%xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. -...

20

Transcript of %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. -...

Page 1: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 2: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 3: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

et ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas k i e s -um , quarnm altera duas sententias Impemtoris Maraani complectitur. quibus

%xk sessiorie coram synodo Eeesiae ius vindicadt res discipliuzeecelesiasti- m utzamque sententiam potestate civili strenue

mi Lnoce11~~is. - Canoiies Chalcedonenses a Gratiano recepti. qumm. plu- ,

orgaui@onem eccl&+am et administsationem bononim Edesiae alis.t+&mt. [L. 0.1.

des 8 . 9 Jahrhunderts über diesllgemeinen Konzilien des christlichen Altertums.

Page 4: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

der C&LOUOE ObSrnahm Gxatiui in der Fomi der Hisprns, einen tiui@inge in der Form dar Dionpirm, m i i6.h Fonn der priaca. M&w4 c.lon$# W

Gratias .ind di&Dmmluwen Ivm von Chutms. Vonde~frtiheren

. . . .

In d u J&, in dm. die.profane und ,I,WC& R=@tswisser d a f t sich muiachickt, d a achthuAdertj&rige J u b i i m d q Abfh sung des berühmt& Decretum Gratiani. feCtü.ch zu begehen - ..M

Page 5: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

Gratian nnd das KmziZ von Chalcedon 35

.I. . . . .

Th~ ~usammanhwg mit *ei UiiterSu~hun~ tibw die ~echts- . - iue l le i . . wendet d c h ~ r a t i a i in der 15. Distiiiktfon das ersten Tciiea . $.es 'Dekretes den U kirchlichen Begtimmungen r ~ccclesiasticae con- :stitution@) zp, worunter die, positiv-rechtlichen BwAiUsra der Kon- 'r&.en.und der Papste ZU verstehen &d. In den Distinktionen .:rg$nd, 16 W e l t er ..@on' den Koneiliq iin dgemeLim, insbeson- .;:.age 'von dp'ökurnenischw Komiliai, den& ja d a kirchlichen .- ~eChtsentwicklu~ die @&te B-eutung zuk?mmt. Bd diesar :Gelegei&eiU kommt, er des trfteren auch auf dss Konzil von Chal-

icedon zu,sprechen. Der Adage des Debbetes ents~ochcad s t d t .L..@. nicht per&nliche Reflexionen iib& däs Qnzii und -a Bedeu- . .. ; k . ! iUp die &chIi,che Re@tsg&chte sn, sondern begnügt siob . ..

,.~.desoit, . , Aussp.rüch~ d& Vät& Uber, die Koqiliq zu sammeln. Wir .,:baren, was Isidor von Sevilla, Papst Gregor der Grok, .Pstudo- . ~ ~ ~ u s , der Liber'Dibus, Beda Venerabilis und ein unbcl-mnter

Sam.mier über.'& .Koazil von ,Chalcedon und darüber hinaus .aber die allgqmekien ~onzili?. de duhtlichen Altertums w sagen wis- . 'h. Gratian macht sich-ihre Anschauungen vorbehdtlos zu eigen.

' . in c. I D.: .IS .legt Gtatian Mter dei U e b e r d t Qw t«~pw6 - ;

.C@e&t canoMs gmra&n c~nn7ii*m einen umfangreichen Ab- , schnitt aus den Etymologien Xsidors von SeviUa (V1 r6, 2-13) vor (X). ..$&&or hebt darin unter den Synoden dea kirchlichen Altertums vier I als 'besonders verehrungs+firdig hervor, da sie die gan- Glau- ' EWehre umf,-, und vergleicht sie mit den viw E v . ~ g d e n und d 6 v j e r ParadimBmen. Es sind die ersten vier allgemeinen . : ?&&ilien von ,Ni& ,(325); ?.Gtantinopel (38.r), E p h m (431) - G d .Chalcedon (451) Von dem. letzteren bemerkt er, doas von 430. Bischtrfen besucht w$r und unter Kais& Moreian abgehalten dTde, dass @ den Abt Eutyches von Konstantinopel wegen Minu

.$onophysitisch6ii Christologie &wie seinen Verteidiger Bschof DiOskur von, ~~&andrien'veaurtdte und die .frUhere Verurteilung

"' des Nestorius erneuerte. Als qatliche Glaub&slehte h a b das Kon- . .. . . ,. , . . .

L.

' ' . ( X ) . PL 82, 243-ZH. PL - N G N E , P d & latd#@, Fmk 18, ff. Aumr db- . . .

~b&mng .warden nc@i faigwde -?dct :ACQ r AckzC&Ua>nn O~CUUW . tiicamr, d. E. ~ ~ e w a & , %UD 1914 ff ; MG & MOWUW+ ~ i v hktaic<i: Cl* - C& bttnw ~ m e n u i s . -

. . I '

Page 6: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

36

zil festgesetzt, Christus in ihm die Substanz .liehen Natur vorh

Dei et carnis un

sie dem Gedanken anzupassen. d+ Wort nmrna einfiigt uad 6en Modus Wer puia in his velut in quadrato lapide sau- mei &uctu?a co,nmrgit et v+ae atque adionis norma 4 t . G.raüan hat ahei diese Lesart nicht s&st af g&en, send- h e i k aus einer Vorlage Ubeanommen.. Sie n~det'sicb in der Canonessammlungdes Anselm von Lu- (VI 50; Thaner 294) und gbnli im Dekret Ivos von Cha* (IV 117; PL 161, 2~ : norma w&i). Die CoWk trium Partium liest ebenso wie Ivos Dekret dsiit (Indikativ !). das Wort nun fehlt aber (Clm 1i6a3, fol. 64vb). Die SammlungAnselms von LU& sch& at trotz der Uebereinstimmung in dieser auffallenden M, nicht die unm@&a oder jeäenfa3Ls nicht die e k i e Vorlage GiaiiaS gewesen zu.. 6,. da im Text A

das 5. aiigemeine K o d

Page 7: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 8: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

. - .. 38 L2zdw.g Ott . .

. , - , . .-

echt digeq6inen Konzilien 8 bis zum letztq Büchgtaben getr&'". beobachten,. in der ~ufz&l&g der acht Xoniilien wird das B eil von 'Chalcedon in der Ublichen Weise an vierter st& g&t,,l.; ,>,

ohne dass jedoch eine weitere AngabebehbmgqYi@ wird. Die .&-

t e l b w V9rlage Gratiana scheintt eine der. Sammlung& &b&,.g&& swi zu sein, vermutlich die ~ofiectio tnum Partium odkr ~ripdit";. . .

weil mit dieser adno weitgehende textliche Ueberekistimmmg. bec "'. steht und weil d w 'vodliegende und das ,unmittelbar f01ge1ia-e K&- ', pitel dort ebenfalls unrnittdbar a ~ f ~ ~ d e r f o l g e n ~ o ) . ,Die s&: lungen Ivo5 aind ihrerseits wieder .abl&n@g von der römbchen~~&~ , .~ .* lung dcs Kardinals Reusdedit, der die ganze .BekenitnkfoiinC1. aiifi.;, 52 genommen hat. In'der Pormei des D d e d i t ist aber niir vo&.s~& :2i ben dgcmeiaen Konzilien die Rede;. das achte (KonstantieoH :;::: 869) ist noch nicht e t (11); Eisenoch frühere Stufe der E& Wicklung, dii nur die-. ersten & aiigeineia& iKondih. ,kentitt wobei die I-rWmung dos 6. aUgom&* K~na l s -oBdpd ia , &':.I erst spOter wgefllgte Erneiterung,kt, .zeigt ..die .#teste Ueb&lie fcrungsform des Lib,e Diurnus - Hi der Vatikanischen Hand:

' rChrift (ra). 'Cap. g D. 16 ist ein-Exzerpt aus der CQronik des . ~ a : ~ & 6 .

aabiüs. Der m g & M e Historik& und Theologe berichtet in,... ; dem Stltck; das Gratiao aufgenommen liat, %uni W&* 4639 tiW ch 6.. allgemeine Kond zw Koiwtanünogel -(Mo-8%). und im An. tchlws dwan ia einem Nachtrag Uber.die vofausgebiertdeg fünf aNgt m&m Kowtlien. . In derb A w g Gratians. ist 'auffaliend@ dps g. aUpemein6 Koneil (Epheqts. 431) ilbergmgen, ebenso au@ P . . ~

(10) C h foL 6 4 ~ . Vgl. auch Decr. IV 13s; Pan. I1 103. Der'Text. ,. . der Panonatr ist Mhr fWwJ@t.

(IX) VgL V. W o m vox Gmwwm, Bir ~ e m w s 8 < i r n n > l ~ des. i~ard~$m h d & I, PIderbborn 1995. 136: Wetp quoquo V11 r i ~ i 4 - wndlia etc: In Ohn iicher Weise er.wahnt aucb die von ~aurdedi t anfgslionimono csutio qpqi G:-. dsm Wber ~ iumei (11 I I X : M. dt. 237) nur angemeisc ~omiüen. . .

(ia) n. V. L~W a w w R- PO&*, wion '186. gr.f,'.': (U. 83) : vgl. PL 105, 41-41. DiQ E&mg dea 6. dlpnisisen ' KO& ist o&: . . a u f & ~ i r i ~ ~ s b t n ~ , dW ~ ~ r n i e l , aio; i&i -e .KO~-..

rill.a znblt8. binnlpurII@ wurde. Die Bmsittrong ge- nrdi .dam Tode des Xäi- . . wrß ~ a ~ t n u t l i i IV. P g o m t u s (6%68+i). wie +us d~:Text%ymng hervorgeht.: .et ;. MPDD mm alr p%ri'honorc et vssqaüow sanotilm awrfrun. w&m qucd ü+@b -'

CcEstanüno pi* mtmortea prhdpc-et ~gath&e'~pwtd& ,~Mkeamemea u)nven& . ' rn.duiütar, ei plciifiia ~ o ~ P ( K M ~ , queqes varo pisBiuvsnint, prsdicare, &eqüucilo &rrrnSWVlIlt, OT* @. U>* -1).

, . .~

Page 9: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

: - G'& v6rangaetztmi -~ebq&hW; In dun Weht U k das Kon- 'I , ... z i l V& Cbakdon &&U:& ;hohe T&&erzahl .A 630 V& -,'

:. :die h%amm desPapater9 ,h.wid desVX&s Bdarcisa, uater dcnttl

.:: .. .aas ~ o n d i stattfmd;;ar$@.'dgn ' Klosteivorstehus .Eutyche,, .gegen - -&; sich d& ~ o & i l h a ~ ~ t & s h l l c h w&ndte,u*vflhnt. M i bemerkt :

Marta in ' .Ch&edoiie- PaMipl DCXXX, Fub J h n e papa, ternpo- ibus M a i i pniieiph ,.centra E u t y c h ~ nefandhbno~m prob dem: monschor?zm (M. Die :unmittelbare Vorlage Gratians W& ' ..alle& Ausdiein nach .dib Collaetio tnurn P N u m ; denn in d i w '

'folgt das W-Ex&pt .V1 gleicher W& wiC bei Gretiorn euf das hat auch genau dtnsclbm Textum- besonders a&&eiidc P d & dar-

Konzil V& ~phems . Eine weitere gernein- - ist d i e : f W e Wiedergabe d& P8pstnamm

i ibu das Konzil von ~h&ked6n .; ,.. .:.macht Gratian in C; IW D. 16. Das Stti& ,&esst sich ohne neue

- UebeTaft -~~ l l i t t e lb - r ' mdai W - E w t an. Es gfbt .einen . ,

. I g ~ h ~ a i Uebsb;W Uber die ersten ' sechs aUgemdncn Kon- F .&&, , ;Die g&+,t&,Ub& die :&&&en &&-J , .

; . in den Ko&ilsaMen wo~ewanderti*j V e r f m nach dem gMchen Cchema '&~d&. -Zug& wizd die O t d n i u i d in der MO der _ . - . - allgemeinen Kon&ien angegebai, dann der -Ört dei Zurammenhinft. dann die Zahl d a teiliehmuiden Konziisvüter, dann d a Irrlehrer, ge&n den sich das Konzil hauptsächlich wpndte. In einem beige

i , . h g t ~ Reiativgttz G&d,ehk .kurze, aber. i~effendc .C~proictUisi~ning -:. wer Irrlehre gegeben. NI& folgen mehrere Zdtuigrbai. Zuerst

wird der Name des H&&$ mgeg~ben, dann der Naine dw 161nkh~n fipstes" (Papac &m&i), .d&n die Namen der .l%h6fe von ~ ~ T U - . \

' 3 . . .. .

. ' ." (I$.,& ~mpom..mtroaq' C. a6 : cbrmiwr ifva de s r x imiw ut.äbdi (PL W. 568 3; 6d::lli.' I I IombN; MG Xiict, mt. XI11 [QrodU &M III].

- . ,- ' &U. I1 XI$ gibt nhr d ~ B 5 M k t ' t i ö a r d u 6. eJigmWn6 Kondl: dw &I& O k dd 5: iXgam+e Ko& EqhC in P&. I1 1x1 vv@us; dw Barbht IIbordiß 0nt.n

vlei anpmeinsa ~o&ii th;a lrd nur .nach chorrr Etyusoloplai ~laiW6eb.h (!I 104; ' . . * ., . ro&;r~o). i m D ~ W i~ 125 ist der ~ p ~ e V ~ U . rieb* meribso*, rlb I ~ n d in der p . w r & i ~ i r r ~ o L k w ~ in dei c&ctlo trium Putfvm der folrcbc

Page 10: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

oalam und )ii1 on oder K o ~ t k i o p e l . Zuletzt wird in einew Felatiwats die Zahl der von den Komibvältern aufgestellten ona 'angtgebm und in einem *iutaco Relatiwatz dex &up%ebet derselben genannt. Rex Bericht über das Konzii von Chaicdon lautet wie folgt : Quarta in Cplccdone DeXXX Patrum, c o n h Euticen ~ ~ m t i n o p o l i t a n u m abbatem. qui aserebat, C W m post h u w nrm auumptionionem non ex duabus natyis d e r e , eed miam in ec divinrun natwam patmancrt?, tunpoRbus Martiani principisis Leoni. Papre Romani, J u v d a Jeroaoiunit~i, AsathoUi Constantiiopo- Iftuil, gui candemgnata prmcripta. her& statuenuit canones MMI quorum auctor maxime idem sanctus Aaatholius Gons~tinopoli. tutur ephopw fuit. Die Fohul iu~ng, iu dda: die Irrlehre des En. tyCafu dargeie@ wird, erinnert an den Satz, in dem ba gr& Ar. ehimradrit vor d a uidemkhen Synode von Konstantinopel qqE d n e GlauberUUbermu~g aussprach: aIch bekenne, dass umer Hen vor de* Vwcinipig aw mei Naturen bestand, nach der Vweini. gune; aber bekenne ich nur Natur r ( r ~ ) .

Die Herkunft dt% vorkpndm Texhtückw Ist dunkel, E. Fr& bwg konnte in &er kritischen Ausgabe des Gratianischen Dskreto<- dui Autor nicht fesbtellw. Er begaugte si& damit, auf die Ausgabt d* Psauda-IJdodden S ~ m d u n g von Merlinus hiazu*, wc ea ewsmmen mft &?in Xhw-pt aua den Etymologien Isidors vor Seme (V1 x6, a-D) und eher Abhandlung über zg 4 ~ d k d a r ~ y . noden sn d u S p i t ~ d u Sammhmg &eht (r6), sowie auf die Srunmlune

( Y $ AC0 T. 11, VoL I, %n I, p. 143. VgL C. J. Hsmxs, Co?z&i&fc8cMcM Jrf Freiburg 1875, 33s.

(18) Na*& bei mom, PL XSO. 8.6. LVIcht wwahu~ E. F P ~ E D ~ R O dur ruai A. M u dar ia PIw itchend* Te%tmck in'uiner Naua P- Bio& t k t. vII. Rom 1894. p m rn, p. 75-96 unhr dsr Weber&& D* SO# SYII&

w M I e n W t hst. A. Mal W a t e iür d e Ausgab eine Vstikmk& EandacbW, $emn Signatur ar Iciaw aicht qib t . Df.u Hmdwhwt a n W sael- niaar ab ein@ ssonyni. in vier Buaber ein&db kano&timb Smmiung db. wie n r u r d a W bamcrkt. Mn dor dsr &X&& Dnidaiit ~ r s W d e r i is riad ilW iat Us diur. Du c d BvCh iund.It a b dea~ V- der rbmbcha nfmho. d u mdUa u b r die Blr~hadp, da8 dritt+ ribu die synodm, d u visrts a b df Lbrcbiichsl> WefhwmfCg. Aal aia* d u dritten mohsr fand A. M.@ die Abbpd lan8 aber dir e1.h a o c b ni@mdnen K Q ~ vo2; die W Pnreheiuend far nne diut lyrlt I& riW. dur&&zc It&icmvwxti% von M. V~mbou) (I1 181) RU db Au#@~O 8 U f r n O F k S ~ .

Die ren A. Md b u O t z t 4 Sclsmliu>g ist #ehr w & m b h ü & ident*Jr mit. &L

Coilrctlo aaiplnio ds4iUtr. die imx 1s Bacher olat0S.t. die *bar in,de. ersten

Page 11: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

&abia~( und da$ K w i l um ~ha&@tion 41

\ W m von Lma, wo ts aagebiich i m h d u m steht. In dea I P., maiier B&rgtcn knthhm Ausgabe d a Canones~ammlung

, W. .~onk~Luqq iindet 'dch jedoch W& ein Prooemium' nPch w.w Texbtitc!+ Wohl aber hdet sieh letztes* unter dea StUckm, 'diein-Cd. Vat. lat. 4983 der ~doncssommluqg.~nseims von Luccr .: .vora&&en, ebenso auch unter Texbtttcken, die in Cod. Vat.

.J lat. 3833 der (rsnonessammlung des Ka.rdh& Beudedit- vorauqe- hen (17). F. Mmsm. hat die Abhandlung tibar die ersten rccho

. .

, . viu ~t i& U& die von A. n6&ebma ~~o hwldt. (id. V&$. lrt.

. " : M .-Mt ~ ~ ~ a h am gnda d? Reh@ die ia Frag0 atohredr Abaur(l- -%ng hbw die - ~ ~ ' P i i g ~ m d m n Koikdian -icubmmea olt dk Rdhp , ütUc@, die 6*hF a& nrsp&nglidi~o. Bostsnd dw S~mBlluag &6rm unä ,

.

sich atieh in wisrao %anoniaüaehen S q m b g e u W e u (sieh8 Anm. 17). V@. B&- Ixmua, D8 a " i p . U . m ~ . I n u rt ,mlI.ctwi~ wwwm, Pus rV c. so a. $ .(PL 56, 317) ; W. hWrr, Dia V@vf1<1swu%t kv Cbmwn gaIJ#wAr* C&&# abr

: V. ui<a VI. J m b M M . Neues W v 14 iz889)958, bor. so. Uekr die CoIlctio .&mho d d m t a --I. P. Bo'wma - G. LB B&$, h%t& rlrr roUI&iw O ~ M -

+W8 mi OMdncr % Puir Sml , 13&"43. . . . '(17) V. WOLP Y. Gr&mU& Katt& in COd.Vat:W $833 der e+aonmemmlnag der ~auad& 'wnaegeh&en 10 TyWttek? La. An&& ecbw Awgabr (6. 0. .&:rr), S. 618-646, C6.ucgepLwa. Du bior inWe&mnd$ 8Wck 8-t an vier- ter Stelle unter derUeMnchrftt Itmr 7& & cmailnu +*, E# & o u cynOair @klC&&bW (6.663 f). Dar Aniw (A~tObltWl W O n @ - SUBt L) bfot id.Uw mit dem IHdum Gratiini vor C 1.B. 16 ; die Fortiatmilg (P&m bu$m ymbder. - wipsenint V$I&apitda inm mau) M i d a W mit C. 10 D. r6.138 folgt iintor der UdWmiuiii 'I- Iirruio wao#h dr reZ+b mir bin fonttta 8mok -SiW Abb@mg aber S i Pazükulertyuodsli. die ideetiseb Ist lait C. Zr D. xb. In "..V% iat. 4983, ~ e ? ~ ~ b a n ~ P P p i e r ~ ~ t de6 26. Jabbuadsrt.. - die d& Kopie einer w b man Hndrchrütdea fz. Jahzhundmtrrtr bt, @b.p nach &er .freym&ea von '~gr : D?. is< pokrr ' e r ~amslung hai+]nr. von. huw. acb,t\ T.ntaiUcke voraus, dio Bfcbt 'W Smmiuag g&Omn. Bis 'erstta' ßacbi .itimmeu in den U e b e h W f b und. im Toxt mit d a $raten rcb. ~«iclan:,& M. VLt. ht.,$833 ttbeniil W. Wolf V. GianVeII, 6~8428). Er folgt untu dsr 'Uihochrift I%?i#t L & k Mndi Arpkosi6. BI F rt PrrliuMaw. rpirw. -.der . b m o ,de infoma~ons rpbwporam Gerberts, db4 Paps% &to14~. .(PL u~p, 169-178). D&uf folgt nlr icbW. 8Nck .ki Wlrd b#ors der b s e m .nd& Pitti&eben dea Ostsnr : B. I aJ (PE 77, .46&499) Else Ab- .cbrift des W. Vet. iat. ,4983 ,&d& dch nceh F. Taansn (AmuPni #$&+ L w ..W CoUIdb csnqnunn 141. ~ I ~ b ~ 1pa6lrs) in der U n i w i W M W W ni **. D b b+naete B. prkabqf* Aw(Iabt drr GlntlrsLshca &b*M

(Ledpdß 18-79). 50 olk&an rtCh rdDe Hin& buf d.i Pmn*ku A u r W is d-xl Aimrhug~ll mm Dictun*.Gratfrni vor c. r D. $6 dnd m G. 10 ulid G. xr D. 16. D& ~ ~ ~ ~ ; U i e in den Anmarnmarlrriw zu c. $0 uud. C. 11 D. r6 eba- falb iaf AnAnselm von LUCU.~ ni E. I1 buch allf Dau&edit YOIVCLBD, b*bn jw-

, , . I . . . .

Page 12: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

, . . . -

ricicber Sammlungen (17 a). . . . . '

Die erst& sicheren Spuren einer. &niitzun$ zeigen,&cli in Panormia Ivw. Hier ist nämlich d e Berichten Tsidors iibm die

in welchem did Zeitangaben ynsercii TextstU~geJ U ~ O

Der Zusatz zum Bericht Isidors' über das Kontil von.

Graüan llbeninltimmand .mtt den bem V a ~ ~ e n Hui-nzq ku-odm rui, W&&& Merlinvs nnv 1g hat (PL rlo, 5-6).

Te%temoke iind ediert von V. Wow 6 n r Gu-, a. a. O iridmiwhen Braimluagen enthai+en nur die- ontsa bsitien Stil gab@ dw bbrlinus. Du swdte SWick, d ic Adwtatio branD mtuat ia den P l c u d ~ l o i d c a . H . a ~ e n nur irodw 3%

M4 ~a.ndmhW& guhm in d w 9. ~ b d & &o& . (r8) Pm. II 1x0 (PL zbr, IW). . (19) H. WB-, LI *I& da8 s W y CDUU d6 mikrr phci+ &

sprtur D d rsr raw-t, Recherchen d4 '&%Mo@# rn-&mWIs g (I 145.a74, II. 253 f.

Page 13: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 14: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

. .

Es ist nicht --&I,

von Lucca und des

In weit grösserem Umfang ak -die 6biigen iqkten hat .G%&& die. Canones d& Konziis von Chdcedon verW+. 'Da";* ib& . " I kirch&rechtlicher Nat& sliid, ist di& durchaus i&eliegenij.rind,$eP-.

' . ständlich. Von den 28 Cahones des Konzils hat Gr&,&&t ++&g$r ais 26 ganz oder teilweise seh '~e lue t ' &i%&oa,&i. K- & ..: rücksichtigung fand der 28. Canon, der i& M ~ s s - & j .den. 3. Ga-; .; i:'

,. ~., . 6 non von Konstantinopel (381) dem . , .~%chof ~ o n s t a n t ~ ~ ~ ~ p e i . . . .i . ~

. . :

,

(23) ~ ~ e d & capittila ~ n n t quae ;ca hon- Ftrae n t i a e v o ~ 6, ' . ., vimus, deianuu esse iiiäcantes avokhaec r&&siter potms:@r+Zje5Jpodd.- .:

, - . qnam *&t~a lege sanciri (AC0 T. E, Voi. 111, Pars ii, P. :178:[437J). ,!.:

(24) A n S e h 111 104, ed. F. T ~ m x a 183. Dew* ,N 67, ed. *,' . '. ~.'! . VON GLANVEJL 403. . , . . - 1

(25) Die erste,Steile weist zwei J&artin.auf,iq d&n Grat+@; Axq~m&-' . . , - .- ..,

s~mmengeit gegen hmisdit. Er liest out ~i+seim r . 9 ~ ~ . ita&.rc&imi UD ., . : ruid glmiasishibei m e & t and .- s ~ ~ . ~ i + i . & . ~ & a L . . :.,,

'und bei Denqedit; An der zweiten Stelle ii& Ga.- mit Md. de& . .. ' . . @nai +üda statt iopik. bei D&sdbditt, - ', 1 . . , . - . . . . . . . . -

Page 15: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

lui~geia aufgenommen. Aus diesom Grund ge]u,gta er such nicht lil. die vorgratia&ch& abendhdiahen Rechtsurmmlungai, z. B.

d6r Inhalt dieses Canons, wie es sdieint, lraumnoch Intere8@. -Die übrigen z5 Cmonea von Chalc8aon sind ein BwtuiBteil des . '

:Dekret& G r a b s geworden. Den gr&men T a Obernahm Gratim ia der Textform der Collectio Hispana, in dw sie auch in def k m -

' ' :lu&i des P~euao~lsidor ynd in d u Coiiectio trium Plrtium stehen, i n der' letzt&en allerdings nicht gmz 'voUst&~dig. In der Taxtform

: .H+m encheinm bai Gratiaq .foigende ihaJcedonmrische Ca- '..nones : . X , 3-10> zz-13. IJ-ZO, zwg, zs-z6. Ein g6rdngensr Teil webt

äJe T e e f h n g der Coiiectio Monysiana auf. % dnd foigonde: a, - . 1o,14,16,18,z1, .zqi 26-27. Die Taxtform d a Coiiectio pltrca haben

zwei Canones, 8 und 18. Ein Blick auf die angefllhttcn Ltstin k t . ~ f o z t erl@nen, daa eUizcule Canones zww, eingt sag= drei- mal, und zwar jedesmal in veraChiedcner Rezension, angeführt wer-

* d a . Canon 8. wird kowohl in der Form der Hispnnir al, auch der hi-a vorgeiegt.; Canon I@, 16, $6 ja' in der Fonn Xu H i a p ' .,und d e ~ Dionysiana ; ~ & n 18 in der Fotm der Hkpna, der Xiib . nysiana und der.Prixa. .CBBOU 3 erscheint zweimal in d u Form d u Hispana; die zweite Stolle ist jedoch Paiee, wurde &o erst nachtrllg- iich &gefügt. Canon 4 ist so auf zwi Stcllen verteilt, d a s sich.

..' die i5eidc.n Tqxtstücke ugänz.cn. Zu beachten M, dass der Toxt Gra- 'tians dis..jeweiiige'Text~nsion nicht immer rein und uaverföIscht

- wiedergibt. In den Hispanat~xt sind Leamgen des Bfony6iana ein-

Page 16: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias

, :

~ o n n der ~onysiand gegeben ;. anc~~:~dwpn.iw ; (- :~igp+$;.?+iq LeWm der Dionys+a auf &&&Eratrr mmewi&: @PBpt& +B&$ In Canon aq (P Bon-1 +dd& lo@ta k.@k&&2TB

~. , , .

angeflihrt. . . . ...*.+q . . . , , . , - ,-.. . .F.;:+ .%fj .J?*

Eine -iiberd&tiiche ~&mnens t&un~. -der .on .Gf&aa .W fWen ch,Monen&bexi Csno~es iuitei Angeh der .&&tt.~kG- Reee&ion ,und der F,m&t&; i@ Gratis-: D&&. &b+ ,,g:i$?$ .Frirdbwg in &I Robmem &er. mmupeqtdes A m $*:<!,Y Gratimiscben Dekretes,, ool.,,XrX-X& m,,da~s. &. w v d q dari. Die Liste Friqdberg~ ist j,qd~&'~v&&Qdig ~~d.abl&~ :-'$

' .* ..>?$ . febierirci, &.fehlt C&on 8,; dea,.Grarian; in&. .xo :G~:X?~.;.G.: n;kgal;.7,tg zweimal anführt, tuerst in -5 I* ,& der Poqn,der: .@~ Edad ' uomittdbar,darauf. in $ $:in der ,Pomb.dp .Pnqf:-%. C.aimk32 ist f&kMicb ku~erkt, d&%r in der ??a@ungdq Dion+a .mtq,;? $

' wird; tatslrchiieh hat er abesdie TelrCform.dq Hispa$a JEr@z&tl ' :?$ sei zur Lite ~riedbeigs hülzughgt, Si* f ~ i g ~ d e &nones.& .., .. .<.. :s ~,,: Gratian unwbt&dig sind : . (D: und EiI).&),, 12, .i4,. 17,z8. @; -.i und P), 23. Canoa q ist an b e i d e n ~ S ~ e n u t r U o ~ d i g , : mmini:ene .genomm~ ergebui die h& .Stellen dki ' v o k &,:des &er&.

Aue welch& Quellen hat ~ @ a g ;die chaI*men. %o& .gcschapa ? G. darf wohl mit sich-heit , & e ~ o t n ~ + ~ werden; .G... :: er durchweg . %ittae Rechtsaammlunger. ais, ~erlk~' .beantzte. : E,: '?: Ftiedbtlg konpte in seiner Ausgabe zu d e n ~anor& bis auf einen ehigen, Nr. 23, eine oder mehrere ParaJielen in tiiteren Sammlungen nachweisen. Die Hauptqueiie Gratians scheinen die Sammiungen Ivos Von Chartras gewesen m sein. Die Coiiectio trium Partium oder Tripartita bietet n & m die g , ~ Reihe der : c h + . & o n ~ ~ ' Cfmonas in der ,Form. d u Wspan;s ; @;Mlw-'nur.di.$ Canon* $2 und 23. Zu Caaon 8 b d e t sich einee Dublette, &X der &ers$~:&dn., auch in der F m der Prisca geboten..aRLd (M.- q e , &mones, &C:.$.:

Gratiw in der Tripartita nicht ,&dden.konrite, koailte:er ass ~seudo;:'. ,, Isidor uitnehqea. Es %ist uterkepswert, i3a.q Q a t h die C e * . .

. . 7. . . (27) ~ i e ~ b ~ i r P i n # e n D unq H b&uten.~~~+ysiam &dd 6: ~ i e +

gqndes vqrmendOtc Abktir~~ig P bodaiai& Pri.ea: ' , . . ", ' . . (18) Dia Crsonsi W e n im d * . ~ e i l dai ~&uig, d& in chro~olog&c&r

FoLp Konuihcui6nai enthUt.-Da & ,Shmli~ng iiaci,any&dct.lst, .W& $.L . sioJ Photokapio aus Clnr Iabaj, fol. 6314~:. Vgl ]eL .€k+ma,:lo~ &B&m?.w

nD>r(pua6 <1 Yvrr da C W S I . Bit+otWqne de-lZ6Foi$ dy +(rga6].: 645.698. bw. 668. P. P O W R - G . Lk BEU, HWI# dda, c b & r . t i ~ c<1.pm&@sisi&$ OBold8uf II, Pui. sp3n. 5h6O . . . .

. . . .

Page 17: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 18: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 19: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias
Page 20: %xk - mgh-bibliothek.de fileet ordo,ex@mm pluribns locis com Collectione &"m -um conssn- dentur. - Ex actis concilü Chalcedonensis Gratianus duas kies -um , quarnm altera duas sententias