8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 1/17
De koningen vanRome
Aeneis 6.808-823
Afvaart van
Aeneas
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 2/17
De koningen van RomeIn deze tekst wordt een aantal van de Romeinse
koningen en andere beroemde leiders genoemd.Volgens de verhalen kende Rome zeven koningen
( je hoeft ze niet allemaal uit je hoofd te kennen):
1. Romulus Versloeg zijn tweelingbroer Remus en werd volgens de(753-716) mythe daarmee de naamgever en eerste koning vanRome. Verenigde Sabijnen en Latijnen.
Toen Romulus ouder werd, wilde hij
volgens de mythe het volk toespreken
op het Forum, toen het plots heel
donker werd en begon te stormen en
onweren. Na een felle bliksemflits was
Romulus plotseling verdwenen. Hij
was een god geworden, daarvan was
iedereen overtuigd.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 3/17
2. Numa Pompilius
(716-673)
Was een Sabijn. Gekozen als koning toen Romulus ineens verdwenenwas.
Tijdens zijn bewind heerste er vrede.
Diverse godsdienstige instellingen
worden aan hem toegeschreven,
bv het college van de VestaalseMaagden
Restanten van het
huis van de VestaalseMaagden
Reconstructie van detempel van Vesta op hetForum Romanuim
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 4/17
3. Tullus Hostilius
(673-641)
Zeer strijdlustige Latijn; wilde bewijzen dat de Romeinen het vechtenniet hadden verloren en viel Alba Longa aan (verhaal van Horatii en
Curiatii)
Bouwde Curia Hostilia
Door overwinningen gaf hij weinig meer
om de goden en de eredienst.Goden zonden de pest over Rome,
ook koning getroffen. Toen Tullus
zich in zijn ellende tot de goden richtte,
was Jupiter zo verontwaardigd, dat hij
hem doodde met een bliksemschicht.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 5/17
4. Ancus Martius
(641-616)
Vredelievende SabijnHerstelde situatie van Numa Pompilius
Voegde heuvel Janiculum aan Rome toe
Bouwde eerste haven van Ostia
Stierf zonder zonen en zijn adviseur kwam toen
aan de macht
De opgravingen van Ostia vanuitde lucht gezien
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 6/17
5. Tarquinius Priscus
(616-578)
Etrusk (Etrusken toen macht over Italië!)
Bekwaam en machtig vorst
Bekend van verhaal van Sibyllijnse Boeken
Wel eens conflict met de religieuzevoorschriften. Toen een augur kritiek had,daagde hij deze uit een steen te splijten
met een scheermes. De augur deed daten sindsdien zijn de augures zeer belangrijke raadgevers in Rome.
Wees adoptiefzoon Servius Tullius als zijnopvolger aan.
Tarquinius krijgt de
Sibyllijnse boekenaangeboden
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 7/17
6. Servius Tullius
(578-534)
Ook EtruskBekend als koning die de staat anders
inrichtte: naar vermogen ipv afkomst
Muur van Servius Tullius gebouwd
Liet zijn dochters trouwen met de zonen van
Tarquinius Priscus, maar werd van detroon gestoten door zijn oudste dochter
en haar minnaar Lucius Tarquinius (later
µSuperbus¶ genoemd). Volgens het
verhaal reed zijn dochter zelf met een
wagen over hem heen.
Deel van de muur van
Servius Tullius in
Rome
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 8/17
7. Tarquinius Superbus
(534-509)
Derde Etruskische koningSchrikbewind: hield zich niet aan wetten, Romeinen moesten als slaven
werken aan gebouwen in Rome, mensen met kritiek werden gedood
Verjaagd toen zijn zoon zich had vergrepen
aan de zeer deugdzame Lucretia, de vrouw
van zijn neef Daarna geen koningen meer, maar
Republiek
De verkrachting van
Lucretia
Spotprent over
TarquiniusSuperbus
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 9/17
808 Quis procul ille autem ramis insignis olivae
sacra ferens?
M aar wie is hij daar in de verte, opvallend door de takken
van een olijf, de heilige [voorwerpen] dragend?
808 ramis olivae ± olijftak als teken van depriesters (zie ook sacra). Degene die daar
aankomt is dus godsdienstig.
(Een Romeins priester was overigens niet
celibatair. Het was gewoon een erebaan voor
een hoge Romein).
insignis ± de bedoelde persoon is koning
Numa Pompilius (zie volgende dia), die
bekend stond om zijn godsdienstigheid.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 10/17
Nosco crines incanaque menta
810 regis Romani primam qui legibus urbem
fundabit, Curibus parvis et paupere terra
missus in imperium magnum.
I k herken de haren en de grijze baard van de Romeinse koning
die de stad in haar prille begin zal grondvesten op wetten, uit
het kleine Cures en een arme landstreek gezonden naar een
grote heerschappij.
810 regis Romani - nl. de 2e
koning van Rome, Numa Pompiliusprimam ± congrueert met «.?
urbem
811 fundabit ± welke tijd en waarom?
futurum, omdat het op het moment dat
Anchises dit vertelt nog moet gebeuren.Curibus ± Cures, Sabijns stadje in de
omgeving van Rome
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 11/17
Cui deinde subibit
813 otia qui rumpet patriae residesque movebit
Tullus in arma viros et iam desueta triumphis
815 agmina.
Na hem zal vervolgens Tullus komen die de rust van het
vaderland zal verbreken en de mannen, die zonder bezigheid
waren, en de troepen die de triomfen al ontwend waren, zal
aanzetten tot de strijd.
812 Cui ± relatieve aansluiting; verwijst naar ««..?(810) regis Romani
813 resides ± vormt inhoudelijk een tegenstelling met «.?
movebit in arma
814 iam desueta ± waarom waren de
Romeinen de triomfen ontwend?omdat er tijdens de vorige koning,
Numa Pompilius, vrede heerste.
815 agmina ± lijd. vw bij movebit
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 12/17
815 Quem iuxta sequitur iactantior Ancus
nunc quoque iam nimium gaudens popularibus auris.
Onmiddellijk na hem volgt de nogal (te) verwaande Ancus diezich ook nu al te zeer verheugt in de volksgunst.
815 Quem - relatieve aansluiting; verwijst naar ««..?Tullus (814)
iactantior ± comparativus. Wat waren ook al weer de
vertaalmogelijkheden van de comparativus?
1. verwaander
2. nogal verwaand3. te verwaand (2 en 3 zijn hier het beste)
816 nunc quoque ± nl. in de onderwereld.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 13/17
817 Vis et Tarquinios reges animamque superbam
ultoris Bruti, fascesque videre receptos?
W il je ook de Tarquinische koningen zien en de trotse geest
van de wreker Brutus, en de herwonnen roedenbundels?
817 vis ± 2e ev praes. van velle
(volo, vis, vult, volumus, vultis, volunt)
Tarquinios reges ± welke koningen waren dat ook alweer?
Tarquinius Priscus en Tarquinius Superbus
818 ultoris Brutus ± Tarquinius Superbus wordt
verjaagd door Brutus het einde van de
Koningstijd en begin van Republiek (dietoevallig ook eindigt met Brutus, nl.
degene die Caesar vermoordt ± E t tu, Brute)
fasces ± symbool van macht van hoogste
magistraten; ze krijgen die nu a.h.w. terug, nu
de koningen verdreven zijn
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 14/17
Het verhaal van Lucretia
Tarquinius Superbus was al niet populair
door zijn dictatoriale bewind. Over zijn einde
vertellen de Romeinen het volgende verhaal.
Ook de zonen van Tarquinius misdragen
zich. Eén zoon, Sextus Tarquinius, hoort van
zijn neef Collatinus over hoe deugdzaam zijn
vrouw Lucretia is. Onverwachts gaan ze
thuis kijken. En inderdaad: Lucretia zit hard te
werken aan typisch vrouwelijke bezigheden. Sextuswordt verliefd op Lucretia en benadert haar in haar kamer. Natuurlijk weigert ze, maar Sextus verkrachthaar en dreigt een dode slaaf naast haar te leggen(alsof ze samen betrapt zijn; schande: met eenslaaf«).
Lucretia kan met de schande van de verkrachtingniet leven, licht haar vader en man in en pleegt danzelfmoord.
Collatinus en Brutus nemen wraak, vermoordenSextus en verjagen zijn vader. Zij worden de eersteconsuls van Rome.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 15/17
Consulis imperium hic primus saevasque secures
820 accipiet,
Deze (man hier) zal als eerste het gezag van de consul en
de grimmige bijlen ontvangen
819 hic ± wie wordt bedoeld?Brutus
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 16/17
820 natosque pater nova bella moventes
ad poenam pulchra pro libertate vocabit,
822 infelix, utcumque ferent ea facta minores:
en hij zal als vader zijn zonen die nieuwe oorlogen inbeweging zetten tot een straf dagen (roepen) ter wille van
de prachtige vrijheid, de ongelukkige, hoe gunstig ook maar
het nageslacht deze daad zal beoordelen:
820 nova bella ± nl. het plan om Tarquinius Superbus weer aan de
macht te brengen821 ad poenam vocabit ± Brutus liet zijn eigen zoon hiervoor ter dood
veroordelen
822 infelix ± enjambement, extra nadruk
Waarom was Brutus ongelukkig?
(Omdat zijn zonen zo¶n grote misdaad
hadden gepleegd, dat) hij ze ter dood
moest veroordelen
Waarom zou je niet verwachten, dat Brutus ongelukkig wordt
genoemd? (paradox)
Hij heeft een daad gepleegd, die iedereen nu nog roemt
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.808-823
http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6808-823 17/17
823 vincet amor patriae laudumque immensa cupido.
liefde voor het vaderland zal overwinnen en oneindig verlangen naar roem.
823 vincet ± futurumlaudum ± gen mv (dichterlijk meervoud;
genitivus obiectivus bij cupido)
vincet amor patriae ± de liefde voor het vader-
land wint het dus van de liefde voor zijn zoons
Waarom besteedt Anchises zoveel aandacht aandeze Brutus?
Ook hij heeft het belang van Rome voor zijn
eigen belang laten gaan (pietas). Dat moet
Aeneas ook doen, bij hem moet ook de amor
patriae overwinnen.
Top Related