Inhoud Geen inhoudsopgavegegevens gevonden.
A Tok Pisin literacy method for adults
Textbook
long rit na rait!
Amamas long rit na rait!
A Tok Pisin literacy method for adults
based on Creative Phonics
Textbook
Author: Petra Petersen
© 2015 Wycliffe Bible Translators Inc.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Non-
commercial-No Derivatives 4.0 International License.
(https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/)
BY: (Attribution)-You must keep the copyright and credits for authors,
illustrators, etc. NC: (Non-commercial)-You may not use this work for
commercial purposes. ND: (No Derivatives)-You may not make changes or build
upon this work without permission from the copyright owner.
First edition
Reprint November 2017
1,000 copies
ISBN 0 86893 512 3
Illustrators: Petra Petersen, Yohana Hynum, PNG Clip-art, GRN
Tok save long piksa bilong dispela buk Piksa long namba wan pes mi yet mi kisim. Yohana Hynum em i bin mekim dispela ol
piksa: ‘mama karim bebi’ long pes 11, ‘ai’ long pes 13, ‘paia’ long pes 18, ‘saksak’ long
pes 27, ‘naip’ long pes 32, ‘ensin’ long pes 37, ‘pik long gaden’ long pes 76, ‘famili’
long pes 93, ‘manki paitim gita’ long pes 94 na ‘meri’ long pes 133. Ol narapela
piksa i go wantaim ol narapela krai em i bilong mi yet. Ol piksa i go wantaim Baibel
stori mi bin kisim long GRN (Global Recordings Network). Na ol narapela piksa
insait long dispela buk mi kisim long PNG clip-art long Intranet website bilong
SIL Literacy na Education Department.
Olgeta Baibel ves na stori mi kisim long Tok Pisin Buk Baibel long:
www.http://pngscriptures.org Copyright © 1969–2008 The Bible Society of Papua
New Guinea
Editors: Rudy Yawiro and Yohana Hynum
Printed by SIL-PNG
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 1
Preface
My name is Petra Petersen and I come from The Netherlands, am married and
have three children. I am a missionary and teacher and I came to Papua New
Guinea in 2010. I am happy to be here and work for the ‘Summer Institute of
Linguistics’ (SIL).
When I arrived, I began doing literacy work to teach adults to read and write.
In 2011, I heard of the ‘Creative Phonics’ course. This is a course about how to
teach people to read and write. In this method, you learn the most productive
sounds in your language first. This enables you to read and write some words and
sentences quickly, even in the early lessons.
The only two languages I know in Papua New Guinea are English and Tok Pisin.
The ‘Creative Phonics’ way of learning to read and write works very well in Tok
Pisin. A lot of people in Papua New Guinea speak Tok Pisin. It is a trade language
in Papua New Guinea, and for some people it is also their Vernacular (heart
language). I wrote this book as a course for adults, to teach them how to read
and write in Tok Pisin. Many people here never went to school, but now want to
learn to read and write. Many of them want to read the Bible. This touched my
heart and I wanted to help them. God heard the prayers of many people here,
and now this course and this book have been made. With this book goes a
Workbook, so that the participants can learn to write very well.
My dream is that all people of Papua New Guinea will learn to read and write, and
that everybody can read the Bible. In case Tok Pisin is not your Vernacular, Tok
Pisin can help you as a bridge, and you can quickly read in your own language as
well. It is a lot better when you can read the Bible in your own heart language!
Vernacular is the most important! SIL (and BTA and PBT) are working hard to
translate the Bible into many languages in Papua New Guinea. If there is no Bible
in your own language yet, you can help them translate the Bible into your
language too!
Above all this, I would like to see all the people of Papua
New Guinea come to know the Lord God. God loves everybody
so much! God bless you!
Petra Petersen – de Waal
Ukarumpa, October 2015
2 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tok i go pas
Nem bilong mi Petra Petersen, na asples bilong mi em The Netherlands. Mi marit
na mi gat tripela pikinini. Mi misinari na tisa, na mi kam long Papua Niu Gini long
2010. Mi amamas long stap long hia na long wok wantaim ‘Summer Institute of
Linguistics’ (SIL).
Taim mi kamap long hia mi statim wok long tisim ol manmeri long rit na rait. Na
long 2011, mi harim tok long wanpela kos ol i kolim ‘Creative Phonics’. Dispela em i
wanpela kos long skulim ol manmeri long rit na rait. Long dispela rot, yu stat long
wanem krai yu bai yusim planti insait long tokples bilong yu. Na yu inap long ritim
na raitim sampela wod na sentens hariap.
Mi save long tupela tokples long Papua Niu Gini tasol, Inglis na Tok Pisin. Na
dispela ‘Creative Phonics’ rot bilong kisim save long rit na rait em i wok gut tru
long Tok Pisin. Planti manmeri long Papua Niu Gini i save long Tok Pisin. Em i olsem
tret tok long Papua Niu Gini. Na long sampela lain em i tokples tu. Olsem na mi
mekim dispela buk bilong kos long lainim ol bikpela manmeri long rit na rait long
Tok Pisin. Planti manmeri i no bin i go long skul, tasol nau, ol i laik lainim long rit
na rait. Planti i gat laik long ritim Buk Baibel. Na dispela samting em i sutim bel
bilong mi na mi laik helpim ol. Papa God em i bin harim beten bilong planti manmeri
long hia, na nau dispela kos na dispela buk em i kamap. Wantaim dispela buk i gat
wanpela Wok buk i stap, bilong helpim ol sumatin long lainim raitim gut tru.
Driman bilong mi em i olsem. Mi laik olgeta manmeri long Papua Niu Gini bai save
long rit na rait, na olgeta bai save long ritim Buk Baibel. Na sapos Tok Pisin em i
no tokples tru bilong yu, Tok Pisin bai helpim yu olsem bris, na yu bai lainim long
rit na rait long tokples bilong yu yet hariap tru. Tasol moa beta long yu inap long
ritim Buk Baibel long tokples bilong yu yet! Tokples em i namba wan! SIL (na BTA
na PBT) ol i wok hat long tanim Buk Baibel long planti tokples insait long Papua Niu
Gini. Sapos yu no gat tokples Baibel, yu ken helpim ol long tanim Buk Baibel long
tokples bilong yu, tu!
Na antap long ol dispela samting, mi gat laik olsem olgeta
manmeri long Papua Niu Gini bai kisim save long Papa God.
Papa God em i laikim ol tumas!
God i ken blesim yu!
Petra Petersen – de Waal
Ukarumpa, Oktoba 2015
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 3
Olgeta samting i stap insait long dispela buk
Preface 1
Tok i go pas 2
Sampela tok save long dispela kos 5
Tok tenkyu 8
Bipo long rit na rait 9
Krai namba 1: a 10
Krai namba 2: m 11
Krai namba 3: i 13
- /bilong/ 16
- Nupela tok long: a, m, i 17
Krai namba 4: p 18
Mekim gen: krai namba 1-4 22
Nupela tok long: a - p 22
Krai namba 5: k 23
- /long/ 25
- Nupela tok long: a – k 26
Krai namba 6: s 27
- /na/ 29
- Nupela tok long: a – s 31
Krai namba 7: n 32
- /em/ 34
- Nupela tok long: a – n 36
Krai namba 8: e 37
- Nupela tok long: a – e 41
Mekim gen: krai namba 1-8 42
Krai namba 9: l 43
- Nupela tok long: a – l 47
Krai namba 10: o 48
- Nupela tok long: a – o 52
Krai namba 11: t 53
- Nupela tok long: a – t 57
Krai namba 12: u 58
4 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- Nupela tok long: a – u 62
Mekim gen: krai namba 1-12 63
Krai namba 13: r 64
- /yu/ 65
- Nupela tok long: a – r 69
Krai namba 14: b 72
- Nupela tok long a – b 78
Krai namba 15: g 80
- /God/ 82
- Nupela tok long a – g 88
Krai namba 16: ng 90
- Nupela tok long a – ng 99
Mekim gen: krai 1 – 16 100
Krai namba 17: w 103
- /save/ 106
- /Jisas/ 108
- Nupela tok long: a – w 110
Krai namba 18: h 112
- Nupela tok long: a – h 120
Krai namba 19: d 121
- Nupela tok long: a – d 130
Krai namba 20: y 132
- Nupela tok long: a – y 142
Mekim gen: krai namba 1-20 143
Krai namba 21: v 148
- Nupela tok long: a – v 157
Krai namba 22: j 158
- Nupela tok long: a – j 173
Krai namba 23: f 174
- Nupela tok long: a – f 187
Mekim gen olgeta krai long Tok Pisin 188
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 5
Sampela tok save long dispela kos
Man i bin kamapim dispela kos long ‘Creative phonics’ em Bob Litteral (USA).
Yohana Hynum (USA) i bin raitim wanpela buk long dispela kos (‘Creative Phonics
Instruction Manual’), na dispela buk em i bin helpim mi planti. Long pasin bilong
‘Creative Phonics’ tru, yu i no gat nid long buk na pepa. Yu ken yusim olgeta
samting i stap long bus: liklik han bilong diwai, graun i gat wara na i malumalu,
ston, ol kain kain samting. Na yu nidim blakbot na sok tasol.
Na long Ukarumpa planti sevis i stap. Olsem na, mipela i ken yusim buk na
klasrum, pepa na pensil. Long dispela as, mi bin mekim dispela buk. Mi yusim
wankain as tingting olsem bilong ‘Creative Phonics’ tasol mi yusim buk na pepa.
Pasin bilong ‘Creative Phonics’ Sapos yu tisa, yu mas ritim dispela tok save long kos gut, na em bai helpim yu long
tisim dispela kos.
Long pasin bilong ‘Creative Phonics’ olgeta leson em i gat wankain rot. Yu ken ritim
ol dispela samting long ‘Creative Phonics Instruction Manual’ long Yohana Hynum.
Mi tisim dispela kos long ol bikpela manmeri husat i no inap i go long skul olgeta
de. ‘Creative Phonics’ em i bilong tisim ol long Mande i go inap long Fraide.
Taimtebol i luk olsem:
Mande: lainim nupela krai.
Tunde: spelim na mekim wod.
Trinde: ritim na raitim ol wod.
Fonde: ritim na raitim ol sentens.
Fraide: ritim na raitim ol stori.
Tisa bilong ‘Creative Phonics' bai bihainim dispela taimtebol long wan wan de.
Tasol long dispela nupela rot bilong tisim ol bikpela manmeri, ol tisa bai bihainim
dispela rot long olgeta wan wan leson.
Rot bilong wanwan leson
Olgeta leson em i wankain liklik, na rot bilong leson i go olsem:
1. Stat long lukluk bek long las leson. Ol i bin lainim wanem samting?
Lukluk long ol wok bilong skul ol i bin pinisim long haus.
2. Ritim stori o singim song i gat nupela krai insait long en.
6 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
3. Tisim nupela krai
Rot long tisim nupela krai em i olsem:
3.1 Harim: Tisa em bai mekim dispela krai, na ol sumatin bai harim tasol.
3.2 Toktok: olgeta sumatin bai mekim dispela nupela krai. Na ol sumatin
bai tingting long sampela wod i gat dispela krai insait long en, long
stat, long namel na long pinis bilong wod.
3.3 Lukluk: Taim ol sumatin i harim pinis na i mekim pinis dispela nupela
krai, ol bai lukluk na tisa bai raitim dispela krai.
3.4 Raitim: Olgeta sumatin bai raitim dispela nupela krai, na taim ol i
raitim ol i mas tok isi isi dispela nupela krai. Pastaim ol i raitim long
win tasol, na bihain ol i raitim long tebol wantaim pinga, na bihain ol
bai raitim long pepa (long wok buk, lukluk long namba 5).
4. Eksasais long rit (Buk bilong Rit)
Ritim ol krai, wod, sentens na stori insait long sapta bilong nupela krai ol i
lainim. Tisa ritim pastaim, na bihain em i ritim wantaim sumatin, o ol
sumatin ritim ol yet. Dispela eksasais bai nidim planti taim long leson.
5. Eksasais long rait (Buk bilong Rait)
Taim ol sumatin lukim pinis long hau ol mas raitim wanpela krai, ol bai
raitim long pes we dispela krai i stap long en insait long wok buk. Ol
sentens na ol nupela wod wantaim dispela krai i stap long wok buk. Taim ol i
no pinisim wok long klas, ol dispela wok bai kamap wok bilong skul ol i mas
pinisim long haus bilong ol.
6. Pilai sampela pilai
Planti taim ol sumatin bai yusim olgeta krai long liklik pepa long mekim
sampela wod na sentens (ol i stap long baksait bilong wok buk). Ol sumatin
bai putim long tebol o long graun na mekim wod. Narapela eksasais em i
‘dictation’ (tisa bai ritim sampela samting na ol sumatin bai raitim) na
raitim stori.
Lukluk bek Bihain long skulim ol pinis long fopela nupela krai, em i wanpela leson long lukluk
bek long olgeta krai ol i bin lainim. Long dispela leson, tisa bai helpim ol sumatin
long lainim ol dispela krai gut tru, na ritim olgeta wod na stori gen, na raitim moa.
Na tu, sampela pilai i stap long wok buk, na ol i ken pilai sampela moa wantaim
liklik leta long mekim sampela wod na sentens.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 7
Taim mi tisim dispela kos long ol bikpela manmeri, ol i kam long skul tupela moning
long wanpela wik (Mande na Fonde). Na dispela em i no planti taim bilong klas. Ol
sumatin long kos bilong mi i mas mekim planti wok long haus, na eksasais planti
long rit na rait taim ol i stap long ples. Na ol i mas pinisim ol dispela wok long haus
bipo long neks leson.
Skelim save
Taim ol sumatin stap long namel bilong dispela kos, mi bai givim wanpela tes. Mi
laik sekim ol i save gut tru long olgeta krai na wod na sentens ol i bin lainim o
nogat. Na dispela i helpim mi long lukluk gut long hamas taim ol i nidim long
pinisim dispela kos. Sampela taim mi mas brukim klas na tisim tupela klas.
Wanpela i go hariap liklik na narapela i go isi isi. Na taim mi tisim dispela klas i go
isi isi, mi mas skulim ol gen long sampela samting na tisim isi isi moa. No ken i go
hariap tumas.
Olgeta ken lainim
Mi no bin tisim dispela kos long ol pikinini. Taim yu tisim ol pikinini, ol bai kisim
planti moa taim yet long klas na ol bai lainim long narapela rot. Mi tisim ol bikpela
manmeri, na sampela taim em i hat tumas long sampela manmeri. Sampela taim
wanpela hevi kamap long laip bilong sampela manmeri na ol i no save kam long skul.
Na sampela manmeri ol i painim hat long lainim. Sampela manmeri bai lainim
hariap, na sampela i no inap hariap. Em pasin bilong wan wan na em i orait. No ken
wari long dispela. Mi ting, taim wanpela man o meri i gat bikpela laik long save long
rit na rait, em bai lainim.
Olsem na prea bilong mi em, long olgeta manmeri o pikinini husat i yusim dispela
buk, na olgeta tisa husat i yusim dispela rot long tisim ol long rit na rait. Mi
amamas tru yu i gat dispela buk, na mi beten em bai helpim ol sumatin gut tru
long kisim save long rit na rait na yu long tisim ol long rit na rait.
Mi bin putim planti Baibel ves na stori long
Buk Baibel insait long dispela buk, bilong ol
manmeri long lainim long ritim Buk Baibel.
Ol dispela ves na stori i ken helpim yupela
olgeta long strongim bilip bilong yu na kisim
moa save long Papa God. Na bihain ol sumatin
bai save long ritim Buk Baibel bilong ol yet.
God bai blesim yu na ol sumatin bilong yu tu.
8 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tenkyu
tru!
Tok tenkyu Mi tok tenkyu long Papa God long givim mi gutpela tingting na strongim mi long
mekim dispela buk. Tenkyu long man, famili na ol poroman bilong mi long sapotim
mi long dispela taim. Na mi tok tenkyu long Bob Litteral, em i bin strongim bel
bilong mi long raitim dispela buk. Mi tok tenkyu long Yohana Hynum, husat i bin
skelim dispela buk na i bin givim mi planti gutpela tingting long senis. Na mi tok
tenkyu long Rudy Yawiro, em i bin stretim Tok Pisin bilong mi.
Tenkyu olgeta!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 9
Bipo long rit na rait
Buk Baibel, Rom sapta 15
10 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
a a a a a
a a a a a
A A A A A
A A A A A
Krai namba 1
a a a a a
A A A A A
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 11
m a a m m m a a
m m a m a a m m
A M A M M M A M
A M M A A M M A
Krai namba 2
m m m m m
M M M M M
m a m a ma ma mama
12 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
ma ma am ma ma am ma ma
am ma ma ma ma am ma ma
m a ma
a m am
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 13
i a m i ai
m i a m i
I M A I I
M A I A I
ma mi im mai am
mi im ma mi im
a i ai
Krai namba 3
i i i i i
I I I I I
i a ia
14 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
m a m a mama
m a m i mami
M i m i Mimi
A m i Ami
i a ia
a i ai
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 15
mi
16 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
ai bilong mama ia bilong mama
ai bilong mi ia bilong mi
ai bilong Mimi ia bilong Ami
bilong
mami bilong mama bilong mi
mami bilong mama bilong Ami
mama bilong mama bilong Mimi
mami bilong mama mama bilong mama
mami bilong mi mama bilong mi
mami bilong Mimi mama bilong Mimi
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 17
Nupela tok long: a, m, i
i ia
ai mi
mami Ami
Mimi
18 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
a i p m a p p m
m p i a p p a m
P A I P P M A P
A M P P A I P P
pai pi im ma pa aim aip pa
pi aim ma aip mai pa im mi
p p p p p
P P P P P
p ai a paia
paia
Krai namba 4
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 19
p ai pai
p ai a paia
p a p a pa pa papa
p a p i pa pi papi
p i p i a pi pi a pipia
papa mama papamama
20 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
paia bilong papa paia bilong mama
pai bilong papa pai bilong mama
papi bilong papa papi bilong mama
pipia bilong papa pipia bilong mama
pai bilong mi pai bilong Mimi
pipia bilong Pami pipia bilong papamama
papi bilong papa papi bilong Ami
paia bilong mi paia bilong papamama
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 21
paia bilong papamama bilong mi
papi bilong mama bilong Pami
pipia bilong papamama bilong Ami
pai bilong papa bilong Mimi
Mi _______
papa mama papi
Ami Mimi Pami
apim pai paia Pami
papa papamama papi pipia
Nupela tok long: a, m, i, p
22 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Mekim gen: Krai namba 1-4
i a ai ia
mi mami mama papa
papamama pai paia pipia
papi Ami Mimi Pami
Olgeta tok long: a, m, i, p
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 23
k a m p i k k a
p k k k m i k p
K K P I M K A K
I K M K P A K I
ka pi mi ki aim ka pa am
ki ka aip im ka ma ki pai
Krai namba 5
k k k k k
K K K K K
k i ki
24 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
k a ka
k i ki
k a m kam
m a k mak
k i k kik
p i k pik
mak
makim
pik
pikim
kik
kikim
kaikai
kaikaim
kamap
kamapim
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 25
long
Kam long mi.
Kam long mama.
Miki i kam long mi.
Papa i kam long Ami.
Ka i kamap long Mak.
Miki i kamap long Mak.
Mama bilong papa i kam long ka.
Pik bilong mama i kam long ka.
Papa bilong Miki i kam long mi long ka.
Mama bilong Pami i kamap long mi long ka.
26 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
ka kaikai kaikaim kaki
kam kamap kamapim kap
kapa kapiak ki kiap
kik kikim mak makim
makmak pik pika pikap
pikim
Nupela tok long: a, m, i, p, k
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 27
s k p m a s i s
k s i s k k p k
A S P S I A S M
S K S I M K S P
sa si ka aim sa aip si sa
im pi si ki si sa mi ka
Krai namba 6
s s s s s
S S S S S
s a k s a k sak sak saksak
28 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
amamas
amamasim
kis
kisim
pas
pasim
samap
samapim
sap
sapim
sas
sasim
s i p sip
a k i s akis
k i s i m kisim
s i s i s sisis
s i p s i p sipsip
a m a m a s amamas
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 29
na
Mama na papa
Papa na Pami
Pami na mama
Mama i kam.
Mama i kam long papa.
Mama i kam long papa na i kisim sisis.
Mama i kam long papa na i kisim sisis i kam.
Mama i amamas.
Mama i amamas long sisis.
30 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Papa i kam.
Papa i kam long mama.
Papa i kam long mama na i kisim akis.
Papa i kam long mama na i kisim akis long mama.
Papa i amamas.
Papa i amamas long akis.
Papa na mama i amamas long sisis na long akis.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 31
ais aipas akas
akis amamas amamasim
as askim iapas
isi isi isi kas
kaskas kipa kis
kisim mas masis
maski miksim misis
pas pasim pasis
paspas piksa piksim
pis sak saksak
sakim samap samapim
sap sapim sas
sasim si sip
sipsip sis sisis
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s
32 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
n p m s n n a i
s n m k p i n s
A N M P K S N I
N M P N K S I A
na
nap
pi
pin
sa
san
na
nam
ni
nim
mi
min
pi
pin
ma
man
Krai namba 7
n n n n n
N N N N N
n ai p naip
n N
naip
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 33
ain
ainim
inap
inapim
pinis
pinisim
sanap
sanapim
n a na
m a n man
n a i s nais
k i n a kina
m a n i mani
p ai n i m painim
34 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
em
Papa i kam na em i painim ka.
Mama i kam na em i painim sisis.
Pami i kam na em i painim mani na masin.
Miki i kam na em i apim pisin.
Papa i kam na em i apim akis.
Mimi i kam na em i apim pis.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 35
Pikinini kaikaim pis
Pikinini i kam long kisim kaikai. Em i kam long
kisim pis. Pikinini i amamas long kam na kisim pis.
Em i pinisim kaikai. Pikinini i amamas.
Ami em i pinisim kaikai na em i amamas.
Miki em i pinisim pis na em i amamas.
Sikman em i pinisim saksak na em i amamas.
Papa em i makim pisin.
Miki em i makim pikinini na manki.
Ami em i makim pisin na man na pik.
36 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
anis ainim in
inap inapim kina
man mani manki
masin min misin
na painim pani
paniman pasin pikinini
pin pinis pinisim
pisin san sanap
sanapim sikman skin
spana
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 37
e m i a e s n e
k e p e n a k e
N E P K A E S E
I M N E S I E N
se
sen
ne
nek
me
mek
ke
kek
pe
pen
se
sek
pe
pek
ne
nem
Krai namba 8
e e e e e
E E E E E
e n s i n en sin ensin
38 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
pe
peim
pen
penim
pes
pesim
senis
senisim
e m em
n e m nem
m e m e meme
e n s i n ensin
s e n i s senis
s e n i s i m senisim
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 39
Nem bilong en em Miki.
Nem bilong mama bilong mi em Ema.
Nem bilong mama bilong Mimi em Penina.
Pepa na pen em bilong nes.
Sen na ain em bilong papa bilong en.
Ensin na sanpepa em bilong mekanik bilong ka.
Mama bilong mi em i mekim kek.
Mama bilong mi em i mekim kek pinis.
Ema na Penina i kam long kaikaim kek bilong mama.
Ema na Penina i amamas long kek bilong mama.
Ema na Penina i kaikaim kek bilong mama pinis.
Mama na Ema na Penina i amamas.
40 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Mekanik piksim ka
Papa i kisim ka bilong en i kam long mekanik. Mekanik
em i senisim ensin. Em i piksim ka na em i penim ka.
Papa i peim mekanik na em i sekanim en. Papa i kisim ka
na em i kam kamap long mi. Papa pikim mi na kisim mi
long ka. Mi amamas long mekanik na long papa!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 41
em en ensin
ensinia kek kem
ken kep kes
mekanik mekim meknais
mekpas meme memeim
nek neks nem
nes pe peim
pekpek peman pen
penim pepa pes
pesim pesman sanpepa
se sekan sekanim
seksek sem sen
senis senisim snek
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e
42 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Anis i kam long mama na kaikaim ia bilong em!
Mama i kisim naip na masis na mekim paia.
Papa i kaikaim saksak bilong mama pinis.
Papa i kisim ki bilong ensin bilong en.
Mekim gen: Krai namba 1-8
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 43
l l l l l
L L L L L
l s p m l l e a
i n l k l n l e
L M N A L S E L
N I L P L E N L
la
lap
li
lik
le
les
lai
lain
ma
mal
ni
nil
si
sil
se
sel
Krai namba 9
l i p lip
44 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
kalap
kalapim
kil
kilim
klin
klinim
laik
laikim
lain
lainim
slip
slipim
l a p lap
l e k lek
l a i p laip
k a l a p kalap
l a p l a p laplap
l i k l i k liklik
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 45
Lina na Miki laik planim melen.
Mama na Lina laik planim saksak.
Penina na Ema laik klinim laplap.
Ema na mama laik klinim liklik lam.
Mama palai
Mama palai i laik kaikai anis. Mama palai lainim liklik
pikinini palai long kaikai anis. Pikinini palai em i laik
pilai long anis. Na pikinini palai em i kaikai anis pinis
na em i laikim.
- - - -
46 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Papamama na Lina
Lina em i pikinini. Na Lina i amamas long papamama
bilong en. Papa na mama bilong Lina em i kisim ka.
Mama i amamas long ka. Mama na Lina i kam na kalap
long ka. Papa em i kisim laisens pinis na em i laik klinim
ka bilong en. Mama na Lina i klinim
ka na papa i penim ka.
Lina i painim liklik kaikai.
Lina i amamas long papamama,
long ka na long kaikai bilong en!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 47
kala kalap kalapim
klia klin klinim
laik laikim lain
lainim laip laipman
laisens laki lam
lap laplap lek
les liklik lip
melen palai pilai
pilim pipel plai
plais planim ples
plis salim skelim
slek slekim slip
slipim
Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l
48 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
o o o o o
O O O O O
o p l s i a o o
m o n e o k o l
O S P O N O E M
K O A O I L O L
po
pok
lo
lok
ko
kon
mo
moa
noi
nois
so
sok
o
ol
oi
oil
Krai namba 10
o p op
o i oi
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 49
kol
kolim lok
lokim op
opim poisin
poisinim polis
polisim slo
sloim
o k e oke
o n a ona
p o p o popo
l o l i loli
o l s e m olsem
p oi s i n poisin
50 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Opa i kisim kokonas, kon na sos long smolpapa.
Smolmama i kisim loli, kopi na popo long Opa.
Polisman i sloim ka bilong en long kona.
Popo na sosis
Koki em i olpela pisin bilong Miki. Miki em i laikim
Koki olsem na Koki i laikim Miki. Koki painim sosis
long sospen bilong mama na em laik kaikaim. Mama i
no amamas olsem na Miki kisim popo long Koki na
kolim nem bilong en na em i plai i kam. Koki i
kaikaim popo pinis na Miki pinisim sosis.
- - - -
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 51
Olaman!
Polisman i kam na opim opis bilong smolpapa bilong
Opa. Ki long lok i no inap long opim olsem na
polisman i kam long opim opis. Em opim pinis na
smolpapa kalap! Em i painim kokomo na koki na liklik
pisin long plo bilong opis bilong en. Olaman! Ol i
spoilim kaikai bilong en na ol i kaikaim mani bilong
en pinis!
52 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
klok klos kol
kolim koki kokomo
kokonas kom komim
kon kona kompesen
kopi kos lo
lok lokim loli
malolo no nois
ol olaman olpela
olsem ona onaim
op opim opis
oke piano pilo
plo poisin poisinim
pok polis polisim
polisman popo popaia
pos sapos slo
sloim smol smolpapa
sno so
soim sok
soka sol solap solapim sop sos sosis sospen spoilim
Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l, o
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 53
t n a o t e m k
s t p i t k l t
T P E T O K M T
O T A T N S I L
ta
tap
ti
tit
to
tok
te
tep
at
nat
it
mit
et
let
ot
not
Krai namba 11
t t t t t
T T T T T
t i n tin
54 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
kot
kotim
mit
mitim
pait
paitim
tok
tokim
stia
stiaim
stil
stilim
t e n ten
t ai m taim
t i s a tisa
k a t i m katim
t a s o l tasol
t o k t o k toktok
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 55
Planti manki laik kamap pailat.
Mi taipim leta na kaikaim tinpis.
Tisa kisim letis long maket.
Timo i laikim ti
Timo em i man bilong Saina. Em i
planim planti sit bilong ti pastaim
long plantesin bilong en. Na em i
katim lip ti long plantesin. Taim em
i katim lip ti long plantesin pinis, em
i kisim kap na tipot. Timo em i tisim
pikinini bilong en long mekim kap ti.
Pikinini bilong en i mekim kap ti
pinis. Timo na pikinini bilong en ol i
laikim ti.
- - - -
56 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tok bilong tisa
Mi tisa bilong kos na mi amamas long tisim ol man. Mi
amamas long tisim kos long ol. Ol tisa i amamas long
tisim planti man. Planti taim tisa i toktok, sapotim na
stiaim ol man. Taim tisa i toktok, ol man i lainim planti.
Ol i amamas long lainim planti. Tasol, taim ol i les, ol i
no lainim planti. Na taim ol i les, ol i no amamas.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 57
Nupela tok long: i, m, a, p, k, s, n, e, l, o, t
alta antap antapim insait
keset kastet kat katen
katim kot kotim lait
laita lata leta letis
lita maket masta mastet
mat matmat met minista
minit mit mita mitim
moto nainti nait nat
natnat not pailat pait
paitim paspot pat pato
pilta plantesin planti plastik
plet sait sapota sapotim
satan sentimita sista sit
sot sotpela spet sta
stap stesin stia stiaim
stiatok stik stil stilman
taia taim taipim taipis
tais tait taitim takis
tanim tapa tapiok tasol
tel ten tep ti
tiket tin tinmit tinpis
tipot tisa tit toea
tok tokim toktok tomato
tos
58 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
u u u u u
U U U U U
u p e t u a u i
m u s n u l o k
N U S M E U L U
I A P U T O U K
ku
kuk
lu
luk
mu
mun
au
aut
us
kus
au
mau
aus
maus
aut
klaut
a u au
Krai namba 12
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 59
luk
lukim
aut
autim
kaun
kaunim
kamaut
kamautim
skul
skulim
mumu
mumuim
k u s kus
t au n taun
l o t u lotu
l u k l u k lukluk
p l au a plaua
k au k au kaukau
60 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Samuel em i laik sutim pis long si.
Em i kisim kanu bilong en na nupela supsup.
Samuel em i sutim planti pis na pulapim kanu bilong en.
Em i lusim kanu, kaunim pis na salim long taun.
- - - -
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 61
Sumatin i laikim mumu
Planti sumatin i laikim skul. Na taim ol i pinisim skul, ol
i amamas. Sumatin i amamas na ol i laik mekim mumu.
Ol tisa tu i amamas, na ol sumatin i mekim mumu. Na
sumatin na tisa tu i amamas long mumu na pati. Mumu
em i pulap long kumu, kaukau na pukpuk. Ol i kukim
pinis na ol i kaikai kumu, kaukau na pukpuk. Taim kaikai
em i pinis, ol i les na ol i laik slip. Ol sumatin na tisa i
lusim ples mumu na ol i slip long skul.
62 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
asua ausait aut autim
kamaut kamautim kanu kapul
kau kaukau kaun kaunim
kaunsil kiau klaut klostu
kulau kumu kumul kunai
kuk kukim kus kuskus
lotu luk lukaut lukautim
lukim lukluk lus lusim
malumalu mau maunten maus
mauspas mitupela muli mumu
mumuim mumut mun musik
nambatu nau nius niuspepa
nupela nus paul paulim
plaua pukpuk pulap pulapim
pulim pulimap pulimapim pusi
putim saua saut skul
skulim stua sua sumatin
sup supsup susa susu
sut sutim taua taul
taun tausen tokaut tu
tulait tumas tupela
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 63
Mekim gen: Krai namba 1-12
oi ai au
64 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
r r r r r
R R R R R
a r m r n k u i
s o p e t r l r
P E R L U R N R
R O I T K S R U
ra
rat
ri
rip
ro
ron
ru
rup
ar
par
aur
taur
or
tor
ru
skru
Krai namba 13
r e n ren
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 65
yu na mi
yumi
yupela
Nem bilong yu em i ....? _________________
Yu kam long mi na mi amamas long yu.
Yumi amamas.
Yupela kam long kisim kos na yupela amamas long lainim pasin
bilong rit na rait.
raun
raunim
stret
stretim
trik
trikim
poret
poretim
ron
ronim
prin
prinim
t a u r taur
k r o s kros
k a n t r i kantri
R ai k o s Raikos
K r i s m a s Krismas
m a r a s i n marasin
yu
66 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tripela trakta i kam rausim traipela maunten long rot i
malumalu.
Maltikalsarel skulmeri traim long kukim Saina prairais long
praipan bilong yumi.
Ol poroman bilong yu i sori long mausmeri i no autim
stretpela tok.
Tupela polisman arestim tripela raskol na polisman ripotim
raskol pasin long polis opisa long ples bilong yumi.
Planti Kristen prea long ol manmeri long lainim ritrait na ol
manmeri i amamas stret.
- - - -
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 67
Klinpela pasin
Taim yu kisim sua na sikarapim sua
planti taim, yu inap kisim sik. Planti
pikinini i kisim sik olsem sua na ol i
krai planti. Sori. No ken sikarapim
sua.
Narapela sik em i kus. Ol lain i no
kukim kaikai ausait, i isi tru long ol i
kisim kus. Sori tru. Yu mas kuk
ausait na smuk i no ken mekim yu
sik. Praimeri as bilong planti sik em i
taim yu no mekim klinpela pasin.
Planti lain ol i kisim sik
malaria. Taim yumi no slip
aninit long taunam yumi inap
kisim sik malaria. Sampela
moskito i karim sik malaria, na
sapos moskito i kaikaim yu, yu
ken kisim sik. Sapos yu kisim
sik malaria, yu mas kaikaim
marasin bilong sik malaria.
Sampela lain ol i poret o les
long kaikaim marasin, tasol
marasin bilong malaria i ken
oraitim yumi.
68 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tripela pikinini man
Tripela liklik poroman i ron
long ren na mama bilong ol i
tok, ”Mi no laikim yupela i
stap long ren. Yupela kisim
sik.” Na tripela i no amamas
tasol ol i kam insait. Ol mas
promisim mama ol i no kam
ausait long taim bilong ren.
Tasol taim mama i aut na kisim ka long taun, tripela pikinini
man i kamaut na ron long ren. Tripela pikinini man i amamas
tru long ren! Tasol tripela manki i no amamas long promis ol i
mekim long mama. Tripela i sanapim sampela stik long graun
na ol i putim lip olsem kapa antap. Ol i go insait aninit long ol
lip na ren i no pundaun long ol. Ol i lap na amamas! Na nau ol i
ken pilai ausait tasol ren i no inap mekim ol i kol o sik. Taim
mama i kam bek, em i lukim tripela pikinini man bilong en i
stap ausait long ren, tasol ren i no bagarapim ol. Mama, tu,
em i lap! Tripela i stap ausait, tasol lip i pasim ren na ol i
amamas.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 69
arapela arasait arere arest
arestim asprin Epril ilektoret
ilektrikel ilektrisen interes kamera
kantri kar karakum karamap
karamapim karanas karapa karikulum
karim karuka katres kerasin
kirap kirapim kokoros kontrak
kontrolim kopra krai Krais
kranki Krismas Kristen kros
krosim kru krum kukurai
kumurere larim lektrik lepra
malaria maltikalsarel mankimeri marasin
marimari marit marita maritim
marmar matres mausmeri memori
meri ministri misinari mitripela
morol muruk narapela narakain
operet opereta operesen operetim
orait oraitim pairap pairapim
par param pater paura
pesmeri petroliam petron poret
poretim poris poroman poromanim
praim praimeri praipan prairais
prais prea premia pren
prenim presen pret pretim
pretman prin prinim printim
prisa proksait promosen promotim
promis promisim protektim prut
puripuri puripurimeri purpur raksak
rai Raikos rais rait
Nupela tok long:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r
70 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
raitim raits ram ran
ranim rap rapim raskol
rat raun raunpela raunim
raus rausim rel relisen
ren rentim resa resaim
resarim resis resolusen ret
retpela retskin retsos rilesens
rinsop rip ripim ripot
ripotim risit risos rispek
rit ritim ritrait rokrok
rol rola ron ronim
rop ropim ros rot
rula rulim rum rup
rurel sarap sarapim sarep
sarip saripim semitrela sentral
sentri seremoni sikirap sikirapim
sirins skrap skrapim skru
skrunaip skruim skulmeri soraim
sori stailmeri sterelaisa stirim
stori straik straip strena
strenim stret stretpela stretim
stretpasin sukurim surik surikim
taipraita taur teritori tirip
tiripman tor toro torosel
traim traipela trak trakta
trap trapim trausel trausis
traut trautim tren trenim
tresari trensperensi trenspot tret
tretstua tri tripela trik
trikim trikman trip tromoi
tromoim trosel tru trupela
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 71
tumora turis turisim ure
72 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Krai namba 14
b b b b b
B B B B B
b m p t k b b e
u o r b p l i r
B O P K E B N R
N B R B M S B L
ba
bas
bi
bik
bo
bor
be
bek
bu
bun
bai
baik
boi
boil
bau
baut
b a t a p l ai bataplai
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 73
banis
banisim
bos
bosim
bilip
bilipim
boil
boilim
bek
bekim
blok
blokim
b e l bel
b ai m baim
b i l i p bilip
b a n a n a banana
b l a n k e t blanket
b a n i s i m banisim
74 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Bikman i mekim bikpela pati long kaikai na boilim aibika na
abus na em i baim bret na brukim long ol brata bilong en.
Boskru long kalabus i paitim belo long biksan na ol
kalabusman i kam kisim liklik kaikai pastaim na pilai kikbol.
Long pasin tumbuna, long taim bilong meri bai marit, ol lain
bilong meri bai askim bikpela braitprais long ol lain bilong
boipren.
Long Buk Baibel yu ken ritim tok bilong Bikpela, long bilip,
long baptais na long kisim bel isi na laip oltaim oltaim.
Tok Pisin em i olsem bris long lainim rit na rait long tokples
bilong yu na em bai isi long yu long ritim Buk Baibel long
tokples bilong yu.
- - - -
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 75
Kisim bel isi
Sampela spakman long nambis na biktaun i stap long ba long
klap na ol baim planti botol bia. Ol i no bel isi. Sapos man i
pinisim planti botol bia, em bai kisim planti pen long skin na
long laip bilong en. Planti bia em i olsem poisin long skin
bilong yu.
Tasol, sapos mipela baim Buk Baibel na bilipim tok bilong
Bikpela, mipela bai kisim bel isi. Tok bilong Bikpela em i
olsem naispela kaikai. Bilip long Bikpela na bai yu kisim laip
oltaim oltaim. Mipela bai amamas!
76 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Bataplai kisim bel isi
Long taim bilong san, bataplai i amamas
tru, na em i plai nabaut na painim naispela
kaikai long bus. Tasol, sapos ren i kam,
bataplai i no amamas na em i painim ples
aninit long ol bikpela lip. Yumi ken mekim
olsem. Sapos trabel i painim yumi,
yumi ken ran i go aninit long Bikpela
na em bai lukautim yumi. Taim trabel
i pinis, yumi ken amamas na presim Bikpela.
Banis i bruk
Liklik boi Bobi bin pinisim priskul na papa bilong Bobi em i
amamas long em. Papa i laik kukim naispela kaikai long Bobi
olsem na em i tokim mama
long kilim na kukim
bikpela pik bilong ol.
Mama i laikim toktok
bilong papa na em i go
long bus long kisim
kokonas, banana, kaukau
na aibika. Papa na Bobi i
go long banis bilong pik
long kilim em. Tasol,
bikpela pik i no i stap insait long banis! Olsem na tupela
raunim banis long painim pik. Oloman! Bobi i lukim bikpela pik
pinis!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 77
Em i stap ausait long banis na em i
traim long pinisim ol kaukau
bilong mama! Bobi em i kros
na em i krai. Tasol papa i tok,
“Bobi, no ken krai. Mi bai baim
sampela rais na yumi ken pati.
Bai mi painim sampela moa kaukau.”
Long nait, mama i kukim naispela
kaikai na ol i pati. Papa i bel isi
na Bobi i amamas tru.
78 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
abrusim abus abusim aibika
ambrela asbin asembli bai
Baibel baik baim bainat
baira baisikel bak baket
baklain baksait bakstoa bal
balus bam bamim banara
banis banisim baptais baptaisim
barel baret bas basket
bata bataplai baten baut
bautim bebi bek bekim
bel belo bensin bes
bet beten bi bia
bik bikbel bikbrata bikbus
bikman bikmaus biknait biknem
bikos bikpela bikples bikrot
biksan biksi bikskul biktaun
bilas bilasim bilip bilipim
bilum bin bipo birua
bis bisi bisket bisnis
blain blak blakpela blakbokis
blakbot blanket blaus blem
blemim bles blesim blok
blupela blu blut boi
boilim boipren bokis boksa
bol bombom bos boskru
bot botol buai bubu
buk bukim bulmakau bun
Nupela tok long:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 79
bus busnaip braitprais bras
brata bratasusa braun braunpela
brek brekim bret bris
bro bros bruk brukim
brumim brus bunara kalabus
kalabusman kalabusim kebin kontribusen
limbum mambu moabeta mobeta
nabaut namba nambaim nambatu
nambis namelman Nu Briten pablik
parabel rabis rabisbin rabisim
rabisman rabismeri raunabaut renbo
Sabat sabmisen sainbot sambai
sekbuk selbot sitbet skulboi
storibot subim sutboi tabak
taimtebol tambaran tambaranman tambu
tambuim tebol tibi (TB) trabel
trabelim trabelman trabelmeri trabol
traibunel tubel tumbuna umben
80 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
r o g b p g i g
b g p t g a b e
N G R M G S B L
B O G K E G N B
ga
gat
gi
gia
gu
gut
ge
gel
go
gol
gri
gris
gla
glas
grau
graun
Krai namba 15
g g g g g
G G G G G
g i t a gita
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 81
glas
glasim
giaman
giamanim
agens
agensim
nogut
nogutim
bagarap
bagarapim
g e t get
g l a s glas
ai g l a s aiglas
g u t p e l a gutpela
G u t n i u s Gutnius
b a g a r a p i m bagarapim
82 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
God
Buk Baibel em i tok bilong God.
Papa God em i laikim yumi olgeta.
Yumi mas bilip long God na ritim Buk Baibel.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 83
- - - -
Planti man i gat laik long pilai ragbi olgeta taim.
Ol manmeri long imigresen i mas lukluk gut long kago bilong
ol man i gat laik long kam long PNG.
Sampela megesin i gat giaman piksa na tok nogut long man na
meri i gat biknem, na i bagarapim gutpela nem bilong ol.
Long biknait olgeta trabelman i go long ol baga bilong ol na ol
i glasim gut ol pasin nogut ol i bin mekim.
84 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Pikinini i lus
Long taim sankamap papa i laik i go long taun long baim kaikai.
Kaukau em i pinis na em i laik baim rais na kakaruk long stua.
Pikinini boi bilong em i tok, “Ai, papa! Mi tu, mi laik go long
taun!”. Tasol mama i tok, ”Nogat, papa tasol, em bai go. Yu
mas stap long ples na go long skul. Bubu bilong yu bai stap tu.
Papa bai kam bek long apinun.”
Papa i go pinis na pikinini boi
i no amamas. Taun em i stap
long baksait long bikpela
maunten na em i laik lukim.
Pikinini boi toktok planti,
”Mi gat bikpela laik long go
long taun! Bai mi go!” Olsem
na em i giamanim mama na
em i tok, “Mi go long skul
nau.” Tasol em i no go long
rot bilong skul. Nogat. Em i
kisim narapela rot i go long
taun.
Long apinun pikinini boi i no
kam bek. Mama traim long
painim em tasol mama i no
lukim em. Nau bubu i raun na
askim ol lain long ples, ”Yu
bin lukim bubu bilong mi?”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 85
“Nogat,” ol i tok. “Mipela no lukim bubu bilong yu.” Na bubu
askim ol narapela pikinini, “Yu bin lukim bubu bilong mi long
skul?”. Ol i tok, ”Nogat. Em i no bin kam long skul.”
Papa em i go long taun na em i baim
gutpela kaikai. Planti kakaruk i stap long
maket, na em i baim kakaruk tu. Pikinini
boi em bin i go antap long maunten, tasol
em i no lukim rot i go long taun. Em i lus
long bikbus. Liklik pikinini boi i no kamap
long taun na em i bagarap long kaikai
olsem na em i krai na em i sori tru long
giamanim mama. Em i sori na i beten long Papa God, “Mi sori,
Papa God, long sakim tok bilong papamama bilong mi. Mi sori
long tok giaman long mama. Nau mi lus pinis na mi poret. Plis
kisim mi go bek long ples bilong papamama. I tru.”
Em i beten pinis na em i lukim narapela
rot insait long bus. Em i go insait long
bus rot na painim liklik nupela maket long
baksait bilong bus. Em i poret liklik tasol
em i go long maket.
Papa em i kam bek pinis long ples long
apinun, na mama i kukim rais na kakaruk.
Na tu, em i yusim gris bilong kokonas
long kaikai na kaikai i smel nais tru! Tasol, ol i no amamas long
pikinini boi. Em i no stap long ples. Nau em i let tumas long
painim em. Papamama na bubu, tripela i beten na askim papa
God long bringim bek pikinini boi long ples. Ol i kaikai, na ol i
tok gutnait, tasol ol i no slip.
86 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Klostu long biknait, ol i lukluk long maunten na lukim sampela
lait i kam. “Mama! Papa! Bubu!” Tripela i sanap na ran i go long
lait. Na ol i amamas nogut tru. Pikinini i kam pinis, na bikpela
brata i kam tu. Bikpela brata em i bungim liklik boi long
nupela maket, na em i bringim em i kam bek long ples.
Mama i kukim moa kaikai, na ol lain long ples kirap na i kam
long kaikai. Pastaim papamama bilong liklik boi bin kros, na
nau, taim em i kam bek pinis, ol i amamas tru. Na ol i singsing
na presim Papa God long kisim bek pikinini boi bilong ol.
Olgeta taim Papa God i amamas taim yumi beten long en.
Taim yumi lus, em i gat bikpela laik long kisim yumi i go bek
gen long en. Em i laikim yumi olgeta. Tasol, planti taim yumi
go long narapela rot, tasol Buk Baibel, long Jon sapta 14,
i tok:
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 87
6 Na Jisas i tokim em olsem, “Mi yet mi rot, na mi as bilong
tok tru, na mi as bilong laip. I no gat wanpela man inap i kam
long Papa long narapela rot. Nogat. Long mi tasol. 7 Sapos yupela i save pinis long mi, nau bai yupela inap save
long Papa bilong mi tu. Nau yupela i stat long save long em.
Na yupela i lukim em pinis.”
Jisas em i olsem bikpela brata. Taim yumi sori long pasin
nogut yumi bin mekim, na beten long Papa God, Jisas bai
kisim yumi i go bek gen long Papa. Na taim Papa God i lukim
yumi kam bek gen, em bai amamas tru!
88 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
agens agensim baga bagarap
bagarapim egens galip gan
gat gel gen ges
get gia giaman giamanim
gita glas glasim go
goan gol gumi gut
gutpela gutnait Gutnius imigresen
kago lagun lego megesin
Niugini nogat nogut nogutim
oganaisesen Ogas olgeta pogetim
program siga ragbi suga
Nupela tok long:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 89
90 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
t n l ng r ng o
ng g n u b u k
ang
lang
eng
beng
ing
king
ing
sing
ing
sling
ong
strong
ung
bung
ng ng ng ng ng
s i ng s i ng singsing
Krai namba 16
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 91
bung
bungim
ting
tingim
strong
strongim
singaut
singautim
sling
slingim
long
longlong
long
bilong
b u ng bung
m o n i ng moning
s a m t i ng samting
l o ng l o ng longlong
l o ng t ai m longtaim
s i ng au t i m singautim
92 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - -
Long moningtaim mi go ausait na singsing long God long
bringim ona long olgeta gutpela samting em i bin mekim.
Long Inglen planti Angliken sios i stap na ol i autim Gutnius
bilong God.
Mama i singaut long ol pikinini na bringim ol i go bek long
trening.
Mi sori long longlong man i no tingting klia long mining bilong
laip bilong em.
Planti pikinini kisim binatang na bungim ol, ating long kukim
long paia na kaikaim long bung kai.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 93
Stori bilong nupela singsing
Mi laik stori liklik long samting i bin kamap long mi taim mi
stap long skul long taun. Em i gutpela stori. Putim ia bilong yu.
Ating yu tu bai laikim.
Bipo, taim mi stap long asples bilong papamama bilong mi, mi
lukim pasin bilong ol lain long ples. Taim ol i amamas o i laik
pati, ol i putim bilas bilong ol tumbuna lain bilong ol na ol i
singsing. Ol i singsing planti taim na ol i mekim gut tru!
Mipela ol pikinini bilong ples, mipela tu putim graun malu malu
long skin bilong mipela na kisim lip long bus na bilasim bros na
pes bilong mipela. Na tu, mipela kisim tit bilong pik o bilong
sampela abus na bis bilong bus na putim long nek bilong
mipela.
Ai! Sampela pikinini inap long singsing i go i go inap tulait
olsem ol papamama bilong ol. Mi tu mi laik singsing i go
brukim tulait.
94 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Orait, taim mi bin kamap bikpela liklik, papamama bilong mi i
salim mi i go long bikpela skul long taun. Skul em i gutpela,
tasol ol skul manki ol i no singsing planti taim na amamas. Ol i
no putim bilas bilong ol tumbuna na singsing i go inap long san
i kamap. Mi tingting planti na mi stap.
Na long taun mi lukim nupela pasin bilong singim song na
singsing na amamas. Sampela sumatin long skul i bin askim mi
long i go long sios na mipela olgeta i go. Orait, taim mipela i
go, gutpela samting i bin kamap. Long sios mi lukim ol lain i
paitim gita na amamas stret long singim song long Bikpela.
Sampela lain long sios i singsing tu. Em i narapela kain
singsing tasol em i nais tru! Na i gat nupela as long pasin
bilong singsing. Ol i no singsing long amamasim ol lain long
sios o ol narapela. Nogat! Ol i singsing long apim nem bilong
Papa God.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 95
Mi lukim na mi go bek long skul na mi tingim pasin mi bin
lukim. Olgeta taim, mi gat bikpela laik long kainkain musik na
singsing, tasol mi no tingim Papa God taim mi singsing. Nogat.
Mi tingting long mi na long ol lain bilong mi. Na tu, mi no apim
nem bilong Bikpela. Nau mi stap long rum bilong mi na mi
tingim Papa God. Em tasol bin kamapim pasin bilong musik na
singim song. Em inapim yumi long mekim musik. Mi tingting,
“Orait, nau mi bai senisim tingting bilong mi! Nau taim mi
singim song na mekim singsing, bai mi apim nem bilong Bikpela
tasol!”
Taim mi tingting olsem, God i pulimapim bel bilong mi long
amamas stret bilong Spirit bilong en na em i opim rot long mi
long mekim nupela musik. Mi stat long bungim toea long baim
nupela gita. I no isi, tasol laik bilong mi long paitim gita na
mekim musik long apim nem bilong God em strong tru long bel
bilong mi.
Orait, sampela taim i go pinis, na mi baim naispela gita! Nau
olgeta taim, taim mi singim song, mi apim nem bilong Bikpela
bilong mi na mi amamas. Amamas long apim nem bilong God
em i narakain tru bikos amamas bilong Spirit bilong Bikpela i
pulimapim yumi taim yumi mekim olsem. Presim nem bilong
em!
96 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
God i singautim Samuel
Taim Samuel em i liklik, mama bilong em i tingim promis em i
bin mekin pinis long Papa God na em i kisim Samuel i go long
tempel bilong God. Em i lusim pikinini bilong em long tempel
na Samuel i stap olgeta long ples bilong God. Eli em i pris long
tempel na em i lukautim Samuel. Nau ai bilong Eli i nogut na
klostu em i aipas olgeta.
Taim Samuel i kamap bikpela liklik em slip i stap na klostu i
laik tulait. Bikpela i singautim Samuel. Na Samuel i tok, “Mi
stap.” Em i ting Eli singautim em olsem na em i kirap na ran i
go long Eli na i tok, “Yu singautim mi, olsem na mi kam.” Eli i
kirap na i tokim em, “Mi no singautim yu. Yu go slip gen long
bet bilong yu.”
Orait Samuel i go bek long bet na i slip i stap. Olaman!
Bikpela i singautim em gen, na Samuel i kirap i go long Eli na i
tok, “Yu singautim mi, olsem na mi kam.” Tasol Eli i tok,
“Pikinini, mi no singautim yu. Yu go slip gen long bet bilong
yu.”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 97
Orait, Samuel i go bek long bet na slip i stap gen, tasol
Bikpela i singaut long Samuel namba tri taim, na Samuel i
kirap i go long Eli na i tok, “Yu singautim mi na mi kam.” Nau
tingting bilong Eli em i klia. Bikpela tasol i singautim Samuel.
Olsem na Eli i tokim em, “Yu slip gen long bet, na sapos em i
singautim yu gen, orait yu mas tok olsem, ‘Bikpela, yu ken
tokim mi. Mi pikinini bilong yu na mi putim ia long tok bilong
yu.’”
Orait Samuel i go slip gen long bet. Tru tumas! Bikpela i kam
sanap na singautim em gen, “Samuel, Samuel.” Na Samuel i
tok, “Yu ken tok nau. Mi pikinini bilong yu na mi putim ia long
tok bilong yu.” Na Bikpela i tokim em long planti samting long
laip bilong Eli na long pikinini bilong en. Samuel i putim ia gut
tru long olgeta tok God i mekim.
Sampela taim i go pinis na Samuel i kamap bikpela man, na
Bikpela i stap klostu long em. Olsem na taim Samuel i tok
long samting bai i kamap, orait Bikpela i mekim samting i
kamap olsem Samuel i tok.
98 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Olsem na olgeta manmeri bilong Israel i tok, “Samuel em i
pren bilong God. Em i man bilong putim ia long tok bilong God
na God i tokim Samuel tu. Tru tumas.”
Nau tu long taim bilong yumi, God i askim yumi long putim ia
long tok bilong en. Yumi mas ritim tok bilong en long Buk
Baibel, putim ia long tok bilong ol pasto taim ol i autim tok
bilong God. Na tu, yumi ken tokim God taim yumi beten.
Sapos yumi mekim olsem yumi tu ken kamap pren bilong God.
(Stori bilong Samuel i stap long Buk Baibel long 1 Samuel,
sapta 3)
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 99
Angliken ating beng bung
bungim binatang blesing bringim
Inglen Inglis ing kambang
kakang kalang kalangal kasang
kibung king krungut krungutim
lang long longlong mangal
mangalim mango mining miting
nating pangal pinga plang
rong samting sangana sanglas
sanguma sing singaut singautim
singel singlis strong strongim
strongpela string tanget tingting
trening
Nupela tok long:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng
100 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
r R
ren
b B
bataplai
g G
gita
ai oi
m M
mama
p P
paia
k K
ki
n N
naip
o O
op
t T
tin
e E
ensin
i I
ia
l L
lip
u U
umben
s S
saksak
au
Mekim gen: Krai namba 1-16
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng
a A
anis
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 101
- - - - Anis em i kaikaim mama long ia bilong en.
Papa i kisim naip, katim saksak na kukim long paia.
Boskru em i kisim ki long onim ensin.
Bik ren i pinis na ol bataplai i plai long san.
Pasto em i paitim gita na singim song long litimapim nem
bilong Bikpela.
Boi bilong nambis em i kisim pis long umben na putim insait
long lip na kukim long paia. Em i opim tin pis, kisim tuna na i
kaikaim tuna. Tasol em i laikim nupela pis moabeta.
102 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 103
w w w w w
W W W W W
w r w k ng o g w
i a w p w b n u
B K T G W E W R
U W S I B W W K
wa
was
wi
win
we
wel
wo
wok
wik
kwik
wa
lewa
wit
swit
wat
skwat
Krai namba 17
w a r a wara
104 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
w i n win
w a r i wari
s w i t swit
l e w a lewa
s a n w i s sanwis
n a m b a w a n nambawan
was
wasim
wip
wipim
wel
welim
wet
wetim
wok
wokim
swis
swisim
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 105
- - - -
we wai wanem taim bilong wanem olsem wanem?
Ol manmeri i laik lainim rit na rait ol i mas go we?
- Ol i mas go long wanpela skul we ol i ken lainim rit na rait.
Wai na ol sumatin i laik lainim rit na rait?
- Ol i laik ritim Buk Baibel na raitim tok bilong Bikpela.
Wanem taim em i gutpela taim bilong bilip long Bikpela?
- Taim yu stap laip na Tok bilong Bikpela em i sutim bel na
lewa bilong yu. No ken wet.
Bilong wanem Bikpela i laikim mipela tumas?
- Bikpela i laik kisim bek mipela na mipela bai kisim laip
oltaim oltaim na i stap wantaim em.
Olsem wanem waitskin ken kamap wanblut bilong manmeri
bilong PNG?
-Taim ol i stap insait long Pikinini man bilong God na bilip long
en, ol i kamap brata na susa.
106 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Mi no save long yu.
Yu no save long mi.
Yu save go long skul.
Yu gat planti save long
rit na rait.
Bilong wanem yumi go long sios?
Wanpela man em i bin i go long sios olgeta laip bilong en tasol
nau em i les long go. Taim em i liklik, em i bin go wantaim
papamama bilong em. Nau em i kamap bikpela na em i go
wantaim meri bilong en. Tasol em i no laik go gen. Em i tok,
”Mi bin go lotu 30-pela krismas, na mi bin kisim Tok bilong
God klostu 3,000 taims. Tasol mi bin lus tingting long olgeta
tok bilong God mi bin kisim pinis. Save bilong mi long Tok
bilong God i no kamap bikpela tumas. Na mi ting ol pasto ol i
westim taim long sios na mi tu mi westim taim bilong mi.
Bilong wanem mi go long sios? Mi no save.”
save
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 107
Em askim olsem na kirapim tingting bilong olgeta manmeri
long ples na ol i toktok planti. Pasto em i save long wari bilong
ol manmeri na em i bungim ol na em i autim tok olsem, ”Mi
marit 30-pela krismas nau. Meri bilong mi em i save kukim
kaikai bilong mi 30,000 taim na mi bin kaikaim olgeta. Na long
laip bilong mi, mi lus tingting long olgeta kaikai em i bin kukim
bilong mi long olgeta wan wan taim. Tasol mi save: Olgeta
kaikai bin strongim mi na strongim skin bilong mi long mekim
olgeta wok bilong mi. Taim meri bilong mi no save kukim
kaikai bilong mi, bun bilong mi slek.”
“Pasin bilong i go long sios em i olsem pasin bilong kaikai. Tok
bilong God em i kaikai bilong spirit bilong yumi. Sapos yumi no
go long sios na yumi no kisim o autim tok bilong God, spirit
bilong yumi bai slek na bilip bilong yumi no inap gro. Bihain
laip bilong spirit bilong yumi bai pinis olgeta. Lukaut long laip
bilong spirit bilong yu! Yumi mas kisim kaikai long Tok bilong
God planti taim olsem yumi kisim kaikai na em bai strongim
spirit na bilip bilong yumi.”
108 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Pikinini bilong God em i Jisas.
Jisas em i bin dai long diwai kros.
Na Jisas em i bin kirap bek na i stap laip!
Jisas em i King bilong olgeta king.
Planti stori long Buk Baibel i tok long Jisas.
Jisas i wokabout antap long raunwara
Long wanpela apinun ol poroman (*) bilong Jisas i go long
raunwara Galili. Ol i kalap long wanpela bot na ol i brukim
wara i go. Ol i laik i go long Kaperneam. Em i biknait pinis, na
Jisas i no stap wantaim ol long bot. Strongpela win i kamap,
na win i mekim bikpela si i kirap nogut tru. Win i strong
tumas na ol i pul long bot i go inap sikspela kilomita, na ol i
lukim Jisas i wokabaut antap long raunwara! Ol i pret, tasol
Jisas i tokim ol, “Em mi yet mi kam. Yupela i no ken pret.”
(*) disaipel
Jisas
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 109
Na Pita i bekim tok bilong em olsem, “Bikpela, sapos em i yu
tasol, orait yu tokim mi na mi ken wokabaut antap long wara
na mi kam long yu.” Na Jisas i tok, “Yu kam!” Orait na Pita i
lusim bot na i wokabaut antap long wara na i go long Jisas.
Tasol em i lukim win i strong tumas na em i pret, na em i go
insait liklik long wara. Olsem na em i singaut, “Bikpela!”
Kwiktaim Jisas i kam klostu long en na i tokim em olsem, “Yu
gat liklik bilip tasol. Bilong wanem yu gat tupela tingting?” Na
Jisas i kisim em i go insait long bot. Na taim tupela i kalap
long bot, win i pinis na wara i stap isi. Na ol man i stap long
bot, ol i lotu long Jisas na ol i tok, “Tru tumas, yu Pikinini
bilong God!” Orait ol i amamas long kisim em i kam insait long
bot, na wantu bot i kamap long ples we ol i go long en.
(Stori i stap long Buk Baibel long Jon 6:16-21 na long Matyu
14:22-33)
110 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
aiwara aweanes bikwin gutwok
ikwipmen kawawar kolwara kolwin
Komonwel kwaia kwesten kwik
kwiktaim kwila kwin lewa
mauswara nambawan paiawut pawa
ranawe raunwara raunwin raunwom
ronawe sanwis skwat skwea
solwara sotwin stilwul swim
swis swisim swit switpela
tawel tekewe tewel twelpela
wai waia wail wailman
wain waira wait waitpela
waitman waitskin waitspot wan
wanbel wanblut wanem wankain
wanlain wanmak wanpela wanpilai
wanpis wanples wanskul wantaim
wantok wantu wanwan wanwok
wara wari was wasaut
wasim wasket wasmama wasman
waspapa waswas watpo we
wel welim welkam welman
welpik werim wes wesan
westen westim wet wetim
wetston wik wiken wil
wilbaro wilwil wilwilim win
wing winim winis winisim
Nupela tok long:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u, r, b, g, ng, w
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 111
wip wipim wit woa
wok wokabaut wokboi wokbus
wokim woklain wokman wokmeri
woksap wol wod wul
112 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
h e m p h k h g
r ng h k e b m h
G U H I B H A K
H K O H R E H R
ha
han
hi
hip
hi
hia
he
het
ho
hos
hu
huk
ai
hai
au
hau
Krai namba 18
h h h h h
H H H H H
h au s haus
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 113
h ai hai
h e p i hepi
t u h a t tuhat
b i h ai n bihain
r ai t h a n raithan
s m o l h au s smolhaus
hap
hapim
het
hetim
hait
haitim
huk
hukim
hip
hipim
hama
hamaim
114 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - -
Hausboi i haitim alkohol long haus bilong hetman, na taim
hetman i painim em, hetman i no hamamas na em i belhat tru.
Taim yu bihainim tisa na lainim pasin bilong hanrait gut tru,
em bai helpim yu long rait long buk hariap tru.
Haptumora wanpela helikopta bai kisim hetman i go long
Hailans long stretim trabol hariap.
Hausmeri i kisim hatwara, mekim hatwok na klinim haus gut
tru na mi hamamas.
Yupela bin lainim rit na rait hariap tru na mi ting yupela mas
hamamas.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 115
Stori bilong bataplai
Wanpela man em i lukim liklik haus bilong
bataplai na bataplai em i stap insait.
Em i kisim liklik haus bilong bataplai
i go long haus bilong em yet.
Wanpela taim, haus bilong bataplai em i bruk liklik. Man em i
ting bataplai i no inap kamaut long haus bilong em. Bihain long
sampela taim, em i luk olsem bataplai i no inap kamaut long
liklik haus. Man em i wari long bataplai na em i tingting planti.
Olsem na em i tok, “Bai mi kisim sisis na opim rot long helpim
bataplai long lusim liklik haus bilong em.” Em i kisim sisis na
katim liklik haus bilong bataplai inap long bataplai i ken
kamaut hariap na lusim haus bilong em.
Tasol skin bilong
bataplai em i solap
tru na wing bilong
en em i krungut
olgeta. Man em i
ting bataplai bai
opim wing na plai i
go antap long skai
hariap. Tasol
nogat. Em i no plai. Skin bilong em i solap na wing i stap
krungut. Bataplai em i stap long ples tasol na em i no inap plai
long olgeta laip bilong em.
Sori tru! Man em bin gat bikpela laik long helpim bataplai
tasol em i no bin save long pasin bilong bataplai. Liklik bruk
long haus bilong en em i wanpela hatwok we skin bilong
116 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
bataplai ken rausim wara, na wara bai go insait long wing
bilong en.
Taim wing i solap long wara em i helpim bataplai inap long
kisim strong long plai. Na bihain long hatwok bilong opim rot
long liklik haus, skin bilong bataplai i no inap solap moa na
wing bilong en em bai strong. Em bai inap plai ausait long
liklik haus bilong em na amamas.
Sampela taim yumi gat trabol long laip bilong yumi. Trabol em
bai helpim long strongim bilip bilong yumi, na kamap Kristen
husat i ken stap gut insait long Krais. Tasol taim
yumi no gat trabol long olgeta laip bilong yumi,
yumi no inap kisim strong na yumi bai stap
tasol. Trabol long laip i helpim yumi kamap
strong olsem na yumi ken amamas long trabol.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 117
Tok hait long bikpela hamamas
Wanpela taim wanpela meri, Hana, i toktok long wanpela
pasto na em i askim em, ”Pasto, mi gat laik long hamamas
bilong haus bilong God i ken kam stap insait long haus bilong
mipela”.
Olsem na pasto em i bekim em na i mekim tok piksa long
tupela haus. Em i soim piksa long wanpela haus na Hana em i
lukluk insait long haus. Long namel long haus wanpela bikpela
tebol i stap. Na tebol em i raunpela. Long namel bilong tebol
wanpela bikpela pot i stap na insait long pot em i lukim planti
abus na naispela kaikai. Na kaikai em i gutpela tru. Hana em i
hangre na em i laik kaikai. Tasol olgeta manmeri husat i stap
long tebol ol i bun nating na ol i luk olsem ol i gat sik. Ol luk
olsem ol i hangre tru. Long han bilong ol, ol i holim spun. Na
spun em i pas long han bilong ol. Na han bilong ol spun em i
longpela tru na ol i no inap putim spun i go insait long maus
bilong ol. Ol spun inap long kisim kaikai long pot tasol ol i no
inap bringim kaikai long maus bilong ol.
118 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Hana em i tingim ol manmeri na em i sori tru long lukim
bikpela pen na wari bilong ol.
Bihain pasto em i tok, “Nau yu bin lukim tok piksa long ples
hel. Em i no hel tru. Em i tok piksa tasol. Sampela taim yumi
bihainim pasin bilong hel na hamamas i no i stap insait long
haus bilong yumi.”
Orait, nau pasto i soim piksa bilong narapela haus. Na namba
tu haus em i wankain stret long haus em i bin lukim pinis.
Wanpela bikpela tebol i stap insait long haus. Na tebol em i
raunpela. Na wanpela bikpela pot i stap namel long tebol na
insait long pot planti abus na naispela kaikai i stap. Na em i
naispela tru. Na Hana em i gat laik long kaikaim. Olgeta
manmeri long tebol i gat wankain spun, na spun em i pas long
han bilong ol. Na han bilong ol spun em i longpela tru.
Tasol, olgeta manmeri i luk olsem ol i bin kaikaim planti
gutpela kaikai. Ol i gat skin na ol i no gat sik. Ol hamamas tru
na ol i toktok planti na lap na stap bel isi.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 119
Na Hana em i tok, “Mi no klia. Tupela haus i wankain tasol
pasin bilong ol i no wankain. Long namba tu haus hamamas i
kam olsem wanem?
Pasto em i bekim tok olsem, “Long namba tu haus ol i bihainim
gutpela pasin bilong helpim helpim. Ol i sutim longpela spun i
go long pot na kisim kaikai na putim kaikai long maus bilong
narapela. Ol i tingim hangre bilong ol narapela na helpim ol.
Pasin bilong helpim helpim i pulapim bel bilong olgeta. Ol i
skelim kaikai long ol narapela na ol i helpim ol narapela long
kisim kaikai.”
Tok hait i soim rot long kisim bikpela hamamas long pasin
bilong Bikpela i ken kam insait long haus bilong yumi olgeta.
120 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, h
alkohol belhat bihain bihainim
bikhet hai Hailans hait
haitim haiwara halo hama
hamaim hamamas hamas hambak
han hangre hangamap hangamapim
hani hankap hankisip hanrait
hansapim hanwas hap hapas
hapim hapkas hapsait haptumora
hariap hariapim harim hat
hatpela hatim hatwara hatwok
hau haus hausboi hausmeri
helikopta helpim helt hepi
het hetim hetkota hetman
hetwin hia hinsis hip
hipim holi holim hon
hop hos huk hukim
hul husat raithan smolhaus
tuhat wokhat
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 121
d w g u h d g d
k r ng d g d b i
R D I D G B D L
S W T H D E D R
da
das
di
dia
do
dok
du
dua
dau
daun
id
nid
id
sid
od
God
d d d d d
D D D D D
Krai namba 19
d o k dok
122 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
d a i dai
t u d a k tudak
d i s p e l a dispela
e d u k e s e n edukesen
s i n d au n sindaun
p a r a d ai s paradais
dring
dringim
dram
dramim
daun
daunim
nid
nidim
adres
adresim
soda
sodaim
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 123
- - - -
Hapasde ol didiman bin sindaun wantaim planti studen husat
i laik harim tok long we bilong planim gaden.
Long dispela Sande long Desemba wanpela bikman bilong
distrik i adresim presiden, ol lida na ol dokta long lukautim
ol manmeri long kantri.
Ol disaipel lukluk long bikpela diwai kros na ol i brukim skru
long Pikinini bilong God.
Didiman i digim gaden bilong em na bihain em i sindaun. Swet
i pundaun long bodi bilong em na nek bilong em i drai na em i
dring wara.
Taim san i go daun wanpela weldok i digim gaden na em i
daunim bikpela spaida na spaida i kilim em i dai.
124 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
26 Tasol man i harim
dispela tok bilong mi
na i no bihainim,
em i olsem wanpela
longlong man i
sanapim haus bilong
en antap long wesan
tasol.
27 Na ren i kam daun,
na tait bilong wara i
kamap, na win i kirap
strong. Na ol dispela
samting i sakim
dispela haus,
na em i pundaun.
Em i pundaun
nogut tru.”
Buk Baibel, Matyu 7:24-27
Tupela pasin bilong wokim haus
24 Jisas i tok moa olsem, “Orait man i harim dispela tok bilong mi
na i bihainim, em i olsem wanpela man i gat gutpela tingting, na em
i wokim haus bilong en antap long ples ston. 25 Na ren i kam daun,
na tait bilong wara i kamap, na win i kirap strong, na ol dispela
samting i sakim dispela haus. Tasol em i no pundaun, long wanem,
simen bilong dispela haus em i pas strong tru long bikpela bikpela
ston insait long graun.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 125
Buk Baibel, Buk Song 1
Pasin bilong stretpela man na man nogut
1 Man i no save bihainim tok bilong
ol man nogut, na i no save wok-
abaut long rot bilong ol man bilong
mekim sin, na i no save sindaun
wantaim ol man bilong tok bilas
long God, dispela man i ken
amamas tru.
2 Dispela man i save laikim tumas lo bilong God,
na em i save tingting long dispela lo long san na long nait. 3 Dispela man i olsem diwai ol man i bin planim klostu long
wara. Em i save karim kaikai long taim bilong em stret, na lip
bilong en i no save drai. Olgeta samting em i mekim i save
kamap gutpela.
4 Ol man nogut i no olsem. Nogat
tru. Ol i olsem skin rais win i
save rausim i go. 5 Olsem na bai
ol man nogut i no inap winim kot
bilong God. Na ol man bilong
mekim sin bai i no inap i stap
insait long lain bilong ol stretpela
man. 6 God i save amamas tru
long pasin bilong ol stretpela
man. Tasol ol man i mekim pasin
nogut, ol bai i lus olgeta.
126 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Jon 15:1-8
Jisas em i diwai wain tru
1 Jisas i tok moa olsem, “Mi yet mi diwai wain tru. Na Papa
bilong mi em i Papa bilong gaden wain. 2 Olgeta han bilong mi
i no save karim kaikai, em Papa i save rausim. Na olgeta han i
save karim kaikai, em Papa i save rausim ol lip samting bilong
en i nogut, na mekim em i kamap klin, bai em i ken karim
planti kaikai. 3 Yupela i kamap klin pinis... 4 Yupela i mas pas
long mi, na bai mi pas long yupela. Sapos han bilong diwai wain
em i no pas long diwai, orait em i no inap karim kaikai. Olsem
tasol, sapos yupela i no pas long mi, yupela tu i no inap karim
kaikai.
5 “Mi yet mi diwai wain, na yupela i han bilong diwai wain. Man
i pas long mi na mi pas long em, em i save karim planti kaikai.
Sapos yupela i lusim mi, yupela i no inap mekim wanpela
samting.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 127
6 Sapos wanpela man i no pas long mi, orait ol bai i rausim em
olsem ol i save rausim han bilong diwai, na em bai i drai. Na ol
i save bungim ol dispela han na tromoi long paia na kukim.
7 “Sapos yupela i pas long mi, na tok bilong mi em i stap long
yupela, orait yupela i ken askim inap long laik bilong yupela,
na ol samting bai i kamap olsem yupela i bin tok. 8 Yupela i
mas karim planti kaikai na i stap disaipel bilong mi, na long
dispela pasin Papa bilong mi i kisim biknem.
128 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Luke 8:40-56
40Jisas i go bek long hapsait bilong raunwara, na olgeta
manmeri i amamas long em i kam, long wanem, ol i bin wetim
em i stap. 41Na wanpela man i kamap... Em i wanpela hetman
bilong haus lotu. Em i brukim skru klostu long lek bilong
Jisas, na i askim Jisas strong long i go long haus bilong en. 42Em i gat wanpela pikinini tasol, em i pikinini meri, na em i
gat samting olsem 12-pela
krismas. Na klostu em i laik i
dai.
49Na wanpela man bilong haus
bilong dispela hetman bilong
haus lotu i kam. Em i tokim
hetman olsem, “Pikinini bilong
yu i dai pinis...” 50Jisas i harim
dispela, na i bekim tok olsem
long hetman, “Yu no ken pret.
Yu mas bilip tasol, na pikinini
bilong yu bai i orait.”
51Orait Jisas i go long haus bilong hetman, na em i no larim ol
manmeri i go insait long haus wantaim em. Nogat. Em i kisim
tripela disaipel* na papamama bilong dispela pikinini, na ol
tasol i go insait wantaim em. 52Na olgeta manmeri i stap pinis
long haus, ol i sori tru long dispela pikinini, na ol i wok long
krai i stap. Tasol Jisas i tokim ol olsem, “Yupela i no ken krai.
Em i no i dai. Em i slip tasol i stap.” 53Na ol i lap nogut long
em, long wanem, ol i save, pikinini i dai pinis.
*Pita na Jon na Jems
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 129
54Tasol Jisas i holim han bilong pikinini meri na i singaut
olsem, “Pikinini, yu kirap.” 55Orait spirit bilong dispela pikinini
em i kam bek long em, na kwiktaim em i kirap... 56Na
papamama bilong pikinini i kirap nogut tru. Tasol Jisas i tokim
tupela strong olsem, “Yutupela i no ken tokim wanpela man
long dispela samting i bin kamap.”
130 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
administresen administreta adres adresim
aidia andapens asde bildim
bilding bod boda bodi
dabol dabolim dai daiman
daka danis das daun
daunbilo daunim de demdem
des Desemba dia didiman
didimeri digim dilim dinau
dis disain disaipel disel
dispela distrik diwai dok
dokta dona donki doti
drai draipela dram dramim
driman dring dringim drip
dripman dro droim dua
duti edukesen gaden God
greda greduet gude haidro
handet holide haiden handel
hapasde indastris indipendens indai
kamda kamdaun kanda kandel
kandere kendidet kindam kod
kundu lida lidasip Lod
mandato Mande medikel midel
midia nid nidel nidim
nildaun oda paradais pasindia
penda presiden pundaun redi
redim redio rekod residensi
sadel sadelim sanda sandal
sandaun Sande sid sindaun
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, h, d
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 131
sindaunim soda sodaim sodarim
spaida stadi stadim studen
tanda tede Trinde tudak
tude weldok windo woda
132 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
y a y p w y h u
g s y n y o m t
Y G H I B Y K R
L Y D Y W E U Y
ye
yes
yi
yis
yu
yut
ya
yam
yor
sayor
yo
aiyo
ya
meya
yia
Niuyia
Krai namba 20
y y y y y
Y Y Y Y Y
y a m yam
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 133
yam
yambo
yau
yaupas
yes
yesa
yu
yumi
ya
loya
yu
tenkyu
y a ya
y o t yot
y e l o yelo
y u m i yumi
s a y o r sayor
t e n k y u tenkyu
134 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - -
Yumi mas amamas long olgeta samting yumi bin lainim long
dispela yia.
Yutupela i yangpela yet tasol yupela i mas bilip long God,
bikos God em i laikim yumi tumas.
Mi yet mi yusim yis long kukim naispela yelo kon bret.
Long Niuyia klostu mi kamap yaupas long planti nois bilong
Niuyia pati.
Yaupas man inap save long planti samting. Em i no longlong.
Yumi mas marimari long ol yaupas man na meri.
Long dispela yia i go pinis yumi olgeta bin kisim planti save
olsem na yumi mas tok tenkyu long Papa God.
Yupela laik kaikaim yelopela yam na yambo na planti narapela
sayor? – Yesa!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 135
Buk Baibel Luk sapta 14:16-24
15 Wanpela bilong ol dispela man i kaikai wantaim Jisas, em i
harim dispela tok na em i tokim Jisas olsem, “Ol manmeri bai
i sindaun kaikai insait long kingdom bilong God, ol i ken
amamas.” 16 Tasol Jisas i tokim em olsem, “Wanpela man i laik
mekim bikpela kaikai, na em i singautim planti man long kam
long dispela kaikai. 17 Orait long de em i makim bilong mekim
dispela kaikai, em i tokim wokboi bilong en long go lukim ol
man bipo em i bin singautim. Na wokboi i mas tokim ol olsem,
‘Yupela kam. Olgeta samting i redi pinis.’
18 Tasol olgeta dispela man i tok long ol i no inap i go.
Wanpela man i tok, ‘Mi baim pinis wanpela gaden, na mi mas i
go lukim. Sori tru, mi no inap i kam.’ 19 Na narapela i tok, ‘Mi
baim 10-pela bulmakau bilong wok, na mi laik i go traim ol.
Sori tru, mi no inap i kam.’ 20 Na narapela i tok, ‘Nau tasol mi
marit. Olsem na mi no inap i kam.’
136 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
21 “Orait wokboi i bringim ol dispela tok i go bek long bikman
bilong en. Taim bikman i harim ol dispela tok, em i belhat na i
tokim wokboi bilong en olsem, ‘Yu go kwiktaim long olgeta
bikpela rot na olgeta liklik rot bilong dispela taun, na yu kisim
ol rabisman, na ol man bodi bilong ol i bagarap, na ol aipas na
ol lek nogut, na yu bringim ol i kam insait long haus bilong mi.’
22 “Orait wokboi i mekim olsem pinis, na em i tok, ‘Bikman, mi
mekim pinis olsem yu tok, tasol haus i no pulap yet.’ 23 “Na
bikman i tokim wokboi olsem, ‘Yu lusim taun na yu go long
olgeta bikrot na yu bihainim banis bilong ol gaden, na taim yu
lukim ol manmeri yu tok strong long ol i mas kam long kaikai
bilong mi. Mi laik bai haus bilong mi i pulap. 24 Mi tokim
yupela, olgeta dispela man bipo mi bin singautim, ol bai i no
inap tru long kisim wanpela liklik hap kaikai bilong mi.’ “
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 137
Buk Baibel, Buk Song 139
God i save pinis long yumi na em i save was gut long yumi
1 Bikpela, yu skelim pinis bel bilong mi, na yu save tru long mi. 2 Yu save long olgeta samting mi save mekim.
Yu stap longwe, tasol yu save long olgeta tingting bilong mi. 3 Yu save lukim mi long taim mi mekim wok na long taim mi
slip. Yu save long olgeta pasin bilong mi. 4 Na sapos mi laik mekim wanpela tok,
yu save pinis long dispela tok. 5 Yu raunim mi long olgeta hap
na yu save was long mi long
strong bilong yu. 6 Save bilong yu i antap tru
long mi na i winim tingting bilong mi.
7 Bai mi go we na mi ken lusim spirit bilong yu?
Na bai mi ranawe i go long wanem hap na mi ken hait long yu? 8 Sapos mi go antap na mi stap long ples bilong yu, yu stap.
Sapos mi go i stap long ples bilong ol man i dai pinis,
yu stap long dispela ples tu.
9 Sapos mi plai i go longwe long hap bilong sankamap,
o sapos mi go i stap long wanpela ples i stap longwe tumas
long hap bilong san i go daun, 10 bai yu stap long dispela ples
tu bilong stiaim lek bilong mi na bilong helpim mi. 11 Na sapos mi tok, “Tudak i mas haitim mi, na lait bilong san i
raunim mi, em i mas kamap tudak,” 12 maski, long tingting
bilong yu tudak em i no olsem tudak tru.
138 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Na nait i save lait tru olsem san.
Tudak na tulait i wankain tasol long ai bilong yu.
13 Yu bin wokim olgeta hap bilong bodi bilong mi.
Yu wokim mi olgeta insait long bel bilong mama. 14 Mi pret long yu, olsem na mi save litimapim nem bilong yu.
Olgeta samting yu wokim i narakain na i nambawan tru.
Mi save gut long dispela samting na mi pilim tru.
15 Taim mi kamap isi isi long ples hait insait long bel bilong
mama, yu bin lukim olgeta bun bilong mi i kamap na i pas
wantaim. 16 Yu lukim mi taim mama i no karim mi yet.
Mi no kamap yet long graun, tasol yu raitim pinis long buk
bilong yu olgeta de yu laik bai mi mas i stap long graun.
17 God, i hat tumas long mi save long olgeta tingting bilong yu.
Tingting bilong yu i no liklik, na i no gat rot long mi ken save
long en. 18 Sapos mi kaunim ol samting yu save tingting long
en, bai namba bilong ol i winim namba bilong olgeta wesan
long nambis. Taim mi kirap long slip mi stap yet wantaim yu.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 139
19 God, mi laik bai yu kilim i dai ol man nogut. Na mi laik bai
ol man bilong pait i mas lusim mi. 20 Ol dispela man i save tok
nogut long yu. Na ol i save mekim ol kain kain tok nogut long
nem bilong yu. 21 Bikpela, mi no laikim tru ol man i no laikim
yu. Na mi bel nogut tru long ol man i save bikhet long yu. 22 Tru tumas, mi no laikim tru ol dispela man.
Mi lukim ol i olsem ol birua bilong mi yet.
23 God, skelim mi gut na bai yu save long
olgeta tingting i stap long bel bilong mi.
Traim mi, na bai yu save gut long olgeta
tingting bilong mi. 24 Skelim mi gut,
nogut sampela tok giaman
i stap long tingting bilong mi.
Na yu mas bringim mi long
rot bilong kisim laip bilong
i stap gut oltaim oltaim.
Buk Baibel, Buk Song 117
Litimapim nem bilong Bikpela
1 Yupela olgeta lain pipel, litimapim nem bilong Bikpela.
Yupela manmeri bilong olgeta kantri, litimapim nem bilong en. 2 Em i laikim yumi tru oltaim. Em i save bihainim
tok bilong en oltaim na em i no ken lusim yumi.
Litimapim nem bilong Bikpela!
140 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Buk Song 131
Man i bilip na i beten long God
Em i song bilong ol lain i
wokabaut i go long ples
bilong lotu
1 Bikpela, mi lusim pinis
pasin bilong bikhet,
na mi no moa litimapim
nem bilong mi yet.
Mi no save tingting
long ol bikpela samting
na ol samting mi no save long en. 2 Tasol mi sindaun gut na mi bel isi.
Mi stap olsem pikinini i slip i stap long han
bilong mama bilong em yet. Olsem tasol
bel bilong mi tu i stap isi. 3 Ol Israel, yupela i mas bilip long Bikpela,
nau na olgeta taim bihain tu.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 141
Buk Baibel, Buk Song 70
Man i beten long God i helpim em
1 God, plis, yu ken kisim bek mi.
Bikpela, yu kam hariap na helpim mi. 2 Sampela man i laik kilim mi i dai.
Yu mas daunim ol na paulim ol, bai ol i sem... 3 Ol dispela man i tok bilas long mi, yu mas semim ol moa yet,
bai ol i kirap nogut tru long pasin bilong ol. 4 Tasol ol manmeri i save go long yu,
ol i ken belgut na amamas long yu.
Dispela olgeta manmeri yu bin kisim bek ol,
na ol i laikim tumas dispela wok yu bin mekim long ol,
oltaim ol i ken tok olsem, “God em i nambawan tru.” 5 God, mi no gat strong, na mi no inap helpim mi yet.
Olsem na yu mas i kam long mi kwiktaim.
Bikpela, yu yet yu man bilong helpim mi na kisim bek mi.
Yu no ken wet, yu mas helpim mi kwik.
142 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Tru, ol i save amamas long 99 man i stretpela pinis na i no gat
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
g, ng, b, r, w, h, d, y
aiyo kompyuta komyuniti loya
meya Niuyia sayor tenkyu
ya yam yambo yang
yangpela yar yau yaupas
yelo yelopela yes yesa
yet yia yis yisim
yot yu yumi yumitupela
yupela Yurop yusim yut
yutupela
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 143
ai oi
m M
mama
p P
paia
k K
ki
n N
naip
t T
tin
e E
ensin
i I
ia
l L
lip
u U
umben
s S
saksak
au
r R
ren
b B
bataplai
g G
gita
Mekim gen: Krai namba 1-20
a A
anis
144 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Papa na mama bin pinisim kos long rit na rait long Tok Pisin
na ol i laik kukim naispela kaikai. Olsem na mama i kisim naip
na em i go long bus long painim saksak, yam na lip sako. Ol
pikinini na dok i bihainim em i go. Long bus planti bataplai plai
nabaut, ol pisin i singsing na ol anis i wok long i go i kam.
Mama kisim kaikai pinis na em i go bek gen long haus. Em i
wok long laitim paia na kukim kaikai.
Papa i kisim umben na i go long wara long painim pis. Wara em
i longwe liklik olsem na em i kisim ki bilong ka na statim ensin.
Taim em i kamap long wara, em i tromoi umben i go long wara
planti taim tasol em i no kisim pis. Bihain, traipela ren i
pundaun na em i lusim wara na i go. Em i go long stua na baim
tinpis na em i go long ples. Dua long haus kuk i op na mama i
kukim kaikai pinis tasol mama i opim tinpis na hatim long paia.
Kaikai redi na papa i singaut long ol lain bilong en, “Putim ia!
Yupela i kam kaikai na amamas wantaim mitupela!” Ol i kam
kaikai wantaim, paitim gita na singsing. Tupela inap nau long
rit na rait olsem na olgeta i amamas!
w W
wara
h H
haus
y Y
yam
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 145
Buk Baibel, Mak 4:35-41
35Long apinun long dispela de yet, Jisas i tokim ol disaipel
olsem, “Yumi go long hapsait bilong raunwara.” 36Orait ol i
lusim dispela bikpela lain manmeri na ol i kalap long dispela
bot Jisas i sindaun pinis long en, na ol i kisim em i go wantaim
ol. Na ol arapela bot tu i go wantaim ol. 37Na traipela win i
kirap, na si i kalap i go insait long bot, na wara i laik pulap
long bot. 38Na Jisas i stap long stan bilong bot, na em i slip
long wanpela pilo. Orait ol i kirapim em na ol i tok, “Tisa,
klostu yumi laik lus, na ating yu no wari liklik long yumi bai i
dai?” 39Na Jisas i kirap, na i krosim win, na i tokim wara
olsem, “Inap nau. Yu pinis! Yu dai nau!” Na win i dai, na wara i
no mekim nais liklik. 40Na em i askim ol disaipel olsem, “Bilong
wanem yupela i pret? Yupela i no bilip, a?” 41Na ol i pret
nogut tru, na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela
man em i husat tru, na win wantaim wara i harim tok bilong
em?”
146 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel,
Matyu 4:1-11
Satan i traim Jisas
1 Long dispela taim
Holi Spirit i bringim
Jisas i go long ples i
no gat man, bai Satan
i traim em. 2 Na Jisas
i no kisim kaikai inap
40 san na 40 nait. Na
bihain em i hangre. 3 Na man bilong traim i kam kamap long em, na i tokim em
olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong God, orait yu tok na ol
dispela ston i ken tanim na i kamap bret.” 4 Tasol Jisas i
bekim tok olsem, “Buk bilong God i gat tok olsem, ‘Ol anmeri i
no inap kisim laip long kaikai tasol. Nogat. Ol i mas bihainim
olgeta tok bilong God tu na bai ol i kisim laip.’ ” 5 Em i tok olsem, na Satan i kisim em i go long Jerusalem,
taun bilong God, na i putim em antap tru long tempel.
6 Na Satan i tokim em olsem, “Sapos i tru yu Pikinini Bilong
God, orait yu kalap i go daun. Long wanem, buk bilong God i
gat tok olsem, ‘Em bai i tokim ol ensel bilong en long ol i mas
was long yu.’ Na ‘Ol bai i karim yu long han bilong ol, nogut
wanpela ston i sutim lek bilong yu.’ ” 7 Tasol Jisas i tokim em,
“Buk bilong God i tok moa olsem, ‘Yu no ken traim strong
bilong God, Bikpela bilong yu.’ ”
8 Satan i kisim Jisas gen na i go long wanpela maunten i antap
moa. Na Satan i soim em olgeta strongpela kantri bilong
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 147
dispela graun wantaim ol gutpela samting bilong ol. 9 Na em i
tokim Jisas olsem, “Sapos yu brukim skru na lotu long mi,
orait bai mi givim yu dispela olgeta samting.” 10 Na Jisas i
tokim em, “Satan, yu klia. Buk bilong God i tok, ‘Yu mas aninit
long God, Bikpela bilong yu. Na yu mas lotu long em wanpela
tasol.’ ” 11 Olsem na Satan i lusim em. Na ol ensel i kam na i
helpim Jisas.
148 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
g v y w v b m v
o d v p h v r ng
B V D V W E U V
G V H I V Y K R
ve
veli
vo
vot
voi
vois
va
ova
iv
liv
uv
muv
av
lav
aiv
draiv
Krai namba 21
v v v v v
V V V V V
v i l e s viles
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 149
hivap
hivapim
muv
muvim
ova
ovaim
savol
savolim
vot
votim
lav
lavim
l i v liv
l a v lav
a v e n aven
h e v i hevi
i v n i ng ivning
y u n i v e s i t i yunivesiti
150 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - - Sevenpela advaisa bilong provinsel gavman ol i givim gutpela
stia. Ol i saveman tru.
Ol sumatin husat i bin voluntia long klinim yunivesiti i bin
toktok long intaviu bilong niuspepa.
Reveren long viles em i autim tok long Buk Baibel, i tok long
pogivim ol manmeri seventi taims seventi taim.
Planti muvi long tivi em i no save tok long evangelio na long
God na Buk Baibel.
Taim dispela evanselis i kam long viles, bikpela rivaival bin
kamap na ol man i pogivim ol narapela na statim nupela laip.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 151
Buk Baibel, Luk 15:11-32
Tok piksa bilong papa i gat tupela pikinini man
11 Na Jisas i tok moa olsem, “Wanpela man i gat tupela
pikinini man. 12 Na namba 2 pikinini i tokim papa olsem, ‘Papa,
mi ting long olgeta samting yu laik tilim long mi wantaim
brata bilong mi. Hap bilong mi, mi laik bai yu givim long mi
nau.’ Orait papa i tilim olgeta samting bilong en i go long
tupela.
13 I no longtaim, na dispela namba 2 pikinini i bungim olgeta
samting bilong en na i salim long ol man. Na em i kisim mani na
i go i stap long wanpela longwe ples. Em i stap long dispela
ples, na em i mekim ol kain kain hambak pasin, na olgeta mani
bilong en i pinis.
14 Na taim olgeta mani bilong en i pinis, taim bilong bikpela
hangre i kamap long dispela ples. Na em i no gat wanpela
samting. 15 Olsem na em i go kisim wok long wanpela man
bilong dispela ples. Na dispela man i salim em i go long banis
pik bilong en bilong lukautim ol pik. 16 Em i lukim ol pik i
kaikai ol skin bilong bin, na em i gat bikpela laik tru long kisim
sampela na pulapim bel bilong en. Tasol i no gat wanpela man i
givim kaikai long em.
152 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
17 “Orait nau em i kisim stretpela tingting, na em i tok,
‘Olgeta wokboi bilong papa bilong mi ol i gat planti kaikai tru.
Tasol mi stap hia na mi bagarap tru long hangre. 18 Maski, bai
mi kirap na mi go bek long papa bilong mi. Na bai mi tokim em
olsem, “Papa, mi bin mekim sin long God na long yu. 19 Nau mi
no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini bilong yu.
Yu larim mi i stap olsem wanpela wokboi bilong yu.” ’ 20 Orait em i kirap na i go long papa bilong en.
“Taim em i stap longwe yet, na papa i lukim em i wokabaut i
kam. Na bel bilong papa i sori tumas long em. Na papa i ran i
go, na i holimpas pikinini na i givim kis long em. 21 Na pikinini i
tokim em olsem, ‘Papa, mi bin mekim sin long God na long yu.
Nau mi no gutpela man moa inap long yu kolim mi pikinini
bilong yu.’
22 Tasol papa i singautim ol wokboi bilong en i kam na em i
tokim ol olsem, ‘Yupela kisim namba wan longpela klos bilong
mi na bringim i kam kwiktaim na pasim long em. Na putim
wanpela ring long pinga bilong em. Na putim su long lek bilong
em.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 153
23 Na yupela go kisim dispela patpela pikinini bulmakau i kam
na kilim. Bai yumi kaikai na amamas. 24 Long wanem, dispela
pikinini bilong mi em i dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen.
Em i lus pinis, tasol yumi kisim bek.’ Orait na ol i mekim
bikpela kaikai na amamas i stap.
25 “Orait long dispela taim namba wan pikinini em i stap long
gaden. Bihain em i kam bek, na i kamap klostu long haus, em i
harim musik na em i harim ol manmeri i wok long danis. 26 Orait em i singautim wanpela wokboi, na i askim em olsem,
‘Ol i mekim wanem?’ 27 Na wokboi i tokim em, ‘Brata bilong yu
i kam bek pinis, na papa bilong yu i kilim patpela pikinini
bulmakau, long wanem, papa em i amamas long lukim pikinini i
stap gut na i kam bek pinis.’
28 Namba wan pikinini i harim dispela tok, orait em i belhat,
na i no laik i go insait long haus. Orait papa bilong en i kam
ausait na i givim gutpela tok long em bilong daunim belhat
bilong en. 29 Tasol em i
bekim tok bilong papa olsem,
‘Olsem wanem? Planti yia mi
hatwok tru long mekim wok
bilong yu, olsem wanpela
wokboi nating. Na mi no save
sakim tok bilong yu. Na i no
gat wanpela taim yu bin
givim mi wanpela liklik
pikinini meme tasol, bai mi
ken amamas wantaim ol pren
bilong mi. Nogat tru.
154 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
30 Tasol dispela pikinini bilong yu, em i pinisim pinis olgeta
samting bilong yu long ol pamukmeri. Na nau em i kam bek, na
yu laik amamasim em na yu kilim patpela pikinini bulmakau.’
31 “Na papa i tokim em olsem, ‘Pikinini,
oltaim yu save stap wantaim mi. Na olgeta
samting bilong mi em i bilong yu. 32 Tasol
nau yumi mas amamas, na bel bilong yumi i
mas gutpela, long wanem, brata bilong yu i
dai pinis, tasol nau em i kisim laip gen. Em
i lus pinis, tasol nau yumi kisim em bek.’ ”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 155
Buk Baibel, Luk 15:1-7
Tok piksa bilong sipsip i lus
1 Ol man bilong kisim takis na ol man bilong mekim sin ol i kam
klostu long Jisas bilong harim tok bilong em. 2 Na wanpela
lain husat i bihainim lo stret* na ol saveman bilong lo ol i tok
kros olsem, “Dispela man i save pren wantaim ol man bilong
mekim sin na em i save kaikai wantaim ol.”
3 Olsem na Jisas i givim dispela tok piksa long ol, 4 “Sapos
wanpela bilong yupela i gat 100 sipsip, na sapos wanpela sipsip
i lus, orait ating em bai i lusim ol 99 sipsip i kaikai i stap long
wanpela hap. Na em bai i go painim dispela wanpela sipsip inap
em i lukim.
5 Taim em i kisim sipsip pinis, orait em bai i slipim long sol
bilong en, na em bai i amamas na karim i kam bek long ples. 6 Na taim em i kamap long haus bilong en, em bai i singautim
ol pren na wanples bilong en, na ol i kam bung. Na em bai i
tokim ol, ‘Yupela amamas wantaim mi! Wanpela sipsip bilong
mi em i lus, na mi painim na kisim bek pinis!’ ”
7 Na Jisas i tok olsem, “Mi tok
stret long yupela, wankain
amamas i save kamap long
heven taim wanpela man
bilong mekim sin
` i tanim bel.
*ves 2 : Farisi
156 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
“Tru, ol i save amamas long 99 man i stretpela pinis na i no
gat wok long tanim bel. Tasol sapos wanpela man bilong
mekim sin em i tanim bel, orait ol i save amamas moa moa
yet.”
Buk Baibel, Buk Song 23
Bikpela em i wasman bilong mi
Devit i raitim dispela song
1 Bikpela em i wasman bilong
mi. Olsem na mi no inap sot long
wanpela samting. 2 Em i mekim
mi i slip long gutpela gras. Na em
i bringim mi i go long ol liklik wara
na mi dring na mi malolo. 3 Em i
givim mi nupela strong. Na em i save
bringim mi long ol gutpela rot, olsem em i tok
bipo long mekim.
4 God, maski mi wokabaut long ples nogut na bikpela tudak, mi
no ken pret long samting nogut, long wanem, yu stap wantaim
mi. Mi lukim yu i holim stik ol wasman bilong sipsip i save
holim, olsem na bel bilong mi i stap isi. Mi no inap bagarap.
5 Yu redim gutpela kaikai bilong mi long ples klia na ol birua
bilong mi ol i lukim mi. Yu kisim mi i kam sindaun wantaim yu,
na yu lukautim mi gutpela tumas.
6 Bikpela, bai yu lukautim mi gut, na olgeta de mi stap laip bai
yu marimari long mi. Na bai mi stap oltaim oltaim long haus
bilong yu.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 157
advaisa advaiseri aniveseri aven
draiv draiva draivim evangelio
evanselis gavana gavman givim
halivim heven hevi hivap
hivapim intaviu ivning kaving
kivung konvensen krietiv lav
lavim levelim liv luksave
muv muvi muvim Novemba
ov ova ovaim ovarim
ovasis PMV pogiv pogivim
provins provinsel reveren riva
rivaivel sandavel save saveman
savemeri savol savolim sev
seven sevenpela seventi seventin
seviks sevim sevis silva
siv sivil stov tivi
twelv vanis vidi (VD) viles
viniga vois vokeisen volim
voluntia vot votim yunivesiti
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, h, d, y, v
158 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
ng l j p r g j h
j v y d j b m j
V W J Y G J K R
B J D H J E U J
ja
jak
ji
jip
Ju
Jun
je
jem
Ji
Jisas
ji
eneji
ji
liteji
jen
rijen
Krai namba 22
j i p jip
j j j j j
J J J J J
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 159
jas
jasim
jek
jekim
join
joinim
j a g jag
j e m jem
J u n Jun
J u l ai Julai
e n e j i eneji
j oi n i m joinim
l i t e j i liteji
160 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - -
Long Yurop Jun, Julai na Ogas em i taim bilong planti lain i
kisim brek long wok na malolo.
Nupela jenereta i givim planti eneji long viles ol i ken yusim
pawa.
Yu no inap go long Japan na long Jemani long jip! Yu mas
kalap long traipela sip o balus na i go.
Long Janueri, Jeri bin joinim klab bilong ol junia memba long
haus lotu.
Jon em i helpim ol lida long sios long prinim nupela liteji.
Jip i bagarap olsem na bosman i kisim jek long jekim na luk
save long wanem samting i bruk.
Taim Jisas i kam bek gen, em bai jasim ol manmeri long
dispela graun.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 161
Jona i mas i go long Ninive
Bikpela i autim tok long Jona. Em i tokim em olsem, em mas i
go long bikpela taun Ninive, na em i mas tok strong long ol
manmeri long taun. Ol i mekim planti pasin nogut. Tasol Jona
i laik lusim Bikpela na ron i go long narapela taun, long Tarsis.
Orait em i kirap i go long liklik taun Jopa, na em i painim sip i
laik i go long Tarsis. Em i baim sip na i go antap long en. Em i
laik lusim Bikpela.
Tasol Bikpela i mekim biksi i kirap nogut tru. Na ren tu i
bikpela tumas, na sip i laik bagarap. Ol boskru i pret nogut
tru, na olgeta i singaut long ol god bilong ol. Ol i kisim ol kago
na tromoi i go long si. Tasol Jona i bin i go insait long sip na i
slip i stap.
Orait kepten bilong sip i kam lukim Jona na i tokim em olsem,
em i no ken slip! Em i mas kirap na singaut long god bilong en.
Na ol i tokim Jona olsem, ol i ting Jona em i as bilong trabol i
kamap long ol. Orait Jona i bekim tok, na em i tokim ol olsem
em i man bilong lain Hibru, na em i lotu long Bikpela, God
bilong Israel. Na Jona i tokim ol boskru olsem, em i laik lusim
Bikpela na i laik ranawe i go long narapela ples.
162 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Ol boskru i pret tru. Na ol i tokim Jona olsem, em i bin
mekim bikpela rong tru. Na si i kirap bikpela moa. Jona i tok
olsem, ol i mas kisim em na tromoi em i go long si, na bai si i
stap isi gen. Ol boskru i laik bringim sip i go sua, olsem na ol i
pul strong. Tasol biksi i strong tumas, na ol i no inap tru long
kamap long nambis. Orait ol i singaut long Bikpela na prea
long em. Na ol i kisim Jona na tromoi em i go long si. Na si i
stap isi isi gen. Olsem na ol boskru i pret tru long Bikpela, na
ol i givim biknem long em na mekim ol promis long em.
Orait Bikpela i salim traipela pis, na pis i daunim Jona i go
insait long bel bilong em. Na Jona i stap long bel bilong pis
inap tripela san na tripela nait.
Jona i stap insait long bel bilong pis na em i prea long God,
Bikpela bilong en. Em i tok long em i bin karim trabol, na em i
singaut long Bikpela. Em i krai long Bikpela. Orait Bikpela i
tokim pis, na pis i go trautim Jona long nambis.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 163
Taim Jona i stap insait long bel bilong pis na em i prea long
God. Em i askim God long kisim em bek. Bikpela i tokim Jona
gen olsem, em i mas kirap na i go long bikpela taun Ninive. Na
em i mas autim tok bilong God long ol manmeri bilong taun
Ninive.
Orait Jona i kirap i go long Ninive. Ninive em i bikpela taun
tumas. Jona i go insait long taun. Em i singaut strong long ol
man olsem, Ninive bai i bagarap olgeta. Ol manmeri bilong
Ninive i bilipim tok bilong God, na ol i tok long ol bai tambu
long kaikai. Olgeta i putim klos bilong sori, bilong makim sori
bilong ol. Na ol i mekim olsem ol i bin tok.
King bilong Ninive i lusim sia king bilong en. Em i rausim
gutpela bilas bilong en na putim klos bilong sori, na em i stap
long sit bilong paia. Na king i salim tok i go long olgeta
manmeri bilong Ninive. Em i tok olsem, olgeta i mas tambu
164 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
long kaikai. Ol manmeri, na ol bulmakau na sipsip bilong ol, ol i
no ken kaikai. Olgeta i mas putim klos bilong sori, na ol i mas
putim laplap long ol bulmakau na sipsip tu. Na ol i mas prea
strong long God. Olgeta i mas lusim olgeta pasin nogut na ol
kain kain rong ol i bin mekim. Sapos ol mekim olsem, em i ting
God bai i senisim tingting na lusim kros, na bai i no kilim ol.”
Orait ol i lusim pasin nogut bilong ol, na God i lukim ol
samting ol i bin mekim. Na God i senisim tingting bilong en, na
em i no mekim samting nogut olsem em i tok pinis long mekim.
Jona i bel nogut long pasin bilong Bikpela na em i kros. Na
em i prea long Bikpela. Na Jona em i askim God long kilim em.
Na Bikpela i bekim tok na tokim Jona, olsem kros bilong en
em i stret.
Orait Jona i lusim taun na i go long ples bilong sankamap. Em
i laik lukluk long taun. Na God, Bikpela i mekim bus rop i
kamap bilong karamapim
Jona, bai san i no boinim
em, na em i ken i stap gut.
Na Jona i amamas tru long
rop. Tasol tumora long
moningtaim tru God i salim
binatang i kam bagarapim
rop bilong Jona. Na san i
kamap, na san i kukim skin
bilong Jona, na ai bilong en i
raun, na em i pilim nogut. Na
Jona i tingting olsem, em bai
askim God long kilim em.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 165
Tasol God i tokim Jona, em i askim em long kros bilong em i
stret o nogat. Na Jona i bekim tok olsem, em i ting kros
bilong en em i stret. Em i kros nogut tru na em i ting mobeta
God i ken kilim em. Na Bikpela i tokim em olsem, rop i kamap
bikpela long nait tasol, na long narapela nait God i bin kilim
rop. Jona no bin mekim sampela samting long en, na em i no
bin mekim em i kamap bikpela. Tasol Jona i sori long liklik
samting nating. Na God i tokim em olsem, em i mas sori long
Ninive. Ninive em i bikpela taun na i gat planti manmeri,
namba bilong ol i abrusim 120,000. Na i gat planti bulmakau
tu.”
(Stori bilong Jona i stap long Buk Baibel, Jona 1-4)
166 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Luk 10:25-37
Jisas i stori long man bilong Samaria i helpim wanpela Juda
25 Orait wanpela saveman bilong lo i kirap. Em i laik traim
Jisas na i askim em olsem, “Tisa, bai mi mekim wanem na mi
kisim laip bilong i stap gut oltaim oltaim?” 26 Na Jisas i askim
em olsem, “Wanem tok i stap long lo? Yu ritim olsem wanem?” 27 Na saveman bilong lo i bekim tok olsem, “ ‘Yupela i mas
laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru
long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long
strong bilong yupela na long tingting bilong yupela. Na yu mas
laikim tru ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ ”
28 Na Jisas i tokim em olsem, “Em nau. Yu bekim tok stret.
Yu mekim olsem, na bai yu kisim laip.”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 167
29 Tasol dispela saveman bilong lo, em i no laik bai Jisas i ting
em i no gat gutpela save, olsem na em i askim Jisas olsem,
“Na taim lo i tok long wantok bilong mi, em i tok long husat
tru?”
30 Orait Jisas i bekim tok olsem, “Wanpela man i lusim
Jerusalem na i wokabaut i go daun long taun Jeriko. Na ol
stilman i hait i stap long rot, na ol i kisim olgeta samting
bilong em, na ol i paitim em nogut tru. Ol i mekim olsem, na ol
i wokabaut i go. Na em i slip i stap long rot, na klostu em i
laik i dai. 31 Na long dispela taim wanpela pris i bihainim
dispela rot i go daun. Na em i lukim dispela man i slip i stap
long rot, na em i abrusim em, na i wokabaut long arere bilong
rot na i go. 32 Olsem tasol wanpela Livai tu i kam kamap long
dispela hap, na i lukim dispela man, na i abrusim em, na i
wokabaut long arere bilong rot na i go.
33 “Tasol wanpela man
bilong Samaria em i
wokabaut long rot na i
kam kamap long dispela
man. Em i lukim em, na bel
bilong en i sori tru long
em.
34 Em i go klostu long em,
na i kapsaitim wel
wantaim wain long ol sua
bilong em, na i pasim ol.
Na em i litimapim dispela
man, na i putim em i
sindaun long donki bilong
168 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
em yet. Na em i bringim em i go long wanpela haus pasindia na
i lukautim em gut. 35 Na long de bihain em i givim tupela mani
silva long papa bilong dispela haus pasindia, na i tokim em
olsem, ‘Yu lukautim gut dispela man. Na sapos yu yusim
sampela mani moa bilong yu bilong lukautim em, orait taim mi
kam bek, bai mi bekim bilong yu.”
36 Na Jisas i askim dispela saveman bilong lo olsem, “Yu ting
wanem? Husat bilong ol tripela man i laikim tru dispela man i
bin bagarap long han bilong ol stilman?”
37 Na em i tok, “Dispela man i sori long em na i helpim em.” Na
Jisas i tokim em olsem, “Yu go na yu mekim wankain pasin
tasol.”
Buk Baibel, Jon sapta 6:25–40
Jisas em i bret bilong heven
25 Ol manmeri i go kamap pinis long Jisas long hapsait bilong
raunwara, na ol i tokim em olsem, “Tisa, yu kam hia long
wanem taim?” 26 Na Jisas i bekim tok olsem, “Tru tumas mi
tokim yupela, yupela i no tingting long ol mirakel yupela i
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 169
lukim, em ol mak mi bin soim yupela, na yupela i kam painim
mi. Nogat. Yupela i kaikai dispela bret mi bin givim yupela na
bel bilong yupela i pulap, na long dispela as tasol yupela i wok
long painim mi. 27 Yupela i no ken wok long kisim kain kaikai i
save bagarap. Nogat. Yupela i mas wok long kisim kaikai i
save stap oltaim, em kaikai bilong laip i stap gut oltaim
oltaim. Dispela kain kaikai, Pikinini bilong Man bai i givim long
yupela. God Papa i givim namba pinis long em long mekim
olsem.”
28 Orait na ol i tokim em olsem, “Mipela i mas mekim wanem
na mipela i ken mekim wok bilong God?” 29 Na Jisas i bekim
tok bilong ol olsem, “Wok bilong God i olsem. Yupela i mas
bilip long dispela man, God i bin salim em i kam.”
30-31 Ol i harim dispela tok na ol i askim em olsem, “Bai yu
wokim wanem mirakel olsem mak bilong mipela i ken lukim na
mipela i ken bilipim tok bilong yu? Ol tumbuna bilong mipela i
bin kaikai mana long ples nating, olsem tok i stap long buk
bilong God, ‘Em i givim bret bilong heven long ol manmeri na
ol i kaikai.’ Tasol bai yu wokim wanem kain mirakel tru?”
170 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
32 Orait Jisas i tokim ol olsem, “Tru tumas mi tokim yupela, i
no Moses i bin givim bret bilong heven long yupela. Nogat.
Papa bilong mi em i save givim bret tru bilong heven long
yupela. 33 Dispela bret God i givim, em i lusim heven na i kam
daun na i givim laip long ol manmeri bilong graun.” 34 Na ol i
tokim em olsem, “Bikman, yu mas givim dispela bret long
mipela oltaim.” 35 Na Jisas i tokim ol olsem, “Mi yet mi bret
bilong laip. Man i kam long mi, em bai i no hangre moa. Na
man i bilip long mi, em bai i no i dai moa long dring wara.
36 “Mi bin tokim yupela, yupela i lukim mi pinis, tasol yupela i
no bilip. 37 Olgeta manmeri Papa i givim long mi, ol bai i kam
long mi. Na man i kam long mi, mi no inap tru long rausim em. 38 Mi no lusim heven na kam daun bilong bihainim laik bilong
mi yet. Nogat. Mi kam daun bilong bihainim laik bilong Papa,
em i bin salim mi na mi kam. 39 Na laik bilong Papa, em i bin
salim mi na mi kam, em
i olsem. Mi no ken
lusim wanpela bilong ol
manmeri em i givim mi
pinis. Nogat. Mi mas
kirapim ol long las de. 40 Laik bilong Papa
bilong mi em i olsem.
Olgeta man i lukim
Pikinini na i bilip long
em, ol bai i kisim laip i
stap gut oltaim oltaim.
Na bai mi kirapim ol
long las de.”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 171
Buk Baibel, Jon sapta 15:9-17
Jisas em i tok long disaipel bilong en
9 Papa i save laikim mi tumas, na long wankain pasin mi bin
laikim yupela. Oltaim yupela i mas i stap insait long dispela
laikim bilong mi. 10 Sapos yupela i bihainim gut ol lo na tok
bilong mi, orait yupela bai i stap insait long laikim bilong mi,
olsem mi bin bihainim gut ol lo na tok bilong Papa bilong mi,
na mi stap insait long laikim bilong em. 11 Mi laik bai amamas
bilong mi i ken i stap long yupela, na bai dispela amamas i ken
pulap tru long bel bilong yupela. Olsem na mi mekim dispela
tok long yupela.
12 Lo bilong mi em i olsem. Yupela wan wan i mas laikim tru ol
arapela, long wankain pasin olsem mi bin laikim yupela. 13 Sapos wanpela man i laikim tumas ol pren bilong en na i
lusim laip bilong em yet bilong helpim ol, orait dispela pasin
bilong laikim ol arapela i winim tru ol arapela pasin bilong
172 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
laikim ol arapela manmeri. 14 Na sapos yupela i mekim olsem
mi bin tokim yupela, orait yupela i stap pren bilong mi. 15 Wokboi i no save long ol samting bikman bilong en i save
mekim. Olsem na mi no kolim yupela ‘wokboi’ moa. Nogat.
Olgeta tok mi harim long Papa bilong mi, em mi tokim yupela
pinis. Olsem na mi kolim yupela ‘pren.’
16 “Yupela i no bin makim mi bilong i stap wantaim yupela.
Nogat. Mi makim yupela bilong i stap ol lain bilong mi. Na mi
givim wok long yupela, bai yupela i ken i go na karim kaikai, na
bai kaikai bilong yupela i ken i stap gut. Olsem na sapos
yupela i beten long Papa long nem bilong mi na askim em long
givim wanpela samting long yupela, em bai i givim long yupela. 17 Mi givim lo long yupela olsem. Yupela wan wan i mas laikim
tru ol arapela.”
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 173
brijing eneji jag jak
Janueri Japan jas jasim
jastis jek jekim jem
Jeman jeneral jenereta jip
Jisas join joinim Julai
Jun junia liteji rijen
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, h, d, y, v, j
174 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
f v y r f b m f
b f a ng f g j h
F K D F V F U J
Y W F H S J F R
fi
fil
fo
foa
fu
fut
fai
faiv
of
ofis
f u t b a l futbal
f f f f f
F F F F F
Krai namba 23
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 175
fail
failim
ofa
ofaim
straf
strafim
f ai l fail
F i j i Fiji
o f i m ofim
F o n d e Fonde
o f a i m ofaim
s k u l f i skulfi
p r o f e s a profesa
176 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
- - - -
Wanpela profesa long Afrika em i strafim fiftin studen
husat i bin aftarim fopela pisin long skul.
Fesbon bilong famili i wok long faktori na em i save baim
skulfi bilong faivpela brata na susa bilong em.
Fonde na Fraide em i tupela las de bipo long wiken, we ol
manmeri i no save wok na i save stap fri.
Fopela pikinini i kisim sua long fut na kisim fiva wantaim na ol
i mas go long dokta bilong viles.
Long Fraide olgeta wokman long faktori bai kisim fotnait pe
bilong ol, na long wiken, ol bai givim ofa long sios.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 177
No ken tingting olsem pawa bilong pasin bilong yu em i
samting nating
Wanpela de, taim mi stat long nupela wok bilong mi, mi lukim
wanpela man long ofis. Em i pinisim wok na wokabout i go long
haus bilong em. Nem bilong em Filip. I luk olsem em i karim
olgeta buk bilong ofis. Mi tingim long tingting bilong mi yet,
”Olsem wanem na dispela man i laik kisim olgeta buk long ofis
i go long haus bilong em? Em i mas longlong. Wiken em i taim
bilong malolo. Wiken bilong mi em i pulap tru long olgeta
naispela samting; mi bai pilai ragbi wantaim ol poroman bilong
mi, pati wantaim na stap isi.” Mi lukim dispela man gen na mi
lap.
Tasol taim mi wokabaut i go, mi lukim planti pikinini ron i go
long dispela man. Ol ron i go long em, paitim olgeta buk bilong
em long graun na em i pundaun long graun i malu malu. Aiglas
bilong em i pundaun long gras long narapela hap. Em i kirap isi
isi, na mi lukim ai bilong em i luk olsem em i laik krai. Dispela i
sutim bel bilong mi stret na mi sori tru long em.
Orait, mi wokabaut i go long em. Em i stap yet long gras na i
no inap long painim aiglas bilong em. Mi go klostu long em na
lukim olsem em i krai i stap. Na mi givim em aiglas bilong em,
178 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
na mi tok, ”Ol pikinini i bin mekim pasin
nogut. Ol i mas lainim long mekim
gutpela pasin.” Em i lukluk long mi na i
tok, ”Tenkyu.”
Em i amamas tru na em i lap. Na em i
lap na i tok tenkyu gen. Mi helpim em
long kisim olgeta buk bilong en na mi
askim em long haus bilong em i stap we.
Em i tokim mi olsem haus bilong em i
stap klostu long haus bilong mi, na mi
askim em, “Olsem wanem na mi no bin
lukim yu bipo?” Na em i bekim tok
olsem, “Mi bin i go long narapela skul
olsem na yu no bin lukim mi bipo.”
Mi karim ol buk bilong em na mitupela
toktok i go i go na kamap long haus
bilong em. Mi laikim dispela man. Em i
naispela man tru. Mi askim em olsem,
“Yu laik pilai ragbi wantaim mi na ol
poroman bilong mi long wiken o nogat?” Na em i tok, “Yes!”
Em i tok yes olsem na mitupela pilai ragbi wantaim ol poro na
bihain mitupela toktok igo igo na mi kisim save moa long em.
Mitupela i kamap poroman. Na ol narapela poroman bilong mi
laikim em tu.
Long Mande moning, Filip em i kisim ol buk go bek long ofis
bilong em. Mi lukim em na mi tok, ”Oloman! Sapos yu karim
planti buk i go i kam olsem long olgeta wan wan de, bai yu
kamap strong tru!” Em i lap tasol na i givim mi sampela buk na
mi helpim em.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 179
Bihain long fopela yia
Filip na mi kamap poro-
man tru. Em i bin poro-
manim wanpela meri na
em i laik maritim em.
Klostu long tupela bai
marit na tupela i laik go
long narapela ples. Olsem
wanpela bikpela kampani
em i askim Filip long wok
wantaim ol, long narapela
ples. Mi sori tru, olsem
em bai lusim ofis bilong
mipela, tasol mi amamas
long marit bilong em na nupela wok bilong em.
Las de bilong em long wok, Filip i autim sampela tok, long bos
na ol narapela wokman. Em i sanap na mi lukim olsem, em i luk
smat tru. Dispela las fopela yia Filip i bin kisim planti strong
long bodi na tingting bilong em. Em i amamas na bel isi.
Sampela taim mi save mangalim sindaun bilong em liklik. Mi tu
mi laik marit sampela taim bihain.
Tasol taim Filip i laik autim tok, em i painim hevi liklik. I luk
olsem em i poret. Orait, mi paitim sol bilong em na mi tok,
”No ken poret. Em bai orait. Yu gutpela man!” Em i lukim mi,
na em i lap na i tok, ”Tenkyu!”
Taim em i stat long toktok em i sikarapim nek bilong em na i
statim tok. ”Mi bai marit na lusim ples na lusim wok, olsem na
dispela em i taim we mi laik tok tenkyu long ol man na meri
husat i bin helpim mi long ol dispela yia mi bin i stap long hia.
180 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Mi laik tok tenkyu long papamama bilong mi, bos bilong mi na
antap moa: long poroman bilong mi. Mi tokim yupela olgeta,
taim yu poromanim wanpela man
em i bikpela samting. Em i bikpela
presen. Em i nambawan presen. Mi
bai stori long yupela.
“Tude yu lukim mi na yu ting olgeta
samting long laip bilong mi na
sindaun bilong mi em i gutpela tru.
Tasol bipo long fopela yia i go
pinis, i no olsem. Planti hevi bin
daunim mi na mi gat tingting long
lusim wok bilong mi yet. Mi
tingting mi no gutpela man long
dispela wok.” Filip em i stori long
hau em i bin klinim ofis bilong em na kisim olgeta buk i go
long haus bilong em na redi long lusim wok bilong em. Bihain,
em i lukluk strong long mi na i lap liklik. “Tasol poroman bilong
mi em i kam long dispela taim stret na em i sevim mi, na mi
lus tingting long dispela desisen long lusim wok bilong mi. Na
em i bin kamap wanwok bilong mi. Tenkyu, Papa God!”
Olgeta man na meri pasim maus. Dispela man, dispela
strongpela man em i toktok long dispela bikpela hevi long laip
bilong em. Dispela em i nambawan taim mi harim stori long
dispela hevi bilong poroman bilong mi. Mi lukluk long meri
bilong em na em i lap na tok tenkyu long mi.
No ken tingting olsem strong bilong God i stap long laip
bilong yu em i samting nating. Nogat tru. Wanpela liklik
samting i ken senisim laip bilong wanpela man o meri, long
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 181
gutpela samting o long samting nogut. God em i putim yumi
wan wan insait long laip bilong ol narapela bilong helpim na
litimapim husat i gat hevi.
God i ken yusim yumi wan wan long planti rot long karim hevi
bilong ol narapela. Taim mipela i stap klostu long God na
harim tok bilong em, em i ken mekim planti wok long laip
bilong yumi na ol arapela tu. Tenkyu, Papa God!
Buk Baibel, Jems 5:19–20
Man i bin lusim rot, em yumi mas bringim i kam bek
19 Ol brata bilong mi, sapos wanpela bilong yupela i lusim tok
tru bilong God na i go nabaut, na wanpela brata i bringim em i
kam bek gen, 20 orait dispela brata i mekim gutpela pasin tru.
Yupela i mas tingim gut dispela tok. Sapos wanpela brata i go
long man bilong mekim sin na i helpim em long lusim rot nogut
na i kam bek long God, orait dispela brata bai i kisim bek
spirit bilong man bilong mekim sin, na bai em i no i dai.
Long dispela pasin God bai i lusim planti sin tru.
182 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel: Jon 4:1–30
Jisas i toktok wantaim wanpela meri bilong Samaria
1-3 Ol Farisi i harim tok olsem, Jisas i baptaisim planti man
na ol dispela man i kamap disaipel bilong en, na namba bilong
ol i winim namba bilong ol disaipel bilong Jon. Tasol Jisas yet
i no save givim baptais long ol man. Nogat. Ol disaipel bilong
Jisas tasol i save baptaisim ol. Jisas i save olsem, ol Farisi i
harim tok pinis long planti man i kamap disaipel bilong en,
olsem na em i lusim distrik Judia na em i go bek long distrik
Galili. 4 Na dispela rot em i bihainim, em i go namel long
distrik Samaria.
5 Olsem na em i go kamap long wanpela taun bilong Samaria,
ol i kolim Sikar. Sikar i stap klostu long dispela graun Jekop i
bin givim long pikinini bilong en, Josep. 6 Wanpela hul wara,
bipo Jekop i bin wokim, em i stap long dispela ples. Jisas i
wokabaut i kam na em i tait. Olsem na em i sindaun klostu
long dispela hul wara. Em i olsem 12 kilok belo.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 183
7 Wanpela meri bilong Samaria em i kam bilong pulimapim
wara, na Jisas i tokim em olsem, “Wara i kam. Mi laik dring.” 8 Ol disaipel bilong en ol i go pinis long taun bilong baim
kaikai. 9 Dispela meri bilong Samaria em i tokim em, “Yu Juda,
na mi meri bilong Samaria. Olsem wanem na yu tok, ‘Wara i
kam, mi laik dring’?” Meri i mekim dispela tok, long wanem, ol
Juda i no save poromanim ol
Samaria.
10 Orait Jisas i tokim dispela meri
olsem, “Sapos yu save long presen
bilong God, na sapos yu save long
dispela man i tokim yu, ‘Wara i
kam, mi laik dring,’ orait bai yu
tokim em, na em bai i givim yu
wara i gat laip.” 11 Na meri i
tokim em,
“Bikman, yu no gat baket, na dispela hul wara em i daun moa.
Olsem na dispela wara i gat laip, bai yu kisim we? 12 Tumbuna
bilong yumi Jekop em i givim dispela hul wara long mipela. Na
em yet wantaim ol pikinini bilong en na ol bulmakau sipsip
samting bilong en, olgeta i bin dring long dispela hul wara.
Ating yu winim Jekop, a?”
13 Jisas i bekim tok bilong em olsem, “Olgeta man i dring long
dispela wara hia, nek bilong ol bai i drai gen. 14 Tasol sapos
wanpela man i dring long dispela wara mi laik givim em, i no
gat wanpela taim nek bilong en bai i drai gen. Nogat. Dispela
wara mi laik givim em, em bai i kamap olsem hul wara insait
long em.
184 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Na dispela wara bai i kamap oltaim na givim em laip i stap gut
oltaim oltaim.”
15 Na meri i tokim Jisas olsem, “Bikman, givim dispela wara
long mi. Na bihain nek bilong mi i no ken drai moa, na mi no
ken i kam hia bilong pulimapim wara.”
16 Orait Jisas i tokim em olsem,
“Yu go singautim man bilong yu
pastaim na yu kam bek long
hia.” 17 Meri i bekim tok olsem,
“Mi no gat man.” Na Jisas i
tokim em, “Yu tok yu no gat
man, em yu tok tru tumas, 18 long wanem, bipo yu gat 5-
pela man. Na dispela namba 6
man yu save stap wantaim em,
em i no man tru bilong yu.
Dispela tok bilong yu em i tru
olgeta.” 19 Na meri i tokim em,
“Bikman, nau mi save, yu wanpela profet. 20 Ol tumbuna bilong
mipela ol i save bung long dispela maunten na mekim lotu.
Tasol yupela Juda i save tok, ples ol man i mas i go long en na
mekim lotu, em i stap long Jerusalem tasol.”
21 Orait Jisas i tokim em olsem, “Meri, yu mas bilipim tok
bilong mi. Wanpela taim i laik kamap na bai yupela i no lotu
long Papa long dispela maunten, na bai yupela i no lotu long
em long Jerusalem tu. 22 Yupela Samaria i save lotu long
samting yupela i no save long en. Tasol mipela Juda i save
lotu long samting mipela i save long en, long wanem, God i bin
makim mipela Juda long i go pas long dispela wok bilong kisim
bek ol manmeri.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 185
23 Tasol taim i laik kamap, na nau i kamap pinis, na olgeta man
i laik lotu tru bai ol i lotu long Papa long strong bilong Holi
Spirit na long pasin i tru. Na Papa i laikim tumas bai ol kain
man olsem i mas lotu long em. 24 God em i Spirit. Na ol man i
lotu long em, ol i mas lotu long strong bilong Holi Spirit na
long pasin i tru.”
25 Meri i tokim Jisas olsem, “Mi save, Mesaia bai i kam, em
dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong
en. Taim em i kam, em bai i tokim yumi long olgeta samting.” 26 Na Jisas i tokim em olsem, “Em mi tasol, nau mi toktok
wantaim yu.”
27 Jisas i tok olsem, na long dispela taim ol disaipel bilong en i
kam bek. Ol i lukim em i toktok wantaim wanpela meri, na ol i
tingting planti. Tasol i no gat wanpela man i askim Jisas
olsem, “Yu laik kisim wanem samting?” o “Bilong wanem yu
toktok wantaim dispela meri?” 28 Orait dispela meri i lusim
baket bilong en, na em i go bek long taun. Na em i tokim ol
manmeri olsem, 29 “Yupela kam lukim wanpela man. Em i tokim
mi long olgeta samting mi bin mekim bipo. Ating em dispela
man tasol God i bin promis long salim em i kam?” 30 Orait ol i lusim taun na ol i kam long Jisas.
186 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel Jon sapta 7:37-39
Jisas i tok long wara i gat laip
37 Las de bilong ol dispela bikpela de bilong lotu, em i olsem
bikpela de tru. Na long dispela de Jisas i sanap na i singaut
olsem, “Sapos wanpela man i dai long wara, orait em i ken i
kam long mi na dring. 38 Em i olsem tok i stap long buk bilong
God, sapos man i bilip long mi, orait planti wara i gat laip bai i
kamap long bel bilong en na i ran i go.” 39 Jisas i tok long Holi
Spirit ol man i bilip long em ol bai i kisim. Long dispela taim
Jisas i no kisim biknem yet, olsem na Holi Spirit i no kam yet.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 187
Afrika aftarim fail failim
faiv faivpela faivkona faktori
famili fanol Febueri fel
fesbon fi fifti fiftin
Fiji fikus fil Filipin
fit fiva flet foa
fopela Fonde foti fotin
fotnait Fraide fran Frens
fri friman frimeri ful
fut futbal laif ofa
ofaim ofim ofis profesa
profet profit rifom sef
sefti skulfi straf strafim
Nupela tok long: a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, y, v, j, f
188 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Mekim gen olgeta krai long Tok Pisin:
a, m, i, p, k, s, n, e, l, o, t, u,
r, b, g, ng, w, h, d, y, v, j, f,
ai, oi, au
m M
mama
p P
paia
k K
ki
n N
naip
t T
tin
e E
ensin
i I
ia
a A
anis
l L
lip
u U
umben
s S
saksak
r R
ren
b B
bataplai
g G
gita
ng
singsing
o O
op
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 189
ai oi
au
v V
viles
j J
jip
f F
futbal
w W
wara
h H
haus
y Y
yam
d D
dok
190 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Buk Song 150
Litimapim nem bilong Bikpela
1 Litimapim nem bilong God insait long haus bilong en. Yumi
amamas long bikpela strong bilong en i stap long heven.
2 Em i bin mekim ol bikpela wok. Olsem na yumi litimapim nem
bilong en. Em i stap nambawan tru na em i gat biknem i antap
tru. Yumi litimapim nem bilong en.
3 Winim biugel na litimapim nem bilong en. Paitim ol gita
samting na mekim olkain musik na litimapim nem bilong en.
4 Paitim kundu na mekim singsing na litimapim nem bilong en.
Paitim gita na winim mambu na litimapim nem bilong en.
5 Paitim ol plet bras na mekim krai bilong en i go na litimapim
nem bilong Bikpela. Paitim ol plet bras strong moa bai krai i
kamap bikpela na litimapim nem bilong Bikpela.
6 Yupela olgeta samting i gat laip,
litimapim nem bilong Bikpela!
Litimapim nem bilong Bikpela!
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 191
Buk Baibel, Kolosi 2:6-10
Yumi mas pas wantaim Krais na kisim laip tru
6 Yupela i kisim pinis Bikpela Krais Jisas, olsem na yupela i
mas wokabaut wantaim em. 7 Yupela i mas sanap strong long
em, olsem diwai i sanap strong long graun, na olsem haus i
sanap strong antap long strongpela pos. Yupela i mas bilip
strong long dispela gutnius mipela i bin skulim yupela long en,
na oltaim yupela i mas tenkyu long God.
8 Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain
giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim
yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i save
kisim tingting bilong ol
tumbuna na bilong ol spirit i
save bosim ol samting bilong
skai na graun. Ol i no save
bihainim tingting bilong
Krais.
9 Yupela i save, Krais em i
kamap man olsem yumi, na
olgeta laip bilong God i pulap
tru long em. 10 Em i het
bilong olgeta kain samting i
gat strong. Yupela i bilong
Krais, olsem na God i givim
laip long yupela, na dispela
laip i pulap tru long yupela.
192 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, 2 Timoti 3:10-17
Timoti i mas holim strong tok bilong God
10 Tasol yu bin i stap wantaim mi, na yu save pinis long pasin
bilong mi long skulim ol manmeri long ol pasin God i laikim. Na
yu save long ol pasin mi save wokabaut long en, na long as tru
bilong dispela olgeta pasin bilong mi. Yu save olsem, mi save
bilip strong long God, na oltaim mi save strongim bel bilong
mi na mekim wok, na mi save laikim tru ol arapela na mi stap
strong na karim hevi. 11 Yu save long olgeta pasin nogut ol man
i bin mekim long mi na long olgeta pen mi bin karim long
Antiok na Aikoniam na Listra. Yu save long ol samting nogut
tru ol i bin mekim long mi long ol dispela taun. Tasol Bikpela i
bin helpim mi long dispela olgeta hevi na mi stap gut. 12 Tru
tumas, olgeta man i laik pas wantaim Krais Jisas na i bihainim
pasin bilong God, ol man bai i mekim nogut long ol. 13 Na ol
man nogut na ol giaman profet ol bai i wok long giamanim ol
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 193
manmeri. Na Satan bai i giamanim ol yet tu, na pasin bilong ol
bai i kamap nogut tru.
14 Tasol yu, yu mas holim strong dispela tok yu bin kisim na yu
save bilip strong long en. Yu save gut long mipela ol manmeri i
bin skulim yu long dispela tok. 15 Na yu save, taim yu bin i
stap liklik pikinini yet, yu stat long kisim save long ol buk i
gat tok bilong God. Dispela ol buk ol inap long givim gutpela
tingting long yu, na bai yu bilip long Krais Jisas, na bai God i
kisim bek yu.
16 Spirit bilong God yet i bin kamapim olgeta tok i stap long
buk bilong God. Na dispela tok em i gutpela samting tru
bilong skulim yumi long tok tru na bilong stretim ol manmeri
tingting bilong ol i no stret na bilong stretim wokabaut bilong
yumi na bilong skulim yumi long ol pasin i stret long ai bilong
God.
17 Olsem na
dispela tok i
mekim yumi ol
manmeri bilong
God i kisim tru
olgeta gutpela
pasin, na em i
mekim yumi i
redi long mekim
olgeta kain
gutpela wok.
194 Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc.
Buk Baibel, Namba 6:24-26
24
‘Bikpela bai i mekim gut long yupela na was gut
long yupela. 25 Na Bikpela bai i marimari long yupela na
lukautim yupela gut. 26 Na Bikpela bai i belgut long yupela
na givim bel isi long yupela na bai yupela i sindaun gut.’
Buk Baibel, 2 Korin 2:11-13
Pol i tok gutbai
11 Ol brata, nau mi pinisim tok na mi tok gutbai. Yupela i mas
wok long kamap strongpela Kristen tru. Yupela i mas harim
tok bilong mi. Na yupela olgeta i mas holim wankain tingting
tasol na i stap wanbel. Na God, em i save givim bel bilong en
long yupela na givim bel isi long yupela, em bai i stap wantaim
yupela.
12 Long pasin bilong yumi manmeri bilong God, yupela olgeta
wan wan i mas givim kis long ol arapela. Olgeta manmeri
bilong God ol i givim
gude long yupela.
13 Bikpela Jisas Krais i
ken marimari long
yupela, na God i ken
givim bel bilong en long
yupela, na Holi Spirit i
ken mekim yupela
olgeta i stap wanbel
tru.
Amamas long rit na rait! Textbook © 2015 WBT Inc. 195
Top Related