The One Star, September 11, 2011

Cah:mai: 1

MOTTO: NA MIPHUN CAAH HMUNTHA VA SER PIAK HNAEST: SEPT 12, 2010 VOLUME 1 , ISSUE 44US lamkaltu Kawlram a phan...Ch: 10

SEPTEMBER 11, 2011

Kan hnu ninga ni zan ah Zophei Biakinn pawngah Malay minung pali nih ralzam pakhat an velh. Kan hawipa a velhtu a si an ti. Palik an phan i an ngawl. Miram dangah ralzam dirhmun in kan um. Ralzam nihcun ralzam bantuk in um a biapi tuk. A bik in kan fa le kum 13 hrawnghrang minung hi Malay ngakchia he velh an hamng. Lung hna in an i chep. A hnu ahcun buainak nganpi an chuah pi kho. Kan tappi le kan coka a biapi tuk. Kan fa le biatak in kan cawnpiak hna a hau. Ralzam kan si kan theih lo sual ahcun..Ronaldo: Kaa thial ahcun Man U ah: 9

Editor hmurka

Phunkhat, holhkhat Zuu le Va hman nih an i dawt asi ah cunNa nu le na pa, na u le na chungkhar hna hi na zang an fak lo maw? Nangmah pakhat te ruangah maw ramthumnak ah kal kho loin an um lai? Na chungkhar nih kan huat tuk an timi kha miphun dang nih zungzal in zungzal tiang kan dawt lai an timi nakin na chungkhar nih an dawt deuh rih. Na miphun hawi hna na zangfah hna lo maw? Nangmah pakhat ruangah maw sersatnak, thangchiatnak le miphun dang nihsawh kan tuar rih lai? Na miphun hawi hna nih kan huat tuk an ti mi kha miphung dang nih kan dawt tuk an timi nakin an dawt deuh rih lai. Phunkhat, holhkhat zuu le va hmanh nih an mah le an phunhawi cu an i daw i hmunkhat te ah nuamte in khua an sa ì cu. Nangnaa thawh riangmang i na chungkhar le na miphun hawi kaltak in miphundang he nuam tein khuasak ding naa timh ko. Na chungkhar le na miphun hawi nih an i philh lo i an i kaltak naisai lo. Voikhat cu ruat `han hmanh! Phunkhat, holhkhat zuu le va hmanh nih an mah le an phunhawi te an i daw asi cun... C.B Hnin

Hilary Duff fa a pawi cang..Ch: 9

Lai nu le Nepal pa karahThantlang peng, Tlangpi khuami Tuan Tin Zi cu Nepal pa he Malaysia ah an i um i fanu pakhat te an ngei. Tuan Tin Zi le a fanu te cu UN bawmhnak le lamhruainak thawng in a tu (September) thla ni 14 ni ah USA ah kal ding an si cang nain a va a ssi mi Nepal pa nih cun ka fanu na kal pi kho lo hlei ah nangmah zong na kal lai lo tiah a ti caah zei dirhmunh dah an phan lai timi theihkhawh an si rih lo. The One Star

Zing Zing he chikhat.. Ch: 10

Pu Sui Er cung lawmhnak:...Ch: 2

Manmohansingh le Messi

THE ONE STAR JOURNAL

VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 2

KANMAH THAWNGLicence lo Cycle phaisa tampi Za`hal khua Electric tuah- Chinram vuncichoh nawl an lak hna nak ah minung pahnih an thi chuahnak in rian an ùan ter hnaSeptember 5, 2011:Chin ramkulh khuapi Hakha ah Motor lisence sawk can an phih hnuah lisence ngei lo Motor Cycle pawl cu Motor palik pawl nih phaisa tampi an lak hna. Lisence lo pawl cu a tlawm bik kyats 20,000 hal a si tiah Cycle a ngeitu pakhat nih a chim. Kan hnu leiah lisence pakhat tuah man cu kyats 500,000 a si i, Motor mawnghnak lisence cu kyats 8,000 in tuah a si. Tulio Tuluk ser Motor Cycle pakhat cu 500,000 in 700,000 kar a si. Hakha lawng si loin Falam le Thantlang zongah phaisa hal a tam tiah University siangngakchia pakhat nih a chim. Zungrian ùan can cu zing 9:00 AM in zanlei 4:00PM tiang a si nain Motor Palik pawl cu zing 6:00 Am in zan 7:00 PM tiang uniform loin phaisa an kawl ti a si. Mi tam deuh cu a leng nakin Motor Palik sinah cycle cawk an duh deuh cang ti a si. Hakha khuachung ah Motor Csycle 8,000 hrawng a um i a cheu cu lisence lo a si tiah khuami pawl nih an chim. (Cc: Khonumthung)

September 7, 2011: Chinram, Hakha peng

Zathal khua ah unau pahnih hna cu September 6 ah mah tein electric an tuah lioah ti a fenh hna. Rian an ngawl i inn lei kan tlung cang lai an ti lio zanlei sml 4 hrawngah khuapawng Lungra tiva nih a fenh hna hi a si. Ruah faktuk in a sur pinah minmei a chah tuk i pakhat le pakhat zong an i hmu kho lo, ti zong a lian fawn tiah mithmuh pakhat nih a chim. A thimi hna cu Pu Nga Ling le Pi Thla Peng hna fa upa bik Tin Ei (30) le Tial Nawn (26) an si i fa nu/ pa pathum veve an ngeih hna. An thih cangka in khuami nih an ruak an kawl hna i, muilai ah an hmuh `han hna. Chinram ruahsur tuk ruangah Leihmun le Hlei zong tampi a hrawh nain cozah lei in bawmh ti a um rih lo. Chin mipi cu an ramchung eidin kong, fimnak lei, ngandamnak lei le pehtlaihnak lam pawl mah tein i zuam cio a si. Ramdang bantuk in cozah bochan awk an `ha lo, mipi nih cozah tu kan cawm hna tiah sianginn saya pakhat nih a chim. (Cc: Khonumthung)

September 7, 2011: Chinram

India chawlet pa le Kawl Hakha khua ah kumli ngakchia ralbawi pa Bing zuarnak kong ah tonnak an ngei nu an thlaihremhua ah kumli ngakchia nu cu September 3, zanlei sml 3:00 ah a pu nih a tlaihhrem. Ngakchia nu cu Hakha khuahlun vengah a um mi Pu Biak Hnin fapa Sang Te nih in lei kan thlah lai a ti i, sianginn pawngah a sualpi hi a si tiah ngakchia nu a nu nih a chim. Cu a sualpi lioah Sang Te cu zu a ri, ngakchia nu a tlaihhrem hnuah changreu kan dangh lai a ti i zudawr ah a kalpi rih ti a si. Zanlei 5:00 tiang inn a phak lo caah ka kawl i a ka hmuh cangka a àp colh tiah a nu nihcun a chim. Dr. pawl nih an chek i, ngakchia nu cu a chia`ha ah hma a um, thi hna a chuah caah sizung pi lei an kal pi. Cu kongah Hakha Pailk sin report an tuah i, Sang Te cu a zam caah a pa cus a mah ai-ah palik nih an tlaih. Ngakchia nu a nu hi nuhmei a si i har ngai in khua a sa mi a si, Sang Te cu nupi ngei lo zuding a si ti a si. (Cc: Khonumthung)

September 5, 2011: Chin ramkulh Hak-

September 9, 2011: Mizo ramri, Tio tiva pawng Khawmawi khua ah Rihkhawdar hrambunh duh-tatyinhmu bohmu Aung Aung cu India ram Bing a zuar tontu M. Muniappan ( 50) he chawletnak kong tonnak an ngei. Lahwahkah le Palek pawl nih an `hawl nain ralbawi pa nih a duh lo ti a si. India pa nih cumpi si Motor pakhat in Kawlram lei a luh pi i, ralbawi pa he cun an i ceih cuahmah lio a si an ti. M. Muniappan cu India cozah nih 2002 ah Bing case in an rak tlaih i, 2009 ah amahkhan in a chuak mi a si. Hi pa hi Kawlram lei sii a luh pi i Kawlram in Bing a phorh ton ti a si. (Cc: Khonumthung)hlanah innkhat pakhat meeting kai dingin biachahnak a um nain Cian party le an chungkhar deuh lawng in khuabawi an thim `han hi a si. Khuami an lung a tlin lo caah Myohne ah an va chimh hna nain Myohne nih zeihmanh kan theih lo tiah an rak leh hna. Tulio Dawn khua nawlngeitu pawl nih Pu Tawng Lian cu nawlngeihnak an pek nain a cohlang ngam lo ti a si. Tuahsernak `ha lo cu nawlngeihnak a la ngam lo, ka hngak rih ko uh tiin Pu Tawng Lian nih a leh hna tiah khuami nih an chim. August 1920 ah Thantlang Cian party pawl meeting an tuah i khuate uktu cu USDP chungtel an si lai timi le India cozah bawmhnak cu Cian party mi lemnak ah kan hman lai tiah biachahnak an tuah. (Cc: Khonumthung)

vuncichoh nawlchuahnak in cozah rianùantu hna le mipi hna cu August hramthawk in zarhte zing poh thianhlimnak lei rian an ùan ter hna tiah CHRO director Za Uk Ling nih a chim. Rianùannak ah a chuak lomi cu nan thlahlawh kan zuh dih hna lai tiah U Hung Ngai nih a hro hna ti a si. Hakha cozah rianùantu hna nih zarhte ni cu kanmah inn le lo rianùan kan duh nain zarhte ni a chuah poh ahcun kan thin lawng a hung ko an ti. Kan hnu May thla chungah ILO bawi zong Chinram chung a phan i nuhrin covo kong lei a chimh hna nain U Hnung Ngai nih rian a ùan ter `hiam rih ko hna tiah Za Uk Ling nihcun a chim. Chinram bawi pawl nih rianùan ter ruangah upadi ningin dantat kan huah kho ti hi an theih ko, U Hsung Ngai zong upadi cungah a um ti zong a chimchih. Kan hnu July thla chungah U Hung Ngai nih vuncichoh zung pawngkam a thianh ter hna i a chuak lomi kyats 3,000 dan a tat hna ti a si. August 8 ah sianglairun a kai liomi pathum hna cu ralkap nih eidin le uniform an phorh ter hna tiah CHRO lei nih an chim. Naypyitaw ah nuhrin covo lei commision dirh a si i, U Hung Ngai bantuk rianlian pawl an hlathlai mi hna hmuh khawh an si te hna maw tiah Za Uk Ling nih a ti. (Cc: Khonumthung)

Ngaihchiatnak kan tongThantlang peng Hriangkhan khua mi Pu Za Thio cu September 3( Zarhteni zan) suimilam 11 pm hrawng ah an inn in puteri lei ah a ìn dingmi an mileng thlah dingah a naupa he tiin an chuak. Khatlei lam an hei phak hnuah zunzun awk ah lamhla deuh ah a hei kal i, mah ka ahcun India Kala mi`halo pawl he an i tongsual. Zeihmanh chimrel loin Kala pawl nih cun an vuak colh hna. Ahawipa cu a luat kho. Zinglei ah an dothlat tik ah, an vuaknak pawng tiluhor (lawngkang) ah a boktakhup in a rilh ko kha palik pawl nih an hmuh i Sardang siizung ah an kalpi. Cuticun minung mithmuh ahcun mi`ha tiah kan ruah mi le kan i bochanmi kanpa nihcun a dawtu a Pathian sin ah akan dinh taak. Anupi Pi Par Cia le afa le pathum a roh tak hna.

Cian party hlen ruangah amah party khuabawi ah an thimSeptember 8, 2011: Chinram, Thantlang pengDawn khua ah Cianparty nih an hlen hna i anmah party chungtel khuabawi ah an thim. Thangtlang peng chunùan Pu Tawk Ling, Sianginn saya Cia Kul, tulio Dawn khuabawi Tawng Lian le U Tawng Lian nau (khua cazi ùan liomi) hruainak in August 21 ah an tuah hi a si. Myohne nawlchuahnak an ti i thimnak cu an tuah. Cian party chungtel 15 le an chungkhar midang 19 an auh hna i thimnak an tuah hi a si. Khuabawi hlun Cian party chungtel Pu Tawng Lian cu an thim `han. Inn 200 khuasa Dawn khua tamdeuh cu CNP party chungtel an si. Thimnak an tuah

LunglawmhnakOne Star Journal

Indonisia ram ah a um mi Pu Sui Er nih The chuahnak ah RM 100 (Indonisia phaisa cun 260,000) a kan hlut. The One Star Journal nih biahalnak nan ka tuah yahwng in ramkip in phone an ka chonh i, kaa lawm Khuai a siangpahrang ka tuk a ti. The Onetlaih i hitin a ti.


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 3

KAWLRAM THAWNGKIA hruaitu thahnak kongah Wikileaks a phuan biaSeptember 6, 2011: KNU chungùan Padumansia thahnak ah bochoh Saw Bo Myah fapa a tel ve tiah Wikileaks nih a phuan mi cu Padumansia chungkhar nih a si kho lomi bia a si tiah kan hnu zarhpi ni ah an chim. Kawl cozah nih Karen miphun lungrual lonak lam a siam. Zumhlonak thlaici an tuh mi a si. Ka pa an thahnak kongah bohmu Nadamyah a tel timi tehte pakhat hmanh a um lo tiah Padumansia fanu Zo Za Phan nih a chim. Padumansia thahnak hi Kawl cozah tuahsernak a si. Kawl cozah hnuzul Karen miphun nih an thah hi cu ngaihchia a si ko tiah a chimchih. Kawlram hrambunh US tanzung ùan pawl le Dr. Saw San Mon tonnak an ngeih lioah Kawl cozah he biaruah a duhmi bohmu Nadammyah le biaruah a duh lomi Padumansia tiah thawngfiang lo pakhat a chimhhna tiah Wikileaks

Ralzam kirnak ding Denmark buu nih lam an kawlSeptember 7, 2011: Thailand ramri ralzam pawl Kawlram kirnak ding lam kawl awk ah Rangon in Dan Church Aid (DCA) buu cu kan hnu nithum niah Mela ralzam sakhan lei an kal. Kawlram kir in `hutdirnak kong timhtuah ning, zeitik kir ding timi pawl an kan hal tiah ralzam sakhan president Saw Htun Htun nih a chim. Kawlram a `hat taktak tik lawng ah kan kir lai kan ti hna ti zong a chimchih. Denmark hrambunh ramkip bawmtu bu DCA nih lam an kawl mihi Kawl cozah he ceih hmasat zong a rak um lo. Tutan DCA lamkaltu ah Kawl mi 4 le ramdang mi pakhat an si. Kawl cozah sin biacah nan duhmi tiah an kan hal i, ramkhel lei thlennak tlawm te hmuh a si, Kawlram kongah dawtnak thinlung he ùan hram uh tiah kan cah hna tiin sakhan committee pawl nih an chim. Tulio hluattaw ah an

nihcun a phuan. Padumansia an thah lai te ah bohmu Nadamyah le DKBA pawl phone an i chonh ti zong Dr. Saw San Mon nih a chim rih hna. Rangon sizung pi ah thluak lei Dr. a ùanmi Dr. Daw San Mon hi KNU le cozah karah lamkaltu ah an hman mi a si. Padumansia cu January 14, 2008 ah Mesoh a mah inn ah meithal aa tlai mi pahnih nih an thah hi a si. Hi pahnih hi DKBA an si tiah ramri hrawng ah thanwgpang a leng. Padumansia hi 1966 ah Rangon University ah Hist in degree a la mi a si i kum 66 ah a thih hi a si. (Cc: Irrawady)

chim bantuk in ralzam pawl hi TONG CIAN TU an si lo, UNHCR nih `ha tein a zoh khenh mi hna an si, Kawl mi duhdim nunnak caah kan ùan can hi ralzam kir can a si tiah U Thein Sein nih bia an cah hna ti zong an kan chimh tiin committee pawl nihcun an chimchih. Ralzam sakhan le cozah tonbiaruahnak a um khawhnak hnga kan tuah mi a si tiah DCA lei nih an ti. Ralzam pawl thinlung hlat dingah UNHCR lamkaltu buu zong a rauhhlan ah Sakhan Mesoh sakhan kal an i timh ti a si. (Cc: Irrawady)

Ralkap le DKBA dohnak a Kawlram a kirmi U Sein Kawlram kongah EU rianùan um Kyaw Hlaing an tlaih ning pakpalawng a siSeptember 4, 20011: September 6, 2011: RFA Media ahthawnglatu upa U Sein Kyaw Win cu Rangon Vanlawng bual ah an tlaih i, Aungtapyi chekhlainak sakhan an phan pi tiah thawngpang a chuak. U Thein Sein nih ramleng a phan mi Kawl mi vialte kir khawh a si cang tiin a thanh hnuah Kawlram ralbawi cheukhat he ceihhmainak an ngei i, Rangon lei a kal hi a si tiah a hawikawm pakhat nih a chim. U Sein Kyaw Hlaing cu Journalist leiin mihlun pakhat a si i BBC thawngzamhnak zongah chawlet lei thawngla a rak ùan bal mi a si. Cu hnuah RFA lei aa `hial hi a si. U Thein Sein nih Kawlram um lioah sualnak nganpi a ngeimi nan si lo ahcun zeitik can poh ah kir khawh a si, sualnak ngei nan si ahcun a zattawk cu nan in ve lai tiah August 17 ah Naypyitaw ah a rak chim mi bia a um. Cu hnu in tlangcung hriamtlai pawl he daihnak ser ding a sawm hna. (Cc: Irrawady) pehtlai in zoh an hau tiin EU nih a ti lengmang mi hi rian lo rian a si ko tiah ramkip zalennak bu (Amnesty Internetional ) nih an soisel hna. Kawlram nuhrin covo buarnak vialte hlattu bu dirh in vahlat dingah EU nih dirkamh dingin Amnesty Internetional bu nih September nili ah an forh hna. England hrambunh Amnesty International lutlai Benjamin Zawacki nih Kawlram nuhrin covo buar ning hi a tomtom in buarnak hmuh a si cang bantuk in an buar rih ko lai a ti. 2007 September ah nuhrin covo buarnak he pehtlai in tlangcung mi pawl khua `hial ternak vialte kong zong an langhter. U Thein Sein a kai hnu zongah buarnak a tamtuk rih. Cucaah Kawlram nuhrin covo buarnak kan zoh rih lai tiah EU nih a timi hi rianlo rian a si tiah an tinak hi a si. Kawlram nuhrin covo buarnak hi kumkhat voikhat bantuk a si lo, voi tamtuk a si cang mi kan zoh rih hna lai ti cu chimnak in a dih ko lai an ti rih. AI dirhmun in Kawlram nuhrin covo buarnak cu kumhra bu tamtuk a kal cang. EU nih hlathlaitu bu ser in vahlat dingah hnatlak a si nain Germany, Italy, Spain le Sweden hna nih Kawlram cung lung an put ning a fiang lo tiah AI nih an ti. (Cc: RFA) Suu nih a theih i, kan hnu nithum ni ah hitin a hlut hi a si. Ko Myat Ko Naing cu dipeyin buainak lioah luhnin in a cawl mi pa a si i, an velh hnuah a tho a kal kho ko nain tlaih an timh caah i thlop ngam loin a zam. A hnu ai thlop tik cu a luan cang caah a taitang a thih hi a si. (Cc: BBC)

September 3, 2011: Kawlram kong he

Hriamtlai D K B A pawl nih Myohwady r a m r i h n g a k D K B A pawl le p h a yatungdu um ralkap pawl an va doh hna. Myahwady peng Phalule khua hrambunh ramri hngak DKBA pawl cu bochoh Hnohkhanhmawi hruaimi pawl nih an va kah hna i, Bo Aye Wan (A1) hruaimi ho nih phayatungsu um ralkap pawl an va doh ve hna. DKBA bu an um ti lo tiah Karen ramkulh chung cozah lei nih an thanh caah DKBA hriamtlai kan um ko timi langhternak ah kan va kah mi hna a si tiah DKBA ralbawi lei nih an chim. Hi kahnak ah kaphnih a thi mi le hmapu an um lo ti a si. Karen ramkulh kahnak a um lioah cun Kachin ramkulh chung kahnak hmunhnih ah a um ve. Kachin ramkulh kahnak ah ralkap lei 4 an thi i, 7 hma an pu. Kachin ramkulh kahnak hi kan hnu zarhte ni ah a si i, Bamaw peng chung ah a si. Adang kahnak pakhat cu Mucit khua ah a si i, September 3, zinglei sml 8:00 ah an i kah hi a si. Cu ahcun ralkap pakhat a thi, 2 hma an pu tiah KIA lei nih an chim. (Cc: BBC)

Dipeyin buai lio hmapu pakhat Daw Su nih a bawmhSeptember 6, 2011: 2003 Dipeyinbuai lio a tai tang a thimi pa Ko Myat Ko Naing cu Daw Suu nih kebunh mi `hutdan a hlut. A ihnak lawngah a ril ko kha Daw


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 4

KAWLRAM THAWNGMaymyoh Cofee cinnak Wikileaks nih Wah (UWSA) Ramkhel thongtla thlah din- hmun lothlo pawl nih an vat chung bia a langhter gin India parliament 100 nih dih U Thein Sein halnak an tuah September 7, 2011: Minung 300 renSeptember 5, 2011: Kawlram chung ramkhelrian ruangah thong a tla mi minung 2,000 chuah dih dingin India parliament 100 nih minthut he U Thei Sein sinah halnak an tuah. Kawlram chungah ramkhel ruang thongtla pawl um ning a har tuk pinah hrem kip an tuar. Acheu cu kum 65 hna thongdan pek an si caah an nung in chuahnak lam a um ti lo. Cu caah thongtla chuah dih dingin U Thein Sein sinah India parliament bu (IPFDB) nih halnak ka tuah hi a si tiah Daw Thein Thein Aung nih a ti. An ca chungah parliament 100 minthut a um. Cu chungah minthang hna cu Mr.Ram Jethmalani, Dr. Chandan Mitra, Mis Supriya Sule pawl, congress pawl BJP pawl biapi in an i tel. Daw Suu inthong in an thlah nak kong ah kan lawmhpi nain Daw Su pakhat thlah in democracy lei aa thlen cang ti khawh a si lo an ti. Daw Su kum 66 tlinni ah ka mipi chungin minung 2,000 thong chungah an um ko, cu hna pawl luatnak dingah India parliament pawl nih ka bawm uh a timi zong an langhter chih. India parliament 100 nih Kawlram democra thlennak hmuh kan duh. Cucaah ramkhel thongtla luatnak dingin minthut hi India hrambunh Kawl tanzung in U Thein Sein sin kuat an timh hi a si. (Cc: VOA) glo nih Mandalay le Maymyoh kar ah an cin mi coffee kung vialte an hrawk dih. Cu thlaici cinnak hmun cu, cu hlan vialte khuami ngeih mi a si i, 2008 ah cozah nih an lak piak hna, coffee tlawm te lawng an cin I, Tuluk sinah zuar an timh caah hitin an hrawh hi a si. Mi dum kan hrawh mi a si lo, kan vawlei an kan chuh caah kan hrawh mi a si an ti. Hi ruangah minung 4 an tlaih hna. Mandalay ram`hen vuncichoh U Ye Myint nih a va zoh nain zei tin dantatnak kong a chim lo ti a si. Minung 137 nih Leihmun cuh ruangah Mandalay ram`hen vuncichoh sin ca an ìal nain zei tin dantat zong a um lo ti a si. Thlaicin an cin cuahmah liomi hmun cu semyoing pawl nih vawleiluat cazin ah an chiah ti a si. (Cc: Irrawady)

September 5, 2011: American tuahmi Dungci hriamnam 30 nak tlawm lo kan ngeih caah Kawl ralkap nih kan do hna sehlaw an kan tei lai lo tiah rianngeitu pakhat nih a chim bia cu Wilileaks internet ah kan hnu cacawn ninga ni ah an langhter. Ramri hngah zong an duh lo tiah 2010 ah Rangon hrambunh American tanzung ùan Marc Shaw nih US lei a kuat mi hna ah an langhter rih. Tuluk sinin phaisa bawmhnak an hmuhnak kong hna aa tel. Wah hriamtlai pawl cu Kawlram hriamtlai lakah thazang a thawng bik an si. Ralkap 30,000 hrawng le ralkap ùan rih lo 10,000 hrawng an um tiah Wikileaks ahcun an langhter. Rangon khuachungah UWSA ngeihmi company 20 hrawng a um i zung lianbik cu Shanram Mihthala ah an chiah. Rangon city zong Wah ngeih mi a si. Wikileaks phuan mi NLD kong ah Vice President U Tin Oo cu ca a rel tukmi a si i a bik in National Geographic le Irrawaddy mekazin hi a rel ti a si. Kawlram bochoh pawl kong ah Kawlram le chak Korea cu 2006 hrawng ah hriam cawk le zuarh a tampi a ti. 2010 ah a langhter mi pakhat ah Kawlram, Lao le Combodia pawl cu ASIAN chung bia Tuluk sinah an kalpi ton tiah a ti. (Cc: Irrawady)

Biakinn ah Kawl ralkap nih bomb an phum

Ramkhel ruang thongtla hna ca thlacamnak an tuahSeptember 5,2011: Ramkhel ruang thongtla pawl thlah dih cang hna uh timi catar he Angki hring ai hrukmi pawl cu ramkhel ruang thongtla pawl zalennak dingah Shwegontan phaya ah thlacamnak an ngei. Ramkhel ruang thongtla chungkhar hna le nihnih ni thlacam bu hna cu thongtla chungkhar zohkhentu bu, NLD le Kawlram pumpi siangngakchia bu pawl he fonh in minung 500 hrawng nih thlacamnak an tuah hi a si. 2007 philhlonak caah pangpar aihre i put buin cathluan relnak zong an tuah. Kawlram hmunkip thong chung um pawl upatnak caah Shwegontan nichuah lei moh in ruang tein an kal hna. Thongtla an chuah hlan lo kan tuah cang lai tiah U Ung Naw nih a ti. Mipi 1,000 leng nih tha peknak an ngeih hna. Nawlngeitu lei zong nih zeitinak a um lo an ti. Kawlram chungah ramkhel ruang thongtla 2,000 hrawng an um ko ti a si. Kawlram thong chungah tlangcung mi 300 hrawng, Siangngakchia 268, phungki 222, 1990 thimnak aa telmi hna, sihni hna le sianginn cachimtu saya/mah pawl tampi an um rih ko. (Cc: DVB)

Kawlram mipi kong movie an thlak mi American khuapi hna ah an piah cang laiSeptember 5, 2011: They Call It Myanmar tiah min an pekmi Kawlram kong movie an thlak mi cu American ram Washinton DC le New York khua hna ah piah dingin timhtuahnak a um cang tiah director Robert Liberman nih a ti. Hi movoe kong he pehtlai in a luan ciami kumhnih hrawngah Kawlram ah rian ka ùan bal. Cu lioah Kawlram kong ka rak thlak cang. Hi movie aa dannak pakhat cu Kawl mipi an nun ning fiang tein a langhter. Daw Su he zong tonnak kan ngei i, a chim mi bia hi movie chungah ka khumh chih tiah director Mr. Liberman nih a ti. Kawlram ah kumthum chung rian ka ùan lioah video thlak hi US tanzung in Kawlram movie thlaktu pawl zong ka rak chim hna a ti rih. Tutan ka thlak mi hi Norway, Britain le US ah kan langhter chung lai i piah taktak cu Canada ram ah November 16 in Kawlram kong cawlcanghtu pawl he kan piah lai ti a si. (Cc: RFA)

September 5, 2011: Kachin ramkulh, Bawm peng Kazu khua Khrihfa biakinn chungah Kawl ralkap nih bomb an phum tiah biaknak lei hruaitu le khuabawi pawl nih August 26 ah Kachin vuncichoh sinah report an tuah. Ca chungah Baikinn le khuachung lamkip ah an chiahmi bomb lak `han ding le Biakinn ah pumhnak nawl ngeih ding hi an hal mi a si. Kan Biakinn chung hi August 13 in luhnak nawl kan hmuh ti lo tiah cu ca chung ah cun an ìal. Cu report an tuahnak ca cu Kachin biaklei lei vunci zung, tainghmu le kahlayah 58 le khamayah 318 zong copy an pek ve hna. Khuachung pastor U Naw Boh, Khrihfa bu chungùan U Tan Kui, khuabawi U Pha Naw minthut in ca an ìal hi a si. An khuachung ralkap an luh hnuah mi tampi cu Mikyina ah an zam dih ti zong an chim. Biakinn area chungah ralkap nih hmun an lak i khur zong an cawh dih ti a si. Biaknak cu ramkhel lei a si lo, Biakinn khar in ralkap nih hmun an lak tikah nuhrin covo buar a si an ti. (Cc: Irrawady)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 5

KAWLRAM THAWNGSeptember 5, 2011: Nunnak ah si ka duh mi ka si kho lo timi hi keimah caah a hman tukmi bia pakhat a si. Ka hngakchiat lioah Engineering si ka duh nain ka si taktak micu duhnak langhter tu siangngakchia, siangngakchia tupung le nunnak university siangngakchia hna ruah lo piin ka rak si diam. 1988 hi ka nunnak a ka thlengtu nganbik a si. 88 lio ka thin a lin tertu cu hramhram uktu tuahsernak a rak si. 1987 ah Myanmar socialist party nih phaisa voihnih bak an rak thah. Siangngakchia thi Kawlram vawlei ah aa rak i dil. Nunnak an pek ning hi Kawlram catlap ah a lo kho lai lo. Scince siangngakchia ka rak si nain chan nih halnak a tuah caah tuanbia vawlei ah ka tla. Kum 23 a kal cang nain ka thinlung chung zahan bantuk in ka ruah peng. 88 hnu ka nunlam can tampi ka hmannak cu thonginn chung nunnak

A dih kho rih lomi 8888 lamthluanThihdan an ka pek ni Insein thong innkaa ka luh hnu in inkaa khar thawng (`heeng; timi nih ka dawt mi ka chungkhar, ka duh tukmi cauk pawl le ka hawikawm rual he a kan dan cang. Ka caah nuamhnak vawlei cu innkaa khar thawng nih a kalpi dih. Kan nunnak can tampi cu thonginn chungah ka thih ter dih. Thonginn chungah cell khan timi cu ka nunnak, si ka duh lomi a pahnihnak ka inn cu a si ko cang. Thonginn ka phak in ka thisa nih carel lawng a duh ko cang. Cu lioah cun vawleicung ah a caan leiin a rum bik ka si ko lai. Kuak a zu lomi ka si nain nikhat ah sipawleih 30 in 40 kar ka zuk. A ruangcu sipawleihkha tadin ca in an tuam caah tadin hmuh duh ah hitin ka zuk hi a si. A `hangcho mi ram ahcun a caan hi phaisa nak a sunglawi deuh.

univesty ah a si. Dotu siangngakchia dirhmun in Kawl cozah thihdan pek mi thonginn ah kum 19 chung ka can a rak liam. Thonginn timi hi caankhat lioah ka rak ruah bal lomi a si nain a hnu ahcun ka inn bantuk ah ka hman. Kawlram thonginn cu a nun mihna thlan ti tlak in a har. Hremnak in a khat. Cu a nungmi thlanchung ah ka chuah tiang ka um i, nikhat ah minutes 15 lengchuahnak nawl an ka pek i zalennak hmuh bantuk ah ka ruah ton.

Thonginn chungah ka um sawhsawh bal lo. Ka thinlung rian ka ùan ter peng. Thinlung rianùan ter lo ahcun hruh le thih a fawi tuk. Thonginn chungah thih lo kaa zuam ning hi a harbik mi fim ka cawnnak a si. Thihdan in thihhlan lo thongdan lei an ka `humh. Thihnak in ka luat cang ka ti. Ruah lo piin thongchung in ka chuak. Thongchung ka umlio thih nun in a rak ka zoh tontu le ka dawt bikmi ka nu nih a rak ka thih tak cang. Ka nu ka thlah manh ti lo. Mithli he ka nunlam ka peh. Ka ram ca pek rih ding thazang ka ngei ti lo. Cucaah ramchung in zamnak lawng lam a um. Tu cu ka mang hmanhah ka manh ballomi thawnglatu ka si cang. 88 ka nunlam ka zoh `han tikah zahan bantuk ah ka ruah. (Cc: Lin Thanh thaicia chungin. Editor)

The Lady movie onnak puai ah parliament pawl an kai ve laiSeptember 5, 2011:Kawlram democracy hruaitu Daw Aung San Su Kyi ramkhel rian cawlcanghnak kong an thlak mi The Lady movie cu September 12 ah Canadana ram Toronto khua ah an piah cang lai. Cu The Lady movie onnak puai ahcun hluattaw a mat le Kawlram kong thazang a pemi hna zong an kai ve lai ti a si. Vawleicung hlasak thiam Bono zong movie onnak puai ah aa tel ve lai. Cu pinah movie thlatu France pa Luc Basson, Daw Su ai ah lemcang ùantu Michelle Yeoh le Daw Su va ai ah ùantu England lemcang thiam David Thewlis hna zong an i tel ve lai. Cu an piahnak ding cu France ram King movie piahnak hnu in a pahnihnak a ngan bikmi hmun ah a si lai. The Lady movie cu nithum chung an piah lai ti a si. (Cc; RFA)

Kawlram le Bangladesh ramri kong an ceih piak hnaSeptember 9, 2011: Kawlram le Bangladesh rili ramri buainak cu Germeny ram Hamburg khua ah ramkip rili lei biaceih zung nih Sept 9 in an ceih piak cang hna. An i cuhnak rili kam hi zinan le meiti a um lai tiah zumhnak hmun a si. Kawlram hi rili ramri kongah ramdang biaceih zung a phak a voikhatnak a si. Ramkip rili ramri lei biaceih zung ah ca an chiah hi December, 2009 in a si cang. Biaceih zung `hutdan ah September 8 in an `hu cang lai i, Bangladesh nih nili chung a chim lai. Cun Kawlram nih nili chung a chim ve lai. Kaphnih an chim mi biaceihtu nih a ngai lai i, hmaikum hramthawk ah biachahnak an tuah te lai. (Cc: BBC)

U Thant tupa nih Daw Su a va ton

September 8, 2011: The River of Lost

Footsteps timi cauk minthang a ìaltu tuanbia lei mifim U Thanh Myint Oo nih kan hnu nili ni zinglei ah Daw Su a va ton. American rammi a si mi U Thanh Myint Oo cu Daw Su he tonnak ding nawl a hal hna hnuah a va ton hi a si. Rangon ah rianherh ngeih ruangah a rat pah in Daw Su a ton hi a si. Cun Rangon hrambunh Britain tanzungah tuah dingmi (Department for Internetional Development-DFID) meeting kai dingah Rangon a phak hi a si. U Thant Myint Oo cu UNO chungùan U Thant tupa a si i, Combright in History lei ah Ph.D a hmu mi pa a si. (Cc: RFA)

Kawlram kong hlattu comision kongah EU ruahnak a khat loSeptember 7, 2011: Kawlram kong cawlcanghtu bu, EU um nuhrin covo lei rian ngeitu hna cu Belgium ram Brussels ah September 6 in tonnak an ngei i, Kawlram nuhrin covo hlattu commission kong biatak in an ceih. EU nih a ra laimi UNO meeting pi ah Kawlram nuhrin covo kong cathluan chuahpi dingah an forh hna hi a si. Cu tonnak cu Chatham House Rule timi fiangpup in ceih a si lai nain a leng chuahpi lo ding ti a si caah fiangin thawng theih a si rih lo. Nain Kawlram nuhrin covo hlattu commission kongah EU chung lung khah lonak a um tiah Burma Campaign UK in Mah Za Ra Phan nih a chim. Germany, Italy te pawl nih commission dirh an duh lo. Khat leiin UK, Chek republic le a cheu pawl nih an duh. Hi kongah EU ram 27 biachahnak an tuah hmasa lai ti a si. Naitan Kawlram a kalmi Tomas Ojeo Quintana zong nih Kawlram nuhrin covo buarnak hlattu ding commission a dirkhawhnak caah cathluan cu UN security council le UNO meeting piah a rak chuahpi bal cang. Nain nitlak leiram cheukhat dirkamhnak lawng hmuh a si. (Cc: VOA)

Nam khan Lee cu a vapa hmaiah ralkap nih an tlaih hrem

September 7, 2011: Pipeline caah khuate kipphaisa a khawltu Maingye hrambunh bohmu Myo Zaw Maung hruaimi ralkap khamayah 235 pawl nih Nam Khan Lee (35) cu a va pa meithal in a hro hnuah a buu in an tlaihhrem. Innchungah meithal zun 30 hrawng an puah i, vam le `hutdan vialte zong a rawk dih, cun a va pa an tlaih i a nupi cu a va hmai ah a buu in an sual pi hi a si tiah khuami mino pakhat nih a chim. Hi an sualpi hi August 28 ah a si. (Cc: Moukhah)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 6

VAWLEICUNG THAWNGSeptember 6, 2011: Brazil ram

Kut in nuamhnak a tuahhtu pa a thiah kut in nuamhnak (Sex) voi tamtuk a tuahmi mino pa a thi. Zankhat ah kut in nuamhnak voi 40 hrawng a tuah lai tiah Palik pawl nih an chim. A thaizing ah a nu nih ihkhun cungah a thi cia in a hmuh. Ka fapa hi hi bantuk a duh tuk caah sizung lei kalpi dingin timhtuahnak ka ngei nain ka tlai tuk cang tiah a ti. Hi pa hi a sianginn kaiì hawi nih nu pohpoh in a duh hna tiah an chim. A kut in nuamhnak a tuah mi webcame in zoh dingah a hawi le zong a kan sawm ton an ti. A ihnak khan chungah hmanthlak `ha lo tampi kan hmuh tiah palik pawl nih an chim. A thur hnawm mi video hna zong a computer chungah tampi a um an ti rih. (Cc: Daily Mail)

Kum 30 chungah 99 thong a Malaysia ah a rak um balmi tla mi pa hna Vietnam ralzamSeptember 3, 2011: William Rethdalay Banstein timi pa cu a luancia kum 30 chungah voi 99 thongchung a lut ti a si. Cu record cu vawleicung ah a tambik a si lai an ti. A sualnak cheuli cheuthum cu zurit ruangah a si i, zu a rit hnucun duh poh in a um, bia a chim tiah amah pumpak record ahcun an ìal. Voi 97nak an tlaih lioah The Press Register nih biahalnak an tuah mi ah thawnghlattu nih voi 97 tiang maw thonginn na phak cang tiah a hal i hinak hmanh in a tam deuh cang lai tiah a leh. (Cc: Internet) May,1975 ah a hmasa bik Vietnam ralzam hna cu Tilawng in minung 47 Malaysia an rak lut. Cu hnu in minung an tam chin lengmang i kum 20 chungah Malaysia um Vietnam ralzam 250,000 leng an phan. UNHCR Malaysia hruaitu Volker Turk nih ralzam taktak an si tiin a rak cohlan hna.1984 in camp hi Pulau Bidong, Sungai Bulu le a dangdang ah an rak tuah.1996 ah Pulau Bidong camp cu an khar piak hna. 1975 thawk in Kum 20 chungah Malaysia in ramthumnak lei a kal mi Vietnam miphun hi 240,000 an si i an ram ah a kir `han mi hna hi 9,000 an si. Aug 30, 2005 in Malaysia um Vietnam ralzam tuanbia cu a dong . Doan an timi pa hi kum 24 a ti lioah ralzam dir hmun in Malaysia a phan hmasabik a si i, a mah hi a ramthumnak lei kal a duh lomi a si caah a kum 46 hnu ah Vietnam a kir `han mi a si.(By Bram Steen,UNHCR Malaysia)

Canada motor mawngh zuamnak ah mino bu an tlaih hnaberCanada palik pawl nih Motor mawngh ai zuam mi mino bu bukhat le Motor 13 an tlaih hna. Hi hna pawl hi phung loin aa zuam mi Tuluk mino pawl an si i kum 21 tang pa 12 le nu pakhat an si. An motor zong Palik nih an tlaih piak chung hna nain an zei te a poi lo ti a si. Palik nih an Motor tlaih ruangah a cheu nih internet in an soisel hna. Pakhat pa nih kan ngakchiat lioah kan tuah sawhsawh mi a si, fa kan ngeih tikah hi kong hi kan chim `han hna lai tiah internet ah a ìal. Palik nih Canada $ 196 cio dan an tat hna pinah Motor mawnghnak lisence marks 6 cio an `humh piak hna. Hi motor an tlaihmi 13 chungah a man a fawi bik mi hi Canada dollar 100,000 a si i, a man a fak bik hi 270,000 a si. (Cc: Daily Mail)

Septem6, 2011:

Daw Aung San Su Kyi nunlam an thlak mi movie thar Bangkok ah an piah

September 7, 2011; Kawlram democracyhruaitu Daw Aung San Su Kyi chungkhar kong, democracy caah aa zuamnak vialte fonh in Denmark nu director Anne Gyrithe Bonne nih a thlakmi Aung San Su Kyi- Lady of No Fear (Aung San Su Kyi- ìhnak a ngeilo mi nu) tin min an pekmi movie cu Thailand ram Bangkok ah ramdang thawnghlat bu nih an piah cang. Movie thlaknak dingah paper ka tuah, catlap ka khawm, mi tonnak ka ngei, biazai tampi ka rel tiah Anne Gyrithe Bonne nih a ti. Movie khan pakhat ahcun ramkhel ruangah innthong ka phan, ka nunnak cu ramkhel a si ko tiah Daw Su chimbia zong an khumh chih. Nem tein democracy cawlcanghnak ah kan thlak mi movie cu art a langhter khunnak pawl aa tel. Director nu nih Daw Su nunlam hi thukpi in theih ka duh ko a ti. Hi movie chungah Daw Su a ngakchiat lio, aa nuam mi chungkhar an sinak in Kawlram democracy caah ral`ha te le fek tein a dirnak kong hna aa tel. (Cc: RFA)

Vanlawng cung lam kalmi pa a tla i a thi

a

Voikhat ah vawleicung tilawng tambikSeptember 4, 2011: Swezaland ram Ar tiva ah khairiat thlichem tilawng pawl cu voikhat ah 1,200 an mawngh i, vawleicung voikhat ah tam bik mawnghnak ri thar an chiah. Cu tilawng cu August 23 ah an mawngh hi a si. Cuhlan ah vawleicung tambik ri cu Japan ram ah a si i, minung 1100 nih an rak mawngh hi a si. (Cc: Internet News)

Seotember 5, 2011: Kan hnu August 22 ni ah Vanlawng cungah styl piah in lam a kalmi pa Tohstein (48) cu a san lei pe 200 in a tla i, a zotu mipi hmai ah a thi. Vanlawng cung lam a kal lioah a cungah a zuangmi helicopter a kut a zouh i, hitin a tlak hi a si. American ram Michigan state tuahmi Vanlawng langhternak ah a zohtu mipi 75000 hmai ah hitin ngaihchiat an ton hi a si. (Cc: Internet)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 7

VAWLEICUNG THAWNGTulio an buaipi cuahmah mi thlang Tuluk riliSeptember 5, 2011: Thlang Tuluk rili kong an buaipinak hi kum 100 leng a si cang. Naitan cu ralmei a tho dengmang. Hlan lioah kanmah nih kan rak ngeih mi a si timi tuanbia hi an buaipi bikmi a si. Atalantic Mekazin ah caìaltu Robert D. Kaplan nihcun thlanglei Tuluk rili ah zinan sii (pung) 7 billion le meiti 900 trillion kubahpe a um lai tiin a tuak. Asia nih suan-in a hman mi hi 2030 ahcun a tu a hmanmi lethnih a si te lai, cu chungah a cheu cu Tuluk nih a hman lai ti a si. Cu caah thlang Tuluk rili cu a biapi tukmi hmun pakhat a si te lai. Cun vawleicung thil tampi phortu tilawng pawl cu thlang tuluk rili a tan lai. Thlang Tuluk leiin a kalmi zinan cu Su-eh rili leiin kalpi mi nakin let 6 a tam deuh te lai i, panama tikulh tanpi minak in let 17 a tam deuh te lai tiah Robert D. Kaplan nihcun a ti. Thlang Tuluk rili ah an buaipi bikmi cu Spratly tikulh te hi a si. Cu tikulh pawngkam i vawlei chung um pawl aa cuh mi hna cu kanmah ngeih mi a si cang an ti ve. Vietnam nih a duh in a duh ve lo. 1940 tiang hi tikulh he pehtlaihnak an ngei lo an ti hna. Zabu 17 lioah anmah ngeihmi a sinak kong catlap he an langhter. 1974 ah Tuluk nih Paracel tikulh cu Vietnam kut ah a chuh i, Vietnam ralkap zong tampi an rak thah hna. 1988 ah Spratly tikulh ah dohnak a chuak i, Vietnam ralkap 70 hrawng an rak thi. April 23, 2009 ah Tuluk ti ralkap an drih kum 60 tlinnak ah Tuluk tipil tilawng 56 le Vanlawng tampi an rak langhter ve. Kan hnu July 25, Hongkong American Chamber of Commerce ah Hillary Clinton cu rili buainak kongah biatak in bia a rak chim. Tuluk thazang a remh mi nih Asia thinphang in a chiah. July 29, 2010 ah rili tang meter 7000 tawne ah Tuluk nih a rak sawh i a lan (Flag) a thlai. Rili chung thilri kan lak lai timi an langhter a si ko. (Cc: FP)

Pakistan ruahsur ruangah minung 88 an thiSeptember 5, 2011: Pakistanthlang lei ah ruah faktuk in a sur ruangah minung 88 an thi i mipi 8 million harnak an tong. Tilian harnak a tongmi hna umnak lei cu Pakistan cozah nih mibawmhtu a thlah hna i an himnak ding hmun ah an thial dih hna. Thlaici cinnak Acre 6.4 milliom hrawng ti nih a phum. Thlaici cinnak rian a dirkhawh `han nak dingah $160 million le me-aw-za free in an pek hna. Tilian ruangah chungtlik zawtnak a chuak i minung 1500 tluk nih an tuar. Pakistan ram hi 2010 chung ruangsur le tilian ruangah minung 2,000 hrawng an rak thi cang, (Cc:AP)

US nih hriam a rak langhter mi

Filipine, brunei, Malaysia, Vietnam le Tuluk pawl an si. Vietnam le Taiwan le Tuluk pawl nih rili hmun tampi hi kanmah ta a si an ti. Hi pawngkam um ram 9 hna hi Tuluk nih a kuttum in a dirhnawh ton hna caah ral lei le palai leiin US hi an bochan ton. Rili cungah ralkap sakhan chiah an i zuam cio. October 29, 2009, Hong kong Victoria tilawng dinhnak ah USS Georhh Washington raltuknak tilawng cungah raltuknak vanlawng zong voikhat cu a rak langhter ve. Hi kongah Tuluk le Vietnam hi aa zuam bik an si. Tuluk nih a luancia kum 2,000 in

New Delhi ah bomb a puak i Rusia ram celhthiam pawl 11 an thi telnak vanlawng a tlaram New Delhi High Court hmai, security check N.5 ah t h a z a n g t h a w n g ngaimi bomb a puak i minung 11 an thi, 66 hma an pu. Biaceih zung luhnak ah zal pakhat chungah an chiah lai tiah zumh a si i kan hnu nithum ni ah bomb a puah hi a si. Mi ral chia tuk an si, India mipi nih ralhrang kan doh hna lai tiah Bangladesh ram a um liomi India vuncichoh Manmohansingh nih a ti. Al Qaida bu he pehtlaihnak a ngeimi Pakistan terrorist group Harkat-ul-Jihad Islami (Huji) tuahmi a si tiah lunghrinh nak an ngei. (Cc: VOA)

September 7, 2011: India

September 8, 2011: Rusia Vanlawng tlak

ruangah minung 43 an thi i, cu chungah Rusia le EU ram in vawleicung minthang Hocky tuk thiam zong an i tel ve ti a si. Yak 42 vanlawng cu zanlei 4:5PM ah a tlak hi a si i a chung minung 36 an thi, pakhat a tlau tiah R u s i a chimnak nawlngeitu Yelena S mirnykh nih a chim. Cu chungah Hocky tuk thiam 27 le team uktu 9 an i tel ve. Belarus ah i celh dingin Rusia team Lokomotiv Yaroslavl timi celhthiam pawl citmi vanlawng cu Mosco nichuah chak lei vanlawng bual in aa thawk tlawmpal a kal ah rili chung a tlak hi a si. Vanlawng chungah a thi lomi pahnih an um i cucu Vanlawng rianùan pakhat le si ai thlop cuahmah mi celh thiam Alexander Galimov an si. (Cc: BBC)

Sirya buainak a zual chin

September 9, 2011: Kawlram ah kuat an timh mi Motor 5000 cu Thailand ram Mesoh ah a tap dih. Kawl cozah nih tlaih ahcun Motor lakpiak pinah puaisa tiang thongthlak ding a si caah hitin a tap hi a si. Hi Motor pawl hi Japan ram in ratpi mi a si i, Thailand nawlngeitu nih an ram chung luhpinak nawl an pek mi hna a si. Hi Motor 5000 chung ahhin Kawl ralkap bawi fa le pawl nih an cah mi tampi aa tel ve ti a si. Thailand ngunkhuai lei nih rituk piak mi ni a lonh ahcun Motor pakhat nikhat ah Bat 1000 lak ding a si cang. Thai cozah nih ngunkhuai an lak hnan a si ahcun Bat 50000 man hrawng motor caah cun a har ngai lai ti a si. (Cc: DVB)

Kawlram kuat ding Motor Mesoh ah a tap dih

September 4, 2011: Syria nitlak chaklei khua tampi ah ralkap pawl kahnak in mipi 12 an thi. An tlaih mi hna le hmapu pawl thlop dingah ICRC bawi pakhat cu Damascus khua a phak lioah hitin an kah hna hi a si. Chak lei Idlib khuaah ralkap kah ruangah mipi 8 an thi hawi. A laifang Hama khua pawng zongah minung 4 an thi rih tiah nuhrin covo buu nih an chim. ICRC president Jakob Kellenberger cu Syria ramleng vunci Walid al-Moallem he kan hnu zarhpi ni ah tonnak an ngei i, zarhpi ni ah tamadah Bashar al-Assad he tonnak an ngei rih lai. Tuan deuh ahcun Arap bu chungùan Nabil Elaraby Syria lei kal ding kongah Siria hnatlaknak a um pinah duhnak langhtertu kong ah Arap thinphan in a um ning kong chim can zong ka ngei lai a ti. (Cc: VOA)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 8

VAWLEICUNG THAWNGMessi le Mannohansingh nih Rusia phaisa lei vunci nih ku- Tuluk bu cheukhat nih GadBangladesh ram an hnih akzuk le zudin a forh hna dafi meithal zuarh an timhSeptember 7, 2011: Rusia ram phaisa lei vunci Kudrin nih a ram mi hna sinah kuak le zu tampi dinnak nih ramchung ngunkhuai a tam ter i, mipi caah santlaihnak tampi a um caah kuak tam deuh zuk ding le zu tam deuh din dingin a forh hna. Kuak bawmkhat na zuk ahcun ramchung mipi na bawmh hna a si. Zeicahtiah na cawknak phaisa nih chawlet lei a santer tiah kan hnu nithum niah ramchung thanhca pakhat ah a chim. Kuak le zu na cawk deuhdeuh Rusia ram na bawmh deuhdeuh a ti. Rusia nih kuak le zu ngunkhuai kan san ter deuh cang lai tiah timhtuahnak an ngei. Rusia ramchung pa 65% nih kuak an zuk i, pakhat nih kumkhat zu a din mi hi 18 litter a si ti a si. Rusia ram kuak bawmkhat ah $1.30 a si i, kuak ngunkhuai lei cu EU ram chungah a niam bik a si. Zu ruangah Rusia minung 500,000 hrawng an thi cang ti a si. (Cc: Internet) September 7, 2011: Tuluk ram ah buu cheukhat nih Gaddafi sinah hriamnam zuarh dingin an lem. July thla chungah Tuluk ram buu cheukhat nih $200 million man hriam rak kan caw tiin an lem hi a si. Globe and Mail le New York Times nih an langhter ning ahcun Tripoli in Gaddafi ralkap an chuah lioah hitin an lem hna hi a si tiah an ti. Tuluk company cheukhat nih dungci kahnak, Vanlawng kahnak le a dang hriamngan pawl zuarh ding in an lem hi thanhca cheukhat nih an langhter. Hitin thawngpang a lennak nih Gaddafi ralkap le Tuluk ram hriamnam lei pehtlaihnak an ngeih ning a `hawnter chin. Reuter thanhca nihcun thawng fianglo a si a ti bantuk in NATO pawl zong nih New York Times a thanh mi hi thawng vaivuan a si an ti. Tuluk ramleng vunci zung lei zong nih hi kong ah fianternak pakhat hmanh an tuah ve lo. (Cc: Daily Mail)

tambik lunglut thawngpang pahnih cu ramchung TV line 20 nih dongcat loin an langhter. Cucu Argentina pumpalulh team le Nigeria pumpalulh bu Bangladesh vawlei ah hawilawmhnak an chuih mi le India vuncichoh Manmohansingh Bangladesh ram a tlawnnak kong a si. Argentina team in vawleicung a thiam bik Messi a chuihmi Bangladesh mipi nih zoh an duh cio ti a si. September ni 5 an Bangladesh khuapi Dhaka an phan i, mipi tamtuk nih Messi zoh duhah an rak bawh ti a si. Bangladesh ram minthang dawrngan pakhat a ngeitu Jamme cu pumpalulh puai na zoh lai maw ti an hal i, a bik in Messi a chuih mi zoh ka duh, nain tiket man a fak tuk. Zuzutan Taka 6500 a si i, a htutan 15,000 a si ka caw kho lai lo a ti hna. Hi teamhnih hi Sept 6 zanlei ah an chuih lai ti a si. A pahnihnak cu India ramhun Manmohansingh nihnih cam in Bangladesh ram a tlawn hi a si. India ramhun pa cu sept 6 chun ah a phan i, a kalnak ding lam ah kawzaw sen an phanh piak i, . Meithal zun 19 an puah, Bangladesh ramhun nih a don ti a si. Bangladesh cu India he chawletnak lei min an thut mi tampi a um i, cu chungah Sittakaung tilawng dinnak cu ramhnih hmanì ding le dinti `hennak kong hna aa tel ti a si. India ramhun Manmohansingh a kai hnuin a tu hi a voikhatnak Bangladesh a tlawn hi a ri. (Cc: Internet)

September 6, 2011: Bangladesh ram ah mi

September 3, 2011: Nitlak lei

Nitlak lei hlathlaitu pawl le Gaddafi ralkap pehtlaihnak an ngeihlathlaitu pawl le Gaddafi ralkap pehtlaihnak an ngeihnak catlap pawl cu Tripoli khua minung um lonak zungkhan pakhat ah Human Rights Watch pawl nih an hmuh. Cu zungkhan cu Gaddafi a mizumh Libya hlathlaitu hlun Mousse Koussa hmanmi a si. Catlap chung a um mi ca pawl belte fiang tein langhternak a um rih lo. Cu catlap ahcun Libya hlathlaitu bu le US hlathlaitu CIA kar pehtlaihnak kong aa ìal. Cu catlap ahcun zumh lomi ralhrang pawl min, biahalnak an tuah mi hna le an cawlcanghnak kong aa tel. Libya hruaitu Gaddafi caah CIA ìal piak mi biachim ding zong aa tel ti a si. Cu biachim ding ahcun nichuah laifang ah thazang thawng mi hriam um lo dingin a nawl mi hna kong hna aa tel. Cun catlap dang pakhat ah CIA hruaitu chang Stephen Kapp sinin tiah puhmi a si i, CIA bu zungzal a um khawhnak dingah Libya le CIA hruaitu pahnih kar pehtlaihnak an tuah ning zong aa tel rih . (Cc: VOA)

September 7, 2011: Pakistan ram nitlak thlanglei Quetta khua humhimnak lei ralbawi inn cu Taliban pawl nih pumpek bomb an puah i humhimnak lei bawi a nupi telh in minung 22 an thi. Pumpek bombpuahnak cu minung pahnih nih an tuah i Taliban pawl nih kanmah kut a si tiah an thanh. Avoikhatnak a puahtu pa nih Pakistan ramri hngak bawi innhmai ah a puah. Cu hnuah a ke in a kalmi pa pakhat nih innchungah a puah hi a si. Inn a rawh dih pinah minung 60 hrawng hma an pu. Ramri hngak ralkap pawl hi Taliban pawl dohnak ah a cawlcangh ngai mi an si. (Cc: VOA)

Pakistan ah Taliban pawl nih pumpek bomb an puah

Vawleicung a ngan bik Tisartlam filipine ah an tlaihSeptember 7, 2011:Filipine ram ah tonkhat a ritmi le pe 21 a sau mi Tisartlam cu a nung in an tlaih. Manila khua nichuah thlanglei meng 500 a hlattnak tiva pakhat ah an tlaih hi a si. Hi Tisartlam nih ti lei rian a ùan mi le tiva kam khua a sa mi pawl cu kum 20 chung harnak a rak pek cang hna. Kan hnu leiah Australia ram ah pe 18 a simi pakhat an rak tlaih bal cang. Ti-al Tisartlam phun hi pe 30 tiang a sau kho i, kum 100 tiang a nung kho ti a si. (Cc: Yahoo News)

Caw nih Vok a hrinZimbabwe ram ah leithuang pa pakhat Cawpi nih Vok a hrin caah khuaruah har in an um dih cio. Vok pakhat nih Caw he umì ti cu a si kho lo ding a si tiah Caw ngeitu pa nihcun a ti. Lei tuah lo ding a si zia hi thil nih fim a ka chim a si hnga maw ti zong ka ruat a ti rih. Caw hi a voikhat fahrin a si I, hitin fa a hrinlai ti cu ka ruat hrim lo a ti. (Cc: Internet)

Hriamnam man ah Kawl ram nih Chak Korea Facang a pek

Septem 4, 2011: A hnu bik a chuak mi WikiLeaks nih US tanzung thawngpang a chuahmi

chungin 2006 ah Kawlram le chak Korea hriam cawknak ah Kawlram nih hriam man ah Facang an pek hna tiah a ìal. Kawlram nih facang ton 20,000 cu 2009 ah a pek tiin an ìal. 2006 chungah thlang Korea le American kar ah itheih thiam lonak a um ti zong a ìal chih. (Cc: RFA)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 9

MINLANG HNA & CELHZUAMNAK THAWNGKate Hudson: Nu le pa min- VAWLEICUNG TUNG SANG BIK thannak in pawcawm ka duh lo MODEL NU sang bik Vawleicung aSeptember 6, 2011: Lemcang thiam minthang Kate Hudson cu April 19, 1979 ah lemcnagthiam nuva pahinh nih an hrin. Thla 18 a si ah a nu le pa an i `hen. A pa cu capo saihthiam le kita tumthiam Bill Hudson a si i a nu cu Acanamy laksawng hmumi Goldie Hawn a si. A nu he an um i, muidawh tlangval Kurt Russell nih a zohkenh hna. Kate Hudson nih a pa hi fiangin a theih lo caah a zohkhenhtu hna Kurt kha ka pa a si rua tiin a rak ruah. 1997 ah tanghra a awn nain University kai loin lemcang rian ah aa mer. Almost Famouse in kum 2000 ah Acadamy caah mintar a tong. Cu hnu movie tampi aa thlak nain ruah ning bantuk in a min a lang ti lo. How to lose a Guy in 10 days in (2003) ah $ 100 million a rak lut. Aa zuam mi lemcang thiam pakhat ka si. Ka nu le ka pa minthannak in ei ka duh lo tiah a ti. (Cc: 8 Days) Model nu Amezone H timi nu cu pe 6 le lehmah 8 a sang i vawleicung tung sang bik Model a si te lai ti a si. Vawleicung khuaruahhar bu (Kennis) nih a ra laimi thla chungah a tung tah dingin

C. Ronaldo: ~hial ding sining law Man U ah kaa `hial laiA ra laimi caan ah Premeir League lei kaa `hial kho men, cu tin kaa `hial ahcun Man U lei kaa `hial lai tiah Ronaldo nih a ti. Man U ah philh kho lomi tampi ka ngei. England vawlei ka chuah tak nain Man U puai cheukhat cu ka zoh ve ton a ti rih. Caan `ha ka ngeih ahcun Man U ah chuih `han ka duh ko, a ti. C. Ronaldo cu Ferguson nih pound 12.25 in a rak cawk i, pound 80 in a zuar `han. Real he a ke a chuah tuk nain teinak lamthluan chung a um mi Barcelona an pah kho hna lo caah Spain bayinh Cup pakhat te lawng an hmuh. (Cc:Eleven News)

timhtuahnak an ngei. A tung an tah tikah zing lei ah voikhat, chun ah voikhat le zan lei ah voikhat tiin voithum an tah lai. Tulio vawleicung tung sang bik Model nu cu pe 6 le lehmah 4 a simi Alexistainbe a si. (Cc: Online)

Man Cuty nih Messi cawk an timhMan City nih vawleicung pumpalulh chuih a thiam bik Messi cawk dingin timhtuahnak an ngei. Messi cawknak ah pund 50 million le hmaikal Bloteli pek dingin timtuahnak an ngeih hi a si tiah Spain thanhca ah an langhter. Man City cu Champion League a lut mi an si caah vawlei minthang tampi a pumh cang hna, a tu ah vawleicung a thiam bik Messi cawk rih dingin timhtuahnak an ngeih hi a si. Spain thanhca langhter ning ahcun Man City nih Ronaldinho, Ka Ka te pawl cawk a timh nain biakhiahnak ngaingai an tuah khawh lo caah Messi hi an zuanhnawh `han a ti. Messi an hal mi cu Barcelona nih an cohlang lo ti zong a langhter chih. Kan minung hi zuar ka timh hna lo, nain pumpalulh vawlei cu zeitin a kal lai chim khawh a si lo tiah Barcelona president chang nih a ti.

Hilary Duff fa a pawi cangSeptember 5, 2011: Holiwood muidawh Hilary Duff le a va Hockey tukthiam Mike Comrie cu `hitumnak an tuah kumkhat a tlin ah fa a pawi tiah thawngpang a leng. Hi kongah Hilary nih a mah pumpak website ah a ìal. Hello! Dawtmi mipi dihlak! Tuzarh chungak Mike he `hitumhnak kan tuah kumkhat tlinnak a si. Cu thil pakhat a um mi cu fa ka pawi cang caah chungkhar pathum kan si cang lai a ti. Duff le Mike hi 2009 an i hmuh a si i 2010 ah `hitumhnak an tuah. (Cc: 7Days)

Tuluk muidawh Shu Qi cu theih lomi nih Message a kuat

September 3, 2011: A ho ti theih lomi pakhat nih Tuluk muidawh Shu Qi cu kan i `hen ko cang lai tiah message a kuat. Message chung ahcun ka lung a `ha hrim lo kan nih pahnih kan i `hen ko cang lai tiah an ìal. Shu Qi nih hihi phone number an i palh a si ko lai tiah a ruah nain capo in zei ruang ah dah kan i `hen lai, zeidah ka palh sualmi a um tiah a leh. Minutes pahnih a rauh ah phone number kaa palh sual tiah nawlnak ca in an rak leh `han. Shu Qi nih cu bantuk nichuak bia cu a hawi le sinah a chim hnuah weibo in a thlah. (Cc: Daily Mail)

Messi a lamthluan tlawmpalKum 2000 ah Barcelona Acadamy sianginn a phan. 2004 ah Barcelona (B) team in chuih hram a thawk. 2005 in nihin tiang puai 178 a chuih i, 121 a kawl. Barcelona he Lali Ga cup voi 5, bayinh cip 1, Spain Super cup 5, Champion cup 3, EUFA Cup 2, World champion cup 1 a hmuh pi hna. Argentina team he U 20 world cup 1 le Olympic 1 a hmuh. Vawleicung a thiam bik laksawng telh in a pumpak laksawng a hmuh mi 60 a si cang. (Internet News)

chungah nu pakhat hnipuan aa thlen lio hman an thlak mi cu internet ah an tar ti a si. Cheukhat Tuluk nu pawl cu rian an tlai ahcun mihmai ah hnipuan thlen an hmang ti a si. (Aa manh lo tuk ka ti hna seh ti phun in). Hi pawl cu minthan an duh caah an tuah hramhram a si ko lai tiah a cheu nih an ti. (Cc: Daily Mail)

Tuluk nu pawl hnipuan phoih zei ah an rel loSeptember 9, 2011: Tuluk nu pakhat cu mi zapi hmaiah a hnipuan a phoih i, aa thleng ti a si. Ifeng thanhca chimnak ahcun Tuluk nu pawl mihmai ah hnipuan thlen le phoih cu zeihmanh ah an rel lo a ti. Ai chokvak mi tampi nih Shanghai vawleitang tlanglawng

Sunday zan zoh ding puaiNORWICH v WEST BROM (8;30 pm) FULHAM V BLACKBURN (9;00 pm)

MONDAY ZANQPR V NEWCASTLE (3:00 am)


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 10

TONNAKMai Zing Tin Thluai he tonnak OSJ: Na khua, na nu le na pa le tulio na umnak na kan chim kho hnga maw? ZTT: Kamin Zing Tha Thluai, Kapa Pu Chum Mang (Hakha) le kanu Pi Ngun Chin (Lungzarh) hna i an fa nu le pathum lakah upa bik ka si. Hakha khua ah ka `hang. Tulio ka umnak Malaysia Puchong.

OSJ: Tlangval nih nungak an helh mi ah zei phun in helh mi dah na huat bik? OSJ: Fa zeizah ngeih dah a za tiah na tuah? OSJ: Kum zeizat iva ngeih dah a za na ti?

ZTT: Malaysia sining cun UN ah kan benh lai ti a hmang mi le, velhle hi ka huat tuk. ZTT: Harsat pah ahcun pathum, sikhawh pah ko ahcun panga hehe.. ZTT: Nu caah cun kum 20-25 kar hi a za ko ka ti. ZTT: A `hat taktak ko asi ahcun ka tlung ko lai. Semnak kan vawlei kan ram te kha a nuam in lung thin a dam bik ko.

OSJ: Kan ram tha seh law na kir ko lai lo maw? OSJ: Lai lei ah zei dah na ngai bik?

ZTT: Ngahring dawi ka ngai bik.

OSJ: Na phone number cu in hal ning law tlangval pawl nih SMS in hnahnawh an in pek sual lai, A ID cu pel lo tein an ka ti hi. OSJ: The One Star na rel ton maw, na hmuh ning?

OSJ: Zei tik kum ah dah Malaysia na phak, zei nih dah an phak ter?

ZTT: Ka phone number zong cu ka hal law kan pek ko hnga nan hehehe, Ka mail ID cu [email protected] asi lai. ZTT: Ka rel lengmang ton, ka uar ngai, tulio ahcun midang zong nih an uar ngai cio, hmailei ah hi nak `ha chin in i zuam ko uh, cun soiselnak tete nan ton can zong ah thachia loin hmai ah nawr chin uh.

OSJ: Lai nungak nih miphundang kan uar tuk mi hna kong ah na ruahnak theih kan duh ko.

ZTT: 2008 kum ah Malay ka phan ,ka ratnak a ruang bik cu kan ram hrem ka tuar khawh lo caah a si.

OSJ: Laipa zuri, samsen le kuanza khai pah in na hmuh hna ah zeidah na lung ah a chuak?

ZTT:Lai nungak nih miphundang àng an pom mi hi kan tam ngai hrim, a bik in Malaysia ram asi bik rua ka ti. Lai nu hi kan mawh lonak a um ve. Miphundang pa cu Lai pa nakin muisam pumrua, phaisa in siseh cun an daang a nal i nu duhnak hmuh khawh, zulh khawh an i zuam, an lung a sau. Din-ei, umtu, hruk-aih zia an thiam fawn cuh; Lai pa cheukhat he cun an i ralkah ngai. Kan Lai patung cheukhat nun ning zoh ah lung a rawk. Nupi le fa zawnruahnak a tlawm. Nain kan nih cu Lai hrin, Laifa, Lai thikeng Lai miphun ka si caah Laipa vat hi a `ha bik ko. Miphun dang uarnak nih miphun te nau kan sinak a langhter ngai. Laipa kan khuaruahnak a niam tuknak zong aa tel.

ZTT: Lung rethei in harsat nak kan ton lio can ah kan biak mi kan Pathian philh hlah usih law, phungthlukbia 16:1-4 bang khan kan biak mi Pathain nih kan caah khua khan ning bang in i lung si khawh tu I zuam han uh sih. Khua zei ka hmun ka um hmanh ah kan nun phung philh loin Laimi ka si ti thei buin hmun hma khuar mi si hna usih. ZTT: Biahaltu The One Star nan cungah lawmnak tampi ka ngei ve.

OSJ: Careltu sinah chim na duh mi?

OSJ: Kan biahalnak caan tampi dih in na kan leh caah kan i lawm tuk.

OSJ: Lai nungak le Lai tlangval pakhat dirhmun in zei lungput ngeih hi dah a biapi bik?ZTT: Lai nungak Lai tlangval nih Pathian kan i bochan i miphun dawtnak, ành duhnak lungthin le ral `ha in hmai nawr ngam mi kan si khawhnak ding hi a biapi ngai.

ZTT: khi ti i kan Lai pa a um mi ka hmuh hna ah khin, hi ruang ah maw Lainu cheukhat nih miphundang pa àng kan pomnak hi a si ka ti. Kan lungput a te nau, cawnpiak lo fa bang nu le pa thangchiat zong a si ka ti.

Chin person of the year Laksawng Mai Cherry Za Hawng an pek2011 caah Chin person of the year laksawng cu Mai Cherry Falam nu Za Hawng nih a ngah tiin September nili lai kumthar ah thanh asi. Kumnga chung tuah asi cang mi Chin person of the year laksawng cu a dang kumnga chung pa lawngte an si nain tukum ngah mi cu Mai Chery Za Hawng (30) nih. Amah cu 2003 in nihin nitiang ah Laitlang khuate lei `hanchonak caah, Kawlram pumpi caah le minung nuhrin covo lei rian a ùan mi asi. Irrawady thawnghlattu pawl he tonnak zong an ngei. Chin person of the year thawhkehnak cu Shewzealand ram um Laimi 88 rambuainak Lailun foundation le US ram um Laimi khrihfabu nih tuah mi a si. (Cc:Irrawady)

OSJ: Laipa umtu ah na huat phun le na uar phun?

OSJ: Pasal caah zeibantuk lungput le sining dah na duh bik?

ZTT: Hehe.ka chim ngam pah lo, Ka huat phun Laipa um tu, pasal Lai pa hawi thazaang chuah can paihbuan ser can hmanh i a chuak ngam lomi nih zu te a van i zat pah cang hnu ah zalam tlang ah hawihlei thawng bang a au khuan mi le nupi le velh hmang mi. Lai pa um tu nun zia ah ka uar tuk mi cu, an far le Lainu pawl calbo, hnar kiak te kan si ko zong ah kan cung ah dawtnak lungthin le runven duhnak lungthin an ngeih mi te hi ka lung hmui tuk. ZTT: A duhnak sang bik Pathian duhnak ah a chia kho mi le ka sining theihthiamnak lungthin a ngei mi.

OSJ: Na duh mi tlangval le na nu le pa duh piak mi a dang sehlaw zei lam dah na zulh lai?ZTT: Ka duh mi tlangval cu ka nu le pa lungtling khawh ding in ka zuam lai.

ZTT: Nu nih cun tlangval pakhat kan ngeih cang hnu ah a dang tlangval lungchung va chiah len rih khi ka uar lo ngai.

OSJ: Tlangval pakhat na ngeih cang hnuah a dang pakhat nih in helh sehlaw zeitin dah na leh lai?

American lamkaltu Mr. Derek Mitchell Kawlram a phan cangSeptember 9, 2011: Kawlram kong lamkaltu Mr. Derek Mitchell cu kan hnu ninga ni ah Kawlram a phan i, ramleng vunci U Wah Na Mawng he tonnak an ngei. Cun Amyota hluattaw president le a mat pawl zong tonnak a ngeih hna. Amyota hluattaw he tonnak kongah hluatataw lei upadi kong hna a kan hal an ti. A ra laimi nikhat ni ah Daw Su he tonnak an ngei rih lai ti a si. Mr. Derek hi kan hnu June thla chungah kawlram kong lamkaltu rian pekmi a si i. a tu v oikhat a ratnak a si. US lamkaltu a rianùannak hi pakhat khat cu `hatnak a um ko lai tiah NLD in U Win Tin nih a ti. Mr. Derek cu Kawlram ah ninga chung a cam lai. (Cc: RFA)

ZTT: Biazai ìal na thiam na hun ka ti cu lawmh zong ka lawm i ka thiam lo ka hngal chin caah ka ning zong a zak, caìal hi ka huam ngai ca ka ìal ah hin ka thinlung chung i ummi lawmhnak ,ngaih chiatnak vialte hi a ka chan deuh rua tiah ka ruah, cun ka ca ìal mi ka rel `han tikah keimah ten ka lunghmuih fawn.

OSJ: Biazai tial na thiam tuk, zei lungput nih dah biazai an tial ter?

OSJ: Nupi tha dirhmun caah a zei hi dah a biapi bik tiah na ruah?

ZTT: Chim ding tampi um men lai, asi nain nupi `ha dirhmun ah cun lungthin `ha a ngei mi le mitang dor a thiam mi hi asi rua tiah ka ruah.


VOLUME 1, ISSUE 44

SEPTEMBER 11, 2011

Cahmai: 11

NEKNAWIKA LUNG DONG BAK"Tlangval nak in, khi nak in A zual deuh khih, ìhnung khih Patung ka si, pa ka si Ti zong hngal lo, mah hngal lo Thaisong dur te, a bawm te A ken ko khi, hei zoh khi.. Ngawi nawn tein, sen nawm ten Patung si hmanh, mah si hmanh Hngal lo ruat lo, duh poh in Zanìm khaumang, doi lei tiang Innhlam hngal lo, tin hngal lo Hawikawm rual sin, mikip sin A kaa thawt ning, a nuamh ning Chungkhar hngal lo, ùan huam lo Tlangval bang in, duh poh in. Lung rethei in, a nupi.. Hawi zoh hngar in, fa le rual. A chiah hna khih, zoh ko khih Ka lung dong bak, Lai patung. Nangmah ruangah, hi ruangah Lainu lung dong, khun dim hna Na nalh dih hna, Laipa dang. Thangthar seino, Lai tlangval Zumh an um lo, nangmah ruang Ka ti bak ko, Lai nu nih. TC. Zing Zing

Ph.D cathluan firnak le Kawlram Dr. pawlVawleicungah Ph.D hmuh hi i zuam cio a si. German ramkhel lei ko nih dah an herh bik ti awk in a um. Germany ouh-hluattaw ah chungtel 114 an um i, cheunga cheukhat bak nih Ph.D degree an lak ti a si. German pawl nih Ph.D an duh ning hi ningzah a chuahpi caan zong a um ton. Humhimnak lei vunci Karl-Theodor zu Guttenberg zong Ph.D cathluan a fir mi a si ti a si caah May nikhat ah a rian a chuah tak. German pawl hmai ahcun US hi Ph.D an tlawm tuk. Tulio American congress chungah Ph.D degree a hmu mi 18 an um i, 3% lawng an si. Sinator chungah Ph.D a hmu mi an um lo. US humhimnak lei le ralkap chungah Ph.D a hmu mi 100 hrawng an um ti a si. A cheucu Ph.D cathluan a fir in fir si. Cu chungah phundang ngai a simi pakhat cu Min`hatnak Dr. zong minhmai ah ibunh cio a si. Daw Aung San Su Kyi zoh tikah ramkip in min`hatnak Dr. tam lengluang an pek. Nain a mah pumpak nih Dr. Aa bunh bal lo, zapi zong nih dawtnak in Daw Su tiin auh a si. Cu bantuk in Mirang pawl nih Rangon University onnak puai an tuah lioah Le`ti saya`taw cu min`hatnak Dr. pek a si nain a mah pumpak nih Dr. aa bunh lo pinah Le`ti sayaàw tiin mingei rumra he a um ko. Sayaci Dr. Than Htun nih a degree le min`hatnak a cawh sual lai tiah a cauk ìal mi cheukhat ah min`hatnak Dr. a silo tiin fianternak a ngei ton. (Cc: Economist)

a si nain ramkhel leiah an hlawh a tling `haim mi an um. Tulio US vice president Joe Biden zong Ph.D paper a ìal lioah palhnak tampi a um tiah Economist mekazin nih a langhter. Rusia ramhun Vladimir Poutine zong Ph.D paper mi ìalcia a fir ti a si. Dr. Martin Luther King cathluan zong a hnu ahcun soiselnak tampi a tong. Lybia hruaitu Gaddafi fapa paper le bang chim tlaklo a si an ti hoi. Kawlram zong Ph.D degree hmuhnak dingah ramchung ramleng i zuam cio a

Daw Su: Cozah an kan hman ding ka phang loSeptember 9, 2011: Kawl cozah nih an kan hmannak ding a umlo tiah Daw Su nih a ti. Kan hnu Daw Su le U Thein Sein tonnak an ngeih hnu in zei huaha thlennak a um lo caah le cozah nih Daw Siu anmah duh ningin an hman sual lai timi thawng a chuah caah Daw Su nih hitin bia a chim hi a si. An kan hman ti hi ka hmu lo, kan ùanÌ tiin ka hmuh a ti rih. Ramdang pressure a tongmi cozah an ka hman lai ti zong ka phang lo a ti. Ram caah an ka hman ahcun ifahsak ding zei a um lo, zumhnak cu ka kalpi ko lai a ti. Daw Su nih miphun le ram cu a leirawi lai lo tiah Myihtala in NLD chungtel Daw Myint Myint Aye nih a ti. Daw Su cu U Thein Sein le U Aung Kyi he tonnak an ngei nain an ceih mi fiangin nihin a lang rih lo. Media pawl chimnak ah ruahnak aa dangmik altak in a khatmi ah kan ùanì lai ti lawng a si. Daw Su zong nih kan i tonnak kongah lung a tling ko a ti. Kawl cozah nih 2014 ah ASIAN president ùan an duh caah Daw Su an ton mi a si tiah ramkhel ùan cheukhat nih an ti. (Cc: RFA)

Tutiang Premeir League dirhmunPremeir League an thawknak in Setember 4, tiangah puaithum cio an kalpi cang. Tottenham belte puai hnih lawng a si rih. Hi puaithum cio an kalnak ah Man U le Man City nih marks 9 veve in an hruai hna. Liverpool, Chelsea, Wolve, Newcastle, pawl nih marks 7 in he chet an dawi hna. Aston Villa, Wigan le Stoke nih marks 5 in an dawi ve hna. Bolton, Everton le QPR nih marks 3 in an zulh hna. Blackburn le Tottenham nih mark 0 he an hnu in an zoh hna. Hi hna pahnih hmaiah Fullham le Arsenal nih markkhat veve in dirpah kalpah in A tangmi team thum cu marks 2 cio an hmuh. Arsenal markkhat lawng a hmuh mi nih mithin a khoih tuk hawi. Man U le Man City cu ratlang in an tli. Man U nih kawl 13 a pek hna lioah Man City nih 12 a pek ve hna. Anmah lei kawl 3 veve an pek ve hna. Nain Man City ke nih Man U thindom in a chiah ko. Hmai lei zei an lawh lai ti cu..

CapoVoikhat cu tilawng pakhat ti chungah a tla. Cu a tla mi ahcun pa 10 le nu pakhat an i tel. Helikopter pakhat nih a rak khamh hna. Hri a thlak hna cucu an tlaih dih. Helikopter nih a tei hna lo caah pakhat cu nan ùm a hau an ti hna. Ho hmanh hrithlah an duh cio lo. Cu tikah nu nihcun keimah nih ka thlah ko lai. Kan zapi thihnak cun keimah ka nun pe ko ning tiah a chim. Cu le cangka pa pawl an i lawm tuk i an kut an bengh dih. Kut a beng mi pahra tu an tla `han.

Anti tili

(1) Lainu nih Kawlpa an duh hna, Laipa nih Kawlzu, Kawlholh an duh ve an ti an ti. (2)Pathian ni hi, Laipa ca ah Kawl dawr ZU Discount ni maw a si hnga an ti an ti. (3) Meeting tuahnak biachim, thlacam, solo sak, thawngtha chim, UN zung officer hmai biachim ìh ngang tung i, Kawldawr chung vial i ngamh ngang bia chim thawn ngang mi pawl khi pei Thein Sein nih rak kir hna seh a ti an ti!

Wikileaks phuanbia chunginKawlram Nagis lio ah a thimi 300,000 an si tiah ralbawi pawl an bia WKL nih a phuan. Kawl cozah nih mipi sin an chimmi cu a thimi 84,537, a tlau mi 53,836, hmapu mi 19,359 an ti. Cu hnu zei cu kha an holh ti lo. UNO tuaknak ah a thimi 140,000, hmapu 2,400,000 an ti ve. A thimi le hmapu an chekhlainak nih Kawl ralbawi pawl lung rethei ina chiah hna. Hi ralbawi pawl nih 300000 an thi timi hi WKL nih zahan a phuan mi a si. (Cc: Mizzima)

(4) Laimi cu chicha hraikhat te din zongah suimilam pakhat chung `hut an hmang. Midang `hut an duh ve ti zong an thei lo. Mi einak pawng zongah an Khaini le an Raya chuah in hmom zong an hmang i ralring deuh uh tiin Tuluk dawr ngeitu nih an ti anti. Bt. Bawiliansang

EST: SEPT 12, 2010

VOLUME 1 , ISSUE 434

SEPTEMBER 11, 2011 Cahmai: 12

CAWNGIA PAWLMI DAM LO, MIZAW HNA CAAH THEIHTERNAKMalaysia um kan Laimi a dam lomi, a zaw fakmi, thazaang a ngei lomi,Malay siikhaan kal aa harh deuhmi hna caah man fawi deuh le mah le holh tein zohkhenh a duhmi hna caah a tanglei address ah hin nifatin i piah khawh a si (1) Si phunphun cawkkhawh a si (2) Drip, thaumnak chunhkhawh a si (3) Hepatitis B vaccine ( thinphin chuahtertu B rungrul khamhsii ) chun khawh a si (4) Thla 3 khan nauhlatnak sii chunhkhawh a si (5) In chung khar nau ngeih a duh rih lo mi ( Family planning service ) (6) Thithlum, Zunthlum, Thiùm, Thikai tahkhawh a si (7) A dangdang zawtnak a phunphun ca ah MAN FAWI TE IN SI CHUNH,SI CAWK KHAWH A SI. NO 31-A , 1ST FLOOR JALAN BRUNEI BARAT( ACR ZUNG A HNU LEI, PU DU PLAZA PAWNG ) Sayama Mang Tial @ Tially Contact Ph. No 014 2660 597 Phone. No. 012 2532 704

EMANUEL HOME PHOTO & VIDEO EDITINGNa duh ning te le na lung tling tein tuahpiak kan i zuam lai. *Khuai copy *Hmanthlak àwl khawh a si. *Collection ( ) Video Edit le Video thlak Man tlawm tein kan in tuah piak hna lai. Add: 14, 6th floor, Pudu Plaza Ph: 016-6060572 Ph:017-3260339

Immanuel Charity Home (ICH)Zu nih a tlaih i a mah tein aa chanchuah kho ti lomi hna caah: Zohkhenh, Kilkawi, Cawmken, Chanchuahnak & Pathian Biatak Cawnpiaknak *Immanuel Charity Home* a trip (2)nak cu July 18,2011 in kan thok `han cang: September (4) Sunday, 2011 khi ICH Special Sunday ah hman `han a si lai: Contact : ICH (Immanuel Charity Home) No. 17 C Jalan Abraham Off Imbi 55100 Rev. R.Lal Iap -ICH Supervisor Ph: 012-3445855 Pu Kawl Bat- ICH Treasurer Ph. 016-5684989) Pu Jimmy H.Ling- CCCM Chairman( Ph. 017-3309027)

Hnipuan/thilri `hitterkhawh a siHnipuan/thilri na duh ning tein `hitter khawh a si. Kawlram ah cansau pi a `hi cang mi a si. A thiam. `hitman a fawi. `hitter hmanh na ruah ning leng in a `ha lai. Contact: 0172198451 / 0169289446 Hello! Pi Khin Shwe Pudu

Daw Su: Cozah an kan hman ding ka phang loSeptember 9, 2011: Kawl cozah nih an kan hmannak ding a umlo tiah Daw Su nih a ti. Kan hnu Daw Su le U Thein Sein tonnak an ngeih hnu in zei huaha thlennak a um lo caah le cozah nih Daw Siu anmah duh ningin an hman sual lai timi thawng a chuah caah Daw Su nih hitin bia a chim hi a si. An kan hman ti hi ka hmu lo, kan ùanÌ tiin ka hmuh a ti rih. Ramdang pressure a tongmi cozah an ka hman lai ti zong ka phang lo a ti. Ram caah an ka hman ahcun ifahsak ding zei a um lo, zumhnak cu ka kalpi ko lai a ti. Daw Su nih miphun le ram cu a leirawi lai lo tiah Myihtala in NLD chungtel Daw Myint Myint Aye nih a ti. Daw Su cu U Thein Sein le U Aung Kyi he tonnak an ngei nain an ceih mi fiangin nihin a lang rih lo. Media pawl chimnak ah ruahnak aa dangmik altak in a khatmi ah kan ùanì lai ti lawng a si. Daw Su zong nih kan i tonnak kongah lung a tling ko a ti. Kawl cozah nih 2014 ah ASIAN president ùan an duh caah Daw Su an ton mi a si tiah ramkhel ùan cheukhat nih an ti. (Cc: RFA)

PHAISA KUATNAKAcan hman te le fel tein phaisa kuat piak khawh a si. Kuat khawhnak hmun hna cu: Rangon, Mandalay, Kalay Myoh, Falam, Hakha, Thantlang, Matupi, Mizo ramchung hna a si. Address: .Zophei Center, Pudu Palaza pawng Ph: 0176914641 Ph: 0129742594

The One Star Cazual TawlretuChief Editor : Salai Mang Bik Editor: Jeim V. Thawng Ceu Bawi Mang Thawng Tha Lian Van Biak Mang Ngun Hlei Iang A man RM 2 Copies 500 Kuala Lumpur Malaysia [email protected] Ph : 0123224361 [email protected] Ph: 0172684942 [email protected] Ph.0129752507 A ngeitu: Zophei Student Union

Sui pawn le zuar a duh mi caahSui pawn a duhmi le zuar a duhmi nan um ahcun lungtling tein zuar/pawn khawh a si. Pehtlaihnak: Phone: 012-9792719 012-2687166

Jln Loke Yew (Hleihlak tang)

The One Star, September 11, 2011

Documents

Transcript of The One Star, September 11, 2011