The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at...

ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย

ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at the Secondary

Level Hospitals in Kanchanaburi Province

ศศธร วงษาลาภ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน พ.ศ. 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยครสเตยน

วทยานพนธ เรอง ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย

ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ไดรบการพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล วนท 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2557

……………………………………………….. นางสาวศศธร วงษาลาภ ผวจย ……………………………………………….. รองศาสตราจารย ดร.วภาว พจตบนดาล

ศ.บ. (การเงนการคลง) เกยรตนยมด ศ.ม. (การวางแผนพฒนาเศรษฐกจ) พบ.ด. (ประชากรและการพฒนา)

ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ………………………………………………… รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing) กรรมการสอบวทยานพนธ

…………………………………...…………..ผชวยศาสตราจารย ดร. เสาวลกษณ จรธรรมคณวท.บ. (การพยาบาลและผดงครรภ) วท.ม. (การพยาบาลผใหญ) MSN (Nursing Administration) Ph.D. (Nursing Administration) กรรมการสอบวทยานพนธ

…………………………………………….. ……………………………………………….. อาจารย ดร.เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ประธานกรรมการก ากบมาตรฐานการศกษาของค.ด. (การอดมศกษา) หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณบดบณฑตวทยาลย

วทยานพนธ เรอง

ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

………………………………………………. นางสาวศศธร วงษาลาภ ผวจย ………………………………………………. รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม M.S. (Nursing) อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ……………………………………………….. อาจารย ดร.ปณยนช พมใจใส วท.บ. (การพยาบาลและผดงครรภ) พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) ปร.ด. (หลกสตรและการสอน) อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม …………………………………………….. ……………………………………………….. อาจารย ดร.เสาวนย กานตเดชารกษ รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน ค.บ. (การศกษาการพยาบาล) วท.บ. (พยาบาล) เกยรตนยม, M.S. (Nursing) ค.ม. (การบรหารการพยาบาล) ประธานกรรมการก ากบมาตรฐานการศกษาของค.ด. (การอดมศกษา) หลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณบดบณฑตวทยาลย

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยความกรณา และความชวยเหลออยางดยงจากคณาจารยหลายทาน ผวจยขอกราบขอบพระคณ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก รองศาสตราจารย สมพนธ หญชระนนทน อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม อาจารย ดร.ปณยนช พมใจใส ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร .วภาว พจตบนดาล กรรมการสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.เสาวลกษณ จรธรรมคณ และ ผชวยศาสตราจารย ดร.ศากล ชางไม ผชวยศาสตราจารย ดร.กรรณการ สวรรณโคต รวมถงคณาจารยและเจาหนาทของ มหาวทยาลยครสเตยน ทกทาน ทกรณาใหค าปรกษาขอเสนอแนะ แกไขขอบกพรองตางๆ น าสการพฒนางานวทยานพนธจนส าเรจดวยด ท าใหวทยานพนธฉบบนมความสมบรณยงขน รวมทงสนบสนนและใหก าลงใจแกผวจยตลอดมา ขอกราบขอบพระคณผทรงคณวฒทง 5 ทาน คอ นายแพทยอทธพล จรสโอฬาร ดร.สมสมย สธรศานต รองศาสตราจารย ปรางคทพย อจะรตน รองศาสตราจารย ดร.อจฉราพร สหรญวงศ และ เภสชกรชยยทธ เจตยานวตร ทไดกรณาตรวจสอบคณภาพเครองมอส าหรบการวจย ค าแนะน าและขอเสนอแนะในการแกไขปรบปรงงานวจยจนลลวงไปดวยด ขอกราบขอบพระคณ นายแพทยสาธารณสขจงหวดกาญจนบร ผอ านวยการโรงพยาบาล และหวหนากลมงานการพยาบาลโรงพยาบาลชมชนทกแหงในจงหวดกาญจนบร รวมถงพยาบาลวชาชพหวหนางานและรองหวหนางานทกทาน ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลและการตอบแบบสอบถาม ท าใหการวจยด าเนนไปดวยด ขอกราบขอบพระคณผอ านวยการโรงพยาบาล หวหนากลมงานการพยาบาลโรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 และเจาหนาทหอผปวยในหนงทกทานทไดใหการสนบสนนสงเสรมใหก าลงใจ ใหโอกาส และเวลาในการศกษาและการท าวจยในครงน ขอกราบขอบพระคณ หลวงปทลวงลบไปแลวทเปนแรงบนดาลใจใหหลานส าเรจการศกษาในครงน รวมถง คณพอ คณแม สาม และบคคลในครอบครวอนเปนทรก ทชวยสงเสรมสนบสนนดแลใหก าลงใจเสมอมา คณประโยชนอนใดทเกดจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดบพการ คณาจารย ครอบครวและเพอนรวมงานทกทาน

554001 : สาขาวชา: การบรหารการพยาบาล; พย.ม. (การบรหารการพยาบาล) ค าส าคญ : ภาวะผน าการเปลยนแปลง/ หวหนาหอผปวย/ การจดการการเปลยนแปลง ศศธร วงษาลาภ : ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at the Secondary Level Hospitals in Kanchanaburi Province) คณะกรรมการทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน, M.S., อาจารย ดร. ปณยนช พมใจใส, ปร.ด., 183 หนา การวจยครงนเปนการวจยพรรณนาเชงพยากรณ ศกษาระดบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ภาวะผน าการเปลยนแปลง กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย และศกษาอ านาจการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยใชกรอบแนวคดทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลงของบาสส และการจดการการเปลยนแปลงของคอตเตอร กลมตวอยางทใชในการวจย เปน พยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงหมด 13 แหง จ านวน 103 ราย เครองมอทใชเปนแบบสอบถามจ านวน 3 สวน ไดแก ปจจยสวนบคคล ภาวะผน าการเปลยนแปลง และการจดการการเปลยนแปลง เกบขอมลในชวงเดอนสงหาคม ถง กนยายน 2556 ผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาโดยผทรงคณวฒจ านวน 5 คน และมคาความเชอมนของเครองมอ โดยใชสตรสมประสทธอลฟาของครอนบาค มคาเทากบ .92, .97 ตามล าดบ การวเคราะหขอมลโดยใชสถต คาความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสหสมพนธของเพยรสน และสถตการถดถอยพหคณแบบขนตอน ผลการวจยพบวา 1) คาระดบคะแนนเฉลยการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.41) 2) ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยมความสมพนธทางบวกในระดบสง กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r = .743, p < .001) สวนอายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร 3) ภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถอธบายความแปรปรวนของการจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .743, Adj R2 = .548) โดยมความสมพนธในรปเชงเสน (F = 124.491, p – value < .001) สามารถสรางสมการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในรปคะแนนมาตรฐานได ดงน Z (การจดการการเปลยนแปลง) = 0.743 (Zภาวะผน าการเปลยนแปลง) ผวจยมขอเสนอแนะวา การพฒนาภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ดานการกระตนทางปญญา การสรางแรงบนดาลใจ และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล พฒนาศกยภาพผน าทางการพยาบาลในการจดการการเปลยนแปลง 8 ขนตอนของคอตเตอร ใหมประสทธภาพในการปฏบตงานและพฒนาคณภาพทางการพยาบาล

554001 MAJOR: Nursing Management; M.N.S. (Nursing Management) KEYWORDS : LEADERSHIP / HEAD NURSES/ TRANSFORMATIONAL Sasithorn Wongsalaph: The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at the Secondary Level Hospitals in Kanchanaburi Province. Thesis Advisors: Assoc. Prof. Sompan Hinjiranan, M.S., Dr. Punyanut Phimchaisai, Ph.D., 183 pages. The purposes of this correlation descriptive research were to study the level of transformational leadership of head nurses; and to study the relationships between personal factors and transformational leadership of head nurses. The subjects were 103 staff nurses working at the Secondary Level Hospitals in Kanchanaburi Province. The instruments consisted of three parts: Demographic Data Record Form, the transformational leadership of head nurses, and change management developed by Kotter (1996). Samples were selected by multi- stage technique and validated by experts. Cronbach’s alpha coefficient of the instrument reliability were .92 and .97 respectively. The data were collected during August and September 2013, and was analyzed by using frequency, percentage, mean, standard deviation, Pearson’s product moment correlation coefficient and the stepwise multiple regression analysis technique. The findings of this research were as follows: 1) The change management of head nurses were at a high level (X = 4.31, SD + 0.41) 2) Transformational leadership of head nurses and change management were positively and significantly correlated at .05 (r = .743, p < .001) 3) Transformational leadership of head nurses predicted change management was at the percentage of 54.8 with a statistical significance at .05 (r = .743, Adj R2 = .548). The researcher proposes that professional nurses should develop transformational leadership of head nurse in order to organize nurses to develop leadership with three components, intellectual stimulation, charismatic-inspirational leadership, and individualized consideration; and to develop nursing leadership in change management 8 stages of Kotter operational efficiency and quality of nursing.

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... ค บทคดยอภาษาไทย..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ................................................................................................................. จ สารบญ....................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง.............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ................................................................................................................................ ญ บทท 1 บทน า ความส าคญของปญหา........................................................................................... 1

ค าถามของการวจย................................................................................................. 4

วตถประสงคของการวจย....................................................................................... 4 สมมตฐานของการวจย........................................................................................... 5

ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 5

กรอบแนวคดของการวจย...................................................................................... 6

นยามตวแปร.......................................................................................................... 9

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ.................................................................................... 12 บทท 2 วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ แนวคดและทฤษฎการบรหารความเปลยนแปลง................................................... 13

แนวคดและทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง........................................................ 45

คณลกษณะของผบรหารทางการพยาบาลในศตวรรษท 21.................................... 53

โรงพยาบาลระดบทตยภม...................................................................................... 62 บทท 3 วธด าเนนการวจย ลกษณะของสถานทใชในการเกบขอมล................................................................ 64

ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................... 65

เครองมอทใชในการวจย........................................................................................ 68

การหาคณภาพของเครองมอ.................................................................................. 70 การพทกษสทธผเขารวมการวจย............................................................................ 74

การเกบรวบรวมขอมล........................................................................................... 75

การวเคราะหขอมล................................................................................................. 75

บทท 4 ผลการวจย...................................................................................................................... 77

สารบญ (ตอ)

หนา บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ สรปผลการวจย...................................................................................................... 94 อภปรายผล............................................................................................................. 98 ขอเสนอแนะ.......................................................................................................... 108 บรรณานกรม.............................................................................................................................. 110 ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ.......................................................................................... 120 ข ค าชแจงและการพทกษสทธผเขารวมการวจย................................................... 123 ค เอกสารรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย........................................................ 125 ง หนงสอขออนญาตใชเครองมอวจย.................................................................... 127 จ หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลท าการวจย................................... 130 ฉ เครองมอทใชในการวจย................................................................................... 132 ช หนงสอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย............................................. 144 ซ ดชนความสอดคลอง......................................................................................... 146 ฌ แบบประเมนความตรงเชงเนอหา..................................................................... 151 ญ ความเทยงของแบบสอบถาม (Reliability)......................................................... 156 ฎ กรอบโครงสรางโรงพยาบาลชมชน.................................................................. 161 ฏ ตาราง Out put ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลง...................... 163 ประวตผวจย............................................................................................................................... 183

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1 คาความเทยงของแบบสอบถาม เมอน าไปทดลองใช (Try out) และเมอใชจรง... 74 2 จ านวนและรอยละพยาบาลวชาชพ จ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒ

การศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และต าแหนงงานปจจบน (n = 103)....

78 3 คาเฉลย X สวนเบยงเบนมาตรฐาน SD และระดบของภาวะผน าการ

เปลยนแปลง โดยรวม และรายดาน (n = 103)......................................................

80 4 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และระดบของภาวะผน าการเปลยนแปลง

ในรายขอ ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103).............................................................................

81 5 คาเฉลย X สวนเบยงเบนมาตรฐาน SD และระดบการจดการการเปลยนแปลง

ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)...........................................................................











87

สารบญตาราง (ตอ)

หนา ตารางท

11 คาเฉลย X สวนเบยงเบนมาตรฐาน SD และระดบการจดการการเปลยนแปลงในรายขอ ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103).............................................................................


ในรายขอ ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)............................................................................


ในรายขอของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)...........................................................................

89 14 คาสมประสทธสหสมพนธ (r) ระหวางอายงานในต าแหนงวชาชพ (X1) อาย

งานในต าแหนงปจจบน (X2) การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร (X3) ภาวะผน าการเปลยนแปลง (X4) และการจดการการเปลยนแปลง (Y) ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร.....

90 15 คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ และคาสมประสทธถดถอยของตวแปร

ท านายการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลวชาชพโดยการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน (n = 103)..................................................................

92

สารบญภาพ

หนา แผนภาพท

1 กรอบแนวคดการวจย......................................................................................... 9 2 โมเดลการเปลยนแปลง 3 ขนตอน (Lewin’s Three – step Model).................... 15 3 พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลงของบคคล................................................... 16 4 การน าไปสการเปลยนแปลงอยางเหมาะและกลมกลน (Harmonizing Multiple

Changes)............................................................................................................

20 5 โมเดลการเปลยนแปลงสเตยร (Steers).............................................................. 22 6 โมเดลการเปลยนแปลง Satir change model...................................................... 23 7 การเปรยบเทยบวงจรการเปลยนแปลงของ Lewin และ Lippitt......................... 25 8 โมเดลกลยทธการบรหารการเปลยนแปลง........................................................ 35 9 กลยทธทชวยใหคนผานกระบวนการเปลยนแปลง (Strategies for helping

people 57 through the Transition curve)...........................................................

40

บทท 1

บทน ำ

ควำมส ำคญของปญหำ

ในภาวะทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาตามกระแสโลกาภวตน ทงในดานสถานการณการเมองการปกครอง เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมและความกาวหนาทางดานวทยาศาสตรเทคโนโลย และระบบสารสนเทศ ปจจบนมการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวจากทศวรรษทผานมา ประเทศไทยตองเผชญกบปญหาททาทายทจะกาวกระโดดใหทนกบการเปลยนแปลง ซงอาจมผลกระทบตอศกยภาพของคนชมชนทองถน ทรพยากรสงแวดลอมและประเทศชาตเปนอยางมากดงนนเพอใหเกดการพฒนาประเทศอยางย งยน จงจ าเปนตองมกลไกรองรบและเสรมสรางศกยภาพของประเทศใหพรอมรบตอบรบทของการเปลยนแปลง ทจะทวความรนแรงและซบซอนเพมมากขน การปฏรประบบบรหารประเทศ การประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ปรบเปลยนแนวคดการพฒนาเนนการพฒนาประเทศแบบองครวม เปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจและตรวจสอบการท างานของภาครฐ และแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8-10 การพฒนาศกยภาพคนไทย มงเนนคนเปนศนยกลางการของการพฒนา และในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) การน าภมคมกนทมอย พรอมทงเรงสรางภมคมกนใหประเทศใหเขมแขง เพอเตรยมความพรอม คน สงคม และระบบเศรษฐกจของประเทศใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม โดยใหความส าคญกบการพฒนาคนและสงคมไทยใหมคณภาพ มโอกาสเขาถงทรพยากรและไดรบประโยชนจากการพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางเปนธรรมและเสมอภาค การปฏรประบบบรการสขภาพของภาครฐท าใหเกดการเปลยนแปลงครงใหญ จากการบงคบใชกฎหมาย 2 ฉบบ คอ พระราชบญญตหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2545 และ พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 และใน พ.ศ. 2547 รฐบาลไทยไดประกาศนโยบายการพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (Thailand as World Class Healthcare

2

Provider) ภายใน 5 ป (พ.ศ.2553-2557) และเขมมงประเทศไทยในการไปสเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals-MDGs) โดยวางเปาหมายป 2558 ประเทศไทยจะไดรบการพฒนาใหเปนศนยกลางการแพทยแหงเอเชย (กระทรวงสาธารณสข, 2550) ท าใหองคการพยาบาลตางๆ ตองมการพฒนาและเพมสมรรถนะของผ น าทางการพยาบาลใหทนกบการเปลยนแปลง สภาการพยาบาลมแผนพฒนาการพยาบาลและผดงครรภแหงชาตฉบบท 3 (พ.ศ. 2555-2559) แผนการพฒนาระบบและกลไกการอภบาลระบบบรหารการพยาบาล สรางความเขมแขงของการบรการการพยาบาล พฒนาความเชยวชาญออกแบบระบบบรการพยาบาลทตอบสนองความตองการดานสขภาพของผใชบรการทเปลยนแปลงตลอดเวลา โดยมแผนยทธศาสตรสภาการพยาบาลฉบบท 5 (พ.ศ. 2555-2559) ยทธศาสตรในการเรงรดพฒนาภาวะผน าของผบรหารทางการพยาบาล พฒนาระบบการบรหารจดการองคกรใหมประสทธภาพ ส านกการพยาบาล สงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข มแนวทางในการเตรยมความพรอมบคลากรทางการพยาบาลและหนวยบรการพยาบาลของสถานบรการพยาบาลทกระดบรองรบการรวมตวของประเทศในภมภาคอาเซยนใน พ.ศ. 2556 โดยมวสยทศน “เปนผน าคณภาพบรการพยาบาลในอาเซยน” (To be the Leader of High Quality of Nursing Services in Asian) พฒนาศกยภาพบคลากรพยาบาลใหพรอมรบการเปลยนแปลง ผบรหารทางการพยาบาลมความทาทายมากขนกวาผบรหารรนกอนๆ ทงในดานบคลากร การเงน การบญชและการบรหารพฒนาองคกร โยด วส และ คอฟวาสก (Yodee –Wise & Kowalski, 2006) พยาบาลมบทบาทส าคญในทม และมจ านวนบทบาทอน ๆ นอกจากการใหการดแล การเปลยนแปลงการระบบสขภาพในปจจบน ซงอาจมคนทจะตอตานการเปลยนแปลงผน าตองท าความเขาใจกบขนตอนในการทจะอ านวยความสะดวก เปนผน าในกระบวนการการเปลยนแปลง เอลลส เจ อา และ ฮารทเลย ซ อา (Ellis & Hartley, 2012) จงหวดกาญจนบร อยในเขตบรการสขภาพท 5 ประกอบดวย 8 จงหวด ไดแก จงหวดสพรรณบร กาญจนบร ราชบร นครปฐม สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธตามแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) 10 สาขาเครอขายบรการท 5 (พ.ศ. 2555-2559) มงพฒนาระบบบรการทกระดบตงแตระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม ซงรวมถงการพฒนาความเชยวชาญระดบสง สรางระบบทเชอมโยงกนเปนเครอขายทงภายในจงหวด ภายในเขต และเครอขายระดบประเทศ การเปลยนแปลงประชากร บรบทของโรคเรอรง โรคหวใจ โรคมะเรง ปญหาสขภาพจตทมแนวโนมสงขน และประเดนเฉพาะในพนทจงหวดกาญจนบรเปนแหลงทองเทยวท าใหมอตราการเกดอบตเหตสง จ านวนผรบบรการทมากขน จงตองมการปรบตวทเหมาะสมทนสถานการณ และตอบสนองความคาดหวงและความตองการของผใชบรการทมมากขน การจะเขาสประชาคมอาเซยนใน พ.ศ. 2558 โรงพยาบาลไดน ามาตรฐานตางๆ มาใชเพอใหสถานบรการไดรบ

3

การรบรองคณภาพและเปนทยอมรบ จงหวดกาญจนบร มโรงพยาบาลระดบทตยภม จ านวน 13 แหง มพยาบาลวชาชพ 577 คน ทดแลประชาชนทมความหลากหลายในอาชพและเชอชาต เนองจากอยใกลชายแดนตดกบประเทศพมา ภาระงานในการดแลผปวยเพมขน การขาดแคลนอตราก าลง พบวาอตราการสญเสยบคลากรสายงานพยาบาลส านกงานสาธารณสขจงหวดกาญจนบรรอยละ 1.88 (ส านกงานสาธารณสขจงหวดกาญจนบร, 2555) สงผลกระทบกบการใหบรการทตอบสนองความตองการของประชาชนทมเพมขนใน พ.ศ. 2556 พบวา มเรอง รองเรยน รองทกข ถงส านกงานสาธารณสขกาญจนบร จ านวน 192 เรอง (งานนตกร ฝายบรหารงานทวไป ส านกงานสาธารณสขกาญจนบร, 2556) ผลกระทบและการเปลยนแปลงทเกดขนขององคการ ทงคน (People) โครงสราง (Structure) และเทคโนโลย (Technology) ซงเปนสงทเกดขนกบทกองคการ ซงผมหนาทบรหารจะตองเขาไปจดการเปนผน าการเปลยนแปลง เปนผรเรมความคด หรอจงใจผปฏบตงานไปสการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงองคการใหกาวทนกบบรบทสงคมในครสตศตวรรษท 21 ผบรหารการพยาบาลจ าเปนตองมความสามารถบรหารการเปลยนแปลง (บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) ระบบสขภาพในปจจบนมการเปลยนแปลง ททาทายผน าทางการพยาบาลในการเปลยนแปลงรปแบบการท างาน ความกาวหนาดานเทคโนโลยกบความส าเรจทผานมา กระบวนการท างานทงในโรงพยาบาล ศนยการแพทย ผประกอบการดแลสขภาพหรอคลนก คราค (Clark, 2009) กระบวนการในการบรหารการเปลยนแปลงและวฒนธรรมองคการในการบรหารการเปลยนแปลงมบทบาทส าคญตอการพฒนาองคการ (ปยะธดา อนทรโชต, 2553) ทจะชวยใหองคกรสามารถแขงขน และประสพความส าเรจไปสอนาคตทดกวา (Kotter, 1996) หวหนาหอผปวยซงถอวาเปนผบรหารระดบตนทมความส าคญในองคการ เปนผทใกลชดกบพยาบาลวชาชพมากทสดและมบทบาทในการแปลงนโยบายลงสการปฏบต เชอมโยงระหวางผบรหารและผปฏบตงานตลอดจนมการตดตอประสานความรวมมอระหวางแผนก ระหวางเครอขาย และมบทบาทส าคญทจะเสรมสรางก าลงใจใหผใตบงคบบญชา สรางคานยมและเจตคตทดตอวชาชพพยาบาลและตอองคการ สงผลใหการปฏบตการพยาบาลมคณภาพและประสทธภาพมากขน การเปลยนแปลงจากระบบทเคยท าอยอาจท าใหเกดการตอตานการเปลยนแปลง (Resistance to change) ซงสมรรถนะในการจดการการเปลยนแปลงของแตละคนอาจแตกตางกน (เนตรพณณา ยาวราช, 2553) การจดการการเปลยนแปลง (Leading change) ผบรหารควรท าความเขาใจวธการหลายๆ วธในการท าใหเกดการเปลยนแปลง จงเปนปจจยความส าเรจทส าคญประการหนง ทจ าเปนตองไดรบการพฒนาเพมพนความร ความสามารถดานการบรหารจดการการเปลยนแปลง ดานภาวะผน า และดานการบรหารจดระบบบรการพยาบาล (สภาการพยาบาล, 2555) จากผลการวจยของดกสน (Dixon, 1990 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) พบวา ผบรหารการ

4

พยาบาลทมภาวะผน าการเปลยนแปลงจะสามารถจดการกบสถานการณทเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ การพยาบาลมความเปนพลวตร เพอใหกาวทนตอความเจรญทางเทคโนโลย ในชวงทศวรรษท 21 ผน าทางการพยาบาลจงมความส าคญและมบทบาทในการจดการกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางไรใหมผลกระทบ และความขดแยงนอยทสดน ามาซงคณภาพบรการและความ พงพอใจทงผใหและผใชบรการ ดงนน ผวจยจงสนใจทจะศกษา ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงนเพอน าขอมลทไดรบจากการศกษาในครงน เปนแนวทางในการพฒนาสมรรถนะในการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย เสรมสรางพฒนาภาวะผน าการเปลยนแปลง และเตรยมความพรอมบคลากรรองรบการเปลยนแปลงทเกดขน อนสงผลตอคณภาพการพยาบาล และความส าเรจขององคกรตอไป ค ำถำมของกำรวจย 1. ระดบการจดการการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดกาญจนบร อยในระดบใด 2. ปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารและ ภาวะผน าการเปลยนแปลง มความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรอยางไร 3. ปจจยสวนบคคลไดแกอายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารและ ระดบภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรไดหรอไม วตถประสงคของกำรวจย 1. ศกษาระดบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

5

2. ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลไดแกอายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลงกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร 3. ศกษาอ านาจการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยใชตวแปรอสระ ไดแก ปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง สมมตฐำนของกำรวจย 1. อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารของพยาบาลหวหนาหอผ ปวย มความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลง 2. ภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลง 3. ปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ขอบเขตของกำรวจย 1. ประชากรทใชในการวจย เปน พยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางาน ตามกรอบโครงสรางกลมการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงหมด 13 แหง จ านวน 112 คน

2. กลมตวอยางคอพยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรซงเปนผบรหารระดบตนทมประสบการณในต าแหนงตงแต 1 ปขนไป จ านวน 108 คน

6

3. ตวแปร ทใชในการศกษา คอ 3.1 ตวแปรอสระ คอ อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง 3.2 ตวแปรตาม คอ การจดการการเปลยนแปลง 4. ระยะเวลาในการเกบขอมลในชวงเดอน สงหาคม ถง กนยายน 2556 กรอบแนวคดของกำรวจย การวจย เรอง ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนา หอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรในครงนผวจยไดทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของกบตวแปรทตองการศกษา เพอน ามาเปนกรอบแนวคด ในการศกษาครงนดงน

1. อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ เปนปจจยหนงทสงผลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ เนองจากประสบการณแตละคนท าใหคนมความรสามารถน าประสบการณในอดตมาคดวเคราะหพจารณาอยางมเหตผลและรอบคอบ ในการตดสนใจแกไขปญหาจดการการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว สอดคลองกบงานวจยของ ปาณสรา ค าพฒ (2555) พบวา ประสบการณในการท างานมความสมพนธกบสมรรถนะหลกของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต ในทางบวกระดบ ปานกลางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 งานวจยของ พธรา นกร า (2550) พบวา พนกงานทมประสบการณในการท างานตางกนมทศนคตตอโครงการ สรางคณภาพและสรางพนกงานแตกตางกน 2. อายงานในต าแหนงปจจบนของหวหนาหอผปวยอาจท าใหมประสบการณในการจดการการเปลยนแปลงแตกตางกน ประสบการณการท างานของบคคลท าใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตและพฤตกรรมของบคคลตลอดเวลา ชวยใหเกดความคด ทกษะ เจตคตในการท างานอาจเนองจากผทอายมากขนมความช านาญมากขน เหนคณคาของการพยาบาลมากขนสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมของงานไดดกวา (สจนต วจตรกาญจน, สภารตน ไวยชตา, และสมจต หนเจรญกล, 2538) สอดคลองกบงานวจยของ อภญญา วรรณประพนธ (2545) พบวา ปจจยสวนบคคลดานประสบการณในต าแหนง มความสามารถในการตดสนใจทางการบรหารอยางมนยส าคญทางสถตท .05 ผลงานวจยของพชญนาฎ แพงพงา (2553) พบวา คณาจารยทมประสบการณตางกน จะมความคดเหนทมตอการบรหารการเปลยนแปลงในแตละดานตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3. การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารเปนการฟนฟความรทางวชาการ เพอน าองคความรทไดมาพฒนาวชาชพและองคกร ปรบปรงพฒนาการท างานใหดขนใหสอดคลองกบ

7

สถานการณปจจบน และสามารถจดการการเปลยน แปลง ลดความขดแยงในองคกรได งานวจยของชชพ มศร (2546) พบวา การพฒนาตนเองของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลชมชนนน การปรบปรงตนเองใหดขน ในดานความรและทกษะในการบรหารจดการควบคไปกบมความรความช านาญในการปฏบตการพยาบาล เพอใหไดการยอมรบจากผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชารวมทงเรยนรอยเสมอ เพราะวทยาการตางๆ เปลยนแปลงตลอดเวลา 4. ภาวะผน าการเปลยนแปลง ของอาโวลโอ, บาสสและจง (Avolio, Bass and Jung, 1999) มาเปนกรอบแนวคดในการประเมนภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ซงประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ 4.1. ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ (Charismatic –inspiration leadershipพยาบาลหวหนาหอผปวย มภาวะผน าทเปนแบบอยางทดในการปฏบตงาน สรางแรงบนดาลใจใหพยาบาลวชาชพและผรวมงาน โดยใชบคลกลกษณะ และความสามารถของตนท าใหพยาบาลวชาชพเกดความเคารพศรทธา เชอฟง เกดการยอมรบไววางใจ และยดถอเปนแบบอยาง เพอท าใหเกดการรวมแรงรวมใจ ในการปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย 4.2. การกระตนทางปญญา (Intellectual stimulation) พยาบาลหวหนาหอผปวยมภาวะผน าทกระตนใหพยาบาลวชาชพและผรวมงาน แสดงความคดเหน เกดการรเรมสรางสรรคสงใหมๆ หวหนาหอผปวยสรางความรสกทาทาย ใหพยาบาลวชาชพมองหาโอกาสสงเสรมการแกไขปญหาและสนบสนนใหมสวนรวมในการแกไขปญหาตางๆ อยางอสระในขอบเขตงานทตนมความรและความช านาญ โดยใชสตปญญาและความคดในการตดสนใจกอนลงมอปฏบต 4.3. การค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized considerations) พยาบาลหวหนาหอผปวย มความเขาใจถงความแตกตางระหวางบคคลของพยาบาลวชาชพและผรวมงาน ยอมรบนบถอความเปนบคคล ดแลเอาใจใส ท าใหบคลากรรสกมคณคา มความส าคญ การมอบหมายงานตามศกยภาพ สงเสรมและหาแนวทางในการพฒนาศกยภาพและความส าเรจของแตละบคคล การใหค าปรกษา ใหค าแนะน ารวมทงการใหโอกาสในการท างานตามขอบเขตหนาทอยางยตธรรม 5. การจดการการเปลยนแปลงผวจยไดน ากระบวนการการจดการการเปลยนแปลง The eight – stage process of creating major change ของคอตเตอร (Kotter, 1996) 8 ขนตอน ทเนนการสรางการรบร การจดทมน าทเขมแขง การสอสารวสยทศนไปยงทกคน เมอมอปสรรคใดๆเรงแกไข สรางชยชนะและเปาหมายในระยะสน และพฒนาตอเนองใหดยงขน จนกวาจะเปนการเปลยนแปลงทเปนวฒนธรรมใหมขององคกร มรายละเอยดดงน

8

ขนตอนท 1 สรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง (Establishing a sense of urgency) การตรวจสอบสถานการณและความเปนจรงในการแขงขนการระบถงความส าคญและการหารอวกฤตทอาจเกดขนและมผลกระทบกบองคกร เพอเรงขบเคลอนคนในองคกร ขนตอนท 2 สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง (Creating the guiding coalition) การคดสรรบคคลทเหมาะสม มความสามารถเปนแกนน าไปสการเปลยนแปลง ขนตอนท 3 สรางวสยทศนและกลยทธ (Developing a vision and strategy) รวมกบแกนน าในการก าหนดวสยทศนและกลยทธ เรงแรงขบเคลอนอยางสรางสรรค ขนตอนท 4 สอสารวสยทศน (Communicating the change vision) สอสารใหคนในองคกรรบรและมสวนรวมมากทสด ขนตอนท 5 กระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลทเกยวของ (Empowering broad-based action) ใหมอสระในการท างานสรางสรรคงาน ขนตอนท 6 สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ (Generating short- term wins) การก าหนดเปาหมายยอยเพอน าสความส าเรจโดยเรวในระยะเวลาสนๆ ขนตอนท 7 เพมเตมพฒนาความเปลยนแปลง (Consolidating gains and producing more change) กระตนใหเกดความยงยนมการรายงานความกาวหนาเปนระยะเนนจดทประสบความส าเรจและเปาหมายปลายทางทก าหนด ขนตอนท 8 รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการ (Anchoring new approaches in the culture) สรางคานยมและวฒนธรรมของการเปลยนแปลงผานกระบวนการคดเลอกการสงเสรมและสรรหาผน าสรางบรรยากาศในการท างานเพอใหมการพฒนางานอยางตอเนอง หวหนาหอผปวยปฏบตงานในฐานะเปนผบรหารการพยาบาลระดบตน ด าเนนงานการพยาบาลในระดบหนวยงานใหบรรลตามวตถประสงค ของกลมการพยาบาลและโรงพยาบาล นอกจากนยงท าหนาทบงคบบญชาเจาหนาททางการพยาบาลทกระดบในหอผปวย ตามอ านาจหนาททไดรบมอบหมายจากผบรหารและหวหนาฝายการพยาบาล โดยมภารกจหลกคอ การบรหารบรการพยาบาลในหนวยงานเพอใหผปฏบตงาน มความคลองตวในการปฏบตการพยาบาล ทแตละบคคลตองปฏบต และตองเชอมโยงงานระดบนโยบายกลมงานการพยาบาล สการปฏบตระดบหนวยงาน รวมทงเปนผน าในการปฏบตการพยาบาล ใหค าปรกษาและวนจฉยสงการ โดยเฉพาะกรณทผปฏบตไมสามารถแกไขปญหาได จากการทบทวนวรรณกรรม ผวจยสนใจศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง วาม

9

ความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงในโรงพยาบาลระดบทตยภมใน จงหวดกาญจนบร อยางไร และปจจยใดสามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ซงสามารถเขยนเปนภาพกรอบแนวคดการวจย ดงน ตวแปรอสระ ตวแปรตำม

แผนภำพท 1กรอบแนวคดการวจย ขอบเขตของกำรวจย แผนภำพท 1 กรอบแนวคดของการวจย นยำมตวแปร 1. กำรจดกำรกำรเปลยนแปลง (Change management competency) หมายถง พยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร แสดงออกถงความเปนผน ากระบวนการเปลยนแปลงทเกดขนในโรงพยาบาล ในการศกษาการจดการการเปลยนแปลงในวจยครงน เปนการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย โดยประเมนไดจากแบบสอบถามทผวจยสรางขนตามแนวคดของ คอตเตอร (Kotter, 1996) โดยใหกลม

ปจจยสวนบคคล - อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ - อายงานในต าแหนงปจจบน - การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร

การจดการการเปลยนแปลง 1. การสรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง 2. สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง 3. สรางวสยทศนและกลยทธ 4. สอสารวสยทศน 5. กระจายอ านาจและแนวทางแกบคคลทเกยวของ 6. สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ 7. เพมเตมและพฒนาความเปลยนแปลง 8. รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคกร

(Kotter,1996)

ภาวะผน าการเปลยนแปลง 1. ภาวะผน าบารมในการสราง แรงบนดาลใจ 2. การกระตนทางปญญา 3. การค านงถงความเปนปจเจกบคคล

(Avolio,Bass and Jung, 1999)

10

ตวอยางตอบตามระดบความคดเหนประกอบดวย 8 ขนตอน จ านวน 41 ขอตามทฤษฎการบรหารการเปลยนแปลงของ คอตเตอร (Kotter, 1996) มดงน 1.1 สรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลงหมายถง การทหวหนาหอผปวยสรางการรบรใหผรวมงานตระหนกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง ท าใหผรวมงานเหนถงประโยชนทสวนรวมและสวนบคคลจะไดรบจากการเปลยนแปลงทเกดขน โดยมการน าเทคโนโลยมาใชในการสอสารใหผรวมงานเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลง และตระหนกวาความรวมมอจะเกดขนเมอผรวมงานยอมรบวามความจ าเปนตองเปลยนแปลง 1.2 สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง หมายถงหวหนาหอผปวยคดสรรบคลากรทมความร ความสามารถและทกษะเปนทยอมรบ และเปดโอกาสใหผรวมงานมสวนรวมในการวางแผนด าเนนการเปลยนแปลงและน าเสนอขอมล และขอเสนอแนะจากผรวมงานสผบรหารระดบสง มการพฒนาความรและทกษะในการด าเนนการเปลยนแปลงอยางทนทวงท 1.3 สรางวสยทศนและกลยทธ หมายถง การทหวหนาหอผปวยเปนผน าในการใหสมาชกมสวนรวมในการก าหนดวสยทศนและวางแผนกลยทธและเปดโอกาสใหผรวมงานมสวนรวมในการสรางวสยทศนและจดท าแผนกลยทธหนวยงาน 1.4 สอสารวสยทศน หมายถง การทหวหนาหอผปวยสอสารวสยทศนใหผรวมงานรบรอยางทวถง การสอสารทมประสทธภาพจะกอใหเกดสมพนธภาพทด และชวยใหการด าเนนงานบรรลผลส าเรจ 1.5 กระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลทเกยวของ หมายถง การทหวหนาหอผปวยมกระบวนการพฒนาและสงเสรมความรความสามารถแกผรวมงาน ใหค าแนะน า ปรกษา สนบสนนสงเสรมพฒนาศกยภาพและมอบหมายงานใหตามศกยภาพ 1.6 สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ หมายถงการทหวหนาหอผปวยสนบสนนการท างานเปนทม ก าหนดเปาหมายในการเปลยนแปลง การใชกลยทธแรงจงใจเมองานเกดความกาวหนา โดยใหรางวลเมองานส าเรจในชวงเวลาสน ๆ 1.7 เพมเตมพฒนาความเปลยนแปลง หมายถง การทหวหนาหอผปวยพฒนาบคลากรทสนบสนนแผนกลยทธขององคกร การน าระบบพฒนาคณภาพมาใชพฒนาการเปลยนแปลงอยางตอเนอง และมแผนการสนบสนนชวยเหลอบคลากรเมอการปฏบตงานประสบปญหา 1.8 รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการ หมายถงการทหวหนาหอผปวย มความเขาใจตอสภาพปญหาและผลกระทบของการเปลยนแปลงตอองคกร สามารถจดการความขดแยงหรอหรอความไมเชอมนของบคลากรในโรงพยาบาลและผมสวนไดสวนเสยตอกจกรรมของโรงพยาบาล การสงเสรมใหเกดการแลกเปลยนเรยนรเพมศกยภาพของตนเอง รวมถง

11

การอทศตนในการพฒนาวชาชพและคณภาพบรการพยาบาล เมอประสบความส าเรจตองสนบสนนใหมการพฒนาตอเนองจนเปนนสยและวฒนธรรมองคกร สรางบรรยากาศทดในการท างานเพอใหมการพฒนาอยางตอเนอง

2. ภำวะผน ำกำรเปลยนแปลง หมายถง พยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร แสดงออกถงความเปนผน า ทสามารถจงใจ กระตน ผรวมงานทกระดบใหปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย เพอบรรลเปาหมายขององคกรพยาบาลในการศกษาภาวะผน าการเปลยนแปลงในวจยครงน เปนภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย โดยประเมนจากแบบสอบถามทผวจยปรบปรงจากแบบสอบถามของ สปราณ ภระหงษ (2551) ซงสรางขนตามแนวคดของ อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) โดยใหกลมตวอยางเลอกตอบแบบสอบถาม ตามระดบความคดเหนจ านวน 15 ขอโดยประกอบดวย 3 องคประกอบ ดงน 2.1 ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ (Charismatic-inspirational leadership) หมายถง การรบรของพยาบาลหวหนาหอผปวยและรองหวหนาหอผปวยทมตอคณลกษณะของหวหนาหอผปวยในการแสดงออกวามความนาเคารพเลอมใส ศรทธา สามารถเปนแบบอยางทด ในการปฏบตงาน สามารถสรางแรงบนดาลใจใหผใตบงคบบญชาเหนคณคางานและคณคาในตนเอง กระตนและสรางแรงบนดาลใจโดยค าพดและการกระท าใหผรวมงาน ผใตบงคบบญชาเกดก าลงใจและเกดความเชอมนทจะปฏบตงานใหบรรลตามเปาหมายขององคกร 2.2 การกระตนทางปญญา (Intellectual stimulation) หมายถงการรบรของพยาบาลหวหนาหอผปวยและรองหวหนาหอผปวยทมตอคณลกษณะของหวหนาหอผปวย ทสามารถท าใหผใตบงคบบญชาไดใชความคดวเคราะห ใชความรความสามารถในการแกไขปญหาและตระหนกถงปญหาทเกดขน กระตนใหเกดความคดใหมๆ การสรางสรรคผลงาน นวตกรรม ผลงานทเปนประโยชนตอองคกรกอใหเกดการพฒนาการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขน 2.3 การค านงความเปนปจเจกบคคล (Individualized consideration) หมายถงการรบรของพยาบาลหวหนาหอผปวยและรองหวหนาหอผปวยทมตอคณลกษณะของหวหนาหอผปวยในการยอมรบความแตกตางระหวางบคคล การใหเกยรตบคลากรทกระดบ การมอบหมายงานตามความรความสามารถและความแตกตางระหวางบคคล สงเสรมการพฒนาความรความสามารถของแตละบคคล 3. ปจจยสวนบคคล 3.1 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพหมายถงระยะเวลานบตงแตปทเรมเขาท างานในต าแหนงพยาบาลวชาชพจนถงปจจบนถาเกน 6 เดอนนบเปน 1 ป

12

3.2 อายงานในต าแหนงปจจบนหมายถง ระยะเวลาในการด ารงต าแหนงพยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ถาเกน 6 เดอน นบเปน 1 ป 3.3 การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารหมายถง การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารเพมเตมดงนหลกสตรอบรมผบรหารทางการพยาบาลระยะสน (หลกสตรไมเกน 1 เดอน) ผบรหารระดบตนของกระทรวงสาธารณสข 5 สปดาห (หลกสตร 1-2 เดอน) หลกสตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาการบรหารทางการพยาบาล (หลกสตร 4 เดอน) หลกสตรปรญญาโท ดานการบรหาร (หลกสตร 2 ป) 4. หวหนำหอผปวย หมายถง พยาบาลวชาชพทส าเรจการศกษาระดบประกาศนยบตรพยาบาลศาสตร และผดงครรภชนสงระดบปรญญาตร หรอสงกวาปรญญาตร ขนทะเบยนเปนผ ประกอบวชาชพสาขาพยาบาลและผดงครรภชนหนงไดรบการแตงตงใหด ารงต าแหนง หวหนาหอผปวย หรอหวหนาหนวยงาน 5. โรงพยำบำลระดบทตยภม หมายถง สถานบรการทางดานสขภาพของหนวยงานภาครฐสงกดส านกงานปลดกระทรวง กระทรวงสาธารณสขทมจ านวนเตยงตงแต 10 – 150 เตยง ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1. เปนขอมลพนฐานส าหรบผบรหารทางการพยาบาลระดบสงทจะพฒนาสมรรถนะในการบรหารจดการ ผทจะเขามาด ารงต าแหนงผบรหารระดบตน หรอพยาบาลหวหนางานและรองหวหนางานไดอยางเหมาะสม 2. ผบรหารระดบสงไดน าผลการวจยเปนแนวทางในการเพมสมรรถนะใหกบพยาบาลหวหนาหอผปวย 3. พยาบาลหวหนางานและรองหวหนางาน ทราบและตระหนกถงสมรรถนะในการบรหารจดการการเปลยนแปลงทมประสทธภาพ และเปนแนวทางในการพฒนาตนเองใหมคณภาพ และมสมรรถนะในการบรหารจดการมากขน

บทท 2

วรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนเปนการวจยพรรณนาเชงพยากรณ (Correlation descriptive research) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ผวจยไดศกษาวจยคนควาแนวคดทฤษฎ จากหนงสอ วารสาร บทความ และงานวจยทเกยวของ โดยสรปสาระส าคญและน าเสนอแนวคดตามล าดบ ดงน 1. แนวคดและทฤษฎการบรหารการเปลยนแปลง (Change management) 2. แนวคดและทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง (Transformational leadership) 3. คณลกษณะของผบรหารทางการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21 4. โรงพยาบาลระดบทตยภม โดยมรายละเอยดดงน แนวคดและทฤษฎการบรหารการเปลยนแปลง (Change management) การเปลยนแปลงขององคการ (Organizational change) หมายถง การเปลยนแปลงทงคน (People) โครงสราง (Structure) และเทคโนโลย (Technology) ซงเปนสงทเกดขนกบทกองคการ และเปนหนาทของผบรหารทจะตองจดการกบการเปลยนแปลง ปจจบนสงแวดลอม เทคโนโลย มการเปลยนแปลง (Dynamic) อยเสมอ ผบรหารองคการจะตองมความคลองตวและพรอมทจะปรบเปลยนองคการใหพรอมรบกบการเปลยนแปลงทเกดขน หรอปรบวกฤตใหเปนโอกาส ใหองคการยงคงเตบโตและมก าไรในทกสถานการณ โดยการทผบรหารจะตองตดตามและวเคราะหขอมลขาวสาร พฒนาความคดและแสวงหาความรใหมๆ อยตลอดเวลา สวานเบรก (Swansburg, 1996) การเปลยนแปลงดานสงคมและเทคโนโลยท าใหตองการ ความเปนนวตกรรมมากขน นวตกรรมเปนกลยทธส าคญทจะท าใหองคกรสขภาพอยรอดและเจรญกาวหนา รทเวลล และ คณะ

14

(Rothwell et al., 1995) อธบายวา การเปลยนแปลงเปนการออกจากสถานการณเดม (Status quo) เพอไปสเปาหมายหรอสภาพทตองการหรอวสยทศนทควรจะเปน และมการเคลอนจากสภาพปจจบน ความเชอ หรอเจตคต การเปลยนแปลง คอ การบรหารจดการการเปลยนแปลง (The task of managing change) ทตองมการวางแผนและด าเนนงานอยางเปนระบบเพอใหการเปลยนแปลงน าไปสเปาหมายทมประสทธภาพ รวมทงการวางแผนและจดการกบปฏกรยาทมตอการเปลยนแปลง หรอผลสะทอนทมตอการเปลยนแปลง การบรหารในฐานะทเปนขอบขายการด าเนนงานของผเชยวชาญ การบรหารทตองอาศยผเชยวชาญในการน าการเปลยนแปลงในฐานะทมองคความรหลกแนวคด วธการ เทคนคเครองมอส าหรบจดการสนบสนนการเปลยนแปลงใหบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ 1. ความหมายของการบรหารการเปลยนแปลง ทพวรรณ หลอสวรรณรตน (2547) การบรหารการเปลยนแปลงองคการ หมายถง การออกแบบโครงสรางองคการใหม การตดต งระบบสารสนเทศใหม และการเปลยนแปลงวฒนธรรม การเปลยนแปลงองคการอาจเกดขนไดในรปของการเปลยนแปลงวตถประสงค โครงสรางกลยทธ การออกแบบงาน เทคโนโลย กระบวนการท างาน วฒนธรรม และสมาชกองคการ พธรา นกร า (2550) การบรหารการเปลยนแปลง หมายถง การทองคการ มการวางแผน และ ก าหนดกลยทธในการเปลยนแปลง สถานภาพขององคการจากสถานภาพทเปนปจจบน ทงในแงโครงสราง กระบวนการ ปจจยน าเขา และผลผลต ไปสสถานภาพหนงในอนาคตทก าหนดไวเพอใหองคการสามารถด าเนนงานบรรลวตถประสงคอยางมประสทธผล และเกดการเปลยนแปลงทมประสทธภาพ ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (2550) การบรหารการเปลยนแปลง หมายถง การวางแผน การด าเนนการตางๆ ทจะลดผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลง และสนบสนนใหเกดการปรบตวและการยอมรบพรอมท งสรางศกยภาพใหม เพอรองรบใหการเปลยนแปลงทเกดขนอยางเปนผลตามเปาหมายทวางไว สทธพล พหลทพ (2552) การบรหารการเปลยนแปลง หมายถงการวางแผนและด าเนนการเปลยนแปลงโครงสรางและสวนตางๆ ในองคกรอยางเปนระบบ เพอใหเกดการด าเนนงานใหมทมประสทธภาพ คมคา ไดผลตามเปาหมายทก าหนด ปรบปรงประสทธภาพของบคลากรทกคนทกระดบในองคกร ใชการวางแผนทรอบคอบมวสยทศน ผลกดนใหการเปลยนแปลงสมพนธกบทกสวนตลอดกระบวนการเปลยนแปลง ตงแตการวางแผน การด าเนนการ

15

ตามแผน การทบทวนปรบปรงแผนการด าเนนงาน การประเมนผลเพอเสรมแรง การใชกลยทธเพอรกษาระดบการเปลยนแปลง และการสรางการเปลยนแปลงรอบใหม เนตรพณณา ยาวราช (2553) การบรหารการเปลยนแปลง หมายถง กระบวนการทท าใหองคการมประสทธภาพมากขนในการท างานใหบรรลวตถประสงค 2. ทฤษฎการเปลยนแปลง เครท เลวน (Kurt Lewin’s change theory) เปนทฤษฎการเปลยนแปลงทมชอเสยงและใชเปนพนฐานการเปลยนแปลงอนๆ เครท เลวน (Kurt Lewin, 1951) รเรมพฒนาทฤษฎการเปลยนแปลง ซงเปนทฤษฎทพฒนามาจากทฤษฎสนาม (Field theory) ทฤษฎนอธบายไววาในสภาวะปกต ซงไมมการเปลยนแปลง แรงขบเคลอน (Driving force) จะเทากบแรงตอตาน (Restraining force) เปนสภาวะสมดล (State of equilibrium or Status quo)ในระยะทก าลงด าเนนการเปลยนแปลง แรงขบเคลอนการเปลยนแปลงซงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง และแรงตอตานการเปลยนแปลงซงขดขวางการเปลยนแปลงจะปะทะกน หากแรงขบเคลอนการเปลยนแปลงมากกวาแรงตอตานการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงจะประสบผลส าเรจ หากแรงขบเคลอนการเปลยนแปลงนอยกวาแรงตอตานการเปลยนแปลงจะไมประสบผลส าเรจ เครท เลวน (Kurt Lewin) อธบายกระบวนการเปลยนแปลงตามอปมา “เมอคลนลมสงบ” (Calm Waters Metaphor) แบงเปน 3 ขนตอน เครท เลวน (Kurt Lewin , 1951) การตอบสนองการเปลยนแปลงผลการวจยของ เครท เลวน (Kurt Lewin) พบวา เมอมนษยเผชญกบสถานการณทมการเปลยนแปลง มนษยจะมปฏกรยาตอบสนองตอการเปลยนแปลง ดงน แผนภาพท 2 โมเดลการเปลยนแปลง 3 ขนตอน (Lewin’s three – step model) ทมา: Lewin (1951) ระยะท 1 การละลายพฤตกรรม (Unfreezing) คอขนตอนการเตรยมการสการเปลยนแปลง หรอ “ละลาย” สงทเปนอยโดยการเพมพลงขบเคลอนทจะน าสการเปลยนแปลงเชนการอธบายถงความจ าเปนของการเปลยนแปลง และลดอปสรรค ทจะตอตานการเปลยนแปลงการเปลยนแปลง (Change) จงเปนการ “กะเทาะ/ ทบ”

ขนท 1 การละลายพฤตกรรม

ขนท 2 การเปลยนแปลง

ขนท 3 การคงสภาพพฤตกรรมใหม

16

(Break) ดลยภาพทเปนอยขององคการไปสดลยภาพใหมนนเองเปนขนตอนแรกในการเปลยนแปลงพฤตกรรม โดยองคการจะตองประกาศใหทราบถงการเปลยนแปลงอยางชดเจน มการจงใจเพอใหบคลากรในองคการตองการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหเปนไปตามทองคการตงเปาหมายไว โดยตองท าอยางมระบบแบบแผนเพอใหเกดผลกระทบหรอเกดการตอตานใหนอยทสด อ าไพ เกยรตชย (2554) ไดกลาวถงทฤษฎการเปลยนแปลง 3 ขนตอนของ เลวน (Lewin, 1951) การคลายความเชอเดม (Unfreeze) การให/ ไดรบขอมลทคานกบความเชอเดม (Disconfirmation) การกระตนใหเกดความรสกกงวลใจตอความอยรอด หรอรสกผดทไมไดท าอะไรทท าใหตนเองอยรอด (Induction of guilt or survival anxiety) และการสรางความรสกปลอดภยหรอการเอาชนะ ความกงวลใจทจะตองเรยนร (Creation of psychological safety or overcoming of leaning anxiety) พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลง พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลงของแตละบคคลยอมแตกตางกน ขนอยกบปจจยตางๆ ไดแก เพศ อาย นสย ระดบการศกษา และวฒนธรรมองคการ เปนตน พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลงของบคคลม 4 แบบ

แสดงพฤตกรรม ตอตานแบบกาวราว (Aggressive resistance)

ตอตานแบบเปดเผย (Active resistance)

ไมแสดงพฤตกรรม ตอตานแบบเมนเฉย (Apathy resistance)

ตอตานแบบเงยบ (Passive resistance)

แผนภาพท 3 พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลง บญใจ ศรสถตยนรากร (2551) บญใจ ศรสถตยนรากร (2551) ไดใหความหมายของพฤตกรรมทง 4 ดาน ดงน ตอตานแบบกาวราว (Aggressive resistance) โดยแสดงพฤตกรรมตอตานแบบรนแรง ขดขวางการเปลยนแปลงทกวถทางเพอใหยกเลกการเปลยนแปลง ตอตานแบบเปดเผย (Active resistance) โดยแสดงพฤตกรรมไมยอมรบการเปลยนแปลง แสดงความคดเหนและอธบายเหตผลทไมเหนดวยกบการเปลยนแปลงอยางเปดเผย ไมกระท าตามและไมเขารวมกจกรรมตางๆ

17

ตอตานแบบเมนเฉย (Apathy resistance) ตอตานการเปลยนแปลง ไมรบรไมมสวนรวม ไมสนใจการเปลยนแปลง ไมแสดงการตอตานการเปลยนแปลงและไมแสดงอาการยอมรบการเปลยนแปลง ตอตานแบบเงยบ (Passive resistance) ตอตานการเปลยนแปลงแบบน านงไหลลก พยายามหาเหตผลเพอหลกเลยงการเขารวมกจกรรม ทเกยวกบการเปลยนแปลง พยายามยตการเปลยนแปลงแบบเงยบโดยไมแสดงอาการ หรอพฤตกรรมทตอตานชดเจน ระยะท 2 การเปลยนแปลงไปสพฤตกรรมใหม (Changing) Changing เมอขนตอน “ละลาย” บรรลเปาหมาย การเปลยนแปลงไปสจด ดลยภาพใหม (New Equilibrium) กด าเนนการไดเปนระยะทบคคลเขาใจความจ าเปนทตองเปลยนแปลง มเจตคตทดตอการเปลยนแปลง รวมทงลดพฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลงในระยะนผบรหารหรอผน าการเปลยนแปลงควรอธบายใหผเกยวของเขาใจเกยวกบแนวทางปฏบต รวมทงใหมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ เพอรวมกนก าหนดขอตกลงและแนวทางปฏบตทปรบเปลยนจากเดม ซงจะท าใหผเกยวของยอมรบการเปลยนแปลง นอกจากน ในระหวางทผเกยวของทดลองปฏบตตามแนวทางใหม ผบรหารหรอผน าการเปลยนแปลงควรใหค าแนะน า และชแนะแนวทางปฏบต เพอเสรมสรางแรงจงใจ อ าไพ เกยรตชย (2554) ไดกลาววา การเปลยนแปลงเปนการเปลยนความเชอ กระบวนการคด ความรสก คานยม หรอ ทศนคตของบคคล คอ การปรบโครงสรางทางปญญา คอการเรยนรหรอเปลยนความคดทเกดขนใหมหลงจากทคลายความเชอเดมแลว การปรบโครงสรางทางปญญา ท าใหเกดกระบวนการยอยดงตอไปน 1. การใหนยามใหม (Semantic redefinition) บคคลไดเรยนรวาค าแตละค ามความหมายตางไป วธคดและวธมองเกยวกบค าๆ นนหรอเรองนนอาจตางไปกได 2. การขยายความหมาย (Cognitive broadening) การขยายความหมายของค าหรอความคดรวบยอด ท าใหบคคลไดเรยนรความคดรวบยอดหนงๆ อาจมความหมายกวางขวางและครอบคลมหลายสงหลายอยางมากกวาทเคยเขาใจ 3. การใชมาตรฐานการตดสนใจ/ ประเมนแบบใหมไมใชมาตรฐานทตายตวเปลยนแปลงไมได การเปลยนความเชอ กลไกทน าขอมลใหมเขาสตวบคคล 1) การเลยนแบบหรอการรสกวาตนเองเหมอนบคคลตนแบบ 2) การมองหาขอมลใหมหรอตนแบบเอง (Scanning) ดวยวธตางๆ เชน การอานเอกสาร การเดนทาง การพดคยกบบคคลตางๆ การวาจางทปรกษา การเขารบการบ าบด การกลบไปเรยนหนงสอ เมอเกดการเรยนรทดสอบวาเปนจรงตามทตนคดหรอไมเกดการลองผด

18

ลองถก ถาลองแลวเปนจรง ความเชอใหมจะฝงแนนมากขน ถาไมจรงกจะยอนกลบคนสวงจรการมองหาขอมลใหม เหตนผใหค าปรกษา หรอ ตวกลางการเปลยนแปลง (Change agent) กลายเปนตนแบบแกผเรยนโดยไมตงใจ ระยะท 3 การธ ารงรกษาพฤตกรรมใหมใหด ารงอยอยางมนคง (Refreezing) เปนระยะทบคคลเรยนรแนวทางการปรบเปลยนและยอมรบการเปลยนแปลงระยะ Refreezing คอ ขนตอนทการเปลยนแปลงใหมนนมความยงยนโดยการ “ท าใหแขง” หรอท าใหการเปลยนแปลงนนมเสถยรภาพการด ารงรกษาพฤตกรรมทกอรปขนมาใหมใหคงอย ผบรหารหรอผน าการเปลยนแปลงควรกระตนและจงใจใหผเกยวของมก าลงใจเรยนรวธปฏบตตามแนวทางใหมอยางตอเนอง รวมทงจดสรรปจจยสนบสนนการปฏบตตามแนวทางใหม เพอสรางความคนเคยและมความพงพอใจกบวธปฏบตแบบใหม รวมทงเพอใหผเกยวของไมยอนกลบไปยอมรบความคดหรอแนวปฏบตแบบเดมๆ ตองอาศยเทคนคในการสรางแรงจงใจและเสรมแรงใหบคคลตองการการเปลยนแปลงนนตลอดไป เชนการใหรางวลตอบแทน (เนตรพณณา ยาวราช, 2553) อ าไพ เกยรตชย (2554) กลาววา คอการท าใหความเปลยนแปลงยงยน (Refreezing) เปนขนตอนสดทายของทฤษฎการเปลยนแปลง 3 ขนตอนของ เลวน (Lewin, 1951) เปนขนตอนการท าใหความเชอใหมหรอพฤตกรรมใหมกลายเปนกจนสย (Habitual) การท าใหความเปลยนแปลงยงยนออกเปนสองสวน สวนแรก เปนเรองเฉพาะตว สวนท 2 การท าใหย งยนโดยรวมทฤษฎการเปลยนแปลง 3 ขนตอน ของ เลวน (Lewin, 1951) จะท าใหบคลากรเขาใจกระบวนการเปลยนความคด ความเชอ หรอพฤตกรรมของมนษยวาเกดไดอยางไร ท าใหสามารถเปนผน าการเปลยนแปลง (Change leaders) หรอตวกลางการเปลยนแปลง (Change agents) ทมประสทธภาพขององคการและเกดความยงยนมนคง เพกก และ คาเลน (Peggy & Karen, 2005) ไดศกษาในกลมผปวยพษสราเรอรงโดยน าแนวคดของ เลวน (Lewin, 1951) มาเปนแนวทางในการรกษาเพอเปลยนแปลงพฤตกรรม ผลการศกษาพบวาความส าเรจขององคกรในการเปลยนแปลง จะท าใหทงผปวย ผน าและพนกงานในระบบไดรบประโยชน ผน าการเปลยนแปลงมความจ าเปนและมอทธพลตอองคกรในการกาวผานการเปลยนแปลง ซงตองมความระมดระวง ในการคดประเมนและวางแผนในการดแลผปวย ตลอดจนมความยดหยน มความมงมนอดทน เพอการพฒนาการดแลทดขนกวาเดม แนวคดการจดการการเปลยนแปลง จอหน พ คอตเตอร (John P. Kotter) จอหน พ คอตเตอร (John P.Kotter, 1996) ไดกลาวถงรปแบบการจดการเปลยนแปลงเพอสความส าเรจ 8 ขนตอนซงเปนทยอมรบกวางขวาง โดยมงเนนปฏกรยาของบคคลและการ

19

จดการตอการเปลยนแปลง โดยมความเชอวาเมอคนเกดการรบรตอสงทพบเหนกจะเกดการเปลยนแปลง ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 สรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง บคคลในองคการ โดยเฉพาะผบรหารเปนผมสวนส าคญอยางยงในการตระหนกถงความเปลยนแปลง ซงเกดความคดทตองพฒนาองคการใหเจรญยงขน และสามารถสอสารใหผเกยวของรบทราบถงความจ าเปนของการเปลยนแปลง ขนตอนท 2 สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงใดๆ ภายในองคการไมสามารถท าคนเดยวได ตองมทมงานทชวยบรหาร หรอทมเฉพาะกจ เปนแกนน าทเขมแขง เพอศกษาถงผลการเปลยนแปลง ซงทมตองมความรและเชยวชาญในสงทจะเปลยนแปลงการเรยนรของบคคล การเรยนรของทมการถายทอดความรระหวางทมและเครอขาย กอใหเกดการพฒนาทกษะและความช านาญของทมงาน ขนตอนท 3 สรางวสยทศนและกลยทธการก าหนดวสยทศนและสอสารใหเปนไปในทศทางเดยวกนและสรางกลยทธใหสอดคลองกบวสยทศน เปนการรวมกนก าหนดวสยทศน (Shared vision) ทเกดจากการก าหนดรวมกนในองคการ คอตเตอร (Kotter, 1996) ไดแสดงความคดเหนวา วสยทศนทดตองประกอบไปดวยคณสมบต 6 ประการ ดงน 1) บอกถงอนาคตทดคอ และความตองการทจะท าใหไดตามเปาหมาย 2) บอกใหผรวมงานตระหนกในหนาทของตนเอง 3) วสยทศนทมความเปนไปได สามารถท าไดจรง 4) ก าหนดขอบเขตทชดเจนและไมกวางจนเกนความสามารถทจะควบคม 5) ยดหยนและเปลยนแปลงได สามารถปรบเปลยนไดเหมาะสมตามสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป 6) งายตอการสอสารและท าความเขาใจ มความชดเจนในตวเองสอความหมายไดอยางถกตอง ขนตอนท 4 การตดตอสอสารวสยทศนเปนการแจงใหบคคลทเกยวของเขาใจวสยทศนและกลยทธการเปลยนแปลง เพอใหบรรลเปาหมาย การสอสารตองมประสทธภาพ เพอความเขาใจทตรงกนเปนพนฐานส าคญทท าใหบรรลวตถประสงค การสอสารทดเปนการสรางการมสวนรวมการสอสารใหทราบถงผลกระทบทางบวกทเกดขน กอใหเกดการสนบสนน ตลอดจนการสรางบรรยากาศทดในการท างานลดปญหาการตอตานการเปลยนแปลงได ขนตอนท 5 กระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลทเกยวของ ผบรหารควรกระจายอ านาจในการตดสนใจและสรางความเขาใจตอการเปลยนแปลง แกบคคลทเกยวของ เพอใหการเปลยนแปลงนนบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดขอบเขตของอ านาจการตดสนใจ และผบรหารตองมสวนรวมในการขจดอปสรรคทอาจเกดขนตอการเปลยนแปลงดวย

20

ขนตอนท 6 สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ ในขนตอนนเปนการกระตนใหบคลากรมความกระตอรอรนและความรวมมอทจะเปลยนแปลง ในการตงเปาหมายตองมระบบการประเมนผลทชดเจน การตงเปาหมายระยะสน ควรมรางวลเปนสงจงใจแกพนกงาน คอการใหรางวลทสามารถจบตองไดเชนเงนรางวล โบนส หรอของขวญ การใหรางวลทสรางความ พงพอใจแกบคลากร เชนการใหรางวลพนกงานดเดน เปนตน ขนตอนท 7 เพมพลงการเปลยนแปลง ใหเหนชดและสรางการเปลยนแปลงใหตอเนองโดยปรบระบบโครงสรางและนโยบายใหสอดคลองกบวสยทศน เมอสามารถเปลยนแปลงไดตามเปาหมายทวางไว ควรมการพฒนาเพมเตมใหมประสทธภาพมากขน อาจน าหลกวงลอของ Deming หรอทรจกในหลกการ (Plan – Do - Check – Action: PDCA) มาใชเพอการพฒนาอยางตอเนอง ขนตอนท 8 รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการ ขนตอนนเปนขนตอนทยากทสดในการเปลยนแปลง เมอประสบความส าเรจแลวควรปฏบตอยางตอเนอง จนเปนปกตวสยในการท างานเพอรกษาวฒนธรรมองคกรใหมใหเปนสวนหนงในการท างาน

การน าไปสการเปลยนแปลง (Leading change)

แสดงใหพนกงานทราบถงความเรงดวนทจะตองเปลยนแปลง

เสรมสรางแนวทางรวมกนในการเปลยนแปลง

พฒนาวสยทศนและกลยทธ

ท าการสอสารใหพนกงานทราบถงวสยทศนขององคการ

การใหอ านาจเบองตนกอนเพอการปฏบตงานได

ชแจงใหท าการเปลยนแปลงส าเรจในระยะสนทตองการ

มการเปลยนแปลงทดขนและท าใหผลผลตเพมขน

การวางแนวทางใหมทเปลยนแปลงดขนแลวใหเกดเปนวฒนธรรมองคการ

แผนภาพท 4 การน าไปสการเปลยนแปลงอยางเหมาะสมและกลมกลน (Harmonizing multiple changes) ทมา: Kotter, Leading Change (Boston: Harvard Business School Press, 1996)

21

เพกก และ คาเลน (Peggy & Karen, 2005) ศกษาในกลมผปวยพษสราเรอรงโดยใชกระบวนการเปลยนแปลง พบวา บทเรยนทไดรบจาการศกษาครงน คอ 1. การคดเลอกกลมผปวยทเหนดวยและมเปาหมายและความมงมนเดยวกนกบโครงการ 2. การใหการสนบสนนในทกระดบในองคกร 3. การเรมตนจากกลมเลกๆ แลวคอยขยายเพมขน 4. การใชทรพยากรทางขางนอกทสามารถชวยใหบรรลวตถประสงค 5. เรยนรจากประสบการณและแกไขปรบปรง 6. รวมรวมผทมความสามารถมความเชยวชาญในพนทเพอชวยใหงานส าเรจ 7. ไมหยดการใหความรเกยวกบโครงการหรอแผนงานทก าลงท า 8. มความยดหยนประนประนอม ใชเวลาใหนอยในการกงวลวาใครถก แตควรใชเวลาใหมากในการตดสนใจวาอะไรคอสงทถกตอง 9. เกบประสบการณทดในการดแลผปวยทเปนจดเนนโครงการ จะชวยท าใหเราประสบความส าเรจไดอยางรวดเรว ความส าเรจของการเปลยนแปลงเปนสงทาทาย องคการจะมความยงใหญและอยรอดไดหากเปลยนแปลงไดส าเรจและทราบวาควรเปลยนแปลงอยางไร ดงนน การกระตนใหบคคลในองคการยอมรบการเปลยนแปลงเพอความส าเรจขององคการ ผน าการเปลยนแปลงเปนผท าใหการเปลยนแปลงโดยเรมตนจากการสรางส านกใหพนกงานทราบถงความจ าเปนและความเรงดวนในการเปลยนแปลง รเรมท าการน าไปสการเปลยนแปลงรวมกน พฒนาวสยทศนและกลยทธ มการสอสารใหทราบถงวสยทศนทตองการใหเปน ใหอ านาจในเบองตนกอนเพอเปนพนฐานในการท างานได ก าหนดความตองการในระยะส นวาตองการเปลยนแปลงในเรองใดใหส าเรจ ท าการเปลยนแปลงใหไดผลลพธทมากขน มผลไดจากการเปลยนแปลงดขนจนกระทงเปนแนวทางใหมทบคคลในองคการยดถอเปนวฒนธรรมองคการ อรอมา วงษพานช (2550) ศกษาภาวะผน าของหวหนาฝายการพยาบาลในชวง พ.ศ. 2551-2560 โดยใชเทคนค Ethnographic delphi future research ผใหขอมล คอ ผเชยวชาญ จ านวน 25 คน ผลการวจยพบวา ภาวะผ น าของหวหนาฝายการพยาบาลในชวง พ.ศ. 2551-2560 ประกอบดวย 3 หมวดหลก และจ าแนกเปน 9 ดาน หมวดท 1 ลกษณะสวนบคคล ประกอบดวย ดานคณลกษณะและบคลกภาพ ดานความรความสามารถ ดานการมจรยธรรมและคณธรรมในการปฏบตงาน

22

หมวดท 2 การเสรมสรางการท างาน ประกอบดวย ดานการพฒนาและสงเสรมการท างานเปนทม และการสรางเครอขาย ดานการสรางแรงจงใจและเสรมพลงอ านาจ และการสรางบรรยากาศในงาน หมวดท 3 การบรหารและการพฒนา ประกอบดวย ดานการมวสยทศนและการจดการเชงกลยทธ ดานการพฒนาคณภาพบรการและการบรหารการเปลยนแปลงดานการบรหารทวไปและการบรหารทรพยากรบคคล อรอมา วงษพานช (2550) การมวสยทศนและการจดการเชงกลยทธของภาวะผน า คอสามารถในการน าผใตบงคบบญชาไปสเปาหมายตามวสยทศนองคการภายใตการเปลยนแปลงทเกดขนอยางเหมาะสม ใหความส าคญกบการด าเนนงานเพอไปสเปาหมายตามวสยทศนทตงไว ดวยการสรางวสยทศนและวางแผนกลยทธรวมกนระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา โดยม กลยทธในการน าวสยทศนลงสการปฏบตอยางเปนรปธรรม โมเดลการเปลยนแปลง สเตยร (Steer, 1977) สเตยร (Steer, 1977) เสนอกระบวนการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ 8 ขนตอนคอ 1) ชองวางของปรมาณงานซงเกดจากการเปลยนแปลงสงแวดลอม โครงสรางเทคโนโลยหรอสมาชกในองคกร 2) การตระหนกของผบรหารถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง 3) การสรางบรรยากาศทเหมาะสมส าหรบการเปลยนแปลง 4) การส ารวจวนจฉยสภาพปญหาขององคการ 5) การวางแผนเพอการเปลยนแปลง 6) การเลอกใชกลยทธและวธการในการเปลยนแปลง 7) การปฏบตในการเปลยนแปลง 8) การประเมนผลและตดตามผลการเปลยนแปลงดงแผนภาพท 5

แผนภาพท 5 โมเดลการเปลยนแปลง สเตยร (Steers) ทมา: Steers (1977). Organization Effectiveness: A Behavior View. Santa Monica: Goodyear

ชองวางของปรมาณงาน

การตระหนกถง ความจ าเปน

การเปลยนแปลง

การสรางบรรยากาศเหมาะสมส าหรบ การเปลยนแปลง

การวนจฉยปญหา ขององคกร

การวางแผน เพอการเปลยนแปลง

การเลอกใชกลยทธและกลวธในการเปลยนแปลง

การปฏบตในการ การเปลยนแปลง

การประเมนผลและตดตามผลการเปลยนแปลง

23

โมเดลการเปลยนแปลงของแสไทร (Satir et al, 1991) แสไทร (Satir et al, 1991) เปนผรเรมพฒนาโมเดลการเปลยนแปลงโดยใชชอวา Satir change model ประกอบดวย 5 ขนตอน

The impact on group performance of a well assimilated Change during the five stages of the

Satir change model แผนภาพท 6 โมเดลการเปลยนแปลง Satir change model จากแผนภาพโมเดลการเปลยนแปลง Satir change model สามารถอธบายการเปลยนแปลงไดดงน ขนท 1 การคงสถานภาพเดม (Late status quo) ในระยะเรมแรกทบคคลรบรวามการเปลยนแปลง บคคลจะมความรสกวาตนเองถกละเมดสทธความเปนเจาของทตนไดครอบครองเปนเวลานาน ถกปรบเปลยนสภาพเดมๆ ถกเปลยนแปลงวถชวตทปฏบตจนคนเคย และถกคกคามความเปนอยทคนเคย ท าใหโกรธ และเครยดกลวธจดการการเปลยนแปลงขนท 1 ไดแก การใหขอมล (Give information) ผน าการเปลยนแปลงควรอธบายและชแจงความจ าเปนทตองเปลยนแปลง ผลดและประโยชนของการเปลยนแปลง ใหโอกาสเรยนรและรบรขาวสารใหมๆ รวมท งอธบายการเปลยนแปลงของบรบทสงคมทมผลกระทบตอองคกร หากองคกรไมมการปรบตวตอการเปลยนแปลง

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=MrwwAMPGgJBA6M&tbnid=YEsJpZ5CjoR4KM:&ved=0CAUQjRw&url=http://stevenmsmith.com/ar-satir-change-model/&ei=dLK3UeH6NoiRrQe5s4CIDg&bvm=bv.47810305,d.bmk&psig=AFQjCNFkIA2koQcFqYXwF4xWU7MKyAuwRg&ust=1371079665951984

24

ขนท 2 ตอตาน (Late status quo) เปนระยะทบคคลมปฏกรยาตอตานการเปลยนแปลง ไมปฏบตตาม และต าหนผน าการเปลยนแปลงกลวธจดการกบการเปลยนแปลงในขนท 2 ไดแก เขาใจความรสกของผตอตานการเปลยนแปลง ไมต าหน และไมลงโทษผตอตานการเปลยนแปลง แตผน าควรชะลอเวลาหรอยดเวลาการเปลยนแปลง ขนท 3 กอความชลมน (Chaos) หากเปนระยะทบคคลมปฏกรยาตอตานการเปลยนแปลงทรนแรงขน โดยพยายามรวมกลมกนเพอกอความชลมน เพอใหผน าการเปลยนแปลงประกาศยตการเปลยนแปลงกลวธจดการกบการเปลยนแปลงในขนท 3 ไดแก ใจเยน ควบคมอารมณไมโตตอบดวยวธรนแรงผน าการเปลยนแปลงควรเปดโอกาสใหผตอตานการเปลยนแปลงระบายความรสกทไมชอบ วตกกงวล หรอกลวการเปลยนแปลง รวมทงเปดโอกาสใหมสวนรวมในการวางแผนและตดสนใจ เพอรวมกนก าหนดขอตกลงและแนวทางปฏบตใหม ในกรณทผ ตอตานการเปลยนแปลงรสกวาการเปลยนแปลงมผลกระทบตอความมนคงในงาน ผน าการเปลยนแปลงตองอธบายใหผตอตานเขาใจจดประสงคทแทจรงในการเปลยนแปลงและรบรองความมนคงในงานของผปฏบตงาน หากผปฏบตงานไดปฏบตตามขอตกลงและปฏบตตามแนวทางใหมทไดรวมกนก าหนด ขนท 4 รวมกลมเปนหนงเดยว (Integration) เปนขนยตตอตานการเปลยนแปลง ผตอตานการเปลยนแปลงเรมมความคดเหนคลอยตามกบผน าการเปลยนแปลง และพรอมทจะทดลองปฏบตตามแนวทางใหมทไดรวมก าหนดกลวธจดการกบการเปลยนแปลงในขนท 4 ไดแก ผน าการเปลยนแปลงควรใหผตอตานการเปลยนแปลงทดลองปฏบตตามแนวทางใหมระยะเวลาหนง จนกวาผตอตานการเปลยนแปลงมความมนใจเกยวกบผลดทไดรบจากการเปลยนแปลง นอกจากน ในระหวางทผตอตานการเปลยนแปลง ทดลองปฏบตงานตามแนวทางใหม ผน าการเปลยนแปลงควรใหค าแนะน า และชแนะแนวทางปฏบต เพอเสรมสรางแรงจงใจ ขนท 5 ยอมรบสถานภาพใหม (Accept new status quo) เปนระยะทผตอตานการเปลยนแปลงเรยนรแนวทางปฏบตใหม รวมทงไดศกษาแลววาการเปลยนแปลงท าใหดกวาสถานภาพเดม จงยอมรบการเปลยนแปลง ในขณะท ลพพท (Lippitt, 1973 อางใน Jeanette Lancaster, 1999) ไดอธบายถงทฤษฎการเปลยนแปลง 7 ขน ทเนนถงบทบาท และความรบผดชอบของผน าการเปลยนแปลง ดงน 1. การวเคราะหปญหา 2. การกระตนใหเกดการเปลยนแปลงอยางมประสทธภาพ

25

3. ผน าการเปลยนแปลงตองใชแรงกระตน ไดแกค ามนสญญาในการเปลยนแปลงพลงอ านาจและตองมความอดทน 4. เลอกเปาหมายการเปลยนแปลงทเหมาะสมทสดตอองคการ ในขนนจะตองมแผนปฏบตการและแผนกลยทธในการเปลยนแปลง 5. ผน าการเปลยนแปลง มบทบาทในการเปนผสนบสนนผอ านวยการและตองมความร 6. รกษาสภาพการเปลยนแปลงโดยใชการสอสารขอมลยอนกลบและตองมความร 7. ผน าการเปลยนแปลงตองคอยๆ ถอนตวจากการชวยเหลอ เมอการเปลยนแปลงเปนสวนหนงของวฒนธรรมองคการแลว

เมอน าทฤษฎของเลวน (Lewin) และลพพท (Lippitt) มาเปรยบเทยบกนดงแผนภาพท 7

Lewin Lippitt 1. Diagnosis of the problem Unfreezing 2. Assessment of motivation and capacity for change

3. Assessment of change manager’s motivation 4. Selecting progressive change objectives

Moving to a new level 5. Choosing the appropriate role of the change manager Refreezing 6.Maintenance of the change once it has been

started 7. Termination of a helping relationship แผนภาพท 7 การเปรยบเทยบวงจรการเปลยนแปลงของ เลวน และลพพท (Comparison between Lewins. and Lippitt s change cycles) ทมา: Jeanette Lancaster (1999) จากการศกษาแนวคดทฤษฎทไดกลาวมาพบวา ทฤษฎของ เลวน (Lewin, 1951) มลกษณะเปนเหตเปนผล มเปาหมาย มการวางแผนทชดเจน แตยงขาดการพจารณาในดานความรสก และเจตคตของบคคลในองคการ ซงสามารถท าใหเกดการตอตานตามมาไดสวนของ ลพพท และ และ แสไทร (Satir et al, 1991) เนนถงผน าการเปลยนแปลงทมอทธพลตอการเปลยนแปลง ในสวนแนวคดการจดการการเปลยนแปลงของ คอตเตอร (Kotter, 1996) ซงเปนนกการตลาดซงมองใน

26

8 ขนตอน ทจะท าใหการเปลยนแปลงประสบความส าเรจ เหมาะกบสถานการณปจจบนทมสภาพการแขงขนทสงขน การบรหารจดการใหคมคาคมทน การบรหารจดการเชงกลยทธ การรกษาคนในองคกรใหยดมนผกพนและทมเทกบการท างานใหบรรลเปาหมาย ผวจยจงเลอกแนวคดของ คอตเตอร (Kotter, 1996) ในการศกษาวจยครงนเนองจาก การน าสการเปลยนแปลง (Leading change) ผน าการเปลยนแปลงเปนผท าการเปลยนแปลง โดยเรมตนจากการสรางจตส านก ใหพนกงานทราบถงความจ าเปนและความเรงดวนของการเปลยนแปลงตระหนกถงความส าคญ โดยใหผเกยวของเขามามสวนรวมเพอก าหนดทศทาง ก าหนดวสยทศนและน ากลยทธสการปฏบต โดยมเปาหมายรวมกน สอสารใหทมทราบถงวสยทศนทตองการใหเปน ใหอ านาจในการตดสนใจเ บองตน กอนเพอ เ ปนฐานในการท างาน ก าหนดความตองการในระยะส นวาตองการ การเปลยนแปลงในเรองใดใหส าเรจ มระบบงานทเออตอการท างานเปนทม มเปาหมายวตถประสงคทชดเจน และประเมนเพอเปนการตดตามวาแผนงานตอบสนองตอเปาหมายขององคกร เมอมการเปลยนแปลงทดเกดขน มการใหรางวลเปนขวญก าลงใจในการพฒนาและการรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหคงอยอยางย งยน จนกระทงเปนแนวทางใหมทบคคลในองคการยดถอเปนวฒนธรรมองคการ เนตรพณณา ยาวราช (2553) ไดอธบายทการจดการการเปลยนแปลงทง 8 ขนตอน ดงน 1. การสรางส านกแหงความเรงดวนทตองเปลยนแปลง (Establishing a sense of urgency) การชแจงใหทราบเหตผลของการเปลยนแปลงไปสสงใหม ความพอใจและตงใจทจะเปลยนแปลงเพอน าไปสสงทดกวา 2. การรเรมในการน าการเปลยนแปลงรวมกน (To create a guiding coalition) หมายถง การมพลงกลมทผลกดนการเปลยนแปลงรวมกนตงแตผบรหารระดบสง ระดบกลาง และระดบลาง เพราะแตละกลมมความสมพนธเชอมโยงกนเพอใหการเปลยนแปลงส าเรจโดยอาศยการสอสารทดตอกนเพอท าใหเกดพฤตกรรมใหมทตองการ 3. การพฒนาวสยทศนและกลยทธ (Developing a vision and strategy) หมายถง การมภาพใหชดเจนหรอวสยทศนทชดเจนเปนเครองน าทางไปสสงทคาดหวงและสอใหคนในองคการทราบถงอนาคตทตองการเปนไป 4. การสอใหผอนทราบ (Communicating the change vision) หมายถง การหาโอกาสและใชชองทางการสอสารใหบคคลในองคการทราบถงวสยทศน และพฤตกรรมใหมทตองการ 5. การใหอ านาจอยางกวางๆ (Empowering broad-based action) หมายถง การท าใหการเปลยนแปลงส าเรจโดยการใหอ านาจมอบหมายใหบคคลมอ านาจในการท างาน เชน การใหขอมลทส าคญเพอตดสนใจ การใหความรในการท างานการใหอ านาจหนาท และการใหรางวลตอบแทน

27

6. การน าไปสชยชนะทตองการ (Generate short term wins) หมายถง มการวางแผนเพอใหการท างานตามทตองการเปลยนแปลงเปนผลส าเรจ 7. การชวยใหวสยทศนเปนจรง (Consolidate gains and produce more change) หมายถงการสงเสรม การพฒนาบคลากรส าหรบการเปลยนแปลงในอนาคต 8. ใหความส าคญกบผลงานทด (Anchor new approaches in the culture) หมายถง การใหความส าคญกบพฤตกรรมใหมทเปลยนแปลงแลวและมการพฒนาบคลากรอยางตอเนองใหมความรบผดชอบและส านกในการเปลยนแปลง 3. งานวจยทเกยวของ เพกกและคาเลน (Peggy & Karen, 2005) ศกษาในกลมผปวยพษสราเรอรง โดยน าแนวคดของ เครท เลวน (Kurt Lewin) มาเปนแนวทางในการรกษาเพอเปลยนแปลงพฤตกรรม พบวาความส าเรจขององคกรในการเปลยนแปลง จะท าใหท งผปวย ผน าและพนกงานในระบบไดรบประโยชน ผน าการเปลยนแปลงมความจ าเปนและมอทธพลตอองคกรในการกาวผานการเปลยนแปลง ซงตองมความระมดระวง ในการคดประเมนและวางแผนในการดแลผปวย ตลอดจนมความยดหยน มความมงมนอดทน เพอการพฒนาการดแลทดขนกวาเดม ธนน เตรยมชยศร (2550) ศกษาการประชาสมพนธในการบรหารเปลยนแปลงของโรงพยาบาลเอกชนเพอการทองเทยวเชงสขภาพ โดยศกษาจากการสมภาษณแบบเจาะลกผบรหาร เจาหนาทฝายประชาสมพนธ/ ฝายการตลาด และเจาหนาทฝายบคคล ของโรงพยาบาลเอกชน 5 แหง เจาหนาทของการทองเทยวแหงประเทศไทย 2 คน และนายกสมาคมโรงพยาบาลเอกชนรวมทงสน18 คน ผลการวจยพบวา การเปลยนแปลงของโรงพยาบาลเอกชนเปนการเปลยนแปลงเชงรก ม 7 ขนตอน คอ 1) เขาใจถงสาเหตทตองการเปลยนแปลง พบวา มปจจยท งภายในและภายนอกโรงพยาบาล โดยปจจยภายนอกมผลตอปจจยภายในดวย และปจจยดานวสยทศนมความส าคญตอการเปลยนแปลงทสด 2) การก าหนดเปาหมายโดยก าหนดใหโรงพยาบาลมมาตรฐานระดบสากล 3) การสรางและการก าหนดทางเลอก โดยใชวธการระดมสมองและการเปรยบเทยบขอดและขอเสย ของโรงพยาบาลเอกชนกบธรกจประเภทเดยวกนและประเภทอน มการใชกลยทธการเปลยนแปลงองคการแบบตอเนอง 4) การวางแผนการโดยการเตรยมความพรอมในดานตางๆ โดยเฉพาะดานบคลากร 5) การปฏบตตามแผน โดยมการสอสารภายในองคกร, การก าหนดผรบผดชอบการ การเปลยนแปลง, การใหสทธอ านาจ 6) การเสรมแรงและการจดการกบแรงตานการเปลยนแปลง 7) การประเมนผลการเปลยนแปลง ชดชนก ศภวโรดม (2550) ศกษารปแบบการบรหารการเปลยนแปลงทมงสโรงเรยนICT ส าหรบสถานศกษาขนพนฐาน ประชากรทใชในการวจย คอ ผบรหารโรงเรยนของโรงเรยนท

28

จดการศกษาขนพนฐาน ทเขารวมโครงการโรงเรยนตนแบบการพฒนาการใช ICT เพอการเรยนร ผลการวจยพบวา การบรหารการเปลยนแปลงทมงสโรงเรยน ICT ส าหรบสถานศกษาขนพนฐานประกอบดวยผน าการเปลยนแปลงทมคณสมบต คอ 1) การแสดงวสยทศนใหเหนถงความจ าเปนการเปลยนแปลง 2) การตอบสนองการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ 3) เปนผรเรมการเปลยนแปลงโดยใชความเปนผร ผช านาญการ 4) สรางการรบรและอธบายถงผลดและผลเสยการเปลยนแปลง ปยะธดา อนทรโชต (2553) ศกษาบทบาทของกระบวนการในการบรหารการเปลยนแปลงและวฒนธรรมองคกรในการบรหารการเปลยนแปลงของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม โดยเกบขอมลสมภาษณเชงลกระดบผบรหาร ผจดการและพนกงานระดบปฏบตการจ านวน 11 ทานจาก 3 บรษท ผลการวจยพบวา องคกรในกลมธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม มการประยกตใชแนวคดของการบรหารการเปลยนแปลงไดคอนขางส าเรจด โดยลกษณะของการเปลยนแปลงภายในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมนนเปนการปรบกระบวนการท างานหรอโครงสรางขององคการ ซงกระบวนการบรหารการเปลยนแปลงทประกอบดวยขนตอนการ วางแผนการเปลยนและขนตอนการด าเนนการเปลยนแปลงจากกรอบแนวคดวจย มความสอดคลองในทกกจกรรมของการเปลยนแปลงของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม เชน การก าหนดเปาหมาย การจดท าแผนปฏบตการ การสอสารการเปลยนแปลง หรอการวางแผนบคลากรใหมสวนรวมในการเปลยนแปลง 4. ความส าคญของการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงเปนสงส าคญในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงและการพฒนาของสงแวดลอม เชน ความตองการของลกคาเปลยนแปลงไป เทคโนโลยเปลยน กฎขอบงคบของรฐบาลเปลยน การศกษาการเปลยนแปลงจงมความส าคญกบผบรหารทกคนในทกระดบ เพราะการเปลยนแปลงเปนรากฐานของการอยรอดขององคการ และเปนสงมคาตอองคการทกแหง องคการตางๆ มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เนองจากมการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกทมากระทบตอการด าเนนงาน ไดแก สภาพเศรษฐกจเปลยนแปลง ความตองการของลกคาเปลยนแปลง 4.1 ความส าคญตอองคการ การบรหารการเปลยนแปลงทด ชวยใหองคกรปรบตวไดทนการเปลยนแปลงของสงแวดลอมสงคม เศรษฐกจ สงคม การเมองท าใหองคกรอยรอดอยางย งยน ชวยประเมนศกยภาพและต าแหนงขององคกรไดรกษาความไดเปรยบในการแขงขน มทศทางทชดเจนในการปฏบตงาน และท าใหเกดการปรบปรงองคกรอยางตอเนอง ทงนตองอาศยผน าทมศกยภาพและเปนผน าการเปลยนแปลง (Change agent) ทมความเขาใจถงความส าคญของการบรหารการเปลยนแปลง

29

4.2 ความส าคญตอผบรหาร การบรหารการเปลยนแปลงทด ชวยใหผบรหารไดมองเหนภาพในอนาคตไดอยางถกตอง ด าเนนงานตามแผนไดถกตองราบรน ทนกบการเปลยนแปลงและสามารถแกไขอยางมประสทธภาพ เนองจากมการวางแผนเตรยมความพรอมในการเปลยนแปลงองคกร และสามารถชวยใหผบรหาร จดการแกปญหาทตองเผชญไดเหมาะสม และสามารถน าพาองคกรไปสความส าเรจ และการบรหารการเปลยนแปลงทดชวยใหผบรหารมการคดทเปนระบบ คดเชงรกตนตวกบการพฒนาศกยภาพตนในการเปนผน าการเปลยนแปลงอนท าใหองคกรพฒนากาวหนา 4.3 ความส าคญตอผปฏบตงาน การบรหารการเปลยนแปลงทดเปนการสรางความเขาใจในเหตผลการเปลยนแปลง ชวยลดความวตกกงวล ความกลวความตงเครยดในการท างาน เปนการเสรมสรางบรรยากาศทดในการท างาน ลดการตอตานการเปลยนแปลง ลดปญหาความขดแยงระหวางผบรหารและผปฏบตงาน สรางความสมพนธทด สรางขวญก าลงใจ สรางคานยม ทศนคต ทดในการท างานท าใหเกดความรวมมอและการมสวนรวมในการแกปญหาขององคกร และท าใหบคลากรผปฏบตงานไดเพมพนความร ทกษะประสบการณในการท างาน จากทกลาวมาขางตนอาจสรปไดวา การทองคการจะสามารถด ารงอยไดกบปจจบนทมการเปลยนแปลงเกดขนอยางรวดเรว การจดการการเปลยนแปลง จงเปนกจกรรมทส าคญและมความจ าเปนตอความส าเรจขององคกร โดยมการวางแผนและด าเนนงานอยางเปนระบบ เปนการจดการกระบวนการและปรบเปลยนหรอประยกตการใชเทคนคเครองมอเพอใหองคก ารพรอมรบการเปลยนแปลงและสนบสนนใหเกดการปรบตวและยอมรบการเปลยนแปลง ลดผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลง สามารถด ารงอยไดอยางมประสทธภาพในทกสถานการณ น าไปสการบรรลผลส าเรจตามเปาหมายขององคการ 5. ประเภทของการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงเปนเรองธรรมชาต ทองคการตองประสบไมวาจะเปนองคการระดบใด ตางตองมการเปลยนแปลงทงสนไมมากกนอย ซงการเปลยนแปลงสามารถแบงตามลกษณะของการเปลยนแปลงของ ครนเนอร และ คนช (Kreitner & Kinichi, 2001) ดงน 5.1 การเปลยนแปลงแบบปรบตว (Adaptive change) เปนวธการทเหมาะกบสภาพแวดลอมทคอนขางคงท มตวแปรไมมากนก เสยคาใชจายนอย การตอตานการเปลยนแปลงนอยทสด หรอไมมการตอตานการเปลยนแปลง เปนลกษณะการเปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไป เชน การเสยภาษ

30

5.2 การเปลยนแปลงแบบสรางสรรค (Innovative change) เปนการเปลยนแปลงทน าเสนอสงแปลกใหมเพอตอบสนองความตองการของกลมเปาหมาย อาจมการตอตานการเปลยนแปลงและอาจมคาใชจายทสงขน แตจ าเปนตองเสนอสงแปลกใหมใหกลมเปาหมาย 5.3 การเปลยนแปลงแบบสรางสรรคอยางใหญหลวง (Radically innovative change) เปนการเปลยนแปลงทมการเปลยนแปลงอยางมาก บางครงเรยกวา ถอนรากถอนโคน ยอมกระทบตอบคลากร จงท าใหมการตอตานการเปลยนแปลงอยางมากมาย และจ าเปนตองใชทรพยากรเพอใหเกดการเปลยนแปลง เพอความอยรอดขององคการ 6. สาเหตของการเปลยนแปลง ทกวนนมการเปลยนแปลงทรวดเรวมากมายสงผลกระทบตอองคการ ท าใหองคการตองมการเปลยนแปลงใหสอดคลองกบบรบททเปลยนไป ดงน น การท าความเขาใจสาเหตการเปลยนแปลงกจะมผลดตอผบรหารในการวางแผนยทธศาสตร เพอการเปลยนแปลงในโอกาสตอไป ส าหรบสาเหตซงเปนพลงท าใหเกดการเปลยนแปลงแบงเปน 2 ประการ คอ พลงจากภายนอกองคการ และพลงจากภายในองคการ ซงสงผลตอความตองการทจะเปลยนแปลง ครนเนอร และ คนช (Kreitner & Kinichi, 2001) 6.1 พลงจากภายนอก (External forces) 6.1.1 ปจจยทางประชากร เชน อาย การศกษา ทกษะ เพศ 6.1.2 ความกาวหนาทางเทคโนโลย หนวยงานการผลต ส านกงาน เทคโนโลย เปลยนแปลงไป 6.1.3 ดานการตลาดและเศรษฐกจ คแขงขน สภาพเศรษฐกจ สงคม 6.1.4 ความกดดนทางสงคม และการเมอง กฎระเบยบนโยบายภาครฐ ขอก าหนดของกฎหมายเปลยนแปลงไปคานยม และภาวะผน า 6.2 พลงจากภายใน (Internal forces) 6.2.1 ปญหาดานบคลากรความไมพงพอใจในงาน การลาออกและการเปลยนงาน ผลผลตต า การมสวนรวม 6.2.2 พฤตกรรมการบรหารความขดแยง ภาวะผน า ระบบรางวล การปรบโครงสรางองคการ ธนน เตรยมชยศร (2550) ปจจยทกอใหเกดการเปลยนแปลงประกอบดวย 1) ปจจยภายนอกองคกร ภายในประเทศเชนดานสงคม วกฤตการทางเศรษฐกจ การเกดโรคระบาด ปจจยนอกประเทศ เชน การเกดวนาศกรรม การเมองและกฎหมาย คแขงขน 2) ปจจยภายในองคการ เชน วสยทศนขององคการ เปนตน

31

7. องคประกอบในการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงในองคกรจะเกดขนไดเกยวของกบองคประกอบส าคญตอไปน 7.1 ผน าการเปลยนแปลง (The change agent) 7.2 การพจารณาวามอะไรบางทควรจะตองเปลยนแปลง (Determining what should be changed) 7.3 ชนดของการเปลยนแปลง (The kind of change to make) 7.4 ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลง (Individuals affected by change) 7.5 การประเมนผลการเปลยนแปลง (Evaluation of change) การจดการการเปลยนแปลง (Management change) ในฐานะทเปนผทมบทบาทน ามาซงการเปลยนแปลงหรอเรยกวา Change agent ผบรหารจะตองเปนผน าการเปลยนแปลง รเรมความคด หรอจงใจผปฏบตงานไปสการเปลยนแปลง ผบรหารทกคนควรท าความเขาใจ เกยวกบการเปลยนแปลงอยางมประสทธภาพ 1. มการก าหนดแผนการบางอยางส าหรบอนาคต ซงจะจะท าใหม ขนหลงการเปลยนแปลง 2. มการก าหนดหนาทตางๆ ภายในองคการตามความตองการการคาดหวง นนคอการเปลยนแปลงอยางมแผน 3. มการเคลอนยายทรพยากรทางการบรหารทไมท าใหเกดคาใชจายสงขนกวาเดมเพอมาท างานทเปลยนแปลงนน 4. มการเคลอนยายทรพยากรทางการบรหารทไมท าใหสมาชกในองคการสญเสยประโยชนทเคยไดรบ สพจน ทรายแกว และ ศรวรรณ มนอตระผดง (2554) รปแบบการเปลยนแปลงองคกรทวไปจะม 3 รปแบบ ไดแก 1. การเปลยนแปลงทเปนลกษณะววฒนาการ (Evolution) ซงเปนการเปลยนแปลงแบบคอยเปนคอยไป ด าเนนการเปนระยะๆ ท าการศกษาอยางรอบคอบ สวนใหญเกดกบองคกรทสภาพแวดลอมเปลยนแปลงไมมาก เชนการจดอบรมความรเสรมทกษะ เพอปรบเปลยนวธการท างานใหมประสทธภาพยงขน 2. การเปลยนแปลงแบบปฏวต (Revolution) ซงมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เพอแกไขปญหาองคกรอยางเรงดวน เชนการรอระบบ ปรบโครงสราง หรอการเปลยนแปลงแบบถอนรากถอนโคน

32

3. การเปลยนแปลงทมการวางแผนเพอการเปลยนแปลงอยางมระบบ (Planed change) เพอปองกนเหตการณทอาจสงผลตอปญหาและอปสรรคและรองรบการเปลยนแปลงทจะเกดขน เชน การปฏรประบบราชการโดยภาครฐมการก าหนดแผนยทธศาสตรพฒนาระบบราชการและวางแผนก าหนดกรอบอตราก าลงภาครฐ เปนตน นกล อบลบาน (2553) รปแบบการเปลยนแปลง ม 2 รปแบบ 1. การเปลยนแปลงเชงรก (Proactive) เปนการเปลยนแปลงตนเองกอนทจะไดรบการเปลยนแปลงจากผอนซงตองอาศยการวเคราะหสถานการณ และแนวโนมทจะเกดขนในอนาคตเพอเตรยมการรองรบ ถาการเปลยนแปลงทเกดขนมผลในทางลบ ความเสยหายทเกดขนอาจบรรเทา เบาบางลง 2. การเปลยนแปลงเชงรบ (Reaction) เปนการถกเปลยนแปลงโดยผอนตวเองไมยอมจะเปลยนแปลง หรอมความคดยดตดในแนวทางเดมๆ มานาน ซงอาจไมเหมาะสมกบสภาวการณในปจจบน และอนาคต ดงนนการเปลยนแปลงในแนวนผลรายมกเกดขนตอผทไดรบการเปลยนแปลง 8. กลยทธการบรหารการเปลยนแปลง กลยทธการเปลยนแปลง(Strategic change) หมายถง แนวทางหรอกลวธทผน าการเปลยนแปลงคดคนขน เพอน ามาด าเนนการเปลยนแปลงสงใดสงหนง เชน นโยบาย ระเบยบ และขอก าหนด ซงท าใหผเกยวของยอมรบการเปลยนแปลงและใหความรวมมอปฏบตตามแนวทางใหม กลยทธการเปลยนแปลงม 5 วธ ดงน 1. กลยทธการเปลยนแปลงโดยใชอ านาจ (Strategic change through power) กลยทธการเปลยนแปลงโดยใชอ านาจ หมายถง การทผบรหารใชอ านาจโนมนาวใหผใตบงคบบญชายอมรบการเปลยนแปลง จ าแนกอ านาจเปน 5 ประเภท 1.1 อ านาจตามกฎหมาย (Legit image power) เปนอ านาจทมาจากต าแหนงงานทปฏบต (Position power) อ านาจตามกฎหมายมความหมายเหมอนกบอ านาจหนาท (Authority) ซงเปนอ านาจทางการเมอบคคลไดรบการแตงตงใหด ารงต าแหนง โดยมอ านาจสงการและมอบหมายงานแกผใตบงคบบญชา 1.2 อ านาจการใหรางวล (Reward power) เปนอ านาจทมในตวบคคลซงสามารถจดการผลประโยชนแกบคคลอนๆ ซงอ านาจการใหรางวลจะสนบสนนอ านาจตามกฎหมาย เชน การเพมเงนเดอน เลอนต าแหนง สนบสนนสงเสรมความมชอเสยงในสงคม เปนตน ยอมสามารถโนมนาวผใตบงคบบญชาปฏบตตามและใหความรวมมอ

33

1.3 อ านาจจากความเชยวชาญ (Expert power) เปนอ านาจทมในตวบคคลเนองจากเปนผทมความร ความสามารถ มทกษะ และความเชยวชาญทไดรบการยอมรบจากสงคมและจากผรวมงาน 1.4 อ านาจจากการอางอง (Referent power) เปนอ านาจทมในตวบคคลเนองจากเปนผ ทมบารม (Charismatic) เชนเปนบคคลทมจตเมตตา ใหความชวยเหลอเกอกลแกบคคลอนๆ ปฏบตตนเปนแบบอยางทด ไดรบการยกยองและชนชมจากสงคมในดานคณงามความดทปฏบต 1.5 อ านาจจากการขมข (Coercive power) เปนอ านาจของบคคลทมาจากการขมขบงคบและคกคามบคคลอนใหยอมปฏบตตามหากไมปฏบตตามค าสงเชนถกตดเงนเดอน 2. กลยทธการเปลยนแปลงโดยอธบายเหตผล (Strategic change through reason) อธบาย และชแจงเหตผลความจ าเปนทตองเลยนแปลง ผลเสยทอาจเกดขนหากไมเปลยนแปลงจากผลการวจยพบวา กลยทธการเปลยนแปลงโดยอธบายใหผเ กยวของเขาใจความจ าเปนและวตถประสงค รวมทงประโยชนทจะไดรบจากการเปลยนแปลง จะท าใหผเกยวของรวมมอและยอมรบการเปลยนแปลง 3. กลยทธการเปลยนแปลงโดยใหความร (Strategic change through knowledge) โดยจดโครงการบรการวชาการ เพอเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบเรองทจะเปลยนแปลง เชญวทยากรภายนอกหนวยงาน จดศกษาดงานนอกสถานทเพอน าประสบการณมาคดคน กลยทธการพฒนาองคกร 4. กลยทธการเปลยนแปลงโดยใหมสวนรวม (Strategic change through participation) เปดโอกาสใหแสดงความคดเหน มสวนรวมในการตดสนใจท าใหรวมมอและยอมรบการเปลยนแปลง 5. กลยทธการเปลยนแปลงโดยการเจรจาตอรองและก าหนดขอตกลง (Strategic change through negotiation and agreement) เปนกลยทธการเปลยนแปลง ในลกษณะประนประนอม (Compromise) โดยรบฟงความคดเหนของผเกยวของและก าหนดขอตกลงรวมกน แนวคดในการด าเนนการเปลยนแปลงองคการ ดงน 1. สรางความรสกเรงดวน สอสารใหทราบวาการเปลยนแปลงเปนสงจ าเปนส าหรบองคการ เพอใหสามารถรบมอกบสภาวะวกฤตทองคกรตองเผชญ และเพอใหบคลากรเกดการตนตวและมความพรอมจะปรบเปลยนเพอใหองคการสามารถอยรอดได 2. สรางพลงรวมมอเพอน าการเปลยนแปลง การสรางความผกพนทจะเปลยนแปลงและมความหวงรวมกนในอนาคต การใชผบรหารในระดบตางๆ ซงมอ านาจและอทธพลเพยงพอทจะผลกดนการเปลยนแปลง

34

3. การจดท าวสยทศนและกลยทธในการเปลยนแปลง ผบรหารควรใหความส าคญการก าหนดวสยทศนหรอภาพในอนาคตทสามารถสรางความเราใจแกบคลากร รวมทงก าหนดกลยทธทจะบงบอกแนวทางในการปรบเปลยน 4. คนหาความคดเหนหรอขอเสนอใหมๆ เปนการกระตนการมสวนรวม เพราะบคลากรยอมตองการคนชวยคดชวยคน ชวยแกปญหา 5. จดท าแผนเพอรบมอกบการตอตาน เชนการสรางความสอดคลองระหวางเปาหมายองคการและความตองการของบคลากร การสอสารการอบรม การสรางบรรยากาศซงชวยใหบคลากรเกดความรสกปลอดภยทางจตวทยา การใหเขามามสวนรวมท าใหบคลากรมความเขาใจการเปลยนแปลงมากขนและการบงคบจะเปนวธการสดทายทจะน ามาใชหรอเมอตองการการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเชน เมอองคการอยในสภาวะวกฤต 6. จดใหมมทมบรหารการเปลยนแปลง การมอบหมายทมท างานดแลรบผดชอบการด าเนนการเปลยนแปลง โดยรบผดชอบการสอสาร การใหผมสวนไดเสยเขามาเกยวของ การฝกอบรมและกจกรรมอนๆ ทจ าเปนเพอท าใหการเปลยนแปลงราบรน 7. สรางผน าการเปลยนแปลง อาวธส าคญประการหนงไดแกผน าการเปลยนแปลงหรอผ ทท าหนาทดแลรบผดชอบใหกจกรรมหรอการปฏบตตามแนวทางใหมไปอยางถกตองไมผดพลาด ทงน ผบงคบบญชาทท าหนาทเปนเจาภาพหรอ Sponsor กส าคญ สามารถชวยสนบสนนและสงเสรมพฤตกรรมใหมของบคลากร 9. ขนตอนการบรหารการเปลยนแปลง (Steps of change management) ประกอบดวย ขนท 1 สรางความตระหนก (Awareness) ปจจยส าคญทท าใหการเปลยนแปลงส าเรจ บคลากรพยาบาลตระหนกถงความจ าเปนทตองเปลยนแปลง โดยเฉพาะบคคลทเปนแกนน าตอตานการเปลยนแปลง ขนท 2 สรางการยอมรบ (Adoption) เมอบคลากรพยาบาลเขาใจเหตผลและความจ าเปนทตองเปลยนแปลง รวมทงมความรเขาใจหลกการและแนวทางปฏบตใหม ผน าการเปลยนแปลง ควรใชกลยทธแบบมสวนรวม รวมก าหนดนโยบาย และแนวทางปฏบต เพราะจะท าใหบคลากรพยาบาลรสกภาคภมใจ มคณคาของตนเอง รสกเปนสวนหนงขององคกร ท าใหเกดขวญก าลงใจในการท างาน ขนท 3 น าไปปฏบต (Implementation) เมอบคลากรพยาบาลยอมรบการเปลยน ควรใหบคลากรพยาบาลน าแนวทางปฏบตใหมทได รวมกนคดคนไปทดลองใช และประเมนผลดและผลเสยเพอน ามาปรบปรงใหเหมาะสม

35

ขนท 4 ก าหนดเปนนโยบายหรอกฎระเบยบขององคการ (Institutionalization) เมอน าไปปฏบตแลวไดผลลพธทพงพอใจและไดรบการยอมรบจากผเกยวของสวนใหญ ใหก าหนดเปนนโยบาย และกฎระเบยบขององคการเพอยดถอปฏบต

การตอบสนอง ตอการเปลยนแปลง

ขนตอน การเปลยนแปลง

กลยทธ การเปลยนแปลง

Unfreezing Changing Refreezing

ขนท1 สรางความตระหนก ขนท2 สรางการยอมรบ ขนท3 น าไปปฏบต ขนท4 ก าหนดเปนนโยบาย และกฎระเบยบ

ใหความร อธบายเหตผล ใหมสวนรวม เ จ ร จ า ต อ รองและก าหนดขอตกลง ใชอ านาจ

แผนภาพท 8 โมเดลกลยทธการบรหารการเปลยนแปลง ทมา : บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551 นกล อบลบาน (2553) ขนตอนการบรหารการเปลยนแปลง สามารถน าเอาความคดของกระบวนการคดเชงระบบ (Systems thinking) เขามาประยกตใชโดยมขนตอนการด าเนนงาน 7 ขนตอน คอ 1. เขาใจถงสาเหตการเปลยนแปลงแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ เนองจากความจ าเปน และเนองจากความตองการ 2. ก าหนดเปาหมาย เปาหมายทดจะชวยบอกทศทางการเปลยนแปลง กระตนบคลากรใหด าเนนการไปในทศทางทถกตองและเกดการประสานงานกนเปนอยางด ควรมลกษณะเปนรปธรรม เปนทตองการของคนทมสวนเกยวของ มความสมบรณ และเจาะจงชดเจนและงายตอการสอสาร 3. สรางและก าหนดทางเลอก สรางทางเลอก ดวยวธการระดมสมอง หรอการเปรยบเทยบ 4. วางแผน การจดท าแผน เปนการประมวลขอมลตางๆ จดท าแผนปฏบตการ (Action plan) และผงกจกรรม (Flow chart) 5. ปฏบตการตามแผน ด าเนนการตอเนองและตดตามผลอยางสม าเสมอ สอสารความคบหนา ปรบเปลยนเปาหมายและแผน รายงานความคบหนาใหผบรหารระดบสงทราบ

36

6. เสรมแรงใหกบความเปลยนแปลง การชแจงใหรทวถงกน ถงความเปลยนแปลงทเกดขน และแสดงความขอบคณพนกงานทมสวนชวยเหลอในการเปลยนแปลง 7. ประเมนผล การเอาสงทเกดขนจรงมาเปรยบเทยบกบแผนทวางไวโดยมองคประกอบทพจารณา คอ หลกเกณฑในการประเมน อลซาเบสท คเบลอ รอส (Elsabeth Kubler Ross, อางใน นกล อบลบาน, 2553) ขนตอนการเปลยนแปลง (Stage of change) คอ ขนตอนของการเปลยนแปลงทเกดขนไดกบทกคน เมอตองพบกบความเปลยนแปลงในทกๆ ดานของชวต เมอเกดการเปลยนแปลงจะสงผลกระทบตอผลผลตในการท างาน จะมพฤตกรรมการเปลยนแปลงดงน ขนท 1 คอ การปฏเสธ (Denial) คนทอยในขนนจะมลกษณะทาทาง อาจดนงเฉย หรอแสดงอาการไมเชอ หรอแสดงอาการหลกเลยง ค าพด อาจไมพดอะไรเลยเงยบเปนตน ขนท 2 คอ การตอตาน (Resistance) คนทก าลงอยในขนน อาจสงเกตลกษณะทาทาง ดงน ทาทาง: โมโห หรอไมใหความรวมมอ ค าพด: อาจพดวาเปนไปไมไดหรอก หรอ ขอมลของคณมนไมถกตอง ขนท 3 คอ การทดลอง (Exploration) อาจสงเกตลกษณะทาทางหรอค าพดดงน

ทาทาง : ดมพลง หรอยอมรบความเสยง หรอท าสงตางๆ โดยขาดความจดจอ ค าพด : อาจพดวา “ฉนมความคดแบบน” หรอ “ลองดวาจะเปนอยางไรถา..” ขนท 4 คอ การยดมนท าตาม (Commitment) ทาทาง : ดมความมนใจ มความคดรเรม หรอสนใจในสงทก าลงจะเกดขนในอนาคต ค าพด : อาจพดวา “ฉนสามารถชวยไดอยางไร” หรอ ลองท ากนดสกตง

การบรหารการเปลยนแปลง ตองอาศยทงศาสตรและศลป ผน ามความส าคญ และตองด าเนนการอยางจรงจงและเอาใจใสตอเนอง ตองเขาใจในขนตอนของการบรหารการเปลยนแปลง ตองมกระบวนการและเครองมอการสอสารทถกตอง เหมาะสม การสรางความชดเจนในขนทมการ ปฏเสธ (Denial) จะตองใหความร การอบรม การพฒนา และเนนย าประเดนส าคญกบทมงาน ในขนตอนของการตอตาน (Resistance) จะตองใหสงอ านวยความสะดวก สงเสรมสนบสนน กระตนการจงใจ และใหก าลงใจในขนการทดลอง (Exploration) และสดทายจะตองยอมใหการยอมรบยดมนยนยนการด าเนนการและใหการสนบสนนในชวง ยดมนยนยนท าตาม (Commitment) กระบวนการบรหารการเปลยนแปลง การเปลยนแปลงทประสบความส าเรจ ผบรหารการเปลยนแปลงตองเขาใจในขนตอนกระบวนการเปลยนแปลง และสรางขอผกพนตอการเปลยนแปลง ดงนนโรงพยาบาลตองการทจะ

37

เปลยนแปลง ผบรหาร ผน าตองเขาใจสภาพแวดลอมทมอทธพลตอการเปลยนแปลง และด าเนนการตามขนตอน จงจะประสบความส าเรจ แกนนอน (Gannon, 2000) แบงขนตอนการบรหารการเปลยนแปลงเปน 10 ระยะ 1. การเขาใจความตองการ (Understanding the need for change) ในขนแรกพนกงานมความจ าเปนตองรวาท าไมตองมการเปลยนแปลง และจะเปลยนแปลงอยางไร ผบรหารตองใหขอมลปรบความเขาใจกบพนกงาน 2. การยอมรบความตองการ (Accepting the need for change) ผบรหารตองสรางความไววางใจและใหความเชอมนแกพนกงานวาการเปลยนแปลงเกดขนจะท าใหพนกงานและองคการไดประโยชนรวมกน 3. การเขาใจวฒนธรรม (Understanding the exiting organization culture) การยอมรบการเปลยนแปลงท าใหเกดแรงสนบสนนในการเปลยนแปลง 4. ระบวสยทศนขององคการ(Stating the corporate vision) เพอใหบคลากรเกดความเชอมนและเหนภาพในอนาคตหลงการเปลยนแปลง 5. อธบายกลยทธ (Explaining the strategy) มกรอบแนวคดและยทธศาสตรทชดเจน 6. ก าหนดโครงสรางการเปลยนแปลง (Defining the program for change) 7. ก าหนดบทบาทการจดการ (Clearly defining management role) ผบรหารและบคลากรจะตองสอสารถงกน 8. เขารวมโครงการ (Lunching the program) เรมด าเนนการอยางเปนทางการและคอยเปนคอยไปโดยผบรหารประกาศถงวสยทศนทชดเจนและวธการด าเนนการเปลยนแปลงอยางเปนกระบวนการรวมถงการกระจายอ านาจและใหก าลงใจบคลากรในองคการ 9. การตดตามความคบหนา (Monitoring program) เปนข นตอนการตดตามและประเมนผล ถาประสบความส าเรจควรมการเสรมแรง หรอฉลองในความส าเรจหากมขอผดพลาดจะไดรบแกไข 10. กลไกการสนบสนน (Supporting mechanisms) ทมบรหารการเปลยนแปลงจะรบผดชอบในการสอสาร ชวยเหลอ ยอมรบ สนบสนนและเขารวมในการการเปลยนแปลงรวมทงตงเปาหมายและเปดโอกาสใหมการสอสารในทม รวมคนหาวธการแกปญหา ตดตาม ประเมนผลและออกแบบวธการท างานรวมทงการตงเปาหมายไวดวย 10. ผน ากบการจดการการเปลยนแปลง พรหมสวสด ทพยคงคา (2551) ผน าการเปลยนแปลง หมายถง บคคลหรอกลมบคคลภายใน หรอภายนอกองคกรทมจดมงหมายทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางไดผล โดยปฏบตตน

38

ในฐานะผรวมงานคนหนงทคอยอ านวยความสะดวก เขารวมส ารวจ วนจฉยปญหาองคกร วางแผนและด าเนนการเปลยนแปลงตามแผนทวางไว ตลอดจนตดตามผล และรบผดชอบการเปลยนแปลงทเกดขน นกล อบลบาน (2553) ผน าการเปลยนแปลง (Change agent) เปนผทมบทบาทกระตนความรสกของบคลากรในการตอบสนองการเปลยนแปลง ทเกดขนในเชงบวก ควรเปนบคคลทมความคดและอยบนพนฐานความจรง มประสทธภาพในการสอสาร มความกระตอรอรนในการพฒนาตนเอง รวมทงวางตวเปนกนเองและเปนผรวมงานทด ผน าการเปลยนแปลง (Change agent) หมายถง ผรเรม ด าเนนการ และรบผดชอบตอการปรบเปลยนปรากฏการณขององคการ ผน าควรจะคาดการณไวลวงหนาเกยวกบการเปลยนแปลงทอาจมผลกระทบตอตนเองและบคคลทอยในองคการ และควรมทกษะของผน าการเปลยนแปลงดงน 1. มทกษะในการเชอมโยงความรและแนวคดตางๆ ทเกยวกบวชาชพและตางวชาชพตลอดจนสามารถผสมผสานความรดงกลาวในการวเคราะหสถานการณรอบตวได 2. สรางความเชอมนและศรทธาใหเกดขน 3. มประสทธภาพในการสอสารใหเกดความเขาใจตรงกนในทกระดบ 4. มทกษะในการสรางแรงจงใจใหบคคลคลอยตาม 5. สามารถตดสนใจและบรหารความขดแยงไดอยางมประสทธภาพ 6. มความยดหยนเพยงพอทจะดดแปลงความคด และมความสขมรอบคอบตอการเปลยนแปลง 7. สามารถควบคมการตอตานทอาจเกดขนไดในทกกรณ 8. สามารถสรางวสยทศนใหสอดคลองกบองคการดวยความคดทใหประโยชนไดหลากหลาย สตเฟน อาร โคเวย (Stephen R. Covey) เขยน“The Seven Habits of Highly Effective People (1989)” แปลโดย นภดล เวสสวสด ไดกลาวถงการเปลยนแปลงตองเรมจากตนเองกอน โดยเสนอการปรบอปนสย 7 ประการของผน าทมประสทธภาพสง ไดแก 1) ตองเรมตนในเชงรก 2) เรมดวยการมจดมงหมายในใจ 3) ท าตามล าดบความส าคญ 4) คดแบบชนะ 5) ชนะเขาใจคนอนกอนจะใหคนอนเขาใจเรา 6) ผนกพลงประสานความตาง 7) หมนลบคมเลอย 11. การตอตานการเปลยนแปลง รอบบนส (Robbins, 2547) การเปลยนแปลงอาจสงผลกระทบทางลบ หรอทางบวกตอคนในองคการ แตเมอมการเปลยนแปลงทกครงมกมการตอตานเสมอ สาเหตทเกดจากการตอตานดงกลาว คอ 1) การเปลยนแปลงนนท าใหเกดความคลมเครอไมชดเจน (Ambiguity) และความไม

39

แนนอน (Uncertainty) 2) การเปลยนแปลงนนท าใหผปฏบตงานเสยประโยชน (Loss) หรอสญเสยสถานภาพเดม (Status quo) และ 3) ความเชอวาการเปลยนแปลงนนไมสอดคลอง (Incompatible) กบเปาหมาย (Goals) และผลประโยชน (Interests) ขององคการ เทคนคทผบรหารจะใชเพอตอตานการเปลยนแปลง ม 6 วธ ไดแก 1. ใหความรความเขาใจและสอสารใหพนกงานทราบ (Education and communication) 2. ใหพนกงานทตอตาน มสวนรวมในการพจารณาและตดสนใจ (Participation) 3. ใหความสะดวกและใหการสนบสนนตางๆ แกพนกงาน เชน ฝกอบรมใหสามารถเขากบการเปลยนแปลงทจะเกดขนได (Facilitation and support) 4. ท าการเจรจาตอรองกบผตอตาน (Negotiation) มการแลกเปลยนขอเสนอ หรอเงอนไขตางๆ 5. ใชกลวธตางๆ ดงผตอตานใหมาเขากลมสนบสนน (Manipulation and cooptation) หรอใหขอมลไมเตมท (มวาระซอนเรน) หรอไมใหความสะดวกแกฝายตอตาน 6. บงคบขเขญพวกทตอตาน (Coercion) ผบรหารอาจลดความเครยดของพนกงานไดหลายวธ 1) มอบหมายงานใหเหมาะสม กบคน 2) ปรบปรงการตดตอสอสารภายในองคการใหการสงงานชดเจนไมคลมเครอ 3) วางแผนโปรแกรมการท างานใหชดเจน มการแบงงาน มอบหมายงานชดเจน 4) ออกแบบงานใหม (Job redesign) ลดความนาเบอ ก าหนดปรมาณงานใหเหมาะสมใหพนกงานมสวนรวมมากขน 5) ใหความชวยเหลอพนกงานทเครยด เชนมบรการใหค าปรกษา แนะน าการบรหารเวลา จดศนยออกก าลงกาย เปนตน การเปลยนแปลงองคการยอมมผลกระทบตอขวญก าลงใจและการจงใจบคลากรทงองคการ ดงนน การบรหารจดการการเปลยนแปลงใหเกดผลส าเรจ องคการควรน าแนวคดของการจงใจมาใชเพอชวยในการก าหนดทศทางของพฤตกรรมหรอกอใหเกดพฤตกรรมการเปลยนแปลงทพงประสงค อนเกดจากเปาหมายของการเปลยนแปลง แมคคลแมน และ โรเบรต (Mc Calman & Robert, 2000) กลาววา ปจจย 5 ประการทจะชวยใหคนยอมรบการเปลยนแปลง 1. การเขาไปพวพนเกยวของ (Involvement) ไดแก การสรางใหเกดความเกยวของการพดคยอธบาย เปดใหมการถกเถยง อยางเปดเผยตรงไปตรงมา การสรางการมสวนรวมสนบสนนแนวคด 2. การสอสาร(Communication) การใชรปแบบวธการตางๆ เชน การประชม การอภปราย การน าเสนอผลงาน การใหการศกษาและการจดฝกอบรม

40

3. การรบร (Perception) การพจารณาในสงทกงวล เปาประสงคแตละบคคล การหาหนทางในการทแตละคนจะจดการกบสงตางๆ และผลประโยชนทจะไดรบจากการเปลยนแปลง 4. ทรพยากร (Resource) สรรหาและการโยกยาย การปรบเปลยนงานตองกลมกลนกบสงแวดลอมใหม 5. ตารางเวลา (Schedule) หลกเลยงตารางการเปลยนแปลงทสมพนธกบกจกรรมระหวางเวลางาน ซงอาจน ามาซงความไมพอใจและตอตาน

แผนภาพท 9 กลยทธทชวยใหคนผานกระบวนการเปลยนแปลง (Strategies for helping people through the transition curve) ทมา: Bologan, J.and Hope – Hailey, V. (2004) กลยทธทชวยใหคนผานกระบวนการเปลยนแปลง 1. ระยะชอคและปฏเสธ ( Shock and denial) กลยทธทใช คอ การเปนโคชและตดตาม (Coaching and mentoring) การดแลจตใจ (Emotion support) สอสารเพอใหมการเตรยมจตใจใชการมสวนรวมในการสอสารใหขอมลและเขาใจในกระบวนการเปลยนแปลง 2. ระยะตระหนก (Awareness) กลยทธทใชคอ การสอสารความเปนจรงเกยวกบการเปลยนแปลงแจงเปาหมายใหมใหทราบและใหแสดงออก แสดงความคดเหน 3. ระยะยอมรบและทดลองท า (Acceptance/ testing) กลยทธทใชคอ เปาหมายระยะสนการใหรางวล การฝกการพฒนาการจดการความเสยง และภาวะผน า

41

4. คนหาคณคาและความหมายในชวต (Search for meaning/ integration) กลยทธทใชคอ การใหรางวลแหงความส าเรจ (Bologan & Hope, 2004) ลพพท (Lippitt, 1972) เมอด าเนนการเปลยนแปลงควรพจารณาถงสงตางๆ 9 ประการเพอลดหรอปองกนการตอตานการเปลยนแปลง คอ 1) ระบบการใหรางวลเปนไปอยางมความหมายและยตธรรม 2) เปนการเพมความสมพนธอนดระหวางบคคล 3) ทกคนมโอกาสเจรญกาวหนา 4) ทกคนมโอกาสเกยวของมสวนในการตดสนใจ 5) ทกคนมความส าคญในดานความรสก 6) ทกคนเขาใจตลอดเวลา 7) ใหทกคนเขาใจในเหตผลการเปลยนแปลงนนๆ 8) เปนการพฒนาความเชอใจระหวางกน 9) เปดโอกาสใหทกคนเรยนรแกไขปญหา การกระตนใหเกดการยอมรบการเปลยนแปลงในองคการตองอาศยความเขาใจเกยวกบกระบวนการเปลยนแปลงมนษย (Human change process) ทงในดานการเตรยมความพรอมส าหรบการเปลยนแปลง การละทงหรอบอกลาสงทกระท าในอดต ปฏกรยาตอการเปลยนแปลงการตอตานการเปลยนแปลง การสราง (Resilience) การมอบหมายอ านาจและความรบผดชอบ การสอสารการเปลยนแปลงทมประสทธผล การเรยนรเกยวกบการเปลยนแปลงและการปรบตว รวมถงปจจยดานสงจงใจและรางวลโดยเฉพาะการเอาชนะการตอตานควรเนนยทธศาสตร ดงตอไปน 1. ประเมนพนกงานดานความพรอมส าหรบการเปลยนแปลง 2. สอสารบอยๆ อยางเตมทและจรงใจกบฝายบรหารและพนกงานเพออธบายเกยวกบการเปลยนแปลงและชแจงเหตผลวาท าไมจ าเปนตองเปลยน 3. ก าจดปญหาอปสรรคทไมจ าเปนของการเปลยนแปลงเชนกฎระเบยบและเงอนไขไมเกอกลตอประสทธภาพและประสทธผล 4. ตรวจสอบและทดสอบประสทธผลของการเปลยนแปลง และรายงานใหผบรหารและพนกงานทราบทกระดบ 5. สาธตใหเหนพนธะกจตอการเปลยนแปลง (Change commitment) ของผน ารวมถงความคาดหวงจากพนกงานและผบรหารระดบตางๆ 6. พฒนาแนวทางและวธการทจะท าใหขอเสนอการเปลยนแปลง (Proposed changes) เปนทยอมรบและตองการของพนกงาน 7. รกษาความซอสตยสจรตและความมหลกการทมนคง (Integrity) ตอการเปลยนแปลง 8. ใหพนกงานมสวนรวมในกระบวนการเปลยนแปลงตามแผน (Planned changes) ใหมากทสดเทาทจะท าไดเพอน าสการปรบทศนคตทางบวกตอการเปลยนแปลง 9. พฒนานโยบายทรพยากรมนษย (Human resource policies) ทสนบสนนการเปลยนแปลงตามแผน

42

10. จดใหมการศกษาอบรมอยางตอเนองเพอประกนวาพนกงานมความรและทกษะทจ าเปนตอการสนบสนนการเปลยนแปลง 11. ใหรางวลกบพฤตกรรมทพงประสงค (Desired behavior) และระงบสงจงใจส าหรบพฤตกรรมไมพงประสงค คอตเตอร และ ชาลเชงเก (Kotter & Schulesinger, 1998) กลาววา เพอใหเกดความรวมมอและไมตอตานการบรหารการเปลยนแปลง ควรใชแนวทางตางๆ ดงน 1. สอสารใหขอมลและท าใหเขาใจถงสาเหตและความจ าเปนรบทราบเปาหมายในการปรบปรงการเปลยนแปลงท าใหเกดความเขาใจและยอมรบ 2. ใหฝายตางๆ ไดมสวนรวมในการตดสนใจใหความร รวมแสดงความคดเหนสอบถามขอสงสยตางๆ จะไดยอมรบและเกดความเขาใจรสกเปนเจาของและชวยผลกดนใหเกดการเปลยนแปลง 3. ชวยสนบสนนและอ านวยความสะดวกจดอปกรณ กจกรรมทจะชวยสรางความสะดวก ชวยสนบสนนและเอออ านวยตอการบรหารการเปลยนแปลง จดอบรมฝกทกษะใหมๆ ใหแกบคลากร 4. เจรจาตอรองเพอเสนอสงจงใจ (Incentives) เพอแลกกบการไมตอตานและการยอมเปลยนแปลง เชน การใหคาตอบแทนเพม ใหต าแหนงสงขน 5. ใชการลอหลอก (Manipulation) เชน การใหขอมลบางสวนเทานนทท าใหเหนขอดและยอมรบการเปลยนแปลง 6. การเลอกจงหวะทเหมาะสม (Proper time) รอจงหวะทบคลากรเขาใจมากขน ยอมรบและพรอมทจะเปลยนแปลงแลงจงคอยด าเนนการเปลยนแปลง 7. การใชกระบวนการกลม โดยท าใหกลมเกดความเขาใจและยอมรบเหนความส าคญจ าเปนตองมการเปลยนแปลง กลมจงรวมมอและชวยผลกดนการเปลยนแปลง 8. ใชความเปนผน าเชงการเปลยนแปลง (Transformational leader) เพอผลกดน สรางความเชอมนและศรทธาแกผตามเชอและยอมเปลยนแปลง 9. จดการบรหารความเครยด (Stress management) เนองจาการเปลยนแปลงสวนใหญจะท าใหผเกยวของเครยด ดงนนองคการอาจจดบรการใหค าปรกษา (Counseling) จดโครงการบรหารความเครยดในรปแบบตางๆ ใหเหมาะสม 10. ใชการบงคบ บอกหรอสงใหรวมมอ ไมไดเลอนต าแหนงหรอผลการประเมน การปฏบตงานจะไมด วธนนาจะเปนวธสดทายเมอเรงดวนลดการตอตาน

43

วธการลดการตอตานการเปลยนแปลง ผน าตองสรางความเชอมนและศรทธาใหผตามเชอและยอมเปลยนแปลง โดยเลอกจงหวะและโอกาสทเหมาะสม มการประเมนความพรอม สรางสมพนธภาพทดตอกน การสอสารใหขอมลการเปลยนแปลงผลกระทบทอาจเกดขนใหทมเขาใจและเหนความจ าเปนในการเปลยนแปลงและมสวนรวมในการตดสนใจโดยผน าตองมความเชอมนและเขาใจในความแตกตางระหวางบคคล มการสนบสนนความรการพฒนาทรพยากรมนษย การสรางแรงจงใจการใหรางวลการสงเสรมใหเกดความกาวหนา สงตางๆ เหลานจะชวยลดการตอตานการเปลยนแปลง พฤตกรรมตอตานการเปลยนแปลง 1. การตอตานโดยตรงและแสดงออกอยางเปดเผยและกาวราวทนททมการเปลยนแปลง อาจแสดงออกไดในหลายรปแบบ เชนการท างานชาลงอยางจงใจ 2. การตอตานทางออมและปกปดซอนเรน 3. การเพกเฉยและถอนตว รอบบนส (Robbins, 1990) ไดกลาวถง พฤตกรรมตอตาน ในแตละรปแบบ ดงน 1. การตอตานการเปลยนแปลงอยางเปดเผยผตอตานจะแสดงพฤตกรรมการตอตานดวยการแสดงความคบของใจ 2. การแสดงใหเหนวามความเหนตอการเปลยนแปลงแตกตางออกไป 3. การตอตานทนททองคการเปลยนแปลง เชนการไมใหความรวมมอ 4. การหนวงเหนยวหรอผดผอนทจะเปลยนแปลง 12. สมรรถนะดานการบรหารการเปลยนแปลง ฐตาภรณ ปานขลบ (2550) ไดใหความหมาย สมรรถนะดานการบรหารการเปลยนแปลง คอการแสดงพฤตกรรมหรอแสดงออกในความเปนผน าทสามารถจงใจและกระตนใหผใตบงคบบญชาและผรวมงานทกระดบปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายอยางเตมศกยภาพ แสดงความคดเหนและรวมแกไขปญหาในการปฏบตงาน เพอใหบรรลเปาหมายขององคการพยาบาล นกล อบลบาล (2553) หลกการบรหารการเปลยนแปลง (Change management) การบรหารการเปลยนแปลงคอ “การจดการกบเหตการณท งภายในและภายนอกองคการ เพอใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไปอยางเหมาะสม ท าใหเกดการพฒนาองคกรอยางมประสทธภาพ ประสทธผล” โดยมรปแบบของการบรหารการเปลยนแปลง สามารถแบงออกเปน 2 รปแบบ 1) การเปลยนแปลงเชงรก (Proactive) เปนการเปลยนแปลงตนเองกอนทจะไดรบการเปลยนแปลงจากผอน ซงตองอาศยการวเคราะหสถานการณ และแนวโนมสงทจะเกดขน ในอนาคต เพอเตรยมการรองรบซงถาการเปลยนแปลงทเกดขนมผลในเชงลบ ความเสยหายทเกดขน กอาจ

44

บรรเทาเบาบางลง 2) การเปลยนแปลงเชงรบ (Reactive) เปนการถกเปลยนแปลงโดยผอนตวเองไมยอมเปลยนแปลง หรอมความคดยดตดในแนวทางเดมๆ มานาน ซงอาจไมเหมาะสมกบสภาวการณปจจบนและอนาคต ดงนนการเปลยนแปลงในแนวนผลรายมกเกดขนตอผรบการเปลยนแปลงองคประกอบของการจดการการความเปลยนแปลงโดยทวไปแลวการบรหารการเปลยนแปลงจะตองประกอบดวย 2 สวนนถงจะท าการเปลยนแปลงได กระบวนการของการเปลยนแปลง ประกอบดวยการละลาย (Unfreezing) คอการเปลยนแปลงทพยายามเอาชนะแรงตาน (Resistance) จะเกดขนเมอมการเปลยนแปลงการพยายามลดความรนแรงของแรงตานนน นกบรหารตองวางแผนอยางรอบคอบเพราะการตอตานมกปรากฏใหเหนเสมอเมอเกดการเปลยนแปลง กลยทธการจดการความเปลยนแปลง การปรบรอระบบ ท าโดยการออกแบบกระบวนการท างานใหม โดยมองคประกอบตางๆ ทสมพนธกน คอ บทบาทหนาท และความรบผดชอบโครงสราง สงจงใจ และคานยม ปจจยส าคญในการประสบความส าเรจ ในการปรบรอระบบ คอการยอมรบจากผบรหารระดบสง ปจจยทมผลตอความส าเรจ คอการวางแผนความรวมมอ เมอมการการเปลยนแปลงมกจะตามมาดวยการตอตานการเปลยนแปลง ไมยอมรบ พบไดในองคการ ซงจะสงผลใหบคลากรเครยดสงผลตอประสทธภาพการท างานในองคการ ผน าทางการพยาบาล หวหนาหอผปวยจงควรเขาใจในการบรหารการเปลยนแปลงใหเปนผลส าเรจ โดยอาศยเทคนคตางๆ ในการเปลยนแปลงและการสอสารทดชวยเสรมสรางความเขาใจและเปนผใหค าปรกษาแนะน าเพอใหบคลากรไดคลายความกดดนและความเครยด สงผลใหศกยภาพในการท างานเพมขน องคกรไดรบความส าเรจจากการเปลยนแปลง แชร และ อกว (Sare., & Ogilvie, 2010) ไดกลาวถงพยาบาลผมประสบการณจะสามารถเปนผสรางแรงบนดาลใจ และความสมดลเปลยนมมมองความคด ความทรงจ า เปนความทาทายและมความส าคญกบการเปลยนแปลง พยาบาลเปนอาชพทมเรองราวววฒนาการคอยๆ พฒนาและเปลยนแปลงตามธรรมชาต จากการศกษา จากเหตการณ ความเชอทสรางความแตกตาง พยาบาลตองขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลง เชน การจดการความปวด การมงความสนใจในสาเหตของความปวดและแกไขโดยเลอกวธในการสรางแรงบนดาลใจและการจดการความปวดไดเหมาะสมกระบวนการเปลยนแปลงดานการพยาบาลนน พยาบาลตองเรยนรพฤตกรรมสขภาพสวนบคคลรวมถงชมชน ไนตงเกล (Nightingale) ไดน าการเปลยนแปลงทางการพยาบาลดวยหวใจ ประยกตใชความร และมวสยทศนในการเปลยนแปลง เรองงายๆ เชน การจดการความปวด การดแลใหก าลงใจ การอาสาเขาไปชวยดแลผปวยตามสถานทตางๆ น าสการเปลยนแปลงและเปนแนวการพฒนาคณภาพการพยาบาลสปจจบน

45

แนวคดและทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง (Transformational leadership) ผน า (Leader) บคคลทสามารถโนมนาวผตามหรอสมาชกในกลมใหกระท าตามทตนปรารถนาและบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย สวนภาวะผน า (Leadership) เปนคณลกษณะของบคคลทเปนผน าทด (Good leader) หรอผน าทมประสทธผล (Effective leader) สามารถโนมนาวผตาม หรอผใตบงคบบญชา หรอสมาชกในกลมผใหความรวมมอกบผน าในการกระท ากจกรรมตางๆ เพอใหการด าเนนงานบรรลผลส าเรจตามเปาหมายอยางมประสทธภาพ เปนกระบวนการทผบรหารใชอทธพลตอพฤตกรรมของผอน โดยมจดมงหมายเพอใหการด าเนนงานบรรลตามเปาหมายขององคการ จอหน ซ แมกซเวล แปลโดย วนด อภรกษธนากร (2555) การเปนผน าเปนสงทตองเปลยนแปลงอยเสมอ ไมใชการหยดนงอยกบท ภาวะผน าเปนกระบวนการทด าเนนไปอยางตอเนอง มใชเรองของต าแหนงหนาท ความทาทายของภาวะผน าอยทการสรางการเปลยนแปลง และสงเสรมใหเกดการเตบโตดงนน องคการจะประสบความส าเรจไดน นตองมคณลกษณะผน าและพลวต (Dynamic and leadership) จงน าความหมายของผน ามาน าเสนอเทยบเคยงเพอใหเกดความเขาใจ ดงน 1. ความหมายภาวะผน าการเปลยนแปลง ค าวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง ไดมผใหความหมายกนแตกตางออกไป เบอรน (Burn, 1978) ใหความเหนวาภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง ผน าทตระหนกถงความตองการของผตาม คนหาแรงจงใจของผตาม กระตนใหผตามเกดความส านกของความตองการ พยายามใหผตามไดรบการตอบสนองความตองการทสงขน และหาทางทจะพฒนา ผตามจนสามารถบรรลศกยภาพของตนเองอยางเตมท บาสส (Bass, 1985) กลาววา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง ผกระตนใหผตามมความตองการและพงพอใจมากวาทเปนอย โดยกระตนใหผตามเกดความตองการทสงขน ดวยการท าใหผตาม ตระหนกถงความส าคญและคณคาในงานทท าใหบรรลเปาหมาย โดยค านงถงประโยชนขององคกรมากกวาประโยชนของตน และท าใหผตามเกดความตองการและประสบความส าเรจในชวตดวยตนเอง บาสส และ อโวลโอ (Bass & Avolio, 1990) กลาววา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง การกระตนใหเกดความสนใจระหวางผรวมงานและผตามใหมองงานของเขาในแงมมตางๆ ใหมๆ ท าใหเกดความตระหนกในเรอง ภารกจ (Mission) และวสยทศน (Vision) ของทมและขององคกร มการพฒนาความสามารถของผรวมงานและผตามใหไกลเกนกวาความสนใจของพวกเขา

46

ผน าการเปลยนแปลงจะชกน าใหท ามากกวาทพวกเขาตงใจตงแตตน ผน าจะทาทายความคาดหวงและมกน าไปสการบรรลถงผลงานทสงขน เมอรฟ (Murphy, 2005) ใหความเหนวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนขอบงชใหมส าหรบผบรหารทางการพยาบาลทท าใหประสบความส าเรจ โดยผานการฝกอบรม การศกษาและการพฒนาอาชพซงเปนสมรรถนะทส าคญของผน า เพอเปลยนแปลงพฤตกรรมผน าอทธพลในการสรางแรงบนดาลใจ ผน ากระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล เพอชวยใหทมในการดแลผปวย ผน าทางการพยาบาล ตองพฒนาและเสรมสรางภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถเผชญกบการตอตานและความซบซอนการเปลยนแปลงดานสขภาพอยางรวดเรว จารณ อฎฐารมณ (2550) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง บคลกลกษณะและพฤตกรรมของผน าในการตระหนก คนหา และสามารถตอบสนองความตองการของผตามและสามารถกระตน และจงใจใหผตามส านกในคณคาของจดมงหมายและวธการใหบรรลเปาหมาย โดยค านงถงผลประโยชนองคการมากกวาผลประโยชนสวนตว เพอใหไดมาซงความส าเรจและการบรรลเปาหมายขององคการ สปราณ ภระหงษ (2551) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง การรบรของพยาบาลวชาชพตอพฤตกรรมของหวหนาหอผปวย ทจะกระตนใหพยาบาลวชาชพ เกดความรสกส านกถงความตองการของพยาบาลวชาชพ มความพงพอใจเพมขนและตระหนกถงคณคาของตนในการทจะพฒนาและสนบสนนจนกอใหเกดการเปลยนแปลงรเรมสรางสรรคสงใหมๆ วดจากการรบรของพยาบาลวชาชพ สทธพล พหลทพ (2552) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง ผน าทใชการปฏสมพนธกบผรวมงานในการสรางความรวมมอ สรางแรงจงใจกระตนใหสมาชกรบรและตระหนกในคณคาของตนเองทมตองานหรอองคกร เกดคานยมทางบวก ยกระดบแรงจงใจและคณธรรมใหสงขนจนสงผลท าใหสมาชกรสกอยากปรบเปลยน โดยใชวธการประพฤตตนเปนแบบอยางทด ทงความร ความสามารถในการท างานงาน เปนคนด มคณธรรม จนสงผลใหผรวมงานรสกนยมยกยองนบถอไววางใจ สนนาฎ โพธจญญาโน (2554) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง คณลกษณะของผน าทสามารถเปลยนองคกรใหดขนกวาเดมประกอบดวย การมอดมการณ การสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล วชรพล คงมนต (2555) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง เปนผน าทท าใหผตามอยเหนอกวาความสนใจในตนเอง ผานการมอทธพลอยางมอดมการณ การสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา หรอการค านงความเปนปจเจกบคคล โดยผน าตองมจรยธรรมเปน

47

พนฐานในการน าผตาม ซงจะสงผลใหทงตวบคคล และองคการ ประสบความส าเรจเกนกวาทคาดไว สงผลใหสงคมมความสมบรณดวยดลยภาพแหงธรรม สทธพร กรงกาญจนา (2555) ใหความหมายวา ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง การทบคคลใชอทธพลจงใจ สรางสรรคหรอปลกฝงศรทธา ความกลมเกลยว ความรวมมอรวมใจ ใหเกดขนในระหวางผรวมงาน หมคณะหรอผตาม ทงนเพอใหการปฏบตงานเปลยนแปลงไปในทศทางทผน าหรอผบรหารตองการ สอดคลองกบวตถประสงคและเปาหมายขององคกร ใหเปนทยอมรบของบคคลทวไป ส าหรบความหมาย ภาวะผน าการเปลยนแปลงทางการพยาบาล มแนวคดวาท งในปจจบนและอนาคต คณลกษณะผน าทดอยางเดยวคงไมเพยงพอ ตองประกอบดวยภาวะผน าการเปลยนแปลง ทมอทธพลตอผตามเพอใหท างานใหประสบความส าเรจไปสเปาหมายทวางไว และตองเปนผน าทมความนาเชอถอ ทาน (Tan, 2006 อางใน จอหน ซ แมกซเวล. แปลโดย วนด อภรกษธนากร, 2555) ผน าทางการพยาบาล มสวนส าคญอยางยงตอการพฒนาวชาชพการพยาบาล และเปนสงทตองพฒนาใหเกดขนกบพยาบาลทกคนผน าทางการพยาบาลมความตนตวกบการบรหารการเปลยนแปลงแตยงขาด วสยทศนทจะน าสงแวดลอมผานกระบวนการการเปลยนแปลง คณลกษณะของผบงคบบญชาทมภาวะผน าการเปลยนแปลงคอ การโนมนาว ใหผใตบงคบบญชายนดปฏบตตามทผบงคบบญชาตองการ โดยไมไดใชกลวธแลกเปลยนสงทผใตบงตบบญชาตองการ แตใชวธพฒนาศกยภาพการท างานของผใตบงคบบญชา โดยพฒนาความร ความสามารถ เสรมเสรมสรางแรงบนดาลใจ และกระตนความคดสรางสรรค รวมท งกระท าบทบาทและแสดงพฤตกรรมทท าใหผใตบงคบบญชาใหความไววางใจและยอมรบความสามารถภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ตามกรอบแนวคดของ ดาฟท (Daft, 2005) ประกอบดวย 6 องคประกอบ ดงน 1) การจดการความเสยง และการเปลยนแปลง (Change and crisis management) 2) การกระจายอ านาจ (Empowerment) 3) การใหความรวมมอ (Collaboration) 4) การยอมรบความหลากหลาย 5) การค านงถงสวนรวม (Higher purpose) 6) การถอมตน (Humble) จากนยามขางตน ผวจยพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงคอ การทบคคลมบคลกลกษณะ มมมองความคด การตดสนใจทเปนทยอมรบและศรทธา สรางแรงบนดาลใจใหเปลยนแปลงโดยค านงถงความเปนปจเจกบคคล การใชองคความรในการสงเสรมการพฒนาทมและผรวมงานสรางแรงจงใจ กระตนใหเกดความสนใจระหวางผรวมงานและผตามใหมองงานของเขาในแงมมทสรางสรรค สรางนวตกรรม เกดการแลกเปลยนเรยนร ของทมและองคกรค านงถงผลประโยชนองคการมากกวาผลประโยชนสวนตว น ามาซงความส าเรจและการบรรลเปาหมายขององคการ

48

แนวคดและทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง (Transformational leadership) โยด วส และ คอฟวาสก (Yodee – Wise & Kowalski, 2006) กลาววา ทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนทฤษฎทไดรบความนยมมากในปจจบนทชวยอธบายการมปฏสมพนธทเกดขนทดทสด ในสถานการณของระบบสขภาพ ทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลงน ามาซงการท างานรวมกนและชวยสงเสรมในการด าเนนการสงใหมๆ ซงการกระท าของผน ามอทธพลตอผตาม และการกระท าของผตาม มอทธพลตอผน าเชนกน บาสส (Bass, 1985) น าแนวคดการแลกเปลยนและภาวะผน าการเปลยนแปลงของ เบรน (Burns, 1978) มาใชเปนกรอบแนวคดการวจย เพอศกษาคณภาพผลงานระหวางการบรหารทมผน าการแลกเปลยนและผบรหารทมภาวะผน าการเปลยนแปลง พบวา ผน าทสามารถบรหารงานใหบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพโดยสวนใหญเปนผน าการเปลยนแปลงมากกวาผน าการแลกเปลยน ซงพบวา คณภาพคนในหนวยงานทบรหารโดยผบรหารการพยาบาลทมภาวะผน าการเปลยนแปลงดกวาคณภาพงานในหนวยงานทบรหารโดยผบรหารการพยาบาลทมภาวะผน าการแลกเปลยน นอกจากนผลการวจยของ ดกซอน (Dixon ,1999) พบวา ผบรหารการพยาบาลทมภาวะผน าการเปลยนแปลง จะสามารถจดการกบสถานการณทเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ ภาวะผน าการเปลยนแปลงตามแนวคดของ บาสส และ อโวลโอ (Bass, B. M. & Avolio B. J., 1990) ไดวเคราะหองคประกอบภาวะผน าการเปลยนแปลง พบวาผน าทสามารถโนมนาวจตใจผใตบงคบบญชา ใหกระท าตามทผน าปรารถนาหรอใหความรวมมอกระท ากจกรรมใหบรรลผลตามตองการ ประกอบดวยคณลกษณะส าคญ 5 ประการ ไดแก 1. ภาวะผน าทมบารม (Charismatic leadership) คณลกษณะของภาวะผน าทมบารม คอ มวสยทศน ผบ งคบบญชามความศรทธา ยอมรบนบถอ ไววางใจ และภาคภมใจทไดมโอกาสรวมงานดวย ผน าทมบารมจงสามารถโนมนาวจตใจผใตบงคบบญชา ใหกระท าตามทผน าปรารถนา หรอใหความรวมมอเพอท ากจกรรมใหบรรลตามเปาหมาย ความมบารม เปนคณลกษณะส าคญของผ น า ผน าทมบารมจะสามารถโนมนาวผใตบงคบบญชาใหความรวมมอในการกระท ากจกรรมใหบรรลวสยทศนขององคการ 2. ค านงถงความแตกตางของแตละบคคล (Individualized consideration) ผน าใหเกยรต ค านงถงศกดศร และความตองการของผใตบงคบบญชามอบหมายงานทเหมาะสมกบระดบความรความสามารถของแตละคน 3. กระตนปญญา (Intellectual stimulation) ผน ากระตนใหผใตบงคบบญชาตระหนกถงปญหาตางๆ ทเกดขนในองคการเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชามสวนรวมในการตดสนใจและแกไข

49

ปญหา โดยเฉพาะปญหาททาทายความสามารถของผใตบงคบบญชา และพฒนาวธคดอยางมวจารณญาณ เพอสงเสรมความคดสรางสรรคแกผใตบงคบบญชา 4. เสรมสรางแรงบนดาลใจ (Inspiration motivation) ผน าใชค าพดและการกระท าทชวยกระตนเสรมสรางแรงจงใจเพอกระตนใหผใตบงคบบญชามความกระตอรอรน อทศเวลาใหกบงานทรบผดชอบ และทมเทความพยายามในการท างานใหบรรลเปาหมายองคการ 5. โนมนาวความรวมมอท าฝนใหเปนจรง (Idealized influence) ผน าเปดโอกาสใหผใตบงคบบญชามสวนรวมในการวาดภาพในอนาคตขององคการ และสรางแรงบนดาลใจแกผบงคบบญชาใหรวมกนคดแนวทางการปฏบตใหบรรลผลส าเรจขององคการ อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) ไดศกษาองคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลงอกครงหนง โดยศกษาในกลมผปฏบตงานในประเทศสหรฐอเมรกาทมความแตกตางกนจ านวน 14 กลม กลมตวอยางละ 45-549 คน องคการทท าการศกษาคอ บรษทธรกจราชการทหารสถาบนการศกษาและโรงพยาบาล รวมกลมตวอยางจ านวน 3,786 คน โดยท าการสมภาษณถงลกษณะผน าทพวกเขาใหการยอมรบแลวน ามาพฒนาเครองมอการประเมนภาวะผน าตามการรบรของผตามขนมาใหม รวมกบปรบขอค าถามจากแบบสอบถาม MLQ (Multifactor leadership questionnaire)ซงถกพฒนาขนหลายชดจากแนวคดของ Bass (1985) ทกลาวถงองคประกอบของภาวะผน าการเปลยนแปลง 3 องคประกอบโดยรวมองคประกอบในการบารมและการสรางแรงบนดาลใจเปนองคประกอบเดยวกน เนองจากพบวา 2 องคประกอบนมความสมพนธกน (r = .80 -.90) จากนนน ามาวเคราะหองคประกอบใน 8 รปแบบ พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธสงกบ 3 องคประกอบดงกลาว อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung) จงสรปองคประกอบภาวะผน าการเปลยนแปลงม 3 องคประกอบดงน 1. ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ (Charismatic–inspiration leadership) ผทมลกษณะภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนแมแบบทเขมแขง ใหผตามไดเหนไดรบรในพฤตกรรมผน า ท าใหเกดการลอกเลยนแบบมศลธรรมจรยธรรมสง จนเกดการยอมรบวาเปนสงทถกตองดงามท าใหเกดความศรทธา ความไววางใจแตยงไมสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงได แมวาผตามจะเกดความชนชมและศรทธาเพราะยงไมเกดแรงจงใจทสงพอทจะเปลยนความยดตดผลประโยชนของตนไปเปนเหนแกสวนรวม ซงคอนขางเปนนามธรรม ดงนน ผน าจะตองแสดงออกดวยการสรางแรงบนดาลใจใหยดมนและรวมสานฝนตอวสยทศนขององคการ 2. การค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized considerations)เปนพฤตกรรมของผน าการเปลยนแปลงทใหความส าคญและใสใจถงความตองการความส าเรจและโอกาสกาวหนาของผตามเปนรายบคคล ท าใหผตามรสกมคณคาและมความส าคญ ผน าจะเปนโคช (Coach) และ

50

เปนทปรกษา (Advisor) เพอการพฒนาผตาม โดยการยอมรบความแตกตางของแตละบคคล บางคนตองการการดแลใกลชด บางคนมความรบผดชอบสงควรใหความอสระในการท างานโดยผน าจะแสดงบทบาทความเปนครพเลยงและทปรกษาใหค าแนะน าในการชวยเหลอผตาม ใหพฒนาระดบความตองการของตนสระดบทสงขน เพอใหประสบความส าเรจและงานมประสทธภาพ 3. การกระตนทางปญญา (Intellectual stimulation) เปนพฤตกรรมของผน าการเปลยนแปลงทแสดงออกดวยการกระตนใหเกดการรเรมสรางสรรคสงใหมๆ โดยใชวธฝกคดทวนกระแสความเชอและคานยมเดมของตนหรอผน าหรอองคการ ผน าจะสรางความรสกทาทายใหเกดกบผตามมองปญหาเปนโอกาสใหการสนบสนนทดลองวธการใหมๆ หรอตองการรเรมสรางสรรคงานใหมใหองคการสงเสรมใหผตามแกปญหาตางๆ ดวยตนเองเปดโอกาสไดแสดงความสามารถเตมท กระตนใหผตามไดท างานอสระไดเตมทในอสระในงานตามขอบเขตทตนมความรความช านาญ กลาวโดยสรป ภาวะผน าการเปลยนแปลง หมายถง ผน าทมอทธพลตอบคลากรหรอ กลมคน มความศรทธา ยอมรบนบถอ ไววางใจ และภาคภมใจทไดมโอกาสรวมงาน ดวยประพฤตตนเปนแบบอยางทด ทนตอการเปลยนแปลง มวสยทศนทกวางไกล และสามารถโนมนาวจตใจผใตบงคบบญชาใหกระท าตามทผน าปรารถนา ใหความรวมมอเพอท ากจกรรมใหบรรลตามเปาหมาย กระตนใหสมาชกรบรและตระหนกในคณคาตวเองทมตองานหรอองคกร เสรมสรางแรงจงใจใหผใตบงคบบญชามความกระตอรอรนสรางสรรคสงใหมๆ เปดโอกาสไดแสดงความสามารถเตมท อสระในงานตามขอบเขตทตนมความรความช านาญ และสามารถโนมนาวสมาชกมาเปนแนวรวมในการสรางการเปลยนแปลงไดส าเรจ ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย สกเบลย และ รสสเสลล (Scoble and Russell, 2003 อางใน บญใจ ศรสถตนรากร, 2551) ไดท าการศกษาวจยเรองวสยทศน ค.ศ. 2020 โครงการหวหนาหอผปวยในอนาคต ผลการวจยพบวา สมรรถนะทส าคญส าหรบหวหนาหอผปวยประกอบดวย 13 องคประกอบ ไดแก 1) ภาวะผน า 2) การจดการการเงนและงบประมาณ 3) กลยทธการบรหารธรกจ 4) การจดการ 5) การตดตอสอสาร 6) การจดการทรพยากรมนษย 7) การประสานความรวมมอและทกษะการสรางทมงาน 8) ความรและทกษะพยาบาลผปวยวกฤต 9) การบรหารการเปลยนแปลง 10) การสรางสมพนธภาพระหวางบคคล 11) การคดสรางสรรค 12) ความซอสตย 13) การใชเทคโนโลยและสารสนเทศ แนวคดของอาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass, and Jung, 1999) ไดกลาวถงภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยทง 3 ดาน ดงน

51

1. ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ (Charismatic–inspiration leadership) หมายถง พฤตกรรมของหวหนาหอผปวยทเปนแบบอยางทด และอทศตนในการปฏบตงานเพอประโยชนสวนรวม กระตนใหพยาบาลประจ าการไดตระหนกถงคณคาของงาน สรางเจตคตทดใหพยาบาลประจ าการเกดการยอมรบ เชอมน ศรทธา และภาคภมใจ 2. การค านงถงความเปนปจเจกบคคล (Individualized considerations) หมายถงพฤตกรรมของหวหนาหอผปวย ทมงเนนความสมพนธกบผตามเปนรายบคคล เพอสงเสรมบรรยากาศทดในการท างาน โดยดแลเอาใจใสเปนรายบคคลการใหค าแนะน า เปนทปรกษา การใหความชวยเหลอสงเสรมใหมการพฒนาระดบความตองการ ความส าเรจและความกาวหนาในอาชพ 3. การกระตนทางปญญา (Intellectual stimulation) ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยการกระตนใหพยาบาลประจ าการคดหาวธการหรอแนวทางใหมในการแกปญหา การมองปญหาอยางการมองทรอบดานดวยเหตและผลขอมลพนฐาน มการน าความคดสรางสรรคมาใชในการปฏบตงาน สนนาฎ โพธจญญาโน (2554) ไดใหความหมายภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ดงน 1. ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ หมายถงพฤตกรรมของผบรหารในการสรางแรงจงใจใหผรวมงานเหนคณคาของการปฏบตงาน โดยการเปนแบบอยางทดผรวมงาน มความตงใจแนวแน อทศตวเพอเปาหมายการปฏบตงาน กระตนใหผรวมงานเหนความส าคญของจดมงหมายการปฏบตงานโดยการสรางเจตคตในทางบวกตอเปาหมายการปฏบตงานโดยไมเหนแกประโยชนสวนตนและเมอตองพบกบอปสรรค ผบรหารสามารถสรางความเชอมนวาจะสามารถแกไขปญหาและกาวสการพฒนาองคการไดอยางมนใจ 2. การค านงถงความเปนปจเจกบคคลหมายถงพฤตกรรมทผบรหารทมปฏสมพนธเกยวของกบบคคล เปนผใหการดแล เอาใจใสผรวมงานเปนรายบคคลและยอมรบความแตกตางระหวางบคคล เปนผคอยสรางบรรยากาศของการให สงเสรมและผลกดนใหผรวมงานไดปฏบตงานไดเตมความสามารถท าใหผรวมงานรสกมคณคาและมความส าคญ 3. การกระตนทางปญญา หมายถง พฤตกรรมของผบรหารทพยายามสรางความทาทายในการคดโดยกระตนใหผรวมงานแสดงความคดเหน ตามทศนคตและประสบการณของแตละคน สงเสรมใหคดสรางสรรคงานใหมๆ วเคราะหอยางเปนระบบเพอหาวธการใหมๆ ในการปฏบตงานรวมกน ท าใหผรวมงานมการพฒนาประสทธภาพของงานใหสงขนสงผลใหบรรลเปาหมายทองคการวางไว

52

จากการศกษาแนวคดและทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง ผวจยเลอกท าการศกษาตามแนวคดของอาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass, and Jung, 1999) ทไดระบวา ผน าทางการพยาบาลตองมทกษะของการเปนผน าการเปลยนแปลง (Transformational leadership) เนองจากมความเหมาะสมกบการเปลยนแปลงในปจจบนทตองการผน าทมศกยภาพในบรหารจดการเปลยนแปลง ปรบวธคด กระบวนการท างานใหกบเหมาะสมกบบรบททเปลยนแปลงไป มความสามารถในการสรางแรงบนดาลใจใหเกดการยอมรบและการท างานรวมกน สรางการเปลยนแปลงไปในทศทางทดขน ลดการตอตาน ลดความขดแยง ยอมรบในความแตกตางระหวางบคคลและ สามารถพฒนาใหเพมศกยภาพ ทกษะองคความรและการสรางแรงจงใจในการท างานสามารถน านโยบายสการปฏบตการพยาบาลใหเปนทยอมรบและมคณภาพไดมาตรฐานสอดคลองกบการศกษาของ ปรยานช กาญจนภพงค (2551) เรอง ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวย โรงพยาบาลชมชนภาคตะวนออก ผลการศกษาพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธทางบวกกบสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และวฒนธรรมองคกรเชงสรางสรรคและภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถรวมพยากรณสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลชมชนภาคตะวนออก ไดรอยละ 62.9 คณลกษณะของผบรหารทางการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21

พอรเตอร เกรด (Porter-O’Grady, 2003 อางใน Pratricia S Yodee-Wise & Karren E. Kowalski, 2006) ไดกลาววา การดแลสขภาพในปจจบนมความซบซอนในการบรการและในการด าเนนงานดวยการใหความส าคญเพมมากขนในเรองความปลอดภยของผปวยขนพนฐานการดแลสขภาพองคกรทอยภายใตการตรวจสอบขอเทจจรงมากขน การด าเนนการตอคาใชจายทเพมขน รายไดลดลง ดงนน ผน าทางการพยาบาลจงมความทาทายในการท างานใหประสบความส าเรจโดยตองใชความพยายามในการท างานอยางมาก ซงทกษะใหมทผบรหารทางการพยาบาลตองมและสามารถออกแบบบรการใหประสบความส าเรจกบสถานการณทมการเปลยนแปลงตลอดเวลาอยางรวดเรว และมความซบซอน พอรเตอร เกรด และ วลสน (Porter-O’Grady & Wilson, 1995 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) ไดศกษาวจยพบวา ผบรหารการในครสตศตวรรษท 21 ประกอบดวยคณลกษณะ ดงน

53

1. เปนนกคดทมหลกการ (Conceptual) ไดแก การคดเปนระบบ (System thinking) การเรยนรอยางตอเนอง (Continuous learning) และการจดการกบเหตการณอลวน ชลมน ยงเหยง 2. บรหารโดยใชหลกการบรหารแบบมสวนรวม (Participative manage) ไดแก การบรหารโดยใหผเกยวของมสวนรวมในการวางแผน และตดสนใจ (Employee involvement) การเสรมสรางพลงอ านาจ (Empowerment) และมความรบผดชอบตอสงคม (Accountability) 3. มทกษะการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล (Interpersonal relationship skill) ไดแก มอธยาศยและมตรไมตร (Receptivity) มความคลองตว (Immediacy) มความยตธรรมและปฏบตตอผใตบงคบบญชาทกคนเสมอภาคกน (Equity) 4. มภาวะผน า (Leadership) ไดแก มคณลกษณะผน าการเปลยนแปลง สามารถจงใจ โนมนาวและเสรมแรงบนดาลใจแกผใตบงคบบญชา กรอสแมน (Grossman, 1997 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) ก าหนดคณลกษณะผน าของผบรหารการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21 ดงน 1) มวสยทศน 2) มความยดหยน 3) การพฒนาตนเองอยางตอเนอง 4) สามารถปรบตวใหกาวทนกบการเปลยนแปลงและสามารถบรหารการเปลยนแปลง 5) สามารถสรางมนษยสมพนธ 6) สามารถใหค าปรกษา สอน และกระท าบทบาท พเลยง 7) สามารถสรางความไววางใจ 8) สามารถสรางทมงานและสามารถท างานรวมกบบคลากรในทมสขภาพสาขาอน โอ แลรรส (O’ Leary & O’ Leary, 1999 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) ไดศกษาวจย พบวา คณลกษณะของผบรหารการพยาบาลครสตศตวรรษท 21 ประกอบดวยคณลกษณะ ดงน 1) มวสยทศน มองการณไกล(Proactive) 2) มความคดสรางสรรค (Creative thinking) 3) มความมงมน (Commitment) 4) มความซอสตย (Honesty) 5) มจรยธรรม (Ethics) 6) บรหารโดยยดหลกประชาธปไตย (Focus on democratic principle) 7) สามารถตดสนใจ (Decision making ability) 8) สามารถจดการทรพยากรมนษย(Human resource management ability) 9) สามารถตดตอสอสาร (Communication ability) 10)สามารถบรหารการเปลยนแปลง (Change management) 11) สามารถจดระบบบรการพยาบาลทมคณภาพ (Quality service system management ability) 12) สามารถกระท าบทบาทพเลยง (Mentorship roles) 13) มความรบผดชอบตอสงคม (Accountability) นวแมน, นวแมน และ โฮลเดอร (Newman, Newman, & holder, 2000 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) ไดศกษาวจยพบวา ผบรหารผบรหารการในครสตศตวรรษท 21 ตองประกอบดวยคณลกษณะทส าคญ ดงน 1) มวสยทศน 2) สามารถสรางเครอขายและสรางทม 3) สามารถสรางเสรมพลงอ านาจ 4) มทกษะการตดตอสอสาร 5) มทกษะการประสานงาน 6) ม

54

ทกษะการใชสารสนเทศ 7) มทกษะการตดสนใจการเปลยนแปลงการท างานในสถานทท างานในศตวรรษท 21 (Toward the twenty-first century workplace: Seven major changes) ซานมรา, อรคสน และฟาเกอรสตรอม (Salmela, S., Eriksson, K., & Fagerstrom, L., 2012) ไดศกษาวจยเชงคณภาพในการสมภาษณเชงลกผน าทางการพยาบาล จ านวน 17 คน ใน ค.ศ. 2004 ผลการวจยพบวา รปแบบผน าการเปลยนแปลงทางการพยาบาลในการทมงความส าคญไปทผปวยนนประกอบดวย 3 องคประกอบคอ ผน าในการสรางความสมพนธ ผน าเชงกระบวนการ และผน าทางวฒนธรรม เปนแบบอยางในการสรางวฒนธรรมการดแล มจรยธรรมในวชาชพตอบสนองความตองการของผปวย โดยใชองคความรเปนเครองมอ และเปนผน าในการสรางวฒนธรรมในการดแล แสดงบทบาททแตกตางไปจากเดม จากการออกค าสงเปนการสรางแรงจงใจ ใหการสนบสนน การสอสารโดยไมท าใหวฒนธรรมความเชอสญหายไป การมคานยมและทศนคตทดจะสามารถสรางการเปลยนแปลงทางการพยาบาล ส าหรบงานวจยในประทศไทยของ รงทวา ปญญานาม (2550) ไดศกษาวเคราะห ตวประกอบสมรรถนะหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลเอกชน ในชวง พ.ศ. 2550-2554 ผลการศกษา พบวา ตวประกอบสมรรถนะหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลเอกชนประกอบดวย 6 ตวประกอบดวย 65 ตวแปร มคาความแปรปรวนรวมกนเทากบ 39.86 คดเปนรอยละ 60.39 ดงน 1) สมรรถนะดานทกษะการตดตอสอสารและการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล สามารถอธบายความแปรปรวนไดมากทสด คอ รอยละ 13.60 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 16 ตวแปร 2) สมรรถนะดานความสามารถจดการความร สามารถอธบายความแปรปรวนได รอยละ 10.64 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 12 ตวแปร 3) สมรรถนะดานความความฉลาดทางอารมณ สามารถอธบายความแปรปรวนได รอยละ 10.64 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 10 ตวแปร 4) สมรรถนะดานทกษะการจดการธรกจและการจดการเชงกลยทธ สามารถอธบายความแปรปรวนได รอยละ 10.28 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 13 ตวแปร 5) สมรรถนะดานทกษะการปฏบตการพยาบาล สามารถอธบายความแปรปรวนได รอยละ 7.96 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 7 ตวแปร 6) สมรรถนะดานทกษะการจดการทรพยากรมนษย สามารถอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 7.46 มตวแปรทบรรยายตวประกอบจ านวน 7 ตวแปร น าฝน โดมกลาง (2550) ศกษาบทบาทหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลศนยทพงประสงคในทศวรรษ (พ.ศ. 2551-2560) โดยการวจยเชงอนาคตดวยการใชเทคนคเดลฟาย (Ethnographic delphi futures research: EDFR) กลมตวอยาง คอ ผเชยวชาญจ านวน 22 คน ประกอบดวยกลมผเชยวชาญดานการบรหารพยาบาล ดานการศกษาพยาบาล ดานปฏบตการพยาบาล ดานการบรหารโรงพยาบาล และดานองคการวชาชพทางการพยาบาลระดบนโยบาย ผลการวจยพบวา บทบาทหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลศนยทพงประสงคในทศวรรษ

55

(พ.ศ. 2551-2560) ทผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกนประกอบดวย บทบาทยอย 83 ขอ ซงจ าแนกไดเปน 7 ประกอบ ดงน 1) ดานคณธรรมและจรยธรรมประกอบดวย 10 ขอ 2) ดานผน าประกอบดวยบทบาท 13 ขอ 3) ดานการบรการและพฒนาคณภาพบรการ ประกอบดวยบทบาท 11 ขอ 4)ดานการบรหารทรพยากรบคคลประกอบดวยบทบาท 13 ขอ 5) ดานการบรหารงานประกอบดวยบทบาท 15 ขอ 6) ดานวชาการและการวจย ประกอบดวยบทบาท 11 ขอ 7) ดานเทคโนโลยและสารสนเทศ ประกอบดวยบทบาท 10 ขอ และ ฐตาภรณ ปานขลบ (2550) ศกษาองคประกอบของหวหนาฝายการ โรงพยาบาลของรฐในชวงพทธศกราช 2550-2554 โดยรวบรวมความคดเหนจากผ เ ชยวชาญ 17 ทานโดยใชเทคนค (Delphi-technique) ผลการวจยพบวาองคประกอบของหวหนาฝายการ โรงพยาบาลของรฐในชวงป 2550-2554 ประกอบดวย 11 องคประกอบ บรรยายดวย 94 ตวแปร มคาความแปรปรวนรวมกนคดเปนรอยละ 63.12 ในสมรรถนะท 8 ดาน การจดการการเปลยนแปลง มสมรรถนะยอยจากการศกษา ดงน 1) สามารถ โนมนาวใหบคลากรพยาบาลด าเนนงานไปตามเปาหมายขององคการ 2) สรางแรงจงใจและกระตนใหบคลากรการพยาบาลปฏบตงานทไดรบมอบหมายอยางเตมศกยภาพ 3) เปนผน าการเปลยนแปลงใหเกดขนในองคกร 4) คาดการณการเปลยนแปลง และพฒนาระบบการท างานทสามารถปรบเปลยนไดตามสถานการณ 5) กระตนใหบคลากรพยาบาลมความคดสรางสรรคงานความรใหม ใหกบองคการพยาบาล 6) มความสามารถในการปรบองคการพยาบาลใหทดเทยมกบองคการอนๆ 7) สงเสรมใหบคลากรพยาบาลคดหาวธการแกไขปญหาตางๆดวยตนเอง 8) สงเสรมบคลากรใหพฒนาความรใหกาวหนาและทนสมยตลอดเวลา 9) ยอมรบความแตกตางของแตละบคคล 10) ปกปองสทธของบคลากรพยาบาลและองคการในทกสถานการณ 11) สรางบรรยากาศในการท างานทด สงเสรมการเรยนรและความมนใจใหแกบคลากรพยาบาล 12) เปนทปรกษาใหค าแนะน า ชวยเหลอบคลากรพยาบาลในการพฒนาระดบความตองการของตนสระดบสงขน โรเบรต บารเนอร (Robert Barner, อางใน เนตรพณณา ยาวราช, 2553) กลาวไววา การเปลยนแปลงของผบรหารและพนกงานในองคการ มดงน 1. องคการเสมอน (The virtual organization) หมายถง ววฒนาการความทนสมยทางดานเทคโนโลยในการสอสารทกวางไกลท าใหสถานทท างานของพนกงานเปลยนแปลงไป จากการท างานในสถานทท างานพบหนากนทกวนมาเปนการขยายการท างานออกไปในทตางๆ ในและนอกสถานทและสามารถตดตอกนไดทกหนทกแหงไมวาอยทใดในโลก มรปแบบการท างานทไมเปนทางการ ตอบสนองตอการเปลยนแปลง

56

2. การท างานเสรจทนตามก าหนดสงมอบตอลกคา (The just –in- time workforce) หมายถง การท างานดวยความรวดเรว พนกงานมแรงจงใจในการท างาน มการพฒนาในดานทรพยากรมนษยเพอใหไดผลงานเสรจทนตามก าหนดเวลา 3. มการเพมพนความรใหแกพนกงานอยเสมอ (The ascendancy of knowledge workers) มการใหความรอยเสมอ ในยคขอมลขาวสารตองการการสงการ การสอนงาน การฝกอบรมและการจงใจพนกงานในรปแบบตางๆ 4. มการน ารปแบบคอมพวเตอรมาใชในการท างานควบคมงาน (Coaching and electronic monitoring) การใชคอมพวเตอรชวยในการท างาน ในการเรยนร การตดสนใจ การควบคมการท างานและการควบคมผลผลตอยางมประสทธภาพดวยระบบคอมพวเตอร 5. มความแตกตางหลากหลายของพนกงานมากขน (The growth of worker diversity) การใหความสนใจกบความแตกตางหลากหลายของพนกงาน 6. ใหความส าคญกบแรงงานทมวยตางกน สามารถท างานรวมกนได (The aging workforce) หมายถงพนกงานมอายตางกน 7. มความแตกตางหลากหลายของแรงงาน(The birth of the dynamic workforce) พนกงานทมความแตกตางกน แกปญหาพนกงานขาดทกษะในการท างานปญหาขาดแคลนแรงงาน ผบรหารควรแกไขปรบปรง ชวยใหการท างานเปนทมดขน การเปลยนแปลงทง 7 ประการนเปนส าคญในการทผบรหารในยคปจจบนควรท าความเขาใจและเปลยนแปลงเพอใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมทางดานสงคม การเมอง เศรษฐกจและเทคโนโลย ภาวะผน าทางการพยาบาล องคกรทางการพยาบาลทงในปจจบนและอนาคต องคกรพยาบาลจงตองปรบตวใหกาวทนกบการเปลยนแปลง ดงท Miles กลาววา องคกรทมสขภาพสมบรณ ตองปรบตวใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงและการพฒนาองคกรใหเจรญกาวหนายงๆ ขน และสามารถปรบตวตอการเปลยนแปลงและมศกยภาพในการแขงขน การบรหารองคการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21 จ าเปนตองมผน าหรอผบรหารทางการพยาบาลทมสมรรถนะสงและเปนนกบรหารมออาชพ โยด และ คาวาลสก (Yoder & Kowalski ,2006) กลาวไววา เพอการบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ ผน าทางการพยาบาล ตองมการเชอมตอกบหลายกลมคน และตองมมาตรฐาน และ กลยทธ ส าหรบการเตรยมดานการศกษาทเพยงพอในอนาคต ความสามารถในการรกษาความสมดลของทกษะความเปนผน าและทกษะการจดการเพอใหองคกรมความกาวหนาและประสบความส าเรจอนาคต การบรหารทางการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21 ซงเปนยคทบรบทสงคมม

57

การเปลยนแปลงอยางพลวต รวมท งมการปฏรประบบบรการสขภาพ ผบรหารการพยาบาลจ าเปนตองมสมรรถนะผบรหารมออาชพ ระบบบรการสขภาพในครสตศตวรรษท 21 มความซบซอนและมการเปลยนแปลงอยางตอเนอง การน าองคกรพยาบาลใหกาวทนกบการเปลยนแปลง ผบรหารการพยาบาลจ าเปนตองปรบเปลยนบทบาท และพฒนาสมรรถนะการจดการโคโรลน (Corolyn, 2009) ความหมายของภาวะผน าทางการพยาบาล สมาคมพยาบาลแหงสหรฐอเมรกา (American Nurse Association, 2004) ไดระบวา ภาวะผน าของผบรหารทางการพยาบาล คอ ความสามารถในการพฒนาและการวางแผนกลยทธทสรางสรรคเพอการเปนผน าในระบบสขภาพในปจจบนและในอนาคต สงวน นตยารมภพงศ (2547) กลาวถงภาวะผ น า ทคาดหวงและเปนทตองการประกอบดวย ผน าสามารถแสดงใหเหนหลกการเปนแบบอยางทดขององคกร มความรและวสยทศน การทผน ามความรและวสยทศนจะเปนสงส าคญมากในภาวะปจจบนเพราะจะพาองคกรใหกาวเดนไปในทศทางทถกตอง บญใจ ศรสถตยนรากร (2551) ใหความหมายของผบรหารการพยาบาล (Nurse administrator) หมายถง พยาบาลทปฏบตงานในต าแหนงผบรหาร มหนาทก าหนดนโยบายการบรหารงานในองคการพยาบาล เพอใหบคลากรพยาบาลทเกยวของน าไปด าเนนการใหบรรลตามเปาหมาย นตยา ศรญาณลกษณ (2552) ไดใหความหมายพยาบาลผบรหาร (Nurse administration) และพยาบาลผจ ดการ (Nurse manager) มความหมายเชนเดยวกน คอ การด าเนนงานตามกระบวนการบรหาร โดยอาศยปจจยตางๆ ทจ าเปนตอการบรหาร เพอใหบคลากรทางการพยาบาลสามารถใหการพยาบาลทมคณภาพตามวตถประสงคขององคการพยาบาล ต าแหนงของผบรหารทางการพยาบาล ต าแหนงผบรหารการพยาบาลม 3 ระดบ ไดแก ผบรหารระดบสง (Top level administration) ผบรหารระดบกลาง (Middle level administration) และผบรหารระดบตน (First level administration) 1. ผบรหารระดบสง ไดแก ผอ านวยการพยาบาล หรอหวหนาฝายการพยาบาล หรอหวหนากลมการพยาบาล (Executive director of nursing) 2. ผบรหารระดบกลาง ไดแก ผชวยหวหนาฝายการ(Sub–director of nursing or Associate director of nursing) และหวหนาแผนกการพยาบาล (Head department)

58

3. ผบรหารระดบตน ไดแก ผตรวจการพยาบาล (Supervisor nurse) และหวหนาหอผปวย (Head nurse) บทบาทและหนาทของผบรหารการพยาบาล ผทด ารงสถานภาพต าแหนงผบรหาร ตองมหนาทความรบผดชอบในการบรหาร เพอใหงานด าเนนไปตามวตถประสงค ไดแก (ส านกการพยาบาล, 2548) 1. ดานการปฏบตการหรองานเชยวชาญเฉพาะดาน (Operation/ expertise) 1.1 พฒนาคณภาพบรการพยาบาลในหนวยงานใหสอดคลองกบเขมมง และเนนเปาหมายของกลมการพยาบาลรวมทงภารกจหลก หรอจดเนนของหอผปวยและตอบสนองความ ตองการของผใชบรการ เพอใหเกดการเปลยนแปลงและเกดผลลพธสงสดกบการบรการของหนวยงาน 1.2 ใหการพยาบาลและเปนทปรกษาเกยวกบการใหการพยาบาลผปวยทมความยงยากซบซอน เพอใหการพยาบาลทถกตองและเหมาะสมตอผปวย 1.3 จดท ามาตรฐาน แนวทางในการปฏบตงานของหนวยงานทรบผดชอบใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงของสถานการณและความตองการของผใชบรการ เพอใหบคลากรในหนวยงานปฏบตการพยาบาลทถกตองและมคณภาพ 1.4 ศกษา วเคราะหปญหาหรอสถานการณตางๆ ทเกดในหนวยงานทรบผดชอบ เพอการวนจฉย แกไข และปองกนปญหาตางๆ ไดอยางเหมาะสม ทนเวลา 1.5 สรางสรรคบรรยากาศในการท างาน เพอสรางแรงจงใจในการท างานใหกบบคลากรในหนวยงาน 1.6 ดแลใหมการปฏบตงานตามนโยบาย แนวทางปฏบตของหนวยงาน/ โรงพยาบาล รวมถงการใช Isolation precaution เพอสรางสงแวดลอมใหปลอดภยกบผใชบรการ ประชาชนและชมชน 2. ดานบรหารและก ากบดแล (Management and supervisory) 2.1 วเคราะหจดการระบบบรการพยาบาลในหอผปวย/ หนวยงาน ตามนโยบาย ยทธศาสตรและแผนงานทกลมการพยาบาลก าหนด เพอใหหนวยงานสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง เกดผลลพธดานการรกษาพยาบาลไดตามมาตรฐานทก าหนด 2.2 ว เคราะหประสทธภาพของการบรหารและการพฒนาคณภาพบรการในหนวยงานทรบผดชอบ เพอปรบปรงระบบบรการของหนวยงานใหสามารถบรรลผลลพธการด าเนนงานทพงประสงค และมความคมคา คมทน

59

2.3 จดระบบการมอบหมายงานใหกบบคลากรในความรบผดชอบ เพอใหผปวยไดรบการดแลอยางตอเนอง ตามเกณฑมาตรฐานการจดการบรการของหนวยงาน 2.4 จดระบบขอมลสารสนเทศภายในหนวยงานอยางมประสทธภาพเพอเปนขอมลการพฒนาคณภาพการพยาบาลของหนวยงาน 2.5 ก ากบ ดแล ควบคมและตรวจสอบการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา เพอใหการปฏบตงานของบคคลในหนวยงานเปนไปตามมาตรฐานวชาชพ และบรรลวตถประสงคของหนวยงานทก าหนดไวอยางมประสทธภาพ 3. ดานวางแผน (Planning) 3.1 จดท าแผนปฏบตการของหนวยงานดานการบรหาร บรการและวชาการเพอใหสอดคลองกบแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการของกลมการพยาบาล 3.2 รวมวางแผนการศกษาและสอนนกศกษาทางคลนกในหลกสตรการพยาบาลและผดงครรภ เพอใหการเรยนการสอนดงกลาว มความสมบรณถกตอง และรวมผลตนกศกษาทมคณภาพเหมาะสมกบการปฏบตงานพยาบาล 3.3 สรปผลการด าเนนงานของหนวยทรบผดชอบ เพอเปนขอมลส าหรบการจดท าแผนปฏบตการหรอปรบเปลยนแผนกลยทธของกลมการพยาบาล 4. ดานการประสานงาน (Communication and cooperation) 4.1 เปนตวแทนของหนวยงานในการประชมคณะกรรมการตางๆ ของกลมการพยาบาล และ/หรอโรงพยาบาล เพอใหขอมล เสนอความคด และประสานงานในประเดนตางๆเกยวกบโรงพยาบาล 4.2 ด าเนนการประสานงานทงภายในหนวยงานและภายนอกหนวยงาน เพอใหการปฏบตงานบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย 4.3 สรางสมพนธภาพอนด ระหวางบคคลในหนวยงานกบสหวชาชพ และผใชบรการ เพอใหเกดคามพงพอใจสงสด 4.4 เจรจาตอรอง แกไขและประสานความขดแยงทงภายในและภายนอกหนวยงาน เพอใหเกดความรวมมอในการด าเนนงาน และรกษาสทธประโยชนของบคลากรในหนวยงาน 4.5 จดระบบการสอสารภายในหนวยงานทมประสทธภาพ เพอใหการปฏบตงานภายในหนวยงานทรบผดชอบเปนไปอยางรวดเรว คลองตว 5. ดานการบรการ (Service) 5.1 สอนงานและฝกอบรมเจาหนาทหรอบคลากรทเกยวของ เพอเพมพนความร ความสามารถใหบคลากรดงกลาว สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากขน

60

5.2 ใหค าแนะน าและปรกษา หรอตอบขอหารอทางการพยาบาล แกบคลากรภายในหนวยงานหรอหนวยงานทเกยวของ ในประเดนทตองอาศยความช านาญและประสบการณเชงวชาชพ เพอใหบคลากรหรอหนวยงานดงกลาว มความรความเขาใจเพยงพอเกยวกบเรองทเปนปญหา 5.3 จดท าหรอสนบสนนบคลากรในหนวยงานในการศกษา วจย คดคน หาความรหรอวธการใหมๆ ทเปนประโยชนในการพยาบาล เพอปรบปรงคณภาพการพยาบาลของหนวยงาน ความรความสามารถทจ าเปนในงาน 5.4 มความรความเขาใจเปนอยางดในงานทไดรบมอบหมายและงานทเกยวของ 5.5 สามารถบรหารบคลากรทไดรบมอบหมาย 5.6 สามารถสรางระบบงานและความสมพนธในหนวยงาน 5.7 สามารถสอนงาน จงใจ ประเมนผล และวางแผนตามระดบการตดสนใจ 5.8 พฒนาระบบงาน ผสมผสานทรพยากรในหนวยงานและปฏบตใหบรรลตามวตถประสงคทไดก าหนดขน 5.9 คนหาขอมลจากภายนอก และหนวยงานอนเพอประกอบการตดสนใจ 5.10 ตดสนใจดวยตนเองในการทไดรบมอบหมาย บทบาทหนาทของหวหนาหอผปวย หวหนาหอผปวยจะตองค านงถงเพอใชเปนแนวทางในการปฏบตพอจะสรปไดดงน 1. หวหนาหอผปวยในฐานะผบรหาร (The leader as executive) เปนบทบาทของนกบรหารซงเปนผประสานงานระหวางกลมตางๆ ในองคกรหรอภายในกลม เพอชวยใหงานของสมาชกด าเนนไปดวยด เปนผควบคมนโยบายและก าหนดวตถประสงคของกลมรวมทงรบผดชอบตดตามดแลนโยบายและวตถประสงคของกลมด าเนนไปสเปาหมายโดยครบถวนถกตอง 2. หวหนาหอผปวยในฐานะผวางแผน (The leader as planner) หวหนาหอผน าท าหนาทวางแผนในการท างานและเปนผตดสนใจในการด าเนนกจการขอกลม เพอใหบรรลตามความตองการ และหวหนาหอผปวยมกท าหนาทเปนผดแลวากลมมการปฏบตตามแผนทวางไวหรอไม ผน าตองทราบแผนงานทงหมดโดยถองแท 3. หวหนาหอผปวยในฐานะผก าหนดนโยบาย (The leader as policymaker) การก าหนดนโยบาย เปาหมาย หรอวตถประสงคของกลมหรอองคการทเปนงานทส าคญทหวหนาหอผปวยมสทธเลอกหรอก าหนดไดดวยตนเอง 4. หวหนาหอผปวยในฐานะผช านาญการ (The leader as expert) ผทอยใตบงคบบญชาสวนมากเมอมปญหาเกยวกบความรความช านาญในการปฏบตงานทเกดขน ผทท าหนาทในการ

61

ชวยเหลอชแนะหรอปรบปรงขอแกไขในการปรบปรงงาน กคอ หวหนาหอผปวยหวหนาหอผปวยจะท าหนาทคลายกบผช านาญการในงานนนๆ 5. หวหนาหอผปวยในฐานะตวแทนกลมเพอตดตอภายนอก (The leader as external group) กลมหรอหนวยงานใดๆ กตามจ าเปนตองมตวแทนของกลมเพอตดตอประสานงานกบบคลภายนอกหรอกลมอนๆ ในกจกรรมดานตางๆ เพอผลประโยชนของกลมและผทเปนตวแทนของกลมไดดกวาสมาชกคนอน

6. หวหนาหอผปวยในฐานะผควบคมความสมพนธภายในกลม (The leader as controller of internal relations) กลมจะด าเนนงานไปดวยดหรอไมเพยงใดขนอยกบสมพนธภาพระหวางสมาชกกลม หวหนาหอผปวยจะตองเอาใจใสสมาชกทกคนใหไดมสวนรวมในกจกรรมของกลม เปดโอกาสใหสมาชกมปฏสมพนธกน และหวหนาหอผปวยเปนผประสานสมพนธระหวางสมาชกดวยกน เพอใหกลมมความเปนอนหนงอนเดยวกน

7. หวหนาหอผปวยในฐานะคนกลางหรอผไกลเกลย (The leader as negotiator and mediator) เมอมการขดแยงใดๆ เกดขนแกสมาชกกลมหรอในองคการ บคคลทจะเขามามบทบาทในการจดการขอขดแยง กคอ หวหนาหอผปวย โดยการไกลเกลยคกรณใหมความเขาใจกนและหนหนาเขาหากน เพอท างานรวมกนดวยดตอไป

8. หวหนาหอผปวยในฐานะบคคลตวอยาง (The leader as exemplary) บคคลทมความประพฤตด ปฏบตงานดจนไดรบยกยองอยเสมอวาเปนตวอยางทด

9. หวหนาหอผปวยในฐานะบดาผมแตความกรณา (The leader as father figure) บทบาทนหวหนาหอผปวยตองวางตวเปนผใหญ มบคลกลกษณะนานบถอ ในฐานะบดาของกลม มความกรณา เมตตาปราณ เปนทพงทางใจแกสมาชกทกคนเมอมความทกข

10. หวหนาหอผปวยในฐานะผรบผดแทน (The leader as scapegoat) เปนบทบาททหวหนาหอผปวยเปนความคาดหวงของกลมเกยวกบ เปนผรบผดแทนกลมเพราะเมอมการท างานทมขอผดพลาดบกพรองหรอเกดความเสยหายขนภายในกลม หวหนาหอผปวยจะเปนผรบผด และไมซดทอดความผดไปยงผใตบงคบบญชา ขอบเขตงานหวหนาหอผปวย ขอบเขตงานของผบรหารการพยาบาล ประกอบดวย 3 งานหลก ไดแก 1. การบรหารงานทวไป รบผดชอบบรหารจดการเกยวกบการจดท าแผนงานการจดองคการการจดการดานบคลากร และการควบคมก ากบงาน เพอใหการด าเนนงานมประสทธภาพ ลดปญหาและอปสรรคการด าเนนงาน

62

2. การบรหารงานบรการพยาบาล รบผดชอบบรหารจดการงานบรการพยาบาลทง 4 มต ไดแก การปองกนโรค การรกษา การสงเสรมสขภาพและการฟนฟสภาพ จดระบบบรการพยาบาลทมคณภาพและมประสทธภาพ ตลอดจนฟนฟสภาพผใชบรการเพอบรรเทาหรอทเลาอาการจากการเจบปวย 3. การบรหารงานวชาการ รบผดชอบพฒนาบคลากรพยาบาลใหมความร มทกษะ มคณธรรม จรยธรรม รวมทงฝกอบรมบคลากรใหมความสามารถในการท างานใหท างานอยางมประสทธภาพ สรปไดวา ผบรหารทางการพยาบาลในครสตศตวรรษท 21 ยคทบรบทสงคมและระบบสขภาพมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวอยางเปนพลวต ผบรหารการพยาบาลจ าเปนตองมวสยทศน มความคดสรางสรรคสงใหม มองไปขางหนา ก าหนดเปาหมายและคาดการณอนาคต คดวเคราะหอยางเปนระบบ มความรมหลกการในการบรหารงานแบบการมสวนรวม สรางสมพนธภาพทดกบทม ปรบตวใหกาวทนกบการเปลยนแปลง มทกษะการตดสนใจ บรหารจดการการเปลยนแปลง ทเกดขนลดผลกระทบ ลดการตอตาน สามารถจดระบบบรการพยาบาลทมคณภาพ เกดการสอสารประสานงานทมประสทธภาพ และมสมรรถนะเปนผบรหารมออาชพจะสามารถรบมอกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว และน าพาใหการด าเนนงานบรรลวสยทศนขององคกร โรงพยาบาลระดบทตยภม ระบบบรการทตยภมแบงเปน 5 ระดบ ตามขดความสามารถจากนอยไปมากทสด ดงน โรงพยาบาลชมชนสรางใหม หมายถง โรงพยาบาลชมชนทมแพทยเวชปฏบตหรอแพทยทวไปหมนเวยนปฏบตงานชวคราวหรอเปนการประจ า เนนการใหบรการแบบผปวยนอก สนบสนนเครอขายบรการปฐมภมของอ าเภอ โรงพยาบาลชมชนขนาดเลก หมายถง โรงพยาบาลชมชนขนาด 10 เตยง ทมแพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว รวม 1-2 คน มหองผาตดเลก ไมมหองผาตด มหองคลอด มตกผปวยในใหการดแลผปวยไมซบซอน ไมมโอกาสเกดความเสยงสง รองรบผปวยนอกและผปวยในเพอการสงเกตอาการ/ สงตอสนบสนนเครอขายบรการปฐมภมของแตละอ าเภอไมจ าเปนตองท าหตถการ เชน การผาตดใหญ และไมจ าเปนตองจดบรการเตมรปแบบ โรงพยาบาลชมชนขนาดกลาง หมายถง โรงพยาบาลชมชนขนาด 30-90 เตยง ทมแพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว รวม 2-5 คน ไมมแพทยเฉพาะทาง มบรการผปวย

63

ใน มหองผาตด มหองคลอด รองรบผปวยนอกและผปวยในของแตละอ าเภอ สนบสนนเครอขายบรการปฐมภมของแตละอ าเภอ โรงพยาบาลชมชนขนาดใหญ หมายถง โรงพยาบาลชมชนขนาด 60-120 เตยง ทมแพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว และแพทยเฉพาะทางสาขาหลก (อายรกรรม ศลยกรรม สตนรเวชกรรม กมารเวชกรรม ศลยกรรมกระดก และวสญญแพทย) เปนบางสาขาเทาทมอยปจจบน (คงทมอยเดมไมเพมจ านวน) รวม 3-10 คน มหองผาตด ผปวยใน หองคลอด และสนบสนนเครอขายบรการปฐมภมของแตละอ าเภอ โรงพยาบาลชมชนแมขาย หมายถงโรงพยาบาลชมชนขนาด 120 เตยง ขนไปทมแพทยเวชปฏบตทวไปหรอแพทยเวชปฏบตครอบครว รวม 3-5 คน และมแพทยเฉพาะทางครบ 6 สาขาหลก สาขาละอยางนอย 2 คน มผปวยใน หองผาตด หองคลอด หอผปวยหนก หอผปวยทารกวกฤต ศลยกรมทวไป ศลยกรรมกระดกและขอ มหองปฏบตการเพอวนจฉยประกอบการรกษาของแพทยเฉพาะทางสาขาอายรศาสตร รงสวทยาเพอวนจฉยประกอบการรกษาของแพทยเฉพาะทาง 6 สาขา รองรบการสงตอจากโรงพยาบาลชมชนอนๆ และลดการสงตอไปโรงพยาบาลทวไป และสนบสนนเครอขายบรการปฐมภมของแตละอ าเภอ

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

การวจยครงนเปนการวจยพรรณนาเชงพยากรณ (Correlation descriptive research) เพอศกษาระดบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ศกษาความสมพนธและอ านาจการพยากรณของตวแปร ปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง ตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ลกษณะของสถำนททใชในกำรเกบขอมล การวจยครงนเปนการศกษาการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรซงในแตละอ าเภอ จะมโรงพยาบาลประจ าอ าเภออยางนอย 1 แหง มโรงพยาบาลระดบตตยภม 2 แหง คอ โรงพยาบาลพหลพลพยหเสนา และโรงพยาบาลมะการกษ ซงเปนโรงพยาบาลแมขายในการรบดแลผปวยทเกนศกยภาพ จงหวดกาญจนบรตงอยทศตะวนตก มพนทตดตอกบจงหวดสพรรณบรทางทศเหนอ ทศใตตดตอกบจงหวดราชบร สวนทศตะวนตกมชายแดนทตดตอกบประเทศพมา มลกษณะพนทเปนปา เขา แมน า ล าธาร เปนสถานททองเทยวธรรมชาต และโบราณสถาน ประวตศาสตรมากมาย การเดนทางตดตอโดยทางรถยนตเปนสวนใหญ ซงแตละอ าเภอจะมลกษณะพนทแตกตางกน

65

ประชำกรและกลมตวอยำง ประชากร คอ พยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมงานการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงหมด 13 แหง จ านวน 112 คน กลมตวอยาง คอ พยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมงานการพยาบาลในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงหมด 13 แหง จ านวน 108 คน ก าหนดคณสมบตของกลมตวอยาง ดงน 1. มประสบการณในต าแหนงปจจบน ตงแต 1 ปขนไป และยนยอมและสมครใจใหความรวมมอในการวจย 2. ส าเรจการศกษาพยาบาลในระดบปรญญาตร หรอเทยบเทาจากมหาวทยาลยหรอวทยาลยพยาบาล ทสภาการพยาบาลรบรอง ทมใบประกอบวชาชพการพยาบาลทยงคงสภาพ ไมถกพกใชหรอเพกถอน หรอยงไมหมดอาย และปฏบตงานใหบรการดานสขภาพตามวฒการศกษา และปฏบตงานในต าแหนงหวหนาหอผปวยหรอหวหนาแผนก เปนเวลา 1 ป ขนไป ไมอยในระหวางการลาศกษาตอ ลาฝกอบรม หรอลาคลอด จ านวน 108 คน (ขอมล ณ วนท 1 กรกฎาคม 2556) กำรก ำหนดขนำดกลมตวอยำง ขนาดกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน ไดมาจากการค านวณสตรของ Thorndike (บญใจ ศรสถตนรากร, 2547) ซงมสตรในการค านวณดงน n = 10K +50

n = คอ จ านวนกลมตวอยาง k = คอ จ านวนตวแปรทงหมดทศกษา

(การศกษาครงนมจ านวนตวแปรตนทน ามาศกษาทงหมด 5 ตวแปร) ดงนน n = (10 x 5) + 50 n = 100 ดงนน จะไดขนาดกลมตวอยางทใชในการศกษานอยางนอย 100 ราย การก าหนดกลมตวอยางเปนการสมกลมตวอยางทใชความนาจะเปน (Probability sampling) โดยการเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multi- Stage sampling) โดยใชเทคนคการเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (กลยา วาณชยบญชา, 2548) ดงน ขนตอนท 1 เลอกประชากรตามเขตบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข 13 เขตบรการสขภาพ โดยวธการจบฉลาก ไดเขตบรการสขภาพท 5

66

ขนตอนท 2 เขตบรการสขภาพท 5 ประกอบดวย 8 จงหวดไดแก จงหวดสพรรณบร กาญจนบร ราชบร นครปฐม สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร และประจวบครขนธ ผวจยจบฉลากไดมา 1 จงหวด คอ จงหวดกาญจนบร ขนตอนท 3 จงหวดกาญจนบร ตามแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service plan) 10 สาขาเครอขายบรการท 5 (พ.ศ. 2555 -2559) มบรการตงแต ระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม ผวจยจบฉลากไดโรงพยาบาลในระดบทตยภม ซงมจ านวน 13 แหง ดงนน ผวจยจงไดเลอก พยาบาลหวหนาและรองหวหนาหอผปวย และพยาบาลหวหนารองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมการพยาบาลในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรทง 13 แหง เปนตวแทนของพยาบาลหวหนาหอผปวยทงหมดในจงหวดกาญจนบร การเกบรวมรวมขอมลการวจย ใชกลมตวอยางจ านวน 108 คน โดยมขนตอนการด าเนนการดงน 1. ประสานงานตดตอกบงานบคลากร ส านกงานสาธารณสขจงหวดกาญจนบร และหวหนากลมงานการพยาบาลทง 13 แหง เพอขอขอมลจ านวนพยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมงานการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบทตยภม จ านวน 13 แหง 2. เขารวมประชมกบหวหนากลมงานการพยาบาลทง 13 แหง ในทประชม คณะกรรมการวชาชพระดบจงหวด โดยอธบายหลกการและเหตผล ทมาและความส าคญในการศกษาวจยในครงน และวตถประสงคทคาดวาจะไดรบจากการวจย 3. ก าหนดกลมตวอยางของแตละโรงพยาบาลระดบทตยภม ดงน 3.1 โรงพยาบาลชมชนขนาดเลก 10 เตยง จ านวน 1 โรงพยาบาล ไดแก โรงพยาบาลศกรศรศรสวสด 3.2 โรงพยาบาลชมชนขนาดกลาง 30-60 เตยง จ านวน 9 โรงพยาบาล ไดแก โรงพยาบาลสงขละบร โรงพยาบาลไทรโยค โรงพยาบาลพระปยะมหาราชรมณยเขต โรงพยาบาลดานมะขามเตย โรงพยาบาลเลาขวญ โรงพยาบาลหวยกระเจาเฉลมพระเกยรต โรงพยาบาลทากระดาน โรงพยาบาลพยาบาลสถานพระบารม และโรงพยาบาลเจาคณไพบลยพนมทวน 3.3 โรงพยาบาลชมชนขนาดใหญ 60-120 เตยง ไดแก โรงพยาบาลบอพลอย 3.4 โรงพยาบาลชมชนแมขาย ขนาด 120 เตยง ขนไป จ านวน 2 แหงไดแก โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 และ โรงพยาบาลทองผาภม จ านวนประชากร ของพยาบาลหวหนาและรองหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร จ านวน 112 คน กลมตวอยางมอายงานมากกวา 1 ป รวม 108 คนรายละเอยดดงน (ขอมล กรกฎาคม 2556)

67

1. โรงพยาบาลหวยกระเจาเฉลมพระเกยรต มหวหนาและรองหวหนางาน 7 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 7 คน 2. โรงพยาบาลไทรโยค มหวหนาและรองหวหนางาน 5 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 5 คน 3. โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 มหวหนาและรองหวหนางาน 23 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 23 คน 4. โรงพยาบาลบอพลอย มหวหนาและรองหวหนางาน 11 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 10 คน 5. โรงพยาบาลเลาขวญ มหวหนาและรองหวหนางาน 10 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 9 คน 6. โรงพยาบาลทองผาภม มหวหนาและรองหวหนางาน 9 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 8 คน 7. โรงพยาบาลศกรศรศรสวสด มหวหนาและรองหวหนางาน 5 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 5 คน 8. โรงพยาบาลเจาคณไพบลย มหวหนาและรองหวหนางาน 11 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 11 คน 9. โรงพยาบาลทากระดาน มหวหนาและรองหวหนางาน 5 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 5 คน 10. โรงพยาบาลพยาบาลสถานพระบารม มหวหนาและรองหวหนางาน 5 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 5 คน 11. โรงพยาบาลสงขละบร มหวหนาและรองหวหนางาน 7 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 6 คน 12. โรงพยาบาลดานมะขามเตย มหวหนาและรองหวหนางาน 7 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 7 คน 13. โรงพยาบาลสมเดจพระปยะมหาราชรมณยเขต มหวหนาและรองหวหนางาน 7 คน อายงานมากกวา 1 ป จ านวน 7 คน

68

เครองมอทใชในกำรวจย เค รองมอทใชในการ เกบรวบรวมขอมลในการวจยค รง น เ ปนแบบสอบถามประกอบดวย 3 สวน คอ สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรซงผวจยสรางขนเอง ประกอบดวย อายงานในต าแหนงวชาชพอายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ค าถามเปนลกษณะ ค าถามแบบเตมค าและเลอกตอบ จ านวน 9 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ผวจยปรบปรงมาจากแบบสอบถามของ สปราณ ภระหงษ (2551) ทสรางขนตามแนวคดของ อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) ประกอบดวย 3 ดาน 1) ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ 2) การกระตนทางปญญา 3) การค านงถงความเปนปจเจกบคคล โดยมขนตอนการสรางเครองมอ ดงน 1. ศกษาแนวคดทฤษฎเกยวกบภาวะผน าการเปลยนแปลงจากต ารา เอกสาร งานวจยทเกยวของ สรปแนวคดของ อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) มาก าหนดเปนค าจ ากดความ 2. ผวจยปรบปรงแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของ สปราณ ภระหงษ (2551) ซงสรางขนตามแนวคดของ อาโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) โดยมองคประกอบ 3 ดาน คอ ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล แบบสอบถามนเคยน าไปใชในกลมตวอยาง พยาบาลวชาชพ ในโรงพยาบาลเอกชนในกรงเทพมหานคร มคาความเทยง เทากบ .97 (ตามผลการวจย) และผานการตรวจความตรงเชงเนอหาแลวผวจยไดน าขอค าถามใหผทรงคณวฒทง 5 คน ตรวจและใหค าแนะน าแบบประเมนคณภาพเครองมอวจยดานความตรงเชงเนอหา และคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา โดยผทรงคณวฒมการปรบการใชภาษาในขอค าถามใหเหมาะสม ผวจย แกไขกอนน าไปทดลองใช (Try out) กบกลมงานการพยาบาล โรงพยาบาลอทอง จงหวดสพรรณบร จ านวน 30 ชด ประกอบดวยขอค าถาม 15 ขอ ตามองคประกอบภาวะผน าการเปลยนแปลง 3 ดานคอ ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 1-5 การกระตนทางปญญา เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 6 - 10 การค านงถงความเปนปจเจกบคคลเปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 11 – 15

69

โดยแบบสอบถามแตละหวขอเปนขอค าถามใหเลอกตอบมลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตรประมาณคา (Likert scale) 5 ระดบ ทกขอมลกษณะทางบวก โดยใหเลอกตอบเพยงค าตอบเดยวทตรงกบความคดเหน โดยแตละระดบคะแนนมความหมายของตวเลอกดงน เหนดวยอยางยง หมายถง มความคดเหนตรงกบขอความนนมากทสด เหนดวย หมายถง มความคดเหนตรงกบขอความนนมาก ไมแนใจ หมายถง ไมแนใจวาจะมความคดเหนไปในทางเหนดวยหรอไมเหนดวย ไมเหนดวย หมายถง มความคดเหนไมตรงกบขอความนนมาก ไมเหนดวยอยางยง หมายถง มความคดเหนไมตรงกบขอความนนมากทสด โดยแตละระดบมความหมาย ดงน 5 หมายถง ผตอบมความคดเหนดวยอยางยง 4 หมายถง ผตอบมความคดเหนดวย 3 หมายถง ผตอบไมแนใจวาจะมความคดเหนไปในทางเหนดวยหรอไมเหนดวย 2 หมายถง ผตอบ มความคดไมเหนดวย 1 หมายถง ผตอบ มความคดไมเหนดวยอยางยง ผวจยไดแบงเกณฑการแปลผลเปน 5 ระดบ คอ ระดบสงมาก ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า และระดบต ามาก ซงใชหลกการแบงผลคาเฉลยในการใหความหมายระดบภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ก าหนดเกณฑการแปลคะแนนใชเกณฑในการแปลผลของ เบสส (Best, 1981) ดงน คะแนนเฉลย ความหมาย 4.50 – 5.00 หวหนาหอผปวยมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยในระดบสงมาก 3.50 – 4.49 หวหนาหอผปวยมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยในระดบสง 2.50 – 3.49 หวหนาหอผปวยมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หวหนาหอผปวยมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยในระดบต า 1.00 – 1.49 หวหนาหอผปวยมภาวะผน าการเปลยนแปลงอยในระดบต ามาก สวนท 3 แบบสอบถามเกยวกบการจดการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ซงผวจยสรางขนตามแนวคดของ คอตเตอร (Kotter, 1996) จ านวน 41 ขอ ดงน 1. สรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแกขอท 1-6 2. สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 7-11 3. สรางวสยทศนและกลยทธ เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 12-16

70

4. สอสารวสยทศน เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 17 – 21 5. กระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลทเกยวของ เปนขอค าถามเชงบวกทงหมดไดแก ขอท 22 – 26 6. สรางเปาหมายระยะส นและใหรางวลตอความส าเรจ เปนขอค าถามเชงบวกทงหมดไดแก ขอท 27- 31 7. เพมเตมพฒนาความเปลยนแปลง เปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแก ขอท 32- 37 8. รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการเปนขอค าถามเชงบวกทงหมด ไดแกขอท 38- 41 โดยแบบสอบถามแตละหวขอเปนขอค าถามใหเลอกตอบมลกษณะแบบสอบถามเปนแบบมาตรประมาณคา (Likert scale) 5 ระดบ ลกษณะขอค าถามทกขอมลกษณะทางบวกโดยก าหนดใหเลอกตอบเพยงค าตอบเดยว โดยแตละระดบมความหมายดงน 5 หมายถง ผตอบมความคดเหนดวยอยางยง 4 หมายถง ผตอบมความคดเหนดวย 3 หมายถง ผตอบไมแนใจวาจะมความคดเหนไปในทางเหนดวยหรอไมเหนดวย 2 หมายถง ผตอบ มความคดไมเหนดวย 1 หมายถง ผตอบ มความคดไมเหนดวยอยางยง ผวจยไดแบงเกณฑการแปลผลการจดการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยเปน 5 ระดบ คอ ระดบมากทสด ระดบมาก ระดบปานกลาง ระดบนอย และระดบนอยทสด ซงใชหลกการแบงผลคาเฉลยในการใหความหมายระดบการจดการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ก าหนดเกณฑการแปลคะแนน ใชเกณฑในการแปลผล ของ เบสส (Best, 1981) ดงน 4.50 – 5.00 หวหนาหอผปวยมการจดการเปลยนแปลงอยในระดบสงมาก 3.50 – 4.49 หวหนาหอผปวยมการจดการเปลยนแปลงอยในระดบสง 2.50 – 3.49 หวหนาหอผปวยมการจดการเปลยนแปลงอยในระดบปานกลาง 1.50 – 2.49 หวหนาหอผปวยมการจดการเปลยนแปลงอยในระดบต า 1.00 – 1.49 หวหนาหอผปวยมการจดการเปลยนแปลงอยในระดบต ามาก กำรหำคณภำพของเครองมอ 1. การตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content validity) ผวจยน าแบบสอบถามปจจยสวนบคคลของพยาบาลหวหนาหอผปวย แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอ

71

ผปวย และแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เสนออาจารยทปรกษาเพอตรวจสอบความเหมาะสมของขอค าถาม ความครอบคลมของเนอหา การใชภาษา พรอมทงปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของอาจารยทปรกษา หลงจากนนผวจยน าแบบสอบถามทง 3 สวน ทผานการแกไขจากอาจารยทปรกษาแลวไปใหผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ประกอบดวยผบรหารโรงพยาบาล 1คน ผบรหารทางการพยาบาล 1 คนอาจารยพยาบาลมหาวทยาลย 2 คน และผเชยวชาญสถตวจย 1 คน (ดงรายนามทภาคผนวก ก) ตรวจสอบคณภาพความตรงตามเนอหา (Validity) ความครอบคลมของเนอหา ความเหมาะสมของภาษาทใช และความสอดคลองกบวตถประสงค ระหวางสาระค าถามและสาระของมตทวดความชดเจนและความเหมาะสมของขอค าถาม ตลอดจนความเหมาะสมของการจดอนดบขอค าถาม หลงจากนนน าผลการพจารณามาค านวณหาคาดชนความตรงเชงเนอหา (Content Validity Index หรอ CVI) โดยก าหนดเกณฑการพจารณาความตรงตามเนอหาโดยก าหนดระดบการใหคะแนนความตรงตามเนอหาของขอค าถามแตละขอ 4 ระดบ ดงน 1 หมายถง ค าถามไมสอดคลองกบค านยาม 2 หมายถง ค าถามจ าเปนตองไดรบการพจารณาทบทวนและปรบปรง อยางมากถงจะสอดคลองกบค านยาม 3 หมายถง ค าถามจ าเปนตองไดรบการพจารณาทบทวนและปรบปรงถงจะ สอดคลองกบค านยาม 4 หมายถง ค าถามมความสอดคลองกบค านยาม คาดชนความตรงตามเนอหาทยอมรบไดคอ .80 ขนไป (Davis, 1992 อางถงใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2547) โดยค านวณจากสตร CVI = จ านวนค าถามทผเชยวชาญทกคนใหความคดเหนในระดบ3 และ 4 จ านวนค าถามทงหมด แบบสอบถามปจจยสวนบคคล จ านวน 9 ขอผทรงคณวฒทง 5 คน ตรวจสอบพจารณาความถกตองและขอบเขตความชดเจนของเนอหา (CVI) 7.8/ = 0.86 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง จ านวน 15 ขอผทรงคณวฒทง 5 คน ตรวจสอบพจารณาความถกตองและขอบเขตความชดเจนของเนอหา (CVI) 14.6 / 15 = 0.97

72

แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง จ านวน 41 ขอผทรงคณวฒทง 5 คน ตรวจสอบพจารณาความถกตองและขอบเขตความชดเจนของเนอหา (CVI) 40 / 41 = 0 .97 2. การประเมนจากดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา (Index of item objective congruence: IOC) พจารณาจากประเดนค าถามของเครองมอทใชในการวจยวามความสอดคลองและครอบคลมตวแปรตามองคประกอบหลกของทฤษฎ หรอกรอบแนวคดทน ามาอางองหรอไม พรอมทงลงความเหนใหคะแนนรายขอค าถาม ดงนคอ + 1 เมอขอค าถามสอดคลองกบค าจ ากดความของตวแปรทศกษา 0 เมอไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบค าจ ากดความของตวแปรทศกษา 1 เมอขอค าถามนนไมสอดคลองกบค าจ ากดความของตวแปรทศกษา จากนนน าผลการพจารณาลงความเหนของผทรงคณวฒ มาค านวณหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบค าจ ากดความของตวแปรทศกษา ดวยสตร

IOC =

เมอ IOC หมายถง ดชนความสอดคลอง หมายถง ผลรวมของคะแนนจาการพจารณาของผทรงคณวฒ N หมายถง จ านวนผทรงคณวฒ

โดยใชเกณฑการคดเลอกขอค าถามดงน ขอความทมคา IOC ตงแต 0.5 – 1.00 คดเลอกเอาไว ขอความทมคา IOC ต ากวา 0.5 ควรพจารณาปรบปรงหรอตดทง

แบบสอบถามปจจยสวนบคคล คา IOC = 1 (9 / 9 = 1) ซงมคา ≥ 0.5 ตามเกณฑการพจารณาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความสอดคลอง ≥ 0.5 และจากผลการพจารณาของผทรงคณวฒจ านวน 5 คน พจารณาจาก คาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา พบวา คา IOC เฉลยของแบบสอบถามแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 15 ขอ เทากบ 0.96 (14.4 / 15 = 0.96)

73

แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง คาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา พบวาม คา IOC เฉลยของแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 41 ขอ เทากบ 0.97 (40 / 41 = 0.97) เมอไดรบการพจารณาตรวจสอบความตรงตามเนอหาจากผทรงคณวฒแลว ผวจยน าเครองมอทไดรบการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒเสนอใหอาจารยทปรกษาวทยานพนธใหความเหนชอบอกครงเพอความสมบรณของเครองมอ โดยการปรบปรงแกไขขอค าถามมรายละเอยดดงน สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคล จ านวน 9 ขอตดขอความจ านวน 1 ขอ โดยตดรายละเอยดในขอค าถามท 9 หนวยงานปจจบน เนองจากในปจจบนขอมล 1 กนยายน 2556 โรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดกาญจนบรไมมงานผปวยหนก (ICU) ผทรงคณวฒซงเปนผอ านวยการโรงพยาบาลระดบทตยภม เสนอใหตดขอความออกกอนสงเกบขอมล สวนท 2 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยมจ านวน 15 ขอ ปรบปรงขอค าถามใหชดเจนและความเหมาะสมของภาษาจ านวน 7 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยจ านวน 41 ขอ ปรบปรงความชดเจนและความเหมาะสมของภาษา 26 ขอ ปรบขอค าถามทมความหมายซ าซอนกนรวมเปนขอเดยวกนในขอ 34 และ 38 เปนขอเดยวกน และเพมขอค าถามท 38 ไดขอค าถามจ านวน 41 ขอ สรปหลงจากการปรบปรงแกไขแบบสอบถามตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒและผานความเหนชอบของอาจารยทปรกษา ไดขอค าถามทงหมดจ านวน 65 ขอ กำรหำควำมเชอมนของเครองมอ (Reliability) ผวจยไดน าแบบสอบถามทผานการตรวจความตรงของเนอหา ไดรบการปรบปรงแกไขแลวไปทดลองเกบขอมลทโรงพยาบาลอทอง ซงเปนโรงพยาบาลระดบทตยภม ขนาด 120 เตยง เปนโรงพยาบาลประจ าอ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร มพนทตดกบจงหวดกาญจนบร และอยในเขตภาคตะวนตก เขตบรการสขภาพท 5 เชนเดยวกบจงหวดกาญจนบร โดยเกบขอมลกบพยาบาลระดบหวหนาและรองหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลอทอง ทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางจ านวน 30 คน จากนนน าขอมลทไดมาวเคราะหคณภาพหาความเชอมนของเครองมอ (Reliability) โดยใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบค (Cronbach s’ alpha coefficient) ตามวธของ ครอนบค (Cronbach, 1951) ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป ผลการตรวจสอบเครองมอไดคาความเชอมนของเครองมอแตละชดดงน

74

แบบสอบถามทงฉบบ มคาความเชอมน 0.976 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง มคาความเชอมน 0.915 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง มคาความเชอมน 0.974 สรปไดขอค าถามในการวจยครงนรวม 65 ขอดงน สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคลจ านวน 9 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 15 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 41 ขอ ผ วจยน าแบบสอบถามท งหมด 65 ขอใชเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางในโรงพยาบาลชมชนทง 13 แหง จ านวน 108 คนโดยมอบแบบสอบถามผานหวหนากลมงานการพยาบาลในวนประชมกลมวชาชพพยาบาล ส านกงานสาธารณสขจงหวดกาญจนบร ไดรบการตอบกลบแบบสอบถามโดยผวจยเดนทางไปรบแบบสอบถามดวยตวเอง รวมทงหมด 103 คน คดเปน รอยละ 95.37 ของจ านวนกลมตวอยางทงหมด ตำรำงท 1 คาความเชอมนของแบบสอบถาม เมอน าไปทดลองใช (try out) และเมอใชจรง

แบบสอบถำม คำควำมเชอมนของแบบสอบถำม

กลมทดลองใช (n=30)

กลมตวอยำงจรง (n=103)

แบบสอบถามทงฉบบ 0.976 0.974 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง 0.915 0.892

แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง 0.974 0.971

กำรพทกษสทธผเขำรวมกำรวจย การวจยครงนไดผานการพจารณาเหนชอบ ของคณะกรรมการจรยธรรมการวจยในมนษย (Institutional review board: IRB) ของมหาวทยาลยครสเตยนกอนทจะด าเนนการเกบรวบรวมขอมล เมอไดรบการอนมตจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการท าวจยแลว จงด าเนนการเกบขอมล ผ วจยพทกษสทธผ ใหขอมลต งแตเ รมตนกระบวนการเกบขอมล โดยผ วจยไดแจงวตถประสงคและขนตอนการเกบขอมลโดยไมปดบง และจะไมมการเปดเผยชอ ในขณะทกลม

75

ตวอยางตอบแบบสอบถามหากมค าถามสามารถซกถามผ วจยได และมสทธทจะไมตอบแบบสอบถาม รวมทงสามารถยตความรวมมอในขนตอนใดกไดของการวจย กำรเกบรวมรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลครงน ผวจยด าเนนการเกบขอมลเองในระหวางเดอนสงหาคม -กนยายน 2556 โดยมขนตอนการเกบรวบรวมขอมลดงน 1. ผวจยน าหนงสอขออนญาตเกบรวบรวมขอมลจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ครสเตยน พรอมแบบสอบถามและชแจงวตถประสงคเสนอตอนายแพทยสาธารณสข จงหวดกาญจนบร และผอ านวยการโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทง 13 แหงเพอขออนญาตเกบขอมลและประชมชแจงหวหนากลมงานการพยาบาลทง 13 แหง ในการประชมจดสรรอตราก าลงระดบจงหวด ทโรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 จงหวดกาญจนบร 2. เมอไดรบอนญาตใหท าการเกบขอมลวจย ประสานกบโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดกาญจนบร จ านวน 13 แหง ท าการเกบขอมล ตามชวงเวลาทก าหนด และผวจยตดตอประสานงานกบหวหนากลมงานการพยาบาลของแตละโรงพยาบาลเพอขออนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลพยาบาลหวหนาหอผปวยและระดบหวหนาแผนกตามกรอบโครงสรางของกระทรวงสาธารณสข ทปฏบตงานในต าแหนงปจจบนเปนระยะเวลา 1 ปขนไป และชแจงใหทราบวตถประสงค และบอกถงการไมเปดเผยความลบหลงการใหขอมล และการเปดเผยผลการวจยน าเสนอเปนวชาการและแสดงภาพรวมเทานน ซงไมสงผลตอหนาทการงานและการด ารงชวต หากกลมตวอยางไมยนยอมกสามารถปฏเสธการตอบแบบสอบถามได 3. ผวจยเกบแบบสอบถามดวยตวเอง โดยมการใสซองปดผนก และน าแบบสอบถามทไดคนมา ตรวจสอบหาความสมบรณและความถกตองของขอมลและน าขอมลทไดมาวเคราะหทางสถต กำรวเครำะหขอมล หลงจากการเกบขอมลไดครบตามจ านวนทก าหนดแลว ผวจยน าขอมลทไดมาตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของค าถามแตละฉบบ พรอมก ากบรหสของขอมลแตละขอ และน ามาวเคราะหขอมลตามวธการทางสถต โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป เพอตอบวตถประสงคและสมมตฐานทตงไว สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก

76

1. สถตเชงพรรณนา (Descriptive statistics) เพอสรปขอมลทได วเคราะหปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย อายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาการอบรมหลกสตรดานการบรหารโดยการหาคาความถรอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานแลวน าเสนอในรปแบบของตารางประกอบค าบรรยาย 2. สถตวเคราะห (Analysis statistics) เพอวเคราะหความสมพนธระหวาง ปจจยสวนบคคล ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยใชสถตสหสมพนธเพยรสน (Pearson correlation coefficient) เกณฑการพจารณาระดบความสมพนธของคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) หรอคา r ดงน (บญใจ ศรสถตนรากร, 2544) คา r การแปรผล เมอคา r = + 1 ตวแปร 2 ตวมความสมพนธกนในระดบสงมาก เมอคา r = > .70 ตวแปร 2 ตวมความสมพนธกนในระดบสง เมอคา r มคาระหวาง .30 ถง.70 ตวแปร 2 ตวมความสมพนธกนในระดบปานกลาง เมอคา r = < .30 ตวแปร 2 ตวมความสมพนธกนในระดบต า เมอคา r = 0 ตวแปร 2 ตวไมมความสมพนธกน เครองหมาย + หรอ – แสดงถงลกษณะของความสมพนธดงน ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนบวก หมายถงตวแปรทงสองมลกษณะเพมหรอลดตามกน ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปนลบ หมายถง ตวแปรทงสองมลกษณะเพมหรอลดตรงกนขามกน ผวจยก าหนดระดบนยส าคญทางสถตทใชในการทดสอบทงหมดทระดบ .05 3. การวเคราะหอ านาจการพยากรณของปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยใชเทคนคการ วเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise multiple regression) และสรางสมการถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise multiple analysis) โดยคดเลอกตวแปรทมประสทธภาพในการรวมกนอธบายความแปรปรวนของตวเกณฑไดมากทสด ก าหนดการทดสอบนยส าคญทางสถตทระดบ .05

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนเปนการวจยพรรณนาเชงพยากรณ (Correlation descriptive research) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง ตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย และศกษาอ านาจการพยากรณของปจจยสวนบคคล การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง ตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยศกษาในกลมตวอยางพยาบาลหวหนางานและพยาบาลรองหวหนางานตามกรอบโครงสรางกลมงานการพยาบาล ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทงหมด 13 แหง จ านวน 103 คน โดยเกบขอมลระหวางเดอน สงหาคม ถง กนยายน 2556 วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป และผลการวเคราะหขอมลน าเสนอในรปตารางประกอบการบรรยาย ดงน สวนท 1 ขอมลสวนบคคล แสดงจ านวน และรอยละกลมตวอยาง จ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และต าแหนงงานปจจบน

สวนท 2 ระดบภาวะผน าการเปลยนแปลง การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร สวนท 3 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน า

78

การเปลยนแปลง กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร สวนท 4 อ านาจการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยใชตวแปรพยากรณ ปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง สวนท 1 ปจจยสวนบคคลจ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และต าแหนงงานปจจบน ตารางท 2 จ านวนและรอยละพยาบาลวชาชพ จ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ต าแหนงงานปจจบน

(n = 103)

ปจจยสวนบคคล

จ านวน รอยละ เพศ

หญง 103 100.00 อาย (ป)

25-33 18 17.48

34-48 46 44.66

49-60 39 37.86

(X = 42.80 ป, SD + 6.96 Max = 54 ป, Min = 25 ป) สถานภาพสมรส

โสด 29 28.16

ค 73 70.87

หมาย/หยา/แยก 1 0.97

79

ตารางท 2 จ านวนและรอยละพยาบาลวชาชพ จ าแนกตาม เพศ อาย สถานภาพสมรส วฒการศกษา อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และต าแหนงงานปจจบน

(n = 103)

ปจจยสวนบคคล

จ านวน รอยละ

วฒการศกษา

ปรญญาตร 93 90.29

ปรญญาโท 10 9.71 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ

1-2 ป 1 0.97

3-4ป 1 0.97

5-7ป 2 1.94

8-10ป 8 7.77 11 ปขนไป 91 88.35 (X = 17.59ป, SD + 6.65, Max = 31 ป, Min = 2ป)

อายงานในต าแหนงปจจบน

1-2 ป 27 26.21

3-4 ป 21 20.39

5-7 ป 15 14.56

8-10 ป 13 12.62 11 ป ขนไป 27 26.21 (X = 7.75ป, SD + 6.80, Max = 30 ป, Min = 1ป) การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร

ไมเคย 86 83.50

เคย 17 16.50

ปจจบนด ารงต าแหนง

หวหนาหอผปวย 75 72.82

รองหวหนาหอผปวย 28 27.18

80

จากตารางท 2 พบวา พยาบาลวชาชพทกคนเปนหญง โดยมอายอยในชวง 34-48 ป มากทสดคดเปนรอยละ 44.66 รองลงมาอาย 49 – 60 คดเปนรอยละ 37.86 โดยมอายต าสดอยท 25 ป และอายสงสด 54 ป มอายเฉลยเทากบ 42.80 มสถานภาพสมรสมากทสด รอยละ 70.87 รองลงมาสถานภาพโสดรอยละ 28.16 และสถานภาพสมรสหยา รอยละ 0.97 วฒการศกษาปรญญาตร มากทสดรอยละ 90.29 รองลงมาวฒการศกษาปรญญาโทรอยละ 9.71 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ 11 ปขนไปมากทสดรอยละ 88.35 รองลงมา 8-10ป รอยละ 7.77 อายงานในต าแหนงหวหนาหอผปวย/ รองหวหนาหอผปวย มอายงาน 1-2 ป และอายงานมากกวา 10 ปขนไป รอยละ 26.21; 26.21 ตามล าดบโดยมอายงานต าสดอยท 1 ป และอายงานสงสด 30 ป ไมเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารมากทสดคดเปนรอยละ 83.50 และเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร รอยละ 16.50 ปจจบนกลมตวอยางทด ารงต าแหนงหวหนางานคดเปนรอยละ 72.82 และรองหวหนางาน รอยละ 27.18 สวนท 2 ระดบภาวะผน าการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ตารางท 3 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของภาวะผน าการเปลยนแปลง

โดยรวม และรายดาน (n = 103)

ผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย X SD ระดบ ผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยโดยรวม 4.42 0.37 สง ดานการกระตนทางปญญา 4.47 0.42 สง ดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล 4.41 0.45 สง ดานภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ 4.39 0.43 สง

จากตารางท 3 พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยมคาระดบคะแนนเฉลยสง (X = 4.42, SD + 0.37) เมอพจารณารายดาน พบวา ผน าการเปลยนแปลงทกดานอยในระดบสงเชนกน โดยดานการกระตนทางปญญา มคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.47, SD + 0.42) รองลงมาเปนดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.41, SD + 0.45) และภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ มคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.39, SD + 0.43)

81

ตารางท 4 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบของภาวะผน าการเปลยนแปลงในรายขอของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

ผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย X SD ระดบ

ดานภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ 1. ปฏบตงานโดยค านงถงประโยชนสวนรวม 4.58 0.50 สงมาก

2. ทมเทการท างานเพอใหงานส าเรจ 4.46 0.56 สง 3. เปนแบบอยางทดในการปฏบตงาน 4.42 0.57 สง

4. สรางแรงบนดาลใจใหผรวมงาน 4.41 0.62 สง 5. พดคยใหผรวมงานเหนความส าคญ 4.08 0.85 สง ดานการกระตนทางปญญา

1. เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนรวมกน 4.54 0.52 สงมาก

2. ใหค าชมเชยหรอแรงเสรม 4.53 0.56 สงมาก

3. ใหโอกาสผรวมงานรวมแสดงความคดเหน 4.51 0.54 สงมาก

4. ใหผรวมงานทกคนไดคดวเคราะหตดสนใจ 4.47 0.52 สง

5. ใหผรวมงานมองปญหาเปนสงทาทาย 4.31 0.59 สง

ดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล 1. เคารพความเปนบคคลของผรวมงาน 4.62 0.49 สงมาก

2. ใหโอกาสผรวมงานทกคนแสดงความสามารถ 4.54 0.52 สงมาก

3. ใหค าปรกษาการปฏบตงานเปนรายบคคล 4.38 0.60 สง

4. มอบหมายงานตามความสามารถแตละบคคล 4.28 0.63 สง

5. ปฏบตตอผรวมงานโดยค านงถงความแตกตาง 4.24 0.69 สง

จากตารางท 4 พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอ พบวาม 6 ใน 15 ขอ ทคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสงมาก ไดแก 1) การเคารพความเปนบคคลของผรวมงาน มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.62, SD + 0.49)

82

2) ปฏบตงานโดยค านงถงประโยชนสวนรวมมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.58, SD + 0.50) 3) เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนรวมกนแกปญหาทเกดขนในหนวยงานมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.54, SD + 0.52) 4) ใหค าชมเชยหรอเสรมแรงเมอผรวมงานสามารถใชดลยพนจในการแกปญหาในการท างานไดมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.53, SD + 0.56) 5) ใหโอกาสผรวมงาน ทกคนแสดงความสามารถตามศกยภาพของแตละบคคลมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.54, SD + 0.52) 6) ใหโอกาสผรวมงานทกคนแสดงความคดเหนในการแกปญหาไดมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.51, SD + 0.54) และพบวาภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ทคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง จ านวน 9 ขอ ไดแก 1) เปนแบบอยางทดในการปฏบตงานเมอมการเปลยนแปลงเกดขน มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.42, SD + 0.57) 2) ทมเทการท างานเพอใหงานส าเรจในระยะเวลาทก าหนด มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.46, SD + 0.56) 3) สรางแรงบนดาลใจใหผรวมงาน ทกคนเหนคณคาของงาน มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.41, SD + 0.62) 4) พดคยใหผรวมงานเหนความส าคญของตนเอง ตอความส าเรจของหนวยงาน มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.08, SD + 0.85) 5) เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนไดใชความคดวเคราะห และตดสนใจทางเลอกในการแกปญหาการท างาน มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.47, SD + 0.52) 6) สนบสนนใหผรวมงานทกคนมองปญหาวาเปนสงทาทาย มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.31, SD + 0.59) 7) ใหค าปรกษาเกยวกบการปฏบตงานของผรวมงานเปนรายบคคล มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.38, SD + 0.60) 8) มอบหมายงานตามความสามารถของผรวมงานแตละบคคล มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.28, SD + 0.63) และ 9) ปฏบตตอผ รวมงานโดยค านงถงความแตกตางของแตละบคคล มคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.24, SD + 0.69) จากผลการวจยภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอพบวาการพดคยใหผรวมงานเหนความส าคญของตนเอง ตอความส าเรจของหนวยงาน มคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.08, SD + 0.85) รองลงมา การปฏบตตอผรวมงานโดยค านงถงความแตกตางของแตละบคคล คาเฉลย (X = 4.24, SD + 0.69)

83

ตารางท 5 คาเฉลย ( X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงโดยรวมและรายดานของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n =103)

การจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย X SD ระดบ การจดการการเปลยนแปลงของหวหนาโดยรวม 4.31 0.41 สง 1. ดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลง 4.38 0.55 สง

2. ดานการเพมเตมการพฒนาการเปลยนแปลง 4.34 0.48 สง 3. ดานการสรางวสยทศนและกลยทธ 4.32 0.46 สง

4. ดานการสรางเปาหมายระยะสน 4.31 0.46 สง 5. ดานการกระจายอ านาจและแนวทาง 4.31 0.49 สง

6. ดานการสรางจตส านก 4.31 0.44 สง 7. ดานการสอสารวสยทศน 4.27 0.46 สง

8. ดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง 4.26 0.46 สง

จากตารางท 5 พบวา การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรดงตารางท 3โดยรวมมคาคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.41) เมอพจารณารายดานพบวาจดอยในระดบสงทง 8 ดาน โดยดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยสงสด (X = 4.38, SD + 0.55) รองลงมาเปนดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.34, SD + 0.48) การสรางวสยทศนและกลยทธมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.32, SD + 0.46) ดานการสรางจตส านกถงความจ าเปนมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.31, SD + 0.44) การสอสารวสยทศนมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.27, SD + 0.46) และดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.26, SD + 0.46)

84

ตารางท 6 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสรางจตส านกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

(n = 103)

การสรางจตส านกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง X SD ระดบ

1. ปรบปรงตนเองและสนบสนนใหผรวมงาน 4.38 0.53 สง

2. ชใหผรวมงานเหนประโยชนการเปลยนแปลง 4.35 0.54 สง 3. แสวงหาความรในการจดการการเปลยนแปลง 4.31 0.56 สง

4. สรางการรบรใหผรวมงานตระหนกถงความจ าเปน 4.29 0.52 สง 5. สอสารใหผรวมงานเขาใจและยอมรบการเปลยนแปลง 4.27 0.63 สง

6. ความรวมมอจะเกดขนตอเมอผรวมงานยอมรบ 4.24 0.68 สง

จากตารางท 6 พบวา การสรางจตส านกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอ พบวา อยในระดบสง ทง 6 ขอ การปรบปรงตนเองและสนบสนนใหผรวมงานปรบตนเองเพอตอบสนองการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.38, SD + 0.53) รองลงมา การชใหผรวมงานเหนประโยชนทองคกรและบคคลจะไดรบจากการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.35, SD + 0.54) และการตระหนกวาความรวมมอจะเกดขนตอเมอผ ร วมงานยอม รบว า มคว ามจ า เ ปน ตอง เป ล ยนแปลง ม ค า ระดบคะแนน เฉ ลยต า สด (X = 4.24, SD + 0.68) ตารางท 7 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

การสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง X SD ระดบ

1. สนบสนนใหผรวมงานท างานเปนทม 4.47 0.50 สง

2. รบฟงความคดเหนของผอนเพอวเคราะหผลการปฏบต 4.43 0.50 สง 3. ตองเปดโอกาสใหผรวมงานมสวนรวม 4.27 0.55 สง

85

ตารางท 7 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (ตอ)

การสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง X SD ระดบ

4. ตองเปนผน าในการเสนอผบรหารระดบสงขนไป 4.18 0.80 สง

5. ตองเสนอผบรหารระดบสงขนไปใหตงทมงาน 3.95 0.72 สง จากตารางท 7 พบวา การสรางแนวรวมในการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบสงทง 5 ขอ การสนบสนนใหผรวมงานท างานเปนทมในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.47, SD + 0.50) รองลงมา การรบฟงความคดเหนของผอนเพอวเคราะหถงผลการปฏบตงานและสามารถน าไปเปนแนวทางการแกปญหามคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.43, SD + 0.50) และตองเสนอผบรหารระดบสงขนไปใหตงทมงานทมความรและเชยวชาญในดานทจะเปลยนแปลง เปนทมผน าการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 3.95, SD + 0.72) ตารางท 8 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสรางวสยทศนและกลยทธ ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

การสรางวสยทศนและกลยทธ X SD ระดบ

1. ก าหนดบทบาทหนาทของทกคนในหนวยงาน 4.39 0.53 สง 2. มสวนรวมในการจดท าแผนกลยทธเกยวกบการจดการ 4.36 0.57 สง 3. เปดโอกาสใหผรวมงาน มสวนรวมในการสรางวสยทศน 4.30 0.54 สง 4. เปนผน าในการวเคราะหและก าหนดกลยทธองคกร 4.28 0.66 สง

5. มความรในการก าหนดปรชญา วสยทศน 4.26 0.66 สง

จากตารางท 8 พบวา การสรางวสยทศนและกลยทธของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบสงทง 5 ขอ

86

การก าหนดบทบาทหนาทของทกคนในหนวยงานเพอท าใหบรรลวสยทศนและกลยทธทวางไวมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.39, SD + 0.53) รองลงมามสวนรวมในการจดท าแผนกลยทธเกยวกบการจดการการเปลยนแปลงขององคการมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.36, SD + 0.57) และการมความรในการก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ และวตถประสงคขององคการซงเปนสงส าคญสงสดทจะชน าการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.26, SD + 0.66) ตารางท 9 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสอสารวสยทศน ของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

การสอสารวสยทศน X SD ระดบ

1. สอสารใหผรวมงานเขาใจในการก าหนดตวชวด 4.48 0.56 สง

2. จดประชมคณะท างานเพอรวมรบฟงความคดเหน 4.43 0.61 สง

3.แจงผานชองทางการสอสารตางๆ ใหผรวมงาน 4.28 0.51 สง

4.ก าหนดกรอบเวลาในการด าเนนการ 4.18 0.62 สง

5. จดท าสอแสดงวสยทศนใหผรวมงานทราบ 4.11 0.66 สง

จากตารางท 9 พบวา การสอสารวสยทศนของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรเมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบสงทง 5 ขอ โดยการสอสารใหผรวมงานเขาใจในการก าหนดตวชวดความส าเรจของหนวยงานมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.48, SD + 0.56) รองลงมาจดประชมคณะท างานเพอรวมรบฟงความคดเหนเกยวกบวสยทศนและวตถประสงคของการเปลยนแปลงคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.43, SD + 0.61) และจดท าสอแสดงวสยทศนใหผรวมงานทราบถงความจ าเปนของการเปลยนแปลงทเกดขนคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.11, SD + 0.66)

87

ตารางท 10 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบ การจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคลากรทเกยวของ ของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

การกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคลากร X SD ระดบ

1. บคลากรทกคนควรมโอกาสในการตดสนใจ 4.48 0.56 สง

2. กระจายความรบผดชอบหรอมอบอ านาจ 4.44 0.59 สง 3. มการทบทวนการด าเนนการเปลยนแปลง 4.25 0.57 สง

4. ปรบปรงรปแบบการบรหารเพอใหเหมาะสม 4.20 0.65 สง

5. ก าหนดขอบเขตของการกระจายอ านาจ 4.19 0.64 สง

จากตารางท 10 พบวา การกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคลากรทเกยวของของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอพบอยในระดบสงทง 5 ขอ บคลากรทกคนควรมโอกาสเปนสวนหนงในการตดสนใจมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.48, SD + 0.56) รองลงมากระจายความรบผดชอบหรอมอบอ านาจใหแกผปฏบตในระดบตางๆมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.44, SD + 0.59) และก าหนดขอบเขตของการกระจายอ านาจการตดสนใจในหนวยงานอยางชดเจนและเปนทรบรโดยทวกนมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.19, SD + 0.57) ตารางท 11 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบการจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการสรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลสความส าเรจ ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร (n = 103)

การสรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลสความส าเรจ X SD ระดบ

1. สนบสนนการท างานเปนทมมการวางแผนการ 4.45 0.56 สง 2. ใหรางวลแกผปฏบตงานทประสบความส าเรจ 4.35 0.70 สง

3. ด าเนนการเปลยนแปลงตามเปาหมายอยางเปนขนตอน 4.29 0.55 สง 4. ก ากบตดตามการด าเนนการเปลยนแปลง 4.28 0.57 สง

5. ประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยในการเปลยนแปลง 4.18 0.59 สง

88

จากตารางท 11 พบวา การสรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลสความส าเรจของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรเมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบสงทง 5 ขอ การสนบสนนการท างานเปนทม มการวางแผนการด าเนนงานและก าหนดเปาหมายใหชดเจนมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.45, SD + 0.56) รองลงมาใหรางวลแกผปฏบตงานทประสบความส าเรจจากการเปลยนแปลงคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.35, SD + 0.70) และประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.18, SD + 0.59) ตารางท 12 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบการจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภมในจงหวดกาญจนบร

(n = 103)

การเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลง X SD ระดบ

1. สนบสนนใหมการพฒนาอยางตอเนอง 4.48 0.54 สง 2. แจงผลการเปลยนแปลง รวมทงการแกไขปญหา 4.42 0.57 สง

3. ตดตามตรวจสอบและประเมนผลจากการปฏบต 4.37 0.54 สง 4. น าระบบการพฒนาคณภาพมาใชเพอการพฒนา 4.34 0.52 สง

5. ชองทางการใหความชวยเหลอใหค าปรกษา 4.24 0.62 สง 6. จดหลกสตรอบรมบคลากรสนบสนนแผนกลยทธ 4.20 0.68 สง

จากตารางท 12 พบวา การเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรเมอพจารณารายขอพบวาอยในระดบสงทง 6 ขอเมอประสบความส าเรจในการเปลยนแปลงแลว ตองสนบสนนใหมการพฒนาอยางตอเนอง จนเปนปกตวสย และเปนวฒนธรรมขององคการ มคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.48, SD + 0.54) รองลงมาการตดตามตรวจสอบและประเมนผลจากการปฏบตคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.37, SD + 0.54) และจดหลกสตรอบรมบคลากรทสนบสนนแผนกลยทธขององคกรมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.20, SD + 0.68)

89

ตารางท 13 คาเฉลย (X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD) และระดบการจดการการเปลยนแปลงในรายขอของดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

(n = 103)

การรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวร X SD ระดบ

1. สรางบรรยากาศในการท างานใหพฒนาตอเนอง 4.53 0.57 สงมาก

2. สรางขวญและก าลงใจใหแกผปฏบตทมผลงาน 4.48 0.62 สง 3. จดเวทแลกเปลยนเรยนรประสบการณ 4.28 0.65 สง

4. มแผนการรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหตอเนอง 4.22 0.64 สง

จากตารางท 13 พบวา การรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอพจารณารายขอพบวา อยในระดบสงมาก 1 ขอ คอ สรางบรรยากาศในการท างานใหมการพฒนางานอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.53, SD + 0.57) และระดบสงจ านวน 3 ขอ การสรางขวญและก าลงใจใหแกผ ปฏบต ทมผลงานการพฒนาการเปลยนแปลงอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลย (X = 4.48, SD + 0.62) มแผนการรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหมการด าเนนอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.22, SD + 0.64) สวนท 3 ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

90

ตารางท 14 คาสมประสทธสหสมพนธ (r) ระหวางอายงานในต าแหนงวชาชพ (X1) อายงานในต าแหนงปจจบน (X2) การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร (X3) ภาวะผน าการเปลยนแปลง (X4) และการจดการการเปลยนแปลง (Y) ของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

ตวแปร Y X1 X2 X3 X4 Y 1.00

X1 .094 1.00

X2 .088 .501** 1.00

X3 -.025 .356** .353** 1.00

X4 .743 ** .149 .192 -.025 1.00

** p – value < .001 จากตารางท 14 พบวา เมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.743) สวนอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงเมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรอสระดวยกนเอง พบวา ระหวางอายงานในต าแหนงวชาชพ มความสมพนธทางบวกกบอายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.501 และ 0.353 ตามล าดบ)การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร มความสมพนธทางบวกกบอายงานในต าแหนงวชาชพ และอายงานในต าแหนงปจจบนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.356 และ 0.353 ตามล าดบ) นอกนนไมมความสมพนธกน

91

สวนท 4 การวเคราะหอ านาจการพยากรณ การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยใชตวแปรพยากรณ ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และภาวะผน าการเปลยนแปลง การศกษาครงนใชการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน (Stepwise multiple regression analysis) เพออธบายการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ซงตวแปรทใชในการศกษาครงนมทงตวแปรเชงคณภาพ และตวแปรเชงปรมาณจงไดมการเตรยมขอมลในการวเคราะห ดงน ตวแปรอสระ (X) 1. ตวแปรเชงปรมาณ คอ อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ(X1) อายงานในต าแหนงปจจบน (X2) 2. ตวแปรเชงคณภาพ คอ การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร โดยในการวจยนไดปรบใหเปนตวแปรหน (X3) 1 เปนคา เคยศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร 0 เปนคา ไมเคยศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ตวแปรตาม (Y) คอ การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยกอนการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน ผวจยไดตรวจสอบการกระจายของขอมลตวแปรเชงปรมาณทงหมดทจะใชในการวเคราะห พบวา ขอมลตวแปรเชงปรมาณทงหมดมการแจกแจงแบบโคงปกต ซงเปนไปตามขอตกลงเบองตนของการวเคราะหถดถอยพหคณ การตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระดวยกน โดยใชการวเคราะห สมประสทธสหสมพนธ (Correlation coefficient) พบวา มความสมพนธไมเกน 80 (กลยา วาณชยบญชา, 2555) การจดการการเปลยนแปลงกบภาวะผน าการเปลยนแปลง = .743 และภาวะผน าการเปลยนแปลงกบระยะเวลาในการเปนหวหนาหอผปวย = .192

ทดสอบความคลาดเค ลอนของแตละคาเปนอสระจากกน คอ ไมสมพนธกนเอง Autocorrelation ดจากคา Durbin-Watson เทากบ 2.094 คาปกต (1.5-2.5)

ตรวจสอบความสมพนธกนเองของตวแปรอสระ Multicollinearity ดจากตารางCoefficientsa คา Tolerance มคาเขาใกล 1 ถอวาด และคาVIF มคาไมเกน 10

92

ตรวจสอบขอตกลง คาความคลาดเคลอน Residualsคาความแปรปรวน Variance ของตวแปร y ทกๆ X เรยกวา Homocedasticity กราฟมการกระจายจากมมลางขนบนแบบคลายเสนตรง Histogram residual เปนการกระจายแบบปกต การวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนในครงน พบวา โมเดลท 1 คอ ภาวะผน าการเปลยนแปลง เขาสมการณพยากรณ การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร สวนตวแปรอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ไมสามารถพยากรณได ตารางท 15 คาสมประสทธสหสมพนธพหคณ และคาสมประสทธถดถอยของตวแปรพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลวชาชพโดยการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอน (n = 103)

ตวแปรพยากรณ B SEB Beta t Sig Constant 29.189 13.345 0.000 2.187 .031 ภาวะผน าการเปลยนแปลง 2.236 .200 .743 11.158 .000 R = 0.743 R square = 0.552 p – value < .001 Adjusted R square = 0.548 F = 124.491

จากตารางท 15 พบวา ตวแปรทสามารถอธบายความแปรปรวนของการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยไดเพยงตวแปรภาวะผน าการเปลยนแปลง สวนตวแปรอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ไมสามารถพยากรณได ตวแปรภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถอธบายความแปรปรวนของจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r = 0.743, AdjR2= 0.548) โดยมความสมพนธในรปเชงเสน (F = 124.491, p – value < .001) สามารถสรางสมการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในรปคะแนนดบไดดงน = a+b1X1+b2X2+….bnXn = การจดการการเปลยนแปลง A = คาคงท (29.189) b1 = คาสมประสทธถดถอยของภาวะผน าการเปลยนแปลง (2.236) X = ภาวะผน าการเปลยนแปลง

93

สมการทได คอ การจดการการเปลยนแปลง = 29.189 + 2.236 X ภาวะผน าการเปลยนแปลง จากสมการแสดงวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลง โดยมความสมพนธเชงบวกตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยและมคาสมประสทธสหสมพนธการถดถอย เทากบ 2.236 หมายความวา เมอตวแปรอสระอนคงท ถามภาวะผน าการเปลยนแปลง ความสามารถในการจดการการเปลยนแปลงจะเพมขนเทากบ 2.236 คะแนน สมการถดถอยพหคณในรปคะแนนมาตรฐาน คอ การจดการการเปลยนแปลง = 0.743 ภาวะผน าการเปลยนแปลง การศกษาอ านาจการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอวเคราะหดวยการวเคราะหการถดถอยพห พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงทง 3 ดาน ไดแก ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล มความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบการจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.80 สวนทเหลอ รอยละ 45.20 ถกตดออกจากสมการ เนองจากสงผลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยนอยมาก ไมสามารถอธบายไดจากการศกษาครงน ซงอาจเปนผลจากปจจยอนๆ รวมดวย จงสมควรตองท าการศกษาเพมเตมตอไป จากสมการพยากรณในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐาน พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลง ซงสอดคลองกบสมมตฐานทผวจยไดพยากรณไวอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย การวจยครงนเปนการวจยพรรณนาเชงพยากรณ (Correlation descriptive research) เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรไดแกปจจยสวนบคคล อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงาน ในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง ทมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย จ านวน103 ราย ระยะเวลาในการเกบขอมลระหวางเดอน สงหาคม ถง กนยายน 2556 ผลการวจยพบวา 1. กลมตวอยางทงหมดเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 100 โดยมอายอยในชวง 34-48 ปมากทสด คดเปนรอยละ 44.66 รองลงมาอาย 49 – 60 คดเปนรอยละ 37.86 โดยมอายนอยสด อยท 25 ป และอายสงสด 54 ป มอายเฉลยเทากบ 42.80 ป มสถานภาพสมรสมากทสด รอยละ 70.87 รองลงมา สถานภาพโสด รอยละ 28.16 และสถานภาพสมรสหยา รอยละ 0.97 วฒการศกษาปรญญาตร มากทสดรอยละ 90.29 รองลงมา วฒการศกษาปรญญาโท รอยละ 9.71 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ 11 ปขนไป มากทสด รอยละ 88.35 รองลงมา 8-10 ป รอยละ 7.77 อายงานในต าแหนงหวหนาหอผปวย/ รองหวหนาหอผปวย มอายงาน 1-2 ป และอายงานมากกวา 10 ปขนไปรอยละ 26.21; 26.21 ตามล าดบโดยมอายงานนอยทสดอยท 1 ป และอายงานสงสด 30 ป ไมเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารมากทสดคดเปนรอยละ 83.50 และเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร รอยละ 16.50 ปจจบนกลมตวอยางทด ารงต าแหนงหวหนางาน รอยละ 72.82 และรองหวหนางาน รอยละ 27.18

95

2. ดานภาวะผน าการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เมอพจารณารายดาน พบวา ผน าการเปลยนแปลงทกดานมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เชนกนโดยดานการกระตนทางปญญามคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาเปนดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล และภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจมคามคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด

2.1 ภาวะผน าการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรพบวาโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เมอพจารณารายขอ พบวา การเคารพความเปนบคคลของผรวมงานมคามคาระดบคะแนนเฉลยสงสด รองลงมา ปฏบตงานโดยค านงถงประโยชนสวนรวมมคาระดบคะแนนเฉลยสงสด และการพดคยใหผรวมงานเหนความส าคญของตนเอง ตอความส าเรจของหนวยงานมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด รองลงมาการปฏบตตอผรวมงานโดยค านงถงความแตกตางของแตละบคคล 3. การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายดาน พบวา จดอยในคาระดบคะแนนเฉลยสงทกดาน โดยดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยสงสด รองลงมาเปนดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงและดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.1 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการสรางจตส านกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง มคาระดบคะแนนเฉลยโดยรวมอยในระดบสง เมอพจารณารายขอพบวาการปรบปรงตนเองและสนบสนนใหผรวมงานปรบตนเองเพอตอบสนองการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ มคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมา การชใหผรวมงานเหนประโยชนทองคกรและบคคลจะไดรบจากการเปลยนแปลง และตระหนกวาความรวมมอจะเกดขนตอเมอผรวมงานยอมรบวามความจ าเปน ตองเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.2 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง โดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เมอพจารณารายขอพบวา สนบสนนใหผรวมงานท างานเปนทมในการตอบสนองตอการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมา การรบฟงความคดเหนของผอนเพอวเคราะหถงผลการปฏบตงาน และสามารถน าไปเปนแนวทางการแกปญหาและตองเสนอผบรหารระดบสงขนไปใหตงทมงานทมความรและเชยวชาญในดานทจะเปลยนแปลง เปนทมผน าการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด

96

3.3 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการสรางวสยทศนและกลยทธ โดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลย อยในระดบสง เมอพจารณารายขอพบวา ก าหนดบทบาทหนาทของทกคนในหนวยงานเพอท าใหบรรลวสยทศนและกลยทธทวางไว มคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ การมสวนรวมในการจดท าแผนกลยทธเกยวกบการจดการการเปลยนแปลงขององคการ และการมความรในการก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ และวตถประสงคขององคการ ซงเปนสงส าคญสงสดทจะชน าการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด 3.4 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการสอสารวสยทศน โดยรวมอยในมคาระดบคะแนนเฉลยอยระดบสง เมอพจารณารายขอพบวา การสอสารใหผรวมงานเขาใจในการก าหนดตวชวดความส าเรจของหนวยงานมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ การจดประชมคณะท างานเพอรวมรบฟงความคดเหนเกยวกบวสยทศน และวตถประสงคของการเปลยนแปลง และจดท าสอแสดงวสยทศนใหผรวมงานทราบถงความจ าเปนของการเปลยนแปลงทเกดขน มคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.5 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลกรทเกยวของโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เมอพจารณารายขอพบวาบคลากรทกคนควรมโอกาสเปนสวนหนงในการตดสนใจมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอการกระจายความรบผดชอบหรอมอบอ านาจใหแกผปฏบตในระดบตางๆ และก าหนดขอบเขตของการกระจายอ านาจการตดสนใจในหนวยงานอยางชดเจนและเปนทรบรโดยทวกนมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.6 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการสรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลสความส าเรจ โดยรวมมคาคะแนนเฉลยระดบสง เมอพจารณารายขอพบวาสนบสนนการท างานเปนทม มการวางแผนการด าเนนงานและก าหนดเปาหมายใหชดเจนมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ การใหรางวลแกผปฏบตงานทประสบความส าเรจจากการเปลยนแปลง และประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.7 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลง โดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง เมอพจารณารายขอพบวา เมอประสบความส าเรจในการเปลยนแปลงแลว ตองสนบสนนใหมการพฒนาอยางตอเนอง จนเปนปกตวสย และเปนวฒนธรรมขององคการมคาเฉลยระดบคะแนนสงทสด รองลงมาคอการตดตามตรวจสอบและประเมนผลจากการปฏบตและจด

97

หลกสตรอบรมบคลากร ทสนบสนนแผนกลยทธขององคกรมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 3.8 การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรโดยรวมอยในระดบสง (X = 4.38, SD + 0.55) เมอพจารณารายขอพบวา การสรางบรรยากาศในการท างานใหมการพฒนางานอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด รองลงมาคอ การสรางขวญและก าลงใจใหแกผปฏบตทมผลงานการพฒนาการเปลยนแปลงอยางตอเนอง และมแผนการรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหมการด าเนนอยางตอเนอง มคาระดบคะแนนเฉลยต าสด 4. ผลการศกษาพบวา ตวแปรปจจยสวนบคคล ในดานอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงาน ในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของกลมตวอยางอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 5. ในการวเคราะหความถดถอยเชงพหคณแบบขนตอน (Stepwise multiple regression analysis) เพอทดสอบอ านาจการพยากรณของตวแปรตนท งหมด 4 ตวแปร ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย พบวา ตวแปรทสามารถอธบายการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยไดมเพยงตวแปรเดยวคอ ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยซงมความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r = .743, p < .001)

จากการวเคราะหความถดถอยเชงพหคณแบบขนตอน พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงถกเลอกเขาสมการการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงเปนอนดบแรก โดยมคาสมประสทธการพยากรณเทากบ 0.548 แสดงวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r = 0 .743, Adj R2= 0 .548) สวนตวแปรดานอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารไมสามารถพยากรณจดการการเปลยนแปลงได จากการวเคราะหสามารถอธบายความแปรปรวนของจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r =0 .743, Adj R2 = 0 .548) โดยมความสมพนธในรปเชงเสน (F = 124.491, p – value < .001) สามารถสรางสมการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ในรปคะแนนดบไดดงน = a+b1X1+b2X2+….bnXn = การจดการการเปลยนแปลง a = คาคงท (29.189)

98

b1 = คาสมประสทธถดถอยของภาวะผน าการเปลยนแปลง (2.236) X = ภาวะผน าการเปลยนแปลง สมการทได คอ Y (การจดการการเปลยนแปลง) = 29.189 + 2.236 X (ภาวะผน าการเปลยนแปลง) สมการถดถอยพหคณในรปคะแนนมาตรฐาน คอ Z (การจดการการเปลยนแปลง) = 0 .743 (Z ภาวะผน าการเปลยนแปลง) การศกษาอ านาจการพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร เมอวเคราะหดวยการวเคราะหการถดถอยพหคณ พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงทง 3 ดาน ไดแก ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล มความสมพนธทางบวกในระดบปานกลางกบการจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตท .05 สวนทเหลอรอยละ 45.2 ไมสามารถอธบายไดจากการศกษาครงน ซงอาจเปนผลจากปจจยอนๆ รวมดวย จงสมควรตองท าการศกษาเพมเตมตอไป สรปไดวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยไดรอยละ 54.8 สวนทเหลอถกตดออกจากสมการ เนองจากสงผลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยนอยมาก อยางมนยส าคญทางสถตท .05 อภปรายผล ผวจยขออภปรายผลการวจยตามวตถประสงค และสมมตฐานการวจย โดยมรายละเอยดดงน วตถประสงคขอท 1 ศกษาระดบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ผลการศกษาครงนพบวา กลมตวอยางสวนใหญมคะแนนการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.41) อภปรายไดวาจากทฤษฎของ Benner (1982) ซงแบงระดบการปฏบตงานของพยาบาลเปน 5 ระดบจากกลมตวอยางพบวาหวหนาหอผปวยและ

99

รองหวหนาหอผปวยมระยะเวลาด ารงต าแหนงมากกวา 4 ปขนไป 55 คน คดเปนรอยละ 53.34 ซงเปนผมความสามารถทมประสบการณในการท างานตดตอกน สามารถวางแผนใหการพยาบาลและมความสามารถในการมองสภาพการณและเขาใจปญหาจากประสบการณไดมากขน อกทงสามารถใชการคดวเคราะห วางแผนการแกไขปญหาหรอสถานการณทยงไมเคยเกดขนได เมอพจารณารายดานพบวา มคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสงทกดานเชนกน โดยดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยระดบสงทสด (X = 4.38, SD + 0.55) อภปรายไดวา เมอการเปลยนแปลงประสบผลส าเรจแลวนน การรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหคงอยตอไปนนผน าตองมการสนบสนนการพฒนาอยางตอเนอง สรางขวญและก าลงใหผปฏบตงาน มการจดกจกรรมเสรมความรแลกเปลยนประสบการณของผรวมงานตอการเปลยนแปลงทเกดขน จากผลการวจย เมอพจารณาในรายขอพบวา หวหนาหอผปวยสรางบรรยากาศทดในการท างาน เพอใหการพฒนางานอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.53, SD + 0.57) จากผลการศกษาของ กมบวย เพชรพนธ (2551) พบวา บรรยากาศองคการมความสมพนธทางบวกระดบสงกบคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาลชมชนภาคตะวนออก เขตจงหวดชายแดนไทย – กมพชา อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 รองลงมาดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.34, SD + 0.48) และดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.26, SD + 0.46) สอดคลองกบผลการวจยของ ชดชนก ศภวโรดม (2550) การบรหารการเปลยนแปลงทมงสโรงเรยน ICT ของสถานศกษาขนพนฐานประกอบดวย ผน าการเปลยนแปลง ทมคณสมบตส าคญ คอ แสดงวสยทศนใหเหนถงความจ าเปนในการเปลยนแปลง ตอบสนองการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ เปนผรเรมการเปลยนแปลงโดยใชความเปนผร ผช านาญการ และสรางการรบรและอธบายผลดและผลเสยการเปลยนแปลงและกระบวนการเปลยนแปลงมขนตอนการเปลยนแปลงดงน แจงเปาหมายของการเปลยนแปลงอยางชดเจน สรางวสยทศนรวมและก าหนดแผนกลยทธ สอสาร วสยทศน สรางแนวรวมในการเปลยนแปลง ท างานเปนทม กระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลทเกยวของ สรางบรรยากาศทดในการท างาน สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ เพมเตมและพฒนาการเปลยนแปลง รกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคกรและลดการตอตานการเปลยนแปลง รองลงมาคอการสอสารวสยทศนมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.27, SD + 0.46) อภปรายไดวาการเรงขบเคลอนบคลากรในองคกรนน ควรมการพฒนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและน าเทคโนโลยมาใชมาใชเปนเครองมอส าคญในการบรหารและจดองคกรพยาบาล รวมทงการสอสารวสยทศนองคกรใหผปฏบตไดรบทราบอยางทวถงและรวดเรวนน บคลากรสขภาพตองมความรความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอใหเขามามบทบาททางดาน

100

การบรหารและการใหบรการ ผลการศกษาของ สกญญา ประจศลป (2550) พบวา การจดการการเปลยนแปลงมความส าคญและจ าเปนในการบรหารทรพยากรบคคลองคกรพยาบาลใหเกดความรวมมอในการพฒนาองคกรใหประสบความส าเรจ สอดคลองกบการศกษาของ พชญาภา ยนยาว (2552) พบวา ปจจยทจ าเปนตอการบรหารทรพยากรบคคลในสถานศกษานน ประกอบดวย 7 องคประกอบ ไดแก 1) การจดการองคการ 2) การตดตอสอสาร 3) ความเชยวชาญในอาชพ 4) การมงผลสมฤทธ 5) การบรหารการเปลยนแปลง 6) จรรยาบรรณในวชาชพ 7) การบรการทด สอดคลองกบการศกษาของ พธรา นกร า (2550) พบวา การใชกลยทธในการสอสารในการบรหารการเปลยนแปลง คอ กลยทธการใชสอผสมผสาน กลยทธการสอสารเพอใหความร กลยทธการสอสารเพอใหขอมลขาวสาร และกลยทธเพอการสอสารโนมนาวใจ ซงรปแบบการสอสารจากบนลงลาง แบบลางขนบน แบบเปนทางการและไมเปนทางการ วตถประสงคขอท 2 ศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร สมมตฐานขอท 1 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพอายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ของพยาบาลหวหนาหอผปวย มความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลง สมมตฐานขอท 2 ภาวะผ น าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผ ปวยมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลง ผลการศกษาครงน พบวา ปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ซงสอดคลองกบการศกษาของ สนนาฎ โพธจญญาโน (2554) พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารการศกษาตามความคดของครในเครอขายโรงเรยนท 22 ส านกงานเขตบางกะป กรงเทพมหานคร จ าแนกตามวฒการศกษาและประสบการณในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ขดแยงกบผลงานศกษาของ พชญณาฏ แพงพงา (2553) ทพบวา คณาจารยทมประสบการณตางกน มความคดเหนทมตอการบรหารการเปลยนแปลงแตกตาง

101

กนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และไมสอดคลองกบการศกษาของ อภญญา วรรณประพนธ (2545) พบวา ปจจยสวนบคคลดานประสบการณในต าแหนง มความสมพนธกบความสามารถในการตดสนใจทางการบรหาร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และขดแยงกบผลการศกษาของ เตอนใจ พทยาวฒนชย (2548) พบวา ปจจยสวนบคคลดานอาย วฒการศกษา และประสบการณการปฏบตงานมความสมพนธทางบวกระดบต า กบสมรรถนะพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลมหาวทยาลย อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 (r = .142, r = .168, r = .156 ตามล าดบ) สวนการอบรมเพมเตมไมมความสมพนธกบสมรรถนะพยาบาลวชาชพโรงพยาบาลมหาวทยาลย จากแนวคดการจดการการเปลยนแปลงของ คอตเตอร (Kotter, 1996) ประกอบดวย 8 ขนตอน ซงเปนเรองทใหมส าหรบพยาบาลทมอายในต าแหนงพยาบาลวชาชพมามากกวา 11 ป ขนไป ถงรอยละ 88.35 เนองจากการจดการการเปลยนแปลง การบรหารงานโดยสวนใหญพยาบาลวชาชพมงไปทการดแลผปวย มากกวาการคดวเคราะหเชงกลยทธหรอการจดการสมยใหมทมความ หลากหลายทงในเรองขอมลและการแขงขน ประกอบกบกลมตวอยางทกคนท างานในโรงพยาบาลระดบชมชนทมสมพนธภาพทดและความซบซอนในการท างานไมมาก ท าใหการศกษาและเรยนรในภาวะผน าและการจดการการเปลยนแปลงไมสมพนธกบอายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ และอายในงานในต าแหนงปจจบน ตลอดจนการศกษาอบรมดานการบรหารการพยาบาลหลกสตรเฉพาะทางทกลมตวอยางไดเรยน คดเปนรอยละ 16.50 เทานน และมระยะเวลาในการเรยนเพยง 4 เดอน ทมเนอหาและกจกรรมทหลากหลาย ท าใหการเรยนรเรองการจดการการเปลยนแปลงและการฝกปฏบตยงไมเพยงพอทสามารถน ามาประยกตใชไดอยางเหมาะสม ซงควรตองไดรบการพฒนาฝกอบรมเพมเตม ใหเกดการแลกเปลยนเรยนร ในเรองภาวะผน า (Change agent) และการจดการการเปลยนแปลง (Change management ) อยางตอเนอง

เมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม พบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร มความสมพนธทางบวกอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.743) สวนอายงานในต าแหนงวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร ไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงเมอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรอสระดวยกนเอง พบวา ระหวางอายงานในต าแหนงวชาชพ มความสมพนธทางบวกกบอายงานในต าแหนงปจจบน และการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.501 และ 0.353 ตามล าดบ) การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร มความสมพนธทางบวกกบอายงานในต าแหนงวชาชพ และอายงานในต าแหนงปจจบนอยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ .05 (r = 0.356 และ 0.353 ตามล าดบ) นอกนนไมมความสมพนธกน

102

วตถประสงคขอท 3 ศกษาอ านาจการพยากรณ การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร โดยใชตวแปรพยากรณ ปจจยสวนบคคลไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง

สมมตฐานขอท 3 ปจจยสวนบคคล ไดแก อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร และ ภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ผลการศกษาครงนพบวา กลมตวอยางจ านวน 103 คน เปนพยาบาลหวหนาหอผปวย 75 คน รองหวหนาหอผปวย 28 คน สวนใหญมอายอยในชวง 34- 48 ป เปน Generation X ซงหมายถง กลมคนทเกดระหวาง พ.ศ. 2508-2522 อาย 34 -48 ป มลกษณะพฤตกรรมชอบอะไรงายๆ ไมตองเปนทางการใหความส าคญกบเรองความสมดลระหวางงานกบครอบครว (Work-life balance) มแนวคดและการท างานในลกษณะรทกอยางท าทกอยางไดเพยงล าพง ไมพงพาใคร มความคดเปดกวาง พรอมรบฟงขอเสนอแนะ เพอการปรบปรงและ พฒนาตนเอง กลมตวอยางสวนใหญมคะแนนเฉลยการจดการการเปลยนแปลงโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.41) เมอพจารณารายดาน พบวา จดอยในคาระดบคะแนนเฉลยสงทกดาน โดยดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.38, SD + 0.55) เมอพจารณาในรายขอ พบวา หวหนาหอผปวยสรางบรรยากาศทดในการท างาน เพอใหการพฒนางานอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.53, SD + 0.57) รองลงมาดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.34, SD + 0.48) และดานการสราง แนวรวมในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าสด (X = 4.26, SD + 0.46) รองลงมาคอ การสอสารวสยทศนมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.27, SD + 0.46) และผลการศกษาตวแปรพยากรณการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร พบดงน 1. อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ อายงานในต าแหนงปจจบน ไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไมสอดคลองกบการศกษาของ อภญญา วรรณประพนธ (2545) พบวา ปจจยสวนบคคลดานประสบการณในต าแหนง มความสามารถในการตดสนใจทางการบรหารอยางมนยส าคญทางสถตท .05 ไมสอดคลองกบการศกษาของ พชญนาฎ แพงพงา (2553) ทพบวา คณาจารยทมประสบการณตางกน มความ

103

คดเหนทมตอการบรหารการเปลยนแปลง ในแตละดานตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ เปนปจจยหนงทสงผลตอสมรรถนะของพยาบาลวชาชพ เนองจากประสบการณแตละคนท าใหคนมความรสามารถน าประสบการณในอดตมาคดวเคราะหพจารณาอยางมเหตผลและรอบคอบ ในการตดสนใจแกไขปญหาจดการการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว ไมสอดคลองกบการศกษาของ ปาณสรา ค าพฒ (2555) ประสบการณในการท างานมความสมพนธกบสมรรถนะหลกของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤต ในทางบวกระดบปานกลางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ไมสอดคลองกบการศกษาของ พธรา นกร า (2550) พบวา พนกงานทมประสบการณในการท างานตางกนมทศนคตตอโครงการ สรางคณภาพและสรางพนกงานแตกตางกน 2. การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารของพยาบาลหวหนาหอผ ปวย ไมมความสมพนธกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยสอดคลองกบการศกษาของ พชญณาฏ แพงพงา (2553) ทพบวา เพศ สญชาต และวฒการศกษาตางกน มความคดเหนตอการบรหารการเปลยนแปลงในทกดานตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ขดแยงกบผลการศกษาของ ชชพ มศร (2546) พบวา หวหนาหอผปวยใหความหมายการพฒนาตนเองวาเปนการปรบปรงตนเองใหดขน ในดานความรและทกษะในการบรหารจดการควบคไปกบมความรความช านาญ ในการปฏบตการพยาบาล เพอใหไดรบการยอมรบจากผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา สอดคลองกบการศกษาของ สนนาฎ โพธจญญาโน (2554) ภาวะผน าการเปลยนแปลงจ าแนกตามวฒการศกษาและประสบการณในการปฏบตงานโดยรวมและรายดานไมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. ภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบรโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.22, SD + 0.37) อภปรายไดวา หวหนาหอผปวยทมภาวะผน าการเปลยนแปลงนนจะท าใหเกดประสทธภาพภาพและประสทธผลในการท างานท าใหผรวมงานทอยดวยมความสข สอดคลองกบการศกษาของ กมบวยเพชรพนธ (2551) พบวา ภาวะผน าของหวหนาหอผปวยมความสมพนธทางบวกระดบสงกบคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพ และสอดคลองกบการศกษาของ ปรยานช กาญจนภพงค (2551) เรองปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวย โรงพยาบาลชมชนภาคตะวนออก ผลการศกษาพบวาภาวะผน าการเปลยนแปลงมความสมพนธทางบวกกบสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และวฒนธรรมองคกรเชงสรางสรรคและภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถรวมพยากรณสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลชมชนภาคตะวนออก ไดรอยละ 62.9 และเมอพจารณารายดานพบวาจดอยในระดบสงทกดานเรยงจากมากไปนอย ดงน ดานการกระตนทางปญญา ดานการ

104

ค านงถงความเปนปจเจกบคคล และดานภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ อภปรายไดวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย สามารถกระตนใหพยาบาลประจ าการคดหาวธการหรอแนวทางใหมในการแกปญหา การมองปญหาอยางการมองทรอบดานดวยเหตและบนขอมลพนฐาน มการน าความคดสรางสรรคมาใชในการปฏบตงาน สอดคลองกบการศกษาของ สนนาฎ โพธจญญาโน (2554) ดานการกระตนทางปญญา มคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.47, SD + 0.42) อภปรายไดวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ดานการกระตนทางปญญาในภาพรวมมระดบความคดเหนดวยอยในระดบสง การทผบรหารใหความส าคญสงเสรมและสนบสนนใหผรวมงานมสวนรวมเขาใจบทบาทหนาทของตวเอง ใหโอกาสทกคนไดแสดงความคดเหนในการแกปญหาและเมอพจารณารายขอ การกระตนใหผรวมงานทกคนรวมกนแกปญหาทเกดขนในหนวยงานมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.54, SD + 0.52) และการสนบสนนใหผรวมงานทกคนมองเหนปญหาวาเปนสงทาทาย มคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.31, SD + 0.59) สอดคลองกบการศกษาของ สมคด สกลสถาปตย (2552) พบวา การกระตนทางปญญา การแกปญหาอยางสรางสรรค การคดเชงนวตกรรม การคดเชงกลยทธ สามารถอธบายความแปรปรวนของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลไดรอยละ 10.30 รองลงมา คอ ดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคลมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.41, SD + 0.45) อภปรายไดวา การค านงถงความเปนปจเจกบคคลเปนองคประกอบทส าคญตอภาวะผน าการเปลยนแปลง หวหนาหอผปวยมอบหมายงานตามความสามารถของผรวมงาน โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล และใหค าแนะน าปรกษา สนใจความจ าเปนของผตาม การพฒนาศกยภาพของผตามและผรวมงานใหสงขน ใชการมอบหมายงานเปนการพฒนาผตามดแลใหค าแนะน า สนบสนนใหกาวหนาในการท างาน เมอพจารณารายขอพบวาการเคารพความเปนบคคลของผรวมงานทกคนมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด (X = 4.62, SD + 0.49) การทผน าใหเกยรต ค านงถงศกดศร และความตองการของผใตบงคบบญชามอบหมายงานทเหมาะสมกบระดบความรความสามารถของแตละคน จะท าใหเกดความรวมมอในการท างานจนประสบผลส าเรจ สอดคลองกบการศกษาของ สทธพล พหลทพ (2552) ทพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษา โดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบมาก ทกดาน เรยงล าดบจากมากไปนอย ไดแก การค านงถงความเปนปจเจกบคคล การมอทธพลเชงอดมการณ การสรางแรงบนดาลใจ และการกระตนทางปญญา การปฏบตตอทกคนโดยค านงถงความแตกตางของแตละบคคล มคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.24, SD + 0.69) ผลการศกษาของ สมคด สกลสถาปตย (2552) พบวา การสนบสนนรายบคคล การพฒนาเชงกอ การก าหนดเปาหมายเสนทางอาชพ การสอนแนะน า การเปนพเลยง เปนองคประกอบทสามารถอธบายความแปรปรวนของภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลไดรอยละ 13.58 และผลการศกษาภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ มคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.39, SD + 0.43)

105

อภปรายไดวา ผน าจะมพฤตกรรมภาวะผน าการเปลยนแปลงทแสดงถงการมวสยทศนส าหรบอนาคตทแรงกลา (Strong vision) บนฐานของคานยมและอดมคตมงเนนการกระตนความกระตอรอรนใหเกดแรงบนดาลใจในการคดท าสงใหมๆ สงเสรมใหผตามสามารถท าใหบรรลวสยทศนองคกรไดเปนไปตามแนวคดของ อโวลโอ บาสส และ จง (Avolio, Bass and Jung, 1999) ทระบชดเจนวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงเปนกระบวนการทประกอบดวยผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ เมอพจารณารายขอการปฏบตงานโดยค านงถงประโยชนสวนรวมเปนส าคญมคาเฉลยสงทสด (X = 4.58, SD + 0.50) และการสรางแรงบนดาลใจใหผรวมงานทกคนรวมกนปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคกรมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด (X = 4.10, SD + 0.85) 2. ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยมความสมพนธทางบวก กบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบรอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 (r = .743) เมอพจารณารายดานการสรางแรงบนดาลใจ การกระตนทางปญญา และการค านงถงความเปนปจเจกบคคล มคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง ทงนเพราะหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลชมชนมบทบาทส าคญในการบรหารจดการ กจกรรมตางๆ ของโรงพยาบาล นอกเหนอจากภารกจดานการพยาบาล ท าใหตองมการสงเสรมพฒนา ฝกอบรมสม าเสมอ และประสบการณในการท างานในต าแหนงวชาชพ และต าแหนงหวหนางานมากกวา 3 ปขนไป คดเปนรอยละ 74.52 ปจจบนตองมการปรบตวและพฒนาตนเองอยเสมอ การรบการตรวจประเมน การนเทศงานท งจากภายในและภายนอกท าใหบคลากรการพยาบาลไดรบการพฒนาอยางตอเนอง ผบรหารจงตองสรางภาวะผน าทเขมแขงในการบรหารงานเพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล แบส (Bass,1985) ไดกลาวไววาพยาบาลหวหนาหอผ ปวย ทมภาวะผ น าการเปลยนแปลงสง จะสามารถบรหารจดการการเปลยนแปลงทเกดขนไดด สอดคลองกบผลงานวจยของ ทพยรตน กลนสกล (2547) ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย (Beta = .315) สามารถรวมพยากรณประสทธผลของทมการพยาบาลไดรอยละ 51.8 3. จากการวเคราะหถดถอยพหคณแบบขนตอน พบวา ตวแปรพยากรณมความสมพนธทางบวก กบการจดการการเปลยนแปลงอยในระดบปานกลางโดยมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ .743 และภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถอธบายความแปรปรวนของการจดการการเปลยนแปลงได รอยละ 54.8 อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 (r = 0.743, AdjR2 = 0.548) และมความคลาดเคลอนมาตรฐานในการพยากรณเทากบ 0.241 โดยมความสมพนธในรปเชงเสน (F = 124.491, P – value < .001)

106

หวหนาหอผปวยทมภาวะผน าการเปลยนแปลง สามารถจดการการเปลยนแปลง (Leading change) จะท าใหการตอตานการเปลยนแปลงลดนอยลง สอดคลองกบผลการวจยของ ดกสน (Dixon, 1990 อางใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2551) พบวา ผบรหารการพยาบาลทมภาวะผน าการเปลยนแปลงจะสามารถจดการกบสถานการณทเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ การใชกระบวนการเปลยนแปลงในดานการสรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง เพราะการเปลยนแปลงและการตอตานการเปลยนแปลงเปนของคกนทมกเกดขนในองคกรผบรหารควรเขาใจในการบรหารการเปลยนแปลงเพอใหเกดความส าเรจในการสรางเจตคตทดและเกดความรวมมอในการเปลยนแปลงการสอสารทดชวยในการเสรมสรางความเขาใจใหแกทม การใหความรและการสอสารทดแกพนกงานควรใหความรเกยวกบการเปลยนแปลงทจะท าการเปลยนแปลง กอนการเปลยนแปลงจะเกดขน และบอกกลาวใหพนกงานทราบมการน าเสนอในรปของกลมหรอเปนรายงานหรอบนทกใหพนกงานงานทราบ เนตรพณณา ยาวราช (2553) เพราะถาพนกงานทราบวาการเปลยนแปลงมความส าคญ และจ าเปนตองมการเปลยนแปลง ชวยใหเกดเจตคตเชงบวก และเกดการเปลยนแปลงใหมอปสรรคนอยลง การชแจงใหผรวมงานอยางชดเจนวาองคกรจะไปไมรอดหากไมเปลยนแปลงวฒนธรรมองคกรจากแบบสอบถาม พบวา การจดการการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.41) สอดคลองกบการศกษาของ พชญณาฏ แพงพงา (2553) พบวาคณาจารยมความเหนตอการบรหารการเปลยนแปลงโดยรวมมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบมาก เมอพจารณารายขอพบวา ดานการสรางแนวรวมในการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.26, SD + 0.46) นอกจากน เนตรพณณา ยาวราช (2553) กลาววา การใหความส าคญกบพนกงานในการรบฟงความคดเหนของพนกงานในการเปลยนแปลง การรบฟงค าแนะน าของพนกงาน สอดคลองกบการศกษาของ วรตน มาตนบญ (2552) ทพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญไดใหขอมลเกยวกบเรองการบรหารการเปลยนแปลงดานโครงสรางองคการของโรงเรยนจอมทอง จงหวดเชยงใหมไวดงน ไดแตงตงคณะท างานบรหารการเปลยนแปลงจดประชมเกยวกบบทบาทหนาทในการท างานและก าหนดวตถประสงคของการเปลยนแปลง การสรางวสยทศนและกลยทธมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.32, SD + 0.46) การเปลยนแปลง (Moving) เรมจากการสรางวสยทศน และกระตนใหเกดการเปลยนแปลง วสยทศนเกยวของกบการใชกลยทธตางๆขององคกร โครงสรางองคกร วฒนธรรมองคกรและสงส าคญทท าใหเกดการเปลยนแปลงคอการทผบรหารองคการมวสยทศนใหมๆ และกวางไกลไปสอนาคตและท าการเปลยนแปลงของ เลวน (Kurt Lewin, 1951 อางใน เนตรพณณา ยาวราช, 2553)

107

การสอสารวสยทศนมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.27, SD + 0.46) วสยทศนท าใหเกดการการปฏบตและท าใหเกดการเปลยนแปลงจากรปแบบเดมการมทศทางทดขนเพออนาคตทดกวาท าใหเกดแรงจงใจทจะกาวไปสอนาคตเพอความเปนเลศขององคกร การกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคลากรมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.49) ผบรหารควรกระจายอ านาจในการตดสนใจและสรางความเขาใจตอการเปลยนแปลงแกบคคลทเกยวของ เพอใหการเปลยนแปลงนนบรรลวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ โดยก าหนดขอบเขตของอ านาจการจดสนใจไวดวย และผบรหารตองมสวนรวมในการขจดอปสรรคทอาจเกดขนตอการเปลยนแปลงดวย สรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลตอความส าเรจ มคาคะแนนเฉลยอยในระดบสง (X = 4.31, SD + 0.46) ในขนตอนนเปนการกระตนใหบคลากรมความกระตอรอรนและความรวมมอทจะเปลยนแปลง ในการตงเปาหมายตองมระบบการประเมนผลทชดเจน การตงเปาหมายระยะสน ควรมรางวลเปนสงจงใจแกพนกงาน (Extrinsic reward) คอการใหรางวลทสามารถจบตองไดเชนเงนรางวล โบนส หรอของขวญ (Intrinsic reward) คอการใหรางวลทสรางความพงพอใจแกบคลากร เชนการใหรางวลพนกงานดเดน เปนตน

ดานการเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยอยในระดบสงการเปลยนแปลงจะงายขนถาหากมการสนบสนนในรปแบบตางๆ เชนการฝกอบรม การจดสรรบคลากรเพมพลงการเปลยนแปลง ใหเหนชดและสรางการเปลยนแปลงใหตอเนองโดยปรบระบบโครงสรางและนโยบายใหสอดคลองกบวสยทศนทตองการ เมอสามารถเปลยนแปลงไดตามเปาหมายทวางไว ควรมการพฒนาเพมเตมใหมประสทธภาพมากขน โดยอาจน าหลกวงลอของ Deming หรอทรจกในหลกการ PDCA มาใชเพอการพฒนาอยางตอเนอง ดานการรกษาสภาพการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยระดบสง 0.55 สอดคลองกบผลการศกษาของ ชดชนก ศภวโรดม (2550) ศกษารปแบบการบรหารการเปลยนแปลงทมงสโรงเรยน ICT ส าหรบสถานศกษาขนพนฐานนนผน าการเปลยนแปลงไดน าหลกการกระบวนการบรหารการเปลยนแปลงทชวยใหการบรหารการเปลยนแปลงไดส าเรจรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการขนตอนนเปนขนตอนทยากทสดในการเปลยนแปลง เมอประสบความส าเรจแลวควรปฏบตอยางตอเนอง จนเปนปกตวสยในการท างานเพอรกษาวฒนธรรมองคกรใหมใหเปนสวนหนงในการท างาน และผบรหารโรงเรยนทสงกดสถานศกษาเอกชน ใหความส าคญเปนอนดบแรก คอ การสรางบรรยากาศทดในการท างาน

108

ขอเสนอแนะ ดานการบรหารการพยาบาล 1. จากผลการศกษา พบวา ปจจยดานภาวะผน าการเปลยนแปลงมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ถงรอยละ 54.80 ดงนน ผบรหารทางการพยาบาลควรใหความส าคญตอการพฒนาภาวะผน าการเปลยนแปลงทง 3 ดาน ทงดานการกระตนทางปญญา ดานภาวะผน าในการสรางแรงบนดาลใจ และดานการค านงถงความเปนปจเจกบคคล เนองจากเปนปจจยรายดานทสามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงได

2. จากผลการศกษา พบวา ในรายขอ การทตองเสนอผบรหารระดบสงขนไปใหตงทมงานทมความรและเชยวชาญในดานทจะเปลยนแปลง เปนทมผน าการเปลยนแปลงมคาระดบคะแนนเฉลยต าทสด ดงนนผน าทางการพยาบาลควรพฒนาการบรหารบคคล พฒนาสมรรถนะผใตบงคบบญชาและสงเสรมการกลาแสดงความคดเหน และเหนความส าคญของตนเองในการเปนสวนหนงทท าใหองคกรพฒนาเดนหนาไปสความส าเรจได 3. ผน าทางการพยาบาลใชเปนแนวทางในการพฒนาตนเอง เพอเตรยมตวเขาสต าแหนงผบรหารทสงขน 4. การพฒนาผน าทางการพยาบาล การเตรยมคนขนสต าแหนงควรมการฝกฝนเพมพนทกษะ ทดลองการปฏบตงานกอนขนสต าแหนงจรง โดยเฉพาะการพฒนาภาวะผการเปลยนแปลง ทง 3 ดานซงมความส าคญและมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงในอนาคต 5. ใชเปนแนวทางในการสรรหา คดเลอกบคลากรเพอปฏบตหนาทหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม เพอใหไดผน าทมสมรรถนะทเหมาะสมกบต าแหนงและมภาวะผน าการเปลยนแปลง 6. จากผลการวจย พบวา หวหนาหอผปวยสรางบรรยากาศทดในการท างาน เพอใหการพฒนางานอยางตอเนองมคาระดบคะแนนเฉลยสงทสด ดงนนผบรหารทางการพยาบาลควรสงเสรมสนบสนนใหเกดการสรางบรรยากาศในการท างาน ดานการวจย 1. เนองจากการศกษาครงนพบวา ภาวะผน าการเปลยนแปลงสามารถพยากรณการจดการการเปลยนแปลงไดรอยละ 54.80 แสดงวายงมปจจยอนอกทสามารถรวมพยากรณภาวะผน าการเปลยนแปลงตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบ ทตยภม ในจงหวดกาญจนบร ดงน นควรมการศกษาปจจยอนทอาจมผลตอการจดการการ

109

เปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ทยงไมไดศกษาในครงน อาทเชน การมอทธพลตามอดมคต การสรางความสมพนธ และบรรยากาศการเรยนร 2. เนองจากการวจยในครงน เกบรวมรวมขอมลของโรงพยาบาลระดบทตยภมในจงหวดกาญจนบร ซงมจ านวนเตยงและบรบทพนทแตกตางกน ในการวจยครงตอไปจงควรเกบขอมลในโรงพยาบาลระดบทตยภมทมขนาดเตยงทเทากน ในระดบเขตบรการสขภาพท 5 และศกษาทงผปฏบต ผบรหารระดบตน ระดบกลาง และระดบสง เพอน าขอมลมาวเคราะหหาความสมพนธ และดความสอดคลองหรอแตกตางกนอยางไร 3. ในการวจยครงนมขอบเขตการวจยจากประชากรทเปนพยาบาลวชาชพ ทปฏบตหนาทหวหนาหอผปวยและรองหวหนาหอผปวย สอบถามระดบความคดเหนของหวหนาทคดเหนตอกระบวนการจดการการเปลยนแปลง ซงพบวามระดบคะแนนเฉลยสงทกดาน ซงการวจยในโอกาสตอไปควรศกษาในกลมผปฏบตงาน และผบรหารระดบสงขนไป เพอน ามาเปรยบเทยบและหาโอกาสในการพฒนางานและเพมคณภาพการพยาบาลตอไป ดานการศกษา 1. ดานการบรหารการศกษา สถาบนใชเปนแนวทางในการจดเตรยมหลกสตรการเรยนการสอน ฝกอบรมในการพฒนาสมรรถนะของภาวะผน าการเปลยนแปลงและ สมรรถนะในการบรหารจดการการเปลยนแปลง ของผน าทางการพยาบาล ใหสอดคลองกบสงคมและบรบททเปลยนแปลงไป 2. จากขอมลการศกษาอบรมของพยาบาลหวหนาและรองหวหนาหอผปวย มระดบการศกษาปรญญาโท รอยละ 9.71 และเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหารเพยง รอยละ 16.50 ของจ านวนกลมตวอยางทงหมด ดงนนควรใหการสนบสนนสงเสรมการศกษา อบรมเพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรสงใหมทโลกปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เพอพฒนาบคลากรรองรบกบการเปลยนแปลงและพฒนาคณภาพการพยาบาลตอไป

บรรณานกรม

ภาษาไทย กระทรวงสาธารณสข. (2550). แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท10 (พ.ศ. 2550-2554).

กรงเทพมหานคร: ผแตง. กระทรวงสาธารณสข กรมการแพทย ส านกการพยาบาล. (2550). มาตรฐานการพยาบาลใน

โรงพยาบาล. พมพครงท 2. นนทบร: องคการสงเคราะหทหารผานศก. กระทรวงสาธารณสข. (2556). การรายงานผลตามเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ [ออนไลน]

สบคนเมอ 22 พฤษภาคม 2556, จาก: http://bps.ops.moph.go.th/Healthinformation/draft-MDGs%20report.pdf.

กลยา วานชยบญชา. (2548). สถตส าหรบงานวจย. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. . (2554). หลกสถต. พมพครงท 13. กรงเทพมหานคร: ธรรมสารจ ากด. . (2555). การใช SPSS for Window ในการวเคราะหขอมล.พมพครงท 20

กรงเทพมหานคร: ธรรมสารจ ากด. กมบวย เพชรพนธ. (2551). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล บรรยากาศองคการ ภาวะผน า

ของหวหนาหอผ ปวย กบคณภาพชวตการท างานของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลชมชน ภาคตะวนออก เขตจงหวดชายแดนไทย – กมพชา.วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ขนษฐา กวศรนนท. (2540). การศกษาสมรรถนะของหวหนากลมงานการพยาบาลโรงพยาบาลของรฐ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

คณะกรรมการอ านวยการ จดท าแผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 11 2555-2559. (2555). แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11กรงเทพมหานคร: องคการสงเคราะหทหารผานศก.

จอหน ซ แมกซเวล. (2555). ภาวะผน า 5 ระดบ.แปลโดย วนด อภรกษธนากร. กรงเทพมหานคร:เนชนบคส.

จารณ อฏฐารมณ. (2550). ความสมพนธระหวางผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย การมสวนรวมในงาน กบประสทธผลของหนวยงานอบตเหตและฉกเฉน โรงพยาบาลรฐ เขต

111

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล ,คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชดชนก ศภวโรดม. (2550). รปแบบการบรหารการเปลยนแปลงทมงสโรงเรยน ICT ส าหรบสถานศกษาขนพนฐาน . วทยานพนธศกษาศาสตรดษฏบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ชชพ มศร. (2546). การพฒนาตนเองของหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ฐตาภรณ ปานขลบ. (2550). องคประกอบสมรรถนะของหวหนาฝายการพยาบาล โรงพยาบาลของรฐ ในชวงพทธศกราช 2550-2554.วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดารณ จามจร. (2546). การศกษาคณลกษณะผน าทางการพยาบาลทพงประสงค. กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการรบสงสนคาแลพสดภณฑ.

เตอนใจ พทยาวฒนชย. (2548). ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลมหาวทยาลย. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยขอนแกน.

ทพยรตน กลนสกล. (2547). ความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย การมสวนรวมในงานกบประสทธผลของทมการพยาบาล ตามการรบรของพยาบาลประจ าการ โรงพยาบาลทวไป เขตภาคกลาง. สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทพวรรณ หลอสวรรณรตน. (2547). ทฤษฎองคการใหม. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ธนน เตรยมชยศร. (2550).การประชาสมพนธในการบรหารการเปลยนแปลงของโรงพยาบาลเอกชนเพอการทองเทยวเชงสขภาพ. วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการประชาสมพนธ, คณะนเทศศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ธ ารงศกด คงคาสวสด. (2550). เรมตนอยางไรเมอน า Competency เขามาใชในองคการ.พมพครงท4.กรงเทพมหานคร: พมพดการพมพ.

นตยา ศรญาณลกษณ. (2552). การบรหารการพยาบาล. โครงการสวสดการวชาการ สถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณะสข. พมพครงท 3.นนทบร: ธนาเพลส จ ากด.

112

นศารตน รวมวงษ. (2549).ปจจยทมความสมพนธกบสมรรถนะของหวหนาหอผ ปวยในโรงพยาบาลเอกชนเครอโรงพยาบาลกรงเทพ ภาคตะวนออก . วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

นกล อบลบาน. (2553). การบรหารการเปลยนแปลง (Change Management) การปรบเปลยนคนเพอเพมประสทธภาพ.วารสารรามค าแหง, 27(1): 164-176.

เนตรพณณา ยาวราช. (2553). การจดการสมยใหม.พมพครงท 7. กรงเทพฯ: ทรปเพล กรปจ ากด. น าฝน โดมกลาง. (2550). บทบาทหวหนาหอผปวยโรงพยาบาลศนยทพงประสงคในทศวรรษหนา

(พ.ศ. 2551-2560). วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการ

พยาบาล, บณฑตวทยาลย, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญใจ ศรสถตยนรากร. (2544 ก). ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร.กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

. (2547). ระเบยบวธการวจยทางพยาบาลศาสตร.กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

. (2551). ภาวะผน าและกลยทธการจดการองคการพยาบาลในศตวรรษท 21. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประคอง กรรณสต. (2542). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. พมพครงท3. กรงเทพมหานคร: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปรางคทพย อจะรตน. (2541). การบรหารทางการพยาบาล. กรงเทพมหานคร.บญศรการพมพ. ปรยานช กาญจนภพงค. (2551). ปจจยทมอทธพลตอสมรรถนะในการบรหารจดการของหวหนาหอ

ผ ปวย โรงพยาบาลชมชน ภาคตะวนออก . วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

ปณรส มาลากล ณ อยธยา. (2546). การบรหารการเปลยนแปลง ประเดนยทธศาสตรขององคกรภาครฐในปจจบน(เอกสารประกอบการประชมเชงปฏบตการเพอจดท าแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการประจ าป ของส านกงานเลขาธการวฒสภา) 17-19 มกราคม 2546.

ปาณสรา ค าพฒ. (2555). สมรรถนะของพยาบาลในหอผปวยกงวกฤตโรงพยาบาลระดบตตยภมในจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยครสเตยน.

113

ปารชาต ชยอนทร. (2551). ภาวะผน าทางการพยาบาลกบการเปนองคการแหงการเรยนรของโรงพยาบาลในเขตกรงเทพมหานคร วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกการบรหารโรงพยาบาล, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล.

ปยะธดา อนทรโชต. (2553). บทบาทของกระบวนการท างานในการบรหารการเปลยนแปลงและวฒนธรรมองคกรในการบรหารการเปลยนแปลงของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาการจดการเปนผประกอบการการจดการและนวตกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

พรหมสวสด ทพยคงคา. (2551). รปแบบการบรหารการเปลยนแปลงอาชวศกษาในประเทศไทย. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมดษฎบณฑต บณฑตวทยาลย , มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

พวงทพย ชยพบาลสฤษด. (2551). คณภาพการบรหารการพยาบาล. กรงเทพมหานคร: ว.พรนท (1991) จ ากด.

พวงรตน บญญรกษ. (2544). การบรหารการพยาบาลนนส าคญไฉน.วารสารคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยบรพา. (พฤษภาคม-สงหาคม): 14-16.

พธรา นกร า. (2550). กลยทธการสอสารทใชในการบรหารการเปลยนแปลงของธนาคารไทยพาณชย จ ากด(มหาชน). วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต ภาควชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชญณาฎ แพงพงา. (2553). ความคดเหนของคณาจารยทมตอการบรหารการเปลยนแปลงโรงเรยนนานาชาต ในเขตพนทกรงเทพมหานครและปรมณฑล.วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา บรหารการศกษา, มหาวทยาลยรามค าแหง.

พชญาภา ยนยาว. (2552). รปแบบการบรหารทรพยากรบคคลในสถาบนอดมศกษา . วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, ภาควชาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศลปากร.

เพญจนทร แสนประสาน และคณะ.(2547). Quality in nursing and learning organization.กรงเทพมหานคร: สขมวทการพมพ.

รอบบนส, สตเฟนส พ. (2547). การจดการและพฤตกรรมองคการ. แปลโดย วรช สงวนวงศวาน. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร: เอช เอน กรป จ ากด.

รงทวา ปญญานาม. (2550). การวเคราะหตวประกอบสมรรถนะหวหนาหอผ ปวยโรงพยาบาลเอกชนในชวงพทธศกราช 2550-2554. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

114

วชรพล คงมนต.(2555). ความสมพนธระหวางพฤตกรรมทางจรยธรรมกบภาวะผ น าการเปลยนแปลงของผ บรหารองคกรภาครฐ พนทภาคตะวนออกของประเทศไทย .วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาการจดการภาครฐและเอกชน, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยครสเตยน.

วทยา ดานธ ารงกล.(2546). การบรหาร.กรงเทพมหานคร: เธรดเวฟ เอดดเคชน. วรตน มาตนบญ. (2552). การบรหารการเปลยนแปลงดานโครงสรางองคการของโรงเรยนจอมทอง

จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศรพร ขมภลขต และคณะ. (2550). สมรรถนะพยาบาลวชาชพและบทบาทหนาทของพยาบาลวชาชพสภาการพยาบาล.

สงวน นตยารมภพงศ. (2547). ภาวะผน ากบวกฤตระบบราชการไทย. ใน ประยงค คงเมอง, ผน า. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมตชน. สตเฟน, อาร โควย. (2555). 7 อปนสยส าหรบผทรงประสทธผลยง. แปลโดย นภดล เวสสวสด.

พมพครงท 10. กรงเทพมหานคร: ดเอมจ. สภาการพยาบาล. (2555). แผนพฒนาการพยาบาลและการผดงครรภแหงชาต. (ฉบบท 3).

[ออนไลน]. สบคนเมอวนท 1 มถนายน 2556, จาก

http://www.tnc.or.th/files/2010/09/page-239/__19333.pdf สมคด สกลสถาปตย. (2552). รปแบบภาวะผน าการเปลยนแปลงทมประสทธผลในการปฏรป

การศกษาแบบยงยน วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต ภาควชาการบรหารการศกษา, มหาวทยาลยศลปากร.

สรอยตระกล อรรถมานะ. (2545).พฤตกรรมองคการ: ทฤษฎและการประยกต. พมพครงท 3.กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ส านกการพยาบาล. (2548). หลกสตรการบรหารการพยาบาลแนวใหม. พมพครงท 2. กรมการแพทย. กระทรวงสาธารณสข.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2554). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559).[ออนไลน]. เขาถงเมอ 1 มถนายน 2556, จาก http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=395

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ.(2550). คมอการบรหารการเปลยนแปลงเพอเสรมสรางความเปนเลศในการปฏบตราชการของหนวยงานภาครฐ . กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร).

115

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (2556). แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย 2556-2561. กรงเทพมหานคร: วชนพรนทแอนด มเดย.

ส านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต. (2553). ธรรมนญวาดวยระบบสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2552. พมพครงท 2. นนทบร: วก จ ากด.

ส านกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต. (2553). พระราชบญญตสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550. พมพครงท 2 นนทบร: วก จ ากด.

ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข. (2556). สรปขอมลสถานการณก าลงคน. [ออนไลน]. สบคนเมอวนท 13 มถนายน 2556, จาก http://imd.moph.go.th/gis/main/index.php.

ส านกบรการการสาธารณสข. (2555). แผนพฒนาระบบบรการสขภาพ. เอกสารประกอบการประชมพฒนาระบบรการสขภาพสวนภมภาค. โรงแรมมราเคลแกรนด, กรงเทพมหานคร.

ส านกพฒนาระบบจ าแนกต าแหนงและคาตอบแทน ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2552). มาตรฐานและแนวทางการก าหนดความรความสามารถ ทกษะและสมรรถนะทจ าเปนส าหรบต าแหนงขาราชการพลเรอนสามญ. กรงเทพมหานคร:พ. เอ.ลฟวง จ ากด.

สทธพล พหลทพ. (2552). ปจจยทสงผลตอภาวะผน าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 3. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยขอนแกน.

สนนาฎ โพธจญญาโน. (2554). การศกษาความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงกบการจดการความรของครในเครอขายโรงเรยนท 22 ส านกงานเขตบางกะป กรงเทพมหานคร. สารนพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สกญญา ประจศลป. (2550). เทคโนโลยสารสนเทศกบการบรหารการพยาบาล .นนทบร :มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สจนต วจตรกาญจน, สภารตน ไวยชตา และ สมจต หนเจรญกล. (2538). ความพงพอใจในงานความตงใจทจะยายออกจากสถาบนและออกจากวชาชพของพยาบาลในโรงพยาบาลรามาธบด. รามาธบดพยาบาลสาร, 1(3),11-23.

สชาต ประสทธ. (2555). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. พมพครงท15. กรงเทพมหานคร: หางหนสวนจ ากดสามลดา.

116

สทธพร กรงกาญจนา. (2555). รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของการพฒนานวตกรรมของการไฟฟาสวนภมภาค วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและเอกชน, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยครสเตยน.

สปราณ ภระหงษ. (2551). ความสมพนธระหวางภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย วฒนธรรมองคการกบการจดการความร ตามการรบรของพยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลเอกชน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพจน ทรายแกว และ ศรวรรณ มนอตระผดง. (2554). เอกสารการสอนชดวชาการบรหารองคกร ภาครฐ Public Organization Administration หนวยท1-7 : หนวยท 4 การบรหารการเปลยนแปลงองคการภาครฐ.พมพครงท8.นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สลกษณ มชทรพย. (2539). การบรหารการพยาบาล. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร: จรรชการพมพ.

โสภา อสระณรงคพนธ และคณะ. (2552). การศกษาสมรรถนะของหวหนาพยาบาลทมศกยภาพสง โรงพยาบาลทวไป. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาการบรหารการพยาบาล, คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อรอมา วงษพาณช. (2550). ภาวะผน าของหวหนาฝายการพยาบาลในชวงป พ.ศ. 2551-2560. วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณะพยาบาลศาสตร สาขาวชาการบรหารการพยาบาล, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อภญญา วรรณประพนธ. (2545). ความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล ความเชอในอ านาจภายในตน ความมอสระในงาน กบความสามารถในการตดสนใจทางการบรหาร ของพยาบาลหวหนาเวรบายดก โรงพยาบาลในสงกดกระทรวงกลาโหม . วทยานพนธปรญญาพยาบาลศาสตรมหาบณฑต คณะพยาบาลศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อ าไพ เกยรตชย. (2554). ทฤษฎการเปลยนแปลงในบรบทของการพฒนาทรพยากรมนษย. วารสารรามค าแหง, 28(1), 39-53.

ภาษาองกฤษ

American Nurse Association. (2004). Scope and Standard for Nurse Administrators. (2nded.). WA: The Publishing Program of ANA.

American Organization of Nurse Executives. (2005). ANOE nurse executive competency. Nursing Leadership, 3(1), 15-20.

117

Avolio, B. J., Bass, B.M., & Jung, D. I. (1999). Re -examining the components of transformational and transactional leadership using the Multifactor Leadership Questionnaire. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72(4), 441-462.

Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectation. New York: The Free Press. Bass, B. M. & Avolio B. J. (1990). The implications of transactional and transformational

leadership for individual, team, andorganization development. Research in Organizational Change and Development, 4, 231-272.

Benner, P. (1982). From novice to expert. American Journal of Nursing, 82(3): 402-407. Best, John W. (1981). Research in Education. New Jersey: Prentice – Hall, Inc. Bologan, J., & Hope – Hailey, V. (2004). Exploring Strategic Change, (2nded.). London: Prentice

Hall. Burns, N. (1978). Understanding nursing research. Philadelphia: W.B. Suanders. Clark, C. C. (2009). Creative nursing leadership & management. United Stages of America: Jones

and Bartlett Publishers. Covey, S. R. (2004). The 8th Habits: From Effectiveness to greatness. New York: Free Press. Daft, R. L. (1999). Leadership Theory and Practice. Philadelphia: Harcourt Brace College

Publishe. Daft, R.L. (2005). The leadership experience. (3rd ed.). South- Western: Thomson. Deniel, W.W. (2005). Biostatistic: A foundation for analysis in the health sciences. (8thed.). The

United State of America: John Wiley & Sons. Dessler, G. (2005). Human resource management. (5thed.). United States: Pearson Prentice Hall. Ellis, J. R., & Hartley, C. L. (2012). Nursing in today’s world: trends, issues, & management.

10thed. WoltersKnuwer Health: Lippincott Williams& Wilkins. Gannon, S. H. (2000). Successfully managing organization change. New York: Houghton Mifflin. Gary, Y. (2002). Leadership in Organizations. (5th ed.). Prentice Hall International, Inc. Kotter, J., & Posner, B. (1987). The Leadership Challenges. San Francisco: Jossey- Bass. Kotter, J. P. (1996). Leading Change. Massachusetts: Harvard Business School Press.

118

Kotter, J. P. & Schulesinger L.A. (1998). Choosing strategies for change. New York: Harvard Business.

Kreitner, R., & Kinichi, A. (2001). Organization Behavior. New York: McGraw- Hill. Lancaster, J. (1999). Nursing Issues in Leading and Managing Change. Virginia: Mosby, Inc. Likert, R. (1932). A Technique for the Measurement of Attitude. Archives of Psychology

140: 1-55. Lewin, K. (1951). Cited in Robbins, Stephen.2003. Organizational Behavior. (10thed.). Upper Saddle River; NJ: Prentice Hall. Lippit, Lonald. (1972). Behavior of the Organization. New York: McGraw- Hill. McCalman, J., & Robert A. P. (2000). Change Management: A guide to effective implementation.

London, Sage. Murphy L. (2005). Transformational leadership: a cascading chain reaction. Journal of Nursing

Management, 13, 128-136. Peggy, D., & Karen, M. S., (2005). Accomplishing Change in Treatment Strategies. Journal of

Addictions Nursing. 16, 163–167. Porter O’ Grady, T. (2001). Is shared governance still revevant?. Journal of Nursing

Administration, 31(10), 468-473. Robbins, S.P. (1990). Organization theory: Structure, design, and application. (3rded). Englewood

Chiffs, N,J.: Prentice Hall. Rothwell, W., J. & Roland, S., & McLean, G., N. (1995). Practicing organization development a

guide for consultants. San Diego: Pfeiffer Company. Russel, S. C. (1996). Management and leadership for nurse managers. (2nd ed.). Boston: Jones and

Bartlett Publishers. Roussel L., Russell C. S. (2009). Management and leadership for nurse administrator. (5th ed.).

Boston: Jones and Bartlett Publishers. Salmela, S., Eriksson, K., & Fagerstrom, L. (2012). Leading change: a three dimensional model of

nurse leaders’ main tasks and roles during a change process. Journal of Advanced Nursing, 68 (2), 423–433.

Schermerhorn, J.R. (2002). Management. 7th. ed., Boston: Jone Wiley and Sons, Inc. ____________ J R. (2010). Introduction to management. Boston: Jone Wiley and Sons, Inc.

119

Sare, M. V., & Ogilvie, L. (2010). Strategic planning for nurses: change management in health care. Printed in United Stages of America.

Satir,Virginia, et.al. (1991). The Satir Model: Family Therapy and Beyond, ISBN 0831400781, Science and Behavior Books.

Steers, Richard M.(1977). Organization Effectiveness: A Behavioral View. Santa Monica: Goodyear.

Yoder - Wise, P. S., & Kowalski, K. E. (2006). Beyond Leading and Managing Nursing Administration for the Future. United States: Mosly, Inc.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒ

122

รายนามผทรงคณวฒ

รายนามผทรงคณวฒในการตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาของแบบสอบถาม ปจจยสวนบคคล แบบสอบถามภาวะผการเปลยนแปลง และแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร 1. นายแพทยอทธพล จรสโอฬาร นายแพทยเชยวชาญ รกษาการผอ านวยการโรงพยาบาล สมเดจพระสงฆราชองคท 19 จงหวดกาญจนบร 2. ดร. สมสมย สธรศานต รองหวหนาฝายการพยาบาลดานการวจย โรงพยาบาลจฬาภรณ 3. รองศาสตราจารย ปรางคทพย อจะรตน อาจารยประจ าภาควชาการพยาบาลรากฐาน คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล 4. รองศาสตราจารย ดร. อจฉราพร สหรญวงศ อาจารยประจ าภาควชาสขภาพจตและการ พยาบาลจตเวชศาสตร คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล 5. นายชยยทธ เจตยานวตร เภสชกรช านาญการพเศษ หวหนาฝายเภสชกรรม โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 จงหวดกาญจนบร

123

ภาคผนวก ข ค าชแจงและการพทกษสทธผเขารวมการวจย

124

ค าชแจงและการพทกษสทธผเขารวมการวจย

ดฉน นางสาวศศธร วงษาลาภ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน จงหวดนครปฐม ก าลงท าการศกษาวจยเรอง “การจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวยในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร”โดยมรองศาสตราจารยสมพนธ หญชระนนทน เปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทานเปนบคคลส าคญยงในการใหขอมลครงน ดฉนใครขอความรวมมอจากทานเพอเขารวมการวจยโดยตอบแบบสอบถาม ซงขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามของทานมความส าคญตอการวจยและจะน าความรทไดในครงน ไปใชในการพฒนาเพมสมรรถนะในการบรหารจดการการเปลยนแปลงของผบรหารทางการพยาบาล สามารถจดการกบการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ การใหขอมลเปนไปตามความสมครใจของทาน และขอมลทไดจากการตอบแบบสอบถามทงหมดถอวาเปนความลบ ซงการเสนอผลการวจยโดยรวมเชงวชาการไมมการเปดเผยเปนรายบคคล สวนหลกฐานทกอยางจะถกท าลายเมองานวจยเสรจ โดยไมมผลกระทบใดๆตอทานและบคคลทเกยวของ หากทานมขอสงสยในขอค าถามใดๆ ทานสามารถซกถามจากผวจยไดตลอดเวลาตามเบอรโทรศพทดานลาง งานวจยครงนจะประสบผลส าเรจลงไมได ถาหากไมไดรบความอนเคราะหและความรวมมอจากทาน จงขอขอบคณในความรวมมอของทานมา ณ โอกาสน ขอแสดงความนบถอ ............................................................ (นางสาวศศธร วงษาลาภ) ตดตอสอบถามขอสงสยไดทเบอรโทรศพท 081- 9950342 ........................................................................................................................................................... ส าหรบผเขารวมวจย ขาพเจาไดอานและไดรบค าอธบายตามรายละเอยดอยางครบถวน และมความเขาใจเปนอยางด และยนดเขารวมโครงการวจยในครงน ลงชอ.............................................................

125

ภาคผนวก ค เอกสารรบรองจรยธรรมการวจยในมนษย มหาวทยาลยครสเตยน

127

ภาคผนวก ง หนงสอขออนญาตใชเครองมอวจย

130

ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลท าการวจย

132

ภาคผนวก ฉ เครองมอทใชในการวจย

133

เลขทแบบสอบถาม ID

แบบสอบถาม เรอง

ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร

โดย นางสาวศศธร วงษาลาภ

นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยครสเตยน

ปการศกษา 2556

ค าชแจงเกยวกบแบบสอบถาม ปจจยทมอทธพลตอการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ในโรงพยาบาลระดบทตยภม ในจงหวดกาญจนบร แบบสอบถามชดนมทงหมด 11 หนา ประกอบดวย 3 สวน ดงน สวนท 1 ปจจยสวนบคคล จ านวน 9 ขอ สวนท 2 ภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 15 ขอ สวนท 3 การจดการการเปลยนแปลง จ านวน 41ขอ * โปรดอานค าชแจงกอนตอบแบบสอบถามแตละสวน ** ขอมลของทานจะถอเปนความลบและน ามาใชเพอการศกษาเทานนจงไมมผลตอการปฏบตงานและการด าเนนชวตของทาน *** ผวจยขอขอบพระคณอยางสงส าหรบความรวมมอของทาน หากมขอสงสย/ ปญหาในการตอบแบบสอบถามครงน กรณาตดตอผวจย 081-9950342

1 2 3

134

แบบสอบถามการวจย สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงใน ( ) หนาขอความทเปนจรงเกยวกบตวทานและเตมขอความในชองวางทเวนไว

1. เพศ ( ) ชาย ( ) หญง

4

2. ปจจบนทานอาย........................ป........................เดอน

5 6

3. สถานภาพสมรส

( ) โสด ( ) ค ( ) หมาย ( ) หยา ( ) แยกกนอย

7

4. วฒการศกษาสงสด

( ) ปรญญาตร/ ประกาศนยบตรเทยบเทาปรญญาตร ( ) ปรญญาโท ( ) อนๆ ระบ....................................

8

5. อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ........................ป........................เดอน

9 10

6. อายงานในต าแหนงปจจบน (หวหนา/รองหวหนางาน)......................ป................เดอน

11 12

7. ทานเคยไดรบการศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร

( ) ไมเคย ( ) เคย ระบ ......... หลกสตรอบรมผบรหารทางการพยาบาลระยะสน (1 เดอน) ........ หลกสตรการบรหารของกระทรวง/ ผบรหารระดบตน (1-2 เดอน) ........ การพยาบาลเฉพาะทางสาขาการบรหาร/ จดการการพยาบาล 4 เดอน ........หลกสตรปรญญาโทดานการบรหาร (หลกสตร 2 ป) ......... อนๆ ระบ..........................................................................................

13

8. ปจจบนท างานในต าแหนง

( ) หวหนา ( ) รองหวหนา

14

135

9. หนวยงานปจจบน

( ) งานผปวยนอก ( ) งานอบตเหตและฉกเฉน ( ) งานผปวยใน ( ) งานผาตดและวสญญ ( ) งานหองคลอด ( ) งานควบคมการตดเชอและจายกลาง ( ) อนๆ ระบ..................................................................

15

136

สวนท 2 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ค าชแจง แบบสอบถามนมจ านวน 15 ขอ ทเกยวของกบภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ขอใหทานอานขอความทแสดงไวทางซายมอทละขอ แลวท าเครองหมาย () ลงในชอง ทางขวามอทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดเพยง 1 ระดบเดยวซงในแตละระดบมความหมายดงน เหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมากทสด เหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมาก ไมแนใจ หมายถง ทานไมแนใจวาจะมความคดเหนไปในทางเหนดวยหรอไมเหนดวย ไมเหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมาก ไมเหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมากทสด

ข อท

ภาวะผน าการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวย

ระดบความคดเหน สวนน ส าหรบ ผวจย

เ ห นด ว ยอยางยง

เ ห นดวย

ไ มแนใจ

ไ มเ ห นดวย

ไ ม เ หนดวย

อยางยง

1. ภาวะผน าบารมในการสรางแรงบนดาลใจ

1 เปนแบบอยางทดในการปฏบตงานเมอมการเปลยนแปลงเกดขน

L1

2 ทมเทการท างานเพอใหงานส าเรจในระยะเวลาทก าหนด

L2

3 ปฏบตงานโดยค านงถงประโยชนสวนรวมเปนส าคญ

L3

4 สรางแรงบนดาลใจใหผรวมงานทกคนเหนคณคาของงาน

L4

5 พดคยใหผรวมงานเหนความส าคญของตนเอง ตอความส าเรจของหนวยงาน

L5

137

ข อท

ภาวะผน าการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวย

ระดบความคดเหน สวนน ส าหรบ ผวจย

เ ห นด ว ยอยางยง


ไ มแนใจ


ไ ม เ หนดวย

อยางยง

2. ดานการกระตนทางปญญา

6 เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนไดใชความคดวเคราะห และตดสนใจทางเลอกในการแกปญหาการท างาน

L6

7 ใหค าชมเชยหรอแรงเสรมเมอผรวมงานสามารถใชดลยพนจในการแกปญหาในการท างานได

L7

8 เปดโอกาสใหผรวมงานทกคนรวมกนแกปญหาทเกดขนในหนวยงาน

L8

9 สนบสนนใหผรวมงานทกคนมองปญหาวาเปนสงทาทาย

L9

10 ใหโอกาสผรวมงานทกคนแสดงความคดเหน ในการแกปญหา

L10

3. การค านงถงความเปนปจเจกบคคล

11 เคารพความเปนบคคลของผรวมงาน

L11

12 ปฏบตตอผรวมงานโดยค านงถงความแตกตางของแตละบคคล

L12

13 ใหโอกาสผรวมงานทกคนแสดงความสามารถตามศกยภาพของแตละบคคล

L13

14 มอบหมายงานตามความสามารถของผรวมงานแตละบคคล

L14

15 ใหค าปรกษาเกยวกบการปฏบตงานของผรวมงานเปนรายบคคล

L15

138

สวนท 3 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ค าชแจงแบบสอบถามนมจ านวน 41 ขอ ทเกยวของกบการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ขอใหทานอานขอความทแสดงไวทางซายมอทละขอ แลวท าเครองหมาย () ลงในชอง ทางขวามอทตรงกบระดบความคดเหนของทานมากทสดเพยง 1 ระดบเดยว ซงในแตละระดบมความหมายดงน เหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมากทสด เหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมาก ไมแนใจ หมายถง ทานไมแนใจวาจะมความคดเหนไปในทางเหนดวยหรอไมเหนดวย ไมเหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมาก ไมเหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมากทสด

ข อท

การจดการการเปลยนแปลง ของพยาบาลหวหนาหอผปวย

ระดบความคดเหน ส ว น นส า ห ร บผวจย

เ ห นด ว ยอ ย า งยง


ไ มแนใจ


ไม เ หนด ว ยอยางยง

1. การสรางจตส านกถงความจ าเปนตอการเปลยนแปลง

1 สรางการรบรใหผรวมงานตระหนกถงความจ าเปนในการเปลยนแปลงทเกดขน

C1

2 ชใหผรวมงานเหนประโยชนทองคกรและบคคลจะไดรบจากการเปลยนแปลง

C2

3 ปรบปรงตนเองและสนบสนนใหผรวมงานปรบตนเองเพอตอบสนองการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

C3

4 แสวงหาความรในการจดการการเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ

C4

139

ข อท





ไ มแนใจ



5 สอสารใหผรวมงาน เขาใจและยอมรบการเปลยนแปลงโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศทเหมาะสม

C5

6 ตระหนกวาความรวมมอจะเกดขนตอเมอผรวมงานยอมรบวามความจ าเปน ตองเปลยนแปลง

C6

2. การสรางแนวรวมในการเปลยนแปลง

7 ตองเปดโอกาสใหผรวมงาน มสวนรวมในการวางแผนด าเนนการเปลยนแปลง

C7

8 สนบสนนใหผรวมงานท างานเปนทมในการตอบสนองตอการเปลยนแปลง

C8

9. รบฟงความคดเหนของผอนเพอวเคราะหถงผลการปฏบตงานและสามารถน าไปเปนแนวทางการแกปญหา

C9

10 ตองเปนผน าในการเสนอผบรหารระดบสงขนไป เกยวกบความคดเหนและขอเสนอแนะในการด าเนนการเปลยนแปลงทเกดขน

C10

11 ตองเสนอผบรหารระดบสงขนไปใหตงทมงานทมความรและเชยวชาญในดานทจะเปลยนแปลง เปนทมผน าการเปลยนแปลง

C11

140

ข อท





ไ มแนใจ



3. การสรางวสยทศนและกลยทธ

12 มความรในการก าหนดปรชญา วสยทศนพนธกจ และวตถประสงคขององคการซงเปนสงส าคญสงสดทจะชน าการเปลยนแปลง

C12

13 เปนผน าในการวเคราะหจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคทมความส าคญในการก าหนดวสยทศนและกลยทธในการบรหารการเปลยนแปลง

C13

14 มสวนรวมในการจดท าแผนกลยทธเกยวกบการจดการการเปลยนแปลงขององคการ

C14

15 เปดโอกาสใหผรวมงาน มสวนรวมในการสรางวสยทศนและจดท าแผนกลยทธของหนวยงาน

C15

16 ก าหนดบทบาทหนาทของทกคนในหนวยงานเพอท าใหบรรลวสยทศนและ กลยทธทวางไว

C16

4. การสอสารวสยทศน

17 จดท าสอแสดงวสยทศนใหผรวมงานทราบถงความจ าเปนของการเปลยนแปลงทเกดขน

C17

141

ข อท





ไ มแนใจ



18 แจงผานชองทางการสอสารตางๆใหผรวมงานและผเกยวของทราบถงเปาหมายของการเปลยนแปลงอยางชดเจน

C18

19 จดประชมคณะท างานเพอรวมรบฟงความคดเหนเกยวกบวสยทศนและวตถประสงคของการเปลยนแปลง

C19

20 ก าหนดกรอบเวลาในการด าเนนการเปลยนแปลงของหนวยงานและสอสารใหผรวมงานเขาใจ

C20

21 สอสารใหผรวมงานเขาใจในการก าหนดตวชวดความส าเรจของหนวยงาน

C21

5. การกระจายอ านาจและแนะน าแนวทางแกบคคลกรทเกยวของ

22 กระจายความรบผดชอบหรอมอบอ านาจใหแกผปฏบตในระดบตางๆ

C22

23 บคลากรทกคนควรมโอกาสเปนสวนหนงในการตดสนใจ

C23

24 ก าหนดขอบเขตของการกระจายอ านาจการตดสนใจในหนวยงานอยางชดเจนและเปนทรบรโดยทวกน

C24

25 ปรบปรงรปแบบการบรหารเพอใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลงทเกดขน

C25

142

ข อท





ไ มแนใจ



26 มการทบทวนการด าเนนการเปลยนแปลงทผรวมงานหรอผทเกยวของทไมเหนดวยและท าความเขาใจใหชดเจน

C26

6. การสรางเปาหมายระยะสนและใหรางวลสความส าเรจ

27 สนบสนนการท างานเปนทม มการวางแผนการด าเนนงานและก าหนดเปาหมายใหชดเจน

C27

28 ด าเนนการเปลยนแปลง ตามเปาหมายอยางเปนขนตอน

C28

29 ประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยในการเปลยนแปลง

C29

30 ก ากบ ตดตามการด าเนนการเปลยนแปลงและมการวเคราะหขอมลทเกบรวมรวมไดตามแผนทวางไว

C30

31 ใหรางวลแกผปฏบตงานทประสบความส าเรจจากการเปลยนแปลง

C31

7. การเพมเตมพฒนาการเปลยนแปลง

32 จดหลกสตรอบรมบคลากรทสนบสนนแผนกลยทธขององคกร

C32

33 น าระบบการพฒนาคณภาพมาใชเพอพฒนาการเปลยนแปลงอยางตอเนอง

C33

143

ข อท





ไ มแนใจ



34 เมอประสบความส าเรจในการ

เปลยนแปลงแลว ตองสนบสนนใหมการพฒนาอยางตอเนอง จนเปนปกตวสย และเปนวฒนธรรมขององคการ

C34

35 แจงผลการเปลยนแปลง รวมทงการแกไขปญหาตางๆ ใหผรวมงานทราบ

C35

36 ตดตามตรวจสอบและประเมนผลงานภายหลงการเปลยนแปลง

C36

37 จดชองทางการใหความชวยเหลอใหค าปรกษาแกบคลากรในชวงเรมการเปลยนแปลง

C37

8. การรกษาสภาพการเปลยนแปลงอยางถาวรแกองคการ

38 มแผนการรกษาสภาพการเปลยนแปลงใหมการด าเนนอยางตอเนอง

C38

39 สรางขวญและก าลงใจใหแกผปฏบตทมผลงานการพฒนาการเปลยนแปลงอยางตอเนอง

C39

40 สรางบรรยากาศในการท างานใหมการพฒนางานอยางตอเนอง

C40

41 จดเวทแลกเปลยนเรยนรประสบการณของผรวมงานตอการเปลยนแปลงทเกดขน

C41

**ขอขอบพระคณผตอบแบบสอบถามทกทาน ทกรณาตอบแบบสอบถามเพอการวจยในครงน **

144

ภาคผนวก ช หนงสอเชญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอวจย

146

ภาคผนวก ซ ดชนความสอดคลอง

147

การตรวจสอบประเมนคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหาโดยผทรงคณวฒ

สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคล

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ ขอเสนอแนะในการปรบปรง

IOC =

อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 2 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 3 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 4 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 5 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 6 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 7 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 8 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 9 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 อ.1 เสนอใหตดICU

ออก 1.0

คา IOC = 1 (9 / 9 = 1) ซงมคา ≥ 0.5 ตามเกณฑการพจารณาคาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา สรปวา แบบสอบถามปจจยสวนบคคลน สามารถน าไปใชได

148

สวนท 2 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง


IOC =

อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 2 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 3 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 4 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 5 + 1 + 1 + 1 - 1 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 6 + 1 + 1 + 1 - 1 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 7 + 1 + 1 + 1 - 1 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 8 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 9 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 10 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 11 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 12 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 13 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 14 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 15 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0

จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความสอดคลอง ≥0.5 และจากผลการพจารณาของ

ผทรงคณวฒจ านวน 5 คน พจารณาจาก คาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา พบวา คา IOC เฉลยของแบบสอบถามแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงจ านวน 15 ขอ เทากบ 0.96 (14.4 / 15 = 0.96) ดงนนจงสรปไดวา สามารถน าแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยน ซงไดรบการปรบปรงตามขอเสนอแนะเรยบรอยแลวไปใชได

149

สวนท 3 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง]


IOC =

อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 2 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 3 + 1 + 1 + 1 0 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 4 + 1 + 1 + 1 0 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 5 + 1 + 1 + 1 0 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 6 + 1 + 1 + 1 -1 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 7 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 8 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 9 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 10 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 11 + 1 + 1 + 1 0 + 1 อ. 4ปรบแกไข 0.8 12 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 13 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 14 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 15 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 16 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 17 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 18 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 19 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 20 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 21 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 22 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 23 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 24 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0

150

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ ขอเสนอแนะในการ

ปรบปรง IOC =

อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

25 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 26 + 1 + 1 + 1 + 1 +1 1.0 27 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 28 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 29 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 30 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 31 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 32 + 1 + 1 + 1 + 1 +1 1.0 33 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 34 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 35 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 36 + 1 + 1 + 1 + 1 +1 1.0 37 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 38 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 39 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 40 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0 41 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 1.0

จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความสอดคลอง ≥ 0.5 และจากผลการพจารณาของ

ผทรงคณวฒจ านวน 5 คน พจารณาจาก คาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหา พบวาม คา IOC เฉลยของแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง จ านวน 41 ขอ เทากบ 0.97 (40 / 41 = 0.97)

คาดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบเนอหาทงฉบบ พบวาม คา IOC เฉลยของแบบสอบถาม จ านวน 65 ขอ เทากบ 0.98 (63.4/ 65 = 0.98) ดงนน สามารถน าแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย ซงไดรบการปรบปรงตามขอเสนอแนะเรยบรอยแลวไปใชได

151

ภาคผนวก ฌ แบบประเมนความตรงเชงเนอหา

152

สรปการประเมนคณภาพเครองมอวจยดานความตรงเชงเนอหาส าหรบผทรงคณวฒ

สวนท 1 แบบสอบถามปจจยสวนบคคล

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ สรป ขอเสนอแนะในการปรบปรง อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

1. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ 2. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ 3. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ 4. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ 5. 1 1 1 1 1 1.0 6. 1 1 1 1 1 1.0 7. 1 1 1 1 1 1.0 8. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ 9. 1 1 0 1 1 0.8 อ. 3 ไมใชตวแปรไมควรเกบ

จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความตรงตามเนอหาทยอมรบไดคอ .80 ขนไป และ

จากผลการพจารณาของผทรงคณวฒจ านวน 5 ทาน พจารณาจาก คาดชนความตรงตามเนอหาพบวา คา CVI เฉลย ของแบบสอบถามแบบสอบปจจยสวนบคคล จ านวน 9 ขอ เทากบ 0.86 (7.8 / 9 = 0.86) ดงนนจงสรปไดวา สามารถน าแบบสอบถามปจจยสวนบคคล ซงไดรบการปรบปรงตามขอเสนอแนะเรยบรอยแลวไปใชได

153

สวนท 2 แบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลง ขอค าถามทผทรงคณวฒมความเหนวาตองพจารณาปรบปรงอยางและปรบปรงใหสอดคลองกบค านยาม ม 2 ขอ (ขอ 6 -7) สวนขออน ๆ ปรบค าเลกนอย

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ สรป ขอเสนอแนะ ในการปรบปรง อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

1. 1 1 1 1 1 1.0 2. 1 1 1 1 1 1.0 3. 1 1 1 1 1 1.0 4. 1 1 1 1 1 1.0 อ.2 ปรบแกไข 5. 1 1 1 1 1 1.0 6. 1 1 1 0 1 0.8 อ. 4 ปรบแกไข 7. 1 1 1 0 1 0.8 อ. 4 ปรบแกไข 8. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 9. 1 1 1 1 1 1.0 10. 1 1 1 1 1 1.0 11. 1 1 1 1 1 1.0 12. 1 1 1 1 1 1.0 13. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 14. 1 1 1 1 1 1.0 15. 1 1 1 1 1 1.0

จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความตรงตามเนอหาทยอมรบไดคอ .80 ขนไป และจากผลการพจารณาของผทรงคณวฒจ านวน 5 ทาน พจารณาจาก คาดชนความตรงตามเนอหาพบวา คา CVI เฉลยของแบบสอบถามแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวย จ านวน 15 ขอ เทากบ 0.97 (14.6 / 15 = 0.97) ดงนนจงสรปไดวา สามารถน าแบบสอบถามภาวะผน าการเปลยนแปลงของหวหนาหอผปวยน ซงไดรบการปรบปรงตามขอเสนอแนะเรยบรอยแลวไปใชได

154

สวนท 3 แบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลง ขอค าถามทผทรงคณวฒมความเหนวาตองพจารณาปรบปรงอยางและปรบปรงใหสอดคลองกบค านยาม ม 5 ขอ (ขอ 3 -5 -6 -10- 26) สวนขออนๆ ปรบค าเลกนอย ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ สรป ขอเสนอแนะในการ

ปรบปรง อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5 1. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 2. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 3. 1 1 1 0 1 0.8 อ. 4 ปรบแกไข 4. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 5. 1 1 1 0 1 0.8 อ. 4 ปรบแกไข 6. 1 1 1 0 1 0.8 อ. 4 ปรบแกไข 7. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 8. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 9. 1 1 1 1 1 1.0 10. 1 0 1 1 1 0.8 อ. 2 ปรบแกไข 11. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 12. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 13. 1 1 1 1 1 1.0 14. 1 1 1 1 1 1.0 15. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 16. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 17 1 1 1 1 1 1.0 อ. 2 ปรบแกไข 18. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 19. 1 1 1 1 1 1.0 20. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 2 ปรบแกไข 21 1 1 1 1 1 1.0 22. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 23. 1 1 1 1 1 1.0

155

ขอความ ความคดเหนของผทรงคณวฒ สรป ขอเสนอแนะในการปรบปรง อ.1 อ.2 อ.3 อ.4 อ.5

24. 1 1 1 1 1 1.0 25. 1 1 1 1 1 1.0 26 1 0 1 1 1 0.8 อ. 2 ปรบแกไข

อ. 3 ปรบแกไข 27 1 1 1 1 1 1.0 28. 1 1 1 1 1 1.0 29. 1 1 1 1 1 1.0 30. 1 1 1 1 1 1.0 31. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 32 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 33. 1 1 1 1 1 1.0 34. 1 1 1 1 1 1.0 35. 1 1 1 1 1 1.0 36. 1 1 1 1 1 1.0 37. 1 1 1 1 1 1.0 38. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข

อ. 2 ปรบแกไข 39. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 4 ปรบแกไข 40 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข 41. 1 1 1 1 1 1.0 อ. 3 ปรบแกไข

จากเกณฑการตดสนพจารณาคาดชนความตรงตามเนอหาทยอมรบไดคอ .80 ขนไป และจากผลการพจารณาของผทรงคณวฒจ านวน 5 คน พจารณาจาก คาดชนความตรงตามเนอหาพบวา คา CVI เฉลย ของแบบสอบถามแบบสอบปจจยสวนบคคล จ านวน 41 ขอ เทากบ 0.97 (40 / 41 = 0.97) ดงนนจงสรปไดวา สามารถน าแบบสอบถามการจดการการเปลยนแปลงของพยาบาลหวหนาหอผปวย ซงไดรบการปรบปรงตามขอเสนอแนะเรยบรอยแลวไปใชได

156

ภาคผนวก ญ คาความเชอมนของเครองมอ (Reliability)

157

Reliability Transformation

Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0

.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.915 15

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

L1 62.7667 29.151 .715 .906

L10 62.7000 30.562 .645 .909

L11 62.5333 31.223 .594 .911

L12 62.9333 29.375 .543 .914

L13 62.7000 30.562 .645 .909

L14 62.8333 29.799 .691 .907

L15 62.8667 31.706 .376 .917

L2 62.7000 30.769 .606 .910

L3 62.7333 30.685 .617 .910

L4 62.7667 30.185 .620 .910

L5 63.0667 29.237 .520 .916

L6 62.8333 28.902 .691 .907

L7 62.8000 29.890 .768 .905

L8 62.6333 30.309 .715 .907

L9 62.8667 29.982 .766 .906

158

Change Case Processing Summary

N %

Cases Valid 30 100.0

Excludeda 0 .0

Total 30 100.0



.974 41

159

Item-Total Statistics

Scale Mean if Item Deleted

Scale Variance if Item Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if Item Deleted

C1 174.8667 298.257 .754 .973

C10 174.7333 297.444 .689 .973

C11 175.2000 297.683 .533 .974

C12 174.8333 300.420 .626 .973

C13 174.9667 293.895 .689 .973

C14 174.8333 299.247 .619 .973

C15 174.8333 300.626 .615 .973

C16 174.7667 301.633 .623 .973

C17 175.1667 295.523 .634 .973

C18 174.9333 297.651 .735 .973

C19 174.7667 299.357 .755 .973

C2 174.9000 299.059 .726 .973

C20 174.8333 298.420 .732 .973

C21 174.6667 299.954 .715 .973

C22 174.7667 302.392 .578 .973

C23 174.6000 300.524 .612 .973

C24 174.8667 297.499 .713 .973

C25 174.9000 296.990 .752 .973

C26 174.7667 296.599 .732 .973

C27 174.6667 298.161 .725 .973

C28 174.8667 297.223 .664 .973

C29 174.9667 295.757 .773 .973

C3 174.8000 298.717 .637 .973

C30 174.8000 294.717 .829 .972

C31 175.1333 287.637 .828 .972

C32 175.3000 297.252 .572 .974

C33 174.8667 297.430 .654 .973

160

C34 174.7333 296.961 .787 .973

C35 174.6667 300.230 .699 .973

C36 174.6000 299.007 .785 .973

C37 174.8667 299.568 .612 .973

C38 174.7000 298.838 .779 .973

C39 174.7000 299.597 .735 .973

C4 174.8333 293.730 .705 .973

C40 174.5000 304.259 .511 .974

C41 174.7667 302.116 .594 .973

C5 174.7667 298.185 .657 .973

C6 175.0667 291.099 .625 .974

C7 174.7333 295.926 .841 .972

C8 174.7333 296.478 .812 .973

C9 174.7333 298.271 .719 .973

ภาคผนวก ฎ กรอบโครงสรางโรงพยาบาลชมชน

162

กรอบโครงสรางโรงพยาบาลชมชน

ผอ ำนวยกำรโรงพยำบำล

กลมงานการพยาบาลหนวยควบคมการตดเชอและจายกลาง (6)

กลมงานการพยาบาล ผปวยผาตดและวสญญ (5)

กลมงานการพยาบาล ผปวยหนก(4)

กลมงานการพยาบาล ผปวยใน (3)

กลมงานการพยาบาล อบตเหตและฉกเฉน (2) (2X

กลมงานการพยาบาลผปวยนอก (1)

กลมงานการพยาบาลผ คลอด (7)

หมำยเหต: ของกลมงานการพยาบาล (1) (2) กรณ รพ.ขนาด 30 เตยงใหรวมเปนกลมงานเดยวกน (3) จ านวนแปรตามผปวยใน (หอละ 30 เตยง) (4) มเฉพาะใน รพ.ทม ICU (5) (6) (7) กรณ รพ. ขนาดต ากวา 60 เตยง ใหรวมเปนกลมงานเดยวกน ทมา : โครงสรางหนวยงานในราชการบรหารสวนภมภาค สงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข ท สธ 0201.032 /ว 29 ลงวนท 31 มกราคม 2555

กลมงำนกำรพยำบำล

162

163

ภำคผนวก ฏ ตำรำง Output ปจจยทมอทธพลตอกำรจดกำรกำรเปลยนแปลง

ของพยำบำลหวหนำหอผปวย ในโรงพยำบำลระดบทตยภม ในจงหวดกำญจนบร

164

ผลกำรวจย: ปจจยทมอทธพลตอกำรจดกำรกำรเปลยนแปลง ของพยำบำลหวหนำหอผปวย ในโรงพยำบำลระดบทตยภม ในจงหวดกำญจนบร

ควำมเทยงของแบบสอบถำมภำวะผน ำกำรเปลยนแปลง (Tryout)



.892 15

ควำมเทยงของแบบสอบถำมกำรจดกำรกำรเปลยนแปลง (Tryout)



.971 41

ควำมเทยงของแบบสอบถำมทงฉบบ



.974 56

ปจจยสวนบคคล เพศ

sex

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid female 103 100.0 100.0 100.0

165

อาย

old


Valid 25 1 1.0 1.0 1.0

26 1 1.0 1.0 1.9

30 4 3.9 3.9 5.8

31 1 1.0 1.0 6.8

33 1 1.0 1.0 7.8

34 3 2.9 2.9 10.7

35 7 6.8 6.8 17.5

36 4 3.9 3.9 21.4

37 2 1.9 1.9 23.3

38 4 3.9 3.9 27.2

39 8 7.8 7.8 35.0

40 4 3.9 3.9 38.8

41 7 6.8 6.8 45.6

42 2 1.9 1.9 47.6

43 5 4.9 4.9 52.4

44 4 3.9 3.9 56.3

45 6 5.8 5.8 62.1

46 3 2.9 2.9 65.0

47 4 3.9 3.9 68.9

48 4 3.9 3.9 72.8

49 2 1.9 1.9 74.8

50 8 7.8 7.8 82.5

51 9 8.7 8.7 91.3

52 3 2.9 2.9 94.2

53 3 2.9 2.9 97.1

54 3 2.9 2.9 100.0

Total 103 100.0 100.0

166

สถานภาพสมรส

status


Valid โสด 29 28.2 28.2 28.2

ค 73 70.9 70.9 99.0

หยา 1 1.0 1.0 100.0

Total 103 100.0 100.0

วฒการศกษา

educa


Valid ปรญญาตร 93 90.3 90.3 90.3

ปรญญาโท 10 9.7 9.7 100.0

Total 103 100.0 100.0

อายงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพ

timern


Valid 2 1 1.0 1.0 1.0

3 1 1.0 1.0 1.9

7 2 1.9 1.9 3.9

8 3 2.9 2.9 6.8

9 3 2.9 2.9 9.7

10 2 1.9 1.9 11.7

11 12 11.7 11.7 23.3

12 8 7.8 7.8 31.1

13 4 3.9 3.9 35.0

15 4 3.9 3.9 38.8

167

16 5 4.9 4.9 43.7

17 4 3.9 3.9 47.6

18 8 7.8 7.8 55.3

19 3 2.9 2.9 58.3

20 10 9.7 9.7 68.0

21 4 3.9 3.9 71.8

22 4 3.9 3.9 75.7

23 3 2.9 2.9 78.6

24 5 4.9 4.9 83.5

25 5 4.9 4.9 88.3

27 2 1.9 1.9 90.3

28 3 2.9 2.9 93.2

29 3 2.9 2.9 96.1

30 2 1.9 1.9 98.1

31 2 1.9 1.9 100.0

Total 103 100.0 100.0

อายงานในต าแหนงพยาบาลปจจบน (หวหนา/รองหวหนา)

timehn


Valid 1 12 11.7 11.7 11.7

2 15 14.6 14.6 26.2

3 8 7.8 7.8 34.0

4 13 12.6 12.6 46.6

5 5 4.9 4.9 51.5

6 5 4.9 4.9 56.3

7 5 4.9 4.9 61.2

8 4 3.9 3.9 65.0

9 2 1.9 1.9 67.0

10 7 6.8 6.8 73.8

168

11 1 1.0 1.0 74.8

12 4 3.9 3.9 78.6

14 1 1.0 1.0 79.6

15 6 5.8 5.8 85.4

16 5 4.9 4.9 90.3

18 1 1.0 1.0 91.3

19 1 1.0 1.0 92.2

20 3 2.9 2.9 95.1

21 2 1.9 1.9 97.1

28 1 1.0 1.0 98.1

30 2 1.9 1.9 100.0

Total 103 100.0 100.0

การศกษาอบรมหลกสตรดานการบรหาร

Learn

Frequency Percent Valid Percent

Cumulative

Percent

Valid ไมเคยอบรมดานการบรหาร 86 83.5 83.5 83.5

เคยอบรมดานการบรหาร 17 16.5 16.5 100.0

Total 103 100.0 100.0

ต าแหนงปจจบน

admin


Cumulative

Percent

Valid ต าแหนงหวหนา 75 72.8 72.8 72.8

ต าแหนงรองหวหนา 28 27.2 27.2 100.0

Total 103 100.0 100.0

169

หนวยงานปจจบน

depart


Cumulative

Percent

Valid งานผปวยนอก 22 21.4 21.4 21.4

งานอบตเหตและฉกเฉน 16 15.5 15.5 36.9

งานผปวยใน 32 31.1 31.1 68.0

งานผาตดและวสญญ 11 10.7 10.7 78.6

งานหองคลอด 12 11.7 11.7 90.3

งานควบคมการตดเชอและจายกลาง 9 8.7 8.7 99.0

อนๆ 1 1.0 1.0 100.0

Total 103 100.0 100.0

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานภาวะผน าการเปลยนแปลงรายดาน

Descriptive Statistics

N Minimum Maximum Mean Std. Deviation

LeaderGr 103 3.53 5.00 4.4246 .37236

LeaderGr1 103 3.40 5.00 4.3883 .42916

LeaderGr2 103 3.60 5.00 4.4738 .42194

LeaderGr3 103 2.80 5.00 4.4117 .45229

Valid N (listwise) 103

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานภาวะผน าการเปลยนแปลงรายขอ



L1 103 3.00 5.00 4.4175 .56921

L10 103 3.00 5.00 4.5146 .53986

L11 103 4.00 5.00 4.6214 .48742

L12 103 1.00 5.00 4.2427 .69262

L13 103 3.00 5.00 4.5340 .52047

170

L14 103 2.00 5.00 4.2816 .63273

L15 103 2.00 5.00 4.3786 .59601

L2 103 3.00 5.00 4.4563 .55619

L3 103 4.00 5.00 4.5825 .49555

L4 103 3.00 5.00 4.4078 .61735

L5 103 2.00 5.00 4.0777 .84817

L6 103 3.00 5.00 4.4660 .52047

L7 103 3.00 5.00 4.5340 .55687

L8 103 3.00 5.00 4.5437 .51974

L9 103 3.00 5.00 4.3107 .59457


คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการจดการการเปลยนแปลงรายดาน



Change gr 103 3.56 5.00 4.3119 .40779

Changegr1 102 3.50 5.00 4.3121 .43605

Changegr2 103 3.40 5.00 4.2602 .46428

Changegr3 103 3.40 5.00 4.3184 .45799

Changegr4 103 3.20 5.00 4.2738 .46272

Changegr5 103 3.40 5.00 4.3126 .48642

Changegr6 103 2.80 5.00 4.3107 .46080

Changegr7 103 3.33 5.00 4.3414 .47565

Changegr8 103 2.25 5.00 4.3786 .54779


คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานการจดการการเปลยนแปลงรายขอ



C1 103 3.00 5.00 4.2913 .51699

C10 103 1.00 5.00 4.1845 .80132

C11 103 3.00 5.00 3.9515 .71919

171

C12 103 3.00 5.00 4.2621 .65621

C13 103 2.00 5.00 4.2816 .66299

C14 103 3.00 5.00 4.3592 .57487

C15 103 3.00 5.00 4.3010 .53933

C16 103 3.00 6.00 4.3883 .52828

C17 103 3.00 5.00 4.1068 .65548

C18 103 3.00 5.00 4.2816 .51292

C19 103 2.00 5.00 4.3204 .61379

C2 103 3.00 5.00 4.3495 .53704

C20 103 3.00 5.00 4.1845 .62226

C21 103 3.00 5.00 4.4757 .55739

C22 103 3.00 5.00 4.4369 .58862

C23 103 3.00 5.00 4.4757 .55739

C24 103 3.00 5.00 4.1942 .64258

C25 103 2.00 5.00 4.2039 .64715

C26 103 3.00 5.00 4.2524 .57255

C27 103 3.00 5.00 4.4466 .55533

C28 103 3.00 5.00 4.2913 .55362

C29 103 2.00 5.00 4.1845 .58991

C3 103 3.00 5.00 4.3786 .52611

C30 103 3.00 5.00 4.2816 .56737

C31 103 1.00 5.00 4.3495 .69605

C32 103 2.00 5.00 4.2039 .67677

C33 103 3.00 5.00 4.3398 .51551

C34 103 3.00 5.00 4.4757 .53951

C35 103 2.00 5.00 4.4175 .56921

C36 103 3.00 5.00 4.3689 .54215

C37 103 3.00 5.00 4.2427 .61781

C38 103 2.00 5.00 4.2233 .64065

C39 103 2.00 5.00 4.4757 .62379

C4 103 3.00 5.00 4.3107 .56062

C40 103 3.00 5.00 4.5340 .57421

C41 103 2.00 5.00 4.2816 .64804

C5 103 2.00 5.00 4.2718 .62926

172

C6 103 2.00 5.00 4.2427 .67832

C7 103 3.00 5.00 4.2718 .54583

C8 103 4.00 5.00 4.4660 .50128

C9 103 4.00 5.00 4.4272 .49709


Frequencies

Statistics

admin depart educa learn sex status

N Valid 103 103 103 103 103 103

Missing 0 0 0 0 0 0

Mean 1.2718 3.0583 1.0971 1.1650 2.0000 1.7379

Median 1.0000 3.0000 1.0000 1.0000 2.0000 2.0000

Mode 1.00 3.00 1.00 1.00 2.00 2.00

Std. Deviation .44709 1.59549 .29752 .37304 .00000 .50412

Skewness 1.041 .435 2.762 1.831 .097

Std. Error of Skewness .238 .238 .238 .238 .238 .238

Kurtosis -.935 -.668 5.740 1.380 2.565

Std. Error of Kurtosis .472 .472 .472 .472 .472 .472

Statistics

old timehn timern

N Valid 103 103 103

Missing 0 0 0

Mean 42.7961 7.7476 17.5922

Median 43.0000 5.0000 18.0000

Mode 51.00 2.00 11.00

Std. Deviation 6.96400 6.79636 6.64718

Percentiles 25 38.0000 2.0000 12.0000

50 43.0000 5.0000 18.0000

75 50.0000 12.0000 22.0000

173

Descriptives



old 103 25.00 54.00 42.7961 6.96400

timehn 103 1.00 30.00 7.7476 6.79636

timern 103 2.00 31.00 17.5922 6.64718


Correlations

admin learn Tch timehn timern TLE

admin Pearson Correlation 1 -.213* -.182 -.245

* -.084 -.162

Sig. (2-tailed) .031 .065 .013 .397 .102

N 103 103 103 103 103 103

learn Pearson Correlation -.213* 1 .021 .353

** .356

** -.025

Sig. (2-tailed) .031 .833 .000 .000 .804

N 103 103 103 103 103 103

Tch Pearson Correlation -.182 .021 1 .088 .094 .743**

Sig. (2-tailed) .065 .833 .375 .343 .000

N 103 103 103 103 103 103

timehn Pearson Correlation -.245* .353

** .088 1 .501

** .192

Sig. (2-tailed) .013 .000 .375 .000 .052

N 103 103 103 103 103 103

timern Pearson Correlation -.084 .356** .094 .501

** 1 .149

Sig. (2-tailed) .397 .000 .343 .000 .132

N 103 103 103 103 103 103

TLE Pearson Correlation -.162 -.025 .743** .192 .149 1

Sig. (2-tailed) .102 .804 .000 .052 .132

N 103 103 103 103 103 103

*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

174


Mean Std. Deviation N

Tch 177.5631 16.80492 103

TLE 66.3689 5.58533 103

timehn 7.7476 6.79636 103

timern 17.5922 6.64718 103

learn .1650 .37304 103

Correlations

Tch TLE timehn timern learn

Pearson Correlation Tch 1.000 .743 .088 .094 .021

TLE .743 1.000 .192 .149 -.025

timehn .088 .192 1.000 .501 .353

timern .094 .149 .501 1.000 .356

learn .021 -.025 .353 .356 1.000

Sig. (1-tailed) Tch . .000 .188 .171 .417

TLE .000 . .026 .066 .402

timehn .188 .026 . .000 .000

timern .171 .066 .000 . .000

learn .417 .402 .000 .000 .

N Tch 103 103 103 103 103

TLE 103 103 103 103 103

timehn 103 103 103 103 103

timern 103 103 103 103 103

learn 103 103 103 103 103

175

Variables Entered/Removeda

Model

Variables

Entered

Variables

Removed Method

1

TLE .

Stepwise

(Criteria:

Probability-of-F-

to-enter <= .050,

Probability-of-F-

to-remove >=

.100).

a. Dependent Variable: Tch

Model Summaryb

Model R

R

Square

Adjusted

R Square

Std. Error of

the Estimate

Change Statistics

Durbin-

Watson

R Square

Change

F

Change df1 df2

Sig. F

Change

1 .743a .552 .548 11.30243 .552 124.491 1 101 .000 2.094

a. Predictors: (Constant), TLE

b. Dependent Variable: Tch

ANOVAb

Model Sum of Squares df Mean Square F Sig.

1 Regression 15903.093 1 15903.093 124.491 .000a

Residual 12902.247 101 127.745

Total 28805.340 102



Coefficientsa

Model

Unstandardized

Coefficients

Standardized

Coefficients

t Sig.

Correlations

Collinearity

Statistics

B

Std.

Error Beta

Zero-

order Partial Part Tolerance VIF

1 (Constant) 29.189 13.345 2.187 .031

TLE 2.236 .200 .743 11.158 .000 .743 .743 .743 1.000 1.000

176

ANOVAb


1 Regression 15903.093 1 15903.093 124.491 .000a

Residual 12902.247 101 127.745

Total 28805.340 102

a. Dependent Variable:

Tch

Excluded Variablesb

Model Beta In t Sig.

Partial

Correlation

Collinearity Statistics

Tolerance VIF

Minimum

Tolerance

1 timehn -.057a -.834 .406 -.083 .963 1.038 .963

timern -.017a -.250 .803 -.025 .978 1.023 .978

learn .039a .590 .556 .059 .999 1.001 .999

a. Predictors in the Model: (Constant), TLE


CollinearityDiagnosticsa

Model Dimension Eigenvalue Condition Index

Variance Proportions

(Constant) TLE

1 1 1.997 1.000 .00 .00

2 .003 23.923 1.00 1.00


Residuals Statisticsa

Minimum Maximum Mean Std. Deviation N

Predicted Value 147.6757 196.8586 177.5631 12.48650 103

Residual -32.97392 37.91080 .00000 11.24689 103

Std. Predicted Value -2.394 1.545 .000 1.000 103

Std. Residual -2.917 3.354 .000 .995 103


177

กำรทดสอบสมมตฐำนกำรวจย

วเคราะห Multiple regression แบบ stepwise

REGRESSION /DESCRIPTIVES MEAN STDDEV CORR SIG N /MISSING LISTWISE

/STATISTICS COEFF OUTS R ANOVA COLLIN TOL CHANGE ZPP

/CRITERIA=PIN(.05) POUT(.10) /NOORIGIN /DEPENDENT Tch

/METHOD=STEPWISE timerntimehn learn TLE /SCATTERPLOT=(*DRESID ,Tch)

/RESIDUALS DURBIN HIST(ZRESID) NORM(ZRESID).

Regression

Notes

Output Created 17-เม.ย.-2557, 14 นาฬกา 28 นาท

Comments

Input Data C:\Users\admin\Desktop\วเคราะหขอมล \กลม

ตวอยาง_103_คน

Active Dataset DataSet1

Filter <none>

Weight <none>

Split File <none>

N of Rows in Working Data File 103

Missing Value Handling Definition of Missing User-defined missing values are treated

as missing.

Cases Used Statistics are based on cases with no

missing values for any variable used.

Syntax REGRESSION

/DESCRIPTIVES MEAN STDDEV CORR

SIG N

/MISSING LISTWISE

/STATISTICS COEFF OUTS R ANOVA

COLLIN TOL CHANGE ZPP

/CRITERIA=PIN(.05) POUT(.10)

/NOORIGIN

/DEPENDENT Tch

/METHOD=STEPWISE timerntimehn

learn TLE

/SCATTERPLOT=(*DRESID ,Tch)

/RESIDUALS DURBIN HIST(ZRESID)

NORM(ZRESID).

178

Resources Processor Time 0:00:00.374

Elapsed Time 0:00:00.365

Memory Required 4044 bytes

Additional Memory Required

for Residual Plots

888 bytes


Mean Std. Deviation N

Tch 177.5631 16.80492 103

timern 17.5922 6.64718 103

timehn 7.7476 6.79636 103

learn .1650 .37304 103

TLE 66.3689 5.58533 103

Correlations

Tch timern timehn learn TLE

Pearson Correlation Tch 1.000 .094 .088 .021 .743

timern .094 1.000 .501 .356 .149

timehn .088 .501 1.000 .353 .192

learn .021 .356 .353 1.000 -.025

TLE .743 .149 .192 -.025 1.000

Sig. (1-tailed) Tch . .171 .188 .417 .000

timern .171 . .000 .000 .066

timehn .188 .000 . .000 .026

learn .417 .000 .000 . .402

TLE .000 .066 .026 .402 .

N Tch 103 103 103 103 103

timern 103 103 103 103 103

timehn 103 103 103 103 103

learn 103 103 103 103 103

TLE 103 103 103 103 103

179

ขอตกลงเบองตนกำรใช Multiple Regression

1. ตวแปร X และ Y เปนแบบสม ทดสอบเรอง กำรกระจำยแบบปกต

2. ตรวจสอบควำมสมพนธเชงเสนระหวำง X และ Y ใช ตำรำง Correlation

ม 2 ตว คอ TCH กบ TLE =.743 ไมเกน .80 สวน TEL กบ timehn =.192

Variables Entered/Removeda

Model Variables Entered

Variables

Removed Method

1 TLE . Stepwise (Criteria:

Probability-of-F-to-

enter <= .050,

Probability-of-F-to-

remove >= .100).


Model Summaryb

Model R

R

Square

Adjusted

R Square

Std. Error

of the

Estimate

Change Statistics

Durbin-

Watson

R Square

Change F Change df1 df2

Sig. F

Change

1 .743a .552 .548 11.30243 .552 124.491 1 101 .000 2.094



3. ทดสอบควำมคลำดเคลอนของแตละคำเปนอสระจำกกนคอไมสมพนธกนเอง Autocorrelation ดจำกคำ

Durbin-Watson คำปกตมคำระหวำง 1.5-2.5 ในตำรำงมคำ 2.094 เปนไปตำมขอตกลง

ตำรำงน ด คำ R Square = .552 หมำยควำมวำ ตวแปร TLE สำมำรถอธบำยกำรเปลยนแปลงคำของ

TCH ไดถกตอง 55.2 %

ANOVA

b


1 Regression 15903.093 1 15903.093 124.491 .000a

Residual 12902.247 101 127.745

Total 28805.340 102

180



ตำรำง ANOVA ทดสอบวำ มตวแปร x อยำงนอย 1 ตว มควำมสมพนธกบ Y จำกกำรทดสอบ F ดจำก

คำ Sig. = .0000

Coefficientsa

Model

Unstandardized

Coefficients

Standardized

Coefficients

t Sig.

Correlations

Collinearity

Statistics

B

Std.

Error Beta

Zero-

order Partial Part Tolerance VIF

1 (Constant) 29.189 13.345 2.187 .031

TLE 2.236 .200 .743 11.158 .000 .743 .743 .743 1.000 1.000


4. ตรวจสอบควำมสมพนธกนเองของตวแปรอสระ Multicolinearlity ดจำก คำในตำรำง Coefficientsa ด

จำกคำ Tolerance มคำเขำใกล 1 ถอวำด และคำ VIF มคำไมเกน 10

ตรวจสอบควำมสมพนธกนเองของตวแปรอสระ Multicolinearlity ดจำก คำในตำรำง Coefficientsa

ดจำกคำ Tolerance มคำเขำใกล 1 ถอวำด และคำ VIF มคำไมเกน 10

ตำรำง Coefficientsa น แสดงกำรทดสอบควำมสมพนธของตวแปร

Y = a + b x

Y = 29.189+2.236 TLE

Excluded Variablesb

Model Beta In t Sig.

Partial

Correlation

Collinearity Statistics

Tolerance VIF

Minimum

Tolerance

1 timern -.017a -.250 .803 -.025 .978 1.023 .978

timehn -.057a -.834 .406 -.083 .963 1.038 .963

learn .039a .590 .556 .059 .999 1.001 .999

a. Predictors in the Model: (Constant), TLE


181

CollinearityDiagnosticsa

Model

Dimensi

on Eigenvalue Condition Index

Variance Proportions

(Constant) TLE

1 1 1.997 1.000 .00 .00

2 .003 23.923 1.00 1.00


Residuals Statisticsa

Minimum Maximum Mean Std. Deviation N

Predicted Value 147.6757 196.8586 177.5631 12.48650 103

Std. Predicted Value -2.394 1.545 .000 1.000 103

Standard Error of Predicted

Value

1.116 2.901 1.532 .365 103

Adjusted Predicted Value 146.8770 197.5389 177.5400 12.49869 103

Residual -32.97392 37.91080 .00000 11.24689 103

Std. Residual -2.917 3.354 .000 .995 103

Stud. Residual -2.932 3.400 .001 1.005 103

Deleted Residual -33.30140 38.95374 .02307 11.47004 103

Stud. Deleted Residual -3.050 3.595 .004 1.026 103

Mahal. Distance .004 5.729 .990 1.002 103

Cook's Distance .000 .159 .010 .024 103

Centered Leverage Value .000 .056 .010 .010 103


5. คาความคลาดเคลอน Residuals ตรวจสอบ คาความแปรปรวน variance ของตวแปร y ทกๆ X เรยกวา Homocedasticity กราฟมการกระจาย จากมมลางขนบนแบบคลายเสนตรง และ ดจาก Histogram residual เปนการกระจายแบบปกต

183

ประวตผวจย

ชอ-นำมสกล นางสาวศศธร วงษาลาภ วน เดอน ปเกด 7 มกราคม 2515 สถำนทเกด จงหวดกาญจนบร ประวตกำรศกษำ

พ.ศ. 2533 มธยมศกษา โรงเรยนทามวงราษฎรบ ารง จงหวดกาญจนบร

พ.ศ. 2535 ประกาศนยบตรการพยาบาลและการผดงครรภระดบตน วทยาลยพยาบาลโรงพยาบาลโรคทรวงอก

พ.ศ. 2547 ปรญญาพยาบาลศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

พ.ศ. 2553 การพยาบาลเฉพาะทางสาขาการจดการทางการพยาบาล คณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยมหดล

พ.ศ. 2555-2557 พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการพยาบาล มหาวทยาลยครสเตยน

ประวตกำรท ำงำน พ.ศ. 2535 บรรจเขารบราชการ ในต าแหนงพยาบาลเทคนค

หอผปวยชาย โรงพยาบาลทองผาภม จ.กาญจนบร พ.ศ. 2547 ยายปฏบตงานในต าแหนงพยาบาลวชาชพช านาญการ

หอผปวยชาย โรงพยาบาลทามวง จ.กาญจนบร พ.ศ. 2552 รบต าแหนง หวหนาหอผปวยศลยกรรมกระดกและขอ โรงพยาบาลทามวง พ.ศ. 2554 หวหนาหอผปวยในหนง

โรงพยาบาลสมเดจพระสงฆราชองคท 19 จ. กาญจนบร จนถงปจจบน

The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at...

Documents

Transcript of The Factors Influencing Change Management of Head Nurses at...