Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

400

description

Hih Tawmging beh khang laibu a beisa 2008 kum a kibawl ahi.

Transcript of Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Page 1: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna
Page 2: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna
Page 3: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Tawmging Beh Khang LaibuA Nihna

Beh Laibu Committee2008

Page 4: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

2 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Laibu bawl : Beh Laibu Bawl Committee

Laibu bawl kum : 2008

Laibu zawh kum : 2011, Nov

Laibu bawl zah : bu 1000

Laigual : PLMang- Sanggam

Laibu khetna (press) : Hebron Printing Press, Yangon

Page 5: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 3

A Sunga Om Thute

Thu Masa ............................................................................................................................ 5

Nihvei Bawlna Thu.............................................................................................................. 6

Lungdampihna .................................................................................................................. 13

Khenpi I

Piancilna pan Zogam tunna .................................................................................... 15

Khenpi II

Khuasatna leh Beh Min TuamtuamA. Khuasatna ............................................................................................... 22B. Gammin leh Minam Min Kilawhna ......................................................... 30C. Beh Nam Tuamtuam Hong Piankhiatna .................................................. 31D. Zomi Innkuan .......................................................................................... 34

Khenpi III

Tawmging beh tangthuA. Pupi Min leh Khanggui ........................................................................... 35B. Tawmging Khang Ciaptehna A Tomin .................................................... 36C. Tawm Ging Tate' Thu ............................................................................. 37D. U Zaw Nau Zaw Thu .............................................................................. 42

Khenpi IV

Tawmging Hausa Mangte' thuA. Pu Luah Mang' Tangthu ......................................................................... 43B. Pu Hang Kam' Tangthu........................................................................... 43C. Pu Mang Vum' Tangthu .......................................................................... 45

Khenpi V

Tonzang Innpipa leh Tawmging Behte' ThuA. Pu Thual Vum leh Innpipa' thu ............................................................... 46B. Tawmging Behte Lungkim Thei Lo ........................................................ 47C. Kanki pan Nampamuan khua zuatna....................................................... 48

Khenpi VI

Pu leh pa pawlkhatte' tangthu ................................................................................ 49

Khenpi VII

La kiphuakte .......................................................................................................... 58A. Tawmging Beh Lapite ............................................................................. 58B. Aituam Late............................................................................................. 63

Page 6: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

4 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Khenpi VIII

Degree ngahte, Uliante, Madawkte leh Gualtung Tuangte (2008 ciang) ................ 69A. Pilna Lam Degree A Ngahte .................................................................... 69B. Beh Sung Kumpi Lam Uliante ................................................................ 74C. Beh Sung Madawkte leh A Tuamtuam ................................................... 75D. Khua tuamtuam pan beh makaite (2008) ................................................ 79

Khenpi IX

Zomi Pu leh Pa Ngeina Pawlkhat........................................................................... 80A. Ngeina Tuamtuam ................................................................................... 80B. Saizang Khua Tawmging Behte' Sahawm Dan ....................................... 84C. Mo Pi Mo Khakna .................................................................................. 87D. Nau Min Lawhna Thu ............................................................................. 92E. Melmuh Leh Lukho ................................................................................ 93

Khenpi X

Thu tuamtuam ........................................................................................................ 97A. Piantit (France) Paina.............................................................................. 97B. Meitei Gal Thu ...................................................................................... 101C. Mangkang Kumpi Hong Khanna leh Japan gal ..................................... 102D. Lusuang Gal Thu .................................................................................. 103E. Paltan, Palik, Sang leh Zato Kipatna..................................................... 104

Khenpi XI

Laibu Bawlna Sum Hong Sikte............................................................................ 105A. Pu Ngul En & Pi Dal Zen leh A Tu A Tate' Thu ................................... 105B. John Thang Khan Mang' Tangthu Tom ................................................ 109C. Go Khan Kap' Tangthu Tom ................................................................ 110

Khenpi XII

Pu Tawm Ging' Khanggui Gualhna ..................................................................... 112A. Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna ........................................ 113B. Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna ................................................................... 151C. Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna ............................................................... 197D. Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna............................................................... 241E. Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna............................................................... 313F. Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna ............................................................... 383

Khenpi XIII

Huhna Sum Ngahna ............................................................................................. 396

* * *

Page 7: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 5

THU MASA

Tawmging beh pu leh pate in beh laibu neih zawh nadingin 1951 kum a kipan kimuhkhopna nanei zel zel uh hi.

1958 kumin Tedim leh Leilum a om Tawmging beh teng in kikupna na nei uh hi. Tedim PartyUnit zumpi panin lai nambat 230/3/U, 23-3-1969 tawh Zomi khempeuh in i piankhiatna beh lehphung tangthu leh kizop ki nainate kaikhawm a Tedim Party Unit zumpi ah puak ciat dingin na ngen hi.Tua hun lai a i beh makai Pa Pau Za Gin leh Pa Khai Za Kham makai-in beh sung thu kikupna na bawlzel uh hi. Beh kikhop nunung pen 1971 kumin Saizang khua ah na bawl uh hi. Tua ki khopna pancommittee teel in kum thum sung thu leh la na kaikhawm uh a, 1973 May 16 ni-in a khatveina Tawmgingbeh laibu hong bawl khia zo uh hi.

Hih 1973 beh laibu pen tu in kum 30 val hong sawt to ta hi. Khang thak min kikhum nailo zongtampi hong om ta hi. Hih beh laibu dapphah in khangthakte in tangthu nakpi takin hong kan khia uh a,thumaan pawl khat muh beh in guan beh ding zong tampi mu uh hi. Tua hi aa 1973 beh laibu sung pana maan lo thute puah pha in, a kisam teng behlap in, a tamluate khiam in, a sauluate a kitomlak ahi hi.Ta upa khanggui bek hi nawn lo-in ta numeite, i makte i mote a beh min tawh a kikhum, a cing zawlaibu hong kibawl ta hi. Pupi Tawm Ging ta pasal gukte sung pan u zaw nau zaw vai, hausa vai, pupi’min Tawm Ging a dik zaw a hihna a kipan thu thak tampi zong kibehlap hi.

Beh laibu bawlna a hangin u sung nau sung kinai zia kizop zia theih nading hi a beh dangte tawhkitelkhialhna a piang sak thei ding, gal thahna, gal matna, gal-aihna te leh tua tawh kisai la kiphuaktea hi thei zah in kong guang nawn kei uh hi. Beh sung thu piangte zong thu maan theih nading ciangbekin a tomno in kong gelh uh hi. Lo khawh singpuakna, samat sa-aihna tawh kizom gawh leh luptekong guang uh hi. Galkap sung ulian, kumpi nasem ulian, pilna lam degree ngahte leh gual tung atuangte hong kiguang hi. Zomite piancilna, sakhi Tawmging hong pianna leh behsung tulpigui lehtultawi thute tutung beh laibu pan kihemkhia kik hi. Mailam hun ah thumaan pen kiselcip thei lo hi, ahi mah hi i cih theih kim hun ciangin suah sak theih dingin kikem phot hi.

Zomite i lai ui-in hong nek sak (Jew lai Sen kumpi-in hong sukmang sak) a kipan Zo tangthupen lai tawh kiciamteh hi nawnlo a, a khang a khangin kam tawh kigen sawn a hih manin ciapteh dan,theih dan kibang lo tampi om ding hi. Hih laibu sunga thute zong zakhat ah zakhat (100%) maansinsen ding kici thei lo hi. Pansan kician takin tu a sanga tangthu a maan zaw a thei i om leh mailamhunah puah pha toto ding hi hang.

Khanggui hi taleh degree ngahte a kipan thu tuamtuam hong kipuak teng bek kisuaksak hi.

Hong kipuak lo, a suakkha lo mi tampi ki om lai ding hi. Hong kipuakte zong laibu bawl hunsawtpi hia behlap ding tampi om khin ding hi. Tu a nihvei bawlna behlaibu in Kawlgam sung bek ahuam zo pan ahi hi. Mailam hunah sim leh mal, leitung bup a huam behlaibupi khat i bawl zawh nadingi lunggulh mah mah hi. Laibu khat bawl khiat nading haksa mahmah a, mawhna zon ding leh gensiatding lamsang bel baih mahmah ahih manin kicinlahna khempeuh hong theisiam a, nong mai sak nadingunzahtakna lianpi tawh kong thum uh hi.

Laibu bawl CommitteeTawmging beh laibuMarch 2008.

Page 8: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

6 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

NIHVEI BAWLNA THU

1973 kumin a khatveina beh laibu a bawl khia committee tungah lungdamna lianpi iko hi. Tua laibu pen behthu phungthu a kan nuam khangthakte adingin innkiu suangpi hongsuak hi. A diakdiak in laibu hong piankhiat nading thaman la lo a, siktawlai tawh a khenkhiangiat Pa Vum Khua Thang tungah a tuam vilvel in lungdamna i pulaak hi.

Hih a nihveina Tawmging behlaibu hong piankhiat nading a leikha (a phuangkhia) ahiRev.Nang Khan Pau tungah i lungdam hi. Khua tuamtuam a zin suk a zin tohna panin behleh phung, tu leh tate a theihhuai pipi a theihloh manin a kisuan hun om zel hi. Tua bang a omlohna dingin Tawmging beh omna khuate ah pai kawikawi in a kisam thute kum thum sungbang a kaikhawm hi. A thu kaihkhopte Tedim leh mun danga beh papi pawlkhat a lahciangin a nihveina behlaibu bawl kik ding thukimpih uh hi. Tua ciangin Tedim khua beh laibubawl committee a nuai-a bangin na kiseh uh hi.

1. Pa Nang Khan Pau Chairman

2. Pa Cin Khen Kham Secretary

3. Pa Thual Kho Pau Treasurer

4. Pa Khup Khan Thang Member

5. Pa Gin Sian Thang Member

6. Pa Gin Khan Do Member

7. Pa Gin Sian Pau Member

8. Pa Thang Gin Lian Member

9. Pa Do Za Cin (Kawlpi) Contact Person

10. Pa Dai Lian Pau (Tonzang) Contact Person

Kawlpi a Pa Dam Khan Pau zong galkap sungah a hun tampi bei-in behthu phungthuthei kisa lo ahih manin 1982 kuma kipan Tawmging beh sung leh beh dangdang thutheitekiangah beh thukan hong kipan hi. Pa Tuang Do Thang leh Pa Thawng Khua Zam tawhhong kithuah in tangthu hong kan uh ciangin tampi hong mukhia uh hi. Tua a muh uhthute Kawlpi leh Tahan-Munlai ah lakkhia uh a, kithukimpih ciat hi. Kham leh zaangkigawm in beh buppi huam laibu neih zawh nading lunggulhna tawh Kawlpi ah nihveivilvel beh sung phung sung tangthute kikupna om hi.

Page 9: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 7

(A) TAWMGING BEH BUPPI LAIBU BAWL COMMITTEE,MEETING A KHATVEINA

A mun : Siapipa Kung Za Mung' inn (Ciimnuai Bawda, Kalaymyo)A ni : 18 - 10 - 2007A hun : 8 : 00 A.M - 4 : 00 P.M

Meeting kah teng: 1. Sia Nang Suan Hau Kalaymyo 10. Sia Nang Khan Pau Tedim 2. Pa Tuang Do Thang Kalaymyo 11. Pa Dam Khan Pau Kalaymyo 3. Pa Cin Khan Zam Munlai 12. Pa En Za Dal Tahan 4. Pa Do Za Cin Munlai 13. Pa Lian Za Thang Kalaymyo 5. Sia Gin Sian Thang Tedim 14. Sia Kung Za Mung Kalaymyo 6. Siapi Tuang Do Kham Saizang 15. Pa Kham Khan Thang Kalaymyo 7. Pa Kam Za Dal Tahan 16. Pa Thang Khan Khen Kalaymyo 8. Pa Khup Khan Thang Tedim 17. Sia Tun Kho Nang Kalaymyo9. Pa Zam Za Kham Munlai

Thu kikupna ah a nuai thu teng kikhensat hi. (thukhensatte tomlakna)

(1) Beh min gelhna ah Tawmging bek zang ding.

(2) Tawmging khuasatna teng gelh ding.

(3) Degree ngahte gelhna-ah Pasian' thu lam leh leitung pilna lam ci-in khen ding.

(4) Beh laibu pen committee min bek tawh bawl ding.

(5) Tawmging beh tangthu Pa Dam Khan Pau' kanna pen a thu a la pansan kip tawh oma, a maan zaw muhbehna om tuan lo ahih manin ama hong suutna bangin kikipsak hi.

(6) Laibu bawl Committee kiteelin tua committe in khek ding, beh lap ding leh laibu bawlzah ding cihte hong sep dingin ki-ap hi.

Beh Laibu bawlding Committee: (1) Pa Dam Khan Pau President (2) Sia Nang Khan Pau Secretary (3) Sia Kung Za Mung Treasurer (4) Sia Nang Suan Hau Member (5) Sia Tuang Do Kham Member (6) Pa Do Za Cin Member (7) Pa Dai Lian Pau Member

(7) Doctor degree ngahte a tuamin lahna neih ding hoih kisa hi.

Nitak nai 4 in Sia Nang Suan Hau thungetna tawh kikupna kikhawl hi.

Thu ciamteh-Pa En Za Dal, Tahan.

Page 10: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

8 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(B) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NIHVEINA

A mun : Ciimnuai Bawda, Kawlpi.A ni : 22 - 1 - 2008A hun : 9:30 A.M - 5 : 30 P.M

Meeting kah teng:

1. Pa Dam Khan Pau (Kawlpi) 6. Pa Tuang Do Thang (Kawlpi)2. Sia Nang Khan Pau (Tedim) 7. Pa Thawng Khua Zam (Kawlpi)3. Siapi Tuang Do Kham (Saizang) 8. Pa Do Za Cin (Munlai)4. Sia Nang Suan Hau (Kawlpi) 9. Pa En Za Dal (Tahan)5. Sia Kung Za Mung (Kawlpi)

Thukhensatte: (a tomin)

1. Ta upa tawh kisai-in laibu lui sunga Lam Hang a kici pen cidam ngalhatin, a ngalhatnahangin a khangualte' phuah tawm hi a, ama min taktak a kikan ciangin a pu PhutSong' min tapin Song Hang ahih zawkna kimu ahih manin beh laibu sungah SongHang (Lam Hang) ci-a gelh dingin kikipsak hi.

Pupi Tawm Ging tate:

(1) Pu Song Hang khang 17 (4) Pu Sim Hang khang 13 (2) Pu Nei Lai khang 16 (5) Pu Mat Vungh khang 13 (3) Pu Gui Ziam khang 14 (6) Pu Zom Lun khang 13

2. Tul tawh kisai in Pu Mang Vum a sih ciangin phung sung upa teng thukimna tawhPu Son Awn tultawi kipia hi.

3. Laibu a pheilam aa bawl dingin hoih kisa hi. A kisam teng Pa Nang Khan Pau leh PaTuang Do Kham in hong vaan ding a, a upa a upa-in hong gual ding uh hi. A kisamtuamtuamte Pa Dam Khan Pau, Pa Thawng Khua Zam leh Tg. Nang Suan Hau inhong vaan ding uh hi. Thuvaan vai teng 2008 March kha beima-in zo leh hoih ding hici-in kithukimin kikhensat hi.

4. Laibu man dingin inn khat K. 2000 ta don kholh dingin kithukim hi.

(Hih meeting nihna ah laibu bawl committee member thak Pa Thawng Khua Zamhong kibehlap hi. Ed.)

Pa Dam Khan Pau Pa En Za Dal Chairman Recording

Page 11: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 9

(C) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A THUMVEINA

(Tedim khua sung behte tungah beh laibu sung thute genkhiatna)

A mun : Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)

A ni : 5-11-2008 (Wednesday)

A hun : 10:30 AM - 5:00 PM

Meeting kah teng:

1. Pa Thual Khua Pau (Leilum) 2. Pa Dai Lian Pau (Tonzang)3. Sia Tuan Suan Pau (Sakollam) 4. Pa Suan Khat Khai (Leilum)5. Sia Gin Tawi Thang (Leilum) 6. Sia Tuang Do Kham (Saizang)7. Pa Gin Do Lang (Saizang) 8. Pa Gin Sian Mung (Lawibual)9. Pa Khup Khan Thang (Lawibual) 10. Pa Kai Go Thang (Myoma)

11. Pa Zen Khan Cin (Phaileng) 12. Pa Gin Khan Do (Myoma)13. Sia Nang Khan Pau (Sakollam) 14. Pa Dam Khan Pau (Kawlpi)15. Pa Thawng Khua Zam (Kawlpi) 16. Sia Kung Za Mung (Kawlpi)17. Pa Tuang Do Thang (Kawlpi) 18. Sia Gin Sian Thang (Leilum)19. Pa Kham Khua Lian (Lawibual) 20. Pa Khup Do Hau (Lawibual)21. Pa Awn Za Khup (Sakollam) 22. Pa Gin Go Cin (Sakollam)23. Pa Go Cin Pau (Sakollam) 24. Pa Suan Cin Kam (Lawibual)25. Pa Tuan Do Lian (Lawibual) 26. Pa Tuan Lam Mang (Lawibual)27. Pa Ngul Khan Pau (Lawibual) 28. Nu Luan Lam Mang (Myoma)29. Pa Zam Khan Mang (Lawibual) 30. Pa Hau Khan Suan (Leitawhtan)31. Pa Gin Lian Mang (Leitawhtan) 32. Pa Tual Khan Thang (Leitawhtan)33. Pa Hau Sian Mang (Sakollam) 34. Pa Zam Khan Cin (Leilum)35. Pa Cin Do Lian (Leilum) 36. Pa Pum Nang (Leitawhtan)37. Pa Zen Za Kam (Laitawhtan)

** Gambup laibu bawl Committee meeting a khatveina leh a nihveina sunga Committeethukikupnate kisim khia a, hong kisimna bangin kikipsak hi.

** Meeting hong kah thei lo Gambup laibubawl Committee member Pa Do Za Cin(Munlai) ii laikhak hong kisim khia a, kikip sak hi.

** Tangpua, Tawmging leh Gualnamte unau khat hihna tangthu Pa Dam Khan Pau inhong suut a, hong suutna bangin sangin kikip sak hi.

** Pupi' min Tawm Ging maw, Tawm Bing cihna thu Pa Thawng Khua Zam in hongsuut a, hong suutna bangin Tawmging in kikip sak a, laibu sungah Tawmging in khumding leh minlawhna ah thakhat a, a khel pah thei lote mawhsakna neih loh dingin kikipsak hi.

** SakhiTawmging cih min tawh kisai-in laibusan sunga, Sim Hang leh a suan khempeuhSakhitawmging suahsakna thu, thuman ahih lohna leh sakhi luang khat tawh beh ngenpa leh a suan a khakte Sakhitawmging taktak ahihna thute committee tangin Sia KungZa Mung hong suutna tangthu om bangin sangin kikipsak hi.

** Saizang khua Tawm Ging hausamang thu tawh kisai-in Pa Dam Khan Pau in laibusanii ciaptehna, Saizang khuami pawlkhatte ciaptehna leh Pu Thang Kai (Cikha) mualsuanglai ii ciaptehnate a tangthu leh a la kopin aban banin hong sut a, ciaptehna a tampen

Page 12: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

10 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

ahi hausa hihna pansan kho a nei Pu Luah Mang, Pu Hang Kam leh Pu Mang Vumteng thum pen Saizang khua hausamang semin kikip sak hi.

** Pupi Tawmging tapasal 6te sung pan a u pen pan nautum pen dongin amaute khanzia, pian zia, tangthu, khangthu leh late tawh kopin tangthu kante' tangin Sia Kung ZaMung in hong suut a, a nuai-a bangin tapa upa, nau lai leh nau tum dongin hong suutkhia a, tua sangin aman zaw leh a kicing zaw-a sut thei kuamah ki-om lo ahih manin,ama hong suutna bangin sangin laibu ah khum dingin kikip sak hi.

Tawmging tate suut a gualhna:

(1) Pu Song Hang (Lam Hang) (3) Pu Gui Ziam (5) Pu Mat Vungh

(2) Pu Nei Lai (4) Pu Sim Hang (6) Pu Zom Lun

** Pu Lam Hang pan Pu Song Hang ci-a kigelhna thu pen a kikhek khakna tangthu atheihpih mimal omna leh a suan a khak bawngte in thumanin pomin a san ngamna uhtung tawnin thukikupna sungah thumanin sangin laibu sungah Song Hang (Lam Hang)a khum dingin kikipsak hi.

** Tawmging phung sung Tulgui Tultawi leh Tul-len Tultawi thu nasia takin kikupna kinei a,Tul letna leh Tul sanna thute lampi khatguak tawn loin, laibu simte in a muh kak theihnadingun laibusan sunga om thute hi ta leh tangthu kaikhawmte' muhnate hi ta lehlaibu a nihvei bawlna sungah gelh tuak dingin kikipsak hi.

Thu ciamteh -Sia Gin Sian Thang

(D) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A LIVEINA

A mun : Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)A ni : 5-11-2008 (Wednesday)A hun : 6:00 AM to 10:30 AM

Meeting kah teng:

(1) Pa Dam Khan Pau (Kawlpi) (2) Pa Nang Khan Pau (Sakollam) (3) Pa Kung Za Mung (Kawlpi) (4) Pa Tuang Do Thang (Kawlpi) (5) Pa Thawng Kho Zam (Kawlpi) (6) Pa Gin Khan Do (Tedim) (7) Pa Kham Khua Lian (Lawibual) (8) Pa Dai Lian Pau (Tonzang)

Thukhensatte (a tomin)*** Tangthu kaihkhopna sung a (Zo maw Chin) cih thu tawh kisai-in Sia Nang Khan Pau

gelhna tawh enkak a, puahphat lai dingin hoih kisa hi.*** Khenman khua satna, a tangthu leh a satpa Pa Pau Za Khen' tangthu kanbeh a, laibu

ah guan beh dingin hoih kisa hi.*** Tawmging' tate teenna khua a kikhum kha nai lote kanbeh a khum beh dingin hoih

kisa hi.*** Pu Khum Din leh Pi Ciin Zo tangthute et phat lai dingin hoih kisa hi.*** Tonzang khua innpipa tungah, Tawmgingte lungkim lo cih thu kigelh pen 1973 kum a

kigelh Tawmging beh laibu pan kila hi, cih (Notes) at ding hoih kisa hi.

Page 13: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 11

*** Pu Zo leh Israel kizopna tangthu Pa Gin Khan Do in hong puak ding a, a kigelhsatangthu tawh lemtuahin khum beh dingin hoih kisa hi.

*** Ei mite leh Israel mite kibatna thugui nam 48 te, a thumal mahmah tawh gelh khiatdingin hoih kisa hi

*** Tawmging beh laibu a nihvei bawlna ding thu tawh kisai-in Tedim khua sangin Kawlpiah na khempeuh ol zaw leh ngah nop zaw ding ahih manin Kawlpi ah beh laibu bawlinhawmkhiat ding hoih sa-in kikip sak hi.

*** A khuakhua pan a, laibu man ding inn khat Ks.2,000 kidongte a sum sazian leh aminkituak takin bawlin laibu committee sumkem Pa Kung Za Mung (Kawlpi) ah tuni-akipan puak ciat dingin kikipsak hi.

*** Tedim khua-a laibu bawl Sub-Committee te in zong a beisa hun sung teng a, a sumngahte, a zatkhiatnate leh sum om laite sazian tawh hoihtak lakin gambup sumkemPa Kung Za Mung tungah ap dingin kikipsak hi.

*** Tawmging' tate khangsimna sazian Sia Nang Khan Pau in CD ahi a, copy-lai ahizongin Kawlpi ah manlang a puaksuk pah dingin kikipsak hi.

*** Nitak nai 10:30 in kimanin Pa Gin Khan Do' thungetna tawh kitawlnga hi.

Thuciamteh -Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi

(E) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NGAVEINA

Ani : 19.12.2008

Amun: Pa Tuang Do Thang' inn; Seikanta, Kawlpi

Ahun: 9:15am- 11:45 am

Meeting kah teng:

1. Pa Dam Khan Pau 2. Pa Nang Khan Pau 3. Pa Kung Za Mung4. Pa Tuang Do Thang 5. Tg. Nang Suan Hau 6. Pa Do Za Cin7. Pa Thawng Khua Zam

Thukhensatte (a tomlak)

*** Beh laibu pan hepkhiat dingin Tedim lam pan lai tawh hong zaksak uh thute amaucihna bangin hel loh phot ding thukimna Sia Nang Khan Pau tungah kigen hi.

*** Sia Nang Khan Pau in thukim i hih leh Tedim pan buaina om nawn lo ding ahih maninlaibu bawl maban zoma bawl suak dingin Kawlpi lam pan laibu zawh siang donghong sem un, ci-in ama kep maan (photo) te leh lai khempeuh ap hi.

*** Beh laibu sungah (a) Melmuh leh lukho (b) Mopi molakna thu, leh (c) naumin phuahvai-te Beh laibu sungah a omsa a kikhum nailo teng guan lai dingin kikhensat hi.

Thuciamteh -Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi

Hih bangin committee sungah thu kikum zel, mipi tungah hilhin ngaihsutna lehciaptehnate gawmzel a, a kibawl khia, a nihveina beh laibu ahi hi.

Page 14: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

12 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

COMMITTEE PAN ZAKSAKNA LEH LUNGDAM KOHNA

Hih Laibu pen Tawmging beh buppi huamin nasepna hi a, min dawk nop hang,tangthu melh nopna hang leh sum leh paai neihna hang tawh mi khat peuhin thukipsa nuaiphelthei lo ding hi. Committee sung pan ahi lo beh sung beh pua pan thu a maan zaw i nungtheih a om leh mailam hunah kibehlap toto ding hi. A hoih, a kicing laibu i deihna leh mikhempeuh lungkim sak ding i deihna hangin bawlsa teng kikhelkik denkeei a, sum leh hunzong tam hong beito simsim ta hi. A semte in khawl loin a semsem uh hi a, tu-in i zo pet mahta hi.

A thu a la hong kaihkhopsak Sia Nang Khan Pau, Pa Dam Khan Pau, Sia Nang SuanHau leh Pa Thawng Khua Zam-te tungah i lungdam hi. Computer hong zangsak Sia KungZa Mung leh Lai hong gualh sak Lia Vung Sian Ngai (Mii nge) leh laibu-in hong bawlkhia PaPum Lam Mang tungah i lungdam hi.

Laibu bawl kipat nading Ks. 50,000 tuak tawh hong pang USA aa i sanggamte ahi PaThang Khan Dal-te innkuan leh Tg Thang Kap Khai tungah lungdamna i pulaak hi. Laibuman ding Ks. 2,000 hong piakhol beh innkuan ciat tungah i lungdam hi. Tawmging behinnkuan khempeuh in beh laibu khat ciat man piak kul lo, a khawnkhongin i ngah theihnading deihsakna tawh laibu bawlkhiat nading a dapphah Ks. 1,200,000 (tulza sawm lehnih) hong piakhia Pu Ngul En leh Pi Dal Zen' tate tungah genzawh loh lungdamna i ko hi.

Kawlpi pan a haampi a kizawh bawl khit ciangin laibu hoih ding deihna tawh Yangonah kipuak suak hi. Yangon ah beh makai- Pa Gin Khan Lian, Pa Pum Lam Mang, Rev. Dr.Pum Suan Mung, Pa Zam Suan Pau, Pa Tun Khan Cin, Pa Gin Khaw Thawng, Pa HangKhan Dal - te in khanggui na kan beh lai uh a, a cing lo tampi na behlap uh ahih maninlungdamna i ko hi.

A thu a la khempeuh kiman khinin laibu bawl ding hun hong tung hi. Main sponsorlam pan behlap zawhna om nawn lo ahih manin Yangon leh Kawlpi lam panin huhna sumhong pia teng a min leh sum piakzah hong kisuak sakin main sponsor-te bangin pahtawinatangthu kigelhsak cihte kigelh nawn lo hi. Hong telsiam ciat un.

A tawpna-ah mihing in bangbang i geel zongin Pasian in hong thukimpih kei lehbangmah piang thei lo hi. Tawmging beh laibu nihna hong pia i biak Topa Pasian’ tungahlungdamna i puak hi. Beh laibu a sim mimal khat ciat tungah i Topa in kimeltheihna leh ki-itna a thakin hong pia ta hen!

Laibu bawl CommitteeA Nihveina Tawmging Beh LaibuMay 25, 2010

Page 15: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 13

LUNGDAMPIHNA

Laibu bawl i cih in baih lo-a, a cing taka gelh ding a haksat mahbangin, beh laibu bawl a, tangthu kaihkhop in a haksa nasep khat ahihi. Tua kawmkal ah a nihveina Tawmging beh laibu (Second edition ofTawmging Genealogy) bawl zota i hih manin, a kibawl masa sanginhoih zaw/ kim zawdeuh hi, cih kimu thei hi.

Hih Tawmging beh laibu i cih in tanglai a unau tampi/ khat lehnih a phate sung panin mi khat ii suan leh khak tangthu ahih maninlimtakin a kiciamteh to hi leh unau sanggam khatte kigamlatna leh khangbangzah kihal cih a kitheihna suak ding ahih manin a hoihna tampi tak kimukhia thei hi. Tuaahih manin a hoih mahmah nasep khat hi ci-in ka mu hi.

Tua hi a, hih beh laibu in i beh, i phung, i gui zam sutna, suan leh khak tek hongtheisak, mun leh mual a kibat loh hangin unau sanggam khat hihna hong mukhiasak laibuahih manin nakpi takin manpha a, a gelh khia a kankhia, laibu khat a suah nading ciang a sema bawlte zong pahtak huai, it huai in, hih laibu hangin mi tampi tak in unau sanggam khathihna mukhia lai ding ahih manin lungdam huai hi. A sem a bawl leh beina, veina a neisanggam u leh naute, na sepna thaman uh Topa'n hong ciapteh sak ding hi, ci-in lungdamciaptehna leh deihsakna kong pulaak hi.

Rev. Dr. Vum Khan KhualAugust 2, 2007.

TAWMGING BEH LAIBU LUNGDAMPIHNA

Tawmging Beh laibu Committee te’n lai gelh ding nong phawkkhak manun angtang ing. Leitungah mihing khempeuh in pianna phungleh nam, gui leh zaam nei uh a, tua manin i Zomi paunak ah “Sing hengsuang heng pan a piang om lo” cih i nei hi. Tua mah bangin Zomitesungah beh leh phung tampi a omte lakah “Tawmging” beh ka hih khakka angtang mahmah hi.

Kei ngaihsutna ah Tawmbing beh sangin “Tawmging” mah hizaw dingin ka um hi. A hang pen i pute min sungah “Bing” tawh a kipanmin om lo-in “Ging” tawh a kipan na om hi. Gentehna: “Ging Lam”min na om hi.

I phung i nam suui khia, zuun phat mahmah ding kisam hi. Ahi zong ei beh kipawlnain beh dang phung dang, namdangte ading a dongkholh a suah loh ding zong thupi ding hi.I beh laibu in khangthakte ading mualsuang hong hi ding hi.

Topa’n i pu i pate’ mawhnate hong maisakin, thupha ngah “Beh” hong hisak ta hen!Amen.

Rev. Hen Khan Go, Th.D. (Cand.)Secretary, ZACC-ZBCMZomi Baptist ChurchTahan, Kalaymyo.

Page 16: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

14 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

LUNGDAMPIHNA

Beh laibu gelh dinga a vaihawm masa makaite tungah lungdamnathu kong ko masa hi. Winston Churchill in kumpi a sep ni-in mipitetung a thugenna-ah, “I have nothing but I have blood, tear and sweat, ”Ka neih bang mah om loin ahi zongin sisan, khitui leh khua-ul ka nei a,hi teng i gam adingin kong zang ding hi”, a cihna tawh kizui-in tunidongin leitungah kumpi minthang pente lakah khatin kihel den hi. En-gland gam ah tuni dongin a pahtawi tak kumpi ci-in ciamteh uh hi.

Beh tuamtuamte’n zong laibu hoih nono nei uh a, thupi ka sa hi. Thu i cih penciaptehna a om kei leh a nung ciangin i kankik nading haksa mahmah in, a thu cing theilo hi.Tua ahih manin beh laibu hoih khat i neih zawh ding pen lunggulh huai ka sa mahmah hi.Biakna leh ngeina a tuam tek hi-in, a thupitna zong a tuam tuak om hi. Biakna kisap hunomin, ngeina kisap hun zong hong om hi. Prof C. Thang Za Tuan, PhD in a thugenna khatah, khantoh nadingin thusim nam thum kisam a, tuate pen kikhel theihna, a hoih lamin kidemtheihna, leh kipawl khop theihna hi ci hi.

Khangluite’n suangpi suangneu-in thek a cih bangin mihingte pen i uuk kibang lo, ideih kibang lo, leh i theih dan zong kibang kim lo ahih manin kipawl khop theihna thupi hi.Khat bek geelna tawh nahoih tampi kisem khin zo lo ahih manin a hoih i theih khempeuhgawmkhawmin na i sep ding hong thupi mahmah ding hi.

Pasian in a khangto, a thahat, a daupai leh a gualzo mimal kim hong suaksak hen la,thupha ngah mi bek hi lo-in thupha naak mi hong suahsak theihna dingin thungen khawminma pang ciat ni.

ByRev. Pau Khan Khai, M.Th.Kalaymyo. Ph: 073-21751E-mail: [email protected]

LUNGDAM PIHNA

Mihingte singhawm suanghawm sung pan leh zawng pankhawnga kipiang hi loin, Pasian in hong bawl ngiat ahi hi. Pasian inleitung khempeuh zelin, pung unla, dim un, a cih mah bangin, tu-inleitung khempeuh ah mi kidimta hi. Leitung nuntakna zonna leh gamleh lei omzia zui-in mite kikhen thang hi. Pu Tawm Ging' suan lehkhakte zong Israel minam 12te mah bangin mun tuamtuam ah i kikhenthang hi.

Mihingte tuipaan bangin a kizom dimdiam hi a, kitanauna kinainate theih theih nadinginbeh kikhop nei-in, a khua a khua-ah beh kipawlna kiphuan ciat hi. Tu-in u leh nau pawlkhattein tha leh ngal, pilna siamna, sum leh paai tawh hih theihna lam ciatah pang khawmin behlaibupi khat hong piang khia thei ahih manin ka lungdam mahmah hi. Pumkhatna in zawhnahong ngah sak hi.

Page 17: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 15

Hih Tawmging Beh Laibupi pen lim taka i sim ding thupi hi. Zinna vakna-ah kitheihnading, haksat gentheih tuakte kihuh kidon nading, a lawhcing a tuahphate kipahtawi theihnading ahi hi.

Laibu sungah khialhna leh kicin lohna a om kha-te mailam hunah puah toto a, behlaptohtoh ding kong hanthawn nuam hi. Tu ciangciang a kibawlsa i beh laibute lakah thupi penleh kicing pen dingin ka um hi. A mapang mimal khat ciat leh beh u leh nau mimal khat ciatTopa in thupha hong pia ta hen!

Rev. Dr. Pum Suan MungFounder & President, Jireh EBC, Yangon

A KIGEN ZO LO LUNGDAMNA THU

Kawlgam sungah Minam, Beh cih bangin a tuamtuamin om a,minam ahi zongin beh min tawh ahi zongin, a khang a khangin kepding, neih ding leh theih dingin, minam makai, Beh leh phung makaite’nlaibu na bawl den uh hi. Tu-in, Kawlgam (Country of Myanmar) sungaTawmging Beh makaite’n, hi bangin Beh laibu hong bawl khiat uh,lungdamin ka angtang mahmah hi.

Hih bangin Beh Laibu hong kibawl khiat tak teh, khanglui thu, Beh leh Phung kizopzia leh, Beh sung, phung sungah, koi bangin ki-uap, kikem, kivan cihte a kipan, khangthakte theih baih nawn loh thupite, theih suakna leh, ciin toh theih dingin hong suak ahihmanin a vaihawm, makaite leh laibu bawl a gim a tawlte tungah nakpi lungdamna thu kigenzolo hi.

Lai Siangtho sungah Adan khang pan Zeisu Khazih khang dong, khang ciaptehna ana om manin, zanmah mi ahi kei bang dong nangawn in a khang kizop zia, a thupitna leh behleh phung thu kitheih lawh kha hi. Tua ahih mah bangin ei Zomite sungah Tawmging behlaibu hong kibawl khiat manin i Zo khang sungah a kimangngilh ngei lo ding, neih lohphamawh laibu manpha pi khat a bawl khia thei suak i hih manin i biak i Pasian tungah zonglungdamna lian mahmah ka sa hi.

Tu-in, khang tangthu kante leh Tawmging Beh thu a thei nuam mite’n a neih loh aphamawh, a sim loh a phamawh laibu manpha mahmah khat i khangah bawl khia zo i hihmanin, Beh upa leh lai lam vaihawm mimal khat ciat tungah a kigen zo lo lungdamna thu i kohi. Hih Tawmging beh laibu in khang sawnte adingin LAM LAK MEIVAK bang hen la, asim mimal leh hong piang lai ding i tu i tate tungah Pasian in thupha hong pia ta hen. Amen.

Rev. Dr. Kham Khan KhaiSenior Pastor, Myanmar Christian Church, Tulsa, Oklahoma, USAPresident, Frontier Burma Mission, Inc. Tulsa, Oklahoma, USAEmail: [email protected]

Page 18: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

16 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI I

PIANCILNA PAN ZOGAM TUNNA

1. ZOMI PIANNA BULPI

Zo cih tawh kisai min pen hong painaleh hong piankhiatna muh zia leh gennate atuamtuam kinei hi. Zo Tatzia laibu sungahhih bangin na gen hi. "BC 1027 kum lai-inJou kici min nei kumpi khat in Tibet gam nauk ngei hi. Tua kumpipa' ukna gam teng penZo dynasty kici hi. BC 1000 hun ciangin tuakumpipa' suan leh khakte Sengam saklamKancho kici munah na lal uh hi. Tua minamtepen kumpite in na do uh ahih manin a thahding uh a lau man un a minam min Jou penJen in na laih uh hi. Tua Jen mite gal tai uha, Peking na tung uh hi. A galte un a theih lohnadingun Jen kici min pen Chin in na laihleuleu uh hi. A nung ciangin tua minamte inkumpi hong ngah uh ciangin Chin Dynastykici Zo kumpi a lina hong khang hi," na ci hi.

ZCLS-te bawl Zomi leh NgeinaTuamtuam laibu sung ii genna ah LaiSiangtho Piancil sunga Shem panin sim khang7 na ah Jobab a kici min panin Jo a kila hi ci-in na gelh a, Israel gam panin Babylon a,saltang a ciah kik nawn lote leh Jobab' suanahi Sinite suan teng kigawmin nisuahna lamzuan a, hong pai-in Sengam ah hong tung uhhi na ci hi. Sengam a Chin kumpipa uk sungina bawl Sengam kidalna kulh saupi ahi a saunatai 1400 a pha kulh cianna ah zong na kiheluh hi ci-in na gen hi.

Israel leh Zo Kibatnate

Tangthu kan mi pawlkhatte' genna ahZo cih pen Jew pan a awsuah tawm a kilaihhi a, Jew (Israel) te hi hang ci uh hi. Babylona saltanna tawh kisai-in Lai Siangtho sungaIsaiah leh Jerimiah, Pasian' kamsangte' hunBC 700-650 lai-in Judah mite gamtat hoihlohna leh, Pasian' thu a man lohna uh hangin,

Pasian in saltan nading thu, a na genkholhsaknate pen, Judah kumpi Jehoiakin uk sungintangtung hi. Babylon kumpi Nebukhadnezzarin Judah gam hong simin Jerusalem hongsusia a, kumpipa a kipan Israel mi tampitaksal dingin Babylon ah na ciahpih hi. Tua hunpen BC 606 madeuh pawl ahi hi. Pasian'kamsangte' genkholh mah bangin a saltanzawh uh kum 70 bang a phak khit hun BC536 madeuh pawlin Medespersia te inBabylon sim leuleu uh a, Nebukhadnezzarkhut sung panin hong lak uh hi. Persia kumpiSiras in hong uk a, tua a uk kum khatna kuminJudah mi khempeuh Jerusalem ciah kiktheihna leh, Biakinn lam kik theih nading thupia ahih manin Israel Judah mi lak pan, anasem uh numei pasal 7337 te a kisim lo, mi42000 khawng bek mah na ciah kik uh hi.Tua hun a, a na ciah kik lo, Zomi- i pu i pateahi, Israel saltang teng pen, hong kithehthangin, nisuahna lamah hong kikhin suk uha, Asia gam, Tibet, Mongolia, Sengam hongtung suk uh ahi hi.

Sen gam hong tun uh ciangin, Senkumpipa in no kua minam hi a, koi pan hongpai na hi uh hiam ci-a a na dot ciangin, ko Jo/Zo minam hi-in Babylon gam pan hong paitehi ung, ci-in na dawng uh a, vun-atte hi ungna ci uh hi. Sen kumpipa in tua ahih leh hihgam hong tung na hih uh ciangin, hih gammite' ngeina bangin na om na zui ding uh hi,cih leh vun-at zong zat nawn loh dingin thupia a, Buah tannate hong bei ahi hi. Tua bektham loin, i thuciaptehna ahi, i ngeina lai ahisavun kizial lai zong hong haltum sak hi. Tuahangin i pu i pate in, i lai pen ui in hong nektumsak hi, ci-in na gen uh hi. Tanglai Judahte inGentailte pen Ui-in na sam uh hi (Mat 18:26).

Page 19: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 17

Hebru minam teng lak panin ngeinatuamtuam om a, a diakdiak-in Israel zat ngeinaleh ei Zomite' ngeina, i zia i tong, i tatdantekibangin, kinai pen hi. Israel suan hi hang icih ngamna zong hih bangin ngeina nam 48bang na om ahi hi.

a) Mihing pumpi kizopna nam 11b) Kithoihna leh biakpiakna 13c) Misi vai nam 7d) Ngeina tuamtuam nam 17

A kigawmin 48

Khamtung mite leh Israel mite i kinainangeinate:

A. Mihing ci le sa kizopna ngeina 11te

1) Nupa pumkhat suah theih nadingin,tangvalte nungakte'n a hawh, a lenglatei hi hi.

2) Numei leh pasal kitenna-ah nauzaw-te'n uzawte kaan a phal lote i hi hi.

3) Numei' man (moman) pia-a a kileiminamte i hi hi.

4) Thukikupna khat peuhpeuhah thukhensatnate kipsakna-in sisan a zangtei hi hi.

5) A kipi numei in a pasal zuan ding a, ainn a nusiat ciangin, a ging khia-inthupha a kipia minamte i hi hi.

6) A kikhakhia khin numei in a nunglamteZektante a tanpih thei nawn lo minamtei hi hi.

7) A kikhakhia sa numei in nawkik-a anunglam a zuat kik leh, a nunglamtetawh zeh a tang kik khawm theite i hihi (Siampi 22:13).

8) Ta nei a, nau min i phuah ciangin abeisa thute leh a hong piang lai dingthute Kahtap in nau min lote i hi hi.

9) Nau a kisuah ciangin nau-etna, nau-sianhna a neite i hi hi.

10) Ta upate' min tawh a kilo, a kisamte ihi hi (Jeremaiah 31:10).

11) Ta pasal gui tawh khanggui a suutminamte i hi hi.

B. Kithoihna leh Biakpiakna 13te

1) Siampi a nei minamte i hi hi.

2) Aron Tulpi-in a neite i hi hi.

3) Kithoihna ah sisan a luangsakte i hihi.

4) A siangtho bel munah kum khatinkhatvei biakna a piate i hi hi.

5) Tua a siangtho bel munah Tulpipa beka lutthei sak minam i hi hi.

6) Kithoih kibawl ciangin zeh a tangminamte i hi hi.

7) Kithoih kibawl ciangin zehtan, ansiangtho a neituam, a netuamte i hi hi.

8) Biakpiakna tawh kisai-in midangte'umpih theih loh ankuang umtuamna anei minamte i hi hi.

9) Tanglai Israelte' biakinnpi bangin inni lam ciangin dawl thumin khen a, asiangtho bel mun, siangtho mun, lehmipi kholhna tual a neite i hi hi.

10) Biakpiakna munah siampi satanh aneite i hi hi.

11) Biakpiakna vanzat a tuamneihte i hi hi.

12) Pumpi tung dam lohna a om ciangin,Dawisa/ Siampute a ki-ensakte i hi hi.

13) Biakna i piakna munah biakna-tau abawlte i hi hi.

C. Misi tawh kisai ngeina 7te

1) Misi luang limbawlin guhsia akemcingte i hi hi.

2) Misi hangin kahna, tamlawhna a neitei hi hi.

3) Misi luang limbawlin a silte i hi hi.

4) Beh han nei tuamte i hi hi.

5) Kuasah a neite i hi hi (Hosea 9:4)

Page 20: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

18 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

6) Gal i thah ciangin a ngawng tanin alutang a late i hi hi.

7) Phu kila ngiatngiat mite i hi hi.

D. Ngeina tuamtuam 17te

1) Sal leh sila a khawi mite i hi hi.

2) Sila suahna leh To kitatna a nei mite ihi hi.

3) Lei maitangah ciaptehna-in suang aphutte i hi hi.

4) Suangthu thum phut a, an a huante ihi hi.

5) Vuttui khaih-in a zangte i hi hi.

6) Hakkol a zang mi i hi hi.

7) Puantualpi a silh minamte i hi hi.

8) Puan mongteep hual pumin a zemte ihi hi.

9) Sakite pengkulin a tum minamte i hi hi.

10) Tuk tumin "deklam tuktum zong galsuak thei" cih paunak a zangte i hi hi.

11) Mikim phial in thagui natna a nei mitei hi hi.

12) Gual nuamin i laam ciangin khuang-tumpa' nung zui-in a laamte i hi hi.

13) La i sak ciangin a bul leh a dawnkidawngin la a sate i hi hi.

14) Kibuan a uuk minam i hi hi.

15) Zunek a hat mahmah minam i hi hi.

16) I omna peuhpeuh ah tuinak khuat,tuinak tawh a thupi sakte i hi hi.

17) Thuciamtehna savun lai a neite i hi hi.(Sen gam om lai-in Sen kumpi in honghalsak a, i pute i pate in Ui in hongneksak hi, ci-in na ciamteh uh hi.)

Phawk lai dingah- Kamhau Upadisungah zong ki-ukna ngeina a kibang tampitak om lai hi. Tua hi a, hih zah tak a, ngeina akibat mawk pen a ngaihsut huai mahmah thukhat ahi hi.

2. CHIN MAW, ZO?

U Thein Pe Myint gelh “ History ofChin Special Division; Yangon, The Gov-ernment Press 1967” laimai 172 ah “ Chinkici minamte amaute in a nial kholloh uhhangin a nam min bulpi taktak uh pen Jo ahihi, ” na ci hi.

F. K. Lehman gelh “Illinois studiesin Anthropology No. 3; The University ofIllinois PressUrbans, 1863) laimai 179 ah “India leh Kawlgam kikal ah kampau a tuamleh a ngeina uh tawh kip takin a teng minamkhat om a, amau leh amau Jou kici uh hi. ...”na ci hi.

G. A. Gierson gelh “Gierson Linguis-tic Study of India: Yangon, the GovernmentPrinting Press, 1964” laimai 2, 3 sungah “Thename Chin is not used by the tribes them-selves, who used titles such as Zo or Yo andSho, ” na ci hi.

J. Gin Za Twang gelh Zomi Innkuanlaibu in hih bangin na ci hi. "Nidang lai-inSengamah Zo kici kumpi leh Chin kici kumpiuk sung na om hi. Zo kumpi uk sung pen BC1027-256 hi a, Chin kumpi uk pen BC 221-207 hun sung ahi hi. Hih minamte sung paninmi pawlkhat hong lal uha Mongolia minam nakici uh hi. Hih mite Tibet gam tawnin Kawlgamkhanglam ah na teng uh hi. Tua panin Kawlgamlaizang dongah tengto uh hi. Amau pen Zo lehChin na kici khawmkhawm uh hi. Kawlgamsunga om Zomite pen Chin, Jo, Sho, Yaw,Kho, Miro cih bangin na kilo kawikawi uh hi."

Hih a tunga thute i etkak cianginmidangte in Chin hong cih hangin ei leh ei Jo/Yo / Zo in i kilo bek hi. I pu i pate pen Sengama Jo (Zo) suante maw? Ahih kei leh Israelsaltangte suan Jo (Zo) suan leh khakte mawcih pen kician takin i gen theih lian loh hang Jo(Zo) mi cihna leh Sengam ah na om ngei uh hicih limlim pen kilang hi.

[Khamtung a missionary ahiAmerica pan Cope topa in Zolai hong bawlkik sak aa J tangin Z hong zang sak ahi

Page 21: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 19

hi. Zomite lai maan pen i pu i pate in ui-in hong nek tum sak hi na ci uh a,pawlkhatte genna ah i pu i pate Sengama om lai un Senkumpipa in ngeina laimaan, sa vun kizial lai pen mei ah na haltum sak hi ci-in a gen zong na om hi.]

Sengam ah Chin kumpi hun hong beia Han Dynasty BC 207-AD 220 hun honghi leuleu hi. Tua kilaih khit hun pawlin i pui pate Sengam Tibet Mongolia lam panKawlgam sungah hong lal suksuk uh hihtuak hi.

3. KAWLGAM SUNG LUTNA

I pu i pate BC 200 hun pawlin Tibetgam pan Lohit gundung zui-in hong lal sukuh a, India gam Burmaputra gun hong tun uhciangin nisuahna lamah kihei-in Hukawng Val-ley pan Chindwin gundung hong zui sukinkhenpi nih hong kisuah uh hi.

4. KACHIN TAWH KITANAU

A uzawte pawl pai masa-in a paina suluh nau zawte'n mu a, a zuih theih nadingunlam tawntung ah nahtang kungte na bantansuksuk uh hi. A nauzawte pawl in a pai masaa ute bantan suksuk nahtangte zui-in paipaiuh a, a nunung lam ciangin nahtang laingekdawnkikte saupipi na pha ta hi. Tua banganahtang kungdawn suangkikte sau pipi phakik a muh uh ciangin i ute pha zo nawn kei nici-in lungkia-in zui nawn lo a, tua munah innlamin na teng ta uh hi. Tua a uzawte penZomite hi-in a nauzawte pen tu a Kachinteahi hi.

Nattalaung lui pan a ute uh tawh akimansuah huna kipan ute tawh kikhen ci-ina ciaptehna un pasal khempeuh in a tempaikibuptuah phelkhia-in a phellang khat tungbekah tem siatin na pua ciat ta uh hi. Ahizongin ni khat ni ciangin i sanggam i ute hongtung kikin kimu kik ding cih a upna un inn alam uh ciangin a upa' tun nading ci-in tuhundongin inndei khat a awngin koih den lai uhhi. (The Kachin Baptist Church of Burma,p.29.)

5. ZOMITE KAWLGAM SUNG-AH LAL

KAWIKAWI

A ute ahi Zomite hong pai suak sukinTagaung ah hong tung masa hi. Tua paninChindwin gun leh Ayeyarwaddy gun kituahnadong ah hong teng zihziah uh hi. Tua bangaKawlgam sung hong tun uh ciangin a na omsa Pyu te tawh hong teng khawm uh hi. Pyute pen Tibet minam khat mah na hi uh a, AD131 - 150 sung teng Rakhai gam ah Kumpina sem ngei khin uh hi. Pyu te Kazian te lehThet te pen Tibet Myanmar te hi, ci-in Kawltangthu sung ah na kiciamteh hi. Tua hun lai-a Thet a kici minamte pen Zomi i pu i pateahi hi. Kawlgam ah (Myan) a kici minam khatpen Sengam Mongolia pan AD 650 pawlinhong tung uh a, Ciauhse khua satin hong tenguh hi. Tuate khuasat ma leh hong tun ma-inKawlgam ah a na tung khin sa ahi Monte inTathon khua na sat khin uh a, Thet (Zomite)in Tagaung khua leh Pyute in Pyay khua nasat khin zo uh hi. I pu i pate in Tagaung khuaa na sat khit teh zong a pai suksuk laite na hiuh hi. Pyute’ phuh ahi Pyay khuapi pen AD600 khit pawlin kitamkham in Pyute nam thumna kisuah uh hi. Nam khatte in Pyay khuamah puahpha-in na om suak uh a, nam khattepen Thet (Zo) te tawh na kigawm uh hi. AD849 hong tun ciangin i pu i pate pen Pyuteleh Kawlte tawh kigawmin Pagan (Pyu-gam-Pugam) hong sat uha na teng uh hi.

6. KAWLTE’N HONG LAWHNA MIN

Kawlgam pen AD 1044 in kiphut a,kumpi masa pen Anawratha in sem hi. Tuahun Kawlgam pen Pagan hun kici a, ei Zomitepen Kawlte in Thette hong cihna uh paninChin cih min tawh hong sam uh hi. Tua hunsungin hoih takin a kidot cian uh ciangin i pui pate in, ko pen Sengam-a Chin kumpi uksung panin hong paite ka hi uh a, Zomi ka hiuh hi, ci-in a dawn uh ciang Kawlkumpipa inSengam a Chin kumpipa’ mi na hih uh tehChin minamte ci-in na ciapteh sak hi. Tua akiciaptehna pen Pagan hun a mualsuangte ah

Page 22: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

20 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

na gelh uh hi. A diakdiakin tua a kiciaptehnaahi mualsuang minthang khat pen Anawratha'tupa ahi kumpi Ciansitta leh Pegu mangpa'tanu Khin Oo te’ tapa Rajakumara'mualsuang hi-in Pagan khua gei-ah AD 1112hunin na kiphut hi. AD 1310 hong tun cianginPagan hun hong bei a Ava, Sagaing, Pinyakumpi hun hong hi hi. I pu i pate in Avamangpa hun na ci uh hi. Tua AD 13 kumzaloma kipan zong Kawlte in Chin ci-a hong samuh ahi hi. Tua bangin ei Zomite pen Kawlgammun citengah kitengin Zomite’ biltenna ahiChindwin gunkuam pen Zomi kuam(Zokuam) Chindwin or “The home of theChin” in minvawh uh hi. Chindwin gun amin masa pen Thaluady gun ahi hi.

8. KAWLZANG PAN KHAMTUNG

TUNNA

I pu i pate pen tua Chindwin gunkuamah teng uh a, tua panin nitumna lamah hongkikhin uh hi. Chindwin leh Mittha gunkituahna mun hong tun uh ciangin gunpi nihkigawmna cihna-in Gunkhawm ci-in hongminvawh uh hi. Gunkhawm khua pen mualin umcih in, i gal-et teh a kipatna leh tuiluankhiatna mun kigalseh thei pak lo ahihmanin tuitawpna ci-in tuitawbing orguntawbing na ci uh hi. Tua Gunkhawmnuaisiah pen ngaihsun thei vet lo uh ahihmanin Gunkhawm nuaisiah thu a gen uhciangin Khuakhen cih tawh na lo uh hi. Tuabangin Mittha gun leh tuhunin Tuingolui(nidang in Nahtanglui a kici, Phaungseih lui)a kituahna mun ah, khawlin hong tawlngauh ahih manin tua mun pen Khawlzang na ciuh hi. Tu hun a Cyikung khua gei Phongseihgun leh Mittha gunte kituahna hong tun uhciangin tua mun pen Luika ci-in min na loleuleu uh hi. Tu hun ciangin Phongseih gunci-in a naak lam panin nahtang tam luamahmah ahih manin Nahtanglui na kici masaa, a nung ciangin khamtung mual lak panhong luang hi a, tui siang mahmah in, limdeuh ahih manin Tuingo min hong kipia

leuleu hi. Tua Luika panin khenpi nihin hongkikhen in Mittha gun dung a zuito pawlteKabaw Kalay zang kuampi-ah khawlin hongtawlnga uh a, tua mun pen Khawlzang ci-inmin na lo leuleu uh hi. Ahi zongin tu hunciangin Kawlzang in a hong kilo to ahi hi.

Tua Khawlzang panin pawlkhatkhanglam Mittha gundung lehzuih suk uh aGangaw, Pauk, Saw, Htilin, Pakuku, Jesakyu,Kyaukthu khuate tungin na teng uh a, amauteYaw mi na kici uh hi. Tuate sangin a namadawk zaw deuhte Magwe, Minbu, Sagu,Aunglan, Ngaphe, Taungdwingyi, Natmouh,Pyay, Thayet khuate tungin na teng uh a,amaute pen Asho Chin na kici uh hi. Khamlam zuanin a paite sung pan pawlkhattenitumna lam mualtungah na kahto in,mualdung na zui suk uh a, Paletwa, Rakhine,Bangladesh gam dong na tung uh hi. Amautepen Khami, Khumi, Chaungmite na kici uhhi. Pawlkhatte Kanpalet leh Mindat ah khawlinna teng uh a, tua mite Dai, Chin Pong in kimin-lawh uh a, ahi zongin Mindat mi leh Kanpalette ci-in na kilo hi. Matupi lam a tengte Matu,Zotung, Maram ci-in na kilo hi. KawlzangNatchaung Weibulah lam pan Meitei gun aleh zuih to kikte Pu Song Za in na makaihinFalam gam Lailun khua na sat uh a Laimi,Laizo na ci uh hi. Pu Za Hang makai-in Lailunpan Hakha leh Thantlang na tung uh a Lai,Zophei, Lautu mite na kici uh hi. Mizo StateSaiha, Lunglei, Longtlai, Tungaa, ah a tengtePawi, Lakher na kici uh hi. Luika panin PuSong Thu makaihna tawh Tuingo dung nazuito uh a, Yazagyu khua gei-ah tawlpi khatna teng uh hi. Tua hun AD 1429 pawl hi-inKawlpi gam sungah Shan kumpi Kyitawngnyohun ahi hi. Khua kimkot ah aana tawh kulhpia cian sak ciangin tua munah na tengtul ngamloin nusiat ding hong ngaihsun uh a, tua munpen lipkhap lua uh ahih manin tung kik nawnlo lua ding a cihna un mawngkung khat nasuan uh a, hih mawngkung dawn in lei a phakkik ciang bekin ei Zomite hih zanggam i zuankik bek ding hi, ci-in kamciamna na bawl uha, khamtung gamah na taito uh hi. Tua bang

Page 23: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 21

a a kitai ciangin Kawlpizang pan Tuingo dung zui tawh Dolluang khua gam zui tawh apawlpawl in na kikhenin na tai uh hi.

(Tua mawngkung si loin na khang a, 1960 ciangin tua mawngdawn kuisuk lei-ahkinga-in zung na kha kik liang ahih manin i pu i pate' kamciamna bangin ei Zomite1960 kum panin Kawlzang a kitung kik takpi ahi hi.)

Endnotes:1 Zomite' tangthu leh ngeina tuamtuam, ZCLS, Kalemyo, pp.6-7.2 Ibid., pp. 15-16.3 a':odef; (bDat'DwD)? jrefrmEdkifiHawmfordkif; tqDtESpf, p.6.4 Ibid., p.1.5 jrefrmhqkd&S,fvpfvrf;pOfygwD ynmay;pmapmif urÇmhordkif; rSwfwrf;rsm; ? 1967, pp. 47-496Tawmging Beh Laibu, khet masak 1973, pp.6-8.

***

Page 24: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

22 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI II

KHUASATNA LEH BEH MIN TUAMTUAM

A. KHUASATNA

1. CIIMNUAI KHUA SATNA

Kawlzang pan Tuingo lui a zuitote penThangmual vum na tung uh hi. Tua panVaihmual ah na tuak suk uh a, Zangpitamna tung uh hi. Zangpitam panin Tongtongvavomnu' tui a cihna munah gul-siikhiam inmi nit a mei tawh vat lum hi. Tua ciangin PuSong Thu zong temtawngpi khat tawh kuaningul-siikhiam thah a va sawm leh gul-siikhiamkitom gawpin Pu Song Thu mit lang khat vikkha a, a mittang kitamin mit langkhat taw hongsuak hi. Tua ciangin hih munah om tul dinghoih kei ci-in Ngatanlui dung zui suk uh a, tuhun a Saizang khuataw khulpi a kici suanghawmpi sung na tung uh hi. Tua khul pen tuimuhna mun hi bek a, khua ten theih nadingmun hi lo ahih manin tua panin tai li bang akigamlatna, tu huna Saizang khuamual ciimlopona mun nuai-ah khua hong sat uh hi.Saizang khuakhung Phaileng tawh kikal mualtung ciimlopa pona nuai-a kisat khua ahihmanin Ciimnuai na ci uh hi. Tua khul leh ciima tung masa Pu Song Thu, a tate leh pasal 36khawng hi. Lampi-ah humpi in mi 2 petluma, gul-siikhiam in mi 2 vatlum hi. Kawlzangpan khamtung mun tuamtuam a tungtekhempeuh zong damdamin Ciimnuai hongzuan uh a, hong teng khawm ngeingai uh hi,ci-in kiciamteh a, khang 8 (kum zanih val)kiteng khawm hi. Ciimnuai panin a mimal mahzong hong khangin pilna leh khuamuhna zonghong khan semsem ciangin annek tuidawnbaihna zuanin Simgam, Zogam, Malgam lehThangkaigam lamah a pawl pawlin nakikhenthang uh hi.

Note: Simgam cih pen nisatna gunpangtehi. Zogam pen mualdawn taam lakkhuavotna mun cihna hi. Malgampen gamlapi phaksapna mun cihnahi a, Luseigam, Meiteigam, KukiNaga gamte cihna hi.

2. SAIZANG KHUA SATNA

Ciimnuai khua-ah mi hong tam a,lokhawh singpuak nading hong haksat cianginThawmte, Tawmging, Gualnam, Tangpua,Hatlang, Songput leh Tunglut-te kigawm beh7 in Saizang khua hong sat uh a, a nuai-abangin hausa nasem ciat uh a, tua hausa semtepen khanglui kamin tuate man'lai na ci uh hi.

(1) Thawmte’n hausa na sem masa a,Thawmte-mang na ci uh hi.

(2) Tawmgingte’n hausa na sem uh a,Tawmging-mang na ci uh hi.

(3) Gualnamte’n hausa na sem uh a,Gualnam-mang na ci uh hi.

(4) Sukte-te’n hausa na sem uh a, Sukte-mang na ci uh hi.

Saizang khua Tawmgingte’ man'laitakin hausa ngeina bangin siah leh bumzong kai uh hi. Tawmgingte in hausa-mang asepma Pawi gal hong pian lai-in kitaikek manga, Tawmging pawlkhat pen gungal kahin taisuak uh hi. Ukpua Huangmual khua sat uh a,inn 300 dong khang uh hi. Pawlkhat Tedimgamah hong ciah kik uh a, a tam zaw pen tuhun dongin ukpua lamah teng lai uh hi.

Page 25: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 23

3. NGALBUAL KHUA SATNA

Ngalbual khuasatte Pu Dam Awn(Tawmging), Pu Khaat Thual (Tawmging),Pu Hel Khup (Tawmging) leh Pu Tawn Seel(Samte) ahi uh hi. Ngalbual khuasat khitciangin Pu Hel Khup in hih bangin la naphuak hi.

(a) Saibang i sat bualtuivangkhua tutawm aw e, Ciinmin tul lo ding hi e.

(b) Cik in ciin min a tul diam aw,Vaimang pa’n a min len e.

4. LOSAU KHUA SATNA

AD 1700 hun pawlin Thahdomi Pu HauLet in tuhun laitaka Lamzang khua lehPhaileng kikal a om luidung khatah, lo na khohi. Tua lo pen a dung saulua mahmah ahihmanin lo nei pa Pu Hau Let pen Losaupa nakici hi. Ama logam, lomun teng zong Losaugam kici pah hi. A lui zong tuni dongin Losaului kici hi. A nung ciangin tua munah khuahong kisatin khuamin zong Losau khua hongkici pah hi. A teng mite zong Losaumi kici hi.Losau khua pen AD 1797 kumin khatvei, AD1859 kum pawlin a nihveina khua kisatin anihveina khua hong bei mang hi. A thumveinaLamzang khua pan khua kisat in, mihing 20pha hi. Tua khuasatte sungah Tawmging behPu Lo Hel leh Pu Suah Hel-te unau zong nakihel uh ahih manin Tawmgingte' khuasatnahi, ci-in kiciamteh hi.

5. TUITHANG KHUA SATNA

AD 1893 kumin Losau khua paninTuithang khua kisat hi. Tuithang khuasatmihing 27 pha in, beh min tawh beh 10 inkhua na sat uh hi. Tawmging beh sung paninPu Mat Vungh' suan leh khak ahi Pu ZongVum na kihel hi. Tuithang khua kisat zawh asawt loin Tuithang khua a suan’khia dinginMualnuam khuami Pu Pau Za Lian hong paiding cih kiza khol a, Tuithang khuamite hehinSuangngomual ah Pu Pau Za Lian' thau tawhna pang uh hi. Tua thu Pu Pau Za Lian in a

theih ciangin, Tedim Vuakdokpa kiangah vako a, Tuithangte in kei hong kap sawm uh hi,ci-in va khia hi. Vuakdokpa in zong, Gualkhagalkap honkhat Tuithang-ah pai sak hi.Tuithang khua Pu Zong Vum (Tawmging) innah zin tungin, Gualkha galkapte a thau uh tawhkinga phengphang uh hi. Pu Zong Vum in anuai-a bangin la na phuak hi.

(a) Thangtui vangkhua i dai nenah miza holsuang vum bang e.

(b) Vangkhua suan nuam khangciang vaimang sumtualhonsing siat bang e.

1955 kumin Tuithang khualui paninTuithang khuathak Ngaltuizaang ah Tawmgingbeh ahi, Pa Thang Do Kham makaihna tawhinn 8 in khua na sat leuleu uh hi. Hausa upaleh tangpi tangtate kikopin khuamunlui ahkituah kik un, ci-in tamveipi mah thu kipia hi.Kum 8 sung bang a ten khit uh hangin, hihthu veng thei tuanlo ahih manin, April 2, 1963kumin Hakha pan Lt. Col. Put Pa hong pai-in lemtuah tuah a, Ngaltuizang kici Tuithangkhuathak kipsakna kinei hi.

Tuithang khua thak (Ngaltuizang)khuasat teng :

(1) Pa Thang Do Kham (Tawmging)makaipi

(2) Pa Vum Sian Pau (Tawmging) (3) Pa Lut Langh (Tawmging) (4) Pa Sel Dai Thang (Tawmging) (5) Pa Tuan Khua Zam (Tawmging) (6) Pa Luan Khua Pau (Vangaw) (7) Pa Ngul Khua Zam (Biangtung) (8) Pa Ngul Khua Hau (Biangtung)

Pa Thang Do Kham in hih bangin la na phuak hi.

1. (a) Vangkhua lai-ah lun hi’ng cite’n akawmkalah vaitho hingno aw ci e.

(b) Vaitho hingno ka hi zongin zalnatuibang a sian nading a sawnsawntuizum lun teng ka siangah ka khawlsak e.

Page 26: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

24 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Tuithang Khua Tawmging behte' Tukhak la

Pasal (a)Ka sawn aw sawn momno aw e,tuanglam vaibang thaam lo aw.

(b)Tuanglam vaibang na thaam loaw, langlam tawh mual suak veaw.

Numei (a) Ka von aw von lianu aw e, nunvom huang zawl a khang e.

(b)Lia-a piang von lianu aw e, kasuan in tang bang pha e.

6. LINGTHUK KHUA SATNA

1938 September kha-in Lingthuk khuasat theih nadingin Pu Min Kam in FalamMangpipa Ni La kiangah ngen hi. Tua angetna bangin pia pah a, 1939 February 13ni-in Lingthuk khua na sat uh hi. Lingthukkhua pen India gam Seikhuatang gam pan akisat khua hi a, a masa lai-in Lingthuk khuapen Selbung gam ahi hi. Pu Min Kam'khuasatpih teng a nuai-a bang ahi hi.

Lingthuk khua sat teng:1. Min Kam - Tawmging2. Hen Thang - Tawmging3. Vial Langh - Tawmging4. Vial Neng - Tawmging5. Khoi Zam - Tawmging6. Tun Kai - Tawmging7. Khai Gin - Khuptong8. Hau Kap - (?)9. Khup Thual - Khualun

10. Sawi Pau - Bawmkhai

Tawmging beh Pu Min Kam inLingthuk khua na satin, hih bangin la naphuak hi.

1. (a)Tawm i tusuan Hang i vontawi,Lingthuk ka gamzang hi e.

(b)Lingthuk kimkhen sumtui zangah,Tun' laukha tawh lumsuangin ka posak e.

2. (a)Lingthuk vangkhua ka deih manin,khimzin sawl bang zawt ing e.

(b)Khimzin sawl bang zawt ing aw e,Kamkei bang gial kisa'ng e.

7. SAIPIMUAL KHUA SATNA

Pupi Tawm Ging tapa Pu Gui Ziam Suan, Pu Khual Gin makaihna tawh Saipimualkhua na sat hi.

Pu Khual Gin pen Suangphei khua panin Luang-el khua ah na lal hi. Luang-el panSaipimual khua 13.9.1921 ni-in na sat uh hi.

Saipimual khua sat teng:

No. Min Nasep Behmin1. Pu Khual Gin Hausa Tawmging2. Pu Kip Lam Upa Hatlang3. Pu Awn Gin Upa Bawmkhai4. Pu Suan Thang Tangko Tawmging5. Pu Kham Suang Phungphei Buansing6. Pu Son Cin Thang Zukhai dong Tawmging7. Pu Khup Tual Zukhai dong Khawlum8. Pu Thual Khua Gin Akkhai dong Mate

Page 27: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 25

9. Pu Khual Thang Akkhai dong Bawmkhai10. Pu Hen Thang Taiban sawl, sikseek Tawmging11. Pu Thang Kim Tangpi Tawmging12. Pu Awn Vum Tangpi Tawmging13. Pu Khup Gin Tangpi Tunglut14. Pu Thual Thang Tangpi Buansing15. Pu Thang Khua Suan Tangpi Buansing16. Pu Khai Thang Tangpi Buansing17. Pu Khual Vial Tangpi Tawmging18. Pu Khual Cin Tangpi Tawmging

Saipimual gam pen a cilin Luang-el gam ahi hi. Luang-el gam zaina -

Nisuahna lamah - Tuivai lui

Nitumna lamah - Tuimang luiLeitaw lamah - Zampi khuaLeilu lamah - Mauvom khua

Pu Khual Gin in 1921 kumin Pu Hau Cin Khup tungah Luang-el gam nisuahna lamngen hi. Pu Khup in Luang-el khua hausa Pu Zel Thawng tungah Luang-el gam nisuahnalam Mualdung leh Tuivai kikal teng Khual Gin gam hi ding hi. Nitumna lam Mualdung lehTuimang lui kikal pen Zel Thawng gam kici ding hi, ci-in 13.9.1921 ni-in kipsak hi.

Khua kip gam kip a ngah uh ciangin nuam mahmah uh hi. Gam hoih lai-a, Pasian inthupha pia-in lo kho, gan khawi-in nuam sa mahmah uh hi.

Khua buppi thukimna tawh Pu Khual Gin in Pu Hau Cin Khup sam hi. Pu Khup zonga nasem Pu Suan Pum, Pu Dim Kam leh Pu Dim Kham tawh pai pah uh hi. Pu Khup tungahsum Rs. 50 pia-in sialtal kisiang khat leh vok tuknga khat na gawh uh hi. Khuazang in sunthum leh zan thum laam ziah-ziah uh a, Pu Khup leh a nungzuite tawh nuam sa mahmah uhhi. Tua hun pen 1923 kum hi a, khua kip hihna hong kilangsak hi.

Pu Khual Gin leh Pu Hau Cin Khup zong a nuai-a bangin la na kiphuah uh hi. PuKhual Gin' zinmuak la:

1. (a) Zangtui vangkhua limbelh teng aw, Tang bang nong dam kim nam aw.

(b) Kei mi sanggah tu bang nong suan, Ka phung dalgua bang hah aw.

2. (a) A mual kitawi nih thum tungah, Lun ta’n tut khawl aw ci e.

(b) Kei mi sanggah mual cin sanggah, Huihkhi ta’n sem lua sa’ng e.

Pu Khual Gin in a thuhkik leuleuna la:

(a) Ka mun inn tam dildial e sial in la’ng e. Ka gam lo nim dildial e, tang in la’nge.

(b) Ka gam lo nim dildial e, tang in la’ng e. Daiteng pi gua, ka suan loh a, zingaw e.

Page 28: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

26 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

ngaltang, sikha, sangakte tamlua ahih manintuate tawh kikhawl khawm cih a phuahna la anuai-a bang ahi hi.

(1) (a) Kawi lungtuak tawh vangkhuazuan ing, Sianmang nen mim bangka thum a lawm,

(b) Sianmang tongdam lunin sangve’n, Lungtup tui bang tung e,Khenman khua.

(2) (a) Zata tongdot lunmang liante’n,singta gamkuam va luah aw ci e,

(b) Singta gamkuam khuam bangluahna, sang cih tawh sawl bangka hei khawm e.

Khenman khua a sat cil pen Pa PauZa Khen-te innkuan kia bek hi a, kum khat aphak khit ciangin Cikha khua leh Mauvomkhua pan midangte hong teng ahi uh hi.

1. Pa Kham Za Khup, Tawmging-Cikha- 10-1-1984

2. Pa Thawng Khan Pau,Suantak-Cikha- 6-2-1984

3. Pa Dai Sian Thang, Suantak-Cikha- 6-2-1984

4. Pa Gin Za Dal, Tunglut-Mauvom- 6-7-1984

5. Pa Sut Thang, Munluah-Mauvom- 25-8-1984

6. Pa Gen Kho Tuan, Phaipi- Cikha-15-9-1984.

Hih bangin a kum a kumin inn akibehlap ahi hi.

Khuasung khantohna thu:

Kumpi sang tanli (Primary School) kahtheihna 1990 in kingah hi. 25-1-2005 ni-ingalkap commander officer (tat-yin-hmu) KanMaung Oo in Khenman khua tuizawl hongpia-in tuni dongin Khenman khuamite’n nuamtakin dawnin kizang hi.

Khenman khuasatpa Rev. KhenTawmging in Cikha ki-ukna (mah-yah-kah)

Pu Khual Gin Luang-el khua-ah a tenlai-in tang seu zakhat na nei a, tangza ai-inhih bangin la na phuak hi.

(a) Mawng bang pemna, El tui vang-khua ka setang phungin pha e.

(b) Zotang phungcing li bang cingven, Sawmsial in sum bangtua’ng e.

Khua min dingin Saipimual a phuahnauh pen Pu Sim Hang' suan, Pu Do Son in hihSaipimual khuamun ah Saipi khat na man ahihmanin Saipi matna mual cihna-in Saipimualkhua a kiphuak ahi hi.

Saipimual khua satna thu pen Pa Kam ZaDal (Tahan)' hong puak ahi hi. 12. 12.2008.

8. KHENMAN KHUA THU

Tanglai ka pu ka pate uh Saizang panPhaileng, Phaileng pan Leilum, Leilum panTedim, Tedim pan Thangkhal, Thangkhalpan Mualkhamphai, Mualkhamphai panMauvomlian, Mauvomlian pan Tuibuak,Tuibuak pan Meibual, Meibual pan Cikhakhua, Cikha pan Khenman khua a tung ka hiuh hi. Mauvom panin Cikha 1969 kumin kateng uh hi. Tua banah Cikha khua paninKhenman khua 1983 kumin ka sat uh hi.Khenman khua om zia hih bangin kithei theihi. Tonzang khua pan tai 66 gamla a, nisuahnalamah Vanglai khua omin tai khat kigamlahi. Nitumna lamah Khuaivum khua omin tai5 kigamla hi. Sim lamah Cikha khua omin tai6 kigamla hi. Mal lamah India gam ahiBehiang khua omin tai 2 kigamla hi.

Khua min phuah dan:

Khenman khua min hih bangin akiphuak ahi hi. Pa Pau Za Khen-te nupa' minman' loh nadingin, Pa Pau Za Khen' min‘khen’ leh a zi' min Man Sial Cing' ‘man’akila ahi hi. Khenman khua a kisat hun laitakinZogam a uk Chin State Regional Party Presi-dent E. K. Kim Ngin' sawlna om bangin Rev.Pau Za Khen, Tawmging in Khenman khua asat ahi hi. Khua a satcil lai-in sahang, vompi,

Page 29: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 27

zumah shield pi khat piakhia hi. Cikha myoah tukpeng (football) kidemna om a Khenmankhua in a khatna hong ngahin khuasatpa'shield pi piak Khenman khuate’n kiciahpihliauliau hi. 15-12-06 ni hi a, a lopna lehmualsuang phuhna kinei hi. Mangkang campvumah shield mual kiphutin Rev. Pau Za Khenin mualsuang phuhna leh honna nei hi.

Khenman khua pan Pasian nasem omteng:

Rev. Pau Za KhenSia Gin Sian ThangSia Kham Khan SuanSia Huat Khan ThangSia Thang Khan KhamSiama Dim Sian CingSia Dai Sian Thang

Rev. Pau Za Khen pen Khenmankhuasatpa ahih banah Upper Myanmar Evan-gelical Lutheran Church Founder zong ahihi. Tu-in amah in hong nusiat khit ciang, atate’n ama maban zom to-in a pawlpi min uhChurch of the Lutheran Confession ofMyanmar cih tawh khek uh hi.

Khenman khua gamgi bawldan:

Khenman gamgi hih bangin kibawl hi.Vanglai tawh gamgi pen Tuivailui dung zuitosuakin Sapenglui ciang ahi hi. Cikha tawh akikhenna pen Sapenglui zui to, Singsan keena kelsampuk zui, Hiangkuak ah, nitumna lamTallui zuisuak hi. Khuaivum tawh gamgi kikhenleuleu a Khuaivumte Suangphuh khua painalampi-ah India gamgi 39th tai khuam ah kikhensuak hi.

Khenman khua Hausa sem ngei teng(1983-2009) ciang dong:

Rev. Pau Za Khen Tawmging, Upa CinDong, Upa Thang Khan Suan, Upa Dal ZaSuan, Upa Kam Khan Lian, Upa Dai SianThang, Upa Kham Za Khup, Upa Tual LianPau, Upa Cin Lian Khai, Upa Huat KhanThangte in hausa na sem toto uh hi.

9. TEDIM KHUA SATNA LEH TEDIMMI

HONG PIANKHIATNA

Tedim innkuan kici minam 16te sungahTedim cih min hong kidawk kha lo hi. Ahizongin minam khen min pen lei maitang a ommun leh singkung lopate hi. A cil lai-invansangdim kici, tu huna palik-len lehlamzumpi kikal a guam kuakpi pen tui vunnahi a, tui siang mahmah in, zingsang ni suakcil leh nitak nitum kuan ciangin ni in sawikapa, a gal pan i et ciangin hong leng kikin tezeizai ahih manin, tua tuilipi te zeizai taminTedim a kici ahihna tangthu ah na kiciamtehhi. Tua hun laitakin Tedim khua pen amunmun pan zuanin kiteng zel hi napi a hunhunin hong bei hong mang kik zel hi.

(1) Tua hun laitak a Tedim khuamun tengahMilawngte in khua na sat masa uh a,taksing tampi pona ahih maninTakmual khua na ci uh hi.

(2) Tawlkhat khit ciangin Thang Zen lehThuk Tung-te makai-in Milawngtehong sim uh a, zo gawp uh ahih manintua Takmual khua hong ten phah pahuh hi.

(3) A thumveina ah Pu Hang Hil inCiimnuai khua panin hong sat leuleuin a tunga i gensa bangin Vansangdimtui te zialzial tamin Tedim min hongphuak leuleu hi.

(4) A liveina ah Pu Gui Mang in Kalzangkhua panin hong sat leuleu hi. Tua hunciangin Vansangdim tuilipi te zialzialmah tamin Tedim hong ci leuleu uh a,inn 65 hong pha uh hi.

(5) A ngaveina ah Ciimnuai khua paninThahdote in khua hong sat leuleu aKhuangzang khua hong ci leuleu uh hi.

(6) A gukvei na ah Gualnamte Pu Hah Sonin Saizang khua panin hong sat a, sialgilpi siah kaihnopna hangin, khua mangleuleu hi. Pu Hah Son' la;

Page 30: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

28 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(a) Ka kaih lun e kaih lun e, Tuan apupa tawh kaih lun e.

(b) Tuan a pupa tawh kaih lun e,Deih angkawi tawh sawmsialkaih lun e.

(7) Lamzang khua panin Guite Pu Pum Goin Tedim khua hong sat leuleu-in hihbangin la na phuak hi.

(a) Mang ii tusawn kil bang khangin zang aa pehsik gawm ing e,khua kiim ah mim leh setanghuai ing e.

(b) Dimtui vangkhua nun-in nuame, siah leh sawm tang a tunnaaw, singta’n laam bang engnah e.

(8) Saizang khua panin Thawmte Pu HangKhual in hong sat leuleu a, tawlkhatkhit teh hong mang leuleu ahih manina zi in hih bangin la na phuak hi.

(a) Kiangmang pham nua'n vonsennaal gua bang hah ven,Mualbem luntan, ka sau sih,khum bang zuan e.

(b) Mualbem luntan, ka sau sihkhum bang zuan e, maimit ka sinkawm kal ah mual kal aw e.

(9) Hat Langh-te pu Mang Gin in Lailokhua pan Tedim khua hong sat leuleua, a nuai-a bangin la na phuak hi.

(a) Dimtui ka vangkhua aw e,Sesum ka lamna aw e.

(b) Sesum ka lamna aw e, lai hentuang tutna aw e.

(10) Lamzang khua inn 700 a phak hunlaitakin Lamzang khua-a teng Pu KhanThuam' tapa Pu Kam Hau pen Tedimkhua kai dingin Pu Mang Gin in na sama, Pu Kam Hau in Tedim khua ahHausa hong sem hi.

Pu Kam Hau leh Pu Mang Gin inHatzaw-te Pu Khoi Lam hong pawlmat

in hong vaihawm khawm uh a,vaihawm siam uh ahih manin Tedimkhua hong minthangin a munmun panhong kibel ciat ahih manin thakhatininn 300 hong pha to hi. Tua banginTedim khua hong minthan cianginVaipheite in a nuai-a bangin la na phuakuh hi.

(a) Sinthu soi ding Tuan On pa aw,Do thulut Am Thang pa aw e.

(b) Do cih thulut Am Thang pa awvannuai lut sial a tunna Za Tualpa aw e.

Tual On' pa a cihpen Khoi Lam hi a,Am Thang' pa a cih pen Mang Gin hiin, Za Tual' pa pen Kam Hau a cihnaahi hi. Tua hi-a tua mi thum tengin anuai-a bangin Tedim khua adingin nahong sem khawm uh hi.

1. Thuvanpi: Pu Kam Hau2. Thulam ah: Pu Khoi Lam3. Gallam ah: Pu Mang Gin

(11) A cilin Tedimmi, Tedim-pau cihtangtuam theih ding kammal om tuamlo hi. Ahi zongin a tunga Tedim hongkisat ziate i sut mah bangin a munmunpan mi hong kisutuahin hong ten khopuh ciangin a mun a om tuili tapinTedim cih khuamin hong piankhiatnazui-in a munmun pan a hong ken uhpau tuamtuam kigawmin a hong kitawhzauna pan a hong piangkhia kampaupen Tedimpau hong suak hi. Tua munateng khawm mite zi leh ta-in hong kineiuh a, a tate uh adingin a suah a piannagam uh suakin Tedimmi cih hongpiang khia ahi hi.

Mangkang kumpite in Khamtung gamhong uk uh ciangin Tedim khua penkumpi zum phuhna-in hong nei uh a,tua panin Tedim gam teng hong uk uhahih manin i minam lai ding hongbawlsak uh ciangin pau tuamtuamkigawm ahi Tedim-pau tawh Tedim lai

Page 31: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 29

leh kammal hong bawlsak ahih manintua-a kipanin Tedimmi cih leh Tedimkam cih a hong piangkhia ahi hi. Tuahi a, Mangkangte' hong tunma hun lai-in Tedim khua sungah galmat a, a hongom khate kisim lo beh leh phung mintawh a tengkhawm beh sawmnih bangna om uh a tuate in;

1. Bawmkhai 11. Mantuang2. Buansing 12. Munluah3. Gualnam 13. Naulak4. Guite 14. Sukte5. Hangluah 15. Tapsak6. Hatlang 16. Tawmging7. Hatzaw 17. Thahdo8. Khuangzang 18. Vaiphei9. Lechil 19. Valte

10. Manlun 20. Zilom

(12) Tedim khua-ah Sukte Pu Kam Hau,Hatlang-te Pu Mang Gin leh Hatzaw-te Pu Khoi Lam a hong vaihawm khopuh hun sung AD 1810 kum pawlin mipiki-uk nading thukhun na bawl uh a,Kam Hau Upadi ci-in min navawh uhhi. Tua thukhun pen Tedim gam tangpiki-ukna-in na nei uh hi. Tua thukhunlai bawlna sungah Thawmte, Naulakte,Zilomte, Lechilte leh Samte na kiheluh hi, ci-in Naulak innkuan laibu sungahna kiciamteh hi.

10. TONZANG KHUA SATNA

Tonzang khua pen khuamun 4vei akisat ahi hi.

Tonzang Khua Masa

Tu laitaka Tungtuang khuataw lehMeitei gun kikal mun nuam tengah Thahdomite na teng ngei a, Tonzang khuamun luiahi hi. Khuasat hun kithei zo lo hi. A tenna uhpen Vong sing tamna mun ahih manin akhuamin uh zong Khuavong ci uh hi.

Tonzang Khua Nihna

Tonzang ah Khaw Cin-te a tuntoh 1870kum ma-in tu laitak a, RC Biakinn lui khangtengah Manlun behte na teng khin uh hi.Tualgal huhau-in India gam Behiang khuagalah lalto uh hi. A khuamin uh mah kengtoin, Mal-Tonzang khua na ci uh hi.

Tonzang Khua Thumna

Tedim khua a, Pu Kam Hau' tapatumpen, Pu Vum Khua Cin (Khaw Cin) ininnpi a luah nusia-in Hatlang beh Pi VungKhua Lian ngai-in tenpih a, 1870 kum pawlinbeh makai ahi Kam Vial (Bawmkhai), SonKham (Hatzaw), Go Am (Hatlang), Leeng Neileh Vum Zil (Tungdim), Pau Am leh Cin Kim(Samte), Tel Khaat (Thawmte), Kim Thuam(Zilom) leh a dangdang kigawm inn 30 bangTedim pan pai to-in, tu laitak a nailung huanmunah Khuavong khua na sat uh hi. Tu hunintua mun pen Khualui kici hi. Khuamin penamin bul ciat uh a kigawm hi, a ci om hi. Mipawlkhat in Vongsing pona mun ahih man a,Khuavong kiphuak hi zaw hi, ci uh hi.

Tonzang Khua Lina

1920 kumin Pu Hau Cin Khup inKhuangzang mite' tenna khualui mun (tu laitaka i tenna mun) ah Tonzang khua na tuahto hi.Tua hunin Pu Hau Cin Khup' tate cidam louh a, dawi kamsangte a kidot ciangin "Nainnmun sia hi, mun dang khatah kituah lecin,na tate dam ding uh hi," cih thu hangin, khuaa tuahto ahi hi. Khua nihna muna neihsa vengminlawhna teng mah kikeng to hi.

Veng Minte

Khualui-ah Pu Hau Cin Khup' inn pennisuahna lam nga-in kilam hi. A inn kimkotzaang teng INNPI veng kici hi. A nuaisiahteng Zangnuai veng kici hi. Innpi Phaitam lamKhuavong luigal teng Khuavong veng kici hi.Khuavong lui gei-ah cikpi khat om a, Pu HauCin Khup' tuinak kici hi. Innpi saklam tengGozang veng kici hi. Innpi kong tuinakahcingsing po a, cikpi khat zong om hi. Tua

Page 32: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

30 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

mun teng Cingzang veng kici hi. Cikpi panhong luang lui pen Cingzang lui kici a, khuasung hong tun' teh Innpikonglui kici hi. Tualuigal khempeuh Khualai veng kici hi.Khuavong veng nitumna lam lui pen Kongpilui kici hi.

Ref:

1. Kawlpi Tonzang Lawm Silver Jubilee,October 2004.

2. Tonzang Evangel Centenary, August2007

B. GAMMIN LEH MINAM MIN

KILAWHNA

Kawlpizang pan khamtung gam zuanina kikahtoh ciangin zanggam a omlai pawltein khamtung mite hong ci uh hi. Simgam,Malgam, Thaangkai gam, cihna kam penCiimnuai pan gam nuam zuan a, a kikhenthangciang un gunpang sim lak a zuante pen Simmina kici hi. Simmi a na cihna in lei niamnakhualumna gunpi pang khawngte a cihna ahihi. Malgam khuavotna a zuante Malte na cileuleu uh hi. Thaangpi kantanin a paiteThaangkaite na ci uh a, a gam zong Thaang-kaigam na ci pah uh hi. Gammang tulaknazuan a, mualdawn sang khuavotna ah a tengtepen Zote na ci uh hi.

Zote: :Ciimnuai pan Pu Hang Hil makai-inTung Nung, Lian Zaw, Tai Thul, TungDim leh nauzawte teng mualdawn zolak khuavotna Balzang-ah khua satinteng uh ahih manin amau leh a suan akhak khempeuh Zote kici hi.

Dimmite: : Ciimnuai khua pan pawlkhatin Geltui khua sat a, tua panin pawlkhatin Dimpi khua hong sat uh hi. Dimpipan Dimlo hong sat leuleu uh a Dimpileh Dimlo pan a hong khangkhia miteDimmite kici hi.

Gangte (gawngte) : : Hih Gangte pentenna khuamin zui-a lawhna ahi hi.Tedim khua Zatopi nuai-ah Gang khua

hi a, a sawtna ciangin Gawngte khuaa kici hi. A minam pen Gangte mahahi hi.

Khuano mite: : Ciimnuai, Geltui lehDimpi khua-ah a tengte sung paninSuante behte pawlkhat in Sasih khuava sat uh a, inn sagih val khangkhia zopeuhmah lo ahih manin khuano na kiciuh hi. Tua khua pan a khangkhia mipeuhmah khuano mi kici hi.

Sihzang mite: : Ciimnuai khua pan mitamin mun hoih zongin hong pai khiatuh ciangin pawlkhatte sih omnamunah khawlin teng uh a, tua sih minleh a leimun zangtam tapin Sihzang-tekici hi. Tu hunin Saizang khua Buzung(zintun' buk) lui nuai lam tai khatkhawng kigamlatna mun ahi hi.

Paite mite: : Ei mite veve Meitei gam lehMizo gam manawh a, a paitote cihnaahih manin tunna peuhpeuh ah Paitemi kici hi.

Thahdo mite: : Ciimnuai pan Pu SongThu a zipi tawh a suan leh a khakteTuimui, Nuam khua, Ankhum, Tui-thang, Ngalbual, Lalta, Tangkhawng,Zampi leh Mualpi khuate-ah tengin tuapan India Manipur ah teng uh hi. Tuatesung pan Thah Do piang a, a suan lekhakte Thahdo mite kici hi.

Mizo: : Ciimnuai panin Duhlian (Lushei)namte nitumna lam Ciau lui gal kahinpai suak uh a, Mizogam ah na tenginMizo na kici uh hi.

Teizang: : Ciimnuai khua panin kimkhatin Luika khua sat uh hi. Tua khua-ahmin cimin nupi khat bek suakta a, tapakhat nei-in amin Suk Zo phuak hi. Tuapanin Mualbem khua teising ponakiangah a nuta-un teng uh hi. Tua atenna uh teising pona leizangtam pana khangkhia mi peuhmah Teizangmikici hi.

Page 33: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 31

Vaiphei mite: : Mual vaiphei mun a, a tengte a tenna munuh mual min pua-in Vaipheimite kici hi.

Vangteh mite: : Saizang khua-gal Vang-teh khua-a tengte khua min pua-in Vangteh-tekici hi.

C. BEH NAM TUAMTUAM HONG PIANKHIATNA

Ciimnuai, Geeltui, Kalzang, Saizang, Dimpi, khuate panin, mite pungin hong tam uhciangin, a unau, a innkuan leh, beh tuamtuam kipawlin, ai hong saan khawm uh a, ai a phatleh, inn 10 pan a pha zahzah tawh gam zongin khua hong sat ciat uh hi. Tua banga hongkikhenthang uh ciangin a makaipi peuh min pua-in hong kisam uh a, tua kilawhna min pen, asawt ciangin, Phung min (beh min) hong suak hi. Tuate banah kiselphona leh kipahtawinatepanin zong, phung min, beh min hong piang zong omlai hi. Tua ahih manin, tu laitakin,Zomite sungah, a nuai-a bangin beh leh phung min hong piang hi. Hih beh leh phung mintepen (A, B, C) zui-in a nuai-a bangin kigual hi.

AinamAkgalAmei

Baite,BawmkhaiBawngmeiBiangtungBochungBoithangBuansing

Cenghrang,Cha hlengChalkihChalthangCherput,ChimlungChongloiChongput

(Songput)ChoperChopor

Daitang(Daitawng)

DarsunDong-elDong-ulDopmulDoseelDothangDuhlian

Elsing

GalhangGalte (Ralte)GangteGualhangGualkhaGualnamGuite (Vuite)Gunsung

HakaHalkikHangluahHangman

HangnungHangpaHangsawkHangsingHangvungHangzoHatlanghHatleiHatzawHaukipHaulaiHaunuamHaunungHausingHausuangHausuumHauthangHautualHauzelHawinamHawiteHawlhangHawlthangHenzomHilsia

HinnungHolteHualnamHubaHungthuam

InnpiInnsun

KawlaakKawlniKawngteKhailengKhaimanKhallunKhauhteKhelkikKhenglotKhiapthiamKhilsikKhilteKhualunKhuangdalKhuanghauKhuangthang

Page 34: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

32 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KhuaphilKhumciangKhumthangKhuphilKhupmuKhupnoKhupsonKhupthangKhuptongKhupvunghKikkaiKilteKimlaiKimlelKipgenKipmangKualcialKuntong

LahtawngLaitaLaitengLamhauLamkaiLamphoLamtanLangelLautawngLawngLeivangLentengLenthangLethilLiansungLianzawLuahlangLuatawngLuhphawLuhtai

LuisukLuktaiLunkhalLunkimLunkunLunmunLuntengLuphong

MaibuangMalneuMangsonMangtawnMangvukMangvungManlunMantuangMateMatmangMatsingMilunMinvakMitsuumMualkhaiMualsunMulpiMunluahMunsingMunsongMunsuanMunsuangMunzo

NamthangNamzoNaulakNeihhilNeihkhupNeihlut

NeihneekNeihsialNekgenNeuzawNgaihteNgamanNgawnteNgenguNgotualNingtawngNisuanNungzawng

PantePapePhainaiPhaipiPhiamphuPhualtePhutlunPuakhil

Ralte (Galte)RelngoRingngen

SailoSaizangSamteSangteSavakSawnpuang

(Thawmpuang)SehmangSektakSenchongSenlunSenlutSiahliap

SiahtakSiamsuangSingngulSingseiSingsuanSingvumSinteSithoih (Sitthou)SolnitangSonchuang

(Santuang)SonglamSonglunSongputSongthangSongtutSonnaSote (Shoute)SuahsiaSuankhupSuanmanSuanphutSuanpuangSuantakSuanteSuanthangSuanzongSuksakSukteSumkipSuumniang

TaithulTaitomTaksatTanghauTangpuaTangsanTangsau

Page 35: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 33

TaptahTaukonTavaiTawmgingTawtakTeilotTekhhrangTellangTelngawkTelsingTelthangTelvungThahdoThahguiThahthangThangcarThanghulThangmanThangnawkThangngeuThangngiakThangngil

ThangniangThangomThangpumThanlunThatkhupThatlangThatmuThatmunThawmteThawnzoThazangTinglutTlaisunTohing (Toging)TomuTongluai

(Congluai)TongsialTonkaiTonluTonmangTonsing

TuahnuamTualkongTualtungTuanthangTuisuanTungdimTunglutTungngoTungnungTungtaTungte

Va-ekVahuiVaipheiValteVang-awVangkomVanglokVangsukVangteh

VokmaiVomlangVuilengVungluVungthang

ZahauZahlangZalutZamangZangkaiZanngiatZathangZawngbuZawnggilZawngkaiZelhumZilomZoteZuisang

TU HUN TAWMGING BEHTE' TENNA KHUATE

16.Lallim17.Lamka18.Lamzang19.Leilum20.Limkhai21.Lingthuk22.Luang-el23.Mauvom24.Mualkawi25.Munlai26.Nahlan27.Nahnuai28.Nanpha-long29.Ngalbual30.Phaileng

1. Buangkung2. Bumzang3. Chantazi4. Cikhazang5. Dimzang6. Haupi7. Kahgen8. Kapteel9. Kawlpi

10.Khaikam11. Khampat12.Khenman13.Khuadai14.Khuaivum15.Kyikong

31.Phaitu32.Pidawta33.Saipimual34.Saizang35.Sakhangyi36.Sawbua-yeshin37.Sezang38.Singunau39.Singzung40.Suangphei41.Taaklam42.Tahan43.Tamu44.Tauleng

45.Tedim46.Teklui47.Tonzang48.Tuikhal49.Tuimui50.Tuitawh51.Tuithang52.Tuitum53.Valvum54.Yangon55.Ywa-tharyar

(Saihkhen)56.Zozang (Kawl)57.Zozang (Kham)

Theih ding: Hih pen Zomite a hon-a tenna munte bek hi-in, USA, Japan leh gam tuamtuamah zong a teng ki-om ta a, a khuamin lianin i kan zawhna ciang a kisuak sak ahi hi.

Page 36: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

34 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

D. ZOMI INNKUAN

Leitung gam tuamtuam a, a tengte a tenna uh leitang min pua-in minam min a kilo hizaw loin, a teng minamte' min pua-in a gammin a kilo hi zaw hi. Tua mah bangin ei Zomite itenna hih mualtung gam in a cilin mualtung gam cih min bek mah na nei a, ei Zomite i tenciangin Zogam a hong kici pan ahi hi. Tua hi a, Zomi cih min in hih a nuai-a minam teng ahuam ahi hi.

11. Laimi12. Lakhar13. Lautu14. Maram15. Mizo16. Tedim17. Yaw18. Zophei19. Zotung

Chin cih pen Kawlte in hong sapna hi a, a tung pekin Sen kumpipa’ mi cihna tawhChines min la-in Kawl awsuah tawh Chin ci-a a na lawhna hi napi, tu ciangin neumuhna,simmawhna-in hong zangin bawm leh seng puate cihna-in hong zang uh ahih manin a cil-apatin Chin i hih lohna zui-in, tu hun ciangin a kideih nawn lo ngiat ahi hi. Hmar cih pen Mizo-pau pan a hong piangkhia hi a, saklam (North) cihna ahi hi. Saklam a teng mite a cihna uhahi hi.

Kuki a cih pen Dr. G. A. Grierason, 1904 P. 1 ciaptehna-ah, Chittagaung leh Tripura-ah,Cucis or Kuki cih AD 1512 hunin kizang khin hi, ci-in na kiciamteh hi. Kuki cih kammal penAssamese leh Bangali mite' pau hi a, mual tunga teng mite a cihna ahi hi.

Khongjai cih pen Manipur gammi Meitei (Kate) te' pau hi a, mual tunga teng mitecihna mah ahi hi. Laimi cih pen Kabaw Valley pan Natchiaung Webula lam zuanin Meiteigun lehzuat to kik a, Falam gam Lailun khuasat mite’ kilawhna min ahi hi. Mizo cih penlakam hi a, Zomi cih tawh a kibang ahi hi. Gentehna-in (Vakhu=Khuva) cih tawh a kibangahi hi.

***

1. Asho2. Chin3. Chinpong4. Cho5. Dai6. Hmar7. Khami8. Khongjai9. Khumi

10. Kuki

Page 37: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 35

KHENPI III

TAWMGING BEH TANGTHU

A. PUPI MIN LEH KHANGGUI

Pu min Tawm Ging leh Tawm Bingci-in lawhna theihna nam nih om hi. TawmGing ahi zongin Tawm Bing ahi zongin thupisim loin phamawh sa kei le hang a nih mahina maan mah hi kici thei hi. A maan zaw deih ihih manin Tawm Bing hi loin Tawm Ging ahihna hong kilak khia hi.

1. Khual gamlapi-ah a pem khia, pupi' tatephazah zong a thei nawn mel losanggam pawlkhat in Tawmbing i cihhangin i pianna Saizang khua-ahtanglai-a kipan tuni ciang dong a tengden sanggamte in Tawmging mah ciuh hi. Tawmbing ci ngei lo uh hi. Ipianna phualpi ahi Saizangte' lawhnamaan zaw ding hi.

2. Kum 1973 Beh laibu, laimai 3, No.aneu 4na-ah zong kampau kidang,awkaih kidang i cih pen i tenna khua,i tenna mun leh gam zui-in a kipauciat ahi hi. Tua hi-a Saizangpau pentaang kam hi ding ahih cianginTawmging mah maan zaw ding hi, ci-in kipsak uh hi.

3. Ei mite in minlawhna min phuah-nate-ah kitappih nei-in naumin kiphuak hi.Tawm Ging ahih manin a tute' min GingMang, Ging Lam ci-in i mu khia hi.Tawm Bing hi leh a tute' min BingMang, Bing Lam cih bang na hi dinghi.

4. Thu in la hi a, la in thu hi, a kicih mahbangin Tawmging ahihna thu a nuai-alate in na kipsak sawnsawn hi.

(a) Singta vontawi miza lai-ahTawmgingte ging dimdim e.

(b) Ging dimdim ging dimdim awe, Tawmgingte ging dimdim e.

(a) Pupa khan zil, ho kituak in,Tawmging sa ging dimdim e.

(b) Ging dimdim ging dimdim e,Tawmging sa ging dimdim e.

5. Kaptel khua Songput behte in hihbangin dakla na nei uh hi.

Tawmging aw man tam ngen, sumpia le'ng lah deih lo a, dak pia le'nglah deih lo a, Tawmging aw man tamngen.

6. Biakna lui sungah i om lai-in i pu ipate galmat samat hatin lokhawhsingpuak lamah zong na kiva kim ciatuh hi. Neih leh lam tawh kicingin nago, na luup uh a, a sun a zanin khuangleh zam tumin daktal ginggingin nalamlam uh a, khua mel tui mel phawkloin nuam sa mahmah uh hi. Midangtein na min uh tawh kituakin ging zolawmlawm mah uh ciai, Tawmgingtehi mah uh teh hong ci uh hi. I gin zawhmanin i pu' min Tawm Ging kiphuakcihbang hi lo a, i min zui-in ginggingzo cihna hi zaw hi.

7. Dam lohna tawh hausa sem nawn loini om ciangin (Gualnamte' khut sungahhausa hong tun' ciangin) annek tuidawnding nangawn hong haksat teh,midangte in tu-in ging cih thadah, bingta uh ciai, hukcip bang uh ciai, Tawm-ging hi loin Tawmbing hi uh teh ci-inhong kikona pan Tawmbing min apaisuak thu ahi hi. Tawmbing min pen

Page 38: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

36 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

kikona, kigensiatna ahi hi. Khangluitein "thupha in kongbiang kan zo lo,thusia in mual kua khum," a cih mahbangin Tawmging sangin Tawmbinghong minthang zaw kha ahi hi. Minmaan zang nuam zaw maw, mite' hongkona min mah zang nuam lailai maw,cih thu ngaihsut huai hi.

8. Beh sung mi pawlkhatte in Tombinghi zaw, ci mawkmawk hi. Tom penkhuang a cihna hi a, bing cih penaituam neih, tang neih cihna hi. Nuamsa-in khuangte zamte a aituam neihbang liangin mitkhu vuung thiuhtheuhcihna hi, ci uh hi. Min pen i khan khitciangin kiphuak hi lo, i suahtungin i nui pate in mintap nei-a hong phuah uhhi zaw hi. Tanglai i pianna pupi' minpeuh khangthakte in deihkaih mawk-mawk theih hi lo hi.

9. 5th January, 1957 Tedim khua Bo KhaiZa Kham' innah Tawmging behkamkup kikhoppi nei uh a, tua hun laipekin Tawmging kikipsak lua kisa-inbeh laibu 1973, laimai 5, No.14 sungahzong, Tawmging a tomlak TG penlaimalgol tawh min mai-ah gelh ciat ni,ci-in kipsakna nei uh hi. Gtn: TG KhaiZa Kham, TG Pau Za Gin, TG VumKhua Thang cih bangin i gelh ding hi.

10. Hih thu leh late khempeuh in i beh minTawmging hi cihna hong laktel khin tahi. Tawmging i lawh ding haksa lo a,thuman i theih a kipan i vekpi-in zangpah le'ng i tate' khangah nop takin lothei ding uh hi. Mivom Mikang-pau hilo, i pianpih kampau hi a, zat theih lohnading bangmah om lo hi.

B. TAWMGING KHANG CIAPTEHNA ATOMIN

Zomi pianna Pu Zo panin i sim suksukkhang 9 na, Pu Suang Kop in tapa peengPhut Mang leh Phut Song nei hi. Phut Mang'ta Kop Siam, Kop Siam' ta Mang Luah (TangPua) ahi hi. Pu Phut Song in zong tapa thumnei-in Kop Thuam, Tawm Ging, Gual Namahi hi. Kop Thuam in ta nei lo-in a khangmang ahih manin Pu Tawm Ging in ta upadinmun hong ngah hi. Suang Kop' tate sungahPhut Mang a u zaw hi-in Phut Song a nauzaw ahi hi.

Mang Luah (Tang Pua) in ta upa guiahih manin tulpi gui zong hi pah hi. MangLuah (Tang Pua) in amau bangkua sung bekhi loin Pu Tawm Ging leh Pu Gual Nambangkua sungah zong tul na tawi hi. Tuaahih manin Kop Siam, Tawm Ging leh GualNam amau teng thum pu khat' suan ahih uhmanin unau sanggam khat hi uh a, a nuai-abangin lapi nei khawmin na sa khawm uh hi.

(1) Ka pianna aw khangli bang tah e,sabang ka tatna aw, pupa gamlo lentuzing bang e.

(2) Ka pakhat aw khua lah ngai na'nge, i khang gunpi khau khung tang e,u leh nau in tuanglamin nei e.

(3) U leh nau in tuanglamin nei e,batphu tui bang ka lakna hi, Saituika khuamual ah, lai that-in lawibang ka thang hi e.

Page 39: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 37

PUPI, TAWM GING HONG PIANKHIATNA

Khang Min

1 ZO

2. SONGTHU

3. GUITE

4. TUAH CIANG NI-VANG SINTE KUL NGEN KUL-LAI

5. LAM LEI HOU ZEL DOU SEL

6. LEI MANG NGAIHTE

7. MANGVUM KIP MANG MANGTE

8. NAW PHUT NAW SONG

9. SUANGKOP

10. PHUT MANG PHUT SONG

11.- 1. KOP SIAM KOP THUAM TAWMGING GUALNAM

12.-2. MANGLUAH SONG HANG SONGLAM (Tang pua) (Lam Hang)

13.-3. SIAMVUNGH GINGMANG KIP GAWT

Page 40: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

38 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Taw

m G

in K

hang

Gua

lhna

(19

73)

10.

PU

- PH

UT

SON

GPi

Nem

Nia

ng11

(1)

PU- T

AWM

GIN

GPi

Cin

Law

h

12 (2

)SO

NG

HA

NG

(LA

M H

AN

G)

NEI L

AIG

UI Z

IAM

SIM

HAN

GM

AT V

UNG

HZO

M L

UN

13 (3

)G

ING

MAN

GNE

I TH

ANG

THUA

M K

AIG

ING

LAM

PAU

TUN

THUA

M K

AI

14 (4

)H

ANG

DO

NEI T

UANG

THUA

M T

HAN

GH

ANG

SEL.

CIAN

G Z

UILU

N PA

U

15 (5

)M

ANG

NEI

HSE

L TU

ANG

SON

SIN

GLA

M H

ENTO

NG E

NK

AI M

ANG

16 (6

)DO

TH

UKSE

L TH

ANG

KAI

MAN

GSE

L H

ONG

KIP

TEL

PAU

AW

N

17 (7

)LU

AH M

ANG

THAN

G SE

LTH

ANG

TUA

NH

EN Z

ONG

ZONG

KH

UMSO

NG

SO

N

18 (8

)H

ANG

KAM

TEL

SUAH

TUAN

G T

HUK

SAN

TH

AN

GH

ONG

TH

UAL

ZONG

ENG

AWN

NEEK

19 (9

)M

ANG

VUM

MAN

G C

IAN

HEN

TH

ANG

SUAH

KH

UAL

ZONG

TH

ANG

KH

UM D

INSO

N A

WN

20 (1

0)M

ang A

wi /

Eng

Gin

gV

UM

CIA

L S

UA

H E

NG

THUK

HEN

SUA

NG

AW

NTH

UAL

VUM

ENG

TUA

HNE

EK T

HUA

M

21 (1

1)CI

AN V

IAL

NGAI

H V

IAL

THAN

G K

IMTH

ANG

ZA

LIAN

DIN

THAN

GAW

N T

UA

NG

22 (1

2)CI

AL T

ELAW

N N

GU

LK

HUA

L K

HUA

GIN

VU

M K

HAW

TH

AN

GK

HAM

ZA

LIAN

THUA

M Z

A CI

N

23 (1

3)VI

AL O

NVI

AL T

HUA

MK

IM Z

A CI

NLI

AN

SUA

N M

AN

G T

HA

NG

KH

AN

LIA

NTU

ANG

DO

KH

AM

24 (1

4)TE

L G

INK

AI Z

A CI

NG

IN D

O PA

U

25 (1

5)AW

N K

HU

A SU

AN

THUA

M K

HEN

PAU

26 (1

6)G

IN K

HAN

CIN

KH

EN M

ANG

27 (1

7)SU

AN

SIA

N M

UN

G

Kha

ng 1

7 K

hang

16

Kha

ng 1

4K

hang

13

Kha

ng 1

3K

hang

13

NO

TE:

: Hih

kha

nggu

i gua

lhna

pen

197

3 ku

m a,

kib

awl T

awm

ging

Beh

laib

u a k

hatv

ei b

awln

a sun

g aa

min

kik

hum

sa ci

ang

huam

aa k

igua

lah

i hi.

Pu T

awm

Gin

g in

tanu

nih

zong

nei

hi.

Page 41: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 39

C. TAWM GING TATE' THU

Pupi Tawm Ging tate, a mimal omngiat tawh khanggui a kisuut ciangin, tapasal6 leh ta numei 2 nei a, a gawmin unau 8 apha kimlai, pawlkhat in 4 bek a phaksakkhakna a nuai-a thute hang ahi hi.

(1) Ciimnuai khua pan, Saizang khua kisat-in, lei maitang lupzia zui-in, Saizangveng, Kaalzang veng, Tuineekte veng,Luisukte veng ci-in veng 4 in nuam takna teng khin uh hi. Pu Sim HangDialtengte' kiangah sila-in a kikaih khita sawt loin, Saizang khua Pawi gal inhong sim a, mi khempeuh galtai-inkikhenthang mang hi. Gal launa a beiciangin, Saizang khua zuanin ciah kikuh a, ahi zongin, mi pawlkhattegamnem zuanin Mal gam lam pai suakto in, Cikha, Behiang, Lamka leh Mizogam va tungto suak uh hi. MizogamHiangmual khua satin inn 300 dong napha uh hi.

(2) Tua banga a kikhen thangna uh khang5 khang 6 bang hong phak ciangin, atuntunna mun uh ah, khang masa tengna si-in, a hinglai khangthak teng in, apute, a pate uh gensawnna thu aciaptehnate uh tawh khang hong kanuh ciangin, Pawi gal lai-a, khang cingkhin, a theihsa teng bek mah naphawkin, Pawi gal khit a, khang thakPu Mat Vungh leh Pu Zom Lun-te naphawk kha lo uh hi. Ahi zongin tulvai zong hong lunghimawh uh a, tuahun laitak a, Saizang khua-ah Pu DoThuk in tul a na tawina thu na theikha uh hi. Kongzing gamlatna hangin,a tung, a nuai kan zo nawn loin, PuDo Thuk pen pupi Tawm Ging' tapa 4te sungah guangin a nuai-a banginTawmging' tate na gual uh hi. (1) NeiLai (2) Gui Ziam (3) Sim Hang (4) DoThuk.

(3) Tua ahih manin Lamka khua-a teng PuDo Thuk' suan Pa Sin Kho Kam in, akhanggui gualhna ah, pupi Tawm Ging

pan Pu Cian Kho ciang khang 11 apha ding kimlai khang 7 bek na phasak a, ka phung sungah hih a kisamlaikhang 4 te a hon hilh dik na om uhleh, ka kipaak mahmah di ci-in laina gelh hi.

(4) Pa Sin Kho Kam' tangthu kanna sunga, a kisam lai khang 4te pen 1973 kumakibawl Tawmging beh laibu sung a,Tawm Ging' tate' khanggui gualhnatawh i et suk ciangin Pu Do Thuk penPupi Tawm Ging' tapa dinmun na hilian loin, Pupi Tawm Ging pan khang6na mi na hi pan hi. Pupi Tawm Gingleh Pu Do Thuk kikal-a om (1) PuSong Hang (2) Pu Ging Mang (3) PuHang Do leh (4) Pu Mang Neih-tekhang 4 teng a kimangngilhna hang ahihi. Hih a kimangngilh khangte tawh igualh ciangin, Pa Sin Kho Kam genmah bangin Pupi Tawm Ging pan PuCian Kho ciang khang 11 hong pha-inhong kituak pahlian hi.

1. Tawmging 7. Luah Mang2. Song Hang 8. Tel Suah3. Ging Mang 9. Mang Cian4. Hang Do 10. Suah Eng5. Mang Neih 11. Cian Kho6. Do Thuk

Ahi zongin gam leh lei-ah a tengpaisuakte in a mimal om ngiat tawh kankhiain, a kigualh ciangin a nuai-a bangin TawmGing' tate unau 8 kimukhia hi.

Pu Tawm Ging in tapasal 6 leh tanumei2 nei hi.

1. Song Hang (Lam Hang)2. Nei Lai3. Gui Ziam4. Sim Hang5. Nem Niang6. Ciin Lawh

Page 42: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

40 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

7. Mat Vungh8. Zom Lun

1. PU SONG HANG' (LAM HANG)TANGTHU

Pu Song Hang in ta upa pen hi a, PuTawm Ging' pa ahi Phut Song kitamin SongHang na phuak hi. Pu Gual Nam in zong a paPhut Song kitamin a tapa' min Song Lam naphuak hi. Phut Song kitam Song Hang lehSong Lam ahi uh hi.

Pu Song Hang a tangval lai-in lam paihat mahmah in a keen a mual ci loin paitansuak mawk hi. A lawmte in pha zo lo hi. Anung panin a lawmte in i lampuipa hat lehhansan thuah ahih ciang Song Hang ci loinLam Hang ci ni, kici uh hi. Tua-a kipanminlawhna nih hong nei hi. Ei mite in kitappihnei-in min i phuah mah bangin Phut Song'tupa Song Hang ahih manin ta upa pen ahihlam hong kilang hi. Tangpuate tung pan tul ikaat ciangin luisuk innpi ngak, innluah PuTawmging in, ngal-hapak zong na sang ahihmanin ta upa ahih lam kilang hi. Khangguisimna-ah zong khang 17 pha-in a khang tampen ahi hi.

(Hih khanggui simna pen 1973 behlaibu sung khanggui kigualhna ciang a huamahi hi.)

2. PU NEI LAI' TANGTHU

Pu Tawm Ging tuitaw lamah na tenginLuisukte kici hi. Pu Nei Lai pen gamsai ponaah na tengin Saizangte kici hi. Ta upa hi lehPu Nei Lai inntuan lo dinga Luisuk innpi ngakding hi. Khanggui i et kik ciangin khang 16pha ahih manin tapa nihna kici thei hi. Mipawlkhat in Pu Tawm Ging leh Pu Nei Laihausa-in mang hi. Tawm Ging' ta upa in NeiLai hi ci-in na gen uh hi. Amau cihnopna ahang in 1973 beh laibu laimai 12 ah hih banginla kikhum hi.

(a) Ka tuai do aw, khuai bang hanglawmlawm thaang ii nen-ah zan sial

bang gia’ng e, sunni lam bang a kaima-in, awhkhi lak lawi bang a thanghi e.

(b) Laam bang pak ding nutun phamzo tah, thai ning sakin, sumtual ah,laam bang kipak hi e.

Hih la pen Pu Nei Lai' la hi lo a, Nei Laileh Do Thuk zong unau hi lo hi. Ka tuai do awa cih ciangin ka nau Do Thuk a cihna hi lo hi.Ka naupa a that galte aw, a cihnopna ahi hi.Hih la pen Tang Pua (Mang Luah) pa ahi PuKop Siam' phuah la hi a, a cihnopna in lokuana naupa galte in lobukah a thahsak ciangin aphulakna la ahi hi. Ka naupa Do Thuk cihna hilo hi. Nei Lai leh Do Thuk khang nga kihal hia, a khang khawm hi lo uh hi.

3. PU GUI ZIAM' TANGTHU

Ciimnuai pan Saizang khua a kisat cillai-in veng li-in na kikhen uh hi.

(1) Luisuk (2) Saizang

(3) Tuinek (4) Kalzang

Pu Gui Ziam tuinak lamah tengintuinekte kici hi. Inntuan ahih manin upen hilo hi. 1973 beh laibu Khanggui gualhna ahkhang 14 pha hi. Tapa thumna kici thei hi.

4. PU SIM HANG' TANGTHU

Pu Sim Hang a tangval lai-in DialtengteSum Niang tungah to va kaai hi. Nidang lai-intuisik hai khat nangawn tawh to kikai thei hi a,Pu Sim Hang pen galmat samat cih bang hi loa, thu khatpeuh hangin a innkuanpih buppitanga suplawh thuakin to a va kaai ahi hi. Hihthu hangin Pu Sim Hang' suan leh khakte cipha-in khangual ban phadeuk uh hi, ci-in kiciamtehhi. Dialtengte kiangah a om sungin Pu SimHang in hih bangin la na phuak hi.

(a) Mim bang pianna khat tek ei, tangbang khanna, laukha hualna tumdang e, khua ngai ing e,

Page 43: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 41

(b) Zalkhun tam diudeu tungah na kawiang pan lung ngaih zang Sim sal,nong ci-ci hiam aw e.

A tunga la in a sih ciangin a kha adinglunghimawhna leh a ute in lupna tunga a ziteuh ang pan amah a phawk uh hiam, cih thu hia, tangval laitakin kiman hi cih thu zong hongkilang hi. Saizang ah Pu Sim Hang' innmunlogam ah leh a suan a khak om lo ahih manintangval lai-in Saizang nusia hi, cih pen kilangmahmah hi. Tangval hi i cih ciangin nau zawhi, cih hong kilang sak hi. Pu Song Hang(Lam Hang) a zi a ta tawh innpi ngakin PuNei Lai, Pu Gui Ziam-te inntuan khin ahihmanin Pu Sim Hang pen ta upa 4 na hi dinghi. 1973 beh laibu Khanggui ah khang 13 dongi gual thei hi.

5. PU MAT VUNGH' TANGTHU

Pu Sim Hang, Dialtengte’ kiang a tunkhit ciangin, Pawi gal om leuleu a, gal kitaikek gawpin Pu Nei Lai, Pu Gui Ziam-te inSaizang khua hong zuan kik nawn lo hi.Pawlkhatte Mal gam dongah kithehthang hi.Nautum ahi Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun-te in innpi ngak uh hi. Gal taina hangin innpileh sanggamte kizopna hong kitat semsemhi. A diakdiakin Mal gam a om Pu Nei Lai,Pu Gui Ziam leh Dialtengte kianga om PuSim Hang' suan le khakte in Pu Mat Vunghleh Pu Zom Lun' suan le khakte thei zo nawnloin Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun nangawnthei kha lo, za ngei lo ahih manun Pu MatVungh leh Pu Zom Lun nautum hi cihna hongkilang hi. 1973 Beh laibu Khanggui simna-ahkhang 13 tuak pha uh a, a nau pen mah honghi pah hi.

Pu Mat Vungh leh Vungh Tong-te unauthu

Leengzang khua (Dimlo khualui) a tenga pa uh Khup Langh (Naulak) tate nih VunghTong leh Go Kim a unau un, ni khat ni-in apute ahi Pu Lang Thang leh Pu Langh Hang(Hatlang) tawh gamsung pai uh a, vakhu-bumu-in hawi uh hi. Vungh Tong leh Go Kim-te in a pute' theih loh kalin, vakhu-bu na lasim

uh hi. A pute in a theih ciangin a heh mahmahuh hi. Tua kawmkal ah Vungh Tong leh GoKim-te’n innliim nauluai sung panin puanzakhat a dawh khiat leh, a puanza sunganaungek khat a kitun, suangphah ah kia-innaungek si sawnsawn hi.

Tua bang teng ahih manin a pute hehmahmah a, nitakin a innpi sung uhah VunghTong leh Go Kim that dingin kikum uh hi. Atu tegel pen a pute' haam (sawm) tungah agiak uh hi a, a pute' thu kikupna za uh hi. Apa Langh Khup kiangah a gen uh leh a pazong dah lua-in Dallang ah tai ding vaihawmin a pai uh hi. Saizang gam ahi Khaukangtuinuai sialkhak ngahmun pan gun a kan sawmuh leh tui khang a, piauzang muisuum kunglakah giahbuk satin mei a khusak uh hi. PuMat Vungh' zi in tua meikhu a muh ciangin,“Mat Vungh aw, hua lai-a meikhute kua hiam?va en ni,” ci-in va en uh hi.

Vungh Tong leh Go Kim-te unau amuh ciangin Pu Mat Vungh in, “Ka tute aw,hih lai-ah bang hih na hi uh hiam?” ci-in a dotciangin a tunga thu teng gen uh a, Pu MatVungh in, ka tute aw dah kei un, ci’n sam a,Saizang khua-ah ciahpihin Pu Mat Vungh-te'innah kum 3 sung a om uh hi.

Vungh Tong leh Go Kim zong hongtangval ta a, Pu Mat Vungh in, "Ka tute aw,bang deih, bang ut nei vuam?” ci-in a dotciangin, “Pu aw, Leengzang khua luah kiknuam ung,” ci-in a gen hi. A Pu Mat Vunghin hih bangin aisanna bawl hi. Inntual phungnuai-ah biphuah koih a, biphuah leh phungkikalah zukhum thaang siahin hih bangin phui-sam hi. Leengzang khua la zo takpi hen, nacih leh, zusa kipaihpelhin hong awk in; ci-invan lam enin phuisam tuiphih a, zusa 2kikhengpaih in a awk pah hi.

Tua ciangin Pu Mat Vungh in a tu tegelVungh Tong leh Go Kim tawh gal sim dinginpai pah a, Leengzang khua, galvilte ahi,Khumvum galvilte, Sialtangnaak galvilte,Tongtong galvilte a vekpi-in a suam khituh ciangin, Leengzang khua sim dingin vapai a, khua nawl a tun ciangin, Pu Mat Vungh

Page 44: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

42 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

in, “Ka tu tegel aw, hih ka sakhauthawl songtungah va baang (khai) un” ci-in a tute asawl leh Vungh Tong in baang ngam loin,Go Kim in va baang hi. Tua zan pen a PuHatlangte' tonzu nek ni hi in, gal a zo pahuh hi.

Tua khit ciangin Pu Mat Vungh in,Vungh Tong tualkong innpi luah sak a, GoKim pen hausa innpi luah sak hi. VunghTong leh Go Kim pen Leengzang khua ahteng ding a cih hangin, kimuang loin, “Puaw, hong huh lai in,” ci-in thum uh hi. PuMat Vungh in zong a tute’ thumna sangin “Katute unau a do a sim a om leh keimah tawhkido ding hi’ng” ci-in, Tongtongvum lehVaihvum mualah meikhu sakin kiko keka-in,thu a zasak hi. Tua banga Pu Mat Vungkikona a zak uh ciangin, Vungh Tong leh GoKim kuamah in sim ngam nawn loin,Leengzang khua ah nuam takin a teng thei uhhi. Tawlkhat khit ciangin Pu Vungh Tong, Mallamah lal to hi.

Tua hi a, Vungh Tong leh Go Kim'suan leh khakte in nidang ngeina mah bangintokaina siah na pia toto uh a, Pu Tun Langhleh Pu Tuah Cin-te' khan'hun ciangin sial lehphek tawh na kitan ta uh hi. Tua ahih maninVungh Tong leh Go Kim a kem pen Saizangkhua-a Pupi Tawm Ging' tapa Pu Mat Vungahi hi.

6. PU ZOM LUN' TANGTHU

Khangthu a kisut ciangin khangthaktein Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun thei khalo uh hi. A diakdiakin saklam Malgam lampanin unau li pha sak uh hi. Hih thu in PuMat Vungh leh Pu Zom Lun nautum ahih lamhong kilangsakin Saizang innpi ngakin nu lehpa tawh om khawm lai cihna zong kimu theihi. Khang simna ah zong khang 13 pha-in aute Pu Sim Hang leh Pu Mat Vungh tawhkhang kikim hi. Pu Khum Din' hunin tul tawiding vai kikupna-ah “Pu Son Awn a damlohnaleh nautum Pu Zom Lun' suan hihna hang,”ci ahih manin Pu Zom Lun nautum peninkiciamteh hi.

D. U ZAW NAU ZAW THU

Hih a tunga Pupi Tawm Ging' ta pasal 6teng pansan kip tawh u zaw leh nau zaw gualha kulna a nuai-a thu teng a om man ahi hi. Laimai9na-ah Tawm Ging' tapa 6 teng sungah kuapen upa pen a, kua pen nautum pen hiam teltak kikan thei lo hi na ci hi.

1973 kum Tawmging beh laibu laimai18na ah Pu Sim Hang pen a Sim a Mal-ahtangthu ciamtehnate a kimuh ciangin TawmGing' tate sungah a piang masa hi leh kilawmhi, ci-in na kigelh hi.

Cikha khua Pu Nei Lai' suan Pa ThangZa Pau' genna ah Pupi Tawm Ging tapa 6tesung pan Pu Nei Lai ta upa hi a, Saizangkhua ah Pupi Tawm Ging' hausak mabanzomin hausa-mang zong na sem hi. Amahpen ta upa hi i cih ngamna in a la phuahnasungah, Ka tuai do aw khuai bang hanglawmlawm na ci ahih manin Do Thuk sanginNei Lai u zaw hi ci-in, Pu Nei Lai' tapa upa inna guang hi.

Tawmging phung sungah ta upa nih iom sak pen ahi thei ding thu hi lo hi. A pengasuakte nangawn a suak masa pen ta upa-inkikipsak hi. A peng suak khawm ahih lohnathu mintap tuam tuak a na nei uh hi.Khanggui i et ciangin Pu Nei Lai khang16 aphak hun laitak Pu Sim Hang khang 13 bekna pha pan hi.

Tawm Ging in ta upa nih nei lo dingakhat bek nei ding hi. Tawm Ging tapa sungtengah pansan kician muhna tawh u zaw nauzaw a nuai-a bangin i gual hi.

1. Pu Song Hang (Lam Hang) .... khang 17

2. Pu Nei Lai ............................... khang 16

3. Pu Gui Ziam............................ khang 14

4. Pu Sim Hang ........................... khang 13

5. Pu Mat Vungh ......................... khang 13

6. Pu Zom Lun............................ khang 13

(Hih khangsimna pen 1973 kum Tawmgingbeh laibu sunga kikhum ciang bek kila hi.)

Page 45: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 43

KHENPI IV

TAWMGING HAUSA MANGTE' THU

Saizang khua ah Tawmgingte a maan lai takin hausa ngeina bangin siah leh bum zongkikai hi. Saizang ah Thawmte Pu Mang Sum hausa-in mang masa a, Thawmte-mang kici hi.Pu Mang Sum a sih ciangin Pu Tawm Ging panin kisim khang sagihna ahi Pu Luah Mang inAD 1508 in hausa-mang semin Hang Kam, Mang Vum ciang dong mang uh hi. Tawmging-mang kici hi. Pu Mang Vum in tapasal nei loin a zomin Gualnamte Pu Zom Lun in hausa nasem hi. Gualnam-mang kici hi. A 4na-ah Sukte beh hi a, Sukte-mang kici hi. Hausa upatepen khialh luatna a neih kei uh leh a suan a khak dongin a banbanin sem suk uh hi.

(1) Tawm Ging

(2) Song Hang

(3) Ging Mang

(4) Hang Do

(5) Mang Neih

(6) Do Thuk

(7) Luah Mang

(8) (a) Hang Kam(b) Tel Suah

(9) (a) Mang Vum(b) Mang Cian

Pu Mang Vum in tapasal nei lointanumei Pi Mang Awi leh Pi Eng Ging beknei ahih manin amah a sih ciangin innmangphung bei hong suak hi.

A. PU LUAH MANG' TANGTHU

Thawmte Pu Mang Sum a sih ciangina naupa Pu Sawm Sing nangawn kithahsak aSaizang innpi a bei hong suak hi. Tua hunciangin Songputte innpi dingin kikoih aTangpuate, Sektak leh Gahthangte vaihawmuh hi. Songputte in Saizang innpi a ngak laitakin lungsim hat, vaihawm kicing leh galsiamom lo uh hi. Khuakim khuapam tawh kidonaomin lauthawngin om tawntung uh hi. Tuabang ahih manin Saizang khua upate leh tangpitangtate kikum uh a, Tawmgingte Pu Song

Hang (Lam Hang) suan, Pu Luah Mang penMang Sum (Thawmte) innmun logam lehsinghalhte luah dingin khaam uh a, Mang Suminn (Saizang innpi) ap uh hi. Pu Luah Mangpen a muan mah bangun thugen vaihawmsiamin gal hang ahih manin khuakim khuapam-te in zong thusia lasia bawl ngam loin zahtakmahmah uh hi. Saizang gam sung limtak ukzo ahih manin noptakin nungta thei uh hi. PuLuah Mang a sih ciangin a tapa Pu Hang Kamin hausa na sem hi. Pu Luah Mang in hausa asep ciang a nuai-a bangin la na phuak hi.

(a) Ma va zam tang, ma va zam tang e,Saitui gam zang ma va zam tang e.

(b) Saitui gam zang ma va zam tang e,kei ka khua kim in ka vang sunni banghong sung hi e.

B. PU HANG KAM' TANGTHU

Pu Hang Kam in a pa Pu Luah Mangsepsa mabante hong luah to ahih manin pilnasiamna hauhna hong khang semsem hi. Thamloin Thawmte gam ahi Pu Kulh Suang gamleh Pu Mang Sum' gam teng luah ahih maninhong minthang semsemin vangliatna hongkhang semsem hi. Tua bang hun ciangin PuMang Sum' khankhiatna ahi Pu Kulh Suang'sunghte Guite in haza-in lungdampih lo ahihmanin a munmun, a ciangciang panin hongphun litlit uh hi. Pu Mang Sum' zi Pi KomKiim pen Guite beh ahi hi. Pu Mang Sum'

Page 46: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

44 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

khang sungin Guite leh Thawmte in gamgi aneih tei uh hangin a pute' deihna bangin deihsak(huaihaam) in a pia lel hi. Pu Hang Kam hongkhan ciangin Guite in a tat ngei bangin gamtathei nawn lo ahih manin leitang logam thu ahthu hong nei ta uh hi. Ni khat ni-in TedimKhuangnung a teng Thang Man (Manlun te)in Mang Sum' sial zongte na thahsak hi. PuHang Kam in sim pah a, Khuangnungte 7 thatinsial khat leh zampi khat tawh Thang Man-tetokai-in Tedim gam pen Saizang gam a suaksak pah hi.

Tua bang mahin gungal Tuitawhkhuakhung Innbuk a teng Guite tawh PuMang Sum' gam (Saizang gam) thu siang theilo ahih manin gungal Guite sim dingin avaihawm hi. Gungal sim nadingin Meitei gunah khau khungin lei dawh a, gungal Guite simina zo pah hi. Saizang gam leh leitang vai asiangsak hi. A galsimpihte ahi Songputte lehGualnamte Saizang Gamzang (munzang) ahlo ciing khat tek pia-in pahtawina bawl hi.

Phaileng a teng Pu Sum Awn (Guite),Pau Kam leh Pum Go-te tanau Lamzang Guitein Saizang gam, Gamzang mualvum pan LosauLuiciin nuai dong, ko gam hi, ci leuleu uh hi.Pu Hang Kam zong a heh suakin a sun a zanci loin sim pah a, a zo leuleu hi. Hih galsimna-ah zong a makaihpihte Thuk Neek (Tangpua),Nuam Tui (Songputte) leh Kip Suan(Gualnamte) Losau luikuam a hoihna penmunah lo ciing khat ta a pia leuleu hi.

1. Pu Hang Kam leh Mubung tangthu

Pu Hang Kam' khang sungin Mubunga kici mupi lian mahmah khat laang a,ganhingte a nek banah mihing nangawnmanin tuah thei ahih manin khuamite patau-inlokuan ngam, singpua ngam om lo hi. Pa Lomin nei, tagah mi thahat khat hanciamin tuamubung that zo zenzen hi. Pu Hang Kam inFalam hausa Pu Teng Tawng (Teng Chung)kiangah thu zasak a, Pu Teng Tawng zong

mupi en dingin hong pai pah hi. Tua mupisemin Pu Hang Kam in Pu Teng Tawng azahtakna-in mubung lutang pia hi. Pu TengTawng zong lungdam mahmah in, a tanu CiinZo pen Pu Hang Kam' tapa Mang Vum' zidingin pia hi. Mokenin leitang zapi pia lai hi.

Tua moken leitang pen Leitawhtan panTongtong, Tongtong pan Meitei gun, Meiteigun pan gun dung zui-in Ngatan, Ngatan panSialtang lui dungah kahto hi. Cinglui sunto-intua pan Thaangkiil ah Galsuanvum ah, Khualuiah, Phaitutaang ah, Khuangtum ah Akkhuang-keen ah, tua pan tuak sukin Sialtang man kik hi.Sialtang pan Suangpi khuasiik ah, Thuamvumah, Valvum ah, Leilum gam zui-in Leitawhtanah kituah kik hi.

Pu Hang Kam in Saizang gam a phuahla:

(a) Thaang ii nen kai, gunpiluang lai sun Saitui ka gam,zaang hi e.

(b) Saitui gamzaang, kuam inthuk e, kuam thuk lentu, zingbang e.

Falam hausapa Pu Teng Tawng inmubung lutang ngahin Tawmgingte in akhabeng guh ngahin tua pen Nuangsai ci uhhi. Tua Nuangsai pen Pu Tawm Ging pankhang 12na, Pu Cial Vial tung dongin kikemsuksuk hi. Pu Cial Vial tung panin Pu KhamCin in vok tukthum khat tawh na lei hi.Nuangsai leh Takok kici lopa namkhat laam9 asau pen Tonzang hausa Pu Hau Cin Khupna lamdang neih 11te lakah kihel hi.

(Note: Mubung lutang ngah Falamteleh Mubung khabeng guh a ngah Tawm-gingte gal leh sa-ah kiva zawdeuh uh a, akivak mah bangun gal leh sa-ah a si tamzawdeuh hi, ci-in khangluite in na ciamtehuh hi.)

Mubung hangin Falam leh Tawmgingkizopna hong om hi. Pu Mang Vum' zi PiCiin Zo pen a mel hoih mahmah hi. Pu MangVum a sih ciangin Pu Khum Din in innmun

Page 47: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 45

logam bek hi loin Pi Ciin Zo dongin hongluahto hi. A sunghpa Pu Teng Tawng Falamteahih manin ki-itna hong khang toto hi.

2. Mubung thatpa Pa Lo’ la:

(a) Ka mazap a, tung sihmu aw,zata sinlai, phawng aw e.

(b) Zata sinlai phawng hive ciai,luang khamin tui, bang la’nge.

3. Pu Hang Kam' laphuah:

(a) Ka tuai tangpa, ngalliamkisa’n, tung sihmu gua bangphuk e.

(b) Tung sihmu gua bang na phukaw, zata henkol sut hi cia.

C. PU MANG VUM' TANGTHU

Pu Hang Kam a sih ciangin a tapa PuMang Vum in Saizang innpi a luah hangincidam loin a zawngkhalkhal hi. Tua ahih maninHen Vum (Gualnamte) leh Thuam Kai(Tawmging beh upa, Guiziam suan) te invaihawmin ma pang khawm uh hi. Hen Vum

leh Thuam Kai vaihawm i cih hangin Hen Vumin Songputte Tuan Luah a hotkhiatna hanginkimuang zawdeuh a, makai zawdeuh hi. Falamhausamang pu Teng Tawng' tanu Pi Ciin Zopen Pu Mang Vum tawh hong kiten cianginMang Vum in tapasal nei loin tanumei nih neihi. Tanumeite in Pi Mang Awi leh Pi Eng Gingahi uh hi. Pi Mang Awi pen Lailo khua Gual-namte Pu Kham Tel tawh kiteng hi. Pi EngGing pen Tuitum khua Pu Tuan Son (AmVum' pa Hatlang beh) tawh kiteng hi.

Pi Mang Awi in pasal nei dinginSaizang innpi a nusiat ciangin hih bangin lana phuak hi.

(a) Munzang saupha ka zua’nsawm ciing a a kan, tang hileng pawh kuam sing bang luahding hi’ng e

(b) Tang hi leng pawh kuam singbang luah ding hi’ng e, lia hiveng e gal pan sial bang ening e.

Pu Mang Vum a sih ciangin a panoPu Tel Suah' tapa Pu Mang Cian in Pu MangVum a vuipa Pu Khum Din tungah Pu MangVum gamh khempeuh a ap hi.

Page 48: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

46 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI V

TONZANG INNPIPA LEH TAWMGING BEHTE' THU

A. PU THUAL VUM LEH INNPIPA' THU

Pu Thual Vum pen Pu Zong Thang'tapa 5 na hi-in beh sung ahi Pu Ngul Khai'sanggamnu Pi Ciin En tawh kiteng hi. Ta 4nei uh hi. 1.Pa Thang Za Lian, 2.Bo KhaiZa Kham, 3.Nu Vung Vai, 4.Nu Niang KhuaNgai-te ahi uh hi. Pu Hong Thual tung pandawisa siampu zong a ngah hi. Pu ThualVum in neih leh lam tawh, dawisa siamputheihna siamna tawh, sawm leh lawm tawha kicing takin hong khangkhia hi. Upa hausa,sawm khawl, lawm khawlte in dem zo loin elbawl uh hi. Pu Thual Vum a sanggamnu NuHau Nian pen Pa Dam Za Thang (Bawmkhai)tawh kiteng hi. Ta khat nei-in Nu Hau Nian sihi. Pu Thual Vum in a sanggam nungak CiinNiang pen Pa Dam Za Thang tawh gawm kiknuamin a sawl ciangin sawl zo lo hi. A sawlzawh loh ciangin tu-a nong man kei leh pasaldang kong neih sak taak mah leh maw, ci-inPu Thual Vum hehin pausia hi. Pu Am Awn'tapa Pu Khai Tuan in zuthawl pia a, a dot uhciangin Pu Thual Vum in ka sanggamnu a it angai na om uh leh ka kiciamna sial zabo khattawh nong kisaikhiah phot kei uh leh kitensak genloh zuthawl zong ka sang kei ding hi,ci-in thu pia hi. Tua thupiakna bang mahinPu Gen Kai (Samte) in Pu Thual Vum tungahsial zabo khat tawh lutin saikhiah a, Pi CiinNiang tawh kiteng a, Pu Khai Tuan tawhkiteng kha lo uh hi.

Pu Am Awn heh semsemin a tapa PuKhai Tuan' zi dingin Pu Cin Thawng' tanu PiVung Khua Zen (Bawmkhai) tawh a teng sakhi. Khanglui paunak ah numei' thu leh logamthu-in kithangpai pen, kihehsuah pen,kikhasiat lawh pen hi, a cih mah bangin Pu

Am Awn leh Pu Cin Thang kopin, bangcibawl le'ng innpi Pu Hau Cin Khup in Pu ThualVum a gawi thei ding hiam, ci-in vaihawmkhawm uh hi. Tua bang hun laitakin sahangkhat laangin sial a nene hi. Khuazang insahang sul zui dingin kikuan a, thau neite inthau tawh na pangin thau nei lote in sahang ahawl uh hi. Tua sahang in Pu Thual Vum'naupa Pu Tut Za Lian sapanna-ah suakin nakaplum pah hi. Pu Tut Za Lian in hih sahangpen amau innpi uh ahi, Thual Vum kiangahtun ding ahih ciangin sahang zong ai ding ahihteh a sawm a lawm, a beh a phung teng tawhnuam sa-in gamlum lua ding uh hi. Hausainnleh upa dangte' inn dai lua ding hi, ci-in PuHau Cin Khup hopih sim uh hi. Pu Hau CinKhup in zong kua mat kua mat hi taleh hausainnpi tun ding ci a, innpi kitun hi. Ahih hanginsahang aihna khim nadingin Pu Thual Vumtesial kang khat zatsak veve uh hi. Sahang aihnaleh sahang khimna sial kang khat leh a beikhempeuh Pu Thual Vum-te’ sik hi a, aminpua pen innpite Pu Hau Cin Khup in atang ding ahih manin Pu Zong Thang (PuThual Vum' pa) in hih bangin la na phuak hi.

(a) Khuamual lumsuang cian tungahvabang tuang ding aw, gual banzalka kawm lo e.

(b) Gual banzal ka kawm lo e, gualnamtem ka kuah lo e.

Hih la a sut ciangin Pu Hau Cin Khupheh in, Pu Zong Thang a vua hi. A vuakbanah, “No, Tawmgingte kiphasak, zi manuamte, zawlgai nuamte, na ngai tadih un; tunungsiah no Tawmgingte na zawlgai uh leh

Page 49: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 47

sialpi khat, zi na mak uh leh sialpi khat lehzabo, beh dangte a zawlgai uh leh zabo, zi amak uh leh sialpi khat, tua bangin kong gawituam ding hi,” ci-in tai gawp hi. Pu ZongThang pen Thual Vum' pa hi a, Thual Vumin Zong Thang' innluahpa ahi hi. A tunga kikokitotnate hang leh Pu Zong Thang (ThualVum' pa) a kivuakna hangin Pu Thual Khaamzong hehin hih bangin Pu Hau Cin Khupdawngkik hi, “Hau Cin Khup aw, hongtuacih sam kei ve, hong khasia vanglakle ung na khua phelkhat ko-a hi lo maw”a cih leh Pu Hau Cin Khup in tomkha kalkhata ngaihsut khit ciangin, “Hi mah ei, khialmah ing ei,” ci-in a zuhai Pu Zong Thang ahawh hi.

B. TAWMGING BEHTE LUNGKIM

THEI LO

A tunga sahang vai ahi zongin a beikhempeuh Tawmgingte thuakna hang ahizongin Pu Hau Cin Khup in Pu Zong Thanga vuakna hang ahi zongin kitot kiselnahangin Tawmgingte lungkim zo lo uh hi. Behsungah upa teng lokuan lo singpua loin ni 3sung Pu Thual Khaam' innah kikum uh hi.Beh teng khempeuh leh tanukhak tu tengtawh “Sim i suah leh suah khat, Mal isuah leh suah khat, Vai i suah leh suahkhat, khe khat khai khut khat tawi bangini tunna peuhah i makpa Cin Thawnghausa semsak ding hi hang” ci-in thuciam-na nei-in sial khat go uh hi. Tua hun laitakTonzang khuapi, khing keei-in kilungkhammahmah hi. Tham loin khuataw lam pan khuasungah sakhi khat hong taito a, zangtung donga taisuak hi. Pu Hau Cin Khup leh innpi upateng khuak na liangin a om laitak ahi hi.

Pu Cin Thawng in Pu Thual Khaam'naunu Pi Nial Niang tawh kitengin Pu AmAwn' tapa Pu Khai Tuan in Pu Cin Thawng'tanu Pi Vung Khua Zen (Bawmkhai) tawhkiteng uh hi. Pu Am Awn in a tapa' sunghpa,Cin Thawng na zo-in Cin Thawng in asunghpa, Pu Thual Khaam na zo leuleu hi.

Pu Thual Khaam in, “Thual Vum aw, khawlhoh peuhmah in,” a cih leh Pu Thual Vum in,“Sai hapaksa ngaltang hapaksa tumkik ngeikei, pasal, sialban sialgo liang a, thuciamsatawp ni, khawl ni nei ngei lo ding hi’ng, hongzui nuam teng in hong zui, hong zui nuam loteng khawl un,” ci-in a innpi, kulhpi, dolcial,logam khempeuh inntuan nai lo a sanggampaNeng Gin a nusiat hi.

Pu Thual Khaam' huaihaam sungahpawlkhat leh Pu Kam Vial (Bawmkhai) suantea khawlkik uh hi. Pu Thual Vum' tanau huai-haam teng leh a makpa Pu Hang Dam(Bawmkhai) suan leh khak teng beh tuamtuaminn 10 tawh kigawmin inn 40 bang Daktal tumviauviau-in a lal khia uh hi. Kawlpi khuagamKangyi, Thayakong khua tung uh hi. Pu LamKam (Pi Goih Ning pasal) in hausa a sem hi.Tua lai munah Pu Zong Thang (Thual Vumpa) leh Pi Vung Vai (Thual Vum tanu) hongsi hi. Akgia sawnkai tawh tanglai ngeinabangin kivui-in Pu Thual Vum in a nuai-abangin la na phuak hi.

1. (a) Kawi tawh lailak ciauluilumsuang, khuamual ah khawlvum tah e.

(b) Khuamual tulnah liap silsial e,sang sumlu vaupaak bang e.

2. (a) Tang ka langlam bahkhivuicing, thai ang nun thei sanbang e.

(b) Sang cih kap leh sesum lam aw,gual tawh tan bang kim ing e.

3. (a) Pupa siam sinthu ka zuihna,zinin ka tong sang thei e.

(b) Zata’n omlai a vei leh aw, kasiangah tuang tung hi e.

4. (a) Phung in neek gual in neek tae, mualtulta bang heu ing e.

(b) Mualtulta bang heu ing aw e,phuigua bang dawn suangla’ng e.

Page 50: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

48 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

C. KANKI PAN NAMPAMUAN KHUA

ZUATNA

Ni nungzui dingin Pu Dai Lo' naunu PiGoih Man pen Pu Thual Vum' naupa Pu TunZa Lian ading zuthawl piaksa kimlai Pu KamKhua Gin (Bawmkhai) tawh na mawh uh hi.Lawi 8 thu hi napi, hausa Pu Lam Kam in abehpa Kam Khua Gin gum a, liau sak lo hi.Thual Vum khasia-in hausa zong keima hongpiak hi, tua bang thuman lopi tawh khua-ahna ten uh leh ut ke'ng ci-in khasia-in a PaZong Thang' lutang leh a tanu Vung Vai'luhawm pua-in Nampamuan khua-ah lal uhhi. Tu laitakin Khuamunnuam kici-inThahdote' khua ahi hi. Pawlkhat Tonzangkhualui-ah taito kik uh hi. Hausapa Lam Kamtanau teng inn 10 khawng Kanki ah tenglai uhhi. Thual Vum pen a sanggamnu Zel Nian'pasal Tuang Neng (Zilomte) tawh kithuah uhhi. Tuang Neng in a zawlpa lah hi-a, a makpalah ahi hi. Tua hun laitakin BBTC tathi a kicidolsing contractor U Kyaw Theik tawhkizawl-a sum thalawhna ahi dolsel dolkunghahna lamah kuli makai semin sum muhna ahoih mahmah hi.

Thual Vum, Nampamuan ah a tenlaitak mahin Pu Hau Cin Khup' tapa Pu PumZa Mang' zi dingin Pu Sum Kam (Guite) suanleh khak ahi Pu Mang Cin Lian' tanu Pi CiinKhua Man (Malgam Kangkap khua) avaikhak uh hi. Tua bangin a vaikhak uhciangin Ciin Khua Man' nu leh pate in SimgamMalgam ah kikawm zo lo ding, nang lah hongpha zo lo ding, na nunglam dingin u leh nausanggam banga ka kineihpih sa Lamzangkhua hausa Pu Hen Zong (Tawmging) suanleh khakte Tonzang khua leh Tualzang khuaah om hi. A tenglai peuhpeuh na nunglam a,na neih ding hi, na sih leh hong vui ding suanleh khak na neih leh tui na lak nading hi, kumsimin tukzu na kholh ding hi, ci-in a vaikhakuh hi. Hih thu a kan phat uh ciangin Pu HenZong' suan leh khak sungah Pu Thual Vumding ahi hi. Pu Thual Vum khua dangah tuankhia-in a naupa Pu Neng Gin, Tonzang khua

ah om ahih manin Pu Neng Gin, nunglamin anei uh hi.

Pi Ciin khua Man, Malgam Kangkapkhua pan hong pai-in Pu Neng Gin' inn tunginPu Neng Gin' inn panin Tonzang innpi-ahmokhak khia hi. Hih thu in ahi thei ding mahahi hiam, ci-in Pu Neng Gin in a upa Pu ThualVum kiangah a zaksak ciangin ahi ding mahhi, tanglai-in Pu Hen Zong in Lamzang khuahausa semin Pu Sum Kam (Guite) in a khuasat pih a kithuahpih sa hi-in sanggambangkua-in a kiman a ki-itsa uh ahi hi.Gentehna-in nang bang inntuansa, sawlbukkhat tawh daipam a, a teng khilkhial khat hi lecin Pu Pum Za Mang' sunghte buang dinginzumhuai hi, cih ding hi. Tu-in tua bang hi loini innpi i dolcial tawh i logam tawh i sawm ilawmpi tawh kong nusiat ahih teh kilawmlahlo hi. Na sang in, haksat luatna a om leh hongko in, huh theihte huh theih zahzah kong huhkei ding hiam, ci-in a naupa Pu Neng Gin,kam tawh a vaikhak hi. Pi Ciin Khua Man inPu Neng Gin, nunglamin nei-a Pu Pum ZaMang tawh tanu tapa nei-in sialkop go-in PuNeng Gin in a ngawng a pua hi. Pu ThualVum in tapa nih leh tanu nih nei-in Pu ThualVum leh a zi Pi Ciin En, a pa Pu Zong Thangleh a tanu Pi Vung Vai tawh Nampamuan aha kivui uh hi.

Pu Thual Vum in Pa Thang Za Lianleh Bo Khai Za Kham-te' pa ahi hi. Pu ThualVum a sih khit ciangin Kanki khua-a teng, apaneute Khaam Pum, Dam Kam, Huat Pumleh Gin Kam-te zuanin a lal kik uh hi. Kankikhua a tun uh ciangin Pu Thang Za Lian inPu Khaat Gin' tanu Pi Cing Luai (Thawmte)tawh kiteng hi. Kanki leh Nahnuai kikalNawkhong kicihna munah khua thak a satleuleu hi. 1936 kumin a zi Cing Luai tawhtapa khat nei-in a khuasat kawikawina uhetsakna-in Vum Khua Thang ci-in a phuakuh hi.

(Note: 1973 Tawmging beh laibu sunga thute akitomlak ahi hi. Committee) .

Page 51: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 49

KHENPI VI

PU LEH PA PAWLKHATTE' TANGTHU

( 1973 Kum Beh Laibu pan )

1. PU KHUM DIN' TANGTHU

Hausa mang Pu Mang Vum a sihciangin Lamzang khua Pu Mang Cian kiangahkuasah, hanken, hong vaihawm un, ni thumka koih ding uh hi, ci-in Pu Khum Din inzasak hi. Pu Mang Vum a gamluah dingLamzang khua Pu Mang Cian in, “Ko tulaitakin bangmah nei kei ung. Sate-te’ vokkhialno khat bek khawi ung, Pu Khum Din inkuasah, hanken, na sat henla leiba, thangba aom leh na loh hen, leitanga kipan gamhkhempeuh na luah ta hen,” ci-in si kote kamvaikhakin ciah sak hi. Pu Khum Din in misininga koihin sialtal khat tawh vui hi. Tuabangin Pu Khum Din in Saizang Tawmginginnpi na luah hi. Hih bang thubuai tengkawmkal ah Pu Teng Tawng in a tanu Pi CiinZo leh a mokente la kik dingin hong pai hi.Pu Khum Din in Pi Ciin Zo phal loin zuisaknuam lo hi. Pu Teng Tawng hehin leitang mandingin sial 18 ngen hi. Leitang tan dingin tualaitak a mihau Pu Zui Hong (Malneute)kiangah tangpi tangta in a kut hangin tanzokei ning ci hi. A tawpna-ah sial 18 ai dinginPu Khum Din in sial 10 leh khap 8 apha zaamkhat tawh tan hi. (Zam khap khat ciangin sialkhatin kisim hi.)

Pi Eng Ging pen a nu leh a pakik PuKhum Din' bangkua sungah lungkham takina om laitak hi a, Pu Tuan Son in a dot cianginzui pah vingveng hi. Pi Eng Ging in hihbangin la na phuak hi.

(a) Sinthu tuallum, meii bang ziing,mangvonte aw, lia sanggah suang,mual va khum, tadih ning e,

(b) Singta pau teng, tang ni bang, nasa un la, ka nua ciang ah, tun hawmsinthu siang hen aw.

Pu Khum Din in Pi Cing Kim (Vangteh)tawh kitengin hih bangin la na kiphuah uh hi.

(a) Singkhual mawng peem ci ni cin,lung sit ni cin, ka ngah liang langka vak.

(b) Singkhual mawng peem ci ka vanglungsit ka vang, ciam peel ka vangna ngah liang lang ka vak.

Pu Khum Din in Pi Cing Kim tawh tapaEng Tuah leh Hen Awn nei hi. Pu Mang Vuma sih ciangin Pu Mang Cian vaikhakna mahbangin Pu Khum Din in gamh khem-peuh lehPu Mang Vum' zi Pi Ciin Zo leh a tanu PiEng Ging dong na luah hi. Tua ciangin PiCing Kim nawkik hi. Pu Khum Din in Pi CiinZo tawh tapa Vum Thang nei hi.

2. PU HANG THUAM' (MATVUNG)TANGTHU

Pu Hang Thuam pen Pu Tawm Gingpan khang 8na, Pu Tun Khaat' ta upa pen ahihi. Mangkangte in Losau khua hong hal gawpsak ciangin a sanggamte ahi Pu Zong Vum,Pu Hel Zam leh Pu Luan Pum-te tawh Tuitawhgam Tangh-gal ah khua hong sat uh hi. Tawlkhat khit ciangin Pu Hang Thuam, Pu HelZam, Pu Luan Pum-te, Tangh-gal paninTuitawh khua, tua panin Haimual khua, tuapanin Phaiza khua hong tung hi. Phaiza khuaah Pu Hang Thuam in sihsan hi. A naute HelZam, Luan Pum leh Pu Hang Thuam' tapaKhaat Tuan tawh Ngalbual khua hong tungleuleu uh hi. Ngalbual panin Pu Hel Zam inSuangsang khua ah, Khaat Tuan leh Suan Kai-te Tuithang khua hong tung uh hi. Tuithang

Page 52: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

50 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

panin Tauleng khua hong tung leuleu uh hi.Pu Dam Gin leh Pu Zam Thang-te zongTauleng khua-ah hong lalto uh hi. Pu KhaatTuan leh Pu Suan Kai-te Tauleng khua a lalding kho zo lo ahih manin Pu Zong Vum inhih bangin la na phuak hi.

1. (a) Phung in buh bang hong bawl tae, ciin tawh ho peel hen ci e.

(b) Ciin tawh holung ka kup mawhsa'ng ka sumlu taan nuam zaw’nge.

2. (a) Ka ciin in kawlciang aw ci e, kazua in kaih aw ci e.

(b) Na tuai liim belh lunmang hi le'ngka kaih pawh kham nuam na’ng e.

3. PU LAM DONG' (SIMHANG)TANGTHU

Pu Lam Dong in Pu Kam Hau zui-inMualbem panin Tedim ah na teng hi. A tangvalciangin innpite' innsunga tagah kikem Pi NgulSiam (Ngaihte suan Son Naa beh) tawh nakiteng hi. Ama khang sungin gal a si a hing12 tun hi. Kam Hau' inn sungah upa siahdonginom den a, a tapa Zong Lam ciang dong upasemsuak uh hi. Pu Lam Dong in tapasal (1)Zong Lam, (2) Am Suak, (3) Son Hen, (4)Gah Thang, (5) Vum Kham nei a, tanu NgulNial khatbek na nei hi. Pi Ngul Nial pen Haupi(Thangkhal) khua Pu Thang Nawn (Samtebeh) tawh kiteng hi. Pu Lam Dong in hihbangin la na phuak hi.

(a) Seino gual in namtem tawi a nem cie, nem na lo e tulkung teng ka paalsak e.

(b) Nem na lo e tulkung teng ka paalsak e, ka len zangtual a ka khiat nitam veh e.

4. PU NGUL GIN' (NEILAI) TANGTHU

Haupi khua Pu Ngul Gin in Kahgenkhua Pi Dim Vung tenpih a, lokhawh singpuakhat mahmah in, minthang hi. Gap 30 cianginbawkkhat a kihen vaimim bawk bangzah pua

zo hiam, cih a theih nadingun vaimim bawk-khat ciangin vaimim tangkhat a lakkhiat uh lehvaimim tang sunsiah-um khat dim hi, ci-in kigenhi. Ton leh tangza-aih a thuah ni-in a nuai-abangin a zi Pi Dim Vung in la na phuak hi.

(a) Sang a kap sik lai a hen sik khawhlolai-ah vial kang tuklu ah e phualmultuang na e.

(b) Sangmang lalmang a nawh lohbuangin ka kiang zaitha’n e tuklupal nawn e.

Innka laam nga dolcial nih dawhintuangdung zong dawh hi. Japan gal hong tunciangin kumpite leh Japante in giahphualdingin Kahgen khua kituh uh ahih manin akhuazangin gal taimang uh hi. Khua panin tai5 a gamlatna Taamlak ah kum khat bang tenguh a, Pi Dim Vung in hih bangin la na phuakleuleu hi.

(a) Vaimang lailen tuangnung i siatsa,sial mintang min i lawhna ngaihang e i vangkhua aw e.

(b) Ngai hang e i vangkhua aw e, pupakhuamual tang hanzai sakna paaiva nau bang i sanna ngai hang e, ivang khua aw e.

Gal ven ciangin khua-ah ciah kik a tonleh gal-aih thuah kikin Pi Dim Vung in hibangin la na phuak hi.

(a) Sumtual simsing miza gual belh sa, ciinngalliam hi’ng e, tuul a zuang ci e.

(b) Tuul aw zuang lo, kai-in dang lo aw,ka tun lawh ban a, paal ka lo hi e.

5. PU ZONG LAM' (SIMHANG)TANGTHU

Pu Lam Dong' ta upa pen Pu ZongLam hi a, a Pu Thuk Zong kitam ahi hi. PuZong Lam a tangval ciangin Pi Goih Vung(Buansing) tawh kiteng hi. Ama khang sungingal 10, zangsial 3, vompi 2 leh ngal hapak 5man hi. Sa nautangte kisim lo hi. A neulai-ingalsima a kuan, a pa a zuih leh gal khat mankha zenzen hi. A pu Tut Khaat in hih banginla na phuah hi.

Page 53: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 51

(a) Von aw ngomei, banga zam na hiamaw e; tun tawi lenthal bang a zang nahiam aw.

(b) Tun tawi lenthal bang a zang na hiamaw e; khuamual hanzai i sakin gualsing hang e.

Pu Zong Lam in Pu Lian Thang(Gamngai khua) tawh saihapak khat mankhawm uh a, Pu Zong Lam in amul man hi.Pu Tut Khaat mah in hih bangin la na phuakleuleu hi.

(a) A samang kha hong kia e, limbelhmang aw; sunni haam lai, thangvanngomei in zel e.

(b) A mi pau in, tul tawm hi a ci zongin tultawm ka lan khua len suum a kaai hi e.

Pu Zong Lam a pa teek ta ahih maninKam Hau' siah dongin upa na sem leuleu hi.Ni khat ni-in Hualngote in Tonzang lehTungtuang kikal Ainah khua hong sim uh hi.Tedimte in Tuitawh khuakhung, Leisawnsatang munah galte ciah kik nading lampi-ah na pang khol uh hi. Galte hong suak a PuKhua Cin-te pawl in phual khatah luang nihna kaplum pah uh hi. Pu Zong Lam leh PuHau Pum in galte tai nading lam, ciangkano(lamkano) khatah pang ni, ci-in a pai uh lehgalte khatin tua lai munah na pang khin ta a,dawntuahin na kaplum pah hi. Pu Zong Lamleh Pu Hau Pum hong sih ciangin Pu KhuaCin in la dawng 30 val phuak in, Pu TuangKhaw Thang in la hi bangin na phuak hi.

(a) Van khua gin leh ka sawl sang aw,Kopin hawmin taan ing e.

(b) Leido pat bang i sai bangin, ngaihteng luang sing bang lum e.

Pu Zong Lam' tanu Pi Nem Kai in hibangin la na phuak leuleu hi. A pa Zong Lama phuah ahi hi.

1. (a) Vangkhua uap mawng bang pemding khua a tuahna’n, doling lai-ah ka zua gawl bang puk aw e.

(b)Sunni laitan limbelh leh ka zuangalliam ni khat sinthu’n al bangmang thei diam aw e.

2. (a)Dimtui zathum, ii lai-a ka zuangalliam vangkhua aw siallei a suakliang diam aw e.

(b)Vangkhua aw siallei a suak liangdiam aw e, teng khawi aw, vai thona hong siam lai ve aw.

3. (a)Lenmual suah leh ciandal gingkilawm sa'ng e, vangkhua lian lehcialdawh nem kilawm sa'ng e.

(b)Vangkhua lian leh cialdawh nemkilawm sa'ng e, zua pahtang leh laimi hen kilawm sa'ng e.

4. (a)Zua aw na sial lem aw e, nakawlciang aw kawt kawlah naubang hong sang nuam lai ve’ng e.

(b)Zua siallum lo na ni tam ta lua hi e,tuai in mal bang hong ko e sul heive aw.

5. (a)Luankhi zelh in zua sangmang nimdildial e, simsing gil leh tuaigua inna zun ve aw.

(b)Khattang a lung na zuan leh nahneu hei lawm, sunglawh lohna,suan sawn meng kik zawl ve aw.

6. (a)Lun tawh tang bang kikhawl a kazua ngalliam kha a kiak ni’nvannuai khim khua zing sa’ng e.

(b)Nahsing nuai gul bang lum ding alawm hiam aw, sunni leng sum inhong kaai, dih lai ve aw.

Pu Zong Lam in tapasal (1) Dong Pum,(2) Thual Khaam nei-in Tonzang khua-ah tenghi. Tanu li nei-in (1) Nem Kai, Kansau khuaTuan Ngul (Hangluahte) tawh kiteng hi. (2)Nial Niang, Tonzang khua Cin Thawng(Bawmkhai) tawh kiteng hi. (3) Hen Goih,Kansau khua Kham En (Guite) tawh kitenghi. (4) Siam Ning in Tonzang khua Hel Kai(Hautual) tawh kiteng hi.

Page 54: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

52 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

6. PU DONG PUM' (SIMHANG)TANGTHU

Pu Zong Lam' tapa Pu Dong Pum inTawmging beh sung Pi Khoi Dim tawh kitenga, tapa Khan Neng a neih khit uh cianginkikhen uh hi. Mangkang kumpite Tonzangkhua hong tun uh ciangin Malgam lamah tai-in Songtal khua-ah teng hi. Guite numei khattawh kitengin ta thum a neih khit ciangin sihi. Pu Dong Pum a sih khit ciangin a zi leh atate Tonzang khua-ah kila kik a, innmunlogam vaihawm sak uh hi. Pu Hau Khaam inla hih bangin na phuak hi.

1. (a) Ningzu bang aisa bangin tunnunkhum bang ngaih teng aw sawlbang va bang kim ciat ve aw.

(b)Ke'n ka ninghai kua tawh gibangzawng ding a sin a siat sa tuai ginaw zuang tho ve aw.

2. (a)Ka ciin aw ka tuai aw e, mim phungaw e, tul khan pha sa heu ta le'ngcihna bang e.

(b)Tul khan pha sa heu ta le'ng cihnabang e, a paal suangsawn kei hile'ng ci ciat hang e.

3. (a)Ka ciin aw ka tuai aw e, u leh nauaw tong kituak a holung kum nuninnuam e.

(b)Tong a nuam peuh laizom aw, i cizongin laizom ei pianpih bang anuam om lo e.

7. PU THUAL KHAAM' TANGTHU

Pu Thual Khaam pen Pu Dong Pum'naupa hi a, unau pasal nih bek pha hi. Pi VialZen tawh kitengin a tapa Lam Zam Kham apian khit ciangin Pi Vial Zen si hi. Tua khitciangin Pi Uap Niang (Buansing) tawh kitenghi. A naunu Nial Niang in a sanggampa adeihsakna-in hih bangin la na phuak hi.

1. (a)Ciin tawi kawlciang thal bang zangsak nuam ing e, ciau gal sang nawhlengual sing sak nuam ing e.

(b)Ciau gal sang nawh lengual singsak nuam veng e, zua khan zil in laideih hen sak nuam ing e.

Ama khan sungin gal 2, zangsial 1 lehsa-nautang 150 man hi. Pu Hau Kam in anuai-a bangin la na phuah hi.

2. (a) I vangkhua a maimit a len zamte’ne, von thang laukha lengvan kai zohi ci e.

(b)Pham na lo e, cialdawh nem lai singsak ing, sawmsial aisa phung tawhdeihin zeek veng e.

3. (a)Lun lam na tawi thangno tawh vonsanggah aw, sangmang mualsuahtuun in han lam dawn ing e.

(b)Vang sak pih leh khua kim siingta’nlel hen aw, kiam kuan phung minmangmawh hen ziin in ci e.

Pu Thual Khaam in ama khan' sunginsialkop go khin a, tangza ai-in, gal-aih sa-aihthumvei ciat khin zo ahih manin la hih banginna phuak hi.

4. (a)Mim bang pianna sial ta le'ng, tangbang khan lai, limbelh tunnun, kopa ham bang huai hi e.

(b)Sang leh laikop a lak in sung zo loe, ka luankhi tawh tul namcin angahsiang e.

5. (a)Ton niing sim bang han niing simbang, pahtaang ah khawl ngimngiam e.

(b)Zangtui tanggual sei niam sei sang,maimit lenzu bang khon e.

A pa' sih laitakin kum 12 bang pha pana, phung sung thusia, thupha a omna munah,a nu in a suk kaih a to kaihna leh a tangvalciangin sikseek, thau bawl zong a siamnahangin a Sim a Mal tawh kimu-in sak thukhang thu na za kim hi. Tonzang beh sungphung sungah Pu Gin Thual leh Pu ThualKhaam' kam sung kizang phadeuh hi.

6. (a) Sawn duang gia bang a zunna'n,sen puvon in sawmsial simlu ciintawh tul khawm naak hen aw.

Page 55: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 53

(b)Sawmsial simlu, ciin tawh tulkhawm nak hen aw, vangkhuaningzu, aisa zeek, niang lai hen aw.

7. (a) Zam luang hong mau ngingei e, tuaisian sungah ngaih min ka lawhnahi e, nuam tuam veng e.

(b)Ngaih min ka lawhna hi e, nuamtuam veng e, momnote’n tu bang nacing dih lai veh aw.

8. (a) Puvon in do cih a nawhna, a sial-lum puak tul lo e.

(b) Tuai nih thum tawh ka len lai-inzang tawi ah minsial ing e.

9. (a) Laimi ka thah khuamual nen a, tungal van sen gual khawl e.

(b) Von duang gia bang zun nop lai-in, vaitho nun lawm taang kai e.

10. (a)Sang kap ing e, lai hen ing e, gualtung tuanna a om lo e.

(b)Gual tung ka tuan nading hi e,phualva pu zil zial lang e.

11. (a)Ka siallum tawh ka kawlciang tawhgual aw ka lawmlai nam aw.

(b)Pisei lam bang paak dih ni e,nunnop i zillai nam aw.

8. PU AM SUAK' TANGTHU

Pu Lam Dong' tapa nihna hi a, Pi TuangNawn (Mimvak beh) tawh kitengin a u PuZong Lam a sih khit ciangin hunkhat sungsiah dong na sem hi. Pi Tuang Nawn a sihciangin Pi Dim Man (Tongluai behte) tawhkitengin Pa Pum Khaw Tuan leh Pa Suak ZaCin, tapa nih nei hi. Tanumei thum nei hi.1.Nu Siam Ciin, Phut Gin (Manlun beh) tawh;(2) Nu Vum Don, On Neng (Buansing,Kahgen khua) tawh; (3) Nu Don Niang, SuanZa Neng (Hautual) tawh kiteng hi. Gal 9manin sialgawh tang-aih, sa-aih-te ahih khinhi. Gal hangin a minthang hi.

9. PU GIN THUAL' TANGTHU

Pu Am Suak' tapa nihna hi-in Pi LunNing (Neekgen beh) tawh kiteng hi. Gal 5manin gal-aih, sa-aih, sai-aih, tang-aih-te khininsialtang go khin hi. Gal lamsang ah a khangualsungah a hat pen pawl ahih manin zunun aom ciangin khenzu kici zupite pawl, ahawmhawm, a uk ahih manin a sih ciangin lahih bangin kiphuak hi.

(a) Lunmang hawmsiam, vangkhua ning-zu kai masa, zua aw nang banzal hi e.

(b) Pupa khangui sutlai hi lo langmai nibang etlai hi e, meii bang hong thengding hi e.

10. PU THUAL CIN' TANGTHU

Pu Am Suak' tapa 3na hi a, Pi Dim Vum(Hatzaw) tawh kiteng hi. Pu Dong Neng' tapaSuak Hen (Thual Cin a papi' u tapa) handalni-in Awn Vial (Thawmte) gam sunga sing sui-a kuan, sahang in na petin a liamsa-in inn tunghi. Khuazang in sahang zui dingin kikuan a,beh sungah hansaak tang kim lai, Pu ThualCin leh beh tangval pawlkhat om thei loin vazui uh hi. Pu Thual Cin sa panna munah sahangsuak petmah a, a thau tawh a kap leh a thausuak loin sahang in bawh pah a, a pheipi pettanhi. Inn a tun ciangin si a, a sih khit ciangin PuLam Kai (Son Hen' tapa) in hih bangin la naphuah hi.

1. (a)Do lai a leeng, sial za tam aw, sanga pham ta zel aw e.

(b)Sang a pham aw, ciin lungngaih awlai a hum taang bang do e.

2. (a)Ciau kuam a taa, zangsa kamkeibatphu thaamna ka hiam aw.

(b)Ka ciin thaamna Dimtui tang gual,lung a nem lo lai hi e.

Pu Thual Cin a sih ciangin a zi Pi DimVum leh Pu Nawn Ngul (Thual Cin' naupa)kigawm hi.

Page 56: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

54 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

11. PU LAM SUAN' TANGTHU

Pu Lam Suan pen Pi Vung Kim (Mate)tawh kiteng hi. Sa-nautang 300 manin sa-minthang man lo hi. Zunun, sa-aih, gal-aih-tepasal ngeina bangin khin hi. A tangval lai-insazuk-la khat manin mihat a minthang TawkThang tawh kituh kha uh hi. Tua sazuk pentungtun zaang khat a om hi a, khat in a lu lamkhat in a taw lamah pangin a kisut niloh uhciangin a sawt loin sazuk kitat hel hi, ci-intangthu kinei hi. Tawk Thang leh Lam Suana hat dan a kigenna ahi hi.

12. PU SON HEN' TANGTHU

Pu Son Hen pen Pu Lam Dong' tapa3na hi-in Pi Hoih Nem (Hangluah) tawhkiteng hi. Ama khan' sungin gal a si a hing 6man hi. Unau sung panin a hang a tangzangpenin kithei hi. A tapa Pu Lam Kai ahi hi.Champhai ah galsimin a sih ciangin a zi innunglam gina nei lo ahih manin Pu Kam Hau'innpi-ah tung a, a tapa Pu Lam Kai pen SonHen' upa Pu Zong Lam in khoi hi. Pu SonHen a sihna thu in, Camphai khua a sim ni-un galte’ kulh phungah Tedim pawl Pu SonKim (Thawmte) luang kinusia kha hi. A ciahlam khuanawl a tun uh ciangin phawk kikinmisi luang la kik dingin kuamah mu zo lo uhhi. Pu Son Hen galhang galsiam ahih lam upatein phawk kikin, “Na zawlpa Son Kim pengalte Suum Khai' kulh phungah a sisa-inkinusia hi. Nang longal a la ngam ding kuamahom lo hi,” ci-in a koh uh ciangin Pu Son Henin muvanlai in a tuui khuai ngei lo hi, ci-inminsialin a namsau dokkhia-in kilehkik pahhi. Son Kim' luang a va kaih leh galte in nakaplum pah hi. Son Hen' luang pen asanggamte in tawmin taipih pah uh a, SonHen namsau kinusia kha hi. Pu Son Hen intanumei Siam Ngem zong nei a, Pu Awn Gin(Thawmte) tawh kiteng hi.

13. PU LAM KAI' TANGTHU

Pu Lam Kai pen Pu Son Hen' tapa hi-in a papi Pu Zong Lam kitam ahi hi. A tangvalciangin Pi Vung Suan (Samte) tawh kitenghi. Tapasal khat leh tanumei nih nei hi. PuLam Kai in a pa Pu Son Hen mah sunin aneu lai-in a lungtang pha mahmah hi. A pa'sih hunin neu lai-in a pa' phu la thei lo ahihmanin a heh suak a, Mangkangte hong khanciangin mivom galkapte na pangpangin luang5 that hi, ci-in kiciamteh hi. Nikhat Pu HauCin Khup (Sukte) in Tuivai dunga sahang khata kapliam pen phai kawmah lutin a zui ngamom lo hi. Pu Lam Kai in palbawmpi khatlukhukin sahang' sul a zuih ciangin man zopah uh hi. Pu Hau Cin Khup lungdam lua-inMuanzang gam lo ciing khat pia pahlian hi.

14. PU GAH THANG' TANGTHU

Pu Gah Thang pen Pu Lam Dong' tapathumna hi-in Zing Goih (Naulak) tawh kitenghi. Tapasal Pu Dong Cin leh tanumei Pi SiamMan, Pi Ning Cing a pian khit ciangin a zi sihi. Pi Dim Khawl (Buansing) tawh kiteng kikintapasal- (1) Pum Cin, (2)Awn Za Neng, (3)Suak Kai leh tanumei- (1) Nem Don, (2) ZuanNian, (3) Goih Don neih beh hi. Pu KhuaCin (Sukte) Tonzang a lal ciangin Pu GahThang in na zui hi. Mangkangte Tedim hongtun ma deuhin Pu Gin Za Thang tawhTonzang pan Kansau khua-ah na lalto leuleuhi. Tua khua pan Meitei gam Tonglawn ah nataito leuleu uh a, Phaipi-zang Lamka ah tenguh hi. Gal khat man hi, ci-in kiciamteh hi.

15. PU LAM HEN' TANGTHU

Pu Lam Hen khan' sungin tapasal neihak lua ahih manin lunghimawh in, asanggampa' ta la-in Pu Hang Seel tam sak a,Seel Tawng a phuak hi. A nung ciangin tapasalnei-in Seel Hong a phuak hi. Seel Tawng inna tuan sak hi.

Page 57: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 55

16. PU HEN ZONG' TANGTHU

Pu Hen Zong pen Pu Seel Hong' tapahi a, Pu Zom Tun tawh unau pasal nih phauh hi. Pu Hen Zong in Pu Sum Kam (Guite)tawh kipawlin Lamzang khua na sat khawmuh hi. Pu Hen Zong, Pu Hong Thual, Pu ZongKham dongin Lamzang khua-ah hausa na semuh hi. Tua hun sungin khuakiim khuaveng ahvokno dawng nangawn a kai uh hi. Tua hunlaitak mahin Pu Hen Zong in Sihzang mi PuTong Awn tawh a kizawl uh hi. Nikhat ni-inPu Tong Awn in a silapa khat tungah voknokhat a gap leh gap lahin a om ciangin Pu HenZong kiangah va ko hi. Pu Hen Zong pai pahintua silapa' vokno teng buluah sakin, “Zawlaw, nang la zo lo, gam zo lo, lawk zo lo nahih leh hawh aw," ci-in Pu Tong Awn va piahi. Tua-a kipan Pu Hen Zong a phak zawhlohna uh a tuamtuamte leh thuak lahna atuamtuam tampite hangin suam dinginSihzangte in kiciamin hun hoih khat a ngakuh hi. Nikhat ni-in Pu Hen Zong, Lamzanggam Munnuai lobukah khat guak giak hi, ci-in a theih uh ciangin suam dingin a kuan simuh hi. Zan kim laitakin Sihzangte in teipi tawhPu Hen Zong a khawh uh hi. Sihzangte' teipitang 7, Pu Hen Zong' pumpi tungah hongkiphut pahin Sihzangte in taisan uh hi. Pu HenZong in teipi tang sagih dok khia kikin khualamah taikhia hi. Pu Hen Zong in ama genna-ah sikteipite dawhkhiat nopin gua teipite kavun hong kang piatpuatin dawh hak hi, ci hi.Pu Hen Zong si lo hi, cih a nung theih uhciangin kihta zahtak semsemin vokno dawngtham loin taangtang siah hong kai zongin piani, ci-in Sihzangte kikumin thukim uh hi. PuHen Zong in vokno dawng siah lah hong kainawn kei ning, taangsiah lah hong kai nawnkei ning, no lah thah hong sawm sawm nawnkei ta un, ci-in vaikhak hi. Pu Hen Zong ininnmun logam a deihna mun teng ciing 19 nateel masa hi. Tua innmun logamte Pu HenZong' suan le khak ahi Pu Kham Za Thang,Pu Kham Khen Mung-te in ngah lai uh hi.

17. PU HONG THUAL' TANGTHU

Pu Hong Thual pen Pu Seel Hong'tupa, Pu Hen Zong' tapa ahi hi. Unau nihpha-in a sanggampa pen Pu Tuang En ahi hi.Pu Hong Thual in tapasal 3 leh tanumei 4 neihi. (1) Zong Thang, (2) Tawng Dam, (3) KhoiDim, (4) Dam Ciin, (5) Goih Don, (6) LianKai, (7) Ning Khua Niang-te ahi hi. Pu HongThual in dawisa siampu na sem hi. Pu KamHau in Tedim khua hong sat ciangin Guite inzong Mualpi khua a sat leuleu hi. Pu HongThual in Lamzang mun leh gam teng asanggampa Thual Son' tapa Pu Zong Khamnusiatin Tualzang khua na sat leuleu hi. Hausasemin Tualzang ah teng uh hi. Tualzang khuapan Tonzang, Khuavong veng a sat hi.Khuavong veng sawmpi, lawmpi khawminTonzang khua sungah dawisa siampu mah asem leuleu hi. Tua hun laitakin dawisa Tahpizong a om hi. Dawisa Tahpi pen dawi-ai neuzaw ahih manin ganthoihna ah Pu Hong Thualmah kizang zaw hi.

18. PU ZONG THANG' TANGTHU

Pu Zong Thang pen Pu Hong Thual'ta upa pen hi a, unau 7 lakah a upen hi. Sakap gal kap lamah na minthangin sai a hingmat masa pen ahi hi. Pu Zong Thang leh PiCiang Vung (Phiamphute) kingai-in asanggamte in awi loin kho uh hi. Ei hausa hihang a, songpi nuai-ah Zote tawh ankuangumkhop pih ding zawzen kilawm lo hi, ci-inkho uh hi. Ahih hangin Pu Zong Thang in anuai-a bangin la phuakin na tenpih veve hi.

(a) Mi a pau in Simte Zote aw ci e, SimteZote ka zua' khanpih sa hi e.

(b) Simte Zote ka zua' khanpih sa hi e,Ciau i galah hai zu dawn pih sa hi e.

Pu Zong Thang in ta 10 nei hi. (1)ThuamVum, (2) Kham Pum, (3) Zo Niang, (4) HauNian, (5) Neng Gin, (6) Ciin Niang, (7) Tut ZaLian, (8) Zel Don, (9) Dam Kam leh (10) KaiZa Langh -te ahi uh hi. Pu Zong Thang in anuai-a bangin la na phuak hi.

Page 58: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

56 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(a) Khuamual lumsuang cian tungah vabang tuang ding gual' banzal kakawm lo e.

(b) Gual' banzal ka kawm lo hi e, gual'namtem ka kuah lo e.

Hih la a khiatna leh a deihna in hih bangahi hi. Tua hun laitakin salu-hawm (Sailu-hawm) peuh kipua-in sai man hi, peuh kicimawkmawk hi. Kawlzang panin zong mi'matsa sailu-hawm peuh lei-in sai ka man hi, aci zong om hi. Tua ahih manin sai a hing aman masa Pu Zong Thang hi, cih a kisialhnopna hi.

19. PU SON SING' TANGTHU

Pu Son Sing pen Pu Thuam Tut' tanuPi Mang Ngai (Thawmte) tawh kiteng hi. PiMang Ngai a naupai laitakin, Pu Son Sing inSaizang pan tai 7 a gamla Leilum khuatawPhuaizang khua a, a pu Guite kiangah va hawhhi. Khuanawl-a kidiah gakuang vil dingin apai leh galte in na pangin tua munah that uhhi. Galte in a lutang la-in taimang pih uh hi.Pu Son Sing' luang nuai-ah a khibah vom naomlai hi. Tua khibah vom tawh Pi Mang Ngaia nunglamah na ciah hi. Pu Son Sing' sunghpaPu Thuam Tut' inn sungah nau hong suak apasal ahi hi. Tua naungek pen Pu Thuam Tutkitamin Tut Khaat na phuak uh hi. Pu Tutkhaat pen a pute' innsung pan hong khangkhia a, a, pute beh Thawmte beh kisa-insawtpi tak mah a pu a pa na kan lo hi. Galpinihna Japan gal hong tun' ciangin sak lehkhang kitai kawikawi a, Phuaizang khua-agalte' thah a, a sipa pen Pu Son Sing ahihlam a kua mapeuh in thei ciat hi. Tut khaatin zong a pa Son Sing hi, cih thei ahih maninTawmging beh ahih lam hong theikhia hi.Tonzang khua-a teng, pu Thang Za Am(Thawmte) bawng pen Pu Tut Khaat' suanleh khakte in galpi nihna dong Pupi-in manuh hi.

Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dongkibangkua

Minam tuamtuamte in Tedim khuasatin na teng zel napi-in sakgal khanggal innawk kha zelin khua kip zo loin tap sagihveikikhia hi, ci-in kiciamteh hi. A nunung penLailo khua Hatlang behte in Tedim khua hongsat hi. Tua hun laitakin Lamzang khua innza sagih bang pha ta hi. Tangthu sungah itheihsa mah bangin Pu Khan Thuam leh PuKam Hau-te pata pen Falam gam Rallangkhua Pu Khuang Ceu' mi hi uh a, amau pate'tenna peuhpeuh Falam mite kihtakna hangingalte in sim ngam lo hi. Tua hi a Lamzangkhua-ah Pu Kam Hau hong ten tak cianginmi tampi tak in beelin khua hong khangtoahi hi.

Kum 1870 pawlin tu laitak a, Tonzangkhua kumpi huan munah Pu Khua Cin-te inkhua thak na sat uh a, Khuavong ci-in minpia uh hi. Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dong-tezong Pu Khua Cin tawh na kipawl kha uh a,inn 30 pha uh hi. Pu Lam Dong pen 1891pawlin Khuavong (Tonzang) ah si hi. Pu LamDong leh Pu Tut Khaat-te Tedim khua a tenlai pekin sanggam bul bangkua-in na kimanuh a, a tute uh ahi, Pu Lam Dong' tu Pu ThualKhaam leh Pu Tut Khaat' tu Khaat Vunghciang khang 3na dongin na kizom lai uh hi.

Pu Khaat Vungh in Pheisam-ai nei hi,ci-in kiciamteh hi. Pheisam-ai neite a kipatlamin hau-in a tawpna lamah ne kik hi, ci-inzong kiciamteh hi. Pheisam-ai i cih pensuangmai (suangtang) hi a, Gataam tang cia,aklui ciltang cia pha hi. Gan khat gawhciangin a lungtang sisan kinuh den hi. A nosuak thei a, khatvei vei pheisam-ai tampi naomin khatvei leh lah khat bek nih bek na omthei hi.

20. PU KHAAM CIN' TANGTHU

Pu Lam Dong' tupa Pu Vum Kham'tapa Pu Khaam Cin in Kawlgam palik (SIP)za ngah in, Falam khua ah om hi. Pi Mang ZaNiang (Sukte) tawh kitengin tapasal- (1)

Page 59: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 57

Thang Cin Pau, (2) Gin Khen Mung, (3)Kham Khan Thang nei hi. Palik sung pan akhawl ciangin sabeng kuan thei-in zangsialkhat leh vompi, ngaltang, sa-nautang pawlkhat zong man hi. Zangsial a mat ciangin hihbangin la kiphuah hi.

(a) Ciin kan kong a, sangmang sumlu,hial nem thaang bang awk aw e.

(b) Zeh zum lo aw sang lunmang aw, naphung a tunna hi e.

(a) Vaimang tongdam na sang zong tuaileh von dawng, gual tung tuanna’nciin lianu’n deih lei veng e.

(b) Gualtung tuanna’n, ciin lianu'n deihlei na ven, si leh hing sial, zankimkhang thei lo veng e.

21. PU HAU HANG' TANGTHU

Pu Hau Hang, Dimpi khua-ah a ten lai-in a sial uh kha 3 sung bang mang a, a zonkawikawina lamah cikhuk 3 mu hi. Khuk 2khuapihte hawmin khuk 1 amah in tang hi.Khuapihte' tungah ci-siah na kai ngei hi.Mangkangte hong uk sung, a tupa Kai Suak'khang dongin siah kai uh hi, ci-in kiciamteh hi.

22. BU PAU ZA GIN' TANGTHU

Bo Pau Za Gin in 1973 kum laibu hongpiankhiat nadingin makaipi hi-in amahanciamna tawh hibangin laibu hong suak khiaahi hi. 12.10.1969 kumin Bo Pau Za Gin-te'innah Tawmging beh khawmpi kinei-in tuakhawmpi sungah Tawmging mah kipsakna neiuh hi. Tua khawmpi in a nihveina ahi hi. PuPau Za Gin pen Pu Thual Kham leh Pi UapNiang-te' tapa ahi hi. 1901 kum January khain suak a, Nu Man Za Vung tawh kiteng a,Nu Man Za Vung a sih khit ciangin Nu VungDo Niang tawh kiteng kik hi. 1917 kuminPiantit pai hi. Galkap sungah Captain ngahin, 1946 kumin pension la hi.

23. BU KHAI ZA KHAM' TANGTHU

Bu Khai Za Kham pen Pu Thual Vumleh Pi Ciin En' ta ahi hi. 30.6.1908 ni-in suakhi. Pi Chit Khem tawh kitenga suan leh khaknei lo uh hi. 1928 kumin palik lut a, 1957kumin IP (bawk nih) ngah hi. 1963 kuminpension la hi. Buddhist biakna um a,phonggyi zong na sem ngei hi.

5.1.1957 ni-in Bu Khai Za Kham' innah a masa pen Tawmging beh thukikupnakibawl hi. Tua kikupna panin Pupi' min amaan Tawm Ging hi, ci-in na kipsak uh hi.

1971 in Saizang khua Pu Thuam ZaCin' inn ah a 3veina beh thu kikupna na neiuh hi. Hih kikupna tung tawnin 1973 kumciangin beh laibu hong piangkhia hi.

23. PU THANG TUAL' TANGTHU

Pu Thang Tual makai-in Leilum khuasat uh a, kum tampi mah tengin sial, bawngleh lawi dongin hong hau mahmah uh hi. Tuahunin a makai Pu Thang Tual pen dawilawmnei kici a, Lunglenkawlte tawh kizawlin a dawizawlte kiangah zong ka gannote' nek dingtuikhuk khat hong bawl sak un, a cih ciangintu laitak-a Thuamtuili i cih pen na piang sakhi, ci-in kiciamteh hi. Leilum khua ah kumtam khop a ten khit ciangin Falam ukpipa PuSon Bik kiangah gungal gam ngen in, Heilei,Suangphei gamah na teng uh hi. Tua paninTuilu lamah taito leuleu in Haiciin, Tuibuak,Mauvom, Luang-el, Saipimual, Lingthuk,Nahlan khuate ah tuhun dongin a suan akhakte teng uh hi.

Page 60: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

58 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI VII

LA KIPHUAKTE

A. TAWMGING BEH LAPITE

Saizang khua-ah Tawmgingte a man'lai-in hi bangin la na phuak uh hi.

1. (a) Ma va zam tang ma va zam tang,Saitui gamzang ma va zam tang e.

(b) Saitui gamzang ma va zam tang, keika khua kiim in ka vaang sunni banghong sung hi e.

Tawmging lapi pen ton ni leh sivuikuan ciangin, a gingkhia-in sa loin, siampitein dak tumin dakla-in kisa hi. Bang hang hiamcih leh tua lapi pen a kal lakah kisa nuam loleh innsung peuhmah ah kisa thei lo ahihmanin, a gingkhia-in kisa nuam lo hi. Agingkhia-in kisa leh naupangte in thei kha inteh,sa kha inteh cihna ahi hi. Beh lapi pen a Sima Mal pan, a khua a tui pan, a beh a bawngpanin ciamtehnate a kibang tam lo hi.

I pu i pate in lungsim bek tawh ciamteh-in a bul kibang leh a dawn na kilehbulh zel hi.A kilamdanna a om zongin a nuai-a teng amangmawh dingin kiciamteh hi. A dangte akiphiat hi tuan lo hi.

2. (a)Ka tuai do aw khuai bang hanglawmlawm a, ciin leeng bang zawle, thaang ii nen-ah zan sial banggia’ng e.

(b)Zangni suak e zang gam khaubangciang e, namtem ziatin tawi-ing e,leido a laang gua bang phuk ing e.

3. (a)Tang ii suan hi’ng sa kamkei banging, tang ii suan hing muvanlaibang ing.

(b) Tuai tangpa tawh a sesul zui-ing,namtem ziat tawi-ing, lentu sung abuai vom a hang gua bang phuk inge.

4. (a)Ka tuai laihen gam bang mang sange, ciin tawh ka laithah aw, lentual lai-ah tungnung ing e.

(b) Saitui zathum sun naubang kap e,sunni laam bang a kai ma'n awhkhilak lawi bang a thang hi e.

5. (a)Ka biasam aw, zozaam bang zil ing,tung zozam bang palh ing e.

(b) Tung zozam bang palh ing e, guailobuang tul melma'ng e.

6. (a) Saitui nun a nuam lai-in ka phungteal bang a mang sa, tangluang bangphong nuam ing e.

(b)Pupa siahtaang kaih bialna gel tamcinna ka phung lun lai mang tah e,khua ngai ing e.

7. (a) Namtem ziat ciang tawi-ing e, za iilai-ah zangva dung sun e,

(b) Zangdo mah al bang that tang e,sunni kaai man ka batphu la’ng e.

8. (a) Khattang in phai va lo ing e, ciau iinen pi kal ing e.

(b) Ciau ii nen pi kal ing aw e, sunninuai-ah sun naubang kap e.

(1) NU KHAK LA (LAPI)

9. (a)Ka khua sihzang sial leh tang tunna,ang ka kawi leh nutun pham zo e.

(b) Ang ka kawi leh nutun pham zo e,lang ka lam tawh kulsin-ah sia’ng e.

Page 61: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 59

10. (a)Ka tun pham ma'n ma va zam tange, setang lah phung in pha e,gamsai-in tam tung ta e.

(b) Tang a gual tawh luang sing bangzawng ing, Saitui ka khua mual ah,Tawm ii tusuan lawi bang ka thanghi e.

11. (a)Theisen nuntual ah luai-ing e,sengual lai bang zial ing e.

(b)Sengual lai bang zial ing aw e,Kamkei bang laang kisa’ng e.

(2) ZOZANG TAWMGING LAKHIAN (LA

KHUPNA)

12. (a) Ka pheiphung leh kamkei langteng e, ka pheiphung in kamkeilaang khaam e.

(b)Ka banzal leh humu leeng te'ng e,ka banzal in humu leeng khaam e.

13. (a)Zangkhen Kawlciang tawi-ing e,thangmual zin bang liing hi e.

(b)Tonmung phu’ng e, hanmungphung e, zangcial dal in sing ing e.

14. (a)Seino tang bang khang to ta’ng e,zangkhen kangthal tawi-ing e.

(b)Sangmangpi pat bang sai-ing e,thangmual zin bang liing hi e.

(3) PU KAWM LA:

Tawmging leh Tangpua unau khat ahihmah bangin, beh khat phung khatin kikhen loa, hih bangin lapi nei khawm uh hi.

15. (a)Ka pianna aw khangli bang tah e,sa bang ka tatna aw, pupa gamlolentu zing bang e.

(b)Ka pa khat aw khua lah ngai nange, i khang gunpi khaukhung tang e,u leh nau in tuanglamin nei e.

(4) KHUADO LA:

(a) Do na lingling do na lingling e, gualin kumkhua do na lingling e.

(b) Gual in kumkhua dona lingling e, Dohanah nau bang va kap ta'ng e.

(c) Nau bang kap khau bang va ciah tange, gual ii cian tual taang na silsial e.

(5) SAI LA

(a) Vuisai lim lian kisa ve cia, na tungahtuang zo ing e.

(b) Na tungah tuang zo ing aw e,sawmsial tawh tuang zo ing e.

(6) KUM 2007 KAWLPI TAWMGING

BEH PAWI LATE

Beh makaipi, Pa Dam Khan Pau’laphuahte:

1. (a)Pupa khanzil ho kituak in, Mawngbang kikawi, (dih ni guai aw)2 e.

(b)Mawng bang kawi-in, lam bangpaak ni, Tawmging sa ging, (dih niguai aw)2 e.

2. (a) Ciin leh tuai aw holung kumin,Phunggui khau bang, (suut khawmdih ni)2 e.

(b)Phunggui khau bang suut khawmdih ni, Khangsawn momnote’n,huantu bang a, (a ciin ding hi)2 e.

3. (a) Tawm ii tusuan momno nih thum,Kawltui i gam, (Zang hi guai aw)2 e.

(b)Kawltui gam zang holung tuakin,Pupa khanzil, nunnop nga bang,(laam ni lawm aw)2 e.

4. (a) Khangsawn momno hanlung ciamni, pianna phunggui, (paak bangtawi ni)2 e.

(b)Paak bang tawi ni, i gual lai-ah,Phunggui nibang, (taang sak veni)2 e.

Page 62: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

60 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

5. (a) Tuan pupa gui gia bang tang ding,Lungdeih hanlung, (ciam hangguai aw)2 e.

(b) Lungdeih hanlung i ciam sinthu, Sianin ni bang, (awi hen lawm aw)2 e.

6. (a) Kawltui zangta hanlung ciamna,Phunggui gia bang, (tang hen lawmaw)2 e.

(b) Phunggui giabang a tang sinthu,Lumsuang phuh bang, (kho henlawm aw)2 e.

7. (a) Kawitui zangah Tawm ii von teng,Lungdeih sinthu, (i sut aw nuam)2 e.

(b)Lungdeih sinthu i suut aw nuam,Lung deih laikuang, (um khawm laihi)2 e.

8. (a) Lai khat zawng khawm momno nihthum, Thuksuang phuh bang,(pokhawm ve ni)2 e.

(b) Thuksuang phuh bang pokhawm veni, Guallai ni bang, (Taangkhawmve ni)2 e.

9. (a) I guallai-ah i kha vaangno, Tungsunni bang, (kisung ve ni)2 e.

(b)Tung sunni bang kisung ve ni,Guallai ni bang, (kitaan ve ni)2 e.

10. (a)Guallai ni bang kitaan ve ni, Sung-lawh bansamte, sinsial lo ham,(bang kihuai ni)2 e.

(b) Sinsial lo ham bang kihuai-in, Guallaivangsel ding, (lum bang kisung)2 ni e.

11. (a)Khangsawnte’n tu bang a ciin ding-in, Pupa khanggui, (khaubang suutle'ng)2 e.

(b)Pupa khanggui i suut zongin, Siansinthu pam, a paih ding, (cihna hilo)2 e.

12. (a)Khan kum sawt a tu bang ciin ding,Tawm ii momno teng, Mawng bangkikawi, kawi ni nuam lai e.

(b) Mawng bang kikawi, kawi ni nuamlai, lenkhuang sai-in, (zaideihkhiang ni)2 e.

13. (a)Tawm ii von teng nga bang lamna,i lenkhuang in, (Kawltui zangthawn)2 e.

(b) I lenkhuang in Kawltui zang thawn,I zaila in (namcin lai phawng)2 e.

Beh khawk 3 pan, Nu Gin Za Man'phuahte:

1. (a)Kawlgam Vaigam Sim leh Mal ah,Gi bang khenin (laizom melma)2 e.

(b)Phunglun phungmang, Daidamzalsa, Khangthei lawh bang, (paallunkik ta)2 e.

2. (a)Tun sung lam gil ka kiatpih loh, Tunleh zua lum bang sung ding,(Guallai etlawm)2 e.

(b)Guallai etlawm phungcing lai-ah,Sian aw huihkhi, (bang hong laangve)2 aw.

3. (a)Tuizum mangkang mei bang hongkhang, Dota kuam sung, Zin banghong liing a, Pianpih kei lai-(zomteng ging lai)2 e.

(b) Pianpih laizom dawn bang tuahna,Sian vang lum bang (ei sunna hi)2 e.

Beh khawk 2 pan, Pa Go En Thang'phuah la:

(a) Tawmging pupa’n khanggui zopna,Ciin leh tuai holung kituak a, (i khawlkhop nuam)2 e.

(b) I khawlkhop nuam e, Sim leh Mal gam,Kaitui bang gawm, na zanggam ah,(Sian minthang hen)2 aw.

Beh khawk 3 pan, pa Zen Za Langh'laphuahte:

1. (a) Mim bang pianna mel kithei lo, Phungsinthu a, (tong kisang aw)2 e.

(b)Pupa khanggui khau bang suutle'ng, Pianna pu Tawm (Ging mahman pen)2 e.

2. (a) Phamsate zuangtho thei hileh, hihbang nunnuam, (zo nuam sin ciai)2maw.

Page 63: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 61

(b)Zo nuam sin ciai maw, lenkhuangtawi-in, Nun nop zaideih (khiangnuam sin ciai)2 e.

Beh Khawk 2 pan, Nu Vung Ngaih Lian'Laphuahte:

1. (a) Tang nih thumte hawmin siam e,Ciin leh tuai suum (bang tuah lawmaw)2 e.

(b) Sian in lumbang hong sung hen la,manawh kum teng, (ging zom laileng)2 e.

2. (a) Ging pawi munah kei va bual ning,phamsa laukha (te'n nong zo diam)2aw.

(b)Phamsa laukha’n nong zo-a leh,nun nop lenkhuang (tawi-in khiangle'ng)2 e.

Pa Thawng Khua Zam' laphuahte:

1. (a) Sian sinthu leh pupa' sinthu zong,khang damtui bang (gawm thei lenglawm)2 e.

(b)Gawm thei leng lawm pupa' sinthuzong, Tung Sianmang in, ni bangawi hi, ni bang awi hi e.

2. (a) A nuam belin kua siang a nuamhiam, Sianmang mun mah, (nuambel Sanggam)2 aw.

(b)Sian sinthu tang bang a pha-a,Tawmging ei phung (sung hongtaan lai)2 e.

3. (a) Daidam a zal lawh nun nuam no,Tawmging lenkhuang, tawi na zanam, tawi na za nam aw.

(b) Tawmging lenkhuang tawi na zak aleh, Ngaihno kei tongsuah na zanam, suah na za nam aw.

4. (a) Hotong kituak nun nop zaila Kawlpivangkhua, (ging na dimdim)2 e.

(b) Hong laam vevua lia leh tang aw,Tawmging ei khang (ngilh mawhding hi)2 e.

5. (a) Mimbang pianna gui-in suut le'ng,gua bang hin na'ng (hin na'n lawmsa'ng)2 e.

(b)Lun leh gual in hong lel zongin mauki bang ki (vaan leng lawm aw)2 e.

6. (a) Tuan pupate'n sung neek ding, ambang a vai lo-a, i tukawl (matawhiam lai)2 e.

(b) I tukawl mataw hiam lai-a, damindawn le'ng i ningzu, mataw khumlai, mataw khum lai e.

7. (a) Miza momno hong piang ding a,pian khan kilaih ding hi e.

(b)Hanlung ciam ni momno gual aw,ci bang teeltuam om lo e.

Pa Pau Than Sang' laphuahte:

1. (a) Tuan a i pu Tawmging vontawi tengaw, Pu Sim Hang leh Pu Gui Ziame, Pu Nei Lai, Pu Zom Lun aw PuMat Vungh leh Pu Song Hang awe.

(b)A khuacin a setaang bang kithehnae, vontawite’n tui bang kigawm dinglung hual ta e.

2. (a) Vontawite’n tui bang gawm dinglunghual ta e, Sian tawh kopin Pu'laukhate’n hong sung hen aw.

(b)A mi zatam Tawmging tang-gualteng aw e, na sang nam aw, ciin lehtuai mu bang kingai, vontawite’n tubang ciing hen aw.

Tawmging' tupa Sia Tuan Khua Cin'(Ciimnuai Sawm Upa) laphuah:

(a) Theisen puvon vabang pil teng, holungkum diamdiam aw e.

(b) Holung kum diamdiam aw e, phungteng vuitaang bang khawm a, pupakhangui khau bang sut aw e.

Page 64: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

62 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Kum 2007 October 29 ni Tonzang khuaTawmging beh khuado, kikhopna, PaGin Go Pau' innah kibawl a, la kiphuakteng:

1. Pa Gin Go Pau' phuah(a) Zua i sau nuam dawhtam tungah,

phung in nun nop hong zo veh e,phamsa tun leh (zua ngaih aw ci’nge)2.

(b) Phung lai sinthu khau bang sut awzua ngaih aw ci’ng e, zaila khaubang hong sut dih aw (tun nem awci’ng e)2.

2. Pa Kham Khan Thang' phuah.i. (a) Sinthu zatam guikhau bang sut

te’n, (pupa pianna)2 teng kilelkawikawi, sentui gam dah (nemno hi ci e)2.

(b) Sentui gam zaang (kuam bangluah ni’n)2

vuisa lim bang lian,limbelh lunmang (te hi kici e)2.

ii. (a) A kum zatam khua hong veiciang (tuan pupate)2 philtangbang kitheh, Kawltui gam zang(tuang hong tung hi e)2.

(b)Philtang bang kitheh (tuan pu-pate)2 kaitui bang luang thei hileh, gual tung va bang (tuanglai ding hi e)2.

iii. (a) Kawltui vangkhua nun nop lai-ah, dolai-in sa bang hong nawha, Ciimtui vangkhua (tuang hongtung ta e)2.

(b)Ciimtui vangkhua nunin nuame, ning leh ai nianna, lenkhuangleh sial-kii kithuah, puvon minthei bang (lawhna’n kinei e)2.

iv. (a) Tawm ii tusawn ciin leh tuai lialeh tang aw, lungdeih sinthu (holung kum ni e)2.

(b)Lungdeih sinthu holung kum nie, sinthu khatin zo damtui bang(luang khawm ve ni e)2.

v. (a) Pupa khangui bang i zopna,ningzu leh aisa (niang lengkilawm e)2.

(b)Ningzu leh aisa niang lengkilawm e, lenkhuang leh sialki(sai leng kilawm e)2.

vi. (a) Seino gualte’n hanlung ciam un,sinlai va bang a pilte’n e, sesumminthang pal lun ding a, gualtung va bang (tuang den dinghi e)2.

(b) Gual tung va bang tuang dending hi e, gam guikhau banghong zaam ding a, a gam kuamzel (ding hi e ngaih aw)2.

vii. (a) Kum kikhen e solkha dang epiang pan momno teng, ciin lehtuai lia leh tang tawh, laikuangi um (tua mah nuam pen e)2.

(b) Tua mah nuam pen e (kumcinsen leh)2 lung a ngilh loh ding,i pianzil no melmuh teng sanzong, mel kimuh ni (ci-in engaih aw)2.

3. Pa Thuam Kho Kam' phuah.i. (a) Ging ii tusawn zangtui von nih

thum kumkhen lenkhuang (i tawiaw nuam e)2.

(b) Pupa khangui bang i zopna,phung teng ninghai (i zawn awnuam e)2.

ii. (a) Khangsawnte’n tu bang a ciinding, sumtual lamvui (khiangkhawm ve ni e)2.

(b) Hanlung ciam ni u leh nau aw,kumcin laikuang (uum khawmlai leng e)2.

iii. (a)Holung tuak aa phung lai gelsiam, tongdot zua ngaih teng, akhan kumkhua zo taang bang(dam sak aw Sian aw)2.

(b)Vang laa-aa zal tuai tengzaitha, Sian in naalgua banghah hen la, nun nop maciang(suan khawm lai leng e)2.

Page 65: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 63

4. Nu Gin Ngaih Lun' phuah -i. (a) Phung, namcih tui bang gawmna

zaangtui tualah phung tengtutvum (i khawl nun nuam e)2.

(b) Phung teng tutvum i khawl nunnuam e, zolei taang bang (damna’n kilawm e)2.

ii. (a) Tawmging' tu suan lia lehtaang aw, sinthu khat tui (bangluang khawm leng e)2.

(b) Sinthu khat tui bang luangkhawmin, a kum cinin nun nopzo khawm (lai leng ke’n ci’ng e)2.

iii. (a) A kum cin a puvon sumtualah,phung teng in laikuang i um, tuaiteng hanlung (a ciamna hi e)2.

(b) I phung lai-ah sen puvon lehpisei laukha aw, miim bangnong bual (lai uh hiam ci’ng e)2.

B. AITUAM LATE (MI KHAT DAWNG

SAWM KICIANGTAN HI)

Pu Zong Lam' La:

Pu Son Hen (Lam Dong' tapa) a sihciangin, a upipa ahi, Pu Zong Lam in hibangin la na phuak hi.

1. (a) Lal ka nawh ni’n ka min zangvai-ah vial e, kha ka kiat ni’n kamkeinun sang thang zaw’ng e.

(b) Siallum aw kawlciang aw e, zuunnoplai-in i kal hiam aw, nuai-ah tualkhia zo ta e.

2. (a) Khua kim siallum a namtem kakawm ni’n e, tung sunni bang apeelmawng kibawl veng e.

(b)Huangzawl tulta bawi hawi-a dosumlu aw, sunni tumkuan na thaiang, na ngai nam aw.

Pu Phawng Kai' late:Pu Phawng Kai in Pu Son Hen a sih

ciangin, hi bangin la na phuak hi.

1. (a) Tun sung suah a siam aw e leenciltuak aw khaimu len siam kha kiamaw’ng na bawl veng e.

(b)Sial sial hang e cim sawl bang menglo ding aw, suang gam vanglangaihin damdialin tawn e.

(c) Diamdiam napi kawmkal a, vai-thaam aw e, gual limsing bang kazawt zawt mawh na hi e.

2. (a) Phuigua lem lehno tunga gual nunzozam, zeemlum puak siam lal nawhding na hiam aw.

(b) Guallai nunnem ta nah hen ka cihmanin, namtem hiam bang ka suanumbang khuai veng e.

3. (a) Ka tungciang a ta aw e sabuaivomaw, tul lel-ah geelkang na kuai nuamlai nam aw.

(b) Ka nuaiciang a ta aw e sa ngalpaaw, lenta bualkuang tu na hot nuamnam aw e.

4. (a) Ka sen vangngaih ka thai ang peelding bang e, khuazawl damtuiluang sangin kei neem zaw’ng e.

(b) Sanglun ka hawmthawh no leh tuaika hawmthawh kulnun tuanglam nahong hei thei nam ci’ng e.

5. (a) Sangsa ka vaina lamah zogam kuam-a sing lel heisa lia zozam na suak veaw.

(b) Lia zozam na suak ve aw, sing heisaaw, ka tong hong dawng thei ve awsaang nuam veng e.

Bu Khai Za Kham' late:1. (a) Siing a pau gual a paute'n e, na

paal tualkhia ding ci e. (b)Mui bang hong pei mi singta aw,

ka paal tual kia tuan lo e.2. (a) Zaata'n sai bang ban napi-a lum

bang kisung zo hing e.(b) Lum bang kisung zo hing aw e, ngal

thal bang do zo hing e.

Page 66: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

64 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

3. (a) Gualtung tuanna vaimang siamsilka duangah hong baang nawn e.

(b) Mui bang hong pei naang bangheekte, na selung a zuang nam aw.

4. (a) Ka min lawi bang a than thanna katongdam za ta'n deih e.

(b) Ka tongdam za ta'n deih aw e, tuizum vaimangte’n deih e.

5. (a) Gualtung va bang ka tuan tuannaza ta'n zua pa in nei e.

(b) Za ta'n zua pa in nei aw e, tongdotlun niang pa hing e.

6. (a) Naang bang hong heek mi siingtaaw, ka pallai kidang lo e.

(b) Sakduang giabang taang hi venge, sinlai tui bang siang hing e.

7. (a) Tun leh zua kulsin a ta'n nin, von nihthum nau bang kap e.

(b) Nahsing nuai-a sang zawi ka khanni'n, sang tunnu nau bang kap e.

8. (a)Pupa lungdeih zaang khen kawlciangnamcih ta'n mung bang tum e.

(b) Zaangkhen kawlciang ka zeek lai-inka sawn Kham Khen Mung hi e.

9. (a) Sinthu guikhau bang a nokte’n kasiangah tuang tung hi e.

(b) Kim pih gual lo bang a lelte’n kamin thal bang suang hi e.

10. (a)Singtawi laang ven huihkhi banglaang e, tang kei laan aw a zaamziziai e.

(b) A zaam ziziai zata'n lel nah e, zatalel ging lawi bang thang nah e.

Pu Neek Thuam' la:Saizang khua Tawmging tulpipa Pu

Neek Thuam in, sa namkim tul khat ai-in hibangin la na phuak a, mualsuang na phut hi.

(a) Ka phung thei bang sen kha vak cingsang tul a min lo ing e.

(b) Sang ka kap loh lai lah hen lo, deihteng gi a hial ing e.

Pu Kai Mang' khanlai-a kiphuah late:Saizang khua ah Pu Kai Mang a khan

lai-in neih leh lam hi taleh sila innteeng neihnahi taleh a minthang mahmah ahih manin,midangte in a nuai-a bangin la phuakin nagenteh uh hi.

(a) Tu laitakin kua hi le'ng i ci bel diam,tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam keng e.

(b) Tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam kenge, Luisuk Kai Mang pi hi le'ng ci phialing e.

Pu Za Tual' zi laphuah ci-in a nuai-abangin kiciamteh leuleu hi.

(a) Dumpuan teennik a ka te’n ka awhkhiaw, Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuamkeng e.

(b) Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuam kenge, Luisuk Kai Mang pi hi leng ci phialing e.

Pu Ngah Son' la:

Suangphei khua Pu Sim Hang' suanPu Ngah Son a khan sungin, Saipi 12 man a,a nuai-a bangin la na phuak hi.

(a) Lentu sangmang aw ci’ng e, ka tawiin tui bang lang e.

(b) Ka tawi in tui bang lang e, hau tengahpuan bang phah ing e.

Pu Ngul La' laphuah:

Zozang khua Pu Ngul La in Sahang15, Zangsial 30, Cinghpi 5, Saipi 5, Vompitam khop leh sa-nautaang tul khat val manin,hi bangin la na phuak hi.

(a) Zin tangsial leh zang vuisai aw, sangalpa tawh gawm ing e.

(b) Sakamkei leh sianpa kolsa, Sabuaivomtawh gawm ing e.

Page 67: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 65

Pu Khual Zam' la:

Pu Ngul La in Cinghpi a mat sung pankhat a kaplup laitakin van ging a, Pu NgulLa a sih ciangin zong van ging hi. Tua ahihmanin a tapa Khual Zam in hi bangin la naphuak hi.

(a) I zua minthang i ci diam aw, khualensuum a kaai aw e.

(b) Khua lensuum a kaai aw e, thangvanlai kek in kia e.

Pu Khen Thang' la:

Zozang khua Pu Khen Thang inSaihapaak 3, Zangsial 30 leh sa namkim1000 val man a, hi bangin la na phuak hi.

(a) Nahsing nuai-a sang phung zatampaal lawh sang, tul val la’ng e.

(b) Zang gamlei a tumphang sial lian kalak sawmthum val aw e.

Pu Do Son la:

Suangphei khua Pu Do Son in galmanin hi bangin la na phuak hi.

(a) Zaangtawi ka hon ngingei aw e, kapahtang ah tuang na e.

(b) Ka pahtang a ka hen lianu, kiang awi-in naubang kap e.

Pu Lam Kai' late:Pu Son Hen a sih khit ciangin a tapa

Pu Lam Kai in hi bangin la na phuak hi.

1. (a) Vaimang lunta sing bang khang ven,thanna gialtui bang dai e.

(b) Kimpih pat bang a sai lai-in huantubang mom lai ing e.

2. (a) Zua lam kuamsing bang ka luah lahlungngaih zaang pehsik aw e.

(b) Lungngaih zaang pehsik aw e, zualen lai namtem aw e.

3. (a) Gualtui a thaam ka zua hang aw,thei bang ka senlai hi e.

(b) Thei bang sen seisang tang tang e,khang vaimang in dawhlei bangtaam hen ci e.

4. (a) Dolai a leng sial zatam aw, sang apham ta zel aw e.

(b) Sang a pham aw ciin lung ngaih aw,lai ah humtang bang do e.

5. (a) Ciaukuam a ta zaangsa kamkei,batphu thaamna ka hiam aw.

(b) Ka ciin thaamna dimtui tang gual,lung a nemlo lai hi e.

6. (a) Zua kop laihen melmak vontawi,thangvan dawng kong hong sak aw.

(b) Dawng kong neu a sih khawlmualahphung in lam bang pak nam aw.

7. (a) Zua teng sang kap laihen sialna,khaimu bang lang silsial e.

(b) Sang la laithah i sialna tuanglamtungah, tuai aw tul liimin nei aw.

8. (a) Simlei tual tuan sang za namcih, tuaiaw maciang na suan aw.

(b) A tungah va bang tuang inla zuateng banzal hi ci aw.

9. (a) Va bang hong man zinleng tualahtheisen puvon na sial inla, laihenmaciang na suan aw.

(b) Puvon laihen maciang suan aw, zintunnu’n von aw kai zat tuam henaw.

10. (a) Ciin gin khate na kiatna aw, theihloh siing vangkhua hi e.

(b) Siing vangkhua-a na phung zonte’nham bang hong huai siam nam aw.

Pu Lam Za Nang' late (Latung)1. (a) Saulim liap a ning leh aisa, sanglian

phung khup ni bang e.(b) Cialdawh nem a namcih zatam

laihen tuang tun ni bang e.2. (a) Na min ciandaal ging bang hiam

aw, namcih va bang phawng aw e.(b) Sang deih lal deih paal i lawh bang,

zin in paallai lo hi e.

Page 68: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

66 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

3. (a) Zang a vuisai thangzawm aw e, tuaigin kha kia thang zawm aw.

(b) Zang vuisai leh ka tuai nih gel kumkhal khat in gawm ing e.

4. (a) Tawi kawlciang leh kungkuah nam-tem, tung alsi bang taang sa’ng e.

(b) Kum sawt hai bang a ngak ding aw,Sian aw pham mawh tui luan aw.

5. (a) Zang khen kawlciang thul guah luange, lumsuang siallum aw ci’ng e.

(b) Simlei keenliang siallum hi e, zata’nliim sawl bang beel e.

6. (a) Tul thang pahtang zatam tuanna,zun loh len paan kai tah e.

(b) Sumtual zil zaa lamtual kaih na, kiallo phung cing ta nah e.

7. (a) Vangkhua ningzu vangkhua aisa,sang tui lawh niang sa aw e.

(b) Sang tui lawhna han sam zial na,simlei keenhang suak ta e.

8. (a) Tun aw na pham lungsit lo aw, nadeih gel cing sa hi e.

(b) Ngalliam vontawi siing ii tusuan, albang ka mang sam diam aw.

9. (a) Sen ninu leh sang cih sumlu, sau-mang tawh etlawm sang e.

(b) Sen sanggah meii bang theng tah e,khang ciau li bang bei tah e.

Pu Pum Gin' LatePu Gah Thang' tapa Pu Pum Gin in, a

papi Pu Zong Lam' tapa Pu Thual Khaam asih ciangin, a nuai-a bangin la na phuak hi.

1. (a) Laukha hualna simsinggil phuh ciinmang in tuang nung sia e.

(b) Sekthei nun nem a kaai leh thangnen dolcial von in hai bang ngakhen aw.

2. (a) Leengvan vangkhua nun a nuam nam,ciin mang in tuang nung sia e.

(b) Tuang nungsiat sa ciin na sausuan,liimbelh i sumtual bang e.

3. (a) Pu Tawm i sian sung aw e, luankhiluang khumna aw e.

(b) Luankhi luang khumna aw e,khamkha gilgiahna aw e.

4. (a) Ngaih tawh ka zal ngingei a ngaihtam ka sial, ka sial kan sangnuamno hi e.

(b) Von sen momno tawh ka sial aw, kasial sing bang gil sa’ng e.

5. (a) Khamkha luai e tang ka sakduanglen naangdiik bang neem ing e.

(b) Gua bang hin ding dawn bang suanding, lailung in kiging laa’ng e.

Pu Hen Thang' Late:Pu Hen Thang (Vum Kham' tapa 2na)

in, a pano Pu Son Hen kitam hi-in ama khansungin gal khat, sai 1, zangsial 2 leh sa-nautangtampi manin, Tonzang khua zununnate ahzupi hawm dingin kiseh ahih manin, hi banginla kiphuak hi.

1. (a) Na tun nunkhum laigil tui bang vunglai-ah vonmom leh sangmang nongthang khawm ngawn hi e.

(b) Vonmom leh sangmang nong thangkhawm ngawn hi a, gual tawikawlciang i tung thangvan gingbang e.

2. (a) Kei pawh luntawi taangni hi veng esang leh lal aw, ka deih teng mualahsuang ing e.

(b) Gual in nuihciam hong lel zongin,gual a ka kawm om lo e.

3. (a) Ka lenlai-in ka kawlciang ka zuunsiam a, nahnuai sang namcihduangah ka baang sak e.

(b) Nahnuai sang namcih duangah kabaang sak e, tang ka lenpih gualhong sing zo om lo e.

4. (a) Ka lenlai-in nahnuai sang zai khaning e, a mual a sang cih peuhahhanzai sa’ng e.

(b) A mual a sang cih peuhah hanzaisa’ng e, lia leh tang paak banghong tawi ding bei tah e.

Page 69: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 67

5. (a) Pheiphung ka nem ta ding bang,banzaal ka nem lamheem tulta,sangsawl khai, lah bang tang e.

(b) Lamheem tulta sangsawl khai lahbang tang e, khua phei lam sang,mual suahna, lam bang nga’ng e.

6. (a) Ka minthang ve’n khua vannuai-ah,ka deih anglai-ah sia’ng e.

(b) Sang a cih leh lai a cih aw, nuhsawlbang baang kim ing e.

7. (a) I khang ciautui a piau nenah, vonaw zingvai na hawmna.

(b) Von aw zingvai na hawmna aw,zata’n ni bang en hi e.

8. (a) Na zua kamkei dungzil kisaang, sangnamkim mualah suang e.

(b) Sang namcih mualah suah ta'ng e,lal ka deih in zial ing e.

9. (a) Sawn kha kiak a zaila nialte’n,khuamual lam bang veel hen aw.

(b) Khuamual lam bang veel hen aw e,lai henlam tual kim bang e.

10.(a) Tu laitak a tuai gin kha kia, phungsinthu khau bang nok e.

(b) Khau bang nok nuam, leengvankaai nuam, ciin aw na tong, neemsak aw.

Pi Uap Niang' late: (Pu Hen Thang aphuah)

1. (a) Namcih melmak sang minlun, tuaina paal lawh, tul lel a paalvazembang et cim la’ng e.

(b) Tul lel a palvazem bang et cim la'nge, phualva vontawi na hi e, vang lasa’ng e.

2. (a) Theisen lungtup tuai lungtup, tuibang tunni’n vangkhua-uap tuallummei aw na sung lo aw.

(b) Vangkhua-uap tual lummei aw nasung lo aw, tuai ngaih sumtual ke’nva-am dih ve ning e.

3. (a) Tun tawi loh zua tawi loh a, tuaikhan kitawi, lung up lohpi’n, tukluhan sam zial aw e.

(b) Lung up lohpin’ tuklu han sam zialaw e, sumtual nenah lun in haizu,zawng thei e.

4. (a) Tuan a pupa’n, do tunnu maciangsuatsa, tu a pianpih laizom, a vabawl aw e.

(b) Vaimang tunnu a tongsuah na dangding a, von aw luai nau bang, nasang thei nam ci’ng e.

5. (a) Vaimang siamsilnel tung a tuai lehvon dawng, lah liang kei vontawidingin a lawm lo e.

(b) Lah liang kei vontawi dingin a lawmlo e, khangsawn melmuhna dingintulmawh hen aw.

6. (a) Vaimang tongdam na sa’n zong tuaileh von dawng gual kim sinna’n ciinlia nun deih lei-ing e.

(b) Gual kim sinna’n ciin lianun deihlei veng e, si leh hing sial zan kimkhangthei lo ing e.

7. (a) Pai pai ding a, a mual zatam kalding a, tuangtung ding a tuai ngaihmel mu lo ding aw.

(b) Tuangtung ding a, tuai ngaih mel,mu lo ding aw, laizom khing, anbang niingsa hawh thadah e.

8. (a) Ka zalmang in zangsih ai ciang, tawi-ing e, ngaih aw na anglai ka luailah ding bang e.

(b) Ngaih in hemlam hong don in khuasuak mual a, tui luang zozam mualliim khau bang hual la’ng e.

9. (a) Buktual tumtai ka nelzun ngaih gimbanna, lo kei dih vua ke’n hong lomasa ning e.

(b) Lo kei dih vua ke'n hong lo masaning e, ngaih gim a namlai nam awnuam tuam veng e.

10. (a)Zang gamlei a ka von zal aw, lenkumkhua sawt na sa nam aw vonaw e.

(b) Na tun kei sinthu bang hi lehzangleng sunni kai man lo a, sul ahhong hei ding aw e.

Page 70: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

68 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Pi Cing Za Niang' Late:

Pu Vum Kham' tapa 4na, Pu ThangKhua Kai in Pi Cing Za Niang (Sukte) tawhkitengin Pi Cing Za Niang in hi bangin la naphuak hi.

1. (a) Pupa khangui bang zopna, deihsumtualah, sing leh heisa a thaitawh hong paal khawm e.

(b) Ningzu aisa hawmtel cing, lahna halin, ciin aw, tuai aw, phung teng aw,hong khawl ve aw.

2. (a) Simsinggil leh tuinaalgua ka sen-ngaih aw, lianu’n na paallai ka lo,lah ding sa'ng e.

(b) Ngaihkhua zatam lenpuan bang, kathuah a leh, tun aw ka sau-ah, nongkhawl mawh ngawn hi e.

Pi Ciin Za Goih' Late:1. (a) Manawh tuai gin sangpal na lawh,

phung namcih kawm, kim hen aw.(b) Von lianu’n lam bang pak diak aw,

na zua sang kap pahtang tawh,kilawm sa'ng e.

2. (a) Tuan pupa tawh, al bang mangsa,lung ka uploh, tuai gin in, tang bangphong e.

(b) Nun nop lam tual, a kaai ding aw,lia laizom ngai, na veng e.

Pi Lun Ning' La: (a) Liimbelh hawm siam vangkhua ning-

zu, a kai masa zua aw na banzal hi e.

(b) Pupa khangui sut lai hi lo langmai nibang et lai hi e, meii bang hong thengding hi e.

Pi Hau Niang' Late:1. (a) Zua khan khup a, ciin kamkei aw,

namtem solkha, taang bang e.

(b) Lal ding na phuk, ciin lungngaihaw, pupa khan zil, na hi e.

2. (a) Za ii lai-ah, tong zawikaih siam, ciingin pham, mawh ding hi e.

(b)Vontawi sik a, sing lel heisa, kawilianu tawh, tul hen aw.

Pi Thang Khua Niang' la: (a) Laizom ban sam, sanggah lumsun, do

aw mualsing, bang na hawi sak aw.

(b) Gual tunga tuang, ciin hei nading,Sian aw ka kong, baang na honsakaw.

Pu Vum Khaw Pau' La (Sahang mat-a aphuah)

(a) Tongciam pela taa aw e, zanggammang aw kuam in thuk e, suanna kal lah liang aw e.

(b) Na nuacianga nuhsawl bang na hei aleh tah hong khai khial, kei ka phamta hi ci aw e.

Pu Pum Neng' la:Pum Neng pen galkap tumin hi bangin

la na phuak hi.

(a) Tukawl tawi laitual ka khiat aw, vaitun nu’n von aw ci ei.

(b) Nam cih angkawi gi bang hong khentheih loh khang vaimang aw ei.

Rev Nang Khan Pau' laphuah

(a) Tuan pupate mim bang piannakhangsawnte’n tu bang ciin ding hi e.

(b) Mimbang pianna khau bang suutle'ng, Tun sung khat pan piang hangguai aw e.

Page 71: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 69

KHENPI VIII

DEGREE NGAHTE, ULIANTE, MADAWKTE LEHGUALTUNG TUANGTE (2008 KUM CIANG)

A. PILNA LAM DEGREE A NGAHTE

1. Leitung Pilna Degree A Ngahte

No. Min Degree Pa' min1. Am Suan Mung B.Econ. Pa Ngul En2. Ciang Khan Man B.Sc. Pa Tual Thawn3. Ciin Lam Mang B.A. Pa Do Za Cin4. Ciin San Dim B.Sc. (Bot.) Pa Zam Khan Langh5. Ciin Sian Cing B.Sc. Pa Kam Khan Thang6. Cin Hau Mung T.E. (Aero.) Pa Pau Khan Dal7. Cin Khan Mang B.A. Pa Dam Khan Pau8. Cin Khan Suum B.A. Pa Kham Khan Thang9. Cin Khan Tuang B.A. Pa Zam Khan Suan

10. Cin Khen Mang B.A.; B.Ed. Pa Thuam Khen Pau11. Cin Lam Mang M.B.,B.S. Pa Sian Za Lal12. Cin Lian Pau B.Sc. Pa Khaam Za Thang13. Cin Lian Thang B.A. Pa Thang Khan Pau14. Cin Min Thang B.A. Pa Go Suan Kap15. Cin Za Khup B.Sc.; B.Ed. Pa Neng Go16. Cing Deih Kim B.A. (Eng) Pa En Khan Mung17. Cing Dim Niangh B.A. Pa Tun Khan Cin18. Cing Do Ciin B.A. Pa Vungh Khua Nang19. Cing Hau Nuam B.A. (Geo.) Pa En Khan Cin20. Cing Hau Vung B.A. Pa Kham Khan Thang21. Cing Hau Vung B.A.(Eng) Pa Vungh Suan Thang22. Cing Khan Lun L.L.B. Pa Vungh Khua Nang23. Cing Khan Niang B.A. Pa Ngul Pum24. Cing Khawl Niang BA Pa Zam Khan Suan25. Cing Khawm Lun B.A. (Geo.) Pa Kham Do Mang26. Cing Lam Niang B.A. (Hist.) Pa Thuam Khen Pau27. Cing Lamh Vung B.A. Pa Kam Khan Thang28. Cing Lawh Mang B.Sc. (Maths.) Pa Thuam Khua Kam29. Cing Lun Vung B.Sc. Pa Langh Za Cin30. Cing Man Lian B.A. (Geo.) Pa Gin Do Langh31. Cing Man Lun B.A. (Law) Pa Vungh Khua Nang32. Cing San Kim B.A. (Business Sc.)33. Cing San Niang B.A.34. Cing Sian Don L.L.B.35. Cing Sian Kim B.A. Pa Dam Khan Pau36. Dai Khan Mung B.A.37. Dal Sian Khai B.A. Pa Tuang Za Dal38. Dam Khan Nang B.A. Pa Vungh Khua Nang39. Dim En Niang B.C.Sc.; M.C.Sc. Pa Vungh Suan Thang40. Dim Hen Cing B.Sc. (Chem.) Pa Vungh Suan Thang41. Dim Lam Cing M.A., B.A. (Hon.) Pa Pau Hen Nang

Page 72: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

70 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

42. Dim Za Lun B.A. Pa Do Pau43. Do Pau L.L.B. Pa Zen Khual44. Do Sian Mang B.A. Pa Khai Za Cin45. En Ngaih Lian B.A. Pa Hau Suan46. En Za Tuang A.G.T.I.; B.Sc. (Q.) Pa Pau Hen Nang47. Gin Mun Mang B.Sc. (Zoo.) Pa Tuang Do Thang48. Gin Suan Mung B.A.; Dip.Ed. Pa Hau Suan49. Go Lam Cing B.Sc. (Math.) Pa Thawng Do Khup50. Go Lun Cing B.A.(Geo), Dip.Nurse Pa Vungh Suan Thang51. Goih Khan Nuam, Dr M.B.; B.S. Pa Langh Za En52. Hau Nuam Lun B.Sc. (Math) Pa Thang Khan Mang53. Hau Sian Cing B.N.Sc. Pa Gin Sian Pau54. Huai Sian Nuam B.A. Pa Hang Khan Dal55. Huai San Cing L.L.B. Pa Do Pau56. Huat Ngun Zo B.A. (Eco.) Pa Vungh Suan Pau57. Kai Khan Dal B.A. Pa Kap Khua Thang58. Kam Khan Thang B.A. Pa Kham Sial Khup59. Kap Khan Lian B.A. Pa Zam Khan Suan60. Kap Khan Mung B.A. (Rel.) Pa Zam Khan Cin61. Kham Lian Thang B.Sc. Pa Thawng Do Khup62. Kham Sian Lian M.A. Pa Tun Khua Nang63. Kham Sian Lun B.A. (Geo.) Pa Kam Za Gin64. Kham Suan Pau M.Sc. (Med.) Pa Dai Khan Suan65. Khan Hau Mung B.A., B.Th., M.Div., Ph.D. Pa Zam Khan Suan66. Khawl Lam Dim B.A. (Bur.) Pa Vungh Za Nang67. Khem Lun Cing B.A. (Geo.) Pa Vum Khua Thang68. Khen Pian Sing B.A. Pa Hang Khan Dal69. Khual Kim Cin B.A. Pa En Za Mung70. Khual Suan Piang B.A. Pa Do Pau71. Langh Go Niang B.Ed. Pa Pum Khan Kam72. Langh Khen Thang L.L.B. Pa Ngul Khua Thang73. Langh Muan Mung A.G.T.I.; B.Tech. Pa Pau Hen Nang74. Lian Sian Don B.Com. Pa Kam Khan Thang75. Lian Sian Mung B.Sc. Pa Thang Do Khup76. Lian Sian Pau B.T.T. Pa Thang Khua Mung77. Lian Suan Huai B.A. (Bur.) Pa Thual Khua Pau78. Lian Za Nang B.A.; Ed.; D.T. Pa Pum Khua Zam79. Lun Suan Cing B.Sc.; B.Com. Pa Kam Khan Thang80. Man En Mang B.A. Pa Pum Do Thang81. Man Hau Lun B.Com. Pa Langh Za En82. Man Khan Nuam B.A. Pa Awn Za Khup83. Man Khan Vung B.C.Sc. (Q.) Pa Gin Khen Mang84. Man Lam Dim B.A. Pa Kai Za Tuang85. Man Za Cing B.A. (Philo.) Pa Vungh Za Nang86. Mang Sian Tuang M.A. Rel. Philippines Pa Dam Khan Pau87. Mung Za Thang B.A. (Geo.) Pa Gin Khan Do88. Nang Don Man B.A. Pa Kham Sial Khup89. Nang Suan Kim B.A. (E.1) Pa Tuan Khen Mang90. Naung Mern B.Sc. Pa Langh Za Cin91. Nem Lun Dim B.A. (Bur.) Pa Nang Khan Hau92. Ngai Ngaih Mang B.A. (Geo.) Pa Gin Khan93. Ngo Kang Cing B.Sc. Pa Pum Kam94. Ngo Khan Khup B.A. Pa Vungh Khua Nang95. Ngul Go Man B.A. (Philo.)96. Ngul Khan Huai B.A. Pa Pum Do Thang97. Ngul Lam Dim B.Sc. Pa Khai Tung Nung

Page 73: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 71

98. Nian Khua Hau B.Com. Pa Tuan Khan Thang99. Nian Ngaih Vung B.A. Pa Ngul Khua Thang

100. Nian Ngaih Zam B.A. Pa Neng Go101. Niang Deih Dim B.A. Pa Khai Za Nang102. Niang En Lian B.A. Pa Dam Khan Cin103. Niang Hau Lun B.Sc. Pa Pau Za Cin104. Niang Huai Lun B.Sc. (Bot.) Pa Gin Khan105. Niang Lam Cing B.A. Pa Zam Khan Suan106. Niang Lun Man B.A. Pa Kham Khan Thang107. Niang Suan Dim B.A. Pa Ngul Khua Thang108. Niang Zam Cing B.A. Pa Kham Khan Langh109. Niing Sian Nuam B.A. Pa Do Pau110. Ning En Lun B.A. (Hist.) Pa En Khan Cin111. Ning Hau Niang B.A.; B.Ed. Pa Neng Go112. Ning Hau Nuam B.A. Pa En Khan Mung113. Ning Lamh Vung B.A. Pa Khup Khan Thang114. Ning San Nuam B.Sc. Pa Kam Khan Thang115. Ning San Nuam B.Sc. Pa Kam Khen Thang116. Ning Zam Lian B.A. (Geo.) Pa Thang Khan Mang117. Nuam En Cing B.A. (Geo.) Pa Ngul En118. Pau Khan Nem B.A. Pa Tual Thawng119. Pau Khan Tuang B.Sc. (Bot.) Pa Zam Suan Thang120. Pau Lam Saang, Dr B.V.Sc. Pa Langh Za En121. Pau Sian Khai B.A. (Eng.) Pa Kam Za Dal122. Pau Sian Piang B.A. (Philo.) Pa En Khan Gin123. Pau Than Cin B.Eco. Pa Cin Khen Kham124. Pau Thawn Khai B.A. Pa En Khan Mung125. Pau Za Khen B.A.126. Pau Za Langh B.A. (Hist.); Dip. in Law) Pa Theu Za Thang127. Pau Zam Lian B.Sc. (Phy.) Pa En Khan Cin128. Pum Lam Mang B.Sc. (Phy.) Pa Gin Khan Do129. Pum Lian Pau B.Sc. (Phy.) Pa Tuang Do Thang130. Sian Khan Khual B.A. (Bur.)131. Sian Sung M.B.,B.S. Pa Thang Khua Mung132. Sian Za Sum B.A. Pa Sian Khua Hau133. Suan Kim Thang B.A. (Hist.) Pa En Khan Cin134. Suan Lian Kim B.A. (Hist) Pa Khai Za Cin135. Suan Zen Vung B.A. Pa Thuam Khua Kam136. Suangh Lian Kim B.A.(Hist.) Pa Khai Za Cin137. Thang Dal B.A. Pa Awn Langh138. Thang Kap Tuang B.Sc. Pa Kham Za Thawng139. Thang Khan Dal B.L.A. Pa Sial Za Cin140. Thang Khan Khai B.A. (Eng.) Pa Thual Khua Pau141. Thang Khan Suan B.Sc. Pa Khai Za Cin142. Thang Khat Muan Sang B.Sc. Pa Vum Khua Thang143. Thang Khua Mung B.A. Pa Lam Zam144. Thang Kim Khai B.E. (E.P.) Pa Kham Do Mang145. Thang Lam Mung B.A. (Hist.) Pa Nang Khan Hau146. Thang Lian Cing B.A. (Hist.) Pa Gin Khan147. Thang Muan Khai B.A. (Law) Pa Vungh Suan Pau148. Thang Mun Mang B.A. Pa Go Suan Kap149. Thang Ngaih Lun B.A. Pa Kham Khan Nang150. Thang Sian Mung B.Sc. Pa Kham Do Mang151. Thang Suan Khai B.A. (Bur.) Pa Gin En Pau152. Thang Suan Lian, Dr M.B.; B.S. Pa Laang Khan Suan153. Thang Tawi Man L.L.B.; B.Ed. Pa Vial Do Pau

Page 74: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

72 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

154. Thawng Khan Suan B.Sc. Pa Khai Za Cin155. Thuam Khan Kim B.Com. Pa Thang Khan Mung156. Tin Nilar Win B.Sc. Pa Cin Za Go157. Tin Tin Nilar B.Sc. Pa Cin Za Go158. Tual Khan Suum B.A. Pa Tun Khan Cin159. Tuan Go Thang B.A. (Bur.) Pa Vungh Za Nang160. Tuan Lamh Thang B.A. (Philo.) Pa Ngul En161. Tuang Do Kham B.A.; Dip.Ed. Pa Thuam Za Cin162. Tuang Khen Pau B.Sc. (Bot.) Pa Khup Khua Gin163. Vial Khen Thang B.A. Pa Khai Za Langh164. Vung Huai Mang B.A. Pa Tun Kap Thang165. Vung Khan Hau B.A. Pa Khaam Za Thang166. Vung Lam Cing B.A. (Geo.) Pa Khup Khua Gin167. Vung Lam Mang B.A. (Geo.) Pa Tuang Do Thang168. Vung Sen Luai B.A. (Geo.) Pa Gin Suan Kham169. Vung Sian Ngai B.Sc. (Phys.) Pa Ngul Khan Dal170. Vung Suan Cing B.Sc. (Chem.) Pa Thawng Khua Zam171. Vungh Lian Khup B.A. (Geo.) Pa Nang Khua Hau172. Zam Khen Khai B.Sc. Pa Thang Khua Mung173. Zam Sian Pau B.Sc. Pa Tun Khan Cin174. Zen Lawh Nuam B.A. (Geo.) Pa Pau Khan Dal175. Zo Suan Nuam B.Sc. (Hon.) Pa Pau Hen Nang

2. Leitung Degree leh Biakna Degree A Ngahkhawmte

No. Min Degree Pa' min

1. Cin Khen Kham B.Sc.; M.A.(Theo.); M.A.(Min.); M.Div. Pa Vial Do Pau2. Cin Lam Pau B.Ph.; B.Th.; B.Sc. Pa Neng Go3. Don Go Mang B.A.; B.A.B.S.; M.A.(Theo.) Pa Thual Khua Pau4. Kham Za Khen B.L.A.; M.A.; Th.M. Pa Sin Khua Kam5. Kung Za Mung B.A.(Eco.); B.Ed.; M.A.(Theo.) Pa Thang Khen6. Lian Lawh Cing L.L.B.; B.Th. Pa Tun Kap Thang7. Lun Khan Cing B.A.(Philo.); B.A.(Bible) Pa Gin Khan Do8. Pau Khan Thang B.A.; B.Th. Pa Thual Khua Pau9. Pau Pian Thang B.A.; B.D.; M.Th. Pa Do Za Cin

10. Pum Suan Mung B.A.; M.A.(Theo.); M.Div.; D.Min. Pa Thang Khen11. Thang Gin Lian B.A.(Hist.); B.A.B.S.; M.Div. Pa Thang Khen12. Thang Khawm Khai B.A.; M.A. B.S.; M.Div. Pa Thual Khua Pau13. Tuang Khan Khup B.Sc.; M.A. Pa Lam Zam14. Vum Khan Khual B.A.(Q.); M.Div.; D.Min. Pa En Cin15. Zam Khen Khai B.A.(Bur.); M.Div.16. Zam Suan Lian B.A.(Eng.); M.A.B.S. Pa Thual Khua Pau

3. Leitung Pilna Diploma A Ngahte

No. Min Degree Pa' min1. Aung Sian Zam A.G.T.I. Pa Langh Za En2. Ciin Khan Kim Dip.Nurse Pa Thang Khan Mang3. Cin Muan Tung A.G.T.I. Pa Gin Sian Thang4. Cing Deih Lun Dip.Nurse Pa Thawng Do Khup5. En Thawn Sum A.G.T.I (EC) Pa Thang Khan Mang6. Kham Suan Mung A.G.T.I. Pa Gin Do Langh7. Man Suan Huai Dip.Nurse Pa Kung Za Mung

Page 75: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 73

8. Niang Khat Lun Dip.Nurse Pa Sian Khua Hau9. Niang Suan Vung A.G.T.I. (Civil) Pa Pau Khan Dal

10. Sian Za Suum Dip.Nurse Pa Sian Khua Hau11. Suan Cin Khai A.G.T.I. Pa Gin Suan Mung12. Thang Len Sang A.G.T.I. (E.P.) Pa Thawng Khua Zam15. Thang Lian Khai A.G.T.I. (Civil) Pa Gin Khan Do

4. Biakna Lam Degree A NgahteNo. Min Degree Pa' min

1. Cin Khan Pau B.A.B.S.; M.Min. Pa Thang Khen2. Cin Suan Nang B.Th.; M.Div.3. Cing Lam Lun B.Th. Pa Cin Khen Kham4. Cing Thawn Lun B.Th. Pa Tun Kap Thang5. Dai Khan Thang B.R.E. Pa Gin Za Kham6. Dal Lian Mung B.Th. (Music) Rev. Hen Khan Go7. Dim Khan Huai B.A.B.S. Pa Ngul Khua Thang8. Gin Khan Do B.C.Min.; Dip.Th.; B.Min. Pa Siing Pum9. Gin Sian Thang G..Th.; B.R.E.; M.Min. Pa Sial Za Cin

10. Gin Za Thawn B.R.E.; M.Div. Pa Gin Sian Thang11. Go Khan Cing B.Th. Pa Gin Khua Tuan12. Hang Khen Mang M.Div.13. Hau Thawn Kim B.Th. Pa Do Za Cin14. Hen Khan Go M.Div.; Ph.D. (Cand.) Pa Zam Za Dal15. Kai Khan Cing B.Th.; B.D.; M.Div.; M.Th. Pa Sian Khua Hau16. Kai Za Cin Dip.Th.; B.Th.; M.Div. Pa Cin Ki Thang17. Kham Khan Khai B.Th.; M.Div.; D.Min. Pa Thang Suan Pau18. Kham Sian Khai B.Th. Pa Gin Sian Pau19. Khen Sawm Tuang B.Th.; M.Div. Pa Sian Za Lal20. Khen Sian Khai B.A.B.S.; M.Div. Pa Cin Khan Pau21. Langh Cin Lian B.Th.; B.R.E.; B.D. Pa Do Za Cin22. Langh En Pau B.R.E. Pa Gin Za Kham23. Langh Tung Nung B.Th.; M.A.(Theo.) Pa Kai Za Gen24. Lian Za Mung B.Th. Pa Do Za Cin25. Man Lun Cing B.A.B.S. Pa Cin Khan Pau26. Man San Nuam B.A.B.S. Pa Cin Khan Pau27. Nang Cin Khual B.Th.; M.Div. Pa Langh Tung Nung28. Nang Khan Pau B.Th.; M.A. Pa Pum Neng29. Niang Suan Lun B.A.B.S. Pa Thual Khua Pau30. Ning Man Cing B.R.E. Pa Kai Pau31. Nuam Khan Niang B.A.B.S. Pa Thual Khua Pau32. Pau Dong Sian B.Th. Pa Tun Khan Cin33. Pau Khan Khai M.Th. Pa En Gin Thang34. Pau Lam Kim B.A.B.S; M.Div. Pa Thang Do Mang35. Pum Suan Lian B.D. Pa Gin En Pau36. Pum Za Thang B.Th.; B.D.; D.Min.37. Sian Za Lal B.A.B.S.; M.A.(Theo.) Pa Thang Khen38. TG-Thangta B.Th.(PCI)39. Tun Khua Nang B.Th. Pa Neng Za Kham40. Vungh Suan Lian B.Th.; M.Div. Pa Gin En Pau41. Zam Khua Thang B.D.42. Zam Sawm Pau B.Th.,B.D. Pa Zam Khan Suan43. Zam Sian Tung Mang B.Th. Pa Tun Kap Thang44. Zam Suan Mung M.R.E. Pa Do Za Cin

Page 76: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

74 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

B. BEH SUNG KUMPI LAM ULIANTE

1. Beh Sung Ki-ukna Lam Uliante

1. Am Suan Mung (Tonzang) Secretary; Township Law and Order RestorationCouncil leh Assistant State Planning Officer of Chin State

2. Gin Do Lian (Tedim) Executive Member of Township People’s Council3. Gin Khan Do (Tonzang) Executive Member of Township People’s Council4. Gin Za Kham (Tonzang) Chairman of Township Judges5. Khup Khan Thang (Lawibual) 1. Member of Township People’s Council

2. Secretary of Township Party Unit, Tedim3. Member of Central Labourer’s Council4. Representative of 5th Party Convention5. Organizer of National Unity Party, Tedim

6. Pau Za Khen (Tonzang) Executive Member of Township People’s Council7. Pau Za Langh (Saizang) Deputy Manager; State Communication of Chin State8. Thang Khan Pau (Taungyi) Chairman of Township Inspection9. Thual Khua Pau (Leilum) Chairman of Township Party Unit, Tedim

10. Vung Suan Thang (Saizang) Chairman, Township Law and Order Restoration Council, Matupi11. Zen Khan Cin (Tedim) Executive Member of Township People’s Council (part time)2. Galkap Lam Min Neite

1. Cin Za Khen (Capt.) (umuG,fa&; OD;pD;csKyf\ol&Jaumif; vufrSwf&) Saizang2. En Khan Khual (Lieutenant) Suangphei3. Kham Suan Pau (wyfrawmfol&Jaumif; rSwfwrf;0if) Saizang4. Khen Do Thang (Lieutenant)5. Luan Cin Suan (Subider) Tonzang6. Neng Go (Capt.) Tonzang7. On Za Khup (R.S.M.) Ngalbual8. Pau Za Gin (Capt.) Tonzang9. Pau Za Langh (Capt.) Saizang

10. Tel Khua Lian (Major) Saizang11. Thawng Khan Suan (Lieutenant) Tuimui12. Thawng Khua Zam (R.S.M.) (o*F[wHqdyf) Haupi13. Tuan Khan Suan (Capt.) Tonzang14. Vungh Khaw Kam (Capt.) Mualkawi15. Vungh Suan Thang (Major) Saizang

3. Palik Lam Pan Min Neite

1. Khaam Cin (SIP) Tonzang2. Khai Za Kham (IP) Tonzang

4. Civil Lam Uliante

1. Gin Suan Mung B.A.; Dip.Ed. Township Education Officer2. Kam Khan Thang B.A. Township Sports Officer3. Lian Za Nang B.A.; B.Ed; Dip.Ed. Township Education Officer4. Sian Khan Khual B.A. Township Sports Officer5. Tuang Do Kham B.A.; Dip.Ed. Township Education Officer

Page 77: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 75

C. BEH SUNG MADAWKTE LEH A TUAMTUAM

1. Beh sung taih-inn (Pucca building) lam masate

1. Pa Kham Sial Khup Tedim, Lawibual veng 2. Pa Kham Suan Pau Saizang 3. Pa Vial Do Pau Tedim, Lawibual veng

2. Beh sung mawtaw nei masa 1. Pa Kai Za Tuang Kawlpi, Jeep 1. 2. Pa Kham Sial Khup Tedim, Lawibual veng. chevrolet 2 leh Jeep 2.

3. Ansai leh hotel sem masaPa Khup Khua Gin, Kalaymyo

4. Press manager masaPa Tuang Do Thang Kalaymyo (Catholioc Press)

5. Sialkop go masa (a) Pu Hen Thang, Tonzang (b) Pa Lam Za Nang, Tonzang

Note: Sialkop go cih pen nupate a nuntak lai un zu nungin, tongin, sial nihpan a tungsiah go in songpi kop a phutte ahi hi. Innka laizang ah innkasonga ka biambuam kiphut hi. Innka cial nih kidawh in tuangdung tawh dawlthum pha hi. Tonzang ah sialkop go inn 10 om hi.

6. Beh sung sial hau penPu Siing Thang, Tonzang. Amau inn ah ta zo loin tanaute' inn ah kikhumkawikawi hi. Ukpipa zomah a hau pen ahi hi.

7. Beh sung kum 100 val nungtate (theih zawh ciang)

(a) Pu Gui Ziam suan panin Pu Tut Khaat kum 110 nungta hi. (1780-1896) (b) Pu Song Hang suan pan Pu Phung Tuang kum 105 nungta hi. (1877-1982) (c) Pu Sim Hang suan pan Pu Thang Khua Kai kum 105 nungta hi. (1858-1963) (d) Pu Sim Hang suan pan Pu Lam Dong kum 101 nungta hi. (1790-1891)

8. Beh sung laibu tam bawl pente:

(a) Rev. J. Zam Khua Thang in laibu 13 bawl hi.1. Leitung gam thu 1958 kum2. Rome kianga laikhak hilhchetna 1969 kum3. Korinte kianga laikhak 1971 kum4. Suang mantamte 1973 kum

Page 78: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

76 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

5. Genesis telsuina 1979 kum6. John laikhak I, II, III sinna 1977 kum7. Biakna kikhop pitu 1972 kum8. Saptuam amah khe ading 1977 kum9. Senior sinlai ?

10. C. V. John Khasiangtho tawh kidimna 1978 kum 11. Senior sinlai ? 12. Paite Readers ? 13. Kuapeuh in thu a gen leh Pasian thu gen hen 1989 kum

(b) Rev. Dr. Pum Za Thang in laibu 6 gelh hi.1. Gupna ni 1976 kum2. Tuailai leh koppih zonna 1987 kum3. Nang leh nang kisin in 1988 kum4. Khristian tuailai pawl 1990 kum5. Hotdamna ?6. Kadang a taak ?

(c) Dr. Vungh Do Thang (Vung D. Tombing) in laibu 5 bawl hi.1. Leitung gam thu 1958 kum1. Singtang mite khangthu 1963 kum2. Mihing khuaheidan 1968 kum3. Naupang a mihing khuaheidan 1981 kum4. Khuavel khang thu 1995 kum5. Himalay Readers Premier panpihna ?

(d) Pa Gin Sian Pau (G.S. Pau) in laibu a bawl loh hangin khasim laihawmte lehmagazine tuamtuam ah thu hoih nono thulu 500 val gelh hi.

9. Zola tam phuak pen:Pa Sin Khua Kam' ni ahi Nu Nem Cing in a paukhiat peuhpeuh zola suaksak thei hi.Pa Sin Khua Kam' paneu, Pa Kham Go in a thugen peuhpeuh lakam in gen thei hi.

10. Beh sung mi thahatte:(a) Tonzang khua Pu Sim Hang suan Pu Lam Suan leh Tungtuang khua Zilom beh

Pu Tawk Thangte gamvak khawm uh a, sazuk laa khat man uh hi. A kitha etna-un keima mat hi ci tuak uh a, khat a lu lamah, khat a khe lamah singbul siksantuak in sazuk kituh uh hi. Sazuk a aak panin kitat a, tum nih suak hi.

(b) Tonzang khua Pu Dai Lo' tapa Pa Go En Thang in Kawlgam galkap sungahthatang hat, tha hoih leh a gik dom kidemna ah Bago Division panin pahtawinangah hi.

(c) Pu Song Tun (Saizang) in Ngalkhaat tuk 5, a angkuah sa-in sa beng zo hi.Saizang khuataw pan Tuizawl veng dong, Sutpi pua-in pan khang tawh liangkalhzo ahih manin khuapihte in vok tuk 4 leh zu saibeel khat tawh na pahtawi uh hi.

Page 79: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 77

11. Beh sung lu-ye-chun (all round outstanding student) teelna ngahte: (1) Tedim pan Pa Thang Khen tapa Tg. Kung Za Mung in 1978-79 kumin Mandalay

Teachers’ Training College pan Luyechun teelna ngah hi.

(2) Tedim pan Pa Vial Do Pau tanu Lia Thang Tawi Man in 1974-75 kumin Tedimkhua Lawibual veng State Middle School tan 8 pan Luyechun teelna ngah hi.

12. Tangza sawmvei a nei ngei teng:1. Tonzang khua pan - (a) Pu Ling Thang (b) Pu Dong Kai2. Tonglawn khua pan - Pu Gah Thang3. Thangkhal khua pan - Pu Suan Neng4. Zozang khua pan - Pu Lam Kam** Tang puakkhat ciangin tulai bung thum hi a, tangza pen bung zathum cihna hi.

13. Sa tam a mante:1. Suangphei khua Pu Gah Son in saipi 12 man hi.2. Zozang khua Pu Ngul La in saipi 5, sahang 15, cinghpi 5, zangsial 30, ngal, vompi

leh sanautang a kigawm 1,000 val man hi.3. Zozang khua Pu Khen Thang in saihapak 3, zangsial 30 leh sa namkim 1,000 val

man hi.4. Zozang khua Pu Lam Kam in sa namkim 1,000 val man hi.

14. Gal tam a mante:1. Mualkawi khua Pu En Son in gal 15 man hi.2. Tonzang khua Pu Lam Dong in gal 12 man hi.3. Suangphei khua Pu Do Son in gal 10 val man hi.

15. Beh sung Piantit paite (1917-1919)

1. Tun Zam .................................. (Tuithang)2. Luan Tuang ............................. (Ngalbual)3. Hat Go..................................... (Tonzang)4. Pau Za Gin .............................. (Tonzang)5. Awn Langh .............................. (Saizang)6. Tel Khup.................................. (Saizang)7. Vial Ngul .................................. (Saizang)8. Pum Khua Zam ....................... (Tonzang)9. Siing Thang ............................. (Tonzang)

10. Kham Khai .............................. (Saizang)/Teklui11. Tuah Cin .................................. (Saizang)12. Tun Langh ............................... (Saizang)13. Awn Hang ................................ (Saizang)14. Thang Thawng ........................ (Saizang)15. Vungh Ngul ............................. (Saizang)

16. Beh sung hausa sem ngei teng:

1. Khaam Za Thang ..................... Tedim 2. Gin Do Lian............................. Tedim 3. Khai Tung Nung ...................... Tedim 4. Tuan Khua Zam....................... Tuithang

Page 80: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

78 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

5. Dam Khan Pau ........................ Leilum 6. Pum Lam Thang...................... Singzung 7. Dam Awn ................................. Ngalbual 8. Luan Tuang ............................. Ngalbual 9. Nang Khup .............................. Ngalbual10. Langh Khan Thang.................. Saizang11. Zam Do Lian ........................... Saizang12. Gin Do Langh ......................... Saizang13. Pau Hen Nang ......................... Teklui14. Zen Nang ................................. Phaileng15. Nang Khan Thang ................... Singzung16. Kam Za En .............................. Suangphei (Circle chairman)17. Thang Za Kam ........................ Lingthuk (Circle chairman)18. Gin Za Cin ............................... Saipimual19. Pau Za Khen............................ Khenman

17. Hunbit Pasian' nasem Ordination ngahte:

1. Rev. Fr. Cin Lam Pau ............. (RCM Father)2. Rev. Dr. Kham Khan Khai ...... (AG; USA)3. Rev. Dr. Vum Khan Khual ...... (ZBCM)4. Rev. Dr. Pum Suan Mung ....... (EBC)5. Rev. Hen Khan Go.................. (ZBCM) Dr. -Cand.6. Rev. Dr. Pum Za Thang .......... (ECC)7. Rev. Gin Sian Thang ............... (EBC)8. Rev. Kai Za Cin ....................... (TBA;GS)9. Rev. Nang Khan Pau ............... (UPC)

10. Rev. Pau Khan Khai ................ (ZBCM)11. Rev. Tuang Khan Khup .......... (Baptist, Japan)12. Rev. Thang Gin Lian ............... (EBC)13. Rev. Thang Van Lian ............... (P C)14. Rev. Tun Khua Nang ............... (SDA)15. Rev. Fr. Tual Khan Sum.......... (RCM Father)16. Rev. Zam Khua Thang ............ (ECC)17. Rev. Sian Za Lal ...................... (EBC)18. Rev. Khen Za Dal .................... (UPC)

18. Kawlgam Matric Exam ah Distinction 3 leh a tungsiah a ngahte (2000 kumkhit)

Min Kum D Nu leh pa min1. Lia Cing Sian Nem 2005-2006 6 Kung Za Mung + Thang Sian Cing2. Tg. Sian Sung 2002-2003 4 Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang3. Tg. Hau Sian Gin 2007-2008 4 Kung Za Mung + Thang Sian Cing4. Lia Cing Van Kim 2007-2008 4 Gin Sian Pau + Vung Kang Cing5. Tg. Khen Sian Kham 2002-2003 3 Kung Za Mung + Thang Sian Cing6. Tg. Khual Sian Tung 2007-2008 3 Pau Khan Dal + Don Za Ciin7. Lia Hau Ngaih Lian 2005-2006 5 Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang

Page 81: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 79

D. KHUA TUAMTUAM PAN BEH MAKAITE (2008)(a) Tedim Khua Tawmging Beh Makaipite

1. Pa Khup Khan Thang President2. Pa Khai Tung Nung Vice President3. Pa Gin Sian Thang Secretary4. Pa Gin Sian Pau Joint Secretary5. PaThual Khua Pau Treasurer6. Pa Cin Khen Kham Accountant7. Pa Gin Khan Do Member8. Pa Nang Khan Pau Member9. Pa Kham Khua Lian Member

10. Pa Gin Khua Cin Member

(b) Kawlpi Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Dam Khan Pau (Tonzang) President2. Pa Tuang Do Thang (Saizang) Vice President3. Pa Thawng Khua Zam (Haupi) Secretary4. Pa Kung Za Mung (Tonzang) Treasurer5. Pa En Cin Mang (Tuimui) Accountant6. Pa Lian Za Thang (Saizang) Auditor7. Pa Pau Sim Thang (Haupi) Auditor8. Tg. Thang Sawm Pau (Zozang) Sawltangzang

(c) Zangkong Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Gin Khan Lian (Nahnuai) President2. Pa Hang Khan Dal (Tuitum) Vice President3. Pa Thang Khua Mung (Sezang) Secretary4. Pa Gin Khua Thawng (Tonzang) Joint Secretary5. Pa Pum Suan Mung (Tonzang) Treasurer6. Pa Pum Lam Mang (Tonzang) Auditor

(d) Tonzang Khua Tawmging Beh Makaipite1. Pa Gin Go Pau President2. Pa Vungh Suan Pau Vice President3. Pa Thang Lam Mung Secretary4. Pa Do Khan Mang Joint Secretary5. Pa Zam Suan Thang Treasurer6. Pa Kham Khan Thang Auditor7. Pa Gin Za Kam Auditor8. Pa M. Thuam Khaw Kam Member9. Pa Pau Khan Dal Member

Page 82: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

80 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI IX

ZOMI PU LEH PA NGEINA PAWLKHAT

~ Sia Nang Khan Pau

Zomite pen ngeina kip a nei minam thupi khat i hi hi. Minam leh kampau zui-in ngeinatuam ciat kinei a, Tedim kampau i pu i pate ngeina pawlkhat en dih ni.

A. NGEINA TUAMTUAM

1. Zawl helna

Tangval khat in nungak khat a ngaihleh tua nungaknu innah nitakin hawh den a,tua pen zawlhel kici hi.

2. Zuthawl piakna

Nungaknu in hong ngai mawh ke'n tehci-in tangvalpa in a telcian leh tangvalpa inmeltheih tanau khatpeuh zutaak thawl khattawi sakin, nungaknu, a nu a pate kiangahngaihna itna thu gen dingin paisak hi. Tuapen zuthawl-pia kici hi.

3. Zuthawl sang/ nolh

A zu a nek sak leh zuthawl sang kicihi. A zu a nek hangin a thukim kei leh a tawizu bang linlian mah tawikik sakin zuthawl sanglo kici hi. Numei lam in zuthawl a san khithangin mo kilak ni ma-in a lungkiat leh zuthawlpiak ni-a zutawi zahzah pia kik a, tua penzuthawl nolh, ahih kei leh nungak leh tangvalkikhen ta cihna hi.

4. Mo lak dan

Zuthawl kisan khit ciangin molak niding kivaikhak pah hi. A hun a tun ciangintangval lamte (a kuanlamte) nungak' innahdangka Pek li leh zu beel khat tawh va pai uhhi. Tua sum pen thaman kici hi. Dangka Pekli lui-in, zu hawmin, tamsipa in mo ngetnathu sung masa hi. Innteek lam pan mo ngetnathu san ding san loh ding thukikupna kineihi. A san uh leh innteekte' zu kihawmin,thaman sum Pek li sangin, tunsa ding voktuk thum khat kigo hi. Man leh mual gen ma-

in a kikhen uh leh thaman Pek li leh tunsa akidin dinga kiseh ahi hi.

5. Moman kinget dan

Innteek in dangka Pek li a san khitteh man leh mual ding a nuai-a bangin vaikhakpah hi.

(1) Manpi Sialpi khat,sumtang ahihleh Pek 150

(2) Sanggam sum Pek 6 (3) Pu man Pek 2 (4) Min man Pek 2 (5) Nu man (ang khen) Pek 2 (6) Zaang dawh Pek 1 (7) Kan man Pek 30 (8) Mualkhup Pek 30 (9) Mo liah Pek 1

(10) Saseng pua Pek 1

Hih bangin vaikhakna a kineih khitciangin zu beel khat leh tunsa tawh mo kikhakhia hi.

6. Mo kilei ni ding sehna

Tua khit ciangin pasal lamte lehnumei lamte thukimna tawh mo kilei ni dingseh uh hi.

7. Mo kilei dan

A ni hong cin' ciangin kivaikhaknabangin a kisam sum leh vante tawh va kuanuh hi. A ken uh zu hawmin tamsipa in gatangkai-in man leh mual thusunna nei hi. Tuathusunna bangin a kisan pah leh thu a siang

Page 83: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 81

hi pah hi. Innteekte in khiatkik a neih leh zonga kuanlamte in lungdam takin sang hi. Sa kigokhempeuh sakha pen tamsipa kipia hi. Inn-teekte in gan khatpeuh go-in, tua pen sial-khupsa kici hi. Manpi dingin sialpi a nget keileh sialkhupsa gawh kul lo hi. Sialkhupsa penmo lei khit hunkhat peuhpeuh ciangin zongkigawh thei hi. Manpi sial a kinget kei lehmolei ni a, mo sagawh in kisim sak lel hi.

8. Mo sagawhna

Mo sagawh pen numei’ pate in tunsaleh sialkhupsa ci-in nam nih a gawh kei lehnihvei gawh kul hi. Tunsa leh sialkhupsa pena kuan lamte kigawh ahih manin a nuai-a tengkipua sak hi.

(1) A phei 1 (2) A liang 1 (3) A pang phel 1 (4) A iik phel 1 (5) A tekguh phel 1 (6) A ngawng phel 1 (7) A phuuka 1 (8) A huai 1 (9) A sinka 1 (vok ahih leh)

(10) A ngoi kawn 1 (vok ahih leh) (12) A zel, a lungtang leh

a kal simloh a sungkua 1/3 (ganpiahih leh)

Hih a tunga teng mopite kipua sak a, aomlai teng innteek sagote’n ngah hi.

9. Sagawh ngah mopite’ sahawm dan (Dim tatdan)

(phei 1; liang 2; pangsa 1 leh iik 1 kihawmhi.)

(1) A phei tong - Bangkuapa

(2) A liang tong (tumbul) - Bangkuathuap

(3) A pheisa - Sasem, puleh sanggamteng in hawm

(4) A naak bul - Tanu thum inhawm (vokahih leh)

(5) A iik phelkhat - Tanu lina pantanu dang tengin ngah hi.

10. Mo kilei ni moken vante

(1) Zu beel khat

(2) Sengzing khat

(3) Saseng siin puanza khat

(4) Tu khat

(5) Hei khat

Hihte banah a neizote in a ken sakzawh bangbang keng thuah sak uh hi.

11. Moken vante hawm dan

(1) Sasengsiin - Tanu khatna (haitawi) (puanza)

(2) Hei - Tanu nihna

(3) Tu - Tanu thumna

(4) Sengzing - Tanu lina

12. Moman leh van dangte innteekte’na hawmdan:

(1) Manpi - Innteek

(2) Thaman - Innteek

(3) Sanggam sum - Bangkua (thalloh)

(4) Mualkhup - Innteek

(5) Kanman - Pasal neinu in akan a unu (te)

(6)Puman - Pupite

Page 84: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

82 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(7)Minman - Mintapte

(8)Zaangdawh - Tulpi

(9)Numan - Pianna nu

* Kanman leh mualkhup pen kivai-khakna zui-in nget nop zahzah ngenthei hi. Nget nop kei leh zong ngenlo thei hi.

* Numan pen upa pen leh nautumtung bekah kila zaw hi.

13. Inntuan sagawh

Innpi panin inn dang nei ta, inn tuanta cih kipsakna hi. Hih ni-in innmun logam,um leh beel, ganno, sum leh paai-a kipankhenkhiat zawh bangbang innpi panin kikhen-khia pah hi. Ahih kei leh kinung piak thei hi.Innsung dongta kiguan pah hi. Inntuan sa akigawh khit nak leh amau leh amau-in kikhualthei ta, sihna nopna-ah amau leh amau-invaihawm thei ta hi.

14. Inn sung panmun sehna/ bangkuahonna/ phamawh zonna:

Inntuan sagawhni-in innsung adingpanmun kiguang pah hi.

Bangkua

(1) Bangkua/ Sanggam/ Thalloh(2) Bangkua thuap/ Sanggam nihna(3) Sanggam thumna(4) Sanggam lina(5) Tua khit ciangin beh pasal khempeuh

a banbanin kiguang hi.

Thusa

(1) Sanggam thusa (Beh sung khatpeuh)

(2) Veng thusa (Vengte mi muanhuaikhatpeuh)

Sasem

(1) Sanggam sasem (Beh sungkhatpeuh)

(2) Veng sasem (Vengte mi muankhatpeuh)

Tanu

(1) Haitawi - Sanggam numeite sungpan a upa pen

(2) Haitawi zom - Sanggam numeite

(3) Tanu thumna - Sanggam numeite

(4) Tanu lina - Sanggam numeite

(5) Tanu ngana pan a tungsiah- beh sung pan tanu

mokhak om zahzah abanbanin a kiseh toahi hi.

Pute

I nu' pianna lamte, sunghte, i zi'nunglam khempeuh, pa’ pu, nu’ pu leh tate’pu cih bangin kiseh to hi.

Nuphal

I zite' sanggam numeite nuphal-inkiman hi.Zawl

I khangual i ki-itpih diakte Zawl-inkiman a, hih Zawl pen sanggambul zahinkingaihsun hi.

15. Innsung panmun neite' sep ding(tavuan):

Nopna, dahna-ah innsung panmunneite in amau panmun tawh kizui-in a sepdingte sawl kul loin sem ciat uh hi.

(1) Sanggam lamte in nopni dahni-ahinnteek tawh thu vaihawm khawm hi.Gtn: Sihna bangah hankuang,singlamteh, kuul tawh cihte vaan pihuh hi.

(2) Tanute in haitawite' makaihna tawh nekleh dawn dingte vaan hi. Gtn: Nidang

Page 85: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 83

lai-in zu leih nading tui tawi, an huan,niangtui awm, van hem, um leh beelvanzatte kemin seng uh hi.

(3) Thusate in nopna dahna-ah hong kitawizulak (zubeel, sum leh vante) khem-peuh ciamteh hi.

(4) Sasemte in a kigo sa khempeuh angeina banga satan a kihawm theihnadingin sa semsak hi. Thusate tawhkipawlin zulak zui-in satan hawm hi.

(5) Pute in tute cidam ludam nading,nopsak nading, khansau nading cihtethupha pia hi.

(6) Nuphal in pasal sanggam bulte mahbangin tavuan nei hi.

(7) Zawl pen sanggam zah a i ki-it pih,i khangual, i lawm it taktak ahihmanin sanggam lina tawh kikimintavuan nei hi.

16. Melmuh thu:

(Melmuh thulupi nuai-ah a kicinginkigelh hi.)

17. Pu zukholh:

I pianna i nu' sanggam lam i pute penkum khatin khatvei ta zu kikholh hi. Kumsimin tuk tun khit teh zu kisa-in pute zukikholh ahih manin tukzu-kholh kici hi. Putelak pan a upa pen kipia masa a, zu a tep adawn ma-in kampi khat muamin phihkhia(siakhia) in tua khit ciang zukholh a tute adingthu ngetsakin thupha pia hi. Tua khit teh zukihawm pan hi. Pu zukholh a deihna bulpipen "Tute in pute tung panin thupha ngetna,thupha dawhna" ahi hi. Pasal lam pan upipazong tua mah bangin tukzu kikholh hi. Itnaleh thupi simna tawh zu kikholh ahih manininnteekte in zong a neih bangbang sa gawhthei zel hi.

18. Kawsah / hanken / sasin-tawi

Nidangin mi a sih ciang innteekte insivui ni-in gan khatpeuh go hi. A sa pen ngeinaom bangin kihawm hi. A sin, a lung, a sungkua

themno khat ciat misi' khutah kitawisak a,sasin-tawi kici hi. Hih pen kawsahpi kici a,tanaute in zong misi vuina sa go thei hi. Ahizongin kawsahpi sungkua bek misi khutahkitawisak hi.

19. Lawm annek / sialsawm:

Lawm annek pen khaici tuh khitakibawl hi-in kum simin April kha sungin kibawlhi. Lopawi man khit hun tawh kisai hi a, khuakhat leh khua khat a ni kituak lian khol lo hi.

Khua bup adingin khua laizang ahihkei leh khua sung mun khatah vok khat tawhbiakpiakna kinei masa hi. Khaicite hoihtakin hong po theih nading, guahtui maannading, an hauh nading thupha ngetna ahihi. Tua ni pen Tualbawl ni kici hi. A zingciangin Lawm annek kipan a nithum sungbang kine hi. Khua pawlkhatah nipi kalkhatahih kei leh tua sangin sawt zaw thei hi.

Lawm annek (Sialsawm) sungin sakibeng a, Tualbawl ni-a kipan ni sagih sunginsakuh pan a tungsiah sa a kimat leh Sawngkici-in kimualsuah hi. Hanla kisa loin khuamualpan kilit (kiku) in thau om zahzah kilawn hi.

20. Khuado bawl

Khuado pen tuk anlak khit, kum simina kinei pawi thupi khat hi a, lungdam kohnazong ahi hi. Khua khat leh khua khat a hunkibang lo hi. September ahih kei leh Octoberkha sung bang hi thei hi. Sim leh Zo zong ahun kibang lo hi.

Khuado ma a zan ni-in meilah kila masahi. Tua ni pen 'meilah sat ni' kici hi. A zingciang pen khuado a pi ni hi a, sa kigo pahziahziah hi. Nithum sung khuado-sa kine a, anithumna ni pen zinkhakni (buansiak ni) kicihi. Tua ni-in khuado a siim dawite a ciahnadingin kikha hi.

Khuado la: (a) Do na lingling, do na lingling e, gual

in kumkhua do na lingling e.

(b) Gual in kumkhua do na lingling e, Do’hanah nau bang va kap ta’ng e.

Page 86: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

84 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

21. Ngeina puante:

Tanglai i pu i pate' ngeina puante in Tangcing, Puandum, Puanlaisan (Daapzal) lehPuangial (Khephiau) te ahi hi. Puanlaisan pen pasal puan hi a, puandum pen numei puan ahihi. Tangcing pen sih cianga misi kisilh sak puan ahi hi.

22. Tum theih tumgingte:

Lemlawi, Tamngai, kiilawng, Phit, Khuang, Zam, Daktal, Dak, Sialkii, Dalkop (Daltuah),Lawinget cihte ahi hi.

B. SAIZANG KHUA TAWMGING BEHTE' SAHAWM DAN

Thupuak:TG. Khup Khan Thang, Lawibual B-202

Saizang khuapi-ah Tawmging behte sa hawm dan hih bang ahi hi. Nopna sa a kigawhciangin thalloh, zinkhak, tanu, tapa, pu, nuphal, thusa, sabawl-te leh beh unaute panmun alian a neu zui-in amau tan ciat sa kipia hi.

Nopna mo sagawh

Mo sagawh pen numeinu’ a pate in mo leini-in khatvei nei hamtang hi. Khatvei a gawhkhit ciangin tanukhak sagawh ci-in gawh kikkik thei hi. Gawh loh phamawh hi lo hi.

Mo sagawh cianga kipia sateng:

Meipum kici vok, bawng, sial, lawi-te a kigawh ciangin a hawmdan kibang hi.

A gawh sa peuhpeuh a salang leh a liang khat (a liang galkai) mopite kipia hi.

Tuate a tomin a nuaia bang ahi hi.

(1) A phei 1 (2) A liang 1 (3) A iik phel 1 (4) A tek phel 1 (5) A ngoi kawn 1 (6) A gilpi 1/2 (7) A bil 1/2 (8) A kha nuai 1/2 (9) A huai 1/2 (10) A sin 1/3

Ganpi ahih leh a gilpi, a ekthup, a gilkha leh a iik tawm tek kipia hi.

Page 87: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 85

Moken

Mo khak ciangin a nuai-a bangin moken kipia hi.

(1) Sengvang khat (a neite’n sengbing khat tawh)

(2) Saseng-siin ci-in puanza mawkmawk khat

(3) Tuu khat leh hei khat

Pasal lam mopite’ sahawm dan:

Vok ahih leh

(1) Tuitaak (Tanu uzaw) - A iik nawi khat baang, A khanuai phel khat tawh

(2) Sawlla (Tanu nauzaw) - A phuuk nawi nih baang A bil langkhat tawh

(3) Thalloh (Bangkuapa) - A ngoi maai. (A pheibul a mei baang)

(4) Sunghpi - A tel sungnung (A pheibul a mei baanglo)

(5) A zuungzui sabak seh 6 suah in, a nuai-a teng a kikimin kihawm sak hi. (a) Zinkhak (b) Pu (c) Thusa nihte (beh leh veng) (d) Sabawl nih (beh leh Sungh)

Sa omlai a phei mal khat leh a liang nihte pen sa hong siim meltheihte, mi i khohtesimna-in kihawm hi. I sap hong pai lote zong kikholh thei hi.

Sa a omlai a khanuai, a bil, a tek, a gilpi, a ngoi, a sinte kihawm lo hi. Innteekte ki-aphi. Moken vante khempeuh zong kuamah kipia loin innteekte kipia hi.

Bawng, sial, lawi meipum ahih leh

(1) Tuitaakte a iik lam a naaktang lina ciang kipia hi.

(2) Sawllate a phuuk lam a naaktang lina ciang kipia hi.

Sihna Hanken Sa Hawmna

Vok ahih leh

(1) Tuitaak (Tanupi) - A phei mei baang, a khanuai phel khat leh a sin a ngoitawm tuak.

(2) Sawlla - A liang, a sin, a ngoi tawm tawh.

(3) Thalloh (Bangkua)- A ngoi maai (a phei mei baang), a sin, a ngoi tawmtawh.

(4) Sunghpi: - A guh hon (A ngoi maai a lang), a sin, a ngoi tawm tawh.

(5) A zungzui bup tum nih suah ding, tum khat pen tum li suahin hih a nuai-aphamawh li teng hawm sak ding.

Page 88: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

86 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(a) Zinkhak (b) Pu (c) Thusa (beh) (d) Thusa (veng)

(6) Sabawl (beh leh sungh) - A iik nawi khat baang tuak.

(7) Zawl leh Nuphal - Sabak limci sim khat, a ngoi tum khat, a sin.

A omlai sate pen meltheih zahtak tuamtuamte bak khat tek leh a ngoi tawm ciat kipia hi.

Ganpi meipum ahih leh:

(1) Tuitak - (Sasial) A phei mei baang khat

(Sa minsa) A naak bul khat, a sin, a ngoi, a gilpi, a ekthup,a gilkha, a tuap, a iik leh a huai tawm tek kipia hi.

(2) Sawlla - (Sasial) A liang khat.

(Sa minsa) Tuitak ngah bangbang.

(3) Thalloh (Bangkua)- (Sasial) A tel (Ngoi nawi a mei baang)

(Sa minsa) Tuitak leh sawllate ngah bangbang

(4) Sunghpi - (Sasial) A tel sungnung (Thallohpa tan a tom a mailam)

(Sa minsa) Tuitak, Sawlla leh Thallohpa a bangbang)

(5) Azuun zui bup tum nih suah, tum khat li suahin, khat tekin hawm ding.

(a) Zinkhaak

(b) Pu

(c) Thusate

(8) Sabawl 2te - A iik guh tang 8 baang a iik geel ngah tuak

***

Page 89: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 87

Tonzang kampau zawdiakte' mopimokhakna i cih ciangin, tanga kipan tuni dongkikhel lo a, a kip paisuak cihna hi lo hi. Leitungkhuahun leh nate zong a hun leh a mun zui-in, a kikhel ngitnget bangin ngeina thute zonga hun leh a mun zui-in a tawm a tamin kikhelto to tham hi.

1. Mo Kiheel Kingaih Dan

(1) Tangvalte nungakte'n va hawh masa uha, lawmheel, zawlleng kici hi.

(2) Nungak leh tangvalte kikalah thu tawhahi a, la tawh ahi zongin ki-itna kihokidotna hong kineih khit uh ciangin, nupapumkhat suah dingin kithukim a,kamciam hong kipia tuak masa uh hi.

(3) Tua ciangin a nu a pate tuak uh hongtheisak uh a, nu leh pate in zong amaulawmta ki-itna thu theihpih in, a thukimpihna uh theihsakna in, zuthol piaknahong bawl uh a, maban kalsuan na'ng ziakikupna leh kivaikhakna kam hong kineita uh hi.

(4) Kivaikhakna ni hun hong tun ciangin,pasal lamte in numei’ nu leh pate' innsungah kuamah theitang sak loin,innteekte nupa, Bangkuapa (Thalloh pa),Thusapa leh Haitawi (Tuitaak) te nupatetawh zu beel khat leh thukong honna(thaman) sum Pek li kengin numei nu lehpate' inn sungah va lui-in, numei va ngenuh a, a banin suan le khak nei thei-in i omleh, hong koici kigin ding ka hi uh hiam?Kam vaikhak-na hong nei un, ci-in ngenthuah lai uh hi. Tua ciangin, innteekte ina tanu uh hong kipina a thukimna un,thukong honna (thaman) Pek 4 sangin,

pasal lamte' ngetna moman dingte Sialmin tawh genin (Sialpi khat, pi nuta, pileh zabo, sialpi nih cih bangin) hongkiging un, ci-in kam vaikhakna hong neikhia uh hi.

(5) Tua ciangin inn nuai-a om vok gualnokhatpeuh zan gawh uh a, amin ciangin sakhenin, moliah ding nu tawh a tanu uhkha khia uh hi. A tanu uh a pusuah khiatding tak ciangin, a pa in kongbiang ah napangin, “Tanu tawh pai in, tapa tawh paiinla, na tun na lutna inn sungah, mimzatawh lut in, tangza tawh lut in, sumnu tawhlut in, sumpa tawh lut inla, na lutna innsungah, khapi-tang nipi-tang bang in” ci-in a aw neihzah tawh a gingkhia-in thuphapia-in pai sak vingveng hi. Khua zaninmite ihmu khinta uh ahih manin, innteekpain a gingkhia-in a tanu thupha a piaknaawgingte in a veng a pam teng phawnga, veng leh paam teng in tua kikonaawging hangin mo kipina thu theikhia panuh hi.

(6) A lut nading uh mopite’ inn a naihciangun, haitawipa (Tuitaakpa) in kongna honin, “Tanu tawh hong lut ding hi’ng,tapa tawh hong lut ding hi’ng, sumnutawh hong lutin sumpa tawh hong lut dinghi’ng, minza tawh hong lutin, tangza tawhhong lut ding hi’ng” ci-in a aw neihzahtawh hong awngkhia ziahziah leuleu hi.

(7) Tua kikona awging hong kizak ciangin,mo tun nading a innngakpa in zong“Nong lut nading kong honsa-in om hi.Mi daisak mi daikhang hong beel kei in,mi kongsak mi kong khangah hongvaitham kei in. Tanu tawh hong tum in,tapa tawh hong tum in, mimza tawh hong

C. MO PI MO KHAKNA

(Kam Hau gam sung, Tonzang kampau diakte' zat dan)

~ Pa Dam Khan Pau

Page 90: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

88 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

tum inla, tangza tawh hong tum in, sumnutawh hong tum inla, sumpa tawh hongtum in” ci-in a aw neihzah siit loin, hongkidawng ziahziah uh hi.

(8) Tua bangin kiko-in a kidawng awgingteng in, mo tun ding ngak a, a ihmu tengphawngin, mit nuai khengkhangin hongtho khiaciat uh hi. Tua ciangin haitawi nu(tuitaak) in monu' sa puak sa minsa sengtawphah hong dokkhia-in balneninnaupangno teng hong hawmsak a,naupang teng hong lung-dam thei mahmahuh hi. Tua mah bangin papi nupi teng inzong mozu hong hawmin hong ne uh a,kuamah peuh lungdamin nuamsa-in vasidaingo kham kigen bang ziazua ta uh hi.

(9) Hih pen i tanglai molak ngeina hi a, iTopa Zeisu in, Lai Siangtho sunga zankimlaitak mopipa hong kiko ciang mopawiuap dinga hong pai a ihmu numeite hongkhanglo uh hi, a cih pen, tu-a mun tak agenna ahi hi.

(10) Hih tunsa puakte tawh kisai-in sakhapen zawltuah leh bawmtate' thaman dingaa kipia ngiat ngeina ahi hi.

(11) Mo kilak ni-a kizang dangka Pek 4 penthukong honna, thaman, saman ci-inlawhna nam thumin na kilo, na kiciam-teh hi.

Hih lawhna nam thum pen a mawkna-a kiminvawh a, kilo mawkmawk hi loin, a hunleh a mun tawh kituak a, kilo ahih manin amamun zui-in a maan vive ahi hi.

(i) Thukong honna Sum Pek 4

Tanglai i pu i pate in, thu khatpeuh agen ding uh ciangin thu tawphah cih khat naomsak uh a, thukikupna a na neih toh uh mahbangin, mo thu kigenna peuhmah ah thukonghonna tawh dangka Pek 4 lui khia masa lointhu kigen thei lo ahih manin tua mun takahthukong honna sum hong suak hi.

(ii) Thaman Sum Pek 4

Tanglai-in mo a na kipi uh ciangin tulai khangthak biakna hun paizia tawh kibanghi lo hi. Tu hun ciangin mopi leh momanpiak thuahin i lungkim pah a, tanglai-in numeiin suan le khak a na neih mateng man pia loina na kithuah sak phot masa uh hi.

Bang hang hiam cih leh, numei in ta a neihtheih kei leh, na kimakik thei ngiat uh hi. Tuabanga kimaakkikna thu a om ciangin, numeiin a pasalte' inn a, a om sungin, a sep abawlna thamante, tua dangka peek 4 tawhkisi suakin, na kisiik kik thei nawn lo uh ahihmanin, kikhenkik khakna munah tua dangkapeek 4 pen, Thaman hong suak hi. Tu hunciangin i sanggam Phaileng kampaute sungahthaman cih kammal na kitam zat zawdeuh hi.

(iii) Saman Sum Pek 4

Saman cih ciangin thu kong honnasum cih leh thaman sum cih tawh mothu gena kiteng nupa thakte in, a sih tawp dong unna kiteng tulsuak suak le-uh saman cih kammallawh nading a thu om lo hi.

Ahi zongin, a kamsia nupate kikalah, athu khatpeuh hangin si lopi, hing laipi-in nupakikhenna kitulpih lohna na om thei hi. Tuabang thu a hong omna munte ah, numeilamte’n pasal lamte tung panin, thukonghonna sum (thaman kici sum) te na sang khinuh ahih manin a tanu uh tunsa ding a gawhuh gan man siik thei lo uh hi.

Tua ahih manin nupa kikhen kiknamunte ah, numei laak khiat nading a, a kiluidangka Pek 4 leh tunsa ding a kipua sak (Sa)pen kidin sakin kuamah kisiik kik thei nawnlo uh ahih manin tua mun takah tua dangkaPek 4 pen saman hong suak hi.

(12) Hih munah theih ding thupi mahmahkhat om hi. A kuanlamte in thaman sumPek 4 luikhia a, thu a sut khit ciangininnteek lamte in a kuan lamte kuannahong sang ung, cih lahna-in thaman Pek4 sang uh hi. Tua khit ciangin thu dangtesutto uh hi.

Page 91: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 89

(13) Numei lakkhiat nading a kilui dangkaPek 4 a hong san kei uh leh, hong sanzawh lohna thu longal thudang kigenzom nawn loin, tua mo kilakna adinkhawl suak hi.

Theihding thu:

Hih pen mi khempeuh leh ngeinakhempeuh ading cihna hi lo hi. KamHau uksung Tonzang kampau zaw-diakte' ngeina a gen bek i hi hi. Mun-dangte ah a mun leh a nam zui-inngeina leh tatdan kinei dimdiam hi.

2. MOMAN KIGEN KIPIAKNA

Moman cih pen a kipi numei a nu a paleh a behte tung pan leikhia in, amau miamau beh suahsakna ahi hi. Kileina om lopia, midangte na khat peuhpeuh kem a, neihnapen Pasian in guta ci a, dik sa lo hi. Pasian'thukham 10 sungah midangte' na khat peuh-peuh deihgawh lo ding, haza lo ding, guk saklo ding ci hi (Exodus 20:8,10) .

Tua ahih manin Abraham in khualzinkimlai a zi a sih teh Hitmi Efron' leitang ngunshekel 400 tawh a lei khit ciang, tua lo sungasuanghawm sungah a zi Sarah vui pan hi(Genesis 23:10-19). Jacob in a nunote ahiLeah leh Rachel tawh a kiten theih nadinginmoman ding a pu Laban’ na kum 14 sungsepsak hi (Genesis 29:17-20).

Pasian in a siangtho pasal khat lehnumei khat kilungkimin om khawmin pumkhata suah uh leh pasal in numei’ pa tungah ngunshekel 50 pia hen la, a khan tawntungin amazi suaksak ta hen, na ci hi (Deuteronomy22:28, 29).

Hih thute i et ciangin Pasian in i zite leingiat a, tenpih ding deihzaw cih kimu hi. Ahizongin tuhun ciangin mi pawlkhat in Pasianin a tapa man ngen lo-a hong pia ahih tehama thuzui i hih buangin ei zong i tanute manngen kei ni, cih tawh kizo-in man la loin atanute uh khakhia vingveng mawk uh hi.Pasian in a tapa hong piakna leh i tanute mi zidingin i piakna thu na kibang lo a, a tuam

tuak hi. Tanute piakkhiatna pen leitungah mitepungin dim hen, cih thupiakna tawh kizom hia, Pasian in a tapa hong piakkhiatna penmawhna pan suahtak nading tatkhiatna ahi hi.Pasian in man ngen lo a, na ngah uh, manngen lo mahin na piakhia un, a cih pen, ZeisuKhazih tatkhiatna thu genkhiatna ah man ngenlo ding cihna bek hi a, tanute tungah bulh a,zat ding hi lo hi. Pasian' thuzui-in kineihnatawh ngeina leh biakna khen thei lo a, momanlaklohna pen Pasian' lamlahna ahi het lopi khata zui i hih khak ding lauhuai hi.

Tu-in i mothu lam kikum kik ni.

(1) Mopini a kam kivaikhakna thu tawhkizui-in mo in nau hong paii teh, sialpinuta hawlin a numei’ pate' sialkong ah vakhih ngiat uh hi. Numeinu’ pa in sialpinutate vel dikdek a, poina, hemna,paubanna om lo hi, ci-in a lungkim lehsialkong hongin innnuai ah khumsuk saka, tua ni pen sialkhupni kici hi.

(2) Tua ni, ahih kei leh hun seh ni khatin alangtuak pan a behtaangin kituah uh a, anuai-a bangin gatang kai-in thugui sutnanei uh hi.

(a) Hun beisa a, numei leh pasalkizopna thuguite,

(b) Khuahun paizia tawh kizui-in,tuhun numei leh pasal kizop kiten-naziate,

(c) Tu hun laitak a, ei phung nihtesung ki-it kitenna thute,

(3) Man tuamtuam genna

(a) Manpi dingin sialpi nuta (b) Mankang/Lamtaam/

Sanggam sum Pek 6 (c) Minman Pek 2 (d) Puman Pek 2 (e) Zaangdawh Pek 1 (f) Kanman (g) Mualkhup Pek 30 (h) Numan/ angkhen puanza khat

Page 92: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

90 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

ci-in a thu-in genin a ban banin gualhkhit ciang, a kisam a omlai leh kongbehlap theih nadingun leh, a tawmlua aom leh kong behlap toh theih nadingunhong gen un, sunghte pute’ deihnabangbang mang ding, zui dingin nangawng vuah luai-in hong thum ung,sunghte pute aw, ci ding hi.

(4) Tua ciangin innteek numei lamthusung dingpa hong dingin, tu a i tu imak dingte' hong thusunna teng i dawnloh hong phamawh ding ahih manin,innteek lam peuhmah pusuak in, kikumkhawm dih ni, ci-in hong samkhia dinga, munkhat ah thu va kikum ding uh hi.

(5) Innteek thu kikum teng hong tumkik khituh ciangin innteek thu sung dingpa in,innteek zuhawm nading thu hong pia dinga, a kuan lamte' thusunsa teng a nuai-abangin hong thukkik ngiatngiat ding hi.

(6) A kuamah peuh Pasian' thupha hangindam kimin, lungkim takin i kimokhak samaban tuni-in zomto thei suak i hihmanin nuam mahmah in, Topa tunglungdamna ko hang.

(a) Manpi - i cih pen numei man hi a,leina a om lo numei pen a sih cianginmi-dangte' hanah i kivui theih loh pen iminam ngeina hi. Tu-in kong mokhakuh Sial Cing pen tuni-a kipan ko mi kosa hihna bei-in, no mi no sa ahih nadingleh sihna leh manna hong neih lehnomau han sungah hoih tak phum a,na vui na kah theih nadingun numei mandinga nong khum uh sialpi nuta a hongsang hi ung.

(b) Mankang (Lamtaam/ Sanggam)sum Pek 6 tawh kisai-in, suutto leuleudih ni.

(i) Mankang cih kammal pennumei' man mah a, kiseh hi a, amanpi sang a tawm zaw a neucihna-in mankang a kici ahi hi. Hihmunah mankang sum ding a kiluisum Pek 6 tungah hih sum a sang

ding pa in nget beh thei hi. A ngetbehna tawh kizui-in zu zong lupinsa zong gawh thei lai hi. A nget behkei leh pasal lamte hong lui zahlungkim a, a saan ding ahi hi.

(ii) Sanggam sum a kicih theihnatawh kisai-in hih sum Pek 6 penmopipa' bangkuapa in piaksakinmokhapa’ bangkuapa' inn sung-aha tung sum ahi hi. A kipiak-khiatnapan a sanggam bul bangkuapa'piakkhiat ahihna zui-in a tunna zongmokhapa' bangkuapa' inn sungaha tung sum ahih manin sanggamsum a kici ahi hi.

(iii) Lamtaam sum cih kam hongom khiat theihna pen tua mo-khakna leh mopina abawl inn-kuante’ bangkua tuak in hih mokipi kikhak thu-ah a thu a la tengsiang khin napi-in zubeel hang ahia, ganno khat peuhpeuh hanginding zo lo a, dinkhawl nading thuhong om khak leh maban zom athu hoih tawh kalsuan toh theihnading-in, huhin dinsak dingamaban tun dong kalsuanpih dingpa' dinmun kawkin lamkalahdinkhawl lo, taam loin ma apanpih ding bangkuapa' sumcihna-in Lamtaam sum zong a kiciahi hi.

Tua ahih manin, hih a tunga (a, b, c)thute i et ciangin, Manpi pen innteekte' ngahding hi a, a saan nop uh leh a saan nop lohuh amau, innteek thuneihna ahi hi. Ahi zonginhih Mankang/ Lamtaam/ Sanggam sum peninnteekte' piak zong hi lo, leh innteek ngahding zong hi loin, bangkuate' piak lehbangkuate' saan ding tuak ahih manin manpilaklohna hangin mankang zong saan loh dinghi, cih thu om thei lo hi. A dinmun uh a tuamtuak hi-in kisai kha vet lo hi. A taktakin cileng hih bangkua nihte in hih mo kipina lehkikhakna thu-ah ka kihel takpi uh a, thu haksakhat a om khak leh zong theihpihin a dinpih

Page 93: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 91

ding ka hi uh hi, ci a, theihpihna leh kihelnadinmun lahna sum ahih manin khanglui mite’nkinolh loin, zong, na kihuh na kipanpih takpiuh hi. Tu-in zong hih kiteenna thu-ah kihelintheihpih takpi ka hih manun teci thaman ahiMankang/ Lamtaam/ Sanggam sum, Pek 6zong kong sang uh hi, ci-in na kisang zawciat uh hi.

(c) Minman - sum Pek 2 cih pen piteekputeek hihna leh tal taakna tawh min peuha kitang a kingah mawkmawk hi loin, atang a ngah thei ding cih a gui leh a zawitawh a ki-om ciat ahi hi. Tua ahih mahbangin a gui a zawi zui-a min tang khalote zong kikhasia mah-mah a, a ngahkhate zong nuam mah-mahin a khanguallakah zong na ang-tang tuam mahmahuh hi. Tua ahih manin khanglui lai-in, tunumokhak a neite na kipak mahmah uh a, anei zote’n a tunu khi-awh khat taubulhkhat cih bangin bilvuhna ci-in lungdamtakin na kipia hi. A nei zo lote’n sum Pek2 buppi-in sang ngam loin peek khat khiatkikin a lungdamna tawh Pek 1 na sangveve hi.

(d) Pu man - sum Pek 2 pen a thuneimahmah sum hi a, ama thuneihna zui-inlak ngiat ding sum ahi hi. Numei in a tateading pu thak tawh kizopna a patkhiattheih nading a, ama pu tung pan kitatnasum hi ngiat hi. Tua bang kitatkhiatnakipiak kisanna a om ciang-in amau tegelkikal thu-ah thusia ahi a, thupha ahi zongkizopna om nawn loin thu siangta cihnaahi hi.

Tua ahih manin numei in, a pasal' innsungah sihna leh beina a neih ciangin amapute' inn sungah a ngawng lut kha nawn loina nu leh a pa' inn sungah a ngawng na lutin atate ading lam a sialkholh sak suak hi. Tua hia, pu thak zonkhiat theih nadingin pu lui tungpan to kisuut kitatna sum ahih manin khanglui-te na kipia, na kisang hamtang zaw uh hi.

(e) Zangdawh - sum Pek 1 zong Pumanmah tawh kibangin a thunei mahmah sumhi leuleu hi. Numei in a pasalte' inn sungah

a lut ni-a kipan a pianna phung leh gui'Tul in ama tungah tul phuisamna zangtheinawn lo a, a tunna a pasal' beh tulpi inama tungah tul phuisamna a zang ding hita hi. Tua ahih manin a nusiat tul leh amakikalah, thusia ahi a, thupha ahi zonginkizopna om nawn loin thusian nadinga,kitatkhiatna sum ahi hi.

Tua bangin kitatna thusianna om keileh Tulpipa in lungkim zawh lohna thu khat-peuh hangin kamsia muksia khat pau kha lehnumei' tungah a tawm a tamin ginatlohna damlohna cihte om kha thei a, tua kitatna sumPek 1 a saan khit ciangin amau tegel kikalsiangin kamsia muksia a kipau khak hanginnumei nu tungah thu nei thei nawn lo, cihupna khangluite’n na nei uh ahih manin,zangdawh sum pen kipia-in kisang ngiatngiatuh hi.

Ahi zongin a khuahun zui-in a kuamapeuh in tul phuisamna kizang nawn lo ahihmanin a sang ding a om nawn lohna zui-inkila nawn lo hi. Ahi zongin mi pawlkhatte in,i pawlpi Siapa, i tulpipa hi ci-in sangin pawlpiSiapa pia thei mawkmawk uh hi. Hih thu penngaihsun pak le'ng kilawm zawzen in ahi mahding tawh kibang hi. Ahi zongin a thu eninlimtakin ngaihsun phapha le'ng tulpi i cih pensisan gui zui-a tultawina hi a, pawlpi Siatepen biakna hanga minam kim, sisan namkimkigawm khawmte' Sia ahih manin si leh sabeh, Tul dinmunah pawlpi Siapa guan dingpen kituak taktak kisa lo ahihna leh tua zang-dawh sum a sang ding a om lohna tawh kizui-in tu hun ciangin kisang nawn lo zaw ta hi.

(f) Kanman - pen, nauzawte in uzawtekaan a, pasal neihna pen uzawte maizumsakna, daisakna-in na kila ahih manin ipu i pate bek hi lo, tanglai Israelte' hunlai-in zong na phal lo uh hi.

Ahi zongin a hun leh a mun zui-in akan nading mun hong om thei zel ahih manintu hun ciangin a kikan ding a u nu’ lungkimnakizawt masa a, a na dangte sangin niam zawngei lo hi. Tua ahih manin a khuahun zui-in

Page 94: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

92 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

kaan a thuak a unu' lungkimna bangbang piakdingin kihanciam tek zaw hi.

(g) Mualkhup - cih thu tawh kisai-innidang lai-in mualkhup pen a na thupingaihsut mahmah uh thu khat ahi hi.Nidang hun lai-in khua khempeuh galomin tualgal na kikihta mahmah ahihmanun tanute khua pua kalkhiat ding penngaihsun zo mahmah lo uh hi. Khuadangah pasal neite in a kantan ding, amualkhup ding mual phazah sim tanghialin na kingen uh a, na kiniam nget het louh hi.

Ahi zongin tu hun ciangin leitung khuahun paizia zui-in, khua pua a pial zo lo tengmigina lote kihi zaw in a gamla a tungzo zoa ki-eng hi zawta ahih manin tanglai ngeinalim la-in mi pawlkhat in mualkhup ci-in akilak uh hangin a tamzaw phial in mualkhuppen a thu-in kigen bek a, na kila na kisangnawn lo uh hi.

(h) Angkhen/ Numan - puanza hoih khatcih thu tawh kisai-in, Kamhau uk sungTonzang kampaute sung diakdiak ah,Angkhen ci-in min na vawh zaw uh hi.A thu-in suut le'ng numei mokhakkhempeuhte tungah kila khin hi lo a, tanumei tum pen tung bekah kila ahi hi.Tu hun ciangin muaiza sah pipi tungah ilup hangin, khanglui lai-in lupna tungahsingtawng siikli nei-a kisui sing-lukhamkhat leh, puanbu khat cih sim loh puandang khat zong om thuah ngiat lo hi.Nupate delhphah cih om loin lupnasingpeekpi tungah na lum khawm uh a,a nu pangah a tanu lumin, a tung uh ahpuanbupi kikhuh suk-in tua tawh phalbikhuavot na do tentan uh hi.

Tua bangpi mah a hun hong tun cianginnumei pen a pasal ang zuanin hong paikhiatloh hong phamawh ta a, a nu' anglum hongnusiat ding hun hong hi ta hi. Tua bangaanglum hong nusiat tak ciangin khuavot in anu' pang hong vut pah a, a nu in a ta a itnaleh a phawkna hong lian mahmah a, a lungsim

hong tam mahmah thei hi. Tanu mokhak khitnungah a nusiat a nu in a tanu lupmun panina lut khuavot a thuak khak loh nading, ihmumawhin a om khak loh nading, a nu' pangaha tanu tangin a nu khua a lumsak ding khualnain, a nu' angah a lum a tanu pumpi khekna-inpuanza lum hoih khat na kingenin na kipia uha, tua pen angkhen min na pia uh hi. A tanuanglum a khekna uh cihna ahi hi.

Tua ahih manin tua puanza pen a nu'ang pan pasal nei ahih leh a nu in tang takpi a,nu nei nawn lo ahih leh a pasal neih laitak a, alupkhoppih, a nusiat nu in tua puanza, amatangin, a na silh pah ngiat ahi hi.

Tua bang a, a kisanna uh tawh kizui-inthu luanzia zong na khelin angkhen ci nawnloin, numan ci-in na min pua sak leuleu uh a,a thusunna uh ah zong a nu in a paai-a kipana gimpihnate, pasal nei thei ding dinmun cianga tutna thute na suutin a khuahun tawh kituakin hong kilawm mahmah leh thu hoih mahmahkhat hong suak to ahih manin tu hun cianginAngkhen i ci-a Numan i ci zongin kisangsiamin mo kikha khempeuhte tungah kipiakisang ciat ta hi.

Japan gal khit ciangin nuntak dan hongkilamdangin nikten puansilh neih dan zongnidang zah liang hi nawn sam loin, kinoptatzawdeuh thei ta a, a pia khia dingte zonghanciam zo zaw tek ta hi. Tua bang a,khantohna tawh kizui-in nautum leh a ute uhkhen nawn loin, mo kikha khia khempeuhtungah puanza kipia kisang ta hi.

D. NAU MIN LAWHNA THU

A tungah nupa kitenna thute i gen khitciangin a suan leh a khakte uh ahi, ta neihcianga nau min lawhna zong ei minam ngeinakhat ahih thu sutto lai dih ni.

(1) Leitung bupah minam lian, nam neutampi tak ki-om a, tuate sung panin Is-rael mite leh ei Tedim mite pen i kibatnaleh a tuampian deuh i hihna nau minlawhna in hong kawk khia hi.

Page 95: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 93

(2) A hangin minam dangte neihpih lohpasal tawh khanggui sutna i nei ngiat hi.

(3) Nau min lawhna ah zong minam dangtea tawh kibang loin a phuakte i hi hi.Kawlte in nipi kal-a ni om sung pan amausuah ni tawh tuatin min na lo uh a, numeimin leh pasal min pen Mah leh Cia nakhen uh hi. Mangkangte in a pa uh mintawh kihuang ding geelin na phuak uh a,numei leh pasal pen Miss leh Misterna khen uh hi.

(4) I sanggam Luseite in nau min a phuahuh ciangin pianna pu-gui kan se loin asuahna mun peuh tap sakin, lam pailailampi-a suakte Lam Pianga na ci ziau leluh a, B.A. degree minthan mahmah hunlaitaka suak pa pen B A Thanga na cipah ziau lel uh hi. Numei leh pasal pen ileh a tawh na khen lel uh hi.

(5) Israelte in a suak naungek' mailamnuntak zia ding lim ensakin na phuak uhhi. Ei mite in min tangnu, min tangpa’pianlim tapsakin min kiphuak hi. Ahihhangin mihingte’n ama min zui-in akhang kitam zaw ahih manin Israelte' minphuahna pen a maan pen hong suak hi.

Tua ahih manin min hoih het lopi khatmi thupi na suak ngei lo a, mi thupi mahmahpa' min pen min hoih min ngaih na hi zaw hi.(Tuang Za Khai, Khen Za Mung, Pum ZaMang cihte khawng en dih un).

(6) Ei mite in khanggui sutte i hi a, khangguikizon theih nading ta i neih cianginkhatna ah pasal' pianna nu leh pa, nihnaah numei' pianna nu leh pa, thumna ahtanumei ahi a, tapasal ahi zong tanuhaitawite’ tan hi-in, lina pen sanggambangkua ah kikhung to hi. Tua ban pennumei lam pasal lam a kilawm banginkipia toto hi. Khanggui sutte i hih manina suak masa pasal leh numei gel leh asuak nihna pasal leh numei gel penmidangte tungah ahih theih lai teng kitungsak nuam lo hi. Ahi zongin a mun leh a

hun zui-in ta nei nupate’ ngaihsutna bangakiphuak zong om hi.

E. MELMUH LEH LUKHO

Hih thu tawh kisai-in theih dan kibangkim lo hi. Mi pawlkhat in melmuh pen tu lehtate' tungah sih nunga thu kigenna hi a, lukhopen sal leh silate' sih nunga thugenna hi, ciuh hi.

Melmuh leh lukho pen tu le tate, lehsal le silate’ neihtuam hi loin a hun leh a munzui-a thupiang tawh kisai hi. Lukho cihkammal deihna laigil pen maisak zawh lohleibate siikna hi-in, melmuh pen sih nunga itnahanga misipa/nu gimnam a van khat deih akepna ahi hi. Tua ahih manin silapa khat in atopa lungkim sak mahmah in, a putu-un ki-ittuak mahmah le-uh tua sila a sih ciangin atopa in a itna hangin zi leh inn le lo a guatnatesiik loin a maisakna thu a gen khit ciang, asilapa' gimnamna van khat la-in a kepsakciangin lukho la hi nawn loin itna tawh melmuhla hong hi ta hi.

Ahi zongin silapa in a pu a lungkimsak zawh kei leh, a sih ciangin a gimpihnatekhempeuh suutin siik ahih manin lukho genkici hi. Tu leh ta itna leh silate itna a kikimloh mah bangin gimpihna, maisak zawhnaleh maisak zawh lohna zong kikim lo hi. Tutetungah gimpihnate itna hangin kimaisak zodeuh hi. Itna hangin van na kingen, na kilazawdeuh uh ahih manin tute tungtang ahmelmuh thu kitam gen zaw hi. Sal leh silatetungah leiba siikna thu kitamgen diak ahihmanin lukho thu kitam gen hong suak hi.

Etsakna thute:

(1) I sanggam Thahdote in zi la-inmoman a gen uh ciang, momansehthum suah sehkhat siitin leiba-in nakoih uh hi. Tua a kiba lai moman pena tanu uh a sih ciangin a luangtungah na siik uh a, lukho na ci ngiat

Page 96: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

94 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

uh hi. Sal leh sila a si hi loin a tanulaigil uh a si ahi hi.

(2) Saizang khua Tawmging hausa-mang nunung pen ahi Pu Mang Vuma sih lai-in tapasal nei lo ahih manina zi nawkik a, a moken leitang khem-peuh zong a ciahpih kik ding hi ta hi.Pu Mang Vum' sunghpa tungahSaizang khuabup in zubel ankuangtawh leitang a lakkik loh nading athum uh ciangin mawk maisak zo loa, leitang man ding sial 18 na ngenhi. Khuazang bupin thukikum uh a,sal leh sila tawh kisai thu hi lo, tanumokhak nawkik thu hi napi-in lukhothu kigen hi, ci-in na kiciamteh hi.

(3) Kawlpi khua, Tuitum venga teng PuNgul Za Nang' pa Pu Neng Za Khama sih-in, a pu' ngawngpuapa uh ahiHautual behte Pu Thang Khua Thawnin a tupa Pu Neng Za Kham sasin-tawi guan a, a sivuina gan khe kiminna pia a, sapheek a phah uh ciangin,i pu in tute tungah thu gennop hongnei hi, ci-in innteek lam hong dipkuapeuhmah uh hi.

Handal ni-in pute zu luupin melmuhhong lui uh ciangin a pu un na thah, na mat,na gawh na lup uh ciang, pu hong sa se lo a,na nat na sih hun uh ciang a, PU ka hih sesepen lamdang sa mahmah ing. Pu taktakin hongpom na hih uh leh, sihna bekah hong pu sakloin nopna-ah zong pu-in hong pom le uhcin ut mahmah ing. Tua ahih manin tuni-inhih ka tupa Neng Za Kham tungtangah putaktak a pom ding nong ngaihsut uh leh namat na thah uh hun laitak a, min sial a, hanlasa a, na ot-otna uh tawh kizui-in sai ngawngkhat ciangin Pek 6 in, zangsial ngawng khatciangin Pek 6, ngal ngawng khat ciangin Pek2, vompi ngawng khat ciangin Pek 2, sakuhngawng khat ciangin Pek 2 tawh na samatmal uh tawh kizui-in, tuatin na sangawng uhhong lui unla, tua ciangin melmuh thu genna

a kalsuan to hi ni, ci-in thu hong sun ciangincih nading mel thei loin ki-om khipkhep hi.

Thusungpa Pu Cin Za Gen pen misipaPu Neng Za Kham tawh zi ki-unau nuphalta uhahih manin a lang a langah kop leh kai thuahin apil a siamna tawh hong khuituah toto a, a lang alangah thu kikupna thumvei livei dong hong neiuh a, khuamial khit ciangin mawhna kimaisakinthu kikupna thu hoih tawh hong hialin pute’nbangmah la lo a, tua ni melmuh genna a sianghong suak hi.

Ahi zongin hih thu-ah pute’n itnamasuanin hong kiniamkhiat hi kei le-uhmelmuh thu hi nawn loin, lukho thu hong tungtakpi ding hi mawk hi, ci-in a nungah kidipkuatgen mahmah hi.

(4) Tua ahih manin melmuh leh lukho tawhkisai-in, a sia ahi a, a pha ahi zongin,tute’ aa hi, silate’ aa hi cih tangtuam theihthu hi loin, a hun, a mun leh a thupiangzui-in a kigen kawikawi thei hi, cih telciat ni.

Melmuh Thu En Dih Ni

(1) Melmuh cih pen itna hanga, amagimnam na khatpeuh lunggulh a kepnopna thu ahi hi. (Thang Ho’ ni inThang Ho-te unau a muh loh cianginThang Ho-te unau' mel ka muhnadingin hih kuangpi kem ning e, ci-in dawhdana om sakuangpi a lak tawhkibang thute ahi hi.)

(2) Melmuh lakna cih thu tawh kisai-in enle'ng, Pu Kam Hau' uk sung khuate zatna hi zawdeuh hi. Ahi zongin tua khuatesung nangawn ah a mun leh a leitangzui-in khua khat leh khua khat pom danleh zat zia na kibang kim loin, a tawm atamin na kilamdang ciat lai hi. Tua banahkhua khat sung dinmun en leuleu le'ngtanglai i pu i pate' tatdan ngeinate nakikiplet cinten nawn khol loin, a munmunah khuahun paizia zui-in a tawm atamin kikheela, na kilam-dang toto lai hi.

Page 97: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 95

(3) Tua banga ngeina leh zatdan a tuam-tuam om kawmkalah Tonzang' tate' zatziaahi Pu Ngul Langh' ciaptehna leh zatziatea nuai-a bangin i khungsuk hi.

(a) Melmuh van taktak pen piak hi loinlak hizaw hi. Thang Ho’ ni in ThangHo-te unau melmuh ding a dawhdanakikhup sakuangpi a lak tawh a kibangahi hi. Tua pen itna hang a, amagimnam lunggulhna tawh nop-tuamnadingin a hong sihsan a hongzinkhiat san ding mite’ na khatpeuhlaksak a kepna ahi hi. A manpha vantekila lo a, ama gimnam baanna amakungtung van khat peuhpeuh ahipasalte tungah meisah, tuukbeel, za-ip leh za-ip-tem cihte peuh hi a,numeite tungah za-ip, za-phim,tuibukthei, lukhum, cih bangin na kilauh hi.

(b) Hih melmuh dinga, a site' gim-namvante lakna tawh kisai-in mi pawlkhatin sasintawi guatna leh guatlohnatawh kisai-in lak ding leh lak loh dingngaihsut kul hi ci kha uh hi. Tua bangngaihsut-nate maan lo hi. Pute'sasintawi guatna pen melmuh siiknahi lo a, a tupa' kha misi khua a paiciangin lamkalah Sahnu in a nakhaktan loh nading, a maivil nadingakiguan a kitawisak pute’ guatsasintawi ahi hi.

(c) Ahi zongin hih sasintawi sihvui-nagansa tawh kisai-in, phawk huai thuin, a sa khenin a puak uh ciangin khenih bek a kipuak sak leh sasintawiguan hi bek a, khe thum a kipuaksakleh pute in thu khat peuhpeuh gennuam cihna hi. Hih thu gen nuam cihnamunah, thupi nam nih om a–

(i) Tute tawh kikal thu-ah hehna,thangpaihna, kha-siatna,lungkim lohna khat peuhpeuhom a, thu a kigen nop ciangintua bangin sapiakna tawh akitheisak ahi hi.

(ii) Tute unau sung pan a sinunung penpen tungahpumpiak khe thum a ki-puaksak ciangin pute’n melmuhhong siik uh ei, ci-in melmuhvan kician khat a kigingkholpah ahi hi. Mel muh kician icih ciangin nidang lai huninteipi, namsau, zam, daak cihbangte vangil namte ahi hi.

Hih munah phawk huai thupi khat oma, tua thu in kahlei kia cih tawh na gen uh a,pute leh tute kizop kilawhna a beina hi a, tutetawh kisai minlawhna om nawn lo ding ahihmanin, a tute uh tanga tua melmuh en a, atute uh phawk a, a tute uh min a lawhkik theihnading lunggulhna-in sawtpi a kikhom dingmelmuh vangil ngenin a na kemcing ngiat uhahi hi.

(d) Hih thu-ah phawk ding thupi khatin, ni danglai hunin, tute’n melmuhpia lo in pute’n la bek a, tute unau asi nunung pen tungah melmuh siiknaki-omsak bek a, a tu si masa tengtungah tute in pute itna leh zahtaknatawh van khat-peuh lui-in a tah uhhangin pute in ka tute uh mel ka muhtheih nadingun ka tute uh, a bei atawpna hi nai kei, a nungta lai tengka tu meel mu uh hi, ci-in a kitah vansang loin a nungtalai a tu teng uhthupha na piaksak uh hi. Tu hun ahihleh thungetsakna hi pah hi.

(e) Ahi zongin Japan gal khit ciangin uleh nau, tu leh ta kilom om khawmnawn loin, tua banga ngeina hoihthupite maan takin kizang ngiatngiatthei khol nawn pha lo a, tawlkhatsung bang a kibeisak tawh hongkibang phial hi. Ahi zong pilna hongkhangin i ngeinate a hoihna leh athupitna hong kimuh khiat ciang,kibulpat kik saanin melmuh a kineikik ahi hi.

Page 98: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

96 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(f) Ahi zongin, nidang hun lai-a bang lianin hong kikalsuan khin thei lo hi. Nidang lai-a zahin om khawm a, tamlawhna a om nawn lohna tawh kizui-in, kingaihna zonghong kiamin hong pengta mai hi. Tua tawh kizui-in, kilainatna leh kivei kilunggulh-nate a kiamna tung tawnin pute in zong a tute uh gimnam vante lunggulhna lehlainatna hong tam lua lo ahih manin nidang bangin tute' gimnam vante laak-na hongkizang nawn lo mai hi.

Tu ciangin tute in pute mai a muh theih nadingun tua bang hun ciangin pute in a ngetma-in lui-a tahnate hong kizangto pen tuni dongin a zangto suaksuak i hi hi.

(g) Tu hun ciangin tute in pute a tah uh vante pen pute in na nolh leh pute in a tute uhhong it kei uh ci-in khasiat lamin kila themthum zel ahih manin pute in a tute uh a itnauh lahna-in thudang a om kei leh kisang pahpah lel mai hi. Ahi zongin nidang lai-atebangin a gimnam baanna ama kungtung van laak theih ding vangil kizang nawn lo a,tuate tang dingin amah a kigalna sum tawh beelkang ahi a, a dang vangil khat peuhpeuhahi zongin lei-in kilui-in, zong, kisang kim ta mai hi hang.

Page 99: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 97

KHENPI X

THU TUAMTUAM

A. PIANTIT (FRANCE) PAINA

by Bo Pau Za Gin

Leitungah Galpi Khatna 1914 kumin hong piang a, England leh Germany-te kidonaahi hi. England leh Piantit (France) te kikopin Piantit (France) gamah a kido laitak 1917kumin, England kumpite in amau ukna gam tengah gal sung nasem a huh dingin, huhna ngenkawikawi uh hi. Huhna ngen dingin Mawlaih Deputy Commissioner DDFO Fowler in Tedimah 1917 January nipi masa sungin hong tung to hi. Tedim gam sung pan Sukte leh Sihzangkigawm mi 500, Kam Hau uk sung pan mi 500, a kigawmin mi 1000 kipai hi. Hih mite pawlnih kisuah uh a, nambat 61 leh 62 in kikhen hi.

Nambat 61 sunga makaite:-

1. Bo MangPum 5. Pa Vial Zen

2. Pa Pau Za Cin 6. Pa Hau Za Nang

3. Pa Chin Mang 7. Pa Hang Khua Cin

4. Pa Ngin Vum 8. Pa Thiau Kam

(A dangte kithei nawn lo hi.)

Nambat 62 sunga makaite:

1. Pa Do Cin Lian (Sukte) 8. Pa Pau Cin Lian

2. Pa Khup Za Dal 9. Pa Lian Za Kham

3. Pa Hang Za Kai 10. Pa Vungh Za Kham

4. Pa Song Theu (Malneu) 11. Pa Pau Za Gin (Tawmging)

5. Pa Khat Kam 12. Pa Kham Khen Pau

6. Pa Thuam Pau 13. Pa Pau Za Thang (Sukte, Thalmual)

7. Pa Kam Za Mang 14. Pa Kim Vungh

-te hi a, mi 30 ukte kithei kim zo nawn lo hi.

Piantit (France) gamah Labour corps na semin a pai dingte pen Tedim khua-ah kha 3sung nasep sinsak masa uh hi. Nasep a sin khit uh ciangin khuan (leave) kha lang pia-in, 15May 1917 ni-in Tedim khua-ah kituah khawm kik uh hi. 27 May 1917 zingsang nai 10 inding khia uh a, ni li sung khe tawh a pai khit uh ciangin Kawlpi tung uh hi. Kawlpi panGunkhawm ni khat sung mah pai uh hi. Gun khawm a tun uh ciangin, Mangkang kumpite intumging tuamtuamte tawh dawnin na muak uh hi. Ni 8 June 1917 ni-in Zangkong tung sukuh a, Sya Po Tha in zing-an nekpihin zatep cigarette bu nih ciat leh Khakhi puan-ak khat,pheituam khat, puan sungsilh khat, mainul khat, sunsiah phel khat ciat guan hi. June kha ni 9

Page 100: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

98 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

ni-in a kha suk a lawmte uh tawh mangphakipaihin Zangkong pan tembaw tawh dingkhia uh hi.

27 August 1917 ni-in Germany lehEnglandte’ kidona mun Biscout Camp tunguh hi. Lamkalah Keizang khuami Pa Khoi Ginin kamsung natna ngahin Calcutta khua zato-ah si hi. Piantit gam om sungin Camp thumveikikhel hi. A masa penin Biscout Camp kitunga, gal kidona phual tawh tai 25 bek kigamlaahih manin, thaupi ging kiza den hi. Nitakkhuamial ciangin khuaphialep taang bangin akizom denin galdona a taang zuaizuai denkimu hi. Biscout Camp panin kinungkik in,Brazil Camp kitung hi. Hih mun pen Piantit(France) pai kuli khempeuh a kigawmtuahnaCamp hi a, Mangkang, Galleeng, Tangkun,Kawl, Sen leh Zomite cih bangin pawl 78kigawmna mun ahi hi. Piantit gam khuadam

dan pen kigen thei vet lo hi. Khedap sungahsamulpuan namkhat kiphah in, mawza thuapnih, pheituam thuap thum, puan-ak thuap li,khuttuam leh ngawngvial, lukhu thuap khat,thuap nih bang a kithuah hi napi-in kiling laiveve hi. Zan thapai-in guahzu bangin vuukzu a, zingsang ciangin bikhatui pen cimbengbangin, a tawnin pi khat pi nih bang a sau-inkaai hilh helh a, tua pen mai phiat nading lehtuilum dingin kila pah hi. Zingsang khuavakciangin kongvangte vuukkhal in khaktan ahihmanin, Tupeekpi tawh to khia in, kihong khiathei pan bek hi. Piantit kuli sungah Mangkangmakaite in Captain Fowler, Captain Lundal,Mr. Okh, Mr. Calbon leh Mr. Wieflie-te ahihi. Paintit paite’ kha khat sumte Rupee 100,75, 50, 30 khen li-in khen uh hi. Kuli nautangtein 20 sang uh hi. Kumpite in a site luangman300 pia uh hi.

1. TAWMGING BEH SUNG PAN PIANTIT PAITE

1. Pa Tun Zam (Tuithang) 8. Pa Tel Khup (Saizang)

2. Pa Thang Thawng (Saizang/Teklui) 9. Pa Tuah Cin (Saizang)

3. Pa Luan Tuang (Ngalbual) 10. Pa Tun Langh (Saizang)

4. Pa Pau Za Gin (Tonzang) 11. Pa Awn Hang (Saizang)

5. Pa Hat Go (Tonzang) 12. Pa Vial Ngul (Saizang)

6. Pa Kham Khai (Saizang) 13. Pa Pum Khaw Zam (Tonzang)

7. Pa Awn Langh (Saizang) 14. Pa Sing Thang (Tonzang)

Pa Tun Zam pen Pu Zong Vum in hih la na phuah hi.

(a) Pupa theih loh mi melmakte’n von sen suah dong ding ci e.

(b) A hawm thei in hawm vevua seino gual aw e, al bang man nading hi e.

2. MANGKANG KUMPIPA TAWH KIMUHNA

Piantit gamah Tedim mite nasep a hahkatna thu London kumpipa in a zak ciangin, kamittang mahmah tawh Zomite ka mu nuam hi, ci-in sam sak hi. England kumpipa KingGeorge V tawh a kimu dingin nambat 61 leh nambat 62 sung pan a nuai-a teng kiteel khia hi.Makaipi dingin Mawlaih Deputy Commissioner Fowler kiseh hi.

Page 101: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 99

Nambat 61 panin

1. Subedar Mang Pum (Khuasak)2. Hau Za Nang (Heilei) Company Commander3. Hang Khua Cin (Tuitawh) Platoon Commander4. Thiau Kam (Kaptel) Platoon Commander5. Sergeant Vial Zen (Vangteh)

Nambat 62 panin

1. Thawng Za Kai (Muizawl) kamphen2. Thuam Pau (Khuasak) kamphen3. Song Theu (Tualzang) Company Commander4. Vungh Za Kham (Tonzang) Company Commander5. Kam Za Mang (Tuipi) Company Commander

Hih a tunga teng England kumpipa tawh kimu dingin 9 March 1918 ni-in Brazil Camppanin tembaw tawh ding khia uh a, 10 March 4 PM hunin England tembaw khawlna munkhat tung uh hi. Tua mun panin meileng tawh pai uh a, London khua-ah 9 PM in tung uh hi.Tua lai-ah uliante in na dawnin Indiate’ zintunna dawl kuana-ah tungsak uh hi. Tua zintunnainndeipi sungah Prime Minister (Vuanzichoh) leh Minister (Vuanzi) dangte in na dawn uh hi.11 March ni zingsang in kumpipa tawh kimu dingin, galkap puan silh un ci-in, Ministerte invaikhak hi.

3. MANGKANG KUMPIPA’ THUGENNA

11 March 1918 ni 8 AM in kumpipa’zindona inndei sungah lut uh hi. Tua lai-ahkham tawh kizut saiha a sau mahmah 4 lehsailu 2 kisuang hi. Amaute kigualin kumpipahong pai ding hun ngak uh hi. Zingsang nai9 in galkappuan silhin kumpipa huihluai tawhhong tuak suk a, zahtakna 3 vei a piak khituh ciangin, kumpipa tawh khat khit khat khutkilenin, a nuai-a bangin kumpipa in hanthotnathu gen hi.

“Hih zah takin a gamla Zogam Tedimpanin gal huh dinga hong pai India LabourCorps sung pan No. 61 leh No. 62 te in galmainasepna khempeuh ah deihsakna tawhhanciam takin nasepna khempeuh ah pau-banna om loin hoih takin zo hi, cih ka na zakbangmah tawh kiteh thei loin ka lungdammahmah hi. Hih leitung ah England kumpithuneihna a bei mateng, England mi khat kaom lai teng un, Zomi, Tedimmi peuhmahgilkial dangtakin hong puksi sak lo ding hiung. Na gentheih haksatnate khempeuh uhah, England kumpi in kong huh ding uh a,kong panpih ding uh hi,” cih thu a gen khit

ciangin, “Note tawh sauvei ka khawl nophangin ka nasep tam a, sauvei khawl khophun ding ngah lo ka hih manin, ka dahmahmah hi. London khua-ah na om sungunna lamdang tuamtuamte, Ministerte in hongetpih kawikawi ding uh hi,” ci-in khut kileninkikhen pah uh hi.

Kumpipa’ kam vaikhakna mah banginMarch kha 12 ni-in kumpipa’ zumkhan tengetpih masa uh a, Parliament kikhopna innpisungah lutpih uh hi. Kikhopna innpi sung alut uh ciangin, mipite in thakhatin dinginzahtakna pia uh hi. Kikhop a man uh cianginKawlgam Governor pa in a inn-ah niangtuileh moh tawh vak hi.

Tua laitak a nasep sin a om, Kawl mite13 tawh nuam takin kihopih khawm thei uh hi.Nitak ciangin Cinema (datsian) etpih uh hi.March 16 ni-in India Governor pa in nitakannekpih hi. Nitakan a nek khit uh ciangin, RollCompany-te leh Whiteson Company-te insamkik leuleu-in nek theih dawn theihtuamtuamte tawh zin do uh hi. March 23 ni-inLondon khuapi panin Brazil Camp ah ciah kik

Page 102: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

100 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

uh hi. Brazil Camp a tun uh ciangin England galkap a lut theih nading, galkap a tum nuamte,galkap dan sin dingin Lyon Camp ah kituah uh hi. Tuate pai khit ciangin, Brazil Camp ah a omlai No. 61 te Germany-te in bombtang na khiat gawp uh a, thautang koihna innpi bombtang inkha ahih manin tua munah ki-om ngam nawn lo hi. Mundangah galtai uh a, England galkap atum nuam lote a taina mun panun inn lamah ciah suak thei pah uh hi. Bombtang khiatna hanginKam Hau pawl zong paltan (galkap) tum nuam om nawn lo ahih manin Captain Fowler hehmahmah a, Piantit pai teng noptuam nading bangmah vaihawm sak nawn lo hi. A nuai-a teng inNgun namsau khat ciat ngah tek uh hi. 1. Pa Thawng Za Kai (Muizawl) 2. Pa Song Theu(Tualzang) leh 3. Pa Mang Pum (Khuasak) te ahi uh hi. Lyon Camp ah galkap pilna a sinteMangkang kumpite in a nuai-a bangin minphatna (zaa min) na pia uh hi.

1. Captain Fowler (Colonel) 9. Kam Za Mang (Lieutenant) Tuipi

2. Gordon (Lt Colonel) 10. Kim Vungh (Lieutenant) Lamzang

3. Wavald (Major) 11. Do Cin Lian (Lieutenant) Haupi

4. Ohtakhin (Captain) 12. Cin Khai (2 Lieutenant) Tuitum

5. Thawng Za Kai (Captain) Muizawl 13. Lian Za Thang (2 Lieutenant) Lailui

6. Thuam Pau (Captain) Khuasak 14. Pau Za Lian (2 Lieutenant) Gamngai

7. Vungh Za Kham (Lieutenant) Tonzang 15. Pau Za Cin (Subedar) Suangzang

8. Song Theu (Lieutenant) Kaptel

Hih a tungate banah Sergent, Coporal, cih bangin minphatna tuamtuam a ngah zongtampi om lai hi. Lyon Camp ah nipi kal thum sung galkap pilna a sin laitak un, Kuki, Thahdoleh Hakha gal kisimna hangin lo kikho thei lo hi, cih thuzaksakna laikhak khat hong tung hi.Tua hangin Zogamah ciah khuan ngen uh a, 1918 July kha in Piantit gam pan hong ciah khiauh a, August kha in Tedim hong tung uh hi. Piantit gam sungah kum 1½ sung na sem uh ahihmanin, hong sih san lo a nungta lai teng kumpipa in pahtawina lai (Certificate) khat ciat piahi. Pahtawina lai (Certificate) pen a nuai-a bang ahi hi.

CERTIFICATE

This Certificate is given to --------------------- who enrolled voluntarily as amate in the Burma labour Corps and worked in France for the BritishGorvernment during the great war. He worked royally and well in allweather, by night as well as by day and every advance and often dangerouscondition and willingly and cheerfully bare his share of the burdens of theday. This fact should ever be remembered to his credit by those who haveany dealings with him and may all officials deal with him and his family inthe liberal for him or which the place his service at the disposal of the em-pire in its hour of stress.

May he and his family never be forgotten..

Sd. F.O. FOWLER (Capt)BURMA COMMISSION62- CHIN

Page 103: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 101

4. PIANTIT PAINA SUNGAH HONG SIHSAN TENG-

Piantit paina sungah, natna tuamtuam tawh hong sihsan teng a nuai-a bangin kiciamteh hi.

1. Gin Nang 9. Maha Peng 17. Thang Eng2. Kai Gin 10. Ngin Dam 18. Tut Langh3. Kam Nang 11. Ngul Gin 19. Tuang Pum4. Kam Ngul 12. Ngo Kam 20. Tual Kim5. Khup Za Dal 13. Pau Pum 21. Vum Dai6. Khoi Gin 14. Suan Thawng 22. Vial Dam7. Lun Kap 15. Son Neng 23. Zuan Pum8. Langh Za Khen 16. Sian Lut

Note: Hih a si mite galpi masa (1st world war) a galkap site kivuina hanah kivui hi.

Khamtung mite in Piantit kuli a kuannate khual gamla zin khiatna, a kipatna ahihmanin a pai mite a si ding mahin kingaihsun pah a, tua hun a dahna pen tuhun donginkimangngilh thei lo hi. Piantit paite’ laphuah a nuai-a bangin kiciamteh hi.

1. (a)Hong kithang ven vaimang na khan ciautui len nak hong khan e. (b)Tongluan siam a thang kheem sang e, ka tehpih ding beita e.

2. (a)Piantui a gamlei aw e, sial zatam tuang a tunna. (b)Sial zatam Piantui ngak hen aw, i sau lam zong ta ni e.

B. MEITEI GAL THU

Tedim khua ukpi Pu Kam Hau a khan lai-in Falam tawh Dallang tawh kipawlin, apilna, a hanna, a uksiamna leh a hauhnate minthang mahmah hi. Khamtungmi vive tua zahtak a, a minthan ciangin Meitei gam ukpi, Leengpa a kici, Leeng mangpa in haza-in 1834 akipan Tedim gam hong sim den hi.

1857 kum ciangin Maharaja Nilsin makai-in a gammi tul thum tawh Tedim gam simdingin Suknuk lam pan Pu Kam Hau' theih kholh loh pi-in hong kuan uh a, Muanheengzangah giahphual hong bawl uh hi. . Tua lai panin Advance Head Quarter bawlin Suangkangmual dungah panmun la-in, a nuai-a bangin kamzuau hong paisak hi.

1. Kam Hau pawl in hong kap leh a thaukuang sungah tui hong phul ding hi.

2. Phim leh khau kileng sak ding a, a mit uh kikhui ding hi.

3. Naangkhau lom leng ding a, a khut uh kilehhen ding hi, ci sak hi.

Tedim pawl in zong, Lailui khua-khung mual leh Leitawhtan kikal mualdung tengahtaaksing pang satliam kawikawi-in khuamial ciangin a hal uh leh mualdung khempeuh mei ataang zihziah a muh uh ciangin mi tam mahmah ding hi, ci-in Meiteite lungkia pian pah uh hi.Tua bangin ni 7 sung a kigal toto khit uh ciangin, Meitei galkapmang lian pen pa suangmualtung a sang pen dawnah kahto in, a galsim nading enin khuadak kawikawi hi. Tua laitakin Pu Za Tual in a thau a suak thei takpi hiam, cih a sinna-in ngimngimin Meitei mangpa a

Page 104: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

102 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

kap leh a thau suak takpi a, a gawlgui kha-inBeeltanglui sungah kia suk in si pah hi. Tuabangin thau a suah theih ciangin Tedim pawlin Meitei galkapte vok delh bangin delh uh a,gunli tui thuk sungah nawh khia gawp uh hi.Meiteite mihing 3,000 sung pan tuipeek siamteng leh a mangpipa a bodyguard teng tawhmihing tul khat bek suakta uh hi.

Tedim Mite’ Zothau Hauhna

Tedim gama zothau a kipatna penMeitei gal a kizawh ciangin, gunpi sungakimu tawh, gun gei-a kimu tawh singhawmsuanghawm sunga kimu tawh zothau tampikingah hi. Meitei galte in Tedim gam pan silahnungta-in a tai uh ciangin, gam sunga vasatea ham ciangin, “Bok thok pak tanal” ci-a, aham pen Meiteite in a zakna ah, “Tak tapa,Tak tapa,” ci-in za uh hi. A tai kawmkawmun, tunpi kuavang sik kha leuleu uh hi. Tunpi-in a deh gawp, a delh gawp ciangin KamHau pawl in a aai uh hong khah uh hi, ci-inlau semsem uh hi. Tua huna kipan Meitei mitein Tedim mite hong zahtak uh a, a tatenangawn uh thu a hilh uh ciangin, Kam Haumite pen hici bang hi, ci-in Falam zasan akam sungah baak uh hi. Pu Za Tual in hihbangin la na phuak hi.

(a) Pau kisa-a sakciang Teimei keimahbang hang phuk ing e.

(b) Keimah bang hang phuk ing aw e,gunlui ah naang bang dia’ng e.

Meitei galkapte in, Tedim khua sim khitciangin, Saihapak teng leh Kam Hau' zi kuain tang ding hiam, ci-in kituh khol niloh uh hi.Hih thu a kitheih ciangin Pu Kam Hau' zi, PiCiin Ngul in a nuai-a bangin la na phuak hi.

1. (a)Zang vuisai leh lia ka sakduangdota’n sa bang hawm khin e.

(b)Na awi nam aw Zin aw e, gual awe, na awi nam aw.

2. (a)Khua minthang, beel bang suanding do lunmang zong dawi-ai tawhkop sunni bang a sa ci e.

(b)Dawi-ai tawh kop sunni bang a saci e, Ziin in awi lo khua khangphaibi-in seem e.

3. (a)Sunni dong hon khua vannuai-ah,miza siam in seinogual in tawi thanghawm taan ding ci e.

(b) I tawi thangno damtui in a luansangin, vaimang na lam nuai sil kiabang tom hang e.

C. MANGKANG KUMPI HONG

KHANNA LEH JAPAN GAL

1887 kuma kipan Mangkangte inKawlgam a lak khit ciangin galkapmangRaikes in Khamtung gam sim dingin Kawlpihong tung to hi. Tua hun laitakin Khamtunggamah a gualzo pen Falam Pu Con Bik ahihi. Pu Con Bik samsak in, Aijal khua pai nuamung. Na gam sung ka kantan thei ding uhhiam? ci-in dong hi. Pu Con Bik in khaktanngam loin 1888 kumin Khamtung gamah hongkahto uh hi. Khamtung mite in zong, Tulsuk,Phatzang leh Leisan mual dongah khaktan inkum 3 sung kido uh hi. 1889/1890 kumciangin, thau zat, temzat kibang loin kinangzo nawn lo ahih manin, Sihzang gam, Vangtehkhua leh Saizang khua hong nawkto in Tedimkhua hong tung uh a, hong teng cip pah uhhi. 1890 kum Tedim Vuakdok masa pen Mr.Carrey leh Tedim gam hausa teng in sial khatgo-in kilem nading kamciam bawl uh hi.

A kamciamna ah:-

“Tu langsiah gal leh sa-in kinei nawnlo ding hi hang! Gal lel, sa lel a om leh kihuhding hi hang! A ciampel zaw sialsi luan bangin,a si luang taak ta hen,” ci-in sial sisan lakahsialmei diahin tua tawh kivat uh hi. Theih kholhloh pi-in Major Lunhall in Tonzang khua, 1stFebruary 1891, 4 AM hunin hong umcih hi.Kam Hau ukpi dingin Hau Cin Khup a deihnaleh Tonzangte' galsim thei a, a galmatte uhhong ngen kik uh ahi hi. Hih ngetna hangin agalmatte uh Tonzang pan ciahpih in, a khualam ciat uh ah ciahsak uh hi. Hau Cin Khupleh upate pawlkhat pen Tonzang pan

Page 105: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 103

Thaangmual nawkin Rangoon dongah paipihuh hi. Rangoon ah kha 6 taamsak in, Mang-kangte' pilna, siamna leh galkapte' galvan tenga lah khit ngingei uh ciangin, Kam Hau gamsung ukpi zaa, panmun pia-in Khamtungahhong ciahsak kik hi.

1. Mangkangte Kawlgam Hong Tungkik

1945 kum Mangkang kumpiteKawlgam hong lutkik uh ciangin, HoldingEnguary 18 pawl in hong kipan khia uh hi.Tuate in galkaplui khempeuh thusitna nei-in a cidam, a ngap lai teng 1st Chin, 2nd Chin3rd Chin cih bangin battalion thumin hongkhen uh hi. Falam leh Hakha battalion khat,Tedim pawl battalion nihin hong khen uh hi.

2. Japan Gal Thu

1941 December kha sungin Japangalpi Kawlgam sungah Meik, Tavoy,Molamein, Phapun, Yangon khuate ah hongtung masa hi. 23 December, 1941 kuminJapante in vanleng bomber 60 leh vanlengfighter 30 in bomb khia-in vanleng 11 kikapkhia hi. 25 December 1941 ni-in bomber 80leh fighter 20 leng leuleu a, bomber 7 lehfighter 14 kikap khia hi. Mihing tul sawm nihsi-in 500 liam hi.

Japante Bogyoke Aung San-te tawhkikop ahih manun hong hat mahmah uh a,Mangkang kumpite in zong, ni 20 May 1942a kipan kumpi galkap khempeuh a nungkiknadingin thu pia uh hi. Tua bangin a nungkikuh ciangin zan khuamial sung galtai den a,sun hun ciangin tawlnga uh hi. Imphal a tunuh ciangin Chin leh Kachin mi teng Levy semdingin a gam ciatah ciahsak uh hi.

1942 kum April kha sungin VuandokKelly O.B.E. in Tedim gam sungah Levy namnih hong koih hi. A group Levy-te in thautawi-in galvil a, B group Levyte in a kisamdang teng na sem uh hi.

3. Kawlgam Galkapte India Pai

1944 kum March kha sungin paltantegalvilin a om kimlai kaikhawmin India gamahnasep sinsak ding, ci-in puak uh hi. Hih thuadang hi loin Khamtungah Japante tung tading a, Zomi paltante in a zi a ta, a nu leh apa nusia-in India gamah hong zui lo ding thamloin Japante tawh kikop kha ding hi, cihupmawhna tawh hong hawlkhia masa ahihlam kinungtheih hi.

4. Tonzang Khua leh Japan Gal Thu

1944 kum March kha sungin Tonzangkhua sung pen Mangkangte leh Japantekikapna phualpi hong suak hi. Tonzang khuain Tedim gam ukpi lian pen pa' khua ahihhang leh Tedim Imphal mawtawlam gei ahihmanin kinakkap mahmah uh a, khuazangininn khat beek a bit om nawn lo hi. Innkhempeuh kangtum khin hi. A kanglotenangawn kisia khin hi. Gal kikapna hanginmi khempeuh kitaikeek a, giahbuk lobuktenangawn kimuang zo nawn lo hi. Mun khatpan mun khatah kikhiin kawikawi uh hi.Pawlkhatte ukpua Teikhang, Zotang leh khuadang tuamtuam tungin tuni dongin teng suakuh hi. T.G. Lam Za Nang in hi bangin la naphuak hi.

(a) Kaangtui lian a mi lailun lian e kaphung kim khen lenmual kaai sak e.

(b) Lenmual kaai sa sul lah hei lo e,phaksap Niang aw e, khua na ngainam aw.

Lakhupna:

(a) Melmak zaitha hiam bang hat lawm-lawm solkha khatin ciau gal kaai sak e.

(b) Vai tun nun tongdam in luang sak e,kum khal khat in a duang ah khia e.

D. LUSUANG GAL THU

1917 kum Piantit pai dingin Khamtungmite Mangkangte in hong cial ciangin ukpualama om Lusuangte pawlkhat pai nuam loin

Page 106: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

104 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

na lehdo uh hi. 1919 kum ciangin Mangkang-te in zong a cih nading uh thei loin, Pu HauCin Khup makai sakin Levy mi 100 tawhvaihawmin kilemna bawl sak hi. Lusuangupate kiangah Pu Hau Cin Khup in, “Utenaute aw, Mangkangte' sawlna tawh kong paiuh hangin, ei teng khua sung khat a teng, zuleh sa ne khawm dawn khawm sa, u leh naua kinei sa i hih ciangin, hong kap het kei unla,hong lut zaw ta un,” ci-in kipawlbawl sak hi.

Lusuang upate in zong, “Hi mah hi,Mangkangte ka do niloh uh hangin ei leh eia kido i hi kei a, Tedim mi khempeuh in dial-kang hong khim ta un. Hong kap hetlo dinghi ung,” ci uh hi. A cih mah bangun Tedimmite hong kap lo petmah uh a, khal khatsungin kilem zo pah uh hi. Tua hun sungah amakai teng:-

(1) Pu Hau Cin Khup

(2) Pu Dim Kam

(3) Pu Tual Khua Thang

(4) Pu Pau Za Cin

(5) Pu Song Theu

(6) Pu Pau Za Thang

(7) Pu Kam Za Mang

(8) Pu Lian Za Kham-te ahi uh hi.

E. PALTAN, PALIK, SANG LEH ZATO

KIPATNA

1. Zomi Paltan Kipatna

Piantit pai lai-a Zomite nasep hahkatdan Mangkangte in mangngilh loin citak sauh ahih manin 1921 kum ciangin, Tedim,Falam, Hakha ah paltan thak company khatciat hong vaihawm uh hi. Kanpalet mite nalut masa uh hi. Maymyo (tu-in Pyin-Oo-Lwina kici) khua ah 4/70 Chin Rifle kisuaksak hi.Tedimmi sung panin (1) Pu Thawng Za Kai,(2) Pu Tun Khua Lian, (3) Pu Kim Vungh,(4) Pu Pau Za Gin, (5) Pu Kham Tual, (6) PuGin Lam -te makai uh hi.

2. Palik Kipatkhiatna

Tedim khua ah Zomi palik 50 kiphuan-khia-a Bo Mang Pum (Khuasak) leh Pa SuanPum (Tonzang) te’n makaih uh hi. 1910 kumciangin galkap (Military) suakin Falam ahmivomte tawh kigawm uh hi.

3. Kawllai Sang Piancilna

1904 kumin ABM pawlpi mangte vai-hawmin Khuasak leh Tonzangah KawllaiSang om masa pen hi. Tua hun lai-in Siate’nKawllai hilhna leh Pasian' thu hilhnathuahkhawm uh hi.

4. Tedim Gam Zato Hong Tunna

1890 kum Mangkangte Tedim khuaah hong teng pah a, galkap zato, vuandokzum leh sikkhau zumte hong koih pah uhhi. 1909 kumin Tonzang ah civil zato kikoiha 1924 kum ciangin Tedim (Khuangzang mun)ah kituah hi.

1945 kum galkap sungah minphatna ngahTedimmi a kithei teng

1. Lt. Col. Suan Do B.G.M, M.B.E.

2. Lt. Col. Put Pa B.G.M.

3. Hony Capt: Pau Cin K.S.M, TDM.O/B

4. Hony Capt: Ngin Zam B.G.M. O/B

5. Capt: Mang Tung Nung Sword ofHonour

6. Hony Capt: Pau Za Gin Sword ofHonour O/B

7. Sub. Khup Za Neng B.G.M

8. Sub: Hang Khual B.G.M

9. Cin Thang B.G.M

10. Vuandok Gin Za Cin B.G.M

11. Capt: Lam Khua Thang M.B.E

12. Sub: Thang Za Kai M.B.E

13. Ltn: Mang Do Thang B.G.M

***

Page 107: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 105

KHENPI XI

LAIBU BAWLNA SUM HONG SIKTE

A. PU NGUL EN & PI DAL ZEN LEH A TU A TATE' THU

~thu puak- Pa Gin Go Pau

[[[[[ Thumapi

Nihveina Tawmging beh laibu piankhiatnading a phuangkhia masa Rev. Nang Khan Pauahi hi. A hun leh a neihsa tampi bei lawh in, thu lehkhanggui hong kaikhawm hi. Tua teng tawh piang zo nai lo ahih manin USA pan sanggamte nih,Pa Thang Khan Dal leh Tg. Thang Kap Khai in K. 50,000 (tul sawmnga) tuak hong pia uh a, tuaban panin Tedim khua sung beh innkuan khatah laibu man ding ci-in K. 2,000 ciat kidong khol hi.Tua teng tawh Rev. Nang Khan Pau’ kaihkhop beh laibu draft (rlBurf;) khat hong piangkhia hi.

Beh buppi huam laibu bawlpawl a kiphuat ciangin Rev. Nang Khan Pau’ kaihkhopte,1973 beh laibu masa leh laibu tuamtuam bulphuh in, a tangzai zaw-in kibawl hi. Meeting zongzaang leh kham ah kibawl zel hi. Taangsum cih bang om loin, a nei zawdeuhte in a piakhia himaihi. Computer laigualhna ah lai bawlsa ngavei vilvel kikhel kikkik ahih manin sum beina tam hi.Kawlpi beh kipawlna ah laibu man ding Kawlpi panin a kidong khol teng leh Pu Ngul En’ tate’hong piak lak pan K. 200,000 (tul zanih) val kizang hi.

Laibu bawl nadingin Pu Ngul En’ tate ahi-

(1) Pa Thang Khan Mang-te innkuan

(2) Pa Am Suan Mung-te innkuan

(3) Tg. Go Khan Kap leh

(4) Pa Tuan Lam Thang-te innkuan in, a Upipa’ phalna tawh K. 300,000 ciat, a kigawminK. 1,200,000 (tulza sawm leh nih) hong piakhia uh hi. Huhna hong kipia sa, thatang, siamna,sum cihte i lungdam banah, amau hangin beh laibu a nei zo suak i hih manin i lungdamna lianphadiak hi.

Amau tungah lungdam i kohna-in Pu Ngul En -te nupa leh a tu a tate’ thu a kicing deuhinkong suak sak uh hi.

Huhna pia a dangte pen min leh sum piakzah bek kisuak sak hi.

[ Laibu bawl Committee ]

Page 108: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

106 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

1. PU NGUL EN’ TANGTHU

Pianna pupi Tawm Ging, a tapa Pu SimHang, a tapa Pu Mang Suk, a tapa Pu ThukZong, a tapa Pu Lam Dong, a tapa Pu AmSuak, a tapa Pu Dong Neng, a tapa Pu TuanGin, a tapa Pu Ngul En hi a, pupi Tawm Gingpan khang kuana ahi hi. Pu Ngul En pen15.4.1917 ni-in suak hi.

Pu Tuan Gin in Pi Nem Gin (Naulak)tawh tapa nih ahi, Pu Neng Za Thang leh PuNgul En a neih laitak 1.12.1918 ni-in sihsanhi. Tua ciangin Pi Nem Gin pen a pasal, PuTuan Gin’ naupa Pu Cin Gin tawh kigawmhi. Pu Cin Gin in a zi masa Pi Cing KhuaNian tawh tapasal nih leh tanumei khat nanei khin hi. Amaute pen Gin Za Do, TuanKhua Kham leh Don Ngaih Cing-te ahi hi.

Pu Cin Gin leh Pi Nem Gin in tapanih leh tanu li neih beh uh hi. Tuate in NuamNgaih Cing, Ngai Nuam, Neng Za Thawn,Ciin Ngaih Vung, Gin Ngaih Niang leh SianKhan Pau ahi hi.

Pu Ngul En’ upa, Pu Neng Za Thangin Tedim khua Manglai Sia U Sein Htwekiangah na sem hi. 1933 kum Sang khakpiciangin Sia Sein Htwe a khua Ma-u-bin ah aciah suk ciang, Pu Neng Za Thang tonpihhi. Tua lai-ah tui kia-in si hi.

A u a sih ciangin Pu Ngul En pen PuAm Suak’ suan, Pu Dong Neng' innluah pipahong suak hi. A pano Pu Cin Gin’ ta masathum, Pu Cin Gin leh a nu Pi Nem Gin-te’ta 6, a vekpi-un inn khat sungah teengkhawm uh a, khansuah in pasal teng ziguan, numei teng mokhak hi. Innsungtavuan zo mahmah hi.

Pu Ngul En in 1928 kum ciangin sialcing thei ta hi. Thatang hatin lokhawh sing-puak kuhkal hi. Galmat samat ah khangualban hi. 1928 kumin ama lawhsa tawh a nu leha pa gal aih sak a, a u Neng Za Thang phu-tuahna-in sai aih sak hi. 1939 kumin tang 100la a, a nu leh a pa tong sakin tangza aih tawhthuah hi. Zo ngeina zunun teng khin sak hi. Akhan sungin tangza nihvei la hi.

1950 kum pawlin a lawm Vungh Kamtawh Nahnuai-ah kha 3 sung sa beng uh hi.Sa tampi man a, a sa zuak sakin gal-ai, sai-ai, tangza ai-in sial zumeh bawl a, Zo ngeinazunun khempeuh khin hi. A khan’ sung asamatte (1) Sai hapaak 4, (2) Vompi 8,(3)Ngal 5, (4) Sazuk, Sakhi, Sanang khe linei (zawng leh ngau sim loh) 200 val ahi hi.Vaphual tampi, Muvanlai leh tunga leengtampi man hi. Minsial zong siam a, a sialding, a lawh ding kicing ahih manin amaminsial zaknop kisa diak hi. Hanla namkimzong thei hi.

A zi tawh a kiten zawh 1940 in galkaptum hi. 1942 in Japan gal hong tung hi.Japante in Kawlpi ciang hong lak uh teh,Khamtung ah taito uh hi. Homeguard Levy-te tawh kikopin Mimbil, Suangpek, Ngalzangoutpost-te ah gal vilin om kawikawi hi. 1944Japante’n Khamtung hong lak uh ciang,amau pawl khaktan kha uh a, India dongtaito man lo uh hi. 1944 March ciangin Mizogam Zotlang khua-ah taito in, 1948 cianginTonzang zuan kik uh hi.

1960 in khua sung vaihawmna-ah upain kiteel a, hausapa’ makaihna tawh tu-a imuh theih Manglai Sanginnpi hong lam uhhi. Nakzang-lei zong Jeep pai theih nadinginsikkhau-lei hong bawl uh hi.

Gal mat sa mat, ton leh han, zununteng a khit khit ciangin, Pasian’ sapna ngaha, 1974 kumin RCM biakna-ah lut hi.Tuisawmpna, Christmas hanthotna, siangthopumpi sanna cihte biakna ngeina bangin a sihdong sang hi.

1978 in kamsiatna tawh dawlnih in alam a innpi kangtum hi. Amah zong ta keeiloin hanciam a, Pu Kam Za Nang’ innpi lei-in, tua lai-ah hong nusiat 23.11.1992 ni donga zi, a ta, a tute tawh teng hi. Hong nusiatciangin u leh nau, tu leh ta, pu leh pi, khuapihtuipih khempeuh in RCM ngeina tawh hoihtakin vui uh hi.

Page 109: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 107

2. PI DAL ZEN’ TANGTHU

Tonzang khua, khua-upa Pu PumKhua Thang (Suante) leh Pi Vung Ciin’ sungpan 1919 kumin suak hi. A sanggamte:

(1) Suan Za Thang (2) Suan Za Am (3) Kai Za Thang (4) Vung Suan (5) Kam Suan (6) En Khua Tuan (7) DAL ZEN (8) Nian Ciin (9) Lian Cin (10) Niang Za Cing (11) Ning Khan Cing

A pano Pu Khup Za Dal pen 1917 inPiantit pai hi. Kam Hau gam pan mi 500 a pailakah amah pen second Headman min tawha lawmte uk dingin a pai ahi hi. 1918 kuminciluang na-in si a, Piantit ah kivui hi. 1919kumin Pi Dal Zen a pian ciang, a sisa a panoKhup Za Dal a tapsak uh ahi hi.

Pi Dal Zen pen nu le pa leh ute’ thumangin nasep hanciam numei hoih khat ahihi. 1938 kumin a pasal tawh kiteng a, 1940kumin tanu upa pen Gin Khan Ciin a neihkhit uh teh, a pasal in galkap tum san hi. Amahpen a teekte mah tawh om khawm hi. A teekte’tha zui zo a, kitot kisel cih nei ngei lo hi. Ateekte’ maipha mu den hi. Khawhsa khamden uh hi.

Pi Dal Zen pen Tonzang khua upavaihawm inn khat panin a kimokhak khia hia, a teekte in zong thupi muhin it uh hi. Innsung buaisak ngei lo hi. A nung a ma sutuahngei lo hi. A si a nuam, nopna dahna pha zoden hi. Khawhsa khamin innkuan tam uh a,khuado leh lawm annek vok tawh a inn nuaiuh ah vok 10 nai ding vak halhhalh den hi. Laphuah zong siamin, la hau mahmah hi.

Pi Dal Zen pen a pasal in 1992 kuminnusia hi. Tua laitak a pasal kum 75 pha hi. Apasal’ nusiat zawh kum 14 nungta lai hi. Apian kum 87 a phak 2006 kum Decemberkha bei kuanin hong nusia hi. A beh a phung,a u a nau, a tu a tate in RCM ngeina tawhhoih takin vui uh hi.

3. PU NGUL EN LEH PI DAL ZEN’ TATE

Pasian’ hehpihna ngah uh a, tapasal 5 leh tanumei 6 nei uh hi.

No. Tate’min Zi/Pasal Zi/Pasal’ behmin Tenna1. Gin Khan Ciin Ngul Hen Thang Naulak Kawlpi2. Gin Go Pau Ngul Khan Huai Tawmging Tonzang3. Ciin Ngaih Hau Khual Do Pau Mate Kawlpi4. Thang Khan Mang Tuan Go Niang Telsing Yangon5. Am Suan Mung (masa) Nem Tul Cing Tawmging (hong nusia)

(zikik) Mang Lian Cing Tungdim Germany6. Go Khan Kap - - Germany7. Niiang Zam Cing Dai Khen Pau Telsing Kawlpi8. Tuan Lam Thang Niang San Hau Sukte Germany9. Vung Khan Lun En Cin Mang Tawmging Malaysia

10. Thawn Khen Niang Do Suan Lian Mate Yangon11. Nuam En Cing Tun Khan Nang Hautual Kawlpi

Page 110: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

108 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(b)Zinmang tual khawi sang cih ka namkaih, pupa batphu ka laak ding bang e.

6. Inn kat a, a phuah. (a) Nop leh dah siam bang ka sinna,

lungdeih saumang ngai-ing e. (b) Ngal liam lai tan han lung ciam ingh,

sau lim pahtaang tam aw e.

7. R.C.M. suah a, a phuah. (a) Om lai kung vialh khau bang sut ding

Sian mun ah hei ta ning e. (b) Kha ka kiat leh tung thangvan

vangkhua nuamah, Sian aw ang lai-ah sia aw.

8. Menzipa zi luang tungtang a, a phuah. (a) Lun kawi zozam pheiphung dingin,

sang mang a kop in tang e. (b)Taang ka banzal sang mang leh

buaivom sumlu, lun saumang tawhtul hen aw.

A phuah dangte.

9. (a)Pupa’ khan’gui bang ka zopna, kazua kankong sang kankil aw e,

(b) Ka zua kankong sang kankil aw e,ka sen angkawi sang tunnu aw e.

10. (a) Ka len lai-in nah siang nuai-ah, sangnamcih naubang kap e,

(b)Deih ka khitna, tum bang vuai kuan,sun nau bang kap zel ing e.

A zi Dal Zen in a phuahte.

11. (a) Pupa phak sap zang lei donah, sang cih tui bang la aw e.

(b)Thei bang sen a zua huai loh, taangka kiang ngal liam aw ci’ng e.

12. (a) Lun tawh sang mang na laakaa paal na lawh sawn, vang thangual in lel aw e.

(b)Phung leh gual in paak bang tawiven, siam sil mel hoih ih sau ah, engsingh sengh e.

Tanu tapa 11 lakah a u pen Nu Gin KhanCiin lobuang damkim lai uh a, Tg. Go KhanKap longal in innkuanpih nei khin ciat uh hi. Ainnkuan sazian uh Khang simna Pu Sim Hang’suan leh khak sungah ki-en thei hi.

PU NGUL EN & PI DAL ZEN’ LAPHUAHTE

Pu Ngul En in a tagah gentheihna, adah a kahna, a thah a matna, a zununna, a innkaatna cihte hangin la dawng 86 val nei hi. PiDal Zen in zong la dawng tampi nei hi. Behinnip hi uh a, tuni dongin beh kikhopna,khuado cihte ah amau khawisa leh khawhsavive kigo kiluup den ahih manin la a kiphuahzong tampi tak om hi. Hihte lak pan tawmkhatkong gelh uh hi.

Pu Ngul En’ phuahte

1. A upa Neng Za Thang sih a, a phuah. (a)Zangtui nem in luang dildial e, ka

ciin laukha hual hi e. (b) Lengvan phung siang na zong nam

ka ciin nem aw ih zua’n paak bangtawi nam aw.

2. A pano Cin Gin sih a, a phuah. (a) Zua pham nading ka zalmangin, sang

cih lai-ah, a minthang bel vuisai pallai lo ing e.

(b) Zalmang aa mat, solkha dang lo, tuktaang bang pal lua sang e.

3. A gal mat a phuah. (a)Melmak vontawi zua tawh khan sing

bang a kim, a pal lai ka vul sak e. (b)Sing ta’n nuihciam hong lel zongin,

tawi kawlciang leh namtem zunsiam, tang in anglai ah phung e.

4. A nu sih a, a phuah. (a)Zu bang mom sei sang ka tan na,

Tun nu’n khum mual ding aw e. (b)Huih khi sem lung bang hong sem

na, banzal nuam tul ding aw e.

5. A sai mat a, a phuah. (a)Pupa khan gui bang ka zopna, zang

aa vuisai a ha paak la’ng e.

Page 111: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 109

13. (a) Ngal liam taang duang lo bang tul hi zo veng e, phui zua nah nim ka nahlen tual ah kia e.

(b)Tung Pasian in siam hen aw ei khan sawt lo, pham na’ng len kum khua hongsawt lai suang ve aw.

14. (a) Ka phung lun e, manawh phung lun e, aisa lian e, ning khum in luan’ e, (b)Aisa lian e, ning khum in luan’ e, saumang pahtang tam tungah lenlai zil le’ng

e.

Mai lam hunah ki-en kik thei ding cihna tawh kong puak hi.

B. JOHN THANG KHAN MANG' TANGTHU TOM

April 4, 1948 ni-in Zotang ahsuak a, 1954 kum pan sangkah kipanin,1970 kum ciang, St. Paul (BEHS, No.6, Botataung, Yangon) ah sang kah hi.

Tonzang khua Pa Michael ZangKhua Vial (Telsing) leh Nu Maria CinKhua Niang (Manlun) te tanu thumnaNu Fatima Tuan Go Niang tawhkitengin, tapasal 3, tanumei 5 nei uh hi.

1970 pan 1996 dong motor hawlhi.

1996 kum pan 2008 ciang Germany gam ah om hi.

Tua laitak Bldg 42, 4th fl, 156th St, Tamwe, Yangon ah a zi a tate tawh teng hi.

Tate:

min zi/pasal omna1. Terasa Zen Lam Cing Robert Myint Kyaw Germany2. Cercilia Niang Zam Lian Pau Suan Zam Tonzang3. Rosa Hau Nuam Lun (Paukpauk) - Singapore4. Cecilia Ciin Khan Kim (Sisi) - Singapore5. Francis En Thawn Sum - Hansetic Shipping6. John Vial Lian Mung (Newin) - Germany7. Magaret Cing Lian Siang - Yangon8. Dominic Pau Pian Khai - Malaysia

Nuntakpi thubullet

"Tawmging unau bup in Pasian' thu zui ciatin, mailam khantoh na'ng na sem khawm ciatding" cih thubul phuhin nei hi.

***

Page 112: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

110 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

C. GO KHAN KAP' TANGTHU TOM

Pianna:

Pa Ngul En, Nu Dal Zen sung panin July 7, 1952 in Tonzangkhua ah suak hi.

Lai sinna:

Tan lang pan Tan 3- Tonzang ah kah

Tan 4 pan Tan 5- Tedim ah kah

Tan 6 pan Tan 10- Tonzang ah kah

1978 kumin Falam panin Tan 10 zo

Khualzinna:

1979 April pan sum leh paai zong dingin ka zinkhia a, Lashio khua Pu Nang KhenThang kiangah, Zangkong (Yangon) khua ka pano Neng Za Thawn kiangah, Mogok khua uKhawm Do Thang kiang leh Tuithang khuami u Hang Pau kiang, Phakan-a ka lawm NangEn Lian tawh kha 9 sung suangto, cih bangin na ka sem kawikawi hi. Malaria natna ngah inkhua phawk loin 2vei bang ka sihdek teh, 1980 January ciangin Yangon khua u Suanpi (R.En Suan Gin) vaihawmpihna tawh Malaria zatopi-ah ka kilak a, lawm Luah Zam tawh ka omkhawm uh hi.

1980 kum ciangin Thai gam, Mesot ka zin a, kha 2 khit ciangin Bangkok ka tung hi.Kum 5 sung Tourist guide ka sep khit ciang, Singapore, Malaysia zinin, Bangkok ka ciahkik pah hi. 1990 kum ciangin Kawlgam, nu le pa, u le nau-te kiangah kong ciah kik hi.Tawlkhat khit ciangin Passport tawh Thai, Malaysia gamte ka zin kik hi. 1991 Augustsungin Germany ka zin thei a, 31-10-1991 ni-in Hamburg khua ka tung hi. 1996 kuminFrance (Piantit gam) Paris khuapi ka hawh thei hi.

Germany gam ka om theih khit ciang, Europe gam tuamtuam Switzerland, England,Ireland gam khua thupite ah ka zin kawikawi hi. 1998 kum April in Paska pawi siminVatican ka pai a, St. Peter biakinnpi ah Pope John Paul II in Mass bawl a, leitung muntuamtuam panin mi tul 100 val a kikhawmte lakah kei zong ka kihel thei hi. Kum 2000 ciang,German citizen ka ngah a, America gam khuapi minthang pipite ah vanleng golpi tuangin kazin kawikawi hi.

2001 kum October in Kawlpi kong ciah a, kha khat khit ciang, Germany ka ciah kikhi. 2006 October in ka nu damlo veh dingin Kawlpi ciang kong ciah leuleu a, natveh dingaciah kimlai, nu vui dinga ciah ka suak hi. 2007 January ni 5 ni-in Germany ka ciah kik a, tunidong tangval lai-in ka om hi.

Ka Lungdamna:

Hih banga inn panin ka zin khiata kipan tuni ciang dong hong huh, hong kem, a kua-mapeuh tungah kam tawh kigen zo lo, ka nuamna, ka lungdamna kong pulaak hi. A nungtalai u leh nau, lawm leh gualte tawh nuam tak kimuh kik theih nadingin i biak Pasian in hunhoih hun pha hong pia ta hen, ci-in thu ka ngen tawntung hi.

***

Page 113: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008 111

Pa Am Suan Mung-te innkuan Pa Tuan Lam Thang-te innkuan

Page 114: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

112 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI XII

PU TAWM GING' KHANGGUI GUALHNA

A. Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna

B. Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna

C. Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna

D. Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna

E. Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna

F. Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna

Page 115: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A. PU

SON

G H

AN

G (LA

M H

AN

G)’ K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Page 116: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

TAW

M GIN

G’ TA

PA 6TE’K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Note:-1973 kum

a kibawl Tawmging beh laibu sung a m

in omsa ciang bek, huam

a kigual ahi hi.10.

PHU

T SON

G

11-1.

TAWM

GIN

G

12-2.

SON

G H

AN

G (Lam

Hang)

NEI LA

IG

UI ZIA

MSIM

HA

NG

MAT V

UN

GH

ZOM

LUN

13-3.

GIN

G M

AN

GN

EI THA

NG

THU

AM

KH

AI

GIN

G LA

MPA

U TU

NTH

UA

M K

AI

14-4.

HA

NG

DO

NEI TU

AN

GTH

UA

M TH

AN

GH

AN

G SEL

CIA

NG

ZUI

LUN

PAU

15-5.

MA

NG

NEIH

SEL TUA

NG

SON

SING

LAM

HEN

TON

G EN

KA

I MA

NG

16-6

DO

THU

KSEL TH

AN

GK

AI M

AN

GSEL H

ON

GK

IP TELPA

U AW

N

17-7.

LUA

H M

AN

GTH

AN

G SEL

THA

NG

TUA

NH

EN ZO

NG

ZON

G K

HU

MSO

NG

SON

18-8.

HA

NG

KA

MTEL SU

AH

TUA

NG

THU

KSA

N TH

AN

GH

ON

G TH

UA

LZO

NG

ENG

AWN

NEEK

19-9.

MA

NG

VU

MM

AN

G C

IAN

HEN

THA

NG

SUA

H K

HU

AL

ZON

G TH

AN

GK

HU

M D

INSO

N AW

N

20-10.

MA

NG

AWI

VU

M C

IAL

THU

K H

ENSU

AN

G AW

NTH

UA

L VU

MEN

G TU

AH

NEEK

THU

AM

21-11.

CIA

N C

IAL

NG

AIH

VIA

LTH

AN

G K

IMTH

AN

G ZA

LIAN

DIN

THA

NG

AWN

TUA

NG

22-12.

CIA

L TELAW

N N

GU

LK

HU

AL K

HU

A G

INV

UM

KH

AW TH

AN

GK

HA

M ZA

LIAN

THU

AM

ZA C

IN

23-13.

VIA

L AWN

VIA

L THU

AM

KIM

ZA C

INLIA

N SU

AN

MA

NG

THA

NG

KH

AN

LIAN

TUA

NG

DO

KH

AM

24-14.

TEL GIN

KA

I ZA C

ING

IN D

O PA

U

25-15

AWN

KH

UA

SUA

NTH

UA

M K

HEN

PAU

26-16

GIN

KH

AN

CIN

KH

EN M

AN

G

27-17

SUA

N SIA

N M

UN

G

Khang phazah:-

Khang (17)

Khang (16)

Khang(14)

Khang(13)

Khang(13)

Khang(13)

Page 117: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

A. PU

SON

G H

AN

G' (LA

M H

AN

G) K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Page 118: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 116PU

Song Hang’ (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

11-1PU

PI TAW

M G

ING

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)12-2

SON

G H

AN

G (Lam

Hang)

PU N

EI LAI

PU G

UI ZIA

M PU

SIM H

AN

G PU

MAT V

UN

GPU

ZOM

LUN

13-3

Ging M

ang

14-4H

ang Do

15-5M

ang Neih

16-6

Do Thuk

17-7Luah M

angPu N

eih Phung

(1)

(2)

18-8H

ang Kam

Tel SuahThuk En

19-9M

ang VumM

ang Cian

Phung Lut

(1)

(2)

20-10M

ang Awi

Vum Cial

Suah EngEn Vial

21-11 Cian Vial

Vum N

gaihC

ian Kho

Lut Lam

22-12Cial Tel

Phawng K

aiEng Aw

nEng Vial

Vial Ngul

23-13Vial Aw

nSel D

amN

gul Khai

Ling ThangK

ho Tawn

Lam K

hua Pau

24-14Tel G

inTel K

hamTel D

ai LoAw

n Kai

Hen Tual

Ngul K

han Thang

25-15Aw

n Khua Suan

Dam

Khua N

engK

hai Za ThangThang K

ho Kham

Khup Tual

Pau Dong K

hai

26-16G

in Khan

Do K

han Mang

Lo Khan Pau

Kai Suan Thang

Tual Za Cin

Khan Sian M

ung

27-17Suan Sian M

ungN

eng Zam M

ungThang K

han Mang

Kham

Khan Langh

Tual Cin Pau

27-18Thang B

iak Man

Cin Thian M

ung

27-19Langh M

ung Hung

Page 119: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 117Pu C

ial Tel’ suan leh khakte

2212

Cial Tel

(1)

(2)23

13Vial Aw

nSel D

am

Am Ning- Cing Khoi (Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)24

14Tel G

inN

iang Za Goih

Luan Za Gin

Sian PumVung En (M

ate)

(1)

(2)

(3)25

15Aw

n Khaw

SuanH

au SuanThang Suan G

inD

on Khaw

Ngai(Buansing)

1.Khoi Za Vung(Buansing)

1.Don K

haw N

gai(Buansing)2.M

an Suan Cing(N

gaihte)2. Thang K

haw C

ing(Bawm

khai)

(1)

(2)26

16G

in Khan

Go K

han Kham

Man H

eh Niang (Buansing)M

ah Phu (Kawlte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)27

17N

gai Ngaih M

angThang Lian C

ingSuanSianM

ungN

iang Huai Lun

Cing San Lian

DoTaw

i ThangSuan C

in LianK

ham Suan K

imLian Sian N

uamKam

Za Pau (Telsing)Than Suan Sing (H

angluah)Lian K

han Khai(H

angluah)

2414

1. Tel Gin

25

152. H

au Suan

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)26

16En N

gaih LianN

iang En CiinG

in Suan Mung

Suan Khan N

angZam

Khen M

angG

in Dal K

hamK

ham Suan Lian(Baw

mkhai)

En Khan Lian(Baw

mkhai)

Gin Suan N

iang(Hangluah)

Baukza (Kachin)

Ngai G

o Ciin(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

2717

Suan Cin K

haiThang Thuah K

imThang Suan M

angVung San M

angVung M

uan Cing

Niang San D

imLian K

hanTuangM

ang Mun K

hualCiin Sian Lun

Page 120: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 118

25-14

1. Tel Gin

26-

153. Thang Suan G

in (1) D

on Khaw Ngai (Buansing) (2) Thang Kho Cing(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)27-

16G

in Khua Thaw

ngEn Lian Cing

Thang Suan Cin

Ciin Ngaih D

imC

ing Ngaih Zen

Zen Suan Vung(Buansing)D

o Sawm

Thang(Ngaihte)G

in En Dal(Ngaihte)

Myo Lwin (Kawlte)

(1)

(2)

(3)

4)

(5)

28-17

Gin H

en Hang

Ngai N

uam M

anD

o Khan M

ungN

ian Khua H

auLian Suan K

imN

ing Khaw

Niang(Thaw

mte)

Zam G

o Pau(Hauzel)

Ning San M

an(Thawm

te)

26-15.

2. Hau Suan

27-16.

4. Suan Khan N

ang5. Zam

Khen M

ang

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)28-

17.Suan K

han ZamLian K

hen Khual

Suan Sian PauK

hen Suan Mung

Cing San N

uamLian H

uai Kim

Cing Lawh N

uam

(6) Mung M

uan Pau(7) K

han Suan Piang(8) Suan Theih N

iang(9) Ciin Law

h Cing

Page 121: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 119

22-12

Cial Tel

23-13.

2. Sel Dam

1. Am N

ing(Samte)(2)C

ingKhoi(Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14.Tel K

hamC

ing TuanK

hup Kai

Awn Thang

Cing Za N

ianK

ai Khua Tuan

Sial Za Chin

Ngai D

oVung Za Ngai

SongZamVung Za Ngai

1. SialZaNiang(Baw

mkhai)

Vungh Gin

Vung Kho CingLuan Niang

Pau Do

(Samte)

(Buansing)(Sam

te)2. Ciin Kho Niiang (Sam

te)(H

angluah)(Baw

mkhai)

(Suankhup)(Buansing)

(1)

(2)

25-15.

Dam

Khua N

engN

iang Sial Cing(1) Sial N

iang(ThangOm

)Tuang C

in (Hangluah)

(2) Dim

Za Vung (Bawmkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

26-16.

Ngai K

han CiinD

o Khan M

angK

ham K

han ZamCing En Ciin

Zam Suan Thang

Gin K

ho Thang(Hangluah)

Niang Suan Lian (Samte)

Niang Do Vung (Bawm

khai)D

o Khan Lian (Bawmkhai)

Suan Ngaih Dim

(Gangte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17.

Vung San Kim

Neng Zam

Mung

Cing Lawh N

uamN

ung Suan Khual

Cin Suan Kim

Dal Saw

m Tuang

==========================================================================================================================================================

24-14

1.Tel Kham

25-15.

1. Dam

Khua N

eng

26-16.

3. Kham

Khan Zam

Niang D

o Vung(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)27-

17.Vung Zam

Niang

Cing N

uam M

anN

eng Suan LianM

ang Suan Mung

Pau Suan Kim

ThangDeihSianPiang

CiinSianNem

Pau Lam D

alCiinM

uanKim

ThangLamN

iangCin Tawi Thang

Am Cin Pau

Dam

Suan VungG

o Lian CiinNiang San Nuam

(Hangluah)

(Thawm

te)(Baw

mkhai)

(Gangte)

(Hangluah)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

28-18.

Zam Sian M

ungG

o Khan Lam

VungSian SiamZam

Khan K

hualVung D

eih Kim

Sian Gin Thang

Page 122: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 120

25-15.

1. Dam

Khua N

eng

26-16

5. Zam Suan Thang

Suan Ngaih Dim

(Gangte

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

27-17.

Vung Deih Lun

Neng Sian Sing

Pau Khan Tuang

CingN

gaih Lian Niang

Lian Sian Khual

Lian Van Dong

Lian Muan C

ingD

o Khan KhualM

an Hau Lun

Vung Suan Ciin(Baw

mkhai)

(Tawm

ging)(H

angluah)

28-18.

Dim

Tawi N

uam==========================================================================================================================================================

23-13

2. Sel Dam

24-14.

3. Khup K

ai

25-15.

1. Dam

Za En1, Ngai En Niang(Tawm

ging)2. C

iin Khan M

an(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)26-

16C

ing Suan Niang

Kai D

o LianPau K

hen Mung

Gin Za M

ung(Hangluah)

Gin K

ho Ciin(H

autual)Aw

i Khan N

iang(Gangte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)27-

17.N

iang San Mang

En Lam M

ungThang Pian Sang

Niang D

eih Kim

Mung Suan K

haiCing Suan K

imM

an Theih Cing

Mang Sian Suum

?Awi Lawh Nuam

(Gangte)

(Gualnam

)

(1)

(2)28-

18.Ciin Sian Len

Pau Sian Tung26-

16.3. PAU K

HEN M

UNGAw

i Khan N

iang(Gangte)

1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17.

En Zam K

imM

an Hau Lun

Cing Tawi D

imThang Sian M

uangCiin N

uam Vung

Gin Sian Suut

Page 123: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 121

23-13

2. Sel Dam

24-14.

4. Awn Thang

1. Sial Za Niang(Baw

mkhai)

2. Ciin Kho Niang(Samte)

(1)

(2)

25-15

Khoi Za N

ingD

am K

han Cin

Thual Thang(Buansing)N

iiang Do C

iin(Samte)(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

26-16.

Niang En Lian

Thang Lam M

ungK

ham D

o Mung

Thang Deih Piang

Man Lun N

iangN

eng Lian SuumEn Suan K

haiM

ang Sian TungPau N

gun SuaiH

au Lian SiamSian C

in Kham

(Tungdim)

Ciin Za M

ang(Buansing)

27-17.

Cin Sian Tuang

Kap Sian Sang

23-13

2. Sel Dam

24-14.

6. Kai K

hua TuanVung K

ho Cing(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Dam

Khan N

angG

o Khan C

inH

uai Suan Cing

Thang Suan ZamK

hawm

Ngaih C

ing(Manlun)

Cing Lian C

iin(Kalate)

Pau Lian Thang(Tungnung)K

ai Lun Cing(Tongluai)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

26-16.

Tuan Khen M

angC

ing En Niang

Tuan Suan Mung C

ing Khan Lun

Do Suan N

iangVung Suan Niang

Thang Lian Thawng(Sam

te)(Tonsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

27-17.

Nang K

han Thawn

Nang Suan K

imZam

Zo Khai

Cing San Vung

Man Suan H

auCing Cian N

uamN

iang Deih N

uamLun San M

uang

Page 124: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 122

24-14.

2. Kai K

hua Tuan

25-15.

4. Thang Suan ZamK

ai Lun Cing(Tongluai)

1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

26-16.

Tuan Lam Piang

Niang D

eih Cing

Cing Len Kim

Cing San M

anCin Lam

Niang

Niang H

au Dim

Cing Suan N

uamCin Law

h Nuam

Mung Sian H

uaiNiang Lam

VungLangh Lam

Thang(N

gaihte)

(1)

(2)27-

17Zam

Sian SangThang K

op Sian Khai

23-13

2. Sel Dam

24-14.

7. Sial Za Cin

Luan niang (Suankhup

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)25-

15.D

am K

han PauZam

Khan C

inG

in Sian ThangThang K

han Dal

Gin Suan Lian

Kham

Khen M

angLangh K

han Khual

Nang Za M

ungVung Khan Zam

(1)Ning N

gaih Man

Thang Khen CingZam

Don Niang

(Tangpua)(2) Cing Khan M

an(M

antuang)(G

ualnam)

(M

angvungh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)26-

16.N

iang Hau Lun

Cin K

han Mang

Khual Za K

haiC

in Suan Mung

Ciin Lun Dim

Cing Lian CiinM

ang Sian TuangD

o Saan Nuam

Hau Khan M

ungK

hawngnua

(1) Thang Khan C

ing(Naulak)

(1)Khongnuai(K

achin)Vum

Go Lian

Go G

in ThawngZam

Nun SiamLem

Za Thang(N

eekgen)(K

achin)(2) H

au Lam Vung( )

(2)Susuhlaing(Kaw

lte)(G

ualnam)

(Songput)(Philipinus)

(Habup)

(3) Luan Lam

Cing(Thatmun)

(9)

(10)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)Cing Sian K

im D

al Sian Suum27-

17Pau Sian K

op Zam Sian H

uaiK

hai Sian SangPau Sian M

uZam

Khan Lun

Pau Van ThangPau Saw

m Piang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Pau Khat Thaw

ngZam

Sian LunLun N

gaih LianD

in San Nem

Zam N

gaih Dim

Pau Tung Thang

Page 125: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 123

24-14.

7. Sial Za Cin

25-15.

2. Zam K

han Cin

1. Ning N

gaih Man(M

angvungh)2. Cing Khan M

an( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)26-

16.Cin K

han Kim

Niang Lian Vung

Vung Suan Niang

Zen Ngaih M

angK

ap Khan M

ungN

iang Man C

ingN

ang Thawn Tuang

Cin Sian M

ungPau K

hawm

ThangC

ing Muan N

emThang Kim

Thang LawLangh Khan Khai

Niang Sian Huai

( ) Kanpalet

(Gualnam

)(H

atlang)

(1)

(2)

(3)

(11)

(12)

(13)

27-17.

Zam Sian N

emM

anSaanKim

Nem

Sian SuangZen N

gaih Huai

Thang Sian Kip

Niang Sian Lian

24-14.

7. Sial Za Cin

25-15.

3. Gin Sian Thang

Thang Khen C

ing (Mantuang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

26-16.

Niang Taw

i Nuam

Cing K

han LunC

in Muan Tung

Gin Za Thaw

nPau Sian H

ongK

ap Do K

hup(Zahlangh)Suan Thaw

n Thang(Samte)

Vung Za Don(Tawm

ging)Van Za Len ( )

(1)

(2)27-

17CingSaanD

imThangLem

Mung

24-14.

7. Sial Za Cin

25-15.

4. Thang Khan D

alZam

Don Niang(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

16-16.

Cin Sian Khai

KaiZaThaw

ngN

iang Saan Cing

Ning K

ho Hau

Page 126: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 124Pu Phaw

ng Kai’ suan leh khakte

21-11.

Pu Cial V

ial

(1)

(2)22-

12Cial Tel

Phawng K

ai

(1)

(2)23-

13.N

gul Khai

Awn Lam

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14.

Tel Dai Lo

Vial ZenH

at Go

Lam K

hupN

iang Man(Sam

te)Lam

Dim

( )Lam

Za Vung (Dopm

ul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15.

Khai Za Thang

Ciin Ngaih Cing

Niang K

ho Don

Go En Thang

Tuan Khan Suan

Ning N

gaih Niang(Suante)

Dam

Neng(Buansing)

Nian Khan Cing (Mate)

Daw Than Yin(Kawlte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(7)

26-16.

Lo Khan Pau

Kham

Khen D

alN

eng Khan Suan

Thang Suan Kap

Kham

Suan LalSaw

m Suan Thang

Khan Lian M

angM

an Ngaih Zam

Tuan Sawm

Sing(1)N

an Zuh Maw

(Shante)M

ang Suan LunNiang Ngaih D

onThan Yin Thi

Ning Len NuamZam

Khan Pau(1)N

iang Ngaih Lun(M

ate)(Sam

te) (M

anlun)(K

awlte)

(Guite)

(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

27-17.

Thang Khan M

angD

al Suan Mung

Niang Theih Lian

Thang Khen Suum

28-18.

Lun Sian Nuam

25-15.

1. Kai Za Thang

26-16.

3. Neng K

han Suan4.Thang Suan K

ap5. K

ham Suan Lal

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

27-17.

Niang D

eih LunThang K

im M

angThaw

ng Muan Thang

Zam M

uan Cing

Thang Khan Sing

Pau Muan Piang

Suan Zun Ong

Niang San M

awi

Hau D

eih Kim

Zam Sian San H

oih

Page 127: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 125

24-14.

1. Tel Dai Lo

25-15.

4. Go En Thang

Nian Khan Cing (Mate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

26-16.

Lo Khan C

inN

gai En VungG

o Suan Mang

Man G

o Ciin

Cing D

eih LianN

ang Go N

iangSuan Lian M

ungPau Suan K

haiCing lam

Nuam(Thawm

te)M

aung Aung(Falam)

27-17.

Thang Ngaih Sian

24-14.

1. Tel Dai Lo

25-15.

5. Tuan Khan Suan

Tawng Yin(K

awlte)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16.

Lo Khan En

Thang Sian SangThang Sian M

uangM

yint Myint Thw

e

23-13.

1. Ngul K

hai

24-14.

3. Hat G

oLam

Za Vung(Dopm

ul)

(1)

(2)25-

15.Vung Za N

ianThang K

hen Kham

Khual D

o(Buansing)(1)Nian M

an Vung( )(2) Man Khan Cing(Thangm

an)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)26-

16.Vung Lian Cing

Go Lian Pau

Thang Kho Pau

Thang Lam Tuang

Vung Ngaih Lun

Hau K

han Khai

Go Sian Sang

Ning H

uai Cing

Sian Suan TangM

an Nuam M

ang(Taw

mging)

(Haunung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27-17.

Kham

Vai Mang

Cin K

im M

ungN

uam Saan Lun

Vung Sian Cing

Cing Huai K

im

Page 128: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 126

22-12.

2. Phawng K

ai

(1)

(2)23-

13.N

gul Khai

Awn Lam

24-14

Khai Cin

Nuam

Za Don(Suante)

(1)

(2)

(3)

25-15.

Lam Pau

Lam H

en ThangLam

Sial Do

Niang K

hen Cing(G

ualnam)

Man N

gaih Ciin(K

humvungh)

Don N

gaih Cing( )

(1)

(2)

26-16.

Don G

o Vung

Cin K

han SumThang K

hen Kap( )

Dim

Ngaih M

an( )

(1)

(2)27-

17.Pau Sian Lian

Cing Sian H

uai

24-14

1. Khai C

in

25-15.

2. Lam H

en Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)26-

16.Pau Suan M

ungPau K

han ThangD

al Khan K

hualD

o Hau M

anD

o Sian Khai

Don D

o Niang

Cing Suan N

iangM

an San Nuam

(Samte)

Niang Lam

Dim

(Buansing)Pau M

un Niang(Buansing)

Nyo M

aung(Khalkha)

Thein Thun(Kaw

lte)G

in Za Vungh (Naulak)

27-

17.Thang D

eih Cin

Thang Muan K

haiCiin Sian Siam

24-14

1. Khai C

in

25-15.

3. Lam Sial D

o

(1)

(2)

(3)

(4)26-

16.C

in Za Mung

Kap Suan Thang

Pau Suan Khup

Man D

on Cing

Page 129: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 127Pu Vum

Ngaih’ suan leh khakte

20-10.

2. Suah Eng

(1)

(2)21-

11.Vum

Ngaih

Cian K

ho

22-12.

Eng Awn

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13.

Ling ThangTun Son

Vial LuanN

gaih Ngul

24-

14.Aw

n Kai

(1)

(2)

(3)

25-15.

Thang Khua K

hamThang H

auK

han Za Thang1.N

ing Kho D

im(Lethil)

1.Nung Za K

hawl(M

ate)1. N

awn C

ing(Mate)

2.Cing Za K

hawm

(Buansing)2.D

im G

o(Buansing)2. M

an Khan N

iang(Samte)

(1 )

(2)

26-16.

Kai Suan Thang

Dai K

han SuanD

im N

gaih Niang(Thaw

mte)

Khaw

m N

gaih Lian(Manlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27-17.

Kham

Khan Langh

Ning N

gaih Mang

Go V

ungh ThangZam

Khan M

ungThang K

han LianN

gai Man C

ing(Thawm

te)N

ing Kho H

au(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

28-18

Thang Biak Man

Suan Tuan PauSuan M

uan SangSian D

eih PiangC

ing Sian Niang(Buansing)

Cing Lun N

gai(Kaw

ngte)

(1)

(2)

29-19

Langh Mun Phung

Cing N

un Nem

Langh Sian Pil

25-15

1. Thang Khua K

ham

26-16

2. Dai K

han SuanK

hawm

Ngaih Lian(M

anlun)

(1 )

(2)

(3)

(4)27-

17.K

ham Suan Pau

Langh Suan PiangK

ap Sawm

Mung

Khaw

m En N

iangH

au Sawm

Vung(Naulak)

Khin N

yo Myint(K

awlte)

Page 130: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 128

24-14

1. Awn K

ai

25-15

2. Thang Hau

(1)

(2)

(3)

(4)26-

16K

ai Cin Thang

Kham

Khan N

angZen Za Langh

Kai D

o Pau1.C

ing Khan N

uam(Buansing)

Vung Ngaih Lian(M

ate)1.H

au Siuan Vung(Buansing)N

iang Do M

ang(Bawm

khai)2.C

iin Suan Cing(Taw

mging)

2.ManK

hanCing(Tungdim

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)27-

17G

o Nem

CingH

au Khan Pau

Man N

gaih LianH

au Do Lian

Suan Sian ThangK

hawl LianCing

Nang K

hen Kap

Zam K

ho ThangK

ham K

han Mang

Pum M

in thangM

an Khan Lian

Nu Vung

Kham

Lam Thang

(Thahdo)(Buansing)

(Tungdim)

(Lianzaw)

(Tawm

ging) (M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(1)

(2)

28-18.

Thang Kim

Khai

Nuam

Lawh Lun

Mung N

gaihThangC

ing Sian Niang

Cing N

em N

iangK

hup Lam D

imCing Lam

LunThang K

han Langh

26-16.

2. Kham

Khan N

angVung N

gaih Lian(Mate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17.

Khaw

l Ngaih Sian

Hau Sian M

ungPum

En TuangThang Pian K

hupThang N

gaih LunV

ung Suan Cing

Thang Gin K

ap(Mate)

Awi Zam

Kim

(Suante)Thang Zam

Cing(M

ate)N

iang Ngaih C

ing(Tawm

ging)K

hup Lian Mang(Sukte)

Swe N

aing Aung(Kaw

lte)

(1)

(2)

28-18.

Nang Sian Lian

Vung Sian M

uanN

ang Sian Piang

26-16.

3. Zen Za Lang1. M

ang Khan C

ing(Tungdim) 2.H

uai Suan Vung(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)27-

17.H

au Lian ThangCing Lam

Niang

Sian Khan C

ingPau C

in Thawn

Dai D

al Khual

Tuan Cin M

angD

im N

gaih Lun Cing (Buansing) C

in Thon Khai (H

atzaw)

Vung Ngaih N

uam (N

gawn)

(1)

(2)

(3)

28-

18.Langh Lam

LianLian Lam

VungK

ap Sian Mung

Langh Muan Sang

Page 131: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 129

25-15.

2. Thang Hau

26-16

4. Kai D

o Pau - Niang Do M

ang(Tawmging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27-17

Go D

eih Kim

Hau Lam

Mung

Thang Suan Khai

Suan Khan Tuang

Vung Tan Lun Cing

24-14

1. Awn K

ai

25-15

3. Khan Za Thang - Non Cing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)26-

16.G

in Khual

Thang Khan D

alG

o Khan N

iangVung N

gaih Lian (Mangvungh)

Gin G

o Thang(Tawmging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

27-17.

Thang Do M

ungThang Lian K

hupN

iang Lian Cing

Suan Sawm

Nang

Niang Lun C

ingK

hual Kim

Khan M

angThang Sian N

iangN

ang Khan Thang

Ning K

hen Lun VungC

ingNgaihH

auSian Suan Thang

NiangK

han Man

Thang Tung Mang

(Thawm

te)(K

huptong)(Taw

mging)

(Tongluai)

28-18.

Dal K

hawm

TuangD

al Kip Pau

22-12.

1. Eng Awn

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13.

Ling ThangTun Son

Vial LuanN

gaih Ngul

24-14

Suak Vungh

(1)

(2)25-

15.K

ham Za Thang

Dai Za Thang 1.Niang Khua Zen (G

ualkha), 2.Awi Zam Cing(Suante)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

Vungh Khua Tuan

Dong Za C

inN

ing Za Niang

Go Suan Thang

Ngai N

gaih Niang

Kai K

hua Cing

Cin Za M

ungAwi D

o Niang1. Ciang Ngaih Cing(Thawm

te)2.Ning Khua Niang

Man K

han Vung(Gualnam

)G

in Za Thang(Songput)H

am Bim

(Matupi)

(1)

(2)

(3)

(4)

27-17.

Don N

gaih Huai

Niang D

eih LunN

iang Ngaih Vung

Thang Khan M

anThang D

eih Cin

Zen Khan M

ang

Page 132: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 130

23 -13.

3. Vial Luan

24 -

14Awn H

au

25 -15

Gin K

hua TuanLuan N

gaih Cing(M

anlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)26 -

16.N

iang Khua C

iinN

ing Ngaih C

ingH

au Za Thawn

Zen Go Thang

Go K

han Cing

Nian K

hua Vung

Thang Khua M

anN

iang Zam Lun

Tuan Kim

ThangG

o Khan Suan(M

anlun)

23 -13.

4. Ngaih N

gul

24 -14.

Awn K

im

(1)

(2)

(3)25 -

15.Thang G

oG

in TuanN

eng Suan Gin

Vung Ngaih C

ing(Thawm

te)N

ingSuan(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)26 -

16.K

im Pau

Ning D

o Cing

Neng Suan K

hamN

ial Ngaih Lun

Dim

En VungD

ai En Niang

Man D

o Ciin(Taw

mging)

Zam Lam

Thang(Suankhup)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27 -17.

Cing Lam Lun

Niang San N

uamG

o Sian PiangThang Pian M

ungK

hai Muan Tuang

25 -15

3. Neng Suan G

inN

ingSuan(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)26 -

16.K

im K

han ThangZam

Kap Lian

Tuan Sian Mung

Kham

Khan K

hupA

m Sian M

ungC

iin Sian Cing

Niang Za C

ingC

ing Kho M

angC

ing Suan Ciin

(1)

(2)

(3)

27 -17.

Suan Deih V

ungN

ang Muan M

angM

ung Sian Kap

Page 133: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 131

25 -15

3. Neng Suan G

inN

ingSuan(Thawm

te)

26-16

2. Zam K

ap LianN

iang Za Cing ( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

27-17.

Suan Sian LunZen N

gaih Nem

Cing D

eih Man

Gin D

eih PiangH

uai Ngaih Sian

Khai K

han Khual

Cing K

ham San

25-15.

3. Neng Suan G

in

26-16.

3. Tuan Sian Mung

Cing K

ho Mang( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17.

Suan Nem

Don

Suan Ngaih N

iangVung H

uai Kim

Cing Sian N

uamH

uai Ngaih Lian

Gin Sian M

uan

20-10.

Suah Eng

21-11.

1. Vum N

gaih2. C

ian Kho

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12.

Eng VialLam

Hen

Tun PhungLut D

am

23-13.

Kho Taw

n

(1)

(2)24-

14.H

en TualVial H

il

(1)

(2)

(3)

25-15.

Khup Tual

Tawn K

hupH

il Thawng

(1)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

26-16.

Tual Za Cin

Tual VumC

in Za Do

Kam

ZaThangK

han PauTual K

hua Zam

27-17.

Tual Cin Pau

28-18.

Cin Than M

ung

Page 134: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 132Pu Lam

Hen’ suan leh khakte

21-11

Cian K

ho

22-12.

2. Lam H

en

(1)

(2)

(3)23-

13.Cian Lai

Luan SinD

am N

gul

(1)

(2)

(3)24-

14.H

en TualSim

Thawng

Khup K

am

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)25-

15.Lai K

ho Gin

Vungh Thawn

Kam

Kho Zam

Gin Song

Tual Neng

Gin Langh

26-16.

Thawn Sing

22-12.

2. Lam H

en

23-13.

2. Luan Sin

(1)

(2)24-

14.Lai Thuang

Thawng N

gul

25-15.

Gin Thaw

nTe M

eng, Chumii, Tha Neih Thuaii)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

26-16.

Go Cing

Thang Za Gin

Nian K

han Cing

Thuang Za PauN

ang Za Mung

Par SangSuan K

hua ThangAw

i Khan N

iangLuan N

gaih Cing(Buansing)

Cingpi

Lal Zuih ThangiAwi Ngaih Cing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)27-

17.Thang K

hen Mung

Thawn C

in Mang

Van Lal Muan C

ingC

ing Khan Vung

Vung Khan Suai

Niang San C

ingK

am Sian Thang

Cing San N

uam(M

angvungh)D

im H

au Cing(Suante)C

in Khan K

ham(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

28-18.

Gin Sian Tuan

Ciin Zam Cing

Cing Khaw

m Lun

Gin Za K

hamTuan Sian Tuang

Cing Sian Nem

Mang Lian Sum

Page 135: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 133

25-15.

Gin Thaw

n

(4)

(5)26-

16.Thuang Za Pau

Nang Za M

ungC

ingpiLal Zuih Thangi

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

27-17

Thawn Za K

hupParii

Lim Thangi

Thawn Lian K

hamG

in Muan Thang

Cing N

gaih Lian

22-12.

2. Lam H

en

23-13.

Luan Sin

24-14.

Thawng N

gul

25-15.

Gin K

hua Thang

26-16.

Thuang Za Gin

22-12.

2. Lam H

en

(3)23-

13.D

am N

gul

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14.H

en ThuamK

hual Za Neng

Tual Gin

Zam D

alSin N

engVung K

hua Zam

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

25-15.

Ngul Thaw

ngPau Za C

ingG

in Za Dal

Gin Pum

Neng K

hua Gin

Neng Za K

hamG

o Niang

Ngul Za C

inThang G

ThangN

gul LamCin Zam

Dal C

in Thang

Page 136: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 134Pu Tun Phung’ suan leh khakte

21-11.

Cian K

ho

22-12.

3. Tun Phung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13.Vung Luai

Neek K

hupSaw

n Dim

Zel Vungh

Zel SinLai Cin

Mun C

ingZel Thaw

ng(1)C

iang LianN

iang Dim

Gen K

ai(2)N

ing Khaw

l(Tangpua)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14.

Phung TuangC

ing Vung

Thawng D

onN

em Cing

Kham

Go

Ngaih V

ungThon D

on(Sonna)Phung Tual(Vaphuk)

Tual Kho Thang(Taw

mging)

Tual Cing(Valte)

Kham

Aai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15.Lian Vung

Thuang Kho Pau

Sin Kho K

amV

ung Kho N

gaiM

an Go

Suum K

han Cin

Niang Za C

ingTun C

in(GU

alnam)

Pum Vung(C

hongluai)K

hawl D

on(Tawm

ging)K

ai Cin(Vunghhil)

Vung D(Taw

mbing)

Go Za G

in

23-13.

Neek K

hup

24-14.

5. Kham

Go

Tual Cing(Valte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15.

Khup Za C

inLian Za K

hamH

oih CinA

i Khan Pau

Tual Khan Thang

Cing K

ho Man

Khaw

l Za VungK

hoi Nem

(Vuite)Lal M

uan Cing(Taw

mging)

Khu M

i(Vuite)

22-12.

Tun Phung

23-13.

4. Zel Vungh

(1)

(2)

(3)24-

14Phung K

amThang Lian

NingM

an

(1)

(2)

(3)25-

15.Vungh Za C

inK

hai Za Kham

Dam

Za Nang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

26-

16.C

ing Za TanN

ing Ngaih C

ingK

am Lian

Cing N

gaih Niang

Nian H

oih Cing

Kham

Khan G

in

Page 137: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 135

23-13.

4. Zel Vungh

24-14.

2. Thang Lian

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)25-

15.K

am Pau

Thuam Za C

inM

an Kho N

iangN

eng Gin

Goih K

han Man

Ngen N

gaih Vung

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

26-16.

Lian Khan Thang

Thang SuanM

uangC

ing Kho V

ungPau K

han Lian

22-12.

3. Tun Phung

23-13.

5. Zel Sin

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14.

Kai Lian

Khaw

l Man

Cin Za K

hamThang D

ongC

ing Pum(Taw

mging)

Pau Vungh(Khuptong)

Ngai K

ham(Valte)

Phal Thiang(Gangte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15.

Niang V

ungSin K

ho TualM

an TelK

ham Za K

hualD

im Za N

gaiG

o Za Dal

Thian Khan C

ing N

ei Za Ciin

Thang Dong(G

angte)Zam

Za Thang(Tawm

ging)C

in Kham

Thangpi(Tawm

ging) Lian Za Thang

23-13.

5. Zel Sin

24-

14.3. C

in Za Kham

4. Thang Dong

Ngai K

ham(Valte)

Phal Thiang(Gangte)

(1)

(2)

(3)

(4)25-

15.Lian Za Thang

Pum Zel N

ingVak M

uan Kim

Thian Min N

gaih Lian Lal M

uanPhung Za Lam

(Tawm

ging)Thang K

ho Gin

Ging M

ang Biak C

ing

Page 138: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 136

22-12.

3. Tun Phung

23-13.

6. Lai C

inN

iang Dim

(Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14.K

hup Gin

Vung PumK

am Thang

Thang Khua Pau

Phung PauK

hawl M

anN

gai Kho C

ingVung Za N

gai(Tangpua)Phai K

ho Ciin

Man Tawi

Gin K

ho Ngai

Khaw

l Ngai

(1)

(2)

(3 )

(4 )

(5)

(6 )

(7)

(7)

25-15.

Vungh Za Lian

Vungh Thuam

Vung Za C

ingPum

Kho Zam

Gin Za M

anK

am M

in Thang N

ian Za Cing

Ngai H

oih Cing

Man N

gaiN

on VungK

hawm

Kho Sik

Gen Za N

iangThaw

n Cin

Suum Za Thang

24-14.

2. Vungh PumPhai K

ho Ciin

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15.

Niang Za H

auM

an Neih C

ingN

gai Muan K

imG

oih Thian Muan

Ning Za N

iang

24-14.

3. Kam

ThangM

an Tawi

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

Ning K

ho Ciin

Pum Za Thang

Ngai Thiang

Cing Za M

awi

Go Za Pau

Zam K

han Hau

Thian Khan M

ungN

iang Za Hoih

Thangpari

24-14

4. Thang Khua Pau

Gin K

ho Ngai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15.

Pum Za Lam

Cin D

o PauThang Za K

hualC

in Khan N

iang C

in Kho Zam

Pau Lam Vung

Man K

han Cing

Ning N

gaih LunH

ebem(H

aukip)M

an Thian Kim

24-14.

5. Phung PauK

hawl N

gai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15.Pum

Za LianC

in Za Kap

Cing Za V

ungZam

Thian Muang

Niang N

gaih LianPau K

ho Man

Cin Lian

Niang K

han Nem

(Khuptong)

Niang K

ho Hoih

Lam Za K

am(G

angte) G

inpi

Page 139: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 137

21-11.

Cian K

ho

22-12.

3. Tun Phung

23-13.

8. Zel Thawng

(1)

(2)

24-14.

Khaw

l Za Cin

Thawng Tun

Thawng C

ing

(1)

(2)

(3)25-

15.Thaw

ng Kho Siam

Tuan Khan Suan

Zam K

han Niang

20-10.

Suah Eng

21-11.

Cian K

ho

22-12.

Eng Vial

23-13.

2. Vial Hil

24-

14.Thuang K

hua Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)25-

15.H

il CinK

hup Khua Thang

Vungh D

o Khup

Let Khua G

inThang V

umG

in Hang

Hil Za K

hamThang Za K

apPau Thian Lal

Khol C

in ThangM

un Tung Nung

20-10.

Suah Eng

21-11.

Cian K

ho

22-12.

4. Lut Dam

Page 140: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 138

Pu Kai Cin pen Tawmging H

ausamang

leh Gualnam

Hausam

ang kibuaina hangin a zi leh a ta kithatin, amah

suakta in, Mal gam

ah va tai-in a zi, a ta’ luangman beh taangin kingenin, logam

ciing 2 hong pia hi, ki ci hi.

NEIH

PHU

NG

’ SUA

N LEH

KH

AK

TE (Saizang)15-

6.D

o Thuk(Pu D

o Thuk ute nih Do Tung leh D

o Lun galin si ci uh hi.)

(1)

(2)17-

7.Luah M

angN

EIH PH

UN

G

18-

8.K

ai CinThuk En

19-9.

Phung Lut

(1)

(2)

(3)

(4)20-

10.En Vial

Hong Tel

Cin Kham

Gen Luan

21-11.

Lut LamSuan Zel

Lut Kim

Lut Pau

22-12

Vial Ngulh

23-

13.Lam

Kho Pau

(1)

(2)

24-14.

Kim

Zen Cing

Ngul K

han ThangVungh D

o Pau(Zuisang)Thuam

Sen Vung(Halkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

25-15.

Pau Do K

haiN

iang Khaw

l Man

Ciin San N

uamC

ing Sian Huai

Cin Kim

Khan Sian M

ungSuan D

o LianV

ungh Suan Dal

Don Len K

imK

am D

eih PauSuan Sian Sang

Page 141: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 139(Saizang)

19-9

Phung Lut

20-10.

2. Hong Tel

21-

11.2. Suan Zel

(1)

(2)

(3)22-

12.Tel K

hupLam

PauTun Za Langh

(1)

(2)

(3)

23-13.

Zel Khua Vungh

Pau LianTual Za K

henN

iang Kho Zam

(Hatlangh)

Vum K

ho Ning(Songlam

)C

in Niang(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14.

Khup Lian Thang

Pum K

han Kam

Langh Zam C

ingN

gul Cin K

haiThang San A

ungG

o Za Vung

Khen Ling Lo Thang

Zen Khan N

iang(Gualnam

)Lian M

an Cing(G

ualnam)

Khup Za G

in(Gualnam

)K

im M

ang(Hatlangh)

Kam

Lam C

ing(Gualnam

)D

al Khan Thang(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)25-

15.V

ung Kho Tual

Zo Suan Cing

Langh Go N

iangN

ing Ngaih D

onN

gul Cin K

hupPau D

ot Mang

Awi K

han Kam

(Tawm

ging)

23-13.

Zel Khua Vungh

24-

14.4. N

gul Cin K

hai5. Thang San A

ung7. K

hen Ling Lo ThangK

im M

ang(Hatlangh)

Kam

Lian Cing(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15.

Zo Sial Kim

Zo Ngaih K

hawl

Langh Khaw

l Cing

Vung K

han Man

Vungh Sian Sang

Pau Biak M

ungZo Sian C

ing

Page 142: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 140(Saizang)

22-12.

Tel Khup

23-13.

2. Pau LianVum

Kho N

ing(Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14.

Khup D

o Dal

Thawn D

ai ThangLam

ZaCiangAw

iDonCing

Go En Vung

Cing N

gaih Lun(Tawm

ging)K

im Lang Vung(Tawm

ging)Lian Za Khup(G

ualnam)

Khai Suan Thang(Taw

mging)

Vum D

o Lian(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15.N

ing Do M

anCing Sian N

em C

iang Sen Niang

Dal G

el CingLian D

eih PiangC

ing San TungM

ung Kop Sian

23-13.

2. Pau LianVum

Kho N

ing(Songlam)

24-14.

2. Thawn D

ai ThangK

im Langh Vung(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

25-15.

Lian Gin K

hamN

ing Khan N

iang C

ing Zen LunN

ang Sian Cin

Dal Sian M

ungM

ung Sian LianSuan En K

haiC

iang Suan ThangSian K

han ThangCing G

in Kim

VungNgaihSaan

22-12.

Tel Khup

23-13.

3. Tual Za Khen

Cin N

iang(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)24-

14.K

hup Dal

Thawng K

han VumVung K

ho Za TuanN

gul Sian Cing

Cing N

gaih Don(G

ualnam)

Dim

Sian Ngai(Zuisang)

Langh Za Cin(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15.

Khen Za K

haiK

hen Khen Lian

Pau Do K

amD

al Khat K

apThang Sial Lian

Niang Sian Pau

Ning D

o Kham

Tuan Sian Sang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Khen Zam

Mung

Dal Sian D

onghVum

Deih H

auC

ing Sian PiangM

an Zen Vung

Page 143: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 141(Saizang)

21-11.

Suan Zel

22-12.

2. Lam Pau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13.

Khup Za N

ingZel Za K

amTun Za D

alPau Cin K

amN

iang Do Lun

(2)Zuan D

on Cing(Baw

mkhai)

Ciin Cian Ciang24-

14.Pau Than ThangNiang Langh Vung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)25-

15.C

ing Ngaih N

uam N

ing Khan K

hual K

am D

o Hau

Langh Sian PauLun D

eih Huai

Hau N

gaih Lian

22-12.

Lam Pau

23-13.

3. Tun Za Dal

1.Thuam Za Ning(Tawm

ging)2.Zuan D

on Cing (Bawmkhai)

3.Ning Tual C

ing(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14.N

ing Khan K

hawm

Ciin Sen Dim

Lun Ngaih M

anM

ung Suan Cing

Dim

Deih K

hamPau G

in PiangThang O

ih Cing

Tual ZamN

ing Don M

an(Halkik)

Nang Do M

ungSuang K

am Vung(Songlam

)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)CingTaw

iNuam

DalLenThang

Kham

SianLanghCing Leng K

imD

im Law

h SianD

al Kap M

ung

Page 144: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 142(Saizang)

22-12.

Lam Pau

23-13.

4. Pau Cin K

am5. N

iang Do Lun

Ciin Cian Ciang( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

24-14.

Thang En Hau

Ning Taw

i Cing

Do K

hawm

CingPau D

o LianK

am Tual D

oPau K

han VumThang Sial H

auPau Zen Zo(H

alkik)

(1)

(2)

(3)

(4)25-

15.D

al Kim

Lian SingLun Sen C

ingK

am Sian D

onghZen K

ip Ngul

21-11.

Suan Zel

22-12.

3. Tun Za Langh

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)23-

13.Vung H

eh Cing

Khup Za C

iinZel K

han Khup

Dim

Khan M

ungC

in Khan Lian

Khup Za Tan

Pau Suan ThangCin Za G

oZo Sian M

angCin Kho Langh

Cin Khen PauCing Lian

Niang Do C

ing(1)K

hawl Lian Thangi

Ning CinNiang Khan D

onCing H

o NuamKhup Suan Cin

(Zuisang)(Songput)

(Taw

mging)

(2)Lal Lin Puii(K

awlte)

(Songput)

(1)

(2)

(3)

24-14.

Cing N

gaih Ciang

Ciang K

han LunLangh Theih Lian

KhupG

inKhai

Vungh Sian Thang

22-12.

Tun Za Langh

23-13.

5. Cin K

han Lian1.Khawl Lian Thangi, 2.Lal Lin Puii

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)24-

14.C

ing San VungC

ing Lam M

angLangh San O

ngD

awla K

yawK

hup Moe K

yawTan Suan M

awLal Tha M

awii

Muang Tan D

awla K

yawM

yMoe K

yaw A

ungJoh Lal Than C

uahi

Page 145: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 143(Saizang)

22-12.

Tun Za Langh

23-13.

6. Khup Za Tan

Ning Cin( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14.C

ing Sian VungD

awl K

han LianC

ing Do N

iangThaw

ng Gin Tung

Cin Za G

oPau Suan Thang

Dim

Khua Thang

Zoo Sian Mang

Nang Khan Dal

Cing Khan Man

Ciin Go Nuam

(Kaw

lte)Niiang D

o CingKhup Suan Ciang

(Songput)(K

awlte)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

25-15.

Cin N

gaih Niang

Cing D

o Mang

Cing N

gaih Hau

Don N

gaih LunK

hup Gin K

hai

19-9.

Phung Lut

20-10.

3. Cin K

ham

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)21-

11.Lut K

imSong Tun

Vial ThuamH

uai Zel N

uamVung

Cing Zen

Ning N

uam

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12.K

ham K

haiTun K

hua ThangZel N

iangZel Langh

Vung SuangG

in Thawng

Ngai Vei C

ing(Halkik)

Ngai Kho Dim

(Gualnam

)K

hen Kho Pau(K

ik-kai)Song Lian(G

ualnam)

Kai C

iin(Tawm

ging)Song Za Vungh(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13.

Ciang Za N

ingK

im K

hua PauTun M

anD

im Za N

iangZen D

imSuang D

on Cing

Tun Lam(H

atlangh)

Nian M

an((Gualnam

)H

ang Za Khup(Tawm

ging)Thong Za N

ang(Halkik)

Thong Kho Vungh

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14.

Khai K

han ThangC

ing Lian VungAw

i Za CiinN

ing Lam M

angN

iang Ngaih Lun

Thawn Za N

iangLian SianThang

Lian Khan Dal

Gin Khan Kam

Kim Khan Kam

Khup Ngaih Niang(Songput)

(Sukte)(Songput)

(Gualnam

)

25-15.

(1)

(2)

(3)

(4)

Man Law

h Cing

Ning K

im N

uamN

ing Gin K

im Pau Za C

in Thang

Page 146: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 144 (Saizang)

21-11.

Lut Kim

22-12

2. Tun Khua Thang

Ngai Khua Dim

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13.K

im Za N

angTual Pau

Khai K

hua Gin

Thang Deih C

ingN

ing Khaw

l Cing

Ciin Za Dim

(Gualnam

)Cing K

hua Don(G

ualnam)

Cin Zen Thang(Songput)

Kim Khai (M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14.D

im K

han Niang

Ciin Khan

Cing LunC

ing Don Vung

Cing Sian ZamVung Lian K

ham(M

alneu)Vung En Nang(G

ualnam)

Zam Cin D

al(Gualnam

)

22-12.

2. Tun Khua Thang

23-13.

2. Tual PauC

ing Khua D

on(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14.Thang Suan K

apVungh D

o ThangD

im K

han LunCiin Zam

CingLangh K

han Dal

GinK

hanMung

Kap Za N

iang(Hatlangh)

Thang Za Mung(M

alneu)C

ing Sian Huai(G

ualnam)

Aye Aye Thein(Kawlte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

25-15.

Don Lam

CingPau Suan M

angVung Sian H

uaiLun Sian M

angLian Sian D

imPau Sian Lian

Dong Taw

i LunD

on Za Cing

22-12.

Tun Khua Thang

23-13.

3. Khai K

hua Gin

Cin Zen Thang(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14.Thang D

o LianN

ang Khen Langh

Dim

Khan M

anN

ang Khan K

amC

ing Khan D

imC

iin Ngaih Lun

Page 147: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 145(Saizang)

20-10.

Cin Kham

21-

11.Lut K

im

22-12.

5. Vung SuangK

ai Ciin(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13.

Suah Za Nang

Khai Za C

inLangh D

on Cing

Vung Sian N

iangD

aw N

un Sein(Kaw

lte)N

iiang Za Vung(Thatmun)

Pum Za K

ham(G

ualnam)

Thang Za Pau(Tawm

ging)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)24-

14.Suang M

angThang Sian M

ungSuang Lian K

imThaw

ng Khan Suan

Don Sen M

ang

21-11.

Lut Kim

22-

12.6. G

in Thawng

Song Za Vung(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13.C

iang Za Ciin

Khai Za Thang

Niang H

auV

ung Za TuangLangh K

han Cing

Suang Do C

ing

(1)

(2)

(3)24-

14.Thaw

ng Boi Thang

Thang Do K

hupLangh N

gaih Vung

Page 148: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 146

20-10.

Cin K

ham

21-11.

2. Song Tun Zui N

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)22-

12.K

ham Langh

Zel CingK

im Ciin

Lam Zam

Ning Zen

Vial Khoi(G

ualnam)

Kam

Za Thang(Gualnam

)H

ang Thang(Gualnam

)Zo K

hua Cing(M

alneu)K

hup Khua Thang(M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13.Tun Za K

apN

ing Cing

Vung CiinCing Sial D

imTun Za K

haiThang K

han ZenZam

Khan Langh

Tun Za Do

Tun Do K

apSuang Laang

Nang Pian K

hupG

in Za Dim

(Malneu)

(Malneu)

(Kik-kai)

(Kik-kai)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14.K

hoi Sian Dim

Khoi N

uam H

auG

in Khan M

anCing N

uam Lian

Ciin San Dim

Langh Deih V

ungLangh Tual K

haiO

n Thawn D

alK

hai Khan M

angPau G

in Sian Khai

Suan Khan Lian

(Kik-kai)

(Kik-kai)

(Gualnam

)

21-11.

Song Tun Zui N

ing

22-12.

4. Lam Zam

Zo Khua C

ing(Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)23-

13.Tun K

ap ThangTun K

han Cin

Langh Za Cin

Thang Khua M

ungN

ing Khaw

l Cing

Vung Ngaih Lian

Ciin Suan Thang

Zen Za Dim

Tuang Khan K

hupCingSianVung

Dim

Don C

ingLangh D

on Cing

FonsofaN

ian Ngaih M

angC

in Khua M

angPum

Hen Thang

Gin Lian Pau

Man Sian D

imC

inSianPau(G

ualnam)

(Malneu)

(Thai mi)

(Tangpua)(Tualkong)

(Kik-kai)

(Malneu)

(Gualnam

)(M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14.C

ing Sian Nem

Zam Sian Tung M

angC

ing Thawn Lun

Suang Khan Pau

Lian Lawh Cing

Dim

Khan N

uamV

ung Huai M

angCin Suan K

imC

ing Ho N

uam(G

ualnam)

Page 149: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 147

22-12.

Lam Zam

23-13.

2. Tun Khan C

in3. Langh Za C

inLangh D

on Cing(M

alneu)Fonsofa (Thai m

i)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(1)

(2)

(3)24-

14.Zam

Sian PumPau D

ong SianThang Tual K

imCing D

im N

iangLangh K

hup Khai

Cing San Kim

Cing Lun V

ungSofa N

emZam

Sian TuangVung N

gaih Mang

Zam K

hen Khai

Nong M

em(G

ualnam)

(Tawm

ging)

22-12.

Lam Zam

23-13.

4. Thang Khua M

ung1.Vung Lian C

ing(Gualnam

), 2.Nian N

gaih Mang(Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14.

Zam K

hen Khai

Sian SungLian Sian Pau

Hau N

gaih LianC

ing Dim

Niang (Taw

mging)

Cing H

au Huai

19-9.

Phung Lut

20-10.

3. Cin K

ham

21-11.

3. Vial Thuam

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12.

Kham

EnK

hoi ZoTun Pau

Hang D

o ThangZel D

on Cing

Cin K

hua Niang

Zel Za Dim

Ning K

hua Zo(1)N

iang Khan N

ing(Munsuang)

Lai Khua Thang

(Gualnam

)(M

unsuang) (2)D

on Hau( )

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13.D

im Za Vung

Thuam Langh

Pau Go C

ingPau H

en Nang

Thang Lun Niang

Lian Khan Thang

Niang D

o Man

Pau Za Kim

Langh Cin

Cing D

o LunPum

Khua Vungh

Cing Lian M

anZen N

gaih Cing

(Munsuang)

(Songput)(G

ualnam)

(Gualnam

)(Songlam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Dim

Lam Cing

En Za TuangZo Suan N

uamLangh M

uan Mung

Page 150: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 148

21-11.

1. Vial Thuam

22-

12.1. K

ham En

Zel Za Dim

(Gualnam

)

23-13.

6. Lian Khan Thang

CingLianM

an(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14.En Suan Pau

Kham

Lam Thang

Nang D

eih Kham

Ciin San Tung

Vung San M

anM

ang Sian Muan

Niang Zen C

iinK

im H

au EngVung Sian Lian

22-12.

1. Kham

En

23-13.

8. Pau Za Kim

Zen Ngaih C

ing(Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14.

En Do Lian

Dim

Ngaih H

auH

au Deih Sang

Dim

Khan K

hualN

ang Sian Gin

Thang Suan Mung

21-11.

1. Vial Thuam

22-

12.3. Tun PauN

ing Khua Zo(M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13.D

im K

hua Niang

Thuam K

han ThangG

in Khua Thang

Tuang Khua V

ungC

ing Oih Vung

Daw

Thein Nyunt

Daw

Kyi Sein

Khual K

han Hau(Songlam

)Thaw

ng Khan D

al

(1)

(2)

24-14.

Zo Zen Cing

Zo Ngaih C

iinPau C

in Dal

Page 151: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 149(Teklui)

20-10.

Cin K

ham

21-11.

Vial Thuam

22-12.

4. Hang D

o Thang1. N

iang Khan N

ing(Munsuang), 2. D

on Hau( )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13.

Thuam K

han Nang

En Khan Thang

Mang K

han Dal

Ciang K

ham C

ingD

im Langh Vung

Ngul Za N

ing(Tawm

ging)N

ian Khen Vung

Gin K

han Suan

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14.Thang Suan K

hualD

o Cin Lian

Ning D

eih ZamH

au Kum

Mang

Cing D

on LunC

ing Hau Langh

Thang Gin Piang

Thang Ngaih N

uamC

in Khan M

ung(Munvu)

19-9.

Phung Lut

20-10.

4. Gen Luan

21-

11.Lut PauSaw

m C

iin(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)22-

12.Luan K

hua ThangTual Za G

inThang Za Aw

iLuan Vei C

ingV

ung ZenZo K

han Cing

Kim

ZoH

au Man

Thang Za Dal

Zen Za Ciin

Khual Zen C

ingSuah G

oSut Za K

hamK

ai VumK

hup TualK

ham Za Lian

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Songlam)

(Songlam)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13.

Pau Khua Thaw

nPau K

han Dong

Gin K

han ZamK

hup Lian PauC

iin Khan Vung

Kim

Za Cing

Vung Sian Niang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14.Thaw

ng Sian Muang

Thang Tung Nung

Cing Sial Lun

Ciin K

hua Man

Thawn N

gaih Ciang

Suang Sian Kiim

Zam Suan K

haiN

ang Sian Vung

(8)

(9)

(10)

Dong Taw

i Nem

Cing N

gaih Kham

Ciin Sian M

ung

Page 152: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Song Hang (Lam

Hang) K

hanggui Gualhna

- 150(Saizang)

21-11.

Lut Pau

22-12.

3. Thang Za Awi

23-13.

Pau Khan Thang

1.Lian Man

2.TuanDoVung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14.

Awi K

han Kam

Cin Sian H

auThang K

han SumD

al Khat Pau

Zam Suan Lian

Zam Sian D

alZo Sian C

ingTual D

on Cing

Khup Sian H

uaiVung N

gaih Hau

Thang Khen Lun

(Tawm

ging)(Zuisang)

(Gualnam

)(Songput)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

25-15.

Thang Deih K

amThang Za V

ungM

an Don C

ingZen Taw

i Nem

Kam

Do Lian

Kam

Sian Huai

Langh Gen Thang

23-13.

Pau Khan Thang

1. Lian Man( )

2. Tual DoVung( )

24-

14.(3)Thang K

han Suan(4)D

al Khat Pau

(5)Zam Suan Lian

Khup Sian H

uaiVung N

gaih Hau

Thang Khen Lun

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

25-15.

Man Zen N

iangM

an Luah Ciang

Thang Deih K

hamPau Tan Sang

Cin N

gaih Cing

Thang TuanM

an Gaw

h Ciin

Page 153: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

B. PU N

EI LAI’ K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Page 154: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 152(H

aupi, Kahgen, Phaileng, Valvum, Chiantazi, Kalaym

yo)

11-1

PU TAW

M G

ING

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

12-2

SON

G H

AN

G (Lam

Hang)

NEI LAIG

UI ZIA

MSIM

HA

NG

MAT V

UN

GH

ZOM

LUN

13-3.

Nei Thang

14-4.

Nei Tuang

15-5.

Sel Tuang

16-6.

Sel Thang

17-7.

Thang Sel

18-8

TUA

NG

THU

K

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9H

en ThangVel Tuang?

Thuk Nek

Kim

Vum

(1)

(2)

(1)

(2)

20-10

Thuk Hen

Vungh K

ipThuk Zel

Khai En

Kham

Awn

K

ai En

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Ngaih Vial

Khaw

i Awn

Thang SuanN

eih Awn

Nek K

haamK

haat Cin

Nek Cin

Khaw

i LuanTung Lut

Kam

Lam(Valvum

)(H

aupi)(H

aupi)(Saizang)

(Chanthagyi)

(Limkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

(1) Zel Suan(2) Lam

Khai

En Thawng

Ciin K

hualEn K

haatVum

SonThang Tuang

(Taw

mging)

23-13

Kham

Kam

Cin D

o Thang

Page 155: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 153(H

aupi - Kahgen - Valvum

)

20-10

THU

K H

EN

(1)

(2)

(3)20-

11N

gaih VialK

hawi Aw

nThang Suan

(Valvum)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12Aw

n Ngul

Hen Pau

Hen Thaw

ngThang N

gulK

hawi C

inV

ial Song

K

hup Tong Mang(G

uite)Aw

ih Vung(Hautual)

Cing D

eih(Baite)N

gai Dam

(Sukte)

(1)

(2)

23-13

Vial ThuamTun Za Thang

Awn D

alSuan N

engH

en Vungh

Song Gin

Suan Khua Thang

24-14

Kai Za C

inPau Za K

henLangh Za C

inThaw

ng Za Cin

(3) Ngul C

inC

in Za Go

Song Khen K

ham

25-15

Thuam K

hen PauThang K

hen Mang

Dal K

hen PauN

eng Khen Pau

Vungh K

han PauG

in Khen K

hamThang K

hen Kap

26-16

Cin K

hen Mang

Thawng Za G

enC

in Khen Thang

Kham

Khan Thaw

n

26-17

Suum Suan M

ung

Page 156: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 154(C

henthagyi)

18-8

TUA

NG

THU

K

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9H

en ThangVel Tuang?

Thuk Nek

Kim

Vum

(1)

(2)

(1)

(2)

20-10

Thuk Hen

(2)Vungh K

ipThuk Zel

Khai En

Kham

Awn

(2)

(3)

(4)

21-11

Neih Aw

nN

ek Kham

Nek Cin

Khaw

i LuanTung Lut

Kam

Lam

(1)

(2)

(3)

22-12

Kip Aw

n(2) H

ong VialN

ek Khual

(1) Zel Suah(2)En K

haatV

um Son(Lim

khai)

23-13

Awn N

eng(1) Leng Thang

Kham

Kam

(2) Cin D

o ThangLam

Ngul

(3) Awn N

gul

24-14

Awn Thaw

ng(1) K

ual ThangSuah K

ham D

al(6)K

haat Go Tual

Son Kai

24-15

(1)Neng C

in(4) Lian Za N

angK

am K

han Lian(1)Thang Lam

Khup

Ngul K

hai(2)G

in Khoi

(5) Lian Zam(3)G

en Khai

26-16

(7) Neng Langh

Dal N

ang(1) Tual G

el Thang

27-17

(3) Nang Suan K

hai

28-18

Langh Khan M

ang

Page 157: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 155(H

aupi, Kahgen)

21-11

(3) THA

NG

SUA

N

22-12

(1) HEN

THAW

NG

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Suan Neng(H

aupi)Pau V

unghN

gul Gin

Pau Neng

Khup C

in(1) Zen G

oih(Hautual)

Dim

Vung(Buansing)D

im Vung(Buansing)

Hing D

iin(Tawm

ging)K

ai Ning(H

autual)(2) K

ip Mang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Thawng Za C

inM

ang Dim

Zam N

ianK

am K

ho Niang

Gin N

ing(1)Vung N

uam(Taw

mging)

Ngul Za C

inG

o Za Cin

Kam

Pau(Samte)

Go Za C

in(2)K

ai Niang(Sukte)

(Phaipi)(N

aulak)(G

ualnam)

25-15

Neng K

han PauC

in Khan N

iang(Sukte)

26-16

Thawng Za G

enC

iin Sian Huai (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)27-

17N

iang Sian Muang

Cing N

gaih Nuam

Cing K

han SanSuum

Suan Mung

Thang Huai K

imThang D

eih Kim

Lian Sian Dim

Vungh Lam

TuangM

ang Khan Sian(Sukte)

22-12

(1) HEN

THAW

NG

23-13

(2)Pau Vungh(Kahgen)

Dim

Vung(Buansing)

24-14

Neng Thang

Ning G

o

Page 158: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 156(H

aupi, Kahgen)

21-11

(3) THA

NG

SUA

N

22-12

(1) HEN

THAW

NG

(1)Khup Tong M

ang(Guite)

(2)

23-13

(3)Ngul G

inD

im Vung(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14

Sian Za Niang

Thawng G

oThang Za H

uaiTun Za D

alM

ang Nuam

Cing K

hua Nian

Kai Za G

oTuang K

ham(D

opmul)

Cing M

an (Lianzaw)

Lun Za Kam

(Milun)

Dam

Goih (Buansing)

Thawng Za Langh(Sam

te)Zam

Za Vung(Lianzaw)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

25-15

Vung Go

Vung K

han Niang

Gin Za H

auLaang Za C

inSian Za Suan

Gin G

o Cin

Gin K

hen Niang

Khen Za M

ungN

iang Khan N

uamG

in Khan N

uamSian K

hup PauD

im N

gaih Ciin

(Buansing)(Sam

te)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(1)

(2)

(3)

26-16

Man D

eih Cing

Go En Sum

Nang G

o LianN

iang Lam D

imLian D

eih Kim

Piang Sian TuangLian K

hual Kim

Man H

awm

Cing

Sian Ngaih H

uaiM

an Deih N

uamM

ang Go C

iin

23-13

(3)Ngul G

inD

im Vung(Buansing)

24-14

(4)Tun Za Dal

Dam

Goih (Buansing)

25-15

Gin Za D

alM

ang Lian Cing(D

opmul)

(1)

(2)

(3)

26-16

Dal K

hen Cing

Mang K

han SuanN

iang San Mang

Note:

zi masa’ ta

Hen Thawng

zi kik’ tateThang N

gulKhawl CinVial Song

Page 159: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 157(H

aupi, Kahgen)

23-13

(3)Ngul G

inD

im Vung(Buansing)

24-14

(7)Kai Za G

oZam

Za Vung(Lianzaw)

(1)

(2)

25-15

Go Suan K

apVung G

o Niang

(1)Ciin N

gaih Lian(Samte)

(2) Niing G

o Ciin(Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)26-

16G

o Cin Pau

Thang Mun M

angV

ung Khan N

uamG

o Tung Nung

Cin M

in ThangH

uai Sawm

CiinN

iang Hau Lun

Lian Sawm

TuangG

o Khen K

hupG

in Sian Khual

Cing Suan N

iangH

au LunH

au Sian ThangC

ing Nuam

Niang

(Buansing)(Buansing)

(Siahliap)(Lianzaw

)

26-17

K

ap Sian Muan

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(1)

(2)

(3)

Kap K

hen ThangLian H

au Cing

Ciin N

gaih Huai

Thang Sian Khual

Mang Sian M

ungLian B

iak SangK

ap Sian Khai

Lian Man C

ingThang Sian M

uang

Page 160: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 158

23-13

(4)Pau Neng

Hing C

iin(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14Thaw

ng Za VunghG

oih Za Ning

Thang Cin K

apC

ing Ngaih N

iangSum

Za Man

Cin Za K

apThang K

han SuanC

iin Niang(M

angvungh)Tuang Za Thang(N

aulak)N

em Za N

ing(Tawm

ging)G

in Suan Thang(Sektak)N

eng Khua Zam

(Naulak)

Niang K

han Man(Sam

te)D

aw Saw

Khin(K

aren)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)25-

15N

eng Za Cin

Zen Khan N

uamK

ap Za ThangN

gai Za LunG

in Do Lian

Pau Za Dim

Thang Khen D

alPau Za C

inC

iin Khan Vung

Mang Za N

iangN

uam N

gaih LianN

ian Ngaih M

angG

in Khan Pau

(1)Pau Khan N

iang(Hautual)

Kham

Khua Tuan

Dim

Ngaih N

iangN

ian Khan C

ingG

o Khen Pau

(Sukte)(Sam

te)(K

aren)(Telngaw

k)(2)Vung N

gaih Niang(Taw

mging)

(Telngawk)

(Mangvungh)

(Telngawk)

(Gualnam

)

26-16

Vungh Lian Mang

Vungh Za Khen

Thawng Lian Thang

Ciin Lam Cing

Niang H

au LunH

uai Ngaih N

iangEn M

an Cing

Aye Myint(K

awlte)

Niang H

uai Kim

Phoe Tha (Kaw

lte)(Suante)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

27-17

Cin Sian Tung

Nem

Sian ZamLun Sian M

uangN

ang Khen K

apM

ung Sian Muang

Lian Sian Huai

Hau C

in Khai

23-13

(4)Pau Neng

24-14

(3)Thang Cin K

apC

iin Niang(M

angvungh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)25-

15M

an Hen C

ingN

iang Ngaih Lian

Thang Khan N

iangC

iin Khan N

ianPau N

gaih Cing

Dal K

hen Cing

Don N

gaih Ciin

Cin Lam

ThangPau Za D

alG

in Khua Pau

Neng K

han Mang

Cin D

o ThangThang K

hen Kham

Khual Suan M

angG

in Za Pau(1)N

ian Tul Cing

(2)Niiang H

au Ciin

(Naulak)

(Tawm

ging)(N

aulak)(M

angvungh)(Phaipi)

(Telngawk)

(Samte)

(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

26-16

Niiang Sian D

imK

ap Khen K

hamCiin D

eih Nuam

Cing Taw

i LunN

iang Han En

Niang D

on Hau

Nian H

uai Niang

Lian Za VanD

im Biak Cing

Thang Do Lian(Baite)

(7) Pau Lian Khup

(8) Lian Len Nuam

(9) Cing Haw

h Sawn Lem

Page 161: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 159

22-12

(1) Hen Thaw

ng

23-13

(4)Pau Neng

(5)Khup C

inH

ing Ciin(Taw

mging)

Kai N

ing(Hautual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

(6)Cin Za K

ap(7)Thang K

han SuanV

ung Za Nian

Mang C

iinN

eng Khan Pau

Pum N

gaih Ning

Kam

VungK

am K

han Mung

Niang K

han Man

Ma Saw

Khin

Cin Za G

inK

hup Za Gin

Tung Za Man

Khup Za G

inK

hai Za Deng

Go Sian C

ing(Sam

te)(K

aren)(N

aulak)(Sam

te)(H

autual)(Sam

te)(Zilom

)(Sihzang)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Ciin N

gaih No

Pau En Kham

Go Suan M

ungK

ap Khan M

anN

eng Do Thang

Vungh Za Dal

Nian N

gaih Hau

Pau Sim Thang

Vung Khaw

m N

iangM

ung Suan TuangU

Myint N

aingLun K

hen Ning

Dim

Ciin N

uamG

oih Za Dim

Gen Lian M

ungC

ing Lam Lun N

iangN

eng Khen M

ung(K

awlte)

(Bawm

khai)(H

atlangh)(G

ualnam)

(Samte)

(Hautual)

(Naulak)

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

26-16

Kap N

gaih LianK

ham K

ap ThangM

an San Muang

Cing Suan K

imM

an Lian Cing

Pau Lam Tuang

Pau Sian Lian Khup

Ning G

o LunThang Sian K

hualTuan D

eih PiangU

Maung C

hoC

iin Lam C

iangK

yaw Zin Lat

(Kaw

lte)(G

ualnam)

(Kaw

lte)(7) Lian Suan K

hai(8) N

iang San Nuam

24-14

(3)Neng K

han PauN

iang Khan M

an(Sam

te)

25-15

(3)Pau Sim Thang

Cing Lam

Lun Niang(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)26-

16M

an Khan N

uamPau K

hat PiangSuan Lam

Cin

Dal M

uan Cing

Page 162: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 160Pu N

ei Lai (Haupi, Valvum

)21-

11(3) Thang Suan

22-12

(2) Thang Ngul

Awi Vung(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13Suan C

inH

en Vungh

Thawng Pau

Neng Za K

hamV

ungh Za Cin

1. Awt D

on (Samte)

Niang C

iin(Sukte)N

ing Khua N

ian2. Sian M

an(Samte)

(Lutkim)

22-12

(2) Thang Ngul

Awi Vung(H

autual)

(1)

(2)23-

13Suan C

inH

en Vungh (Valvum)

1. Awt D

on (Samte)

Niang C

iin(Sukte)2. Sian M

an(Samte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(1)

(2)

(3)

24-14

Vung Dim

Nem

Za Ning

Kham

Khua C

ingC

iang Za Cing

Cing K

hua Niang

Goih K

han Cing

Vung N

iangC

in Khai

Ngul Cin

Khual Langh

Thang Cin K

apN

eng Za Kham

Cin K

aiN

eng Za SutK

am K

hua Thawng

Thawng K

han ZamN

ian Khua Zam

(Samte)

(Tawm

ging)(N

aulak)(H

autual)(H

autual)(Telngaw

k)(M

unluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

25-15

Ciin K

hua Niang

Niang N

gaih Man

Don N

gaih Niang

Mang N

gaih Dim

Vung K

han Man

Vungh Sian Thang(1)V

ung Lian Mung

Hau Za G

oThang Za K

hupG

in Cin Pau

Khup En Suan

Thuam G

o Cing

(2)Thang Sian Mung

(Munluah)

(Munluah)

(Zilom)

(Sektak)(Zilom

)

26-16

Zen Ngai Lun

Page 163: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 161

22-12

(2) Thang Ngul

Awi Vung(H

autual)

23-13

(2)Hen Vungh(Valvum

)N

iang Ciin (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Vung N

iangCin K

haiN

gul Cin (Valvum

)D

am K

hua Nian

Luai Nian

Ngai K

hua Cing

Cin Suan

Langh Khua Zam

1. Nian Vung(Sukte)

Kam

Khua Zam

Ngul K

hua Zam2. D

am K

hen Cing

(Sukte)(M

unluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Ciin Za Dim

Vung Khan Pau

Hau K

han ThangC

ing Sian Niang

Khai K

han ZamV

ungh Suan Nang

Gin K

han PauK

am K

hua VunghN

iang Za Dim

Cing D

o Man

Don N

gaih VungN

ian Ngaih M

an(Sukte)

(Zilom)

(Sukte)(Sukte)

(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)26-

16C

in Khen Thang

Vung Ngaih Lian

Vungh K

han Mung

Zam D

o Kim

Vung D

eih LunC

in Deih Piang

Vung Sian Cing

Cing Sian Lun

Dim

Ngaih Ling

Do Thaw

n SiangM

an Ngaih Lun

Khai K

han Pau(Sukte)

(Munluah)

(5) Pau Lam K

hup(6)D

im N

gaih Nuam

(7) Niang M

uan Huai

(8)Pau Ngaih M

ang

(1)

(2)

(3)27-

17(1) Pau K

han Tuang(2) D

im N

uam K

im(3) D

im Suan Cing

24-14

Ngul C

in (Valvum)

25-15

(6)Vungh Suan Nang

Nian N

gaih Man(Sukte)

(1)

(2)

26-16

Cin Sian M

uangG

o Khan Lian

Page 164: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 162Valvum

, Haupi

22-12

2. Thang Ngul

23-13

(3)Thawng Pau (H

aupi)N

ing Khua N

ian(Lutkim)

(1)

(2)

24-14

Ngul N

ingN

gul Cin K

apK

ai Cin Thang(M

aibung)N

gai Za Niang(N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Man K

han Niang

Cin K

han LanghPau K

han Gin

Zam N

gaih Cin

Pau Khua Zam

Langh Lian ThangC

in Lam Tun

Nian N

gaih Vung

Gin K

han Suan(Sukte)G

in Khan K

hup(Naulak)

Ciin Pum

Cing(Sihzang)

Kham

Lian Kap Thang(Taithul)

26-16

Ciin San Dim

22-12

(2) Thang Ngul

23-13

(4)Neng Za K

ham (H

aupi)Lian N

iang(Hautual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Vungh Nuam

Pau Niing

Cin Za D

alN

ian Ning

Neng Suan N

angN

gul Za Nang

Thawng Za C

inG

o Za Thang1.Sian Za N

iang(Hautual)

Neng G

oN

iang Go C

iin1. D

eih Ngaih N

iang (Tawm

ging)(Taw

mging)

(Telngawk)

2.Don K

hua Man(N

aulak)(Phaipi)

(Maibung)

2. Man En C

iin (Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Niang N

gaih ZamN

gai Ngaih Lun

Thang Khan K

henN

ian Ngaih D

imN

ing Deih C

ingThang K

hawm

Mung

Neng K

han Khual

Thang Hen Pau

Gin K

hua PauN

ian Ngaih M

angK

hual Suan Mang

Kam

Sian Pau(Sam

te)(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Telngaw

k)(M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

Sian Lam Tuang

Pau Gen K

imLun M

un Cing

Man Sian N

ing

Page 165: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 163

23-13

(4)Neng Za K

ham (H

aupi)Lian N

iang(Hautual)

24-14

(5)Neng Suan N

ang(6)N

gul Za Nang

Niang G

o Ciin

1.Deih N

gaih Niang (Taw

mging)

(Maibung)

2. Man En C

iin (Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Kham

Suan Mung

Ning H

au Niang

Nang Lian Thaw

ngC

in Thawn Thang

Go Zam

CingN

iang Ngaih N

uamG

in Khen Pau

Kai Suan Thang

Pau En Khup

Nite

Man En Lun

Thang Sian PiangSai Za K

hamLangh Za N

iangM

a Ohn Tin

Niang D

eih Cing

(Lumbang)

(Samte)

(Sukte)(M

angvungh)(K

awlte)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

26-16

Ciin Sian M

uangCiin D

eih Kim

Ciin H

uai Niang

Nang Suan K

imThang K

han Cin

Pau Sian Mung

Kham

Sian SangPau K

han Mang

22-12

(2) Thang Ngul

23-13

(5)Vungh Za Cin (H

aupi)N

ing Khua N

ian(Lutkim)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Vung N

gaih Niang

Ngul K

hen Go

Gin Thang

Kham

Khan C

ingSian Za Pau

Hang D

o Nang(N

aulak)N

ing Za Man(Phaipi)

Dim

Za Niang(Phaipi)

Cin Suan D

al(Samte)

`Herlen (Lusei)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

25-15

Cin K

hen ThangV

ungh Cin Pau

Pau Nian C

ingThang Lam

SingN

iang Ngaih C

ingN

ian Za Dim

Cin K

hen Nang

Cin Thah Thang

Goih K

hua Niang

Man Taw

i LunThang Pian K

hupZen Za C

inZel Suan C

iinD

im Sial Lun

(Telsing)(Taw

mging)

(Matvungh)

(Sukte)

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

26-16

Man Sian H

uaiG

o Sian TuangM

an Sian Nuam

Hau Sian Siam

Niang K

hawm

Za LunThaw

ng Khan K

hupD

im Lam

CingThang Sian M

angK

hual Suan Mang

(3)Vung Sian Nem

(4) Cing M

uan Sang(5) Thang Lian Tuang

(3)Ciin Sian Huai

Page 166: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 164(H

aupi)

21-11

(3) Thang Suan

Note :

Zi masa’ ta

Hen Thawng

(1)

(2)

(3)

(4)

Zi kik’ tateThang N

gul22-

12H

en Thawng

Thang Ngul

Khaw

l CinVial Song

Khawl Cin(1) K

hup Tong Mang (G

uite)C

ing Deih(Baite)

Vial Song(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13Lam

Dim

Khaw

l Ngai

Cing Za N

uamSong G

inSuan Za K

hamC

in Za Kham

Pum N

ian(Hautual)

Thang Nian(M

atbung)Siam

Nuan(M

aibung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Cin Za G

oN

gai Khua C

ingD

eih Ngaih N

iangM

an Za Cing

Kham

Do Pau

Goih N

gaih Lun1.G

in Khen C

ing(Karen)

Kam

Za Hau

Ngul Za N

angK

hup Za langh1. H

uai Khua N

ing (Thanghum)

Pau Khan Langh

2.Thang Khua M

an(Naulak)

(Sukte)(Taw

mging)

(Naulak)

2. Niang N

gaih Man(Sektak)

(Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Nian N

gaih LunG

in Sawm

PauN

ian Khan N

iangD

en Lam Cing

Cing Suan N

uamG

in Khen K

hamN

ian Ngaih M

angPau Pian Thang

Dong K

hen PiangG

o Za Khup

Cin Suan M

angSut K

hua PauG

o Khan H

uaiThang K

han Khen

Cing K

han Uap

(Tawm

ging)(M

aibung)(G

ualnam)

( )(Taw

mging)

( )

26-16

Man San N

uam

Page 167: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 165(H

aupi)

21-11

(3) Thang Suan

22-12

(3) Khaw

l CinC

ing Deih (Baite)

23-13

(5) Suan Za Kham

Thang Nian(M

aibung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14C

in Za LanghC

in Khan Thang

Dim

Khua N

iangG

in Khua Pau

Nuam

Cing

Kham

Do Lian

Gen N

gaih Ning

Goih Za C

iinG

in Za Ciin

(1)Niang N

gaih Lian(Tawm

ging)Zam

Za Neng

(Kaw

lte)(N

aulak)(M

aibung)(M

aibung)(2)N

gai Ngaih Lun(Taw

mging)

(Mangvungh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Kham

Khen Thang

Niang En C

ingG

o Za Khup

Pau Lian Cing

Dal G

o Niang

Thang Khan H

auThang Saw

m M

ungH

au Lian Kham

(9) Gin H

au Tuang(1)N

iang Ngaih Lian

Pau Za Kham

(1)Ning Zam

Niang

Thang Suan Mung

Kham

Tuan Kap

Ning Suan N

uamD

on Hau C

ingN

ing Lawh Vung

(Tawm

ging)(Sam

te) (Phapi)

(Maibung)

(Tawnging)

(Hautual)

(Naulak)

(Naulak)

(10) Zam Suan Thang

(2)Ngai N

gaih Lun(2)N

ian Khen N

iang (Taw

mging)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)26-

16Langh H

awm

ThangNing Lam

Nuam

Thang Khan Lian

Thang Khan Sing

Hau K

hen Niang

Ning Lam

CingLangh K

han PauM

an Suan Ciin

Pau Lam Thaw

ng(Phaipi)

(Hautual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Cing D

eih LunThang Lian C

ing(3) Langh K

han Aung

(4) Hau Sian Piang

(5) Thang Geel Sang

Pau Khan M

angH

too Aung Kyaw

Hau N

iang(G

ualnam)

Page 168: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 166(H

aupi)

21-11

(3) Thang Suan

22-12

(3) Khaw

l Cin

Cing D

eih (Baite)

23-13

(5) Suan Za Kham

Thang Nian (M

aibung)

24-14

(2)Cin K

han Thang(4)G

in Khua Pau

(6)Kham

Do Lian

Goih Za C

iin1.N

iang Ngaih Lian(Taw

mging)

? (Kaw

lte)(N

aulak)2.N

gai Ngaih Lun(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

25-15

Nian K

hawm

Niang

Kham

Za Thawng

Cing En Dim

Nuam

Ngaih Lun

Langh Za Mung

Thang Sian LalZaw

Myint Yuh

Dai K

han Kham

Ma Soe Soe (K

awl)

Kap Za Pau(M

aibung)Pau K

hen Cing(G

ualnam)

Pau Ngaih N

em(Zanniat)

(1)

(2)

(3)

26-16

Thang Kap Tuang

Ciin N

gaih Man

Nang Sian Sang

Lun Tawi Sian

23-13

(6) Cin Za K

hamSiam

Nuam

(Maibung)

(1)

(2)

24-14

(1) Cin K

am Thang

(2) Gin K

hua TuanG

in Za Man(M

angvungh)H

uai Za Go(N

aulak)

(1)

(2)

25-15

Kham

Tuan Kap

Tuan Khua Lian

Thang Khan H

angD

al Go C

ing(Tawm

ging)C

iang Khan Pum

(Sihzang)

Page 169: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 167(H

aupi - Valvum)

21-11

(3) Thang Suan

22-12

(4) Vial Song (Valvum

)N

gai Dam

(Sukte)

23-13

(6)Suan Khua Thang

Nei K

hua Man(Zilom

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14D

am K

han Niang

Song Khen K

hamV

ungh Khan Thang

Sian Ngaih Lun

Don K

hua Cing

Vung Sian Dim

Don K

han Niang(Sukte)

Cing K

han Niang(Sukte)

En Za Kham

(Sukte)Thang Za D

o(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Thang Khen K

apThang D

o Mang

Man N

gaih LuanN

gai Za Man

Niang En Lun

Mang C

in ThangN

iang Muan K

imN

ing Ngaih Lun

Ciin M

an Kim

Ciam

Ki Thang

Nang K

han Sian(Sukte)

(Sukte)(Falam

)(M

unluah)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)K

ham Saw

m Lian

Mang Siam

Mung

26-16

Kham

Khan Thaw

nN

iang Deih H

uaiD

im K

hua Cing

Pau Sian Man

23-13

(6)Suan Khua Thang

Nei K

hua Man(Zilom

)

24-14

3. Vungh Khan Thang

Cing K

han Niang(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

25-15

Man N

gaih Vung

Zam K

han Ciin

Niang N

gaih Dim

Thang khen Man

Nang Suan C

ingThang D

eih Piang

Page 170: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 168(H

aupi - Kahgen- Valvum

)

20-10

Thuk-Neek

(1)

(2)

(3)

21-11

Ngaih V

ialK

hoi AwnThang Suan

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Awn N

gulH

en Pau(H

aupi/ Kah gen)(Valvum

)(H

aupi)(Valvum

)H

en Thawng

Thang Ngul

Khaw

i CinVial Song

Khup Tong M

angO

ih VungC

ing Deih

Ngai D

am

(G

uite)(H

au Tual)(Baite)

(Sukte)

(1)

(2)

23-13

Vial ThuamTun Za Thang

Awn D

alSuan N

engH

en Vungh

Song Gin

Suan Khua Thang

Zen Goih (H

autual)N

iang Ciin (Sukte)

Pum N

iam (H

autual)N

ei Khua M

an (Zilom)

24-14

Kai Za C

inPau Za K

henLangh Za C

inThaw

ng Za Cin

(3) Ngul C

inC

in Za Go

Song Khen K

ham

Vung Nuam

(Tawm

ging)1.N

ian Vung (Sukte)Thang K

hua Man(Sukte)

Don K

han Niang (Taw

mging)

2.Dam

Khen C

ing(Naulak)

25-15

Thuam K

hen PauThang K

hen Mang

Dal K

hen PauN

eng Khen Pau

Vungh K

han PauG

in Khen K

hamThang K

hen Kap

Ciin K

han Niang (Sukte)

Niang Za D

im (Zilom

)N

ing Ngaih Lian (Sukte)

26-16

Cin K

hen Mang

Thawng Za G

enC

in Khen Thang

Kham

Khan Thaw

nC

iin Sian Huai (N

aulak)M

an Ngaih Lun (Sukte)

27-17

Sum Suan M

ung

Page 171: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 169(Phaileng - Saizang)

13-3

Nei Thang

14-4

Nei Tuang

15-5

Sel Tuang

16-6

Sel Thang

17-7

Thang Sel

18-8

Tuang Thuk

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9H

en ThangVel Tual

Thuk Nek

Kim

Vum

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

20-10

Thuk Hen

Vungh Kip

Thuk ZelK

hai EnK

ai EnK

ham Aw

n

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

21-11

Ngaih Vial

Khaw

i Awn

Thang SuanN

eih Awn

Nek K

hamK

haat Cin

Nek Cin

TunglutK

hoi LuanK

am Lam

(Saizang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Hen Thaw

ngThang N

gulK

hawi Cin

Vial SongK

ip Awi

Hong Vial

Nek K

ualZel Suah

Ngai Ciin

Lam K

haiEn Thaw

ngC

iin Khual

(1)

(2)

(3)

(1)

23-13

Suan Neng

Kham

Kam

Cing K

hua Niang

Kham

Khua Tual

Tel Lian C

ing Langh

Page 172: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 170(Phaileng)

20-10

(2) Vungh Kip

21-11

Neih Aw

n

(1)

(2)

(3)22-

12K

ip AwnH

ong VialN

ek Kual

Awi G

iak(1) Zom

Vung (Naulak)

(2) Lun C

ing

(3) Khua H

uai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13Aw

n Neng

Khoi Son

Tun Gen

Dam

Goih

Tuang Ngul

Giak N

ing1.Vung G

oih (Suante)G

iak Goih (G

ualnam)

2.Vung Tel

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

24-14

Awn Thaw

ngCin N

gulVung N

iamSon Zen

Kham

AwnAw

n Kai

Giak Zel

Uap D

amN

eng Gin

Kual Pum

Ngul Thual

Hial N

ing

U

ap Lam(Suante)

25-15

(1) Neng C

in(1) G

en Suan(5) Tel N

ian(1) N

gaih Luan(6) N

gaih Ngaih N

o(2) G

in Khaw

i(2) Saw

m Ciin

(6) Gen K

hua Zam(2) N

em K

hua Cing

(7) Cing Za Aw

i(3) G

en Khai

(3) Goih Zen

(7) Awn K

hua Tual(3) G

en Pum(8) N

gul Suan Thang(4) Lian Za N

ang(4) Vung En

(8) Vum N

gaih Cing(4) Vum

Hang

(9) Gen K

hua Nang

(5) Lian Zam(5) Zen K

hual(6) U

ap Zen

Page 173: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 171(Phaileng)

24-14

(1) Awn Thaw

ng

25-15

(3) Gen K

haiVung Vai N

iang(Samte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

26-16

Cing K

han ZenThaw

ng Do Lian

Ngai D

o Cing

Cing D

ah ZenSing K

han Khual

Dal D

o Cing

Cing D

o LianN

ang Ngaih H

au Tual Thang

Tun Za LanghLuan D

ah Cing

Khai Zam

Khup K

han Thang (Suante)

(Gualnam

) (G

ualnam)

( Gualnam

) (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

27-17

Khai N

angC

ing Ngo

Zen Ngaih C

ingK

hawi Langh

Zen Heh Thang

Cing Sian N

iangSuan Za C

inLang Suan Pau

(1) Ciin Suan Vung

Gin Langh

Zam Pum

Man K

han Huai

Niang K

han Dim

Suan PumD

on Ngaih Vung

(2) Dam

Za Cing(G

ualnam)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(Suante)(Taw

mging)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

28-18

Khual K

han ZamLangh Sian Tung

Vung Deih K

hawm

Lang Sian PumC

in Do K

apC

iang Sian Nuam

Thang Suan Khai

Go D

ei Huai

27-17

4. Khaw

i LanghM

an Khan H

uai (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)V

ung Sian Ngaih

Cing M

an Cing

Khual Sian Thaw

nK

ham Sian M

uanN

ang Deih M

ungPau Suan K

im

27-17

5. Zen Heh Thang

8.Lang Suan PauN

iang Khan D

im (Taw

mging)

Don N

gaih Vung (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

Khual Sian C

inVung D

eih Cing

Man D

eih Niang

Nang K

hat PauVung K

han Dim

Hau Sian C

inK

hual Deih Piang

Zam Suan N

iang

Page 174: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 172(Phaileng)

24-14

(1) Awn Thaw

ng

25-15

(4) Lian Za Nang

(5) Lian ZamVung K

hua Nuam

(Thatmun)

Uap K

hawl(Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

Ciang N

gaih Do

Thawng H

en Cing

Khai K

hua ThangC

in Khua N

iangZel K

hua Ning

Cing Langh (Suante)

25-15

(5) Lian ZamU

ap Khaw

l(Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)26-

16Thaw

ng Khan Thang

Zel ZenN

gul Ngaih Thang

Suan Do

Thang Do C

iinC

iang SianN

eng LanghAw

n Khua Tual

Lian Vum Zam

Zen Cing

(Tawm

ging) (Suante)

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

27-17

Khaw

i Don H

auZam

Khan H

angN

ang Suan Khai

Ciin Suan K

hualN

iang Khen N

uamK

hual Do K

im(Taw

mging)

(Gualnam

)

28-18

Langh Deih K

im

27-17

3. Nang Suan K

haiK

hual Do K

im (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

28-18

Langh Khan M

angCing Taw

i Nem

Suan Deih K

hualZen Lam

Dim

Hang M

uang Mung

Page 175: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 173( Phaileng)

22-12

(1)Kip Aw

n

23-13

(2) Khoi Son

24-14

(1) Son Zen

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)25-

15G

en SuanSaw

m Ciin

Goih Zen

Vung EnTel N

ianG

en Khua Zam

Awn K

hua TualVum

Ngaih Cing

Hau K

hua Niang (G

ualnam)

(1)

(2)

(2)

26-16

Zen Sian Cing

Zen Nang

Vum N

gaih CiangD

am M

an (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27-17

Suan Khua Pau

Zen Do Lian

Niang K

han Dim

Sian Khan Langh

Zen Deih C

ing1. En M

an (Phaipi)C

iang Ngaih N

uamN

ing Do H

auK

hen Do Lian

2. Man Suan D

im (Phaipi)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)28-

18M

an Khan N

iangN

ang Suan Mung

Ciang Lam Cing

Lian Sian Khual

Nang Sian Lian

Langh Suan PiangD

im Sian H

ua

27-17

2. Zen Do Lian

Ciang N

gaih Nuam

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)28-

18N

ang Khual K

imM

an Sian Cing

Langh Khua Pau

Go Sian V

ungPau Suan Lian

Dim

Sian Ngai

Page 176: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 174(Phaileng)

23-13

(2) Khoi Son

24-14

Son Zen

25-15

(6) Gen K

hua Zam(7) Aw

n Khua Tual

Vungh Ngaih C

ing(Suante)

(1)

(2)

(3)26-

16U

ap Ngaih C

ingZen K

han Cin

Zen Ngaih Thang

En Khua Zam

(Gualnam

Cing K

han Vung(Suante)Pau G

in Lian(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

27-17

Ciin Sawm

Niang

Zam C

in PauN

ang Khan D

alZen Lam

Cing

Tual Khan Thaw

nZam

Khua N

ingC

ing Khan M

angN

ang Theih LianThang Sian N

ing Thang D

o LianM

an Ngaih Lun

K

hual Khan K

am C

ing Ngaih Vung

(Suante)(G

ualnam)

(Taw

mging)

(Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)28-

18V

ung Ngaih H

auC

in Lian Mang

Cin K

han Kap

Vung Khaw

l Ngail

Vung Deih K

imN

iang San Nem

(4) Thawng D

eih Sian(5) D

im N

gaih Khaw

m(6) N

iang Sian Huai

25-15

(7) AW

N KH

UA T

UA

L

(1) Sum D

ah Zen (Gualnam

)(2) Thang D

o Ciin (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

26-16

Uap Zen C

iangZen Tuan

Zen Niang

Suan Do C

ingZen K

amK

hawi K

hua Dim

Tual Heh K

ham(Suante)

Tual Khual

Cin K

han Dal(G

ualnam)

Zel Khua Lian(Suante)

Zam N

ang(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17

Tual Khan Thang

Ciin Sian Nem

Kam

Kap Za M

ungC

ing Khaw

m Pau

Dim

Ngel H

uaiD

on Lam M

ang C

iin Suan Lun(Suante)C

ing Ngaih Zam

(Suante)

28-18

Lian Sian Dim

Page 177: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 175(Phaileng)

22-12

(1)Kip Aw

n

23-13

(2) Khoi Son

(1)

(2)

(3)

24-14

Son ZenK

ham Awn

Awn K

aiU

ap Lam (Suante)

(3)

(4)

(5)25-

15(1) G

en SuanG

en PumVum

Hang

Zen Khual

(6) Gen K

hua ZamC

ing Ngaih Zen

(1)Khaw

l Ning (G

ualnam)

Khual D

im(7) Aw

n Khua Tual

(Gualnam

)(2)Tual Za C

ing (Phaipi)(G

ualnam)

(3)Ciin D

ah Vung(Phaipi)

(1)

(2)

(3)26-

16Luan N

gaih Cing

(1) Awn Za D

o(3) N

gul Khan D

alD

im K

hua Ning

Awn K

ap Cin

Do Pau

(2) Awi Zen C

ing D

im Za Vung

Cin Za Thang

Luan Khan M

an C

iin Ngaih Zam

(4) Thang Ngaih D

on (N

ekgen)(Suante)

(Gualnam

) H

au Khan K

ap

27-17

(1) Khual Suan M

un(1) D

im Za Lun

(2) Tuan Suan Khual

(2) Huai San C

ing(3) D

im Suan Ciin

(3) Khual Suan Piang

(4) Ning Sian N

uam(5) Zen Lam

Ciin(6) C

in Sian Khai

(7) Khual D

eih Lian

Page 178: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 176(Phaileng)

22-12

Kip Aw

n

23-13

(2) Khoi Son

(3) Tun Ngen

(5)Tuang Ngul

(1) Vung Goih (Suante)

Giak G

oih(Gualnam

)

(2) Vung Tel

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14Aw

n Kai

Awn Lian

Sawm

Khual

Vung N

iangG

en TualG

oih Khua Zen

Zen Khua Zam

Khual D

al N

ing Dam

(Suante)(1) Aw

i Za Cing (G

ualnam)

Suan Khua Zen

Ngaih Langh

Nem

Gin

Vung Zen

(2) Vung K

hua Hau(G

ualnam)

(Gualnam

)(Suante)

(Gualnam

)(G

ualnam)

25-15

Tual Khan D

ai(1) N

gul Cin(4) N

iang Do

(1) Goih Sial D

im(3) G

in Suan Thang(4) D

im K

hua Niang

(6) Nian N

gaih Cing

(7)Zam K

hua TualK

hawl N

iang(2) G

oih Ngaih C

iin(5) Zem

Dim

(2) Ngul D

o Thang(1) Luan Sial C

ing(Gualnam

) K

hual Do Thang(G

ualnam)

Khan K

huai(Suante)(G

ualnam)

(3) Kap K

hua Niang

(6) Khua D

o Cin

(2) Zen Sian Cing(Taw

mging)

(5) Lian Khua C

ing(8) Thang K

han Nang

Gin K

hua Thang(Suante) G

in Go C

iin(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)26-

16(5) D

al Khen Thang

Hau N

gaih Cing

Niang H

au Cing

Suan Cin

Dal K

han PauK

hual Khan K

amC

ing Sian Dim

(Gualnam

)D

im Suan N

em(Phaipi)

Zam En D

im(G

ualnam)

Cing K

han Mang(Taw

mging)

27-17

(1) Dal Saw

m Ciin

(1) Thang Deih Thaw

n(1) Thang D

eih Khual

(1) Ciang N

gaih Don

(2) Pau Sian Muang

(2) Cing San Vung

(2) Cing Khaw

m N

iang(2) Thang Sian K

ham(3) H

uai Sian Zo(3) Lang Sian Tuang

(3) Cin Sian K

hua Kai

(4) Cing Deih D

im(4) C

in Suan Mung

(5) Nuam

San Niang

Page 179: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 177(Phaileng)

22-12

(1) Kip Aw

n

23-13

Thang Ngul

Giak G

oih (Gual nam

)

24-14

(2) Sawm

Khual

(1)Awi Za C

ing (Gualnan)

(2) Vung Khua H

au (Gualnam

)

25-15

(7) Zam K

hua Tual(8) Thang K

han Nang

Khan K

huai(Suante) G

in Go C

iin (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

(1) Khual K

han ThangK

hual Za Kham

Dai Sian Pau

Thang Khan Zam

Nang D

eih Cin

(5) Thang Sian Pau(7) D

im N

gaih Don

(2) Thang Cin Langh

Huai K

hawl C

ingZen N

gaih VungD

im Lam

Niang

(6) Cing Ngaih D

im(8) Pau Sian Sang

(3) Nang K

han Pum(G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

Langh Sian Khai

(9) Kham

Sian Muang

(4) Hau N

gaih Don

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

27-17

Nang Siam

PiangC

in Deih Sian

Ciin San N

iangN

ang Lam K

hualZam

Deih K

im

Page 180: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 178(Phaileng)

21-11

Neih Lun

22-12

(1) Kip Aw

n

23-13

(5) Tuang Ngul

Giak G

oih (Gualnam

)

24-14

(6) Zen Khua Zam

(7) Khual D

alN

em G

inVung Zen

(Gualnam

)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Ngul Langh

Giak N

iangLian K

hualZen K

hawl

Ngul Tuan

Dam

Huai

Niang Za N

goN

gin Ngaih C

ing D

im H

eh Cing

Son ZamSon Zam

Niang M

anG

in Dal (Taw

mging)

Kham

Za Pau(G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)26-

16Thang K

han Khual

Dal Za K

hamZam

Ngaih Thang

Tual Kam

Gin Za H

uai N

iang Man (G

ualnam)

Vung Don N

iang (Naulak)

Goih K

han Dim

27-17

(1) Cing San N

uam(1) Langh D

o PauLangh K

han Pau(2) N

iang Khan D

on(2) Cing N

gaih Khaw

m(3) Langh Sian M

ung(3) H

uai Nuam

Cing(4) H

uai Ngaih M

an(5) M

an Ngaih D

on(6) Pau Lam

Mang

(7) Khual Sian K

hai

Page 181: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 179(Phaileng)

21-11

(1)Kip Aw

n

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)22-

12Aw

n Neng

Khoi Son

Tun Ngen

Dam

Goih

Tuang Ngul

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Son ZenK

ham Aw

nAw

n Kai

Giah Zel

Uap D

amN

eng Gin

Khual Pum

Ngul Thual

Hial N

ingN

ing Dam

(Suante)(1)Vung N

iang

(2) Uap C

iang(Thatmun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

24-14

Gen K

hua ThangThual Zam

Gen K

hua TualG

oih Do

Nem

Huai

Luan Cing

Ngul Thual

Zen SuanTual K

han Dal

Awn Za K

apN

iang Ngaih D

onK

hual Cing

(Suante)(Lunm

ual)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

25-15

Kai N

angTual K

hualD

am N

gaih ZenD

am K

hua Niang

Neng Za D

alZel N

iangK

han Za Nang

Nang Thang(G

ualnam)

Niang G

o Cing(Phaipi)

(Tawm

ging)(Suante)

26-16

(1) Don K

han Cing

(2) Tual Lian Kham

(3) Zam K

han Dal

(4) Zen Za Cin

(5) Zen Khan Suan

(1) Khual K

han Pau(4) N

iang Sian Huai

Cing H

au Dim

Niang Za C

ing H

au Vung(6) N

iang Khan N

uam(2) Pau Sian M

ung(5) D

on Ngaih N

uam(G

ualnam)

(Gualnam

)(3) Thang D

eih Piang(6) D

im Sian Zo

27-17

(1) Nang Sian V

ung(1) N

iang Sian Khaw

m(1) N

iang Sian Man

(4) Cing San Lun

(2) Gin Thaw

n Tuang(2) K

hual Sian Mung

(2) Khual Lian N

ang(5) Thang D

eih Pau(3) K

hual Sian Thang(3) H

au Sian Huai

(3) Do Suan Lian

Page 182: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 180(Phaileng)

24-14

(3) Awn K

ai N

ing Dam

(Suante)

25-15

(7) Ngul Thual

(9) Tual Khan D

aiG

oih Ciin(Philnak)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

26-16

Gen Vum

Goih D

imEn D

oK

ai Khen Thang

Thang Khua Pau

Gin G

o CinZam

Do K

hamD

al Khen Thang

Cing K

han Nuam

Thang Khan N

iang(Phaipi)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17

Dai K

han LanghC

in Khan Thaw

nN

iang Khaw

m D

imK

hen Do Lian

Cing Za N

iangC

iin Suan Vung

(7) Kham

Suan Kap

(1) Dai Za Suan

(1) Dai Saw

m Ciin

Do En N

uam C

ing Sian Nem

Langh Dal

Zen Deih C

ingPau Sian K

hualK

hai Go Thang

(8) Thang Suan Piang(2) Pau K

han Dal

(2) Pau Sian Muang

(G

ualnam)

(Phaipi)(G

ualnam)

(9) Khual D

eih Kim

(3) Ciin Sian Nem

(3) Huai Sian Zo

(10) Cing Sian N

gai(4) N

iang Khan Lun

(4) Ciang Deih D

im

(5) N

uam San N

iang

(1)

(2)

28-18

Nuam

Sian CiinH

au Sian Cing

Pau Sian Khai

Page 183: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 181(Phaileng)

22-12

Kip Aw

nAw

i Giak

23-13

(2) Khoi Son

24-14

(6) Neng G

in(7) K

ual Pum(1) Vung N

iang(1) Vung Lun

(2) Uap C

ing (Thatmun)

(2) Vung Khua N

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

(1) Gen Cin

(4) Gen Za Thang

(5) Thang Ngaih D

imG

en Khua H

auN

goih Khua C

ingZel D

oG

in Dal

(5) Suan Do Thang

(2) Niang Sial C

ing C

ing Man

Thual Dam

Tual Khan N

ang(1) Tel K

hua Ning (G

ualnam)

(6) Gen Zam

(3) Uap N

gaih Dim

(Suante)(Phaipi)

(Suante)(2) N

em K

hua Ciin (Suante)

(7) Awn K

hua Tuan

(3) Dam

Huai (Taw

mging)

(8) Zel Ngaih

(1)

26-16

(1) Gin K

han Kap

(3) Zam Za N

iang(5) Thang N

gaih Dim

Thual Khan Lian

(2) Zel Dim

(7) ZamG

o Thang(11) Thang K

han Mang

(2) Cing En H

au(4) C

iin Khan C

ingD

on Ngaih N

iang(3) C

ing Ngaih M

an N

iang Do

Ciin H

au Cing(G

ualnam)

Thang Pum Thaung Suan Thang

(Suante) Thang K

han Nang

(8) Pum Za N

ang(12) Zen N

em C

ing (Suante)

(Bawm

khai)

(4)Hau N

iang D

o Sian Man (Phaipi)

So Suan Nang(Phaipi)

Thual Khan Thang(Phaipi)

(9) Ning N

gaih Zam(13) Zam

Khan Langh

(5)Ning Za C

ing G

in Khan (G

ualnam)

Thang Khan Langh(Phaipi)

(10) Khual Pian Vungh

(6)Thang Sian Khual

Do K

hawm

Cing(Sam

te) C

ing Ngaih K

hawm

(Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

27-17

Ciin N

gaih VungD

al Khan K

imK

hual Suan Khai

Cing Suan K

hualThang D

eih SutThang Sian M

ungLangh Suan K

hupD

im Sian N

uam

Page 184: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 182(Phaileng)

24-14

(7) Kual Pum

25-15

(4) Gin D

al(1) Tel K

hua Ning (G

ualnam)

(2) Nem

Khua C

iin (Suante)(3) D

am H

uai (Tawm

ging)

26-16

Thang Sian Khual

Zam G

o ThangPum

Za Nang

Khual Pian Vungh

Thang Khan M

ungZam

Khan Langh

Cing N

gaih Khaw

mN

iang Do

Do Sian M

anG

in Khan

Do K

hawm

Cing

Ciin H

au Cing

(Phaipi)(Phaipi)

(Gualnam

)(Suante)

(Gualnam

)

27-17

(1) Dal K

han ThangD

al Sian Muang

(1) Dal G

o Pau H

uai San Kop

(1) Huai N

gaih Dim

(1) Dal Sian Thang

(2) Lian Deih Piang

(2) Cing Deih K

im(2) D

al Suan Lian(2) H

uai Sial Kim

(3) Cing Sian Van

(3) Dal K

han Sut(4) C

iang Sian Vung(4) V

ungh Sian Piang(5) N

iang Sian Kim

(5) Zam D

on Niang

(6) Huai D

on Vung(7) Ciang Taw

i Nuam

24-14

(7) Kual Pum

25-15

(5) Suan Do Thang

(6) Gen Zam

Nuam

Khua H

au(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)26-

16Zam

PumPum

Heh Thang

Ning N

gaih Dim

Niang K

han Cing

Ciin N

gaih Cing

Cing N

gaih Huai

Dal K

han Kap

Thang Khan Sian

Do N

gaih Vung

Zen Ngaih C

ingSuan K

han Pau(Gualnam

)D

am Pau(Phaipi)

Langh Suan Pau

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)27-

17N

ing Don H

auV

ung Ngaih Lun

Khual K

han Mung

Man Sian Thang

Thang Lam K

hualM

an Sian Dim

Hau Sian V

ung Sian K

han Langh (Tawm

ging)Tuan D

eih Kim

(Suante)

Page 185: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 183(Phaileng)

24-14

(7) Kual Pum

(1) Vung Lun(2) Vung K

hua Niang

25-15

(7) Awn K

hua Tuan(1) Sum

Dah Zen (G

ualnam)

(2) Thang Do C

iin (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)26-

16U

ap Zen Ciang

Zen TuanZen N

iangSuan D

o Cing

Zen Za Kam

Khaw

i Khua D

imTual H

eh Kham

Tual Khual

Cin K

han Dal

Zel Khua Lian

Zam N

ang(Suante)

(Gualnam

)(Suante)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

27-17

Tual Khan Thang

Ciin Sian Nem

Kam

Kap Za M

ungC

ing Khaw

m Pau

Dim

Ngel H

uaiD

on Lam M

ang C

iin Suan Lun(Suante)C

ing Ngaih Zam

28-18

Lian Sian Dim

Page 186: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 184(Phaileng)

19-9

Tuang Thuk

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9H

en ThangVel Tual

Thuk Nek

Kim

Vum

20-10

(2) Vung Kip

21-11

Neih Aw

n

(1)

(2)

(3)22-

12K

ip AwnH

ong VialN

eek Kual

Awi G

iak(1) Zom

Vung (Naulak)

(2) Lun C

ing(3) K

hua Huai

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

23-13

Awn N

engK

hoi SonTun N

genTuang N

gulLeng Thang

Nem

Uap

Awn N

gulG

iak Ning

Giak G

oih(1) N

em U

apK

han Ning

(Gualnam

) (2) Lun Cing

(1)

(2)

(3)24-

14K

ual ThangN

em Za C

ingN

iang Khua N

ing Aw

n Khan K

hup(N

aulak)

Page 187: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 185(Saizang)

20-10

(2) Thuk Neek

(1)

(2)

21-11

Thuk ZelK

hai En

22-12

Neek K

ham

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Zel SuahN

gai CiinLam

Khai

En Thawng

Ciin K

hual

Tuang Thang(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14K

ham K

amU

ap Khua D

imThang Za Thian

Kai Ciin

Khual D

o Cing

Thawng K

han Nang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Suah Khan D

alThiau Za K

hamThang K

hua PauN

ang Sian ThangTual Suan M

ungSuah Za Thang

Hau D

o Cing

Kam

Do Lian

Cin K

han ZamD

im K

han Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)26-

16K

am K

han LianC

ing Ngaih Lun

Nang D

o Mung

Kham

Khan K

apV

ung Lo LengZen N

gaih Khaw

mPau Sian V

ungThang H

o Mung

Thang Suan Khai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

27-17

(1) Cing Theih Kim

(1) Dal Suan K

haiD

al Gin Tung

Cing N

o Niang

Thang Lian SangThang K

ap TuangLian D

o(2) C

ing It Nuam

(2) Piang Sian Mung

(3) Lun Muan Sian

(3) Cing K

han Ngaih

(4) Dal N

ang

Page 188: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 186(Saizang)

20-10

(2) Thuk Neek

21-11

(2) Khai En (Tuitaw

h)

22-12

Neek K

han (Saizang)

23-13

(1) Zel Suah(3) Lam

Khai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14(1) K

ham K

am(1) C

ing Khua N

iang(2) K

ham K

hua Tual(3) Tel Lian

(4) Song Vum(5) Vum

Do Cin

(6) Vung Zen C

ing(7) Suah K

hen Kham

(8) Cin D

o Vung(9) D

im K

hua Lian

25-15

(2) Thiau Za Kham

(5) Tual Suan Mung

26-16

(1) Kam

Sian Pau(4) K

iim Sian Vung

(6) Thang Van Mung

(1) Kam

Khan H

au(3) Thang Sian Tung

(5) Mang N

u(2) N

ang Tung Lo Thang(5) Tuang Theih C

ing(7) K

hup Daw

n Baw

i (8) Cing San Sian

(2) Cing Lun Vung

(4) Dal D

o Lian(6) C

ing Man C

iin

23-13

(1) Zel Suah

24-14

(6) Thawng K

han Nang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Suah Sian Mung

Cing K

han Man

Ngul Suan Thang

Pau Hen Thang

Kiim

Lam Vung

Ciin N

gaih Mang

Luai Langh Khup

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

26-16

Cing Sen N

iangM

an Than LunN

ang Khan K

haiLian Thaw

n ThangM

ung Sian Hau

Kham

Za Khai

Page 189: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 187(Saizang)

21-11

(2) Khai En (Tuitaw

h)

22-12

Neek K

ham (Saizang)

23-13

(3) Lam K

hai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14C

ing Khua N

iangK

ham K

hua TualTel Lian

En Thawng

Vum D

o CinV

ung Zen Cing

Suah Khen K

hamC

in Do Vung

Dim

Khua Lian

Niang K

hua Ngul(H

alkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Kai Za C

ingThuam

Za Dim

Lian Do V

ungK

hai Tung Nung

Khup G

in PiangK

ham Suan Langh

Pau Ngaih Thang

Ngai D

on Cing (M

anlun)Thang K

aih Cing(N

aulak)C

ing Hau C

iin(Naulak)

Zen Khaw

m K

im(N

aulak)

26-16

(1) Tual Khan C

in(2) Zam

Khan K

hup(3) N

ung Suan Mung

(4) Ngul Zam

Niang

(1) Tual Khan M

uan(2) Tuan C

in Lian(3) N

gul Nuam

Cing(5) Piang Sian Siam

(4) Nung Sian Sang

(5) Mang Suan M

ung

23-13

(3) Lam K

hai

24-14

(7) Suah Khen K

ham

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15Thuam

Khua M

anK

hai Suan ThangD

im Lun Cing

Cing Sian N

iangTual K

han SumVung N

gaih ZamPau Sian K

am

(1)

(2)

(3)

26-16

Kham

Deih Lun

Vung N

gaih Mang

Khai G

in Thang

Page 190: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 188(Saizang)

21-11

(2) Khai En

22-12

Nek K

haam (Saizang)

23-13

(1) Zel Suah(2) Lam

Khai

(3) En Thawng

Niang N

gul (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Cing Langh

Ciin Tual

Kham

Do Thang

Cin N

iangSuah Za K

henK

hai Za Nang

Tual Do

Zen Khua Thang

Lut Za Cing

Tual Za Khen

Cing N

gaih Man

Thuam K

han Man

(malneu)

(Hatlangh)

(Gualnam

) (Taw

mging)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Ngul Za V

ungC

in Do K

amThaw

ng Zen PauLuan Za D

onK

hen Za Dal

Lang Khua N

ingTual Suan M

ung(1) N

gul Ngaih Lun

(1) Thawng K

han Kam

Thang Suan LanghD

im K

hua PauC

iin Cing

Niang Suan Vung

Cin K

apM

ang Goih N

iang(2) M

an Don N

iang(2) Thang Saw

m Lian

(Munsuang)

Luk lai (Theizang)(Theizang)

(Malneu)

(Luktai)(3) K

han Gin Pau

(4) Ngul D

on Hau

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

26-16

Cing En N

iangH

au Sian Don

Thang Sian Muang

Thang Do K

hupV

ung San Huai

Cin K

op Dal

Pau Sian SangK

hup Do Thang

Page 191: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 189(K

awl zang Chiantazi)

19-9

(3)Thuk Nek

20-10

(2)Khai En

21-11

(2)Nek C

in

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12C

iang Huai

En Khaat

Goih Thaw

ngK

ham Vei K

hupK

hat Khua K

aiM

an Cing

Song Vungh

Dim

Khua N

ing Taw

n Thang(1) Vung Vei (Tangpua)

(Tunglut)(2) Vung K

hua Niang (m

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Luan Nian

Cin D

o ThangN

gul Za Cing

Kai D

o Khan

Thawng Vai N

angC

in Khan N

angN

iang Za Cing

Lian Za Dal

Sut Za Nian

Zo Ngaih C

ing(Sukte)

(Sukte) (Tangpua)

(Phiamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

24-14

Ning K

hua Niang

Cing K

hua ZamVei Za N

iangC

ing Ngaih Suan

Khaat K

han Khai

Khaat G

o TualN

iang Do C

ingLun N

ial Kiim

Khup K

han Mang

Khup Za N

angThang K

han Khai

Gin Za K

am G

in Khua K

am(1)C

ing Sial LunTel D

o ThangSuan K

hen Mung

(Malneu)

(Zahlangh) (Zahlangh)

(Zahlangh)(2)M

an Za Cing(M

alneu)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

25-15

Thang Lam K

hupD

im Suan M

anM

ang Khen Thang

Zam N

gaih LunN

ang Sian Mung

Cing Lam

Man

Niang N

gaih Don

Lian Khan K

amThaw

ng Awn En

Niang Suan C

ingN

ang Khan Thang

Kim

Lun Man

Hau N

gaih LanghVung G

in Cing

(Malneu)

(Tunglut)(M

alneu)(Zahlangh)

(Phiamphu)

26-16

(1) Tual Gel Thang

(2) Sut Lian TuangTual Zam

Kim

Tual Lam Zuan

(3) Lun Suan Nem

(4) Niang N

uam K

im(5) M

an Zam Lun

Page 192: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 190(C

hiantazi - Tuibual)

21-11

(2)Nek Cin

22-12

(2) En Khaat

(1) Vung Vei (Tangpua)(2) Vung K

hua Niang (M

alneu)

23-13

(1)Luan Niang

(4) Kai D

o Khan

(5) Thawng Vai N

angSut Za N

ian(Tangpua)Zo N

gaih Cing(Phiam

phu)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)24-

14(9) K

hup Khan M

angN

ing Khan N

iangC

ing Sial Khup

Man Za C

ingK

hat Lam Thang

Khup Sian Pau

Ning D

eih Kim

Thang Sian Vung

Vung Deih N

iangK

hen Than LianK

hat Go Tual

Khual K

am C

ing(5) C

in Suan Man

(6) Nang Suan M

ung(Tangpua)

(Zahlang)(Taw

mging)

(Buansing)

(1)

(2)

(3)25-

15Thang Lam

Mung

Dal Suan Piang

Cing Lam Lun

Page 193: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 191(Chiantazi - K

awlzang)

21-11

(1) Nek Cin

22-12

(3) Goih Thaw

ngN

iang Khua Luan

(Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Cin K

han Dal

Kai K

han Kap

Kai H

eh LianK

hat Suan LanghD

ai Khua N

ingN

gaih Zam D

onThang K

han Khup

Khai K

han Gin

Kam

Khua D

im(Tunglut)

(9) Ciang K

han Khup

(10) Suan Khen M

ung

Thang Khan K

hup(Hualngo)

Luan Nial K

im (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14Thaw

ng Go Thang

Cin Za Saw

mN

ang Lam Tung

Kap Za Thang

Nang K

hen ThangLangh K

han Khual

Luan Khan Pau

Cing K

han LunLangh K

han Mung

Zen Sian Cing

Niang Lian

(Kaw

l zi nei)C

ing Khan Lian

Lian Ngaih N

em(10)Thaw

ng Lam Lian

(11)Luan Go Ciin

(Thawm

te)(M

alneu) (Zahlangh)

(Tangpua) (12)K

ai Khan D

on(13)Tual K

han Suan

25-15

(1) Dal Lian K

hupM

ung Suan Langh(1) D

im M

an Cing

(2) Dal Saw

m Thang

(1) Dal K

han Mang

(2) Nang Zam

Thang(3) Thang Saw

m M

uan(2) D

al Za Khup

(3) Kam

Khan M

ang(4) Thaw

ng Ngaih Suan

Dim

Deih K

im(4) D

im Saw

m Cing

(5) Cin Sawm

Nang

(3) Dim

Ngaih LunPau Sian D

ong(Guite)

(Zahlangh)(6) Lun Lam

Niang

(7) Thang Sian Niang

23-13

(1)Cin K

han Dal

Kam

Khua D

im(Tunglut)

24-14

(9)Langh Khan M

ung(13)Tual K

han SuanTheu K

han Vung(Malneu)

Ciin D

o Cing(Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

25-15

Man Sian N

iangC

ing Suan Dim

Pau Lian Cing

Dal G

in ThangM

an Ngaih M

angN

ang Sawm

LianK

ham Suan M

ang(Naulak)

Page 194: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 192(Chiantazi - K

awlzang)

21-11

(1) Nek Cin

22-12

(3) Goih Thaw

ngN

iang Khua Luan (N

aulak)

23-13

(2) Kai K

han Kap

(1) Ciang Lun C

ing (Malneu)

(2) Zam K

han Man (Siam

phu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14Thaw

ng Za SuanLuan K

han Mang

Theu Do Lun

Theu Sian Don

Thawng Za Thang

Dim

Ngaih Lian

Ning Za Lian

Pau Kap C

ingC

iang Ngaih M

anD

ing Liana (Hualngo)

Thang Suan Kham

Don Zen Lian (M

alneu)N

ang Deih C

in(Taithul)

(Siamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Kap K

han Cing

Kap K

han SuanC

ing Do Lun

Nang K

han PauC

ing Khan K

hualM

ang Za Dal

Dim

San Nuam

Don Sian M

uangK

huma (H

ualngo)

23-13

(4) Khat Suan Langh

(1) Dai K

hua Ning (Thatm

un)(2) Zen K

han Man (Siam

phu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)24-

14Thaw

ng Za Huat

Luan Ngaih Thang

Zen Ngaih Zam

Dim

Lam Thang

Cing H

eh LianThang Lian N

angVung N

gaih LianThaw

ng Khan C

iinD

on Tan LianZam

Deih N

iang Lalrinthangi

Lian Tun En K

ham Sian Pau

Khai K

han Dal

Tual Lian Dal

Dim

Sawm

Niang

Thang Sian Deih

(Hualngo)

(Malneu)

(Buansing)(Zuisang)

(Gualnam

)(Tangpua)

(Gualnam

)

26-15

(1) Lal Sang Lian(2) M

an Khan C

ing(3) Langh K

hua Thang(4) Thang Lian Siam

(7) Nang K

han Khup

(1) Ning San Lian

(3) Thang Gin C

ingTuan Suan N

ang C

iin Hau Vung

(5) Lalremm

awi

(8) Thang Sawm

Lun(2) K

ham Lam

Thang(4) M

an Ngaih V

ung(G

ualnam)

(Tawm

te)(6) Zam

Sian Kim

(5) Thang Muan K

im

27-16

Huat B

iak Mung

Page 195: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 193(Chiantazi - K

awlzang)

20-10

(2) Kai En

Khai En

21-11

(1) Nek Cin

22-12

(3) Goih Thaw

ngN

iang Khua Luan (N

aulak)

23-13

(10)Suan Khen M

ungLuan N

ial Kim

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14Luan K

han Man

Cing H

au LianD

al Kam

CingD

on Ngaih Lian

Vung N

ial ThangThaw

ng Min Thang

Thang Lam C

inK

am N

gaih Cing

Cing Lam Ciin

Dal Za Bia

Pau Khen Lian

Do Saw

m Thang

Do Sian K

hai (Tunglut)

(Tunglut)(M

alneu)(G

ualnam)

21-11

(1) Nek Cin

22-12

(7)Song VunghN

em K

hua Kim

(Siamphu)

23-13

Tuan ZamC

ing Za Ning (M

alneu)

(1)

(2)24-

14C

ing Lian VungVung K

han Nang

Thang Vungh(Falamte)

Goih Vung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Zam Lam

Mung

Kham

Khan Suan

Za Khan K

hualH

au Tawi C

ingLoin Poul

Page 196: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 194(Chiantazi - K

awlzang)

20-10

(2) Kai En ?

Khai En?

21-11

(1)Nek Cin

22-12

(5) Khat K

hua Kai

Ning N

gak (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Luan ThangZen K

hua Dim

Huai Zen

Luan Khan C

ingK

hat Khan Pau

Ning Zam

CiinN

ing Do C

ingLun N

ial Kim

Tun Nang

Song Za Dal

Cin Za D

alLut D

o Kham

Man Suan C

ingThan K

hen Nang

Suan Khen M

ung(M

alneu)(Tunglut)

(Sukte)(Zuisang)

(Malneu)

(Zahlangh)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Kai G

o ZamC

in Suan ThangC

ing Suan Mang

Dim

Khen Lian

Tual Za Kham

Nang Za Langh

Khup D

o Man

Man Zam

ThangC

iin Nial N

iangC

iin Deih Vung

Zen Sawm

Cing

(Zahlangh)(Tunglut)

(Guite)

(Guite)

(Vangaw)

25-15

(1) Pau Khan K

hen(4) Ciang Lam

Khai

(1) Pau Za Dal

(1) Cing Sian D

on(1) C

ing Lun Man

Zam G

o Man

(5) Lian Ngaih Ciin

(2) Niang Lam

Lun(2) Pau Lam

Thang(2) Lun N

gaih Nem

(2) Nang K

ap Lian(6) M

ang Sian Kim

(3) Thang Lian Mung

(7) Kham

Sian Cing

Page 197: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 195(Lim

khai)

19-9

(1) Thuk Nek

(2) Kim

Vum

20-10

Kham

Awn

21-11

Kam

Lam

22-12

Vum Son

Zing Nem

(Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Lam N

gulSum

CingSon C

inEn D

imAw

n SuanK

hat ThangCin D

o

Tuang Za Cing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Son Nem

Nuam

Dim

Son Kai

Kim

CingN

em Ciin

Tual Thawng

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

25-15

Ngul K

haiC

ing Khan H

uaiK

ai Thian Dal

Son Za Ciang

Niang K

han Hung

Ngul Lam

ThangPau K

han Nem

(9) Cing K

han Man

(7) Khai Za C

ing(10) N

em H

au Cing

(8) D

o Thian Pau

(1)

(2)

(3)

26-16

Ciin San C

ingThaw

ng Cin K

haiThaw

ng Suan LianCiin K

han Dim

Page 198: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Nei Lai’ K

hanggui Gualhna

- 196(Lim

khai)

19-9

(1) Thuk Nek

(2) Kim

Vum

20-10

Kham

Awn

21-11

Kam

Lam

22-12

Vum Son

Cing N

em (Sote)

23-13

(7) Cin D

oTuang Za C

ing

(1)

(2)

(3)

24-14

Ngul Pum

Nem

ZenC

ing Uap

(4) Thang Ngin

(6) Nem

Za Dim

(8) Kam

Za Dong

(10) Cin M

ang(12) Cin Za D

al D

im K

hua Man

(5) Kai K

hua Thang(7) N

uam K

han Hung

(9) Cin Za K

ap(11) Thian K

han Kai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Do K

han PauC

in Khan N

angC

ing Khan N

iangZam

Khan Pau

Cing Sian N

emPau Vaang C

ing

(1)

(2)

26-16

Ngin Suan K

haiM

an Cing H

uaiM

an Hau C

ingPum

Khan Tun

Page 199: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

C. PU

GU

I ZIAM

’ KH

AN

GG

UI G

UA

LHN

A

Page 200: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 198

Pu Gui Ziam

' Khanggui G

ualhna

11-1

PU TAW

M G

ING

(1)

(3)

(4)

(5)

(6)

12-2

SON

G H

AN

G (Lam

Hang)

NEI LA

IG

UI ZIAMSIM

HA

NG

MAT V

UN

GH

(1)

(2)

13-3

Thuam K

aiK

hum H

en

14-4

Than ThangThuam

Tawng

15-5

Son SingH

ong Kham

(1)

(2)

16-6

Kai M

angTut K

haat

(1)

(2)

17-7

Thang TuanH

au Hang

1. Hau K

ham2. D

ong Sing5. G

oih Ging

3 N

gai Zuan K

im Aw

n (Thawm

te)

(1)

(2)

4. N

ian Awih

6. Nem

Kim

18-8

Than ThangTun H

angPau K

haamK

haat Vungh

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9Suah K

hualThang Pau

Phung Vial

Kai Suak

Khoi K

amK

haam N

engTun Tuan

Vungh Za Gin

Khaat Suan

(1)

(2)

20-10

1. Suang Awn

1. Suan Thang1. Vial Langh

Khaam

ThualH

ang Dai

Vungh K

hua Kam

Vungh Za N

angTuan C

in Pau2. Aw

n Tun2. H

ang Neng

2. Kam

Za Nang

3. Bel Vungh

4. Zel Cin

21-11

Suak Khua G

inTuan G

o Thang

22-12

Thual Za Kham

Page 201: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 199

PU GUI ZIAM

12-2

GUI ZIAM

(1)

(2)13-

3.Thuam

Kai

Khum

Hen

14-4

Than Thang2. Thuam

Tawng

15-5

Son SingH

ong Kham

(1)

(2)

16-6

Kai M

angTut K

haatTaw

ng Hen

17-7

1. Thang Tuan2. H

au Hang

Ngul Vungh

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

18-8

Than ThangTun H

angH

en Dam

Thuam K

aiViak Thuam

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

19-9

Suah Khual

Thang PauPhung V

ialK

hup ThualN

eng Gin

Khup K

amN

eng Dong

Kam

Thuam

20-10

1. Suang Awn

1. Suan Thang1. Vial Langh

Dam

Za Pau1. D

am K

hua Kam

Dam

Za Dong

Thuam Za N

eng

21-11

1. Thang Kim

Khoi Zam

Langh Khan K

ap

22-12

Khual K

hua Ngin

Cin Za N

gin

23-13

Kim

Za CinZam

Go

24-14

Ngin D

o PauSuan Za En

Page 202: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 200

PU GUI ZIAM

15-5

Son Sing

16-6

1. Kai M

ang

17-7

1. Thang Tuan

(1)

(2)18-

8Than Thang

Tun Hang

(1)

(2)

19-9

Thang PauPhung V

ial

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)20-

10Suan Thang

Hang N

engB

el VunghZel G

inVial Langh

Kam

Za Nang

21-11

Min K

amThuam

Za SuanVial K

han Dai

Langh Khan K

apLangh G

o Pau

22-12

Cin Za Thaw

ngVungh Za K

amZam

Za Kap

23-13

Dong K

hua Pau18-

81. Than Thang

19-9

Suah Khual

20-10

1. Suang Awn

2. Awn Tun

(1)

(2)

(3)

21-11

Thang Kim

Sun Kam

Khual N

ginK

im K

hua Thang

22-12

Khual K

hua Gin

Thuam G

oH

ang EnK

hual Khan Pau

(1)

(2)

(3)

23-13

Kim

Za CinK

am Za En

Ngin Za C

inAw

n Za ThangK

am Za D

al

24-14

Ngin D

o PauZam

Khua D

alEn K

han Kap

En Za Khual

25-15

En Suan Mang

Page 203: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 201

18-8

1. Than Thang

19-9

Suah Khual

20-10

1. Suang Awn

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

21-11

Thang Kim

Sun Kam

Khual N

ginLal D

amK

hawl N

emPau C

ingH

au Cing

Awn Vum

Zong Niang

Niang Zing

Lian Dam

Giak G

inG

ah Khua Thang

Tuah Dam

Dam

Khual

Niang G

o(Taw

mging)

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(Hatangh)

(Buansing)(Tangpua)

(Thawm

te)(Zahlangh)

(1)

(2)

22-12

Pau Niang

Khual K

hua Gin

Kham

Suang(Buansing)C

ing Ciin (Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Ciin Khua N

emK

im Za C

inC

ing Khua Zam

Zam K

hua Niang

Dim

Khua M

anK

hual Khan K

imTun Za Ai (Tangpua)

Khup Za N

iang (Hatlangh)

Kam

Za Thang (Tangpua)Thang Za K

ap (Tawm

ging)C

in Za Suan (Tawm

ging)N

em Za N

gai (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Gin G

oPauD

im N

gaih CiinThaw

ng Khan Suan

En Za Cin

Zam K

han Vung

Nem

Man C

ingG

in Khan Pau

Luai Za VungK

hup Za Niang

Cing K

han Nuam

Thang Za Cing

Gin Za K

amPau K

hua Tuang

(Hatlangh)

(Tangpua)(Langel)

(Tangpua)(N

gaihte)

25-15

1. Cin Lian K

hup2. K

im Suan Thang

1. Niang Lian Vung

1. Cin K

han Piang N

iang Sian Theih3. Suan Lem

Siam2. Ciin M

uan Kim

2. Niang Van N

gai

Vung Huai C

ing3. C

in Sian Suum3. Suan Lam

Khup

4. Cin Saw

m M

ang4. N

gai Ngaih Lian

5. M

ang Khan K

hai5. En Suan M

ung6. N

iang Suan Cing

7. C

iin Sian Zun26-

16Pau Suan Lam

Page 204: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 202

18-8

1. Than Thang

19-9

Suah Khual

20-10

1. Suang Awn

21-11

2. Sun Kam

(Suangphei)N

iang Ning(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Thuam G

oAw

n Khua H

auK

im Thaw

ngG

o EnN

iang Man

1.Thuam N

ing (Bawm

khai)C

iin Nian

Kam

Za Man

Ciin K

hua Luan2.N

ing Khua Awi

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Kam

Za EnH

au Za Khual

Niang M

anZam

Za Cin

Khual K

han LanghSing Za C

inEn Za Pau

Thang Za Khual

Hau K

hua Man

Gin Za Awi

Khai N

angC

ing Za Khen

Ciin K

hua Ning

(Tawm

ging)(Sukte)

(Tawm

ging)(Phualte)

(Gualnam

)9. Thaw

ng Khan Suan

10. Man D

o Cing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Awi Za C

ingZam

Khan D

alM

an Za Dim

Awi Za N

emLuan Za N

iangD

al Za Hau

Hau K

hua Man

Luan Cin Zam

Zam C

in PauSuan K

han Khual

(Khaute)

(Tawm

ging)(K

haute)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

25-15

En Suan Mang

Zam K

han SuanK

hual Khan Pau

Zen Lam N

iangC

in Khan Sing

Dam

Khan Pau

Dim

Hau Lun

Cin Lian M

ungG

in Khen Thang

Lun BuahZam

Khan Sing

Zam N

u(G

ualnam)

(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

Dal Cin K

hamK

ap Sian Muan Lian

Mang Lian Tung

Kam

Khat Tuang

Page 205: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 203

18-8

1. Than Thang

19-9

Suah Khual

20-10

1. Suang Awn

21-11

2. Sun Kam

Niang N

ing(Bawm

khai)

22-12

Thuam G

o1.Thuam

Ning (Baw

mkhai)

2.Ning K

hua Awi

23-13

2. Hau Za K

hual5. K

hual Khan Langh

6. Sing Za C

inG

in Za Awi (Sukte)

Cing Za K

hen (Phualte)C

iin Khua N

ing(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Go K

han Kap

En Khua K

haiK

ap Do Pau

Nang D

o LianG

o Suan Mung

1. Awi Lun C

ing2.G

o Khua Pau

3.Cing Sian Lun

4.Kam

Ngaih D

imC

ing Za Gin

En Khan D

imC

ing Khan D

imN

ing Do Lun

Vum Za Thang

Dim

Sian Cing

Gin D

o Pau Tual K

han Hau

(Khaute)

(Khaute)

(Nekgen)

(Zote)5.C

ing Khua D

on6.Luan D

on Niang

7.Langh Suan Mung

N

gin Pian Thang D

am K

han Mung

Neng Sian H

uai

25-15

1.Awi N

gaih Vung2.M

an Lam D

im1.Aw

i Sawm

Cing2.Cing H

uai Kim

1.Awi K

hawm

Cing2.K

hual Khan K

am3.N

ing Do Lun

4.Khual Sian M

ung3.Cing N

gaih Kim

4.Go Sian Cing

3.Ciin Sawh Cing

4.Langh Kap C

ing5.K

hai Khan Suan

Niang San N

uam5.G

in Sian Cing6.Ciin D

eih Vung5.K

ap Sian Kam

Cing6. Cing Sian Siam

6.Kap Suan Lian

(Milun)

7.Kap D

eih Piang7.K

hai Biak Lian

Page 206: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 204

21-11

2. Sun Kam

(Suangphei)N

iang Ning(Baw

mkhai)

22-12

1.Thuam G

o2. Aw

n Khua H

au4. G

o En1.Thuam

Ning (Baw

mkhai)

Ciin N

ianC

iin Khua Luan

2.Ning K

hua Awi

23-13

7. En Za Pau8. Thang Za K

hual1. C

ing Khua N

iang2.K

am Za K

ham3. G

o Pau4.M

an Khua Aw

iAw

i Khan N

em 1.N

aing Za Don

Lam N

em (Falam

)5. Thaw

ng Langh(Baw

mkhai)

(Hatlangh)

6.Luan Khua N

iang

2.C

ing Khan Lun

7.N

ang Za Gin

24-14

1.Ning N

gaih Dim

2.Cing Zen K

hual1.G

o Za Sing1.N

iang Khan C

ing2.Langh N

gaih Vung

1.Kham

Do Lian

2.Hau Za D

al3.G

o Khan K

hai4.Sing Lam

Mang

2. Gin K

han Mung

3.Ngai K

han Man

4.Gin D

o Niang

3.Langh Khan M

ang4.N

ian Khua D

im5. C

in Do Thang

6.Thang Khan Tuang

5.Cing K

han Lun6.H

au Deih Tung

5.Niang K

han Sum6.D

on Ngaih Lun

7.Cing San Lam8.N

ing San Nuam

7.Vial Khan Suan

8.Nian Lam

Mang

22-12

2. Awn K

hua Hau

4. Go En

Ciin N

ianC

iin Khua Luan

(1)

(2)

(3)

(4)23-

135.Thaw

ng LanghN

ian Khua M

anG

in ZenSuan K

han ThangEn K

han Khual

Cing K

han Cing (Phaipi)

Thual Khua Zam

(Bawm

khai)G

o Thawng(Baw

mkhai)

Hau Lam

Ciing(Taw

mging)

Khup K

han Vung(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Sian Hau K

hamPau Suan K

haiThaw

n Lian ThangN

iang Deih Lian

En Za LianLuan N

gaih LunD

o Lian Kap

Thang Suan Mang

25-15

Vung Suan C

ing

Page 207: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 205

21-11

2. Sun Kam

Niang N

ing(Bawm

khai)

22-12

3. Kim

Thawng

Kam

Za Man

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Hang Za K

apN

iang Za LuianEn Za K

hamVial Za Langh

Kap Suan M

ungC

iin Man C

ingVum

TaiC

ing Zen Man

Go C

iinN

iang Ngaih Lun

(Sukte)(Sote)

Khaute)

(Tawm

ging)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Thawng Za Pau

Gin Za K

hupK

hual Do N

angM

ang Ngaih Lian

En Khan H

auLangh Suan Thang

Kham

Suan Khai

Pum N

gaih Don

Niang D

im C

ingD

im Za M

an(Taw

mging)

(Tawm

ging)

25-15

1.Cing Sian H

uai2.K

ap Sawm

Tuang3. Lian D

eih Lun1. Cing Law

h Kim

2. Gin K

hawm

Cing4.G

o Zam Cin

5.Nang Suan N

em6.Zam

Do Sian Tuang

3.Lian Suan Nem

4.Kap Suan K

im7.K

hai Sian Mung

8.Gin D

eih Piang

22-12

3. Kim

Thawng

Kam

Za Man

23-13

3.En Za Kham

4.Vial Za Langh

5. Kap Suan M

ungC

ing Zen Man (K

haute)G

o Ciin(Taw

mging)

Niang N

gaih Lun(Thawm

te)

24-14

1.Thawng D

o Lian2.G

in Suan Khai

3.Langn Khan Suan

4.Cing Sawm

Nem

1.Thawng Sian Zam

2.Cing N

gaih Man

1.Cing Taw

i Vung2.Taw

ng Sian Mung

3.Ning D

o Lian5..Zam

Do Pau

6.Dim

Sian Lian7.K

ap Sawm

Zo3. H

au Cin Lian

4.Thang Sian Khual

4.Dal Lam

Cing5.Zen Sian N

gai

Page 208: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 206

18-8

1. Than Thang

19-9

Suah Khual

20-10

1. Suang Awn

21-11

3. Khual G

inLian D

am(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Hang D

imK

hawl N

iangH

ang EnK

am K

hualN

ing Za Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Nian Za D

imG

in Za Cin(LtCol)

Awn Za Thang

Dim

ZenN

eng Khua Pau

Niang Za Zen

Kam

Za Dal

Gin Za G

oK

hual Khan H

angC

in Khua Zam

Cing K

hua Don

Ning D

ah Cing

Hau K

hua Niang

10. Sian Khua M

an11. Luan K

han Cing

(Tawm

ging)(K

hualun)(Baw

mkhai)

(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

24-14

En Za Kap

Ciin Sian N

iangThang N

gaih ZenD

im N

gaih VungZen Za C

ingK

hual Za EnThang D

o Lun PauN

iang Suan Man

Dal D

o ThangD

ong Khan Pau

Niang G

o Cing

Hang Suan D

aiC

in Ngaih Thang

Pau Khan Thang

Ekhual Za Nang

Cing N

gaih Nuam

Niang Lam

Cing

Go Za Thang

Cing Suan Vung

1.Luan Ngaih Lun

(Bawm

khai)(H

atlangh)(Baw

mkhai)

(Hatlangh)

(Khaute)

(Tangpua) (M

ilun)

2.N

gaih Don

25-15

1.Don K

hawm

Cing1.C

in Kaih M

ang1.D

on Khaw

l Vung1.D

on San Nuam

1.Don Taw

i Kim

2.Kai Za K

ham2.D

ong Sian Cing

2.Cin Za Langh

2.Cung Deih K

im2.N

iang Deih C

ing3.Ciin Saw

m H

uai3.Thang K

hawm

Sang3. N

ang Za Khual

3.Cin Lian Thang

4.Cin K

hua Mung

4.Kap Za K

hual4.N

ing Sian Zum5.En Sian Thang

5.Niang N

gaih Zam6.C

ing Sian Zo

Page 209: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 207

21-11

3. Khual G

inLian D

am(Baw

mkhai)

22-12

3.Hang En (Luang-el)

Dim

Khua C

iin

23-13

3.Awn Za Thang

Ning D

ah Cing(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

24-14

En Za Khual

Zuan Man C

ingCiin G

o Niang

Khual K

han Kham

Zam K

han ThangN

iang Ngaih V

ungC

in Lian PauZen N

gaih LumSian N

gaih Cing

Thang Za Go

Vial Don C

ingG

o Za Kap

Muan K

han ThangH

oih Cing

Thawn H

oih Cing

Thang Suan Mang

(Baw

mkhai)

(Samte)

25-15

1.Cing Sawm

Niang 2. N

ing Sian Nuam

1.Thang Za Tuang2. Thang Za K

hamCing Lun K

im3.Thang Lam

Khup 4. G

o Khan C

ing3.K

hual Thang Lian Sang5.K

ham Lian M

ang4.C

ing Sian Zo

21-11

3. Khual G

inLian D

am(Baw

mkhai)

22-12

3.Hang En (Luang-el)

Dim

Khua C

iin

23-13

7.Kam

Za Dal

Hau K

hua Niang(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Ciin Zen N

iangC

ing Do Lun

Cin Suan Pau

En Za Khup

Thang Lun LalPau Sian K

haiThang K

han Suan(Bawm

khai)Pau Saw

m N

ang(Sote)C

iin Khan Vung (Buansing)

Mang Lam

Dim

(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

25-15

Dal K

han Muan

Thang Lian LaiN

iang Khaw

Cing

Khup Sian C

iinN

iang Zom Sian

Man Sian M

uang

Page 210: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 208

21-11

3. Khual G

inLian D

am(Baw

mkhai)

22-12

4.Kam

Khual

Cing Za Luan(M

ate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)23-

13Zel Za N

ingEn Za D

alD

im K

hua Cing

Ciin N

gaih Cing

Hau K

han Nang

Cin Za Thang

Cing N

gaih LohD

im K

han Cing

Cing N

gaih Niang

Man Za C

ingZam

Za Ciin

Thawng Za Suan

Gin En C

ingN

eng Khan M

angN

ang Ngaih N

iangD

ai Khan Thang

(Tawm

ging)(H

atlang)(Taw

mging)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Luan Suan Vung

Cin K

hen Khai

Luan Lam N

iangK

hual Khua Zam

Dong K

han Cin

Man K

han Dim

Dal K

han Mang

Thang Lun Khai

Thang Khen M

uanC

ing Ngaih Zo

21-11

4. Lal Dam

Ngiak G

in(Hatlangh)

(1)

(2)

22-12

Tun Za EnK

hual Khan Tual

Niang K

hua Do(H

iangtung)N

em K

hua Ning (Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Ning Za C

iinZen K

hua Man

Gin Za N

iangN

ing Ngaih V

ungD

am K

han Go

Gin Za C

ingTual Za D

alK

hual Khua Thaw

ng(Buansing)Thang Za Thaw

ng(Tangpua)D

am K

hen Kham

(Ngaihte)

Than Khum

(Guite)

Niang G

o Cing(Luangel)

Thawng K

hen Mung(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

En Khen N

angH

en Gial M

angD

on Hau C

ingThaw

ng Muan K

haiN

iang Go C

ing(Guite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Don Zam

Kim

Go Sian M

ungLian M

uan LalN

iang Khaw

l VungK

hai Lian Thang

Page 211: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 209

20-10

1. Suang Awn

21-11

4. Lal Dam

Ngiak G

in(Hatlangh)

(1)

(2)

22-12

Tun Za EnK

hual Khan Tual

Niang K

hua Do(H

iangtung)N

em K

hua Ning (Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Gin K

hua Man

Don Za N

gaiEn C

in Mang

Ning K

hen Niang

Neng K

hen Thang (Thawm

te)Tual K

han Nang(G

ualnam)

Vung Khan Lun(Taw

mging)

Sang Neih Sum

(Hualngo)

(1)

(2)

2-414

Khual Lam

ThangEn H

au Khai

21-11

8. Awn Vum

(Lingthuk)1.N

ing Go (Zahlang)

2.Awi D

im (Zahlang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

22-12

Cing K

hua Hau

En Cin

Niang Za C

ingN

ing Khua H

auThang K

hua Man

Gin K

hua PauVial K

hua LuanPau C

ingThang K

hua TualVial Za N

eng1.N

iang Dam

Hen Thang

Khai K

hua Thawng

Hang K

han Dai

Luan Khua C

ingK

am K

hua Hau

Nem

Khua H

auZel Za N

iang(Taw

mging)

2.Zel Khua N

iang(Taw

mging)

(Zote)(Buansing)

(Milun)

(Khualun)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Vum K

hua ZamSuang Za D

alN

eng Khua D

imD

im K

hua LuanM

an Za Cing

Zam Za D

imPau K

han Dal

Vum K

han Khual

Viang Za Zen(Tawm

ging)N

iang Za Cing(Baw

mkhai)

Langh Za Go(Baw

mkhai)

En Za Dal(Taw

mging)

Vial Khan Pau(Baw

mkhai)

Don Za C

iinC

ing Khen Lun

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Dam

Sial CingN

iang Ngaih Lian

Pau Khan Sing

Cing Lam N

iangC

in Do Thang(Baw

mkhai)

Man Za Vung(Taw

mging)

Hau K

han Dal(Baw

mkhai)

25-15

Zam Suan M

ung

Page 212: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 210

21-11

8. Awn Vum

(Lingthuk)1.N

ing Go (Zahlang)

2.Awi D

im (Zahlang)

22-12

2. En Cin

1.Niang D

am2.Zel K

hua Niang

23-13

2. Suang Za Dal

Niang Za C

ing(Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14C

in Suan ThangG

in Do Lian

Dam

Ngaih Lun

Awi K

han Cing

Dal Za K

amZen N

gaih Dim

Dim

Do Cing

Cing N

gaih Don

Hau D

o PauG

in Khan Pau

Ciin N

gaih VungVial K

han Pau(Taw

mging)

(Buansing)(Buansing)

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Dal En M

angZe K

hawl C

ingN

iang Lun Ngai

Lian Sian TuangC

ing Ngaih Lun K

imK

am Lam

ThangK

hup Sian Mung

Lun Huai C

ing

22-12

2. En Cin

23-13

2. Suang Za Dal

7. Pau Khan D

al8. Vum

Khan K

hualN

iang Za Cing(Baw

mkhai)

Don Za C

iinC

ing Khen Lun (Telsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

5.Dal Za K

amN

iang Suan Vung

Niang H

au LunZen Law

h Nuam

Cin H

au Mung

En Zam C

ingK

hual Sian TungC

in Sian TuangC

iin Ngaih Vung

Zam K

han ThangThang Lian M

ang(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Cing Saw

h Vung

Dal C

in PauH

au Za Cin

Gin Za Lam

Thang Kap K

hai

Page 213: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 211

21-11

8. Awn Vum

(Lingthuk)1.N

ing Go (Zahlang)

2.Awi D

im (Zahlang)

22-12

7. Vial K

han LuanK

am K

hua Hau (K

hualun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13C

in Sial ThangVum

Khua N

angZen K

hua Don

Dim

Ngaih N

iangH

au Zen Cing

Gin Sian Pau

(Lun Lawh Ta)

Gin K

han ThangZam

Go

Vungh Za Kam

Don Sian C

ing

(Tawm

ging)(Siahliap)

24-14

1.Pau Suan Thang2.C

ing Ngaih Lun

1.Cing N

gaih Siang2.D

on Sian Muang

1. Cing D

eih Niang

2. Zen Lian Cing

3.Niang K

han Man

4.Niang Tung N

ung3.C

ing Deih Vung

4.Thang Khan Lal

3. Pau Khaw

l Vung

21-11

8. Awn Vum

(Lingthuk)1.N

ing Go (Zahlang)

2.Awi D

im (Zahlang)

22-12

9. Thang Khua Tual

Zel Za Niang(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Pau Sian Mung

Vum K

han ThangK

hual Za LianThang D

eih Kap

Hau Law

h Nuam

Awi Luan C

ingD

im G

oihD

im G

o Niang

(Zote)(Taw

mging)

(Suante)(K

hualun)

24-14

1. Niang K

hawl Vun

1. Niang D

on Cing

2. Niang Law

h Dim

1. Tual Suan Mung

2. Thang Za Khai

2. Tual Sian Muan

3. Cing San Lian

4. Tual Sawm

Cin3. N

iang Deih Lun

4. Zen Khan C

iin

Page 214: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 212

15-5

Son Sing

16-6

1. Kai M

ang

(1)

(2)17-

7Thang Tuan

Hau M

ang (Mauvom

)

18-8

1.Than Thang2. Tun H

angPau K

ham

(1)

(2)19-

9Suah K

hualK

ai SuakK

hoi Kam

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

1. Kham

ThualK

han Khual

20-10

Suang Awn

Awn Tun

Khaw

i Khaw

lD

am N

ingN

gai Niang

Pha Dim

2. Hang D

aiC

ing Ning

Thuam K

haatD

ong Hang

Phut Dam

El Cin

3. Gin M

am(H

atlangh)(Langel)

(Bawm

khai)(N

eihngup)(G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Khaw

l Ning

Mun C

ingN

ing Khua Aw

iK

im K

hua ThangZel Thaw

ngK

hawm

Cin

Hen Langh

Ning G

o(Suantak)

(Phaipi)(H

atlangh)(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Khual K

han PauEn K

han ThangEn Za C

ingN

ing Hen C

ingTun K

hua PauD

o Za Cin

Awi Za N

iangPau K

han Nang

(Hatlangh)

(Tangpua)

(1)

(2)23-

13G

o Suan Cing

Cin Sin Kim

EnPum

Ngaih H

ualN

ing Than Vung(K

hualum)

Page 215: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 213

15-5

Son Sing

16-6

1. Kai M

ang2. Tut K

haat

(1)

(2)17-

7Thang Tuan

Hau M

ang (Mauvom

)

18-8

1.Than Thang2. Tun H

angPau K

ham

19-9

Suah Khual

1. Thang Pau2. Phung V

ialK

ai Suak

1. Kham

Thual20-

101. Suang Aw

n2. Aw

n Tun1. Suan Thang

1. Vial Langh

3. K

hawi K

hawl

2. Hang N

eng2. K

am Za N

ang4. D

am N

ing3. B

el Vungh5. N

gai Niang

4. Zel Gin

6. Pha D

im

21-11

1. Thang Kim

Suak Khua C

iin3. K

hual Gin

4. Lal Dam

5. Khaw

l Nem

6. Pau Cing

7. Hau C

ing8. Aw

n Vum

Page 216: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 214

16-6

1. Kai M

ang

17-7

1. Thang Tuan

18-8

1.Tun Hang

19-9

1. Thang Pau2. Phung V

ial

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10Suan Thang

Nuam

LuanH

ang Neng

Khua Vial

Bel Vungh

Zel Gin

Sum N

ei (Suantak)Tong Lam

(Kellu)

Hat Langh

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Niang D

imK

hoi ZamH

en ThangVial N

engD

ong Cing

Do K

haiC

iang Za Cing

1.Hang D

imC

iin Khua H

auSon C

in Thang(Sote)

(Hatlangh)

2.Niang Za C

ing (Tawm

ging)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Cin Za G

inLam

Za Dal

Thang Za Kam

Neng D

aiK

hoi Za Go

Neng Za C

in 1.D

im Za C

ing (Phaipi)C

iin Kho N

iangG

in Khua D

imN

ing Kho Zen

Kai Loh Sung

Cing K

han Niiang

2.Ning Za C

ing (Tunglut)(Baw

mkhai)

(Suante)(Langhel)

(Zote)(Taw

mging)

3. Neng D

ah Niang(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Zam G

oSuan Za En

Kam

Khan Pau

Vum K

han SuanH

au Khua Pau

Ning Sian C

ingD

ai Khua N

angPau K

han Hang

Gin N

gaih Niang

Cin N

gaih Man

Nem

Sian Niang

Cin G

o Cing

Thang Ngaih Lian

Cing N

gaih LianZam

nu(Taw

mging)

(Khualun)

(Tunglut)(Buansing)

(Tawm

ging)(Phaipi)

Page 217: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 215

19-9

1. Thang Pau

20-10

1. Suan ThangSum

Nei (Suantak)

21-11

2. Khoi Zam

Ciang Za C

ing (Hatlangh)

22-12

2. Lam Za D

alC

iin Kho N

iang (Bawm

khai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13C

ing Khan N

iiangH

au Sian Ning

Ciin Zen M

anCing Sian D

imG

in Sian VungC

in Do K

hen Mang

Neng Za C

in (Tawm

ging)Tual Za D

al (Tawm

ging)Thang K

han Dong (Buansing)

Zam K

hen Thang (Bawm

khai)Thangpi (N

aulak)C

iin Za Niang (Taw

mging)

21-11

2. Khoi Zam

Ciang Za C

ing (Hatlangh)

22-12

3. Thang Za Kam

Gin K

hua Dim

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13Zam

Za PauN

iang Khan C

ingC

in Khen Thang

Gin Suan Lal

Ning H

auK

am K

han Go(Zote)

Thang Khen C

ingN

iang Khan D

im (Taw

mging)

Page 218: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 216

21-11

2. Khoi Zam

Ciang Za C

ing (Hatlangh)

22-12

4. Neng D

aiN

ing Khua Zen (Langhel)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Niang G

o Man

Zam K

han Khual

Gin K

hen Kham

Dal G

o ThangC

in Khan M

angTuah Za C

in (Khualun)

Vung Tawn (Langhel)

Huai Lek (G

ualnam)

(Tawmging)

Ngai no (Suante)

21-11

2. Khoi Zam

Ciang Za C

ing (Hatlangh)

22-12

5. Khoi Za G

oK

ai Loh Sung (Zote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13Zam

Suan PauK

am Saw

n ThangK

am K

han Mung

Neng K

hen PauG

in Go K

apC

ing Do N

iang(Tawm

ging)N

iang Tawng (Taw

mging)

(Khualun)

Zamnu

21-11

2. Khoi Zam

Ciang Za C

ing (Hatlangh)

22-12

6. Neng Za C

inC

ing Khan N

iang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13C

ing Khaw

m M

anZam

Khen K

apD

al Sian PauD

im N

uam Cing

Gin Suan K

hupZen Za N

iangG

o Khan Tuang

Kai K

hua Mang(Taw

mging)

Luan Huai C

ing (Suksak)C

iin Khan D

im (Baw

mkhai)

Hu Liana (Lusei)

Man N

gaih Lian (Suante)C

hung Lian Thang (Falam)

Zen Deih Lian(H

atlangh)

24-14

1. Cin Za M

ung 2. Zam Sian Lian 3. N

iang Sial Khaw

l Vung

Cin N

gaih Hau

Cing Suan N

uam1. C

in Khan K

hai

Page 219: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 217

19-9

1. Thang Pau

20-10

1. Suan Thang2. H

ang Neng

3. Bel Vungh

4. Zel Gin

Sum N

ei (Suantak)

21-11

3. Hen Thang

1.Hang D

im 2.N

iang Za Cing (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Gin Za N

angC

ing Khua M

anC

in Za Dong

Gin K

han ThangTual Za D

alSuan K

han Ning

Vung Za Ning(Buansing)

Gin Za Thaw

ng(Tawm

ging)N

gai Khua C

iin(Naulak)

Zen Khua D

on(Tawm

ging)H

au Sian Ning(Taw

mging)

(Khuptong)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Thang Suan Dal

Dim

Sian CingC

in Do K

hupD

ai Cin Thang

Niang Lam

CingN

iang Man Vung(H

atlangh)Thang D

o Lun Pau (Tawmging)

(1)

(2)

(3)

24-14

Nang Suan M

ungG

in Za PiangThang Za Tuang

21-11

3. Hen Thang

1.Hang D

im 2.N

iang Za Cing (Taw

mging)

22-12

4. Gin K

han Thang5. Tual Za D

alZen K

hua Don(Taw

mging)

Hau Sian N

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cin Lian K

hanPau Suan K

apD

al Za Muan

Man D

eih LianThang K

han Kham

Page 220: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 218

20-10

1. Suan ThangSum

Nei (Suantak)

21-11

4. Vial N

engC

iin Khua H

au (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)22-

12Vum

Khua H

auThang Za G

inSong Za K

apFating (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Hau N

gaih Cing

Neng K

han Mang

Dim

Suan Cing

Kap M

an Cing

Dal K

han ThangThang Za N

iangPau K

han Khual

Go Za Pau

Neng K

hen Mung

Cing N

gilh LohThang D

o PauLangh N

gaih ThangZel K

hen Cing

Kai K

hua Mang

Man C

ingAw

i Ngaih Vung

(Phaipi)(Taw

mging)

(Buansing)(Baw

mkhai)

(Suante)(Taw

mging)

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Cing K

han Vung

Cing Zo N

iangK

hual Sian ThangLuan D

eih Man

Gin K

han Khai

Suan Mung

22-12

1. Vum K

hua Hau

Fating (Tawm

ging)

23-13

5. Dal K

han ThangZel K

hen Cing (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Hau Lam

Kap

Cing Suan M

anM

ang Muan M

ungPau K

han Khual

Go Za Pau

Man C

ingAw

i Ngaih Vung

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(1)

(2)

25-15

Cing Siam

Man

Le LeuThang B

iak SangK

hual Biak M

uan

Page 221: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 219

15-5

Son Sing

(1)

(2)16-

6K

ai Mang

Tut Khaat

(1)

(2)

17-7

Thang TuanH

au Hang (Lingthuk)

(1)

(2)

18-8

Than ThangTun H

angPau K

haam

(1)

(2)

(1)

(2)

19-9

Thang PauPhung V

ialK

ai SuakK

hoi Kam

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

20-10

Suan ThangH

ang Neng

Bel Vungh

Zell CinVial Langh

Kam

Za Nang

Khaam

ThualH

ang Dai

Gin Zam

D

am Luan

Cing D

im(N

gaihte)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thuam N

angK

hoi ZamTuah Aw

nLangh K

an Kap

Langh Ngo Pau

Suak Khua G

in (Mauvom

)(Suangphei)

(Lingthuk)G

oih Khua C

ing

22-12

Cin Za N

ginK

hual ThuamThuam

Ning (K

haute)

23-13

Zam N

go1. K

hup Khua Zam

2. Neng K

hua Hau

3. Cin Za K

ham4. N

eng Luan

Ciang K

hua Nem

(Khaute)

5. K

hawi K

hua Cing

6. Khai K

hua Niang

24-14

Suan Za EnThuam

Khan N

angThuam

Khua En

En Khan D

im (K

haute)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

1. Nem

Ngaih Lun

2. Tual Sian Mung

3. Zam K

hat Suan4. Zen Suan N

em5. Suan Sian Lian K

haiZam

Khan Zen

Page 222: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 220

19-9

1. Thang Pau

20-10

2. Hang N

engTong Lam

(Kellu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Pau Khua N

engN

em Za Ciin

Min K

amSong N

ingN

em K

hua LuanK

hawl Ciin

Nuam

Don

Khup Tual(K

hualun)M

ang Nem

(Matvungh)

En Za Neng (Tangpua)

Sawi Pau (Baw

mkhai)

Khup G

in (Tawm

ging)Vial Langh (Taw

mging)

8.Tun Kai

9. Thang Khua D

im10. Lam

Ciin11. K

im Za N

ingTun K

hua Ning(M

unvungh) K

am K

hua Thang (Songput) Zam

Chin

Sum N

go (Khuptong)

(1)

(2)

(3)

22-12

Neng K

hua ThangC

in Za Thawng

Lam M

an Niang

Zam D

o Cing

Cing K

hua Man (Taw

mging)

Kam

Za Nang (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Kam

Khan Thang

Nem

Za Cing

Niang Cin K

imK

ai Khua C

in PauThaw

ng Go Pau

Hau K

hen Cin

Luan Ngaih D

imD

al Do Pau

Niang N

gaih Ning

N

iang Ngaih Vung

Ning N

gaih LunN

ing Ngaih M

an

(1)

(2)

(3)

24-14

Thang Kap M

angAw

i Khan C

ingPau K

im Sing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Thang Mun M

angG

in Khua M

uanN

ing Ngaih D

onC

ing Khup N

iangThang C

in Khual

Cin Za K

hup

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Thang Ngaih Pau

Dong Saw

m M

angC

ing Ngaih D

on Niang

Man Saw

h Cing

Kim

Lian CingC

ing Lian VungThang Tung Lian

Page 223: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 221

21-11

Min K

amM

ang Nem

(Matvungh)

22-12

2. Cin Za Thaw

ngC

ing Khua M

an (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13N

em N

gaih Man

Dong K

hua PauThang K

hua Mung

Go Za Thang

Tun Khua M

angThang Za V

unghC

ing Za Hoih

Awi Za N

iangVial G

o Cing

Ciin D

eih Niang

Gin Sian C

ing

(1)

(2)

24-14

Thawng K

han Mang

Man Suan C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

Thawng K

han Khup

Mung K

han ThangC

ing Muan Pau

Pau Khan Thang

22-12

2. Cin Za Thaw

ngC

ing Khua M

an (Tawm

ging)

23-13

4. Go Za Thang

5. Tun Khua M

ang C

iin Deih N

iang G

in Sian Cing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Man Zam

Mang

Goih Taw

i Cing

Man B

iak LianThaw

ng Suan Mung

Pau Sian Khai

Vung Za C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Man M

uan Ngai

Thawng K

han LianM

an Ngaih D

on Kim

Man Zam

LunD

ong Huai C

ingSuan C

in Khup

Mung K

han Tuang

Page 224: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 222

20-10

2. Hang N

engTong Lam

(Kellu)

21-11

8. Tun Kai

Tun Khua N

ing (Munvungh)

(1)

(2)

(3)

22-12

Neng Za G

oLangh K

han Dal

Kam

Suan PiangC

ing Za Niang (Taw

mging)

Nei Sian C

ing (Tawm

ging)Vei K

hen Niang (K

huptong)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13N

ing Za Nei

Kam

Do D

alN

eng Suan PauM

an Ngaih C

ingC

iin Khan N

iangN

iang Ngaih Zen

Ngoih Sial C

ing (Bawm

khai)M

an Lun Niang (Taw

mging)

Neng D

o Lian (Tawm

ging)Suan Za K

ap (Tawm

ging)Suan Za Thang (Taw

mging)

7. Kai K

han Khup

8. Gin K

han Lian9. N

iang Sian Vung10. D

im N

go Cing11. Piang K

ap Thang12. D

al Sian Mung

Awi Lam

Vung (Tawm

ging) C

ing Lun Vung (Tawm

ging) Thaw

ng Za Thang (Zote) N

iang Khaw

l Cing (Taw

mging)

21-11

8. Tun Kai

Tun Khua N

ing (Munvungh)

22-12

2. Langh Khan D

al3. K

am Suan Piang

Nei Sian C

ing (Tawm

ging)Vei K

hen Niang (K

huptong)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

23-13

Kai K

hua Mang

Kam

Ngo Thang

Piang Muan Lak

Kap Lian K

hupK

ai Ngo Pau

Ning D

eih Kim

Zam N

iapN

iang Ngaih C

iinC

ing Nei N

iangN

iang Ngaih N

uamSuan Za K

ap(Buansing)

(Khualun)

(Khuptong)

(Hangzo)

(Tangpua)

Page 225: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 223

16-6

Kai M

ang

(1)17-

7Thang Tuan

(1)

(2)18-

8Than Thang

Tun Hang

(1)

(2)

19-9

Thang PauPhung V

ial

20-10

Khual V

ial

(1)

(2)

(3)

21-11

Vial Langh

Suan Khua G

inN

uam K

hua Niang

Nuam

Don (Taw

mging)

Gin K

hua Luan (Hatlangh)

Liau Thang (Khualun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

22-12

Vial Khua N

iangV

ial Khua H

auLam

Za CingN

eng Dah N

iangK

am Za N

angN

ing Ngaih C

ingN

eng Khan K

hualN

gul Za Cing

Kai K

han PauSum

Khua Zam

Ning K

hua Gin

Suan Za Gin

Cin Za G

inLam

Man N

iangThang Lian N

angN

em N

gaih Dim

Thual Za Kham

Vial Awi N

iang(K

huptong)

(Munluah)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Khuptong)

(Tunglut)(Taw

mging)

(Tawtak)

(1)

(2)

23-13

Langh Khan K

apZam

Za ThangD

on Khan C

iin

20-10

Khual V

ial

(1)

(2)

(3)

21-11

Vial LanghSuan K

hua Gin

Nuam

Khua N

iangN

uam D

on (Tawm

ging)G

in Khua Luan (H

atlangh)Liau Thang (K

hualun)

22-12

Ngul Za N

iangN

ang Do K

ham (M

unluah)

Page 226: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 224

15-5

Son Sing

(1)

(2)16-

6K

ai Mang

Tut Khaat

(1)

(2)

17-7

Thang TuanH

au Hang (Lingthuk)

(1)

(2)

18-8

Than ThangTun H

angPau K

haam

(1)

(2)

(1)

(2)

19-9

Thang PauPhung Vial

Kai Suak

Khoi K

am

(1)

(1)

(2)

(3)

20-10

Suan ThangK

haam Thual

Hang D

aiG

in ZamD

am Luan

Theih Za Cing

Cing D

im (N

gaihte)

21-11

Suak Khua G

in (Mauvom

)G

oih Khua C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Tual Za Kham

Langh Suan Vungh

Kap Za C

inN

gai Ngaih M

an1. N

gul Cing

2. Cing Za M

an

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Luan Sawm

Niang

Don N

gaih Niang

Cing Vial VungG

in Khen Tuang

Suan Deih K

apThual K

han SiamG

in Khan K

hamThual K

han Suan

Page 227: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 225

15-5

Son Sing

(1)

(2)16-

6K

ai Mang

Tut Khaat

(1)

(2)

17-7

Thang TuanH

au Hang (Lingthuk)

18-8

Pau Khaam

(1)

(2)

19-9

Kai Suak

Khoi K

am

(1)

(2)

(3)

20-10

Khaam

ThualH

ang Dai

Gin Zam

Dam

LuanTheih Za C

ingC

ing Dim

(Ngaihte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Luan Khua Zam

Suak Khua H

auD

on Khua N

iangG

in Za Kham

Tuang Za Dal

Niang K

han Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Cing K

han Vung

Hang K

han SuanZam

Khua C

ingK

hawl Za N

iangK

ham K

han PauZam

Ngaih C

iinG

in Khan Lian

Dal Za K

am1. N

gul Cing

Cing N

gaih Hau

1. Dim

Suan Ning

Cing San D

im 2. C

ing Za Man

2. Pau Suan N

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

23-13

Hau K

han Nang

Dim

Khua M

anEn K

han Mang

Pau Suan Khup

Vungh Suan M

angH

au Suan Khai

Lian Kim

Khual

Suan Muan M

angZam

Khua M

anC

iin Lian Niang

Ciin N

uam Vung

4. Vung Suan C

ing

24-14

1. Niang D

on Vung

4. Lian Za Pau1. Suan K

hawm

Thang Niang Lam

Dim

2. Ciin Pian Sang

5. Man H

uai Niang

2. Thang Muan Lian

3. Suan Kim

Thang6. M

an Sian Kim

Page 228: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 226

19-9

1. Kai Suak

20-10

2. Hang D

ai

(1)

21-11

2. Suak Khua H

au4. G

in Za Kham

5. Tuang Za Dal

Niang K

han Dim

(1)

22-12

7. Gin K

han Lian8. D

al Za Kam

1. Dim

Suan Ning

Cing San D

im 2. Pau Suan N

ing

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

23-13

Vung Huai D

imSuan K

im M

ungH

au Sian PiangH

au Ngaih Tuang

Dim

Hau Lun

20-10

2. Hang D

ai

21-11

4. Gin Za K

ham

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12D

ai Khan Thang

Langh En PauC

ing Go N

ingH

au Khan M

ungZam

Suan Dim

Langh Thawn K

hamD

on Zen Cing(M

unluah)D

on Ngaih Suan (N

gaihte)K

ham D

o Niang (Sam

te)C

ing Khan Piang

(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

23-13

Cing D

eih VungK

ham B

iak SangC

ing Sian Hoih

Langh Deih Sum

Ning K

aih Hau

Cing Ngaih K

imV

ung It Ngai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Kham

Lian LalCing Sian Lian K

imH

au San ZamN

iang Suan Huai

Nang K

han Cin

Page 229: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 227

19-9

1. Kai Suak

20-10

2. Hang D

ai

21-11

5. Tuang Za Dal

Ning K

hua Man (G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)22-

12C

ing Khen N

iangPau Sian C

ingD

im Suan M

anD

ai Gin Thang

Ma M

oe Moe

(1)

(2)

(3)

23-13

Dal Sian K

hualM

an Sian Huai

Niang Sian M

uan Thang

19-9

1. Kai Suak

20-10

3. Gin Zam

Cing D

im (N

gaihte)

(1)

(2)

(3)

(4)21-

11D

on CiinPum

Za Kap

Suak Za Kham

Thawng Za N

angN

iang Za Muan(Buansing)

1.Cing K

han Niang

Thang Niang

2.Dai K

hua Ning

(1)

(2)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Ngem

Ngaih N

iangZam

Khan Thang

Kham

Za Khup

Am

Lam Cing

Zam K

han Mang

Dim

Neih K

imC

iin Za LianM

ang Khua Lian

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Nuam

Khan D

imC

in Ngaih Vung

Niang K

han LunK

ap Deih Pau

Niang Lam

Man

Kap Lam

ThangLun N

gaih Lian

Page 230: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 228

20-10

3. Gin Zam

Cing D

im (N

gaihte)

21-11

2. Pum Za K

apN

iang Za Muan(Buansing)

22-12

4. Kham

Za Khup

(1)

(2)

(3)

23-13

Kap Suan M

angK

hen Khup Tuang

Kham

Hau M

ang

19-9

1. Kai Suak

20-10

3. Gin Zam

Cing D

im (N

gaihte)

21-11

4. Thawng Za N

angThang N

iang(Samte)

22-12

Zam K

han SuanThang K

han Niang(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Nang K

han Kim

Zam Saw

m Pau

Man K

hawl C

ingK

ap Khan Lian

Kham

Hau M

ungN

iang Lam Cing

Pau Sian Khai

Cin K

han TuangC

ing Khaw

l Niang

Ciin N

gaih LianThang D

eih Huai

Langh Suan Mung

Cing M

uan Kiim

(Cinzah)

(Hatlangh)

(Munluah)

(Hatlangh)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

24-14

Suan Sian Mang

Niang Sian Taw

iSang Lian B

awi

Niang Sian H

uai Kiim

Cing Sian H

oih

Page 231: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 229

15-5

Son Sing

(1)

(2)16-

6K

ai Mang

Tut Khaat

(2)

17-7

Hau H

ang (Lingthuk)

18-8

Pau Khaam

(1)

(2)

19-9

Kai Suak

Khoi K

am

20-10

Kham

Khual

21-11

Dam

Za Langh

22-12

Khual Za G

in

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Awih N

gaih Cing

Langh Suan ThangH

au Pian ThangVial Suan Pau

Lian Sian Mung

Page 232: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 230

11-1

1. Kop Thuam

2. Tawm

Ging

3. Gual N

am

12-2

1. Song Hang (Lam

Hang)

2. Nei Lai

3. Gui Ziam

4. Sim H

ang5. M

at Vungh

6. Zom Lun

13-3

1. Thuam K

ai2. K

hum H

en

14-4

1. Thuam Thang

1. Thuam Taw

ng

15-5

Son SingH

ong Kham

16-6

1. Kai M

ang2. Tut K

haatTaw

ng Hen

17-7

1. Thang Tuan2. H

au Hang

1. Hau K

hamD

ong SingN

gul Vungh

18-8

1. Than Thang2. Tun H

angK

haat Vungh

1. Sing Vungh

2. Khaam

Gin

3. Awn En

4. Sing ThangH

en Dam

19-9

Suah Khual

1. Thang Pau2. Phung Vial

Khaam

Neng

Khup Thual

20-10

1. Suang Awn

2. Awn Tun

1. Suan ThangV

ungh Khua K

am

2. Hang N

eng

3. Bel V

ungh 4. Kam

Za Nang

21-11

1. Thang Kim

22-12

Khual K

hua Ngin

23-13

Kim

Za Cin

24-14

Ngin D

o Pau

Page 233: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 231

15-5

Son Sing

(1)

(2)16-

6K

ai Mang

Tut Khaat

Hial D

im(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

17-7

Hau K

haamD

ong SingN

gai ZuanN

iam Aw

ihG

oih Ging

Nem

Kim

Aih Vung (Gualnam

)N

uam K

im (H

atlangh)K

im Aw

n (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

Khaat Vungh

Sing Vungh

Khaam

Gin

Awn En

Sing ThangG

oih Nian (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)19-

9K

haam N

engTun Tuan

Vungh Za Gin

Vung K

hua Ning

Khaat Suan

Ciin N

gaih Cing

1.Siam C

iin (Thawm

te)N

gaih Za Cing

Dai N

ingN

gaih Za Cing

2.Luai Man (N

aulak)(H

atzaw)

(Gualnam

)(H

atzaw)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Vung Khua K

amCin D

amN

ian Niang

Zel Za Ning

Vungh Za Nang

Pau Khan M

ungEn K

han Dal

Gin Suan K

hamD

ai Za ThangD

ai SuanK

am Suan C

ing1. D

im K

han Cing (H

atzaw)

(Telsing)(Thaw

mte)

(Hangluah)

2. Man K

aih Lun (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

21-11

Tuan Go Thang

Nang En M

ungSuan K

hen PauThang Lam

Thawn

Cing G

oNiang

Ngai Za C

iinM

an Za Cing

Kham

Cin Dal

Khaw

l Lam D

imC

ing Lam Vung

Niang N

gaih Mang

Ciin Suan Lun

Am K

hua Thawn

(Khuptong)

(Thawm

te)(Thaw

mte)

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12N

ang Mun K

haiN

ang Lam Thaw

ngD

al Mun K

haiThang K

hen Khai

Man K

han Khai

Cing Law

h Hau

Page 234: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 232

19-9

2. Tun TuanN

gaih Za Cing (H

atzaw)

20-10

1. Vungh Za Nang

4. Gin Suan K

hamK

am Suan C

ing (Hangluah)

1. Dim

Khan C

ing (Hatzaw

)

2. Man K

aih Lun (Sukte)21-

112. N

ang En Mung

Niang N

gaih Mang(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Nang Suan Sang

Nang K

ap Khai

Cing Tawi K

imC

ing Suan Nuam

20-10

1. Vungh Za Nang

Kam

Suan Cing (H

angluah)

21-11

3. Suan Khen Pau

Ciin Suan Lun (Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Nang Lam

SingPau Sian Lian

Thawn Than K

imC

ing San Mang

Thang Sian Khual

20-10

4. Gin Suan K

ham1. D

im K

han Cing (H

atzaw) 2. M

an Kaih Lun(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

21-11

Cing Lun Dim

Suan Khan K

apCing G

o LianCiin Sian N

emC

ing San Nuam

Cing Za M

angV

ung Sen Khai

Niang Taw

i Kim

Dal Suan Lian (H

angluah)D

ong Khan D

al (Guite)

Page 235: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 233

18-8

Khaat Vungh

Goih N

ian (Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

19-9

Khaam

Neng

Tun TuanVungh Za G

inV

ung Khua N

ingK

haat SuanC

iin Ngaih C

ingD

ai Ning (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Tuan Cin Pau

Gin N

gaih ThangV

ungh Go K

apEn K

han Mung

Nian K

han Ciin

Don N

gaih Dim

Nian K

hua Man (M

ate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)21-

11G

in Suan LianThaw

n Khan C

inD

al Sian Kim

Ning K

hua Hau

Ning N

gaih Do

Awi K

han Ciin

Niang N

gaih Mang

Nian Lian N

iangG

o Vungh ThangC

in Sian Thang(H

atzaw)

(Mangson)

(Tawm

ging)(Tongluai)

(1)

(2)

(3)

22-12

Pau Sian Kham

Dal Sian M

ungM

an Sian Cing

19-9

Vungh Za Gin

Dai N

ing (Gualnam

)

20-10

2. Gin N

gaih ThangM

an Ngaih Lian (Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Gin D

o Kham

Kham

Khan K

haiSuan Lam

Mung

Pau Khan Thang

Nang Zam

SuanD

al Muan Lian

Ning San C

ing1.Zam

Ngaih Vung(Taw

tak)Suan Sian N

iang2. Lian N

gaih (Zilom)

(Tunglut)

(1)

(2)

(3)

22-12

Thang Hau M

ungThang M

un Mang

Lian Sian Nuam

Thang Muan Piang

Page 236: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 234

19-9

Vungh Za Gin

Dai N

ing (Gualnam

)

20-10

4. En Khan M

ungC

ing Khan N

iang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)21-

11G

in Lian Mang

Piang Lian SumPau Thaw

n Khai

Ning H

au Nuam

Cing Deih K

imK

ap Za TuangSuang Lam

SingThang Lam

Cin

Cin K

han Khup

15-5

Son Sing

15-6

2. Tut Khaat

16-7

1. Hau K

ham2. D

ong Sing

(1)

(2)

(3)

(4)18-

8K

haat VunghSing Vungh

Khaam

Gin

Awn EnSing Thang

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)19-

91.K

haam N

engSing Pau

Tun Za EnSing Pum

Tun Kham

Vungh Sial ThangThang C

in SuanG

in Thuam

(1)

(2)

20-10

Vungh K

hua Kam

Gin K

han Do

(1) Gin K

han Mang

Thuam K

hua Kam

En Za Khup

Thang Khan M

ong(2) Pum

Khua H

au

Page 237: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 235

15-5

Son Sing

16-6

2. Tut Khaat

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

17-7

1. Hau K

ham2. D

ong SingN

gai ZuanN

ian Awih

Goih Cing

Nem

Kim

Aih Vung(Gualnam

)N

uam K

im(H

atlangh)K

im Aw

n (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

18-8

Sing VunghK

haam G

inAw

n EnSing Thang (Piantit pai)

En Ning

Dim

Ngul

Nian N

ing(Suante)C

ing Zen(Buansing)N

on Dim

(Tawm

ging)Vung Za N

iang(Hangluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Sing PauSuan C

ingTun Za En

Dim

Za Awi

Kim

Ngaih Za Ciin

Sian Khua N

iangZel K

hua Dim

Vungh Thang

Thuam G

oK

ham Suan

Nem

Za EnLuan Suan

Thang Cin Suan

Zam G

o ThangK

hup Za Lal(Buansing)

(Tawm

ging)(M

ate)(Taw

mging)

(Manlun)

(Hautual)

10. Sing Do

11. Ciin K

hua Niang

16-7

2. Dong Sing

Nuam

Kim

(Hatlangh)

18-8

2. Khaam

Gin

Cing Zen(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)19-

9Sing Pum

Tun Kham

Vung Sial Thang

Ngul N

iangPau N

gaiLuan K

hua Man

Ning Za N

emD

im N

gaih Niang

Ngai K

hua Niang

Zel Khua M

anC

iin Khua D

imThaw

ng ZenG

in Dam

Zuan Do

Thang Khen

(Buansing)(M

anlun)(M

anlun)(Thaw

mte)

(Mate)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10G

in Khan D

oN

ial Khua M

anZen En C

ingN

gai Suan Cing

Niiang N

gaih Niang

Thang Ngaih H

auZen K

han Vung

Gin D

o ThangK

haam D

o Cing

Hau K

hua Ciin

Cin Za M

ungK

hai Za Go

Gin K

han Nang

Let Thuam N

gelN

ok Suan Lian(Sukte)

(Laingek)(H

angsawk)

(Dopm

ul)(Tanghau)

Page 238: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 236

19-9

Sing PumZel K

hua Man(Buansing)

20-10

1. Gin K

han Do

Hau K

hua Ciin (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Man K

han Dim

Pum Lam

Mang

Kham

Lian Mung

Lun Khan C

ingD

o Than TuangM

ung Za ThangThang Lian K

hai1.En Lam

Cin (N

aulak)M

an Khan N

uamC

ing Ngaih Lun

Cin K

han Lian1.Van Lal Fini (Lushei)

Naw

Say (Karen)

Aye Aye Thar (Rakhaing)2.Thang San M

ung (Guite)

(Dopm

ul)(G

ualnam)

(Naulak)

2. Man K

han Vung(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Do Sian Sang

Ciin Sian LianN

ang Khan K

hupG

in Tawi Sing

20-10

1. Gin K

han Do

Hau K

hua Ciin (Sukte)

21-11

3. Kham

Lian Mung

5. Do Than Tuang

Cing N

gaih Lun (Gualnam

)1.Van Lal Fini (Lushei) 2. M

an Khan Vung(Buansing)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Ciin Sian H

uaiSuai Sian M

uangD

im M

uan Cing

Do Sian K

imC

iin Sian Muan

Do Sian Sum

Mang Sian K

hai

20-10

1. Gin K

han Do

Hau K

hua Ciin (Sukte)

21-11

6. Mung Za Thang

Naw

Say (Karen)

(1)

(2)

22-12

Ciin Sian H

oihD

o Sian Muang

Page 239: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 237

18-8

2. Khaam

Gin

Cing Zen(Buansing)

19-9

2. Tun Kham

3. Vung Sial ThangC

iin Khua D

im (M

anlun)Thaw

ng Zen (Manlun)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Vung K

hua Cing

Langh Khan Pau

Zen Za Cing

Ngai K

han Ning

Ngai En N

iangG

in Khan M

angPum

Khua H

auD

im N

gaih Hau

Tuan Za Kham

Tuan TungK

hup Khan M

angLian N

gaih LunN

u Lawn

Kam

Khan Zam

(Tawtak)

(Pawite)

(Sukte)(N

aulak)(Paw

ite)(Taw

mging)

21-11

Zen Lam D

im

15-6

2. Tut Khaat

16-7

2. Dong Sing

Nuam

Kim

(Hatlangh)

18-8

3. Awn En

Non D

im (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

19-9

Sing Kham

Thang Cin Suan

Gin Thuam

Zel Khua N

ingN

ian Ciang

Cing K

han Ciin

Luan Khua C

ing1.C

ing Ngaih (H

autual)2.N

gaih Za Ciin (Taw

mging)

3. Man Za M

ang (Manlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Dim

Khan N

iangLuan K

han Man

Vung N

gaih Hau

Thuam K

hua Kam

Cin K

hat SuanEn C

in ThangTuan Za En

Vungh Khan Suan

Vungh Khan Suan

Don Za D

im(Baw

mkhai)

(Guite)

(Guite)

(Bawm

khai)

Page 240: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 238

18-8

3. Awn En

Non D

im (Taw

mging)

19-9

2. Thang Cin Suan

3. Gin Thuam

1.Cing N

gaih (Hautual)

1. CiinD

ah Cing (M

anlun)2.N

gaih Za Gin (Thaw

mte)

2. Vung Ngaih C

ing (Hangluah)

3. Man Za M

ang (Manlun)

20-10

4. Thuam K

hua Kam

Don Za D

im (Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

21-11

Suan Lian Naw

lM

ang Go Lun

Cing Law

h Mang

Niang Zam

Huai

Suan Zen Vung

Vung Zam

Man

Man Zam

Ciin

Thang Deih Suan Sang

Mung K

han Khual

Cing Haw

m K

im

18-8

3. Awn En

Non D

im (Taw

mging)

19-9

3. Gin Thuam

1. Ciin D

ah Cing (M

anlun)2. Vung N

gaih Cing (H

angluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10En Za K

hupPau K

hen Kham

Dim

Go Cing

Dim

Za CiinC

iin Khan M

angThang Saw

m C

ingThang K

han Mung

Kap M

uan PiangSuan Lian Pau

1.Ning N

gaih Dim

(Manlun)

En Khan Pau

Gin D

o Nang

Gin Tual

Hau Za D

alN

ing Khan M

anN

eng Khua C

ing2.D

on En Vung(Tungdim)

(Bawm

khai)(G

uite)(H

atzaw)

(Tungdim)

(Phaipi)(Taw

mging)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

(18)

Suan Khan K

apK

am Za Thang

Cing En Lun

Ngai En H

auD

im N

gaih LianV

ung Suan Man

Cing K

hawm

Niang

Man K

han Nuam

Lia Marry

Neng K

han ZamLangh K

han Mang

Pau Za Nang

Kam

Sian Tung Thang(H

angluah)(Taw

mging)

(Hatlangh)

(Thawm

te)

Page 241: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 239

18-8

3. Awn En

Non D

im (Taw

mging)

19-9

3. Gin Thuam

1. CiinD

ah Cing (M

anlun)2. Vung N

gaih Cing (H

angluah)

20-10

2. Pau Khen K

ham 1. N

ing Ngaih D

im (M

anlun) 2.D

on En Vung (Tungdim)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thuam Lian K

haiK

ap Ngaih Thang

Mang San K

im

19-9

3. Gin Thuam

1. CiinD

ah Cing (M

anlun)2. Vung N

gaih Cing (H

angluah)

20-10

7. Thang Khan M

ung N

ing Khan M

an (Phaipi)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)21-

11Thuam

Khan K

imZam

Thawn K

haiC

in Do M

angN

iang Sian LunH

au Lun Huai

Cing H

au Vung

Za Deih C

ing

19-9

3. Gin Thuam

1. CiinD

ah Cing (M

anlun)2. Vung N

gaih Cing (H

angluah)

20-10

9. Suan Lian Pau N

eng Khua C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)21-

11Thuam

Lian Khual

Cing Lam Ciin

Niang Suan C

ingLun D

eih Niang

Suan Lam N

gaiM

an San Kim

Lian Sian Cing

Page 242: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Gui Ziam

’ Khanggui G

ualhna- 240

Khup Thuam

Neng G

inK

hup Kam

Neng D

ongD

im Ngem

(1)

(2)

(3)

Dam

Za PauV

ung Za Niang

Don M

anC

ing Za Niiang

Vai Cin

(Guite)

(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)N

gem Za N

iangN

gul Ngaih C

ingThuam

Khan Piang

Niang Za H

auK

am Suan

Thuam Za N

engN

ing En VungSai K

hua Lun(G

uite)(Tangpua)

(Khuptong)

(Guite)

(1)

(2)

(3)

(4)

Pau Lian ThangN

iang Ngaih Lian

Thang Sian Mung

Suan Khan C

in

Page 243: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

D. PU

SIM H

AN

G’ K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Page 244: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 242

11-1

TAW

M G

ING

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

12-2

SON

G H

ANG

NEI LAI

GU

I ZIAMSIM

HA

NG

MAT VU

NG

HZO

M LU

N(Lam

Hang)

13-3

Ging Lam

Mang Suk

Mang Vungh

14-

4H

ang Seel

15-5

Lam H

en

(1)

(2)16-

6Seel H

ongSeel Taw

ng

(1)

(2)17-

7H

en ZongZom

Tun

(1)

(2)18-

8H

ong ThualTuang En

(1)

(2)

(3)

19-9

Zong ThangTaw

ng Dam

Lian Kai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10Thual Vum

Kham Pum

Neng G

inTut Za Lian

Dam

KamKai Za Langh

(1)

(2)

21-11

Thang Za LianKhai Za Kham

22-

12Vum

Kho Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13Lian Suan M

angKham

Lam Thang

Nang Suan H

auLuai Lam

Niang

Kham D

ong KimKhem

Lun CingThang Khat M

uan SangD

o Ai SuumPau Sian Khai

(Buansing)(H

atlangh)

Page 245: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 243

Pu Hong Thual’ Suan leh K

hakte(K

alay Sia Nang Suan H

au puakna)19-

91. ZO

NG

THA

NG

2. Tawng D

am3. Lian K

ai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10TH

UA

L VU

MK

HAM

PUMNENG GIN

LUT ZA

LIAN

DA

M K

AM

KA

I ZA LA

NG

H

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Vum

Kho Tuan

Lian SuanN

eng Suan ThangZam

Khua Thang

1. Aye Aye Myint

2. Zam Sian C

ing (Naulak)

(1)

(2)22-

12Pum

Kho Tuan

Pum K

han LianK

ham K

han Mang

Zam K

han Ciin (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Lian Nem

CiinM

ang Ngaih Lian

Mang N

gaih Dim

Khup Sian K

opSian D

eih PiangN

genchien (Kaw

lte)

20.-10

3. Neng G

in

(1)

(2)21-

11Thang Suan Pau

Neng K

han Kham

1. Vung Kho N

iang (Hangluah)

Teel Kho C

ing (Bawm

khai)2. N

ian Khen C

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)22-

12N

gai Khan N

uamG

in Khan Lian

Vung Za Khaw

mK

ham K

han Khai

Kam

Khan Thaw

nK

ham D

o ThangK

hem H

uai Niang

Ngai En Lun

Ngai Lun M

angK

am Suan Pau

Ning N

gaih VungPum

Za Cin

Mary C

ing Suan Dim

Nial K

han Cing

Don K

han Cing

Vungh Za Khup

Kam

Cin H

auVungh K

hen Mung

(Samte)

(Naulak)

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(10) M

an Lawh C

ing(11) G

in Lam M

ang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13Pau Za M

ungN

iang Lam M

anZen Sian N

emThang K

ho Hau

Khai Sian M

ang

Page 246: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 244

21-11

1. Thang Suan Pau1. Vung K

ho Niang (H

angluah)2. N

ian Khen C

ing (Gualnam

)

22-12

4. Kham

Khan K

hai5. K

am K

han Thawn

6. Kham

Do Thang

Mary C

ing Suan Dim

(Bawm

khai)N

ial Khan C

ing (Bawm

khai)D

on Khan C

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(1)

(2)

23-13

Samuel Pau Sian K

hai Lian Suan K

haiN

iang Sian Kim

Sum Sian Thang

Niang K

han Cing Thang

20-10

3. Neng G

in

21-11

2. Neng K

han Kham

Teel Kho C

ing (Bawm

khai)

22-12

Gin Lian Thang

(1)

(2)

(3)23-

13Cing D

eih Kim

Ngul D

eih TialK

ham Lam

Mang

Page 247: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 245

19-9

2. Tawng D

am

(1)

(2)20-

10H

uat PumG

in Kam

(1)

(2)

21-11

Dam

Khual Pau

Zam K

han ThangD

am C

in Thang

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Pum K

han LianK

ham K

han Mang

Nang K

han Khai

Kam

Sian PauThaw

ng Do Thual

Mung Lian M

angN

ian Khual Za M

ungZam

Ngaih Lun

Ciin K

han Hil

Ma N

an Naw

Dim

Deih Vung

(Bawm

khai)(G

uite)(Shante)

(Guite)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cing H

uai Niang

Gin D

eih LunZen Sian V

ungThang D

o Khup

Thawng Suan Pau

Cing Saan Lian

21-11

Dam

Cin Thang

22-12

2. Kam

Sian Pau3. Thaw

ng Do Thual

Ma N

an Naw

(Shante)D

im D

eih Vung (Guite)

(1)

(2)

(3)23-

13Zen N

gaih LunZen Suan K

haiThang Lam

Mung

Saan Lun

Page 248: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 246

Pu Ging Lam

’ suan, Pu Zong Awn’ ta Pu En Son’ Suan leh K

hakte

19-9

Zong Awn

20-10

En Son

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)21-

11Aw

n Gen

Suan Khup

En ThualThual Suan

Luan Nem

(1)

(2)

(3)

22-12

Son Za ThangK

ai CinThual K

ho Gin

Ciin Za N

ingC

iin Kho D

im (Thaw

mte)

Ciang N

ing

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13G

en Kho Pau

Ning K

ho Dim

Gen Za N

angG

in Za Neng

1. Ciin K

han Cing (Taw

tak)K

ai Kho H

au1. Vung Za N

iiang (Samte)

Man K

ho Cing

2. Goih Za C

iin (Thawm

te)(Thangsing)

2. Sian Sawm

Cing (Sam

te)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

24-14

Thang Lian Kham

Niang N

gaih Cing

Vungh Suan Thang

Cin Za Kam

Sian Lun Niang

Hau Za N

ingLian N

gaih Cing

Vungh K

hen Kap

Niang K

han Cing

Thang Go C

ingThang Lian Pau

Thang Lun Cing

Go Suan Pau

Ciin Suan C

ingSingpi

(Thawmte)

(Thawmte)

(Thawmte)

(Thangsing)(Suantak)

(Tongsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)25-

15K

hen Lian Mung

Pau Lam Thang

Pau Khan M

ungC

ing Lian Man

Ning M

an Cing

Pau Kap Lian

Vung Deih K

im (M

alneu)N

uam Lam

Cing (Sukte)

26-16

Kham

Muan Sang

Page 249: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 247

23-13

1. Gen K

ho Pau

24-14

5. Vungh Suan ThangThang Lun C

ing (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15Suan N

gaih LianPau K

hen Khai

Niang Sian M

anCing H

uai Kim

Thang Khan K

apM

ung Khan Suum

Cing N

gaih No

22-12

Son Za ThangC

iin Za Ning

23-13

3. Gen Za N

ang1. Vung Za N

iiang (Samte)

2. Sian Sawm

Cing (Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14N

ing Lian Cing

Kham

Sian PauD

im N

gaih Niang

Cing H

au Vung

Ciin Sian N

iangN

eng Lian Khai

Thang Go C

inK

ham N

gaih Hau

Aung Win

Khup Za K

hamK

am Suan Pau

(Hatlang)

(Buansing)(N

aga)(G

uite)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15N

iiang Lun Cing

Nang K

hen Khup

Niang Sian N

uamThang Sian Siam

Cin Sian N

gaiM

uan Sian Thawn

Cing San H

oihK

ham Thang

Page 250: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 248

22-12

Son Za ThangC

iin Za Ning

23-13

4. Gin Za N

engM

an Khua C

ing (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14Thang N

gaih KhupD

o Khan Lian

Cin Sian M

angN

ing Khan Lun

Nang Suan G

inN

iang Khua H

oih (Thahdo)

21-11

Awn G

en

22-12

2.Kai C

inC

iin Kho D

im (Thaw

mte)

23-13

Gen K

ho Hau

Thang Go N

iang (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14C

in Khen Pau

Niang Lun C

ingC

in Suan LianD

im N

gaih VungG

o Ngaih M

anC

in Lian Kap

Pum N

gaih Ning

Tual Lian Mang

Zen Ngaih N

iangK

ham H

en Mang

Cing Suan N

ing(Thaw

mte)

(Thawm

te)(Thaw

mte)

(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)25-

15H

au Suum Thang

Zam Sian H

uaiM

ang Lian Khai

Cing D

eih Nuam

Niang Lam

LunV

ung Sian Khual

Kap D

eih Tung

Page 251: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 249

23-13

Gen K

ho Hau

Thang Go N

iang (Thawm

te)

24-14

3. Cin Suan Lian

6. Cin Lian K

apZen N

gaih Niang

Cing Suan N

ing (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Cing Sian N

uamCing Sian H

uai Kim

Hau K

hat PiangLangh Sian K

haiPau Sian Lian

Hau Lian M

ungPau B

iak Muan

Pau Lim K

haiM

ang Tung Thang

21-11

Awn G

en

22-12

3. Thual Kho G

in(C

iang Ning)

23-13

Vung K

ho Niang

Page 252: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 250

20-10

En Son

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)21-

11Aw

n Gen

Suan Khup

En ThualThual Suan

Luan Nem

(1)

(2)

22-12

Zen Kham

Kai Za Thang

Ging N

em (H

angsawk)

Ngoih K

ho Ning (H

angluah)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Khup K

ho Gin

Goih Za C

ingVung K

ho Ciin

Vung K

ho Cing

Khup Za K

hamK

hawm

Cin Hau

Cin Lian Thang

Pau Do

Kham

Za Khen

Nuam

Kho C

iinK

oi Za Khen

Niang K

han EnD

on Hau Vung

(Hangluah)

(Hatlang)

(Buansing)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Kham

Za Hau

Thawng K

henSian suan M

ungC

ing En Man

Nem

Ngaih

Kham

Khan Lian

22-12

2. Kai Za Thang

23.-13

2. Khup Za K

ham3. C

in Lian ThangN

iang Khan En (Buansing)

Don H

au Vung (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Ning K

han Man

Nang H

au Mung

Thang Hau Lian

Do Lam

ThangN

ing Ngaih Lun

Niang Lam

CiinThang Sian Pau

Kham

Deih Piang

Vungh Khan Suan

Zam N

gaih Cing

1.Niiang N

gaih Hau

Ciin Zam

No

Gin Suum

Mang

Thang Lian Mang

(Ngaihte)

(Thawmte)

(Mangtuang)

(Thawmte)

(Ngaihte)

(Samte)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Kham

Sian Muan

Thang Tung Mang

En Deih Lun

Khen K

han Khual

Page 253: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 251

Pu Tuang En’ suan leh khakte(Tuitum

khua Pa Nang K

haw H

au puakna)

17-7

Hen Zong

(1)

(2)18-

8H

ong ThualTuang En

19-9

Zong Awn

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Awn G

enSuan K

hupEn Thual

Thual SuanLuan N

emC

iang Ning

Awi N

ing(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Son Za Hang

Hang N

gilh LohN

ing PumTual C

ingAw

n Za Nang

Gen K

ho Vungh

Niang Za En

Gen K

ho VunghEn K

ho Ning

Ning Za H

uai(M

anlun)(Songput)

(Manlun)

(1)

(2)

(3)

22-12

Thual Khan Thang

Tual Za Do

Nang Suan Pau

Hat Za C

ingN

ing Za Ciin

Kham

Lian Cing

(Tawm

ging)(Sam

te)

(1)

(2)

(1)

(2)23-

13H

ang Lian PauEn Lam

Niang

Hang K

hen Mang

Hang K

han ZamPau Lian M

angN

ing Ngaih H

auG

o Kho Zam

(Tawtak)

(Samte)

(1)

(2)

(3)

24-14

Thang Lian SuumH

au Sian PiangC

ing San Nuam

Page 254: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 252

20-10

3. En Thual

21-11

5. Awn Za N

angEn K

ho Ning (Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Thual Cin Thang

Tun Khan C

in N

ing Za Cing

Cing K

han Man

Kai M

ungVungh Lal

En Dim

Ngul Za C

ingLaw

m Thang

Neng K

hua Thang(H

auzel)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13N

ang Khan M

ungZam

Khan Lun

Sian Lian Mang

Thang Muan Lian

24-14

Thang Muan K

im

20-10

3. En Thual

21-11

6. Gen K

ho Vungh N

ing Za Huai (M

anlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12Thual C

in Mang

Ning K

han Niang

Gin En Pau

Vung Khan C

iinH

ang Khan D

alN

ang Kho H

auV

ung Suan Cing

Vungh Suan Pau

Khum

Khen C

ingM

an Za Niang

Kham

Suan PauD

im N

gaih Cing

Suan Kho N

iangLian Za K

henN

ing Lun Cing

(Manlun)

(Hangluah)

(Hatlangh)

(Hangsaw

k)(Taw

tak)(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13V

ungh Lam Thang

Vungh Sian ThangD

on Ngaih Lun

Huai N

gaih Hau

Khen Suan M

ungThang D

o Vungh

Pum Suan Lian

Mang K

hen Kap

Thang Suan Khai

Cing H

au LunH

au Lian Vung(Taw

tak)(H

angsawk)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

24-14

Pau Biak M

uanN

iang Deih K

imPau Sian K

hualN

ang Sian LianPau K

ip LianH

au Tawi It

Page 255: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 253

21-11

6. Gen K

ho Vungh N

ing Za Huai (M

anlun)

22-

125. H

ang Khan D

al6. N

ang Kho H

auD

im N

gaih Cing

Suan Kho N

iang(H

atlangh)(H

angsawk)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Vungh Sian K

haiH

uai San Nuam

Khen Pian Sing

Vungh Lian Khup

Huai Lun N

iangPau K

han Mang

Cing Sian M

anN

uam San C

ingC

ing Kho D

imZam

Dal Thang

Gin Lam

TuangZam

Kap Thang

(Hat Langh)

(Tawtak)

(Hatlang)

(1)

(2)

(3)

24-14

Niang Sian N

emN

iang Hoih N

uamC

in Lam H

au

21-11

6. Gen K

ho Vungh N

ing Za Huai (M

anlun)

22-12

8. Vungh Suan Pau N

ing Lun Cing (Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Huai N

gun ZoVungh K

im Piang

Thang Muan K

haiZam

Lian TuangM

ang Veel ThangPau Biak Siam

Page 256: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 254

19-9

Zong Awn

20-10

En Son

21-11

4. Thual Suan

22-12

Gen Za N

engPum

Za Cing (Sam

te)

(1)

(2)

(3)23-

13Suan K

ho PauG

in Za Thawng

Pau En Kham

Zen En Niang

Vung Lian Cing

Cing N

gaih Man

(Tawtak)

(Thawm

te)(Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14N

eng Khen Thang

Thawng K

han Suan N

iang Ngaih H

auCing Lam

Dim

Kham

Kap Thang

Pau Suan Mung

Go Suan Lian

Pum N

gaih Niang

Vung En Cing

Dim

Lam C

ingN

ing Go C

ingN

el Nuam

Cing

(Gualnam

)(Thaw

mte)

(Manlun)

(Buansing)(Akgal)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

25-15

Pau Khan K

hualK

am N

gaih ThangSuan Liang M

ungThang Sian K

haiM

ang Biak Lian Thang

Niang N

aih Lian Cing

Pau Ngaih N

iang(M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

26-16

Thang Za Mung

Niang H

au Kim

Thang Khan D

alThang Sian Sang

Niang Sian It

Page 257: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 255

23-13

1. Suan Kho Pau

Zen En Niang (Tawtak)

24-14

2. Thawng K

han Suan5. K

ham K

ap ThangVung En C

ing (Thawm

te)D

im Lam

Cing(M

anlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Pau Kim

Khai

Niang Suan Lun

Vungh Suan M

angThang Sian M

ung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

Pau Lam Tuang

Thang Khup M

ungThang Saw

m Piang

Mang M

uan LianPau Suan M

angK

ap Lian Khup

Niang K

han Nuam

Lun Ngaih C

ingLian Suan M

ung

23-13

1. Suan Kho Pau

Zen En Niang (Tawtak)

24-14

6. Pau Suan Mung

Ning G

o Cing (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(5)

(6)

(7)

25-15

Niang D

eih Vung

Pau Lam K

apN

iang Lian CiinN

iang Ngaih N

oPau N

gaih LunN

iang Huai C

ingN

uam D

eih Cing

Thang Sian Muan

Cing Sian M

uan Kim

23-13

1. Suan Kho Pau

Zen En Niang (Tawtak)

24-14

7. Go Suan Lian

Nel N

uam C

ing (Akgal)

(1)

(2)

(3)25-

15N

iang Deih K

imC

ing Ngaih M

angSuan Lam

Khai

Page 258: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 256

22-12

Gen Za N

engPum

Za Cing (Sam

te)

23-13

2. Gin Za Thaw

ngVung Lian C

ing(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14N

eng Suan PauN

iang Ngaih M

anN

iang Ngaih Lun

Thawng Lam

ThangK

ham K

han Mang

Neel K

han Niang

Pau Sum Thang

Hau K

hanC

ing Hau Vung

(Dopm

ul)(H

angluah)(Sukte)

(Khaw

lun)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

25-15

Nuam

Lam Vung

Hang D

o Nang

Cing M

an Baw

iThaw

ng Sian LianLian M

uan Khai

22-12

Gen Za N

engPum

Za Cing (Sam

te)

23-13

3. Pau En Kham

Cing N

gaih Man (Sam

te)

(1)

(2)

(3)24-

14C

ing Mang

Neng Suan M

angPau Lian K

hupThaw

ng Khen M

ang(Hangluah)

Niang Lun C

ing (Samte)

Niang Lun C

ing (Naulak)

25-15

Man Taw

i Kim

Page 259: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 257

Pu Seel Tawng’ suan leh khakte

(Lamzang khua R

ev. Thang Van Lian puakna bang)

15-5

Lam H

en

(1)

(2)16-

6Seel H

ongSeel Taw

ng

17-7

Tawng K

hai

18-8

Thual Suan

19-9

Zong Kham

(1)

(2)

20-10

Neng K

hupThang Suang

21-11

Kham

Za ThangC

ing Niang (Lethil)

(1)

(2)

22-12

Kham

Khen M

ungN

ian Go D

im1. N

ing Khan D

im (G

ualnam)

Suan Za Nang

2. Man N

gaih Niang (K

awngte)

(Phualte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13Thang Van Lian

Gin Lam

Khual

Nang Vel Suum

Niang Baw

i Nuam

Khaw

m N

u CingN

ing Muan C

ingH

au Sawm

Dim

Man Tan C

ing (Tangpua)

24-14

Dim

Nuam

Lun

Page 260: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 258

Pu Mang Suk’ suan leh khakte

(Munlai Pa D

o Za Cin hong puakna)

12-2

SIM H

ANG

(1)

(2)

(3)13-

3G

ing LamM

ang SukM

ang Vungh

(1)

(2)

(3)

(4)14-

4Thuk Zong

Thuam O

nTun K

imSuk Thuah

(1)

(2)

15-5

Do Son

Lam D

ong1. Louch D

awn

2. Phong Uap

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

16-6

Ngah Son

Hang K

hamK

ai Hang

Gah K

hupD

ong Khai

Niang C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)17-

7Son K

haiK

am Vum

Sen Awi

Niang Zam

Kham

LuanC

in Khaw

ThangD

awn C

iangC

iin Nem

Sang LiangSang Liang

Mang D

aiH

at Ning

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

18-8

Son Kho Thang

Son Kam

Khaw

m Cin

Dam

LianH

ang Za EnH

au Dim

1. Ciin H

enH

au Kho C

iinN

giak Kho N

iangK

ai Dim

2. Ning K

ho Hau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Khai N

angK

ap ZamCing Zam

Khoi Suan

Ngin K

ho ZamK

am K

ho EnEn D

oThang K

ho EnK

am K

hualN

iang Man

Kham

Khuul

Dam

Za Cing

Song Dim

Cing K

ho Niang

Luan Kho N

iang(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Zahlangh)

(Puakhil)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

(16)

(17)

Hau G

inSon Za K

henH

ang Kho En

Dim

Kho H

auN

iang Za Cing

Nuam

Za Cing

Niang Za D

imK

hual Hen C

ing1. D

im K

ho Cing (Puakl)

Dim

Kho Zen

Ning K

ho Gin

Thang Za Gin

Thang Za Kam

Tuang Za Langh2. K

hual Za Dim

(Zahl)(Zote)

(Bawm

khai)(Taw

mging)

(1)

(2)

20-10

En Za Nang

Hau K

ho Zen

Page 261: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 259

Pu Song Kho Thang’ suan leh khakte

(Munlai Pa D

o Za Cin hong puakna)

18-8

1. Son Kho Thang

19-9

5. Ngin K

ho ZamD

am Za C

ing (Zahlang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Sang Za Cing

Thang Kho C

inZam

Za Niang

Zam Za C

ingD

o Za Cin

Ciin Za H

auH

au Kho M

anK

hual Za LianN

gin Za Hau

Vial Kho C

ingTual D

o Cing

Neng K

ho Kham

Zam K

han Dal

Hau Za C

ing(Taw

mging)

(Zote)(G

ualnam)

(Khapum

)(Taw

mging)

(Mualsn)

(9)

(10)

(11)

Khual Za M

anD

im K

ho CiinN

gin Za Dim

Zam K

ho LianD

al Lam Thang

Ngul K

han Do

(Bawm

khai )(Baw

mkhai)

(Gualnam

)

19-9

5. Ngin K

ho Zam

20-10

2. Thang Kho C

inV

ial Kho C

ing (Zote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)21-

11Zam

Za Nang

Ngin N

go LianK

hual Khan K

apCin Lam

PauC

ing Khan Lun

Khen Suan M

ungM

an Ngaih Lian

Lian Cin Thang

Hau lam

ThangN

iang Kho M

anN

goih Khan D

imC

ing Sial Dim

Hau N

em Vung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Cin Suan Pau

Cing Sawm

Dim

Suan Biak Tuang

Ciin Theih Kim

Lian Suan Mang

23-13

Nang K

ap Tuang

Page 262: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 260

20-10

2. Thang Kho C

inVial K

ho Cing (Zote)

(1)

21-11

2. Ngin N

go Lian3. K

hual Khan K

apN

goih Khan D

imC

ing Sial Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Cin Suang K

haiCing Lam

LunN

gin Suan TuangLun N

gaih Dim

Pau Khan Suan

Zam N

gaih LunC

in Sian Muang

Man D

eih Zawm

20-10

2. Thang Kho C

inVial K

ho Cing (Zote)

21-11

4. Cin Lam

PauH

au Nem

Vung

(1)

(2)

(3)

(4)22-

12C

in Khan M

ungH

au Khan Suan

Nang Sian Langh

Cing Sian H

uai

19-9

5. Ngin K

ho ZamD

am Za C

ing (Zahlang)

20-10

5. Do Za C

inTual D

o Cing (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Zam Suan M

ungPau Pian Thang

Cin Lam

Mang

Langh Cin Lian

Dam

Khan Lian

Hau Thon K

imLian Za M

ungN

ing Ngaih N

uamZen Saw

h Dim

Cin Sian D

eihM

an Khaw

m C

ingSiannu M

awi

(Bawm

khai)(G

ualnam)

(Ngaihte)

(1)

(2)

(1)

(2)

(1)

(2)22-

12Cin K

im K

hai N

go Khan M

uanM

artin Cin Thang

Cin Saw

m Sang

Cing Sian San N

uamC

ing Theih Kim

Cin Saw

m Tung

Page 263: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 261

19-9

5. Ngin K

ho Zam

20-10

8. Khual Za Lian

Hau Za C

ing (Mualsn)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Nang K

han SuanZam

Ngaih Lun

Cin Sian M

uangM

an Deih Zom

Zam G

o Tuang

18-8

1. Son Kho Thang

19-9

7. En Do

8. Thang Kho En

Song Dim

(Phuakl )C

ing Kho N

iang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Zam Za C

ingZam

Za Ning

Ciin Za C

ingThang Za N

go C

ing Za Man

Niang Sian C

ing

18-8

1. Son Kho Thang

19-9

9. Kam

Khual

Luan Kho N

iang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10H

au Za Cing

Cin Za D

alC

iin Kho M

an Thang Za Pau

En Za Mung

Nem

Ngaih Lun

Page 264: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 262

18-8

1. Son Kho Thang

19-9

10. Hau G

in11. Son Za K

hen1. D

im K

ho Cing

Dim

Kho Zen (Zote)

2. Khual Za D

im (Zahlang)

(1)

(2)

(3)

20-10

Khai Za Luan

Thang Kho Lian

Cing Za G

o

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

Ciin Za N

iangLuan K

ho Cing

Cing K

ho Man

Zam N

go Dim

Thang Khan Lian

Dam

Lam Cing

Zam C

in ThangThaw

ng Za Vung

18-8

1. Son Kho Thang

19-9

12. Hang K

ho EnN

ing Kho G

in ( Bawm

khai )

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10Ciin K

ho Dim

Dim

Za Man

Sang Za Dim

Cing Za V

ungN

iang Khan C

ingM

an Za Cing

Thang Khan M

ungTual N

gaih Cing

Khual N

gaih Lun

Page 265: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 263

Pu Do Son’suan leh khakte

15-5

1. Do Son

16-6

3. Kai H

ang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)17-

7Son Zam

Thang EnSon C

in ThangU

ap LuanSai Zam

Khup G

inTun Langh

Thang Kho Awi

Khual G

oihH

oih Niang

Khaw

h Ciin

Hoih N

iang(Sukte)

(Sote)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)18-

8V

ung Kho N

iangK

hup Niang

Nem

Za ZenH

ang Za ThangC

iang Kho Zam

Hen Za K

amK

am Za Sing

Zam K

ho Niang

Neng K

ho ZamK

hai Kho En

Kam

Za EnVung Za Lian

Thawng K

ho Kam

1. Man K

han Niang(Sote)

Thang Kho D

im(Zote)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Sukte)2. C

ing Za Ciin

(1)

(2)

19-9

Thang Za Dim

Ciin K

han Cing

Mang Za C

inZam

kho Cin

17-7

1. Son Zam

18-8

6. Hen Za K

am1. M

an Khan N

iang (Sote)2. C

ing Za Ciin

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Zam K

han Do

Zam C

in Khual

Sing Khan Suan

Nem

Go N

iangN

eng Suan ThangD

im K

han Nem

Zen Khan M

anZam

Sian Mung

Pau Khan Lian

Man K

han Ning

ThariiVum

Khan Thang

Suan Khan Pau

Luan Do Vung

(Zote) (H

ualngo)(Taw

mging)

(Sote)(K

hawlte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Kam

Cin Kham

Ciin Lawh N

iangZen Sian Taw

iM

ung Pian Khai

Ciin Sian Nuam

Kam

Sian Kem

Thang Sian PauPau K

han Lian

Page 266: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 264

17-7

1. Son Zam

18-8

6. Hen Za K

am1. M

an Khan N

iang (Sote)2. C

ing Za Ciin

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

19-9

Zam Za K

hamN

ang Deih C

ingThang K

han Do

Thual Kho Pau

Awi K

han Cing

Zam Pian Thang

Kam

Khan Pau

En Za LanghK

ap Do Thang

Khen Suan Lian

Hau K

han Cing

Gin K

ho LanghLuan M

an Cing

Hang Za K

henN

iang Kha C

iinC

ing Khan Vung

Awi N

gaih Cing

Lian Khan C

ing(Taw

mging) (Taw

mging)

(Bawm

khai)(Taw

mging)

(Bawm

khai)(Sukte)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)20-

10Sing D

o Za Nang

Dim

Ngaih Lun

Kam

Lian Mang

Lian Ngaih Vung

Do Lian

Do K

han Khual

Cing Sian N

emCiin D

eih LianLun Sian D

imThang Suan Tang

Dim

Ngaih Lun

Gin Lam

PauN

gai Sawm

Cing

Gin Sian K

hamK

am D

o Dal

(Zote)(Taw

mging)

(Tawm

ging)

17-7

1. Son Zam

18-8

7. Kam

Za Sing

19-9

3. Thang Khan D

o6. Zam

Pian Thang Luan M

an Cing(Baw

mkhai)

Niang K

han Ciin (Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Sing Do Tuang

Sing Tung Mang

Thawng K

han Kim

Dim

Suan Lawh C

ingZen Taw

i Huai

Dim

Ngaih K

im (Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

Sing Tual LianD

im N

gaih Huai

Niang Lam

Cing

Cing N

gaih Khaw

mC

ing Ngaih D

onC

ing San Nuam

Do K

han Kham

Pau Khan M

angC

ing Sian Mang

Page 267: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 265

18-8

7. Kam

Za Sing

19-9

7. Kam

Khan Pau

9. Kap D

o TuangC

iang Khan Vung (Sam

te)Aw

i Nigaih C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Dim

Khaw

l Nuam

Niang Taw

i Dom

Langh Suan Kham

Lian Neng C

ingCing Sian H

awm

Cing Sawm

Nuam

(1)

(2)

(3)

(4)

Dim

San Kim

Sing Sawn C

inG

in Sian ThangM

an Ngaih N

uam

18-8

7. Kam

Za Sing

19-9

10. Khen Sian Lian

Lian Khan C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10D

im K

hawm

Kim

Sang Kim

ThangG

o Sian Muan

Lian Sian Khai

Cing N

gaih ZonZam

Sawm

Tung

Page 268: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 266

15-5

1. Do Son

16-6

3. Kai H

ang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)17-

7Son Zam

Thang EnSon C

in ThangU

ap LuanSai Zam

Khup G

inTun Langh

Thang Kho Awi

Khual G

oihH

oih Niang

Khaw

h Ciin

(Sukte)(Sote)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

18-8

Uap G

inC

in Kho Zam

Cin Za Suan

Khual N

engN

ing Awi

Dim

Kho M

an(H

atlang)(K

hualum)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

19-9

Goih K

han Niang

En Khan Pau

Thang Ngaih Lian

Ciin Za N

iang1. Song N

gaih Cing

1. Ning K

hen Cing (K

huptong)C

in Do K

hen (Tawm

ging)2. Thaw

ng Ngaih D

on (Zahlangh)2. N

ing Sian Cing (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Awi Sian C

ingZam

Lian Mung

Sian Khan K

apLian Saw

m Sing

Zam K

han Sian

17-7

2. Thang EnK

hol Goih (Sote)

18-8

2. Cin K

ho Zam

19-9

3. Thang Ngaih Lian

1. Ning K

hen Cing (K

huptong)2. N

ing Sian Cing (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Zam K

han Mang

Awi Lam

VungSuan Lian Thang

Niang D

on Vung

Gin Lam

Mung

Zam Lian Pau

Page 269: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 267

17-7

2. Thang En

18-8

3. Cin Za Suan

Dim

Kho M

an (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)19-

9N

ing Sial Niang

Gin G

o CingG

in Khan Zam

Luan Ngaih C

ing(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Man Suan C

ingD

im Lam

VungN

iang Lam K

imG

o Khan K

hamC

ing Deih Lian

Ciin Sian C

ing

15-5

1. Do Son

16-6

3. Kai H

ang

17-7

3. Son Cin Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

18-8

Hang Za Langh

Son Za Hen

Zam K

ho Cin

Zam Za D

alLuan K

ho Ning

Goih Za C

ingC

ing Kho Aw

iD

im Za Langh

Thang Kho N

emVung Za D

imZam

Za ZenK

am K

hualLuan Vum

Khen N

ang(Sote)

(Sote)(Buansing)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Tungluth)(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

19-9

Goih Za Zen

Cin K

ho ZenC

ing Zen Ciin

Thang Za SuanZam

Ngaih Thang

Dal Zen Pau

Niang C

in ThangC

ing Sian Man

Dal Zen Pau

Zam N

gaih ThangK

am Za G

oN

iang Za Ciin

1.Ciin K

ho Zen1. G

oih Za ZenZuan Za C

ing(Taw

mging)

(Tawm

ging)(H

atlangh)(Tunglut)

2.Ning Lun N

iang (Suantak)2.C

ing Lian Niang

(Bawm

khai)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Suan Lian Pau C

in Khan K

hamD

im Lun Cing

Niang K

han Ngai

Piang Do N

iangM

an Za Vung

Cin Suan K

haiZam

Do Thang

Zam N

gaih LianTual K

han Do

Pau Khan Sing

(Bawm

khai)(Baw

mkhai)

(Bawm

khai)(Taw

mging)

Page 270: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 268

17-7

3. Son Cin Thang

18-8

3. Zam K

ho Cin

19-9

2. Zam N

gaih Thang1. C

iin Kho Zen

2. Ning Lun N

iang (Suantak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10D

im Sial K

imC

in Suan Nang

Langh Khan Pau

Cing Suan V

ungPau D

o Kim

Man N

gaih Cing

Dim

San CingC

in Khan Thang

Ngai N

em K

imThang K

han Mung

Cing N

gaih Man

Pau Suan Mung

Ning D

eih Vung(N

aulak)(K

huptong)(Baw

mkhai)

(Bawm

khai)

(10)

(11)

(12)Lian Thaw

n Mung

Suan Lian PauC

in Khen K

ham

18-8

3. Zam K

ho Cin

19-9

3. Dal Zen Pau

4. Niang C

in Thang1.G

oih Za Zen (Bawm

khai)Zuan Za C

ing (Bawm

khai)2.C

ing Lian Niang (Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Suan Lian PauC

in Khan K

hamCing Saw

m H

uaiZen M

uan Kim

Gin D

eih CingC

in Khat Suut

Goih D

on Kim

Tual Sawm

PauC

iin En VungZen Lam

Niang

Page 271: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 269

16-6

3. Kai H

ang

17-7

3. Son Cin Thang

18-8

2. Son Za Hen

Thang Kho N

em (Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

19-9

Goih Za N

ingG

in Zen Niang

Lian Kho M

anThang D

o Dal

Cing N

gaih Niang

Cin K

han EnC

iin Kho D

onC

ing Sial LunZam

Khan N

angThuam

PauC

ing Sial VungC

in Deih Piang

(Lampho)

(Zahlangh)(N

eekgen)(Buansing)

(1)

(2)

(3)

20-10

Hen K

han LamThang Sian M

ungN

em Taw

i Cing

17-7

3. Son Cin Thang

18-8

4. Zam Za D

alZam

Za Zen (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)19-

9C

ing Man N

iangH

en Khan G

o C

ing Za Mang

Cing En H

au G

in Tul Cing

Thang Za Cin

Zuan En Cing

Ning Za C

ingG

in Do Pau

Suan Ngaih Lian

(Bawm

khai)(Buansing)

(Hatlangh)

(Bawm

khai) (Zahlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Dal Lian M

ungD

o Sian LalM

ang Tung ThangZam

Muan Tuang

Kham

Suan Thang

Page 272: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 270

18-8

4. Zam Za D

al

19-9

3. Cing Za M

ang N

ing Za Cing (H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)20-

10Zen M

uan Cing

Niang K

hawl K

imD

al Sian ZamG

in Za LianC

ing Lun Vung

16-6

3. Kai H

ang

(1)

17-7

5. Sai Zam6. K

hup Gin

Hoih N

iang(Tawm

ging)K

hawh C

iin (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)18-

8H

ang Za Khen

Hang Za D

alThang K

ho Cing

Nem

Zen Cing

Kam

Kho En

Awi K

han Cing

(Tawm

ging)

19-9

Zam K

ho Cin

Page 273: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 271

Pu Gah K

hup’ suan leh khakte

15-5

1. Do Son

2. Lam D

ong1. Louch D

awn

2. Phong Uap

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

16-6

Ngah Son

Hang K

hamK

ai Hang

Gah K

hupD

ong Khai

Niang C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)17-

7Son Langh

Thuam Tual

Ning N

emK

hai Kho V

ialU

ap Kho N

ingN

em K

ho Niang

Goih K

ho Hau

Khup M

ungD

im Za N

iang(Phaipi)

(Buansing)(Akgal)

(Suanzam)

(Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

Khai Za Langh

Cing K

ho Nuam

Go K

han Zen U

ap Dim

Ning Za N

iang N

iang Ngaih V

ung N

em Saw

m Cing

Uap Sian

Awi C

ingThang Lian

Min K

hual N

ang Cin D

alLian D

o Mang

(Puakhil) (Sote)

(Phaipi)(H

atlang)

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9H

au Go C

ingM

ang Ngaih N

iangLangh K

han Go

Vial K

hen ThangSuan Pau

Tual Lian TungPau Lam

Huai

(Sote)(Tunglut)

(Bawm

khai)

(1)

(2)20-

10Langh Sian M

uangCing H

uai Kim

Page 274: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 272

Pu Son Khai’ suan leh khakte

17-7

1. Son Khai

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

3. Khaw

m C

inSon K

amD

am Lian

Hang Za En

Ngiak K

ho Niang

Hau K

hua Ciin

Kai D

im (Sote)

Ciang Luan

(Bawm

khai)(Sote)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)19-

9C

iang ZenVial K

ho Dim

Vial Za D

alThang Za G

inK

am Za G

inK

hual Za Thawng

Thang Kho G

inH

ang Go

1.Kam

Za Dim

(Bawm

khai)D

im K

hua Hau

Man Lam

Cing

Zam D

im(M

ualsum)

(Siam Suang)

2.Awi Za C

iin (Tawmging)

(Tawm

ging)(H

atlang)(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Nem

Kho C

ing N

iang Khan D

imC

in Khan Lian

Dal K

han ThangThang K

han Mang

Niang Lian C

ingN

ing Lam Cing

Hau N

gaih Vung

Kam

Khua Langh

Cin Za K

amC

iang Lawh N

uamZen D

eih VungN

iang Khan C

ingThuam

Hang

(Tawm

ging)(Zote)

(Sote)(Zote)

(Hangsaw

k)9. G

in Ngaih Lun

10. Khen Sian M

ung

Dim

Sian Lun (Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Dim

Lun Mang

Lam Sian H

uaiThang D

o Kap

Thawng Sian M

ungC

ing Khaw

m Vung

19-9

3. Vial Za D

al1. K

am Za D

al (Bawm

khai)2. Aw

i Za Ciin (Taw

mging)

20-10

4. Dal K

han ThangZen D

eih Vung (Zote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)21-

11D

al Sian Mang

Dim

Ngaih San

Cing San C

ingM

ang Khan K

hupLian Sian K

haiLian Sian M

ung

Page 275: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 273

19-9

3. Vial Za D

al1. K

am Za D

al (Bawm

khai)2. Aw

i Za Ciin (Taw

mging)

20-10

5. Thang Khan M

ang10. K

hen Sian Mung

Niang K

han Cing (H

angsawk)

Dim

Sian Lun (Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Nem

Sian VungD

al Lam Tuang

Cing Suan Lian

Hang Sian M

uangLian Sian M

uangK

hual Muan K

im

(1)

(2)

(3)

(4)

Ciin Sian Hoih Cing K

imLian D

eih Kim

Dal Sian Piang

Tual Cin K

hual

18-8

3. Khaw

m C

inN

giak Kho N

iang

19-9

4. Thang Za Gin

5. Kam

Za Gin

6. Khual Za Thaw

ngD

im K

hua Hau (Taw

mging)

Man Lam

Cing(H

atlangh)Zam

Dim

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Niang K

ho Cing

Zam Za V

ungD

im K

han LianH

au Man C

ingD

al Suan Mung

Niang K

han LunZam

Go Pau (Thatm

un)En Sian K

hai (Khaute)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Niang N

gaih LianLuan K

han Vung

Dim

Khan N

uamK

ham Sian Lun

Ciin N

gaih Niang

Cin Sian M

angThang Suan

Lalthanmaw

iaTuan Suan N

angTual Suan K

apN

ang Khan M

ungLalveni

(Suantak)(G

ualnam)

(Zuisang)(Laiteng)

(Lusei)

(1)

(2)21-

11C

ing LianLian M

in Thang

Page 276: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 274

Pu Lam D

ong’ suak leh khakte

13-3

2. Mang Suk

(1)

(2)

(3)

(4)

14-4

Thuk ZongThuam

Awn

Tun Kim

Suk Suah

(1)

(2)15-

5D

o SonLam

Dong

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

16-6

Ngul N

ialZong Lam

Am

suakSon H

enG

ah ThangVum

Kham

Thang Naw

nG

oih VungTuang N

onH

oih Nem

1. Zing Goih (N

aulak)(Sam

te)(Buansing)

(Mim

vaak)(H

angluah)2. K

hawl D

im (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

17-7

Nem

kaiD

ong PumH

en Goih

Sian Niang

Thual Kham

Nial N

iangTuan N

gul1. K

hai Dim

(Bawm

khai)K

ham En

Hel K

ai1. D

al ZenC

in Thawng

(Hangtual)

2. Ngul Za K

heen (Guite)

(Guite)

(Hautual)

2. Uap N

iang (Buansing)(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

18-8

Khan N

engSian N

gemK

haam G

inVum

Za Dai

Vung Za Ciin

Vai Kho C

iinO

n Gin

Ciin Za G

oih(M

anlun)(Thaw

te)(M

anlun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

19-9

Pum Za Thaw

nC

iang Man

Khaam

Khan Pau

Niang K

han Ciin

Pum D

o ThangLangh Za En

Go Suan D

alPau Suan M

angPum

Kho Thaw

ng1.M

an Za Ngul(Sukte)

Suan Do

1.Sian Za Man(Taw

mging)

Vial Kho N

iang1.C

ing Ngaih N

iing(Manlun)

1.Zel Za Man(Sukte)

(Hau Tual)

2.Gin N

gaih Lun(Dopm

ul)(Tung D

im)

2.Vung Khen C

ing(Tongluai)(Thaw

mte)

2. Do Lun C

ing(Thawm

te)2. En K

ho Cing(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Goih H

en Cing

Zam N

gaih LunG

in Sian Mung

Thang Muan Lian

Thawng K

hen Mang

Pum G

o ThangLaw

Ling(H

autual)

Page 277: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 275

18-8

3. Khaam

Gin

Ciin Za G

oih (Manlun)

19-9

5. Pum D

o Thang1.Sian Za M

an(Tawm

ging)2.Vung K

hen Cing(Tongluai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Ciin K

han Niang

Man N

gaih Lian Gin K

han Khai

Thang Tung Nung

Ngul K

han Huai

Man En M

angPau M

un Mang

Pau Tung Mung

Vungh Suan Mung

Ning Sial Lun

Gin G

o PauThang N

ial Mang

Cing H

au Dim

(Manlun)

(Thuamte)

(Tawm

ging)(M

anlun)(Thangm

an)

(1)

(2)

(3)21-

11Thang M

uan Khai

Cin Sian K

opPau Sian Tung

18-8

3. Khaam

Gin

Ciin Za G

oih (Manlun)

19-9

6. Langh Za En7. G

o Suan Dal

Vial Kho N

iang1.C

ing Ngaih N

iang(Manlun)

(Thawm

te)2. D

o Lun Cing(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Pau Lam Sang

Goih K

han Nuam

Man H

au LunA

ung Sian Sang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

Go D

o Mang

Pau Khan K

imSuan Thon Piang

Do Sian Tuang

Goih N

uam M

angPau Lam

TungThang Len K

hupN

ing Lawh M

anM

an Suan Nuam

Vung Lam C

ingG

in Ngaih M

angN

iang Zam Lun

Thawng Suan Piang

Nem

Hen M

ang(H

angluah)(Thaw

mte)

(Suante)(H

angluah)(D

opmul)

(1)

(2)

21-11

Man San M

uangD

al Lam Cing

Page 278: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 276

18-8

3. Khaam

Gin

Ciin Za G

oih (Manlun)

19-9

8. Pau Suan Mang

1.Zel Za Man(Sukte)

2. En Kho C

ing

(1)

(2)

(3)20-

10G

in Suan Hau

Suan Khan Thaw

n ThangPau Sian K

haiC

ing Za Vung (Thuamte)

Goih Za N

iang

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

21-11

Man Sian H

uaiM

ang Sian TuangH

au Mun Sang

Mang Sian K

haiThaw

ng Sian SangZel Sian K

hual

16-6

Zong Lam

17-7

5. Thual Khaam

1. Dal Zen

2. Uap N

iang (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)18-

8Lam

Za Kham

Vung Za Aw

iN

em Ciin

Lam Za N

ang Thaw

ng ZamThang Thon

Pau Za Gin

Kham

Za Gin

1.Vung Za Goih (H

atlang)1.M

an Za Vung (Hautual)

Ning N

iang2.C

ing Kho N

ian (Bawm

khai)2.Vung D

o Niang(Taw

mging)

(Dopm

ul)3.D

im Zel (D

opmul)

4.Ning N

iang (Dopm

ul)5.G

oih Khan N

ing (Dopm

ul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

19-9

Niang Za C

iinN

iiang ZamZam

ZenN

em Za En

Niang K

han Cing

Khaam

Khan Thang

Kham

Za Do

Sian Za Man

Gin K

han SingThang C

in Kim

Pau Za SuanLian Za D

oVungh Suan Thang

Awn K

hua VunghPum

Do Thang

(Sukte)(Tungdim

)(N

aulak) (M

unlun)(Taw

mging)

17-7

5. Thual Khaam

1. Dal Zen

2. Uap N

iang (Buansing)

18-8

7. Pau Za Gin

1. Man Za Vung (H

autual)2. Vung D

o Niang (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

19-9

Khaam

Za Khen

Niang K

han Cing

Niang Za D

imK

haam Za Thang

Khup Za C

in(Taw

mging)

(Guite)

Page 279: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 277

Pu Am

Suak’ suan leh khakte

15-5

2. Lam D

ong

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)16-

6N

gul Nial

Zong LamA

m Suak

Son Hen

Gah Thang

Vum K

hamTuang N

on (Minvaak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

17-7

Dong N

engVung D

onLam

SuanSiam

CiinG

in ThualThual C

inN

awn N

gul Pum

Kho Tuan

Suak Za Gin

Don N

iangC

ing Don

On N

engVum

Kim

Phut Gin

Lun Ning

Dim

Vum1.D

im Vum

(Hatzaw

)Luan N

iiangSuan Za N

eng(H

atlangh)(Buansing)

(Mate)

(Manlun)

(Neekgen)

(Hatzaw

)2.Thaw

ng Nian(H

angluah)(H

angluah)(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)18-

8Suak H

enTuan G

inCin G

inK

ham Tun

Hen Zen

Nem

Gin

1.Cing K

ho Nian

Don Za N

gai(N

aulak)2.N

em G

in(Naulak)

(Hatlangh)

(1)

(2)

19-9

Neng Za Thang

Ngul En

Dal Zen (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Gin K

han CiinG

in Go Pau

Ciin N

gaih Hau

Thang Khan M

angA

m Suan M

ungG

o Khan K

apN

iang Zam C

ingN

gul Hen Thang

1.Mi M

ar (Kaw

lte)K

hual Do Pau

Tuan Go N

iang(1)N

em Tul C

ing(Tawm

ging)D

ai Khen Pau

(Naulak)

2.Ngul K

han Hau

(Mate)

(Telsing)(2)M

ang Lian Cing (Tungdim

)(Telsing)

(Tawm

ging)

(8)

(9)

(10)

(11)Tuan Lam

ThangV

ung Khan Lun

Thawn K

hen Niang

Nuam

En Cing

Niang San H

auEn C

in Mang

Do Suan Lian

Tun Khan N

ang(Sukte)

(Tawm

ging)(M

ate)(H

autual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Zen Mary

En Than TuangThang Lam

PiangZen Sian N

iangC

ing San Nem

Page 280: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 278

19-9

2. Ngul En

Dal Zen (Suante)

20-10

4. Thang Khan M

angTuan G

o Niang

(Telsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)21-

11Zen Lam

Cing

Niang Zam

LianH

au Nuam

LunCiin K

han Kim

En Thawn Suum

Vial Lian Mung

Cing Lian Sang

Pau Pian Khai

19-9

2. Ngul En

Dal Zen (Suante)

20-10

5. Am

Suan Mung

8. Tuan Lam Thang

1.Nem

Tul Cing(Taw

mging)

Niang Saan H

au2.M

ang Lian Cing (Tungdim

)(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

21.11Zen H

uai Mang

Zen Hau M

anN

iang Lam Vung

Cing Saan Lian

En Muan Lian

Zen Haw

m C

ingThaw

ng Mun Thang

Page 281: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 279

16-6

3. Am

SuakTuang N

on (Minvaak)

17-7

1. Dong N

engC

ing Don (H

atlangh)

18-8

3. Cin G

in1.C

ing Go N

ian (Gualnam

)2.N

em G

in (Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Gin Za D

o Tuan K

ho Kham

Don N

gaih Cing

Nuam

Ngaih C

ingN

gai Nuam

Neng Za Thaw

nC

iin Ngaih Vung

Gin N

gaih Niang

Sian Khan Pau

Lian Ngaih N

iangLuan K

ho Hau

Suang Za Kham

Thawng K

ho TuanTun Za Thang

Khin M

ya Mya

Pum Za Thang

Lian Za Dal

(Tawm

ging)(Baw

mkhai)

(Buansing)(Buansing)

(Bawm

khai)(K

awlte)

(Hangluah)

(Hautual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Vung Ngaih D

imG

in Go Thang

Cing N

gaih Hau

Kham

Suan Mung

Khen Saw

m Pau

Hm

un LingG

o Khan N

iangC

ing Hau D

onD

on Khan N

iang(Falam

)(Taw

mging)

(Gualnam

)(Tonsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Thang Kho Thaw

nD

o Lian Mang

Cing D

o ZenEn Za Tuang

Dim

Sian Nuam

Do Sian Piang

Niang Sian N

emD

im Biak M

ung

Page 282: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 280

17-7

1. Dong N

eng

18-8

3. Cin G

in1.C

ing Go N

ian (Gualnam

)2.N

em G

in (Naulak)

19-9

2. Tuan Kho K

ham5. N

eng Za Thawn

Luan Kho H

au (Bawm

khai)K

hin Mya M

ya (Kaw

lte)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)20-

10G

in Sian PauC

iin Ngaih Lun

Do Suan Thang

Gin Lian Pau

Khin San N

aingSan Tw

an Naing

Cho C

ho Naing

Ngo K

ang Cing

(Laiteng)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)20-

11K

ham Sian K

haiH

au Sian Cing

Cing Thian N

uamCing Van K

imK

am Pum

Khai

17-7

1. Dong N

engC

ing Don (H

atlangh)

18-8

4. Kham

TunD

on Za Ngai (H

atlangh)

(1)

(2)

(3)19-

9D

on Za Niang

Neng K

ho Thawng

Thang Khan Suan

Cin Pau (Baw

mkhai)

1.Niang Lun M

ang (Naulak)

1.Ngai Za Vung (H

atlang)2.C

ing Do Lun (Suante)

2.Cing D

o Lun (Suante)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Tun Lian TuangN

gai Khen D

imN

iang Lam Cing

Ngai Tan C

ingN

iang Khan Lun

Tun Sian Mung

Tuan Do K

hupK

hup Khan K

hualH

ial Sian Muang

Cing N

gaih Vung(Naulak)

Vanlalhruaia G

in Kho K

ai (Naulak)

(1)

(2)

21-11

Mang D

eih Niang

Thawng Sian M

ang

Page 283: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 281

16-6

3. Am

SuakTuang N

on (Minvaak)

17-7

3. Lam Suan

Vung Kum

(Mate)

(1)

(2)

(3)

18-8

Sian Gin

Non C

ingH

en Go

Ciin G

oK

han Za Thang1.N

iiang Kho M

an (Thawm

te)(H

angluah)(Taw

mging)

2.Kai Zen C

ing (Kholte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)19-

9K

im Zam

Suan Za Kap

En Do C

ingM

an Khan C

ingSuan K

ho Ciin

Go K

han Mang

Zel Kho Vungh

Zam Za M

anThang K

ho EnLian K

han Kap

Hau K

han Kap

Zam Za D

im(Thaw

mte)

(Sukte)(G

uite)(M

ilun)(Zahlangh)

(Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Gin Lam

Mang

Kap Lam

PauM

an Nuam

Ciin

Hau N

gaih LunC

iin Deih N

iangZam

Sian VungLian Za M

ungN

gul Lam N

iangK

hin ZawH

tay Win

Ko M

awng Toe

(Suante)(K

awlte)

(Kaw

lte)(K

awlte)

21-11

Kap Thaw

n Thang

19-9

5. Go K

han Mang

Zam Za D

im (N

aulak)

(1)

(2)20-

10G

o Sian PauThaw

ng Do D

al

Page 284: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 282

15-5

2. Lam D

ong

16-6

3. Am

SuakTuang N

on (Minvaak)

17-7

5. Gin Thual

Lun Ning (N

eekgen)

(1)

(2)

(3)18-

8Suak Za K

hamC

in Za Gin

Kai Pau

Ning Za D

onN

ing Za Don

Zen Za Vung(H

atzaw)

(Hatzaw

)(Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)19-

9N

ing Za Niang

Ning N

gaih LianThual K

ho PauN

iang Khan H

auPau K

han SuanVul Zo Thang

Nang N

gaih Pau(Samte)

Man K

ho Cing(Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Don G

o Mang

Gin Taw

i ThangN

iiang Khan V

ungN

iang Suan LunN

uam K

han Niang

Zam Suan Lian

Lian Suan Huai

Zen Huai K

imH

au Suan Khual

Nang Sian Thang

U G

yi Chian

Cing G

in Mang

(Suankhup)(Vom

long)(G

ualnam)

(Kaw

lte)(G

ualnam)

(8)

(9)

(10)

(11)Pau K

han ThangZen H

au Ciin

Thang Khaw

m K

haiN

aomi Pau

Lal Vul LianPau Lam

Kim

(Hatlang)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

21-12

Pau Sian Kom

Dal Sian M

angC

ing Sian Hoih Lian

Mung M

uan SangLian Sian H

ongC

ing Sian Hoih N

uam Lal N

un Maw

i

Page 285: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 283

17-7

5. Gin Thual

Lun Ning (N

eekgen)

18-8

3. Kai Pau

Zen Za Vung (Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)19-

9N

ing Man C

ingThual K

hen Mung

Zen Go N

iangN

iang Khan Lian

Cing Suan M

anThang K

ap Khai

Go D

eih VungG

in Cin K

hamK

am K

han PauD

im N

gaih Lian(G

uite)(H

atzaw)

(Tawtak)

(Guite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Vung Zam

Man

Nuam

Ngaih D

onPau K

han Cing

Cing Sian Dim

Pau Sian TuangM

ang Sian Nuam

(Sukte)

Page 286: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 284

16-6

3. Am

SuakTuang N

on (Minvaak)

17-7

7. Naw

n Ngul

1. Dim

Vum (H

atzaw)

2. Thawng N

ian (Hangluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

18-8

Vung Sial CiinN

eng Za Kham

Ning N

ianThual C

ingK

ham Za Laang

Khaam

Za Cing

Suak Kho K

aiVung Za C

iinN

ing Kho N

ianD

ong ZamC

in Nang

Thuang Kho N

iangK

am C

in Hau

Man C

ing (Manlun)

Cin N

ang(Tungdim

)(Tongluai)

(Thawm

te)(N

aulak)(Sukte)

Nian N

gaih Ning (Tungdim

)(Thaw

mte)

(9)

(10)

(11)Thual K

han PauN

gai En Niang

Kam

Khan C

ingD

on Ngaih C

ingD

am Za En

Thang Khan M

ang(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Tohing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

19-9

Ngul K

ho ThangTun K

ho Nang

Laang Khan Suan

Tuan Khan Thang

Sian Khan M

ungN

uam K

ho Cing

Dal K

han Vung N

an Kim

Kham

Daw

Kyi Thein

(Hautual)

(Mangvung)

(Shan)(K

azian)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)20-

10N

ian Ngaih V

ungK

ham D

o Mang

Lang Khen Thang

Ciin H

au Cing

Niang Suan D

imD

im K

han Huai

Kai H

en ThangV

ung Suan Man

Kai Za Thon

Gin D

on Cing

Go Lian C

ing K

ai Za Dal

Kham

Muan Thang

Tuan Sian Khai

Ning N

gaih LunK

yaw Soe Lin

(Hautual)

(Tawm

ging)(Tongluai)

(Mangvungh)

(Lethil)(Thatm

un)(Baw

mkhai)

(Kaw

l)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Cing K

hawm

LunThang K

im K

haiPau Lam

Kim

Thang Sian Mung

Thawn K

hat TuangD

ai Hang K

apC

ing Hau D

imZen H

au Ciin

(Tangpua)(N

aulak)(Taw

mging)

(1)

(2)

22-12

Cing M

uan LianM

ang Sian Siam

Page 287: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 285

18-8

2. Neng Za K

hamN

ing Kho N

ian (Tungdim)

19-

91. N

gul Kho Thang

Nuam

Kho C

ing (Hautual)

20-

103. Lang K

hen ThangG

o Lian Cing (Tongluai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Cing San N

iangThang M

un SangM

ang Thawn Thang

Nuam

Lam Ciin

Tuan Za Thawn

Mang Sian M

ungLangh Sian K

hamC

iin Don C

ing(Songput)

(Gualnam

)

19-9

1. Ngul K

ho ThangN

uam K

ho Cing (H

autual)

20-10

7. Kai H

en Thang N

ing Ngaih Lun (Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thang Mun Lian

Cin M

un Muang

Nang Sian Sang

18-8

2. Neng Za K

hamN

ing Kho N

ian (Tungdim)

19-

92. Tun K

ho Nang

3. Langh Khan Suan

4. Tuan Khan Thang

Dal K

han Vung (Mangvungh)

Nan K

im K

ham (Shan)

Daw

Kyi Thein (K

azian)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)20-

10K

ham K

han LianThang Suan Lian

Moe Saan

Nian K

ho Hau

Moe H

tu TunM

ung Lam M

ang

Page 288: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 286

17-7

7. Naw

n Ngul

1. Dim

Vum (H

atzaw)

2. Thawng N

ian (Hangluah)

18-8

7. Suak Kho K

ai1.M

an Cing (M

anlun)2.N

ian Ngaih N

ing (Tungdim)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Ngul K

han Niang

Ngul K

han PauC

ing Kho Zam

Nian N

gaih LianD

on Ngaih Lian

Thang Za Thawn

Laang En Khup

Pau Khan Lian

Nang Lian Thang

Khup C

in ThangC

in Khan N

iangAw

n Za Mung

Thang Za Khual

Tuan Khan D

alN

ing Khan Lun

Man D

on Hau

Cing N

gaih Lun(Thaw

mte)

(Tonsing)(H

atzaw)

(Mate)

(Gualnam

)(Tonsing)

(Khupson)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Kai K

han TuangK

ham Saw

m Piang

Ning Suan K

im Thang Suan C

inC

ing Sian LunN

iang Sian Huai

Dal Suan Lian

Lun Ngaih V

ungC

ing Hau N

iang(Sukte)

18-8

7. Suak Kho K

ai1.M

an Cing (M

anlun)2.N

ian Ngaih N

ing (Tungdim)

19-9

6. Thang Za Thawn

Niang K

han Lun (Halkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Ning Lun C

ing N

iang Kop K

imK

ai Khan Sing

Lun Sian Huai

Cin Sian K

hualPau Za Van

Khai M

uan Tuang

Page 289: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 287

18-8

7. Suak Kho K

ai1. M

an Cing (M

anlun)2. N

ian Ngaih N

ing (Tungdim)

19-9

7. Laang En Khup

8. Pau Khan Lian

Man D

on Hau Tonsing)

Cing N

gaih Lun (Khupson)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Kai Suan K

imN

ang Sian Mung

Ning H

uai LunC

ing Sian SenD

al Khan K

haiSian Lem

Suum

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Kai Sian Suum

Lian Khan M

ungN

ing Lun Cing

Thawn M

un Khai

Ciin Man K

imLian San D

im

16-6

3. Am

SuakTuang N

on (Minvaak)

17-7

8. Pum K

ho TuanLuan N

iiang (Hangluah)

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

Suak Khaw

ThangLangh Suan N

angZel K

haw H

auG

in Do

Goih K

haw D

im(M

anlun)G

in Khaw

Thang(Mangvungh)

Vung Do C

ing(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)19-

9Tuan D

o LianN

iiang Ngaih Zam

Tuan Lam M

angG

in Suan Mung

Nuam

Ngaih H

auH

au En Cing

Thang Khen K

hupC

ing Khan C

iin D

ai Nang

Dim

Za Hau

Thang Do Tuang

Vung Thawn C

ing(Suankhup)

(Hatlangh)

(Naulak)

(Songput)(N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Nang M

uan PiangK

ham M

un TuangD

im Lian K

imD

im Suan K

imLian K

han Khai

Dal D

eih TungV

ung Lun Cing

Zam Sian Sung

Page 290: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 288

18-8

2. Langh Suan Nang

Goih K

haw D

im(M

anlun)

19-9

7. Thang Khen K

hupVung Thaw

n Cing (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)20-

10N

ang Sian SangK

hup Than TuangLian Sian Sing

Dim

Muan H

uai

17-7

8. Pum K

ho TuanLuan N

iiang (Hangluah)

18-8

4. Gin D

o Vung D

o Cing (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

19-9

Tuan Khat K

hamN

iiang En VungH

au Nem

Niang

Thang Lam M

angD

im Saan K

imZen N

gaih LunThang N

gaih LunG

o Lam D

alN

ing Ngaih N

uamThang Sian K

am(M

anlun)(Buansing)

(Suankhup)(Suantak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Cing Saan N

uamD

im Sian H

uaiD

im N

gaih ZamH

au Sian Muan

Do Sian K

han ZuunLian Sian H

au

Page 291: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 289

Pu Son Hen’ suan leh khakte

15-5

2. Lam D

ong

16-6

4. Son Hen

Hoih N

em (H

angluah)

17-7

Lam K

ai1. Vung Suan (Sona)2. Sian N

gem (Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

18-8

Vungh Go

Vum D

aiD

ah Niang

Tun Za Go

Ciin K

ho Dim

Hen Za K

ai(Tongluai)

(Buansing)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

19-9

Kai D

o ThangN

iang SuanG

o Kho N

ingG

in Khat Thang

Go C

in SuanN

iang Ngaih D

imEn K

han Cin

Pau Suum K

hamD

aw Than M

eD

ai Khan Pau

Ning G

o Niang

(Samte)

(Kaw

lte)(Thaw

mte)

(Hatzaw

)

20-10

Dai En M

ang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

Dai Lian Pau

Suan Kim

ThangN

ing En LunThang D

o Mung

Pau Za LamK

ham K

op Khai

Pau Siang PiangD

al Lian Kham

Cing Lun D

imC

in Hau N

uamAw

n Za ThangN

gai Za Ning

(Tawm

ging)(H

atzaw)

(Tunglut)(Telsing)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

Don San M

angSuan Lam

SangPau Pian Thon

Tuang Sian TungD

im M

uan Tuang

21-11

Niang Lam

LunCin Sian Lal

Page 292: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 290

Pu Gah Thang’ suan leh khakte

15-5

2. Lam D

ong

16-6

5. Gah Thang

1. Zing Goih (N

aulak)17-

72. K

hawl D

im (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

Dong C

inPum

Gin

Awn Za N

angSuan K

ai

(1)

(2)

(3)

19-9

Khup Vial

Thang Kho Pum

Thang Za Cin

Neng K

ho ThangG

in Kho Tuan

20-10

Neng Suan Thang

Kai K

ho PauK

ai Khen M

ung

Page 293: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 291

Pu Vum K

ham’ suan leh khakte

15-5

2. Lam D

ong

16-6

6. Vum K

ham

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)17-

7D

ong Kai

Hen Thang

Lian EnThang K

ho Kai

Kam

CinK

haam Cin

Khaw

l LuanC

ing EnC

ing Ngul

1.Cing Za N

iang(Sukte)N

iang Za Vung1. D

im Zel (D

opmul)

(Naulak)

(Khuptong)

(Hatlangh)

2.Ciin Za N

iang(Sukte)(K

huptong)2. N

gem N

iang (Hautual)

3.Luan Cing (Zilom

)3. M

an Za Niang (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

18-8

Pum K

ho ZamK

ham A

mU

ap Kho N

ing N

em K

ho Niang

Thawng Za C

in C

ing Vung

Niang K

ho Man

Ning Ciin

Luan Ciang

Dam

Nem D

on VungD

o Sing K

ap Cin

Pau Za Mang

Kap N

engN

eng Za Cin

(Naulak)

(Gualnam

)(Phaipi)

(Buansing)(Sukte)

(Hatlangh)

(Hatlangh)

(1)

(2)

19-9

Lian Za Nang

Nang K

han Hau

Ngun D

ongN

gem K

han Niang

(Honglung)

(Thawm

te)

(1)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10Zam

Lam Thang

Nem

Tul Cing

Naw

l Khen Thaw

ngH

au Mun M

angC

iin Hau Lun

Thang Sian Dal

Am Suan M

ung(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Ngun Sian M

uangCing Siam

Kim

Nang Lian TungK

hualLun H

uai Cing

Page 294: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 292

18-8

1. Pum K

ho ZamD

am N

em (N

aulak)

19-9

2. Nang K

han Hau

Ngem

Khan N

iang (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Zam K

han LianSuan K

han Cin

Thang Lam M

ungN

em Lun D

imN

ang Lun Dim

Nang K

im K

haiPau Lam

Piang1.K

ai Go C

iin N

iang Lam D

im2.N

ang Lam N

iang

(8)

(9)

(10)

(11)Thang Suan Tuang

Ngun San N

uamPau D

al SingD

al Suan Lam Pau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Hau Sian Siam

Vungh Za K

im M

ang Hau Suan Piang

Ong Len Sian

Lian Kim

Van

19-9

2. Nang K

han Hau

Ngem

Khan N

iang (Thawm

te)

20-10

6. Nang K

im K

haiN

iang Lam D

im

(1)

(2)

(3)21-

11H

au Lian Khup Thang

Thang Khup Thaw

nN

iang Tawi M

ang

Page 295: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 293

16-6

6. Vum K

ham

17-7

1. Dong K

ai

18-8

2. Kham

Am

Don Vung (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

19-9

Kai Za Tuang

Man K

han Cing

Sian Za Mung

Nuam

Khan N

iangC

in Suan ThangC

iin Lam C

ing(N

aulak)(M

antuang)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

20-10

Am

Cin Thang

Sian Suan Cing

Ning N

gaih Hau

Vung Lun C

ingC

ing Khaw

m N

iangM

an Lam D

imG

in Lian Za Kap

Kham

Khan K

hupCing Lam

Nuam

Lal Khan K

haiM

ang Lian PauG

in Za PauN

iang Sian Huai

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Samte)

(Sente)

21-11

Niang Lam

Dim

16-6

6. Vum K

ham

17-7

2. Hen Thang

Cing En (K

huptong)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)18-

8V

ung Kho N

iangK

ham Za C

inLuan C

in SuanN

iang Go

Khaam

Za ThangLuan K

ho Ning

Neng G

oK

ham K

ho ZamN

eng Za Am

Sing ThangC

iin Nian

Niang K

ho Man

Thang VaiN

iang Khen C

ingVungh Za En

Don Za En

(Tawm

ging)(M

anlun)(Thangom

)(D

opmul)

(Tawm

ging)(Baw

mkhai)

(Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

19-9

En Kho N

iangThang K

han PauK

am M

anC

in Khan C

ingN

gul Lah Han

Khup Za D

aiThang D

o Pau(Lahu)

(Tungdim)

(Suante)

20-10

Cin Lam

ThangM

e Nen Si

21-

11Pau M

in Thang

Page 296: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 294

17-7

2. Hen Thang

Cing En (K

huptong)

18-8

3.Luan Cin Suan

Niang K

ho Man (Thang O

m)

(1)

(2)

(3)

19-9

En Khan C

ingThang G

o PauM

an Ngaih V

ungN

gai Khan Vung (Telsing)

En Khan Thang (Suante)

(1)

(2)

(3)20-

10Suan D

al Mang

Nang Lian M

ungPau Pian Suum

Don Zam

Cing (Baw

mkhai)

Ning Thaw

n Niang (G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)21-

11Pau K

hat Go K

imV

ung Zuun SiamM

ang San Kim

Thang Mun Lian

Man Lam

Lun Cing

Pau Van Sial LalLun Law

h Kim

Mung M

uan Sang

17-7

2. Hen Thang

Cing En (K

huptong)

18-8

5. Khaam

Za ThangN

iang Khen C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)19-

9V

ung Khan H

auThang K

hen Mang

Gin Lian M

ungThang Suan D

alG

in Lian PauEn G

o Niang

Nian G

o LunC

in Khan K

haiD

im H

au Mang

Eng Khen Sing

Luan Lam M

angM

an Khan N

uamM

a Than Myint

Suan Khan Lian

Thang Khen Pau

(Thawm

te)(Thaw

mte)

(Bawm

khai)(K

awlte)

(Bawm

khai)(N

aulak)

(10)

(11)

Nang G

o ThangG

in Hen M

angN

ang Kho H

au (Hautual)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Cing Thaw

n Niang

Thang Khan Tuang

En Hau K

hupN

iang Lam Ciin

Hau Lam

Dim

Go Law

h SangThang M

un Khai

Niang H

uai Kim

Niang En H

auZam

Suan Mang

(Hautual)

Page 297: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 295

17-7

2. Hen Thang

Cing En (K

huptong)

18-8

5. Khaam

Za ThangN

iang Khen C

ing (Tawm

ging)

19-9

3. Gin Lian M

ungM

an Khan N

uam (Baw

mkhai)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Cing Lam Lun

Thang Khan K

imPau K

hat TuangN

iang Suan Hau

Hau Sian Vaan

Khup Sian M

ung

17-7

2. Hen Thang

Cing En (K

huptong)

18-8

7. Neng G

oD

on Za En (Thawm

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10Thang Lian Pau

Dai K

han Kham

En Go C

ingN

ing Hau N

iangN

ian Ngaih Zam

Don K

han LunC

in Za Khup

Cin Lam Pau

Go Za M

anN

ian Khaw

m N

iangSuang K

han ThangPau K

han Hau

(RC Sister)

Awi Zam

Cing

(RC Phungzi)

DongK

han Mung

(Tawm

ging)(M

alneu)(H

atzaw)

(Songput)(N

gaihte)

(1)

(2)

(3)20-

10En Sian H

on D

on Lam Lun

Niang San B

an

Page 298: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 296

16-6

6. Vum K

ham

17-7

4. Thang Kho K

ai1.C

ing Za Niang(Sukte)

2.Ciin Za N

iang(Sukte)3.Luan C

ing (Zilom)

(1)

(2)

18-8

Sian Kho Pau

Sian Kho H

auN

eem K

ho Zam (Tonsing)

Vung Niang (Tonsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

19-

9D

im N

gaih LianN

iang Zam C

ingD

im En N

iangH

au Suan Niang

Kai G

o ThangSuan K

hat Khai

Cin D

o Mang

Zen Kho C

ingPau K

han Mang

Thang Khan K

apTun K

hen PauPum

Lian Mang

Zam En C

ingD

im Za Langh

Niang Lian C

iinC

in Lian Kham

(Sukte)(D

opmul)

(Gualnam

)(Tangpua)

(Guite)

(Gualnam

)(Sukte)

(Bawm

khai)

(9)

(10)G

in Lian Kham

Cing En V

ungZo K

han Niiang

Khai Suan

(Tangpua)(Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Zam K

hat Niang

Pau Khan M

ungD

im N

gaih LunSuan D

ah LianN

iang Ngaih N

uamK

hai Khan M

uanN

iang San Nem

Cing Khaw

l Dim

Zam Suan K

hup (Sukte)

18-8

1. Sian Kho Pau

Neem

Kho Zam

(Tonsing)

19-9

6. Suan Khat K

hai7. C

in Do M

angD

im Za Langh (G

ualnam)

Niang Lian C

iin (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

20-10

Ciang Suan N

em Pau K

hat SuanThang K

han Thawn

Zam San M

anLian Law

h CingCing K

hawm

Nuam

Page 299: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 297

18-8

1. Sian Kho Pau

Neem

Kho Zam

(Tonsing)

19-9

9. Gin Lian K

hamZo K

han Niiang (Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Zam Suan H

uaiCing K

op Kim

Ciing Nuam

Dim

Pau Khan Siam

Tual Sian Mung

Thang Mun Piang

16-6

6. Vum K

ham

17-7

4. Thang Kho K

ai1.C

ing Za Niang(Sukte)

2.Ciin Za N

iang(Sukte)3.Luan C

ing (Zilom)

18-8

2. Sian Kho H

auVung N

iang (Tonsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)19-

9N

iang Man C

iinN

gai Man C

ingN

iang Khat Lun

Kai K

han Cing

Kai K

han ZamK

hual Lam N

iangZam

Khan K

hawm

Khup Za Tuan

Cin Za Suum

Dong Sian Pau

Tun Myat O

oN

ing Neih D

imC

in Khen Pau

Khen K

ho LetAw

i Lawh N

uam(Suankhup)

(Hatlangh)

(Kaw

lte)(M

ate)(M

ate)

(9)

(10)Sian Za Suum

Cing K

han Mang

Dim

Sian Niang

Suang Lam M

ung(M

alneu)(N

aulak)

20-10

Hau D

eih Tung

Page 300: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 298

15-5

2. Lam D

ong

16-6

6. Vum K

ham

17-7

5. Kam

Cin

Niang Za V

ung (Khuptong)

(1)

(2)

18-8

Thang Khen

Sian Khen Thang

Luan Khaw

Man(Taw

mging)

Niang K

han Zen(Telsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)19-

9V

ung Kho H

auM

an Khen C

ingD

on Ngaih Zen

Niang Za C

ingC

in Khan Pau

Pum Suan M

ungSian Za Lal

Kung Za M

ungThang G

in LianG

o Suan Nang

Gin K

han Hau

Gin K

hua LianShw

e LingM

an Ngaih Lian

Ciin N

gaih VungLam

Za Cing

Thang Sian Cing

Khup K

han Man

(Tongluai)(Thaw

mte)

(Tangpua)(H

aka)(H

atlang)(M

alneu)(K

awngte)

(Gualnam

)(Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

20-10

Man San N

uamM

an Lun Cing

Khen Sian K

haiN

ang Kim

ThangH

au Muan D

imM

an Suan Kim

Cing Suan Zam

Vung H

au LunM

an Sian Siam1. Vung San N

uam (Thaw

mte)

2. Gin K

han Cing (G

ualnam)

21-11

Mang Sian Lap Sang

18-8

1. Thang Khen

Luan Kho M

an (Tawm

ging)

19-9

7. Sian Za LalLam

Za Cing (K

awngte)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Khen Saw

m Tuang

Cin Lam

Mang

Man D

eih Kim

Don Sian Lun

Page 301: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 299

18-8

1. Thang Khen

Luan Kho M

an (Tawm

ging)

19-9

8. Kung Za M

ung9. Thang G

in LianThang Sian C

ing (Gualnam

)K

hup Khan M

an(Tangpua)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Man Suan H

uaiK

hen Sian Kham

Cing Sian N

emH

au Sian Gin

Hau Suan N

uamK

hen Muan Sang

Khup G

in TungM

an Huai K

imPau Sian Piang

Don San C

ing(Zilom)

17-7

5. Kam

Cin

Niang Za V

ung (Khuptong)

18-8

2. Sian Khen Thang

Niang K

han Zen(Telsing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)19-

9V

ung Do C

ingC

in Do Lian

Thang Suan Cing

Niang N

gaih Don

Niang Lun C

iinK

hen Khan K

hamPau Suan M

ungSuan K

ap ThangM

an Khan C

iinG

in Do

Pau Lam H

auG

in Suan Kham

Cin K

han VunghSong Za K

hanK

hup Khan Lun

Cin K

han Vungh(Taw

mging)

(Tangpua)(M

anlun)(N

aulak)(G

ualnam)

(Bawm

khai)(N

aulak)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

(15)Saw

m K

ho Hau

Cing En Lian

Cin ZuiD

on En Mang

Zam Suan N

emC

iin Suan Niang

Kai Suan M

angPau K

han Mung

(Suante)(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

20-10

Zen Khaw

m Vung

Thang Gin M

ungG

in Mun K

haiVung San N

uamC

ing Suan LunThang Suan K

am(G

ualnam)

Page 302: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 300

16-6

6. Vum K

ham

17-7

6. Khaam

Cin

1. Dim

Zel (Dopm

ul)2. N

gem N

ing (Hautual)

3. Man Za N

iang (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)18-

8En M

anN

iiang ZamVung Za D

imThang C

in PauN

iang Ngaih Lian

Cing K

han Man

Vung K

han Mang

Kham

Khan C

inG

in Khen M

angSuak Za Thang

Kham

Za Go

Luan Khan Vung

(Tongluai)(Tonsing)

(Telsing)

(10)

(11)

Kham

Khan Thang

Nian K

han Niang

Man K

han Cing (H

atzaw)

19-9

Niang D

o Mang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Niang Lam

Man

Cin Khaw

m Suum

Cing H

au Vung

Mung Suan Lian

Pau Khan K

imM

ang Sian Lawh C

ingC

ing Muan N

iang

Page 303: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 301

Pu Tun Kim

’ suan leh khakte

12-2

Pu Sim H

ang

(1)

(2)13-

3M

ang SukM

ang Vungh

(1)

(2)

(3)

(4)

14-4

Thuk ZongThuam

On

Tun Kim

Suk Suah (Suk Thuah)

15-5

Zong Gen

16-

6Thang Pau

(1)

(2)

17-7

Am

Khual

Ngul La

(1)

(2)

(3)

(4)18-

8Lam

Kam

Khual Zam

SalunTum

Huat

No N

iangZuan D

imZo H

atC

ing Za Ngai

(Tungdim)

(Taithul)(Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

19-9

Zuan Hang

Khen Thang

Huat Za C

inO

p No

Tan Za Niang

Siam Za M

angZam

Gin

Hing Ciin

Niang Za C

ingLet Za N

iangC

ing Za Neel

Kam

Kho Zam

Seel Za LanghLun Lang

Song Za Cing

(Taithul)(N

gaman)

(Taithul)(M

antuang)(M

antuang)(D

opmul)

(Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)20-

10K

am C

in ThangC

iin Kho N

iangK

hen Za No

Cin Suan K

hamN

iang Suan Cing

Goih Za M

anAw

n Kham

Tun Kap

(Taithul)(M

antuang)(Lianzaw

)

(1)

(2)

(3)

(4)21-

11C

ing Khan M

anH

au Khan N

iangThang Lam

Cing

Hang Suan M

angD

im G

o Cing (Taithul)

22-

12Thang K

hen Mung

Page 304: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 302

17-7

1. Am

Khual

18-

81. Lam

Kam

No N

iang (Tungdim)

19-

92. K

hen ThangLet Za N

iang (Ngaman)

(1)

(2)

(3)

(4)

20-10

Niang Za D

imM

an Za Niang

Kam

Za ThangK

ai Cin Thang

Thawng Za K

amSep Thaw

ngN

o Za Neel

Cing K

han Man

(Mantuang)

(Taithul)(N

gaman)

(Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

21-11

Niang K

han No

Kai K

han Niang

Thang Suan Hau

Niang Suan V

ungThang Lian M

angThang Tul K

ap G

in Lam Cing

Khual K

hen Mung

Neel Lam

Cing

Man Lian C

ing(N

gaman)

(Taithul)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)22-

12Thang K

ap SingThang Lian Suan

Thang Khup M

angC

in Za ThangM

ung Sian Muan K

hai

(1)

(2)

23-13

Hau Za K

ipH

au Lian Kap M

ung

20-10

3. Kam

Za ThangN

o Za Neel (N

gaman)

6. Thang Tul Kap

8. Khual K

hen Mung

Mya M

ya Win

Kham

Khan N

iang(K

awlte)

(Lianzaw)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

21-11

Thang Lam Pau

Hau Sian K

haiM

ang Sian Mung

Kham

Khan K

hualThang Saw

m K

haiThang K

han Khai

Page 305: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 303

19-9

2. Khen Thang

Let Za Niang (Ngam

an)

20-10

4. Kai C

in ThangC

ing Khan M

an (Taithul)

(1)

(2)21-

11Suan K

han Kap

Thang Lam Lian

Man Lian N

iang (Taithul)

(1)

(2)

(3)22-

12Thang M

uan Khup

Thang Sian SangThang K

han Khai

18-8

1. Lam K

am

19-9

3. Huat Za C

inC

ing Za Neel (Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Son Za Niang

Kam

Khan Thang

Man K

han No

Lun Khan M

angH

ang Suan Kham

Kham

Suan Hau

Thawng K

ho Kam

Hau K

han Man

Lun Gin K

hamN

iang Suan Cing

Niang H

au Man

(Mantuang)

(Taithul)(Saw

nmang)

(Taithul)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Cing Tul N

ingC

in Lian Kap

Kham

Nem

Dim

Thang Khan Lian

Nuam

Man C

ingM

an Sian Dal

Niang San C

ingSian Lian H

lugD

on Lian VungH

ang Suan Mung

No N

gaih Mang

Zokhuma

Khai Sian Vung

(Tawm

ging)(D

opmul)

(Taithul)(Taithul)

(Lusei)(D

opmul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Thang Khen K

haiThang En Tuang

Hau Eng Lo

Pau Za LianLian Suan M

ung

Page 306: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 304

20-10

2. Kam

Khan Thang

Hau K

han Man (Taithul)

21-11

4. Thang Khan Lian

6. Man Sian D

alN

o Ngaih M

angK

hai Sian Vung(Taithul)

(Dopm

ul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Thang Kip Suan

Thang Lam Tuang

Kap Lam

ThangG

o Khan En

Mang N

gaih Kim

Thang Lam K

imM

ang Sian Mung

Pau Muan Thaw

n

18-8

1. Lam K

am

19-9

3. Huat Za C

inN

iang Suan Cing (Taithul)

20-10

4. Lun Khan M

ang6. K

ham Suan H

auN

iang Suan Cing (Taithul)

Niang H

au Man (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

21-11

Nel N

gaih Nuam

Cin K

han Khual

Gin C

in Khup

Cing En M

anCin Saw

m K

haiN

el Deih C

ingThaw

ng Khan K

apN

ian Ngaih N

eel(Taithul)

(Taithul)

(1)

(2)

22-12

Man H

el ZoK

hai Tung Thang

Page 307: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 305

17-7

1. Am

Khual

(1)

(2)

(3)

(4)

18-8

Lam K

amK

hual ZamSalun

Tum H

uatN

o Niang

Zuan Dim

Zo Hat

Cing Za N

gai(Tungdim

)(Taithul)

(Taithul)

(1)

(2)

(3)

19-9

Lan Ki Thang

Pau Suan ThangH

uat Za Kam

Langh Za Niang

Vung Za Hau

(Dopm

ul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)20-

10H

at Za Man

Ciin K

ho Ngai

Cin K

ho Vung

Man Za C

ingVum

Za Nian

Khup Za C

ingH

au Za Ciin

Zam K

han Mang

La Cin Thang

Lun Lian Cing

(Tawm

ging)(D

opmul)

(9)

(10)

Man N

gaih Niang

Kham

Suan ThangC

ing Ngaih C

iin (Dopm

ul)

20-10

8. Zam K

han Mang

Lun Lian Cing (D

opmul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

21-11

Niang K

han Cing

Thang Khen Lian

Thang Khan D

alK

hen Lam N

iangThang Than M

ungC

ing En Niang

Hang Lian Taw

i Sang Thang Sian Lian K

haiThang Lian K

hupM

ang Ngaih N

uamLal Vak Zuali

(Taithul)(Taithul)

(Lusei)

(1)

(2)

22-12

Mang Sian Tung

Cing Sian Sung

Cing Geel K

im

Page 308: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 306

19-9

1. Lan Ki Thang

Langh Za Niang (D

opmul)

20-10

10. Kham

Suan ThangC

ing Ngaih C

iin (Dopm

ul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)21-

11Thang Saw

m Pau

Niang H

oih Cing

Mang D

eih Cing

Nian K

han Mang

Kham

Hau M

ungC

ing Khan M

angCing Sen D

imN

iang Niang M

anPau K

han Khai

Pau En Khup

Win N

gwe

Zo Ngai N

iang(Taw

nkhup) (K

awlte)

(Tawm

ging)

(9)

(10)K

ap Gin K

hupC

ing Khan D

im

22-12

Ciin K

han Huai

18-8

2. Khual Zam

19-9

2. Pau San ThangVung Za H

au (Dopm

ul)

(1)

(2)20-

10Zam

Khen K

hamC

iin Khan M

anN

o Man N

iang(D

opmul)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Ciin N

gaih Niang

Hau Sian C

ingG

in Lam Vung

Thang Kap M

ang

Page 309: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 307

18-8

2. Khual Zam

19-9

3. Huat Za K

am1. Lun Za C

iin (Dopm

ul)2. D

on Za Mang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Thang Khan Zam

Zam M

in ThangK

hup Khan M

angC

in Za PauThang Za Suan

Thang Lian Khai

Dim

Kho H

auN

o Man V

ungN

gai Suan Mang

Vung Khan M

anN

iang Khan

Nuam

Luan Cing

Thawng Za H

au(D

opmul)

(Tawm

ging)(D

opmul)

(Tawm

ging)(M

anlun)

(1)

(2)

(3)

21-11

Ciin M

an Cing

Cing M

an Neel

Kham

Sian Mung

19-9

3. Huat Za K

am1. Lun Za C

iin (Dopm

ul)2. D

on Za Mang

20-10

3. Khup K

han Mang

Vung K

han Man (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Mang N

uam C

ingK

ham Siam

PauC

ing Ngaih H

uaiLun M

in ThangThang SianTuang

Page 310: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 308

19-9

3. Huat Za K

am1. Lun Za C

iin (Dopm

ul)2. D

on Za Mang

20-

104. C

in Za PauN

iang Khan M

ang(D

opmul)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thang Hau K

apK

ap Min Lian

Mang Tun K

ap

(1)

(2)

(3)

(4)22-

12 Pau Sian M

uanPau G

en SutH

ang Sian Khai

Khai K

han Khual

19-9

3. Huat Za K

am1. Lun Za C

iin (Dopm

ul)2. D

on Za Mang

20-

106. Thang Lian K

haiN

uam Luan C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)21-

11Thang K

han Mung

Ngai K

han Vung

Lun Khan K

hupCin N

gaih Dim

Hau Taw

i ThangM

ang Lian Kap

18-8

2. Khual Zam

19-9

La Cin K

hupD

on Za Mang (D

opmul)

(1)

(2)

20-10

Zam N

gaih ThangD

im K

ho Hau

Page 311: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 309

Pu Sa Lun’ suan leh khakte

17-7

1.Am

Khual

18-8

3. Sa Lun

Zo Hat (Taithul)

19-9

Thah Za Kam

Giah Za N

iang (Buansing)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)20-

10Lun Za K

apThat C

in Khup

Dim

Za Ngai

Lun Za Vung

Lun Za Man

Khup K

han Man

Lun Za Mang

Ngai K

han Niang

(Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)21-

11N

iang Hau V

ungK

am Suan Thang

Kham

Lian PauK

am Lian Cing

Nuam

Ngaih Lian

Luan Khan N

uam C

ingG

in Khan M

ungM

ang Huai C

inG

o PauC

ing Khan D

imD

ai Cin Thang

Cin Lam

Khup

Thang Khan K

haiC

ing Suan Dim

Thang Suan Khai

(Taithul)(D

opmul)

(Haw

lhang)(Taithul)

(Taithul)(Saw

nmang)

(Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Niang San Lun

Khup M

uan Khai

Sing Khan M

angM

ang Sian Muang

Hang Za Tuang

Vung Lawh N

uam C

ingN

iang Lawh N

uamM

an Lawh K

im

20-10

2. That Gin K

hup

21-11

7. Gin K

han Mung

Cing Suan D

im (Saw

nmang)

(1)

(2)

(3)

22-12

Niang D

eih LianC

ing Boih

Cing Sian Paal

Page 312: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 310

Pu Tum H

uat’ suan leh khakte

17-7

1. Am

Khual

18-

84. Tum

Huat

Cing Za N

gai (Taithul)

(1)

(2)

(3)19-

9Ling Za D

ongThah Za Lun

La Cin Thang

Thang Kho M

an (Taithul)C

iin Kho N

gai (Tawm

ging)C

iin Kho Vung (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Ngai G

in Mang

Huat C

in Khup

Hau H

en Cing

Lun Khen M

angN

iang Man C

ingC

ing Man N

iangCiin G

o CingK

am G

in Kham

Nian Sen M

angThaw

ng Kho K

amD

im G

o Ciin

Kai H

en Thang(M

antuang)(D

opmul)

(Mantuang)

(Taithul)(Taithul)

(1)

(2)

21-11

Deng K

hen Kap

Man Lian V

ungLuan Lian C

ingThang Lam

Mang

(Dopm

ul)(M

angtuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12M

ang Suan Dim

Khup En K

haiM

ang Kap M

in ThangC

ing Deih N

uamM

ang Tawi Thang

Sawm

Deih Thang

18-8

4. Tum H

uat

19-9

1. Ling Za Dong

20-

104. Lun K

hen Mang

Dim

Go C

iin (Taithul)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

21-11

Dong K

han PauH

au Do Suan

Khup K

han Khual

Kham

Kap Thang

Niang San V

ungM

ung Sian ThangN

iang Ngaih D

imM

an Lian Cing

(9)

(10)

Nian H

au LunD

o Hen Thang

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Mang H

awm

Mung

Go K

han Pum C

ing Saan Deih

Mang Thaw

n LianCing Lam

Lia M

ang Mun Tuang

Pau Muan K

hai

Page 313: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 311

17-7

1. Am

Khual

18-

84. Tum

Huat

Cing Za N

gai (Taithul)

19-9

2. That Za LunC

iin Kho N

gai (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)20-

10C

ing Suan Mang

Niang Suan M

ongM

ang Khan C

ingN

iang Go C

ingN

uam Lun C

ingThang K

hen Cing

Vung K

ham M

anSian Lian M

ungCing Lam

No

19-9

2. That Za LunC

iin Kho N

gai (Tawm

ging)

20-10

8. Sian Lian Mung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Lun Ngaih Thang

Ngai Lian N

iangThang Sian K

hualK

ap Sawm

Mang

Thang Siam Lian

18-8

4. Tum H

uatC

ing Za Ngai (Taithul)

19-

93. La C

in ThangC

iin Kho Vung (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Huat C

in Kap

Cing K

han Ciin

Thang Khan K

hupThaw

ng Lian Mung

Thang Dim

Niang

Man K

hen Cing

Mang Suan Lian

Nuam

Ngaih M

angLian K

han Pau(D

opmul)

Page 314: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Sim H

ang’ Khanggui G

ualhna- 312

Pu Ging Lam

’ suan leh khakte (Bohkan, Tamu)

Goih AwnN

gul Thang

(1)

(2)

(3)Tual C

inAw

n Gin

Lam M

an1. Za Siam

(Hauzel)

2. Cing K

hua Nem

(1)

(2)B

ohkan

(3)

(4)

(5)

(6)Ciin Za K

imH

au Khua Thang

Mang K

han Cing

Nem

Ngaih Lian

Gin K

han Mang

Thang Suan Mang

Kap Thuam

Chanchuahii

Vanlalmuana

Lungmuana

Lilipary(H

auzel)(Lusei)

(Lusei)(Lusei)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Cin Lian K

apLalriatpuii

Thuam Lian M

angC

in Za Maw

iM

ang Lian ThangLalrem

ruat

Tual Cin

1. Za Siam (H

auzel)2. C

ing Khua N

em5. G

in Khan M

ang (Tamu)

Lilipari (Lusei)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)N

em K

han Cing

Kim

Ngaih Vung

Niang Za M

awi

Malsaw

mkim

Cinsuanlian

Lalchiandamii

Lalchanzualii

Page 315: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

E. PU M

AT VU

NG

’ KH

AN

GG

UI G

UA

LHN

A

Page 316: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 314PU

Mat Vungh' Suan leh K

haakte

11-1

PU TAW

M G

ING

(1)

(3)

(4)

(5)

(6)

12-2

SON

G H

AN

G (Lam

Hang)

NEI LA

IG

UI ZIA

MSIM

HA

NG

MAT VUNG

H

(1)

(2)

13-3.

Pau TunZong Zel

(1)

(2)14-

4C

iang Zui1. N

uam Suah

2. Hang K

am

15-5

Tong EnZel Zong

16-6

Kip Tel

Sum H

ong

(1)

(2)17-

7Zong K

humSuah H

elLo H

el

(1)

(2)

(3)18-

8Zong Eng

Tun Khaat

Son Dam

Do Luan

19-9

Khum

Din

1. Hang Thuam

1. Hel Cin

1. Vial K

hua Thang2. Zong Vum

3. Khaat C

in3. K

haat Thual3. H

el Zam5. K

han Dai

5. Dam

Awn

4. Luan Pum7. K

han Thang5. H

el Cin8. H

el Khup

9. Son Pau

Page 317: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 315

18-8

Zong Eng

19-9

Khum

Din

(1) Cing K

im (G

uite)(2) C

iin Zo (Lamtho)

(1)

(2)

(3)

20-10

Eng TuahH

en Awn

Vum

ThangTan N

em (G

ualnam)

Ning Zo (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Din Thang

Thang TheuEn H

uaiAw

n Goih

(1) Ngaih Vung (M

alneu)Vial C

ing(2) Tel N

iang (Munsuang)

(Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Tuah PumTuah K

amK

am K

hua PauSaw

m Cin

Nem

VungN

iang Ngul

Huai K

hupCiin D

amSon Am

(Zuisang)Lut C

in(Halkik)

Thuam G

in(Munsuang)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

Tuah Ciin

Sawm

PumK

ham Za Lian

Nuam

Hau

Theu Ning

Nem

Za Cing

Phut Theu(Halkik)

1.Cing G

in Dim

(Halkik)

Suah Cinh(G

ualnam)

2.Kiim

Zo (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Thang Khan Lian

Niang K

han Dim

Thang Khan K

aiPau G

oThang Lian D

oCiin K

am Vung

Hau G

in Cing

Ning Sial Lun

Ning Suan C

ingSuan K

hen LanghG

in Khaw

m C

ingThuam

Khan Pau

(Gualnam

)(Songput)

(Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Lian Go M

ungLangh C

in ThangZo Taw

i Man

Cing D

eih Lun

Page 318: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 316Pu Eng Thuah' Suan leh K

hakte

21-11

(1) Din Thang

(2) Thang Theu(3) En H

uai(4) Aw

n Goih

Vial Cing (M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

22-12

Tuah Cin

Thang Suan LianLuan K

hua Cin

Nuam

Zen (Thawm

te)G

oih Za Ciin (H

al kik)Sut Pau (M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13Theu Za Thang

Vial Do Pau

Thang Khen Pau

Vungh D

o Kham

Lian Khan N

angC

ing Zen ThangZo Zen C

ingH

uai Za Ning

Ciin Za C

ing1.D

am Zen C

ing (Munsuang)

Pum D

on LanghPum

Heh C

ingPum

Za Nang

Thang Khan Thaw

ng(M

unsuang)(M

unsuang)2.Zel K

hua Nian (G

ualnam)

(Kikkai)

(Munsuang)

(Gualnam

)(H

alkik)

(1)

(2)

(3)

(4)24-

14C

in Za Khen (Capt)

Tual Khan K

hamPau Than Sang

Pau Za LanghK

hin Ohn K

yu (a) Cing Sian D

onG

o Sial Khup (M

unsuang)G

in Sian Cing (M

unsuang)N

gul Go M

an (Hatlangh)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Thang Deih Piang

Pau Mat Lian

Khen Pan M

angThang Lam

Khai

Ning San Lun

Cing Sian D

eihThaw

ng Sian Vung

Ciin Theih Kim

4. Khup Len M

ung5. Sang C

in Aung

6. Ciin D

o Thuam7. Langh Lian Tung

8. Dal Thaw

n Piang9. N

ing San Nuam

10. Cing Law

h Lun

23-13

1.Theu Za ThangH

uai Za Ning (M

unsuang)

24-14

4.Pau Za LanghN

gul Go M

an (Hatlangh)

(1)

(2)

(3)

25-15

Thang Cin Tuang

Pau Khaw

m Lian M

angN

ing Suan Muang

Page 319: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 317Pu Eng Thuah' Suan leh K

hakte

22-12

1. Tuah Cin

Nuam

Zen (Thawm

te)

23-13

2. Vial D

o PauC

iin Za Cing (M

unsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)24-

14C

in Khen K

hamZen Za N

emG

in Don C

ingC

in Suan LanghThang Taw

i Man

Thang Khan V

ungK

ap Khan Thang

Kham

Lian Mang

Pau Zam K

hupG

in Khan N

iangZen K

hua ThangK

ham D

o Mang

Kham

Khua Lian

Cing K

hawm

Niang

(Munsuang)

(Naulak)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

25-15

Cing Lam Lun

Vung Sial CingPau Than C

in

22-12

1. Tuah Cin

Nuam

Zen (Thawm

te)

23-13

3. Thang Khen Pau

1. Dam

Zen Cing (M

unsuang)2. Zel K

hua Nian (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Cin Za D

ongZen Lam

Cing

Ning D

on Niang

Cin K

hua LianK

hai Khup

Thang Khan V

umThang San V

ungC

ing Do M

anM

a Nyo

Do Za C

inHatlangh)

Pau Khan K

hup(Gualnam

)Theu K

han Man

Theu Khan M

an(Tawm

ging)9. Thang Suan M

ang10. Langh D

o Lun

N

ang Suan Thang(Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

25-15

Pau Suan Mung

Lian Cin Pau

Nian Taw

i VungPau K

han Mung

Gin Za N

ang

Page 320: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 318Pu Eng Thuah' Suan leh K

hakte

22-12

1. Tuah Cin

Nuam

Zen(Thawm

te)

23-13

5. Lian Khan N

angPum

Heh C

ing (Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Zen Lun Cing

Cinh K

han Mung

Zo Ngaih N

iangH

au Mun Pau

Thang Kip Pau

Thang Man V

ungK

hup Do Thang (K

ikkai)K

ham H

au Mung (Taw

mging)

Zen Lun Dim

(Malneu)

Ning K

hawl Thang (H

alkik)

Page 321: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 319Pu Eng Thuah' Suan leh K

hakte

21-11

(1) Din Thang

(2) Thang Theu(3) En H

uai(4) Aw

n Goih

Vial Cing (M

unsuang)

22-12

2.Thang Suan LianG

oih Za Ciin (Halkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Theu Khan Sing

Kim

Khen Thang

Cing K

han ZamN

ing Suan Cing

Pum K

han Zo(Munsuang)

Dim

Sial Ning (G

ualnam)

Gin En Pau (H

alkik)Thang K

han Lian (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)24-

14Lian K

han PauThang D

eih LunCiin N

gaih Dim

Hau San N

iangD

im Luan C

ing

(1)

(2)25-

15Sing K

han Khai

Sing Za Mung

23-13

2. Kim

Khen Thang

Dim

Sial Ning (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Lian Sian Kham

Thang Khan C

inSing Suan Langh

Cing Sian M

ungC

in Khan Suan

Thang Sian TungC

iin Zen Vung

Langh Lian Niang

Ciin En C

ingN

ing Khaw

l Don

9. Zam D

on Cing

10. Kham

Don M

an11. Zo Thang V

ung

(1)

(2)

25-15

Ning Taw

i Nuam

Ning N

gaih Khaw

mM

an Gel C

ing

Page 322: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 320Pu H

en Awn' Suan leh K

hakte

19-9

Khum

Din

1. Cing K

im (G

uite)2.C

iin Zo (Lamtho)

(1)

(2)

(3)

20-10

Eng TuahH

en AwnV

um Thang

Tan Nem

(Gualnam

)

(1)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

21-11

Din Thang

Din K

hamK

im H

uaiD

in Neng

Goih K

hupTun Thaw

ngAw

i Ciin(H

allik)K

im Suan(Buansing)

Ning N

iang(Tawm

ging)G

ing Zel(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Awn Za C

inThang K

hua ZamG

en Kam

Tun LanghG

oih Ngul

Nem

Khua N

ingAw

n Cing

1. Tel Hau (M

unsuang)C

ing Kam

(Songput)C

in Khua Thang(M

alneu)2. Luh N

iang (Halkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Kham

Suan PauK

ham Suan G

inG

in Za LanghLangh Za Thang

Khup Za D

imN

ing Za ThangLuan Aw

ih Cing (Vangaw

)Zel Za Langh, M

ajor (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14Zam

Cin K

haiZam

Mun Thang

Khup Lam

ThangH

au Za Cing

Niang H

au Vung

Hau Lun C

ingC

ing Khen D

onG

o Za Ciin(Zuisang)

Ciin K

hen Mun

Vum K

hua TualK

am K

han Piang(Zuisang)

(Gualnam

)(M

unsuang)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Pau Thuam2. N

ang Sian Khai

Thang Kim

Cing G

o Mang

Langh Ngaih Lun

Vung K

han Nuam

Ciin Ngaih K

hawl

Page 323: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 321Pu H

en Awn' Suan leh K

hakte

22-12

2. Thang Khua Zam

1. Tel Hau (M

unsuang)2. Luh N

iang (Halkik)

23-13

1. Kham

Suan PauLuan Aw

ih Cing (Vangaw

)

24-14

3. Khup Lam

ThangC

iin Khen M

un (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)25-

15Pau Tuang

Nang D

eih LianK

hai Muan M

ungC

ing Nuam

VungZam

Khaw

l CingK

am Suan C

in

22-12

3. Gen K

amN

ing Ciang (Songput)

23-13

Kham

Sial Khup

1. Gin K

hua Cing (Buan Sing)

2. Zen Za Ning (Song Put)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

24-14

Kam

Khan Thang

Kham

Khua Lian

Ciang Za Lun

Zam Za Ciin

Ciang Kam

CingCing Sian D

imN

ang Don M

anPau Tung Thang

Kam

Khan Pau

Cing Lam

Mang

Thang Tawi M

anSuan C

in PauC

inh Khan K

imPau Za Baw

iThaw

ng Sian LianC

ing Khan N

uamN

iang Khaw

l Cing

(Ngw

e Nyw

e Tin)(Taw

mging)

(Songput)(H

alkik)(Songput)

(Naulak)

(Bawm

khai)(G

ualnam)

10. C

ing Don N

iang11. C

iang Do Zen

Zam K

hua Thang (Naulak)

Hang Lian K

im (Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

25-15

Cing Lam

VungK

hup Lam K

haiLun Suan C

ingN

ing San Nuam

Ciin Sen C

ingLian Sian D

onY

in Sian Mung

Do Thaw

n Mang (M

alneu)Than H

taik Shwe (K

awlte)

Page 324: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 322Pu H

en Awn' Suan leh K

hakte

23-13

Kham

Sial Khup

1. Gin K

hua Cing (Buan Sing)

2. Zen Za Ning (Song Put)

24-14

2. Kham

Khua Lian

8. Pau Tung ThangThang Taw

i Man (Taw

mging)

Cing K

han Nuam

(Bawm

khai)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Khup D

eih TungPau Sian Piang

Cing San Kim

Khup Lam

SingEn Suan M

ungThang Lam

TuangZam

Deih Piang

24-14

9. Kam

Khan Pau

Niang K

hawl C

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)25-

15 K

hup Than SumK

hup Sian Mung

Langh Sawm

Khai

Ning San V

ung

21-11

1. Din K

hamAw

i Cing (H

alkik)

22-12

4. Tun LanghZo K

hup (Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Kham

Khan Vum

Song Khen

Zam K

han Khai

Cin K

han ThangTual Zen C

ing (Gualnam

)K

hup Khua N

iang (Munsuang)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Langh Cin K

hamK

hup Lian Cin

Khup K

han Man

Langh Khan M

ungG

in Lam Vung

Kam

Sian Cing

Nian K

hua Ciin

Vum D

on Cing

Page 325: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 323Pu V

um Thang’ Suan leh K

hakte

20-10

1. Eng Tuah2.H

en Awn

3. Vum Thang

Tan Nem

(Gualnam

)N

ing Zo (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

21-11

Tun Thawng

Goih K

hupD

in Neng

Ging Zel (G

ualnam)

Ning N

iang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12Thang Tuang

Thang Thawng

Vung K

hua Don

Neng V

unghZo Ciin

Vung Za N

ingV

ungh Ngul

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Khup K

hua Gin

Zel Za VumC

ing Za Ciin

Thawng Za N

ang1. K

hoi Khup (M

alneu)Son Za Langh (G

ualnam)

Dim

Za Niang (Taw

mging)

2. Ning K

hua Gin (Taw

mging)

3. H

ial Khan N

goih (Vangaw)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Khual Lian Vung

Tuang Do Thang

Khup K

han ThangC

iin Khua N

ingC

iin Khua Lian

Vum D

o CingK

hual Khan Lun

Do K

han Mung

Kim

Do K

ham1.Lian Zen C

iin(Malneu)

Ciin K

han Niang

Zam C

in PauK

im K

hua SuanSing D

o Thang(G

ualnam)

2.Tun Za Vung(Malneu)

(Gualnam

)(Thaw

mte)

(Hatlangh)

(Halkik)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

Ngul Sian Thang

Awi Sian C

ing Theu K

han Man

Tuang Khen K

amVung Lam

CingTuang K

hen PauD

al Za Huai

Thang Khan K

amK

hai Khup

(Naulak)

(Songput)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Khup Zen N

iangG

in Mun M

angZen N

gaih Hau

Vung Lam

Mang

Gin K

han ZamPum

Lian PauG

oih San Cing

Thang Khan K

imThang C

in Khai

9. Ning N

uam D

im10. Zen M

an Ciin

(Manlun)

Page 326: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 324

23-13

Khup K

hua Gin

24-14

3. Khup K

han ThangC

iin Khan N

iang (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)25-

15K

hup Don M

anK

ai Khan C

iinG

in Sian Kam

Vung Lam H

auN

ing Lam Vung

Pum K

han Mung

Thang Khen K

haiK

ham M

un TuangC

ing Suan LianThang Tul M

ung(Dopm

ul)Thang Lam

Khai(D

opmul)

Vum Sian Piang(G

ualnam)

23-13

Khup K

hua Gin

24-14

9. Ngul Sian Thang

Dal Za H

uai (Naulak)

(1)

(2)

25-15

Gin Sian M

awng

Goih K

han Lun

22-12

1. Thang Tuang

23-13

4. Thawng Za N

angD

im Za N

iang (Tawnging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14

Tuang Khan K

amK

hai Sian ThangG

in Za Kiim

Cing Za K

hamPau Lam

ThangC

iin Don N

iangCiin N

gaih Dim

Page 327: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 325

21-11

2. Goih K

hupG

ing Zel (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12Thang Tuang

Thang Thawng

Vung K

hua Don

Neng V

unghZo Ciin

Vung Za N

ingV

ungh Ngul

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Khup G

oV

ung Zen ThangK

hual Za Cing

Neng K

hua SuanTuang Za D

oSong C

in Thang1.Lut C

iin (Songput)N

iang Za VungN

eng Khua Zam

(Tangval lai in si)N

iang Khua Lun

2.Niang K

hua Zam (Songput)

(Mang vungh)

(Gualnam

)(Songlam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14N

gul Do C

iinThaw

ng Khen Pau

Zo Khen C

ingC

ing Ngaih Lian

Suan Khan K

hupPum

Khua Suan

Ma K

hin Aye(Shante) Thang Do Lian

En Do K

amAw

ih Khan M

an(Songlam

)(M

unsuang)(M

unsuang)(Songlam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

25-15

Ciin N

gaih LunG

o Za Kham

Khen San C

ingN

ang Khan K

hualK

hup Deih Piang

23-13

Khup G

o1.Lut C

iin (Songput)2.N

iang Khua Zam

(Songput)

24-14

5.Suan Khan K

hupAw

ih Khan M

an (Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

Go K

hat Kam

Thang Nuam

Vung

Lian Sian Dim

Khen Lian C

ingC

ing Sian Huai

Lian Sian Dim

Lun Don K

im

Page 328: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 326

21-11

2. Goih K

hupG

ing Zel (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12Thang Tuang

Thang Thawng

Vung K

hua Don

Neng V

unghZo Ciin

Vung Za N

ingV

ungh Ngul

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Khup G

oVung Zen Thang

Khual Za C

ingN

eng Khua Suan

Tuang Za Do

Song Cin Thang

1.Lut Ciin (Songput)

Niang Za Vung

Neng K

hua Zam(Tangval lai in si)

Niang K

hua Lun2.N

iang Khua Zam

(Songput)(M

ang vungh)(G

ualnam)

(Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14

Thawng K

hua Zam (R

SM)

Go Za H

auN

gul Za Man

Ngai Lian C

ingG

o Suan Cing

Vungh Za K

hupG

o Suan Khup

Hau Theih Lun (K

aren)Suan K

han Khup(K

ipgen)Lian D

o Pau (Phaipi)N

iang Deih Lun

(1)

(1)

(2)

(3)

25-15

Vung Suan C

ingThang Len Sang

Thang Pha LianM

oe Ye Thoo (Karen)

26-16

Lun Man C

ing

23-13

5.Tuang Za Do

Niang K

hua Lun (Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Thawng K

han Dal

Gin K

hua Cin

Ngul Za N

ingG

o Pian ThangC

ing Sian ZamN

guk Za Niang

Cing Aw

ih Vung(Tawm

ging)Thuam

Khan N

ang(Tawm

ging)N

iang Ngaih M

ang(Songlam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(1)

(2)

25-15

Zo Khan M

anLun Za D

imN

ing Suan Ciin

Do K

han PauPau K

han SingThang N

gaih LanghD

o Gin Tung

Suan Deih Piang

Pau Mun Lian(M

ate)Pau Thang K

im(Thaw

mte)

Page 329: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 327

21-11

3. Din N

engN

ing Niang (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Thang Za Hang

Tel Khua D

imZo N

iangU

ap Khua Thang

Don Thang(H

atzaw)

Thang Thawn(G

ualnam)

Kham

Khua Tuan (H

atlangh)K

hual Langh (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Niang K

han Don

Neng Za Langh

Zo Zen Cing

Thual Do K

hupD

im K

han Niang

Son Za Do

Thawng Langh

1. Luan Do C

ing (Malneu)

En Do K

iim (Tunglut)

(Tangpua)(M

alneu)2. C

ing Za Vung (Sihzang)

(1)

(2)24-

14H

ang Suan Cin

Thang Sial Cing

Page 330: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 328(Tuithang - Tuim

ui - Tauleng)

11-1

Tawm

Ging

12-2

Mat Vungh

(1)

(2)

13-3

Pau TunZong Zel

(1)

(2)14-

4C

iang ZuiN

uam Suah

Hang K

am

15-5

Tong EnZel Zong

16-6

Kip Tel

Sum H

ong

(1)

(2)17-

7Zong K

humSuah H

el (Losau-ah teng)Lo H

el (Mal gam

lamah inn m

ang)

(1)

(2)

(3)

18-8

Zong EngTun K

haatSon D

amD

o Luan

19-9

Khum

Din

(1) Hang Thuam

(1) Hel Cin

(1) Vial Khua Thang

(2) Heh Ciin

(2) Luan Ciin(2) D

im N

iang(3) Zong Vum

(3) Khaat C

in(3) K

haat Thual(4) Aw

i Ngaih

(4) Vial Goih

(4) Ngaih N

iang(5) H

el Zam(5) K

han Dai

(5) Dam

Awn

(6) Luan Pum(6) Luan N

ang(6) D

iah Ning

(7) Ngaih M

an(7) K

han Thang(8) H

el Khup

(9) Son Pau

Page 331: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 329(Tuithang, N

galbual, Tauleng)17-

7Suah H

el

18-8

(1) Tun Khaat

(2) Son Dam

(3) Do Luan

Han C

iang (Sukte)C

iin Hat

Huai Tel (Suanhuk)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

19-9

Hang Thuam

Heh Ciin

Zong VumAw

i Ngaih

Hel Zam

Luan PumVung Vial (G

uite)En Ling (Sate)

Hen G

oih (Vangaw)

Suan Khua Thang(G

uite)C

ing Man (Sukte)

1. Naw

n Niang (M

antuang)2. N

em N

iang (Nau lak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

20-10

Khaat Tuan

Zam Thang

Dam

Gin

Son Khua V

unghAw

n SingSuan K

ai (Tauleng)(C

iin Vung)(Tauleng)

Awi G

oih (Vangaw)

(Tauleng)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thuam Zam

(Tauleng)K

haat Mang

Hau N

iangN

gai Zam (G

ualnam)

Dim

Khua Zam

(Sukte)N

gul Dah C

in (Mantuang)

(Tauleng)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Tuan Za EnM

an Za Ning

Tuan En ThangH

en CiinG

in Za Dal

Vai Do (M

ilun)Thang K

han Cing(G

ualnam)

Hen K

han Gin (M

antuang)C

iin Ngaih D

im (Sukte)

(Pyidaw

tha)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13Zam

Go K

apN

ang Sian PauD

al Khan N

angZam

Go Vung

Zam Za Pau

Zam Suan K

hamLian K

han Hang

Do K

hen ThangVung Sial C

ingC

ing Ngaih Lun

Vial Khen Lian

Khen K

han Dim

Kai K

han Cing

1.Nuam

Ngaih C

ing(Tawm

ging)Lun Lam

Ciang

(Thote)(Buansing)

(Malneu)

(Gualnam

)(Sukte)

2.Cing D

eih Niang (M

alneu)(H

atlangh)

(Kalaym

yo- Singunau)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14Thang Lian Pau

Cing Lian Vung

Go Za Lun

Gin K

hen ThangV

ung Deih N

iangK

hen Sian Mung

Pau Pum N

em(Thatm

un)Pau Lam

Thawng(N

aulak)C

ing Sawm

Lun (Bawm

khai)

(1)

(2)

(1)

(2)

25-15

Cing Sian H

uaiPau Lam

Khai

Cing Sian San

Lian Tawi C

ing

Page 332: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 330(Tuithang, N

galbual, Tauleng)21-

11Thuam

Zam (Tauleng)

Ngai Zam

(Gualnam

)

22-12

3. Tuan En ThangThang K

han Cing(G

ualnam)

(Pyidaw

tha)23-

133. D

al Khan N

ang5. Zam

Za PauC

ing Ngaih Lun(Buansing)

Khen K

han Dim

(Gualnam

)

(Kalaym

yo- Pyidawtha)

(K

alaymyo- Singunau)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Thang Khaw

h Mang

Cing Ngaih K

imK

ap Khen Pau

Cing D

eih ZoThang G

o Cin

Gin K

hawm

Khual

Pau Sian Thawn

Suan Nuam

Kim

1. Lun Lam N

iang (Thangom)

Mang K

aih ThangThaw

ng Lam C

in

2.Cing K

hawl N

iang(Duhlian)

(Sektak)(Thatm

un)

(1)

(2)25-

15N

ang Teng Khai N

ang Sian Muan

23-13

6. Zam Suan K

hamK

ai Khan C

ing(Sukte)

(Pyidawtha)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Thang Suan TuangC

ing Sawm

VungC

ing Lian LunLam

Za CinPau Sian K

haiVung Sian H

uai

23-13

7. Lian Khan H

ang (Pyidawtha)

1.Nuam

Ngaih C

ing(Tawm

ging)

2.Cing D

eih Niang(M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Vung Sian Nem

Thang Sian PiangD

al Suan LianZen Sian H

uaiThang Sian Piang(Taw

mging)

Vung Sian Nem

(Tawm

ging)C

iin Deih H

uai (Gualnam

)

25-15

Hang K

hawm

Mung

Khup Sian Vaan

Page 333: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 331(Tuithang, N

galbual, Tauleng)

21-11

Thuam Zam

(Tauleng)N

gai Zam (G

ualnam)

22-12

5. Gin Za D

alC

iin Ngaih D

im (Sukte)

(Pyidaw

tha)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13Zam

Za Mung

Mang G

o ThangThang K

han Gin

Do K

han Khaw

mZam

Kham

LunC

ing Suan Dim

Ning Lam

Niang

Cing San V

ungH

au Go Vung

1.Hau G

o Vung (Tawm

ging)M

ang Lam C

ing(Sukte)K

am D

o LalK

ham K

han PauK

hai Van Mung

Kap Za C

in(Taw

mging)

2.Hau K

han Vung (Bawm

khai)(Sukte)

(Buansing)(Buansing)

(Gualnam

)

Mandalay

Pyidaw

tha

(1)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Dim

Khaw

m Lian

Dal K

hen SangThang Lam

Khai

Mung Thaw

n Kham

Dim

Sian LunVung Lam

Kim

Dim

Za Huai

Pau Lam Sing

Niang D

eih Cing

(Tawm

ging)(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)25-

15Thang K

hat VanThang Sian Taw

iVung Sian K

hawl

22-12

5. Gin Za D

alC

iin Ngaih D

im (Sukte)

(Pyidaw

tha)

23-13

3. Thang Khan G

inM

an Lam C

ing(Sukte)

(Pyidawtha)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Dim

Lian VungD

al Khaw

m M

ungC

ing Tawi Lun

Lun Man N

iangVung D

eih Cing

Dim

Ngaih N

uamThang K

han Khup

Awi D

eih Piang(G

uite)(G

ualnam)

Page 334: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 332(Tuim

ui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)

19-9

Hang Thuam

Vung Vial (Guite)

20-10

2. Zam Thang

Ciin Vung

(Tauleng)

(1)

(2)

(3)

(4)21-

11Tuan K

hua Kai

Hang N

gil LoD

ai Dah C

inG

in Khua C

ing2.C

in Ning

Thiau Khan N

iangN

iang Dim

Ngul Thuam

(Vangaw)(M

antuang)(Thangom

)(M

antuang)

(Tauleng)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12Thang D

o LianG

in Do K

hamC

ing Suan Ning

Cing N

gaih LianVung G

o Cing

Thuam Song

Hang Suan Thang

Don N

gaih Dim

1.Dim

Za Ning (Thangom

)1.H

uai Za Dim

Vial Do M

ungK

ai Za Kham

Thang Suan Pau1.Zam

Khaw

m C

ing(Thanghum)

1.Zen Khan C

ing( )K

ai Khan Pau

2.Nem

Khual N

uam( )

2.Cing K

han Don

(Thangom)

(Tawm

ging)(Thangom

)2.H

uai Ngaih M

an(Tawm

ging)2.Luan D

im(Thaw

mte)

(Sukte)3.N

gai Khan H

au(Milun)

(Mantuang)

Tauleng

(1) D

imZa N

ing

(2) Nem

Khua N

uam

(3) Ngai K

han Hau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Vung Ngaih D

imN

em N

gaih CingN

ing Khaw

m N

iangC

ing Khaw

l LunD

im N

gaih ZoN

ing Lun Cing

Kai Za M

uanZa Lian D

engG

in Khan Pau

Do K

am Thang

1.Kam

Khan K

ap(Tawm

ging)K

hen Biak LianThaw

ng Lian ThangD

al Sian Mung

Nuam

Lian Cing

(Tawm

ging)(Taw

mging)

2.Nang D

o Kap

(Tawm

ging)(Zilom

)(Taw

mging)

24-14

Lian Sian Mung

Page 335: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 333(Tuim

ui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)

21-11

1. Tuan Khua K

ai2.C

in Ning(Vangaw

)

22-12

2. Gin D

o Kham

6. Thuam Song

8. Hang Suan Thang

1.Huai Za D

im (M

unvung)H

uai Ngaih M

an1.Zen K

han Cing

2.Cing K

han Don(M

antuang)(Taw

mging)

2.Luan Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Kai Thaw

n PauN

ing Ngaih M

angN

uam K

hua Hau

Lian Suan Kap

Cin Thah Thang

Ning Zam

Niang

Kai G

o Mang

Thang Ngaih M

ungC

ing San Nuam

Dim

Lam C

ingThang N

gaih Sian(Taw

mging)

(Phiamphu)

(Zilom)

(Thangom)

(Mantuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Kham

Thang LianD

on Haw

m K

imN

ang Suan Vung

Dim

San Huai

Mang U

ap Cing

Vung Siam M

awi

Mung Lal Lian

Pau Suan Khai

Kham

Khual M

ungD

im N

gaih SianM

ang Lam N

uam

22-12

6. Thuam Song

1.Zam K

hawm

Cing(Thanghum

) 2.H

uai Ngaih M

an(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Cin Lam Lian

Lian Za ThatThang Lian Sang

Kai Lian M

angM

an San Cing

Khen K

ap PauK

ho Ngaih Pau

Go K

hen Kam

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

23-13

Song Khan Sum

Man San K

imN

ang Sial Khual

Song Khan Sum

Man Lam

Lun

Page 336: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 334(Tauleng, Pyidaw

tha, Kaw

lpi)

21-11

1. Tuan Khua K

ai2.C

in Ning(Vangaw

)

22-12

8. Hang Suan Thang

1.Zen Khan C

ing(Tawm

ging) 2.Luan D

im(Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Ning Lian Vung

Ciin D

o Man

Kai K

han TuangK

ai Lian Mung

Suang Khan Pau

Ning M

uan Kim

Cing San N

iK

ham Lian K

haiK

hup Khan N

awl(Thangom

)

19-9

Hang Thuam

Vung Vial (Guite)

20-10

2. Zam Thang

Ciin Vung

(Tauleng)21-

112. H

ang Ngil Lo

3. Dai D

ah Cin

Thiau Khan N

ing(Mantuang)

Niang D

im(Thangom

)

(1)

(2)

22-12

Vung Khaw

m Cing

Cing N

gaih Hau

Thang Hen Lian

Zam G

o Lian(Mantuang)

Thang Go K

ap(Thangom)

Goih M

an Vung(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Nuam

Ngaih C

ingC

in Ngaih K

hupD

im N

gaih Niang

Lian Sawm

CingLian Za K

iimC

hal Khum

(Hualnam

)C

ing Man N

iang(Tawm

ging)N

ang Gin Pau(Taw

mging)

Tual Khan K

ap(Gualnam

)Zam

Lam Vung(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

24-14

Lian Deih Tuang

Mang K

han Khual

Vung Muan D

imN

ing Deih Zam

Pau Sian SangVung K

hawm

LunLian M

un Khai

Dim

Muan K

im

Page 337: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 335(Tauleng, Pyidaw

tha, Kaw

lpi)

19-9

1. Hang Thuam

Vung Khual (G

uite)

20-10

3. Dam

Gin

4. Son Khua V

ungh5. Aw

n Sing6. Suan K

ai

21-11Zam

Dong

Luan Za Cing

Tuan Za Niang

Aw

n Khai (M

ilun)

Tauleng

(1)

(2)22-

12G

in Go

Sing Do Lian

Goih D

ah Cing (M

antuang)N

iang Khen C

ing (Milun)

(1)Tauleng

(2) K

alaymyo- C

hiantagyi

(3) Kalaym

yo- Pyidawtha

(4)

23-13

Khai G

o PauG

oih Khaw

m Thang

Zen Ngaih V

ungZam

Sian PauD

on Za Man(M

ilung)N

iang Za Vung(Bawm

khai)N

ial Thang(Gualnam

)D

im N

gaih Cing(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Thang Muan Lian

Go Lam

Mang

Cing K

han Dim

Man N

gai ZoG

o Deih Lian

Go K

han Khai

Pum Sian Tuang

Kim

Deih San

Niang D

on Man (Zilom

)C

iin Sian VungThang N

gaih Lian(Suante)D

am K

han Hang

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

25-15

Pau Sian Muang

Dal Sian Tuang

Thang Sian Muan

Thang Len Maw

iVung Lam

Niang

Page 338: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 336(Tauleng, Pyidaw

tha, Kalaym

yo)

19-9

1. Hang Thuam

20-10

6. Suan Kai

Awi G

oih (Vangaw) (Tauleng)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Tuan Khan Lian

Lian Za Gin

Thuam Za D

alEn G

in ThangSel G

o ThangSing D

o Hau

Luan Khua Zam

(Tawm

ging)1. H

au Hen C

ing (Thangom)

Gin K

hua Niang

1. Niiang N

gaih Cing(M

antuang)C

ing Do Lun

2. N

gai Khan H

au (Milun)

(Gualnam

)2. C

ing Khan Zen(M

ilun)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Goih M

an Vung

Niang Za D

imG

in Khan Pau

Niang N

gaih Don

Cing Sian N

ingC

iin Lun Man

Thang Sian Mung

Kai Za N

iangThang H

en LianK

hup Za Kap

Vung Ngaih D

imG

in Sian PauN

eng Do K

amZam

Lam Thang

1. Ciin N

gaih Cing(Buansing)

(Tawm

ging)(Thangom

)(Taw

mging)

(Duhlian)

(Tawm

ging)(Thangom

)2. Thian Zam

(Ngaw

n)

(1)

(2)

(3)

23-13

Lian Khaw

m Thang

Lian Suan PiangZam

Lam Vung

(Shante)C

ing Za Vung(Thangom)

Lian Za Kiim

(Tawm

ging)

K

alaymy-Pyidaw

tha

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14Pau Thaw

n Khai

Pau Sian Muan

Dim

Lun SingM

an Nuam

Cing

Vung Sian H

oihThang Sian Lam

22-12

7. Thang Sian Mung

1. Ciin N

gaih Cing(Buansing)

2. Thian Zam

(Ngaw

n)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Zam K

han Nuam

Lian Don M

anLian Lam

TuangThang K

han PauPau Thaw

n ThangVung Taw

i Cing

Lian Kham

Kim

Mung Za D

ingN

ang Lam C

in(Suankhup)

(Gualnam

)

Page 339: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 337(Tauleng, Pyidaw

tha, Kalaym

yo)

19-9

1. Hang Thuam

20-10

6. Suan Kai

Tauleng

(2)

(3)

21-11

2. Lian Za Gin

(3) Thuam Za D

al1. H

au Hen C

ing (Thangom)

Gin K

hua Niang (G

ualnam)

2. N

gai Khan H

au (Milun)

Kalaym

yo- Pyidawtha

(1)

(2)

(3)

22-12

Lian Khan N

angLun G

o Cing

Kai G

o Khup

Ngai K

han Hau

Do K

im Thang

Nang Sian M

an(M

ilun)(Taw

mging)

(Khupson)

Kalaym

yo - Pyidawtha

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Gin Lam

Thawn

Zam Sian H

uaiD

im D

o Niang

Piang Sian Mung

Thang Sian Za Mung

20-10

6. Suan Kai

Tauleng

21-11

3. Thuam Za D

alG

in Khua N

iang (Gualnam

)

Kalaym

yo- Pyidawtha

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Kai Suan K

haiC

iin Za Cing

Goih Zam

Ning

Zam Suan Pau

Cing N

gaih Man

Zen Lun Cing

1. Dim

Ngaih H

au (Buansing)K

hual Za Dal

Lian Go Thang

Gin Suan C

ingEn K

hualG

in Za Pau2. Luan G

o Cing (K

awngte)

(Mantuang)

(Duhlian)

(Duhlian)

(Buansing)(M

ilun)

Page 340: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 338(Tauleng, Pyidaw

tha, Kalaym

yo)

19-9

1. Hang Thuam

20-10

6. Suan Kai

Tauleng

21-11

3. Tuam Za D

al

22-12

1. Kai Suan K

hai1. D

im N

gaih Hau (Buansing)

2. Luan G

o Cing (K

awngte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Niang K

hawm

VungCing K

hawm

Nuam

Dal N

gaih Mang

Dal Sian M

ungG

en Sawm

ThangPau Suan K

hupThang Lam

Thawn

Hang Saw

m Tung

Man Sian M

uangSuan K

han Nang

Cin K

hen ThangThang G

o Kap

Sian Lun Niang

Cing Sian H

uaiC

ing Sian Huai

Cing D

am Teel (G

ualnam)

(Sukte)(Buansing)

(Tawm

ging)(Tohing)

(Buansing)(Buangsing- a upa' zi luah)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

24-14

Hau N

gaih LianK

hai Khan Tuang

Pau Khan Suan

Thang Ngaih Langh

Hau K

hawl K

imV

ung Khan C

ing

23-13

6. Pau Suan Khup

7. Thang Lam Thaw

nC

ing Sian Huai

1.Cing D

am Teel (G

ualnam)

(Buangsing- a upa' zi luah)2.C

ing Khaw

l Nuam

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

24-14

Khai Suan Lian

Vung Sian LianN

uam Sian H

auG

in Sawm

TungK

hai Muan K

imK

hai Sian TuangTung D

eih Lian

Page 341: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 339(Tauleng, Pyidaw

tha, Kalaym

yo)

21-11

3. Thuam Za D

alG

in Khua N

iang (Gualnam

)

Kalaym

yo- Pyidawtha

22-12

4. Zam Suan Pau

Gin Suan C

ing(Duhlian)

Yangon

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Niang M

an Nuam

Vung Khaw

l Cing

Hau K

hawm

LunD

al Khan M

anD

al Khan K

hupLangh K

han TuangPau N

gaih SangZam

Len Mang

Thang Gin Lian

Zam K

han Hang

(Munsuang)

(Hatzaw

)(D

uhlian)

19-9

1. Hang Thuam

20-10

6. Suan Kai

Tauleng

21-11

4. En Gin Thang

1.Niang N

gaih Cing(M

antuang)2.C

ing Khan Zen(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)22-

12Song K

han Kap

Lian Khan Zam

Goih K

han Ciin

Zam Suan C

ingC

ing Ngaih K

hawm

Zam K

han Vung

Ciin K

han Nuam

Lun Ngaih M

angPau K

han Khai

Chhaw

Naw

Cing Za N

iangC

in Za Nang

Cin K

hap Kap

Nang K

han Khup

Thang Za SangLian Suan Pau

Lang Za Mung

Niang G

o Man

(Kachin)

(Tunglut)(G

ualnam)

(Mantuang)

(Thanghum)

(Zilom)

(Tawm

ging)(K

awngte)

(Thawm

te)

(10)

(11)

(13)

Kachin gam

, Nem

awphong

Cing K

han Man

Kap Lun C

ingLo Suan M

ungK

am Lian M

ung(Thangom)

Mang K

han Sut(Sukte)N

iang Pi Cing(M

ilun)

(1)

(2)23-

13C

ing Ngaih H

uaiThang K

han PauC

in Za Thawn(Suankhup)

Page 342: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 340

21-11

4. En Gin Thang

1.Niang N

gaih Cing(M

antuang)2.C

ing Khan Zen(M

ilun)

22-12

2. Lian Khan Zam

Cing Za N

iang(Tunglut)

Mizoram

- Champhai

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Lian Deih Lun

Cing Ngaih D

imK

ap Suan Cing

Thang Lam V

ungThang Sian N

iangThang B

iak TuangZam

Sian Mung

Pau Lian SangH

au Za Tuang

21-11

4. En Gin Thang

1.Niang N

gaih Cing(M

antuang)2.C

ing Khan Zen(M

ilun)

Kalem

yo22-

128. Pau K

han Khai

Niang G

o Man (Thaw

mte)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Zen Sawm

Kim

Thang Sian TuangC

ing Tul Vung

Dal Lian M

ang

Page 343: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 341

19-9

1. Hang Thuam

20-10

6. Suan Kai

Tauleng

21-11

5. Sel Go Thang

Cing D

o Lun (Tawm

ging)

Kalaym

yo

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12G

oih Khaw

m Cing

Kai G

o Mang

Go K

hen Kam

Lian Suan PauVung Lam

Dim

Gin Lam

ThangN

iang Ngaih D

imThang Tul N

iangLian K

han Mung

Ning N

gaih Mang

Cing Lam

LianC

iin Khan N

uamK

ham Suan K

hupPau K

hen Thang(M

ilun)(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Thanghum)

(Mantuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Lun Lam C

ingThang Sian K

haiD

on Za Ngai

Cing San N

uamPau Za K

imLian H

au Vung

Kham

Khua H

auVial Thaw

n Kim

(Telsing)

21-11

5. Sel Go Thang

Cing D

o Lun (Tawm

ging)

22-12

3. Go K

hen Kam

4. Lian Suan PauC

ing Lam Lian (Taw

mging)

Ciin K

han Nuam

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

23-13

Thang Khan Sang

Lun Deih K

imK

ap Van Mung

Lun Lam Lian

Page 344: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 342(Tuithang - K

alaymyo - Pyidaw

tha)18-

81. Tun K

haatH

an Ciang (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

19-9

Hang Thuam

Heh Ciin

Zong VumAw

i Ngaih

Hel Zam

Luan PumVung K

hual(Guite)

En Ling(Sate)H

en Goih (Vangaw

)Suan K

hua Thang(Guite)C

ing Man(Sukte)

1. Man N

iang (Mantuang) 2. N

em N

iang (Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Lut Khua Thang

Ciang N

iangK

haat Khua Aw

nTel N

iangLuan Langh

Ngaih V

ungK

am Cin

Sel Dai Thang

1. Niang H

uaiVung Zel

Ciin K

hua Niang

Hial C

ingH

ial Dah N

iang2. C

iin Khua H

au (Samte)

(Samte)

(Vangaw)

(Vangaw)

(Vangaw)

3. Ciin K

hua Zen

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)21-

11Vum

Nang

Tun ZamG

oih Khua N

ingPum

Neng

Vum Sian Pau

Tuan Khua Zam

Awn K

han ZamLut Langh

Goih Vung

Zel Khua N

iangK

hai Za Kai

Huai K

hua Ning

Pum Za N

ingC

iin Ngaih C

ingTel K

hua Man

(Vangaw)

(Sate)(G

uite)(G

ualnam)

(Sate)(Sate)

(Vangaw)

(9)

(10)

Vum K

han ZamH

ang Ngaih Pau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Thang Do K

hamN

gul Cin N

angLuan Sial Thang

Goih D

ah Niang

Niang N

gaih Dim

Zen Lian Cing

Zel Ngaih M

anThaw

n Ngaih Langh

Niang Sial N

ingC

in Ngaih N

ingVung G

o Cing

Khaat Sian Pau

Ngul K

hua Hau

Pum N

gaih PauN

gul Khua Zam

(Vangaw)

(Gualnam

)(Vangaw

)(Tunglut)

(Biangtung)(Biangtung)

(Biangtung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13N

ang Za Dal

Vung D

o Man

Huai N

gaih Don

Zen Man C

ingN

iang Za Mang

Gin D

o Cing

Thang Cin Lian

Cin D

o Lian1. N

gul Za Cing (Biangtung)

(9)

(10)

(11)

(12)

2. Zen Man C

ing (Tawm

ging)N

ang Lam Thang

Ning D

o TungN

ang Lian Khup

Dim

Man En

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Ning Lam

ZamK

ham Lian K

ai Ong

Hang K

han Khai

Niang D

on LunN

ing Do N

iangK

ham Za Phaw

ngD

al Khan Lian

Man D

on Niang

Zam Suan M

ung(Guite)

Cing Suum

(Naulak)

Dim

Khan C

ing(Vangaw)C

ing Khup N

iang (Sukte)

Page 345: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 343(Tuithang - K

alaymyo)

22-12

Thang Do K

hamN

iang Sial Ning (Vangaw

)

23-13

1. Nang Za D

al1. N

gul Za Cing (Biangtung)

2. Zen Man C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14N

ing Lam Zam

Kham

Lian Kai O

ngH

ang Khan K

haiN

iang Don Lun

Ning D

o Niang

Kham

Za Phawng

Dal K

han LianM

an Don N

iangZam

Suan Mung(G

uite)C

ing Suum (N

aulak) D

im K

han Cing(Vangaw)

Cing K

hup Niang (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

25-15

Dal M

un SangCing Lian K

imV

ungh Sian PiangC

in Suan Khai

23-13

1. Nang Za D

al1. N

gul Za Cing (Biangtung)

2. Zen Man C

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14N

ing Lam Zam

Kham

Lian Kai O

ngH

ang Khan K

haiN

iang Don Lun

Ning D

o Niang

Kham

Za Phawng

Dal K

han LianM

an Don N

iangZam

Suan Mung(G

uite)C

ing Suum (N

aulak) D

im K

han Cing(Vangaw)

Cing K

hup Niang (Sukte)

(1)

(2)

25-15

Cing K

hua LunD

al Mun Sing

Page 346: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 344

19-9

3. Zong Vum

20-10

1. Lut Khua Thang

1.Niang H

uai2.C

iin Khua H

au (Samte)

3.Ciin K

hua Zam

21-11

1. Vum N

ang G

oih Vung (Vangaw)

22-12

2. Ngul C

in Nang

Cin N

gaih Ning (G

ual Nam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13N

ang Khan Thang

Cing Heh D

imN

ing Do Lun

Vung Lun C

ingLian C

in Kap

Kham

Khan N

angN

iang Khan M

angN

iang Ngaih M

anD

o Cin Zam

Khai G

o Kam

Zam D

eih Tung(G

ualnam)

(Tunglut)(N

aulak)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Ning Lian Thaw

nThang Suan K

haiN

ing Man Lun

Cing San N

iangN

ang Sian Lian SungD

im K

han LunLun Sian N

emM

ang Sian Hoih

(9)

(10)

(11)

Mang Sian C

ingZam

Len TuangN

o Sian San

21-11

1.Vum N

ang G

oih Vung (Vangaw)

22-12

3. Luan Sial Thang8. Thaw

n Ngaih Langh

Cin N

gaih Ning (G

ual Nam

)

(1)

(2)

23-13

Nang H

eh PauV

ung Sian Mang

Vung K

han Nuam

Page 347: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 345

19-9

3. Zong Vum

20-10

1. Lut Khua Thang

21-11

2. Tun ZamZel K

hua Ning (Sate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Huai Zam

Cing

Ciin N

gaih Niang

Thang Do Lian

Ngul K

hen Kap

En Khen K

apA

wn K

han Nang

Nang D

o Khup

Nang D

o Kam

Ling Khua Pau

Nian Zam

Cing (Tunglut)

(9) Kai Za G

en(10) N

eng Do Lian

1. D

on Za Niang(Tunglut)

1. Ning K

hen Man (G

ualnam)

2. Pau Za C

iin (Maibung)

2. Cing Sian N

ing (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13(1) Zam

Cin Sum(2) N

iang Khen Lun

(3) Pum M

an Cing

Ning D

eih Cing

21-11

2. Tun ZamZel K

hua Ning (Sate)

22-12

9. Kai Za G

en1. D

on Za Niang (Tunglut)

2. Pau Za Ciin (M

aibung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Zam D

eih Kap

Zam K

hen SumN

ian Lam Lian

Cing Suan M

anZam

Deih Piang

Cing G

in LunN

gaih Suan Mang

Langh Tung Nung

Go Lian C

ing(Samte)

1.Cing K

han Dim

(Maibung)

2. Cing K

hua Lam (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14

Nang C

in Khual

Ciin K

han Hau

Cing Theih C

iangM

ang Khaw

m H

uaiLian Sian K

haiSian Suan D

imN

ang Lam D

im

Page 348: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 346(Tuithang - K

alamyo)

21-11

2. Tun ZamZel K

hua Ning (Sate)

22-12

10. Neng D

o Lian1. N

ing Khen M

an(Gualnam

)2. C

ing Sian Ning(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Niang K

hen ZamZam

Khan Thang

Niang K

han Vung

Pau Sian Khai

Lian Lam Thang

19-9

(3) Zong Vum(4) Aw

i Ngaih

(5) Hel Zam

(6) Luan Pum

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)20-

10Lut K

hua ThangC

iang Niang

Khaat K

hua Awn

Tel Niang

Luan LanghN

gaih Vung

Kam

CinSel D

ai ThangZ1 - Z2 = Z 3

21-11

4. Pum N

eng H

uai Khua N

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12H

uai Do C

ingThang Za H

auThan K

han Nial

Naang K

han PauLangh Za Suan

Zam K

hen ThangD

im K

hen Vung Suan D

ai Thang N

iang Lam C

ingSian Lun C

ing1. M

an Khan Zam

(Gaulnam

) (Biangtung)

(Gualnam

)(C

engam)

2. Zen Khan C

ing (Guite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Pum Lam

ThangK

hai Suan PauN

ing Lam Vung

Hau Lun C

ingC

ing Gin M

angThang K

hen Cing

Cing N

gaih Khup

Tual Do Za Thang

Kham

Lian ThangThang Za Pau

Thang Za Suan(G

ualnam)

(Gualnam

)(G

uite)(Biangtung)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)24-

14Cing Lun K

imN

ing Mun M

angVung San N

uamH

au Tul Cing

Hau Teng K

haiLian Za Tung

Pau Deih Tung

Page 349: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 347(Tuithang - K

alaymyo)

20-10

1. Lut Khua Thang

Z1-Z2=Z3

21-11

4. Pum N

engH

uai Khua N

ing (Gualnam

)

22-12

(5) Langh Za Suan1. M

an Khan Zam

(Gualnam

)2. Zen K

han Cing (G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13N

ing Lun Cing

Pum K

hen TungN

ang Do K

apV

ung Khan Lian

Pau Za Gen

(1) Pum D

eih Thang(2) N

ing Suan Cing

Pau Do K

am(Tunglut)

1. Cing D

eih Lian(Vangaw)

Cing Sian D

im(Suante)

Thuam H

au(Biangtung)N

iang Don M

an(Biangtun)2. C

iang San Lun (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Zen Len Kim

Suan Za Thawng

Zam Lun M

angEn Sian Sum

22-12

5. Langh Za Suan1. M

an Khan Zam

(Gualnam

)2. Zen K

han Cing (G

uite)

23-13

3. Nang D

o Kap

5. Pau Za Gen

Cing Sian D

im(Suante)

Niang D

on Man(Biangtun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

Zam M

uan Vung

Vung Len Lun

Suan Lian ThangC

ing San LunZam

Lian CingH

au Sian Muang

Suan Tung Nung

Page 350: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 348(Tuithang - K

alaymyo)

20-10

1. Lut Khua Thang

Z1-Z2 - Z3

21-11

5. Vum Sian Pau

Pum Za N

ing (Sate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12H

uai Ngaih N

ingThang Za K

hamN

gul Khen Tung

Nang G

in PauK

ai Zen Cing

Vung D

o LunTuan K

hen Khup

Zam K

hen Vung

Ling Khua Pau

Zen Ngaih C

ing(K

aren mi)

1. Zen Do C

ing (Guite)

Thuam Za G

inZam

Sial Thang(G

uite)(G

uite)2. C

ing Hau Lun (Taw

mging)

(Tunglut)(Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Pau Sawn K

imPau Suan M

ungN

ing Hen Lian

Nung Lian K

hupSuan Than Thaw

nPau G

in TuanZam

Lian LunC

ing Go C

ing (Guite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

24-14

Cing Sian Lun

Khan K

hen Kap

Ning San K

imLangh Sian Thaw

nLian Sian H

uaiK

im M

un Tuang

21-11

5. Vum Sian Pau

Pum Za N

ing (Sate)

22-12

3. Ngul K

hen Tung4. N

ang Gin Pau

(Karen m

i)1. Zen D

o Cing (G

uite)2. C

ing Hau Lun (Taw

mging)

(1)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Pau Lian ThangN

ing Do V

ungPau Lian K

henC

ing Huai M

angC

ing Deih N

iangZam

Khan Lian

Pau Ngaih Leh Thang

Page 351: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 349

20-10

1. Lut Khua Thang

1. Niang H

uai2. C

iin Khua H

au (Samte)

3. Ciin K

hua Zen

21-11

6. Tuan Khaw

ZamC

iin Ngaih C

ing (Sate)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)22-

12Thang K

hen Kham

Thang Khen M

ungH

uai Lun Cing

Kai Za Pau

Nang G

in Mang

Zam D

eih TungThang Suan K

imC

ing Lun LianC

iin En VungC

ing Khen C

iinN

iang Khan M

ang1. N

iang Za Cing (Sam

te)Thang Tul K

hupThang K

hen Mang

(Samte)

(Tawm

ging)2. Lian K

ham N

ial (Samte)

(Vangaw)

(Tunglut)

(10)

(11)

(12)

Pum K

haw Lian K

haiK

ham Suan Lian

Zam Lian Thang

Cing Lun D

imC

ing Hen N

iangC

ing Sawm

Lun(G

ualnam)

(Biangtung)(G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Zam K

hen Tung NungC

ing Tul LunN

ang Deih K

hupPau C

in LianN

ing Hau N

uam

21-11

6. Tuan Khaw

ZamC

iin Ngaih C

ing (Sate)

22-12

7. Thang Suan Kim

1. Niang Za C

ing (Samte)

2. Lian Kham

Nial (Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

(1) Cing San Kim

Lian Go M

anZam

Za Khai

Pau Khan K

hamC

ing San Mang

Hau Sian Liang

Ciin Sian Nuam

Zam Za Sut

Page 352: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 350

21-11

6. Thuan Khua Zam

Ciin N

gaih Cing(Sate)

22-12

10. Pum K

hua Lian Khai

Cing Lun D

im (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Zam M

un SingCing Lam

ZamThang Saw

m C

inCing Lam

LunPau M

uan Sang

21-11

6. Thuan Khua Zam

Ciin N

gaih Cing(Sate)

22-12

11. Kham

Suan LianC

ing Hen N

iang(Biangtung)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13Zam

Sian TungSuan D

eih PiangC

ing Hon Lun

Niang Sian N

uam

21-11

6. Thuan Khua Zam

Ciin N

gaih Cing(Sate)

22-12

12. Zam Lian Thang

Cing Saw

m Lun(G

uite)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13C

ing Sian SumN

ing San Vung

Ciin San Lun

Zam Za K

am

Page 353: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 351

20-10

1. Lut Khua Thang

1. Niang H

uai2. C

iin Khua H

au (Samte)

3. Ciin K

hua Zen

21-11

8. Lut Langh9. Vum

Khan Zam

1. Tel Khua M

an (Vangaw)

Hau K

han Dim

(Guite)

2. (Kachin m

i)

(1)

(2)

(3)

22-12

Ciin Lun Vung

Thang Lian Khai

Pau Suan PiangC

iin Khan Zam

Zam K

hen Khup (Vangaw

)N

ing Than LianSuan Za Thang (Phiam

phu)

18-8

1. Tun Khaat

(2) Son Dam

(3) Do Luan

Han C

iang (Sukte)

19-9

3. Zong VumH

en Goih (Vangaw

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)20-

10Lut K

hua ThangC

iang Niang

Khaat K

hua AwnTel N

iangLuan Langh

Ngaih V

ungK

am Cin

Sel Dai Thang

Vung Zel (Samte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Cin K

hua Niang

Thang Do H

angC

iin Khan Zen

Goih Sian N

iangH

uai Dah Zam

Vum D

o Kham

Hang Za G

in(Mantuang)

Ning Sian(Sam

te)Vial D

o Thang(Tunglut)Sian Za K

ham(Biangtung)H

au Za Nang(Vangaw

)D

on Dah C

ing

(1)

(2)

22-12

Awn N

gaih PauTun K

hen Thang

Page 354: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 352

19-9

3. Zong Vum

20-10

3. Khaat K

hua Awn

Vung Zel (Vangaw)

21-11

6. Vum D

o Kham

Don D

ah Cing (Vangaw

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12H

ang Zen Ciin

Awn H

eh Dal

Hang N

gaih ThangZam

Khen C

ingH

ang Khan M

angThang K

hawm

PauN

ing Sial LunK

hup Za Cin

Nian K

han Mang

Mang N

gaih Ciin

Kham

Khan G

inN

iang Lawh M

anN

iang Gin Lai Lun C

ing C

in Ngaih Pau

(Sukte) (Vangaw

) (Tunglut)

(Biangtung) (G

ualnam)

(Biangtung) (Biangtung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Cing D

eih ZamK

ham K

ap PauK

ham K

ap Mung

Dim

Luan CingPau G

in Phawng

Thang Sian Khai

21-11

6. Vum D

o Kham

Don D

ah Cing (Vangaw

)

22-12

3. Hang N

gaih ThangM

ang Ngaih C

iin (Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)23-

13Cing Lam

Kim

Ciang Suan Lun

Kham

Khan Sut

Ciin Lian CingThang H

au Khup

Mang Thaw

n LunV

ung San Mang

Dal G

in Mun

Mang Sian Tuang

Niang Sian M

ang

Page 355: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 353(Tuithang, Singzung, K

alaymyo)

21-11

6. Vum D

o Kham

Don D

ah Cing (Vangaw

)

22-12

4. Hang K

han Mang

Niang Law

h Man(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Kham

Gin K

hupEn K

han TuangCing G

in CiinC

iin Zun Mang

Dal Sian M

uangM

ang Suan Nuam

22-12

6. Thang Khaw

m Pau

Niang G

in Lai Lun Cing (Biangtung)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cing Law

h VungV

ung Lam M

angK

ham D

eih Kim

Pau Pian Sang

19-9

3. Zong Vum

20-10

5. Luan LanghC

iin Khua N

ing (Vangaw)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Vum D

ah LianThang Pau

Goih K

han Cing

Thang Za Do

Dam

Khua M

anN

ang Khua Pau

Niang Za M

an(Vangaw)

Niang K

hua Niang(G

ualnam)

Khai Za K

ai (Guite)

(1)

(2)

22-12

Luan Ngaih Thang

Pau Khen M

angC

ing Khen Lian (B

iangtung)

23-13

Lian Khan Thang

Page 356: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 354(Tuithang, Singzung, K

alaymyo)

17-7

Suah Hel

18-8

(1) Tun Khaat

(2) Son Dam

(3) Do Luan

Han C

iang (Sukte)C

iin Hat

Huai Tel (Suanhuk)

19-9

3. Zong VumH

en Goih (Vangaw

)

20-10

5. Luan LanghC

iin Khua N

ing (Vangaw)

21-11

2. Thang Pau4. Thang Za D

oN

iang Khua N

iang (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

22-12

Niang D

ah LianLuan K

han ZamK

hual Khan Pau

Langh Suan Pau

Page 357: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 355(Tuithang, Singzung, K

alaymyo)

18-8

1. Tun Khaat

Han C

iang (Sukte)

19-9

3. Zong VumH

en Goih (Vangaw

)

20-10

7. Kam

Cin

1. Hial C

ing (Vangaw)

2. Dim

Khua C

ing (Biangtung)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)21-

11V

um Za Thang

Thang Sail LianG

oih Sian Cing

Sel Gin Thang

Hial N

gaih Dim

Nang Za K

hamZel Zam

CiinLian K

ap ThangVung D

o Zam1.Vung N

gaih Zam(Vangaw

) Tun D

o Pau2.C

ing Go Vung(Sam

te) (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

22-12

Cing N

gaih Mang

Kam

Khan Thang

Don G

o Cing

Gin D

o LanghZa C

in ThangLuan K

han LunC

ing Hau Lun

En Khen Pau

Ciin San N

iangK

am Za C

ingZam

LanghVungh N

gaih Mang

Zam K

han Dal

Nang G

in PauLian N

gaih Dim

(Gualnam

)(Sam

te)(Biangtung)

(Tawm

ging)(Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Zam K

han Hau

Lian Deih Thang

Dim

Sum Lun

Mang Lun K

imThang San N

uamPau Zom

Khup

Pau Mun Tuang

Page 358: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 356(N

galbual, Pyidawtha, K

alaymyo)

18-8

1. Tun Khaat

Han C

iang (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)19-

9H

ang ThuamH

eh CiinZong Vum

Awi N

gaihH

el ZamLuan Pum

Vung Khual(G

uite)En Ling(Sate)

Hen G

oih (Vangaw)

Suan Khua Thang(G

uite)Cing M

an(Sukte)1. M

an Niang (M

antuang) 2. Nem

Niang (N

aulak)

20-10

Vung Khen

1. Ciin D

ah Vung (Tawm

ging)2. D

im K

hua Ciin (Sam

te)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)21-

11Zam

Khua Tuan

Nem

CingZam

Do Pau

Thang Suan PauH

ang Khan N

angM

an Khua N

iangK

am H

eh Pau Lian Za N

iangLian K

hua Mang

Awn Za K

apZel K

han Cing

(Sukte)(Sukte)

(Mantuang)

(Hatlangh)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

22-12

Khen D

o ThangK

ai Ngaih Vung

Ciin Sian M

anThang Biak Lian

Pau Kam

Nang

1. Ngai Za En (Baw

mkhai)

Thang Do Lian

Tual Khan K

hupC

iin Khaw

l Cing

2. Ma Aung (Shan)

(Guite)

(Gualnam

)(N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(1)

(2)

(3)

23-13

(1) Nang Za Lian

(2) Tuan Khan K

hupPau Suan Thang

(4) Mang N

gaih LianK

ai Sian Mung

Pau Sian Muang

Thang Sian LanghN

ang Sian Thawm

Thang Khan Lun (Sukte)

Page 359: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 357(N

galbual, Pyidawtha, K

alaymyo)

18-8

1. Tun Khaat

Han C

iang (Sukte)

19-9

6. Luan Pum1. M

an Niang (M

antuang)2. N

em N

iang (Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Khual C

ingThaw

ng Khup

Khaat G

oK

haat Za Huat

Tuan Gin

Ngaih K

hua Ciin

Dam

CingLuan K

hua ZamThuam

VunghC

iin Khua Lun

Niang D

ah VungN

iang Khua C

iinC

iin Khua N

iiangVum

Song (Tanleng)Luan C

inTuan K

han Lian(Tunglut)

(Sukte)(M

antuang)(M

ilun)(M

antuang)(M

antuang)(G

ualnam)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Huat Sian Pau

Zam K

hawm

CingN

ang Khup

Lian Ngaih N

angC

ing Do Lun

Niang Lian C

ingG

in Do Pau

Tuan Do K

henThang Za D

alD

on Niiang

Ngiak K

hua VungSel G

o ThangK

han Suan Cin

Khen Za C

ing(Suante)

(Mantuang)

(Mantuang)

(Tawm

ging)(Sukte)

(Sote)

(1)

(2)

22-12

Niang Lun C

ingG

o Khan Pau

Tel Za Cing (M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Vung Lun C

ingN

ang Khan Lal

Man Lian N

iangThang Lian K

haiThang N

gaih Kim

Kap K

han Mang

Cing San N

iang1. Thang Saw

m Vung (K

huptong)Thang Saw

m Vung

(Kaw

lte)2. K

ap Khaw

m C

iang (Gualnam

)(K

huptong)

(1)

(2)

24-14

(1) Cing Sian N

uam(2) Pau Sian K

hai

Page 360: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 358(N

galbual, Pyidawtha, K

alaymyo)

20-10

3. Khaat G

oN

iang Dah Vung (M

antuang)

21-11

7. Tuan Do K

henK

hen Za Cing (Sote)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Vung K

han Man

Go K

hen ThangZam

Suan Mung

Vung Khaw

m Lun

Khai Suan M

angC

ing Suan Ciin

Don N

gaih Niiang

Cing San M

awi

Nang Suan M

angC

ing Ngaih H

uaiG

o Khen M

ang(M

izo)(Siam

phu)( )

(Thangom)

(Sukte)(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-13

Cing K

aih Niang

Khen Lun C

ingD

im Sian N

uamK

hen Sian Khai

Lian Haw

n Kim

21-11

7. Tuan Do K

henK

hen Za Cing (Sote)

22-12

3. Zam Suan M

ungC

ing San Maw

i

(1)

(2)

(3)

(4)22-

13K

hen Lian Mang

Lian Khan Tuang

Za Lian Khup

Thang Kim

Sang

Page 361: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 359(N

galbual, Tahan, Pyidawtha, K

alaymyo)

19-9

6. Luan Pum1. M

an Niang (M

antuang)2. N

em N

iang (Naulak)

20-10

4. Khaat Za H

uatN

iang Khua C

iin (Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Niiang K

haw Zam

Pum K

hen ThangSong H

eh Kam

Neng Sian C

ingLun N

gaih Cing

Gin K

han Nang

Ciin N

gaih Man

Thang Khan K

hupThang N

gaih Lian1. Vung N

gaih Zam (Siam

phu)(M

ilun)(M

ilun)(N

aulak)2. C

iin Ngaih Lun (Tangom

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Ciin Za M

anH

uat Khan D

engTel Lam

CingN

ang Gin Pau

Huat K

hen ThangZam

Deih C

ingZam

Suan Niang

Kam

Sian PiangC

ing Suan VungD

im N

gaih Niang

Vung Man C

ing(K

awlte)

Cing San D

im(Thangom

)(Taw

mging)

(Naulak)

22-13

Kam

Khan H

ang

Page 362: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 360(N

galbual, Pyidawtha, Tahan, K

alaymyo)

19-9

6. Luan Pum1. M

an Niang (M

antuang)2. N

em N

iang (Naulak)

20-10

5. Tuan Gin

Ciin K

hua Niang (M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)21-

11Pum

Khen M

ungZam

Za Dal

Thang Khua G

inH

ang Go K

amD

am D

o Hang

Huat N

gaih Cing

Ngiak Lam

Cing

Niang Zen C

ingD

im Za M

angVum

Khan Thang

(Mantuang)

(Naulak)

(Tawm

ging)(N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Niang K

han LunD

im K

han Nuam

Dim

Khan Zam

Gin Lian K

hupLian K

am N

ingG

in Suan Kam

Hang Za Tung

Khup K

han ThangSan C

ingLian Sian H

au(Suante)

(Milun)

(Milun)

(Naulak)

(Sukte)

(1)

(2)

(3)

23-13

Cing D

eih Nuam

Dal Sian Sum

Zam H

au Lun

21-11

3. Thang Khua G

in4. H

ang Go K

amN

iang Zen Cing (N

aulak)D

im Za M

ang (Tawm

ging)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Niang K

hen Ling(2) M

an Lam N

iangN

iang Nian C

ingG

in Za Naw

lTuang K

hua Khai

Cing Suan N

emK

hup Suan PauK

ap BoihM

ung Lian Za Hang

(Mantuang)

Page 363: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 361(N

galbual, Tauleng, Pyidawtha, K

alaymyo, Phai, Tahan)

17-7

Suah Hel

(1)

(2)

(3)

18-8

Tun Khaat

Son Dam

Do Luan

Han C

iang (Sukte)C

iin Hat

Huai Tel (Suanhuk)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

19-9

Hel C

inLuan C

iinK

haat Cin

Vial Goih

Khan D

aiLuan N

angN

gaih Man

Luan Dam

Khaat Lian

Don N

ing

(1)

(2)

(3)

(4)20-

10D

am K

hai (Ngalbual)

Thuam Za D

oLian Song

Awi K

hua Ning

1. Neng Za D

on (Mantuang)

Nuam

Don C

ing2. C

iin Zen Cing (H

atlang)(M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)21-

11C

in Za Nang

Dam

Go Lian

Ning N

gaih Cing

Khan K

hua Man

Man Sial N

iiangN

ing Ngaih N

uamD

o Gin Pau

Cin G

awh M

angZel G

o Niang

Thang Go K

apD

am Za C

ingN

iiang Suan VungN

ek Dah K

hupTual K

hua PauN

eng Do Pau

Thang Do Pau

Vial Lian Ning

Zam N

gaih Cin (M

ilun)D

al Ngaih M

ang (Taw

mging)

(Naulak)

(Biangtung)(M

ilun)(M

ilun)(M

antuang)(N

aulak)D

am Za K

ai(Sukte)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

22-12

Khai K

hua Kam

(Phai)D

on Go V

ungN

ing Khan V

ungLian K

han Niang

Lian Khan Thang

Hau Za C

ingK

am D

o Kham

Tual Khua Pau

Go Za K

hupN

iang Suan Mang

(Mantuang)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Mantuang)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cing H

au Nuam

Go Lian Pau

Thang Lam Piang

Nang Lian K

apLian Saw

m Piang

(Ngaw

nte)

Page 364: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 362(N

galbual, Tauleng, Phai, Tahan, Pyidawtha)

20-10

1. Dam

Khai (N

galbual)1. N

eng Za Don (M

antuang)2. C

iin Zen Cing (H

atlang)

21-11

8. Cin G

awh M

angVial Lian N

ing (Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Cing M

an Niang

Cing G

o Ciang

Tual Sian Cing

Khai K

ho PauPau Lam

SingK

ap Lun Huai

Cin N

gaih Khup

Pau Suan Mung

Zam K

han LamN

gem K

han Nuam

Dim

Khaw

m Lian

Thang Deih Tung

(Tawm

ging)(Tohing)

(Gualnam

)(Taw

mging)

(Gualnam

)

23-13

Ning H

uai Kim

Ning Lun M

an

20-10

1. Dam

Khai (N

galbual)1. N

eng Za Don (M

antuang)2. C

iin Zen Cing (H

atlang)

21-11

10. Thang Go K

apD

al Ngaih M

ang

(1)

(2)

(3)

(4)22-

12C

ing Lun ZelK

hai Lian Thawng

Hau San N

iangK

hup Sian Sang

Page 365: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 363(N

galbual, Tauleng, Pyidawtha, K

alaymyo, Tahan, Phai)

19-9

1. Hel C

inLuan D

am

20-10

2. Thuam Za D

o

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)21-

11C

in Za Kho

Gin Za K

henLuan N

gaih ThangK

ai Za Kham

Tuan Khan D

engK

hai Za Gim

Lian Ngaih C

ingG

oih Za Dim

Khual N

gaih Don

Dim

Sawm

LianC

ing Ngaih Lian

Zen Go C

ingC

ing Suan VungVial D

o Kap

(Milun)

(Mantuang)

(Sukte)(Taw

mging)

(Thangom)

(Sukte)(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12H

au Za Cing

Niang N

gaih Nuam

Do K

am Thang

Huai N

gaih Man

Do K

han Kap

Khup N

gaih Cing

Don N

gaih Hau

Seel ZamN

em N

gaih Cing

Thuam Song

Khup Za N

iang(Thangom

)(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Kho Za K

apLian K

han Khai

Don N

gaih Mang

Khen K

han Khaw

mN

ing Lawh N

uamH

au Sian Muang

Cing Lian Lun

Dal Sian K

imG

in Lam Thang

Go D

eih Cing

Thang Za Tai(Thangom

)(Zilom

)(M

ilun)(Thangom

)(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)24-

14Thang Sian Siam

Cing M

an Nuam

Diam

Sian CingM

ung Khan Suum

Cing M

an Mang

Hau Sian Piang

(Thangom)

23-13

2. Lian Khan K

hai4. K

hen Khan K

hawm

Dal Sian K

im (Zilom

)G

o Deih C

ing (Thangom)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

24-14

Cing Sian Zo

Thang Kang D

ingC

ing Nuam

SanThang Sian H

ongPau Sian Suum

Page 366: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 364(N

galbual, Tauleng, Pyidawtha, K

alaymyo, Tahan, Phai)

20-10

2. Thuam Za D

o

21-11

2. Gin Za K

hen3. Luan N

gaih Thang4. K

ai Za Kham

Khual N

gaih Don (M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12D

o Sian Kham

Deng Suan M

ungK

hup Go N

iangK

ho Za Khup

Cing Lun

Thang Khan K

apN

uam Lam

Cing

Cing K

han Go

Nang K

han Do

Ciin Suan N

iangK

ham K

han Pau(Thangom

)(M

antuang)(Zilom

)(Zilom

)(Thangom

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13D

on Lun Khaw

mK

han Khan Taang

Don Lam

Kim

Don N

gaih Cing

Khen K

han LanghD

al Khaw

m Thang

Don Za C

ingZam

Lun Niiang

Pa Chiang

Vung Sian Dim

Don Lam

Kaang

(Gualnam

)(Zilom

)

21-11

3. Luan Ngaih Thang

Dim

Sawm

Lian (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)22-

12N

ang Khan K

apD

o Cin Kam

Thawng Sian Thang

Lian Khen M

ungK

hen Kap Pau

Pau Deih N

angC

in Za Khup

Hau Lian N

ang

21-11

4. Kai Za K

hamC

ing Ngaih Lian (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Hau G

o Vung

Khup Za N

angC

ing Nian

Don Lam

Khaw

lVial K

han ThangD

o Khan K

apH

au Za Cin

Zam Suan Thang

Page 367: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 365(N

galbual, Tauleng, Pyidawtha, K

alaymyo, Tahan, Phai)

20-10

2. Thuam Za D

o

21-11

5. Tuan Khan D

eng6. K

hai Za Gin

Zen Go C

ing (Thangom)

(1)

(2)

22-12

Khup N

gaih Niang

Cing K

hom Lun

Thang Lam Pau

Thang Khaw

m Pau

(Zilom)

(Zilom)

21-11

6. Khai Za G

imC

ing Suan Vung (Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12D

o Kim

ThangH

au Go V

ungK

am K

han Kap

Zen Khen C

ingK

hen Biak Lian

Cing Lam N

iang1. N

iang Ngaih D

onZam

Za Mung

Ning K

hawm

Niang

Thang Khen Lian

Cing K

haw Lun

Thang Lian Hau

2. Lun G

o Cing(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Sukte)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Gin Sian Lal

Gin D

eih ThangG

in Lam M

angK

ap Thawn Thang

Vung H

au LunC

ing Khaw

h Niang

22-12

5. Khen Biak Lian

Cing K

haw Lun(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Vung M

an Niang

Nuam

Lian CingG

in Lian SuumLian Za K

hupThang Zam

LianK

ap Sian LianK

am K

haiK

ai Za Muan

(Thangom)

(Tawm

ging)

Page 368: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 366(N

galbual)

19-9

1. Hel C

inLuan D

am

20-10

3. Lian Song

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Cin Suan Thang

Dam

Khen C

ingD

im G

o Niiang

Zam K

han Cing

Don K

hua Hau

Tual Za Cin

Khan K

hua Cin

Cin D

o Khen

(Milun)

(Milun)

(Tawm

ging)(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12Lian K

han Hau

Dal Suan Thang

Cing Za N

iangN

iang Ngaih Lun

Cin K

han Mang

Langh Khan M

angVung Zam

Cing

Ciin K

han Cing

Nang Lam

PauK

ap Suan Khan

Dim

Khua N

gai(M

ilun)(M

ilun)(M

antuang)(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Thang Pian LianH

au Lam Cing

Dal K

han PauN

iang Lam Cing

Thang Kap Sang

Pau Gin M

uangM

an Lawh N

iangM

ang Lun Nuam

Kham

Za Khen

Pau Lun Mung

(Tawm

ging)(M

antuang)

22-12

2. Dal Suan Thang

Ciin K

han Cing (M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13H

au Lun Niang

Lian Lun Cing

Thang Muan H

angH

au Lam K

haiV

ungh Tung ThangK

am Cin K

hamD

al Lam Thang

(Tawm

ging)

22-12

5. Cin K

han Mang

Dim

Khua N

gai

(1)

(2)23-

13H

au Sian Niang

Mang N

gaih LunThang G

in Kap

En Kap Tuang

Page 369: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 367(N

galbual)

17-7

1. Suah Hel

2. Lo Hel

(1)

(2)

(3)

18-8

Tun Khaat

Son Dam

Do Luan

Han C

iang (Sukte)H

at Goih (Tunglut)

Huai Tel (Suankhup)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

19-9

Hel Cin

Luan Ciin

Khaat C

inVial G

oihK

han Dai

Luan Nang

Ngaih M

anK

haat Lian (Suante)D

on Ning (M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Huat D

ah Vung

Dam

LanghAw

n Za TunC

in Dah Pau

Dam

Za Cing

Ciin N

gaih ZenN

ang Khen D

imN

iiang Za VungD

on Hau C

ingC

in Za Nang

En Za Thang(N

aulak)(Taw

mging)

(Tawm

ging)(Suante)

21-11

Khan K

hua Cin

Niang K

han LianD

im G

o Niiang

(Tawm

ging)

(1)

(2)

22-12

Cing San M

angC

ing Dim

Man

Page 370: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 368(N

galbual)

17-7

1. Suah Hel

2. Lo Hel

(1)

(2)

(3)

18-8

Tun Khaat

Son Dam

Do Luan

Han C

iang (Sukte)H

at Goih (Tunglut)

Huai Tel (Suankhup)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Vial K

hua ThangD

im N

iangK

haat ThualN

gaih Niang

Dam

Awn

Diah N

ingK

han ThangH

el Khup

Son PauC

iang LuanAw

n ThangLuan N

iang1. Tel D

on (Gualnam

)Suah K

hual(Malneu)

Suah Vung(Tunglut)N

gaih Khaw

i(Phiamphu)

Dim

Vung(Mantuang)

(Gualnam

)(G

uite)(M

ilun)2. Suak Zam

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)20-

10Luan K

hamTel M

anN

iang Khua C

ingN

eng Ngul

Dam

Khua C

ingN

eng PauK

hai Dal Lian

Pum N

gaiVial K

hup (Naulak)

Ciin Thang (N

aulak)Aw

n Za Nang (M

antuang)Aw

i Ning (N

aulak)C

ing Khua N

ing (Milun)

21-11

Thual Khan K

hup

(1)

(2)

(3)

(4)22-

12N

gul Ngiah M

anN

go Za Cing

Niang N

gaih Man

Kham

Sian PauK

hup Khen Thang

Go Lam

Mang

Pau Za Kham

Ning Suan C

ing(Suante)

(Tawm

ging)(Sante)

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Thual Hen Pau

Thang Khan N

angN

ang Khan Lian

Kam

Do K

hamZam

Khan N

iang (Milun)

Zel Khua C

ing (Naulak)

Ciin K

hua Nuam

(Tawm

ging)D

o Go Vung

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Pau Suan Mung

Niang M

an Vung

Cin K

han LanghN

ang Suan Cing

Lian Khen Thang

Dal Lam

ThangK

ham K

han SuanN

ing Go Zam

(Tawm

ging)N

iang Hau Lun (M

ilun)K

ai Lian Kham

(Sukte)Zam

Za Khai (Taw

mging)

Lian Lun Cing(Taw

mging)N

ian Lam C

ing (Milun)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)23-

13N

iang Nem

Cing

Pau Deih Lian

Pau Muan Lian

Cin Sian M

ungN

iang San Huai

Niang M

uan Vung

Pau Sian Khai

Page 371: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 369(N

galbual)

20-10

6. Neng Pau

Awi N

ing (Naulak)

21-11

2. Thang Khan N

angZel K

hua Cing (N

aulak)

(1)

(2)22-

12Vum

Ngaih Cing

Ngin K

han Thang

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Nang Sian K

hualCing San K

imLun Sian M

anPau Za Thang

20-10

6. Neng Pau

Awi N

ing (Naulak)

21-11

3. Nang K

han LianC

iin Khan N

uam (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Pau Khan K

hamD

ong Suan ThangN

iang Sian Dim

Kham

Khen K

hupN

ang Man C

ingThang K

han Mung

Kham

Kap V

unghC

ing Ngaih N

iangN

iang Deih C

ing

23-13

Nuam

San Nem

Lian Kap Thang

Page 372: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 370(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

1. Vial K

hua ThangC

iang Luan (Gualnam

)

20-10

7. Khai D

ah LianC

ing Khua N

ing (Milun)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thual Khan M

ungN

iang Sian Mang

Pau Khaw

m Thang

Pau Suan M

ung(Tawm

ging)M

an Ngaih N

iang (Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Niang N

gaih LunC

ing Ngaih N

iangN

iang Khaw

m C

ingCing Lian D

imPau Sian Thang

Kam

Khan H

au

21-11

3. Pau Khaw

m Thang

Man N

gaih Niang (M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)Lian K

han Kham

Kap D

eih TungZam

Khan M

uanK

ap Khan K

haiN

iang Suan Nem

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

3. Khaat Thual

Luan Niang (M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)20-

10El Vung

Luan Khua V

unghN

em N

gulAw

i ZamTel Lian

Hang G

in Dai

Page 373: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 371(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

5. Dam

Awn

Tel Don (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

20-10

Luan TuangZel N

iangTel Cing

Vung K

hua ZamN

iiang Sial Cing

Niang C

iinLuan K

hua Ciang

1.Ning D

im (Sukte)

Thang Kap

Kham

Do H

angK

ham Za K

apC

in Dah Lian

2.Niang G

o Cing (Phiam

phu)(G

ualnam)

(Milun)

(Milun)

(Mantuang)

(8) Don H

au Cing

(9) Ning D

on Ciin

(10) Thawng K

hen Thang(11) Cin D

o Lian(12) Thang H

en PauK

ap Za Cin (M

ilun)G

oih Zam C

ing (Mantuang)

1.Ngai K

hen Cing

2.Thang Za C

ing(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)21-

11Zam

Khua M

anCiin Sial N

iangN

iang Khan M

anAw

n Za Khup

Thang Suan PauK

hup Za Gin

Thang Za Do

Khai G

o ThangD

im G

o Ning

Don K

hawm

Cing

(Naulak)

(Naulak)

(Phiamphu)

(Samte)

(Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Tuang Za PauH

au Sian Mang

Dim

Lun CingZam

Ngaih N

iangM

an Khan N

uamPau Lian K

haiK

hai Suan Mung

Cing Sian D

imC

ing Za LunH

ang Za Cin

Hang Lian M

ungK

im Boih

Gin San K

im(N

aulak)(G

ualnam)

(Hatlangh)

(Milun)

(Sukte)(Thangom

)

(1)

(2)

(3)23-

13K

hup Za SingN

ing Za LianM

ang Sian Thawn

22-12

2. Hau Sian M

angC

ing Za Lun (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13N

ing Ngaih N

emK

hup Lian Hau

Cing Lawh D

imZam

Sian LamPau K

im Thang

Page 374: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 372(N

galbual)

20-10

1. Luan Tuang1. N

ing Dim

(Sukte)2. N

iang Go C

ing (Phiamphu)

21-11

5. Thang Suan PauD

on Khaw

m C

ing (Milun)

(1)

(2)

22-12

Tuang Khan H

auD

im Lun M

angN

iang Kham

Nuam

(Milun)

Lian Suan Mung (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Cing Lun N

emM

an Huai K

imPau Lam

Cing

Pau Suan PiangThang K

hen Mang

Mang Sian Lun

Thang Sian Tawi Sang

Lam Za K

ap (Mantuang)

19-9

5. Dam

Awn

Tel Don (G

ualnam)

20-10

10. Thawng K

hen ThangG

oih Zam C

ing (Mantuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21-11

Awn Za Pau

Tuan Khan M

angTuang Za Thang

Gin Suan K

haiN

em G

o CingZam

Ngaih N

iangD

im N

gaih Cing

Ciin Za C

ingD

o Khan M

ung(M

ilun)(Buansing)

(Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Cing Lun N

ingG

o Luan Vung

Cing Sian M

uangC

ing Hau N

uamThang N

gaih Dim

Niang Lian C

ingLian K

hualThang D

o Tuang(K

awlte)

Page 375: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 373(N

galbual)

20-10

10. Thawng K

hen ThangG

oih Zam C

ing (Mantuang)

21-11

2. Tuan Khan M

angD

im N

gaih Cing (M

ilun)

(1)

(2)22-

12Thang Sian M

ungCing H

awm

LianH

ang Lam Piang (M

antuang)

20-10

11. Cin D

o Lian1. N

gai Khen C

ing2. Thang Za C

ing (Gualnam

)

(1)

(2)21-

11Zam

Sian Niang

Awn Za K

haiPau K

hen Mang

Niang Lun V

ung(Thangom

)(M

antuang)

(1)

(2)22-

12C

ing San LunLian D

eih Tung

Page 376: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 374(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

7. Khan Thang

Suah Vung (Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)20-

10Thaw

ng Dai

Tel Khua C

ingThual K

hua Kai

Awn Za Langh

Vung K

hua Don

Niang K

hua EnN

ing Ngaih C

ingN

gaih ThanN

gul Khua N

ingTel K

haatK

im K

hua PauTuan D

o Kai

(Tunglut)(Tangpua)

(Tunglut)(Suan khup)

(1)

(2)

(3)

21-11

Thang Do Pau

Langh Suan Nang

Khaat Suan D

oK

im K

han Zen (Tunglut)K

im G

o Thang (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Kai Saw

m Langh

Theu Ngaih Lian

Langh Lei ThangThang D

o Kiim

Dim

Lam Lun

Do Sian Piang

Dai N

gaih Man (Tangpua)

Kai K

han Kam

(Suankhup)N

ial Nem

Ning (Siam

phu)Thang D

eih Khai (M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13Zen Zam

Don

Nang K

han Do

Lun Gin Pau

Thang San LuanThang M

uan Ngai

Kim

Thawn M

angC

in Neih Langh (Zahlangh)

22-12

3. Langh Lei ThangN

ial Nem

Ning (Siam

phu)

(1)

(2)23-

13N

ang Khan Thaw

ngPau Sian H

oih

20-10

3. Tual Khua K

aiN

gaih Than (Tunglut)

21-11

3. Khaat Suan D

oK

im G

o Thang (Malneu)

22-12

Nang D

eih Lian

Page 377: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 375(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

8. Hel K

hupN

gaih Khaw

i (Phiamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Luan Za Cin

Khaw

m G

inTel K

hua Don

Tel ZamN

iang Khua N

ingAw

n Khua G

inK

hawm

Za ThangTheu Suan Thang

Cin Zen (M

ilun)Luan K

hua Dim

Ciin Za C

ingC

ing Za Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Khaw

i Don C

ingK

hup Khua Zam

Kap H

eh Cin

Neng D

o Kam

Zam G

o Cing

Niang N

uam C

ingN

iang Heh C

ing (Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Cin D

o Hang

Neng Za K

hamZen Sian K

hamPau K

hua Mung

Kap Suan M

un gThang K

han Naw

lCing G

o ZamD

im Za Vung

Vung Khan C

ing1.Tel K

hawm

Cing (M

ilun)Vung K

han Man

Ma Luai

Pau Suan Mung

Dal

(Samte)

2.Ning N

gaih Nuam

(Suante)(Taw

mging)

(Kachin)

(Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23-

13Cing Lun D

imZam

Lian PauC

in Khua Thaw

nK

hup Lian PauLian Suan K

hamN

uam K

han Niang

Hang Za Pau (M

ilun)D

on Ngaih N

iang (Thangom)

Kap K

han Tung (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

24-14

Hang K

han Muan

Cing Lun N

uamM

an Sian Nuam

Kap Suan Langh

Page 378: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 376(N

galbual

21-11

Khup K

hua ZamN

iang Heh C

ing (Milun)

22-12

3. Zen Sian Kham

1.Tel Khaw

m C

ing (Milun)

2. Ning N

gaih Nuam

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13Zam

Khan K

apH

ang Khan Tuang

Khan Tul Thang

Cing N

gaih Khaw

mZam

Hau Thang

Cing Sem K

imK

ap Khan K

imC

iang Za VungC

ing Lam D

imC

ing Suan Mang

Kap Lian Sang

(Buansing)(Suante)

(Naulak)

(Mantuang)

(1)

(2)

(3)14-

14N

uam H

au Cing

Nuam

Sian LunK

han Khua K

haiPau M

un Thang

22-12

4. Pau Khua M

ungVung K

han Man (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

23-13

Zam Sian M

angC

ing Ngaih M

angCing N

uam Lian

22-12

6. Thang Khan N

awl

Ma Luai (K

achin)

(1)

(2)23-

13C

ing Lun Nem

Zam D

eih Pau

Page 379: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 377(N

galbual)

20-10

Luan Za Cin

Cin Zen (M

ilun)

21-11

3. Kap H

eh Cin

1. Ngiak K

han Dim

(Naulak)

2. Go K

han Dim

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12C

in Za SuanC

iang Zam C

ingCing Lam

Niang

Zam Za K

haiK

han Za Khen

Cin K

han PiangK

hai Khan Pau

Zam N

gaih LunVum

Khua Thang

Thang Suan Gin

Lian Khen N

iangH

au Lam C

ingC

ing Hau D

imC

ing Lam D

im(Taw

mging)

(Mantuang)

(Naulak)

(Tawm

ging)(Taw

mging)

(Naulak)

(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)23-

13C

in Za Khup

Pau Za Muan

Khan Sian Pau

Mang Lam

Cing

Kam

Sian SangN

iang Khan Lun

(Mantuang)

22-12

4. Zam Za K

haiLian K

hen Niang (Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Cin Khan K

imPau Biak Lian

Mung Sian Sang

Lun Huai K

imK

han Lam Thang

Dim

Muan Lun

22-12

5. Khan Za K

hen6. C

in Khan Piang

Hau Lam

Cing (Taw

mging)

Cing H

au Dim

(Naulak)

(1)

(2)

(1)

(2)

(3)

23-13

Cin D

eih Mung

Dim

Muan C

ingD

im Sian Len

Niang Taw

i LunC

in Muan K

hai

Page 380: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 378(N

galbual)

20-10

1. Luan Za Cin

Ciin Zen (M

ilun)

21-11

4. Neng D

o Kam

Gin Za N

iang (Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Cin K

am Pau

Nang D

o Kham

Cin Za Tuang

Cing Lam N

uamK

ap Suan Kham

Thang Khan K

hawm

Zen Lam N

iangC

iin Za VungThang Lam

Khup

Niang N

gaih LunThang N

gaih Cing

(Siamphu)

(Milun)

(Milun)

(Tawm

ging)(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Kam

Za Mung

Lian Dal Thang

Niang Lun V

ungG

o Suan Khai

Nuam

Sian VungThang Saw

m Tang

22-12

3. Cin Za Tuang

Ciin Za Vung(M

ilun)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13N

iang San Cing

Kam

Gin Pau

Khen Za Tung

Cing M

uan Lun

22-12

5. Kap Suan K

ham6. Thang K

han Khaw

mN

iang Ngaih Lun (Taw

mging)

Thang Ngaih C

ing (Milun)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

23-13

Niang D

eih Mang

Kam

Sian SingThang H

au Kim

Kam

Lian Khai

Khup Suan Piang

Page 381: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 379(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

8. Hel K

hupN

gaih Khaw

i (Phiamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

20-10

Luan Za Cin

Khaw

m G

inTel K

hua Don

Tel ZamN

iang Khua N

ingAw

n Khua G

inK

hawm

Za ThangTheu Suan Thang

Cin Zen (M

ilun)Luan K

hua Dim

Ciin Za C

ing(Tunglut)C

ing Za Dim

(1)

(2)

(3)

21-11

Khaw

i Zam Cing

Khup G

o PauThang Lian K

amC

in Dal

1. ——

——

Cing Za G

in(Phiam

phu)2. K

hual Za Ning (Songput)

(Phiamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12D

im K

aih CingD

im N

gaih ZenZen N

uam V

ungG

in Suan Mang

Cing K

han Ngai

Vung Sian Huai

Ciin Ho N

uamD

ong Sian Thang (Song put)

20-10

7. Khaw

m Za Thang

Ciin Za C

ing(Tunglut)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)21-

11K

hawi M

anK

hup Kam

PauG

in Hau N

angThang K

hen Dal

Zo Do Lun

Ning N

gaih Hau

Page 382: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 380(N

galbual)

18-8

3. Do Luan

Huai Tel (Suankhup)

19-9

8. Hel K

hupN

gaih Khaw

i (Phiamphu)

20-10

8. Theu Suan ThangC

ing Za Dim

(1)

(2)

(3)

(4)

21-11

Khaw

i Ngaih C

ingK

hup Do H

auSuang C

in Kam

Gin Za D

ongK

im K

han PauK

im N

gaih LianK

hup Ngaih Vung

Man H

au Cing

(Malneu)

(Siamphu)

(Halkik)

(Siamphu)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Dim

Za CiinThang Sian K

hualC

ing Sian Hung

Cing Ngaih D

im

21-11

3. Suang Cin K

amK

hup Ngaih Vung (H

alkik)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12D

im N

gaih ZamThang H

at LianN

ian San Nuam

Sian Sawm

Hau

Cing D

eih LuanH

au Sian Mung

Don Sian Tuang

Thang Lian Pau

21-11

4. Gin Za D

ongM

an Hau C

ing (Siamphu)

(1)

(2)

(3)

22-12

Dim

Sian Niang

Thang Gin M

uangK

hai Biak Lian

Page 383: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 381(N

galbual)

17-7

1. Suah Hel

2. Lo Hel

(1)

(2)

(3)

18-8

Tun Khaat

Son Dam

Do Luan

Han C

iang (Sukte)H

at Goih (Tunglut)

Huai Tel (Suankhup)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

19-9

Vial K

hua ThangD

im N

iangK

haat ThualN

gaih Niang

Dam

Awn

Diah N

ingK

han ThangH

el Khup

Son PauD

im Vung(M

antuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

20-10

Tel Khua Zam

Thual PauAw

n Za Niang

Khup H

eh Kam

Hang Za D

imLuan K

han PauN

iang Zam C

ingThang Suan K

amVung N

gaih LianK

im K

hua Thang N

iang Khua M

an Tun Za Thang

Neng D

ah ZamK

han Khen Thang

Ciin N

gaih Cing

Awi K

hua Gin

Niang K

han Cing

Theu Za Kham

(Phiamphu)

(Sukte)(M

ilun)(N

aulak)(N

aulak)(Sukte)

(Naulak)

(Phiamphu)

10. D

on Ngaih M

an11. N

iang Go C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

21-11

Pau Gin K

amC

ing Khan V

ungN

ing Khan D

imK

ap Suan ThangV

ung Khan N

iangZam

Ngaih Lun

Zam Lian Cing

Pau Heh K

am Thang K

hua ZamVung N

gaih LunG

o Khua K

amC

in Za SuanK

hai Suan Thang(Phiam

phu)(M

antuang)(N

aulak)(M

antuang)(Taw

mging)

(Mantuang)

20-10

4. Khup H

eh Kam

Neng D

ah Zam (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)21-

11Pau G

in Dal

Zam N

gaih Huai

Cing K

hawm

VungPau Za K

hamPau Za G

inPau N

gaih Cin

Vung Za Dim

Zam Lun C

ingLian D

o Hang (Sam

te)N

iang Ngaih M

an (Tawm

ging)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Kam

Za Nang

Zam N

gaih Huai

Suan Lian ThangVung N

gaih Dim

Cing N

gaih Don

(Kala)

Page 384: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Mat Vungh’ K

hanggui Gualhna

- 382(N

galbual)

19-9

9. Son PauD

im Vung (M

antuang)

20-10

6. Luan Khan Pau

8. Thang Suan Kam

Ciin N

gaih Cing (Sukte)

Niang K

han Cing (N

aulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Vung K

han LunM

ang Za Cing

Pau Khan H

auK

ai Za Khup

Kam

Khan M

ungZam

Khan D

imK

hai Go Thang

Lung Go Lian

Thang Suan Mung

Man Za N

iangC

ing Go N

iangK

ai Za Pau(M

an Tuang)(Siam

phu)(Sukte)

(Suante)(M

ilun)(Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Cing K

han Nuam

Cin Hau K

imLun Sing K

haiSuan Lian K

hup21-

11H

ang Do K

apZam

Ngaih N

iangZam

Ngaih Vung

Niang Suan M

an

21-11

4. Kai Za K

hupM

an Za Niang (Suante)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Cing Za V

ungPau Sian Lian

Dal K

han SingN

ing Hau V

ung

21-11

5. Kam

Khan M

ungC

ing Go N

iang (Milun)

(1)

(2)

(3)

(4)

22-12

Pau Za EnZam

Nem

LunCin Lun Sum

Hau K

im K

hai

Page 385: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

F. PU ZO

M LU

N’ K

HA

NG

GU

I GU

ALH

NA

Page 386: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 384

11 -1

PU TAW

M G

ING

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

12 -2

SON

G H

AN

G (LA

M H

AN

G)

NEI LA

IG

UI ZIA

MSIM

HA

NG

MAT V

UN

GH

ZOM

LUN

13 -

3TH

UA

M K

AI

14 -

4LU

N PA

U

15 -5

KA

I MA

NG

16 -

6PA

U A

WN

17 -

7SO

NG

SON

8 -

8AW

N N

EEK

19 -9

SON

AW

N

(1)

(2)

(3)

20 -10

NEEK

THU

AM

PHU

NG

GIN

THA

NG

NG

ILH LO

H

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

21 -11

AW

N TU

AN

GK

UA

L THAW

NG

MA

NG

CINO

N LA

NG

HTU

AL ZA

THA

NG

Khaw

m Aw

iN

iang ZuanG

oih Za Awi

Hau C

ingZel Za C

iin(G

ualnam)

(Song put)(M

alneu)(G

ualnam)

(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

22 -12

THA

NG

ZA CIN

GN

IIAN

G K

HO

CINTH

AWN

G N

ING

THU

AM

ZA C

INN

eng Zam Thang

Thang Za ThiouSong C

in Kham

Cin C

ing(H

atlangh)(Taw

mging)

(Hatlangh)

(Hatlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)23 -

13TU

AN

G K

HA

N M

AN

TUA

NG

DO

KH

AM

NIA

NG

ZA EN

CIN

G K

HA

N SIA

NZA

M D

O LIA

NCIIN

DO

N V

UN

GTel K

ho LianG

in Za Dim

Gin K

han LanghG

in Do Langh

Thang Suan Niang

Vum Za Thang

(Tawm

ging)(G

ualnam)

(Songput)(Taw

mging)

(Songput) (G

ualnam)

24 -

14CIN

GO

LIAN

Page 387: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 385Pu K

ual Thawng’ suan leh khakte

20-10

1. Neek Thuam

21-11

2. Kual Thaw

ngN

iang Zuan (Song put)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12Thuam

Khai

Ning K

aiN

ing Kho G

inTuang K

ho ZamThang K

hen LianC

in Kho N

ingC

iin kho Niang

Dim

PumK

hup Kho G

inD

im Zen

Kai K

ho Cing

Lian Za Cin

(Tawm

ging)(G

ualnam)

(Tawm

ging)(M

alneu)(G

ualnam)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)23-

13Thaw

ng Do C

inK

hup Kho Suan

Kai Za V

ungZam

PauTheu Zen C

ingZen Za K

hamThuam

Zo(G

ualnam)

(Hatlangh)

(Hatlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Khai Sian Thang

Niang N

gaih LianV

ung Lun Cing

Pau Lam Cin

Khai K

han Nang

Cing N

gaih Hau

Thang Khan D

ongC

ing En Niang

(Sukte)(M

alneu)(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

25-15

Zo Sian Nuam

Pau Saan SangC

in Suan Mang

Page 388: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 386

21-11

2. Kual Thaw

ngN

iang Zuan(Song put)

22-12

4. Tuang Kho Zam

Dim

Zen (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Zuan Don C

ingThaw

ng SuutThaw

ng Lian Nang

Lian Khan Langh

Tun Za Dal (Bk)

Langh Khan N

iang(Munsuang)

(1)

(2)

(3)

24-14

Kai K

han LunV

ung Don N

iangK

hai Liin

21-11

2. Kual Thaw

ngN

iang Zuan(Song put)

22-12

6. Thang Khen Lian

Kai K

ho Cing (G

ualnam)

23-13

Thawng D

o Khup

Lang Khan N

iang (Munsuang)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Lian Sian Mung

Kham

Lian ThangC

ing Deih Lun

Go Lam

CiangM

ang Ngaih C

iin

Page 389: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 387Pu M

ang Cin’ suan leh khakte

20-10

1. Neek Thuam

21-

113. M

ang Cin

Goih Za Aw

i (Malneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

22-12

Thuam K

ho Kai

Niang D

eih Cin

Tun Za ThangLuan D

o Vung

Tuang Za Khup

Ning D

o Kham

Thang Za Gin

1. Luan Za Cing(M

alneu)Zen N

ang1.K

hoi Man (M

alneu)Tun Za C

in1. D

aw M

a Kyi (K

awlte)

Ning Saw

m C

iin2. K

hoi Langh (Gualnam

)(K

ikkai)2.K

hup Cing (M

alneu)(G

ualnam)

2. Zam N

gaih Cing

(Naulak)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Cin K

i ThangThang D

o Dal

Kap K

ho ThangAw

i Za Niang

Cin K

hen LunPau K

han Lian1.Theu Lian (G

ualnam)

Suan Dim

Thang Za Man

Langh Ngaih M

angD

im Sen N

uam2. D

im K

hen Niang (G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Kai Za C

inCin G

o Kam

Thang Vum

Mang

Thang Khaw

m Langh

Cing Sen H

uaiK

ai Sian Khual

Langh Gin C

ingD

im Saw

m Lun

Ning Lian C

in (Kikkai)

Van Nei Sung (Zangiat)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

25-15

Lian Man H

auThang K

ap Mang

Ciin Sian H

uaiN

iang Man V

ungK

am Sian Lian M

ungThang G

in LamLian Za Then

Cin Sian Lian

22-12

1. Thuam K

ho Khai

1. Luan Za Cing (M

alneu)2. K

hoi Langh (Gualnam

)

23-13

2. Thang Do D

alSuan D

im(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

24-14

Cing K

hen LanghG

o Sial LunD

on Ngaih M

angK

ai Cin Pau

Thang Sian Kham

Thang Suan Cing

Langh Go V

ungK

hen Hau M

ungPau K

ho ThangC

iin San Cing

Langh Do M

an(N

aulak)(G

ualnam)

25-

15D

al Kim

Sing

Page 390: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 388

22-12

1. Thuam K

ho Khai

1. Luan Za Cing (M

alneu)2. K

hoi Langh (Gualnam

)

23-13

3. Kap K

ho ThangThang Za M

an (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)24-

14Cing Lam

Niang

Kai K

han Dal

Gin Sian Tung

Cing H

au Nuam

Don Saan K

imThang Taw

i Cing

22-12

1. Thuam K

ho Khai

1. Luan Za Cing (M

alneu)2. K

hoi Langh (Gualnam

)

23-13

5. Cin K

hen LunLangh N

gaih Mang (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

24-14

Kai Sian H

auLangh San D

onLian Suan K

amN

ing Deih M

uanN

iang Don N

em

Page 391: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 389

21-11

3. Mang C

in

22-12

3. Tun Za Thang1. K

hoi Man(M

alneu)2. K

hup Cing(M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)23-

13Aw

i Za Vung

Niang Lian N

ingC

in Lian ThangC

in Khan C

ingC

ing Khan V

ungK

han Za Mung

Kai K

han Nang

Khup Za Pau

Thang Khan G

oN

ing Suan Dim

Zam Lian Pau

Thuam Pian Thang

Cin Sian C

ingLam

San Cing

Dim

Sian Zam(M

alneu)(H

enzom)

(Kikkai)

(Kikkai)

(Suante)(M

alneu)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

24-14

Cin Suan Lun

Thang Mun H

angThang N

eng LianM

ung Sian SuangC

iin Ban D

onV

ung Sian Hau

Nang D

eih Paing

22-12

3. Tun Za Thang1. K

hoi Man(M

alneu)2. K

hup Cing(M

alneu)

23-

137. K

ai Khan N

ang8. K

hup Za PauLam

San Cing (Suante)

Dim

Sian Zam (M

alneu)

(1)

(2)

(3)

24-14

Thang Sian Dong

Cing Lam K

imThang M

un Khual

Kham

Muan Sing

22-12

5. Tuang Za Khup

1. Ma K

yi (Kaw

lte)2. Zam

Ngaih C

ing

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)23-

13 Aw

i Ngaih Lian

Cin Za Thaw

nK

ai Pian ThangThang K

hua VanThang Suan M

ungAw

i Don C

ingLuan H

uai Siam Vung

Page 392: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 390

21-11

3. Mang C

inG

oih Za Awi (M

alneu)

22-

126. N

ing Do K

ham7. Thang Za G

in(K

awlte)

Ning Saw

m C

iin(Naulak)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Nan K

hanN

an Nw

eN

an Htw

eC

in Do Suum

Awi D

o Man Zam

ZenLangh K

han PauThang Lam

Khup

Ciin D

eih Lun1.N

ial Nuam

LunThang Sian M

uangC

ing Lam D

imC

ing En Man

2.Ning D

o Man

(Kikkai)

(Tualkong)

(1)

(2)

24-14

Gin Than Pau

Thang Lam Tuang

Pau Sian Muang

Gin Sian K

hai

Page 393: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 391Pu O

n Langh’ suan leh khakte

20-10

1. Neek Thuam

21 -11

4. On Langh

Hau C

ing (Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)22-

12Thuam

Cin Pau

Niiang Za C

iinSong Za V

umTel K

ho LianTuang Za N

angN

ing Lian VungThang D

alN

ok Lian Vung N

eng Khen Thang

Tuang Khan M

an Zel K

hawl C

ing H

au Khan Pau

(Gualnam

) (H

atlangh)(Taw

mging)

(Songput) (G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

23-13

Langh Khan Thang

Cing Lian Dim

Ciang K

han ZenC

in Khen N

iangVum

Za CiinLian K

han Mung

Vung Za M

anN

ang Za Cing

Thang Lian Cin

Man Za C

iinPum

Za Cin

On Za Pau

Mang Lian Thang

Pum K

han Mang

Pau Ngaih H

auSuan Za Lian

Thangpi(Songlam

)(G

ualnam)

(Gualnam

) (Sukte)

(Hatlangh)

(Hatzaw

)(H

atlangh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)24-

14V

ung Za Hau

Vum Lam

Niang

Dim

Sian LunV

ung Za Don

Zen Khaw

m K

imN

iang Sian ZamPau Lian Tung

Pau Khaw

m N

uam

21 -11

4. On Langh

Hau C

ing (Gualnam

)

22-12

5. Tuang Za Nang

7. Thang Dal

Zel Khaw

l Cing (Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

23-13

Langh Za Cin

Sing Za Kam

Pau Sian LianCing G

oLian K

o Za ThangG

in Sian Kham

Go Za M

ang

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

Langh Do Lian

Cing Sian Zam

Ciin D

on Man

Pau San Mang

Lian Za Dong

Page 394: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 392Pu Tual Za Thang’ suan leh khakte(Saizang khua Pa Tuang D

o Kham

hong puakna bang)

20-10

1. Neek Thuam

21-11

5. Tual Za ThangZel Za C

iin(Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)22-

12N

iiang Do C

ingThuam

Za Niang

Ning K

han Vung

Cing Za Dim

Tual Za Cing

Thuam Za M

ungD

im K

han Mung

Tun Za Dal

Suah Za ThangThio Zen Pau

Vum K

han Langh D

o Ngaih Lun

(Gualnam

)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Thang Gin K

haiC

iin Don M

angK

ai En SuumM

ung Sian SangC

ing En Hau

Vung Tawi K

im

Page 395: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 393Pu Phung G

in’ suan leh khakte

19-9

1. Son Awn

20-10

2. Phung Gin

Awi Zo (Songput)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

21-11

Niiang Lian

Awn Za K

hamSon Za K

hupG

ing Vei CingN

gaih Kho N

ingLuan Langh V

ungPum

Kham

Ning Za C

ing N

iang Kho H

au Suan Pau

Awn D

alLuan Vum

(Gualnam

) (Sonput)

(Tawm

ging) (G

ualnam)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

22-12

Zo Za Dim

Pum Za N

ingLian Za Thang

Gin D

o LanghK

hup Za Dal

Vungh Suan Thang

Gin D

o Nang

Ning Lian N

iangVial K

ho PauPau Za Thaw

ngZo K

han ZenC

ing Khan Sian

Kim

Khan C

ingThuam

Za Ciin

Kai D

o LunTual C

in Pau(Thaw

mte)

(Gualnam

)(G

ualnam)

(Tawm

ging)(G

ualnam)

(Munsuang)

(Hatlangh)

(Gualnam

)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cing N

gaih Niang

Kham

Kho C

inVum

Lian Maw

ngV

ung Nah Lun

Tual Lian ThangK

hin Hla Yee(K

awlte)

(Gualnam

)

24-14

Thang Sian Sang

Page 396: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 394

20-10

2. Phung Gin

Awi Zo (Songput)

21-11

2. Awn Za K

hamN

ing Za Cing (Songput)

22-12

4. Gin D

o LanghC

ing Khan Sian(Taw

mging)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

23-13

Kham

Cin Pau

Cing M

an LianC

ing Khan C

iangThang K

han Khai

Kham

Suan Mung

Dim

Suan Mang

Dal D

eih TungLian En Vung

Vung Kho Lian

Lian Kho Thang

(Gualnam

)(Songput)

24 -14

Langh Za Tuang

21-11

2. Awn Za K

hamN

ing Za Cing (Songput)

22-12

5. Khup Za D

alK

im K

han Cing(G

ualnam)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

23-13

Kham

Than TuangC

ing Khan N

uamK

ham M

un Mang

Khai K

han ThangD

im Sian H

uai

Page 397: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

Pu Zom Lun’ K

hanggui Gualhna

- 395

20-10

2. Phung Gin

Awi Zo

21-11

2. Awn Za K

hamN

ing Za Cing (Songput)

22-12

6. Vung Suan Thang7. G

in Do N

angThuam

Za Ciin(M

unsuang)K

ai Do Lun (H

atlang)

(1)

(2)

(3)

(1)

(2)

(3)

(4)

23-13

Cing H

au Vung

Go Lun C

ingD

im En N

iangK

ham Sian K

hupThang Sian Piang

Do K

han Khual

Cing Lawh K

im

20-10

2. Phung Gin

Awi Zo

21-11

3. Son Za Khup

Niang K

ho Hau

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

22-12

Zo Khan C

ingG

in Do K

hamPum

Kho N

iangThang N

gaih LianN

ing Hau V

ungC

ing Khan Zam

Gin D

o PauC

ing Zam D

imTual Za M

ung(G

ualnam)

(Sukte)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

23-13

Khup K

han Thawn

Hau Zen C

inN

ing Khan C

ingC

ing Man Lian

Pau Ngaih Tuang

Lian Suan Sawm

Page 398: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

396 A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

KHENPI XIII

HUHNA SUM NGAHNAHih Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna bawl nading huhna hong pia, Ks 10,000 leh a

tungsiah teng a nuai-a bang ahi hi.

( sum phazah zui-in, A pan Z -a kigual ahi hi)No. Min Khua Tenna Sum (Ks)

1. Pa Am Suan Mung + Mang Lian Cing .............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0002. Tg. Go Khan Kap .............................................................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0003. Sia Kung Za Mung + Nu Thang Sian Cing ....................... Tedim ............... Kawlpi .................. 300,0004. Rev Pau Khan Khai + Nu Niang Go Man ........................ Tauleng ............ Kawlpi .................. 300,0005. Pa Thang Khan Mang + Nu Tuan Go Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................. 300,0006. Pa Tuan Lam Thang + Niang San Hau ............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,0007. Pa Dam Khan Pau + Nu Vung Khan Zam ....................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,0008. Pa Gin Khan Lian + Nu Ning Ngaih Vung ....................... Nahnuai ........... Yangon ................. 100,0009. (Pa Gin Khen Pau) + Nu Langh Za Niang ....................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,000

10. Pa Go Suan Mung + Nu Dim Ciin Nuam .......................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,00011. (Pa Kai Za Tuang) + Nu Nuam Khan Niang .................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00012. Pa Kam Khan Thang + Nu Cing Lam Mang .................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00013. Pa Khai Za Cin + Nu Niang Za Vung ............................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00014. (Pa Kham Khan Nang) + Nu Vung Ngaih Lian ............... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00015. Pa Khup Za Dal + Nu Kim Khan Cing ............................. Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00016. Pa Langh Za En + Nu Vial Khua Niang ........................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,00017. Rev Dr Sian Za Lal + Nu Lam Za Cing ........................... Tedim ............... Yangon ................. 100,00018. Pa Thang Khua Mung + Nu Nian Ngaih Mang ................ Sezang ............. Yangon ................. 100,00019. Pa Thawng Do Khup + Nu Langh Khan Niang ............... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00020. Pa Thawng Khan Dal + Nu Cing Awih Vung ................... Teklui ............... Kawlpi .................. 100,00021. Pa Thawng Khua Zam + Nu Hau Theih Lun ................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,00022. Pa Tuang Do Thang + Nu Tun Za Vung .......................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,00023. (Pa Tun Kap Thang) + Nu Dim Don Cing ........................ Sezang ............. Kawlpi .................. 100,00024. Pa Zam Khan Suan + Nu Thang Khan Niiang ................. Cikha ............... Kawlpi .................. 100,00025. (Pa Cin Khen Nang) + Nu Zel Suan Ciin ......................... Haupi ............... Kawlpi .................... 50,00026. Lia Cing Lam Lun (d/o Neng Suan Kham) ....................... Tedim ............... Yangon ................... 50,00027. Pa Dal Za Kham + Nu Vung Don Niang .......................... Phaileeng ......... Kawlpi .................... 50,00028. Sia Pau Khan Khual + Nu Man Cing ................................ Lingthuk ........... Yangon ................... 50,00029. Rev Dr Pum Suan Mung + Nu Ciin Ngaih Vung .............. Tedim ............... Yangon ................... 50,00030. Pa Thang Kap Khai + Nu Dim Ngaih Lian ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,00031. Pa Thang Khan Dal + Nu Zam Don Niang ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,00032. Pa Tun Khan Cin + Nu Langh Don Cing .......................... Sezang ............. Yangon ................... 50,00033. Bo Vungh Khua Kam + Nu Mang Za Huai ...................... Mualkawi ......... Yangon ................... 50,00034. Maj Vungh Suan Thang + Nu Thuam Za Ciin .................. Saizang ............ Yangon ................... 50,00035. Pa Zam Deih Tung + Nu Niang Khan Man ...................... Singzung .......... Yangon ................... 50,00036. Pa Do Than Tuang + Nu Man Khan Vung ....................... Tonzang ........... Yangon ................... 30,00037. Pa Pum Lam Mang + Nu Man Khan Nuam ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 20,00038. Pa Cin Lam Tun (Hla Saw) + Nu Ciin Pum Cing ............. Haupi ............... Yangon ................... 10,00039. (Pa Do Pau) + Nu Ciin Ngaih Zam................................... Phaileng ........... Yangon ................... 10,00040. (Pa En Khan Mung) + Nu Cing Khan Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,00041. Lia Cing Khawl Niang ....................................................... Cikha ............... Yangon ................... 10,00042. Pa Gin Lian Thang + Nu Mu Mu Sann ............................. Tedim ............... Yangon ................... 10,00043. Pa Hang Khan Dal + Nu Dim Ngaih Cing ....................... Tuitum .............. Yangon ................... 10,00044. Pa Kham Lian Mung + Nu Cing Ngaih Lun ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,00045. Pa Kham Za Thawng + Nu Soe Soe ................................ Haupi ............... Yangon ................... 10,00046. Pa Pau Hen Nang + Nu Cing Do Lun .............................. Teklui ............... Kawlpi .................... 10,00047. (Pa Suan Za Kap) + Nu Zam Za Man .............................. Tonzang ........... Kawlpi .................... 10,00048. Pa Thang Za Gin + Nu Luan Za Cing ............................... Tamu................ Yangon ................... 10,00049. Pa Zam Suan Pau + Nu Gin Suan Cing ............................ Tauleng ............ Yangon ................... 10,000

Siapi Kung Za Mung (Beh Laibu bawlna Sumkem)

Page 399: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna
Page 400: Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna