Tieu Luan AFTA.doc.1

download Tieu Luan AFTA.doc.1

of 39

Transcript of Tieu Luan AFTA.doc.1

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    1/39

    DANH MC CC BNG VIT TT

    Tn vit tt Tn y ting Vit Tn y Ting

    Anh

    ASEAN Hip hi cc nc ng Nam Association of South

    East Asean Nations

    APEC Din n hp tc kinh t Chu Asia PacificEconomic Cooperation

    - Thi Bnh Dng

    AFTA Khu vc mu dch t do ASEAN ASEAN- Free

    Trade Area

    CEFT Biu thu quan u i hiu Commen

    Effective Prefertial Nationslc chung

    EU Lin minh Chu u European Union

    GEL Danh mc loi tr hon ton

    IL Danh mc gim thu

    LKKTQT Lin Kt Kinh t Quc T

    MFN Nguyn tc ti Hu Quc Most Favoured

    Advantage

    NK Nhp Khu

    TEL Danh mc loi tr tm thi Temporary

    Exclusion List

    1

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    2/39

    GAFF Hip nh chung v thu quan General

    Agreement On Tariffs And

    v Thng Mi

    WTO T chc Thng mi Th Gii World TradeOrganization

    SL Danh mc nhy cm Sensitive List

    XNK Xut Nhp Khu

    XK Xut Khu

    Khu vc thng mi t do ASEAN( AFTA) l mt ci sn tp.

    Cn T chc thng mi th gii ( WTO) l sn thi u. Khng c sn

    tp rn luyn, khng ai c th thi u tt( Trch dn: ng L ng

    Doanh, chuyn vin cao cp, c vn B trng B KH- u t ni).

    A. PHN M U

    mi mt quc gia bt k th mc tiu hng u l em li mt s pht

    trin thnh vng cho quc gia mnh. M s thnh vng s c biu

    hin r rng nht ti s pht trin trong kinh t ca Quc gia . Mt trong

    nhng yu t thc y qu trnh pht trin kinh t quc gia l giao lukinh t, pht trin ngoi thng, y l mt lnh vc kinh t m nhn vic

    lu thng hng ha gia trong nc v nc ngoi, thng qua ni lin

    mt cch hu c theo k hoch gia th trng trong nc v th trng

    ngoi nc, tha mn nhu cu sn xut.

    2

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    3/39

    Khi qu trnh ngoi thng pht trin ln mt bc th mi quc gia s c

    nhu cu tham gia qu trnh lin kt kinh t quc t.

    Lin kt kinh t Quc t (LKKTQT) c hnh thnh da trn vic k kt

    cc hip nh gia 2 hoc nhiu quc gia v vic hnh thnh Lin minh kinht. LKKTQT xut pht t nhu cu ca mi Quc gia bi v mi mt Quc

    gia s c li th tuyt i cng nh tng i nht nh trong pht trin kinh

    t bn cnh nhng bt li lm hn ch s pht trin kinh t ca Quc gia

    mnh. Vic tham gia cc LKKTQT gip mi quc gia ni chung v Vit

    Nam ni ring pht huy c li th, hn ch c bt li. LKKTQT l iu

    kin cn thit thc y s pht trin kinh t ca t nc, nhng thng

    qua cng gip bo v th trng kinh doanh trong v ngoi nc ca

    quc gia mnh.

    Hin nay, LKKTQT ng vai tr quan trng trong s pht trin kinh t

    ca mi quc gia, vi Vit Nam mt quc gia ang pht trin th li cng

    cn n nhng c hi do lin kt kinh t mang li. Chng gip pht trin

    thng mi quc t v cc nc trong cng mt t chc s c gng hn ch

    ti a nhng ro cn trong qu trnh mu dch vi nhau. Gip cc nc khai

    thc tt li th tng i, tuyt i ca mnh, ng thi LKKTQT cn gip

    nc ta hc tp v c c hi ng dng rng ri khoa hc k thut vo i

    sng, tng nng xut lao ng, tit kim thi gian, tin bc a nn kinh t

    Quc gia i ln. Khi Vit Nam tham gia vo cc t chc lin kt KTQT th

    s gip nc ta thay i c cu kinh t theo hng c li v ph hp, tng

    sc cnh tranh trn th trng Quc t, hn ch c nh hng xu ca qutrnh hi nhp.

    thc hin chin lc trn, trong nhng nm qua Vit Nam khng

    ngng m rng quan h kinh t vi cc nc trn th gii, cc t chc kinh

    t khu vc v th gii. Vic gia nhp ASEAN (07/1995) nh du mt bc

    3

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    4/39

    khi u cho Vit Nam trong tin trnh hi nhp vi cc t chc kinh t trn

    th gii. L thnh vin ca ASEAN, Vit Nam cam kt thc hin

    CEPT/AFTA. Khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA) t cho Vit Nam

    nhng c hi v thch thc mi i vi hot ng ngoi thng. Nhng chi v thch thc ny i hi trong tin trnh thc hin chin lc cng

    nghip ho hng v xut khu, Vit Nam cn t ra cho mnh cc chnh

    sch v bin php thc y xut khu sao cho pht huy c nhng mt li

    th v khc phc nhng mt hn ch.

    AFTA l mt t chc kinh t m Vit Nam v ang tham gia, y l

    mt t chc trong khu vc, trong sut qu trnh tham gia t chc em n

    cho Vit Nam nhng thay i mi, nhng chuyn bin trong nn kinh t. Bi

    lm ca chng Ti s cp ti t chc AFTA, nhng g m Vit Nam t

    c t khi tham gia t chc, ng thi ch ra nhng c hi cng nh thch

    thc m Vit Nam gp phi khi tham gia

    B. NI DUNG

    I. AFTA V QU TRNH HNH THAM GIA CA VIT NAM:

    1. S ra i ca AFTA:

    Vo u nhng nm 90, khi chin tranh lnh kt thc, nhng thay i

    trong mi trng chnh tr, kinh t quc t v khu vc t kinh t cc

    nc ASEAN ng trc nhng thch thc ln khng d vt qua nukhng c s lin kt cht ch hn v nhng n lc chung ca ton Hip hi,

    nhng thch thc l :

    Qu trnh ton cu ho kinh t th gii din ra nhanh chng v

    mnh m, c bit trong lnh vc thng mi, ch ngha bo h truyn thng

    4

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    5/39

    trong ASEAN ngy cng mt i s ng h ca cc nh hoch nh chnh

    sch trong nc cng nh quc t.

    S hnh thnh v pht trin cc t chc hp tc khu vc mi c

    bit nh EU, NAFTA s tr thnh cc khi thng mi khp kn, gy tr

    ngi cho hng ho ASEAN khi thm nhp vo nhng th trng ny.

    Nhng thay i v chnh sch nh m ca, khuyn khch v

    dnh u i rng ri cho cc nh u t nc ngoi, cng vi nhng li th

    so snh v ti nguyn thin nhin v ngun nhn lc ca cc nc Trung

    Quc, Vit Nam, Nga v cc nc ng u tr thnh nhng th trng

    u t hp dn hn ASEAN, i hi ASEAN va phi m rng v thnh

    vin, va phi nng cao hn na tm hp tc khu vc.

    i ph vi nhng thch thc trn, nm 1992 , theo sng kin ca Thi

    lan, Hi ngh Thng nh ASEAN hp ti Xingapo quyt nh thnh

    lp mt Khu vc Mu dch T do ASEAN ( gi tt l AFTA).

    y thc s l bc ngot trong hp tc kinh t ASEAN mt tm mc

    mi.

    AFTA l tn vit tt ting Anh ca Khu vc thng mi t do ASEAN

    (ASEAN Free Trade Area).

    Quyt nh thnh lp Khu vc thng mi t do ny c a ra ti Hi

    ngh Thng nh ASEAN ln th 4, t chc vo thng 1/1992 ti

    Singapore. Theo k hoch ban u, AFTA c hon thnh vo nm 2008

    vi mc ch c bn l "tng cng kh nng cnh tranh ca ASEAN nh

    mt c s quc t nhm cung cp hng ha ra th trng th gii". Tuy

    nhin, trc s pht trin v cnh tranh mnh m ca cc lin kt kinh t

    5

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    6/39

    ton cu khc, cng nh do s tin b ca chnh cc quc gia ASEAN, nm

    1994, khi ny quyt nh y nhanh thi hn ln nm 2003.

    Sau , t nm 1995 n 1998, ASEAN kt np thm 4 nc thnh vin

    mi l Vit Nam, Lo, Campuchia v Myanmar.

    C ch chnh thc hin AFTA l Hip nh thu quan u i c hiu

    lc chung (Common Effective Preferential Tariff - CEPT). V thc cht,

    CEPT l mt tha thun gia cc nc thnh vin ASEAN v vic gim

    thu quan trong ni b khi xung cn 0-5% thng qua nhng k hoch

    gim thu khc nhau. Trong vng 5 nm sau khi t mc thu u i cuicng, cc nc thnh vin s tin hnh xa b cc hn ngch nhp khu v

    nhng hng ro phi quan thu khc.

    Thi hn thc hin CEPT ca cc nc c khc nhau. C th l:

    Vi Brunei, Indonesia, Philippines, Singapore, Thi Lan: t 1993 n

    2003.

    Vi Vit Nam: t 1996 n 2006

    Vi Lo, Myanmar v Campuchia: t 1998 n 2008.

    thc hin dn dn vic ct gim thu quan, mi nc s phi phn loi

    tt c hng ha ca mnh vo mt trong cc danh mc sau:

    Danh mc gim thu (IL): bao gm nhng mt hng s c ct gimthu quan n khi hon thnh CEPT s c thu sut 0-5%. Ngay sau khi

    k CEPT, mi nc ASEAN phi a ra IL ca mnh bt u gim thu

    quan t nm 1993. Trn thc t, khng phi mt hng no trong IL cng

    6

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    7/39

    thc s phi gim thu quan, v c nhng mt hng trc khi a vo IL

    c thu sut di 5%, thm ch bng 0%.

    Danh mc loi tr tm thi (TEL): bao gm nhng mt hng cha a

    vo gim thu quan ngay, do cc nc thnh vin ASEAN phi dnh thm

    thi gian iu chnh sn xut trong nc thch nghi vi mi trng cnh

    tranh quc t gia tng.

    Sau ba nm k t khi tham gia CEPT, cc nc ASEAN phi bt u

    chuyn dn cc mt hng t TEL sang IL, tc l bt u gim thu quan i

    vi nhng mt hng ny. Qu trnh chuyn t TEL sang IL c php kodi trong 5 nm, mi nm phi chuyn c 20% s mt hng. iu c

    ngha l n ht nm th tm th IL m rng bao trm ton b TEL, v

    TEL khng cn tn ti.

    Khi a mi mt hng vo IL, cc nc ng thi phi ch ra lch trnh

    gim thu quan ca mt hng cho n khi hon thnh CEPT.

    V d: Khi tham gia CEPT vo nm 1993, IL ca nc A bao gm 50 mt

    hng, TEL ca nc ny c 100 mt hng. T nm 1996, nc A phi bt

    u chuyn TEL sang IL. Nu mi nm chuyn u 20% th nm 1996, IL

    ca nc ny c 50 + (100*20%) = 70 mt hng v TEL gim i cn 100 -

    (100*20%) = 80 mt hng. Nm 1997, IL s l 90 v TEL s l 60. Ba nm

    tip sau , cc con s tng ng s l 110/40, 130/20 v 150/0. n nm

    2000, IL ca nc A s bao gm c 150 mt hng v TEL khng cn mthng no na.

    Danh mc loi tr hon ton (GEL) : bao gm nhng mt hng khng c

    ngha v phi gim thu quan. Cc nc thnh vin ASEAN c quyn a

    7

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    8/39

    ra danh mc cc mt hng ny nhm bo v an ninh quc gia, o c x

    hi, bo v sc khe con ngi, ng thc vt; bo tn cc gi tr vn ha,

    lch s, kho c...

    GEL khng phi l Danh mc cc mt hng Chnh ph cm nhp khu

    (NK). Mt s mt hng c trong GEL vn c NK bnh thng, nhng

    khng hng thu sut u i nh cc mt hng trong danh mc gim thu.

    Ngoi c ch ny, hin thc ha AFTA, cc nc ASEAN cn k kt

    hng lot cc tha thun v thng nht v cng nhn tiu chun hng ha

    gia cc nc thnh vin, cng nhn vic cp giy xc nhn xut x hngha ca nhau, tng cng hp tc trong lnh vc hi quan, bo v quyn s

    hu tr tu, pht trin cng nghip v xy dng Khu vc u t ASEAN

    (ASEAN Investment Area - AIA).

    Mc tiu ca AFTA

    AFTA a ra nhm t c nhng mc tiu kinh t sau:

    T do ho thng mi trong khu vc bng vic loi b cc hng ro thu

    quan trong ni b khu vc v cui cng l cc ro cn phi quan thu. iu

    ny s khin cho cc Doanh nghip sn xut ca ASEAN cng phi c hiu

    qu v kh nng cnh tranh hn trn th trng th gii. ng thi, ngi

    tiu dng s mua c nhng hng ho t nhng nh sn sut c hiu qu

    v cht lng trong ASEAN , dn n s tng ln trong thng mi ni

    khi.

    Thu ht cc nh u t nc ngoi vo khu vc bng vic to ra mt khi

    th trng thng nht, rng ln hn.

    8

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    9/39

    Lm cho ASEAN thch nghi vi nhng iu kin kinh t quc t ang

    thay i, c bit l vi s pht trin ca cc tha thun thng mi khu vc

    (RTA) trn th gii.

    Tm li: mc tiu ca AFTA l t do ha thng mi trong cc nc

    ASEAN thng qua vic gim n mc ti thiu cc biu thu trong khu vc

    v xa b cc hng ro phi thu quan, thu ht u t nc ngoi vo khu

    vc v khuyn khch cc ngnh kinh t ASEAN c mt nh hng rng

    hn v mang tnh th trng khu vc hn cho cc nn kinh t trong lnh vc

    sn xut v th trng.

    2. Qu trnh tham gia vo AFTA ca Vit Nam:

    Ngy 28/7/1995, Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin th 7 ca

    ASEAN v cam kt tham gia AFTA. Thi hn hon thnh AFTA ca Vit

    Nam nm 2006. Vit Nam bt u thc hin l trnh gim thu quan tham

    gia AFTA t ngy 1/1/1996, khi a 875 mt hng u tin vo thc hin

    CEPT. Tt c nhng mt hng ny u nm khung thu sut 0-5%.

    u nm 1998, Vit Nam cng b lch trnh gim thu thc hin

    AFTA vo nm 2006. Trn thc t th n cui nm 2002, 5.500 mt hng

    (chim khong 86% tng s mt hng trong biu thu nhp khu) c

    vo chng trnh ct gim. Ton b cc mt hng ny thu sut di

    20% v c l trnh ct gim trong thi k 2002-2006. Trong s , 65%

    mc thu 0-5%.

    Theo s liu ca t Dow Jones, vo nhng ngy u nm 2003, mc thu

    sut trung bnh ca Vit Nam ch hn 2% mt cht, v Vit Nam ang l

    nc c mc thu sut trung bnh thp th 3 ASEAN, sau Singapore v

    Brunei.

    9

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    10/39

    Theo ng l trnh th vic ct gim thu tham gia AFTA c p dng

    chnh thc ti Vit Nam t ngy 1/1/2003. Tuy nhin, ngy 10/1/2003, B

    Ti chnh thng bo vic ct gim s c thc hin li li 7 thng,

    vo ngy 1/7.

    n ngy 1/7, 1.416 mt hng thuc TEL c chuyn sang IL. a s

    l nhng mt hng hin ang c bo h vi mc thu sut rt cao (30-

    100%), hoc ang c qun l bng hn ngch nh xi mng , giy , hng

    in t, in gia dng , c kh, vt liu xy dng...

    II. TC NG CA AFTA I VI CC NC ASEAN V

    VIT NAM

    II.1. I VI CC NC ASEAN :

    Mt nghin cu do nhm chuyn gia c y ban thng trc ASEAN b

    nhim tin hnh ch ra rng thm ch nu khng c AFTA th 50% slng thu u i trong ni b ASEAN cng s lm li rt nhiu cho tt c

    cc thnh vin ASEAN. Nhng d sao th mi thnh qu v cc nh hng

    tch cc s tng nhiu hn khi tham gia vo ch AFTA-CEPT. Xut nhp

    khu trong ni b ASEAN s tng rt nhanh v s tng trng trong bun

    bn s c phn phi ng u.

    Theo nh nghin cu ny th mc tng trng nhp khu trong ni bASEAN s tng khong t 40% (i vi Malaysia) n 70% (i vi Thi

    Lan). Nhp khu ca Singapore s tng mnh bi v Singapore c mc

    thu ban u gn nh l 0%. Trong khi mt t l ng k trong mc tng

    10

    http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/6/14224/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/5/13221/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/456/2003/6/17504/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/456/2003/6/17504/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/5/13221/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/456/2003/6/17504/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/456/2003/6/17504/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/6/14224/vivavietnam.net/
  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    11/39

    trng ny s l t vic bun bn vi cc nc khng thuc khi ASEAN v

    mt t l ln hn s xut pht t vic bun bn do AFTA to ra.

    Tng s lng xut khu ca ASEAN s tng khong t 1,5% (i vi

    Singapore) n 5% (i vi Thi Lan) v tng t hn i vi cc nc thnh

    vin khc, do khu vc t do ha mu dch to ra. Khng ging nh trng

    hp nhp khu, mc tng xut khu s khng c hi cho vic xut khu sang

    cc nc khc trn th gii. Ni cch khc, cc thnh vin ASEAN s tip

    tc xut khu thm nhiu sn phm sang EC, M, Nht v cc nc NICs.

    Hn na, mt khu vc thng mi pht trin s c nh hng tch cc tivic phn b cc hot ng trong lnh vc cng nghip gia cc nc thnh

    vin ASEAN. Nhng s khng c mt nc no b ch khu vc. Bn bo

    co ch ra nhng nh hng c kh nng xy ra i vi mi nc thnh

    vin ASEAN nh sau:

    Indonesia : S tng trng sn xut ton din ng k nht s din ra

    trong cc ngnh cn nhiu n sc lao ng v ti nguyn nh ngnh dt,cc sn phm g, giy v cc sn phm ch to khc. Cc ngnh hng suy

    gim s bao gm: thc phm, cc sn phm phi kim loi v cc phng tin

    giao thng.

    Malaysia : Cc thnh tu cng nghip phn ln tp trung vo cc ngnh

    cn nhiu sc lao ng nh may mc, cc sn phm g v cc ngnh sn

    xut my mc cn nhiu vn. Cc ngnh hng suy gim s bao gm : thcphm, knh v cc sn phm knh v phi kim loi.

    Philippines : Mc tng sn lng tp trung ch yu cc loi sn phm

    cn nhiu vn u t nh cc sn phm ch to phi kim loi, cc loi my

    11

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    12/39

    in v phi in. Cc sn phm g, ha cht cng nghip v cc mt hng

    ch to s c th gim i i cht.

    Singapore : Sn xut s tng trong cc ngnh cng nghip nng nh cng

    nghip ha cht, st, thp, cc phng tin vn ti. Mt vi ngnh cng

    nghip s dng nhiu sc lao ng nh dt, may mc s gim.

    Thi Lan : Quy m sn xut s c m rng trong cc ngnh ch bin

    thc phm, sn phm da, cc sn phm kim loi v phi kim loi v cc loi

    my in. Cc sn phm g, my mc v cc sn phm cng nghip cao cp

    s gim. Theo chng trnh AFTA, mt vi ngnh hng c d on smang li li nhun, cn cc ngnh khc s b suy gim. iu ny ph thuc

    rt nhiu vo c cu ngnh v tnh hiu qu ca tng ngnh trong mi quc

    gia.

    Chng ta u quan tm theo di xem nhng d on trn s din ra nh

    th no khi c thm s tham gia ca Vit Nam v thm ch c Lo,

    Campuchia v Myanmar.Bn nghin cu trn cn ch ra rng nu t do thng mi trong ni b cc

    nc ASEAN gn lin vi vic m rng hp tc trn lnh vc cng nghip

    v phi hp trong cc chnh sch c lin quan n cng nghip v thng

    nht vic tiu chun ha, th li ch ca cc thnh vin ASEAN cn ln hn

    nhiu.

    Cui cng bn nghin cu kt lun rng AFTA s tng cng h tr, gimbt cc kh khn v ti chnh v c s h tng, cng c c ch hnh chnh

    h tr cho thng mi. i vi trng hp ca Vit Nam, Vit Nam cng s

    c li th k trn khi Vit Nam sp xp iu chnh li cc chnh sch kinh t

    12

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    13/39

    ca mnh cho ph hp vi cc nc thnh vin khc v thit lp mt c cu

    c s h tng c bn.

    II.2. I VI VIT NAM

    1. Thng mi

    Nhp khu:

    Trong nhng nm gn y, hng ha t ASEAN vo Vit Nam chim

    khong 25% kim ngch nhp khu (NK), trong nguyn vt liu dng cho

    sn xut v hng cng nghip chim t trng ln. Cc mt hng ny cthu sut di 5% trc khi thc hin CEPT. V vy, AFTA khng c tc

    ng trc tip ti vic NK nhng mt hng ny.

    Ngoi ra, mt s hng NK c kim ngch ng k Vit Nam nh xng

    du, xe my... cha c a vo danh sch gim thu ngay nn trc mt

    s nm ngoi phm vi tc ng ca AFTA.

    V lu di, Vit Nam chc chn phi a thm nhng mt hng t danh

    mc loi tr tm thi c thu sut trn 20% vo din ct gim ngay, v loi

    tr dn cc hng ro phi thu quan (nht l nhng hn ch v s lng nhp

    khu). Khi , rt c th NK, nht l nhng mt hng tiu dng t cc nc

    ASEAN vo Vit Nam s tng ln nu nhng mt hng cng loi sn xut

    trong nc khng cnh tranh li c.

    Xut khu:

    Xut khu sang cc nc ASEAN khc:

    13

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    14/39

    V l thuyt v di hn, AFTA c tc ng lm tng sc cnh tranh ca

    hng ha Vit Nam trn th trng ASEAN nh gim thu quan v loi b

    cc hng ro phi thu quan. Song trong vi nm ti, kh nng AFTA lm

    tng kim ngch xut khu (XK) ca Vit Nam sang cc nc ny khng lndo cc nguyn nhn sau:

    Xt v c cu hng xut khu (XK):

    Nhng nm gn y, ASEAN thng chim khong 20-23% kim ngch

    xut khu (XK) ca Vit Nam. y l mt con s ng k. Nhng nhng

    mt hng c hng thu sut CEPT li ch chim gn 20% kim ngch XKsang ASEAN, tng ng vi di 4% tng kim ngch XK ca Vit Nam

    nm 2001. V mc tng XK ca nhng mt hng ny sang cc nc

    ASEAN khc cng khng ln.

    Hn na, c cu hng ha ca Vit Nam v ASEAN kh tng ng. Vi

    trnh thua km hn, Vit Nam ch c th cnh tranh trn th trng

    ASEAN nh tnh c o ca chng loi, mu m v do , ch mang tnhb sung cho c cu hng ha nc i tc.

    Xt v bn hng:

    2/3 doanh s bun bn ca Vit Nam vi ASEAN c thc hin vi

    Singapore. Phn ln hng Vit Nam xut sang Singapore s c ti xut

    sang cc nc khc. Nhng nc ny, h thng thu xut nhp khu trc

    AFTA vn thp, gn nh bng 0%. Do vy, khi thc hin CEPT trn ton

    khi ASEAN, 1/3 kim ngch xut nhp khu cn li ca Vit Nam vi cc

    nc ASEAN khc s cha lm thay i nhiu XK Vit Nam nu xt theo

    kha cnh c hng u i thu NK thp.

    14

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    15/39

    C th kt lun rng: Ch khi no Vit Nam to c s dch chuyn c

    cu sn xut v XK theo hng to ra c nhiu chng loi hng ha c

    sc cnh tranh v nm trong danh mc ct gim ca CEPT, cc doanh

    nghip Vit Nam mi c thm thun li v yu t gi c khi mun XK sangASEAN.

    V phn XK sang cc nc ngoi ASEAN:

    V di hn, AFTA c tc ng gin tip lm tng kim ngch XK ca Vit

    Nam sang cc th trng ngoi ASEAN do nhp c u vo cho sn xut

    XK vi gi r hn t cc nc ASEAN. Mt khc, vi t cch mt thnhvin ca AFTA, Vit Nam c iu kin khai thc nhng li th mi trong

    quan h thng mi vi nc ln.

    V d: Vit Nam s c hng h thng u i thu quan ph cp ca

    M ( General Sytem of Prefence GSP). Bi GSP quy nh "gi tr mt sn

    phm c sn xut ti mt nc thnh vin ca mt hip hi kinh t, khu

    vc thng mi t do (nh AFTA) th c coi l sn phm ca mt nc"v mt sn phm NK vo M c hng GSP nu "gi tr nguyn liu NK

    sn xut ra n chim di 65% gi tr sn phm sau khi hon thnh th

    tc hi quan vo M".

    iu c ngha l cc nc ASEAN c th nhp nguyn liu t cc

    nc thnh vin khc sn xut hng XK sang M, v hng XK s c

    hng GSP nu gi tr nguyn liu di 65% gi tr sn phm. V do ,AFTA gip Vit Nam tng cng tip cn v thm nhp th trng M - t

    nc c kim ngch NK vt 1000 t USD mi nm.

    15

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    16/39

    Tuy vy, nh trn ni, c cu sn phm ca cc nc ASEAN xut ra

    th trng th gii li kh tng ng vi Vit Nam. V h cng c

    hng nhng li ch tng t. Do , tham gia AFTA, Vit Nam tip tc

    phi chp nhn cnh tranh rt quyt lit vi cc thnh vin khc trong hiphi khng ch trn th trng khu vc.

    Cng cn ni thm rng, vic Vit Nam tham gia AFTA v t chc Hp

    tc Kinh t chu - Thi Bnh Dng ( APEC ) thng 11/1998 l nhng s

    chng minh, l bc chun b, tp dt gia nhp WTO.

    2.u t nc ngoi

    u t t cc nc ASEAN khc

    AFTA c tc ng phn cng li cc ngun lc trong khu vc theo hng

    hp l ha. Khi khng cn bo h, mt s ngnh cng nghip ca mt s

    nc s bc l s thua km v kh nng cnh tranh, tn ti, hoc thu

    c nhiu li nhun hn, cc nh kinh doanh trong nhng ngnh ny s

    u t sang cc nc ASEAN khc c cc yu t thun li hn, trong c

    Vit Nam.

    Ngoi ra, vi tin trnh hin thc ha Khu vc u t ASEAN (AIA), cc

    nh u t ASEAN ni ring v cc nh u t nc ngoi ni chung s c

    nhiu thun li v th tc hnh chnh v tm l khi u t vo Vit Nam.

    u t nc ngoi t cc nc khc

    V l thuyt, mt khu vc thng mi t do s lm tng u t t ngoi

    khu vc. l bi cc nh u t c th sn xut hng ha ti mt hay mt

    s nc v a ra tiu th tt c cc nc thnh vin vi mc thu thp v

    16

    http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/6/14165/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/442/2003/6/14165/vivavietnam.net/
  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    17/39

    hng ro thu quan dn c d b. Khi cc nh u t nc ngoi u t

    vo mt nc, h s c mt th trng tim nng rng ln hn nhiu ln

    nc .

    p dng l thuyt vo AFTA v Vit Nam, th cc nh u t nc

    ngoi khi u t vo Vit Nam, h s khng ch ngh n mt th trng vi

    80 triu dn, m cn tnh n c th trng ASEAN vi trn 500 triu ngi.

    Nhng trn thc t, thu ch l mt trong rt nhiu yu t c xem xt

    i n quyt nh u t. Thu thp s mt i ngha thu ht u t nc

    ngoi nu khng i km vi s n nh chnh tr, x hi, lut u t ncngoi thng thong, ngun lao ng gi r v c tay ngh cao... C th ly v

    d n c l Indonesia hin nay. Mc d Indonesia hon thnh AFTA,

    nhng rt nhiu nh u t nc ngoi nh Sony , Matsushita... v ang

    ri b nc ny sang Trung Quc, Malaysia hay Vit Nam v lo ngi v tht

    vng trc nn khng b, mu thun sc tc, bt n quyn lc v tham

    nhng...

    cng thch thc chung cho tt c cc thnh vin ca AFTA. V nu

    nh trc y, Indonesia hay Vit Nam khng phi l thnh vin ca AFTA,

    vt qua hng ro thu quan v cc hn ch NK vo th trng Indonesia

    hay Vit Nam, cc nh u t nc ngoi buc phi u t ti nc s ti.

    Nhng nay Vit Nam l thnh vin AFTA, nu mi trng u t vo

    Vit Nam khng hp dn, th thay v u t Vit Nam, cc nh u t nc

    ngoi c th s u t vo cc nc ASEAN khc, hoc n gin hn, ch

    cn m rng hoc tng thm cng sut ca cc nh my sn c ti cc nc

    AFTA, c bit l i vi cc dy chuyn sn xut gn ht khu hao

    nhng vn vn hnh tt, ri t bn hng sang Vit Nam.

    17

    http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/459/2003/4/7573/vivavietnam.net/http://vietbao.vn/vn/trang-ngoai/http:/www.vietnamnet.vn/459/2003/4/7573/vivavietnam.net/
  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    18/39

    Nh vy, tn dng c nhng c hi thu ht u t t cc nc khc

    m AFTA em li, Vit Nam cn phi tip tc ci thin mt cch ng b v

    ton din mi trng u t.

    3.Cng nghip

    V lu di, khi cc ngnh cng nghip ca nhng nc thnh vin khng

    cn c bo h, AFTA s lm thay i c cu cng nghip khu vc theo

    hng chuyn mn ha v phn b cc ngun lc mt cch hp l hn.

    Nhng y l s thay i v phn b mang tnh ng v ph thuc ch yu

    vo s la chn v n lc ch quan ca tng nc.

    Singapore s y mnh pht trin cc ngnh ha cht, trang thit b vn ti

    v linh kin in t, trong khi s b ng cc ngnh cn nhiu lao ng v

    khong sn. Malaysia th c s sp xp ngc li. Cc ngnh cng nghip s

    dng nhiu lao ng v nguyn liu nh cng nghip giy, ch bin g, may

    mc v dt s tng nhanh. Trong khi , cc ngnh thit b vn ti, ha cht,

    g, thc phm qua ch bin s gim mnh.

    Cng ging nh ti cc nc ASEAN, mt mc no , AFTA s

    lm thay i c cu cng nghip ca Vit Nam. Trong , mt s ngnh s

    pht trin, mt s ngnh s b thu hp.

    Tuy vy, AFTA cng to cho chng ta iu kin v thi gian chun b

    v vn ln c th ng vng v pht trin v:

    Th nht, mi thi hn thc hin v hon thnh AFTA/CEPT i vi Vit

    Nam c cng thm 3 nm;

    18

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    19/39

    Th hai, cng nh cc nc ASEAN khc, Vit Nam khng cn phi a

    ngay mt lc tt c cc danh mc hng ha vo chng trnh gim thu.

    Nhng mt hng no c t trng nhp khu cao v c khi lng gi tr tiu

    th ln trn th trng ni a c th s a vo gim thu chm hn;

    Th ba, sau khi mt mt hng c gim thu, cc hng ro phi thu quan

    (nu c i vi mt hng ) sau 5 nm mi phi xa b;

    Th t, vic ct gim thu nhp khu i vi mt s nguyn liu, sn

    phm u vo s lm gim chi ph sn xut v do vy, gp phn nng cao

    kh nng cnh tranh cho mt s sn phm cng nghip.

    Vn t ra i vi cc nh hoch nh chnh sch cng nh cc nh

    kinh doanh l lm th no tn dng c nhng c hi v thi gian mt

    cch c hiu qu, nh hng c cu cng nghip v mt hng kinh doanh

    nh th no c th pht huy c li th so snh ca Vit Nam trong

    phn cng lao ng khu vc.

    Trn c s nh hng pht trin cng nghip theo c ch kinh t m,

    Nh nc cn to mi trng thun li v u t thch ng, ng thi p

    dng cc bin php bo h hp l trong thi gian cho php cc ngnh c

    tim nng pht trin c th cnh tranh khng nhng trn th trng trong

    nc m cn trong khu vc v trn th gii.

    Tuy nhin, mi s bo h ca Nh nc u c gii hn. ng vng

    v pht trin, cc doanh nghip cn phi khn trng nghin cu nhu cu th

    trng trong nc v khu vc, kh nng cnh tranh ca cc nc ASEAN

    trong cng lnh vc kp thi iu chnh c cu sn xut, i mi trang

    thit b v cng ngh, nng cao nng lc qun l khi s bo h khng cn

    19

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    20/39

    na, c bit trong bi cnh hin nay khi Vit Nam v c bn s hon thnh

    AFTA vo nm 2005.

    nh hng ca AFTA i vi cng nghip Vit Nam

    Gia nhng nc c trnh pht trin khc nhau, vic thc hin khu vc

    thng mi t do phi theo mt ni dung, mt tin trnh hp l cc nc

    cn giai on pht trin thp hn c th tham gia m khng nh hng n

    chin lc, mc tiu v nhu cu pht trin ca h. Tin trnh hp l thng

    thng l cho cc nc i sau chm thc hin ngha v t do ho so vi

    cc nc khc c thi gian tng nng lc cnh tranh v nh trng hpca Din n kinh t chu - Thi Bnh Dng (APEC), ni dung ca vic

    thc hin t do ho thng mi cn c k hoch h tr kinh t v cng ngh

    ca cc nc i trc i vi cc nc i sau. Ba ct tr ca APEC l t do

    ho thng mi (liberalization), k hoch thun li ha (facilitation) cc

    hot ng thng mi v u t, v k hoch h tr kinh t v cng ngh

    (ecotech). Khi tham gia AFTA, Vit Nam thc hin ngha v t do ho

    thng mi chm hn cc nc i trc ch ba nm v khng c cc chng

    trnh h tr v kinh t v cng ngh, c l v quan im chung l khong

    cch pht trin gia Vit Nam vi cc nc ASEAN i trc khng xa lm.

    Tuy nhin, so vi thi gian chm thc hin ngha v t do ho th khong

    cch pht trin ln hn nhiu. Theo mt s nh gi ca cc nh kinh t cho

    thy, Vit Nam v Thi Lan c mt khong cch pht trin khong 20 nm.

    So vi Xingapo v Malaixia th khong cch ln hn, so vi Philppin v

    Innxia th nh hn (tt nhin Xingapo l mt quc gia th nn khng

    th so snh n thun vi Vit Nam c). Tt nhin, vo thi im gia

    nhp ASEAN (1995), vi 10 nm (1996-2006) thc hin tng bc AFTA

    20

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    21/39

    (trn thc cht nc ta mi thc hin t nm 2003) v vi hon cnh trong

    nc lc quan (kinh t v m n nh, tng trng kh cao), hon cnh

    quc t thun li (cc nc tin tin v cc nh ch ti chnh quc t t nm

    1993 quyt nh h tr ti chnh hng nm cho ta, thit lp quan h ngoigiao bnh thng vi M, FDI tng nhanh, v.v.), Vit Nam t tin hn v

    quyt nh gia nhp AFTA l ng n. Tuy nhin, sau , Vit Nam b mt

    thi c thu ht FDI chuyn dch c cu v tng nng lc cnh tranh ca

    cc ngnh cng nghip. Hin nay, khong cch pht trin cng nghip gia

    Vit Nam v cc nc ASEAN i trc vn cn kh ln, th hin cc mt

    nh sau:

    Th nht, cc ch tiu pht trin cng nghip cho thy Vit Nam i sau

    kh xa so vi Thi Lan, Malaixia... v c lng v cht. Theo Bng 5.2, kim

    ngch xut khu hng cng nghip ca Vit Nam mc d tng rt nhanh (t

    nm 1996 n 2002 tng gp gn 4 ln), hin nay mi ch bng 1/3 ca

    Philppin v Innxia, 1/5 Thi Lan v 1/7 Malaixia. V cht lng pht

    trin cng nghip, t liu v phn tch Chng 2 cho thy, so vi cc ncASEAN khc, t l ca cng nghip trong c cu xut khu ca Vit Nam

    cn thp, nht l t l ca cc loi my mc th qu nh.

    Bng : Xut khu hng cng nghip v th phn trn th trng th

    gii

    Tng gi tr( triu USD) Th phn ( %)

    21

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    22/39

    Th

    gii

    Nh

    t Bn

    Vit

    Nam

    1980

    121895

    0

    134789

    40

    1996

    421061

    6

    412462

    3156

    2002

    470806

    0

    387500

    11565

    1980

    100.

    0

    11,1

    0

    1996

    100.

    0

    9,8

    0,1

    2002

    100.0

    8,2

    0,2

    (Ngun: Trn Vn Th- Bin ng kinh t ng v con ng cngnghip ha Vit Nam)

    Th hai, thng mi gia Vit Nam vi cc nc ASEAN hin nay c

    c tnh l phn cng hng dc, mt tnh cht thng thy trong thng mi

    gia nc tin tin v nc ang trn ng pht trin. Trong khi Vit Nam

    nhp khu t ASEAN hu ht l hng cng nghip, th ta xut ch yu l

    hng nng lm thu sn v cc nguyn liu th (c tnh t thng k caTng cc hi quan cho thy cc mt hng ny chim ti 70% trong tng xut

    khu ca Vit Nam sang ASEAN vo nm 2000). T l xut khu hng cng

    nghip rt thp (ch yu l b phn, linh kin in t m phn ln l nh

    cng ty Fujitsu xut khu sang cng ty con ca h Philppin, cn li l

    qun o, giy dp v hng th cng m ngh). Ring Vit Nam v Thi Lan,

    hai nc c c cu ti nguyn gn ging nhau, ang trin khai phn cng

    hng ngang (va xut v nhp hng cng nghip). Chng hn vo nm 2001,

    trong tng xut khu ca Thi Lan sang Vit Nam (798 triu USD) c n

    76% l hng cng nghip, nhng hng cng nghip cng chim ti 62%

    trong tng nhp khu ca Thi Lan t Vit Nam (327 triu USD)11. Theo

    22

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    23/39

    JETRO Boueki Toshi Hakusho (Sch Trng v thng mi v u t),

    2002. Tuy l phn cng hng ngang nhng tng kim ngch xut v nhp

    khu gia hai nc cho thy Vit Nam b nhp siu nhiu, phn nh nng

    lc cnh tranh cn yu ca cng nghip Vit Nam. Hin nay, c khiASEAN chim khong 15% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam nhng

    Vit Nam nhp siu vi ASEAN khong 3 t USD22. Theo thng k nm

    2003. Cng nm, tng nhp siu ca Vit Nam l 5 t, nhp siu vi Hn

    Quc l 2,1 t, vi Trung Quc 1,4 t v vi Nht Bn khong 85 triu

    USD. Mt khc, Vit Nam xut siu vi M 2,8 t v chu u 1 t USD. .

    4. Ngn sch nh nc

    Tham gia AFTA v thc hin chng trnh ct gim thu quan theo CEPT

    chc chn s tc ng ti ngun thu cho ngn sch, t nht l trong giai on

    u khi Vit Nam thc s ct gim thu quan, tc l t 1/7 nm nay. Theo

    s liu nhng nm gn y, NK t cc nc ASEAN chim khong 20-23%

    kim ngch NK ca Vit Nam, trong khi , thu NK (tr du th) ng gp

    khong 25% tng s thu ngn sch. Nh vy, v mt s hc n thun, khi

    ct gim thu quan, r rng ngun thu ngn sch s b gim.

    V di hn, AFTA s lm tng hiu qu sn xut trong nc. Nh vy, c

    s tnh ton rng, v di hn, phn gim ca thu NK do thc hin CEPT

    s c b li bng tng thu do kim ngch bun bn tng v tng thu t cc

    loi thu khc nh thu gi tr gia tng, thu tiu th c bit, thu thu nhp

    cng ty...

    Tuy nhin, y cng ch l l thuyt, thc t cn ph thuc vo s pht

    trin ca sn xut trong nc, hiu qu ca h thng thu v b my thu

    thu.

    23

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    24/39

    Tm li, tham gia ASEAN v AFTA l bc i tt yu u tin ca Vit

    Nam trn con ng hi nhp vi khu vc v th gii. S kin ny m ra

    cho Vit Nam nhiu c hi mi cng nh nhiu thch thc to ln. C hi v

    thch thc an xen ln nhau, i hi s n lc c tm v m v vi m khaithc trit cc c hi v hn ch n mc thp nht nh hng tiu cc do

    cc thch thc a n.

    Khng nn coi vic thc hin AFTA nh mt qu trnh hay hnh ng

    ring bit, m phi t n trong l trnh hi nhp v t do ha thng mi

    tng th, trong , mc tiu nht qun c xc nh bi khun kh WTO.

    III. C HI V THCH THC KHI VIT NAM GIA NHP

    AFTA

    1. C hi:

    AFTA to iu kin thun li m ca th trng hng ha dch v xut

    khu cho Vit Nam hi nhp vo thng mi khu vc.

    Ni dung ca AFTA a li nhng nguyn tc v xa b cc hng rothu quan v phi thu quan, thc hin nguyn tc khng phn bit i x

    trong thng mi, cc tranh chp thng mi c gii quyt cng bng,

    thc hin bnh ng trong m phn. Thng qua cc nguyn tc ny th cc

    mt hng ca Vit Nam s c hng cc thu sut u i thp hn cc

    thu sut ti hu quc ( MFN) m cc nc ASEAN ginh cho cc nc

    thnh vin WTO to iu kin thun li cho hng ha Vit Nam c th thm

    nhp th trng cc nc ASEAN.

    V thc t cng cho thy t khi Vit Nam tr thnh thnh vin chnh thc

    ca ASEAN( 1995) v khi Vit Nam gia nhp t chc AFTA ( 1996) n

    24

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    25/39

    nay th cc sn phm ng gp ca Vit Nam trong thng mi ni b xut

    khu tng ln.

    Bn cnh nhng thun li thu c t hot ng thng mi trong ni b

    khi , khi gia nhp AFTA, VN s c th hn trong m phn thng misong phng v a bin vi cc cng quc kinh t, cng nh cc t chc

    thng mi quc t ln nh M, nht, EU hay WTO..

    Tuy c nhng trng lp gia VN v cc nc ASEAN, nhng c nhiu

    lnh vc m VN c th khai thc t th trng cc nc ASEAN nh VN c

    th mnh trong xut khu nng sn, hng dt v may mc, v ta cng c nhu

    cu nhp nhiu mt hng t cc nc ASEAN vi gi thp hn t cc khu

    vc khc trn th gii.

    Mt mt Doanh nghip c li do tng c kh nng cnh tranh so vi

    cc nc ngoi ASEAN v gi c, mt khc ngi tiu dng c hng li

    do gi c r hn v chng loi hng ho phong ph hn.

    Thu ht vn u t, tip thu cng ngh, tn dng nhn cng, s dng vn

    v k thut cao trong khu vc.

    Gim thu mt s mt hng nhp khu t cc nc trong khu vc:

    B Ti chnh va ban hnh thng t v vic ban hnh Biu thu nhp

    khu u i c bit ca Vit Nam thc hin Khu vc Mu dch T do

    ASEAN-Hn Quc giai on 2010 - 2011. T ngy 3/7 ti, mt s mt hng

    nhp khu t Hn Quc c gim thu.

    Theo Thng t s 77/2010/TT-BTC, thu sut nhiu mt hng nhp khu

    t Hn Quc vo Vit Nam nh tht cu, tru, b, heo... gim ch cn 7 -10%. Cc mt hng sa c mc thu ph bin t 10 - 15%. Mt s mt hng

    c, hoa qu thu sut ph bin t 15 - 20%...

    c hng mc thu sut u i, hng ha nhp khu phi c nhp

    trc tip vo Vit Nam t 9 nc thnh vin ASEAN, gm: Brunei,

    25

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    26/39

    Campuchia, Lo, Indonexia, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore,

    Thi Lan v Hn Quc.

    Thng t ny c hiu lc thi hnh t ngy 3/7 ti, thay th Quyt nh s

    112/2008/Q-BTC ngy 1/12/2008 ca B trng B Ti chnh v vic banhnh Biu thu nhp khu u i c bit ca Vit Nam thc hin Khu

    vc Mu dch T do ASEAN - Hn Quc giai on 2009 - 2011.

    Thc hin ct gim thu quan Khu vc ASEAN: 99% dng thu c p

    dng t 0-5% trong nm 2010

    B Ti chnh cho bit, thc hin cam kt Khu vc mu dch t do

    ASEAN (vit tt l CEPT/AFTA), n nm 2015, Vit Nam s c bn xa

    b thu quan i vi hng nhp khu t ASEAN (mt s dng thu linh hot

    vo nm 2018).

    Ring nm 2010, Vit Nam p dng mc thu sut 0-5% cho khong

    99% s dng thu, trong 57% s dng thu c mc thu sut CEPT l

    0%. (Biu thu CEPT/AFTA c ban hnh km theo Quyt nh s

    36/Q-BTC ngy 12/6/2008 ca B Ti chnh).

    Vic thc hin ng cam kt trn cho thy, Vit Nam lun thc hin y

    ngha v thu quan, ct gim thu theo ng l trnh cam kt. Vit

    Nam bt u thc hin ct gim thu t nm 1996, n nm 2006 gim

    xung mc 0-5%. Nm 2008,

    Vit Nam cng a mt hng t, xe my vo thc hin gim thu

    (thu sut hin hnh mc 83%/90%).

    B Ti chnh khng nh: Tt c hng ha nhp khu vo Vit Nam tcc nc trong khi ASEAN, nu p ng cc iu kin quy nh ti

    iu 2 Quyt nh s 36/Q-BTC ngy 12/6/2008 ca B Ti chnh ban

    hnh Biu thu nhp khu u i c bit thc hin Chng trnh u i

    26

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    27/39

    thu quan c hiu lc chung cho Khu vc mu dch t do ASEAN

    (CEPT/AFTA) u c hng mc thu sut CEPT/AFTA.

    (Ngun:tienphong.vn)

    2. Thch thc:

    - Ngun thu ca nh nc l ngun thu ngn sch v thu xut nhp khu

    gim.

    - Vic tham gia dn ti s xo b cc hng ro thu quan v phi quan

    thu, ngha l xo b s bo h ca chnh ph i vi cc doanh nghip,

    buc cc doanh nghip phi tham gia tht s vo cuc chi cnh tranh khclit trn th trng khu vc: Cnh tranh thc y sn cut pht trin, nhng

    ng thi c th lm iu ng v ph sn hng lot cc doanh nghip, thm

    ch hng lot ngnh. Dn ti vic thay i c cu kinh t. Bn cnh Vit

    Nam cng phi i mt vi mt s thch thc c th sau:

    Th nht l nh hng t chin lc ti c cu hot ng sn xut ca cc

    cng ty a quc gia. Nhiu mt hng cng nghip hin nay do cc cng ty cvn nc ngoi sn xut v c bo h bng thu nhp khu. Khi hng ro

    quan thu b ct gim, cc cng ty a quc gia s tp trung sn xut ti

    nhng nc c ph tn thp nht trong khu vc AFTA. Do , t nay n

    gia nm 2006, thch thc ca Vit Nam l lm sao gi chn cc c s sn

    xut hin c ca cc cng ty a quc gia, ng thi to c hi cc cng ty

    ny u t mi hoc chuyn nhng c s sn xut cc nc ASEAN khc

    sang Vit Nam.

    Th hai, trong s cc doanh nghip nh nc v mt phn cc cng ty t

    nhn trong nc cho n nay hot ng c ch yu l nh chnh sch bo

    27

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    28/39

    h, sau nm 2006, nhiu doanh nghip c kh nng b y ra khi th trng.

    Cc cng ty ny cn nhanh chng tng nng lc cnh tranh th mi i ph

    kp. Vic lin kt hng dc v hng ngang vi cc cng ty a quc gia l

    mt trong nhng bin php nhanh chng tng nng lc cnh tranh. Ttnhin, y ta khng ph nhn s nng ng i ph mt cch hu hiu ca

    nhiu doanh nghip sau t ct gim quan thu trong chng trnh AFTA

    vo nm 2003. Theo Vin kinh t Thnh ph H Ch Minh, d thu nhp

    khu gim xung di 5% t gia nm 2003, t nht l cho n u nm

    2005, sn xut trong nc v nhng hng cng nghip nh nha, vn

    phng phm, giy v sinh, th cng m ngh, g ch bin, v.v. vn tip tc

    tng, v vn gi c sc cnh tranh vi hng ho nc ngoi. Theo kin

    ca TS. Trn Du Lch, Vin trung Vin kinh t Thnh ph H Ch Minh,

    trong bui trao i kin vi tc gi v cng nghip Vit Nam ngy 19-2-

    2005. . Tuy nhin, l nhng mt hng sn xut nh, c hm lng lao

    ng gin n cao, th trng c khuynh hng phn tn trong nhiu a

    phng nn hng nc ngoi kh cnh tranh. Trong cc lnh vc m cng

    ngh, t chc sn xut v lu thng hin i hn, thch thc ca hng nhp

    khu di p lc ct gim quan thu s ln hn nhiu.

    Th ba, gia nhp AFTA ch yu l m rng th trng xut khu, y

    nhanh qu trnh cng nghip ho, nhng nh thy, hin nay kh nng

    thm nhp th trng ASEAN ca hng cng nghip Vit Nam cn qu yu.

    Lm sao m rng phn cng hng ngang (xut v nhp ng thi hng

    cng nghip) vi cc nc ASEAN khc trong qu trnh hi nhp? Mt

    trong nhng bin php c hiu qu nht l tng cng chin lc thu ht

    FDI v tn dng mi thi c quc t ang c, nht l thi c t Nht Bn .

    28

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    29/39

    Cn ni thm l di p lc cnh tranh ca Trung Quc, nhiu nc

    ASEAN, c bit l Thi Lan v Malaixia cng ang ro rit tng cng

    nng lc cnh tranh. Vit Nam cn theo di cc ng hng ny khn

    trng hn na trong vic thay i c ch, u tin cc mi t ph chinlc nhanh chng tng nng lc cnh tranh trong qu trnh hi nhp.

    (Thi bo kinh t Si Gn, ngy 16-2-2004.) .

    Thch thc ca AFTA rt ln. Vit Nam cn khn trng hn na.

    y l vn nan gii i vi cc doanh nghip Vit nam.

    Tm li gia nhp AFTA l bc tp duyt u tin cho nn kinh t v cc

    doanh nghip VN chun b cho s gia nhp th trng th gii rng ln

    v y s cnh tranh hn. Nhn chung, chng ta c th thy c nhng

    thch thc c bn ca Vit Nam khi tham gia AFTA:

    Nng lc cnh tranh yu, nng sut lao ng, hiu qu ca sn phm, dch

    v sn phm hng ca Vit Nam cn gim dn n gi c cht lng mu

    m ca cc sn phm hng Vit Nam c th cnh tranh c vi hng ha

    ca cc nc ASEAN khi hng ro thu quan v ph thu quan c d b.

    Bn cnh , Vit Nam vn ang tn ti hin trng khong 53000 doanh

    nghip thuc mi thnh phn kinh t vi gn 3 triu lao ng. So vi cc

    nc ASEAN th cc doanh nghip Vit Nam c quy m nh, trnh cng

    ngh lc hu, nng sut lao ng thp, cht lng sn phm cha cnh

    tranh.

    Vn cn i s dng vn u t v ti u t sn xut ca Vit Nam

    vn cn nhiu bt n.

    29

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    30/39

    Cng vi vic Vit Nam cha c s chun b y cho qu trnh hi

    nhp kinh t khu vc, cha a c ra cc chin lc, chnh sch thch ng

    tham gia AFTA.

    Kh nng tiu th ca th trng ni a cn chm, hn ch vic kch

    thch cc doanh nghip nng cao hiu qu sn xut, ci cch c cu mt

    hang, nng cao kh nng sn xut.

    3. Tnh hnh thc hin ca Vit Nam cho n nay :

    a) Nm 1996 Vit nam cng b cho ASEAN cc loi Danh mc:

    Danh mc ct gim thu IL; Danh mc loi tr tm thi TEL; Danh mc

    hng nng sn cha ch bin nhy cm SL v Danh mc loi tr hon ton

    GEL;

    Nguyn tc xy dng phng n tham gia ca Vit nam :

    - Khng gy nh hng ln n ngun thu ngn sch

    - Bo h hp l cho nn sn xut trong nc

    - To iu kin khuyn khch vic chuyn giao k thut, i mi cng

    ngh cho nn sn xut trong nc- Hp tc vi cc nc ASEAN trn c s cc qui nh ca Hip nh

    CEPT tranh th u i, m rng th trng cho xut khu v thu ht u

    t nc ngoi.

    C th :

    Danh mc loi tr hon ton (GEL):

    Danh mc ny c xy dng ph hp vi iu 9 ca Hip nh CEPT

    v bao gm nhng nhm mt hng c nh hng n an ninh quc gia, cuc

    sng v sc kho ca con ngi, ng thc vt, n cc gi tr lch s, ngh

    thut, kho c nh cc loi ng vt sng, thuc phin, thuc n, v kh,...

    30

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    31/39

    Danh mc ny chim 6,6% tng s nhm mt hng ca Biu thu nhp

    khu, v l cc mt hng c th nh sau:

    Thuc phin v cc ch phm t thuc phin, x g, thuc

    l v ru bia thnh phm;

    Cc loi x v tro;

    Cc loi xng du (tr du th);

    Cc loi thuc n, thuc phng, cc loi pho;

    Cc loi lp bm hi c;

    Cc loi thit b in thoi, in bo hu tuyn, v tuyn,

    cc loi thit b ra a, cc loi my thu sng dng cho in thoi,

    in bo...;

    Cc loi t di 16 ch ngi, cc loi t v phng

    tin t hnh c tay li nghch;

    Cc loi v kh, kh ti qun s;

    Cc loi vn ho phm i tru, phn ng, chi cho

    tr em c nh hng xu n gio dc v trt t an ton x hi;

    Cc loi ho cht, dc phm c hi, cc cht ph thi,

    tiu dng qua s dng;...

    Danh mc cc mt hng nng sn cha ch bin nhy

    cm (SL):

    Danh mc cc mt hng nng sn cha ch bin nhy cm ca Vit nam

    bao gm 26 nhm mt hng, chim 0,8% tng s nhm mt hng ca Biu

    thu nhp khu v l nhng mt hng c th nh: tht, trng gia cm, ng

    31

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    32/39

    vt sng, thc, go lt,..., c xy dng cn c vo yu cu bo h cao ca

    sn xut trong nc i vi mt s mt hng nng sn cha ch bin v theo

    ngh ca B Nng nghip v Pht trin nng thn ng thi trn c s

    tham kho Danh mc ny ca cc nc ASEAN khc. Cc mt hng nyang c p dng cc bin php phi thu quan nh qun l theo hn ngch

    hng tiu dng, qun l ca B chuyn ngnh.

    Danh mc ct gim thu ngay (IL):

    Danh mc ny ch yu bao gm nhng mt hng trong Biu thu hin

    ang c thu sut di 20% - l nhng mt hng thuc din c th p dng

    u i theo CEPT ngay v mt s mt hng tuy c thu sut cao nhng Vit

    nam li ang c th mnh v xut khu. Tng s nhm mt hng trong Danh

    mc ct gim thu quan l 1661, chim 51,6% tng nhm mt hng trong

    Biu thu nhp khu ca Vit Nam. T l ny thp hn so vi cc nc

    thnh vin ASEAN khc khi h bt u thc hin chng trnh CEPT,

    nhng y l bin php an ton nht i vi Vit Nam.

    Danh mc loi tr tm thi (TEL):

    Danh mc ny chim khong 40,9% tng s cc dng thu trong Biu

    thu nhp khu v ch yu l nhng mt hng sau:

    Cc loi t (tr cc loi t di 16 ch ngi);

    Xe p, cc loi chi tr em;

    Cc loi my gia dng (nh my git, my iu ho, qut

    in,...);

    Cc loi m phm v dng khng thit yu;

    Cc loi vi si v mt s may mc;

    32

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    33/39

    Cc loi st, thp;

    Cc sn phm c kh thng dng;...

    y ch yu l cc mt hng c thu sut trn 20% v mt s mt hng

    tuy c thu sut thp hn 20% nhng trc mt cn thit phi bo h bng

    thu nhp khu, hoc cc mt hng ang c p dng cc bin php phi

    thu quan nh cc bin php hn ch s lng nhp khu, hng phi c giy

    php ca B qun l chuyn ngnh, hng phi qua kim tra nh nc v cht

    lng, hng phi qua kim tra v v sinh dch t v hng phi qua kim tra

    v an ton lao ng.

    Ngoi ra theo quy nh ca CEPT, nhng mt hng no ca nc thnh

    vin ASEAN cng b ct gim thu quan v hng thu sut u i t cc

    nc thnh vin khc th ng thi cng phi loi b ngay cc hn ch v

    nh lng v trong thi hn 5 nm sau , thc hin loi b cc bin php

    hn ch nhp khu thng qua cc hng ro phi thu quan khc. Vic Vit

    nam cha a cc mt hng ny vo danh mc ct gim thu quan s cho

    php chng ta c thm 5 nm (k t nm mt hng c chuyn sang danh

    mc ct gim cho ti khi phi loi b cc bin php hn ch phi thu quan)

    h tr cc ngnh sn xut v cc doanh nghip trong nc lm quen dn

    vi mi trng cnh tranh. y l khong thi gian cn thit h tr cho

    cc ngnh sn xut trong nc v to iu kin cc doanh nghip trong

    nc lm quen dn vi mi trng cnh tranh, thc y i mi cng ngh,

    tng nng sut lao ng nn kinh t pht trin c hiu qu hn.b) trnh Chnh ph thng qua lch trnh tng th thc hin ct gim

    thu cho c giai on 10 nm. Tuy nhin, y mi ch l danh mc nh

    hng cc doanh nghip trong nc nghin cu c k hoch sn xut

    33

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    34/39

    kinh doanh, iu chnh c cu sn xut m cha cng b cho ASEAN. ng

    thi danh mc ny cn ang theo biu thu XNK c ( theo m HS c)

    c) cng b danh mc thc hin CEPT cc nm 1996, 1997, 1998, 1999

    v nm 2000 v cc vn bn php l i km (ngh nh ca Chnh ph).Trong nc, B Ti chnh cng ban hnh Thng t hng dn thc

    hin theo tng nm.

    V Danh mc ct gim thu nhp khu ca Vit Nam theo CEPT/AFTA

    cho nm 2000.

    Chnh ph ph duyt v ban hnh Danh mc Hng ho ct gim

    thu nhp khu ca Vit nam theo Hip nh CEPT cho nm 2000 ti ngh

    nh s 09/2000/N-CP ngy 21/3/2000. Vit Nam cng b cho ASEAN.

    Danh mc hng ho ct gim thu nhp khu thc hin CEPT nm

    2000 ca Vit nam l cc mt hng c ct gim thu v mc thu sut

    tng ng ca nm 2000.

    Danh mc CEPT 2000 ca Vit Nam bao gm 4230 dng thu ( mt

    dng thu l mt mt hng), chim gn 68% tng s dng thu phi thc

    hin ct gim theo CEPT, trong :

    C 3590 dng thu c a vo thc hin CEPT t

    nhng nm 1999 tr v trc ( t 1996 n 1999) v tip tc c

    ct gim theo tin trnh, do vy hu ht cc mc thu u thp hn

    mc thu MFN hin hnh v c gim vi t l t nht l 5% mi

    nm. V khong 640 dng mi c chuyn t Danh mc loi

    tr tm thi (TEL) vo thc hin ct gim trong nm 2000 chim

    khong 25% tng s dng thu cn nm trong Danh mc loi tr

    tm thi (TEL) tnh n ht nm 1999. Hin nay s dng thu cn

    34

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    35/39

    li trong Danh mc TEL l khong 1.800 dng v phi tip tc

    a vo ct gim trong 3 nm tip theo n 2003, mi nm cng

    phi a vo khong 600 dng.

    Trong tng s 4230 dng thu a vo thc hin CEPT 2000 c: Khong 1680 dng thu c mc thu sut bng 0%,

    chim 39% tng s dng thu CEPT 2000 ( 1680 dng /4230

    dng);

    Khong 2960 dng thu c mc thu sut t 0% -5% ,

    chim 70% tng s dng thu CEPT 2000;

    Khong 820 dng thu trn 5% v di 20%, chim20% tng s dng thu CEPT 2000;

    Khong 450 dng thu t 25-50%, chim 10% tng s

    dng thu CEPT 2000;

    Mc thu trn 50%-100% : Khng c dng thu no (

    dn vo cc nm sau).

    Danh mc CEPT nm 2000 c xy dng trn c s cc nguyn tc

    chnh sau :

    m bo thc hin cc quy nh chung ca Hip nh thu quan

    u i c hiu lc chung ca ASEAN ( CEPT): cc bc ct gim thu,

    t l chuyn t Danh mc TEL sang Danh mc IL, mc thu sut ch

    c duy tr ti a trong 3 nm v mc ct gim t nht 5%.

    Cn c vo Lch trnh tng th thc hin CEPT ca Vit nam

    c Chnh ph ph chun nm 1997.

    Ph hp vi Biu thu nhp khu u i p dng t ngy

    1/1/1999 v cp nht cc iu chnh sa i.

    35

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    36/39

    Cc mt hng mi c a t Danh mc TEL vo ct gim

    trong nm 2000 c tnh n d kin chin lc pht trin ca cc B

    ngnh, mc thu khi a vo thp hn hoc bng mc thu MFN tu

    theo ch trng ca tng b ngnh. Cha bao gm nhng mt hng s tin hnh thu ho b cc

    hng ro phi quan thu.

    4. nh gi tc ng ca vic thc hin CEPT-AFTA i vi nn kinh

    t Vit Nam t khi bt u thc hin CEPT-AFTA:

    Vit Nam bt u thc hin CEPT-AFTA t nm 1996-1999, vic thc

    hin CEPT ca ta ch trong phm vi lch trnh gim thu ca cc sn phm

    trong Danh mc IL v loi b hn ch s lng i vi nhng sn phm .

    C th ni l vic thc hin ct gim thu ny cho n nay cha nh

    hng ti ton b nn kinh t v mi kha cnh : Ngn sch, Thng mi

    xut nhp khu, sn xut, cnh tranh i vi nhng sn phm quan trng

    ca ngnh cng nghip, nng nghip v cc l do:

    Danh mc cc mt hng ct gim thu quan ngay IL ca Vit

    Nam trong giai on ny ch yu bao gm cc mt hng c thu sut

    di 20%, c bn l cc mt hng nguyn liu, nhin liu u vo cho

    sn xut. Nhng mt hng c thu sut cao hn 20% bao gm nhng mt

    hng m Vit Nam c th mnh xut khu nh dt, may, in t... Nhng

    SFCN quan trng khc th cha a vo ct gim ngay.

    Mc d c nhng mt hng a vo thc hin CEPT, nhng

    ta vn cn thi gian p dng cc bin php hn ch phi thu quan (trong

    vng 5 nm sau khi a vo CEPT) nn vn c th khng ch c

    36

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    37/39

    lng nhp khu vo Vit Nam. Trong khi i vi ta vic p dng cc

    bin php phi thu quan mi tc ng nhiu ti vic hn ch nhp khu.

    Hu ht cc mt ngnh cng nghip cn bo h u c a

    vo Danh mc loi tr tm thi (TEL) c thi gian ct gim thu di

    hn: bt u t 1999-2003, chng hn nh: t, xe my, cc sn phm

    c kh thng dng...Hoc vn cn c gi li trong Danh mc GE.

    Vic p dng gi tnh thu ti thiu vn c duy tr i vi 15

    nhm mt hng nn khng tc ng ti s n nh ca thu Ngn sch.

    (Ngun: B ti chnh, v quan h quc t)

    C.GII PHP V KT LUN

    1. Gii php

    Cn m bo hi ha cc li ch ngn hn, trung hn v di hn gia nh

    nc doanh nghip v ngi tiu dng trong khi xy dng l trnh tham gia

    AFTA. Do vn t ra y l trc khi a ra chnh sch lin quan

    n AFTA , nh nc cn c s tham kho cc kin ng gp ca cc nh

    doanh nghip nhm trnh tnh trng cc chnh sch a ra khng hiu qu

    hoc thay i chnh sch lin tc gy nn s xo trn v k hoch sn xut

    ca cc doanh nghip.

    Nh nc c vai tr quan trng trong vic iu tit v lnh mnh ha c

    ch ti chnh quc gia, m bo duy tr c cc cn i vn ca nn kinht. c bit Nh nc cng a ra cc bin php c cu li ngun thu ngn

    sch b p cho phn thiu ht do ct gim thu nhp khu thng qua

    chnh sch ci cch thu chuyn t thu gin thu sang thu trc thu.

    37

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    38/39

    Nh nc cng cn c nhng chnh sch c th, hp l khuyn khch

    s pht trin trong nc trong qu trnh tham gia AFTA nh:

    u im tn dng sa i b sung nhng u i thu cho sn xut, xut

    khu.Thnh lp qu bo him xut khu, c bit i vi cc sn phm c tnh

    cht nhp cao (nguyn vt liu, nng sn).

    Chuyn dn t c ch ban pht, xin cho v hn ngch Quota XNK sang

    c ch u thu hoc c ch t do kinh doanh.

    Ci thin nhanh chng vic p ng vn lu ng cho cc doanh nghp

    c nhng u i tn dng c bit cho cc doanh nghip tham gia sn xut,

    kinh doanh cc sn phm c hm lng k thut v cnh tranh cao.

    Nh nc nn gip doanh nghip tip th xut khu. y l mt vn rt

    quan trng khi tham gia AFTA.

    y nhanh qu trnh c cu li khu vc doanh nghip Nh nc, thc

    hin qu trnh c phn ha doanh nghip nh nc, kt hp vi a dng ha

    cc hnh thc s hu, st nhp doanh nghip nh thc hin st nhp cng ty,

    lin doanh, cong ty c phn to iu kin cho doanh nghip chc nng ch

    ng trong hi nhp v hp tac skinh doanh vi cc i tc ca ASEAN.

    Cc doanh nghip t nhn nn ch trng, gn b v li ch mt cch c th

    n mu m, quy cch sn phm v thc tin thy c ng lc thc y

    qu trnh tin trin AFTA l khu vc kinh t t nhn. Nh nc phi c

    nhng chnh sch ci cch su sc i vi khu vc kinh t t nhn v kinh t

    Nh nc ph hp vi nhng i hi ca mt nn KTTT ni chung v caAFTA ni ring.

    Nh nc phi c chnh sch bo h hp l bo v th trng trong

    nc trc sc p ca khu vc, s tn cng ca hng ha nc ngoi m

    bo doah nghip c th tn ti v pht trin.

    38

  • 8/8/2019 Tieu Luan AFTA.doc.1

    39/39

    Nh nc cn thay i v iu chnh lut u t v th trng trong nc,

    to s li cun vi nh u t. ng thi cn xy dng c s vt cht k

    thut h tng nh mng li giao thong, in nc, xy dng cc khu cng

    nghip mi.2.Kt lun

    Vic tr thnh thnh vin chnh thc ca khu vc mu dch t do ASEAN

    (AFTA) a cho Vit Nam nhng c hi to ln cng nh nhng thch

    thc m nc ta cn vt qua. Gia nhp AFTA s gp phn quan trng lm

    tng kh nng lu chuyn hng ha, vn lao ng v ccoong ngh gia VIt

    Nam v cc nc trong t chc, ng thi lm tng kh nng chuyn dch c

    cu sn xut theo hng CNH ca Vit Nam. Vit Nam s tn dng c

    ngun nguyn liu mi, cung cch qun l v qun tr kinh doanh tin tin

    hn, hng ha d thm nhp vo cc nc ASEAN hn. ng thi, Vit

    Nam l nc c xut pht im cn thp hn cc nc trong t chc v: th

    ch th trng qun l th trng cn yu km, lp php cha n nh, cung

    cch lm n cn lc hu, thiu hiu qu, kh nng v vn v cng ngh cn

    km xa..iu cng yu cu nc ta cn phi tch cc, ch ng tm kim

    cc c hi, tn dng cc c hi, nhanh chng khc phc nhng yu km, tn

    ti trong hot ng qun l iu hnh. t c nhng iu ni trn Nh

    nc cn c nhng bin php v m mnh m v thch hp vi mt th

    trng ci m v rng ln hn.

    Danh mc ti liu tham kho:Vietbao.vnB ti chnh, v quan h quc t

    Thi bo kinh t Si Gn, ngy 16-2-2004.Trn Vn Th- Bin ng kinh t ng v con ng cng nghip ha

    Vit N