เครองมองานไฟฟาในฟารม

1. คอนเดนสายไฟ ใชสำ�หรบตอกตะปทวไปและตอกตะปในก�รเดนส�ยไฟฟ�แบบใชเขมขดรดส�ยหรอตดตงกลองตอส�ย คอนทใชเดนส�ยไฟควรเปนคอนขน�ดเลกกว�คอนช�งไม มขน�ดพอเหม�ะและสะดวกในก�รใชง�น ซงม 3 ขน�ดคอ ขน�ด 150 กรม ขน�ด 200 กรม และขน�ด 250 กรม ลกษณะของหวคอน คอปล�ยด�นหนงเรยบตรงปล�ยอกด�นหนงแบนแหลมเหม�ะทจะใชตอกในทแคบ มด�มจบ เปนไม

รปท 4.1 แสดงคอนเดนส�ยไฟ

วธการใชและบำารงรกษา

1. ดแลบำ�รงรกษ�ใหสะอ�ดอยเสมอ2. รกษ�หวคอนใหเรยบสมำ�เสมอกน3. คอนทชำ�รดห�มนำ�ม�ใชง�นอก4. อย�ใชคอนงด เกนกำ�ลงจะทำ�ใหด�มคอนหกได

2. คอนหงอน (Hammer)ใชสำ�หรบตอกตะปทวไปทไมส�ม�รถใชคอนเดนส�ยไฟได ทำ�ดวยเหลกด�นหน�เรยบ ด�นบนเปนหงอนใชสำ�หรบถอนตะป ด�มจบเปนไมหรอ PVC.

รปท 4.2 แสดงคอนหงอน

วธการใชและบำารงรกษา

1. ดแลบำ�รงรกษ�ใหสะอ�ดอยเสมอ2. รกษ�หวคอนใหเรยบสมำ�เสมอกน3. คอนทชำ�รดห�มนำ�ม�ใชง�นอก4. อย�ใชคอนงด เกนกำ�ลงจะทำ�ใหด�มคอนหกได

3. คม (Plir) เปนเครองมอทช�งไฟฟ�มคว�มจำ�เปนตองใชในก�รปฏบตง�นท�งไฟฟ� ลกษณะของคมทดจะตองมฉนวนหมทหน�และมดชดเพอคว�มปลอดภยในก�รปฏบตง�น คมสำ�หรบง�นไฟฟ�ส�ม�รถแบงออกไดเปน 4 ลกษณะ คอ

3.1 คมตดและปอกส�ยไฟใชสำ�หรบตดส�ยไฟ,ปอกส�ยไฟ มขน�ดไมใหญม�กนก ก�รเลอกใชง�นควรเลอกใหเหม�ะสมกบลกษณะของง�นจะมจำ�หนวยในทองตล�ดทวไปมทงร�ค�ตำ�สดจนถงร�ค�สง ซงจะขนอยกบยหอและคณภ�พ

รปท 4.3 แสดงคมตดและปอกส�ยไฟ

3.2 คมป�กจระเข เปนคมทสำ�คญสำ�หรบช�งไฟฟ�เพร�ะมประโยชนหล�ยอย�ง เชน ตดส�ยไฟ, จบส�ยไฟ, ขนนอต, บดส�ยสำ�หรบก�รตอส�ยไฟฟ� จบหวนอต ฯลฯ

รปท 4.4 แสดงคมป�กจระเข 3.3 คมป�กย�ว ลกษณะของคมป�กจะยนย�วเรยวแหลม เหม�ะสำ�หรบก�รใชง�นจบวสดและอปกรณทแคบ ๆ ไดด คมป�กย�ว ส�ม�รถตดส�ยไฟจบนอตตวเลก ๆ จบส�ยไฟหรอบดส�ยไฟไดเหมอนกบคมป�กจระเข แตควรคำ�นงถงลกษณะของง�นทปฏบตดวย

รปท 4.5 แสดงคมป�กย�ว

3.4 คมตด, ปอกส�ยและยำ�หว ใชสำ�หรบตดส�ยไฟ ปอกส�ยไฟ และยำ�ส�ยไฟ ลกษณะของคมจะใชง�นกบส�ยไฟชนดทมขน�ดไมใหญม�กนก เชน ส�ยสำ�หรบง�นอเลคทรอนกส และง�นเดนส�ยไฟย�นยนต แตคมชนดนส�ม�รถใชกบง�นไฟฟ�ในฟ�รมไดซงขนอยกบลกษณะของง�น

รปท 4.6 แสดงคมตด, ปอกส�ยไฟและยำ�หว

วธการใชและบำารงรกษา

1. เมอเลกใชง�นตองทำ�คว�มสะอ�ดเสมอ

2. กอนเกบควรชโลมนำ�มนกนสนม3. อย�เกบไวในทชนจะทำ�ใหเกดสนมไดง�ย4. กอนใชควรตรวจดฉนวนหมใหเรยบรอย ถ�ชำ�รดรบซอม

ทนท ถ�ไมแนใจไมควรใชง�น จะทำ�ใหเกดอนตร�ยได5. เลอกใชคมใหเหม�ะสมกบง�น

4. ไขควง (Screw Drier) เปนเครองมอทจำ�เปนสำ�หรบช�งไฟฟ�อกประเภทหนง ใชสำ�หรบถอดประกอบตดตงอปกรณไฟฟ� ภ�ยในฟ�รมหรอบ�นพก เชน ตอฟวส, ประกอบดวงโคม, ซอมแซมสวทซปลก ถอดตะปเกลยว ฯลฯ ไขควงสวนม�กจะทำ�ดวยเหลกเหนยว สวนปล�ยหรอป�กจะชปแขงด�มเปนพล�สตกหรอย�ง ส�ม�รถแบงไดหล�ยประเภทต�มลกษณะทใชง�นคอ

4.1 แบบใชง�นไฟฟ�ทวไป (Standard type) เปนแบบธรรมด�ทวไป มหล�ยขน�ดตงแตขน�ดเลกถงขน�ดใหญ สน ย�ว แตกต�งกนต�มลกษณะของง�น สวนด�นปล�ย (ป�ก)ของไขควงม 2 ลกษณะ คอ ปล�ยแบน (ป�กแบน) หรอปล�ยแฉก (ป�กแฉก)

รปท 4.7 แสดงไขควบแบบใชง�นไฟฟ�ทวไป (ธรรมด�)

4.2 ไขควงแบบออฟเซต (Offset type) มลกษณะงอเปนมมฉ�กมทจบตรงกล�ง เหม�ะในก�รใชง�นทจำ�กดซงไขควงธรรมด�ใชไมได

รปท 4.8 แสดงไขควงแบบออฟเซต

4.3 ไขควงวดไฟ เปนไขควงสำ�หรบทดสอบวงจรไฟฟ�หรอ ใชถอด-ประกอบวสดอปกรณไฟฟ�ทมขน�ดเลกใชแรงขนไมม�ก จะมอย 2 ลกษณะ คอ แบบธรรมด�มหลอดไฟอยทด�ม และแบบตวเลขหรอ แบบดจตอล

รปท 4.9 แสดงไขควงวดไฟ

วธการใชและบำารงรกษา

1. อย�ใชไขควงงดแทนสกดอ�จทำ�ใหหกงอไดง�ย2. อย�ใชด�มไขควงแทนคอน3. เมอชำ�รดควรซอมทนท4. เลอกใชใหถกหรอเหม�ะสมกบง�นทปฏบต5. ควรเลอกใชไขควงทมฉนวนหมหน�แขงแรงเหม�ะกบง�น

ไฟฟ�6. เมอเลอกใชง�นควรทำ�คว�มสะอ�ด เกบเข�ทใหเรยบรอย

5. มดคดเตอร (Cutter) ใชสำ�หรบปอกฉนวนของส�ยไฟฟ� ตด หรอบ�กวสดอปกรณไฟฟ� หรอทำ�คว�มสะอ�ดส�ยไฟฟ�

รปท 4.10 แสดงมดคดเตอร

วธการใชและบำารงรกษา

1. หลงใชง�นเสรจเชดทำ�คว�มสะอ�ด เกบในทไมชนเพอปองกนก�รเกดสนม

2. ก�รใชมดปอกส�ยไฟควรทำ�มม 45 องศ� กบส�ยไฟลกษณะเดยวกบก�ร

เหล�ดนสอ3. อย�กดมดใหลกม�กจนเกนไปเพร�ะใบมดอ�จตดลวด

ทองแดงภ�ยในเสยห�ย ได

6. เครองเจาะ สำ�หรบเจ�ะรเพอยดวสดอปกรณไฟฟ�ดวยนอตหรอสกร หรอเจ�ะรวสดอปกรณไฟฟ�ต�ง ๆ ทไมส�ม�รถเจ�ะดวยเครองมอทวไปไดเครองเจ�ะส�ม�รถแบงไดหล�ยชนด แตละชนดจะเหม�ะสมกบก�รใชง�นทต�งกน ดงน 6.1 เหลกหม�ด หรอ เหลกแหลม ใชสำ�หรบเจ�ะวสดออน ๆ บ�ง ๆ

รปท 4.11 แสดงเหลกหม�ด

6.2 เหลกสกด มลกษณะเหมอนสว ใชสำ�หรบสกดปน,หรอเหลกเพอตดตงวสดอปกรณไฟฟ�

รปท 4.12 แสดงเหลกสกด

6.3 บดหล�ใชสำ�หรบเจ�ะง�นทสว�นไฟฟ�เจ�ะไมสะดวก หรอเจ�ะง�นทไมแขงแรงม�กนก เชน แผงไม หรอแปนไม

รปท 4.13 แสดงบดหล�

6.4 สว�นไรส�ย ลกษณะก�รทำ�ง�นเหมอนกบสว�นไฟฟ�ทวไปไมมส�ยไฟใชไฟฟ�จ�กแบตเตอร (ส�ม�รถช�รจระบบไฟฟ�ได)ใชสำ�หรบเจ�ะวสดอปกรณ, ขนนอตตะปเกลยว เหม�ะกบง�นเจ�ะทใชกำ�ลงเจ�ะไมม�ก

รปท 4.14 แสดงสว�นไรส�ย

6.5 สว�นไฟฟ� สำ�หรบง�นเจ�ะทวฯไป เชน เจ�ะวสดอปกรณ, เจ�ะผนงปน-ไม ใชไฟฟ� 220 โวลต กระแสสลบ บ�งรนส�ม�รถปรบระดบหรอเลอกก�รใชง�นได

รปท 4.15 แสดงสว�นไฟฟ�

วธการใชและบำารงรกษา

1. เลอกใชเครองเจ�ะใหถกชนดและลกษณะของง�น2. ใชเสรจแลวทำ�คว�มสะอ�ดชโลมนำ�มนกนสนมกอนเกบ3. ขนดอกสว�นใหแนนกอนใชง�น4. เลอกดอกสว�นใหถกตองกบลกษณะของง�น5. ขณะเจ�ะอย�ใหดอกสว�นรอนเกนไป6. ก�รเจ�ะดวยสว�นไฟฟ�ไมควรลอกปมกดสวทซและตอง

ระมดระวงเปนพเศษ7. กอนทำ�ก�รเจ�ะปรบสวทซเลอกใชง�นใหถกตอง

7. ตลบเมตร (Measurements tape) ใชสำ�หรบก�รวดระยะต�ง ๆ ในก�รตดตงวสดอปกรณไฟฟ�หรอวดระยะเพอคำ�นวณห�ปรม�ณจำ�นวนส�ยไฟ

รปท 4.16 แสดงตลบเมตร

วธการใชและบำารงรกษา

1. ทำ�คว�มสะอ�ดหลงใชง�น2. ระวงอย�ใหตกหลน3. อย�ดงตลบเมตรเกดคว�มย�วทกำ�หนด

8. เลอย (Saw) เลอยมหล�ยแบบหล�ยชนดทงขน�ดและรปร�งสำ�หรบง�นช�งไฟฟ� เลอยทเหม�ะสมควรเปนเลอยฟนละเอยด สำ�หรบก�รเลอยหรอ บ�กวสดอปกรณ เชน เลอยเหลก

รปท 4.17 แสดงเลอย

วธการใชและบำารงรกษา

1. อย�ปลอยใหฟนเลอยเปยกนำ�2. เกบไวในทแหงไมชนเลกใชง�นชโลมนำ�มนกนสนม3. อย�งว�งเลอยทมแดดรอนจด หรอใกลคว�มรอน4. ใชเลอยใหถกตองกบลกษณะของง�น

9. หวแรงบดกร ใชสำ�หรบบดกรส�ยไฟตรงรอยตอใหเรยบสมำ�เสมอหวแรงบดกรม 2 ชนด คอ หวแรงธรรมด� (เผ�ดวยเต�) ใชสำ�หรบง�นบดกรขน�ดใหญ เชน ร�งนำ�ฝน เปนตนและอกประเภทคอ หวแรงไฟฟ� เหม�ะสำ�หรบง�นไฟฟ�ใชคว�มรอนไมม�ก เพร�ะมคว�มสะดวกและใชสำ�หรบง�นเลก ๆ ในก�รซอมแซมวสดอปกรณไฟฟ�

รปท 4.18 แสดงหวแรงบดกร รปท 4.19 แสดงตะกวบดกร

วธการใชและบำารงรกษา

1. สวนทจะบดกรตองขดทำ�คว�มสะอ�ดเสยกอน2. เวล�บดกรตองจบหวแรงใหแนนคงท3. ควบคมอย�ใหหวแรงบดกรรอนจดเกนไป4. รกษ�ปล�ยของหวแรงใหสะอ�ดอยเสมอ5. เมอใชง�นเสรจแลวตองจมนำ�กรดเจอจ�งแลวจงเกบเข�ท

10. บกเตาตเสน ใชสำ�หรบว�งแนวตเสนในก�รเดนส�ยไฟฟ�ซงช�งไฟฟ�ใชง�นไดสะดวกรวดเรว กว�เครองมอตเสนประเภทอน ๆ และเสนทไดมคว�มคม ตรง สวยง�ม

รปท 4.20 แสดงบกเต� ตเสน

วธการใชและบำารงรกษา

1. เกบบกเต�ไวในทแหงไมชนเพร�ะคว�มชนมผลตอผงฝนส2. ระวงอย�งใหบกเต�ตก หลน3. เปลยนผงฝนสเปนประจำ�กรณเสนไมคมชด

11. สปรงดดทอ ใชทำ�หรบดดทอ PVC. สำ�หรบรอยส�ยไฟ กรณก�รเดนส�ยไฟฟ�แบบใชทอรอยส�ยไฟ (แบบปด) จะมหล�ยขน�ดต�มขน�ดของทอรอยส�ยไฟ เชน 20 มลลเมตร 25 มลลเมตร

รปท 4.21 แสดงสปรงดดทอ

วธการใชและบำารงรกษา

1. เลอกใชขน�ดสปรงดดทอใหเหม�ะสมกบขน�ดของทอ2. ใชง�นเสรจแลวทำ�คว�มสะอ�ดชโลมนำ�มนกนสนม3. ไมควรว�งสปรงดดทำ�ในทชน

12. เครองมอวดไฟฟา ใชสำ�หรบวดค�ท�งไฟฟ�ต�ง ๆ มหล�ยชนด เชน โวลตมเตอร แอมมเตอร มลตมเตอร แตเครองมอทเหม�ะสมกบง�นช�งไฟฟ�ม�กทสด คอ มลตมเตอร เพร�ะผใชส�ม�รถเลอกวดค�ท�งไฟฟ�ไดหล�ยอย�ง เชน ค�กระแสไฟฟ� ค�แรงดนไฟฟ� ค�คว�มต�นท�นไฟฟ� มลตมเตอรประกอบเปนเครองมอชนเดยวกน โดยส�ม�รถปรบปมเลอกใชง�นได

รปท 4.22 แสดงมลตมเตอร (Multimeter)

วสดอปกรณไฟฟาในฟารมก�รตดตงระบบไฟฟ�ในง�นฟ�รม หรอทพกอ�ศยนน ผปฏบตง�น

จะตองมคว�มร และทกษะในก�รเลอกใช จำ�แนกชนด ลกษณะก�รใชง�นและบำ�รงรกษ�ของวสดอปกรณไฟฟ�พนฐ�น ซงมอยหล�ยรปแบบ หล�ยร�ค�แลวแตจะเลอกม�ใชง�นต�มสภ�พกำ�ลงเงน

วสดอปกรณพนฐ�นของไฟฟ� ในง�นฟ�รม หรอทวไปทส ำ�คญจำ�แนกไดดงน

1. สายไฟฟา เปนตวนำ�กระแสไฟฟ�ใหไหลไปยงอปกรณไฟฟ�โดยทวไปจะมอย 2 ประเภท คอ ส�ยไฟฟ�ชนด ส�ยเปลอย และส�ยไฟฟ�ชนดหมฉนวน แตสำ�หรบไฟฟ�ในง�นฟ�รม หรอทพกอ�ศยจะใชเฉพ�ะส�ยไฟฟ�ประเภทหมฉนวนและส�ม�รถแยกประเภทต�มลกษณะก�รใชง�นดงน

1.1 ส�ยไฟฟ�ชน ด VAF เป นส�ยไฟฟ�ชน ดห มฉนวน P.V.C.( poly Vinyl chloride) 2 ชน ภ�ยนอกเปนฉนวนสข�ว ภ�ยในมลวดตวนำ� 2 หรอ 3 เสน หมดวยฉนวน P.V.C. อกชนหนง มขน�ดม�ตรฐ�นทใชทวไปหล�ยขน�ดดวยกน ขนอยกบคว�มเหม�ะสมกบก�รใชง�น เชน 2 x1.0 mm2 , 2 x 1.5 mm2, 2 x 4 mm2 , 2 x 6 mm2 , 3 x 1.5 mm2, 3 x 2.5 mm2 ส�ยไฟฟ�ประเภทนเหม�ะสำ�หรบก�รเดนส�ยไฟฟ�ในอ�ค�รแบบเปด (ใชเขมขดรดส�ย)

รปท 4.23 แสดงส�ยไฟฟ� VAF

1.2 ส�ยไฟฟ�ชนด THW เปนส�ยไฟฟ�ชนดหมฉนวนดวย P.V.C. ชนเดยว ภ�ยในมลวดตวนำ�ทองแดงเสนเดยวเหม�ะสำ�หรบก�รเดนส�ยไฟในอ�ค�รแบบปด (เดนภ�ยในทอ) มหล�ยขน�ดและมหล�ยสส�ม�รถเลอกใชใหเหม�ะสมกบก�รใชง�น เชน

รปท 4.24 แสดงส�ยไฟฟ� THW

1.3 ส�ยไฟชนด VFF เปนส�ยไฟฟ�ชนดหมฉนวนดวย P.V.C. ลกษณะภ�ยใน มลวดทองแดงขน�ดเลกหล�ยเสนแยก 2 ชด หมดวยฉนวน P.V.C. ชนเดยว ส�ม�รถมวนเกบไดง�ยเหม�ะสำ�หรบก�รใชง�นชวคร�ว มหล�ยขน�ด ต�มลกษณะก�รใชง�น เชน 2 x 1.0 mm2, 2 x 1.5 mm2, 2 x 2.5 mm2

รปท 4.25 แสดงส�ยไฟฟ� VFF

1.4 ส�ยไฟฟ�ชนด VCT เปนส�ยไฟฟ�ชนดหมฉนวน P.V.C. ลกษณะภ�ยในมลวดตวนำ�ทองแดงขน�ดเลก ๆ รวมกนแลวหมฉนวน P.V.C. ชนแรก (ภ�ยในอ�จจะเปนลวดทองแดง 2 ชด 3 ชด หรอ 4 ชด) ชนนอกหมดวยฉนวน P.V.C. อกชนหนงมหล�ยขน�ดขนอยกบลกษณะก�รใชง�น เชน 2 x 1.5 mm2, 3 x 1.5 mm2, 2 x 2.5 mm2 , 2 x 4 mm2 , 3 x 1.5 mm2, 3 x 2.5 mm2 , 3 x 4 mm2 , 4 x 2.5 mm2 , 4 x 1.5 mm2 ฯลฯ

รปท 4.26 แสดงส�ยไฟฟ� VCT

2. เขมขดรดสายไฟ ใชสำ�หรบก�รเดนส�ยไฟฟ�ในอ�ค�รแบบเปด ปจจบนนยมใชม�ก เพร�ะเรยบสนทเปนระเบยบมคว�มสวยง�ม เขมขดรดส�ยทำ�ดวยอลมเนยม ตรงกล�งมร อ�จจะม 1 – 2 ร ขนอยกบขน�ดของเขมขด เขมขดรดส�ยไฟมขน�ดเบอรแตกต�งกน มตงแตเบอร 0 ถงเบอร 6 ส�ม�รถเลอกใชง�นไดใหเหม�ะสมกบขน�ดของส�ยไฟฟ�ชนด VAF

ร ป ท 4.27 แ ส ด งเ ข ม ข ด ร ด ส�ยไฟ

3. ตะป ใชสำ�หรบตอกยดเขมขดกบผนงเพอเดนส�ยไฟฟ� ตะปทใชสำ�หรบก�รเดนส�ยไฟฟ�มอย 2 ชนด คอ 3.1 ตะป ตอกผนงไม เปนตะปคว�มย�ว 1/2 นว ทำ�ดวยเหลกออน

3.2 ตะป ตอกผนงคอนกรต เปนตะป คว�มย�ว 3/4 นว ทำ�ดวยเหลกแขง

รปท 4.28 แสดงตะปสำ�หรบเดนส�ยไฟฟ�

4. สวทชตดตอน (Cut- out ) หรอสะพ�นไฟ ทำ�หน�ทตดตอกระแสไฟฟ�และในบ�งประเภทส�ม�รถเปนอปกรณปองกนคว�มบกพรองในก�รทำ�ง�นของระบบไฟฟ�ในวงจรได สะพ�นไฟทใชในฟ�รม หรออ�ค�รบ�นเรอนจะตดตงบนแผงควบคมระบบไฟฟ� หรอบ�งลกษณะง�นอ�จจะใชสำ�หรบก�รควบคมวงจรกำ�ลง เชน ป มนำ� แอร เครองทำ�นำ�อน ฯ ลฯ สวทชตดตอนมหล�ยประเภทและลกษณะ ส�ม�รถเลอกใชใหเหม�ะสมกบก�รใชง�นดงน

4.1 สวทชตดตอนแบบธรรมด� ทำ�ดวยกระเบองเคลอบ ภ�ยในตดตงฟวสก�มปหรอ ฟวสเสนลวดเพอปองกนระบบไฟฟ�บกพรองหรอลดวงจร ก�รทำ�ง�นโดยวธก�รยกขน-ยกลง

4.2 สวทชตดตอนแบบกงอตโนมต โครงสร�งทำ�ดวยกระเบองเคลอบมฝ�ปดพล�สตกแขงครอบ ภ�ยในมวงจรควบคม มปมกดทำ�ใหตอวงจรไฟฟ�ได กรณไฟฟ�ลดวงจรปมถกดนขนโดยอตโนมต

4.3 สวทชตดตอนแบบอตโนมต โครงสร�งภ�ยในประกอบดวย วงจรอเลคทรอนกส ควบคมก�รทำ�ง�นทเรยกว� เซอรกต (Circuit) มหล�ยลกษณะใหเลอกใชง�น เชน เบรกเกอร เซอรกตเบรกเกอร ปจจบนเปนทนยมใชม�กทสดเพร�ะระบบก�รทำ�ง�น มคว�ม

ปลอดภยม�กทสดกรณเกดคว�มบกพรองของระบบไฟฟ�ก�รทำ�ง�นโดยวธก�รโยกปม on เพอตอวงจรและ off เพอตดวงจร

รปท 4.29 แสดงสวทชตดตอนประเภทต�ง ๆ

5. ฟวส (Fuse) เปนอปกรณปองกนตดกระแสไฟฟ�จ�กระบบกรณเกดคว�มบกพรองของระบบไฟฟ� เชน ไฟฟ�ลดวงจร หรอกระแสไฟฟ�เกนกำ�ลงของระบบ ฟวสเปนตวนำ�ไฟฟ�จะข�ดหรอละล�ยทนทเมอมกระแสไฟฟ�ไหลผ�นเกนกว�ขน�ดของกระแสทกำ�หนดต�มพกดของฟวส ฟวสเปนวสดททำ�ม�จ�กตะกวผสมกบดบกซงมจดหลอมละล�ยตำ�

คณสมบตของฟวสทด1. เมอมกระแสไหลเกน 2.5 เท�ของฟวส ฟวสจะข�ดในเวล�จำ�กด โดยหว-ท�ยของ

ฟวสไมข�ดไปดวย2. ส�ม�รถทนกระแสไหลผ�นตวมนได 1.1 เท� ของขน�ดทนกระแสของฟวส เชน

ฟวส 10 แอมปแปร ตองส�ม�รถทนกระแสได 11 แอมปแปร3. ก�รหลอมละล�ยของฟวสตองไมทำ�ใหเกดประก�ยไฟ หรอเปลวไฟซงทำ�ให

อปกรณเสยห�ยได ฟวสทมใชอยในง�นไฟฟ�ในบ�น หรอในฟ�รมทวไปมหล�ยชนด

ดงน

5.1 ฟวสเสนลวด ลกษณะเหมอนเสนลวดเปลอยใชกบสวทชตดตอนแบบธรรมด�โดยใชนอตยดหวท�ยของฟวส ฟวสมขน�ดหล�ยขน�ด เชน 10A 15A 20A 25A ฯลฯ ส�ม�รถเลอกใชใหเหม�ะสมกบลกษณะของง�น

รปท 4.30 แสดงฟวสเสนลวด

5.2 ฟวสก�มป ลกษณะคล�ยกบก�มป ประกอบหรอตดตงอยในสวทชตดตอนแบบธรรมด� เหมอนกบฟวสเสนลวด มขน�ดหล�ยขน�ดเหมอนกบฟวสเสน

รปท 4.31 แสดงฟวสก�มป

5.3 ฟวสปลก (Plug Fuse) มลกษณะคล�ยจกกอก ทรงกระบอก จะมเสนฟวสบรรจ อย ภ �ยใน กระบอกเคล อบเซร�มค

(Ceramic) ปล�ยด�นหนงใหญกว�ปล�ยอกด�นหนง ภ�ยในจะบรรจทร�ย เวล�ใชฟวสตองใสลงในตลบฟวส โดยวธก�รหมนฝ�ครอบใหแนน ตรงฝ�ครอบฟวสจะมชองดสภ�พภ�ยในของฟวสถ�เสนฟวสข�ด ปมบอกสภ�พของฟวสจะหลดออกจ�กหลอดฟวส และส�ม�รถมองเหนได

รปท 4.32 แสดงฟวสปลก

5.4 ฟวสกระบอก ลกษณะเปนรปทรงกระบอกใชกบสวทชตดตอนกอนเข�แผงควบคม มหล�ยขน�ด เชน 30A 60A 100A

รปท 4.33 แสดงฟวสกระบอก

5.5 ฟวสหลอด ลกษณะรปทรงกระบอก เปนหลอดไฟเบอร หรอ หลอดแกวตรง หวท�ยเปนโลหะปด ภ�ยในบรรจเสนฟวส สวนใหญจะใชสำ�หรบฟวสของอปกรณเครองใชไฟฟ�

มหล�ยขน�ด ขนอยกบลกษณะของอปกรณไฟฟ�

รปท 4.34 แสดงฟวสหลอด

6. สวทชไฟฟา(Switch) ทำ�หน�ทในก�ร ตด- ตอ วงจรไฟฟ� โดยทวไปจะใชกบวงจร แสงสว�ง ภ�ยในบ�นพก หรอในฟ�รมทวไป มหล�ยประเภทและหล�ยร�ค�ขนอยกบคว�มเหม�ะสมก�รใชง�น เชน สวทชท�งเดยว, สวทช 2 ท�ง, สวทช 3 ท�ง

รปท 4.35 แสดงสวทชไฟฟ�

7. ปลก (Plug) เปนอปกรณทใชตอกระแสไฟฟ�ไปยงอปกรณไฟฟ� โดยทวไปจะม 2 ลกษณะ คอ ปลกตวผ หรอเต�เสยบ ลกษณะเปนเดอย มข�เสยบ 2-3 ข� และปลกตวเมย หรอเต�รบ ลกษณะเปนร ม 2-3 ร เพอรองรบเต�เสยบ ปลกมหล�ยชนด ส�ม�รถเลอกใชไดต�มคว�มเหม�ะสมของง�น

ร ป ท 4.36 แ ส ด งปลกประเภทต�ง ๆ

8. หลอดไฟฟา (Lamp) ทำ�หน�ทใหแสงสว�งสำ�หรบสถ�นทปฏบตง�น หรอทอยอ�ศย ก�รตดตงระบบสองสว�งควรคำ�นงถงปจจยต�ง ๆ ในก�รจดแสง และสงทจำ�เปนอย�งยงนนกคอก�รเลอกประเภทและชนดของหลอดไฟฟ� โดยปกตทวหลอดไฟฟ�ไปแบงออกไดเปน 3 ประเภทคอ

8.1 หลอดไฟฟ�ชนดมไส (Filament Lamp) เปนหลอดไฟฟ�ทน ยมใชในรนแรก ๆ หรอบ�งทก เรยกว�หลอดธรรมด� องคประกอบของหลอดประกอบดวย หลอดแกว, ไสหลอด, (สวนไสหลอดทำ�จ�กทงสเตน) เสนลวดทตอเข�กบขวหลอด, ลวดยดไสหลอด,และก�นหลอดยดไส, ปจจบนนยมใชไมม�กนกเพร�ะใหกำ�ลงสองสว�งนอยกว�หลอดประเภทอน ในกรณกำ�ลงวตตเท�กน มจำ�หนวยในทองตล�ดมหล�ยขน�ด เชน 40 วตต 60 วตต 80 วตต 100 วตต ฯลฯ อ�ยก�รใชง�น

ประม�ณ 1000 ชวโมง หลอดประเภทนมอย 2 ลกษณะ คอชนด แบบเขยว และชนดแบบเกลยว

รปท 4.37 แสดงหลอดไฟฟ�ชนดมไส

8.2 หลอดไฟฟ�ชนดเรองแสง (Fluorescent Lamp) หรอเรยกว� หลอดฟลออเรสเซนตหลอดไฟฟ�ประเภทนมประสทธภ�พสงกว�หลอดไฟฟ�ธรรมด�ถง 4 เท� ใหแสงสว�งทเยนต�ม�กกว� รวมทงอณหภมคว�มรอนทเกดขนจ�กหลอดนอยกว� สวนประกอบทสำ�คญของหลอดประกอบดวย

1) ตวหลอด2) ขวหลอด3) ไสหลอด4) ส�รบรรจภ�ยในหลอด เชน อ�รกอน และไอปรอท

หลอดไฟฟ�ชนดฟลออเรสเซนตทจำ�หนวยในทองตล�ด มหล�ยลกษณะเชน หลอดฟลออเรสเซนต ธรรมด� หลอดฟลออเรสเซนตแบบวงกลม (32 วตต) แบบย�วตรง (18,36 วตต) และหลอดฟลออเรสเซนต แบบคอมแพค (Compact) หรอหลอดตะเกยบ

รปท 4.38 แสดงหลอดไฟฟ�ชนดฟลออเรสเซนต

8.3 หลอดไฟฟ�ชนดอ�ศยก�รอ�รค หรอหลอดไฟชนดค�ยประจ หลอดประเภทนใชกระแสไฟฟ�ม�กในก�รทำ�ง�นไมนยมใชในบ�นเรอนทวไป สวนใหญจะใชเฉพ�ะจดหรอพนทตองก�รแสงสว�งม�ก ๆ หลอดไฟฟ�ชนดนมหล�ยแบบ เชน หลอดไอปรอท หลอดฮ�โลเจน หลอดโซเดยม หรอหลอดแสงจนทร

รปท 4.39 แสดงหลอดไฟฟ�ชนดอ�ศยก�รอ�รค

9. สตารทเตอร ทำ�หน�ทคล�ยเปนสวทชอตโนมต เพอเปดและปดวงจรของหลอด ฟลออเรสเซนต เมอเร มตนทำ�ง�นสต�รทเตอรทำ�หน�ทเปดวงจรเพออนไสหลอดใหพรอมทจะทำ�ง�น เมอไสหลอดทำ�ง�นเรยบรอยแลวสต�รทเตอรกปดวงจร

ร ป ท 4.40 แ ส ด งสต�รทเตอร

10. บลลาส ทำ�หน�ทแปลงแรงดนไฟฟ�ใหเหม�ะสมกบหลอดซงแรงดนไฟฟ�ในตอนเรมตนจะสงม�ก เพอจดไสหลอดใหปลดปลอยอเลคตรอนออกม� หลงจ�กหลอดทำ�ง�นแลว บลล�สจะเปลยนหน�ทโดยจะเปนตวจำ�กดปรม�ณของกระแสไฟฟ�ทไหลเข�หลอด

ร ปท 4.41 แสดงบลล�ส

11. ตลบแยกสาย มลกษณะกลมมฝ�เกลยวปด หรอเปนกลองพล�สตคสเหลยมจตรส ส�ม�รถเจ�ะรออกรอบ ๆ ได 4 ร ตลบแยกส�ยมไวสำ�หรบตอส�ยภ�ยในตลบ เพอใหดเรยบรอยสวยง�ม ในก�รตอแยกส�ยไปใชหล�ยจด เชน ปลก สวทช ดวงโคม ฯลฯ แตในปจจบนตลบแยกส�ยไมเปนทนยมในก�รตอจดแยก สวนใหญจะนยมเชอมตอวงจรภ�ยในแผงสวทชหรอปลกแทน

รปท 4.42 แสดงตลบแยกส�ย

12. แปนไม, แปนพลาสตค ทำ�ดวยไมหรอพล�สตค ทรงสเหลยมมหล�ยขน�ด เชน 8 นว x 10 นว , 10 นว x 12 นว , 6 นว x 8 นว , ฯลฯ ใชสำ�หรบตดตงหรอรองอปกรณไฟฟ� เชน สวทช ปลก เบรกเกอร คทเอ�ท ฯลฯ ในบ�งกรณแปนไม หรอ พล�สตคส�ม�รถใชแทนตลบแยกส�ย

รปท 4.43 แสดงแปนไม, แปนพล�สตค

13. บอกสวทช,ปลก สำ�หรบตดตงหน�ก�กสวทชและปลก แยกไดเปน 2 ลกษณะคอ บอกใชสำ�หรบฝงในผนงปน อ�จทำ�ดวยเหลกหรอพล�สตค และอกประเภทหนงคอ บอกตดภ�ยนอกผนงปน (บอกลอย) สวนใหญ ทำ�ดวยพล�สตค

รปท 4.44 แสดงบอกสวทช-ปลก

14. หนากาก สวทช-ปลก สำ�หรบตดตงสวทชและปลก ปจจบนเปนทนยมเพร�ะตดตงไดง�ย เรยบรอยกว�สวทช-ปลก รนแรก ๆ แยกได 3 ลกษณะ คอ หน�ก�ก 1 ชอง, หน�ก�ก 2 ชองและหน�ก�ก 3 ชอง ใน 1 ชองนน ส�ม�รถตดปลกหรอสวทชไดเพยง 1 ตวเท�นน

รปท 4.45 แสดงหน�ก�ก สวทช ปลก–

15. เทปพนสายไฟ เปนเทปพล�สตคหรอผทำ�หน�ทเปนฉนวนใชพนส�ยไฟบรเวณจดตอของส�ยเพอปองกนไฟฟ�ลดวงจร ซงเทปทดควรเปนฉนวนทด ออน เหนยว และก�วของเทปมคว�มเหนยวคงทน เมอพนส�ยไฟแลวแนบกบส�ยไดด

รปท 4.46 แสดงเทปพนส�ยไฟ

16. ทอสำาหรบเดนสายไฟ เปนทอ P.V.C สำ�หรบใสส�ยไฟเข�ไปภ�ยใน ปจจบนนยมใชทอเดนส�ยไฟภ�ยในอ�ค�รเพร�ะสะดวกในก�รตดตง และส�ม�รถซอมแซมระบบส�ยไฟไดง�ย มหล�ยขน�ด ทนยมใช คอขน�ด 20 มลลเมตร 25 มลลเมตร และ 30 มลลเมตร ลกษณะของทอ P.V.C ทใชส ำ�หรบง�นไฟฟ�ม 2 ส คอ ทอสข�ว สำ�หรบเดนส�ยไฟภ�ยในอ�ค�รทวไป ทอสเหลอง เหม�ะสำ�หรบเดนส�ยไฟฟ�ฝงดนหรอเดนส�ยไฟภ�ยในโรงง�น

ร ปท 4.47 แสดงท อสำ�หรบเดนส�ยไฟ

17. อปกรณสำาหรบทอเดนสายไฟ อปกรณทกล�วถงในทนเปนอปกรณทวไป สำ�หรบก�รตดตงระบบก�รเดนส�ยไฟฟ�แบบปด (รอยทอ)

ทำ�หน�ทในก�รยด-ตอ อปกรณและทอเข�ดวยกน เพอใหแขงแรงและสวยง�ม เชน

17.1 ขอตอตรง สำ�หรบตอทอเข�ดวยกน17.2 คอนเนกเตอร สำ�หรบตออปกรณและทอเข�ดวยกน17.3 ขอตอออน สำ�หรบตอทอทเยองหรออยคนละแนวกน17.4 ของอ สำ�หรบตอทอทหกเลยวเปนมมฉ�ก17.5 ส�มท�ง สำ�หรบตอแยกทอได 3 ท�ง17.6 เขมขดรดทอ สำ�หรบยดทอ

ร ป ท 4.48 แ ส ด งอปกรณสำ�หรบทอเดนส�ยไฟ