ล...

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

ปท 39(5): 66-85, 2562

ล�ำดบของรปพยญชนะในภำษำไทย

ม.ล. จรลวไล จรญโรจน1

บทคดยอ

อกษรไทยมพยญชนะ44ตวโดยท34ตวเปนพยญชนะทววฒนาการมาจากพยญชนะในอกษรพราหม

ผานทางอกษรคฤนถและอกษรขอมอกทหนงสวนอกสบตวไดแกฃ,ฅ,ซ,ฎ,ด,บ,ฝ,ฟ,อและฮไดรบการ

ประดษฐขนโดยพอขนรามค�าแหงประดษฐเพอเตมเตมระบบเสยงภาษาไทยในขณะนน

พยญชนะไทยในสวนทววฒนาการมาจากอกษรพราหมมการเรยงล�าดบเชนเดยวกบในอกษรตนฉบบ

พยญชนะ 33 ตวแรกในอกษรพราหม (ก ถง ห) เปนรปแทนหนวยเสยงและสามารถอธบายล�าดบไดดวย

สทลกษณ5สทลกษณคอการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของกระแสลมฐานกรณ

ความกอง และกลมลมพยญชนะสวนตวสดทาย (ฬ) เปนรปแทนหนวยเสยงยอยทไดรบการน�ามาวางไวตอ

ทายพยญชนะทแทนหนวยเสยงอนพยญชนะไทย 10ตวทประดษฐขนใหมถกน�ามาแทรกระหวางพยญชนะ

เดมอยางคอนขางมระบบเมอวเคราะหล�าดบของพยญชนะไทย44ตวแลวพบวาสทลกษณทใชในการอธบาย

ล�าดบของรปพยญชนะไทยม7สทลกษณโดยท5สทลกษณแรกเปนสทลกษณเดยวกบทใชในการอธบายล�าดบ

ของรปพยญชนะในอกษรพราหมสวนอก2สทลกษณทตองใชเพมเตมคอการใชเสนเสยงและการเสยดแทรก

ของลม

การเรยงล�าดบพยญชนะในอกษรพราหมเปนไปอยางมระบบและไมมขอยกเวนใดแตส�าหรบพยญชนะ

ไทยพบวามขอยกเวนบางประการในการเรยงล�าดบขอยกเวนดงกลาวเกดขนทล�าดบของพยญชนะ5ตวคอ

ฃ,ฅ,ซ,อและฮคอ1)การน�าพยญชนะเสยดแทรกฃ,ฅ,ซขาไปปะปนกบพยญชนะกก2)การน�าพยญชนะ

ฐานกรณป มเหงอกซไปปะปนกบพยญชนะเพดานแขงและ3)การทไมน�าฬซงเปนเพยงรปพยญชนะแทน

หนวยเสยงยอยในภาษาดงเดมของอนเดยไปไวทายสดเหมอนในอกษรพราหมอนท�าใหอและฮดเหมอนจะ

ไมไดอยในล�าดบทควรจะเปน

ค�ำส�ำคญ :1.ภาษาไทย2.พยญชนะ3.อกษร

1 รองศาสตราจารยดร.ประจ�าภาควชาศลปศาสตรคณะศลปศาสตรและวทยาศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตก�าแพงแสน

อเมล:[email protected]โทร:034300481-4

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562) ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

67

The order of consonant symbols in Thai

M.L. Jaralvilai Charunrochana2

Abstract

Thereare44consonantsymbolsinThaiscript.Amongthem,34arederivedfromtheOld

KhmerscriptwhichisderivedfromGrantha,thesouthIndianBrahmiscript.Theother10consonants:

ฃ,ฅ,ซ,ฎ,ด,บ,ฝ,ฟ,อandฮwerecreatedbyKingRamkhamhaengtofittheThaiphonological

systematthattime.

TheThaiconsonantsthatarederivedfromBrahmiscriptarearrangedsystematicallyinthe

sameorderas in theoriginalscript.The first33consonantsymbols inBhrami (k toh) represent

consonantphonemesandtheirordercanbeexplainedusing5phoneticfeatures:completeclosure

ofarticulatorsintheoralcavity,sonority,non-turbulentairflowinthevocaltract,placeofarticulators,

voicing,andaspiration.Thelastconsonantsymbol(ฬ)representsjustanallophoneand,therefore,

isplacedafterallothersymbols.The10newlycreatedThaiconsonantsymbolswerequitesystematically

insertedamongthosederivedconsonants.Afteranalyzingtheorderofthe44Thaiconsonants,itwas

foundthattheordercanbeexplainedusing7phoneticfeaturesinwhich5ofthemaretheaforementioned

onesusedtoexplaintheorderofBhramiscript.Theother2featuresareglottalizationandfriction.

TheorderofconsonantsymbolsinBrahmiscriptissystematicwithoutanyexceptionbutthere

aresomeexceptionstotheorderofThaiconsonantsymbols,namelyฃ,ฅ,ซ,อandฮ.Theexceptions

are(1)Thefricativeconsonantsฃ,ฅ,andซareplacedamongstopones,(2)Thealveolarซisplaced

amongpalatalconsonants,and3)Thetraditionalallophonesymbolฬisnotplacedattheendofthe

listasinBrahmiscriptwhichmakesthepositionsofอandฮillogicalinthealphabeticalorder,notin

thewaytheyaresupposedtobe.

Keywords: 1.Thai2.Consonants3.Script

2 AssociateProfessor,Ph.D.,DepartmentofLiberalArts,FacultyofLiberalArtsandScience,KasetsartUniversity,KamphaengSaen

Campus,NakhonPathom,Thailand.Emailaddress:[email protected]:034300481-4

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

68

บทน�ำ

อกษรไทยไดรบการประดษฐขนโดยพอขนรามค�าแหงมหาราชในปพ.ศ.1826และมจ�านวน44ตว

โดยประดษฐดดแปลงจากอกษรขอมหวดอกษรขอมหวดดดแปลงจากอกษรคฤนถ(Grantha)ของอนเดยใต

และอกษรคฤนถกดดแปลงจากอกษรพราหม(Brahmi)อกทอดหนง(Danvivathana,1982)ดงนนตวอกษรไทย

จงจดอยในตระกลอกษรพราหมแมวาจะไมไดววฒนาการมาจากอกษรพราหมโดยตรงอกษรพราหมทเกาแก

ทสดพบวาอยในสมยของพระเจาอโศกมหาราชซงครองราชยในชวงปพ.ศ.270-พ.ศ.311

อกษรแทนเสยงหนวยพยญชนะในอกษรพราหมมทงสน33ตว(หรอ34ตวหากนบรปพยญชนะแทน

หนวยเสยงยอยดวย)อกษรพราหมแตละตวแทนหนวยเสยง1หนวย(มความสมพนธระหวางรปกบเสยงแบบ

หนงตอหนง)และมการเรยงล�าดบทเปนระบบระเบยบสามารถอธบายไดดวยสทลกษณของหนวยเสยงพยญชนะ

นนๆ

ตวอกษรทพอขนรามค�าแหงประดษฐขนมาเพมเตมจากอกษรพราหมเพอใหสอดคลองกบระบบเสยง

ภาษาไทยมอย10ตวไดแกฃฅซฎดบฝฟอฮพยญชนะเหลานไดรบการจดเรยงแทรกเขาไปรวมกบ

พยญชนะในอกษรพราหมการจะเขาใจล�าดบของพยญชนะในภาษาไทยจงตองเขาใจการเรยงล�าดบพยญชนะ

ของอกษรพราหมเสยกอน

ในบทความนผเขยนตองการวเคราะหเพอหาค�าตอบวาล�าดบของพยญชนะทง 10 นจดเรยงอยางม

ระบบระเบยบและอธบายไดดวยสทลกษณเชนเดยวกบในกรณของอกษรพราหมเดมหรอไมในชวงแรกผเขยน

จะกลาวถงล�าดบของพยญชนะในอกษรพราหมจากนนจงกลาวถงล�าดบของพยญชนะในภาษาไทย

ล�ำดบของพยญชนะในอกษรพรำหม

อกษรพราหมเปนบรรพบรษของอกษรแถบเอเชยใตทงหมดในปจจบนรวมทงตวอกษรของเอเชย

ตะวนออกและตะวนออกเฉยงใตจ�านวนมากดวย เชน อกษรเทวนาคร อกษรลานนา อกษรลาว อกษรพมา

อกษรเขมรอกษรมอญอกษรทมฬฯลฯLo(2012)จงกลาวเปรยบเทยบวาอกษรพราหมเปนเสมอนอกษรกรก

ใน“ภาคอนเดย”เพราะอกษรกรกกเปนบรรพบรษของอกษรจ�านวนมากในแถบยโรป

ภาพท 1 พยญชนะอกษรพราหม(Omniglot,n.d.)


69

อกษรแทนเสยงหนวยพยญชนะในอกษรพราหมมทงสน33ตวแตละตวแทนหนวยเสยง1หนวย(ม

ความสมพนธระหวางรปกบเสยงแบบหนงตอหนง) และมอกษรแทนหนวยเสยงยอยอกหนงตว ระบบเสยง

มลกษณะตรงท หนวยเสยงพยญชนะกกมการจ�าแนกละเอยดตามความกอง-ไมกอง และการมลม-ไมมลม

ในทกฐานกรณหากเราน�าหนวยเสยงทง33หนวยของในอกษรพราหมมาจดใสตารางระบบเสยงตามรปแบบ

ทนยมในปจจบนกจะไดดงในตารางท1

บางภาษาทใชตวอกษรในตระกลอกษรพราหมมจ�านวนหนวยเสยงพยญชนะในภาษา 33 หนวย

สอดคลองกบจ�านวนรปอกษร เชน ภาษาสนกฤตและภาษาเนปาล (Nepali) ซงใชตวอกษรเทวนาครในการ

เขยนกมระบบเสยงพยญชนะตรงตามในตารางท 1ทผานมาแมวาจะมความแตกตางในระดบสทศาสตรบาง

กตาม Jayaraj (1991) กลาววาผพดภาษาเนปาลออกเสยงหนวยเสยงพยญชนะมวนลน (retroflex) โดยใช

ปลายลนอยดานหนากวาผพดภาษาฮนดภาษาสนสกฤตและภาษาคชราต(Gujarati)อยางสงเกตไดชดเจน

บางภาษาทใชตวอกษรในตระกลพราหมมระบบเสยงพยญชนะไมตรงกบระบบของอกษรพราหมดงเดมเชน

ภาษาฮนดซงมหนวยเสยงพยญชนะถง 38หนวย เมอใชเทวนาครในการเขยนกมการปรบเปลยนรปแบบตว

อกษรเทวนาครดงเดมบางตวดวยการเตมจดเขาไปเกดเปนรปทหลากหลายขนจนเพยงพอตอการใชแทนเสยง

พยญชนะในภาษา สวนอกษรลาวเปนไปในทางตรงกนขาม ภาษาลาวมหนวยเสยงพยญชนะนอยกวา และ

ใชวธตดรปพยญชนะหลายตวออกไปท�าใหอกษรลาวมพยญชนะ27ตวเทานน

ภาษาไทยเรากมหนวยเสยงพยญชนะบางหนวยทเกนมาจาก33หนวยเสยงทเขยนไดดวยอกษรพราหม

แตในขณะเดยวกนกไมมพยญชนะบางหนวยเสยงพอขนรามค�าแหงผทรงประดษฐอกษรไทยทรงใชวธประดษฐ

ตวอกษรเพมขนใหมเพอแทนหนวยเสยงทภาษาไทยมเกนมาเชนฃฅซฎดบฝฟอแตกไมไดทรงตดตว

อกษรแทนเสยงทไมมในภาษาไทยออกไปแตทรงประดษฐตวอกษรเพมขนมาเพอใชเขยนใหคงรปค�ายมแบบ

ตนฉบบ ท�าใหในภาษาไทยเกดปรากฏการณทตวอกษรหลายรปแทนหนวยเสยงเพยงหนวยเดยว เชนรป

พยญชนะฏฐฑฒถทธในภาษาไทยปจจบนแทนหนวยเสยงเดยวกนคอ ตารางท2ตอไปนแสดงตวอยางของอกษรในตระกลพราหมบางสวนไดแกเทวนาครเขมรลาวพมา

และไทย อกษรในคอลมนเดยวกนหมายความวาววฒนาการมาจากตวอกษรพราหมตวเดยวกน แตไมได

หมายความวาตวอกษรนนๆจะแทนหนวยเสยงเดยวกนในแตละภาษาเชนคในภาษาไทยมาจากตวอกษร

ตารางท 1 ระบบเสยงพยญชนะทแทนดวยอกษรพราหม

bilabial dental retroflex palatal velar

vl. vd. vl. vd. vl. vd. vl. vd. vl. vd.

stop unaspirated aspirated

nasal fricative approximant

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

70

พราหมตวเดยวกนกบगในอกษรเทวนาครและគในอกษรเขมรแตคगและគแทนหนวยเสยงทแตกตาง

กนคอในภาษาไทยในภาษาสนสกฤตและในภาษาเขมรตามล�าดบ

ตารางท 2ตวอยางบางสวนของอกษรในตระกลอกษรพราหม

สทอกษร - - -

โรมน k kh - g - gh n c ch j -

เทวนาคร क ख - ग - घ ङ च छ ज -

เขมร ក ខ - គ - ឃ ង ច ឆ ជ -

ลาว ກ ຂ - ຄ - - ງ ຈ ຊ - -

พมา က ခ - ဂ - ဃ င စ ဆ ဇ -

ไทย ก ข ฃ ค ฃ ฆ ง จ ฉ ช ซ

สทอกษร - -

โรมน jh ñ - ṭ ṭh ḍ ḍh ṇ - ta th

เทวนาคร झ ञ - ट ठ ड ढ ण - त थ

เขมร ឈ ញ - ដ ឋ ឌ ឍ ណ - ត ថ

ลาว - ຍ - - - - - - ດ ຕ ຖ

พมา ဈ ဉ - ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ - တ ထ

ไทย ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ด ต ถ


โรมน d dh n - p ph - b - bh m

เทวนาคร द ध न - प फ - ब - भ म

เขมร ទ ធ ន - ប ផ - ព - ភ ម

ลาว ທ - ນ ບ ປ ຜ ຝ ພ ຟ - ມ

พมา ဒ ဓ န - ပ ဖ - ဗ - ဘ မ

ไทย ท ธ น บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม


71

อกษรตว ห ในอกษรพราหมแทนหนวยเสยงกอง เสยดแทรก เชนเดยวกบในอกษรเทวนาครซงก

ววฒนาการมาจากอกษรพราหมเชนเดยวกนWhitney(2003)ไดกลาวถงพยญชนะหในภาษาสนสกฤต(ซง

นยมเขยนดวยอกษรเทวนาคร)ไววาพยญชนะหแมจะออกเสยงเหมอนกบพยญชนะhในภาษายโรปยคปจจบน

(ซงกคอเสยงเสยดแทรกไมกอง)แตนกวชาการเจาของภาษาทงหมดกลบจดพยญชนะหในภาษาสนสกฤตใหเปนเสยงกองดงนนในทนผวจยจงยดเอาตามนกวชาการเจาของภาษาและใชสญลกษณวา แมตวอกษรในตระกลพราหมจะแตกตางกนทงในดานรปรางตวจ�านวนและหนวยเสยงทใชแทนแต

สงทเหมอนกนคอการเรยงล�าดบของพยญชนะถาพจารณาเฉพาะพยญชนะ33ตวของอกษรพราหมดงเดมก

จะพบวามการเรยงทเปนระบบระเบยบเปนขนตอนทสามารถอธบายไดดวยสทลกษณจ�านวน 5 สทลกษณ

ไดแกการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของกระแสลมฐานกรณความกองของเสยง

และกลมลมดงตอไปน

จ�ำแนกตำมกำรสมผสกนของฐำนกรณในชองปำก

พยญชนะทง 33 ตวไดรบการจ�าแนกเปนสองกลม พยญชนะกลมแรกเกดจากฐานกรณในชองปาก

สมผสกนสนทมล�าดบของพยญชนะอยกอนหนาพยญชนะกลมทสองซงไมไดเกดจากฐานกรณในชองปากสมผส

กนสนท

ค�าทใชเรยกพยญชนะในต�าราไวยากรณภาษาสนสกฤตแสดงใหเหนเกณฑการจ�าแนกแรกนอยางชดเจน

เนองจากเรยกพยญชนะกลมแรกวา“สปรศ”‘contact’(Whitney,2003)ซงเปนรากศพทค�าเดยวกบค�าวา“ผสส”

ในภาษาบาลและภาษาไทยรบมาใชเปนค�าวา“ผสสะ”หรอ“สมผส”ดงนนตอไปนผเขยนจะเรยกลกษณะทาง

เสยงนวา“สมผสในชองปาก”

ตารางท 3 การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปาก

+สมผสในชองปาก กขคฒงจฉชฌญฏฐฑฒณตถทธนปผพภม

-สมผสในชองปาก ยรลวศษสห

ตารางท 2ตวอยางบางสวนของอกษรในตระกลอกษรพราหม(ตอ)


โรมน y r l v ś ṣ s h ḷ - -

เทวนาคร य र ल व श ष स ह ळ - -

เขมร យ រ ល វ ឝ ឞ ស ហ ឡ អ -

ลาว ຢ ຣ ລ ວ - - ສ ຫ - ອ ຮพมา ယ ရ လ ဝ ၐ ၑ သ ဟ ဠ အ -

ไทย ย ร ล ว ศ ษ ส ห ฬ อ ฮ

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

72

จ�ำแนกตำมกำรผำนโดยสะดวกของลม

ขนตอนทสองนจะจ�าแนกเสยงพยญชนะทมกระแสลมผานออกมาอยางสะดวก (ไมวาในชองทางใด)

ออกจากเสยงทกระแสลมผานอยางไมสะดวกหรอผานออกมาไมไดเลยผเขยนจะเรยกลกษณะทางเสยงนวา

“ลมผานสะดวก”

ในกรณของพยญชนะทไมไดเกดจากฐานกรณในชองปากทสมผสกนสนท[-สมผสในชองปาก]พยญชนะ

[+ลมผานสะดวก]มล�าดบอยหนาพยญชนะ[+ลมผานสะดวก]ดงแสดงในตารางท4สวนพยญชนะทเกดจาก

ฐานกรณทสมผสกนสนท [-สมผสในชองปาก] จะจ�าแนกตามฐานกรณกอนทจะมาจ�าแนกตามการผานโดย

สะดวกของลม

จ�ำแนกตำมฐำนกรณ

พยญชนะอกษรพราหมจ�าแนกตามฐานกรณไดเปน5กลม

1.เสยงทเกดจากคอ(guttural)ซงรวมเอาพยญชนะทนกภาษาศาสตรสมยปจจบนมกจดเปนฐานกรณ

เพดานออน(velar)กบฐานกรณเสนเสยง(glottal)ไวดวยกน

2.เสยงทเกดจากเพดานแขง(palatal)

3.เสยงทเกดจากการมวนลน(retroflex)

4.เสยงทเกดจากป มเหงอก(alveolar)

5.เสยงทเกดจากรมฝปาก(labial)

พยญชนะ[+สมผสในชองปาก]จะจ�าแนกตามฐานกรณกอนทจะจ�าแนกตามการผานโดยสะดวกของ

ลม (ในทนฐานกรณในชองปากสมผสกนสนท ลมจงไมสามารถผานออกโดยสะดวกผานชองปากหากมการ

ผานออกโดยสะดวกของลมกยอมหมายถงการผานออกทางชองจมก หรอพยญชนะนาสกนนเอง) ในขณะท

พยญชนะ[-สมผสในชองปาก]จะจ�าแนกตามการผานตอเนองโดยสะดวกของลมกอนจากนนจงจะจ�าแนกตอมา

ตามฐานกรณ

ตารางท 5การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมและฐานกรณ

+สมผสในชองปาก

คอ -ลมผานสะดวก กขคฒ

+ลมผานสะดวก ง

เพดานแขง -ลมผานสะดวก จฉชฌ

+ลมผานสะดวก ญ

มวนลน -ลมผานสะดวก ฏฐฑฒ

+ลมผานสะดวก ณ

ตารางท 4การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากและการผานโดยสะดวกของลม

+สมผสในชองปาก กขคฒงจฉชฌญฏฐฑฒณตถทธนปผพภม

-สมผสในชองปาก [+ลมผานสะดวก] ยรลว

[-ลมผานสะดวก] ศษสห


73

จ�ำแนกตำมควำมกอง

เสยงกองหรอเสยงโฆษะ (voiced) คอเสยงทเกดจากการสนของเสนเสยง เสยงทไมกองหรออโฆษะ

(voiceless)คอเสยงทไมมการสนของเสนเสยงในอกษรพราหมจะเรยงล�าดบของพยญชนะเสยงไมกองไวหนา

พยญชนะเสยงกอง

ในกรณของพยญชนะกงสระ[-สมผสในชองปาก+ลมผานสะดวก]จะจ�าแนกตามการผานตอเนองโดย

สะดวกของลมกอนแลวตามดวยจ�าแนกตามฐานกรณโดยไมตองจ�าแนกดวยสทลกษณใดๆเพมเตมอก(แต

หากจะพจารณาความกองของเสยงกพบวาพยญชนะกลมนเปนพยญชนะเสยงกองทกตว)สวนพยญชนะเสยด

แทรก[-สมผสในชองปาก-ลมผานสะดวก]จะจ�าแนกตามความกองเปนอนดบแรกแลวตามดวยจ�าแนกตาม

ฐานกรณดงแสดงในตารางท6

ตารางท 6การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมฐานกรณและ

ความกอง


คอ -ลมผานสะดวก -กอง กข

+กอง คฒ


เพดานแขง -ลมผานสะดวก -กอง จฉ

+กอง ชฌ


มวนลน -ลมผานสะดวก -กอง ฏฐ

+กอง ฑฒ


ป มเหงอก -ลมผานสะดวก -กอง ตถ

+กอง ทธ

+ลมผานสะดวก น

ตารางท 5การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมและฐานกรณ(ตอ)


ป มเหงอก -ลมผานสะดวก ตถทธ


รมฝปาก -ลมผานสะดวก ปผพภ

+ลมผานสะดวก ม

-สมผสในชองปาก +ลมผานสะดวก

เพดานแขง ย

มวนลน ร

ป มเหงอก ล

รมฝปาก ว

-ลมผานสะดวก ศษสห

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

74

จ�ำแนกตำมกลมลม

เฉพาะพยญชนะกก[-สมผสในชองปาก-ลมผานสะดวก]มการจ�าแนกตอไปเปนเสยงมกลมลม(aspirated

หรอธนต)และเสยงไมมกลมลม(unaspiratedหรอสถล)โดยทพยญชนะไมมกลมลมจะมอนดบอยกอนหนา

พยญชนะมกลมลม ในต�าราไวยากรณภาษาสนสกฤตมกเรยกพยญชนะมกลมลมวาเปนเสยงธนตซงแปลวา

‘หนก’ (หมายถง ความหนกของลม) และเรยกพยญชนะไมมกลมลมวาสถลซงแปลวา ‘เบา’ (หมายถง มลม

เพยงเบาๆ)

เมอจ�าแนกดวยสทลกษณตางๆจ�านวน5สทลกษณทกลาวมาพยญชนะในอกษรพราหมทง33ตว

กจะมการจดเรยงล�าดบดงแสดงในตารางท7

ตารางท 7การจ�าแนกพยญชนะพราหม


คอ-ลมผานสะดวก

-กอง-ลม ก

+ลม ข

+กอง-ลม ค

ฒ


เพดานแขง-ลมผานสะดวก

-กอง-ลม จ

+ลม ฉ

+กอง-ลม ช

+ลม ฌ


ตารางท 6การจ�าแนกพยญชนะพราหมตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมฐานกรณและ

ความกอง(ตอ)


รมฝปาก -ลมผานสะดวก -กอง ปผ

+กอง พภ


-สมผสในชองปาก

+ลมผานสะดวก เพดานแขง ย

มวนลน ร



-ลมผานสะดวก -กอง เพดานแขง ศ

มวนลน ษ

ป มเหงอก ส

+กอง ห


75

สวนรปพยญชนะฬนนในภาษาดงเดมเปนรปพยญชนะทประดษฐขนมาเพอใชแทนหนวยเสยงยอย

(allophone) ไมใชแทนหนวยเสยง (phoneme)อยางรปพยญชนะตวอนๆ เชน ในภาษาบาลพยญชนะฬ

สามารถใชแทนทกบลไดอยางสม�าเสมอและใชแทนฑในปรบทระหวางสระดวย (Duroiselle,1997:12)

ฑทอยระหวางสระจะเปลยนเปนฬเชนรากศพทวาอฑ‘topraise’เมอเตมปจจยเพอผนใหใชกบเอกพจน

บรษทหนงในภาษาบาลจะกลายเปนอเฬ‘Ipraise’ไมใชอเฑดงนนอกษรทใชแทนหนวยเสยงยอยนจงไมได

เรยงล�าดบไวอยางเปนระบบรวมกบรปพยญชนะแทนหนวยเสยงอนๆแตกลบไปปรากฏเปนตวสดทายตอจาก

ห

ตารางท 7การจ�าแนกพยญชนะพราหม(ตอ)


มวนลน-ลมผานสะดวก

-กอง-ลม ฏ

+ลม ฐ

+กอง-ลม ฑ

+ลม ฒ


ป มเหงอก-ลมผานสะดวก

-กอง-ลม ต

+ลม ถ

+กอง-ลม ท

+ลม ธ


รมฝปาก-ลมผานสะดวก

-กอง-ลม ป

+ลม ผ

+กอง-ลม พ

ภ



+ลมผานสะดวก


มวนลน ร



-ลมผานสะดวก-กอง

เพดานแขง ศ

มวนลน ษ


+กอง ห

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

76

ล�ำดบพยญชนะในภำษำไทย

โดยปกตแลวระบบตวเขยนจะสะทอนระบบเสยงของภาษาในเวลาทตวเขยนไดรบการประดษฐขน

ปจจบนนภาษาไทยมหนวยเสยงพยญชนะ21หนวยแตมจ�านวนรปพยญชนะ44รปจงท�าใหเหนวาจ�านวน

หนวยเสยงพยญชนะในภาษาไทยในสมยสโขทย(ซงเปนเวลาทรปพยญชนะไดรบการประดษฐขน)มมากกวา

ในปจจบนเชนการทพอขนรามค�าแหงทรงประดษฐขฃคฅเปนรปพยญชนะทแตกตางกนสะทอนใหเหน

วาเสยงของพยญชนะทง4ตองแตกตางกนและจดเปนคนละหนวยเสยงกนณเวลานนหากพยญชนะเหลาน

มเสยงเหมอนกนกยอมไมมความจ�าเปนตางอยางใดทจะประดษฐรปเขยนแทนเสยงใหตางกน(Danvivathana,

1982)ในขณะทในปจจบนนพยญชนะเหลานแทนหนวยเสยงเดยวกนคอเพราะเกดจากการรวมตวของหนวยเสยงทไดเกดขนมาภายหลง

ภาษาทใชตวอกษรในตระกลพราหมทไทยยมค�าเขามาใชมากกคอภาษาบาล สนสกฤต และเขมร

ระบบเสยงภาษาไทยไมมหนวยเสยงพยญชนะบางตวทพบในภาษาสนสกฤต เชน พยญชนะมวนลนตาง ๆ

และเรากปรบเปลยนออกเสยงค�ายมจากภาษาสนสกฤตทมพยญชนะมวนลนตามแบบส�าเนยงไทยๆ ใหกลาย

เปนเสยงพยญชนะฐานป มเหงอกแตแมกระนนพอขนรามค�าแหงกทรงประดษฐรปอกษรโดยเฉพาะเพอใชเขยน

ค�ายมภาษาสนสกฤตทเปนเสยงมวนลนไวดวยคอษฏฐฑฒณ

สวนตวอกษรฎนน Burusphat (2017) กลาววาพอขนรามค�าแหงทรงประดษฐขนเพอใชเขยนค�า

ภาษาสนสกฤตทไทยยมผานภาษาเขมรมาอกทหนงภาษาเขมรไดปรบเปลยนเสยง (เสยงกก ไมกองมวนลน)ในค�ายมภาษาสนสกฤตเปนเสยงกกทเสนเสยงแบบลมเขา(implosive)เมอไทยยมจากเขมรอกทอดหนงกปรบเปลยนเปนตามการออกเสยงของไทยในยคนน(เสยงเดยวกบเสยงของพยญชนะด)แตมรปทแตกตางออกไปเปนฎ เพอแสดงออกวาแตเดมเปนเสยงมวนลนจากค�ายม (และมการเปลยนแปลง

เสยงเปนอกทหนงในภาษาไทยปจจบน) เมอประกอบกบขอมลการสบสรางภาษาดงเดมจากLi(1977)พยญชนะไทยทเพมมาจากอกษรพราหม

มทงสน10ตวไดแกฃฅซฎดบฝฟอฮและนาจะแทนหนวยเสยงดงตอไปนในอดต

ฃ* ฅ* ซ* ฎ* ด* บ* ฝ* ฟ* อ* ฮ* ในอกษรพราหมตวอกษรหมเสยงในระดบสทศาสตรเปนเสยงไมกองแตไดรบการจ�าแนกในระดบสทวทยาวาเปนหนวยเสยงกองสวนในระบบตวอกษรไทยไดใหตวอกษรหเปนหนวยเสยงไมกองตามเสยงจรง และไดสรางตวอกษรใหมคอฮ ใหแทนหนวยเสยงกอง (แตกมการเปลยนแปลงของเสยงจนกลาย

เปนเสยงไมกองเชนเดยวกนทงหและฮในภาษาไทยปจจบน)

พยญชนะทสรางขนใหม10ตวเหลานไดรบการจดเรยงแทรกเขาไปรวมกบพยญชนะทตกทอดมาจาก

อกษรพราหม(ซงตอไปนจะเรยกวาพยญชนะเดม)

เมอวเคราะหพยญชนะไทยทง44ตวบนฐานของพยญชนะเดมผเขยนกพบวาล�าดบของพยญชนะไทย

สามารถอธบายไดดวยการจ�าแนกสทลกษณ 7 สทลกษณแบบทมขอยกเวน โดยท 5 สทลกษณแรกเปน

สทลกษณเดยวกบทใชจดล�าดบพยญชนะอกษรพราหมคอการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดย

สะดวกของกระแสลมฐานกรณความกองกลมลมสวนอก2สทลกษณคอเสนเสยงและการเสยดแทรกของ

ลมเปนสทลกษณทเพมเขามาใชเพอวเคราะหการจดล�าดบของพยญชนะไทย


77

จ�ำแนกตำมกำรสมผสกนของฐำนกรณในชองปำก

เมอน�าอกษรไทยมาจ�าแนกตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากแลวกพบวามขอยกเวนส�าหรบ

พยญชนะจ�านวน5ตวคอฃฅซฝและฟพยญชนะเหลานแทนหนวยเสยงเสยดแทรก และ ตามล�าดบเพราะการออกเสยงพยญชนะเสยดแทรกนนฐานกรณจะไมไดสมผสกนสนทแตมชองวางระหวาง

ฐานกรณเลกนอย

ในตารางท8เปนการน�าพยญชนะไทยทจ�าแนกตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปาก(ยกเวนฬ

ทผเขยนไมไดน�าเขามาวเคราะหดวยเนองจากเปนพยญชนะทไมไดรบการเรยงล�าดบดวยเกณฑทางสทลกษณ

มาตงแตในอกษรเดมแลว)พยญชนะทไดรบการจดใหอยกลม[+สมผสในชองปาก]แบบมขอยกเวนทท�าตวหนา

ไว

จ�ำแนกตำมกำรผำนโดยสะดวกของลม

พยญชนะไทยกลมทไมไดใชฐานกรณในชองปากสมผสกนสนทไดรบการจ�าแนกออกตามการผาน

โดยสะดวกของลม โดยทกลมทมลมผานโดยสะดวกอยในล�าดบกอนหนากลมทไมไดมลมผานโดยสะดวก

เชนเดยวกบในกรณของพยญชนะอกษรพราหมดงในตารางท9

จ�ำแนกตำมฐำนกรณ

พยญชนะกลมทมฐานกรณในชองปากสมผสกนสนทและกลมทไมไดมฐานกรณในชองปากสมผสกน

สนทแตมกระแสลมผานสะดวกไดรบการจ�าแนกตอไปตามฐานกรณ โดยพยญชนะทใชฐานกรณทอยดานใน

รางกายมากกวาจะมล�าดบอยกอนหนาพยญชนะทใชฐานกรณอยดานนอกรางกายมากกวาดงในตารางท10

ตารางท 10การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมและ

ฐานกรณ


คอ[-ลมผานสะดวก] กขฃคฅฆ

[+ลมผานสะดวก] ง

เพดานแขง[-ลมผานสะดวก] จฉชซฌ

[+ลมผานสะดวก] ญ

ตารางท 9การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากและการผานโดยสะดวกของลม

+สมผสในชองปาก กขฃคฅฆงจฉชซฌญฎฏฐฑฒณดตถทธนบปผฝพฟภม

-สมผสในชองปาก [+ลมผานสะดวก] ยรลว

[-ลมผานสะดวก] ศษสหอฮ

ตารางท 8การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปาก

+สมผสในชองปาก กขฃคฅฆงจฉชซฌญฎฏฐฑฒณดตถทธนบปผฝพฟภม

-สมผสในชองปาก ยรลวศษสหอฮ

ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

78

เมอมาถงขนตอนนเรากจะพบขอยกเวนดานล�าดบของพยญชนะซเพมขนอกประการหนงจากการ

สบสรางของล(Li,1977)พบวาค�าทปจจบนภาษาไทยเขยนดวยซมกเปนเสยง*ในภาษาดงเดมซงนาจะมฐานกรณทป มเหงอก แตเมอดจากล�าดบการเรยงพยญชนะพบวา ซ ในภาษาไทย กลบพบวาปรากฏอย

ทามกลางพยญชนะฐานกรณเพดานแขง

จ�ำแนกตำมควำมกอง

พยญชนะทมฐานกรณในชองปากสมผสกนสนทไดรบการจ�าแนกตอไปตามความกอง โดยพยญชนะ

ไมกองมล�าดบปรากฏกอนพยญชนะกองดงแสดงในตารางท11

ตารางท 11การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลม

ฐานกรณและความกอง


คอ [-ลมผานสะดวก] -กอง กขฃ

+กอง คฅฆ


เพดานแขง [-ลมผานสะดวก] -กอง จฉ

+กอง ชซฌ


มวนลน [-ลมผานสะดวก] -กอง ฎฏฐ

+กอง ฑฒ

[+ลมผานสะดวก] ณ

ป มเหงอก [-ลมผานสะดวก] -กอง ดตถ

+กอง ทธ

ตารางท 10การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลมและ

ฐานกรณ(ตอ)


มวนลน[-ลมผานสะดวก] ฎฏฐฑฒ


ป มเหงอก[-ลมผานสะดวก] ดตถทธ

[+ลมผานสะดวก] น

รมฝปาก[-ลมผานสะดวก] บปผฝพฟภ

[+ลมผานสะดวก] ม

-สมผสในชองปาก[+ลมผานสะดวก]


มวนลน ร





79

จ�ำแนกตำมกำรท�ำงำนของเสนเสยง

สทลกษณ “เสนเสยง” ในทนหมายถงทงการเปนพยญชนะทมฐานกรณอยทเสนเสยง ในกรณของห

อฮและการเปนพยญชนะทมการบบเกรงเสนเสยง(glottalizedconsonant)อยางในกรณของ

ดบ ในกรณของพยญชนะกลมทใชฐานกรณในชองปากสมผสกนสนทนนสทลกษณเสนเสยงจะใชเฉพาะ

กบเสยงไมกองโดยพยญชนะ[+เสนเสยง]มล�าดบปรากฏกอนพยญชนะทเปน[-เสนเสยง]สวนในกรณของ

พยญชนะทไมไดใชฐานกรณในชองปากสมผสกนสนทนนจะใชกบพยญชนะทไมไดมลมผานสะดวกและมล�าดบ

ในทางตรงกนขามคอพยญชนะ[+เสนเสยง]มล�าดบปรากฏตามหลงพยญชนะทเปน[-เสนเสยง]ดงในตาราง

ท12


ฐานกรณความกองและเสนเสยง


คอ [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง -

-เสนเสยง กขฃ

+กอง คฅฆ

เพดานแขง [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง -

-เสนเสยง จฉ

+กอง ชซฌ


มวนลน [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง ฎ

-เสนเสยง ฏฐ

+กอง ฑฒ


ฐานกรณและความกอง(ตอ)


ป มเหงอก(ตอ) [+ลมผานสะดวก] น

รมฝปาก[-ลมผานสะดวก] -กอง บปผฝ

+กอง พฟภ


-สมผสในชองปาก[+ลมผานสะดวก]


มวนลน ร




ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

80

สงทนาสงเกตกคอ เมอจดล�าดบพยญชนะไทยดวยเกณฑทใชสทลกษณเสนเสยงใหกบเสยงกกทก

ฐานกรณแลวกพบวามบางฐานกรณทไมมพยญชนะทมสทลกษณ[+เสนเสยง]ไดแกฐานทอยดานในทสด(ใกล

เสนเสยงมากทสด)จ�านวน2ฐานคอฐานคอและเพดานแขง

จ�ำแนกตำมกลมลม

กลมลมในทนหมายถงทงกลมลมของพยญชนะกก (aspiration) และกระแสลมผานชองวางเลก ๆ

ระหวางฐานกบกรณในกรณของพยญชนะเสยดแทรก

ในกรณของพยญชนะกกพยญชนะทไมมกลมลมมล�าดบอยกอนพยญชนะทมกลมลมสวนในกรณของ

พยญชนะทไมใชฐานกรณในชองปากสมผสกนสนท และมฐานกรณทเสนเสยงกลบเปนไปในทางตรงกนขาม

คอพยญชนะทไมมกลมลมมล�าดบอยหลงพยญชนะทมกลมลม


ฐานกรณความกองและเสนเสยง(ตอ)



ป มเหงอก [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง ด

-เสนเสยง ตถ

+กอง ทธ


รมฝปาก [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง บ

-เสนเสยง ปผฝ

+กอง พฟภ



[+ลมผานสะดวก] เพดานแขง ย

มวนลน ร



[-ลมผานสะดวก] -เสนเสยง เพดานแขง ศ

มวนลน ษ


+เสนเสยง -กอง หอ

+กอง ฮ


81

ตารางท 13 การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลม

ฐานกรณความกองเสนเสยงและกลมลม


คอ [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง -

-เสนเสยง -ลม ก

+ลม ขฃ

+กอง -ลม ค

+ลม ฅฆ


เพดานแขง +เสนเสยง -

[-ลมผานสะดวก] -กอง -เสนเสยง -ลม จ

+ลม ฉ

+กอง -ลม ช

+ลม ซฌ


มวนลน [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง ฎ

-เสนเสยง -ลม ฏ

+ลม ฐ

+กอง -ลม ฑ

+ลม ฒ


ป มเหงอก [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง ด

-เสนเสยง -ลม ต

+ลม ถ

+กอง -ลม ท

+ลม ธ


รมฝปาก [-ลมผานสะดวก] -กอง +เสนเสยง บ

-เสนเสยง -ลม ป

+ลม ผฝ

+กอง -ลม พ

+ลม ฟ ภ


ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

82

จ�ำแนกตำมกำรเสยดแทรกของลม

สทลกษณการเสยดแทรกของลมจะใชเฉพาะกบพยญชนะทมสทลกษณ[+ลม]เทานนเพอจ�าแนกกลม

ลมแบบทปรากฏกบเสยงกก (aspiration) และกลมลมทเปนกระแสลมเสยดแทรก โดยทพยญชนะ [-เสยด

แทรก]ปรากฏในต�าแหนงกอนหนาพยญชนะ[+เสยดแทรก]ดงในตารางท14

ตารางท 14 การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)


คอ [-ลมผานสะดวก]

-กอง

+เสนเสยง -

-เสนเสยง-ลม ก

+ลม-เสยดแทรก ข

+เสยดแทรก ฃ

+กอง-ลม ค

+ลม-เสยดแทรก ฅ

+เสยดแทรก ฆ


เพดานแขง [-ลมผานสะดวก]

-กอง

+เสนเสยง -

-เสนเสยง-ลม จ

+ลม-เสยดแทรก ฉ

+เสยดแทรก -

+กอง-ลม ช

+ลม-เสยดแทรก ซ

+เสยดแทรก ฌ

ตารางท 13 การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)ตามการสมผสกนของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของลม

ฐานกรณความกองเสนเสยงและกลมลม(ตอ)

+สมผสในชองปาก [+ลมผานสะดวก]


มวนลน ร



-สมผสในชองปาก [-ลมผานสะดวก]

-เสนเสยง เพดานแขง ศ

มวนลน ษ


+เสนเสยง -กอง +ลม ห

-ลม อ

+กอง ฮ


83

ตารางท 14 การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)(ตอ)


เพดานแขง [+ลมผานสะดวก] ญ

มวนลน[-ลมผานสะดวก]

-กอง

+เสนเสยง ฎ

-เสนเสยง-ลม ฏ

+ลม -เสยดแทรก ฐ


+กอง-ลม ฑ

+ลม -เสยดแทรก ฒ



ป มเหงอก[-ลมผานสะดวก]

-กอง +เสนเสยง ด

-เสนเสยง -ลม ต

+ลม -เสยดแทรก ถ


+กอง -ลม ท

+ลม -เสยดแทรก ธ



รมฝปาก[-ลมผานสะดวก]

-กอง +เสนเสยง บ

-เสนเสยง -ลม ป

+ลม -เสยดแทรก ผ

+เสยดแทรก ฝ

+กอง -ลม พ

+ลม -เสยดแทรก ฟ

+เสยดแทรก ภ



[+ลมผานสะดวก]เพดานแขง ย

มวนลน ร



[-ลมผานสะดวก] -เสนเสยงเพดานแขง ศ

มวนลน ษ


ปท 39 ฉบบท 5 (ก.ย. - ต.ค. 2562)

84

และมขอทนาสงเกตอกเชนกนวาเมอจดล�าดบพยญชนะไทยดวยเกณฑทใชสทลกษณเสยดแทรกใหกบ

พยญชนะ [+ลม] ทกฐานกรณแลวกพบวามเพยงฐานกรณทอยดานในทสด (คอ) และนอกทสด (รมฝปาก)

เทานนทมพยญชนะทมสทลกษณ[+ลม+เสยดแทรก](แตทกฐานกรณมพยญชนะ[+ลม-เสยดแทรก]

เมอจ�าแนกดวยสทลกษณครบทง7แลวเรากสามารถอธบายล�าดบของพยญชนะไทยไดเกอบทงหมด

สวนฬซงไมไดน�ามารวมวเคราะหเพราะไมไดมล�าดบในชดตวอกษรดวยสทลกษณมาตงแตในอกษรพราหม

แลวนนกยงคงมต�าแหนงอยทเดมเมอมาอยในภาษาไทยนนคออยตามหลงหนนเอง

สรป

ล�าดบพยญชนะในอกษรไทยแมวาจะสามารถมเหตผลอธบายไดดวยเกณฑสทลกษณคอการสมผสกน

ของฐานกรณในชองปากการผานโดยสะดวกของกระแสลมฐานกรณความกองกลมลมเสนเสยงและการ

เสยดแทรกของลมแตกมขอยกเวนอยบางและเมอเปรยบเทยบการเรยงล�าดบของพยญชนะในอกษรพราหม

กบในอกษรไทยแลวพบวาพยญชนะในอกษรไทยมความเปนระบบในการเรยงล�าดบนอยกวาเนองจากภาษา

ไทยมพยญชนะทประดษฐเพมขนมาจากพยญชนะเดมพยญชนะทเพมเขามาไดรบการแทรกเขาไปปะปนกบ

พยญชนะเดมทเรยงล�าดบไวอยางเปนระบบอยางสมบรณแบบแลวท�าใหเกดเปนขอยกเวนในการเรยงล�าดบ

ขน

พยญชนะทมขอยกเวนดานการเรยงล�าดบคอฃฅซฝฟอและฮดงรายละเอยดตอไปน

ฃฅฝฟ:เปนพยญชนะเสยดแทรกซงฐานกรณไมไดสมผสกนสนทแตไดรบการ

เรยงล�าดบแทรกเขาไปในหมพยญชนะทมฐานกรณในชองปากสมผสกนสนท

ซ:นอกจากจะเปนพยญชนะเสยดแทรกทมาอยทามกลางพยญชนะกกเชนเดยวกบฃฅฝและฟ ตามทกลาวมาแลวกยงมขอยกเวนเพมเตมวาเปนพยญชนะฐานกรณป มเหงอกทมาอยทามกลางพยญชนะ

ฐานกรณเพดานแขง

อฮ:แมพยญชนะอและฮจะเปนพยญชนะ[+เสนเสยง]เชนเดยวกบหแตเมอไดรบการเรยงล�าดบกลบไมไดปรากฏอยหลงหในทนทแตมฬมาคนกลาง(เรยงเปนหฬอฮ)โดยสนนษฐาน

ไดวาเกดจากการทมผน�าพยญชนะทประดษฐขนใหม2ตวนตอทายฬซงเปนพยญชนะตวสดทายของพยญชนะ

เดมการเรยงล�าดบพยญชนะชวงทายสดของภาษาไทยจะเปนระบบกวานหากเราน�าฬไวทายสดเปนพยญชนะ

ตวท44โดยมองวาฬไมไดมฐานะเปนรปแทนหนวยเสยงในพยญชนะเดมท�าใหไดรบการเรยงอยทายสด

ของล�าดบพยญชนะในภาษาไทยเราแมฬจะแทนหนวยเสยงแตถายดเอาตามเกณฑของพยญชนะเดม

กนาจะพจารณาใหฬเปนพยญชนะตวสดทายและจะท�าใหไมเกดขอยกเวนกบล�าดบของอและฮ

ตารางท 14 การจ�าแนกพยญชนะไทย(เวนฬ)(ตอ)

-สมผสในชองปาก [-ลมผานสะดวก] +เสนเสยง -กอง+ลม ห

-ลม อ

+กอง ฮ


85

References

Burusphat, Somsong. (2017).Historical Linguistics (ภำษำศำสตรเชงประวต). Nakhon Pathom:

ResearchInstituteforLanguagesandCulturesofAsia,MahidolUniversity.

Danvivathana,Nantana.(1982).The Evaluation of Thai Script (ววฒนำกำรอกษรไทย).Bangkok:

ThaiKhadiResearchInstitute.ThammasatUniversity.

Duroiselle,C.(1997).A Practical Grammar of the Pali Language.Tullera:BuddhaDharmaEducation

Association.

Li,F.(1977).A Handbook of Comparative Tai.Hawaii:UniversityPressofHawaii.

Lo,L,K. (2012). Brahmi. [Online].RetrievedOctober2,2014 fromhttp://www.ancientscripts.com/

brahmi.html

Omniglot.(n.d.).Brāhmī Alphabet. [Online].RetrievedOctober2,2014fromhttps://omniglot.com/

writing/brahmi.htm

Whitney,W.D.(2003).Sanskrit Grammar (Kindle version).[Online].RetrievedOctober2,2014from

http://www.amazon.com

Jayaraj, A. (1991).A Descriptive Grammar of Nepali and an Analyzed Corpus.Washington:

GeorgetownUniversityPress.

ล...

Documents

Transcript of ล...