Teenagers and internet

Μπλέτσος Κωνσταντίνος -Ψυχολόγος

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ο ΑΝΕΞΕΡΕΥΝΗΤΟΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ - ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Video was not exported from SlideRocket

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ (ΤΙ ΕΙΝΑI ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΣ)

Τo διαδίκτυο (internet) είναι ένα δίκτυο μεμονωμένων υπολογιστών και δικτύων οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιούν διαφορετική τεχνολογία και λειτουργικά συστήματα Ονομάζεται και κυβερνοχώρος

Το Διαδίκτυο ξεκίνησε ως ιδέα τη δεκαετία του 1960 από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας των ΗΠΑ με σκοπό την διατήρηση των επικοινωνιών σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου Το δίκτυο αυτό ονομαζόταν ARPANET (Advanced Research Projects Agency NETwork) και αν ένα τμήμα του καταστρεφόταν οι πληροφορίες έφταναν στον προορισμό τους ακολουθώντας άλλο δρόμο παρακάμπτοντας δηλαδή το κατεστραμμένο τμήμα

Ο JCR Licklider αναφέρει το γαλαξιακό δίκτυο Η θεωρία αυτή υποστήριζε την ύπαρξη ενός δικτύου υπολογιστών που θα ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους και θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες και προγράμματα

Ο Paul Baran με τον σχεδιασμό ενός κατανεμημένου δικτύου επικοινωνίας που χρησιμοποιούσε την ψηφιακή τεχνολογία δινεί λύση στο πρόβλημα των εναλλακτικών διαδρομών των δεδομένων

Θεωρία ανταλλαγής πακέτων του Leonard Kleinrock που υποστήριζε ότι πακέτα πληροφοριών που θα περιείχαν την προέλευση και τον προορισμό τους μπορούσαν να σταλούν από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο

Ο Παγκόσμιος ιστός (World Wide Web) αναφέρεται στήν δόμηση πλήροφοριών σαν υπερκείμενο (hypertext)

TIM BERNERS LEE (1990) CERN

O βασικότερος στόχος του Ιστού ήταν να αποτελέσει ένα χώρο διανομής πληροφοριών μέσω του οποίου οι άνθρωποι και οι μηχανές θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν Αυτός ο χώρος θα έπρεπε να ενώνει παρά να αποκλείει

Επινόησε έναν εννιαίο διακομηστή πόρου (URL) ο οποίος θα μπορούσε να laquoπαραπέμπει σε κάποιο έγγραφο (ή κάθε άλλο τύπο πηγών) μέσα από ένα σύμπαν πληροφοριώνraquo

Δημιούργησε το πιο εκλεπτυσμένο πρωτόκολλο υπερκειμενικής μεταφοράς (HTTP) το οποίο ήταν γρηγορότερο και αρτιότερο απο το (FTP)

Ορισε μια γλώσσα υπερκειμενικής σήμανσης (HTML) για την κίνηση του υπερκειμένου στο δίκτυο

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ (CLIENT-SERVER MODEL)

Αφορά την κατανομή του φόρτου εργασίας μεταξύ των παρόχων ενός πόρου ή μιας υπηρεσίας που ονομάζεται διακομιστής (server) και των αιτούντων υπηρεσία που ονομάζονται πελάτες (clients)

Οι υπολογιστές επικοινωνούν χρησιμοποιώντας το πρωτόκολλο επικοινωνίας TCPIP το οποίο αποτελεί τη σύνθεση του ΤCP (Transfer Control Protocol) και του ΙP (Internet Protocol)

Το πρωτόκολλο ΙP αποτελεί τη ραχοκοκαλιά του διαδικτύου μιας και επτρέπει τη διαμεταγωγή των δεδομένων μέσω της διαδικασίας που συνοπτικά περιλαμβάνει1 Σπάσιmicroο σε αυτοδύναμα πακέτα2 Μετάδοσή τους στο δίκτυο3 Επανασυναρμολόγηση στον προορισμό τους

Μία διεύθυνση IP (Ip address - Internet Protocol address) είναι ένας μοναδικός αριθμός που χρησιμοποιείται από συσκευές για τη μεταξύ τους αναγνώριση και συνεννόηση σε ένα δίκτυο υπολογιστών που χρησιμοποιεί το Internet Protocol standard

Μια υπηρεσία εύρεσης δικτύου (network lookup service) το Domain Name Service (DNS) δίνει τη δυνατότητα να αντιστοιχηθούν ονόματα υπολογιστών (hostnames) σε μια διεύθυνση IP Με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι μπορούν εύκολα να θυμούνται ένα όνομα και όχι μια σειρά αριθμών

http207142131248

ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΗΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Aπαρχή του διαδικτύου -ψυχρός πόλεμος-αναγωνισμοί Ανατολής-Δύσης

Το 1973 η Χerox εφευρίσκει το Ethernet το οποίο έμελε να γίνει το πρότυπο στη σύνδεση μεταξύ υπολογιστών Tην ίδια χρονιά παρουσιάζεται το πρωτόκολλο επικοινωνίας μεταξύ υπολογιστών TCP

To 1981 η ΑΤampΤ παρουσιάζει το λειτουργικό σύστημα UNIX το οποίο παραχωρεί έναντι μικρής αμοιβής σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα

Το 1984 η Apple παρουσιάζει τον Macintosh τον πρώτο επί της ουσίας προσωπικό ΗΥ με εξαιρετικές καινοτομίες για την εποχή (ποντίκι δυνατότητες γραφικού περιβάλλοντος διεπαφής) οι οποίες εξελίχθηκαν στα επόμενα μοντέλα με την δυνατότητα δικτύωσης που ονομάστηκε AppleTalk Την ίδια εποχή η Αpple παρουσιάζει το πρώτο λειτουργικό σύστημα MacOs που δεν απαιτεί από τον χρήστη να γράφει περίπλοκες εντολές για να εκτελέσει και τις πιο απλές εργασίες


Το 1990 ο Tim Burners Lee εφευρίσκει τον παγκόσμιο ιστόΤο 1992 ένας νεαρός Φιλανδός φοιτητής ο Linus Torvalds παρουσιάζει τον πύρηνα Linux την ίδια χρονιά που ο Richard Stallman ξεκινάει το κίνημα του Ανοιχτού και Ελεύθερου λογισμικού (GNU)To 1993 παρουσιάζεται ο πρώτος διαθέσιμός στο διαδίκτυο φυλλομετρητής (Βrowser) o Μosaic Tην ίδια χρονιά ο Γερουσιαστής Al Gore υποβάλει σχέδιο Νόμου για την προαγωγή της χρήσης του διαδικτύου απο την Αμερικανική Διοίκηση ενώ ταυτόχρονα προωθείται η εμπορευματοποίηση του μέσου


Το 1995 η Microsoft παρουσιάζει τα Windows 95 και θέτει τις βάσεις για την ταχεία διάδοση της χρήσης των προσωπικών ΗΥ αλλά και για την κυριαρχεία της στη βιομηχανία λογισμικού σε συνεργασία με την κορυφαία εταιρία παραγωγής επεξεργαστών Ιntel

Στα μέσα της δεκαετίας του rsquo90 εμφανίζονται οι πρώτες μηχανές αναζήτησης WebCrawler Lycos Alta Vista


1999-2001 Η φoύσκα των dotcom Τα χαμηλα επιτόκια της περιόδου 1998-99 διευκόλυναν την αύξηση των νεοσύστατων εταιρείών Παρά το γεγονός ότι ορισμένες από αυτές τις νέες επιχειρήσεις είχαν ρεαλιστικά σχέδια και διοικητική ικανότητα οι περισσότεροι από αυτές δεν είχαν την ικανότητα να πουλήσουν τις ιδέες τους στους επενδυτές λόγω του καινοφανούς της έννοιας dotcom Το 2001 η φούσκα σκάει και πολλές εταιρείες χρεοκοπούν μέσα σε ένα περιβάλλον κατάρρευσης του δείκτη των εταιρειών τεχνολογίας (NASDAQ) στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης

Εμφάνιση του πολυμεσικού (multimedia) internet που εχει επικρατήσει να ονομάζεται Web 20

ADSL

ΧML JavaScript Flash

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ WEB20

Συμμετοχικότητα-Συνεργασία-Δημιουργικότητα Ο χρήστης δεν είναι πλέον ο παθητικός καταναλωτής και μετατρέπεται σε συνδημιουργό περιεχομένου μέσα απο μια διαδικασία αλληλεπίδρασης με άλλους χρήστες σε blogswikis και social networking sitesΠλούσια εμπειρία και περιεχόμενοΕλευθερία έκφρασης και επιλογώνΑλληλεπίδρασηΤο διαδίκτυο ύπηρξε πάντα αλληλεπιδραστικό αλλά η αλληλεπίδραση είναι σήμερα εμπλουτισμένη σε περιεχόμενο μιας και ενα πλήθος εφαρμογών (video calling-conferences video chat κλπ) κάνουν πιο laquoαληθινήraquo την εμπειρίαΕπεκτασιμότητα των εφαρμογών


2 ΤΑ ΚΕΝΟΦΑΝΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ Η ΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ (CYBERSOCIALITY)

Ο όρος laquoκυβερνοκοινωνικότηταraquo (cybersociality) αναφέρεται στις ποικίλες μορφές κοινωνικότητας που αυτοοργανώνονται και αυτοεξελίσσονται εντός του κυβερνοχώρου Στον άυλο αυτόν χώρο επαναπροσδιορίζονται ριζικά και επαναδιαπραγματεύονται δυναμικά ατομικές και συλλογικές ταυτότητες βιογραφίες και εαυτοί

Oι τεχνολογίες ΙSDΝ και ADSL διευκόλυναν την παραγωγή και διάθεση πλούσιου ψηφιακού περιεχομένου από μέρους των χρηστών αποτέλεσαν την αναγκαία υλική συνθήκη για τη δημιουργία του λεγόμενου κοινωνικού ιστού (Social Web)

Δεύτερον χαρακτηρίζεται από μια πρωτόγνωρη και ανεξέλεγκτη ταχύτητα και κινητικότητα Οι συμμετέχοντες μπορούν με σχετική ευκολία να πηγαινοέρχονται laquoonlineraquo από κοινότητα σε κοινότητα μεταφέροντας δημιουργικά προσωπικές εμπειρίες ιδέες εμπνεύσεις προσδοκίες και οράματαΤρίτον είναι πολυλογική πολύπλοκη και αμφίθυμη συμπεριέχει αντιφατικά (αλλά όχι ασυμβίβαστα) το δημόσιο και το ιδιωτικό την ομοιομορφία και τη διαφορετικότητα την εμπιστοσύνη και την καχυποψία το δομημένο και το αδόμητο το προσδιορισμένο και το απροσδιόριστο

Πάντως η εγγενής έλλειψη της σωματικότητας λειτουργεί συχνά προς όφελος των εφήμερων (ανεύθυνων) δεσμεύσεων και αντιστρόφως σε βάρος της ενσυναίσθησης (empathy)

H δυνητική πραγματικότητα φέρει όλα τα laquoφυσιολογικάraquo συμπτώματα της γήινης κοινωνικής αλληλεπίδρασης θετικά και αρνητικά συναισθήματα χαρά και λύπη συμφωνίες και ασυμφωνίες εισδοχή και αποκλεισμό αποδοχή και απόρριψη απλές γνωριμίες φιλίες (κοντινές ή εξ αποστάσεως) ή ερωτικές σχέσεις

Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ

Οι νέες διαμεσολαβητικές δικτυακές τεχνολογίες παράγουν έναν νέο τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την έννοια των κοινωνικών σχέσεων της επαφής και πολύ περισσότερο της ατομικής και κοινωνικής (διαδικτυακής) ταυτότητας

Οι έννοιες οι οποίες παραδοσιακά προσδιόριζαν το άτομο και τη συγκρότηση της κοινωνικής επαφής και κοινωνικής δράσης όπως ο χώρος ο χρόνος και το βιολογικό σώμα αναθεωρούνται ριζικά στο πλαίσιο των διαδικτυακών σχέσεων

Η τεχνητή πραγματικότητα σχεδιάσθηκε και διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις αρχές της ευχαρίστησης και της επιθυμίας Για το λόγο αυτό οι σχέσεις σε αυτήν επιβάλλουν αποστασιοποίηση από τον πραγματικό φυσικό εαυτό και την αντικατάσταση του από έναν μη σωματοποιημένο δυνητικό

Οι δυνητικές ταυτότητες που κατασκευάζονται προσδιορίζονται ως περιπλέουσες (floating identities) και το στοιχείο που επικρατεί είναι η αίσθηση της απεριόριστης ελευθερίας και η απουσία ελέγχου η οποία όμως φαντασίωση έχει συνέπειες όταν εκφράζεται στην κοινωνία στις ταυτότητες του πραγματικού κόσμου


Σε αυτό το πλαίσιο το σώμα και τα προσδιοριστικά του (Εθνοςφυλήφύλούψος κλπ) δεν έχουν στον Κυβερνοχώρο τη σημασία που έχουν στην laquoαντικειμενικήraquo πραγματικότητα για τη συγκρότηση και λειτουργία των κοινωνικών σχέσεων

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα τον Mead (1934) το ανθρώπινο ον αναπτύσσεται χάρη στην ικανότητά του να υιοθετεί και να κατανοεί μια μεγάλη ποικιλία στάσεων laquoΓίνεται αντικείμενο για τον εαυτό του και πρόσωπο μόνο όταν υιοθετεί τις τάσεις των άλλων απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό σ ένα δεδομένο κοινωνικό περίγυροraquo

Το να μιλά κανείς δεν είναι μόνο το να μπορεί να εκφράζεται ο ίδιος αλλά το να είναι ικανός να προβλέψει ορισμένες δυνατές απαντήσεις του άλλου να μπει εν μέρει στη θέση του

Ακούγοντας τον εαυτό του να μιλά το παιδί αποδεσμεύεται από μια κατάσταση καθαρής υποκειμενικότητας καθώς προοδεύει στην κατάκτηση και τον έλεγχο της γλώσσας και καθώς πολλαπλασιάζει τους συνομιλητές του το παιδί διευθετεί την προσωπικότητά του και τείνει να εμφανιστεί στα μάτια του σύμφωνα με την έκφραση του Mead με την οπτική του laquoγενικευμένου άλλουraquo με τον οποίο ταυτίζεται

Ο σχηματισμός του κοινωνικού Εγώ αρχίζει να συντελείται με το παιχνίδι χάρη στην πλαστικότητα στάσεων και στη διαδοχή των ρόλων που αυτό απαιτεί

Ο Mead διακρίνει στην προσωπικότητα το εμένα ως σύστημα εσωτερικευμένων κοινών στάσεων απαντήσεων σύμφωνων προς τις απαιτήσεις των κοινωνικών καταστάσεων και το εγώ αυθεντική και αυθόρμητη αρχή

Ο Freud (1921) εξερευνώντας τη γένεση της προσωπικότητας καταδεικνύει ότι συγκροτείται διαμέσου σειράς ταυτίσεων Ο όρος αυτός σημαίνει τη διαδικασία διά της οποίας το υποκείμενο αφομοιώνει μια όψη ή ένα γνώρισμα του άλλου μεταβάλλοντας λίγο ώς πολύ τον εαυτό του σύμφωνα με το πρότυπο Συνήθως είναι οι γονείς που αποτελούν τα πρώτα τέτοια πρότυπα συνεισφέροντας στην ασυνείδητη διαμόρφωση ενός laquoιδανικού του εγώraquo Στη συνέχεια όμως ένας φίλος ένας δάσκαλος ένας πρωταγωνιστής ιστορίας ή μυθιστορήματος μπορούν να προκαλέσουν ταυτισιακές ανακατατάξεις

Αρκετές δεκαετίες αργότερα ο Erikson (1968) περιγράφει τις συνιστώσες της ταυτότητας που περιλαμβάνουν το αίσθημα μιας υποκειμενικής ενότητας και μιας χρονικής συνέχειας (μύχια όψη) το σύνολο των κοινωνικών συγκρίσεων με τους άλλους και ενώπιον τους (αλληλεπιδραστική όψη) και τη λιγότερο ή περισσότερο εύκολη ένταξη των προτύπων και των αξιών (πολιτισμική όψη)

Το παιδί και κατόπιν ο έφηβος ακολουθούν μια διαδρομή διαδοχικά συνειδητή και ασυνείδητη σηματοδοτούμενη από πλείστες όσες ταυτίσεις αλλά και από κρίσεις και ρήξεις

Οι ψυχολόγοι έχουν αναδείξει τη διαδικασία της εξερεύνησης (exploration ) ως το βασικό μηχανισμό διαμέσω του οποίου οι έφηβοι μπορούν να πειραματιστούν σε διαφορετικές ταυτότητες και να αξιολογήσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές από την κοινωνία (Moshman 2005 Schwartz 2001)

Ο Marcia (1980) απο την άλλη αναφέρεται στην κρίση ταυτότητας δεδομένου ότι αυτή η ηλικία είναι η ηλικία της επιλογής και της αναζήτησης των εναλλακτικών λύσεων για ένα άτομο Το γεγονός της δε της παράλληλης κατασκευής (και διαχείρησης) τόσο της πραγματικής όσο και της δυνητικής ταυτότητας μπορεί να επιτείνει την ούτος ή άλλως ισχυρή εφηβική σύγχυση

Ο Festinger (1971)αναφέρεται στη διεργασία της σύγκρισης όταν το άτομο δεν διαθέτει στέρεα κριτήρια για να αξιολογήσει τις ικανότητες του ή για να καθορίσει τις απόψεις του προσπαθεί να μειώσει την αβεβαιότητά του συγκρινόμενο με τον άλλο Συνήθως όμως υπάρχει μια μέριμνα αυτοδιευθέτησης που έχει ως αποτέλεσμα το να συγκρίνεται με περιπτώσεις αρκετά κοντινές προς τη δική του κάτι που συνεπάγεται μια ολική ή τοπική συμμορφωτικότητα

Οι έφηβοι χρησιμοποιούν τρείς παράλληλους και αλληλεπιδραστικούς μηχανισμούς για να δομήσουν την ταυτότητα τους

Την αυτό-έκφραση (self expression)Tην αυτό-αντανάκλαση (self reflection)Kαι την επιστροφοδοσία (feedback)

Η διαδικασία αυτή περιγράφει την ανατροφοδότηση που ο έφηβος λαμβάνει ως αποτέλεσμα των δυό πρώτων Για παράδειγμα ο έφηβος πειραματίζεται με διάφορά στύλ ντυσίματος μουσικών στύλ κλπ (self expression) και ταυτόχρονα ξεκινάει τις βαθύτερες (εσωτερικές) αναζητήσεις του σε θέματα ηθικής φιλοσοφικής και υπαρξιακής τάξης (self reflection) Οι διαμορφούμενες στάσεις και συμπεριφορές για να αποκτήσουν κάποιο νόημα θα πρέπει να συγκριθούν και να αντιπαρατεθούν με τις στάσεις και τις συμπεριφορές του laquoγενικευμένου άλλουraquo

Feedback

O έφηβος που αποτείνεται για feedback στο στενό και περιορισμένου ευρους δίκτυο επαφών του (φίλοισυγγενείςσυμμαθητές κλπ) έχει τωρα τη δυνατότητα προσφυγής σε ένα δυνητικά άπειρο πλήθος (αξιολογητών) μέσα σε ένα περιβάλλον laquoασφαλούςraquo πειραματισμού και επανελέγχουν των κοινωνικών ταυτοτήτων του

H διαμόρφωση της πολιτικής ταυτότητας του εφήβου

Η συμμετοχή στα κοινωνικά δίκτυα (facebooktwitter) αλλά και η χρήση των blogs φέρνουν στην επιφάνεια ένα νέο ζητούμενο την ανάδειξη του cyber citizen του πολιτικώς σκεπτόμενου νέου που έρχεται (από τον ψηφιακό κόσμο) για να αντικαταστήσει το ευρέως διαδεδομένο στερεότυπο του αδιάφορου για τα πολιτικά πράγματα νέου

Η περίπτωση της Αμαλίας

Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για τις φωτιές το καλοκαίρι του 2007

Το κίνημα των αγανακτισμένων

Σύμφωνα λοιπόν με τον Wellman (1999) τα βασικά χαρακτηριστικά της κοινωνικής δικτύωσης στον κυβερνοχώρο είναι

Η ικανότητα σύνδεσης με μια σειρά κοινωνικών τόπων διατηρώντας την ίδια στιγμή χαμηλό το βαθμό προσωπικής εμπλοκής σε αυτούςΗ μείωση του βαθμού ελέγχου του κάθε κοινωνικού τόπου στο άτομο ελαχιστοποιώντας παράλληλα την επίδραση του βαθμού αφοσίωσης του κοινωνικού τόπου στην προσωπική ευημερία του ατόμουΗ προϋπόθεση ότι το άτομο εμπλέκεται ενεργά στην laquoεπιδιόρθωσηraquo των προβληματικών ή κορεσμένων κοινωνικών δεσμώνΗ ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης με βάση περισσότερο τον τρόπο ζωής τα ενδιαφέροντα και τις κοινές αξίες παρά το φύλο την ηλικία ή την εθνική ταυτότηταΗ ενίσχυση θεμελιωδών δεσμών σύνδεσης και ενσωμάτωσης κοινωνικών ομάδωνΗ ανάδειξη σε σημαντικό παράγοντα για την συμμετοχή σε μια ομάδα των προσωπικών επιλογών παρά των προφανών γενικών λόγων του laquoανήκεινraquo σε αυτήνΗ μείωση της ανάγκης για επιβεβαίωση της ταυτότητας καθώς και της ανάγκης για συμμετοχή σε μια κοινωνική ομάδα αυξάνοντας παράλληλα την αίσθηση της ευκαιρίας της αβεβαιότητας και της παγκοσμιοποίησης

Αμφίσημες απόψεις σε σχέση με τις επιδράσεις που τα διαδίκτυο επιφέρει στις κοινωνικές σχέσεις των εφήβων

Oι ερευνητές που είναι θετικά διακείμενοι τονίζουν το γεγονός ότι οι διαδικτυακές σχέσεις συχνότερα λειτουργούν συμπληρωματικά και ενδυναμωτικά προς τις παραδοσιακές σχέσεις

Ορισμένοι ερευνητές τονίζουν τις ευεργετικές επιδράσεις του διαδικτύου στις σχέσεις εφήβων οι οποίοι έχουν προβλήματα με την εικόνα του σώματος τους καθώς και εφήβων μοναχικών και εσωστρεφών (Βargh McKenna amp Fitzsimons 2002)

Από την άλλη πλευρά από τους πολέμιους του διαδικτύου αναφέρονται οι ρηχές και χωρίς νόημα σχέσεις (Nie and Erbring 2002) ο ανεύθυνος τρόπος διαδικτυακής συμπεριφοράς η απομόνωση και οι κίνδυνοι από το διαδίκτυο και γενικότερα η δημιουργία σχέσεων που είναι laquoέξω απrsquoτην ανθρώπινη φύσηraquo σύμφωνα με θεωρητικούς όπως οι Stoll Baudrillard και Beniger

ΣΩΜΑ ΚΑΙ rdquoΔΥΝΗΤΙΚΟrdquo ΣΩΜΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΟΝ LINE GAMES (ΜΜORPGrsquoS)

Το δυνητικό σώμα αποτελεί μέρος του σύγχρονου τεχνολογικού πολιτισμού αλλά ταυτόχρονα ξεφεύγει και από τα όρια αυτού

Η σχεδόν απόλυτη ελευθερία που παρέχει η επιλογή του δυνητικού σώματος τους επέτρεπε τη δημιουργία νέων ταυτοτήτων εντελώς ανεξάρτητων από τις πραγματικές οι οποίες δεν μπορούν να υποβληθούν σε καμίας μορφής έλεγχο

Στις σύγχρονες αφηγήσεις κυβερνοπάνκ όπως και στις εφαρμογές virtual πραγματικότητας οι ήρωες του κυβερνοχώρου είναι συνήθως άνδρες των οποίων η φυλετική ταυτότητα είναι λευκή Οι συμπαίκτριες του κυβερνοχώρου είναι συνήθως όμορφες σεξουαλικές και δυναμικές γυναίκεςraquo Με το τρόπο αυτό παρότι το διαδίκτυο μοιαζει να είναι ένας χώρος εγγραφής νέων ταυτοτήτων τελικά μπορεί να αποδειχθεί οτι οι παλαιότερες αποδεικνύονται πιο παραγωγικές (Balsamo 1997)


3 ΑΝΑΠΑΡΑΣΑΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Το παρόν κεφάλαιο αντλεί τα δεδομένα του από την έρευνα των Κατερέλου και Παπαδόπουλου που έγινε το 2007 για λογαριασμό του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων σε Πανελλήνιο δείγμα μαθητών έως 18 ετών με θέμα laquoΔημιουργική και ασφαλής χρήση του διαδικτύου από νέους και νέες έως 18 ετώνraquo

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Ο ρόλος του σχολείου αναδεικνύεται ως προς την παροχή πρόσβασης στο διαδίκτυο ωστόσο δεν έχει συνδυαστεί με την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση τουλάχιστον στην πιο επίσημη μορφή της

Οι διαφυλικές διαφορές που σημειώνονται ndash σημαντικές ή λιγότερο σημαντικές ndash καταδεικνύουν μάλλον μια αποστασιοποίηση των κοριτσιών από το Ιντερνέτ Του προσδίδουν μάλλον έναν εργαλειακό ρόλο στέκονται περισσότερο κριτικά και δύσπιστα ως προς τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του σε σημείο που να διστάζουν να κάνουν ακόμη και χρήση των δυνατοτήτων του

Ο ορισμός του Ιντερνέτ ως ένα επικοινωνιακό κανάλι διασκέδασης και αλληλεπίδρασης της νέας γενιάς φαίνεται να συγκλίνει με την φαντασιακή διάσταση που προσλαμβάνει το Ιντερνέτ για τους μαθητές προσλαμβάνεται ως ένας χώρος όπου υπάρχει λεκτική αλληλεπίδραση όπου οι άνθρωποι είναι κυρίως ότι θα ήθελαν και όχι ότι είναι συνεπώς η πραγματική ατομική υπόσταση φαίνεται να είναι απούσα (ή ήσσονος σημασίας) Αν και οι μαθητές αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν βίαιες και μη αποδεκτές συμπεριφορές εξαιρετικά δυσάρεστες για τις οποίες αναμφίβολα υπάρχουν συνέπειες (ακόμα και ποινικές) το άτομο δεν φαίνεται να βάλλεται σοβαρά ως φυσική υπόσταση

Oι μαθητέςμαθήτριες τείνουν να θεωρούν το Ιντερνέτ ως έναν χώρο συνδυασμένο με δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου περισσότερο συνδυάζεται με χόμπι και λιγότερο με δραστηριότητες εντός σχολικού πλαισίου

Ως προς τον γνωμοδοτικό ρόλο των ενηλίκων αν και η γνώμη των γονέων φαίνεται να είναι ελαφρά πιο ζητούμενη δεν φαίνεται να παίζει ιδιαίτερο ρόλο σε ποιον απευθύνονται εκπαιδευτικό ή γονέα το συμπέρασμα είναι πως τα παιδιά είτε εμπιστεύονται και ζητούν γνώμη ενήλικα είτε δεν εμπιστεύονται κανέναν και δεν ζητούν καμιά γνώμη

Σχετικά με τις ριψοκίνδυνες συμπεριφορές που μπορεί να υιοθετήσουν οι μαθητές συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι μαθητέςμαθήτριες δεν φαίνονται να υιοθετούν αποκλειστικά μια συγκεκριμένη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά αλλά μάλλον μια γενικότερη τάση για ριψοκίνδυνες συμπεριφορές Έτσι ο μαθητήςμαθήτρια που ριψοκινδυνεύει τείνει να υιοθετεί το σύνολο των ριψοκίνδυνων συμπεριφορών έχουν υπάρξει τόσο θύτες όσο και θύματα δυσάρεστων συμπεριφορών

Η ποιότητα των σχέσεων ανάμεσα στους γονείς και τους μαθητές αναδείχθηκε ως ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη στις στρατηγικές αντιμετώπισης Η ποιότητα των σχέσεων ανάμεσα στους γονείς και τους μαθητές που ανήκουν στην Ομάδα υψηλού κινδύνου είναι σαφώς χειρότερη σε σχέση με τις ομάδες μέτριου και χαμηλού κινδύνου

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟH στάση των Γονέων έναντι στην χρήση ΗΥ από τα παιδιά τους αφορά την χρήση του ΗΥ και του διαδικτύου από τους ίδιους συνδέουν την χρήση περισσότερο με τις γνώσεις που έχουν και λιγότερο με την ανάγκη και την προσδοκώμενη υπηρεσία Οι μισοί περίπου από τους ερωτηθέντες δήλωσαν ότι δεν χρησιμοποιούν Ιντερνέτ λόγω έλλειψης γνώσεων ωστόσο θα ήθελαν να μπορούσανΟ ρόλος των γονέων ως προς την βοήθεια που προσφέρουν και τον έλεγχο που εξασκούν παρουσιάζεται ως αρκετά ισχυρός παρά την αδυναμία γνώσης πάνω περίπου από τους μισούς ερωτηθέντες πιστεύουν ότι καταφέρνουν πάραυτα να εξασκούν έλεγχο στα παιδιά τουςΟ ρόλος των εκπαιδευτικών όπως τον αντιλαμβάνονται οι γονείς παρουσιάζεται ως πιο ενισχυμένος από τον δικό τους σε σχέση με την παροχή βοήθειας ως προς την χρήση και την ασφάλεια αλλά όχι αρκετά ισχυρός ώστε να θεωρήσουν ότι τα παιδιά τους είναι ασφαλήΜια καθοριστική μεταβλητή που εμφανίζεται είναι το εισόδημα και η κοινωνικο-οικονομική κατηγορία στην οποία ανήκουν οι οικογένειες Η καλύτερη εικόνα διαχείρισης και χρήσης του Ιντερνέτ έρχεται από την μεσαία-ανώτερη κατηγορία τόσο όσο αφορά την θετική αντιμετώπισή του όσο και την παροχή βοήθειας και την άσκηση ελέγχου

Μια δεύτερη σημαντική επισήμανση που συνδέεται με τις παραπάνω προτάσεις είναι η φοβική αντίδραση που αναπτύσσουν έναντι ενός μέσου που δεν γνωρίζουν δεν κατανοούν και συνεπώς δεν ελέγχουν Οι ανεπαρκείς γνώσεις τους συνοδεύονται από με αυξημένη αίσθηση απειλής 7 στους 10 γονείς ανησυχούν για την κακή χρήση του Ιντερνέτ Οι δύο αυτές επισημάνσεις συνεπικουρούμενες από την δήλωση των γονέων ότι θεωρούν στην πλειονότητά τους (περίπου 8 στους 10 γονείς) το Ιντερνέτ γενικότερα χρησιμότατο ως εργαλείο και ειδικότερα ως απαραίτητο ndashαν και για αδιευκρίνιστο λόγο- εφόδιο για την μόρφωση των παιδιών τους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι γονείς διστάζουν να προτρέψουν τα παιδιά να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο μέσο επικοινωνίας λόγω της αυξημένης αίσθησης απειλής Η ενημέρωση γονέων και μαθητών θα οδηγούσε σε μια πιο ασφαλή συμπεριφορά και χρήση και συνεπώς θα επέτρεπε στους μαθητές μια πιο ευρεία χρήση του Ιντερνέτ

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Oι εκπαιδευτικοί θεωρούν σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους γονείς ότι το Ιντερνέτ είναι απαραίτητο σαφώς η ευαισθητοποίηση σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες είναι περισσότερη στους εκπαιδευτικούς συνεπώς διαθέτουν περισσότερες γνώσεις

Έχουν ιδιαίτερα θετική γνώμη για την σύνδεση χρήσης Ιντερνέτ και Εκπαίδευσης ενώ δηλώνουν ότι θα ήθελαν να συνδεθούν περισσότερα σχολεία με το διαδίκτυο

Tο σχετικό υψηλό ποσοστό ανεπάρκειας γνώσεων (41 των ερωτηθέντων) φανερώνει έλλειμμα στην συνεισφορά τους ως προς την παροχή καθοδήγησης

Από τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών προκύπτει όμως μια αντινομία αν και ιδιαίτερα επιθυμητό ως εργαλείο εκπαίδευσης το Ιντερνέτ μοιάζει να είναι σχεδόν ένα φοβικό αντικείμενο για τους εκπαιδευτικούς

4 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Οι γονείς σε όλες τις σχετικές έρευνες είναι γενικά θετικοί στη λογικευμένη χρήση των νέων τεχνολογιών γιατί αντιλαμβάνονται την Πληροφορική ως μελλοντική αναγκαιότητα

Ωστόσο εκφράζονται αντιφατικοί λόγοι (discourses) γύρω από τη χρήση του υπολογιστή και του Διαδικτύου γεγονός που αποδεικνύει και τη ρευστότητα της σύγχρονης κατάστασης (Φραγκουλίδου 2006)

Ο ένας λόγος προτάσσει ότι οι έφηβοι γενικώς είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και ότι σπεύδουν μαζικά να ασπαστούν οτιδήποτε νέο και τεχνολογικά καινοτόμο (Facer et al 2001)

Οι γονεις είναι θετικοί στην τεχνολογια

Ρευστότητα της σύγχρονης κατάστασης

Oι δύο προσεγγίσεις είναι ανεπαρκείς Βασικά αποτυγχάνουν να δώσουν σαφείς εξηγήσεις στο παράδοξο φαινόμενο που δημιουργείται οι έφηβοι από τη μια να είναι εξαιρετικά καλοί με την τεχνολογία και από την άλλη να μην μπορούν οι ίδιοι να προστατευθούν από αυτήν αλλά να έχουν την ανάγκη των ανίδεων συχνά γονέων τους

Ο άλλος αναφέρεται στη γενικευμένη πεποίθηση ότι ο το παιδί και ο έφηβος είναι ένα μη έλλογο ον συναισθηματικά ανώριμο που χρήζει προστασίας Ο ενήλικος έχει ρόλο προστάτη-διαμορφωτή της προσωπικότητας του παιδιού μέχρι την πνευματική και συναισθηματική ωρίμανση του τελευταίου

Επιπλέον με αυτόν τον τρόπο η τεχνολογία αντιμετωπίζεται εντελώς δυϊστικά είναι ή εντελώς καλή ή εντελώς κακή Οι επιπτώσεις της είναι είτε αποκλειστικά θετικές είτε μόνο αρνητικές ενώ η ίδια παραμένει σταθερή και απαράλλαχτη στο πέρασμα του χρόνου

Οι έφηβοι γενικώς είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία

Το παιδί και ο έφηβος είναι ένα μη έλλογο ον

Η Τεχνολογία είναι είτε καλή είτε κακή

Όμως όπως και παλιότερες έρευνες για την τηλεόραση έχουν δείξει το μέσο δεν έχει εγγενή αξία θετική ή αρνητική Ο τρόπος και το πλαίσιο χρήσης είναι που καθορίζει τις επιπτώσεις (Βuckingham 2003)

Οι σχέσεις μεταξύ γονέων και παιδιών-εφήβων χαρακτηρίζονται σε μεγάλο βαθμό από τον έλεγχο της συμπεριφοράς (από μέρους των γονέων) αλλά και από την προσφυγή του παιδιού στην γονική laquoαυθεντίαraquo για την επίλυση σημαντικών προβλημάτων

Η τεχνολογία όμως και ιδίως το διαδίκτυο προκαλεί μια σημαντική ρήξη στην αυτάρεσκη γονική παντοδυναμία η οποία αποτελεί προϊόν της συσσώρευσης εμπειρίας και γνώσης

Η τεχνολογία έχει προκαλέσει αντιστροφή των ρόλων μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο μιας ο έφηβος (ή ακόμη και το παιδί) αναλαμβάνει ρόλο ειδικού και καθοδηγητή σε ότι έχει να κάνει με την τεχνολογία

Από την άλλη μεριά το πολιτισμικό κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο δημιουργεί χάσμα (digital divide) μεταξύ αυτών που έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο και σε όσους δεν έχουν με αποτέλεσμα την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και την εγκαθίδρυση του ψηφιακού αναλφαβητισμού

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η σχέση εξουσίας μεταξύ παιδιού ndashγονέα ανατρέπεται και γίνεται άλλη μια αφορμή συχνών οικογενειακών συγκρούσεων

Επιπλέον laquoο έλεγχος της χωρικότηταςraquo (control of spatiality) είναι ένας δείκτης που ορίζει την ίδια την εφηβική ηλικία (Μassey 2002) Μrsquo άλλα λόγια η διαδικασία καθορισμού συγκεκριμένων χώρων ως κατάλληλων ή μη για τους νέους είναι ένας από τους μηχανισμούς της οικογένειας και της κοινωνίας για να ορίσει την εφηβική ηλικίαΣτην περίπτωση του Διαδικτύου η χωρικότητα αφορά τόσο στην εικονική πραγματικότητα όσο και στην απτή οικογενειακή

Οι συνθήκες ζωής και εργασίας έχουν κάνει εκ των πραγμάτων πολύ πιο δύσκολη και αναποτελεσματική την επιτήρηση ενώ και οι σύγχρονοι κοινωνιολόγοι της οικογένειας παρατηρούν πως το καθήκον των παιδιών όλο και λιγότερο είναι η υπακοή και όλο και περισσότερο η επιτυχία στο σχολείο (Pasquier 2001)

5 ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ 9-16 ΕΤΩΝ

|1|

H διαδικτυακή επικοινωνία με κάποιον που το παιδί δεν είχε face to face γνωριμία Σύμφωνα με τους ερευνητές αφορά το 30 των παιδιών αν και όπως σημειώνουν οι ερευνητές είναι δύσκολο να εξακριβωθεί πόσοι από τους εφήβους ήρθαν σε επαφή με ανθρώπους που γνώρισαν στο διαδίκτυο

|2| |Δεύτερος παράγοντας έκθεσης σε κίνδυνο με ποσοστό 21 των παιδιών να έχουν εκτεθεί σε αυτόν είναι το επιβλαβές περιεχόμενο που έχουν κατασκευάσει άλλοι χρήστες και περιλαμβάνει υλικό μίσους ρατσισμού ναρκωτικών νευρικής ανορεξίας ή αυτοκτονίας|

|3| |Τρίτος παράγοντας αναδείχθηκε η έκθεση σε πορνογραφικό υλικό ή σε σεξουαλικού περιεχομένου μηνύματα|

|4| |Τέταρτος παράγοντας είναι η απώλεια προσωπικών δεδομένων κωδικών ή χρημάτων στο διαδίκτυο|

|5| |Πέμπτος παράγοντας αναδείχθηκε η (επιβεβαιωμένη) συνάντηση ανθρώπων που γνώρισαν στο διαδίκτυο|

|6| |Τελευταίος παράγοντας αναδείχτηκε ο εκφοβισμός (cyberbullying) |

Livingstone amp Haddon (2009)

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Πολλοί ψυχολόγοι είναι της άποψης ότι ο όρος laquoεθισμόςraquo πρέπει να χρησιμοποιείται για τις χημικές ουσίες που είναι γνωστό ότι δημιουργούν εξάρτηση Οι Beard amp Wolf προτιμούν όρους όπως προβληματικές ή δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές ως καταλληλότερους προκειμένου να περιγράψουν την υπερβολική χρήση του Διαδικτύου Siomos etal (2009) Γιατί όμως το διαδίκτυο μπορεί να γίνει εθιστικόΕίναι διαδραστικό και γρήγορο (web 20)Έχει πλούσιο πολυμεσικό περιεχόμενοΕντυπωσιακά γραφικά (εμβύθιση)Είναι μέσο κοινωνικοποίησηςκοινωνικής διάδρασης επικοινωνίαςΠροσφέρεται για παιχνίδι ρόλων ανάδειξη έλεγχο και εξουσία


bull Η ανησυχία που προκαλείται στο άτομο από τον εθιστικό παράγοντα (προβολή) Η προβολή εμφανίζεται όταν ένας εθιστικός παράγοντας καθίσταται η σημαντικότερη δραστηριότητα στη ζωή ενός ανθρώπου προκαλώντας του μια ανησυχία σχετικά με τη δραστηριότηταΗ τροποποίηση της διάθεσης αναφέρεται στην ευφορία και στον ενθουσιασμό που προκαλείται από την έκλυση ντοπαμίνης κατά την ενασχόληση με τον εθιστικό παράγονταbull Η ανοχή είναι η κατάσταση κατά την οποία απαιτείται αυξημένη χρήση του Διαδικτύου προκειμένου το άτομο να επιτύχει την αλλαγή της διάθεσής τουbull Η απόσυρση είναι το δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλείται όταν διακόπτεται ή μειώνεται η επαφή με το διαδίκτυοbull Η σύγκρουση είναι ένα κοινό συναίσθημα που συνδέεται με τους εθισμούς Οι Truer et al (2001) βρήκαν πως το 42 των ατόμων αισθανόταν καταθλιπτική διάθεση και ενοχή μετά από παρατεταμένη χρήση του παγκόσμιου ιστού ενώ το 71 από αυτούς εκδήλωνε επιθετική συμπεριφορά εάν διακοπτόταν η σύνδεσή τους με το διαδίκτυο Siomos etal (2008)bullΤης προόδουEνα άτομο ξεκινά από ηπιότερους εθιστικούς παράγοντες και καταλήγει σε ισχυρότερους Σύμφωνα πάντα με τη Young (2002) οι εμπλεκόμενοι με το Διαδίκτυο αρχικά περιόριζαν τη χρήση σε ανακάλυψη νέων ιστοσελίδων και χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενώ με την πρόοδο της χρήσης του Διαδικτύου αναπτύσσονταν και νέες λειτουργίες όπως οι ομάδες ειδήσεων (newsgroups) ή τα δωμάτια συνομιλίας (chat rooms)με εθιστικότερη επίδραση πάνω στο χρήστη του ΔιαδικτύουbullΤης άρνησης Η άρνηση ενός προβλήματος αποτελεί ένα μηχανισμό άμυνας για τη διατήρηση του αυτοελέγχου και τη σταθερότητα του ατόμου παρά το γεγονός ότι αντικειμενικά το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται Οι συνέπειες και η συνεχής χρήση παρά τις συνέπειες αντιπροσωπεύουν ένα τελικό κριτήριο εθισμού

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΘΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Εξιδανικεύση του διαδίκτυουΗ εξιδανίκευση αποτελεί ψυχολογικό μηχανισμό μονόπλευρης έμφασης στα θετικά του διαδικτύου και αντίστοιχα άρνησης των αρνητικών ή οποία ξεπερνάει τα όρια της γνώμης ή στάσης και φτάνει σε επίπεδα θρησκευτικής πρόσήλωσηςΣυνεχής ενασχόληση (της σκέψης) με το διαδίκτυο Αφορά πεποιθήσεις που φτάνουν στα όρια της εμμονικής ενασχόλησης σε βαθμό που αποσπούν τον εφηβο από έξωτερικά ερεθίσματα και εναλλακτικές δραστηρίοτητεςΝευρικότητα ευερεθιστότητα θυμός ως αποτέλεσμα στέρησηςΕλλειψη εναισθησίας (επίγνωσης του προβλήματος)Θα πρέπει να σημειώσουμε οτι ή έλλειψη κοινωνικού στιγματισμού της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου είναι αποτρεπτικός παράγοντας για την αυτο-επίγνωση από μέρους του εφήβουΔέν πρέπει να ξεχνούμε οτι η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας είναι συχνά ένα σύμπτωμα κι ως τέτοιο δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου σε κάθε περίπτωση ο αξιολογητής της εφηβικής συμπεριφοράς θα πρέπει να αναρωτιέταιΜήπως το παιδί βρίσκεται κάτω από έντονο stressΜήπως υπήρξε πρόσφατα μια σημαντική αλλαγή στη ζωή του παιδιού (απώλεια-μετοίκηση-διαζύγιο των γονιών)Μήπως το παιδί εμφανίζει καταθλιπτική συμπτωματολογία

ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ

6 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Το διαδίκτυο προσφέρει το laquoασφαλές περιβάλλονraquo για τις εφηβικές αναζητήσεις και τους πειραματισμούς ενώ ταυτόχρονα αποτελεί την προέκταση των φυσικών κοινωνικών δικτύων με μια προοπτική που πάει πολύ πέρα από στενά γεωγραφικά και πολιτισμικά πλαίσια

Ένας δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι η συγκρότηση των δυνητικών κοινοτήτων Σε ένα περιβάλλον απουσίας της φυσικής πρόσωπο με πρόσωπο επαφής η εμπιστοσύνη (trust) είναι η θεμελιώδης μεταβλητή συγκρότησης Μια δυνητική κοινότητα είναι κάτι το οποίο εμπλέκεται με μια ομάδα ανθρώπων σε σχέση πάντα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της και φυσικά για τους σκοπούς που έχουν αξία και νόημα για την συγκεκριμένη ομάδα

Το να απορρίπτει κάποιος το διαδίκτυο επειδή είναι ένας laquoεπικίνδυνοςraquo τόπος είναι το ίδιο με το να απορρίπτει την εξέλιξη και σε μια (ίσως υπερβολική) γενίκευση την αστική ζωή Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο νέος στο διαδίκτυο δεν είναι μεγαλύτεροι από όσους αντιμετωπίζει στην καθημερινή του ζωή και οι σημαντικότεροι εξ αυτών δεν αποτελούν παρά την αντανάκλαση της πραγματικής ζωής στον ψηφιακό κόσμο Ουδείς έξαλλου εγκληματεί για να κερδίσει οικονομικά ή άλλα ανταλλάγματα στον ψηφιακό κόσμο αυτό στο οποίο αποσκοπεί είναι ο προσπορισμός στην πραγματική ζωή

Τα ΜΜΕ με την γνωστή υπερβολή και την μονόπλευρο εστίαση στον αρνητικό πόλο συχνά προκαλούν συναισθήματα φόβου ιδιαίτερα στο τμήμα του πληθυσμού που δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένο με το θέμα

Το διαδίκτυο είναι το μεγάλο μας παγκόσμιο χωρίο η μεγαλύτερη κοινή πατρίδα που υπήρξε από καταβολής ανθρωπότητας (cyberia)

Είναι γνωστές οι δυνατότητες του διαδικτύου ως μιας ανεξάντλητης πηγής γνώσης η οποία δύναται να είναι προσβάσιμη ανεξάρτητα γεωγραφικών χρονικών ή άλλων περιορισμών Κατ αυτήν την έννοια παιδιά με ειδικές ανάγκες όπως και παιδιά από μη προνομιούχες κοινωνικές ομάδες θα μπορούσαν να επωφεληθούν ιδιαίτερα με την διάδοση της χρήσης του διαδικτύου μέσω στοχευμένων πολιτικών

|bull| |Το διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα συγκρότησης on line εκπαιδευτικών κοινοτήτων όπου μαθητές και καθηγητές αλληλεπιδρούν στην κατεύθυνση της συνεργατικής μάθησης χωρίς η φυσική παρουσία να είναι προαπαιτούμενο|

|bull| |Υπάρχουν εξαιρετικές δυνατότητες συμμετοχής σε πολιτικές δραστηριότητες στην ανάδειξη επαγγελματικών προσόντων στην καλλιτεχνική έκφραση και τη συν δημιουργία περιεχομένου|

|bull| |Υπάρχουν επίσης δυνατότητες για τους νέους και τους εφήβους να αναζητήσουν πληροφορίες για θέματα υγείας και σεξουαλικού προσανατολισμού θέματα που αποτελούν συχνά ταμπού ιδιαίτερα για παιδιά εσωστρεφή που προέρχονται από περιοριστικά οικογενειακά πλαίσια|

|bull| |Το διαδίκτυο προσφέρει ανεξάντλητες δυνατότητες για διαδραστικό και συνεργατικό παιχνίδι για διασκέδαση ψυχαγωγία και αγορές|

|bull| |Υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για εργασία προσαρμοσμένη στις ανάγκες των νέων ανθρώπων (part time-εργασία απ το σπίτι κλπ)| Παράδειγμα httpocwmiteduindexhtm

7 ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Το περιβόητο laquoχάσμα των γενεώνraquo ήταν πάντοτε ένας σημαντικός παράγοντας στην προσπάθεια απόδοσης αιτιών στις ενδοοικογενειακές συγκρούσεις Οι έφηβοι όταν προσπαθούν να εξηγήσουν τη συμπεριφορά τους συχνά αναφέρονται στο ότι laquoΔεν μας καταλαβαίνουνraquo ενώ οι γονείς συνήθως στο ότι laquoΔεν υπήρχαν αυτά τα πράγματα στην εποχή μαςraquo

Το διαδίκτυο μπήκε στην ζωή μας ουσιαστικά τα τελευταία δέκα χρόνια αλλά προκάλεσε μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που κάνουμε τα πράγματα

Είναι δύσκολο να αναλύσουμε προβλήματα σχέσεων χωρίς να αναφερθούμε σε προβλήματα επικοινωνίας και διαχείρισης ρόλων εντός του οικογενειακού πλαισίου

Δύο είναι οι βασικοί στόχοι της παρέμβασης bullΣτις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειαςbullΣτις πρακτικές συμβουλές ελέγχου του παιδιού και του εφήβου στο διαδίκτυοΟ πρώτος παράγοντας είναι ο πλέον σημαντικός η τροποποίηση των δυσλειτουργιών στην ενδοοικογενειακή δυναμική μπορεί να προσφέρει πολλαπλά οφέλη για όλα τα μέλη της οικογένειας Ο δεύτερος είναι πιο λειτουργικός αφορά συμβουλές σε καθημερινά προβλήματα που απασχολούν τους γονείς κατά κύριο λόγο αλλά σε κάποιο βαθμό και τους εκπαιδευτικούς

ΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΡΟΛΩΝ

Η επικοινωνία είναι μια διαδικασία ενεργητική μιας και απαιτεί την ενεργή συμμετοχή και την συναισθηματική εμπλοκή των συμμετεχόντων ενώ ταυτόχρονα υπόκειται σε σφάλματα και περιορισμούς

Σύμφωνα με τον (Maisonneuve 2001) η λέξη επικοινωνία περιγράφει κάθε ανταλλαγή μηνυμάτων πρόκειται για μια διεργασία στη διάρκεια της οποίας μεταδίδονται σημασίες μεταξύ ατόμων ή ομάδων Κάθε επικοινωνιακή διαδρομή είναι εξ ορισμού αμφίδρομη και αποτελείται από ένα πλήθος στοιχείων Τον πομπό και τον δέκτηΤο μήνυμα που έχει ένα σημασιολογικό περιεχόμενο και μια λειτουργία την κοινοποίηση μια θέσηςΤα μέσα έκφρασης που περιλαμβάνουν Ενα σύστημα σημείων (βλέμματα λόγια διάφορους κώδικες)Ένα άμεσο ή έμμεσο δίκτυοΔιάφορους κοινωνιο-τεχνικούς τρόπους (φυσική ομιλία τηλέφωνο διαδίκτυο)Το περιβάλλον ή περίγυρο εντός του οποίου αναδύεται η επικοινωνία και περιλαμβάνει αμοιβαία τοποθέτηση προηγούμενες στάσεις αμοιβαία αντίληψη πομπού και δέκτη τοπικό κλίμα

Σε οποιοδήποτε από τα στάδια αυτά μπορούν να υπάρξουν διακοπές σφάλματα και φίλτρα που στρεβλώνουν το αρχικό μήνυμα Ο Maisonneuve διακρίνει μεταξύ

|bull| |Tης ελλειμματικότητας και|

|bull| | Των στρεβλώσεων |

Aν χαρτογραφούσαμε τη διαδρομή ενός μηνύματος μεταξύ πομπού και δέκτη θα περιγράφαμε τα παρακάτω στάδια

|bull| |Κωδικοποίηση της αφηρημένης ιδέας στο επίπεδο του γνωστικού συστήματος (ο συνηθέστερος κωδικοποιητής είναι η γλώσσα)|

|bull| | Αποστολή του μηνύματος μέσα απ το κανάλι επικοινωνίας|

|bull| | Πρόσληψη του μηνύματος από τον δέκτη και αποκωδικοποίηση του|

|bull| |Επανάληψη της διαδικασίας στα πλαίσια του αμφίδρομου της σχέσης|

Συγκεκριμένα ως πηγές της ελλειμματικότητας μεταξύ άλλων αναφέρει Ελλείψεις στην εκπομπή

| | Αδυναμία μετάφρασης του μηνύματος απουσία κώδικά Αντίσταση η αδυναμία εκπομπής αυτών που αισθάνεται ή γνωρίζει (συστολή γλωσσικό επίπεδο έλλειψη δεξιοτήτων) Υπό το κράτος ολικών ή τοπικών κοινωνικών μοντέλων (ταμπού) Υπό το κράτος σχεσιακών παραγόντων (ιεραρχικές σχέσεις σχέσεις γονέα-παιδιού) Ελλείψεις κατά τη μετάδοση Παρεμβολές στις περιπτώσεις πολλών ασυντόνιστων επικοινωνιών (πχ τηλεοπτικές συζητήσεις παράλληλοι μονόλογοι)

Κενά στη λήψη

|bull| |Μέσα από ένα φαινόμενο κορεσμού (λειτουργική κόπωση της επικοινωνίας)|

|bull| | Όταν o δέκτης δέχεται πολλά ταυτόχρονα μηνύματα που αδυνατεί να αφομοιώσει|

|bull| | Όταν ο δέκτης δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει επανάληψη ή συμπλήρωση της επικοινωνίας (πλευρικότητα της επικοινωνίας-αυταρχικά περιβάλλοντα)|

|bull| | Λόγω μη κατανόησης (ατελής γνώση του κώδικα όπως σε ξένη γλώσσα εξειδικευμένη ορολογία)|

Για τον (Maisonneuve 2001) οι στρεβλώσεις συνίσταται σε μια αλλοίωση του περιεχομένου των επικοινωνιών στο επίπεδο των δεκτών ή των πομπών Ως πηγές των στρεβλώσεων αναφέρονται Στο επίπεδο του πομπού

|bull| |Αθέλητες στρεβλώσεις όταν το άτομο παρέχει πληροφορίες βασιζόμενες σε δεδομένα που δεν είχαν γίνει κατανοητά|

|bull| |Σκόπιμες στρεβλώσεις όταν το άτομο λειτουργεί υπό το κράτος του φόβου ή επιθετικών διαθέσεων ή χειραγωγικών διαθέσεων| Πηγή των στρεβλώσεων είναι σε αυτή την περίπτωση οι προϋπάρχουσες στάσεις του πομπού Οι τελευταίες μπορεί να οφείλονται σε μια αμοιβαία αντιπάθεια μεταξύ των συμμετεχόντων συχνά όμως εξηγούνται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση ή το συλλογικό κλίμα εντός του οποίου γίνεται η αλληλεπίδραση Στην περίπτωση αυτή μόνο η εξέλιξη τούτου του κλίματος θα επιτρέψει τη μείωση της παραμόρφωσης των ενδοοομαδικών (και στην περίπτωση μας ενδοοικογενειακών) σχέσεων

Στο επίπεδο του δέκτη Η στρέβλωση συνίσταται στην απόδοση μιας λίγο-πολύ ανακριβούς σημασίας-ενίοτε εντελώς λανθασμένης ή απατηλής-στα ληφθέντα μηνύματα Κατ αυτό τον τρόπο πληροφορίες και εντολές συμπεριφορές ή καθημερινά γεγονότα ερμηνεύονται κατ αποκλειστικό τρόπο Υπάρχουν δυο κύριες πηγές τέτοιων στρεβλώσεων

|bull| Ψυχολογική και Συναισθηματική Εκφράζεται μέσα από το μηχανισμό της προβολής ο οποίος εκφράζεται είτε α) στο να ταυτίσουμε τη σκέψη του άλλου με τη δική μας να του αποδώσουμε τα δικά μας συναισθήματα είτε β) στο να αποδώσουμε στους άλλους στάσεις ικανές να δικαιολογήσουν τα δικά μας συναισθήματα εναντίον τους

|bull| | | Ιδεολογική Αφορά διαφορές στο κοινωνικό οικονομικό status και στις διαφορετικές προσλαμβάνουσες των ατόμων και οδηγεί συχνά στον δογματισμό Ο συνδυασμός των παραπάνω προκαλεί τον δυομαδικό ανταγωνισμό ο οποίος μοιραία οδηγεί στη δημιουργία των συλλογικών προκαταλήψεων

Κατά τη μετάδοση Όταν οι επικοινωνία είναι διαμεσολαβούμενη (έμμεση) όλα τα παραπάνω μπορούν να συμβούν σε οποιοδήποτε αναμεταδότη καθώς τα μηνύματα από δέκτη σε δέκτη μπορούν να υποστούν φθορές (πχ περίπτωση φημών) Οι ερευνητές διατυπώνουν τρείς νόμους

|bull| Ο νόμος της ισοπέδωσης αφορά στην απώλεια περιεχομένου που μπορεί να φτάσει και το 70 του αρχικού μηνύματος

|bull| Ο νόμος του τονισμού αφορά ορισμένες λεπτομέρειες που αποκτούν σημαντικό νόημα σε κάποιες ειδικές τοπικές συνθήκες

|bull| Ο νόμος της αφομοίωσης ή της επανοργάνωσης αφορά το σύνολο ή μέρος του μηνύματος επανερμηνεύεται στη βάση ατομικών ή συλλογικών κινήτρων

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η επικοινωνία είναι επί της ουσίας μια ανθρώπινη δεξιότητα και ως τέτοια είναι αποτέλεσμα μάθησης Πολλές οικογένειες έχουν εγκαθιδρύσει δυσλειτουργικά επικοινωνιακά σχήματα τα οποία δημιουργούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο διενέξεις και συγκρούσεις μεταξύ των μελών

|bull| Η προβολή είναι ένας συχνός μηχανισμός για αυτές τις οικογένειες Το κάθε μέλος προβάλει στα άλλα μέλη τα συναισθήματα του χρησιμοποιώντας συχνά τον συναισθηματικό εκβιασμό στις επικές μάχες για την κατάληψη της εξουσίας

|bull| |Αυτές είναι συνήθως οι οικογένειες που χαρακτηρίζονται από | αναστροφή των ρόλων Στην κατάσταση αυτή οι γονείς απαρνούνται την βασική ευθύνη τους και παραδίδουν την ευθύνη της οικογένειας στα παιδιά

|bull| Επικοινωνώ σημαίνει ακούω αλλά πολύ συχνά τα προϋπάρχοντα γνωστικά μας σχήματα δεν επιτρέπουν την ενεργή ακρόαση ούτε την συναισθητική κατανόηση Είναι πρωτίστως γονικό καθήκον η καλλιέργεια της σχετικής δεξιότηταςΕπικοινωνώ σημαίνει αφιερώνω χρόνο και γνωστική ενέργεια για να κατανοήσω και να συναισθανθώ

Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά τους δεν πρέπει να λησμονούν ότι ο ηγέτης διοικεί στη βάση του παραδείγματοςΤο χάσμα των γενεών έχει επιδεινωθεί με την παρουσία του ψηφιακού χάσματος Το ότι παιδιά και γονείς ζουν σε άλλες εποχές δεν είναι πλέον μια απλή διαπίστωση οι διαφορετικές εποχές προσφέρουν διαφορετικά σχήματα ερμηνείας του κόσμου διαφορετικές αναπαραστάσεις των γεγονότων Τα παιδιά και οι έφηβοι ζούνε στην εποχή τους θα πρέπει και οι γονείς να προσαρμοστούν ανάλογα Το οικογενειακό κλίμα ευνοεί ή δυσχεραίνει την επικοινωνία Ένα αυταρχικό οικογενειακό πλαίσιο προκαλεί στρεβλώσεις και ελλείμματα στην επικοινωνίαΑντίθετα ένα κλίμα που ευνοεί τον διάλογο και την έκφραση των συναισθημάτων μπορεί να προωθήσει τη γνήσια επικοινωνία μεταξύ των μελών και την ορθότερη διευθέτηση των προβλημάτωνΗ εφηβεία είναι μια εποχή συναισθηματικής αστάθειας για τα παιδιά που βρίσκονται στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικότητας και ενηλικίωσης Σίγουρα τα παιδιά μας είναι ζωηρά ανυπόμονα και ορισμένες φορές ατίθασα αλλά δεν είναι ανόητα ας πάψουμε λοιπών να τους φερόμαστε ως τέτοια Η επίκληση της κοινής λογικής μέσα σε ένα πλαίσιο αποδοχής μπορεί να βοηθήσει τον έφηβο να δει καλύτερα τα πράγματα από όλες τις πειθαρχικές ποινές μαζί

Η ζωή μας ολόκληρη κινείται μέσα σε όρια (φυσικά-κοινωνικά-πολιτισμικά) Από τη στιγμή της γέννησης η φύση μας προικίζει με χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν το εύρος των δυνητικών επιλογών μας

Όριο δεν σημαίνει εφαρμογή της εξουσίας του ενός Αποτελεί το επιστέγασμα της ανοιχτής επικοινωνίας μεταξύ γονέα-παιδιού όπου σε κλίμα συνεργασίας αναδύεται η προσφορότερη λύσηΤο όριο δεν είναι άκαμπτο όπως δεν είναι άκαμπτες οι συνθήκες και οι καταστάσεις Σε κάθε περίπτωση μπορεί να τροποποιηθεί όταν αλλάξουν οι εξωτερικές συνθήκεςΤο όριο πρέπει να είναι σαφές όπως και το κόστος που θα κληθεί ο νέος να πληρώσει αν αθετηθεί η συμφωνία Το κόστος έχει χαρακτήρα παιδευτικό μιας και διδάσκει ότι στη ζωή οι επιλογές έχουν συνέπειες και δεν πρέπει να συγχέεται με την ποινή που σκοπό έχει να τιμωρήσει τον παραβάτη

Δυστυχώς πολλές φορές οι γονείς κινούμενοι από αγνά κίνητρα λησμονούν αυτή τη βασική αλήθεια Έτσι στο όνομα της αγάπης αφήνουν τα παιδιά τους ανεξέλεγκτα laquoγια να μην τα πιέσουνraquo

Ως αποτέλεσμα τα παιδιά μεγαλώνουν δίχως να γνωρίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού η οικογένεια βαδίζει χωρίς οδηγό και οι σχέσεις των μελών είναι συχνά αποτέλεσμα εγωιστικών ανταγωνισμών laquoγια να περάσει το δικό μουraquo Το ζήτημα των ορίων είναι θεμελιώδες για την εύρυθμη οικογενειακή λειτουργία

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ

Θέστε χρονικά όρια στην χρήση του διαδικτύουΕκπαιδεύστε τα παιδιά σας ως να γίνουν υπεύθυνοι κυβερνοπολίτες Ότι ισχύει για τις συμπεριφορές στην κανονική ζωή ισχύει και στο διαδίκτυοΜην αφήνετε μόνα τα παιδιά σας στο διαδίκτυο χρησιμοποιήστε την ευκαιρία για να ανακαλύψετε από κοινού τις απεριόριστες δυνατότητες του μέσου Τοποθετήστε τον ΗΥ σε κοινόχρηστο χώρο του σπιτιού και όχι στο παιδικό δωμάτιοΕκπαιδεύστε τα παιδιά σας να χειρίζονται με προσοχή τα προσωπικά τους δεδομένα στο διαδίκτυο Μιλήστε τους για τους κινδύνους που κρύβει η απώλεια ευαίσθητων προσωπικών και οικονομικών δεδομένων Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τη είναι ένας ιός ή ένα Trojanπως μεταδίδεται και τη ζημιά μπορεί να προκαλέσει Όπως και στην πραγματική ζωή το παιδί θα πρέπει να ξέρει ποιον να εμπιστευτεί και ποιόν όχιΑναπτύξτε στα παιδιά σας την υπεύθυνη on line συμπεριφοράΗ προσωπική ασφάλεια είναι εξαιρετικά σημαντική Μιλήστε στα παιδιά σας για το πώς να αποφεύγουν αγνώστους και εξηγήστε τους ότι συχνά οι άνθρωποι που τα προσεγγίζουν δεν είναι αυτό που παρουσιάζουν ότι είναιΘέστε κανόνες ασφαλούς on line συμπεριφοράς περιορίστε τον αριθμό των ανθρώπων με τους οποίους το παιδί μπορεί να συζητάει (φίλους συγγενείς συμμαθητές)Χρησιμοποιήστε κάποιο μεγαλύτερο αδερφόαδερφή ως μοντέλο ασφαλούς συμπεριφοράςΠεριορίστε τα επιτρεπτά θέματα προς συζήτηση στο διαδίκτυο

Αναπτύξτε σχέσεις εμπιστοσύνης με τα παιδιά σας ώστε να μπορούν να σας εκμυστηρευτούν αν κάτι παράξενο συμβεί μην τιμωρείται τα παιδιά σας με τη στέρηση χρήσης του ΗΥΘυμίστε στα παιδιά σας ότι δεν δίνουμε ποτέ προσωπικά στοιχεία στο διαδίκτυο (όνομα επίθετο διεύθυνση αριθμό τηλεφώνου κλπ)Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να κανονίσουν συνάντηση με κάποιον ξένο χωρίς την παρουσία ενήλικουΝα είστε ενήμεροι ότι υπάρχουν προειδοποιητικά σημεία ότι το παιδί έχει εμπλακεί σε μη επιτρεπτές δραστηριότητες Δώστε προσοχή για συναισθηματική αστάθεια παρατεταμένη παραμονή on line προσπάθεια απόκρυψης της δραστηριότητας του Μιλήστε στο παιδί για τις υποψίες σαςΒοηθήστε τα παιδιά σας να αποκτήσουν μια κριτική στάση απέναντι σε ότι βλέπουν το διαδίκτυοΘυμίστε στα παιδιά σας ότι δεν υπάρχει ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο Τα παιδιά οφείλουν να γνωρίζουν ότι το ηλεκτρονικό αποτύπωμα των όσων ανεβαίνουν στο διαδίκτυο ουσιαστικά είναι αδύνατο να σβηστεί

Εν κατακλείδι αναφέρουμε ότι το διαδίκτυο είναι μια πραγματικότητα τόσο πραγματική όσο το αυτοκίνητο η τηλεόραση το ραδιόφωνο και όλες οι άλλες εφαρμογές της τεχνολογίας Το ερώτημα επομένως του υπέρ ή κατά του διαδικτύου είναι τόσο άτοπο όσο και η ερώτηση υπέρ ή κατά του αεροπλάνου Το διαδίκτυο αποτελεί επανάσταση στην ανθρώπινη επικοινωνία οι υπαρκτοί κίνδυνοι δεν μπορούν να δαιμονοποιούν το μέσο ούτε να εκμηδενίζουν τις απίστευτες δυνατότητες του Αυτό που οφείλουν οι γονείς να γνωρίζουν είναι ότι η ποιότητα των σχέσεων που αναπτύσσουν με τα παιδιά τους είναι το κλειδί για την ορθή χρήση του διαδικτύου όπως εξάλλου και για όλα τα υπόλοιπα σημαντικά της οικογενειακής ζωής

Σας Ευχαριστώ

Ιστοσελίδες

Common Sense Media wwwcommonsensemediaorgCommon Sense Media is dedicated to improving the lives of kids and families by providing the trustworthy information education and independent voice

CyberKidsgovgr για την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο httpwwwcyberkidgovgr Υπηρεσία Οικονομικής Αστυνομίας και Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο httpwwwhasiadgr


Τα blog του σεμιναρίου httpvirtcomtumblrcom και httpwwwbletsosnet

Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ (ΤΙ ΕΙΝΑI ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΙΣΤΟΣ)

Τo διαδίκτυο (internet) είναι ένα δίκτυο μεμονωμένων υπολογιστών και δικτύων οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιούν διαφορετική τεχνολογία και λειτουργικά συστήματα Ονομάζεται και κυβερνοχώρος

















http207142131248














ADSL


































Feedback
























































|1|
















































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

















http207142131248














ADSL


































Feedback
























































|1|
















































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68














ADSL


































Feedback
























































|1|
















































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

































Feedback
























































|1|
















































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68























































|1|
















































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68









































































Slide 1

Slide 2

Slide 3

Slide 4

Slide 5

Slide 6

Slide 7

Slide 8

Slide 9

Slide 10

Slide 11

Slide 12

Slide 13

Slide 14

Slide 15

Slide 16

Slide 17

Slide 18

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Slide 23

Slide 24

Slide 25

Slide 26

Slide 27

Slide 28

Slide 29

Slide 30

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

Slide 35

Slide 36

Slide 37

Slide 38

Slide 39

Slide 40

Slide 41

Slide 42

Slide 43

Slide 44

Slide 45

Slide 46

Slide 47

Slide 48

Slide 49

Slide 50

Slide 51

Slide 52

Slide 53

Slide 54

Slide 55

Slide 56

Slide 57

Slide 58

Slide 59

Slide 60

Slide 61

Slide 62

Slide 63

Slide 64

Slide 65

Slide 66

Slide 67

Slide 68

Teenagers and internet

Documents

Transcript of Teenagers and internet