üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 1

–– üÊË⁄UÊ◊ ––üÊË◊Œ˜ªÊSflÊ◊Ë ÃÈ‹‚ˌʂ Áfl⁄UÁøÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸

•ŸÈflÊŒ÷ʟȇʥ∑§⁄U ª„U‹ÊÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 2

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 3

–– üÊË⁄UÊ◊ ––

üÊË◊Œ˜ªÊSflÊ◊Ë ÃÈ‹‚ˌʂ Áfl⁄UÁøÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸¸

•ŸÈflÊŒ÷ʟȇʥ∑§⁄U ª„U‹ÊÃ

‚ê¬ÊŒ∑§∑§Á¬‹ ÁÃflÊ⁄UË

‚„UÊÿ∑§ ‚ê¬ÊŒ∑§•‡ÊÊ∑§ Á◊üÊ

•ÊÁŒflÊ‚Ë ‹Ê∑§ ∑§‹Ê ∞fl¥ ÃÈ‹‚Ë ‚ÊÁ„Uàÿ •∑§ÊŒ◊Ë◊äÿ˝¬Œ‡Ê ‚¢S∑ΧÁà ¬Á⁄U·Œ˜Ô, ÷ʬʋ ∑§Ê ¬˝∑§Ê‡ÊŸ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 4

•Ê÷Ê⁄U - üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ∑§ ¬˝∑§Ê‡Ê∑§ fl ◊ÈŒ˝∑§- ªËÃÊ ¬˝‚, ªÊ⁄Uπ¬È⁄U

¬˝∑§Ê‡Ê∑§ - •ÊÁŒflÊ‚Ë ‹Ê∑§ ∑§‹Ê ∞fl¥ ÃÈ‹‚Ë ‚ÊÁ„Uàÿ •∑§ÊŒ◊Ë◊äÿ¬˝Œ‡Ê ‚¢S∑ΧÁà ¬Á⁄U·ŒỖ◊ÈÑÊ ⁄U◊Í¡Ë ‚¢S∑ΧÁà ÷flŸ, •ÊœÊ⁄U Ë, ’ÊáÊ ª¢ªÊ, ÷ʬʋ-y{wÆÆx◊äÿ¬˝Œ‡Ê, ÷Ê⁄Uû§ÊŸ - Æ|zz-wzzv}|}, w|{Æ{{}߸U-◊‹-mplokkala@rediffmail.com

¬˝∑§Ê‡ÊŸ fl·¸ - fl·¸ wÆÆ~ ¬˝Õ◊ ‚¢S∑§⁄UáÊ

SflàflÊÁœ∑§Ê⁄U - •ÊÁŒflÊ‚Ë ‹Ê∑§ ∑§‹Ê ∞fl¥ ÃÈ‹‚Ë ‚ÊÁ„Uàÿ •∑§ÊŒ◊Ë◊äÿ¬˝Œ‡Ê ‚¢S∑ΧÁà ¬Á⁄U·ŒỖ

‡ÊéŒÊ¢∑§Ÿ - •ÊÁŒflÊ‚Ë ‹Ê∑§ ∑§‹Ê ∞fl¥ ÃÈ‹‚Ë ‚ÊÁ„Uàÿ •∑§ÊŒ◊Ë◊äÿ¬˝Œ‡Ê ‚¢S∑ΧÁà ¬Á⁄U·ŒỖ

•Êfl⁄UáÊ - üÊË◊ÃË ÷Í⁄UË ’Ê߸U, ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ÁøòÊÊ¥∑§Ÿ

◊Ⱥ˝áÊ - ‡ÊÊ‚∑§Ëÿ ∑§ãŒ˝Ëÿ ◊ÈŒ˝áÊÊ‹ÿ, ÷ʬʋ

◊ÍÀÿ - xÆÆ/- M§¬ÿ ÃËŸ ‚ÊÒ ∑§fl‹

! ¬ÈSÃ∑§ ‚ ‚ê’ÁãœÃ Áflflʌʥ ∑§Ê ãÿÊÿÊ‹ÿËŸ ∑§Êÿ¸ ˇÊòÊ ÷ʬʋ „Uʪʖ

! ¬ÈSÃ∑§ ◊¥ ¬˝∑§ÊÁ‡Êà ‚◊Sà ‚Ê◊ª˝Ë ‹π∑§ ∑§Ë „Ò¥U, •Êfl‡ÿ∑§ Ÿ„UË¥ Á∑§ ¬˝∑§Ê‡Ê∑§ß‚‚ ‚„U◊à „UÊ–

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 5

⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§ •ÊŃÊÊŸ ∑§Ë ◊¢øŸ, •¢∑§Ÿ •ÊÒ⁄ flÊøŸ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¥ ∑§Ë SÕÊÁŸ∑§ Á÷ãŸÃÊ•Ê¢ •ÊÒ⁄ÁflÁ‡Êc≈UÃÊ•Ê¢ ¬⁄ ÁfløÊ⁄ ∑§Ê •Õ¸ „Ò Áfl‡ÊÊ‹ ÷Ê⁄ÃËƒÊ ÷Í-÷ʪ ∑§ ¡Ÿ¬ŒËƒÊ •ÊÒ⁄ ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ̌ ÊòÊÊ¢ ◊¢ ‚ÁŒƒÊÊ¢‚ ¬˝øÁ‹Ã ⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§ ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§Ë •¬ŸË SÕÊÁŸ∑§ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ°, •¢∑§Ÿ •ÕʸØ ÁøòÊ •ÊÒ⁄ Á‡ÊÀ¬¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§ ÁflÁflœ M§¬ •ÊÒ⁄ ß‚ ◊„ʪÊÕÊ ∑§ SÕÊÁŸ∑§ ¬Ê∆U •ÊÒ⁄ ¬Ê∆U÷Œ •ÕʸØ flÊøŸ ∑§Ë ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§ËÁflÁflœÃÊ–

∞∑§ ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ ∑§Ê‹¡ƒÊË øÁ⁄Ã∑§ÕÊ, ¡Ê ÷Ê⁄ÃËƒÊ ôÊÊŸ •ÊÒ⁄ •ÊŃÊÊŸ ∑§Ë •Êcʸ ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§Ê ÷ʪ „Ò,©‚ ¬˝àƒÊ∑§ SÕÊÁŸ∑§ÃÊ •¬ŸË ¬˝∑ΧÁÃ, ¡ËflŸ, ‚Ê¢S∑ΧÁÃ∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê •ÊÒ⁄ ‚ÊÒ㌃ʸ’Êœ ∑§Ë ÁflÁ‡Êc≈U ‚Ë◊Ê•Ê¢∑§ ÷ËÃ⁄ ⁄øÃË „Ò, ß‚Á‹∞ •¢∑§Ÿ, ◊¢øŸ •ÊÒ⁄ flÊøŸ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§Ë SÕÊÁŸ∑§ÃÊ ¬⁄ ÷Ë ÁfløÊ⁄ ∑§⁄à „◊¢©‚ ◊„ÊŸ øÁ⁄à ªÊÕÊ ∑§ ∑§ãŒ˝ ∑§Ê S◊⁄áÊ ∞∑§ „Ë ‚ÊÕ ∑§⁄ŸÊ øÊÁ„ƒÊ, ƒÊ„ ∑§ãŒ˝ „Ë ©‚ ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ •ÊÒ⁄‚fl¸∑§ÊÁ‹∑§ ◊„ûfl ŒÃÊ „Ò •ÊÒ⁄ ß‚Ë ∑§ãŒ˝ ‚ ¬˝àƒÊ∑§ ÁflÁflœÃÊ •¬Ÿ ∑§Ê øÁ⁄ÃÊÕ¸ ∑§⁄ÃË „Ò–

ß‚ ∑§ãŒ˝ ∑§Ê •ÊàƒÊ¥ÁÃ∑§ •Õ¸ “◊ÍÀƒÊ” •ÊÒ⁄ “◊ÍÀƒÊ ÁŸÁ◊¸ÁÔ ÃÕÊ “•Êø⁄áÊ ∑§Ë ◊ƒÊʸŒÊ” •ÊÒ⁄ “¡ËflŸ¬˝⁄áÊÊ” ‚ „Ò– òÊÃʃÊȪ ◊¢ ŸÊ⁄ʃÊáÊ ∑§ •flÃÊ⁄ “⁄Ê◊ ∑§Ê ƒÊ„ øÁ⁄Ô ÷Ê⁄ÃËƒÊ ¡ËflŸ ◊¢ “•Êø⁄áÊ ∑§Ë ◊ƒÊʸŒÊ”•ÊÒ⁄ “◊ÍÀƒÊÊ¢ ∑§Ê ‚◊Ê¡ÊŒ‡Ê¸” ∞∑§ ‚ÊÕ „Ò– fl„ ߸‡fl⁄ ∑§ •flÃÊ⁄Ë M§¬ ∑§Ë “‚¢‚Ê⁄ ‹Ë‹Ê” „Ò Á¡‚√ƒÊÁÄêÃ, ¬ÊÁ⁄flÊÁ⁄∑§ •ÊÒ⁄ ‚Ê◊ÊÁ¡∑§ ◊ÍÀƒÊÊ¢ ∑§Ë ‚¢Á„ÃÊ ⁄øŸÊ ∑§ ’¡ÊƒÊ “√ƒÊÊfl„ÊÁ⁄∑§ •Êø⁄áÊ” ◊¢ Á¡ƒÊʪƒÊÊ „Ò, ß‚Á‹∞ fl„ “øÁ⁄Ô „Ò Á¡‚ “ªÊÕÊ •ÊŃÊÊŸ” ◊¢ ⁄øÊ ªƒÊÊ– •Êø⁄áÊ ∑§Ë ¬˝⁄áÊÊ ∑§Ë ß‚ flÊÁø∑§ÃÊ∑§Ê “∑§ÕÊ” ◊¢ ª˝„áÊ Á∑§ƒÊÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ƒÊ„Ê° ôÊÊŸ “øÁ⁄Ô ◊¢ •ÊÒ⁄ “øÁ⁄Ô ∑§ÕÊ ◊¢ ∞∑§ ‹ê’Ë ƒÊÊòÊÊ ∑§⁄ÃÊ „Ò–∑§ÕÊ ¡Ê •¬Ÿ ∑§ãŒ˝ ◊¢ Ãàfl× “flÊ‚” ∑§⁄ÃË „Ò, ‹Á∑§Ÿ ‚Ò∑§«∏Ê¥-„¡Ê⁄Ê¢ SÕÊÁŸ∑§ÃÊ•Ê¢ ◊¢ ª˝„áÊ ∑§Ë ¡ÊÃË„Ò, fl„ ‚◊Ê¡Ê¢-‚◊ȌʃÊÊ¢ ∑§Ë •¬ŸË ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢, ¬˝∑ΧÁà Áfl‡ÊcÊ •ÊÒ⁄ ‚Ê¢S∑ΧÁÃ∑§ ’Êœ ◊¢ •¬ŸÊ ÁflÁøòÊ •ÊÒ⁄ø◊à∑§Ê⁄Ë •ŸÈ∑ͧ‹Ÿ ∑§⁄ ‹ÃË „Ò– ß‚Á‹∞ ∑§ãŒ˝ •ÊÒ⁄ ¬Á⁄Áœ ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ •ÊÒ⁄ SÕÊÁŸ∑§, ÁSÕ⁄ •ÊÒ⁄ ªÁÇÊË‹ŒÊŸÊ¢ ∑§Ê ∞∑§ ‚ÊÕ ŒπŸÊ •Êfl‡ƒÊ∑§ „Ò–

ŒÍ‚⁄, ƒÊ„ •ÊŃÊÊŸ Á‹Áπà •ÊÒ⁄ flÊÁø∑§ ∑§ ‚ê¬Íáʸ ÁflSÃÊ⁄ ◊¢ √ƒÊÊåà „Ò, ¡’ fl„ Á‹πÊ ¡ÊÃÊ „ÒÃÊ ‚ŒÊ ∑§ Á‹∞ ÁSÕ⁄ ¬Ê∆U ∑§Ë ‡ÊÊSòÊ ‚Ë◊Ê ◊¢ Ÿ„Ë¢ „ÊÃÊ, ăÊÊ¢Á∑§ fl„ ∑§ÕÊ ƒÊÊòÊÊ ÷Ê⁄ÃËƒÊ Œfl‹Ê∑§ ∑§Ë¬⁄◊ ÁŒ√ƒÊÃÊ ∑§Ë flÊÁø∑§ÃÊ ‚ •¬Ÿ ∑§Ê •Ê⁄¢÷ ∑§⁄ÃË „Ò, Á¡‚∑§ •ÊÁŒ √ƒÊÊ‚ “Á‡Êfl” „Ò¢ •ÊÒ⁄ •ÊÁŒ ∑§ÕÊ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 6

üÊÊÃÊ “‡ÊÁÄà ¬Êfl¸ÃË”– fl„ ¬˝∑§Ê‡Ê, Sfl⁄, ‡ÊéŒ •ÊÒ⁄ •ˇÊ⁄ Ã∑§ ôÊÊŸ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ◊¢ ∞∑§ ‹ê’Ë flÊÁø∑§ÃÊ∑§Ë ƒÊÊòÊÊ ¬Í⁄Ë ∑§⁄à flÊÀ◊ËÁ∑§ ∑§ ¬Ê‚ “Á‹Áπà ∑§ÕÊ” „ÊÃË „Ò, ß‚Ë ∑§ÕÊ ∑§Ê ‚’‚ ¬Á„‹ ⁄Ê◊ ∑§ ¬ÈòÊ‹fl-∑ȧ‡Ê •ƒÊÊäƒÊÊ ◊¢ ⁄Ê◊ ∑§ ⁄Ê¡ Œ⁄’Ê⁄ ◊¢ ªÊ∑§⁄ ©‚ Á»§⁄ flÊÁø∑§ ’ŸÊ ŒÃ „Ò¥– ¡Ò‚ fl„ ∑§ÕÊ-ªÊŸ ©‚Á‹Áπà ¬Ê∆U ‚ ◊ÈÄà ∑§⁄ ŒÃÊ „Ò– ß‚ ∑§ÕÊ ∑§ ‚’‚ ‹Ê∑§Á¬˝ƒÊ Á‹Áπà ¬Ê∆U, ‚¢Ã ÃÈ‹‚ˌʂ ⁄ÁøÓ⁄Ê◊øÁ⁄à ◊ÊŸ‚” ∑§Ê øÊ⁄ ‚ÁŒƒÊÊ¢ ∑§ ÷ËÃ⁄ ÷Ê⁄ÃËƒÊ ‹Ê∑§ ‚◊Ê¡Ê¢ Ÿ ∞∑§ flÊÁø∑§ ¬Ê∆U ◊¢ ’Œ‹ Á‹ƒÊÊ „Ò,ß‚Á‹∞ ß‚ •ÊŃÊÊŸ ∑§ ‚¢Œ÷¸ ◊¢ Á‹Áπà •ÊÒ⁄ flÊÁø∑§ ∑§Ë ‚ê¬ÍáʸÃÊ ‚◊¤ÊŸÊ ¡M§⁄Ë „Ò– ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ ∑§ ß‚∑§ãŒ˝ ‚ „Ë ÷Ê⁄ÃËƒÊ ÷ÊcÊÊ•Ê¢ ◊¢ ÕÊ«∏ ’„Èà ¬Ê∆U ÷Œ ∑§ ‚ÊÕ •Ÿ∑§ ⁄Ê◊∑§ÕÊ∞° ⁄øË¥ ªƒÊË¥ „Ò¥, ¡Ê ÷ÊcÊÊ•Ê¢ ‚„ÊÃË ’ÊÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ Ã∑§ ß‚ ◊„ÊŸ ∑§ÕÊ ∑§Ë “∑§Ê√ƒÊ ‚¢S∑ΧÁÔ ⁄øÃË¥ „Ò¥, ߟ◊¢ ‹Ê∑§Ê¢ø‹Ê¢ ◊¢¬˝øÁ‹Ã ’ÊÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§ ‚ÊÕ ŒÁ‚ƒÊÊ¢ ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ’ÊÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§Ë flÊÁø∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ◊¢ ⁄øË ªƒÊË ⁄Ê◊∑§ÕÊ∞° ÷ˇÊÊÁ◊‹ „¥Ò–

∑§ÕÊ √ƒÊÊ‚Ê¥ ∑§ ©l◊ ‚ ⁄Ê◊ʃÊáÊ •Ÿ∑§ ‚ÁŒƒÊÊ¢ ◊¢ “‹Ê∑§ ∑§Ë ∑§ÕÊ ‚¢S∑ΧÁÔ ◊¢ ’Œ‹ ¡ÊÃË „Ò–ƒÊ„Ê° “ôÊÊŸ ∑§Ë ∑§ÕÊ-ôÊÊŸ ∑§Ê ⁄‚” ’ŸÃË „Ò •ÊÒ⁄ Á»§⁄ ‹Ê∑§ ∑§Ë S◊ÎÁÖ ©ûÊ⁄ ÷Ê⁄ÃËƒÊ ¡Ÿ¬ŒÊ¢ ◊¢ ß‚ ◊„ÊŸªÊÕÊ ∑§ •Ÿ∑§ ÷ʪ ∞∑§ “‹Ê∑§ªÊŸ” ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§Ê M§¬ ‹Ã „Ò¥, Á¡Ÿ‚ ‚¢ªËà ∑§Ë •Ÿ∑§ ‹Ê∑§ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§Ê¡ã◊ „È•Ê– •Ÿ∑§ ŸÊ≈˜UƒÊ ¬Ê∆U ÁŸÁ◊¸Ã „È∞, •ÕʸØ ß‚ ∑§ÕÊ Ÿ “‹Ë‹Ê” ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ‚ “ŸÊ≈U∑§” Ã∑§ ‚ÈŒËÉʸƒÊÊòÊÊ ∑§Ë „Ò- ‹Ë‹Ê ¡Ê “ÁŒ√ƒÊ” „Ò, Á¡‚◊¢ ⁄Ê◊, ‹ˇ◊áÊ, ‚ËÃÊ, „ŸÈ◊ÊŸ •ÊÁŒ øÁ⁄à “SflM§¬” „Ò¢, flŸÊ≈˜UƒÊ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ◊¢ “¬ÊòÊÊ¢” ◊¢ ÷Ë ’Œ‹ ªƒÊ „Ò¢–

¡Ÿ¬ŒËƒÊ ‚¢S∑§Ê⁄ ªËÃÊ¢ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ¡Ê ÁSòʃÊÊ¢ Ÿ ⁄øË „Ò, ©ã„Ê¢Ÿ ‚ÁŒƒÊÊ¢ ‚ ߟ ¬Ê⁄ê¬Á⁄∑§ ‚¢S∑§Ê⁄ªËÃÊ¢ ∑§Ê ß‚ ◊„ÊŸ ∑§ÕÊ ∑§Ë ¿UʃÊÊ ◊¢ ⁄øÊ „Ò, •ÕʸØ ƒÊ„Ê° ∑§ÕÊ ∞∑§ ªËà ◊¢ Á‚◊≈U∑§⁄ •¬ŸÊ “Á‹Á⁄∑§”⁄øÃË „Ò– M§¬ ⁄øŸÊ ∑§ ß‚ Áfl‡ÊÊ‹ ∑§À¬ŸÊÃËà ÁflSÃÊ⁄ ◊¢ ‚◊ƒÊ •ÊÒ⁄ ̌ ÊòÊ πÊ ¡Êà „Ò¢– „◊Ê⁄ ¬Ê‚ ßÁÄʂ∑§Ê ‚◊ƒÊ, ŸÎÃàfl-‚◊Ê¡‡ÊÊSòÊ •ÊÒ⁄ ◊ŸÊÁflôÊÊŸ ∑§Ë ŒÎÁc≈UƒÊÊ° „Ò¢, ߟ∑§ ‚ÊÕ •ÊÒ⁄ ߟ∑§ ÷ËÃ⁄ ß‚ ◊„ÊŸ•ÊŃÊÊŸ ∑§Ê ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ ‚◊¤ÊÊ Ÿ„Ë¢ ¡Ê ‚∑§ÃÊ– ©‚ ‚◊¤ÊŸ ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§Ê •¬ŸÊ Œ‡Ê-∑§Ê‹ •ÊÒ⁄ ©‚ ¬⁄ê¬⁄Ê∑§Ë „Ë ¬˝ôÊÊ ŒÎÁc≈U øÊÁ„ƒÊ, Á¡‚∑§ •÷Êfl ◊¢ „◊ •ÊÒ⁄ „◊Ê⁄Ë ¬Ë…∏UË ∑§Ë ‚¡¸ŸÊ •ÊÒ⁄ Áfl◊‡Ê¸ ‚ ¡È«∏Ë ¬˝ÁÃ÷Ê∑§÷Ë ‚◊Ê¡‡ÊÊSòÊ ∑§Ë ƒÊÊ¢ÁòÊ∑§ÃÊ ‚ ß‚∑§ ¬ÊòÊÊ¢ ∑§Ë •Ê‹ÊøŸÊà◊∑§ ¬ÈŸ⁄¸øŸÊ ∑§⁄ÃË „Ò, ∑§÷Ë ÷Ê‹Í-’¢Œ⁄,•‚È⁄, ∑§Ê‹, ÷Ë‹, Á∑§⁄Êà “ŸÎÃàfl ∑§Ë ∑§‚ÊÒ≈UË” ¬⁄ ¬⁄π ¡Êà „Ò¢ •ÊÒ⁄ ∑§÷Ë ƒÊÕÊÕ¸flÊŒ ∑§Ë •Ê°πÊ¢ ‚ ß‚◊¢‚Ê◊ãÃË flª¸ ‚¢ÉÊcʸ ∑§Ë ∑ȧÁ≈U‹ÃÊ ‚◊¤ÊË ¡ÊÃË „Ò •ÕflÊ ƒÊ„ ∑§ÕÊ ŒÁ‹Ã •ÊÒ⁄ SòÊË Áfl⁄ÊœË ÁŸM§Á¬Ã ∑§Ë¡ÊÃË „Ò •ÊÒ⁄ ’˝Ê„êáÊflÊŒ ∑§Ê ¬ÊcÊáÊ ∑§⁄ÃË ¬˝ÃËà „ÊÃË „Ò–

÷Ê⁄ÃËƒÊ •Êcʸ ¬⁄ê¬⁄Ê ◊¢ “•ÊŃÊÊŸ” ∑§ÕÊ ∑§Ë ∞∑§ •ÊÒ⁄ ÷ÍÁ◊ ¬⁄ ⁄ø ªƒÊ „Ò¢, fl Á‚»¸§ ∑§ÕÊ Ÿ„Ë¢ „Ò,©‚◊¢ ôÊÊŸ, ∑§ÕÊ, ∑§Ê√ƒÊ, ªÊŸ-‚¢ªËà ∑§Ë ∞∑§ ‚◊Ác≈U „Ò •ÊÒ⁄ fl ÁŒ√ƒÊ •ÊÒ⁄ ‹ÊÒÁ∑§∑§ ∞∑§ ‚ÊÕ „Ò¢– ©‚◊¢•¬ŸÊ ¬˝∑ΧÁà ∑§Ê ¬Á⁄fløŸ‡ÊË‹ ́ §Ã ¡ËflŸ •ÊÒ⁄ ‚͡◊ ¬⁄ʬ˝∑ΧÁà ∑§Ë ∞∑§ ÁflÁøòÊ ‚◊ª˝ÃÊ „Ò– ©‚◊¢ Œfl-ŒÊŸfl, ◊ŸÈcƒÊ, ¬‡ÊÈ-¬ˇÊË •ÊÒ⁄ ¬˝ÊÁáÊ∑§ ‚àÃÊ ◊¢ ◊Íø ¡ËflœÊÁ⁄ƒÊÊ¢ •ÊÒ⁄ ¬˝∑ΧÁà ∑§ ‚ÊÕ ßŸ∑§ •mÒà ∑§Ë ∞∑§¬ÍáʸÃÊ „Ò– fl ∑§Ê‹Á’f •ÊÒ⁄ ∑§Ê‹ÊÃËÃ, Áfl‡ÊcÊ SÕÊŸÊ¢ •ÊÒ⁄ ‚Êfl¸÷ÊÒ◊ ◊¢ ∞∑§ ‚ÊÕ „Ò¥– ß‚ •ÊŃÊÊŸ ∑§◊„ʟʃÊ∑§ üÊË⁄Ê◊ ◊ÍÀƒÊÊ¢ ∑§Ê ∑§Ê߸ Œ‡Ê¸Ÿ, Ãûfl◊Ë◊Ê¢‚Ê, √ƒÊÊŃÊÊ •ÊÒ⁄ ¬˝SÃÊflŸÊ Ÿ„Ë¢ ∑§⁄Ö fl ∞∑§ ‚ìÊ¡ËflŸ √ƒÊfl„Ê⁄ ◊¢ „Ò¢ •ÊÒ⁄ ©Ÿ∑§Ê •Êø⁄áÊ „Ë ∞∑§ flÊSÃÁfl∑§ Œ‡Ê¸Ÿ „Ò, ƒÊ„ ÷Ê⁄ÃËƒÊ ‚◊Ê¡ •ÊÒ⁄ ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§Ê◊ÍÀƒÊ ∑§ãŒ˝ „Ò •ÊÒ⁄ ƒÊ„Ë¢ ‚ •Êø⁄áÊ ∑§Ë ◊ƒÊʸŒÊ ∑§Ê ¬Ê∆U „◊Ê⁄ Œ‡Ê Ÿ ‚ËπÊ– ß‚ ◊„ÊŸ •ÊŃÊÊŸ •ÊÒ⁄•Êø⁄áÊ Ÿ „Ë ÷Ê⁄ÃËƒÊ ◊ÍÀƒÊ’Êœ ∑§Ê SÕʬàƒÊ ⁄øÊ „Ò– ©‚ ßÁÄʂ ∑§ ’¡ÊƒÊ •ÊŃÊÊŸ ∑§Ë ÷ÍÁ◊ ¬⁄ •ÊÒ⁄

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 7

‚◊Ê¡‡ÊÊSòÊ ∑§ ’¡ÊƒÊ ◊ÍÀƒÊ’Êœ ∑§Ë ŒÎÁc≈U ‚ ¬⁄πŸÊ „ʪÊ, „◊ Ã÷Ë ß‚ ∑§ÕÊ ∑§Ê ‚ŸÊß ÷Ë ‚◊¤Ê‚∑§Ã „Ò¢ •ÊÒ⁄ •Ÿ∑§ fláÊÊZ •ÊÒ⁄ ¿UÁflƒÊÊ¢ ◊¢ Áfl∑§Á‚à SÕÊÁŸ∑§ ∑§Ê ÷Ë– ƒÊ„ Ã÷Ë ‚¢÷fl „Ò ¡’ „◊ ∞∑§ ∑˝§◊‚¢ªÁà ◊¢ ©‚ ‚◊¤ÊŸÊ •Ê⁄ê÷ ∑§⁄¢– •ÕʸØ ôÊÊŸ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ∑Ò§‚ “∑§ÕÊ” •ÊŃÊÊŸ ’ŸÃË „Ò, ∑Ò§‚ “∑§ÕÊ”∞∑§ “◊ÍÀƒÊ Œ‡Ê¸Ÿ” „UÊÃÊ „Ò •ÊÒ⁄ ∑Ò§‚ ƒÊ„ “ôÊÊŸ ∑§Ê ∑§ÕÊ ⁄‚” •ŸÁªŸÃ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ •ÊÒ⁄ M§¬Ê∑§Ê⁄Ê¢ ◊¢ „◊Ê⁄‚ÊÁ„àƒÊ •ÊÒ⁄ ∑§‹Ê ∑§Ë ”‚¡¸ŸÊ ∑§Ê ‚¢‚Ê⁄”–

‹Ê∑§ ‚◊Ê¡Ê¢ •ÊÒ⁄ ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ‚◊ȌʃÊÊ¢ ∑§ ‚◊ƒÊ ’Êœ •ÊÒ⁄ ‚Ê◊ÊÁ¡∑§-‚Ê¢S∑ΧÁÃ∑§ ÁSÕÁÃÊÊ¢ ◊¢’«∏Ê •ãÃ⁄ „Ò– ¡Ÿ¬ŒËƒÊ ‹Ê∑§ ¡ËflŸ ◊¢ ‚◊ƒÊ ∑§Ë •flœÊ⁄áÊÊ “¬ÊÒ⁄ÊÁáÊ∑§ ‚◊ƒÊ” ∑§Ë „Ò, ¡’Á∑§¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ‚◊ȌʃÊÊ¢ ◊¢ ∑§Ê‹ øÃŸÊ “¬˝Ê∑ΧÁÃ∑§ ‚◊ƒÊ” ∑§Ë „Ò– ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ‚◊Ê¡ ¬˝∑ΧÁà ∑§ ‚ÊÕ ∞∑§•Á÷㟠•mÒà ‚¢’¢œ ◊¢ „Ò, ¡’Á∑§ ‹Ê∑§ ‚◊Ê¡Ê¢ ◊¢ ¬˝∑ΧÁà “ÁŒ√ƒÊ” •ÊÒ⁄ “‹ÊÒÁ∑§∑§” ∑§ •¬Ÿ mÒà ◊¢ „Ò–⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§Ê •ÊŃÊÊŸ SflƒÊ¢ ‹Ê∑§ ‚◊Ê¡Ê¢ Ÿ •¬Ÿ Ã⁄„ ‚ ¬Ê∆U, •¢∑§Ÿ •ÊÒ⁄ ◊¢øŸ ∑§Ê ÁflcÊƒÊ ’ŸÊƒÊÊ „Ò-•Ÿ∑§ ‹Ê∑§ ’ÊÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§ ∑§ÕÊŸ∑§ ∑§Ë SÕÊÁŸ∑§ ¬ÈŸ⁄¸øŸÊ „È߸ „Ò– ÁflÁ÷㟠‹Ê∑§ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ß‚∑§ÕÊ ∑§ ‚÷Ë ¬˝‚¢ªÊ¢ ∑§Ê ÁøòÊÊ¢∑§Ÿ Á∑§ƒÊÊ ªƒÊÊ „Ò– Á’„Ê⁄ ∑§Ë “◊œÈ’ŸË” ‡ÊÒ‹Ë, ©«∏Ë‚Ê ∑§Ë “¬^U” ‹Ê∑§‡ÊÒ‹Ë, ◊„Ê⁄Êc≈˛U ∑§Ë “ÁøòÊ∑§ÕË”, ¬Á‡ø◊ ’¢ªÊ‹ ∑§Ë “¬≈ÈU•Ê” ‡ÊÒ‹Ë ∑§ •‹ÊflÊ •Êãœ˝¬˝Œ‡Ê ∑§Ë “∑§‹◊∑§Ê⁄Ë”•ÊÒ⁄ “øÁ⁄ƒÊÊ‹ ¬≈U◊˜” ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§Ê •¢∑§Ÿ Áfl‡ÊcÊ M§¬ ‚ ŃÊÊà „Ò– •Ÿ∑§ ‹ÉÊÈÁøòÊ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ •ÊÒ⁄◊äƒÊ∑§Ê‹ ◊¢ ¬˝øÁ‹Ã ‹Á∑§Ÿ •’ ‚◊Êåà ¬˝ÊƒÊ “◊Ê‹flË” •ÊÒ⁄ “’ÈãŒ‹Ë ∑§‹◊” ∑§ M§¬ ◊¢ ¬˝Á‚f ‹Ê∑§‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ÁflÁ÷㟠◊¢ÁŒ⁄Ê¢, ∑§ÊÁ∆UƒÊÊ¢ •ÊÒ⁄ „flÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§Ê •¢∑§Ÿ Á∑§ƒÊÊ ªƒÊÊ „Ò– ÁøòÊÊ¢ ∑§Ê •äƒÊƒÊŸ∑§⁄Ÿ ‚ ∞‚Ê ¬˝ÃËà „ÊÃÊ „Ò Á∑§ ß‚ •ÊŃÊÊŸ ∑§ •¢∑§Ÿ ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§ÕÊ ∑§ ¬Ê∆U ∑§Ë •Ÿ∑§ ¬˝ÁÃÊÊ° ÃÒƒÊÊ⁄∑§⁄à ‚◊ƒÊ ©Ÿ ∑§ÕÊ ¬˝‚¢ªÊ¢ ∑§ ÁøòÊÊ¢∑§Ÿ ∑§ ‚ÊÕ •Ê⁄ê÷ „È߸ „Ò, •Ÿ∑§ ÁøÁòÊà ∑§ÕÊ ¬Ê¢«ÈÁ‹Á¬ƒÊÊ° •Ê¡ ÷Ë‚È⁄ÁˇÊà „Ò¢–

ß‚Ë ¬˝∑§Ê⁄ ⁄Ê◊ʃÊáÊ ∑§ ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ∑§Ë ◊¢øŸ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§Ê Áfl∑§Ê‚ “‹Ë‹Ê” ¬⁄ê¬⁄Ê ‚ ¬˝ÃËà „ÊÃÊ „Ò–“‹Ë‹ÊŸÈ∑§⁄áÊ” flÒcáÊfl ¬⁄ê¬⁄Ê ◊¢ ∞∑§ Áfl‡ÊcÊ ÁflÁœ „Ò, Á¡‚◊¢ “‹Ë‹ÊŸÈ∑§⁄áÊ” •ÊÒ⁄ “‹Ë‹Ê ∑§Ê •ÊSflÊŒ”©¬Ê‚ŸÊ ◊¢ „ÊŸ ∑§Ê ∞∑§ …¢Uª „Ò¥, ƒÊ„ •¬Ÿ •Ê¬ ◊¢ ∞∑§ •ÊäƒÊÊÁà◊∑§ •ŸÈ÷fl „Ò– “⁄Ê◊” •ÊÒ⁄ “∑ΧcáÊ” ∑§øÁ⁄à ‹Ë‹Ê ∑§Ë ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§ ∑§ãŒ˝ ◊¢ „Ò¢– ‹Ë‹Ê Œ‡Ê¸Ÿ ‚ ŸÊ≈˜UƒÊ ¬˝SÃÈÁÃÊÊ¢ Ã∑§ ⁄¢ª◊¢øËƒÊ ¬˝ƒÊʪ ÁflÁflœ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ Á∑§ƒÊ ªƒÊ „Ò– ∑ȧ¿U ⁄¢ª◊¢øËƒÊ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ◊¢ ‚ê¬Íáʸ ∑§ÕÊ ∑§ ’¡ÊƒÊ ∑§ÕÊ ∑§ ∑ȧ¿U Áfl‡ÊcÊ •¢‡ÊÊ¢ ∑§Ê„Ë ©‚ ‡ÊÒ‹Ë ◊¢ ¬˝SÃÈà Á∑§ƒÊÊ ¡ÊÃÊ „Ò– ŸÎàƒÊ-ŸÊ≈˜UƒÊ ∑§Ë •Ÿ∑§ ¬Ê⁄ê¬Á⁄∑§ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ◊¢ ƒÊ„ ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ¬⁄ê¬⁄Ê•÷Ë ÷Ë ¡Ëflãà ∑§‹Ê ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§Ê ÷ʪ „Ò–

¬ÊÒ⁄ÊÁáÊ∑§ ‚◊ƒÊ ◊¢ ¡ËŸ flÊ‹ ‹Ê∑§ ‚◊Ê¡Ê¢ Ÿ •¬Ÿ ‚ Á÷㟠∞∑§ ¬˝∑ΧÁÃ, •¬Ÿ ‚ •‹ª •ÊÒ⁄¬ÍíƒÊ ŒflÃÊ, œ⁄ÃË ‚ ¬⁄ ∑§Ê߸ Sflª¸-Ÿ∑¸§ ⁄ø „Ò¥-¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ‚◊Ê¡ ¬˝Ê∑ΧÁÃ∑§ ‚◊ƒÊ ◊¢ ߟ‚ •Á÷㟠„Ò, flÁŒ√ƒÊ •ÊÒ⁄ ‹ÊÒÁ∑§∑§ ◊¢ ÷Œ Ÿ„Ë¢ ∑§⁄Ö ÷Ê⁄à ∑§ ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ‚◊ȌʃÊÊ¢ ◊¢ ‚ ∑ȧ¿U ◊¢ ⁄Ê◊∑§ÕÊ, ¡Ÿ¡ÊÃ˃ʂ◊ƒÊ, ¬˝∑ΧÁà •ÊÒ⁄ ‚Ê¢S∑ΧÁÃ∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§ ÷ËÃ⁄ ⁄øË ªƒÊË „Ò– •ÊÁπ⁄∑§Ê⁄ fl„ ⁄Ê◊ʃÊáÊ „Ë „Ò-©‚“¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ⁄Ê◊ʃÊáÊ” ¡Ò‚Ë ‚¢ôÊÊ Ÿ„Ë¥ ŒË ¡Ê ‚∑§ÃË– ©ŒÊ„⁄áÊÊÕ¸ ◊äƒÊ¬˝Œ‡Ê ◊¢ ªÊ¥« ¡Ÿ¡ÊÁà ∑§Ë“⁄Ê◊ʃʟ˔ ∑§ ¬Ê∆U ∑§Ê „Ë „◊ ‹ ‚∑§Ã „Ò¢- ‚Êà •äƒÊʃÊÊ¢ ◊¢ Áfl÷Äà ߂ ∑§ÕÊ ∑§Ê ¬⁄œÊŸ ªÊƒÊ∑§ ªÊà „Ò¢–ƒÊ„ ∑§ÕÊ ªÊƒÊŸ ¬⁄ê¬⁄Ê ªÊ¥« ƒÊ¡◊ÊŸË ‚Ê◊ÊÁ¡∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê ‚ ¡È$«Ë „Ò– ß‚◊¢ ⁄Ê◊-‹ˇ◊áÊ-‚ËÃÊ •ÊÁŒ ¬ÊòÊÁŒ√ƒÊ •ÊÒ⁄ ¬ÊÒ⁄ÊÁáÊ∑§ M§¬ ◊¢ Ÿ„Ë¢ „Ò¢, fl ‹ÊÒÁ∑§∑§ øÁ⁄à ŸÊƒÊ∑§ „Ò¢, •ÕʸØ fl„ Œ‡ÊÊflÃÊ⁄ ∑§Ë ∑˝§◊ ¬⁄ê¬⁄Ê •ÊÒ⁄ŸÊ⁄ʃÊáÊ ∑§ M§¬ •ÊÒ⁄ ©Ÿ∑§Ë ‹Ë‹Ê Ÿ „Ê∑§⁄ ¬˝Ê∑ΧÁÃ∑§ ‚◊ƒÊ •ÊÒ⁄ ¡ËflŸ ∑§ ‹ÊÒÁ∑§∑§ •ÊŃÊÊŸ ∑§ ∑§ÕÊ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 8

øÁ⁄à „Ò¢– ©‚∑§ ŸÊƒÊ∑§ “⁄Ê◊” Ÿ„Ë¢ ’ÁÀ∑§ “‹ˇ◊áÊ” „Ò¢– ß‚◊¢ •Ÿ∑§ ªÊ¥«U ¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ Áfl‡flÊ‚, •ÊSÕÊ∞°•ÊÒ⁄ ‚Ê◊ÊÁ¡∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§Ê ‚¢‡‹cÊ „Ò– ÷Ê⁄ÃËƒÊ ¡ËflŸ •ÊÒ⁄ ©‚∑§Ë S◊ÎÁà ¬⁄ “⁄Ê◊ʃÊáÊ” ∑§Ë √ƒÊÊÁåà •ÊÒ⁄ÁflSÃÊ⁄ ∑§Ê ƒÊ„ ∑§À¬ŸÊÃËà ¬˝÷Êfl „Ò, Á¡‚◊¢ fl„ ‡ÊÊSòÊ ‚ „ÊÃË ¡Ÿ¬ŒËƒÊ ‹Ê∑§ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ •ÊÒ⁄¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ¡ËflŸ Ã∑§ »Ò§‹ ¡ÊÃË „Ò– ∑§Ê߸ ÷Ë ŒÍ‚⁄Ê •ÊŃÊÊŸ ÷Ê⁄ÃËƒÊ ¡ËflŸ •ÊÒ⁄ S◊ÎÁà ∑§ ßß ˇÊòÊ ◊¢ÁflSÃÊÁ⁄à Ÿ„Ë¥ „Ò– ∆UË∑§ ƒÊ„Ë ’Êà „◊ ∑§‹Ê •ÊÒ⁄ ∑§‹Ê ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§ ’Ê⁄ ◊¢ ∑§„ ‚∑§Ã „Ò¢- ÷Ê⁄ÃËƒÊ ∑§‹Ê¬⁄ê¬⁄Ê ◊¢ ◊¢øËƒÊ ¬˝Œ‡Ê¸Ÿ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢, ‹Ê∑§ ÁøòÊÊ¢∑§Ÿ, ‚¢∑§ËøŸ •ÊÒ⁄ ªÊŸ ‡ÊÒÁ‹ƒÊÊ¢ ∑§ •‹ÊflÊ fl„ ‚◊ÎfÁ‡ÊÀ¬ ⁄øŸÊ ∑§Ê ÷Ë •ÊœÊ⁄ ⁄„Ë „Ò– ÷Ê⁄ÃËƒÊ ∑§‹Ê ¬⁄ê¬⁄Ê ◊¢ üÊË◊Œ˜÷ʪflà ∑§ •‹ÊflÊ ∑§Ê߸ ÷Ë ŒÍ‚⁄Ê•ÊŃÊÊŸ ∑§‹Ê ⁄øŸÊ ∑§Ê ßÃŸÊ ÁflSÃÎà •ÊœÊ⁄ Ÿ„Ë¢ „Ò– ◊äƒÊ∑§Ê‹ ∑§ ÷ÁÄà •ÊãŒÊ‹Ÿ •ÊÒ⁄ ©‚‚ ¡È«∏Ë∑§ÁflÃÊ, ‚¢ªËÃ, ÁøòÊ, Á‡ÊÀ¬ •ÊÒ⁄ ‹Ë‹Ê ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§ Áfl∑§Ê‚ •ÊÒ⁄ ©ãŸƒÊŸ Ÿ ß‚ ∑§‹Ê Áfl‡fl ∑§Ê ’„ÈÃÁflSÃÊ⁄ Á∑§ƒÊÊ– ∑§„Ÿ ∑§Ê •Õ¸ „Ò Á∑§ ⁄Ê◊∑§ÕÊ Á‹Áπà ¬Ê∆U ‚ ‹∑§⁄ ◊ÊÒÁπ∑§ ∑§ÕÊ ¬⁄ê¬⁄Ê•Ê¢ ∑§ ‹Ê∑§ •ÊÒ⁄¡Ÿ¡ÊÃËƒÊ ¬Ê∆UÊ¢ Ã∑§ ÃÕÊ ¡ËflŸ ∑§Ë ◊ÍÀƒÊ ¬˝⁄áÊÊ ‚ ‹ªÊ∑§⁄ ‚ÊÒ㌃ʸ ⁄øŸÊ ƒÊÊ ∑§‹Ê M§¬Ê¢ ∑§ Áfl∑§Ê‚ Ã∑§÷Ê⁄ÃËƒÊ ¡ËflŸ •ÊÒ⁄ ¬⁄ê¬⁄Ê ∑§ ∑§ãŒ˝ ◊¢ ’ŸË ⁄„Ë „Ò •ÊÒ⁄ „◊¢ ßß Áfl⁄Ê≈U ÁflSÃÊ⁄ ◊¢ „Ë ß‚ •Œ˜÷ÈÕÊŃÊÊŸ ¬⁄ ÁfløÊ⁄ ∑§⁄ŸÊ øÊÁ„ƒÊ–

⁄UÊ◊ÊÿáÊ ∑§ •ÊÅÿÊŸ ◊¥ ∑§Ê‹, Á∑§⁄UÊÃ, èÊË‹ •ÊÒ⁄U ‡Ê’⁄U ¡Ÿ¡ÊÁÃÿÊ¥ ÃÕÊ ÁŸ·ÊŒ ‹Ê∑§¡ŸÊ¥ ∑§Ê©UÑπ „UÈ•Ê „Ò– Œ‡Ê ∑§Ë ∑ȧ¿U ¡Ÿ¡ÊÁÃÿÊ¥ Ÿ ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ‚¥’¥äÊË SflÃãòÊ ªËà •ÕflÊ ¿UÊ≈U ¬˝’¥äÊÊà◊∑§ •ÊÅÿÊŸ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ’ÊÁ‹ÿÊ¥ ◊¥ ⁄Uø „Ò¥U– ßUŸ ‚ÊˇÿÊ¥ ∑§ •ÊäÊÊ⁄U ¬⁄U ÿ„U ∑§„UÊ ¡Ê ‚∑§ÃÊ „ÒU Á∑§ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ S◊ÎÁà •ÊÒ⁄U⁄UøŸÊ ◊¥ ‡ÊÃÊÁéŒÿÊ¥ ‚ ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Ê ª„U⁄UÊ ¬˝÷Êfl ⁄U„UÊ „ÒU– ªÊá«U ¡Ÿ¡ÊÁà ∑§Ë “⁄UÊ◊ÊÿŸË” ¡Ÿ¡ÊÃËÿ S◊ÎÁÕÊÒ⁄U ⁄UøŸÊ ∑§ M§¬ ◊¥ ‚flʸÁäÊ∑§ ©UÑπŸËÿ „ÒU– ∑ȧ¿U ¡Ÿ¡ÊÃËÿ •äÿÃÊ•Ê¥ Ÿ ’SÃ⁄U ∑§Ë „U‹’Ê ¡Ÿ¡ÊÁÃ∑§Ë „UÀ’Ë ÷Ê·Ê ◊¥ ÷Ë ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ªËÃÊ¥ ∑§Ê ‚¥ª˝„U Á∑§ÿÊ „ÒU– ÿ„U ‹Ê∑§ ÁflEÊ‚ ’„ÈUà ¬˝ªÊ…∏ „ÒU Á∑§ ÿ„U ‚Ê⁄UÊ’SÃ⁄U ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ̌ ÊòÊ „UË ⁄UÊ◊ÊÿáÊ∑§Ê‹ËŸ Œá«U∑§Ê⁄Uáÿ ̌ ÊòÊ „ÒU– ßU‚ ÁflEÊ‚ ∑§Ë ¬˝Ê◊ÊÁáÊ∑§ÃÊ ∑§Ë ¡Ê°ø ÃÊßUÁÄUÊ‚ •ÊÒ⁄U ¬È⁄UÊÃûfl ∑§ ÁflmUÊŸ „UË ∑§⁄U ‚∑§Ã „ÒU¥– ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ∑§Ë ¡Ÿ¡ÊÃËÿ S◊ÎÁà •ÊÒ⁄U ⁄UøŸÊ ∑§Ê§ßUÁÄUÊ‚ ‚ „U◊ •ÁäÊ∑§ ◊„Uûfl¬Íáʸ ◊ÊŸÃ „Ò¥U– ⁄UÊ◊ÊÿáÊ ∑§ •ÊÅÿÊŸ ◊¥ ∞∑§ ⁄UÊ◊÷Q§ flÎhUÊ ‡Ê’⁄UË ∑§Ê ©UÑπ„ÈU•Ê „ÒU– ßU‚ ÷Q§ flÎhUÊ èÊË‹ŸË ∑§ ¡Í∆U ’⁄UÊ¥ ∑§Ê ÷ªflÊŸ ⁄UÊ◊ Ÿ ª˝„UáÊ Á∑§ÿÊ– ÿ„U ◊ÊÃÎàfl¬Íáʸ ÁŸ‡¿U‹÷ÁQ§ ∑§Ê •ŸÈ¬◊ ©UŒÊ„U⁄UáÊ „ÒU– ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÁà ∑§ ‚ãŒ÷¸ ◊¥ ßU‚ ¬˝‚¥ª ∑§Ê Áfl‡Ê· M§¬ ‚ S◊⁄UáÊ Á∑§ÿÊ¡ÊÃÊ „ÒU– ÷ÊÒªÊÁ‹∑§ M§¬ ‚ ‡Ê’⁄UË ŸÊ⁄UÊÿáÊ ŸÊ◊∑§ ⁄UÊ◊ÊÿáÊ∑§Ê‹ËŸ fl„U SÕÊŸ •Ê¡ ¿UûÊË‚ª…∏U ◊¥ ÁSÕÄҖ üÊË ÷ʟȇʥ∑§⁄U ª„U‹Êà èÊË‹Ë ÷Ê·Ê •ÊÒ⁄U ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÁà ∑§Ë ‚¥S∑ΧÁà ∑§ ª„U⁄‘U ¡ÊŸ∑§Ê⁄U •ÊÒ⁄U •äÿÃÊ„ÒU¥– ©UŸ∑§Ê ‚Ê⁄UÊ ¡ËflŸ •äÿʬŸ ∑§⁄Uà „ÈU∞ ’ËÃÊ „ÒU •ÊÒ⁄U fl ßU‚ ¡Ÿ¡ÊÁà ∑§Ë ∑§‹Ê ¬⁄Uê¬⁄UÊ•Ê¥ ∑§ ‚ÊÕª„U⁄UÊ߸U ‚ ¡È«∏ ⁄U„U „Ò¥U– Á¬¿U‹ ∑ȧ¿U fl·ÊZ ‚ fl ÃÈ‹‚Ë∑Χà ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ◊ÊŸ‚ ∑§ ÷Ë‹Ë ÷Ê·Ê ◊¥ ÷ÊflÊÕ¸ ∑§Ê∑§Á∆UŸ ©Ul◊ ∑§⁄UŸ ◊¥ ¡È≈U „ÈU∞ Õ– ∑§Êÿ¸ ¬Í⁄UÊ „UÊŸ ∑§ ¬pÊØ ©Uã„UÊ¥Ÿ ßU‚∑§ ¬˝∑§Ê‡ÊŸ ∑§Ê •∑§ÊŒ◊Ë ‚ •ŸÈ⁄UÊäÊÁ∑§ÿÊ– •∑§ÊŒ◊Ë ∑§ Á‹∞ ÿ„U ∑§Êÿ¸ ◊ÍÀÿflÊŸ ¬˝ÃËà „ÈU•Ê •ÊÒ⁄U „U◊ ßU‚ ∞∑§ ª˝ãÕ ∑§ M§¬ ◊¥ ¬˝∑§ÊÁ‡Êà ∑§⁄U⁄U„U „Ò¥U– „U◊Ê⁄‘U Œ‡Ê ∑§Ë ôÊÊŸ •ÊÒ⁄U ‚Ê¥S∑ΧÁÃ∑§ ¬⁄Uê¬⁄UÊ ◊¥ ‡ÊÊSòÊ •ÊÒ⁄U ‹Ê∑§ ∑§Ê ‚ÈŒËÉʸ ∑§Ê‹ ‚ „UË ¬⁄US¬⁄U‚¥’¥äÊ ⁄U„UÊ „ÒU– ÿ„U ¬˝ÿÊ‚ ßU‚Ë ¬⁄US¬⁄UÃÊ ∑§Ê ∞∑§ ‚ÈãŒ⁄U ©UŒÊ„U⁄UáÊ „ÒU •ÊÒ⁄U ßU‚ •Õ¸ ◊¥ Áfl‹ˇÊáÊ ÷Ë Á∑§ ÿ„UŒ‡Ê ◊¥ Á∑§‚Ë ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ÷Ê·Ê ◊¥ Á∑§ÿÊ ¡ÊŸ flÊ‹Ê ¬„U‹Ê ⁄UÊ◊∑§ÕÊ ÷ÊflÊÕ¸ ÷Ë „ÒU– ßU‚ ◊„UØ ¬˝ÿÊ‚ ∑§Á‹∞ •∑§ÊŒ◊Ë üÊË ÷ʟȇʥ∑§⁄U ª„U‹Êà ∑§Ë ’„ÈUà ∑ΧÃôÊ „ÒU •ÊÒ⁄U ßU‚ ª˝ãÕ ∑§Ê ¬˝‚ÛÊÃÊ ¬Ífl¸∑§ ¬˝∑§ÊÁ‡Êà ∑§⁄U⁄U„UË „ÒU–

-∑§Á¬‹ ÁÃflÊ⁄Ë

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 9

ÁŸflŒŸ

◊Ò¥Ÿ üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ∑§ Á„UãŒË ÷ÊflÊÕ¸ ∑§Ê ÷Ë‹Ë ’Ê‹Ë ◊¥ •ŸÈflÊŒ ßU‚Á‹ÿ Á∑§ÿÊ Á∑§ßU‚ üÊfláÊ ∑§⁄UŸ ‚ ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ‚◊ÈŒÊÿ ∑§ÊU üÊË⁄UÊ◊ ∑§Ë ‹Ë‹Ê•Ê¥ ∑§Ë ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË •ë¿UË Ã⁄U„U„UÊ ¡ÊÿªË– ◊Ò¥Ÿ ÷Ë‹ ‚◊ÈŒÊÿ ∑§Ë Á¡‚ ’Ê‹Ë ◊¥ •ŸÈflÊŒ Á∑§ÿÊ „ÒU, fl„U äÊÊ⁄U •ÊÒ⁄U ¤ÊÊ’È•Ê Á¡‹∑§ ‹ª÷ª •ÊäÊ ÷ʪ ◊¥, ’«∏flÊŸË, π⁄UªÊŸ, πá«UflÊ, ’È⁄U„UÊŸ¬È⁄U •ÊÒ⁄U ◊„UÊ⁄UÊC˛U ∑§ ∑ȧ¿U SÕÊŸÊ¥ ◊¥ŒflÊ‚, ªÈŸÊ Á¡‹ ◊¥ ÁŸflÊ‚⁄Uà ÷Ë‹ ÃÕÊ Á÷‹Ê‹Ê ’Ê‹Ã •ÊÒ⁄U ‚◊¤Êà „Ò¥– ¤ÊÊ’È•Ê ∑§ ‹ª÷ª•ÊäÊ ÷ʪ ◊¥ ¡Ê ªÈ¡⁄UÊà ¬˝Êãà ‚ ‹ªÊ „ÈU•Ê „ÒU, fl„UÊ° ∑§Ë ’Ê‹Ë •‹ª „ÒU, Á¡‚ “÷ªÍ⁄UË” ∑§„Uà „Ò¥–

•ŸÈflÊŒ ∑§ Á‹∞ Sflÿ¥ ∑§Ë ÷ÊÁ·∑§ ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË ∑§ ‚ÊÕ „UË •ãÿ ‹ÊªÊ¥ ‚ ‚ê¬∑¸§ ∑§⁄‚„Uÿʪ ¬˝Ê# Á∑§ÿÊ ªÿÊ „ÒU– ÷Ë‹Ë ∑§fl‹ ’Ê‹Ë „ÒU •ÊÒ⁄U ßU‚◊¥ Á∑§‚Ë ¬˝∑§Ê⁄U ∑§Ê Á‹Áπà ª˝ãÕŒπŸ ◊¥ Ÿ„UË¥ •ÊÿÊ– üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚ ∞∑§ ◊„UÊ∑§Ê√ÿ „ÒU, ÷Ë‹Ë ’Ê‹Ë ∑§ •ŸÈflÊŒ ◊¥ ¡Ê ‡Ê錟„UË¥ Á◊‹, ©UŸ∑§ SÕÊŸ ¬⁄U Á„UãŒË ∑§ ‡ÊéŒ „UË ÿÕÊflà ⁄Uπ ªÿ „Ò¥U– ◊⁄UÊ ÿ„U ◊ÊŸŸÊ „ÒU Á∑§ ßU‚•ŸÈflÊŒ ∑§Ê ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ‚◊ÈŒÊÿ ¡’ üÊfláÊ ∑§⁄U ‹¥ª, ÃÊ üÊË⁄UÊ◊ ∑§ øÁ⁄Uà ∑§Ê ÷‹Ë÷Ê°ÁÂ◊¤Ê ¡Êÿ¥ª–

◊Ò¥ ÿ„U S¬CU ∑§⁄UŸÊ øÊ„UÃÊ „Í°U Á∑§ ◊È¤Ê •ŸÈflÊŒ ∑§⁄UŸ ∑§Ë ¬˝⁄UáÊÊ ∑§„UÊ° ‚ Á◊‹Ë– ◊Ò¥Ÿ v~{|◊¥ ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ŸÎàÿ Œ‹ ∑§Ë SÕʬŸÊ ∑§Ë •ÊÒ⁄U fl·ÊZ SÕÊŸËÿ •ÊÒ⁄U Œ‡Ê ∑§ ∑§ß¸U SÕÊŸÊ¥ ◊¥©U‚∑§Ë ¬˝SÃÈÁÃÿÊ° „ÈUßZU– v~}z ◊¥ ◊⁄UÊ ‚ê¬∑¸§ ◊äÿ¬˝Œ‡Ê •ÊÁŒflÊ‚Ë ‹Ê∑§ ∑§‹Ê ¬Á⁄U·Œ˜ ‚ „ÈU•Ê–ŸÎàÿ ¬˝SÃÈÁà ∑§ •ÁÃÁ⁄UQ§ ¬Á⁄U·Œ˜ ‚ ÷Ë‹ ¡Ÿ¡ÊÃËÿ ªËÃÊ¥ •ÊÒ⁄U ∑§„UÊÁŸÿÊ¥ ∑§ ‚¥∑§‹Ÿ ∑§ Á‹∞◊ʪ¸Œ‡Ê¸Ÿ Á◊‹Ê– ◊Ò¥Ÿ ‚¥∑§‹Ÿ ∑§⁄U ÷¡Ê ¡Ê “¬˝◊ ªËÔ ¬ÈSÃ∑§ ◊¥ ÃÕÊ “øÊÒ◊Ê‚Ê” ¬ÁòÊ∑§Ê ◊¥¬˝∑§ÊÁ‡Êà „ÈU•Ê– ßUŸ ¬˝Ê⁄UÁê÷∑§ ∑§ÊÿÊZ ‚ ∑ȧ¿U ∑§⁄UŸ ∑§Ë ¬˝⁄UáÊÊ ©Uà¬ÛÊ „ÈU߸U •ÊÒ⁄U ÿ„ •ŸÈflÊŒ¬˝Ê⁄Uê÷ „ÈU•Ê–

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 10

ßU‚ •ŸÈflÊŒ ∑§ Á‹∞ üÊË M§¬Á‚¥„U ‚¥ª⁄U, üÊË ŸÊŸÁ‚¥„U Á÷«∏, üÊË M§¬Á‚¥„U ÁŸŸÊ◊Ê •ÊÒ⁄UüÊË „U⁄UËÁ‚¥„U •ÊÁŒflÊ‚Ë ’ãäÊÈ•Ê¥ ‚ ÷Ë‹Ë ’Ê‹Ë ∑§ ‡ÊéŒÊ¥ ∑§Ë ∑ȧ¿U ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË ¬˝Ê# „ÈU߸U– üÊË•◊⁄UÁ‚¥„U ªÈŸ⁄UÊ fl·¸ v~}y ‚ „UË ◊⁄‘U ‚ÊÕ ¡È«∏ ⁄U„,U ©UŸ‚ ’„ÈUà •ÁäÊ∑§ ¡ÊŸ∑§Ê⁄UË ¬˝Ê# „È߸U– ◊Ò¥ßU‚∑§ Á‹∞ ßUŸ ‚èÊË ∑§Ê NŒÿ ‚ •Ê÷Ê⁄UË „Í°U–

ßU‚ •ŸÈflÊŒ ‚ Á∑§‚Ë ÷Ë ÁflmUÊŸ, •äÿÃÊ •ÊÒ⁄U ¬Ê∆U∑§ ∑§Ê ÿÁŒ Á∑§‚Ë ÷Ë ¬˝∑§Ê⁄U ∑§Ë∆U‚ ¬„È°Uø, ÃÊ ◊Ò¥ ßU‚∑§ Á‹∞ ˇÊ◊Ê ¬˝ÊÕ˸ „Í°U–

-÷ʟȇʥ∑§⁄U ª„U‹ÊÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 11

H üÊË ªáʇÊÊÿ Ÿ◊—HüÊË ¡ÊŸ∑§ËflÑ÷Ê Áfl¡ÿÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚

•ŸÈ∑˝§◊÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ ‚Á„UÃ

’Ê‹∑§Êá«U/vx•ÿÊäÿÊ∑§Êá«U/wz{•⁄Uáÿ∑§Êá«U/y{vÁ∑§Ác∑§ãäÊÊ∑§Êá«U/zÆz‚ÈãŒ⁄U∑§Êá«U/zw~‹VUÊ∑§Êá«U/z|v©UûÊ⁄U∑§Êá«U/{|Æ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 12

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 13

¬˝Õ◊ ‚ʬʟ

’Ê‹∑§Êá«U‡‹Ê∑§

fláÊʸŸÊ◊Õ¸‚¢ÉÊÊŸÊ¢ ⁄U‚ÊŸÊ¢ ¿U㌂Ê◊Á¬–◊XÔU‹ÊŸÊ¢ ø ∑§ûÊʸ⁄UÊÒ fl㌠flÊáÊËÁflŸÊÿ∑§ÊÒH vH÷flʟˇÊVÔU⁄UÊÒ fl㌠üÊfÊÁflEÊ‚M§Á¬áÊÊÒ–ÿÊèÿÊ¢ ÁflŸÊ Ÿ ¬‡ÿÁãà Á‚fÊ— SflÊã×SÕ◊ËE⁄U◊ỖH wHfl㌠’Êœ◊ÿ¢ ÁŸàÿ¢ ªÈL¢§ ‡ÊVÔU⁄UM§Á¬áÊ◊Ỗ–ÿ◊ÊÁüÊÃÊ Á„U fl∑˝§Ê˘Á¬ øãº˝— ‚fl¸òÊ flãlÃH xH‚ËÃÊ⁄UÊ◊ªÈáʪ˝Ê◊¬ÈáÿÊ⁄UáÿÁfl„UÊÁ⁄UáÊÊÒ–fl㌠Áfl‡ÊÈfÁflôÊÊŸÊÒ ∑§flËE⁄U∑§¬ËE⁄UÊÒH yH©UjflÁSÕÁ¢„UÊ⁄U∑§ÊÁ⁄UáÊË¥ Ä‹‡Ê„UÊÁ⁄UáÊË◊Ỗ–‚fl¸üÊÿS∑§⁄UË¥ ‚ËÃÊ¢ ŸÃÊ˘„¢U ⁄UÊ◊flÑ÷Ê◊ỖH zHÿã◊ÊÿÊfl‡ÊflÁûʸ ÁflE◊Áπ‹¢ ’˝rÊÔÊÁŒŒflÊ‚È⁄UÊÿà‚‚ûflÊŒ◊ηÒfl ÷ÊÁà ‚∑§‹¢ ⁄UîÊÊÒ ÿÕÊ„U÷˝¸◊—–ÿà¬ÊŒå‹fl◊∑§◊fl Á„U ÷flÊê÷ÊœÁSÃÃ˷ʸflÃÊ¢flãŒ˘„¢U Ã◊‡Ê·∑§Ê⁄Uáʬ⁄¢U ⁄UÊ◊ÊÅÿ◊ˇʢ „UÁ⁄U◊Ỗ̃H {HŸÊŸÊ¬È⁄UÊáÊÁŸª◊ʪ◊‚ê◊â ÿŒỖ ⁄UÊ◊ÊÿáÊ ÁŸªÁŒÃ¢ `§ÁøŒãÿÃÊ˘Á¬–SflÊã× ‚ÈπÊÿ ÃÈ‹‚Ë ⁄UÉÊÈŸÊÕªÊÕÊ- ÷Ê·ÊÁŸ’ãœ◊ÁÃ◊TÈ‹◊ÊßÊÁÃH |H

•Êπ⁄U, •Êœ‹Ê ≈UÊ›UÊ, ⁄U‚È¢, ¿¢UŒ •Á›U πÈÁ‚ ŸË ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË ‚Ê⁄UŒÊ¡Ë •Á›U ªÈáÊ‚¡Ë ∑§Ê¡ Á◊¢flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ‚⁄UŒÊ U•Á›U ÷È⁄U‚Ê ŸÊL§¬◊Ê ¬Ê⁄’ÃË ¡Ë •Á›U üÊË ‡Ê¢∑§⁄U¡Ë (◊„UÊŒfl ’Ê’Ê) ∑§Ê¡ Á◊¢ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U,

H üÊË ªáʇÊÊÿ Ÿ◊—HüÊË ¡ÊŸ∑§ËflÑ÷Ê Áfl¡ÿÃ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 14

Á¡Ÿ⁄UÊ ¬Ê∑ȧ⁄U ‚ÊŒ ‹Èª •Ê¬áÊÊ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê ’‚Ỗ‹Ê ÷ªflÊŸ ∑§Ê¡ ÁŸÁ„¢U Œπ ¬Êfl– ôÊÊŸ flÊ›UÊ, ŒÊ„UÁ«∏UŸỖ,‚¢∑§⁄U M§¬ ªM§ ∑§Ê¡ Á◊¢ ’Ê¢ŒÍ¢ ¿U, Á¡Ÿ⁄UÊ •Ê‚⁄U ⁄U„UáÊÊ ∑§ÕÊ¡Ỗ flÊ∑§«∏UÊ øÊ°Œ ¬ÈáÊ ‚È’ ¡ÊÉÊÊ ¬È¡Êÿ ¿U–‚ËÃÊ⁄UÊ◊¡ËŸÊ ªÈáÊ‚◊Í„UM§¬ øÊπÊ flŸ ◊Ê Á„¢U«UáÊÊ„UÊ⁄UÊ, •Ê¿UÊ ôÊÊŸ∑§ÕÊ◊ÊØ‹Ê ∑§ÁflE⁄U (∑§ÁflŸÊ ÷ªflÊŸ)üÊË ’ÊÀ◊ËÁ∑§¡Ë •Á›U ∑§¬ËUE⁄U (◊Ê∑§«∏˜UÿÊŸÊ ÷ªflÊŸ) üÊË „UŸÈ◊ÊŸ ’Ê’Ê ∑§Ê¡ Á◊¢ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ¬ÒŒÊ‚ ¬Ê›UáÊ•Á›U ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UË, ŒÈπ ◊≈UáÊÊ„UÊ⁄UË •Á›U ‚Ê⁄UÊ ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË üÊË ⁄UÊ◊ŸỖ ‹Ê≈U∑§Ë üÊË ‚ËÃÊ¡Ë ∑§Ê¡Á◊¢ „UÊà ¡È«∏°U ¿U (flÊ¢ŒÍ¢ ¿U)– ¡⁄UË Ã›UË ŸÊ fl‚ ‚Ê⁄UË ŒÈÁŸÿÊ¢, ’⁄U◊Ê Ÿ ŒflÃÊ •Á›U ⁄UÊ∑ȧ‚ ¿U, ¡⁄UÊ ⁄UÊ¡∑§ÕÊ «ÈU⁄U ◊Ê ÉÊ«∏U‚Ê ŸÊ ‚∑§ Ã‚Ê „UÿÊ ‚Ê⁄UË ŒπÊÿÃË ŒÈÁŸÿÊ¢ ¿UÊÁø¡Ỗ ŒπÊÿ ¿U •Á›U ¡⁄UÊ »§∑§Ã ¬ÊÿÈ¡ỖŒÈÁŸÿÊ M§¬ ‚◊ŒÈ⁄U ∑§ÕÊ ¬Ê⁄U „UfláÊ ŸË øÊ„UŸÊ flÊ›UÊ ∑§Ê¡ ∞∑§Á‹¡Ỗ ŸÊfl ¿U, ¬‹Ê ‚Ê⁄UÊ ∑§Ê⁄UáÊ ∑§ÕÊ (‚Ê⁄UÊ∑§Ê⁄UáÊ ŸÊ ∑§Ê⁄UáÊ •Á›U ‚È’ ∑§ÕÊ ¿UQ§Ê) ⁄UÊ◊ ∑§„UÊÿáÊ flÊ›UÊ ÷ªflÊŸ „UÁ⁄U ŸË (∑§Ê¡) Á◊¢ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ∑§Ã⁄UÊ߬È⁄UÊáÊ, flŒ •Á›U (≈UÊ«UªÊ) ‡ÊÊSÃ⁄U ∑§ÕÊ ◊ÊŸ‹Ê •Á›U ÖÿÊ ⁄UÊ◊ÊÿáÊ ◊Ê ∑§„U‹Ê ¿U •Á›U ßÃ⁄UÊ∑Ỗ§ÁŒ‚⁄UËÕÊ‹ ∑§ÕÊ ¡«∏U‹Ê üÊË ⁄UÉÊÈŸÊÕ ¡Ë ŸË flÊòÊÊ ∑§Ê¡ ÃÈ‹‚ˌʂ •Ê¬áÊÊ Á„U⁄UŒÊŸÊ ‚Èπ flÊ≈U …U⁄U∑§ËM§¬Ê›UË ’ÈÁ‹ ◊Ê …U⁄U∑§Ë ◊Ê≈UË ’áÊÊflË ¿U–

‚Ê.- ¡Ê ‚ÈÁ◊⁄Uà Á‚Áœ „UÊß ªŸ ŸÊÿ∑§ ∑§Á⁄U’⁄U ’ŒŸ–∑§⁄U©U •ŸÈª˝„U ‚Êß ’ÈÁf ⁄UÊÁ‚ ‚È÷ ªÈŸ ‚ŒŸH vH◊Í∑§ „UÊß ’ÊøÊ‹ ¬¢ªÈ ø…∏Uß ÁªÁ⁄U’⁄U ª„UŸ–¡Ê‚È ∑Χ¬Ê° ‚Ê ŒÿÊ‹ º˝fl©U ‚∑§‹ ∑§Á‹ ◊‹ Œ„UŸH wHŸË‹ ‚⁄UÊL§„U SÿÊ◊ ÃL§Ÿ •L§Ÿ ’ÊÁ⁄U¡ ŸÿŸ–∑§⁄U©U ‚Ê ◊◊ ©U⁄U œÊ◊ ‚ŒÊ ¿UË⁄‚ʪ⁄U ‚ÿŸH xH∑È¢§Œ ߢŒÈ ‚◊ Œ„U ©U◊Ê ⁄U◊Ÿ ∑§L§ŸÊ •ÿŸ–¡ÊÁ„U ŒËŸ ¬⁄U Ÿ„U ∑§⁄U©U ∑Χ¬Ê ◊Œ¸Ÿ ◊ÿŸH yH’¢Œ©°U ªÈL§ ¬Œ ∑¢§¡ ∑Χ¬Ê Á‚¢œÈ Ÿ⁄UM§¬ „UÁ⁄U–◊„UÊ◊Ê„U Ã◊ ¬È¢¡ ¡Ê‚È ’øŸ ⁄UÁ’ ∑§⁄U ÁŸ∑§⁄UH zH

¡⁄UÊ ∑§Ê¡ ‚¢fl⁄UŸÊ ∑§ÕÊ ‚Ê⁄UÊ ∑§Ê◊ Á‚œ „Uß ¡Êÿ ¿U, ÖÿÊ ªáÊÊ¥ ŸÊ ◊ÊÁ‹∑§ •Á›U L§¬Ê›UÊ „UÊÃË ŸÊ◊È°„U«UÊflÊ›UÊ ¿U, àÿÊ¡ •∑§‹ ŸÊ Á…Uª •Á›U flÊ⁄U‹È ªÈáÊ ŸÊ ÉÊ⁄U (ªÈáʇʡË) ◊Ê⁄U ¬⁄U Œ’Ê› ∑§⁄‘U– ¡⁄UËŒ’Ê‹ ∑§ÕÊ ªÍ¢ªÊ …U⁄U∑§Ê flÊM§ ’È‹ŸÊ flÊ›UÊ „Uß¡Êÿ ¿U •Á›U ‹°ª«∏UÊ-‹Í‹Ê ◊Ê≈U‹Ê ’ÿ«∏UÊ ¬⁄U ø…∏U ¡Êÿ ¿U,¬‹Ê ∑§‹¡Èª ŸÊ ‚Ê⁄UÊ ¬Ê¬ ∑§Ê¡ ’Ê›UŸÊπáÊÊ „UÊ⁄UÊ Œ’Ê›ÈU (÷ªflÊŸ) ◊Ê⁄U ¬⁄U πÈÁ‚ „UÊÿ (Œ’Ê›U ∑§⁄U)–ÖÿÊ ŸË›UÊ ∑§◊›U ŸÊ Ã‚Ê ‚Ê°fl‹Ê ⁄¢Uª ŸÊ ¿U, ¬Í⁄UÊ ©UÉÊ«∏U‹Ê ⁄UÊÃ‹Ê ∑§◊›U ŸÊ …UÊ›UÊ ¡⁄UÊ «UÊ›UÊ ¿U •Á›U ÖÿʌʄUÁ«∏UŸỖ ‚◊ŒÈ⁄U◊Ê ‚Èfl ¿U, ¬‹Ê èʪflÊŸ (ŸÊ⁄UÊÿáÊ) ◊Ê⁄UÊ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê flÊ‚ ∑§⁄U– ¡⁄UÊ ∑È¢§Œ ŸÊ »Í§‹ •Á›UøÊ°Œ …UÊ›UÊ (ªÊ⁄UË) ŒÁ„U ¿U, ÖÿÊ ¬Ê⁄U’ÃË ŸÊ ‹Ê≈U∑§Ê •Á›U Œ’Ê›U ŸÊ ÉÊ⁄U ¿U •Á›U ¡⁄UÊ ª⁄UË’È¢ ¬⁄U ¬˝◊ ¿U,¬‹Ê ∑§Ê◊Œfl ∑§Ê¡ ◊Ê⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ (‡Ê¢∑§⁄U¡Ë)(◊„UÊŒfl ’Ê’Ê) ◊Ê⁄U ¬⁄U Œ’Ê›U ∑§⁄U– Á◊¢ ¬‹Ê ªM§ ◊„UÊ⁄UÊ¡∑§Ê¡ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ÖÿÊ Œ’Ê›U ŸÊ ‚◊ÈŒÈ⁄U •Á›U ◊ÊÁáÊ‚ M§¬ ◊Ê üÊË „UÁ⁄U¡Ỗ ¿U (÷ªflÊŸÈ¡Ỗ ¿U) •Á›U ¡⁄UÊ ’Ê‹◊Ê≈U‹Ê ◊Ê„U M§¬ «ÈU’ ߢœÊ⁄UÊ ŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ flÊ≈U ‚Í⁄U¡ ŸË ⁄UÁSáÊ ŸÊ ≈UÊ›UÊ ¿U–

øÊÒ. ’¢Œ©°U ªÈL§ ¬Œ ¬ŒÈ◊ ¬⁄Uʪʖ ‚ÈL§Áø ‚È’Ê‚ ‚⁄U‚ •ŸÈ⁄UʪÊH•Á◊• ◊ÍÁ⁄U◊ÿ øÍ⁄UŸ øÊM§– ‚◊Ÿ ‚∑§‹ ÷fl L§¡ ¬Á⁄UflÊM§H‚È∑ΧÁà ‚¢÷È ÃŸ Á’◊‹ Á’÷ÍÃË– ◊¢¡È‹ ◊¢ª‹ ◊ÊŒ ¬˝‚ÍÃËH¡Ÿ ◊Ÿ ◊¢¡È ◊È∑ȧ⁄U ◊‹ „U⁄UŸË– Á∑§∞° ÁË∑§ ªÈŸ ªŸ ’‚ ∑§⁄UŸËH

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 15

üÊ˪È⁄U ¬Œ Ÿπ ◊ÁŸ ªŸ ¡ÊÃË– ‚ÈÁ◊⁄Uà ÁŒéÿ ŒÎÁCÔU Á„Uÿ° „UÊÃËHŒ‹Ÿ ◊Ê„U Ã◊ ‚Ê ‚¬˝∑§Ê‚Í– ’«∏U ÷ʪ ©U⁄U •Êflß ¡Ê‚ÍH©UÉÊ⁄UÁ„¢U Á’◊‹ Á’‹ÊøŸ „UË ∑§– Á◊≈UÁ„¢U ŒÊ· ŒÈπ ÷fl ⁄U¡ŸË ∑§H‚ͤÊÁ„¢U ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ◊ÁŸ ◊ÊÁŸ∑§– ªÈ¬Èà ¬˝ª≈U ¡„°U ¡Ê ¡Á„U πÊÁŸ∑§H

Á◊¢ ªM§ ◊„UÊ⁄UÊ¡ ŸÊ ¬Êÿ ŸÊ œÍ›UÊ ∑§Ê¡ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ÖÿÊ M§¬Ê›UÊ ‚flÊŒ, flÊ⁄U‹È ª¢œ •Á›U ¬˝◊ M§¬ ⁄U‚∑§ÿÊ ¬Í⁄UÊ ÷⁄U‹Ê ¿U– ¬‹Ê •◊⁄U ◊Í›U (‚¢¡ËflŸË ¡«∏UË) ŸÊ M§¬Ê›UÊ øÍ⁄UáÊ ¿U, ÖÿÊ ‚Ê⁄UË ŒÈÁŸÿÊ¢ ŸÊ ⁄Uʪ ŸÊ∑ȧ≈ÈU◊ ∑§Ê¡ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¿U– ¬Á‹ œÍ›U œ⁄U◊Ë ◊ÊÁáÊ‚ M§¬ ◊„UÊŒfl ’Ê’Ê ŸË ŒÁ„U ¬⁄U ‚È„UÊÿÃË •Ê¿UËøË¡ ¿U •Á›U M§¬Ê›UË ÷‹Êß •Á›U πÈÁ‚ ŸË ◊Êÿ ¿U, ÷ªÃ ŸÊ ◊Ÿ M§¬ M§¬Ê›UÊ •Ê⁄USÿÊ ŸÊ ◊Ò‹ ∑§Ê¡¿U≈U ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË •Á›U ≈UË∑§Ê ‹ÊªÊ«∏UŸÊ ∑§ÕÊ ªÈáÊ¢ ∑§Ê¡ fl‚ ◊Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË ¿U– ªM§ ◊„UÊ⁄UÊ¡ ŸÊ ¬Êÿ ŸÊŸπ ŸÊ ©U¡Ê›UÊ ◊ÁáÊ¢ŸỖ ©U¡Ê›UÊ Ã‚Ê ¿U, ¡⁄UÊ ∑§Ê¡ ‚fl°⁄UÃÊ¡Ỗ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê ŸÊÁ›¡˜ ÁŸªÊ„U ¬ÒŒÊ „UßU ¡Êÿ ¿U–¬‹Ê ©U¡Ê›Ê •ôÊÊŸ M§¬ ߢœÊ⁄UÊ ŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¿U ÖÿÊ ¡⁄UÊ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê •Êß¡Êÿ ¿U, Ã⁄UÊ ◊Ê≈U‹Ê ÷ʪ¿U– Ã⁄UÊ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê •ÊflÃÊ¡Ỗ Á„U⁄UŒÊ ŸÊ •Ê¿UÊ «UÊ›UÊ ©UÉÊÁ«∏U ¡Êÿ ¿U •Á›U ŒÈÁŸÿÊ¢ M§¬ ⁄UÊà ŸÊ ¬Êÿ-ŒÈ—ÅÊÁ◊≈U ¡Êÿ ¿U •Á›U ⁄UÊ◊ øÁ⁄UòÊ M§åÊ (⁄UÊ◊ŸỖ ÅÿÊ‹) ◊ÁáÊ •Á›U ◊ÊÃË, ‚ÃÊÿ‹Ê •Á›U ©U¡≈U ¡Ê„UÊ° ÖÿÊÁ¡ÁŸ ◊≈UπÊáÊ ◊Ê ¿U ‚Ê⁄UÊ ŒπÊÿáÊ¥ ’Ê¡ ¿U–

ŒÊ.- ¡ÕÊ ‚È•¢¡Ÿ •¢Á¡ ŒÎª ‚Êœ∑§ Á‚f ‚È¡ÊŸ–∑§ÊÒÃÈ∑§ Œπà ‚Ò‹ ’Ÿ ÷ÍË ÷ÍÁ⁄U ÁŸœÊŸH vH

¡‚Ê Á‚Œ ∑§⁄U‹Ê ∑§Ê¡›U «UÊ›UÊ ◊Ê ‹ÊªÊÁ«∏UŸỖ ‚ÊœŸÊ ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UÊ, Á‚Œ •Á›U ¡ÊáÊ∑§Ê⁄U ’ÿ«∏UÊ, flŸ•Á›U ÷È°ß ŸÊ ◊Ê„Uà ÅÿÊ‹∑§ÕÊ¡Ỗ …U⁄U∑§Ë ◊≈UπÊáÊ ŒÅÊ ¿U–

øÊÒ. ªÈL§ ¬Œ ⁄U¡ ◊ÎŒÈ ◊¢¡È‹ •¢¡Ÿ– ŸÿŸ •Á◊• ŒÎª ŒÊcÊ Á’÷¢¡ŸHÃÁ„¢U ∑§Á⁄U Á’◊‹ Á’’∑§ Á’‹ÊøŸ– ’⁄UŸ©°U ⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ÷fl ◊ÊøŸH’¢Œ©°U ¬˝Õ◊ ◊„UË‚È⁄U ø⁄UŸÊ– ◊Ê„U ¡ÁŸÃ ‚¢‚ÿ ‚’ „U⁄UŸÊH‚È¡Ÿ ‚◊Ê¡ ‚∑§‹ ªÈŸ πÊŸË– ∑§⁄U©°U ¬˝ŸÊ◊ ‚¬˝◊ ‚È’ÊŸËH‚ÊœÈ øÁ⁄Uà ‚È÷ øÁ⁄Uà ∑§¬Ê‚Í– ÁŸ⁄U‚ Á’‚Œ ªÈŸ◊ÿ »§‹ ¡Ê‚ÍH¡Ê ‚Á„U ŒÈπ ¬⁄UÁ¿Uº˝ ŒÈ⁄UÊflÊ– ’¢ŒŸËÿ ¡Á„¢U ¡ª ¡‚ ¬ÊflÊH◊ÈŒ ◊¢ª‹◊ÿ ‚¢Ã ‚◊Ê¡Í– ¡Ê ¡ª ¡¢ª◊ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ÍH⁄UÊ◊ ÷ÁQ§ ¡„°U ‚È⁄U‚Á⁄U œÊ⁄UÊ– ‚⁄U‚ß ’˝rÊÔ Á’øÊ⁄U ¬˝øÊ⁄UÊHÁ’Áœ ÁŸ·œ◊ÿ ∑§Á‹◊‹ „U⁄UŸË– ∑§⁄U◊ ∑§ÕÊ ⁄UÁ’Ÿ¢ŒÁŸ ’⁄UŸËH„UÁ⁄U „U⁄U ∑§ÕÊ Á’⁄UÊ¡Áà ’ŸË– ‚ÈŸÃ ‚∑§‹ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ŒŸËH’≈ÈU Á’SflÊ‚ •ø‹ ÁŸ¡ œ⁄U◊Ê– ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ ‚È∑§⁄U◊ÊH‚’Á„U ‚È‹÷ ‚’ ÁŒŸ ‚’ Œ‚Ê– ‚flà ‚ÊŒ⁄U ‚◊Ÿ ∑§‹‚ÊH•∑§Õ •‹ÊÒÁ∑§∑§ ÃË⁄UÕ⁄UÊ™§– ŒßU ‚l »§‹ ¬˝ª≈U ¬˝÷Ê™§H

ªM§ ◊„UÊ⁄UÊ¡ ŸÊ ¬Êÿ ŸË œÍ›U Ÿ⁄U◊ •Á›U M§¬Ê›UË «UÊ›Ê ŸÊ •◊Á⁄UÃ-∑§Ê¡›U ¿U, ÖÿÊ «UÊ›UÊ ŸÊŒÊ‚ ŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¿U– ¬‹Ê ∑§Ê¡›U ∑§ÕÊ ôÊÊŸ M§¬ «UÊ›UÊ ∑§Ê¡ •Ê¿UÊ ∑§Á⁄UŸỖ Á◊¢ ŒÈÁŸÿÊ M§¬ ’¢Œ∑§ÕÊ ¿ÈU«∏UfláÊÊ flÊ›UÊ ⁄UÊ◊ŸỖ øÁ⁄UòÊ ∑§Á„ ⁄UsÔÊ ¿U (⁄UÊ◊Ÿ ÅÿÊ‹ ∑§Á„U ⁄UsÔÊ ¿U)– ¬„U‹ ÷È°ß ŸÊ Œfl ’Ê◊áÊŸỖ¬Êÿ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ÖÿÊ ∑§◊ •∑§‹ ∑§ÕÊ (•ôÊÊŸ ‚) ¬ÒŒÊ „Ufl‹Ê ‚Ê⁄UÊ ‚∑§ ∑§Ê¡ ¿U≈U ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UÊ ¿U– Á»§Á⁄U

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 16

‚Ê⁄UÊ ªÈáÊ ŸË ◊≈UπÊáÊ ‚ÊœÍ ‚◊Ê¡ ∑§Ê¡ ¬˝◊ ‚ÈŒ M§¬Ê›UË ’Ê‹Ë ∑§ÕÊ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ‚ÊäÊÍ ŸÊ øÁ⁄UòÊ ∑§Ê¬‚ ŸÊøÁ⁄UòÊ (¡ËflŸ) ŸÊ Ã‚Ê flÊ⁄U‹È ¿U, ¡⁄UÊ »§›U ŸË⁄U‚ (¡⁄UÊ◊ ⁄U‚ ÁŸÁ„¢U „UÊÿ) øÊπÊ •Á›U ªÈáÊflÊ›UÊ (∑§Ê◊◊Ê •Êfl ÂÊ) „UÊÿ ¿U– ∑§Ê¬‚ ŸË «UÊ«UË ◊Ê ⁄U‚ ÁŸÁ„¢U ⁄U„U ¿U, ‚ÊœÍ ŸÊ ¡ËflŸ ◊Ê ¬ÈáÊ ÷ʪ ŸË øÊ„UŸÊÁŸÁ„¢U ¿U, ∞⁄UÁà ¬‹Ê ¬ÈáÊ ŸË⁄U‚ ¿U, ∑§Ê¬‚ ©U¡›UÊ (œfl›U‹Ê) „UÊÿ ¿U, ‚ÊœÍ ŸÊ Á„U⁄UŒÊ ¬ÈáÊ •ôÊÊŸ •Á›U¬Ê¬M§¬ ߢœÊ⁄UÊ ∑§ÕÊ ¿ÈU≈U‹Ê flÊ⁄U‹È ªÈáÊ ŸÊ π¡ÊŸÊ „UÊÿ ¿U, ∞⁄UÁà ¬‹Ê •Ê¿UÊ ¿U, •Á› ∑§Ê¬‚ ◊Ê ªÈáÊ(∞‚Ê) „UÊ ¿U, •‚Ê¡Ỗ ‚ÊœÍ ŸÊ ¡ËflŸ ¬ÈáÊ flÊ⁄U‹È ªÈáÊ ŸÊ ∑§Ê∆UÊ⁄U „UÊÿ ¿U, ∞⁄UÁà ¬‹Ê ªÈáÊ◊ÿ (ªÈáÊflÊ›UÊ)¿U– (¡‚Ê ∑§Ê¬‚ ŸÊ «ÈU⁄UÊ ‚Èß ∑§ÕÊ ¬Ê«∏U‹Ê ¿UË¥«UÊ ∑§Ê¡ •Ê¬áÊË ŒÁ„U ŒËŸỖ ≈Uʬ Œÿ ¿U, ∑§Ê¬‚ ‹Ê…∏U ÃË¥,∑§Êà ÃË¥ •Á›U ¬ÈÕÀÿÊ ’áÊÊáÊ ÃË¥ ŒÈπ ©U∆UÊÁ«∏UŸ ¬ÈáÊ ¬ÈÕÀÿÊ ’áÊ ¿U Ÿ ÁŒ‚⁄UÊŸ ‚ÊÃ‹Ê •¢ª ∑§Ê¡ ≈Uʬ ¿Ufl‚Ê¡Ỗ) ‚ÊœÍ •Ê¬‚Ê ŒÈπ ©U∆UÊÁ«∏UŸỖ ÁŒ‚⁄UÊ ŸÊ Á¿¢U«UÊ (¬Ê¬) ∑§Ê¡ ≈Uʬ ¿U, Ã⁄UÃË ¬‹Ê ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¬È¡Ê∞Ã‚Ê ¡‚ ¬ÊÿÊ ¿U– ‚ÊœÍ ŸÊ ‚◊Ê¡ ◊ȤÊÊ •Á›U ÷‹Êß flÊ›UÊ ¿U, ÖÿÊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê øÊ‹ÃÊ-Á»§⁄UÃÊ(Á„¢U«˜UËÊ-Á»§⁄UÃỖ‹Ê) ÃË⁄UÕ ŸÊ ⁄UÊ¡Ê (¬˝ÿʪ) ¿U– ¡Ê„UÊ° (¬‹Ê ‚ÊœÈŸÊ ‚◊Ê¡ M§¬ ¬˝ÿʪ ⁄UÊ¡ ◊Ê) ⁄UÊ◊ŸË ÷ÁQ§ M§¬ ª¢ªÊ¡Ë ŸË œÊ⁄U ¿U •Á›U èʪflÊŸ ŸÊ ÁfløÊ⁄U flÃÊ«∏UŸÊ„UÊ⁄UË ‚⁄U‚ÃË ¿U (‚Ê⁄UŒÊ ¿U)– „UÿÊ∑§⁄UÊ •Á›U „UÿÊ ◊Ê ∑§⁄UÊ M§¬ ∑§⁄U◊ ŸË flÊòÊÊ ∑§›U¡Èª ŸÊ ¬Ê¬ ◊≈UáÊÊ„UÊ⁄UË ‚Í⁄U¡ ŸË ¬È⁄Uß ¡◊ŸÊ¡Ë ¿U Ÿ÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ •Á›U ◊„UÊŒfl ’Ê’Ê ŸË flÊòÊÊ¢ ÁòÊfláÊË M§¬ ◊Ê ‚È„UÊ∞ ¿U, ÖÿÊ ‚Êê„U›UáỖ ‚Ê⁄UË ◊ȤÊÊ •Á›U÷‹Êß ŸË •Ê¬áÊÊ„UÊ⁄UË ¿U– (¬‹Ê ‚ÊäÊÍ ‚◊Ê¡ M§¬ ¬˝ÿʪ ◊Ê) •Ê¬áÊÊ œ⁄U◊ ◊Ê ¬Ê∑§Ê ÷È⁄U‚Ê ¿U àÿÊ •ˇÊÿfl≈U (•ˇÊÿ fl«∏U) ¿U, •Á›U flÊ⁄U‹È ∑§⁄U◊È¡ ¬‹Ê ÃË⁄UÕ ⁄UÊ¡ ‚◊Ê¡ (»§≈UÊ) ¿U– ¬‹Ê (‚ÊœÍ ‚◊Ê¡ M§¬¬˝ÿʪ ⁄UÊ¡) ‚Ê⁄UÊ Œ‚ ◊Ê, ’Ê⁄UÁ„U ∑§Ê›U ‚È’ ∑§Ê¡ ‚≈U‹Ê¡Ỗ ¡«∏U ¡Êÿ ¿U •Á›U ◊ÊŸ ‚ÈŒ flʬ⁄U Ÿ ∑§ÕÊ ŒÈπŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¿U– ¬‹Ê ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ¬Ê⁄U∑§Ê ‹Ê∑§ ŸÊ •Á›U ∑§„UflÊ∞ÁŸÁ„¢U Ã‚Ê ¿U, •Á›U ÃàÿÊ⁄U »§›UŒáÊÊ „UÊ⁄UÊ ¿U, Ã⁄UÊ •‚⁄U ©U¡≈U ¿U–

ŒÊ.- ‚ÈÁŸ ‚◊ȤÊÁ„¢U ¡Ÿ ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ ◊îÊÁ„¢U •Áà •ŸÈ⁄Uʪ–‹„UÁ„¢U øÊÁ⁄U »§‹ •¿UÃ ÃŸÈ ‚ÊœÈ ‚◊Ê¡ ¬˝ÿʪH wH

ÖÿÊ ◊ÊáÊSÿÊ ßŸÊ ‚ÊœÍ ‚◊Ê¡ M§¬ ÃË⁄UÕ ⁄UÊ¡ ŸÊ •‚⁄U πÈÁ‚ ◊Ÿ ∑§ÕÊ ‚ÊêÊ„U›U •ÊÁ›U ‚◊¤Ê ¿U•Á›U Á»§Á⁄U Œ⁄U∑§Ê, ¬˝◊ ∑§ÕÊ ∞⁄UÊ◊ «ÈUÁå∑§ ‹ÊªÊ«∏U ¿U, ¬‹Ê ßÁŸ ŒÁ„U ŸÊ ⁄U„UÃÊ¡Ỗ œ⁄U◊, œŸ, ∑§Ê◊, ◊ÈÁQ§- øÊM§ »§›U ¬Êß ¡Êÿ ¿U–

øÊÒ. ◊îÊŸ »§‹ ¬Áπ• ÃÃ∑§Ê‹Ê– ∑§Ê∑§ „UÊÁ„¢U Á¬∑§ ’∑§©U ◊⁄UÊ‹ÊH‚ÈÁŸ •Êø⁄U¡ ∑§⁄ÒU ¡ÁŸ ∑§Ê߸– ‚¢ªÁà ◊Á„U◊Ê ŸÁ„¢U ªÊ߸H’Ê‹◊Ë∑§ ŸÊ⁄UŒ ÉÊ≈U¡ÊŸË– ÁŸ¡-ÁŸ¡ ◊ÈπÁŸ ∑§„UË ÁŸ¡ „UÊŸËH¡‹ø⁄U Õ‹ø⁄U Ÿ÷ø⁄U ŸÊŸÊ– ¡ ¡«∏U øß ¡Ëfl ¡„UÊŸÊH◊Áà ∑§Ë⁄UÁà ªÁà ÷ÍÁà ÷‹Ê߸– ¡’ ¡Á„¢U ¡ÃŸ ¡„UÊ° ¡Á„¢U ¬Ê߸H‚Ê ¡ÊŸ’ ‚¢ª ¬˝÷Ê™§– ‹Ê∑§„È°U ’Œ Ÿ •ÊŸ ©U¬Ê™§HÁ’ŸÈ ‚¢ª Á’’∑§ Ÿ „UÊ߸– ⁄UÊ◊ ∑Χ¬Ê Á’ŸÈ ‚È‹÷ Ÿ ‚Ê߸H‚¢ªÃ ◊ÈŒ ◊¢ª‹ ◊Í‹Ê– ‚Êß »§‹ Á‚Áœ ‚’ ‚ÊœŸ »Í§‹ÊH‚∆U ‚Èœ⁄UÁ„¢U ‚¢ªÁà ¬Ê߸– ¬Ê⁄U‚ ¬⁄U‚ ∑ȧœÊà ‚È„UÊ߸HÁ’Áœ ’‚ ‚È¡Ÿ ∑ȧ‚¢ªÃ ¬⁄U„UË¥– »§ÁŸ ◊ÁŸ ‚◊ ÁŸ¡ ªÈŸ •ŸÈ‚⁄U„UË¥HÁ’Áœ „UÁ⁄U „U⁄U ∑§Á’ ∑§ÊÁ’Œ ’ÊŸË– ∑§„Uà ‚ÊœÈ ◊Á„U◊Ê ‚∑ȧøÊŸËH‚Ê ◊Ê ‚Ÿ ∑§Á„U ¡Êà Ÿ ∑Ò§‚¥– ‚Ê∑§ ’ÁŸ∑§ ◊ÁŸ ªÈŸ ªŸ ¡Ò‚¥H

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 17

ßŸÊ ÃË⁄UÕ⁄UÊ¡ ◊Ê ©¢UÉÊ›UŸŸỖ »§›U ÃàÿÊ⁄U •‚Ê ŒπáÊÊ ◊Ê •Êfl ¿U Á∑§ ∑§Êª›UÊ („UÊ«∏˜UÿÊ) ∑§Êÿ‹’áÊ ¡Êÿ ¿U •Á›U ’Ȫ‹Ê „¢U‚– „UÿÊ ‚Ê◊Á›UŸỖ ∑ȧŒÈ ÁŸ„UË¥ ∑§⁄U, ∑§Ê„UÊ Á∑§ flÊ⁄U‹È ŸÊ ‚ÊÕ ŸË ‹Ë‹Ê‚ÃÊÿÁŸÁ„¢U ¿U («ÈUÁ∑§ ÁŸÁ„¢U ¿U)– flÊÀÿÊ ÷Ë‹, ŸÊ⁄UŒ •Á›U •ªSàÿ ◊ÈÁŸ •Ê¬áÊÊ-•Ê¬áÊÊ ◊È°„U«U •Ê¬áÊËÁ¡¢ŒªË ŸÊ „UÊ‹ flÃÊ«∏˜UÿÊ ¿U– ¬ÊáÊË ◊Ê ⁄U„UáÊÊ„UÊ⁄UÊ ÷È∞° øÊ‹ŸÊ„UÊ⁄UÊ •Á›U ‚Á⁄Uª ◊¥ ©U«UáÊÊ„UÊ⁄UÊ ÷ÊÃ-÷ÊÃŸÊ ¡«∏U-øß (øÊ‹ŸÊ„UÊ⁄UÊ Ÿ ÁŸÁ„¢U øÊ‹ŸÊ„UÊ⁄UÊ) ¡Ã⁄UÊ ¡Ëfl ßÁŸ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¿U–

Ã⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ÖÿÊ ÁÃÁŸ fl›UÊ ¡Ê„UÊ° ∑§ÕÊ ¬ÈáÊ Öÿ ∑§Êß ∑ȧÁ‚à ∑§ÕÊ •∑§‹, ¡‚, flÊ⁄U‹Èª, ∆UÊ≈U•Á›U ÷‹Ê߸ ¬ÊÿË ¿U, àÿÊ ‚Ê⁄UÊ flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ŸÊ •‚⁄U ‚◊¤ÊáÊÍ¢ øÊ„U¡, flŒ ◊Ê (¡ÈÁã‹ ¬ÊÕË ◊Ê) •Á›UŒÈÁŸÿÊ° ◊Ê ßŸÈ ∑§Ê¡ ¬ÊÿË ‹áÊÊ ŸÊ ÁŒ‚⁄UÊ ©U¬Êÿ ∑§Êß ÁŸÁ„¢U ¿U– flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ¬Ê∑ȧ⁄U ôÊÊŸ ÁŸÁ„¢U „Ufl •Á›U⁄UÊ◊ŸỖ Œ’Ê›U ¬Ê∑ȧ⁄U ¬‹Ê flÊ⁄U‹È ŸÊ ‚ÊâÊ ‚≈U‹Ê¡Ỗ ÁŸÁ„¢U ¡«∏U– flÊ⁄U‹È ŸÊ ‚ÊÕ ◊ȤÊÊ Ÿ ÷‹Ê ŸÊ ◊Í›U ¿U–flÊ⁄U‹È ŸÊ ‚ÊÕ ¡«∏UŸÈ¡Ỗ »§›U ¿U •Á›U ‚Ê⁄UÊ ‚ÊœŸ ‚Ê¡ à »Í§‹ ¿U– ÷¢È«UÊ ¬ÈáÊ flÊ⁄U‹È ‚ÊâÊ ¡«∏UŸÊ ¬⁄U ‚Èœ⁄UË¡Êÿ ¿U, ¡‚Ê ¬Ê⁄U‚ ŸÊ Á¿U◊ÊÿáÊ¥ ∑§ÕÊ ‹Ê„U«∏UÊ ‚È„UÊáÊÊ¥ „Uß ¡Êÿ ¿U (M§¬Ê›UÊ ‚ÊŸÈ ’áÊ¡Êÿ ¿U) ¬ÈáÊ∑ȧŒ˜ÿÊ¢ flÊ⁄U‹È π⁄UÊ’ ŸÊ ‚ÊÕ ◊Ê ¬«∏U ¡Êÿ ¿U à ¬‹Ê flÊ„UÊ° ¬ÈáÊ ‚ʬ ŸË ◊ÁáÊ ŸÊ Ã‚Ê •Ê¬áÊÊ ªÈáÊ ŸÊ ÂÊøÊ‹ ¿U (¡‚Ë ‚ÊÕ ŸÊ ¬È∆U ⁄UÁ„UŸỖ ¬ÈáÊ ◊ÁáÊ ¡„U⁄U ∑§Ê¡ ÁŸÁ„¢U ‹ÿ Ÿ •Ê¬áÊÊ •‚‹Ë ªÈáÊ ©U¡Ê›UÊ ∑§Ê¡ÁŸÁ„¢U ¿ÈU«∏U, ÂʡỖ ‚ÊœÍ ◊ÊáÊSÿÊ èʢȫUÊ ŸÊ ¬È∆U ⁄UÁ„UŸỖ ¬ÈáÊ ÁŒ‚⁄UÊ¢ª ©U¡Ê›UÊ Œÿ ¿U, πÊ≈UÊ ŸÊ Áß⁄UÊ ¬⁄U ∑§Êß•‚⁄U ÁŸÁ„U¢ ¬«∏)– ’⁄U◊Ê, ÁflcáÊÈ, ◊„UÊŒfl, ∑§Áfl Ÿ ’Ê◊áÊ ŸË ’ÈÁ‹ ¬ÈáÊ ‚ÊœÍ ŸË ‹Ë‹Ê ŸÊ „UÊ‹ ∑§„UáÊÊ◊Ê Á’„U ¿U, àÿ ◊Ê⁄UÊ ∑§ÁÕ ∑§Á‚ ¬ÈáÊ ÁŸÁ„¢U ∑§„UflÊ∞, ¡‚Ê ÷Ê¡Ë-¬Ê‹Ê fløáÊÊ „UÊ⁄UÊ ∑§ÕÊ ◊ÁáÊ ŸÊ ªÈáÊÁŸÁ„¢U ∑§„UflÊ∞ (÷Ê¡Ë-¬Ê‹Ê fløáÊÊ „UÊ⁄UÊ ◊ÁáÊ ŸÊ ªÈáÊ ∑§Êß ¡ÊáÊ¥)–

ŒÊ.- ’¢Œ©°U ‚¢Ã ‚◊ÊŸ Áøà Á„Uà •ŸÁ„Uà ŸÁ„¢U ∑§Êß–•¢¡Á‹ ªÃ ‚È÷ ‚È◊Ÿ Á¡Á◊ ‚◊ ‚Ȫ¢œ ∑§⁄U ŒÊßH x (∑§)‚¢Ã ‚⁄U‹ Áøà ¡ªÃ Á„Uà ¡ÊÁŸ ‚È÷Ê©U ‚Ÿ„ÈU–’Ê‹Á’Ÿÿ ‚ÈÁŸ ∑§Á⁄U ∑Χ¬Ê ⁄UÊ◊ ø⁄UŸ ⁄UÁà Œ„ÈUH x (π)

Á◊¢ ‚ÊœÍ ‹Èª ∑§Ê¡ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, Á¡Ÿ⁄UÊ ◊Ÿ ◊Ê ‚È’ ∞∑§ ‚Ê⁄UπÊ ¿U, Á¡Ÿ⁄UÊ ∑ȧŒÈ Á„ÃÈ ¿U •Á›U ÁŸÁ„¢UŒÈ‚◊Ë– ¡‚Ê •¢¡Á‹ ◊¥ („UÊà ◊Ê ⁄UÊπ‹Ê M§¬Ê›UÊ »Í§‹) ÖÿÊ „UÊà »Í§‹ ÃÈ«∏ỖÿÊ •Á›U ÖÿÊ ¬‹Ê¢ª ⁄UÊÅÿʬ‹Ê ŒÈsÔ „UÊà ∑§Ê¡ ∞∑§ ‚Ê⁄UπÊ πÈ‚’Í flÊ›UÊ ∑§⁄U ¿U (fl‚Ê¡˜ ‚ÊœÍ ŒÈ‚◊Ë •Á›U ¡Êª‹Ê ŒÈsÔ‰Ÿ˜ ∞∑§‚Ê⁄UπÊ ÷‹Ê ∑§⁄U ¿U)– ‚ÊœÍ ‚ÍŒÊ ◊Ÿ •Á›U ŒÈÁŸÿÊ¢ ŸÊ ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ „UÊÿ ¿U, ¬‹ÊŸỖ •‚Ê ‚÷Êfl•Á›U ¬˝◊ ∑§Ê¡ ¡ÊÁáÊ¢ŸỖ Á◊¢ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ◊Ê⁄UË ßÁŸ ’Ê›U∑§ ŸË ÁfláÊÃË ∑§Ê¡ ‚Êê„UÁ›ŸỖ Œ’Ê›U ∑§Á⁄UŸỖ ⁄UÊ◊ŸỖ ¬Êÿ◊Ê ◊π ¬˝◊ •Ê¬–

øÊÒ. ’„ÈUÁ⁄U ’¢ÁŒ π‹ ªŸ ‚ÁÃ÷Ê∞°– ¡ Á’ŸÈ ∑§Ê¡ ŒÊÁ„UŸ„ÈU ’Ê∞°H¬⁄U Á„Uà „UÊÁŸ ‹Ê÷ Á¡ã„U ∑§⁄¥U– ©U¡⁄¥U „U⁄U· Á’·ÊŒ ’‚⁄¥UH„UÁ⁄U „U⁄U ¡‚ ⁄UÊ∑§‚ ⁄UÊ„ÈU ‚– ¬⁄U •∑§Ê¡ ÷≈U ‚„U‚’Ê„ÈU ‚H¡ ¬⁄U ŒÊ· ‹πÁ„¢U ‚„U‚ÊπË– ¬⁄U Á„Uà ÉÊÎà Á¡ã„U ∑§ ◊Ÿ ◊ÊπËHá ∑Χ‚ÊŸÈ ⁄UÊ· ◊Á„U·‚Ê– •ÉÊ •flªÈŸ œŸ œŸË œŸ‚ÊH©UŒÿ ∑§Ã ‚◊ Á„Uà ‚’„UË ∑§– ∑È¢§÷∑§⁄UŸ ‚◊ ‚Êflà ŸË∑§H¬⁄U •∑§Ê¡È ‹Áª ÃŸÈ ¬Á⁄U„U⁄U„UË¥– Á¡Á◊ Á„U◊ ©U¬‹ ∑Χ·Ë ŒÁ‹ ª⁄U„UË¥H’¢Œ©°U π‹ ¡‚ ‚· ‚⁄UÊ·Ê– ‚„U‚ ’ŒŸ ’⁄UŸß ¬⁄U ŒÊ·ÊH

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 18

¬ÈÁŸ ¬˝Ÿfl©°U ¬ÎÕÈ⁄UÊ¡ ‚◊ÊŸÊ– ¬⁄U •ÉÊ ‚ÈŸß ‚„U‚ Œ‚ ∑§ÊŸÊH’„ÈUÁ⁄U ‚∑˝§ ‚◊ Á’Ÿfl©°U ÄUË– ‚¢Ãà ‚È⁄UÊŸË∑§ Á„Uà ¡„UËH’øŸ ’ÖÊ˝ ¡Á„U ‚ŒÊ Á¬•Ê⁄UÊ– ‚„U‚ ŸÿŸ ¬⁄U ŒÊcÊ ÁŸ„UÊ⁄UÊH

„¢Uß Á◊¢ ¿UÊøÊ ÷Êfl (◊Ÿ) ∑§ÕÊ πÊ≈UÊ ∑§Ê¡ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ÖÿÊ •êÃÊ¡Ỗ •Ê¬áÊÊ ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ∑§ÕʬÈáÊ ©UÀ≈UÊ øÊ‹ ¿U– ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ÷‹Ê ŸÊ ŸÈÄ‚ÊŸÈ¡Ỗ ¡⁄UË ÁŸ¢ªÊ ◊Ê »§ÊÿŒÈ ¿U, Á¡Ÿ⁄UË ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ©U¡«∏UŸÊ ◊ÊπÈÁ‚ „UfláÊ¢È •Á›U fl‚áÊÊ ◊Ê ŒÈπ „UÊÿ ¿U– ÖÿÊ „UÁ⁄U •ÊÒ⁄U „U⁄U ∑§ (÷ªflÊŸ Ÿ ◊„UÊŒfl ŸÊ) ¡‚ M§¬¬Èãÿ©UŸÊ øÊ°Œ flÊ≈U ⁄UÊ„ÍU ŸÊ Ã‚Ê ¿U (¡Ê„UÊ° ∑§ÕÊ∑§Ỗ ÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ ÁŸÁ„¢U à ◊„UÊŒfl ŸÊ ¡‚ ŸÊ „UÊ‹ ∑§„U¿U, Ã⁄UÊ¡ ◊Ê ¬‹Ê »§Êø⁄UÊ ŸÊπ ¿U) •Á›U ÁŒ‚⁄UÊ ŸË ÷È¢«UÊß ∑§⁄UŸÊ ◊Ê ‚„USòÊ’Ê„ÈU ŸÊ Ã‚Ê ¡Ê⁄UÊfl⁄U ¿U– ÖÿÊÁŒ‚⁄UÊ ŸÊ ŒÊ‚ ∑§Ê¡ „U¡Ê⁄U «ÈU›UÊ ∑§ÕÊ ÷Ê›U ¿U •Á›U ÁŒ‚⁄UÊ ÷‹Ê M§¬ ÁÉÊ¢fl flÊ≈U Á¡Ÿ⁄UÊ ◊Ÿ ◊ÊπË Ã‚Ê¿U (¡‚Ê ◊ÊπË ÁÉÊ¢fl ◊Ê ¬Á«∏UŸỖ ¬‹Ê∑§Ỗ ÁflªÊ«∏U Œÿ ¿U •Á›U •Ê¬‚Ë ¬ÈáÊ ◊⁄U ¡Êÿ ¿U, fl‚Ê¡Ỗ ÷È¢«UÊ ‹È¢ªÁŒ‚⁄UÊŸỖ ’áÊ‹Ê-’áÊÊfl‹Ê ∑§Ê◊ ∑§Ê¡ •Ê¬áÊÊ ŸÈÄ‚ÊŸ ∑§Á⁄UŸỖ ¬ÈáÊ ÁflªÊ«∏U Œÿ ¿U)– ÖÿÊ Ã¡ (ÁŒ‚⁄UÊ¢ª’Ê›UŸÊ „UÊ⁄UÊ Ã¬) ◊Ê •ÊÁÇ∆U •Á›U Á⁄U‚ ◊Ê ¡◊ ⁄UÊ¡ÊŸÊ Ã‚Ê ¿U, ¬Ê¬ •Á›U πÊ≈UʪÈáÊM§åÊ œŸ ◊Ê ∑ȧ’⁄U ŸÊÃ‚Ê ◊Êà ‹Ê ¿U Á¡Ÿ⁄UË ’…∏UÃË (◊ÊÃ‹Ê „UfláÊÈ¢) ‚È’ ŸÊ ÷‹Ê ŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ flÊ≈U ∑§ÃÈ (◊È¿UÊ›UÊ ÃÊ⁄UÊ) ŸÊÃ‚Ê ¿U, •Á›U Á¡Ÿ⁄UÊ ∑ȧê÷∑§⁄UáÊ ŸÊ Ã‚Ê ‚Èß ⁄U„UáÊÊ ◊Ê »§ÊÿŒÈ ¿U– ¡Á‚ ªÊ⁄U πÃË ŸÊ ŸÊ‚ ∑§Á⁄UŸỖ •Ê¬‚ˬÈáÊ ª›U ¡Êÿ ¿U, fl‚Ê¡Ỗ ¬‹Ê ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ∑§Ê◊ ÁflªÊ«∏U Ÿ flÊ≈U •Ê¬‚Ê ¬ÈáÊ ◊⁄U ¡Êÿ ¿U– Á◊¢ ¬Ê¬Ë ∑§Ê¡(„U¡Ê⁄U ◊È°„U«UÊflÊ›UÊ) ‚‚ŸÊ¢ª ŸÊ Ã‚Ê ¡ÊÁáÊŸỖ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U ÖÿÊ ÁŒ‚⁄UÊ ŸÊ ŒÊ‚ ∑§Ê¡ „U¡Ê⁄U ◊È°„U«UÊ ∑§ÕÊ Á⁄U‚∑§ÕÊ ∑§„U ¿U– Á»§Á⁄U ¬‹Ê¢ª ⁄UÊ¡Ê ¬ÎÕÈ (ÖÿÊ ÷ªflÊŸ ŸÊ ¡‚ ‚Êê„U›UŸ flÊ≈U Œ‚ „U¡Ê⁄U ∑§Êã≈UÊ ◊ʢNjÊ) ŸÊÃ‚Ê ¡ÊÁáÊŸỖ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U ÖÿÊ Œ‚ „U¡Ê⁄U ∑§Êã≈UÊ ∑§ÕÊ ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ¬Ê¬ ‚Êê„›U ¿U– fl›Uà ߢŒ ŸÊ Ã‚Ê ¡ÊÁáÊŸỖ ÁßÈ∑§Ê¡ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, Á¡ŸÈ ∑§Ê¡ ◊¢Œ ÷‹Ë •Á›U ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË ŒπÊÿ ¿U (ߢŒ flÊ≈U ¬ÈáÊ ‚È⁄UÊŸË∑§ ŒflÃÊ ŸË»È§¡ ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UË ¿U)– ⁄UËà ¿U Á¡ŸÈ ∑§Ê¡ ∑§Ê„UÊ ’Ê‹ M§¬ flÖÊ˝ ŒÊ„UÁ«∏UŸỖ flÊ⁄U‹È ‹Êª ¿U •Á›U ÖÿÊ„U¡Ê⁄U «UÊ›UÊ ∑§ÕÊ ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ¬Ê¬ ÷Ê›U ¿U–

ŒÊ.- ©UŒÊ‚ËŸ •Á⁄U ◊Ëà Á„Uà ‚ÈŸÃ ¡⁄UÁ„¢U π‹ ⁄UËÁÖ¡ÊÁŸ ¬ÊÁŸ ¡Èª ¡ÊÁ⁄U ¡Ÿ Á’ŸÃË ∑§⁄Uß ‚¬˝ËÁÃH yH

πÊ≈UÊ ŸË „Uÿ ⁄UËà ¿U Á∑§ ¬‹Ê ÁŸ¿U›Ê, ŒÈ‚◊Ë, •Á›U ŒÊ‚ ∑§Ê„U‹ÊŸỖ ¬ÈáÊ ÷‹Ê ‚Êê„UÁ›UŸ˜ Á⁄U‚’›¿U– „UÿÊ ¡ÊÁáÊŸỖ ŒÈsÔ‰ „UÊà ¡ÈÁ«∏UŸỖ „UÿÊ ◊ÊáÊSÿÊ ÁÃã„U⁄UÊ ∑§ÕÊ ÁfláÊÃË ∑§⁄U ¿U (Á◊¢ ÁfláÊÃË ∑§M°§ ¿U)

øÊÒ. ◊Ò¥ •¬ŸË ÁŒÁ‚ ∑§Ëã„U ÁŸ„UÊ⁄UÊ– ÁÃã„U ÁŸ¡ •Ê⁄U Ÿ ‹Ê©U’ ÷Ê⁄UÊH’Êÿ‚ ¬Á‹•Á„¢U •Áà •ŸÈ⁄Uʪʖ „UÊÁ„¢U ÁŸ⁄UÊÁ◊· ∑§’„È°U Á∑§ ∑§ÊªÊH’¢Œ©°U ‚¢Ã •‚îÊŸ ø⁄UŸÊ– ŒÈπ¬˝Œ ©UèÊÿ ’Ëø ∑§¿ÈU ’⁄UŸÊHÁ’¿ÈU⁄Uà ∞∑§ ¬˝ÊŸ „UÁ⁄U ‹„UË¥– Á◊‹Ã ∞∑§ ŒÈπ ŒÊL§Ÿ Œ„UË¥H©U¬¡Á„¢U ∞∑§ ‚¢ª ¡ª ◊Ê„UË¥– ¡‹¡ ¡Ê¥∑§ Á¡Á◊ ªÈŸ Á’‹ªÊ„UË¥H‚ÈœÊ ‚È⁄UÊ ‚◊ ‚ÊœÈ •‚ʜ͖ ¡Ÿ∑§ ∞∑§ ¡ª ¡‹Áœ •ªÊœÍH÷‹ •Ÿ÷‹ ÁŸ¡ ÁŸ¡ ∑§⁄UÃÍÃË– ‹„Uà ‚È¡‚ •¬‹Ê∑§ Á’÷ÍÃËH‚ÈœÊ ‚ÈœÊ∑§⁄U ‚È⁄U‚Á⁄U ‚ʜ͖ ª⁄U‹ •Ÿ‹ ∑§Á‹◊‹ ‚Á⁄U éÿÊœÍHªÈŸ •flªÈŸ ¡ÊŸÃ ‚’ ∑§Ê߸– ¡Ê ¡Á„U ÷Êfl ŸË∑§ ÃÁ„U ‚Ê߸H

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 19

Á◊¢ •Ê¬áÊÊ Á÷ÁáÊ¢ ∑§ÕÊ ÁfláÊÃË ∑§⁄UË ¿U, ¬ÈáÊ ¬‹Ê •Ê¬áÊÊ Á÷ÁáÊ¢ ∑§ÕÊ ∑ȧkÊ¢ ¬ÈáÊ ÁŸÁ„¢U øÈ∑§‚–∑§Êª›UÊ („UÊ«∏˜UÿÊ ∑§Ê¡ …U⁄U∑§Ê ¬˝◊ ∑§ÕÊ ¬Ê›UÊ, ¬ÈáÊ ¬‹Ê ∑§Êß ∑ȧlÊ¢ ◊Ê‚ ¿ÈU«∏UŸÊ „UÊ⁄UÊ „UÊÿ ¿U)– „¢Uß Á◊¢‚ÊœÍ Ÿ ÷È¢«UÊ¢ ŒÈsÔ‰Ÿ˜ ¬Êÿ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U, ŒÈsÔ‰ ŒÈπ ŒáÊÊ„UÊ⁄UÊ ¿U, ¬ÈáÊ ¬‹Ê◊Ỗ ÕÈ‹Ê∑§ »§⁄U∑§ flÃÊ«∏˜UÿÊ ¿U– ¬‹Ê »§⁄U∑§„UÿÊ ¿U Á∑§ ∞∑§ (‚¢Ã) ¡Êÿ ÃË¥ ¡Ëfl ‹Ë ‹ÿ ¿U •Á›U ÁŒ‚⁄UÊ ÷È¢«UÊ¢ Á◊›U ÁÃ¥ ∑§Ê∆UÊ ŒÈ—π Œÿ ¿U– (‚ÊœÍŸÊ Áfl¿U«∏UÊ ◊⁄UŸÊ Ã‚Ê ŒÈπ ŒáÊÊ „UÊ⁄UÊ „UÊÿ ¿U •Á›U πÊ≈UÊ ŸÊ Á◊‹áÊÍ¢)– ŒÈsÔ‰ (‚ÊœÈ Ÿ πÊ≈UÊ) ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê∞∑§ ‚Êà ¬ÒŒÊ ¬«∏U ¿U, ¬ÈáÊ (∞∑§ ‚Êà ¬ÒŒÊ ¬«∏UŸÊ „UÊ⁄UÊ) ∑§◊›U Ÿ ¡Ê¥∑§ ŸÊ Ã‚Ê ÁÃã„U⁄UÊ ªÈáÊ ŸÊ›UÊ-ŸÊ›UÊ„UÊÿ ¿U– (∑§◊›U ŒπáÊÊ Ÿ Á¿U◊áÊ ∑§ÕÊ ‚Èπ Œÿ ¿U ¬ÈáÊ ¡Ê¥∑§ ŒÁ„U ∑§ÁÕ Á¿U◊ÊÿáỖ ‹ÊÁ„¢U øÍ‚áÊ¥ ’Ê¡¿U–)– ‚ÊœÍ •◊Á⁄Uà ŸÊ Ã‚Ê ◊ÊÒà M§¬ ŒÈÁŸÿÊ¢ ∑§ÕÊ ©U’Ê⁄U ŸÊ„UÊ⁄UÊ •Á›U πÊ≈UÊ ◊¢Œ ŸÊ Ã‚Ê (◊Ê„U, «UÊ„UflÊß•Á›U ¬ÒŒÊ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ) ¿U, ŒÈsÔ‰ ∑§Ê¡ ¬ÒŒÊ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ª„U⁄UÊ ‚◊ŒÈ⁄U ∞∑ȧ¡ ¿U– ‚ÊSÃ⁄U ◊Ê‚◊ŒÈ⁄U ∑§Ê¡ øÊ›UfláÊÊ ∑§ÕÊ¡Ỗ •◊Îà (•◊Á⁄Uà •Á›U ◊¢Œ ŒÈsÔ‰Ÿ ¬ÒŒÊ‚ flÃÊ«∏UË ¿U)– flÊ⁄U‹È Ÿ ÷È¢«UÊ¢•Ê¬áÊË-•Ê¬áÊË ∑§⁄UŸË ŸÊ Ã‚Ê M§¬Ê›UÊ ¡‚ •Á›U ÷È¢«UÊß ŸÊ œŸ ¬Êfl ¿U– •◊Á⁄UÃ, øÊ°Œ, ª¢ªÊ¡Ë •Á›U‚ÊœÍ •Á›U ¡„U⁄U, •ÊÁÇ∆UU, ∑§›U¡Èª ŸÊ ¬Ê¬ ŸË Ÿ¢Œ ∑§⁄U◊ ŸÊ ŸÊ‚ Ÿ ¡Ëfl ◊Ê⁄UŸÊ„UÊ⁄UÊ Á‚∑§Ê⁄UË ßŸ⁄UÊ ªÈáÊ-•ÊªÈáÊ ‚Ê⁄UÊ ∑ȧŒÈ ¡ÊáÊ ¿U, ¬ÈáÊ ¡⁄UÊ ∑§Ê¡ ÖÿÊ flÊL§ ‹Êª ¬‹Ê∑Ỗ§ àÿÊ¡ flÊM§ ‹Êª ¿U–

ŒÊ.- ÷‹Ê ÷‹ÊßÁ„U ¬Ò ‹„Uß ‹„Uß ÁŸøÊßÁ„U ŸËøÈ–‚ÈœÊ ‚⁄UÊÁ„U• •◊⁄UÃÊ° ª⁄U‹ ‚⁄UÊÁ„U• ◊ËøÈH zH

÷‹Ê ÷‹Êß¡Ỗ ‹ÿ ¿U •Á›U ŸËø ŸËøÃÊ ∑§Ê¡¡Ỗ ‹Ë ⁄U„U ¿U– •◊Á⁄Uà ŸË fl«∏UÊß •◊⁄U ∑§⁄UŸÊ ◊Ê„UÊÿ ¿U •Á›U ¡„U⁄U ŸË ◊Ê⁄UŸÊ ◊Ê–

øÊÒ. π‹ •ÉÊ •ªÈŸ ‚ÊœÈ ªÈŸ ªÊ„UÊ– ©U÷ÿ •¬Ê⁄U ©UŒÁœ •flªÊ„UÊHÃÁ„U Ã¥ ∑§¿ÈU ªÈŸ ŒÊ· ’πÊŸ– ‚¢ª˝„U àÿʪ Ÿ Á’ŸÈ ¬Á„UøÊŸH÷‹©U ¬Êø ‚’ Á’Áœ ©U¬¡Ê∞– ªÁŸ ªÈŸ ŒÊ· ’Œ Á’‹ªÊ∞H∑§„UÁ„¢U ’Œ ßÁÄUÊ‚ ¬È⁄UÊŸÊ– Á’Áœ ¬˝¬¢øÈ ªÈŸ •flªÈŸ ‚ÊŸÊHŒÈπ ‚Èπ ¬Ê¬ ¬Èãÿ ÁŒŸ ⁄UÊÃË– ‚ÊœÈ •‚ÊœÈ ‚È¡ÊÁà ∑ȧ¡ÊÃËHŒÊŸfl Œfl ™°§ø •L§ ŸËøÍ– •Á◊• ‚È¡ËflŸÈ ◊Ê„ÈUL§ ◊ËøÍH◊ÊÿÊ ’˝rÊÔ ¡Ëfl ¡ªŒË‚Ê– ‹Áë¿U •‹Áë¿U ⁄¢U∑§ •flŸË‚ÊH∑§Ê‚Ë ◊ª ‚È⁄U‚Á⁄U ∑˝§◊ŸÊ‚Ê– ◊L§ ◊Ê⁄Ufl ◊Á„UŒfl ªflÊ‚ÊH‚⁄Uª Ÿ⁄U∑§ •ŸÈ⁄Uʪ Á’⁄Uʪʖ ÁŸª◊ʪ◊ ªÈŸ ŒÊ· Á’÷ʪÊH

πÊ≈UÊ ŸÊ ¬Ê¬ •Á›U π⁄UÊ’ ªÈáÊ ŸË •Á›U ‚ʜȟỖ ªÈáÊ ŸË flÊòÊÊ - ŒÈsÔ‰ •»§Ê⁄U •Á›U •ÕÊ„UU ‚◊ŒÈ⁄U¿U– ∞⁄UÊ ∑§ÕÊ¡Ỗ ÕÈ‹Ê∑§ ªÈáÊ •Á›U ¬Ê¬ ŸÊ „UÊ‹ ∑§„UÿÊ ¿U, ∑§Ê„UÊ Á∑§ ¬Ê⁄UÅÿÊ ¬Ê∑ȧ⁄U ÁÃã„È¢Uª ‹áÊÈ¢ •Á›U¿ÈU«∏UŸÍ ÁŸÁ„U „UÊÿ– flÊ⁄U‹È ÷È¢«UÊ¢ ‚Ê⁄UÊ ’⁄U◊Ê ŸÊ ¬ÒŒÊ ¬Ê«∏U‹Ê ¿U, ¬ÈáÊ ªÈáÊ •Á›U ŒÊ‚ ŸÊ ÁfløÊ⁄U ∑§Á⁄UŸ˜ flŒÁßȢª ŸÊ›UÊ-ŸÊ›UÊ ∑§⁄U ŒœÊ ¿U– flŒ, ßÁÄUÊ‚ •Á›U ¬È⁄UÊáÊ ∑§„U ¿U Á∑§ ’⁄U◊Ê ŸË „Uÿ ŒÈÁŸÿÊ¢ ªÈáÊ-•ÊªÈáÊ∑§ÕË Á÷ª‹Ë ¿U (∑§Ê‹fl‹Ë ¿U)– ŒÈπ-‚Èπ, ¬Ê¬-œ⁄U◊, ÁŒ‚-⁄UÊÃ, ‚ÊœÍ-πÊ≈UÊ, flÊ⁄U‹È ¡ÊÃ-π⁄UÊ’¡ÊÃ, ⁄UÊ∑ȧ‚-ŒflÃÊ, ™°§øÊ-ŸøÊ, •◊Á⁄UÃ-¡„U⁄U, M§¬Ê›UÊ ¡ËfláÊÈ-◊ÊÒÃ, ◊ÊÿÊ-’˝rÊÔ, ¡Ëfl-߸Sfl⁄U, äÊŸ-ª⁄UË’Ë, ª⁄UË’-⁄UÊ¡Ê, ∑§Ê‚Ë-◊ªœ, ª¢ªÊ-∑§⁄U◊ŸÊ‚Ê, ◊Ê⁄UflÊ«∏U-◊Ê›UflÊ, ’Ê◊áÊ-∑§‚Êß, ‚Á⁄Uª-Ÿ⁄U∑§,•ŸÈ⁄Uʪ-fl⁄Uʪ, („U∞ ‚Ê⁄UË øË¡ ’⁄U◊Ê ŸË ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¿U–) flŒ-‚ÊSÃ⁄U ◊Ê Áß⁄UÊ ªÈáÊ-ŒÊ‚ ŸÊ ÷ʪ∑§⁄UŒœÊ ¿U–

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 20

ŒÊ.- ¡«∏U øß ªÈŸ ŒÊ·◊ÿ Á’Sfl ∑§Ëã„U ∑§⁄UÃÊ⁄U–‚¢Ã „¢U‚ ªÈŸ ª„UÁ„¢U ¬ÿ ¬Á⁄U„UÁ⁄U ’ÊÁ⁄U Á’∑§Ê⁄UH {H

߸Sfl⁄U ßŸÊ ¡«∏U-øß ‚¢‚Ê⁄U ∑§Ê¡ ªÈáÊ-ŒÊ‚ flÊ›UÊ ’áÊÿÊ ¿U, ¬ÈáÊ ‚¢Ã M§¬ „¢U‚ ŒÊ‚ M§¬ ¬ÊáÊË∑§Ê¡ ¿ÈUÁ«∏UŸỖ ªÈáÊ M§¬ ŒÍœ ∑§Ê¡¡Ỗ ‹ÿ ¿U–

øÊÒ. •‚ Á’’∑§ ¡’ Œß Á’œÊÃÊ– Ã’ ÃÁ¡ ŒÊ· ªÈŸÁ„¢U ◊ŸÈ ⁄UÊÃÊH∑§Ê‹ ‚È÷Ê©U ∑§⁄U◊ ’Á⁄U•ÊßZ– ÷‹©U ¬˝∑ΧÁà ’‚ øÈ∑§ß ÷‹ÊßZH‚Ê ‚ÈœÊÁ⁄U „UÁ⁄U¡Ÿ Á¡Á◊ ‹„UË¥– ŒÁ‹ ŒÈπ ŒÊcÊ Á’◊‹ ¡‚È Œ„UË¥Hπ‹©U ∑§⁄UÁ„¢U ÷‹ ¬Êß ‚È‚¢ªÍ– Á◊≈Uß Ÿ ◊Á‹Ÿ ‚È÷Ê©U •÷¢ªÍH‹Áπ ‚È’· ¡ª ’¢ø∑§ ¡™§– ’· ¬˝Ãʬ ¬ÍÁ¡•Á„¢U Ù§H©UÉÊ⁄UÁ„¢U •¢Ã Ÿ „UÊß ÁŸ’Ê„ÍU– ∑§Ê‹ŸÁ◊ Á¡Á◊ ⁄UÊflŸ ⁄UÊ„ÍUHÁ∑§∞„È°U ∑ȧ’·È ‚ÊœÈ ‚Ÿ◊ÊŸÍ– Á¡Á◊ ¡ª ¡Ê◊fl¢Ã „UŸÈ◊ÊŸÍH„UÊÁŸ ∑ȧ‚¢ª ‚È‚¢ªÁà ‹Ê„ÍU– ‹Ê∑§„È°U ’Œ Á’ÁŒÃ ‚’ ∑§Ê„ÍUHªªŸ ø…∏Uß ⁄U¡ ¬flŸ ¬˝‚¢ªÊ– ∑§ËøÁ„¢U Á◊‹ß ŸËø ¡‹ ‚¢ªÊH‚ÊœÈ •‚ÊœÈ ‚ŒŸ ‚È∑§ ‚Ê⁄UË¥– ‚ÈÁ◊⁄UÁ„¢U ⁄UÊ◊ ŒÁ„¢U ªÁŸ ªÊ⁄UË¥HœÍ◊ ∑ȧ‚¢ªÁà ∑§ÊÁ⁄Uπ „UÊ߸– Á‹Áπ• ¬È⁄UÊŸ ◊¢¡È ◊Á‚ ‚Ê߸H‚Êß ¡‹ •Ÿ‹ •ÁŸ‹ ‚¢ÉÊÊÃÊ– „UÊß ¡‹Œ ¡ª ¡ËflŸ ŒÊÃÊH

߸Sfl⁄U ÁÖÿ¢ •‚Ê („¢U‚ ‚Ê⁄UÅÊÊ) ôÊÊŸ •Ê¬ ¿U, Áâ ÷È¢«UÊß ∑§Ê¡ ¿ÈUÁ«∏UŸỖ ◊Ÿ ªÈáÊ ◊Ê ‹Êª ¡Êÿ ¿U–∑§Ê›U ŸÊ ‚÷Êfl •Á›U ∑§⁄U◊ ∑§ÕÊ flÊ⁄U‹È ‹Èª (‚ÊœÍ) ¬ÈáÊ ◊ÊÿÊ ŸÊ fl‚ ◊Ê „UߟỖ ∑ȧlÊ¢-∑ȧlÊ¢ ÷‹Êß ∑§ÕÊøÈ∑§ ¡Êÿ ¿U– èʪflÊŸ ŸÊ ÷ªÃ ¡‚Ê ¬Á‹ øÍ∑§ ∑§Ê¡ ‚ÈœÊ⁄U ‹ÿ ¿U •Á›U ŒÈπ-ŒÊ‚ ∑§Ê¡ ◊Á≈UŸỖ •Ê¿UÊ¡‚ •Ê¬ ¿U, fl‚Ê¡Ỗ ÷È¢«UÊ¢ ¬ÈáÊ ∑ȧlÊ¢-∑ȧlÊ¢ flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ÷‹Êß ∑§⁄U ¿U, ¬ÈáÊ ¬‹ÊŸỖ ÷È¢«UË •ÊŒÃ ÁŸÁ„¢U¡Êÿ– ÖÿÊ (fl‚ ‹œ‹Ê) ∆Uª ¿U, ¬‹Ê¢ª •Á›U flÊ⁄U‹È (‚ÊœÍ ŸÊ ÂÊ) fl‚ ’áÊÊfl‹Ê ÷ÊÁ›UŸỖ fl‚ ŸÊ•‚⁄U ∑§ÕÊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ¬Í¡ ¿U, ¬ÈáÊ ∞∑§ Ÿ ∞∑§ ŒÊ„U«∏U (∑§Ê„U‹∑§ ŒÊ„U«∏U) ¬‹Ê øfl∆UÊ ◊Ê •Êß ¡Êÿ ¿U, ¿U≈U‹‹ª ¬‹ÊŸỖ ∑§¬≈U ÁŸÁ„¢U ÁŸ÷, ¡‚Ê ∑§Ê›UŸ◊Ë, ⁄UÊfláÊ •Á›U ⁄UÊ„ÈU ŸÊ „UÊ‹ „UÿÊ– ÷È«UÊ¥ fl‚ ’áÊÊß ‹ÿ Áâ¬ÈáÊ ‚ÊœÍ ŸÊ ◊ÊŸÈ¡Ỗ „UÊÿ ¿U, ¡‚Ê ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¡Ê◊flÊŸ •Á›U „UŸÈ◊ÊŸ ŸÊ „UÿÊ– ÷È¢«UÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ŸÈÄ‚ÊŸflÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ∑§ÕÊ »§ÊÿŒÊ „UÊÿ ¿U, „U∞ flÊà ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê •Á›U flŒ ◊Ê ¿U •Á›U ‚Ê⁄UÊ ◊ÊáÊSÿÊ ∞⁄UÊ ∑§Ê¡ ¡ÊáÊ¥¿U– flÊ„U›UÊ ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ œÍ›UÊ •‚◊ÊŸ ¬⁄U ø…∏U ¡Êÿ ¿U •Á›U àÿÊ¡ ŸËø (ŸøÊ ©U„UáÊÊ „UÊ⁄UÊ) ¬ÊáÊË ŸÊ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ∑§Ê Œfl«∏UÊ ◊Ê Á◊›U ¡Êÿ ¿U– ‚ÊœÍ ŸÊ ÉÊ⁄U ŸÊ ÃÊÃÊ-◊ŸÊ ⁄UÊ◊-ŸÊfl ‚¥fl⁄‘UU ¿U •Á›U ÷È¢«UÊ¢ ŸÊ ÉÊ⁄UŸÊ ÃÊÃÊ-◊ŸÊ ÁªÁáÊ¢-ÁªÁáÊ¢ŸỖ ªÊ›U Œÿ ¿UU– ÷È¢«UÊ¢ ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ œÈ•Ê¥ (∑ȧ›˜U‹Ê) ∑§Ê›U∑§ ∑§„UflÊ∞ ¿U,¬‹Ê¡Ỗ ∑ȧ›˜U‹Ê (flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ∑§ÕÊ) M§¬Ê›UË ‚ß „Uߟ ¬È⁄UÊáÊ Á‹πáÊÊ ŸÊ ∑§Ê◊ ◊Ê •Êfl ¿U •Á›U àÿÊ¡Ỗ∑ȧ›˜U‹Ê ¬ÊáÊË, •ÊÁÇ∆U •Á›U flÊ„U›UË ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ flÊŒ›UÊ ’ÁáÊŸỖ ŒÈÁŸÿÊ¢ ∑§Ê¡ Á¡flÊ«∏UŸÊ „UÊ⁄UÊ ’áÊ ¡Êÿ¿U–

ŒÊ.- ª˝„U ÷·¡ ¡‹ ¬flŸ ¬≈U ¬Êß ∑ȧ¡Êª ‚ȡʪ–„UÊÁ„¢U ∑ȧ’SÃÈ ‚È’SÃÈ ¡ª ‹πÁ„¢U ‚È‹ë¿UŸ ‹ÊªH | (∑§)‚◊ ¬˝∑§Ê‚ Ã◊ ¬Êπ ŒÈ„È°U ŸÊ◊ ÷Œ Á’Áœ ∑§Ëã„U–‚Á‚ ‚Ê·∑§ ¬Ê·∑§ ‚◊ÈÁ¤Ê ¡ª ¡‚ •¬¡‚ ŒËã„UH | (π)

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 21

¡«∏U øß ¡ª ¡Ëfl ¡Ã ‚∑§‹ ⁄UÊ◊◊ÿ ¡ÊÁŸ–’¢Œ©°U ‚’ ∑§ ¬Œ ∑§◊‹ ‚ŒÊ ¡ÊÁ⁄U ¡Èª ¬ÊÁŸH | (ª)Œfl ŒŸÈ¡ Ÿ⁄U ŸÊª πª ¬˝Ã Á¬Ã⁄U ª¢œ’¸–’¢Œ©°U Á∑¢§Ÿ⁄U ⁄U¡ÁŸø⁄U ∑Χ¬Ê ∑§⁄U„ÈU •’ ‚’¸H | (ÉÊ)

Áª⁄U„U, ŒflÊ, ¬ÊáÊË, flÊ„U›U •Á›U ¬ÈÕÀÿÊ-„UÿÊ ‚Ê⁄UÊ ¬ÈáÊ ÷È¢«UÊ¢ Ÿ flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê÷È¢«UË Ÿ flÊ⁄U‹È øË¡ „Uß ¡Êÿ ¿U– „ÈUSÿÊ⁄U •Á›U ‚ÊøáÊÊ „UÊ⁄UÊ •ŒÁ◊¡Ỗ ßÁŸ flÊà ∑§Ê¡ ¡ÊáÊ ¬Êfl ¿U– ◊„UŸÊŸÊ ŒÈsÔ‰ ¬πflÊ«∏UÊ ¡ãÿÊ Ÿ ߢœÊ⁄˜UÔÿÊ– ’⁄UÊ¡Ỗ ’⁄U ⁄U„U ¿U, ¬ÈáÊ ÷ªflÊŸ ߟ⁄UÊ ŸÊfl ◊Ê ÷Œ (»§⁄U∑§) ∑§⁄U ŒœÊ¿U (∞∑§Ÿ ŸÊfl ©U¡Ê›UÊ •Á›U ÁŒ‚⁄UÊŸ˜ ŸÊfl ߢœÊ⁄UÊ ⁄UÊπ ŒœÊ ¿U) (∞∑§ œfl›˜U‹Ê ÁŒ‚⁄UÊ ∑§Ê›˜U ‹Ê)– ∞∑§∑§Ê¡ øÊ¢Œ ŸÊ fl œÊ«∏UŸÊ „UÊ⁄UÊ •Á›U ÁŒ‚⁄UÊ∑Ỗ§ ÉÊ≈UÊ«∏UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¡ÊÁáÊŸỖ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ∞∑§ ∑§Ê¡ flÊ⁄U‹È ¡‚ ŸÁŒ‚⁄UÊ ∑§Ê¡ ÷È¢«UÊß •Ê¬ ŒÁœ– ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¡Ã⁄UÊ ¡«∏U Ÿ øß (Á¡flËÊ) ¡Ëfl ¿U, ‚Ê⁄UÊ ∑§Ê¡ ⁄UÊ◊ ◊ÊÁ◊›U‹Ê ¡ÊÁáÊŸỖ Á◊¢ ¬‹Ê ‚Ê⁄UÊŸỖ ¬Êÿ ∑§Ê¡ ŒÊ„UÁ«∏UŸỖ ŒÈ„˜UÿÈ „UÊà ¡ÈÁ«∏UŸỖ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ŒflÃÊ, ŒÃ, ◊ÊÁáÊ‚, ŸÊ¢ª,Áø⁄UÀÿÊ, Á¬Ã⁄U (◊È„UÊ«∏˜UÿÊ) ªãœfl¸, Á∑§ÛÊ⁄U, •Á›U ⁄UÊ∑ȧ‚ ‚Ê⁄UÊ ∑§Ê¡ Á◊¢¢ flÊ¢ŒÍ¢ ¿U– „¢Uß ‚Ê⁄UÊ ◊Ê⁄U ¬⁄U Œ’Ê›U∑§⁄UÊ–

øÊÒ. •Ê∑§⁄U øÊÁ⁄U ‹Êπ øÊÒ⁄UÊ‚Ë– ¡ÊÁà ¡Ëfl ¡‹ Õ‹ Ÿ÷ ’Ê‚ËH‚Ëÿ ⁄UÊ◊◊ÿ ‚’ ¡ª ¡ÊŸË– ∑§⁄U©°U ¬˝ŸÊ◊ ¡ÊÁ⁄U ¡Èª ¬ÊŸËH¡ÊÁŸ ∑Χ¬Ê∑§⁄U Á∑¢§∑§⁄U ◊Ê„ÍU– ‚’ Á◊Á‹ ∑§⁄U„ÈU ¿UÊÁ«∏U ¿U‹ ¿UÊ„ÍUHÁŸ¡ ’ÈÁœ ’‹ ÷⁄UÊ‚ ◊ÊÁ„U ŸÊ„UË¥– ÃÊÃ¥ Á’Ÿÿ ∑§⁄U©°U ‚’ ¬Ê„UË¥H∑§⁄UŸ ø„U©°U ⁄UÉÊȬÁà ªÈŸ ªÊ„UÊ– ‹ÉÊÈ ◊Áà ◊ÊÁ⁄U øÁ⁄Uà •flªÊ„UÊH‚Í¤Ê Ÿ ∞∑§©U •¢ª ©U¬Ê™§– ◊Ÿ ◊Áà ⁄¢U∑§ ◊ŸÊ⁄UÕ ⁄UÊ™§H◊Áà •Áà ŸËø ™°§Áø L§Áø •Ê¿UË– øÁ„U• •Á◊• ¡ª ¡È⁄Uß Ÿ ¿UÊ¿UËH¿UÁ◊„UÁ„¢U ‚îÊŸ ◊ÊÁ⁄U Á…U∆UÊ߸– ‚ÈÁŸ„UÁ„¢U ’Ê‹’øŸ ◊Ÿ ‹Ê߸H¡ÊÒ¥ ’Ê‹∑§ ∑§„U ÃÊÃÁ⁄U ’ÊÃÊ– ‚ÈŸÁ„¢U ◊ÈÁŒÃ ◊Ÿ Á¬ÃÈ •L§ ◊ÊÃÊH„°UÁ‚„UÁ„¢U ∑ͧ⁄U ∑ȧÁ≈U‹ ∑ȧÁ’øÊ⁄UË– ¡ ¬⁄U ŒÍ·Ÿ ÷Í·ŸœÊ⁄UËHÁŸ¡ ∑§Á’ûÊ ∑§Á„U ‹Êª Ÿ ŸË∑§Ê– ‚⁄U‚ „UÊ©U •ÕflÊ •Áà »§Ë∑§ÊH¡ ¬⁄U ÷ÁŸÁà ‚ÈŸÃ „U⁄U·Ê„UË¥– à ’⁄U ¬ÈL§· ’„ÈUà ¡ª ŸÊ„UË¥H¡ª ’„ÈU Ÿ⁄U ‚⁄U ‚Á⁄U ‚◊ ÷Ê߸– ¡ ÁŸ¡ ’ÊÁ…∏U ’…∏UÁ„¢U ¡‹ ¬Ê߸H‚îÊŸ ‚∑Χà Á‚¢œÈ ‚◊ ∑§Ê߸– ŒÁπ ¬Í⁄U Á’œÈ ’Ê…∏Uß ¡Ê߸H

øÊÒ⁄UÊ‚Ë ‹Êπ ÿÊŸË¥ ◊Ê øÊ⁄U ÷ÊàÿÊ (¬‚ËŸÊ ∑§ÕÊ, •Êá«UÊ ∑§ÕÊ, ©UÁŒỖ÷¡, ¡⁄UÊÿÈ¡) ¡Ëfl ¬ÊáÊË,÷颧 Ÿ ‚Á⁄Uª ◊Ê ⁄U„U ¿U, ¬‹Ê ‚Ê⁄UÊ ∑§ÕÊ ÷⁄U‹Ê ¡ªÃ ∑§Ê¡ üÊË ‚ËÃÊ⁄UÊ◊◊ÿ ¡ÊÁáÊŸỖ Á◊¢ ŒÈsÔ‰ „UÊà ¡ÈÁ«∏UŸflÊ¢ŒÍ¢ ¿U– ◊Ê⁄UÊ ∑§Ê¡ •Ê¬áÊÊ¥ øÊ∑§⁄˜UÿÊ ¡ÊÁáÊŸỖ Œ’Ê›U ŸË ◊≈UπÊáÊ ÃÈ„È°U ‚Ê⁄UÊ ‹Èª Á◊Á›UŸỖ ¿U›U ¿ÈUÁ«∏UŸ Œ’Ê›U∑§⁄UÊ– ◊Ê⁄UÊ ∑§Ê¡ •Ê¬áÊË •∑§‹ ŸÊ ’›U ŸÊ ÷È⁄U‚Ê ÁŸÁ„¢U ¿U, ∞⁄UÃË ‚Ê⁄UÊ ∑§ÕÊ Á◊¢ ÁfláÊÃË ∑§M¢§ ¿U– Á◊¢⁄UÊ◊ŸỖ ªÈáÊ ∑§Ê¡ ∑§„UáÊ øÊÁ„U ⁄UsÔÊ ¿U, ¬ÈáÊ ◊ÊÁ⁄U •∑§‹ ŸÊŸ∑§Ë ¿U •Á›U ⁄UÊ◊ŸỖ øÁ⁄Uà ŸÊ Õʪ ÁŸÁ„¢U ¿U– ∞⁄UÊflÊ≈U Á◊¢‚ ∑§ÊÁ‚à ŸÊ ∞∑§ ¬ÈáÊ •¢ª ßÃÁ⁄U∑§ ∑§ÊÁ‚à ÁŸÁ„ ‚ͤʖ ◊Ê⁄UÊ ◊Ÿ Ÿ •∑§‹ ª⁄UË’ ¿U, ¬ÈáÊ ◊Ÿ ŸËøÊ„UŸÊ ⁄UÊ¡Ê ¿U– ◊Ê⁄UË •∑§‹ à …U⁄U∑§Ë ŸøË ¿U •Á›U øÊ„UŸÊ …U⁄U∑§Ë ™°§øË ¿U, øÊ„UŸÊ Ÿ •◊Á⁄Uà ‹áÊÊŸỖ ¿U,¬ÈáÊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ¡«∏U ◊Á„U ¬ÈáÊ ÁŸÁ„¢U– flÊ⁄U‹È ◊ÊáÊSÿÊ¢ ◊Ê⁄UË •«∏U ∑§Ê¡ ◊Ê»§ ∑§⁄U •Á›U ◊Ê⁄UÊ ’Ê›U ’Ê‹ ∑§Ê¡◊Ÿ ‹ÊªÊÁ«∏UŸỖ (¬˝◊‚ÈŒ) ‚Êê„U›U‚– ¡‚Ê ’Ê›U∑§ ÁÖÿ¢ ÃÊÛUÊ ’Ê‹ ’È‹ ¿U à ¬‹ÊŸỖ ◊Êÿ-’Ê‚ ¬‹Ê¢ªỖ

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 22

πÈSÿ ◊Ÿ ∑§ÕÊ ‚Êê„U›U ¿U– ¬ÈáÊ πÊ≈UÊ, ÷È¢«UÊ¢ ÁfløÊ⁄U flÊ›UÊ ‹Èª ÖÿÊ ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ŒÊ‚ ∑§Ê¡ ª„UáÊÊŸỖ …UÊ›Uʬ„U⁄UË ⁄U„U ¿U (ÁÃŸÈ ∑§Ê¡ ¬Ê⁄U∑§Ê ŒÊ‚ flÊM§ ‹Êª ¿U), „UÊ‚‚– ‚„U›UË „UÊÿ Á∑§ …U⁄U∑§Ë »§Ë∑§Ë, •Ê¬ÁáÊ∑§ÁflÃÊ ∑ȧÁáÊ∑Ỗ§ flÊM§ ÁŸÁ„¢U ‹Êª? ¬ÈáÊ ÖÿÊ ÁŒ‚⁄UÊŸỖ Á‹π‹Ê ∑§Ê¡ ‚Êê„UÁ›UŸỖ πÈÁ‚ „UÊÿ ¿U, •‚Ê ¿U∑§ÃÊ•Œ◊Ë ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê •Q§Ê ÁŸÁ„¢U ¿U– ∞ ÷Êß! ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê Ã›UÊfl Ÿ Ÿ¢Œ ŸÊ Ã‚Ê ◊ÊáÊSÿÊ¡Ỗ •Q§Ê ¿U, ÖÿÊ ¬ÊÁáʬÊߟỖ •Ê¬áÊÊ¡Ỗ …Í¢U«UÊ ∑§ÕÊ flœ ¿U (•Ê¬Á‚ flÊ⁄U‹È ∑§ÕÊ πÈÁ‚ „UÊÿ ¿U)– ‚◊ŒÈ⁄U Ã‚Ê Ã ∑§Ê„U‹Ê∑Ỗ§ ∞∑§∑§Ê„U‹Ê∑§ USÿÊáÊÊ¥ „UÊÿ ¿U ÖÿÊ øÊ°Œ ∑§Ê¡ •ÊπÊ ÷ÊÁ›UŸỖ (ÁŒ‚⁄UÊŸỖ ™°§øÊ ©U«∏UáÊÍ ŒÁπŸỖ) ©U◊Á«∏U ¬«∏U ¿U–(Œfl«∏UË ¬«∏U ¿U)–

ŒÊ.- ÷ʪ ¿UÊ≈U •Á÷‹Ê·È ’«∏U ∑§⁄U©°U ∞∑§ Á’SflÊ‚–¬Ò„UÁ„¢U ‚Èπ ‚ÈÁŸ ‚È¡Ÿ ‚’ π‹ ∑§Á⁄U„UÁ„¢U ©U¬„UÊ‚H }H

◊Ê⁄UÊ ÷ʪ ¿UÊ≈UÊ ¿U •Á›U øÊ„UŸÊ ‹∑§ŸỖ ◊Ê≈UË ¿U, ¬ÈáÊ ◊¥π ∞∑§ ÷È⁄U‚Ê ¿U Á∑§ ∞⁄UÊ ∑§Ê¡ ‚Êê„UÁ›UŸỖ¿UQ§Ê ‚Ê⁄UÊ ‚Èπ ¬Êfl‚ •Á›U πÊ≈UÊ „UÊ°‚Ë ©U«UÊ«∏U‚–

øÊÒ. π‹ ¬Á⁄U„UÊ‚ „UÊß Á„Uà ◊Ê⁄UÊ– ∑§Ê∑§ ∑§„UÁ„¢U ∑§‹∑¢§∆U ∑§∆UÊ⁄UÊH„¢U‚Á„¢U ’∑§ ŒÊŒÈ⁄U øÊÃ∑§„UË– „°U‚Á„¢U ◊Á‹Ÿ π‹ Á’◊‹ ’Ã∑§„UËH∑§Á’à ⁄UÁ‚∑§ Ÿ ⁄UÊ◊ ¬Œ Ÿ„ÍU– ÁÃã„U ∑§„°U ‚ÈπŒ „UÊ‚ ⁄U‚ ∞„ÍUH÷Ê·Ê ÷ÁŸÁà ÷ÊÁ⁄U ◊Áà ◊Ê⁄UË– „°UÁ‚’ ¡Êª „°U‚¥ ŸÁ„¢U πÊ⁄UËH¬˝èÊÈ ¬Œ ¬˝ËÁà Ÿ ‚Ê◊ÈÁ¤Ê ŸË∑§Ë– ÁÃã„UÁ„U ∑§ÕÊ ‚ÈÁŸ ‹ÊÁªÁ„U »§Ë∑§ËH„UÁ⁄U „U⁄U ¬Œ ⁄UÁà ◊Áà Ÿ ∑ȧÃ⁄U∑§Ë– ÁÃã„U ∑§„È°U ◊œÈ⁄U ∑§ÕÊ ⁄UÉÊÈ’⁄U ∑§ËH⁄UÊ◊ ÷ªÁà ÷ÍÁ·Ã Á¡ÿ° ¡ÊŸË– ‚ÈÁŸ„UÁ„¢U ‚È¡Ÿ ‚⁄UÊÁ„U ‚È’ÊŸËH∑§Á’ Ÿ „UÊ©°U ŸÁ„¢U ’øŸ ¬˝’ËŸÍ– ‚∑§‹ ∑§‹Ê ‚’ Á’lÊ „UËŸÍH•Êπ⁄U •⁄UÕ •‹¢∑ΧÁà ŸÊŸÊ– ¿¢UŒ ¬˝’¢œ •Ÿ∑§ Á’œÊŸÊH÷Êfl ÷Œ ⁄U‚ ÷Œ •¬Ê⁄UÊ– ∑§Á’à ŒÊcÊ ªÈŸ Á’Á’œ ¬˝∑§Ê⁄UÊH∑§Á’à Á’’∑§ ∞∑§ ŸÁ„¢U ◊Ê⁄¥U– ‚àÿ ∑§„U©°U Á‹Áπ ∑§ÊªŒ ∑§Ê⁄¥UH

¬ÈáÊ πÊ≈UÊ ŸÊ „UÊ°‚áÊ ∑§ÕÊ ◊Ê⁄UÊ »§ÊÿŒÊ¡Ỗ „UÊ‚– ªÈ›˜UÿÊ ∑§∆U flÊ›UË ∑§Êÿ‹ ∑§Ê¡ ∑§Êª›UÊ(„UÊ«∏˜UÿÊ) à ∑§∆UÊM§¡Ỗ ∑§sÔÊ ∑§⁄U ¿U– ¡‚Ê ’Ȫ‹Ê „¢U‚ ∑§Ê¡ •Á›U «U«U⁄UÊ ¬¬Ë„UÊ ∑§Ê¡ „UÊ°‚ ¿U, fl‚Ê¡Ỗ◊Ò›UÊ ◊Ÿ flÊ›UÊ πÊ≈UÊ •Ê¿UË ’ÈÁ‹ ∑§Ê¡ „UÊ°‚ ¿U– ÖÿÊ ÁŸÁ„¢U à ∑§ÁflÃÊ ŸÊ ⁄UÁ‚∑§ (øÊ„UŸÊ„UÊ⁄UÊ) ¿U ÁŸÁ„¢U¡⁄UÊ ⁄UÊ◊ŸỖ ¬Êÿ ◊Ê ¬˝◊ ¿U, ¬‹ÊŸỖ flÊ≈U (ÁÃã„U⁄UÊ ‹áÊ) ¬ÈáÊ ÖÿË ∑§ÁflÃÊ ‚ÈπŒáÊÊ„UÊ⁄UË „UÊSÿ ⁄U‚ ŸÊ ∑§Ê◊Œ‚– („UÊ°ÿÊ«∏ŸŸỖ ∑§Ê◊ Œ‚) ¬„U‹ à ÖÿË ÷Ê·Ê ŸË ⁄UøŸÊ ¿U, ÁŒ‚⁄UË ◊Ê⁄UË •∑§‹ ÷Ê›UË ¿U, ∞⁄UÃË ÖÿË„UÊ°‚áÊ ÃÁ‚¡Ỗ ¿U, „Ê°‚áÊÊ ◊Ê ¬‹Ê¢ªỖ ∑§Êß ŒÊ‚ ÁŸÁ„¢U– Á¡ã„È¢Uª ÁŸÁ„¢U à ÷ªflÊŸ ŸÊ ¬Êÿ ◊Ê ¬˝◊ ¿U •Á›UÁŸÁ„¢U flÊM§ ¡ÊáÊ¡Ỗ ¿U, ¬‹Ê¢ª ÖÿË flÊòÊÊ ‚Êê„U›UŸÊ ◊Ê »§Ë∑§Ë ‹ÊªỖ‚– Á¡ã„U⁄UË üÊË „UÁ⁄U (÷ªflÊŸ ÁflcáÊÈ)•Á›U üÊË„U⁄U (÷ªflÊŸ ◊„UÊŒfl) ŸÊ ¬Êÿ ◊Ê ¬˝◊ ¿U •Á›U Á¡ã„U⁄UË •∑§‹-∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UË ÁŸÁ„¢U ¿U (ÖÿÊ üÊË„UÁ⁄U-„U⁄U ◊Ê ÷Œ ŸË, ™°§ø-ŸËø ŸË ‚Êø ÁŸÁ„¢U ∑§⁄U) ÁÃã„È¢Uª ⁄UÊ◊ŸỖ ÖÿË flÊòÊÊ ªÈ›UË ‹ÊªỖ‚– flÊ⁄U‹È◊ÊáÊSÿÊ ßÁŸ flÊòÊÊ ∑§Ê¡ •Ê¬áÊÊ ¡Ëfl ◊Ê ⁄UÊ◊ŸỖ ÷ÁQ§ ∑§ÕÊ Á‚¢ªÊ⁄U‹Ë ¡ÊÁáÊŸỖ M§¬Ê›UË ’È‹Ë ∑§ÕÊ fl«∏UÊ߸∑§⁄UÃỖ‹Ê ‚Êê„U›U‚– Á◊¢ ÁŸÁ„¢U à ∑§Áfl ¿U, ÁŸÁ„¢U ’Ê‹ ¡◊Ê«∏˜UÔŸÊ ◊Ê „ÈUSÿÊ⁄U ¿U, Á◊¢ à ‚Ê⁄UË ∑§›UÊ Ÿ ÁfllÊ∑§ÕÊ ∆UÊ⁄U‹Ê ¿U– flÊŸ÷ÊàÿÊ •Ê∑§«∏UÊ, ◊Ë’ •Á›U •‹¢∑§Ê⁄U ∑§Ã⁄Uß ÷ÊÁà ¿U㌠⁄UøŸÊ, ÷Êfl Ÿ ⁄U‚ ŸÊ•»§Ê⁄U ÷Œ •Á›U ∑§ÁflÃÊ ŸÊ ÷ÊÃ-÷Êà ŸÊ ªÈáÊ-ŒÊ‚ „UÊÿ ¿U– ∞⁄UÊ◊Ỗ ∑§ÕÊ ∑§Ê√ÿ ŸÊ fl⁄UÊ◊Ê ∞∑§ ¬ÈáÊ ŸÊŸŸË ¡ÊáÊÍ¢ ¿U, „U∞ à Á◊¢ ∑§Ê⁄U‹Ê ∑§ÊªŒ ¬⁄U ¬ÊÁ«∏UŸỖ (‚ʪÈáÊ ∑§ÕÊ) ¿UÊø-¿UÊø ∑§„È°U ¿U–

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 23

ŒÊ.- ÷ÁŸÁà ◊ÊÁ⁄U ‚’ ªÈŸ ⁄UÁ„Uà Á’Sfl Á’ÁŒÃ ªÈŸ ∞∑§–‚Ê Á’øÊÁ⁄U ‚ÈÁŸ„UÁ„¢U ‚È◊Áà Á¡ã„U ∑¥§ Á’◊‹ Á’’∑§H ~H

◊Ê⁄UÊ ¬Ê«∏U‹Ê ◊Ê ∑§Êß ªÈáÊ ÁŸÁ„¢U ¿U, ∞⁄UÊ◊Ỗ ’‚, ŒÈÁŸÿÊ¢ ◊Ê ∆UÊflÊ ∞∑§ ªÈáÊ ¿U, ¬‹Ê∑Ỗ§ ÁfløÊÁ⁄UŸỖflÊM§ •∑§‹ flÊ›UÊ •Œ◊Ë, Á¡ã„U⁄UÊ •Ê¿UUÊ ôÊÊŸ ¿U, ∞⁄UÊ∑Ỗ§ ‚Êê„U›U‚–

øÊÒ. ∞Á„U ◊„°U ⁄UÉÊȬÁà ŸÊ◊ ©UŒÊ⁄UÊ– •Áà ¬ÊflŸ ¬È⁄UÊŸ üÊÈÁà ‚Ê⁄UÊH◊¢ª‹ ÷flŸ •◊¢ª‹ „UÊ⁄UË– ©U◊Ê ‚Á„Uà ¡Á„U ¡¬Ã ¬È⁄UÊ⁄UËH÷ÁŸÁà Á’ÁøòÊ ‚È∑§Á’ ∑Χà ¡Ê™§– ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ Á’ŸÈ ‚Ê„U Ÿ ‚Ê™§HÁ’œÈ’ŒŸË ‚’ ÷Ê°Áà ‚°flÊ⁄UË– ‚Ê„U Ÿ ’‚Ÿ Á’ŸÊ ’⁄U ŸÊ⁄UËH‚’ ªÈŸ ⁄UÁ„Uà ∑ȧ∑§Á’ ∑Χà ’ÊŸË– ⁄UÊ◊ ŸÊ◊ ¡‚ •¢Á∑§Ã ¡ÊŸËH‚ÊŒ⁄U ∑§„UÁ„¢U ‚ÈŸÁ„¢U ’Èœ ÃÊ„UË– ◊œÈ∑§⁄U ‚Á⁄U‚ ‚¢Ã ªÈŸª˝Ê„UËH¡ŒÁ¬ ∑§Á’à ⁄U‚ ∞∑§©U ŸÊ„UË¥– ⁄UÊ◊ ¬˝Ãʬ ¬˝ª≈U ∞Á„U ◊Ê„UË¥H‚Êß ÷⁄UÊ‚ ◊Ê⁄¥U ◊Ÿ •ÊflÊ– ∑§Á„¢U Ÿ ‚È‚¢ª ’«∏Uå¬ŸÈ ¬ÊflÊHœÍ◊©U Ã¡ß ‚„U¡ ∑§L§•Ê߸– •ªL§ ¬˝‚¢ª ‚Ȫ¢œ ’‚Ê߸H÷ÁŸÁà ÷Œ‚ ’SÃÈ ÷Á‹ ’⁄UŸË– ⁄UÊ◊ ∑§ÕÊ ¡ª ◊¢ª‹ ∑§⁄UŸËH

∞⁄UÊ◊ üÊË ⁄UÉÊÈŸÊÕ¡Ë ŸÊ Œ’Ê›ÍU ŸÊfl ¿U, ÖÿÊ ‹∑§ŸỖ øÊπÊ ¿U, flŒ-¬È⁄UÊáÊ ŸÊ ‚Ê⁄U ¿U, ÷‹Ê ŸÊ ÉÊ⁄U¿U •Á›U ÷È¢«UÊ¢ ŸÊ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ „UÊ⁄UÊ ¿U, ¡⁄UÊ ∑§Ê¡ ªfl⁄UÊ¢ ‚ÈŒ ÷ªflÊŸ ◊„UÊŒfl ’Ê’Ê ŒÊ„UÁ«∏UŸ ¬Í¡ ¿U(ŒÊ„UÁ«∏UŸỖ Ã⁄UÊ ŸÊfl ‹ÿ ¿U)– ëÿ ¿UQ§Ê ∑§Áfl ∑§ÁÕ ¬Ê«∏U‹Ë …U⁄U∑§Ë ŸÊÁ›U¡Ỗ ∑§ÁflÃÊ ¿U, ëÿ ¬ÈáÊ ⁄UÊ◊ ŸÊfl¬Ê∑ȧ⁄ ÁŸÁ„¢U ‚È„UÊ∞– ¡Á‚ øÊ°Œ ŸÊ ÃÁ‚ ◊È°„U«UÊflÊ›UË M§¬Ê›UË ’Êÿ⁄UË ‚È’ ÷ÊÁà flÊM§ ‚Ê¡-’Ê¡ ◊Ê „Uß¡Êÿ ¬ÈáÊ ¬ÈÕÀÿÊ ¬Ê∑ȧ⁄U ÁŸÁ„¢U πÈ‹ ¿U (flÊM§ ÁŸÁ„¢U ŒπÊ∞)– ∞⁄UÊ∑§ÕÊŸÊ›UÊ ÷È¢«UÊ ∑§Áfl ŸÊ ¬Ê«∏U‹Ë ‚Ê⁄UʪÈáÊ ∑§ÁÕ ∆UÊ⁄U‹Ë ∑§ÁflÃÊ ∑§Ê¡ ¬ÈáÊ, ⁄UÊ◊ŸỖ ŸÊfl •Á›U ¡‚ ∑§ÁÕ ¬Ê«∏U‹Ë ¡ÊÁáÊŸỖ, •∑§‹ flÊ›UÊ ‹Èª ◊ÊŸ‚ÈŒ ∑§„U Ÿ ‚Êê„U›U ¿U, ∑§Ê„UÊ Á∑§ ‚ÊœÈ ◊ÊáÊSÿÊ ªÈ¢ªáÊÊ ŸÊ Ã‚Ê ªÈáÊ ‹áÊÊ„UÊ⁄UÊ „UÊÿ ¿U– ÖÿÊ ¬ÈáÊ ◊Ê⁄UË ßÁŸÁ‹π‹Ë ◊Ê ∑§ÁflÃÊ ŸÊ ∞∑§ ¬ÈáÊ ⁄U‚ ÁŸÁ„¢U ¿U, ìÈáÊ ∞⁄UÊ◊Ỗ ∑§Ê ⁄UÊ◊áÊ ¡‚ ©U¡≈U ¿U– ◊Ê⁄UÊ ◊Ÿ ◊Ê sÔÊ¡ ∞∑§÷È⁄U‚Ê ¿U– flÊ⁄U‹È ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ∑§Êß, ∑ȧŒÈ ◊Ê≈U‹Ê ÁŸÁ„¢U ’áÿÊ ¿UU? ∑ȧ›˜U‹Ê ¬ÈáÊ •ª⁄U ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ flÊM§ª¢œÊÿáÿÊ „UߟỖ •Ê¬áÊÊ πÊ⁄UʬáÊ ¿ÈU«∏U Œÿ ¿U– ◊Ê⁄UË ∑§ÁflÃÊ πÊ‚ flÊL§ÁŸÁ„¢U ¿U, ¬ÈáÊ ∞⁄UÊ◊ ŒÈÁŸÿÊ¢ ŸÊ ÷‹Ê∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UË ⁄UÊ◊ flÊòÊÊ M§¬ ¿UQ§Ë øË¡ ŸÊ „UÊ‹ flÃÊ«∏U‹Ê ¿U– (∞⁄UÃË „Uß ¬ÈáÊ flÊ⁄U‹È¡Ỗ ‚◊¤ÊË ¡Ê‚)(flÊM§¡¡ÊáÊ‚)–

¿¢U.- ◊¢ª‹ ∑§⁄UÁŸ ∑§Á‹◊‹ „U⁄UÁŸ ÃÈ‹‚Ë ∑§ÕÊ ⁄UÉÊÈŸÊÕ ∑§Ë–ªÁà ∑ͧ⁄U ∑§Á’ÃÊ ‚Á⁄Uà ∑§Ë ÖÿÊ¥ ‚Á⁄Uà ¬ÊflŸ ¬ÊÕ ∑§ËH¬˝èÊÈ ‚È¡‚ ‚¢ªÁà ÷ÁŸÁà ÷Á‹ „UÊßÁ„U ‚È¡Ÿ ◊Ÿ ÷ÊflŸË–÷fl •¢ª ÷ÍÁà ◊‚ÊŸ ∑§Ë ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚È„UÊflÁŸ ¬ÊflŸËH

ÃÈ‹‚ˌʂ¡Ë ∑§„U ¿U Á∑§ ⁄UÊ◊ŸỖ flÊòÊÊ ÷‹Ê ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UË •Á›U ∑§›U¡Èª ŸÊ ¬Ê¬ ◊≈UáÊÊ„UÊ⁄UË ¿U– ◊Ê⁄UËßÁŸ ÷È¢«UË ∑§ÁflÃÊ M§¬ Ÿ¢Œ ŸË øÊ‹ øÊπÊ ¬ÊáÊËflÊ›UË Ÿ¢Œ (ª¢ªÊ¡Ë) ŸË øÊ‹ ŸË ÷ÊÃË flÊ∑§«∏UË ¿U–÷ªflÊŸ ⁄UÊ◊ ŸÊ M§¬Ê›UÊ ¡‚ ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÁÕ „U∞ ∑§ÁflÃÊ M§¬Ê›UË Ÿ flÊ⁄U‹È ◊ÊáÊSÿÊŸỖ ◊Ÿ ∑§Ê¡ flÊM§‹ÊªáÊÊ„UÊ⁄UË „Uß ¡Ê‚– ◊‚ÊáÊ ŸÊ ÷È«UÊ¥ ⁄Uπ«∏UÊ ¬ÈáÊ ◊„UÊŒfl ’Ê’Ê ŸÊ •¢ª ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÕÊ ‚È„UÊáÊÊ ‹Êª ¿U•Á›U ‚¢fl⁄UÃÊ¡Ỗ øÊπÊ ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UÊ „Uß ¡Êÿ ¿U („UÊÿ ¿U)–

üÊË⁄UÊ◊øÁ⁄UÃ◊ÊŸ‚-÷Ë‹Ë ÷ÊflÊÕ¸ 24

ŒÊ.- Á¬˝ÿ ‹ÊÁªÁ„U •Áà ‚’Á„U ◊◊ ÷ÁŸÁà ⁄UÊ◊ ¡‚ ‚¢ª–ŒÊL§ Á’øÊL§ Á∑§ ∑§⁄Uß ∑§Ê©U ’¢ÁŒ• ◊‹ÿ ¬˝‚¢ªH vÆ (∑§)SÿÊ◊ ‚È⁄UÁ÷ ¬ÿ Á’‚Œ •Áà ªÈŸŒ ∑§⁄UÁ„¢U ‚’ ¬ÊŸ– UÁª⁄UÊ ª˝Êêÿ Á‚ÿ ⁄UÊ◊ ¡‚ ªÊflÁ„¢U ‚ÈŸÁ„¢U ‚È¡ÊŸH vÆ (π)

⁄UÊ◊ŸỖ ¡‚ ŸÊ ‚ÊÕ ∑§ÁÕ ◊Ê⁄UË ∑§ÁflÃÊ ‚Ê⁄UÊ ∑§Ê¡ …U⁄U∑§Ë flÊM§ ‹Êª‚, ¡‚Ê ◊‹ÿ ¬„UÊ«∏U ŸÊ ‚ÊÕ∑§ÕÊ ‹Ê∑§«∏UÊ (øãŒáÊ ’ÁáÊŸỖ) flÊ¢ŒáÊ¥ ŸÊ „Uß ¡Êÿ ¿U, Á»§Á⁄U ∑ȧŒÈ ∑§Êߢ ‹Ê∑§«∏UÊ ŸÊ ŸËø ¬áÊ ŸÊ ÁfløÊ⁄U ∑§⁄U¿U– SÿÊ◊Ê «Uª⁄UË ∑§Ê›UË „UÊÿ¿U ¬ÈáÊ Ã⁄UÊ ŒÍœ œfl›U‹Ê •Á›U …U⁄U∑§Ê ªÈáÊ flÊ›UÊ „UÊÿ ¿U– „U∞¡Ỗ ¡ÊÁáÊŸỖ ‚Ê⁄UʋȪ ¬‹Ê∑Ỗ§ Á¬∞ ¿U– ∞⁄UÊ¡Ỗ Ã‚Ê ªÊ°fl ŸË ’ÈÁ‹ ◊Ê „UfláÊÊ ¬⁄U ¬ÈáÊ üÊË ‚ËÃÊ¡Ë-⁄UÊ◊ŸỖ ¡‚ ∑§Ê¡ •∑§‹flÊ›UÊ ◊ÊáÊSÿÊ øÊ„UŸÊ ∑§ÕÊ ªÊfl •Á›U ‚Êê„U›U ¿U–

øÊÒ. ◊ÁŸ ◊ÊÁŸ∑§ ◊È∑ȧÃÊ ¿UÁ’ ¡Ò‚Ë– •Á„U ÁªÁ⁄U ª¡ Á‚⁄U ‚Ê„U Ÿ ÃÒ‚ËHŸÎ¬ Á∑§⁄UË≈U ÃL§ŸË ÃŸÈ ¬Ê߸– ‹„UÁ„¢U ‚∑§‹ ‚Ê÷Ê •Áœ∑§Ê߸HÃÒ‚Á„¢U ‚È∑§Á’ ∑§Á’à ’Èœ ∑§„U„UË¥– ©U¬¡Á„¢U •ŸÃ •ŸÃ ¿UÁ’ ‹„U„UË¥H÷ªÁà „UÃÈ Á’Áœ ÷flŸ Á’„UÊ߸– ‚ÈÁ◊⁄Uà ‚Ê⁄UŒ •ÊflÁà œÊ߸H⁄UÊ◊ øÁ⁄Uà ‚⁄U Á’ŸÈ •ã„UflÊ∞°– ‚Ê üÊ◊ ¡Êß Ÿ ∑§ÊÁ≈U ©U¬Ê∞°H∑§Á’ ∑§ÊÁ’Œ •‚ NUŒÿ° Á’øÊ⁄UË– ªÊflÁ„¢U „UÁ⁄U ¡‚ ∑§Á‹ ◊‹ „UÊ⁄UËH∑§Ëã„¥U ¬˝Ê∑Χà ¡Ÿ ªÈŸ ªÊŸÊ– Á‚⁄U œÈÁŸ Áª⁄UÊ ‹ªÃ ¬Á¿UÃÊŸÊHNUŒÿ Á‚¢œÈ ◊Áà ‚ˬ ‚◊ÊŸÊ– SflÊÁà ‚Ê⁄UŒÊ ∑§„UÁ„¢U ‚È¡ÊŸÊH¡ÊÒ¥ ’⁄U·ß ’⁄U ’ÊÁ⁄U Á’øÊM§– „UÊÁ„¢U ∑§Á’à ◊È∑ȧÃÊ◊ÁŸ øÊM§H

◊ÁáÊ, ◊ÊÁáÊ∑§ Ÿ ◊ÊÃË ŸË ¡Á‚ M§åÊÊ›UË ‚Ê÷Ê ¿U àÿ ÉÊ«∏U‚Ê, ¬„UÊ«∏U •Á›U „UÊÃË ŸÊ ◊È¢«˜UÔ∑§Ê◊ flÁ‚ÁŸÁ„¥U ‚È„UÊß ¬Êfl– ⁄UÊ¡Ê ŸÊ ◊È∑§≈U •Á›U ¡ÈflÊŸ ’ÊÿÁ⁄UŸỖ ŒÁ„U ¡«∏UŸÊ ¬M§¡Ỗ „UÿÊ ‚Ê⁄UÊ •ÁQ§ ‚Ê÷Ê ¬Êfl ¿U–•‚Ê¡, •∑§‹ flÊ›UÊ ‹Èª ∑§„U ¿U Á∑§ flÊ⁄U‹È ∑§Áfl ŸË ∑§ÁflÃÊ ¬ÈáÊ ¬ÒŒÊ •Á›U ∑§ÁÕ∑§ „UÊÿ ¿U •Á›U ‚Ê÷ÊÁŒ‚⁄UË ÕÊ‹ ∑§ÁÕ∑§ ¬Êfl ¿U– ∑§Áfl ŸÊ ‚fl¢⁄UÃÊ¡Ỗ ¬‹Ê ŸË ÷ÁQ§ ŸÊ ∑§Ê⁄UáÊ ‚Ê⁄UŒÊ ’⁄U◊Ê ŸÊ ‹Ê∑§ ∑§Ê¡¿ÈUÁ«∏UŸỖ ŒflÁ«∏UŸỖ •Êfl ¿U– ‚Ê⁄UŒÊ ŸË ŒflÁ«∏U •ÊfláÊŸỖ ¬Á‹ ÕÊ∑§fláÊ ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà M§¬ ÛUÊfl ◊Ê ¬Á‹∑§U©¢UÉÊ›ÊÿÊ ¬Ê∑ȧ⁄U ÁŒ‚⁄UÊ ∑§⁄UÊ«∏UÊ¥ ©U¬Êÿ ∑§ÁÕ ¬ÈáÊ ÁŸÁ„¢U ¡Êÿ– ∑§Áfl Ÿ ’Ê◊áÊ •Ê¬áÊÊ Á„U⁄UŒÊ ◊Ê •‚ÊÁfløÊÁ⁄UŸỖ ∑§›U¡Èª ŸÊ ¬Ê¬ ŸÊ‚ ∑§⁄UŸÊ„UÊ⁄UË üÊË „UÁ⁄U ŸÊ ¡‚ ªÊfl ¿U– ŒÈÁŸÿÊ¢ŸÊ ◊ÊáÊSÿÊ ŸÊ ªÈáÊ ªÊfláÊ¥∑§ÁÕ ‚Ê⁄UŒÊ ◊ÊÕÊ ∆ÈUÁ∑§ŸỖ ¬¿UÃÊÿáÊ ’Ê¡ ¿U (Á∑§ Á◊¢ ∑§Ê„UÊ ßã„U⁄UÊ ’È‹ÊfláÊÊ ∑§ÁÕ •ÊÁfl) •∑§‹flÊ›UʋȪ Á„U⁄UŒÊ ∑§Ê¡ ‚◊ŒÈ⁄U, •∑§‹ ∑§Ê¡ ‚ˬ •Á›U ‚Ê⁄UŒÊ ∑§Ê¡ SflÊÁà ŸˇÊòÊ ÃÁ‚ ∑§„U ¿U– ∞⁄UÊ◊Ỗ ∑§ÁŒ¿UQ§Ê ÁfløÊ⁄UM§¬ ¬ÊáÊË fl⁄U‚ ¿U à ◊ÈQ§Ê◊ÁáÊ ŸÊ Ã‚Ë M§¬Ê›UË ∑§ÁflÃÊ „UÊÿ ¿U–

ŒÊ.- ¡ÈªÈÁà ’Áœ ¬ÈÁŸ ¬ÊÁ„U•Á„¢U ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà ’⁄U Ãʪ–¬Á„U⁄UÁ„¢U ‚îÊŸ Á’◊‹ ©U⁄U ‚Ê÷Ê •Áà •ŸÈ⁄UʪH vvH

¬‹Ê ∑§ÁflÃÊ M§¬ ◊ÈQ§Ê◊ÁáÊ¢ ∑§Ê¡ ¡ÈªÃË ∑§ÕÊ ÁflÁœŸỖ fl›Uà ⁄UÊ◊øÁ⁄Uà M§¬ M§¬Ê›UÊ «ÈU⁄UÊ ◊¥ ¬ÊÁflŸỖflÊ⁄U‹È ◊ÊáÊSÿÊ •Ê¬áÊÊ •Ê¿UÊ Á„U⁄UŒÊ◊Ê ¬„U⁄U ¿U, Ã⁄UÃË …U⁄U∑§Ë ¬˝◊ M§¬ ‚Ê÷Ê „UÊÿ ¿U (ÁÃŸÈ ∑§Ê¡ …U⁄U∑§Ê•Q§Ê ¬˝◊ ¡«∏U ¿U)–

øÊÒ. ¡ ¡Ÿ◊ ∑§Á‹∑§�