคนทกระดบทงคนรวยคนจน ในเรองการมรายได มงานท า การพฒนาทเทาเทยมและการมคณภาพชวตทดขน 2. การสรางธรรมาภบาลใหเกดขนในทกระดบจะท าใหเกดการพฒนาทยงยน โดยมคนเปนศนยกลางทแทจรง ท าใหสงคมไทยเปนสงคมเสถยรภาพ 3. ธรรมาภบาลชวยลด บรรเทา หรอแกปญหา ถงแมปญหาทเกดขนจะมความรนแรงกยงตองชวยลดหรอบรรเทาความรนแรงลงไป และปญหาทไมรนแรงกอาจจะไมเกดขนอก

65 เอกชย กสขพนธ และคนอนๆ, กำรบรหำรจดกำรทดตำมหลกธรรมำภบำล (กรงเทพฯ:

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 29. 66 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, "การบรหารราชการแผนดน

ทมประสทธภาพและธรรมาภบาล," วำรสำรเศรษฐกจและสงคม 53, 3 (กรกฎาคม 2559): 49. 67

สถาบนพระปกเกลา, ดลอ ำนำจในกำรเมองกำรปกครอง (กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2558), 246.

42

4. ธรรมาภบาลจะชวยใหสงคมมความเขมแขงในทกดาน ทงทางคณคาและจตส านกทางสงคม การเมอง วฒนธรรม จรยธรรม และทางเศรษฐกจ มสมรรถนะ มความโปรงใส สามารถอยรวมกนอยางมความสขและเอออาทรตอกน มความเจรญรงเรองตอไปดวยฐานอนมนคง 5. ธรรมาภบาลจะชวยลดปญหาการฉอราษฎรบงหลวง และสงเสรมใหคนมความซอสตยสจรต 6. ธรรมาภบาล เปนแนวคดทเกอหนนสงคมประชาธปไตย จะท าใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจและมการตรวจสอบการท างานของรฐโดยประชาชนและองคการทเกยวของ 7. ธรรมาภบาลจะชวยใหระบบบรหารของรฐมความยตธรรมเปนทนาเชอถอทงในและตางประเทศ 8. ธรรมาภบาลเปนมาตรฐานสากลทบงชถงระดบการพฒนาของประเทศทงด านเศรษฐกจ สงคม และการเมอง หากสรางธรรมาภบาลใหเกดขนไดยอมหมายถงการไดรบการยอมรบและเชอถอจากสงคมระหวางประเทศมากยงขน 9. ธรรมาภบาล มหลกการคลายกบหลกการบรหารหลายรปแบบทถกน ามาใชในหนวยงานหรอองคการทวไป ซงรวมทงหนวยงานทางการศกษาดวย เชน ระบบมาตรฐานสากลภาครฐแหงประเทศไทย (Thailand International Public Sector Standard Management System and Outcomes : Thailand International P.S.O.) ระบบการควบคมคณภาพ (Q.C.) ระบบมาตรฐานสากล ISO การบรหารคณภาพทงระบบ (TQM) หรอแมแตการบรหารทยดโรงเรยนเปนฐาน ซงลวนแตใหความส าคญตอการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยอนเปนหลกการทส าคญยงประการหนงของธรรมาภบาล 10. ธรรมาภบาลเปนหลกการททงองคการสหประชาชาต ธนาคารโลก และกองทนการเงนระหวางประเทศ รวมทงธนาคารพฒนาเอเชย มขอสรปรวมกนวาหลกธรรมาภบาลเปนกญแจส าคญประการหนงทจะน าไปสความส าเรจในการฟนฟและพฒนาเศรษฐกจของประเทศก าลงพฒนา และกลมประเทศยากจน 11. ธรรมาภบาลเปนแนวทางส าคญในการจดระเบยบใหสงคมทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชน สามารถอยรวมกนอยางสงบสข มความรรกสามคคและรวมกนเปนพลงกอใหเกดการพฒนาอยางยงยนและเปนสวนเสรมสรางความเขมแขงหรอสรางภมคมกนแกประเทศ68

68 วรตน รตนมณ, "การศกษาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหาร

สถานศกษา ขนพนฐานเขตตรวจราชการท 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน" (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานโยบายการจดการและความเปนผน าทางการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), 23-25.

43

เอกชย กสขพนธ ปณรส และคนอนๆ ไดกลาวถงความส าคญของหลกธรรมาภบาลไววา หลกธรรมาภบาลเปนทงหลกการขนพนฐานและยทธศาสตรทสงคมโลกตองการใหเกดขนและน ามาใชเพอ ลด บรรเทา และแกปญหาตางๆ โดยเฉพาะปญหาการฉอราษฎรบงหลวง ชวยสรางคณคาและจตส านกทางปญญา วฒนธรรม และจรยธรรมทงดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ท าใหมความเปนธรรมในสงคม มความโปรงใสไดรบการยอมรบและเชอถอ มประสทธภาพและคณภาพมาตรฐานสงขน มการพฒนาทยงยนเปนภมคมกนทท าใหมความเขมแขง มเสถยรภาพ มความมนคงปลอดภยและย งยน ทกภาคของส งคมอย ร วมกนอย างสนตส ขและมคณภาพช ว ตท ด หลกธรรมาภบาลเปนสงทมความจ าเปนในสงคมประชาธปไตย ปจจบนไดกลายเปนมาตรฐานสากล ทองคการและหนวยงานทวไปตองการใหเกดขน69 สมคด เลศไพฑรย และคณะ ไดกลาวถงความส าคญของธรรมาภบาลไววา มความส าคญในเรองของโครงสรางและกระบวนการ และความสมพนธของภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาค ประชาสงคมในการบรหารจดการเศรษฐกจ การเมอง และสงคมของรฐ ซงเปนการบรหารจดการทด70 ปธาน สวรรณมงคล ไดกลาวถงความส าคญของหลกธรรมาภบาล โดยแบงออกเปน 3 มต ไดแก มตของภาครฐ มตของประชาชน และมตของภาคธรกจเอกชน ดงน 1. มตของภาครฐ

1.1 ชวยสงเสรมใหบคลากรในภาครฐมเปาหมายอยทการยดประโยชนสขของประชาชนและประเทศชาต ใหความส าคญกบประสทธภาพในการบรหารภาครฐอยางจรงจงมากขนโดยมการปรบปรงกระบวนการท างานใหมความรวดเรว และประหยดทงเวลาและงบประมาณ มความคมคามากขนซงวดไดจากความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ

1.2 ชวยสงเสรมใหบคลากรภาครฐใหความส าคญกบผลส าเรจหรอผลงานมากกวาการท าเสรจเหมอนเชนทผานมาในอดตการใหความส าคญกบผลส าเรจหรอผลงานท าใหมความคมค ามากขนโดยมการประเมนผลการปฏบตท เปนรปธรรมมากขน มตวชวด ( key performance indicator, KPI) ทถกก าหนดไวกอนการปฏบตงานซงสอดคลองกบวสยทศน และพนธกจ โดยเฉพาะอยางยงความพงพอใจของประชาชนนบเปนตวประเมนผลทส าคญ

1.3 ชวยใหระบบการบรหารภาครฐมความโปรงใสตรวจสอบไดมากขนโดยมการปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบของภาครฐใหรดกมและเปดเผยตอสาธารณะใหรบรกนทวไป เชน การ

69

เอกชย กสขพนธ และคนอนๆ, กำรบรหำรจดกำรทดตำมหลกธรรมำภบำล (กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 31.

70 สมคด เลศไพฑรย และคนอนๆ , ทองถนโปรงใส (กรงเทพฯ: ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2556), 31.

44

มกฎหมายเกยวกบขอมลขาวสารของภาครฐ การมกฎหมายเกยวกบการหามฮวประมลงานของภาครฐ เปนตน รวมถงมองคการอสระในการก ากบ ตรวจสอบการปฏบตงานของภาครฐ เชน คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน เปนตน

1.4 ชวยสงเสรมใหบคลากรภาครฐมความตระหนกถงความส านกรบผดชอบ (accountability) ตอประชาชนและองคการมากขน ซงความส านกรบผดชอบมสวนท าใหการกระท าของเจาหนาทรฐมการระมดระวงการกระท าทมผลตอสาธารณะหรอประชาชนมากขน และหากเกดขอผดพลาดขนกตองพรอมทจะรบผลของการกระท านนโดยไมหลบเลยง หรอโยนความผดใหบคคลอนหรอนงเฉย

1.5 ชวยท าใหระบบราชการเปนระบบเปดและเปดโอกาสใหประชาชนมชองทางมสวนรวมในการบรหารภาครฐอยางหลากหลายและเปนรปธรรมมากขน ทงน ระบบบรหารภาครฐในอดตมกเปนระบบทปด โดยประชาชนไมรขอมลขาวสารในการบรหารงานของภาครฐมากนกและขอมลสวนใหญถกพจารณาวา ไมเปดเผยหรอเปนความลบ แตเมอมการน าแนวคดธรรมาภบาลมาใชท าใหมกฎหมายเกยวกบการเปดเผยขอมลขาวสารของภาครฐ และใหสทธแกประชาชนในการยนขอขอมลขาวสารจากหนวยภาครฐได นอกจากนยงมการก าหนดใหหนวยงานของรฐตองเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนตอสาธารณะผานชองทางตางๆ เชน เอกสารหรอเวปไซตของหนวยงาน เปนตน และประชาชนยงมชองทางในการรองเรยนการเสนอความคดเหนผานทางชองทางตางๆ ของรฐอกดวย

1.6 ชวยสงเสรมใหบคลากรภาครฐยดกฎหมายเปนหลกในการปฏบตหนาทมากกวาการใชดลพนจหรอตามอ าเภอใจ โดยมการวางมาตรฐานการปฏบตงานในแตละภารกจหรอแตละงานไวชดท าใหการใชกฎหมายเพอแสวงหาผลประโยชนสวนตนอาจลดลงไป

1.7 ท าใหระบบบรหารภาครฐเปนตวขบเคลอนนโยบายรฐบาลและยทธศาสตรการพฒนาประเทศไดอยางมประสทธภาพประสทธผลมากขนสงผลใหประเทศมขดความสามารถในการแขงขนมากขนโดยมภาคสวนทเกยวของมสวนรวมอยางจรงจง

1.8 ท าใหบคลากรภาครฐตระหนกถงความส าคญของคณธรรม จรยธรรมในการปฏบตหนาทของตนในฐานะเปนผใหบรการประชาชนมใชเจานายของประชาชนหรอผมสถานภาพทเหนอกวาประชาชน

2. มตของประชาชน 2.1 ท าใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารของภาครฐไดมากขนเนองจาก

ระบบราชการไดเปดกวางมากขนอนเปนผลมาจากการปรบปรงแกไขกฎหมายเกยวกบขอมลขาวสารของทางราชการ

45

2.2 ท าใหประชาชนมความตระหนกถงสทธ หนาทของพลเมองมากขนหลงจากไดรบขอมลขาวสารจากภาครฐและแหลงอนๆมากขน และเขามามสวนรวมในการบรหารภาครฐอยางเปนรปธรรม

2.3 ท าใหประชาชนไดรบบรการทรวดเรวมากขนอนเปนผลมาจากการปรบรอกฎหมาย กฎระเบยบตาง (deregulation) ท าใหมการลดขนตอนและระยะเวลาการด าเนนการลงไปมาก และภาครฐไดตอบสนองความตองการของประชาชนอยางเปนรปธรรมโดยยดประชาชนเปนศนยกลาง เชน การจดตงศนยบรการเบดเสรจ การใชเทคโนโลยสารสนเทศในการใหบรการประชาชนไดอยางสะดวก รวดเรว ตลอดเวลา

2.4 ท าใหประชาชนมสวนรวมในการแกไขปญหาของระบบบรหารภาครฐโดยเฉพาะประเดนการคอรปชน การใชอ านาจไมเปนธรรม เนองจากประชาชนมความร ความเขาใจและความตระหนกมากขน รวมถงมการใชสทธพลเมองในการเรยกรอง รองเรยน และฟองรองตอศาลในกรณทถกละเมดสทธ

3. มตของภาคธรกจเอกชน 3.1 ท าใหการบรหารกจการธรกจไดรบความสะดวกรวดเรวมากขนสงผลใหการ

แขงขนเชงธรกจด าเนนไปไดดวยด 3.2 ท าใหตนทนทางธรกจเปนไปตามตนทนทแทจรง เนองจากภาครฐมความ

โปรงใสในการด าเนนงานมากขน มการเรยกรบผลประโยชนนอยลง 3.3 ท าใหประเทศชาตสามารถแขงขนทางธรกจในเวทการคาโลกไดอยางไม

เสยเปรยบโดยมการบรหารภาครฐเปนตวสนบสนน เอออ านวยเคยงคกบภาคธรกจเอกชน71 วระยทธ พรพจนธนมาส ไดกลาวถงความส าคญของธรรมาภบาลในสถานศกษาวา นอกจากการมธรรมาภบาลสถานศกษาจะชวยใหการบรหารงานเปนไปอยางดจนน าไปสการท าใหผเรยนมคณภาพไดนน ธรรมาภบาลในโรงเรยนยงชวยแกปญหาภายในองคการ ไดแก การทจรตคอรรปชน ปญหาการมผบรหารทเปนเผดจการ บรหารโดยไมเปดโอกาสใหผอนไดมสวนรวม ผบรหารขาดความรบผดชอบ ขาดความโปรงใสในการบรหาร บรหารโดยไมยดความเสมอภาคเปนธรรม บรหารโดยใชทรพยากรทมอยอยางไมคมคา บคลากรมความรสกเหลอมล าของสถานภาพ หรอมความไมมนคงในงาน เปนตน ปญหาเหลานอาจแกไขได เพราะหลกการของธรรมาภบาลนนครอบคลมถงปญหาดงกลาว เพราะโดยแกนแทของธรรมาภบาลโดยเฉพาะธรรมาภบาลประชาธปไตยนน เนนการใหความส าคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน และภาค

71 ปธาน สวรรณมงคล, กำรบรหำรงำนภำครฐกบกำรสรำงธรรมำภบำล (กรงเทพฯ:

สถาบนพระปกเกลา, 2558), 28 - 31.

46

ประชาสงคมปฏสมพนธกน และเกดการถวงดลพลงตางๆ ของทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ท าใหเหนวาการน าธรรมาภบาลมาใชในการบรหารสถานศกษาจะชวยแกปญหาอนๆ ในองคการได โดยการใหความส าคญกบการมสวนรวมจากทกภาคสวน ซงถอวามความจ าเปน เพราะจะท าใหผมสวนรวมเกดความผกพน รสกรกและมจตส านกในการเปนเจาขององคการรวมกน ผบรหารบรหารงานดวยความโปรงใส และมความรบผดชอบตอการบรหาร72 จากความส าคญของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลขางตนจะเหนวา ธรรมาภบาลเปนแนวปฏบตในการจดระเบยบสงคมทมความส าคญครอบคลมทกภาคสวน เปนกฎเกณฑการปกครองทมความเปนธรรมท าใหไมเกดการฉอโกง ไมมการทจรต ประชาชนสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข เกดความสนตสขในสงคม เพราะบคคลในภาครฐตระหนกถงความรบผดชอบตอประชาชนและองคการมากขน นอกจากนหลกธรรมาภบาลยงชวยกระตนใหกระบวนการประชาธปไตยเกดความสมบรณ ระบบการบรหารงานของรฐมความยตธรรม นาเชอถอ ประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารของภาครฐไดมากขน และทกคนปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล ท าใหเกดการใชทรพยากรอยางคมคา สรางสงคมใหเขมแขงในทกดาน เปนภมคมกนทดของประเทศ ลดปญหาความรนแรงในสงคมชวยใหประเทศพฒนาอยางยงยน เปนวธการสรางความเปนธรรมในสงคม ทงยงชวยสรางคณธรรมและจตส านกทางปญญา สงผลใหประชาชนมคณภาพชวตทด และสงคมอยรวมกนอยางสนตสข องคประกอบของกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล

นกวชาการในประเทศและตางประเทศไดกลาวถงองคประกอบท เกยวของกบหลก ธรรมาภบาลไวอยางหลากหลายซงผวจยไดรวบรวมและน าเสนอ ดงน สถาบนแหงธนาคารโลก (World Bank Institute) ไดวางองคประกอบเกยวกบระเบยบวธในการศกษาวจยเชงเปรยบเทยบเพอวดระดบคณภาพของการบรหารกจการบานเมองของประเทศตางๆ ทวโลก ซงครอบคลมประเดน 6 มต ดงน 1. การมสทธมเสยงของประชาชนและภาระรบผดชอบ (Voice and Accountability) ซงเกยวของกบการทประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในการจดตงรฐบาลดวยตนเอง รวมถงการมเสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน ตลอดจนเสรภาพในการชมนมและสมาคม

72

วระยทธ พรพจนธรมาส, “องคประกอบของธรรมาภบาลในโรงเรยน ,” วำรสำรนกบรหำร 34, 1 (มกราคม – มถนายน 2557) : 86.

47

2. ความมเสถยรภาพทางการเมองและการปราศจากความรนแรง (Political Stability and Absence of Violence) ซงเปนเรองของโอกาสความเปนไปไดทรฐบาลจะไรเสถยรภาพหรอถกโคนลมโดยอาศยวธการตางๆ ทไมเปนไปตามบทบญญตของรฐธรรมนญ เชน การใชความรนแรงทางการเมองและการกอการราย 3. ประสทธผลของรฐบาล (Government Effectiveness) ซงใหความส าคญในเรองของคณภาพใหบรหารและความสามารถของขาราชการหรอเจาหนาทของรฐ ตลอดจนระดบความเปนอสระจากการแทรกแซงทางการเมอง รวมถงคณภาพของการก าหนดนโยบาย การน านโยบายไปปฏบตและความมงมนจรงจงของรฐบาลทมตอนโยบายดงกลาว 4. คณภาพของมาตรการควบคม (Regulatory Quality) ซงเปนเรองขดความสามารถของรฐบาลในการก าหนดนโยบายและออกมาตรการควบคม รวมถงการบงคบใชนโยบายและมาตรการดงกลาวใหเปนไปอยางเหมาะสมและเออตอการสงเสรมใหภาคเอกชนสามารถพฒนาได 5. นตธรรม (Rule of Law) ซงเกยวของกบระดบของการทบคคลฝายตางๆ มความมนใจและยอมรบ ปฏบตตามกฎกตกาในการอยรวมกนของสงคมโดยเฉพาะคณภาพของการบงคบใหปฏบตตามเงอนไขสญญาและการอ านวยความยตธรรม รวมถงโอกาสความเปนไปไดทจะเกดอาชญากรรมและความรนแรง 6. การควบคมปญหาทจรตประพฤตมชอบ (Control of Corruption) ซงเปนเรองเกยวกบการใชอ านาจรฐเพอประโยชนสวนตวทงในรปแบบของการทจรตประพฤตมชอบเพยงเลกนอยหรอขนานใหญ รวมถงการเขาครอบครองรฐโดยชนชนน าทางการเมองและนกธรกจเอกชนทมงเขามาแสวงหาผลประโยชน73 คณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) ซงเปนอกองคการหนงของสหประชาชาตกไดก าหนดองคประกอบของธรรมาภบาลไว 8 ประการ คอ

1. การมสวนรวม (Participation) เปนหลกการส าคญของธรรมาภบาล อาจเปนการมสวนรวมโดยตรงหรอผานสถาบนตวแทน ถอเปนสงส าคญทแสดงใหเหนถงความเปนประชาธปไตย เปนการแสดงออกถงเสรภาพของการรวมกลม

2. นตธรรม (Rule of Law) หมายถง หลกธรรมาภบาลทดนนตองถกตองตามกฎหมาย ถกตองตามกรอบทบงคบใชอยางยตธรรม นอกจากนยงรวมถงการคมครองตามสทธมนษยชนอยางเตมท และในการบงคบใชกฎหมายกตองมความเปนกลาง

73 World Bank Institute, "Governance Matters 2009 : World Governance

Indicators 1996 - 2008," Research at The world bank (2009).

48

3. ความโปรงใส (Transparency) หมายถง การตดสนใจหรอการก าหนดหลกเกณฑใดๆ จะตองท าใหถกตองตามระเบยบ รวมถงประชาชนสามารถเขาถงขอมลเหลานไดอยางอสระ

4. การตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง ในกระบวนการด าเนนงานตองพยายามทจะใหบรหารแกผมสวนไดสวนเสยทงหมดภายในเวลาทเหมาะสม

5. การมงเนนฉนทามต (Consensus Oriented) หมายถง การไกลเกลยความสนใจทแตกตางกนในสงคม เพอใหบรรลขอตกลงทดทสดรวมกน

6. ความเสมอภาค/ความเทยงธรรม และการไมกดกน (Equity and Inclusiveness) หมายถง ประชนชนทกคนมความเปนอยทดในสงคม สามารถด าเนนชวตไดอยางมความสข และมความมนใจวาไมถกกดกนจากสงตางๆ

7. ประสทธภาพและประสทธผล (Effectiveness and Efficiency) หมายถง กระบวนการในการสรางผลลพธทบรรลตามวตถประสงคทตงไว ในขณะเดยวกนกใชทรพยากรไดอยางคมคา ยงยน และปองปองสงแวดลอม

8. ภาระรบผดชอบ (Accountability) เปนสงส าคญของการปกครองไมไดหมายถงหนวยงานภาครฐเพยงอยางเดยว แตภาคเอกชนและองคการตางๆ ตองรบผดชอบตอสาธารณชนและผมสวนไดสวนเสย รบผดชอบตอผทไดรบผลกระทบจากการตดสนใจ หรอการกระท าของหนวยงาน ซงความรบผดชอบไมสามารถท าไดหากขาดการด าเนนงานตามหลกนตธรรมและความโปรงใส74 องคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organization for Economic Co-operation and Development) ไดก าหนดองคประกอบของธรรมาภบาลไวดงน 1. การสรางความมนใจในการมกรอบโครงสรางของการก ากบดแลกจการทมประสทธผล 2. สทธของผถอหนและบทบาทหนาททส าคญของผเปนเจาของ 3. การปฏบตตอผถอหนอยางเทาเทยมกน 4. บทบาทของผมสวนไดสวนเสยในการก ากบดแลกจการ 5. การเปดเผยขอมลและความโปรงใส 6. ความรบผดชอบของคณะกรรมการบรษท75 ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank) ไดก าหนดองคประกอบของธรรมาภบาลไวดงน

74 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific,

What Is Good Governance (Bangkok: United Nations publication, n.d.), 1-3. 75 Organization for Economic Co-operation and Development(OECD), Practical

Guide to Corporate Governance (Washington, DC: Pennsylvania Ave, 2009), 63.

49

1. ความส านกรบผดชอบ (accountability) หมายถง ความส านกรบผดชอบเปนสงเชงบงคบทท าใหเจาหนาทของรฐตองตอบค าถามในการเปนเจาหนาทรฐและตอบสนองตอองคการทใหอ านาจหนาทแกตนเอง ความส านกรบผดชอบยงอาจหมายถงหลกเกณฑทจดท าไวเพอวดผลการปฏบตงานของเจาหนาทรฐ ตลอดจนถงกลไกในการก ากบเพอใหแนใจวา มผลการปฏบตงานตามมาตรฐานทก าหนดไว 2. การมสวนรวม (participation) หมายถง หลกการส าคญของการมสวนรวมมาจากการยอมรบวา ประชาชนเปนหวใจของการพฒนาโดยทประชาชนไมเพยงเปนผรบผลประโยชนจากการพฒนาเทานน แตยงเปนตวแทนของการพฒนาอกดวย โดยประชาชนสามารถมสวนรวมเปนกลม เชน กลมสหกรณ กลมสมาคม กลมหอการคา กลมอาสาสมคร เปนตน และรวมในฐานะปจเจกบคคลกได เชน การลงคะแนนเสยง การแสดงความคดเหนผานสถานวทย โทรทศน เปนตน และในฐานะทเปนตวแทนของการพฒนา ประชาชนตองมชองทางเขาถงสถาบนทสงเสรมการมสวนรวมอกดวย เชน สถาบนตวแทนตางๆ

3. การคาดการณได (predictability) หมายถง การมอยของกฎหมาย กฎ ระเบยบและนโยบายทก ากบดแลสงคมอย และการปฏบตทยตธรรมและไมเลอกปฏบต ซงท าใหสามารถคาดการณ ไดถงผลการกระท าทจะเกดขนอยางถกตอง 4. ความโปรงใส (transparency) หมายถง การมอยของขอมลขาวสารส าหรบสาธารณะและความชดเจนของกฎ ระเบยบ และการตดสนของรฐ ความยากล าบากในการท าใหเกดความโปรงใส คอ มเพยงเจาของขอมลขาวสารเทานนทรเรอง และมชองทางเขาถงขอมลทจ ากด ดงนนจงจ าเปนในการสงเสรมสทธในการเขาถงขอมลขาวสารของประชาชนโดยการบงคบใหมอยางจรงจง76 สมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) ไดก าหนดองคประกอบของธรรมาภบาลไวดงน 1. การมสวนรวม (Participatory) หมายถง ทกคนทไดรบผลกระทบควรมโอกาสมสวนรวมในการตดสนใจ แสดงความคดเหน เสนอขอแนะน า เพอแกไขปญหาทเกดขน 2. ความส านกรบผดชอบ (Accountable) หมายถง หนวยงานมหนาทในการรายงานอธบายขอเทจจรงใหประชาชนรบทราบและรบผดชอบตอผลทตามมาจากการตดสนใจด าเนนการตางๆ ความรบผดชอบถอเปนขอก าหนดพนฐานของหลกธรรมาภบาล

76 Asian Development Bank, Strategy2020 the Long-Term Strategic

Framework of the Asian Development Bank 2008–2020 (Mandaluyong City: Asian Development Bank, 2008), 14.

50

3. ความโปรงใส (Transparent) หมายถง ประชาชนทกคนสามารถตดตามและ สามารถเหนขนตอนการด าเนนงาน รวมถงเหตผลในการตดสนใจของหนวยงานหรอสอบถามขอมลตางๆ ไดเมอไดรบผลกระทบ 4. การตอบสนอง (Responsive) หมายถง การตอบสนองความตองการของชมชนในขณะเดยวกนกปรบความตองการใหเสมอภาคกน 5. ประสทธภาพและประสทธผล (Effective and efficient) หมายถง การด าเนนการตดสนใจและปฏบตตามขนตอนตางๆ ควรค านงถงทรพยากรบคคล เวลาทเหมาะสม เพอใหเกดผลดทสด 6. ความเสมอภาคและการเปนสวนหนง (Equitable and inclusive) หมายถง ประชาชนทกคนไมแบงชนชนควรมโอกาสไดรบการพจารณาผลการด าเนนงานอยางเทาเทยมกน 7. การยอมรบกฎหมาย (Law abiding) หมายถง การอยภายใตกฎหมาย ยกตวอยางกรณรฐบาลทองถนในรฐวคตอเรย กฎหมายท เกยวของเชน พระราชบญญตสาธารณสข พ.ศ. 2551 พระราชบญญตเรองความเทาเทยมกน พ.ศ. 2553 เปนตน77 จอหน กราแฮม และคณะ (John Graham and others) ไดจ าแนกองคประกอบของ ธรรมาภบาลไว 5 ประการ ดงน 1. ความชอบธรรม และการแสดงความคดเหน(Legitimacy and Voice) หมายถง การมสวนรวมและการจดท าขอตกลงรวมกนของประชาชน ทกคนควรมสทธมเสยงในการตดสนใจโดยตรงหรอผานสถาบนกลางทถกตองตามกฎหมาย การมสวนรวมอยางกวางขวางจะท าใหเกดเสรภาพในการรวมกลม และยงกอให เกดการจดท าขอตกลงรวมกน ประ กอบดวย การมสวนรวม (Participation) หมายถง ทกคนควรมสทธมเสยงในการตดสนทงโดยทางตรงและทางออมผานทางสถาบนตวแทนอนชอบธรรมของตน การมสวนรวมทเปดกวางนนตองอยบนพนฐานของการมเสรภาพในการรวมกลมและการแสดงความคดเหน รวมถงสามารถเขามามสวนรวมอยางมเหตผลในเชงสรางสรรค และการมงเนนฉนทามต (Consensus - Oriented) มการประสานความแตกตางในผลประโยชนของฝายตางๆ เพอหาขอยตรวมกนอนจะเปนประโยชนตอทกฝายไมวาจะเปนนโยบายและกระบวนการขนตอนใดๆ ใหมากทสดเทาทจะเปนไปได 2. ทศทาง (Direction) หมายถง การมวสยทศนเชงกลยทธของผน าและประชาชน โดยมมมมองในวงกวางและระยะยาวในการก ากบดแลทดและการพฒนาคณภาพของมนษย นอกจากนยงตองมความเขาใจเกยวกบความซบซอนทางประวตศาสตร วฒนธรรม และสงคม

77

Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria: the Municipal Association of Victoria, 2008), 7.

51

3. การด าเนนการ (Performance) หมายถง การตอบสนองผมสวนไดสวนเสยทงหมด โดยการด าเนนการตองมประสทธภาพและประสทธผล สรางผลลพธทตรงตามความตองการในขณะทใชทรพยากรอยางคมคาทสด ประกอบดวย . การตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง กระบวนการด าเนนงานตองพยายามดแลเอาใจใสผมสวนไดเสยทกฝาย นอกจากนยงตองมประสทธภาพและประสทธผล (Efficiency and Effectiveness) หมายถง กระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการและขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด 4. ความรบผดชอบ (Accountability) หมายถ ง ภาครฐตองมความรบผดชอบตอสาธารณชนรวมถงผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวน โดยตองด าเนนงานดวยความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได ประกอบดวย ภาระรบผดชอบ (Accountability) ผมอ านาจตดสนใจไมวาจะอยในภาครฐ ภาคเอกชนหรอองคการภาคประชาสงคม ตองมภาระรบผดชอบตอสาธารณชนทวไปและผมสวนไดเสยในสถาบนของตน สวนความโปรงใส (Transparency) ตองอยบนพนฐานของการไหลเวยนของขอมลขาวสารโดยบคคลทมความสนใจจะตองสามารถเขาถงสถาบน กระบวนการและขอมลขาวสารไดโดยตรง 5. ความเปนธรรม (Fairness) หมายถง ประชาชนทกคนมความเสมอภาคตามกรอกฎหมายอยางยตธรรมตามสทธมนษยชน ประกอบดวย ความเสมอภาค (Equity) หมายถง ผชายและผหญงทกคนตองมโอกาสในการปรบปรงสถานะหรอรกษาระดบชวตความเปนอยของตน และนตธรรม (Rule of Law) หมายถง กรอบตวบทกฎหมายตองมความเปนธรรมและไมมการเลอกปฏบตโดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบเรองของสทธมนษยชน78

กระทรวงมหาดไทย ไดก าหนดองคประกอบในการเสรมสรางการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดของกระทรวงมหาดไทย 11 องคประกอบ ดงน 1. การมสวนรวม (Participation) เปนการมสวนรวมของทงประชาชนและเจาหนาทรฐในการบรหารงาน เพอใหเกดความคดรเรมและพลงการท างานทสอดประสานกน เพอบรรลเปาหมายในการใหบรการประชาชน 2. ความยงยน (Sustainability) มการบรหารงานทอยบนหลกการของความสมดลทงในเมองและชนบท ระบบนเวศ และทรพยากรธรรมชาต 3. ประชนชนมความรสกวา เปนสงทชอบธรรม (Legitimacy) และใหการยอมรบ (Acceptance) การด าเนนงานของแตละหนวยงานสอดคลองกบความตองการของประชาชน ประชาชนพรอมทจะยอมสญเสยประโยชนสวนตนเพอประโยชนสวนรวมทตองรบผดชอบรวมกน

78

Graham John and others, Principles for Good Governance in the 21st Century (Ottawa: Institute On Governance, 2003), 3.

52

4. มความโปรงใส (Transparency) ขอมลตางๆ ตองตรงกบขอเทจจรงของการด าเนนการและสามารถตรวจสอบได มการด าเนนการทเปดเผย ชดเจนและเปนไปตามทก าหนดไว 5. สงเสรมความเปนธรรม (Equity) และความเสมอภาค (Equality) มการกระจายการพฒนาอยางทวถงเทาเทยมกน ไมมการเลอกปฏบตและมระบบการรบเรองราวรองทกขชดเจน 6. มความสามารถทจะพฒนาทรพยากรและวธการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด (Resource Development) เจาหนาทของทกหนวยงานจะตองไดรบการพฒนาความรและทกษะเพอใหสามารถน าไปปรบใชกบการท างานได และมการก าหนดขนตอนการด าเนนงานทชดเจนเพอใหทกหนวยงานยดถอเปนแนวปฏบตรวมกน 7. สงเสรมความเสมอภาคทางเพศ (Promoting Gender Balance) เปดโอกาสใหสตรทงในเมองและชนบทเขามามสวนรวมในการพฒนาชมชนและสงคมในทกๆ ดาน โดยเฉพาะอยางยงใหเขามามสวนรวมในการปกครองทองถนมากขน 8. การอดทนอดกลน (Tolerance) และการยอมรบ (Acceptance) ตอทศนะทหลากหลาย รวมทงตองยตขอขดแยงดวยเหตผล หาจดรวมททกฝายยอมรบรวมกนได 9. การด าเนนการตามหลกนตธรรม (Operating) by Rule of Law พฒนาปรบปรงแกไข และเพมเตมกฎหมายใหมความทนสมยและเปนธรรม 10. ความรบผดชอบ (Accountability) เจาหนาทจะตองมความรบผดชอบตอประชาชน ความพงพอใจของประชาชนตอการปฏบตงานจะเปนตวชวดส าคญในการประเมนความส าเรจของหนวยงานและเจาหนาท 11. การเปนผก ากบดแล (Regulator) แทนการควบคม โอนงานบางอยางไปใหองคการปกครองสวนทองถนซงใกลชดกบประชาชนทสด หรอบางอยางกตองแปรรปใหเอกชนด าเนนการแทน79

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดจ าแนกองคประกอบของธรรมาภบาล ไว 6 ประการ ดงน

1. หลกนตธรรม (Rule of Law) หมายถง การมกฎระเบยบทเปนธรรมกบทกฝาย มการบงคบใชกนอยางเสมอภาค และไมมการเลอกปฏบตแบบสองมาตรฐาน (Double Standard) มการปฏบตเปนไปตามกฎระเบยบ ขอบงคบ ไมแสวงหาประโยชนโดยมชอบ เคารพสทธและเสรภาพตามกฎหมาย

79 เสนห จยโต, มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน

(นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 50 – 51.

53

2. หลกคณธรรม (Virtue) หมายถง การยดมนในความถกตองดงามในการปฏบตหนาท รวมสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงความซอสตยสจรต มระเบยบวนย มความอดทน และรวมกนปองกนการคอรปชนในองคการ

3. หลกความโปรงใส (Transparency) หมายถง การบรหารจดการตรวจสอบได เชน การท างานทเปดเผย การจดระบบงานทชดเจน มกระบวนการทตรวจสอบไดทกขนตอน และมการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอสาธารณะ ถกตอง โปรงใส

4. หลกการมสวนรวม (Participation) หมายถง การกระจายอ านาจในการจดการการบรหาร และรบฟงความคดเหนของบคลากร การใหค าปรกษา การรวมวางแผนการท างานและรวมปฏบตงาน

5. หลกความรบผดชอบตอผลการปฏบตหนาท (Accountability) หมายถง ความตระหนกในหนาทรบผดชอบ ความส านกในความรบผดชอบ การเอาใจใส การกระตอรอรนในการแกไขปญหา การเปดโอกาส และพรอมทจะใหตรวจสอบประเมนผลทสะทอนถงความรบผดชอบ และการยอมรบผลทเกดขนจากการปฏบตหนาทและจากการด าเนนงาน

6. หลกความมประสทธภาพและประสทธผล (Efficiency and Effectiveness) หมายถง การบรหารจดการอยางมประสทธภาพและประสทธผล การใชทรพยากรอยางคมคาเพอประโยชน สงสดแกสวนรวม80

สเมธ แสงนมนวล ไดจ าแนกองคประกอบของธรรมาภบาลไวจ านวน 9 ประการ ซงไดทบทวนและรวมความถงการใชอ านาจทางการเมอง เศรษฐกจ และการบรหารราชการแผนดน เพอจดการกจการของประเทศชาต รวมถงแนวคดเกยวกบการพฒนาความมนคงของมนษย ดงน

1. การมสวนรวม (Particiption) คอ ทกคนควรมสทธในการตดสนใจทงทางตรงและทางออมในการมสวนรวม โดยตงอยบนพนฐานของการมเสรภาพในการรวมกลมเพอแสดงความคดเหน รวมถงการสามารถมสวนรวมอยางมเหตผลในเชงสรางสรรค

2. นตธรรม (Rule of Law) คอ กรอบตวบทกฎหมายตองมความเปนธรรม และไมมการเลอกปฏบต โดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบเรองของสทธมนษยชน

3.ความโปรงใส (Transparency) คอ การบรหารและด าเนนงานตองอยบนพนฐานของเสรภาพดานขอมลขาวสาร บคคลทมความสนใจหรอมความเกยวของ จะตองสามารถเขาถงสถาบน กระบวนการและขอมลขาวสารไดโดยตรง ทงน การไดรบขอมลขาวสารตองเพยงพอตอการท าความ เขาใจและการตดตามประเมนสถานการณ

80 ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, "ประกาศส านกคณะกรรมการวจยแหงชาต เรอง

หลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต," (12 กรกฎาคม 2559).

54

4. การตอบสนอง (Responsiveness) คอ องคการและกระบวนการด าเนนงานตองพยายามดแลเอาใจใสผมสวนไดสวนเสยทกฝาย

5. การมงเนนฉนทามต (Consensus-Oriented) คอ มการประสานความแตกตางในผลประโยชนของฝายตางๆ เพอหาขอยตรวมกน อนจะเปนประโยชนตอทกฝาย ไมวาจะเปนนโยบายและกระบวนการขนตอนใดๆ ใหไดมากทสดเทาทจะท าได

6. ความเสมอภาค/ความเทยงธรรม (Equity) คอ ทกคนมโอกาสในการปรบปรงสถานะหรอรกษาระดบชวตความเปนอยของตน

7. ประสทธผลและประสทธภาพ (Effectiveness and Efficiency) คอ องคการและกระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการ และขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด

8. ภาระรบผดชอบ (Accountability) คอ ผมอ านาจตดสนใจตองมภาระรบผดชอบตอสาธารณชนทวไป และผมสวนไดสวนเสยในสถาบนของตน

9. วสยทศนเชงยทธศาสตร (Strategic Vision) คอ ผน าและสาธารณชนตองมมมมองทเปดกวาง และเลงการณไกลเกยวกบการบรหารกจการบานเมอง และการพฒนาความมนคงของมนษย รวมถงมจตส านกวาอะไร คอความตองการจ าเปนตอการพฒนา81

วระยทธ พรพจนธรมาส ไดจ าแนกองคประกอบของธรรมาภบาลในสถานศกษาไว 8 ประการ ไดแก 1) หลกนตธรรม 2) หลกคณธรรม 3) หลกความโปรงใส 4) หลกการมสวนรวม 5) หลกความรบผดชอบ 6) หลกเปาหมายสอดคลองตอสงคม 7) หลกความมนคง และ 8) หลกความคมคา โดยหลกการทง 8 ประการดงกลาวจะน าไปสการบรรลเปาหมายสงสดของการจดการศกษา คอ การมผเรยนทมคณภาพหรอเปนคนด คนเกง และมความสข82

ส านกนายกรฐมนตร ไดก าหนดองคประกอบของหลกธรรมาภบาลในระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 โดยทกส วนราชการตองถอปฏบต มหลกพนฐานของการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด 6 ประการ ไดแก

1. หลกนตธรรม คอ การตรากฎหมาย กฎขอบงคบตางๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปนท ยอมรบของสงคมและสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎ ขอบงคบเหลาน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอ าเภอใจหรออ านาจของตวบคคล

81

สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวนทองถน (กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26-28.

82 วระยทธ พรพจนธรมาส, "องคประกอบของธรรมาภบาลในโรงเรยน," วำรสำรนกบรหำร

34, 1 (มกราคม – มถนายน 2557): 86.

55

2. หลกคณธรรม คอ การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตเปนนสยประจ าชาต

3. หลกความโปรงใส คอ การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการท างานขององคกรทกวงการใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได

4. หลกความมสวนรวม คอ การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาส าคญของประเทศ ไมวาดวยการแจงความเหน การไตสวนสาธารณะ การแสดงประชามต หรออนๆ

5. หลกความรบผดชอบ คอ การตระหนกในสทธหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความเหนทแตกตาง และความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน

6. หลกความคมคา คอ การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจ ากดเพอใหเปนประโยชนสงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยดใชของอยางคมคา สรางสรรคสนคา และบรการทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทโลก และรกษาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน83

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ไดจ าแนกหลกธรรมาภบาล โดยแบงออกเปน 4 หลกการส าคญ และ 10 หลกการยอย ดงน 1. การบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) ประกอบดวย หลกประสทธภาพ (Efficiency) หลกประสทธผล (Effectiveness) และหลกการตอบสนอง (Responsiveness) 2. คานยมประชาธปไตย (Democratic Value) ประกอบดวย หลกภาระรบผดชอบ/สามารถตรวจสอบได (Accountability) หลกความเปดเผย/โปรงใส (Transprancy) หลกนตธรรม (Rule of Law) และหลกความเสมอภาค (Equity) 3. ประชารฐ (Participatory State) ประกอบดวย หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) และหลกการมสวนรวม/การมงเนนฉนทามต (Participation/Consensus Oriented)

83

“ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542,” รำชกจจำนเบกษำ เลมท 116, ตอนท 63 ง (วนท 10 สงหาคม 2542) : 15.

56

4. ความรบผดชอบทางการบรหาร (Administrative Responsibility) ประกอบดวย หลกคณธรรม/จรยธรรม (Morality/Ethics) หลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. 2555 ความหมายของหลกการยอย มดงตอไปน 1. การบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) 1.1 หลกประสทธภาพ (Efficiency) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ทงน ตองมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงานเพออ านวยความสะดวกและลดภาระคาใชจาย ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน 1.2 หลกประสทธผล (Effectiveness) หมายถง ในการปฏบตราชการตองมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทกฝาย ปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของประชาชน สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผลการปฏบตงานเปนเลศ รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง 1.3 หลกการตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง ในการปฏบตราชการตองสามารถใหบรการไดอยางมคณภาพ สามารถด าเนนการแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด สรางความเชอมนไววางใจ รวมถงตอบสนองตามความคาดหวง/ความตองการของประชาชนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยทมความหลากหลายและมความแตกตางกนไดอยางเหมาะสม

2. คานยมประชาธปไตย (Democratic Value) 2.1 หลกภาระรบผดชอบ/สามารถตรวจสอบได (Accountability) หมายถง ใน

การปฏบตราชการตองสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย รวมทงมการจดวางระบบรายงานความกาวหนาและผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอสาธารณะ เพอประโยชนในการตรวจสอบและการใหคณใหโทษ ตลอดจนมการจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาและผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขน

2.2 หลกความเปดเผย/โปรงใส (Transprancy) หมายถง ในการปฏบตราชการตองปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา รวมทงตองมการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอไดใหประชาชนไดรบอยางสม าเสมอ ตลอดจนวางระบบใหการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาวเปนไปโดยงาย

57

2.3 หลกนตธรรม (Rule of Law) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใชอ านาจของกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบในการปฏบตงานอยางเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบตและค านงถงสทธเสรภาพของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยฝายตางๆ

2.4 หลกความเสมอภาค (Equity) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใหบรการอยางเทาเทยมกนไมมการแบงแยกดานชายหญง ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางดานเศรษฐกจและสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม และอนๆ อกทงยงตองค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคมดวย 3. ประชารฐ (Participatory State)

3.1 หลกการกระจายอ านาจ (Decentralization) หมายถง ในการปฏบตราชการควรมการมอบอ านาจและกระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตางๆ ไดอยางเหมาะสม รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคการปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม

3.2 หลกการมส วนรวม/การม ง เนนฉนทามต (Participation/Consensus Oriented) หมายถง ในการปฏบตราชการตองรบฟงความคดเหนของประชาชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบร เรยนร ท าความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหา/ประเดนทส าคญทเกยวของรวมคดแกปญหา รวมในกระบวนการตดสนใจและการด าเนนงาน และรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน ทงน ตองมความพยายามในการแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยเฉพาะกลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจะตองไมมขอคดคานทหาขอยตไมไดในประเดนทส าคญ 4. ความรบผดชอบทางการบรหาร (Administrative Responsibility)

4.1 หลกคณธรรม/จรยธรรม (Morality/Ethics) หมายถง ในการปฏบตราชการตองมจตส านก ความรบผดชอบในการปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนและจรรยาบรรณวชาชพ ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของระบบราชการไทย 8 ประการ (I AM READY) ไดแก

I - Integrity ซอสตยและกลายนหยดในสงทถกตอง A – Activeness ท างานเชงรก คดเชงบวก และมจตบรการ M - Morality มศลธรรม คณธรรมและจรยธรรม R - Responsiveness ค านงถงประโยชนสขของประชาชนเปนทตง E - Efficiency มงเนนประสทธภาพ

58

A - Accountability ตรวจสอบได D – Democracy ยดมนในหลกประชาธปไตย Y – Yield มงผลสมฤทธ 84

จากการศกษาองคประกอบของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลจากหลายๆ องคประกอบท าใหพบวาหลกการทส าคญของธรรมภบาล คอ การใหความส าคญกบการมสวนรวมของทกภาคสวน ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมใหมการด าเนนงานรวมกน มปฏสมพนธซงกนและกน แตหากมองในหลกการอนจะพบวาความเหนจากองคการระหวางประเทศ นกวชาการทงในประเทศไทยและตางประเทศ ตางกใหแนวคดในองคประกอบของธรรมาภบาลไมเหมอนกนทกประการ นนเปนเพราะการด าเนนงานแตละภาคสวนมความแตกตางกน จงท าใหหลกธรรมาภบาลแตละทแตกตางกนไปบาง แตกยงคงหลกการซงเปนหวใจส าคญของการบรหารตามหลกธรรมาภบาล คอ การมสวนรวม ความรบผดชอบ ความโปรงใสสามารถตรวจสอบได หลกนตธรรม เพราะทกองคการมแนวคดหลกประชาธปไตยอยเบองหลงการด าเนนงาน สนบสนนใหประชาชนมสวนรวมในการบรหาร ท าใหเกดการบรหารทมความโปรงใส มความรบผดชอบ และบรหารโดยอยบนฐานของการปฏบตตามกฎหมาย รวมถงการด าเนนงานดวยความคมคามประสทธภาพในการบรหารและเกดประสทธผลทด ส าหรบการวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตของการวจยเพอศกษา การบรหารตามหลกธรรมาภบาล ในสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยศกษาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชกา ร (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 โดยมรายละเอยด ดงน

1. หลกประสทธภำพ หลกประสทธภาพ หมายถง ในการปฏบตราชการตองใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ทงน ตองมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงานเพออ านวยความสะดวกและลดภาระคาใชจาย ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน นอกจากน จอหน ด. มลเลท (John D. Millet) ไดกลาววา ประสทธภาพ หมายถง ผลการปฏบตงานทกอใหเกดความพอใจแกมวลมนษยและใหผลก าไรจากการ

84

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ(ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16-20.

59

ปฏบตงานนนดวย85 นอกจากน เฮอรเบรต เอ ไซมอน (Herbert A. Simon) ไดกลาววางานทมประสทธภาพสงสดนน ดจากความสมพนธระหวางปจจยน าเขาและผลผลต 86 เชนเดยวกบคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) ทกลาววา ประสทธภาพ หมายถง กระบวนการในการสรางผลลพธทบรรลตามวตถประสงคทตงไว ในขณะเดยวกนกใชทรพยากรไดอยางคมคา ยงยน และปองปองสงแวดลอม 87 นอกจากนสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) ไดใหความหมายวาประสทธภาพ หมายถง การด าเนนการตดสนใจและปฏบตตามขนตอนตางๆ ควรค านงถงทรพยากรบคคล เวลาทเหมาะสม เพอใหเกดผลดทสด88 ดงทจอหน กราแฮม และคณะ (John Graham and others) กลาววา ประสทธภาพ หมายถง กระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการและขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด89 เชนเดยวกบ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ทกลาววา

ประสทธภาพ คอ องคการและกระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการ และขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด90 จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกประสทธภาพในการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานของสถานศกษาตองใชทรพยากรในการด าเนนงานอยางประหยดเพอใหเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม นอกจากนตองมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงานเพออ านวยความสะดวกและลดภาระคาใชจาย ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน

85

John D. Millet, Mangement in the Public Service (New York: McGraw Mill Book Company, 1954), 4.

86 Simon A. Herbert, Administrative Bahavio (New York: McMillet Company,

1960), 80. 87 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific,

What is Good Governance (Bangkok : United Nations publication, n.d.), 1 – 3. 88

Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria: the Municipal Assibid.ociation of Victoria, 2008), 7.

89 Graham John and others, Principles for Good Governance in the 21st

Century (Ottawa: Institute On Governance, 2003), 3. 90


60

2. หลกประสทธผล หลกประสทธผล หมายถง ในการปฏบตราชการตองมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทกฝาย ปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของประชาชน สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผลการปฏบตงานเปนเลศ รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง เชนเดยวกบคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) ทกลาววา ประสทธผล หมายถง กระบวนการในการสรางผลลพธทบรรลตามวตถประสงคทตงไว ในขณะเดยวกนกใชทรพยากรไดอยางคมคา ยงยน และปองปองสงแวดลอม91 นอกจากนสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) ไดใหความหมายวาประสทธผล หมายถง การด าเนนการตดสนใจและปฏบตตามขนตอนตางๆ ควรค านงถงทรพยากรบคคล เวลาทเหมาะสม เพอใหเกดผลดทสด92 ดงทจอหน กราแฮม และคณะ (John Graham and others) กลาววา ประสทธผล หมายถง กระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการและขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด93 เชนเดยวกบ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ทกลาววาประสทธภาพ คอ องคการและกระบวนการตองสรางผลสมฤทธทตรงตอความตองการ และขณะเดยวกนกตองใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด94

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกประสทธผลในการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานของสถานศกษาตองมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของผรบบรการทกฝาย นอกจากนตองปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของสวนรวม สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผล


What Is Good Governance (Bangkok: United Nations publication, n.d.), 1-3. 92

Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria: the Municipal Association of Victoria, 2008), 7.


Century (Ottawa: Institute On Governance, 2003), 3. 94


61

การปฏบตงานเปนเลศ เกดความคมคาในการด าเนนงาน รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนในการด าเนนงานของสถานศกษา

3. หลกกำรตอบสนอง

หลกการตอบสนองหมายถง ในการปฏบตราชการตองสามารถใหบรการไดอยางมคณภาพ สามารถด าเนนการแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด สรางความเชอมนไววางใจ รวมถงตอบสนองตามความคาดหวง/ความตองการของประชาชนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยทมความหลากหลายและมความแตกตางกนไดอยางเหมาะสม95 ดงทคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแห งสหประชาชาตส าหรบ เอเชยและแปซ ฟก (UNESCAP) กล าวว าการตอบสนอง (Responsiveness) หมายถง ในกระบวนการด าเนนงานตองพยายามทจะใหบรหารแกผมสวนไดสวนเสยทงหมดภายในเวลาท เหมาะสม 96 นอกจากนสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) การตอบสนอง (Responsive) หมายถง การตอบสนองความตองการของชมชนในขณะเดยวกนกปรบความตองการใหเสมอภาคกน97เชนเดยวกบสเมธ แสงนมนวล กลาววา การตอบสนอง (Responsiveness) คอ องคการและกระบวนการด าเนนงานตองพยายามดแลเอาใจใสผมสวนไดสวนเสยทกฝาย98

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกการตอบสนองในการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานของสถานศกษาตอบสนองตอความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย การจดโครงการหรอกจกรรมตางๆ สามารถด าเนนการแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด มระบบและขนตอนทรวดเรว มประสทธภาพ มการจดชองทางในการรบฟงและเรยนรความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยเพยงพอและครอบคลม สามารถสรางความเชอมนไววางใจ รวมถงตอบสนองตอความคาดหวงและความตองการไดอยางครอบคลม

95

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ ( ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16-22.

96 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, What Is Good Governance (Bangkok: United Nations publication, n.d.), 1-3.

97 Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria: the

Municipal Association of Victoria, 2008), 7. 98 สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวน

ทองถน (กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26 - 28.

62

4. หลกภำระรบผดชอบและสำมำรถตรวจสอบได หลกภาระรบผดชอบสามารถตรวจสอบได หมายถง การตระหนกในสทธหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมองและกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความเหนทแตกตาง และความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน สอดคลองกบ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทกลาววา หลกภาระรบผดชอบสามารถตรวจสอบได หมายถง ในการปฏบตราชการตองสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย รวมทงมการจดวางระบบรายงานความกาวหนาและผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอสาธารณะ เพอประโยชนในการตรวจสอบและการใหคณใหโทษ ตลอดจนมการจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาและผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขน99 ดงทกระทรวงมหาดไทย ทกลาววาความรบผดชอบ หมายถง การทเจาหนาทจะตองมความรบผดชอบตอประชาชน ความพงพอใจของประชาชนตอการปฏบตงานจะเปนตวชวดส าคญในการประเมนความส าเรจของหนวยงานและเจาหนาท100 ดงทส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กลาววาหลกความรบผดชอบตอผลการปฏบตหนาท หมายถง ความตระหนกในหนาทรบผดชอบ ความส านกในความรบผดชอบ การเอาใจใส การกระตอรอรนในการแกไขปญหา การเปดโอกาส และพรอมทจะใหตรวจสอบ ประเมนผลทสะทอนถงความรบผดชอบ และการยอมรบผลท เกดขน จากการปฏบตหนาทและจากการด าเนนงาน101 ซงสอดคลองกบสเมธ แสงนมนวล ทกลาววาภาระรบผดชอบ หมายถง การทผมอ านาจตดสนใจตองมภาระรบผดชอบตอสาธารณชนทวไป และผมสวนไดสวนเสยในสถาบนของตน102 นอกจากนจอหน กราแฮม และคณะ ไดกลาววาภาระรบผดชอบ หมายถง การทผมอ านาจตดสนใจไมวาจะอยในภาครฐ ภาคเอกชนหรอองคการภาคประชาสงคม ตองมภาระรบผดชอบตอสาธารณชนทวไปและผมสวนไดเสยในสถาบนของตน 103 สอดคลองกบสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย

99 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ( ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำร

กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16-22. 100 เสนห จยโต, มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน

(นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 50 – 51. 101

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, “ประกาศส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต เรอง หลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต,” 12 กรกฎาคม 2559.

102 สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวน

ทองถน (กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26 - 28. 103

Graham John and others, Principles for Good Governance in the 21st

Century (Ottawa : Institute On Governance, 2003), 3.

63

(Municipal Association of Victoria) ทกลาววาความส านกรบผดชอบ หมายถง หนวยงานมหนาทในการรายงานอธบายขอเทจจรงใหประชาชนรบทราบและรบผดชอบตอผลทตามมาจากการตดสนใจด าเนนการตางๆ ความรบผดชอบถอเปนขอก าหนดพนฐานของหลกธรรมาภบาล 104 ดงทคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและแปซฟก (UNESCAP) กลาววา ภาระรบผดชอบ (Accountability) เปนสงส าคญของการปกครองไมไดหมายถงหนวยงานภาครฐเพยงอยางเดยว แตภาคเอกชนและองคการตางๆ ตองรบผดชอบตอสาธารณชนและผมสวนไดสวนเสย รบผดชอบตอผทไดรบผลกระทบจากการตดสนใจ หรอการกระท าของหนวยงาน ซงความรบผดชอบไมสามารถท าไดหากขาดการด าเนนงานตามหลกนตธรรมและความโปรงใส105 นอกจากนธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asia Development Bank) ยงไดกลาววา ความส านกรบผดชอบ (Accountable) หมายถง หนวยงานมหนาทในการรายงานอธบายขอเทจจรงใหประชาชนรบทราบและรบผดชอบตอผลทตามมาจากการตดสนใจด าเนนการตางๆ ความรบผดชอบถอเปนขอก าหนด พนฐานของหลกธรรมาภบาล106

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบไดในการบรหารสถานศกษา หมายถง การทสถานศกษาตระหนกในสทธหนาท มจตส านกในความรบผดชอบตอสถานศกษา สามารถตอบค าถามสาธารณชนและชแจงเมอมขอสงสย มการรายงานผลการด าเนนงาน และผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไว เมอผลการด าเนนงานไมบรรลตามวตถประสงค หรอมขอผดพลาดตองกลาทจะยอมรบผลจากสงทตนเองไดกระท า

5. หลกควำมเปดเผยโปรงใส หลกความเปดเผยโปรงใส หมายถง การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาต โดยปรบปรงกลไกการท างานขององคการทกวงการใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวกและมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได สอดคลองกบ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทกลาววาหลกความเปดเผยโปรงใส หมายถง ในการปฏบตงานตอง

104

Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria : the Municipal Association of Victoria, 2008), 7.

105 United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific, What is Good Governance (Bangkok : United Nations publication, n.d.), 1 – 3.

106 Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria : the

Municipal Association of Victoria, 2008), 7.

64

ปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา รวมทงตองมการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอไดใหประชาชนไดรบอยางสม าเสมอ ตลอดจนวางระบบใหการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาวเปนไปโดยงาย107 เชนเดยวกบ กระทรวงมหาดไทย ทกลาววา หมายถง ขอมลตางๆ ตองตรงกบขอเทจจรงของการด าเนนการและสามารถตรวจสอบได มการด าเนนการทเปดเผย ชดเจนและเปนไปตามทก าหนดไว108 นอกจากนส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ยงใหความหมายในลกษณะสอดคลองกนโดยกลาววาหลกความโปรงใสหมายถง การบรหารจดการทสามารถตรวจสอบได เชน การท างานทเปดเผย การจดระบบงานทชดเจน มกระบวนการทตรวจสอบไดทกขนตอน และมการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนตอสาธารณะ ถกตอง โปรงใส 109 เชนเดยวกบสเมธ แสงนมนวล ทกลาววาความโปรงใส หมายถง การบรหารและด าเนนงานทตองอยบนพนฐานของเสรภาพดานขอมลขาวสาร บคคลทมความสนใจหรอมความเกยวของ จะตองสามารถเขาถงสถาบน กระบวนการ และขอมลขาวสารไดโดยตรง ทงน การไดรบขอมลขาวสารตองเพยงพอตอการท าความเขาใจและการตดตามประเมนสถานการณ110 ดงทสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรยไดกลาววาความเปดเผยโปรงใส หมายถง ประชาชนทกคนสามารถตดตามและ สามารถเหนขนตอนการด าเนนงาน รวมถงเหตผลในการตดสนใจของหนวยงานหรอสอบถามขอมลตางๆ ไดเมอไดรบผลกระทบ 111 เชนเดยวกบธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank) ไดใหนยามวา หมายถง การมอยของขอมลขาวสารส าหรบสาธารณะและความชดเจนของกฎ ระเบยบ และการตดสนของรฐ ความยากล าบากในการท าใหเกดความโปรงใส คอ มเพยงเจาของขอมลขาวสารเทานนทรเรอง และม

107


108 เสนห จยโต, มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 50 – 51.

109 ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, “ประกาศส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

เรอง หลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต,” 12 กรกฎาคม 2559. 110

สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวนทองถน (กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26 - 28.


Municipal Association of Victoria, 2008), 7.

65

ชองทางเขาถงขอมลทจ ากด ดงนนจงจ าเปนในการสงเสรมสทธในการเขาถงขอมลขาวสารของประชาชนโดยการบงคบใหมอยางจรงจง112 จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกความเปดเผยโปรงใสในการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานในสถานศกษาเปนไปดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา มการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอได กลไกการท างานของสถานศกษาตองมความโปรงใส มกระบวนการตรวจสอบการด าเนนงานทมความถกตองชดเจน วางระบบในการเขาถงขอมลขาวสารโดยงาย

6. หลกนตธรรม หลกนตธรรม หมายถง การตรากฎหมาย กฎขอบงคบตางๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปน

ทยอมรบของสงคมและสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎ ขอบงคบเหลาน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอ าเภอใจหรออ านาจของตวบคคล ซงสอดคลองกบ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทกลาววา หลกนตธรรม เปนการปฏบตราชการทตองใชอ านาจของกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบในการปฏบตงานอยางเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบตและค านงถงสทธเสรภาพของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยฝายตางๆ113 เชนเดยวกบ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตทกลาววา หลกนตธรรม หมายถง การมกฎระเบยบทเปนธรรมกบทกฝาย มการบงคบใชกนอยางเสมอภาค และไมมการเลอกปฏบตแบบสองมาตรฐาน (Double Standard) มการปฏบตเปนไปตามกฎระเบยบ ขอบงคบ ไมแสวงหาประโยชนโดยมชอบ เคารพสทธและเสรภาพตามกฎหมาย114 นอกจากนสเมธ แสงนมนวล ยงไดกลาวสอดคลองกนวา หลกนตธรรม หมายถงกรอบตวบทกฎหมายตองมความเปนธรรม และไมมการเลอกปฏบต โดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบเรองของสทธมนษยชน 115 นอกจากนองคการ




กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16 – 22. 114


115 สเมธ แสงนมนวล, ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวน

ทองถน (กรงเทพฯ : สถาบนพระปกเกลา, 2552), 26 - 28.

66

ตางประเทศอยางสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) ยงไดกลาววา หมายถง การอยภายใตกฎหมาย116 สอดคลองกบจอหน กราแฮม และคณะ (John Graham and others) ทกลาววาหลกนตธรรม หมายถง กรอบตวบทกฎหมายตองมความเปนธรรมและไมมการเลอกปฏบตโดยเฉพาะในสวนทเกยวของกบเรองของสทธมนษยชน117

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกนตธรรมในการบรหารสถานศกษา หมายถง การก าหนดกฎ ระเบยบ ขอบงคบตางๆ ใหเปนทยอมรบของบคลากรในสถานศกษา บคลากร ทกคนยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎ ระเบยบ ขอบงคบตางๆ เหลานน โดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎ ระเบยบ ขอบงคบของสถานศกษา เพอใหการด าเนนงานภายในสถานศกษาเกดความเปนระเบยบ ไมเลอกปฏบตและค านงถงสทธเสรภาพของผรวมงานและผมสวนไดสวนเสยฝายตางๆ

7. หลกควำมเสมอภำค หลกความเสมอภาค หมายถง ในการปฏบตราชการตองใหบรการอยางเทาเทยมกนไมมการแบงแยกดานชายหญง ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางดานเศรษฐกจและสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม และอนๆ อกทงยงตองค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคมดวย118 ดงทสเมธ แสงนมนวล กลาววาความเสมอภาคหรอความเทยงธรรม (Equity) คอ ทกคนมโอกาสในการปรบปรงสถานะหรอรกษาระดบชวตความเปนอยของตน119 นอกจากนจอหน กราแฮม และคณะ (John Graham and others) กลาววาความเสมอภาค (Equity) หมายถง ผชายและผหญงทกคนตองมโอกาสในการปรบปรงสถานะหรอรกษาระดบชวตความเปนอยของ120 ดงทคณะกรรมาธการเศรษฐกจและสงคมแหงสหประชาชาตส าหรบเอเชยและ

116

Municipal Association of Victoria, Good Governance Guide (Victoria : the Municipal Association of Victoria, 2008), 7.


Century (Ottawa : Institute On Governance, 2003), 3. 118ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำร

กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555),16-22. 119




67

แปซฟก (UNESCAP) ความเสมอภาค ความเทยงธรรม และการไมกดกน หมายถง ประชนชนทกคนมความเปนอยทดในสงคม สามารถด าเนนชวตไดอยางมความสข และมความมนใจวาไมถกกดกนจากสงตางๆ 121 จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกความเสมอภาคในการบรหารสถานศกษา หมายถง สถานศกษาใชกฎระเบยบในการปฏบตงานเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบต แนะน าแนวทางการปฏบตตนใหถกตองตามกฎระเบยบ ขอบงคบ สงเสรมใหบคลากรมความเขาใจทตรงกน ยดหลกความเปนธรรม เทาเทยมในการปฏบตงานและกลายนหยดในสงทถกตอง ขยนหมนเพยรในการปฏบตงานโดยค านงถงผลประโยชนสาธารณะ มคณธรรมในการบรหารจดการ รวมทงใหความสนบสนนและปฏบตกบบคลากรทกคนดวยความเสมอภาคและเทาเทยมกน

8. หลกกำรกระจำยอ ำนำจ หลกการกระจายอ านาจ หมายถง ในการปฏบตราชการควรมการมอบอ านาจและ

กระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตางๆ ไดอยางเหมาะสม รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคการปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม ดงทส านกวชาการและส านกกฎหมาย กลาววา หลกการกระจายอ านาจ หมายถง หลกการมอบอ านาจการปกครองบางสวนใหแกองคการอนทไมไดเปนสวนหนงของหนวยการบรหารราชการสวนกลาง122 นอกจากนพรสวสด ศรศาตนนท กลาววา การกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา หมายถง การโอนอ านาจหนาทในดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป123

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกการกระจายอ านาจในการบรหารสถานศกษา หมายถง การด าเนนงานทมการมอบอ านาจและกระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตางๆ ไดอยางเหมาะสม ไดแก การโอนอ านาจหนาทใน


What is Good Governance (Bangkok : United Nations publication, n.d.), 1 – 3. 122

ส านกวชาการและส านกกฎหมาย, สำระสงเขปประเดนกำรปฏรปประเทศไทยดำนกำรปกครองทองถน (กรงเทพฯ: ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการสภาพผแทนราษฎร), 15.

123 พรสวสด ศรศาตนนท, "ปจจยเชงพหระดบทสงผลตอความส าเรจของการน านโยบายการ

กระจายอ านาจไปปฏบตในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน" (ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2551), 21.

68

ดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคการปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม

9. หลกกำรมสวนรวมและกำรมงเนนฉนทำมต

หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต หมายถง การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจแกปญหาส าคญของประเทศ ไมวาดวยการแสดงความเหน การไตสวนสาธารณะ การแสดงประชามต หรออนๆ สอดคลองกบส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทกลาววาหลกการมสวนรวม การมงเนนฉนทามต หมายถง ในการปฏบตงานตองรบฟงความคดเหนของประชาชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบร เรยนร ท าความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหา/ประเดนทส าคญทเกยวของรวมคดแกปญหา รวมในกระบวนการตดสนใจและการด าเนนงาน และรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน ทงน ตองมความพยายามในการแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยเฉพาะกลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจะตองไมมขอคดคานทหาขอยตไม ไดในประเดนทส าคญ124 เชนเดยวกบกระทรวงมหาดไทย ทใหค านยามวาการมสวนรวม เปนการมสวนรวมของทงประชาชนและเจาหนาทรฐในการบรหารงาน เพอใหเกดความคดรเรมและพลงการท างานทสอดประสานกน เพอบรรลเปาหมายในการใหบรการประชาชน125 ดงทส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดกลาววาหลกการมสวนรวม หมายถง การกระจายอ านาจในการจดการการบรหาร และรบฟงความคดเหนของบคลากร การใหค าปรกษา การรวมวางแผนการท างานและรวมปฏบตงาน126 สอดคลองกบสเมธ แสงนมนวล ทกลาววาการมสวนรวม หมายถงการททกคนควรมสทธในการตดสนใจทงทางตรงและทางออมในการมสวนรวม โดยตงอยบนพนฐานของการมเสรภาพในการรวมกลมเพอแสดงความคดเหน รวมถงการสามารถมสวนรวมอยางมเหตผลในเชงสรางสรรค127 นอกจากนธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (Asian Development Bank) ยงไดกลาวในลกษณะสอดคลองกนวาการมสวนรวม

124


125 เสนห จยโต, มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557), 50-51.

126 ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, “ประกาศส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

เรอง หลกธรรมาภบาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต,” 12 กรกฎาคม 2559. 127


69

หมายถง การยอมรบวาประชาชนเปนหวใจของการพฒนาโดยทประชาชนไมเพยงเปนผรบผลประโยชนจากการพฒนาเทานน แตยงเปนตวแทนของการพฒนาอกดวย โดยประชาชนสามารถมสวนรวมเปนกลม เชน กลมสหกรณ กลมสมาคม กลมหอการคา กลมอาสาสมคร เปนตน และรวมในฐานะปจเจกบคคลกได เชน การลงคะแนนเสยง การแสดงความคดเหนผานสถานวทย โทรทศน และในฐานะทเปนตวแทนของการพฒนา ประชาชนตองมชองทางเขาถงสถาบนทสงเสรมการมสวนรวมอกดวย เชน สถาบนตวแทนตางๆ128 ดงทสมาคมเทศบาลแหงวคตอเรย (Municipal Association of Victoria) กลาววาการมสวนรวม หมายถง ทกคนทไดรบผลกระทบควรมโอกาสมสวนรวมในการตดสนใจ แสดงความคดเหน เสนอขอแนะน า เพอแกไขปญหาทเกดขน 129 สอดคลองกบจอหน กราแฮม และคณะ ทกลาววาการมสวนรวม หมายถง การททกคนควรมสทธมเสยงในการตดสนทงโดยทางตรงและทางออมผานทางสถาบนตวแทนอนชอบธรรมของตน การมสวนรวมทเปดกวางนนตองอยบนพนฐานของการมเสรภาพในการรวมกลม และการแสดงความคด เหน รวมถง สามารถเขามามสวนรวมอยางมเหตผลในเชงสรางสรรค 130

จากความหมายขางตนสามารถสงเคราะหและสรปหลกการมสวนรวมและการมงเนน ฉนทามต ในการบรหารสถานศกษา หมายถง การตระหนกและเหนความส าคญของการมสวนรวมของบคลากรและชมชน รบฟงความคดเหนของบคลากรและชมชน เปดโอกาสใหบคลากรและชมชนมสวนรวมในการจดกจกรรมของสถานศกษา สามารถรวมคด ตดสนใจ วางแผน และก าหนดเปาหมายในการด าเนนงานของสถานศกษา รวมเสนอประเดนทส าคญทเกยวของในการแกปญหาการด าเนนงาน โดยสถานศกษามความพยายามในการแสวงหาขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ

10. หลกคณธรรมและจรยธรรม หลกคณธรรมจรยธรรม หมายถง การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดหลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคมและสงเสรมสนบสนนให




Municipal Association of Victoria, 2008), 7. 130

Graham John and others, Principles for Good Governance in the 21st


70

ประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตเปนนสยประจ าชาต สอดคลองกบ ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ทกลาววาหลกคณธรรม หมายถง การยดมนในความถกตองดงามในการปฏบตหนาท รวมสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงความซอสตยสจรต มระเบยบวนย มความอดทน และรวมกนปองกนการคอรปชนในองคการ131 เชนเดยวกบ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทกลาววา หลกคณธรรม จรยธรรม หมายถง ในการปฏบตงานตองมจตส านก ความรบผดชอบในการปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนและจรรยาบรรณวชาชพ ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของระบบราชการไทย132

จากความหมายขางตนสามารถสรปหลกคณธรรมและจรยธรรมในการบรหารสถานศกษา หมายถง การทบคลากรทกฝาย ทงฝายบรหารและฝายปฏบตมจตส านก รบผดชอบในการปฏบตหนาทดวยความถกตองดงาม สามารถปฏบตหนาท เปนตวอย างแกหมคณะ และยดมนในจรรยาบรรณวชาชพ พรอมทงสงเสรมสนบสนนใหบคลากรพฒนาตนเองไปพรอมกน

ประโยชนของกำรน ำหลกธรรมำภบำลมำใชในกำรบรหำรจดกำร

ธรรมาภบาลเปนหลกการทส าคญของทกองคการ ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน หรอภาคประชาชน เนองจากธรรมาภบาลเปนเรองทเกยวของกบการปฏบตตอกน และเปนแนวทางในการจดระเบยบเพอใหทกภาคสวนสามารถอยรวมกนไดอยางสงบสข ตงอยในความถกตอง เปนธรรม ดงนนการน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการจงมประโยชน ดงตอไปน ประโยชนตอองคกำร 1. ท าใหการบรหารจดการขององคการมกลไกและกฎเกณฑในการบรหารจดการทด มระบบ มความโปรงใส มมาตรฐานในการปฏบตงาน อนน ามาซงความนาเชอถอและศรทธาตอองคการนนๆ 2. ท าใหองคการมการบรหารจดการทมความคลองตว ทนตอสถานการณ สอดรบกบการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง ทงภายในและภายนอก

131



กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 16-22.

71

3. ท าใหการด าเนนงานในภาพรวมขององคการมประสทธภาพ ประสทธผล และเกดความคมคาสงสดตามภารกจขององคการ 4. ท าใหเพมศกยภาพในการแขงขน เพอโอกาสในการระดมทน การเขาสตลาดทนในระดบสากล เพมโอกาสในการแสวงหาพนธมตรทางธรกจ เพมคณคาใหแกองคการในระยะยาว ประโยชนตอประชำชนและผรบบรหำร 1. ท าใหระบบการตดสนใจและการบรหารจดการโดยรวมของหนวยงานภาครฐมความโปรงใส ตรวจสอบได เสมอภาค และมความยตธรรมอยางแทจรง อนน ามาซงความเชอมนและศรทธาแกประชาชนและผรบบรการ 2. ท าใหประชาชนและผรบบรการไดรบการอ านวยความสะดวก รวดเรว ทนสมย มประสทธภาพ ไมมขนตอนการปฏบตงานทเกนความจ าเปน สามารถตอบสนองความตองการและความคาดหวงของประชาชนและผรบบรการไดมากขน 3. ท าใหการบรหารงานของภาครฐเปนไปอยางถกตอง เหมาะสม มคณภาพ สามารถรองรบกบสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป อนสงผลท าใหประชาชนและผรบบรการมความสขและมคณภาพชวตทด ประโยชนตอสงคมและประเทศชำต 1. ท าใหระบบบรหารของภาครฐมความโปรงใส ยตธรรม กอใหเกดความเปนธรรมในสงคม 2. ท าใหสงคมมความเขมแขง เกดเปนสงคมทมเสถยรภาพ ชวยลด บรรเทา หรอแกปญหาความรนแรงในสงคม 3. ท าสามารถลดปญหาการทจรตคอรรปชน สงผลท าใหชวยลดงบประมาณคาใชจาย ในการปองกนและปราบปรามการทจรตคอรรปชนของประเทศ 4. ท าใหทกภาคสวนทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนสามารถอยรวมกนไดอยางสงบสขภายใตความรวมมอกน อนกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน และเปนสวนเสรมความเขมแขงหรอสรางภมคมกนแกประเทศ 5. ท าใหภาพลกษณของหนวยงานของประเทศเปนทศรทธา เชอมน และไดรบความไววางใจจากประชาชนและผมสวนไดสวนเสย รวมทงเปนทยอมรบในระดบสากล อนสงผลท าใหการพฒนาของประเทศเปนไปอยางยงยน เสรมสรางขดความสามารถในการแขงขน ท าใหประเทศชาตเจรญกาวหนา133

133ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.), หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำร

กจกำรบำนเมองทด (กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555), 25 – 26.

72

จากประโยชนของการน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการสามารถสรปไดวา องคการใดทน าหลกการของธรรมาภบาลมาบรหารงาน ไมวาจะเปนองคการภาครฐ หรอเอกชน จะสงผลใหองคการนนมระเบยบ ทกภาคสวนสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข การบรหารงานงานกจะมประสทธภาพ เกดความคลองตว ไมมขนตอนการปฏบตงานทมากเกนความจ าเปน เปนการชวยเพมศกยภาพในการแขงขนตางๆ นอกจากนยงชวยใหระบบบรหารงานเกดความโปรงใส ยตธรรม ทกภาคสวนเกดความเชอมนและศรทธาในการด าเนนงานขององคการ ท าใหองคการเจรญกาวหนาและเกดภาพลกษณทด ธรรมำภบำลในสถำนศกษำของประเทศไทย

ภายใตกระแสโลกาภวตนทเนนการกระจายอ านาจ โดยเฉพาะอ านาจการบรหารและการจดการ ในดานตาง ๆ ไดน าไปสการผลกดนใหทกประเทศตองเกดการเปลยนแปลงขนในองคการระดบตาง ๆ รวมถงองคการทางดานการศกษา ส าหรบประเทศไทยไดมความพยายามทจะเปลยนแปลงการบรหารการศกษา จากการรวมอ านาจเขาสสวนกลางใหกระจายอ านาจไปสหนวยปฏบต ดงจะเหนไดจากแผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ. 2552-2559) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) และแผนพฒนาการศกษาของกระทรวงศกษาธการ ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 ทไดก าหนดนโยบาย การกระจายอ านาจการจดการศกษาไวชดเจน แตกพบวาไมสามารถน าไปสการปฏบตไดเพราะมความซ าซอนของการจดการศกษาระดบจงหวดและระดบอ าเภอ ขาดความเปนเอกภาพ ไมสามารถใชทรพยากรรวมกนได ประชาชนมสวนรวมนอยมาก ท าใหการจดการศกษาไมสอดคลองกบความตองการของผเรยนและชมชน ขาดความตอเนอง รวมทงขาดการบรณาการระหวางการศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ซงกระทรวงศกษาธการไดก าหนดใหมการกระจายอ านาจดานนโยบายและแผน ดานการบรหารงบประมาณ ดานการเงนและพสด ดานบคลากร และดานวชาการ ตอมาจงไดน าสาระทางการศกษามาบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และ พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคการปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 ใหมการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาไปยงองคการปกครองสวนทองถน นบจากนนมาการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาจงเปนรปธรรมมากยงขน และพฒนาสความเปนสถานศกษานตบคคล ภายใตระเบยบและกฎหมายทเกยวของ134 ดงน

134 กระทรวงศกษาธการ, คมอกำรบรหำรโรงเรยนในโครงกำรพฒนำกำรบรหำรรปแบบ

นตบคคล (กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2556), 13 - 14.

73

1. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 เปนกฎหมายฉบบแรกทวาดวยการศกษาแหงชาต ใชเปนหลกในการปฏรปการศกษาทงระบบ ไดก าหนดรายละเอยดส าหรบการน าไปปฏบตใหเกดผลเปน รปธรรมไวอยางชดเจน ในมาตรา 39 ใหกระทรวงกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา ทงดานวชาการ งบประมาณ การบรหารงานบคคล และการบรหารทวไป ไปยงส านกงานเขตพนทการศกษาและสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง135

2. พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 และแกไข เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2553 เปนกฎหมายทจดระเบยบบรหารราชการของกระทรวงศกษาธการ เพอใหเปนไปตามหลกการทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต ไดก าหนดรายละเอยด ส าหรบการน าไปปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรมไวอยางชดเจน ในมาตรา 34 (2) การแบงสวนราชการภายใน สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานหรอสวนราชการทเรยกชอเปนอยางอน และอ านาจหนาทของสถานศกษา ทจดการศกษาขนพนฐานหรอสวนราชการทเรยกชอเปนอยางอน ใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการเขตพนทการศกษาแตละเขตพนทการศกษาก าหนด และมาตรา 35 ใหสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน ตามมาตรา 34 (2) เฉพาะทเปนโรงเรยนมฐานะเปนนตบคคล136

3. กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจการบรหารจดการศ กษา พ.ศ. 2550 โดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 39 วรรคสอง แหงพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ. 2542 ซงแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดใหปลดกระทรวงศกษาธการ หรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พจารณาการกระจายอ านาจการบรหารและจดการศกษา ในดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป ไปยงคณะกรรมการเขตพนทการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา หรอสถานศกษาในอ านาจหนาทของตน ใหส านกงานปลดกระทรวง หรอส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมหนาทสนบสนน สงเสรม และก ากบดแลการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา สรปสาระส าคญไดดงน

3.1 สงเสรม สนบสนนใหมการปฏบตงานตามอ านาจหนาททไดรบการกระจายอ านาจอยางมประสทธภาพ

135

“พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545,” รำชกจจำนเบกษำ เลมท 119, ตอนท 123 ก (วนท 19 ธนวาคม 2545) ,19.

136 “พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546,” รำชกจจำนเบกษำ

เลมท 120, ตอนท 62 ก (วนท 9 กรกฎาคม 2546) ,13.

74

3.2 มระบบการก ากบดแล ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล และน เทศการกระจายอ านาจใหเปนไปตามกฎหมาย

3.3 ใหขอเสนอแนะหรอแนะน าการใชอ านาจ การมอ านาจยบยง และแกไขอ านาจของคณะกรรมการเขตพนทการศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาใหเปนไปตามกฎหมาย

3.4 มการศกษาวเคราะห เพอการปรบปรงพฒนาระบบการกระจายอ านาจการบรหารอยางตอเนอง

3.5 รายงานผลการด าเนนงานการกระจายอ านาจ เสนอแนะ ปญหา อปสรรค และแนวทางการพฒนาตอรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการทราบอยางนอยปละหนงครง ใหผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามหนาทสนบสนน สงเสรม ก ากบดแล และประเมนผล การด าเนนงานของสถานศกษาใหเปนไปตามแนวทางทปลดกระทรวงศกษาธการ หรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด กรณทปลดกระทรวงศกษาธการหรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดรบการรองขอ จากส านกงานเขตพนทการศกษา หรอกลมสถานศกษา ปลดกระทรวงศกษาธการหรอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ใหจดท าประกาศก าหนดรวมกลมสถานศกษาทงในและตางเขตพนทการศกษาเขาเปน ระบบเครอขายสงเสรมประสทธภาพการศกษาเพอชวยเหลอกนดานการกระจายอ านาจ ตามความพรอมของแตละสถานศกษา137

4. ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการบรหารจดการและขอบเขตการปฏบตหนาทของสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลในสงกดเขตพนทการศกษา พ.ศ. 2546 โดยอาศยอ านาจ ตามมาตรา 8 และมาตรา 12 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ สรปสาระส าคญทเกยวของไดดงน

4.1 ใหสถานศกษามวตถประสงคและอ านาจหนาทเพอจดการศกษาขนพนฐาน ตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาต และกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ

4.2 ในกจการทวไปของสถานศกษาทเกยวกบบคคลภายนอกใหผอ านวยการสถานศกษา เปนผแทนนตบคคลของสถานศกษาและสถานศกษามอ านาจปกครอง ดแล บ ารง รกษา ใชและจดหาผลประโยชนจากทรพยสนทมผ อทศใหแกสถานศกษา เวนแตการจ าหนายอสงหารมทรพยทมผอทศ ใหสถานศกษาตองไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการ เมอมการจ าหนายอสงหารมทรพยแลวใหรายงานตอผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาทราบโดยเรว

137 “กฎกระทรวงก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจการบรหารและการจด

การศกษา,” รำชกจจำนเบกษำ เลมท 124, ตอนท 24 ก (วนท 16 พฤษภาคม 2550) ,29 - 34.

75

กรณจ าเปนเพอประโยชนในการบรหารจดการทรพยากรเพอการศกษา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานอาจวางระเบยบเกยวกบการบรหารจดการทรพยสนทมผอทศให

4.3 การจดทะเบยนสทธ ขนทะเบยน หรอด าเนนการทางทะเบยนใด ๆ เกยวกบทรพยสนทมผอทศใหแกสถานศกษา สถานศกษาสามารถด าเนนการทางทะเบยนดงกลาวไดในนามนตบคคลสถานศกษา

4.4 กรณนตบคคลสถานศกษาถกฟองคด ใหรายงานตอส านกงานเขตพนทการศกษา และแจงใหส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทราบ เพอแตงตงผรบผดชอบด าเนนคดโดยเรว

4.5 สถานศกษามอสระในการบรหารจดการงบประมาณในสวนของทตงไวส าหรบสถานศกษา ตามทไดรบก าหนดวงเงน และไดรบมอบอ านาจจากเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาตามหลกเกณฑทเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด ทงนยกเวนงบประมาณในหมวดเงนเดอน

4.6 สถานศกษามอสระในการบรหารจดการเกยวกบการพสดในสวนทอยในความดแลรบผดชอบ หรออยในวงเงนงบประมาณทไดรบมอบตามหลกเกณฑทเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานประกาศก าหนด

4.7 การรบบรจาคเงนหรอทรพยสนทมผอทศใหแกสถานศกษา ใหรบบรจาคตามระเบยบการคลงวาดวยการรบเงนหรอทรพยสนทมผบรจาคใหทางราชการ และตามหลกเกณฑทคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด

4.8 การบรหารจดการเกยวกบการเงนและบญชของสถานศกษาใหเปนไปตามระเบยบท เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด และจดท าบญชแสดงรายการรบจายเงนและทรพยสน ทมผอทศใหไวเปนหลกฐาน และสรปรายการบญชทรพยสนดงกลาวรายงานตอผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาทสถานศกษานนสงกดทราบทกสนปงบประมาณผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาจดใหมการตรวจสอบความถกตองของบญชทรพยสน แลวรายงานตอเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานทราบโดยเรว

4.9 การบรหารงานบคคลของสถานศกษา ใหเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดในกฎหมายวาดวยระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

4.10 เมอมการประกาศยบ รวม เลกสถานศกษา ใหส านกงานเขตพนทการศกษาจดการตรวจสอบทรพยสนและช าระบญช รวมทงด าเนนการโอนหรอจ าหนายทรพยสนทยงคง

76

เหลออยตามหลกเกณฑ และวธการทคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานก าหนด และใหเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน รกษาการใหเปนไปตามระเบยบน138 5. ประกาศส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เรอง การกระจายอ านาจการบรหาร และจดการศกษาของเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไปยงคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2550 เปนการด าเนนการเพอใหการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาไปยงคณะกรรมการเขตพนทการศกษา หรอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน โดยมความเปนอสระ ความคลองตว และความสามารถรบผดชอบในการด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบกฎหมาย กฎระเบยบ หรอมตคณะรฐมนตรทเกยวกบการกระจายอ านาจ สรปสาระส าคญทเกยวของไดดงน

5.1 แบงประเภทของสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทจะไดรบการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา แบงเปน 2 ประเภท คอ สถานศกษาประเภททหนง คอ มนกเรยนจ านวนตงแต 500 คนขนไป มผลการประเมนคณภาพการศกษาไดมาตรฐานของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) และสถานศกษาประเภททสอง คอ สถานศกษาทไมเขาขายการเปนสถานศกษาประเภททหนง

5.2 ใหผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษามอ านาจการบรหารและจดการศกษาตามทก าหนด เปนอ านาจหนาทของตนในดานวชาการ ดานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป ยกเวนเรอง การสง การอนญาต การอนมต หรอการตดตอประสานงานกบหนวยงานอน หากมกฎระเบยบ ประกาศ ค าสง ก าหนดหลกเกณฑและเงอนไขก าหนดไวเปนอยางใด ใหเปนไปตามนน

5.3 ใหส านกงานเขตพนทการศกษาสงเสรม สนบสนน ระบบเครอข ายสงเสรมประสทธภาพ การศกษา เพอชวยเหลอกนในการปฏบตหนาทในเรองทไดรบการกระจายอ านาจ โดยค านงถงความพรอมของแตละสถานศกษา

5.4 กรณทสถานศกษาประเภททหนงแหงใดแหงหนง ไมสามารถบรหารและจดการศกษา ทจะรองรบการกระจายอ านาจใหส านกงานเขตพนทการศกษาด าเนนการประเมน และเรง

138

“ระเบยบกระทรวงศกษาธการวาดวยการบรหารจดการและขอบเขตการปฏบตหนาทของสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคลในสงกดเขตพนทการศกษา พ.ศ. 2546,” รำชกจจำนเบกษำ เลมท 120, ตอนพเศษ 74 ง (วนท 7 กรกฎาคม 2546) , 2 - 12.

77

สงเสรม สนบสนน ชวยเหลอ หากไมผานการประเมนใหประกาศถอดถอนรายชอจากการเปนสถานศกษาประเภททหนง

5.5 กรณทสถานศกษาประเภททหนง ทงในและตางเขตพนทการศกษา ใหรวมกลม สถานศกษาในจงหวดเดยวกนกอน อาจรวมสถานศกษาเอกชนและสถานศกษาสงกดอน ๆ เขาเปนเครอขาย เพอการแลกเปลยนเรยนรและพฒนาคณภาพการศกษารวมกนกได

5.6 การรวมเปนเครอขายสถานศกษาประเภททสอง เพอชวยเหลอ ปรบปรง และพฒนา การบรหารและจดการศกษาใหพฒนาสความเปนสถานศกษาประเภททหนง ท าไดโดยประกาศของส านกงานเขตพนทการศกษา เตรยมความพรอมและความเขมแขงรองรบการกระจายอ านาจ

5.7 ใหส านกงานเขตพนทการศกษาจดระบบการก ากบดแล ตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล และนเทศการด าเนนการของสถานศกษาในการใชอ านาจในการบรหารและจดการศกษาใหเปนไปตามกฎกระทรวงและประกาศฉบบน

5.8 ใหเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมอ านาจตความและวนจฉยปญหา อนเกยวกบการปฏบตหรอการด าเนนการใหเปนไปตามประกาศน139 จากการศกษาระเบยบและกฎหมายทเกยวของกบการบรหารสถานศกษานตบคคล ดงกลาวขางตน จะเหนไดวาการบรหารสถานศกษานตบคคลของประเทศไทยมแนวทางทชดเจนทเกยวกบ หลกธรรมาภบาลในดานการมสวนรวมของทกภาคสวน เนนการกระจายอ านาจการจดการศกษาเพอใหผมสวนเกยวของมอ านาจตดสนใจและสนบสนนใหผมสวนไดสวนเสยไดมสวนรวมในการด าเนนงานโดยใหความส าคญกบการด าเนนงานในลกษณะขององคคณะบคคล ในการด าเนนงานเพอเนนการมสวนรวมและความรบผดชอบรวมกน140

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดกลาวถงทมาและการเปนสถานศกษานตบ คคล ไว ว า สถ านศ กษาน ต บ คคล เก ด จ ากพร ะร าชบญญ ต ร ะ เ บ ยบบร ห า ร ร าชกา ร กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 มาตรา 34 (2) และมาตรา 35 ก าหนดใหจดระเบยบบรหารราชการของเขตพนทการศกษา ใหสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานเฉพาะทเปนโรงเรยนมฐานะเปนนต

139

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน , "การกระจายอ านาจการบรหาร และจดการศกษาของเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไปยงคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2550 ," ประกำศส ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน (10 กรกฎาคม 2550): 1.

140 กระทรวงศกษาธการ, คมอกำรบรหำรโรงเรยนในโครงกำรพฒนำกำรบรหำรรปแบบ

นตบคคล, (กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2556), 20.

78

บคคล ดงนนสถานศกษาในเขตพนทการศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจงมฐานะเปนนตบคคล นอกจากนยงไดศกษาเกยวกบการสงเสรมการบรหารสถานศกษาทเปนนตบคคล สรปไดวา การบรหารจดการของสถานศกษาซงมหนาทใหบรการการศกษาแกประชาชน และเปนสถานศกษาของรฐ ตองน าหลกการ วาดวยการบรหารกจการบานเมองและสงคมทดซงเรยกโดยทวไปวา “ธรรมาภบาล” มาบรณาการ ในการบรหารและจดการศกษาเพอเสรมสรางความเขมแขงใหกบโรงเรยนในฐานะทเปนนตบคคลโดยจะบรณาการเขากบการด าเนนงานดานตาง ๆ ของสถานศกษา ซงไดแก การด าเนนงานดานวชาการ งบประมาณ บรหารงานบคคลและบรหารทวไป141 และเปาหมายในการจดการศกษาคอท าใหผเรยนเปนคนด เกง และมความสข อกทงยงชวยแกปญหาในการบรหารงานในสถานศกษาอกดวย

ดวยเหตนสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครจงเปนสถานศกษาทมฐานะเปนนตบคคล ในการบรหารงานของหนวยงานดงกลาวจงตองน าหลกการของธรรมาภบาลมาประยกตใช ซงองคประกอบทสอดคลองในการบรหารงานของสถานศกษาตามทส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 ไดกลาวไวนน ประกอบดวย หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบสามารถตรวจสอบได หลกความเปดเผยโปรงใส หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค หลกการมสวนรวมมงเนนฉนทามต และหลกคณธรรมจรยธรรม มาบรณาการเขากบการด าเนนงานดานตาง ๆ ของสถานศกษา ไดแก การด าเนนงานดานวชาการ งบประมาณ บรหารงานบคคล และบรหารทวไป ภายใตการจดการศกษาทเนนผเรยนเปนคนด คนเกง และมความสข เพอใหเกดประสทธผลทดแกนกเรยน และประชาชนผรบบรการ อกทงยงชวยแกไขปญหาในการบรหารงานของสถานศกษาไดอกดวย

ประสทธผลของสถำนศกษำ

คณภาพของสถานศกษาเปนสงจ าเปนตอสถานศกษา การเปนสถานศกษาทมคณภาพดวยการด าเนนงานแลวเกดผลดนน ผรบบรการตองเกดความพงพอใจในการด าเนนงาน และในฐานะผบรหารกจะมความสขและภาคภมใจทการด าเนนงานของตนบรรลตามเปาหมายทตงไวอยางมคณภาพ กอใหเกดการยอมรบและชนชอบในสงคม ส าหรบสถานศกษาจะบรรลผลส าเรจและไดรบความเชอมนจากทกภาคสวนวาเปนสถานศกษาทมคณภาพนน ปจจยทส าคญ คอ ประสทธผลของสถานศกษา ซงมผใหความหมายไว ดงน

141

กระทรวงศกษาธการ, คมอกำรบรหำรโรงเรยนในโครงกำรพฒนำกำรบรหำรรปแบบนตบคคล, (กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2556), 22.

79

ควำมหมำยของประสทธผลของสถำนศกษำ

ประสทธผลของสถานศกษามนกวชาการใหความหมายไวหลากหลาย มทงความหมายทคลายกนและแตกตางกนขนอยกบลกษณะของหนวยงาน แตโดยสวนมากจะหมายถงการบรรลความส าเรจตามวตถประสงค ซงมผใหความหมายดงน ฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) กลาววาประสทธผลของสถานศกษา หมายถง การบรรลเปาหมายและความสามารถในการจดการทรพยากรใชในระบบองคการ เรยกวา Goal – System Resource Model of Effectiveness142 ออสตนและเรยโนลด (Austin and Reynolds) กลาววาประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ลกษณะทแสดงถงความส าเรจ ไดแก การจดการอาคารสถานท ภาวะผน า ความมเสถยรภาพของบคลากร การจดระบบหลกสตรและการเรยนการสอน การพฒนาบคลากร การจดการเวลาเรยนทเกดประโยชนสงสด ความเปนเลศทางวชาการทไดรบการยอมรบ การมสวนรวมและการสนบสนนจากผปกครอง การวางแผนรวมกน ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน มเปาหมายและความคาดหวงรวมกนทชดเจน และความมระเบยบวนย143 กลคแมน (Glickman) กลาววาประสทธผลของสถานศกษา หมายถง สถานศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาเกณฑมาตรฐานททดสอบ144 กบสน และคนอนๆ (Gibson and Others) กลาววา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ภาพรวมของประสทธผลระดบบคคลและระดบกลม ปจจยทเปนเหตใหเกดประสทธผลระดบองคการ ประกอบดวย สภาพแวดลอม เทคโนโลย กลยทธ โครงสราง กระบวนการตางๆ และวฒนธรรม145

เสตยร (Steers) กลาววา ประสทธผล หมายถง การทผบรหารไดใหความสามารถในการแยกแยะการบรหารงาน และใชทรพยากรใหบรรลวตถประสงคตามทก าหนดไว146

142 Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory

Research and Practice, 6th ed. (New York: Mc Graw – Hill Inc, 2001), 275. 143

Gilbert Austin and David Reynolds, "Managing for Improved School Effectiveness : An International Survey," School Organization 10 2/3 (1990): 167-78.

144 Carl D. Glickman, Supervision of Instruction : A Developmental Approach, 2nd ed. (Boston, MA Allyn and Bacon, 1990), 155.

145 James L. Gibson, Organization : Behavior Structure Process, 10th ed.

(Boston, Mass: McGraw – Hill, Inc. , 2000), 15-17. 146 Richard M. Steers, Organizational Effectiveness : A Behavioral View

(Santa Monica, CA Goodyear, 1977), 55.

80

เดสเลอร (Dessler) ไดกลาวถงประสทธผลของสถานศกษาวา หมายถง ความสามารถในการปรบตวเปลยนแปลง พฒนาใหเขากบสงแวดลอมทเปลยนแปลงอยเสมอ และความสามารถในการประสานสมพนธของสมาชกในสถานศกษาเพอรวมพลงใหเปนเอกภาพในการปฏบตภารกจของสถานศกษา147 มอทท (Mott) ไดกลาวถงประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ความสามารถในการผลต (Productivity) ปรมาณงานคณภาพของงานและประสทธผลของงานทท าใหองคการซงความสามารถในการผลตไมไดคดจากคาใชจายตอหนวย และผลผลตตอชวโมงการท างาน เพราะโรงเรยนไมใชหนวยงานทางธรกจ จงไมมผลผลตทเหนไดชด วดไดจากความสามารถในการปรบตว (Adaptability) หมายถง กระบวนการมสวนรวมและแกปญหาของคนในองคการ ความรวดเรวในการทคนในองคการยอมรบวธการและระเบยบใหมๆ รวมถงการยอมรบการเปลยนแปลงในองคการและความสามารถในการยดหยน (Flexibility) หมายถง ความสามารถของคนในองคการทขณะปรบตวใหเขากบภาวะฉกเฉนไดดเพยงใด เมอมเหตการณไมคาดคดมากอนในองคการสามารถปรบพฤตกรรมในการงานได เชน มการเรงก าหนดการท างานใหเรวมากอยางเรงดวน148 อาจรส (Argyris) ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง สภาวะทองคการสามารถเพมผลผลตมากขนในขณะทปจจยการผลตลดลงหรอผลผลตคงท149 นาฮาเวนดและมาแลคซาเด (Nahavandi and Malekzadeh) ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง บคคลหรองคการไดบรรลเปาหมายและวตถประสงคตามแผนด าเนนการ ม 4 ประการ ดงน 1) คณภาพของงาน 2) ความพงพอใจของลกคาหรอผรบบรการ 3) นวตกรรมใหมๆ ทดกวาเดม 4) ความพงพอใจของบคลากรทท างาน150

147

Gary Dessler, Organizational Theory : Intragating Structure and Behavior, 2nd ed. (New Jersey: Prentice – Hall, 1986), 68-69.

148 Paul E. Mott, The Characteristics of Effective Organization (New York Harper and Row, 1972), 389.

149 Chris Argyris, Integrating the Individual and the Organization (New York

John Wiley and Sons, 1964), 123. 150

Afsaneh Nahavandi and Air R. Malekzadeh, Organizational Behavior : The Person Organizational Fit (New Jersey: Prentice Hall, Inc., 1990), 532.

81

กอรดอน และคณะ (Gordon and others) ไดกลาวถงประสทธผลขององคการ หมายถง ขดความสามารถขององคการทจะด าเนนการผลตเพอกอใหเกดผลผลตส าเรจตามเปาหมายตางๆ ทองคการก าหนดขน151 แวบพ (Vappu) ไดกลาวถงประสทธผลขององคการ หมายถง โครงสรางทส าคญในทางสงคมวทยา โดยทวไปหมายถง ระดบ (degree) ซงองคการประสบความส าเรจในการด าเนนการตามเปาหมาย152 เรด และคณะ (Reid and others) ไดกลาวถง ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ความสามารถของนกเรยนทจะบรรลผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการจดสรรทรพยากรใหแกสมาชก153

สตเฟน และแมร (Stephen and Mary) ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง ระดบ (degree) ในการด าเนนงานขององคการเพอประสบความส าเรจตามวตถประสงคทตงไว154 นอรทคราฟทและนล (Northcraff and Neal) ไดกลาวถง ประสทธผลขององคการ หมายถงการกอใหเกดผลผลตตามเปาหมายขององคการเทานน ไมได ใหความส าคญกบระดบของความส าเรจ155 แคทซ และ คาหน (Katz and Kahn) ไดกลาวถง ประสทธผลขององคการ หมายถง ความสมพนธของระบบยอยตางๆ ไดแก 1) ระบบยอยเกยวกบการผลต 2) ระบบยอยทท าหนาทสงเสรมสนบสนน 3) ระบบยอยทผดงการท างาน 4) ระบบยอยส าหรบการปรบปรง และ 5) ระบบ

151

Judith R. Gordon and others, Management and Organization (Boston: Allyn and Bacon, 1990), 14.

152 Tyysk L. Vappu, "Insiders and Outsiders : Women’s Movement and Organizational Effectiveness," Canadian Review of Sociology and Anthropology 33, 3 (1998): 391-410.

153 Ken Reid and others, Towards the Effective School (Oxford: Basic

Blackwell Ltd, 1988), 5. 154

Robbins P. Stephen and Coulter K. Mary, Management, 6th ed. (Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall, 1996), 74.

155 Gregory B. Northcraff and Margaret A. Neal, Organization Behavior : A

Management Challenge (Chicago: The Dryden Press, 1990), 14.

82

ยอยของการบรหาร โดยความสมพนธของระบบยอยเหลานจะน ามาซงความส าเรจตามจดประสงคทก าหนดของการกระท ารวมกน156 เอดการ เอช ชายน (Edgar H. Schein) ไดกลาวถง ประสทธผลขององคการ หมายถง สมรรถนะขององคการในการอยรอด (Survive) ปรบตว (adaption) ธ ารงรกษาสภาพ (maintain) และการเจรญเตบโต (growth) ไมวาองคการนนจะมหนาทใดทตองกระท าใหลลวง157 วอลซ (Walsh) ไดกลาวถง ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง การทสถานศกษามระบบทเอาใจใสตอความออนแอทงหลาย ทปรากฏออกมาโดยพจารณาจากผลการเรยนร ผลการเรยนการสอน การบรหารจดการ และการจดการของโรงเรยน158

เซอรจโอวานน (Sergiovanni) อธบายถง ประสทธผลของโรงเรยน วามความหมาย 2 ประการ คอ ความหมายแบบทวไป หมายถง ความสามารถในการผลตทจะท าใหเกดผลตามทปรารถนา ความหมายอกประการ คอ ความหมายเชงเทคนค หมายถง วฏจกรของการบรหารการศกษา โดยประสทธผลจะน ามาซงความหมายเฉพาะหรอพเศษ ในสวนนจะเนนไปทผลสมฤทธทดในทกษะพนฐานของนกเรยนทสามารถวดไดจากผลสมฤทธทางการเรยน159 นอกจากนยามความหมายจากนกวชาการตางประเทศแลว ในประเทศไทยกมผ ใหความหมายค าวา ประสทธผล ประสทธผลองคการ และประสทธผลของสถานศกษา ดงน อ านาจ ธระวนช กลาววา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง การวดความเหมาะสมของเปาหมายองคการทผจดการก าหนดขนและรวมถงระดบทองคการบรรลเปาหมายเหลานน หรอการท าในสงทถกตอง160

156

Daniel Katz and Robert L. Kahn, The Social Psychology of Organization (New York John Wiley and Sons, 1966), 19-26.

157 Schein H. Edgar, Organization Psychology (Englewood Cliffs, New Jersey:

Prenice Hall Inc., 1970), 177. 158

Mike Walsh, Building a Successfuk School (London: Kogan Page Ltd., 1999), 56.

159 Thomas J. Sergiovanni, The Principalship : A Reflective Practice

Perspective, 2nd ed. (Boston: Allyn and Bacon, 1991), 76. 160

อ านาจ ธระวนช, กำรจดกำรยคใหม (กรงเทพฯ: มาเธอร บอส แพคเกจจง จ ากด , 2553), 22.

83

วระยทธ ชาตะกาญจน กลาววา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ระดบการบรรลวตถประสงคทก าหนดไวลวงหนาวาไดกอใหเกดผลผลต ผลลพธตามวตถประสงคท ตงไวมากนอยเพยงใด161 มทนา วงถนอมศกด กลาววา ประสทธผลในการท างานไมใชความส าเรจดานใดดานหนง แตหมายถง ความสามารถขององคการ ในการด าเนนงานเพอบรรลตามผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไว กอใหเกดผลดหรอประโยชนกบทงตวบคคลและองคการ เกดความสามคคภายในองคการ เกดผลผลตปรมาณมาก คณภาพสง แตใชเวลาและคาใชจายนอย ทกฝายมความพงพอใจ162 จนทราน สงวนนาม กลาววา ประสทธผล หมายถง พฤตกรรมทกอใหเกดความส าเรจตามวตถประสงคขององคการ163 สนต บญภรมย กลาววา ประสทธผล หมายถง เปาหมายขององคการไดบรรลส าเรจ การปฏบตงานตามอ านาจหนาททงทางฝายบรหารและฝายปฏบตงานใหบงเกดผลงานทไดก าหนดไว164 วนชย มชาต ไดกลาวถง ประสทธผลขององคการ หมายถง การทองคการไดด าเนนงานใดๆ โดยการใชทรพยากรตางๆ จนเกดผลส าเรจตามเปาหมายตางๆ ทองคการตงไว165 ทพวรรณ หลอสวรรณรตน ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง การท างานใหบรรลวตถประสงคหรอผลผลตเทยบกบวตถประสงค166 ภารด อนนตนาว ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง การทองคการไดด าเนนการใดๆ โดยการใชทรพยากรตางๆ จนเกดผลส าเรจบรรลเปาหมายตางๆ ทองคการตงไว167

161 วระยทธ ชาตะกาญจน, เทคนคกำรบรหำรส ำหรบนกบรหำรกำรศกษำมออำชพ

(กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2556), 14. 162

มทนา วงถนอมศกด, "รปแบบแรงจงใจในการปฏบตงานของคร" (ดษฎนพนธ สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร, 2550), 121.

163 จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวปฏบตในกำรบรหำรสถำนศกษำ (กรงเทพฯ: บค

พอยท, 2551), 186. 164

สนต บญภรมย, หลกกำรบรหำรกำรศกษำ (กรงเทพฯ: ไทยรมเกลา จ ากด, 2552), 81. 165

วนชย มชาต, กำรบรหำรองคกำร (กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), 319.

166 ทพวรรณ หลอสวรรณรตน, ทฤษฎองคกำรมมมองตำงกระบวนทศน (กรงเทพฯ: ด.

เค.ปรนตงเวลด, 2556), 145. 167

ภารด อนนตนาว, หลกกำร แนวคด ทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ, พมพครงท 3 (ชลบร: มนตร, 2553), 204.

84

ธร สนทรายทธ ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง การท างานทสามารถบรรลเปาหมายทวางไว และถอวาไดรบประโยชนสงสด168 เมตต เมตตการณจต ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง ความส าเรจของงานตามวตถประสงค ไมค านงวาการปฏบตงานจะประหยดหรอไม เพราะยดเอาเปาหมายของงานเปนหลก169 ปราชญา กลาผจญ และศรพงษ เศาภายน ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง การท างานทมงบรรลผลส าเรจโดยไมค านงวาจะตองเสยคาใชจายมากนอยเพยงใด ขอใหงานส าเรจดงหวงเพยงพอ170 อทมพร จามรมานและคณะ ไดกลาวถงประสทธผล หมายถง การบรรลผลสมฤทธตามเปาหมายหรอวตถประสงคทพงปรารถนา นนคอ ผลการปฏบตงานไมวาจะเปนผลผลต ผลกระทบ ผลลพธไดผลตรงตามผลทคาดหวงไวและเปนทพงพอใจของผใชและผบรโภค171

จากความหมายเกยวกบประสทธผลตางๆ ทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา ประสทธผลของสถานศกษา หมายถง ความส าเรจในการบรหารจดการสถานศกษาจนบรรลผลตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตงไว ซงเกดจากความสามารถในการบรหารงานของผบรหารในการเพมคณภาพการผลตนกเรยน และคณภาพการบรหารจดการสถานศกษาใหมากขนจากการใชทรพยากรทนอยลงหรอคงท ทงยงสานความสมพนธระหวางสมาชกใหมสวนรวมในการท างาน แสดงใหเหนถงความร และทกษะของผบรหารและบคลากรทกคนในการปฏบตภารกจของสถานศกษาอยางมเอกภาพ ประกอบไปดวย ผลสมฤทธทางการเรยน ความพงพอใจในงาน ความใสใจงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป ควำมส ำคญของประสทธผลของสถำนศกษำ

ประสทธผลของสถานศกษามความส าคญเปนอยางมากในการด าเนนงาน เพราะเปนภาพความส าเรจของสถานศกษาในการด าเนนงานใหบรรลตามวตถประสงค แตหากสถานศกษาใดไม

168

ธร สนทรายทธ, กำรบรหำรจดกำรเชงปฏรป ทฤษฎ วจย และปฏบตกำรทำงกำรศกษำ (กรงเทพฯ: เนตกลการพมพ, 2551), 458.

169 เมตต เมตตการณจต, กำรบรหำรจดกำรศกษำแบบมสวนรวม ประชำชน องคกร

ปกครองสวนทองถน และรำชกำร (นนทบร: ไทยรมเกลา, 2553), 46. 170

ปราชญา กลาผจญ และศรพงษ เศาภายน , Determined Adminstrative Principles ภำคท 3 หลกกำรเชงคดวนจฉย (กรงเทพฯ: บรษท ก. พล จ ากด, 2555), 208.

171 อทมพร จามรมาน และคนอนๆ, กำรควบคม กำรวดประเมนและกำรจดกำรควำมร

(กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 29.

85

สามารถปฏบตตามวตถประสงคทก าหนดไวได กจะท าใหสถานศกษานนขาดความนาเชอถอ ไมมคณภาพ เปนตน ซงความส าคญของประสทธผลของสถานศกษามผใหความเหนไว ดงน ทพวรรณ หลอสวรรณรตน ไดกลาวถงความส าคญของประสทธองคการ ว าประสทธผลองคการนนถอเปนคานยมทส าคญขององคการแบบสงมชวต โดยองคการแบบสงมชวตหนมาเนนเรองผลลพธหรอผลทเกดขนโดยเทยบกบวตถประสงคเพอใหอสระกบผปฏบตงานดวย และประสทธผลจะมความส าคญมากยงขนเมอทฤษฎโครงสรางตามสถานการณ มองวาโครงสรางองคการมความสอดคลองกบสงแวดลอมอนจะน าไปสประสทธผลขององคการ นอกจากนประสทธผลขององคการถอเปนมาตรฐานภายนอกซงใชกบผลผลตหรอกจกรรมขององคการ เกยวของกบความสามารถในการตอบสนองความพงพอใจตามเกณฑการประเมน เปนการประเมนภายในเกยวกบปรมาณทรพยากรในกระบวนการทท าผลผลตหรอกจกรรมนน172 ภารด อนนตนาว ไดกลาวถงความส าคญของประสทธผล วาเปนการชวยตรวจสอบวตถประสงคการจดตงองคการ เพราะการจดตงองคการนนยอมมการก าหนดวตถประสงคหรอเปาหมายขององคการอยางชดเจน เพอด าเนนการใหเปนไปตามความตองการขององคการ เพราะการด าเนนงานในแตกจกรรมยอมตองมการวางแผนงาน ก าหนดหนาท ความรบผดชอบ การจดสรรทรพยากร การใชอ านาจหนาทการบรหารการปฏบตงาน ใหเกดประสทธภาพและประสทธผล เมอประเมนผลแลวน ามาเปรยบเทยบผลงานทด าเนนงานไดตามแผนงานกบวตถประสงคขององคการทคาดหวง ถาผลของงานบรรลตามวตถประสงคและความคาดหวงขององคการ แสดงวาองคการมประสทธผล ซงประสทธผลขององคการแบงได 2 ระดบ คอ 1) ประสทธผลระดบบคคล เปน ลกษณะของบคคลทมความสามารถในการปฏบตงาน หรอปฏบตกจกรรมใด ๆ แลวประสบผลส าเรจตามเปาหมาย ท าใหเกดผลโดยตรงและครบถวนตามวตถประสงค ผลทเกดขนมลกษณะคณภาพ เชน ความถกตอง ความคมคา ความเหมาะสม ตรงกบความคาดหวงและความตองการขององคการ สงคม และผมสวนไดสวนเสยจากการปฏบตงาน 2) ประสทธภาพระดบองคการ คอ การเนนไปทผลรวมขององคการทมประสทธผลประกอบดวยตวบงช 5 ตว ไดแก การผลต ประสทธภาพ ความพงพอใจ การปรบเปลยน และการพฒนา173 อทมพร และคนอนๆ กลาววาประสทธผลของสถานศกษามบทบาทส าคญมากทงในภาครฐและเอกชนเพราะเปนเครองมอทชวยในการตรวจสอบและตดตามการด าเนนงานของตนเอง

172

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน, ทฤษฎองคกำร มมมองตำงกระบวนทศน (กรงเทพฯ: ด.เค.ปรนตงเวลด, 2556), 145.

173 ภารด อนนตนาว, หลกกำร แนวคด ทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ, พมพครงท 3 (ชลบร:

มนตร, 2553), 204.

86

ตลอดเวลา ในปจจบนการประเมนผลสถานศกษาไมใชเพยงแคสงทสถานศกษาจะตองค านงถงเมอจบปการศกษาเทานน แตเปนสงทผบรหารจะตองค านงถงตลอดเวลา และสามารถใชไดทกขณะ ท าใหเหนความส าคญของผลสถานศกษาดงน

1. ท าใหสถานศกษารถงสถานะของตนเองวาอยในระดบใด ถาสถานศกษาไมสามารถวดการด าเนนงานของตนเองได กจะไมสามารถบรหารตนเองไดอยางมประสทธภาพ ทงนเนองจากจะบรหารตนเองไดดจะตองรจกสถานการณทงของตนเองและสงแวดลอม

2. การพฒนาสถานศกษาหรอการเปลยนแปลงตางๆ จะตองเรมจากการวดและการประเมนผลกอน เนองจากการทสถานศกษาจะมการพฒนาและเปลยนแปลง จะตองรจดเรมตนหรอสถานะปจจบน รวมทงรวาสถานศกษามการพฒนาหรอเปลยนแปลงมากนอยเพยงใด

3. เมอมการประเมนผลผทรบผดชอบด าเนนกจกรรมตางๆ ในสถานศกษา จะแสดงความรบผดชอบและมงมนทจะท ากจกรรมนนมากขน นอกจากนการประเมนยงท าใหเหนเปาหมายและตวชวดทชดเจน174 ชวงโชต พนธเวช ไดกลาวถงความส าคญของประสทธผลของสถานศกษา วาเปนผลลพธของการด าเนนงานทส าคญของสถานศกษา เปนการเพมโอกาสการเรยนรใหผเรยนมากขน175 จนทราน สงวนนาม ไดกลาวถงความส าคญของประสทธผล วาเปนสงทแสดงใหเหนถงขอมลดานตางๆ ของสถานศกษาทมประสทธผลอนเนองมาจากการปฏบตงานทมประสทธภาพ ถอวาประสทธผลนนเปนองคประกอบของความส าเรจ แตเปนสงทไมคงทเสมอไป หากไมมการพฒนารวมถงประสทธผลนนเปนเกณฑทแสดงใหเหนถงความส าเรจของสถานศกษาอกดวย176

จากความส าคญเกยวกบประสทธผลตางๆ ทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา ประสทธผลของสถานศกษามความส าคญในการชวยตรวจสอบวตถประสงคของการบรหารสถานศกษาวาบรรลผลหรอไม ถอเปนมาตรฐานทวดผลผลตของสถานศกษา เปนตวชวยในการประเมนเพอเปรยบเทยบผลการด าเนนงานของสถานศกษา ถาสถานศกษาสามารถบรรลผลตามวตถประสงคทตงไวกจะไดรบความเชอมนจากทกฝาย แตถาไมสามารถบรรลวตถประสงคตามทตงไวอาจจะท าใหสถานศกษานนลมสลายในทสด เพราะการบรหารสถานศกษาใหไดผลลพธทดตองมการวางแผน การ

174

อทมพร จามรมาน และคนอนๆ, กำรควบคม กำรวดประเมนและกำรจดกำรควำมร (กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 23-25.

175 ชวงโชต พนธเวช, กำรจดกำรศกษำเชงคณภำพ Sippo (กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราช

ภฎสวนสนนทา, 2555), 248. 176

จนทราน สงวนนาม, ทฤษฎและแนวปฏบตในกำรบรหำรสถำนศกษำ (กรงเทพฯ: ไทยรมเกลา, 2553), 188.

87

ก าหนดหนาท ความรบผดชอบ และการจดสรรทรพยากรในการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพทด ถอเปนมาตรฐานของสถานศกษาในการด าเนนงานเพอตอบสนองความตองการของทกภาคสวน แนวคดเกยวกบประสทธผลของสถำนศกษำ

ประสทธผลของสถานศกษามความส าคญอยางยง ถอเปนขนตอนสดทายของการบรหารงานทกประเภท จงมนกวชาการใหแนวคดเกยวกบประสทธผลไวหลากหลาย มทงแนวคดทคลายกนและแตกตางกนขนอยกบลกษณะของหนวยงาน แตโดยสวนมากจะมงใหแนวคดเกยวกบความสามารถในการผลตนกเรยนทมคณภาพ ความพงพอใจในการปฏบตงานของบคลากร ซงมผใหแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ดงน

ออสตนและเรยโนลส (Austin and Reynolds) กลาววา สถานศกษาทมประสทธผลตองมลกษณะแหงความส าเรจ ดงน 1) การจดอาคารสถานท 2) ภาวะผน า3) ความมเสถยรภาพของบคลากร 4) การจดระบบของหลกสตรและการเรยนการสอน 5) การพฒนาบคลากร 6) การจดเวลาเรยนทเกดประโยชนสงสด 7) ความเปนเลศทางวชาการทไดรบการยอมรบ 8) การมสวนรวมและการสนบสนนของผปกครอง 9) การวางแผนรวมกน 10) ความรสกเปนอนหน งอนเดยวกน 11) มเปาหมายและความคาดหวงรวมกนทชดเจน 12) มระเบยบวนย177

บอสเสรท (Bossert) ไดกลาวถงแนวคดประสทธผลของสถานศกษาตองพจารณาจาก 1) ความเปนผน าทางวชาการ 2) การนเทศงานอยางใกลชด 3) การประเมนกจกรรมทางวชาการ 4) การเพมความเชยวชาญในการสอนของครอาจารย 5) การเพมอสระในหองเรยน178

บราวน (Brown) ไดใหแนวคดเกยวกบประสทธผลขององคการโดยแบงออกเปน 4 มต ดงน 1) ผลผลต 2) การรบรเกยวกบองคการ 3) งบประมาณ 4) ภาวะผน าองคการ179

177

Glibert Austin and David Reynolds, "Managing for Improved School Effectiveness : An International Surveymanaging for Improved School Effectiveness : An International Survey," School Organization 10, 2/3 (1990): 167.

178 Steven T. Bossert, Handbook of Research on Educational Administration : A

Project of the American Education Research Association (New York: Longamn, 1988), 346.

179 William A. Brown, "Organizational Effectiveness in Nonprofit Human Service

Organization : The Influence of the Board of Directors," Dissertation Abstracts International – B 60,12 (2000): 15-17.

88

ฮอยและเฟอรกสน (Hoy and Ferguson) กลาววา โรงเรยนทมประสทธผล คอ โรงเรยนท 1) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง 2) มการจดสรรทรพยากรอยางมประสทธภาพ 3) มความสามารถในการปรบเปลยนตอสภาวะแวดลอมทมากระทบกระทงภายในและภายนอก 4) สามารถสรางความพงพอใจแกครอาจารยได180

แฮนสน (Hanson) ไดใหแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ดงน 1) สถานศกษาตองปรบปรงผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 2) มบรรยากาศทสนบสนนการเรยนการสอน 3) มการตดตามก ากบกระบวนการเรยนการสอน 4) มบคลากรทมมาตรฐาน 5) สงเสรมและรกษาวนยของผเรยน 6) มการจดสภาพแวดลอมและสวสดการในการท างาน181 กบสน และคนอนๆ (Gibson and others) ไดใหแนวคดทเกยวกบประสทธผลในระดบองคการ (Organizational effectiveness) วาเปนภาพรวมของประสทธผลระดบบคคลและระดบกลม ปจจยทเปนเหตใหเกดประสทธผลระดบองคการ ไดแก 1) สภาพแวดลอม 2) เทคโนโลย 3) กลยทธ 4) โครงสราง 5) กระบวนการตางๆ 6) วฒนธรรม182 มาโฮนและอทเซล (Mahoney and Eeitzel) ไดใหแนวคดเกยวกบประสทธผลขององคการธรกจ โดยไดพฒนาการประเมนประสทธผลขององคการอยเสมอ ไดแก ดานความสามารถในการผลต ดานการสนบสนนการวางแผนการด าเนนงาน ดานความเชอมน และดานความคดรเรม183 ควนและโรบารท (Quinn and Rohrbaugh) ไดใหแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ไดแก 1) ความสามคคของบคลากร 2) นวตกรรมในโรงเรยน 3) การพฒนาบคลากร184 เอดมอน (Edmonds) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ควรมงเนนทประเดนดงตอไปน 1) ความเปนผน าของผบรหาร 2) การใหความส าคญกบทกษะพนฐาน 3) ความ

180 Wayne K. Hoy and Judith Ferguson, "Theoretical Framework and

Exploration Organization Effectiveness of Schools," Educational Administration Quarterly 21, 2 (Spring 1985): 131.

181 Mark E. Hanson, Education Administration and Organization Behavior,

4th ed. (Boston: Allyn and Bacon, 1996), 35. 182

James L. Gibson and others, Organizations : Behavior Structure Process, 10th ed. (Boston, Mass McGraw – Hill,Inc., 2000), 15-17.

183 John H. Mahoney and Nigel R. Eeitzel, Organization Behavior : Theory &

Practice (Englewood Cliff Prentice Hall, 2001), 142. 184

A.F. Quinn and M.S. Rohrbaugh, Personnel Management of People at Work (New York: McMillan Publishing Co., Inc, 2002), 211.

89

คาดหวงใหนกเรยนมผลสมฤทธ สง 4) บรรยากาศทปลอดภยและอบอน 5) การตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสม าเสมอ 6) สภาพแวดลอมทเปนระเบยบเรยบรอย185

ฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) ไดกลาวถงแนวคดประสทธผลของสถานศกษาไว 5 ประการ ดงน 1) ผลสมฤทธทางการเรยน 2) ความพงพอใจในงาน 3) ความใสใจในงาน 4) การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน 5) คณภาพโดยทวไป 186 ส าหรบการวจยครงน ผวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎจากหนงสอและงานวจย รวมถงการด าเนนงานของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จงก าหนดขอบเขตเพอศกษาประสทธผลของสถานศกษา ของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครตามแนวคดของฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) ซงมรายละเอยด ดงน

1. ผลสมฤทธทำงกำรเรยน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน เปนตวชวยในการวดคณภาพทส าคญอยางหนงของ

สถานศกษา แสดงใหเหนถงประสทธภาพการท างานและคณภาพในการจดการศกษาของสถานศกษา เพราะสถานศกษาใดทมนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงยอมแสดงใหเหนวาสถานศกษานนมคณภาพ ซงสถาบนทดสอบทางการศกษา (องคการมหาชน) ของประเทศไทย ไดใหความหมายวา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตร เปนผลการประเมนคณภาพของผเรยนตามมาตรฐานและตวชวดตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานโดยในระดบชนประถมศกษาปท 3 จะเปนการทดสอบระดบชาต (National Testing) ซงด าเนนการจดสอบโดยส านกทดสอบทางการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในดานความสามารถทางภาษา (Litercy) และความสามารถดานการคดค านวณ (Numeracy) และความสามารถดานเหตผล (Reasoning Ability) สวนในระดบชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และ 6 จะเปนการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (Ordinary National Educational Testing)187 ซงตางกบ ลนวอลล และนโก (Linvall and Niko) ไดกลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลการเรยนทมตวบงชอนไดมาจากกระบวนการทไมตองอาศยการทดสอบ

185

Ronald Edmonds, "Effectiveness School for the Urban Poor," Educational Leardership (1979): 15-24.

186 Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory Research and Practice, 8th ed. (Singapore: McGraw-Hill, Inc., 2008), 291.

187 สถาบนทดสอบทางการศกษา, ผลกำรประเมนคณภำพผเรยนระดบชำต ปกำรศกษำ

2555 (กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2556), 2.

90

เชน การสงเกต การตรวจการบาน และอาจอยในรปของคะแนนเฉลยหรอเกรด (grade) ของทางโรงเรยน นอกจากนผลสมฤทธทางการเรยนอกวธหนง คอ การวดโดยใชแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป (published achievement test) ซงโดยทวไปพบวาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเปนดชนทส าคญอยางหนงทจะชใหเหนถงประสทธภาพและคณภาพของการจดการศกษา188 เชนเดยวกบ กด (Good) ไดกลาววาผลสมฤทธทางการเรยน (Learning achievement) หมายถง ความรหรอทกษะอนเกดจากการเรยนรในวชาตางๆ ทไดเรยนมา ซงไดจากผลการสอบของครหรอผรบผดชอบในการสอนหรอทงสองอยางรวมกน189 นอกจากนอายสเนค และไมล (Eysneck and Meili) ไดกลาววาผลสมฤทธในการเรยน หมายถง ดชนชประสทธภาพและคณภาพของการจดการศกษา ผลสมฤทธในการเรยนการสอน หรอระหวางการจดกจกรรมการเรยนการสอนก ได190 ซงสอดคลองกบแนวคดของฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) ทกลาววาในการวดประสทธผลของสถานศกษาควรพจารณาจากการพฒนาความคดสรางสรรคอยางเปนระบบของนกเรยน ศลธรรม คะแนนสอบ ผลงานเปนทยอมรบหรอไดรบรางวล มมมองของครตอนกเรยนและโรงเรยน การพฒนาการของนกเรยน191

จากความหมายขางตนและการจดการศกษาของสถานศกษาในประเทศไทยสามารถสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง นกเรยนมความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ มศลธรรมและมพฤตกรรมการเรยนทด ผลคะแนนสอบของนกเรยนพฒนาในระดบสงขน ไดรบรางวลจากการเขารวมกจกรรมการประกวดแขงขนทางวชาการกบหนวยงานตางๆ รวมทงครมมมมองตอนกเรยนและโรงเรยนในทางทด

2. ควำมพงพอใจในงำน ความพงพอใจในงาน เปนเรองทเกยวของกบสภาพความรสกนกคด ความสบายใจ ความ

จงรกภกด โดยเรมจากจตส านกของคนเกดความรสกพงพอใจ ชอบใจ และมความสขกบงานทท า น าไปสการปฏบตงานทมประสทธภาพและมความกระตอรอรนในการท าใหงานประสบผลส าเรจ ซง

188

MauritZ C. Linvall and Anthony J. Miko, Measuring Pupill Achievement and Aptitude, 2nd ed. (New York: Harcourt Jovanovich, 1967), 5.

189 Carter V. Good, Dictionary of Education, 3rd ed. (New York: McGraw-Hill Book Company, 1976), 4-160.

190 Hans J. Eysneck and Richard Meili, Encyslopedia of Psychology (London:

Scarch Press, 1972), 16. 191

Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration : Theory Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill, Inc.,2008), 291 – 322.

91

สอดคลองกบ สนทร โคตรบรรเทา ทกลาววา ความพงพอใจในงาน เปรยบเสมอนขวญในการท างาน (Morale) หมายถงระดบความส าคญทสถานศกษาใหกบทรพยากรมนษย ตวชวดความพงพอใจในการท างาน ไดแก ความรสกสบายใจ การขาดงาน และการออกจากงาน เปนตน ยงขวญในการปฏบตงานสงมากเทาใด การขาดงานและการออกจากงานจะมนอย สงผลใหความพงพอใจในการท างานในองคการนนมมาก192 เชนเดยวกนกบ เพาเวลล (Powell) ไดกลาววา ความพงพอใจ หมายถง ความสามารถของบคคลในการด าเนนชวตใหมความสข สนกสนานปราศจากความทกข ทเกดจากการปรบตวตอสงแวดลอมไดเปนอยางด และเกดความสมดลระหวางความตองการของบคคล และการไดรบการตอบสนองในสงตางๆ เหลานน193 สอดคลองกบ แอปเปลไวท (Applewhite) ทกลาววาความพงพอใจ หมายถง การมเจตคตทดตองาน อนเกดจากความสข ความสบายใจทไดจากสภาพทท างาน ความสขจากการท างานกบเพอนรวมงาน และสวนหนงเกดจากความพอใจเกยวกบรายไดจากองคการ194 นอกจากนบารสก (Barsky) ยงไดกลาวคลายกนวา ความพงพอใจนนเปนทศนคตดานบวกตอสงใดสงหนง ซงความพงพอใจของผเขารบบรการเปนความรสกสนกสนาน สบายใจ ปตยนด ตนตน หากวาไมมความพงพอใจกจะกอใหเกดความผดหวง สงผลกระทบตอทศนคตของผเขารบบรการรวมถงองคการนนๆ ดวย195 สอดคลองกบ สเตราสและเซยเลส (Strauss and Sayles) ทกลาววาความพงพอใจในการปฏบตงานนน หมายถง ความรสกพอใจในงานทท าและเตมใจทจะปฏบตงานนนใหส าเรจตามวตถประสงคขององคการ ซงบคคลจะรสกพงพอใจในงานเมองานนนไดใหผลประโยชนหรอคาตอบแทนทงดานวตถและจตใจ และสามารถตอบสนองความตองการขนพนฐานของบคคลได196 ซงกด (Good) ไดใหความเหนทมลกษณะคลายกนวา ความพงพอใจในการท างาน หมายถง ระดบความพอใจของบคคล ซงเปนผลมาจากความสนใจและทศนคตของบคคลทม

192

สนทร โคตรบรรเทา, หลกกำรและทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ (กรงเทพฯ: ส านกพมพปญญาชน, 2551), 163.

193 Douglas H. Powel, Understanding Human Adjusting Normal Adaption through the Life Cycle (Boston: Little Brown, 1983), 17-18.

194 Philip B. Applewhite, Organization Behavior (Englewood Cliffs, New

Jersey: Prentice Hall inc., 1965), 8. 195 Jonathan D. Basky, World Class Customer Satisfaction (Burr Ridge, Ill:

Irwin Professional Pub, 1995), 2. 196

George Strauss and Leonard R. Sayles, Personnel the Human Problems of Management (New Jersey: Prentice Hall Inc., 1960), 119.

92

ตอคณภาพของงานนนๆ197 สอดคลองกบ ฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) ทใหความหมายวาความพงพอใจในงาน เปนความรสกพงพอใจตองาน ภาระงาน ผลตอบแทนของงาน ความรสกพอใจตอสถานทท างาน เพอนรวมงาน เจานาย ลกนอง นโยบาย แผนงาน มาตรการ กระบวนการ ความพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ การลาออก การอทศตน ความอสระในการปฏบตงาน โอกาสในการไดรบขอมลขาวสาร การใชทกษะทหลากหลาย มมมมองวางานมความส าคญ198

จากความหมายขางตนและการปฏบตงานของบคลากรในสถานศกษาสรปไดวา ความพงพอใจในงาน หมายถง ความรสกพงพอใจตองาน และภาระงานทรบผดชอบ ผลตอบแทนของงาน ความรสกพงพอใจตอสถานทท างาน เพอนรวมงาน เจานาย ลกนอง นโยบาย แผนงาน มาตรการ กระบวนการ ความพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ การลาออก การอทศตน ความมอสระในการปฏบตงาน โอกาสการไดรบขอมลขาวสาร การใชทกษะทหลากหลาย การมมมมองวางานมความส าคญ ความพงพอใจตอโอกาส และการเลอนต าแหนง

3. ควำมใสใจในงำน ความใสใจในงาน ของบคลากรในองคการสงตอประสทธผลในการด าเนนงาน ซงม

ความสมพนธกบขวญและก าลงใจของบคลากร ในองคการทมความใสใจในงานต า บคลากรจะมขวญและก าลงใจทนอย ในขณะทองคการทมความใสใจในงานสง บคลากรจะมขวญและก าลงใจทสงตามไปดวย ซงมผใหความหมายในเรองของความใสใจในงานไวเปนจ านวนมาก เชน ภญโญ มนศลป ทกลาววาความใสใจในงาน หมายถง การมาปฏบตงานตามตารางการท างานทก าหนดไวรวมถงการมาปฏบตงานเตมชวโมงหรอเตมวนเปนตน199 นอกจากน นโคลสน และคนอนๆ (Nicholson and others) ยงไดกลาววา ความใสใจในงาน หมายถง ปฏกรยาของบคลากรในองคการทมขนเพอแสดง

197

Carter V. Good, Dictionary of Education, 3rded. (New York : McGraw-Hill Book Company, 1976), 320.


Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill, Inc.,2008), 291 – 322. 199 ภญโญ มนศลป, “ปจจยทสงผลตอความมประสทธผลของทม ,” ใน วำรสำร

มนษยศำสตรและสงคมศำสตร บณฑตวทยำลย มหำวทยำลยรำชภฎพบลสงครำม (ลพบร: มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม, 2559), 8.

93

ถงความสขทไดรบจากการท างาน200 สอดคลองกบ โรดส และเสตยร (Rhodes and Steers) ทกลาวตรงกนวาความใสใจในงาน เปนการแสดงความรสกในทางบวกตอสถานการณในการท า งาน201 นอกจากน สเปคเตอร (Spector) ไดกลาววา ความใสใจในงาน หมายถง การทพนกงานมาตามตารางทก าหนดไว202 สอดคลองกบฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) ทกลาววาความใสใจในงาน หมายถง ความรบผดชอบในการท างาน อตราการขาดงานของบคลากรมนอย ภาวะผน าของผบรหารกบบรรยากาศขององคการ ทศนคตของบคลากรทมตองาน เจตคตตองาน เชน บรรยากาศ แรงจงใจ และแรงกระตนในการท างาน203

จากความหมายขางตนและการปฏบตงานของบคลากรในสถานศกษาสรปไดวา ความใสใจในงาน หมายถง ครและบคลากรทางการศกษามความรบผดชอบและมาปฏบตงานตามเวลาทก าหนด มทศนคตทดตอการท างานและมแรงจงใจในการท างาน จ านวนครลาออกนอยลง และสามารถปฏบตหนาทจนเกษยณอายราชการ

4. กำรลดอตรำกำรออกกลำงคนของนกเรยน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน เปนปญหาส าคญท ท าใหเหนวาการจด

การศกษายงไมประสบผลส าเรจ เปรยบเสมอนความสญเปลาทางการศกษาทเหนไดอยางชดเจน เพราะการออกกลางคนของนกเรยน สามารถน าไปสปญหาตางๆ ในสงคม เชน ปญหาดานการประกอบอาชพ เพราะเดกขาดความรและทกษะพนฐานในการท างาน คณภาพชวตลดลงซงอาจกอใหเกดผลกระทบตอการพฒนาประเทศ ซงกระทรวงศกษาธการกไดใหความส าคญกบการแกปญหาเดกออกกลางคน โดยปรากฏในยทธศาสตรท 6 ดานการบรหารจดการ โดยจะเกณฑเดกภาคบงคบใหไดเขาเรยนทกคน โดยด าเนนการตามพระราชบญญตการศกษาภาคบงคบ พ.ศ. 2535 อยางเครงครด โดยการสรางระบบการสงตอนกเรยนกรณยายสถานศกษาใหสามารถสงตอขอมลนกเรยนโดยใชระบบออนไลน มการวางระบบดแลชวยเหลอนกเรยน เพอปองกนไมใหนกเรยนออก

200

Nicholson Nigel and others, "Absence from Work and Job Satisfaction," Journal of Applied Psychology 61,6 (December 1976): 735.

201 S.R. Rhodes and R.M. Steers, Managing Employee Absenteeism (USA:

John Wiley and Sons, 1996), 10. 202

Paul E. Spector, Industrial and Organizational Psychology Research and Practices (USA: John Wiley and Sons, 1996), 15.


Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill, Inc.,2008), 291 – 322.

94

กลางคน204 ซงการลดอตราการออกกลางคนมผใหความหมายไวหลากหลาย เชน ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา ไดกลาววา การออกกลางคน หมายถง การทผเรยนหยดเรยน หรอออกจากระบบการศกษาโดยทยงเรยนไมจบตามหลกสตร205 ซงสอดคลองกบ ฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) ทกลาววา การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน หมายถง การทนกเรยนออกจากระบบโรงเรยนโดยใชเวลาเรยนไมเปนไปตามทหลกสตรก าหนดแตละชวงชน โดยมสาเหตมาจาก ความยากจน การอพยพตามผปกครอง ปญหาครอบครว ปญหาในการปรบตว สมรส ประกอบอาชพหาเลยงครอบครว เจบปวย อบตเหต ตองคดถกจบ แตทงนไมรวมถงกรณนกเรยนย ายสถานศกษา206 จากความหมายขางตนและการจดระบบการศกษาในประเทศไทยสามารถสรปไดวา การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน หมายถง นกเรยนเรยนไมจบตามเกณฑของหลกสตร นกเรยนมทศนคตทไมดตอการศกษาและสถานศกษา รวมถงนกเรยนในสถานศกษาขาดเรยนอยางสม าเสมอ

5. คณภำพโดยทวไป คณภาพโดยทวไป หมายถง ความสามารถในการตอบสนองตอชมชน การจดสรร

ทรพยากรในการด าเนนงานอยางเพยงพอ ซงในปจจบนกระแสเรองคณภาพไดเขาไปเกยวของกบวงการตางๆ เปนอยางมาก การตอบรบกระแสดงกลาวนในวงการศกษามใหเหนเชนเดยวกน207 จงท าใหมผนยามความหมายค าวาคณภาพไว เชน จรน และกรนา (Juran and Gryna) ไดกลาววา คณภาพ หมายถง ความพงพอใจของผรบบรการ โดยผรบบรการนนหมายรวมถงผรบบรการภายนอกดวย เชน คนในชมชน208 สวนฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) ไดกลาวประสทธผลขององคการทวดคณภาพโดยทวไปนนจะเกดขนไดตองประกอบดวย ความสามารถในการปรบตว (adaptation)

204 กระทรวงศกษาธการ, ผลงำนกระทรวงศกษำธกำร ในรอบ 2 ป 2558 – 2559

(กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ, 2560), 126. 205

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา , โครงกำรลดปญหำกำรออกกลำงคนของผเรยนอำชวศกษำ (กรงเทพฯ: ส านกตดตามและประเมนผลการอาชวศกษา, 2556), 3.


Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill, Inc.,2008), 291 – 322. 207

วระยทธ ชาตะกาญจน, เทคนคกำรบรหำรส ำหรบนกบรหำรกำรศกษำมออำชพ (กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2556), 126.

208 Joseph M. Juran and Frank M. Gryna, Quality Planning and Analysis, 3rd

ed. (New York: McGraw Hill., 1993), 3.

95

ความสามารถในการผสมผสาน (integration) และความสามารถในการพฒนาศกยภาพ (Latency) โดยมรายละเอยดแตละดาน ดงน 5.1 ความสามารถในการปรบตว หมายถง ความสามารถขององคการในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก ซงสถานศกษาเปนองคการทมลกษณะเปนองคการระบบเปด จงมความจ าเปนตองรบมอตอความเปลยนแปลงทเกดขนอยตลอดเวลาเพอความอยรอด โดยตองพฒนาองคการเพอใหสามารถท าหนาทและด าเนนการตอไปไดเตมความสามารถอยางมคณภาพและกอใหเกดประสทธภาพทดในการด าเนนงาน

5.2 ความสามารถในการผสมผสาน หมายถง ลกษณะทางสงคมขององคการ และบคลากรทแสดงถงความมประสทธผล กลาวคอ บคลากรจะมเจตคตทดตอการท างาน เปนความพงพอใจในการท างานซงขนอยกบปจจยทเกยวของกบการท างาน เชน ความส าเรจ การยอมรบนบถอ ความกาวหนา ความมนคง การไดรบการตอบสนองตามความตองการของรางกายและจตใจของผปฏบตงาน จนท าใหเกดความรสกพงพอใจในงาน

5.3 ความสามารถในการพฒนาศกยภาพ เปนเครองทบงชถงความมประสทธผลขององคการ สวนอกตวหนงคอการทองคการสามารถด ารงอยตอไปไดในสภาพแวดลอมขององคการนน ซงอาจเปนสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลง สถานศกษาจะตองพฒนาขดความสามารถในการปรบเปลยนเพอพฒนา และความสามารถในการแกปญหาทเกดขนภายในสถานศกษา เพราะประสทธผลนนขนอยกบความเหมาะสมของการแกปญหาทตอบสนองตอความตองการทงดานเจตคต และพฤตกรรม209 จากความหมายขางตนและการบรหารสถานศกษาในประเทศไทยสามารถสรปไดวา คณภาพโดยทวไป หมายถง สถานศกษาสามารถปรบนโยบาย วธการด าเนนงาน ใหเขากบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย การตอบสนองตอความตองการของชมชน และสามารถจดสรรทรพยากรอยางพอเพยง สถานศกษามความตนตวและพรอมทจะรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และสถานศกษาประสานงานกบผปกครองและชมชนในการสนบสนนกจกรรมตางๆ

วธกำรประเมนประสทธผลของสถำนศกษำ

การบรหารสถานศกษาใหมความสอดคลองกบสภาพความเปนจรงทางสงคม จะตองมการตดตามก ากบการด าเนนงานใหเกดผลตามเปาหมาย ตลอดจนการน าความรทมอยหรอเรยนรมาใชใหเกดประโยชนสงสดตอสถานศกษา ซงตองอาศยความรและทกษะการบรหารจดการของผบรหาร


Research and Practice, 8th ed. (Singapore : McGraw-Hill, Inc.,2008), 291 – 322.

96

สถานศกษา ในการปรบปรงการบรหารงานจะตองเรมดวยการวด เพอใหไดสารสนเทศของการบรหารงานส าหรบใชประเมนเพอตดสนคณภาพของการบรหารงาน และจบลงดวยการน าผลการประเมนมาพฒนาปรบปรงการบรหารงาน ซงการประเมนนนหมายถง การตดสนคณคาของสงทถกวด โดยการเทยบกบเกณฑ จดเนนของการประเมนอยทความยตธรรมและความเหมาะสมของเกณฑทใชในการตดสนทมความโปรงใส เปดเผย นอกจากนการประเมนผลทดตองอยบนพนฐานของขอมลทมความตรงและเชอถอได ซงไดมาจากกระบวนการวดผลทมคณภาพซงสามารถใหผลการวดทถกตองสอดคลองกบสภาพความเปนจรง

ในการประเมนประสทธผลขององคการหรอประสทธผลของสถานศกษานนจะตองอาศยเกณฑหรอตวชวดความส าเรจเปนตวก าหนดแนวทาง เพอใหสถานศกษามเปาหมายในการด าเนนงานทชดเจน ซงวธการประเมนซงเปนแนวทางในการประเมนสถานศกษา ไดมนกวชาการทงในประเทศและตางประเทศน าเสนอไว ดงน สเตยร (Steers) ไดก าหนดรปแบบวธการประเมนประสทธผลขององคการไว 4 วธ โดยมรายละเอยดแตละวธ ดงน 1. วธการแบงตามจ านวนเกณฑ ม 2 รปแบบ ไดแก 1.1 รปแบบเกณฑเดยว (univariate effectiveness models) เปนวธการทมงผลการประเมนโดยใชเกณฑทแตกตางกน 30 ตวแปร ซงปญหาทพบคอการใชรปแบบนขนอยกบความคดเหนของผทจะท าหนาทประเมนมากกวาจะใชเกณฑเปนกลางในการตดสน 1.2 รปแบบพหเกณฑ (multivariate effectiveness models) เปนวธการในการวเคราะหประสทธผลขององคการโดยวธการก าหนดรปแบบ และน าไปทดลองเพอหาความสมพนธกนระหวางตวแปร เพอแสดงใหเหนวาตวแปรทก าหนดขนนนมความสมพนธกน เปนวธการทมขนเพอแกไขขอจ ากดของรปแบบเกณฑเดยว 2. วธการแบงตามก าหนดเกณฑเพอสรางรปแบบ ม 2 รปแบบ ไดแก 2.1 รปแบบในลกษณะของการพรรณนา (descript models) เปนวธการสรปลกษณะจากผลการวเคราะหองคการทประสบความส าเรจ 2.2 รปแบบในลกษณะเปนการสรางปทสถาน (normative models) เปนวธการก าหนดสภาวะทจ าเปนตองม เพอใหองคการนนด าเนนงานแลวเกดประสทธผล 3. วธการแบงตามความสามารถในการน าเกณฑการประเมนผลไปประยกตใช ม 2 รปแบบ ไดแก 3.1 รปแบบทเปนสากล (universalistic models) เปนรปแบบทเกณฑนนสามารถน าไปประยกตใชในการประเมนผลประสทธผลองคการไดทกท

97

3.2 รปแบบทเฉพาะ (contingent models) เปนรปแบบการประเมนในบางองคการเทานน 4. วธการแบงตามเทคนคทใชในการไดมาซงเกณฑในการประเมนประสทธผล ม 2 รปแบบ ไดแก 4.1. รปแบบอนมาน (deductive models) เปนรปแบบทไดจากการศกษาหลกการตามแนวคดทฤษฎแลวตความเพอก าหนดเปนเกณฑในการศกษาวเคราะหตอไป 4.2 รปแบบอปมาน (induction models) เปนรปแบบทไดจากผลของการพสจนกรณเฉพาะ แลวน ามาสรางเกณฑในการประเมนทมาจากการวจยไมไดมาจากทฤษฎเหมอนรปแบบอนมาน210 สตเฟน และแมร (Stephen and Mary) ไดก าหนดวธการประเมนประสทธผลขององคการ โดยจ าแนกได 7 วธ ไดแก 1) วธยดเปาหมายเปนหลก 2) วธระบบทรพยากร 3) วธกระบวนการภายใน 4) วธการเชงกลยทธ 5) วธการแขงขน 6) วธความถกตองตามหลกกฎหมาย และ 7) วธทไมมประสทธผล211

ธร สนทรายทธ ไดก าหนดวธการประเมนผลของสถานศกษา แบงได 3 วธ ไดแก 1. การประเมนประสทธผลในแงของเปาหมาย (goal model of organizational Effectiveness) เปนการพจารณาวาสถานศกษามประสทธผลหรอไม ขนอยกบผลการด าเนนงานวาบรรลเปาหมายของสถานศกษาหรอไม โดยใชเปาหมายของสถานศกษาเปนเกณฑ เชน วดความส าเรจ และความสามารถในการผลต วดความส าเรจจากผลลพธ เปนตน 2. การประเมนประสทธผลในแงของระบบและทรพยากร (the system – resource Model of organizational effectiveness) การประเมนประสทธผลในแงระบบทรพยากร เปนการประเมนประสทธผลของสถานศกษาโดยอาศยแนวคดวาสถานศกษาเปนระบบเปดซงมความสมพนธกนกบสภาพแวดลอมในการแลกเปลยนและแขงขน จงจะประเมนโดยพจารณาจากความสามารถของสถานศกษาในการแสวงหาผลประโยชนจากสภาพแวดลอม เพอใหไดมาซงทรพยากรทตองการ

210

Richard M. Steers, Organizational Behavior (Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall, 1985), 80-86.

211 P. Stephen Robbins and K. Mary Coulter, Management, 6th ed. (Upper

Saddle River, N.J.: Prentice Hall, 1996), 77.

98

3. การประเมนประสทธผลโดยใชหลายเกณฑ (the multiple criteria of effectiveness) เพอพจารณาวดผลส าเรจขององคการ ประสทธผลขององคการภาคธรกจและหนวยงานวจยพฒนา ไดแก ความสามารถในการผลตการสนบสนน การใชการวางแผน ความเชอถอไดและความคดรเรม212 มงคลชย สมอดร ไดก าหนดวธการประเมนประสทธผลของสถานศกษา แบงได 3 วธ ไดแก 1. วธการวดผลส าเรจตามเปาหมาย แนวทางนเชอวา ประสทธผลขององคการสามารถวดไดจากความสามารถในการท างานจนบรรลเปาหมาย ดงนน การวดผลส าเรจทไดตามเปาหมายจงเปนหลกเกณฑทน ามาใชวดประสทธผลขององคการ 2. วธการบรหารประสทธผลเชงระบบ แนวทางนเชอวาการพจารณาประสทธผลขององคการตองพจารณาทงระบบ กลาวคอ ความสามารถขององคการในการแสวงหาทรพยากร การแปรสภาพเปนผลผลต ใชเกณฑความสามารถในการแสวงหาปจจยน าเขา 3. วธการประเมนประสทธผลโดยอาศยกลยทธ แนวทางนตระหนกถงความส าคญของการพงพาอาศย พจารณาจากสภาพแวดลอมเฉพาะสวนทเกยวของกบการอยรอดขององคการซงมอทธพลตอการด าเนนงานขององคการ213 ทพวรรณ หลอสวรรณรตน ไดก าหนดวธการประเมนประสทธผลขององคการตามแนวทางตางๆ แบงออกเปน 5 ตวแบบ ดงน 1. ตวแบบการบรรลเปาหมาย เปนการมองวาองคการนนเปนอสระ โดยมงการด าเนนงานเพอตอบสนองเปาหมายขององคการ ซงเปาหมายนนตองมความชดเจนมจ านวนไมมากจงสามารถจดการได และสามารถวดได มการสอสารในองคการใหเขาใจและเหนชอบรวมกนในเปาหมายขององคการ 2. ตวแบบระบบ เปนการมองวาองคการนนประกอบดวยระบบยอยๆ ซงมความสมพนธกน สอดคลองกบทฤษฎระบบ เกยวของกบการแลกเปลยนพลงงานกบสภาพแวดลอมภายนอก มจดมงหมายเพอความอยรอดและอยไดดวยการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม การประเมนประสทธผลหรอผลการด าเนนงานขององคการขนอยกบความสอดคลองระหวางสงแวดลอมกบองคการและระหวางระบบตางๆ ภายในองคการ 3. ตวแบบการตอบสนองผมสวนเกยวของ เปนการมองวาองคการนนเปนพนททางการเมอง มการแขงขนกนเพอควบคมทรพยากร ดงนน ประสทธผลขององคการ หมายถง ความสามารถของ

212

ธร สนทรายทธ, กำรบรหำรจดกำรเชงปฏรป ทฤษฎ วจย และปฏบตกำรทำงกำรศกษำ (กรงเทพฯ: เนตกลการพมพ, 2551), 497 - 468.

213 มงคลชย สมอดร, แบบจ ำลองระบบคณภำพเพอเพมประสทธผลกำรบรหำรจดกำร

สถำนศกษำ (กรงเทพฯ: วทยาลยประมงตณสลานนท, 2552), 105.

99

องคการในการตอบสนองความพงพอใจของผมสวนเกยวของทส าคญทสงผลตอความอยรอดขององคการ 4. ตวแบบกรอบคานยมตางกน เปนการมองวาไมมเกณฑใดทดทสดทใชในการประเมนประสทธผลขององคการได เกณฑการประเมนผลจงขนอยกบผประเมนวาจะมความเหนวาเกณฑใดทส าคญทสดหรอเหมาะสมทสด 5. ตวแบบดลยภาพ เปนแนวการคดการวดผลการปฏบตงานในองคการวาสอดคลองกบวสยทศนและกลยทธขององคการหรอไมเพยงไร โดยใหเหนภาพรวมของการด าเนนงานขององคการ ประกอบดวย ดานการเงน ดานลกคา ดานกระบวนการภายใน ดานการเรยนร และการเตบโต214 ภารด อนนตนาว ไดก าหนดวธในการประเมนประสทธผลขององคการไว 4 วธ ไดแก 1. วธการบรรลเปาหมาย เปนวธทสรางขนมาเพอใหบรรลเปาหมายเฉพาะระดบทก าหนดเปนการเนนทผลมากกวาวธการด าเนนการ แนวคดของวธการนคอ องคการจะตองมเปาหมายทแนนอน เปาหมายตองมความชดเจนเขาใจตรงกน เปาหมายตองไมมากเกนไป เปนเปาหมายทมความเหนสอดคลองกน วดความกาวหนาของเปาหมายได ซงแนวคดเหลานควรท าใหเปนเปาหมายเชงปฏบตการทเปนเปาหมายเฉพาะขององคการเพอใหเขาใจตรงกนและสามารถวดได 2. วธการเชงระบบ เปนวธการทองคการตองมปจจยน าเขา ( input) มกระบวนการ (process) และมผลผลต (output) ตองรกษาเสถยรภาพและสมดล ดงนน แนวทางเชงระบบ คอความสามารถขององคการในการจดการทรพยากร การรกษาเสถยรภาพและสมดลของระบบภายในองคการ และการปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมภายนอก แนวทางเชงระบบเนนทวธการมากกวาผลผลต มขอด คอ ท าใหผบรหารตระหนกถงความส าคญของการพงพากนและกนของระบบยอยๆ ภายในองคการจนท าใหองคการบรรลเปาหมายได 3. วธการเชงกลยทธ วธการนเปนการศกษาประสทธผลขององคการแนวใหม โดยมององคการในฐานะทเปนระบบภายใตสภาพแวดลอม ซงตองด าเนนการใหสอดคลองกบความตองการ ความพอใจของกลมทเกยวของทใหการสนบสนนองคการใหมความอยรอด ประสทธผลขององคการตามแนวทางนกคอ ระดบความสามารถขององคการในการตอบสนองความตองการของกลมทเกยวของในสภาพแวดลอมขององคการ 4. วธการแขงขน วธการนเปนการบรณาการการศกษาประสทธผลขององคการ ซงขนอยกบคานยม ความชอบ และความสนใจของผประเมนจงเปนเกณฑทดทสด การประเมนประสทธผลตามแนวทางนคาดวาจะท าใหการประเมนประสทธผลขององคการมความเหมาะสมยงขน215

214

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน, ทฤษฎองคกำร มมมองตำงกระบวนทศน, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: ด.เค.ปรนตงเวลด, 2556), 146

100

พสณ ฟองศร ไดก าหนดรปแบบวธการประเมนประสทธผลขององคการซงสามารถแบงได 6 วธ ไดแก วธการประเมนประสทธผลแบงตามการใหความหมาย วธการประเมนประสทธผลแบงตามตวแปรทใชประเมน วธการประเมนประสทธผลแบงตามแนวทางการพฒนา วธการประเมนประสทธผลแบงตามประโยชนการน าไปใช วธการประเมนประสทธผลแบงตามวธการประเมนในการพฒนารปแบบ และวธการประเมนประสทธผลแบงตามเกณฑอนๆ โดยมรายละเอยดแตละวธดงน 1. วธการประเมนประสทธผลแบงตามการใหความหมาย ม 3 รปแบบ ไดแก 1.1 รปแบบการประเมนโดยยดจดมงหมาย โดยเนนการบรรลจดมงหมายขององคการมากกวาวธการ โดยองคการจะตองมจดมงหมายทชดเจนและมจ านวนไมมาก แตองคการใดมจดมงหมายไมชดเจนหรอมหลากหลายจะเกดความขดแยงกน ไมสอดคลองก นหรอระดบจดมงหมายสงหรอต าเกนไป ถามาใชรปแบบนจะไมเหมาะสม 1.2 รปแบบระบบทรพยากร เปนการพจารณาความส าเรจในการด าเนนงานขององคการจากระบบทไดมาซงทรพยากรนนเปนสงทส าคญ รปแบบนไมเนนจดมงหมายขององคการ กลาวไดวาองคการใดไดทรพยากรมากเปนปจจยน าเขาและสามารถใชกระบวนการแปรสภาพทรพยากรออกมาเปนผลผลตมาก ถอวามประสทธภาพมาก ซงแนวทางนไมเหมาะสมกบองคการของภาครฐ . 1.3 รปแบบบรณาการ เปนการประเมนโดยใชรปแบบการประเมนทยดจดมงหมายและรปแบบทรพยากรรวมกน เพอเสรมซงกนและกนใหการประเมนมความสมบรณยงขน 2. วธการประเมนประสทธผลแบงตามตวแปรทใชประเมน ม 2 รปแบบ ไดแก 2.1 รปแบบตวแปรเดยว เหมอนกนกบรปแบบการประเมนโดยยดจดมงหมาย ซงจะพจารณาประสทธผลขององคการโดยใชตวแปรเพยงตวเดยวเทานน การประเมนตามรปแบบนจะมขอจ ากดเรองความครอบคลม ส าหรบตวแปรเดยวทใชในการประเมนประสทธผลขององคการ เชน ผลผลต ประสทธภาพ ผลก าไร คณภาพ อบตเหต การเตบโต การขาดงาน จ านวนเงนทเกบได ความพงพอใจ การจงใจ ขวญก าลงใจ การควบคม ความขดแยง ความสามคค ความยดหยน การปรบตว การมจดมงหมายเดยวกน การยอมรบบทบาทหนาท การตดตอสอสาร ความพรอม การใชประโยชน เปนตน 2.2 รปแบบตวแปรหลายตว เปนรปแบบการประเมนโดยใชตวแปรหลายตว ทเหนวามความสมพนธกนและเปนองคประกอบของประสทธผลขององคการหรอผลการด าเนนงาน 3. วธการประเมนประสทธผลแบงตามแนวทางการพฒนารปแบบ ม 2 รปแบบ ไดแก

215

ภารด อนนตนาว, หลกกำร แนวคด ทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ, พมพครงท 3 (ชลบร: มนตร, 2553), 210 - 211.

101

3.1 รปแบบพรรณนา เปนการใชแนวทางการศกษาลกษณะหรอองคประกอบขององคการทประสบความส าเรจ โดยศกษาสภาพจรงดวยขอมลเชงประจกษและมกไม มการก าหนดกรอบหรอบรรทดฐานหรอตวแปรไวลวงหนา 3.2 รปแบบปทสถาน เปนการใชแนวทางการศกษาองคการทเหนวานาจะประสบความส าเรจในการด าเนนงานจากแนวคดทฤษฎ หรอ เหตผลของผลการศกษาทผานมาก าหนดตวแปรทจะศกษาแลวมกจะทดลองในสภาพจรงดวยขอมลเชงประจกษเพอทดสอบวาตวแปรทก าหนดขนนนเปนมาตรฐานทใชประเมนประสทธผลขององคการไดถกตอง 4. วธการประเมนประสทธผลแบงตามประโยชนการน าไปใช ม 2 รปแบบ ไดแก 4.1 รปแบบสากล เปนรปแบบทสามารถน าไปใชหรอประยกตในการประเมนประสทธผลองคการไดทกประเภท 4.2 รปแบบเฉพาะ เปนรปแบบทสามารถน าไปใชในการประเมนประสทธผลองคการบางประเภทเทานน 5. วธการประเมนประสทธผลแบงตามวธการประเมนในการพฒนารปแบบ ม 2 รปแบบ ไดแก 5.1 รปแบบอนมาน เปนการพจารณาโดยหลกทวไป ซงประกอบดวยตวแปรทไดจากการศกษาทฤษฏ และน ามาศกษาวเคราะหอกครงหนง 5.2 รปแบบอปมาน เปนการศกษาเปนกรณเฉพาะ โดยก าหนดตวแปรจากผลการศกษาวจยของแหลงตาง ๆ หรอท าวจยเองกได 6. วธการประเมนประสทธผลแบงตามเกณฑอนๆ ม 4 รปแบบ ไดแก 6.1 รปแบบเชงระบบ เปนการมององคการวาเปนระบบทตองการปจจยน าเขาสกระบวนการ และกลายเปนผลผลตออกมา และเนนการปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมเพอความอยรอดขององคการ 6.2 รปแบบเชงกลยทธและกลมทเกยวของ เปนการมององคการในฐานะทเปนระบบภายใตสภาพแวดลอมซงตองด าเนนการใหสอดคลองกบความตองการของกลมทเกยวของ หรอตอบสนองกลมทเกยวของทมอทธผลตอองคการ 6.3 รปแบบการแขงขนและคณคา เปนการประเมนประสทธผลขององคการซงขนอยกบคานยม ความชอบ หรอความสนใจของผประเมน จงไมมเกณฑตายตว

102

6.4 รปแบบบรณาการ เปนรปการประเมนทน าเอาตงแต 2 รปแบบมาใชรวมกน เนนการประเมนองคการจากหลายสวนทจะประเมนจ านวน 3 ประการ คอ การใชเกณฑหรอตวแปรหลายตว พจารณามตเวลา และกลมผเกยวของ216 จากวธการประเมนประสทธผลของสถานศกษาทกลาวมาขางตนสามารถสรปไดวา วธการประเมนสถานศกษามขนเพอตดตาม ก ากบการด าเนนงานใหเกดผลตามวตถประสงค โดยเรมจากการวดผลเพอใหไดสารสนเทศ เพอน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนด โดยวธการประเมนนนมขนเพอตดสนคณภาพของการบรหารงาน เปนเครองมอทชวยในการตรวจสอบการด าเนนงานของสถานศกษา ซงการประเมนสามารถแบงไดหลายวธ เชน การแบงตามจ านวนเกณฑ การแบงตามเปาหมาย การแบงตามระบบทรพยากร การแบงตามแนวทางการพฒนา การแบงตามประโยชนการน าไปใช เปนตน จะเหนวามการประเมนในหลายวธแตทกวธมจดมงหมายเพอใหสถานศกษารถงสถานะของตนเองวาอยในระดบใด มการพฒนาหรอเปลยนแปลงมากนอยเพยงใด เพอใหสามารถบรหารไดอยางมประสทธภาพ เกดประสทธผลทด เกณฑกำรประเมนประสทธผลของสถำนศกษำ

เนองจากการประเมนประสทธผลขององคการหรอสถานศกษานน มนกวชาการก าหนดเกณฑการประเมนผลหลายเกณฑ (the multiple criteria of effectiveness) เพอวเคราะหประสทธผลองคการ ซงพจารณาจากตวแปรทอาจมตอความส าเรจขององคการและความสมพนธของตวแปรตางๆ ไดมเกณฑหลากหลายในการประเมนองคการ ผวจยไดรวบรวมและสรป ดงน กบสนและคณะ (Gibson and others) ไดก าหนดเกณฑทใชในการประเมนประสทธผลขององคการไวอยางหลากหลาย ไดแก 1) ความสามารถในการผลต 2) ประสทธภาพ 3) ความพงพอใจ 4) ความสามารถในการปรบตว 5) การพฒนาและการอยรอด217 เซเลอร (Seiler) ไดก าหนดเกณฑทใชในการประเมนประสทธผลขององคการ ทงหมด 19 ประการ ไดแก 1) ประสทธผลทวไป (overall effectiveness) 2) คณภาพ (quality) 3) ผลผลต (productivity) 4) ความพรอม (readiness) 5) ประสทธภาพ (efficiency) 6) ผลก าไรหรอผลตอบแทน (profit or return) 7) การเตบโต (growth) 8) การใชประโยชนจากสภาพแวดลอม(utilization of environment) 9) ความมนคง (stability) 10) การเปลยนแปลงหรอการธ ารงรกษา

216

พสณ ฟองศร, กำรประเมนทำงกำรศกษำ แนวคดสกำรปฏบต (กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ, 2551), 208.

217 James L. Gibson and others, Organizations : Behavior Structure Process,

10th ed. (Boston, Mass: McGraw – Hill,Inc., 2000), 27.

103

(turner or return) 11) ความใสใจในงาน (absenteeism) 12) อบตเหต (accident) 13) ขวญ (morale) 14) การจงใจ (motivation) 15) ความพงพอใจ (satisfaction) 16) การยอมรบเปาหมายขององคการเปนของตนเอง (internalization of organizational goal) 17) ความขดแยงและความสามคค (conflict - cohesion) 18) ความยดหยนและการปรบตว (flexibility adaptation) 19) การประเมนโดยสภาพแวดลอมภายนอก (valuation by external entities)218 มอทท (Mott) ไดก าหนดเกณฑทใชในการประเมนประสทธผลขององคการทงหมด 4 ประการ ไดแก 1) ปรมาณและคณภาพของผลผลต 2) ประสทธภาพ 3) ความสามารถในการปรบตว 4) ความสามารถในการยดหยนได219

สนทร โคตรบรรเทา ไดก าหนดเกณฑในการประเมนประสทธผลเกยวกบคณภาพของสถานศกษาไว 10 ประการ ดงน

1. การจดกลมผเรยนทหลากหลาย (Heterogeneous Grouping) การจดกลมนกเรยนมหลายรปแบบ สถานศกษาเลกแบงเปนสายและลดการจดกลมตามความสามารถ

2. การเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) นกเรยนมการเรยนแบบแขงขนกนนอยลง ในกลมนกเรยนคละกนหรอการจดกลมแบบหลากหลาย นกเรยนจะเรยนดวยกนแบบประชาธปไตย และแบบรวมมอ

3. ความคาดหวงสงส าหรบทกคน (High Performances for All) สถานศกษาใชหลกปรชญาวา นกเรยนทกคนสามารถเรยนเนอหาส าคญ ทาทาย และนาสนใจ ถาไดรบแรงจงใจและใหโอกาสเพยงพอ ความรส าคญไมมไวส าหรบอภสทธชน (Elite) อกตอไป แตส าหรบนกเรยน โดยไมค านงถงสภาพสงคมหรอความมงหวงในอาชพ

4. การตอบสนองตอความหลากหลายของนกเรยน (Responsiveness to Student Diversity) นกการศกษามองความหลากหลายทางดานวฒนธรรม ภาษา สถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมวาเปนโอกาสและความทาทาย เนอหาของหลกสตร และวธการเรยนการสอนจดท าขนและเคารพในความหลากหลาย

5. การด าเนนการเกยวกบการเรยนรอยางเตมท (Emphasis on Active Learning) นกเรยนใชเวลาอยเฉยโดยไมไดรบความรนอยลง แตใชเวลาในการท า ทดลอง และคนพบความรและความเขาใจเพอตวเองเปนกลมหรอบางครงคนเดยวใหมากขน

218

John A. Seiler, System Analysis in Organization Behavior (Homewood: Richard D. Irwin,Inc., 1976), 29-30.

219 Paul E. Mott, The Characteristics of Effective Organization (New York Harper and Row, 1973), 20-24.

104

6. หลกสตรทจ าเปน (Essential Curriculum) สถาบนการศกษาเลอกแนวคดรวบยอดและทกษะส าคญทสดมาเนน เพอใหนกเรยนไดรบรเกยวกบคณภาพของการเขาใจมากกวาปรมาณของขอมลขาวสารทไดรบ นกเรยนจะไดมเครองมอในการเพมพนความรอยางอสระ

7. การประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) ประเภทของการประเมนทใช มการก าหนดโดยการเรยนรทจะวด ซงหมายความวาจะมการใชปฏบตเปนวถทางของการประเมนมากขน นกการศกษาและนกเรยนเองจะรบผดชอบในสงทผเรยนท าได แทนทจะอาศยผลการท าสอบมาตรฐานเพยงอยางเดยว

8. เทคโนโลยเปนเครองมอ (Technology as a Tool) คอมพวเตอร แผนวดทศน โทรทศน ดาวเทยม และเทคโนโลย ทมสถานะเปนศลปะอนๆ ใหถอวา เปนทรพยากรเพอสงเสรมการเรยนร ไมใชสญลกษณแหงความเปนเลศหรอนวตกรรม

9. เวลาเปนทรพยากรแหงการเรยนร (Time as a Learning Resource) เวลาของสถานศกษาควรจดไวส าหรบการเรยนรมากกวาอยางอน ความตองการของผบรหารและครควรมาทหลง หรอเปนรองความตองการของนกเรยน คาบการเรยนในแตละวนควรจดใหเหมาะสมกบเนอหาของหลกสตร

10. หลกศกษาศาสตรทหลากหลาย (Diverse Pedagogy) นกการศกษาใชประสบการณการเรยนทหลากหลายและสมดลมากขนในการน าหลกสตรไปใช ทงนจ าเปนตองมการฝกอบรมครและพฒนาคณาจารยแผนใหมส าหรบครและผบรหาร220

ลเนนเบรกและออนสไตน ไดกลาววาในการประเมนประสทธผลของสถานศกษาใหมประสทธภาพนนวเคราะหโดยใชเกณฑตอไปน 1) สภาพแวดลอมเปนระเบยบและปลอดภย 2) พนธกจของโรงเรยนมความชดเจน 3) มภาวะผน าทางวชาการ 4) มบรรยากาศของความคาดหวงทสง 5) ทมเทเวลาในการท างาน 6) มการตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสม าเสมอ 7) มความสมพนธเชงบวกกบผปกครอง221 อทมพร จามรมาน และคนอนๆ ไดก าหนดเกณฑในการประเมนประสทธผลของสถานศกษา โดยกลาววาการด าเนนงานนนมองคประกอบทส าคญคอ ปจจยน าเขา กระบวนการด าเนนงาน และผลการด าเนนงาน ตวชวดส าคญของความส าเรจในการด าเนนงาน จงควรประกอบดวย ตวแปร 2 สวน คอ ตวชวดกระบวนการด าเนนงาน และตวชวดผลการด าเนนงาน ดงน

220

สนทร โคตรบรรเทา, หลกกำรและทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ (กรงเทพฯ : ส านกพมพปญญาชน, 2551), 246 – 248.

221 Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel, Educational Administration :

Concepts and Practices, 3th ed. (Belmont,CA Wadsworth, 2000), 366.

105

1. ตวชวดกระบวนการท างาน เปนสงทสะทอนคณภาพของการใชทรพยากร และคณภาพของการใชทรพยากร และคณภาพของกระบวนการปฏบตงานในการสรางผลผลต อนไดแก ประสทธภาพของการด าเนนงาน ประกอบดวย ประสทธภาพในการประหยด ซงเปนการใชทรพยากรธรรมชาตอยางประหยด คมคา กอใหเกดผลสงสด และประสทธภาพในการผลต ซงเปนการลดคาใชจายตอการสรางผลผลตหนงหนวย 2. ตวชวดผลการด าเนนงาน เปนสงทสะทอนคณภาพของการบรรลผลสมฤทธตามเปาหมาย อนไดแก ประสทธผลการด าเนนงาน โดยผลการปฏบตงานจะเปนผลผลต ผลกระทบหรอผลลพธ ไดผลตรงตามทคาดหวงและเปนทพงพอใจของผรบบรหาร ผบรโภค และผปฏบตงาน222 กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดเกณฑในการประเมนประสทธผลของสถานศกษาในป พ.ศ. 2554 โดยไดก าหนดตวชวดซงเปนมาตรฐานการศกษาขนพนฐานทงหมด 15 มาตรฐาน โดยแบงออกเปน 5 ดาน ดงน 1. มาตรฐานดานผเรยนม 6 มาตรฐาน ไดแก

มาตรฐานท 1 ผเรยนมสขภาวะทดและมสนทรยภาพ มาตรฐานท 2 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

มาตรฐานท 3 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกเรยนร และพฒนาตนเองอยางตอเนอง

มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ คดสรางสรรค ตดสนใจแกปญหาไดอยางมสตสมเหตสมผล

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอน

ได และมเจตคตทดตออาชพสจรต 2. มาตรฐานดานการจดการศกษา ม 6 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 7 ครปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและประสทธผล มาตรฐานท 8 ผบรหารปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล มาตรฐานท 9 คณะกรรมการสถานศกษาและผปกครอง ชมชนการปฏบตงานตามบทบาทหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล

222

อทมพร จามรมาน และคนอนๆ, กำรควบคม กำรวดประเมนและกำรจดกำรควำมร (กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553), 32.

106

มาตรฐานท 10 สถานศกษามการจดหลกสตร กระบวนการเรยนร และกจกรรมพฒนาคณภาพผเรยนอยางรอบดาน มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจดสภาพแวดลอมและบรการทสงเสรมใหผเรยนพฒนาเตมศกยภาพ มาตรฐานท 12 สถานศกษามการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตามทก าหนดในกฎกระทรวง 3 มาตรฐานดานการสรางสงคมแหงการเรยนร ม 1 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 13 สถานศกษามการสราง สงเสรม สนบสนน ใหสถานศกษาเปนสงคมแหงการเรยนร

4. มาตรฐานดานอตลกษณของสถานศกษา ม 1 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 14 การพฒนาสถานศกษาใหบรรลเปาหมายตามวสยทศน ปรชญา และจดเนนทก าหนดขน 5. มาตรฐานดานการสงเสรมม 1 มาตรฐาน ไดแก

มาตรฐานท 15 การจดกจกรรมตามนโยบาย จดเนน แนวทางการปฏรปการศกษาเพอพฒนาและสงเสรมสถานศกษาใหยกระดบคณภาพสงขน223

ในปจจบน ป พ.ศ. 2559 กระทรวงศกษา ไดก าหนดเกณฑในการประเมนประสทธผลของสถานศกษาใหม เพอประกนคณภาพภายในสถานศกษา เปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบสถานศกษา หนวยงานตนสงกด และส านกงานเขตพนทการศกษาทงประถมศกษาและมธยมศกษา ในการพฒนาสงเสรม สนบสนน ก ากบดแล และตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา โดยไดก าหนดตวชวดซงเปนมาตรฐานการศกษาขนพนฐานทงหมด 4 มาตรฐาน ดงน 1. มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน 1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน 1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน 2. มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา 3. มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

4. มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล224

223

กระทรวงศกษาธการ “ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา,” 16 กมภาพนธ 2554.

224 กระทรวงศกษาธการ, "ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษาขน

พนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา," (11 ตลาคม 2559).

107

จากเกณฑการประเมนประสทธผลของสถานศกษาสามารถสรปไดวา เกณฑการประเมนประสทธผลของสถานศกษามหลายเกณฑ แตทกเกณฑมขนเพอวเคราะหประสทธผลของสถานศกษาในดานตางๆ ซงพจารณาจากตวแปรแตละดานทมตอความส าเรจของสถานศกษา เชน ความสามารถในการผลตนกเรยน ประสทธภาพในการบรหารงาน ความพงพอใจของบคลากร ผลตอบแทน ความรวมมอในการท างาน ความใสใจในงาน ความสามารถในการปรบตวและแกปญหา เปนตน

ขอมลพนฐำนของสถำนศกษำสงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

ส านก งาน เขต พนท ก ารศ กษาประถมศกษาสมทรสาคร เป นหน วยงานส งก ดกระทรวงศกษาธการภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน บรหารงานโดยมงเนนผลสมฤทธตามภารกจเชอมโยงนโยบายสการปฏบต ก ากบดแลสนบสนนสงเสรมและประสานการจดการศกษาของสถานศกษาหนวยงานองคกรและบคคลตางๆ ทจดการศกษาภาคบงคบและขนพนฐานใหเปนไปตามนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา จงเปนหนวยอ านวยความสะดวกใหกบสถานศกษาและหนวยงานจดการศกษาไดอยางทวถงมคณภาพและเปนธรรม

ขอมลทวไป

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ตงอย เลขท 2/3 หม 8 ถนนเศรษฐกจ1 ต าบลทาทราย อ าเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร รหสไปรษณย 74000 มเนอทประมาณ 2.5 ไร เปนทดนของวดคลองคร และไดท าสญญาเชา ตงแตครงยงเปนส านกการประถมศกษา จงหวดสมทรสาคร อาคารส านกงานเปนอาคารเดมของส านกงานการประถมศกษาจงหวด ท าพธเปดอาคารเมอวนท 23 กมภาพนธ 2538 ตอมาไดงบประมาณจากทางราชการ กอสรางอาคารส าหรบเปนหองประชม และไดรบการสนบสนนเงน จากคณสวรรณ แสงสขเอยมในการตอเตมภายในอาคาร และมอาคารพสดอก 1 หลง มพนทจอดรถดานหนาอาคารส านกงานรองรบรถยนตไดประมาณ 50 คน และดานหลงอาคารอกประมาณ 30 คน การด าเนนงานดานการจดการศกษาส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครมเขตพนทบรการ 3 อ าเภอ คอ อ าเภอสมทรสาคร อ าเภอกระทมแบน และอ าเภอบานแพว มอาณาเขตตดตอ ดงน ทศเหนอ ตดกบจงหวดนครปฐม ทศตะวนออก ตดกบกรงเทพมหานคร ทศใต ตดกบอาวไทย ทศตะวนตก ตดกบจงหวดสมทรสงครามและจงหวดราชบร

108

วสยทศน

ภายในป 2562 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร และสถานศกษาเปนองคการชนน าทมคณภาพตามมาตรฐาน บนพนฐานความเปนไทย บรหารจดการดวยระบบเครอขายทเขมแขง

พนธกจ

1. สงเสรมและสนบสนนใหประชากรวยเรยนทกคนไดรบการศกษาอยางทวถง และมคณภาพ

2. สงเสรมการจดการศกษาใหผเรยนมคณภาพตามหลกสตร 3. สงเสรมใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม มคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร และ

คานยมของคนไทย 12 ประการ 4. พฒนาการบรหารจดการใหมประสทธภาพตามมาตรฐาน เนนการมสวนรวม ดวยระบบ

เครอขายภายใตความรบผดชอบตอคณภาพการศกษา

คำนยมองคกำร

รบผดชอบตอหนาท มระเบยบวนย ใสใจบรหาร ชนชมผลงานรวมกน

เปำประสงค

1. ประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานอยางทวถง มคณภาพและเสมอภาค

2. ผเรยนทกคนไดรบการศกษาอยางมคณภาพตามมาตรฐานหลกสตรในแตละระดบ และมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

3. ผเรยนทกคนไดรบการสงเสรมและพฒนาคณธรรม จรยธรรมเปนไปตามคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรและคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ

4. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา และสถานศกษาบรหารจดการแบบมงผลสมฤทธ ใหเกดประโยชนสงสดตอคณภาพการศกษา

5. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา และสถานศกษามเครอขายทเขมแขงเปนกลไกในการขบเคลอนการศกษาขนพนฐานสคณภาพตามมาตรฐาน

6. บคลากรทางการศกษามสมรรถนะในการปฏบตงานตามสายงานอยางมออาชพ

109

กลยทธ

กลยทธท 1 เสรมสรางและขยายโอกาสทางการศกษา กลยทธท 2 พฒนาคณภาพผเรยน และบคลการ กลยทธท 3 ปลกฝงคณธรรม จรยธรรมผเรยนและบคลากร กลยทธท 4 เพมศกยภาพครและบคลากรทางการศกษา กลยทธท 5 เพมประสทธภาพการบรหารจดการเขตพนทและสถานศกษา

จดเนนกำรพฒนำคณภำพ

1. ส านกงานคณภาพ 3 ด ประกอบดวย ส านกงานนาอย มงสมาตรฐาน บรการเปนเลศ 2. โรงเรยนคณภาพ 9 ด ประกอบดวย โรงเรยนนาอย ผเรยนอานออกเขยนได ใสใจยกระดบผลสมฤทธ พชตระบบนเทศคร เชดชคณธรรม รวมกจกรรมแขงขน มงมนสประชาคมอาเซยน โรงเรยนมระบบประกน ครบครนความรวมมอ

ภำรกจ

ส าน ก งาน เขต พนท ก ารศ กษาประถมศ กษาสม ทรสาคร เป นหน ว ยง านส งก ดกระทรวงศกษาธการภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน บรหารงานโดยมงเนนผลสมฤทธตามภารกจเชอมโยงนโยบายสการปฏบต ก ากบดแลสนบสนนสงเสรมและประสานการจดการศกษาของสถานศกษา หนวยงานองคการและบคลากรตางๆ ทจดการศกษาภาคบงคบและขนพนฐานใหเปนไปตามนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา จงเปนหนวยอ านวยความสะดวกใหกบสถานศกษาและหนวยงานจดการศกษาอนใหสามารถจดการศกษาไดอยางคลองตวมความเปนอสระสามารถใหบรหารทางการศกษาไดอยางทวถงมคณภาพและเปนธรรม โดยด าเนนการสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาขนพนฐาน ดงน 1. ระดบปฐมวย เพอสงเสรมพฒนาการใหกบเดกกลมอาย 4 – 5 ป มความพรอมในการเขาเรยนระดบประถมศกษา 2. ระดบการศกษาภาคบงคบ 9 ป (ประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน) ใหแกเดกกลมอาย 7 – 16 ป วยเกณฑการศกษาภาคบงคบตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทกคน ไดรบการศกษาจนจบอยางมคณภาพตามทหลกสตรก าหนด 3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ประเภทสามญศกษา) ในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาเพอพฒนาผเรยนตามความถนด ความสนใจ ศกยภาพและความสามารถพเศษเฉพาะดานเพอเปนพนฐานส าหรบการศกษาตอในระดบทสงขนหรอออกไปประกอบวชาชพ

110

โครงสรำงกำรบรหำร

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เปนผบงคบบญชาและผบรหารสงสดขององคการ จดโครงสรางออกเปน 7 กลม 1 หนวย 1 ศนย ตามประกาศกระทรวงศกษาธการ เรองการแบงสวนราชการภายในส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา พ.ศ. 2553 และเพมเตม ตามหนงสอส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท ศธ 04011/1 ลงวนท 7 มกราคม พ.ศ. 2556 แบงเปน กลมอ านวยการ กลมบรหารงานบคคล กลมนโยบายและแผน กลมสงเสรมการจดการศกษา กลมนเทศตดตามและประเมนผลการจดการศกษา กลมบรหารการเงนและสนทรพย กลมสงเสรมสถานศกษาเอกชน หนวยตรวจสอบภายใน และศนยเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษา225

จ ำนวนสถำนศกษำจ ำแนกตำมจ ำนวนนกเรยน

สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครทเปนของรฐบาล 103 โรงเรยน เปดท าการสอนตงแตระดบประถมศกษาจนถงระดบมธยมศกษาตอนปลาย มเขตพนทบรการ 3 อ าเภอ แบงเปนอ าเภอเมองสมทรสาคร 55 โรง อ าเภอกระทมแบน 19 โรง และอ าเภอบานแพว 29 โรง ดงตารางท 5

ตารางท 5 จ านวนสถานศกษาจ าแนกตามจ านวนนกเรยน

ขนำด จ ำนวนสถำนศกษำ

เมองฯ กระทมแบน บำนแพว รวม ขนาดท 1 นกเรยน 1 – 120 คน 15 3 6 24 ขนาดท 2 นกเรยน 121 – 200 คน 14 2 15 31 ขนาดท 3 นกเรยน 201 – 300 คน 5 2 3 10 ขนาดท 4 นกเรยน 301 – 499 คน 8 2 4 14 ขนาดท 5 นกเรยน 500 – 1499 คน 11 7 1 19 ขนาดท 6 นกเรยน 1500 – 2499 คน 2 3 - 5

รวม 55 19 29 103 ทมา : ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, ขอมลพนฐำนกำรจดกำรศกษำ จงหวดสมทรสำคร ณ วนท 22 มถนำยน 2559. (สมทรสาคร : กลมนโยบายและแผน , 2559), 6.

225

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร , รำยงำนผลกำรด ำเนนงำนประจ ำปงบประมำณ 2559 (สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน, 2560), 7 - 19.

111

จ ำนวนนกเรยน และหองเรยน

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จดการศกษาตงแตระดบปฐมวยถงระดบประถมศกษา หรอถงระดบมธยมศกษาตอน โดยมรายละเอยดจ านวนนกเรยน และหองเรยน ดงตารางท 6

ตารางท 6 จ านวนสถานศกษาจ าแนกตามจ านวนนกเรยน

อนบำล อ.1 หองเรยน : 152 นกเรยน : 3,607 อ.2 156 3,467 รวม 308 7,074 ชวงชนท 1 ป.1 หองเรยน : 172 นกเรยน : 4,547 ป.2 171 4,492 ป.3 171 4,455 รวม 514 13,494

ชวงชนท 2 ป.4 หองเรยน : 168 นกเรยน : 4,514 ป.5 173 4,507 ป.6 168 4,556 รวม 509 13,577

ชวงชนท 3 ม.1 หองเรยน : 49 นกเรยน : 1,516 ม.2 49 1,396 ม.3 46 1,152 รวม 114 4,064

ชวงชนท 4 ม.4 หองเรยน : 1 นกเรยน : 39 ม.5 1 22 ม.6 1 34 รวม 3 95

รวมทงสน หองเรยน : 1,478 นกเรยน : 38,304

ทมา : ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, ขอมลพนฐำนกำรจดกำรศกษำ จงหวดสมทรสำคร ณ วนท 22 มถนำยน 2559. (สมทรสาคร : กลมนโยบายและแผน , 2559), 5.

กำรจดกำรศกษำภำยในส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

สถำนศกษำ 103 แหง แบงรำยละเอยด ดงน 1. นกเรยน 38,304 คน 2. หองเรยน 1,479 หอง 3. บคลากร 2,487 อตรา

112

4. ขาราชการคร (1,926 อตรา) - สายงานบรหารการศกษา 3 อตรา - สายงานบรหารสถานศกษา 144 อตรา - สายงานการสอน 1,779 อตรา 5. บคลากรทางการศกษา (50 อตรา) - ศกษานเทศก 38 ค (1) 9 อตรา - บคลากรทางการศกษาอน 38 ค(2) 41 อตรา 6. ครอตราจาง (297 อตรา) - พนกงานราชการ (ครผสอน) 53 อตรา - แกปญหาสถานศกษาขาดแคลนบคลากรขนวกฤต 40 อตรา - ครสาขาขาดแคลน 29 อตรา - ครรายเดอน (งบ อบจ.) 163 อตรา - ครวทยาศาสตร – คณตศาสตร 12 อตรา 7. ลกจางประจ า/พนกงานราชการ (63 อตรา) - ลกจางประจ า 62 อตรา - พนกงานราชการ (เจาหนาทคอมพวเตอร) 1 อตรา 9. ลกจางชวคราว (151 อตรา) - เจาหนาทธรการ (คนครใหนกเรยน) 68 อตรา - พนกงานพมพดด 1 อตรา - เจาหนาทธรการ 3 อตรา - นกการภารโรง (งบ สพฐ.) 15 อตรา - นกการภารโรง (คนครใหนกเรยน) 24 อตรา - ยาม 2 อตรา - แมบาน 2 อตรา - พเลยงเดกพการ 36 อตรา226

226

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร, ขอมลพนฐำนกำรจดกำรศกษำ จงหวดสมทรสำคร ณ วนท 22 มถนำยน 2559 (สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน 2559), 12.

113

งำนวจยทเกยวของ

งำนวจยในประเทศ

วรตน รตนมณ ไดศกษาเรองการศกษาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน เขตตรวจราชการท 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยหลกธรรมาภบาล ใชแนวคดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ม 6 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ผลการวจย มดงน 1) หลกนตธรรม พบวา ทงกลมผบรหารและกลมครมคาเฉลยอยในระดบมาก เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) หลกคณธรรม พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทงกลมผบรหารและกลมคร เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3) หลกความโปรงใส พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทงกลมผบรหารและกลมคร เมอเปรยบเทยบความคดเหนพบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 4) หลกการมสวนรวม พบวา กลมผบรหารมคาเฉลยอยในระดบมาก สวนกลมครมคาเฉลยอยในระดบปานกลาง เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 5) หลกความรบผดชอบ พบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทงกลมผบรหารและกลมคร เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 6) หลกความคมคา พบวา ทงกลมผบรหารและกลมคร มคาเฉลยอยในระดบมาก เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา ไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05227 ปวณา พมพวง ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารจดการสถานศกษาแบบ ธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 โดยการบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาล ใช แนวคดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 แบงเปน 6 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความส านกรบผดชอบ และหลกความคมคา สวนประสทธผลของสถานศกษาใชแนวคดของมอทท (Mott) 4 ประการ ประกอบดวย ความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง

227

วรตน รตนมณ, "การศกษาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน เขตตรวจราชการท 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน" (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), ง.

114

ความสามารถในการพฒนาทศนคตทางบวกของนกเรยน ความสามารถในการแกปญหาในโรงเรยน และความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาใหเขากบสงแวดลอม ผลการศกษาพบวา 1) การบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาล โดยรวมและรายดานอยในระดบมากคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ ดานหลกคณธรรม ดานหลกส านกรบผดชอบ และดานหลกความโปรงใส 2) ประสทธผลของสถานศกษา โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เรยนคะแนนจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ ความสามารถในการพฒนาทศนคตทางบวกของนกเรยน ความสามารถในการแกปญหาในโรงเรยน และความสามารถในการปรบเปลยนและการพฒนาใหเขากบสภาพแวดลอม 3) การบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของสถานศกษา โดยรวมและรายดานอยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05228 โสภา วงษนาคเพชร ไดศกษาเรอง การบรหารงานวชาการกบประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยการบรหารงานวชาการไดน าแนวคดเกยวกบการบรหารงานวชาการของกระทรวงศกษาธการตามคมอการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล แบงออกเปน 12 งาน ประกอบดวย การพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนากระบวนการเรยนร การวดผลประเมนผลและเทยบโอนผลการเรยน การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา การพฒนาสอ นวตกรรมและเทคโนโลยเพอการศกษา การพฒนาแหลงเรยนร การนเทศการศกษา การแนะแนวการศกษา การพฒนาระบบประกนภายในสถานศกษา การสงเสรมความรดานวชาการแกชมชน การประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน และการสงเสรมและสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคการหนวยงานและสถาบนอนทจดการศกษา สวนแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ใชแนวคดของฮอยและมสเกล ม 5 ประการ ประกอบดวย ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ความพงพอใจในงาน การขาดงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป ผลการศกษาพบวา 1) การบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน การพฒนากระบวนการเรยนร การพฒนาหลกสตรสถานศกษา การพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา การวดผลประเมนผลและเทยบ

228

ปวณา พมพวง, "ความสมพนธระหวางการบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา , 2551), ง.

115

โอนผลการเรยน การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยเพอการศกษา การนเทศการศกษา การแนะแนวการศกษา การพฒนาแหลงเรยนร การวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา การสงเสรมความรทางวชาการแกชมชน การสงเสรม และสนบสนนงานวชาการแกบคคล ครอบครว องคการ หนวยงาน และสถาบนอนๆ ทจดการศกษา และการประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาและองคการอนๆ ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน การลดอตราการลาออกกลางคน คณภาพโดยทวไป การขาดงาน ความพงพอใจในการท างาน และผลสมฤทธทางการเรยน ตามล าดบ 3) การบรหารงานวชาการของสถานศกษาขนพนฐานกบประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 เฉพาะสวนท เกยวของกบผเรยน มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาความสมพนธกนในทางบวกหรอมความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกน229 เกษมศร จาตรพนธ ไดศกษาเรองการบรหารแบบมสวนรวมกบธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร โดยการบรหารแบบมสวนรวมใชตามแนวคดของ สวอนสเบรก แบงเปน 4 ดาน ประกอบดวย การไววางใจกน ความผกพนทจะปฏบต การตงเปาหมายและวตถประสงครวมกน ความเปนอสระตอความรบผดชอบในงาน สวนธรรมาภบาลของสถานศกษา ใชแนวคดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 แบงเปน 6 ดาน ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความส านกรบผดชอบ และหลกความคมคา ผลการศกษาพบวา 1) การบรหารแบบมสวนรวมของผบรหารในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอย ดงน การไววางใจกน ความผกพนทจะปฏบต การตงเปาหมายและวตถประสงครวมกน และความเปนอสระตอความรบผดชอบในงาน ตามล าดบ 2) ธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน โดยมคาเฉลยเรยงจากมากไปหานอย ไดแก หลกคณธรรม หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ หลกนตธรรม หลกความคมคา และหลกความโปรงใส ตามล าดบ 3) การบรหารแบบมสวนรวมของสถานศกษา สงกด

229

โสภา วงษนาคเพชร, "การบรหารงานวชาการกบประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2553), ง.

116

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครกบธรรมาภบาล สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาความสมพนธกนในทางบวกหรอมความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกน เมอพจารณารายดาน พบวา การบรหารแบบมสวนรวมของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครทกดาน มความสมพนธกนทางบวกในระดบสงทกค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01230

ดจดาว จตใส ไดศกษาเรองการใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 โดยหลกธรรมาภบาลของผบรหารใช แนวคดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 แบงเปน 6 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความส านกรบผดชอบ และหลกความคมคา สวนหลกการบรหารงานบคคล ใชแนวปฏบตของกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถน แบงเปน 4 ดาน ประกอบดวย การวางแผนจดบคลากรเขาปฏบตงาน การเสรมสรางประสทธภาพและธ ารงรกษาบคลากร การรกษาระเบยบวนย และการประเมนผลการปฏบตงาน ผลการศกษาพบวา1) การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอยไดดงน หลกความรบผดชอบ หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกนตธรรม หลกความมสวนรวม หล กความคมคา ตามล าดบ 2) การบรหารงานบคคลในสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉลยจากมากไปหานอยไดดงน การวางแผนจดบคลากรเขาปฏบตงาน การเส รมสรางประสทธภาพและธ ารงรกษาบคลากร การประเมนผลการปฏบตงาน การรกษาระเบยบวนย ตามล าดบ 3) การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาความสมพนธกนในทางบวกหรอมความสมพนธกนในลกษณะคลอยตามกน231

230

เกษมศร จาตรพนธ, "การบรหารแบบมสวนรวมกบธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

231 ดจดาว จตใส , "การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบการบรหารงานบคคลใน

สถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

117

ปยะพงษ โพธม ไดศกษาเรองการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8 โดยการบรหารตามหลกธรรมาภบาลใชแนวคดตามทไดประกาศไวในระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 แบงเปน 6 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความส านกรบผดชอบ และหลกความคมคา สวนความพงพอใจใชแนวคดทฤษฎของเฮอรซเบรก มงสนใจทองคประกอบ 2 ชด คอ องคประกอบของความพงพอใจ และองคประกอบส าคญทท าใหเกดความสขในการท างาน มดงน องคประกอบของความพงพอใจ ประกอบดวย 5 ดาน คอ ความส าเรจของงาน การไดรบการยอมรบ ลกษณะของงาน ความรบผดชอบ และความกาวหนาในต าแหนงการงาน และองคประกอบส าคญทท าใหเกดความสขในการท างาน ประกอบดวย 11 ดาน คอ เงนเดอน โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต ความสมพนธกบผใตบงคบบญชา ฐานของอาชพ ความสมพนธกบผบงคบบญชา ความสมพนธกบเพอนรวมงาน เทคนคการนเทศ นโยบายและการบรหารงานของบรษท สภาพการท างาน ความเปนอยสวนตว และความมนคงในงาน ผลการศกษาพบวา 1) การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8 พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาทกดานอยในระดบมาก 2) ความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 8 พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาทกดานอยในระดบมาก 3) การใชธรรมาภบาลในการบรหารงานของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษากบความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8 โดยภาพรวมมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01232 ประไพ อดมผล ไดศกษาเรอง การปฏบตงานของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยการปฏบตงานของผบรหารศกษาเฉพาะมาตรฐานการปฏบตงานของผบรหารในมาตรฐานวชาชพของส านกงานเลขาธการครสภา ม 12 ประการ ประกอบดวย ปฏบตกจกรรมทางวชาการเกยวกบการพฒนาวชาชพการบรหารการศกษา ตดสนใจปฏบตกจกรรมตางๆ โดยค านงถงผลทเกดขนกบการพฒนา

232

ปยะพงษ โพธม, "การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

118

บคลากร ผเรยน และชมชน มงพฒนาผรวมงานใหสามารถปฏบตงานได เตมศกยภาพ พฒนาแผนงานขององคการใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง พฒนาและใชนวตกรรมการบรหารจนเกดผลงานทมคณภาพสงขนเปนล าดบ ปฏบตงานขององคการโดยเนนผลถาวร รายงานผลการพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางเปนระบบ ปฏบตตนเปนแบบอยางทด รวมมอกบชมชนและหนวยงานอนอยางสรางสรรค แสวงหาและใชขอมลขาวสารในการพฒนา เปนผน าและสรางผน า สรางโอกาสในการพฒนาไดทกสถานการณ สวนแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาใชแนวคดของฮอยและมสเกล ม 5 ประการ ประกอบดวย ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ความพงพอใจในงาน การขาดงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป ผลการศกษาพบวา 1) การปฏบตงานของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบจากมากไปหานอย ดงน ดานปฏบตกจกรรมทางวชาการทเกยวกบการพฒนาวชาชพกรบรหารการศกษา ซงเทากบดานปฏบตตนเปนแบบอยางทด ดานตดสนใจปฏบตกจกรรมตางๆ โดยค านงถงผลทเกดขนกบการพฒนาของบคลากรผเรยนและชมชน ดานรวมมอกบชมชนและหนวยงานอนอยางสรางสรรค ดานมงมนพฒนาผรวมงานใหสามารถปฏบตงานไดเตมศกยภาพ ดานแสวงหาและใชขอมลขาวสารในการพฒนา ดานสรางโอกาสในการพฒนาไดทกสถานการณ ดานเปนผน าและสรางผน า ดานพฒนาและใชนวตกรรมการบรหารจนเกดผลงานทมคณภาพสงขนเปนล าดบ ดานปฏบตงานขององคการโดยเนนผลถาวร ดานพฒนาแผนงานขององคการใหสามารถปฏบตไดเกดผลจรง และดานรายงานผลการพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางเปนระบบ ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยทระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบจากมากไปหานอย ดงน ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน ดานการขาดงาน ดานคณภาพโดยทวไป ดานความพงพอใจในการท างาน และดานผลสมฤทธ ตามล าดบ 3) การปฏบตงานของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 พบวา การปฏบตงานของผบรหารสถานศกษาในภาพรวมสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาในภาพรวม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5233 ไพรนทร สขโข ไดศกษาเรอง สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในกลมการศกษาทองถนท 5 โดยสมรรถนะของผบรหารใชแนวคดของมมฟอรดและ

233

ประไพ อดมผล, "การปฏบตงานของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

119

คณะ ซงไดก าหนดองคประกอบของสมรรถนะ 3 ประการ คอ ทกษะการแกปญหา ทกษะการตดสนทางสงคม และความร สวนประสทธผลของสถานศกษาตามแนวคดของฮอยและมสเกล ซงไดจ าแนกไว 5 ประการ คอ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ความพงพอใจในงาน การขาดงาน การลดการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป ผลการศกษาพบวา 1) สมรรถนะของผบรหาร ในสงกดกลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงจากคาเฉลยมากไปหานอยไดดงน คอ ทกษะการแกปญหา ทกษะการตดสนทางสงคม และความร ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษา ในกลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยเรยงคาเฉลยมากไปหานอยไดดงน คอ การลดอตราการลาออกจากการเรยนกลางคน คณภาพโดยทวไป การขาดงาน ความพงพอใจในการท างาน และผลสมฤทธตามล าดบ 3) สมรรถนะของผบรหารสถานศกษา ดานทกษะการตดสนทางสงคม สงผลตอประสทธผลของสถานศกษา โดยภาพรวมและรายดาน ดงน ดานผลสมฤทธ ดานความพงพอใจในการท างาน ดานการขาดงาน และดานคณภาพโดยทวไป สมรรถนะของผบรหารสถานศกษาดานความร สงผลตอประสทธผลของสถานศกษาโดยภาพรวมและรายดาน ดงน ดานความพงพอใจในการท างาน ดานการขาดงาน ดานการลดอตราการลาออกจากการเรยนกลางคน และดานคณภาพโดยทวไป สวนสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาดานทกษะการแกไขปญหา ไมสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาทงโดยภาพรวมและรายดาน234 สภา เจยมพก ไดศกษาเรองแรงจงใจของครกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยแรงจงใจของครใชทฤษฎของเฮอรซเบรก ในสวนของปจจยจงใจ เปนปจจยทเกยวของกบงานโดยตรง แบงเปน 6 ดาน ประกอบดวย ความส าเรจของงาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะของงาน ความรบผดชอบ ความกาวหนาในต าแหนงการงาน และปจจยค าจน แบงเปน 11 ดาน ประกอบดวย เงนเดอน โอกาสทจะไดรบความก าวหนาในอนาคต ความสมพนธกบผใตบงคบบญชา สถานะทางสงคม ความสมพนธกบผใตบงคบบญชา ความสมพนธกบเพอนรวมงาน เทคนคการนเทศ นโยบายการบรหาร สภาพการท างาน ความเปนอยสวนตว และความมนคงในงาน สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลใชแนวคดตามทไดประกาศไวในระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 แบงเปน 6

234 ไพรนทร สขโข, "สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในกลม

การศกษาทองถนท 5" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

120

ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความส านกรบผดชอบ และหลกความคมคา ผลการศกษาพบวา 1) แรงจงใจของครสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายปจจยพบวาทง 2 ปจจยอยในระดบมาก 2) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน อยในระดบมากทกดาน 3) ความสมพนธระหวางแรงจงใจของครกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01235

มทตา เครอวลย ไดศกษาเรอง ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานของขาราชการครกบประสทธผล โรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 โดยคณภาพชวตการท างานอาศยทฤษฎของวอลต น (Walton) ประกอบดวย 8 ดาน คอ คาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรม สงแวดลอมและความปลอดภยของผปฏบตงาน การพฒนาความสามารถของบคลากร ความกาวหนาและความมนคงในงาน บรณาการสงคม ระเบยบขอบงคบในการปฏบตงาน ความสมดลระหวางชวตกบการท างาน และการปฏบตงานภายในสงคม สวนประสทธผลของโรงเรยนอาศยแนวคดตามทฤษฎของมอท (Mott) ประกอบดวย 4 ดาน คอ ความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง ความสามารถในการพฒนานกเรยนทมทศนคตทางบวก ความสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม และความสามารถแกปญหาภายในโรงเรยน ผลการวจยพบวา 1) คณภาพชวตการท างานของขาราชการครในโรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากคะแนนเฉลยมากไปหานอย คอ ดานการปฏบตงานภายในสงคม ดานสงแวดลอมและความปลอดภยของผปฏบตงาน ดานความกาวหนาและความมนคงในงาน ดานระเบยบขอบงคบในการปฏบตงาน ดานความสมดลระหวางชวตกบการท างาน ดานบรณาการสงคม ดานการพฒนาความสามารถของบคลากร และดานคาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรมตามล าดบ 2) ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากคะแนนเฉลยมากไปหาคะแนนเฉลยนอย ดงน คอ ดานความสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม ดานความสามารถในการพฒนานกเรยนทม

235

สภา เจยมพก, "แรงจงใจของครกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554), ง.

121

ทศนคตทางบวก ดานความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง และดานความสามารถแกปญหาภายในโรงเรยน 3) คณภาพชวตการท างานของขาราชการครกบประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 โดนรวม พบวา มความสมพนธกนทางบวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน มความสมพนธทางบวกอยในระดบมาก 6 ดาน เรยงล าดบจากคาสมประสทธสหสมพนธมากไปนอย ดงน ดานระเบยบขอบงคบในการปฏบตงาน ดานการปฏบตงานภายในสงคม ดานความสมดลระหวางชวตกบการท างาน ดานบรณาการสงคม และดานการพฒนาความสามารถของบคลากร ดานสงแวดลอมและความปลอดภยของผปฏบตงาน อยในระดบปานกลาง 1 ดาน คอ ดานความกาวหนาและความมนคงในการ และอยในระดบนอย 1 ดาน คอ ดานคาตอบแทนทเหมาะสมและเปนธรรม236 วไลพร จนเสงยม ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18 โดยการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลใชแนวคดตามระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พทธศกราช 2542 ประกอบดวย 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา สวนประสทธผลในการบรหารอาศยแนวคดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 ประกอบดวย งานบรหารวชาการ งานบรหารงบประมาณ งานบรหารบคคล และงานบรหารทวไป ผลการวจยพบวา 1) การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานเรยงอนดบจากมากไปนอย คอ หลกความโปรงใส หลกความรบผดชอบ หลกคณธรรม หลกนตธรรม หลกการมสวนรวม และหลกความคมคา 2) ประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา ในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก เมอพจารณารายดานเรยงอนดบจากมากไปนอย คอ งานบรหารบคคล งานบรหารทวไป งานบรหารวชาการ และงานบรหารวชาการ 3) ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร 3) ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลก

236

มทตา เครอวลย, "ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานของขาราชการครกบประสทธผล โรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555), ง.

122

ธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 ทางบวกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยรวมความสมพนธอยในระดบสง แสดงวาการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลสงผลตอประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศ กษามธยมศกษา เขต 18237 ฐตารย ตรเหรา ไดศกษาเรองสขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร โดยสขภาพองคการในแนวคดของฮอยและฟอรสซธ 7 ประการ ประกอบดวย ความสมบรณของสถาบน ความมอทธพลของผบรหาร การบรหารแบบเนนคน การบรหารแบบเนนงาน การสนบสนนดานทรพยากร ขวญและก าลงใจ การมงเนนดานวชาการ สวนประสทธผลใชแนวคดของเครยตเนอรและคนคก 4 ประการ ประกอบดวย การท าใหส าเรจตามเปาหมาย การไดมาซงทรพยากร กระบวนการจดการภายใน กลยทธสรางความพงพอใจ ผลการศ กษาพบวา 1) สขภาพองคการสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมอยในระดบมาก หากเมอพจารณารายดานพบวาอยในระดบมากทสด 3 ดาน โดยสามารถเรยงตามคาเฉลยจากมากไปหานอยได ดงน ดานการสนบสนนทรพยากร ดานการบรหารแบบเนนคน และด านการบรหารแบบเนนงาน ในสวนทคงเหลอ 4 ดานอยในระดบมาก โดยสามารถเรยงตามคาเฉลยจากมากไปหานอยไดดงน ดานความมอทธผลของผบรหาร ดานขวญและก าลงใจ ดานการเนนดานวชาการ และดานความสมบรณของสถาบน ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมอยในระดบมากทกดาน เมอพจารณารายดานโดยเรยงตามคาเฉลยจากมากไปหานอยไดดงน ดานการท าใหส าเรจตามเปาหมาย ดานกลยทธสรางความพงพอใจ ดานกระบวนการจดการภายใน และดานการไดมาซงทรพยากรตามล าดบ 3) สขภาพองคการดานความสมบรณของสถาบนสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมและรายดาน คอ ดานการท าใหส าเรจตามเปาหมาย และดานกระบวนการจดการภายใน สขภาพองคการดานการบรหารแบบเนนงานสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สง กดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมและรายดานคอ ดานการท าใหส าเรจตามเปาหมาย ดานการไดมาซงทรพยากร และดานกลยทธสรางความพงพอใจ สขภาพองคการดานการสนบสนนดานทรพยากรสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดย

237

วไลพร จนเสงยม, "ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555), ง.

123

ภาพรวมและรายดาน คอ ดานการไดมาซงทรพยากร สขภาพองคการดานขวญและก าลงใจสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมและรายดาน คอ ดานกระบวนการจดการภายใน และดานกลยทธสรางความพงพอใจ สขภาพองคการดานการเนนดานวชาการสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมและรายดาน คอ ดานการท าใหส าเรจตามเปาหมาย ดานการไดมาซงทรพยากร ดานกระบวนการจดการภายใน และดานกลยทธสรางความพงพอใจ สวนสขภาพองคการดานความมอทธพลของผบรหารและดานการบรหารแบบเนนคน ไมสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ส งกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต ทงโดยภาพรวมและรายดาน238 ราชญ สมทบ ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร โดยหลกธรรมาภบาลใชพนฐานจากแนวคดและหลกการบรหารจดการศกษาตามพระราชกฤษฎกาการสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2546 แบงเปน 6 ดาน ประกอบดวย ดานหลกนตธรรม ดานหลกคณธรรม ดานหลกความโปรงใส ดานหลกการมสวนรวม ดานหลกความรบผดชอบ และดานหลกความคมคา สวนประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน ใชแนวทางการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษา ตามภาระงานทก าหนดในกฎกระทรวง เรอง ก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวยงาน 4 ดาน คอ ดานการบรหารงานวชาการ ดานการบรหารงานงบประมาณ ดานการบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป ผลการวจยพบวา 1) การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบคาเฉลย คอ หลกความคมคา หลกความรบผดชอบ หลกการมสวนรวม หลกคณธรรม หลกนตธรรม และหลกความโปรงใส 2) ประสทธผลการบรหารงานในโรงเรยนสงกดเทศบาลเมองกาญจนบร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตในระดบมากทกดาน เรยงตามล าดบคาเฉลย คอ ดานการบรหารงานวชาการ ดานการบรหารงานบคคล ดานการบรหารงานทวไป และดานการบรหารงบประมาณ 3) ความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานใน

238

ฐตารย ตรเหรา, "สขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556), ง.

124

โรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร พบวา ภาพรวมและรายดานมความสมพนธทางบวก อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 อยในระดบสง239 ราเชนฐ สขวฒน ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร โดยหลกการบรหารแบบธรรมาภบาล ใชตามแนวคดของกระทรวงศกษาธการ แบงเปน 6 ดาน ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา และศกษาเกยวกบประสทธผลองคการ แบงเปน 4 ดาน ประกอบดวย ความสามารถในการผลตนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสง ความพงพอใจในการท างาน ความสามารถในการปรบตวของโรงเรยน และการแกปญหาภายในโรงเรยน ผลการวจยพบวา 1) หลกการบรหารแบบธรรมาภบาลของโรงเรยนมธยมศกษา โดยรวมอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา หลกคณธรรมอยในระดบมากทสด 2) ประสทธผลการจดการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร โดยรวมอยในระดบมาก และพจารณาเปนรายดาน พบวา ความสามารถในการปรบตวของโรงเรยนอยในระดบมากทสด 3) หลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร มความสมพนธกนในทางบวกระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา หลกความรบผดชอบ หลกการมสวนรวม หลกความคมคา หลกนตธรรม หลกความโปรงใส และหลกคณธรรม มความสมพนธทางบวกกบประสทธผลในการจดการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01240 ศภกร อนทรคลา ไดศกษาเรอง ทกษะภาวะผน าของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1 โดยทกษะภาวะผน าใชตามแนวคดของดบรน 5 ประการ ประกอบดวย มความรรวบยอดและพฤตกรรมชน า มความรจกการเหนตวอยางบทบาทภาวะผน าของคนอน หาประสบการณจากการฝกฝน การไดรบทกษะทเปนประโยชนหรอสมรรถนะจากทอนๆ และการน าไปปฏบตจรง สวนประสทธผลของสถานศกษาใชตามแนวคดของฮอยและมสเกล 4 ประการ ประกอบดวย ความสามารถในการปรบตว ความสามารถในการผลตนดเรยนทม

239

ราชญ สมทบ, "ความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร" (ภาคนพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร, 2556), 2-3.

240 ราเชนฐ สขวฒน, "ความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผล

องคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2556), ง.

125

ผลสมฤทธทางการเรยนสง ความสามารถในการผสมผสาน และความสามารถในการพฒนาศกยภาพ ผลการศกษาพบวา 1) ทกษะภาวะผน าของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงจากมากไปหานอย ไดดงน การน าไปปฏบตจรง ผมกรอบความรและมพฤตกรรมทบงชถงความเปนผน า มความรจากการเหนตวอยางบทบาทภาวะผน าของคนอนหาประสบการณจากการฝกฝน การไดรบทกษะทเปนประโยชนหรอสมรรถนะจากทอนๆ ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ไดดงน ความสามารถในการพฒนาศกยภาพ ความสามารถในการปรบตว ความสามารถในการผสมผสาน และความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง 3) ทกษะภาวะผน าของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถน 1 มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาความสมพนธกนในทางบวกหรอมความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกน241 สาวตร งวนหอม ไดศกษาเรอง ปจจยความเสยงกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1 โดยปจจยความเสยงใชตามแนวคดของ ธร สนทรายทธ จ าแนกไว 10 ประเภท ประกอบดวย ปจจยความเสยงดานเทคโนโลย ปจจยความเสยงดานสงคมและวฒนธรรม ปจจยความเสยงดานปญหาเศรษฐกจ ปจจยความเสยงในโครงสรางนโยบายสถานศกษา ปจจยความเสยงตอผลผลตและบรหาร ปจจยความเสยงดานบคลากร ปจจยความเสยงดานประสทธภาพทางการเงน ปจจยความเสยงดานวสดทรพยากร และปจจยความเสยงดานการบรหารจดการ สวนประสทธผลของสถานศกษาใชตามแนวคดของฮอยและมสเกล ซงไดจ าแนกไว 5 ประการ คอ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ความพงพอใจในงาน การขาดงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และคณภาพโดยทวไป ผลการศกษาพบวา 1) ปจจยความเสยงในสถานศกษาสงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1 ในภาพรวมอยระดบมาก และเมอพจารณาและละตวแปรกพบวาอยในระดบมากทกตวแปร ยกเวนตวแปรท 4 ปจจยความเสยงดานการเมองและกฎหมายมระดบปจจยความเสยงอยในระดบปานกลาง 2) ประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1 พบวา ประสทธผลของสถานศกษาโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คณภาพโดยทวไป ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และความพงพอใจในการท างานอยในระดบมาก สวนการขาดงาน และการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน

241 ศภกร อนทรคลา, "ทกษะภาวะผน าของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษาสงกด

เทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556), ง.

126

อยในระดบนอย 3) การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยความเสยงกบประสทธผลของสถานศกษาของสถานศกษาสงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1 พบวา มความสมพนธกนในดานการบวกอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01 ยกเวน ปจจยความเสยงดานปญหาเศรษฐกจมความสมพนธกนในทางลบ242 สมมาตร คงชนสน ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร โดยหลกธรรมาภบาลอาศยแนวคดตามคมอการจดระดบการก ากบดแลองคการภาครฐตามหลกธรรมาภบาลของการบรหารกจการบานเมองทดส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ พ.ศ. 2552 ประกอบดวยหลกพนฐาน 10 ประการ คอ หลกประสทธผล หลกประสทธภาพ หลกการตอบสนอง หลกภาระรบผดชอบ หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกการกระจายอ านาจ หลกนตธรรม หลกความเสมอภาค และหลกมงเนนฉนทามต สวนประสทธผลในการบรหารงาน อาศยแนวคดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 และแนวทางการประกนคณภาพภายในปงบประมาณ 2555 ของส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย กระทรวงศกษาธการ ประกอบดวยงาน 4 งาน ไดแก งานบรหารวชาการ งานบรหารงบประมาณ งานบรหารบคคล และงานบรหารทวไป ผลการวจยพบวา 1) คร กศน. แขวง มความคดเหนตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของผบรหารสถานศกษา ทงในภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก 2) ความคดเหนตอประสทธผลในการบรหารของผบรหาร ทงในภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก 3) ผลการทดสอบสมมตฐานความคดเหนของคร กศน.แขวง ตอการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา จ าแนกตามเพศชาย เพศหญง และขนาดของสถานศกษา เลก กลาง และใหญ พบวาไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 4) ผลการทดสอบสมมตฐานความคดเหนของคร กศน. แขวงตอประสทธผลในการบรหารของผบรหารสานศกษา จ าแยกตามเพศชาย เพศหญง และขนาดของสถานศกษา เลก กลาง และใหญ พบวาไมแตกตางกน สวนการจ าแนกตามประสบการณในการท างานต ากวาหรอเทากบ 5 ป และมากกวา 5 ป พบวาแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และ 5) ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาล

242

สาวตร งวนหอม, "ปจจยความเสยงกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถนท 1" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556), ง.

127

กบประสทธผลในการบรหาร อยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01243 อ านวยพร สองทอง ไดศกษาเรองคณภาพชวตของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยคณภาพชวตของผบรหาร ใชตามแนวคดขององคการยเนสโก 5 ประการ ประกอบดวย ดานสภาพทวไปของชวต ดานสงคม ดานเศรษฐกจ ดานความเปนมนษย และดานสงแวดลอม สวนประสทธผลของสถานศกษา ใชตามแนวคดของลเนนเบรกและออสเตน 7 ประการ ประกอบดวย สภาพแวดลอมเปนระเบยบและปลอดภย พนธกจของโรงเรยนมความชดเจน มภาวะผน าทางวชาการ มบรรยากาศของความคาดหวงทสง ทมเทเวลาในการท างาน มการตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสม าเสมอ มความสมพนธเชงบวกกบผปกครอง ผลการศกษาพบวา 1) คณภาพชวตของผบรหารในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด แยกพจารณารายดาน พบในลกษณะเดยวกนคอ อยในระดบมากทสด 4 ดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอยไดดงน คณภาพชวตดานสงคม คณภาพชวตดานความเปนมนษย คณภาพชวตดานสงแวดลอม และคณภาพชวตดานเศรษฐกจ สวนคณภาพชวตดานสภาพทวไปของชวต อยในระดบมาก 2) ประสทธผลของสถานศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก แยกพจารณารายดาน พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกดาน โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย ไดดงน ดานพนธกจของสถานศกษามความชดเจน ดานทมเทเวลาในการท างาน ดานการมภาวะผน าทางวชาการ ดานมความสมพนธเชงบวกกบผปกครอง ดานบรรยากาศของความคาดหวงทสง ดานสภาพแวดลอมเปนระเบยบและปลอดภย และดานการตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยนอยางสม าเสมอ 3) คณภาพชวตของผบรหาร ดานสภาพทวไปของชวต คณภาพชวตดานสงคม คณภาพชวตดานเศรษฐกจ คณภาพชวตดานความเปนมนษย และคณภาพชวตดานสงแวดลอมสงผลตอประสทธผลของสถานศกษาโดยภาพรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01244

243

สมมาตร คงชนสน, "ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลในการบรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร" (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎธนบร, 2556), (1).

244 อ านวยพร สองทอง, "คณภาพชวตของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในสงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2" (วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556), ง.

128

ศรลกษณ แซโคว ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการใชอ านาจของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษากลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยการใชอ านาจใชทฤษฎของเฟรนซและราเวน (French and Raven) 7 ประการ ประกอบดวย อ านาจการใหรางวล อ านาจการบงคบ อ านาจตามกฎหมาย อ านาจการอางอง อ านาจจากความเชยวชาญ อ านาจจากขาวสารขอมล และอ านาจการพงพา สวนประสทธผลของสถานศกษาใชแนวคดของมอทท (Mott) 4 ประการ ประกอบดวย ความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง ความสามารถในการพฒนาทศนคตทางบวกของนกเรยน ความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนา และความสามารถในการแกปญหาภายในสถานศกษา สถานศกษา ผลการศกษาพบวา 1) การใชอ านาจของผบรหาร กลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 พบวา โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก พจารณาเปนรายดานเรยงจากคาเฉลยมากไปหานอยสามอนดบแรก ไดแก อ านาจขาวสารขอมล อ านาจพงพา และอ านาจจากความเชยวชาญ ตามล าดบ 2) ประสทธผลของสถานศกษา กลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 พบวา โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก พจารณาเปนรายดานเรยงจากคาเฉลยมากไปหานอยสามอนดบแรก ไดแก ดานความสามารถในการปรบเปลยนและพฒนาสถานศกษา ดานความสามารถในการแกปญหาภายในสถานศกษา และดานความสามารถในการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 3) ความสมพนธระหวางการใชอ านาจของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษากลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 โดยรวมและรายดานมความสมพนธกนทางบวกในระดบปานกลางถงระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05245 อาทตยา สขศร ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 โดยหลกการบรหารใชหลกธรรมาภบาลตามพระราชกฤษฎกาวาดวยระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทด พทธศกราช 2546 ประกอบดวย 6 ประการ ไดแก หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา สวนประสทธผลในการบรหารอาศยแนวคดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พทธศกราช 2545 ประกอบดวย งานบรหารวชาการ งานบรหารงบประมาณ งานบรหารบคคล และงานบรหารทวไป ผลการวจยพบวา 1) การ

245

ศรลกษณ แซโคว, "ความสมพนธระหวางการใชอ านาจของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษากลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2558), ง.

129

บรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานแลวเรยงอนดบจากมากไปนอย คอ หลกนตธรรม หลกความรบผดชอบ หลกคณธรรม หลกการมสวนรวม หลกความคมคา และหลกความโปรงใส 2) ประสทธผลในการบรหารของผบรหารโรงเรยน โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานแลวเรยงอนดบจากมากไปนอย คอ งานบรหารงบประมาณงานบรหารวชาการงานบรหารทวไปและงานบรหารบคคล 3) ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลในการบรหารของผบรหารโรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 มความสมพนธในทศทางเดยวกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยรวมความสมพนธอยในระดบสงมาก แสดงวา การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาล สงผลตอประสทธผลในการบรหารของผบรหารโรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4246

งำนวจยในตำงประเทศ

โมฮน (Mohan) ไดศกษาเรอง คณลกษณะของประสทธผลโรงเรยน ในโรงเรยนมธยมศกษาของกวลาลมเปอรประเทศมาเลเซย เนองมาจากปรชญาการศกษาแหงชาตในป 2543 ท าใหเกดการพฒนาดานการศกษาทรวดเรว กลมตวอยางประกอบดวยผบรหาร และคร เครองมอทใชคอ แบบส ารวจความคดเหนโดยใชวธการสมภาษณ ผลการวจยพบวาคณสมบตหลกทท าใหการด าเนนงานมประสทธภาพและเกดประสทธผลทดในโรงเรยนม 5 ประการส าคญ 1) ผบรหารตองมความเขมแขง มจดมงหมายชดเจน 2) การเรยนการสอนทมประสทธภาพ 3) การมสวนรวมระหวางผบรหารและคร 4) ความเขมงวดระหวางผบรหารและคร 5) การมสวนรวมของผปกครองนกเรยน247

เนยมห (Niamh) ไดศกษาเรอง การประยกตใชหลกธรรมาภบาลในสถานศกษา ผลการวจยพบวา เปนการวจยเชงคณภาพเกยวกบการปกครองของสถานศกษา โดยกลาวถงหนาทและความรบผดชอบของฝายบรหารวาเปนองคประกอบส าคญของโรงเรยน เพราะมสวนชวยใหโรงเรยนเกดประสทธภาพ โดยเฉพาะบทบาทส าคญของผบรหารสถานศกษาในการเปลยนแปลงดานตางๆ ของ

246 อาทตยา สขศร, "ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4" (งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2559), ง.

247 Gopalaiyer Mohan, "Current Views of the Characteristics of School Effectiveness in the Context of National Secondary Schools from the Perceptions of Principals, Heads of Department and Teachers in Kuala Lumpur, Malaysia" (Ed.D. Dissertation, University of Leicester, 2008), iii.

130

โรงเรยน เชน การปรบปรงกระบวนการท างาน การประชม เอกสารส าคญตางๆ โดยบทสรปของงานวจยอางองจากคาการประเมนประสทธภาพของตนเองของฝายผบรหาร ซงผวจยกลาววาในการปกครองโรงเรยนทดนนตองปกครองในหลายมต หนาทและความรบผดชอบของผทท างานดานงบประมาณเปนสงทยากล าบาก โดยงานวจยนไดพยายามทจะใหความกระจางบางประการเกยวกบบทบาทและความรบผดชอบในการดแลโรงเรยนวาความส าเรจหรอประสทธผลของโรงเรยนขนอยกบความสมพนธระหวางฝายบรหารกบสมาชกในโรงเรยน อทธผลของฝายบรหารและหวหนางานมความส าคญตอระบบความคด ควรมการแบงอ านาจอยางเทาเทยมกน เพอใหทกคนมสวนรวมในการตดสนใจ และเกดความคมคาในการท างาน248 สตเวน และคณะ (Steven and Others) ไดศกษาเรอง ผบรหารสถานศกษากบการบรหารองคการ ของโรงเรยนในประเทศออสเตรเลย เปนการศกษาเกยวกบการจดการดานธรรมาภบาลในโรงเรยนเอกชนของประเทศออสเตรเลย เกบขอมลดวยวธการสมภาษณ โดยมงประเดนการศกษาไปทความเปนผน า โครงสรางการบรหาร การใชนวตกรรมตางๆทเปนประโยชนในกา รบรหาร รวมถงการไดรบผลประโยชนจากการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสย รปแบบโครงสรางการบรหารโรงเรยนของรฐบาล เชน การบรหารแบบประชาธปไตย และ การบรหารแบบไดรบมอบหมายใหดแลผลประโยชน ลวนแตมประโยชนส าหรบการอธบายบางแงมมของโรงเรยนเอกชนในประเทศออสเตรเลย ผลการวจยพบวา โรงเรยนเอกชน ประมาณ 1 ใน 3 โรง ของรฐควนสแลนดก าลงไดรบการพฒนาไปในทางทด แตโครงสรางและกระบวนการด าเนนงานในโรงเรยนเอกชนยงไมเปนระบบทสมบรณ ถงแมจะมการใชหลกการกระจายอ านาจตามแนวคดของการปกครองแบบรฐ มโครงสรางทใกลชดกนระหวางโรงเรยนและผบรหาร แตยงมเพยงไมกโรงเรยนทบรหารดวยธรรมาภบาลแบบประชาธปไตยโดยสมบรณ โรงเรยนสวนมากสามารถท างานรวมกบผมสวนไดสวนเสยไดอยางเปนระบบ ซงโรงเรยนรฐบาลจ าเปนตองไดรบการพฒนาดานนเชนกน249 ฟารฮาท (Farhat) ไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอประสทธผลของโรงเรยน โดยส ารวจความคดเหนของคร นกการศกษา และผเชยวชาญใน 3 ค าถาม ไดแก 1) ปจจยทก าหนดประสทธผลของโรงเรยน 2) ครและผบรหารมความคดเหนอยางไรเกยวกบประสทธภาพของโรงเรยน 3) ตวแปรทสามารถน ามาปรบปรงโรงเรยนคออะไร ผลการวจยพบวา ปจจยทมผลตอประสทธผลของโรงเรยนม 4 ประการ คอ สภาพแวดลอม การบรหารจดการงาน ความเปนมออาชพ และคณภาพทเกยวของกบ

248 Brennan Niamh, "Applying Principles of Good Governance in a School

Boardcontext" (Ed.D. Dissertation, University College Dublin, 2011), iii. 249 Austeb Steven, "Governance and School Boards in Non-State Schools in

Australia" (Ed.D. Dissertation, Griffith University, 2012), 1.

131

โรงเรยน ซงปจจยทท าใหโรงเรยนบรหารงานอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลท ดทสดคอความเปนมออาชพ ซงความเปนมออาชพทไดผลดของการบรหารงานนนตองมการประสานงานและไดรบความรวมมอจากทกฝายในโรงเรยน สวนสภาพแวดลอม เชนอปกรณ หองเรยน ปจจยเหลานเปนองคประกอบทท าใหการศกษามคณภาพ โรงเรยนทประสบความส าเรจผบรหารตองมภาวะผน าทดและมคณลกษณะทดในการบรหารงาน จะเหนวาตวแปรทงหมดมความสมพนธซงกนและกน ผวจยจงไดพฒนาโครงสรางทท าใหโรงเรยนเกดประสทธผลทด ประกอบดวย 4 ปจจย ไดแก สภาพแวดลอมของโรงเรยน ความเปนมออาชพ การจดการ และคณภาพ 250 ช เฮยง เวง (Chih-Hsiang Weng) ไดศกษาเรอง ความสมพนธระหวางกลยทธการเปนผน าทางเทคโนโลยกบประสทธผลของการบรหารโรงเรยน ผลการวจยพบวา โรงเรยนประถมทผบรหารใชกลยทธการเปนผน าดานเทคโนโลยมสวนท าใหการบรหารโรงเรยนมประสทธผลมากขน นอกจากนพบวาผบรหารโรงเรยนจะใชกลยทธการเปนผน าดานเทคโนโลยไดดขนเมอพวกเขาโตขน ผลการวจยยงระบอกวาพนฐานของเทคโนโลยเกดจากความแพรหลายของนวตกรรม ซงไดรบการรเรมจากคนภายในองคการไมวาจะเปนสงประดษฐ การสอสาร เวลา และผลกระทบตางๆ และไดอบรมเทคโนโลยอยางตอเนองส าหรบผบรหารโรงเรยน ซงผบรหารควรพยายามทจะแสวงหาการจดสรรหรอจดหาเงนทนส าหรบพฒนาเทคโนโลยเพอใหเปนประโยชนตอโรงเรยน ตราบใดทการบรณาการดานเทคโนโลยและความเปนเปนผน าของผบรหารเปนสวนส าคญของนวตกรรมทางการศกษา ผบรหารโรงเรยนสามารถปรบปรงประสทธภาพของการบรหารโรงเรยน251

250 Saleem Farhat, "Determinants of School Effectiveness: A Study at Punjab

Level" (Ed.D. Dissertation, University of Education Lahore, 2012), 248. 251 Weng Chih-Hsiang, “The relationship between technology leadership

strategies and effectiveness of school administration” (Ed.D. Dissertation, National Cheng Kung University, 2014), 104-105.

132

สรป

จากการศกษาแนวคดของนกวชาการ ท าใหไดขอสรปวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาล มความส าคญในการด าเนนงานภายในสถานศกษา เพราะเปนแนวปฏบตในการจดระเบยบสงคมทมความส าคญครอบคลมทกภาคสวน เปนกฎเกณฑการปกครองทมความเปนธรรมท าใหไมเกดการฉอโกง ไมมการทจรต ประชาชนสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข เกดความสนตสขในสงคม พรอมทงตระหนกถงความรบผดชอบตอประชาชนและมากขน นอกจากนหลกธรรมาภบาลยงชวยกระตนใหกระบวนการประชาธปไตยเกดความสมบรณ ระบบการบรหารงานของรฐมความยตธรรม นาเชอถอ ประชาชนสามารถเขาถงขอมลขาวสารของภาครฐไดมากขน และทกคนปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล ท าใหเกดการใชทรพยากรอยางคมคา สรางสงคมใหเขมแขงในทกดาน เปนภมคมกนทดของประเทศ ลดปญหาความรนแรงในสงคมชวยใหประเทศพฒนาอยางยงยน เปนวธการสรางความเปนธรรมในสงคม ทงยงชวยสรางคณธรรมและจตส านกทางปญญา สงผลใหมคณภาพชวตทด และสงคมอยรวมกนอยางสนตสข เปนหลกการทส าคญในการบรหารงานของทกองคการ ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน หรอภาคประชาชน ซงสงทกลาวมาทงหมดลวนเปนหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 ซงจ าแนกหลกธรรมาภบาลไว 10 ประการประกอบดวย 1) หลกประสทธภาพ 2) หลกประสทธผล 3) หลกการตอบสนอง 4) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได 5) หลกความเปดเผยและโปรงใส 6) หลกนตธรรม 7) หลกความเสมอภาค 8) หลกการกระจายอ านาจ 9) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต 10) หลกคณธรรมและจรยธรรม

สวนประสทธผลของสถานศกษา มความส าคญในการชวยตรวจสอบวตถประสงคของการบรหารสถานศกษาวาบรรลผลหรอไม ถาสถานศกษาสามารถบรรลผลตามวตถประสงคทตงไวกจะไดรบความเชอมนจากทกฝาย แตถาไมสามารถบรรลวตถประสงคตามทตงไวอาจจะท าใหสถานศกษานนไมไดรบความรวมมอในการด าเนนงานครงตอไป เพราะการบรหารสถานศกษาใหไดผลลพธทดตองมการวางแผน การก าหนดหนาท ความรบผดชอบ และการจดสรรทรพยากรในการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพทด ถอเปนมาตรฐานของสถานศกษาในการด าเนนงานเพอตอบสนองความตองการของทกภาคสวน และความส าเรจในการบรหารจดการสถานศกษาจนบรรลผลตามวตถประสงคหรอเปาหมายทตงไว ซงประสทธผลของสถานศกษามหลายรปแบบ ผวจยไดเลอกใชตามแนวคดของฮอยและมสเกล(Hoy and Miskel) ซงจ าแนกองคประกอบไว 5 ประการ ประกอบดวย 1) ผลสมฤทธทางการเรยน 2) ความพงพอใจในงาน 3) ความใสใจในงาน 4) การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน 5) คณภาพโดยทวไป

133

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยในครงนมวตถประสงคเ พอทราบ 1) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2) ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 3) ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) ใชสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง เปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) ผใหขอมลคอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง จ านวน 1 คน และคร 1 คน รวมผใหขอมลสถานศกษาละ 2 คน รวมทงสน 172 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 และแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาของฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) ในการด าเนนการวจยผวจยไดก าหนดรายละเอยดวธด าเนนการวจย ประกอบดวย ขนตอนการด าเนนการวจย และระเบยบวธวจย มรายละเอยดดงน

ขนตอนกำรด ำเนนกำรวจย

เพอใหการวจยในครงนด าเนนไปอยางมประสทธภาพและบรรลตามวตถประสงคขางตน ผวจยจงก าหนดขนตอนการด าเนนการวจยเปน 3 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 จดเตรยมโครงการวจย เปนขนตอนการเตรยมโครงการอยางเปนระบบ เรมตงแตการศกษาปญหา การศกษาวรรณกรรมทเกยวของ สบคนจากต าราเอกสาร ขอมลสารสนเทศ รวมทงงานวจยทงในประเทศและตางประเทศ เพอรวบรวมและเรยบเรยงขอมลในการจดท าโครงรางงานวจยเสนอขอความเหนชอบจากอาจารยทปรกษา แลวน ามาปรบปรงแกไขขอบกพรอง เพอเสนอขออนมตโครงรางงานวจยจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ขนตอนท 2 การด าเนนการวจย เปนขนตอนทผวจยสรางเครองมอโดยมพนฐานมาจากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของ ทดสอบและปรบปรงคณภาพของเครองมอทสรางขน หาคาความตรงดานเนอหาและความเชอมน แลวน าเครองมอมาปรบปรงแกไข และน าไปเกบขอมลจากกลมตวอยาง เพอวเคราะหหาขอมลทางสถตตลอดจนแปรผลการวเคราะหขอมล

133

134

ขนตอนท 3 รายงานผลการวจย เปนขนตอนการจดท ารายงานผลการวจยเพอเสนอตอคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ ตรวจสอบความถกตอง แลวน าค าแนะน ามาปรบปรงแกไขขอบกพรอง เพอจดพมพรายงานผลการวจยทสมบรณเสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ระเบยบวธวจย

เพอใหการวจยในครงนมประสทธภาพและเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผวจยจงก าหนดรายละเอยดตางๆ เกยวกบการวจย ซงประกอบดวย แผนแบบการวจย ประชากร กลมตวอยางและการเลอกตวอยาง ผใหขอมล ตวแปรทศกษา เครองมอทใชในการวจย การสรางและพฒนาเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวจย โดยมรายละเอยดดงน

แผนแบบกำรวจย

การวจยในครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) ทมแผนแบบการวจยลกษณะกลมตวอยางเดยวศกษาสภาวการณ ไมมการทดลอง (the one shot,non – experimental case study) ซงน าเสนอเปนแผนผง (diagram) ดงน

O

R X R หมายถง ตวอยางทไดจากการสม X หมายถง ตวแปรทศกษา O หมายถง ขอมลทไดรบจากการศกษา

ประชำกร

ประชากรทใชในการวจย คอ สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 103 แหง ซงประกอบดวยสถานศกษาในอ าเภอเมอง 55 แหง อ าเภอกระทมแบน 19 แหง และอ าเภอบานแพว 29 แหง โดยสถานศกษามนกเรยนไมเกน 120 คนเปนสถานศกษาขนาดเลก สถานศกษาทมนกเรยนระหวาง 121 – 300 คน เปนสถานศกษาขนาดกลาง และสถานศกษาทมนกเรยนตงแต 301 คนขนไป เปนสถานศกษาขนาดใหญ ดงตารางท 7

135

ตารางท 7 ประชากร

สถำนศกษำสงกด สพป.สมทรสำคร ประชำกร

เลก กลำง ใหญ รวม อ าเภอเมอง 15 19 21 55

อ าเภอกระทมแบน 3 4 12 19 อ าเภอบานแพว 6 18 5 29

รวม 24 41 38 103

กลมตวอยำงและกำรเลอกตวอยำง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ สถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง ไดจากการเปดตารางประมาณการขนาดตวอยางของ เครจซและมอรแกน (Krejcie and Morgan)252 และเลอกตวอยางโดยวธสมแบบแบงประเภท (stratified random sampling) จ าแนกตามอ าเภอและขนาดของสถานศกษา โดยมขนตอน ดงน 1. จ าแนกสถานศกษาออกเปนกลมอ าเภอ 3 อ าเภอ ประกอบดวย อ าเภอเมอง อ าเภอกระทมแบน และอ าเภอบานแพว ตามขนาดของสถานศกษา 3 ขนาด 2. สมสถานศกษาตามขนาดของสถานศกษาในแตละอ าเภอตามสดสวนของจ านวนกลมตวอยางตอจ านวนประชากรทงหมด

ผใหขอมล

ผวจยก าหนดผใหขอมลสถานศกษาละ 2 คน คอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง จ านวน 1 คน และคร 1 คน จากจ านวนสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง 86 แหง รวมผใหขอมล 172 คน ดงตารางท 8

ตารางท 8 ประชากร กลมตวอยาง และผใหขอมล สถำนศกษำสงกด สพป.สมทรสำคร

ประชำกร กลมตวอยำง ผใหขอมล เลก กลำง ใหญ รวม เลก กลำง ใหญ รวม เลก กลำง ใหญ รวม

อ าเภอเมอง 15 19 21 55 13 16 17 46 26 32 34 92 อ าเภอกระทมแบน 3 4 12 19 3 3 10 16 6 6 20 32 อ าเภอบานแพว 6 18 5 29 5 15 4 24 10 30 8 48

รวม 24 41 38 103 21 34 32 86 84 136 124 172

252 R.V. Krejcie and D.W. Morgan, "Determining Sample Size for Research

Activities," Education and psychological Measurement 30 (1970) 608.

136

ตวแปรทศกษำ

ตวแปรทใชในการศกษาวจยครงน ประกอบดวยตวแปรพนฐาน ตวแปรตน และตวแปรตาม ซงมรายละเอยดดงน

1. ตวแปรพนฐาน เปนตวแปรเกยวกบสถานภาพของผใหขอมล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด ต าแหนงหนาทปจจบน และประสบการณในต าแหนงปจจบน

2. ตวแปรตน(Xtot) เปนตวแปรทศกษาเกยวกบหลกธรรมาภบาลของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 ซงจ าแนกหลกธรรมาภบาลไว 10 ประการ ดงน

2.1 หลกประสทธภาพ (X1) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ทงน ตองมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงานเพออ านวยความสะดวกและลดภาระคาใชจาย ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน 2.2 หลกประสทธผล (X2) หมายถง ในการปฏบตราชการตองมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทกฝาย ปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของประชาชน สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผลการปฏบตงานเปนเลศ รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง 2.3 หลกการตอบสนอง (X3) หมายถง ในการปฏบตราชการตองสามารถใหบรการไดอยางมคณภาพ สามารถด าเนนการแลวเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด สรางความเชอมนไววางใจ รวมถงตอบสนองตามความคาดหวงความตองการของประชาชนผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสยทมความหลากหลายและมความแตกตางกนไดอยางเหมาะสม

2.4 หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (X4) หมายถง ในการปฏบตราชการตองสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย รวมทงมการจดวางระบบรายงานความกาวหนาและผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอสาธารณะ เพอประโยชนในการตรวจสอบและการใหคณใหโทษ ตลอดจนมการจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาและผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขน

2.5 หลกความเปดเผยและโปรงใส (X5) หมายถง ในการปฏบตราชการตองปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา รวมทงตองมการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอไดใหประชาชนไดรบอยางสม าเสมอ ตลอดจนวางระบบใหการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาวเปนไปโดยงาย

137

2.6 หลกนตธรรม (X6) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใชอ านาจของกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบในการปฏบตงานอยางเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบตและค านงถงสทธเสรภาพของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยฝายตางๆ

2.7 หลกความเสมอภาค (X7) หมายถง ในการปฏบตราชการตองใหบรการอยางเทาเทยมกนไมมการแบงแยกดานชายหญง ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางดานเศรษฐกจและสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม และอนๆ อกทงยงตองค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคมดวย

2.8 หลกการกระจายอ านาจ (X8) หมายถง ในการปฏบตราชการควรมการมอบอ านาจและกระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตางๆ ไดอยางเหมาะสม รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคการปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม

2.9 หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (X9) หมายถง ในการปฏบตราชการตองรบฟงความคดเหนของประชาชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบร เรยนร ท าความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหาประเดนทส าคญทเกยวของรวมคดแกปญหา ร วมในกระบวนการตดสนใจและการด าเนนงาน และรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน ทงน ตองมความพยายามในการแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยเฉพาะกลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจะตองไมมขอคดคานทหาขอยตไมไดในประเดนทส าคญ

2.10 หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) หมายถง ในการปฏบตราชการตองมจตส านก ความรบผดชอบในการปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนและจรรยาบรรณวชาชพ ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของระบบราชการไทย

3. ตวแปรตาม (Ytot) เปนตวแปรทศกษาเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา ผวจยศกษาประสทธผลของสถานศกษาจากทฤษฎของฮอย และมสเกล (Hoy and Miskel) ซงจ าแนกองคประกอบไว 5 ประการ ดงน

3.1 ผลสมฤทธทางการเรยน (Y1) หมายถง นกเรยนมความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ มศลธรรมและมพฤตกรรมการเรยนทด ผลคะแนนสอบของนกเรยนพฒนาในระดบสงขน ไดรบรางวลจากการเขารวมกจกรรมการประกวดแขงขนทางวชาการกบหนวยงานตางๆ รวมทงครมมมมองตอนกเรยนและสถานศกษาในทางทด

138

3.2 ความพงพอใจในงาน (Y2) หมายถง ความรสกพงพอใจตองาน และภาระงานทรบผดชอบ ผลตอบแทนของงาน ความรสกพงพอใจตอสถานทท างาน เพอนรวมงาน เจานาย ลกนอง นโยบาย แผนงาน มาตรการ กระบวนการ ความพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ การลาออก การอทศตน ความมอสระในการปฏบตงาน โอกาสการไดรบขอมลขาวสาร การใชทกษะทหลากหลาย การมมมมองวางานมความส าคญ ความพงพอใจตอโอกาส และการเลอนต าแหนง

3.3 ความใสใจในงาน (Y3) หมายถง ครและบคลากรทางการศกษามความรบผดชอบและมาปฏบตงานตามเวลาทก าหนด มทศนคตทดตอการท างานและมแรงจงใจในการท างาน จ านวนครลาออกนอยลง และสามารถปฏบตหนาทจนเกษยณอายราชการ

3.4 การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (Y4) หมายถง นกเรยนเรยนจบตามเกณฑของหลกสตร นกเรยนมทศนคตทดตอการศกษาและสถานศกษา และนกเรยนในสถานศกษามาเรยนอยางสม าเสมอ 3.5 คณภาพโดยทวไป (Y5) หมายถง สถานศกษาสามารถปรบนโยบาย วธการด าเนนงาน ใหเขากบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย การตอบสนองตอความตองการของชมชน และสามารถจดสรรทรพยากรอยางพอเพยง สถานศกษามความตนตวและพรอมทจะรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และสถานศกษาประสานงานกบผปกครองและชมชนในการสนบสนนกจกรรมตางๆ

เครองมอทใชในกำรวจย

เครองมอทใชในการวจยครงน ใชแบบสอบถาม จ านวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 3 ตอน โดยมรายละเอยดของแบบสอบถาม ดงน ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพของผใหขอมล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาสงสด ต าแหนงงานหนาทปจจบน และประสบการณในต าแหนงปจจบน ซงมลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ (check list) ตอนท 2 สอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษาตามแนวคดของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 ตอนท 3 สอบถามเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาจากทฤษฎของฮอยและมสเกล (Hoy and Miskel) แบบสอบถามตอนท 2 และตอนท 3 เปนแบบสอบถามชนดจดล าดบคณภาพ โดยแบงเปน 5 ระดบตามแนวคดของลเครท (Likert’s Five Rating Scale)253 โดยผวจยก าหนดคาน าหนก ดงน

253 Rensis Likert, New Patterns of Management (Tokyo: McGraw – Hill Book

company, 1961), 73-74.

139

ระดบ 1 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบนอยทสด มคาน าหนกเทากบ 1 คะแนน ระดบ 2 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบนอย มคาน าหนกเทากบ 2 คะแนน

ระดบ 3 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบปานกลาง มคาน าหนกเทากบ 3 คะแนน

ระดบ 4 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบมาก มคาน าหนกเทากบ 4 คะแนน

ระดบ 5 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบมากทสด มคาน าหนกเทากบ 5 คะแนน กำรสรำงและพฒนำเครองมอทใชในกำรวจย

ผวจยไดด าเนนการพฒนาและสรางเครองมอทเปนแบบสอบถาม ตามกรอบแนวคดและวตถประสงคการวจย โดยมขนตอนการด าเนนการ ดงน ขนตอนท 1 ศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสาร วรรณกรรมทเกยวของ รวมทงงานวจยทงในประเทศและตางประเทศ เพอศกษาขนตอนวธการสรางเครองมอทใชในการสอบถาม แลวน ามาเรยบเรยงใหตรงกบแนวคดและวตถประสงคทก าหนด ขนตอนท 2 น าเครองมอทสรางขนไปใหอาจารยผควบคมวทยานพนธตรวจสอบเพอหาขอปรบปรงแกไข หลงจากนนน าเครองมอไปใหผเชยวชาญจ านวน 5 คนตรวจสอบหาความตรงเชงเนอหา (content validity) โดยใชคาดชนความสอดคลอง IOC (index of item objective congruence) ไดคา IOC อยระหวาง 0.80 – 1.00 แลวน ามาปรบปรงขอบกพรองและเรยบเรยงใหสมบรณ ขนตอนท 3 น าเครองมอทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใช (try out) กบสถานศกษาทไมไดเปนกลมตวอยางแตมลกษณะเหมอนกลมตวอยาง จ านวน 15 แหง รวม 30 ฉบบ ขนตอนท 4 น าคะแนนทไดจากแบบสอบถามมาหาคาความเทยง ( reliability) ตามวธของครอนบาค (Cronbach)254 โดยใชสมประสทธแอลฟา (α – coefficient) ซงมคาความเทยงของแบบสอบถามการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา เทากบ 0.984 ขนตอนท 5 ปรบปรงแกไขเครองมอใหสมบรณและน าไปใชเกบขอมลกบกลมตวอยาง

254 Lee J. Cronbach, Essential of Psychological Testing, 3rd ed. (Newyork

Harper & RowPublisher, 1974), 161.

140

กำรเกบรวบรวมขอมล

ในการเกบรวบรวมขอมลในการศกษาวจยในครงน ผวจยด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. ผวจยท าหนงสอเสนอตอคณบดบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร เพอขอความอนเคราะหจดท าหนงสอเสนอตอผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ในการท าหนงสอขอความรวมมอจากผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง และคร ชวยอนเคราะหตอบแบบสอบถามในการวจยครงน 2. ผวจยด าเนนการจดสงและเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามดวยตนเองส าหรบสถานศกษาทสามารถด าเนนการได และสงคนทางไปรษณยบางแหงส าหรบสถานศกษาทการคมนาคมไมสะดวก กำรวเครำะหขอมล

การวเคราะหขอมลในการวจยครงนใชสถานศกษาเปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) เมอไดรบแบบสอบถามคนแลว ผวจยด าเนนการดงน 1. ตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม 2. ตรวจการใหคะแนนตามเกณฑการใหคะแนนส าหรบแบบสอบถามแตละฉบบ 3. น าขอมลดงกลาวไปค านวณหาคาทางสถตโดยใชโปรแกรมส าเรจรป

สถตทใชในกำรวจย

เพอใหการวเคราะหขอมลในการวจยครงนตรงตามวตถประสงคของการวจย และขอค าถามการวจยทตงไวในตอนตน ผวจยจงใชสถตในการวเคราะหขอมลดงน 1. การวเคราะหสถานภาพของผใหขอมล สถตทใชวเคราะห คอ ความถ ( frequency : f) และรอยละ (percentage : %) 2. การวเคราะหการบรหารตามหลกธรรมาภบาลและประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร สถตทใชวเคราะห คอ มชฌมเลขคณต

(arithmetic mean : x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) แลวน าคามชฌมเลขคณต ไปเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best)255 ดงน คามชฌมเลขคณต 1.00 ถง 1.49 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบนอยทสด

255

John W. Best, Research in Education (Englewood Cliffs: New Jersey:Prentice Hall, 1970), 190.

141

คามชฌมเลขคณต 1.50 ถง 2.49 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบนอย

คามชฌมเลขคณต 2.50 ถง 3.49 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบปานกลาง

คามชฌมเลขคณต 3.50 ถง 4.49 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบมาก

คามชฌมเลขคณต 4.50 ถง 5.00 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลหรอประสทธผลของสถานศกษา อยในระดบมากทสด 3. การวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร สถตทใชวเคราะห คอ สมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product – moment correlation coefficient) โดยมคาสมประสทธสหสมพนธ ดงน คาสมประสทธสหสมพนธ 0.00 ถง 0.29 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา มความสมพนธกนในระดบต า คาสมประสทธสหสมพนธ 0.30 ถง 0.69 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา มความสมพนธกนในระดบปานกลาง คาสมประสทธสหสมพนธ 0.70 ถง 1.00 แสดงวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา มความสมพนธกนในระดบสง256

256 D.E. Hinkle, W. William, and G.J. Stephen, Applied Statistics for the

Behavior Sciences, 4th ed. (New York: Houghton Mifflin, 1998), 118.

142

สรป

การวจยเรองการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกด

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) โดยมวตถประสงคเพอทราบ 1) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2) ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 3) ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มแผนแบบการวจยในลกษณะกลมตวอยางเดยว ศกษาสภาวการณ ไมมการทดลอง (the one shot ,non – experimental case study) ใชสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง เปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) ผใหขอมลคอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอผรกษาการณในต าแหนง จ านวน 1 คน และคร 1 คน รวมผใหขอมลสถานศกษาละ 2 คน รวมทงสน 172 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษาตามแนวคดของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555และแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาของฮอยและมสเกล(Hoy and Miskel) สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอ ความถ (frequency : f) รอยละ (percentage : %) มชฌมเลขคณต

(arithmetic mean : x ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D) และ สมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson’s product – moment correlation coefficient)

143

บทท 4

ผลกำรวเครำะหขอมล

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการวจย และการน าเสนอผลการวเคราะหขอมลในการวจย เรอง “การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร” ผวจยไดสงแบบสอบถามไปยงสถานศกษาซงเปนกลมตวอยางจ านวน 86 แหง แตละแหงมผใหขอมลจ านวน 2 คน คอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง และคร รวมผใหขอมลทงสน 172 คน ผวจยไดรบแบบสอบถามกลบคนมา จ านวน 86 แหง รวมทงสน 172 ฉบบ คดเปนรอยละ 100.00 น ามาวเคราะหและน าเสนอผลการวเคราะหโดยใชตารางประกอบค าบรรยาย จ าแนกเปน 4 ตอน ดงน ตอนท 1 การวเคราะหสถานภาพของผใหขอมล ตอนท 2 การวเคราะหการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ตอนท 3 การวเคราะหประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ตอนท 4 การวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร

ตอนท 1 กำรวเครำะหสถำนภำพของผใหขอมล

สถานภาพของผใหขอมล ผใหขอมลในการวจยครงน แบงออกเปน 3 กลม คอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง และคร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ท เปนกลมตวอยางจ านวน 86 แห ง ประกอบดวย ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง จ านวน 86 คน และคร จ านวน 86 คน รวมผใหขอมลทงสน 172 คน การวเคราะหพจารณาตามเพศ อาย ระดบการศกษาสงสด ต าแหนงงานหนาทปจจบน และประสบการณในต าแหนงปจจบน โดยใชความถ (frequency : f) และรอยละ (percentage : %) ดงรายละเอยดตามตารางท 9

143

144

ตารางท 9 สถานภาพของผใหขอมล สถำนภำพของผใหขอมล จ ำนวน (คน) รอยละ

1. เพศ ชาย 67 38.95 หญง 105 61.05

รวม 172 100 2. อำย (เศษเดอนเกน 6 เดอนใหนบเปน 1 ป) ไมเกน 25 ป 11 6.40 26 – 35 ป 33 19.18 36 – 45 ป 36 20.93 46 ปขนไป 92 53.49

รวม 172 100 3. ระดบกำรศกษำสงสด ปรญญาตร 93 54.07 ปรญญาโท 78 45.35 ปรญญาเอก 1 0.58

รวม 172 100 4. ต ำแหนงหนำทปจจบน ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผ รกษาการณใน ต าแหนง

86 50.00

คร 86 50.00 รวม 172 100

5. ประสบกำรณในต ำแหนงปจจบน (เศษปทเกน 6 เดอน นบเพมอกหนงป)

นอยกวา 10 ป 68 39.53 10 – 19 ป 17 9.89 20 – 29 ป 25 14.53 30 ปขนไป 62 36.05

รวม 172 100

145

จากตารางท 9 พบวา สถานภาพของผใหขอมล สวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 105คน คดเปนรอยละ 61.04 และเพศชาย จ านวน 67 คน คดเปนรอยละ 38.95 ผตอบแบบสอบถามทมอาย 46 ปขนไป มมากทสด จ านวน 92 คน คดเปนรอยละ 53.49 รองลงมา คอ อาย 36 – 45 ป จ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 20.93 ล าดบสาม คอ อาย 26 – 35 ป จ านวน 33 คน คดเปนรอยละ 19.18 และล าดบสดทายคอ อายไมเกน 25 ป มนอยทสด จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 6.40 ระดบการศกษาสงสด พบวา ปรญญาตร มมากทสด จ านวน 93 คน คดเปนรอยละ 54.07 รองลงมา ปรญญาโท จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 45.35 และล าดบสดทายคอ ปรญญาเอก มนอยทสด จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.58 ส าหรบต าแหนงหนาทปจจบน พบในลกษณะเดยวกน คอ เปนผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง และคร มจ านวนเทากน อยางละ 86 คน ล าดบแรกและล าดบสอง คดเปนรอยละ 50.00 สวนประสบการณในต าแหนงปจจบน (เศษปทเกน 6 เดอน นบเพมอก 1 ป) นอยกวา 10 ปมมากทสด จ านวน 68 คน คดเปนรอยละ 39.53 รองลงมา คอ 30 ปขนไป จ านวน 62 คน คดเปนรอยละ 36.05 ล าดบสาม คอ 20 – 29 ป จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 14.53 และล าดบสดทายมนอยทสด คอ 10 – 19 ป จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 9.89

ตอนท 2 กำรวเครำะหกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนท

กำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

การวเคราะหการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เพอตอบค าถามของการวจยขอท 1 การบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยระดบใด

ผวจยวเคราะหโดยใช มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) ทงในภาพรวมและจ าแนกตามรายดานของการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของสถานศกษา จากผตอบแบบสอบถาม 172 คน เปนกลมตวอยางจ านวน 86 แหง แลวน าคามชฌมเลขคณต ไปเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best) ทไดก าหนดไว ดงตารางท 10

ตารางท 10 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวม (n = 86) ขอ กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล(Xtot) x S.D. ระดบ

1 หลกประสทธภาพ (X1) 4.28 0.81 มาก 2 หลกประสทธผล (X2) 4.29 0.79 มาก

3 หลกการตอบสนอง (X3) 4.22 0.78 มาก

4 หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได(X4) 4.26 0.78 มาก

146

ขอ กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำล(Xtot) x S.D. ระดบ

5 หลกความเปดเผยและโปรงใส (X5) 4.43 0.78 มาก

6 หลกนตธรรม (X6) 4.37 0.81 มาก

7 หลกความเสมอภาค (X7) 4.54 0.67 มากทสด 8 หลกการกระจายอ านาจ (X8) 4.37 0.76 มาก

9 หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (X9) 4.35 0.79 มาก

10 หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) 4.56 0.73 มากทสด รวม (Xtot) 4.37 0.77 มำก

จากตารางท 10 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวม(Xtot) อยในระดบมาก (x = 4.37, S.D. = 0.77) เมอแยกพจารณารายดาน พบวาอยในระดบมากทสด 2 ดาน เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไป

นอยคอ หลกคณธรรมและจรยธรรม (x = 4.56 , S.D. = 0.73) หลกความเสมอภาค (x = 4.54 , S.D. = 0.67) อยในระดบมาก 8 ดาน เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอยคอ หลกความเปดเผยและ

โปรงใส (x = 4.43 , S.D. = 0.779) หลกการกระจายอ านาจ (x = 4.37 , S.D. = 0.76) หลกนต

ธรรม (x = 4.37, S.D. = 0.81) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (x = 4.35 , S.D. = 0.79)

หลกประสทธผล (x = 4.29 , S.D. = 0.79) หลกประสทธภาพ (x = 4.28, S.D. = 0.81) หลกภาระ

รบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (x = 4.26 , S.D. = 0.78) หลกการตอบสนอง (x = 4.22 , S.D. = 0.78) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.67 – 0.81 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

เพอตอบค าถามของการวจย ผวจยวเคราะหโดยใช มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) ของการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เปนรายขอ จากตวแปรตนทศกษาจ านวน 55 ขอ ผลการวเคราะห ดงรายละเอยด ตามตารางท 11 – ตารางท 20

147

ตารางท 11 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกประสทธภาพ (X1) (n = 86) ขอ หลกประสทธภำพ (X1) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารมนโยบายใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนของสถานศกษา

4.37 0.68 มาก

2 ผบรหารปฏบตงานจนบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม 4.44 0.74 มาก 3 ผบรหารมการลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงาน 4.12 0.95 มาก 4 ผบรหารมสวนชวยอ านวยความสะดวกใหการด าเนนงานเกด

ความราบรน 4.35 0.79 มาก

5 ผบรหารมสวนชวยลดภาระคาใชจายของสถานศกษา 4.17 0.85 มาก 6 ผบรหารยกเลกขนตอนทลาสมยและไมมความจ าเปน 4.24 0.86 มาก

รวม 4.28 0.81 มาก จากตารางท 11 พบวา หลกประสทธภาพสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร หลกประสทธภาพ โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.28, S.D. = 0.81) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ หลกประสทธภาพ อยในระดบมากทกขอค าถาม มคามชฌมเลข

คณตอยระหวาง (x = 4.12 – 4.44) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมาก

ล าดบแรก คอ ผบรหารปฏบตงานจนบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ( x = 4.44, S.D. = 0.74) รองลงมา คอ ผบรหารมนโยบายใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนของ

สถานศกษา (x = 4.37, S.D. = 0.68) ล าดบสามคอ ผบรหารมสวนชวยอ านวยความสะดวกใหการ

ด าเนนงานเกดความราบรน (x = 4.35, S.D.= 0.79) และระดบมาก ล าดบสดทาย คอ ผบรหารมการ

ลดขนตอนและระยะเวลาในการปฏบตงาน (x = 4.12, S.D. = 0.95) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.68 – 0.95 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

148

ตารางท 12 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกประสทธผล (X2) (n = 86) ขอ หลกประสทธผล (X2) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารมการก าหนดวสยทศนเชงยทธศาสตร 4.45 0.72 มาก 2 ผบรหารด าเนนงานตอบสนองความตองการของนกเรยน

คร ผปกครอง และชมชน 4.27 0.86 มาก

3 ผบรหารปฏบตงานบรรลวตถประสงคขององคการ 4.25 0.73 มาก 4 ผบรหารมการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจน 4.27 0.85 มาก 5 ผบรหารสรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบ 4.25 0.88 มาก 6 ผบรหารปฏบตงานตรงตามมาตรฐานทก าหนด 4.32 0.81 มาก 7 ผบรหารมการจดการความเสยงในสถานศกษาเมอเกด

ปญหาขนภายในองคการ 4.19 0.75 มาก

8 ผบรหารมงเนนผลการปฏบตงานทเปนเลศ 4.28 0.76 มาก 9 ผบรหารมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงาน 4.27 0.76 มาก 10 ผบรหารพฒนาและปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยาง

ตอเนอง 4.33 0.75 มาก

รวม 4.29 0.79 มำก

จากตารางท 12 พบวา หลกประสทธผลสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร หลกประสทธผล โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.29, S.D. = 0.79) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ หลกประสทธผลอยในระดบมากทกขอค าถาม มคามชฌมเลขคณต

อยระหวาง (x = 0.72 – 0.88) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบ

แรก คอ ผบรหารมการก าหนดวสยทศนเชงยทธศาสตร ( x = 4.45, S.D. = 0.72) รองลงมา คอ

ผบรหารพฒนาและปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง ( x = 4.33, S.D. = 0.75) ล าดบสาม

คอ ผบรหารปฏบตงานตรงตามมาตรฐานทก าหนด ( x = 4.32, S.D. = 0.81) และระดบมากล าดบสดทาย คอ ผบรหารมการจดการความเสยงในสถานศกษาเมอเกดปญหาขนภายในองคการ

(x = 4.19, S.D. = 0.75) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.72 – 0.88 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

149

ตารางท 13 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกการตอบสนอง (X3) (n = 86) ขอ หลกกำรตอบสนอง (X3) x S.D. ระดบ

1 บรหารใหบรการไดอยางมคณภาพ 4.26 0.73 มาก 2 ผบรหารก ากบดแลใหงานเสรจสนภายในเวลาทก าหนด 4.22 0.80 มาก 3 ผบรหารสรางความเชอมนใหทกฝายไววางใจ 4.21 0.84 มาก 4 ผบรหารตอบสนองตามความคาดหวงของผรบบรการ 4.23 0.77 มาก 5 ผบรหารตอบสนองความตองการทหลากหลายและมความ

แตกตางไดอยางเหมาะสม 4.19 0.76 มาก

รวม 4.22 0.78 มำก จากตารางท 13 พบวา หลกการตอบสนองสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร หลกการตอบสนอง โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.22, S.D. = 0.78) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง

(x = 4.19 – 4.26) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ

ผบรหารใหบรการไดอยางมคณภาพ (x = 4.26, S.D. = 0.73) รองลงมา คอ ผบรหารตอบสนองตาม

ความคาดหวงของผรบบรการ (x = 4.23, S.D. = 0.77) ล าดบสาม คอ ผบรหารก ากบดแลใหงานเสรจ

สนภายในเวลาทก าหนด (x = 4.22, S.D. = 0.80) และระดบมากล าดบสดทาย คอ ผบรหารตอบสนอง

ความตองการทหลากหลายและมความแตกตางไดอยางเหมาะสม ( x = 4.19, S.D. = 0.76) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.73 – 0.84 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

150

ตารางท 14 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (X4) (n = 86) ขอ หลกภำระรบผดชอบและสำมำรถตรวจสอบได (X4) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย 4.26 0.90 มาก 2 ผบรหารรายงานความกาวหนาของผลการด าเนนงาน 4.34 0.74 มาก 3 ผบรหารรายงานผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอ

สาธารณชน 4.24 0.79 มาก

4 ผบรหารเออประโยชนในการตรวจสอบการท างาน 4.25 0.80 มาก 5 ผบรหารจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาเมอ

เกดผลกระทบตางๆตอสถานศกษา 4.23 0.70 มาก

รวม 4.26 0.78 มำก

จากตารางท 14 พบวา หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบไดสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได โดยภาพรวมอยในระดบ

มาก (x = 4.26, S.D. = 0.78) แยกพจารณารายขอพบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม

คามชฌมเลขคณตอยระหวาง (x = 4.23 – 4.34) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบ

มากล าดบแรก คอ ผบรหารรายงานความกาวหนาของผลการด าเนนงาน (x = 4.34, S.D. = 0.74) รองลงมาคอ

ผบรหารสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย (x = 4.26, S.D. = 0.90) ล าดบสาม คอ ผบรหารเออ

ประโยชนในการตรวจสอบการท างาน (x = 4.25, S.D. = 0.80) และระดบมากล าดบสดทาย คอ ผบรหาร

จดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาเมอเกดผลกระทบตางๆตอสถานศกษา (x = 4.23, S.D. = 0.70) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ซงอยระหวาง 0.70 – 0.90 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

151

ตารางท 15 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกความเปดเผยและโปรงใส (X5) (n = 86) ขอ หลกควำมเปดเผยและโปรงใส (X5) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต 4.52 0.76 มากทสด 2 ผบรหารปฏบตงานตรงไปตรงมา 4.50 0.73 มากทสด 3 ผบรหารเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนอยางสม าเสมอ 4.37 0.82 มาก 4 ผบรหารมขอมลทเชอถอได 4.46 0.81 มาก 5 ผบรหารวางระบบในการเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก 4.29 0.79 มาก

รวม 4.43 0.78 มำก

จากตารางท 15 พบวา หลกความเปดเผยและโปรงใสสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกความเปดเผยและโปรงใส โดยภาพรวมอย ในระดบมาก

( x = 4.43, S.D. = 0.78) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทสด 2

ขอค าถาม และอยในระดบมาก 3 ขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง ( x = 4.29 – 4.52) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากทสดล าดบแรก คอ ผบรหารปฏบตงาน

ดวยความซอสตยสจรต (x = 4.52, S.D. = 0.76) และล าดบถดมาคอ ผบรหารปฏบตงานตรงไปตรงมา

(x = 4.50, S.D. = 0.73) สวนหลกความเปดเผยและโปรงใส อยในระดบมากม 3 ขอค าถาม เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ล าดบแรก คอ ผบรหารมขอมลท เชอถอได

(x = 4.46, S.D. = 0.81) รองลงมา คอ ผบรหารเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนอยางสม าเสมอ

(x = 4.37, S.D. = 0.82) และระดบมากล าดบสดทาย คอ ผบรหารวางระบบในการเขาถงขอมล

ขาวสารไดสะดวก (x = 4.29, S.D. = 0.78) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.73 – 0.82 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

152

ตารางท 16 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกนตธรรม (X6) (n = 86) ขอ หลกนตธรรม (X6) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารน าหลกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบมาปฏบตงานอยางเครงครด

4.32 0.77 มาก

2 ผบรหารปฏบตงานดวยความเปนธรรม 4.34 0.86 มาก 3 ผบรหารไมเลอกปฏบตเพอหวงผลประโยชน 4.36 0.86 มาก 4 ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของครและบคลากรใน

สถานศกษา 4.41 0.76 มาก

5 ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของนกเรยน ผปกครอง และชมชน

4.44 0.77 มาก

รวม 4.37 0.81 มำก

จากตารางท 16 พบวา หลกนตธรรม สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร หลกนตธรรมโดยภาพรวมอยในระดบมาก (x = 4.37, S.D. = 0.81) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อย ในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอย ระหวาง

(x = 4.32 – 4.44) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ

ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของนกเรยน ผปกครอง และชมชน (x = 4.44, S.D. = 0.77) รองลงมา

คอ ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของครและบคลากรในสถานศกษา(x = 4.41, S.D. = 0.76) ล าดบ

สาม คอ ผบรหารไมเลอกปฏบตเพอหวงผลประโยชน (x = 4.36, S.D. = 0.86) และระดบมาก ล าดบสดทาย คอ ผบรหารน าหลกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบมาปฏบตงานอยางเครงครด

(x = 4.32, S.D. = 0.77) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ซงอยระหวาง 0.76 – 0.86

ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

153

ตารางท 17 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกความเสมอภาค (X7) (n = 86) ขอ หลกควำมเสมอภำค (X7) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารใหบรการโดยไมแบงแยกเพศ เชอชาต ระดบการศกษา และอนๆ

4.55 0.63 มากทสด

2 ผบรหารเปดโอกาสใหคร นกเรยน ผปกครอง และชมชนเขาถงการรบบรการ

4.55 0.67 มากทสด

3 ผบรหารเปดโอกาสใหนกเรยนพการเรยนรวมเขาถงการรบบรการ

4.51 0.69 มากทสด

4 ผบรหารใหบรการอยางยตธรรม และเทาเทยม 4.55 0.69 มากทสด รวม 4.54 0.67 มำกทสด

จากตารางท 17 พบวา หลกความเสมอภาคสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร หลกความเสมอภาค โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด ( x = 4.54, S.D. = 0.67) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทสดทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอย

ระหวาง (x = 4.51 – 4.55) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากทสดล าดบแรก ค อ ผ บ ร ห าร ใหบร การ โดย ไม แบ งแยก เพศ เ ช อชาต ระดบการศ กษา และ อนๆ

(x = 4.55, S.D. = 0.63) รองลงมาคอ ผบรหารเปดโอกาสใหคร นกเรยน ผปกครอง และชมชนเขาถง

การรบบรการ (x = 4.55, S.D. = 0.67) ล าดบสาม คอ ผบรหารใหบรการอยางยตธรรม และเทา

เทยม (x = 4.55, S.D. = 0.69) และระดบมากทสดล าดบสดทาย คอ ผบรหารเปดโอกาสใหนกเรยน

พการเรยนรวมเขาถงการรบบรการ (x = 4.51, S.D. = 0.69) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.63 – 0.69 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

154

ตารางท 18 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกการกระจายอ านาจ (X8) (n = 86) ขอ หลกกำรกระจำยอ ำนำจ (X8) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารจดโครงสรางการท างานของบคลากรฝายตางๆ อยางเหมาะสม

4.36 0.76 มาก

2 ผบรหารมอบอ านาจในการด าเนนงานใหหวหนาฝาย ตามความรความสามารถ

4.36 0.79 มาก

3 ผบรหารใหสทธผรบผดชอบตดสนใจด าเนนงานภายในสถานศกษาตามหนาทของตน

4.38 0.74 มาก

รวม 4.37 0.76 มำก จากตารางท 18 พบวา หลกการกระจายอ านาจสงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรสาคร หลกการกระจายอ านาจ โดยภาพรวมอยในระดบมาก (x = 4.37, S.D. = 0.76) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอย

ระหวาง (x = 4.36 – 4.38) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ ผบรหารใหสทธผ รบผดชอบตดสนใจด าเนนงานภายในสถานศกษาตามหนาทของตน

(x = 4.38, S.D. = 0.74) รองลงมา คอ ผบรหารจดโครงสรางการท างานของบคลากรฝายตางๆ อยาง

เหมาะสม (x = 4.36, S.D. = 0.76) และระดบมากล าดบสดทาย คอ ผบรหารมอบอ านาจในการ

ด าเนนงานใหหวหนาฝาย ตามความรความสามารถ ( x = 4.36, S.D. = 0.79) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน(S.D.) ซงอยระหวาง 0.74 – 0.79 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

155

ตารางท 19 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (X9) (n = 86) ขอ หลกกำรมสวนรวมและกำรมงเนนฉนทำมต (X9) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารรบฟงความคดเหนของผ รบบรการ คร และบคลากรภายในสถานศกษา

4.35 0.81 มาก

2 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการ รวมเสนอปญหาและแนวทางทส าคญในการด าเนนงานของสถานศกษา

4.39 0.81 มาก

3 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการ รวมคดวเคราะหและมสวนรวมในการตดสนใจของสถานศกษา

4.37 0.78 มาก

4 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการมสวนรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน

4.30 0.83 มาก

5 ผบรหารค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคม

4.38 0.78 มาก

6 ผบรหารแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางสถานศกษา บคลากร และผรบบรการ

4.37 0.76 มาก

7 ผบรหารสรางความเขาใจทดระหวางสถานศกษา บคลากร และผรบบรการ

4.35 0.79 มาก

8 ผบรหารสามารถยตขอขดแยงในกลมทไดรบผลกระทบ 4.18 0.78 มาก รวม 4.34 0.79 มำก

จากตารางท 19 พบวา หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามตสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามตโดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก (x = 4.34, S.D. = 0.79) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมาก

ทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง (x = 4.18 – 4.39) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการ รวมเสนอปญหาและ

แนวทางทส าคญในการด าเนนงานของสถานศกษา ( x = 4.39, S.D. = 0.81) รองลงมา คอ ผบรหารค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคม

(x = 4.38, S.D. = 0.78) ล าดบสาม คอ ผบรหารแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวาง

สถานศกษา บคลากร และผรบบรการ ( x = 4.37, S.D. = 0.76) และระดบมากล าดบสดทาย คอ

156

ผบรหารสามารถยตขอขดแยงในกลมทไดรบผลกระทบ ( x = 4.18, S.D. = 0.78) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.76 – 0.83 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

ตารางท 20 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาล ของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) (n = 86) ขอ หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) x S.D. ระดบ

1 ผบรหารมจตส านกทดในการปฏบตงาน 4.53 0.72 มากทสด 2 ผบรหารมความรบผดชอบในการปฏบตงาน 4.58 0.71 มากทสด 3 ผบรหารปฏบตหนาทอยางมศลธรรม คณธรรม 4.54 0.74 มากทสด 4 ผบรหารยดมนในคานยมหลกตามมาตรฐานจรยธรรม

ส าหรบผด ารงต าแหนงผบรหารสถานศกษา 4.57 0.73 มากทสด

รวม 4.56 0.73 มำกทสด

จากตารางท 20 พบวา หลกคณธรรมและจรยธรรมสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร หลกคณธรรมและจรยธรรมโดยภาพรวมอย ในระดบมากทสด

(x = 4.56, S.D. = 0.73) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทสดทกขอ

ค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง ( x = 4.53 – 4.58) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากทสดล าดบแรก คอ ผบรหารมความรบผดชอบในการปฏบต งาน

(x = 4.58, S.D. = 0.71) รองลงมา คอ ผบรหารยดมนในคานยมหลกตามมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผ

ด ารงต าแหนงผบรหารสถานศกษา (x = 4.57, S.D. = 0.73) ล าดบสาม คอ ผบรหารปฏบตหนาท

อยางมศลธรรม คณธรรม (x = 4.54, S.D. = 0.74) และระดบมากทสดล าดบสดทาย คอ ผบรหารม

จตส านกทดในการปฏบตงาน (x = 4.53, S.D. = 0.72) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.71 – 0.74 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

157

ตอนท 3 กำรวเครำะหประสทธผลของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำ

ประถมศกษำสมทรสำคร

การวเคราะหประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เพอตอบค าถามของการวจยขอท 2 ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยระดบใด ผวจยวเคราะหโดยใช มชฌมเลขคณต

(arithmetic mean : x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D) ของประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ทงในภาพรวมและจ าแนกตามรายดานของประสทธผลของสถานศกษา จากผตอบแบบสอบถาม 172 คน เปนกลมตวอยางจ านวน 86 แหง แลวน าคามชฌมเลขคณต ไปเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best) ทไดก าหนดไว ดงตารางท 21 ตารางท 21 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวม (n = 86) ขอ ประสทธผลของสถำนศกษำ(Ytot) x S.D. ระดบ

1 ผลสมฤทธทางการเรยน (Y1) 4.02 0.68 มาก

2 ความพงพอใจในงาน (Y2) 4.16 0.72 มาก

3 ความใสใจในงาน (Y3) 4.32 0.68 มาก

4 การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (Y4) 4.43 0.66 มาก

5 คณภาพโดยทวไป (Y5) 4.33 0.74 มาก

รวม (Ytot) 4.25 0.70 มำก

จากตารางท 21 พบวา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรสาครโดยภาพรวม (Ytot) อยในระดบมาก (x = 4.25, S.D. = 0.70) เมอแยกพจารณารายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอยคอ

การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน ( x = 4.43 , S.D. = 0.66) คณภาพโดยทวไป

( x = 4.33 , S.D.= 0.74) ความใสใจในงาน (x = 4.32, S.D. = 0.68) ความพงพอใจในงาน

(x = 4.16, S.D. = 0.72) ผลสมฤทธทางการเรยน (x = 4.02, S.D. = 0.68) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.66 – 0.74 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

เพอตอบค าถามของการวจย ผวจยวเคราะหโดยใชมชฌมเลขคณต(arithmetic mean : x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) ของประสทธผลของสถานศกษา สงกด

158

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร เปนรายขอจากตวแปรตามทศกษาจ านวน 23 ขอ ผลการวเคราะห ดงรายละเอยด ตามตารางท 22 – ตารางท 26 ตารางท 22 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ผลสมฤทธทางการเรยน (Y1) (n = 86) ขอ ผลสมฤทธทำงกำรเรยน (Y1) x S.D. ระดบ

1 นกเรยนมความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ 3.83 0.73 มาก 2 นกเรยนมศลธรรมและมพฤตกรรมการเรยนทด 4.10 0.65 มาก 3 นกเรยนพฒนาผลคะแนนสอบของตนเองในระดบสงขน 3.85 0.72 มาก 4 นกเรยนไดรบรางวลจากการเขารวมกจกรรมการประกวด

แขงขนทางวชาการในระดบตางๆ 3.94 0.71 มาก

5 ครมมมมองทดตอนกเรยนและสถานศกษา 4.36 0.60 มาก รวม 4.02 0.68 มำก

จากตารางท 22 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรสาคร ผลสมฤทธทางการเรยนโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.02, S.D. = 0.68) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอย

ระหวาง (x = 3.83 – 4.36) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก

คอ ครมมมมองทดตอนกเรยนและสถานศกษา (x = 4.36, S.D. = 0.60) รองลงมา คอ นกเรยนม

ศลธรรมและมพฤตกรรมการเรยนทด (x = 4.10, S.D. = 0.65) ล าดบสาม คอ นกเรยนไดรบรางวล

จากการเขารวมกจกรรมการประกวดแขงขนทางวชาการในระดบตางๆ (x = 3.94, S.D. = 0.71) และ

ระดบมากล าดบสดทาย คอ นกเรยนมความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ( x = 3.83, S.D. = 0.73) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.60 – 0.73 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

159

ตารางท 23 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ความพงพอใจในงาน (Y2) (n = 86) ขอ ควำมพงพอใจในงำน (Y2) x S.D. ระดบ

1 บคลากรในสถานศกษามความสขและพงพอใจตองานและภาระงานทรบผดชอบ

4.15 0.66 มาก

2 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอผลตอบแทนของงาน คาจางและสวสดการตางๆ

4.16 0.70 มาก

3 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอสถานทท างาน เพอนรวมงาน เจานาย ผบงคบบญชาหรอผใตบงคบบญชา

4.17 0.68 มาก

4 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอนโยบาย แผนงานมาตรการ และกระบวนการด าเนนงานของสถานศกษา

4.13 0.78 มาก

5 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ และการใชทกษะทหลากหลายในการปฏบตงาน

4.19 0.73 มาก

6 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอโอกาสในการเลอนขนเงนเดอน

4.15 0.80 มาก

7 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอความเปนอสระในการปฏบตงาน

4.19 0.70 มาก

รวม 4.16 0.72 มำก

จากตารางท 23 พบวา ความพงพอใจในงานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษาสมทรสาคร ความพงพอใจในงานโดยภาพรวมอยในระดบมาก (x = 4.16, S.D. = 0.72) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอย

ระหวาง (x = 4.13 – 4.19) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก

คอ บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอความเปนอสระในการปฏบตงาน ( x = 4.19, S.D. = 0.70) รองลงมา คอ บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ และการใช

ทกษะทหลากหลายในการปฏบตงาน (x = 4.19, S.D. = 0.73) ล าดบสามคอ บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอสถานทท างาน เ พอนรวมงาน เจานาย ผบงคบบญชาหรอผ ใตบงคบบญชา

(x = 4.17, S.D. = 0.68) และระดบมากล าดบสดทาย คอ บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอนโยบาย

160

แผนงานมาตรการ และกระบวนการด าเนนงานของสถานศกษา (x = 4.13, S.D. = 0.78) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.66 – 0.80 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

ตารางท 24 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ความใสใจในงาน (Y3) (n = 86) ขอ ควำมใสใจในงำน (Y3) x S.D. ระดบ

1 บคลากรในสถานศกษามความรบผดชอบและมาปฏบตงานตามเวลาทก าหนดอยางสม าเสมอ

4.21 0.73 มาก

2 บคลากรในสถานศกษามทศนคตทดตอการท างานและมแรงจงใจในการท างาน

4.23 0.65 มาก

3 บคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาทจนเกษยณอายราชการ 4.52 0.66 มากทสด

รวม 4.32 0.68 มำก

จากตารางท 24 พบวา ความใสใจในงานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร ความใสใจในงานโดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.32, S.D. = 0.68) แยกพจารณารายขอพบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทสด 1 ขอค าถาม และอยในระดบมาก 2 ขอ

ค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง ( x = 4.21 – 4.52) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากทสด คอ บคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาทจนเกษยณอายราชการ

(x = 4.52, S.D. = 0.66) สวนความใสใจในงานอยในระดบมาก 2 ขอค าถาม เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ล าดบแรก คอ บคลากรในสถานศกษามทศนคตทดตอการท างานและมแรงจงใจ

ในการท างาน (x = 4.23, S.D. = 0.65) รองลงมาคอ บคลากรในสถานศกษามความรบผดชอบและมา

ปฏบตงานตามเวลาทก าหนดอยางสม าเสมอ (x = 4.21, S.D. = 0.73) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.65 – 0.73 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

161

ตารางท 25 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (Y4) (n = 86) ขอ กำรลดอตรำกำรออกกลำงคนของนกเรยน (Y4) x S.D. ระดบ

1 นกเรยนเรยนจบตามเกณฑของหลกสตรภายในเวลาทก าหนด

4.49 0.66 มาก

2 นกเรยนมทศนคตทดตอการศกษาและสถานศกษา 4.44 0.66 มาก 3 นกเรยนมาเรยนอยางสม าเสมอ 4.36 0.67 มาก

รวม 4.43 0.66 มำก

จากตารางท 25 พบวา การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยนโดยภาพรวมอยใน

ระดบมาก (x = 4.43, S.D. = 0.66) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบ

มากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง (x = 4.36 – 4.49) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ นกเรยนเรยนจบตามเกณฑของหลกสตรภายในเวลา

ทก าหนด (x = 4.49, S.D. = 0.66) รองลงมา คอ นกเรยนมทศนคตทดตอการศกษาและสถานศกษา

( x = 4.44, S.D. = 0.66) และระดบมากล าดบสดทาย คอ นกเรยนมาเรยนอยางสม าเสมอ

(x = 4.36, S.D. = 0.67) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.66 – 0.67ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

162

ตารางท 26 คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร คณภาพโดยทวไป (Y5) (n = 86) ขอ คณภำพโดยทวไป (Y5) x S.D. ระดบ

1 สถานศกษามการปรบนโยบาย วธการด าเนนงาน ใหเขากบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย

4.37 0.66 มาก

2 สถานศกษาสามารถตอบสนองตอความตองการของผปกครอง และชมชน

4.31 0.70 มาก

3 สถานศกษาสามารถจดสรรทรพยากรเพอการพฒนาอยางพอเพยง

4.30 0.77 มาก

4 สถานศ กษาม ค ว ามต น ต ว และพร อมท จ ะ ร บ กา รเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

4.31 0.78 มาก

5 สถานศกษาประสานงานกบผปกครองและชมชนใหมสวนรวมและสนบสนนกจกรรมตางๆอยเสมอ

4.37 0.79 มาก

รวม 4.33 0.74 มำก

จากตารางท 26 พบวา คณภาพโดยทวไป สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

สมทรสาคร คณภาพโดยทวไป โดยภาพรวมอยในระดบมาก ( x = 4.33, S.D. = 0.74) แยกพจารณารายขอ พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกขอค าถาม คามชฌมเลขคณตอยระหวาง

(x = 4.30– 4.37) เรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปนอย ไดแก ระดบมากล าดบแรก คอ สถานศกษามการปรบนโยบาย วธการด าเนนงาน ใหเขากบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทาง

เศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย (x = 4.37, S.D. = 0.66) รองลงมาคอ สถานศกษาประสานงานกบผปกครองและชมชนใหมส วนร วมและสนบสนนกจกรรมตางๆอย เสมอ

(x = 4.37, S.D. = 0.79) ล าดบสาม คอ สถานศกษาสามารถตอบสนองตอความตองการของผปกครอง

และชมชน (x = 4.31, S.D. = 0.70) และระดบมากล าดบสดทาย คอ สถานศกษาสามารถจดสรร

ทรพยากรเพอการพฒนาอยางพอเพยง ( x = 4.30, S.D. = 0.77) เมอพจารณาจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงอยระหวาง 0.66 – 0.79 ลกษณะเชนนแสดงวาความคดเหนของผตอบแบบสอบถามสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

163

ตอนท 4 กำรวเครำะหควำมสมพนธระหวำงกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลกบประสทธผล ของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

ผวจยวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ในภาพรวม โดยใชสมประสทธสหสมพนธ(Rxy) ของเพยรสน (Pearson’s product – moment correlation coefficient) ปรากฎผลดงรายละเอยดตามตารางท 27

ตารางท 27 การวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร (n = 86)


กำรบรหำร ตำมหลกธรรมำภบำล ผล

สมฤท

ธทำง

กำรเร

ยน(Y

1)

ควำม

พงพอ

ใจใน

งำน

(Y2)

ควำม

ใสใจ

ในงำ

น (Y

3)

กำรล

ดอตร

ำกำร

ออก

กลำง

คนขอ

งนกเ

รยน

(Y4)

คณภำ

พโดย

ทวไป

(Y5)

ภำพร

วม (Y

tot)

หลกประสทธภาพ (X1) .432** .683** .529** .555** .649** .663** หลกประสทธผล (X2) .507** .683** .549** .556** .720** .701** หลกการตอบสนอง (X3) .531** .756** .596** .531** .709** .725** หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได(X4)

.501** .659** .566** .564** .693** .694**

หลกความเปดเผยและโปรงใส (X5) .513** .700** .612** .584** .721** .727** หลกนตธรรม (X6) .580** .744** .654** .622** .788** .787** หลกความเสมอภาค (X7) .558** .724** .695** .697** .789** .804** หลกการกระจายอ านาจ (X8) .556** .752** .630** .544** .746** .750** หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (X9)

.531** .742** .574** .503** .749** .721**

หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) .493** .675** .555** .583** .760** .714** ภำพรวม (Xtot) .569** .779** .651** .626** .801** .796**

**มนยส าคญทางสถตทระดบ .01

164

จากตารางท 27 พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลโดยภาพรวมมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมความสมพนธเชงบวกกนสง (rxy = 0.796) ซงเมอพจารณารายละเอยด พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลโดยภาพรวม (Xtot) มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษารายดานอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 มความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกนทกดาน โดยมคาสมประสทธสหสมพนธเรยงล าดบดงน ดานคณภาพโดยทวไป (rxy = 0.801) ดานความพงพอใจในงาน (rxy = 0.779) ดานความใสใจในงาน (rxy = 0.651) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (rxy = 0.626) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (rxy = 0.569) นอกจากนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดานยงมความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกนกบประสทธผลของสถานศกษาโดยภาพรวม (Ytot) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยมคาสมประสทธสหสมพนธดงน หลกความเสมอภาค (rxy = 0.804) หลกนตธรรม (rxy = 0.787) หลกการกระจายอ านาจ (rxy = 0.750) หลกความเปดเผยและโปรงใส (rxy = 0.727) หลกการตอบสนอง (rxy = 0.725) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (rxy = 0.721) ดานหลกคณธรรมและจรยธรรม (rxy = 0.714) หลกประสทธผล (rxy = 0.701) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (rxy = 0.694) และหลกประสทธภาพ (rxy = 0.663) เมอพจารณาเปนรายคพบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกประสทธภาพ มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบปานกลางทกดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ การบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกประสทธภาพ มความสมพนธกบดานความพงพอใจในงานมากทสด (r = 0.683) รองลงมาคอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.649) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.555) ดานความใสใจในงาน (r = 0.529) และ ดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.432) ส าหรบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกประสทธผล มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 1 ดาน คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.720) และมความสมพนธระดบปานกลาง 4 ดาน ดาน คอ ดานความพงพอใจในงาน (r = 0.683) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.556) ดานความใสใจในงาน (r = 0.549) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.507) ตามล าดบ เชนเดยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกการตอบสนองมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานความพงพอใจในงาน (r = 0.756) และ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.709) และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน (r = 0.596) ดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.531) เทากนกบดานความใสใจในงาน (r = 0.596) ตามล าดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยม

165

ความสมพนธระดบปานกลางทกดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ การบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได มความสมพนธกบดานคณภาพโดยทวไปมากทสด (r = 0.693) รองลงมาคอ ดานความพงพอใจในงาน (r = 0.659) ดานความใสใจในงาน (r = 0.566) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.564) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.501) เชนเดยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกความเปดเผยและโปรงใสมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.721) และดานความพงพอใจในงาน (r = 0.700) และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน (r = 0.612) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.584) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.513) ตามล าดบ ส าหรบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกนตธรรมมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.788) และดานความพงพอใจในงาน (r = 0.744) และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน (r = 0.654) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.622) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.580) ตามล าดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกความเสมอภาคมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.789) และดานความพงพอใจในงาน (r = 0.724) และมความสมพนธระดบปานกลาง3 ดาน คอ ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.697) ดานความใสใจในงาน (r = 0.695) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.558) ตามล าดบ เชนเดยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกการกระจายอ านาจมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.746) และดานความพงพอใจในงาน (r = 0.752) และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน (r = 0.630) ดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.556) และดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.544) ตามล าดบ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานการมสวนรวมและมงเนนฉนทามตมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ ดานคณภาพโดยทวไป (r = 0.749) และดานความพงพอใจในงาน (r = 0.742) และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน (r = 0.574) ดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.531) และดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.503) ตามล าดบ ส าหรบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกคณธรรมและจรยธรรมมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 1 ดาน คอ ดานคณภาพโดยทวไป

166

(r = 0.760) และมความสมพนธระดบปานกลาง 4 ดาน คอ ดานความพงพอใจในงาน (r = 0.675) ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน (r = 0.583) ดานความใสใจในงาน (r = 0.555) และดานผลสมฤทธทางการเรยน (r = 0.493) ตามล าดบ เมอพจารณาเปนรายคพบวา ประสทธผลของสถานศกษาดานผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดาน โดยมความสมพนธระดบปานกลางทกดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกนตธรรม (r = 0.580) หลกความเสมอภาค (r = 0.558) หลกการกระจายอ านาจ (r = 0.556) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (r = 0.531) หลกการตอบสนอง (r= 0.531) หลกความเปดเผยและโปรงใส (r = 0.513) หลกประสทธผล (r = 0.507) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (r = 0.501) หลกคณธรรมและจรยธรรม (r = 0.493) และหลกประสทธภาพ (r = 0.432) สวนประสทธผลของสถานศกษาดานความพงพอใจในงาน ความสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 5 ดาน เรยงตามล า ดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกการตอบสนอง (r= 0.756) หลกการกระจายอ านาจ (r = 0.752) หลกนตธรรม (r = 0.744) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (r = 0.742) หลกความเสมอภาค (r = 0.724) หลกความเปดเผยและโปรงใส (r = 0.700) นอกจากนมความสมพนธระดบปานกลาง 4 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกประสทธภาพ (r = 0.683) หลกประสทธผล (r = 0.683) หลกคณธรรมและจรยธรรม (r = 0.675) และหลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (r = 0.659) ส าหรบประสทธผลของสถานศกษาดานความใสใจในงาน มความสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดาน โดยมความสมพนธระดบปานกลางทกดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกความเสมอภาค (r = 0.695) หลกนตธรรม (r = 0.654) หลกการกระจายอ านาจ (r = 0.630) หลกความเปดเผยและโปรงใส (r = 0.612) หลกการตอบสนอง (r= 0.596) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (r = 0.574) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (r = 0.566) หลกคณธรรมและจรยธรรม (r = 0.555) หลกประสทธผล (r = 0.549) และหลกประสทธภาพ (r = 0.529) ประสทธผลของสถานศกษาดานการลดอตราการออกกลางคนมความสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดาน โดยมความสมพนธระดบปานกลางทกดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกความเสมอภาค (r = 0.697) หลกนตธรรม (r = 0.622) หลกความเปดเผยและโปรงใส (r = 0.584) หลกคณธรรมและจรยธรรม (r = 0.583) หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (r = 0.564) หลกประสทธผล (r = 0.556) หลกประสทธภาพ (r = 0.555) หลกการกระจายอ านาจ (r = 0.544) หลกการตอบสนอง (r= 0.531) และ หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต (r = 0.531) สวนประสทธผลของสถานศกษาดานคณภาพโดยทวไปมความสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 8 ดาน เรยงตามล าดบคาสมประสทธสหสมพนธ คอ หลกความเสมอภาค (r = 0.789) หลกนตธรรม (r = 0.788) หลกคณธรรมและจรยธรรม (r = 0.760) หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต

167

(r = 0.749) หลกการกระจายอ านาจ (r = 0.746) หลกความเปดเผยและโปรงใส (r = 0.721) หลกประสทธผล (r = 0.720) หลกการตอบสนอง (r= 0.709) นอกจากนมความสมพนธระดบปานกลาง 2 ดาน คอ หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได (r = 0.693) หลกประสทธภาพ (r = 0.649) ตามล าดบ

168

บทท 5

สรปผลกำรวจย อภปรำยผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) มวตถประสงคเพอทราบ 1) การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2) ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 3) ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ใชสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง เปนหนวยวเคราะห (unit of analysis) ผใหขอมลคอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง จ านวน 1 คน และคร 1 คน รวมผใหขอมลสถานศกษาละ 2 คน รวมทงสน 172 คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลตามแนวคดของส านกงานพฒนาระบบขาราชการ (ก.พ.ร.) พ.ศ. 2555 และแนวคดเกยวกบประสทธผลของสถานศกษาของฮอยและมสเกล(Hoy and Miskel) แบบสอบถามมความเชอมน 0.984 ขอมลทรวบรวมไดจากแบบสอบถามฉบบสมบรณ น ามาวเคราะหผลจากสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร จ านวน 86 แหง จ านวนแบบสอบถาม 172 ฉบบ คดเปนรอยละ 100 สถตทใชในการวเคราะหคอ ความถ รอยละ มชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน

สรปผลกำรวจย

จากการวเคราะหขอมลการวจย เรอง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร สรปผลการวจย ดงน 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทสด 2 ดาน โดยเรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย คอ หลกคณธรรมและจรยธรรม กบ หลกความเสมอภาค สวนทคงเหลอ 8 ดานอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย ดงน หลกความเปดเผยและโปรงใส หลกการกระจายอ านาจ หลกนตธรรม หลกการมสวนรวมและการมงเนนฉนทามต หลกประสทธผล หลกประสทธภาพ หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได และหลกการตอบสนอง 2. ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ทงโดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบคามชฌมเลขคณตจากมากไปหานอย

168

169

ดงน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน คณภาพโดยทวไป ความใสใจในงาน ความพงพอใจในงาน และผลสมฤทธทางการเรยน 3. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมและรายดานมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงการบรหารตามหลกธรรมาภบาลสมพนธกบคณภาพโดยทวไป ความพงพอใจในงาน ความใสใจในงาน การลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และผลสมฤทธทางการเรยน ตามล าดบ

กำรอภปรำยผล

จากผลการวจยขางตนสามารถน ามาอภปรายผลได ดงน 1. การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ผลการวจยพบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไววา ประเทศไทยใหความส าคญกบหลกธรรมาภบาลซงเปนหลกในการบรหารประเทศ โดยบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560 หมวด 6 แนวนโยบายแหงรฐ มาตรา 65 ซงกลาววา รฐพงจดใหมยทธศาสตรชาตเปนเปาหมายการพฒนาประเทศอยางยงยนตามหลกธรรมาภบาล เพอใชเปนกรอบในการจดท าแผนตางๆ ใหสอดคลองและบรณาการกนเพอใหเกดเปนพลงผลกดนรวมกนไปสเปาหมาย นอกจากนหลกธรรมาภบาลยงไดน ามาบรรจไวในสวนท 4 ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ และยทธศาสตรท 6 การบรหารจดการในภาครฐการปองกนการทจรตประพฤตมชอบ ดงจะเหนไดวารฐบาลเปนผน าในการวางแผนขบเคลอนประเทศ ภายใตกฎหมายเพอลดความเลอมล าในสงคม และเนองจากในการเข าสต าแหนงของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครมการประเมนคณลกษณะและพฤตกรรมการท างาน มการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลระบบการบรหารงานทมธรรมาภบาล ตลอดจนสถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครเปนสถานศกษาของรฐ ในการบรหารงานของหนวยงานจงตองน าหลกการของธรรมาภบาลมาประยกตใช มการจดการหนวยงานอยางมคณธรรม จรยธรรม ภายใตการด าเนนงานดวยความโปรงใส รบผดชอบ สามารถตรวจสอบได มการด าเนนงานทเปนระเบยบ มประสทธภาพ เสมอภาค และเปนธรรม เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการด าเนนงานกอใหเกดการตอบสนองตอความตองการของสวนรวม ตลอดจนมงเนนผลสมฤทธตามภารกจของหนวยงาน จงเปนเหตผลทท าใหการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ สภา เจยมพก ไดศกษาเรองแรงจงใจของครกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา

170

ประถมศกษานครปฐม เขต 1 ผลการวจยพบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน อยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ ปยะพงษ โพธม ไดศกษาเรองการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8 ผลการวจยพบวา การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8 พบวาโดยภาพรวมอยในระดบมาก และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาทกดานอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ ดจดาว จตใส ไดศกษาเรองการใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 ผลการวจยพบวา การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา อยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ ราชญ สมทบ ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร ผลการวจยพบวา การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร โดยภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา มการปฏบตอยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ วไลพร จนเสงยม ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18 ผลการวจยพบวา การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ อาทตยา สขศร ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 ผลการวจยพบวา การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน โดยภาพรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลเปนรายดานพบวา ดานหลกคณธรรมและจรยธรรม มคามชฌมเลขคณตมากทสด ทงนเปนเพราะผบรหารสถานศกษามพฤต กรรมทไมใชเพยงแตถกตองตามกฎหมายเทานนแตยงเปนพฤตกรรมทถกตองภายในกรอบของคณธรรมและจรยธรรม ปฏบตราชการดวยความมจตส านก รบผดชอบในการปฏบตหนาทอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมและจรรยาบรรณวชาชพ ท าใหเกดศรทธาซงเปนแรงจงใจใหเกดความสามคคในการปฏบตงาน ท าใหผรวมงานทกคนเกดความเชอถอและเชอมนในตวผน า ดานหลกคณธรรมและจรยธรรม มคามชฌมเลขคณตมากทสด สอดคลองกบงานวจยของเกษมศร จาตรพนธ ไดศกษาเรองการบรหารแบบมสวน

171

รวมกบธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร ผลการวจยพบวา ธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา สวนใหญบรหารโดยใชหลกคณธรรม รองลงมาคอ หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ หลกนตธรรม หลกความคมคา และหลกความโปรงใส สอดคลองกบงานวจยของ ราเชนฐ สขวฒน ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา หลกการบรหารแบบธรรมาภบาลของโรงเรยนมธยมศกษา โดยรวมอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบรใชหลกคณธรรมมากทสด รองลงมาอยในระดบมาก ไดแก หลกความคมคา หลกความรบผดชอบ หลกความโปรงใส และหลกนตธรรม สอดคลองกบงานวจยของ วรตน รตนมณ ไดศกษาเรองการศกษาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน เขตตรวจราชการท 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา หลกคณธรรม มคาเฉลยอยในระดบมากทงกลมผบรหารและกลมคร เมอเปรยบเทยบความคดเหนทงสองกลม พบวา มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สอดคลองกบงานวจยของ ปวณา พมพวง ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 ผลการวจยพบวา การบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาล โดยรวมและรายดานอยในระดบมากคะแนนเฉลยจากมากไปหานอย 3 อนดบแรก คอ ดานหลกคณธรรม ดานหลกส านกรบผดชอบ และดานหลกความโปรงใส ทงนเนองมาจากสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาจนทบร เขต 1 ไดยดมนและด าเนนงานตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการ ทมงเนนใหเกดการบรหารจดการในโรงเรยนใหเปนแบบธรรมาภบาล มความโปรงใส ตรวจสอบได ตามนโยบายเกณฑมาตรฐาน ทหนวยงานสวนกลางเปนผก าหนด 2. ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ผลการวจยพบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไววา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยในระดบปานกลาง ทงนเปนเพราะส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครใหความส าคญกบคณภาพของสถานศกษาเสมอมา มการตดตามในเรองของคณภาพการจดการศกษา ประสทธภาพในการบรหารงานของโรงเรยน มการจดอนดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน และคณภาพของสถานศกษาในดานตางๆ ท าใหโรงเรยนมความตนตวในเรองประสทธผลของสถานศกษา นอกจากนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครเปนหนวยงานสงกดกระทรวงศกษาธการภายใตการก ากบดแลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน บรหารงานโดยมงเนนผลสมฤทธ

172

ตามภารกจขององคการ ก ากบดแลสนบสนนสงเสรมและประสานการจดการศกษาของสถานศกษาหนวยงานองคกรและบคคลตางๆ ทจดการศกษาภาคบงคบและขนพนฐานใหเปนไปตามนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา โดยสงเสรมและสนบสนนใหประชากรวยเรยนทกคนไดรบการศกษาอยางทวถง และมคณภาพ สงเสรมการจดการศกษาใหผเรยนมคณภาพตามหลกสตร สงเสรมใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม มคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตร และคานยมของคนไทย 12 ประการ รวมทงพฒนาการบรหารจดการใหมประสทธภาพตามมาตรฐาน เนนการมสวนรวม ดวยระบบเครอขายภายใตความรบผดชอบตอคณภาพการศกษา เพอใหประชากรวยเรยนทกคนไดรบโอกาสในการศกษาขนพนฐานอยางทวถง มคณภาพและเสมอภาค ผเรยนทกคนไดรบการศกษาอยางมคณภาพตามมาตรฐานหลกสตรในแตละระดบ และมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ผเรยนทกคนไดรบการสงเสรมและพฒนาคณธรรม จรยธรรมเปนไปตามคณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรและคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ โดยการด าเนนงานของส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครบรหารจดการแบบมงผลสมฤทธ ใหเกดประโยชนสงสดตอคณภาพการศกษา มเครอขายทเขมแขงเปนกลไกในการขบเคลอนการศกษาขนพนฐานสคณภาพตามมาตรฐาน และบคลากรทางการศกษามสมรรถนะในการปฏบตงานตามสายงานอยางมออาชพ จงท าใหประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ วไลพร จนเสงยม ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18 ผลการวจยพบวา ประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษา ในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก สอดคลองกบงานวจยของ มทตา เครอวลย ไดศกษาเรอง ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานของขาราชการครกบประสทธผล โรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 ผลการวจยพบวา ประสทธผลโรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 โดยรวมและรายดาน อยในระดบมาก โดยเรยงล าดบจากคะแนนเฉลยมากไปหาคะแนนเฉลยนอย ดงน คอ ดานความสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอม ดานความสามารถในการพฒนานกเรยนทมทศนคตทางบวก ดานความสามารถในการผลตนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง และดานความสามารถแกปญหาภายในโรงเรยน สอดคลองกบงานวจยของ ฐตารย ตรเหรา ไดศกษาเรองสขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร กลมกรงธนใต โดยภาพรวมอยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ อ านวยพร สองทอง ไดศกษาเรองคณภาพชวตของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

173

สพรรณบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก แยกพจารณารายดาน พบในลกษณะเดยวกน คอ อยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ ศภกร อนทรคลา ไดศกษาเรอง ทกษะภาวะผน าของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน สอดคลองกบงานวจยของ ศรลกษณ แซโคว ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการใชอ านาจของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษากลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษา กลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 พบวา โดยรวมและรายดานอยในระดบมาก เมอพจารณาประสทธผลของสถานศกษาเปนรายดานพบวา ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน มคามชฌมเลขคณตมากทสด ทงนเปนเพราะนกเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครสวนใหญเรยนจบตามเกณฑของหลกสตร มทศนคตทดตอการศกษาและสถานศกษา รวมทงมาเรยนอยางสม าเสมอ สอดคลองกบงานวจยของโสภา วงษนาคเพชร ไดศกษาเรอง การบรหารงานวชาการกบประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยดานการลดอตราการออกกลางคนมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอ คณภาพโดยทวไป การขาดงาน ความพงพอใจในการท างาน และผลสมฤทธทางการเรยน สอดคลองกบงานวจยของ ประไพ อดมผล ไดศกษาเรอง การปฏบตงานของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2 โดยภาพรวมอยทระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทกดาน โดยดานการลดอตราการออกกลางคนมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอ ดานการขาดงาน ดานคณภาพโดยทวไป ดานความพงพอใจในการท างาน และดานผลสมฤทธ สอดคลองกบงานวจยของ ไพรนทร สขโข ไดศกษาเรอง สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในกลมการศกษาทองถนท 5 ผลการวจยพบวา ประสทธผลของสถานศกษา ในกลมการศกษาทองถนท 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาอยในระดบมากทกดาน โดยดานการลดอตราการออกกลางคนมคาเฉลยมากทสด รองลงมาคอ คณภาพโดยทวไป การขาดงาน ความพงพอใจในการท างาน และผลสมฤทธ

174

3. ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร พบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงสอดคลองกบสมมตฐานทตงไววา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มความสมพนธกน กลาวคอ คามชฌมเลขคณตของการบรหารตามหลก ธรรมาภบาล สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ในภาพรวมอยในระดบมาก มผลท าใหประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ในภาพรวมอยในระดบมากตามไปดวย ทงนเพราะผบรหารหรอผน า ไมวาจะเปนหนวยงานใด มขนาดองคการเลกหรอใหญ หนวยงานราชการหรอเอกชนกตาม ยอมมสวนส าคญตอความส าเรจหรอประสทธภาพของงานเปนอยางยง หากผบรหารมวธการบรหารทดโดยมการบรหารตามหลกธรรมาภบาลเปนพนฐานอยางมคณธรรม จรยธรรม ภายใตการด าเนนงานดวยความโปรงใส รบผดชอบ สามารถตรวจสอบได จะชวยท าใหการด าเนนงานในสถานศกษาบรรลวตถประสงค และเกดประสทธผลมากขน การบรหารตามหลกธรรมาภบาลถอเปนเรองทส าคญและจ าเปนตอการบรหารปกครององคกร ซงการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทกดานมความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกนกบประสทธผลของสถานศกษา โดยเฉพาะดานหลกความเสมอภาคมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาโดยรวมสงทสด เนองจากหลกความเสมอภาคเปนการปฏบตอยางเทาเทยมกนไมมการแบงแยกดานชายหญง ถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางดานเศรษฐกจและสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม และอนๆ อกทงยงตองค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถงบรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคมดวย นอกจากนจากการวจยยงพบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลมความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน ทงดานคณภาพโดยทวไป ดานความพงพอใจในงาน ดานความใสใจในงาน ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และดานผลสมฤทธทางการเรยน สอดคลองกบงานวจยของราชญ สมทบ ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร พบวา ภาพรวมและรายดานมความสมพนธในลกษณะทคลอยตามกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 อยในระดบสง โดยการใชหลกธรรมาภบาลดานหลกนตธรรมกบประสทธผลของการบรหารงานในโรงเรยน มความสมพนธในลกษณะทคลอยตามกน อยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบงานวจยของ ราเชนฐ สขวฒน ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบ

175

ธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา หลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร มความสมพนธกนในลกษณะทคลอยตามกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา หลกความรบผดชอบ หลกการมสวนรวม หลกความคมคา หลกนตธรรม หลกความโปรงใส และหลกคณธรรม มความสมพนธในลกษณะทคลอยตามกนกบประสทธผลในการจดการศกษาของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบงานวจยของ วไลพร จนเสงยม ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18 ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 มความสมพนธในลกษณะทคลอยตามกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยภาพรวมความสมพนธอยในระดบสง แสดงวาการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลสงผลตอประสทธผลการบรหารของผบรหารโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 18 สอดคลองกบงานวจยของ อาทตยา สขศร ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 ผลการวจยพบวา ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลในการบรหารของผบรหารโรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4 มความสมพนธในทศทาง เดยวกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยภาพรวมความสมพนธอยในระดบสงมาก แสดงวา การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลสมพนธกบประสทธผลในการบรหารของผบรหารโรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4

เมอพจารณาเปนรายคพบวา การบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกความเสมอภาค หลกนตธรรม หลกการกระจายอ านาจ หลกความเปดเผยและโปรงใส หลกการตอบสนอง หลกการมสวนรวมและมงเนนฉนทามต มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 2 ดาน คอ ดานคณภาพโดยท วไป ดานความพงพอใจในงาน และมความสมพนธระดบปานกลาง 3 ดาน คอ ดานความใสใจในงาน ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และดานผลสมฤทธทางการเรยน เนองจากการวจยพบวาผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครปฏบตง านดวยความซอสตยสจรต ตรงไปตรงมา รวมทงตองมการเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนและเชอถอไดใหประชาชนไดรบอยางสม าเสมอ ตลอดจนวางระบบใหการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาวเปนไปโดยงาย มการใชอ านาจของ

176

กฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบในการปฏบตงานอยางเครงครด ดวยความเปนธรรม ไมเลอกปฏบตและค านงถงสทธเสรภาพของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยฝายตางๆ มการมอบอ านาจและกระจายความรบผดชอบในการตดสนใจและการด าเนนการใหแกผปฏบตงานในระดบตางๆ ไดอยางเหมาะสม รวมทงมการโอนถายบทบาทและภารกจใหแกองคการปกครองสวนทองถนหรอภาคสวนอนๆ ในสงคม รวมทงรบฟงความคดเหนของประชาชน รวมทงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการรบร เรยนร ท าความเขาใจ รวมแสดงทศนะ รวมเสนอปญหาประเดนทส าคญทเกยวของรวมคดแกปญหา รวมในกระบวนการตดสนใจและการด าเนนงาน และรวมตรวจสอบผลการปฏบตงาน ทงน ตองมความพยายามในการแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวางกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ โดยเฉพาะกลมทไดรบผลกระทบโดยตรงจะตองไมมขอคดคานทหาขอยตไมไดในประเดนทส าคญ สวนการบรหารตามหลกธรรมาภบาลดานหลกประสทธผล หลกคณธรรมและจรยธรรม มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธระดบสง 1 ดาน คอ ดานคณภาพโดยทวไป และมความสมพนธระดบปานกลาง 4 ดาน คอ ดานความพงพอใจในงาน ดานความใสใจในงาน ดานการลดอตราการออกกลางคนของนกเรยน และดานผลสมฤทธทางการเรยน เนองจากการวจยพบวาผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครมจตส านก ความรบผดชอบในการปฏบตหนาทใหเปนไปอยางมศลธรรม คณธรรม และตรงตามความคาดหวงของสงคม รวมทงยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนและจรรยาบรรณวชาชพ ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของระบบราชการไทย รวมทงมวสยทศนเชงยทธศาสตรเพอตอบสนองความตองการของประชาชนและผมสวนไดสวนเสยทกฝาย ปฏบตหนาทตามพนธกจใหบรรลวตถประสงคขององคการ มการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจนและอยในระดบทตอบสนองตอความคาดหวงของประชาชน สรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบและมมาตรฐาน มการจดการความเสยงและมงเนนผลการปฏบตงานเปนเลศ รวมถงมการตดตามประเมนผลและพฒนาปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยางตอเนอง ส าหรบการบรหารตามหลก ธรรมาภบาลดานหลกประสทธภาพ หลกภาระรบผดชอบและสามารถตรวจสอบได มความสมพนธกบประสทธผลของสถานศกษาทกดาน โดยมความสมพนธทกดานอยในระดบปานกลาง เนองจากการวจยพบวาผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาครใชทรพยากรอยางประหยดเกดผลผลตทคมคาตอการลงทนและบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม ตลอดจนยกเลกภารกจทลาสมยและไมมความจ าเปน สามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย รวมทงมการจดวางระบบรายงานความกาวหนาและผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอสาธารณะ เพอประโยชนในการตรวจสอบและการใหคณใหโทษ ตลอดจนมการจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหาและผลกระทบใดๆ ทอาจเกดขนสอดคลองกบงานวจยของ ราเชนฐ สขวฒน ไดศกษา

177

เรองความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร ผลการวจยพบวา หลกการบรหารแบบ ธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร มความสมพนธในลกษณะคลอยตามกนอยในระดบสง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เพราะสถานศกษาตางตระหนกถงการบรหารการศกษาของสถานศกษาใหบรรลตามมาตรฐานการศกษา โดยน าหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหารจดการศกษาใหประสบผลส าเรจ และผบรหารไดเสรมสรางหลกธรรมาภบาลทง 6 ดาน คอ หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกการมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคาใหเกดขนในสถานศกษา จงท าใหประสทธผลในการจดการศกษาของโรงเรยน อนประกอบดวย ความสามารถในการผลตนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสง ความพงพอใจในการท างาน ความสามารถในการปรบตวของโรงเรยน และการแกปญหาภายในโรงเรยนประสบผลส าเรจ

ขอเสนอแนะ

จากการศกษา เรอง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ผวจยมขอเสนอแนะเพอเปนแนวทางในการพฒนาการบรหารสถานศกษาสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร ใหมประสทธภาพยงขนและเพอเปนแนวทางในการศกษาวจยตอไป ดงน ขอเสนอแนะของกำรวจย

1. จากการศกษาพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา หลกการตอบสนอง มมชฌมเลขคณตต าทสด ผบรหารควรด าเนนงานใหเสรจภายในระยะเวลาทก าหนด สรางความเชอมนไววางใจใหกบคร บคลากรในสถานศกษา นกเรยน เปนตน รวมถงตอบสนองตามความคาดหวงและความตองการทหลากหลายและแตกตางอยางเหมาะสม 2. จากการศกษาพบวาประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน มมชฌมเลขคณตต าทสด ผบรหารควรสงเสรมใหครและบคลากรภายในสถานศกษาเลงเหนถงความส าคญในการพฒนาความคดสรางสรรคอยางเปนระบบของนกเรยน โดยการศกษาหาวธการจดการเรยนการสอนทหลากหลาย สรางนสยใหนกเรยนมศลธรรม มพฤตกรรมการเรยนทด มผลคะแนนสอบพฒนาในระดบสงขน โดยสงเสรมใหนกเรยนคนควาหาความรดวยตนเองมากขน ม

178

การเขารวมการประกวดการแขงขนทางวชาการกบหนวยงานอนๆ อยางตอเนอง รวมทงสงเสรมใหครตระหนกถงหนาทของตนเองและมมมมองตอนกเรยนและสถานศกษาในทางทด 3. จากการศกษาพบวาการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร มความสมพนธกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ดงนนผบรหารควรใหความส าคญกบการบรหารตามหลกธรรมภบาล ด าเนนงานดวยความโปรงใส รบผดชอบ ตรวจสอบได มงประโยชนสขใหเกดกบบคลากรทกฝาย และมงจดสรรทรพยากรของสถานศกษาอยางคมคาเปนระบบตามกฎหมาย มการด าเนนงานทเปนระเบยบ มประสทธภาพ เสมอภาค และเปนธรรม ประชาชนมสวนรวมในการด าเนนงานกอใหเกดการตอบสนองตอความตองการของสวนรวม ตลอดจนมงเนนผลสมฤทธตามภารกจ เพอใหการด าเนนงานในสถานศกษาบรรลวตถประสงคกอใหเกดประสทธผลทด ขอเสนอแนะในกำรท ำวจยครงตอไป

1. ควรศกษาวจยเกยวกบรปแบบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา 2. ควรศกษาวจยเกยวกบปจจยทจะสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา 3. ควรมการศกษาปจจยอนๆ ทสมพนธกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษา

179

รายการอางอง

รายการอางอง

ภำษำไทย กรมยทธศาสตรการงบประมาณ. "ธรรมาภบาล : การบรหารกจการบานเมองทด . " วำรสำร

กำรงบประมำณ 7,19 (มกราคม – มนาคม, 2553). กระทรวงศกษาธการ. คมอกำรบรหำรโรงเรยนในโครงกำรพฒนำกำรบรหำรรปแบบนตบคคล .

กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2556. ———. "ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกน

คณภาพภายในสถานศกษา." 11 ตลาคม 2559. ———. ผลงำนกระทรวงศกษำธกำร ในรอบ 2 ป 2558 – 2559. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ,

2560. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. "ธรรมรฐภาคการเมอง : บทบาทภาคเมอง." รฐสภำสำร 46, 9 (กนยายน

2541). เกษมศร จาตรพนธ. "การบรหารแบบมสวนรวมกบธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร." วทยานพนธปรญญาศกษาศาตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารสถานศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

จนทราน สงวนนาม. ทฤษฎและแนวปฏบตในกำรบรหำรสถำนศกษำ. กรงเทพฯ: บค พอยท, 2551. ชรนทร มงคง. ภำวะผน ำคณภำพกำรศกษำสมำตรฐำนกำรเรยนรสงคมศกษำ . เชยงใหม: โรงพมพได

มอนด กราฟก กรป, 2559. ชวงโชต พนธเวช. กำรจดกำรศกษำเชงคณภำพ Sippo.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา,

2555. ฐตารย ตรเหรา. "สขภาพองคการทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดกรงเทพมหานคร."

วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556.

ดจดาว จตใส. "การใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบการบรหารงานบคคลในสถานศกษาสง กดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 5." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

ทศพร ศรสมพนธ. กำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด. กรงเทพฯ: ส.เอเชยเพลส, 2552. ทพวรรณ หลอสวรรณรตน. ทฤษฎองคกำร มมมองตำงกระบวนทศน. กรงเทพฯ: ด.เค.ปรนตงเวลด,

2556.

180

ธร สนทรายทธ. กำรบรหำรจดกำรเชงปฏรป ทฤษฎ วจย และปฏบตกำรทำงกำรศกษำ. กรงเทพฯ: เนตกลการพมพ, 2551.

ปธาน สวรรณมงคล. กำรบรหำรงำนภำครฐกบกำรสรำงธรรมำภบำล . กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2558.

———. จำกกำรปกครองทองถ นส ธ ร รมำภบำลทองถ น . นนทบ ร : ส าน ก พม พมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557.

ประไพ อดมผล. "การปฏบตงานของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

ปราชญา กลาผจญ และศรพงษ เศาภายน. Determined Adminstrative Principles ภำคท 3 หลกกำรเชงคดวนจฉย. กรงเทพฯ: บรษท ก. พล จ ากด, 2555.

ปวณา พมพวง. "ความสมพนธระหวางการบรหารจดการสถานศกษาแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา , 2551.

ปยะพงษ โพธม. "การบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลของผบรหารกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 8." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

พรสวสด ศรศาตนนท. "ปจจยเชงพหระดบทสงผลตอความส าเรจของการน านโยบายการกระจายอ านาจไปปฏบตในสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน." ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2551.

พสณ ฟองศร. กำรประเมนทำงกำรศกษำ แนวคดสกำรปฏบต . กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ , 2551.

ไพรนทร สขโข. "สมรรถนะของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในกลมการศกษาทองถนท 5." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

ภารด อนนตนาว. หลกกำร แนวคด ทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ. ชลบร: มนตร, 2553.

181

ภญโญ มนศลป. “ปจจยทสงผลตอความมประสทธผลของทม ,” ใน วารสารมนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม ลพบร: มหาวทยาลยราชภฎพบลสงคราม, 2559.

มงคลชย สมอดร. แบบจ ำลองระบบคณภำพเพอเพมประสทธผลกำรบรหำรจดกำรสถำนศกษำ . กรงเทพฯ: วทยาลยประมงตณสลานนท, 2552.

มทนา วงถนอมศกด. "รปแบบแรงจงใจในการปฏบตงานของคร." ดษฎนพนธ สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร, 2550.

มทตา เครอวลย. "ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการท างานของขาราชการครกบประสทธผล โรงเรยนประถมศกษา เครอขายแกลงบรพา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555.

เมตต เมตตการณจต. กำรบรหำรจดกำรศกษำแบบมสวนรวม ประชำชน องคกรปกครองสวนทองถน และรำชกำร. นนทบร: ไทยรมเกลา, 2553.

ราชบณฑตยสถาน. พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2556. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา, 2556. ราชญ สมทบ. "ความสมพนธระหวางการใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลของการบรหารงานใน

โรงเรยน สงกดเทศบาลเมองกาญจนบร จงหวดกาญจนบร." ภาคนพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎกาญจนบร, 2556.

ราเชนฐ สขวฒน. "ความสมพนธระหวางหลกการบรหารแบบธรรมาภบาลกบประสทธผลองคการของโรงเรยนมธยมศกษา ในเขตอ าเภอศรราชา จงหวดชลบร." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2556.

วนชย มชาต. กำรบรหำรองคกำร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550. วรตน รตนมณ. "การศกษาการบรหารสถานศกษาตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารสถานศกษาขน

พนฐาน เขตตรวจราชการท 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน." วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550.

วไลพร จนเสงยม. "ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดชลบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 18." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555.

182

วระยทธ ชาตะกาญจน. เทคนคกำรบรหำรส ำหรบนกบรหำรกำรศกษำมออำชพ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2556.

วระยทธ พรพจนธรมาส. "องคประกอบของธรรมาภบาลในโรงเรยน." วำรสำรนกบรหำร 34,1 (มกราคม – มถนายน 2557)

ศรลกษณ แซโคว. "ความสมพนธระหวางการใชอ านาจของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษากลมศรราชา 5 สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2558.

ศภกร อนทรคลา. "ทกษะภาวะผน าของผบรหารกบประสทธผลของสถานศกษาสงกดเทศบาล กลมการศกษาทองถนท 1." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556.

สถาบนทดสอบทางการศกษา. ผลกำรประเมนคณภำพผเรยนระดบชำต ปกำรศกษำ 2555 . กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2556.

สถาบนพระปกเกลา. ดลอ ำนำจในกำรเมองกำรปกครอง. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2558. สมคด เลศไพฑรย และคนอนๆ. ทองถนโปรงใส. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร ,

2556. สมมาตร คงชนสน. "ความสมพนธระหวางการบรหารตามหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลในการ

บรหารของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยกรงเทพมหานคร." วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎธนบร, 2556.

สนต บญภรมย. หลกกำรบรหำรกำรศกษำ. กรงเทพฯ: ไทยรมเกลา จ ากด, 2552. สาวตร งวนหอม. "ปจจยความเสยงกบประสทธผลของสถานศกษา สงกดเทศบาลกลมการศกษาทองถน

ท 1." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2556.

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร. ขอมลพนฐำนกำรจดกำรศกษำ จงหวดสมทรสำคร ณ วนท 22 มถนำยน 2559. สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน 2559.

———. ผลกำรทดสอบทำงกำรศกษำระดบชำตขนพนฐำน (O-Net) ชนประถมศกษำปท 6 ปกำรศกษำ 2559. สมทรสาคร: กลมนเทศ ตดตามและประเมนผลการจดการศกษา, 2560.

———. รำยงำนผลกำรด ำเนนงำนประจ ำปงบประมำณ 2557. สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน, 2558.

———. รำยงำนผลกำรด ำเนนงำนประจ ำปงบประมำณ 2559. สมทรสาคร: กลมนโยบายและแผน, 2560.

183

———. เอกสำรรำยงำนกำรแกปญหำกำรออกกลำงคน. สมทรสาคร: กลมสงเสรมการจดการศกษา, 2559.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. "การกระจายอ านาจการบรหาร และจดการศกษาของเลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไปยงคณะกรรมการส านกงานเขตพนทการศกษา และสถานศกษาในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2550." ประกาศส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (10 กรกฎาคม 2550).

ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. โครงกำรลดปญหำกำรออกกลำงคนของผเรยนอำชวศกษำ . กรงเทพฯ: ส านกตดตามและประเมนผลการอาชวศกษา, 2556.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2540 - 2544)." 30 ธนวาคม 2539.

———. "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549)." 1 ตลาคม 2544. ———. "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550 - 2554)." 19 ตลาคม 2549. ———. "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 - 2559)." 26 ตลาคม 2554. ———. "แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564)." 29 ธนวาคม

2559. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.). หลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำร

บำนเมองทด. กรงเทพฯ: ส านกพมพคณะรฐมนตรและราชกจจานเบกษา, 2555. ———. คมอกำรจดระดบกำรก ำกบดแลองคกำรภำครฐตำมหลกธรรมำภบำลของกำรบรหำรกจกำร

บำนเมองทด. กรงเทพฯ: พรเมยร โปร, 2552. ———. คมอกำรปฏบตงำนขององคกำรมหำชนตำมแนวทำงกำรบรหำรกจกำรบำนเมองทด .

กรงเทพฯ: สหพฒนการพมพ, 2548. ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . "การบรหารราชการแผนดนทม

ประสทธภาพและธรรมาภบาล." วำรสำรเศรษฐกจและสงคม 53, 3 (กรกฎาคม 2559). ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. "ประกาศส านกคณะกรรมการวจยแหงชาต เรองหลกธรรมาภ

บาลของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต." 12 กรกฎาคม 2559. ส านกงานเลขาธการคณะรฐมนตร. "หลกธรรมาภบาล." สำรธรรมอภบำล 1, 1 (มนาคม 2556). ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. สถำนภำพกำรผลตและพฒนำครในประเทศไทย . กรงเทพฯ:

ส านกมาตรฐานการศกษาและพฒนาการเรยนร, 2558. ———. สรปสาระส าคญ รำยงำนผลกำรจดกำรศกษำตำมแผนกำรศกษำแหงชำต ฉบบปรบปรง

(พ.ศ. 2552 - 2559). กรงเทพฯ: กลมตดตามและประเมนผลการจดการศกษา, 2559.

184

ส านกวชาการและส านกกฎหมาย. สำระสงเขปประเดนกำรปฏรปประเทศไทยดำนกำรปกครองทองถน. กรงเทพฯ: ส านกการพมพ ส านกงานเลขาธการสภาพผแทนราษฎร.

สนทร โคตรบรรเทา. หลกกำรและทฤษฎกำรบรหำรกำรศกษำ. กรงเทพฯ: ส านกพมพปญญาชน, 2551.

สภา เจยมพก. "แรงจงใจของครกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของผบรหารโรงเรยน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร, 2554.

สเมธ แสงนมนวล. ภำวะผน ำกบธรรมำภบำลในกำรบรหำรงำนองคกำรปกครองสวนทองถน . กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา, 2552.

เสนห จยโต. มตใหมกำรบรหำรธรรมำภบำลขององคกำรปกครองสวนทองถน. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2557.

โสภา วงษนาคเพชร. "การบรหารงานวชาการกบประสทธผลของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร , 2553.

อมพร ธ ารงลกษณ. กำรบรหำรปกครองสำธำรณะ : กำรบรหำรรฐกจในศตวรรษท 21. ปทมธาน: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2553.

อาทตยา สขศร. "ความสมพนธระหวางการบรหารโดยใชหลกธรรมาภบาลกบประสทธผลการบรหารของผบรหาร โรงเรยนธญบร จงหวดปทมธาน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 4." งานนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2559.

อ านวยพร สองทอง. "คณภาพชวตของผบรหารทสงผลตอประสทธผลของสถานศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 2." วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร , 2556.

อ านาจ ธระวนช. กำรจดกำรยคใหม. กรงเทพฯ: มาเธอร บอส แพคเกจจง จ ากด, 2553. อทมพร จามรมาน และคนอนๆ. กำรควบคม กำรวดประเมนและกำรจดกำรควำมร. กรงเทพฯ: โรง

พมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553. เอกชย กสขพนธ และคนอนๆ. กำรบรหำรจดกำรทดตำมหลกธรรมำภบำล. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2553.

185

ภำษำองกฤษ Afsaneh Nahavandi and Air R. Malekzadeh. Organizational Behavior : The Person

Organizational Fit. New Jersey: Prentice Hall, Inc., 1990. Applewhite, Philip B. Organization Behavior. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice

Hall inc., 1965. Asian Development Bank. Strategy2020 the Long-Term Strategic Framework of the

Asian Development Bank 2008–2020. Mandaluyong City: Asian Development Bank, 2008.

Austeb Steven. "Governance and School Boards in Non-State Schools in Australia." Ed.D. Dissertation, Griffith University, 2012.

Austin, Glibert, and David Reynolds. "Managing for Improved School Effectiveness : An International Surveymanaging for Improved School Effectiveness : An International Survey." School Organization 10, 2/3 (1990).

Basky, Jonathan D. World Class Customer Satisfaction. Burr Ridge, Ill: Irwin Professional Pub, 1995.

Best, John W. Research in Education. Englewood Cliffs: New Jersey:Prentice Hall, 1970.

Bossert, Steven T. Handbook of Research on Educational Administration : A Project of the American Education Research Association. New York: Longamn, 1988.

Brennan Niamh. "Applying Principles of Good Governance in a School Boardcontext." Ed.D. Dissertation, University College Dublin, 2011.

Brown, William A. "Organizational Effectiveness in Nonprofit Human Service Organization : The Influence of the Board of Directors." Dissertation Abstracts International – B 60,12 (2000).

Carl D. Glickman. Supervision of Instruction : A Developmental Approach. 2nd ed. Boston, MA Allyn and Bacon, 1990.

Chris Argyris. Integrating the Individual and the Organization. New York John Wiley and Sons, 1964.

Cronbach, Lee J. Essential of Psychological Testing. 3rd ed. Newyork Harper & RowPublisher, 1974.

186

Daniel Katz and Robert L. Kahn. The Social Psychology of Organization. New York John Wiley and Sons, 1966.

Eysneck Hans J., and Richard Meili. Encyslopedia of Psychology. London: Scarch Press, 1972.

Fred C. Lunenburg and Allan V. Ornstein. Educational Administration Concepts and Practices. 6th ed. CA: Wadsworth Publishing ,2012.

Gary Dessler. Organizational Theory : Intragating Structure and Behavior. 2nd ed. New Jersey: Prentice – Hall, 1986.

Gibson James L. and others. Organizations : Behavior Structure Process. 10th ed. Boston, Mass: McGraw – Hill,Inc., 2000.

Gilbert Austin and David Reynolds. "Managing for Improved School Effectiveness : An International Survey." School Organization 10 2/3 (1990).

Good, Carter V. Dictionary of Education. 3rd ed. New York: McGraw-Hill Book Company, 1976.

Gopalaiyer Mohan. "Current Views of the Characteristics of School Effectiveness in the Context of National Secondary Schools from the Perceptions of Principals, Heads of Department and Teachers in Kuala Lumpur, Malaysia." Ed.D. Dissertation, University of Leicester, 2008.

Graham John and others. Principles for Good Governance in the 21st Century. Ottawa: Institute On Governance, 2003.

Gregory B. Northcraff and Margaret A. Neal. Organization Behavior : A Management Challenge. Chicago: The Dryden Press, 1990.

Hanson, Mark E. Education Administration and Organization Behavior. 4th ed. Boston: Allyn and Bacon, 1996.

Herbert, Simon A. Administrative Bahavio. New York: McMillet Company, 1960. Hinkle, D.E., W. William and G.J. Stephen. Applied Statistics for the Behavior

Sciences. 4th ed. New York: Houghton Mifflin, 1998. Hoy, Wayne K. and Cecil G. Miskel. Educational Administration : Concepts and

Practices. 3th ed. Belmont,CA Wadsworth, 2000. Hoy, Wayne K., and Cecil G. Miskel. Educational Administration : Theory Research

and Practice. 8th ed. Singapore: McGraw-Hill, Inc., 2008.

187

James L. Gibson. Organization : Behavior Structure Process. 10th ed. Boston, Mass: McGraw – Hill, Inc. , 2000.

James L. Gibson and others. Organizations : Behavior Structure Process. 10th ed. Boston, Mass McGraw – Hill,Inc., 2000.

Judith R. Gordon and others. Management and Organization. Boston: Allyn and Bacon, 1990.

Juran, Joseph M., and Frank M. Gryna. Quality Planning and Analysis. 3rd ed. New York: McGraw Hill., 1993.

Ken Reid and others. Towards the Effective School. Oxford: Basic Blackwell Ltd, 1988. Krejcie, R.V. and D.W. Morgan. "Determining Sample Size for Research Activities."

Education and psychological Measurement 30 (1970) Likert, Rensis New Patterns of Management. Tokyo: McGraw – Hill Book company,

1961. Linvall, MauritZ C., and Anthony J. Miko. Measuring Pupill Achievement and

Aptitude. 2nd ed. New York: Harcourt Jovanovich, 1967. Mahoney, John H., and Nigel R. Eeitzel. Organization Behavior : Theory & Practice.

Englewood Cliff Prentice Hall, 2001. Mike Walsh. Building a Successfuk School. London: Kogan Page Ltd., 1999. Millet, John D. Mangement in the Public Service. New York: McGraw Mill Book

Company, 1954. Mott, Paul E. The Characteristics of Effective Organization. New York Harper and

Row, 1973. Municipal Association of Victoria. Good Governance Guide. Victoria: the Municipal

Association of Victoria, 2008. Nicholson Nigel and others. "Absence from Work and Job Satisfaction." Journal of

Applied Psychology 61,6 (December 1976). OECD. Oecd Principles of Corporate Governance Organization for Economic Co-

Operation and Development. Paris: OECD Publications Service, 2004. Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). Practical Guide to

Corporate Governance. Washington, DC Pennsylvania Ave, 2009.

188

Paul E. Mott. The Characteristics of Effective Organization. New York Harper and Row, 1972.

Powel, Douglas H. Understanding Human Adjusting Normal Adaption through the Life Cycle. Boston: Little Brown, 1983.

Quinn, A.F., and M.S. Rohrbaugh. Personnel Management of People at Work. New York: McMillan Publishing Co., Inc, 2002.

Rhodes, S.R., and R.M. Steers. Managing Employee Absenteeism. USA: John Wiley and Sons, 1996.

Richard M. Steers. Organizational Effectiveness : A Behavioral View. Santa Monica, CA Goodyear, 1977.

Robbins P. Stephen and Coulter K. Mary. Management. 6th ed. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall, 1996.

Ronald Edmonds. "Effectiveness School for the Urban Poor." Educational Leardership (1979).

Saleem Farhat. "Determinants of School Effectiveness: A Study at Punjab Level." Ed.D. Dissertation, University of Education Lahore, 2012.

Santiso Carlos. "Good Governance and Aid Effectiveness : The World Bank and Conditionality." The Georgetown Public Policy Review 7,1 (July 2001).

Schein H. Edgar. Organization Psychology. Englewood Cliffs, New Jersey: Prenice Hall Inc., 1970.

Seiler, John A. System Analysis in Organization Behavior. Homewood: Richard D. Irwin,Inc., 1976.

Spector, Paul E. Industrial and Organizational Psychology Research and Practices. USA: John Wiley and Sons, 1996.

Steers, Richard M. Organizational Behavior. Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall, 1985.

Steven T. Bossert. “School Effect,” in Handbook of Research on Educational Administration : A Project of the American Education Research Association. New York: Longamn, 1988.

Strauss, George and Leonard R. Sayles. Personnel the Human Problems of Management. New Jersey: Prentice Hall Inc., 1960.

189

The World Bank Washington, D.C. Sub – Sahara Africa from Crisis to Sustainable Growth. United States of America: Washington, D.C., 1989.

Thomam G. Weiss. Governance : Good Governance and Global Conceptual and Actual Challenges. London: THIRD World Quarterly, 2000.

Thomas J. Sergiovanni. The Principalship : A Reflective Practice Perspective. 2nd ed. Boston: Allyn and Bacon, 1991.

Tyysk L. Vappu. "Insiders and Outsiders : Women’s Movement and Organizational Effectiveness." Canadian Review of Sociology and Anthropology 33, 3 (1998).

UNDP. Corruption and Good Governance : Discussion Paper 3,Management Development Discussion, Bureau for Policy and Programme Support. New York: United Nations Development Programme, 1997.

United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific. What Is Good Governance. Bangkok: United Nations publication, n.d.

Villadsen Soren and others. Good Governance Decentralization and Local Economic Development. Italy: Via Catania, December 2007.

Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel. Educational Administration : Theory Research and Practice. Singapore: McGraw-Hill, Inc., 2008.

Wayne K. Hoy and Judith Ferguson. "Theoretical Framework and Exploration Organization Effectiveness of Schools." Educational Administration Quarterly 21, 2 (Spring 1985).

World Bank. Governance and Development. Washington D.C.:The World Bank, 1992. World Bank Institute. "Governance Matters 2009 : World Governance Indicators 1996 -

2008." Research at The world bank (2009).

190

ภาคผนวก

191

ภาคผนวก ก

หนงสอขอความอนเคราะหตรวจเครองมอวจยและรายชอผเชยวชาญ

193

รำยนำมผเชยวชำญ

ผวจยไดเรยนเชญผเชยวชาญประเมนคาความตรงดานเนอหา (content validity) จากหนวยงานทเกยวกบการศกษาจ านวน 5 คน

1. รองศาสตราจารย ดร. ไชยยศ ไพวทยศรธรรม ต าแหนง รองคณบดบณฑตวทยาลย ฝายวชาการและวจย มหาวทยาลยศลปากร อาจารย สาขาวชาการศกษา ภาควชาพนฐานทางการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร วฒการศกษา การศกษาดษฎบณฑต (กศ.ด.) การวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. นางเสาวลกษณ เยยมสวสด ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนวดใหญบานบอ (บานบอราษฎรบ ารง) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) การบรหารการศกษา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

3. นางสาวพรรณ ใจเพม ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนวดนางสาว (ถาวรราษฎรบ ารง) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร วฒการศกษา ครศาสตรมหาบณฑต (ค.ม.) การบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

4. นางรชนพร บญศกด ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนวดใหมหนองพะอง (ทบทองวทยาธาร) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร วฒการศกษา ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) การบรหารการศกษา มหาวทยาลยกรงเทพธนบร

5. นางสาคร รอดเชอ ต าแหนง ครช านาญการพเศษ โรงเรยนบานสวนหลวง (รตนวจตรพทยาคาร) สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร วฒการศกษา ครศาสตรบณฑต (ค.บ.) มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

194

ภาคผนวก ข

คาความตรงเชงเนอหาของเครองมอ

195

ผลกำรตรวจสอบควำมตรงเชงเนอหำของเครองมอ

ขอ ผเชยวชาญ

รวม IOC ผลกำร

ตรวจสอบ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 1 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 2 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 3 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 4 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 5 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 6 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 7 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 8 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 9 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 10 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 11 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 12 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 13 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 14 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 15 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 16 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 17 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 18 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 19 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 20 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 21 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 22 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 23 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 24 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 25 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 26 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 27 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได

196

ผลกำรตรวจสอบควำมตรงเชงเนอหำของเครองมอ (ตอ)



ตรวจสอบ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 28 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 29 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 30 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 31 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 32 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 33 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 34 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 35 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 36 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 37 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 38 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 39 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 40 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 41 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 42 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 43 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 44 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 45 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 46 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 47 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 48 1 1 1 0 1 4 0.8 น าไปใชได 49 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 50 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 51 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 52 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 53 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 54 1 1 0 1 1 4 0.8 น าไปใชได

197

ผลกำรตรวจสอบควำมตรงเชงเนอหำของเครองมอ (ตอ)



ตรวจสอบ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 55 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 56 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 57 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 58 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 59 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 60 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 61 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 62 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 63 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 64 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 65 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 66 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 67 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 68 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 69 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 70 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 71 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 72 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 73 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 74 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 75 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 76 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 77 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 78 1 0 1 1 1 4 0.8 น าไปใชได 79 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 80 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 81 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 82 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได 83 1 1 1 1 1 5 1 น าไปใชได

198

ภาคผนวก ค

หนงสอขอความอนเคราะหทดลองเครองมอวจยและรายชอสถานศกษาทใชทดลองเครองมอ

200

รำยชอสถำนศกษำทดลองเครองมอวจย

ชอสถานศกษา ทอย 1. โรงเรยนบานยกกระบตร อ าเภอเมองสมทรสาคร 2. โรงเรยนวดชผาขาว อ าเภอเมองสมทรสาคร

3. โรงเรยนวดศรมงคล อ าเภอเมองสมทรสาคร

4. โรงเรยนสหกรณนคมเกลอ อ าเภอเมองสมทรสาคร

5. โรงเรยนบานบางน าจด อ าเภอเมองสมทรสาคร

6. โรงเรยนวดปจจนตาราม อ าเภอเมองสมทรสาคร

7. โรงเรยนวดกระซาขาว อ าเภอเมองสมทรสาคร

8. โรงเรยนวดโพธแจ อ าเภอเมองสมทรสาคร

9. โรงเรยนวดศรส าราญราษฎรบ ารง อ าเภอกระทมแบน 10. โรงเรยนบานสวนหลวง อ าเภอกระทมแบน

11. โรงเรยนบานแคราย อ าเภอกระทมแบน

12. โรงเรยนบานโรงเข อ าเภอบานแพว 13. โรงเรยนวดเจดรว อ าเภอบานแพว

14. โรงเรยนวดสวนสม อ าเภอบานแพว

15. โรงเรยนอนบาลบานแพว อ าเภอบานแพว

201

ภาคผนวก ง

คาความเชอมนของแบบสอบถาม

202

RELIABILITY ANALYSIS – SCALE (ALPHA)

Item-Total Statistics

Scale Mean if Scale Variance Corrected Item-Total Cronbach's Alpha Item Deleted if Item Deleted Correlation if Item Deleted

X1 342.03 1061.137 .561 .984

X2 341.93 1051.789 .829 .984

X3 342.37 1044.930 .595 .984

X4 342.00 1053.103 .708 .984

X5 342.40 1049.628 .640 .984

X6 342.27 1053.651 .630 .984

X7 341.93 1055.582 .724 .984

X8 342.03 1056.033 .584 .984

X9 342.20 1062.234 .557 .984

X10 342.20 1045.683 .787 .984

X11 342.27 1043.995 .849 .984

X12 342.13 1052.395 .734 .984

X13 342.30 1049.321 .690 .984

X14 342.10 1062.714 .522 .984

X15 342.17 1055.454 .665 .984

X16 342.07 1058.616 .631 .984

X17 342.20 1054.786 .692 .984

X18 342.33 1051.333 .711 .984

X19 342.23 1055.702 .680 .984

X20 342.23 1050.392 .819 .984

X21 342.30 1047.666 .780 .984

X22 342.10 1056.024 .638 .984

X23 342.10 1053.817 .693 .984

203




X24 342.23 1046.185 .735 .984

X25 342.13 1054.120 .691 .984

X26 342.23 1058.944 .595 .984

X27 341.67 1071.747 .368 .984

X28 341.83 1058.695 .602 .984

X29 342.00 1057.241 .668 .984

X30 342.00 1061.724 .546 .984

X31 342.10 1048.024 .771 .984

X32 342.10 1051.886 .596 .984

X33 341.93 1050.685 .778 .984

X34 341.93 1046.961 .801 .984

X35 341.93 1056.271 .705 .984

X36 341.87 1066.947 .486 .984

X37 341.87 1059.292 .733 .984

X38 341.83 1056.282 .743 .984

X39 341.80 1056.510 .757 .984

X40 341.83 1058.764 .772 .984

X41 342.10 1050.990 .703 .984

X42 342.10 1054.921 .735 .984

X43 342.10 1053.403 .704 .984

X44 341.97 1061.551 .554 .984

X45 341.97 1060.102 .459 .984

X46 342.03 1052.102 .732 .984

204




X47 341.87 1053.361 .667 .984

X48 341.97 1057.068 .613 .984

X49 342.10 1048.990 .749 .984

X50 342.10 1040.921 .819 .984

X51 342.27 1043.926 .746 .984

X52 341.83 1057.661 .703 .984

X53 341.80 1059.476 .668 .984

X54 341.77 1058.599 .718 .984

X55 341.77 1063.082 .580 .984

Y1 342.53 1059.844 .488 .984

Y2 342.30 1049.872 .729 .984

Y3 342.53 1057.085 .595 .984

Y4 342.40 1060.455 .422 .984

Y5 342.03 1065.551 .500 .984

Y6 342.17 1046.557 .818 .984

Y7 342.23 1062.392 .506 .984

Y8 342.20 1056.097 .658 .984

Y9 342.33 1049.609 .751 .984

Y10 342.37 1045.413 .807 .984

Y11 342.37 1048.792 .732 .984

Y12 342.33 1058.092 .603 .984

Y13 342.30 1063.252 .459 .984

Y14 342.10 1059.266 .697 .984

205




Y15 341.83 1063.178 .543 .984

Y16 341.87 1064.326 .498 .984

Y17 341.87 1060.602 .604 .984

Y18 341.93 1060.202 .539 .984

Y19 342.03 1055.137 .724 .984

Y20 342.10 1057.266 .671 .984

Y21 342.10 1049.886 .678 .984

Y22 342.13 1050.809 .662 .984

Y23 342.07 1046.961 .793 .984

Reliability Statistics

N of Cases = 30 N of Items = 78

Cronbach's Alpha = .984

206

ภาคผนวก จ

หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล

และรายชอสถานศกษากลมตวอยาง

208

รำยชอสถำนศกษำกลมตวอยำงทใหขอมล

1 โรงเรยนวดกาหลง 35 โรงเรยนวดเกาะ 2 โรงเรยนวดนาขวาง 36 โรงเรยนวดใหญบานบอ 3 โรงเรยนบานชายทะเลกาหลง 37 โรงเรยนวดใตบานบอ 4 โรงเรยนวดราษฎรรงสรรค 38 โรงเรยนวดบางขด 5 โรงเรยนวดโสภณาราม 39 โรงเรยนสหกรณกสกรรมชายทะเล 6 โรงเรยนวดโคกขาม 40 โรงเรยนบานโคก 7 โรงเรยนบานสนดาบ 41 โรงเรยนวดบานไร 8 โรงเรยนบานชายทะเลโคกขามมตรภาพท 95 42 โรงเรยนเอกชย 9 โรงเรยนวดชยมงคล 43 โรงเรยนวดปอมวเชยรโชตการาม 10 โรงเรยนวดนวมกานนท 44 โรงเรยนอนบาลสมทรสาคร 11 โรงเรยนวดปากบอ 45 โรงเรยนบานคลองกระทมแบน 12 โรงเรยนหลวงแพทยโกศลอปถมภ 46 โรงเรยนวดราษฎรบ ารง 13 โรงเรยนวดใหญจอมปราสาท 47 โรงเรยนวดสวรรณรตนาราม 14 โรงเรยนบานทาทราย 48 โรงเรยนบานดอนไกด 15 โรงเรยนวดศรเมอง 49 โรงเรยนวดนางสาว 16 โรงเรยนวดคลองคร 50 โรงเรยนบานทองคง 17 โรงเรยนบานนาโคก 51 โรงเรยนบานปลายคลองนอย 18 โรงเรยนวดราษฎรธรรมาราม 52 โรงเรยนวดทาเสา 19 โรงเรยนวดบางปง 53 โรงเรยนวดอางทอง 20 โรงเรยนบานบางปง 54 โรงเรยนวดทากระบอ 21 โรงเรยนเทพนรรตน 55 โรงเรยนวดบางยาง 22 โรงเรยนวดเจรญสขาราม 56 โรงเรยนวดใหมหนองพะอง 23 โรงเรยนบานชายทะเลบางกระเจา 57 โรงเรยนวดหนองนกไข 24 โรงเรยนวดบางกระเจา 58 โรงเรยนวงนกไข 25 โรงเรยนวดวสทธาราม 59 โรงเรยนบานคลองแค 26 โรงเรยนบานคลองซอ 60 โรงเรยนวดออมนอย 27 โรงเรยนเมองสมทรสาคร 61 โรงเรยนวดคลองตนราษฎรบ ารง 28 โรงเรยนวดบางพล 62 โรงเรยนบานคลองตน 29 โรงเรยนวดบางน าวน 63 โรงเรยนบานรางสายบว

209

รำยชอสถำนศกษำกลมตวอยำงทใหขอมล (ตอ)

30 โรงเรยนวดเกตมดศรวราราม 64 โรงเรยนวดธรรมเจดยศรพพฒน 31 โรงเรยนบานหนองหาดใหญ 65 โรงเรยนไทยรฐวทยา 9 32 โรงเรยนวดสามคคศรทธาราม 66 โรงเรยนวดยกกระบตร 33 โรงเรยนวดศรสทธาราม 67 โรงเรยนวดหลกสองราษฎรบ ารง 34 โรงเรยนวดบางหญาแพรก 68 โรงเรยนวดโรงเข 69 โรงเรยนวดกระโจมทอง 78 โรงเรยนวดหนองสองหอง 70 โรงเรยนวดบางปลา 79 โรงเรยนหลวงสนธราษฎรรงสฤษฏ 71 โรงเรยนบานออมโรงหบ 80 โรงเรยนโรงเรยนวดธรรมโชต 72 โรงเรยนวดพนธวงษ 81 โรงเรยนบานวงจรเข 73 โรงเรยนบานด าเนนสะดวก 82 โรงเรยนวดราษฎรศรทธากะยาราม 74 โรงเรยนบานคลองส าโรง 83 บานเจรญสข 75 โรงเรยนวดดอนโฆสตาราม 84 โรงเรยนทปงกรวทยาพฒน 76 โรงเรยนวดหนองบว 85 โรงเรยนวดธญญารามราษฎรบ ารง 77 โรงเรยนบานดอนไผ 86 โรงเรยนบานคลองหลวง

210

ภาคผนวก ฉ

เครองมอในการวจย

211

แบบสอบถำมเพอกำรวจย เรอง

กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลกบประสทธผลของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

(GOOD GOVERNANCE ADMINISTRATION AND SCHOOL EFFECTIVENESS UNDER SAMUTSAKHON PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE AREA OFFICE)

............................................................................................................................. ................................... ค ำชแจง 1. แบบสอบถามฉบบนจดท าขนเพอทราบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร และประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสาคร 2. แบบสอบถามแบงออกเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 สอบถามเกยวกบสถานภาพของผใหขอมล ตอนท 2 สอบถามเกยวกบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษา

ตอนท 3 สอบถามเกยวกบประสทธผลของสถานศกษา 3. ผตอบแบบสอบถาม คอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอ ผรกษาการณในต าแหนง และคร 4. ค าตอบของทานจะไมมผลกระทบตอการปฏบตงานของทานแตประการใด แตจะเปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาคณภาพของสถานศกษาในโอกาสตอไป จงใครขอความกรณาจากทานโปรดตอบแบบสอบถามใหครบทกขอค าถามตามสภาพความเปนจรง ผวจยหวงเปนอยางยงวาจะไดรบความอนเคราะหจากทานดวยด จงขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน เมอทานใหขอมลครบถวนทกขอแลว โปรดสงแบบสอบถามนคนใหกบเจาหนาทของสถานศกษาทรบแบบสอบถามจากผวจย เพอทจะไดรวบรวมใสซองทผวจยไดจดเตรยมไวแลวจดสงคนผวจยตอไป

ขอบพระคณไว ณ โอกาสน ส าหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

นางสาวกมลพรรณ พงดวง

นกศกษาปรญญาโท สาขาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร

212

แบบสอบถำมเพอกำรวจย เรอง

กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลกบประสทธผลของสถำนศกษำ สงกดส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำประถมศกษำสมทรสำคร

................................................................................................................................................................ ตอนท 1 สอบถำมเกยวกบสถำนภำพของผใหขอมล ค ำชแจง โปรดท าเครองหมาย √ หนาขอความทตรงกบสถานภาพของทาน

ขอ สถำนภำพของผใหขอมล ส ำหรบผวจย 1.

2.

3.

4.

5.

เพศ ( ) ชาย ( ) หญง อาย (เศษเดอนเกน 6 เดอนใหนบเปน 1 ป) ( ) ไมเกน 25 ป ( ) 26 – 35 ป ( ) 36 – 45 ป ( ) 46 ปขนไป ระดบการศกษาสงสด ( ) ปรญญาตร ( ) ปรญญาโท ( ) ปรญญาเอก ต าแหนงหนาทปจจบน ( ) ผอ านวยการโรงเรยนหรอ ผรกษาการณในต าแหนง ( ) คร ประสบการณในต าแหนงปจจบน (เศษปทเกน 6 เดอน นบเพมอกหนงป) ( ) นอยกวา 10 ป ( ) 10 – 19 ป ( ) 20 – 29 ป ( ) 30 ปขนไป

[ ] 1

[ ] 2

[ ] 3

[ ] 4

[ ] 5

213

ตอนท 2 สอบถำมเกยวกบกำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลของสถำนศกษำ ค ำชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองระดบการบรหารตามหลกธรรมาภบาลของสถานศกษาตามความจรงเพยงชองเดยว โดยมเกณฑการพจารณาดงน

5 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบมากทสด 4 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบมาก 3 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบนอย 1 หมายถง การบรหารตามหลกธรรมาภบาลอยในระดบนอยทสด

กำรบรหำรตำมหลกธรรมำภบำลของสถำนศกษำ

ขอ ขอควำม ระดบกำรปฏบต ส ำหรบ

ผวจย 5 4 3 2 1 หลกประสทธภำพ (X1) 1 ผบรหารมนโยบายใชทรพยากรอยางประหยดเกด

ผลผลตทคมคาตอการลงทนของสถานศกษา

[ ] 6 2 ผบรหารปฏบตงานจนบงเกดประโยชนสงสดตอสวนรวม [ ] 7 3 ผบรหารมการลดขนตอนและระยะเวลาในการ

ปฏบตงาน

[ ] 8 4 ผบรหารมสวนชวยอ านวยความสะดวกใหการ

ด าเนนงานเกดความราบรน

[ ] 9 5 ผบรหารมสวนชวยลดภาระคาใชจายของสถานศกษา [ ] 10 6 ผบรหารยกเลกขนตอนทลาสมยและไมมความจ าเปน [ ] 11

หลกประสทธผล (X2) 7 ผบรหารมการก าหนดวสยทศนเชงยทธศาสตร [ ] 12 8 ผบรหารด าเนนงานตอบสนองความตองการของ

นกเรยน คร ผปกครอง และชมชน

[ ] 13 9 ผบรหารปฏบตงานบรรลวตถประสงคขององคการ [ ] 14 10 ผบรหารมการวางเปาหมายการปฏบตงานทชดเจน [ ] 15 11 ผบรหารสรางกระบวนการปฏบตงานอยางเปนระบบ [ ] 16 12 ผบรหารปฏบตงานตรงตามมาตรฐานทก าหนด [ ] 17 13 ผบรหารมการจดการความเสยงในสถานศกษาเมอเกด

ปญหาขนภายในองคการ

[ ] 18

214


ผวจย 5 4 3 2 1 14 ผบรหารมงเนนผลการปฏบตงานทเปนเลศ [ ] 19 15 ผบรหารมการตดตามและประเมนผลการปฏบตงาน [ ] 20 16 ผบรหารพฒนาและปรบปรงการปฏบตงานใหดขนอยาง

ตอเนอง

[ ] 21 หลกกำรตอบสนอง (X3) 17 ผบรหารใหบรการไดอยางมคณภาพ [ ] 22 18 ผบรหารก ากบดแลใหงานเสรจสนภายในเวลาทก าหนด [ ] 23 19 ผบรหารสรางความเชอมนใหทกฝายไววางใจ [ ] 24 20 ผบรหารตอบสนองตามความคาดหวงของผรบบรการ [ ] 25 21 ผบรหารตอบสนองความตองการทหลากหลายและม

แตกตางไดอยางเหมาะสม

[ ] 26 หลกภำระรบผดชอบและสำมำรถตรวจสอบได (X4) 22 ผบรหารสามารถตอบค าถามและชแจงไดเมอมขอสงสย [ ] 27 23 ผบรหารรายงานความกาวหนาของผลการด าเนนงาน [ ] 28 24 ผบรหารรายงานผลสมฤทธตามเปาหมายทก าหนดไวตอ

สาธารณชน

[ ] 29 25 ผบรหารเออประโยชนในการตรวจสอบการท างาน [ ] 30 26 ผบรหารจดเตรยมระบบการแกไขหรอบรรเทาปญหา

เมอเกดผลกระทบตางๆตอสถานศกษา

[ ] 31 หลกควำมเปดเผยและโปรงใส (X5) 27 ผบรหารปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต [ ] 32 28 ผบรหารปฏบตงานตรงไปตรงมา [ ] 33 29 ผบรหารเปดเผยขอมลขาวสารทจ าเปนอยางสม าเสมอ [ ] 34 30 ผบรหารมขอมลทเชอถอได [ ] 35 31 ผบรหารวางระบบในการเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก [ ] 36 หลกนตธรรม (X6) 32 ผบรหารน าหลกกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบมา

ปฏบตงานอยางเครงครด

[ ] 37

215


ผวจย 5 4 3 2 1 33 ผบรหารปฏบตงานดวยความเปนธรรม [ ] 38 34 ผบรหารไมเลอกปฏบตเพอหวงผลประโยชน [ ] 39 35 ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของครและบคลากรใน

สถานศกษา

[ ] 40 36 ผบรหารค านงถงสทธเสรภาพของนกเรยน ผปกครอง

และชมชน

[ ] 41 หลกควำมเสมอภำค (X7) 37 ผบรหารใหบรการโดยไมแบงแยกเพศ เชอชาต ระดบ

การศกษา และอนๆ

[ ] 42 38 ผบรหารเปดโอกาสใหคร นกเรยน ผปกครอง และชมชน

เขาถงการรบบรการ

[ ] 43 39 ผบรหารเปดโอกาสใหนกเรยนพการเขาถงการรบบรการ [ ] 44 40 ผบรหารใหบรการอยางยตธรรม และเทาเทยม [ ] 45 หลกกำรกระจำยอ ำนำจ (X8) 41 ผบรหารจดโครงสรางการท างานของบคลากรฝายตางๆ

อยางเหมาะสม

[ ] 46 42 ผบรหารมอบอ านาจในการด าเนนงานใหหวหนาฝาย

ตามความรความสามารถ

[ ] 47 43 ผบรหารใหสทธผรบผดชอบตดสนใจด าเนนงานภายใน

สถานศกษาตามหนาทของตน

[ ] 48 หลกกำรมสวนรวมและกำรมงเนนฉนทำมต (X9) 44 ผบรหารรบฟงความคดเหนของผรบบรการ คร และ

บคลากรภายในสถานศกษา

[ ] 49 45 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการ รวมเสนอปญหาและ

แนวทางทส าคญในการด าเนนงานของสถานศกษา

[ ] 50 46 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการ รวมคดวเคราะหและ

มสวนรวมในการตดสนใจของสถานศกษา

[ ] 51 47 ผบรหารเปดโอกาสใหผรบบรการมสวนรวมตรวจสอบ

ผลการปฏบตงาน

[ ] 52

216


ผวจย 5 4 3 2 1 48 ผบรหารค านงถงโอกาสความเทาเทยมกนของการเขาถง

บรการสาธารณะของกลมบคคลผดอยโอกาสในสงคม

[ ] 53 49 ผบรหารแสวงหาฉนทามตหรอขอตกลงรวมกนระหวาง

สถานศกษา บคลากร และผรบบรการ

[ ] 54 50 ผบรหารสรางความเขาใจทดระหวางสถานศกษา

บคลากร และผรบบรการ

[ ] 55 51 ผบรหารสามารถยตขอขดแยงในกลมทไดรบผลกระทบ [ ] 56 หลกคณธรรมและจรยธรรม (X10) 52 ผบรหารมจตส านกทดในการปฏบตงาน [ ] 57 53 ผบรหารมความรบผดชอบในการปฏบตงาน [ ] 58 54 ผบรหารปฏบตหนาทอยางมศลธรรม คณธรรม [ ] 59 55 ผบรหารยดมนในคานยมหลกตามมาตรฐานจรยธรรม

ส าหรบผด ารงต าแหนงผบรหารสถานศกษา

[ ] 60 ตอนท 3 สอบถำมเกยวกบประสทธผลของสถำนศกษำ ค ำชแจง โปรดท าเครองหมาย √ ลงในชองระดบประสทธผลของสถานศกษาของทานตามความจรง เพยงชองเดยว โดยมเกณฑการพจารณาดงน

5 หมายถง ประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบมากทสด 4 หมายถง ประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบมาก 3 หมายถง ประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบปานกลาง 2 หมายถง ประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบนอย 1 หมายถง ประสทธผลของสถานศกษาอยในระดบนอยทสด



ผวจย 5 4 3 2 1 ผลสมฤทธทำงกำรเรยน (Y1) 1 นกเรยนมความคดสรางสรรคอยางเปนระบบ [ ] 61 2 นกเรยนมศลธรรมและมพฤตกรรมการเรยนทด [ ] 62 3 นกเรยนพฒนาผลคะแนนสอบของตนเองในระดบสงขน [ ] 63

217


ผวจย 5 4 3 2 1 4 นกเรยนไดรบรางวลจากการเขารวมกจกรรมการ

ประกวดแขงขนทางวชาการในระดบตางๆ

[ ] 64 5 ครมมมมองทดตอนกเรยนและสถานศกษา [ ] 65

ควำมพงพอใจในงำน (Y2) 6 บคลากรในสถานศกษามความสขและพงพอใจตองาน

และภาระงานทรบผดชอบ

[ ] 66 7 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอผลตอบแทนของงาน

คาจางและสวสดการตางๆ

[ ] 67 8 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอสถานทท างาน

เ พ อ น ร ว ม ง า น เ จ า น า ย ผ บ ง ค บ บ ญ ช า ห ร อผใตบงคบบญชา

[ ] 68

9 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอนโยบาย แผนงานมาตรการ และกระบวนการด าเนนงานของสถานศกษา

[ ] 69

10 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอโอกาสในการเรยนร การพฒนาวชาชพ และการใชทกษะทหลากหลายในการปฏบตงาน

[ ] 70

11 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอโอกาสในการเลอนขนเงนเดอน

[ ] 71

12 บคลากรในสถานศกษาพงพอใจตอความเปนอสระในการปฏบตงาน

[ ] 72

ควำมใสใจในงำน (Y3) 13 บคลากรในสถานศกษามความรบผดชอบและมา

ปฏบตงานตามเวลาทก าหนดอยางสม าเสมอ

[ ] 73 14 บคลากรในสถานศกษามทศนคตทดตอการท างานและม

แรงจงใจในการท างาน

[ ] 74 15 บคลากรในสถานศกษาปฏบตหนาทจนเกษยณอาย

ราชการ

[ ] 75

218


ผวจย 5 4 3 2 1 กำรลดอตรำกำรออกกลำงคนของนกเรยน (Y4) 16 นกเรยนเรยนจบตามเกณฑของหลกสตรภายในเวลาท

ก าหนด

[ ] 76 17 นกเรยนมทศนคตทดตอการศกษาและสถานศกษา [ ] 77 18 นกเรยนมาเรยนอยางสม าเสมอ [ ] 78 คณภำพโดยทวไป (Y5) 19 สถานศกษามการปรบนโยบาย วธการด าเนนงาน ให

เข ากบการ เปล ยนแปลงของสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและเทคโนโลย

[ ] 79

20 สถานศกษาสามารถตอบสนองตอความตองการของผปกครอง และชมชน

[ ] 80

21 สถานศกษาสามารถจดสรรทรพยากรเพอการพฒนาอยางพอเพยง

[ ] 81

22 สถานศกษามความตนตวและพรอมท จะรบการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

[ ] 82

23 สถานศกษาประสานงานกบผปกครองและชมชนใหมสวนรวมและสนบสนนกจกรรมตางๆอยเสมอ

[ ] 83

ขอขอบพระคณเปนอยางสงทกรณาตอบแบบสอบถามผวจย

219

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นางสาวกมลพรรณ พงดวง

วน เดอน ป เกด 15 กรกฎาคม 2534 สถานทเกด กรงเทพมหานคร

วฒการศกษา พ.ศ. 2547 ส าเรจการศกษาระดบชนประถมศกษาปท 6

จากโรงเรยนมณวฒนา

พ.ศ. 2552 ส าเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 6

จากโรงเรยนมธยมวดหนองแขม

พ.ศ. 2557 ส าเรจการศกษาปรญญาการศกษาบณฑต (กศ.บ.)

สาขาการสอนภาษาไทย จากมหาวทยาลยบรพา ทอยปจจบน 1124 ถนน มาเจรญ แขวงหนองแขม เขตหนองแขม จ. กรงเทพฯ 10160

การบริหารตามหลักธรรมาภิบาลกับประสิทธิผลของสถานศึกษา...

Documents

Transcript of การบริหารตามหลักธรรมาภิบาลกับประสิทธิผลของสถานศึกษา...