Wet Harrewijninformatieplicht voor ondernemer over beloning

W E T H A R R E W I J N2

Werknemers kunnen via de ondernemingsraad actief betrokken worden bij de onderneming. Zo kunnen zij ook invloed op het beleid uitoefenen. Voor de ondernemer is het overleg met de ondernemingsraad het middel om meer steun voor beslissingen te krijgen en het vertrouwen tussen management en werknemers te versterken. De ondernemer heeft de plicht de ondernemings-raad te informeren. Met de Wet Harrewijn wordt deze informatieplicht uit-gebreid: de ondernemer moet de ondernemingsraad ook informeren over de beloning en de arbeidsvoorwaardelijke regelingen van de bestuurders, de raad van commissarissen en de verschillende groepen werknemers.

Wat zijn de taken van de ondernemingsraad?

Een ondernemingsraad bestaat uit werknemers die namens het personeel over-leg voeren met de ondernemer. Zij overleggen over het ondernemingsbeleid en de personeelsbelangen. De ondernemingsraad moet de wensen van de werkne-mers aan de ondernemer duidelijk maken. Het overleg met de ondernemer vindt plaats in de overlegvergadering. Minstens twee keer per jaar moet in de overlegvergadering de algemene gang van zaken van de onderneming besproken worden. De ondernemer moet dan meedelen welke belangrijke besluiten hij voorbereidt over fi nanciën of de organisatie. Daarbij worden afspraken gemaakt wanneer en hoe de ondernemingsraad in de besluitvorming wordt betrokken.

Om de taken goed te kunnen uitvoeren heeft de ondernemingsraad een aantal rechten:• adviesrecht,• instemmingsrecht,• initiatiefrecht, • recht op informatie (informatieplicht werkgever).

W E T H A R R E W I J N 3

Informatieplicht werkgeverDe werkgever heeft de plicht ongevraagd informatie te geven over de jaarre-kening, het sociaal jaarverslag en beleidsplannen. Daarnaast moet de werkgever alle informatie geven waar de ondernemingsraad om vraagt. Dat wil zeggen: als de ondernemingsraad die informatie nodig heeft om zijn taak te kunnen uitvoe-ren. Wil de werkgever de informatie niet geven, dan kan de ondernemingsraad de bedrijfscommissie vragen te bemiddelen.

Wat houdt de Wet Harrewijn in?

De Wet Harrewijn, genoemd naar het in het voorjaar van 2002 overleden Tweede Kamerlid Ab Harrewijn, komt neer op het invoegen van twee artikelen in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Deze wijziging houdt het vol-gende in: minstens een keer per jaar moet de werkgever aan de ondernemings-raad ongevraagd schriftelijke informatie geven over de beloningsstructuur en de inhoud van de arbeidsvoorwaarden en afspraken per verschillende groepen werknemers in het bedrijf. Hierbij hoort ook informatie over het salaris en de aanvullende arbeidsvoorwaarden van directie, bestuurders en toezichthouders.

Het wetsvoorstel kent een lange geschiedenis. Het werd in 2001 ingediend door de toenmalige Tweede Kamerleden voor Groen Links Paul Rosenmöl-ler en Ab Harrewijn. Na het overlijden van Harrewijn heeft Kees Vendrik diens plaats in de verdediging van het wetsvoorstel op zich genomen. In 2005 nam Gerda Verburg van het CDA de verdediging over van Rosenmöller.Met de Wet Harrewijn willen de Kamerleden bereiken dat er meer openheid over en inzicht in de beloningen in ondernemingen is. Het kabinet steunt dit. De Wet Harrewijn past binnen een pakket aan maatregelen om de grote stijging van topinkomens aan te pakken.

W E T H A R R E W I J N4

Welke informatie moet verstrekt worden?

De ondernemer is verplicht de ondernemingsraad schriftelijk te informeren over de beloningsverhoudingen binnen de onderneming, de organisatie of de instelling. Daarbij gaat het om gegevens over de inhoud en de hoogte van de arbeidsvoorwaardelijke regelingen die op geld waardeerbaar zijn. Dat zijn in de eerste plaats de primaire arbeidsvoorwaarden als salaris en eventuele variabele componenten als bonussen, aandelen, opties in aandelen, vakantiegeld en pensioenafspraken. In de tweede plaats gaat het om secundaire arbeidsvoorwaarden als onkosten-vergoedingen, de auto van de zaak, het recht op verlof, scholing, ontslagbonus-sen etc.Uit de informatie over de bonusregeling moet blijken wat de inhoud is van de bonusregeling en op basis van welke criteria wordt bepaald hoe hoog de bonus zal zijn. Ook moet inzichtelijk worden gemaakt hoe de arbeidsvoorwaarden en afspraken zich verhouden tot elkaar en tot die van het voorgaande jaar.

Deze gegevens moeten worden aangeleverd per functiegroep van werknemers, voor het bestuur van de onderneming en voor de raad van toezicht.Voor de arbeidsvoorwaardelijke regelingen van de raad van bestuur, de raad van commissarissen of de raad van toezicht kan de ondernemer de gegevens clusteren. Clustering is niet verplicht. Het staat de ondernemer vrij om de ondernemingsraad inzicht te verschaffen in het individuele beloningsniveau aan de top van de onderneming. De clustering van gegevens is vrij eenvoudig: als de raad van bestuur of de raad van commissarissen of de raad van toezicht uit minder dan vijf personen bestaat, dan kunnen de gegevens van deze groepen samen worden aangeleverd.

W E T H A R R E W I J N 5

Wanneer moet de informatie verstrekt worden?

Minstens één keer per jaar moet de ondernemer deze informatie geven aan de ondernemingsraad. De informatie moet door de ondernemer tijdig worden ver-strekt. Dit betekent dat wanneer op basis van een beloningsbeleid een beslis-sing moet worden genomen de ondernemer verplicht is de ondernemingsraad hierover volledig en op tijd te informeren. De eventuele opmerkingen van de ondernemingsraad kunnen dan nog worden mee gewogen voordat het besluit defi nitief is.

Ook van voorgenomen tussentijdse wijzigingen in het beloningsbeleid moet de ondernemingsraad zo spoedig mogelijk op de hoogte gesteld worden door de ondernemer, ook als daarmee wordt afgeweken van het jaarlijkse informatie-recht van de ondernemingsraad.

Voor wie gaat de Wet Harrewijn gelden?

Deze wijziging van de Wet op de ondernemingsraden gaat alleen gelden voor ondernemingsraden van bedrijven met meer dan honderd werknemers. Ruim 6800 ondernemingen waarvan twee derde in de private sector (dus een derde in de publieke sector) zullen hiermee te maken krijgen.

W E T H A R R E W I J N6

Waar moet de Wet Harrewijn toe leiden?

De uitbreiding van het informatierecht leidt tot meer openheid en inzicht. Door de Wet Harrewijn kan de ondernemingsraad meer informatie krijgen over de loonkosten als onderdeel van de totale kostenontwikkelingen. Die informatie is nuttig als aan de ondernemingsraad advies wordt gevraagd over bedrijfseco-nomische of organisatorische besluiten. De ondernemingsraad kan de onder-nemer vragen een gemotiveerde onderbouwing te geven voor optredende loonverschillen. Zonodig kan de ondernemingsraad de discussie aangaan over de loonontwikkeling in de top van de onderneming. De discussie vindt dan daar plaats waar zij dient plaats te vinden: tussen de belanghebbenden binnen de onderneming.

Wanneer gaat de Wet Harrewijn in? Deze wijziging van de Wet op de ondernemingsraden gaat per 1 september 2006 in.

W E T H A R R E W I J N 7

Meer informatie?

Hebt u naar aanleiding van deze brochure nog vragen, dan kunt u contact opne-men met de afdeling Publieksinformatie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.Postbus 90801, 2509 LV Den HaagTelefoon: 0800-9051

Voor meer informatie kunt u ook onze website bezoeken: www.szw.nl

Voor algemene vragen aan de rijksoverheid en het bestellen van brochures kunt u terecht bij Postbus 51. Tel. 0800-8051 (gratis), www.postbus51.nl

SZW

74G

691

Postbus 908012509 LV Den Haag

Bestelnummer 152September 2006 - 6461 (gratis uitgave)