De virtuele cultuurbezoeker. #wie dan?
Prof. dr. Jos de Haan
Sociaal en Cultureel PlanbureauErasmus Universiteit Rotterdam
Netwerkdag Oorlogsbronnen 2017 Amsterdam, 16 november 2017Thema ‘Digitaal? #Hoedan’,
Jos de Haan Werkt bij het Sociaal en Cultureel Planbureau
Studeerde Sociologie in Utrecht
Promoveerde in 1994 op het proefschrift “Research groups in Dutch sociology”.
Doet onderzoek naar cultuurparticipatie en mediagebruik
Is sinds 2006 bijz. hoogleraar aan de EUR: ICT, Cultuur en Kennissamenleving
Sociaal en Cultureel Planbureau2
Inhoud presentatieBelangstelling voor het verleden.Wie wil dat nu weten?En hoe dan?
Verspreiding van nieuwe technologieGebruik voor erfgoedbelangstelling
Innovaties op komst
Sociaal en Cultureel Planbureau3
Sociaal en Cultureel Planbureau
Erfgoedinteresse (12 jaar en ouder)
4
Sociaal en Cultureel Planbureau
Spreiding van erfgoedinteresse
5
ruim 20% niet geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed
ruim 20% sterk geïnteresseerd in minstens één vorm van erfgoed
wat meer iets voor mannen dan voor vrouwen (behalve ambachten)
onder volwassenen niet heel duidelijk aan leeftijd gebonden
veel minder aan opleiding gebonden dan bijvoorbeeld museumbezoek
Culturele informatie raadplegen via media
De virtuele kunstkarSociaal en Cultureel Planbureau - Nathalie Sonck6
traditionele cultuur populaire cultuur
Verschillen in mediagebruik voor cultuur
Opleidingsniveau + + + +Leeftijd + - - -Sekse (man) 0 0 0 +
Digitale vaardigheden + +
Sociaal en Cultureel Planbureau7
Culturele belangstelling + + + +Culturele belangstellingin sociaal netwerk:
ouders, + + 0 0vrienden, + + + +partner + 0 + 0
Trad. Cultuur Pop. Cultuuroud nieuw oud nieuw
Sociaal en Cultureel Planbureau
Nieuw element: erfgoedbeoefening
8
bij kunsten heel gebruikelijk om de zaak van twee kanten te bezien- bezoek en beoefening- receptieve en actieve cultuurparticipatie
amator = liefhebber
amateurkunst is heel gangbare en geaccepteerde term
maar pas op: ‘amateurerfgoed’ stuit op weerstandonder meer bij molenaars en archeologenvrijwilligers – spraakverwarring – idem in ‘natuur’veld
Sociaal en Cultureel Planbureau
Erfgoedbeoefening
9
Sociaal en Cultureel Planbureau
Spreiding van erfgoedbeoefening
10
Iets meer iets voor mannen dan voor vrouwen (behalve ambachten/re-enactment)
Onder volwassenen niet heel duidelijk aan leeftijd gebonden
Wel enig verband met opleiding
Weinig verband met inkomen (na controle voor opleiding niet meer!)
Sociaal en Cultureel Planbureau
Aspecten van erfgoedbeoefening (beoefenaars)
11
Achtergronden
Demografische ontwikkeling
•Toename van 65-plussers:van 2,7 miljoen in 2012
naar 4,6 miljoen in 2040
Stijging opleidingsniveau
Verandering van levensstijl
Individualisering
ICT-ontwikkelingen
Verspreiding Internet
Meervoudige toegang
Groeiende diversiteit in gebruik
Digitale vaardigheden
Sociaal en Cultureel Planbureau12
Diffusie van innovaties
Sociaal en Cultureel Planbureau13
0
25
50
75
100
time (f.e. years)
%
Percentage ow ners of a technology
inn
ova
tors
ea
rly
ad
op
ters
ea
rly
ma
jori
ty
late
ma
jori
ty lag
ga
rds
•Internet 94%
Sociaal en Cultureel Planbureaumaandag 20 november 2017Cultuur in Beeld 2014
14
Digitale kloofVoorlopers
Achterblijvers
• jongeren• hoger opgeleiden • werkenden• autochtonen
• 65+• lager opgeleiden• niet werkenden• allochtonen
Redenen om niet op internet te …
Sociaal en Cultureel Planbureau16
…willen
• onnodig• niet leuk• andere hobby’s• geen tijd• onpersoonlijk
…kunnen
• ogen/ rug• geheugen• te duur• lezen/schrijven
…kiezen
• onbekend• afwachtend • angst• ….
Eenmaal op internet: Tweede orde digitale kloof
Verschillen in bezit pc/internettoegang verdwijnen
Verschillen in vaardigheden/gebruik blijven bestaan /worden groter
Sociaal en Cultureel Planbureau17
Digitale vaardigheden van belang
Sociaal en Cultureel Planbureau18
Leven in het web is best lastig
• Vaardigheden om op succesvolle wijze met de technologie om te gaan
• Jan Steyaert: drie typen informatievaardigheden
Instrumentele vaardigheden Structurele vaardigheden Strategische vaardigheden
Sociaal en Cultureel Planbureau19
Digitale vaardigheden van belang
Ouderen beheersen en benutten een kleinere set van digitale vaardigheden dan jongere leeftijdsgroepen
Sociaal en Cultureel Planbureau20
Internetveiligheid
Sociaal en Cultureel Planbureau21
• Virussen
• Spam
• Phishing
• Betrouwbaarheid van informatie
• Personalisatie
• Economische risico’s
• Aantasting privacy / identiteitsdiefstal
• Sociaal-emotionele risico's
Leven in het Web
Sociaal en Cultureel Planbureau22
Altijd en overal verbonden
Augmented reality
Face recognition
Virtual reality
Artificial Intelligence
Conclusies
• Veel belangstelling voor het verleden.
• Gespreid over de bevolking
• Groot mediagebruik voor cultureel erfgoed.
• Veel niet-bezoekers van culturele instellingen gebruiken wel media voor cultuur.
• Sociaal netwerk van belang voor cultureel mediagebruik
• Digitale vaardigheden vergroten gebruik nieuwe media
Sociaal en Cultureel Planbureau23
Conclusies: Gaan op het Web vraagt aandacht
• Steeds minder nonliners (onder ouderen)• Onbekendheid en angst spelen nog steeds grote rol• Steeds nieuwe technologie
Sociaal en Cultureel Planbureau24
Conclusies: Leven in het Web vraagt om vaardigheden
• Vaardigheden groeien met gebruik• Vaardigheden moeten aansluiten op wat iemand wil doen,
wat past in hun leefwereld• Basis steeds meer aanwezig; verdieping gewenst
Dank voor uw aandacht
Sociaal en Cultureel Planbureau25
Te downloaden van www.scp.nl:
Top Related