V O V E D - jorm.gov.mk

REPUBLIKA MAKEDONIJA

JAVNO OBVINITELSTVO NA REPUBLIKAMAKEDONIJA

I Z V E [ T A J

ZA RABOTATA NA JAVNITE OBVINITELSTVANA REPUBLIKA MAKEDONIJA VO 2009 GODINA

______________________________________________________________

Skopje, mart 2010 godina

2

V O V E D

Obvrskata za izgotvuvawe na godi{en izve{taj za rabota na javniteobvinitelstva proizleguva od odredbite na ~l.23 i 24 od Zakonot za javnoobvinitelstvo, taka {to sekoe javno obvinitelstvo izgotvuva izve{taj zasvojata rabota, koj {to go dostavuva do neposredno povisokoto javnoobvinitelstvo.

Soglasno ~l.23 st.3 od Zakonot za javno obvinitelstvo, Javnotoobvinitelstvo na Republika Makedonija izgotvuva edinstven godi{enizve{taj za rabotata na site javni obvinitelstva, a spored ~l.24 od istiotzakon Javniot obvinitel na Republika Makedonija, godi{niot izve{tajza rabota na javnite obvinitelstva i za sostojbata so kriminalitetot voRepublika Makedonija go podnesuva do Sobranieto na RepublikaMakedonija.

Izve{tajot, Javniot obvinitel na Republika Makedonija godostavuva na razgleduvawe na Sovetot na javni obviniteli a zazapoznavawe go dostavuva i do Vladata na Republika Makedonija,Vrhovniot sud na Republika Makedonija i Ministerstvoto za pravda.

Funkcijata i pozicijata na Javnoto obvinitelstvo vo pravniotsistem i opredeluvaweto na nadle`nostite i organizacijata se zasnova naodredbite od ~l.106 od Ustavot na Republika Makedonija, odredbite odZakonot za javno obvinitelstvo1 , Zakonot za krivi~na postapka kako idrugi zakoni po koi postapuva. Ustavnata polo`ba na Javnotoobvinitelstvo e opredelena kako edinstven i samostoen dr`aven organ{to gi goni storitelite na krivi~nite dela i na drugi so zakon utvrdenikaznivi dela a vr{i i drugi raboti utvrdeni so zakon.

Vo funkcija na zajaknuvawe na pozicijata na Javniot obvinitel zapoefikasno i pouspe{no rabotewe i ostvaruvawe na poefikasna borbaprotiv organiziraniot kriminal, korupcijata i drugite te{ki krivi~nidela, vo dekemvri 2007 godina bea doneseni Zakonot za javnoobvinitelstvo i Zakonot za sovet na javnite obviniteli na RM, koi {tovo tekot na 2008 godina zapo~naa da se implementiraat, a takviaktivnosti prodol`ija i vo tekot na 2009 godina.

Javnoto obvinitelstvo soglasno zakonot e organizirano sporedprincipite na hierarhija i subordinacija i toa kako Javno obvinitelstvona Republika Makedonija, vi{i javni obvinitelstva, Osnovno javnoobvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija i osnovnijavni obvinitelstva.

1 Sl.Vesnik na RM br.150/2007

3

So noviot Zakon za javno obvinitelstvo, pokraj vi{ite javniobvinitelstva vo Bitola, Skopje i [tip, osnovano e i Vi{oto javnoobvinitelstvo vo Gostivar, za podra~jeto na Apelacioniot sud voGostivar. So ovoj Zakon, Oddelenieto za gonewe na storitelite nakrivi~ni dela od oblasta na organiziraniot kriminal i korupcijaosnovano spored porane{niot Zakon za javno obvinitelstvo od 2004godina vo ramkite na Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija,prerasna vo posebno obvinitelstvo, kako Osnovno javno obvinitelstvo zagonewe na organiziran kriminal i korupcija, osnovano za celatateritorija na Republika Makedonija, so sedi{te vo Skopje.

Javno-obvinitelskata funkcija se izvr{uva taka {to osnovnitejavni obvinitelstva postapuvaat pred osnovnite sudovi, vi{ite javniobvinitelstva, pred apelacionite sudovi i Javnoto obvinitelstvo naRepublika Makedonija pred Vrhovniot sud na Republika Makedonija.

Kako {to i pogore e istaknato vo tekot na 2009 godina, prodolìjaaktivnostite za implementacija i na Zakonot za Sovetot na javniobviniteli so koi se o~ekuva da se zajakne samostojnosta na javniteobviniteli vo izvr{uvawe na nivnata osnovna funkcija na gonewe nastoritelite na krivi~ni dela.

Vo tekot na 2009 godina re{eno e pra{aweto za smestuvawe naSovetot na javni obviniteli vo novi prostorii. Izve{tajnata 2009godina e posebno karakteristi~na po toa {to na okolu 80% od javniteobviniteli i zamenici javni obviniteli, imenuvani soglasno Zakonot zajavno obvinitelstvo od 1996 godina im istekuva{e mandatot od 6 godini.Sovetot na javni obviniteli soglasno ~l.94 od Zakonot za javnoobvinitelstvo podostavenite barawa za transformacija odnosno izbor zajavni obviniteli bez ograni~uvawe na traewe na mandatot, 120 javniobviniteli a za 13 konstatira deka funkcijata im prestanuva.

Za odbeleùvawe e i toa deka vo tekot na 2009 godina bea donesenizakonite za plati na javnite obviniteli i na Sovetot na javniobviniteli so {to se izvr{i usoglasuvawe na platite soodvetno naplatite na sudiite.

Izminatata 2009 godina, Javnoto obvinitelstvo kako dràvenorgan nadleèn za gonewe na storiteli na krivi~ni dela koi se gonat poslu`bena dol`nost, svojata funkcija ja vr{e{e vo vreme na mnogubrojniaktivnosti povrzani so reformite na kazneno - pravniot sistem, kakoprioritetna zada~a na dràvata za sozdavawe na poefikasen kaznensistem i za zajaknuvawe na principot na vladeewe na pravoto.Realiziraj}i gi vakvite aktivnosti javnite obvinitelstva od site nivoa,pokraj predmetnata rabota, bea vklu~eni vo razni organi i tela priizgotvuvawe i razlgeduvawe, davawe na predlozi i mislewa na pove}ezakoni od oblasta na kaznenoto pravo, posebno koga stanuva zbor zaZakonot za krivi~nata postapka, izmenite i dopolnuvawata naKrivi~niot zakonik i dr.

4

Vo tekot na izve{tajnata 2009 godina, posebno vnimanie be{eposveteno na edukacijata i drugite oblici na stru~no usovr{uvawe najavnite obviniteli, preku nivno u~estvo vo razni organi i tela naAkademijata za obuka na sudii i obviniteli, kako edukatori, mentori,~lenovi na Programskiot sovet i bile vklu~eni vo procesot nakontinuirana edukacija, u~estvo na razni seminari, predavawa, trkaleznimasi organizirani prvenstveno od strana na Akademijata za obuka nasudii i obviniteli, Zdruènieto za krivi~no pravo i kriminologija,Zdruènieto na javni obviniteli i drugi organi i zdruènija.

Zaradi obezbeduvawe na principot na zakonitost vo sudskitepostapki po pravosilni odluki vo krivi~nata postapka i na edinstvenaprimena na zakonot, vo ZKP predviden e institutot Barawe za za{titana zakonitost, kako vonredno pravno sredstvo koe e isklu~ivo vonadle`nost samo na Javniot obvinitel na Republika Makedonija.Baraweto za za{tita na zakonitost Javniot obvinitel na RepublikaMakedonija go podnesuva do Vrhovniot sud, po svoja inicijativa ili poinicijativa na poniskite obviniteli, na osudeniot i na bilo kojastranka ili lice. Ovoj institut e predviden i vo Zakonot za prekr{oci.

Vo ramkite na svoite ovlastuvawa Javnoto obvinitelstvo naRepublika Makedonija vonredni pravni sredstva moè da vloì i vogra|anski postapki. Soglasno preodnite i zavr{nite odredbi od noviotZakon za parni~na postapka, koj stapi vo sila od 27.12.2005 godina, ovojvonreden praven lek e ukinat odnosno pove}e ne postoi, potoa vo upravnipostapki i vo postapka po upravni sporovi.

Isto taka, Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonijapostapuvalo i po drugi vonredni pravni lekovi, koi moàt da gi podnesatstrankite odnosno osudenite i toa po podneseni barawa za vonrednopreispituvawe na pravosilna presuda i barawa za vonredno ublaùvawena kaznata, so davawe na odgovor odnosno predlog do Vrhovniot sud naRepublika Makedonija.

Sevkupnata rabota na Javnoto obvinitelstvo vo izve{tajnatagodina }e bide prikaàna sumarno i vrz osnova na pismenite izve{tai navi{ite javni obvinitelstva vo Skopje, Bitola, [tip i Gostivar za 2009godina.

Javno obvinitelskata funkcija se prezentira so analiti~kaocenka za site vidovi postapuvawa potkrepeni so statisti~ki pregledi ipokazateli i so zaklu~ni sogleduvawa i predlog merki za nadminuvawena postojnite sostojbi2

I. FUNKCIJA NA KRIVI^NOTO GONEWE

2 Vo statisti~kite podatoci i pregledi ne se dadeni i podatocite za brojot na predmetite irabotata na Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija, ~ijobem na rabota i postapuvawe }e bide prikaàn vo posebna glava od izve{tajot.

5

1. Obem na rabota na osnovnite javni obvinitelstva

Osnovnite javni obvinitelstva vo tekot na 2009 godinapostapuvale po primeni krivi~ni prijavi za krivi~ni dela storeni od20.185 polnoletni storiteli, potoa sprema 2.404 maloletni storiteli,kako i protiv 14.603 nepoznati storiteli.

Od ova proizleguva deka vo 2009 godina, novoprimeni se krivi~niprijavi protiv vkupno 37.192 storiteli na krivi~ni dela, {to pak voodnos na prethodnata 2008 godina, pretstavuva namaluvawe za 1,2%.Inaku, namaluvawe na prijavenite storiteli e prisutno kaj maloletnitei nepoznatite storiteli, a kaj polnoletnite lica se za 4,39% e zgolemenbrojot na krivi~ni prijavi.

Zastapenosta na ovie tri kategorii na storiteli na krivi~ni delavo odnos na prethodnite godini - 2007 i 2008 mo`e da se sledi od sledniottabelaren pregled:

Storiteli 2007 2008 2009 brojka procent

Polnoletni 20.472 19.298 20.185 +887 + 4,39%

Maloletnici 2.195 2.478 2.404 - 74 - 3%

Nepoznati 13.004 15.801 14.603 -1198 - 8,02%

Vkupno: 35.671 37.577 37.192 -385 - 1,02%

A. KRIVI^NI DELA IZVR[ENI ODPOLNOLETNI STORITELI

1. Obem na primeni krivi~ni prijavi

Brojot na novoprimenite krivi~ni prijavi protiv polnoletnistoriteli na krivi~ni dela vo tekot na 2009 godina iznesuva 20.185prijaveni lica i toa vo odnos na 2008 godina pretstavuva zgolemuvawe za887 lica ili za 4,39%.

Vo tekot na godinata javnite obvinitelstva pokrajnovoprijavenite lica postapuvale i po krivi~ni prijavi od prethodnatagodina protiv 6.296 prijaveni storiteli na krivi~ni dela, {to vo vkupenobem zna~i deka postapuvale po krivi~ni prijavi protiv 26.481 storitelina krivi~ni dela.

6

Zaedno so prilivot na krivi~nite prijavi na podra~jata na~etirite vi{i javni obvinitelstva, vo odnos na prethodnite godinisostojbata e sledna:

Vi{o javnoobvinitelstvo so

podra~nite osnovniobvinitelstva

2007 2008 2009

Skopje 18.144 18.520 15.993 - 2.527

Bitola 3.985 3843 4119 +276

[tip 3.369 3103 3354 -251

Gostivar - - 3.015 -

Vkupno 25.498 25.466 26.481 1015

Od izneseniot pregled proizleguva deka na podra~jata na Vi{otojavno obvinitelstvo Skopje brojot na polnoletnite lica po koi epostapuvano e namalen za 2.527 lica, na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo [tip e namalen za 251 lica, a na podra~jeto na Vi{otojavno obvintielstvo Bitola zgolemen za 276 lica. Na podra~jeto naVi{oto javno oobvinitelstvo Gostivar bilo postapuvano protiv 3.015lica, pa poradi toa ima namaluvawe na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo Skopje.

2.Podnositeli na krivi~ni prijavi

Strukturata na podnositelite na krivi~nite prijavi vo 2009godina pokaùva neznatni oscilacii vo odnos na prethodnata godina.Najgolema zastapenost prirodno ima Ministerstvoto za vnatre{niraboti so 66,41% podneseni krivi~ni prijavi, potoa sleduvaatkrivi~nite prijavi podneseni od gra|ani so 14,52%, o{tetenite pravnilica vo podnesenite krivi~ni prijavi u~estvuvaat so 5,88%, dràvniteorgani so 8%, javnite obvinitelstva so 2,94% vo vkupnata struktura napodnositelite na krivi~ni prijavi, a site drugi so 2,25%.

Karakteristi~no e deka na nivo na ~etirite vi{i javniobvinitelstva Ministerstvoto za vnatre{ni raboti u~estvuva sonajvisok procent na teritorijata na Vi{oto javno obvinitelstvo Skopje73,95%, potoa na teritorijata na Vi{oto javno obvinitelstvo Bitola so56%, na teritorijata na Vi{oto javno obvinitelstvo [tip so 67,1% i nateritorijata na Vi{oto javno obvinitelstvo Gostivar so 67,78%. Voodnos na izve{tajnata godina Ministerstvoto za vnatre{ni rabotipodnelo skoro identi~en broj krivi~ni prijavi kako i vo prethodnatagodina.

3. Postapuvawe po krivi~ni prijavia) Obem i aùrnost

7

Navedovme deka vo godinata predmet na ovoj izve{taj osnovnitejavni obvinitelstva vo rabota imale vkupno krivi~ni prijavi protiv26.481 prijaveni lica, a od ovoj broj re{eni se prijavi protiv 19.152 licaili 72,3 %. Procentualno vo odnos na prethodnata godina soodnosot ere~isi identi~en, ili za 3% pomalku od prethodnata 2008 godina.

Na krajot na godinata ostanale nere{eni krivi~ni prijavi protiv7.329 lica ili 27,7%, od site prijaveni lica koi bile vo rabota, {to pakpretstavuva zgolemuvawe za 3% vo odnos na prethodnata godina.Nere{enite krivi~ni prijavi vo javnoto obvinitelstvo se krivi~niprijavi koi se dostaveni do drugi organi, bidej}i od navodite vo istitejavniot obvinitel nemal dovolno osnov na somnenie za da pokrenepostapka pred nadle`niot sud. Naj~esto tie se upateni na proverka doMVR ili drugi dr`avni organi. Vo Javno obvinitelstvo ostanalenere{eni krivi~ni prijavi samo protiv 98 lica.

Pregled na re{eni krivi~ni prijavi

27,7%

72,3%

re{eni

nere{eni

Procentot na nere{enite krivi~ni prijavi na podra~jeto naVi{oto javno obvinitelstvo Skopje iznesuva 36,32%, na podra~jeto naVi{oto javno obvinitelstvo Bitola 11,3% na podra~jeto na Vi{otojavno obvinitelstvo [tip 11,7% i na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo Gostivar 21,92%.

Ako se ima vo vid deka kako podnositeli na krivi~ni prijavi voprocentualen odnos od 66,41% se javuva Ministerstvoto za vnatre{niraboti, a 33,59% se drugite organi i gra|ani, realno se postavuvapotrebata od proveruvawe na samite navodi vo prijavata, preku sorabotkaso organite za proveruvawe na navodite vo prijavata. Javnotoobvinitelstvo postojano upatuva na mo`nosta, tamu kade {to postoi inajmala {ansa proverkite da se vr{at neposredno za da bi se namalilovremetraeweto na pribiraweto na podatocite, takvata mo`nost da sekoristi. Me|utoa, ne sekoga{ i ne za site krivi~ni dela e mo`noneposredno proveruvawe, bidej}i toa e determinirano i od samatastruktura na kriminalot, od stru~nosta na podnositelite i mo`nosta tieda gi prezentiraat vistinskite dokazi.

8

Vo 2009 godina podneseni se barawa za sobirawe potrebniizvestuvawa protiv 4.473 lica i predlozi za prevzemawe na opredeleniistra`ni dejstvija protiv 3.807 lica, za da na krajot na godinata, kako{to ve}e istaknavme, kaj drugi organite ostanale nere{eni prijaviprotiv 7.329 lica. Zgolemuvaweto na podnesenite barawa e pogolemo odprethodnata godina, pa vo vkupnata brojka na nere{eni prijavi postoizgolemuvawe za 1.030 lica.

Ovaa sostojba e najprisutna na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo Skopje, vo koe na krajot na izve{tajnata godina kaj drugiorgani ostanale nere{eni krivi~ni prijavi protiv 5.805 lica. Samo voOsnovnoto javno obvinitelstvo Skopje ostanale nere{eni krivi~niprijavi protiv 5.173 lica. (Osnovnoto javno obvinitelstvo Skopjepostapuvalo vkupno protiv 11.777 lica, a vo prethodnata godinapostapuvalo vkupno protiv 11.197 lica).

Na podra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo Bitola ostanalenere{eni krivi~ni prijavi kaj drugi organi protiv 385 lica, napodra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo [tip protiv 394 lica, a napodra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo Gostivar ostanale nere{enikrivi~ni prijavi protiv 644. lica. Ovaa tendencija vo Osnovnoto javnoobvinitelstvo Skopje ima svoe realno objasnuvawe ne samo zaradi brojotna prijaveni lica, ami i zaradi sloènosta i strukturata na prijavenitekrivi~ni dela, prijavitelite i objektivnite pri~ini poradi koi ~estosudot e spre~en aùrno da postapuva po baranite istra`ni dejstvija.

b) Barawa za sobirawa na potrebni izvestuvawa

Vo prethodna postapka postapuvajki po krivi~nite prijavi,Javniot obvinitel go koristi institutot Barawe za sobirawe napotrebni izvestuvawa, predviden vo ~l.144 st.2 i st.3 od Zakonot zakrivi~nata postapka. Osnovnite javni obvinitelstva so ovoj institutbaraat od Ministerstvoto za vnatre{ni raboti, drugite organi iinstitucii, ili pak samite osnovni javni obvinitelstva neposredno seangaìraat da se soberat potrebnite izvestuvawa, podatoci ili da seprezemat drugi merki zaradi otkrivawe na krivi~noto delo i storitelot.

Osnovnite javni obvinitelstva vo tekot na 2009 godina podnelebarawa za sobirawa potrebni izvestuvawa protiv 4.473 prijaveni lica.Vo odnos na prethodnata godina ovoj broj e zgolemen za 295 prijavenilica.

Na{a ocenka e deka ovlastuvawata dadeni od ~l.144 st.4, 5 i 6 odZKP, vo pogled na mo`nosta za samostojni proverki na podatociteimperativno e potrebno javnite obviniteli da gi koristat vo polnkapacitet vo sekoj poedine~no moèn slu~aj.

v) Predlozi za prezemawe na opredeleni

9

istra`ni dejstvija

Osnovnite javni obvinitelstva institutot Predlozi zaprevzemawe na opredeleni istra`ni dejstvija predviden vo ~l.418 odZKP, vo izve{tajniot period go koristele postapuvajki po krivi~niprijavi protiv 3.807 lica.

Na podra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo Skopje ovoj institutnajmnogu e koristen, i toa protiv 2.688 lica, na podra~jeto na Vi{otojavno obvinitelstvo Bitola protiv 603 lica na podra~jeto na Vi{otojavno obvinitelstvo [tip samo protiv 175 lica a vo Vi{oto javnoobvinitelstvo Gostivar protiv 341 lice.

Primenata na ovoj institut pokraj Vi{oto javno obvinitelstvoSkopje i ovaa godina ima tendencija na zgolemuvawe, i na podra~jeto naVi{oto javno obvinitelstvo Bitola , a vo [tip ima zgolemuvawe za 16lica. Imaj}i gi vo vid krivi~nite dela kaj koj se koristi ovoj institut -predvidena kazna zatvor do tri godini, apsolutno e nu`no priopredeluvaweto na negovoto koristewe da se vodi smetka za obemot so kojse opredeluvaat takvite dejstvija, nivnata stroga racionalizacija ipostojanost vo kontrolirawe na postapkata , zaradi kratkite rokovi nazastarenost. Isto taka, javnite obviniteli moraat da ja zajaknatsopstvenata istra`uva~ka funkcija i mo`nosta od individualnopostapuvawe, bez vklu~uvawe na istra`niot sudija.

4. Odluki po krivi~ni prijavi

a) Broj i struktura

Osnovnite javni obvinitelstva postapuvale po krivi~ni prijaviprotiv vkupno 26.481 polnoletni lica, od koi protiv 20.185 licaprijavite bile primeni vo tekot na godinata, a protiv 6.290 licaprijavite bile podneseni vo prethodnite godini.

Vo tekot na godinata osnovnite javni obvinitelstva re{ileprijavi protiv 19.152 lica ili 72,3%. Nere{eni ostanale prijavi protiv7.329 lica ili 27,7%.

Strukturata na odlukite koi se doneseni od osnovnite javniobvinitelstva poka`uva deka:

1) Otfrleni se krivi~ni prijavi protiv 4.765 lice ili 24,8% odprijavenite lica, koj e identi~en so prethodnata godina;

2) So podneseni obvinitelni predlozi postapeno e po prijaviprotiv 7.045 prijaveni lica ili 36,78%;

3) Podneseni se neposredni obvinitelni akti protiv 361 lica ili1,8%;

10

4) Protiv 6.509 lica ili 33,98% od prijavenite lica do istra`nitesudii podneseni se barawa za sproveduvawe istragi.

5) Prijavi re{eni na drug na~in se protiv 472 lica ili 2,64%.

Pregled na odluki po krivi~niprijavi

24.8%

33,98%

1,8%

36,78%

2,64%

otfrleni

obvinitelni predlozi

neposredni obvinenija

istragi

na drug na~in

b) Otfrleni krivi~ni prijavi

Od vkupniot broj na re{enite krivi~ni prijavi vo izve{tajnatagodina otfrleni se krivi~ni prijavi protiv 4.765 lica ili 24,8%.

Osnovite za otfrlawe na krivi~nite prijavi se identi~ni kako ivo prethodnite godini. Najgolem broj prijavi se otfrleni zaradi toa{to prijavenite dela ne se krivi~ni dela za koi se goni po slu`benadol`nost i zaradi nepostoewe osnovi na somnenie deka prijavenoto licee storitel na krivi~no delo.

Osnovnite javni obvinitelstva na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo Skopje imaat otfrleno krivi~ni prijavi protiv 2.390lice {to e 25,64% od vkupno re{enite prijavi po prijaveni lica.

Na podra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo Bitola otfrleni sekrivi~ni prijavi protiv 1.125 lica, {to e 30,8% od vkupniot broj nare{eni krivi~ni prijavi po lica.

Na podra~jeto na Vi{oto javno obvinitelstvo [tip otfrleni sekrivi~ni prijavi protiv 675 lica {to e 22,8% od vkupniot broj nare{enite krivi~ni prijavi po lica a na podra~jeto na Vi{oto javnoobvinitelstvo Gostivar otfrleni se krivi~ni prijavi protiv 575 lica.

11

Vo osnovnite javni obvinitelstva najgolem broj na otfrlenikrivi~ni prijavi ima vo Osnovnoto javno obvinitelstvo Ki~evo 38,48%,Osnovnoto javno obvinitelstvo [tip 31,3%, Osnovnoto javnoobvinitelstvo Resen 42,5%, Osnovno javno obvinitelstvo Bitola 37,4% iOsnovnoto javno obvinitelstvo Struga 31,9%.

v) Podneseni barawa za sproveduvawe istraga

Osnovnite javni obvinitelstva do istra`nite sudii podnelebarawa za sproveduvawe istraga protiv 6.509 lica, ili 33,9% od re{eniteprijavi po lica. Vo sporedba so prethodnata godina podneseni se barawaza sproveduvawe istraga pove}e za 229 lica.

Istra`nite sudii vo 2009 godina vo rabota imale vkupno istragiprotiv 12.513 lica, sprema 12.352 lica kolku {to imale vo rabota voprethodnata godina.

Postapuvajki po barawata istra`nite sudii sprovele istragiprotiv 6.738 lica ili 53,8% od vkupniot broj na istragi vo rabota. Nakrajot na godinata ostanale nere{eni istragi protiv 5.775 lica ili46,2%.

g) U~estvo vo istragata

Osnovnite javni obvinitelstva u~estvuvale vo istraga pri raspitna obvineti lica i svedoci za 4.811 lica.

Pri uvidi i ve{ta~ewa javnite obviniteli imale u~estvo vo 718slu~ai.

d) Primena na merkata pritvor

Merkata pritvor vo 2009 godina ima tendencija na smaluvawe koja eprisutna vo kontinuitet. Taa bila odredena protiv 680 lica, sprema 736lica kolku {to bila opredelena vo 2008 godina. Za vremetraewe napritvorot davame eden objektiviziran podatok, a vo pristapot konvremetraeweto toj naj~esto e opredeluvan do 30 dena, vo pomal broj do 60,90 i preku 90 dena. Ova e usloveno od poslednite izmeni na Zakonot zakrivi~na postapka spored koi pritvorot e vrzan so visinata naopredelenata kazna za poodelni krivi~ni dela.

Vo odnos na strukturata na krivi~ni dela merkata pritvor vonajgolem broj na slu~ai e odreduvana za krivi~ni dela protiv imotot, nasite tri podra~ja; potoa sledi glavata vo koja se opredeleni krivi~nitedela protiv `ivotot i teloto, protiv zdravjeto na lu|eto, protivpravniot soobra}aj, i ostanatite krivi~ni dela zavisno od stukturata nakriminalot vo oddelnite regioni.

Naj~esto kako osnov za merkata pritvor e pritvorot opredelen po~l.184 st.1 t.1, 2 i 3 od ZKP {to upatuva na zaklu~ok deka nitu sudot nitu

12

javnite obviniteli imale restriktiven odnos kon sekoja to~ka oddelno ideka stanuva zbor za formalizirawe na osnovite bez vo sekoj slu~aj da seima relevantni podatoci od koi proizleguva deka, sekoj osnov e vo skladso odnesuvaweto na storitelot i podatoci za negovata li~nost.

5) Odluki po sprovedena istraga

Vi{o javnoobvinitelstvo

Izjavi zaotka`uvawe od

gonewe

Prekrateni Re{eni na drugna~in

Skopje 479 163 42Bitola 218 1 10[tip 145 3 7Gostivar 74 4 16VKUPNO: 916 171 75

Od gornoto proizleguva deka protiv 5.576 lica ili 82,75%podneseni se ob viniteli akti po sprovedena istraga a 14% od re{eniteistragi zavr{ile so izjavi za otka`uvawe od gonewe od strana na Javniotobvinitel.

6) O b v i n e n i j a

Vo 2009 godina javnite obvinitelstva podnesle obvinenija protiv12.982 lice, {to e za 69 lica pove}e otkolku vo prethodnata godina.

Od vkupniot broj na podnesenite obvinenija, protiv 7.045 lica sepodneseni obvinenija vo skratena postapka - so obvinitelen predlog,protiv 361 lica se podneseni neposredni obvinenija i protiv 5.576 licase podneseni obvinitelni akti po sprovedeni istragi.

a) Odluki na sudot po podnesenite obvinenija

Vo 2009 godina Osnovnite sudovi donele presudi protiv 12.775lica, sprema 12.885 vo 2008 godina.

Spored vidot na presudite, sostojbata e slednata:

13

Vid na presudi Broj na lica Procent

osuditelni presudi 11.142 91 %

osloboditelni presudi 360 2,8 %

odbivatelni presudi 504 3,9 %

zapirawe po predavawe naobvinitelniot akt na sudot ipo povle~eno obvinenie

272 2,3 %

Vidovi na presudi3,9%

2,8%

91%

2,3%

osuditelni

osloboditelni

odbivatelni

na drug na~in

Od osuditelnite presudi doneseni protiv 11.142 lica, sudoviteizrekle uslovni osudi protiv 5.351 lica ili 48%, pari~ni kazni protiv2797 lica ili 25,1%. Zatvorskite kazni se izre~eni sprema 2827 lica ili25,3%. Sudski opomeni se izre~eni za 167 lica ili izrazeni vo procenti1,6%.

Sankcii1,6%

25,3%

48%

25,1%

zatvorpari~na kaznauslovna osudasudski opomeni

Od sudovite na krajot na izve{tajnata godina, ostanalenepresudeni obvinenija protiv 12.398 lica - sprema 11.592 lica od

14

prethodnata godina, ili brojot na nepresudenite obvinenija e zgolemen za806 lica.

B. KRIVI^NI DELA IZVR[ENIOD MALOLETNI STORITELI

1. Primeni krivi~ni prijavi

Vo 2009 godina primeni se prijavi sprema 2.404 maloletnici od koi152 se deca na vozrast do 14 godini.

Krivi~nite prijavi se re{eni na toj na~in {to sprema 757maloletnici ili 31,5% prijavite se otfrleni, sprema 1.455 maloletniciili 62,5% staveni se barawa za poveduvawe na podgotvitelna postapka isprema 142 maloletnici ili sprema 6% prijavite se re{eni na drugna~in.

Brojot na otfrleni krivi~ni prijavi se dol`i na faktot dekasprema prijavenite maloletnici - deca ne mo`at da se primenat krivi~nisankcii. Taka, vo tekot na godinata bile primeni prijavi sprema 152 deca{to pretstavuva 20% od vkupniot broj na otfrlenite krivi~ni prijavi.

Sprema 365 maloletnici, krivi~nite prijavi se otfrleni soprimena na na~eloto na oportunitet i od drugi pri~ini.

2. Podgotvitelna postapka

Od vkupno 2404 prijaveni maloletnici, sprema 1455 maloletnicise podneseni barawa za poveduvawe na podgotvitelna postapka. Vo odnosna 2008 godina se podneseni pomalku barawa sprema 274 maloletnici.

Zaedno so nere{enite podgotvitelni postapki od prethodnitegodini i primenite vo tekot na godinata, sudiite za maloletnici imaleza re{avawe podgotvitelni postapki vkupno sprema 2550 maloletnici.

Po zavr{enite podgotvitelni postapki od strana na javniteobvinitelstva se podneseni predlozi za izrekuvawe vospitni merkisprema 1.342 maloletnici, predlozi za kaznuvawe sprema 11 maloletnici,sprema 335 maloletnici se podneseni predlozi za zapirawe napostapkata, sprema 26 maloletnici postapkata bila re{ena na drug na~ini sprema 67 maloletnici podgotvitelnata postapka e prekratena.

15

Na krajot na 2009 godina ostanale nere{eni podgotvitelnipostapki sprema 778 maloletnici, {to vo odnos na 2008 godina beleìnamaluvawe za 310 maloletnici.

3. Predlozi za primena na vospitnimerki i za kaznuvawe

Po zavr{enite podgotvitelni postapki podneseni se predlozi zaizrekuvawe na vospitni merki sprema 1342 maloletnici, a sprema 11maloletnici predlozi za kaznuvawe. Vo vkupniot obem na prijavenitelica vo 2009 godina (polnoletni 20.185 i maloletnici 2.404),maloletnicite u~estvuvaat so 11,9%.

4. Odluki na sudot i àlbi na javnite obviniteli

Vo izve{tajniot period sudiite za maloletnici imaat donesenoodluki sprema 1515 maloletnici.

Od vkupno donesenite odluki sprema 980 maloletnici e izre~enavospitna merka, sprema 49 maloletnici e izre~ena zavodska merka, akazneti se 18 maloletnici. Javnite obviniteli vloìle àlbi posudskite odluki doneseni sprema 11 maloletnici, a pak àlbi odmaloletnicite bile vloèni vo 17 slu~ai.

V. KRIVI^NI DELA IZVR[ENIOD NEPOZNATI STORITELI

Vo Javnite obvinitelstva vo izve{tajnata godina se primeni 14.603krivi~ni prijavi protiv nepoznati storiteli na krivi~ni dela, {to e za1.198 krivi~ni prijavi pove}e od prethodnata godina. Po ovie krivi~niprijavi javnite obvinitelstva stavile 14.559 barawa za sobirawapotrebni izvestuvawa i otkrivawe na storitelite na krivi~ni dela i po12 prijavi stavile predlozi za prezemawe na odredeni istra`ni dejstvija.

Vkupno vo rabota javnite obviniteli imale 94.949 krivi~niprijavi, od koi 80.346 od prethodnite godini po koi storitelite ostanaleneotkrieni i kako {to istaknavme 14.603 prijavi primeni vo tekot nagodinata. Od niv se otfrleni 6.763 prijavi, od koi poradi zastarenot6.669.

Organite za vnatre{ni raboti vo izve{tajnata godina otkrilestoriteli po vkupno 1.044 krivi~ni prijavi. Vo prethodnata godina bile

16

otkrieni storiteli po 1.071 krivi~ni prijavi. Otkrieni storiteli se 321po prijavite od prethodnite godini po koi storitelite bile neotkrieni723 od prijavite primeni vo 2009 godina. Na krajot na izve{tajnatagodina ostanale neotkrieni storiteli po 87.127 krivi~ni prijavi.

G. STRUKTURA NA KRIVI^NI DELA

Vo ovoj del od Izve{tajot }e bidat izneseni podatoci zadvi`eweto na kriminalot prema strukturata na krivi~nite dela.Posebno }e bide dadeno dvi`eweto na kriminalot po poodelni glavi odKrivi~niot zakonik (Sl.vesnik na RM br.37/96), kako i poodelnikarakteristi~ni krivi~ni dela vo 2009 godina, so sporeduvawe so 2008godina.

Iznesenite podatoci za strukturata na krivi~nite dela seodnesuva na primeni krivi~ni prijavi po lica, podneseni obvinenija idoneseni presudi vo izve{tajnata godina.

Vo tekot na 2009 godina primeni se vkupno krivi~ni prijaviprotiv 20.185 lica i zaedno so nezavr{enite krivi~ni prijavi odporane{ni godini protiv 6.296 lica ili vo izve{tajniot period bilopostapuvano po vkupno krivi~ni prijavi protiv 26.481 lica. Javniteobvinitelstva vo tekot na 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv12.982 lice i toa po sprovedena istraga protiv 5.576 lica, obvinitelnipredlozi protiv 7.045 lica i neposredni obvinenija protiv 361 lica.Sudovite vo tekot na 2009 godina donele prvostepeni presudi vkupnoprema 12.775 lica i toa osuditelni prema 10.975 lica, osloboditelniprema 360 lica, odbivatelni prema 504 lica, kako i izre~eni se sudskiopomeni za polesni krivi~ni dela prema 167 lica.

17

Zaradi sporeduvawe na podatocite za krivi~nite prijavi,podneseni obvinenija i doneseni presudi vo 2009 godina go davamesledniot pregled:

Vidovi odluki 2007 2008 2009

Prijaveni lica -20.472+2.303 19.298 - 1.174 20.185 +887

Nezavr{enikrivi~niprijavi

6.086+1062 6.299+213 6.296 -3

Vkupnokrivi~niprijavi

25.408+2465 25.466-32 26481 +1015

Podneseniobvinenija poistraga

4.623+381 5.173+550 5576 +403

Neposredniobvinenija

490-119 566-76 361 -205

Obvinitelnipredlozi

7.706+598 7.174-532 7045 -129

Vkupnoobvinenija

12.819+98 12.913+94 12.982 + 69

Osuditelnipresudi

11.781+743 11.530-251 10.975 -555

Osloboditelnipresudi

320-104 377+57 360 -17

Odbivatelnipresudi

533-136 491-42 504 +13

Sudski opomeni 150-36 150- 167 +17

Vkupnoobvinenija

12.784+150 13.124+340 12.775 -349

- Zapreni po predavawe na obvinitelenakt na sudot -946 119 185+46 173 - 12

- Zapirawe na postapkata po povle~enoobvinenie -90 106 152+46 99 - 53

Posebno vo ovoj del }e bidat dadeni podatoci za krivi~nite delasistematizirani prema posebnite glavi vo Krivi~niot zakonik naRepublika Makedonija.

18

Glava XIV od KZ - Krivi~ni delaprotiv `ivotot i teloto

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 1218 lice i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 318 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 1536 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 816lica.

Sudovite vo 2009 godina donele prvostepeni presudi prema 749lice. Vo sporedba so prethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni delabile primeni krivi~ni prijavi protiv 1.151 lice i nezavr{eni protiv323 lice ili vkupno protiv 1.474 lica imame zgolemuvawe za 62 prijavenilica, kako i od porane{niot period podneseni obvinenija protiv 847lica imame namaluvawe za 31 lica, a sudovite donele presudi prema 708lice ili pomalku za 75 lica.

Glava XV od KZ - Krivi~ni dela protiv slobodite i pravata na ~ovekot i gra|aninot

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 507 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 125 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 632 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 280 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 251 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 386 lica i nezavr{eni protiv 96 lica ilivkupno protiv 482 lica imame zgolemuvawe za 150 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 224 lica imame zgolemuvawe za 56 lica, a sudovitedonele presudi prema 212 lice ili ima zgolemuvawe za 39 lica.

Glava XVI od KZ - Krivi~ni dela protivizborite i glasaweto

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 60 lice i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 202 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 262 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 59 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 38 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 356 lice i nezavr{eni protiv 3 lice ili vkupnoprotiv 359 lica, imame namaluvawe za 97 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 70 lica imame namaluvawe za 19 lice, a sudovitedonele presudi prema 5 lica ili pove}e za 33 lica.

19

Glava XVII od KZ - Krivi~ni dela protiv rabotnite odnosi

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 114 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 26 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 140 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 23 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 18 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 79 lica i nezavr{eni protiv 36 lice ili vkupnoprotiv 115 lica imame zgolemuvawe za 25 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 26 lica {to zna~i ima namaluvawe za 3 lice, asudovite donele presudi prema 23 lica ima namaluvawe za 5 lica.

Glava XVIII od KZ - Krivi~ni delaprotiv ~esta i ugledot

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 14 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 6 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 20 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 2 lice. Sudovite vo2009 godina ne donele nitu edna presuda. Vo sporedba so prethodnata2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primeni krivi~ni prijaviprotiv 18 lica i nezavr{eni protiv 6 lice ili vkupno protiv 24 licaimame namaluvawe za 4 lica, kako i podneseni obvinenija protiv 9 licaimame namaluvawe za 7 lica, a sudovite ne donele nitu edna presuda.

Glava XIX od KZ - Krivi~ni dela protivpolovata sloboda i poloviot moral

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 168 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 24 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 192 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 125 lice. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 104 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 153 lica i nezavr{eni protiv 10 lica ilivkupno protiv 163 lica imame zgolemuvawe za 15 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 93 lica imame zgolemuvawe za 32 lice, a sudovitedonele presudi prema 120 lica ili pomalku za 16 lica.

Glava XX od KZ Krivi~ni dela protivbrakot, semejstvoto i mladinata

20

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 573 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 130 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 703 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 392 lice. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 331 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 413 lica i nezavr{eni protiv 124 ili vkupnoprotiv 537 lica imame zgolemuvawe za 166 lice, kako i podneseniobvinenija protiv 316 lica, imame zgolemuvawe za 76 , a sudovite donelepresudi prema 358 lica ili pomalku za 27 lica.

Glava XXI od KZ - Krivi~ni delaprotiv zdravjeto na lu|eto

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 630 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 46 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 676 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 433 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 453 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 454 lica, i nezavr{eni protiv 54 lica ilivkupno protiv 508 lica imame zgolemuvawe za 166 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 316 lica imame zgolemuvawe za 76 lica, a sudovitedonele presudi prema 363 lica ili pomalku za 5 lica.

Glava XXII od KZ - Krivi~ni dela protiv`ivotnata sredina

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 147 lice i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 32 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 179 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 78 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 78 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 107 lica i nezavr{eni protiv 45 lica ilivkupno protiv 164 lica imame zgolemuvawe za 15 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 89 lica imame namaluvawe za 11 lica, a sudovitedonele presudi prema 118 lica ili pomalku za 40 lica.

21

Glava XXIII od KZ - Krivi~ni delaprotiv imotot

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 7.498 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 1.994 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv vkupno 9.492 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 4.962 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina imame zgolemuvawe za 214 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 5.332 lica imame zgolemuvawe za 64 lica, a sudovitedonele presudi prema 5.348 ili pomalku za 386 lica.

Glava XXIV od KZ - Krivi~ni dela protivspomenici na kulturata, arhivskiot materijali prirodnite retkosti

Vo tekot na 2009 godina, za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 20 lica, i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{niot period protiv 3 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 23 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 11 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 5 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 10 lica i imame zgolemuvawe za 10 lica, kako ipodneseni obvinenija protiv 2 lica imame namaluvawe za 6 lica, asudovite donele presudi prema 11 lica ili pomalku za 6 lica.

Glava XXV od KZ - Krivi~ni dela protiv javnitefinansii, platniot promet i stopanstvoto

Vo tekot na 2009 godina, za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 764 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 223 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 987 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 503 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 383 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 813 lica i zaedno so nezavr{eni protiv 164 liceili vkupno protiv 977 lice imame zgolemuvawe za 10 lica, kako ipodneseni obvinenija protiv 508 lica imame namaluvawe za 5 lica, asudovite donele presudi prema 439 lica ili pomalku za 56 lica.

22

Glava XXVI od KZ - Krivi~ni dela protiv op{tatasigurnost na lu|eto i imotot

Vo tekot na 2009 godina, za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 280 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 89 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 356 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 178 lice. Sudovite vo2008 godina donele prvostepeni presudi prema 207 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 298 lica i nezavr{eni protiv 89 lica ilivkupno protiv 387 lica imame namaluvawe za 31 lice, kako i podneseniobvinenija protiv 214 lica ili imame namaluvawe za 36 lica, a sudovitedonele presudi prema 180 lica ili pove}e za 27 lica.

Glava XXVII od KZ - Krivi~ni dela protivbezbednosta na javniot soobra}aj

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 3829 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{niot period protiv 1629 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 5458 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 2.425lica. Sudovite vo 2009 godina donele prvostepeni presudi prema 2.610lica. Vo sporedba so prethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni delabile primeni krivi~ni prijavi protiv 3.444 lica i zaedno sonezavr{enite protiv 1.834 lica ili vkupno protiv 5.278 lica imamezgolemuvawe za 385 lica, kako i podneseni obvinenija protiv 2.471 licaimame namaluvawe za 46 lica, a sudovite donele presudi prema 2.709 licaili pomalku za 99 lica.

Glava XXVIII od KZ - Krivi~ni dela protiv dr`avata

Vo 2009 godina za ovie krivi~ni dela nema primeno novi prijavi, a3 krivi~ni prijavi od porane{niot period, {to zna~i vo izve{tajniotperiod e postapeno po krivi~ni prijavi protiv vkupno 3 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele edno obvinenie. Sudovite vo 2009godina ne donele nitu edna presuda, a vo 2008 godina Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile podnesenikrivi~ni prijavi protiv 6 lica vo 2009 godina ne e podnesena novaprijava, vo sporedba so prethodnata godina e zabele`ano namaluvawe za 6lica. Vo tekot na 2009 godina javnite obvinitelstva podnele 1 obvinenie{to e za 1 lice pove}e vo odnos na 2008 godina.

Sudovite vo tekot na 2009 godina ne donele presudi protiv nituedno lice.

23

Glava XXIX od KZ - Krivi~ni dela protivvooru`enite sili

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 4 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 3 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 7 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 2 lica. Sudovite vo 2009godina donele prvostepeni presudi prema 9. Vo sporedba so prethodnata2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primeni krivi~ni prijaviprotiv 6 lica i zaedno so nezavr{enite protiv 7 lica ili vkupno protiv7 lica imame ist broj na prijaveni lica, kako i podneseni obvinenijaprotiv 2 lica imame ist broj na lica, a sudovite donele presudi prema 6lica ili pove}e za 3 lica.

Glava XXX od KZ - Krivi~ni dela protivslu`benata dol`nost

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 1.642 lice i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 698 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 2.340 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 478 lica.Sudovite vo 2009 godina donele prvostepeni presudi prema 349 lica. Vosporedba so prethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bileprimeni krivi~ni prijavi protiv 1.643 lice i zaedno so nezavr{eniteprotiv 621 lica ili vkupno protiv 2.264 lica imame zgolemuvawe za 76lica, kako i podneseni obvinenija protiv 406 lica ili zgolemuvawe za 72lice, a sudovite donele presudi prema 345 lica {to e pove}e za 4 lica.

Glava XXXI od KZ - Krivi~ni delaprotiv pravosudstvoto

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 524 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 106 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 630 lica. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 206 lice. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 220 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 389 lice i zaedno so nezavr{enite protiv 117lica ili vkupno protiv 506 lica imame zgolemuvawe za 124 lice, kako ipodneseni obvinenija protiv 168 lica ili zgolemuvawe za 38 lice, asudovite donele presudi prema 159 lice ili pove}e za 61 lica.

24

Glava XXXII od KZ - Krivi~ni delaprotiv pravniot soobra}aj

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 1.011 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 369 lice, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 1.380 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 676 lica.Sudovite vo 2009 godina donele prvostepeni presudi prema 810 lica. Vosporedba so prethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bileprimeni krivi~ni prijavi protiv 1.109 lica i zaedno so nezavr{eniteprotiv 345 lica ili vkupno protiv 1.454 lica imame namaluvawe za 74lica, kako i podneseni obvinenija protiv 802 lica ili namaluvawe za 30lica, a sudovite donele presudi prema 840 lica ili pomalkiu prema 30lice.

Glava XXXIII od KZ - Krivi~ni delaprotiv javniot red

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 1.052 lica i zaedno so krivi~nite prijavi odporane{en period protiv 217 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 1.269 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 766lica. Sudovite vo 2009 godina donele prvostepeni presudi prema 956lica. Vo sporedba so prethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni delabile primeni krivi~ni prijavi protiv 1.010 lica i zaedno sonezavr{enite protiv 170 lica ili vkupno 1.180 lica imame zgolemuvaweza 89 lica, kako i podneseni obvinenija protiv 760 lica ili zgolemuvaweza 6 lica a sudovite donele presudi prema 707 lica ili pomalku za 249lice.

Glava XXXIV od KZ - Krivi~ni dela protiv~ove~nosta i me|unarodnoto pravo

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela se primeni 4krivi~ni prijavi i nere{eni 2 lica ili vkupno 6 lica. Javniteobvinitelstva vo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 2 licaza ovie krivi~ni dela. Sudovite vo 2009 godina donele prvostepenipresudi protiv 18 lica. Vo prethodnata 2008 godina za ovie krivi~ni delabile podneseni krivi~ni prijavi za 4 i nere{eni od porane{en period 5ili vkupno bilo postapuvano po 9 lica i imame namaluvawe za 3 lice.Javnite obvinitelstva vo 2008 godina podnele obvinenija protiv 11 licaimame namaluvawe za 9 lica, a sudovite donele prvostepeni presudiprotiv 21 lice imame namaluvawe za 3 lica.

25

Krivi~ni dela po posebnizakoni

Vo tekot na 2009 godina za ovie krivi~ni dela primeni se vkupnokrivi~ni prijavi protiv 126 lica i zaedno so krivi~ni prijavi odporane{en period protiv 25 lica, vo izve{tajniot period bilopostapuvano po krivi~ni prijavi protiv 151 lice. Javnite obvinitelstvavo 2009 godina podnele vkupno obvinenija protiv 163 lica. Sudovite vo2009 godina donele prvostepeni presudi prema 187 lica. Vo sporedba soprethodnata 2008 godina koga za ovie krivi~ni dela bile primenikrivi~ni prijavi protiv 243 lica i zaedno so nezavr{enite protiv 40lica ili vkupno 283 lica imame namaluvwe za 132 lica, kako i podneseniobvinenija protiv 243 lica ili namaluvawe za 80 lica a sudovite donelepresudi prema 278 lica ili pomalku za 91 lice.

Dvi`eweto na kriminalot po poedini karakteristi~ni krivi~nidela koi se pojavuvaat vo pogolem obem vo strukturata na krivi~nitedela vo 2009 godina, vo sporedba so 2008 godina, go davame vo sledniotpregled:

KRIVI^NO DELOprijaveni

licaobvinenija presudi

2008 2009 2008 2009 2008 2009

Glava XIV od KZ - Krivi~nidela protiv `ivotot i teloto- Ubistvo ~l.123 st.1 47 35 61 39 44 44

- Ubistvo ~l.123 st.2 16 15 18 11 8 12

- Ubistvo vo obid 14 44 21 28 24 19

- Te{ka telesnapovreda ~l.131

394 415 254 251 382 250

Glava XV od KZ- Krivi~ni delaprotiv slobodite i pravata na~ovekot i gra|aninot

-Protivpravno li{uvawe od sloboda ~l.140

73 57 39 48 36 41

-Grabnuvawe ~l.141 33 46 16 34 18 21

Glava XIX od KZ - Krivi~nidela protiv polovata sloboda ipoloviot moral

26

- Siluvawe ~l.186 55 41 33 31 33 35

-Polov napad vrz dete ~l.188 41 64 37 45 45 33

Glava XX od KZ - Krivi~nidela protiv brakot semejstvotoi mladinata-Nepla}awe izdr{ka ~l.202 237 266 204 227 222 212

Glava XXI od KZ - Krivi~nidela protiv zdravjeto nalu|eto-Neovlasteno proizvodstvoi pu{tawe vo promet na narko-ti~ni drogi, psihotropnisupstancii i prekursori -~l.215

366 484 289 374 427 392

Glava XXIII od KZ- Krivi~nidela protiv imotot-Kra`ba ~l.235 stav 1 2166 2558 2023 1791 2265 1904

- Te{ka kra`ba ~l.236 2901 2468 2220 2274 2144 2024- Razbojni{tvo ~l.237 192 227 141 191 139 151- Zatajuvawe ~l.239 134 172 72 96 101 78- Izmama ~l.247 918 1091 401 410 347 334

Glava XXV od KZ - Krivi~nidela protiv javnite finansii,platniot promet i stopanstvo- Falsifikuvawe pari ~l.268 77 99 62 65 114 62- Krium~arewe ~l.278 170 126 143 29 167 137- Dano~no zatajuvawe ~l.279 404 370 206 116 84 87

Glava XXVII od KZ - Krivi~nidela protiv bezbednosta na jav-niot soobra}aj- Te{ki dela protiv bez-bednosta na lu|eto i imotot vosoobra}ajot ~l.300

742 757 557 583 618 578

Glava XXIX od KZ - Krivi~nidela protiv vooru`enite sili- Samovolno oddale~uvawe ibegstvo od vooru`enite sili~l.344

4 1 1 2 - 3

Glava XXX od KZ - Krivi~nidela protiv slu`benatadol`nost

27

- Zloupotreba na slu`benatapolo`ba i ovlastuvawe ~l.353

1506 1489 352 397 284 277

- Primawe potkup ~l.357 23 20 15 16 12 9

-Falsifikuvawe slu`benaisprava ~l.361

32 42 7 9 13 11

Glava XXXI od KZ - Krivi~nidela protiv pravosudstvoto- Neizvr{uvawe na sudska odluka ~l.377

59 39 15 7 19 13

Glava XXXII od KZ - Krivi~nidela protiv pravniot soobra}aj

-Falsifikuvawe isprava ~l.378 951 902 722 594 790 768

Glava XXXIII od KZ - Krivi~ni dela protiv javniot red-Spre~uvawe slu`beno licevo vr{ewe slu`beno dejstvie~l.382

118 133 110 115 87 113

- Nasilstvo ~l.386 332 198 169-Nedozvoleno izrabotuvawe,drèwe i trguvawe so oru`jeili rasprskuva~ki materii~l.396

220 254 203 187 215 264

D. PRAVNI LEKOVI

1. Redoven praven lek - @alba

a) Vi{ite javni obvinitelstva vo rabota imale àlbi protivprvostepeni presudi vkupno protiv 6.614 lica. Od vkupniot broj naizjavenite àlbi, javnite obvinitelstva vloìle àlbi protiv presudidoneseni protiv 1.907 lica.

Protiv prvostepenite presudi obvinetite lica vloìle 4.587àlbi, a 120 àlbi izjavile o{tetenite lica.

Vi{ite javni obvinitelstva postapuvajki po àlbite stavilepredlozi do sudovite i toa: protiv 2065 lica - àlbite da se uvaàt,protiv 4.173 lica- àlbite da se odbijat i protiv 73 lica àlbitedelumno da se uvaàt. Po 108 àlbi javnite obviniteli stavile predlogtie da bidat otfrleni kako nenavremeni ili kako nedozvoleni. Samo,protiv 139 lice ne e staven predlog po vloènite àlbi.

28

Javnite obviniteli u~estvuvale na 1.391 javni sednici i na 3.369nejavna sednica.

Apelacionite sudovi odlu~uvajki po àlbite vo 4.700 slu~ai gouvaìle predlogot na javnite obviniteli, a vo 360 slu~ai postapilepoinaku.

b) Postapuvaweto po podneseni àlbi poedine~no po vi{i javniobvinitelstva e kako {to sledi:

- Vi{o javno obvinitelstvo Skopje

Vo tekot na 2009 godina VJO Skopje postapuvalo po 3.779 àlbi,izjaveni protiv odlukite na prvostepenite sudovi. Od vkupniot brojàlbi po lica, 968 se izjaveni od osnovnite javni obvinitelstva, 2.764 seod obvinetite i 47 àlbi od o{tetenite.

Izjaveni àlbi

Javen obvinitel Obvinet O{teten Vkupno968 2764 47 3779

Vo tekot na 2009 godina vo smisol na ~l.387 st.2 od ZKP, VJOSkopje podnelo 2.855 predlozi, a vo smisol na ~l.457 st.2 od ZKP 924predlozi.

Predlozi na javen obvinitel po izjavenite àlbiPo obvinitelen akt Po obvinitelen predlog

2.855 924

Strukturata na predlozite na javnite obviniteli e sledna:

Vo 1.079 slu~aevi se dadeni predlozi, izjavenite àlbi da seuvaàt, vo 40 slu~ai se dadeni delumno da se uvaàt, a vo 2514 slu~aeviàlbite da se odbijat. Vo 15 slu~aevi se dadeni predlozi àlbite da seotfrlat kako nenavremeni ili nedozvoleni, vo 38 slu~ai VJO Skopje nedalo svoj predlog po povod podnesenite àlbi, bidej}i istite bilepodneseni od strana na obvinetite ili o{tetenite po osnov natro{ocite na postapkata ili pak àlbi od strana na obvinetite zakrivi~ni dela za koi goneweto se prezema po privatna tu`ba.

Broj i struktura na dadenite predloziDa se uvaì Delumno da se uvaì Da se odbie Da se otfrli

1.079 40 2.514 15

29

Vi{iot javen obvinitel po 55 slu~ai se otkaàl od izjaveniteàlbi na osnovnite javni obviniteli {to vo sporedba so 2008 godina kogase otkaàl vo 56 slu~ai , e namalena brojkata za 1. Brojot na àlbite sokoi se otkaàl javniot obvinitel zemen vo sporedba so vkupniot broj napodnesenite àlbi od osnovnite javni obvinitelstva, ne e visok i sedolì na toa {to osnovnite javni obvinitelstva podnele àlbi soosnovani àlbeni navodi.

Za pri~inite poradi koi vi{iot javen obvinitel se otkaàl odpodnesenite àlbi od osnovniot javen obvinitel izgotvil slu`benibele{ki so koi go izvestil i osnovniot javen obvinitel.

Povle~enite àlbi , vo najgolem broj se za krivi~ni dela odoblasta na soobra}ajot, imotnite dela, a vo poretki slu~aevi se za drugikrivi~ni dela.

Vo tekot na 2009 godina vi{iot javen obvinitel u~estvuval na 851javni sednici i 1.550 nejavni sednici odràni pred apelacioniot sud. Votekot na javnata sednica javniot obvinitel vo 12 slu~aevi go izmenilsvojot predlog po odnos na izjavenata àlba od onoj {to e iznesen sopismeniot predlog.

Apelacioniot sud od vkupno 3.779 podneseni predlozi odlu~il po2.946 ili 77,96% od koi meritorni odluki po àlbite donel protiv 2.316lica ili 78,61%, ne odlu~il po àlbi protiv 833 ili 22,04%. Vo oviebrojki ne vleguvaat àlbite vrateni administrativno i poinakudonesenite odluki od sudot od predlogot na javniot obvinitel.

Sostojbata so re{eni predmeti e sledna: potvrdeni 1868 ili63,41%, prepraveni 448 ili 15,21% i ukinati 630 ili 21,38%.

Od prepravenite odluki zgolemeni se kaznite na 283 lica ili63,17%, namaleni na 165 lica ili 36,83% .

Odlukite na apelacioniot sud vo 2.697 slu~aevi se sovpa|aat sopredlogot na javniot obvinitel ili 91,55%.

Vo izve{tajnata godina od strana na VJO Skopje inicirani se 4barawa za za{tita na zakonitost.

Vo vzaemnata sorabotka na VJO Skopje, so Apelacioniot sudSkopje, posebno so ~etirite krivi~ni soveti, kako i vo porane{nitegodini, taka i vo izve{tajnata godina e dobra i uspe{na. Toa se odnesuvai za sorabotkata i so Apelacioniot sud vo Gostivar za periodot pred kojVJO Skopje vr{e{e zastapuvawe na predmetite po podnesenite àlbi naprvostepenite odluki doneseni od sudovite od podra~jeto na ovoj sud.

30

- Vi{o javno obvinitelstvo Bitola

Vo tekot na izve{tajnata godina vo VJO Bitola bile primenipredmeti po àlbi za vkupno 1.079 lica, izjaveni protiv odlukite naosnovnite sudovi

Od vkupniot broj àlbi, najgolem broj se izjaveni od obvinetite -746 ili 69,2%, potoa od osnovnite javni obviniteli 296 ili 27,4% i odo{tetenite 37 ili 3,4%.

Izjaveni àlbiJaven obvinitel obvineti o{teteni vkupno

296 - 27,4% 746 - 69,2% 37 - 3,4% 1.076 - 100%

Vo odnos na prethodnata 2008 godina osnovnite javni obvinitelivloìle 82 àlbi pove}e, obvinetite za 81 pove}e, dodeka o{tetenite za9 pove}e.

Od strana na VJO Bitola bile povle~eni 3 àlbi ili pomalku odprethodnata godina za 3 lica. Za site povle~eni àlbi bile izgotveni idostaveni pismeni izvestuvawa do soodvetnite obvinitelstva sonaveduvawe na pri~inite za povlekuvawe na àlbata.

Od vkupno izjavenite àlbi za 1.079 lica do Apelacioniot sudBitola , VJO Bitola podnelo predlozi za site àlbi, koi i po broj istruktura bile kako sleduva: da se odbijat kako neosnovani 680 ili 63%,da se uvaàt 319 ili 29,6%, delumno da se uvaàt 18 ili 1,7%, da seotfrlat 48 ili 4,4%, povle~eni 1 ili 0,1% i vrateni so pismo 13 ili1,2%.

Od strana na VJO Bitola, bilo obezbedeno maksimalno u~estvo nasite sednici za koi bil povikan i izvesten javniot obvinitel po àlbi za742 lica.

Po podnesenite àlbi Apelacioniot sud Bitola donel 1.010odluki od koi 829 ili 82,1% kako vo predlogot na VJO Bitola i 181 ili17,9% poinakvi od predlogot.

Vzaemnata sorabotka na VJO Bitola so dvata krivi~ni soveti naApelacioniot sud Bitola od stru~en aspekt kako vo prethodnite , taka ivo izve{tajnata godina e dobra i uspe{na.

Vo tekot na 2009 godina od strana na VJO Bitola bile podneseni 15inicijativi za za{tita na zakonitosta od koi Javnoto obvinitelstvo naRM prifatilo 4 ili 36,4%, dodeka 7 ili 63,6% inicijativite bileodbieni, a po ostanatite 4 seu{te ne e postapeno vo izve{tajnata godina.

31

- Vi{o javno obvinitelstvo [tip

Vo izve{tajnata godina Vi{oto javno obvinitelstvo [tippostapuvalo po 1.038 izjaveni àlbi, protiv 899 lica.

Najgolem broj na àlbi bile izjaveni od strana na obvinetite 623ili 60%, potoa od osnovnite obviniteli protiv 403 lica ili 38,8%,dodeka najmalku od o{tetenite za 12 lica ili 1,2%.

Izjaveni àlbiJaven obvinitel obvineti o{teteni vkupno

403- 38,8% 623 - 60% 12 - 1,2% 1038 - 100%

@albite bile podneseni na sudski odluki doneseni po obvinitelnipredlozi protiv 277 lice i po obvinitelni akti protiv 729 lica, astrukturata na dadenite predlozi po izjavenite àlbi e sledna: za 403lica àlbata da se uvaì, za 560 lica àlbata da se odbie, za 15 licaàlbata delumno da se uvaì, za 28 lice àlbata da se otfrli kakonenavremena ili nedozvolena.

Po àlbite vo predmetite protiv 32 lica Vi{o javnoobvinitelstvo ne dalo predlozi, zatoa {to se rabotelo za pogre{nodostaveni predmeti, za koi vo konkretnite slu~ai krivi~noto gonewebilo od strana na privatnite tuìteli.

Odlukite na Apelacioniot sud vo [tip se identi~ni sopredlozite na Vi{oto obvinitelstvo vo 750 slu~ai ili 82,4% odre{enite, a vo 160 ili 17,6% odlukite na sudot se razli~ni od dadeniotpredlog.

Javnite obviniteli u~estvuvale na 243 javni i na 667 nejavnisednici na Sovetot na Apelacioniot sud [tip a vo eden slu~aj e odrànglaven pretres.

- Vi{o javno obvinitelstvo Gostivar

Vi{oto javno obvinitelstvo vo Gostivar so rabotewe po predmetipo vloèni àlbi, zapo~na so rabota od 1.3.2009 godina koga ja prevzedenadle`nosta za postapuvawe po predmeti pred Apelacioniot sud voGostivar od Vi{oto javno obvinitelstvo Skopje, koe do ovoj datum gizastapuva{e predmetite po àlba.

Vo navedeniot period od 1.3. do 31.12.2009 godina Vi{oto javnoobvinitelstvo Gostivar postapuvalo po izjaveni àlbi protiv 718 lica.

32

Najgolem broj na àlbi bile izjaveni od strana na obvinetite 454ili 64%, potoa od osnovnite obviniteli protiv 240 lica ili 34,6%dodeka najmalku od o{tetenite za 24 lica ili 1,4% .

Izjaveni àlbiJaven obvinitel obvineti o{teteni Vkupno

240 454 24 718

Od strana na Vi{oto javno obvinitelstvo protiv 264 lica dadenise predlozi àlbite da se uvaàt, protiv 419 lica àlbite da se odbijat ane se dadeni predlozi za delumno uvaùvawe na àlbite. Protiv 17 licadadeni se predlozi àlbite da se otfrlat kako nenavremeni ilinedozvoleni. Protiv 18 lica Vi{oto javno obvinitelstvo ne dalo svojpredlog bidej}i àlbite bile podneseni po osnov na tro{oci napostapkata ili se rabotelo za àlbi podneseni od subsidijarnituìteli ili obvineti za krivi~ni dela za koi goneweto se prezema poprivatna tu`ba. Vo navedeniot period vo smisla na ~l.387 st.2 od ZKP,Vi{oto javno obvinitelstvo ima podneseno 537 predlozi, a vo smisla na~l.457 st.2 od ZKP 181 predlog.

Predlozi na javni obviniteli po izjaveni àlbiPo obvinitelen akt Po obvinitelen predlog

537 181

Vo izve{tajniot period od strana na vi{ite obviniteli ne sepovle~eni àlbi podneseni od osnovni obviniteli. Javnite obvinitelivo Vi{oto javno obvinitelstvo Gostivar u~estvuvale na 109 javni i 330nejavni sednici pred Sovetot na Apelacioniot sud Gostivar.

Odlukite na Sovetot na Apelacioniot sud vo Gostivar seidenti~ni so predlozite na Vi{oto javno obvinitelstvo vo 423 slu~aiili 95,7% od re{enite a vo 19 ili 4,3% odlukite na sudot se razli~ni oddadeniot predlog na javniot obvinitel.

Vo tekot na 2009 godina od strana na Vi{oto javno obvinitelstvoGostivar, ne e podnesena ni edna inicijativa za podnesuvawe na Barawe zaza{tita na zakonitosta.

2. Vonredni pravni lekovi

a) Vo krivi~na postapka

Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija vo tekot na 2009godina primilo 434 inicijativi za podigawe barawe za za{tita nazakonitost. Od vkupniot broj na podnesenite inicijativi, 28 inicijativise podneseni od javnite obvinitelstva.

33

Vo izve{tajnata godina primeni se 364 inicijativi za podigawebarawe za za{tita na zakonitost protiv sudski presudi za krivi~ni dela.Na krajot na godinata ostanale nere{eni 34 inicijativa. Do Vrhovniotsud se podneseni 40 barawa za za{tita na zakonitost, a 283 inicijativa seodbieni. Vrhovniot sud na Republika Makedonija uvaìl 24 barawe,odbil 3, i nere{eni barawa vo sudot ostanale 13.

Od vkupniot broj na 434 inicijativi, 70 inicijativi se zapodigawe barawe za za{tita na zakonitost protiv presudite zaprekr{oci. Od ovie inicijativi protiv 19 presudi se podneseni barawaza za{tita na zakonitosta i od niv Vrhovniot sud uvaìl 11, barawa,odbieni se 2.

Vo 2009 godina Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonijapred Vrhovniot sud vo àlbena postapka u~estvuval vo 10 slu~ai popresudi na vtorostepeniot sud. Vo tekot na godinata Javnotoobvinitelstvo primilo 345 predmeti po barawa za vonrednopreispituvawe na pravosilni sudski presudi. Po site barawa doVrhovniot sud podneseni se obrazloèni predlozi.

Vo izve{tajnata godina site javni obvinitelstva vo RepublikaMakedonija primile 211 predmeti za vonredno ublaùvawe na kazna koibile predmet na rabota na Javnoto obvinitelstvo na RepublikaMakedonija, i po site barawa dadeni se obrazloèni predlozi doVrhovniot sud na Republika Makedonija.

b) Gra|ansko - sudski postapki

Vo ramkite na funkcijata za za{tita na zakonitosta vo tekot na2009 godina vo Javnoto obvinitelstvo primeni se 21 inicijativi zapoveduvawe na postapka za za{tita na zakonitosta pred Vrhovniot sud naRepublika Makedonija.

Od vkupniot broj na predmeti po vloèni inicijativi za podigawena za{tita na zakonitost, koi vo tekovnata 2009 godina bile 21, poprou~uvaweto na predmetite Javniot obvinitel ne vloìl barawe zaza{tita na zakonitost zaradi toa {to ocenil deka ne se ispolnetiuslovite za upotreba na ova vonredno pravno sredstvo, bidej}i bilepodneseni protiv pravosilni sudski odluki doneseni po stapuvawe nasila na noviot ZPP 27.12.2005 godina, so koj e ukinato ova vonrednopravno sredstvo.

v) Upravno-sudska i upravna postapka

Pokraj goneweto na storitelite na krivi~ni dela, Javnotoobvinitelstvo e nadle`no da prezema pravni dejstvija i vo upravno sudskai upravna postapka. Vo upravno-sudska postapka spored Zakonot zaupravnite sporovi od 2006 godina Javniot obvinitel na RepublikaMakedonija ima ovlastuvawe kaj Vrhovniot sud na Republika Makedonijada podigne barawe za za{tita na zakonitosta protiv odluka na Upravniotsud donesena po tu`ba za povtoruvawe na postapkata. Vo izve{tajnata

34

2009 godina primeni se vkupno 15 inicijativi na stranki. Javniotobvinitel prema 13 inicijativi odlu~il da ne podigne, dodeka 2inicijativi gi prifatil i podignal BZZ. Vrhovniot sud se u{te nemaodlu~eno po podignatite barawa.

Vo upravnata postapka, spored Zakonot za op{tata upravnapostapka, Javniot obvinitel e ovlasten da vlo`i vonredni pravnilekovi, i toa: da podnese barawe za za{tita na zakonitosta, barawe zaponi{tuvawe i ukinuvawe po pravo na nadzor, kako i da predlagaoglasuvawe na re{enie za ni{tovno. Vo izve{tajnata 2009 godinastrankite imaat podneseno 11 inicijativi za predlagawe oglasuvawe nare{enie za ni{tovno, no Javniot obvinitel ne prifatil ni edna.

II. STUDISKO - ANALITI^KA AKTIVNOST

Javnoto obvinitelstvo zakonskata obvrska ne ja iscrpuva samopreku postapuvaweto vo oblasta na predmetnata aktivnost, tuku gi sledii prou~uva op{testvenite odnosi i pojavi od interes za ostvaruvawe najavnoobvinitelskata funkcija.

Vo tekot na 2009 godina, javnoto obvinitelstvo ostvaruvaweto navonpredmetnite aktivnosti gi vr{e{e kontinuirano i sekojdnevno sosledewe i sogleduvawe na op{testvenite odnosi i pojavi od neposredeninteres za ostvaruvaweto na javnoobvinitelskata funkcija.

Celta na takvite aktivnosti, be{e celosno sogleduvawe naproblemite koi imaat negativen odnos vrz ostvaruvaweto na progonot naizvr{itelite na krivi~ni i drugi kaznivi dela, naso~uvawe naaktivnostite kon preventivno deluvawe i koordinirano nastapuvawe naorganite za otkrivawe vo popre~uvaweto na kriminalno i nezakonitorabotewe na odredeni subjekti vo op{testvoto.

Soglasno so programata za rabota na Javnoto obvinitelstvo naRepublika Makedonija vo tekot na 2009 godina od strana na vi{ite javniobvinitelstva vo dvete polugodija, bea izvr{eni kontroli na rabotata naosnovnite javni obvinitelstva pri {to posebno vnimanie be{eposveteno na kvalitetot i a`urnosta vo nivnoto postapuvawe pokrivi~nite prijavi i predmeti, i toa preku kontrola na rabotata na sekojzamenik osnoven javen obvinitel i osnovni javni obviniteli, za koi edonesena soodvetna ocenka za kvalitetot na rabotata.

35

III. PRESTAVKI I DRUGI PODNESOCI

Do Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija vo 2009 godinapodneseni se 488 podnesoci, a od niv 130 krivi~ni prijavi i 358 prestavkii drugi podnesoci. Krivi~nite prijavi se dostaveni na nadle`nost naosnovnite javni obvinitelstva so barawe Javnoto obvinitelstvo naRepublika Makedonija, da bide informirano za postapuvaweto poprijavite. Od podnesocite 48 se podneseni od nepoznati lica, 151 sepodneseni od fizi~ki lica i 156 se podneseni od drugi organi iinstitucii a 3 prijavi (barawa) za sloboden pristap do informacii.

Podnesocite vo najgolem broj slu~ai se odnesuvaat napostapuvaweto po opredeleni predmeti od strana na obvinitelstvoto isudovite od celata dràva, na odlukite za otfrlawe na krivi~niteprijavi od osnovnite obvinitelstva ili pak na neaùrno postapuvawe popodneseni krivi~ni prijavi. Podnesocite so ukaùvawa se dostaveni napostapuvawe na nadle`nite osnovni javni obvinitelstva ili , zaradiproverka na navodite, na vi{ite javni obvinitelstva, so barawe Javnotoobvinitelstvo na Republika Makedonija da bide izvesteno za ishodot odpostapkite. Po dobienite izvestuvawa od obvinitelstvata, seinformirani i podnositelite na podnesocite.

IV. ME\UNARODNA SORABOTKA

Me|unarodnata sorabotka obvinitelstvoto ja ostvaruva{e prekuukaùvawe na pravna pomo{ po zamolnici od nadle`nite stranskiorgani, odrùvawe na rabotni sredbi zaradi zapoznavawe so sostojbiteosobeno vo organiziraniot i me|unaroden kriminal, razmena na iskustvai dogovarawe na natamo{nite aktivnosti so javnite obvinitelstva oddrugite dràvi, rabotni sredbi so pretstavnici na me|unarodniorganizacii i asocijacii i u~estvo na javni obviniteli na me|unarodnisovetuvawa, edukativni kursevi i studiski poseti.

Osven ukaùvaweto na me|unarodna pravna pomo{ so prezemawe nadejstvijata {to se barani so zamolnicata, zna~ajni se i aktivnostite naOsnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal ikorupcijata vo realizacijata na pove}e posebni istra`ni merki vozaedni~ki akcii so obvinitelstvata od drugite dràvi po predmeti odme|unaroden kriminal. Potrebata od vakva sorabotka e intenziviranaporadi za~esteni slu~ai na krivi~ni dela izvr{eni ili podgotvuvani nateritorii na pove}e dràvi. Vrz osnova na Memorandumot za razbirawena Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija, Dràvnotoobinitelstvo na Republika Albanija, Obvinitelstvoto na Bosna iHercegovina, Dràvnoto obvinitelstvo na Republika Hrvatska,Dràvnoto obvinitelstvo na Srbija i Vrhovniot dràven obvinitel na

36

Crna Gora za regionalna sorabotka protiv organiziraniot kriminal,funkcionira mreà na obviniteli preku koja se ostvaruva pobrza ipolesna sorabotka. Vo 2009 godina pretstavnicite na ovaa mreà odràadva rabotni sostanoci vo januari vo Strazburg i vo oktomvri vo Zagreb.Na sostanokot vo Strazburg koj se odrà vo noemvri izgotveni seamandmani na Memorandumot koi se vo nasoka na zajaknuvawe iolesnuvawe na me|unarodnata sorabotka. Isto taka, Obvinitelstvotopreku Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminali korupcija vo ramkite na proektot SEEPAG ostvari sorabotka ipovrzuvawe so javnite obvinitelstva na zemjite od Jugoisto~na Evropa.

Na plan na bilateralnata sorabotka neophodno e da se istaknataktivnostite {to se odvivaat vo ramkite na Tvining proektot za borbaprotiv organiziraniot kriminal i korupcija finansiran od Evropskataagencija za rekonstrukcija, a vo organizacija na Ministerstvoto zapravda na Republika Italija i Nacionalnoto biro za borba protivmafijata na Republika Italija. Vo toj kontekst, se ostvaruva sorabotka irazvivawe na prakti~ni aspekti za gonewe na storiteli na krivi~ni delaod organizirraniot kriminal. Vo ramkite na taa sorabotka pove}e javniobviniteli od Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organizirankriminal i korupcija u~estvuvaa vo obuki i razmena na iskustva voItalija a se odràni i tri seminari.

Vo 2009 godina pove}e javni obviniteli u~estvuvale name|unarodni sredbi i studiski poseti za razmena na iskustva i edukacija.Obviniteli i zamenici javni obviniteli patuvale vo SAD zaradizapoznavawe so pravosudniot sistem i organizacijata naobvinitelstvoto. Javni obviniteli u~estvuvale na seminari vostranstvo, no i vo organizacija na Obvinitelstvoto i Zdruènieto najavni obviniteli odràni se pove}e rabotilnici i seminari so ekspertiod stranstvo zaradi razmenuvawe na iskustva vo borbata protiv te{kitekrivi~ni dela i korupcijata.

V.- OSNOVNO JAVNO OBVINITELSTVO ZA GONEWE NAORGANIZIRAN KRIMINAL I KORUPCIJA

A.- V O V E D

Согласно чл.29 ст.4 од Законот за јавното обвинителство, Основнотојавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција постапувапред основен суд со специјализирано судско одделение надлежно за судење надела од областа на организираниот криминал и корупција. Со Законот за судовиопределена е надлежноста на Одделението за организиран криминал икорупција при Основниот суд Скопје 1 Скопје.

37

Во текот на 2009 година Основното јавно обвинителство за гонење наорганизиран криминал и корупција постапуваше со намален број на јавниобвинители што значително ја усложнува работата на ова Обвинителство, ако сеима предвид дека тоа постапува и во предкривичната постапка насочувајќи икоординирајќи ја работата на Одделот за организиран криминал воМинистерството за внатрешни работи, како и на Финансиската полиција ворамките на Министерството за финансии, а покрај тоа извршувајќи ја редовнатафункција на гонење, јавните обвинители од ова обвинителство во најголем бројслучаи се присутни при преземањето на истражните дејствија во текот наистражната постапка и, се разбира, ги обработуваат и одлучуваат предметите поподнесени кривични пријави и по завршена истрага, присуствуваат на главниотпретрес и вложуваат редовни правни лекови против донесените пресуди направостепениот суд. Треба да се напомене и фактот дека ова Обвинителствоработи со само двајца советници од правна струка и еден дактилограф, паповеќе од очигледно е дека бројот на извршителите ни оддалеку не одговара навидот и обемот на работата што ја извршува Обвинителство кое постапува понајсложените предмети на организиран и тежок криминал криминал водржавата, како и најсложените коруптивни кривични дела.

Во контекст на погоре изнесеното истакнуваме дека Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, согласноутврдената систематизација, 2009 година ја започна со десет јавни обвинители,од кои девет јавни обвинители во Јавното обвинителство и јавен обвинител наОсновното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал икорупција. Во текот на 2009 година дојде до кадровски промени вообвинителството. Двајца јавни обвинители беа именувани на други функциитака што од 12.11.2009 година Обвинителството постапуваше со само седумјавни обвинители.

Советот на јавните обвинители на Република Македонија на 27-таседница од 23.04.2009 година ја прошири систематизацијата на оваОбвинителство на 12 јавни обвинители. Меѓутоа, на распишаниот конкурс затројца јавни обвинители не се пријави ниту еден кандидат, што треба да бидепредмет на анализа и да се утврдат причините поради кои јавните обвинители,воопшто не се мотивирани да се пријават за работа во Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција. Во тек епостапка за избор на 5 Јавни обвинители по распишаниот оглас на 18.11.2009година.

Сепак, неопходно е да се истакне дека и покрај ваквата состојба јавнитеобвинители и целиот персонал во Основното јавно обвинителство за гонење наорганизиран криминал и корупција во текот на 2009 година со вонредни напории залагање, успеаја да го совладаат обемот на работата и да покажат успешнирезултати во работењето што ќе се согледа од податоците кои ќе бидат изнесениво понатамошниот дел од овој Годишен извештај.

38

Б.ФУНКЦИЈА НА КРИВИЧНО ГОНЕЊЕ

1.- ОБЕМ НА РАБОТА

1/ Кривични пријави

Сoglasno ~l.31 od Законot за Јавното обвинителство (Сl.vesnik150/07), Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organizirankriminal i korupcijata, postapuva:

- за кривични дела извршени од структурирана група од три или повеќелица, која постои одреден временски период и дејствува со цел да изврши едноили повеќе кривични дела за кои е предвидена казна затвор од најмалку четиригодини, со намера директно или индиректно да стекне финансиска или другакорист,

- за кривични дела извршени од структурирана група или злосторничкаорганизација на подрачјето на Република Македонија или други држави иликога кривичното дело е подготвено или планирано во Република Македонијаили во друга држава,

- за кривични дела Злоупотреба на службената положба и овластување одчл.353 ст.5, Примање поткуп од значителна вредност од чл.357 иПротивзаконито посредување од чл.359, сите од Кривичниот законик, извршениод избран или именуван функционер, службено лице или одговорно лице воправно лице и за кривични дела-Неовластено производство и пуштање вопромет на наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од членот215 ст.2, Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273, Терористичкозагрозување на уставниот поредок и безбедноста од чл.313, Давање поткуп одзначителна вредност од чл.358, Незаконито влијание врз сведоци од чл.368-аст.3, Злосторничко здружување од чл.394, Терористичка организација од чл.394-а, Тероризам од чл.394-б, Трговија со луѓе од чл.418-а, Криумчарење мигрантиод чл.418-б, Трговија со малолетно лице од чл.418-г и за другите кривични делапротив човечноста и меѓународното право од Кривичниот законик, независно одбројот на сторителите.

Vo tekot na 2009 godina, Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewena organiziran kriminal i korupcijata, postapuva{e po 150 predmetiprotiv vkupno 462 lica, zavedeni vo upisnikот KO.

39

Strukturata na подносителите на кривични пријави vo 2009 godina,прикажана e vo sledniot pregled:

MVR ДругоОЈО

Оште-тен

Ministerstvoza finansii

Inicijativa naОЈО за ОКК

ДржавенИнспекторатЗа земјодел.

vkupno

prijavi/

predmeti

75 70 1 2 1 1 150

lica 305 145 4 2 2 4 462

A`urnosta na javniot obvinitel vo re{avaweto na krivi~niteprijavi/predmeti, vo tekot na 2009 godina, od momentot na priemot nakrivi~nata prijava ili na predmet od drugo osnovno javno obvinitelstvozaradi nadle`no postapuvawe (vo razli~na faza od postapkata), dodonesuvawe na prva javnoobvinitelska odluka e vidna od sledniotpregled:

vid na

odluka

do 7 dena do 15 dena do 30 dena preku 30

dena

vkupno

potrebni

izvestuvawa

1 2 4 5 12

istraga 260 / 11 20 291izjava / 1 / / 1re{enie 1 / 4 1 6

obvinenie 6 1 / 4 11otstapeno

na надлеж.14 11 18 34 77

vkupno 282 15 37 64 398

Видно од претходните два табеларни прегледи во текот на 2009 година,од вкупно 462 новозаведени лица во уписникот КО, јавнообвинителска одлукадонесена е за 398 лица. Тука наоѓаме за потребно да нагласиме дека на крајот наизвештајната година за 42 лица беше во тек изготвувањето најавнообвинителската одлука, а дека бројката од 22 од вкупно 462 новозаведенилица се однесува на предмети доставени до Osnovnoto javno obvinitelstvoza gonewe na organiziran kriminal i korupcijata, на надлежнопостапување од други обвинителства за кои одлуката е донесена во тиеобвинителства.

Од горенаведеното произлегува дека во 2009 година во однос на 2008година, во текот на која се постапуваше за 497 пријавени лица има благонамалување на бројот на пријавени лица од 7,57%, а е задржан трендот назначително зголемување во однос на 2007 година во текот на која сепостапуваше за 260 пријавени лица за 77,69%.

40

VID NA ODLUKI DONESENI VO TEKOT NA 2009 GODINA POLICA SPORED UPISNIK KO

П.И Решение Истрага Обв.акт

изјави Отстап.нанадлеж.

првостеп.пресуда

казни жаби Второстеп.пресуда

Одлука наВрховенсуд

76 66затвор

37

31потврдени71

осудит.

5ослобод.

3 усл.осуди 4

преиначени

новипредметиод 2009година

12 6 296 180 6 102

2парич.

13

2укинати

84 105 10потврдени

77осудител.

7преиначени 6 укинати

72потврдени

предметиодпретходнигодини,одлуки во2008година

2 1 75 3 45

7ослобод.

77затвор

90

26укинати

160 142143затвор148

осудит.103

потврдени10

потврдени3 усл.осуд.

11преиначени

вкупно 12 8 297 255 9 147

12ослобод.

2парични

103

28укинати

6укинати

2.- Истраги

Во текот на 2009 година, Основното јавно оbvinitelstvo za gonewe naoрганизиран криминал и корупција, postapuvaj}i po krivi~nite prijavi, донадлежниот суд поднесе барања за спроведување истрага против vkupno 297обвинети лица. Сите барања за спроведување истрага беа прифатени од странана судот и беа донесени решенија за спроведување на истрагата. Ова значи декаво 2009 година во однос на 2008 година, во текот на која биле поднесени барањаза спроведување истрага против 266 лица, има зголемување за 31 лице илиизразено во проценти зголемување од 11,65%, а во однос на 2007 година, вотекот на која биле поднесени барања за спроведување истрага против 280 лица,има зголемување за 17 лица или изразено во проценти зголемување од 6,07 %.

Vo pogolem del od slu~aite, sо барањето за спроведување истрагабеше предложена и мерката притвор согласно чл.184 ст.1 т.1,2 и 3 од ЗКП, a одстрана на nadle`nite istra`ni sudii таквите предлози беа прифатениpротив 200 обвинети лица. Од ова произлегува дека во 2009 година во однос на2008 година, во текот на која биле прифатени предлози за мерката притворпротив 159 обвинети лица има зголемување за 41 лица или изразено во

41

проценти зголемување од 25,78%, а во однос на 2007 година во текот на којабиле прифатени предлози за мерката притвор против 141 обвинето лице имазголемување за 59 лица или изразено во проценти зголемување од 41,84%.

Vremetraeweto na определената мерка pritvor priкaжано е вosledniot pregled:

do 48

~asa do 30 dena do 60 dena do 90 dena

до {est

meseci

nad {est

meseci vkupno

3 32 53 65 21 26 200

Во 2009 година за 84 lica bеше opredelena merkata ku}en pritvor од~l.182-a od ZKP, vo opredeleni slu~ai kako zamena na prethodnoodredenata merka pritvor, a vo odredeni slu~ai kako prvi~na merka zaobezbeduvawe na prisustvo na obvinetite vo tekot na postapkata попредложена мерка притвор. Од претходно наведеното произлегува дека во 2009година има значително зголемување на бројот на лица против кои е определенаmerkata ku}en pritvor и тоа во однос на 2008 година, во текот на која овааmerka била opredelena против 37 лица има зголемување од 127,02% , додекаво текот на 2007 година ваква мерка била определена против 18 лица што значиима зголемување од повеќе од 3,5 пати, па од наведените податоци може да сезаклучи дека определувањето на merkata ku}en pritvor е со тенденција назначително зголемување.

Vremetraeweto na определената мерка ku}ен pritvor priкaжано е вosledniot pregled:

do 30 dena do 60 dena do 90

dena

до шестмесеци

nad {est

meseci

vkupno

6 40 18 16 4 84

Sostojbata so predmetiте od 2009 godina, za koi bila определена merkapritvor ili ku}en pritvor, spored vidot na poslednaта javnoobvinitelska/ sudska odluka vo 2009 godina e vidna od sledniot pregled:

istraga obv.akt prvostepena

presuda

pravosilna

presuda

otstapeni

na

nadel`nost

vkupno

58 lica 80 lica 20 lica 37лица 5 лица 200 лица

42

Vremetraeweto na мерката pritvor vo 2009 godina за predmeti od2008 godina priкaжано е вo sledniot pregled:


dena


nad {est

meseci

vkupno

1 3 5 9 47 65

Времетраењето на мерката куќен притвор во 2009 година за предмети од2008 година прикажана е во следниот преглед:


dena


nad {est

meseci

vkupno

4 / 9 7 14 34

Sostojbata so pritvoreni~ki predmeti od 2008 godina, sporedvidot na posledna javnoobvinitelska/sudska odluka vo 2009 godina e vidnaod sledniot pregled:

istraga obv.akt prvostepena

presuda

pravosilna

presuda

vkupno

1 licе 30 lica 24 lica 24 лица 79 лица

Od vkupno podnesenite barawa za sproveduvawe na istraga vo tekotna 2009 godina, seu{te vo tek se istragi protiv 96 lica.

3.Предкривична постапка- примена на посебните истражни мерки

Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал икорупција во текот на 2009 година, како и во претходните години, во случаитекаде што податоците и доказите неопходни за успешно водење на кривичнатапостапка на друг начин не можеа да се соберат или нивното собирање бешесврзано со поголеми тешкотии ги применуваше посебние истражни меркинаведени во чл.142-б од Законот за кривичната постапка.

Во текот на 2009 година, во 64 случаи беа применети posebniистражни мерки од чл.142-б од Законот за кривична постапка.

43

Од овие 64 случаи во 29 случаи од надлежниот истражен судија издаденисе 29 наредби против 175 лица за primena na posebnaта istra`na merka od142 - b st.1 t.1 od ZKP - Sledewe na komunikacii i vlez vo dom i drugiprostorii ili vo prevozni sredstva zaradi sozdavawe na uslovi zasledewe na komunikacii, pod uslovi i postapka utvrdeni so Zakonot zasledewe na komunikacii. Во Република Македонија во текот на 2008 годиназа прв пат, на начин предвиден во Законот, започна да се применува оваапосебна истражна мерка, меѓутоа во текот на 2009 година оваа мерка многупошироко се применуваше и со таквата примена се реализираа очекувањата зазголемување на ефикасноста во откривањето и гонењето на хомогенитеорганизирани криминални групи.

Od 64-te slu~ai za koi vo tekot na 2009 godina, беа применетиposebni истражни мерки, 63 se od 2009 godina, a во еден случај примената напосебните истражни мерки започнала во 2008 година, а продолжила и во 2009година.

Во натамошниот дел од овој извештај, сleduva analiza na slu~aite vokoi se primenети posebni istra`ni merki, vklu~uvaj}i ја и мерката-Sledewe na komunikacii i vlez vo dom i drugi prostorii ili vo prevoznisredstva zaradi sozdavawe na uslovi za sledewe na komunikacii.

Имено, по предлог на Mинистерството за внатрешни работи, во 33случаи izdaдени се наредби за примена на posebni истражни мерки противнепознати сторители на кривични дела од страна на Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција. Од овие 33случаи во 26 случаи истовремено поднесени се предлози за примена на посебниистражни мерки против лица со утврден идентитет до истражен судија, а воседум случаи издадени се само наредби од јавниот обвинител. За 31 случај доистражниот судија поднесени се вкупно 44 предлози за примена на посебниистражни мерки. Сите поднесени предлози на Основното јавно обвинителствоза гонење на организиран криминал и корупција, истражниот судија ги прифатии по истите издаде наредба.

Наоѓаме за потребно да акцентираме дека разликата во бројот наслучаите и издадените наредби се должи на фактот што една наредба илиpredlog може да вклучува повеќе видови posebni истражни мерки, повеќелица и za pove}e krivi~ni dela, дека зa eden slu~aj moè da se izdadenaredba od јавното obvinitelstvo за примена на posebni истражни меркипротив непознати сторители на кривични дела или да се поднесе predlog doistra`еn sudija за примена на posebni истражни мерки против лица соутврден идентитет, дека istovremeno moè да биде издадена наредба одјавното obvinitelstvo за примена на posebni истражни мерки противнепознати сторители на кривични дела и да биде поднесен предлог за применана posebni истражни мерки против лица со утврден идентитет, а дека зa edenslu~aj moè da se podnesat pove}e predlozi do istra`niot sudija,dokolku merkite se pro{iruvaat i na drugi poznati storiteli, во којслучај по таквите предлози истражен судија издава наредба.

Наредбите издадени во текот на 2009 година од страна на Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, согласночл.142-г од Законот за кривична постапка во случај кога не се располагаше со

44

сознание за идентиетот на сторителите на кривичните дела, се однесуваа напримена на следните posebni истражни мерки:

- Tajno nabquduvawe, sledewe i vizuelno-tonsko snimawe na lica ipredmeti so tehni~ki sredstva во 33 slu~ai,

- Prividen (simuliran) otkup na predmeti, kako i prividno(simulirano) davawe potkup i prividno (simulirano) primawe potkup во24 slu~ai,

- Kontrolirana isporaka i prevoz na lica i predmeti во шестslu~ai,

- Koristewe na lica so prikrien identitet za sledewe i sobirawena informacii ili podatoci во 27 slu~ai.

Predlozite поднесени до истражен судија за издавање наредба за применана посебни истражни мерки се однесуваа на следните posebni истражнимерки:

- Sledewe na komunikacii i vlez vo dom i drugi prostorii ili voprevozni sredstva zaradi sozdavawe na uslovi za sledewe na komunikacii,издадени се наредби од истражен судија за 29 случаи,

- Uvid i prebaruvawe vo kompjuterski sistem, odzemawe nakompjuterski sistem ili del od nego ili bazata za skladirawe nakompjuterski podatoci, издадени се наредби од истражен судија за петслучаи,

- Tajno nabquduvawe, sledewe i vizuelno-tonsko snimawe na licai predmeti so tehni~ki sredstva издадени се наредби од истражен судија за38 случаи,

- Prividen (simuliran) otkup na predmeti, kako i prividno(simulirano) davawe potkup i prividno (simulirano) primawe potkup,издадени се наредби од истражен судија за 30 случаи,

- Kontrolirana isporaka i prevoz na lica i predmeti, издадени сенаредби од истражен судија за седум случаи,

- Koristewe na lica so prikrien identitet za sledewe i sobirawena informacii ili podatoci, издадени се наредби од истражен судија за 20случаи,

- Registrirawe na prividni (simulirani) pravni lica ilikoristewe na postojni pravni lica zaradi sobirawe na podatoci,издадени се наредби од истражен судија за еден случај.

Наредбите беа издадени, а predlozite podnesени poradi postoewe naосновано сомнение за извршување на кривични дела на корупција иорганизиран криминал и тоа за следните кривични дела :- Неовластено производство и пуштање во промет на наркотични дроги,психотропни супстанции и прекурсори од чл.215 од КЗ за 12 случаи,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ;Незаконито влијание врз сведоциод чл.368-а од КЗ и Давање поткуп од чл.358 од КЗ, еден случај,- Злоупотреба на службената положба и овластување од чл.353 од КЗ, Примањепоткуп од чл.357 од КЗ, Давање поткуп од чл.358 од КЗ и Противзаконитопосредување од чл.359 од КЗ, 18 случаи,- Примање поткуп од чл.357 од КЗ, Давање поткуп од чл.358 од КЗ иПротивзаконито посредување од чл.359 од КЗ, два случаи,- Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗ, четири случаи,

45

- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Спречување на избори и гласањеод чл.158 од КЗ, еден случај,- Разбојништво од чл.237 од КЗ, убиство од чл.123 од КЗ и Недозволеноизработување, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи одчл.396 од КЗ, еден случај,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Разбојништво од чл.237 од КЗ иУбиство од чл.123 од КЗ, два случаи,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Недозволено производство одчл.276 од КЗ, Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗ иКриумчарење од чл.278 од КЗ, еден случај,- Противзаконито посредување од чл.359 од КЗ и Примање поткуп од чл.357 одКЗ, шест случаи,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Давање поткуп од чл.358 од КЗ иПрисвојување на добра под привремена заштита или културно наследство илиприродна реткост од чл.265 од КЗ, два случаи,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Примање поткуп од чл.357 од КЗ иЗлоупотреба на службената положба и овластување од чл.353 од КЗ, еденслучај,- Криумчарење мигранти од чл.418-б од КЗ и Организирање на група ипоттикнување на извршување на делата Трговија со луѓе, Трговија сомалолетно лице и Криумчарење мигранти од чл.418-в од КЗ, четири случаи,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Недозволено изработување,држење и тргување со оружје или распрскувачки материи од чл.396 од КЗ, еденслучај,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Фалсификување пари од чл.268од КЗ, два случаи,- Оштетување и неовластено навлегување во компјутерски систем од чл.251 одКЗ, Компјутерска измама од чл.251-б од КЗ и Компјутерски фалсификатодчл.379-а од КЗ, еден случај,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Затајување од чл.239 од КЗ иТешка кражба од чл.236 од КЗ, еден случај,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Убиство од чл.123 од КЗ,Неовластено производство и пуштање во промет на наркотични дроги,психотропни супстанции и прекурсори од чл.215 од КЗ и Недозволеноизработување, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи одчл.396 од КЗ, еден случај,- Проневера во службата од чл.354 од КЗ и Давање поткуп од чл.358 од КЗ, еденслучај,- Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Терористичка организација одчл.394-а од КЗ и Предизвикување национална, расна и верска омраза, раздор инетрпеливост од чл.319, еден случај.

Како резултат на примената на посебните истражни мерки,Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство загонење на организиран криминал и корупција, поднесе кривични пријавипротив 125 лица. Основното јавно обвинителство за гонење на организиранкриминал и корупција, пostapuvaj}i po prijavite, до надлежниот истраженсудија, поднесе барања за спроведување на истрага против 121 лице, a противчетири лица поднесе предлог за преземање определени истражни дејствија. Позавршувањето на истрагата, против 80 лица поднесени се oбвинителни акти, апо завршување на постапката за превземање на определени истражни дејствијапротив четири лица поднесен е oбвинителен предлог. По поднесенитеобвиненија за десет лица донесени се првостепени осудителни пресуди, а за трилица донесена и второстепена пресуда со која првостепната пресуда е

46

потврдена. Во еден предмет по завршената истрага за пет лица предметот епрепратен на налдежност во Основното јавно обвинителство во Скопје.

Споредбено: во 2009 година, јавниот обвинител издал 33 наредби, во2008 година издал 17 наредби, а во 2007 година 19 наредби, што значи 16наредби повеќе во однос на 2008 година, а 14 наредби повеќе во однос на 2007година. Процентуално бројот на издадени наредби од страна на јавниотобвинител во текот на 2009 година е зголемен за 94,11% во однос на 2008година и за 73,68% во однос на 2007 година.

Во врска со предлозите за издавање наредба за примена на посебниистражни мерки, поднесени до истражен судија и издадените наредби по тиепредлози, очигледна е тенденцијата на зголемување на nivniot broj {toупатува на заклучок дека постапувањето во преткривичната постапка епоефикасно и поквалитетно. Имено, во 2009 година nivniot broj e 44, во 2008година 38, а во 2007 година 23, што значи во однос на 2008 година шест повеќе,а во однос на 2007 година 21 повеќе или изразено во проценти, во однос на 2008година зголемување од 15,78 %, а во однос на 2007 година зголемување од 91,30%.

Зголемувањето на бројот на поднесените предлози за издавање наредбаза примена на посебни истражни мерки од страна на Министерството завнатрешни работи до Основното јавно обвинителство за гонење на организиранкриминал и корупција, како и на поднесените предлози од страна на оваОбвинителство до истражниот судија и зголемувањето на бројот на издаденитенаредби, како од страна на Јавното обвинителство, така и од страна наистражниот судија покажуваат дека во Република Македонија се профилирааторганизираните криминални групи по различни видови на криминалитет и епристапено кон обезбедување на податоци и докази за нивното криминалнооднесување, а за тоа е неопходна примена на посебните истражни мерки.

4.Предлози за обезбедување средства и имот

Основното јавно оbvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminali korupcija-Skopje, vo tekot na 2009 godina, soglasno Zakonot zakrivi~na postapka во три случаи до надлежниот суд, podnese predlozi zaprivremeno obezbeduvawe na imot i sredstva и tоa:

- vo vrska so zapo~nata krivi~na postapka, za koja vo tekot na 2008 godinae vodena istraga protiv 16 lica za krivi~no delo-Фалсификување исправаод чл.378 од КЗ, Измама при добивање кредит или друга погодност од чл.249 одКЗ и Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗ и другикривични дела, во текот на истрагата, soglasno ~l.203-а od ZKP, predlog zaopredeluvawe privremenа merkа-заплена на парични средства најдени сосеф во износ од 80.000 евра, koj predlog sudot go prifati i donese re{enie,а по завршувањето на истрагата во таа постапка подигнато е обвинение против15 лица;

- vo vrska so zapo~nata krivi~na postapka, za koja vo tekot na 2009godina e vodena istraga protiv 4 lica za krivi~no delo-Злоупотреба наслужбената положба и овластување од чл.353 ст.5 в.в. ст.1 од КЗ и Перење парии други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗ, во текот на истрагата,soglasno ~l.203-а od ZKP, predlog za opredeluvawe privremenа merkа за

47

привремено обезбедување на имот - замрзнување на продажба, оттуѓување илина друг начин располагање со хартии од вредност - 962 обични акции издадениод АД за осигурување Табак Скопје, сопственост на правните лица ФМГГРОУП ДООЕЛ Скопје и ПРЕМИУМ ИНВЕСТ ДООЕЛ Скопје и на физичкотолице Ѓорѓи Трајковски од Скопје, како и користење на правата штопроизлегуваат од niv, koj predlog sudot go prifati i donese re{enie, а позавршувањето на истрагата во таа постапка подигнато е обвинение противчетири лица;

- vo vrska so zapo~nata krivi~na postapka, za koja vo tekot na 2009 godinae vodena istraga protiv едно лице za krivi~no delo- Перење пари и другиприноси од казниво дело од чл.273 од КЗ, во текот на истрагата, soglasno~l.203-а od ZKP, predlog za opredeluvawe privremenа merkа-привременозамрзнување на сметка на правното лице Капитал, Консерватор ДООЕЛ Скопје,koj predlog sudot go prifati i donese re{enie, а по завршувањето наистрагата во таа постапка подигнато е обвинение против едно лице, во врска сокое обвинение донесена е правосилна пресуда со која паричните средства одпривремено замрзнатата сметка на наведното правно лице во износ од10.901.514,00 денари, како принос од казниво дело се одземени во корист наБуџетот на Република Македонија;

5.Поднесени обвиненија

Во tekot na 2009 година, до месно надлежните основни судовиподнесени се обвиненија против vkupno 255 lica, од кои protiv 180 lica zakoi postapkata zapo~nala vo 2009 godina, а protiv 75 lica za koipostapkata zapo~nala vo prethodnite godini. По podneseniteobvinitelni akti, vo tekot na 2009 godina protiv vkupno 160 lica,donesenи се presudи, а обвиненијата protiv 95 lica se vo faza na главенпретрес.

Од погоре наведеното произлегува дека во 2009 година во однос на 2008година, во текот на која биле поднесени обвиненија против 224 лица и во односна 2007 година, во текот на која биле поднесени обвиненија против 162 лица,има зголемување на бројот на лица против кои биле поднесени обвиненија итоа во однос на 2008 година за 13,84%, а во однос на 2007 година за 57,40%.

За осум пријавени lica, во 2009 година донесени се решенија заотфрлање на кривичните пријави, a за девет obvineti lica дадени se изјавиза откажување од гонење. Споредено со претходниот период, во 2008 годинадонесени се решенија за отфрлање на кривични пријави за шест лица, а во 2007година не било донесено ниту едно такво решение. По однос на изјавите заоткажување од гонење, споредбено во текот на 2008 година донесени се триизјави за откажување од гонење, во текот на 2007 година осум изјави заоткажување од гонење.

6.Imotna {teta

Vo tekot na 2009 godina, po podneseni obvinenija vo izve{tajnatagodina, vkupnata imotna {teta od storenite krivi~ni dela противслужбената должност iznesuva vkupno 526.301.477,00 denari.

48

[tetata za Buxetot na RM iznesuva 46.238.821,00 denari, штетата зајавните фондови изнесува 9.941.360,00 денари, а {tetata za pravni /fizi~kilica iznesuva 470.121.296,00 denari.

[teta za buxet јавни фондови [teta za prav/fizi~ki lica

46.238.821,00 9.941.360,00 470.121.296,00

7.Пресуди

Vo tekot na 2009 godina, донесени се првостепени пресуди против 160obvineti lica, по поднесени обвинителни акти vo 2009 godina i voprethodnite godini, од кои пrotiv 148 обвинети lica osuditelni presudi, аprotiv 12 lica osloboditelni presudi. Со осудителните пресуди на 143обвинети лица им е досудена kaznа zatvor, на 3 обвинети лица изречена им еалтернативна мерка-uslovnа osudа, а на две обвинети лица парична казна.

Ваквата состојба на донесени првостепени пресуди во текот на 2009година, укажува на тоа дека во однос на претходните години и тоа во однос на2008 година во текот на која биле донесени првостепени пресуди за 199обвинети лица има намалување, а во однос на 2007 година во текот на којабиле донесени првостепени пресуди за 118 обвинети лица има зголемување набројот на обвинети лица за кои се донесени првостепени пресуди, а имено вооднос на 2008 година има намалување од 19,60%, а во однос на 2007 годинаима зголемување од 35,60%. Сепак, и покрај помалиот број на осудени лица вооднос на претходната година, и во апсолутни бројки, а и во проценти е зголеменбројот на лица осудени на ефективна казна затвор, од причина што вопретходните години беше значително поголем бројот на изречените условниосуди, што не е случај во извештајната година. Ова е видно од податоцитедадени во наредното поглавје - Изречени казни.

Во 2009 година не е донесена одбивателна пресуда, а за 12 обвинетилица донесени се ослободителни пресуди. Во 2008 година, за 8 обвинети licaдонесени се првостепени odbivatelni presudi, а за четири lica донесени сепрвостепени osloboditelni presudi. Во 2007 година за шест обвинети лицабиле донесени првостепени одбивателни пресуди, а за две обвинети лицапрвостепени ослободителни пресуди,

Во текот на 2009 година донесени се второстепени пресуди за 142обвинети лица, од кои за 114 обвинети лица првостепените пресуди сепотврдени ( во одредени случаи со намалени или зголеми казни), а за 28обвинети лица првостепените пресуди се укинати.Врховниот суд на РепубликаМакедонија за десет осудени лица донел пресуди со кои ги потврдилпрвoстепените и второстепените пресуди, а за шест осудени лица донел одлукисо кои ги укинал првостепените и второстепените пресуди. Vo tekot na 2008godina protiv 171 обвинето licе doneseni se vtorostepeni presudi, so toa{to vtorostepeniot sud za 164 lica gi potvrdil prvostepeniteosuditelni presudi (vo odredeni slu~ai im se namaleni ili zgolemenikaznite), a za 7 lica ги ukinaл prvostepenite presudi i predmetite ги

49

vratiл na првостетениот суд на povtorno sudewe. Vrhovniot sud naRепублика Makedonija во 2008 година za 39 lica gi ukinal prvostepenata ivtorostepena presuda i predmetite ги vratiл na првостетениот суд наpovtorno sudewе, а во ниту еден случај не донел пресуда со која се потврдувапрвостепена или второстепена пресуда.

Доколку се има во предвид вкупниот број на лица по укинатите пресудиод повисоките судови ќе се констатира дека во 2009 година укинати сепресудите за 34 лица, а во 2008 година за 48 лица, што значи дека во 2009година има помалку укинати пресуди за 12 лица.

Укинатите пресуди беа предмет на анализа на одржаните стручниколегиуми на Основното јавно обвинителство за гонење на организиранкриминал и корупција, при што беше констатирано дека во одредени предметиповисоките судови завземаат ставови кои се спротивни на ставовите завземенина стручните колегиуми на ова Јавно обвинителство, а кои сметаме дека се восогласност со меѓународните конвенции, правната теорија и судската пракса одземјите во соседството, а и пошироко. Ова, пред се, се однесува на ставовите воврска со тоа што претставува злостоrничко здружување, што претставуваорганизирана група и дали доколку не е утврдено кој е организатор на групата,тоа значи дека не постои организирана криминална група, какви треба да бидатрелациите помеѓу организаторот и припадниците на групата и слично. Истотака, дискутабилни се ставовите околу примената на посебните истражнимерки, особено посебната истражна мерка - контролирана испорака, како да сетретираат посебните извештаи од примената на посебните истражни мерки, какои времетраењето на примената на посебните истражни мерки, особено вослучаите кога наредбата е издадена од страна на јавниот обвинител спрема лицаза кои не се располага со сознанија за нивниот идентитет, а потоа откакоидентитетот на сторителите е утврден е издадена наредба од страна наистражниот судија. Сметаме дека сите овие, а и други спорни прашања треба дабидат предмет на natamo{na анализа.

8. Izre~eni kазни

Vo tekot na 2009 godina, so осудителниte пресуди, na najgolem del-143 obvineti lica im e izre~enа kaznа zatvor, на три обвинети лицаизречена им е алтернативна мерка-uslovnа osudа, а на две лица парична казна.Досудената кazna zatvor се движи во slednite ramki:

- За криви~но дело - Primawe potkup од ~l.357 од КЗ, од 2 godina do 3godini и 6 месеци,-За криви~но дело - Неовластено производство и пуштање во промет нанаркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од ~l.215 од КЗ, од 1godini до 13 godini,- За криви~но дело - Krium~arewe migranti од ~l.418-b од КЗ i криви~нодело - Организирање на група и поттикнување на извршување на делататрговија со луѓе и криумчарење на мигранти од чл.418-в од КЗ, од една годинадо 12 godini,

50

- За криви~но дело - Krium~arewe migranti од ~l.418-b од КЗ, од условнаосуда до затвор во траење од четири години,- За криви~но дело - Zloupotreba na slu`benata polo`ba i ovlastuvawe od~l.353 od KZ, od 2 do 3 godini,- За криви~но дело - Iznuda od ~l.258 od KZ, od 8 месеци до 6 години i 6meseci затвор,- За криви~но дело - Perewe pari i drugi prinosi od kaznivo delo od~l.273 od KZ, условна осуда,- За кривични дела Примање поткуп од чл.357 од КЗ и Nedozvolenoizrabotuvawe, dr`ewe i trguvawe so oru`je i rasprskuva~ki materii od~l.396 od KZ, od единствена казна затвор од пет години,- За кривични дела - Казнување за најтешките форми на кривични дела одчл.327 од КЗ и Тероризам од чл.313 од КЗ, од 14 до 15 години,- За кривични дела - Криумчарење од чл.278 од КЗ и Давање поткуп од чл.358од КЗ, од четири години и два месеци до четири години и шест месеци,- за кривични дела - Криумчарење од чл.278 од КЗ и Злосторничко здружувањеод чл.394 од КЗ една година и шест месеци,- за кривични дела - Прикривање на стоки кои се предмет на криумчарење ицаринска измама од чл.278-б и Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, еднагодина и шест месеци,- за кривични дела - Nedozvoleno izrabotuvawe, dr`ewe i trguvawe sooru`je i rasprskuva~ki materii od ~l.396 od KZ и чл.59 и 60 од Законот заакцизи, три години и три месеци,- за кривично дело - Грабнување од чл.141 од КЗ, од три години и шест месецидо десет години,- за кривични дела - Злосторничко здружување од чл.394 од од КЗ иФалсификување исправа од чл.378 од КЗ, три месеци.

Цениме дека казнената политика на судовите, како и претходната година,а во однос на претходниот период ја задржува тенденцијата, односно епоострена во однос на одредени тешки видови на криvi~ni dela, a so cel дасе постигнат целите на казнувањето, како од аспект на специјалната, taka i odaspekt na генералната превенција. Од друга страна, пак, во 2009 година вооднос на 2008 година, значително е зголемен бројот на обвинети лица на кои име изречена казна затвор, а истовремено значително е намален бројот наобвинети лица на кои им е изречена алтернативна мерка - условна осуда. Ова сооглед и на фактот дека во претходната 2008 година на 63 обвинети лица им еизречена алтернативна мерка - условна осуда, а во 2009 година ваква мерка еизречена само на три обвинети лица, односно алтернативната мерка во вкупниотброј на осудителни пресуди во 2009 година учествува со 2,02%, а во 2008година со 33,69%,

51

9. Kонфискација na imot i imotna korist i odzemawe na predmeti

Со presudi doneseni vo 2009 godina, koi stanale pravosilni, zaкривични дела - Krium~arewe migranti од ~l.418-b од КЗ, Организирање нагрупа и поттикнување на извршување на делата трговија со луѓе и криумчарењена мигранти од чл.418-в од КЗ, Iznuda od ~l.258 od KZ,Недозволнопроизводство и пуштање во промет на наркотични дроги, психотропнисупстанции и прекурсори од чл.215 од КЗ, Давање поткуп од чл.358 од КЗ iкриви~но дело Противзаконито посредување од чл.359 од КЗ - odzemeni se:

Pатнички моторни возила 15, 10 сообраќајни дозволи, 29 мобилнителефони,15 СИМ картици, товарно моторно возило и полуприколка, автобус,три американски патни исправи, лаптоп, сигнален пиштил 9 мм со рамка,10.901.514,00 денари, 2610 евра, 36,1 грам наркотична дрога „кокаин“, 57.965кгр.наркотична дрога „хероин“, 10.935 грама наркотична дрога „марихуана“,298,5 кгр. наркотична дрога „канбаис“, 0,26 грама семе од „канабис“.

Со пресудите, оbvinetite zadol`eni se na ime nadomest na {teta daplatat vkupen паричен iznos od 25.696.841,50 денари, а воедно одземена епротивправно стекнатата имотна корист во износ од 10.901.514,00 денари.

Сo presudiте doneseni vo 2009 godina, koi seu{te ne se pravosilni,za кривични дела - Неовластено производство и пуштање во промет нанаркотици, психотропни супстанци и прекурsори od ~l.215 od KZ,Krium~arewe od ~l.418-b od KZ, Организирање на група и поттикнување наизвршување на делата трговија со луѓе и криумчарење на мигранти од чл.418-вод КЗ,Примање поткуп од чл.357 од КЗ, Давање поткуп од чл.358 од КЗ,Противзаконито посредување од чл.359 од КЗ, Фалсификување исправа одчл.378 од КЗ и Недозволено изработување, држење и тргување со оружје илираспрскувачки материи од чл.396 од КЗ, se odzemаат:

-27 патнички моторни возила и три клучеви за истите,едно товарномоторно возило, зелен картон,25 сообраќајни дозволи,86 мобилни телефони,124сим картици,оружје: три рачни бомби, еден лесен пушкомитралез, две рамки,(една празна и една со 20 куршуми), една автоматска пушка со рамка со еденкуршум и оквир за автоматска пушка, 19.855 евра,95.880,00 денари,18.585,09грама наркотична дрога „хероин“,72.265,3 грама наркотична дрога„марихуана“,14 корења наркотична дрога „Канабис“,четири рачно изработеницигари - 4,22 грама вкупна маса на наркотична дрога „марихуана“,еднопакетчење ризла за праење џоинт, еден грам мешавина од наркотична дрога„марихуана“ и тутун, 43 таблети „Амфетамин“, 22 таблети „Метанмфетамин“,едно пластично шише со „Метадон“, 22 капсули „Трамидол“, 57 пакувања лек„Синтром“, девет пакувања лек „Вивидим“,осум кутии лек „Алдацтоне“, 37кутии лек „Фраџипарине“, пет кутии „Аспирин“ грчки, една кујнска вага, еднавага за мерење мали тежини, една видео камера со адаптер и полнач за батерии,еден фото апарат со црна торба, седум мемориски картици и полнач за телефон,плоча од радио со ЦД, радио касетофон и далечински управувач за истиот.

Со овие пресуди, оbvinetite zadol`eni se na ime nadomest na {tetada platat парични средства vo vkupen iznos od 18.300,00 denari.

52

10.Жалби

Оbvinitelstvoto za gonewe na oрганизиран криминал и корупцијатапротив пресудите на надлежните судови, во 2009 година поднесе жалби завкупно 103 обвинети лица и тоа за 22 лица поради одлуката за казна и за 81обвинети лица од други причини. Наоѓаме за потребно да напоменеме дека одовие 81 обвинети лица за кое жалбата е поднесена од други причини за 70 однив покрај од други причини, жалба е поднесена и поради висината на казната.Во 2008 година поднесени се жалби за 17 lica, а во 2007 година билеподнесени жалби за 56 лица. Споредено со претходните 2008 и 2007 година,бројот на поднесени жалби во 2009 година е зголемен и тоа во однос на 2008година за 65 лица повеќе, односно за 4,8 пати повеќе, а во однос на 2007 годиназа 26 лица повеќе, односно за 46% повеќе. Очигледно е дека на овој начинОсновното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал икорупција влијае на заострувањето на казнената политика на судовите.

В. - СТРУКТУРА НА КРИВИЧНИТЕ ДЕЛА I VID NA ODLUKI

Вo tekot na 2009 godina, spored strukturaта na кривични делаdoneseни се slednite odluki:- Za krivi~no delo - Убиство од чл.123 од КЗ кривичните пријави против двелица се оtстапени на надлежност, поднесени sе обвиненија против пет лица.

- За кривично дело Грабнување од чл.141 од КЗ, кривичната пријава противедно лице е отстапена на надлежност, донесена е осудителна пресуда противпет лица,и донесена е второстепена пресуда за едно лице со која е потврденапрвостепената,

- за кривично дело Мачење и друго сурово, нечовечно или понижувачкопостапување и казнување од чл.142 од КЗ поднесено е барање заспроведување истрага против три лица,

- за кривично дело - Неовластено производство и пуштање во промет нанаркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од чл.215 од КЗкривичните пријави против осум лица се отстапени на надлежност,поднесени се барања за спроведување истрага против 49 лица,дадена е изјаваза откажување од гонење за две лица, поднесени се обвиненија против 43лица, донесени се 51 првостепени пресуди, од кои за 50 лица осудителни, аза едно лица ослободителна и донесени се второстепени пресуди за 27 лицаод кои за 22 лица првостепената пресуда е потврдена, а за пет лица еукината, Врховниот суд на Република Македонија за едно лице gi укиналпресуdite на првостепениот и второстепениот суд,

- за кривично дело - Неовластено производство и пуштање во промет нанаркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од чл.215 од КЗ икривично дело Недозволено изработување, држење и тргување со оружјеили раскрскувачки материи од чл.396 од КЗ за три лица кривичните пријависе отстапени на надлежност, а за 11 лица е поднесено барање заспроведување истрага,

53

- за кривично дело - Разбојништво од чл.237 од КЗ против три лица еподнесено барање за спроведување истрага, а против едно лице е поднесенобвинителен акт,

- за кривични дела - Разбојништво од чл.237 од КЗ, Предизвикување општаопасност од чл.288 од КЗ и Тешки дела против општата сигурност од чл.292од КЗ поднесени се барања за спроведување на истрага против четири лица иобвинителен акт против три лица,

- за кривично дело - Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273од КЗ кривичните пријави против три лица се отстапени на надлежност,поднесени се барања за спроведување истрага против 13 лица, за едно лице едадена изјава за откажување од гонење, поднесени се обвиненија противдесет лица, за три лица е донесена првостепена осудителна пресуда, за трилица е донесена второстепена пресуда и тоа за две лица првостепенатапресуда е укината, а за едно лице е потврдена,

- за кривично дело - Даночно затајување од чл.279 од КЗ кривичната пријавапротив едно лице е отстапена на надлежност, а против три лица сеподнесени барања за спроведување на истрага,

- за кривично дело - Терористичко загрозување на уставниот поредок ибезбедноста од чл.313 од КЗ донесена е првостепена осудителна пресуда зашест лица,

- за кривично дело - Злоупотреба на службената положба и овластување одчл.353 од КЗ за девет лица поднесени се барања за собирање на потребниизвестувања, за едно лице е донесено решение за отфрлање на кривичнатапријава, за 115 лица кривичните пријави се отстапени на надлежност,поднесени се барања за спроведување истрага против 48 лица, за две лица едадена изјава за откажување од гонење, против 26 лица се поднесениобвиненија, донесени се првостепени пресуди за шест лица, од кои за петлица осудителни, а за едно лице ослободителна, донесени се второстепенипресуди за девет лица, од кои за две лица пресудата на првостепениот суд епотврдена, а за седум лица укината, Врховниот суд на РепубликаМакедонија донел пресуди за седум лица, од кои за две лица се потврденипресудите, а за пет лица укинати. Треба да се нагласи дека големиот број наотстапени кривични пријави на надлежност за кривичното дело Злоупотребана службената положба и овластување од чл.353 од КЗ се должи на ставотна Јавното обвинителство на Република Македонија завземен на Седницатана стручниот колегиум od 13.10.2008 година според кој само непосредниотрасполагач со државните средства одговара за кривичното дело од чл.353ст.5 од Кривичниот законик. Имајќи го предвид овој став, oсновното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција до Јавнотообвинителство на Република Македонија поднесе повеќе барања за судир нанадлежност, кои беа уважени, по што предметите беа отстапени на местонадлежните Основни јавни обвинителства,

- за кривичните дела Злоупотреба на службената положба и овалстување одчл.353 од КЗ и Оштетување или повластување на доверители од чл.257 одКЗ против три лица се поднесени барања за спроведување истрага,

54

- за кривичните дела Злоупотреба на службената положба и овалстување одчл.353 од КЗ и кривично дело Перење пари и други приноси од казниво делоод чл.273 од КЗ против две лица се поднесени барања за спроведувањеистрага и против две лица се поднесени обвиненија,

- за кривичните дела Злоупотреба на службената положба и овластување одчл.353 од КЗ , Перење пари и други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗи Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ поднесени се барања заспроведување истрага против пет лица,

- за кривичното дело Примање поткуп од чл.357 од КЗ поднесени се барања заспроведување истрага против две лица, обвиненија против шест лица,донесени се првостепени пресуди за шест лица, сите осудителни, донесенисе второстепени пресуди за осум лица, од кои за три лица пресудата епотврдена, а за пет лица укината,

- за кривичните дела Примање поткуп од чл.357 од КЗ и Недозволеноизработување, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи одчл.396 од КЗ поднесено е барање за спроведување на истрага против еднолице, поднесен е обвинителен акт против едно лице и донесена епрвостепена осудителна пресуда против едно лице,

- за кривичното дело - Давање поткуп од чл.358 од КЗ поднесен е обвинителенакт против едно лице,

- за кривичното дело - Противзаконито посредување од чл.359 од КЗподнесено е барање за спроведување истрага против шест лица, поднесенисе обвиненија против шест лица, донесени се првостепени осудителнипресуди против пет лица и второстепени пресуди за четири лица со кои сепотврдени првостепените пресуди,

- за кривичните дела - Противзаконито посредување од чл.359 од КЗ иПримање поткуп од чл.357 од КЗ поднесени се барања за спроведувањеистрага против две лица,

- за кривичните дела - Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ, Повреда наавторско право и сродни права од чл.157 од КЗ и кривичните дела од чл.59 и60 од Законот за акцизи поднесени се обвиненија против 30 лица,

- за кривичните дела - Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Изнуда одчл.258 од КЗ поднесени се барања за спроведување истрага против седумлица, за 16 лица се донесени првостепени пресуди, од кои за 11 лицаосудителни, а за пет лица ослободителни, за 19 лица се донесенивторостепени пресуди, од кои за 13 лица првостепените пресуди сепотврдени, а за шест лица се укинати, донесена е пресуда од Врховниот судна Република Македонија за едно лице со која се потврдени пресудите напрвостепениот и второстепениот суд,

- за кривични дела Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Перење парии други приноси од казниво дело од чл.273 од КЗ поднесено е барање заспроведување истрага против едно лице,

55

- за кривични дела Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ и Примањепоткуп од чл.357 од КЗ поднесени се барања за спроведување истрагапротив 58 лица и обвиненија против 54 лица,

- за кривични дела Злосторничко здружување од чл.394 од КЗ,Фалсификување знаци за обележување стоки, мери и тегови од чл.272 од КЗ,Недозволено производство од чл.276 од КЗ и Неоvластена употреба на туѓафирма од чл.285 поднесени се барања за спроведување истрага против осумлица,

- за кривично дело - Недозволено изработување, држење и тргување со оружјеили распрскувачки материи од чл.396 од КЗ против пет лица поднесено ебарање за спроведување истрага, а по завршувањето на истрагата предметоте остапен на надлежно постапување се отстапени на надлежност, а противпет лица се поднесени барања за спроведување истрага,

- за кривични дела - Недозволено изработување, држење и тргување со оружјеили распрскувачки материи од чл.396 од КЗ и чл.59 и 60 од Законот заакцизи за едно лице е донесена првостепена осудителна пресуда, која епотврдена од второстепениот суд,

- за кривично дело - Трговија со луѓе од чл.418-а од КЗ за две лица седонесени второстепени пресуди, со кои се потврдени првостепенитепресуди,

- за кривично дело - Криумчарење мигранти од чл.418-б од КЗ за две лица сеподнесени барања за собирање потребни известувања, за четири лица седонесени решенија за отфрлање на кривичните пријави, против 29 лица сеподнесени барања за спроведување истрага, против 30 лица се поднесениобвиненија, за 21 лице се донесени првостепени осудителни пресуди за 17лица се донесени второстепени пресуди, од кои за 13 лица се потврденипрвостепените пресуди, за две лица првостепените пресуди се преиначени иза две лица се укинати,

- за кривични дела - Криумчарење мигранти од чл.418-б од КЗ и Недозволеноизработување, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи одчл.396 од КЗ против едно лице е поднесен обвинителен акт,

- за кривични дела - Криумчарење мигранти од чл.418-б од КЗ иОрганизирање на група и поттикнување на извршување на делата Трговијасо луѓе, Трговија со малолетно лице и Криумчарење мигранти од чл.418-в одКЗ за едно лице е донесено решение за отфрлање на кривичната пријава,против 22 лица се поднесени барања за спроведување истрага, за три лица седадени изјави за откажување од гонење, против 13 лица се поднесениобвиненија, за 34 лица се донесени првостепени пресуди, од кои за 33 лицаосудителни, а за едно лице ослободителна, донесени се второстепенипресуди за 35 лица, од кои за 32 лица првостепените пресуди се потврдени,за две лица преиначени, а за едно лице првостепената пресуда е укината.Врховниот суд на Република Македонија донел пресуда за четири лица, сокоја ги потврдил првостепените и второстепените пресуди,

- за кривично дело Организирање на група и поттикнување на извршување наделата Трговија со луѓе, Трговија со малолетно лице и Криумчарење

56

мигранти од чл.418-в од КЗ, за две лица донесени се решенија за отфрлањена кривичните пријави, против едно лице е поднесено барање заспроведување истрага, за едно лице е дадена изјава за откажување одгонење, против 23 лица се поднесени обвиненија, за пет лица се донесенипрвостепени пресуди, од кои за едно лице осудителна, а за четири лицаослободителна и за пет лица се донесени второстепени пресуди со кои сепотврдени пресудите на првостепениот суд,

- за кривично дело - Трговија со малолетно лице од чл.418-г од КЗ за еднолице е поднесено барање за собирање потребни известувања, против 11 лицасе поднесени барања за спроведување на истрага, за десет лица се донесенивторостепени пресуди со кои се потврдени пресудите на првостепениот суд,Врховниот суд на Република Македонија донел пресуди за три лица со коиги потврдил пресудите на првостепениот и второстепениот суд.- за кривично дело - Помагање на сторител по извршено кривично дело одчл.365 од КЗ, кривичната пријава за едно лице е отстапена на надлежност,- за кривично дело од чл.59 и 60 од Законот за акцизи кривичните пријави заосум лица се отстапени на надлежност.

Sтруктураta на кривичните дела po koi postapuva{e Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција i vidot naodluki koi se doneseni vo tekot na 2009 godina, e vidna od slednиоttabelaрен преглед:

членод КЗ П.И

Решениезаотфрлање

Отстапнанадлеж

ИстрагаИзјава заоткаж. одгон.

Обвин.акт

Првост.пресуда

Жалба Второст.пресуда

пресуданаВрховенсуд

123 2 5141 1 5 1 1142 3215 8 49 2 43 51 6 27 1215396 3 11237 3 1237292288

4 3

273 3 13 1 10 3 3279 1 3313 6353 9 1 115 48 2 26 6 70 9 7353257 3353273 2 2353273394

5

357 2 6 6 6 8357396 1 1 1358 1359 6 6 5 3 4359357 2394

57

1575960

30

394258 7 16 6 19 1394273 1394357 58 54394276272284

8

396 5 539659и60

1 1

418-а 2418-б 2 4 29 30 21 2 17418-б396

1

418-б418-в 1 22 3 13 34 5 35 4418-в 2 1 1 23 5 4 5418-г 1 11 10 3365 159 и60 8

Од изнесените податоци евидентно е дека во текот на 2009 година, вооднос на претходните години има тенденција на значително зголемување набројот на извршените кривични дела - Неовластено производство и пуштање вопромет на наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори од чл.215од КЗ, откриени се и процесуирани неколку организирани криминални групичии припадници во најголем број случаи се овластени службени лица кои сеобвинети за извршување на кривичното дело Примање поткуп одчл.357 од КЗ,додека за останатите кривични дела бројот на откриените сторители со малиотстапувања не се разликува од оној во претходниот период.

Во наредниот период Основното јавно обвинителство за гонење наорганизиран криминал и корупција ќе продолжи со активното учество вопредистражната постапка уште во откривачката фаза. Нашите очекувања се декаќе продолжи трендот на пораст на кривичните дела Неовластено производство ипуштање во промет на наркотични дроги, психотропни супстанции ипрекурсори од чл.215 од КЗ, Недозволено изработување, држење и тргување сооружје или распрскувачки материи од чл.396 од КЗ, кривичните дела од главатапротив човечноста и меѓународното право, особено кривичното делоКриумчарење мигранти од чл.418-б од КЗ, но фокусот на вниманието на оваобвинителство и понатаму ќе бидат коруптивните кривични дела, меѓу коисекако спаѓа и Злоупотребата на службената положба и овластување извршениод страна, како на поранешни, така и на сегашни носители на јавни функции.

58

Г. - СОРАБОТКА СО ДРУГИТЕ ОРГАНИ И ИНСТИТУЦИИ

Oсновното јавно оbvinitelstvoto za gonewe na organizirankriminal i korupcijata, согласно утврдената Програма за работа,ја продолживоспоставената тесна соработка со органите надлежни за откривање насторителите на кривичните дела i toa so Одделот за организиран криминал приМинистерството за внатрешни работи со Финансиската полиција приМинистерството за финансии со Управата за спречување на перење пари ифинансирање тероризам, со Управата за јавни приходи, со Царинската управа,како и со Државната комисија за спречување на корупцијата. По конкретнипредмети, под раководство и координација на Oсновното јавнооbvinitelstvoto za gonewe na organiziran kriminal i korupcijata, беаодржувани состаноци на кои присуствуваа претставници од наведениteинституции на кои им беа давани упатства и насоки за натамошнотопостапување. Претставник на ова обвинителство редовно присуствува насостаноците кои ги организира Управата за спречување на перење пари ифинансирање тероризам, а воедно е и член на советодавното тело на Владата заспречување перење пари и финансирање на тероризам.

Особено треба да се издвојат активностите на Основното јавнообвинителство за гонење на организиран криминал и корупција во процесот насоздавање на национална база на разузнавачки податоци чие формирање ќе бидеод особена важност за idnata работата на обвинителство.

Д. - МЕЃУНАРОДНА СОРАБОТКА

Oсновното јавно оbvinitelstvoto za gonewe na organizirankriminal i korupcijata, беше активно вклучено во сите активности кои сепреземаа по потпишувањето на Меморандумот за разбирање помеѓу Јавнотообвинителство на Република Македонија, Гeneralnoto обвинителство наРепублика Албанија, Јавното обвинителство на Босна и Херцеговина, Јавнотообвинителство на Република Хрватска, Јавното обвинителство на РепубликаСрбија и Главното државно обвинителство на Република Црна Гора зарегионална соработка против организираниот криминал. Согласно чл.3 од овојМеморандум воспоставена е национална контакт точка чија обврска е директнода комуницира со контактните точки од другите обвинителства, а тоа еOsnovniot javen obvinitel na Oсновното јавно obvinitelstvo za gonewena organiziran kriminal i korupcijata. Vo vrska so prakti~notoimplementirawe na Memorandumot, zna~ajna sorabotka se ostvaruva sodr`avite potpisni~ki i vo konkretni predmeti se obezbeduvame|unarodna pravna pomo{, preku neposredna komunikacija. Во текот на2009 година беа одржани состаноци на оваа мрежа на јавни обвинители воСтразбург во текот на јануари и Загреб во текот на октомври, на кои серазгледуваа прашањата за соработка со другите мрежи на јавни обвинители иdrugite меѓународни организации, како и за имплементацијата на одредбите наВториот дополнителен протокол на Конвенцијата за меѓународна правна помошво кривичната материја, особено во делот на функционирањето на заедничкитеистражни тимови и прекуграничните истраги. Во текот на ноември 2009 годинана состанокот одржан во Стразбург - Франција беа изготвени амандмани намеморандумот за разбирање во функција на олеснување на контактите помеѓу

59

јавните обвинителства и зголемување на ефикасноста на постапувањето вослучај на постоење на меѓународни криминални групи. Вака изменетиотМеморандум треба да биде усвоен и потпишан од страна на државните јавниобвинители на Република Македонија, Република Албанија, Република Босна иХерцеговина, Република Хрватска, Република Србија и Република Црна Гора насостанокот кој на 25 јануари 2010 година ќе се одржи во Рим - РепубликаИталија.

Исклучително е значајна улогата на Oсновното јавно оbvinitelstvo zagonewe na organiziran kriminal i korupcijata во активностите насоветодавната јавнообвинителска група на земјите од Југоисточна Европа вокоја членуваат претставници на јавните обвинителства од 12 земји од регионоти тоа покрај Република Македонија, Албанија, Босна и Херцеговина, Бугарија,Грција, Молдавија, Романија, Словенија, Србија, Црна Гора, Турција иХрватска. Во текот на 2009 година, јавните обвинители од ова јавнообвинителство, vo ramkite na мрежата SEEPAG, ostvarija sorabotka ipovrzuvawe so javnite obvinitelstva na zemjite od Jugoisto~na Evropa iu~estvuvaa na sostanocite na SEEPAG, vo koi zedoa aktivno u~estvo sosvoi prezentacii.

Vo tekot na 2009 godina aktivno се sproveduvаше Tviningproektot za borba protiv organiziraniot kriminal i korupcijata,finansiran od Evropskata agencija za rekonstrukcija, a vo organizacijaна Ministerstvoto za pravda na R.Italija i Nacionalnoto biro za borbaprotiv mafijata na R.Italija. Овој проект кој беше оценет како најуспешентвининг проект во регионот и беше предвидено да трае две години, заклучно содекември 2008 година, но е продолжен за уште шест месеци и заврши во текотна јуни 2009 година. Vo ramkiте na realizacijata na ovoj proekt Основнотојавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција ostvarиintenzivni kontakti so pretstavnicite od Ministerstvo za pravdaнаИталија i Nационалното Биро за борба против мафијата на Република Италија,a vo tekot na 2009 godina беа организирани три семинари на тема: Специјалниистражни мерки, Организација на јавното обвинителство согласно новините наЗаконот за кривична постапка и Управување со кривичните постапки противорганизиран криминал, на кои присуствуваа јавните обвинители од Основнотојавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, како исудии од Одделението за организиран криминал и корупција при Основниот судСкопје1, припадници на Одделот за организиран криминал приМинистерството за внатрешни работи и претставници на другите јавниобвинителства, Финансиската полиција, Управата за спречување перење пари ифинансирање тероризам, како и други релевантни институции од РепубликаМакедонија. Значајно е да се напомене дека преку овој твининг проект беаобезбедени експерти од Република Италија кои учествуваа во работата наседниците на Комисијата која го изготвуваше текстот на новиот Закон закривичната постапка и кои со своите предлози влијаеа на подобрување натекстот на Законот.

Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал икорупција има претставници и во меѓународните проекти ILECUS и UNODS заборба против трговијата со дрога.

60

VI. ORGANIZACIJA, KADROVSKA SOSTOJBA IMATERIJALNI USLOVI ZA RABOTA

Noviot Zakon za javno obvinitelstvo ja postavuva organizacionatastruktura na Javnoto obvinitelstvo kako Javno obvinitelstvo naRepublika Makedonija, vi{i javni obvinitelstva, Osnovno javnoobvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija i osnovnijavni obvinitelstva.

Soglasno ovoj zakon, vo Republika Makedonija se predvideni i seosnovani 22 osnovni javni obvinitelstva, Osnovno javno obvinitelstvoza gonewe na organiziran kriminal i korupcija, 4 vi{i javniobvinitelstva i toa vo Bitola, Gostivar, Skopje i [tip, za podra~jata nasoodvetnite apelacioni sudovi i Javno obvinitelstvo na RepublikaMakedonija.

Imaj}i ja predvid stvarnata nadle`nost, osnovnite javniobvinitelstva se delat na obvinitelstva so osnovna i na javniobvinitelstva so pro{irena nadle`nost.

Vo grupata na osnovni javni obvinitelstva so osnovna nadle`nostvleguvaat osnovnite javni obvinitelstva vo Berovo, Gevgelija, Debar,Del~evo, Kavadarci, Ki~evo, Kriva Palanka, Radovi{, Resen i SvetiNikole.

Vo grupata osnovni javni obvinitelstva so pro{irena nadle`nostse osnovnite javni obvinitelstva vo Bitola, Veles, Gostivar, Ko~ani,Kumanovo, Prilep, Ohrid, Tetovo, Skopje, Struga, Strumica i [tip.

Novina vo ovoj zakon e formiraweto na Osnovno javnoobvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija, namestodosega{noto Oddelenie za gonewe na storiteli na krivi~ni dela odoblasta na organiziraniot kriminal i korupcijata , koe be{e vo sostavna Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija.

1. Kadrovska sostojba

Soglasno Odlukata za opredeluvawe na brojot na javni obvinitelina javnite obvinitelstva i javnite obviniteli vo javnite obvinitelstva ,donesena od strana na Sovetot na javni obviniteli, predvideniot broj najavni obviniteli iznesuva vkupno 229. Brojot na popolnetite mestaiznesuva 200, a brojot na nepopolnetite obvinitelski mesta iznesuva 22,od niv 6 obvinitelski mesta se nao|aat vo miruvawe soglasno zakonot.

Sostojbata so popolnetite i nepopolnetite javno obvinitelskimesta soglasno odlukata e sledna:

61

Utvrden broj na javniobviniteli

Popolneti % Nepopolneti

JORM 12 11 91,66 1VJO SKOPJE i OJO 110 102 92,72 8VJO BITOLA iOJO

36 34 94,44 2

VJO GOSTIVAR iOJO

19 17 89,47 2

VJO [TIP i OJO 32 28 87,5 4VKUPNO: 209 192 91,86 17

Soglasno odlukata vkupniot broj na predvideni mesta vo Javnotoobvinitelstvo na Republika Makedonija iznesuva 12 od koi edno enepotpolneto.

Osnovnoto javno obvinitelstvo za organiziran kriminal ikorupcija spored odlukata treba da ima 13 javni obviniteli od koipopolneti se 8 a za ostanatite postapkata po zavr{en oglas e vo tek.

Za odbeleùvawe e toa {to vo 2009 godina za prvpat se izvr{iizbor na 11 javni obviniteli, vo osnovnite javni obvinitestva od redotna prvata generacija kandidati koi ja zav{ija uspe{no obukata voAkademijata za obuka na sudii i javni obviniteli. Soglasno ~l.95 odZakonot za javno obvinitelstvo i odlukata na Sovetot na javniobviniteli od 2010 godina, od nepopolnetite 15 javno obvinitelskimesta vo osnovnite javni obvinitelstva, 13 mesta }e se popolnat sokandidati od vtorata generacija koja ja zavr{ija vo Akademijata za obukana sudii i javni obviniteli.

Vo golem broj na javni obvinitelstva prisuten e problemot i imapote{kotii so vrabotuvawe odnosno popolnuvawe na rabotnite mesta zasovetnici, sorabotnici i pripravnici, administrativen i tehni~kipersonal.

Imaj}i go vo predvid Pravilnikot za organizacija isistematizacija vo Javnoto obvinitelstvo za brojot na izvr{iteli,evidentno e deka re~isi pove}e od polovinata (70 mesta) od vkupnopredvidenite 121 rabotni mesta za sovetnici, sorabotnici i pripravnicii toa samo od pravna struka vo javnite obinitelstva ne se popolneti.Analiziranite podatoci ukaùvaat na osobeno golem broj nanepopolneti mesta vo OJO Skopje, kako i toa deka vo nitu edno javnoobvinitelstvo vo Republika Makedonija vo poslednite godini nemavrabotuvawe na novi pripravnici.

Procentualniot odnos na predvidenite so popolneti sovetni~kimesta e daden vo podolu prikaànata ilustracija:

62

100%

58%

42% popolneti sovetni~ki isorabotni~ki mesta

nepopolneti sovetni~ki isorabotni~ki mesta

Imaj}i ja vo predvid organizacionata struktura na javnotoobvinitelstvo na grafikonot podolu e prestaven sporedbeniot prikaz naodnosot na predvideni mesta za sovetnici, sorabotnici i pripravnici odpravna struka i nepopolneti rabotni mesta.

81

42

138 6 1

0102030405060708090

predvideni mesta 81 13 6

popolneti mesta 42 8 1

Osnovni javniobvinitelstva

Vi{i javniobvinitelstva

Javno obvinitelstvona RM

I vo pogled na popolnetosta i zastapenosta na rabotni mesta naadministrativni slu`benici stoi istata konstatacija deka najgolemiotbroj od ovie rabotni mesta ne se popolneti vo pove}eto osnovni javniobvinitelstva.

Vo vrska so sostojbata so ~ove~ki resursi vo ovaa grupa zabele{kae nepostoewe na stru~no lice za odnosi so javnosta. Postoi nedostatok aistovremeno i neophodnost od lica od oblasta na informati~katatehnologija i toa vo site obvinitelstva. Tuka, posebno treba da senaglasi potrebata od redovno obu~uvawe i doeducirawe na postoe~kite~ove~ki resursi vo ovaa oblast.

Zabele`itelen e problemot od nedostig na administracija,bidej}i eden vraboten istovremeno raboti zada~i i na upisni~ar,smetkovoditel, tehni~ki sekretar i dostavuva~.

63

Preku narednata ilustracija e daden zbiren prikaz na sostojbatakaj administracijata vo pogled na predvideni i nepopolneti rabotnimesta izrazena vo procenti vo site javni obvinitelstva.

100%

32%

68%

popolneti mesta

nepopolneti mesta

I vo pogled na tehni~kiot personal op{ta zabele{ka e dekapostoi nedostatok od voza~i kuriri i higieni~ari. Kaj ovaa grupa narabotni mesta nema mnogu nepopolneti mesta. Sepak, od osobeno zna~ewee da se istakne deka predvideniot broj na ovie rabotni mesta vo sitejavni obvinitelstva e nedovolen.

2. Prostorni kapaciteti, oprema i materijalni uslovi za rabota na javnite obvinitelstva

Od osobena va`nost i zna~ewe za uspe{no rabotewe na javniteobvinitelstva e i sostojbata so momentalnite prostorni kapaciteti najavnite obvinitelstva. Ova osobeno vo nasoka na voveduvawe na noviteinstitutite vo koi se predviduvaat so izmenite na ZKP i preminuvawetona istragata vo nadle`nost na javnoto obvinitelstvo koi neophodno janametnuvaat potrebata od soodveten prostor.

O~igledno e deka sostojbata vo koja sega se nao|aat najgolemiotbroj javni obvinitelstva vo pogled na nivnoto prostorno smestuvawe eproblemati~na i od aspekt na nedovolen prostor, no isto taka i odaspekt na nemawe sopstven prostor.

Po odnos na sopstvenosta na objektite mora da se naglasi dekanajgolem broj od prostornite kapaciteti vo koi se smesteni javniteobvinitelstva se nao|aat vo zgradite na soodvetnite osnovni odnosnoapelacioni sudovi. Nezna~itelen del od javnite obvinitelstva pla}aatzakup, a vo najmal broj slu~ai ili poto~no samo tri javni obvinitelstvase smesteni vo sopstveni prostorii.

Vo odnos na opremata moè da se kaè deka javnite obvinitelstvavo poslednite godini glavno so podr{ka na stranski donacii, serelativno dobro opremeni. Treba da se istakne deka del od opremata najavnite obvinitelstva ja obezbedi Ministerstvoto za pravda. Vo ovaanasoka, vo poslednite godini vo javnite obvinitelstva se vloìle dostasredstva za opremuvawe so kancelariski mebel i druga oprema.

64

Re~isi site obvinitelstva vo dovolna mera se soodvetno opremeniso kancelariski name{taj, kompjuteri, pe~atari i druga oprema. Sepakpostoi zna~ajni nedostatoci koi se utvrdeni i prisutni a koi moàt da segrupiraat vo nekolku to~ki:

- vo javnite obvinitelstva postojat dovolno kompjuteri, no tieglavno sluàt kako ma{ini za pi{uvawe. Pri~ina za ova e faktot {tojavnite obvinitelstva ne se mre`no povrzani, nitu imaat softver za damoàt elektronski da gi zaveduvaat predmetite.

- najgolem broj javni obvinitelstva nemaat pristap do internet, paottuka nema mo`nost za elektronsko prebaruvawe na informacii koi bibile od korist za nivnata rabota, nema pristap do zakonite voelektronska forma, nitu pak postoi mo`nost obvinitelstvata dakontaktiraat i sorabotuvaat po elektronski pat me|usebno ili so drugiinstitucii.

- skoro vo site pogolemi javni obvinitelstva postojat mre`nipe~atari no vo eden del od ovie obvinitelstva tie ne se voop{toinstalirani i ne se koristat poradi nedostatok od sredstva za nivnopovrzuvawe;

- sostojbata za vozilata vo javnite obvinitelstva e zagriùva~ka.Nekoi pogolemi javni obvinitelstva voop{to nemaat vozilo, ili imaatvozila koi ne se vo upotreba i nema sredstva za nivna popravka.

- vo javnite obvinitelstva nedostasuva stru~na literatura.Postoe~kata literatura e od postar datum i vo golem del neupotrebliva,zaradi nastanatite izmeni vo zakonite vo poslednite desetina godini.Zaradi ova, obezbeduvaweto na elektronski pristap do Slu`ben vesnik,za site javni obvinitelstva vo zna~itelna merka bi ja podobrilasostojbata. Ova osobeno e {to vo javnite obvinitelstva vklu~uvaj}i gi ipogolemnite so pro{irena nadle`nost se dobiva samo po eden primerokSlu`ben vesnik koj e premalku za da moàt site javni obvinitelinavremeno da se zapoznaat so izmenite vo zakonskite i podzakonskiteakti.

- vo site javni obvinitelstva nedostasuva edukacija od oblasta nainformati~kata tehnologija, a vo nekoi javni obvinitelstva, ima javniobviniteli na koi im e neophodna i obuka za koristewe na kompjuteri.

Sredstvata za rabotewe na javnite obvinitelstva se opredeleni povid i visina vo buxetot na Republika Makedonija. Tie sredstva seopredeleni i dadeni kako na edna javno obvinitelska organizacija. Iakoovoj buxet se proektira soglasno potrebite na sekoe javno obvinitelstvopoodelno, dosega{nite proekcii i dadenite sredstva se nedovolni zaobavuvawe na funkcijata.

Bez da se pravi bilo kakvo generalizirawe, na ovoj segment,neophodno e da se naglasi deka buxetot na javnite obvinitelstva e

65

nedovolen. Treba da se ima predvid deka so preminuvaweto na istragatavo nadle`nost na javniot obvinitel, javnite obvinitelstva }e treba da sedoopremat za {to neophodni se pogolemi tro{oci.

Buxetot na Javnoto obvinitelstvo na Republika Makedonija i sitenegovi edinki korisnici, vo 2010 vo odnos na 2009 e namalen za okolu37%, {to pretstavuva golem nedostig na sredstva koj bi go dovel vopra{awe funkcioniraweto na organot. Ova posebno e zna~ajno ako sezeme vo predvid i formiraweto na novoto Vi{o javno obvinitelstvoGostivar i Sovetot na javnite obviniteli koi se tehni~ki nedovolnoopremeni i sredstvata za nivnoto tekovno funkcionirawe sedopolnitelno opteretuvawe na i onaka namaleniot buxet na vkupno nivo.

Z A K L U ^ O C I

Sporeduvaj}i gi statisti~kite podatoci za predmetnoto rabotewena Javnoto obvinitelstvo na RM i tekstualnite izve{tai za Vi{itejavni obvinitelstva, moè da se zaklu~i deka vo izve{tajnata godina eobezbedeno visok stepen na aùrnost, stru~nost i kvalitet vopostapuvaweto po predmetite, posebno e manifestiran visok stepen naaùrnost vo vtorostepenoto postapuvawe na vi{ite javni obvinitelstva.

Obemot na prijaveniot kriminal beleì stapka na namaluvawe zavkupno 385 lica ili za 1,2% vo odnos na prethodnata 2008 godina, so toa{to brojot na novopodnesenite krivi~ni prijavi protiv polnoletnistoriteli na krivi~ni dela vo tekot na 2009 godina beleì zgolemuvaweza 887 lica, odnosno za 4,39%, dodeka namaluvawe na prijavenitestoriteli e prisutno kaj maloletnicite za 74 lica ili za 3% i kajnepoznatite storiteli za 1.198 lica ili za 8,02%.

Vo tekot na godinata osnovnite javni obvinitelstva re{ileprijavi protiv 19.152 lica ili 72,3%, nere{eni ostanale prijavi protiv7.329 lica ili 27,7%, po koi obvinitelstvata postapuvaat i baraatodredeni proverki za navodite vo krivi~nite prijavi od drugi organi.

Brojot na otfrlenite krivi~ni prijavi e zastapen so 24,8% koj eidenti~en so prethodnata godina. Najgolem broj na otfrleni krivi~niprijavi se evidentira vo Osnovnoto javno obvinitelstvo Resen 42,5%,Osnovno javno obvinitelstvo Ki~evo so 38,48% i Osnovnoto javnoobvinitelstvo Bitola so 37,4%.

66

Skoro e identi~en brojot na osuditelnite presudi od 91% vo 2008godina na 90,7% vo 2009 godina.

Razgleduvaj}i gi site izve{tai, vo naredniot period e neophodnoda se obrne vnimanie na koristewe na pravnite instituti od Zakonot zakrivi~na postapka za zabrzuvawe na postapkata, osobeno vo delot zapodnesuvawe predlog za donesuvawe na presuda bez glaven pretres, kako iprimena na ~lenovite 144, 145 i 146 od Zakonot za krivi~na postapka.

Vo javnite obvinitelstva vo Republika Makedonija zabele`liv enedostatok od ~ove~ki resursi, ne samo kaj nositelite na javnoobvinitelskata funkcija (javni obviniteli, sovetnici, sorabotnici ipripravnici), tuku i kaj ostanatite grupi - administrativno stru~nirabotnici i tehni~ki pomo{en personal.

Vo odnos na objektite karakteristi~no e {to najgolem broj najavni obvinitelstva nemaat sopstven prostor, tuku koristat prostor naosnovnite sudovi ili drugi institucii so pravo na koristewe, a tojprostor e re~isi sekade nedovolen. Karakteristi~no e Osnovnoto javnoobvinitelstvo vo Skopje koe {to za prostorot za koj e smesteno se pla}avisoka zakupnina. Za nadminuvawe na ovoj problem, potrebno eMinisterstvoto za pravda da pokrene postapka za obezbeduvawe soodvetenprostor za ova javno obvinitelstvo, a isto taka postoi neophodna potrebaod obezbeduvawe na poseben i soodveten prostor i za Osnovnoto javnoobvinitelstvo za gonewe na organiziran kriminal i korupcija.

Za re{avawe na ovoj problem vo tekot na 2009 godina be{ezapo~nata postapka za izrabotka na ideen proekt za izgradba na posebnazgrada na lokacija pokraj kejot na rekata Vardar a pozadi zgradata zaopera i balet, vo koja bi bile smesteni Osnovnoto javno obvinitelstvoSkopje, Osnovnoto javno obvinitelstvo za gonewe na organizirankriminal i korupcija, Vi{oto javno obvinitelstvo Skopje i Javnotoobvinitelstvo na Republika Makedonija.

Javnite obvinitelstva, spored sega{nata nadle`nost se relativnodobro opremeni so mebel i kompjuterska tehnika, no postoi nedostatok odvmre`uvawe na javnite obvinitelstva, pristap do internet, obezbeduvawevozila i literatura.

Mart, 2010 godina JAVEN OBVINITEL NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

S k o p j e Qup~o [vrgovski

V O V E D - jorm.gov.mk

Documents

Transcript of V O V E D - jorm.gov.mk