Post on 08-Jul-2018
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 1/116
ÃͺÃÙ àÃ× èͧ´ÒÇà·ÕÂÁ ºÃÔ ÉÑ· ä·Â¤Á ¨Ó¡Ñ (ÁËÒª¹) ËÇѧà»ç¹ÍÂÒ§ÂÔ è§ÇÒ˹ѧÊ×Í"ÃͺÃÙ àÃ× èͧ´ÒÇà·ÕÂÁ" ¨ÐªÇÂ Ø »ÃСÒ¤ÇÒÁ¤ÔáÅСÒÃÈÖ¡ÉÒ¤¹¤ÇÒ·Ò§´Ò¹ÇÔ·ÂÒÈÒʵÃìà·¤â¹âÅÂÕ Ê× èÍÊÒ÷ҧ´ÒÇà·ÕÂÁãË¡Ñ ºàÂÒǪ¹¢Í§ªÒµÔ Íѹ¡ÍãËà¡Ô»ÃÐ⪹ìµÍ¡ÒþѲ¹Ò»ÃÐà·Èä·Â¢Í§àÃÒãË¡ÒÇä¡Å·Ñ à·ÕÂÁ¡Ñ º¹Ò¹ÒÍÒûÃÐà·È·Ñ é§ã¹´Ò¹àÈÃÉ°¡ÔÊѧ¤ÁáÅСÒÃÈÖ¡ÉÒ à¾ÃÒÐàÃÒàª× èÍÁÑ è¹ÍÂÒ§àµçÁà»Õ èÂÁÇÒ"¡ÒÃÈÖ¡ÉÒá¢ç§áç »ÃÐà·Èä·Âá¢ç§áÃç§"
ºÃ Ô ÉÑ ·ä ·  ¤
Á Ó ¡ Ñ ´ ( ÁË Ò ª ¹ )
˹ѧÊ×Íᨡ¿ÃÕ ËÒÁ¨Ó˹Ò ÅÔ¢ÊÔ·¸Ô ìâ´Â ºÃÔ ÉÑ· ä·Â¤Á ¨Ó¡Ñ (ÁËÒª¹)
Ã Í ºÃ Ù à Ã × è Í § ´ Ò Ç à ·Õ Â Á ÃͺÃ٠ͺÃÙ à × ÃͺÃÙ à ×
ºÃÔ É
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 2/116
1
รอบร เร องดาวเทยม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 3/116
2
รอบร เร องดาวเทยม
บทนบรษท ไทยคม จกด (มหาชน) เดมช อ บรษท ชนแซทเทลไลท จกด
(มหาชน) ผ นในการใหบรการระบบส อสารโทรคมนาคมผานดาวเทยมในภมภาคเอเชย และบรษทส อสารโทรคมนาคมของคนไทย บรษท ไทยคม จกด (มหาชน)
เลงเหนถงความสคญของการมสวนรวมในการพฒนาสงคม ตลอดจนโอกาสทางการศกษาของเยาวชนไทยทจะเตบโตขนเปนทรพยากรบคคลอนมคา และเปนกลงสคญในการพฒนาประเทศ
ดงน นตลอดระยะเวลากวา 16 ป ท ผานมา บรษทฯ ไดดเนนกจกรรมเพ อสงเสรมการศกษาแกเยาวชนไทย และกจกรรมเพ อสงคมอยางตอเน อง อาทการจดสรางพพธภณฑดาวเทยม ณ สถานดาวเทยมไทยคม เพ อจด
แสดงความรเกยวกบอวกาศ และการสอสารผานดาวเทยมเผยแพรแกบคคลทวไป
การจดสรางมมไทยคมคอรเนอร เพ อกระต นใหเดกไทยเหนคณคาและร ส กสนกสนานไปกบการอานหนงสอท มเน อหาดานวทยาศาสตรเทคโนโลยสารสนเทศ ดวงดาวและดาวเทยม
นอกเหนอจากกจกรรมทางสงคม และการศกษาขางตนแลว บรษทไทยคม จกด (มหาชน) ไดจดโครงการผลตสอการเรยนการสอนทางดานดาวเทยม ซงประกอบดวยชดโมเดลจลองการทงานของระบบสอสารผานดาวเทยม และจดพมพหนงสอรอบรเร องดาวเทยม มอบใหแกโรงเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาท วประเทศ
สหรบป 2551 น บรษทฯ ไดนหนงสอรอบรเร องดาวเทยมมาปรบปรงใหเนอหาทนสมยและมรปเลมทสวยงาม เพอมอบใหแกโรงเรยนทขาดโอกาสในการคนควาหาความร ขาดแคลนหนงสอดานวทยาศาสตรรวมท งบรษทฯ ยงม งเนนใหความร ดานตาง ๆ ท เก ยวของกบเทคโนโลยดาวเทยมและทความรจกกบดาวเทยมแหงชาตควบคกนไปดวย
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 4/116
3
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบหนงสอ “รอบร เร องดาวเทยม” น ทางคณะผ จดทของบรษท
ไทยคม
จกด (
มหาชน)
ไดเรยบเรยงขนเพอเปนหนงสอวชาการทางดานการสอสารผานดาวเทยมสหรบเยาวชนทกลงศกษาอยในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ไดใชศกษาคนควาเพมเตม นอกเหนอจากการศกษาในหลกสตรทกลงเรยนอย โดยเนอหาภายในเลม ไดรวบรวมขอมลความรเกยวกบประวตความเปนมา ววฒนาการของดาวเทยม ดาวเทยมประเภทตาง ๆ ท มการใชงานในปจจบน ขนตอนการสงดาวเทยมขนสวงโคจรในอวกาศ ปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอดาวเทยม ความรเกยวกบการควบคมดาวเทยม และเทคนคการใชตแหนงวงโคจรรวมกนของดาวเทยม เปนตน นอกจากน น หนงสอเลมนยงเปนแหลงสาระความรทสคญเกยวกบดาวเทยมสอสารแหงชาตความภาคภมใจของคนไทยทกคน น นคอดาวเทยม ไทยคม 1A ดาวเทยมไทยคม2 ดาวเทยมไทยคม 3 ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) และดาวเทยมไทยคม5 รวมไปถงแนวทางในการนดาวเทยมมาใชประโยชนในการพฒนาประเทศไทยของเรา
บรษท ไทยคม จกด (มหาชน) หวงเปนอยางย งวาหนงสอ“รอบรเรองดาวเทยม” ทบรษทฯ ผลตขนจะเปนสวนหนงในสอการเรยนการสอนทางดานดาวเทยม และชวยจดประกายความคดและการศกษาคนควาทางดานวทยาศาสตร เทคโนโลยส อสารทางดานดาวเทยมใหกบเยาวชนของชาตอนจะกอใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศไทยของเราใหกาวไกลทดเทยมกบนานาอารยประเทศทงในดานเศรษฐกจ สงคมและการศกษา
เพราะเราเชอมนอยางเตมเปยมวา “การศกษาไทยแขงแรง ประเทศไทยแขงแรง”
บรษท ไทยคม จกด (มหาชน)
ตลาคม 2551
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 5/116
4
รอบร เร องดาวเทยม
สารบญหนา1. ดาวเทยมคออะไร 6
1-1 ทไมดาวเทยมจงลอยคางอย ในอวกาศได 7
1-2 ประเภทวงโคจรของดาวเทยม 9
2. ววฒนาการของดาวเทยม 11
2-1 พฒนาการของเทคโนโลยดาวเทยม 12
2-2 พฒนาการของดาวเทยมเฉพาะทาง 17
3. ดาวเทยมประเภทตางๆ 20
3-1 ดาวเทยมส อสาร 20
3-2 ดาวเทยมอตนยมวทยา 26
3-3 ดาวเทยมสรวจทรพยากร 34
3-4 ดาวเทยมกหนดตแหนงหรอทศทาง 42
3-5 ดาวเทยมเพ อการศกษาทางดานวทยาศาสตร 45
และดาราศาสตร4. ดาวเทยมไทยคม ...ดาวเทยมส อสารดวงแรกของไทย 48
5. ไอพสตาร...เทคโนโลยบรอดแบนดผานดาวเทยม 57
ท ดท สดในโลก5-1 องคประกอบตาง ๆ ของไอพสตาร 58
5-2 ประโยชนของการนไอพสตารมาใชกบบรอดแบนด 61
อนเทอรเนตผานดาวเทยม5-3 ตวอยางบรการตาง ๆ ของไอพสตาร 62
6. การสงดาวเทยมข นส วงโคจรคางฟา 64
6-1 จรวดขนสงเคล อนท ไดอยางไร 65
6-2 จรวดขนสงมองคประกอบอะไรบาง 66
6-3 จรวดขนสงตางจากเคร องบนไอพนอยางไร 66
6-4 เชอเพลงแขงและเชอเพลงเหลวตางกนอยางไร 67
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 6/116
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 7/116
6
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมคออะไร
เม อพดถงควา “ดาวเทยม” เช อวาคนจนวนมาก
คงคนเคยกบค ๆ นมาเปนระยะเวลานานกนพอสมควรแตจะมสกกคนทเขาใจทมาและความหมายอยางแทจรงของควาดาวเทยมวามนยามวาอยางไร
ดาวเทยม หรอ “Satellite” คอวตถอยางใดอยางหน งท เคล อนท ไปรอบ ๆ อกวตถหน ง โดยวตถท เคล อนท น น
อาจจะเกดข นเองตามธรรมชาต หรอเปนส งท มนษยสรางข นมากได
ตวอยางเชน ดวงจนทรเคล อนท รอบโลกเรากถอวาดวงจนทรเปนดาวเทยมของโลก หรอโลกเคลอนทรอบดวงอาทตย เรากถอวาโลกเปนดาวเทยมของดวงอาทตย
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 8/116
7
รอบร เร องดาวเทยม
แมวาจะมการนยามความหมายของดาวเทยมดงกลาวแลวกตาม แตโดยท วไปแลวหากพดถงควา “ดาวเทยม” เรามกจะใชเรยกส งท มนษยสรางข นมาแลวยงข นไปโคจรอย ในอวกาศ ซ งแลวแตวาจะเปนดาวเทยมท นไปใชประโยชน
เพ อวตถประสงคใด เชน ดาวเทยมเพ อการสรวจทรพยากร ดาวเทยมพยากรณอากาศ ดาวเทยมจารกรรม เปนตน
ทไมดาวเทยมจงสามารถลอยคางอย ในอวกาศไดลองหลบตาจนตนาการดวาเรากลงยนอย บนยอดเขาสง (สงกวายอด
เขาเอเวอรเรสซงมความสง 8,848 เมตร ประมาณ 10 เทา) ซงอยเหนอชน
บรรยากาศของโลก หากเราขวางลกเทนนสไปขางหนา จะสงเกตไดวาลกเทนนสน นจะตกลงส พ นโลกในแนวโคง ซ งหากพจารณาอยางละเอยด กสามารถบอกไดวาลกเทนนสน นมการเคล อนท อย 2 แนว คอ
• แนวเสนตรงตามแรงท ขวางออกไป• แนวด งท ถกกระทโดยแรงดงดดของโลก
รปท 1 การเคล อนท ของดวงจนทรรอบโลก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 9/116
8
รอบร เร องดาวเทยม
หากเราขวางลกเทนนสไปขางหนาใหเรวขนดวยความเรวทมากกวาครงแรก กจะพบวาตแหนงทลกเทนนสจะตกลงสพนนนจะไกลออกไปตามความเรวท เพ มข น ฉะน นถาหากเราขวางลกเทนนสดวยความเรว 28,000 กโลเมตรตอชวโมง (17,000 ไมลตอช วโมง) จะทใหลกเทนนสไมตกลงส พ นโลก แตลก
เทนนสจะว งไปตามแนวโคงของผวโลกแทนจากทฤษฎดงกลาวสงผลใหลกเทนนสสามารถโคจรรอบโลกได หรอใน1 วนาทลกเทนนสจะว งไปไดไกลถง 8 กโลเมตร คดเปนการว งจากกรงเทพฯ ถงสระบรดวยเวลาท นอยกวา 13 วนาท และน คอความเรวท จะทใหวตถสามารถลอยอย ในวงโคจรรอบโลกได
รปท 2 แรงท กระทเม อดาวเทยมอย บนวงโคจร
รปท 3 ขนาดของความเรวตางๆ ท มผลตอดาวเทยม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 10/116
9
รอบร เร องดาวเทยม
แตถาเราขวางลกเทนนสทความเรวมากกวา 40,800 กโลเมตรตอช วโมง (25,500 ไมลตอช วโมง) ลกเทนนสกจะหลดจากแรงดงดดของโลกออก
ไปสหวงอวกาศและเคลอนท ตอไปอยางไมหยดนง
หรอเราอาจนกถงการแกวงเชอกท ผกตดกบลกเทนนสเปนวงกลมรอบตวเรา จะเหนวาลกเทนนสน นเคล อนท เปนวงกลม และการท ลกเทนนสสามารถเคล อนท เปนวงกลมได เนองจากลกเทนนสไดผกตดกบเชอกเปรยบไดกบแรงดงดดของโลกทกระทตอลกเทนนสและถาเชอกขาดลกเทนนสทผกตดอยกบเชอกกจะหลดออกไป เชนเดยวกบการขวางลกเทนนสทมความเรวมากกวา 40,800 กโลเมตรตอชวโมง นนกคอความเรวทลกเทนนสสามารถเอาชนะแรงดงดดของโลกไดนนเอง
ประเภทของวงโคจรดาวเทยม
รปท 4 ประเภทของวงโคจร
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 11/116
10
รอบร เร องดาวเทยม
วงโคจรระดบต (Low Earth Orbit : LEO)
เปนวงโคจรของดาวเทยมท อย หางจากพ นโลกไมเกน 2,000 กโลเมตร
มวงโคจรเปนรปวงกลม
โดยทวไปมทศทางการเคลอนทในแนวทศตะวนออกไปยงทศตะวนตก หากเคลอนทในแนวจากทศเหนอไปยงทศใตจะเรยกวาวงโคจร Polar ดวยเหตทดาวเทยมในวงโคจรนอยในระดบต การทจะโคจรรอบโลกไดโดยไมตกลงสพนโลกเนองจากแรงดงดดของโลกนน ดาวเทยมจะตองเคล อนท ดวยความเรวสงประมาณ 28,000 กโลเมตรตอช วโมง โดยจะใชเวลา 90 นาทในการโคจรรอบโลก ตวอยางของดาวเทยมในวงโคจรระดบตไดแก ดาวเทยมโกลบอลสตาร (Global Star) ของประเทศสหรฐอเมรกาซงเปนโครงขายทใชสหรบโครงการโทรศพทเคลอนทผานดาวเทยม โดยใชดาวเทยมในโครงการน ท งส น 48 ดวง
วงโคจรระดบกลาง (Medium Earth Orbit : MEO)
เปนวงโคจรของดาวเทยมท อย หางจากพ นโลกประมาณ 8,000 - 12,000
กโลเมตร มวงโคจรเปนรปวงร โดยมทศทางการเคล อนท ผานข วโลกเหนอ และ
ข วโลกใต
ตวอยางของดาวเทยมในวงโคจรระดบกลางคอ
โครงขายดาวเทยมในโครงการไอโค (ICO) ท มดาวเทยมทงส น 10 ดวง ของบรษท ไอโค เทเลเดสคโกบอล จกด ประเทศสหรฐอเมรกา โครงขายดาวเทยมในโครงการโอเดสซ(Odessy) มระยะหาง 10,345 กโลเมตรจากผวโลกโดยใชดาวเทยม 12 ดวง
วงโคจรคางฟา (Geostationary Orbit : GEO)
เปนวงโคจรของดาวเทยมทอย หางจากพนโลกประมาณ 36,000
กโลเมตร ซ งเปนวงโคจรท มผลทใหดาวเทยมเคล อนท รอบโลกดวยเวลาเทากบเวลาท โลกหมนรอบตวเองคอ 24 ช วโมง สงผลใหตแหนงของดาวเทยมท เหนอย บนทองฟาจะคงท ตลอดเวลาเหมอนไมเคล อนท ดวยเหตน เองวงโคจรคางฟาจงเปนวงโคจรท เหมาะสหรบดาวเทยมส อสารเพราะจานสายอากาศและดาวเทยมจะหนเขาหาโลกตลอดเวลา ทใหสามารถรบสงสญญาณตดตอส อสารระหวางโลกกบดาวเทยมไดอยางตอเน องและมประสทธภาพ ตวอยางของดาวเทยมในวง
โคจรนกคอ
ดาวเทยมไทยคม 1A
ดาวเทยมไทยคม 2
ดาวเทยมไทยคม 3
ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) และดาวเทยมไทยคม 5
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 12/116
11
รอบร เร องดาวเทยม
ววฒนาการของดาวเทยมเหตการณสคญของประวตศาสตรดาวเทยม
เกดข นคร งแรกในป
พ.
ศ. 2500
เม อประเทศสหภาพโซเวยตประสบความสเรจในการสงดาวเทยมสปกนก (Spuknik) ท มขนาดเทาลกบาสเกตบอลขนสวงโคจรในอวกาศ น นคอจดเร มตนของการแขงขนเพอชงความเปนหน งทางดานอวกาศระหวางประเทศสหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยต เพราะกอนหนานนประเทศสหรฐอเมรกาเองกมแผนท จะสงดาวเทยมแวนการด (Vanguard) ซ งเปนดาวเทยมวจยของกองทพเรอสหร ฐข นส วงโคจรในอวกาศเชนกน โดยมการทแผนวจยมาต งแตเดอนกนยายน พ.ศ. 2497
อยางไรกตามความสเรจของการปลอยดาวเทยมสปกนก (Spuknik) ของประเทศสหภาพโซเวยตไดสรางความหวาดกลวแกประเทศสหรฐอเมรกา เน องจาก
ทางสหรฐฯ เกรงวาสหภาพโซเวยตจะพฒนาขปนาวธ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 13/116
12
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 1 ดาวเทยม Explorer-1
รปท 2 ดาวเทยมสปกนก รปท 3 ดาวเทยมแวนการด
วสยไกลล หนาเกนกวาท ทางสหร ฐฯ จะตดตามทน ดงน นในป พ.ศ. 2501 หรอ1 ปใหหลงของการสงดาวเทยมสปกนก (Spuknik) สหรฐฯ ไดสงดาวเทยม
เอกซพลอเรอร 1 (Explorer-I)
ข นส อวกาศตามดวยดาวเทยมแวนการด 1
และไดกอตงองคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาตสหรฐอเมรกา หรอทเรารจกกนดในชอ “องคการนาซา” ข นมา และยงทใหเกดการต นตวคร งใหญในหม นกศกษาสหร ฐฯ ทหนมาใหความสนใจกบการหาความร ทางดานวทยาศาสตรมากขน
พฒนาการของเทคโนโลยดาวเท ยมพฒนาการของเทคโนโลยดาวเท ยมนบตงแตอดตจนถงปจจบน
สามารถแบงออกตามวตถประสงคของการใชงานไดเปน 3 ประเภท ดงน 1. ดาวเทยมดานวทยาศาสตร และดาราศาสตร2. ดาวเทยมสอสาร3. ดาวเทยมพฒนาเพ อการใชงานเฉพาะทาง เชน ทางทหาร
และทางสรวจทรพยากร เปนตน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 14/116
13
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 5 ดาวเทยมเอคโค
พฒนาการของดาวเทยมดานวทยาศาสตร และดาราศาสตรดาวเทยมประเภทนใชศกษาสภาพแวดลอมของโลกทเราอาศยอย
และสภาพอวกาศรอบ
ๆ
โลก
ซ งถอเปนการทดลองนเอาเทคโนโลยใหม
ๆ
มาปรบใชกบดาวเทยมในแตละร น เปนผลใหเทคโนโลยทางดานดาวเทยมพฒนากวางไกลข นในระยะตอมา
สหรบดาวเทยมดวงแรกทางดานน กคอดาวเทยมสปกนก (Spuknik) ซ งถกออกแบบมาเพ อใชในการวดความหนาแนนของช นบรรยากาศโลก และเปนการทดสอบการสงสญญาณแมเหลกไฟฟา แตถดจากน นอก 1 ป สหร ฐฯ กไดสงดาวเทยมแวนการด 1 (Vanguard-I) ขนไป และขอมลทไดรบกลบมาจากดาวเทยมแวนการดนนไดบอกลกษณะของโลกเราวามรปรางคลายกบลกแพร
สหรบดาวเทยมดานวทยาศาสตรและดาราศาสตรทเปนทรจกกนโดยทวไปคอ กลองโทรทศนอวกาศฮบเบล (Hubble) มลกษณะเปนรปทรงกระบอกทหนาท เปนกลองดดาวลอยฟามขนาดเสนผาศนยกลาง 4.2 เมตร ยาว13.1 เมตร และหนกถง 11 ตน ผลจากสง
กลองโทรทศนอวกาศฮบเบ ล (Hubble)
ขนไปทใหมนษยไดคนพบขอมลตาง ๆทางดานดาราศาสตรอยางมากรวมถงกเนดของสรรพสงตาง ๆ และปรากฎการณทเกดขนในหวงอวกาศ
พฒนาการของดาวเทยมสอสารดาวเทยมเอคโค (Echo) ถอเปนดาวเทยมส อสารดวงแรกของโลก มลกษณะคลายกบลกบอลลนโดยผวนอกเคลอบดวยอะลมเนยม สรางโดยสหร ฐฯตวดาวเทยมถกออกแบบอยางงาย ๆ โดย
อาศยหลกการสะทอนแสงของคลนแมเหลกไฟฟาใหไปกระทบยงผวของดาวเทยม
รปท 4 รปถายจากกลองโทรทศนอวกาศฮบเบ ล
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 15/116
14
รอบร เร องดาวเทยม
หลงจากนนอกสองปไดมการพฒนาดาวเทยมสอสารในเชงพาณชย
โดยบรษท เอ ท แอนด ท ไดสรางดาวเทยมเทลสตาร (Telstar) ซ งมรปทรงกลมหลายเหลยม ดาวเทยมดวงนสามารถเชอมวงจรโทรศพทไดถง 600 สายระหวางประเทศสหรฐอเมรกากบทวปยโรป
ในป พ.ศ. 2506 บรษท ฮวจ แอรคราฟท (หรอบรษท โบอ ง ในปจจบน)
ไดสรางดาวเทยมซนคอม (Syncom) ซงมวงโคจรเหนอโลกประมาณ 36,000
กโลเมตร โดยมการสรางข นมา 3 ชด คอ ซนคอม 1 ซนคอม 2 และซนคอม 3
เพอใหสามารถเชอมสญญาณไดรอบโลก แตเปนทนาเสยดายทซนคอม 1
มปญหาขดของทใหไมสามารถนมาใชงานได อยางไรกตาม ซนคอม 2 และซนคอม 3 กไดแสดงบทบาทของดาวเทยมส อสารไดอยางสมบรณแบบ
ดวยการถายทอดกฬาโอลมปกในป พ.ศ. 2507 ท กรงโตเกยวเปนผลสเรจ
รปท 6 ดาวเทยมเทลสตาร
รปท 7 ดาวเทยมซนคอม-1
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 16/116
15
รอบร เร องดาวเทยม
ในป พ.ศ. 2507 ไดมการรวมตวกนของประเทศตาง ๆ เพ อกอต งองคกร
สหรบการจดการความตองการของชองส อสารขอมลและเครอขายข น หรอท ร จกกนในนาม The International Telecommunication Satellite Consortium
(INTELSAT) โดยหลงจากการกอตงองคกร INTELSAT เพยง 1 ป ดาวเทยมอนเทลแซท 1 (Intelsat-I) กไดถกสงข นส หวงอวกาศ
ในขณะทความตองการทางดานการสอสารเพมมากขน ดาวเทยมกถกพฒนาอยางตอเนองเพอตอบสนองความตองการ อยางไรกตามดาวเทยมส อสารระหวางประเทศไมสามารถตอบสนองความตองการของแตละประเทศไดอยางเพยงพอ ในป พ.ศ. 2515 บรษทเทเลแซทแหงประเทศแคนาดาไดยงดาวเทยมส อสารภายในประเทศดวงแรกช อวา ANIK ข นส ทองฟาเพ อตอบสนองความตองการขางตน ซ งดาวเทยมไทยคม 1A ดาวเทยมไทยคม 2 ดาวเทยมไทยคม 3 ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) และดาวเทยมไทยคม 5 กถอเปน
ดาวเทยมสอสารประเภทนดวยเชนกน
รปท 8 ดาวเทยมอนเทลแซท-1
รปท 9 ดาวเทยม ANIK-1
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 17/116
16
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 10 ดาวเทยมมารแซท
รปท 11 ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”)
รปแบบการใหบรการของดาวเทยมสอสารในยคแรกนน สวนใหญจะเปนบรการทางดานโทรศพทและการถายทอดสญญาณภาพโทรทศน ซงบรการเหลานยงมขอจกดอยทตองใชจานสายอากาศขนาดใหญทสถานภาคพนดนทหนาทเปนตวเชอมสญญาณจากดาวเทยม และสถานดงกลาวมกจะต งอย บนภาคพ นทวปเทาน น ดงน นในป พ.ศ. 2519 บรษท คอมแซท จงไดปลอยดาวเทยมชนดใหมมชอวา ดาวเทยมมารแซท (MARISAT) ขนสทองฟา
ซงทใหสามารถใหบรการแกลกคาบรเวณภาคพนมหาสมทรไดดวยดาวเทยมสอสารประเภทนไดรบการพฒนาอยางตอเนอง และจาน
สายอากาศกไดมการพฒนาจนกระทงมขนาดเลกกะทดรด ซงสามารถใชงานกบโทรศพทมอถอทวไปได
ปจจบนดาวเทยมส อสารไดรบการพฒนาอยางตอเน องจากโทรศพท โทรทศนมาจนถงอนเทอรเนตทตองการชองสญญาณสอสารขอมล
ความเรวสงและพนทครอบคลมเฉพาะ อยางในประเทศไทยเองดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) ถอเปนดาวเทยมบรอดแบนดท สามารถรองรบการใชงานอนเทอรเนตความเรวสงในพ นทเอเชยแปซฟก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 18/116
17
รอบร เร องดาวเทยม
พฒนาการของดาวเทยมเฉพาะทาง
ดาวเทยมเพ อการพยากรณอากาศ
ดาวเทยมเฉพาะทางทถกพฒนาในยคแรกนนเปนดาวเทยมเพอการพยากรณอากาศ โดยถกพฒนาขนมาเพ อศกษาความเปนไปของกลมเมฆดาวเทยมไทรอส 1 (TIROS-I) ถอเปนดาวเทยมพยากรณอากาศดวงแรกและไดถกยงขนสวงโคจรในอวกาศเมอป พ.ศ. 2503 แตการศกษาสภาวะอากาศดวยดาวเทยมไทรอส 1 ไมสามารถทจะตอบคถามการเปลยนแปลงอยางตอเนองของสภาวะอากาศในแตละพนทไดอยางเพยงพอ เนองจากดาวเทยม
ไทรอส 1 อยในวงโคจรทต ทใหมมมองมายงโลกแคบ (นอยกวา 1/3
ของโลก) รวมถงมมมองนนสามารถเปลยนแปลงไดตามเวลา
ดงนนจงไดมการพฒนาดาวเทยมทมช อวา ดาวเทยมโกส(GOES-Geostationary Opera-
tional Environment Satellite)
ซ งเปนดาวเทยมพยากรณอากาศท ถกออกแบบใหมขนาดครอบคลมผวโลกถง 1/3 ของพ นทผวท งหมด รวมถงเปนมมมองทไมเปลยนแปลงไมวาโลกจะหมนไปอยางไร หรออกนยหนงคอหมนไปพรอม ๆ กบโลก ดาวเทยมดวงน ไดถกสงเม อป พ.ศ. 2517 และใน
ปจจบนดาวเทยมชดน กยงถกพฒนาอยางตอเนอง สหรบประเทศไทยกไดขอมลภาพถายจากดาวเทยมชดน มาใชประกอบการพยากรณอากาศอกดวย
รปท 12 ดาวเทยมไทรอส-1
รปท 13 ดาวเทยมโกส-1
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 19/116
18
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมเพอการสรวจทรพยากร
ดาวเทยมชนดน ไดถกพฒนามาต งแตป พ.ศ. 2513 โดยอาศยความร
และเทคโนโลยของดาวเทยมพยากรณอากาศท ถกพฒนามากอนหนาน ดาวเทยมแลนดแซท 1 (LANDSAT-I) ถกยงข นไปเม อป พ.ศ. 2515 เพ อศกษาธรณวทยา โดยขอมลทดาวเทยมชดนสงกลบมายงโลกคอภาพถายกวา300,000 รป ซงภาพถายดงกลาวไดถกนมาใชประโยชนในดานตาง ๆ
ในขณะทสหรฐฯ มการพฒนาดาวเทยมชดแลนดแซท ทางยโรปเองกไดพฒนาดาวเทยมสปอต (SPOT) เพอใชในงานลกษณะเดยวกน
รปท 14 ดาวเทยมแลนดแซท-1
รปท 15 ดาวเทยมสปอต
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 20/116
19
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมจารกรรม
ดาวเทยมจารกรรมเปนดาวเทยมทมกจะปรากฎอยในจอภาพยนตร
มากทสด
โดยมความสามารถในการถายภาพการเคลอนไหวของบคคล
หรอปฏบตการยามคคนท สามารถเหนไดจากภาพถายอนฟราเรด ประเทศทผลตดาวเทยมจารกรรมเหลานมกจะเอยอางวาเปนการสรางเพอปองกนตวเอง แตในความเปนจรงแลวการใชงานดาวเทยมเหลานมกจะยนอยบนเสนระหวางความถกตองกบการลวงละเมดสทธของแตละประเทศทถกจารกรรมขอมลนอกจากน นขอมลของดาวเทยมจารกรรมมกจะถกเกบไวเปนความลบสดยอด
รปท 16 ดาวเทยมจารกรรม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 21/116
20
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมประเภทตางๆจากบททแลวทใหเราไดรวาดาวเทยมมพฒนา
การเปนมาอยางไรตงแตอดตจนถงปจจบน จะไดเหนวาประเภทของดาวเทยมน นมหลากหลายชนด ท งน ขนอย กบวตถประสงคในการนไปใชสอยเปนหลก ในบทนเราจะมาจแนกถงรายละเอยดของดาวเทยมประเภทตาง ๆ ท มใชอย
จรงท งในอดตจนถงปจจบนวาม ประเภทใดบาง และแตละประเภทน นมคณสมบตหรอคณประโยชนใชสอยอยางไร
ดาวเทยมส อสาร (Communication Satellites)
ดาวเท ยมส อสารจะทหนาท ถ ายทอดทวนสญญาณ (Repeater) จากสถานภาคพ นดนท ทการสงไป
ยงสถานภาคพนดนททการรบสญญาณ โดยการรบสงสญญาณจะใชความถคลนไมโครเวฟ จากสถานภาคพนดนท ส งสญญาณขาข นหรอ “Up-Link” โดยจานรบสญญาณบนตวดาวเทยมจะรบคลนสญญาณ ขอมลภาพและเสยงไว แลวนไปขยายใหมความแรงของสญญาณมากขน หลงจากนนคอยสงกลบลงมายงสถานภาคพนดน
ทตองการ
ซงการสงสญญาณขาลงจากดาวเทยมลงมายงสถานภาคพนดนเราเรยกวา “Down-Link”
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 22/116
21
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมสอสารเปนดาวเทยมประเภทแรกทใชเพ อการพาณชย(Commercial Satellites) โดยดาวเทยมสอสารดวงแรกของโลกคอดาวเทยมเอคโค 1 (Echo-I) สรางโดยองคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาตสหรฐอเมรกา (“NASA”) ซงถกสงขนไปยงวงโคจรนอกโลกในป พ.ศ. 2503
ดาวเทยมดวงน มลกษณะเปนบอลลนทรงกลมเคลอบดวยอะลมเนยม เปนดาวเทยมทไมมอตราการขยายของสญญาณ การทงานจะอาศยการสะทอนของสญญาณวทยทตกกระทบลงบนผวของบอลลนและสะทอนกลบมายงโลก
รปท 2 ดาวเทยม เอคโค 1
รปท 1 แสดงลกษณะการเช อมโยงสญญาณผานดาวเทยม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 23/116
22
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบการโทรคมนาคมดวยระบบส อสารผานดาวเทยมของประเทศไทยในชวงแรกไดใชบรการผานดาวเทยมอนเทลแซท (Intelsat) ขององคกร
อนเทลแซท
และดาวเทยมปาลาปา (Palapa)
ของประเทศอนโดนเซย
เน องจากขณะนนประเทศไทยไมมดาวเทยมเปนของตนเอง โดยองคกรอนเทลแซท(Intelsat: International Telecommunication Satellite Consortium) เปนองคกรทมหนาทจดการและดเนนการใหบรการดาวเทยมเพอการโทรคมนาคมระหวางประเทศ จดตงขนในป พ.ศ. 2507 โดยมประเทศสมาชกสหภาพโทรคมนาคมระหวางประเทศ (ITU : International Telecom Union) จนวน11 ประเทศ ซ งองคกรน ไดสงดาวเทยมขนไปโคจรตามจดตาง ๆ เหนอพนโลก3 จด คอ
1) เหนอมหาสมทรอนเดย เพอการตดตอระหวางทวปยโรปกบเอเชย(Indian Ocean Region : IOR)
2) เหนอมหาสมทรแปซฟก เพ อการตดตอระหวางทวปเอเชยกบทวปอเมรกา (Pacific Ocean Region : POR)
3) เหนอมหาสมทรแอตแลนตก เพอการตดตอระหวางทวปอเมรกา
กบทวปยโรป (Atlantic Ocean Region : AOR)
ก. เหนอมหาสมทรอนเดย ข. เหนอมหาสมทรแปซฟก
รปท 3 พ นท ใหบรการของดาวเทยมอนเทลแซล
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 24/116
23
รอบร เร องดาวเทยม
ทงนการโคจรของดาวเทยมในแตละจดไดครอบคลมพนทการตดตอประมาณ 1/3 ของโลก การทงานของดาวเทยมท ง 3 จดเม อรวมเขาดวยกนจะทใหสามารถตดตอสอสารกนไดทวทกมมโลก โดยองคกรอนเทลแซทไดสงดาวเทยมดวงแรกข นส อวกาศในป พ.ศ. 2508 ซ งมช อวา “อนเทลแซท 1” หรอเรยกอกช อหน งวา Early Bird โดยเปนดาวเทยมส อสารทางพาณชยดวงแรกของโลก
สามารถตดตอกบสถานภาคพ นดนพรอม ๆ กนได 2 สถานตแหนงของดาวเทยมดวงนอยเหนอมหาสมทรแอตแลนตกทการเชอมโยงการสอสารระหวางทวปยโรปกบทวปอเมรกาเหนอ และใชงานไดจรงนาน 3 ปครง จากนนองคกรอนเทลแซทกไดจดสงดาวเทยมรนใหมๆ ซงมการออกแบบและพฒนาใหมความจของชองสญญาณเพ มข นในทก 2-3 ป รวมทงพฒนาเทคโนโลยททนสมยรองรบการเจรญเตบโตของระบบโทรคมนาคม
ระหวางประเทศ
รปท 4 ดาวเทยมอนเทลแซท1
ค. เหนอมหาสมทรแอตแลนตก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 25/116
24
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 5 ดาวเทยมอนเทลแซท 8
ดาวเทยมอนเทลแซท 8 (Intelsat VIII) ไดรบการออกแบบมาเพ อเพ มประสทธภาพในการใชงานชองสญญาณยานความถซ -แบนด (C-Band)
สหรบการใหบรการตาง ๆ ของอนเทลแซท เชน เครอขายโทรศพทสาธารณะการประยกตใชงานสอสารขอมล ภาพและเสยงระหวางประเทศ
สหรบประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกลดบท 49 ขององคกรอนเทลแซท เมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2509 เพอขอใชบรการผานดาวเทยมอนเทลแซท โดยการสอสารแหงประเทศไทยหรอในปจจบนค อ บรษท กสทจกด (มหาชน) ไดสรางสถานดาวเทยมภาคพ นดนท อเภอศรร าชา
จงหวดชลบร เพอตดตอสอสารกบสถานดาวเทยมภาคพนดนในประเทศอน ๆปจจบนนประเทศไทยมดาวเทยมสอสารแหงชาตเปนของตนเอง
คอดาวเทยมไทยคม ซ งดเนนงานโดย บรษท ไทยคม จกด (มหาชน) มจนวนท งส น 5 ดวง ไดแก
ดาวเทยมไทยคม 1A ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 17 ธนวาคม 2536
ดาวเทยมไทยคม 2 ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 7 ตลาคม 2537
ดาวเทยมไทยคม 3 ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 16 เมษายน 2540ดาวเทยมไทยคม 4 ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 11 สงหาคม 2548
(“ไอพสตาร”)ดาวเทยมไทยคม 5 ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 27 พฤษภาคม 2549
ดาวเทยมไทยคมท ง 5 ดวง เปนดาวเทยมส อสารท มบทบาทสคญในการพฒนาเครอขายการส อสารของประเทศไทยใหมเทคโนโลยรดหนาทดเทยม
กบประเทศตาง
ๆ
อกท งยงชวยตอบสนองการใชงานดานส อสารโทรคมนาคมและการแพรภาพโทรทศนของประเทศไทยทมการขยายตวเพ มข นอยางรวดเรว
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 26/116
25
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) เปนดาวเทยมบรอดแบนดดวงแรกของโลกท ไดรบการออกแบบดวยเทคโนโลยการใสรหสดจตอลข นสงโดยวศวกรชาวไทย เพ อรองรบการใชงานอนเทอรเนตความเรวสงผานดาวเทยม หรอบรอดแบนดอนเทอรเนตในภมภาคเอเชยแปซฟก
นอกจากนนประเทศไทยยงมโครงการสรางดาวเทยมขนาดเลกเปนของตวเองภายใตความรวมมอกบประเทศแคนาดา แตโครงการน ตองยกเลกไปเนองจากปญหาเศรษฐกจ ขณะเดยวกนประเทศไทยกมดาวเทยมขนาดเลกดวงแรก โดยมหาวทยาลยเทคโนโลยมหานครไดรวมมอกบ บรษท ไทแซทเทล-
ไลท เทเลคอมมนเคชน จกด (“ทเอสซ”) ในเครอยคอม โดยไดรบการถาย
ทอดเทคโนโลยการผลตดาวเทยมขนาดเลกจากมหาวทยาลย เซอรเรยประเทศองกฤษ โดยสงอาจารยของมหาวทยาลยฯ และวศวกรของทเอสซไปเรยนรพนฐานการออกแบบดาวเทยม การสรางและการทดสอบดาวเทยม
หลงจากนนไดมการสรางดาวเทยมเพอใชงานจรงทมชอวา TMSAT
(Thai Microsatellite) เสรจส นเม อเดอนเมษายน พ.ศ. 2540 นบเปนดาวเทยมดวงแรกทออกแบบและสรางดวยฝมอคนไทย ตอมาดาวเทยม TMSAT ไดรบ
พระราชทานชอใหมเปน “ไทพฒ ” เมอเดอนตลาคมพ.ศ. 2541 ดาวเทยมไทพฒประสบความสเรจในการสงเขาส วงโคจรโดยจรวดซนท 2 (Zenith-II)
จากฐานยง ณ เมองไบคานร ประเทศคาซคสถาน เม อวนท 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2541
ดาวเท ยมไทพฒเปนดาวเท ยมประเภท
วงโคจรต (Low Earth Orbit)
โคจรอย เหนอพ นผวโลกประมาณ 15 กโลเมตร โดยมวงโคจรแบบสมพนธกบ รปท 7 ดาวเทยมไทพฒ
รปท 6 ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”)
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 27/116
26
รอบร เร องดาวเทยม
ดวงอาทตย (Sun- synchronous Orbit) โคจรในแนวขวโลกเหนอและใตการโคจรแตละรอบใชระยะเวลา 101.2 นาท ทใหสามารถโคจรรอบโลกได
วนละ 14.2
คร ง
โดยแตละคร งท ดาวเทยมโคจรจะเคล อนผานเสนลองตจดท หางกนประมาณ 25 องศา ทใหดาวเทยมไทพฒโคจรผานทกพ นท ในโลกและโคจรผานประเทศไทยทกวน ๆ ละสองชวงเวลา คอ 8.30 - 12.30 น. และ 20.30 -
00.30 น. โดยผาน 2-3 รอบในแตละชวงเวลาแตละครงทโคจรผานประเทศไทย สถานรบสญญาณดาวเทยมภาค
พนดนซงตงอย ณ มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร เขตหนองจอก กรงเทพฯจะสามารถรบสญญาณดาวเทยมไทพฒไดประมาณ 17 นาท ดาวเทยมไทพฒจะเนนคณสมบตหลกดานการสอสารแบบดจตอลเพอการสรวจทรพยากรธรรมชาตและภมอากาศ
ดาวเทยมอตนยมวทยา (Meteorological Satellites)
ดาวเทยมประเภทนสามารถสงขอมลทางภาพถายและสญญาณส พ นดนไดเปนระยะ ๆ ทใหสามารถตดตามดลกษณะของเมฆทปกคลมโลก
การกอตวและเคล อนตวของพาย การตรวจวดระดบของเมฆ การตรวจการแผรงสของดวงอาทตย การวดอณหภมบนโลกหรอช นบรรยากาศ ซ งขอมลเหลาน นกพยากรณอากาศจะนมาวเคราะหเพ อรายงานสภาพอากาศและพยากรณอากาศใหประชาชนไดทราบตอไป โดยวตถประสงคของดาวเทยมอตนยมวทยามดงตอไปน
- เพอถายภาพชนบรรยากาศของโลกเปนประจวน
- เพอใหไดภาพตอเนองของบรรยากาศโลก- เพอเกบและถายทอดขอมลจากสถานภาคพนดน- เพ อทการตรวจภมอากาศของโลกเปนประจวน
ดาวเทยมอตนยมวทยาไดถกสงข นส วงโคจรในอวกาศเปนคร งแรกเม อวนท 1 เมษายน 2503 มช อวา TIROS-I (Television and Infrared Observa-
tional Satellite) ของประเทศสหรฐอเมรกา หากเราแบงดาวเทยมอตนยม
วทยาตามลกษณะการโคจรรอบโลกของดาวเทยมสามารถแบงออกเปน 2
ชนดคอ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 28/116
27
รอบร เร องดาวเทยม
1. ดาวเทยมอตนยมวทยาชนดวงโคจรคางฟา (Geostationary
Meteorological Satellite) ดาวเทยมชนดนโคจรรอบโลกใชเวลา 24 ชวโมงซ งเทากบเวลาท โลกหมนรอบตวเอง โดยวงโคจรจะอยในตแหนงเสนศนยสตรของโลก และจะโคจรไปในทางเดยวกบการโคจรรอบตวเองของโลกดวยความเรวทเทากน ดงนนตแหนงของดาวเทยมจะสมพนธกบตแหนงบน
พนโลกในบรเวณเดมเสมอ ครอบคลมพนทจากขวโลกเหนอจรดขวโลกใตและวงโคจรมความสงจากพนโลกประมาณ 35,800 กโลเมตร
ชอดาวเทยม ตแหนง ถายภาพครอบคลมพ นท ประเทศเจาของ
GOES – W 135 W แปซฟกตะวนออก และอเมรกาเหนอ สหร ฐอเมรกาGOES – E 75 W อเมรกาเหนอ อเมรกาใต สหร ฐอเมรกา
และมหาสมทรแอตแลนตกMETEOSAT 0 E ยโรป และแอฟรกา ESA
GMS – 5 140 E แปซฟกตะวนตก เอเชย ญ ป นและออสเตรเลย
INSAT 74 E เอเชยกลาง และมหาสมทรอนเดย อนเดยFY – II 105 E แปซฟกตะวนตก เอเชย จน
ออสเตรเลย และมหาสมทรอนเดย
รปท 8 ดาวเทยม TIROS-I
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 29/116
28
รอบร เร องดาวเทยม
2. ดาวเทยมอตนยมวทยาชนดโคจรรอบโลก (Near Polar Orbit
Meteorological Satellite) ดาวเทยมชนดน จะโคจรผานใกลขวโลกเหนอและข วโลกใต มความสงจากพนโลกประมาณ 850 กโลเมตร โดยจะโคจรรอบโลกประมาณ 102 นาท ตอ 1 รอบ ในหน งวนจะโคจรรอบโลกประมาณ 14 รอบ และ
จะเคล อนท ผานเสนศนยสตรในเวลาเดม (
ตามเวลาทองถ น)
ผานแนวเดม 2
คร งโดยโคจรเคล อนท จากข วโลกเหนอไปยงข วโลกใต 1 คร ง และโคจรเคล อนท จาก
รปท 9 แสดงตแหนงของดาวเทยมอตนยมวทยาและแสดงวงโคจรรอบโลกท ง 2 ชนด
รปท 10 แสดงพ นท บนโลกท ดาวเทยมแตละดวงสามารถถายภาพได
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 30/116
29
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 11 แสดงเสนทางท ดาวเทยม NOAA เคล อนท ผานในระหวางการโคจรรอบโลก
ขวโลกใตไปยงขวโลกเหนออก 1 ครง ดาวเทยมชนดนจะถายภาพและสงสญญาณขอมลสภาคพนดนในเวลาจรง (Real Time) ขณะทดาวเทยมโคจร
ผานพนทน น
ๆ
โดยจะครอบคลมความกวางประมาณ 2,700
กโลเมตร
หลกการถายภาพของดาวเทยมอตนยมวทยาการถายภาพจากดาวเทยมอตนยมวทยาจะใชเคร องมอตรวจวดท ตดต ง
บนดาวเทยม หรอท เรยกวา Radiometer โดยการถายภาพจะใชหลกการของการสรวจระยะไกล (Remote Sensing) ซงใชในการตรวจวดการแผรงส(Emission) และการสะทอนกลบของรงส (Reflection) ของคล นแมเหลกไฟฟา(Electromagnetic Wave) ตงแตในชวงคลนทสามารถมองเหนดวยตาทมความยาวชวงคลน 0.5-0.9 ไมครอน (1 ไมครอน = 1x10
- 6 เมตร) และ
คล นพลงงานความรอนซ งเปนชวงคล นท ยาวเรยกวาอนฟาเรด โดยมความยาว
คล น 6.5-7.0 ไมครอน และ 10.5-12.5 ไมครอน เพ อใชในการตรวจวดไอน ในบรรยากาศ
ช อดาวเทยม ความสงจากพ นดน ประเทศเจาของ และเวลาโคจร 1 รอบโลก
NOAA – Series (11, 15) 833 กโลเมตร ใชเวลา 101.6 นาท สหร ฐอเมรกาNOAA – Series (12, 14) 870 กโลเมตร ใชเวลา 102.4 นาท สหร ฐอเมรกาMETEOR – 2 Series 900 กโลเมตร ใชเวลา 102.0 นาท รสเซย
FY - I 800 กโลเมตร ใชเวลา 100.5 นาท จน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 31/116
30
รอบร เร องดาวเทยม
ชวงคล นท สามารถมองเห นดวยตานนจะใชในการตรวจวดรายละเอยดของเมฆและลกษณะของพนผวโลก เชน หมะนแขง หรอแหลงน
สวนชวงคลนอนฟาเรดใชในการตรวจวดสถานภาพทางฟสกสของบรรยากาศและพ นผวโลก เชน อณหภมยอดเมฆ และอณหภมของพ นผวโลก เปนตน
สหรบดาวเทยมอตนยมวทยาท เปนท ร จกกนโดยท วไปไดแก ดาวเทยมTIROS (Television and Infrared Radiometer Observation Satellite) และดาวเทยม ITOS (Improved Tiros Operational System) ท ประสบผลสเรจจนไดรบการขนานนามใหมวาเปนชดดาวเทยม NOAA (National Oceanic and
Atmospheric Administration) นอกจากนยงมดาวเทยม SMS/GOES
(Synchronous Meteorological Satellite/Geostationary Operational
Environmental Satellite) ดาวเทยม NIMBUS และดาวเทยม GMS (Geosta-
tionary Meteorological Satellite)
ดาวเทยม NOAA/ TIROS
ดาวเทยม NOAA และดาวเทยม TIROS เปนดาวเทยมท มวงโคจรแบบสมพนธกบดวงอาทตยทระดบสงประมาณ 1,450 กโลเมตร โดยดาวเทยมชดแรกท สงไปคอ TIROS-I ข นส วงโคจรเม อ พ.ศ. 2503
ดาวเทยมชดตอมาคอ ITOS
ซ งเร มปฏบตการในป
พ.
ศ. 2513
ประกอบดวย ITOS-I และ NOAA I-V ทการถายภาพดวยระบบวดคาความคมชดท ม
รปท 12 แสดงลกษณะภาพถายไดจากดาวเทยมอตนยมวทยา
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 32/116
31
รอบร เร องดาวเทยม
ขนาดสงมาก (Very High Resolution Radiometer : VHRR) ในชวงคล นท ตามองเหนคอ 0.6-0.7 ไมครอน และชวงท สองเปนชวงคล นความรอน 10.5-12.5
ไมครอน
ถายภาพวนละ 2
ครง
ขนาดภาพกวาง 3,400
กโลเมตร
ใหรายละเอยดของภาพ 1 กโลเมตรดาวเทยมดวงตอมาคอ ดาวเทยม NOAA-VI โดยดาวเทยมท ถกสงข น
ไปและใชงานจนถงปจจบนคอ ดาวเทยม NOAA-XI ซงโคจรทระดบความสงประมาณ 830 กโลเมตร
ดาวเทยม NIMBUS
ดาวเทยมชดนจดวาเปนดาวเทยมเพอการวจยและพฒนามากกวาเปนดาวเทยมปฏบตการเหมอนดาวเทยม TIROS โดยดาวเทยม NIMBUS-I
เร มใชงานเม อป
พ.
ศ. 2507
สวนดวงสดทายคอ NIMBUS-VII
ถกสงข นในป
พ.
ศ.
2521
รปท 14 ดาวเทยม NIMBUS
รปท 13 ดาวเทยม NOAA-XI
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 33/116
32
รอบร เร องดาวเทยม
แมวาจะเปนดาวเทยมทใชประโยชนหลกทางดานอตนยมวทยา แตสหรบ NIMBUS-VII ไดบรรทกเครองมอทใชสรวจสภาพแวดลอมในชน
บรรยากาศและสมทรศาสตร
ซ งสามารถถายภาพใน 7
ชวงคล น
สหรบใชในการศกษาตะกอนสารคลอโรฟลลและสารสเหลองตลอดจนอณหภมผวหนาทะเล
ดาวเทยมอตนยมวทยาทใชในทางการทหาร(Defense Meteorological Satellite Program : DMSP)
ดาวเทยม DMSP เปนดาวเทยมสหรบใชในทางการทหารถกสงข นส วงโคจรต งแต พ.ศ. 2509 แตไดมการเผยแพรขอมลตอสาธารณชนในราวปลายปพ.ศ. 2515
ดาวเทยม DMSP เปนดาวเทยมแบบสมพนธกบดวงอาทตย ถายภาพดวยกลองวตคอน (กลองท ใชถายภาพและเกบภาพกล มเมฆระยะไกลจากนอกโลก มระบบการถายภาพอตโนมตเพอใหไดกลมเมฆทมความคมชดในเวลา
ใกลเคยงจรงมากทสด และเปนกลองทถกนไปใชในดาวเทยมอตนยมวทยา)เพ อตรวจสอบสภาพอากาศในชวงคล นท ตามองเหน ภาพมรายละเอยดประมาณ 3 กโลเมตร นอกจากน ยงมอปกรณท ถายภาพใน 2 ชวงคล นคอ 0.4-
4 ไมครอน (ชวงพลงงานจากดวงอาทตย) และ 8.0-12.0 ไมครอน (พลงงานจากโลก) มรายละเอยดภาพประมาณ 200 เมตร ทงนการถายภาพในชวงคลนทตามองเหนสามารถกระทไดแมในเวลากลางคน เชน ภาพแสดงแสงสยาม
ค คน
นอกจากนยงสามารถนไปใชประโยชน ในดานอน
ๆ
เชน
การดไฟปาภเขาไฟระเบด แหลงนมนและกาซธรรมชาต เปนตน
รปท 15 ดาวเทยม DMSP
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 34/116
33
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยม SMS/ GOES
ดาวเทยม SMS/ GOES (Synchronous Meteorological Satellite/
Geostationary Operational Environmental Satellite) เปนดาวเทยมประจถ นอย ทระดบความสง 35,000 กโลเมตร โดยดาวเทยมท ถกสงขนไปสวงโคจรนอกโลกในชดนประกอบดวย
1. SMS-I ถกสงเขาสวงโคจรเมอเดอนพฤษภาคม 2517
ท ตแหนงเหนอแนวเสนศนยสตร ลองตจดท 45 องศาตะวนตก2. SMS-II ถกสงเขาสวงโคจรเม อเดอนกมภาพนธ 2518
ท ตแหนงเหนอแนวเสนศนยสตร ลองตจดท 13 องศาตะวนตก3. GOES-I ถกสงเขาสวงโคจรเมอเดอนตลาคม 2518
ท ตแหนงเหนอแนวเสนศนยสตร ลองตจดท 126 องศาตะวนตก4. GOES-II ถกสงเขาสวงโคจรเมอเดอนมถนายน 2520
ท ตแหนงเหนอแนวเสนศนยสตร ลองตจดท 107 องศาตะวนตก
5. GOES-III ถกสงเขาสวงโคจรเมอเดอนมถนายน 2521
ท ตแหนงเหนอแนวเสนศนยสตร ลองตจดท 90 องศาตะวนตก
โดยดาวเทยมแตละดวงจะมเครองมอหลกทใชคอ VISSR (Visible
and Infrared Spin Scan Radiometer) ถายภาพของซกโลกในชวงคล นท ตามองเหนท งหมด 8 ชวงคล น ไดในทก ๆ 30 นาท และชวงคล นความรอน 2 ชวงคล นในเวลาท งกลางวนและกลางคน โดยมรายละเอยดภาพ 800 เมตร และ8 กโลเมตร ตามลดบ
รปท 16 ดาวเทยม GOES
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 35/116
34
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบดาวเทยมอตนยมวทยาท มระบบการทงานเหมอนกบดาวเทยม GOES คอ ดาวเทยม GMS ของญ ป น ซ งประเทศไทยไดใชประโยชน
จากดาวเทยมดวงน ในการพยากรณอากาศประโยชนของดาวเทยมอตนยมวทยา(Missions of Meteorological Satellite)
1. ใชตรวจสารประกอบทางอตนยมวทยาในระยะไกล (Meteorology
Information Remote Sensing) เชน การตรวจเมฆและทศทางการเคลอนท ของเมฆ การตรวจอณหภมยอดเมฆ อณหภมผวพ นโลก อณหภมผวน ทะเลและความช นของบรรยากาศโลกตามระดบความสงตาง ๆ การตรวจโอโซนและรงสจากดวงอาทตย หมะและน แขงท ปกคลมโลก เปนตน
2. ใชรวบรวมและรบ -สงขอมลทางดานอตนยมวทยาทตรวจไดจากสถานเคล อนท หรอสถานตรวจอตโนมต ท งภาคพ นดนและในน เชน ท นลอยเรอ รวมท งเคร องบน เปนตน
3. ใชกระจายขาว (Direct Broadcast) สงขาวสารทางดาน
อตนยมวทยาไปยงประเทศสมาชกหรอผใชขอมลโดยตรง
ดาวเทยมสรวจทรพยากร (Remote Sensing Satellite)
เนองจากโลกทเราอาศยอยนมขนาดขอบเขตและทรพยากรทจกดทรพยากรบางอยางสามารถสรางข นมาทดแทนได แตหลายอยางกหมดไปโดย
ไมสามารถทดแทนได การท จนวนประชากรของโลกไดเพ มข นเร อย ๆ น นทใหมความตองการและการใชทรพยากรเพอการทจะดรงชพเพมขนตามไปดวยซงหากไมมการจดสรรทรพยากรเพ อการใชสอยใหเหมาะสมกอาจจะทใหเกดการขาดความสมดลขนได
ดงนนการทจะคงไวซงความสมดลทางการใชทรพยากรธรรมชาต
เหลานจะตองมการวางแผนการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพซงจะทไดดตอเมอมการจดทสารบบทรพยากรธรรมชาตในชวงเวลาตาง ๆ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 36/116
35
รอบร เร องดาวเทยม
ใหถกตอง อนเปนงานใหญและสคญมาก ซงจะตองมรายละเอยดทใหประโยชนแกผ ปฏบตงานในการจดการทรพยากรธรรมชาตเหลานน สงททให
งานใหญนสเรจลลวงไปไดคอ
การนเอาเทคโนโลยรโมทเซนซงมาใชน นเองผเช ยวชาญไดกลาวไววา เทคโนโลยรโมทเซนซงนนมขดความสามารถสง และหากไดนมาใชควบค ไปกบวชาการทแผนท และระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System : GIS) ดวยแลวจะทใหมประสทธภาพเหนอกวาเทคโนโลยธรรมดาเปนอนมาก เพราะเทคโนโลยรโมทเซนซงสามารถตรวจเกบและบนทกขอมลเพอนมาวเคราะหใหไดขาวสารเกยวกบวตถสงของหรอพ นท เปาหมาย เพ อใชประกอบการตดสนใจในการวางแผนการแกปญหาและการจดการทรพยากรตาง ๆ
ควา “รโมทเซนซ ง” กคอ การสรวจจากระยะไกล โดยไดเกดข นเปนครงแรกในหมนกวทยาศาสตรททงานอย ณ สถานวจยของกองทพเรอสหรฐในตอนน นคจกดความอยางกวาง ๆ ของรโมทเซนซ งกคอ “เปนวชาการรวบรวมขอมลเกยวกบคณสมบตของวตถทางธรรมชาต หรอวตถทมนษยไดสรางขนโดยอปกรณเครองมอในการวดนนไมไดสมผสโดยตรงกบวตถทกลงวด
เพอรวบรวมขอมลแตอยางใด”
คนยามของรโมทเซนซ ง (Remote Sensing) หมายถง การหาขอมลหรอขาวสารเก ยวกบวตถส งของหรอพ นท เปาหมายซ งอย ไกลจากเคร องมอใชวดหรอใชบนทก โดยท เครองมอเหลานนไมไดสมผสกบวตถส งของหรอเปาหมายเหลานนเลย
อธบายอยางงาย ๆ กคอ เคร องมอท ใชตรวจบนทกจะไดรบการนข น
ไปบนอากาศยานหรอยานอวกาศ ทใหสามารถมองลงมายงบรเวณท ศกษาไดเปนบรเวณกวาง เพ อรบและบนทกสญญาณท เปนขอมลซ งสงข นไปในลกษณะพลงงานแมเหลกไฟฟาในรปของการสะทอนพลงงาน หรอการสงพลงงานออกจากตวเองโดยวธการปลอยพลงงานความรอน (Emission)
การนเอาเคร องมอชนดท มขดความสามารถตาง ๆ กนข นไปบนยานอวกาศ และทการบนทกขอมลจากพนโลกโดยการสะทอนหรอการสงพลงงาน
จงเปนเทคโนโลยรโมทเซนซง
และการนขอมลเบองตนมาวเคราะหโดยผานกรรมวธจดเรยงขอมลกอนนน เปนข นตอนของการทงานในระบบดงกลาวน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 37/116
36
รอบร เร องดาวเทยม
ปจจบนขอมลดานนไดนมาใชในการศกษาวจยอยางแพรหลายเพราะใหผลประโยชนหลายประการ อาท ประหยดเวลา คาใชจายในการ
สรวจเกบขอมล
ความถกตองและรวดเรวทนตอเหตการณ
อยางไรกตามการรบร จากระยะไกลกไดรบการพฒนาใหกาวหนาโดยมการประดษฐคดคนเคร องมอรบสญญาณท มประสทธภาพสง เทคนคท นมาใชในการแปลตความกไดรบการพฒนาควบคกนไปใหมความถกตอง แมนย และรวดเรวยงขนจงปรากฎวามการนขอมลทงภาพถายทางอากาศ และภาพถายดาวเทยมมาใชประโยชนเพอสรวจหาขอมลและทแผนทเกยวกบทรพยากรธรรมชาตกนอยางกวางขวางในปจจบน
องคประกอบทสคญของการสรวจจากระยะไกลไดแก คลนแสงทเปนพลงงานแมเหลกไฟฟาทเกดขนเองตามธรรมชาต ไมวาจะเปนพลงงานแมเหลกไฟฟาทเกดขนเองตามธรรมชาตจากดวงอาทตยหรอเปนพลงงานจากตวเอง ระบบการสรวจระยะไกลโดยอาศยพลงงานแสงธรรมชาต เรยกวา“Passive Remote Sensing” สวนระบบบนทกท มแหลงพลงงานท สรางข นและสงไปยงวตถเปาหมาย เชน ระบบเรดารเรยกวา “Active Remote Sensing”
รปท 17 แสดงลกษณะการสรวจระยะไกลในระบบ Active และ Passive
รปท 18 แสดงลกษณะภาพถายท ไดจากดาวเทยมสรวจทรพยากร
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 38/116
37
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยม SEASAT
ดาวเทยมประเภทน โคจรทระดบความส ง 800 กโลเมตร ในลกษณะวงโคจรใกลขวโลก ไดรบการออกแบบใหสามารถถายภาพสลบกนระหวางกลางวนและกลางคนทก ๆ 36 ช วโมง ภาพถายครอบคลมบรเวณมหาสมทรตาง ๆ ถง รอยละ 95 แตเปนท นาเสยดายวาหลงจากปฏบตงานไดเพยง 99 วนกเกดการขดของของเครองมอ เปนเหตใหดาวเทยมหมดสภาพการปฏบตงาน
ภายในระยะเวลาอนสน อยางไรกดจากการศกษาขอมลทไดทใหบรรดานกสมทรศาสตรเรมประจกษถงแนวทางใหมในการสรวจทางสมทรศาสตรโดยอาศยดาวเทยม ซ งกอนหนานยงเปนทคลางแคลงใจอยอยางมาก
เครองมอทใชกบดาวเทยมประเภทนสวนใหญเปนระบบไมโครเวฟทมขดความสามารถประยกตใชในการศกษาตาง ๆ เชน ระบบ SAR (Synthetic
Aperture Radar) ซ งใชชวงความยาวคล น L-band (ความยาวคล นเทากบ 25
เซนตเมตร หรอมความถ เทากบ 1.2 GHz) ถายภาพในแนวกวาง 100 กโลเมตรและในแนวเฉยง 230 ถง 330 กโลเมตรจากแนวโคจร มรายละเอยดภาพ 25
เมตร ภาพถายเรดารดงกลาวใสรายละเอยดขอมลเกยวกบคลนผวหนาน(Surface wave) และคล นใตผวน (Internal wave) ซ งเปนประโยชนทางดานสมทรศาสตรมาก
ระบบทนาสนใจระบบทสองคอ Altimeter (เครองมอทใชวดระดบ
ความสงของวตถทลอยอยในอวกาศ)
ใชวดระดบความสงของดาวเทยม
ซงสามารถนมาศกษาหาความสงของคลน (Wave height) และรปรางของ
รปท 19 ดาวเทยม SEASAT
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 39/116
38
รอบร เร องดาวเทยม
สนามแรงดงดดของโลก (จออยด : Geoid) ความละเอยดท ไดสงถง 0.5 ถง 1
เมตรในการศกษาความสงของคล น และ 10 เซนตเมตรในการศกษาของจออยด
นอกจากน
ยงม Radiometer
ท ถายภาพท งชวงคล นท ตามองเหนและความรอนใหรายละเอยดของภาพ 7 กโลเมตร สวนเคร องมอตรวจวดท ใชคล นไมโครเวฟหรอ Microwave Radiometer ใชสหรบศกษานแขงทะเล ไอนในชนบรรยากาศ อณหภมผวหนาทะเล และความเรวลมขนาดปานกลางถงขนาดสงโดยภาพถายในแนวกวาง 1,000 กโลเมตร ทก ๆ 36 ช วโมง ใหรายละเอยดภาพ25 กโลเมตรสหรบน แขง และ 125 กโลเมตรสหรบอณหภม ระบบสดทายคอScatterometer ใชสหรบวดความเรวลมผวหนาทะเลท มขนาดต ถงปานกลางถายภาพในแนวกวาง 1,200 กโลเมตร คลมท วโลกทก ๆ 36 ช วโมง
ดาวเทยม MOS-I (Marine Observation Satellite)ดาวเทยม MOS-I เปนดาวเทยมของญปนทไดรบการออกแบบเพอ
ศกษาเทคโนโลยพ นฐานทางดานการสรวจทรพยากร โดยเฉพาะอยางย งเก ยวกบสภาพของทะเลและชนบรรยากาศ ดวยอปกรณไมโครเวฟและอปกรณถายภาพในชวงคลนทตามองเหน ดาวเทยม MOS-I ถกสงขนสวงโคจรเมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2530 อยทระดบความสง 900 กโลเมตร โคจรแบบ
สมพนธ กบดวงอาทตยและกลบมาถายภาพทเดมทก
ๆ 17
วน
รปท 20 ดาวเทยม MOS-1
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 40/116
39
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยม LANDSAT
ดาวเทยม LANDSAT เปนดาวเทยมชดแรกท ไดรบการออกแบบเพอสรวจทรพยากรธรรมชาตโดยเฉพาะ มจดมงหมายดงตอไปน
- เพ อถายภาพหลายชวงคล น (Multispectral) ของผวโลก- เพอเกบและถายทอดขอมลจากสถานวดระบบอตโนมต
ณ จดตาง ๆ บนภาคพ นดน (Data Collection System)
- เพ อวดคาการสะทอนแสงชวงคลนตาง ๆ สหรบนไปใชในกรรมวธจแนกประเภทขอมลแบบอตโนมต
- เพอพฒนากรรมวธผลตขอมลสหรบเปลยนสญญาณขอมลใหอยในลกษณะภาพถายทใชงานได
ในชดน มดาวเทยมท งหมด 7 ดวง แตถกสงข นส วงโคจรไดสเรจเพยง6 ดวง ยกเวนดาวเทยม LANDSAT-VI โดยท ง 6 ดวงไดข นส วงโคจรในป พ.ศ.
2515, 2518, 2521, 2525, 2527 และ 2542 ตามลดบ สหรบ 3 ดวงแรกไดรบการดดแปลงมาจากดาวเทยม NIMBUS โคจรเปนวงกลมในลกษณะสมพนธกบดวงอาทตยและใกลขวโลกทระดบสงประมาณ 920 กโลเมตร
สวนดาวเทยม LANDSAT-VII
เปนดาวเทยมดวงลาสดทถกสงขนสวงโคจรในอวกาศเม อวนท 15 เมษายน 2542
รปท 21 ดาวเทยม LANDSAT-VII
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 41/116
40
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยม SPOT (Systeme pour l’observation de la Terre)
ดาวเทยม SPOT เปนดาวเทยมสรวจทรพยากรทมรายละเอยดสงของสถาบนอวกาศแหงฝรงเศส ถกสงขนสวงโคจรโดยจรวดเอเรยนเมอเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2529 โดยดาวเทยม SPOT จะโคจรในระบบสมพนธกบดวงอาทตยท ระดบความสง 830 กโลเมตร ดวงลาสดคอ SPOT V ซ งถกสงข นส วงโคจรในอวกาศเม อป พ.ศ. 2545
ดาวเทยม ERS-I, II (European Remote Sensing Satellite)
ดาวเทยม ERS เปนดาวเทยมสรวจทรพยากรชดแรกทองคการอวกาศยโรปไดพฒนาและสงข นโคจรในป พ.ศ. 2534 ใชศกษาทางดานยทธศาสตรทงชายฝงและทะเลลกไดดเชนเดยวกบดาวเทยม SEASAT
ดาวเทยมนจะโคจรในลกษณะสมพนธกบดวงอาทตยท ระดบสง 780 กโลเมตรและยอนกลบท เดมทก ๆ 3 วน
รปท 22 ดาวเทยม SPOT 4
รปท 23 ดาวเทยม ERS-1
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 42/116
41
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 24 ดาวเทยม IRS-P4
ดาวเทยม IRS (Indian Remote Sensing Satellite)
ดาวเทยม IRS เปนดาวเทยมขององคการวจยอวกาศแหงอนเดย(India Space Research Organization : ISRO) ซ งประสบความสเรจในการสงดาวเทยมสรวจโลก (Earth Observation Satellite) ขนสวงโคจรแลวหลายดวง ไดแก ดาวเทยม Bhaskara 1, 2 ดาวเทยม IRS-1A/1B ดาวเทยมIRS-P2/ P3 และดาวเทยม IRS-1C/ 1D โดยมวตถประสงคเพ อใหไดขอมลมาประยกตใชงานดานการจดการทรพยากรธรรมชาต
ดาวเทยม IRS-1A และ IRS-1B ถกสงข นส วงโคจรเม อวนท 17 มนาคม2531 และ 29 สงหาคม 2534 ตามลดบ นบเปนดาวเทยมชดแรกท ออกแบบเพอการสรวจโลกเชงปฏบตการ
ดาวเทยม IRS-P2 ถกสงขนสวงโคจรเมอวนท 15 ตลาคม 2537
โดยจรวด PSLV-D2 ท พฒนาโดยองคการวจยอวกาศแหงอนเดย ตอมาองคการวจยอวกาศแหงอนเดยไดสงดาวเทยม IRS-1C เมอวนท 25 ธนวาคม 2535
และไดจดสง IRS-P3 ข นส วงโคจรเม อวนท 22 มนาคม 2539
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 43/116
42
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมกหนดตแหนงหรอทศทาง(Global Position System Satellite)
ในการเดนทางแตละครงสงทมนษยเราตองใชตงแตเรมออกเดนทางคอส งท ชวยบอกเราไดวากลงเดนทางไปยงตแหน งใด ๆ บางทานอาจคดวาเปนเรองปกตทมนษยเรานาจะมเครองมออะไรสกอยางท ใชการไดมานานแลวกอนทจะมระบบ GPS (Global Position System) นนมนษยเรายงไมเคยมเคร องมอทนมาใชบอกตแหนงและทศทางท สมบรณแบบเลย จะมกแตเพยงเขมทศทใชบอกทศทางเทาน น
จนกระท งกระทรวงกลาโหม ประเทศสหร ฐอเมรกาไดดเนนโครงการGlobal Positioning System หรอ “GPS” ข น โดยโครงการ GPS น ใชดาวเทยมชอ NAVSTAR ซงโคจรอย ในระดบความสงท พนจากคลนวทยรบกวนของโลกรวมถงใชวธการท สามารถใหความถกตองเพยงพอท จะใชช บอกตแหนงไดทกแหงบนโลกตลอดเวลา 24 ช วโมง และเม อนมาใชงานจรงจะใหความถกตองสงโดยท ความคลาดเคลอนมาตรฐานของตแหนงทางแนวราบตกวา 50 เมตร และถารงวดแบบ “วธอนพนธ” (Differential) จะใหความถกตองถงระดบเซนตเมตร
สหรบการน GPS มาใชงานในหลายสาขาวชาทเกยวของกบงานสรวจ อาท ภมศาสตร วศวกรรมศาสตร ส งแวดลอม ไดแก การน GPS มาใชในการกหนดขอบเขตและจดท แนนอนของปาสงวนและอทยาน ใชในการบอกตแหนงเพ อใชออกงานวงรอบ (TRAVERS) ใชในการสรวจภมประเทศเพ อทแผนท เสนช นความสง (Contour) และงานถนน หรอแมแตการน GPS มาใชตรวจสอบรายละเอยดความถกตองของงานโครงขายสามเหล ยมและ
งานวงรอบ เปนตน
รปท 25 ดาวเทยม NAVSTAR
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 44/116
43
รอบร เร องดาวเทยม
ระบบ GPS ประกอบดวยสวนประกอบท สคญ 3 สวน ไดแก• สวนอวกาศ (Space Segment)
• สถานควบคม (Control Station Segment)
• ผ ใช (User Segment)
1. สวนอวกาศ (Space Segment)
ในระบบดาวเทยม GPS ประกอบดวยดาวเทยมอยางนอย 24 ดวงโดยดาวเทยมจนวน 21 ดวง จะใชในการบอกคาพกด สวนท เหลอ 3 ดวงจะสรองเอาไว ดาวเทยมท ง 24 ดวงน มอย 6 วงโคจรดวยกน โดยแตละวงโคจรมดาวเทยม 4 ดวง และมรศมวงโคจรสงจากพ นโลกประมาณ 20,200 กโลเมตร(12,600 ไมล) วงโคจรท ง 6 จะเอยงทมมกบเสนศนยสตร (Equator) เปนมม55 องศา ในลกษณะสานกนคลายลกตะกรอ ดาวเทยมแตละดวงจะใชเวลา12
ช วโมงในการโคจรครบรอบ
น นคอคาบของการโคจรเทากบ 12
ช วโมง/
รอบ
รปท 26 แสดงตแหนงและการโคจรของดาวเทยม GPS รอบโลก
รปท 27 แสดงสวนประกอบของระบบดาวเทยม GPS
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 45/116
44
รอบร เร องดาวเทยม
2. สถานควบคม (Control Station Segment)
ในสวนของสถานควบคมประกอบดวย 5 สถาน (Monitor Station)
ต งอย ท เกาะดเอโก
การเซย
ในมหาสมทรอนเดย
เกาะแอสเซนช น
ในมหาสมทรแอตแลนตก เกาะควาจาไลน ในมหาสมทรแปซฟก และเกาะฮาวายในมหาสมทรแปซฟก สวนสถานควบคมหลก (Master Control Station) 1 สถาน ซ งเปนศนยควบคมการทงานของระบบดาวเทยม GPS ต งอย ท เมองโคโรลาโด สปรงร ฐโคโรลาโด ประเทศสหรฐอเมรกา สถานควบคมตาง ๆ เหลาน มหนาทคอยตดตอส อสาร (Tracking) กบดาวเทยม ทการคนวณผล (Computation) เพ อบอกตแหนงของดาวเทยมแตละดวงและสงขอมลท ไดไปยงดาวเทยมอย ตลอดเวลา ทใหขอมลท ไดเปนขอมลท ทนสมยอย เสมอ
3. สวนผ ใช (User Segment)ผ ใชประกอบดวย 2 สวนใหญ ๆ คอ สวนท เกยวของกบพลเรอนและ
สวนท เก ยวกบทางทหาร ในสวนของผ ใชจะมหนาท พฒนาเครองรบสญญาณใหทนสมยและสะดวกแกการใชงาน สามารถท จะใชไดทกแหงในโลกและใหคาทมความถกตองสง
รปท 28 แสดงตแหนงสถานควบคมระบบดาวเทยม GPS 5 แหง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 46/116
45
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมเพ อการศกษาทางดานวทยาศาสตรและดาราศาสตรในสมยโบราณเวลาท คนเรามองข นไปบนทองฟา มกจะเกดคถามวา
จกรวาลน เร มตนมาจากไหนและส นสดท ไหน มววฒนาการอยางไร ทไมเราจงอยทน และเรากลงจะไปทใด เราโดดเดยวเพยงลพงในจกรวาลหรอไมปจจบนเรากลงเร มหาคตอบสหรบคถามเหลาน น ในชวง 40 ปทผานมาการพฒนาเทคโนโลยดานดาวเทยมมบทบาทในการคนพบทสคญมากมาย
มองฟา มองอดตคณรหรอไมวา แสงดาวทเรามองเหนบนทองฟา ณ เวลาใดกตาม
มนมใชแสงท เปลงออกมาในขณะน นจรง ๆ แตเปนแสงท เปลงออกมาแลวในอดตทไมจงเปนเชนน น คตอบคอ แสงเดนทางดวยความเรว 3x10
8 เมตรตอวนาท
หรอแสงเดนทางจากดวงอาทตยมาถงโลกใชเวลา 8 วนาทดงน นหากดวงดาวท เรามองเหนหางจากโลกมาก ๆ (ในท น ตองพดวา
หางจากโลกโดยใชสเกลเวลาเปนปแสง) กไมตองแปลกใจวาดาวดวงหนงท เรามองเหนในขณะน คอดาวเม อพนปท แลว ดาวฤกษท อย ใกลโลกเรามากท สด คอBetelgeox อย หางจากโลกถง 310 ปแสง หากเราขบยานท มความเรวเทาแสงเราตองใชเวลาถง 310 ป ในการเดนทางเพ อไปใหถงดาวฤกษ Betelgeox
ตอมามการสงดาวเทยมทตดกลองโทรทศนอวกาศขนาดยกษขนไปโคจรในอวกาศ (กลองโทรทศนทตดต งบนโลกมกถกรบกวนจากแสงไฟบนโลก
และการแปรผนของบรรยากาศโลก ทใหภาพท ไดเบ ยงเบนจากความเปนจรง)เชน ฮบเบ ล ซ งเปนกลองโทรทศนอวกาศขนาดยกษรปทรงกระบอกขนาดเสนผา
รปท 29 แสดงเคร องรบสญญาณดาวเทยม GPS
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 47/116
46
รอบร เร องดาวเทยม
ศนยกลาง 4.26 เมตร ยาว 13.1 เมตร นหนก 11 ตน ใชในการศกษาปรากฎการณตาง ๆ ทางดาราศาสตร อนไดแก กเนดของดวงดาวและการเกด
หลมด
เปนตน
Armagaddon วนส นโลกยงเปนทถกเถยงกนเสมอสหรบสาเหตการสญพนธของไดโนเสาร
ท ครองโลกเม อ 65 ลานปกอน หน งในขอสมมต ฐานท สคญไดอางถงการพ งชนโลกของกล มดาวเคราะหนอย ซงโลกของเราเองกเคยมหลกฐานของการพงชนโดยวตถนอกโลกเชนกน นนแสดงถงความเปนไปไดทในอนาคตอาจมวตถขนาดใหญพงชนโลกอกกเปนได
ปจจบนเราสามารถระบชอและตแหนงของกลมดาวเคราะหนอยไดประมาณ 7,000 ดวง (จากกลมดาวเคราะหทงหมดทมขนาดเสนผาศนย
กลางมากกวา 1
กม.
จนวน 400,000
ดวง
ซ งคาดคะเนโดยนกดาราศาสตร)
ซ งหมายความวายงมกล มดาวเคราะหนอยอกมากมายท เรายงไมสามารถตดตามได
รปท 30 ภาพดาวเทยมฮบเบ ล ท ถกสงข นอวกาศ โดยกระสวยอวกาศดสคอฟเวอร ในป 2533
รปท 31 ภาพถายจากกลองโทรทศนอวกาศฮบเบ ลแสดงกเนดแหงดวงดาววเทยม NAVSTAR
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 48/116
47
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมเพอการสรวจดานดาราศาสตรมบทบาทสคญในการศกษาลกษณะทางกายภาพของกลมดาวพระเคราะหนอย เพอนขอมลมาใช
ประกอบการทนายพฤตกรรม
หรอแผนการรบมอของความเปนไปไดทกลมดาวพระเคราะหนอยทจะพงชนโลก ดาวเทยมดวงแรกทสงไปศกษากลมดาวพระเคราะหนอยคอ NEAR Shoemaker (Near Earth Asteroid Rendezvous)
โดยยงข นส ทองฟาในป 2540 และถงดาวพระเคราะหนอยท ช อ Eros ในป 2541
(Eros เปนช อเทพเจาแหงความรก ซ ง NEAR ไดเดนทางเขาใกล Eros ในชวงของValentine’s Day) Eros มขนาด 33x13x13 กม. รปทรงคลายเมลดถ วลสง
องคการ NASA ยงมโครงการอ น ๆ อกมากท เก ยวกบการใชดาวเทยมสรวจอวกาศ ขอมลเหลานนสามารถหาไดในเวบไซต http://spacescience.
nasa.gov/mission/index.htm หรอเวบไซตของคนไทย เชน http://www.
doodaw.com, http://www.darasart.com
ซ งเราสามารถใชเวบไซตเหลาน สบหาขอมลไปยงเวบไซตอ น ๆ ท เก ยวของกนได
รปท 34 ภาพถายลกษณะของ EROS
จากดาวเทยม NEAR
รปท 35 ภาพสดทายของ NEAR
ขณะลงจอดบน EROS
รปท 33 ภาพสมมตของดาวเทยมNEAR เขาใกล EROS
รปท 32 ภาพแสดงบรเวณตางๆ ของโลกท ถกกล มวตถตางๆ นอกโลกพ งชน :
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 49/116
48
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคมดาวเทยมดวงแรกของไทย
สบเนองจากระบบสอสารทงภายในและภายนอกประเทศไดพฒนาไปอยางรวดเรว ในป พ.ศ. 2526 รฐบาลไทยโดยกระทรวงคมนาคมไดศ กษาความเปนไปไดท ประเทศไทยจะมดาวเทยมส อสารเปนของตนเอง โดยไดเปดใหเอกชนทสนใจจะลงทนโครงการดาวเทยมยนขอเสนอให
ร ฐบาลพจารณาและสรปผลวา บรษท ชนวตรคอมพวเตอรแอนด คอมมวนเคชนส จกด ไดเปนผ ดเนนการโครงการดาวเทยมแหงชาต โดยมบรษท ชนวตร แซทเทลไลท จกดซงตอมาไดเปลยนชอเปน บรษท ชนแซทเทลไลท จกด(มหาชน) ปจจบน คอ บรษท ไทยคม จกด (มหาชน) เปนผ รบผดชอบโครงการ
โดยทางบรษทไดลงนามในสญญาจางจดสรางดาวเทยม “ไทยคม 1” และ “ไทยคม 2” กบบรษท ฮวจ แอรคราฟท จกด (ปจจบนไดเปล ยนช อเปนบรษท โบอ ง) ประเทศสหรฐอเมรกา และลงนามในสญญาวาจางให บรษทแอเรยนสเปซ จกด เปนผ จดสงดาวเทยม ซงดาวเทยมทงสองดวงน มคณลกษณะและคณสมบตเหมอนกนทกประการโดยเปนดาวเทยมทมความสามารถหมนรอบตวเองคลายลกขาง ซงเราจะเรยกดาวเทยมในลกษณะนวา Spinners
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 50/116
49
รอบร เร องดาวเทยม
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช โปรดเกลาฯพระราชทานช อดาวเทยมส อสารแหงชาตดวงแรกวา “ไทยคม” (“THAICOM”)
โดยดาวเทยมไทยคม 1
ถกยงขนจากฐานยงจรวด
แอเรยน
สเปซ
เมองครประเทศเฟรนชกอานา เม อวนท 17 ธนวาคม 2536 เพ อใหบรการ ณ ตแหนง78.5 องศาตะวนออก และมการยายตแหนงวงโคจรจาก 78.5 องศาตะวนออกไปยงตแหนงวงโคจร 120 องศาตะวนออก เม อเดอนพฤษภาคม 2540
โดยเปล ยนชอจากดาวเทยมไทยคม 1 เปนดาวเทยมไทยคม 1A
หลงจากสงดาวเทยมไทยคม 1 แลวประมาณหน งปคอวนท 7 ตลาคม2537 ดาวเทยมไทยคม 2 กถกยงข นส วงโคจรเพ อใหบรการ ณ ตแหนง 78.5
องศาตะวนออก จากน นทางบรษท ไทยคม จกด (มหาชน) กไดวาจางบรษทแอโรสปาเชยล (ปจจบนเปล ยนช อเปน บรษท ธาเลซ อลลเนย สเปซ) ประเทศฝรงเศส สรางดาวเทยมไทยคม 3 เพอรองรบการขยายตวของระบบสอสารในโลกปจจบน และถกยงข นส วงโคจรเพ อใหบรการ ณ ตแหนง 78.5
องศาตะวนออก เมอวนท 16 เมษายน 2540 ตอมาไดใหบรษท อลคาเทลอาลเนย สเปซ เปนผ สรางดาวเทยมไทยคม 5 และสงข นส วงโคจร ณ
ตแหนงวงโคจรท 78.5 องศาตะวนออก ในวนท 27 พฤษภาคม 2549
โดยดาวเทยมท ง 4 ดวง มคณสมบตดงน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 51/116
50
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 1A
ดาวเทยมไทยคม 1A
การออกแบบ ดาวเทยมร น HS-376 (ปจจบนเปล ยนช อเปน BS 376)
แบบรกษาสมดลโดยการหมนรอบตวเองตแหนงวงโคจร 120 องศาตะวนออกวนท สงดาวเทยม 17 ธนวาคม 2536 (มการยายตแหนงวงโคจรจากข นส วงโคจร 78.5 องศาตะวนออก ไปท ตแหนงวงโคจร
120 องศาตะวนออก เม อเดอนพฤษภาคม 2540)
น หนกกอนสงข นส 1,080 กโลกรมวงโคจรในอวกาศมวลในวงโคจร เม อเร มใชงานจะมน หนก 629 กโลกรม
เม อส นสดการใชงานจะมน หนก 450 กโลกรมกลงไฟฟา 800 วตต เม อส นสดการใชงานอายการใชงาน 15 ป
จนวน ยานความถ C-Band : 12 ทรานสพอนเดอรชองสญญาณ ยานความถ Ku-Band : 3 ทรานสพอนเดอรบรษทผ ผลต บรษท ฮวจ แอรคราฟทดาวเทยม (ปจจบนเปล ยนช อเปนโบอ ง) ประเทศสหร ฐอเมรกาการสงดาวเทยม สงโดยจรวดเอเรยน 4 ของบรษท แอเรยนสเปซส วงโคจร ประเทศฝร งเศส
ซ-
แบนด (C-Band)
คอ
ความถทใชในการสอสารผานดาวเทยมทมคาระหวาง 4-8
กกะเฮรตซเคย-แบนด (Ku-Band) คอ ความถทใชในการสอสารผานดาวเทยมทมคาระหวาง 12-18 กกะเฮรตซ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 52/116
51
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 2
การออกแบบ ดาวเทยมร น HS-376 (ปจจบนเปล ยนช อเปน BS 376)
แบบรกษาสมดลโดยการหมนรอบตวเองตแหนงวงโคจร 78.5 องศาตะวนออกวนท สงดาวเทยม 7 ตลาคม 2537
ข นส วงโคจรน หนกกอนสงข นส 1,080 กโลกรม
วงโคจรในอวกาศมวลในวงโคจร เม อเร มใชงานจะมน หนก 629 กโลกรม
เม อส นสดการใชงานจะมน หนก 450 กโลกรมกลงไฟฟา 800 วตต เม อส นสดการใชงานอายการใชงาน 15 ปจนวน ยานความถ C-Band : 10 ทรานสพอนเดอร
ชองสญญาณ ยานความถ Ku-Band : 3 ทรานสพอนเดอรบรษทผ ผลต บรษท ฮวจ แอรคราฟทดาวเทยม (ปจจบนเปล ยนช อเปนโบอ ง) ประเทศสหร ฐอเมรกาการสงดาวเทยม สงโดยจรวดเอเรยน 4 ของบรษท แอเรยนสเปซส วงโคจร ประเทศฝร งเศส
ดาวเทยมไทยคม 2
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 53/116
52
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 3
การออกแบบ ดาวเทยมร น Spacebus 3000A
ซ งเปนดาวเทยมร น 3 แกนตแหนงวงโคจร 78.5 องศาตะวนออกวนท สงดาวเทยม 16 เมษายน 2540
ข นส วงโคจร (ถกปลดระวางออกจากหวงอวกาศเม อวนท 2 ตลาคม 2549)
น หนกกอนสง 2,652 กโลกรมข นส วงโคจรในอวกาศมวลในวงโคจร เม อเร มใชงานจะมน หนก 1,560 กโลกรม
เม อส นสดการใชงานจะมน หนก 1,160 กโลกรมกลงไฟฟา 5,300 วตต เม อส นสดการใชงานอายการใชงาน 14 ป
จนวนชองสญญาณ ยานความถ C-Band : 24 ทรานสพอนเดอรยานความถ Ku-Band : 14 ทรานสพอนเดอรบรษทผ ผลตดาวเทยม บรษท แอโรสปาเชยล ประเทศฝร งเศสการสงดาวเทยม จรวดเอเรยน 4 ของบรษท แอเรยนสเปซส วงโคจร ประเทศฝร งเศส
ดาวเทยมไทยคม 3
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 54/116
53
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 5
การออกแบบ ดาวเทยมร น Spacebus 3000A
ซ งเปนดาวเทยมร น 3 แกนตแหนงวงโคจร 78.5 องศาตะวนออกวนท สงดาวเทยม 27 พฤษภาคม 2549
ข นส วงโคจรน หนกกอนสง ประมาณ 2,766 กโลกรม
ข นส วงโคจรในอวกาศมวลในวงโคจร เม อเร มใชงานจะมน หนก 1,600 กโลกรมเม อส นสดการใชงานจะมน หนก 1,220 กโลกรม
กลงไฟฟา อยางนอย ประมาณ 5,000 วตต ในปท 12
อายการใชงาน อยางต 12 ปจนวนชองสญญาณ ยานความถ C-Band : 25 ทรานสพอนเดอร
ยานความถ Ku-Band : 14 ทรานสพอนเดอรบรษทผ ผลตดาวเทยม บรษท อลคาเทล อาลเนย สเปซ ประเทศฝร งเศสการสงดาวเทยม จรวดเอเรยน 5ECA ของบรษท แอเรยนสเปซส วงโคจร ประเทศฝร งเศส
ดาวเทยมไทยคม 5
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 55/116
54
รอบร เร องดาวเทยม
พ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 1A ดาวเทยมไทยคม 2 ดาวเทยม ไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5
ในยานความถ C-Band (
ความถ 3.7-6.5
กกะเฮรตซ)
ดาวเทยมไทยคม 1A และดาวเทยมไทยคม 2 ครอบคลมประเทศไทย ลาว กมพชาเมยนมาร เวยดนาม มาเลเซย ฟลปปนส เกาหล ญ ป น และชายฝ งตะวนออกของประเทศจน โดยมความแรงของสญญาณดานขาลง (Down Link) ณประเทศไทย 37-38 dBW (เดซเบลวตต)
สวนพ นท การใหบรการในยานความถ Ku-Band (ความถ 12.5-14.5
กกะเฮรตซ) ของดาวเทยมไทยคม 1A และดาวเทยมไทยคม 2 ครอบคลมประเทศไทยและประเทศในแถบอนโดจน โดยมความแรงของสญญาณดานขาลง (Down Link) 50 dBW (เดซเบลวตต)
A คอพ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 1A
ยานความถ C-Band Regional Beam
ครอบคลมพ นท เอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยงใตB คอพ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 2
ยานความถ C-Band Regional Beam
ครอบคลมพ นท เอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยงใตC
คอพ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 1A
และ
ดาวเทยมไทยคม 2
ยานความถ Ku-Band ครอบคลมประเทศไทยและอนโดจน
พ นท ใหบรการของดาวเทยม 1A และดาวเทยมไทยคม 2
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 56/116
55
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบพ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 3 ประกอบดวยยานความถ C-Band Global Beam ครอบคลมพ นท 4 ทวป คอเอเชย ยโรป ออสเตรเลย
และแอฟรกา
และยานความถ C-Band Regional Beam
ครอบคลมเอเชยใตและเอเชยตะวนออกเฉยงใต สวนพ นท การใหบรการของ Thailand Beam ในยานความถ Ku-Band ครอบคลมประเทศไทยและประเทศในภมภาคอนโดจนสวน Steerable Beam ในยานความถ Ku-Band ของดาวเทยมไทยคม 3
สามารถเคลอนยายไดจงใหบรการในพนทใดพนทหนงในสทวปได
A คอพนทใหบรการยานความถ C-Band Global Beam
B คอพนทใหบรการยานความถ C-Band Regional Beam
C คอพนทใหบรการยานความถ Ku-Band Steerable Beam
D คอพนทใหบรการยานความถ Ku-Band Spot Beam Thailand
พ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 3
(ถกปลดระวางจากหวงอวกาศเม อวนท 2 ตลาคม 2549)
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 57/116
56
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบดาวเทยมไทยคม 5 ประกอบดวยยานความถ C-Band Glo-
bal Beam ท 3.4-6.8 กกะเฮรตซ ครอบคลมพนท 4 ทวป คอ เอเชย ยโรป
ออสเตรเลย
และแอฟรกา
โดยมความแรงของสญญาณดานขาลง (Down Link)
ณ ประเทศไทย 36 dBW (เดซเบลวตต) สวน C-band Regional Beam
ครอบคลมพนทเอเซยใตและเอเชยตะวนออกเฉยงใต ความแรงของสญญาณขาลง (Down Link) ณ ประเทศไทย 39 dBW (เดซเบลวตต)
สหรบพ นท ใหบรการของ Thailand Beam ในยานความถ Ku-band
ท 12.2-14.5 กกะเฮรตซ ครอบคลมประเทศไทย ความแรงของสญญาณขาลง(Down Link) ณ ประเทศไทย 55 dBW (เดซเบลวตต) สวน Indochina Beam
ในยานความถ Ku-Band ของดาวเทยมไทยคม 5 ครอบคลมประเทศในแถบภมภาคอนโดจน
A คอพ นท ใหบรการยานความถ C-Band Global Beam
B คอพ นท ใหบรการยานความถ C-Band Regional Beam
C คอพนทใหบรการยานความถ Ku-Band Spot Beam Thailand
D
คอพนทใหบรการยานความถKu-Band Indochina Beam
พ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 5
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 58/116
57
รอบร เร องดาวเทยม
ไอพสตาร... เทคโนโลยบรอดแบนดผานดาวเทยมท ดท สดในโลก
บรษท ไทยคม จกด (มหาชน) ไดคดคนพฒนาเทคโนโลยไอพสตารมาตงแตป พ.ศ. 2540 เพอรองรบการใชงานดานบรอดแบนดผานดาวเทยม (บรอดแบนด คอการรบ -สงสญญาณดจตอลความเรวสงในรปแบบอนเทอรเนตโปรโตคอล หรอ IP)
ดวยเทคโนโลยบรอดแบนดทใหการรบ-สงสญญาณ
ขอมล เสยงและภาพ กระทไดอยางมประสทธภาพรวดเรวและประหยด ซงเทคโนโลยของไอพสตารจดเปนเทคโนโลยบรอดแบนดผานดาวเทยมทกาวหนามากทสดในโลก บรษทไทยคม จกด (มหาชน) ไดทการจดสทธบตรเทคโนโลยไอพสตารเปนท เรยบรอยแลว นบเปนความภาคภมใจอยางยงของบรษทคนไทยทสามารถคดคนเทคโนโลยชนสง
สหรบการใชงานบรอดแบนดอนเทอรเนต
หรออนเทอรเนตความเรวสงในระดบสากลได
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 59/116
58
รอบร เร องดาวเทยม
องคประกอบตางๆ ของไอพสตารเทคโนโลยของไอพสตารประกอบดวย 2 สวนหลกทสคญคอ ระบบ
ดาวเทยม ไดแกดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) และระบบภาคพนดนซงประกอบดวยระบบควบคมเครอขายหรอเกตเวย และอปกรณผใชปลายทาง1. ระบบดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) ใชเทคโนโลยการกระจายคล นแบบรงผงเหมอนกบทใชในระบบโทรศพทเคลอนท ผนวกกบระบบจานสายอากาศดาวเทยมแบบใหม ทใหดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) สามารถนความถ กลบมาใชงานใหมไดอยางมประสทธภาพ ซงทใหการรบสงสญญาณมประสทธภาพเพ มขนมาก นอกจากน ยงใชระบบบรหารการสงตามความตองการของผใชงานเพอทใหการสงสญญาณบนดาวเทยมมประสทธภาพสงสด
ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) สามารถรบสงขอมลไดถง 45
กกะบตตอวนาท (Gbps) ซ งสงกวาดาวเทยมปกตถง 20 เทา ทใหสามารถรองรบความตองการใชงานอนเทอรเนตความเรวสงจนวนมากนบลานคนทงระดบผ บรโภครายยอยจนถงระดบองคกร ท งผ ใหบรการอนเทอรเนตและโทรคมนาคม
ดาวเทยมไทยคม 4 (“ ไอพสตาร”)การออกแบบ ดาวเทยมร น LS-1300 SX
บรษทผ ผลตดาวเทยม บรษท สเปซ ซสเตมส ลอเรลประเทศสหร ฐอเมรกา
อายการใชงาน อยางนอย 12 ป
ตแหนงวงโคจร119.5
องศาตะวนออกจนวนชองสญญาณ Ku-Spot Beam จนวน 84 บมKu-Shape Beam จนวน 3 บมKu-Broadcast Beam จนวน 7 บม
น หนกกอนสงข นส วงโคจรในอวกาศ 6,505 กโลกรมกลงไฟฟา ประมาณ 14,400 วตต เม อส นปท 12
การสงดาวเทยมส วงโคจร จรวดเอเรยน 5G ของบรษทแอเรยนสเปซ ประเทศฝร งเศส
วนท สงดาวเทยมข นส วงโคจร 11 สงหาคม 2548
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 60/116
59
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) มชองสญญาณทงสน 94 บมแบงเปน เคย-สปอตบม (Spot beams) จนวน 84 บม เคย-เชพบม (Shaped
beams) จนวน 3 บม และ เคย-บรอดคาสตบม (Broadcast beams) จนวน7 บม โดยดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) มขอบเขตการใหบรการครอบคลมภาคพ นเอเชยแปซฟก ออสเตรเลย และนวซแลนด เปนตน2. ระบบภาคพ นดนของไอพสตาร
2.1อปกรณปลายทาง และกระบวนการสงสญญาณ• ใชเทคโนโลยการเขารหสและการปรบแตงสญญาณแบบใหม ทใหเพ ม
ความสามารถในการรบสงสญญาณโดยใชกลงสงทตลง ลดขนาดจานสายอากาศ และลดคาใชจายในสวนอปกรณปลายทาง
• สามารถจดสรรแบนดวดทใหถกใชงานไดอยางมประสทธภาพสงสดโดยผใชสามารถใชแบนดวดทรวมกนได เหมาะสหรบการใชบรการ
อนเทอรเนตผานดาวเทยมแบบ 2
ทาง
ทการรบสงขอมลมปรมาณไมเทากน (Asymmetric) เชน เวลานกเรยนนกศกษาตองการเรยกด
รปท 1 พ นท ใหบรการของดาวเทยมไทยคม 4 (ไอพสตาร)
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 61/116
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 62/116
61
รอบร เร องดาวเทยม
• รปแบบคลนวทยของภาคสงจะใชเทคโนโลยแบบ OFDM/ TDM (Or-
thogonal Frequency Division Multiplex/ Time Division Multiplex)
เทคโนโลยดงกลาวจะชวยเพมประสทธภาพสงสดใหการสงขอมลทมความเรวสงขน
อปกรณผ ใชปลายทางของไอพสตารสามารถใชงานไดหลายวตถประสงค ขนอยกบประเภทของอปกรณปลายทางหรอเครองใชตาง ๆทนมาเชอมตอ เชน คอมพวเตอรสวนบคคล คอมพวเตอรเครอขายองคกรเครอขายระบบโทรศพท โทรทศน เปนตน
ประโยชนของการนไอพสตารมาใชกบบรอดแบนดอนเทอรเนตผานดาวเทยม
เนองจากเทคโนโลยไอพสตารถกออกแบบมาเพอการรองรบการใชงานดานบรอดแบนดอนเทอรเนตโดยตรง โดยดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”)ถกสรางมาเพอใหบรการแกผใชเปนจนวนมาก น นคอมชองสญญาณรวม 45
กกะบตตอวนาท สามารถรองรบผ ใชงานจนวนมากนบลานคน เปนดาวเทยมท มชองสญญาณราคาถกท สดเม อเปรยบเทยบกบระบบการส อสารดาวเทยมในปจจบน
รปท 2 แสดงอปกรณผ ใชปลายทางของดาวเทยมไทยคม 4 (ไอพสตาร)
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 63/116
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 64/116
63
รอบร เร องดาวเทยม
• การส งซ อและชมภาพยนตแบบ Streaming หรอแบบเฉพาะเรองทตองการ
•
การถายทอดสญญาณภาพ• ระบบจดหาอเลกทรอนกส Supply Chain Management,
Exchange, Virtual Market Place
• รฐบาลอเลกทรอนกส ระบบแพทยทางไกลศนยชมชนทางไกล
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 65/116
64
รอบร เร องดาวเทยม
การสงดาวเทยมข นส วงโคจรคางฟา
เราสามารถสงดาวเทยมสวงโคจรคางฟาไดโดยการใชจรวดขนสง (Rocket) หรอกระสวยอวกาศ (Space
shuttle) จรวดขนสงหรอกระสวยอวกาศจะบรรทกดาวเทยมขนไปจากผวโลกจนถงระดบความสงทวงโคจรชวคราวจากนนดาวเทยมจะแยกตวออกจากจรวดขนสง
โดยจรวดขนสงจะตกกลบมายงพ นโลกดวยอทธพลของแรงดงดดของโลก สวนตวดาวเทยมจะขบเคลอนเขาสวงโคจรตอไปดวยตนเอง โดยดาวเทยมจะสงและรบสญญาณตดตอกบ
สถานควบคมดาวเทยมภาคพ นดนจนกระทงดาวเทยมอย ในตแหนงทเหมาะสม สถานควบคมดาวเทยมภาคพนดนจะ
รปท 1 ภาพจลองการสงดาวเทยมข นส วงโคจรคางฟา
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 66/116
65
รอบร เร องดาวเทยม
สงคสงจดจรวดขบดน (Thruster) ทตดอยกบตวดาวเทยมเพอเคลอนยายดาวเทยมไปยงวงโคจรท เร ยกวาวงโคจรถายโอน (Transfer orbit)
เชนเดยวกนกบท ระดบวงโคจรช วคราว
สถานควบคมดาวเทยมภาคพ นดนจะรอจนกระทงดาวเทยมอยทตแหนงทเหมาะสม จงจะสงคสงจดจรวดขบดนเพอนดาวเทยมไปยงวงโคจรคางฟา
จรวดขนสงเคลอนทไดอยางไรสงเกตการเคล อนท ของลกโปงท ถกปลอยลม จะเหนวาลกโปงจะพ งไป
ในทศทางท ตรงกนขามกบทศท อากาศภายในลกโปงพ งออกมา แรงท เกดข นกบลกโปงขณะทอากาศพงออกมาจากภายในลกโปงเชนนเราเรยกวาแรงขบดน(Thrust)
โดยแรงขบดนน จะมทศทางตรงกนขามกบทศทางการเคล อนท ออกไปของอากาศ และแรงขบดนน จะแรงมากข นถาอากาศท พ งออกมามความเรวท สงขนหรอมอากาศพงออกมาในปรมาณมากขนในเวลาหนงวนาท
จรวดขนสงกอาศยหลกการนในการเคลอนทไปขางหนา โดยจรวดขนสงจะสรางกาซท มความดนสงปรมาณมากข นภายในหองจดระเบดเช อเพลง(Combustion chamber) และเมอปลอยใหกาซนพงออกมาทางดานทายของจรวดดวยความเรวสง จรวดขนสงจะถกขบดนใหพงไปขางหนา
รปท 2 ภาพจลองการเคล อนท ของจรวดขนสง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 67/116
66
รอบร เร องดาวเทยม
จรวดขนสงมองคประกอบอะไรบางนอกจากหองสหรบบรรจดาวเทยมแลว จรวดขนสงยงประกอบดวย
หองจดระเบดเช อเพลงซ งตออย กบทอปากกรวยปลายเปด (Nozzle) ถงเช อเพลงและถงออกซเจนหรอถงออกซไดเซอร (Oxidizer – สารทชวยใหเกดออกซเจน)
โดยหองจดระเบดเชอเพลงคอบรเวณทเช อเพลงจะถกเผาไหมเพ อสรางกาซท มความดนและอณหภมสง สวนทอปากกรวยปลายเปดจะชวยทใหกาซท พ งออกมามความเรวสงขน ทงนเพ อเพ มแรงขบดนทเกดขนท จรวดขนสง
จรวดขนสงตางจากเครองบนไอพนอยางไร
เนองจากการเผาไหมของเชอเพลงตองมออกซเจนเปนองคประกอบดงนนจรวดขนสงซงตองขบเคลอนในอวกาศทไมมออกซเจนจงตองบรรทกออกซเจนขนไปดวย ตางจากเครองบนไอพนทบนอยในชนบรรยากาศทมออกซเจนจงตองการเพยงถงเชอเพลงไมตองการถงออกซเจน ทใหเครองบนไอพนมทสหรบหองผโดยสารมากขน
เราเรยกเชอเพลงของจรวดและออกซเจนหรอออกซไดเซอรรวมกน
วาเชอเพลงขบดน (Propellant) ซงมดวยกน 2 ประเภทคอ เชอเพลงแขงและเชอเพลงเหลว
รปท 3 ภาพจลององคประกอบของจรวด
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 68/116
67
รอบร เร องดาวเทยม
เชอเพลงแขงและเชอเพลงเหลวตางกนอยางไรจรวดขนสงทใชเช อเพลงขบดนประเภทเชอเพลงเหลวจะเก บทง
เช อเพลงและออกซเจนหรอออกซไดเซอรในสถานะของเหลวแยกกนไวคนละถงเม อตองการสรางแรงขบดนจรวดขนสงจงจะเปดวาลวใหเช อเพลงและออกซเจนไหลมารวมกนและเผาไหมทหองจดระเบดเชอเพลง
สวนจรวดขนสงทใชเชอเพลงขบดนประเภทเชอเพลงแขงจะเกบเช อเพลงและออกซเจนหรอออกซไดเซอรไวรวมกนในสถานะของแขง โดยถงเกบเช อเพลงขบดนประเภทน จะทหนาท เปนหองจดระเบดเช อเพลงดวย
เมอตองการสรางแรงขบดนจรวดขนสงจะกระตนใหเกดการจดระเบดเพอเผาไหมเช อเพลงแขง
รปท 4 ภาพจลองเปรยบเทยบระหวางจรวดขนสงกบเคร องบนไอพน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 69/116
68
รอบร เร องดาวเทยม
ดงนนเมอเรมจดระเบดเชอเพลงแขงแลวเราไมสามารถหยดการเผาไหมของเช อเพลงไดจนกวาเชอเพลงจะถกเผาไหมจนหมด ซ งตางจากเช อเพลง
เหลวทเราสามารถควบคมการเผาไหมของเชอเพลงเหลว (
หรอแรงขบดนของจรวดขนสง) ไดโดยการควบคมการเปดปดวาลวท ถงเชอเพลงและถงออกซเจน
ประสทธภาพของจรวดขนสงขนอยกบอะไรประสทธภาพของจรวดขนสงจะพจารณาจากแรงขบดนท จรวด
ขนสงสามารถสรางข นได โดยจะสมพนธกบน หนกของดาวเทยมสงสดท จรวดขนสงสามารถบรรทกได และสมพนธกบความสงจากพนผวโลกสงสดทจรวดขนสงสามารถไปถงได
ประสทธภาพของจรวดขนสงขนอยกบชนดหรอประสทธภาพของเช อเพลงขบดนท ใช และอตราสวนของน หนกรวมของจรวดขนสง (รวมน หนกของเชอเพลงขบดนดวย ) ตอนหนกรวมของจรวดขนสงเม อใชเชอเพลงขบดน
หมดแลว อตราสวนน บอกถงปรมาณเช อเพลงขบดนท มอย ในจรวดขนสง ดงน นยงอตราสวนนมคามากจรวดขนสงกจะยงมประสทธภาพดขนดวย
รปท 5 ภาพจลองกระบวนการจดเช อเพลงเหลวและเช อเพลงแขง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 70/116
69
รอบร เร องดาวเทยม
จรวดขนสงทใชในปจจบนนมคาอตราสวนโดยนหนกอยระหวาง 6
ถง 20 สหรบประสทธภาพของเช อเพลงขบดนจะพจารณาจากคาความขบดน
เฉพาะ (specific impulse)
ของเช อเพลงขบดน
ซงมคาเทากบอตราสวนของแรงขบดนทเกดขนตอนหนกของเชอเพลงขบดนทใชไปในเวลาหนงวนาทเชนเดยวกนกบอตราสวนโดยนหนกของเชอเพลงขบดน ยงคาความขบดนเฉพาะมคามากจรวดขนสงจะยงมประสทธภาพสงขนไปดวย โดยทวไปแลวเช อเพลงแขงจะมคาความขบดนเฉพาะอยระหวาง 250 ถง 280 วนาทสวนเช อเพลงเหลวจะมคาความขบดนเฉพาะอย ระหวาง 300 ถง 450 วนาท
จรวดขนสงตองมแรงขบดนเทาใด จงจะสงดาวเทยมข นไปสวงโคจรได
จรวดขนสงตองสรางแรงขบดนไดมากกวานหนกรวมของจรวด(รวมน หนกดาวเทยมและเช อเพลงขบดน) ดงน นจรวดขนสงท ดควรมน หนกนอยท สดเทาท จะเปนไปไดเพ อใหสามารถขนสงดาวเทยมท มน หนกมาก ๆ ไดถาพจารณาในแงของความเรวจรวดขนสงตองมความเรวอยางนอย 7.9
กโลเมตรตอวนาทเพอสงดาวเทยมเขาสวงโคจร ซงจะเรวกวาความเรวของ
ลกปนไรเฟลท มความเรวประมาณ 1,000 เมตรตอวนาทประมาณ 4-7 เทา
รปท 6 ภาพเปรยบเทยบแรงขบดนท เหมาะสมของจรวดขนสง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 71/116
70
รอบร เร องดาวเทยม
ในการสงดาวเทยมเขาสวงโคจรคางฟา เราสามารถประหยดเชอเพลงขบดนไดโดยการยงจรวดขนสงขนจากฐานปลอยจรวดทอยบรเวณเสน
ศนยสตร
ท งน เน องจากวงโคจรคางฟาจะอย ในระนาบเดยวกนกบเสนศนยสตรของโลกพอด การยงจรวดขนสงข นไปตรง ๆ จะเปนเสนทางท ส นท สดนอกจากนการยงจรวดขนทบรเวณเสนศนยสตรจรวดจะไดรบผล
จากแรงเหว ยงทเกดจากการหมนรอบตวเองของโลกสงสด โดยแรงเหวยงน ทใหจรวดขนสงและดาวเทยมท อย ภายในจรวดเคล อนท ไปในทศทางเดยวกนกบทศทางทดาวเทยมจะตองโคจรรอบโลก ทใหสามารถประหยดเช อเพลงในสวนทตองใชเพ อเรงความเรวใหดาวเทยมโคจรไปพรอม ๆ กบการหมนรอบตวเองของโลก
เราจะเพมประสทธภาพของจรวดขนสงไดอยางไรวธแรกคอการเพมอตราสวนโดยน หนกของจรวดขนสง โดยการแบง
จรวดขนสงออกเปนหลาย ๆ สวน จรวดขนสงจะใชเช อเพลงขบดนใหหมดไปทละสวน จากนนจะปลดสวนทเชอเพลงถกใชหมดไปทละสวนเชนกน การทเชนนจะชวยลดน หนกรวมของจรวดขนสงเม อเชอเพลงขบดนถกใชไปทงหมด
ซงเปนผลใหอตราสวนโดยนหนก (หมายถงอตราสวนของนหนกจรวดขนสงตอนมเชอเพลงขบดนอยเตมตอนหนกจรวดขนสงเมอเชอเพล งถกใชหมดไป)
มคามากขนโดยย งถงเกบเช อเพลงแบงเปนหลายสวนไดมากเทาใด อตราสวนโดย
น หนกจะมากข นตามไปดวย อยางไรกตามการแบงจรวดขนสงเปนหลายสวนมากเทาใด การออกแบบและการควบคม
การทงานของจรวดขนสงจะย งยากและมโอกาสเกดความผดพลาดไดงายขนดงน นโดยท วไปเราจะแบงจรวดขนสงออกเปนสองหรอสามสวนเทานน
รปท 7 ภาพตวอยางการนเครองยนตขนาดเลกมาประกอบกน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 72/116
71
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 8 ภาพจลองการนทางดวยการรบสงสญญาณระหวางจรวดขนสงกบสถานภาคพ นดน
อกวธหน งท จะเพ มประสทธภาพของจรวดขนสงกคอ การทใหจรวดมแรงขบดนสงข น ซ งอาจทได 2 แนวทาง แนวทางแรกคอการสรางจรวดขนสง
ใหมใหมขนาดใหญข น
โดยจะตองทการออกแบบเคร องยนต (
หองจดระเบดเช อเพลงและทอปากกรวยปลายเปด ) ของจรวดขนสงใหมทงหมดซงตองใชเวลาและสนเปลองเงนลงทน เมอเทยบกบแนวทางทสองคอการนเครองยนตของจรวดขนสงขนาดเลกหลาย ๆ อนประกอบกนทใหไดจรวดท มแรงขบดนรวมท สงขน นอกจากวธนจะมตนทนตกวาและสรางไดรวดเรวกวาการออกแบบจรวดขนสงใหมแลว จรวดขนสงแบบนยงสามารถขบเคลอนตอไปไดแมวาเครองยนตบางตวเกดขดของหรอหยดทงานไป
เราสามารถนทางจรวดขนสงไปสเปาหมายไดอยางไรเราสามารถนทางจรวดขนสงไปสเปาหมายได 3 วธคอ
1. การนทางโดยการตงโปรแกรมลวงหนา2. การนทางดวยการ รบสงสญญาณระหวางจรวดขนสงกบ
สถานภาคพนดน
3. การนทางโดยใชเครองมอนทางทตดไวกบจรวดขนสงการนทางโดยการตงโปรแกรมลวงหนาคอ การคนวณและกหนดเสนทาง (เชนตแหนงของจรวดขนสงท เวลาตาง ๆ) ต งแตเร มจนถงเปาหมายไวในหนวยความจของจรวดขนสง โดยการควบคมทศทางของจรวดขนสงจะเปนไปตามตารางท กหนดไว การนทางวธน มขอเสยท สคญคอเสนทางท กหนด
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 73/116
72
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 9 ภาพจลองการนทางโดยการใชเคร องมอนทาง
ไวมโอกาสมากท จะไมใชเสนทางท จรวดขนสงใชจรง ๆ เน องจากสภาพแวดลอมท คนวณไวอาจจะไมตรงกบสภาพแวดลอมขณะสงจรวดข นไปและสภาพแวดลอม
กมกจะเปล ยนแปลงอยตลอดเวลา
ทใหการควบคมทศทางของจรวดขนสงไมถกตอง เปนผลใหจรวดขนสงคลาดเคลอนไปจากเปาหมายทกหนดไวการนทางโดยการรบสงสญญาณระหวางจรวดขนสงกบสถาน
ภาคพนดน คอ การนทางทใชการรบและสงสญญาณระหวางจรวดขนสงกบสถานภาคพนดนมาคนวณหาตแหนงทศทางและความเรวของจรวดขนสงเม อไดขอมลเหลาน สถานภาคพ นดนจะสงคส งไปยงจรวดขนสงเพ อควบคมใหจรวดขนสงอยในเสนทางตามทกหนดไว ขอดของการนทางดวยวธนคอเราสามารถทราบตแหนงของจรวดและสามารถสงคสงไปควบคมจรวดไดตลอดเวลา แตเราจะพบปญหาทสคญจากการท จรวดขนสงเคลอนทดวยความเรวสงมาก ทใหขอมลทไดจากการนทางดวยวธนไมมความแมนยเพยงพอในการควบคมจรวดขนสงใหอยในเสนทางทถกตอง
การนทางโดยใชเครองมอนทางทตดไวกบจรวดขนสงคอ การนทางจรวดขนสงโดยอาศยขอมลท อานไดจากอปกรณนทางท ตดต งไวในจรวดขนสง
มาประมวลผลเพ อหาตแหนงทศทางและความเรวของจรวดขนสง ดวยขอมลเหลาน จรวดขนสงจะสามารถเคล อนท ไปตามเสนทางท กหนดไวไดอยางถกตองเรานทางจรวดขนสงดวยวธนมากทสดเนองจากมความถกตอง แมนยสง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 74/116
73
รอบร เร องดาวเทยม
เราปรบเปล ยนทศทางของจรวดขนสงไดอยางไร
วธเปล ยนทศทางของจรวดขนสงทได 6 วธคอ
1. วธเปลยนทศทางของจรวดขนสงแบบ “Airfoils” คอการใชแผนโลหะตดเอาไวบรเวณปลายหางของจรวดขนสง การปรบเปล ยนทศทางของจรวดขนสงดวยวธนสามารถทไดโดยการหมนแผนโลหะน ข น-ลงกจะทใหจรวดขนสงเปลยนทศทางได
2. วธแผนเหลกครบปลา (Jet
fins method) คอ การควบคมทศทางของเช อเพลงทถกเผาไหมแลวขณะพ งออกจากทอปากกรวยปลายเปด ดวยการตดแผนเหลกลกษณะคลายครบปลาไวภายในทอกรวยปลายเปดเนอง
จากทศทางทเชอเพลงพงออกมาจะตรงขามกบทศทางของแรงขบดนท เกดข น ดงน นการควบคมทศทางของเช อเพลงท พ งออกมากเปนการควบคมทศทางของจรวดขนสงดวย
รปท 10 วธ Airfoils
รปท 11 วธแผนเหลกครบปลา
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 75/116
74
รอบร เร องดาวเทยม
3. วธเพมหองจดระเบดเชอเพลง (Secondary injection
method)
เปนการควบคมทศทางของเชอเพลงทพงออกมาโดยการเพมหองจดระเบดเช อเพลง ซงทศทางท เช อเพลงพ งออกมาจะข นอย กบการเลอกจดระเบดและปรมาณเช อเพลงในหองจดระเบดแตละหอง
4. วธหมนเครองยนต (Swing
engine method) คอการหมนเคร องยนตไปในทศทางตาง ๆ เพ อควบคมใหเช อเพลงท พ งออกมาในทศทางทตองการ
รปท 12 วธเพ มหองจดระเบดเช อเพลง
รปท 13 วธหมนเคร องยนต
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 76/116
75
รอบร เร องดาวเทยม
5. วธเครองยนตเสรม (Auxil-
iary engines guidance) คอการ
เพ มเคร องยนตขนาดเลกไวดานขางของเคร องยนตหลก การควบคมทศทางของจรวดขนสงทไดดวยการจดเครองยนตเลก ๆ เหลานเพ อสรางแรงขบดนรวมไปในทศทางทตองการ
6. วธพนกาซ (Gas jet method)
คอการพนกาซออกทางดานขางของจรวดขนสง ทใหเกดแรงขบดนทางดานขางเพอควบคมและเปลยนทศทางของจรวดขนสง
รปท 14 วธเคร องยนตเสรม
รปท 15 วธพนกาซ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 77/116
76
รอบร เร องดาวเทยม
ประเทศใดมจรวดขนสงบางปจจบนประเทศทผลตจรวดขนสงและใหบรการสงดาวเทยมเขาส
วงโคจร ไดแก ประเทศรสเซย ประเทศสหร ฐอเมรกา สหภาพยโรป ประเทศจนประเทศอนเดย และประเทศญ ป น เปนตน
หมายเลข 1 และ 2 คอจรวดขนสงของรสเซยช อ โซยซ (Soyuz) และโปรตอน(Proton) ตามลดบ
หมายเลข 3 คอกระสวยอวกาศของรสเซยช อ บราน (Buran) ท ตดอย
กบดานบนของจรวดขนสงช อ เอนเนอรเกย (Energia)
หมายเลข 4 และ 5 คอจรวดขนสงของสหภาพยโรปช อวา เอเร ยน 4
(Araine-IV) และเอเรยน 5 (Araine-V)
หมายเลข 6 คอจรวดขนสงช อ ชาง เจง (Chang Zheng) หรอลองมารช(Long March) ของประเทศจน
หมายเลข 7 - 10 คอจรวดขนสงของสหร ฐอเมรกาช อวา เดลตา 2 (Delta-II)
แอทลาส 2 (Atlas-II) ไททน 3 (Titan-III) และไททน 4
(Titan-IV)
หมายเลข 11 คอกระสวยอวกาศของสหรฐอเมรกาท มช อวา สเปซชชเท ล (Space Shuttle)
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 78/116
77
รอบร เร องดาวเทยม
กระสวยอวกาศตางจากจรวดขนสงอยางไรกระสวยอวกาศมร ปร างและลกษณะบางประการคลายกบ
เคร องบน คอมสวนท เปนหองผ ควบคมกระสวยอวกาศ (คลายหองนกบนของเครองบน) มหองสหรบบรรจดาวเทยม (คลายหองโดยสารของเครองบน) มเคร องยนตขบดนและถงเช อเพลง ลกษณะเชนน ทใหกระสวยอวกาศสามารถบนกลบ รอนลงจอดบนพ นผวโลกและยงสามารถนกลบมาใช ใหมได
ในการสงกระสวยอวกาศขนจากฐานสงจรวด กระสวยอวกาศจะตดอยกบเครองยนตขบดนและถงเชอเพลง โดยทงเครองยนตขบดนและถงเช อเพลงจะแยกตวจากกระสวยอวกาศเม อเช อเพลงขบดนถกใชหมดเม อกระสวยอวกาศขบเคล อนไปถงเปาหมายท กหนดและปลอยดาวเทยมเขาส วงโคจรแลว กระสวยอวกาศจะชะลอความเรวและเปลยนทศทางเพอกลบมายงพนโลก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 79/116
78
รอบร เร องดาวเทยม
รปท 1 ภาพจลองแรงดงดดตางๆ ในอวกาศท มผลตอดาวเทยม
ปรากฎการณ ในอวกาศท มผลกระทบกบดาวเทยม
แรงโนมถวง (Gravity)
ในขณะทดาวเทยมโคจรอย ในระนาบวงโคจร(Orbital Plane) จะมแรงดงดดจากโลก ดวงจนทร และดวงอาทตยมากระทตอตวดาวเทยม โดยทศทางท ดงดดจะม
การเปลยนแปลงไปตามการโคจรของโลก ดวงจนทรและดวงอาทตยมการเคลอนทอยตลอดเวลาทใหดาวเทยมมการเปลยนแปลงตแหนงทละนอย เราจงตองมการรกษาตแหนงดาวเทยมใหอยในขอบเขตการโคจรทกหนดมขนาดกวางดานละ 0.1 องศา เพ อรกษาขอบเขตพ นท การใหบรการของดาวเทยมหรอ Footprint ใหอย ในตแหนงเดมท
กหนดไว
โดยการปรบตแหนงจะกระทเปนชวง
ๆตลอดอายของดาวทยม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 80/116
79
รอบร เร องดาวเทยม
พายสรยะ (Solar Flares)
พายสรยะ (Solar Flares) คอพลงงานอนมหาศาลท ดวงอาทตยปลด
ปลอยออกมา
ณ
บรเวณทมความเขมของสนามแมเหลกสงจากดวงอาทตยพลงงานท เกดข นน เทยบไดกบระเบดขนาด 100 ลานตน หรอมคาเทากบการท ภเขาไฟระเบดเปนจนวน 10 ลานคร ง โดยพลงงานท ปลอยออกมาน นสวนหน งจะอยในรปของพลงงานแสงทเรามองเหน ดงนนเราจงสามารถสงเกตเหนแสงทมความเขมสงบรเวณผวหนาของดวงอาทตยในขณะทเกดพายสรยะได
พลงงานอกสวนหน งจะอย ในรปของคล นแมเหลกไฟฟา เชน รงสเอกซรงสแกมมา และรงสยว ซ งจะสงออกมาพรอมกบอนภาคเลก ๆ พลงงานเหลาน
จะลดนอยลงมากเม อเขามาใกลบรรยากาศของโลกเน องจากสนามแมเหลกของโลกชวยตานไว แตอาจมผลกระทบตอตวดาวเทยมคอจะทใหเซลลพลงงานแสงอาทตยเส อมคณภาพมผลใหผลตกระแสไฟฟาไดนอยลง ซ งผ ผลตดาวเทยมไดออกแบบชดเชยการลดลงในสวนน เพ อใหสามารถผลตพลงงานมาใชไดเพยงพอตลอดอายดาวเทยม
ผลกระทบอกสวนจะเกดขนโดยรงสยวจากพายสรยะทจะทให
บรรยากาศช นบนสดของโลกมอณหภมสงข นจนเกดการขยายตวและผลกใหตวดาวเทยมตลง ซงกรณนจะตองมการปรบตแหนงดาวเทยมกลบคน
รปท 2 รปถายการระเบดของดวงอาทตย
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 81/116
80
รอบร เร องดาวเทยม
ฝนดาวตก (Leonids)
ฝนดาวตก (Leonids) เกดจากการท ดาวหางเทมเปล-ทตเทล (Comet
Temple-Tuttle) ซ งเปนดาวหางคาบส นท มวงโคจรรอบละ 33 ป ไดผานเขามาใกลดวงอาทตยมากท สด โดยเม อเดอนกมภาพนธ 2541 ไดท งเศษฝนซ งเปนองคประกอบของดาวหางเปนจนวนมหาศาลไว โดยมขนาดประมาณ 1 มม.
ถง 1 ซม. ตามทางท โคจรผาน และทกปในชวงกลางเดอนพฤศจกายนโลกจะโคจรตดกบวงโคจรของดาวหางนทใหเกดฝนดาวตกมากในชวงดงกลาว
เมออนภาคดงกลาวจากฝนดาวตกไดเคลอนทเขาสบรรยากาศโลกกจะมการชนกบโมเลกลมากมาย ทใหเกดแสงสตาง ๆ จากไอของอะตอมตางชนด เชน โซเดยมใหแสงสสม-เหลอง อะตอมเหลกใหแสงสเหลอง อะตอม
แมกนเซยมใหแสงสนเงนเขยว เปนตนโอกาสทดาวเทยมจะไดรบความเสยหายเนองจากฝนดาวตกวงเขา
มาชนนนสามารถเกดขนไดแตมผลกระทบนอยมากคอในพนท 1 ตารางเมตรมโอกาสทจะถกชนเพยง 0.007% แตเราสามารถลดโอกาสทถกชนไดอก เชนดาวเทยมไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5 สามารถหมนแผงเซลลอาทตยหลบทศทางการเคล อนท ของฝนดาวตกไดเลกนอย สวนไทยคม 1A และไทยคม 2
มเซลลแสงอาทตยตดอย รอบ ๆ ตวจงไมสามารถลดความเส ยงในการชนไดอก
รปท 3 ภาพจลองฝนดาวตก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 82/116
81
รอบร เร องดาวเทยม
สรยคราส (Eclipse)
ในขณะทดาวเทยมอยในวงโคจร อปกรณตาง ๆ ในดาวเทยมจะใช
พลงงานทผลตไดจากเซลลพลงงานแสงอาทตย (Solar cell) ซงเปนอปกรณหลกในการทหนาทผลตกระแสไฟฟาอยตลอดเวลาทมแสงจากดวงอาทตยแตจะมบางชวงท ดวงอาทตย โลก และดาวเทยมโคจรมาอย ในตแหนงท โลกมาบดบงแสงจากดวงอาทตย ซ งเรยกวาสรยคราส (Eclipse) ระยะเวลาดงกลาวเซลลพลงงานแสงอาทตยบนดาวเทยมจะไมสามารถผลตกระแสไฟฟาไดเราจงตองมแบตเตอรอยบนดาวเทยมทจะทหนาทจายกระแสไฟฟาแทนและชารจแบตเตอรกลบคนเมอดาวเทยมออกจากชวงสรยคราสเพอรองรบการเกดเกดสรยคราสในครงตอไป
การเกดสรยคราสน นจะเกดเปนฤด โดยฤดแรกตอนตนปจะเร มในชวง
ปลายเดอนกมภาพนธ ฤดท สองจะเร มในชวงปลายเดอนสงหาคม แตละฤดจะมระยะเวลาประมาณ 45 วน ชวงเวลาในการเกดสรยคราสจะเร มจากนอย ๆ ตอนตนฤด และมระยะเวลานานขนเรอย ๆ จนกระทงนานทสดในชวงกลางฤดหลงจากนนจะลดลงเรอย ๆ จนกระทงออกจากฤดสรยคราส โดยจะมระยะเวลาท นานท สดประมาณ 72 นาท ดงน นในการออกแบบดาวเทยมจงตองออกแบบใหมพลงงานสรองจากแบตเตอร เพยงพอท จะจายใหดาวเทยมในชวงการเกด
สรยคราสทยาวนานทสดน
รปท 4 การเกดสรยคราส
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 83/116
82
รอบร เร องดาวเทยม
Sun Outage
Sun Outage คอ ปรากฎการณทเกดจากดวงอาทตยโคจรมาอยใน
แนวเสนตรงเดยวกนกบดาวเทยม และจานรบสญญาณภาคพนดาวเทยมสญญาณรบกวนทสงมาจากดวงอาทตยในขณะทมการใชงานสอสารผานดาวเทยม ทใหคณภาพของสญญาณทไดรบตลงในชวงเวลาดงกลาวแตปรากฎการณ Sun Outage จะเกดข นในชวงเวลาส น ๆ เทาน น และสามารถพยากรณการเกดขนไดลวงหนาจงไมคอยมผลกระทบตอผใชงานดาวเทยมมากเทาใด ซ ง Sun Outage จะเกดข นปละ 2 คร ง สวนวนและเวลาท เกดข นน นขนอยกบตแหนงของดาวเทยม และจานรบสญญาณภาคพนดน
รปท 5 การเกด Sun Outage
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 84/116
83
รอบร เร องดาวเทยม
การควบคมดาวเทยมการควบคมดาวเทยมม 2 แบบคอ ระบบการ
รกษาสมดล (Attitude Control) และระบบการรกษาตแหนง (Station Keeping)
ระบบการรกษาสมดล (Attitude Control)
การโคจรของดาวเทยมในวงโคจรนนตองมการรกษาความสมดลในการทรงตวของดาวเทยม โดยมแรงทสมดลกนระหวางแรงเหว ยงหนศนยกลางและแรงดงดดของโลก เพอใหตวดาวเทยมสามารถลอยอยในวงโคจรไดโดยไมหลดลอยไปในอวกาศหรอถกแรง
ดงดดของโลกดงใหตกลงยงพ นโลกระบบท ใช รกษาสมดลดาวเทยมทนยมแพรหลายในปจจบนมดงตอไปน
รปท 1 แรงดงดดของโลกและแรงเหว ยงหนศนยกลาง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 85/116
84
รอบร เร องดาวเทยม
1. ระบบรกษาสมดลโดยการหมน (Spin Stabilization)
ตวดาวเทยมจะถกออกแบบเปนรปทรงกระบอกและหมนในอตราความเรวคงท
รอบแกนของตวดาวเทยมเอง
สวนการรกษาตแหนงของจานสายอากาศของดาวเทยมใหหนไปยงพ นโลกในตแหนงท ถกตองตลอดเวลาน น ทโดยมอเตอรทขบเคลอนไฟฟาท อยภายในตวดาวเทยมทหนาทหมนชดฐานสายอากาศไปในทศทางตรงกนขาม (Despun) กบการหมนของตวดาวเทยม จากหลกการดงกลาวจะทใหดาวเทยมสามารถรกษาตแหนงใหอยในททตองการในขณะทโคจรรอบโลกได ตวอยางของดาวเทยมทใชระบบการรกษาสมดลโดยการหมนรอบตวเอง (Spin Stabilization) ไดแก ดาวเทยมไทยคม 1A
ดาวเทยมไทยคม 2 และดาวเทยมปาลาปาของประเทศอนโดนเซย เปนตน
รปท 2 การรกษาสมดลโดยการหมน
รปท 3 ตวอยางดาวเทยมท ใชระบบ Spin Stabilization
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 86/116
85
รอบร เร องดาวเทยม
2. การรกษาสมดลโดยใชระบบสามแกน (Three Axis
Stabil ization) เปนการทงานท ผสมผสานระหวางโมเมนตม (Fixed
Momentum Wheels)
ทตดตงในตวดาวเทยม
และระบบตรวจจบพนโลกดวยแสงอนฟาเรดซงสามารถตรวจจบการเปลยนแปลงตแหนงดาวเทยม เชนตแหนงการหมน การเคลอนซายขวาหรอการพลกหนาหลง การควบคม การขยบตวของดาวเทยม การรกษาสมดลสามารถทไดโดยใชแรงโมเมนตมจากวงลอรกษาสมดล (Momentum Wheel) ผสมผสานกบกลงฉดของจรวดขบดนขนาดเลก (Thruster) ซงจะสรางกลงงานเป นแรงผลกดนตวดาวเทยมเปนระยะๆ เพอใหดาวเทยมกลบมาทรงตวตามท ควรจะเปน ดาวเทยมท ใชวธการรกษาสมดลแบบสามแกนนจะสงเกตไดจากตวดาวเทยมทมกจะถกออกแบบใหมแผงเซลลพลงงานแสงอาทตยกางปกออกทงสองดานของตวดาวเทยม เชน ดาวเทยมไทยคม 3 ดาวเทยมไทยคม 4 (“ไอพสตาร”) ดาวเทยมไทยคม 5 และดาวเทยมอนเทลแซท เปนตน
รปท 4 การรกษาสมดลโดยใชระบบสามแกน (Three Axis Stabilization)
รปท 5 ตวอยางดาวเทยมท ใชระบบสามแกน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 87/116
86
รอบร เร องดาวเทยม
ระบบการรกษาตแหนง (Station Keeping)
ทระดบความสง 35,786 กโลเมตรเหนอเสนศนยสตร (Equator)
ดาวเทยมท โคจรอย ในวงโคจรคางฟา (Geostationary Orbit)
และถกแรงตางๆมากระทตอดาวเทยม เชน แรงดงดดจากโลก ดวงอาทตยและดวงจนทรเปนตน แรงเหลานจะทใหดาวเทยมเคลอนท ผดไปจากตแหนงท ควรจะเปนดงน นจงจเปนตองมการควบคมหรอปรบดาวเทยมใหอย ณ ตแหนงท กหนดโดยใชเชอเพลงและกลไกในการขบเคลอนทมอยบนดาวเทยม เพอผลกดนใหดาวเทยมเคลอนทไปในทศทางทกหนด
การปรบตแหนงดาวเทยมม 3 ประเภทคอ1. การปรบตแหนงในแนวเหนอ- ใตการปรบตแหนงชนดน กรณของดาวเทยมไทยคม 1A และดาวเทยม
ไทยคม 2 ณ ตแหนงวงโคจรท 120 และ 78.5 องศาตะวนออก ตามลดบน นจะกระททก ๆ 21 วน โดยยอมใหดาวเทยมเคลอนทไปจากตแหนงทควรจะเปนในแนวเหนอ-ใต ไดไมเกน +/- 0.1 องศา ซ งจะใชกลไกในแนวต งท ง 2 ตว
เปนตวขบเคล อน สวนดาวเทยมไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5 ณ ตแหนงวงโคจรท 78.5 องศาตะวนออกน น การปรบตแหนงชนดน จะททก ๆ 14 วนโดยยอมใหดาวเทยมเคลอนท ไปจากตแหนงทควรจะเปน ในแนวเหนอ-ใตไดไมเกน +/- 0.1 องศา ซ งใชกลไกในแนวต งท ง 2 ตวเปนตวขบเคล อนเชนเดยวกนสหรบดาวเทยมไทยคม 4 (ไอพสตาร) น น จะมการปรบตแหนงในแนวเหนอ-
ใตทกวน วนละ 2 ครงเพอเพมความแนนอนในการใหบรการ ทงนจะยอม
ใหดาวเทยมเคลอนไปจากตแหนงทควรจะเปนในแนวเหนอ-ใตไดไมเกน +/-
0.05 องศา โดยใชกลไกในแนวตง 1 ตว ซงเปนกลไกรวมกบระบบไฟฟาเปนตวขบเคลอนในการควบคมตแหนง
2. การปรบตแหนงในแนวตะวนออก-ตะวนตกการปรบตแหนงชนดน กรณของดาวเทยมไทยคม 1A และดาวเทยม
ไทยคม 2 ณ ตแหนงวงโคจรท 120 และ 78.5 องศาตะวนออก ตามลดบน น
จะกระททก ๆ 21 วน โดยยอมใหดาวเทยมเคลอนทไปจากตแหนงทควรจะเปนในแนวตะวนออก -ตะวนตก ไดไมเกน +/- 0.1 องศา ซงจะใชกลไกใน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 88/116
87
รอบร เร องดาวเทยม
แนวนอนจนวน 1 ตว เปนตวขบเคล อน สวนดาวเทยมไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5 ณ ตแหนงวงโคจรท 78.5 องศาตะวนออกนน การปรบตแหนง
ชนดนจะกระททก
ๆ 14
วน
โดยยอมใหดาวเทยมเคลอนทไปจากตแหนงท ควรจะเปนในแนวตะวนออก-ตะวนตก ไดไมเกน +/- 0.1 องศา และใชกลไกในแนวนอนจนวน 2 ตว เปนตวขบเคล อนเชนเดยวกน สหรบดาวเทยมไทยคม4 (ไอพสตาร) นน จะมการปรบตแหนงชนดน ตามหลงการปรบตแหนงในแนวเหนอ-ใต เพ อท จะควบคมผลกระทบจากแรงตางๆ ในอวกาศท มากระทตอดาวเทยมและผลท อาจจะเกดข นไดจากการควบคมตแหนงในแนวเหนอ-ใต ไปพรอมๆ กนในเวลาเดยวกน ดงนนจงมการปรบตแหนงชนดนวนละ 2 ครงเชนกน โดยใชกลไกในแนวนอน 2 ตวเปนตวขบเคล อน ซ งจะยอมใหดาวเทยมเคลอนไปจากตแหนงทควรจะเปนในแนวตะวนออก-ตะวนตก ไดไมเกน +/-
0.05 องศา3. การปรบทศของแกนหมนของดาวเทยมการปรบตแหนงชนดน กรณของดาวเทยมไทยคม 1A และดาวเทยม
ไทยคม 2 จะกระททก ๆ 7 วน โดยยอมใหแกนหมนของดาวเทยมเคล อนท ไป
จากตแหนงทควรจะเปนไดไมเกน +/- 0.15 องศา ซงจะใชกลไกในแนวตงจนวน 1 ตว เปนตวขบเคล อน แตสหรบดาวเทยมไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5 เปนดาวเทยมร น Spacebus 3000 ซ งดาวเทยมร นน สามารถปรบทศของแกนหมนของดาวเทยมดวยตวเองอตโนมต
สหรบดาวเทยมไทยคม 3 ถกสงขนสวงโคจรคางฟา (Geostation-
ary Orbit) ในป พ.ศ. 2540 ณ ตแหนงวงโคจรท 78.5 องศาตะวนออก ซ งเดมเปนตแหนง ณ วงโคจรเดยวกนกบดาวเทยมไทยคม 1 และไทยคม 2 (ดาวเทยมไทยคม 1 และไทยคม 2 เปนดาวเทยมร น HS-376 และเปนดาวเทยมร นแรกของโครงการดาวเทยมไทยคมซ งเคยอยรวมกน ท ตแหนง 78.5 องศาตะวนออก)
โดยในระยะแรกของการควบคมทงหมดไดถกสงการจากสถานดาวเทยมไทยคมเพอปรบตแหนงดาวเทยมทง 3 ดวงใหอยหางกนคงทและ
มากท สดเทาท เปนไปไดเปนเวลาประมาณ 1
เดอน
เพ อทการโอนยาย (Traffic
Transfer) ผใชชองสญญาณ (Transponder) จากดาวเทยมไทยคม 1 ไปยง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 89/116
88
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมไทยคม 3 ซงหลงจากททการโอนยายผใชชองสญญาณเสรจเรยบรอยแลว ดาวเทยมไทยคม 1 ถกยายไปประจ ณ ตแหนงวงโคจรท 120
องศาตะวนออกสาเหตท ตองทการโอนยายตแหนงดาวเทยมไทยคม 1 ไปท ตแหนง120 องศาตะวนออก และใหดาวเทยมไทยคม 2 และดาวเทยมไทยคม 3
อย ท ตแหนง 78.5 องศาตะวนออก เน องจากปรมาณความตองการใชงานของผใชดาวเทยมในประเทศขยายตวเพมขนอยางมาก ประกอบกบดาวเทยมไทยคม 3 เปนดาวเทยมรน Spacebus 3000 ทมขนาดใหญและกลงสงสงจงมความเหมาะสมตอการใชงานท ขยายตวเพ มข นไดดท สด อกท งวงโคจร ณตแหนง 78.5 องศาตะวนออก สามารถอนวยความสะดวกสหรบการขยายการใชงานของผใชงานของดาวเทยมไทยคม
ในป 2549 ดาวเทยมไทยคม 5 ไดถกสงข นส วงโคจรท ตแหนง 78.5
องศาตะวนออก เพอรองรบการถายโอนยายผใชชองสญญาณจากดาวเทยมไทยคม 3 กอนท ดาวเทยมไทยคม 3 จะส นอายการใชงาน เม อทการโอนยายผ ใชชองสญญาณเปนทเรยบรอยไดมการยายดาวเทยมไทยคม 3 ออกจาก
ตแหนงดงกลาว ดงน น ณ ตแหนงวงโคจร 78.5 องศาตะวนออก จงมเฉพาะดาวเทยมไทยคม 2 และดาวเทยมไทยคม 5 ซ งถกควบคมใหใชตแหนงรวมกนตลอดอายการใชงาน
สหรบการยายดาวเทยมไทยคม 1
ไปตแหนง 120 องศาตะวนออกน นไมไดใชเทคนคใด ๆ ท ซบซอน เพยงแคจดเช อเพลงท ตวขบเคล อนเพ อบงคบใหดาวเทยมไทยคม 1 เคล อนท จากตแหนง 78.5 องศาตะวนออก ของวงโคจร
คางฟาไปอย ท ตแหนง 78.5 องศาตะวนออก ของวงโคจร Drift Orbit
“Drift Orbit คอ วงโคจรทมระยะหางจากโลกใกลเคยงกบวงโคจรคางฟา กลาวคอถาวงโคจรนมระยะหางจากโลกมากกวาวงโคจรคางฟา วตถทเคลอนทอยในวงโคจรน จะใชเวลาในการเคลอนทครบรอบมากกวาการทโลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบ ( วตถเคลอนทชากวาตแหนงของผ สงเกตการณบนพ นโลก ) ดงน นเวลาทใชในการเคลอนทครบรอบของวตถในวงโคจรน จะทใหวตถน นดเสมอนวาเคลอนทไปทางทศตะวนตก เมอเทยบกบตแหนงของผ สงเกตการณบนพ นโลก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 90/116
89
รอบร เร องดาวเทยม
แตถาวงโคจรน มระยะหางจากโลกนอยกวาวงโคจรคางฟา วตถท เคลอนทอยในวงโคจรน จะใชเวลาในการเคลอนทครบรอบนอยกวาการทโลกหมนรอบตวเองครบ 1 รอบ ( วตถเคลอนทเรวกวาตแหนงของผ สงเกตการณบนพ นโลก ) ดงน นเวลาทใชในการเคลอนทครบรอบ
ของวตถในวงโคจรน จะทใหวตถน นดเสมอนวาเคลอนทไปทางทศตะวนออก เมอเทยบกบตแหนงของผ สงเกตการณบนพ นโลก”
หลงจากนนดาวเทยมไทยคม 1 สามารถเคลอนทไปไดเองโดยอาศยความแตกตางระหวางคาบ (Period) ของการโคจรรอบโลกของดาวเทยมทวงโคจรคางฟาและ Drift Orbit ท งนเนองจาก Drift Orbit ณ ตแหนง 78.5
องศาตะวนออกน น ดาวเทยมไทยคม 1 จะมความเรวมากกวาท วงโคจรคางฟาณ ตแหนงเดยวกนประมาณ 3.2 องศาตอวน
ดงน นดาวเทยมไทยคม 1 จงเคล อนท ไปยงตแหนง 120 องศาตะวนออกของ Drift Orbit ไดโดยไมจเปนตองใชเช อเพลงใด ๆ ภายในเวลาประมาณ13 วน และทนทท ดาวเทยมไทยคม 1 ไปอย ท ตแหนง 120 องศาตะวนออกของDrift Orbit แลว จงทการจดเช อเพลงท ตวขบเคล อนบงคบใหดาวเทยมกลบเขามาอย ในวงโคจรคางฟา ณ ตแหนง 120 องศาตะวนออก อกคร งหน ง
การโคจรของดาวเทยมในวงโคจรนนตองมการรกษาความสมดลในการทรงตวของดาวเทยม โดยมแรงท สมดลกนระหวางแรงเหว ยงหนศนยกลางและแรงดงดดของโลก เพอใหตวดาวเทยมสามารถลอยอย ในวงโคจรไดโดยไม
หลดลอยไปในอวกาศหรอถกแรงดงดดของโลกดงใหตกลงยงพนโลก
รปท 6 ภาพจลอง Drift Orbit
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 91/116
90
รอบร เร องดาวเทยม
การเปลยนแปลงวงโคจรของดาวเทยมเพยงเลกนอยจะไมสามารถตรวจจบไดโดยจานสายอากาศขนาดเลก ตองใชสายอากาศขนาดใหญมาก ๆโดยท วไปแลวสถานควบคมภาคพ นดนจะสงสญญาณข นไปควบคมตแหนงของดาวเทยมท ระบบรกษาตแหนง (Station Keeping Thruster)
การตรวจตแหนงของดาวเทยมตองทอยางตอเน องเพราะถาตแหนงของดาวเทยมในแนวตะวนออก /ตะวนตกเคลอนไปมากจะทใหตวดาวเทยมเปลยนตแหนงไปตามแนวเสนศนยสตร สวนตแหนงทศเหนอและใต ถามการเปล ยนแปลงมากจะทใหวงโคจรของดาวเทยมเอยงกระดกทมมกบระนาบเสนศนยสตรประมาณ 1 องศาในชวงเวลา 1 ป ระบบการรกษาตแหนงดงกลาวจะใชเช อเพลงหรอกาซทบรรทกไปกบตวดาวเทยมเพอ
ใชสหรบการสรางแรงในทศทางตาง ๆ เพอรกษาตแหนงของดาวเทยมไวเชอเพลงหรอกาซดงกลาวเปนตวกหนดอายการใชงานของดาวเทยมทสคญ เนองจากมปรมาณจกดเมอถกใชงานหมดไปดาวเทยมจะไมสามารถควบคมการทรงตวในอวกาศได อายการใชงานของดาวเทยมสอสารดวงหน ง ๆ จะอย ไดนานประมาณ 10-15 ป
รปท 7 วงโคจรกอนและหลงการปรบตแหนง
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 92/116
91
รอบร เร องดาวเทยม
การใชตแหนงวงโคจร
ร วมกนของดาวเทยม ไทยคม 2 และไทยคม 5
ในแตละตแหนงวงโคจรของดาวเทยมสอสารประเภทดาวเทยมคางฟานน สามารถมดาวเทยมมากกวา
หน งดวงได ซ งจะตองมการศกษาถงความเหมาะสมของวธการควบคมตวดาวเทยม ระยะหางของตวดาวเทยมและผลกระทบตอประสทธภาพการบรการรวมดวย
การควบคมเพ อใชตแหนงวงโคจรรวมกน(Co-Location)
วธการควบคมดาวเทยมเพอใหดาวเทยมมากกวาหนงดวงสามารถใชตแหนงวงโคจรรวมกนไดมดงน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 93/116
92
รอบร เร องดาวเทยม
1. การควบคมทเรยกวา “Mean Longtitude Separation”
2. การควบคมท เรยกวา “Latitude/ Radius Separation
หรอ Inclination Eccentricity Separation”
จากการศกษาพบวาวธ Latitude/ Radius Separation เปนวธทเหมาะสมท สดสหรบใชในการควบคมดาวเทยมไทยคม 2 และไทยคม 3 หรอ
ระหวางดาวเทยมไทยคม 2 และไทยคม 5 ใหใชตแหนงรวมกน กลาวคอวธน เปนการควบคมดาวเทยม 2 ดวง หรอมากกวานนใหมระยะหางกนใน 2 มตคอท งในแนวต ง (Latitude) และแนวรศม (Radius)
การควบคมดาวเทยมใหใชตแหนงรวมกนดวยวธ Latitude/ Radius
Separation น เปนการควบคมความเอยง (Inclination) และความไมเปนวงกลม(Eccentricity) ของวงโคจร เพ อเปนการรบประกนวาเมอไรกตามทดาวเทยม
ไทยคมท ง 2 ดวงม Latitude เทากนหรอวงโคจรตดกน ขนาดของรศม (Radius)จะมคาแตกตางกนมาก หรอในทางกลบกนคอเม อไรกตามท ดาวเทยมท ง 2 ดวงมขนาดของรศมเทากนจะมคาของ Latitude แตกตางกนมาก อนเปนสาเหตใหดาวเทยมท ง 2 ดวงไมมโอกาสทจะมาชนกนไดเลย และการควบคมดาวเทยมดวยวธดงกลาวยงมขอดอ น ๆ อกดงน
1. การควบคมดาวเทยมทง 2 ดวงหรอมากกวานนเปนอสระตอกน
เน องจากไมมความจเปนตองใชขนาดของขอบเขตในการเคล อนท (Limitation
Box) ท งแนวเหนอ-ใต และตะวนออก -ตะวนตกรวมกน ทใหสามารถใชขนาด
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 94/116
93
รอบร เร องดาวเทยม
ของขอบเขตในการเคล อนท ของดาวเทยมแตละดวงไดอยางเตมท เปนสาเหตใหการใชตแหนงรวมกนมประสทธภาพมากข น (Increase of Safety Separation)
2.
ดาวเทยม 2
ดวงหรอมากกวานนจะมระยะหางกนโดยสนเชง(True Separation)
3. เน องจากดาวเทยมไทยคม 2 เปนชนด Spinner สวนดาวเทยมไทยคม 3 และดาวเทยมไทยคม 5 เปนชนด 3-Axis Stabilized ดงน นผลของการควบคมดาวเทยมไทยคม 3 หรอดาวเทยมไทยคม 5 ในแนวเหนอ-ใต (Inclina-
tion Maneuver) จะมผลลพธ (Cross Coupling) ตอการเคล อนท ของดาวเทยมในแนวตะวนออก-ตะวนตกสงมาก ดงน นจงไมสามารถควบคมใหดาวเทยมท ง2 ดวง ใชตแหนงรวมกนดวยวธ Mean Longtitude Separation ได เพราะจะทใหดาวเทยมทง 2 ดวงมอตราเสยงในการชนกน (Collision Risk) คอนขางสงการควบคมดาวเทยมท ง 2 ดวงใหใชตแหนงรวมกนดวยวธ Latitude/ Radius
Separation จงเปนวธทมความเหมาะสมมากทสด เพราะสามารถลดผลลพธตอการเคลอนทในแนวตะวนออก -ตะวนตก อนเน องมาจากการควบคมดาวเทยมไทยคม 3 หรอ ดาวเทยมไทยคม 5 ในแนวเหนอ-ใตไดเปนอยางด
4. สามารถเพมดาวเทยมใหใชตแหนงรวมกนไดมากกวา 2 ดวง5. ประหยดเช อเพลงในการควบคมการเคล อนท ของดาวเทยม
ไทยคม 2 และไทยคม 3 หรอของดาวเทยมไทยคม 2 และไทยคม 5
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 95/116
94
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมกบการพฒนาประเทศ
นบตงแตมนษยไดประดษฐคดคนดาวเทยมและมการสงดาวเทยมดวงแรกขนสวงโคจรเมอป พ.ศ. 2500
จากนนเปนตนมาหลายประเทศไดพยายามพฒนาระบบดาวเทยมเพ อนไปใชงานในรปแบบตาง ๆ อาท ดาวเทยมส อสาร ดาวเทยมเพ อการกหนดตแหนงหรอทศทางดาวเทยมเพ อการศกษาทางดานวทยาศาสตรและดาราศาสตรดาวเทยมอตนยมวทยา และดาวเทยมสรวจทรพยากรเปนตน ทงนทกประเทศตางมเปาหมายหลกทสคญคอการนดาวเทยมมาประยกตใชงานรวมทงชวยแกปญหาและลดอปสรรคตาง ๆ ในการดเนนชวตของประชากรในประเทศ ทใหประชากรเหลาน นมชวตความเปนอยท ดขนทงดานเศรษฐกจ สงคม และการศกษา อนจะสงผลใหเศรษฐกจโดยรวมของประเทศและของโลกดข นตามไปดวย
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 96/116
95
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบประเทศไทยมการใชงานดาวเทยมหลก ๆ 3 ประเภทดวยกนคอดาวเทยมสอสาร ดาวเทยมสรวจทรพยากรธรรมชาต และดาวเทยมอตนยมวทยา ซ งดาวเทยมท ง 3 ประเภทน ถกนไปใชประโยชนตอการพฒนาคณภาพชวตของคนไทยทงประเทศ โดยทกร ฐบาลใหความสคญกบการนดาวเทยมมาเปนส อหรอชองทางในการนทรพยากรของประเทศมาใชใหเกดประโยชนสงสด
การพฒนาระบบการตดตอสอสารของประเทศชวยใหประชาชนคนไทยสามารถตดตอสอสารกนไดในทกพนท รวมทงเขามามบทบาทในการตดตอคาขายและการดเนนธรกจของประชาชนท อาศยอย ในเขตเมองหรอแมแตในพ นท หางไกล ชวยใหคนไทยทกคนมรายไดมากขน มสถานะทางเศรษฐกจ
และสงคมท ดข น ดงน นดาวเทยมท ง 3 ประเภทขางตนจงถกนมาใชประโยชนในการพฒนาประเทศในรปแบบตาง ๆ โดยมรายละเอยดดงน
ดาวเทยมสอสารเพอการพฒนาประเทศดาวเทยมสามารถนมาใชประโยชนไดอยางมากมายใหมนษยเรา
ซ งประโยชนท สคญประการหน งของดาวเทยมคอการนมาใชในดานการตดตอ
ส อสาร ท งน มนษยสามารถตดตอส อสารกนไดทกหนทกแหงในโลกภายใตพ นท การใหบรการของดาวเทยม ดงน นดาวเทยมจงกอใหเกดศกยภาพในการตดตอสอสารทงในดานของการรบร ขาวสาร เหตการณตาง ๆ จากทกมมโลกอยางไรพรมแดน หรอการตดตอส อสารทางธรกจระหวางกนขององคกรท อย ในประเทศตางๆ ท วโลก อนจะนไปส การพฒนาทางเศรษฐกจการคาของประเทศตาง ๆไดอยางไมมขดจกด และเปนการยก
ระดบมาตรฐานการดรงชว ตของประชาชนท วโลก สหรบประเทศไทยซ งม ดาวเท ยมส อสารแห งชาต “ไทยคม” เปนของตนเองกไดมการนชองสญญาณของดาวเทยมไปประยกตใชงานในรปแบบตาง ๆ และมสวน
สคญในการพฒนาชว ตความเปนอยของคนไทย ดงน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 97/116
96
รอบร เร องดาวเทยม
ระบบการสอสารขอมลผานดาวเทยมในธรกจธนาคาร1. เชอมโยงสาขาเพอการ Online สหรบสาขาทตงอย ในทหางไกล
มระบบสอสารพนฐานไมเพยงพอ2. เชอมโยงระบบสอสารจากสาขาเขาศนยระบบคอมพวเตอรโดยตรง3. สอสารผานดาวเทยมมคณสมบตเฉพาะตวทสามารถสงสญญาณ
กระจาย (Broadcasting) ไปถงผ ใชงานเปนจนวนมาก ๆไดในเวลาเดยวกน
4. การประยกตใชในระบบเงนฝาก ถอน โอน ท สาขา5. การประยกตใชในระบบเครองฝากถอนเงนอตโนมต (“ATM”)
6. การประยกตใชในระบบบรหารงานสาขาและสนกงานอตโนมต7. การประยกตใชในระบบตรวจสอบบตรเครดต (Credit Card
Authorization) เปนตน
ระบบการส อสารขอมลผานดาวเทยมในธรกจซอขายหลกทรพยระบบส อสารผานดาวเทยมเพ อการซ อขายหลกทรพยท ตลาดหลกทรพย ประกอบดวยชดจานรบส งสญญาณดาวเทยมพรอมอปกรณ โดยอปกรณของระบบสถานดาวเทยมจะตอเขากบระบบสอสารและคอมพวเตอรของตลาดหลกทรพย ณ ททการบรษทสมาชก (“โบรกเกอร”) และสาขาของบรษทสมาชกกจะมจานรบ -สงสญญาณดาวเทยมพรอมอปกรณเชนเดยวกน
เพ อเชอมตอเขาระบบสอสารและคอมพวเตอรของบรษทสมาชก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 98/116
97
รอบร เร องดาวเทยม
ตลาดหลกทรพยจะรายงานขอมลราคาการซอ-ขายหลกทรพยไปยงบรษทสมาชกรวมทงสาขาของบรษทสมาชก โดยระบบ PRS (Price Report-
ing System)
ทใชเทคโนโลยการแพรกระจายขอมลผานดาวเทยม (Satellite
Data Broadcast) โดยเปนขอมลราคาหลกทรพย ท งราคาเสนอซ อราคาเสนอขายและราคาซอขายลาสด หลงจากนนทางบรษทสมาชกและสาขากจะนขอมลน ไปปรากฎออกบนกระดานอเลกทรอนกส (Electronic Board)
ใหนกลงทนไดรบทราบความเคลอนไหวของราคาหลกทรพยไดอยางตอเนอง
ประโยชนของระบบสอสารผานดาวเทยมในธรกจคาขายหลกทรพย 1. ชวยใหการสงขอมลขาวสารเปนไปอยางรวดเรวทวประเทศและ
มประสทธภาพ เชน สงราคาเสนอซอขายไปสนกลงทนในหองคาตางจงหวดทใหนกธรกจในตางจงหวดหรอพ นท หางไกลสามารถรบร ขอมลขาวสารไดรวดเรวพรอม ๆ กนกบนกธรกจในเมองหลวง เปนการสรางความทดเทยมกนในการรบขอมลขาวสารของประชาชนในประเทศ
2. นกลงทนในหองคาตางจงหวดสามารถซอขายหลกทรพยไดเชน
เดยวกบนกลงทนในกรงเทพ
ระบบการกระจายขาวสารและขอมลผานดาวเทยมขอมลขาวสารท สคญตอเศรษฐกจและขาวสารบานเมองของ
ประเทศไทยไดถกกระจายใหภาพธรกจตาง ๆ ไดทราบโดยการสอสารผานดาวเทยม เชน
1. ระบบบรการขอมลทางดานการเงน เชน อตราดอกเบยเงนก อตราดอกเบยเงนฝากสรปวเคราะหภาวะการเงนจากธนาคารตาง ๆ ตลอดจนอตราดอกเบ ยและ อตราซ อขาย
พนธบตรตาง
ๆ
เปนตน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 99/116
98
รอบร เร องดาวเทยม
2. ราคาและขอมลเก ยวกบพชผลเศรษฐกจท สคญของประเทศ เชนขาว มนสปะหลง ยางพารา เปนตน
3.
อตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ
ทงขอมลปจจบน
ขอมลยอนหลงสหรบเงนสกลหลก และอตราซอขายเงนตราลวงหนา4. ขอมลดานพลงงาน ไดแก ราคานมนทงขายสงและขายปลก
ดชนตาง ๆ แรธาต ทองค ตลาดซ อขายสนคาลวงหนา การขนสง เปนตน
ระบบวด โอคอนเฟอรเรนซ (Video Conference)
หรอประชมทางไกลดวยภาพผานดาวเทยมสหรบธรกจ
การประชมทางไกลดวยภาพผานดาวเทยมเปนการนระบบสอสารผานดาวเทยมมาใชในการสอสารภาพ เสยงและขอมล เพอประโยชนในการประชมทางธรกจหรอสมมนาระยะไกล ระหวางกลมบคคลทอย ตางสถานทใหสามารถรวมประชมสนทนาโตตอบกนได พรอมท งเหนภาพผ เขารวมประชมและยงสามารถแสดงภาพตาง ๆ ประกอบการประชมไดอกดวย นอกเหนอจากการประชมหรอสมมนาแลว การประชมทางไกลดวยภาพผานดาวเทยมยงสามารถ
นไปใชในการฝกอบรมการแกปญหาลกคาและชวยสนบสนนการนเสนอสนคาได
ขอดของการประชมทางไกลดวยภาพผานดาวเทยมคอ1. สามารถลดคาใชจายในการเดนทาง คาเบยเลยง คาทพก2. สามารถประหยดเวลาในการเดนทาง ทใหสะดวกรวดเรว3. สามารถใชขอไดเปรยบของการประชมทางไกลดวยภาพผาน
ดาวเทยมเหนอคแขงขนในดานการออกแบบผลตภณฑหรอกลยทธของบรษท รวมท งไดรบความคดเหนทสคญตอการปรบปรงและพฒนาไดอยางทนเหตการณ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 100/116
99
รอบร เร องดาวเทยม
ระบบอนเทอรเนตผานดาวเทยมระบบอนเทอรเนตผานดาวเทยม เปนการนเทคโนโลยของดาวเทยม
ในยานความถ Ku-Band มาประยกตใชกบบรการอนเทอรเนต ชวยใหผใชอนเทอรเนตสามารถเรยกและรบขอมล ภาพ ตลอดจนขอมลมลตมเดยท มขนาดใหญไดในเวลาเพยงไมก วนาทผานเครอขายดาวเทยมถงผ ใชอนเทอรเนตโดยตรง
ปจจบนอนเทอรเนตมการใชงานอยางแพรหลายและเปนทนยมอยางมากท งในรปแบบบคคลหรอแบบองคกร ไมวาจะเปนในกล มวยร น กล มคนทงาน ตลอดจนบรษทหางรานตาง ๆ ดวยเหตนเองจงทใหผใหบรการอนเทอรเนตหรอ Internet Service Provider (ISP) ท มอย จนวนมากตองแขงขนกนพฒนาสนคาและบรการของตนใหเปนท พอใจของผใชอนเทอรเนตมากท สดโดยเฉพาะอยางยงในเรองความเรวของการเรยกขอมล
ท งน เน องจากการใชอนเทอรเนตผานสายโทรศพทหรอ Leased Line
มกมขอจกดในการรบ -สงขอมลภาพทมขนาดใหญ ซงตองใชเวลานานในการดาวนโหลดขอมลภาพ ดงนนจงไดมการรเรมนระบบเครอขายดาวเทยมมาใชกบระบบอนเทอรเนต เพราะดาวเทยมเปนส อท สามารถเรยกและรบขอมลขนาดใหญจนวนมากไดเปนอยางด รวมท งไมมขอจกดในเร องของระยะทางไมวาผ ใชอนเทอรเนตจะอย ในพ นท หางไกลเพยงใดกสามารถเรยกและรบขอมล
จากอนเทอรเนตดวยจานรบสญญาณดาวเทยม
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 101/116
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 102/116
101
รอบร เร องดาวเทยม
1. ระบบการออกอากาศแบบทวนสญญาณ หรอTV Distribution, Relay Broadcasting
เปนระบบการออกอากาศท ใชชองสญญาณดาวเทยมในยานความถ C-Band เพอแพรภาพจากสถานแมในกรงเทพสงสญญาณขนไปบนดาวเทยม จากนนดาวเทยมจะทการขยายสญญาณแลวสงกลบมายงสถานขายในเขตภมภาคสถานขายเหลาน นกจะสงสญญาณเปนคลนวทย ผานความถ VHF
หรอ UHF ไปสบานเรอนของผรบชมโทรทศนอกทอดหนง ดงนนการรบชมรายการโทรทศนของประชาชนในตางจงหวดหรอพนทหางไกลจงไมไดรบชมรายการโทรทศนผานดาวเทยมโดยตรง เพยงแตผชมตามบานตดอปกรณเสาอากาศทตอเขากบเครองรบโทรทศน เพอรบสญญาณรายการซงถกสงมาจาก
สถานขายในพนทในรปของคลนวทยกสามารถรบชมรายการเพอความบนเทงจากสถานโทรทศนชองตาง ๆ ไดพรอมกบประชาชนท อาศยอย ในเขตเมองหลวง
ท งน การนระบบดาวเทยมมาใชกบการออกอากาศของสถานโทรทศนไดชวยใหเกดประโยชนหลายดาน เชน
• สถานโทรทศนชองตาง ๆ สามารถกระจายสญญาณไปยงทองท
ตาง ๆ ไดท วถงท งประเทศ• เปนการชวยลดตนทนและประหยดคาใชจายในการสรางสถาน
ลกขายเพอออกอากาศซ กลาวคอ ไมจเปนตองมสถานสงสญญาณเปนจนวนมาก มแตเพยงสถานรบสญญาณและออกอากาศซ ในบางพ นท เทาน นกเพยงพอ สหรบสถานโทรทศนชองตาง ๆ ทนระบบออกอากาศแบบทวนสญญาณมาใชในปจจบน
ไดแก
ชอง 3, 5, 7, 9,
เอนบท
และไทยพบเอส
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 103/116
102
รอบร เร องดาวเทยม
2. ระบบออกอากาศโทรทศนโดยตรงส บานเรอน หรอDigital Direct-To-Home (Digital DTH)
เปนระบบทชวยใหผ ชมตามบานสามารถรบชมรายการโทรทศนในรปแบบของการรบสญญาณโดยตรงผานดาวเทยมดวยชองสญญาณในยานความถ เคย-แบนด ซ งผ ประกอบกจการโทรทศนแบบบอกรบเปนสมาชกหรอเคเบลทวจะสงสญญาณรายการจากสถานแมขายขนสดาวเทยม จากนนดาวเทยมจะสงสญญาณกลบมายงจานรบสญญาณขนาด 60 ซม. ของผชมตามบานไดพรอมกนทกจดทวประเทศในครงเดยว ทใหผชมสามารถรบชมรายการดวย
คณภาพของเสยงและภาพท คมชด ปจจบนบรษท ทร วช นส จกด (มหาชน)
ไดใชเทคโนโลยระบบการออกอากาศโทรทศนโดยตรงสบานเรอนในการใหบรการแกผชมทเปนสมาชกประโยชนของระบบออกอากาศโดยตรงสบานเรอน
• สามารถสงกระจายรายการไดหลากหลายประเภทมากกวาการสงสญญาณในระบบการทวนสญญาณ
• สามารถนไปพฒนาเปนระบบโทรทศนเพอการศกษาเปนเครอขายเฉพาะกจ เชน โครงการโทรทศนเพอการศกษาของกรมการศกษานอกโรงเรยน และกรมสามญศกษา เปนตน
• สามารถนไปใชงานสหรบการฝกอบรมภายในองคกรตาง ๆในรปแบบของโทรทศนเพ อการฝกอบรม
• ชวยใหเกดการใชทรพยากรคลนความถไดอยางคมคา
และเปดโอกาสใหคนในทองถนสามารถมสถานโทรทศนสหรบชมชนไดเองในอนาคต
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 104/116
103
รอบร เร องดาวเทยม
3. ระบบเครอขายโทรทศนทวโลก (Global Television Network)
คอการนเทคโนโลยท ทนสมยของดาวเท ยมมาใชในกจการ
โทรทศน
โดยอาศยคณสมบตท สคญของระบบดาวเทยม
คอความสามารถในการกระจายสญญาณไดอยางกวางขวางภายใตขอบเขตพนทใหบรการของดาวเทยมจากการสงสญญาณในแตละคร ง และเมอทการเชอมตอสญญาณกบดาวเทยมหลาย ๆ ดวงกจะทใหเกดการสงสญญาณครอบคลมพนทไดท วโลก เชน การถายทอดสญญาณภาพการแขงขนฟตบอลโลก ซ งแมวาจะมการแขงขนอย ณ พนทใดพนทหนงของโลกในขณะนนกตาม แตกสามารถกระจายสญญาณภาพใหผคนทวโลกไดรบชมพรอม ๆ กนจากการเชอมตอสญญาณของระบบดาวเทยมหลาย ๆ ดวง
ดงนนแนวคดการกระจายสญญาณโทรทศนใหครอบคลมทวโลกดวยเครอขายดาวเทยมจงถกนมาพฒนาเปนระบบเครอขายโทรทศนทวโลกซ งหลายประเทศนมาใชประโยชนในการถายทอดสญญาณโทรทศนประจชาตและสงไปยงกลมผชมเชอชาตเดยวกนทยายถนฐานไปอาศยอยในประเทศตาง ๆ ทวโลก หรอองคกรทตองการถายทอดรายการเพอประโยชน
ทางการศกษา ศาสนา หรอทางธรกจ เปนตน
ระบบเครอขายโทรทศนท วโลก
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 105/116
104
รอบร เร องดาวเทยม
ท งน การท เครอขายโทรทศนท วโลกตองใชเทคนคในการสงตอสญญาณจากดาวเทยมดวงหนงไปยงดาวเทยมอกดวงหนงเพอใหสามารถสงสญญาณ
รายการโทรทศนครอบคลมพนททวโลก
เนองจากดาวเทยมแตละดวงมบรการครอบคลมพนทเฉพาะบางสวนของโลกเทานน ขนอยกบตแหนงวงโคจรของดาวเทยมวาลอยอยเหนอบรเวณสวนใดของโลก ประกอบกบโลกเปนรปทรงกลมคลายผลสมจงทใหดาวเทยมไมสามารถใหบรการครอบคลมทงโลกได
ในการรบชมรายการจากเครอขายโทรท ศนทวโลก ผ ชมจะตองตดตงจานรบสญญาณซ งตอเขากบเคร องรบโทรทศนเพ อรบสญญาณรายการท ถกสงมาจากดาวเทยมในรปของสญญาณดจตอล อาจเปนสญญาณยานความถซ -แบนดหรอเคย-แบนด ข นกบประเภทของชองสญญาณของดาวเทยมแตละดวง
สหรบประเทศไทยมการนระบบเครอขายโทรทศนทวโลกมาใชในการออกอากาศรายการโทรทศน โดยมบรษท ไทยคม จกด (มหาชน) เปนผ รเร มนระบบดงกลาวมาใหบรการแกสถานโทรทศนในลกษณะของการใหบรการแบบครบวงจรนบต งแตการสงสญญาณโทรทศนดวยชองสญญาณของดาวเทยมไทยคม รวมทงบรการจดหาดาวเทยมดวงอนเพอใหมการเชอมตอสญญาณ
โทรทศนออกอากาศไปยงผชมไดทวโลกปจจบนสถานวทยโทรทศนกองทพบก (ททบ. 5) ภายใตโครงการ
โทรทศนดาวเทยม (Thai TV Global Network : TGN) ไดใชระบบเครอขายโทรทศนในการถายทอดสญญาณรายการโทรทศนไปยงผชมชาวไทยทอาศยอย ทวปเอเชย ยโรป ออสเตรเลย แอฟรกา และประเทศสหร ฐอเมรกา ท งน ระบบเครอขายโทรทศนท วโลกท โครงการโทรทศนดาวเทยมของททบ. 5 ใชงานอยน
ไดใชดาวเทยมในการสงสญญาณจนวน 4 ดวง ไดแก ดาวเทยมไทยคม 5ดาวเทยม Hotbird 4 ดาวเทยม PAS 8 และดาวเทยม Telstra 5
การศกษาทางไกลผานดาวเทยมเนองจากระบบการออกอากาศโทรทศนโดยตรงสบานเรอน (Digital
Direct-To-Home : DTH) เปนระบบทสามารถถายทอดสญญาณรายการ
โทรทศนจากสถานแมขายสงตรงไปยงผ ชมท วประเทศไดในการสงสญญาณผานดาวเทยมเพยงครงเดยว ทใหผรบชมรายการในระบบออกอากาศโทรทศน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 106/116
105
รอบร เร องดาวเทยม
โดยตรงส บานเรอนสามารถชมรายการไดพรอมกนทกจดท วประเทศเพยงแคตดต งอปกรณรบสญญาณดาวเทยม ไดแก จานรบสญญาณดาวเทยมขนาด 60 ซม.
และอปกรณแปลงสญญาณเทานนดวยคณสมบตขางตนของระบบออกอากาศโทรทศนโดยตรงสบานทใหมการนระบบดงกลาวมาประยกตใชในการพฒนาการศกษาของประเทศไทยในปจจบน น นคอระบบการศกษาทางไกลผานดาวเทยม ท งน เพราะระบบการออกอากาศโทรทศนโดยตรงผานดาวเทยมชวยใหคนไทยไมวาจะอยในพ นทหางไกลเพยงใดกสามารถไดรบโอกาสทางการศกษาอยางเทาเทยมกนกบคนทอาศยอยในเมองหลวง เนองจากมการถายทอดสญญาณรายการเพอการศกษาผานดาวเทยมไปยงประชาชนในพนทหางไกล
ระบบออกอากาศรายการโทรทศนโดยตรงส บานเรอนถกนมาประยกตใชกบการเรยนการสอนทางไกลไดอยางเหมาะสมเนองจาก
1. ระบบส อสารผานดาวเทยมมความสามารถในการสงสญญาณไปยงสถานผรบปลายทางไดเปนจนวนมากพรอม ๆ กน
2. ความคลองตวในการถายทอดการสอนจากสถานท ต าง ๆ
เนองจากสามารถใชรถถายทอดสญญาณภาพผานดาวเทยมซงเคลอนทไดสะดวกและรวดเรว
3. ระบบการเรยนการสอนทางไกลผานดาวเทยมชวยใหครผสอนสามารถทการสอนเพ ยงครงเดยวใหแกนกเรยนจนวนมากทวประเทศไดอยางมประสทธภาพและอย ในมาตรฐานเดยวกน โดยนกเรยนในทองถ นอ นกสามารถไดรบความรทดเทยมกบนกเรยนทอยในกรงเทพฯ เชนเดยวกน
เพราะไดรบการสอนจากครผสอนคนเดยวกนกบนกเรยนในกรงเทพฯ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 107/116
106
รอบร เร องดาวเทยม
สหรบประเทศไทยมหนวยงานของภาครฐท ดเนนโครงการการเรยนการสอนทางไกลผานดาวเทยม ไดแก กรมการศกษานอกโรงเรยน
และกรมสามญศกษา
ภายใตสงกดกระทรวงศกษาธการกรมการศกษานอกโรงเรยน
กระทรวงศกษาธการและมลนธไทยคมไดรวมลงนามความรวมมอในการดเนนโครงการการศกษาทางไกลผานดาวเทยมเม อป พ.ศ. 2537 โดยมลนธไทยคมไดบรจาคชองสญญาณดาวเทยมไทยคมยานความถเคย-แบนดสหรบออกอากาศรายการโทรทศนเพอการศกษาโดยไมมโฆษณาตลอด 24
ชวโมง รวมทงสนบสนนชดอปกรณรบสญญาณดาวเทยมเพอตดตงใหแกสถานศกษาจนวนหนงดวย
โครงการการศกษาทางไกลผานดาวเทยมมระยะเวลาโครงการ 5 ปตงแตป 2537 - ป 2542 โดยกระทรวงศกษาธการไดมอบหมายใหกรมการศกษานอกโรงเรยนรบผดชอบดเนนโครงการ โดยมศนยเทคโนโลยทางการศกษากรมการศกษานอกโรงเรยนรบผดชอบการผลตและออกอากาศรายการ
โทรทศนเพ อการศกษาของสถานวทยโทรทศนเพ อการศกษากระทรวงศกษาธการ หรอ ETV (Educational Television) ดวยเทคนคของระบบการออกอากาศโทรทศนโดยตรงสบานเรอนหรอ Digital DTH ผานดาวเทยมไทยคม 2
ไปยงจานรบสญญาณของสถานศกษาและผ ชมทางบาน ETV เร มออกอากาศเสรมหลกสตรการศกษานอกโรงเรยนและการศกษาตามอธยาศยสหรบประชาชนมาต งแตวนท 12 สงหาคม 2537 โดยออกอากาศทกวน เวลา 08.00-20.00 น.
กรมสามญศกษากรมสามญศกษารวมมอ
กบรองเลขาธการพระราชวงกจกรรมพเศษ นายขวญแกว วชโรทย จดโครงการการศกษาสายสามญดวยระบบ
ทางไกลผานดาวเทยมเพอเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอย หว
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 108/116
107
รอบร เร องดาวเทยม
เนองในมหามงคลวโรกาสทรงครองราชยปท 50 (พ.ศ. 2538) และถวายเปนพระราชกศลแดสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนในวโรกาสเดยวกน
โครงการดงกลาวนเร มดเนนการโดยใหโรงเรยนไกลกงวล
หวหน
จงหวดประจวบครขนธ เปนแมขายถายทอดการเรยนการสอนในระดบช นมธยมศกษาปท 1 - มธยมศกษาปท 6 กระจายสญญาณตอไปยงโรงเรยนตาง ๆ ท วประเทศ
หลกสตรการศกษาสายสามญมต งแตระดบชนมธยมศกษาปท 1 - 6
ทกรายวชา ซงออกอากาศตามชนเรยนระหวางวนจนทร - วนศกร เวลา8.00-16.00 น. เนอหาหลกสตรวชาชพของโรงเรยนอาชวศกษาและสถาบน
เทคโนโลยราชมงคล ออกอากาศหลงจากจบรายการชนเรยนปกต คอระหวางเวลา 16.00 - 20.00 น. นอกจากจะแพรภาพรายการหลกสตรวชาชพแลวยงมรายการการเรยนการสอนภาษาตางประเทศ เชน องกฤษ จน ญป น ฝร งเศส
ดาวเทยมสรวจทรพยากรเพอการพฒนาประเทศประเทศไทยไดเขารวมโครงการสรวจทรพยากรธรรมชาตดวย
ดาวเทยมขององคการบรหารการบนและอวกาศแหงชาตสหร ฐอเมรกา (NASA)
ตามมตคณะร ฐมนตรเมอเดอนกนยายน พ.ศ. 2514 ใหแตงต งคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการประสานงานการสรวจทรพยากรธรรมชาตดวยดาวเทยมและหอปฏบตการลอยฟา ซงประกอบดวยกรรมการจากหนวยราชการตาง ๆทเกยวของมหนาทในการกหนดนโยบาย วางแผน ประสานงานเกยวกบการสรวจทรพยากรธรรมชาตดวยดาวเทยมของประเทศไทย ตลอดจนสงเสรม
สนบสนนอปกรณและการฝกอบรมเพอเสรมสรางบคลากรในดานการจดการทรพยากรตาง ๆ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 109/116
108
รอบร เร องดาวเทยม
รวมถงไดแตงตงคณะอนกรรมการตาง ๆ อาท คณะอนกรรมการวางแผนและตดตามผล คณะอนกรรมการเกษตร ปาไมและการใชท ดน คณะอน
กรรมการธรณวทยา
อทกวทยา
สมทรศาสตรและสงแวดลอม
คณะอนกรรมการประสานงานการจดตงสถานรบสญญาณจากดาวเทยมสรวจทรพยากรและคณะอนกรรมการวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอร เพอปฏบตงานและประสานงานการนขอมลจากดาวเทยมสรวจทรพยากรไปประยกตใชในดานตาง ๆ เพ อเปนขอมลพ นฐานในการพฒนาประเทศอยางกวางขวางและเปนผลดเชน ปาไม ท ดนการเกษตร ธรณวทยา อทกวทยา สมทรศาสตร และส งแวดลอม
ท งน ดาวเทยมท ประเทศไทยใชในโครงการสรวจทรพยากรธรรมชาตภายในประเทศ ประกอบดวย ดาวเทยมแลนดแซท 1 (LANDSAT-1)
ดาวเทยมสปอต (SPOT) และดาวเทยมมอส 1 (MOS-1)
การสรวจระยะไกล (Remote Sensing)
ดาวเทยมจะทหนาทถายภาพโลกจากมมสงภายนอกโลกและสงสญญาณภาพกลบมาทใหเหนพนทโลกเปนบรเวณกวาง มประโยชนในการ
นมาใชเพอตความและวเคราะหหาขอมลเกยวกบทรพยากรธรรมชาตตาง ๆทมอยในโลกน รวมถงสามารถใชในการสรวจสภาพความเปลยนแปลงของสงแวดลอมทเกดขนในแตละชวงเวลาดวย โดยจะไดผลการสรวจในรปของแผนท (Cartography) ซงสามารถนมาศกษาคนควา วจย วเคราะหและประเมนผล เพ อหาขอมลสหรบใชในการพจารณากหนดนโยบายหรอวางแผนการดเนนงานใหไดรบผลสเรจตรงตามสภาพความเปนจรงในภม
ประเทศตอไปไดปจจบนวทยาการสาขาตาง ๆ ไดมการนขอมลการสรวจระยะไกลมาใชประโยชนในการสรวจทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมดานตาง ๆดงตอไปน
ปาไม เราสามารถใชวธการสรวจระยะไกล (Remote Sensing) ทเปน
อปกรณตดไปกบดาวเทยมเพ อบนทกขอมลเกยวกบพนทปาไมแลวนกลบมา
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 110/116
109
รอบร เร องดาวเทยม
วเคราะหในภายหลง ซงมประโยชนในการนขอมลทบนทกไดนนมาเปรยบเทยบกบขอมลใหมในเวลาทเปลยนไป จะทใหทราบความแตกตางหรอ
สามารถวเคราะหความเปลยนแปลงทเกดขนได
โดยจากผลการสรวจและเกบขอมลจากดาวเทยมพบวาพ นท ปาไมท วประเทศในป 2516 มมากถงรอยละ43.20 ของพ นท ประเทศ แตพอถงป 2532 กลบเหลอเพยงรอยละ 27.95 เทาน นนอกจากน ระบบรโมทเซนซ งบนดาวเทยมยงสามารถนมาใชศกษาและตดตามการเปลยนแปลงพนทปาไม โดยเฉพาะปาตนนลธาร การจแนกชนดของปา(Forest Types) เชน ปาชายเลน (Mangrove Forest) สรวจหาพ นทปาอดมสมบรณและปาเสอมโทรมทวประเทศ ศกษาไฟปา หาพนทเหมาะสหรบการปลกสรางสวนปาทดแทนบรเวณทถกบกรก เปนตน
ทงนกรมปาไมไดนขอมลจากดาวเทยมไปใชศกษาหาพนทชนดของปาไมทวประเทศและตดตามการเปลยนแปลงของพนทปาไม โดยเฉพาะพนท ปา ตนนลธาร การสรวจหาพนทปาไมทอดมสมบรณ รวมท งปาเส อมโทรมท วประเทศ การใชภาพดาวเทยมเพ อการศกษาหาบรเวณพ นท ท ควรปลกสวนปาทดแทนบรเวณปาทถกบกรกทลาย การศกษาหาสภาพการเปลยน
แปลงจากการใชประโยชนพ นท ปาไมทก ๆ ระยะ 3 ป
การเกษตรวธการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมยงสามารถนมาศกษาหาพนท
เพาะปลกของพชเศรษฐกจท สคญไดอกดวย ไมวาจะเปนการศกษาพ นท เพาะปลกขาวนาป ขาวนาปรง สวนยางพารา สบปะรด ออย และขาวโพด เปนตน
นอกจากน ยงนไปใชสรวจตรวจสภาพของพชท ปลก การเปล ยนแปลงบรเวณเพาะปลกพชเศรษฐกจ ตลอดจนการกหนดพนททมศกยภาพทางการเกษตรการใชขอมลจากดาวเทยมดานการเกษตร สวนใหญใชศกษาหาพ นท
เพาะปลก ความชนในดน การเปลยนแปลงพนทเพาะปลกพชเศรษฐกจ การประเมนความเสยหายจากศตรพช การคาดคะเนผลผลต เปนตน ซงตองเปนขอมลททนเหตการณและมความตอเนอง ประกอบกบดาวเทยมแลนดแซท 1
ดาวเทยมสปอต
และดาวเทยมมอส 1
สามารถใหขอมลทมรายละเอยดสงจงเปนการเพมประสทธภาพในการใชขอมลจากดาวเทยมมากยงขน
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 111/116
110
รอบร เร องดาวเทยม
กรมวชาการเกษตร สนกงานเศรษฐกจการเกษตร และสนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต ไดนขอมลดาวเทยมไปใชประโยชนในโครงการ
ตาง
ๆ
เชน
การใชภาพจากดาวเทยมแลนดแซทตดตามการเปล ยนแปลงของพ นทนาขาวภาคกลาง ศกษาหาผลผลตขาว การสรวจพนทปลกยางพาราของประเทศไทย การศกษาความเปนไปไดของการประมาณพนท เพาะปลกปาลมนมนในบรเวณภาคใต
การใชทดนการสรวจระยะไกลผานดาวเทยม สามารถชวยใหเราศกษาการเปล ยน
แปลงการใชประโยชนทดนวาเปนไปในรปแบบใด เชน การทเกษตรกรรมเหมองแร การกอสรางอาคารทอย อาศย สรวจและวางแผนการใชท ดนการจแนกความเหมาะสมของดน (Land Suitability) ตลอดจนการจดทแผนท แสดงขอบเขตการใชทดนแตละประเภท ซงมการเปลยนแปลงรวดเรวตามฤดกาลและสภาพเศรษฐกจและสงคมของประเทศ
ดวยเหตท การใชท ดนของประเทศไทยไดมการเปล ยนแปลงอย เสมอ ๆ
โดยมการกหนดลกษณะการใชทดนวาควรเปนไปในรปแบบใด เชน การเกษตรกรรม กอสรางอาคารบานเรอน หรอจดสรางสถานทพกผอนหยอนใจเปนตน ดงน นขอมลจากดาวเทยมจงถกนมาใชโดยกรมพฒนาทดนเพ อการศกษาและวเคราะหการเปลยนแปลงสภาพการใชทดน ตลอดจนจดทแผนทแสดงขอบเขตการใชทดนแตละประเภท การนขอมลจากดาวเทยมมาใชทงวธการแปลดวยสายตาและการวเคราะหดวยคอมพวเตอรชวยใหประหยดเวลา
และลดอตรากลงคนในการทงานอกดวยตวอยางโครงการดานการใชท ดน ไดแก การศกษาการใชท ดนจงหวดนราธวาสโดยการวเคราะหขอมลจากดาวเทยมดวยคอมพวเตอร การประเมนการชะลางพงทลายของดนบรเวณบางสวนของพนทลมนจงหวดเชยงใหมโดยใชขอมลจากดาวเทยมแลนดแซท และดาวเทยมสปอต
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 112/116
111
รอบร เร องดาวเทยม
ธรณวทยาและธรณสณฐานเราสามารถใชประโยชนจากดาวเทยมในการถายภาพระยะไกล
เพ อศกษาสภาพภมประเทศและนมาจดทแผนท ภมประเทศ
แผนท ธรณวทยาหรอนมาใชตรวจสอบสภาพธรรมชาตของดน หน และบรเวณเกดแผนดนไหวรวมถงโครงสรางทางธรณวทยาของประเทศไทยซงเปนขอมลพ นฐานสนบสนนในการพฒนาประเทศดานอน เชน การหาแหลงแร แหลงเชอเพลงธรรมชาตแหลงนบาดาล การสรางเข อน เปนตน
อทกวทยาดวยระบบการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมซงจะมการสงคลน
พลงงานแมเหลกไปกระทบกบผวน เพ อศกษาความเปล ยนแปลงตาง ๆ ท เกดข นเราสามารถนมาใชวเคราะหถงแหลงน ท งบนบก ในทะเล น บนดนและน ใตผวดน ซงรวมไปถงแหลงปรมาณ คณภาพการไหลการหมนเวยน ตลอดจนองคประกอบอ น ๆ ท สมพนธกบน การตดตามประเมนผลการบรงรกษาระบบและการจดสรรน ของโครงการชลประทานตาง ๆ สรวจบรเวณท ราบท จะเกด
นทวมและสภาวะนทวม
สมทรศาสตรระบบการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมยงชวยในเร องการศกษาเก ยว
กบการไหลเวยนของนทะเล ตะกอนในทะเล และคณภาพของนบรเวณชายฝ ง เชน การแพรกระจายของตะกอนแขวนลอยท เกดจากกจกรรมเหมองแร
ในทะเล นอกจากนยงไดศกษาการแพรกระจายของตะกอนบรเวณปากแมน ตาง ๆ ของอาวไทย ตลอดจนการพงทลายของชายฝ งทะเลไดอกดวยสนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตไดศกษาเกยวกบตะกอนใน
ทะเลและคณภาพของนบรเวณชายฝง โดยสงเกตจากระดบความขนของนซงปรากฎในภาพจากดาวเทยมแลนดแซท โครงการทศกษาไดแก การแพรกระจายของตะกอนแขวนลอยบรเวณรอบเกาะภเกตซ งเปนบรเวณท ทเหมองแรดบก
จากเทคนคการเนนภาพจากดาวเทยมทใหแยกระดบความขนของตะกอนได
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 113/116
112
รอบร เร องดาวเทยม
ภยพบตธรรมชาตประเทศไทยมกประสบปญหาเกยวกบอบตภย เชน อทกภยและ
วาตภยเสมอ
ๆ
ภาพจากดาวเทยมชวยในการตดตามและประเมนผลเสยหายเบ องตนเก ยวกบอบตภยตาง ๆ เชน อทกภยท จ.นครศรธรรมราช เม อป 2531
และวาตภยท จ.ชมพร เมอป 2532 เปนตน ระบบการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมประกอบกบการเกบภาพถายจากดาวเทยมจะชวยทใหเราไดทราบขอบเขตบรเวณทเกดอบตภยไดอยางรวดเรว ซงสามารถใชในการวางแผนการชวยเหลอและฟนฟตอไป
วางผงเมองเราสามารถใชดาวเทยมในการถายภาพจากระยะไกลเพ อใชมา
เปนขอมลในการวางผงเมองของชมชนท อยในเมองใหญ และหม บานท อยใกลพ นท ปาไม การวางแผนสรางสะพาน แหลงชมชนแออด การพฒนาเมองเกาการกอสรางเมองใหม และการเคลอนยายเมองทมความแออดไปอยในทแหงใหม ตลอดจนการออกแบบถนนหนทาง ไฟฟา ประปา และระบบ
สาธารณปโภคตางๆ ใหเหมาะสมได
การประมงระบบการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมยงสามารถนมาใชในการ
สรวจหาพ นทเพาะเลยงสตวนประเภทตาง ๆ การหาแหลงปะการงใตทะเลรวมทงศกษาพฤตกรรมของการอพยพและการยายถนฐานของสตวน
สงแวดลอมเราสามารถนระบบการสรวจระยะไกลผานดาวเทยมมาใชใน
การตรวจสอบนเสยทไหลลงสแมนลคลอง ตรวจสอบบรเวณทครอบคลมดวยควนพษ ตรวจสอบดผลเสยทเกดจากสงแวดลอมเปนพษ
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 114/116
113
รอบร เร องดาวเทยม
การทแผนทภาพจากดาวเทยมเปนภาพท ทนสมยท สด สามารถนไปแกไขแผนท
ภมประเทศไดอยางรวดเรว มความถกตองและเปนทยอมรบ ทใหเราทราบลกษณะภมประเทศทเปลยนแปลงไป ตลอดจนเสนทางคมนาคมหรอสงกอสรางทเกดใหม ทใหไดแผนทท ทนสมยเพอการวางแผนทรวดเรวและถกตองยงขน
ประเทศไทยไดนขอมลจากดาวเทยมสรวจทรพยากรมาใชในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมเปนเวลานานแล ว และไดสรางองคกรและบคลากรมากพอสมควรในการนเทคโนโลยนมาใชอยางมประสทธผล การมสถานรบ
สงสญญาณภาคพนดนจากดาวเทยมยอมเปนขอไดเปรยบอยางยงสหรบประเทศไทยในการถายทอดเทคโนโลยจากตางประเทศ และในการใชประโยชนจากดาวเทยมสรวจทรพยากรแตละดวงลวนมสมรรถนะการถายภาพทมรายละเอยดสงเทยบเทารปถายทางอากาศยอมเปนตวสคญทกอใหเกดการใชประโยชนอยางกวางขวางยงขน โดยเฉพาะในดานการวางแผนการใชทดน การจดการปาไม การประเมนพนทเพาะปลก และการพยากรณ
ผลผลตทางการเกษตร เปนตนอยางไรกตาม ขอมลจากดาวเทยมสามารถนมาผสมผสานกบขอมลอ น เชน รปถายทางอากาศ แผนท ภมประเทศ ขอมลจากการสรวจภาคพนดน ฯลฯ ในลกษณะระบบสารเทศภมศาสตรเพอใหไดประโยชนเตมท ซงขณะนไดมการพฒนาระบบดงกลาวขนไปในประเทศทพฒนาแลวแตการพฒนายงไมหยดยง ประเทศไทยจงควรมการวจยและพฒนาระบบนให
เหมาะสมกบประเทศไทยโดยเฉพาะ และยงมการสนบสนนรวมท งการรวมมอจากหนวยงานตาง ๆ อยางเตมทแลว ประเทศไทยกพรอมท จะกาวไปขางหนาดวยความมนคงในการใชทรพยากรธรรมชาตใหเกดประโยชนสงสด
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 115/116
114
รอบร เร องดาวเทยม
ดาวเทยมอตนยมวทยาเพอการพฒนาประเทศในประเทศของเรานนมเครองรบภาพดาวเทยมอตนยมวทยาเปน
เคร องแรกเม อป พ.ศ. 2513 นบเปนเวลากวา 30 ปแลวท มการดเนนงานมาอยางตอเน องและเทคโนโลยดานน ยงคงพฒนาตวเองไปใหทนกบเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรทพฒนาไปอยางไมสนสด
ดาวเทยมประเภทนสามารถสงขอมลทางภาพถายและสญญาณส พ นดนเปนระยะ ๆ ทใหสามารถตดตามดลกษณะของเมฆ ตรวจการแผรงสของดวงอาทตย วดอณหภมบนโลกหรอชนบรรยากาศ ซงขอมลเหลานนกพยากรณอากาศจะนมาวเคราะหเพอรายงานสภาพอากาศและพยากรณอากาศใหประชาชนไดทราบ
หนงสออางอง
ดาวเทยมประเภทตางๆดร.ดาราศร ดาวเรอง, รโมทเซนซ งพ นฐาน , กรงเทพ :
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกส และคอมพวเตอร, 2533
8/19/2019 Knowledge of the Satellite
http://slidepdf.com/reader/full/knowledge-of-the-satellite 116/116
หนงสออางอง
ดาวเทยมประเภทตางๆดร.ดาราศร ดาวเรอง, รโมทเซนซ งพ นฐาน, กรงเทพ:
ศนยเทคโนโลย อเลกทรอนกส และคอมพวเตอร, 2533
http://www.rs/.psu.ac.th/rs/ref.html
http://www.depq.go.th/Remote_Sensing/index.html
การสงดาวเทยมขนสวงโคจรคางฟาhttp://www.spaceboy.nasda.go.jp/note/Rocket/E/Roc_e.html
ปรากฎการณท มผลกระทบกบดาวเทยมJames Martin, “Communications Satellite Systems,”
Prentice-Hall Inc, 1978
Wilbur L. Pritchard, Henri G.Suyderhoud, Robert A Nelson,
“Satellite Communication System Engineering,”
Prentice-Hall Inc., 1993