The Position of Ethnicity in Formal Curriculum of...

Rcceived: 09 Apr 2020

Accepted: 19 Jul 2020

Journal of Educational Sciences (J. Edu. Sci)

Spring & Summer, 2020, 27 (1), 73-94

DOI: 10.22055/edus.2020.33195.3016

The Position of Ethnicity in Formal Curriculum of Humanities

Discipline, Case Study: (Sociology and History Books in the New Secondary School System)

Ayoub Garshasbi

Kourosh Fathi Vajargah

Mahboubeh Arefi

Introduction Considering that the Iranian society is a rainbow of different cultures of

different ethnic groups, the prerequisites and requirements of life in this

country should be considered based on the principles of multicultural life.

Accordingly, it is necessary for the country's curricula to play the role of

multicultural education and disseminate it in different ways. Therefore,

examining the status of ethnicity in one of its most special areas, namely

curricula, is an urgent and vital need and should be considered in

curriculum studies. The purpose of this study was to investigate the status

of ethnicity in formal curricula of Humanities discipline in the new

secondary education system.

Method The research method used in this study was documentary analysis and

Shannon's entropy content analysis. The content analysis unit consisted of

text, images, and textbook activities. The statistical population included 51

books in the field of humanities in the second secondary school. The

research sampling method was purposeful sampling and the research

sample included 6 volumes of history and sociology books of the second

secondary school.

Results The findings of the present study showed that out of 2467 recorded units,

only 122 units were in the case of the 22 desirable components of ethnicity.

Ph.D. Student, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

Professor, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran. Corresponding Author: [email protected]

Associate Professor, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

mailto:[email protected]

Journal of Educational Sciences (Spering & Sammer, 2020, 27/1)

74

In other words, only 4% of the triple sections of the content of the

reviewed books have paid attention to the desirable components of

ethnicity. In addition, the findings of Shannon's entropy analysis showed

that the highest amount of information load and the significance coefficient

among the desirable components of ethnicity related to the component of

"addressing the concept of peace and friendship between different ethnic

groups" with the value (0.1280) and the lowest of information load and

significance coefficient to the components of "Iintroducing different ethnic

groups", "creating mutual understanding between different ethnic groups",

"The role of all cultures in the formation of Iranian civilization",

"Introducing different religions and sects of Iranian ethnic groups",

"Awareness to prevent prejudice against different ethnic groups",

"Introduction of language and ethnic dialect of different ethnic groups",

"Awareness of the geography of life of different ethnic groups ","Helping to

tolerate dissenting opinions", and finally "Reflecting the language,

literature and music of different ethnic groups" with the value (0).

Discussion Research findings showed that ethnicity in formal curriculum of

Humanities discipline in the New Secondary School System remained

largely neglected. Various causes have been effective in this situation.

Factors such as the ignorance of policy makers about how to design and

develop appropriate curricula with multicultural components; the lack of

desirable educational examples to apply theories of multicultural and

multicultural education in the field of practice, confrontation and resistance

of educators And learners in learning different cultures, the inflexibility of

the centralized educational system, the trustworthy and taboo view of

ethnicity, the belief in the distorting role of ethnicity in national unity.

Therefore, given the multiplicity of Iranian society, it is suggested that the

official curriculum of Humanities discipline in the New Secondary School

System be thoroughly revised to cover the components necessary for

multicultural education and Iranian ethnic diversity.

Keywords: Content Analysis, History, Sociology, New System, Ethnicity, Multicultural Education

Author Contributions: This research is part of a Phd dissertation of Mr. Ayoub Garshasbi which was done by helping of Dr Fathi Vajargah as Supervisor Professor and Dr Arefi as Advisor Professor.

Acknowledgments: The authors thank them who participated in the study. Conflict of Interest: This article is not in conflict with no one's interests. It is the

result of the doctoral dissertation of the first author.

Funding: The author(s) received no financial support for the research.

12/02/2311 مقاله: دريافت تاريخ 11/04/2311 مقاله: پذيرش تاريخ

اهواز چمران شهيد دانشگاه تربيتی علوم ی مجله 17 سال ششم، ی دوره ،2311 بهار و تابستان 73-14 :ص ص ،2 ی شماره

های درسی رسمی رشته علوم انسانی جایگاه قومیت در برنامه

ی و تاریخ نظام جدید دوره دوم متوسطه(شناس )مورد مطالعه: دروس جامعه

ایوب گرشاسبی

کوروش فتحی واجارگاه

محبوبه عارفی

چکیدهدرسی رسمی رشته علوم انسانی نظام های هدف اين پژوهش بررسی جايگاه قوميت در برنامه

وای جديد دوره دوم متوسطه بود. اين پژوهش از نوع توصيفی و شامل تحليل اسنادی و تحليل محتهای درسی بوده است. جامعه های کتاب آنتروپی شانون بود. واحد تحليل محتوا؛ متن، تصاوير و فعاليت

گيری پژوهش هدفمند و نمونه بود. روش نمونه دوره دوم متوسطه کتاب رشته علوم انسانی 12آماری برای ارزيابی روايی شناسی دوره متوسطه دوم بوده است. های تاريخ، جامعه جلد کتاب 6پژوهش شامل

گيری و هدف پژوهش استفاده محتوايی از نظر متخصصان در مورد ميزان هماهنگی محتوای ابزار اندازهشد.از طرف ديگر، به منظور حصول اطمينان از پايايی آن، از روش اسکات استفاده شد که براساس

4های پژوهش فقط بود. بر اساس يافته( ابزار مورد استفاده کامالً پايا 71) دست آمدهه ضريب پايايی بمطلوب قوميت توجه داشته های بررسی شده به مؤلفههای محتوای کتاب سه گانههای درصد از بخش

حاصل از تحليل آنتروپی شانون نشان داد بيشترين ميزان بار اطالعاتی و های است. عالوه بر اين يافتهپرداختن به مفهوم صلح و دوستی "ی مربوط به مؤلفه مطلوب قوميتهای ضريب اهميت در بين مؤلفه

ترين ميزان بار اطالعاتی و ضريب اهميت به ( و کم2120/0با مقدار ) مجموعاً "بين اقوام مختلفنقش همه "، "ايجاد درک متقابل بين اقوام مختلف"، "معرفی و شناساندن اقوام مختلف "های مؤلفه

آگاهی "، "اديان و مذاهب مختلف اقوام ايرانیهای آموزه"، "گيری تمدن ايران در شکلها فرهنگمعرفی زبان و لهجه قومی اقوام " ،"بخشی برای جلوگيری از پيش داوری نسبت به اقوام مختلف

،"کمک به تحمل آرای مخالف"، "آگاهی بخشی در جهت جغرافيای زندگی اقوام مختلف"، "مختلف

تهران، ايران ريزی درسی، دانشگاه شهيد بهشتی، دانشجوی دکتری برنامه

نويسنده مسئول( تهران، ايران دانشگاه شهيد بهشتی، ،استاد( [email protected]

،تهران، ايران دانشيار، دانشگاه شهيد بهشتی

mailto:[email protected]

27 (3ی شماره، 3199ستان ، بهار و تاب72سال ، ی ششم )دوره، تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز علوم ی مجله

با مقدار مجموعاً "قومی مختلفهای و ادبيات و موسيقی گروهزبان های انعکاس مقوله"و در نهايت قومی های ( بود. عالوه بر اين ضريب اهميت مؤلفه انعکاس اساطير و قهرمانان؛ محصوالت گروه0)

توان اذعان داشت که می ها (. با استناد به اين يافته00007/0) مختلف بسيار پايين و نزديک به صفر بودشناسی و تاريخ رشته علوم انسانی نظام جديد درسی رسمی جامعههای رنامهجايگاه قوميت در ب

متوسطه دوم تا حدود زيادی مغفول مانده است. از اين رو، با توجه به متکثر بودن جامعه ايران پيشنهاددرسی رسمی رشته علوم انسانی دوره متوسطه دوم کامالً بازنگری شود به های شود که در برنامه می

الزم برای آموزش چندفرهنگی و تنوع قومی ايران را مورد پوشش قرار دهد.های که مؤلفهطوری

آموزش چندفرهنگی، قوميت، آنتروپی شانون، تنوع قومی، تکثر های کلیدی: واژه

مقدمهشناسی، ديگرشناسی، اجتماعی، فرهنگی، دينی و ملی هويت در ابعاد مختلف خويشتن

ان نخواهد توانست بدون داشتن چارچوبی برای تعيين هويت شرط الزم زندگی است و انس

خود به صورت مناسبی زندگی کند و به شکلی با معنا و پايدار با ديگران ارتباط برقرار کند

(Farazi, Esmaeili, Eskandari & Hatami, 2018 و از همين روست که تعليم و تربيت )

آموزان از ر هويت بخشی دانشثيرگذارش دأچندقومی و چندفرهنگی به علت نقش ت

رويکردی (.Sadeghi, 2013) ی آموزش و پرورش است رويکردهای بسيار مهم روز در حوزه

و اصول مختفلی نظير: درک و فهم؛ برانگيختن حس احترام و تحملها که دارای مؤلفه

(Hjerm, 2018; Ngo, 2010؛ به رسميت شناختن تنوع فرهنگی، اختالف و تفاوت) ين های ب

(؛ Griffin, 2019; Azizi; Bolandhematan & Soltani, 2010) فرهنگی موجود در کشور و جهان

فرهنگی، قومی، تمدنی و کاهش تبعيض و تعصب نژادیهای ايجاد نگرش مثبت به ويژگی

(Brown, 2013; Ferasatkhah, 2019 ؛ توانمندسازی فرهنگ مدرسه و ساختارهای آن در)

(؛ رفع Giroux, 2000; Nethsinghe, 2012) ی آموزشی برای همگانايجاد تساوی و برابر

;Banks, 2006; Giroux, 2000نيازهای کودکان اقليت و رهايی از سردرگمی هويتی آنان )

Moorehead, 2011درسیهای (؛ انعکاس تنوع قومی، نژادی، محيطی، دينی و مذهبی در برنامه

(McCarthy, 2006; Javadi, 2000) های متنوع تدريس، هايت تنوع در استفاده از روشو در ن

(.Banks, 2013; Czaika & Neumayer, 2017) های ارزشيابی است مواد آموزشی و روش

آوردن حساسيت وجود واقع اصل مهم و اساسی در تعليم و تربيت چندفرهنگی به در

ه به اينکه جامعه ايران ( و باتوجIrvine, 2012) نسبت به تکثر ذاتی موجود در جهان واقع است

22 ... لوم انسانیهای درسی رسمی رشته ع جایگاه قومیت در برنامه

و الزامات زندگی ها گوناگون اقوام مختلف است، پيش بايستههای نيز رنگين کمانی از فرهنگ

(. بر Sadeghi, 2013) در اين کشور نيز بايد براساس اصول زيست چندفرهنگی تدبير شود

ت درسی کشورهای چندفرهنگی، نقش تربيهای همين اساس است که ضرورت دارد برنامه

مختلف اشاعه دهد و در واقع به همين دليل است که های و آن را به شيوه چندفرهنگی را ايفا

درسی، نيازی مبرم های آن، يعنی برنامههای ترين محمل يکی از ويژه بررسی جايگاه قوميت در

برنامه درسی مورد توجه قرار گيرد؛ های بايست در مطالعات و پژوهش می و حياتی بوده و

گوناگونی انجام های انکه تاکنون نيز در اين زمينه در داخل و خارج از کشور پژوهشهمچن

پژوهشی با هدف بررسی کتاب درسی آموزش 1022در سال Yee شده است. به عنوان مثال

شهروندی در کشور مالزی از طريق چارچوب برنامه درسی چند فرهنگی صورت داد. اين

ل محتوا نشان داد که مفهوم چندفرهنگی ارائه شده در کتاب پژوهش با استفاده از روش تحلي

عنصر توانمندسازی کند، بدون اينکه به می کيدأمختلف تهای قوميتهای درسی بر تفاوت

گرا توجه کند. آموزان در يک جامعه کثرت مشارکتی دانشهای مهارت

ابتدايی که برای درسی آموزش موسيقی های کتاب 1022در سال Nartدر پژوهش ديگری

شوند را می اول تا چهارم( در ترکيه منتشرهای استفاده در مرحله اول آموزش ابتدايی )کالس

آموزی برای هر کالس های کاری دانش از نظر عناصر چندفرهنگی مورد بررسی قرار داد. کتاب

حقق مورد تعيين شده توسط مهای بندی با استفاده از روش تحليل اسناد و با توجه به دسته

ها به شدت ارزيابی و تحليل قرار گرفت. پس از تحقيق، مشخص شد که محتوای کتاب

کننده فرهنگ کننده فرهنگ ملی ترکيه است. با اين حال، با توجه به عناصر منعکس منعکس

و آثار موسيقی که بازتاب فرهنگ عاميانه ترکيه ها ملی، مشخص شد که توضيحات، عکس

ای ناکافی است. در اين ز تعداد محدود و در مقياس قابل مالحظه)فرهنگ عامه( است ا

نشان شد که تقريباً هيچ جايگاهی به عناصر فرهنگی مختلف در مورد پژوهش خصوصاً خاطر

آموزش موسيقی چندفرهنگی داده نشده است.

Abdoli Soltan- Ahmadi (2015) جايگاه رويکرد آموزش چندفرهنگی"پژوهشی با عنوان

علوم پزشکی از ديدگاه اعضای هيئت علمی دانشگاههای های محتوای برنامه درسی رشتهدر

اين پژوهش نشان داد که آموزش چندفرهنگیهای را به انجام رسانيد. يافته "شمال غرب کشور

علوم پزشکی داشته است. حتی برخی های جايگاه ضعيفی در محتوای برنامه درسی رشته


که تنوع قومی در نظام آموزشی ايران به عنوان يک مشکل و بحران اند نشان دادهها پژوهش

(. Sabaghpour, 2017) گردد می تفسير

Cho & Park در کره جنوبی پژوهشی را در پاسخ به اين پرسش که چگونه 1024در سال

شود؛ به انجام رساندند می محتوای چندفرهنگی در مدارس ابتدايی و متوسطه کره پوشش داده

ابتدايی و متوسطه را مورد تحليل محتوا قرار های کتاب درسی در دوره 11به اين منظور و

درسی در حوزه آموزش های دادند. نتايج اين پژوهش نشان داد که تناقضاتی در کتاب

درسی کره وجود دارد که بايد اصالح و بازنويسی گردد.های چندفرهنگی در کتاب

Noshadi, Shamshiri and Ahmadi (2012) هم در پژوهشی نقش کتب تعليمات اجتماعی

اين های پنجم دبستان و سوم راهنمايی را در ايجاد هويت ملی مورد تحليل قرار دادند. يافته

دينی و سياسی، به عنوان رکن اسالميت مرتبط به هويت ملی، به های پژوهش نشان داد مقوله

هويت ملی در رابطه با ايرانيت و های بهصورت مناسبی مطرح گشته است، درحالی که ساير جن

ملی، نمادهای های قومی، اسطورههای و هنجارهای ملی، خرده فرهنگها تجدد همچون ارزش

ملی و تجدد کامالً مغفول مانده است.

Eraghyeh, Fathi Vajargah, Foroughi Abari and Fazeli پژوهشی را 1022نيز در سال

ايران انجام متوسطه در نظام قديمی هدرسى صريح دورهای برنامهبا هدف جايگاه قوميت در

نه تنها تمايلی به طرح مسائل اقوام در دادند که نتايج اين پژوهش حاکی از اين بود که

قابل ها در اين کتابها تعارضات قوميت درسی وجود نداشت، بلکه مفاهيمی چونهای کتاب

درسی در ميزان توجه به های از ضعف کتابها شمشاهده بود. همچنين که نتايج پژوه

;Shah Hasani, 2009) تنوع فرهنگی و قومی حکايت داردهای و پرداختن به مقولهها قوميت

Abdi & Lotfi, 2008) .

بر حاکم نشان دادند که رويکرد Musa Pour and Saberi (2010) در پژوهشی ديگری

متمرکز های نظام های طلبی آرمان با بوده که مهندسی یرويکرد ايران ملی برنامه درسی اجرای

است. در همين راستا برخی « مانع مشارکت ذينعان»کارگيری آن به و دارد سازگاری

ابراز وجود های پژوهشگران معتقدند که مدارس آموزشی ايران به ارتباطات درونی و مهارت

شود به هيچ وجه تقويت نمی آموزان هيچ توجهی ندارند و تعامالت درونی افراد دانش

(Talebzadeh, Sadeghpour & Keramati, 2008اين .) فرهنگ در حاليست که بکارگيریها


جامعه و تبارهای اقوام پيوندی زمينه برنامه درسی، طريق از آن اشاعه و رسمی آموزش در اقوام

& Eraghyeh) شود می ايجاد ملی و فرهنگی وحدت تعامل، اين نتيجه در و آورد می وجود به را

Fathi Vajargah, 2012; Hawkins, 2010; Murphy, 2012.)

Faiyaz and Imani-Ghushchi (2010) نيز پژوهشی با هدف بررسی نمادهای هويت ملی

مختلف دوره دوم متوسطه انجام دادند. های در کتب درسی تاريخ و علوم اجتماعی رشته

فرهنگ در آنها های از اين داشت که نمادهای قوميت و مؤلفهاين پژوهش نيز نشان های يافته

کامالً مغفول بوده است.

)از جمله داخلی در اين حوزههای شود اکثر پژوهش می در نهايت همانطور که ديده

Eraghyeh et al., 2011; ShahHasani, 2009; Abdi & Lotfi, 2008 مغفول ماندن قوميت در )

اند. اما طی گذشته را نشان دادههای ر آموزش و پرورش ايران در سالدرسی مختلف دها برنامه

درسی دوره دوم متوسطه ايران دچار های چند سال اخير نظام آموزشی و به ويژه برنامه

اند؛ در حالی که درسی در اين دوره کامالً تغيير کردههای تحوالتی شده است و تمام کتاب

پژوهش ،آنها پژوهشی در دسترس نيست. از اين روتاکنون در خصوص جايگاه قوميت در

درسی رسمی های حاضر برای پر کردن اين خأل؛ به دنبال بررسی اين پرسش بود که برنامه

جايگاه های رشته علوم انسانی دوره دوم متوسطه چقدر به مؤلفه جامعه شناسی و تاريخ

اند. مطلوب قوميت پرداخته

شناسی پژوهش روش

ش توصيفی و از نوع تحليل محتواست. در اين پژوهش، ترکيبی از تحليل روش اين پژوه

مرتبط با جايگاه های مؤلف شد. در بخش اول کشف اسنادی و تحليل محتوای کمی استفاده

دست آمد. ه و از طريق تحليل اسنادی ب نظری مطرح اساس چارچوب علمی و مطلوب قوميت بر

مرتبط با آموزش های و تئوریها ر خصوص پژوهشبدين منظور اسناد معتبر مختلفی د

;Banks and Banks (2010); Gorski (2008); Parekh (2008) چندفرهنگی خارجی و داخلی نظير

Gay (2006); Sleeter and Grant (2008); Sadeghi (2012); Eraghyeh, et al. (2011) و

Hamidizadeh, Fathi Vajjargah, Arefi & Mehran (2019) مورد تحليل قرار گرفت و ليست شد

شناسايی شده در جدولی در اختيار چندتن از اساتيد های (. برای بررسی روايی آن، مؤلفه2)جدول


ها ( قرار گرفت تا آن را از منظر سازه2آموزش چندفرهنگیی پژوهشگر در حوزه 4) متخصص

طمينان از پايايی آن، از روش اسکات برای تحليل ارزشيابی کنند. از طرف ديگر، به منظور حصول ا

های مورد بررسی، به روش تصادفی استفاده شد. بدين منظور، ده درصـد از کـل محتـوای کتاب

تحليـل مفـاهيم در معـرض کدگذاری مجدد دو پژوهشگر )پژوهشگری ی هو در زمين گيری نمونه

ی هارداد و سپس با محاسـببا تخصص علوم اجتماعی و پژوهشگری با تخصص علوم تربيتی( قر

درصـد توافـق مـورد انتظـار، و درصد توافق مشاهده شده بين دو کدگـذار، ضـريب قابليت اعتماد

.محاسـبه گرديد 71از فرمول اسکات محاسبه شد که در نهايت ضـريب پايـايی برابـر گيری با بهره

ل قبول Delavar (2004)با عنايت به اينکـه درصد معرفی 60پايايی برای تحليل محتوا را مقـدار قاـب

در .توان اذعان داشت که ابزار پژوهش از پايـايی مناسـب برخـوردار بوده است می کـرده اسـت،

روش تحليل محتوای آنتروپی شانون استفاده شد. واحدهای تحليل شده در بخش دوم پژوهش از

ی بودند که به ترتيب واحد ضبط مورد يادگيری ها اين پژوهش شامل متن، تصاوير و فعاليت

برای تصاوير، و در نهايت های يادگيری، جمله برای فعاليت ،استفاده برای متن کتاب، پاراگراف

مورد پژوهش بود.های کتاب تصويرهای

درسی رشته علوم انسانی متوسطه های جامعه آماری در اين پژوهش شامل تمام کتاب

درسی وزارت آموزش و پرورش در های سط سازمان نشر کتابکه تو کتاب( 12نظری بود )

شود. با توجه به گستردگی می چاپ و هم اکنون در مدارس تدريس 2317-12سال تحصيلی

گيری هدفمند استفاده شد. جامعه پژوهش و همچنين با توجه به هدف پژوهش از روش نمونه

;Eraghyeh های ه عنوان مثال پژوهشب _در واقع با توجه به اين که بر اساس پيشينه پژوهش

Fathi Vajargah (2012) وFaiyaz and Imani-Ghushchi (2010) _ های انتظار طرح مؤلفه

مطلوب چندفرهنگی و قوميت در برنامه درسی تاريخ و جامعه شناسی در رشته علوم انسانی

کتاب جامعه شناسی 3 دوره متوسطه بيشتر مطرح شده بود؛های نسبت به ساير دروس و برنامه

کتاب تاريخ رشته علوم انسانی به عنوان نمونه پژوهش مورد تحليل قرار گرفت. 3و

سازی قبل از تحليل )آماده ی ه. مرحل2در اين پژوهش در سه مرحله انجام گرفت: تحليل محتوا

. دکترای تخصصی مطالعات برنامه درسی و استاديار دانشگاه عالمه. دکتری تخصصی مطالعات برنامه درسی و استاديار 2

تخصصی مطالعات برنامه درسی و استاد دانشگاه شهيد بهشتی. دکتری تخصصی مطالعات برنامه دانشگاه آزاد. دکتری درسی و دانشيار دانشگاه شيراز


(. Delavar, 2004پردازش نتايج ) ی ه. مرحل3)پيام( و بررسی مواد ی همرحل .1 و سازماندهی(؛

آوری شده جمعهای کانون توجه اين پژوهش بر مرحله سوم تحليل محتوا يعنی پردازش داده

بندی آن، اطالعات به دست آمده از پيام بود؛ به طوری که پس از رمزگذاری پيام و مقوله

تحليل شدند. امروزه، فنون بسياری در اين خصوص ارائه شده است که اساس آنها بر

باشد. اين دسته از فنون دارای مشکالت رياضی خاص خود می ها يری از فراوانی مقولهدرصدگ

را کم اعتبار خواهد کرد. در اين پژوهش تالش شده است از روش ها باشند که نتايج آن می

هاست، برای پردازش نتايج استفاده شوند. اين روش جديدی که برگرفته از نظريه سيستم

را در بحث تحليل محتوا با نگاه جديد و به ها اشد که پردازش دادهب می "آنتروپی شانون"

در تحليل محتوا بسيار ها، کند. بر اساس اين روش تحليل داده می صورت کمی و کيفی مطرح

گيری کند. آنتروپی در تئوری اطالعات، شاخصی است برای اندازه می تر و معتبرتر عمل قوی

شود. بر اساس اين روش که به مدل می زيع احتمال بيانعدم اطمينان که به وسيله، يک تو

11تاريخ و جامعه شناسی رشته علوم انسانی بر اساسهای جبرانی مشهور است، محتوای کتاب

مطلوب قوميت با استفاده از های بررسی قرار گرفت. روايی مؤلفه مؤلفه اصلی مطلوب مورد

سی سنجيده شده است. برای اطمينان از نظر متخصصان حيطه آموزش چندفرهنگی و برنامه در

اسناد مورد نظر عالوه بر محقق؛ توسط دو نفر ديگر که ها، صحت و درستی از نتايج تحليل

چندفرهنگی بودند نيز مورد تحليل و بررسی قرار گرفت و به متخصص در زمينه آموزش

با آموزش منظور برداشت يکسان از فرم تحليل محتوا، همکاران پژوهش در ارتباط

آن و واحدهای تحليل با يکديگر هماهنگ شدند. همچنين های چندفرهنگی، قوميت و مؤلفه

به تناسب هر کتاب در قالب ها برای تحليل انتروپی شانون، در ابتدا پيام بر حسب مقوله

جدول فراوانی مراحل زير به ترتيب انجام شد. های فراوانی شمارش شد. بر اساس داده

شد که برای اين کار از اين می جدول فروانی بايد بهنجارهای : ماتريس فراوانیمرحله اول

رابطه استفاده شد:

F فراوانی مؤلفه = p هنجارشده ماتريس فراوانی = i شماره پاسخگو = n تعداد مؤلفه = m تعداد پاسخگو = j = شماره مؤلفه

مربوط قرار داده شد. برای های دوم: بار اطالعاتی هر مقوله را محاسبه و در ستون مرحله


اين منظور از رابطه زير استفاده گرديد:

Ej بار اطالعاتی = P =هنجارشده ماتريس فراوانی i شماره پاسخگو = m تعداد پاسخگو = j = شماره مؤلفه Ln لگاريتم = n تعداد مؤلفه =

مرحله سوم: با استفاده از بار اطالعاتی هر مؤلفه يا نشانگرها، ضريب اهميت هر يک از

)نشانگری( که دارای بار اطالعاتی ای نشانگرها محاسبه شد. الزم به ذکر است که هر مؤلفه

بيشتری برخوردار خواهد بود. برای محاسبه ضريب ( (Wjبيشتری باشد از درجه اهميت

نيز از رابطه زير استفاده شد:ها اهميت هر يک از مؤلفه

Ej بار اطالعاتی = Wj =درجه اهميت

j مؤلفه= شماره n تعداد مؤلفه =

ها یافته

های ؤلفهدست آوردن مه همانطور که پيش از اين گفته شد در بخش اول پژوهش، برای ب

مؤلفه پس از اصالح و تاييد 11جايگاه مطلوب قوميت تحليل اسنادی صورت گرفت.

( نشان داده شده است. 2) دست آمد که در جدوله متخصصان حوزه آموزش چندفرهنگی ب

های يافتهشناسی تاريخ و جامعههای کتاب کل بررسی از که دهد می نشان (1و ) (1) جدول

ها مورد حاوی مقوله 211صرفاً واحد ضبط مورد شمارش 1467که از تحقيق حاضر نشان داد

درصد از مجموع 4گانه مطلوب قوميت بوده است. به عبارتی کمتر از 11های يا مؤلفه

مطلوب قوميت توجه داشته های بررسی شده به مؤلفههای محتوای کتاب گانه سههای بخش

از بين بردن دانستن تبعيض قومی و تالش برای مذموم يعنی 21ی در اين ميان مؤلفهاست.

مربوط مقدار کمترين و داده، اختصاص خود به را فراوانی بيشترين مورد 30 با نژادپرستی

يعنی کمک به تحمل 22 معرفی زبان و لهجه قومی اقوام مختلف؛ مؤلفهيعنی 20های مؤلفه

زبان و ادبيات و های اس مقولهيعنی انعک 12ی ديگر و مؤلفههای آرای مخالف از فرهنگ

آگاهی بخشی های است. همچنين مؤلفه بودهقومی مختلف با فراوانی صفر های موسيقی گروه


جايگاه مطلوب قوميت در محتوای برنامه درسی رسمیهای مؤلفه .2جدول Table 1. Optimal components of ethnicity in official curriculum content

مذموم دانستن تبعيض قومی و نژادپرستی .21 و شناساندن اقوام مختلف معرفی .2

پرداختن به مفهوم صلح و دوستی بين اقوام مختلف .23 ايجاد درک متقابل بين اقوام مختلف .1

توجه به مباحث مرتبط با حقوق بشر .24 تاريخی اقوام مختلفهای توجه به تاريخ و پديده .3

فرهنگی های ترام به تفاوتاح بخشی جهت آگاهی .4 اقوام مختلف

قومی و آگاهی بخشی های معرفی اعياد، آيين .21 جهت احترام متقابل

ابراز حق متفاوت بودن مطابق با فرهنگ قومی .26 قومیهای استفاده از تجارب مختلف گروه .1

در ها بخشی جهت نقش همه فرهنگ آگاهی .6 گيری ايران شکل

جهت جغرافيای زندگی آگاهی بخشی در .27 اقوام مختلف

ديگرهای کمک به تحمل آرای مخالف از فرهنگ .22 اديان و مذاهب مختلف اقوام گوناگونهای آموزه .7آگاهی بخشی برای جلوگيری از پيش داوری .2

نسبت به اقوام

انعکاس اساطير و قهرمانان؛ محصوالت .21 قومی مختلفهای گروه

جهت پذيرش تنوع و تکثر در بخشی در . آگاهی1 زندگی

هنجارها و ها، انعکاس نوع پوشش، ارزش .10 قومیهای نمادهای گروه

زبان، ادبيات و موسيقی های انعکاس مقوله .12 معرفی زبان و لهجه قومی اقوام مختلف .20 قومی مختلفهای گروه

بخشی در جهت حقوق و مسئوليت آگاهی .22 اقوام شهروندی

ه به هويت ملی مشترک اقوام مختلفتوج .11

تاريخ و جامعه شناسی رشته علوم انسانیهای مطلوب قوميت در کتابهای . توزيع فراوانی توجه به مؤلفه1جدول Table 2. Frequency distribution of attention to the desirable components of ethnicity

in history and sociology books in the field of humanities Component مؤلفه

Book کتاب

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

دهم تاريخ10 th History

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 4 ازدهمي تاريخ

11 th History 0 0 0 0 4 1 1 0 0 0 0 5 1 0 0 0 1 0 0 0 0 4

ازدهمدو تاريخ12 th History

3 0 7 1 1 0 0 0 1 0 0 1 2 1 0 1 0 0 4 1 0 1 شناسی جامعه

دهم10th Sociology

0 0 1 1 3 0 0 2 1 0 0 5 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0

شناسی جامعه يازدهم

11th Sociology 0 0 0 2 0 0 0 0 2 0 2 10 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0

شناسی جامعه دوازدهم

12th Sociology 0 3 0 3 1 0 0 0 6 0 2 9 2 1 2 5 0 0 0 5 0 1


تاريخ و جامعه شناسی رشته علوم انسانیهای در کتاب 1به هنجار شده جدول های . داده3جدولTable 3. The Normalized data related to Frequency distribution of attention to the desirable components of ethnicity in history and sociology books

Component مؤلفه

Book کتاب

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

دهم تاريخ10 th History

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.1429 0 0 0 0 0 0 0 0 0.40

يازدهم تاريخ

11 th History 0 0 0 0 0.4444 1 1 0 0 0 0 0.1667 0.1429 0 0 0 1 0 0 0 0 0.40

دوازدهم تاريخ

12 th History 1 0 0.875 0.1429 0.1111 0 0 0 0.1000 0 0 0.0333 0.2857 0.25 0 0.1429 0 0 1 0.1667 0 0.10

دهم شناسی جامعه

10th Sociology 0 0 0.125 0.1429 0.3333 0 0 1 0.1000 0 0 0.1667 0 0.25 0.3333 0.1429 0 0 0 0 0 0

يازدهم شناسی جامعه

11th Sociology 0 0 0 0.2857 0 0 0 0 0.2000 0 0.50 0.3333 0.1429 0.25 0 0 0 0 0 0 0 0

دوازدهم شناسی جامعه

12th Sociology 0 1 0 0.4285 0.1111 0 0 0 0.6000 0 0.50 0.3000 0.2857 0.25 0.6667 0.7142 0 0 0 0.8333 0 0.10

تاريخ و جامعه شناسی رشته علوم انسانیهای قوميت در کتابهای ( مولفهWj( و ضريب اهميت)Ej) یمقادير بار اطالعات. 4 جدولTable 4. The information load and the significance coefficient among the desirable components of ethnicity

22 21 20 19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

.6663 0 .2517 .0005 0 0 0.4445 0.3553 0.7737 0.8650 0.8026 0.3869 0 .6077 0 0 0 .6781 .7127 .2105 0 0 Ej

.0986 0 .0372 .00007 0 0 .0658 .0524 .1145 .1280 .1188 .0572 0 .0899 0 0 0 .1003 .1054 .0311 0 0 Wj

78 ... های درسی رسمی رشته علوم انسانی قومیت در برنامه جایگاه

های اديان و مذاهب آموزه(؛ 6)مؤلفه گيری تمدن ايران ها در شکل نقش همه فرهنگدر مورد

آگاهی بخشی در جهت جغرافيای زندگی اقوام مختلفی ( و مؤلفه7 مختلف اقوام ايرانی)مؤلفه

اند. ( تنها يک فراوانی داشته27)مؤلفه

های مؤلفه بين در اهميت ضريب و اطالعاتی بار ميزان بيشترين که دهد می نشان( 4) جدول

به مربوط شناسی علوم انسانی به ترتيب تاريخ و جامعههای توای کتابمح در مطلوب قوميت

( و 2120/0) مقدار با مجموعا "پرداختن به مفهوم صلح و دوستی بين اقوام مختلف"های مؤلفه

توجه به و (2222/0با مقدار ) "مذموم دانستن تبعيض قومی و تالش برای از بين بردن نژادپرستی"

های احترام به تفاوت آگاهی بخشی جهت( و 2241/0با مقدار ) ق بشرمباحث مرتبط با حقو

ضريب و اطالعاتی بار ميزان کمترين ( بود. همچنين2014/0فرهنگی اقوام مختلف با مقدار )

نقش همه "، "مختلف اقوام بين متقابل درک ايجاد"، "معرفی و شناساندن اقوام مختلف"به اهميت

، "اديان و مذاهب مختلف اقوام ايرانیهای آموزه "، "ن ايرانگيری تمد در شکلها فرهنگ

معرفی زبان و لهجه قومی " ،"بخشی برای جلوگيری از پيش داوری نسبت به اقوام مختلف آگاهی"

کمک به تحمل آرای "، "آگاهی بخشی در جهت جغرافيای زندگی اقوام مختلف" ،"اقوام مختلف

"قومی مختلفهای زبان و ادبيات و موسيقی گروههای انعکاس مقوله"و در نهايت ، "مخالف

انعکاس اساطير و قهرمانان؛ عالوه بر اين ضريب اهميت مؤلفه .بود( 0) مقدار با مجموعا

(.00007/0) قومی مختلف بسيار پايين و نزديک به صفر بودهای محصوالت گروه

ميت مربوط به کتاب های مطلوب قو بيشترين توزيع فراوانی مؤلفه 1بر اساس جدول

های مطلوب قوميت مربوط به تاريخ و کمترين توجه به مؤلفه 42شناسی دوازدهم با فراوانی جامعه

ها به تدريج از های مطلوب قوميت در کتاب بود. همچنين ميزان توجه به مؤلفه 1پايه دهم با فراوانی

ترين ای تاريخ رشته علوم انسانی کمه پايه دهم تا دوازدهم افزايش يافته است به طوری که در کتاب

های بعد فراوانی و در پايه (1)با فراوانی های مطلوب قوميت در پايه دهم بوده است توجه به مؤلفه

14فراوانی و تاريخ دوازدهم دارای 27ها افزايش يافته؛ به طوری که تاريخ پايه يازدهم دارای مؤلفه

کند و کتاب های جامعه شناسی نيز صدق می کتابفراوانی بوده است. همين روال در مورد

های بعد افزايش بار( بوده است و به تدريج در پايه 27دارای کمترين فراوانی ) شناسی دهم جامعه

کامالً ايرانی اقوام از بردن نام ها از کتاب مجموع در که بود اين حايز اهميت ديگر يافته است. نکته

بود. نبرده ايران مختلف اقوام از نامی هيچ )يا فارس( م پارسو به استثنای قو نموده امتناع


هامطلوب قوميت به تفکيک متن، تصاوير و فعاليت های توزيع فراوانی مؤلفه .1 جدولTable 5. Frequency distribution of desirable ethnic components based on text, images

and activities

کتابTextbook

ورد بخش م تحليل

Analyzed section

مرتبط با جايگاه مطلوب قوميتهای مؤلفهComponents related to the desired position of

ethnicity

فراوانیFrequency

شناسی جامعه دهم

10th Sociology

متن کتاب 24مؤلفه بار(؛ 1) 21مؤلفه بار(؛ 2) 22بار(؛ مؤلفه 2) 3مؤلفه

بار( 2) 26بار(؛ مؤلفه 2)27

بار(؛ 3) 21مؤلفه تصاوير بار( 2) 21بار( و 2) 1بار(؛ 1) 2بار(؛ 3) 1بار(؛ 2) 4 مؤلفه ها فعاليت

شناسی جامعه يازدهم11th

Sociology

متن کتاب 21مؤلفه بار(؛ 1) 22مؤلفه بار(؛ 2) 1بار(؛ مؤلفه 2) 4مؤلفه

بار( 2) 24و 23بار(؛ مؤلفه 2)22

بار( 2) 21مؤلفه تصاوير بار( 2) 21بار( و 2) 1بار(؛ 2) 4 مؤلفه ها فعاليت

شناسی جامعه دوازدهم12th

Sociology

متن کتاب

1) 1بار(؛ مؤلفه 2) 1 مؤلفه بار(؛ 3) 4مؤلفه بار(؛ 3) 1 مؤلفهبار(؛ 1) 23بار(؛ مؤلفه 4) 21مؤلفه بار(؛ 2) 22مؤلفه بار(؛ 3) 10بار(؛ مؤلفه 1) 26مؤلفه بار(؛ 1) 21(؛ مؤلفه بار 2) 24

42 بار( 2) 11مؤلفه بار(؛

بار( 1) 10بار(؛ مؤلفه 1) 21مؤلفه تصاوير بار( 2) 22بار( و مؤلفه 2) 1مؤلفه ها فعاليت

تاريخ دهم

10th History

بار( 4) 11بار(؛ مؤلفه 2) 23مؤلفه متن کتاب

------------------------------------------ تصاوير 1

------------------------------------------ ها فعاليت

تاريخ يازدهم11th

History

متن کتاب 23بار(؛ مؤلفه 4) 21مؤلفه بار(؛ 2) 7بار(؛ مؤلفه 2) 6مؤلفه

بار( 2) 11بار(؛ مؤلفه 2)27

--------- تصاوير بار( 3) 11بار(؛ مؤلفه 2) 27بار(؛ مؤلفه 2)21بار(؛ 4) 1 مؤلفه ها فعاليت

تاريخ دوازدهم12th

History

بار( 2) 10بار(؛ مؤلفه 2) 1مؤلفه بار(؛ 6) 3بار(؛ مؤلفه 3) 2مؤلفه متن کتاب

14 بار( 2) 3بار( و مؤلفه 3) 21 مؤلفه تصاوير

ها فعاليت 23بار(؛ مؤلفه 2) 21؛ مؤلفه بار( 2) 1بار(؛ مؤلفه 2) 4مؤلفه

2) 21بار(؛ مؤلفه 2) 26بار(؛ مؤلفه 2) 24بار(؛ مؤلفه 1) بار( 2) 11بار(؛ مؤلفه


گیری نتیجهبحث و و اشخاص افزايش قابليت برای راهکاری چندقومی و چندفرهنگی درسیهای برنامه

آميز صلح زيست جهت مهارت و دانش نگرش، مندی از بهره از حيث مختلف و متنوعهای گروه

ثيرگذار است.أبسيار مفيد و ت جامعه متکثر يک در

داشتن اقوام متکثر مستلزم تعليم و دليل به کشور ايران نيز با دارا بودن اقوام متکثر و متنوع

. اين امر (Sadeghi, 2012) ذکر شده استهای تربيت چندفرهنگی برای کسب مهارت و دانش

,Abdoli Soltan- Ahmadi ) درسی چندفرهنگی استهای تهيه برنامه خود مستلزم تدوين و

شناسی و تاريخ در رشته علوم درسی جامعههای محتوای کتاب (. با توجه به اين امر،2015

های يافته مطلوب جايگاه قوميت مورد تحليل قرار گرفت.ی مؤلفه 11انسانی بر اساس

مورد فراوانی در 211صرفاً ضبط مورد شمارشواحد 1467پژوهش حاضر نشان داد که از

گانه مطلوب قوميت بود و البته در هيچ کدام از اين موارد هم نامی از 11های خصوص مؤلفه

درصد از 4)به استثنای قوم فارس( نبرده شده بود. به عبارتی فقط اقوام مختلف ايران

مطلوب قوميت توجه داشته های بررسی شده به مؤلفههای محتوای کتاب گانه سههای بخش

های درصد به مؤلفه 7که ميزان توجه کمتر از Keyhan (2015) با استناد به پژوهش است که

توان اذعان داشت که جايگاه قوميت در می شمرد؛ می بر نامطلوب آموزش چندفرهنگی را کامالً

مورد بررسی مطلوب نبوده است. های کتاب

های پژوهش از طريق تحليل آنتروپی شانون نشان داد که مؤلفه های عالوه بر اين يافته

های مطلوب قوميت از توزيع نرمالی برخوردار نيستند. به عبارتی در حالی که به برخی مؤلفه

ديگر مورد توجه بسيار کمی قرار های گانه توجه بيشتری شده است؛ بسياری از مؤلفه 11

مذموم دانستن ی اند. به طور مثال مؤلفه نبودهها کتابلفان ؤمورد توجه م اند يا اصالً گرفته

مورد بيشترين فراوانی را به خود 30تبعيض قومی و تالش برای از بين بردن نژادپرستی با

معرفی زبان و لهجه قومی اقوام های ترين مقدار مربوط به مؤلفه اختصاص داده است و کم

زبان و ادبيات های ديگر و انعکاس مقوله های آرای مخالف از فرهنگ مختلف؛ کمک به تحمل

با فراوانی صفر بوده است. قومی مختلفهای و موسيقی گروه

دهد که بيشترين ضريب اهميت در اين می تحليل آنتروپی شانون نشانهای همچنين يافته

هايی کلی همچون مفهوم صلح و دوستی بين اقوام مختلف، مذموم بودن به مقولهها کتاب


تر در رابطه با عينیهای ض نژادی داده شده است و کمترين ضريب اهميت مربوط به مقولهتبعي

هايی نظير معرفی زبان و لهجه اقوام مختلف يا مؤلفهها اقوام ايرانی بوده است. به عبارتی مقوله

ام دينی اقوهای زبان و ادبيات يا موسيقی اقوام مختلف، معرفی آموزههای انعکاس مقوله، ايران

با ضريب اهميت صفر مختلف ايران و آگاهی بخشی در جهت جغرافيای زندگی اقوام مختلف

های اند. با استناد به اين يافته مورد بررسی جايی نداشتههای به هيچ عنوان در محتوای کتاب

توان اذعان می شناسی علوم انسانی مختلف تاريخ و جامعههای حاصل از تحليل محتوای کتاب

علوم انسانی دوره متوسطه دوم در درسی رسمی رشتههای ه جايگاه قوميت در برنامهداشت ک

همسو Eraghyeh et al. (2011) نظام جديد، جايگاه مطلوبی نيست. اين يافته با نتايج پژوهش

جامعه شناسی و تاريخ علوم انسانی نظام قديم در های بود. آنها در اين پژوهش با بررسی کتاب

درسی های قومی، نشان دادند که جايگاه قوميت در برنامههای توجه به مؤلفه خصوص ميزان

رسمی متوسطه کامالً نامطلوب بوده است.

Abdoliگوناگونی همچون پژوهشهای پژوهشهای همچنين نتايج پژوهش با يافته

Soltan- Ahmadi (2015); Askarian (2006); Faiyaz & Imani-Ghushchi (2010); Sadeghi

.همسو بوده است (2012)

تعليم و تربيت چندفرهنگی درهای به مغفول بودن قوميت و مؤلفهها اکثر اين پژوهش

اند و از اين امر و ضعف بزرگ آموزش و پرورش در اين رابطه اشاره کرده درسیهای برنامه

(؛ Keyhan, 2015) درسی پوچهای و تعابيری گوناگونی چون مصداق بارز برنامهها با عنوان

(؛ ملت Mohammadi, Mohammadi & Parvin, 2013) بايدی گمشده در آموزش و پرورش

ميزان ی اند که خود نشان دهنده ( نام بردهGarshasbi, Avari & Sotoudeh, 2013) در خطر

است. تعليم و تربيت چندفرهنگی و تنوع و تکثر قومیهای اهميت و ضرورت توجه به مقوله

Amini (2012) درسی های کند که چنانچه بپذيريم که برنامه می در اين رابطه به اين نکته اشاره

مختصات فرهنگی و اجتماعی از آن کشور باشد؛ پس هر سرزمين بايستی انعکاسی از شرايط و

بايست به اين نکته نيز توجه شود که در جوامع متکثر و متنوع فرهنگی به صورت جدی و

کيد شده و در عمل آن را اجرا نمود. در أرسی مطلوب تعليم و تربيت تدهای به برنامه بايسته

گوناکون انجام ها پژوهش حاضر و نگاهی به نتايج پژوهشهای نهايت با توجه و دقت در يافته

و های مطلوب برای جوامع چندقوميتی توان اذعان داشت که سياست می شده در اين رابطه؛


مه اين وضعيت نگران کننده است؛ چرا که ممکن است مغفول بوده است و ادا چندفرهنگی

نتايج و پيامدهای منفی برای شهروندان اقوام مختلف و وحدت ملی به همراه داشته باشد

(Bazdar Qomchi Qeyeh, Fathi Vajjargah, Arefi & Ferasatkhah, 2019.)

های يت در برنامهرابطه با مغفول بودن قوم محققان و پژوهشگران عوامل گوناگونی را در

در پژوهش خود به Keyhan (2015) اند. به عنوان مثال نظام آموزشی ايران برشمرده درسی و

ی نحوه در خصوص ريزان و سياستگذاران نظام آموزشی برنامه ناآگاهی علل گوناگونی همچون

دن چندفرهنگی؛ کم بوهای مؤلفه درسی متناسب و مطلوب باهای برنامه طراحی و تدوين

تعليم و تربيت چندفرهنگی و های نظريه جهت به کار بستن مطلوب آموزشیهای نمونه

مختلف،های فرهنگ يادگيری در فراگيران و مربيان تقابل و مقاومت عمل، ميدان در چندقومی

باور به نقش ، قوميتی نگاه امينتی و تابووار به مقوله آموزشی، نظام متمرکز غيرمنعطف بودن

ريزان درسی به در نهايت اعتقاد و باور برنامه و در وحدت ملیها قوميتی دهمخدوش کنن

تجملی بودن آموزش چندفرهنگی اشاره کرده است. همه اينها در حالی است که خيل عظيم

های را در برنامهها فرهنگ و اجتماع اين نوع آموزشی پژوهشگران داخلی و خارجی در حوزه

مختلف جامعه و های رقراری عدالت اجتماعی وکاهش نابرابریتضمين ب درسی رسمی؛ مسبب

با توجه به نتايج ،از اين رو .اند ايجاد هر چه بيشتر ساختارهای دموکراتيک در جامعه دانسته

به منظور توجه _ی متوسطه دوم درسی دورههای گردد که برنامه می پژوهش حاضر پيشنهاد

بازنگری قرار مورد _ تعليم و تربيت چندفرهنگیهای و مؤلفهها هرچه بيشتر به ضرورت

های گردد عالوه بر تکرار چنين پژوهشی در مورد کتاب می گيرد. عالوه بر اين پيشنهاد

درسی همچون برنامه درسی غيررسمی و های ديگر برنامههای جنبه ديگر تحصيلی؛های دوره

حصيلی مورد توجه پژوهشگران مختلف تهای در خصوص جايگاه قوميت در دوره پنهان نيز

حوزه تعليم و تربيت چندفرهنگی قرار گيرد.


است آقای ايوب گرشاسبیبخشی از رساله دکتری حاصل ين پژوهش، ا سهم مشارکت نویسندگان:انجام محبوبه عارفی دکترخانم و مشورت فتحی واجارگاه کورشکه به راهنمايی جناب آقای دکتر

.شده است .مطالعه شرکت کردند تشکر می کنند از آنها که درنويسندگان :سپاسگزارینويسندگان اعالم کردند هيچ تعارض بالقوه منافع با توجه به تحقيق، تأليف و انتشار اين : تضاد منافع

مقاله ندارند. است.کرده گونه حمايت مالی دريافت ناين پژوهش هيچنويسنده منابع مالی:

References

Abdi, A., & Lotfi, M. (2008). The Status of National Identity in the Education Classroom: A Case Study of High School History Books. Journal of National Studies, 3 (1), 53-72. [Persian]

Abdoli Soltan- Ahmadi, J. (2015). Investigating the attention to multicultural education approach in medical science curriculum content from the view points of faculty members of Northwestern Iranian universities in the academic year 2014-2015. Urmia Medical Journal, 27(1), 27-36. [Persian]

Alvani, M., Azar, A., & Danaie Fard, H. (2009). Qualitative Research Methodology in Management: A Comprehensive Approach. Tehran: Eshraqi Press. [Persian]

Amini, M. (2012). Explaining the Multicultural Curriculum and how it is implemented in the Iranian Curriculum System. Curriculum Studies Quarterly, 7(26), 11-32. [Persian]

Azizi, N., Bolandhematan, K., & Soltani, M. (2010). A Survey of the Status of Multicultural Education in Sanandaj Teacher Training Centers from the view points of Students. Journal of the Iranian Higher Education Association, 3(2), 55-78. [Persian]

Askarian, M. (2006). The place of ethnic culture in citizenship education. Educational Innovation Quarterly, 5(17), 133-162. [Persian]


Banks, J. A., & Banks, C. A. M. (Eds.). (2004). Handbook of Research on Multicultural Education (2nd Edition). San Francisco, CA: Jossey-Bass.

Banks, J. A., & Banks, C. A. M. (2013). Multicultural Education: Issues and Perspectives (8th Edition). New York: John Wiley.

Bazdar Qomchi Qeyeh, M., Fathi Vajjargah, K., Arefi, M., & Ferasatkhah, M. (2019). Explaining the Concept of Shadow Curriculum in Iranian Educational System. Curriculum Research Quarterly, 8(2), 245-274. [Persian]

Brown, L. (2013). An Immigration History of Britain: Multicultural Racism since 1800, by Panikos Panayi. English Historical Review, 12(8), 225-227.

Cho, Y., & Park, Y. (2014). Textbook as a contradictory melting-pot: An analysis of multicultural content in Korean textbooks. Asia Pacific Journal of Education, 36(1), 28-39.

Czaika, M., & Neumayer, E. (2017). Visa restrictions and economic globalisation. Applied Geography, 84(2), 75-82. [Persian]

Delavar, A. (2004). Theoretical and Practical Foundations of Research, Tehran: Roshd Publications. [Persian]

Eraghyeh, A., Fathi Vajargah, K. (2012). The Position of Multicultural in school education and higher education. Strategy and Culture Quarterly, 5(18), 184-204. [Persian]

Eraghyeh, A., Fathi Vajargah, K., Foroughi Abari, A., & Fazeli, N. (2011). Integration, a good strategy for developing a multicultural curriculum. Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities, 2(1), 149-165. [Persian]

Farazi, F., Esmaeili, M., Eskandari, H., & Hatami, M. (2018). The Impacts of Teaching the Educational Pattern on Improving the Parent-Child Relationship and the National and Religious Identity. Journal of Research in Educational Systems, 12(41), 27-47. [Persian]

Fathi Vajargah, K. (2009). Principles and concepts of curriculum planning. Tehran: Bal Publishing. [Persian]

Faiyaz, A., & Imani Ghushchi, F. (2010). Examination of National Identity Symbols in History and Social Sciences Textbooks in High School in the Academic Year 2009-2010. Journal of Educational Psychology, 6(17), 29-63. [Persian]

Ferasatkhah, M. (2019). Conditions for Peace in Iran, Roundtable on Peace Experts, Iranian Sociological Association. [Persian]

Garshasbi, A., Avari, A., & Sotoudeh, H. (2016). The Illusion of Centralism; The Deterrent to Iran's Achievement of the Third Millennium Curriculum, National Conference of the Third Millennium and Humanities, Shiraz. [Persian]


Gay, G. (2006). The Importance of Multicultural Education. New York: Teachers College Press.

Gorski, P. C. (2009). What We’re Teaching Teachers: An analysis of multicultural teacher education coursework syllabi. Teaching and Teacher Education. 2(5), 309 –318.

Hakimzadeh, R., Kiamenesh, A., & Attaran, M. (2007). Content analysis of textbooks in the context of the World Curriculum Issues and Topics. Curriculum Studies Quarterly, 2(5), 27-54. [Persian]

Hamidizadeh, K., Fathi Vajjargah, K., Arefi, M., & Mehran, G. (2019). Systematic Analysis of Multicultural Education in Iran, Journal of Research in Educational Systems, 12(42), 25-38. [Persian]

Hawkins, S. L. (2010). American iconographic: National geographic, global culture, and the visual imagination. Charlottesville: University of Virginia Press.

Irvine, J. J. (2012). Complex Relationships between Multicultural Education and Special Education: An African American Perspective. Journal of Teacher Education, 63(4), 268-274.

Javadi, MJ. (2000). Multicultural education as an approach to education, Journal of Education, 16(3), 24-31. [Persian]

Keyhan, J. (2015). Analysis of the Position of Multicultural Education in the Content of Persian & Social Sciences Curriculum in elementary education by Shannon Entropy Method,. Academic Journal of Educational and College Studies, 4(12), 79-95. [Persian]

Krummel, A. (2013). Multicultural Teaching Models to Educate Pre-Service Teachers: Reflections, Service-Learning and Mentoring. Current Issues in Education, 16(1), 1-8.

Moorehead, R. (2011). Minorities and Education in Multicultural Japan: An Interactive Perspective, Book Reviews. Edited by Ryoko Tsuneyoshi and H. Kaori. London and New York: Okano & Sarane Spence Boocock.

Mohammadi, A., Mohammadi, P., & Parvin, A. (2013). A multicultural curriculum, a must-miss in Iran's centralized education system. Proceedings of the First National Conference on Multicultural Education. Orumiyeh: West Azarbaijan Branch of Iran Curriculum Studies Association. [Persian]

Murphy, T. (2012). Living law, normative pluralism, and analytical jurisprudence. Jurisprudence: An International Journal of Legal and Political Thought, 3(1), 177–210.

Musa Pour, N., & Saberi, H. (2010). Assessment of implications of the Curriculum in Islamic Republic of Iran. Curriculum Studies Journal, 18(5), 62-88. [Persian]


Nart, N. (2018). Multicultural education in elementry music education textbooks (GRADES 1-4). European Journal of Education Studies, 4(8), 119-140.

Nethsinghe, R. (2012). Finding Balance in a Mix of Culture: Appreciation of Diversity through Multicultural Education. International Journal of Music Education, 30(4), 382-396.

Ngo, B. (2010). Doing “Diversity” at Dynamic High: Problems and Possibilities of Multicultural Education in Practice. Education and Urban Society, 42(4), 473-495.

Nieto, S., & Bode, P. (2008). Affirming Diversity: The Sociopolitical Context of Multicultural Education (5th Edtion). Boston, MA: Allyn & Bacon.

Noshadi, M., Shamshiri, B., & Ahmadi, H. (2011). The Role and Function Social Education books (elementary and first secondary schools) in Shaping National Identity. Curriculum Research Quarterly, 3(1), 139-167. [Persian]

Parekh, B. (2008). The Concept of Multicultural Education. In S. Modgil, G.K. Verma, K. Mallick and C. Modgil (Eds.). Multicultural Education: The Interminable Debate (19-31). Philadelphia: Falmer.

Sarmad, Z., Bazargan, A., & Hejazi, A. (2005). Research Methods in Behavioral Sciences. Tehran: Agah publication.

Sadeghi, A. (2010). Investigating the National Islamic Republic of Iran Document Based on Multicultural Education Approach. Iranian Curriculum Studies Quarterly, 5(18), 190-215. [Persian]

Sadeghi, A. (2011). Multiculturalism and its relation to education. Educational Technology Development Journal, 28(4), 34-38. [Persian]

Sadeghi, A. (2012). Characteristics and Necessities of Multicultural Curriculum Development in Iran: Challenges and Strategies. Quarterly Journal of Strategy and Culture, 5(17), 93-121[Persian]

Sadeghi, A. (2013). Multicultural Knowledge and Promotion of Lifestyle in Iran. Counseling Culture and Psychotherapy, 3(13), 1-15. [Persian]

Sabaghpour, A. (2017).Globalization, national sovereignty and ethnic diversity in Iran. Journal of National Studies, 11(3), 143-161. [Persian]

Sleeter, C. E., & Grant, C. (2008). Making Choices for Multicultural Education: Five Approaches to Race, Class, and Gender (5th Edition). Hoboken, NJ: Wiley

Shah Hasani, Sh. (2009). Content analysis of social studies books of elementary school based on their content of ethnic, national and globalization components. Challenge and Opportunity of Globalization on the Curriculum (Conference of Curriculum Studies Association). [Persian]


Talebzadeh, M., Sadeghpour, B., & Keramati, E. (2008). The effect of high school social climate on fostering students' social skills. Curriculum Studies Journal, 2(2), 23-47. [Persian]

Yee, T. S. (2018). An Analysis of Malaysian Civics and Citizenship Textbook through a Multicultural Curriculum Framework. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 25(1), 197-203.

© 2020 by the authors. Licensee SCU, Ahvaz, Iran. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license) (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/).

The Position of Ethnicity in Formal Curriculum of...

Documents

Transcript of The Position of Ethnicity in Formal Curriculum of...