TREND · PDF fileLadislav Novak Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia T1.1-4:...

XVI Skup TRENDOVI RAZVOJA: “ BOLONJA 2010: STANJE, DILEME I PERSPEKTIVE”

- TREND 2010 -

ZBORNIK RADOVA www.trend.uns.ac.rs

Joint Workshop Tempus Projects

JADES – SoCD – MAS-PLM

Uredio:

Prof. dr Vladimir Katić, dipl.ing.

Kopaonik 01. – 04. 03. 2010.

XVI Skup TRENDOVI RAZVOJA: “ BOLONJA 2010: STANJE, DILEME I PERSPEKTIVE” Kopaonik, 01. - 04. 03. 2010. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Naučno-stručni skupovi TRENDOVI RAZVOJA - TREND 1. skup: “Informacione tehnologije i primena u elektroenergetici”, Novi Sad, okt.1994. 2. skup: “Električna vozila – pogon i aplikacije”, Novi Sad, okt. 1996. 3. skup: “Savremene tehnologije u elektroprivredi”, Kopaonik, mart 1997. 4. skup: “Nove tehnologije u elektrodistribuciji”, Kopaonik, mart 1998. 5. skup: “Nove tehnologije u elektrodistribuciji”, Kopaonik, mart 1999. 6. skup: “Nove tehnologije u elektrodistribuciji”, Kopaonik, mart 2000. 7. skup: “Nove tehnologije u elektrodistribuciji”, Novi Sad, feb. 2001. 8. skup: “Univerzitet i NT parkovi”, Kopaonik, feb. 2002. 9. skup: “Bolonjski proces I tehnički fakultetiu”, Kopaonik, mart 2003. 10. skup: “Integrisani univerzitet i tehničke struke”, Kopaonik, mart, 2004. 11. skup: “Šta donosi novi zakon o visokom obrazovanju”, Kopaonik, mart, 2005. 12. skup: “Bolonjski proces i primena novog zakona”, Kopaonik, mart, 2006. 13. skup: “Akreditacija Bolonjskih studija”, Kopaonik, mart, 2007. 14. skup: “Efikasnost i kvalitet bolonjskih studija”, Kopaonik, mart, 2008. 15. skup: “Doktorske studije u Srbiji, regionu i EU”, Kopaonik, mart, 2009. 16. skup: “Bolonja 2010: stanje, dileme i perspektive ”, Kopaonik, mart, 2010.

Conferences DEVELOPMENT TRENDS - TREND 1st Conference: “Information Technologies & Application in Power Engineering”, Novi Sad, Oct.1994. 2nd Conference: “Electric Vehicles – Drives and Applications”, Novi Sad, Oct. 1996. 3rd Conference: “Modern Technologies in Power Systems”, Kopaonik, March 1997. 4th Conference: “New Technologies in Power Distribution Systems”, Kopaonik, March 1998. 5th Conference: “New Technologies in Power Distribution Systems”, Kopaonik, March 1999. 6th Conference: “New Technologies in Power Distribution Systems”, Kopaonik, March 2000. 7th Conference: “New Technologies in Power Distribution Systems”, Novi Sad, Feb. 2001. 8th Conference: “University and Technology Parks”, Kopaonik, Feb. 2002. 9th Conference: “Bologna Process & Engineering Faculties “, Kopaonik, March 2003. 10th Conference: “Integrated University & Engineering Profiles”, Kopaonik, March, 2004. 11th Conference: “What New Law on High Education Brings”, Kopaonik, March, 2005. 12th Conference: “Bologna Process in Serbia”, Kopaonik, March, 2006. 13th Conference: “Accreditation of Bologna Studies”, Kopaonik, March, 2007. 14th Conference: “Efficiency and Quality of Bologna Studies”, Kopaonik, March, 2008. 15th Conference: “Doctoral studies in Serbia, region and EU”, Kopaonik, March, 2009. 16th Conference: “Bologna 2010: State, Dilemmas and Perspectives”, Kopaonik, March, 2010.

Organizatori: UNIVERZITET U NOVOM SADU i FAKULTET TEHNIČKIH NAUKA – NOVI SAD Programski odbor: Organizacioni odbor: 1. Prof. dr Miroslav Vesković 2. Prof. dr Pavle Sekeruš 3. Prof. dr Milan Simić 4. Prof. dr Radovan Pejanović 5. Prof. dr Ilija Ćosić 6. Prof. dr Vladimir Katić 7. Prof. dr Ladislav Novak 8. Prof. dr Veljko Malbaša

1. Prof. dr Ilija Ćosić 2. Prof. dr Vladimir Katić 3. Prof. dr Janko Hodolič 4. Prof. dr Ilija Kovačević 5. Prof. dr Srđan Kolaković 6. Prof. dr Veljko Malbaša 7. Prof. dr Silvija Gilezan

Izdavač: Fakultet tehničkih nauka Novi Sad, Trg Dositeja Obradovića 6 Tel: 021/ 450-810 Fax: 021/ 458-133 e-mail: [email protected], web: www.trend.uns.ac.rs Tehnička obrada: Nikolić Dragomir, e-mail: [email protected]

Umnoženo u Novom Sadu, Februara 2010. godine.

Napomena: Organizator ne zastupa stavove, niti je odgovoran za tačnost podataka iznetih u radovima, već su to isključivo gledišta autora.

Organizaciju ovog skupa su pomogli Ministarstvo nauke i tehnološkog razvoja, Republike Srbije, Beograd, Pokrajinski sekretarijat za nauku i tehnološki razvoj AP Vojvodine, Novi Sad, Pokrajinski sekretarijat za obrazovanje, AP Vojvodine, Novi Sad, Fond za otvoreno društvo, Beograd i IEEE Sekcija Srbija i Crnu Goru - Education Society Chapter


S A D R Ž A J Predgovor Otvaranje XV skupa Prof. dr Vladimir Katić, Prodekan Fakulteta tehničkih nauka, Novi Sad, Republika Srbija

UVODNA PREDAVANJA

UP1-1: Bolonja 2010: stanje, dileme i perspektive Ilija Ćosić, Ilija Kovačević, Vladimir Katić, Janko Hodolič, Srđan Kolaković Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

UP1-2: Bolonjski procesi i visoko obrazovanje nakon 2010 Miroslav Vesković Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija

TEMA 1.1: BOLONJSKI PROCES 2010. GOD. – STANJE, DILEME I PERSPEKTIVE T1.1-1: Uspeh ili fijasko bolonjskog procesa u Srbiji

Srbijanka Turajlić UNESCO Katedra za razvoj obrazovanja, CEP, Beograd, Srbija

T1.1-2: Stanje, dileme i perspektive bolonjskih studija mašinskog fakulteta u Skoplju Dobre Runčev Univerzitet "Sv. Kiril i Metodij" Mašinski fakultet Skopje, Republika Makedonija

T1.1-3: Conclusions of the Sarajevo Conference on Higher Edcaution: Building Capacity to Change David Crosier Executive Agency of the European Commission, Brusseles, Belgium Ladislav Novak Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia

T1.1-4: Provedba bolonjskog procesa na Sveučilištu u Mostaru Vlado Majstorović, Vojo Višekruna, Sveučilište u Mostaru, Mostar, BiH

T1.1-5: Kuda ide integrirani univerzitet - bolonjski proces u Makedoniji Robert Dimitrovski, FON Univerzitet Skopje, Republika Makedonija

T1.1-6: Болоња – сјајна замисао, али Љиљана Ружић-Димитријевић, Божо Николић Висока техничка школа струковних студија у Новом Саду, Нови Сад, Србија

T1.1-7: Pioniri reforme - prva bolonjska generacija u Srbiji Marko Savić, Miloš Mihajlović Državni univerzitet u Novom Pazaru, Novi Pazar, Srbija Vladimir Parežanin Univerzitet u Beogradu - Arhitektonski fakultet, Beograd, Srbija


T1.1-8: Bologna Process and Quality of Higher Education Bolonjski proces i kvalitet univerzitetske nastave Veljko Malbaša, Dragan Šešlija, Ladislav Novak Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija Mira Djurić, Tehnološki fakultet, Novi Sad, Srbija Kornelija Djaković, Medicinski fakultet, Novi Sad, Srbija

TEMA 1.2: BOLONJSKI PROCES 2010. GOD. – STANJE, DILEME I PERSPEKTIVE T1.2-1: Bolonjski proces i naučni rad – iskustva FTN

Janko Hodolič, Vladimir Katić, Ilija Ćosić, Ilija Kovačević, Srđan Kolaković, Valentina Vrebalov, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T1.2-2: Predlog poboljšanja statusa visokih strukovnih škola Srbije u bolonjskom sistemu studija Gyula Mester, Visoka tehnička škola strukovnih studija Subotica, Subotica, Srbija & University of Szeged, Department of Informatics, Szeged, Hungary

T1.2-3: Boljonski proces i njegov uticaj na razvoj humanog (ljudskog) kapitala u R. Makedoniji Gabriela Krstevska, Makedonijaproekt AD, Skopje, Republika Makedonija

T1.2-4: Учење на даљину – од идеје до реализације Божо Николић, Љиљана Ружић-Димитријевић Висока техничка школа струковних студија у Новом Саду, Србија

T1.2-5: Univerzitet i novi tokovi obrazovanja Ranka Medenica, Filozofski fakultet, Novi Sad, Srbija

T1.2-6: Transformacija nastave u oblasti arhitekture i urbanizma – uticaj bolonjskog procesa Nadja Kurtović-Folić, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T1.2-7: Iskustva i dileme oko primene bolonjske deklaracije na fakultetu primenjenih nauka-DUT Tetovo Sulejman Meta Fakultet primenjenih nauka, Državni Univerzitet Tetovo, Tetovo, Republika Makedonija

TEMA 2.1: BOLONJSKE STUDIJE I MOBILNOST STUDENATA T2.1-1: Bolonjski proces i mobilnost studenata u Evropi – iskustva FTN

Vladimir Katić, Janko Hodolič, Srđan Kolaković, Ilija Ćosić, Ilija Kovačević Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.1-2: Normativno uređivanje mobilnost studenata na Univerzitetu „Sv. Kliment Ohridski“ - Bitola Miroslav Andonovski, Univerzitet „Sv. Kliment Ohridski“ – Bitola, Ekonomski fakultet, Prilep, Republika Makedonija

T2.1-3: Mobilnost bez granica Neda Mimica-Dukić, Gordana Vlahović Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad, Srbija

T2.1-4: Bolonjski proces u Republici Srbiji: mogućnosti i perspektive studentske razmene sa Ruskom Federacijom Mirjana Sujić, Goran Anđelić, Vladimir Đaković, Ivana Milošev Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija


T2.1-5: Upotreba biznis inteligencije u sprovođenju mobilnost studenata Milan Spirkoski, Jasmina Dimitrovska Univerzitet u Bitulju, Ekonomski fakultet, Prilep, Republika Makedonija

TEMA 2.2: BOLONJSKE STUDIJE I MOBILNOST STUDENATA

T2.2-1: Otvorenost diplomskih akademskih - master studija

Ilija Kovačević, Vladimir Katić, Janko Hodolič, Ilija Ćosić, Srđan Kolaković Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.2-2: Harmonizacija strukovnih i akademskih studija u obrazovnom sistemu Republike Srbije Ilija Ćosić, Ilija Kovačević, Goran Anđelić, Vladimir Katić, Miodrag Temerinac, Vladimir Todorović, Milan Radošević, Željko Tekić, Vladimir Đaković Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija Đula Mešter, Visoka tehnička škola strukovnih studija, Subotica, Srbija

T2.2-3: Kritički osvrt na binarni sistema visokog obrazovanja i mogućnosti za razvoj strukovnih master i doktorskih studija u Srbiji Norbert Šabić, Visoka tehnička škola strukovnih studija, Subotica, Srbija


T2.3-1: Model informacione infrastrukture za podršku naučno istraživačkom radu u

sklopu AP Vojvodine Branko Perišić, Igor Zečević, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.3-2: Klijentska aplikacija za podršku naučno istraživačkom radu u sklopu AP Vojvodine Branko Perišić, Igor Zečević, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.3-3: Web servis za podršku naučno istraživačkom radu u sklopu informacione infrastrukture Autonomne Pokrajine Vojvodine Igor Zečević, Branko Perišić, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.3-4: Procedure za izmenu i dopunu postojećih i uvođenje novih studijskih programa i softverska podrška za njihovu akreditaciju Jelica Protić, Ivan Jovanov, Ivan Tucaković Univerzitet u Beogradu, Elektrotehnički fakultet, Beograd, Srbija Irena Odžić, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija

T2.3-5: ICT tehnologije u funkciji podizanja efikasnosti bolonjskog procesa Miroslav Babić, Milan Matijević, Miladin Stefanović, Dušan Gordić, Mirko Blagojević Univerzitet u Kragujevcu, Mašinski fakultet u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija Vladimir Cvjetković Univerzitet u Kragujevcu, Prirodno-matematički fakultet, Kragujevac, Srbija

T2.3-6: Informatički aspekti izdavanja zajedničkih diploma na nivou Univerziteta u Beogradu Irena Odžić, Ivan Obradović, Neda Bokan Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija Ognjen Blagojević, Univerzitet u Beogradu, RCUB, Beograd, Srbija Jelica Protić, Univerzitet u Beogradu, Elektrotehnički fakultet, Beograd, Srbija



T2.4-1: DACUM metoda i razvoj kurikuluma

Valentina Mladenović, Politehnika - Škola za nove tehnologije, Beograd, Srbija Dragan Šešlija, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.4-2: Mentorski rad sa darovitim studentima Snežana Babić-Kekez, Tehnički fakultet „Mihajlo Pupin“, Zrenjanin, Srbija

T2.4-3: Analiza uspeha studenata na arhitektonskim predmetima prve godine studija arhitekture u skladu sa bolonjskom deklaracijom Milena Krklješ, Ksenija Hiel, Vladimir Kubet, Olga Carić Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T2.4-4: Doctor and Master Proffesionals - Towards a new Innovative Strategy in the CEE Michael Domijan, Consulto Corporation, Toronto, Canada

TEMA 3.1: ZAKON O VISOKOM OBRAZOVANJU – POTREBA ZA FINIM

PODEŠAVANJEM T3.1-1: Предлог новог система финансирања високог образовања у Србији

применом ваучера и кредита Драган Домазет Факултет информационих технологија, Београд, Србија

T3.1-2: Finansiranje visokoškolskih ustanova iz javnih prihoda Republike i uloga granskih sindikata Gordana Bojković, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija Stanko Ostojić, Tehnološko metalurški fakultet, Beograd, Srbija

TEMA 3.2: ZAKON O VISOKOM OBRAZOVANJU – POTREBA ZA FINIM

PODEŠAVANJEM T3.2-1: «Komentar saveta Evrope na zakon o visokom obrazovanju: potrebe i

mogućnosti izmene zakona» Olga Stanković, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija Ćemal Dolićanin, Državni univerzitet u Novom Pazaru, Novi Pazar, Srbija Snežana Pejčić Tarle Univerzitet u Beogradu – Saobraćajni fakultet, Beograd, Srbija

T3.2-2: Pet godina kasnije - predlozi za unapređenje zakonskih (i podzakonskih) rešenja

Marko Savić, Državni univerzitet u Novom Pazaru, Srbija


TEMA 4.1: PROCES AKREDITACIJE POSLE 2009. GOD. T4.1-1: Kritički osvrt na standarde za akreditaciju u visokom obrazovanju

Ćemal Dolićanin, Vera Nikolić, Diana Dolićanin- Đekić Državni univerzitet u Novom Pazaru, Novi Pazar, Srbija

T4.1-2: Findings of Participants in Institutional External Evaluations and Recommendations for Eliminating the Weaknesses Franc Čuš, Jože Balič University of Maribor,Faculty of Mechanical Engineering, Maribor, Slovenia

T4.1-3: Akreditacija doktorskih studija Vera Dondur, Dušan Teodorović, Dušica Pavlović, Nebojša Janićijević, Vera Vujčić Univerzitet u Beogradu KAPK, Beograd, Srbija

T4.1-4: Nedostaci i pravci unapređenja obrazovanja ekonomista i menadžera: iskustva iz akreditacije Nebojša Janićijević Univerzitet u Beogradu, Ekonomski fakultet, Beograd, Srbija

TEMA 4.2: PROCES AKREDITACIJE POSLE 2009. GOD.

T4.2-1: Potreba uvođenja dodatne ocene kvaliteta visokoškolskih ustanova po

završetku procesa akreditacije Dušan Dobromirov, Mladen Radišić, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T4.2-2: O ujedinjenju kriterijuma za izbor nastavnika na tehničkim fakultetima Univerziteta u Beogradu Rajko Šašić, Stanko Ostojić, Tehnološko-metalurški fakultet, Beograd, Srbija

T4.2-3: Uspešnost polaganja ispita i stepen zadovoljstva studenata u prve tri godine stvarne primene bolonjskog procesa Igor Fürstner, Róbert Pintér, Sanja Maravić Čisar Visoka tehnička škola strukovnih studija, Subotica, Srbija

T4.2-4: Uticaj definisanja načina ocenjivanja na uspešnost polaganja ispita Nenad Simeunović, Ranko Bojanić, Mladen Pečujlija, Ilija Kovačević, Danijela Lalić, Dragomir Nikolić Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T4.2-5: Analiza opterećenosti studenata u svetlu primene ESPB i ishoda učenja – konstruktivistička perspektiva Olivera Gajić, Ljiljana Subotić, Biljana Lungulov Filozofski fakultet, Novi Sad, Srbija

T4.2-6: Eksterna evaluacija Medicinskog fakulteta Univerziteta u Nišu: pripreme, postupak i izveštaj eksperata EUA Dušica Pavlović, Milan Višnjić, Ivana Stojanović Univerzitet u Nišu Medicinski fakultet, Srbija Vera Dondur, Univerzitet u Beogradu KAPK, Beograd, Srbija

TEMA 5.1: BOLONJSKI STUDENTI I TRŽIŠTE RADA – NACIONALNI OKVIR

KVALIFIKACIJA T5.1-1: Atributi dimenzija informacionog kvaliteta u dizajnu

Univerzitetske nastave Milorad Banjanin, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija


T5.1-2: Примена виртуелних комуникација на докторским студијама на ФТН Бојан Матић, Данка Матић, Жељко Ђуровић, Ступар Небојша Факултет техничких наука, Нови Сад, Србија

T5.1-3: Studentske evaluacije- iskustva i potreba za standardizacijom Dragan Kostić, Aida Čengić, Tehnički fakultet ,,Mihajlo Pupin”, Srbija

T5.1-4: Bolonjski proces – odnos studenata do 2010. godine u Srbiji Ljubica Mijušković, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija Ivana Teofanov, Vera Teofanov, Filozofski fakultet, Novi Sad, Srbija Nemanja Jelačić, F@M , Novi Sad, Srbija

T5.1-5: Razvoj sistema praktične nastave kao potencijal za zapošljavanje mladih na Univerzitetu Marko Topo, Studentska asocijacija Univerziteta u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija Ivan Kovačević, Evropsko udruženje studenata elektrotehnike Evrope, LK Novi Sad, Srbija

T5.1-6: Bolonjske studije i mobilnost studenata Campus Europae – dosadašnja iskustva Milana Milošev, Ekonomski fakultet, Novi Sad, Srbija Bojana Jokanović, Ivana Milošev, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T5.1-7: Značaj međunarodnih studentskih organizacija u procesu mobilnosti studenata Mladen Radišić, Dušan Dobromirov, Andrea Katić, Nebojša Borocki, Sandra Stojanac Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Republika Srbija

T5.1-8: Bolonjski proces- stanje i dileme iz studentskog ugla Savo Božić, Milinko Petrović, Aleksandar Sofić Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T5.1-9: Istraživanje informisanosti studenata Univerziteta u Novom Sadu o programu mobilnosti „Erasmus Mundus Master“ Simonida Vučenov, Univerzitet EDUCONS, Sremska Kamenica, Srbija Uroš Sikimić, Miro Međugorac, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija Saša Raletić, Ekonomski fakultet, Subotica, Srbija

T5.1-10: Prvi master, prvi student doktorskih studija - četiri godine posle. Iskustva sa različitih Univerziteta Željko Žugić IZIIS, Republika Makedonija

T5.1-11: Finalizacija bolonjske agende Milan Radošević, Dejan Ikonov, Milan Baošić Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T5.1-12: Diploma na trzištu rada –nacionalni okvir kvalifikacija? Goran Radić;Danilo Čeman; Nenad Novaković;Slobodan Lolić Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija

T5.1-13: Bologna process and students mobility – Italy & Serbia & EU Slobodan Radičev Faculty of Technical Sciences, Serbia Livia Di Stefano, University La Sapienza, Faculty of Political Sciences, Rome, Italy


TEMA 5.2: BOLONJSKI STUDENTI I TRŽIŠTE RADA – NACIONALNI OKVIR KVALIFIKACIJA

T5.2-1: Nacionalni okvir kvalifikacija i bolonjski proces između želja, mogućnosti i iluzija

Sofija Adžić Ekonomski fakultet, Subotica, Srbija

T5.2-2: Bolonjska deklaracija i tržište rada u Crnoj Gori Dragan Lajović Ekonomski fakultet, Podgorica, Republika Crna Gora

T5.2-3: Harmonizacija obrazovnih, naučnih i tržišnih profila - prilog nacionalnom okviru kvalifikacija Rado Maksimović, Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Srbija

T5.2-4: Nezaposlenost visokoobrazovanih lica u Srbiji Milica Bojković Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija

T5.2-5: Studije građevinarstva prema bolonjskom obrazovnom procesu i licence Inženjerske komore Srbije Vlastimir Radonjanin, Đorđe Lađinović, Mirjana Malešev, Srđan Kolaković Fakultet tehničkih nauka, Novi Sad, Republika Srbija

W1: Joint Workshop Tempus Projects JADES – DEUKS – SoCD

Foreword W1: Academic Staff and Student Mobility Benefits and Problems, Experiences

from Tempus SOCD Project Dimitar Trajanov , Sonja Filiposka Faculty of Electrical Enginering and Informationm Technologies, “ss Cyril and Methodius” University – Skopje, Macedonia Aksenti Grnarov Faculty of Contemporary Sciences and Technologies, South East European University-Tetovo, Macedonia

W2: Tempus Project SoCD: Master Courses Slobodan Bojanić, Octavio Nieto-Taladriz Universidad Politecnica de Madrid, Madrid, Spain

W3: Product Lifecycle Management of IT Projects Svetlana Kecojević, Bojan Lalić, Rado Maksimović Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia Iztok Palčič, Faculty of Mechanical Engineering, University in Maribor, Slovenia

W4: Siemens PLM Tihomir Erdeljac, Industrial Technology Systems, Prague, Czech Republic

W5: PLM Concept - Innovative View in Engineering Education Valentina Gecevska, S. Popovska Vasilevska, University of Skopje, Macedonia Franco Lombardi, Politecnico di Torino, Italy Franc Cus, University of Maribor, Slovenia Demos Angelides, University of Thessaloniki, Greece Zoran Anisic, University of Novi Sad, Serbia Ivica Veza, University of Split, Croatia Predrag Cosic, University of Zagreb, Croatia


W6: Tempus Jep 41107-2006 - System on Chip Design, Overview of the Realization Litovski, V., Petković, P., University of Niš, Serbia Nieto-Taladriz, O., Bojanić, S. Universidad Politecnica de Madrid, Madrid, Spain Zwolinski, M., University of Southampton, U.K. Trajanov, D., Grnarov, A. Ss Cyril and Methodius University, Skopje, Macedonia

W7: Development of Joint Master Studies for Product Lifecycle Management Zoran Anišić, Dragan Šešlija, Bojan Lalić, Ivana Ignjatović Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia Valentina Gečevska, Mechanical Faculty, University of St. Kiril and Metodij, Skopje, Macedonia Ivica Veža, Faculty of Mechanical and Electrical Engineering and Naval Architecture, Split, Croatia

W8: JADES Tempus Project – Implementation at the University of Novi Sad Vladimir Katić Univerisity of Novi Sad, Serbia Evagellos Dialynas National Technical University of Athens, Greece Tatjana Konjić University of Tuzla, B&H Mirko Todorovski “Ss Cyril & Methodius University”, Skopje, Macedonia


P R E D G O V O R

naučno-stručni skup pod opštim imenom Trendovi razvoja – TREND 2010, nastavlja lepu tradiciju okupljanja univerzitetskih i drugih poslenika visokog obrazovanja. Skup je stekao visoki renome, a njegov rad i zaključci zaokupljaju pažnju javnosti. Karakterišu ga prijatna atmosfera, visoka stručnost, argumentovane diskusije, intenzivna razmena ideja i velik stepen tolerancije i uvažavanja.

Srbija je duboko zašla u proces reformi svog obrazovnog sistema, pre svega transformacijom univerziteta i visokog školstva u širem smislu u skladu sa zahtevima Evrope i Bolonjske deklaracije. Ovaj proces nije vezan samo za tranzicione promene, kroz koje prolazi naše društvo, već je deo sve-evropskog procesa, koji bi ove 2010. godine trebao da uđu u završnu fazu. Značajni događaji u ovom procesu kod nas predstavljaju potpisivanje Bolonjske deklaracije 2003. god., početak evropske mobilnosti studenata Srbije priključenjem Univerziteta u Novom Sadu projektu Campus Europae 2003. god., dodela prvih Dodataka diplomi na Fakultetu tehničkih nauka (FTN) u Novom Sadu 2004. god., donošenje novog Zakona o visokom obrazovanju u septembru 2005. godine, usvajanje reformisanih nastavnih planova (studijskih programa) na fakultetima širom Srbije od 2003 – 2006. god. po bolonjskom trostepenom principu, formiranje nacionalne Komisije za akreditaciju i proveru kvaliteta Republike Srbije 2006. god., uvođenje ESPB (ECTS) bodova u studijske programe, akreditacija viših škola i njihovo prerastanje u visoke škole strukovnih studija 2007. god., pokretanje doktorskih studija u Srbiji od 2006-2008, prvi studenti sa završenim diplomskim-master studijama u 2006. god. na FTN u Novom Sadu, akreditacija univerziteta, fakulteta i studijskih programa 2007.-2009. god., prvi rezultati studiranja prvih generacija »bolonjskih« studenata, koji su doveli do izmena Zakona u oktobru 2008. god. Tematika skupova TREND prati sve ove događaje i aktivnosti, još od 2002. god., sa ciljem da doprinese lakšoj adaptaciji na nove uslove, doprinese rešavanju eventualnih nedoumica i problema i da impuls bržem zauzimanju mesta u evropskom univerzitetskom prostoru.

Prvi skup Trendovi razvoja održan je u Novom Sadu u oktobru 1994. godine i razmatrao je trendove razvoja informacionih tehnologija i primenu u elektroenergetici. Trajao je dva dana i okupio je oko 100 učesnika iz privrede, sa fakulteta i istraživačkih instituta. Drugi je takođe održan u Novom Sadu, u oktobru 1996. godine, a uža tema su bila električna vozila, njihov pogon i aplikacije. Okupio je oko 50 učesnika, koji su razmatrali različite aspekte ove problematike. Naredna 4 skupa održana su na Kopaoniku u martu 1997., 1998., 1999. i 2000. godine sa temama “Savremene tehnologije u elektroprivredi”, odnosno “Nove tehnologije u elektrodistribuciji” i imala su za cilj da prikažu rezultate niza istraživanja, razmene iskustava i valorizuju projekte saradnje Fakulteta tehničkih nauka i Elektrovojvodine iz Novog Sada. Okupljali su oko 30 učesnika, a predstavljeno je od 12 do 20 radova iz 5 tematskih celina. Sedmi skup održan je u Novom Sadu u februaru 2001. god. nakon demokratskih promena i zahtevao je novi pristup. Skup je organizovan kao niz tematskih predavanja (8), koja su pokrivala 6 tematskih celina, vezanih za veoma živu i plodotvornu saradnju Elektrovojvodine i Fakulteta tehničkih nauka.

Osmi skup predstavlja zaokret u tematici. Podstaknuti aktuelnim promenama i zagledani u perspektivu univerziteta, organizatori su uočili predstojeće velike reforme i opredelili se za za nove sadržaje, odnosno da skup usmere u pravcu razmatranja ključnih pitanja daljeg razvoja visokog obrazovanja i transformacije univerziteta. TREND 2002 se fokusirao na jedan od najvažnijih aspekata rada akademske zajednice – transfer rezultata naučno-istraživačkog rada u privredu i pokretanje naučno-tehnoloških (NT) parkova. Predstavljeno je 20 radova autora iz Ministarstva, sa univerziteta, naučnih instituta i privatnih firmi, a po prvi put su radovi objavljeni u papirnoj i elektronskoj formi (CD-ROM). Na njemu su predstavljeni i radovi sa svih ranijih skupova. Ova praksa je nastavljena i kasnije.

Deveti skup, održan 2003. god., definisao je tematsku orijentaciju TREND-a za duži period. Organizovan je u jeku priprema univerziteta za prihvatanje Bolonjske deklaracije i brzo uključivanje u Evropu. Pokrenuti i snažno podržani od Ministarstva za prosvetu i sport Republike Srbije, predstavnici univerziteta i tehničkih fakulteta su se okupili da analiziraju za jedinstveni nastup u promenama. Novina je bila da su skupu prisustvovali i brojni učesnici iz okolnih zemalja, pa je on dobio regionalni karakter. Po prvi put skup izdaje svoje zaključke, koji vremenom postaju značajan

16.


pokretač reformi. Uspeh ovog skupa i kasnije interesovanje za sadržaj, raspravu, prezentovane radove i zaključke, uverio je organizatore da je u Srbiji potreban jedan forum za diskusiju o savremenim problemima visokog obrazovanja.

2004. godine održan je deseti, jubilarni skup, koji se po tematici nadovezivao na prethodni. On je pokazao postignuti napredak i ukazao na nove pravce i ideje. Razmatrani su ključni aspekti organizacije studija i kvaliteta nastave iz tehničkih i pridruženih disciplina, kao i kompleksna pitanja organizacije, strukture, finansiranja i uopšte, rada na integrisanom univerzitetu. Na skupu je prvi put predstavljen Dodatak diplomi, kao jedan od prvih konkretnih rezultata bolonjskog procesa na Fakultetu tehničkih nauka u Novom Sadu.

Jedanaesti skup je raspravljao o rešenjima predstavljenim u predlogu novog Zakona o visokom obrazovanju, čije se usvajanje očekivalo tokom proleća 2005. godine. Veliki broj radova (28), kao i oko 65 učesnika doprinelo je uspehu skupa. Razmatrane su moguće reperkusije predloga zakona na rad i razvoj tehničkih i ostalih struka na reformisanom univerzitetu. Diskutovana su i pitanja vezana za reorganizaciju nastavnog procesa, kvaliteta nastave, usklađivanja nastavnih planova, kao i položaja i transformacije viših škola.

Dvanaesti skup je po interesovanju prevazišao sva očekivanja organizatora. Prezentiran je 51 rad, a skupu je prisustvovalo 120 registrovanih učesnika. Razmatrani su vidovi primene odredaba novog Zakona o visokom obrazovanju, koji je doneo velike promene u strukturi i organizovanju univerziteta. Kao i ranije, bilo je zapaženo učešće studenata, ali sad sa konkretnim, pisanim doprinosima. Pokrenuta su i pitanja akreditacije i samoevaluacije, kao i harmonizacije nastavnog procesa. Skup je imao snažan medijski odjek, a po prvi put su se u njegovo pokroviteljstvo uključile i međunarodne organizacije (IEEE – Education Society – Serbian Chapter).

Trinaesti skup 2007. godine potvrđuje da su se skupovi TREND ustalili kao forum za prezentacije i diskusije o problemima visokog obrazovanja. Prikazana su 52 rada, a prisustvovalo je oko 100 učesnika. U fokusu su bili proces akreditacije visokoškolskih ustanova i studijskih programa. Razmotrena su iskustva susednih i zemalja regiona, kao i rešenja koja predviđa Komisija za akreditaciju i proveru kvaliteta Republike Srbije.

Četrnaesti skup je ograničio broj radova sa ciljem da više vremena ostane za diskusije i komentare. Izloženo je 40 radova, a prisustvovalo 109 učesnika. Kao posebna novina, održan je međunarodni TEMPUS Workshop: "Development of M.Sc. curricula in the frame-work of Tempus". U fokusu su bili rezultati studenata, koji su studirali po novim, reformisanim nastavnim planovima, tkzv. »bolonjskih« studenata. Oni su se susreli sa novim uslovima studiranja, gde je efikasnost i kvalitet u prvom planu, a ključni rezultat broj osvojenih ESPB bodova. Razmotrena su i iskustva iz prvog kruga akreditacije fakulteta, kao i iskustva susednih zemalja.

Petnaesti skup, okupio je najveći broj radova do tada (62), od kojih su više od pola (34) posvećenih osnovnoj temi skupa – «Doktorskim studijama u Srbiji, regionu i EU». Uglavnom zahvaljujući TEMPUS Workshopu-u JADES-DEUKS-SoCD, skup je prerastao regionalni i dobio međunarodni karakter sa autorima iz 12 zemalja Evrope (BIH, Grčka, Francuska, Italija, Mađarska, Makedonija, Nemačka, Portugalija, Slovenija, Srbija, Španija, U.K.). Značajan broj izlaganja bio je posvećen pitanjima kvaliteta i procesa akreditacije, koji se završavao te godine. Skup je propratio i najnovija iskustva u primeni Bolonjske deklaracije, a u svetlu praktičnih rešenja na pojedinim fakultetima u Srbiji i regionu.

Šesnaesti skup, ponovo je postavio rekord po broju radova (75 radova). Novina je je izuzetno aktivno učešće studenata, koji su prijavili čak 10 radova, što je zahtevalo postavljanje posebne sesije. TEMPUS Workshop: JADES – SoCD – MAS-PLM okupio je 3 Tempus projekta sa čak 8 izlaganja. Skup ponovo ima karakteristike međunarodnog sa autorima iz 14 zemalja (Belgija, BIH, Crna Gora, Češka, Grčka, Hrvatska, Italija, Kanada, Mađarska, Makedonija, Slovenija, Srbija, Španija, Velika Britanija). Najveći broj radova posvećen je oceni stanja i iskustvima u sprovođenju bolonjskog pšrocesa. Iznete su brojne dileme i uočeni nedostaci, ali i predlozi rešenja. Akreditacija, finansiranje visokog obrazovanja i predstojeće izmene Zakona o visokom obrazovanju su teme o kojima se očekuje velika diskusija. Razgovaraće se i o mobilnosti studenata, primeni računarskih tehnologija, te problemu zapošljavanja diplomiranih studenata. Na kraju, skup će doneti svoje tradicionalne zaključke, koje će dostaviti svim relevantnim institucijama u zemlji. U Novom Sadu, marta 2010.

Prof. dr Vladimir Katić, dipl.ing.

TREND · PDF fileLadislav Novak Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia T1.1-4:...

Documents

Transcript of TREND · PDF fileLadislav Novak Faculty of Technical Sciences, Novi Sad, Serbia T1.1-4:...