อ. นภาพรรณ เอยมส าอางค

การแลกเปลยนแกส

ของสงมชวต

การแลกเปลยนแกสของสตวโครงสรางส าหรบแลกเปลยนกาซของสตวมความแตกตางกนมากมายแตมกจะมลกษณะรวมกนอยหลายประการคอ1. มความชมชนอยเสมอ2. มผนงบาง3. มเลอดมาหลอเลยง4. มพนทผวสมผสมาก

การแลกเปลยนแกสของ

สตวน าบางชนด

การแลกเปลยนแกส

ของปลาเหงอกของปลามลกษณะเปนแผง เรยกแตละแผงวากลลอารช (gill arch) ซงเปนกระดกออน ดานในมลกษณะเปนซและแผออกเรยกวากลลเรเกอร (gill raker) ท าหนาทปองกนอนภาคขนาดใหญและอาหารไมใหไหลผานออกทางเหงอก แตละกลลอารชมแขนงออกมาเปนซๆ มากมาย เรยกแตละซวากลลฟลาเมนต (gill filament) ในแตละกลลฟลาเมนตมสวนทนนขนเรยกวากลลลาเมลลา (gill lamella) ซงภายในกลลลาเมลลาแตละอนมรางแหของเสนเลอดฝอยอยและบรเวณนเปนบรเวณทมการแลกเปลยนแกสโดยการแพร

การแลกเปลยนแกส

ของปลา

การแลกเปลยนแกส

ของแมลงแมลง การแลกเปลยนกาซของแมลงจะใชทอลม (trachea) เปนอวยวะแลกเปลยนกาซทมลกษณะเปนทอ มรเปดออกสภายนอกเรยกวา สไปเรเคล (spiracle) ทอเทรเคยจะมการแตกแขนงเปนทอเลก ๆ แทรกไปยงสวนตาง ๆ ทวรางกายจงเกดการแลกเปลยนกาซระหวางเซลลและทอลมโดยตรง

การแลกเปลยนแกส

ของนกปอดของนกมขนาดเลก แตนกมถงลมซงเจรญดมากโดยแยกออกจากปอดเปนคๆ หลายค ทงถงลมดานหนา ถงลมในชองอก ถงลมในชองทองและในกระดก ในขณะหายใจเขาอากาศจะผานเขาสหลอดลมผานปอดแลวเขาสถงลมทอยตอนทาย สวนอากาศทใชแลวจะออกจากปอดเขาสถงลมตอนหนา อากาศจากปอดและอากาศจากถงลมตอนหนาถกขบออกจากตวนกทางลมหายใจออก

การแลกเปลยนแกส

ของกบ

กบ , คางคก มเหงอกขณะเปนตวออนวายอยในน า มลกษณะเปน แขนงยนออกมาภายนอกรางกาย พอเจรญเตบโตใชปอดและผวหนง

การแลกเปลยนแกสของ

สตวเลยงลกดวยนม

สตวเลยงลกดวยน านม มระบบหายใจดมากโดยประกอบดวยถงลมเลกๆ ทเรยกวา อลวโอลส (alveolus) มกลามเนอกระบงลมและกลามเนอกระดกซโครงชวยในการหายใจ ท าใหอากาศเขาและออกปอดไดเปนอยางด ในทนจะใชคนเปนตวแทน

การแลกเปลยนแกส

ของคน

1. รจมก (Nostril) 2. ชองจมกหรอโพรงจมก (nasal cavity) 3. คอหอย (pharynx) 4.กลองเสยง(larynx) 5. หลอดลม (trachea) 6. หลอดลมคอหรอขวปอด (bronchus) 7.แขนงขวปอดหรอหลอดลมฝอย (bronchiole) 8. ถงลมเลก ๆ ในปอด (alveolus หรอ air sac)

ทางเดนอากาศของคน ประกอบดวย

การแลกเปลยนแกส

ถงลมเลก ๆ ในปอด มเสนเลอดฝอย(capillaries) ลอมรอบ (ท าใหเกดการแลกเปลยน O2 และ CO2 อยางมประสทธภาพ)

การล าเลยงแกสออกซเจน

O2 เขาไปในปอดเขาสเสนเลอดฝอยทอยรอบ ๆ ถงลม รวมกบ hemoglobin ในเซลลเมดเลอดแดงกลายเปน oxyhemoglobin แลวล าเลยงไปยงเนอเยอตาง ๆ จากนน O2 กจะแพรจากเสนเลอดฝอยใหแกเนอเยอ และถกล าเลยงตอไปเพอรบ O2 ทปอดใหม

ทเนอเยอ ในเซลลเมดเลอดแดง

CO2 + H2O H2CO3 H+ + HCO3-

ทปอด

การล าเลยงคารบอนไดออกไซด

กลไกการควบคม

การหายใจ

กลไกการควบคมการหายใจจะเกยวของกบระบบประสาทโดยมการควบคม 2 สวน

คอ 1. การควบคมแบบอตโนวต ซงเปนการหายใจทไมสามารถบงคบได โดยมสมองสวนพอนดและเมดลลา ออบลองกาตาเปนตวสรางและสงสญญาณประสาทไปกระตนกลามเนอทเกยวของกบการหายใจท าใหการหายใจเขาออก เกดขนไดเปนจงหวะสม าเสมอทงในยามหลบและยามตน โดยไมจ าเปนตองรอการสงการใหมการหายใจ

กลไกการควบคม

การหายใจ

2. การควบคมภายใตอ านาจจตใจ ซงเปนการหายใจทสามารถบงคบได โดยสมองสวนหนาทเรยกวา ซรบรลคอรเทกซ ไฮโพทาลามส และสมองสวนหลงทเรยกวา ซรเบลลม ซงจะท าใหเราสามารถควบคม บงคบ หรอปรบการหายใจใหเหมาะสมกบพฤตกรรมตางๆ ของรางกาย เชน การพด การรองเพลง การเลนเครองดนตรประเภทเปา การวายน า การด าน าหรอการกลนหายใจได

การแลกเปลยนแกส

ของคนการหายใจเขา (Inspiration)

1.กะบงลมหดตว เปนการชวยเพมปรมาตรของชองอกในแนวดง2. กระดกซโครงยกตวสงขน เปนการชวยเพมปรมาตรของชองอกในแนวรศมการหายใจออก (Expiration)

1. กะบงลมคลายตว กลบเขาต าแหนงเดม2. กระดกซโครงลดระดบต าลง

การวดอตราการหายใจของสงมชวตตางชนดกนตองการพลงงานส าหรบการด ารงชพตางกน เราสามารถวดอตราการหายใจของสงมชวตไดโดยวดปรมาณของ O2 ทสงมชวตนนใชไป

การวดอตราการหายใจ

โดย นางสาววรณยภา เยนเฉอย

484050016-1

สรปการแลกเปลยนแกส