ResearchData Management
Bibliotheek
Informatiebijeenkomsten baliemedewerkers juni-juli 2014
Welkom
1) Introductie: onderzoek, data & management
2) RDM-programma: beleid, opslag & archief
3) Aan de slag
4) RDM-ondersteuning, wat & wie?
5) Vragen & afsluiting
RDM Informatiebijeenkomsten balie 2
Onderzoek, data & managementIntroductie
RDM Informatiebijeenkomsten balie 3
RDM Informatiebijeenkomsten balie 4
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatie
onderzoek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 5
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatie
onderzoek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 6
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatie
onderzoek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 7
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatie
onderzoek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 8
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatie
onderzoek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 9
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatieonderzoek
& data
verzamelen
interpreteren
delenplannen
citeren
opslaan
beherenbeschrijven
anonimiseren
combineren
hergebruiken
RDM Informatiebijeenkomsten balie 10
alle onderzoekers werken met data,
maar wat zij daar precies onder verstaan,
hangt van hun vakgebied af
kwalitatief, kwantitatief
print, digitaal, fysiek
tekst getallen multimedia modellen software vakspecifiek instrument-specifiek
best
ands
form
aten
Onderzoeksdatamanagement
“(…) the organisation of data, from its entry to the research
cycle through to the dissemination and archiving of valuable
results. It aims to ensure reliable verification of results, and
permits new and innovative research built on existing
information.”Angus Whyte en Jonathan Tedds, Making the case for research data management (Edinburgh 2011), [1]
RDM Informatiebijeenkomsten balie 11
RDM Informatiebijeenkomsten balie
RDM: context
Digitalisering en internet
12
RDM Informatiebijeenkomsten balie
RDM: context
Digitalisering en internet
Open Access-beweging
13
RDM Informatiebijeenkomsten balie
RDM: context
Digitalisering en internet
Open Access-beweging
Wetenschappelijke integriteit
14
RDM Informatiebijeenkomsten balie
RDM: context
Digitalisering en internet
Open Access-beweging
Wetenschappelijke integriteit
Debat over het (anders) meten en waarderen van
(andere dan traditionele) onderzoeksresultaten
15
RDM Informatiebijeenkomsten balie 16
Belanghebbenden
Taak van de onderzoeker
Belang van het onderzoeksinstituut
Eis van financier en uitgever
Noodzaak volgens de wetgever
Waarde voor wetenschap en samenleving
& werk voor de informatiespecialist!
RDM Informatiebijeenkomsten balie 17
Boston Tapes: onderzoeksdata
- Geluidsopnamen
- Transcripten
- Foto’s?
RDM Informatiebijeenkomsten balie 18
Boston Tapes: datamanagement
RDM Informatiebijeenkomsten balie 19
Afgesloten ruimteCassettebandjes, papier: geen duurzame mediaEmbargo, maar overeenkomsten met respondenten niet waterdichtBestaan en vindplaats lang onbekend, niet beschikbaar voor hergebruik of verificatieVacuüm, direct betrokkenen niet meer bij Boston College werkzaamNiet benut: juristen, oral history deskundigen niet geraadpleegd
BeveiligingOpslagPersoonsgegevens
Vindbaarheid
Verantwoordelijkheden
Expertise van derden
Beleid
Opslag
Eenduidige gedragsregels en heldere
verantwoordelijkheden
Beheren en delen van data tijdens onderzoek: eenvoudig en veilig
Ondersteuning
Datarepository
Goede training en efficiënte ondersteuning, on- en offline
Archiveren, publiceren en citeren: open als ´t kan,
gesloten als ´t moet
RDM Informatiebijeenkomsten balie 20
Beleid, opslag & archiefUvA RDM-programma
RDM Informatiebijeenkomsten balie 21
UvA RDM Programma
RDM Beleid Academische Zaken
RDM Ondersteuning Bibliotheek
RDM Opslag ICT Services
RDM Repository Bibliotheek
RDM Informatiebijeenkomsten balie 22
RDM Informatiebijeenkomsten balie 23
Waarom is beleid belangrijk?
Richtlijnen voor omgaan met onderzoeksdata
Verbeteren van de kwaliteit van het onderzoek
Ondersteunt het gebruik van de basisvoorzieningen voor
opslaan, delen, archiveren en publiceren
Voorkomen van fraude/plagiaat
Beleid
RDM Informatiebijeenkomsten balie 24
Beleid waarvoor?
Locatie van servers en bijbehorende wetgeving
Bewaartermijnen
Verplicht archiveren van onderzoeksdata
Beleid t.a.v. auteursrecht/licenties
Beleid
RDM Informatiebijeenkomsten balie 25
RDM Opslag: inhoud
Voorzieningen voor opslag en delen van onderzoeksdata
tijdens het onderzoek
Opgezet door ICTS (projectleider Martin Huurdeman)
Opslag
RDM Informatiebijeenkomsten balie 26
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatieonderzoek
& data
verzamelen
interpreteren
delenplannen
citeren
opslaan
beherenbeschrijven
anonimiseren
combineren
hergebruiken
RDM Informatiebijeenkomsten balie 27
RDM Opslag: voorzieningen
Eenvoudig en snel opslagruimte aanvragen
Onderzoeksdata veilig opslaan
Data veilig delen met anderen, binnen of buiten UvA
Backups maken en teruggaan naar oudere versies
Data publiceren en/of archiveren naar datarepository
Opslag
RDM Informatiebijeenkomsten balie 28
RDM Opslag: pilot
50 TB opslagruimte / 75 TB back-up
Op twee locaties: Roeterseiland en Science Park
Website voor aanvraag opslagruimte, beheer van
onderzoeksdata en toegang, versiebeheer en koppeling
naar datarepository
Opslag
RDM Informatiebijeenkomsten balie 29
RDM Repository: inhoud
Archief voor data uit afgesloten onderzoek
Publiceren met persistent identifier
Open als het kan, gesloten als het moet
Datarepository
RDM Informatiebijeenkomsten balie 30
vraag
opzet
uitvoeringanalyse
publicatieonderzoek
& data
verzamelen
interpreteren
delenplannen
citeren
opslaan
beherenbeschrijven
anonimiseren
combineren
hergebruiken
RDM Informatiebijeenkomsten balie 31
RDM Repository: planning
1. Verkennend onderzoek naar geschikte repository-
systemen (t/m 1 juli 2014)
2. Implementatie van het gekozen systeem
(t/m 31 december 2014)
Datarepository
RDM Informatiebijeenkomsten balie 32
RDM Repository: onderzoek
1. Inventarisatie functionele eisen en wensen van
onderzoekers/onderzoeksgroepen
2. Marktonderzoek
3. Interpretatie onderzoeksresultaten: welke systemen
voldoen aan onze eisen?
4. Advies
Datarepository
RDM Informatiebijeenkomsten balie 33
RDM Repository: markt
DANS/3TU (RDNL)
Dataverse
Dryad
Figshare
EUDAT
Datarepository
RDM Informatiebijeenkomsten balie 34
RDM Repository: resultaten
Ontwikkelingen EUDAT - B2Share repository
Samenwerking RDNL, Dataverse Nederland en EUDAT
Figshare
Datarepository
Onderzoeksdata:beveiliging & veiligheid
Aan de slag
RDM Informatiebijeenkomsten balie 36
RDM Informatiebijeenkomsten balie 37
In de volgende vijf situaties ging het mis met de veiligheid
van onderzoeksdata.
Met welke voorzorgsmaatregelen hadden deze scenario’s
voorkomen kunnen worden?
UK Data Archive (UK Data Service), Managing and sharing data. Training resources (2011), 63-65http://ukdataservice.ac.uk/manage-data/training.aspx
RDM Informatiebijeenkomsten balie 38
De laptop van een onderzoeker wordt gestolen terwijl hij een
conferentie bezoekt. Op de harde schijf van de laptop stonden
cruciale onderzoeksgegevens die nergens anders opgeslagen
zijn.
1
RDM Informatiebijeenkomsten balie 39
Een projectmedewerkster ontvangt digitale geluidsbestanden
per e-mail en slaat die op haar harde schijf op. Als zij klaar is
met uitwerken en de transcripten naar de onderzoeker heeft
gestuurd, vergeet ze de bestanden uit haar e-mailprogramma
en van de harde schijf van haar computer te verwijderen. Ze
verkoopt haar computer later via Marktplaats.
2
RDM Informatiebijeenkomsten balie 40
Een brand in een universiteitsgebouw verwoest de werkkamer
van een onderzoeker en alle papieren onderzoeksgegevens die
hij voor archivering aan het klaarmaken was.
3
RDM Informatiebijeenkomsten balie 41
Niet-geanonimiseerde onderzoeksdata worden per ongeluk op
een projectwebsite gepubliceerd.
4
RDM Informatiebijeenkomsten balie 42
Een onderzoeker voorziet de map waarin hij zijn
onderzoeksdata bewaart van encryptie, maar vergeet zijn
wachtwoord. Daardoor kan hij niet langer bij zijn data.
5
RDM-ondersteuning: wat & wie?
RDM Informatiebijeenkomsten balie 43
RDM Informatiebijeenkomsten balie 44
Ondersteuning
Bibliotheek
Training van informatiespecialisten
RDM-website
RDM-loket
Training van (beginnende) onderzoekers
Ondersteuning
1. Wat zijn onderzoeksdata?
2. Hoe ziet de levenscyclus van wetenschappelijk onderzoek eruit, en wat heeft dat met onderzoeksdata te maken?
3. Wat is goed onderzoeksdatamanagement?
4. Waarom is goed onderzoeksdatamanagement belangrijk voor onderzoek(ers)?
5. Is er een relatie tussen Open Access publiceren en onderzoeksdatamanagement? Zo ja, welke?
6. Wat zeggen instanties als VSNU, NWO en KNAW over het omgaan met onderzoeksdata?
7. Heeft de UvA beleid op het gebied van onderzoeksdatamanagement? Zo ja, wat houdt dat in?
8. Hoe kan de Bibliotheek onderzoeksdatamanagement ondersteunen?
9. Hoe verandert jouw werk als gevolg van het ondersteunen van onderzoeksdatamanagement?
10. Waar vind je informatie over onderzoeksdatamanagement?
11. Wat zijn de belangrijkste 'best practices' in onderzoeksdatamanagement voor studenten en onderzoekers?
12. Welke argumenten zou jij gebruiken om onderzoekers van het belang van goed onderzoeksdatamanagement te overtuigen?
13. Wat moedigt onderzoekers aan om data te delen? Wat weerhoudt hen ervan?
14. Welke juridische haken en ogen zitten er aan (het delen van) onderzoeksdata?
15. Welke vragen stel je aan een onderzoeker om hem of haar te kunnen adviseren over onderzoeksdatamanagement?
16. Is er les- of informatiemateriaal op het gebied van onderzoeksdatamanagement dat jou kan helpen bij het ondersteunen van (beginnende) onderzoekers?
17. Wat is een datamanagementplan en wat komt er kijken bij het schrijven van zo'n plan?
18. Zijn er data repository's die van belang zijn voor de vakgebieden die jij ondersteunt?
19. Waar stuur je een onderzoeker naartoe die op zoek is naar een dataset voor hergebruik?
20. Hoe verwijs je in een publicatie naar een dataset?
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
niet nauwelijks ongeveer goed heel goedDat weet ik
November 2013 – vóór de training (n=20) RDM Informatiebijeenkomsten balie 45
Mei 2014 – na de training (n=19)
1. Wat zijn onderzoeksdata?
2. Hoe ziet de levenscyclus van wetenschappelijk onderzoek eruit, en wat heeft dat met onderzoeksdata te maken?
3. Wat is goed onderzoeksdatamanagement?
4. Waarom is goed onderzoeksdatamanagement belangrijk voor onderzoek(ers)?
5. Is er een relatie tussen Open Access publiceren en onderzoeksdatamanagement? Zo ja, welke?
6. Wat zeggen instanties als VSNU, NWO en KNAW over het omgaan met onderzoeksdata?
7. Heeft de UvA beleid op het gebied van onderzoeksdatamanagement? Zo ja, wat houdt dat in?
8. Hoe kan de Bibliotheek onderzoeksdatamanagement ondersteunen?
9. Hoe verandert jouw werk als gevolg van het ondersteunen van onderzoeksdatamanagement?
10. Waar vind je informatie over onderzoeksdatamanagement?
11. Wat zijn de belangrijkste 'best practices' in onderzoeksdatamanagement voor studenten en onderzoekers?
12. Welke argumenten zou jij gebruiken om onderzoekers van het belang van goed onderzoeksdatamanagement te overtuigen?
13. Wat moedigt onderzoekers aan om data te delen? Wat weerhoudt hen ervan?
14. Welke juridische haken en ogen zitten er aan (het delen van) onderzoeksdata?
15. Welke vragen stel je aan een onderzoeker om hem of haar te kunnen adviseren over onderzoeksdatamanagement?
16. Is er les- of informatiemateriaal op het gebied van onderzoeksdatamanagement dat jou kan helpen bij het ondersteunen van (beginnende) onderzoekers?
17. Wat is een datamanagementplan en wat komt er kijken bij het schrijven van zo'n plan?
18. Zijn er data repository's die van belang zijn voor de vakgebieden die jij ondersteunt?
19. Waar stuur je een onderzoeker naartoe die op zoek is naar een dataset voor hergebruik?
20. Hoe verwijs je in een publicatie naar een dataset?
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
niet nauwelijks ongeveer goed heel goedDat weet ik
RDM Informatiebijeenkomsten balie 46
RDM Informatiebijeenkomsten balie 47
informeren adviseren
doorverwijzen trainen
informatiespecialist(specialist wetenschappelijke informatie)
RDM Informatiebijeenkomsten balie 48
Training
Studenten (rMA)
Promovendi
Onderzoekers
RDM Informatiebijeenkomsten balie 49http://datalib.edina.ac.uk/mantra/
RDM Informatiebijeenkomsten balie 50http://www.projectcairo.org/module/unit1-0.html
RDMO Data & dienstverlening 51https://www.wageningenur.nl/en/article/Data-Management-3.htm
UvA RDM-website
Basisinformatie
Vakspecifieke pagina’s
Nederlands- en Engelstalig
RDM Informatiebijeenkomsten balie 52
RDM Informatiebijeenkomsten balie 53
RDM-loket
One stop shop voor onderzoekers
‘Plan B’ voor informatiespecialisten
Eén telefoonnummer, één e-mailadres
Erachter: netwerk van in- en externe deskundigen
Naast UBAcoach
RDM Informatiebijeenkomsten balie 54
RDM-loket: interne experts
Bibliotheek
ICT Services
Audiovisueel Centrum (AVC)
Bureau Kennistransfer
Documentaire Informatievoorziening (DIV)
Juridische ZakenInstituut voor Informatierecht (IvIR)
ICT & Onderwijs (ICTO)
Ethische commissies
FEIOG
RDM Informatiebijeenkomsten balie 55
Kan RDM-loket vraag
beantwoorden?
Informatiespecialist (IS) beantwoordt vraag (met bericht aan RDM-loket)
Kan informatie-specialist vraag beantwoorden?
RDM-loket beantwoordt vraag (met bericht aan IS)
Kan UvA-expert vraag
beantwoorden?
Kan extern expert vraag
beantwoorden?
UvA-expert beantwoordt vraag (via RDM-loket, met bericht
aan IS)
Extern expert beantwoordt vraag (via RDM-loket, met
bericht aan IS)
Vraag van onderzoeker
aan RDM-loket
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Nee
Nee
UvA
RD
M-lo
ket
wor
kflow
Vragen & afronding
RDM Informatiebijeenkomsten balie 56
RDM Informatiebijeenkomsten balie 57
Colofon
Presentatie: Mariëtte van Selm | [email protected] | Matthieu Uittenbogaard | [email protected]
Beeld titelslide: Jørgen Stamp | http://www.digitalbevaring.dk/
Beeld slide 17, met de klok mee: https://www.overdrive.com/media/468540/voices-from-the-grave http://edition.cnn.com/2014/04/30/world/europe/gerry-adams-police/ (still uit video) https
://www.facebook.com/photo.php?fbid=769749419716274&set=pb.139497792741443.-2207520000.1400855223.&type=3&theater
http://edition.cnn.com/2014/04/30/world/europe/gerry-adams-police/ (still uit video)
Beeld slide 20 t/m 34 en 44:https://www.flickr.com/photos/jannekestaaks/sets/72157645055854776
M. van Selm en M. Uittenbogaard, Research Data Management. Informatiebijeenkomsten baliemedewerkers. Presentatie, 30 juni 2014.Dit werk is gelicenseerd onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationaal
Top Related