ÃÖãþÖÖÃÖãþÖÖ��ÖŸÖÖŸÖ´́ÖËÖËशेतकशेतक--यांमधीलयांमधील जिमनींचेजिमनींचे वादवाद

BBB ेेBBBशेखरशेखर गायकवाडगायकवाडअप्परअप्पर िजल्हािधकारीिजल्हािधकारी

1

शेतकशेतक यांमधीलयांमधीलशतकशतक--यामधीलयामधीलि ीं ेि ीं ेजिमनींचेजिमनींचे वादवाद

2

जंगलडोंगर पडीत जमीन

जगल

वसाहतशेती व वःती3

वसाहतशती व वःतीनदी

जिमनीचाजिमनीचा पवर्पवर् इितहासइितहासजिमनीचाजिमनीचा पवुपवु इितहासइितहास१.आिदमानवाच्या काळात - जंगल तोडन जिमनकसायला सरुवात१. आिदमानवा या काळात जगल तोडून जिमनकसायला सरुवात

२. टोळ्यांची िनिमर्ती - टोळी यु े -गावांची िनिमर्ती

३. कौटील्याने आपल्या अथर्शा ात जेवढी माणूस कसू शकतो तेवढीी ि े ि े े ेत्याची जिमन हे त व िवषद केलेआहे.

े ं ) े े े ं े४. वेदांच्या काळात -अ)साफ केलेले जंगल -माणसाचेब )जखीमी हरीण - बाण मारणा-याचे

4

ह

५. त्यामळुे सवर् जमीन राजाच्या मालकीचीु

६. मोगलांच्या काळात -जागीर ==जमीनीचा हक्क

- िदलेले अिधकार ==मनसब

७. िॄटीशांनी निवन नवे िनयम बनिवले परंत,ु पुव च्या अटीशत चा मान राखलाशत चा मान राखला

८. ःवतंऽ भारतात - वतने खालसा झालीझ

९. रयतवारी व्यवःथा

5

िवकासाबरोबर ूॉपट च्या व्याख्येत बदल

1. जमीन म्हणजे अ) जिमनीचा भूभागब)समिाच्या खालची जमीनब) समुिाच्या खालची जमीनक) भराव टाकून तयार केलेली जमीनड)चिंावरील जमीनड) चिावरील जमीनइ) अटंािटर्कावरील जमीनई ेई) ःपेसमधील जागाफ) मंगळावरील जमीन

6

) ळ र

जिमनीच्याजिमनीच्या रेकॉडर्चेरेकॉडर्चे मह वमह वजमीन मालकांना /खातेदारांना हक्काचा परावा म्हणनजमीन मालकाना / खातदाराना - हक्काचा पुरावा म्हणून

ी ं ं ी ीजमीन कसणा-यांना - कुळ हक्कांसाठी व ताब्यासाठी

ूशासनाला - महसुलासाठी, िनयोजनासाठी, िवकासात्मकीकामासाठी

7

भारतातीलभारतातीलखटल्यांचीखटल्यांची मोठीमोठी संख्यासंख्याभारतात ४ कोटी खटले चालू आहेतिकमान ८ कोटी पक्षकार समािव

८ x ५ = ४० कोटी व्य ींचा थेट सबंंधखटल्याच्या मागे ूॉपट हे मख्यकारणखटल्याच्या माग ूॉपट ह मुख्य कारणफौजदारी खटल्यात सु ा मुलत: ूॉपट हेच वादाचे मुख्य कारणया वेगाने सवर् खटल्यांचा िनकाल लागण्यास ३२० वष लागतील !

न्यायात िवलबं म्हणजेच न्याय नाकारणे8

त ह र

कायदेकायदे♦♦ भारतातभारतात ३२७९३२७९ कें िीयकें िीय कायदेकायदे

ंं♦♦ िविवधिविवध राज्यांचेराज्यांचे ३००००३०००० कायदेकायदे♦♦ िविधमंडळांनीिविधमंडळांनी केलेल्याकेलेल्या एकणएकणकाय ांचीकाय ांची संख्यासंख्या♦♦ िविधमडळानीिविधमडळानी कलल्याकलल्या एकूणएकूणकाय ाचीकाय ाची सख्यासख्याअिनि तअिनि त !!

♦♦ ूचंडूचंड संख्येनेसंख्येने कायदेकायदे, ,

त्यापेक्षात्यापेक्षा जाःतजाःत वकीलवकील, ,

9न्यायन्याय कमीकमी !!!!!!

काय ाचीकाय ाची विैशंट्येविैशंट्येट्ट्११ िविशिविश रचनारचना वव शब्दरचनाशब्दरचना११.. िविशिविश रचनारचना वव शब्दरचनाशब्दरचनाअिधकारअिधकार /जबाबदाजबाबदा याया /कतर्व्येकतर्व्ये यांच्यायांच्या तरतदीतरतदी२२. . अिधकारअिधकार /जबाबदाजबाबदा--याया /कतर्व्येकतर्व्ये याच्यायाच्या तरतूदीतरतूदी

३३..अमंलबजावणीअमंलबजावणी यंऽणेचायंऽणेचा उल्लेखउल्लेख३३. . अमलबजावणीअमलबजावणी यऽणचायऽणचा उल्लखउल्लख४४. . लहानलहान लहानलहान गो ींचेगो ींचे िनयमिनयम केलेलेकेलेले नसतातनसतातहह हह सत तसत तत्यामुळेत्यामुळे पळवाटापळवाटा

10

पिरणामपिरणामरर११ शब्दांनाशब्दांना मह वमह व अथार्लाअथार्ला मह वमह व विकलांनाविकलांना मह वमह व११.. शब्दानाशब्दाना मह वमह व अथालाअथाला मह वमह व विकलानाविकलाना मह वमह व

२२.. कतर्व्यातकतर्व्यात कसुरकसुर केल्यासकेल्यास पिरणामपिरणाम

३३.. अंमलबजावणीअंमलबजावणी यंऽणायंऽणा चांगलीचांगली नसल्यासनसल्यास िवपिरतिवपिरतपिरणामपिरणामपिरणामपिरणाम

४४.. िनयमिनयम नन केल्यामळेकेल्यामळे व्य ींनाव्य ींना मह वमह व !!11

४४.. िनयमिनयम ननकल्यामुळकल्यामुळ व्य ीनाव्य ीना मह वमह व !!

जिमनींच्याजिमनींच्या भांडणाचीभांडणाची कारणेकारणेशब्दशब्द नन पाळल्यामळेपाळल्यामळेशब्दशब्द नन पाळल्यामुळपाळल्यामुळ

काय ाच्याकाय ाच्या अज्ञानामळेअज्ञानामळेकाय ाच्याकाय ाच्या अज्ञानामुळअज्ञानामुळसामािजकसामािजक ूित ाूित ा,, ईषार्ईषार्,, मह वाकांक्षामह वाकांक्षा,, ेषेष इइ..ईई इइसामािजकसामािजककारणांमुळेकारणांमुळे

ूशासनांकडूनूशासनांकडून होणाहोणा--याया चूकाचूका

12

मह वाचीमह वाची काहीकाही उदाहरणेउदाहरणे११.. दोनदादोनदा व्यवहारव्यवहार२२ खोटाखोटा मालकमालक२२.. खोटाखोटा मालकमालक३३.. अधर्वटअधर्वट ज्ञानज्ञान४४.. ताबाताबा५५.. विहवािटचेविहवािटचे वादवाद६६.. रःत्याचेरःत्याचे वादवाद७७ चलाखीचलाखी७७.. चलाखीचलाखी८८.. शत च्याशत च्या जिमनीजिमनी

13९९.. मुखत्यारपऽमुखत्यारपऽ

ै िै ि ीीवयैि कवयैि क पातळीवरपातळीवर११.. आपल्याआपल्या सोयीचासोयीचा नसेलनसेल तेव्हातेव्हा ""कायदाकायदा गाढवगाढवआहेआहे! "! "

२२.. ""कायदाकायदा न्यायन्याय देण्यातदेण्यात अपयशीअपयशी""

३३.. आपापल्याआपापल्या प तीनेप तीने ूू सोडवण्याकडेसोडवण्याकडे ूवृ ीूवृ ीृृ

४४ त्यामळेत्यामळे अिधकअिधक गतंागतंगतंागतं !!14

४४.. त्यामुळत्यामुळ अिधकअिधक गतुागतुगतुागतु !!

शब्दशब्द नन पाळल्यामळुेपाळल्यामळुेि ंि ं ों ीों ी११.. पिहल्यांदापिहल्यांदा तोंडीतोंडी करारकरार

२२ शब्दशब्द िदलािदला जातोजातो२२.. शब्दशब्द िदलािदला जातोजातो३३.. शब्दशब्द पाळण्याचेपाळण्याचे वचनवचन िदलेिदले जातेजाते४४.. शब्दशब्द िफरिवलािफरिवला जातोजातो

िि ो ोो ो५५.. अिव ासअिव ास व्यव्य होतोहोतो६६ अिव ासावरअिव ासावर उपायउपाय शोधलाशोधला जातोजातो६६.. अिव ासावरअिव ासावर उपायउपाय शोधलाशोधला जातोजातो

७७.. खटलाखटला सरुसरु होतोहोतो15

७७.. खटलाखटला सुरुसुरु होतोहोतो

कायदेिवषयककायदेिवषयकअज्ञानामळुेअज्ञानामळुेुु

ीी ि ीि ी ेे११.. काय ाचीकाय ाची मािहतीमािहती नसतेनसते

२२ ि ं ीि ं ी ि ीि ी ेे२२.. िनयमांचीिनयमांची मािहतीमािहती नसतेनसते

र्र् िि ेे३३.. कायर्प तीचीकायर्प तीची मािहतीमािहती नसतेनसते

४४.. यंऽणेचीयंऽणेची मािहतीमािहती नसतेनसते

ोो16

५५.. योग्ययोग्य सल्ल्याचासल्ल्याचा अभावअभाव

व्य ीगतव्य ीगत इषार्इषार् / मह वाकांक्षामह वाकांक्षा / गवर्गवर् / ःवाथर्ःवाथर्इइ हह११.. माणसमाणस --मलतमलत:: ःवाथःवाथ असतोअसतो११.. माणूसमाणूस मुलतमुलत:: ःवाथःवाथ असतोअसतो

२२. . व्य ीगतव्य ीगतअवगणुअवगणु

११ इषार्इषार्ंं र्र्

६६ चलाखीचलाखी२२ मह वाकांक्षामह वाकांक्षा

३३ ःवाःथर्ःवाःथर् ४४ लोभलोभ५५ गवर्गवर्

३३.. िवकृतिवकृत मनोवृ ीचेमनोवृ ीचे दशर्नदशर्न17

ृृ ृृ

उपायउपाय योजनायोजना११.. सरळसरळ वव थेटथेट व्यवहारव्यवहार

३३.. िनयमिनयम पाळूनपाळून व्यवहारव्यवहार२२.. कायदेकायदे / िनयमांचीिनयमांची मािहतीमािहती३३ िनयमिनयम पाळूनपाळून यवहारयवहार४४.. ःथािनकःथािनक चौकशीचौकशी वव पवूर्मािहतीपवूर्मािहती

ोो५५.. योग्ययोग्य सल्लासल्ला६६.. योग्ययोग्य िठकाणीिठकाणी दाददाद७७.. ूॉपशीूॉपशी िवषयीिवषयी योग्ययोग्य तोतो दृि कोनदृि कोन

18

धन्यवादधन्यवादधन्यवादधन्यवाद............

19