T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI - MEB · 2020. 2. 23. · Öğretim programlarında bu...

Ankara, 2018

T.C.MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Orta-Ağır Zihinsel Engeli veOtizm Spektrum BozukluğuOlan Öğrenciler İçin

TÜRKÇE DERSİÖĞRETİM PROGRAMIIII. Kademe (9, 10, 11 ve 12. Sınıf)

i ç i n d e k i l e ri ç i n d e k i l e rGİRİŞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . 5

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1. DEĞERLERİMİZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. YETKİNLİKLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI . . . . . . . . . . . . . . . . 8

SONUÇ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1. TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR . . . . . . . . . . . . . 12

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

2. HEDEFLERİN YAPISI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALAR . . . . . . . . . . 16

ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

5III. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

GİRİŞ

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen öğretim prog-ramları; öğrencilerin hayat boyu kullanabilecekleri bilgi, kavram ve becerileri kazanmalarını, bunları kul-lanarak kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmelerini, etkili iletişim kurmalarını, akademik, günlük yaşam, öz bakım gibi alanlarda gelişim sağlamalarını hedefleyen bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Bu nitelik dokusuna sahip bireylerin yetişmesine hizmet edecek öğretim programları salt bilgi aktaran bir yapı-dan ziyade bireysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırmayı hedefleyen, yalın ve anlaşılır bir yapıda hazırlanmıştır. Programlarda bu amaç doğrultusunda bir taraftan farklı konu ve kademelerde sarmal bir yaklaşımla tekrar eden hedeflere ve açıklamalara, diğer taraftan bütünsel ve bir kerede kazandırılması hedeflenen öğrenme çıktılarına yer verilmiştir. Her iki gruptaki hedef ve açıklamalar ilgili disiplinin yetkin, güncel, geçerli ve eğitim öğretim sürecinde hayatla ilişkileri kurulabilecek niteliktedir. Bu hedefler ve açıkla-malar, eğitim kademeleri düzeyinde değerler, beceriler ve yetkinlikler perspektifinde bütünlük sağlayan bir bakış açısıyla yalın bir içeriğe işaret etmektedir. Böylelikle anlamlı ve kalıcı öğrenmeyi sağlayan, sağlam ve önceki öğrenmelerle ilişkilendirilmiş, günlük hayatta değerler, beceriler ve yetkinlikler çevresinde bütünleş-miş bir öğretim programları toplamı oluşturulmuştur.

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ AMAÇLARI

Öğretim programları, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”, “Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri” ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de yer alan “Özel Eğitimin Temel İlkeleri” esas alınarak hazırlanmıştır. Eğitim ve öğre-tim programlarıyla sürdürülen tüm çalışmalar; okul öncesi, birinci, ikinci ve üçüncü kademe seviyelerinde birbirini tamamlayıcı bir şekilde aşağıdaki amaçlara ulaşmaya yöneliktir:

1. Okul öncesi eğitimini tamamlayan öğrencilerin bireysel gelişim süreçleri göz önünde bulundu-rularak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini sağlamak,

2. Birinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin gelişim ve öğrenme düzeylerine uygun olarak dil ve iletişim, öz bakım ve günlük yaşam, bedensel, bilişsel, sosyal ve duygusal alanlarda sağlıklı şekilde gelişimlerini desteklemek, günlük yaşamlarında ihtiyaç duyacakları temel akademik becerileri kazan-mış, bunları etkin bir şekilde kullanarak bağımsız bireyler olarak hayatlarını sürdürmelerini sağlamak,

3. İkinci kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin, ilkokulda kazandıkları yetkinlikleri geliştirmek suretiyle millî ve manevi değerleri benimsemiş, toplumla etkileşimini, bütünleşmesini sağlayacak şekilde yeterliliklerle donatılmış bireyler olmalarını sağlamak,

4. Üçüncü kademe eğitimini tamamlayan öğrencilerin birinci ve ikinci kademede kazandıkları yetkin-likleri geliştirmek suretiyle, insanlarla etkileşim kurabilen, toplumsal kurallara uyum sağlayabilen, toplumsal yaşama katılım için çabalayan, yaşamlarını bağımsız olarak sürdürebilen bireyler olma-larını sağlamak, “Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinde (TYÇ)” ve ayrıca disiplinlere özgü alanlarda ifa-desini bulan temel düzey beceri ve yetkinlikleri kazanmış, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve bir mesleğe hazır, toplum hayatında üretime katkısı olan, millî ve manevi değerleri benimseyen bireyler olmalarını sağlamaktır.

6 III. Kademe Türkçe Dersi Öğretim Programı

ÖĞRETİM PROGRAMLARININ PERSPEKTİFİ

Eğitim sistemimizin temel amacı bireye değerlerimiz ve yetkinliklerle bütünleşmiş bilgi, beceri ve dav-ranışlar kazandırmaktır. Bilgi, beceri ve davranışlar öğretim programlarıyla kazandırılmaya çalışılırken de-ğerlerimiz ve yetkinlikler bu bilgi, beceri ve davranışların arasındaki bütünlüğü kurmaktadır. Değerlerimiz toplumumuzun millî ve manevi kaynaklarından günümüze ulaşmış ve yarınlarımıza aktaracağımız öz mi-rasımızdır. Yetkinlikler ise bu mirasın hayata aktarımıdır. Bu yönüyle değerlerimiz ve yetkinlikler birbirinden ayrılmaz bir şekilde öğrenme öğretme süreçleriyle kazandırmaya çalıştığımız bilgi, beceri ve davranışlar ile birlikte ele alınarak programın perspektifini oluşturmaktadır.

1. DEĞERLERİMİZ

Değer; bir sosyal grup veya toplumun kendi varlık, birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerinin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli olduğu kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ah-laki ilke ya da inançlardır. Değerler toplum ya da bireyler tarafından benimsenen, birleştirici olgulardır. Aynı zamanda değerler, toplumun sosyal ihtiyaçlarını karşıladığına ve bireylerin iyiliği için olduğuna inanılan öl-çütlerdir. Değer eğitiminin temel amaçlarından biri de öğrencilerin sağlıklı, tutarlı ve dengeli bir kişilik geliş-tirmelerini sağlamaktır. Değerler, insanın tutum ve davranışlarını biçimlendirmede önemli bir role sahiptir.

Eğitim sistemi sadece akademik açıdan başarılı, belirlenmiş bazı bilgi, beceri ve davranışları kazandıran bir yapı değildir. Temel değerleri benimsemiş bireyler yetiştirmek asli görevidir; yeni neslin değerlerini, alış-kanlıklarını ve davranışlarını etkileyebilmelidir. Eğitim sistemi değerleri kazandırma amacı çerçevesindeki işlevini, öğretim programlarını da kapsayan eğitim programıyla yerine getirir. “Eğitim programı”; öğretim programları, öğrenme öğretme ortamları, eğitim araç gereçleri, ders dışı etkinlikler, mevzuat gibi eğitim sisteminin tüm unsurları göz önünde bulundurularak oluşturulur. Öğretim programlarında bu anlayışla de-ğerlerimiz, ayrı bir program veya öğrenme alanı, ünite, konu vb. olarak görülmemiştir. Tam aksine bütün eğitim sürecinin nihai gayesi ve ruhu olan değerlerimiz, öğretim programlarının her birinde ve her bir biri-minde yer almıştır.

Öğretim programlarında yer alan "kök değerler" şunlardır: adelet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sa-bır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik. Bu değerler, öğrenme öğretme sürecinde hem kendi başlarına, hem ilişkili olduğu alt değerlerle ve hem de öteki kök değerlerle birlikte ele alınarak hayat bulacaktır.

2. YETKİNLİKLER

Eğitim sistemimiz yetkinliklerde bütünleşmiş bilgi, beceri ve davranışlara sahip karakterde bireyler yetiştirmeyi amaçlar. Öğrencilerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde; kişisel, sosyal, akademik ve iş hayatlarında ihtiyaç duyacakları beceri yelpazesi olan yetkinlikler TYÇ'de belirlenmiştir. TYÇ’de anadilde ile-tişim, yabancı dillerde iletişim, matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler, dijital yet-kinlik, öğrenmeyi öğrenme, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler, inisiyatif alma ve girişimcilik, kültürel farkındalık ve ifade olmak üzere sekiz anahtar yetkinlik belirlenmiştir. Özel eğitim çerçevesinde yabancı dillerde iletişim ve inisiyatif alma ve girişimciliğe ait yetkinlikler öğretim programlarında ele alınmamıştır. Bu yetkinliklere ilişkin bilgi ve beceriye ait davranışlar orta ve ağır engel düzeyindeki öğrencilere kazandırı-lamamaktadır. Öğretim programlarında ele alınan yetkinlikler TYÇ’de aşağıdaki gibi tanımlamaktadır:

1. Anadilde iletişim: Kavram, düşünce, görüş, duygu ve olguları hem sözlü hem de yazılı olarak ifade etme ve yorumlama (dinleme, konuşma, okuma ve yazma); eğitim ve öğretim, iş yeri, ev ve eğlence gibi her türlü sosyal ve kültürel bağlamda uygun ve yaratıcı bir şekilde dilsel etkileşimde bulunmaktır.


2. Matematiksel yetkinlik ve bilim / teknolojide temel yetkinlikler: Matematiksel yetkinlik, günlük hayat-ta karşılaşılan bir dizi problemi çözmek için matematiksel düşünme tarzını geliştirme ve uygulama-dır. Sağlam bir aritmetik becerisi üzerine inşa edilen süreç, faaliyet ve bilgiye vurgu yapılmaktadır. Matematiksel yetkinlik, düşünme (mantıksal ve uzamsal düşünme) ve sunmanın (formüller, mo-deller, kurgular, grafikler ve tablolar) matematiksel modlarını farklı derecelerde kullanma beceri ve isteğini içermektedir.

Bilimde yetkinlik, soruları tanımlamak ve kanıta dayalı sonuçlar üretmek amacıyla doğal dünya-nın açıklanmasına yönelik bilgi varlığına ve metodolojiden yararlanma beceri ve arzusuna atıfta bulunmaktadır. Teknolojide yetkinlik, algılanan insan istek ve ihtiyaçlarını karşılama bağlamında bilgi ve metodolojinin uygulanması olarak görülmektedir. Bilim ve teknolojide yetkinlik, insan et-kinliklerinden kaynaklanan değişimleri ve her bireyin vatandaş olarak sorumluluklarını kavrama gücünü kapsamaktadır.

3. Dijital yetkinlik: İş, günlük hayat ve iletişim için bilgi iletişim teknolojilerinin güvenli ve eleştirel şekilde kullanılmasını kapsar. Söz konusu yetkinlik, bilgiye erişim ve bilginin değerlendirilmesi, saklanması, üretimi, sunulması ve alışverişi için bilgisayarların kullanılması ayrıca internet aracılığıyla ortak ağlara katılım sağlanması ve iletişim kurulması gibi temel beceriler yoluyla desteklenmektedir.

4. Öğrenmeyi öğrenme: Bireyin kendi öğrenme eylemini etkili zaman ve bilgi yönetimini de kapsa-yacak şekilde bireysel olarak veya grup hâlinde düzenleyebilmesi için öğrenmenin peşine düşme ve bu konuda ısrarcı olma yetkinliğidir. Bu yetkinlik, bireyin var olan imkânları tanıyarak öğrenme ihtiyaç ve süreçlerinin farkında olmasını ve başarılı bir öğrenme eylemi için zorluklarla başa çıkma yeteneğini kapsamaktadır. Yeni bilgi ve beceriler kazanmak, işlemek ve kendine uyarlamak kadar rehberlik desteği aramak ve bundan yararlanmak anlamına da gelir. Öğrenmeyi öğrenme, bilgi ve becerilerin ev, iş yeri, eğitim ve öğretim ortamı gibi çeşitli bağlamlarda kullanılması ve uygulanma-sı için önceki öğrenme ve hayat tecrübelerine dayanılması yönünde öğrenenleri harekete geçirir.

5. Sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinlikler: Bu yetkinlikler kişisel, kişiler arası ve kültürler arası yetkin-likleri içermekte; bireylerin farklılaşan toplum ve çalışma hayatına etkili ve yapıcı biçimde katılma-larına imkân tanıyacak; gerektiğinde çatışmaları çözecek özelliklerle donatılmasını sağlayan tüm davranış biçimlerini kapsar. Vatandaşlıkla ilgili yetkinlik ise bireyleri, toplumsal ve siyasal kavram ve yapılara ilişkin bilgiye, demokratik ve aktif katılım kararlılığına dayalı olarak medeni hayata tam olarak katılmaları için donatmaktadır.

6. Kültürel farkındalık ve ifade: Müzik, sahne sanatları, edebiyat ve görsel sanatlar dâhil olmak üzere çeşitli kitle iletişim araçları kullanılarak görüş, deneyim ve duyguların yaratıcı bir şekilde ifade edil-mesinin öneminin takdiridir.

ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI

Değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkililiğini belirlemek amacı ile yapılan, öğretimle ilgili ve-rilerin toplanmasını ve yorumlanmasını içeren çok adımlı ve sistematik bir süreçtir. Öğrenme, öğretme ve planlamayı doğrudan etkileyen ve eğitim sisteminin temel ögelerinden biri olan değerlendirmeye öğretim programında önemli bir yer verilmiştir.

Öncelikle öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performansını belirlemek ve performansına dayalı ola-rak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programını (BEP) hazırlamak için ölçme ve değerlendirme yapılmalıdır. Sürekli değerlendirme tüm öğrencilerin ilerlemelerinin tespiti için önemlidir. Öğretim öncesinde yapılan değer-lendirme, öğrenci hakkında bilgi edinilmesini ve öğrenme hedeflerinin belirlenmesini; öğretim sırasında


yapılan değerlendirme, öğrenci ve öğretmene geri bildirim verilmesini; öğretim sonunda yapılan değerlen-dirme ise öğrenme hedeflerinin karşılanıp karşılanmadığı ve belirli alanlarda değişiklik yapılması gerekip gerekmediği hakkında karar vermeyi sağlayacaktır. Toplanan veriler sistematik olarak kayıt edilmelidir. Öğ-retim öncesi, sırası ve sonrasında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmektedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Uygun ölçme değerlendirme süreçlerine yer verilerek bu tür sorulara cevap verilmelidir.

Ölçme değerlendirme ilkelerinden aşağıdakilere dikkat edilmelidir:

1. Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğretim programının tüm bileşenleri ile azami uyum sağla-malı, hedeflerin ve açıklamaların sınırları esas alınmalıdır.

2. Ölçme değerlendirme, yetersizliği olan öğrencinin bireysel özelliklerine göre biçimlendirilmelidir.

3. Öğretim programı, ölçme sürecinde kullanılabilecek ölçme araç ve yöntemleri açısından uygulayı-cılara yol gösterir. Bu araç ve yöntemlerin uygulanmasında gerekli uygulama ilkelerine uyulmalıdır.

BİREYSEL GELİŞİM VE ÖĞRETİM PROGRAMLARI

Öğretim programlarının geliştirilmesi sürecinde öğrencinin çok yönlü gelişimsel özelliklerine dair mev-cut bilgi ve birikimi dikkate alınarak ve aralarındaki ilişki göz önünde bulundurularak bazı temel gelişim ilkelerine göre program düzenlenmiştir. Öğretim programları, insan gelişiminin belirli bir dönemde sonlan-madığı ve gelişimin hayat boyu sürdüğü ilkesi ile hazırlanmıştır. Bu sebeple öğretim programlarında, her yaş döneminde bireylerin gelişim özelliklerini dikkate alarak, destekleyici önlemler alınması önerilmektedir. Gelişim, hayat boyu sürse de tek ve bir örnek yapıda değildir. Evreler hâlinde ilerler ve her evrede bireylerin gelişim özellikleri farklıdır. Evreler de başlangıç ve bitişleri açısından homojen değildir. Bu sebeple program-lar olabildiğince bunu göz önünde bulunduran bir hassasiyetle yapılandırılmıştır. Programların hedeflerini gerçekleştirme sürecinde gerekli uyarlamaların öğretmen tarafından yapılması beklenir. Gelişim dönem-leri ardışık ve değişmeyen bir sıra izler. Her evrede olup bitenler takip eden evreleri etkiler. Öte yandan bu ardışıklık basitten karmaşığa, genelden özele ve somuttan soyuta doğru gelişim gibi belirli yönelimlerle karakterize edilir. Program geliştirme sürecinde söz konusu yönelimler hem bir alandaki yeterliliği oluşturan kazanım ve becerilerin ön koşul ve ardıllığı noktasında dikkate alınmış hem de kademeler düzeyinde ders-lerin dağılımlarında ve birbirleriyle ilişkilerinde göz önünde bulundurulmuştur.

Öğretim programlarında insan gelişiminin bir bütün olduğu ilkesi ile hareket edilmiştir. İnsanın farklı gelişim alanlarındaki özellikleri birbirleri ile etkileşim hâlindedir. Söz gelimi dil gelişimi bilişsel gelişimini etkiler ve bilişsel gelişiminden etkilenir. Bu sebeple öğretmenlerden, öğrencinin edindiği bir hedefin geli-şimde başka bir alanı da etkileyeceğini dikkate alması beklenir.

Öğretim programları bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak yapılandırılmıştır. Bireyler ara-sı farklılık bir bireyin diğerlerinden birden fazla özelliği bakımından farklı olmasıdır. Tüm öğrenciler için; bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda öğretim programları temel alınarak “BEP” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’te yer alacak olan hedeflerin belirlenmesinde, öğrenme öğretme süre-cinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazır bulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri farklılaşabilir. Bu nedenle öğrenme öğretme süreci planlanırken öğrencilerin bireysel farklılıkları (mevcut performansları, hazır bulunuşluk düzeyleri, öğrenme stilleri ve ihtiyaçları, sosyokültürel farklılıkları vb.) göz önünde bulundurulmalıdır.


SONUÇProgramları güncelleme sürecinde hangi işlemlerden ve aşamalardan geçildiği aşağıda sıralanmıştır.

• Farklı ülkelerin özel eğitim programları incelenmiş,

• Yurt içinde ve yurt dışında öğretim ve programlar üzerine yapılan akademik çalışmalar taranmış,

• Başta Anayasamız olmak üzere ilgili mevzuat, kalkınma planları, hükûmet programları, şûra kararla-rı, siyasi partilerin programları, sivil toplum kuruluşları ve sivil araştırma kurumları tarafından hazır-lanan raporlar vb. dokümanlar analiz edilmiş,

• Millî Eğitim Bakanlığı programlar ve öğretim materyalleri daire başkanlıkları tarafından öğretmen ve yöneticilerin program gereksinimleri hakkında görüşleri alınmış,

• Öğretmenlerden programların hedefleri ve yapısı hakkında görüş alınmış; bütün görüş, öneri, eleştiri ve beklentiler, Bakanlığımızın ilgili birimlerinden uzman personel, öğretmen ve akademis-yenlerden oluşan çalışma gruplarınca değerlendirilmiştir. Yapılan tespitler doğrultusunda öğretim programlarımız hazırlanmıştır.

TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ UYGULANMASI

1. TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ ÖZEL AMAÇLARI

Türkçe Dersi Öğretim Programı, orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencile-rin hayat boyu kullanabilecekleri sözlü iletişim, dinleme, okuma ve yazma becerileri kazanmaları, bu bece-rileri kullanarak, kendilerini bireysel ve sosyal yönden geliştirmeleri, etkili iletişim kurmaları, istek duyarak okuma ve yazma alışkanlığı edinmelerini sağlayacak şekilde bilgi, beceri ve değerleri içeren bir bütünlük içinde yapılandırılmıştır. Öğrencilerin bilişsel becerilerini geliştirme, iletişim kurma, duygu ve düşüncelerini ifade etme ve bilgi edinmelerinde dilin yeri çok önemlidir. Bu bağlamda öğretim programında öğrenme alanlarındaki beceriler birbiriyle ilişkili ve bütünlük içinde ele alınmaktadır. Öğrenme alanlarının her birinde edinilen bilgi ve beceriler öğrenme sürecinde birbirini etkilemekte ve tamamlamaktadır.

Ayrıca öğrencilerin gelişim özellikleri göz önünde bulundurularak dil bilgisi ve yazım kuralları ile ilgili hedefler artan bir yoğunluk içinde ve aşamalı olarak yapılandırılmıştır. 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanu-nu’nda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkeleri ile 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de ifade edilen Özel Eğitimin Temel İlkeleri doğrultusunda hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı ile öğrencilerin;

1. Türkçeyi, konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak doğru kullanmalarının sağlanması,

2. Yaşamları boyunca kullanacakları temel okuma yazma becerilerini kazanmalarının sağlanması,

3. Okuma yazma sevgisi ve alışkanlığını kazanmalarının sağlanması,

4. Sözlü iletişim becerilerini kullanarak iletişim kurmalarının sağlanması,

5. Dinleme / izleme ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi,

6. Anlama, sınıflama, sıralama, ilişki kurma, tahmin etme gibi bilişsel becerilerinin geliştirilmesi,

7. Sözcük dağarcıklarını ve anlatım becerilerinin geliştirmesi,

8. Gerçek yaşam uygulamalarında okuma ve yazma becerilerini kullanmalarının sağlanması,

9. Okuduğunu anlamaya ve yazılı ifadeye hazırlık becerilerini geliştirmesi,


10. İşlevsel okuma-yazma becerilerini günlük ve sosyal yaşamlarında kullanmalarının sağlanması,

11. Millî, manevi, ahlaki, tarihî, kültürel, sosyal değerlerin farkına vardırılması amaçlanmıştır.

2. ÖĞRENME ÖĞRETME YAKLAŞIMI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı; öğrencilerin performansını ve önkoşul becerileri göz önünde bulunduran ve öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşımla hazırlanmış olup, bütün hedefler sürekli gelişme ve ilerleme gösteren bir yapı içinde ve tüm öğrencilerin dil becerilerini geliştirmelerini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda temel tasarım yaklaşımı belirlenirken hem öğrencinin ilgi ve ih-tiyaçlarını temel alan öğrenci merkezli yaklaşım hem de konu öğretimini merkeze alan konu merkezli bir yaklaşım temel alınmıştır. Bu anlamda program tasarımı eklektik bir yapıya sahiptir. Yani program hem konu merkezli hem de öğrenci merkezlidir.

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yönelik geliştirilmiş olan bu program, bireysel temelleri dikkate alarak oluşturulmuştur. Öğrenci, programın en önemli parçasıdır. Öğ-renme alanları ve etkinlikler birey için seçilmiş ve düzenlenmiştir. Öğrenme yaşantıları bireyin ilerideki ge-reksinimleri göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Özellikle bu program, program geliştirme açısından aşağıda belirtilen bireysel temeller dikkate alınarak geliştirilmiştir.

• Her öğrencinin bir birey olarak kendine özgü olduğunu kabul eder.

• Öğrencinin kişisel mutluluğunu ve başarma duygusunu kazandırmak için çaba gösterir.

• Öğrencinin gelecekteki hayatı için rehberdir.

• Günümüzdeki engelli bireylerden beklenen niteliklerin geliştirilmesine rehberdir.

• Öğrencinin fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı bir birey olarak yetişmesini hedef almıştır.

Program geliştirme açısından bir başka önemli temel ise psikolojik temeldir. Özellikle son zamanlar-da insanlar nasıl öğrenir?, Öğrenme ortamları nasıl düzenlenmelidir? gibi sorular eğitim programlarının psi-kolojik temellerini oluşturmaktadır. Anlamlı bir öğrenme, öğrencilerin ön bilgilerinin kontrol edildiği, ger-çek yaşamda karşılaştıkları sorunların temel alındığı, öğrencinin her zaman bilişsel, çoğunlukla devinimsel olarak da etkin olduğu öğrenme ortamlarında gerçekleşmelidir. Ayrıca bu öğrenme ortamlarının öğrenciye yeni öğrendiklerinin pekiştirilmesi için fırsatlar sunması gerekmektedir. Orta ve ağır engellilere yönelik bu program aynı zamanda görevsel (işlevsel) nitelik taşımaktadır. Bu anlamda programda yer verilen konular ve etkinlikler hayatta geçerli olan konulardır. Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanmış olan Okuma-Yazma Öğretim Programı’nın felsefi temelleri, pragmatist felse-fenin eğitime uygulanması olarak ele alınan ilerlemecilik eğitim felsefesiyle örtüşmektedir. Çünkü prog-ramda öğrenci gereksinimlerini merkeze alan ve öğrenci için işlevsel değeri olan bilgi, beceri ve tutumlar öğretilmektedir.

Dil öğrenimi doğrusal bir faaliyet olmadığından dil becerisinin kazandırılmasında tek bir öğrenme öğ-retme yaklaşımı benimsenmemeli, farklı öğretim yöntem ve teknikleri bir arada ve dengeli şekilde kulla-nılmalıdır. Bu bağlamda bu programda iki farklı öğrenme kuramından yaralanılmıştır. Öğretim programına temel olan öğrenme yaklaşımları ise sırası ile uygulamalı davranış analizi ve sosyal etkileşimci kuramdır. Uygulamalı davranış analizi, davranışçı kuramın öne sürdüğü ilkeleri kullanarak sosyal açıdan birey için anlamlı ve toplum için önemli davranışları değiştirmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Uygulamalı davranış analizinde sosyal açıdan önemli, gözlenebilir ve ölçülebilir hedef davranışlar belirlenerek, bu davranışlarda istendik yönde değişiklik yaratmak için çalışılır. Uygulamalı davranış analizi alanında yeni beceri ve davra-


nışları öğretmek üzere geliştirilmiş çok sayıda yöntem bulunmaktadır. Bu programda yer alan yöntemler; Doğrudan Öğretim Yöntemi, Yanlışsız Öğretim Yöntemleri ve Etkinlik Temelli Öğretim Yöntemidir.

Sosyal etkileşim kuramına göre çocuğun gelişiminin daha bilgili ve deneyimli bir yetişkinin rehberli-ğinde sosyal bir ortamda gerçekleşmektedir. Diğer bir deyişle çocuklar diğer kişilerle etkileşimler kurarak öğrenir. Çocuklar ve yetişkinlerin birlikte etkileşim içinde gerçekleştirdikleri tüm etkinlikler yakınsal gelişim alanı olarak adlandırılan alanda gerçekleşir. Yakınsal gelişim alanı, çocuğun bağımsız olarak yapabileceği ile maksimum yetişkin desteği ile yapacağı arasındaki alan olarak tanımlanmakta ve öğrenme bu alan içinde gerçekleşmektedir. Hedeflenen, çocuğu yetişkin rehberliğinden bağımsız hale getirmektir. Bu amaçla yetiş-kin birçok destekleyici sunarak öğrencinin söz konusu becerilerde bağımsızlaşmasını sağlar. Bu yaklaşımı temel alan birçok öğretim yöntemi bulunmaktadır. Planlı Söyleşi ve Dil Deneyimi Yaklaşımı bunlardan ba-zılarıdır.

Tüm öğrenciler için bireysel özellikleri, performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda Türkçe Dersi Öğ-retim Programı temel alınarak “BEP” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. BEP’te yer alacak hedeflerin belirlen-mesinde, öğrenme öğretme sürecinin düzenlenmesinde ve başarının değerlendirilmesinde o öğrencinin hazırbulunuşluğu, bilişsel, sosyal ve bedensel özellikleri dikkate alınmalıdır. Öğrenme öğretme sürecinde mümkün olduğunca bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanılmalıdır. Bu teknolojilerin kullanılması öğre-tim stratejilerini zenginleştirirken aynı zamanda öğrencilerin öğrenmelerini destekleyecektir.

Dersin işlenişinde ve uygulamalarda görsel iletişim araçlarına yer verilmeli; slayt, bilgisayar, televizyon, etkileşimli tahta, internet, EBA içerikleri vb. etkin olarak kullanılmalıdır. Teknolojik araç ve gereçler kullanılır-ken gizlilik, bütünlük ve erişilebilirlik göz önüne alınmalı ve internetin güvenli kullanımı konusunda gerekli uyarılar yapılmalı ve tedbirler alınmalıdır. Dijital kaynakların, özellikle internetten indirilen materyallerin kullanımında intihal yapılmamalı, etik kurallara ve telif haklarına uyulmalıdır.

3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI

Öğrencilerin öğrenme alanlarındaki performanslarını belirlemek amacıyla belirli ölçme araçlarından yararlanılır. Öğretmen tarafından da geliştirilebilen bu araçlarla elde edilen veriler;

1. Öğrencilerin öğretimi hedeflenen davranışı öğrenmeye hazır olup olmadıklarını,

2. Geliştirilen öğretim programının etkililiğini,

3. Öğretimin sonlandırılma kararının verilmesini,

4. Öğretimle ne düzeyde genellenebilen davranış değişikliğinin sağlanabildiğini,

5. Öğretim sonlandıktan sonra etkisinin devam edip etmediğini (izleme) değerlendirmek amacıyla kullanılır.

Öğrencilerin programla kazandırılması hedeflenen bilgi ve becerileri ne oranda edindiğinin tespitinde kullanılan ölçme ve değerlendirme uygulamaları sürekli olmalıdır. Değerlendirme süreci birçok basamağı içermelidir. Bu basamaklar aşağıda verilmektedir.

Programın Gözden Geçirilmesi: Öğretim programını gözden geçirerek, öğrenme alanlarına göre ne-reden başlanacağına karar verilmelidir.

Öğretim Öncesinde Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğretilmeden önce değerlendirme yapılmalıdır.

Kaba Değerlendirme: Program öğrenme alanları ve hedefleri gözden geçirdikten sonra kaba de-ğerlendirme araçları programa göre geliştirilmelidir. Kaba değerlendirme araçları olarak kontrol listeleri,


gözlemler ve görüşmelerden yararlanılabilir. Öğrencilerin defterleri incelenebilir. Bu tür ölçümlemeler öğ-rencinin performansı hakkında kabaca bilgi verecek ve ayrıntılı değerlendirme için yol gösterecektir.

Ayrıntılı Değerlendirme Araçları Hazırlanması ve Uygulanması: Seçtiğiniz öğrenme alanına göre ayrıntılı değerlendirme çok çeşitli ölçme araçları veya değerlendirme süreçleri kullanılarak yapılabilir. Örne-ğin; ölçüt bağımlı ölçü araçları hazırlanabilir. Dil örnekleri alınabilir. İş örneği analizleri yapılabilir. Okuduğu-nu anlama testleri uygulanabilir. Önemli olan söz konusu öğrenme alanında en iyi şekilde ölçebilecek ölçme aracı/araçlarını geliştirmek ve uygulamaktır. Öğretim öncesinde yapılan ayrıntılı değerlendirme öğretime nereden başlanacağına yol gösterecektir. Bu değerlendirmeden sonra amaçlar belirlenerek öğretime başla-nabilir.

Öğretim Sırasında Veri Toplama: Öğrenciye seçilen öğrenme alanında yer alan hedef davranışlar öğ-retilirken değerlendirme yapılmalıdır. Öğretim sırasında yapılan bu değerlendirmeler öğretimin düzenlen-mesinde rol oynar.

Öğretim Sonunda Veri Toplama: Öğretim sonunda öğretim öncesinde kullanılan ölçme araçları ile belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşmadığı saptanmalıdır.

Toplanan Verilerin Kayıt Edilmesi: Öğrenci performansı sürekli kayıt edilerek öğrenci performansı kayıt altına alınmalıdır. Kayıtlar sistematik olarak tutulmalıdır.

Sonuçları Değerlendirilmesi ve Gerekli Düzenlemelerin Yapılması: Öğretim öncesi, sırası ve sonra-sında yapılan tüm değerlendirmeler uygulanan öğretim konusunda yol gösterir. Öğrenci nasıl öğrenmek-tedir? Ne tür ipuçlarına ihtiyaç duymaktadır? En fazla desteklenmesi gereken alan nedir? Ne tür öğretimsel uyarlamalara ihtiyacı bulunmaktadır? Eğer uygun değerlendirme süreçlerine yer verildiyse, bu tür sorulara cevap verilebilecek ve birçok problemlerin üstesinden gelinebilecektir.

Bu programda değerlendirme araçları olarak informal ölçü araçlarının kullanılmalıdır. Bunların bir kısmı ölçüt bağımlı ölçü araçları ve kontrol listeleri gibi öğretmen yapımı ölçü araçlarıdır. Ayrıca programda öğ-renci performansının belirlenmesinde gözlem tekniğine ve bazı beceriler için (ör, yazma becerisi) gözlemin özel bir türü olan çalışma örneği analizine yer verilmiştir. Çalışma örneği analizi; tepki ve hata analizi şeklin-de yapılır. Bu programda bazı öğrenme alanlarında (yazılı ifade) hata analizi kullanılmalıdır.

4. UYGULAMADA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR• Okuma-yazma bilmeyen çocuklara ikinci kademede yer alan Ses Esaslı İlk Okuma Yazma yöntemi ile

ilk okuma-yazma çalışmaları yapılmalıdır.

• İlk iki kademede etkili öğretim yapıldığı halde ilk okuma-yazmayı öğrenemeyen, sesleri tanımada ve birleştirmede sorunları bulunan öğrenciler için İşlevsel Okuma-Yazma öğrenme alanı bulunmak-tadır. Bu öğrenme alanındaki hedefler çalışılmalıdır. Bu öğrencilere Okuduğunu Anlama ve Yazılı İfade öğrenme alanlarından hedef alınmamalıdır.

• İlk okuma-yazma becerilerini kazanmış olan öğrenciler için Okuduğunu Anlama ve Yazılı İfade öğ-renme alanlarından hedefler çalışılmalıdır. Bu öğrenciler için İşlevsel Okuma-Yazma öğrenme ala-nından hedef alınmamalıdır.

• Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim bu kademede ortak öğrenme alanı olduğundan diğer öğren-me alanlarında yer alan hedefler öğretilirken bir yandan bu alanlardan hedefler çalışılmalıdır. Ayrıca bu iki ortak öğrenme alanı, hem işlevsel okuma programını takip eden hem de okuma-yazma bilen öğrenciler için ortak öğrenme alanıdır.

• Öğretmenler çocuğun performansına göre -bulunduğu kademeyi dikkate almayarak- diğer kade-melerden hedef ve hedef davranışlar seçebilir.


TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için geliştirilen Türkçe Öğretim Programı giriş, öğretim programının uygulanması ve öğretim programının yapısı bölümlerinden oluşmak-tadır.

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan öğrenme alanları; İşlevsel Okuma Yazma, İlk Okuma Yazma, Okuduğunu Anlama, Yazılı İfade, Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim olmak üzere altı ana başlık altında düzenlenmiştir.

1. ÖĞRETİM PROGRAMININ YAPISI

ÜÇÜNCÜ KADEME ÖĞRETİM PROGRAMI

Öğrenme Alanı 1:İşlevsel Okuma-Yazma

Ortak Öğrenme Alanları

Öğrenme Alanı 2:Okuduğunu Anlama

Öğrenme Alanı 3:Yazılı İfade

Öğrenme Alanı 4:Dinlediğini Anlama

Öğrenme Alanı 5:Sözlü İletişim

Şekil 1. Türkçe Dersi Öğretim Programı Öğrenme Alanları

İşlevsel Okuma-Yazma: Bu öğrenme alanının amacı, ilk okuma-yazmayı öğrenmede zorlanan öğren-cilerin günlük yaşamlarını daha bağımsız sürdürebilmeleri için gerekli olan işlevsel okuma-yazma becerile-rini kazandırmaktır. İşlevsel Okuma-Yazma programı, etkililiği kanıtlanmış Edmark Reading Program temel alınarak hazırlanmıştır. Bu öğrenme alanı ile özellikle ağır ve orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere hem iş ve meslek yaşamlarında sıklıkla kullanılan sözcükler hem de boş za-manlarını değerlendirerek hayattan keyif almalarını destekleyecek işlevsel eğlence sözcükleri öğretilerek, onların günlük yaşamlarını sürdürmelerini kolaylaştırmak hedeflenmiştir. Bu bağlamda, İşlevsel Okuma-Yaz-ma öğrenme alanında bu kademede iş ve meslek yaşamı ile eğlence ve boş zaman olmak üzere iki alanda sözcük serileri oluşturulmuştur. Bu sözcük örnekleri EK-1’de verilmiştir. Bu öğrenme alanı beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar; sözcüğü okuma, sözcüğü görseli ile eşleme, sözcüğü yazma, sözcüğü cümle ve metin içerisinde okuma ve cümle yazmadır.

Okuduğunu Anlama: Bu öğrenme alanında öğrencinin okuma ve metin anlama becerilerinin ka-zandırılması hedeflenmiştir. Öğrenme alanı; okuma kurallarını uygulama, okumaya yönelik tutum, okuma gelişimi, metin yapılarını tanıma, metin anlama, gerçek yaşam uygulamaları olmak üzere altı bölümden oluşmaktadır.

Yazılı İfade: Bu öğrenme alanında öğrenciye cümle ve metin yazma becerilerinin kazandırılması he-deflenmiştir. Öğrenme alanı; dikte yoluyla yazma, noktalama işaretleri, yazmaya yönelik tutum, okuma


gelişimi, metin yapılarını tanıma, metin anlama, gerçek yaşam uygulamaları olmak üzere altı bölümden oluşmaktadır.

Dinlediğini Anlama ve Sözlü İletişim: Bu öğrenme alanları üçüncü kademe programı uygulanırken tüm öğrenme alanlarına hizmet edecek şekilde tasarlanmış, ortak öğrenme alanlarıdır. Bu öğrenme alan-larından öğretmenler hedefler seçerek öğrencilerin dinlediğini anlama ve sözlü iletişim becerisini geliştire-bilecektir. Dinlediğini Anlama öğrenme alanı; dinleme kurallarına uyma, yönergeleri yerine getirme, dinle-dikleriyle ilgili sorulara cevap verme, dinledikleri arasındaki farkları bulma, günlük yaşantısında dinleme ve ders dinleme olmak üzere altı bölümden oluşmaktadır. Sözlü İletişim ise; konuşma kuralları, alıcı ve ifade edici anlam-söz dizimi, sözcük dağarcığı, olayları ve durumları anlatma ve dil bilgisi olmak üzere beş bölüm-den oluşmaktadır.

Türkçe öğretim programında Kademe, Öğrenme Alanı, Bölüm / Aşama, Hedef'e ilişkin kodlamada aşağıdaki sistematik izlenmiştir.

3 1 1 1

Bulunduğu Kademe Öğrenme Alanı Bölüm / Aşama Hedef Numarası

. . .. .


2. HEDEFLERİN YAPISI

Bu bölümde orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programının öğrenme alanlarına göre hedef ve hedef davranış sayıları verilmiştir. Türkçe Dersi üçüncü kademe programında İşlevsel Okuma Yazma öğrenme alanını alan öğrenciler için top-lam 17 hedef ve 69 hedef davranış yer almaktadır. Türkçe Dersi üçüncü kademe programında İlk Okuma Yazma öğrenme alanını alan öğrenciler için ise toplam 41 hedef ve 201 hedef davranış bulunmaktadır.

Tablo 1. İşlevsel Okuma Yazma Öğrenme Alanını Alan Öğrencilerin Öğretim Programında Yer Alan Hedef ve Hedef Davranış Sayıları

Öğrenme Alanları Hedef Sayıları Hedef Davranış Sayıları

İşlevsel Okuma Yazma 6 19

Dinlediğini Anlama 6 26

Sözlü İletişim 5 24

Toplam 17 69

Tablo 2. İlk Okuma Yazma Öğrenme Alanını Alan Öğrencileri Öğretim Programında Yer Alan, Hedef ve Hedef Davranış Sayıları

Öğrenme Alanları Hedef Sayıları Hedef Davranış Sayıları

Okuduğunu Anlama 19 92

Yazılı İfade 11 59

Dinlediğini Anlama 6 26

Sözlü İletişim 5 24

Toplam 41 201

Tablo 3. Hedeflerin Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımı

Öğrenme Alanları Bilişsel Duyuşsal Psikomotor Toplam

İşlevsel Okuma-Yazma 4 0 2 6

Okuduğunu Anlama 5 13 1 19

Yazılı İfade 7 3 1 11

Dinlediğini Anlama 4 2 0 6

Sözlü İletişim 4 1 0 5

Toplam 24 19 4 47


3. HEDEF, HEDEF DAVRANIŞLAR VE AÇIKLAMALARÖĞRENME ALANLARIİŞLEVSEL OKUMA-YAZMA

Aşama 1Sözcüğü Okuma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im

Yönt

em v

e Te

knik

leri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.1.

1.1.

Söz

cüğü

oku

r.

1.1.

Söz

cüğü

n kü

çük

harfl

erle

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.2.

Söz

cüğü

n ba

ş ha

rfin

in b

üyük

har

fle y

azılm

ış ş

eklin

i oku

r.

1.3.

Söz

cüğü

n bü

yük

harfl

erle

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.4.

Söz

cüğü

n fa

rklı

yazı

pun

tosu

ve

kara

kter

i ile

yaz

ılmış

şek

lini o

kur.

1.5.

Söz

cüğü

, yaz

ılışı

ben

zem

eyen

diğ

er s

özcü

kler

ara

sınd

an g

öste

rir.

1.6.

Söz

cüğü

, yaz

ılışı

ben

zeye

n di

ğer s

özcü

kler

ara

sınd

an g

öste

rir.

Yanl

ışsı

z Ö

ğret

im

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

İlerle

me

Kayı

t Çi

zelg

esi

Açıklamalar

Her

bir

hede

f dav

ranı

ş iç

in a

yrı b

ir öğ

retim

sür

eci p

lanl

anm

alıd

ır. Ö

ğren

cini

n se

çile

n he

r bir

hede

f söz

cük

için

bel

irlen

en tü

m h

edef

dav

ranı

şlar

da b

ağım

sızl

ı-ğa

ula

şmas

ı öne

mlid

ir.

İşle

vsel

oku

ma-

yazm

a be

ceril

erin

in k

azan

dırıl

mas

ında

, öğr

enci

nin

özel

likle

ri ve

hed

ef d

avra

nışl

ar d

ikka

te a

lınar

ak e

tkili

ve

verim

li ol

acağ

ı düş

ünül

en y

anlış

sız

öğre

tim y

önte

mle

ri te

rcih

edi

lmel

idir.

Söz

cük

okum

a aş

amas

ı içi

n Sa

bit B

ekle

me

Süre

li Ö

ğret

im y

a da

Eş

Zam

anlı

İpuc

u ile

Öğr

etim

yön

tem

lerin

den

biri

seçi

lebi

lir.

Öğr

enci

kel

imey

i her

doğ

ru o

kuyu

şund

a m

utla

ka b

etim

lene

rek

peki

ştiri

lmel

idir.

Bu

yakl

aşım

, öğr

enci

lerin

doğ

ru ş

ekild

e ok

umas

ına

ve b

u ok

umay

ı dev

am

ettir

mes

ine

yard

ımcı

ola

cakt

ır. S

özcü

k ok

uma

çalış

mal

arı t

omba

la v

b. o

yunl

arla

sür

dürü

lmel

idir.

Öğr

etile

n he

r 10

kelim

eden

son

ra b

u ke

limel

erin

birk

aç k

ez y

er a

ldığ

ı kel

ime

liste

si o

luşt

urul

arak

iler

lem

eyi i

zlem

e de

ğerle

ndirm

esi y

apılm

alıd

ır. Y

apıla

cak

olan

bu

değe

rlend

irme

ile ö

ğret

men

, öğr

enci

nin

yanl

ış o

kudu

ğu k

elim

eler

i bel

irlem

eli v

e bi

r son

raki

hed

ef k

elim

eye

geçm

ek y

erin

e ya

nlış

oku

duğu

kel

imel

e-rin

öğr

etim

ine

geri

dönm

elid

ir.

Örn

ek ö

ğret

me-

öğre

nme

süre

ci b

ölüm

ünde

1.5

. hed

ef d

avra

nışı

için

der

s pl

anı,

"Der

s Pl

anı Ö

rneğ

i I"d

e ye

r alm

akta

dır.


Aşama 2Sözcüğü Görseli ile Eşleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.1.

2.1.

Söz

cüğü

gör

seli

ile e

şler

.

1.1.

Far

klı g

örse

ller a

rası

ndan

öğr

etile

n sö

zcüğ

e ai

t gö

rsel

i gös

terir

.

1.2.

Gör

seli

göst

erile

n sö

zcüğ

ü çe

şitli

söz

cükl

er a

rası

n-da

n gö

ster

ir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

Bu h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

a, ö

ğren

cini

n bi

r önc

eki a

şam

ada

okum

ayı ö

ğren

diği

hed

ef s

özcü

ğü a

nlam

land

ırmas

ı içi

n ye

r ver

ilmiş

tir. B

u ne

denl

e öğ

retim

sü

reçl

erin

de h

edef

söz

cük

için

seç

ilen

görs

elin

öğr

enci

nin

yaşa

ntıs

ında

kar

şıla

şabi

lece

ği, s

özcü

ğü e

n uy

gun

şeki

lde

betim

leye

n bi

r gör

sel o

lmas

ına

dikk

at

edilm

elid

ir. Ö

ğren

ci k

elim

eyi h

er d

oğru

eşl

eyiş

inde

mut

laka

bet

imle

nere

k pe

kişt

irilm

elid

ir. S

özcü

k ile

gör

selin

i eşl

eme

çalış

mal

arın

a da

ha a

z ol

umsu

z ör

nekl

e ba

şlan

mal

ı, gi

dere

k ol

umsu

z ör

nek

sayı

sı a

rtırı

lmal

ıdır.

Sözc

ük k

artla

rı ve

resi

mli

kart

lar i

le y

apıla

n öğ

retim

lerd

en s

onra

hed

ef d

avra

nışl

ara

yöne

lik ç

alış

ma

kâğı

tları

hazı

rlana

rak

alış

tırm

a et

kinl

ikle

ri ya

ptırı

lmal

ıdır.

Bu

tür ç

alış

mal

ar y

apılı

rken

ayn

ı zam

anda

öğr

enci

nin

sözc

ük d

ağar

cığı

nı g

eliş

tirec

ek ş

ekild

e öğ

renc

i ile

etk

ileşi

m k

urul

mal

ıdır.

Sözc

üğü

günl

ük y

aşan

tısın

dan

karş

ılaşt

ığı o

rtam

lard

a ok

uyab

ilmes

i içi

n öğ

retim

lerd

en s

onra

müm

küns

e sı

nıf o

rtam

ı düz

enle

nere

k, o

rtam

da s

özcü

ğü

okuy

up o

kuya

mad

ığı g

özle

nmel

idir.

Bun

unla

birl

ikte

gün

lük

yaşa

ntıs

ında

bu

sözc

ükle

rle k

arşı

laşa

bile

ceği

yer

lere

gez

iler d

üzen

lene

bilir

. Ayr

ıca

öğre

ncin

in

öğre

ndiğ

i söz

cükl

eri g

erçe

k or

tam

da o

kuya

bilm

eler

i içi

n ai

lele

rle iş

birl

iği k

urul

mal

ı ve

onla

rdan

bilg

i alın

mal

ıdır.


Aşama 3 Sözcüğü Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.1.

3.1.

Söz

cüğü

yaz

ar.

1.1.

Söz

cük

ve o

söz

cüğe

ait

görs

el g

öste

rildi

ğind

e sö

zcü-

ğü y

azar

.

1.2.

Söz

cüğe

ait

görs

el g

öste

riler

ek, s

özcü

k sö

ylen

diği

nde

yaza

r.

1.3.

Söz

cük

söyl

endi

ğind

e ya

zar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kapa

t-Ko

pyal

a-Ka

rşıla

ştır

Stra

tejis

i

Kont

rol L

iste

si

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

ncile

rin p

erfo

rman

sına

gör

e da

ha fa

zla

ipuc

u ile

baş

lanı

p bu

ipuç

ları

aşam

alı o

lara

k ge

ri çe

kilm

elid

ir. Ö

rneğ

in s

özcü

ğün

üzer

inde

n ge

çere

k ya

zma,

sık

ara

lıklı

kesi

k çi

zgile

rle y

azılm

ış s

özcü

ğün

çizg

ilerin

i birl

eştir

erek

yaz

ma,

sey

rek

aral

ıklı

kesi

k çi

zgile

rle y

azılm

ış s

özcü

ğün

çizg

ilerin

i birl

eştir

erek

ya

zma

şekl

inde

bir

sıra

izle

nebi

lir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

öğr

enci

lere

; Kap

at-K

opya

la-K

arşı

laşt

ır st

rate

jisi i

le d

e sö

ylen

eni y

azm

a be

ceril

eri k

azan

dıra

bilir

. Bu

stra

teji,

pro

gram

da a

çıkl

anm

ıştır

.

Öğr

enci

kel

imey

i her

doğ

ru y

azış

ında

mut

laka

bet

imle

nere

k pe

kişt

irilm

elid

ir.

Kale

m tu

tma

ve y

azm

a ile

ilgi

li ci

ddi s

ıkın

tılar

ı ola

n öğ

renc

iler i

çin

büyü

k bi

r kâğ

ıda

sözc

üğün

yaz

ılı h

ali v

erili

p, h

arf k

artla

rı ar

asın

dan

sözc

ükte

ki h

arfle

ri eş

leye

-re

k sö

zcüğ

ün a

ltına

har

fleri

dizm

esi i

sten

mel

i, sö

zcük

tekr

ar o

kutu

lmal

ı ve

öğre

ncin

in s

özcü

ğü b

u şe

kild

e ol

uştu

rmas

ı sağ

lanm

alıd

ır.


Aşama 4Sözcüğü Cümle ve Metin İçerisinde Okuma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.1.

4.1.

Söz

cüğü

cüm

le v

e m

etin

içer

isind

e ok

ur.

1.1.

Söz

cüğü

cüm

le iç

eris

inde

gös

teril

diği

nde

okur

.

1.2.

Söz

cüğü

met

in iç

eris

inde

gös

teril

diği

nde

okur

.

1.3.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

okur

.

1.4.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an m

etin

leri

okur

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

3.1.

4.2.

Öğr

etile

n sö

zcüğ

ün b

ulun

duğu

cüm

le

ve m

etin

hak

kınd

a so

rula

n so

rula

ra

ceva

p ve

rir.

2.1.

Cüm

lele

ri ok

uduk

tan

sonr

a cü

mle

ile

ilgili

bas

it so

ru-

lara

cev

ap v

erir.

2.2.

Met

inle

ri ok

uduk

tan

sonr

a m

etin

ile

ilgili

bas

it so

rula

-ra

cev

ap v

erir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

ap

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

Sözc

üğü

cüm

le v

e m

etin

içer

isin

de o

kum

a ça

lışm

alar

ı, öğ

renc

inin

oku

may

ı öğr

endi

ği s

özcü

kler

i dah

a iy

i anl

amas

ına

yard

ımcı

ola

cakt

ır. A

ncak

her

öğr

enci

den

bu

hede

f dav

ranı

şlar

ı yap

abilm

esi b

ekle

nmem

elid

ir. Ö

ğren

cini

n öğ

rend

iği s

özcü

kler

in y

er a

ldığ

ı hik

âyel

er o

kund

uğun

da d

inle

mes

i ve

dinl

edik

leri

ile il

gili

soru

lara

ce

vap

verm

esi d

e ye

terli

dir.

Bura

da a

sıl a

maç

, öğr

enci

lerin

işle

vsel

söz

cükl

eri a

nlam

alar

ını v

e ku

llanm

alar

ını a

rttır

mak

tır. B

u tü

r çal

ışm

alar

yap

arke

n ay

nı z

aman

da

öğre

ncin

in s

özcü

k da

ğarc

ığın

ı gel

iştir

ecek

şek

ilde

öğre

nci i

le e

tkile

şim

kur

ulm

alıd

ır.

1 ve

2. h

edefl

er iç

in ö

ğren

cini

n ok

uduğ

u sö

zcük

ve

sözc

ükle

ri, c

ümle

ve

met

in iç

inde

oku

yabi

lmel

eri i

çin

yapı

land

ırılm

ış ö

ykül

er k

ulla

nılm

alıd

ır. B

u aş

amad

a öğ

renc

inin

cüm

leni

n ya

da

met

nin

tam

amın

ı oku

mas

ı bek

lenm

emel

idir.

Bu

hede

f dav

ranı

şın

öğre

tilm

esin

in a

mac

ı, sa

dece

öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i söz

cüğü

cüm

le

ya d

a m

etin

için

de ta

nım

ası v

e ba

ğlam

a uy

gun

anla

mla

ndırm

asıd

ır.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

olu

ştur

ulan

cüm

lele

rin b

elli

bir a

nlam

büt

ünlü

ğüne

sah

ip o

lmas

ına

dikk

at e

dilm

elid

ir. A

yrıc

a öğ

renc

inin

yaş

amın

da y

azm

ayı i

letiş

im

arac

ı ola

rak

kulla

nabi

lmes

ini s

ağla

mak

için

cüm

lele

rin b

u yö

nde

oluş

turu

lmuş

cüm

lele

r olm

ası d

a ön

emlid

ir.


Aşama 5Cümle Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.1.

5.1.

Cüm

leyi

yaz

ar.

1.1.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

baka

rak

yaza

r.

1.2.

Öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

söyl

endi

ğind

e ya

zar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kapa

t-Ko

pyal

a-Ka

rşıla

ştır

Stra

tejis

i

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

İlerle

me

Kayı

t Çiz

elge

si

Açıklamalar

Öğr

enci

nin

sözc

ükle

ri ya

zma

bece

risin

i kaz

anm

asın

ın a

rdın

dan

cüm

le y

azm

a he

defi

alın

mal

ıdır.

Söz

cük

yazm

ayı ö

ğren

en ö

ğren

ci iç

in b

u aş

amad

a sö

zcük

ler

aras

ında

uyg

un b

oşlu

klar

bıra

kma,

cüm

leni

n so

nuna

nok

ta k

oym

a, c

ümle

ye b

üyük

har

fle b

aşla

ma

gibi

, cüm

le y

azm

a aş

amas

ı içi

n ge

rekl

i ola

n ya

zım

kur

alla

rına

yöne

lik m

odel

lem

eler

yap

ılmal

ıdır.

Öğr

enci

nin

cüm

leyi

bak

arak

yaz

ma

perf

orm

ansı

na g

öre,

öğr

etile

n sö

zcük

ile

önce

den

veril

en s

özcü

kler

den

oluş

an c

ümle

leri

söyl

endi

ğind

e ya

zma

hede

f dav

ranı

şı

çalış

ılmal

ıdır.

Bu

hede

f dav

ranı

şın

kaza

ndırı

lmas

ı içi

n Ka

pat-

Kopy

ala-

Karş

ılaşt

ır St

rate

jisi k

ulla

nılm

alıd

ır.


OKUDUĞUNU ANLAMABölüm 1

Okuma Kurallarını Uygulama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

1.1.

Oku

ma

pozi

syon

unu

ayar

lar.

1.1.

Oku

rken

dik

otu

rur.

1.2.

Kita

bı k

endi

gör

üş m

esaf

esin

e uy

gun

uzak

lıkta

tuta

r.G

öste

rip Y

aptır

ma

Yönt

emi

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

3.2.

1.2.

Oku

ma

kura

lların

a uy

gun

okur

.2.

1. G

özle

sat

ır ta

kibi

yap

arak

oku

r.

2.2.

Ses

siz

okum

a ku

ralla

rına

uygu

n ol

arak

oku

r. A

lıştır

may

ı Art

ırma

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

3.2.

1.3.

Oku

ma

araç

-ger

eçle

rini

tem

iz v

e dü

zenl

i kul

la-

nır.

3.1.

Kita

plar

ın s

ayfa

ların

ı düz

gün

çevi

rir.

3.2.

Kita

plar

ını t

emiz

ve

düze

nli k

ulla

nman

ın ö

nem

ini f

ark

eder

.

3.3.

Kita

plar

ının

say

fala

rını t

emiz

tuta

r.

3.4.

Kita

plar

ını o

kudu

ktan

son

ra y

erin

e ko

yar.

Gös

terip

Yap

tırm

a Yö

ntem

iG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

Açıklamalar

2.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

ncid

en d

udak

ların

ı har

eket

ett

irmed

en v

e se

si d

uyul

may

acak

şek

ilde

sess

iz o

kum

ası b

ekle

nmek

tedi

r.

3. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

ı içi

n ya

pıla

ndırı

lmış

bir

öğre

tim s

ürec

inin

uyg

ulan

mas

ına

gere

k yo

ktur

. Öğr

enci

ye o

kul a

raç-

gere

çler

ini n

için

tem

iz v

e dü

zenl

i ku

llanm

ası g

erek

tiği,

okul

ara

ç-ge

reçl

erin

i tem

iz v

e dü

zenl

i kul

lanm

ası i

çin

nele

r yap

mas

ı ger

ektiğ

i oku

ma

ile il

gili

tüm

çal

ışm

alar

da a

nlat

ılmal

ıdır.

Ayr

ıca

bu

hede

f dav

ranı

şlar

a yö

nelik

hik

âyel

er o

kunm

alı,

vide

olar

izle

tilm

eli v

e gö

ster

ip y

aptır

ma

yönt

emi k

ulla

nılm

alıd

ır.


Bölüm 2Okumaya Yönelik Tutum

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

2.1.

Öğr

enci

oku

may

a yö

nelik

olu

mlu

tutu

m

göst

erir.

1.1.

Oku

may

a is

tekl

i olu

r.

1.2.

İle

tişim

am

açlı

okur

.

1.3.

Bilg

i edi

nmek

için

oku

r.

1.4.

Oku

mak

tan

hoşl

anır.

Hed

ef K

oym

a

Seçi

m Y

apm

aG

özle

m

Açıklamalar

Hed

ef k

oym

a, p

erfo

rman

sı v

e gü

düle

nmey

i art

ıran

bir t

ekni

ktir.

Bire

y he

defe

ula

şmak

için

çab

a gö

ster

ir. A

ncak

hed

ef k

oyar

ken

öğre

nci p

erfo

rman

sı d

ikka

te

alın

mal

ıdır.

Öğr

enci

nin

seçi

m y

apm

asın

ı sağ

lam

ak iç

in s

eçen

ek s

unul

mal

ıdır.

Seç

enek

ler o

kum

a gö

revl

eriy

le il

gili

olab

ilece

ği g

ibi,

okun

acak

met

inle

rle d

e ilg

ili o

labi

lir.


Bölüm 3Okuma Gelişimi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

3.1.

Met

ni d

oğru

ve

akıc

ı ol

arak

oku

r.

1.1.

Met

inde

yer

ala

n sö

zcük

leri

doğr

u ok

ur.

1.2.

Hec

elem

eden

oku

r.

1.3.

Akı

cı o

kur.

Mod

el O

kum

a - T

ekra

rlı

Oku

ma

Mod

el O

kum

a - T

ekra

rlı

Oku

ma

- Hat

a D

üzel

tme

Oku

ma

Kayı

t Çiz

elge

si

3.2.

3.2.

Met

ni v

urgu

ve

tonl

a-m

a ya

para

k se

sli o

kur.

2.1.

İşi

tileb

ilir b

ir se

s to

nuyl

a ok

ur.

2.2.

Virg

ül v

e no

ktad

a du

rakl

amal

ar y

apar

.

2.3.

Nok

tala

ma

işar

etle

rine

uygu

n vu

rgu

ve to

nlam

a ya

para

k ok

ur.

2.4.

Anl

amla

ra u

ygun

vur

gu v

e to

nlam

a ya

para

k ok

ur.

Mod

el O

kum

aKo

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

Hec

elem

eden

oku

mak

, ses

lerin

ve

hece

lerin

üze

rinde

dur

mad

an o

kum

aktır

. Akı

cı o

kum

anın

ise

doğr

u ok

uma,

oku

ma

hızı

, vur

gu v

e to

nlam

alı o

kum

a ol

mak

üz

ere

üç b

ileşe

ni b

ulun

mak

tadı

r. H

ecel

emed

en v

e do

ğru

okuy

an ö

ğren

cile

r içi

n ak

ıcı o

kum

a, v

urgu

ve

tonl

amal

ı oku

ma

da h

edefl

eneb

ilir.

Doğ

ru v

e he

cele

med

en o

kum

a he

def d

avra

nışl

arın

da, p

erfo

rman

s be

lirle

mek

için

biri

m, "

daki

kada

oku

nan

sözc

ük s

ayıs

ı" ol

mal

ıdır.

Hec

elem

eden

oku

nan

doğr

u sö

zcük

say

ısın

ı bel

irlem

ek iç

in b

irim

, "tü

m m

etin

de h

ecel

emed

en o

kuna

n sö

zcük

say

ısı"

olm

alıd

ır.


Bölüm 4Metin Yapılarını Tanıma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

4.1.

Ver

ilen

cüm

lele

rden

ya-

pıla

rına

uygu

n m

etin

ler

oluş

turu

r.

1.1.

Bir

öykü

yü a

nlat

an c

ümle

leri

öykü

yap

ısın

a gö

re s

ıraya

diz

er.

1.2.

Sıra

lı bi

r ola

yı a

nlat

an c

ümle

leri

olay

sıra

sına

gör

e sı

raya

diz

er.

1.3.

Bir

varlı

ğın

/ yer

in v

b. ö

zelli

kler

ini t

anım

laya

n cü

mle

leri

sıra

ya d

izer

.

1.4.

İki

var

lığın

/ ye

rin v

b. b

enze

r ve

fark

lı yö

nler

ini a

nlat

an c

ümle

leri

benz

erlik

ve

fark

lılık

ola

rak

grup

lar.

1.5.

Bel

irli b

ir uy

gula

ma

sıra

sı o

lan

etki

nlik

leri

anla

tan

cüm

lele

ri uy

gu-

lanm

a sı

rası

na g

öre

sıra

ya d

izer

.

1.6.

Pro

blem

, çöz

üm v

e so

nuç

anla

tan

cüm

lele

ri pr

oble

m, ç

özüm

ve

sonu

ç sı

rası

na g

öre

sıra

ya d

izer

.

Met

in Y

apıs

ı Öğr

etim

i Ko

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

İlk o

lara

k, ö

ğren

cide

n ka

rışık

sıra

da v

erile

n öy

kü /

sıra

lı ol

ay re

sim

li ka

rtla

rını s

ıraya

diz

mes

i ist

enm

elid

ir. İk

inci

ola

rak,

resi

mle

rle il

gili

cüm

lele

r kar

ışık

sıra

da

veril

erek

, öğr

enci

den

cüm

lele

ri ok

uyup

resi

mle

rle e

şlem

esi i

sten

mel

idir.

Üçü

ncü

olar

ak, r

esim

ler k

aldı

rılar

ak, ö

ğren

cide

n cü

mle

leri

sıra

ya d

izm

esi i

sten

mel

i ve

son

olar

ak c

ümle

leri

şem

atik

düz

enle

yici

ye y

erle

ştirm

esi i

sten

mel

idir.

Böy

lece

öğr

enci

resi

mle

rden

yar

alan

arak

yap

ı hak

kınd

a fik

ir ed

inec

ek, c

ümle

lerle

eşl

eyer

ek

bunl

arı y

apıy

a uy

gun

sıra

ya d

izec

ek, s

on o

lara

k da

yap

ıyı g

örse

lleşt

iren

şem

aya

yerle

ştire

rek

yapı

yı b

ütün

ola

rak

göre

bile

cekt

ir.


Bölüm 5Metin Anlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

5.1.

Çeş

itli t

ürde

yaz

ılmış

m

etin

leri

okud

ukta

n so

nra

bilg

i biri

mle

ri ile

ilg

ili so

rula

n so

rula

ra

ceva

p ve

rir.

1.1.

Bi

r öyk

üyü

okud

ukta

n so

nra

öykü

öge

leri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

ce

vap

verir

.

1.2.

O

kudu

ğu b

ir m

etni

n ko

nusu

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.3.

Bi

r anı

yı o

kudu

ktan

son

ra a

nı ö

gele

ri ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra

ceva

p ve

rir.

1.4.

Bi

r şiir

i oku

dukt

an s

onra

şiir

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.5.

O

kudu

ğu b

ir şi

irin

ana

duyg

usu

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap

verir

.

1.6.

O

kudu

ğu b

ir m

etin

deki

kah

ram

anla

rın fi

ziks

el v

e ki

şise

l öze

llikl

eri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.7.

O

kudu

ğu b

ir m

etin

de iş

lene

n ol

ay k

arşı

sınd

a ka

hram

anın

duy

gu-

ları

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.8.

Sı

ralı

bir o

layı

anl

atan

met

ni o

kudu

ktan

son

ra s

ırala

nan

olay

larla

ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.9.

Ta

nım

lam

a m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra ta

nım

lana

n va

rlığı

n / y

erin

öz

ellik

leri

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.10

. Sıra

lı bi

r etk

inliğ

i içe

ren

bir m

etni

oku

dukt

an s

onra

sıra

lana

n aş

a-m

alar

la il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.11

. Kar

şıla

ştırm

a m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra k

arşı

laşt

ırıla

n ög

eler

in

benz

erlik

ve

fark

lılık

ları

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.12

. Lis

tele

me

met

nini

oku

dukt

an s

onra

list

elen

en ö

gele

rle il

gili

soru

-la

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.13

. Ned

en-s

onuç

met

nini

oku

dukt

an s

onra

ned

en v

e so

nuçl

ar il

e ilg

ili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.14

. Gün

cel b

ir pr

oble

mi a

nlat

an b

ir m

etin

oku

dukt

an s

onra

pro

blem

, çö

züm

ve

sonu

ç ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

Met

in Y

apıs

ı Öğr

etim

i

Oku

duğu

nu A

nlam

a St

ra-

tejil

erin

in Ö

ğret

imi

Oku

duğu

nu A

nlam

a Ö

lçü

Ara

cı


Bölüm 5Metin Anlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.2.

5.2.

Çeş

itli t

ürde

yaz

ılmış

m

etin

leri

okud

ukta

n so

nra

anla

tır.

2.1.

Bir

öykü

yü o

kudu

ktan

son

ra o

lay

sıra

sına

gör

e an

latır

.

2.2.

Bir

anıy

ı oku

dukt

an s

onra

ola

y sı

rası

na g

öre

anla

tır.

2.3.

Sıra

lı bi

r ola

yı iç

eren

bir

met

ni o

kudu

ktan

son

ra o

lay

sıra

sına

gör

e an

latır

.

2.4.

Tan

ımla

ma

met

nini

oku

dukt

an s

onra

tanı

mla

nanı

n öz

ellik

lerin

i an

latır

.

2.5.

Sıra

lı bi

r etk

inliğ

i içe

ren

bir m

etni

oku

dukt

an s

onra

etk

inlik

sıra

sına

gö

re a

nlat

ır.

2.6.

Kar

şıla

ştırm

a m

etni

ni o

kudu

ktan

son

ra k

arşı

laşt

ırıla

n ög

eler

in

benz

erlik

ve

fark

lılık

ların

ı anl

atır.

2.7.

Lis

tele

me

met

nini

oku

dukt

an s

onra

list

elen

en ö

gele

ri an

latır

.

2.8.

Ned

en-s

onuç

met

nini

oku

dukt

an s

onra

ned

en v

e so

nuçl

arı a

nlat

ır.

2.9.

Gün

cel b

ir pr

oble

mi a

nlat

an m

etni

oku

dukt

an s

onra

pro

blem

, çö

züm

ve

sonu

ç ög

eler

ini a

nlat

ır.

Küm

ülat

if Te

krar

Str

atej

isi

Oku

duğu

nu A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Bir m

etin

türü

ne (ö

ykü,

sıra

lam

a m

etni

, tan

ımsa

l met

in v

b.) i

lişki

n an

lam

a öğ

retim

i yap

ıldık

tan

sonr

a di

ğer t

üre

geçi

lmel

idir.

1. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

için

önc

e m

etin

yap

ısı ö

ğret

imi y

apılm

alı d

aha

sonr

a st

rate

ji öğ

retim

ine

geçi

lmel

idir.

Stra

teji

öğre

timi y

apam

ayac

ağın

ız ö

ğren

cile

r içi

n m

etin

yap

ısı ö

ğret

im e

tkin

likle

ri (ö

r. m

etin

yap

ısı ş

emas

ına

met

inde

bul

unan

bilg

ileri

yerle

ştirm

e, m

etin

yap

ısı

ögel

erin

e gö

re m

etin

deki

bilg

ilerin

altı

nı ç

izm

e; p

arça

lanm

ış m

etni

, met

in y

apıs

ı şem

asın

daki

öge

lere

gör

e sı

raya

diz

me

vb.)

çeşi

tlend

irile

rek

yapı

lmal

ıdır.

2. h

edef

ve

hede

f dav

ranı

şlar

için

met

ni a

nlat

ma

hem

değ

erle

ndirm

e he

m d

e bi

r öğr

etim

str

atej

isid

ir. M

etin

anl

atm

a, ö

ğret

im s

trat

ejis

i ola

rak

kulla

nıla

caks

a kü

mül

atif

tekr

ar u

ygul

anm

alı,

değe

rlend

irme

stra

tejis

i ola

rak

kulla

nıla

caks

a m

etin

ile

ilgili

anl

ama

çalış

mal

arı y

apıld

ıkta

n so

nra

met

nin

tüm

ü an

latt

ırılm

alıd

ır.

Anl

atıla

n ög

eler

kon

trol

list

esin

de k

ayde

dilm

elid

ir.

Met

in k

ümül

atif

olar

ak a

nlat

tırılı

rken

öğr

enci

ye ö

nce

met

nin

birin

ci k

ısm

ı oku

tulm

alı v

e an

latt

ırılm

alı,

daha

son

ra ik

inci

kıs

mı o

kutu

lmal

ı ve

anla

ttırm

alı,

daha

so

nra

diğe

r kıs

ım o

kutu

lmad

an ö

nce

bir v

e ik

inci

kıs

mı ö

ğren

cide

n bi

rlikt

e an

latm

ası i

sten

mel

idir.

Bu

şeki

lde

bütü

n m

etin

anl

atıla

na k

adar

dev

am e

dilm

edir.


Bölüm 6

Gerçek Yaşam Uygulamaları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

3.2.

6.1.

Oku

l yaş

amın

da o

kum

a be

ceris

ini k

ulla

nır.

1.1.

Yer

ve

oda

isim

lerin

i oku

yara

k ok

ulda

gitm

ek is

tedi

ği y

eri b

ulur

.

1.2.

Ev

için

ver

ilen

okum

a öd

evle

rini y

apar

.

1.3.

Yaz

ılı ö

dev

yöne

rgel

erin

e uy

gun

olar

ak v

erile

n öd

evle

rini y

apar

.

1.4.

Haf

talık

der

s pr

ogra

mın

a uy

gun

olar

ak d

ers

hazı

rlığı

yap

ar.

1.5.

Der

se u

ygun

ola

n de

rs k

itabı

nı s

eçer

.

1.6.

Oku

lda

bulu

nan

yazı

lı uy

arı t

abel

alar

daki

uya

rılar

a uy

gun

davr

anır.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Gör

ev A

naliz

i

Kend

ini İ

zlem

e

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

3.2.

6.2.

Oku

ma

alış

kanl

ığı k

aza-

nır.

2.1.

İlg

i ala

nlar

ına

uygu

n m

etin

leri,

kita

plar

ı oku

r.

2.2.

İlg

i ala

nlar

ına

uygu

n in

tern

et s

ayfa

ların

daki

yaz

ıları

okur

.

--

---

Oku

ma

İzle

me

List

esi

3.2.

6.3.

Bilg

i edi

nmek

am

acıy

la

okum

a be

ceris

ini k

ulla

-nı

r.

3.1.

Bir

şem

a, g

rafik

ya

da ta

blod

a ve

rilen

bilg

ileri

okuy

arak

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

3.2.

Bilg

isay

ar, t

able

t, ce

p te

lefo

nu v

b. te

knol

ojik

ara

çlar

daki

ekr

an y

azıla

rını

okuy

arak

açm

ak d

osya

ya

da u

ygul

amay

ı aça

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

3.2.

6.4.

İlet

işim

ve

habe

rleşm

ek

amac

ıyla

oku

ma

bece

ri-si

ni k

ulla

nır.

4.1.

Bilg

isay

ar, t

able

t ve

cep

tele

fonu

ndan

ele

ktro

nik

post

alar

ını o

kuya

rak

habe

rleşi

r.

4.2.

Cep

tele

fonu

ndan

mes

ajla

rını o

kuya

rak

habe

rleşi

r.

4.3.

Bilg

i ya

da h

atırl

atm

a am

acıy

la y

azıla

n kı

sa n

otla

rı ok

uyar

ak il

etiş

im

kura

r.

4.4.

Kıs

altm

alar

ı bul

unan

yaz

ılı a

dres

leri

okur

.

4.5.

Tel

efon

num

aral

arın

ı oku

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

3.2.

6.5.

Gün

lük

yaşa

mın

da o

ku-

ma

bece

risin

i kul

lanı

r.

5.1.

Haz

ırlan

an b

ir al

ışve

riş li

stes

ine

uygu

n ol

arak

alış

veriş

yap

ar.

5.2.

Ürü

nler

in ü

retim

ve

son

kulla

nma

tarih

lerin

i oku

yara

k al

ışve

riş y

apar

.

5.3.

Yem

ek k

itabı

ya

da İn

tern

et'te

n ye

mek

tarif

ini o

kuya

rak

yem

ek y

apar

.

5.4.

Haz

ır yi

yece

kler

in ta

rifler

ini o

kuya

rak

pişi

rir.

5.5.

Kıy

afet

leri

yıka

ma

talim

atın

a uy

gun

olar

ak y

ıkar

.

5.6.

Yaz

ılı y

öner

gele

re u

ygun

ola

rak

fizik

sel a

ktiv

ite y

apar

.

5.7.

Fat

ural

arda

ki b

ilgile

ri ok

uyar

ak ö

dem

e ya

par.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi


Bölüm 6


Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

3.2.

6.6.

Sos

yal y

aşan

tısın

da o

ku-

ma

bece

risin

i kul

lanı

r.

6.1.

Çev

rede

ki b

ilgi a

fişi v

e ta

bela

lard

a ye

r ala

n ya

zıla

ra u

ygun

dav

ranı

r.

6.2.

Res

tora

n, p

asta

ne, k

afe

vb. y

erle

rde

men

üler

i oku

yara

k yi

yece

k-iç

ecek

si

pariş

ede

r.

6.3.

Sin

ema,

tiya

tro,

kon

ser g

ibi e

tkin

lik b

iletle

rinde

ki b

ilgile

ri ok

uyar

ak

etki

nliğ

e ka

tılır.

6.4.

Ula

şım

ara

çlar

ına

ait b

iletle

rde

yer a

lan

bilg

ilere

uyg

un y

olcu

luk

yapa

r.

6.5.

Har

ita v

e kr

oki o

kuya

rak

iste

nen

yere

gid

er.

6.6.

Ula

şım

ara

çlar

ı üze

rinde

ki y

azıla

rı ok

uyar

ak is

tene

n ye

re g

ider

.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

3.2.

6.7.

Kiş

isel

bak

ım b

ecer

ile-

rinde

oku

ma

bece

risin

i ku

llanı

r.

7.1.

Kiş

isel

bak

ım ü

rünl

erin

i üre

tim v

e so

n ku

llanm

a ta

rihle

rini o

kuya

rak

kulla

nır.

7.2.

Kiş

isel

bak

ım ü

rünl

erin

i kul

lanı

m ta

limat

ına

uygu

n ol

arak

kul

lanı

r.Et

kinl

ik Te

mel

li Ö

ğret

imG

özle

m-K

ontr

ol L

iste

si

3.2.

6.8.

İş y

aşam

ına

geçi

ş be

ceri-

lerin

de o

kum

a be

ceris

ini

kulla

nır.

8.1.

Atö

lyel

erde

bir

işin

yap

ılış

sıra

sını

anl

atan

yaz

ılı y

öner

gele

ri uy

gula

r.

8.2.

Yaz

ılı y

öner

gele

r şek

linde

ver

ilen

göre

vler

i atö

lye

içer

isin

de y

apar

.

8.3.

Atö

lye

içer

isin

de y

azılı

talim

atla

ra u

ygun

ola

rak

mak

ine

ve a

letle

ri ça

lıştır

ır.

8.4.

Atö

lyel

erde

bul

unan

uya

rı iş

aret

leri

veya

tabe

lala

ra u

ygun

dav

ranı

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Gör

ev A

naliz

i

Kend

ini İ

zlem

e

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

3.2.

6.9.

Zam

anın

ı yön

etm

ek

için

oku

ma

bece

risin

i ku

llanı

r.

9.1.

Haf

talık

der

s pr

ogra

mın

a uy

gun

olar

ak d

ers

araç

-ger

eçle

rini s

ınıfa

ge

tirir.

9.2.

Tak

vim

ve

saat

i oku

yara

k ok

ula

ve d

erse

zam

anın

da g

elir.

9.3.

Gün

lük

ve h

afta

lık p

lanl

ama

yapa

r.

9.4.

Bel

irli g

ün v

e ha

ftal

arı t

akvi

mde

n ta

kip

eder

.

9.5.

Gün

lük

yaşa

ntıs

ında

baş

lam

a ve

biti

ş sü

resi

ver

ilen

zam

an ç

izel

gele

rine

uygu

n da

vran

ır.

9.6.

Atö

lyed

e ba

şlam

a ve

biti

ş sü

resi

ver

ilen

zam

an ç

izel

gele

rine

uygu

n da

vran

ır.

Gör

ev A

naliz

i

Kend

ini İ

zlem

e-Ta

kvim

Ça

lışm

ası

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi


Bölüm 6


Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

önte

m

ve T

ekni

kler

i

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

Değ

erle

ndir

me

Yönt

em v

e A

raçl

arı

3.2.

6.10

. Sa

ğlık

ve

güve

nliğ

ini

koru

mak

için

oku

ma

bece

risin

i kul

lanı

r.

10.1

. Güv

enlik

ile

ilgili

uya

rı ya

zı v

e iş

aret

lerin

e uy

gun

davr

anır.

10.2

. Sağ

lıkla

ilgi

li uy

arı y

azı v

e iş

aret

lerin

e uy

gun

davr

anır.

10.3

. İla

çlar

ı reç

eted

e be

lirtil

en u

ygun

zam

an v

e uy

gun

dozd

a al

ır.

10.4

. Sıra

lı ol

arak

ver

ilen

yazı

lı yö

nerg

eler

i uyg

ulay

arak

ev

alet

lerin

i çal

ıştır

ır.

Gör

ev A

naliz

i

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

Yazı

ve

işar

etle

ri ok

uma

hede

f dav

ranı

şlar

ı; do

ğrud

an ö

ğret

im y

önte

mi i

le s

ınıft

a öğ

retil

mel

i ve

daha

son

ra d

ram

atiz

asyo

nla

bu y

azı v

e iş

aret

leri

görd

üğün

de

nası

l dav

rana

cağı

uyg

ulat

ılmal

ıdır.

Öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i ger

çek

yaşa

m u

ygul

amal

arın

ı yaş

antıs

ında

kul

lana

bilm

esi i

çin

hede

f dav

ranı

şlar

öğr

etild

ikte

n so

nra

öğre

nciy

i ger

çek

çevr

eye

götü

rere

k ge

nelle

me

yapm

alar

ı içi

n ai

lele

r yön

lend

irilm

elid

ir.

1.2.

, 1.3

., 1.

4., 1

.5. v

e 9.

hed

efin

tüm

hed

ef d

avra

nışl

arı b

irer k

işis

el o

rgan

izas

yon

hede

flerid

ir. B

u ne

denl

e bu

bec

erile

ri ka

zand

ırmak

için

önc

e aş

amal

ar

göre

v an

aliz

i ile

sıra

lanm

alı,

daha

son

ra k

işis

el o

rgan

izas

yond

a ku

llanı

lan

kend

ini i

zlem

e çi

zelg

eler

i, aj

anda

def

teri

hazı

rlam

a, g

ünlü

k / h

afta

lık /

aylık

takv

imle

r ol

uştu

rma

gibi

org

aniz

asyo

nu s

ağla

yan

dest

ekle

yici

çiz

elge

lerd

en y

arar

lanı

lara

k bu

bec

erile

r kaz

andı

rılm

alıd

ır.

4.1.

gib

i hed

ef d

avra

nışl

arın

çal

ışıla

bilm

esi i

çin

öğre

ncin

in b

u ar

aç-g

ereç

leri

kulla

nmay

ı bilm

esi g

erek

ir.


YAZILI İFADE

Bölüm 1Dikte Yoluyla Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

1.1.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en

söyl

enen

sözc

ükle

ri do

ğru

ve a

kıcı

ola

rak

yaza

r.

1.1.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en s

öyle

nen

sözc

ükle

ri do

ğru

olar

ak y

azar

.

1.2.

Bir

met

in y

azdı

rılırk

en s

öyle

nen

sözc

ükle

ri ak

ıcı y

azar

.

Kapa

t- K

opya

la-K

arşı

laşt

ır St

rate

jisi

Alış

tırm

a-H

edef

Ko

yma-

Kend

ini İ

zlem

e

Dik

te-H

ata

Ana

lizi

Dak

ikad

a do

ğru

yazı

lan

sözc

ük s

ayıs

ının

bel

ir-le

nmes

i

Açıklamalar

Doğ

ru v

e ak

ıcı y

azm

a iç

in p

uanl

ama

yapa

rken

, bel

irli b

ir bi

rim s

eçm

eniz

öğr

enci

gel

işim

ini i

zlem

eniz

açı

sınd

an ö

nem

lidir.

Doğ

ru y

azm

a iç

in s

özcü

k sa

yısı

, akı

cı

yazm

a iç

in is

e sü

re s

eçilm

elid

ir. A

lany

azın

da g

enel

likle

akı

cılık

için

bir

daki

ka s

eçilm

ekte

dir.

Öğr

etim

tekn

ikle

rinde

öne

rilen

, Kap

at-K

opya

la-K

arşı

laşt

ır st

rate

jisi ş

u şe

kild

e uy

gula

nır:

a) ö

ğren

ci s

özcü

ğe b

akar

, b) s

özcü

ğü k

apat

ır, c

) söz

cüğü

yaz

ar, d

) söz

cü-

ğü a

çar v

e ör

nekl

e ka

rşıla

ştırı

r, e)

eğe

r doğ

ruys

a pe

kişt

irilir

, değ

ilse

birk

aç k

ez s

özcü

ğe b

akar

ak y

azar

ve

yeni

den

aynı

sür

eci d

ener

.


Bölüm 2Noktalama İşaretleri

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

2.1.

Yaz

ım k

ural

ların

a uy

arak

ya

zar.

1.1.

Cü

mle

ye b

üyük

har

fle b

aşla

r.

1.2.

Cü

mle

son

una

nokt

a ko

yar.

1.3.

Cü

mle

son

unda

ki n

okta

dan

sonr

a cü

mle

ye b

üyük

har

fle b

aşla

r.

1.4.

So

ru c

ümle

lerin

in s

onun

a so

ru iş

aret

i koy

ar.

1.5.

So

ru iş

aret

inde

n so

nra

cüm

leye

büy

ük h

arfle

baş

lar.

1.6.

Ö

zel i

sim

lerin

baş

har

flerin

i büy

ük h

arfle

yaz

ar.

1.7.

Ö

zel i

sme

gele

n ek

leri

kesm

e iş

aret

i kul

lana

rak

ayrı

yaza

r.

1.8.

Bi

rbiri

ard

ınca

sıra

lana

n eş

gör

evli

sözc

ükle

r ve

sözc

ük g

rupl

arın

ın

aras

ına

virg

ül k

oyar

.

1.9.

D

uygu

ve

sesl

enm

e ifa

dele

rinde

ünl

em iş

aret

i kul

lanı

r.

1.10

. Sat

ır so

nuna

sığ

may

an s

özcü

kler

için

kes

me

işar

eti k

ulla

nır.

1.11

. Yaz

ı içi

nde

geçe

n sa

at, t

arih

ve

sıra

bild

iren

sayı

lard

a no

kta

kulla

nır.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Süre

ç Te

mel

li Ya

zma

Öğr

e-tim

i (Ko

ntro

l Etm

e-D

üzel

t-m

e St

rate

jiler

i)

Yazı

Örn

eği A

naliz

i

Açıklamalar

Öğr

enci

ye d

ikte

yol

uyla

yaz

dırıl

an c

ümle

ya

da m

etin

ler v

eya

öğre

ncin

in y

azdı

klar

ı yaz

ma

sonr

asın

da k

ontr

ol e

tme-

düze

ltmey

e ye

r ver

ilere

k bi

rlikt

e dü

zelti

lebi

-lir

. Kon

trol

etm

e ve

düz

eltm

e, s

üreç

tem

elli

yazm

anın

yaz

ma

sonr

ası a

şam

alar

ını i

çerm

ekte

dir.


Bölüm 3Yazmaya Yönelik Tutum

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

3.1.

Yaz

may

a yö

nelik

olu

mlu

tu

tum

gös

terir

.

1.1.

Yaz

may

a is

tekl

i olu

r.

1.2.

Yaz

ıyı i

letiş

im a

maç

lı ku

llanı

r.

1.3.

Yaz

may

ı bilg

i edi

nmek

ve

bilg

i ver

mek

için

kul

lanı

r.

Yazm

a Et

kinl

ikle

riG

özle

m

Açıklamalar

Yazm

a Ö

ğret

im A

şam

alar

ının

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

mi i

le s

unum

unda

öze

llikl

e pl

anla

ma

aşam

asın

da "N

e am

açla

yaz

ıyor

um?,

Kim

in iç

in y

azıy

orum

?" s

orul

arı-

nı ö

ğren

ci il

e bi

rlikt

e ce

vapl

amak

yaz

may

a yö

nelik

olu

mlu

tutu

mun

gel

iştir

ilmes

ine

yard

ımcı

olu

r. Ya

zdık

ların

ı pay

laşm

a ve

kita

p ol

uştu

rma

aşam

alar

ı da

öğre

nci-

lerin

yaz

may

a yö

nelik

olu

mlu

tutu

m g

öste

rmel

erin

i des

tekl

er.

Sını

fa y

azar

kol

tuğu

yer

leşt

irme,

öğr

enci

lerin

yaz

dıkl

arın

ı bu

koltu

ğa o

tura

rak

okum

alar

ı, ya

zma

saat

leri

düze

nlem

e gi

bi e

tkin

likle

r öğr

enci

mot

ivas

yonu

nu s

ağla

-yı

cı e

tkin

likle

rdir.


Bölüm 4Cümle Tamamlama

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

4.1.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış, y

arım

bı

rakı

lan

cüm

lele

ri ta

mam

lar.

1.1.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış c

ümle

lerd

e bo

şluk

lara

uy

gun

sözc

üğü

yaza

r.

1.2.

Çeş

itli k

onul

arda

ve

yapı

lard

a ya

zılm

ış, y

arım

bıra

kıla

n cü

mle

leri

tam

amla

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Boşl

uk D

oldu

rma

Test

i

Açıklamalar

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

öğr

enci

nin

bild

iği b

ir şa

rkıd

a ek

sik

bıra

kıla

n na

kara

tları,

tekr

arlı

olar

ak b

akıla

n bi

r res

imli

kita

ptan

olu

ştur

ulan

met

inde

eks

ik b

ırakı

lan

diya

logl

arı,

bir g

ünde

yap

tıkla

rını i

çere

n cü

mle

lerd

e bo

şluk

lara

uyg

un s

özcü

kler

i yaz

mas

ı ist

eneb

ilir.

Cüm

lede

boş

bıra

kıla

n ye

rler,

kulla

nım

sık

lığı y

ükse

k ol

an

çeşi

tli tü

rde

sözc

ükle

r içi

n ol

mal

ı; sa

dece

isim

, eyl

em d

eğil,

nite

lem

e, y

er b

ildirm

e, te

krar

bild

irme,

işar

et b

ildirm

e gi

bi s

özcü

k tü

rlerin

i de

içer

mel

idir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

bağ

laçl

ı cüm

le ta

mam

lam

a da

çal

ışılm

alıd

ır. Ö

rneğ

in "Ö

mer

oku

la g

ider

ken

çok

kork

muş

tu ç

ünkü

.....".

"Tuv

alet

ler ç

ok k

irliy

di b

unun

için

...

...."


Bölüm 5Cümle Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

5.1.

Kim

, ne

yapı

yor,

nere

de,

ne z

aman

, ned

en g

ibi

soru

lara

cev

ap v

erer

ek,

veril

en c

ümle

yi g

enişl

e-te

rek

yaza

r.

1.1.

Öğr

enci

kim

, kim

in, n

e ya

pıyo

r, ne

rede

, ne

zam

an s

orul

arın

a ce

vap

vere

rek,

ver

ilen

cüm

leyi

gen

işle

tere

k ya

zar.

1.2.

Ned

en v

e na

sıl s

orul

arın

a ce

vap

vere

rek,

ver

ilen

cüm

leyi

gen

işle

te-

rek

yaza

r.

Cüm

le B

irleş

tirm

eO

rtal

ama

Cüm

le

Uzu

nluğ

u

Açıklamalar

Söz

dizi

mse

l olg

unlu

ğu a

rtırm

ak iç

in c

ümle

birl

eştir

me

tekn

iği k

ulla

nılm

alıd

ır. B

u te

knik

le ö

ğren

cile

rin ç

ekird

ek c

ümle

leri

etki

li şe

kild

e ku

llanm

alar

ına,

tekr

ar

yazm

alar

ına,

bu

cüm

lele

ri an

lam

alar

ına,

göz

den

geçi

rmel

erin

e ve

gel

iştir

mel

erin

e ya

rdım

cı o

lunm

akta

dır.

Çeki

rdek

cüm

lele

r ver

ilirk

en g

eniş

letil

ebile

cek

cüm

le o

lmas

ına

dikk

at e

dilm

elid

ir.


Bölüm 6Metin Yazma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

6.1.

Çeş

itli t

ür v

e ya

pıda

m

etin

ler y

azar

.

1.1.

Ta

nım

lam

a m

etni

yaz

ar.

1.2.

A

nısı

nı y

azar

.

1.3.

G

ünlü

k ya

zar.

1.4.

Bi

r öyk

ü ya

zar.

1.5.

Be

lli b

ir uy

gula

ma

sıra

sını

taki

p ed

en e

tkin

likle

ri an

lata

n sı

rala

ma

met

ni y

azar

.

1.6.

Ka

rşıla

ştırm

a m

etni

yaz

ar.

1.7.

Li

stel

eme

met

ni y

azar

.

1.8.

Pr

oble

m ç

özüm

met

ni y

azar

.

1.9.

O

kudu

ğu b

ir m

etni

ken

di c

ümle

leri

ile y

azar

.

1.10

. Yaz

dığı

met

ne u

ygun

bir

başl

ık y

azar

.

Met

in Ö

gele

ri Ko

ntro

l Li

stes

i

Yazı

lan

Sözc

ük S

ayıs

ı Kay

ıt Çi

zelg

esi

Met

in Ö

gele

ri Ko

ntro

l Li

stes

i

Yazı

lan

Sözc

ük S

ayıs

ı Ka

yıt Ç

izel

gesi

Açıklamalar

Süre

ç te

mel

li ya

zma

öğre

timi p

lanl

ama-

tasl

ak o

luşt

urm

a-ko

ntro

l etm

e-dü

zeltm

e, p

ayla

şma

ve k

itap

oluş

turm

a aş

amal

arın

dan

oluş

ur. D

aha

deta

ylı a

çıkl

ama

özel

öğ

retim

yön

tem

leri

kısm

ında

sun

ulm

uştu

r.

Konu

seç

imin

de ö

ğren

cini

n gü

ncel

yaş

antıs

ına

uygu

n ko

nula

rın s

eçim

ine

dikk

at e

dilm

elid

ir. Ö

rneğ

in ta

nım

sal b

ir m

etin

yaz

dırm

ak is

teni

rse

bir v

ahşi

hay

vanı

, ye

ri, b

ir tv

pro

gram

ı vb.

tanı

tan

bir y

azı y

azm

ası;

liste

lem

e m

etni

yaz

mas

ı ist

enirs

e ho

şlan

dığı

ve

hoşl

anm

adığ

ı şey

lerin

list

esi,

bir h

ayva

n ba

kım

ı / b

itki b

akım

ı vb.

ko

nula

rı ve

rileb

ilir.

Tüm

met

inle

rde

yapı

ya u

ygun

şek

ilde

yazm

ak ö

nem

li ol

mak

la b

irlik

te b

ağda

şıkl

ığı s

ağla

mak

için

öğr

enci

ye g

iriş

cüm

lele

rinin

, geç

iş c

ümle

lerin

in v

e so

nuç

cüm

-le

lerin

in y

azım

ı, an

ahta

r söz

cükl

er v

e ba

ğlaç

kul

lanı

mı y

azılı

ifad

e öğ

retim

inde

öğr

etilm

elid

ir.


Bölüm 7Gerçek Yaşam Uygulamaları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.3.

7.1.

Yaz

ıyı o

kuld

a bi

lgi e

din-

mek

ve

bilg

i ver

mek

için

ku

llanı

r.

1.1.

Ara

ma

mot

orun

a an

ahta

r söz

cük

yaza

rak

aram

a ya

par.

1.2.

Kıs

a ce

vapl

ı sor

ular

ın c

evap

ların

ı yaz

ar.

1.3.

Bir

şem

a, ta

blod

a vb

. ist

enen

bilg

ileri

yaza

r.1.

4. Ç

eşitl

i kon

ular

da d

uyur

u pa

nosu

haz

ırlar

. 1.

5. Ç

eşitl

i kon

ular

da ç

izel

ge, ş

ema,

tabl

o ha

zırla

r. 1.

6. H

aber

pan

osu

hazı

rlar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

3.3.

7.2.

Sos

yal y

aşan

tısın

da ih

-tiy

aç d

uydu

ğu fo

rmla

rı do

ldur

ur.

2.1.

Kiş

isel

bilg

ilerin

i dol

duru

r.2.

2. A

ile b

ilgile

rini d

oldu

rur.

2.3.

Yas

al b

elge

leri

dold

urur

.2.

4. S

ipar

iş fo

rmla

rını d

oldu

rur.

2.5.

Kon

akla

ma

form

ların

ı dol

duru

r.2.

6. S

ağlık

hiz

met

leri

form

ların

ı dol

duru

r.2.

7. İ

nter

net b

anka

cılığ

ı for

mla

rını d

oldu

rur.

2.8.

Şik

ayet

form

ların

ı dol

duru

r.2.

9. İ

mza

ata

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

si

3.3.

7.3.

Yazı

yı h

aber

leşm

e ar

acı

olar

ak k

ulla

nır.

3.1.

Kla

vye,

dok

unm

atik

ekr

an g

ibi a

raçl

arla

yaz

ar.

3.2.

Ele

ktro

nik

post

a ya

zar.

3.3.

Tel

efon

mes

ajla

rı ya

zar.

3.4.

Tel

efon

ele

ktro

nik

post

a ve

kar

tlara

kut

lam

a m

esaj

ı yaz

ar.

3.5.

Ark

adaş

ların

a an

lık m

esaj

lar y

azar

. 3.

6. B

ilgi v

erm

ek a

mac

ıyla

mes

ajla

r yaz

ar.

3.7.

Adr

ese

ulaş

mak

için

yol

tarif

ini y

azar

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Yazm

a Ö

ğret

im

Kont

rol L

iste

si

3.3.

7.4.

Yazı

yı k

endi

ni d

üzen

le-

mek

için

kul

lanı

r.

4.1.

Yap

acak

ların

ı içe

ren

haft

alık

çiz

elge

haz

ırlar

.4.

2. A

lışve

riş li

stes

i haz

ırlar

.4.

3. Y

apac

akla

rını h

atırl

atıc

ılar l

iste

sine

yaz

ar.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

3.3.

7.5.

Yazı

yı iş

yaş

amın

da

kulla

nır.

5.1.

İş

başv

uru

form

unu

dold

urur

. 5.

2. B

ir öz

geçm

iş h

azırl

ar.

5.3.

Dile

kçe

yaza

r.5.

4. İ

ş ile

ilgi

li so

rum

lukl

arın

ı öğr

endi

kten

son

ra y

apm

ası g

erek

enle

rle

ilgili

bir

prog

ram

haz

ırlar

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Öğr

enci

nin

öğre

ndiğ

i ger

çek

yaşa

m u

ygul

amal

arın

ı yaş

antıs

ında

kul

lana

bilm

esi v

e ge

nelle

yebi

lmes

i içi

n ai

lele

r yön

lend

irilm

elid

ir.Bu

böl

üme

ait h

edefl

er, y

azm

a gr

up ç

alış

mal

arı /

bire

ysel

gru

p ça

lışm

alar

ı ile

etk

inlik

tem

elli

öğre

tim u

ygul

anar

ak g

erçe

kleş

tirilm

elid

ir. Ç

ıkan

ürü

nler

sın

ıfla

pay-

laşı

lmal

ı, ba

zı h

edefl

er iç

in fo

rmla

r dol

duru

lduk

tan

sonr

a öğ

renc

ilerin

ger

çek

orta

ma

gene

lleye

bilm

eler

i içi

n dr

amat

izas

yon

yapı

lmal

ıdır.

Diji

tal u

ygul

amal

ar (ö

r. ak

ıllı t

ahta

, tab

let v

b.) i

le d

e ge

nelle

me

çalış

mal

arı y

apıla

bilir

.


DİNLEDİĞİNİ ANLAMABölüm 1

Dinleme Kurallarına Uyma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

1.1.

Din

lem

e ku

ralla

rına

uyar

.

1.1.

Kon

uşan

kiş

iyi s

essi

zce

dinl

er.

1.2.

Din

lem

e sı

rası

nda

konu

şan

kişi

ile

göz

tem

ası k

urar

.

1.3.

Kon

uşan

kiş

inin

söy

ledi

kler

ine

dikk

atin

i ver

ir.

1.4.

Kon

uşan

kiş

inin

söy

ledi

kler

ine

dikk

atin

i sür

dürü

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

imle

Kur

al

Öğr

etim

i

Vide

o M

odel

Kend

ini İ

zlem

e

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

Din

lem

e ku

ralla

rına

yöne

lik h

edef

dav

ranı

şlar

ın ö

ğret

imin

de ö

ğret

men

kur

alla

ra k

endi

si m

odel

ola

bile

ceği

gib

i, vi

deo

mod

el d

e ku

llanı

labi

lir. A

yrıc

a di

kkat

i sür

-dü

rmek

için

ken

dini

izle

me

stra

tejis

i kul

lanı

labi

lir. B

u st

rate

ji uy

gula

nırk

en, ö

nce

öğre

ncin

in d

ikka

tini v

erm

e sü

resi

bel

irlen

ir. B

u sü

reyi

art

ırmak

için

am

aç k

onur

. Ö

ğren

ciye

"Dik

katim

i ver

iyor

um."

ve "D

ikka

timi v

erm

iyor

um."

şekl

inde

haz

ırlan

mış

iki s

ütun

dan

oluş

an b

ir çi

zelg

e ve

rilir.

Dik

katin

i ver

me

ve v

erm

eme

duru

mla

rı ta

nım

lanı

r. 10

ile

90 s

aniy

e ar

asın

da fa

rklı

aral

ıkla

rda

uyar

ı ses

i ver

ilere

k o

sıra

da ö

ğren

cide

n di

kkat

ini v

eriy

orsa

"Dik

katim

i ver

iyor

um.",

verm

iyor

sa "D

ikka

timi

verm

iyor

um."

sütu

nuna

işar

etle

me

yapm

ası i

sten

ir. %

80

oran

ında

"Dik

katim

i ver

iyor

um."

işar

etle

ndiğ

inde

, öğr

enci

ye ö

nced

en s

eçtiğ

i ödü

l ver

ilir.

Bu u

ygul

ama,

he

defle

nen

süre

boy

unca

dik

katin

i sür

dürd

üğün

de s

ona

erdi

rilir.

Hed

ef d

avra

nışl

arın

kal

ıcılı

ğını

sağ

lam

ak v

e sü

resi

ni a

rttır

mak

için

öğr

enci

nin

doğr

u şe

kild

e se

rgile

diği

hed

ef d

avra

nışl

arın

pek

iştir

ilmes

i öne

mlid

ir. B

u no

ktad

a öğ

renc

i içi

n en

uyg

un v

e et

kili

peki

ştire

ç se

çilm

eli v

e öğ

renc

inin

uyg

un d

inle

me

davr

anış

ları

betim

lene

rek

peki

ştiri

lmel

idir.


Bölüm 2Yönergeleri Yerine Getirme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

2.1.

Din

lem

e ve

taki

p be

ceril

eri g

erek

tiren

yö

nerg

eler

i söy

lend

iği

sıra

ile y

erin

e ge

tirir.

1.1.

Psi

kom

otor

bec

erile

ri iç

eren

yön

erge

leri

söyl

endi

ği s

ıra il

e ye

rine

getir

ir.

1.2.

Din

lem

e ve

taki

p be

ceril

eri g

erek

tiren

yön

erge

leri

söyl

endi

ği s

ıra il

e ya

zara

k, b

oyay

arak

, çiz

erek

, işa

retle

yere

k vb

. yer

ine

getir

ir.

Etki

nlik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

ar iç

in y

öner

gele

rin b

ir ke

z ve

rilm

esin

e di

kkat

edi

lmel

idir.

Eğe

r öğr

enci

ler y

apam

ıyor

sa y

a yö

nerg

eler

bas

itleş

tirilm

eli y

a da

bir

önce

ki a

şa-

may

a ge

ri dö

nülm

elid

ir.

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

seç

ilen

yöne

rgel

erde

çoc

uğun

bild

iği k

avra

mla

rın k

ulla

nılm

asın

a öz

en g

öste

rilm

elid

ir (Ö

r. Ka

rşın

daki

sol

daki

san

daly

eye

git!

Sand

alye

-ni

n ar

kası

na g

eç! S

anda

lyen

in a

ltınd

aki k

utuy

u al

!). Y

öner

ge c

ümle

lerin

deki

söz

cük

sayı

sı v

e yö

nerg

e sa

yısı

öğr

enci

lerin

per

form

ansl

arın

a gö

re b

elirl

enm

elid

ir.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

öğre

nciy

e ya

zma,

boy

ama,

çiz

me,

işar

etle

me

vb. b

ecer

ileri

içer

en y

öner

gele

r ver

ilmel

idir.

Seç

ilen

yöne

rgel

erde

öğr

enci

nin

bild

iği

kavr

amla

rın k

ulla

nılm

asın

a öz

en g

öste

rilm

elid

ir (Ö

r. öğ

renc

iye

bir k

roki

ver

ilere

k ba

şlam

a no

ktas

ında

n ba

kkal

a ka

dar g

it! S

ola

döne

rek,

ikin

ci y

olu

taki

p et

! Yol

un

sonu

na g

eldi

ğind

e ka

rşın

a çı

kan

bina

ya b

ayra

k çi

z!).


Bölüm 3Dinledikleriyle İlgili Sorulan Sorulara Cevap Verme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

3.1.

Çeş

itli t

ürde

anl

atıla

rı di

nled

ikte

n so

nra

ilgili

so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.1.

Din

ledi

ği b

ir öy

kü il

e ilg

ili s

orul

an s

orul

ara

ceva

p ve

rir.

1.2.

Din

ledi

ği s

ıralı

bir o

lay

ile il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.3.

Tan

ımla

nan

bir v

arlığ

ın ö

zelli

kler

ini d

inle

dikt

en s

onra

sor

ulan

sor

u-la

ra c

evap

ver

ir.

1.4.

Din

ledi

ği b

ir an

ı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.5.

Pro

blem

, çöz

üm v

e so

nuçt

an o

luşa

n bi

r ola

yı d

inle

dikt

en s

onra

so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.6.

Kar

şıla

ştırı

lan

iki ö

geni

n öz

ellik

lerin

i din

ledi

kten

son

ra s

orul

an s

oru-

lara

cev

ap v

erir.

1.7.

Ned

enle

ri ve

son

uçla

rı ol

an b

ir so

runu

din

ledi

kten

son

ra s

orul

an

soru

lara

cev

ap v

erir.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Soru

-Cev

apKo

ntro

l Lis

tesi

Açıklamalar

Tüm

hed

ef d

avra

nışl

ar iç

in ö

nce

öğre

tmen

şem

atik

düz

enle

yici

kul

lana

rak

anla

tılac

ak b

ilgi b

irim

i öge

lerin

i (ör

. ner

ede,

ne

zam

an, k

im, p

robl

em v

b.) u

ygun

şe

mat

ik d

üzen

leyi

ciye

yer

leşt

irmel

idir.

Met

in o

kunu

rken

şem

aya,

met

in ö

gele

rini g

örse

lleye

n re

sim

ler y

erle

ştiri

lir. A

rkas

ında

n m

etin

tekr

ar ö

ğren

cile

re d

inle

tilir.

Ö

ğren

cile

rin s

orul

ara

ceva

p ve

rmes

i ist

enir.

Bu

öğre

tim h

er h

edef

dav

ranı

ş iç

in b

irkaç

met

in ö

rneğ

i ile

tekr

ar e

dilir

.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

bir

şeyi

n ya

pılış

ını,

hazı

rlanı

şını

içer

en e

n fa

zla

7 aş

amal

ı bir

olay

olm

alıd

ır (Ö

r. ak

vary

um te

miz

liği).

1.3.

ve

1.6.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

tanı

mla

nan

şey;

öğr

enci

nin

çevr

esin

de b

ulun

an b

ir ye

r, bi

r hay

van

ya d

a ta

nınm

ış b

ir ki

şi o

labi

lir.

1.5.

ve

1.7.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

günc

el o

layl

ar s

eçilm

elid

ir (ö

r. ha

va k

irlili

ği).


Bölüm 4Dinledikleri Arasındaki Farkları Bulma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

4.1.

Din

ledi

ği c

ümle

ve

me-

tinle

r ara

sında

fark

ları

söyl

er.

1.1.

Din

ledi

ği ik

i cüm

le a

rası

ndak

i far

klar

ı söy

ler.

1.2.

Din

ledi

ği ik

i kıs

a m

etin

ara

sınd

aki f

arkl

arı s

öyle

r. Et

kinl

ik Te

mel

li Ö

ğret

im

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

iki c

ümle

ara

sınd

a bi

rkaç

fark

bel

irley

in (ö

r. Se

vim

Teyz

e ço

k ha

stal

anm

ıştı,

yüz

ü kı

pkırm

ızı o

lmuş

tu. T

orun

u on

a su

get

irdi.

/ Sev

im

Teyz

e ço

k ha

stal

anm

ıştı,

yüz

ü sa

psar

ı olm

uştu

. Tor

unu

ona

kolo

nya

getir

di).

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

için

met

inle

rde

bulu

nan

kara

kter

ler,

eyle

mle

r, öz

ellik

ler v

b. ö

gele

r far

klıla

ştırı

labi

lir. Ö

ğren

ci p

erfo

rman

sına

gör

e fa

rklıl

ık s

ayıs

ı düz

enle

n-m

elid

ir.


Bölüm 5Günlük Yaşantısında Dinleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

5.1.

Gün

lük

yaşa

ntısı

nda

izle

dikl

eri v

e di

nled

ikle

-rin

e uy

gun

tepk

i ver

ir.

1.1.

Din

ledi

ği b

ir an

onst

a ve

rilen

bilg

ileri

söyl

er.

1.2.

Din

ledi

ği b

ir an

onst

a ve

rilen

yön

erge

leri

yerin

e ge

tirir.

1.3.

İzl

ediğ

i film

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.4.

Din

ledi

ği s

esli

bir m

esaj

ile

ilgili

sor

ulan

sor

ular

a ce

vap

verir

.

1.5.

İzl

ediğ

i bir

TV p

rogr

amı i

le il

gili

soru

lan

soru

lara

cev

ap v

erir.

1.6.

Din

ledi

ği b

ir ra

dyo

prog

ram

ı ile

ilgi

li so

rula

n so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.7.

Tel

efon

da v

erile

n se

sli y

öner

gele

ri ye

rine

getir

ir.

Plan

lı Sö

yleş

i - E

tkin

lik

Tem

elli

Öğr

etim

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

1.1.

ve

1.2.

hed

ef d

avra

nışl

arı i

çin

hava

liman

ı, te

rmin

al g

ibi y

erle

rde

yapı

lan

anon

slar

kul

lanı

labi

lir.

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

nda

ders

te g

öste

rilen

bir

film

ola

bilir

.

1.5.

ve

1.6.

hed

ef d

avra

nışl

arın

da tv

ve

rady

o pr

ogra

mı o

lara

k ha

ber y

a da

hav

a du

rum

u se

çile

bilir

.

1.7.

hed

ef d

avra

nışı

nda

seçi

len

sesl

i yön

erge

ler;

tele

fond

an k

redi

kar

tı ile

işle

m y

apm

a, h

asta

nede

n ra

ndev

u al

ma

ile il

gili

yöne

rgel

er o

labi

lir.


Bölüm 6Ders Dinleme

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.4.

6.1.

Der

si ak

tif o

lara

k di

nler

.

1.1.

Söz

el v

urgu

lara

dik

kat e

dere

k vu

rgul

anan

bilg

ilere

yön

elik

sor

ulan

so

rula

ra c

evap

ver

ir.

1.2.

Bir

dizi

hal

inde

sun

ulan

fiki

rleri

kend

i ifa

dele

riyle

anl

atır.

1.3.

Sun

ulan

bilg

inin

yap

ısın

a yö

nelik

ipuç

ların

ı (bi

rinci

, iki

nci,

üçün

cü

vb.)

taki

p ed

erek

bilg

iyi y

apıy

a uy

gun

biçi

mde

anl

atır.

1.4.

Din

ledi

ği b

ir bi

lgiy

i ilg

ili ş

emay

a do

ldur

ur.

Etki

li Ö

ğret

im Ö

gele

rini

Kulla

nara

k Su

num

Yap

ma

Soru

-Cev

ap

Küm

ülat

if A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Der

si a

ktif

olar

ak d

inle

mey

e yö

nelik

hed

ef d

avra

nışl

arın

kaz

anılm

ası i

çin

öğre

tmen

, der

s an

latım

ını d

a he

def d

avra

nışl

arda

yer

ala

n ög

eler

e (a

mac

ı açı

klam

a,

sunu

pla

nını

açı

klam

a, d

erse

güd

ülem

e, a

ktif

katıl

ımı s

ağla

ma,

sun

ulan

am

aç il

e ye

ni s

unul

acak

am

aç a

rası

nda

bağ

kurm

a vb

.) gö

re y

apıla

ndırm

alıd

ır. D

ersi

akt

if ol

arak

din

lem

e be

ceris

i içi

n sı

nıf i

çeris

inde

ki fi

ziki

ort

am d

üzen

lem

eler

ine,

der

sin

bir f

orm

at ç

erçe

vesi

nde

sunu

mun

a di

kkat

edi

lmel

idir.


SÖZLÜ İLETİŞİMBölüm 1

Konuşma Kuralları

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.5.

1.1.

Kon

uşm

a ku

ralla

rına

uyar

.

1.1.

Kon

uşan

kiş

iyi s

essi

zce

dinl

er.

1.2.

Kon

uşm

a sı

rası

nda

konu

şan

kişi

ile

göz

tem

ası k

urar

.

1.3.

Kon

uşm

ak iç

in s

ırası

nı b

ekle

r.

1.4.

Kon

uşur

ken

sesi

ni u

ygun

kul

lanı

r.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

-m

i ile

Kur

al Ö

ğret

imi

Vide

o M

odel

Göz

lem

Açıklamalar

Konu

şma

kura

lların

a yö

nelik

hed

ef d

avra

nışl

arın

öğr

etim

inde

kur

alla

ra m

odel

olu

nmal

ıdır.

Hed

ef d

avra

nışl

arın

kal

ıcılı

ğını

sağ

lam

ak v

e sü

resi

ni a

rtırm

ak iç

in

öğre

ncin

in d

oğru

şek

ilde

serg

iledi

ği h

edef

dav

ranı

şlar

ın p

ekiş

tirilm

esi ö

nem

lidir.

Bu

nokt

ada

öğre

nci i

çin

en u

ygun

ve

etki

li pe

kişt

ireç

seçi

lmel

idir.


Bölüm 2Alıcı ve İfade Edici Anlam – Söz Dizimi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.5.

2.1.

Cüm

lele

rin a

nlam

ların

ı ve

söz

dizi

mle

rini a

yırt

ed

er.

1.1.

Söy

lene

n cü

mle

ler a

rası

ndan

birb

irine

yak

ın a

nlam

lı cü

mle

leri

söyl

er.

1.2.

Söy

lene

n, s

öz d

izim

i hat

ası o

lan

cüm

leyi

düz

elte

rek

söyl

er.

1.3.

Söy

lene

n, a

nlam

hat

ası o

lan

cüm

leyi

düz

elte

rek

söyl

er.

1.4.

Söy

lene

n cü

mle

leri

birle

ştire

rek

yeni

olu

şan

cüm

leyi

söy

ler.

Plan

lı Sö

yleş

i

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Kont

rol L

iste

leri

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

çlar

ı

Açıklamalar

Bu b

ölüm

de T

ürkç

enin

söz

diz

imse

l ve

anla

msa

l yap

ısın

ın fa

rk e

ttiri

lmes

i am

açla

nmak

tadı

r. Bu

hed

ef d

avra

nışl

arın

hem

dil

hem

de

okum

a ve

yaz

ma

bece

riler

ine

katk

ısı b

ulun

mak

tadı

r. H

edef

dav

ranı

şlar

ı öğr

enci

nin

konu

şma

dili

yetk

inliğ

ini a

rtırm

ak a

mac

ıyla

öğr

etm

eyi h

edefl

iyor

sanı

z pl

anlı

söyl

eşile

r, cü

mle

yap

ıların

ı far

k et

tirm

ek iç

in ö

ğret

imi d

üzen

liyor

sanı

z do

ğrud

an ö

ğret

im y

önte

mi u

ygun

ola

cakt

ır.

1.4.

hed

ef d

avra

nışı

için

bağ

laçl

arla

birl

eştir

ilebi

lece

k ik

i cüm

le s

öyle

nmel

idir.

Örn

eğin

Elif

terz

iye

gitt

i. El

bise

dik

tirm

ek is

tedi

. Elif

elb

ise

dikt

irmek

iste

diği

için

te

rziy

e gi

tti.


Bölüm 3Sözcük Dağarcığı

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.5.

3.1.

Söz

cük

dağa

rcığ

ını

geliş

tirir.

1.1.

Yen

i söz

cükl

eri u

ygun

bağ

lam

lard

a ku

llanı

r.

1.2.

Söy

lene

n sö

zcük

lerin

anl

am k

ateg

oris

ini s

öyle

r.

1.3.

Ver

ilen

sözc

üğün

eş

anla

mlıs

ını s

öyle

r.

1.4.

Ver

ilen

sözc

üğün

zıt

anla

mlıs

ı söy

ler.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im Y

önte

-m

i ile

Kav

ram

Öğr

etim

i

Doğ

ruda

n Ö

ğret

im

Yönt

emi

Plan

lı Sö

yleş

i

Ölç

üt B

ağım

lı Ö

lçü

Ara

cı

Göz

lem

-Kon

trol

Lis

tesi

Açıklamalar

1.1.

, 1.3

., 1.

4. h

edef

dav

ranı

şlar

ın ö

ğret

imin

de ö

nce

plan

lı sö

yleş

ilere

yer

ver

ilmel

i, bu

söy

leşi

ler i

çeris

inde

söz

cük

dağa

rcığ

ı gel

iştir

ilmey

e ça

lışılm

alıd

ır. 1

.3.,

1.4.

hed

ef d

avra

nışl

arı d

oğru

dan

öğre

tim y

önte

mi i

le d

e öğ

retil

ebili

r.

1.1.

hed

ef d

avra

nışı

için

, yen

i söz

cükl

eri ö

ğren

ci b

irçok

der

ste

duya

bilir

. Bu

sözc

ükle

rin k

azan

dırıl

mas

ı içi

n sö

zcük

anl

amal

arın

ın ö

ğret

ilmes

i ger

ekm

ekte

dir.

Örn

eğin

öğr

enci

nin

bilm

ediğ

i bir

sözc

üğün

anl

amın

ı öğr

etm

ek a

mac

ıyla

anl

am h

arita

sı v

b. ş

emat

ik d

üzen

leyi

cile

r kul

lanı

labi

lir.

1.2.

hed

ef d

avra

nışı

nda

sözc

ükle

rin a

nlam

kat

egor

isin

i öğr

etm

ek iç

in k

avra

m ö

ğret

imi y

apılm

alıd

ır. B

öyle

ce k

ateg

orid

e ye

r ala

n ög

eler

i diğ

er ö

gele

rden

ayı

r-m

ası v

e ka

tego

riyi i

sim

lend

irmes

i söz

kon

usu

olab

ilir.

Ayrıc

a bu

hed

ef d

avra

nışı

n öğ

retil

mes

inin

ard

ında

n öğ

renc

ilerin

bel

li bi

r kat

egor

iye

ait o

lmay

an s

özcü

ğü

belir

lem

esin

e yö

nelik

etk

inlik

ler y

aptır

ılmal

ıdır.


Bölüm 4Olayları ve Durumları Anlatma

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.5.

4.1.

Res

imle

rle g

öste

rilen

fa

rklı

türd

eki o

layl

arı v

e du

rum

ları

anla

tır.

1.1.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir ö

yküy

ü an

latır

.

1.2.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

sıra

lı bi

r ola

yı a

nlat

ır.

1.3.

Res

mi g

öste

rilen

bir

varlı

ğı ta

nım

lar.

1.4.

Res

mi g

öste

rilen

bel

li bi

r uyg

ulam

a sı

rası

nı ta

kip

eden

etk

inlik

leri

anla

tır.

1.5.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir p

robl

em, ç

özüm

ve

sonu

çtan

olu

şan

bir

olay

ı anl

atır.

1.6.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

iki ö

geyi

kar

şıla

ştıra

rak

anla

tır.

1.7.

Res

imle

ri gö

ster

ilen

bir s

orun

un n

eden

lerin

i ve

sonu

cunu

anl

atır.

Plan

lı Sö

yleş

i

Küm

ülat

if Te

krar

Str

atej

isi

Tekr

ar A

nlat

ma

Kont

rol L

iste

si

Açıklamalar

Bu h

edef

dav

ranı

şlar

gru

ba y

a da

bire

ysel

ola

rak,

pla

nlı s

öyle

şile

r, kü

mül

atif

tekr

ar v

e te

krar

anl

atm

a bi

rlikt

e ku

llanı

lara

k öğ

retil

ebili

r. Pl

anlı

söyl

eşile

rde

öğre

nciy

e re

sim

gös

teril

erek

bel

irli s

orul

arla

resi

m h

akkı

nda

konu

şmas

ı ist

ener

ek, v

erdi

ği c

evap

lar d

üzel

tiler

ek y

a da

gen

işle

tiler

ek d

önüt

ver

ilebi

lir. H

er b

ir re

sim

den

sonr

a öğ

renc

iden

resm

i anl

atm

ası,

ikin

ci re

sme

geld

iğin

de b

irinc

i ve

ikin

ci re

sim

de g

ördü

kler

ini a

nlat

mas

ı şek

linde

küm

ülat

if te

krar

, pla

nlı s

öyle

şi il

e bi

rlikt

e ku

llanı

la-

bilir

. Dah

a so

nra

da re

sim

ler o

rtam

dan

kald

ırıla

rak

tekr

ar a

nlat

ma

tekn

iği k

ulla

nılm

alıd

ır.

1.2.

ile

1.7.

ara

sınd

aki h

edef

dav

ranı

şlar

ı içi

n, o

lay

ya d

a va

rlık

kart

ların

ın; ö

ğren

cini

n ha

yatın

da k

işi,

nesn

e, h

ayva

n gi

bi v

arlık

resi

mle

rinin

olm

asın

a öz

en g

ös-

teril

mel

idir.

Örn

eğin

1.6

. hed

ef d

avra

nışı

için

bir

otob

üs v

e tr

en re

smi,

1.7.

hed

ef d

avra

nışı

için

gür

ültü

kirl

iliği

ile

ilgili

ola

rak

inşa

atta

çal

ışan

mak

ine

kulla

nan

işçi

lerin

resm

i, tr

afik

te y

ol a

lan

arab

alar

resm

i ve

başı

ağr

ıyan

çoc

uk re

smi k

ulla

nıla

bilir

.


Bölüm 5Dil Bilgisi

Hed

efH

edef

Dav

ranı

şlar

Öne

rile

n Ö

ğret

im Y

ön-

tem

ve

Tekn

ikle

ri

Öne

rile

n Ö

lçm

e ve

D

eğer

lend

irm

eYö

ntem

ve

Ara

çlar

ı

3.5.

5.1.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ö

zel

isim

, cin

s isim

, sıfa

t, te

kil

ve ç

oğul

isim

lerin

altı

nı

çize

r.

1.1.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ö

zel i

sim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.2.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de c

ins

isim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.3.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de s

ıfatla

rın a

ltını

çiz

er.

1.4.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de te

kil i

sim

lerin

altı

nı ç

izer

.

1.5.

Yaz

ılı b

ir cü

mle

de ç

oğul

isim

lerin

altı

nı ç

izer

.

Doğ

ruda

n Ö

ğret

imÖ

lçüt

Bağ

ımlı

Ölç

ü A

racı

Açıklamalar

1.3.

hed

ef d

avra

nışı

için

tüm

sıfa

t çeş

itler

ini h

edefl

emek

ten

ziya

de n

itele

me

sıfa

tları

için

öğr

etim

yap

ılmal

ıdır.

Öğr

etim

de k

ulla

nıla

cak

cüm

lele

rin, ö

ğren

ciye

bel

irli y

aşan

tılar

ver

erek

(res

im g

öste

riler

ek, b

ir an

ısın

ı anl

attır

arak

vb.

) ken

di c

ümle

lerin

den

seçi

lmes

i öne

rilir.


ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİDERS PLANI ÖRNEĞİ - I

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 3 Öğrenme Alanı : İşlevsel Okuma-Yazma Aşama 1: Sözcük Okuma Önerilen Süre : 15-20 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 3.1.1.1. Sözcüğü okur.

Hedef Davranışlar 1.5. Öğretilen sözcüğü yazılışı benzemeyen diğer sözcükler arasından gösterir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Yanlışsız Öğretim Yöntemi: Sabit Bekleme Süreli Öğretim

Öğretim Teknolojileri ve Materyalleri

Farklı tipteki Tehlikeli Bölge yazan kart ile bu sözcüğebenzemeyen (acil çıkış, yangın söndürücü, erkek tuvaleti… ) sözcüklerin kartı

Ortam Düzenlemeleri

Ortam ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fiziksel ihtiyaçları giderilir. Öğretmen ve öğrenci masada karşılıklı oturur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Hedef sözcük ile ilgili yaşantısından sorular sorulabilir.

Güdüleme

Öğrenci ve öğretmen masada yan yana oturur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanacağı öğretim setleri sağındaki küçük bir sehpaya koyulur. Öğretmen, "Bugün seninle Tehlikeli Bölge sözcüğünü diğer sözcükler arasından gösterme çalışması yapacağız. Sen bu çalışma sonunda Tehlikeli Bölge sözcüğünü diğer sözcüklerden arasından gösterebileceksin, böylece Tehlikeli Bölge sözcüğünü iyice öğreneceksin, her gördüğün yerde Tehlikeli Bölge sözcüğünü tanıyacaksın. Örneğin bir yer-de gezerken Tehlikeli Bölge yazısını görüp, oraya girmemen gerektiğini anlayabileceksin" diyerek öğrenciyi derse güdüler.

Gözden Geçirme ve Derse Geçiş

Öğretmen ders kurallarını söyleyerek derse giriş yapar. Çalışmamız sırasında senden uymanı iste-diğim bazı kurallar var; Bak! dediğimde bakacaksın. Oku! dediğimde okuyacaksın. Dur ve beni izle, dediğimde durup beni izleyeceksin. Bu kurallara uyarsan çalışmamızın sonunda ..…kazanacaksın" diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pekiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra öğrenciye öğre-timde kullanacağı araç gereçleri göstererek "Bak bunlarda çalışmamız sırasında kullanacağımız araç gereçlerimiz" der. Araç gereçlerin tanıtımı yapıldıktan sonra "Hazırsan çalışmamıza başlayalım, hazır mısın?" der ve öğrenciden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir cevap bekler. Öğrenci ha-zır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğrenciye, "Aferin hazırsın, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım" diyerek öğretime başlar.

Uygulama

Belirlenen Uygun İpucu: Model olma

SIFIR SANİYE BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM PLANI

Birinci Öğretim Süreci:Öğretmen masanın üzerine "Tehlikeli Bölge" yazan ve Tehlikeli Bölge sözcüğüne yazılışı benzemeyen diğer iki sözcük kartını koyar. Daha sonra önündeki sözcük kartlarını işaret ederek "önündekilere bak" der. Öğrencinin dikkatini önündeki sözcük kartlarına çektikten sonra "Hangisinde Tehlikeli Bölge ya-zıyor göster" ana yönergesini verir. Öğrencinin tepki vermesine izin vermeden "Dur ve beni izle" der.Becerinin ilk basamağı için uygun ipucunu sunar. "Evet bak, ben gösteriyorum burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Kartları tekrar masaya dizer ve sonra öğrenciye "Şimdi sende hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor göster." der.Öğrenci;a) Doğru tepki verdiğinde "Aferin, çok güzel gösterdin, burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der.b) Yanlış tepkiye yöneldiğinde öğretmen, öğrenciye " Dur, bekle ve beni izle" der ve hemen ardından uygun ipucunu tekrar sunar. Oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde Tehlikeli Bölge kartını göstererek"Burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Daha sonra tekrar "Hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor göster" ana yönergesini verir. Öğrenci doğru tepki verdiğinde "Aferin, çok güzel gösterdin, burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der.c) Hiçbir şey yapmadan beklediğinde öğretmen, öğrencinin tepki vermemesini görmezden gelerek tekrar uygun ipucunu sunar. Oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde Tehlikeli Bölge kartını göstererek "Burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Daha sonra "Hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor göster" ana yö-nergesini verir. Öğrenci doğru tepki verdiğinde "Aferin, çok güzel gösterdin, burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der.


Uygulama

*Öğretmen öğrenci doğru bir şekilde Tehlikeli Bölge yazan sözcük kartını gösterdikten sonra okuma-sını da isteyebilir.Öğretmen öğrenciye çalışmanın sona erdiğini söyler. "Bugün seninle Tehlikeli Bölge sözcüğünü diğer sözcükler arasından gösterme çalışması yaptık" diyerek hedef davranışı özetler. Öğrencinin uyduğu kuralları söyler ve gerekli ödüllendirmeyi yapar.

İkinci Öğretim Süreci:Ortam, araç-gereçler, kurallar ve öğretim süreci birinci öğretim süreciyle aynıdır. Sadece öğretmen kartların masaya diziliş sırası ile ilgili değişiklik yapmalıdır.

DÖRT SANİYE BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM PLANIÖnkoşul: Öğrencinin bekleme becerisine sahip olmasıdır.Öğrenci için belirlenen uygun ipucu: Model olmaÖğretim Süreci:Sıfır saniyeli bekleme süresinde belirlediği sözcük kartlarından daha farklı sözcük kartları ile de çalışa-bilir. Öğretmen masanın üzerine "Tehlikeli Bölge" yazan ve Tehlikeli Bölge sözcüğüne yazılışı benze-meyen diğer iki sözcük kartını koyar. Daha sonra önündeki sözcük kartlarını işaret ederek "Önünde-kilere bak" der. Öğrencinin dikkatini önündeki sözcük kartlarına çektikten sonra "Hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor göster" ana yönergesini verir. Hemen ardından içinden "1001, 1002, 1003, 1004" diye dört saniye sayarak öğrencinin göstermesini bekler.Öğrenci;a) Bu dört saniye içinde gösterirse, "Aferin, çok güzel gösterdin, burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der.b) Bu dört saniye içinde, yanlış tepkiye yönelirse yani Tehlikeli Bölge yerine kalem ya da meyve gibi başka bir sözcük kartını gösterirse, öğretmen, "Dur, beklemen gerekiyor" der, 4 saniyenin bitmesini bekler ve uygun ipucunu sunar. Oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde Tehlikeli Bölge kartını göstere-rek "burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Daha sonra "Hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor göster" ana yönergesini verir. c) Bu dört saniye içinde hiç tepki vermezse, uygulamacı, dördüncü saniye bitince uygun ipucunu sunar. Oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde Tehlikeli Bölge kartını göstererek "Burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Daha sonra "Hangisinde Tehlikeli Bölge yazıyor, göster" ana yönergesini verir. d) İpucu verildikten sonra yine yanlış tepkiye yönelir ya da hiç tepki vermezse öğretmen bir kez daha uygun ipucunu sunar. "Şimdi tekrar beni izle, sonra sen göstereceksin" der. Oldukça yavaş ve belirgin bir şekilde Tehlikeli Bölge kartını göstererek "Burada Tehlikeli Bölge yazıyor" der. Daha sonra "Hangi-sinde Tehlikeli Bölge yazıyor, göster" ana yönergesini verir.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı ile değerlendirme yapılır.Öğretimden sonra öğrencide;a) Akıcılık çalışmaları için öğrencinin edinim düzeyinde söylenen sözcüğü gösterme süresinden daha az olarak belirlenen sürede göstermesi istenir. Öğrenciye belli aralıklarla yazılışı benzeyemeyen sözcük kartları arasından Tehlikeli Bölge sözcük kartını göstermesi istenerek akıcılık kazandırılır.b) Kalıcılık çalışmaları için öğretimden belirli bir süre sonra (2-3 hafta) öğrenciden yazılışı benzeyemeyen sözcük kartları arasından Tehlikeli Bölge sözcük kartını göstermesi istenebilir. Öğrenci bu değerlendirmede öğretimden belli bir zaman geçtikten sonra diğer sözcük kartları arasından Tehlikeli Bölge yazan sözcük kartını göstermesi ile gerçekleştirir.c) Genelleme çalışmaları için farklı ortamlarda öğrencinin diğer sözcükler arasından Tehlikeli Bölge sözcük kartını göstermesi istenebilir. Öğrenci bu değerlendirmede Tehlikeli Bölge sözcüğünü farklı bir ortamda diğer sözcükler arasından göstermesi ile gerçekleştirir.

Aşağıda belirtilen hedef davranış içinde aynı öğretim süreçleri uygulanır.1.6. Öğretilen sözcüğü yazılışı benzeyen diğer sözcükler arasından gösterir.


DERS PLANI ÖRNEĞİ - II

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 3 Öğrenme Alanı : Okuduğunu Anlama Bölüm: Gerçek Yaşam Uygulamaları Önerilen Süre : 30-35 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 3.2.6.5. Günlük yaşamında okuma becerisini kullanır.

Hedef Davranışlar 5.2. Ürünlerin üretim ve son kullanma tarihlerini okuyarak alışveriş yapar.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Etkinlik Temelli Öğretim


Son kullanım tarihleri geçmiş ve geçmemiş market ürünleri (süt, meyve suyu, makarna vb.).

Ortam DüzenlemeleriMarket ürünleri sınıfta ya da okul koridorunda masa, sıra ya da dolap içine yerleştirilerek küçük bir market ortamı oluşturulur. Bir kasa ve kasiyer rolünde öğrenci, market içerisinde uygun bir yere yerleştirilir. Öğren-cilere banknot olarak geçersiz paralar verilir.

BÖLÜM-3

Dikkati ÇekmeÖğretmen ve öğrenciler sevdikleri ve sevmedikleri, sağlıklı ve sağlıksız yiyecek ve içecekler üzerine 3-4 da-kika tartışır.

GüdülemeÖğretmen, öğrencilere "Bugün sizinle birlikte marketten aldığımız ürünlerin üretim ve son kullanma tarih-lerini okumayı öğreneceğiz, böylece tarihi geçmiş, sağlıksız yiyecek ve içecekleri satın almayacağız." diyerek derse güdülenme sağlar.


Öğretmen, "Sizinle daha önce sağlıklı besinlerin neler olduğunu öğrenmiştik. Sağlıklı besinler yediğimiz za-man daha sağlıklı oluyorduk, kolay kolay hasta olmuyorduk, değil mi çocuklar?" der. Daha sonra öğretmen "Bugün de sizlerle yiyecek satın alırken dikkat etmemiz gereken başka neler olduğunu öğreneceğiz." der ve kuralları açıklar. Öğretmen "Ders sırasında uymamız gereken bazı kurallar nelerdi? Evet, ders sırasında sessiz olmalıyız ve parmak kaldırarak konuşmalıyız." diyerek derse başlar.

Uygulama

Öğretmen sınıfta ya da okul koridorunda oluşturduğu küçük marketten öğrencilerin kendi tercih ettikleri 3’er adet ürünü almalarını ister. Öğrenciler ürünleri aldıktan sonra öğretmen öğrencilerden aldıkları ürünle-rin paketlerini incelemelerini ister. Öğrenciler paketleri birkaç dakika inceledikten sonra öğretmen "Paketler üzerinde ne yazıyor, hangi bilgiler var?" diyerek öğrencilere sorular yöneltir. Öğretmen öğrencilerden gelen "Tarih yazıyor / şeker / çikolata / çilek yazıyor." gibi cevapları "Aferin, çok güzel." diyerek sözel olarak pekiştirir. Öğretmen daha sonra bir bisküvi paketini alarak "Şimdi ben de bu paketi inceleyeyim. Evet, bu bir bisküvi paketi, üzerinde bisküvi yazıyor, paketin üzerinde bir de limon resmi var, demek ki bu bisküvi limonlu. Bizler marketten aldığımız ürünlerin içerisinde ne olduğunu ilk önce paketlerin üzerindeki yazı ve resimlerden anla-rız, şimdi siz de kendi aldığınız ürünlerin üzerine bakın, neler yazıyor?" diyerek öğrencilerin paket üzerindeki yazıları, amblemleri ve resimleri incelemelerine fırsat verir. Öğretmen daha sonra öğrencilere "Marketten al-dığımız ürünlerin ne olduğunu paket üzerindeki yazı ve resimlerden anlayabiliriz." diyerek öğrencilerin aldığı ürünler üzerine konuşur.Öğretmen daha sonra ürün paketleri üzerinde yazan üretim tarihi, son kullanma tarihine dikkat çekerek "Bu-rada iki tane tarih yazıyor, acaba bu tarihler neyi ifade ediyor?" diyerek öğrencilerin düşünmesi için fırsat verir. Bu sırada öğrencilerden gelen üretim tarihi / tüketim tarihi / son kullanma tarihi gibi cevapları sözel olarak pekiştirir. Daha sonra "Evet, bu tarihler bizim için çok önemli, her aldığımız üründe bu tarihlere bakmamız gerekiyor. İlk tarih, üretim tarihi; bu tarih ürünün fabrikada ne zaman üretildiğini bize söylüyor. Şimdi herkes kendi aldığı ürünlerin ne zaman üretildiğine baksın." diyerek öğrencilerin aldıkları ürünlerin üretim tarihlerini incelemelerine fırsat verir. Daha sonra öğretmen öğrencilere "Bu tarihin yeni olması önemlidir, eğer üretim tarihinin üzerinden çok za-man geçmiş ise ürün bayatlamış olabilir, bu yüzden üretimi eski olan ürünleri almamalıyız. Bayat ürünler sağ-lığımızı bozabilir." diyerek öğrencilerle üretim tarihinin neden önemli olduğu ve öğrencilerin aldığı ürünlerin taze mi yoksa bayat mı olabileceği üzerine tartışır.Öğretmen üretim tarihi üzerinde durduktan sonra tüketim tarihine dikkat çeker ve üretim tarihinde olduğu gibi, öğrenciler etkileşimsel diyaloglar kurarak tüketim tarihine bakmanın neden önemli olduğu, tüketim ta-rihi geçmiş ürünleri neden almamaları gerektiği üzerine tartışır. Bu tartışmadan sonra öğretmen öğrencilerle birlikte ders başında aldıkları ürünlerin üretim ve tüketim tarihlerini inceleyerek üretim tarihi eski olan ve son kullanma tarihi geçmiş ürünleri ayırır. Öğretmen öğrencilerle ürünleri ayırdıktan sonra öğrencileri tekrar okul koridorunda kurduğu markete yönlendirerek öğrencilerle birlikte alışveriş yapar. Alışveriş sırasında öğretmen öğrencilere düzeltici dönütler vererek öğrencilerin satın almak istedikleri ürünlerin üzerindeki üretim ve son kullanma tarihlerine bakmalarına ve eski tarihli mi, yeni tarihli mi olduklarını anlamalarına yardımcı olur.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Öğretmen kontrol listesi ile değerlendirme yapar.

Öğretim sonunda ayrı bir değerlendirme yapmak yerine etkinlik sırasında her bir öğrenci gözlemlenir ve etkinlik sırasında ve / veya etkinlik sonrasında kontrol listesinde gerekli işaretlemeler yapılır. Kontrol listesinde, öğrencilerin, aldıkları ürünlerin içeriklerini, üretim tarihlerini, son tüketim tarihlerini kontrol edip etmedikleri, son tüketim tarihi geçmiş olanları alıp almadıkları yer alabilir.


DERS PLANI ÖRNEĞİ - III

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 3 Öğrenme Alanı : Yazılı İfade Bölüm : Gerçek Yaşam Uygulamaları Önerilen Süre : 45 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 3.3.7.2. Sosyal yaşantısında ihtiyaç duyduğu formları doldurur.

Hedef Davranışlar 2.1. Kişisel bilgilerini doldurur.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Doğrudan Öğretim Yöntemi


Kişisel Bilgi Formu, örnek hikâye ve videolar, kartona hazırlanmış kişisel bilgiler formu, kalem, silgi


Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrenciler U oturma düzeni ile oturur. Tahta bütün öğrencilerin rahat bir şekilde görebileceği uzaklıktadır.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme

Öğrencilere, kişisel bilgilerini dolduramadığı için kütüphaneden istediği kitabı alamayan bir öğren-ciyi anlatan kısa bir hikâye okunabilir. Kişisel bilgilerini dolduramadığı için iş başvurusu yapmayan birini anlatan kısa bir video izletilebilir. Video ya da hikâyenin arkasından öğrenciler ile konuşularak "Çocuk neden kütüphaneye üye olamadı?" gibi sorular yönelterek hedef davranışın önemine dik-kat çekilir.

Güdüleme

Öğretmen, öğrencilere "Çocuklar bugün sizlerle kişisel bilgilerimizle ilgili bir form doldurmayı öğ-reneceğiz. Siz bu çalışmanın sonunda bir kütüphaneden kitap alırken, bir iş yerine başvuru yapar-ken, bir İnternet sitesine üye olurken sizden kişisel bilgi formu doldurmanız istendiğinde bu formu nasıl doldurmanız gerektiğini öğrenmiş olacaksınız." der.


Öğretmen "Çalışmamız sırasında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar var. Ders boyunca beni dikkatli bir şekilde dinleyeceksiniz, 'Yaz!' dediğimde hemen yazmaya başlayacaksınız ve doğru ya-zacaksınız." diyerek çalışma sırasında uyulması gereken kuralları açıklar. Öğretim sonunda öğrenci-lerin alacağı etkinlik ödülünü nasıl yapacaklarını gösterir. Daha sonra öğrencilere öğretimde kulla-nacağı araç-gereçleri gösterir. Araçların tanıtımı bittikten sonra öğretmen, öğrencilere "Hazırsanız çalışmamıza başlayalım, hazır mısınız?" der ve öğrencilerden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir cevap bekler. Öğrenciler hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başını sallarsa öğ-rencilere, "Aferin, çok güzel. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretime başlar.

Uygulama

Öğretmen ilk olarak öğrencilerin formda yer alan bilgileri bilip bilmediklerini belirlemeye yönelik bir yoklama oturumu yapar. Bu oturumda öğrencilerden sırayla cinsiyeti, adres, telefon, doğum tarihi gibi kişisel bilgilerini söylemelerini ister. Bilgilerini doğru şekilde söyleyen öğrencileri "Evet, harikasın, adresini doğru söyledin" ya da "Evet, telefon numaranızı doğru söyledin, bravo sana." şeklinde betimleyerek pekiştirir. Kişisel bilgilerini söyleyemeyen ya da eksik söyleyen öğrenciler için ayrı bir öğretim yapılarak kişisel bilgilerini öğrenmeleri sağlanmalıdır.

Model OlmaÖğretmen öğrencilere birer tane kişisel bilgi formu dağıtır. Öğrencilerin içlerinden sessiz bir şekilde formu okumalarını ve incelemelerini ister. Daha sonra "Çocuklar gördüğünüz gibi hepinizin önün-de kişisel bilgi formu var. Bu formda neler yazılı olduğuna hep birlikte bakalım. Burada ad ve soyadı yazıyor, burada ise cinsiyet yazıyor. Daha sonra doğum tarihi yazıyor." şeklinde formdaki her bir bilgi birimini öğrencilere gösterir ve okur. Öğrencilerden de kendi formlarından takip etmelerini, okumalarını ister. Öğretmen formdaki bilgileri bu şekilde tanıttıktan sonra bütün öğrencilerin gö-rebileceği şekilde kartona hazırlamış olduğu formu tahtaya asarak, formda yer alan bilgileri tekrar söyler.

Daha sonra öğrencilere dönerek "Peki, sizce bu formu ne zaman doldurmaya ihtiyaç duyarız?" diye sorar. Öğrencilerin "kütüphaneden kitap alırken, bir iş yerine başvuru yaparken, bir internet site-sine üye olurken" diyerek doğru tepki vermelerini betimleyerek pekiştirir. Öğretmen daha sonra "Çocuklar, hepinizin söylediği gibi bir spor kulübüne üye olurken, kütüphaneden bir kitap almak istediğimizde, bir iş yerine başvuru yaparken, bir İnternet sitesine üye olurken, yani birçok durum-da bu kişisel bilgilerimizi doldurmamız gerekebilir. Bu yüzden beni çok dikkatli bir şekilde dinleme-lisiniz. Şimdi sizlere bu formu nasıl doldurmanız gerektiğini anlatacağım." der.


Uygulama

Büyük punto ile tahtada asılı olan formdaki ilk kısmı göstererek "Çocuklar, bakın, burada ad – so-yadı yazıyor ve hemen yanında boş bir alan bırakılmış. Demek ki buraya adımı ve soyadımı yazma-lıyım." der. Daha sonra formda ad-soyadı bölümünün yazılacağı yeri işaret ederek "İşte tam buraya adımı ve soyadımı yazıyorum. Adımı ve soyadımı yazarken yazı kurallarına uygun olarak yazmaya da dikkat etmeliyim. Mesela ismimi yazarken baş harfini büyük harfle yazıyorum." şeklinde ilgili kısma ismini yazarak öğrencilere model olur. Daha sonra öğrencilerden de kendi formlarında "ad – soyadı" kısmına kendi ad ve soyadlarını yazmalarını ister. Her öğrencinin yanına giderek gerekli onaylayıcı veya düzeltici dönütleri verir.

Öğretmen bu şekilde formda yer alan bütün bilgilerin nasıl doldurulacağına dair öğrencilere mo-del olur ve onlarında kendi formlarını doldurmalarını sağlar. Öğretmen model olurken bilgilerin doğru olarak yazılması gerektiğine, ilgili yazım kurallarına, bilgilerin doru sıralanmasına vurgu ya-par. Öğrencileri pekiştirirken de betimleyerek pekiştirir. (örneğin adres kısmını doldururken "Evet, adresini yazarken ilk olarak hangi mahallede ve sokakta oturduğunu yazdın, daha sonra apartma-nının adını ve kapı numarasını yazdın. Evet, telefon numaranızı doğru yazmışsın." vb.) Rehberli Uygulama Öğretmen öğrencilere "Çocuklar, size geçen ders kişisel bilgi formunu nasıl dolduracağınızı göster-dim. Şimdi sıra sizde, bakalım kimler doğru bir şekilde formunu doldurabilecek?" der. Daha sonra öğrencilere "Kişisel bilgi formunda hangi bilgilerimiz yer alıyordu, kimler hatırlıyor?" diye sorar. Öğ-rencilere onaylayıcı ya da düzeltici dönütler vererek her öğrencinin bu bilgilerin neler olduğunu söylemesini sağlar. Daha sonra öğrencilere birer tane form dağıtır. Öğrencilerden formu doldur-malarını ister. Her öğrencinin yanına giderek "Formda yer alan bilgilerin hepsini doldurmuş mu?, Formda yer alan bilgiler doğru bilgiler mi?, Yazım kurallarına uygun olarak yazmış mı? Bilgilerini formda belirtilen uygun yere yazmış mı?" diye bakar. Süreç içerisinde zorlanan, formu eksik doldu-ran, yazım hataları yapan öğrencilere rehberlik eder. Öğrencilerin hepsi formdaki bilgileri bağımsız olarak istenilen şekilde doldurmaya başladığında bir sonraki aşamaya geçilir.

Bağımsız UygulamaÖğretmen bu aşamada öğrencilere birer kişisel bilgi formu dağıtır. Öğrencilerden formları doldur-malarını ister. Öğrenciler formları doldururken herhangi bir onaylayıcı ya da düzeltici dönüt ver-mez.

* Süreci daha eğlenceli hale getirmek için istenirse sınıfta yapay bir kütüphane ortamı oluşturabilir. Eğer okulun kütüphanesi varsa öğrenciler kütüphaneye de götürülebilir. Sırasıyla her öğrencinin kütüphane görevlisine almak istediği kitabı söylemesi istenir. Kütüphane görevlisi öğrencilere ki-tabı verebileceğini ancak bunun için bir form doldurmaları gerektiğini söyler ve öğrencilere kişisel bilgiler formunu verir. Öğretmen veya kütüphane görevlisi öğrenciler formları doldururken her-hangi bir onaylayıcı ya da düzeltici dönüt vermez.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Form örnekleri incelenerek değerlendirme yapılır.Öğretim sonrasında öğrencinin doldurduğu form örnekleri incelenir. Öğrencinin farklı zamanlarda doldurduğu 3-5 form örneğine bakılması yeterlidir. Bunun için bir kontrol listesi oluşturulabilir. Bu kontrol listesinde "Formda yer alan bilgilerin hepsini doldurmuş mu?, Formda yer alan bilgiler doğru bilgiler mi?, Yazım kurallarına uygun olarak yazmış mı?, Bilgilerini formda uygun yere yazmış mı?" gibi kişisel bilgiler ile ilgili bir formda aranan özelliklere bakılmalıdır. Öğrenci uygun şekilde doldurmuşsa öğretmen bir sonraki hedef davranışa geçmelidir. Öğrencinin formlarında bazı eksikler varsa, uygun şekilde doldurmamışsa öğretmen tekrar öğretim sürecine dönmelidir.


DERS PLANI ÖRNEĞİ - IV

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 3 Öğrenme Alanı : Dinlediğini Anlama Bölüm : Günlük Yaşantısında Dinleme Önerilen Süre : 30-35 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 3.4.5.1. Günlük yaşantısında izledikleri ve dinlediklerine uygun tepki verir.

Hedef Davranışlar 1.2. Dinlediği bir anonsta verilen yönergeleri yerine getirir.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Etkinlik Temelli Öğretim


Her bir karakter için gerekli kostümler belirlenerek hazırlanır. (Otobüs şoförü, muavin, gerekli anonsları yapan terminal görevlisi, gişe görevlisi, yolcular) Kartondan hazırlanan otobüsler, sandalyeler, masa ve mikrofon kullanılır.


Sınıf ortamında yapay bir terminal ortamı oluşturulur. Yolcuların beklemesi için bir yer hazırlanır. Anons-ları yapacak olan personel için bir masa ve mikrofon bulunur. Yolcuların bineceği kartondan hazırlanan otobüsler, yolcuların beklediği yerin karşısına koyulur. Bekleme yerinin arkasına biletlerin alınacağı gişe bölümü hazırlanır.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme

Öğrencilere bir otobüs terminalinde çekilmiş kısa bir video izletilir. Video belli aralıklarla durdurularak her bir karakter tanıtılır. "Bakın, çocuklar burada bir yolcu var. Yolcu ilk olarak gişeden biletini alıyor. Daha sonra biletinin saatinin gelmesi için bekleme yerine geçiyor ve anons gelmesini bekliyor. Anonsu dikkatle dinliyor. Anonsta otobüsün kalkmasının 10 dk. gecikeceği söylendi. O zaman yolcu ne yaptı? Beklemeye devam etti, değil mi?" vb. şeklinde hedef davranış için beklenen davranışlar betimlenerek anlatılır. Daha sonra öğrencilere "Daha önce hiç otobüs terminaline gittiniz mi? Peki, orada ne gibi anonslar duydunuz?" gibi sorular sorularak yaşantılarından örnekler vermeleri sağlanır. Öğrenciler bir önceki hedef davranış ile öğrendiği için videodaki anonsta verilen bilgileri söylemesi de istenmelidir.

Güdüleme

Öğretmen "Çocuklar, az önceki videoyu izledik. Şimdi sizlerle çok eğlenceli bir oyun oynayacağız. Sizlere belli roller vereceğim. Oyunumuz sırasında bu rolleri canlandırmanızı isteyeceğim. Siz bu çalışma sonun-da bir otobüs terminaline gittiğinizde anonsta söylenenleri doğru bir şekilde yerine getirebileceksiniz. Terminalden otobüsle bir yere giderken artık hiç zorlanmayacaksınız." diyerek öğrencilere çalışmadan ve çalışma amacından bahsederek onları güdüler.


"Çocuklar, biz sizlerle daha önce bir otobüs terminalinde söylenen anonslarda verilen bilgilerin neler olduğunu videoda izlemiştik. Kimler izlediklerimizi hatırlıyor? Anonslarda ne gibi bilgiler veriliyordu?" diyerek öğrencilerin bir önceki hedef davranışla olan ilişkisini anlamaları sağlanır. Daha sonra "Çocuklar, bugün de otobüs terminalinde olduğumuzu düşünerek anonslarda söylenenleri yerine getireceğiz. Tabii ki bu çalışma sırasında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar var. 'Dinleyin!' dediğimde dinleyeceksiniz, 'Yapın!' dediğimde söylediklerimi yapacaksınız, herkes oyun sırasında benim gösterdiğim yerde durup oyun sırasının kendisine gelmesini bekleyecek." şeklinde etkinlik için gerekli kuralları açıklar. Yapılan et-kinlik, öğrenci için zaten ödül niteliği taşıdığı için ayrıca bir ödül belirtilmez.

Uygulama

Öğretmen "Çocuklar, şimdi burayı bir otobüs terminali olarak düşüneceğiz. Gördüğünüz gibi sınıfımızda bir otobüs terminalinde olan her şey var. Burası otobüs gişesi. Buradan yolcular otobüs biletlerini alıyor. Burası yolcuların beklediği yer, yolcular biletlerini aldıktan sonra burada bekliyor. Burası da otobüs saati-mizin geldiğini haber veren, nereye doğru gitmemiz gerektiğini söyleyen yani anonsları yapan terminal görevlisinin yeri; bakın, burada mikrofon da var. Terminal görevlisi, bütün yolculara sesini duyabilmek için mikrofon kullanıyor… Bakın burada da iki tane otobüs var. Bu otobüsün önünde Ankara yazıyor. De-mek ki bu otobüs Ankara’ya gidiyor. Bakın burada da İstanbul yazıyor. Demek ki bu otobüs de İstanbul’a gidiyor." diyerek ortamı öğrencilere tanıtır. Daha sonra "Çocuklar, şimdi her biriniz bir karakteri canlandı-racaksınız. Kimler yolcu olmak ister? Kim anonsları yapan terminal görevlisi olmak ister? Kimler Ankara’ya gidecek? …" gibi cümlelerle her bir öğrencinin oynayacağı rolü belirler. Daha sonra öğrencilerin neler ya-pacaklarını tek tek anlatır. Ayrıca "Şimdi sen oyunda ne yapacaksın, anlat bakalım?" gibi sorular yönelte-rek de öğrencilere neler yapacağını anlattırır. Daha sona "Hazırsanız başlıyorum?" diyerek dikkat işaretini verir. Yolcu olan öğrencilerin ilk olarak gişeye giderek gideceği yeri seçmeleri ve bilet satın almalarını sağ-lar. Daha sonra "Biletlerini alan yolcular lütfen bekleme yerine geçsin." anonsu verilir. Öğretmen biletlerini alan yolcuların anonsu iyi dinlemelerini ve bekleme yerine geçmesini sağlar. Bu süreçte zorlanan öğren-ciler için gerekli yardımlarda bulunur. "Anonsta ne dedi? Dinlediniz mi? Kimler dinledi ve anladı? Bakın, anons tekrar veriliyor, anlamayanlar dinlesin." şeklinde yardım ve ipuçları olabilir. Daha sonra bekleme yerindeki yolcular için ikinci anons verilir. Bu seferki anons "Ankara’ya gidecek olan yolcuların otobüs saa-ti gelmiştir. Lütfen sağ tarafa giderek otobüste yerlerini alsınlar." şeklindedir. Öğretmen yine öğrencilerin her birinin anonsa dikkat etmelerini ve Ankara’ya gidecek olanların otobüste yerlerini almalarını sağlar. Aynı süreç İstanbul’a gidecek yolcular içinde gerçekleştirilir. Öğrencilerin otobüsteki sandalyelere otur-masının ardından otobüste muavinin bazı anonsları olur. "Lütfen herkes koltuklarını dik konuma getirsin. Emniyet kemerlerini taksın. Telefonlarını sessize alsın." gibi anonslar çeşitlendirilebilir. Yine öğrencilerin anonsları dinlemeleri ve istenilenleri yerine getirmeleri sağlanır ve oyun bu şekilde sürdürülür.


Uygulama

Yapılan etkinlikte öğretmen, öğrencilere gerekli yardım ve düzeltmelerde bulunarak öğrencilerin hedef davranışta bağımsızlaşmasını sağlar. Tüm öğrenciler hedef davranışı öğretmene ihtiyaç duymadan yap-maya başladıktan sonra öğretimi sonlandırır.Öğretmen yapılan etkinliğin videosunu çeker. Etkinlik sonrasında öğrencilere bu videoyu izletir. Video üzerinden belli aralıklarla duraklamalar yaparak öğrencilerin doğru yaptığı davranışları pekiştirip yanlış yaptıklarına yönelik sözel olarak düzeltici dönütler verir. * Oyun belli zaman aralıklarında tekrar tekrar oynanır. Öğretmen, her uygulamada anonslardaki yönerge-leri bağımsız olarak yerine getirmeye başlayan öğrencilere muavin, şoför, gişe görevlisi, terminal görevlisi gibi roller vererek anonsları yerine getirmede zorlanan öğrencilerin yolcu olmasını sağlar.

BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: Kontrol Listesi ile değerlendirme yapılır.Öğretim sonunda ayrı bir değerlendirme yapmaya gerek yoktur. Öğretmen etkinlik sırasında her bir çocuğu gözlemler ve etkinlik sırasında ve / veya etkinlik sonrasında kontrol listesinde gerekli işaretlemeleri yapar. Hazırlanan kontrol listesinde; "Öğrenci anonsları dinledi mi? Anonsta istenilen davranışları beklenen sürede gerçekleştirdi mi?, Anonsların ikinci kez okunmasını istedi mi?, Hangi anonsları doğru şekilde yerine getirdi?" gibi hedef davranış için gerekli olan ölçütler bulunur. Öğrencinin gerçekleştirip gerçekleştiremediği ölçütler ilgili sütuna işaretlenir ve gözlemler not edilir. Öğrenciler ölçütlerin hepsini gerçekleştirene kadar bu tarz etkinlik örnekleri ile öğretime devam edilmelidir. Öğrencilerin hepsi ölçütleri sağlıyorsa bir sonraki hedef davranış ile ilgili öğretime geçilmelidir.


DERS PLANI ÖRNEĞİ - V

BÖLÜM-1

Dersin Adı : Türkçe Kademe : 3 Öğrenme Alanı : Sözlü İletişim Bölüm : Alıcı ve İfade Edici Anlam Önerilen Süre : 20 dk.

BÖLÜM-2

Hedef 3.5.2.1. Cümlelerin anlamlarını ve söz dizimlerini ayırt eder.

Hedef Davranışlar 1.3. Söylenen, anlam hatası olan cümleyi düzelterek söyler.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri Etkinlik Temelli Öğretim


Önceden hazırlanmış anlam hatası yapılan cümleler (örneğin Annem kitap içti, Zehra ağaçtan ka-lem topladı, vb.), bu cümlelerdeki anlam hatasının düzeltilmiş halini gösteren resimlerin olduğu slaytlar


Ortam; ses, koku ve başka dikkat dağıtıcı uyaranlardan arındırılır. Isı ve ışık ayarlanır. Öğrencinin fi-ziksel ihtiyaçları giderilir. Öğrenciler birbirlerini görebilecekleri şekilde yarım ay şeklinde oturtulur. Öğretmenin çalışma sırasında kullanılacağı materyaller ortamda hazır bulundurulur.

BÖLÜM-3

Dikkati Çekme Öğretmen, öğrencilere ders öncesinde yanlış bir cümle söylediği için başına komik şeyler geldiğini anlatan bir anısını anlatır.

GüdülemeÖğretmen, öğrencilere "Bugün seninle, güzel bir oyun oynayacağız. Oyunumuzda ben hep hata yapacağım, siz de benim yaptığım hatayı bulup düzelteceksiniz. Bakalım, en çok kim benim yaptı-ğım hataları bulacak ve beni düzeltecek?" diyerek öğrencileri etkinliğe güdüler.


Öğretmen ders sırasında uyulması gereken kuralları hatırlatarak öğretime başlar. "Çalışmamız sıra-sında sizden uymanızı istediğim bazı kurallar var: 'Dinle!' dediğimde sessiz bir şekilde yüzüme ba-karak beni dinleyeceksiniz. Derste sessizce yerinizde oturacaksınız. Bu kurallara uyarsanız çalışma-mızın sonunda ….. kazanaksınız." diyerek öğrenci için etkili olduğu bilinen pekiştireci ve kuralları açıklar. Daha sonra slayt açılır ve öğrencilere çalışma sırasında kullanılacak resimler kısa bir şekilde tanıtılır. "Hazırsanız çalışmamıza başlayalım, hazır mısınız?" der ve öğrencilerden sözel ifade ya da jest ve mimiklerle verilecek bir yanıt bekler. Öğrenciler hazır olduğunu söyler ya da bu anlamda başlarını sallarsa öğrencilere, "Hazırsınız görüyorum, aferin size. O zaman çalışmamıza başlayalım." diyerek öğretim sürecine başlar.

Uygulama

Öğretime başlarken öncelikle öğretmen "Şimdi beni çok dikkatli dinleyin, önce size oyunumuzu nasıl oynayacağımızı anlatacağım" der ve "Evet çocuklar, oyunumuzda ben size bazı cümleler söy-leyeceğim. Ama biliyor musunuz, söylediğim her cümlede bir hata yapacağım. Sonra siz benim yaptığım hatayı düzelteceksiniz. Sonra ben slayttan resmi açacağım, hatamı doğru mu düzeltti-niz yoksa düzeltemediniz mi resme bakarak anlayacağız." diyerek oyunu anlatır. Sonra öğrencilere "Ama isterseniz önce ben size nasıl oynandığını birkaç kez göstereyim." der ve söylenen cümlede yapılan anlam hatasını düzeltme ile ilgili öğrencilere model olur.

Bu aşamada öğretmen öğrencilerin dinlediğinden emin olduktan sonra ilk cümleyi söyler: "Annem kitap içti." sonra cümleyi tekrar eder. "Aaaa, dinlediniz mi bu cümlede ben çok komik bir hata yap-tım, yanlış söyledim. 'Annem kitap içti', dedim. Ama kitap içilmez ki… Çok komik… Hemen bu cümleyi düzeltmem lazım. Kitap içilmez, kitap okunur. O zaman ben aslında 'Annem kitap okudu', demeliydim. O zaman düzeltiyorum, 'Annem kitap okudu', Bakalım, şimdi doğru söylemiş miyim? Açalım mı resmi, cümlenin doğrusunu mu söylemişim bakalım mı?" der ve slaytı açar. "Evet çocuk-lar, doğru şekilde düzeltmişim cümleyi; bakın, resimde gerçekten de kitap okuyor değil mi?" der ve öğrencilerden onay alır. Aynı şekilde üç cümle ile, söylenen cümlede yapılan anlam hatasını düzeltme ile ilgili öğrencilere model olur.

Daha sonra oyun oynama sırası öğrencilere geçer. Öğretmen aynı şekilde anlam hatası olan cümle-yi söyler, çocukların cümleyi iyi dinlemelerini, hatayı bulmalarını ve doğrusunu söyleyerek yapılan hatayı düzeltmelerini sağlar. En son düzeltmeleri slaytlardaki resimlerle karşılaştırılır. Öğretmen bu aşamada öğrencilere gerekli onaylayıcı ve düzeltici dönütler verir. Öğrenciler bağımsız bir şekilde hataları düzelttiklerinde oyun sonlandırılır.

* Okuma-yazma bilen öğrencilere anlam hatası yapılan cümleler yazılı olarak verilip, düzelterek yeniden yazmaları istenebilir. Böylece çalışma çeşitlendirilir.


BÖLÜM-4

Ölçme ve Değerlendirme: "Ölçüt Bağımlı Ölçü Aracı " ile değerlendirme yapılır.

Değerlendirme Materyalleri: Önceden hazırlanmış anlam hatası yapılan cümleler (örneğin Annem kitap içti, Zehra ağaçtan kalem topladı, vb.)

Değerlendirme bire bir yapılır. Öğrenci ve öğretmen bir masada karşılıklı otururlar. Öğretmen, öğrencilere "Şimdi bazı cümleler söyleyeceğim. Ama bu cümlelerde bir hata yapacağım. Sen de benim yaptığım hatayı bulacaksın, sonra da cümlenin doğru şeklini bana söyleyeceksin, tamam mı?" şeklinde çalışmada ne yapılacağını söyler. Çalışma sırasında uyulması gereken kurallar ve ödül açıklanır. Daha sonra öğrencilere "Hazırsan çalışmamıza başlayalım." diyerek dikkat işaretini verir. Öğrenciye anlam hatası bulunan cümle söylenir. Öğrenciden cümledeki hatayı düzelterek yeniden söylemesi istenir. Öğrenci doğru tepki verir, cümleyi düzeltirse hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "evet" sütununa (+) işareti koyar ve diğer setle değerlendirmeye geçer. Öğrenci yanlış tepki verir, hatayı düzeltemez veya karasız kalırsa öğretmen yine hiçbir tepki vermeden kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işareti koyar. Öğrenci tepkisiz veya kararsız kalırsa soru bir kez daha sorulur. Öğrenci yine kararsız kalırsa veya tepkisiz kalırsa kayıt çizelgesinin "hayır" sütununa (-) işaretini koyar. Diğer anlam hatası olan üç cümle için de aynı süreç uygulanır. Ardından değerlendirme süreci öğrencilere teşekkür edilerek tamamlanır.


EK-1. Türkçe Dersi Öğretim Programı İşlevsel Okuma -Yazma için Önerilen Sözcükler

Tema 1: İş ve Meslek Yaşamım * Tema 2: Eğlence ve Boş Zamanlarım **

Başvuru Formu Sadece Yetkili Per-sonel

Bilgisayar

UygulamalarıSosyal Medya

Ana sayfa

Ocak Kafeterya / Kantin / Çay Ocağı E-posta veya Telefon

Şubat Depo Giriş yap

Mart Teknik Servis İnsanları, yerleri ve diğer şeyleri ara

Nisan Çamaşırhane Arkadaşlık İstekleri

Mayıs Personel Odası Fotoğraf / Video Albümü

Haziran İnsan Kaynakları Beğen

Temmuz Bakım Odası Paylaş

Ağustos Danışma Oyunlar

Eylül Self Servis Hava Durumu

Ekim Yangın Alarmı Gruplar

Kasım Çalışma Programı Ara

Aralık Sağ Fotoğraf ekleme

Pazar Vardiya çizelgesi Kişileri Keşfet

Pazartesi Sol Takip et

Salı Yangın Söndürücü Kaydet

Çarşamba Sigara içmek yasaktır Oynat

Perşembe Çıkış Müzik

Cuma Yanıcı Madde Yaşam

Cumartesi Giriş

Ay Yangın Tehlikesi

Gün Eldiven Kullan

Yıl Merdiven Kullan

Ad-Soyad Yangın Alarm Butonu

Adres Asansör

Şehir Personele Aittir

Ülke Tuvalet / WC

Posta Kodu Kaygan Zemin

Telefon Numarası Resepsiyon

T.C. Kimlik No Müdür

Tarih Ecza Dolabı

Yaş Amir

Doğum Tarihi Kapıyı Kapalı Tut

İmza Alanı Temiz Tut

Ateşle Yaklaşma Sadece Personel


Tema 1: İş ve Meslek Yaşamım * Tema 2: Eğlence ve Boş Zamanlarım **

Dikkat Sadece Yangın Çıkışı

Arama Motorları Google

Google

İlk Yardım Yangına İlk Kurtarıla-cak Malzeme Google’da Ara

Yasak Bölge Kaygan Zemin Tümü

Baret Giy İş makinesi çıkabilir Videolar

Tehlikeli Bölge Görevli olmayan giremez Haberler

Gözlük Yüksek Voltaj Görseller

Fosforlu Yelek Yanıcı Madde

Oyunlar

Bilgisayar Oyunları

İlgi Duyduğu Oyun Adı

İş Ayakkabısı Sıcak Yüzey Play / Oynat

Baret Elektrik Tehlikesi İsim

Eldiven İlk Yardım Noktası Şifre

Çıkış Değil Revir Yeni Oyun

Ofis / Büro Doktor Devam et

Zorluk

Kolay

Normal

Zor

Çıkış

Çok zor

Grup Oyunları

Tabu

Tombala

Monopoly

Jenga

Anlat Bakalım

Kültür, Sanat & Eğlence

Sanatçı

Sözcükler öğrencilerin ilgi alanlarına göre belirlenecektir.

Şarkı isimleri

Video

Hayvanlar

Arabalar

Oyun isimleri

* İş ve Meslek Yaşamım temasına ilişkin sözcük ve sözcük gruplarının öğretim amacı, öncelikle ilk oku-ma-yazma becerileri olmayan öğrencilerin hem iş ve meslek yaşamlarında güvenliklerini hem de iş ve mes-leğin gerekliliklerini yerine getirmelerini sağlamaktır. İş ve Meslek Yaşamım teması için seçilen sözcük ve sözcük grupları çeşitli iş ortamlarında en sık karşılaşılan sözcüklerden oluşturulmuştur. Bu kademede öğ-rencinin ilerideki iş ve meslek yaşamının ne olacağı belirli ya da kestirilebiliyor ise o iş ortamının gerektirdiği sözcük veya sözcük grupları bu listede bulunmasa da hedeflenmelidir.

** Eğlence ve Boş Zamanlarım temasına ilişkin sözcük ve sözcük gruplarının öğretim amacı, öğrencile-rin evde ya da farklı sosyal ortamlarda hayatını kolaylaştırmak, boş zamanlarını değerlendirerek keyifli za-man geçirmelerini sağlamaktır. Bu amaçla öğrencilerin ilgi alanlarını ve onlara keyif veren şeyleri belirlemek ve bu bağlam çerçevesinde sözcük ve sözcük gruplarını öğretmek önemlidir. Öğrencilerin ilgi alanları çok farklı alanlarda ve kategorilerde olabilir. Bu nedenle öğrencinin ilgi alanları belirlenmeli ve hedef sözcükle-rin seçiminde bu ilgi alanlarından olan sözcüklerin öğretimine öncelik verilmelidir.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI - MEB · 2020. 2. 23. · Öğretim programlarında bu...

Documents

Transcript of T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI - MEB · 2020. 2. 23. · Öğretim programlarında bu...