8/8/2019 Trichoderma Cua Long
1/99
LI CAM N
1
BO GIAO DUC VA AO TAOTRNG AI HOC KY THUAT CONG NGHE TP.HCM
KHOA MOI TRNG VA CONG NGHE SINH HOC
KHOA LUAN TOT NGHIEP C NHAN KHOA HOCNGANH : CONG NGHE SINH HOCMA NGANH : C73
GVHD : TS. NGUYN HOAI
HNGCN. O TH TUYENSVTH : HA VO THANH LONGLP : 07CSH1MSSV : 207111025
TP.HCM nam 2010
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
2/99
e hoan thanh luan van tot nghiep nay, em xin gi
li cam n en cac thay co khoa Moi Trng va Cong
Nghe Sinh Hoc a giang day va truyen at kien thc cho
em trong suot nhng nam va qua e em lam tot bailuan van nay.
Em xin chan thanh cam n vien Sinh Hoc Nhiet i
a giup va tao ieu kien cho em c hoc hoi, trao oi
cac ky nang, thao tac va tch luy nhieu kinh nghiem quy
bau cho cong viec sau nay cua em.
ac biet xinh chan thanh cam n co o Th Tuyen
va co Nguyen Hoai Hng a het long quan tam, ch
bao va hng dan tan tnh e em hoan thanh tot luan
van.
Xin cam n cac anh ch va cac ban trong vien Sinh
Hoc Nhiet i a giup trong suot qua trnh lam luan.
Cuoi cung xin cam n gia nh a ong vien, quan
tam, ho tr trong qua trnh lam luan van tot nghiep.Trong suot qua trnh lam luan van, em a c tiep
can vi moi trng lam viec mi, co them c nhieu
kien thc, c ap dung thc te nhng g em a hoc, ren
luyen them ve thao tac, ky thuat va ky nang lam viec
e em co the thc hien tot hn trong cong viec sau nay.
Em xin chan thanh
cam n.
2
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
3/99
MUC LUCTRANG
LI CAM N 2
CHNG I : GII THIEU 9
1.1 AT VAN E
10
1.2 MUC CH CUA E TAI
11
1.3 NOI DUNG NGHIEN CU11
1.4 PHAM VI NGHIEN CU CUA E TAI
11
CHNG II : TONG QUAN TAI LIEU
12
2.1 KHAI NIEM KIEM SOAT SINH HOC
13
2.1.1THUOC BAO VE THC VAT
13
2.1.1.1 THUOC TR SAU 13
2.1.1.2 THUOC TR NAM 13
2.1.1.2.1C CHE DIET NAM 142.1.1.2.2ANH HNG CUA THUOC TR NAM 14
2.1.1.3 THUOC TR CO HOA HOC 14
2.1.1.3.1S XAM NHAP CUA THUOC VAO CO 15
2.1.1.3.2C CHE DIET CO 15
2.1.1.3.3ANH HNG CUA THUOC TR CO
16
3
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
4/99
2.1.2 KIEM SOAT SINH HOC
16
2.1.3 OI TNG CUA KIEM SOAT SINH HOC
142.1.4 PHNG PHAP SINH HOC 31
2.1.4.1 VIRUS 31
2.1.4.1.1TRIEU CHNG NHIEM VIRUS 32
2.1.4.1.2C CHE DIET SAU 32
2.1.4.2 VI KHUAN BACILLUS THURINGIENSIS(BT) 33
2.1.4.2.1GII THIEU 33
2.1.4.2.2C CHE TAC ONG 34
2.1.4.3 VI NAM 34
2.1.4.3.1HIEU LC TRU SAU CUA BEAUVERIA &
METARHIZIUM 34
2.1.4.3.2HOAT TNH DIET SAU 34
2.1.4.4 SINH VAT KHAC 35
2.1.4.4.1ONG MAT O 352.1.4.4.2ONG VANG 36
2.1.4.5 NGUYEN TAC CUA KIEM SOAT SINH HOC
37
2.2 TR NAM BANG PHNG PHAP SINH HOC
38
2.2.1 CAC BENH CAY THNG GAP DO NAM GAY RA
38
2.2.2TONG QUAN VE CHAT TR NAM SINH HOC
43
2.3 TONG QUAN VE TRICHODERMA SPP. LAM
CHAT TR NAM SINH HOC
45
2.3.1 PHAN LOAI45
4
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
5/99
2.3.2 AC IEM GIONG NAM TRICHODERMA SPP.
46
2.3.2.1 AC IEM HNH THAI, SINH TRNG
CUA TRICHODERMA SPP.46
2.3.2.2 SINH THAI HOC
48
2.3.3 C CHE HOAT ONG CUA TRICHODERMA SPP.
50
2.3.3.1 HIEN TNG GIAO THOA
51
2.3.3.2 HOAT ONG TIET ENZYME
53
1 HE ENZYME THUY PHAN CHITIN 53
2 HE ENZYME THUY PHAN CELLULOSE
54
3 CAC HP CHAT KHANG NAM55
2.3.4 IEU KIEN NUOI CAY CUA TRICHODERMA SPP.
56
2.3.4.1 NHIET O
56
2.3.4.2 ANH SANG
56
2.3.5 CAC NI SAN XUAT CHE PHAM TRICHODERMA SPP.
56
CHNG III : THC NGHIEM
61
3.1 MUC CH
5
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
6/99
3.2 VAT LIEU VA PHNG PHAP
62
3.2.1 VAT LIEU
623.2.1.1 CAC CHUNG VI SINH VAT DUNG
TRONG NGHIEN CU
62
3.2.1.2 DUNG CU, THIET B
62
3.2.1.3 MOI TRNG NUOI CAY
62
3.2.1.3.1 MOI TRNG PGA
63
3.2.1.3.2 MT KHAO SAT KHA NANG OI KHANG
GIA CHE PHAM TRICHODERMA SPP.VA NAM BENH
63
3.2.1.3.3 KHOANG CRAPEK
64
3.2.1.3.4 MOI TRNG LEN MEN XOP
64
3.2.1.3.5 MOI TRNG NHAN GIONG
64
3.2.2 PHNG PHAP 653.2.2.1 KHAO SAT KHA NANG OI KHANG GIA
NAM
TRICHODERMA SPP. VI NAM BENH
65
3.2.2.2 PHNG PHAP LEN MEN XOP
66
6
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
7/99
3.2.2.3 KHAO SAT KHA NANG OI KHANG GIA
CHE
PHAM TRICHODERMA SPP. VI NAM BENH
673.3 KET QUA VA BIEN LUAN
68
3.3.1 KHAO SAT KHA NANG OI KHANG GIA NAM
TRICHODERMA SPP. VI NAM BENH
68
3.3.2 KHAO SAT KHA NANG OI KHANG GIA CHE
PHAM TRICHODERMA SPP. VI NAM BENH
76
3.3.3 PHNG PHAP LEN MEN XOP
83
3.4 KET LUAN VA E NGH
85
TAI LIEU THAM KHAO86
7
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
8/99
DANH MUC CAC HNH
Hnh 2.1 : s o kiem soat sinh hoc
17
Hnh 2.2 : vi khuan Bacillus thuringiensis
33
Hnh 2.3 : chu trnh phat trien cua ong mat o
35
Hnh 2.4 : chu trnh phat trien cua ong vang36
Hnh 2.5 : nam T. harzianum
45
Hnh 2.6 : bao t cua T. reesei
47
Hnh 2.7 : nam T.viridae
48
Hnh 2.8 : nam T.reesei
49
Hnh 2.9 : s c che cua Trichoderma oi vi nam benh
Pythium 50
Hnh 2.10 : T,harzianum quan quanh Rhizoctonia solani
51Hnh 2.11 : Rhizoctonia aolani di KHV sau khi
8
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
9/99
T. mycoparasitic c g bo
52
Hnh 3.1 : phng phap len men xop
67Hnh 3.2 : s c che cua T.harzianum oi vi nam benh
Fusarium 69
Hnh 3.3 : s c che cua T.harzianum oi vi nam benh
Phytophthora 70
Hnh 3.4 : s c che cua T.reesei oi vi nam benh
Phytophthora 72
Hnh 3.5 : s c che cua T. reesei oi vi nam benh
Fusarium 73
Hnh 3.6 : s c che cua che pham T.harzianum oi vi
Fusarium 77
Hnh 3.7 : s c che cua che pham T.harzianum oi vi
nam benh Phytophthora
78Hnh 3.8 : s c che cua che pham T. reesei oivi
nam benh Fusarium
80
Hnh 3.9 : s c che cua che pham T. reesei oi vi
nam benh Phytophthora
81
Hnh 4.0 : che pham nam T.reesei
84
Hnh 4.1 : che pham nam T.harzianum
84
DANH MUC CAC BANG
Bang 2.1 : Cac tac nhan gay hai cua cay trong18
9
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
10/99
Bang 2.2 : cac benh cay thng gap do nam gay ra
38
Bang 2.3 : Hieu lc cua Saccharomyces va
Zygosaccharomycesc che cac nam gay benh hai cay trong
44
Bang 2.4 : cac ni san xuat che pham Trichoderma spp.
tr
nam benh hai cay trong
57
Bang bo tr th nghiem
66
Bang 3.1 : ng knh khuan lac khi co Trichoderma spp.
74
Bang 3.2 : ng knh khuan lac Fusarium sau khi rac
che pham Trichoderma harzianum va Trichoderma reesei
82
DANH MUC CAC S O
S o 3.1 : Tien hanh th nghiem oi khang trc tiep
65
S o quy trnh thc hien phng phap len men xop
66
S o 3.2 : Tien hanh khao sat s c che cua che pham
vi nam benh 68
10
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
11/99
CHNG I
GII THIEU
11
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
12/99
1.1 AT VAN E
S tang trng cua hoa hoc hoa nong nghiep va
tham canh san xuat ang thay oi rat nhieu hoan canhsinh thai va moi trng chung ta ang song. no ang
chuyen dch ve pha tieu cc.
So lng thuoc hoa hoc tr sau co o oc cao
ngay cang ln, nhng hieu qua lai thap. Phan ln thuoc
toa rong ra khong muc ch gay o nhiem moi trng
nghiem trong. trong bat c quan lac nong nghiep nao.
Chnh v the, chien lc mi phong tr cac loai gay
hai cho he sinh thai nong nghiep c thc hien tren c
s tong hp, phoi hp cac hoat ong cua cac quan the
k sinh va cac loai co ch cho nong nghiep, thuoc bao ve
thc vat hieu qua cao va thuoc tr sau sinh hoc tren
nen mong tham canh cao.
Mot trong nhng hng c ban cua phng phap sinhhoc la tang cng san xuat cac che pham sinh hoc.
Tren c s sinh hoc va di truyen hoc, se lam cho cac che
pham sinh hoc co pho tac ong rong hn bang con ng
a vao vi sinh vat nhng gen bo sung, to hp chung,
khuech ai va tao cac dong vo tnh oc to cao.
Hien nay, phong tr dch hai cay trong bang bien
phap sinh hoc c ay manh nghien cu nhieu nc,
c coi nh la mot lnh vc quan trong. Phong tr bang
sinh hoc oi vi benh hai chu yeu la khai thac va s
dung kha nang oi khang cua mot so loai nam oi vi
cac loai nam gay hai cay trong. Nhieu cong trnh nghien
cu ve nam Trichoderma va san xuat che pham e han
che nhng nam gay hai cho cay trong nh nam
12
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
13/99
Rhizoctonia, Sclerotium, Fusarium, Pythium, Verticillium va
Botrytis gay benh tren lua, ngo, va mot so cay trong
khac a thu c nhng ket qua rat kha quan. Tuy nhien,
nam oi khang la mot tac nhan sinh hoc, no co nhngieu kien song nhat nh va ch phat huy c hieu qua
phong tr benh nhng ieu kien nhat nh. Trong khi
o, thng do kha nang thch nghi vi moi trng song,
cac tac nhan gay benh phat trien manh me, so lng
ca the tang nhanh, kha nang chong chu tot, lan lt
cac tac nhan oi khang lam cho tnh oi khang mat can
bang va ket qua la benh boc phat tren cay trong. e
khac phuc ieu nay, viec chon loc, nhan nhanh so lng,
tang cng sc song cho tac nhan oi khang va a lai
trong moi trng t nhien la het sc can thiet.
e gop phan vao viec a dang hoa cac che pham
sinh hoc, cai thien va ng dung che pham nam
Trichoderma spp. vao lnh vc nong nghiep, toi a tienhanh nghien cu e tai : san xuat bao t nam
Trichoderma spp. lam thuoc tr nam benh cay
trong.
1.2 Muc ch cua e tai
Tm hieu viec ng dung bao t Trichoderma tr nam hai
cay trong va phng phap san xuat bao t bang lenmen the ran.
1.3 Noi dung nghien cu
Tong quanve kiem soat sinh hoc va s dung baot Trichoderma tr nam benh cay trong
Thc nghiem ve quy trnh len men the ran san xuat
bao t Trichoderma
13
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
14/99
Khao sat hoat tnh tr nam benh cua bao t
Trichoderma invitro
1.4 Pham vi nghien cu cua e tai
Cac chung nam oi khang Trichoderma spp.
Cac chung nam benh gay hai cay trong.
CHNG II
TONG QUAN TAI LIEU
14
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
15/99
2.1 KHAI NIEM KIEM SOAT SINH HOC2.1.1 THUOC BAO VE THC VAT
2.1.1.1 THUOC TR SAU
Thuoc tr sau la 1 loai thuoc tr dch hai c s
dung chong lai con trung tat ca cac giai oan bien
thai. No c dung ca giai oan bien thai trng va
au trung. Thuoc tr sau c dung rong rai nhat trong
nong nghiep tiep o la ho gia nh, tham ch ca trong y
khoa. S dung thuoc tr sau la 1 nhan lam gia tang san
pham nong nghiep trong the ky 20.
Thong ke cho thay co hn nghn loai con trung trong so
hn 1 trieu loai c biet la tac nhan gay hai cay trong,
vat nuoi va truyen benh cho ngi. Pha hoai moi trng
song xung quanh. Chung lam giam nang suat, pham chatnong san.
Thuoc tr sau hoa hoc la cac loai hp chat hoa
hoc c dung e tieu diet cac loai sau benh, con
trung gay hai cho cay trong. Thuoc tr sau sinh hoc la
loai thuoc tr sau da tren c s vi khuan, virus hay vi
nam e diet tr sau benh, con trung gay hai cho cay
trong.
15
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
16/99
C CHE DIET SAU HAI CUA THUOC
Thuoc tr sau hoa hoc hay sinh hoc eu co chung c
che tr dau, o chnh dung chat oc diet sau.
Thuoc tr sau hoa hoc s dung hp chat hoa hocva chat oc chiet xuat t cac loai cay oc, khi
sau tiep xuc vi chat oc, oc to se ngam vao c
the sau ,con trung hai va giet chet chung.
Thuoc tr sau sinh hoc s dung cac tac nhan sinh
hoc la cac vi sinh vat ( vi khuan, virus hay vi nam ). Khi
oc to do vi sinh vat tiet ra cung vi thc an vao
trong c the con trung gay hai, chat oc tac ong
vao mo cua c the pha v cau truc da va c the
giet chet sau.
2.1.1.2 THUOC TR NAM
Thuoc tr nam la 1 trong 3 phng phap chnh e
kiem soat dch hai trong trng hp nay la kiem soat
nam trong nong nghiep. No co the la thuoc tr namsinh hoc tren c s dung vi nam diet nam benh, hay no
co the la cac loai hp chat hoa hoc c s dung e
ngan chan s phat trien cua cac loai nam benh. Thuoc
diet nam cung c dung e chong lai cac trng hp
nhiem nam. Thuoc diet nam co 2 loai la tiep xuc va
hap thu. Thuoc diet nam tiep xuc giet chet nam khi
c phun tren be mat b nhiem nam. Loai hap thu pha
c nam hap thu trc khi co tac ong lam chet nam.
2.1.1.2.1 C CHE DIET NAM BENH
Thuoc diet nam khi tiep xuc vi nam gay benh, no
pha v te bao nam benh, giet chet chung.
Thuoc diet nam c nam benh hap thu th khi vaotrong c the, cac oc to, khang sinh do vi sinh vat
16
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
17/99
trong thuoc tiet ra hay hon hp chat oc va chat
hoa hoc co san trong thuoc diet nam tac ong gay
oc cho nam benh lam chung chet.
2.1.1.2.2ANH HNG CUA THUOC TR NAMThuoc diet nam co the gian tiep gay hai cho sc
khoe con ngi do cac loai lng thc, rau qua thu c t
cac loai cay trong c con ngi s dung va no co the
gay ra d ng cung nh nhieu trieu chng khac nh au
au, tieu chay, cac ton hai cho cac c quan cung nh gay
ra cac roi loan nghiem trong va cac loai benh tat lien
quan en he than kinh. No cung co the la nguy hiem cho
cac he sinh thai do no co the thoat i, gay o nhiem
moi trng nc va at cung nh tch luy sinh hoc va
lam gia tang ov tnh oi vi cac c the song trong he
sinh thai.
2.1.1.3 THUOC TR CO HOA HOC
Thuoc tr co co vai tro quan trong do co nhieu uiem noi bat. o la 1 loai thuoc bao ve thc vat c
s dung e diet tr tat ca cac loai co ma khong lam
hai en cay trong.
Thuoc tr co gop phan giam chi ph va nhan cong lao
ong, ap dung tren dien tch ln trong thi gian ngan.
ien hnh nh tren cac ruong lua, thuoc tr co co hieu
qua cao, tng oi triet e, an toan cho lua.
2.1.1.3.1 S XAM NHAP CUA THUOC VAO CAY CO
Hau het cac loai thuoc tr co cho lua eu co the
xam nhap vao cay co qua re, mam va la. oi vi
thuoc tien nay mam c phun len ruong khi hat co cha
nay mam, thuoc xam nhap chu yeu qua re hay mam khi
hat nay mam tiep xuc vi lp thuoc tren mat at.
17
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
18/99
Cac thuoc hau nay mam phun thuoc khi hat co a
moc thanh cay co la th thuoc chu yeu xam nhap qua
la, 1 so thuoc cung c re hut vao, thuoc co the
tham trc tiep qua lp sap cua la vao ben trong gay haicay co.
2.1.1.3.2 C CHE TAC ONG CUA THUOC
Sau khi vao trong cay co thuoc co the tac ong theo
nhieu cach e diet co. oi vi cac loai thuoc diet co
cho ruong lua th co 1 so cach sau :
Kch thch s phat trien qua mc cua te bao, lam
bien oi cac phan ng sinh hoc trog cay co, gay ra
hien tng bien dang cay va huy diet cac iem sinh
trng, cay co se chet.
c che qua trnh tong hp chat diep luc : chat diep
luc tao mau xanh cho cay, la ni hap thu anh sang
mat tri e tao nang lng cho cac phan ng tonghp vat chat trong cay. Do o khong co chat diep
luc cay co se chet.
c che tong hp lipid : khong co lipid se khong tao
thanh te bao, cay co se chet.
c che tong hp amino acid : cac acid amin la thanh
phan cau tao nen protid, trong o co 1 so acid amin
khong the thieu trong cay hay khong the thay the
c.
Ngoai ra con co 1 so tuoc diet co khac tac ong
bang cach c che quang hp, tong hp vitamin va
nhieu c che khac.
2.1.1.3.3 ANH HNG CUA THUOC DIET CO
18
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
19/99
Hau het cac loai thuoc diet co danh rieng cho lua
hien nay eu co o oc thap oi vi moi loai ke ca
con ngi. Ly do chnh la do oi tng cua thuoc la
thc vat, co chat diep luc, co quang hp ma ong vatkhac va con ngi khong co nen t chu anh hng. Do
thuoc co thi gian lu ton trong at va moi trng
tng oi ngan.
(Nguyen Manh Chnh ).
2.1.2 KIEM SOAT SINH HOC ( KSSH )
Kiem soat sinh hoc la viec s dung cac sinh vat hu ch
e kiem soat cac loai sinh vat gay hai cho cay trong
thay v s dung cac loai thuoc tr sau hoa hoc lam anh
hng ti moi trng.
KSSH c trnh by tm tt theo s trn hnh 2.1
Thuoc BVTV
Thuoc thuoc thuoc
thuoc
19
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
20/99
tr sau tr nam tr co
tr dch hai khac
Thao sinh sinh sinh tha
sinh
moc hoc hoc hoc
moc hoc
chat vi virus vi vi vi vi nam chat
vi
oc khuan nam khuan nam
oc khuan
hat Bt NPV, GV xa nam nam hat cu
au Isachenko
cu Metarhizium khuan men moc Fusarium
au
Streptomyces Candida sp. Trichoderma
spp.
S. cerevisiae
Hnh 2.1 : S kim sot sinh hc
2.1.3 OI TNG CUA KIEM SOAT SINH HOC
20
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
21/99
oi tng cua kiem soat sinh hoc la cac loai nam benh,
sau hai va cac loai co dai gay hai cho cay trong. Chung
lam giam nang suat cay trong bi viec gay ra cac
benh nam hai cay, hut chat dinh dng cua cay lamcay chet kho. Cac tac nhan gay hai nay c trnh bay
bang 2.2. Bang nay mo ta chi tiet ac iem hnh thai,
trieu chng, ieu kien phat sinh va tac ong cua chung.
Bang 2.1 : Cac tac nhan gay hai cua cay trong
Chun
g loai Ten ac iem
Benh
cay
N
a
m
b
e
n
h
Phytophthora sp. Gii : Chromista
Nganh : Eumycota
Lp : Oomycetes
Bo : Peronosporales
Ho : Pythiaceae
Giong:Phytophthora
sp.
Nam hnh thanh
phan sinh bao t.
Phan sinh bao t
n bao khong
mau hnh trng,
co 1 num nho au. Trong nc
phan sinh bao t
tao thanh cac du
ong bao t
Thoi goc
chay mu
Kho heo
21
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
22/99
hoac nay mam
trc tiep xam
nhiem gay benh
Lp : bao txoang,
Bo : bao t cau.
Vo bao t hnh
cau nh co
mieng, ng knh
70-130 m, mau
nau en en.
Cuong bao t
ngan, bao t hnh
si khong mau
co 4-9 vach
ngan. Si nam
va bao t quaong tren xac
cay benh, mua
xuan nam sau vo
bao t m
mieng, cac bao
t bay ra ngoai,
lay lan nh gio.
Septoria
chrysanthemella
Cercospora brunkii Cuong bao t
moc chum mau
nau nhat, khong
phan nhanh, bao
t dang uoi,
khong mang nhieu
vach ngan. Nam
om nau
Benh
thng
phat sinh
vao thang
5-10.
22
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
23/99
benh qua ong
trong mo benh
bang si nam,
nam sau bao tlay lan va xam
nhiemActinonema rosae a bao t moc
di bieu b la,
bao t hnh bau
duc hay trng,
khong mau.Si nam qua
ong trong be la,
canh kho, la
rung nam sau lay
lan xam nhiem.
om en
Nhiet o
cao la
rung
nhieu,benh quanh
nam ,
nang nhat
vao thang
9-11.
Cercosporarhodode
ndri Ferraris
Cuong bao t mo
tren om benh,
tren cuong la
bao t. Bao t
hnh uoi khong
mau co 1-4 vach
ngan. Nam qau
ong trong la
benh, xac cay
benh bang si
nam. Bao t nay
mam nh gio,
nc ma, xuyen
mo la,
om nau
Tac hai
chu yeu
lam rung
la. Benh
nang vao
thang 4-7
hang
nam.
Oidium Nam k sinh tren Phan
23
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
24/99
chrysanthemi la dung voi hut
chat dinh dng
trong te bao la,
sau o moc cuongbao t va bao
t. Bao t hnh
bau duc, hnh
trng, khong
mau.
trang
Fusarium
oxysporum
Gii : nam
Lp : nam battoan
Bo : moniliales
Ho :
Tuberculariaceae
Loai Fusarium
oxysporum
La nam si a
bao, mau trang,
sinh san vo tnh,
tao ra 2 loai bao
t : ln va nho.
Bao t ln hnh
thanh t canhbao t phan
nhieu nhanh xep
thanh tang. Bao
t nho hnh
trng, bau duc,
dai hay hnh qua
than, hnh thanh
Thoi re
vang la
24
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
25/99
trong boc gia tren
canh bao t
khong phan hanh
tren si nam.Nam phat trien
nhiet o 25-
300C, la loai nam
song trong at.
Loai nam nay
gom tren 100
chung chuyen
hoa khac nhau.Rhizoctonia solani Gii : nam
Nganh :
ascomycota
Lp :
Deuterromycetes
Bo : nam trn
Giong : Rhizoctonia
Loai : Rhizoctonia
solani
Si nam khong
mau, khi trng
thanh co maunau vang. Si
nam c chia
thanh nhng te
bao rieng re bi
1 vach ngan, tren
vach co lo dang
hach cho phep te
Chay la
chet ot
25
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
26/99
bao chat, ti the
va nhan i qua.
Si nam phan
hanh thang goc.Moi te bao co
hn 3 nhan, 8-13
m.
R. solani la nam
ban hoai sinh, co
tnh a thc, phat
trien tot trong
ieu kien am
t.Pythium sp.
Gii : Chromista
Nganh : Eumycota
Lp : Oomycetes
Bo : Peronosporales
Ho : Pythiaceae
Giong : Pithium sp.
Si nam mau
trang sinh san vo
tnh, sinh ra boc
bao t nay mam
trc tiep thanhong mam. Nam
sinh san hu tnh
th sinh bao t
trng hnh cau va
bao t c
di bao trng.
Bao t nay
Thoi goc,
heo vang
26
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
27/99
mam gay benh
cho cay, hay xam
nhap trc tiep
vao cay.Sclerotium rolfsii Gii : nam
Lp : nam trn
Giong : Sclerotium
Loai Sclerotium
rolfsii
Si nam mau
trang, a bao,phan nhanh
nhieu, phat trien
theo kieu am tia.
Nam xam nhap
vao goc cay con,
cay trng
thanh, s dung
chat hu c lam
nguon dinh dng,
san sinh acid oxalic
va men lam phan
huy mo cay
chu.
Heo ru
trang goc
Thi tiet
nong am
benh phat
trien.
Benhthng
xuat hien
vao thang
4, 5, 8, 9,
10.
S
a
u
Xen toc (
Phytoecia
rufiventris Gautier).
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : canh cng
Ho :xen toc
Xen toc than
hnh ong, en, co
Con trung
gay hai
tren cay
cuc, uc
lo tron
tren cay
cuc,
27
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
28/99
b
e
nh
long tha, au
rong, ngc co
om tron mau
o vang, bungch6n o da cam.
Trng dai, mau
vang sa, sau
non vang nhat,
cuoi bung co
nhieu long t,
nhong nau vang.
Xen toc sinh 1
la/ nam, e
trng gan ngon
cay, sau non uc
vao than, thang
9-10 hoa nhong.
hut nha
cay.
Bo tr au nho
( Microcephalo
thrips abdominalis )
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : cang long
Ho : ray
Con cai dai hn
con c 1 chut.Toan than mau
nau, rau 7 ot,
au nho. Hoat
ong trong hoa
cuc, thi tiet
kho han phat sinh
nhieu, thng
Gay hai
tren cay
cuc, lam
cay kho
heo.
28
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
29/99
gap vao thang 5-
6.Bo tr ngc vang
( Thrips
hawaiiensis )
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : canh long
Ho : ray
Sau cai ngc nau
vang da cam, bung
nau en, sau c
than vang, canhtrong suot. Loai
nay chu yeu hut
nha hoa.
Gay thiet
hai cho
nhieu loai
cay trong
o co
cay hoa
hong.
Bo hung xanh
chan o
(Anomala cupripes
)
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : canh cng
Ho : bo hung.
Con trng thanh
co mau xanh
ong, bung ong
tm, bong. Than
dai, canh co
nhieu cham. Sau
non trang sa,
au nau vang.
Nhong tran, hnh
bau duc.Moi nam
1 la, e trng
trong at, qua
Sau non
an hai re
cay, sau
trng
thanh an
hai la,
ngoai cay
hoa hong
chung con
gay hai
ca cay
nong lam
nghiep
khac nh
keo, cam,
quyt,
xoai
29
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
30/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
31/99
trung
Bo : 2 canh
Ho : ruoi uc
traiLoai nay nho hn
ruoi nha, mau
vang, bung tron,
nhieu ot hung
o, con cai co
ong e trng
kha dai. Loai
nay sinh san kha
nhieu moi nam
sau non
song bang
dch qua
lam quathoi. Khi
ln sau
chui ra
ngoai chui
xuong at
hoa
nhong. co
mat trong
vn cay
ra trai
quanh
nam, gay
hai nhieucho vn,
lam giam
nang suat
va chat
lng qua.Bo xt xanh
(Rhynchocorishumeralis)
Gii : ong vat
Nganh : chan otLp : con trung
Bo : canh na
Ho : bo xt
Con nho mau
vang nau, co
cham en o, con
trng thanh
Loai nay
gay haitren cay
cam, quyt.
Chung
chich hut
dch qua
lam qua
thoi va
31
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
32/99
mau xanh luc rung, giam
nang suat
va chat
lngqua
Sau ve bua
( Liriomyza spp. )
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : 2 canh,
Ho : Agromyzidae.
Con trng thanhla 1 loai ruoi rat
nho mau nau
en, con cai e
hang tram trng
vao trong nhu mo
la. Sau non an
nh mo la tao
thanh ng
ngoan ngoeo
di bieu b mat
tren la.
Ngoai
nhng cay
thuoc ho
bau b,
chung con
gay haitren
nhng cay
thuoc ho
au o.
Cac loai
ca chua,
ca phao,
khoai tay
Con trng
thanh la 1
loai ruoi
rat nho
mau nauen, con
cai e
hang tram
trng vao
trong nhu
mo la.
Sau non
32
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
33/99
an nh
mo la tao
thanh
ngngoan
ngoeo
di bieu
b mat
tren la.Sau xanh da
lang( Spodoptera
exigua )
Gii : ong vat
Nganh : chan otLp : con trung
Bo : canh vay
Ho : ngai em
Con cai e thanh
tng o tren cong
hanh, sau non sau
khi n chui vao
va an phan xanh
cua la e lai
mang trang ben
ngoai. Loai nay
khang thuoc rat
nhanh.
hanh, ho
au o,bau b,
thap t
cho en ho
ca, bong
vai, bap,
nho,
Chung
can pha
rat manh,
lam cong
hanh b
kho heo,
chet gayrap, x
xac, vang
ua, coi
coc, trang
xoa, tan
lui.
Rep Gii : ong vat Chung
33
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
34/99
Rp mui en
Rp bng
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : canh eu
Ho : rep muoiRep gay hai tren
au rong la oi
tng nguy hiem
nhat. Rep hnh
trng, rat nho,
Rep sinh nhieu
la trong nam.
xuat hien
tren tc
non, hoa,
trai non,chch hut
nha, lam
trai khong
phat trien
c, kho
heo, rung
sm .
Ngoai au
rong loai
rep nay
con gay
hai tren
cac loairau au,
rau cai
khac.Bo ha ( Cylas
spp.)
Gii : ong vat
Nganh : chan ot
Lp : con trung
Bo : canh cngHo : Curculionidae
Chung
lam cu
khoai lang
b sung,ang, mui
kho chu.
o la do
oc to
( terpenes )
ma khoai
lang san
34
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
35/99
sinh ra e
chong lai
s gay hai
cua boha. Bo ha
an bieu b
than, la
C
O
D
A
I
Co long vc La co hang nien
( chu k song 1
nam) moc thanh
bui. Than hi dep,la va be khong
long, hoa tm nhat
hay xanh luc, sinh
san bang hat,
thch hp nc
nong, u am
Canh tranh
chat dinh
dng,
anh sangvi cay
trong.
Co uoi phung Co hang nien,
moc thanh bui,
than cng, hoa
xanh nhat, sinh
san bang hat,
thch hp ruong
at am, mo at
cao trong ruong,
ven b.Co bac a nien ( chu k
song tren 1
nam). Than bo,
la hep, nhon, sinh
san bang hat vaot than.thch hp
35
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
36/99
ruong co mc
nc nong, ven
b ruong.Co tuc Co hang nien
than nam, phan
nhanh nhieu va
moc re cac
ot di, be la
co long, nep la
nham. Sinh san
bang hat, thchhp ruong nc
nong.Co chao Co hang nien
than co 3 canh,
ng, lang, chum
hoa hnh cau, sinh
san bang hat,
thich hp ruong
nc nong.Co b Co a nien. Than
bo ngam trong
nc, la co
cuong dai, phien
la nhan, mong,
xanh nhat, ngay
xoe, em cup.
Thch hp ruong
ngap nc.Co ong tien Co hang nien.
Than bo va am
nhanh nhieu trong
36
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
37/99
nc, la tron
nhan, noi tren
mat nc. Sinh
san bang hat,thch hp ruong
ngap nc sau,
vung phen man
ven bien.Co mc Co hang nien.
Than cng co
long trang hinham tay. La
khong cuong moc
oi. Sinh san
bang hat. Thch
hp ruong nc
nong.Lua co ( lua
hoang)
Lua co phat sinh
t lua trong, co
the la to tien
cua lua trong,
mang nhieu tnh
chat hoang dai.
Lua co ton tai
va phat trien
chu yeu bang
hat.
Khi moc
lan trong
ruong lua
lam giam
nang suat
va chat
lng lua.
Lua co
phong tr
tng oi
kho khan.( Nguyen Danh Van )
2.1.4 PHNG PHAP SINH HOC
2.1.4.1 VIRUS ( virus co ch NPV )
37
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
38/99
Cung nh oi vi con ngi va cac ong vat khac
trong thien nhien co tat nhieu loai vi sinh vat gay benh
cho con trung.
S dung nguon virus gay benh cho con trung e hanche sau hai a c nhieu nc tren the gii chu y t
thap ky 60.
Li dung va bo sung nguon benh virus diet con
trung san co trong t nhien trong viec phong tr sau hai,
han che viec s dung thuoc hoa hoc, giam o oc cho
ngi va moi trng.
2.1.4.1.1Trieu chng nhiem virus cua sau hai
Sau nhiem virus th toan than b trng phu, cac ot
than gian ra da rat mong, de v khi tac ong c gii. Khi
da v co dch trang thoi chay ra, cha cac the virus. Ca
sau non va nhong eu co the nhiem virus.
Virus NPV ch gay oc cho sau hai, an toan cho ngi va
ong vat.2.1.4.1.2c ch dit sau
gm cac bc sau
1. Sau b benh virus chet tren cay
2. Cth sau b vtan, hang ty the vui virus tung ra bam
tren cac tan la cay va moi trng
3. Sau n la va nuot thc an cung vi cac the vui
virus
4. Cac the vui b moi trng kiem khuc ruot gia
hoa tan va giai phong cac tieu the virus gay benh.
5. Cac tieu the virus xam nhap vao te bao bieu mo
cua ruot. Virus c nhan len hang nghn lan trong
nhan cua cac te bao cua cac mo nay va lay
nhiem cac te bao va mo khac.
38
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
39/99
6. Cac tieu the va the vui virus c tch luy so lng
ln va cac te bao b tieu tan. Cac the vui cung
vi cac tieu the virus lai c giai phong va tung ra
bam tren cac tan la cay va moi trng.7. Qua trnh phat trien cua virus c lap lai, bat au
t nhng con sau chet nhun do benh virus.
(GS.TS. Trng Thanh Gian )
2.1.4.2 VI KHUANBACILLUS THURINGIENSIS ( Bt)
Hnh 2.2 : vi khuan Bacillus thuringiensis
2.1.4.2.1Gii thieu
Bacillus thuringiensis la trc khuan gram dng, hnh que,
hnh thoi hay dang chuoi nhieu phan t. Bt co kha nang
sinh nha bao 1 cach tuy tien va song kha ben vng trong
at. Trong at. Bt la vi sinh vat k sinh trong ng ruot
cac loai au trung cua cac loai con trung khac. acbiet la au trung cua cac loai au trung cua con trung
hai cay nh : sau uc qua bong, sau uc qua va than
ngo, sau hai lua, moi, sau bm.
B t co kha nang san sinh cac loai phan t protein
co tnh oc. No co tnh ac hieu nhat nh vi cac loai
con trung khac nhau. V the ma Bt a tr thanh thuoc
tr sau hai cay than thien vi moi trng.
39
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
40/99
Vi khuan Bt c san xuat da tren kha nang gay
benh oi vi con trung. Che pham Bt diet c hn 200
loai sau hai, nhng khong gay oc hai cho ngi va ong
vat, moi trng. Thuoc tac ong len nhieu loai sau haia khang lai thuoc tr sau hoa hoc. Tinh the oc cua vi
khuan co the lam sau ngng an trong vai phut roi
chet. No tac ong vao ng ruot cua con trung khi
con trung an phai tinh the oc.
2.1.4.2.2 c che tac ong cua Bt
A. Cac oc to do Bt sinh ra va tac ong cua no
len con trung.
Noi oc to ( delta endotoxin) : trong qua trnh hnh
thanh bao t cua vi khuan th tinh the oc c hnh
thanh khi te bao v ra oc to va bao t t do trong moi
trng. Noi oc to delta khong ben vng nhiet o cao,
khong hoa tan trong nc, hoa tan torng moi trng kiem.Tinh the oc to khong oc neu cha c hoa tan.
B. C che tac ong noi oc to len con trung
Khi tinh the oc cung vi thc an vao trong c the con
trung, no tac ong chnh vao cac bieu mo ruot cua
con trung. Ngoai tinh the oc delta, Btcon tiet vao moi
trng 1 so ngoai oc to alpha va beta cung vi 1 so
enzyme co ac tnh diet sau nh Loxitilnase, C-kitinase va
Protease.
( TS. Nguyen Van Tuat )
2.1.4.3 VI N AM
Hien nay a phat hien hn 750 loai nam gay benh
con trung. Pho bien nhat la cac dang thuoc tr sau t
nam Beauveria sp. , nam Metarhizium sp. va nhieu loainam khac e diet tr con trung hai.
40
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
41/99
2.1.4.3.1hieu lc tr sau cua Beauveria va Metarhizium
Tr rau nau at 58,7% - 67, 3% sau 10 ngay s dung
Tr sau o xanh hai ay at 74 76,7% sau 20 ngay s
dung
Diet cao cao at 72% sau 2 tuan va 91,2% sau 1
thang
Tr sau rom at 79%
Tr moi at 85% - 100% sau 6 thang
2.1.4.3.2 Hoat tnh diet sau hai
Qua cac nghien cu a di anh hng hoat tnh kysinh cua nam a dan ti pha huy sau sac cac chc
nang, bien oi cac mo va c quan cua vat chu.
T nhng hien tng nam pha huy chc nang sinh ly
cua con trung, oc to cua nam lam nh ch s dinh
dng cua con trung, lam giam o man e, pha huy
qua trnh ho hap, an ap c hoc s tuan hoan mau,
phat trien va sinh san cac the si nam trong xoang than
con trung. S bien oi sinh hoa va lam giam lc oxy
hoa kh dan ti hien tng hoa melanin trong huyet
tng, lam bien oi o nht cua huyet tng.
Cac au trung b nhiem nam khong lot xac c va
ac biet b pha huy qua trnh bien thai phat trien cua
chung. ieu o c che s tao thanh giao t.( TS. Nguyen Van Tuat )
2.1.4.4 SINH VAT KHAC
2.1.4.4.1ong mt o ( Trichogramma sp. )
41
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
42/99
Hnh 2.3 : Chu trnh phat trien cua ong mat o
Ong mat o la loai con trung thuoc ho
Trichogrammatidae, bo Hymenopters. Hn 40 loai ong mat o
c phat hien. Ong mat o la loai k sinh trng co pho
k sinh rat rong. Moi loai ong mat o co kha nang k sinh
trng tren 100 loai sau.
Chu trnh phat trien cua ong mat o eu dien ra trong
trng sau. C che diet sau gom cac bc sau :
1. Ong mat o tm kiem va e trng vao trng sau
hai
2. Ong non n va sinh song trong trng sau hai
3. Ong non ln len bang chat dinh dng cua trng sau
hai
42
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
43/99
4. Ong non an het chat dinh dng va hoa thanh
nhong.
5. Nhong hoa thanh ong trng thanh va uc vo trng
sau bay ra.2.1.4.4.2ong vang ( Habrobracon hebetor Say.)
Hnh 2.4 : chu trnh phat trien cua ong vang
C che diet sau hai cua ong vang gom cac bc
sau :1. Ong vang ang te liet sau k chu
2. Sau khi anh te liet, ong vang e trng len mnh sau
3. Ong non n va hut chat dinh dng trong sau
4. Ong tiep tuc phat trien ben ngoai da sau
5. Ong keo ken hoa nhong
6. Ong trng thanh keo ken bay ra.
( GS.TS Trng Thanh Gian )
43
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
44/99
2.1.4.5 NGUYEN TAC KIEM SOAT SINH HOC
Sinh vat la nhng nhan to sinh hoc lam giam so lng
hay hoat ong gay ra trieu chng benh hay nguon benhqua cac c che sau :
Khang sinh ( antibiosis ) : khi nguon benh b ngan
chan hay b tieu diet bi san pham trao oi chat
cua vi sinh vat. Nhng san pham nay bao gom hop
chat bay hi va cac chat oc. Viec san xuat cac
hp chat khang sinh la 1 ac tnh cua rat nhieu loai
nam kiem soat sinh hoc hu hieu. Nhieu loai nam
co the tao ra rat nhieu loai san pham trao oi chat
bac vi hoat tnh tren pho ky chu rong.
Canh tranh ( competition ) : xay ra khi vi sinh vat lam
giam hoat ong cua nguon benh do s gii han ve
nguon dinh dng, nhan to sinh dng, oxy, khong
gian song. Sieu ky sinh ( hyperparasitism ) : vi sinh vat ky sinh
len ky chu la nguon benh. Vi ky sinh xuat hien khi
nam ton tai gan vi nam khac canh tranh nguon
dinh dng. Nam ky sinh co 1 s tiep xuc hay chiem
giu ben chat oi vi te bao song. Nam ky sinh
tieu diet te bao chu chu yeu la tiet enzyme pha
huy cac thanh phan vach te bao ky chu nh :
chitinase, cellulase, proteaseket hp vi cac chat co
kha nang c che s sinh trng va phat trien cua
nam benh.
( Thanh Huyen )
2.2 TR NAM BENH BANG PHNG PHAP
SINH HOC
44
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
45/99
2.2.1 CAC BENH CAY THNG GAP DO NAM GAY RA
ay la 1 so benh pho bien tren cac loai cay trong bi
cac tac nhan gay benh, trong o neu len trieu chng
va cach cha tr va nha vn co the ap dung e lamsach benh cho vn cay cua mnh
Bang 2.2 : cac benh cay thng gap do nam gay ra
Benh
cay
ac iem
va cach cha tr
Tac
nhan
oi
Tn
g
om bo
hong
Benh ch xuat hien mat
di la gia. Vet benh hnh
tron co ng knh ten
di 3 mm, mau en, be
mat go len cao o chnh la
lp te bao nam mn nh
nhung, con mo la dimau tham en. Benh con
xuat hien tren vo trai vi
nhng om en 1 mm nam
trong cac lom khuyet tinh
dau tren be mat vo trai.
Benh phat trien quanh
nam, manh nhat vao cuoi
vu. Benh nang th cay phat
trien kem, trai nh, giam
nang suat va my quan.
Cha tr : trong tha,
thong thoang, dinh dng,
cham soc ky. Phun thuocnh COC85WP, BTN, Score
Nam
Meliola
citri
Cay
co
mui
nh
cam
sanh,
bi,chanh
, tac,
quyt.
. .
45
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
46/99
250EC Thoi re
vang la
Cay b benh gan la vang
trang, phien la vang xanh
sau o rung i, benh de lay
lan. Cay ra nhieu choi,
ngan, nho, nhieu bong
trai, trai b chua, cuoi cung
cay chet hoan toan.
Khi cay chm benh th ch
vai nhanh re b thoi, co
soc nau tren re chay tchop re vao trong va re
ln th vo re tuot khi
phan go. Benh nang th
toan bo re thoi.
Cha tr : thoat nc tot,
b cao, dinh dng cay,
kiem tra vn, phun thuoc,
hoa chat kch thch ra trai
Nam
Fusariu
m solani
Cay
quyt
tieu
Benh chay
la chet
ot
Tren la ban au ch la
nhng om nho sung
nc, sau o lan rong dan
lam la phat trien kem, co
lai, kho va rung.
Tren cay con benh lam la
ngon b chay, kho dan,
benh nang lam ot chet.
Tren cay trng thanh
benh lam la kho, ngon
chet, la benh thng dnh
lai do t vang nau, oi khi
Nam
Rhizocto
nia
solani
Cay
sau
rieng
46
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
47/99
co hach tron nau nhat. o
am cao th vet benh
chuyen sang en va thoi
nhun ra. Benh la th catan cay trui la, giam quang
hp va nang suat, chat
lng trai.
Cha tr : trong tha, ti
t, ve sinh, kiem tra vn,
phun thuoc
Phan trang Benh gay hai tren qua, otnon, la non, chum bong.
Benh nay lien quan chat
che vi o am khong kh,
luc cay ra hoa ket trai.
Tren chum hoa benh co
phu lp nam trang xam,
nang th chuyen nau, kho
chay. Benh lam trai phat
trien kem, tham en, kho.
Trai ln khi mac benh
thng kem phat trien,
khong cm hoat t, trai co
mau nau en, v the ngidan con goi benh nay la
benh rau kem.
Cha tr : trong tha,
thong thoang, cham soc,
kiem tra vn ky va
thng xuyen, phun thuoc
NamOidium
sp
Chom
cho
m
Thoi goc Loai nam nay lu ton Nam Sau
47
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
48/99
chay mu trong at va nc. Benh
thng phat sinh ca manh
trong mua ma. Benh gay
thoi goc, chay mu, lamchet cay.
Tren la : vet benh la
nhng vet nho sung nc,
mat mau, sau o lan rong
lam rung het la.
Tren trai : benh la nhng
vet am t mau nau en,
am o cao th xuat hien t
nam, benh lan rong lam
thoi trai.
Tren goc than, canh ln :
cho b benh chay nha o,
vo va vung go pha dichuyen sang hong lt van
tm, vien gn song. Nang
lam chet cay.
Cha tr : cat ta canh la
gia, benh, thoat nc tot,
giam phan am tang phan
lan, kali, hu c, ti t,
khiem tra va cham soc
thng xuyen, ky cang,
phun thuoc
Phytopht
hora
palmivor
a
rieng
va
tren
100loai
cay
trong
khac
Than th Qua b nam xam nhiem
t khi con xanh, vet benh
nho, det, hi sang, benh
n dan ( 12mm) th be mat
Nam
Colletotri
chum
coccode
Ca
chua
48
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
49/99
lom, co vong tron ong
tam, ram nau.
Tren la vet benh thng
nho, tron, mau nau,quang vang.
Tren re vet benh nau, re
gia, co cham en nho, re
to troc vo, re phu can coi,
thoi muc. Nam benh lan
truyen nh gio, nc
Cha tr : trong luan canh,
cham soc, ve sinh kiem tra
thng xuyen, ky cang e
han che benh, phun thuoc
nh : Topsin M 70WP, Benlate
50WP
s
Heo vang Benh gay hai da t khi
con nho en luc thu hoach
trai tr i. Loai nam nay a
ieu kieng nong am nen
khi gian da leo kn, gap thi
tiet nong am trong mua
ma, am o tang cao lam
nam benh gay hai nhieu.Nam benh tao vet tham
tren da roi lan rong dan
lam cay da heo nhe luc
tra, nang nong, chieu toi
va sang hom sau cay da
ti tr lai. Benh nang lam
la da vang dan, heo ru
Nam
Fusariu
m sp. ,
nam
Pythium
va vai
loai
namkhac
Cay
da
leo
49
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
50/99
khong the ti tr lai.
Cha tr : thoat nc tot,
thong thoang, trong tha,
cat ta la gia, bon phancan oi, phun thuoc
Heo ru
trang goc
Mo benh phan huy dan.
La vang dan dan t goc
en ngon. Tren vet benh
goc xuat hien lp hien
lp nam trang, lan dan ra
mat at xung quanh goccay. Nam benh lam chet
cay con va cay trng
thanh, re cay va qua b
thoi, cay chet kho, hoa
nau.
Si nam mau trang, a
bao, phan nhanh nhieu,
phat trien theo kieu am
tia. Nam xam nhap vao
goc cay con, cay trng
thanh, s dung chat hu c
lam nguon dinh dng, san
sinh acid oxalic va men lamphan huy mo cay chu.
Thi tiet nong am phu
hp benh phat trien. Benh
thng xuat hien vao
thang 4,5,8,9,10.
Cha tr : ve sinh vn,
bon phan can oi, co the
Nam
Sclerotiu
m rolfsii
Nhie
u loai
cay
nh
ca
chua,au,
t,
bau
b,
khoai
tay,
rau
50
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
51/99
phun thuoc va trong luan
canhKho heo Nam xam nhiem vao vet
thng re, lam no thoi
kho, mau nau, la mat
mau sang mem dan, kho
heo. Benh phat sinh vao
thang 4-6, nam benh song
hoai sinh trong at. Lay lan
nh gio, benh cang nang
khi co ma phun.Cha tr :cat ta canh la,
nho cay, thay chau, bo hat
trong mua benh, phun thuoc
Nam
li
liem (
Fusariu
m
dianthi )
Cay
cam
ch
ng
om than Benh xuat hien cac
vn hoa cam chng, ty
le benh tren 50%. Benh
xam nhiem vao ngon la,
luc au la cac om vang
kho, dan dan lan rong ra.
Tren om xuat hien cac
om en, o la bao t
nam.
Cha tr : cham soc ky,
tieu huy canh la cay
benh, phun thuoc
Nam
a gai
(Colletric
hum
sp. )
Cam
ch
ng
( Nguyen Danh Van )
2.2.2 CHAT TR NAM SINH HOC (BIOFUNGICIDE )
Co tong cong 586 chung nam men t nhien thuoc cac chi
khac nhau a c th nghiem kha nang oi khang cua
chung v1 cac chung nam benh gay hai cho cay trong.Kha nang oi khang cua cac chung nam la 1 ac tnh
51
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
52/99
quan trong va no khong phu tuoc vao cac loai hay chi.
Trong cac oi khang, 2 chung Saccharomyces cerevisiae va
Zygosaccharomyces cho thay 1 pho rong ve hoat ong oi
khang vi cac tac nhan gay benh cay trong.
Bang 2.3 : Hieu lc cua Saccharomyces va
Zygosaccharomyces c che cac nam gay benh hai cay
trong
oi
kha
ng
na
m
men
c che nam benh
CLADOSPO
RIUM
VARIABILE
RHIZOC
TONIA
FRAGA
RIAE
PHOMO
SIS
LONGIC
OLLA
COLLEOTRI
CHUM
ACUTAT
UM
A.
NI
GE
R
SCLERO
TINIA
SDEROT
IORUM
PENIC
ILLIU
M
DIGIT
A
TUM
MACROPHOMIN
A
PHASEO
LINA
DE
BOTY
TIS
SQUA
MOSA
Saccha
ro
myces
( S )
S.84 ++ + ++ - + + + + + +
S.108 ++ + ++ - - + + + + +S.207 ++ + ++ - - + ++ ++ + +S.244 ++ + ++ - - + + + + +S.605 ++ + ++ - - - + + + +
S.652 ++ + ++ + - + + ++
++
S.826 ++ + ++ - + ++ ++ ++ + +
S.831 ++ + ++ -+
++ + + + +
S.888 ++ + ++ - - - - + + +S.900 ++ + ++ - - + + + - +S.946 ++ + ++ - - + + + + +S.713
8++ + ++ - - + + + + +
Zygo
Saccha
ro
myces
( Z )
Z. F30 ++ + ++ + + ++ ++ +++
++
Z.F33 ++ + ++ - - + + +++
+
+
Z.F42 ++ + ++ - - ++ ++ + + +
52
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
53/99
Z.F48 ++ + ++ - - + + - + +
++ : hieu lc oi khang cao. + : co hieu lc oi khang. - :
khong co hieu lc oi khang
2.3.TONG QUAN VE TRICHODERMA SPP. LAM CHATTR NAM SINH HOC
2.3.1. PHAN LOAI
Trichoderma spp. la giong nam kha pho bien trong t
nhien, tuy nhien he thong phan loai cua chung cha ro
rang va kha phc tap, do o co nhieu y kien khac nhau
a ra khi phan loai giong nam nay.
Hnh 2.5 : nam
Trichoderma harzianum
Nganh :Ascomycota
Lp : Deuteromycetes ( nhom nam bat toan)
Bo : Moniliates
Ho : Moniliaceae
Giong : Trichoderma spp.
Phng phap phan loai truyen thong la da tren s
khac nhau ve hnh thai chu yeu la bo phan hnh thanh
bao t vo tnh. Gan ay nhieu phng phap phan loai
da tren cau truc phan t c s dung. Hien nay nam
Trichoderma co t nhat 33 loai.
53
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
54/99
Theo 2 nha khoa hoc Brazil la Esposito va Manuela da
Silva th Trichoderma c phan thanh 5 nhom : Trichoderma,
Longibrachiatum, Satutnisporum, Pachibarium va Hypocrenum.
2.3.2 AC IEM NAM TRICHODERMA SPP.2.3.2.1 ac iem hnh thai, sinh trng va hnh
thanh bao t cua Trichoderma
- ac iem hnh thai:Trichoderma la mot giong nam
at, phat trien tot tren cac loai at giau dinh dng
hoac tren tan d thc vat. ac iem hnh thai cua nam
nay la canh bao t khong mau, si nam khong mau,co vach ngan, co kha nang phan nhanh nhieu va cho
lng bao t rat ln. Bao t thng co mau xanh, n
bao hnh trng, tron, elip hoac hnh oval tuy theo tng loai.
Bao t nh nh cua canh.
- S sinh trng cua Trichoderma:la mot giong nam
hoai sinh trong at nen Trichoderma co kha nang s dung
nguon hon hp carbon va nitrogen. Nguon cacbon va nang
lng Trichoderma s dung c la Monosaceharides va
Disaccharides, cung vi hon hp Polysaccgarides, puriness,
pyrinidines, acideamin, tanmins va caechins co ong; Aldehydes
va acide hu c. ac biet la acide beo (E.B.Nelson, G.E.
Harman), methanol methylamine, formate va NH3 la nguon
am bat buoc phai co trong moi trng nuoi trongTrichoderma. Nhng nguon nitrogen nao cung ho tr cho
moi trng co nhieu dinh dng. Muoi, cac nguon sulfur
va cac hon hp nh vitamin cung co anh hng ln en
kha nang sinh trng cua Trichoderma. Nhng muoi sodium
chloride se lam giam s sinh trng va phat trien cua
mot so loai Trichoderma. Do o trong moi trng nuoi
trong khong c co mat cua muoi nay. Nong o CO2
54
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
55/99
trong moi trng nuoi trong cung anh hng en s sinh
trng cua nam oi khang trong at. Tuy nhien anh
hng cua CO2 en kha nang sinh trng va san xuat
cua Trichoderma phu thuoc vao nong o pH cua moitrng at. CO2 nong o 10% khong anh hng en toc
o sinh trng cua Trichoderma. Toc o moc nhanh cua
Trichoderma nong o CO2 cao trong moi trng kiem, co
the giai thch tai sao Trichoderma thng song trong moi
trng at phen, am t, t hien dien tren at kiem. V
the CO2 co anh hng en sinh trng cua Trichoderma tai
o pH co gia tr cao.
Hnh 2.6 : bao t cua Trichoderma reesei
- S hnh thanh bao t tren moi trng: Phan
ln cac loai Trichoderma co cam quang, de nay mam
nhieu ieu kien moi trng t nhien va nhan tao di
ieu kien toi sang lan lon, hay bao t co the xuat
hien trong ieu kien sang. Moi trng agar trong khoang
20-30 giay anh sang 85 Lux lam tang hieu qua nay
mam. The bao t phialoconidio cam ng vi anh sang
nhat se xuat hien nhieu di anh sang ban ngay ch
trong khoang 3 phut hoac gan tia cc tm (bc song
366nm) trong khoang 10 30 giay. Cac tac gia a congbo Trichoderma khong hnh thanh bao t bc song
55
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
56/99
di 254nm hoac tren 1.100nm va hnh thanh bao t
nhieu nhat bc song 380nm en 440nm. Cac bao t
cam quang han che phat trien di anh hng cua cac
hoa chat. Cac hon hp nh azaguanine, 5-fluorouracil,actiomycin D, Cycloheximide, phenethyl alcohol va ethidium
bromide ngan can s hnh thanh cac hau mo bao t,
ay la 1 cau truc ac biet cua c the rat quan trong
trong hnh thai hoc, lam tang tiem nang trong phong tr
sinh hoc. T. hamatum, T.hazianum, T.viride va T. virens trong
ca moi trng long va ran co acide thch hp cho bao t
nay mam hn la moi trng trung tnh.
2.3.2.2 Sinh thai hoc cua Trichoderma
Sinh thai hoc cho biet s phan bo cua Trichoderma trong
ieu kien c hoc cua bao t nam Trichoderma trong at.
- at khang nam: at t nhien co kha nang khang
nam va kha nang nay se mat dan. ieu nay co lien
quan en s xuat hien va mat o phan bo c hoc cuaTrichoderma. Bao t phan sinh cua Trichoderma co kha
nang khang nam cao va lien quan en hien tng giam
kha nang khang nam trong at. o nhay cua at khang
nam c cong bo tren at trung tnh, at kiem chua va
at acide. Cac bao t phan sinh khang nam nhieu hn
hau mo bao t, si nam t khang nam hn bao t phan
sinh.
56
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
57/99
Hnh 2.7 : nam Trichoderma viridae
- Thiet lap quan the va hien tng nay mam
trong at: Vi sinh vat trong at khong va hoat ong phuthuoc vao nhieu loai chat nen trong at, co nhieu phng
phap xac nh khac nhau. Trong nhieu trng hp cho thay
van e nay khong thch hp vi Trichoderma va tang len
nhieu trong nhieu loai at khac nhau. Khi cay si nam non
(cha co bao t) vao at eu lien quan mat thiet vi
tnh trang thanh phan moi trng at. Bao t sinh soi
nay n (mat o 100) va thiet lap quan the can bang
trong at (mat o duy tr can bang trong at t 9 36
tuan sau khi cay nam vao at). ieu nay phu thuoc vao
tuoi nam va nh vay co lien quan en thanh phan thc
an, va viec hnh thanh quan the si nam Trichoderma t
thanh phan nuoi trong khong lien quan en loai at.
Vien Alginate cha bao t phan sinh c san xuat bangphng phap len men tao quan the bao t t hn so vi
phng phap nhan sinh khoi bang at (chu yeu la hau
mo bao t). Them vao o, viec len men at c them
vao at chat Pyrax kho giup lam tang quan the t 5.103
len 6-7.106bao t / gram at.
57
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
58/99
Hnh 2.8 : nam Trichoderma reesei
- Thiet lap quan the tai vung re cay:Trichoderma
a c phan lap t re cay va co kha nang dung vao
viec phong tr sinh hoc tai vung re cay b benh. Hieuqua cua Trichoderma khong ch x ly hat ma con tiep
tuc thiet lap quan the di vung re cay sau khi x ly
hat. Trichoderma x ly hat phat trien nhanh xung quanh he
re tao cac bao t ngan can benh xam nhiem cay
trong. Neu Trichoderma c cay vao at vi tac dung
chong benh cho cay bat buoc phai cay doc theo be mat
re nhng cach xa la mam. Trichoderma co kha nang diet
tr benh thoi re, hat va benh chet cay con. Nhng
nghien cu gan ay cho thay T.hazzianum khong thiet lap
quan the xung quanh he re cay ho au va cay au Hoa
Lan con. Quan sat bao t tren vung re cay gom re, vo,
hat b thoi va la mam, so lng bao t tren moi gram
at xung quanh he re luon luon t. W.L.Chao, G.E. Harma vaE.B.Nelson tren so lieu khong cong bo, cho rang bao t
cua Trichoderma t thiet lap quan the hay t di chuyen vao
vung re cay. Vi T. hazzianum vai bao t c tm thay
cach xung quanh he re cay 10 cm, tren cay
c x ly hat. Ngc lai, so lng bao t tm thay nhieu
tren la mam au Hoa Lan b thoi va vo hat giong ke
ca mau benh xung quanh re.Co nhieu giai thch ve viec
so lng bao t Trichoderma tang hoac giam trong at va
Trichoderma khong co kha nang thiet lap quan the
vung re cay, do co nhieu ly do bao gom: thieu dinh
dng, hien dien chat oc trong re cay hay hien dien
cua chat khang hoac s hien dien cua vi sinh vat oi
lap vi Trichoderma (W.L. Chao, G.E. Hazman, E.B. Nelson trenso lieu khong cong bo) tai vung re hay mc o re cua
58
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
59/99
cay. V du: Pseudomonas oi lap vi tac nhan phong tr
sinh hoc nhng khi co hien dien cua chat sat trong vung
re cua cay hay Pseudomonas san xuat chat oc chuyen
oi gay anh hng en bao t cua Trichoderma.2.3.3 C che hoat ong cua nam
Trichoderma spp.
Hnh 2.9 : s c che
cua Trichoderma oi vi nam benh cay Pythium
tren be mat hat au. Cac chung Trichoderma c
nhuom mau vi thuoc nhuom huynh quang mau da
cam trong khi Pythium c nhuom mau xanh la cay
Nam oi khang la nhng thanh vien pho bien cua he
vi sinh vat at (Pomsch va cong tac vien 1920). Chungthng tiet ra cac men, khang sinh gay oc cho nam gay
benh hoac nam khang canh tranh ieu kien song vi
nam gay benh. S phan biet cua chung phu thuoc vao
vung a ly, loai at, ieu kien kh hau, va tham thc
vat tng khu vc. Nam oi khang co the km ham s
sinh trng, phat trien cua nam gay benh, giup cay hoi
59
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
60/99
phuc, sinh trng va phat trien, mot so loai nam oi
khang a c tm thay: Penicillium axalicum. P. frequetans.
P. Vermiculata, P. nigricans, P. chregsogetum la oi khang cua
nam pythium spp, phizoctotia solani, Sclerotium Cepivorum,Verticillium alboatrum (Martin va cong tac vien 1995). Nam
Aspergillus niger oi khang vi nam Fusaium sokeni,
Rhizoctonia solani, Aeteraria alternata. Nam Aureobasidium,
pollulans va Kikuchii la oi khang cua nam Diaporthe
phaseolorum var. sojage (Egurazdovaet at, 1979).
oi vi nam Trichoderma, cung la mot trong nhng giong
nam co kha nang c che mot so nam gay benh khac
nh: Sclerotium rolfsii, phytopthora, FusariumPythium, Rhizoctonia
gay benh tren nhieu loai cay trong: Cay ho au, cay
an trai, hoa thao, cay cong nghiep va cay hoa kieng.
2.3.3.1 HIEN TNG GIAO THOA
Hnh 2.10 : nam oi khang
Trichoderma harzianum quan quanh nam benh
Rhizoctonia solani
S oi khang cua nam Trichoderma thong qua nhieu c
che. Vao nam 1932 Weinding a mo ta hien tng nam
Trichoderma ky sinh nam gay benh va at ten cho hien
tng o la Giao thoa si nam (Cnyder, 1976).
Hien tng giao thoa gom ba giai oan nh sau:(1) Si nam Trichoderma vay quanh si nam gay benh.
60
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
61/99
(2) Sau s vay quanh, si nam Trichoderma that chat lay
cac si nam gay benh cay.
(3) Cuoi cung la si nam Trichoderma am xuyen lam
thung lp te bao cua nam gay benh, lam cho chatnguyen sinh trong nam gay benh b phan huy va dan
en nam benh b chet.
Hnh 2.11 : hnh anh cua
Rhizoctonia solanidi knh hien vi sau khi Trichoderma
mycoparasitic c g bo. Enxyme do Trichodermamycoparasitic tiet ra lam thung te bao nam benh
cay
Sau nay quan sat di knh hien vi, hien tng ky sinh cua
nam Trichoderma c mo ta nh sau: Tai nhng iem
nam Trichoderma tiep xuc vi nam gay benh a lam cho
nam gay benh teo lai va chet (Dubey, 1995; Rousscu va
cong tac vien, 1996). Ngc lai nhng iem khong co
s tiep xuc cua nam Trichoderma vi nam gay benh van
chet th cac nha nghien cu cho la tac ong cua chat
khang sinh t nam Trichoderma sinh ra gay oc cho nam
gay benh (Agrowcal va cong tac vien, 1979; Michrina va
cong tac vien 1996).
2.3.3.2 HOAT ONG TIET ENZYME
61
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
62/99
1. He enzyme thuy phan chitin
Chitin la 1 trong nhng polymer phong phu nhat trong
sinh hoc, enzyme phan giai chitin c tm thay tat ca
moi gii : nguyen sinh, vi khuan ,nam, thc vat, ong vatco xng song va khong xng song ke ca con ngi. S
thuy phan chitin bang enzyme co lien quan en rat nhieu
qua trnh sinh hoc nh : s t phan giai, s tao hnh, dinh
dng. Them vao o, s vi ky sinh ong vai tro quan trong
trong moi quan he gia nam va cac sinh vat khac.
Chitinase xuc tac s phan cat gia noi C1 va C4 cua
2 n v N-acetyl--D-glucosamin (GlcNAc) lien nhau. Chung
c chia ra lam 3 nhom : 1,4--N-acetylglucosaminidase, co
the cat chitin dang exo thanh nhng n phan GlcNAc,
endochitinase, thng cat nhng v tr ben trong doc theo
si chitin va exochitinase hay citobiosidase ( Sahai va Manocha,
1993). Theo Harman va cac cong s (1993) th exochitinase
hay chitobiosidase ch cho ra cac n v diacetylchitobiose theocon ng khong tao cac phan t saccharide n hay a.
Ngi ta a tinh che c rat nhieu enzyme chitinase,
trong o pho bien nhat la endochitinase co kch thc la
42 kDa, sau o la N-acetyl--D-glucosaminidase co kch thc
70-73 kDa. Ngoai ra con co endochitinase37 kDa va 33 kDa
(Cruz va cong s, 1992), chitobiosidase 40 kDa ( enzyme nay
co the hoat ong 1 mnh hay ket hp vi enzyme
endochitinase 42 kDa ) (Harman va cac cong s 1993),
enxochitinase 28 kDa ( Deane va cong s, 1998) va N-acetyl--
D-glucosaminidase 102 kDa co vai tor2 duy nhat trong viec
gay ra s bieu hien cua cac enzyme thuy phan chitin
khac nhng cha tinh che c (Haran va cong s, 1995).
Hoat ong khang nam cua chitinase c tang cngbi s tr lc cua khang sinh. Enzyme chitinase cua
62
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
63/99
Trichoderma c xem la enzyme co hoat tnh khang khuan
manh nhat. Hoat ong cua chitinase phoi hp manh me
ni cac enzyme chitinase va cac hp chat co lien quan
en viec kiem soat sinh hoc nh khang sinh. S phoi hpvi cac enzyme phan giai chitin va glucan khac a dan
en s tang cng ly la cua hoat ong thuy phan va
c che ngay ca trong cac trng hp cac enzyme nay co
hoat tnh thap hay khong co hoat tnh khi chung c s
dung rieng le (de la Cruz et al., 1992; Lorito et al.,1993; 1994
a,b, 1996 c). tuy nhien quan trong hn na la kha nang
chitinase lam tang hieu qua khang nam cua cac hp
chat khong co ban chat enzyme hay cac vi sinh vat khac
Lorito et al.,1993;1994 b).Chang han, Lorito va cac cong s
a cho thay s phoi hp hoat ong gia cac enzyme thuy
phan chitin vi cac hp chat t nhien cung nh tong hp
co anh hng len mang te bao.
2. He enzyme thuy phan celluloseCellulose la chat trung hp cua -1,4-glucan c s
dung nh 1 nguon nang lng bi rat nhieu vi sinh vat tiet
ra cellulase. He enzyme thuy phan cellulose cua Trichoderma
bao gom 3 lp enzyme : enzyme thuy giai 1,4 -D-glucan,
cat cac si cellulose thanh cac n v cellobiose; endo-1,4-D-
glucanase,cat cac noi glucoside va 1,4--D-glucosidase phan
cat cac cello-oligosaccharide e tao glucose. T.reesei RUT C30
c biet la chung co kha nang tao cellulase manh nhat
va he enzyme cellulase cua no cung manh nhat. Co s
phoi hp cua t nhat la 2 enzyme cellobiohydrolase, 2 enzyme
endoglucanase va 1 enzyme -glucosidase trong qua trnh thuy
phan cellulose ( Hui et at. 2001 ). T.harzianum T3 cung la 1
chung rat hieu qua khi s dung e kiem soat oi vi
63
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
64/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
65/99
Viridin la 1 protein khang nam co kch thc 65 kDa c
tach chiet t T.viride
Ergokonin A la 1 chat co hoat tnh khang nam co kha
nang c che s sinh tong hp glucan c tach chiet tT. longibrachiatum
1 loai trichothecene mi c tach chiet t T.harzianum
la harzianum A co kha nang khang nam nong o
100g/ml.
Harzianin HA V saturnisporin SA IV la 2 peptide thuoc
nhom peptaibol cha - aminoisobutyric co kha nang bien
oi tnh chat mang c tach chiet t nhieu loai
Trichoderma.Tricholin la protein bat hoat ribosome do T.viride
tiet ra chung lam giam s hnh thanh chuoi polysome. (
Thanh Tuyen )
2.3.4 IEU KIEN NUOI CAY NAM
TRICHODERMA SPP.
2.3.4.1 Nhiet oTrichoderma spp. phat trien vung nhiet o kha
rong 15-350C
15-200C : Trichoderma spp.phat trien cham , hnh thai t
bao t, thi gian hnh thanh bao t cham.
25-300C : Trichoderma spp. sinh trng phat trien nhanh
hn, lng bao t nhieu, thi gian tao bao t sm. 350C : phat trien yeu, kha nang sinh bao t yeu.
2.3.4.2 Anh sang
Chieu sang lien tuc : phat trien hanh, mat o tha,
bao t t.
Toi lien tuc : si nam phat trien cham, mat o tha,
si nam cha hnh thanh xong sau o hnh thanh theo
tng t rat ro.
65
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
66/99
Sang toi xem ke : si nam hnh thanh nhieu ( ch sau
2 ngay ), mat o day, xuat hien nhieu bao t.
( Hu Phc )
2.3.5 CAC DANG THUOC CUA CHE PHAMTRICHODERMA SPP.TR NAM BENH
Vi s ra i cua thuoc tr sau sinh hoc, viec o
nhiem va thay oi moi trng a c cai thien. Cac
che pham sinh hoc co o oc cao oi vi cac loai gay
hai cho cay trong va an toan oi vi nhng loai khac ke
ca con ngi, hieu qua s dung cao nen c ng dungrat nhieu trong nong nghiep.
Trong o che pham sinh hoc Trichoderma spp. c chu
y nhieu nhat v hieu qua cao va nhieu cong dung a
tr thanh oi tng nhien cu va san xuat cua nhieu
ni nh trng ai hoc, vien nghien cu, trung tam khoa
hoc, cong ty . e ap ng yeu cau bc thiet cua nha
nong va ngi trong. Cac ni san xuat che pham
Trichoderma spp. c trnh bay bang 2.4.
Bang 2.4 : Cac ni san xuat che pham
Trichoderma spp. tr nam benh hai cay trong.
Ni san
xuat
Ten
san
pham
Dan
g
thuoc
Thanh
phan
Cong dung
Cong ty
TNHH
cong
nghe
NongLam
NOLAT
RI
Dan
g
bot
Bao t
Trichoderm
a spp.
Tac dung chnh :
tieu diet va khong
che cac loai nam
benh hai cay trong.
Tac dung phu : tao
ieu kien tot cho visinh vat co nh am
66
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
67/99
phat trien trong at,
kch thch s tang
trng va phuc hoi
bo re, ong thi cokha nang phan giai
cac chat trong cac
phe thai hu c
thanh cac n chat
dinh dngNOLAT
RI W
Dan
gbot
Bao t
Trichoderma spp.
Tac dung chnh : co
kha nang tieu dietva khong che cac
loai nam gay benh
hai cay trong
Tac dung phu : tao
ieu kien tot cho vi
sinh vat co nh am
phat trien trong at,
kch thch s tang
trng va phuc hoi
bo re, ong thi co
kha nang phan giai
cac chat trong cac
phe thai hu cthanh cac n chat
dinh dng, tao ieu
kien cho cay trong
hap thu de dang, at
ti xop hn, tang ham
lng chat mun va
mat o con trung
67
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
68/99
co ch, gi c o
ph cua atNOLAB
A
Dan
g
n
c
Vi khuan
phan giai
lan, co
nh nit,
phan giai
cellulose
Tao ieu kien tot cho
vi sinh vat co ch phat
trien trong at, kch
thch s tang trng
va phuc hoi bo re,
ong thi co kha
nang phan giai cac
chat x, chitin,
hemicellulose, phosphorvo c, hu c trong
at, phan hu c
thanh cac n chat
dinh dng tao ieu
kien cho cay trong
hap thu de dang.NOLAS
UB
Dan
g
n
c
Vi khuan
Bacillus sp.
Vi nam
Trichoderm
a spp., xa
khuan
Streptomyc
es spp.
U phan gia suc, gia
cam, xac ba thc
vat rac thai hu c
co tac dung lam
mat mui hoi nhanh
sau 10 ngay, lam
phan gia suc, gia
cam, xac ba thc
vat mau hoai muc sau 1
thang,
Che pham tao ieu
kien tot cho vi sinh
vat co ch phat trien
trong at, kch thch s
68
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
69/99
tang trng va phuc
hoi bo re, ong thi
co kha nang phan
gia cac chat x,chitin, hemicellulose,
phosphor vo c, hu c
trong at, phan hu
c thanh cac n chat
dinh dng tao ieu
kien cho cay trong
hap thu de dang.Trung
Tam
Cong
Nghe
Sinh Hoc
TP.HCM
( 176,
hai ba
Trng,
Q.1,
tp.HCM )
BIMA Dan
g
n
c
Cac
chung
nam
Trichoderm
a spp.5.106
bao t/g
Hu c
50%,
o am
30%
Tac dung chnh :
tieu diet, khong che
va ngan nga cac
loai nam gay benh
hai cay trong
Tac dung phu :tao
ieu kien tot cho vi
sinh vat co nh am
phat trien song trong
at trong. Kch thch
tang trng va phuc
hoi bo re cay trong.
Phan giai chat x,chitin, lignin, pectin
trong phe thai hu c
thanh cac n chat
dinh dng giup cay
hap thu de dang, at
xop hn, nhieu mun,
tang con trung co
69
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
70/99
ch, gi o ph cua
at.Vien
nghien
cu
Cong
Nghe
Sinh Hoc
va Moi
Trng-
HNong
Lam
TP.HCM
(trng
H
Nong
Lam
TP.HCM,
KP6,P.Lin
h Trung,
Q. Thu
c,
tp.HCM)
TRI-
CAB
Dan
g
bot
Trichoderm
a spp., cac
enzyme
thuy
phan nh
cellulase,
chitinase,
xylanase,
hemicellulase,
Tac dung chnh :tieu
diet, khong che va
ngan nga cac loai
nam benh hai cay
trong
Tac dung phu : tao
ieu kien tot cho vi
sinh vat co nh am
phat trien song trongat trong. Kch thch
tang trng va phuc
hoi bo re cay trong.
Phan giai chat x,
chitin, lignin, pectin
trong phe thai hu c
thanh cac n chat
dinh dng giup cay
hap thu de dang.
Ket hp vi phan
hu c e cai tao
at xop hn, nhieu
mun, tang con trungco ch, gi o ph
cua at.
Cong ty
TNHH
Tam
Nong
Tam
nong
Tricho
derma
Dan
g
bot
Xa khuan
MB, M31,
Trichoderm
a konigii.
Tac dung chnh :oi
khang nam khuan
song trong vung re,
gay benh hai cay.
70
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
71/99
(D7 Khu
DC Hoa
An, Bien
Hoa,
ong
Nai )
Cac
chung
nam
Trichoderma spp.
Tac dung phu :
Phan giai chat hu
c thanh chat mun.
Cong
ty TNHH
ien
Trang
( 41ng
so 1-
KP1-
P.Cat
Lai-Q.2-
TP.HCM )
Che
pham
vi sinh
Tricho
de
rma
Dan
g
bot
Cac
chung
nam
Trichoderm
a spp.
Tang cng he vi sinh
vat co ch cho
at.Phuc hoi va bao
ve bo re cay trong.
Phan giai nhanh cac
chat hu c, cung cap
dinh dng cho cay.
Tang sc e khang
cho cay trong chong
lai cac vi sinh vat hai.
CHNG III
THC NGHIEM71
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
72/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
73/99
@ Fusarium spp.
@ Phytophthora sp.
Cac chung nam do vien sinh hoc nhiet i cung cap
3.2.1.2 Dung cu va thiet b3.2.1.2.1 Dung cu
Cac dung cu thuy tinh thng s dung trong phan tch cua
phong th nghiem
3.2.1.2.2 Thiet b
Noi hap Tommy-SS-325-, Nhat Ban
Tu say Binder, c
Tu cay Telstar AV30/70
Tu am
3.2.1.3 Moi trng nuoi cay
3.2.1.3.1 Moi trng nuoi cay nam benh,
Trichoderma va khao sat kha nang oi khang gia
nam Trichoderma vi nam gay benh : moi trng PGA
( Potatoes Giucose Agar )a. Thanh phan moi trng
Khoai tay 200g
Glucose 20g
Agar 20g
Nc cat 1000ml
b. Cach tien hanh
Khoai tay got vo, cat nho, nau chn. Chiet dch khoai
tay va loc bo tinh bot. Sau o cho glucose vao dch khoai
tay t t va khuay lien tuc tren bep cho mau tan, sau o
cho agar vao va tiep tuc khuay. Kh trung 1210C trong
15 phut.
3.2.1.3.2 Moi trng khao sat kha nang oi khang
gia che pham Trichoderma va nam benh
73
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
74/99
a. Thanh phan moi trng
Gia o 200g
Saccharose 30g
Pepton 2gMgSO4 0.5g
KH2PO4 1g
Nc cat 1000ml
Agar 20g
pH 5-5.5
b. Cach tien hanh
Gia o ra sach, nau trong nc cat 30 phut, loc lat
nc. Cho saccharose va cac thanh phan khac vao va
khuay eu tren bep cho tan het. Tiep tuc cho agar vao
khuay eu. em kh trung 1210C trong 15 phut.
3.2.1.3.3 Khoang Crapek
NaNO3 3.5g
K2HPO4 1.5gMgSO4.7H20 0.5g
FeSO4 0.01g
Saccharose 30g
KCI 0.5g
Nc cat 1000 ml
3.2.1.3.4 Moi trng len men xop
(thanh phan cho 1 bnh moi trng len men xop )
cam gao 10g
trau 5g
cam m 5g
khoang Crapek10ml
o am 55%
hap kh trung 1210
C trong 15 phut
74
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
75/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
76/99
sat ghi nhan s phat trien ve kch thc ( ng knh
khuan lac, thi gian tiep xuc, c che). Moi th nghiem
lap lai 3 lan, va so lieu ket qua cuoi cung la trung bnh
cong cua 3 lan, theo cong thc :
KT = ( a+b+c)/3
Trong o : KT kch thc ng knh khuan lac trung bnh.
a,b,c : ng knh khuan lac cua 3 lan th nghiem
S o 3.1 : thc hien tien hanh oi khang
trc tiep
c. Bo tr th nghiem
OI CHNG OI KHANGFusarium spp. T. harzianum Fusarium spp.
Phytophthora sp. T. harzianum Phytophthora sp.T. ressei Fusarium spp.
T. ressei Phytophthora sp.
3.2.2.2 phng phap len men xop
a. S o quy trnh cong nghe
ong giong
Moi trng nhan giong
( trong bnh tam giac )
Moi trng len men
76
3 cm
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
77/99
( co bo sung moi trng xop,
nuoi 5-8 ngay, nhiet o 29-32 0C )
Say kho
( 50-600C )
Xay mn, ray
Che pham Trichoderma spp. dang bot
Thuyet minh :
Cac chung cua giong nam Trichoderma spp. t ong
giong c cay vao cac bnh co moi trng nhan
giong a vo trung, sau o em i nuoi nhiet o
30-32 0C cho en khi nam len trang eu. Sau o
chuyen giong t cac bnh nhan giong vao cac bnhlen men co san moi trng vo trung roi em nuoi
t 5-8 ngay, nhiet o 30-32 0C cho en khi bao t
len trang eu khap bnh. Roi em i phi hay say
kho, xay nhuyen va ray e thu che pham va bao
quan.
Tien hanh khao sat kha nang oi khang cua che
pham Trichoderma spp. vi cac chung nam gay benh cay
trong.
Hnh 3.1 : phng phap len men xop
77
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
78/99
3.2.2.3 Khao sat kha nang oi khang
cua che pham Trichoderma spp. oi vi
nam benh cay trong
1. nguyen tac
Len men xop thu nhan che pham dang bao t nh co
kha nang chong lai cac loai nam benh hai cay trong.
Sau o th nghiem kha nang chong cac loai nam benh
tren moi trng tot nhat.
2. cach tien hanh
Chuan b moi trng oi khang ( thach gia ), hap kh
trung 1210C trong 15 phut, e nguoi 50-600C roi o 20 ml
moi trng tren vao moi a petri vo trung co kch thc
bang nhau.
Cac a oi chng c cay 1 iem gia a petri vi
chung nam benh.
Cac a th nghiem : nam benh c cay 1 cham gia
a petri. Sau 1 ngay, lay che pham Trichoderma spp. rac
eu xung quanh nam benh, cach nam benh khoang 0.5
cm.
Cac a oi chng va th nghiem c nuoi 300C. cach
2 ngay lay ra quan sat va o dng knh khuan lac nam
benh.
S o 3.2 : khao sat s c che cua che pham oi vi
nam benh
78
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
79/99
3.3. KET QUA VA BIEN LUAN
3.3.1. KHAO SAT KHA NANG OI KHANG CUA NAM
TRICHODERMA SPP. VI NAM BENH CAY TRONG
Trichoderma diet nam benh bang c che canh tranh dinh
dng, c che ky sinh cua no tren nam benh va kha
nang tiet ra 1 so chat khang sinh c che s sinh trng
va phat trien cua nam benh. Loai Trichoderma c s
dung trong phong th nghiem oi khang la T.harzianum va
T.reesei vi 2 oi tng nam benh la Fusarium spp. VaPhytophthora sp.
3.3.1.1 Kha nang oi khang cua nam
T.harzianum
Th nghim oi khang thc triep cua T. harzianum vi nam
benh Fusariumc trnh by trong hnh 5.1, 5.2.
Hnh 3.2 : s c che cua chung T.harzianum oi vi
nam Fusarium
Nga
y
oi chng Th nghiem
2
79
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
80/99
4
6
8
Hnh 3.3 : s c che cua chung T.harzianum oi vi
nam Phytophthora
Nga
yoi chng Th nghiem
2
80
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
81/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
82/99
Ket qua cho thay T.harzianum co kha nang oi khang
Fusarium tot hn, the hien qua ng knh khuan lac nam
benh Fusarium a nho dan, khong tang them.
3.3.1.2 Kha nang oi khang cua T.reesei
Hnh 3.4, 3.5 va bang 3.1 trnh bay ket qua th nghiem oi
khang cua T.reesei va 2 nam benh Fusarium va
Phytophthora
Hnh 3.4 : s c che cua chung T.reesei oi vi nam
Phytophthora
Nga
yoi chng Th nghiem
2
82
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
83/99
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
84/99
4
6
8
Bang 3.1 : ng knh khuan lac nam benh khi co
Trichoderma spp.
Nam
Trichod
erma
Nga
y
nuo
i
ng knh khuan lac nam
benh ( mm )
Fusarium Phytophthoraoi
chng
Th
nghiem
oi
chng
Th
nghiem
T.harzian
2 23 12
Tiep xuc
40 40
Tiep xuc
84
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
85/99
um
4
6
8
50
85
Moc
kn a
14
B vay
kn,
Ky sinh
13
B vay
kn,
Ky sinh
13
B vay
kn,
Ky sinh
Moc 2/3 a
Moc
Kn a
Moc
kn a
60
B vay kn
Ky sinh
55
B vay
kn,
Ky sinh
55
B vay
kn,Ky sinh
T.reese
i
2
4
6
8
23
50
85
Moc
Kn a
9
Tiep xuc
10
B vaykn,
Ky sinh
B vay
kn,
Ky sinh
B vay
kn,
Ky sinh
40
Moc 2/3 a
Moc
Kn a
Moc
Kn a
40
Cha t.
xuc
1/2 a
thach
B ky sinh
B ky
sinh.
Tha dan
B ky
sinh.Tha dan
Ket qua cho thay so vi oi chng ( khong cay
Trichoderma spp.) ng knh khuan lac nam benh tren a
th nghiem khong tang, chng to kha nang oi khang
cua Trichoderma oi vi nam benh at hieu qua cao,
85
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
86/99
nam benh b c che do kha nang tiet enzyme ( peptaibol,
chitinase..) pha huy te bao nam benh.
A. NAM BENH PHYTOPHTHORA SP.Ngay au tien nam benh Phytophthora cha tiep xuc
vi nam Trichoderma, en ngay th 2 th nam benh a
tiep xuc vi Trichoderma, tuy theo cac chung nam oi
khang khac nhau ma nam benh tiep xuc nhieu hay t, nh
vi T. reesei th nam benh tiep xuc t hn va cham hn so
vi T. harzianum.
Nam Phytophthora phat trien kha nhanh, moc phan
thach ma Trichoderma khong moc. Sang ngay th 4 th
Phytophthora b Trichoderma vay kn va ky sinh lam nam
benh thu nho lai, tha dan, t nam lui dan, la trng hp
khao sat vi T. harzianum.
Con vi T. reesei th nam benh t b c che hn nhng
cung b thu nho lai, ky sinh va tha dan, nhat la phaco s hien dien cua Trichoderma. Nhng ngay tiep theo th
Phytophthora b ky sinh nhieu hn va tha hn, dan dan b
tieu diet.
B. NAM BENH FUSARIUM SPP.
Ngay au tien nam benh cha tiep xuc vi nam
Trichoderma, en ngay th 2 th Trichoderma a tiep xucvi 1/2 nam benh. T. harzianum phat trien nhanh hn T.
reesei. Ngay th 4 nam benh b bao quanh va b
Trichoderma ky sinh, moc dan len tren. nhng ngay tiep
theo nam Fusarium b nam Trichoderma c che nen nho
dan, tha hn, t nam lui dan va b ky sinh nhieu hn.
86
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
87/99
So vi nam Phytophthora th Fusarium phat trien cham
hn , qua trnh oi khang dien ra theo trnh t sau : au tienla canh tranh, Trichoderma se canh tranh chat dinh dng
tren moi trng thach. Tiep theo la ky sinh, Trichoderma
se xam
nhap vao nam benh, phat trien va ky sinh tren nam
benh va cuoi cung nam benh b tieu diet. Trong 2
trng hp th Fusarium, Trichoderma t phai canh tranh hn
la Phytophthora.
3.3.2 KHAO SAT KHA NANG OI KHANG GIA
CHE PHAM TRICHODERMA VA NAM BENH CAY.
Bang phng phap len men xop trong moi trng cothanh phan la cam va trau, thu nhan che pham va thc
hien th nghiem khao sat kha nang oi khang cua che
pham Trichoderma harzianum, Trichoderma reesei va 2 nam
benh Fusarium va Phytophthora
3.3.2.1 kha nang oi khang cua che pham T.
harzianum
Ket qua th nghiem sat kha nang oi khang cua
T.harzianum vi Fusarium va Phytophthora c trnh bay
hnh 3.6, 3.7 va bang 3.2
87
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
88/99
Hnh 3.6: s c che cua che pham T. harzianum oivi Fusarium
Nga
y
nuoi
oi chng Th nghiem
2
4
6
8
88
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
89/99
Hnh 3.7 : s c che cua che pham T. harzianum oi
vi Phytophthora
Nga
y
nuoi
oi chng Th nghiem
2
4
6
8
89
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
90/99
Trong th nghiem tren nam benh va che phamTrichoderma harzianum c cay chung trong 1 a petri. Neu
che pham Trichoderma co hoat tnh oi khang vi nam
benh th s phat trien cua nam benh se b han che ,
the hien qua ng knh khuan lac nam benh.
ng knh khuan lac nam benh phat trien trong thi gian
cay chung vi Trichoderma spp. c trnh bay trong bang 3.2
Ket qua cho thay T.harzianum co kha nang oi khang
Fusarium tot hn, the hien qua ng knh khuan lac nam
benh Fusarium khong tang them.
3.3.2.2 Kha nang oi khang cua che pham T.reesei
Ket qua th nghiem khao sat kha nang oi khang cua
T.reesei vi Fusarium va Phytophthora c trnh bay hnh
3.8, 3.9 va bang 3.2
90
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
91/99
Hnh 3.8 : s c che cua che pham T. reesei oi vi
FusariumNga
y
nuo
i
oi chng Th nghiem
2
4
6
91
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
92/99
8
Hnh 3.9 : s c che cua che pham T. reesei oi vi
Phytophthora
Nga
y
nuoi
oi chng Th nghiem
2
4
6
92
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
93/99
8
Bang 3.2 : ng knh khuan lac nam Fusarium va
Phytophthora sau khi rac che pham Trichoderma harzianum va
Trichoderma reesei
Che
pham
Nam
Trichode
r
ma
Nga
y
nuo
i
ng knh khuan lac nam benh
( mm )
Fusarium spp. Phytophthora sp.oi
chng
Th
nghiem
oi
chng
Th
nghiem
Che
pham
T.
harzianu
m
2
4
6
8
15
20
25
31
10
10
10
9
10
23
27
30
9
12
12
11
93
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
94/99
Che
pham
T.
reesei
2
4
6
8
15
20
25
31
7
10
10
8
10
23
27
30
8
11
12
11
Ket qua cho thay so vi oi chng ( khong rac che
pham Trichoderma spp.) ng knh khuan lac nam benh
tren a th nghiem khong tang, chng to kha nang oi
khang cua che pham Trichoderma oi vi nam benh at
hieu qua cao, km ham c s phat trien cua nam benh,dan dan tieu diet chung bang chat khang sinh va
enzyme.
A. NAM BENH FUSARIUM SPP.
ngay au tien va ngay th 2, nam benh Fusarium va
che pham Trichoderma spp. phat trien cham, bao t che
pham moc rai rac khap a thach.
Sang ngay th 4, a thay dau hieu cua s c che nam
benh Fusarium bi che pham Trichoderma spp. Nam benh
phat trien cham lai, t nam co lai, che pham th moc
nhieu hn.
Nhng ngay tiep theo, Fusarium khong con phat trien
na, t nam lui dan, tha dan, ch con lai s phat trien
cua che pham Trichoderma spp.
94
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
95/99
B. NAM BENH PHYTOPHTHORA SP.
Ngay th 2, nam benh moc phat trien tot nhng cham,
bao t che pham Trichoderma spp. cung a moc tuy hi
cham.Ngay th 4, a thay che pham c che nam benh, lam
nam benh moc cham lai, t nam co lai, ve phan che
pham th a moc rai rac khap a thach.
Nhng ngay tiep theo th nam benh Phytophthora sp. Khong
con phat trien na, t nam lui dan, tha tht dan, te
bao nam benh b phan huy dan, con che pham th van
ang phat trien.
3. 3.3 PHNG PHAP LEN MEN XOP
Qua qua trnh len men nam Trichoderma spp. trong moi
trng co thanh phan la cam va trau, ta nhan thay
rang chung T.reesei phat trien cham hn T.harzianum kha
nhieu. Sau 2 ngay, nam Trichoderma a moc va sang ngayth 5 th moc trang bao phu khap ni.
Che pham Trichoderma dang bot san xuat bang phng
phap len men the ran c trnh bay hnh 4.0 va 4.1.
Hnh 4.0 : che pham nam T.reesei
95
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
96/99
Hnh 4.1 : che pham nam T.harzianum
kt lun
Chung Trichoderma khao sat eu co kha nang c
che va tieu diet nam benh trong thi gian ngan
Kha nang tieu diet nam benh tuy vao cac chung
nam benh : tieu diet nam Fusarium th nhanh chong
va hieu qua, tieu diet Phytophthora cham.
Chung T.harzianum phat trien va phan bo nhieu hn
chung T. reesei
ieu kien ngoai canh ( nhiet o, anh sang ) cunganh hng toc o diet nam benh cua cac chung
nam Trichoderma spp.
Che pham Trichoderma spp. diet nam benh at hieu
qua trong thi gian ngan.
3.4 KET LUAN VA E NGH
3.4.1 KET LUAN
Qua nhieu th nghiem va cac ket qua thu c, ta co the
rut ra 1 so ket luan nh sau :
Kiem soat sinh hoc la bien phap s dung nam oi
khang Trichoderma spp. e kiem soat cac loai nam
benh hai cay trong.
96
8/8/2019 Trichoderma Cua Long
97/99
Trichoderma la loai nam c ng dung kiem soat
nam benh cay trong nh kha nang tiet cac
enzyme, chat khang sinh tieu diet nam benh hai cay
trong Len men the ran thu bao t Trichoderma ha hen la
phng phap san xuat che pham tr nam benh quy
mo ln
3.4.2 E NGH
Nghien cu va th nghiem nhieu chung nam
Trichoderma vi nhieu loai nam benh khac.
Khao sat kha nang oi khang va cac hoat tnh cua
Trichoderma theo cac ieu kien ngoai canh khac e
Trichoderma co pho hoat ong va phat trien rong
hn.
Ap dung s c che va oi khang nay tren nhieu
loai cay trong khac nhau e khao sat hieu qua thc
te. Tien hanh ket hp gia che pham Trichoderma vi
cac chat dinh dng, phan bon e tao ra san pham
a chc nang giup cho s phat trien va tang trng
cua cay trong.
Trien khai quy trnh len men the ran san xuat bao t
Trichoderma
TAI LIEU THAM KHAO
1. Nguyen Manh Chnh, Mai Thanh Phung, 2008. Co dai
trong ruong lua va bien phap phong tr. NXB Nong
Top Related