ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5th INTERNATIONAL...

ΙΟΥΛΙΟΣ -ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2005 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1

HELECO ’05 5η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ

ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

5th INTERNATIONAL EXHIBITION AND CONFERENCE ON ENVIRONMENTAL

TECHNOLOGY

ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΠΡΟΕΔΡΕΙΟΝ. ΤΑΧΙΑΟΣ Μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ, Αγρονόμος – Τοπογράφος Μηχανικός

Δ. ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΟΣΜέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ, Μηχανολόγος – Ηλεκτρολόγος, Μηχανικός

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣΑ. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣΔρ Χημικός Μηχανικός, Προεδρεύων Επιτροπής Παρακολούθησης Εναλλακτικής Διαχείρισης

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣΓΙΩΤΑ ΚΑΖΑΖΗΥπεύθυνη Τμήματος Εκδόσεων Τ.Ε.Ε.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΓΙΩΤΑ ΚΑΖΑΖΗΣΤΡΑΤΟΣ ΚΟΛΥΦΕΤΗΣΤμήμα Εκδόσεων Τ.Ε.Ε.


ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ

Δ. ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣ σελ. 2-7Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Χωροταξίας και Περιβάλλοντος

Α. ΒΕΖΥΡΓΙΑΝΝΗΣ σελ. 7-11Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Εσωτερικών

Ι. ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ σελ. 11-18Νομάρχης Φλώρινας, μέλος του Δ.Σ. της ΕΝΑΕ

Κ. ΤΖΑΝΑΚΟΥΛΗΣ σελ. 18-22Δήμαρχος Λαρισαίων, εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας

Α. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ σελ. 22-34Δρ Χημικός Μηχανικός, μέλος της Συντονιστικής Γραμματείας της HELECO

Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ σελ. 34-43Εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας

Γ. ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ σελ. 45-47Εκπρόσωπος Δημοτικής Επιχείρησης Ρόδου

Κ. ΓΙΩΤΑΚΗΣ σελ. 48-50Διευθυντής Περιοδικού «ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

Ν. ΤΑΧΙΑΟΣ σελ. 50-54Μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ, Αγρονόμος – Τοπογράφος Μηχανικός

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ

Σας ευχαριστούμε για την παρουσία σας στη σημερινή μας εκδήλωση και σας καλωσο-

ρίζουμε. Ξεκινάμε με τη διαδικασία, που θα είναι η εξής:

Θα υπάρξουν οι χαιρετισμοί των επίσημων προσκεκλημένων μας, των εκπροσώπων

των Υπουργείων Περιβάλλοντος, Εσωτερικών, της ΚΕΔΚΕ και της ΕΝΑΕ και στη συνέχεια

θα υπάρξει η βασική εισήγηση του ΤΕΕ από τον κύριο Σκορδίλη.

Παρακαλούμε το Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, τον κ. Κατσιγιάν-

νη για το χαιρετισμό του.

Δ. ΚΑΤΣΙΓΙΑΝΝΗΣΓενικός Γραμματέας Υπουργείου Χωροταξίας και Περιβάλλοντος

Αξιότιμοι εκπρόσωποι του Επιμελητηρίου, κύριε Γενικέ Γραμματέα του Υπουργείου

Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι του κόσμου των μηχανικών.


Οι βασικοί άξονες του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για το περιβάλλον αναπτύχθηκαν με σαφήνεια από

τον Υπουργό του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε στη χθεσινή έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου σας.

Αφού πραγματικά σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνατε να με καλέσετε να

χαιρετίσω την εκδήλωση αυτή, θα περάσω σύντομα στην ουσία της τοποθέτησης μου. Με

την παρουσία μου σήμερα μου δίνεται μία μεγάλη ευκαιρία να παρουσιάσω την ολοκλη-

ρωμένη άποψη του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. για την αντιμετώπιση δύο σοβαρών περιβαλλοντικών

πληγών για τη χώρα μας.

Τη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, δηλαδή την αντιμετώπιση των χώρων

ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων και την ολοκλήρωση επιτέλους των έργων βιολογι-

κών καθαρισμών και δικτύων αποχέτευσης της χώρας μας.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, κ. Αλαβάνος, στην εισαγωγική του ομιλία στα εγκαίνια της

HELECO αναφέρθηκε στις υποθέσεις καταγγελιών και παραβιάσεων της περιβαλλοντικής

νομοθεσίας, μία εκ των οποίων αποτελεί και η καταγγελία για τους χώρους ανεξέλεγκτης

διάθεσης αποβλήτων για τη χώρα μας, τους ΧΑΔΑ.

Η καταγγελία αυτή χαρακτηρίζεται ως οριζόντια, δηλαδή δεν θα αρθεί εάν δεν αποκα-

τασταθεί και ο τελευταίος ΧΑΔΑ στην Ελλάδα. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό

ο Υπουργός του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., με απόφασή του τον Ιούλιο του 2004, συγκρότησε ομάδα

εργασίας για την προώθηση των έργων αποκατάστασης ΧΑΔΑ σ’ όλη την Ελλάδα.

Σαν μηχανικοί όλοι έχουμε μάθει πως για να λύσουμε το πρόβλημα πρέπει πρώτα να

το καταγράψουμε και αυτό κάναμε στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.

Το κύριο έργο της ομάδας αφορούσε:

1. στην επικαιροποίηση και αξιολόγηση των στοιχείων σχετικά με την υφιστάμενη κατά-

σταση στη χώρα μας,

2. στην εκπόνηση τεχνικών προδιαγραφών για τις μελέτες αποκατάστασης τους,

3. στην αξιολόγηση της περιβαλλοντικής επικινδυνότητας κάθε ΧΑΔΑ,

4. στην κατάρτιση προγράμματος σταδιακής αποκατάστασης ΧΑΔΑ με έναν παράλληλο

προγραμματισμό υλοποίησης έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα,

5. στην υποστήριξη των υπόχρεων φορέων για την ωρίμανση των έργων αποκατάστασης

και την άμεση δρομολόγηση της λειτουργίας ΧΑΔΑ, εκεί όπου έχει προγραμματιστεί


εναλλακτική λύση.

Το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. με έγγραφό του στις αρχές Οκτωβρίου απευθύνθηκε στις Περιφέρειες

της Ελλάδας, τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, τις Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτή-

των, τα Δασαρχεία και όλους τους φορείς λειτουργίας ΧΥΤΑ και ζήτησε τη συμπλήρωση

ειδικού ερωτηματολογίου για την παροχή στοιχείων σχετικά με τους ενεργούς και ανε-

νεργούς ΧΑΔΑ της Ελληνικής Επικράτειας.

Αυτή τη στιγμή η συλλογή των στοιχείων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. Στο 86% των

Δήμων και Κοινοτήτων της χώρας και με βάση την επεξεργασία που έγινε, προέκυψαν

τα πρώτα συμπεράσματα.

1. Υπάρχουν Δήμοι και Κοινότητες, που ενώ εξυπηρετούνται από υφιστάμενους χώ-

ρους υγειονομικής ταφής, τους ΧΥΤΑ, διαθέτουν παράλληλα και ενεργές χωματερές,

πράγμα μη αποδεκτό από τον περιφερειακό σχεδιασμό που οι ίδιοι απεδέχθησαν και ο

οποίος αποτελεί εθνική νομοθεσία,

2. επίσης ένας αριθμός Δήμων και Κοινοτήτων της χώρας αρνείται την απόθεση απορ-

ριμμάτων σε ΧΥΤΑ, παρά τη ρητή πρόβλεψη από τον εγκεκριμένο περιφερειακό σχε-

διασμό και προτιμά να εναποθέτει τα απορρίμματα του σε χωματερές, παραβιάζοντας

και πάλι την εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία,

3. ένας μεγάλος αριθμός Δήμων της χώρας, θεωρεί ότι μπορεί να λειτουργεί με ανεξέλε-

γκτους χώρους διάθεσης απορριμμάτων, χωρίς σχεδιασμό, χωρίς συνεργασία καν, με

τους όμορους Δήμους του,

4. πέραν των ενεργών ΧΑΔΑ, υπάρχει ακόμη ένας μεγάλος αριθμός, περίπου 1.000 ανε-

νεργών χωματερών, οι οποίες χρίζουν και άμεσης αποκατάστασης.

Την ίδια στιγμή, που όλα αυτά συμβαίνουν, η χώρα μας σύρεται στα Ευρωπαϊκά Δικα-

στήρια γι’ αυτή τη μεγάλη περιβαλλοντική πληγή, που δεν λέει να κλείσει. Γνωρίζουμε

καλά και το ανέφερε χθες και ο ίδιος ο Υπουργός του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. Σουφλιάς, πως

πολλά προβλήματα δεν θα υπήρχαν εάν οι πολίτες ήταν σωστά ενημερωμένοι για τα

περιβαλλοντικά θέματα.

Αυτή η έλλειψη της πληροφόρησης εξωθεί τους πολίτες σε υπερβολικές αντιδράσεις, όταν

πρόκειται να εκτελεσθούν στην περιοχή τους, απόλυτα αναγκαία έργα για την προστασία


του περιβάλλοντος. Το ζήσαμε και εμείς οι ίδιοι οι Αθηναίοι με τους ΧΥΤΑ της Αττικής.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σας θυμίσω, πως μία από τις βασικότερες αρχές της πε-

ριβαλλοντικής πολιτικής της παρούσας κυβέρνησης είναι η διεθνώς αποδεκτή αρχή, πως

ο ρυπαίνων πληρώνει και ο μη ρυπαίνων αμείβεται.

Οι δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν, θα πρέπει να είναι οι ακόλουθες:

1. παύση της λειτουργίας των ΧΑΔΑ εκεί όπου υπάρχει δυνατότητα, ή υποχρέωση με

βάση τον περιφερειακό σχεδιασμό εξυπηρέτησης από ΧΥΤΑ,

2. προγραμματισμός και σταδιακό κλείσιμο και αποκατάσταση όλων των ενεργών ΧΑΔΑ

στον ελληνικό χώρο, ο οποίος θα σχετίζεται όμως με την πρόοδο των χρηματοδο-

τούμενων έργων διαχείρισης απορριμμάτων. Θεωρώ πως οι εκπρόσωποι της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης αντιλαμβάνονται πολύ καλά αυτά που λέω.

Σαν Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. συμβάλλαμε σημαντικά στην υποστήριξη αυτών των δράσεων με

μία σειρά ενεργειών προκειμένου να ανταποκριθούν οι ΟΤΑ στις υποχρεώσεις που θέσπι-

σε η νομοθεσία, αλλά και για να επιταχυνθεί η ωρίμανση των έργων, που μπορούν να

χρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στείλαμε με εγκύκλιο στις 22

Οκτωβρίου 2004 πρότυπες προδιαγραφές για τη σύνταξη τεχνικής μελέτης περιβαλλο-

ντικής αποκατάστασης ΧΑΔΑ.

Η σύνταξη της μελέτης αυτής είναι υποχρεωτική και η έκθεσή της από τους Γενικούς

Γραμματείς των Περιφερειών πρέπει να γίνει μέχρι το τέλος Ιουνίου 2005, σε αντίθετη

περίπτωση δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί ένα έργο αποκατάστασης ΧΑΔΑ.

Επειδή μιλάμε για χρηματοδότηση πρέπει να επαναλάβω μία αλήθεια. Οι πόροι που

διατίθενται από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., το επιχειρησιακό πρόγραμμα για το περιβάλλον, για

τέτοιες δράσεις είναι περιορισμένοι, μόλις 20 εκατομμύρια ευρώ. Ανάλογοι πόροι, επομέ-

νως, θα πρέπει να αναζητηθούν από τα ΠΕΠ και από τους λιγοστούς, ομολογουμένως,

εθνικούς πόρους.

Σε κάθε περίπτωση όμως, για να χρηματοδοτηθούν έργα κάθε είδους, θα πρέπει να

υπάρχει ωριμότητα μελέτης και αυτό το ξέραμε όλοι μέχρι τώρα. Από εδώ και στο εξής

πρέπει να μάθουμε ότι χρειάζεται και μία ωριμότητα ειλικρίνειας κάθε έργου.

Και περνάω στο δεύτερο θέμα, η δεύτερη ομάδα εργασίας συγκροτήθηκε για την


καταγραφή των προβλημάτων και την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων σε σχέση με τη

λειτουργία των υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων.

Μια πρώτη καταγραφή στοιχείων και εν αναμονή των οριστικών, αποτυπώνει μία απο-

γοητευτική εικόνα. Δηλαδή, μονάδες βιολογικών καθαρισμών, θα έπρεπε να λειτουργούν

εδώ και μία πενταετία, αλλά σήμερα είναι ακόμη αδρανείς, ή ελλιπείς, ή κάποιες άλλες

κατασκευάστηκαν, αλλά λόγω ελλιπούς συντήρησης, δεν λειτουργούν.

Στο ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο εφαρμογής του 3ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, ο

κίνδυνος απώλειας πόρων από ανολοκλήρωτα έργα εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμά-

των, είναι ορατός και ιδιαίτερα πιθανός, ώστε να μην επιτρέπεται εφησυχασμός.

Ως γνωστόν, το κόστος από την απώλεια πόρων βαρύνει το φορέα υλοποίησης του

έργου και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας. Και σ’ αυτή την

υπόθεση πρέπει να βάλουμε ένα τέλος. Βιολογικοί καθαρισμοί, που παραβιάζουν την Κοι-

νοτική νομοθεσία, θα πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά προτεραιότητα. Στο τέλος αυτής

της λίστας θα πρέπει να προστεθούν έργα με ιδιαίτερη σημασία.

Στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αντιλαμβανόμενοι το θεσμικό μας ρόλο να καθορίσουμε την εθνική

στρατηγική και τις προτεραιότητές της, υιοθετήσαμε μία εξαιρετική ιδέα του Διευθυντή

της RAGGIO, του κ. Robert Sodem για τη δημιουργία ενός ταμείου ευθύνης. Ενός ταμεί-

ου που θα αντιμετωπίσει κρίσιμα περιβαλλοντικά έργα. Αυτό θα πρέπει να υιοθετηθεί και

από τους περιφερειακούς σχεδιασμούς και από τα περιφερειακά ταμεία.

Το επιχειρησιακό πρόγραμμα περιβάλλον, από μόνο του δεν μπορεί να σηκώσει το βά-

ρος όλων των έργων και εδώ διαθέσιμοι όροι θα πρέπει να αναζητηθούν μέσω των ΠΕΠ

και εσχάτως, από λιγοστούς εθνικούς πόρους.

Να θυμάστε όμως και εδώ πως εκτός από την ωριμότητα της μελέτης για να χρηματο-

δοτηθεί ένα έργο, απαιτείται και η ωριμότητα της ειλικρίνειας.

Κλείνοντας αυτή τη σύντομη ομιλία μου, θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω μία μεστή

και ειλικρινή αναφορά για το περιβάλλον, που ακούστηκε στα εγκαίνια της λαμπρής σας

εκδήλωσης από τον ίδιο τον Υπουργό του ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κ. Γιώργο Σουφλιά σχετικά με τα

δύο σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα στα οποία αναφέρθηκα. Τα περιβαλλοντικά

προβλήματα είναι σύνθετα και δύσκολα. Απαιτούν μελέτη, επιμονή, χρόνο και συνεχή


προσπάθεια. Προχωρήσαμε ήδη αρκετά και έχουμε πολύ δρόμο ακόμη.

Θα ήθελα να τονίσω παράλληλα ότι πρέπει να έχουμε υψηλούς στόχους και να οργα-

νώνουμε μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς, αν θέλουμε να προχωράμε μπροστά. Σε καμιά

περίπτωση όμως, δεν πρέπει στο όνομα της εξυπηρέτησης αυτών των στόχων να μας

διαφεύγουν τα άμεσα, τα επείγοντα και τα καθημερινά.

Για να πετύχουμε όλα όσα αναφέρθηκαν υπάρχει ένα μυστικό, που είναι η συνεργα-

σία. Όλα αυτά απαιτούν συνεργασία με τη Τοπική Αυτοδιοίκηση στη βάση κοινών αρχών,

αλλά απαιτούν και ειλικρίνεια στην υλοποίηση των στόχων.

Στον 21ο αιώνα, η Κεντρική Διοίκηση δεν μπορεί να προχωράει μόνη της. Ο αιώνας

αυτός είναι ο αιώνας της Αυτοδιοίκησης, είναι ο αιώνας της κοινωνίας των πολιτών, δη-

λαδή, ο πολίτης θα έχει σημαντικό ρόλο, θα συμμετέχει πιο ενεργά και θα εκφράζεται

περισσότερο γνήσια από τις τοπικές του αρχές. Αυτό θα φέρει τη τοπική κοινωνία στο

προσκήνιο.

Σας ευχαριστώ θερμά για την τιμή που μου κάνατε με την πρόσκληση σας. Θα ακού-

σω τις εισηγήσεις των υπολοίπων εκπροσώπων. Αξιόλογα στελέχη του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ο

κ. Αλεξόπουλος, ο κ. Μαχαίρας, ο κ. Στοϊλόπουλος, οι οποίοι συνέβαλαν στα μέγιστα σ’

όλα όσα σας ανέφερε μέχρι τώρα, θα παραμείνουν μέχρι τέλος της εκδήλωσης να κατα-

γράψουν κάθε τι ενδιαφέρον να ακουστεί.

Και μία προσωπική αναφορά. Το Ευχαριστώ του Υπουργού κυρίου Σουφλιά χθες, στο

πρόσωπο μου, το μεταφέρω σήμερα μπροστά σας στους ακούραστους συνεργάτες μου,

που βρίσκονται και σήμερα εδώ ανάμεσα σας.


Ευχαριστούμε το Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Περιβάλλοντος και παρακαλώ το Γενι-

κό Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών τον κ. Βεζυργιάννη για το δικό του χαιρετισμό.

Α. ΒΕΖΥΡΓΙΑΝΝΗΣΓενικός Γραμματέας Υπουργείου Εσωτερικών

Κύριε Πρόεδρε, κύριοι συνάδελφοι της Αυτοδιοίκησης, πολλοί με έχουν γνωρίσει σαν Δή-

μαρχο, τέσσερις τετραετίες, πλην όμως είμαι ακόμη Νομαρχιακός Σύμβουλος εν ενεργεία. Με


πολλή χαρά άκουσα από το συνάδελφο, ομόλογό μου, τον κ. Γενικό Γραμματέα του Υπουργεί-

ου Χωροταξίας και Περιβάλλοντος μία λέξη κλειδί για όλους μας, τη λέξη συνεργασία.

Αυτή η λέξη, δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ήταν μόνο στα λόγια και όχι στην πράξη

και είμαι σίγουρος ότι ο αγαπητός ομόλογος, ο κ. Κατσιγιάννης, που την ανέφερε εδώ,

την εννοεί πια, όχι όπως παλαιότερα, που οι λέξεις αυτές ήταν στους ειρμούς, και δεν

ήταν μία πραγματικότητα.

Είμαστε στην 5η, αυτή μεγάλη έκθεση και το Συνέδριο για την τεχνολογία του περιβάλ-

λοντος, αλλά και γι’ αυτό το περιβάλλον. Σημαντικά γεγονότα και πολλές διαπιστώσεις

έλαβαν χώρα μέσα στο τελευταίο χρόνο από την προηγούμενη παρόμοια διοργάνωση,

όπως η μεγιστοποίηση του φαινομένου του θερμοκηπίου, η ατμοσφαιρική ανεξέλεγκτη

ρύπανση και άλλα, που ζητούν τη λύση τους.

Διαπιστώσεις, που προκάλεσαν συζητήσεις με πρωτοβουλίες διαφόρων φορέων πα-

γκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας. Πρέπει κάποτε όμως να περάσουμε από τις διαπιστώ-

σεις στη λήψη μέτρων και στην εφαρμογή κανόνων και μεθόδων, για να σταματήσουμε

τη διαρκή ροπή της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος.

Πρέπει όλοι μαζί να προχωρήσουμε, ο καθένας από το γνωστικό του πεδίο και η κυ-

βέρνηση, με τα αρμόδια όργανά της, στη διαμόρφωση νέων πολιτικών για τη βελτιστο-

ποίηση της φυσικής μας ζωής, του περιβάλλοντος μας, γιατί είναι ήδη αργά.

Η ασέβεια προς τη φύση και το περιβάλλον οδηγεί στην αυτοκαταστροφή μας, γι’

αυτό, όλες οι κοινωνικές και πολιτικές ομάδες, σε παγκόσμιο επίπεδο, καλούνται σε συ-

στράτευση για την αποφυγή της καταστροφής.

Καλούμεθα όλοι σε εγρήγορση για μια αειφόρο ανάπτυξη. Η ατμόσφαιρα και το νερό,

δύο βασικά συστατικά της ζωής μας κινδυνεύουν να καταστήσουν αβίωτο το ζωτικό μας

χώρο. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο μόνος φορέας κοντά, πολύ κοντά στον πολίτη, πρέπει

και μπορεί να συμβάλει ενεργοποιώντας τον πολίτη, αλλά και ταυτόχρονα δείχνοντας

συνέπεια στις πολιτικές αποφάσεις και στη διαμόρφωση των τοπικών περιβαλλοντικών

συνθηκών, ενέργειες, που αθροιστικά θα αποτελέσουν μία γενικότερη παρέμβαση στο

ευρύτερο περιβάλλον, αφού το περιβάλλον δεν έχει τοπικά σύνορα.

Οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν τα τελευταία χρόνια ανελιχθεί σε σημα-


ντικό παράγοντα στον τομέα υλοποίησης έργων υποδομής, στον τομέα του περιβάλλο-

ντος. Πρόκειται τόσο για έργα, όσο και για δράσεις που καλύπτουν το ευρύ φάσμα αρ-

μοδιοτήτων τους και στοχεύουν στην προαγωγή της κοινωνικό-οικονομικής ανάπτυξης

των πολιτών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Η περιβαλλοντική διάσταση έχει κατακτήσει μια σημαντική θέση στο σχεδιασμό των

πολιτικών σε τοπικό επίπεδο, είτε ως προσπάθεια ελαχιστοποίησης των οχλήσεων που

προκαλούνται από τα έργα, είτε ως αντιρρυπαντική πολιτική και τεχνολογία, είτε ως πο-

λιτική προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος.

Το Υπουργείο μας έχει θέσει ως στόχο του νέου αναπτυξιακού προγράμματος της

Τοπικής Αυτοδιοίκησης το «ΘΗΣΕΑ» την αρμονική, ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη των

ΟΤΑ της χώρας, με έμφαση στην προστασία του περιβάλλοντος.

Στο πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνεται το ειδικό υποπρόγραμμα για την τοπική ανάπτυ-

ξη και προστασία του περιβάλλοντος με ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση των τεχνικών και

παραγωγικών υποδομών, τη στήριξη της οικονομικής συνοχής και την αναβάθμιση της

ποιότητας ζωής, στο πλαίσιο των κατευθύνσεων για το χωροταξικό σχεδιασμό και την

αειφόρο ανάπτυξη σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Αναλυτικότερα στόχοι όπως, η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, η εφαρ-

μογή σύγχρονων μεθόδων επεξεργασίας υγρών και στερεών αποβλήτων, η προστασία

των φυσικών πόρων, η ελαχιστοποίηση του υδρευτικού και αποχετευτικού προβλήματος

των ΟΤΑ, η προώθηση για τη συγκράτηση του πληθυσμού, η δημιουργία σύγχρονων

ανοικτών πόλεων, η ανάπτυξη υπαίθρου και η προώθηση της εταιρικής σχέσης πόλης και

υπαίθρου, είναι μέσα στις προτεραιότητες μας.

Το πρόγραμμα αυτό δρα συμπληρωματικά και με ανάλογα προγράμματα, που χρημα-

τοδοτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσα από το ταμείο Συνοχής, αλλά και από άλλα ταμεία,

καθώς επίσης και από τα προγράμματα τα οποία έχει το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.

Προσδοκούμε ότι μέσω του προγράμματος αυτού, αλλά και σε συνεργασία του Υπουρ-

γείου μας με άλλα Υπουργεία, που υλοποιούν χρηματοδοτικά προγράμματα, στα οποία

εντάσσονται έργα και δράσεις στον τομέα της Αυτοδιοίκησης, θα βελτιωθεί η ποιότητα

ζωής των πολιτών, η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και η ίδια η εικόνα της χώρας,


που πλήττεται σοβαρά από κάθε αποτυχία μας, να ασκήσουμε αποτελεσματικές πολιτικές

στον περιβαλλοντικό τομέα.

Θα ήθελα σήμερα να ήμουν σε θέση να κάνω ένα πραγματικά θετικό απολογισμό της

δράσης των ΟΤΑ και της Κεντρικής Διοίκησης, τουλάχιστον σε θέματα που ακουμπούν

στην καθημερινότητα του πολίτη, όπως είναι κυριαρχικά το πόσιμο νερό, η διάθεση των

στερεών αποβλήτων, ή το αποχετευτικό ζήτημα μαζί με τις εγκαταστάσεις βιολογικής

επεξεργασίας των λυμάτων.

Γνωρίζετε τις υποχρεώσεις της χώρας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τη

χρονική ολοκλήρωση κάποιων εγκαταστάσεων για τις παραπάνω δραστηριότητες και τις

τεράστιες δυσκολίες, ως προς τα ζητήματα αυτά. Το Υπουργείο Εσωτερικών με μελετη-

μένες προτάσεις και εξαντλητικό διάλογο, προχωρά στην αντιμετώπισή τους.

Ταυτόχρονα, ανοίγει δρόμους συνεργασίας με τους φορείς της Αυτοδιοίκησης για έργα,

τα οποία όχι μόνο προστατεύουν το περιβάλλον, αλλά και φέρνουν τον πολίτη κοντά του.

Αν ρίξουμε μια ματιά σε όσα έπρεπε, να έχουν σχεδιαστεί και εφαρμοστεί, πριν από

δεκαετίες, θα κατανοήσουμε μία πραγματικότητα, που υπογραμμίζει τις ευθύνες του χθες

και καθορίζει τις υποχρεώσεις μας για το σήμερα και το αύριο.

Καθυστερήσαμε, δυστυχώς, σε πολλούς τομείς. Στον πολεοδομικό σχεδιασμό,

στην εφαρμογή του νόμου του 2508, που έχει σχέση με την απόκτηση κοινόχρηστων

χώρων και χώρων πρασίνου. Στη διαχείριση των απορριμμάτων, των αστικών και

νοσοκομειακών αποβλήτων.

Καθυστερήσαμε στην ανακύκλωση και σ’ ένα πλήθος περιβαλλοντικών υποδομών,

στο σχεδιασμό για τις μετακινήσεις και αυτή την ώρα απαιτείται να συναντηθούμε σε μια

κοινή προσπάθεια ώστε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.

Απαιτείται να ανακαλύψουμε και πάλι τη συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων, οι οποί-

οι από διαφορετικές αφετηρίες, σχεδιάζουν δράσεις που επηρεάζουν το περιβάλλον. Κυρί-

ως όμως απαιτείται να ανακαλύψουμε όλοι, τη συνεργασία με τους πιο κοντινούς φορείς

στο περιβάλλον και στους πολίτες και με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Αυτούς καλούμαστε να στηρίξουμε, να ενθαρρύνουμε, να βοηθήσουμε, να μοιραστούμε την

ευθύνη και τον αγώνα για όλα όσα δεν έγιναν και αυτά που πρέπει, ταχύτατα, να γίνουν.


Σ’ αυτή την κατεύθυνση η προσπάθεια που σηματοδοτεί η σημερινή εκδήλωση, είναι

πολλαπλά χρήσιμη, γι’ αυτό είναι αυτονόητο καθήκον της πολιτείας, του Υπουργείου

Εσωτερικών να σας συγχαρεί, να σας ευχαριστήσει και να αξιοποιήσει τα συμπεράσματα

στα οποία θα καταλήξετε.

Μ’ αυτές τις σκέψεις, και αφού σας μεταφέρω το θερμό χαιρετισμό του Υπουργού μου,

του κ. Γρηγόρη Παυλόπουλου, εύχομαι καλή επιτυχία στις συνεργασίες σας.


Ευχαριστούμε το Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών, και περνάμε στους εκ-

προσώπους της Αυτοδιοίκησης. Παρακαλώ το Νομάρχη Φλώρινας, τον κ. Γιάννη Στρατάκη,

εκπρόσωπο της Ένωσης Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας για το χαιρετισμό του.

Ι. ΣΤΡΑΤΑΚΗΣΝομάρχης Φλώρινας, μέλος του Δ.Σ. της ΕΝΑΕ

Αγαπητό Προεδρείο, κύριοι Γενικοί Γραμματείς Εσωτερικών και Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., εκπρό-

σωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι φορέων, κύριοι συνάδελφοι, ως συνά-

δελφος κι εγώ, κατ’ αρχήν μεταφέρω το χαιρετισμό της Προέδρου της ΕΝΑΕ, της Ένωσης

Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας, της υπερνομάρχου κας Φώφης Γεννηματά.

Θα μου επιτρέψετε βέβαια, ο χαιρετισμός μου να έχει και μια διάσταση, μικρής τοπο-

θέτησης, γιατί νομίζω ότι είναι καλό να υπάρχει αυτή η ενότητα στην παρουσίασή μας,

προκειμένου να αποτελέσει και το ερέθισμα, ίσως, διαλόγου, αλλά και τη δυνατότητα να

ακούσει η πολιτική ηγεσία ορισμένες σκέψεις και προβληματισμούς τους οποίους έχουμε.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, Α΄ και Β΄ βαθμού, έχει καθοριστική εμπλοκή στη διαχείριση

του περιβάλλοντος και βέβαια δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Έχει τη διαχείρι-

ση των αστικών αποβλήτων, εφαρμόζει την υφιστάμενη νομοθεσία και γενικά βρίσκεται

στην πρώτη γραμμή άσκησης περιβαλλοντικής πολιτικής, μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο

και βάσει των αρμοδιοτήτων, που της έχουν ανατεθεί.

Πριν αναφέρουμε οτιδήποτε, πρέπει βέβαια να υπογραμμίσουμε την επικάλυψη αρ-

μοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων, στον κρίσιμο αυτό τομέα, που αυτό προκαλεί γραφει-

οκρατία, αναποτελεσματικότητα, σύγχυση και γενικά αδυναμία ουσιαστικής διαχείρισης


των προβλημάτων.

Αυτό έχει ως συνέπεια δυσκολίες στην εκχώρηση αρμοδιοτήτων στην Αυτοδιοίκηση,

συντηρείται ο συγκεντρωτισμός, με ό,τι αυτό εύλογα συνεπάγεται, τόσο στην ταχύτητα

λήψης αποφάσεων, όσο τελικά στην εξυπηρέτηση και την προστασία του πολίτη, που

είναι μέλημα όλων μας.

Η εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και η εμπλοκή της Αυτοδιοίκησης σε ζητήματα

που αφορούν στη διαχείριση του περιβάλλοντος, ξεκινά από το 1986 με το νόμο 1630,

που είναι ο πρόδρομος νόμος με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος.

Η κοινή υπουργική απόφαση 69269/90 συνδέει την εκτέλεση των έργων με τις

περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούν για πρώτη φορά, ενώ πρώτη προσπάθεια

αποκέντρωσης στη λήψη αποφάσεων στο θέμα αυτό προς τις Περιφέρειες και τις Νομαρ-

χιακές Αυτοδιοικήσεις, επιχειρείται με το Προεδρικό Διάταγμα 28/93 και αντίστοιχες νέες

υπουργικές αποφάσεις.

Το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο καθορίζεται από το νόμο 3010/2002, τις κοινές

υπουργικές αποφάσεις 15393, 11014 του 2002 και 2003 αντίστοιχα, σύμφωνα με τις

οποίες γίνεται νέα κατηγοριοποίηση των έργων, επανακαθορισμός των μελετών και των

απαιτουμένων εγκρίσεων για την εκτέλεση ενός έργου, καθώς και κατανομή αρμοδιοτή-

των σε κεντρικό, περιφερειακό και νομαρχιακό επίπεδο.

Σύμφωνα με την ισχύουσα σήμερα νομοθεσία, οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, εμπλέ-

κονται γνωμοδοτικά όσον αφορά στις μελέτες των έργων, στην αδειοδότηση των μεγά-

λων έργων των υποκατηγοριών 1 και 2 της Α΄ κατηγορίας, και στη Γ΄ υποκατηγορία της

Β΄ κατηγορίας, που αφορά σε έργα μεσαίου μεγέθους. Έχει αποφασιστικές αρμοδιότητες

στη Δ΄ κατηγορία της Β΄ κατηγορίας των έργων.

Η μέχρι τώρα εμπειρία μας επιτρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ιδιαίτερα για τα μεγάλα

έργα, τα οποία έχουν συνήθως διανομαρχιακό, διαπεριφερειακό, αλλά και εθνικό χαρα-

κτήρα, την τελική έγκριση έχει η υπηρεσία που έχει και την τεχνογνωσία και την εξειδί-

κευση και διασφαλίζει την ενιαία αντιμετώπιση του θέματος.

Το αν μπορούν οι υπηρεσίες αυτές να έχουν μία νέα αποκεντρωμένη διάταξη και λει-

τουργία, είναι ένα ζήτημα που πρέπει να εξεταστεί, αλλά σίγουρα μέσα στο πλαίσιο μιας


νέας αποκεντρωμένης περιφερειακής διοίκησης της χώρας μας.

Ακούσαμε τον Υπουργό τον κ. Σουφλιά να αναφέρεται στον εθνικό φορέα διαχείρισης

των υδατικών πόρων. Είναι ένα σημαντικό βήμα και πρέπει να προχωρήσει άμεσα. Αυτό

όμως πρέπει να έχει επέκταση και σε άλλα θέματα. Βέβαια οι αρμοδιότητες αυτές πρέπει

να οδηγηθούν προς την περιφερειακή διοίκηση.

Ένα ζήτημα, που πρέπει να συζητήσουμε είναι το πρόβλημα της περιβαλλοντικής

παιδείας των πολιτών, η οποία βεβαίως μεταφέρεται και στα αιρετά όργανα όπου συμ-

μετέχουμε, που είναι ανασταλτικός παράγοντας, στη λήψη αποφάσεων σε σημαντικά

ζητήματα, το αντιλαμβανόμαστε και εμείς οι αιρετοί.

Είναι ένα σημαντικό ζήτημα, όμως, σε καμία περίπτωση αυτό δεν πρέπει να αποτελεί

αιτιολογία για να υπάρχει συγκεντρωτισμός και να φτάσουμε πάλι να δίνουμε αρμοδιό-

τητες αποκεντρωμένες και να αναγκαζόμαστε να τις επαναφέρουμε πίσω.

Αυτή η πολιτική βεβαίως δημιουργεί την εικόνα, που εμείς τουλάχιστον στους περι-

φερειακούς νομούς την βλέπουμε έντονη, όπου και στα θέματα αυτά, αλλά και σ’ άλλα

ζητήματα, έχουμε περιφερειακές διοικήσεις τελείως απονευρωμένες και έναν ιδιότυπο

συγκεντρωτισμό, που οδηγεί τις αρμοδιότητες αυτές στην Περιφέρεια, η οποία βεβαίως,

κατ’ αρχήν δημιουργήθηκε να εξυπηρετήσει άλλο σκοπό και όχι τόσο για να αντικατα-

στήσει τις διαδικασίες αυτές.

Ο σεβασμός των συλλογικών δημοκρατικών οργάνων και η μη αποδοχή μιας γνωμο-

δότησης των οργάνων αυτών, παρ’ όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, είναι και πρέπει

να είναι τεκμηριωμένα πειστικά και ουσιαστικά και όχι να αγνοούνται και να αποφασίζει

κάποιος τεχνοκράτης για θέματα που αφορούν στην κοινωνία.

Υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις, όπου βεβαίως αυτή ακριβώς η αδυναμία της έλ-

λειψης, σε υψηλό βαθμό περιβαλλοντικής παιδείας, που αποτυπώνεται στα αιρετά όργα-

να, οδηγεί στη λήψη αποφάσεων, που εισηγούνται οι τεχνοκράτες, που αυτό εμπεριέχει

ουσιαστικά και τον κίνδυνο, να πάμε και στην άλλη πλευρά, στην αυστηρή εφαρμογή

ενός νόμου, μιας απόφασης και αυτό βεβαίως έχει άμεσο αντίκτυπο στην κοινωνία και

δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Γιατί τελικά, στην υπόθεση αυτή χρειαζόμαστε την κοι-

νωνία για να προχωρήσουμε, χρειαζόμαστε τους πολίτες, για να μπορέσουμε μαζί τους


να σχεδιάσουμε και να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Βεβαίως την τελική πολιτική ευθύνη γι’ αυτό έχουν οι πολιτικοί προϊστάμενοι, οι

Υπουργοί και σε τελευταία ανάλυση οι γνωμοδοτήσεις, που πρέπει να συνοδεύουν τις

αποφάσεις, να αποτελούν παράρτημα των κοινών υπουργικών αποφάσεων, έστω και αν

απορρίφθηκαν ή δεν λήφθηκαν υπόψη.

Αντιλαμβανόμαστε βέβαια ότι αυτό θα αποτρέψει την εύκολη παράκαμψη γνωμοδοτή-

σεων, που και ουσιαστικό περιεχόμενο και σημαντικές απόψεις εκφράζουν.

Πρέπει επίσης, να τονίσουμε την ανάγκη υποχρεωτικής κοινοποίησης των αποφάσεων

προς τους φορείς που τους αφορά και εφ’ όσον γνωμοδότησαν επ’ αυτού, για τη δυνατό-

τητα ένστασης ή άλλη χρήση. Αυτό γίνεται μόνο για τις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων.

Θέμα δημιουργείται επίσης στην υποκατηγορία 3 της Β΄ κατηγορίας, όπου σε μεγάλο

ποσοστό έργων η έγκριση περιβαλλοντικών όρων μπορεί να γίνεται με απόφαση του Νο-

μάρχη. Ένα βουστάσιο, π.χ., με αριθμό μεγαλύτερο από τις δέκα ζωικές μονάδες, απαιτεί

αδειοδότηση από την περιφερειακή διοίκηση, όπως και για ενοικιαζόμενα δωμάτια, για

γεωτρήσεις βάθους 50 έως 200 μέτρα.

Αυτό πρέπει να αλλάξει πιστεύουμε. Σήμερα για τις περιπτώσεις αυτές γίνεται υποβολή

προσωρινών περιβαλλοντικών όρων στην Περιφερειακή διοίκηση και στις περισσότερες

των περιπτώσεων, υποβιβάζονται από την Περιφερειακή διοίκηση και επανέρχονται στη

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

Αποτέλεσμα, άσκοπη γραφειοκρατία, άσκοπη σύνταξη μελετών, ταλαιπωρία του εν-

διαφερόμενου πολίτη, του φορέα. Εδώ βέβαια τίθεται κι ένα άλλο ζήτημα: πώς γίνεται

ο υπηρεσιακός παράγοντας να αποφασίζει και να κρίνει για την αρμοδιότητα ή όχι του

Νομάρχη, επικεφαλής της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

Θα μπορούσε να ισχύει το αντίθετο. Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και ο Νομάρχης με

αιτιολογημένη εισήγηση των υπηρεσιών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να παραπέμπει

ή όχι το θέμα στην Περιφερειακή διοίκηση, όπου απαιτείται, π.χ. σε εξειδικευμένα έργα,

όπου οι υπηρεσίες της Νομαρχίας αδυνατούν να αντεπεξέλθουν.

Είναι πάρα πολύ λίγα τα έργα που κατατάσσονται στην κατηγορία Β4, για τα οποία

η αδειοδότηση γίνεται με απόφαση του Νομάρχη, ενώ είναι πολλά που κατατάσσο-


νται αρχικά στην κατηγορία Β3 για να υποβιβαστούν στην κατηγορία Β4 με απόφαση

της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και αυτό συνεπάγεται καθυστερήσεις, ταλαιπωρία,

γραφειοκρατία.

Πρέπει να εξεταστεί ο ρόλος των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, και οι εγκρίσεις σχε-

τικά με τα συστήματα υποδομών των ΧΥΤΑ, τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, τις

κατ’ εξοχήν τοπικές υποθέσεις όπου γνωμοδοτούμε απλώς.

Βέβαια, ο ρόλος των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων δεν περιορίζεται μόνο στις αδειο-

δοτήσεις των διαφόρων έργων, αλλά είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχο τήρησης περι-

βαλλοντικών όρων των έργων και τον έλεγχο ποιότητας του περιβάλλοντος, δια μέσου

των κλιμακίων ελέγχου ποιότητας του περιβάλλοντος, των οποίων η σύσταση καθορίζε-

ται από το νόμο 1650/86.

Η έλλειψη προσωπικού αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την ουσιαστική εφαρ-

μογή της νομοθεσίας, άλλωστε και σ’ αυτή την περίπτωση ισχύει η διαπίστωση ότι στην

Ελλάδα, δεν έχουμε έλλειψη νόμων, αλλά έχουμε αδυναμία εφαρμογής των νόμων.

Η στελέχωση των υπηρεσιών και η εξασφάλιση ενός ελάχιστου εξοπλισμού, που

απαιτείται για τους ελέγχους είναι πρώτη προτεραιότητα. Ουσιαστικά και τα δύο και το

προσωπικό, αλλά και οι πόροι δεν είναι στην άμεση αρμοδιότητα μας, των Νομαρχιακών

Αυτοδιοικήσεων, εννοώ.

Προσλήψεις ειδικευμένου προσωπικού, εφοδιασμένου με τα κατάλληλα μέσα, είναι

άμεσες προτεραιότητες σε μια κοινωνία όπου τα θέματα αυτά είναι πρώτης γραμμής

και μάλιστα σε μια Ευρωπαϊκή χώρα, την Ελλάδα, που δυστυχώς χρειάζεται να κάνου-

με πάρα πολλά ακόμη για να πλησιάσουμε, έστω, τους εταίρους μας στο μεγάλο αυτό

ζήτημα με το οποίο συναρτάται το μέλλον των παιδιών μας, το μέλλον του ίδιου του

πλανήτη μας.

Όλα τα παραπάνω, επιβεβαιώνονται από την έκθεση της ειδικής υπηρεσίας Επιθεω-

ρητών Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., για το 2002 – 2003, όπου μετά από έρευνα

που διενήργησε με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου προς τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες,

Κεντρικές, στα Υπουργεία δηλαδή, Περιφερειακές και στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις,

υπάρχουν οι εξής διαπιστώσεις:


Κατ’ αρχήν διαπιστώνεται πλημμελής λειτουργία των υπηρεσιών. Οι υπηρεσίες για την

πλημμελή λειτουργία τους επικαλούνται ότι το εύρος των αρμοδιοτήτων τους είναι μεγά-

λο και πολυδιάστατο. Αντιμετωπίζουν πάσης φύσεως οργανωτικά και άλλα προβλήματα,

όπως σημαντικές ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού, πόρων, στοιχειώδους εξοπλι-

σμού, αυτά που αναφέραμε και πριν.

Υπάρχει σημαντικό έλλειμμα πληροφόρησης, πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων, γρα-

φειοκρατικές διαδικασίες και κυρίως έλλειψη πολιτικής βούλησης. Κατά την άποψή μας

αυτό οφείλεται στην αποσπασματική εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, γιατί στο θέμα

της πολιτικής βούλησης, βεβαίως, πρέπει να αναλάβουμε κι εμείς τις ευθύνες μας, ως

Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ βαθμού.

Όμως, η αποσπασματική εφαρμογή των νόμων σίγουρα δεν είναι ότι καλύτερο για να

πει κανείς ότι έχει ένα συγκεκριμένο στόχο, τον οποίο θέλει να πετύχει και είναι αξιόπι-

στος και στους πολίτες.

Σε ό,τι αφορά στις Νομαρχιακές υπηρεσίες ελέγχου, διαπιστώνεται ότι σε 20 περιπτώ-

σεις από τις 39, που ανταποκρίθηκαν, λειτουργούν οι υπηρεσίες των περιβαλλοντικών

ελέγχων μέσα στις διευθύνσεις πολεοδομίας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλή-

ματα και τελικά να μην είναι πρώτης προτεραιότητας μέσα σε όλο το φόρτο εργασίας,

που υπάρχει και καλείται να αντιμετωπίσει μια Διεύθυνση Πολεοδομίας.

Η πρότασή μας τόσο προς τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, δια μέσω του Διοικητικού

μας Συμβουλίου, όσο και προς το Προϊστάμενο Υπουργείο, το Υπουργείο Εσωτερικών,

που θα μπορούσε να κάνει μία πρόταση, είναι να υπάρξουν ξεχωριστά τμήματα, ή διευ-

θύνσεις περιβάλλοντος πλέον, σε κάθε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση υποχρεωτικά.

Γενικότερα, όπως διαπιστώνεται από την έκθεση, γίνεται φανερό ότι και οι φορείς, που

έχουν στελεχωθεί και ασκούν τις αρμοδιότητες τους, δεν ήταν ούτε ενημερωμένοι, ούτε

προετοιμασμένοι και δεν διέθεταν το μηχανισμό συλλογής, τήρησης και επεξεργασίας

των απαραίτητων στοιχείων.

Σε ό,τι αφορά στον απαραίτητο εξοπλισμό για την εξαγωγή, υποστήριξη και επιστημο-

νική τεκμηρίωση των ελέγχων, πέραν των κεντρικών υπηρεσιών, που φαίνεται ότι διαθέ-

τουν μία σχετική αυτονομία και πληρότητα, οι περιφερειακές και νομαρχιακές υπηρεσίες,


δηλώνουν από ανεπάρκεια, έως ανυπαρξία εξοπλισμού και σε κάποιες περιπτώσεις, που

αυτός διατίθεται μερικώς, υπάρχει αδυναμία ενεργοποίησής του ή χρήσης του.

Επομένως οι έλεγχοι στην πλειοψηφία τους δεν τεκμηριώνονται μέσω μετρήσεων τυ-

χόν εκπομπών της δραστηριότητας, αλλά επικεντρώνονται στη μακροσκοπική εξέταση

τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της συμμόρφωσης με τη σχετική νομοθεσία,

βασιζόμενοι στην καλοπιστία των παρεχομένων στοιχείων από τον ελεγχόμενο.

Τέλος, το μεγαλύτερο ποσοστό των υπηρεσιών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο,

κυρίως της Περιφέρειας και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, δηλώνει σοβαρότατη έλ-

λειψη ή ανυπαρξία επιστημονικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, κατάλληλου

εξοπλισμού, ενημέρωσης, εκπαίδευσης και καθοδήγησης και προγραμματισμού ελέγχων,

που σε συνδυασμό με την εξάντληση των όποιων πόρων στελεχών και εξοπλισμού, στην

εξέταση των υποβληθεισών μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στην εισήγηση

περιβαλλοντικών όρων για την αδειοδότηση των δραστηριοτήτων, τα υπηρεσιακά όργα-

να εξαντλούνται σ’ αυτό και δεν ασχολούνται με τίποτα άλλο.

Διαπιστώνεται, επίσης ότι σε περιβαλλοντικούς ελέγχους είχαν εμπλακεί στην περίοδο

αυτή συνολικά 1.164, περίπου άτομα, σε ένα σύνολο 12.000 έργων, που υπολογίζονται ότι

εκτελούνται την περίοδο αυτή σ’ όλη την Ελλάδα. Καταλαβαίνετε δηλαδή την αναλογία.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ίδιοι οι υπάλληλοι εμπλέκονται και σε άλλες δου-

λειές, αδειοδοτήσεις κ.λπ. και επομένως δεν υπάρχει δυνατότητα απασχόλησης με το

θέμα. Το μικρότερο αριθμό ελέγχων διενεργούν οι περιφερειακές υπηρεσίες., καθ’ ότι οι

αρμόδιες διευθύνσεις περιβάλλοντος και χωροταξίας δραστηριοποιούνται αποκλειστικά,

σχεδόν, στην αδειοδότηση και ενεργοποιούνται μόνο μετά από καταγγελίες.

Μικρό αριθμό ελέγχων διενεργούν και οι κεντρικές υπηρεσίες ελέγχου. Αυτό φαίνεται

να οφείλεται, επίσης, στο ότι οι εν λόγω υπηρεσίες έχουν ταυτόχρονα στην αρμοδιότητα

τους την αδειοδότηση, πάλι δηλαδή το γνωστό.

Ωστόσο, οι έλεγχοι που κάνουν οι κεντρικές υπηρεσίες φαίνεται να είναι σε μεγαλύτε-

ρο βάθος και πιο αξιόπιστοι. Οι Νομαρχιακές υπηρεσίες φαίνεται πάντως να δημιουργούν

περισσότερους ελέγχους, έστω με αυτή την ενεργοποίησή τους μετά από καταγγελίες και

μετά από οξυμένα ζητήματα που παρουσιάζονται.


Συνεπώς, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός σύνθετων προβλημάτων, που βεβαίως, για

να επιλυθούν απαιτείται πρώτα απ’ όλα πολιτική βούληση. Πολυδιάσπαση των αρμοδιο-

τήτων σε διάφορα υπουργεία, αλλά και υπηρεσίες, που δεν συντονίζονται απ’ ένα ενιαίο

κέντρο, στελέχωση, εξοπλισμό, βελτίωση υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, αποκέντρωση

αρμοδιοτήτων στην Περιφέρεια, αλλά και αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων.

Είναι ανοικτά βεβαίως τα θέματα, για να μην κουράζω επιγραμματικά, αναφέρομαι στη

διαχείριση των απορριμμάτων. Ο κ. Γενικός αναφέρθηκε στο θέμα των ΧΥΤΑ, είναι ένα

πάρα πολύ κρίσιμο θέμα, ιδιαίτερα για μια χώρα η οποία επενδύει πολλά στις εναλλακτι-

κές μορφές τουρισμού και δεν σας λέω μόνο για το θέμα της υγείας των πολιτών με όλα

τα γνωστά επακόλουθα, αλλά έχει σχέση με την εικόνα της χώρας.

Στη διαχείριση των αστικών λυμάτων, βρισκόμαστε πολύ πίσω και δεν έχει λυθεί με το

3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, ούτε με το ταμείο συνοχής, με το 3ο πακέτο γενικά και θα

πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα και για το 4ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

Στη διαχείριση, επίσης, των ειδικών αποβλήτων υπάρχει μεγάλο ζήτημα, προϊόντα,

υποπροϊόντα σφαγείων, ειδικά απόβλητα, είναι ζητήματα όλα ανοικτά.

Εμείς οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις δηλώνουμε έτοιμες, μπορούμε και έχουμε τη

θέληση να βελτιώσουμε την παρουσία και την προσφορά στη μεγάλη αυτή υπόθεση της

προστασίας, της διατήρησης του περιβάλλοντος. Δεν έχουμε όμως, δυστυχώς, όπως και

σε άλλα θέματα, την εξουσιοδότηση και τη δυνατότητα να προχωρήσουμε αυτόνομα.

Χρειάζεται πολιτική βούληση της κεντρικής κυβέρνησης, πιστεύω από τις τοποθετή-

σεις των συναδέλφων, Γενικών Γραμματέων που εκπροσωπούν την κυβέρνηση υπάρχει

η βούληση αυτή, άρα, χρειάζεται ένας καλός συντονισμός, μια συζήτηση για να προχω-

ρήσουμε με γρήγορα βήματα στην κατεύθυνση αυτή.

Κ. ΤΖΑΝΑΚΟΥΛΗΣΔήμαρχος Λαρισαίων, εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και να μεταφέρω το

χαιρετισμό του Προέδρου και του Κεντρικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων

και Κοινοτήτων, που δυστυχώς δεν μπορούσε να είναι σήμερα εδώ.

Θα βάλω μία διαφορετική διάσταση και θα ξεκινήσω από τα συγχαρητήριά μας προς


το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, που εδώ και αρκετά χρόνια ασχολείται με το θέμα του

περιβάλλοντος, γενικότερα.

Και λέω διαφορετική διάσταση γιατί το θέμα του περιβάλλοντος έγκειται στο να δημι-

ουργήσουμε στους πολίτες μας περιβαλλοντική συνείδηση, και το λέω αυτό με μία άλλη

ιδιότητα, ή αν θέλετε από τις εμπειρίες που έχω από μία άλλη ιδιότητα.

Ήμουν καθηγητής Αγροτικής Ανάπτυξης στο Τ.Ε.Ι. της Λάρισας και μεταξύ των τριών

μαθημάτων που δίδασκα, αφού τώρα ως Δήμαρχος δεν έχω αυτή τη δυνατότητα, ήταν

ακριβώς και το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος.

Από τις σπουδές που έχω κάνει έχω, καταλήξει πλέον, ότι ο όρος ανάπτυξη- που για

πολλά χρόνια ήταν στα χείλη όλων, και συνεχίζει να είναι- δεν είχε μέσα την περιβαλ-

λοντική διάσταση. Μιλούσαμε για ανάπτυξη και δεν το τοποθετούσαμε και σ’ αυτή τη

διάσταση, που σήμαινε ότι δεν είχαμε πραγματική ανάπτυξη.

Βέβαια, πολλές άλλες χώρες- γιατί άκουσα και τους προλαλήσαντες ότι πρέπει να τις

πλησιάσουμε- αφού κατέστρεψαν το περιβάλλον, άρχισαν να ευαισθητοποιούνται και

αυτές τις ευαισθησίες προσπαθούσαν να τις μεταφέρουν σ’ άλλες χώρες, που έκαναν

προσπάθεια να αναπτυχθούν και έλεγαν, «εντάξει, αναπτυχθείτε, αλλά να σέβεστε το

περιβάλλον». Όπως π.χ. η Ολλανδία, στην οποία διέμεινα αρκετό καιρό και ασχολήθη-

κα με θέματα περιβάλλοντος, όζει από την μια άκρη ως την άλλη, τώρα ενδιαφέρονται

για το περιβάλλον. Διαπιστώνω λοιπόν ότι αυτό που πρέπει να κάνουμε στην Ελλάδα,

και έρχομαι και στα δικά μας, στη Τοπική Αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού, είναι να αποκτή-

σουμε παιδευτικό χαρακτήρα και να περάσουμε αυτή την περιβαλλοντική συνείδηση σε

όλους τους πολίτες.

Εάν δεν γίνει πράγματι συνείδηση αυτό, τότε όσα Συνέδρια, όσες προσπάθειες και αν

κάνουμε, όσοι νόμοι και αν εκδοθούν, όπως είπε εν τη ερήμην του λόγου ο συνάδελφος

από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, από νομοθεσία πάμε καλά, «βιομηχανία νόμων» από

εφαρμογή τι γίνεται;

Και δεν είναι θέμα πολιτικής βούλησης, αλλά θέμα εφαρμογής των νόμων από όλους

μας: πόσο τους σεβόμαστε, πόσο τους εφαρμόζουμε, πόσο προσπαθούμε να πείσουμε

τους πολίτες ότι πρέπει να εφαρμοστούν αυτοί οι νόμοι.


Υπάρχουν νόμοι που έμειναν στα χαρτιά, όπως π.χ. -νομίζω- ο νόμος 1735 από τη δε-

καετία του ΄80 δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Σίγουρα δεν είναι πάντα τέλειοι οι νόμοι , αλλά

έχουν καλά στοιχεία και το θέμα είναι να μην τους ισοπεδώνεις και τους αλλάζεις, αλλά

να τους βελτιώνεις.

Σε πολλά συνέδρια και ημερίδες, σχετικά με το περιβάλλον έχει διαπιστωθεί και ανα-

φερθεί το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των νοσοκομειακών αποβλήτων.

Ακριβώς, έχουμε εμείς περάσει αυτή τη συνείδηση στους πολίτες; Γι’ αυτό συγχαίρω

το Τεχνικό Επιμελητήριο και όλους όσοι ασχολούνται μ’ αυτά τα θέματα.

Όταν εμείς δεν περάσουμε αυτή τη συνείδηση στους πολίτες, δεν εφαρμόζουμε τους

νόμους, δημιουργείται πλήθος προβλημάτων. Να μιλήσω και με την ιδιότητα, του Προ-

έδρου της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και αποχέτευσης, για το νερό.

Σκεφτήκαμε για το νερό; Ποιος έχει περάσει τη συνείδηση χρήσης του νερού στους χρή-

στες του νερού, είτε του αστικού, είτε της αγροτικής χρήσης; Να σας πω ως γεωπόνος,

δεν το καταφέραμε ποτέ. Διαπιστώνουμε τη μεγάλη σπατάλη που κάνουν οι γεωργοί

ποτίζοντας τα χωράφια και τους δρόμους ακόμη, και μετά λέμε δεν έχουμε νερό. Νερό

έχουμε αλλά δεν τα διαχειριζόμαστε σωστά.

Όλα αυτά είναι περιβάλλον, που όταν μπαίνω να διδάξω στους σπουδαστές μου, με

ρωτούν: τι είναι περιβάλλον κύριε; Από εκεί να ξεκινήσουμε. Περιβάλλον, απλά λέω,

είναι ότι είναι γύρω μας. Τα πάντα είναι περιβάλλον, για να μην εξειδικεύουμε.

Να έρθουμε λοιπόν στη Τοπική Αυτοδιοίκηση, κάνουμε τις υποδομές, αλλά θα πρέπει

να τις σεβόμαστε. Υπάρχει στο ΥΠΕΣΔΑ, στο ΥΠΕΧΩΔΕ, το επιχειρησιακό πρόγραμμα

ΕΠΕΡ, έγινε αναθεώρηση του προγράμματος, γίνονται προσπάθειες. Εμείς έχουμε ένα

λόφο, ωραιότατο λόφο στις παρυφές της πόλης, πάνω από 600 στρέμματα. Αυτός ο λό-

φος είχε γίνει ο λόφος των σκουπιδιών και των μπάζων. Εκατοντάδες τόνοι των μπάζων

πήγαιναν εκεί. Ποια προστασία;

Τώρα λοιπόν μπήκαμε σε κάποια προγράμματα του ΥΠΕΧΩΔΕ του ΕΠΕΡ, τα περισσό-

τερα χρήματα τα ξοδέψαμε για να πάρουμε τα μπάζα. Για να πάρουμε τα μπάζα, βέβαι-

α, κοιτάμε 500 στρέμματα απ’ αυτά τα 150 τα κάνουμε -έχουμε κι εμείς, έτσι, ωραίες

λέξεις- πάρκο αειφορίας, και τα 350 στρέμματα, ας πω απλά, αισθητικό άλσος για να


διορθώσουμε το περιβάλλον.

Λοιπόν, κυνηγάμε τώρα τους πολίτες, επειδή δεν πέρασε αυτή η συνείδηση, ενώ κάνα-

με- γιατί και την ευθύνη να την αναλαμβάνουμε- τις χωματερές των μπάζων, αλλά παρ’

όλα αυτά, αφού δεν υπάρχει συνείδηση κάθε χρόνο ξοδεύουμε, με τους μετριότερους

υπολογισμούς, περίπου 150.000 € για απομπαζοποίηση των πέριξ της πόλεως δρόμων.

Όπου φτάνει ο καθένας πετάει τα μπάζα. Κάνουμε έλεγχο. Τι έλεγχο; Πρέπει να

έχουν γύρω στους εκατό δημοτικούς αστυνόμους να περιφέρονται στις παρυφές της

πόλης και να επιβλέπουν. Πάμε π.χ. στους πολίτες και λέμε ότι κάποιος στη γειτονιά

τους ρίχνει μπάζα, «τον είδες;» απάντηση: «γιατί εγώ θα γίνω χαφιές; Θα τον καρ-

φώσω;» Την άλλη μέρα αυτός όμως, είναι έξω από το γραφείο μου και φωνάζει: τι θα

γίνει; Γέμισε μπάζα.

Αυτή είναι, με την ευρύτερη έννοια, η περιβαλλοντική συνείδηση. Αυτό τον παιδευ-

τικό χαρακτήρα πρέπει να παίξει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, να αναλάβουμε κι εμείς τις ευ-

θύνες μας. Γι’ αυτό είπα, χρειάζονται αυτά τα συνέδρια.

Μαλώναμε χρόνια, το ΓΕΟΤΕΕ και το ΤΕΕ για το ποιος είναι πιο κοντά στο περιβάλλον,

λες και το περιβάλλον ήταν κάτι που έπρεπε να το πάρει ή ο ένας, ή ο άλλος. Τα έχουμε

ξεπεράσει αυτά προ πολλού... τα ξεπέρασε η κοινωνία. Το περιβάλλον είναι θέμα όλων.

Όλοι πρέπει να το δούμε, ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί και αυτές οι ενέργειες είναι

καλές, διότι ακριβώς αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση στη δημιουργία, αυτό που έλε-

γα, της περιβαλλοντικής συνείδησης.

Εμείς, ως Τοπική Αυτοδιοίκηση, αρχίζουμε να δείχνουμε τις μεγάλες μας ευαισθησίες,

βάζουμε πάντοτε στις υποδομές, περιβαλλοντικές υποδομές, με τα σκουπίδια, με τη χρή-

ση του νερού, με την αποχέτευση, τους βιολογικούς καθαρισμούς και πρέπει να σας πω

ότι τους βιολογικούς καθαρισμούς, ή αν θέλετε, αυτούς που λειτουργούν καλύτερα, τους

βλέπουμε στις Δημοτικές Επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης.

Έχει γίνει έρευνα, αλλά και αν κάποιοι δεν το ξέρουν, σας το λέω και διευκρινίστε

το, η καλύτερη διαχείριση των βιολογικών γίνεται από τις ΔΕΥΑ και τα αποτελέσματα

είναι θεαματικά. Οπωσδήποτε όμως, χρειαζόμαστε περισσότερα χρήματα. Σε συνεργα-

σία με το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, πρέπει να δοθούν πολύ περισσότε-


ρα χρήματα. Εμείς σαν ΔΕΥΑ τα ζητάμε, αυτές είναι, όπως λέει εδώ, περιβαλλοντικές

υποδομές στο τίτλο της δικής μας συζήτησης. Αυτές θέλουμε εμείς. Θέλουμε χρήματα

και να είστε σίγουροι ότι τα αξιοποιούμε και σε τελευταία ανάλυση, οι πολίτες πλέον,

ποιον βλέπουν; Δεν βλέπουν ούτε το ΥΠΕΧΩΔΕ, ούτε το ΥΠΕΣΔΑ. Βλέπουν τη Τοπική

Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού. Είναι ο κοντινότερος προς αυτούς φορέας εξουσίας και σε

αυτόν καταφεύγουν.

Δεν μειώνω τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αλλά έτσι είναι τα πράγματα. Σ’ εμάς κατα-

φεύγουν και ζητούν αυτές τις υποδομές και εμείς είμαστε έτοιμοι και η ΔΕΥΑ και η ΟΤΑ,

πλέον, έχουν το know-how, έχουν όλη εκείνη την υποδομή που μπορεί να βοηθήσει για

να κάνουμε τέτοια έργα και να πάμε στη τεχνολογία του περιβάλλοντος.

Και πάλι να σας ευχαριστήσω και να ευχηθώ στο Τεχνικό Επιμελητήριο να επιτυγχάνει

τους σκοπούς και ιδιαίτερα αυτούς μέσω της HELECO.


Ανάμεσα στην Κεντρική Διοίκηση και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση υπάρχει η Περιφέ-

ρεια, είτε σαν αποκεντρωμένη διοίκηση σήμερα, είτε σαν Αυτοδιοίκηση, ίσως, αύριο.

Δυστυχώς όμως ο κ. Μανιάτης, ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Αττικής, που είχε

προγραμματιστεί να είναι εδώ, βρίσκεται στο εξωτερικό.

Τώρα, θα περάσουμε στην παρουσίαση της βασικής εισήγησης από το μέλος της Συ-

ντονιστικής Γραμματείας της HELECO τον κ. Σκορδίλη.

ΔΡ ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ

Ομάδα Εργασίας :

ΔΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΧΑΡΩΦΔΗΜΗΤΡΗΣ ΥΔΡΑΙΟΣ

Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στα ζητήματα του Περιβάλλοντος και συγκεκρι-

μένα στους τομείς: της Διαχείρισης των Απορριμμάτων, της Ύδρευσης, Αποχέτευσης και

των Εγκαταστάσεων Βιολογικού Καθαρισμού είναι μεγάλης σημασίας.

Το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 2000 - 2006 αποτελεί ισχυρό εργαλείο και καθοριστικό

μοχλό για την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Σε μια


κρίσιμη καμπή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και στις σημερινές ανταγωνιστικές συνθή-

κες, η Ελλάδα εξασφαλίζει σημαντικούς πόρους, που θα της επιτρέψουν να προσεγγίσει

τις οικονομίες και το βιοτικό επίπεδο των άλλων χωρών της Ε.Ε. και να αντιμετωπίσει

μείζονα προβλήματα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Οι συνολικοί πόροι του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και του Ταμείου Συνοχής

ανέρχονται σε 47,54 δις ευρώ (16,2 τρις δρχ.). Η δημόσια δαπάνη, εθνική και κοινο-

τική, ανέρχεται σε 36,68 δις ευρώ (12,5 τρις δρχ.). Η εκτιμώμενη ιδιωτική συμμετοχή

ανέρχεται σε 10,86 δις ευρώ (3,7 τρις δρχ.). Παράλληλα, σημαντικοί πόροι ύψους 400

δις. δρχ. θα αντληθούν μέσω των τεσσάρων Κοινοτικών πρωτοβουλιών (INTERREG,

LEADER, EQUAL και URBAN).

Η υλοποίηση των Προγραμμάτων του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης αναμένεται να

δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για υψηλότερη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, εμβάθυνση

της ενσωμάτωσης της Ελλάδας στην Ε.Ε. και πραγματική σύγκλιση.

Υδατικό Περιβάλλον – Ύδρευση

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από σοβαρή ανισορροπία στον τομέα της παροχής και κα-

τανάλωσης νερού. Η κατάσταση επιδεινώνεται ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες,

λόγω της χαμηλής ροής και συγχρόνως των αυξανομένων απαιτήσεων για άρδευση και

γενικά χρήση νερού, οφειλόμενη στον τουρισμό και στις μεταβολές του πληθυσμού. Η

αυξημένη ζήτηση νερού κατά την καλοκαιρινή περίοδο δεν καλύπτεται πάντα, ιδιαίτερα

στα νησιά του Αιγαίου.

Η κυριότερη χρήση νερού στην Ελλάδα είναι η άρδευση (17-95%), καθώς η οικιακή

χρήση διακυμαίνεται από 3-66% και η βιομηχανική χρήση από 0,2-16% της συνολικής

κατανάλωσης. Περισσότερο από το 95% των Ελλήνων ζουν σε περιοχές που διαθέτουν

κεντρικά συστήματα ύδρευσης.

Η Ελληνική νομοθεσία για το νερό είναι υπό συμπλήρωση σύμφωνα με την Οδηγία

2000/60/EC. Σε εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60 έχει τεθεί σε ισχύ ο Νόμος 3199/

2003 ενώ υπό επεξεργασία βρίσκεται σχετικό Προεδρικό Διάταγμα.

Το 40%, του πληθυσμού εξυπηρετείται από τις Δ.Ε.Υ.Α. ενώ το υπόλοιπο 53% εξυπη-

ρετείται από τις Ε.Υ.Α.Π. και Ε.Υ.Α.Θ.


��

��.14%

��.27%

��.59%

Γράφημα 1: Κατάσταση Υδροδότησης

��

��.69%

��.4%

��.17%

��10%

Γράφημα 2: Ποσότητες Κατανάλωσης στην Ελλάδα


Η εμπειρία μέχρι στιγμής από το δημόσιο τομέα παροχής νερού έχει να επιδείξει τις πιο

κάτω αδυναμίες:

• Στο σύστημα διανομής του νερού που οδηγούν σε μεγάλες απώλειες λόγω διαρροών.

• Στην ανάγκη για κατασκευή νέου δικτύου υδροδότησης και αντικατάστασης του 31%

του υπάρχοντος δικτύου, το οποίο είναι κατασκευασμένο από αμιαντοσωλήνες.

• Στην αυξανόμενη ανάγκη να προστατευθεί η ποιότητα του νερού σε υπόγειες πηγές,

ποτάμια και λίμνες.

• Στη συνεχή ζήτηση για τις υδρευτικές και αποχετευτικές υπηρεσίες να βρουν έδαφος

για ανάπτυξη.

Επεξεργασία Λυμάτων

Η Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αφορά στη

συλλογή, επεξεργασία, και τη διάθεση αστικών λυμάτων. Επίσης, καθορίζει τα κριτήρια

προσδιορισμού των κανονικών, ευαίσθητων και λιγότερο ευαίσθητων περιοχών. Σύμφω-

να με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ, με βάση τον πληθυσμό του εξυπηρετούμενου οικισμού

και τον αποδέκτη των λυμάτων οι οικισμοί στον Ελλαδικό χώρο υποχρεούνται να εξυπη-

ρετούνται από Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) ως ακολούθως:

• Προτεραιότητα Α: Οικισμοί με πληθυσμό άνω των 10.000 που απορρίπτουν σε «ευ-

αίσθητες περιοχές», υποχρεούνταν να υποβάλλουν τα αστικά λύματα στον ανώτερο

βαθμό επεξεργασίας (τουλάχιστον δευτεροβάθμια επεξεργασία και απομάκρυνση

αζώτου και φωσφόρου), το αργότερο μέχρι 31-12-1998.

• Προτεραιότητα Β: Οικισμοί με πληθυσμό άνω των 15.000, που απορρίπτουν σε

«κανονικές περιοχές», υποχρεούνταν να υποβάλλουν τα αστικά λύματα σε δευτερο-

βάθμια επεξεργασία, το αργότερο μέχρι 31-12-2000.

• Προτεραιότητα Γ: Οικισμοί με πληθυσμό μεταξύ 2.000 και 15.000 που απορρίπτουν

σε «κανονικές περιοχές» και οικισμοί από 2.000-10.000 που απορρίπτουν σε γλυκά

νερά και εκβολές ποταμών, υποχρεούνται να διαθέτουν δίκτυα αποχέτευσης και να

υποβάλλουν τα αστικά λύματα σε δευτεροβάθμια επεξεργασία, το αργότερο μέχρι 31-

12-2005.

• Προτεραιότητα Δ: Οικισμοί με πληθυσμό λιγότερο από 2.000 κατοίκους, οι οποίοι


διαθέτουν δίκτυα αποχέτευσης, υποχρεούνται να υποβάλλουν τα αστικά λύματα σε

δευτεροβάθμια επεξεργασία μέχρι 31-12-2005.

Η Ελλάδα πρέπει μέχρι το τέλος του 2005 να συνδέσει το 35% του πληθυσμού σε υπο-

νόμους με ένα κόστος 650 εκατομμυρίων € και ακόμη να κατασκευάσει ή να ανακαινίσει

τις ήδη υπάρχουσες Ε.Ε.Λ.

Οι βιολογικοί καθαρισμοί για Ο.Τ.Α. με πληθυσμό πάνω από 5.000 κατοίκους (περίπου

το 70% του συνολικού πληθυσμού), που έχουν κατασκευαστεί σε μη ευαίσθητους απο-

δέκτες και λειτουργούν είναι 12, ενώ σε ευαίσθητους αποδέκτες υπάρχουν 60 μονάδες.

Να σημειωθεί ότι έχουν κατασκευαστεί, αλλά δεν είναι συνδεδεμένες με το αποχετευτι-

κό δίκτυο 10 μονάδες. Σε Ο.Τ.Α. από 2.000 έως 5.000 κατοίκους έχουν κατασκευαστεί

47 μονάδες.

Συνολικά, για τις δυο αυτές περιπτώσεις των Ο.Τ.Α., ο βαθμός υλοποίησης των έργων

των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων, εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 60% σε σχέση

με τον προγραμματισμό των έργων. Το 14% του πληθυσμού ζει σε χωριά με πληθυσμό

λιγότερο από 500 κάτοικους στα οποία θα χρειαστούν εγκαταστάσεις. Το υπάρχον αποχε-

τευτικό δίκτυο εξυπηρετεί το 85% περίπου του συνολικού πληθυσμού, ενώ το 10% δεν

είναι συνδεδεμένο.

Προβλήματα

Η Μονάδα Τεχνικής Υποστήριξης του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων

λειτουργίας της εντόπισε τα παρακάτω προβλήματα όσον αφορά στην εφαρμογή της

Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ στην Ελλάδα:

• Έλλειψη εξ αρχής, σωστού εθνικού σχεδιασμού και κατηγοριοποίησης των οικισμών

σε προτεραιότητες με βάση την Οδηγία.

• Υλοποίηση έργων χαμηλότερης προτεραιότητας πριν την ολοκλήρωση έργων υψη-

λότερης προτεραιότητας.

• Υλοποίηση υπερ-διαστασιολογημένων Ε.Ε.Λ. με αποτέλεσμα να εμφανίζονται προ-

βλήματα στη λειτουργία τους.

• Κατασκευή Ε.Ε.Λ. χωρίς πρόβλεψη υλοποίησης του απαραίτητου αποχετευτικού δι-


κτύου (έλλειψη μελέτης και εξασφάλισης χρηματοδότησης) με αποτέλεσμα οι Ε.Ε.Λ.

να παραμένουν αδρανείς και να εμφανίζονται προβλήματα λόγω της κακής και πολλές

φορές ανύπαρκτης φύλαξης-συντήρησής τους.

• Προβλήματα κατά τη διάρκεια υλοποίησης των έργων (μείωση φυσικού –αύξηση οι-

κονομικού αντικειμένου).

• Αδυναμία των Φορέων Λειτουργίας των έργων κυρίως λόγω έλλειψης οικονομικών

πόρων και εξειδικευμένου προσωπικού.

• Ανεπαρκείς έλεγχοι κατά τη διάρκεια υλοποίησης και παραλαβής των έργων με απο-

τέλεσμα την ύπαρξη κακοτεχνιών και κακής διαχείρισης.

• Έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης και αδυναμία τόσο των ΟΤΑ όσο και του κοινού

να κατανοήσει την ιδιαιτερότητα και αναγκαιότητα ύπαρξης και λειτουργίας των συ-

γκεκριμένων έργων για τη δημόσια υγεία, την προστασία του περιβάλλοντος και την

αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.

• Έλλειψη απόδοσης ευθυνών και επιβολής κυρώσεων.

�� '�� .�.

��49%

��21%

n.a.30%

Γράφημα 3: Κατάσταση των Βιολογικών Καθαρισμών στις Δ.Ε.Υ.Α.


�� %

0102030405060708090100

��. ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Γράφημα 4: Δυναμικότητα Εξυπηρέτησης % του Πληθυσμού

Προτάσεις

1. Προώθηση κατά προτεραιότητα της χρηματοδότησης έργων για την ολοκλήρωση και

λειτουργία των υφιστάμενων Ε.Ε.Λ.

2. Τήρηση των προτεραιοτήτων της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ στην υλοποίηση νέων έργων

ΕΕΛ και ΔΑ.

3. Επιθεωρήσεις των έργων ΕΕΛ τόσο κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής λειτουργίας

τους, όσο και μετά από αυτή για την επιβεβαίωση της σωστής κατασκευής και λει-

τουργίας τους.

4. Στελέχωση των Φορέων Λειτουργίας με ειδικευμένο προσωπικό ικανό να παρακολου-

θεί και να φροντίζει την ορθή λειτουργία του έργου.

5. Ενημέρωση του ευρύτερου κοινού για την αναγκαιότητα αυτών των έργων και της

μέγιστης σημασίας τους για τη δημόσια υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος


6. Νομοθετική ρύθμιση με σκοπό την απόδοση ευθυνών και την επιβολή κυρώσεων

στους υπεύθυνους φορείς.

7. Παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης στους Φορείς Υλοποίησης με σκοπό την επι-

λογή της βέλτιστης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων, καθώς και την υλοποίηση

των έργων της ΕΕΛ. Για το σκοπό αυτό προτείνεται η Δημιουργία Κέντρου Περιβαλ-

λοντικής Αναβάθμισης Μονάδων Αντιρύπανσης.

Πρόταση Δημιουργίας Κέντρου Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης Μονάδων Αντιρύπανσης (ΚΕ.Π.Α.Μ.Α.) για Ο.Τ.Α.

Η ανάγκη δημιουργίας Κέντρου Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης Μονάδων Αντιρύπαν-

σης για Ο.Τ.Α. είναι επιτακτική.

Ο προτεινόμενος φορέας θα μπορέσει να εξασφαλίσει τα εξής:

• Την παρακολούθηση και ρύθμιση των εγκαταστάσεων από ειδικευμένο προσωπικό, έτσι

ώστε να επιτυγχάνεται ο επιδιωκόμενος σκοπός της καλής λειτουργίας της εγκατάστασης.

• Την προγραμματισμένη συντήρηση του Η/Μ εξοπλισμού, ώστε να αποφεύγονται

άσκοπες φθορές και να μειώνεται το κόστος συντήρησης ανταλλακτικών.

• Την πραγματοποίηση αναλύσεων για την πιστοποίηση καλής λειτουργίας της

εγκατάστασης.

• Την ενεργειακή βελτιστοποίηση της λειτουργίας με την συνεπαγόμενη μείωση του

λειτουργικού κόστους.

• Γενικά ο προτεινόμενος φορέας θα μπορέσει να εξασφαλίσει όλα τα απαιτούμενα χα-

ρακτηριστικά καλής λειτουργίας που περιγράφονται σε προηγούμενα κεφάλαια, με

το ελάχιστο κόστος. Για αυτό άλλωστε προτείνεται να έχει τη μορφή διαδημοτικού

φορέα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Το Κέντρο αυτό μπορεί να καλύψει τόσο ξενοδοχειακές ή άλλες μονάδες όσο και τους

Ο.Τ.Α. που δεν έχουν Δ.Ε.Υ.Α. Οι επιμέρους παροχές υπηρεσιών που θα προσφέρει το

Κέντρο είναι οι εξής:

1. ενημέρωση και επιβοηθήσει στην επιλογή συστήματος Ε.Ε.Λ. για τα μέλη του, στην

περίπτωση που δεν υφίσταται Ε.Ε.Λ. Συγκεκριμένα είναι δυνατόν να εγγραφεί μία

ξενοδοχειακή μονάδα σαν μέλος του Κέντρου και να ζητήσει την πλήρη ενημέρωση


ή συμβουλή επί των προτεινομένων από τους κατασκευαστές λύσεων επεξεργασίας

των λυμάτων της μονάδας,

2. επίβλεψη λειτουργίας των ήδη υφισταμένων Ε.Ε.Α. Η επίβλεψη αυτή συνίσταται σε:

• εκκίνηση μονάδας,

• πρόγραμμα ελέγχου της προληπτικής συντήρησης του εξοπλισμού,

• πρόγραμμα επισκευών εγκαταστάσεων,

• πρόγραμμα επισκευών εξοπλισμού,

• μελέτη τροποποιήσεων λειτουργίας Ε.Ε.Λ.,

• πλήρης παρακολούθηση παραμέτρων λειτουργίας Ε.Ε.Λ.

3. επίβλεψη διάθεσης επεξεργασμένων αποβλήτων Ε.Ε.Α. Η επίβλεψη αυτή

συνίσταται σε:

• πρόγραμμα παρακολούθησης εκροών,

• πρόγραμμα παρακολούθησης διάθεσης ιλύος,

• πρόγραμμα παρακολούθησης ποιότητας αποδεκτών,

• μελέτη τροποποιήσεων μεθόδων διάθεσης επεξεργασμένων λυμάτων.

4. εκπαίδευση των υπευθύνων και του προσωπικού για την καλύτερη λειτουργία της Ε.Ε.Λ.

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων

Τα βασικά νομοθετήματα που καθορίζουν την διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι:

α) Ο Ν. 2939/01 και τα σχετικά Π.Δ. για την ανακύκλωση των συσκευασιών, των οχημά-

των στο τέλος του κύκλου ζωής τους, ελαστικά, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές,

απόβλητα λιπαντικών ελαίων και απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

β) Η ΚΥΑ 29407/2002 για την υγειονομική ταφή και

γ) Η ΚΥΑ 50910/2003 για την διαχείριση των μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων.

Μέχρι σήμερα έχουν κατασκευασθεί 44 ΧΥΤΑ εκ των οποίων οι πέντε δεν λειτουργούν.

Υπό κατασκευή βρίσκονται 49 ΧΥΤΑ και οι προγραμματισμένοι ΧΥΤΑ ανέρχονται σε 24.

Επίσης έχουν κατασκευασθεί δύο μονάδες μηχανικής διαλογής συμπεριλαμβανομένης

της κομποστοποίησης και μια μονάδα κομποστοποίησης.

Τα βασικά προβλήματα στη Δ.Σ.Α. είναι:

1. Η ολοκλήρωση των περιφερειακών σχεδιασμών που εκκρεμούν.


2. Η αναθεώρηση των περιφερειακών σχεδιασμών:

α) που δεν αντιμετωπίζουν τα θέματα επεξεργασίας βιοαποδομήσιμων

β) χώρος άλλων κατηγοριών αποβλήτων καθώς και αυτών με προβληματικές

χωροθετήσεις ΧΥΤΑ και

γ) ενδεχομένως άλλων παραδεκτών μεθόδων διαχείρισης.

3. Η οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος των ανεξέλεγκτων χωματερών (διακοπή

λειτουργίας και έργα αποκατάστασης).

4. Δύο λειτουργίες υφιστάμενων εγκαταστάσεων και μη συμμόρφωση πλειοψηφίας υφι-

στάμενων εγκαταστάσεων με τις σύγχρονες προδιαγραφές.

5. Έλλειψη μετρήσεων ποιοτικής και ποσοτικής σύστασης που είναι αναγκαία για την

αποσαφήνιση των αποβλήτων προς επεξεργασία ή διάθεση και διευκόλυνση του σχε-

διασμού των έργων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις συνεργασιών με ιδιώτες.

6. Ανεπάρκεια φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (στελέχωση, νομικό πλαίσιο,

διασφάλιση πόρων, ενημέρωση κ.λπ.) που έχει οδηγήσει σε δυσλειτουργίες υφιστά-

μενων εγκαταστάσεων. Οι απαιτήσεις από τους ΦΔΣΑ σύμφωνα με τα νέα δεδομένα

είναι πολύ αυξημένες.

7. Αδυναμία των Διευθύνσεων Περιβάλλοντος των Περιφερειών και Νομαρχιών για την αντι-

μετώπιση των θεμάτων σχεδιασμού, τήρησης αρχείων & μητρώων, ελέγχου εφαρμογής

νομοθεσίας από τους ΦΔΣΑ και επιβολής κυρώσεων (στελέχωση, ενημέρωση κ.λπ.).

8. Έλλειψη αξιόπιστων στοιχείων σχετικά με το είδος και τις ποσότητες των επικίνδυνων

αποβλήτων και ανάγκη κατάρτισης ολοκληρωμένου Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης

Επικινδύνων Αποβλήτων.

Προτάσεις

1. Αναθεώρηση των Περιφερειακών Σχεδιασμών - προγραμματισμός δράσεων ολοκλη-

ρωμένης διαχείρισης αποβλήτων. Οι Περιφερειακοί σχεδιασμοί που έχουν εκπονηθεί

ή εκπονούνται θα πρέπει να αναθεωρηθούν και να προσαρμόσουν τους σχεδιασμούς

διαχείρισης των αστικών αποβλήτων στους στόχους που θέτει η εθνική στρατηγική

για τα απόβλητα και υπάρχει σαφής αναφορά στα έργα και τις δράσεις που θα αναλά-

βει η Περιφέρεια προκειμένου να επιτύχει του στόχους για τα έτη 2010-2013-2020.


2. Προγραμματισμός δράσεων του ΥΠΕΧΩΔΕ και των Περιφερειών για την οριστική αντι-

μετώπιση του προβλήματος των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων και κα-

τάρτιση προγραμμάτων σταδιακής αποκατάστασης των ανεξέλεγκτων χώρων σε κάθε

Περιφέρεια σε συνάρτηση με τον προγραμματισμό και την πορεία υλοποίησης.

3. Έλεγχος υφιστάμενων εγκαταστάσεων, σύνταξη και υποβολή των σχεδίων διευθέτη-

σής τους και προγραμματισμός δράσεων για τη συμμόρφωση των υφιστάμενων εγκα-

ταστάσεων με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ29407/2002, συμπεριλαμβανομένης της υπο-

χρέωσης για προεπεξεργασία των στερεών αποβλήτων πριν την υγειονομική ταφή.

4. Προγραμματισμός για τη συλλογή πρωτογενών στοιχείων ποιοτικής και ποσοτικής

σύστασης, που είναι αναγκαία για την αποσαφήνιση των προς αντιμετώπιση (επε-

ξεργασία ή διάθεση) υλικών και διευκόλυνση συνεργασιών με ιδιώτες. Το ΥΠΕΧΩΔΕ

ή οι Περιφέρειες, θα πρέπει εκπονήσουν ένα τουλάχιστον πρόγραμμα μέτρησης της

σύστασης, διάρκειας ενός έτους.

5. Προώθηση της εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων προϊόντων ιδιαίτε-

ρα εκεί που κατασκευάζονται ΧΥΤΑ που αποτελεί και προϋπόθεση χρηματοδότησής της.

6. Προετοιμασία για συμμόρφωση για την Ε.Ε. για το οργανικό κλάσμα (βιοαποδομήσιμα)

και απορριμμάτων (χρονοδιάγραμμα, χρηματοδότηση κ.λ.π.).

7. Προετοιμασία φορέων ΔΣΑ (στελέχωση, νομικό πλαίσιο, διασφάλιση πόρων, ενημέ-

ρωση κ.λ.π.). Απαιτείται συνεργασία του ΥΠΕΧΩΔΕ με το ΥπΕΣΔΔΑ για τον εκσυγχρο-

νισμό του θεσμικού πλαισίου που αφορά στα έργα των ΟΤΑ και σχετικών φορέων. Οι

Φορείς Διαχείρισης των έργων θα πρέπει να καταστρώσουν Επιχειρησιακό Σχέδιο το

οποίο θα θέτει το πλαίσιο και τις βάσεις για την ανάπτυξη και την βιωσιμότητα τους.

8. Ενίσχυση των υπηρεσιών αρμόδιων για τις αδειοδοτήσεις, ελέγχους και εν γένει για

την εφαρμογή της πολιτικής ΔΣΑ. Οι αυξημένες ανάγκες των επόμενων ετών θα πρέ-

πει να αντιμετωπιστούν με ενίσχυση της στελέχωσης των διευθύνσεων ΠΕ.ΧΩ. σε

όλες τις Περιφέρειες και τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.

9. Σε ότι αφορά στα επικίνδυνα απόβλητα, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα εφαρμο-

γής της σχετικής εν ισχύ εθνικής νομοθεσία,ς και τις σύγχρονες σχετικές απαιτήσεις,

προώθηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ του σχεδίου Κ.Υ.Α., που θα αντικαταστήσει την ισχύουσα


νομοθεσία (ΚΥΑ 19396/1997) και θα περιλαμβάνει τα βασικά μέτρα και όρους για τη

διαχείριση των ως άνω αποβλήτων, την κατάρτιση Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης

Επικινδύνων Αποβλήτων, καθώς και τις σχετικές τεχνικές προδιαγραφές.

Εναλλακτική Διαχείριση Αποβλήτων

Ο Νόμος 2939/01 (ΦΕΚ 179Α/2001, «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των

συσκευασιών και άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Δια-

χείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.)» και τα αντίστοιχα Π.Δ.

έχουν σκοπό την προώθηση συστημάτων ανακύκλωσης με βάση τις αρχές «ο ρυπαίνων

πληρώνει» και της ευθύνης όλων των εμπλεκομένων στη διαχείριση συσκευασιών / άλ-

λων προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων

όλων των φορέων που συμμετέχουν στον Kύκλο Zωής των προϊόντων, παραγωγών δι-

ανομέων, καταναλωτών, διαχειριστών αποβλήτων, ΟΤΑ, πολιτείας.

Σήμερα, το πεδίο εφαρμογής του νόμου αφορά στις συσκευασίες και τα απόβλητα συ-

σκευασιών, τις ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής

τους, τα απόβλητα των εκσκαφών, κατασκευών και υλικών κατεδάφισης, τα χρησιμοποιημέ-

να λιπαντέλαια, τα παλαιά ελαστικά, και τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.

Σήμερα λειτουργούν τα παρακάτω εγκεκριμένα συστήματα:

1. Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών ΣΣΕΔ – Ανακύκλωση

(Υπουργική Απόφαση οικ. 106453/2003 (ΦΕΚ 391Β/4.4.2003)).

2. Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών Ορυκτελαίων ΚΕΠΕΔ.

(Υπουργική Απόφαση οικ. 105857 (ΦΕΚ 391Β/4.4.2003)).

3. Ατομικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών της Ιδιωτικής Ετικέτας και

Εισαγωγής Προϊόντων «ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ» (Υπουργική Απόφαση οικ. 106156

(ΦΕΚ1108Β/22.7.2004)).

4. Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε - ΕΛ.ΤΕ.ΠΕ. ΑΕ (Υπουργική Απόφα-

ση οικ. 105135 (ΦΕΚ 905Β/17.6.2004)).

5. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και

Ηλεκτρονικού εξοπλισμού «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε» (Υπουργική Απόφαση οικ.


105134 (ΦΕΚ 905Β/17.6.2004)).

6. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών

και Συσσωρευτών - ΣΣΕΔΦΗΣΣ (Υπουργική Απόφαση οικ. 106155 (ΦΕΚ 1056 Β/

14.7.2004).

7. Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσσωρευτών - ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ ΑΕ (Υπουργική

Απόφαση οικ. 106158 (ΦΕΚ 1124 Β/23.7.2004)).

8. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Μεταχειρισμένων Ελαστικών «ΕCO

- ELASTICA» ΑΕ (Υπουργική Απόφαση οικ. 106157 (ΦΕΚ 1145 Β/28.7.2004)).

9. Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδας με το διακριτικό

τίτλο «ΕΔΟΕ Α.Ε» (Υπουργική Απόφαση οικ. 105136 (ΦΕΚ 907 Β/17.6.2004)).

Σύμφωνα με τον Νόμο η εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευ-

ασίας είναι υποχρεωτική για τους Ο.Τ.Α. και οργανώνεται:

α) από τους υπόχρεους φορείς διαχείρισης των αποβλήτων (Δήμους ή Κοινότητες ή Σύν-

δεσμοι Δήμων ή κοινοτήτων,

β) από τους διαχειριστές συσκευασιών (συστήματα ατομικής ή συλλογικής εναλλακτικής

διαχείρισης, σε συνεργασία με τους παραπάνω υπόχρεους φορείς.

Αν η εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων οργανώνεται από κοινού κα-

ταρτίζονται μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών (υπόχρεων φορέων διαχείρισης αποβλή-

των και διαχειριστών των συσκευασιών) εξαετείς συμβάσεις συνεργασίας.

Στις συμβάσεις αυτές καθορίζονται:

α) τα επιχειρησιακά σχεδία της εναλλακτικής διαχείρισης,

β) το πλαίσιο, οι όροι και τα κριτήρια αξιολόγησης του ποσού χρηματοδότησης των υπό-

χρεων φορέων διαχείρισης αποβλήτων,

γ) μέτρα και οροί σε περίπτωση αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων των μερών.

Σ. ΦΑΜΕΛΛΟΣ

Εκπρόσωπος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας

Κύριε Πρόεδρε, αγαπητοί συνάδελφοι, εκπροσωπώντας το Τεχνικό Επιμελητήριο της

Κεντρικής Μακεδονίας αισθανθήκαμε την ανάγκη να προετοιμάσουμε μία παρέμβαση για

τα θέματα της σημερινής Συνεδρίας, πιθανότατα και με διαφορετική εκκίνηση απ’ αυτή,


που μέχρι στιγμής έχει κυριαρχήσει, θα έλεγα, στη συζήτηση και που δυστυχώς με υπο-

χρεώνει και εμένα, από την άποψη του χρόνου δηλαδή, γι’ εσάς δυστυχώς, να αναφερθώ

και σε κάποια άλλα θέματα.

Διότι η αρχική αφετηρία της σκέψης μας ήταν ότι εφ’ όσον συζητάμε για περιβαλ-

λοντικές υποδομές και Τοπική Αυτοδιοίκηση, η ανάγκη παρέμβασης δεν θα πρέπει να

περιοριστεί μόνο στα θέματα του πως διαχειρίζονται οι Δήμοι ή οι Νομαρχίες κάποια από

τα συγκεκριμένα έργα περιβάλλοντος, αλλά στο τι σχέση έχει η λειτουργία στο τομέα

του περιβάλλοντος, με τη λειτουργία στο τομέα της Αυτοδιοίκησης και τι σχέση έχει η

κοινωνία με το περιβάλλον.

Βέβαια, ξεκινώντας, πρέπει να κάνουμε κάποιες αναγκαίες παραδοχές και να ξεκαθα-

ρίσουμε κάποια πράγματα, ότι προφανώς δεν μπορεί κανείς να ζητά από την Αυτοδιοί-

κηση την ευθύνη για όλα τα θέματα περιβάλλοντος και κανείς προφανώς δεν μπορεί να

πει ότι όλοι οι υπόλοιποι τομείς στα θέματα περιβάλλοντος λειτουργούν ικανοποιητικά και

γι’ αυτό το λόγο το μερίδιο της ευθύνης μένει μόνο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ή μένει

τουλάχιστον σ’ αυτήν.

Αλλά, θεωρώντας σωστό να κατανείμουμε τη θεωρία κοινής ευθύνης για τα ζητήματα

περιβάλλοντος, που η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί κεντρική της πολιτική, και στην Αυτο-

διοίκηση, θεωρώντας την Αυτοδιοίκηση, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, ως ένα βασικό

τμήμα και ίσως το βασικότερο του δημοκρατικού προγραμματισμού και τον καλύτερο εκ-

πρόσωπο της κοινωνίας, είτε στη διαβούλευση, είτε στην προστασία, είτε στην υλοποίηση

των έργων του περιβάλλοντος, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της συζήτησης του περιβάλλο-

ντος αφορά λοιπόν, στις τοπικές κοινωνίες και την Αυτοδιοίκηση, που τις εκφράζει.

Και θα έλεγα ότι ξεκινώντας, θα πρέπει κάποιος να πει ότι δεν αρκούν μόνο οι υπο-

δομές περιβάλλοντος να συζητήσει για ολοκληρωμένη διαχείριση περιβάλλοντος, για

αειφορία και για προσέγγιση στη βιωσιμότητα.

Το σημαντικότερο, ίσως, όλων είναι πως όλος ο αναπτυξιακός σχεδιασμός, πρακτικά η

καθημερινή πολιτική Δήμων και Νομαρχιών, χαρακτηρίζονται από τη σημασία και την αξία

των θεμάτων περιβάλλοντος. Κατά πόσο δηλαδή, η περιβαλλοντική παράμετρος εισάγεται

στη κεντρική πολιτική της Αυτοδιοίκησης, αλλά και στη καθημερινή πρακτική της.


Και αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα, γιατί κανείς δεν μπορεί να κόψει τα θέματα ποιότη-

τας ζωής εντός και εκτός των οικισμών και τα θέματα του περιβάλλοντος με την καθημε-

ρινή λειτουργία της Αυτοδιοίκησης, που χαρακτηρίζει και δίνει το τόνο, αν θέλετε, πέρα

από την Αθήνα, που ίσως τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Στην Αθήνα τα κεντρικά

Υπουργεία έχουν μια σημαντική ευθύνη των παραμέτρων ποιότητας ζωής και περιβάλλο-

ντος, σ’ όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, όμως, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική.

Το ζητούμενο λοιπόν είναι αν υπάρχει περιβαλλοντική παράμετρος σήμερα στην Το-

πική Αυτοδιοίκηση, στη λειτουργίας της, στην πολιτική της στόχευση, στον πολιτικό της

προγραμματισμό. Και αυτό, προφανώς, δεν μπορεί να είναι ξένο με την κατάσταση στην

οποία βρίσκεται η κοινωνία, με το τι επίπεδο περιβαλλοντικής συζήτησης έχουμε σήμερα

στην κοινωνία, τι προτεραιότητες έχουν οι πολίτες και εμείς λοιπόν, καθημερινά, και όλοι

οι κεντρικοί παράγοντες της κοινωνίας μας μαζί με του περιβάλλοντος και κατά πόσον οι

πράσινες πολιτικές είναι καθημερινές για όλους μας.

Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, δεν είναι πραγματικότητα σήμερα στη χώρα μας

και αυτό αντανακλάται και στο επίπεδο της πολιτικής και δεν θα μπορούσε να γίνει αλ-

λιώς, δεν θα μπορούσε δηλαδή, να είναι ξένη η πολιτική από την κατάσταση της κοινω-

νίας, η βάση από το οικοδόμημα και το οικοδόμημα από τη βάση.

Παραδείγματος χάρη, θα θέσουμε κάποια ερωτήματα ως Τεχνικό Επιμελητήριο. Έγινε

ποτέ περιβαλλοντική αξιολόγηση του σχεδίου περιφερειακής ανάπτυξης, ή υπήρχε κεντρική

περιβαλλοντική παράμετρος στο σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης και σ’ αυτά που έγιναν και

σ’ αυτό που θα καθορίσει την πορεία της χώρας στο 4ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης;

Έγινε ποτέ στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα Κοινοτικά Πλαίσια Στή-

ριξης; Συνέκρινε κανείς την Εγνατία οδό, μία σιδηροδρομική Εγνατία στο επίπεδο των περι-

βαλλοντικών όρων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε μακροπεριβαλλοντικό επίπεδο;

Η απάντηση είναι όχι. Δεν έγινε. Αυτό τουλάχιστον αναδεικνύει ότι μπορεί, τουλά-

χιστον, τα θέματα του περιβάλλοντος στη σημερινή Συνεδρία, ή της Συνεδρίας της

HELECO, ή στις αντίστοιχες Ημερίδες να έχουν την προκαθεδρία, σε επίπεδο πραγματι-

κής πολιτικής όμως και καθημερινότητας, δεν ισχύει κάτι τέτοιο.

Και δεν ισχύει κάτι τέτοιο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία πολλές φορές, είτε


γιατί αυτό είναι θέμα κεντρικής πολιτικής βούλησης, είτε γιατί αυτό είναι θέμα διαθεσιμό-

τητας οικονομικών πόρων, είτε γιατί είναι θέμα διαθεσιμότητας τοπικών πόρων, είτε είναι

θέμα πολιτικών συνθηκών τοπικών, δυστυχώς αναγκάζεται, δεν θα έλεγα σύρεται, γιατί

δεν σύρεται η Αυτοδιοίκηση σ’ αυτό τον τομέα, αναγκάζεται όμως, να κατεβάσει σε πολύ

σημαντικό βαθμό, την καθημερινή της πολιτική παρέμβαση και παρουσία.

Θα αναφέρω ένα άλλο παράδειγμα, παίρνοντας αφορμή και τις προηγούμενες το-

ποθετήσεις, αλλά έτσι και αλλιώς το είχαμε μέσα στους στόχους μας. Υπάρχουν δομές

περιβαλλοντικής πολιτικής σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο; Η απάντηση είναι όχι, δε

υπάρχουν. Αυτό τουλάχιστον είναι εκτίμηση πως λειτουργούν σήμερα τα πράγματα.

Διότι και οι Διευθύνσεις Περιβάλλοντος Χωροταξίας των Περιφερειών και οι Διευθύν-

σεις Περιβάλλοντος των Νομαρχιών και τα όποια τμήματα περιβάλλοντος των Δήμων,

όπου υπάρχουν, ασχολούνται βέβαια, με τις διαδικασίες της αδειοδότησης, εξαντλητικά,

πιθανότατα, γιατί δεν είμαι σίγουρος με τις διαδικασίες του ελέγχου, αλλά το ερώτημα εί-

ναι ποιος σχεδιάζει, παρακολουθεί; Προφανώς σχεδιάζει η πολιτική ηγεσία των αντίστοι-

χων φορέων, αλλά ποιος παρακολουθεί αυτό το σχεδιασμό και ποιος τον υποστηρίζει;

Όταν το Τεχνικό Επιμελητήριο της Κεντρικής Μακεδονίας πριν από δύο χρόνια, το

2003, παρουσίασε μία εργασία με τα αναγκαία έργα περιβάλλοντος στον τομέα των

υγρών και στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, προέκυψε το

ερώτημα, ποιος υποστηρίζει διοικητικά και επιστημονικά αυτή τη διαδικασία;

Ποιος ενημερώνει τη διοίκηση και υποστηρίζει την Αυτοδιοίκηση για το που βρίσκονται

τα έργα και τι ανάγκες υπάρχουν; Ποιος παρακολουθεί τη συμβατότητα του προπωλητι-

κού προγραμματισμού και των κοινοτικών δεσμεύσεων στη χώρα μας, σε σχέση με την

υφιστάμενη κατάσταση των έργων;

Η απάντηση ήταν ότι δυστυχώς δεν έχουμε τέτοιες δομές, διότι δυστυχώς οι δομές δι-

οίκησης εξαντλούνται στο να δανειοδοτούν, περιορίζουν το αντικείμενο τους στο επίπεδο

ελέγχου, σε κάποιο βαθμό, αλλά δυστυχώς στην υποστήριξη της πραγματικής πολιτικής

περιβάλλοντος υπάρχει μία πλήρης αδυναμία.

Και υπάρχει μία σαφής αντανάκλαση αυτής της αδυναμίας και στο επίπεδο της πολιτι-

κής διοίκησης, διότι κανείς και στο επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας δεν παρεμβαίνει καθη-


μερινά στα θέματα περιβάλλοντος και δεν τα εισάγει στην καθημερινή πολιτική.

Ας περάσουμε λίγο στο επίπεδο των έργων και κλείνοντας θα αναφερθώ στα θέματα

της πολιτικής περιβάλλοντος. Έγιναν κάποια ερωτήματα και κάποιες εξαγγελίες και στη

χθεσινή και στη σημερινή ημέρα σχετικά με τα ζητήματα των στερεών και υγρών απο-

βλήτων και η συζήτηση έχει επί μακρόθεν ασχοληθεί μ’ αυτά τα ζητήματα.

Νομίζω και στην αντίστοιχη Συνεδρίαση που έχει το Τεχνικό Επιμελητήριο για τις Επιτροπές

Περιβάλλοντος, η πλειοψηφία των εισηγήσεων αναφέρονται στα στερεά και υγρά απόβλητα.

Και το ερώτημα είναι, έχουμε γνώση των υποχρεώσεων της χώρας και του πολιτικού

προγραμματισμού, των λεγόμενων εθνικών σχεδιασμών, οι οποίοι έγιναν κάποια στιγμή

και ακυρώθηκαν, γιατί ήταν σαφέστατα ελλιπείς, απέναντι στα ζητήματα αυτά, όταν συ-

ζητάμε για προγραμματισμό έργων υγρών και στερεών αποβλήτων;

Ακούστηκε και από το Υπουργείο και χθες και σήμερα ότι υπάρχει ένας συγκεκριμένος

προγραμματισμός και μία σαφής πολιτική δέσμευση γύρω από τα έργα αποκατάστασης

των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.

Και το απλό ερώτημα, το οποίο οποιοσδήποτε τεχνικός προφανώς θα έβαζε, αλλά και

οποιοσδήποτε πολίτης της κοινωνίας, είναι ότι σαφώς και είναι προτεραιότητα η αποκα-

τάσταση των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης, αλλά προκύπτει ένα άλλο σημαντικότερο

ερώτημα, που θα πάνε τα απορρίμματα;

Διότι πρέπει να αποκατασταθούν οι χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης, αλλά πρέπει να

δοθούν και λύσεις για την ουσιαστική και υγειονομική διάθεση των στερεών αποβλήτων.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τα στερεά.

Στο νομό Θεσσαλονίκης, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και ανεξέλεγκτος δια-

θέτης στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα, δεν υπάρχει καμία αδειοδοτημένη εγκατάσταση

πέρα από ένα σταθμό μεταφόρτωσης.

Βέβαια, ο εθνικός σχεδιασμός του 2000, ο οποίος πιθανότατα εκδόθηκε και ακυ-

ρώθηκε στη συνέχεια με την 50910 για κάποιους λόγους, έλεγε ότι στην περιοχή των

Ταγκαράδων υπάρχει ΧΥΤΑ. Δεν υπάρχει όμως ΧΥΤΑ στη Θεσσαλονίκη, δεν υπάρχει

αδειοδοτημένη εγκατάσταση. Η Θεσσαλονίκη, αυτή τη στιγμή, έχει την πρωτοπορία, ο

νομός Θεσσαλονίκης είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, που διαθέτει ανεξέλεγκτα, χωρίς


αδειοδότηση, τα στερεά του απόβλητα.

Και προφανώς, οι Δήμαρχοι της περιοχής, εφ’ όσον και ο κώδικας ορίζει ότι είναι αρμο-

διότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης η διαχείριση των στερεών αποβλήτων, έχουν υποχρέ-

ωση να βρουν λύσεις, όμως, υπάρχει σημαντική ευθύνη και στο επίπεδο της διοίκησης, και

στο επίπεδο της δευτεροβάθμιας Αυτοδιοίκησης, για να ανευρεθούν αυτές οι λύσεις.

Και ποιες λύσεις; Λύσεις οι οποίες δεν καλύπτουν απλώς τη σημερινή ανάγκη, αλλά

ανταποκρίνονται και στις υποχρεώσεις, που καλώς ή κακώς η χώρα μας ανέλαβε απένα-

ντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Διότι έχουμε κι ένα άλλο, σημαντικότερο πρόβλημα. Ποιος

εκπροσωπεί τη χώρα, απέναντι την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Ποιος συμμετέχει στη διαπραγμάτευση των κοινοτικών οδηγιών, οι οποίες δημιουρ-

γούν υποχρεώσεις στα θέματα της διαχείρισης, π.χ. αποβλήτων, αλλά γενικότερα περι-

βάλλοντος, που τις περισσότερες φορές, είτε η χώρα μας είναι αδύναμη στο συγκεκριμέ-

νο χρονοδιάγραμμα να αντεπεξέλθει, και πολύ περισσότερο όταν αυτές οι υποχρεώσεις

μεταφέρονται στην Αυτοδιοίκηση, η οποία, πέρα από την πιθανή συζήτηση σε επίπεδο

συλλογικού οργάνου, και υπάρχουν αιρετοί ανάμεσα μας για να επιβεβαιώσουν αυτό,

μπορεί να συζητήσει, επί της ουσίας αναλαμβάνει είτε με κοινές υπουργικές αποφάσεις,

είτε με νόμους, υποχρεώσεις, οι οποίες είναι πέρα από τις δυνατότητες της, τουλάχιστον

τις άμεσες οικονομικές και ανθρώπινες δυνατότητες της.

Και προκύπτει το ερώτημα αν είναι αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης όλα αυτά. Πιστεύω

ότι είναι αρμοδιότητα της Αυτοδιοίκησης και η ίδια η Αυτοδιοίκηση πρέπει να διεκδικήσει

ένα διαφορετικό ρόλο στη συζήτηση του νομοθετικού πλαισίου και των περιορισμών,

που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη διαχείριση των αποβλήτων.

Άρα λοιπόν, όταν συζητάμε για σχεδιασμούς, όταν συζητάμε για έργα στερεών αποβλή-

των και υγρών αποβλήτων, που είναι η συνέχεια, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι σαφώς προ-

τεραιότητα είναι η αποκατάσταση και η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά δυστυχώς, ή

ευτυχώς για κάποιους άλλους, έχουμε την υποχρέωση να ανταποκριθούμε σε συγκεκριμένες

συμπεριφορές, που εκφράζονται με ποσοστά στη διαχείριση των μεν ή των δε αποβλήτων.

Και αυτές οι προδιαγραφές, αυτές οι υποχρεώσεις, δε λύνονται με την αποκατάσταση

μόνο των ανεξέλεγκτων χώρων, ούτε λύνονται, π.χ. με την κατασκευή ενός υγειονομι-


κού χώρου ταφής. Και είναι πολύ μακριά οι υποχρεώσεις μας από την κατασκευή, ακόμη

και μόνο ως χώρου υγειονομικής ταφής.

Και μάλιστα, όταν συζητάμε και για τις χρηματοδοτήσεις των έργων αυτών, προ-

κύπτει ένα δεύτερο ερώτημα, που το θέτε πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι ναι, θα σας

χρηματοδοτήσουμε τα έργα στερεών αποβλήτων και τους χώρους υγειονομικής ταφής,

αλλά είναι υποχρέωση σας, τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση της χρηματοδότησης,

να έχετε προχωρήσει σε όλα τα απαραίτητα επεξεργασίας, ώστε να ολοκληρώσουμε τη

χρηματοδότηση των έργων αυτών.

Και αυτοί οι όροι, πλέον, από το ταμείο συνοχής μπαίνουν από το 2002. Αυτό σημαί-

νει ότι ακόμη και τα έργα που έχουν θεωρητικά εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το

ταμείο συνοχής, έχουν όρους επεξεργασίας στερεών αποβλήτων, που η χώρα δεν είναι

έτοιμη ακόμη να ανταποκριθεί.

Και προφανώς, δεν μπορεί να ανταποκριθεί η χώρα με σταθμούς μεταφόρτωσης και

ΧΥΤΑ, αυτό νομίζω είναι δεδομένο και έχει λήξει σε επίπεδο επιστημονικής συζήτησης.

Ούτε είναι ικανή να αντεπεξέλθει με διεργασίες, οι οποίες δημιουργούν προστιθέμενο

κόστος στα στερεά απόβλητα και δεν δημιουργούν προϊόντα, και αυτό επίσης έχει λυθεί

στο επίπεδο και της επιστημονικής και της πολιτικής συζήτησης.

Υπάρχει όμως και ένα ζήτημα χρηματοδοτήσεων, διότι γίνεται πάρα πολύ μεγάλη συ-

ζήτηση ότι χρήματα υπάρχουν. Χρήματα υπάρχουν στο ΠΕΠ, στο ΕΠΕΡ, και στους λίγους

δημόσιους διαθέσιμους πόρους. Χρήματα, κάποιοι θα μπορούσαν να πουν, υπάρχουν και

στο ταμείο συνοχής, όπου νομίζω ότι είναι δεδομένο ότι αυτά τα ποσά δεν επαρκούν.

Και θα σας δώσω ένα παράδειγμα, πολύ μικρό, που είναι η ανακοίνωση που έχει κάνει το

Τεχνικό Επιμελητήριο στην Κεντρική Μακεδονία για τα ποσά που χρειάζονται για έργα στερε-

ών και υγρών αποβλήτων, σύμφωνα με την υφιστάμενη κοινοτική νομοθεσία και όχι σύμφω-

να με την ιδεατή κατάσταση διαχείρισης περιβάλλοντος, 345 εκατ. ευρώ για υγρά απόβλητα

και 262 εκατ. ευρώ για στερεά απόβλητα στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Δεν έχει το ταμείο συνοχής τη δυνατότητα, ούτε η χώρα μας, να διεκδικήσει πόρους

για να καλύψει από κοινοτική χρηματοδότηση αυτές τις επενδύσεις.

Και βέβαια, υπάρχει ένα άλλο ερώτημα για την Αυτοδιοίκηση, πέρα από το να έχουμε γενικά


περιβαλλοντική λειτουργία, ως Δήμοι, ως Νομαρχίες, που θα βρούμε τις χρηματοδοτήσεις;

Εδώ υπάρχουν δύο ζητήματα, που πιστεύω η Αυτοδιοίκηση πρέπει να τα έχει κυρίαρχα.

Το πρώτο είναι πόσο περιφερειακά κατανέμονται οι πράσινοι πόροι. Υπάρχουν πράσινα τα-

μεία, τα οποία θεωρητικά εισπράττουν πρόστιμα από την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Βέβαια υπάρχει ένα ερώτημα, πως εισπράττονται αυτά; Στη Θεσσαλονίκη και ιδιαίτερα

στην περιοχή της Κορώνειας, που γνωρίζουμε ότι είναι μία λίμνη την οποία καταστρέ-

ψαμε και αφανίσαμε, υπάρχει σαφής αδυναμία να εισπραχτούν ακόμα και τα λιγότερα,

μικρότερα πρόστιμα από τους επιχειρηματίες της περιοχής.

Αν θεωρήσουμε ότι καταφέρουμε να εισπράξουμε, λοιπόν, αυτούς τους πράσινους

πόρους, πώς θα επιστραφούν και θα κατανεμηθούν περιφερειακά και πώς θα γυρίσουν

στην περιοχή, η οποία υφίσταται περιβαλλοντική επιβάρυνση;

Διότι το λογικό θα είναι, και νομίζω ότι συμφωνεί η Αυτοδιοίκηση σε κάτι τέτοιο, οι

πόροι οι οποίοι εισπράττονται στο περιβαλλοντικό επίπεδο να αποδίδονται στην περιοχή,

η οποία υφίσταται την υπερβολική επιβάρυνση.

Και όμως, το ΕΤΕΡΠΣ, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, δεν έχει δώσει μία τέτοια εικόνα.

Αντίθετα, είναι ένα εύκολο ταμείο, το οποίο διαχειρίζεται με πολιτικούς όρους, τις περισ-

σότερες φορές, την κατανομή των χρηματοδοτήσεων.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο ερώτημα για την Αυτοδιοίκηση. Μπορεί σήμερα η Αυτοδιοί-

κηση, Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια, να συζητήσει για εναλλακτικές πηγές χρηματοδό-

τησης; Έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει το κόστος των έργων περιβάλλοντος, αναγκαίων

μεν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που πιθανά δεν ρωτήθηκε σε εκείνο το επίπεδο η Αυτοδιοίκηση

και η κοινωνία, αλλά αναγκαίων, πλέον, και δεδομένων να τα μεταφέρει στην κοινωνία;

Πρέπει να βρεθούν πιθανότατα τέτοιες συζητήσεις και να ανοίξουν τέτοια επίπεδα συ-

ζήτησης, διότι τα χρήματα, τουλάχιστον των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, δεν πρέπει

να τα περιμένουμε για πάρα πολύ καιρό ακόμα.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο – τρεις προτάσεις για τη περιβαλλοντική συμπε-

ριφορά της Αυτοδιοίκησης, επειδή νομίζω ότι όλοι είμαστε μάρτυρες μιας αρνητικής κα-

τάστασης, ακόμα και στο επίπεδο της καθημερινής συμπεριφοράς. Δεν την προσδιορίζω

στο επίπεδο της πολιτικής βούλησης της Αυτοδιοίκησης, πιθανότατα είναι και οι δυνατό-


τητες που έχει η Αυτοδιοίκηση και συμπεριφέρεται μ’ αυτό το βαθμό, όμως υπάρχει και

ένα έλλειμμα βούλησης της Αυτοδιοίκησης, που τουλάχιστον συνδέει την εκλογική της

επιβίωση με το θέμα της πολιτικής της συμπεριφοράς.

Δεν λέω αν η πλειοψηφία, ή η μειοψηφία των αιρετών συμπεριφέρονται έτσι, ούτε και

είναι αρμοδιότητα του Επιμελητηρίου να κάνει κριτική και να μοιράσει μοιράσει ευθύνες.

Αρμοδιότητα είναι να προτείνει λύσεις. Θα έλεγα λοιπόν, ότι η γυναίκα του Καίσαρα δεν

αρκεί να είναι μόνο τίμια, αλλά να φαίνεται. Άρα λοιπόν, θα πρότεινε το Επιμελητήριο

στην Αυτοδιοίκηση να εισάγει και να επιδείξει μορφές περιβαλλοντικής διαχείρισης, που

προβάλλουν την περιβαλλοντική συμπεριφορά σε τοπικό επίπεδο.

Τα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, π.χ., αυτά που όλοι τα λένε IMAS ή ISO

14000, που έχουν τη δημόσια δήλωση της περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, είναι ένας

τρόπος για την Αυτοδιοίκηση, όχι απλώς να συμπεριφερθεί και να οργανωθεί περιβαλ-

λοντικά, αλλά να δείξει στον αξιόπιστο συνομιλητή κοινωνικό εταίρο το πως πραγματικά

συμπεριφέρεται και να παρασύρει μ’ αυτή τη συμπεριφορά της, που δεν ανταποκρίνεται

στη βάση στην υφιστάμενη κοινωνική συνείδηση, αλλά είναι πολύ πιο μπροστά και έχει

υποχρέωση γι’ αυτό η Αυτοδιοίκηση να πηγαίνει πιο μπροστά, να παρασύρει λοιπόν και

τη βάση και την κοινωνία σε μία διαφορετική κοινωνική συμπεριφορά.

Όταν όμως παγκόσμια, τα παγκόσμια περιβαλλοντικά φόρα, εισάγουν την τοπική συ-

ζήτηση, την τοπική συμφωνία ως εργαλείο περιβαλλοντικής πολιτικής, εμείς στην Ελλά-

δα τι κάνουμε; Έχουμε ένα νόμο για τη διαχείριση των υδατικών πόρων, τον 3199, που

εφαρμόζει τη 2060, ο οποίος, στο νερό, το βασικό κοινωνικό και αναπτυξιακό αγαθό, που

είναι ζήτημα τοπικής διαχείρισης σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, εφαρμόζεται σε επίπεδο

διοίκησης στην Περιφέρεια.

Αφήνει απ’ έξω σε συμβουλευτικό ρόλο την Αυτοδιοίκηση, δεν δημιουργεί φορείς δια-

χείρισης σε επίπεδο λεκάνης, αφήνει έξω τους παραγωγούς από τη συζήτηση στο σημείο

παραγωγής, και βάζει μόνο τα Επιμελητήρια σ’ ένα συμβουλευτικό όργανο, άρα λοιπόν,

οι πραγματικοί καταναλωτές, οι πραγματικοί διαχειριστές, η κοινωνία, δεν προβλέπεται

απ’ αυτόν το νόμο να είναι συμμέτοχος στη διαχείριση ενός σημαντικού περιβαλλοντικού

αγαθού, άρα να μην έχει και ευθύνη και να μην καταλαβαίνει και την ευθύνη αυτή.


Θα έλεγα λοιπόν, κλείνοντας ότι και στο επίπεδο του θεσμικού πλαισίου, βέβαια δεν

είναι εδώ οι εκπρόσωποι των Υπουργείων, πιθανά για να τα εισπράξουν ως πρόταση,

υπάρχουν σημαντικές υποχρεώσεις και σημαντικές αλλαγές.

Η τοπική εφαρμογή της οδηγίας για τα νερά είναι μία πρόταση. Μία άλλη πρόταση θα

ήταν στο νέο κωδικό, ο οποίος απ’ ό,τι γνωρίζουμε επεξεργάζεται το Υπουργείο Εσωτε-

ρικών, και στα επιχειρησιακά σχέδια των Δήμων, που θεωρητικά θα είναι τα τετράχρονα

εργαλεία για την πολιτική τους, να εισαχθεί η περιβαλλοντική παράμετρος σε όλες τις

διεργασίες ως ένα ελεγκτικό εργαλείο και η δημόσια προβολή και συζήτηση του επιχειρη-

σιακού σχεδίου ως εργαλείο κοινωνικής διαβούλευσης και ελέγχου, ως ένα άλλο βήμα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΥΝΕΔΡΟΥ

Ζω σ’ ένα νησί, που θα έλεγα ότι είναι ευχή και κατάρα. Κατάρα γιατί είμαστε μακριά

από το κέντρο, βρεχόμαστε από θάλασσα, όλες οι δράσεις πρέπει να γίνονται εκεί.

Εμείς, δεν έχουμε τη δυνατότητα να πάμε στην Υλίκη να αντλήσουμε, μέσα στη Χίο

πρέπει να το κάνουμε και εκεί μέσα να ρίξουμε και τα απόβλητα. Εκεί πρέπει να είναι και

οι τουριστικές δραστηριότητες, εκεί πρέπει να είναι όλες μας οι δραστηριότητες και οι

καλές και οι κακές.

Έχουμε πολλά προβλήματα να επιλύσουμε, επιτρέψτε μου έτσι να περιοριστώ σ’ αυτά

τα οποία ζω καθημερινά και με προβληματίζει και δεν ξέρω πως μπορεί κανείς να συμπε-

ριφερθεί απέναντι στο περιβάλλον σ’ ένα μικρό τόπο.

Έχουμε ένα σχέδιο πόλης, ανεφάρμοστο, στην πόλη της Χίου και στο Βροντάδο,

ένα διπλανό Δήμο, Ομοιρούπολη σήμερα, το οποίο κάποιοι, εν πάση περιπτώσει, κάποια

στιγμή έκοψαν σε φέτες, πιστεύω, κεντρικά αυτούς τους δύο μεγάλους Δήμους και είπαν

πάρτε το και εφαρμόστε το, ανεφάρμοστο εντελώς μέχρι σήμερα, 20 χρόνια μας παιδεύει

και δεν μπορεί να κάνει κανείς τίποτα εκεί πέρα.

Έχουμε περιοχή natura, γιατί κάποιοι θεώρησαν το 1/5 της Χίου πρέπει να είναι

natura. Έχουμε το Δασάρχη να λέει ότι το 80% των εδαφών της Χίου είναι δασική έκτα-

ση, έχουμε την αρχαιολογία επίσης να έχει περιορίσει τις δραστηριότητες σε πολλές πε-

ριοχές του νησιού.

Έχουμε τις τουριστικές μας περιοχές, βεβαίως, οι οποίες είναι μόνο για τουρισμό,


έχουμε ένα μεγάλο κομμάτι της Χιακής γης όπου είναι μόνο για γεωργική εκμετάλλευση,

περιλαμβάνει και τουριστικές περιοχές. Και ερχόμαστε σ’ όλη αυτή τη δυσκολία χώρου

να πούμε εδώ θα γίνει ΧΥΤΑ, εδώ θα πρέπει να βρούμε νερό, εκεί να κάνουμε τις άλλες

μας δραστηριότητες.

Πόσο πρέπει να παρατυπήσει, αν θέλετε, και να παρανομήσει κανείς για να τα συνδυάσει

όλα αυτά μαζί; Και αναφέρομαι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, πόσο πρέπει να το κάνει για να

κρατάει όλες αυτές τις ισορροπίες; Γίνεται, αν δεν λύσουμε το θέμα του ποιες είναι χρήσεις

γης σήμερα; Που θα πάμε, τι να είναι προσδιορισμένο, συγκεκριμένο, εδώ, εκεί, ή δε γίνεται

παιδιά, σηκωθείτε φύγετε, πηγαίνετε τα σκουπίδια στη Τσεσμέ, απέναντι με ένα καραβάκι.

Έχουμε προτείνει δύο ΧΥΤΑ στη νότια και στη βόρειο Χίο. Αυτή τη στιγμή είναι στο

ταμείο συνοχής και ξέρετε που κολλάει και δεν ξέρω αν θα προχωρήσει, γι’ αυτό είμαι

αγανακτισμένος και στο ταξίδι μου αυτό είχα και αυτό το σκοπό να δω τι γίνεται, γιατί

λένε ο ένας ΧΥΤΑ είναι περιοχή natura.

Που θα τους πάμε; Κανείς δεν τους θέλει στην πόρτα του, κανείς. Βάλτο στο διπλανό,

όχι σ’ εμάς. Είναι όπως οι οίκοι ανοχής, κανείς δεν τους θέλει, αλλά όλοι αναγνωρίζουν

ότι πρέπει να υπάρχουν, έτσι;

Είκοσι χρόνια κτίζεται ένα φράγμα, της κόρης το γεφύρι, ούτε το γεφύρι της Άρτας

να ήταν, είκοσι χρόνια μάλλον προγραμματίζεται για να κτισθεί, που υποτίθεται ότι θα

έλυνε το πρόβλημα του υδρευτικό του νησιού. Δίπλα είναι ένας σκουπιδότοπος, το ένα

αναιρεί το άλλο.

Να φύγει ο σκουπιδότοπος για να γίνει το φράγμα. Μα για να φύγει ο σκουπιδότοπος

θα πρέπει να γίνουν οι ΧΥΤΑ, οι ΧΥΤΑ δεν μπορούν να γίνουν, άρα δεν μπορεί να φύγει

ο σκουπιδότοπος, άρα, δεν μπορούμε να λύσουμε το υδρευτικό.

Αυτά είναι τα προβλήματα δυστυχώς, που αντιμετωπίζουμε, φταίμε κι εμείς σαν τοπι-

κή κοινωνία, δεν βγάζω έξω τον εαυτόν μου, ίσως γιατί δεν φωνάζουμε όσο πρέπει, ίσως

γιατί κι εμείς πολλές φορές, και ακούστηκε προηγουμένως παρασυρόμενοι, αν θέλετε,

από πολιτικές μικροσκοπιμότητες δεν επιδιώκουμε να λύσουμε τόσο καυτά θέματα, με

αποτέλεσμα να είμαστε σ’ αυτή την κατάσταση μέχρι σήμερα.

Αυτά ήθελα να πω και η παρέμβαση μου ήταν πιο πολύ στο γεγονός ότι σε περιοχές,


όπου είναι δύσκολο κανείς να έχει εκτάσεις, για να μπορεί να μιλάει για αειφόρο ανά-

πτυξη, για περιβαλλοντικές ευαισθησίες και δραστηριότητες, εκεί είναι πολύ πιο δύσκο-

λα τα πράγματα και εκεί πρέπει να λυθούν άλλα θέματα, όπως είναι επαναλαμβάνω, το

βασικότερο για μένα, οι χρήσεις γης, για να μπορούμε μετά να μιλάμε για προστασία του

περιβάλλοντος και για όλα αυτά τα ωραία που ακούμε.

Και εμείς ευχαριστούμε, παρακαλώ τον εκπρόσωπο της Δημοτικής Επιχείρησης της

Ρόδου και ενδεχομένως άλλων επιχειρήσεων.

Γ. ΥΨΗΛΑΝΤΗΣΕκπρόσωπος Δημοτικής Επιχείρησης Ρόδου

Είμαι συνάδελφος μηχανικός, Διευθυντής Δημοτικής Επιχείρησης Καθαριότητος Ρόδου

και βέβαια ζήτησα να κάνω παρέμβαση όχι εκπροσωπώντας μόνο την επιχείρηση στην

οποία ανήκω, αλλά μια ομάδα εργασίας, την οποία έχουν σχηματίσει αρκετές επιχειρή-

σεις, ανά την Ελλάδα, επιχειρήσεις Αυτοδιοίκησης, που δραστηριοποιούμαστε στη διαχεί-

ριση των στερεών αποβλήτων.

Και να ονοματίσω τη ΔΥΑΔΥΜ ΑΕ στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, τη ΔΕΔΥΣΑΠ

που είναι αμιγής διαδημοτική επιχείρηση στο νομό Χανίων, τη Δημοτική Επιχείρηση στη

Ζάκυνθο, την ΠΑΒΥΦ και άλλες ακόμα.

Με δύο λόγια, η παρέμβαση έχει να κάνει με το ότι η διαχείριση των περιβαλλοντικών

προβλημάτων, μπορεί να έχει αρκετές παραμέτρους, θεωρώ όμως ότι τρία είναι τα βασι-

κά στοιχεία, που θα εξασφαλίσουν την όποια επιτυχή διαχείριση στερεών αποβλήτων.

Το πρώτο είναι, να υπάρχει βεβαίως ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο και ο κατάλληλος

σχεδιασμός. Το δεύτερο να υπάρχουν οι απαραίτητοι πόροι και το τρίτο και βασικότερο

γι’ εμάς, να υπάρχουν οι φορείς διαχείρισης των περιβαλλοντικών υποδομών, οι οποίοι

θα εξασφαλίσουν και την εφαρμογή των σχεδιασμών, και τη τήρηση της νομοθεσίας και

τη σωστή και ομαλή λειτουργία στην πάροδο των ετών, σύμφωνα με την ισχύουσα νομο-

θεσία και σύμφωνα με όσα οι εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων επιβάλλουν, για τα έργα

προστασίας του περιβάλλοντος.

Και μιας και γι’ εμάς το αντικείμενο είναι τα στερεά απόβλητα, βλέπουμε την κοινή

υπουργική απόφαση την 50910/2003, η οποία έρχεται να παίξει το ρόλο του νόμου


– πλαισίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στη χώρα και που το κυρίαρχο

στοιχείο της, ή αν θέλετε συνοπτικά το περιεχόμενο της είναι ότι ψηφίζει, εφ’ ενός, τον

εθνικό σχεδιασμό σε επίπεδο χώρας, περνάει στη συνέχεια την ευθύνη στις 13 περιφέ-

ρειες της χώρας και λέει ότι αυτές πρέπει μέχρι το τέλος του 2005 να έχουν εκπονήσει

και να έχουν εγκρίνει τον περιφερειακό σχεδιασμό.

Και στο τέλος, το μπαλάκι πάει στους λεγόμενους ΦΟΦΣΑ, δεν είναι και εύηχο, ΦΟΔΗΣΑ

προτιμάμε εμείς να τους λέμε, φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων, οι οποίοι είναι φο-

ρείς τοπικοί, των οποίων το νομικό πλαίσιο δεν ξεκαθαρίζεται μέσα από τη συγκεκριμένη

κοινή υπουργική απόφαση και αυτό είναι το ζητούμενο της παρέμβασης της δικής μας.

Δηλαδή, η νομική μορφή, ο τρόπος ίδρυσης και λειτουργίας των φορέων διαχείρισης,

όπως αυτοί περιγράφονται στην ΚΥΑ 50910, πρέπει να ξεκαθαριστούν το συντομότερο

δυνατόν και η πρότασή μας είναι ότι, πέρα βεβαίως από τους συνδέσμους, τι θα είναι

αυτοί οι φορείς διαχείρισης;

Θα είναι νομικά πρόσωπα της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία έχει και

την ευθύνη της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων; Τι θα είναι αυτά τα νομικά πρόσω-

πα; Ή θα είναι δημοσίου δικαίου, όπως είναι οι σύνδεσμοι, που μέχρι τώρα ξέρουμε, ή θα

είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, δηλαδή επιχειρήσεις της Αυτοδιοίκησης.

Και δεν μιλάμε για επιχειρήσεις ενός Δήμου, μεμονωμένα, αλλά μιλάμε για επιχειρή-

σεις, οι οποίες καλύπτουν ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, περισσότερους από ένα Δήμους,

ώστε να είναι βιώσιμες, να είναι ισχυρές, να έχουν την κατάλληλη στελέχωση ώστε να

επιτελέσουν το έργο που τους αναθέτει η ΚΥΑ 90510.

Ποιος είναι ο ρόλος τους; Ο ρόλος, όπως εκεί περιγράφεται είναι:

1. Να μελετήσουν, να κατασκευάσουν και εν τέλει να λειτουργήσουν όλα τα έργα, που

ο περιφερειακός σχεδιασμός προκρίνει και εγκρίνει για την περιοχή ευθύνης τους.

2. Να υλοποιήσουν τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στα συστήματα συλλογι-

κής διαχείρισης, εναλλακτικής διαχείρισης, τα συλλογικά μάλλον συστήματα εναλλα-

κτικής διαχείρισης των προϊόντων συσκευασίας, για παράδειγμα, ή των άλλων προϊό-

ντων, όπως είναι αυτά που ο κ. Σκορδίλης παρουσίασε στην αρχική ομιλία του.

3. Για να είναι βιώσιμες χρειάζονται πόροι, γιατί κακά τα ψέματα, όπως και προηγού-


μενα υπαινίχθηκε, οι πόροι που υπάρχουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, είτε αυτοί

είναι εθνικοί, είτε είναι πόροι από διάφορα ευρωπαϊκά ταμεία δεν επαρκούν για την

υλοποίηση των έργων.

Τα κυρίαρχα προβλήματα, όπως σωστά τα έθεσε ο Πρόεδρος ΤΕΕ της Κεντρικής Μα-

κεδονίας, ειδικά το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, δεν είναι να αποκα-

ταστήσουμε τις παλαιές χωματερές. Τα 20 εκατ. ευρώ, που άκουσα από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.

ότι είναι διαθέσιμα, μόλις που επαρκούν για την αποκατάσταση 12 με 15 ΧΑΔΑ.

Τελειώσαμε εκεί, πως να φτιάξουμε ΧΥΤΑ, πως να μιλήσουμε και για μονάδες επεξερ-

γασίας των στερεών αποβλήτων. Εδώ μιλάμε για αναγκαστική εμπλοκή του ιδιωτικού

τομέα, των ιδιωτικών επενδύσεων. Ποιος θα είναι, λοιπόν, ο συνομιλητής στις συμβάσεις

παραχώρησης με τον ιδιωτικό τομέα; Να λοιπόν ο τρίτος και καθοριστικός ρόλος των

φορέων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.

Για εμάς λοιπόν, ειδικότερα τις επιχειρήσεις της Αυτοδιοίκησης, οι οποίες ασχολούνται

με τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, το ζητούμενο είναι μέχρι τουλάχιστον το τέ-

λος του χρόνου, που είναι προθεσμία για να ολοκληρωθούν και να εγκριθούν οι περιφε-

ρειακοί σχεδιασμοί σ’ όλη τη χώρα, τι θα προκύψει απ’ αυτούς;

Θα προκύψουν διαχειριστικές ενότητες και οι φορείς διαχείρισης, θα οριστούν οι

φορείς διαχείρισης στις γεωγραφικές ενότητες αυτές. Πρέπει όμως να υπάρχει και η

ταυτότητα αυτών των φορέων και η πρόταση μας είναι, ότι η ταυτότητα αυτή πρέπει να

προκύψει μέσα από άλλον ένα νόμο, ο οποίος θα είναι ένας νόμος ιδρυτικός γι’ αυτούς

τους φορείς κατ’ αναλογία του 1069, που ισχύει για τις ΔΕΥΑ.

Κακά τα ψέματα, αναφέρθηκε κατά κόρον, ότι οι ΔΕΥΑ, ως επιχειρήσεις Αυτοδιοίκησης ανέλαβαν

να διαχειριστούν κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως είναι το νερό και τα υγρά απόβλητα και

πιστεύω αν κάτι έχει γίνει σ’ αυτή τη χώρα, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σ’ αυτές τις επιχειρήσεις.

Είναι καιρός και γρήγορα, να καταθέσουμε αυτή είναι τη πρόταση που θέλουμε και να

ψηφιστεί ένας αντίστοιχος νόμος ιδρυτικός για τους ΦΟΔΥΣΑ, για τις επιχειρήσεις της Αυ-

τοδιοίκησης κατ’ αναλογία με τον 1069, οι οποίες θα διαχειριστούν τα στερεά απόβλητα.


Επόμενος ομιλητής ο κ. Γιωτάκης, Διευθυντής του Περιοδικού «ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ».


Κ. ΓΙΩΤΑΚΗΣΔιευθυντής του Περιοδικού «ΥΔΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

Αγαπητοί φίλοι συνάδελφοι, από την πλευρά μας, εκδίδοντας δύο περιοδικά το ΥΔΡΟΟΙ-

ΚΟΝΟΜΙΑ και το ΟΙΚΟΠΟΛΗΣ, τα οποία ασχολούνται με το περιβάλλον, το μεν ένα με τα

υγρά και το άλλο με τα στερεά, καθώς και με τη διαχείριση του δομημένου περιβάλλοντος,

θα ήθελα να κάνω μία τοποθέτηση ειδικά για τα έργα υποδομής Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Βέβαια, συγνώμη, μερικές φορές, ιδιαίτερα όταν δεν είμαι σ’ αυτούς τους χώρους είμαι

έξω, λέω μήπως για άλλη κοινωνία συζητάμε, για άλλο περιβάλλον και σε άλλο ζούμε;

Θα αναφερθώ στα στερεά, τους ΧΥΤΑ κ.λπ. Νομίζω το βασικό πρόβλημα δεν είναι ούτε

στους θεσμούς, είμαστε πολύ μακριά ακόμη, είναι στην ίδια την κοινωνία μας και μάλλον

περιγράφουμε λάθος κοινωνία, περιγράφουμε άλλη. Δεν έχουμε βάλει έναν καθρέπτη μπρο-

στά να την καταδείξουμε ποτέ.

Συζητάμε για το ΧΥΤΑ, που είναι μακριά από τον κάθε πολίτη, το διώχνει από την

αυλή του και βλέπετε, έχει ενοχληθεί κανένας πολίτης για τον κάδο, που έχει μπροστά

στη μούρη του, όλη την ημέρα; Έχετε περπατήσει ποτέ σε πεζοδρόμιο και να μην χρειά-

ζεται να κάνετε ελιγμούς, να ξεπεράσετε τους κάδους; Ποιον ενοχλεί αυτό; Απλούστατα

είναι διάχυτες πηγές, δεν είναι συγκεντρωμένες.

Λοιπόν, είναι όμως ένα αντικείμενο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που δεν το έχει βάλει

ποτέ σε προτεραιότητα. Δεν έχω ακούσει ποτέ η Τοπική Αυτοδιοίκηση να το έχει βάλει ποτέ

σε προτεραιότητα, αυτό, ούτε η ίδια τη διαχείριση των απορριμμάτων μέσα στην πόλη.

Γιατί; Γιατί δεν έχει συγκεντρωθεί η απαίτηση. Αυτό είναι το πολιτισμικό μας επίπεδο,

αυτές είναι οι απαιτήσεις μας. Σ’ αυτό, θα έπρεπε ίσως να δούμε άλλες κοινωνίες. Ξέρετε,

μία από τις πιο τέλειες κοινωνίες στα χαρτιά, είχα την εμπειρία αυτή, ήταν η Αλβανική.

Πριν 15 χρόνια, οι στατιστικές της και όλα τα ντοκουμέντα ήταν άψογα. Τα πάντα ήταν

καλά. Μπορείτε να το ψάξετε αν θέλετε. Γιατί δεν περιέγραφαν την κοινωνία τους, περι-

έγραφαν κάτι το ιδεατό.

Λοιπόν, μιλήσαμε αν υπάρχουν τόσοι ΧΥΤΑ, τόσοι αδειοδοτημένοι ή όχι. Ας ξεκινή-

σουμε και ας πούμε, αυτή τη στιγμή αυτή είναι η παραγωγή της Ελλάδος σε σκουπίδια.

Οι αδειοδοτημένες περιοχές είναι αυτές και έχουν αυτή τη δυνατότητα, οι υπόλοιπες τι

γίνονται; Για να είμαστε ξεκάθαροι.


Ή είναι σαν προχωρήσω και να κάνω το γεφυράκι να μπω αυτή τη στιγμή στο νερό.

Ας πούμε πόσες στην Ελλάδα, ποιοι έχουν κάνει γεωτρήσεις, ή έχουν κανονικά άδειες

χρήσης συγκεκριμένου νερού; Πιθανόν ένας, για άλλοθι το λέω, όχι πως είναι ένας. Άρα,

είναι πολύ μεγάλος ο δρόμος και αν δεν καταδείξουμε, δεν δούμε το πρόβλημα και να

το αναδείξουμε, δεν πρόκειται να λυθεί.

Όσον αφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, δυστυχώς, βρίσκεται στη μοίρα της να είναι

στη μάχιμη πρώτη θέση, να είναι στο μέτωπο και όταν διαμορφώνεται το πρόβλημα και

διαμορφώνεται η απαίτηση, είναι αυτή η οποία καλείται πρώτη να το λύσει. Μην συζητά-

με για σχεδιασμό, δεν υπάρχει σχεδιασμός, απλούστατα είναι κάλυψη των ήδη υπαρχό-

ντων και εντόνων προβλημάτων, που απαιτούν οι τοπικές κοινωνίες.

Όσον αφορά στη λέξη πόροι, μέχρι κάποια περίοδο, μάλλον να πω την περίοδο πριν το

’90, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη διαχείριση των έργων ύδρευσης - αποχέτευσης - υγρά

απόβλητα, είχε μία μόνιμη, θα έλεγα, επωδό, να τροποποιηθεί ο νόμος 1069, να καταρ-

γηθεί το 3563, για όσους δεν το γνωρίζουν είναι η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στα

έργα αυτά και το 35% ήταν κρατική επιχορήγηση.

Αυτό ξεχάστηκε το ’90 και μετά που άρχισαν τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, που αμέ-

σως άλλαξε εκ των πραγμάτων. Αυτή τη στιγμή όμως ξαναφθάνουμε, απ’ ό,τι φαίνεται

σ’ αυτή τη διαδικασία. Θα πρέπει όμως και η Τοπική Αυτοδιοίκηση να ξεκαθαρίσει: αυτοί

είναι οι πόροι, ή δεν υπάρχουν πόροι.

Για την ώρα στριμώχνονται στις τελευταίες ουρές κάποιοι, σε εφαρμογή της 271, οι

τελευταίες χρηματοδοτήσεις έγιναν με κάποιες προτεραιότητες αυθαίρετες για την ελλη-

νική πλευρά, βέβαια. Μη συζητάμε για το ταμείο συνοχής με την έννοια της συνεκτικό-

τητας δεν λειτούργησε ποτέ, με την έννοια της συνοχής.

Στην 271, τελευταίες λειτουργίες που έγιναν, ήταν η παραδοχή του 70% κατασκευής

των δικτύων και άρα όσοι έχουν κατασκευάσει το 70%, βγαίνουν απ’ έξω και μπαίνουν

βέβαια πόλεις, που είναι των 10.000 κατοίκων. Κατ’ αυτό τον τρόπο δίνεται προτεραιότητα

σε πόλεις των 10.000 κατοίκων και αυτές των 30.000 κατοίκων μένουν εκτός δικτύων.

Πρόβλημα και αυτό, θα πρέπει όμως να δει και κάθε κοινωνία, να ξεκαθαρίσει και η πολι-

τεία ότι αυτοί είναι οι πόροι και να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο, αφού δεν υπάρχουν


πια γενικοί πόροι έξωθεν της χώρας, των αυτοχρηματοδοτήσεων κατά οποιοδήποτε τρόπο.

Να το δούμε, να πούμε την αλήθεια και να αρχίσουμε να το λύνουμε. Παίζουμε τώρα,

έχουμε τόσα χρόνια, έρχεται ο νόμος, έρχεται ο νόμος. Τώρα νομίζω υπάρχει υπόσχεση ,

δεν ξέρω αν προσέξατε, το τελευταίο 10ήμερο όλες οι εφημερίδες λένε, υπάρχει ήδη το

θεσμικό πλαίσιο, δεν είναι ανάγκη για νέο.

Αυτό δεν είναι καλό νέο, δεν ξέρω... λοιπόν, αλλά είτε υπάρχει, είτε δεν υπάρχει, ας

απαλλαγεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση από τις ευθύνες του να ακροβατεί στα όρια του νόμου.

Ας είναι ξεκάθαροι όροι, να παίζουν όλοι με τους ίδιους όρους, να μπορέσουμε να λύσου-

με και να ζήσουμε σε καλύτερη κοινωνία.

Να δείξουμε, αν θέλετε στους συμπολίτες μας ότι μαζί με τα σκουπίδια ζούμε, δεν

ζούμε χώρια.


Ολοκληρώνουμε με την παρέμβαση του συνάδελφου Νίκου Ταχιάου, που είναι μέλος

της Διοικούσης Επιτροπής του ΤΕΕ με την ευθύνη των θεμάτων Τοπικής Αυτοδιοίκησης

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΑΧΙΑΟΣΜέλος της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε.

Κατ’ αρχήν νομίζω ότι ο μεγάλος πειρασμός για το Τεχνικό Επιμελητήριο θα ήταν να

επαναλάβει αυτή την ίδια συζήτηση, με το ίδιο ακριβώς θέμα, μετά από δύο χρόνια, στην

επόμενη HELECO και έχω την υποψία ότι μάλλον θα ξαναπούμε τα ίδια.

Νομίζω ότι η σημερινή συζήτηση ήταν άκρως διαφωτιστική επί του περιθωρίου του θέ-

ματος και ελάχιστα διαφωτιστική, μάλλον συσκοτιστική επί της ίδιας της ουσίας του θέμα-

τος. Επιτρέψτε μου να το λέω αυτό μπαίνοντας στον πειρασμό να χρησιμοποιήσω όχι την

ιδιότητα του μέλους της Διοίκησης του Τεχνικού Επιμελητηρίου, αλλά μία άλλη ιδιότητα.

Ασχολούμαι με τη Τοπική Αυτοδιοίκηση 18 χρόνια, ως Δημοτικός Σύμβουλος και

Αντιδήμαρχος της Θεσσαλονίκης, έχω λοιπόν μία θητεία η οποία μου επιτρέπει να ξέρω

ότι το θέμα των απορριμμάτων, ειδικά των στερεών απορριμμάτων, συζητείται κατά τον

ίδιο τρόπο που συζητείτο όταν, πολύ νέος, μπήκα στη Τοπική Αυτοδιοίκηση σε θεμελιακό

επίπεδο, ενώ σήμερα θα έπρεπε να κάνουμε μία πολύ πιο ουσιαστική κουβέντα.


Θα έπρεπε η Τοπική Αυτοδιοίκηση προστρέχοντας το ΤΕΙ ή τον ΤΕΕ στη Τοπική Αυτο-

διοίκηση αναπτύσσοντας μία αμφίδρομη σχέση, να συζητάει όχι για τα θεσμικά του θέμα-

τος, αλλά θα έπρεπε να συζητά, κυρίως, για τη γενιά της τεχνολογίας, την οποία σήμερα

θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε, ή θα αξιοποιούσαμε για την επίλυση του προβλήματος

των περιβαλλοντικών υποδομών.

Νομίζω ότι βρισκόμαστε πολύ μακριά απ’ αυτό και αυτό δεν είναι καθόλου αισιόδοξο.

Θα σας πω λοιπόν, με τον πειρασμό της δεύτερης μου ιδιότητας, ότι η αγωνία η οποία

πολλές φορές εκπέμπεται από τη Τοπική Αυτοδιοίκηση, Α ή Β βαθμού, και με το τρόπο

που την είδαμε να εκφέρεται, κυρίως στις παρεμβάσεις των εκπροσώπων της κατά την

έναρξη της σημερινής Ημερίδας, δεν είναι πάντοτε παραγωγική, δεν είναι πάντοτε ουσι-

αστική και πολλές φορές είναι προσχηματική για τα ίδια τα προβλήματα.

Αυτό δεν απαλλάσσει την κεντρική εξουσία από τις ευθύνες της, που προφανώς είναι

μεγάλες, στο θέμα, αλλά πάντως, νομίζω, ότι αποτελεί δείγμα πρωτογονισμού για την

Ελλάδα, να συζητάμε σήμερα, μονάχα για το θέμα των θεσμών και κυρίως, δώσε μου

εμένα την αρμοδιότητα, γιατί δεν μπορεί να ασκηθεί σε επίπεδο περιφέρειας, ή ποιες αρ-

μοδιότητες είναι αυτές, που θα αφαιρεθούν από την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση προς τη

δεύτερη, ή από τη δεύτερη προς την πρώτη.

Νομίζω ότι αυτό δεν βοηθάει καθόλου το θέμα, διότι από την άλλη μεριά, από τις

ίδιες παρεμβάσεις προκύπτει ότι και η γωνία θέασης των προβλημάτων δεν είναι ενιαία.

Καταλαβαίνω πάρα πολύ καλά την αγωνία πάρα πολλών από το χώρο της Τοπικής Αυ-

τοδιοίκησης και κυρίως από την επαρχία, οι οποίοι σκέπτονται, μα πως είναι δυνατόν να

συζητάμε για το περιβάλλον όταν έχουμε να δημιουργήσουμε υποδομές, τι οποίες δεν

χωράει να τις βάλουμε πουθενά, ή δεν βρίσκουμε λύση.

Αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό δεν μας απαλλάσσει από την υποχρέωση να θέτουμε

το περιβάλλον στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων μας για το σχεδιασμό, έστω και

αν άλλες χώρες πρώτα προχώρησαν στην ανάπτυξη τους και μετά ήρθαν να λύσουν τα

προβλήματα της περιβαλλοντικής διαχείρισης, προβλήματα που δημιούργησε πιθανόν

και η ίδια η ανάπτυξη.

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίον, η ίδια η Αυτοδιοί-


κηση διαχειρίζεται το θέμα, και τέθηκε προηγουμένως, είναι το εξής, μιλάμε για τη λει-

τουργία των ΧΥΤΑ, για τη χωροθέτηση των ΧΥΤΑ δεν έχουμε μιλήσει ακόμη. Υπάρχουν

ζητήματα τα οποία είναι ακόμη εκκρεμή.

Πιστώσεις, οι οποίες είναι διαθέσιμες από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, από τα

λίγα, γιατί μπορεί ο φίλος μου ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΧΩΔΕ, προηγουμένως να

αναφέρθηκε στο ΠΕΠ και στο ΕΠΕΡ, αλλά πρέπει να πούμε ότι οι μεν πόροι του ΠΕΠ

χρησιμοποιήθηκαν, κυρίως, για να καλύψουν τις τρύπες του κεντρικού προϋπολογισμού,

ή εν πάση περιπτώσει, του κεντρικού σχεδιασμού των Υπουργείων.

Τουλάχιστον αυτή είναι η εμπειρία η δική μου από το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας, το

οποίο γνωρίζω, αλλά και από την άλλη μεριά και οι πόροι του ΕΠΕΡ δεν είναι ανεξάντλη-

τοι, είναι λίγοι, έστω και αν στο μέλλον είναι σαφές ότι, κυρίως, θα πρέπει να κατευθυν-

θούν σε θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Χωρίς, λοιπόν, να απαλλάσσεται η κεντρική εξουσία, πρέπει να πούμε ότι δεν είναι δυ-

νατόν, ακόμα και σήμερα, οι Δήμοι να αντιμετωπίζουν και οι Νομαρχίες πολλές φορές, το

πρόβλημα των απορριμμάτων, για παράδειγμα, κατά τον ίδιο τρόπο που ο πολίτης αντι-

μετωπίζει και τον κάδο μπροστά στο σπίτι του. Συνήθως, πρέπει να ξέρετε, στις μεγάλες

πόλεις ο καβγάς είναι γιατί ο κάδος να μπει μπροστά στην είσοδο, να μπει στο παραδίπλα,

ή να μπει στο μαγαζί του διπλανού.

Λοιπόν, κατά τον ίδιο τρόπο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει φερθεί στον εαυτό της. Για

να είμαστε ειλικρινείς μεταξύ μας. Νομίζω ότι αυτό πρέπει να αλλάξει πολύ σύντομα, και

πρέπει να το πούμε, να το περιμένουμε και ελπίζω στην επόμενη HELECO, να το δούμε,

διότι για παράδειγμα σε ζητήματα χωροταξικού σχεδιασμού, σε ζητήματα, σε χωροθετή-

σεις ζώων έχετε δει ποτέ να υπάρχει κάπου χωροθέτηση, η οποία να λέει χώρος ΧΥΤΑ;

Ή σε γενικό πολεοδομικό σχέδιο, ή οπουδήποτε αλλού;

Αυτά είναι θέματα, τα οποία δεν αγγίζουμε καν, είναι θέματα στα οποία δεν αναφερό-

μαστε και κυρίως μένει για να γίνει με το σχεδιασμό του διπλανού. Θα σας πω ένα πολύ

χαρακτηριστικό παράδειγμα, στη Θεσσαλονίκη εκτελείται τώρα ένα έργο που τελειώνει,

φτάνει στη Θεσσαλονίκη το νερό του Αλιάκμονα.

Στις πηγές λοιπόν του Αλιάκμονα, αποφάσισε ο Νομάρχης Ημαθίας να εγκαταστήσει ένα


δικό του ΧΥΤΑ, ακριβώς σε απόσταση 150 περίπου μέτρων, από το σημείο από το οποίο

ξεκινά και αυτή η ενωτική διώρυγα του Αλιάκμονα με το υδρευτικό δίκτυο Θεσσαλονίκης.

Καταλαβαίνετε, με πάρα πολλά προβλήματα, όχι από απλή αστοχία, αλλά και με άλλες

πιθανότητες να δημιουργηθούν προβλήματα στην ίδια την ύδρευση της Θεσσαλονίκης.

Εκεί όμως το πρόβλημα, οριοθετείται ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς νομούς, και κατα-

λαβαίνετε ότι και εκεί υπάρχει μία αντιμετώπιση, αυτό είναι δικό μου, δεν είναι δικό σου.

Προφανώς, υπάρχει μία έλλειψη στρατηγικής και υπάρχει και αυτή η απουσία μίας κοινής

αντίληψης για τα πράγματα.

Θέλω λοιπόν να πω ότι η κουβέντα, μολονότι το θέμα της είναι πιο περιορισμένο απ’

ότι έπρεπε να είναι, δηλαδή περιβαλλοντικές υποδομές δεν είναι ο μόνος τομέας της Το-

πικής Αυτοδιοίκησης, το πως η Τοπική Αυτοδιοίκηση ασχολείται με το περιβάλλον είναι

ένα ευρύτερο θέμα των περιβαλλοντικών υποδομών και των λειτουργιών της.

Δεν μπορείς να βγάλεις έξω τον χωροταξικό σχεδιασμό και τον πολεοδομικό σχεδιασμό

και τις ευθύνες που έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στα όρια των αρμοδιοτήτων της γι’ αυτά

εδώ τα ζητήματα, αλλά σε κάθε περίπτωση η σημερινή συζήτηση βοηθάει στο να κατα-

λήξουμε ότι αυτό το οποίο έχει μεγαλύτερη σημασία, είναι ως κοινωνία να αποκτήσουμε

μία συνείδηση διαχείρισης αυτών των προβλημάτων, που θα έχει μέσα το στοιχείο της

συλλογικότητας ότι δεν είναι ατομικά προβλήματα μόνον, είναι και ατομικά προβλήματα,

αλλά είναι προβλήματα τα οποία πρέπει να τα διαχειριστούμε με την ευθύνη του πολίτη,

απέναντι στον άλλο πολίτη και απέναντι στην κοινωνία.

Και βέβαια, αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, τότε θα μπορούμε να μιλήσουμε και για άλ-

λες ενδεχόμενες λύσεις, ακόμη και για την αξιοποίηση των ιδιωτικών κεφαλαίων, εφ’ όσον

υπάρχουν σήμερα τέτοια ιδιωτικά κεφάλαια διαθέσιμα, εφ’ όσον το κόστος τους μπορεί να

μεταφερθεί στον καταναλωτή, ή εφ’ όσον μπορεί να καταναλωθεί από άλλους πόρους.

Αλλά εάν δεν έχει υπάρξει αυτή η προϋπόθεση, τότε είναι σίγουρο ότι και αυτή η

δυνατότητα θα αξιοποιηθεί κυρίως με άλλο τρόπο. Θα αξιοποιηθεί κυρίως για να ερ-

χόμαστε να συζητάμε σε επόμενο Συνέδριο της HELECO, για τα προβλήματα του αέρα,

ας το αναφέρω έτσι.

Νομίζω λοιπόν ότι η σημερινή κουβέντα, μας δίνει ένα έναυσμα για επόμενες συναντή-


σεις, για να κάνουμε σε επόμενη φάση μία αποτίμηση, που ελπίζω ότι θα είναι πιο θετική

και πιο αισιόδοξη, απ’ αυτή που σήμερα είδαμε στη σημερινή Συνεδρίαση.

Δεν νομίζω ότι είναι κακό ότι ήμουν απαισιόδοξος, νομίζω ότι το Τεχνικό Επιμελητήριο

έχει κάθε δικαίωμα να λέει ότι ανήκει σε εκείνους τους φορείς, οι οποίοι συμβάλλουν στο

θέμα, συμβάλλουν και ουσιαστικά, ακόμα και το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό των

πόρων του αξιοποιείται προς την κατεύθυνση αυτή, είναι χαρακτηριστικό της συνειδη-

τοποίησης που υπάρχει μέσα στο χώρο των Ελλήνων μηχανικών για το πρόβλημα του

περιβάλλοντος, έχει δικαίωμα το Τεχνικό Επιμελητήριο να ασκεί μία τέτοια κριτική.

Θέτει τη τεχνογνωσία, που υπάρχει είτε σε ατομικό επίπεδο, είτε σε συλλογικό επίπεδο

στη διάθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και της Κεντρικής Διοίκησης ως θεσμοθε-

τημένος σύμβουλος του κράτους και από εκεί και πέρα πιστεύει ότι μ’ αυτή την έννοια

της υπευθυνότητας, μπορούμε από κοινού να πετύχουμε κάτι καλύτερο, πάντα μ’ αυτή

την προϋπόθεση.

Θέλω να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας στη σημερινή Συνεδρίαση, να ευχα-

ριστήσουμε όλους όσους πήραν μέρος, υπάρχουν κι άλλα panels πολύ ενδιαφέροντα στη

σημερινή ημέρα, αλλά και τις επόμενες ημέρες και εύχομαι καλή επιτυχία στο ίδιο panel

της επόμενης HELECO.

*************

ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5th INTERNATIONAL...

Documents

Transcript of ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 5th INTERNATIONAL...