1

หลกและวธการจดทำาแผนยทธศาสตรตามแนวทางการบรหารจดการภาครฐแนว

ใหมStrategic Plan

โดย รศ.ดร.เทพศกด บณยรตพนธ คด เรยบเรยง และพมพ พเศษ ป นรตน

หวหนาสำานกงานเลขานการคณะบรหารธรกจ22 มถนายน 2554

2

แผนยทธศาสตร หมายถง แผนระยะยาว เชงรกขององคกร ทครอบคลมภารกจทกดาน เพอนำาไปใชในการขบเคลอนองคการไปสวสยทศนทองคกรไดกำาหนดไว.

ภาครฐ : แผนยทธศาสตร , แผนปฏบตราชการภาคเอกชน : แผนกลยทธแผนปฏบตราชการ 4 ป ทำาไมตอง 4 ป???

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

3

มหาวทยาลย : การเรยนการสอน การวจย การบรการวชาการ การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

พระราชบญญตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มาตรา 7 : ใหมหาวทยาลยเปนสถานศกษา

และวจย มวตถประสงคใหการศกษา สงเสรมวชาการและวชาชพชนสง ทำาการสอน ทำาการวจย ใหบรการทางวชาการแกสงคม และทำานบำารงศลปวฒนธรรม

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

4

องคการเชงกลยทธ(Strategy-Focused

Organization)

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

เครองมอ(Balanced Scorecard)

ถกนำามาใชในการขบเคลอนแผนยทธศาสตร

5

องคการเชงกลยทธ (ตองมแผนยทธศาสตร : แผน 4 ป จะไมทำาแผนรายปเพราะเปนการเอางานประจำามาใส)1. มการกำาหนดแผนยทธศาสตรและกระตนใหเกดการเปลยนแปลงของผบรหารทกระดบ2. มการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต3. การบรหารงานตองสอดคลองกบยทธศาสตร4. ตองมการจงใจใหเหนวายทธศาสตรเปนเรองของทกคนในองคกร

5. มการทำายทธศาสตรอยางตอเนอง

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

6

องคการเชงกลยทธ 1. มการกำาหนดแผนยทธศาสตรและกระตนใหเกดการเปลยนแปลงของผบรหารทกระดบ- มขอผกพนรวมกน เชน การลงนามรบรองการปฏบตราชการ

- ตองทำาภาพของการเปลยนแปลงใหชดเจน ม Road Map ใหเหนภาพชดเจน

- มวสยทศนและยทธศาสตรตองชดเจน และเขาใจทวกนทงองคกร - เขาใจวธการจดการสมยใหม KPI องคกรเกง/ไมเกง ดเบอร 1,2 จะ

ทราบทนทวาระดบไหน - เปนหนวยงานบรหารเชงยทธศาสตร มการเฝาระวงสภาพแวดลอมท

เปลยนแปลงไปทงในและตางประเทศ - มการกำากบดแล KPI คาเปาหมาย คอยกระตนเตอน CEO ของ

องคกร - ถายทอดเปาหมาย ตวชวดใหผบรหารทกระดบทราบและปฏบต - ใหทกคนสามารถทำางานไดครบวงจร (One Stop Service)

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

7

องคการเชงกลยทธ 2. มการแปลงยทธศาสตรไปสการปฏบต - มการทำาแผนทยทธศาสตรใหเหนเปนรปธรรมทชดเจน

- มการสรางระบบ Balanced Scorecard ตามแนวทาง ก.พ.ร.

- ทกคนทำางานมเปาหมายชดเจน ครบทกเปาหมาย ไมเลอนลอย ไรทศทาง

- ทำาแผนงาน โครงการรองรบเปาหมายระยะ 4 ป เชน 54 55 56 57

- กำาหนดความรบผดชอบ เจาภาพหลก เจาภาพรวม เจาภาพรอง ใหชดเจน ใคร คนไหน

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

8

องคการเชงกลยทธ 3. การบรหารงานตองสอดคลองกบยทธศาสตร - ปรบรปแบบการทำางานใหงายโดยใช IT ชวยใหรบกบองคกรระบบใหม

- ผบรหารระดบสงถกกำาหนดบทบาทใหม เนนการทำางานใหไดตามเปายทธศาสตร

แผน ---> ผล - ปรบหนวยงานใหประสาน สอดคลองกน ทศทางเดยวกน ภาษา

เดยวกน - หนวยงานหลก และหนวยงานสนบสนนตองทำางานสอดคลองกน ไม

สรางกฎระเบยบมากดกน แตตองสนบสนนกน มองเปาของหนวยงานหลกเปนตวตง และสนบสนนตามหนาท

- หนวยงานหลกกบหนวยงานภายนอก ตองสอดคลองกน เปนพนธมตรกน Win-Win

- บทบาทของกรรมการบรหาร (Board) ชดเจน กำากบ ดแล หนาทใหทำางานไดตามเปาใหสำาเรจ

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

9

องคการเชงกลยทธ 4. ตองมการจงใจใหเหนวายทธศาสตรเปนเรองของทกคนในองคกร

- มการพยายามกระตนความสำาคญของแผนใหคนในองคกรฮกเหมทจะทำาใหเกดขน

- มการถายทอดเปาหมายไปสรายบคคลใหได ม KPI คาเปาหมายใหทกคนทำาตามเปา

- มการสรางขวญ กำาลงใจ ผลตอบแทนรายบคคลตามผลงาน % ดจากเปาผลงานเปนหลก

- มการพจารณาสมรรถนะใหสอดคลอง ทำางานใหเกงตามเปา (กฎ 80 : 20)

- การพฒนาทรพยากรบคคลใหสอดคลองกบการบรหารเชงยทธศาสตร รบกบแผน 4 ป

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

10

องคการเชงกลยทธ 5. มการทำายทธศาสตรอยางตอเนอง

- มการปรบระบบงบประมาณตามยทธศาสตร แผน(งาน/คน) กบ แผนงบประมาณตองสอดคลองกน ไปดวยกนได

- ปรบระบบ HR. และ IT ใหเออกบยทธศาสตร - ผบรหารตองทราบวาอะไรคอเปาหมายทตองทำา มองออก แกไข

ปญหาได ไมสรางปญหาเอง ทำางานใหบรรลเปาตามวสยทศน - ระบบการบรหารแผนงาน โครงการตองเชอมโยง คาบเกยว

สมพนธกนกบหนวยงานหลกไดด สามารถทำางานตามหนาทและทำางานโครงการไดดวย โดยงานหลกไมเสยหาย

- มขนตอนการทำางานสน กระชย รวดเรว มการกระจายงาน คดสงใหม ลด ยบ เลก ไมสรางขนตอนใหยงยากมากเกนจำาเปน

- ปรบปรง เปรยบเทยบกบหนวยงาน/ผทเกงกวาเสมอ Bench marking ดคแขงขนตลอดใชระบบ e-Office ฯลฯ เขาชวย

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

11

องคการเชงกลยทธ 5. มการทำายทธศาสตรอยางตอเนอง(ตอ)

- ระบบการรายงาน Balanced Scorecard แผน --> ผล, ผล --> แผน ตรวจสอบเกณฑ เปาหมายเปนระยะ รอบ 6 เดอน 9 เดอน 12 เดอน การรายงานผานระบบ e , online

- มการทบทวนแผนยทธศาสตร อยเสมอ ตามสภาพแวดลอมภายใน และภายนอก เฝาระวงการเปลยนแปลง ปองกน และแกไข

การจดทำาแผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

12

Balanced Scorecard หมายถง เครองมอการจดการเชงกลยทธขององคกร ทมการกำาหนดวสยทศน กลยทธ วตถประสงคกลยทธขององคกร และการวดผลสำาเรจ(KPI)ตามวตถประสงค โดยเนนการสงตอตวชวดในมมมองตาง ๆ อยางสมดลเปนระบบทงองคการ

Balanced Scorecard By Robert S. Kaplan and David P. Norton

13

Financial มมมองดานการเงน

การจดการเชงกลยทธโดยใช Balanced Scorecard

Internal Business Processมมมองดาน

กระบวนการภายในทด

Learning and Growth

มมมองดานการเรยนรและการเจรญเตบโต

Customerมมมองดานลกคาหรอผรบบรการ

Vision & Strateg

y

ObjectivesMeasuresTargets

Initiatives

14

การจดการเชงกลยทธโดยใช Balanced Scorecard

Objectives มการกำาหนดวตถประสงคชดเจน

Measures มการกำาหนดตวชวด KPI

Targets มเปาหมายชดเจนInitiatives

มแผนงาน/โครงการรองรบ

15

Kaplan & Norton

มตตาง ๆ ของระบบ Balanced Scorecard

ก.พ.ร.

4.Learning & Growth

1.Financial2.Customer

3.Internal Business Process

1.ประสทธผลตามแผน

4.การพฒนาองคกร

2.คณภาพการบรการ

3.ประสทธภาพการปฏบตราชการ

16

การประเมนสภาพแวดลอม (Environmental Assessment)

กระบวนการของการจดทำาแผนยทธศาสตร

1.วสยทศน (Vision)

3.ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issue)

4.เปาประสงค (Goal)

2.พนธกจ (Mission)

7.กลยทธ (Strategy)

5.ตวชวด (KPI)

8.แผนงาน โครงการ (Initiative)

6.เปาหมาย (Target)

ฝนใหไกล ไปใหถง

เราจะทำาอะไร?

เชงรก 4 ปขางหนา( ตอบ

1+2)

บอกผลสำาเรจ3 แปลงเปน

KPI ใหได

ตอบ 5

ตอบ 6

แผนเงน+แผนคนสอดคลองกน

17

การประเมนสภาพแวดลอม (Environmental Assessment)

กระบวนการของการจดทำาแผนยทธศาสตร 6 ขนตอน By Kaplan and Norton

1.วสยทศน (Vision)

2.ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issue)

3.วตถประสงค (Objective)

4.ตวชวด (Measurement)

6.แผนงาน โครงการ (Initiative)

5.เปาหมาย (Target)

18

1.การประเมนสภาพแวดลอม (Environmental Assessment)SWOT Analysis

Strategic Management Process

2.การกำาหนดยทธศาสตร (Strategic Formulation)ตามกรอบขอ 1-7

3.การนำาแผนงานไปสการปฏบต (Strategic Implementation) ตามขอ 8

4.การตดตามประเมนผลยทธศาสตรตามตวชวด (Strategic Monitoring & Evaluating)

19

การประเมนสภาพแวดลอม (Environmental Assessment)

การประเมนสภาพแวดลอม หมายถง กระบวนการของการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลสภาพแวดลอม ทเปนปจจยสำาคญทงภายใน และภายนอกองคการทมผลกระทบตอการดำาเนนงานขององคการ โดยนำามาประเมนสถานภาพปจจบนในทกดาน เพอนำามาใชในการตดสนใจและกำาหนดกลยทธ

20

เทคนค SWOTตอบคำาถามใหไดวา ทกวนน....คณะบรหารธรกจ.......ม SWOT อะไร? จดแขง (Strength) ภายในองคการ จดออน (Weakness) ภายในองคการ

โอกาส (Opportunity) ภายนอกองคการ ขอจำากด/อปสรรค/ภยคกคาม (Threat) ภายนอกองคการ

21

วสยทศน (Vision)วสยทศน =“ฝนใหไกล ไปใหถง” หมายถง การฉายภาพในระยะยาวถงสงทตองการจะใหเปนหรอใหเกดขน โดยเปนการคนหาโอกาส เพอรเรมภารกจใหม ๆ (New Mission) ในอนาคต และเพอสรางความสำาเรจในระยะยาว

1.โอกาส(Opportunity)

3.สานตอสความสำาเรจ(How to?)

2.ภารกจใหม

(New Idea)

22

พนธกจ (Mission)พนธกจ = What to do? หมายถง เปนการกำาหนดภารกจงานทองคการตองปฏบต เพอนำามาสนบสนนตอการบรรลวสยทศนทองคการกำาหนดไว

Mission 1

วสยทศน

(Vision)

Mission 2

Mission 3

Mission 4

23

Mission 1

วสยทศน

(Vision)

Mission 2

Mission 3

Mission 4

ประเดนยทธศาสตร = จดเนนเชงรกใน 4 ปขางหนา หมายถง เปนการกำาหนดจดเนนของการบรหารเชงยทธศาสตรในระยะยาวขององคการ เพอนำามาใชในการขบเคลอนองคการใหบรรลวสยทศนและพนธกจทองคการไดกำาหนดไว

ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues)

Strategic

Issue 1

Strategic

Issue 3

Strategic

Issue 4

Strategic

Issue 5

Strategic

Issue 2

24

การกำาหนดเปาประสงค = เพอ+จะทำาอะไร+ใหเกดผลสมฤทธ (result) หมายถง เปนการกำาหนดผลลพธทมงหวงสดทายทจะใหเกดขนจากการนำายทธศาสตรไปปฏบต

การกำาหนดเปาประสงค (Goals)

ยทธศาสตร (Strategic)

เปาประสงค (Goals) แผน --- >>> ผล

การพฒนาคณภาพวชาการ เพอพฒนาคณภาพวชาการใหไดมาตรฐานตามท สมศ.กำาหนด

การปรบปรงและพฒนาการใหบรการนสต/นกศกษา

เพอบรการดวยความรวดเรวและนสต/นกศกษาไดรบความพงพอใจในระดบสง

25

Mission 1

วสยทศน

(Vision)

Mission 2

Mission 3

Mission 4

การกำาหนดเปาประสงค (Goals)

Strategic

Issue 1

Strategic

Issue 3

Strategic

Issue 4

Strategic

Issue 5

Strategic

Issue 2

Goals 1.1

Goals 2.1,2.2

Goals 3.1,3.2

Goals 4.1

Goals 5.1,5.2

,5.3

26

ตวชวด หมายถง การแปลงเปาประสงคใหออกมาเปนตวชวดใหเปนรปธรรม

ตวชวด (KPI : Key Performance Indicators)

เปาประสงค (Goals) ตวชวด (KPI)

เพอพฒนาคณภาพวชาการใหไดมาตรฐานตามท สมศ.กำาหนด

ระดบคะแนนผลการประเมนของ สมศ.

เพอบรการดวยความรวดเรวและนสต/นกศกษาไดรบความพงพอใจในระดบสง

ระยะเวลาเฉลยของการใหบรการรอยละความพงพอใจของนสต/นกศกษา

Goals 1 Goals 2

KPI KPI 2.2

KPI 2.1

27

หลกการสรางตวชวด 1. หาหนวยวด (unit of measurement) เชน บาท ครง เรอง ชน รอยละ ระยะเวลา ราย วนท ระดบความสำาเรจ เปนตน

2.เขยนดวยขอความเชงปรมาณเทานน ตวอยางทผด : คณภาพการใหบรการ (ผดเพราะไมสามารถใหคาเปาหมายทเปนตวเลขตอไปได)

ตวอยางทถก : รอยละความพงพอใจ 3.เขยน KPI + (เมอตองการวดใหเหนความ

กาวหนา) หรอ KPI- (เมอตองการวดในเชงทเปน error หรอขอผดพลาด หรอมปญหาความยงยากในการเกบขอมล เชน จำานวนครงทถกรองเรยนจากประชาชน จำานวนรายของนสตทแตงกายไมถกระเบยบ

ตวชวด (KPI : Key Performance Indicators)

28

เปาหมายหรอมาตรฐาน (Target or Standard) เปนการกำาหนดผลลพธเชงปรมาณ หรอสภาพการณทเปนรปธรรมทตองการใหเกดขนแกตวชวดนนในอนาคต

การกำาหนดเปาหมายหรอมาตรฐานใหแกตวชวด

ตวชวด (KPI) เปาหมาย (Target)ระดบคะแนนผลการประเมนของ สมศ. ไมตำากวา 4.50

ระยะเวลาเฉลยของการใหบรการรอยละความพงพอใจของนสต/นกศกษา

3 วนทำาการไมตำากวารอยละ 80

Goals 1 Goals 2

KPI KPI 2.2

KPI 2.1

เปาหมาย1.1

เปาหมาย2.1

เปาหมาย2.2

29

หลกการกำาหนดเปาหมายหรอมาตรฐาน (Target or Standard)

1.กำาหนดเปาหมายทง 4 ป 2.แตละปใหทาทายเพมขน 3.ใหพจารณาจาก Baseline 3 ป 4.องมาตรฐานสากลหรอคแขงขนใน

ประเทศและตางประเทศ

การกำาหนดเปาหมายหรอมาตรฐานใหแกตวชวด

30

กลยทธ หมายถง วธการดำาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายทองคการกำาหนดไวในอนาคต

กลยทธ (Strategy)

เปาประสงค Goals 1 Goals 2

KPI KPI 2.2

KPI 2.1

เปาหมาย1.1

เปาหมาย2.1

เปาหมาย2.2

กลย ทธ

1.1.1

กลย ทธ

2.1.2

กลย ทธ

2.1.1

กลย ทธ

2.2.2

กลย ทธ

2.2.1

31

การกำาหนดกลยทธโดยใชเทคนค TOWS Matrix (SWOT)

Strength -S Weakness-W

Opportunity-O

SO Strategy“กลยทธเชงรก”จดแขง+โอกาส

WO Strategy“กลยทธเชงแกไข”จดออน+โอกาส

Threats-T ST Strategy“กลยทธเชงปองกน”จดแขง+ขอจำากด/ภยคกคาม/อปสรรค

WT Strategy“กลยทธเชงรบ”จดออน+ขอจำากด/ภยคกคาม/อปสรรค

ใช TOWS Matrix กำาหนดกลยทธทง 4 ประเภท

32

แผนงาน/โครงการ/กจกรรม (Initiative)

แผนงาน/โครงการ/กจกรรม หมายถง เปนการกำาหนดแผนงาน/โครงการ/กจกรรมตาง ๆ ใหเปนรปธรรม เพอใหบรรลเปาหมายทกำาหนดไว

กลยทธ

1.1.1

แผนงาน 1

แผนงาน 2

โครงกา ร 1

โครงกา ร 2

โครงกา ร 3

โครงกา ร 1

โครงกา ร 2

กจกรรมกจกร

รมกจกรรม

กจกรรมกจกร

รม

กจกรรม

กจกรรม

33

แผนทยทธศาสตร (Strategy Map)แผนทยทธศาสตร (เหนภาพรวมทงหมดในแผนเดยว) หมายถง แผนดำาเนนการขององคการในอนาคต ทมการระบถงและเชอมโยงวตถประสงคเชงกลยทธทงหมดขององคการทตองการจะใหเกดขนภายใตมมมองตาง ๆ ของ Balanced Scorecard แยกเปนมต ดงน

1.ประสทธผล 2.คณภาพการ

บรการ

3.ประสทธภาพการปฏบตราชการ

4.การพฒนาองคกร

34

สรปแนวทางการจดทำาแผนยทธศาสตร 9 ขนตอน

1.ประเมนสภาพแวดลอมใหครอบคลมทกดาน ทงภายในและภายนอก โดยใชเทคนค SWOT Analysis

2.กำาหนดวสยทศน (Vision) ขององคการในระยะยาวใหสอดคลองกบมหาวทยาลย

3.กำาหนดพนธกจ (Mission) เพอสนบสนนตอวสยทศนของหนวยงาน

4.กำาหนดประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues) เชงรกของหนวยงาน เพอใหบรรลพนธกจและวสยทศนทหนวยงานกำาหนด

5.ทกประเดนยทธศาสตร กำาหนดเปาประสงค (Goals) หรอผลสมฤทธในระยะยาวทตองการ

35

สรปแนวทางการจดทำาแผนยทธศาสตร 9 ขนตอน

6.ทกเปาประสงคกำาหนดตวชวด (KPI) เพอนำามาใชวดระดบความสำาเรจ

7.ทกตวชวด (KPI) กำาหนดเปาหมายแตละปตงแตป 2554,2555,2556...ใหเหนอยางชดเจน

8.ทกเปาหมายใหกำาหนดกลยทธ (Strategy) 9.แปลงกลยทธ (Strategic) ใหออกมาเปนแผนงาน

โครงการ (Initiative) ตลอด 4 ป หรอ 5 ป

ขอขอบคณและสวสด พเศษ