Post on 30-Jan-2020
បេចចកេទស ដ
េបងេបះ
ែខ ឧសភ ឆន ២០១២
គេរមងបងហ ញបេចចកវទយេដើមបបេងកើនផលតភពជវញតបនទេនល ប (TSTD — TA 7305-CAM)
រមភកថ
គេរមងបងហ ញបេចចកវទយេដើមបបេងកើនផលតភពជវញតបនទេនល ប (TSTD) ជគេរមងជនយ បេចចកេទស
ែដលផតលសហ-ហរញញបបទនឥតសណងសរមបអនវតត េ យរ ឋ ភបល វ ងឡងដ មលនធៃដគអ- ស នង
ែចករែលកពទធៃន ធរណៈរដឋកេរ នង ធនគរអភវឌ ន ស (េអឌប) ។ ជរ ឋ ភបលកមពជ ចលរមបដភគមន
ែមនជថវក (ធនធនមនស ករយលយបេពញករងរ…) សរមបអនវតតគេរមង។ ធនគរអភវឌ ន ស ជអនក
ចតែចងរបតបតតករផទ ល ជនសមខឲយមច សជនយ ។ គេរមង កពងេធវើករ ក លបងបងហ ញបេចចកវទយកសកមម
នង ផដលេស ពតមនជនបទ េដើមបបេងកើន នង ពរងករបករបភពចណលរបសរគ រកសករខន តតច កនងេខតដ
កពងចម កពងធ េសៀម ប នង បនទ យមនជយ។
គេរមងបនអនវតតកមមវធេធវើបងហ ញបេចចកវទយផលតកមមដ បែនល កនង េខតតកពងចម នង េខតតកពងធ
េ យសហករជមយ រកមហនរគបពជបែនល អសតេវសតសដ អនេធើេណសនណល (East West Seed
International) កនងរបភពកចចសហករភពជៃដគរ ធរណៈ-ឯកជន ។ អនកបេចចកេទសរបសរកមហន បន
សហករជមយមរនតកសកមម េន មមល ឋ នកនងេខតតទងពរ បនអនវតតកមមវធេធវើបងហ ញ នងបណដ ះប ត ល
បេចចកេទសផលតកមមបែនល េ យេរបើវធ រសតបេរង នឱយេធវើអនវតតជកែសដង ( េរៀនបែនលកសករ) ជជ នៗ
មដ កកលលត ស េពញមយវដដដ ។
េសៀវេភែណនបេចចកេទសសរមបកសករ សដព បេចចកេទស េបងេបះ េនះ បនេរៀបចេឡើងេដើមបផដល
នវចេណះដង នង ចេណះេធវើជកែសដង ដលរគ រកសករ សដព ករ ដ េនះ មបេចចកេទសថម ែដល ច
បនរគបរដវ េពញមយឆន ។ បេចចកេទសថមេនះ ជយ រគ រកសករ ឲយមនរបភពចណលថម ជរបចបែនថមមយេទៀត
េ យេរបើរបសឱយកនែតអសលទធភពនវធនធនដ-ទក នង ធនធនេផ ងេទៀតែដលរគ រមន ។
ខលម រកនងេសៀវេភែណនបេចចកេទសសរមបកសករេនះ បនេរៀបចេឡើងេ យរកមអនកបេចចកេទសអនវតត
របសរកមហនរគបពជបែនល អសតេវសតសដ សរមបកសករ េ យែផអកេលើជ នអនវតតជកែសដង នង បទពេ ធន
ទទលបនេជគជយកនងករ ដ េនះ រយៈេពលពររដវកនលងមក េនកនងេខតតទងពរ ។ កនងករេរៀបឯក រេនះ
មនករចលរមយងសកមម កនងករផដលគនត នង ករសរមល នងបែនថមខលម របេចចកេទស កដចជ ែផនករចនបថ
សរេសរ នង របរសយទកទងផ ពវផ យ ករកតរ ស បរគបរគងកស ឋ ន នង វភគេសដឋកចចផលតកមម របស
េ ក លវ ងហ អនរបធនរកមទរបក គេរមង នង អនកជនញែផនកេផទរ នង ផ ពវផ យបេចចកវទយ។
ករអនវតតនកមមវធេធវើបងហ ញ នងបណដ ះប ដ ល សតព ករ ដ េបងេបះ មបេចចកេទសថមេនះ ច
ទទលបនេជគជយ េ យ រមនករគរទជបជបនតព ថន កដកន នង បគគលករកមទរបក គេរមង ព េ ក
របក ថវអម របធនសរមបសរមលគេរមង TSTD នង ជអគគេលខធកររង ៃនរកសងកសកមម រកខ របមញ
នង េន ទ នង ពមនទរកសកមមេខតត ទងពរ។
ែខ ឧសភ ឆន ២០១២
ទនកទនងពតមនបែនថម
េ ក លវ ងហ អនកជនញែផនកេផទរ នង ផ ពវផ យបេចចកវទយ ៃនគេរមង TSTD
អេមល : livleanghy@gmail.com
១.ករេរៀបចដ • ស តដចករ នង េរ ើសេ ម េចញឱយអស
• ភជរ សដឲយបនមដឋលអ េហើយ លឱយបនព១០េទ១៥ៃថង ។ • ភជរដ (េគរកប ឬ េគយនត) ជេរមព ១៥ េទ ២០ សងទែមរត។
ករេរៀបចរង • ទហរង១ែមរត (សមេមើលរបភព) ចេនល ះ ពរងមយេទរងមយ មនរបែវង 0,៥ែមរត
• កពសរង៖
រដវរបង ព ០,២ េទ០,៣ ែមរត
រដវវស ព ០,៣ េទ ០,៥ ែមរត
• ក មកសតវសងត ឬ ជកបសត កនងបរមណព ១ េទ ២ គឡរកម កនងៃផទដរង ១ ែមរតកេរ កបរទបបត
រង េ យរចបល ឲយសពវលអជមយដរង។ (សមេមើល ងេរបើរបសជ េនទពរខងមខ)
• រគបរង ៈ េធវើបនពររបេភទ េដើមបទប ក តករហរេរចះរង ករពរសេណើ មដ កតបនថយករដះេ ម ។
រងរគបចេបើង រងរគបថងបល សទច
ករេធវើរង
១.េធវើបនទះឬស សរមបខទ ស
២.េ តកនល សឬស េនជយរង នងខងចងរង ៣. តសនធងដបល សទច
៥.យកដសងកតេជើងរងសងខង
៤. េ តបនទះឬស េនសង
ខងេជើងរង របែវងព ១៥ េទ
២០សងទែមរត
៦.េចះរេ ត កន
េ យេរបើកបងេកត
ច
• េរបើវតថទង យ ែដល ចរកបន (ដចជ ឬស ឬ ធងេ ន ត)។ រគបបល សទចឱយតងលអ បេសមើជបនង
ៃផទរងដ(ែតកតងខល ង ចរែហក រយះបល សទច) េជៀស ងកឱយមនរបេ ះខយលេនខងកនង ចបងកឱយរ ក
កនដ បន។
• កនងករណដមនរកសធៗេន មរងេលើកសរមប ែដលជេហតប ត លឲយបល សទច រែហកេនះ េយើង ច
យកចេបើង ឬ អងក មរគបពេលើបល សទច។
កជរទបបត េហើយេរ ចទក េទើបរគបចេបើង
ខ. េលើករងេរបើចេបើងរគប
០,៥ ម.
០,៥ ម.
១ ម.
០,៥ ម.
០,៥ ម. ១ ម.
០,៥ ម. ០,៥ ម.
គរ រងដ េបងេបះ
0,៨ -១ែមរត
១,៨-២ែមរត
២. ករេធវើ នបណត ះកន
ករេធវើេ ងបណដ ះកនបែនល គ ចេធវើឱយរគបដះបនលអ កតបនថយកររលយកន នង ចករពរកនដ
បនពករឆលងជមងព សតវលអតចៃរង (ែដលមកយយកនដ )។ េ ងបណដ ះកនបែនល ចេធវើ មទហខងេរកម៖ • ដបលស បរគប នៈ កពស ព ១,៨ េទ ២ ែមរត
េដើមបងយរសលេចញចលែថទ
• កពស នៈ ព ០,៨ េទ ១ែមរត ពដ • ទទង នៈ ព ០,៨ េទ ១ែមរត
• មនដបលករពរទកេភល ងនងស ញករពរ ពនលៃថង(ជកររបេសើរេរបើស ញមនពណៃបតង) • មនជញជ ងេធវើពស ញមង ករពរសតវលអត។
៣. ករេរៀបចដបណត ះ
ផលរបេយជនៃនករ យលបយដ សរមបបណដ ះកនបែនល គ ៖
- រគបងយដះ ឬសដះលត សលអ
- កនបែនលរសបយកជជតបនរគបរគន
- សមល បេមេ គ(ជមង) ែដលបងកឲយកនបែនលរលយ
- សមល បរគបេ ម ចៃរង ែដលដះដេណតើ មយកជជតពកនបែនល
- សមល បពង នង សតវលអតចៃរងកនងដ ែដលបផល ញរគបបែនល
វធ យលបយដបណត ះ
ដរសទបេលើ ជកបសត / មកេគសងត
េផះអងគ ម
យវតថធតេដើមទងអស
ចលគន រចលងឲយេកត សពវដ
• យកដែដលលងេហើយ ទកឱយរតជក េទើបយក កកនងកេនទ ង ឬ ថសបណត ះកន។
• រតវេរៀបចបណត ះកនបែនល រពមេពលជមយគន នងករេលើករង
• ករបណត ះកនបែនលមន ពរ រេបៀប៖
៤. ករេរៀបចបណត ះកនបែនល
ក. ករបណត ះរគបជមន
• យករគប កពរងយកនងរក តៃសបជកទក រចររគបឲយហបលអ។
• េរ ច ទកជេរៀង លៃថងឲយរក តៃសប
េសើម េហើយ កទកែនលងហប មនកេ ។
• ផអ បរគបកនងរក តរ ចនន១-២ យប។
• េរជើសេរ ើសយករគបែបកមតចប ក ១
រគប កនង១កេនទ ង ឬ ១ រនធថសបណត ះ។
• ករគបជេ ១សងទែមរត (របែហល
កនលះថន ងៃដ)។ េបើ ករគបេរជេពក ឬ ក
េពក ចេធវើឲយ មនដះ។
ខ. ករ ករគបបណត ះេ យផទ ល (បណដ ះរគបសងត) កនងថសបណត ះ ឬ កេនទ ង
• យករគបសងតចនន ១រគប កបណត ះផទ ល កនង១ កេនទ ង
ឬ ១ រនធថសបណត ះ។
• ករគបជេ ១សងទែមរត (ឬ កនលះថន ងៃដ)។
េបើ កកបរគបេរជេពក ឬ កេពក
ចេធវើឲយ មនដះ។
• េ យដេសតើងៗពេលើរគប
• េរ ចទកេរៀង លេពលរពកឲយេជគលមម ( ច ព១ េទ
២ដង កនង ១ៃថង រសយ ម ថ នភពដ) ។ េបើសនដ
សងតេពក ចេធវើរគបឲយរគប មនដះ។
• យកថស ឬ កេនទ ងែដលបន ករគបេហើយ េទ កេលើ នបណដ ះ ែដលមនស ញករពរសតវលអត។
៥. ករ កនេបងេបះ
• កនេបងេបះ ចយកេទ បនកល មន យព២១ េទ ២៥ៃថង • រតវពរងងកនេបងេបះ រយៈេពលព៣ េទ ៥ៃថង មននងយកកនេទ
(េ យ កកនេបងេបះឲយរតវពនលៃថង នងកតបនថយករេរ ចទក) • ដកកនេបងេបះថមមៗេចញពថសបណត ះ េ យយករមមៃដមខ ង រញ
បតថសេឡើងេលើ េហើយៃដមខ ងទញគលកន េបងេបះដកេចញពថស
កនេបងេបះបណត ះកនងកេនទ ងសលក កនេបងេបះបណត ះកនងថសបណត ះ
• បញច លទក មរបេ ះរងេនេពលរពក (ស បែតរង េ យរគបបល សទចបេ ណ ះ)
• កនេបងេបះ េនេពលៃថងរេសៀលរតជក។
ដកកនេបងេបះពថសបណត ះ រតមដកេណើ ត
• កនេបងេបះ ករតមដកេណើ ត (ដបណត ះ)
េរច កបពង េបើក
ខចបជវញេដើម
បពងបត ចេរបើស បទបេដើមេបងេបះេទើប នង
ករពរចរងត ឬ សតវចៃរងេផ ងៗកតេដើម។
• កថន ពលកសកមម យណតហវយ ន (Dinotefuran) មនេពល
២រកម កនង ១ រេ ត ។ េយើង ច កមន ឬ េរកយេពល
(យងយរ៧ៃថងបនទ បព ) េដើមបករពរសតវលអតចៃរងបផល ញដ
ដច ជពពកសតវលអតជញជក ដចជ រយស ៃច រទប..។ល។
• យកដ ឬ ចេបើងកបជវញសងខងមតេ ត (ែតកជតគល) បនទ បព កនេបងេបះ េដើមបកឱយខយលេកត ភយ
េចញពបល សទច។
ចេបើងរគបមតរេ ត
៦. ករែថទ
៦.១. ករេរ ចទក
• បនទ បព កនេលើរង បន២ ទតយ រតវេរ ចទកកន
េបងេបះេរៀង លៃថង េដើមបឲយកនេបងេបះដះ ឬសបនរងម
• កទកឱយដសងតរហតដល៣ៃថង ជពេសសកនងេពលេបងេបះ
េចញផក នងែផល។
• បញច លទក មរបេ ះរង។
៦.២. ករេ តេរទើង
• រតវេ តេរទើងឱយ រច ល បនទ បព កនេបងេបះ េហើយបន
រយៈេពល២ ទតយ។
• ករេ តរទង មរេបៀបេផ ងៗគន ែដល ចេធវើបនេដើមបទបេដើម
ែមក នង ករពរែផលធល កមកដ ែដលបងកឱយេកើតជជមងផ ត។
ចងង យពបេងគ លនមយៗ
ព២ េទ ៣ែមរត
េរទើងេនខង (ជែខ ឬ ជឬស )
រតវចងេនខងកនងបេងគ ល
ែខ េម ស បចងទញពរងង
បេងគ ល
២០ សងទែមរត
(២ តក) ០,៥ែមរត
១,៥ ែមរត
រេបៀបេធវើេរទើងេបងេបះ
ែខ នឡង ឬ កនេឈើ / បនទះឬស ចេរបើជេរទើងសងខង ែដលជទរ ស បចងែខ យកែខ ចងេដើមេមេបងេបះ
េផអ បជបជមយធង
៦.៣. ករ កជ
ច
១. បញជបបនសលក បនទ បព កនបន ៧ៃថង រហតេពលចបេផតើមេចញផក ដបង េរៀង ល៧ៃថងមតង។
២.បញជបបនែផលផក បនទ បពេបងេបះចបេផតើមេចញផក ដបង េរៀង ល៧ៃថងមតង
៣. កជរទបបត រតវ កចងយ ព ៥ េទ១៥សងទែមរត ពគលេបងេបះ ។ លបដពេលើបនទ បព កជេហើយ។
៤. ជ១០រកម (រប ករបែហល ១ ល បរពបយេសមើ) នង ជ៥រកម (រប ករបែហល កនលះ ល បរពបយ)
៥. បរមណជែដល កខងេលើេនះ រសយេទ ម ថ នភពលត សដ ។
េពលេវ របេភទជ បរមណជ កែនលង កជ
មនេពល ១៥ៃថង
ជសរ ងគ ( មកសតវ ែដលពកផយ ឬ កបសត)
១-២ គឡ កនង ១ ែមរតកេរ
កបជក ដ លរង (េពលេរៀបចរង កគរមបរង)
មន ព៥ េទ ៧ៃថង (បនទ បពេចះរង)
ជ ២០-២០-១៥ ៥រកម កនង ១រេ ដ បកកបក ដ លរេ ដ (មន ព៥ េទ ៧ ៃថង)
េរកយព ៧ៃថង ជ ៤៦-០-០ ៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព ៨ េទ ១៥
សងទែមរត (២ រនធ សងខងគមព)
េរកយព ១៤ៃថង េរកយព ១៦ៃថង
ជ ២០-២០-១៥ ជបបនបញសលក (ជ ៣០-៥-៥)
៥ រកម កនង ១គមព
៥០រកមទក១៦លរត (ដ
៥០០ ែមរតកេរ)
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (២ រនធ សងខងគមព) បញេលើសលក នង េដើម
េរកយព ២១ៃថង ជ ២០-២០-១៥ ៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ២៨ៃថង ជ ០-០-៦០ ៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ៣៥ៃថង ជ ២០-២០-១៥ ៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ៤២ៃថង ជ ១៦-២០-០ នង ជ ០-០-៦០
៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ៤៩ ៃថង េរកយព ៥១ៃថង
ជ ១៦-២០-0 នង ជ ០-០-៦០ ជបបនបញសលក (ជ ១១-៩-៤០)
៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
៥០រកមទក១៦លរត (ដ
៥០០ ែមរតកេរ)
កបជចងយពគលដ ២៥សងទែមរត
(១រនធ ចេនល ះគមព) បញេលើសលក េដើម ផក ែផល
េរកយព ៥៦ ៃថង ជ ២០-២០-១៥ ឬ ជ ១៦-២០-០
៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ៦២ ៃថង េរកយព ៦៥ៃថង
ជ ១៦-២០-0 នង ជ ០-០-៦០ ជបបនបញសលក (ជ១១-៩-៤០)
៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
៥០រកមទក១៦លរត (ដ
៥០០ ែមរតកេរ)
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម) បញេលើសលក េដើម ផក ែផល
េរកយព ៦៩ ៃថង ជ ១៦-២០-0 ឬ ជ ២០-២០-១៥
៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ២៥សងទែមរត
(១រនធ ចេនល ះគមព)
េរកយព ៧៦ៃថង ជ ០-០-៦០
៥ រកម កនង ១គមព
កបជចងយពគលដ ព១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម)
េរកយព ៨៣ ៃថង
ជ ១៦-២០-0 (ឬ ២០-២០
-១៥) នង ជ ០-០-៦០ ជបបនបញសលក
៥ រកម កនង ១គមព ៥ រកម កនង ១គមព
៥០រកមទក១៦លរត (ដ
កបជចងយពគលដ ព ១៨ េទ ២៥
សងទែមរត (១រនធ ១ េដើម) បញេលើសលក េដើម ផក ែផល
ខ. េពលេវ កជបបន
• កជបបនឱយបនេទៀងទតចេនល ះព៧ េទ១៥ៃថងមតង បនទ បព កនបែនលេហើយ គ រសយ មរបេភទដ។
ចេពះដខ ចរតវ កជឱយបនញកញប ែតបរមណតចជងដមនលបយេរចើនជងខ ច។
• មនរតវ កជេនេពលៃថងេកត េឡើយ េដើមបេជៀស ងករបះពនលៃថងេកត ខល ង េធវើឱយជភយ េហើយឆលេខល ចសលក េដើម
ក. ទ ង កជបបន
• រងរគបបល សទច ឬ រគបចេបើង រតវយកេឈើ
បករេ ត សងខងគមព េទើប កជ ។
• កនេបងេបះបនរយៈេពល២ ទតយ
រតវ កជចងយ ១០ សងទែមរត ពគល។
• កនបនរយៈេពល ៣ ទតយ រតវ កជ
ចងយព ១៨េទ ២៥ សងទែមរត ពគល។
• កនបន េលើសព៦ ទតយេទ រតវ កជ
េនចេនល ះក ត ល ពគមពមយេទគមពមយ។
កតែខនងនងសលកែផនកខងេរកម ឱយខយលេចញចលបនលអ កតបនថយពជមង នងករបផល ញពសតវលអតចៃរង
៧. កររគបរគងសតវលអតចៃរង នង ជមង
៧.១. ដងកវេចះែផល នង ដងកវកតសលក
• េបះកនដងកវ នង ពងដងកវ េ យៃដ
• េរបើបល សទចរគបរង េដើមបកតបនថយពពក
ដងកវកនងដ។
• បញថន ពលកសកមម ដចជ៖
- ថន កលភរហវស យជមយសែពេមរទន
(chlorphyrifos+ cypermethrin)
- ថន ហវរបនល (fipronil)
- ថន បកសលសស រនេជៀនសស
¬Bacillus thuringiensis)
កនដងកវ ៧.២. ដងកវសេញ
• េរបើអនទ កពណេលឿងស បចបេមដងកវ
សេញេពញវយ ែដលពង កេលើសលក
េបងេបះ។
• កតេហើយយកេទដត ឬ កបសលក នងេដើម
ែដលបនបផល ញេ យដងកវ ឱយឆង យពចករ
• បផល ញកកសណលបែនលេផ ងៗកនងចករ
េដើមបកតបនថយចននពពក ដងកវ។
• េរបើថន ពលកសកមមដចជ៖
• បមចទន (Abamectin)
• កលភរហវស (Chlorpirifos)
សគល៖
• មនរតវយកថន ពលកសកមម យចលគន េរចើនមខស បបញេទ (ថន ចមនរបតកមមជមយគន ប ត លឲយ
ពមនរបសទធភព)
• រតវេរជើសេរ ើសយកកបលបញទយេយ ែដលមនលកខណៈ ចលអ េទើបថន េនជបនងេដើមសលកបែនល
• រតវេរបើទកសអត យជមយថន េនេពលបញថន
• រតវបញេនខងេលើ នងខងេរកមៃផទសលក មរតយសលកេដើមឱយសពវ
• បញថន េនេពលៃថង ង ច
៧.៣. រយស
• េរបើអនទ កសអតពណេលឿង
• ដកេ ម េចញពចករ ពេរពះ ជជរកពពកសតវលអត
• េរបើថន ពលកសកមម យណតហវយ ន(Dinotefuran)
២រកម កនង ១ រេ ត ។ េយើង ច កមន ឬ េរកយ
េពល (យងយរ៧ៃថងបនទ បព ) េដើមបករពរសតវ
លអតចៃរងបផល ញដ ដចជពពកសតវលអតជញជក
រយស នងសតវលអតជញជកេផ ងេទៀត។
• េរបើថន ពលកសកមមដចជ៖
- អម កលរភដ (�midacloprid)
- ឌយសណង (�iazinon)
៧.៤. សលកេបងេបះរញពណេលឿង (ជមងវរ ស)
• េរបើពជធនរទនងជមង
• េរបើអនទ កពណេលឿង នងេរបើបល សទចរគបដ េដើមបកតបនថយចនន
ពពករយស។
• េរបើថន ពលកសកមម យណតហវយ ន(Dinotefuran) ២រកម
កនង ១ រេ ត ។ េយើង ច កមន ឬ េរកយេពល (យងយរ ៧
ៃថងបនទ បព ) េដើមបករពរសតវលអតចៃរង បផល ញដ ដចជ
ពពកសតវលអតជញជក រយស នងសតវលងតជញជកេផ ងេទៀត ។
• បញថន ពលកសកមមដចជ ៖
- ថន អម កលរភដ (Imidacloprid)
- ថន ឌយសណង (Diazinon)
រេបៀបេធវើអនទ កចប រយស
កវសអតចបសតវលអត បកវសអតពេលើអនទ កបល សទចពណេលឿង កអនទ កចេនល ះពគន ព៧េទ១០ែមរត
៧.៥. ជមងរសេពនសលក
• េរបើពជធនជមយជមង
• ឆល សមខដ
• ករពរកឱយឬស នងែផនកេផ ងៗរបសេដើម ចរ តែដលជេហត
ប ត លឱយពពកបកេតរ េរជ តចលបន។
• រតវឧស ហពនតយចករ រកេមើលេដើមេបងេបះេបងេបះែដលមន
េ គសញញ រសេពន េហើយរតវដកេចញេដើមេនះជបនទ ន េហើយ
យកដត កេទចេចល ឆង យពចករ។
• រង ែដលេកើតជមងរសេពន មនរតវបងហរទកេចញេទរងេផ ងេទៀត
៧.៦. ជមងរលយែផល
• េបះែផលែដលមនជមងេចញ
• េរ ចជ កលសយមកលរដ (calcium chloride) ឬ កលសយមអរដក
សដ(calcium hydroxide) ឬ កលសយមនរ ត (calcium ni-
trate ) ចនន៦ ល បរពបយ យទកធមម ១៦ លរត។
• គរកេរបើជ សតេរចើនេពក (ដចជ ជអយេរ)។ េរបើជេនះេរចើន េធវើឱយ
ដេកើនជត សតខពស េហើយមនជតកលសយមតច ដេចនះេធវើឱយែផល
េបងេបះចបេផតើមរលយេនគថែផល។
៨. កររបមលផល
េយើង ចចបេផដើមេបះេបងេបះបន បនទ បព កនបនរយៈេពល ៦០ៃថង រសយ មរបេភទពជ ។ ែផល
េបងេបះ លត សជចេងក ម ែដលវវតតន (កដប ខច ចស ទ) មនេសមើគន ។ ែផលែដល ចលមមេបះបន ជែផលចស
(រសគល) ឬ ទ។ ែផលខចេពក
មនរសជត មនឆង ញ (ខរ/
រកពល/ ង) េហើយ េបើទ
រជល មនសភពទនរជយ
ហបមនសវឆច ញ ។ ដេចនះ េគ
រតវរបយតន េបះែតែផល ែដល
ចសលមម េ យេរបើកៃរនត ឬ
កនកបត កតទងយកែតែផល
ែដលចសលមម។ េរបើកៃរនត ឬ កបតស បកតរបមលផល កតែផលឱយេនជបទង (សនតង)
ែផលទរជលេពក ចរក ទកបនរយៈេពល
ខល បនទ បពេបះ។ ែផលេនះកបតយកជេរចើន
ែថមេទៀតផងែដរ ពដ (េធវើឱយកតបនថយករ
បេងកើតែផល ផក ) ។
ដ កកលទ៣ ែផលទរជល
ដ កកលទ២ ែផលទលមមស បេបះ
ដ កកលទ១ ែផលេនខចេពក
មនរតវទញ ឬ របេឡះែផល េ យៃដេឡើយ ពេរពះេធវើឱយរែហកែមក ឬ ទងចេងក មែផល (ខចកដប ឬ ែផលេនខច) នង រេបះរង
ែផល ឬ របស(ងយខច រលយែផល)។
៩. ករកតរ ចណលច យផលតកមម នង វភគេសដឋកចច
៩.១. ករកតរ ច យចណលផលតកមម
ករកតរ ទកនវតរេលខនច យចណល មន រៈសខន ស ។ មន េហតផលជេរចើន ែដលេគ
ចបចរតវកតរ ជរបច ពច យចណលផលតកមម ។ េហតផលចបងមយចនន មនដចជ៖
របសនេបើគម នករកតរ ពអវែដលរតវបនច យ េហើយអវែដលបនចណលេនះេទ េយើងនងមន ចដង
បនេទ ថេតើ មខជនញ (ដចជ ករ បែនល) របសេយើង ខត ឬ ចេណញ? ចរចងចថ ករទទលបនរបកចណល លៃថង មនមននយថ េយើងបនទទលរបកចេណញេនះេទ ។
របសនេបើេយើងដងចបសពមខច យ នង មខចណលចបស ស េយើង ចរះរកវធេដើមប រគបរគងជនញ
ឲយបនកនែតលអ កនែតបនចេណញេរចើន។
កណតរ ចរតវេរបើរបសសរមបេធវើែផនករច យេនេពលអនគត ពេរពះេយើង ចដងពតៃល នង
ធនធនែដលរតវច យ ។
េគលេ ចបងៃនេធវើជនញ ឬ ផលតកមមអវមយ គរកបនចេណញ នង កនែតចេណញេរចើន ។ របក
ចេណញ ជ ផលសង (ឬ ភពខសគន ជវជជមន) រ ង រ កចណល (បនមកពករលកផលតផល ឬ េស កមម) នង
រ កច យទងអស ។ ច យ ចែបងែចកជ ២ របេភទ គ ៖
(១) ច យេថរ (មនែរបរបល*) គជ ច យមលធន ែដលេរបើមយ រមនខច ឬ មនអស ដចជ ដ
សណង ឃល ង សភរៈ ងសងេរទើងរតសក ធងេរ ច មសនបមទក របពនធេរ ចរសពដណកទក េ ងបណដ ះ
ផ ត រទងមន េរគ ងចរក…… ែដលមនតៃល (រតវកតរេ ះ) ជរបច េទះជមនករផលត ឬក គម នករផលត
កេ យ ។ េ យ រឧបករណ នង សមភ រៈ កនងមខច យមនែរបរបល ទងេនះ ចេរបើបនេរចើនដង (េរបើមដង
មនអស) េហើយ ចេរបើេនកនងផលតកមម រេរកយៗ បនេទៀតេនះ េគរតវគតរេ ះ ជេរចើន រ/ដង ។ ករ
កណតចនន ររេ ះៃថលឧបករណ នង សមភ រៈ កនងរបេភទច យេថរេនះ ចគតបនេរចើនែបប ដចជ ម
ចនន រ (ដង) ផលតកមម ម យកល (រយៈេពល) ចេនេរបើបនរបស …… ។
* មនែរបរបល បននយថ៖ េនេពលទញ ឬ ងសងេហើយ (គថ បនច យេហើយ) េទះបបនេរបើ ឬ មនបនេរបើកដ សរមបករផលតទនញ(ផលតផល)អវមយ កេ យ កគណភព (គថ កល យបនតចមដងៗ េទជរបសចស សកេរចរល…… ) េហើយ តៃលរបស នងរតវបតបងបនតចមដងៗ េទ មេនះែដរ។
(២) ច យែរបរបល គជរបេភទច យជកែសដងសរមបករផលតមខផលតផល ឬ េស កមមអវមយ។ ករ
ច យរបេភទេនះ រមមន វតថធតេដើម ដចជ រគបពជ ជ ថន កេបរស ករេរៀបចដ ៃថលបមទកេរ ចរសព ពល
កមម…… ែដលរតវករ ចបចសរមបផលតរបស ឬ ផលតផលអវមយ (ដចជ បែនល ផ តចេបើង េពត សែណដ ក
មន រជក……) ។
េដើមបឲយដងចបស ថេតើេគលេ េជគជយជនញ សេរមចបនរតម េនះ េគរតវករពតមនជចបច
ែដលមន ចរកបន េរកពករកតរ ជរបច នង បនរតមរតវរបសេយើង េនះេឡើយ ។ ករកតរ ចេផដ តេលើកររបមលពតមនចបច សរមបវភគច យ នង ចេណញ នង តរមងទសមខរបរ ឬ ផលតកមម មេពល
េវ ឲយចេឆលើយតប មតរមវករទផ រ នង េទអនគតខងមខ ។ ខងេរកមេនះ ជទរមងកតរ គរ មញញមយ
ែដលកសករ (អនក បែនល) ចេរបើសរមបកតរ ច យ ចណលរបសខលន ។ ក. ងច យ
ខ. ងចណល
េឈម ះផលតកមមៈ………………………………………
ៃថងចបេផដើមផលតកមមៈ…………………………………
ៃថងបញចបផលតកមមៈ………………………
ល.រ មខច យ ឯក ចនន តៃល ១ឯក ទករបកសរប
េឈម ះផលតកមមៈ………………………………………
ៃថងចបេផដើមផលតកមមៈ…………………………………
ៃថងបញចបផលតកមមៈ………………………
ល.រ មខចណល ឯក ចនន តៃល ១ឯក ទករបកសរប
៩.២. ងគរ សរមបវភគច យចណលផលតកមមដ បែនល
កសករៈ េនៈ
ដ ៈ (រតសកេរទើង) ពជៈ
ៃថងចបេផដើមៈ ៃថងរបមលផលៈ
ៃផទដៈ (ែមរតកេរ) ចននេដើមៈ
បរយយ ឯក ត
ចនន
ឯក ត
តៃមល ១
ឯក ត
ទករបក
សរប
ចនន រ
រេ ះ
របកសរប ១ រដវ (េរៀល)
១-ចណល
ក-របកចណលែដលលកបន គឡរកម ខ-មនែមនជរបកចណល(ហប) គឡរកម
ចណលសរប A ២ក-ច យែរបរបល
កមល ងពលកមម (សរប ១វដដ ដះ) ៃថង (ឬ េមង) រគបពជ កញចប ជគម សរបរម ជធមមជត គឡរកម
ជទកជនយលត ស កញចប ថន កចតជមងផ ត សរបរម ថន កចតសតវលអត សរបរម មសនបមទក េរបងែដលេរបើ អនទ កចបសតវលអត ឈត
សរបច យ ែរបរបល (TVC)
៣ក-ចេណញ េធៀប ច យែរបរបល ២ខ-ច យមនែរបរបល/េថរ េកសបល សទចរគបដរង ែមរត បេងគ លច រ/េរទើង េដើម ែខ េរទើង គឡរកម ថសបណត ះកន ថស
ស ញេរទើង ដ សរបច យមនែរបរបល េថរ (TFC)
២គ-ច យសរប (TC = TVC+TFC) TC
៣ខ-ចេណញ េធៀប ច យសរប (TC) B
ៃថលេដើម ១ គឡ (េរៀល) = TC / A ចេណញ ១ គឡ (េរៀល) = B / A