TableofContentsLờigiớithiệu

Tạisaomìnhkhônggiàu?

TRIỆUPHÚVÀBẠN

7YẾUTỐ

VỀCHƯƠNGTRÌNHNGHIÊNCỨU

Chương1GẶPGỠTRIỆUPHÚNHÀBÊN

CHÂNDUNGMỘTTRIỆUPHÚ

ĐỊNHNGHĨAKHÁINIỆM“GIÀUCÓ”

Danhnghĩacủasựgiàucó

Tíchlũybaonhiêulàvừa?

Làmsaobiếtbạnđãđủgiàu?

PAWvàUAW

TRÔNGCẬYVÀOAI:TỔTIÊNHAYCHÍNHMÌNH?

Chương2CĂNCƠ,CĂNCƠ,CĂNCƠ

NỀNTẢNGĐỂLÀMGIÀU

CĂNCƠ-CĂNCƠ-CĂNCƠ

PHONGCÁCHSỐNGCỦATRIỆUPHÚ

HÀNGTHỦVỮNGVÀNG

LỜINGỢICANGƯỜIVỢBIẾTSỐNGCĂNCƠ

4câuhỏiđơngiản

1.Giađìnhbạncóchi tiêudựa trênkhoảnngânsáchdựtrùhàngnămkhông?

2.Bạncóbiếtchínhxácmỗinămgiađìnhmìnhchibaonhiêuchothựcphẩm,quầnáo,nhàở…không?

3.Bạncóxácđịnh rõmục tiêuhàngngày,hàng tuần,hàngtháng,hàngnămvàtrọnđờicủamìnhkhông?

4.Bạncódànhnhiềuthờigianđểlậpkếhoạchchotìnhhìnhtàichínhtươnglaicủamìnhkhông?

CHÂNDUNGMỘTUAWĐIỂNHÌNH

LoạibỏthóiquenUAW

DANHMỤCTIÊUDÙNGTỐIƯU

SHARONVÀBARBARA

Tháchthứcchocơquanthuế

Sựđộclậpvềtàichính

Chương3THỜIGIAN,CÔNGSỨCVÀTIỀNBẠC

GIỚITRÍTHỨCTHƯỜNGLÀPAWHAYUAW?

PHƯƠNGPHÁPMUAXEHƠI

PhươngphápcủaôngSouth

PhươngphápcủaôngNorth

CÁCMỤCTIÊUTÀICHÍNH:NÓIVÀLÀM

Phânbổthờigian

Tíchcựchaykhôngtíchcực?

Chọnchuyêngiamôigiới

PhươngphápMartin

Chương4CHIẾCXEKHÔNGLÀMNÊNCONNGƯỜI

LÀMƠNĐỪNGTẶNGTÔIROLLS-ROYCE!

MUAXETHEOPHONGCÁCHTRIỆUPHÚ

NHÃNHIỆUXE

HÀNHVIMUASẮM

Kháchhàng trung thànhvớinhàphânphốivà thíchmuaxe

mới(28,6%)

Khách hàng không trung thành với nhà phân phối nào vàthíchmuaxemới(34,8%)

Kháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxeđãquasửdụng(17,1%)

Khách hàng bình thường và thích mua xe đã qua sử dụng(19,5%)

THÓIQUENMUAXETIẾTLỘĐIỀUGÌ?

Những triệu phú thuộc nhóm khách hàng bình thường vàthíchmuaxecũ

Từcăncơđếngiàucó

Chương5“CHĂMSÓCKINHTẾNGOẠITRÚ”

EOC

MARYVÀLAMAR

GỐCRỄVẤNĐỀ

Câuhỏikinhđiển

1. Việc tặng quà thường khiến người nhận tiêu dùng, chứkhôngtiếtkiệmvàđầutư

2.Nhìnchung,ngườinhậnEOCkhôngbaogiờthựcsựtáchbạchgiữatàisảncủamìnhvàtàisảncủachamẹmình

3.Người nhậnEOCphụ thuộcvào thẻ tín dụnghơn sovớingườikhôngnhậnEOC

4.NgườinhậnEOCđầutưíthơnnhiềusovớingườikhôngnhậnEOC

HÃYDẠYCONBẠNCÁCHCÂUCÁ

Chỉlàmconcáiđãyếucàngthêmyếu

SảnphẩmcủaEOC

KếtquảcủaviệckhôngnhậnEOC

Chương6HÀNHĐỘNGTÍCHCỰC

NGƯỜINỘITRỢAHAYB?

ƯUTIÊNPHỤNỮ

Nhữngđứacontrưởngthànhthấtnghiệp

TRƯỚCVÀSAUKHIBẠNQUAĐỜI

NHỮNG NGUYÊN TẮC DÀNH CHO PHỤ HUYNH TRIỆUPHÚVÀCONCÁITHUNHẬPCAO

1.Đừngbaogiờnóivớiconrằngchamẹchúnggiàucó.

2.Chodùbạngiàucó,nhưnghãydạyconnếpsốngkỷluậtvàtiếtkiệm.

3.Đảmbảorằngconbạnsẽkhôngnhậnrabạngiàucóchotớikhichúnghìnhthànhđượcphongcáchsốngchínchắn,cókỷluậtvàtrưởngthành,nghềnghiệpổnđịnh.

4.Hạnchếtốiđaviệcthảoluậnvềnhữngthứmàmỗingườiconhayngườicháusẽđượcthừakếhoặcđượcnhận.

5.Đừngbaogiờchotiềnhoặctặngconcáiđã trưởngthànhcủabạnnhữngmónquàđắttiềnnhưmộtđiềukiệntraođổi.

6.Khôngcan thiệpvàocácvấnđề tronggiađình riêngcủacon.

7.Đừngcốgắngcạnhtranhvớiconmình.

8.Luônnhớrằngcácconbạnlànhữngcáthểriêngbiệt.

9.Đềcaothànhtíchmàconbạnđạtđược,bấtkểthànhtíchấynhỏbéđếnđâu,khôngphảivìđấylàbiểutượngchothànhcôngcủaconbạnhaycủachínhbạn.

10.Hãynóivớiconbạnrằngcònrấtnhiềuthứđánggiáhơntiềnbạc.

Chương7THỊTRƯỜNGNGÁCHDÀNHCHOBẠN

NHỮNGLOẠIHÌNHKINHDOANHVÀNGHỀNGHIỆPCÓKHẢNĂNGLÀMLỢITỪGIỚITRIỆUPHÚ

Luậtsưtheochuyênmônhẹp

Chuyêngiachămsócytếvàsứckhỏerăngmiệng

Chuyêngiathẩmđịnh,địnhgiátàisản

Chuyêngiacungcấpcácdịchvụchuyênnghiệp

Nghềnghiệpvềnhàở,cácsảnphẩmvàdịchvụvềnhàở

Chuyêngiatưvấnhuyđộngquỹ

Cácđạilýdulịch,côngtydulịchvàchuyênviêntưvấndulịch

Chương8CÔNGVIỆC:TRIỆUPHÚVÀNGƯỜITHỪAKẾ

10loạihìnhdoanhnghiệpmàtriệuphúthườngsởhữu!

CHỈCÓNHỮNGTHAYĐỔILÀDỰĐOÁNĐƯỢC

NHỮNGNGƯỜIHÀNHNGHỀTỰDOVÀCÁCCHỦDOANHNGHIỆPKHÁC

CÁCCÔNGTYTRUNGBÌNHYẾUVÀGIỚITRIỆUPHÚ

NHỮNGLOẠIHÌNHKINHDOANHVÀNGHỀNGHIỆPMÀCÁCTRIỆUPHÚLỰACHỌN

RỦIROVÀTỰDO

LờiCảmƠn

DànhtặngJanet,SarahvàBrad.

-T.J.Stanley

Dành tặng người vợ yêu dấuConnie cùng các con thương yêuChristy,ToddvàDavid.

-W.D.Danko

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Đ

LờigiớithiệuEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

ãhơnhaimươinămkểtừkhichúngtôibắtđầunghiêncứuvềphươngthứclàmgiàu.Banđầu,chúngtôichỉthựchiệnnghiêncứuđơnthuần,

tứclàkhảosátnhữngngườisốngởcáckhuvựcthượnglưutrênkhắpnướcMỹ.Nhưng rồi chúng tôi đã phát hiệnmột điều kỳ lạ:Nhiều người sốngtrongnhữngngôinhàsang trọngvà láinhữngchiếcxeđắt tiền thực ra lạikhôngquágiàucó!Sựthậtnàykéotheomộtsựthậtcònkỳlạhơn:Nhiềungườicựckỳgiàucólạikhôngsốngởnhữngkhuvựcthượnglưunhưvậy!

Phát hiện nho nhỏ ấy đã thay đổi cuộc sống của chúng tôi, khiếnmộtngườitrongnhómchúngtôilàTomStanleyquyếtđịnhgáclạisựnghiệphọcthuậtđểchorađờibacuốnsáchvềhoạtđộngmarketinghướngđếntầnglớpgiàucóởHoaKỳ.Tomtrởthànhchuyêngiacốvấnchocáctậpđoànchuyêncungứnghànghóavàdịchvụchotầnglớpthượnglưu,đồngthờicòntiếnhànhcácchươngtrìnhnghiêncứuvềtầnglớpgiàucócho7trongsố10tậpđoàncungcấpdịchvụ tàichínhhàngđầuởMỹ.Haichúng tôicũngđã tổchứchàngtrămcuộchộithảovềchủđềnhắmđếnsựgiàucó.

Tạisaolạicónhiềungườiquantâmtớinhữngbuổinóichuyệncủachúngtôiđếnvậy?Bởivìchúngtôiđãkhámpháraaimớithựcsựlàngườigiàucó.Vàquantrọnghơncảlàchúngtôichỉrađượccáicáchmànhữngngườibìnhthườngcóthểlàmđểtrởnêngiàucó.

Vậythìcógìuyênthâmẩnsaunhữngkhámphánày?Chínhlàđây:Hầuhếtmọi người đều đã hiểu sai về khái niệmgiàu có.Của cải khôngđồngnghĩavớithunhập.Nếuhàngnămbạnkiếmđượcnhiềutiềnvàphungphíhếtsạchthìbạnkhôngthểgiàulên.Bạnsốngvươnggiảthậtđấy,nhưngcủacảilàsốtàisảnbạntíchlũyđược,chứkhôngphảisốtiềnmàbạntiêuđi.

Vậybạnphảilàmthếnàođểtrởnêngiàucó?Mộtlầnnữa,hầuhếtmọingười lại hiểu sai. Những trường hợp giàu có nhờmaymắn trúng xổ số,đượcthừakế,địavịxãhộicaohaythậmchílàsựthôngminhxuấtchúngrấthiếmxảy ra.Thông thường, của cải là kết quả của lối sốngđề cao sự laođộngchămchỉ,tínhkiênnhẫn,bềnbỉ,làmviệccókếhoạch,vàquantrọnghơnhếtlàtínhtựgiáckỷluật.

Tạisaomìnhkhônggiàu?Nhiềungườicứmãitựvấnnhưthế.Nhìnchung,aicũngchămchỉ,cóhọc

vấnvàthunhậpcao.Nhưngtạisaosốngườiđượccholàgiàulạiítđếnvậy?

TRIỆUPHÚVÀBẠNGầnmộtnửacủacảicủaHoaKỳnằmtrongtay3,5%tổngsốhộgiađình.

Tổngtàisảncủanhữnghộgiađìnhcònlạithậmchícònkhôngđạtđượcxấpxỉconsốnày(khinói“nhữnghộcònlại”,chúngtôikhôngđềcậpđếnnhữnghộcóthunhậpthấp).Trongsốhàngtriệuhộgiađìnhnày,phầnlớnđềucóthunhậpởmứctrungbình,thậmchílàcao.Hơn25triệuhộgiađìnhởMỹcó thunhậphàngnăm trên50.000đô-la;hơn7 triệuhộcó thunhậphàngnămtrên100.000đô-la.Tuysốtiềnkiếmrarấtlớnnhưngquánhiềungườitrong số này lại có khối lượng của cải tích lũy hết sức khiêm tốn.Nhiềungười cứ có đồng nào là tiêu ngay đồng ấy. Đây chính là thành phần sẽhưởnglợinhiềunhấttừcuốnsáchnày.

MộtgiađìnhtrungbìnhđiểnhìnhởMỹcótàisảnròngvàokhoảngdưới15.000 đô-la, chưa tính giá trị nhà ở. Bỏ qua những khoản cần thiết nhưphươngtiệnđilại,nộithấtvànhữngthứtươngtự,hãyđoánxemkếtquảlàgì?Thôngthường,giátrịtàisảntàichínhnhưcổphiếuvàtráiphiếucủagiađìnhđólà0.MộtgiađìnhMỹtrungbìnhnhưthếcóthểtồntạibaolâunếukhôngcótiềnlươnghàngtháng?Chắcchỉmộthaithánggìđóthôi.Ngaycảnhómnhữnghộhàngđầu(giảsửchiếm20%)ởMỹcũngchưahẳnlàgiàucó.Tínhtrungbình,giátrịròngcủamộthộchưađến150.000đô-la,vàkhitrừđigiátrịnhàởthìconsốnàyrớtxuốngdướimức60.000đô-la.Thếcònngườicaotuổithìsao?Nếukhôngcósựhỗtrợcủachínhsáchansinhxãhộithì phải có đến gầnmột nửa số ngườiMỹ trên 65 tuổi lâm vào cảnh đóinghèo,khốnkhổ.

ChỉcórấtítngườiMỹsởhữunhữngdạngtàisảntàichínhphổbiếnnhất.15%sốgiađìnhởMỹcótàikhoảnkýtháctrênthịtrườngtiềntệ;22%cóbiên lai tiềngửi;4,2%cóquỹ thị trường tiền tệ;3,4%có tráiphiếudoanhnghiệphoặctráiphiếuđôthị;chưađến2,5%cócổphiếuvàquỹtươnghỗ;8,4%có tàisảncho thuê;18,1%có tráiphiếu tiếtkiệm;23%có tàikhoảntíchlũytừnguồnthuếthunhập.

Thếnhưngcóđến65%sốgiađìnhsởhữunhàriêngvàhơn85%sởhữuítnhấtlàmộtphươngtiệnđilại.Xehơiđangnhanhchóngbịmấtgiá,còntài

sảntàichínhlạicóxuhướnglêngiá.

Nhữngtriệuphúmàchúngtôiđềcậpđếntrongcuốnsáchnàyđềuđộclậpvềmặttàichính.Họcóthểduytrìlốisốnghiệntạicủamìnhđếnlúcchếtmàkhông cần nhận thêm dù chỉ một đồng tiền lương hàng tháng. Đa số họkhông phải hậu duệ của các tỉ phú nhưRockerfeller hayVanderbilt.Hơn80%trongsốnàychỉlànhữngngườibìnhthườngtựmìnhtíchlũycủacảimộtcáchtừtừ,đềuđặn,chứkhôngnhờkýđượcmộthợpđồngtrịgiáhàngtrămtriệuđô-lavớichínhphủhaytrúngsốđộcđắc,cũngchẳnghềlàsiêusaocanhạcnhưMickJaggercủaRollingStones.Báochívẫnrầmrộđưatinvềnhữngvậnmaybấtngờ,nhưngthựcranhữngtrườnghợpấyrấthãnhữu.Trongsuốtcuộcđờicủamộtngười trưởng thành,xácsuất trởnêngiàucóbằngnhữngcáchnhưthếcònthấphơn0,025%,vàthậtnựccườinếusovớiconsố3,5%tỉlệhộgiađìnhMỹcógiátrịròngtừ1triệuđô-latrởlên.

7YẾUTỐAisẽgiàucó?Thôngthườngđólàdoanhnhânchỉsinhsốngtạimộtthành

phốsuốttừkhitrưởngthànhchođếnlúcvềgià.Ngườinàysởhữumộtnhàmáynhonhỏ,mộtchuỗicửahànghaymộtcôngtycungcấpdịchvụ.Anhtađãcướivợvàtớinaychưalyhôn.Tàisảncủaanhtalớngấpnhiềulầntàisản củahàngxóm.Anh ta làmộtngười tiết kiệmvàmộtnhàđầu tưkiênđịnh.Vàanhtatựmìnhkiếmratiền.80%sốtriệuphúngườiMỹlànhữngngườigiàu“thếhệthứnhất”,tứclànhữngtriệuphútựlậpthân.

Ngườigiàu thường tuân thủmột lối sốngchophéphọ tích lũy tiềnbạc.Trong quá trình khảo sát, chúng tôi đã phát hiện ra 7mẫu số chung củanhữngngườilàmgiàuthànhcông,đólà:

1. Họ sống thoảimái dướimức khả năng tài chính dồidàocủamình.

2. Họ phân bổ hiệu quả thời gian, sức lực và tiền bạcbằngnhữngcáchhướngđếnmụctiêutíchlũycủacải.

3. Họtinrằngsựđộclậpvềmặttàichínhquantrọnghơnviệcthểhiệnđịavịxãhội.

4. Chamẹhọkhôngchucấptàichính.

5. Nhữngngườiconđãtrưởngthànhcủahọcókhảnăngtựtúcvềtàichính.

6. Họgiỏinắmbắtnhữngcơhộitrênthịtrường.

7. Họchọnđúngnghềnghiệp.

Vànhưthế,trongcuốnsáchnày,cácbạnsẽcódịptìmhiểu7đặctínhnàycủacáctriệuphú.Chúngtôihyvọngrằngbạnsẽhọcđượccáchvậndụngchúngvàotrườnghợpcủamình.

VỀCHƯƠNGTRÌNHNGHIÊNCỨUChươngtrìnhnghiêncứuphụcvụchoviệcviếtcuốnBẻkhóaBímậtTriệu

phúlàchươngtrìnhtoàndiệnnhấttừngđượctiếnhànhtừtrướctớinayvớiđốitượnglànhữngngườigiàucóởMỹvàconđườnglàmgiàucủahọ.Phầnnhiều trong nghiên cứu này được phát triển từ chương trình khảo sátmớinhấtcủachúngtôi,vàchươngtrìnhkhảosátnàyđượcphát triển từnhữngnghiêncứumàchúngtôiđãthựchiệntrongsuốt20nămqua,baogồmcáccuộcphỏngvấncánhânvàphỏngvấnnhómvớihơn500triệuphú;cáccuộckhảo sát được thực hiện với hơn 11.000 đối tượng có tài sản ròng caovà/hoặcthunhậpcao.

Mỗingườithamgiavàocuộckhảosátnàyphảitrảlời249câuhỏithuộcnhiềuchủđề, trải rộng từviệc lậphaykhôngngân sáchchi tiêu tronggiađình,chođếnnhữngnỗilolắng,sợhãivềtàichính,từcáchmặccảkhimuaxe hơi cho đến các dạng quà tặng tài chính, hay “những hành động hàophóng”màngườigiàudànhchoconcáiđãtrưởngthành.Cóvàiphầntrongbảngcâuhỏiyêucầungười thamgiaphảichobiếtsố tiền lớnnhấtmàhọtừngchichophươngtiệnđilại,đồnghồđeotay,trangphục,giàydép,nghỉdưỡngvànhữngthứtươngtựkhác.

Đâychínhlàchươngtrìnhnghiêncứunhiềuthamvọngvàtoàndiệnnhấtmàchúngtôithựchiện.Khôngcóbấtcứnghiêncứunàokháctậptrungvàonhữngyếu tố chủ chốt giải thích cách thứcngười ta trởnêngiàu cóbằngchính công sức củamìnhnhư thế.Cũngkhông có nghiên cứunào làm rõđượctạisaonhiềungười,thậmchíphầnlớnnhữngngườicóthunhậpcao,lạikhôngbaogiờtíchlũyđượcdùchỉchútítcủacảikhiêmtốn,nhưcuộckhảosátnày.

Ngoàinhữngcuộckhảosátnói trên,một lượng thông tinđángkể trongcuốn sách này đã được chúng tôi thu thập từ các nghiên cứu khác nữa.Chúngtôiđãdànhhàngtrămgiờđểthựchiệnvàphântíchcáccuộcphỏngvấnchuyênsâuvớinhững triệuphúđi lênbằngchínhnăng lựccủamình.

Chúngtôicũngtròchuyệnvớinhiềucốvấncủahọnhưkếtoánvàcácnhàtưvấnchuyênmônkhác-nhữngngườiđãhỗtrợchúngtôirấtnhiềutrongviệckhámphánhữngbíẩncủaviệctíchlũycủacải.

Vàsautoànbộcôngtrìnhnghiêncứunàychúngtôiđãkhámpháramộtđiều làcôngcuộc làmgiàuchủyếuđòihỏi tínhkỷ luật,sựhysinhvà laođộngchămchỉ.Bạncóthựcsựmuốnđộclậpvềtàichínhkhông?Bạnvàgiađình bạn có sẵn sàng định hướng lại lối sống để đạt được mục tiêu đókhông?Nhiềungười sẽ trả lời “không”.Tuynhiên,nếubạnchấpnhận sựđánh đổi cần thiết về thời gian, sức lực và những thói quen tiêu dùng thìngaytừbâygiờbạnđãcóthểbắtđầulàmgiàuvàvươnđếnsựđộclậpvềtàichínhđược rồi.Vàcuốn sáchBẻkhóaBímậtTriệuphú sẽ giúpbạnkhởiđộnghànhtrìnhnày.

N

Chương1GẶPGỠTRIỆUPHÚNHÀBÊNMấyngườinàykhôngthểlàtriệuphúđược!

Nhìnchẳnggiốngtriệuphúchútnào:quầnáokhônggiốngtriệuphú,ănuốngvàcưxửcũngchẳnggiốngtriệuphú,thậmchítêntuổicũngkhôngphảitriệuphú.Vậynhữngtriệuphú“radángtriệuphú”đâucảrồi?

gườiđãnóinhữngđiềutrênlàPhóChủtịchmộtquỹtínthác.Nhữngnhậnxétnàyđượcđưarasaumộtbuổiphỏngvấnvàdùngbữatốivới

mộtnhómmườitriệuphú“thếhệthứnhất”màchúngtôimờiđếnthamgia.Và quan điểm này nhận được hầu hết sự đồng tình từ phía những ngườikhônggiàucó,vốnbịámảnhbởisuynghĩcứlà triệuphúthìphảisởhữuquầnáothờitrang,đồnghồđắttiềnvànhữngsảnphẩmxaxỉkhác.

Thật rasố tiềnmàanhbạnPhóChủtịchnàyđổvàoquầnáonhiềuhơnhẳnbấtkỳmộttriệuphúMỹđiểnhìnhnào,cụthểlà:

- Anh ta đeo chiếc đồng hồ 5.000 đô-la, trong khi đa số các triệu phúkhôngbaogiờtiêuquá1/10của5.000đô-lachomộtcáiđồnghồđeotaycả.

-Anhtaláimộtchiếcxenhậpkhẩuđờimớisangtrọng,trongkhihầuhếtcác triệuphú thường sửdụngcáckiểuxe cũ.Chỉ rất ít triệuphúdùngxenhậpkhẩu.Sốtriệuphúđixenhậpkhẩuloạisanglạicàngíthơn.

-Anhtathuêxe,trongkhisốtriệuphútừngthuêxeđểđilạikhôngnhiều.

Nhưngcứ thửhỏimộtngườiMỹtrưởng thànhxemai radáng triệuphúhơn:anhbạnPhóChủtịchhaymộttrongsốnhữngngườiđãthamgiacuộcphỏngvấncủachúngtôi?Chúngtôicượcrằngđasốmọingườisẽchọnanhbạnkia.Vẻbềngoàihoàntoàncóthểđánhlừangườita.

CólẽkháiniệmnàyđượcdiễnđạtchínhxácnhấtbởinhữngngườigiàucóvàtừngtrảiởTexas.HọgọikiểungườinhưanhbạnPhóChủtịchquỹtíntháccủachúngtôilà“Mũto,màbòchẳngcó”.

LầnđầutiênchúngtôinghethấycâuthànhngữnàylàtừmộtngườiđànôngTexas.Anhtasởhữumộtcơsởlàmănrấtphátđạtchuyêntáichếcácloạiđộngcơchạyđầudieselcỡlớn.Chiếcxeanhtadùngđãmườinămtuổi,

trangphụccủaanhtathườnglàquầnjeansvàáocaobồimaytừdahoẵng.Anhsốngtrongmộtngôinhàgiảndịởkhudâncưcómứcsốngdướitrungbình.Hàngxómcủaanhchỉtoànlànhânviênbưuđiện,línhcứuhỏavàthợsửamáy.

Sau khi đã chứngminh sự thành công củamình vềmặt tài chính bằngnhữngconsốthựctế,ngườiđànôngTexasbảochúngtôi:

Công ty của tôi không có vẻ gì hào nhoáng. Tôi không chơi đùa, cũngchẳngdiễnkịch.Khimớigặptôi,cácđốitácngườiAnhnghĩtôilàtàixếxetảicủacôngty.Họnhìnkhắplượtvănphòng,nhìntấtcảmọingười,trừtôi.Thế rồi ông trưởng đoàn thốt lên: “Ôi, chúng tôi quênmấtmình đang ởTexas!”.Mũcủatôikhôngto,nhưngbòthìtôicóhàngđàn.

CHÂNDUNGMỘTTRIỆUPHÚDochúngtakhôngthểbiếtchắcrằngngườitriệuphúđiểnhìnhcủamình

lànamhaynữ,nêntrongkhuônkhổcuốnsáchnày,chúngtôitạmgọingườitriệuphúđiểnhìnhlà“ôngấy”,“anhấy”.

Vậymột triệuphúHoaKỳđiểnhình cónhữngđặcđiểmgì?Anh ta sẽmiêutảbảnthânmìnhnhưthếnào?

Tôi57tuổi,đãkếthônvàcó3con.Khoảng70%nhữngngườinhưtôiđónggóphơn80%thunhậpcủagiađình.

Trung bình cứ 5 người thì có 1 người đã nghỉ hưu. Vàkhoảng2/3 sốngườinhư tôihoạtđộng tựdoanh.Thúvịchứ, số người hoạt động tự doanh chiếm chưa đến 20%tổngsố laođộngởMỹ,nhưnglạichiếmđến2/3số triệuphú.Thêmnữa, trongchúngtôi,cứ4người làmtưnhânthìcó3ngườitựcoimìnhlàdoanhnhân.Phầnlớnsốcònlạilàmnhữngnghềnghiệpđộclậpnhưbácsĩhaykếtoán.

Nhiềuloạihìnhkinhdoanhmàchúngtôithamgiacóthểđược xem là bình thường đến tầm thường. Chúng tôi lànhữngnhàthầuhànkimloại,ngườibánđấugiá,chủtrangtrại trồng lúa, chủbãiđậuxe-nhàdiđộng,nhà cungcấpdịchvụdiệtsâubệnh,ngườibuônbántiềnxuvàtem,nhàthầugạchlátnền.

Khoảngmộtnửatrongsốnhữngbàvợcủachúngtôilàm

việc tại nhà. Nếu có hoạt động bên ngoài, công việc lýtưởngnhấtchohọlàgiáoviên.

Phầnthunhậpchịuthuếhàngnămcủagiađìnhchúngtôilà131.000đô-la(tínhtrungbình),trongkhithunhậpbìnhquâncủachúngtôilà247.000đô-la.Lưuýlànhữngngườicóthunhậpvàokhoảngtừ500.000đô-lađến999.999đôlachiếm(8%)vàtừ1triệuđô-latrởlên(5%)đãkéoconsốtrungbình131.000đô-lakiatănglên.

Bìnhquângiátrịtàisảnròngcủagiađìnhchúngtôilà3,7triệuđô-la.Tất nhiên,một sốngười trong chúng tôi tíchlũyđượcnhiềuhơnthế.Gần6%sốhộtriệuphúcógiátrịtàisảnrònghơn10triệuđô-la.Donhómthiểusố6%trênđãđẩyconsốtrungbìnhtănglênnênthốngkêlại,mộtgiađình triệuphúđiểnhình (thuộcnhómgiữa)cógiá trị tàisảnròngvàokhoảng1,6triệuđô-la.

Tính trungbình,phần tổng thunhậpchịu thuếhàngnămcủachúngtôichiếmchưađến7%giátrịtàisản.Nóicáchkhác, chúng tôi sống nhờ vào chưa đến 7% tài sản củamình.

Hầuhếtchúngtôi(khoảng97%)đềucónhàriêngvàgiátrịtrungbìnhcủanhữngbấtđộngsảnnàykhoảng320.000đô-la.Mộtnửa trong sốchúng tôi sống tạimộtngôinhàsuốthơn20năm.Nhờvậy,chúngtôitậnhưởngđượcphầngiátrịgiatăngngaydướimáinhàmình.

Hầuhết chúng tôi chưa bao giờ thấy thiệt thòi vì khôngđượchưởngbấtkỳkhoảnthừakếnào.Khoảng80%trongsốchúngtôilànhữngtriệuphú“thếhệthứnhất”.

Mứcsốngcủachúng tôi thấphơnnhiềusovớikhảnăngchophép.Chúngtôimặcnhữngbộquầnáokhôngquáđắtvà láinhữngchiếcxesảnxuất trongnước.Chỉmộtsố íttrongchúngtôidùngmẫuxeđờimớinhất,vàcũngrấtítngườitừngthuêxeđểđilại.

Hầuhếtnhữngngườivợcủachúngtôiđềurấtchilitrongviệclênkếhoạchvàlậpngânsáchchitiêutronggiađình.Trênthựctế,chỉcó18%trongsốchúngtôiphảnđốiquan

điểm“Hoạtđộngtừthiệnphảibắtđầutừchínhngôinhàmình”vàđa số chúng tôi đềuphải thừanhận rằng trongchuyện tiền nong, các bà vợ chặt chẽ hơn chúng tôi rấtnhiều.

Chúng tôi luôn có một quỹ dự phòng. Nói cách khác,chúngtôitíchlũyđủcủacảiđểsốngyênổntrongítnhất10nămmàkhôngcần làmviệc.Dođó,nhữngngười cógiá trị tài sản ròng 1,6 triệu đô-la có thể sống thoảimáitronghơn20năm.Sựthật làchúngtôicó thểsốngđượclâu hơn thế vì chúng tôi tiết kiệm được ít nhất 15% thunhập.

Chúng tôi giàugấp6,5 lầnnhữnghàngxómkhôngphảitriệu phú, nhưng trong khu phố này, họ lại đông hơnchúngtôiítnhất3lần.Phảichănghọchọncáchđánhđổisựgiàucóđểnắmgiữquyềnsởhữunhững thứđồdùngcaocấpvàxaxỉ?

Nhìn chung, học vấn của chúng tôi tương đối cao. Chỉkhoảng1/5khôngtốtnghiệpđạihọc.Nhiềungườicóbằngcấpcao.8%cóbằngvềluật,6%cóbằngvềykhoa,18%cóbằngThạcsĩvà6%cóbằngTiếnsĩ.Chúngtôitinrằnghọc vấn rất quan trọng đối với bản thân cũng như concháu, vì thế chúng tôi không tiếc tiền bạc cho việc họchành.

Khoảng2/3trongsốchúngtôilàmviệctừ45đến55tiếngmỗituần.

Chúngtôilànhữngnhàđầutưkhótính.Trungbình,mỗinăm chúng tôi dành gần 20% thu nhập thực có của giađình để đầu tư.Đa số dành ít nhất 15%. 79%có ít nhấtmột tàikhoản tạimộtcông tymôigiới, tuynhiênchúngtôitựmìnhđưaracácquyếtđịnhđầutư.

Gần20%tàisảncủagiađìnhchúngtôinằmdướidạngcácchứngkhoángiaodịchnhưcổphiếuniêmyếtcôngkhaivàcácquỹtươnghỗ.Thếnhưngchúngtôihiếmkhibánđicổphầncủamình.Thậmchí,chúngtôicònđầu tưnhiềuhơn vào đó để dự trù kế hoạch lương hưu. Trung bình,

21%tài sảncủagiađìnhchúng tôinằmởcáchoạtđộngkinhdoanhtưnhân.

Nhìnchung,chúngtôicảmthấycongáithườngbịhạnchếvề khả năng tài chính hơn con trai.Ngay cả trong cùngmột phạm vi nghề nghiệp thì đàn ông vẫn có khuynhhướngkiếmnhiềutiềnhơnphụnữ.Chínhvìthế,chúngtôikhôngngại san sẻ tài sảnchocáccongái.Cònđámcontrai,vàđànôngnóichung,luôncórấtnhiềucáchđểkiếmtiền.Chúngkhôngnêntrôngcậyvàonhữngkhoảntrợcấptừchamẹ.

Vậynghềnghiệplýtưởngchoconcáichúngtôilàgì?Concáichúngtôinêncânnhắcđếnhoạtđộngcungcấpdịchvụcógiátrịcaochogiớinhàgiàu.Nóichung,vềvấnđềtàichínhthìngườicốvấnđượcchúngtôitincậynhấtchínhlàkế toáncủamình.Luật sưcũnghết sứcquan trọng.Vậynên,chúngtôikhuyênconcáinênchọnlĩnhvựckếtoánvàluật.

Tôilàmộtkẻhàtiện.Cònlýdonàonữađểtôiphảidànhracảhaiba tiếngđồnghồbịmấytácgiảnàyphỏngvấnđờitưnhỉ?Họtrảchotôi100đô-la,200đô-la,250đô-la.Ồ,vàhọcònđưaramộtlờiđềnghịkhác-ấylàquyêngópsốtiềnmàtôiđượctrảấyvàoquỹtừthiệnưathíchcủatôi,trêndanhnghĩa của tôi.Nhưng tôi đãbảohọ rằng: “Tôithíchlàmtừthiệnchochínhmìnhđâynày”.

ĐỊNHNGHĨAKHÁINIỆM“GIÀUCÓ”HãyyêucầumộtngườiMỹbấtkỳgiảithíchtừgiàucó.Hầuhếtsẽđưara

địnhnghĩamàaicũngthấytrongtừđiển,tứclànhữngngườidưdảvềvậtchất.

Chúngtôi lạiđịnhnghĩatheocáchkhác.Chúngtôikhôngđịnhnghĩasựgiàucótừkhíacạnhsởhữuvậtchấtthôngthường.Nhiềungườithểhiệnmộtlốisốngxahoakỳthựcnắmgiữrấtíthoặcchẳnghềnắmgiữbấtcứkhoảnđầutư,tàisảncógiátrịgiatăng,tàisảntạothunhập,cổphiếuphổthông,trái phiếu, công ty tư nhân, quyền khai thác đầumỏ/ khí đốt hay đất lâmnghiệpnào.Ngượclại,nhữngngườigiàucótheođúngđịnhnghĩacủachúngtôilạivôcùnghàilòngvìnắmtrongtaymộtlượnglớntàisảncógiátrịgia

tăngthực.

DanhnghĩacủasựgiàucóMộtcáchđểchúngtôixácđịnhaiđógiàucóhaykhônglàdựavàogiátrị

tàisảnròng-nhữngthứcònlạichứkhôngphảinhữngthứmấtđi.Tronghầuhếtcáctrườnghợp(trừmộtsốtrườnghợptàichínhđặcthù),giátrịtàisảnròngmàmộtngườisởhữuđượcxácđịnhbằngcáchlấytổnggiátrịtàisảnhiệntạitrừđicáckhoảnphảitrả.Trongcuốnsáchnày,chúngtôixácđịnhmộtngườiđượcxemlàgiàukhitàisảnròngcủahọcógiátrịtừ1triệuđô-latrở lên.Theođó, cứmỗi 100 triệu hộgia đìnhMỹ thì chỉ có 3,5 triệu hộđượcxemlàgiàucó,chiếmtỷlệ3,5%.Vàchừng95%sốtriệuphúMỹcógiátrịtàisảnròngnằmtrongkhoảngtừ1triệuđến10triệuđô-la.Phầnlớnnộidungthảoluậncủacuốnsáchnàysẽtậptrungvàonhómngườinày.

Tạisaolạitậptrungvàohọ?

Vì khối lượng tài sản như vậy hoàn toàn có khả năng dành dụm đượctrongmộtthếhệ.Vànhiềungườicóthểlàmđượcđiềuđó.

Tíchlũybaonhiêulàvừa?Mộtcáchkhácđểxácđịnhsựgiàucócủamộtngười,mộthộgiađìnhlà

dựavàomứcgiátrịtàisảnròngkỳvọng.Thunhậpvàđộtuổilàhaiyếutốthenchốtquyếtđịnhgiátrịtàisảnnêncócủamộtcáthể.Nóicáchkhác,thunhậpcủabạncàngcaothìgiátrịtàisảnròngkỳvọngcủabạncànglớn(giảsửbạnđanglàmviệcvàchưavềhưu).Tươngtự,thờigianbạncòntạorathunhậpcàngdàibaonhiêuthìkhảnăngtíchlũytàisảncủabạnsẽcàngcaobấynhiêu.Nhưvậy,nhữngngườicóthunhậpcaothìcókhảnăngđếnkhi lớntuổi sẽ tích lũyđượcnhiều của cải hơnnhữngngười trẻ có thunhập thấphơn.

Từđósuyra,khôngnhấtthiếtphảicóthunhậphàngtriệuđô-lamỗinămthìbạnmớilàngườigiàu.Chẳnghạnthôngthường,giátrịtàisảnkỳvọngtươngứngdànhchophầnlớnngườiMỹởđộtuổitừ25đến65cóthunhậpthựchàngnămlàtừ50.000đô-latrởlên.Nhưvậy,ngườisởhữukhốitàisảncógiátrịcaohơnmứctrênlàđãcóthểđượcxemlàgiàucósovớinhữngngườikháctrongcùngnhómthunhậphayđộtuổi.

Có lẽbạn sẽ thắcmắc:Làmsaomộtngườicó thểđượcxem làgiàucónếu,vídụ,giátrịtàisảncủaanhtachỉlà460.000đôla?Kiểugìthìanhta

cũngkhôngphảilàtriệuphú.

Vídụ,CharlesBobbinslàmộtlínhcứuhỏa41tuổicònvợanhlàthưký.Tổngthunhậphàngnămcủahaivợchồnglà55.000đô-la.Theonghiêncứucủa chúng tôi, giá trị tài sản tích lũy của nhàBobbins đáng lẽ chỉ xấp xỉ225.000đô-la.Nhưngconsốthựctếlạicaohơnnhiềusovớinhữngngườikhác cùngđộ tuổi, cùng thunhập, thậmchí còn caohơn sovớimứcbìnhquânxãhội.

Dokhéoxoayxởchitiêutrongphạmvithunhậpcủamộtlínhcứuhỏavàmộtthưkýmàhọvẫncòndôiramộtkhoảnđểtiếtkiệmvàđầutư.XemrahọkhôngphungphítiềnbạcvàvớilốisốngnàythìvợchồngBobbinscóthểchucấpchobản thânvàcảgiađình trongvòng10nămtớimàkhôngcầnphảiđi làmnữa.Rõ ràng, sovớinhữngngườiởcùngđộ tuổivàmức thunhậpthìgiađìnhBobbinsquảthựcgiàucó.

Trườnghợp của John J.Ashton, bác sĩ 56 tuổi, lại khác.Mức thunhậphàngnămcủaôngtakhoảng560.000đô-lavàgiátrịtàisảnròngcủaôngtalà 1,1 triệu đô-la.Mọi người có thể nói là bác sĩAshtongiàu thật, nhưngtheođịnhnghĩacủachúngtôithìkhôngphải.

Vớimứcthunhậpnhưthế,cộngvớiđộtuổihiệntại, lẽragiátrị tàisảntíchlũycủabácsĩAshtonphải trên3triệuđô-lamớiđúng.Vấnđềnằmởphongcáchtiêuxàicủaôngta.Theobạn,liệubácsĩAshtoncóthểchucấpchobảnthânvàgiađìnhtrongbaolâunếuôngấykhôngtiếptụclàmviệcnữa?Cólẽchỉhainăm,nhiềunhấtlàbanăm.

Làmsaobiếtbạnđãđủgiàu?Chodùbạnbaonhiêutuổi,thunhậprasaothìngaylúcnày,giátrịtàisản

củabạnnên làbaonhiêumớiphải?Saunhiềucuộckhảosátnhómnhữngngườithunhậpcao,hoặccógiátrịtàisảnròngcaoởnhiềumứckhácnhau,chúng tôiđãxâydựngđượcmộtsốphương trình tính tài sảndựa trêncácbiếnsốthunhậpvàtuổitác.Tuynhiên,đểtínhtoángiátrịtàisảnkỳvọngcủamộtngườithìcôngthứcđượcpháttriểntừkinhnghiệmthựctếdướiđâylạiphùhợphơnnhiều.

Lấysốtuổicủabạnnhânvớithunhậpthựctrướcthuế(sốbìnhquânhàngnăm)màgiađìnhbạncóđượctừtấtcảcácnguồn.Kếtquảthuđượcđemchiacho10.Consốsaucùngnàychínhlàgiátrịtàisảnròngmàbạnnêntíchlũyđược.

Vídụ:

GiảsửôngAnthonyO.Duncan,41tuổi,mỗinămthunhập143.000đô-lavàđượchưởngmộtkhoảnlợinhuận12.000đô-latừcácthươngvụđầutư.Phầngiá trị tài sản kỳ vọng của ôngDuncan sẽ được tính theo các bướcsau:

(1)XácđịnhtổngcộngthunhậpmộtnămcủaôngDuncan:

143.000+12.000=155.000(đô-la)

(2)Lấy155.000nhânvới41(sốtuổi),tađược:

155.000x41=6.355.000(đô-la)

(3)Chiakếtquảtìmđượcởbước(2)cho10,tacógiátrịtàisảnròngcủaôngDuncannhưsau:

6.355.000/10=635.500(đô-la)

Tươngtự,nếubàLucyR.Frankel,nămnay61tuổivàcótổngthunhậpthực hàng năm là 235.000 đô-la thì giá trị tài sản ròng của bà nên là1.433.500đô-la.

Vậy ở độ tuổi vàmức thu nhập hàng năm của bạn, giá trị tài sản ròngtươngxứngnênlàbaonhiêu?Bạnởmứcnàotrênthangthướcđogiàucó?NếubạnởnhómnhữngngườicólượngtàisảntíchlũycaonhấtthìbạnđượcgọilàPAW(prodigiousaccumulatorofwealth),mộtngườitíchlũycủacảixuất sắc. Nếu đứng trong nhóm dưới cùng thì bạn là một UAW (underaccumulatorofwealth),haymộtngười tíchlũycủacảikém.BạnlàPAW,UAWhaychỉlàAAW(averageaccumulatorofwealth),ngườitíchlũycủacảitrungbình?

Ởđây,chúngtôicònrútrađượcmộtquytắcđơngiảnkhác.ĐólàđểtrụvữngtrongdanhsáchPAW,giátrịtàisảncủabạnnêncaogấphailầnmứckỳvọng.Cụthể,giátrịtàisảnròngcủaôngDuncannênlà1.271.000đô-la.NếugiátrịtàisảnròngcủaôngDuncanxấpxỉ1,27triệuđô-lahoặchơnthếthìôngấyquảlàmộtngườitíchlũycủacảixuấtsắc.

Ngượclại,nếugiátrịtàisảncủaôngDuncanchỉbằngmộtnửahoặcchưađếnmộtnửamứckỳvọngdànhchonhữngngườicùngđộtuổivàmứcthunhập,tứclàtừ317.750đô-latrởxuống,thìôngấysẽbịxếpvàodanhsáchUAW.

PAWvàUAWPAWrấtgiỏilàmgiàu.Thậtvậy,sovớinhữngngườicùngđộtuổivàmức

thunhậpthìhọgiỏi tíchlũytàisảnrònghơn.MộtPAWđiểnhìnhthườngtíchlũyđượckhốilượngtàisảncógiátrịlớnhơnítnhất4lầnmộtUAW.Sosánh những đặc điểm của PAW vàUAW là phần công việc đem lại chochúngtôinhiềuthôngtinnhấttrongtoànbộchươngtrìnhnghiêncứukéodàisuốt20nămqua.

HaitrườnghợpthựctếsaulàvídụchothấyrõđiểmkhácbiệtgiữaPAWvàUAW.ÔngMiller“Bubba”Richards,50tuổi,làchủcửahàngbánlẻxe-nhàdiđộng.Tổngthunhậphộgiađìnhcủaôngtrongnămvừarồilà90.200đô-la.Theophươngtrìnhtínhtàisảnởtrên,giátrịtàisảnròngkỳvọngcủaôngRichardslà451.000đô-la.Nhưng“Bubba”làmộtPAW.Giátrịtàisảnròngthựctếcủaôngấyđãlà1,1triệuđô-la.

Đểso sánh, ta lấy trườnghợpcủa JamesH.Ford II,51 tuổi, là luật sư.Năm ngoái, thu nhập của ông ấy là 92.330 đôla, nhiều hơn Richards đôichút.VậygiátrịtàisảnròngthựctếcủaFordlàbaonhiêu?Mứctàisảnkỳvọng của ông ấy là bao nhiêu? Giá trị tài sản ròng thực tế của Ford là226.511đô-la,còntàisảnkỳvọngcủaôngấy(cũngsửdụngphươngtrìnhtính tàisảnnói trên) là470.883đô-la.Theođịnhnghĩacủachúng tôi,ôngFordlàmộtngườitíchlũycủacảikém,tứcmộtUAW.

ÔngFordhọcđạihọc7nămtrời,làmsaolạicóthểkhônggiàubằngmộtngườibánlẻxe-nhàdiđộngđượcchứ?NhưngthựctếlàgiátrịtàisảnròngcủaôngRichardslớngấpgầnnămlầnsovớicủaôngFord,trongkhiđộtuổivàthunhậpcủahaingườilàxấpxỉnhau.Vậyđểgiảiđápthắcmắctrên,cácbạnhãytựđặtrahaicâuhỏiđơngiảnhơnsauđây:

-Mộtluậtsưvàgiađìnhôngtacầnbaonhiêutiềnđểduytrìlốisốngcủatầnglớptrung-thượnglưu?

-Mộtngườibánlẻxe-nhàdiđộngvàgiađìnhôngtacầnbaonhiêutiềnđểduy trì lối sống của tầng lớp trung lưu, hay thậm chí là của tầng lớp laođộng?

Rõràng,sovớingườibánlẻxe-nhàdiđộngRichardsthìluậtsưFordphảichimộtkhoản lớnhơnđángkể từ thunhậpcủagiađìnhđểduy trìvà thểhiệnmộtđờisốngdànhchothànhphầnthượnglưutrongxãhội.Hãngxehơinàomớixứngvớiđịavịcủamộtluậtsư?Tấtnhiênlàcủacáchãngxecao

cấpnướcngoàirồi.Aicầnmặcnhữngbộcomplethượnghạngđi làmmỗingày?Aicần thamgia ítnhất làmộtcâu lạcbộ thể thaodanhgiá?AicầnnhữngbộđồănbằngbạcxaxỉcủahãngTiffany?

Nhưvậy,ôngFord,mộtUAW,sẽcókhuynhhướngchitiêunhiềuhơncácPAW.CácUAW thường có khuynh hướng “vung tay quá trán”, hay chútrọngđếntiêudùngvàxemnhẹnhiềuyếutốnềntảngcốtlõicủaviệctíchlũycủacải.

TRÔNG CẬY VÀO AI: TỔ TIÊN HAYCHÍNHMÌNH?Làmthếnàonhữngngườicónềntảngkhiêmtốnlạicóthểtrởthànhtriệu

phúbằngchínhđôitaymình,nhưhầuhếtsốtriệuphúMỹ?Tạisaobiếtbaonhiêungườicónềntảngkinhtếxãhộitươngtựnhưvậylạikhôngbaogiờtíchlũynổi,dùchỉlàmộtsốtiềnkhiêmtốn?

Hầuhếtnhữngngườiđãtrởthànhtriệuphúđềutựtinvàokhảnăngcủamình.Họkhôngphíthờigianlolắngxemchamẹhọgiàuhaykhông,cũngkhông tin rằngngười giàu lại cứ phải sinh ra trong nhung lụa.Ngược lại,nhữngaicónềntảngkhiêmtốnmàtinrằngchỉcóngườigiàumớisinhratriệuphúthìhọtứclàđãsớmtựxácđịnhmìnhsẽlàngnhàngnhưvậysuốtđời.Bạncóquanniệmrằngphần lớncác triệuphúđềusinh ra trong“bọcđiều”không?Nếucó,bạnhãycânnhắcnhữngsốliệuthốngkêliênquanđếncác triệu phúHoaKỳmà chương trình nghiên cứu của chúng tôi đã pháthiện:

-Chỉcó19%sốtriệuphúnhậnđượcthunhậpdướibấtcứhìnhthứcnàotừmộtquỹtíntháchoặcmộttàisản.

-Chưađến20%sốtriệuphúcótừ10%tàisảntrởlênlàdođượcthừakế.

-Hơnmộtnửachưatừngđượcnhận,dùchỉ1đô-la,tiềnthừakế.

-Sốtriệuphútừngđượcchamẹ,ôngbàhayhọhàngchotừ10.000đô-latrởlênchỉchiếmchưađến25%.

-Đến91%chưatừngđượccho,dùchỉ1đô-la,quyềnsởhữumộtcôngtygiađình.

-Gầnmộtnửachưatừngđượcchamẹhayhọhànghỗtrợbấtcứkhoảnhọcphínàokhihọcđạihọc.

-Chưađến10%tinlàmìnhsẽnhậnđượctàisảnthừakế.

Nhưvậy,triểnvọngtươisángvẫnđangchàođónnhữngaimuốnlàmgiàumàkhôngnhờthừakế.Kếtluậnnàyđượckhẳngđịnhtừhơn100nămtrước.TrongcuốnTheAmericanEconomy(Nềnkinh tếHoaKỳ), tácgiảStanleyLebergottđãdẫnramộtnghiêncứuđượcthựchiệnnăm1892với4.047triệuphúởMỹ.Vàtrongđócótới84%“lànhữngtriệuphútựlậpthân,vươntớiđỉnhcaomàkhôngnhờđếntàisảnthừakế”.

L

Chương2CĂNCƠ,CĂNCƠ,CĂNCƠHọsốnggiảndịhơnnhiềusovớikhảnăngchophép

ầnđầu tiênchúng tôi tiếpxúcmộtnhómngườisởhữukhối lượng tàisảncógiátrịítnhất10triệuđô-lalàtheoyêucầucủamộtcôngtytín

thácđầu tưđaquốcgia.Họthuêchúngtôinghiêncứunhucầucủanhữngngườicógiá trị tài sảnròngcao.Vàcuộcphỏngvấnđãdiễnrahoàn toànkhácvớidựtínhcủachúngtôi.

Đểđảmbảocácvịkháchcảmthấythoảimáitrongsuốtcuộcphỏngvấn,chúngtôiđãthuêhẳnmộtcănhộsangtrọngởkhuthượnglưuManhattan,lạimờihainhàthiếtkếthựcđơncótiếng.Họđưaramộtthựcđơngồmbốnloạipa-têvàbaloạitrứngcámuối.Vềđồuống,họgợiýmộtchaiBordeaux1970hảohạngvàmộtchaivangđỏCabernetSauvignon1973tuyệthảo.

Đượccủngcố tinh thầnbằngmột thựcđơn lý tưởngđến thế, chúng tôihămhởchờđợisựxuấthiệncủacáctriệuphú.CómặtđầutiênlàmộtngườiđượcchúngtôiđặtbiệtdanhlàNgàiBud.Đã69tuổivàlàtriệuphú“thếhệthứnhất”,ngàiBudsởhữumộtsốbấtđộngsảnthươngmạirấtcógiátrịởtrung tâmNewYork và nắm trong tay hai công ty.Nhìn bề ngoài bạn sẽkhôngđờinàonghĩrằngtổnggiátrịtàisảncủaôngbỏxaconsố10triệuđô-la.Bộquầnáoôngđangmặccũngthậtcũkỹ,tầmthường.

Tuynhiên, chúng tôi vẫnmuốn làmNgàiBudcảm thấy rằngchúng tôihiểurấtrõkhẩuvịcủanhữngngườicótàisảnhàngchụctriệuđô-la.Thếlàsaukhitựgiớithiệu,mộtngườitrongchúngtôilêntiếnghỏi:

-NgàidùngmộtlyBordeaux1970nhé?

NgàiBudnhìnchúngtôivẻbốirốivàđáp:

-À,tôithườnguốngrượuscotchvàbia-loạimiễnphívàbudweiserhơn!

Chúngtôicốgiấuđisựsửngsốtkhihàmýtrongcâutrảlờicủavịkháchđãquárõràng.Suốthaigiờđồnghồphỏngvấnsauđó,chínvịkháchcònlạicứnhấpnhỏmtrênghế.Thithoảng,họcũngliếcsangchiếcbànđểthứcăn,nhưng khôngmột ai dụng tới món pa-tê hay rượu vang, và chỉ dùng vàichiếcbánhquygiòn.

Vậythìchỗđồănthứcuốngấyđượcxửlýnhưthếnào?Không,chúngtôikhôngcầnđổđi.Cácnhânviêncủacông ty tín thácởphòngbêncạnhđãgiảiquyếtgầnhết.Tấtnhiên,haitácgiảcũnggópmộttay!Cóvẻchúngtôiđều lànhữngkẻ sành ăn.Tuynhiên,khôngai trong số chúng tôi cóhàngchụctriệuđô-latàisảncả.

NỀNTẢNGĐỂLÀMGIÀUSausựviệctrên,chúngtôiđãkhônranhiều:Khiphỏngvấncáctriệuphú,

chúngtôitổchứcmộtbữaănphùhợphơnvớilốisốngcủahọ,gồmcàphê,đồuốngnhẹ,bia,rượuscotch(trongnhữngphiênphỏngvấnbuổichiều)vàbánhmìphếtbơ.Tấtnhiên,chúngtôicũngtrảchomỗingườitừ100đến250đô-la,và thỉnh thoảng tặng thêmnhữngmónquàkhích lệ.Nhiềuvịkháchchọnnhữngcongấubôngtovàđắttiềnđểvềlàmquàchonhữngđứacháu.

Nhiềungườivẫnquenđánhgiángườikhácdựavàocáchngườiđóchọnđồăn,thứcuống,quầnáo,đồnghồ,xecộ…Vớihọ,nhữngngườiưutúphảicógutiêudùngưutú.Nhưngviệcmuanhữngsảnphẩmchứngtỏsựưuviệtdễdànghơnnhiềusovớiviệcthựcsựđạtđượcnhữngthànhtựuưuviệtvềkinhtế.Dànhthờigianvàtiềnbạcđểtrauchuốtvẻngoàichothậtlộnglẫy,bóngbẩythườngchỉdẫnđếnmộtkếtcụccóthểđoántrước:sựnghèonànvềkhảnăngtàichínhtrongtươnglai.

Vậynên,khẩuhiệupháchọanêntínhcáchmộtngườigiàucólà:

CĂNCƠ-CĂNCƠ-CĂNCƠTừđiểnWebsterđịnhnghĩacăncơlà“hànhvitiếtkiệmhoặcthểhiệnsự

tiếtkiệmkhisửdụngcácnguồnlực”.Đốilậpvớicăncơlàlãngphí.Chúngtôiđịnhnghĩalãngphílà“lốitiêuxàivôđộ”.

Cóthểnóicăncơ lànềnmóngđể làmgiàu.Tuyvậy,nhữngkẻ tiêuxàihoangphílạithườngxuyênđượcchiêuthịvàkíchđộngbởicácloạibáochíphổ thông.Chúng tôi liên tụcphải vượt qua chướngngại củanhững “cơnsốt”truyềnthôngvềcácvậnđộngviênthểthaovàgiớinghệsĩ.Thậtrathìvàingườitrongsốhọđúnglàtriệuphú.Nhưngvớimứclương5triệuđô-lamộtnămthìgiátrịtàisản1triệuđô-lakhôngcómấyýnghĩa.Theophươngtrìnhtínhtàisảnđãgiớithiệuởtrên,nếumộtngười30tuổicóthunhập5triệuđô-lamộtnăm,thìhọcầntíchlũyđượcítnhất15triệuđôlamớiđúng.

Liệu có bao nhiêu vận động viên chơi bóng với mức lương cao ngất

ngưởngtíchlũyđượcchừngấytàisản?

Nếucăn cứ trênnhững tin tức truyền thông thì hẳn con sốnày rất nhỏ.Hầuhếtcácthầntượngthểthaovàgiảitríđượcmôtảlàcóthóiquentiêuxàihoangphí.Vàhọ có thểduy trì được lối sốngnhư thế chừngnào cònkiếmđượcthậtnhiềutiền.Vềmặtdanhnghĩa,họđúnglàtriệuphú-cógiátrịtàisảnròngtốithiểu1triệuđô-la,nhưngnếunhìnkỹ,họkhóđượcxếpvàodiệnnhữngngườigiàucóđúngnghĩa, tức lànhữngngười tích lũy tàisảnxuấtsắc.

Trênthựctế,cóbaonhiêuhộgiađìnhởMỹkiếmđược5triệuđô-lamộtnăm?Đápánlàchỉkhoảng1/20.000.Hầuhếtcáctriệuphúchưabaogiờcókhoảnthunhậpcaođến thế,songhọvôcùngtiếtkiệm.Hầuhếthọkhôngphảilàtriệuphúchođếnkhi50tuổi,thậmchíhơn.Vàchỉmộtsốrấtítcóthểvừasốngtrongnhunglụavừatrởthànhtriệuphú.

Nhưnglốisốnghoangphílạilà“mỏvàng”củagiớitruyềnthông.Giớitrẻthườngbịtiêmnhiễmniềmtin“cótiềnthìcứvungtay”và“khôngchitiềntức là không có tiền”. Hãy thử dự đoán hiệu suất bạn xem đài của mộtchươngtrìnhtruyềnhìnhthựctếvềlốisốngtiếtkiệmcủamộttriệuphúMỹđiểnhình?KếtquảhẳnkhôngcaovìchẳngmấyaithèmquantâmđếnviệcđasốngườigiàuởMỹđềuchămchỉ làmviệc,chi tiêutiếtkiệmvàkhôngmangvẻngoàibóngbẩy.Ngườitahiếmkhigiàulênnhờtrúngsốđộcđắc,trúngmánhđầutưhaythắngtrongmộttròchơitruyềnhình.Nhưngnhữngtrườnghợpmaymắnhiếmhoinàylạiđượcbáochívớngaylấyvàtunghôrầmrộ.

NhiềungườiMỹ,đặcbiệtlànhữngngườitrongdiệntíchlũycủacảikém,rấtbiếtcách“xửlý”phầntănglêntrongthunhậpthựccócủamình:Họchitiêu!Nhucầuthỏamãntứcthìcủahọrấtlớn.Vớihọ,cuộcđờichỉnhưmộttròchơimàkẻthắnglậptứcnhậnđượctiềnvànhữngmónquàtraotậntay.Vàkhángiảthìhếtsứcđồngcảmvớicácthísinh.Cứnhìnvàolượngkhángiả của những chương trình nàymà xem.Người ta thích nhìn ai đó thaymìnhthắngcuộcvànhậnlấynàolàxemôtô,thuyền,cácloạivậtdụng,vàtiềnmặt.Tạisaocáctròchơiđókhôngtreogiảithưởnglàmộtsuấthọcbổngchongườithắngcuộc?Bởivìhầuhếtmọingườiđềumuốnđượcthỏamãntứcthì.Họkhôngmuốnđổimộtphầnthưởng“sờđượcbằngtay”,giảsửlàchiếcxe, lấynhiềunămmiệtmài trong lớphọc,chodùmột tấmbằngđạihọccóthểquyragiátrịtươngđươnghàngtáxe.

PHONGCÁCHSỐNGCỦATRIỆUPHÚVịtriệuphútiếptheođượcđềcậpđếntrongcuốnsáchnàylàôngJohnny

Lucas.Đúnghơn,ông làkháchmờicủamộtchương trình truyềnhìnhgiảtưởng,chuyênvềphongcáchsốngcủacáctriệuphúMỹ.Sauđâylàvàinétsơlượcvềvịkháchmờicủachúngtôi:

“JohnnyLucasnămnay57tuổi,đangsốnghạnhphúccùnggiađình.Ôngcó bằng cử nhân củamột trường đại học địa phương và hiện là chủmộtcôngtynhỏcungcấpdịchvụdọnvệsinhtheohợpđồng.Việckinhdoanhcủacôngtytiếntriểnrấttốt.Nhânviênănmặcđồngphụcđượccắtmayrấtkhéovàtrênmũcóinphùhiệucôngty.

Trongmắthàngxómlánggiềng,giađìnhôngLucascóvẻthuộctầnglớptrung lưuvàkhôngcógìđặcbiệt.Thếnhưng,giá trị tàisảnròngcủagiađình lại lên đến hơn 2 triệu đô-la. Thực vậy, nếu xét về tài sản, gia đìnhJohnnyđượcxếpvàonhóm10%giàunhất trongtoànbộsốhộgiađìnhởkhuvựcmàôngsinhsống.Vàxéttrênquymôtoànquốc,giađìnhnàynằmtrongnhóm2%giàunhất”.

Khi đượchỏi về đề tài chi tiêu chophục tranghàngngày (vấn đề luônđượcmọingườiquantâm),ôngLucasđáp:

-Sốtiềnlớnnhấttôitừngbỏra…à,đểxem…sốtiềnlớnnhấttôitừngbỏra…gồmmấybộtôimuachomìnhvàvợ,cùngbốnđứacon…sốtiềnnhiềunhấtmàtôitừngbỏralà399đô-la.Theotôinhớthìđólàkhoảnlớnnhấttôitừng tiêu.Đó làmộtdịpvôcùngđặcbiệt:kỷniệm25nămngàycướicủachúngtôi.

Theonhữngsốliệukhảosáttrêntoànbộtriệuphútrongnghiêncứucủachúng tôi,hơn50%số triệuphúđồng tìnhvớiquanđiểmvềchiphí trangphụccủaôngJohnnyLucas.Chỉcókhoảng1/10từngtrảmứctừ1.000đô-latrởlênvàchỉcó1/100từngtrảmứctừ2.800đô-latrởlên.

Cũngcầnlưuýlàgần14%trongsốnàylànhữngngườithừakế.Điềunàydẫn đến tình huống chúng tôi phải tách riêng nhóm người này với nhữngngườitựlàmgiàutrongcáccuộcthốngkê.Vàkếtquảlàsovớicáctriệuphúđượcthừakế,cáctriệuphútựlậpthânchitiêuíthơnđángkểchoquầnáocũngnhưnhữngphụkiệnđắtgiá.Tínhtrungbình,sốtiềnmộttriệuphúthừakếchitrảchotrangphụcvàphụkiệnnhiềugấpđôisovớimứcchitrảcủamộttriệuphútựlậpthân.

VấnđềlàtạisaonhữngngườigiàucónhấtnướcMỹnàylạicóthểthoảimáivớinhữngkhoảnchitiêukhiêmtốnnhưvậy?

Câutrảlờilàhọkhôngcónhucầuănmặctốnkém.Vịtrícủahọtrongcơsởkinhdoanhcóvaitròđángkểtrongvấnđềnày.Đasốtriệuphúkhôngbịđòihỏiphải“thểhiệnđẳngcấp” trướckháchhàngnhưcác luậtsư,bácsĩ.Họcũngkhôngphảiđứngraphátbiểutrướcđámđônghoặctrongcáchộinghịnhưcácgiámđốcđiềuhành,diễngiảvàchínhtrịgiađầyquyềnlực.Họlạicàngkhôngcónhucầuđánhbóngtêntuổivớibáogiớivàdưluận.Tuynhiên,họcầngâyấntượngvớicáccộngsựvànhânviêncủamình.VídụrấtrõnétlàtrườnghợpcủaôngLucas.Ôngkhôngbaogiờđểnhânviêncóấntượngrằngôngđangkiếmđượcrấtnhiềutiềnvàôngcóthểđặtmaynhữngbộquầnáovớicáigiáhàngnghìnđô-la.

Ngoàira,chươngtrìnhkhảosátcủachúngtôikhámpháramốiquanhệrấtthúvịsau:Cứmỗibảychủnhâncủanhữngbộđồcógiá1.000đô-lathìchỉcómộtngườilàtriệuphú,sáungườicònlạicóthunhậphàngnămởvàokhoảngtừ50.000đến200.000đô-la.Nhómsáungườinàylàai?Họkhôngphảichủsởhữumàchỉlànhữngnhânviênquảnlýdoanhnghiệpcấptrung,hoặcđảmđương cácngànhnghề cầngiao tiếp thườngxuyênnhư luật sư,nhânviênbánhàng,nhânviênmarketing,bácsĩ,...

Liệu còn cơ hội nào cho chương trình giới thiệu vềmột triệu phú điểnhìnhcủaMỹmàchúngtôiđềxuất?JohnnyLucascóthểlôikéolượngkhángiảđãbỏđiquaylạitrướcmànhìnhkhông?

“Johnny Lucas,một chủ doanh nghiệp giàu có luôn rất đúng giờ.Ôngkhôngbaogiờđếnmuộntrongcácbuổihọpvàhàngngàyđếnvănphònglúc6giờ30sáng.Làmsaoôngấyđúnggiờđược?Chắclàphảinhờchiếcđồnghồđeotayrồi.Liệuđócóphảilàmộtcáiđồnghồđắttiềnkhông?Đếnđâythìhẳncácbạncũngcóthểđoánđượccâutrảlời.Vàmộtlầnnữa,khángiả lại phải thất vọng.Một nửa số triệu phú tham gia cuộc khảo sát củachúngtôichưabỏraquá235đô-lachođồnghồđeotay.Khoảng1/10chưabaogiờtrảquá47đô-la,1/4đãtừngchi100đô-lahoặcíthơn.

Song,bùlạithịhiếuquábìnhdântrongviệcchọnquầnáovàphụkiện,ôngLucascómộtgiatàiđángnểnhưsau:quyềnsởhữuhoàntoànmộtngôinhàkhangtrangmàkhôngcầnbấtkỳkhoảnvaythếchấphaytrảgópnào.Và tiền ăn học đại học cho cả bốn đứa con ông đã sẵn sàng ngay từ khichúngcònchưabướcvàođạihọc”.

KhángiảxemtruyềnhìnhsẽphảnứngthếnàotrướcnhữngmôtảvềsựgiàucócủaJohnnyvànhữnghìnhảnhvềôngtrênti-vi?RấtcóthểhọsẽbốirốivìtrôngJohnnychẳnggiốnghìnhảnhmộttriệuphúmàđasốmọingườihayhìnhdung.Thứđến,cóthểhọsẽthấykhôngthoảimái.NhữnggiátrịgiađìnhtruyềnthốngcủaJohnnyvàkiểulàmviệcchămchỉ,sốngcónềnnếp,biếthysinh,chitiêutằntiệncùngthóiquenđầutưhợplýmàôngtuânthủcóthểkhiếnkhángiảsợhãi.Điềugìsẽxảyrakhibạnđinóivớimộtngườibình thường rằng anh ta cần cắt giảm chi tiêu để tích lũy cho tương lai?Nhiềukhảnănganhtasẽxemđónhưmộtlờidedọanhắmtớilốisốngcủamình.

Trongkhiđó,giớitruyềnthôngkhôngngớttậptrungvàomộttỷlệrấtnhỏngườigiàuđangmuanhữngđôigiàyđắttiềnhayvậtdụngxaxỉkhác.ChúngtahãyxemxétmộtbàibáovềDonKing,nhânvậtbảotrợcáccuộcthiđấuquyềnAnh,đãdành rahai tiếngđồnghồđểđi sắmgiàyởAtlanta.Trongsuốtthờigianđó,ôngtađãmua110đôicủamộtcửahàngvớitổngsốtiềnlà64.000đô-la,đãgồmthuế.

Hãy lưuý rằngđâychỉ là trườnghợphiếmtronggiới triệuphú.Ấy thếnhưngtruyềnthôngđạichúnglạithíchtunglênnhữnghànhvimuasắmcábiệtấy.Kếtquả là lớp trẻđượcnhồinhétvàođầucáiýnghĩ rằngchi tiêunhưthếlàhànhvibìnhthườngcủangườigiàu,vàchúnghọcđượcrằngviệcvungtiềnthảcửaấychínhlàphầnthưởnglớnnhấtchoviệctrởnêngiàucó.

TạisaoJohnnyLucasbịphớtlờtrongkhingàiKinglạiđượcquantâm?VìthóiquentiêudùngcủaJohnnyquábìnhdânvàphầnthưởngmàôngtanhậnđượckhónhìnthấyhơnnhữngthứởdạngvậtchất.

Vậy thì chắc chỉ có Johhny và những người như ông là ngồi xemmộtchươngtrìnhgiảtưởngcủachúngtôithôi.Hẳnnhiên,bởinóủnghộnhữngquanđiểmcủahọvềcuộcsống.

HÀNGTHỦVỮNGVÀNGCuộckhảo sát của chúng tôi cònmở rộng sangyếu tố gia đình, và các

triệuphúcóxuhướngtrảlời“Có”vớibacâuhỏisaucủachúngtôi:

1.Chamẹbạncóchitiêurấttiếtkiệmkhông?

2.Bạncótiếtkiệmkhông?

3.Vợ/chồngcủabạntiếtkiệmhơnbạnkhông?

Trongbacâutrênthìcâuhỏicuốicùnglàhếtsứcquantrọng.Khôngchỉnhữngngười tíchlũytàisảnxuấtsắcnhấtmớisốngcăncơ,màngườibạnđờicủahọthậmchícòncăncơhơnnữa.

Chúng tahãyxemxétmộtgiađìnhgiàucóđiểnhình.Gần95%hộgiađìnhtriệuphúlàcáccặpđãkếthôn,vàtrongsốnày,hầuhếtthunhậplàdongườiđànôngđónggóp(trongsố70%giađìnhthuộcdiệnnày,ngườiđànông đóng góp ít nhất 80% thu nhập). Hầu hết họ đều là hàng công dũngmãnhtrongtrậnđấucótênthunhập.

Trongthuậtngữkinhtế,hàngcôngdũngmãnhýnóimộthộgiađìnhcóthunhậpcaohơnđángkểsovớimứcbìnhquân(ởMỹlà33.000đô-la).Tuynhiên,hầuhếtnhữnghộgiađìnhtriệuphúởMỹcũngsởhữuluônmộthàngthủvữngvàng;tứclàhọvôcùngtiếtkiệmtrongvấnđềchitiêu.

Tuynhiên,mộtgiađìnhthuộcdiệnđãkếthônthìdùcókiếmđượcnhiềutiềnvàsống tiếtkiệmcũngchưachắcđã tích lũyđượcgiá trị tài sảnròngcao.Hẳn làphảicầnmộtđiềugìkhácnữa.Và“điềugìkhác”đóđãđượcmộttriệuphúthuộcthếhệthứnhấtlàmsángtỏ:

LỜINGỢICANGƯỜIVỢBIẾTSỐNGCĂNCƠVợcủamộttriệuphúđãphảnứngthếnàokhiđượcchồngmìnhđưa

chochỗcổphiếu trịgiá8 triệuđô-lacủacông tymàôngvừacổphầnhóa?Côđãđápthếnày:“Emrấttrântrọngđiềunày,thựclòngđấy!”.Rồicômỉmcười,vẫnngồiyênbênchiếcbànbếp,mảimêcắtphiếugiảmgiá25xuvà50xutừmấytờbáo.Chẳngcóchuyệngìđủquantrọngđểkéongườiphụnữấyrakhỏicôngviệcquenthuộcmỗisángthứbảynày.Ngườichồngkể:“Côấyvẫnkhôngthayđổi,ynhưcáithờimàtấtcả

tàisảncủahaivợchồngchỉvỏnvẹnlàcáibànbếp.Nhờđómàgiờđâychúng tôicó thểsốngsung túcnhư thếnày.Quãng thờigianchúng tôimớicướinhau,chúngtôiđãphảiđánhđổirấtnhiều…hysinhrấtnhiều”.-Tôikhôngthểthuyếtphụcvợmìnhbỏramộtđồngnào!

Đasốmọingườisẽkhôngthểnàogiàulênnếuhọcướiphảimộtngườitiêutiềnnhưnước.Mộtgiađìnhkhôngthểtíchlũylàmgiàunếumộttronghaingườithích“némtiềnquacửasổ”.Điềunàyđặcbiệtđúngkhimộttronghai người, hoặc cả hai, đang cố gắng đạt được thành công trên thươngtrường.Hiếmaicóthểvừaduytrìnhữngthóiquenchi tiêuhoangphívừa

tíchlũyđượccủacải.

Bạnđangtựhỏi tạisaomìnhkhônggiàu?Vậythìbạn thửxemlạicáchsốngcủamìnhđi!Bạncóhàngthủđángtincậykhông?Thunhậpcủabạnlà70.000đô-la,100.000đô-la,200.000đô-laà?Vậy thìxinchúcmừng,bạnđúng làmộthàngcông tuyệt vời.Thế thì tại saobạnvẫn liên tục thất bạitrongtrậnđấucótên“tíchlũytàisản”?

Hãynhìnthẳngvàosựthật.Bạnphòngthủquátệphảikhông?Phầnlớnnhữngngườicó thunhậpcaođều lâmvào tình trạngnày,nhưngphần lớncáctriệuphúthìkhông.Cáctriệuphúgiỏicảcônglẫnthủ.Vàchínhhàngthủtuyệtvờiđãkhôngít lầncứuhọthoátkhỏinhữngbànthuatrôngthấy,giúphọbảovệthànhquảtốthơnhẳnnhữngngườichỉcóhàngcônggiỏi.

Nềntảngcủaviệctíchlũytàisảnlàphòngthủ,vàsựphòngthủnàynênđượccủngcốbằngviệcdựtrùngânsáchvàlênkếhoạch.

4câuhỏiđơngiảnBạncómuốn trởnêngiàucóvàgiàucómãikhông?Bạncó thể trả lời

“có”mộtcáchthẳngthắnvàtrungthựcvớibốncâuhỏiđơngiảndướiđâykhông?

1.Giađìnhbạncóchi tiêudựa trênkhoảnngânsáchdựtrùhàngnămkhông?Bạncólênkếhoạchchitiêudựavàosựthayđổicủatìnhhìnhthựcphẩm,

quầnáo,nhàở…hàngnămkhông?

Theokhảosátcủachúngtôithìcứ100triệuphúkhôngdựtrùngânsáchthìcókhoảng120ngườitrảlời“có”.

Chúngtôicũngđoántrướcbạnsẽhỏigìvềnhữngtriệuphúkhôngdựtrùngânsáchnói trên.Thế làmcáchnàomàhọ trở thànhtriệuphúđược?Họkiểmsoátchitiêunhưthếnào?Họtạonênmộtmôitrườngthiếuthốngiảvềmặtkinhtế-chochínhbảnthânvàcảcácthànhviênkháctronggiađình.Hơnmộtnửasốtriệuphúkhôngdựtrùngânsáchsẽdùngthunhậpđểđầutưtrước,còndưbaonhiêuhọmớidànhchochi tiêu.Nhiềungườigọiđây làchiến lược “ưu tiên trả chomình trước” -mộtnguyên lýphổbiếnđể làmgiàu,theođó,bạnnêndànhramộtkhoảntiềnđểđầutư,trảhọcphí,đểdànhlúcvềhưuhaybấtcứnhucầudàihạnnàokhác,sauđómớitínhđếnnhững

thứkhác.Vàthườngthìsốtiềnđóítnhấtlà15%thunhậpthựccóhàngnăm.

Vậycònnhữngtriệuphúkhôngdựtrùngânsách,cũngchẳngtạoramôitrườngthiếuthốngiảthìsao?Vàingườiđượcthừakếmộtphầnhaytoànbộtàisản.Sốítkhác,chiếmchưađến20%sốtriệuphú,kiếmđượcnhiềutiềnđếnnỗiởmộtchừngmựcnàođó,họcóthểăntiêubằngthunhậpđómàgiátrịtàisảnròngvẫngiữởmứcbảyconsố.Nóicáchkhác,hàngcôngmạnhđếnđộbấtthườngcủahọđủsứcđểbùđắpchohàngthủyếukém.Nhưngsẽthếnàonếubạnkiếmđược2triệuđô-lamộtnămvàcógiátrịtàisảnrònglà1 triệuđô-la?Về lý thuyết,bạn là triệuphú.Nhưngvề tínhhiệuquả,bạnđangnằmtrongdanhsáchnhữngkẻtíchlũytàisảnkém.Nhiềukhảnăngsựgiàu có của bạn chỉ mang tính tạm bợ. Ở đây phảng phất hình dáng củanhữngnhânvậtmàhàngngàybạnvẫnthấytrênmặtbáo.Giớitruyềnthôngvốnyêucáitínhđồngbóngcủabảnthânhọlẫntìnhhìnhtàichínhcủahọ.

Báo chí liệu có quan tâm đến ngôi nhà 140.000 đô-la hay chiếc xe hơibìnhdânđãbốnnămtuổicủabàRule-mộtnữtriệuphúxuấtthântừngànhđấugiáchứ?Aimuốnxembàngồiởbànbếptớibatốimỗituầnđểcặmcụitổnghợptìnhhìnhngânsáchcủagiađình?Cógìvuitrongviệccộngcộngtrừtrừvàquyếttoánngânsách?Bạncónghĩmìnhsẽhồihộpquansátngườiphụnữnàytínhtoánvàphânbổthunhậpnămtớichohàngtádanhmụccầnchitiêukhông?Bạnsẽnánlạibaolâuđểxembàtỉmẩnhoànthànhkếhoạchphânbổngânsáchcủamình?Chà,nhữngviệcnàycũngchẳngvuivẻgìvớibàấyđâu.Nhưngbàbiếtsẽcónhiềuđiềutồitệhơnthếmộtkhibàkhônghoạchđịnhngânsáchcẩn thận,chẳnghạnnhưsuốtđời sẽkhông thểnghỉhưuvàkhôngbaogiờtựchủđượcvềmặtkinhtế.Việcdựtrùngânsáchsẽdễchịuhơnnhiềunếubạnmườngtượngranhữnglợiíchdàihạncủanó.

2.Bạncóbiếtchínhxácmỗinămgiađìnhmìnhchibaonhiêuchothựcphẩm,quầnáo,nhàở…không?Gần2/3số triệuphú thamgiakhảosát (62,4%) trả lời“có”vớicâuhỏi

này.Nhưngđốivớithànhphầnthunhậpcaomàkhôngphảilàtriệuphú,consốnàychỉkhoảng35%.Nhiềungườitrongdiệnthunhậpcaonhưnggiátrịtài sản ròng thấp hoàn toàn không biếtmỗi nămmình chi bao nhiêu chonhữngmụcnhưthựcphẩmsửdụngtạinhà,chiphíănuốngbênngoài,nướcuống,quàcápchocácdịpsinhnhậtvàlễđặcbiệt,rồiquầnáochocácthànhviêntronggiađình,phítrôngtrẻ,khoảnchitiêutíndụng,cácđónggóptừthiện,phítưvấntàichính,phíthamgiacâulạcbộ,xecộvàcácchiphíliênquan,họcphí,dulịchvànghỉdưỡng,chiphíđiệnnước,bảohiểm…

Chúýrằngởtrên,chúngtôikhôngtínhđếncáckhoảnvaythếchấpphảitrả.Thường thìnhữngngười thunhậpcaohaycógiá trị tài sản ròng thấpthamgiakhảosátđều lấy làm tựhàovềviệcđã tiếtkiệmđượcbaonhiêutiền thuế thôngquakhoảnkhấu trừ tiềnvaymuanhà.Tấtnhiênđasốcáctriệu phú chưa trả hết tiền vay mua nhà cũng tận dụng điều khoản này.Nhưnghọcòntínhcảnhữngdanhmụcchitiêukháctronggiađình.Hãyhỏinhữngngườithunhậpcaonhưnggiátrịtàisảnròngthấpvềmụctiêucủahọ.Mụctiêuquantrọngmàhọ thườngnêura là“giảmthiểu tốiđagánhnặngthuế”;vàhọsửdụngkhoảnkhấutrừtiềnvaymuanhànhưmộtcáchđểđạtđượcđiềunày.Vậytạisaonhữngngườinàykhôngtínhtoánđếncáckhoảnchitiêukháctronggiađình?Đơngiảnlàvìhọchẳngnhìnthấybấtcứlợiíchnàotrongviệcđócả.Đốivớihọ,phầnlớncáckhoảnchitiêukháctronggiađìnhđềukhôngđượckhấutrừtronglúctínhtoánthunhậpchịuthuế.

Nhưnggiớitriệuphúlạicóquanđiểmkhác.Mụctiêucủahọlàtrởthànhngườiđộclậpvềtàichínhvàhọhiểurằngviệcdựtrùngânsách,trongđótínhđếncảnhữngkhoảnchitiêunhỏnhấttronggiađình,cóliênquantrựctiếpđếnviệcđạtđượcmụctiêutrên.Vàviệclậpbảngbiểucụthểsẽgiúphọkiểmsoáttiêudùng,đồngthờihạnchếđượcxácsuấtphânbổquánhiềutiềnvàonhữngdanhmụchànghóavàdịchvụkhôngthựcsựquantrọng.

Bêncạnhđó,cáctriệuphúcũnglậpkếhoạchchomọikhoảnchitiêucủacôngtymình,vàngượclại,hệthốngkếtoándoanhnghiệphoàntoàncóthểápdụngchoviệcchitiêutronggiađình.Đâychínhlàlợithếcủaviệclàmộtchủcôngtytựdoanh.

BàRulelàmộttriệuphúcăncơđiểnhìnhvàbàmuốntrướcsinhnhật65củamình,bàsẽkhôngcònbấtcứlolắngnàovềtàichính.Vìthế,mỗilầnlênbảngbiểu,bàđềutựnhủmìnhđangtừngbướcgiảmbớtnỗisợhãilàkhôngthểnghỉhưu.Bàkhônghềlongạivềtươnglaitàichínhcủamình,bởimặcdùthunhậphàngnămcủabàchỉlà90.000đô-lanhưnggiátrịtàisảnròngcủabàlạilớngấp20consốđó.Vàbàkiểmsoátđượctìnhhìnhchitiêucủagiađìnhmình.

Ngượclại,RobertvàJudylạicảmthấysợhãi.Màcũngđúngthôi.Cặpvợchồngnàykiếmđược200.000đô-lamỗinăm,tứclàgấphơnhailầnsovớibàRule.Tuynhiên,cũnggiốngrấtnhiềucặpvợchồngthunhậpcaongàynay,tàisảncủahọchỉbằngmộtgócnhỏcủabàRule.Rõràngnhucầuchitiêuđangkiểmsoáthọchứkhôngphảingượclại.

3.Bạncóxácđịnhrõmụctiêuhàngngày,hàngtuần,hàngtháng,hàngnămvàtrọnđờicủamìnhkhông?Câuhỏinàyxuấtpháttừmộtngườicógiátrịtàisảnrònghàngchụctriệu

đô-lamàchúng tôiphỏngvấncáchđâykhá lâu.Ôngấynóivớichúng tôirằngôngbắtđầumởmộtcôngtybánbuônthựcphẩmtừkhimới9tuổi.Ôngchưahọchếtphổthông,nhưngcũngcóđượcgiấychứngnhậntốtnghiệpcóhiệulựctươngđương.Chúngtôiđềnghịônggiảithíchvềviệcmặcdùhọchành dở dang nhưng khối lượng tài sảnmà ông tích lũy được giờ đây đãvượtxa10triệuđô-la.Vàôngtrảlờinhưsau:

“Lúc nào tôi cũng hướng đếnmộtmục tiêu nhất định. Tôi lập ra danhsách rõ ràngcácmục tiêuhàngngày,mục tiêuhàng tuần,mục tiêuhàngtháng,mụctiêuhàngnămvàmụctiêutrọnđời.Tôi luônnóivớicácnhânviêncủamìnhlàsốngphảicómụctiêu”.

BàRule làngườisốngcómục tiêu.Vàhầuhếtcác triệuphúkháccũngvậy.

Trênthựctế,bàRuledựđịnhđểlạicáckhoảntiềnănhọcchotấtcảcáccháunộingoạicủamình.Bàcũngmuốntậnhưởngcuộcsống,kểcảbâygiờlẫnsaukhivềhưu.Bàmuốncósựantoànvềmặttàichính.Vềtiềnbạc,mụctiêucủabà là tích lũyđược5 triệuđô-la.Vàquan trọnghơncả làbàbiếthàngnămmìnhcầndànhrabaonhiêuđểhoànthànhmụctiêuđó.

Nhưng bà có hạnh phúc không? Đó là thắc mắc mà chúng tôi thườngxuyênđặtrađốivớinhữngtriệuphútiếtkiệm.Có,bàhạnhphúc.Bàđượcđảmbảovềmặttàichính.Bàhài lòngkhilàmộtphầncủacảđạigiađìnhgắnbó,yêuthươngnhau.Đốivớibà,giađìnhlàtấtcả.CuộcsốngvànhữngmụctiêucủabàRulerấtđơngiản.Bàkhôngcầnđếnmộtchuyênviêntưvấnkiểmtoáncaocấpthaymìnhlậpracácmụctiêu,dùđúnglàbàvẫnhỏixinlờikhuyêncủaanhtatrongcácnhucầuchitiêucủagiađìnhvàcôngty.

NhưngRobertvàJudy,cặpvợchồngthunhậpcaomàgiátrịtàisảnròngthấpcủachúng ta, thì thực sự rất cầnmộtnhà tưvấn tài chính sắc sảođểgiúphọthayđổitưduytrongvấnđềtàichính,thayđổitìnhtrạnggiađìnhtừhỗnloạnvàchitiêuvôđộsangcókếhoạch,hướngđếnnhữngmụctiêurõràng,vớingânsáchđượchoạchđịnhcụthểvàcókhảnăngkiểmsoát.

Khiấyliệuhọcóhạnhphúckhông?Chúngtôikhôngbiết,nhưngchúngtôicóthểcamđoanvớibạnrằng:

Nhữngngườiđộclậpvềtàichínhthìhạnhphúchơnnhữngngườicócùngnhómthunhậpvàđộtuổi,nhưngtìnhhìnhtàichínhlúcnàocũngbấpbênh.

Rõrànglàhạnhphúcbắtnguồntừsựthịnhvượngtàichính.Dườngnhưngườiđộclậpvềmặttàichínhrấtgiỏihìnhdungnhữnglợiíchtươnglaicủaviệcxácđịnhmụctiêu.Chẳnghạn,bàRuleđãmườngtượngthấycảnhcáccháunộingoạicủamìnhtốtnghiệpđạihọc.Bà“trôngthấy”sựthànhcôngcủachúngkhibướcvàođời.Bàchưabaogiờnghĩmìnhbịphụ thuộcvàongườikhácvềtàichính,kểcảkhichẳngmaysaunàybàđauyếuđichăngnữa.Phầnlớncáctriệuphúkháccũngđặtranhữngmụctiêutươngtựnhưbà.

4.Bạncódànhnhiều thờigianđể lậpkếhoạchcho tìnhhìnhtàichínhtươnglaicủamìnhkhông?Cứ100triệuphútrảlời“không”thìcótới192triệuphútrảlời“có”.Một

lần nữa, đa số những người trả lời “không” lại thuộc diện thu nhập caonhưng tàisản tích lũy tươngđối thấp,hoặc làngườiđược thừakế toànbộhayphầnlớntàisản,hoặcngườigiàucónhưnglớntuổivàđãvềhưu.

NhữngngườinhưbàRule tựgọimình là“chuyêngia lênkếhoạch”vàdanh hiệu này thật chính xác. Trung bình mỗi tháng, các triệu phú dànhkhoảngthờigianđángkểchoviệcnghiêncứuvàlậpkếhoạchchocácquyếtđịnhđầutư trongtươnglai,cũngnhưkiểmsoátcácdựánđầutưhiệntại.(Thời lượngdànhchoviệc lậpkếhoạchvàquản lý tàichínhsẽđược thảoluậnchitiếtởChương3).

Vậycònnhữngngườikhôngphảitriệuphú?Họdànhbaonhiêuthờigianđểlậpkếhoạchvàquảnlý?Rấtít,vàíthơnrấtnhiềusovớicáctriệuphú.Mặcdùcáctriệuphúcókinhnghiệmdàydạnhơntrongviệcquyếtđịnhđầutư,nhưngđểnỗ lực trở thànhnhàđầutưhiệuquảhơnnữa,họ lạidànhranhiều thờigianhơnsovớinhữngngườikhôngphải triệuphú.Đây làmộttrongnhữnglýdochínhgiảithíchtạisaocáctriệuphúduytrìđượctìnhhìnhtàichínhổnđịnhcủamình.

Ngoàira,lợithếlàchủdoanhnghiệpcủacáctriệuphúchắcchắntạochohọnhiềusự tựdohơnnhữngngườiđi làm thuê.Họcó thểphát triển thóiquenđầutưcánhânnhờvàonhữnghiểubiếttrongkinhdoanh,đồngthờicóthể lựa chọn lĩnh vực kinh doanh và lĩnh vựcmuốn tìm hiểu. Thường thì

nhữngngườilàmthuêkhôngcóđượccáiquyềnxaxỉấy.Nhưngngaytrongsốnhữngngườithựcsựamhiểuvềcáccơhộiđầutưxuấtsắc,vẫncónhiềungườikhôngtậndụngđượcsựhiểubiếtnày.Chúngtahãyxemxétmộtsốvídụ:

Willis, một chuyên gia kinh doanh kiếm được rất nhiềutiền,đã tưvấnchoWal-Marthơn10nămnay.Suốt thờigiannày,tốcđộtăngtrưởngvàgiátrịcủaWal-Marttănglênchóngmặt.Vớithunhậphàngnămlênđếnsáuconsố,liệuWillisđãmuabaonhiêucổphầncủatậpđoànbánlẻnày?Khôngmộtcổphầnnào.Vâng,khônghềmua,mặcdùôngđãtrựctiếplàmviệcvàhiểurấtrõvềthànhcôngcủakháchhàng,vàbảnthânônghàngnămkiếmtớihàngtriệuđô-latạiđây.Nhưngtrongsuốtmườinămqua,cứhainămônglạimuamộtchiếcxenhậpkhẩuđắttiền.

Petersenlàgiámđốcmarketingtronglĩnhvựccôngnghệcao.ThunhậpcủaPetersenrấtcao,nhưnganhtachưabaogiờđầutưmộtđồngnàovàoMicrosofthaybấtcứcôngtycôngnghệđangtăngtrưởngnàokhác.Chưabaogiờ,bấtchấpviệcanh ta rấtamhiểuvềcáccông ty trongngànhcôngnghiệpnày.

Mộtchủdoanhnghiệpinấncókháchhànglàmộtcôngtysảnxuấtnướcgiảikháthàngđầu.Hàngnăm,côngtynàyđemlạichoanhtahàngtriệuđô-lalợinhuận.Nhưnganhtađãđầu tưbaonhiêu tiềnvàocổphiếucủakháchhàngnày?Khôngxunàohết.

Nhữngngườiđượcnóiđếntrongcảbatrườnghợptrênđềucóthunhậpcaohơn cácnhânvật triệuphúmà chúng tôi đề cập trong cuốn sáchnày.Nhưngkhôngmộtai là triệuphú.Thựcvậy,Petersenkhôngđầutưvàocổphiếuvànóichungkhôngbaogiờdànhramộtphầnthunhậpnàođểđầutư.Nhưnganhtalạisốngtrongmộtcănnhàtrịgiá400.000đô-lanằmtrongmộtkhu phốmà hầu hết là những người hoạt động trong cùng lĩnh vực côngnghệ cao - những người đội chiếcmũ rất lớn và có trang trại rộngmênhmông,nhưngchẳngcóconbònàocả.

CHÂNDUNGMỘTUAWĐIỂNHÌNHĐiềugìđãthúcđẩyTheodore“Teddy”J.Friend?Tạisaoanhlạilàmviệc

chămchỉ?Tạisaoanhnhấtđịnhphảikiếmnhiều tiền?Tạisaoanh lạichitiêu nhiều? Teddy sẽ nói với bạn rằng đó là vì anh ta thích cạnh tranh.Nhưnggầnnhưchuyênviênkinhdoanhcóthunhậpcaonàocũngvậycả.Do đó, tính ganh đua không phải lý do quan trọng nhất để giải thích chohànhvicủaanh.

KhiTeddycònnhỏ,giađìnhanhthuộcdiệnnghèonhấtởmộtkhutoàndânlaođộng.Ngôinhàlụpxụpcủagiađìnhanhđượcghéptừgỗxẻvàđủthứphếliệukhác.MãiđếnkhiTeddyvàotrunghọc,chaanhvẫntựcắttócchoanhđểtiếtkiệmtiền.

Trườngcấpbacônglậpmàanhtheohọccórấtnhiềuthànhphầnhọcsinhvới nhữnghoàn cảnh kinh tế xã hội khác nhau.Nhiều bạn thuộc tầng lớpthượnglưuvànhữngchiếcxehơixinhđẹpcủahọluônđậuchậtkínbãiđỗxe.Friendmêmẩnngắmnhìnnhữngchiếcxeấy.Suốtthờicấpba,giađìnhanhchỉcóđộcmộtchiếcxehơi,làchiếcFordcũmèmmàchaanhmualạikhinóđãđượcmườinămtuổi.

Suốt những năm tháng phổ thông, Friend đã tự hứa vớimình rằngmộtngàynàođóanhsẽsốngsungtúchơnchamẹmình.Trongđầuanh,“sungtúchơn”tứclàcómộtngôinhàthậtđẹptrongkhudànhchogiớithượnglưu,những bộ quần áo hàng hiệu cho tất cảmọi người trong gia đình, nhữngchiếcxeđẳngcấpcao,rồithẻhộiviêncáccâulạcbộdanhtiếng,vànhữngmónđồmuatừcáccửahàngsangtrọngnhất.Friendnhậnrarằng“sungtúchơn”cóthểđạtđượcbằngcáchtìmđượcmộtvịtrí lươngcaovàlàmviệccậtlực.

Song,anhtachưabaogiờđặtmụctiêu“sungtúchơn”bêncạnhviệctíchlũy tài sản.Một lầnnữa, “sung túchơn” lại cónghĩa là thểhiện rằng thunhậpcủamìnhrấtcaothôngquaviệctrưngranhữngmónđồthậtđắttiền.Teddychưabaogiờngẫmnghĩvềnhữnglợiíchcủaviệcxâydựngmộtdanhmụcđầutư.Anhxemthunhậpcaolàcáchđểvượtquanỗimặccảmvềđịavịxãhộithấpkém.Muốncóthunhậpcaothìphảilaođộngchămchỉ.Vìthếnên“thunhậptừlợinhuậnđầutư”khôngtồntạitrongvốntừcủaTeddy.

ChamẹanhFriendcũngrấtlúngtúngtrongviệctiếtkiệm“phòngkhitráigiótrởtrời”.Kếhoạchtàichínhcủahọvôcùngđơngiản:cótiềnthìtiêu,hếtthìthôi.Khicầnmuathứgìđó,chẳnghạnnhưmộtcáimáygiặthaysửamáinhà,họmớidànhdụmsố tiềnđó.Nhưnghọcũngmuarấtnhiều thứbằngcáchvay trả góp.Họ chưa từngnắmgiữmột loại cổphiếuhay trái phiếunào.Họcũngchưabaogiờdànhramộtkhoảnthunhậpđểđầutư.Họkhông

hiểu mà cũng chẳng tin vào thị trường chứng khoán. Gia tài của cặp vợchồngnàychỉvỏnvẹnkhoảnlươnghưunhonhỏvàgiátrịcănnhàhếtsứckhiêmtốnmàhọđangở.

Giờđây,contraicủahọcầnbùđắpchoquákhứnghèokhóvàsựkhiếmkhuyếtvềhọcvấncủamình.Friendchưatừngtốtnghiệpđạihọc.Đếntậnbâygiờ,anhvẫncảmthấyáplựcphảivượtquanhữngaiđãtốtnghiệpđạihọcmàanhxemlàđốithủcạnhtranh.Anhấysẽnóivớibạnrằnganhthíchănmặcđẹphơn,láixesanghơn,ởnhàrộnghơn,và,nhìnchung,tậnhưởngđờisốngcaohơntấtcảnhững“họcsinhnhàgiàu”cómặttronglãnhđịacủamình.

Friendquảlàngườitiêudùngsànhđiệu.Anhcóhaichiếcthuyền,mộtcanôvàsáuxehơi(haicáiđithuê,bốncáikhácmuatrảgóp).Điềuthúvịlàtronggiađìnhanhchỉcóbangườibiếtláixe!Anhlàthànhviêncủahaicâulạcbộthểthaongoàitrờivàđeomộtchiếcđồnghồcógiáhơn5.000đô-la.Quầnáoanhmặcđượcmuatừnhữngcửahàngsangtrọngnhất.Anhcũng“sởhữu”cảmộtbiệtthựnghỉmát.

Nămngoái,thunhậpcủaanhFriendlàxấpxỉ221.000đô-la.Ởđộtuổi48,giátrịtàisảnmàđángraanhtanêncólàbaonhiêu?Theophươngtrìnhtínhtàisảncủachúngtôithìgiátrịtàisảnròngcủaanhtanênlà1.060.800đô-la(tàisảnkỳvọng=1/10độtuổixtổngthunhậphàngnăm).Thếnhưnggiátrịthựcanhtacólàbaonhiêu?Chưađến1/4consốkỳvọng.

LàmsaogiátrịtàisảnròngcủaanhFriendlạikhiêmtốnđếnvậy?CâutrảlờinằmởcáchsuynghĩcủaFriend.Việctíchlũytàisảnkhôngphảilàđộngcơthúcđẩyanhta.Friendtinchắcrằngnếuxuấtthângiàucóthìhẳnanhđãkhôngtrởthànhmộtcỗmáykiếmtiềnnhưbâygiờ,bởingườixuấtthângiàucóhầunhưkhôngcónhiềuđộngcơđể“sốngsungtúchơn”nhưanh.

Vànhưthế,Friendđãtìmramộtcáchđểduytrìvàthậmchílàtăngcườngýchílàmviệctíchcựchơnnữa.Anhtanhậnthấyrằngsợhãilànhântốthúcđẩytuyệtvời.Vìthế,anhtăngcườngchitiêubằngcáckhoảntíndụng.Nợnầntănglênđẩynỗisợhãiquáhạntrảnợtăngtheo.Vàchínhnỗisợnợnầnmỗilúcmộtcaonàysẽkíchthíchanhtalàmviệchăngsayhơn,cậtlựchơn.Vớianhta,mộtngôinhàtođẹplàlờinhắcnhởvềkhoảntiềnvaymuanhàvàyêucầulàmviệcxuấtsắc.

Song,khôngphảiđốivớisảnphẩmvàdịchvụnàoanhFriendcũngchitiêurộngrãi.ThửhỏiFriendxemanhtadànhbaonhiêuchodịchvụtưvấn

tàichính.Vềkhoảnnày,anhtarấtnhạycảmvớigiácả.Vídụ, tiêuchuẩnđầutiênđểanhtalựachọnlàmứcphímànhàtưvấnđóđưara,chứkhôngphảithànhtíchvàuytíncủangườiđó.Friendluôntinrằngchấtlượngdịchvụmàcácnhàtưvấntàichínhcungcấplànhưnhau,chỉmứcphídịchvụlàkhácnhau.Chínhvìthế,anhtachọnngườiđưaraphíthấpnhất(trongkhiđasốcáctriệuphúlạichorằngtrongvấnđềtưvấntàichínhthì“tiềnnào,củanấy”-bạnluônnhậnlạithứtươngxứngvớimứcgiábạntrả).

AnhFrienddànhrấtnhiềuthờigianđểlàmviệc,nhưnglạikhôngngừnglolắngrằngmìnhsẽmấtđicáimàanhtagọilàưuthếcạnhtranh.Anhtalorằngmộtngàynàođó,nhucầuphảithểhiệnmìnhtốthơnnhữngđứatrẻnhàgiàucùngđámbạnđãtốtnghiệpđạihọcsẽmờnhạtđi.Anhtaluôntựnhắcmìnhvềxuấtthânthấpkémvàviệckhôngcóđượctấmbằngđạihọc.Anhtaluôntựdằnvặtbảnthân.Anhtatựthấymìnhcódòngdõithấpkémhơnsovớinhữngngườiđãtốtnghiệpđạihọchếtsứctựtinmàanhtamuốnganhđuakia.Anhtathườngtựhỏilàmthếnàomàhọcóthểhạnhphúcđếnvậykhimàthànhtíchlàmviệccủahọkhôngcógìđặcbiệt.

AnhFriendchưabaogiờthựcsựthỏamãnvớicuộcsốngcủamình.Anhsởhữurấtnhiềuthứsangtrọng,đắttiềnnhưnglạidànhquánhiềuthờigianđể làm việc, đến nỗi không còn thời gian để tận hưởng chúng.Anh cũngchẳng có thời gian dành cho gia đình.Hàng ngày, anh rời nhà trước bìnhminhvàtrởvềsaugiờăntối.

BạncómuốntrởthànhmộtngườinhưFriendkhông?

Phongcáchsốngcủaanhtahấpdẫnnhiềungười,nhưngnếuthựcsựhiểuđộngcơlàmviệccủaanhta,cóthểhọsẽđánhgiákhácđi.Friendbịámảnhbởicủacảivậtchất.Anhtalàmviệcvìnhữngthứđó.Độngcơcủaanhta,tâmtrícủaanhtachỉđồnvàonhữngbiểutượngcủasựthànhcôngvềmặtkinhtế.Anhtathườngxuyêncónhucầuphảithuyếtphụcngườikhácrằngmìnhrấtthànhcông.Nhưnganhtalạichưabaogiờthuyếtphụcđượcchínhmình.Vềbảnchất,anhtalàmviệc,anhtakiếmtiền,vàanhtahysinhchỉđểgâyấntượngvớingườikhác.

Nhữngđiềutrênthườnghiệnhữutrongquátrìnhtưduycủanhiềungườithuộcdiệntíchlũytàisảnkém.CácUAWluônluônđểnhữngyếutốkhácquyếtđịnhđờisốngtàichínhcủamình.Vàđiềuthúvịlànhữngyếutố,haycácnhómthamchiếumàhọchọnchỉlàsảnphẩmcủatrí tưởngtượngchứkhôngcóthực.Nếucũngbịthúcđẩybởinhữngyếutốđóthìcólẽbạnnêncânnhắcđếnmộtlốisốngkhác.Vàbạnnênxácđịnhlạihướngđichomình.

NhưngkhôngphảiaixuấtthânkhiêmtốnmàcóthunhậpcaocũngtấtyếutrởthànhUAW.KhôngphảiairồicũngđitheoconđườngcủaanhFriend.Trongmặccảm“thiếuhụtvềhọcvấnvàhoàncảnhxãhội”củaanhFriend,cómộtnguyênnhâncơbảnkhiếnanhtatrởthànhmộtUAW:chamẹđãdạyanhtalốisốngcủamộtUAW.Dùthunhậpkhiêmtốnnhưnghọvẫnkhôngbiết sống tiết kiệm. Họ chi xài gần hết số tiền kiếm được. Họ là nhữngchuyêngiatrongviệctiêutáncủacải.Họnghĩđếnviệcchitiêungaycảkhichưa nhận được đồng tiền. Ngay cả khoản tiền hoàn thuế thu nhập cũngđượchọlênkếhoạchtiêuxàitừtrướcđórấtlâu.

Hànhvi tiêudùngcủachamẹđã tácđộngđếnquanđiểm tàichínhcủaFriendkhihọkhôngngừnggửichoanhtathôngdiệp:

Ngườitakiếmtiềnlàđểtiêutiền.Khiconcầntiêunhiềuhơn,tứclàconcầnkiếmnhiềuhơn.

ChamẹcủaFriendlànhữngUAWđiểnhìnhvàanhtađãđược“đàotạo”rấttốt.AnhtakiếmđượcnhiềutiềnhơnchamẹmìnhnhưnganhtavẫnlàUAW.Bảnthânmứcthunhậpcaođócũnglàhệquảtừlốisốngnày.ChaanhthườngbảoanhtìmmộtcôngviệclươngcaocốtđểFriendcóthểmuađượcnhữngthứđắttiềnhơn.ThôngđiệpcủachaFriendrấtrõràng:Đểmuađượcmộtngôinhàđẹp,xehơisangtrọngvàquầnáođắttiền,ngườitaphảicóthunhậpthậtcao.ChưabaogiờFriendnghĩđếngiátrịcủaviệcđểdànhtiềnđầutư.Tiềnlàmralàđểtiêu.

Friendvàchamẹanhtachưabaogiờcoitrọngnhữnglợiíchcủaviệctíchlũytàisảnthôngquađầutư.Friendnóiđinóilạivớichúngtôirằnganhta“khôngcáchgìđểdànhđược”.Anhtakhôngcótiềnđểđầutư,dùthunhậpcủa anh ta cao gấp sáu lầnmức bình quân của các hộ gia đình ởMỹ, vàkhoảntiềnhọcphímỗinămởtrườngtưvàtrườngđạihọccủacácconanhtađãcaohơnsố tiềnbìnhquânmàmộthộgiađìnhkiếmđược trongcảmộtnăm.Anh ta cócảmộtbộ sưu tậpxehơi trị giá tớihơn130.000đô-lavàquầnáocủaanhtacógiá1.200đô-lamỗibộ.

ChamẹcủaFriendkhônghiểumàcũngchẳngđánhgiácaohoạtđộngđầutư.Friendbiệnhộrằngchamẹanhtachỉcótàisảnkhiêmtốnnênkhôngcótiềnđểđầutư.Chúngtahãycùngphântíchlýdonày.

Chamẹanhtahútbagóithuốcmỗingày.Vậycảđờimình,họđãhútbaonhiêugói?Mộtnămcó365ngày.Tứclàhọhútxấpxỉ1.095góimỗinăm.Họđãhútthuốckhoảng46năm.Tứclàtrong46năm,họhúthết50.370gói

thuốc.Số tiềnmàcặpvợchồngnàybỏrađểmuangầnấy thuốc lá làbaonhiêu?Xấpxỉ33.190đô-la-nhiềuhơncảtiềnmuacănnhà!Họchưabaogiờnghĩđếntổngchiphíchothuốclá.Họchỉthấyrằnggiámỗigóithuốcchẳng đáng bao nhiêu. Nhưng những khoản chi nhỏ qua thời gian sẽ trởthànhmộtkhoảnlớn.Cũngnhưviệcđầutưđịnhkỳnhữngkhoảntiềnnhỏquathờigiansẽtrởthànhmộtkhoảnđầutưlớn.

NếugiađìnhFrienddùngsố tiềnmuathuốc láấyđầu tưvào thị trườngchứngkhoánthìkhoảnđầutưấycóthểlênđếngần100.000đô-la.Cònnếuhọdùngsốtiềnmuathuốcláấyđểmuacổphầncủamộtcôngtythuốcláthì,nhưPhilipMorrischẳnghạn,rồidùngcổtứcnhậnđượcđểtiếptụcmuathêmcổphầnvàduytrìnótrongsuốt46nămthìởtuổi64,cặpvợchồngấysẽcómộtdanhmụcđầutưchứngkhoánthuốclátrịgiáhơn2triệuđô-la!

Thếnhưng,họkhôngbaogiờtưởngtượngđượcrằngchỉcầnmộtthayđổinhỏ,họsẽcóthểtíchlũythànhmộtgiatàilớnnhưvậy.

ChỉriêngmộtsựthayđổinàytronghànhvitiêudùngcũngcóthểđưagiađìnhFriendvàodiệntriệuphú.ĐánglẽhọcóthểđứngtrongnhómPAWchỉvớikhoảnthunhậpkhiêmtốncủamình.Cólẽhọđãsốngkhácđinếuaiđódạyhọvề“toánhọclàmgiàu”.Nhưngkhôngainóivềđiềukỳdiệuđó.Vìthếnênchẳngcógìđángngạcnhiênkhihọthấtbạitrongviệcdạybảocontraihọvềlợiíchcủasựtíchlũytàisảnvàđầutư.

Nhưngcũngphảighinhận rằnghọđãdạyFriendkhônghút thuốc.ChaFriend nói với anh ta rằng: “Đừng bao giờ đưa một điếu thuốc nào lênmiệng.Chađãbịnghiện.Vàchakhông thểcaiđược”.Vàcon traiôngđãlàmtheolờikhuyênđó.

LoạibỏthóiquenUAWFriendbiếtrõhơnaihếtrằngtrongtrườnghợpthấtnghiệp,anhtachỉcó

thểduytrìlốisốngđótrongvòngmộtnămthôi.Chẳngtráchmàanhtalàmviệccậtlựcnhưthếvàmặcdùđãgần50tuổinhưnganhtavẫnchưadámnghĩđếnchuyệnvềhưu.Tuyvậy, tìnhhìnhvẫnchưaphảiđã tuyệtvọng.Friendvẫncóthểtíchlũytàisảnđược.

ChúngtôitinlàsẽcóíchkhinóichocácUAWbiếtsựthậttrầntrụinày:“Bạnthânmến,tàisảncủabạngiờmớichỉbằngchưađượcmộtnửaconsốkỳvọngcủanhữngngườicócùngthunhậpvàđộtuổivớibạn”.ChắcchắnnhữngthôngtinnhưthếnàycóthểkíchđộngnhữngUAWvốncósẵntính

cạnhtranh.Hẳnhọsẽtứctốikhibiếtđượcrằnggiátrị tàisảnròngcủahọchỉnằmởnhómmộtphần tư thấpnhất trongsốnhữngngườicócùng thunhậpvàđộtuổi.

Vậylàmsaomộtngườicó thể thayđổikhimàđã trênhaichụcnămhọquenhànhxửnhưmộtUAW?

Trướchết,họphảithựcsựmuốnthayđổi.Thứhai,cóthểhọsẽcầnđếnsựgiúpđỡchuyênmôn.Tốtnhấtlàhọnêntìmmộtnhàtưvấntàichínhđểlậpkếhoạchgiúphọ.Trongkịchbảnlạcquannhất,nhàtưvấnsẽthựcsựkiểmsoátđượchànhvimuasắmcủakháchhàng.Banđầu,vị chuyêngianày tiếnhành rà soátnhững thóiquen tiêudùngcủakháchhàng tronghainămgầnnhấtrồiphânloạivàlậpbảngbiểuchotừngthóiquen,sauđóanhtasẽtưvấnchokháchhàngcủamình.Vịkháchsẽbịđưavàochươngtrìnhcắtgiảmtriệtđể,tứclàtấtcảcácthóiquentiêudùngđềusẽđượccắtgiảmtốithiểulà15%trongmộthoặchainămtiếptheo.Hếtthờigiannàylạitiếptụccắtgiảmthêm.Trongmộtsố trườnghợp,nhà tưvấn thậmchícòngiữluôncuốnsổngânphiếucủakháchhàng,tựmìnhviếtvàthanhtoánmọitờngânphiếuđó.“Chínhsáchthắtlưngbuộcbụng”khôngphảilàthứdễchịuvớihầuhếtcácUAW,nhưngđôikhiđâylàcáchduynhấtđểgiảiquyếtvấnđề.

DANHMỤCTIÊUDÙNGTỐIƯUTínhtrungbình,tổngthunhậpthựccóhàngnămcủacáctriệuphútrong

khảosátcủachúngtôichiếmchưađến7%tàisảncủahọ.Điềunàynghĩalàchỉcóchưađầy7%tàisảnbịchiphốibởimộtloạithuếthunhậpnàođó.Vìthế,triệuphúvànhữngaicókhảnănggianhậpdanhsáchngườigiàutrongtươnglaiđềutuânthủtriệtđểnguyêntắcquantrọngdướiđây:

Đểlàmgiàu,hãytốithiểuhóathunhập(chịuthuế)thựccóvàtốiđahóathunhậptrênsổsách(khoảntàisảntăngthêmkhônglàmphátsinhdòngtiềnmặt)

Đốivớihầuhếtcáchộgiađình,thuếthunhậplàkhoảnchihàngnămlớnnhất.Đây là thuếđánh trên thunhập,khôngphải trên tài sản,cũngkhôngphải trênphần tăng thêmcủa tài sảnnếuphần tăng thêmnàykhôngđượcthựchóa,tứclàkhôngtạoradòngtiền.

Tuynhiên,nhiềuhộgiađìnhcóthunhậpcaolạiđangnghèovềtàisản.Mộttrongnhữnglýdolàhọtốiđahóathunhậpthựccócủamình,thườnglà

đểphụcvụ chonhu cầu tiêudùng cao.Trungbìnhhàngnăm,một hộgiađìnhởMỹthựchóakhoảng35.000đô-lađến40.000đô-la,tươngđươngvớigần90%tổngtàisảncủahộđó.Nhưvậycónghĩalàtiềnthuếthunhậpmàhọphảitrảlớnhơn10%tàisản.Trongkhiđó,nhữngtriệuphúmàchúngtôikhảosátchỉphảinộpthuếthunhậpnhiềuhơn2%tàisảnmộtchút.Đâylàmột trong những lý do vì sao họ luôn duy trì được sự độc lập vềmặt tàichính.

SHARONVÀBARBARASharonlàmộtchuyêngiachămsócsứckhỏecóthunhậpcao.Gầnđây,cô

hỏichúngtôi:“Tạisaothunhậpcủatôicaonhưvậymàtàisảntôitíchlũyđượclạiquáít?”.

Nămngoái, tổng thunhậphàngnămmàgiađìnhSharonđã thựchóa làxấpxỉ220.000đô-la,nằm trongkhoảng1%hộgiađìnhcó thunhập thựccaonhấtnướcMỹ,songtàisảnròngcủacôchỉkhoảng370.000đô-la.TrongkhithunhậpcủaSharoncaohơn99%nhữnghộgiađìnhkhácởMỹthìgiátrịtàisảnròngcủacôlạithấphơnnhiềusovớimứcđánglẽcônêncó.Theophươngtrình tính tàisản(giá trị tàisảnròngkỳvọng=1/10số tuổix thunhập),ởtuổi51vàthunhập220.000đô-lacủaSharon,cônêncótàisảntrịgiákhoảng1.122.000đô-la.

NhưngSharontíchlũyđượcquáíttàisảnsovớimứcbìnhquânnhưvậylàdothunhậpthựccó,haythunhậpchịuthuế,củacôquácao.Nămngoái,cô đã trả 69.440 đô-la tiền thuế trong tổng thu nhập 220.000đô-la, tươngđương18,8%tổngtàisản.CólẽbấtcứPAWnàocũngsẽnói:“Sharon,côkhôngthểgiàulênđược.Thunhậpcủacôquácao”.

Chúng tôi tin rằng trung bìnhmột người cùng độ tuổi và thu nhập nhưSharonchỉtrảkhoảnthuếtươngđương6,2%tàisản.Dođó,khoảnthuếmàSharonphảitrả,tínhtheophầntrămtàisản,caohơngấpbalầnmứctrungbình.

Dướimột góc nhìn khác, thu nhập thực có hàng năm của Sharon bằng59,5%tổnggiátrịtàisảnròng(370.000đô-la).Vậythìlàmsaocôcóthểhyvọngtrởnênthựcsựgiàucókhihàngnăm,tới60%tàisảncủacôbịtruythuthuế thu nhập? Trung bình một người có cùng độ tuổi và thu nhập nhưSharonchỉthựchóamộtkhoảnthunhậphàngnămtươngđương19,6%tàisảnmìnhcó.Tứclàcứ5đô-lagiátrịtàisảnròngcủaanhtathìchỉcó1đô-laphảichịuthuếthunhập.

Vậycònnhữngngườicótàisảntíchlũytrêntrungbình?Baonhiêuphầntrămtronggiátrịtàisảnròngcủahọbịđánhthuế?BarbaralàmộtthànhviênđiểnhìnhdanhsáchPAW.ThunhậpthựccóhàngnămcủacôcũngngangvớiSharon,là220.000đô-la.Tuynhiên,giátrịtàisảnròngcủaBarbarađạtxấpxỉ3.550.000đô-la.Điềunàycónghĩa làchỉ6,2% tài sảncủacôphảichịu thuế thunhập.Tiền thuế thunhậpmàBarbaraphảinộp tươngđương2%tàisảncủacô.Trongkhiđó,Sharonphải trảmộtkhoảnthuếthunhậpbằngtới18,8%tàisảncủamình,tứclàcaohơngấpchínlầnBarbara.

Trungbình,phầnthunhậpchịuthuếcủamộttriệuphúMỹchiếmchưatới10%giátrịtàisảnròngmàanhtasởhữu.Vànhưthế,mặcdùcótàisảnkhálớnvàhàngnămvẫntiếptụctănglênđángkể,mộttriệuphúđiểnhìnhcủaMỹvẫncóthểkhôngdưdảtiềnmặt.Thayvàođó,họtậptrungvàocáctàisảnđầutư.Cụthể,hơn20%trongthunhậpthựccóhàngnămcủaBarbarađượcđầutưvàonhữngtàisảntàichínhcógiátrịtăngdầnmàkhôngtạorathunhậpbằngtiền.Ngượclại,Sharonchỉđầutưchưađến3%thunhậpthựccócủamình.Phầnlớntàisảntàichínhcủacôđềunằmởdạngcóthểchuyểnthànhtiềnmặt.

Vìlẽđó,tìnhtrạngtàichínhcủaSharontươngđốinguyhiểm.Làtrụcộtkinhtếcủagiađìnhmàthunhậptừđầutưkhôngđángkể,vậyđiềugìsẽxảyranếucôbịmấtviệc?Ngàynay,nhữngcôngviệcvớimứclươngtốithiểu200.000đô-lamộtnămkhôngphảidễkiếm.

Ngượclại,Barbarasởhữumộtcôngtyvớihơn1.600kháchhàng,tứclà1.600nguồnthunhập.TìnhtrạngcủacôantoànhơncủaSharonrấtnhiều.Sharonkhôngthểsốngsótquá6thángnếumấtđinguồnthunhập.NhưngBarbarathìvẫncóthểsốngthoảimáitrong20nămhoặclâuhơn.Thựcrathìngay từ bây giờ,Barbara đã có thể nghỉ hưuvà hưởng thụ cuộc sốngvớinguồnthunhậptừcáctàisảntàichínhđangcó.

Barbara,mộtngườitíchlũytàisảnxuấtsắc,chỉlàmộttrongsốhơn3,5triệuhộgiađìnhtriệuphútrênkhắpnướcMỹngàynay.Vàhơn90%nhữngngười này có giá trị tài sản ròng từ 1 triệu đô-la đến 10 triệu đô-la. Vậynhữngngườigiàunàysovớinhữngngườisiêugiàuthìthếnào?Cácsốliệucho thấyngườicógiá trị tài sản ròngcàng lớn thìcànggiỏi trongviệc tốithiểuhóaphần thunhậpchịu thuếcủamình.Thựcra,chínhvì làbậc thầytrongviệcnàynênnhữngngườisiêugiàumớitrởnênsiêugiàunhưvậy.

TỷphúRossPerot làvídụhoànhảovềcáchmànhữngngườisiêugiàugiữvữngtìnhtrạnggiàucócủamình,thậmchílàmchotàisảncủahọtăng

lên qua từng năm. Tờ báoAtlanta Journal-Constitution từng đúc kết nhưsau:

Perot tối thiểu hóa tiền thuế phải trả bằng cách đầu tư rất nhiều vàochứngkhoánđô thịmiễn thuế,bấtđộngsản tránh thuếvàcổphiếucó lãikhôngtạoradòngtiền.

ĐiềuđặcbiệtthúvịởđâylàtỷlệphầntrămthuếphảinộpsovớithunhậpcủaPerot(8,5%)thấphơnmứctrungbình12,9%củacáchộgiađìnhởMỹ.Tínhvềtàisảntíchlũyđược,Perotlàngườisiêugiàu,nhưngônglạicótỷlệthuếphảitrảtrênmỗiđô-latăngthêmthấphơnngườibìnhthường.

Vàấntượnghơncả:tỷlệnộpthuếtínhtrêntổngtàisảncủaPerotthuộcloạivôcùngthấp.Trungbình,tỷlệnộpthuếthunhậptínhtrêngiátrịtàisảncủamộthộgiađìnhMỹlà11,6%.VớiPerot,tỷlệnàylà0,8%.Tínhra,tỷlệnộpthuếtrêngiátrịtàisảnròngcủamộthộgiađìnhMỹcaohơn14,5lầnsovớiPerot.

Hầuhếtcáctriệuphúđềuđolườngsựthànhcôngcủamìnhbằnggiátrịtàisảnròng,chứkhôngphảibằngthunhập.Đểtíchlũycủacải,thunhậpkhôngphải làvấnđềquá to tát.Mộtkhibạnđãnằm trongdiệncó thunhậpcaophải đóng thuế, giả sử 100.000 đô-la hoặc 200.000 đô-la, việc bạn kiếmđược thêmbaonhiêu tiềnsẽkhôngquan trọngbằngviệcbạn làmđượcgìvớisốtiềnđãcó.

TháchthứcchocơquanthuếC.EugeneSteuerle,trợlýcủaPhòngPhântíchThuếthuộcBộTàichính

HoaKỳ,mộthọcgiảvànhànghiêncứu tàinăng,cũngđặt racâuhỏinhưchúngtôi:Mốiquanhệgiữathunhậpvàtàisảnlàgì?

Vàanhđãpháthiệnra:Cáctriệuphúthườngtíchlũyđượcmộtlượngcủacảiđángkểbằngcáchtốithiểuhóakhoảnthunhậpchịuthuếvàtốiđahóaphầnthunhậpkhôngchịuthuế.

Steuerlesosánhbảnkêkhaithuếthunhậpcủanhữngngườisởhữunhiềutàisảnnhấtkhihọcònsốngvớibảnkêkhaitàisảnmànhânviênthihànhdichúccủahọthựchiệnsaukhingườiđóquađời.Anhnghiêncứumộtmẫuthốngkêtrênquymôquốcgiađốivớiphiếukêkhaithuếtàisản.Sauđó,anhsosánhtừngtờkhainàyvớilầnlượtnhữngtờkêkhaitàisảncủahọtrongnhững năm trước đó. Tại sao lại phải đối chiếu nhiều như vậy? Steuerlemuốnnghiêncứumốitươngquangiữathunhậpthựccóđượcbáocáotrong

tờkhai thuế thunhậpvớigiá trị tàisảnròng trên thực tếcủa từngchủ thểtrongmẫu, trongđóđặcbiệtchúýđếnmốiquanhệgiữathunhậptừhoạtđộngđầutưvớigiátrịthịtrườngthựctếcủachúng.

SauđâylàmộtsốkếtluậncủaSteuerle:

Thunhập từnhững tài sảndạngdoanhnghiệpnhỏ (ít cổđông)chỉchiếm1,15%giátrịcủatàisảnđó.Lưuýrằngngaycảphầntrămítỏinàycũngcókhảnăngtănglên,bởingười thừa kế và người có trách nhiệm thực thi di chúcthườngđưa rakếtquả thẩmđịnhdèdặtđểhưởng lợi từthuếtàisản.

Tổngthunhậpthựccótừ toànbộtàisản, lươngbổngvàthunhậpchỉchiếm3,66%giátrịcủatoànbộtàisản.

Nhữngkếtquảtrênchothấy,giảsửmộtchủdoanhnghiệpcókhốitàisảntrịgiá2triệuđô-la,thìthunhậpthựccóhàngnămcủaanhtachỉlà73.200đô-la (3,66%).Ngày nay, bạn có thể sống được với 73.200 đô-lamà vẫndành ra ít nhất 15% số đó để đầu tưmỗi nămhay không?Không, quả làkhôngdễ.Nhưngbịphụ thuộcvề tài chính thì cũngkhông thoảimáichútnào.

SựđộclậpvềtàichínhCólần,chúngtôihỏimộtgiámđốcdoanhnghiệptênRodney,ngườicó

thunhậpcaonhưnggiátrịtàisảnròngthấp,mộtcâuđơngiảnnhưsau:

Tại sao ông không bao giờ tham gia vào kế hoạchmua cổ phiếu đượchưởnglợivềthuếcủacôngtymình?

Vịgiámđốcnàyđượccấptrênđềnghịthamgiakếhoạchmuacổphiếubùtrừcủacôngty.Hàngnăm,ôngtacóthểmuamộtsốlượngcổphầncủacôngty tươngđươngvới6%thunhậpcủamình,nhưvậysẽ làmgiảmthunhậpchịu thuếcủaông ta.Bêncạnhđó, công tycũng sẽbù trừgiá trị cổphiếucủacôngtymàRodneyđãmuavàomộtsốphầntrămnhấtđịnhtrongthunhậpôngtanhậnđược.

Đáng tiếc làRodney trả lời rằngmình không đủ khả năng để thamgiachương trình này.Có vẻ như toàn bộ thu nhập của ông ta đã dành để trảkhoảnvaymuanhà4.200đô-lahàngtháng,tiềnthuêhaichiếcxe,họcphíchocáccon,phí thamgiacáccâulạcbộ,mộtngôinhànghỉmátđangcần

sửachữa,vàcácloạithuếkhác.

ThếnhưngôngRodney luônmongmuốncómộtnền tảng tàichínhđộclập.NhưngcũngnhưhầuhếtcácUAWkhác, trongvấnđềnày,ông tađãkhôngthựctế-ôngtađã“bán”mấtsựđộclậpvềtàichínhcủamình.Sẽtốthơnnhiềunếuôngtađượchưởngđầyđủnhữnglợiíchvềthuếkểtừlúcbắtđầuvàocông ty.Vàcó thểbâygiờông tađã là triệuphúrồi.Nhưng thayvàođó,ôngtalạivướngvàovòngluẩnquẩnkiếmtiền-tiêutiềnbấttận.

Chúngtôiđãphỏngvấnkhôngbiếtbaonhiêungườithunhậpcaomàgiátrị tàisảnrònglại thấp.Đôikhichúngtôirấtnản,đặcbiệt làkhigặpphảingườilớntuổi.Bạnthấythếnàonếugặpmộtbácsĩchuyênkhoatim67tuổi,vàngườinày:

Khôngcókếhoạchtíchlũyđểnghỉhưu?

Vàdùcảđờiôngấykiếmđượchàngtriệuđô-la,nhưngtổnggiátrịtàisảncủaôngấycònchưađến300.000đô-la.Chẳng tráchnàoôngấyphải thốtlênnhữngcâukiểu:

Đếnbaogiờtôimớiđượcnghỉhưuđây?

Bêncạnhđó,nhữngcuộcphỏngvấnmàchúngtôithựchiệnvớicácbàvợgóacủacácUAWcũngcungcấpnhiềuthôngtinlýthúkhôngkém.Nhiềutrườnghợp,ngườivợcảđờichỉởnhàloviệcnộitrợ.Thườngthìchồngcủabà ta,mộtngười thuộcdiện thunhậpcaonhưng tài sản thấp, cómứcbảohiểmthấp,hoặckhônghềmuabảohiểmnhânthọ.

Chồngtôiluônnóiđừnglogìvềtiềnbạc…Nhưnggiờthìtôibiếtlàmgìđây?

Quảlàkhôngvuivẻchútnào.Tạisaonhữngngườihọcrộngbiếtnhiều,thunhậpcaongất,lạibịhụthẫngvềtiềnbạcnhưthế?Bởivìnhữnghiểubiếtcủahọkhôngđượcquyđổithànhsựđộclậpvềtàichính,vốnđòihỏiphảilàmviệccókếhoạch,sốngcókỷluậtvàphảibiếthysinhmộtsốnhucầutrướcmắt.

Nếumụctiêucủabạnlàtrởnênđộclậpvềtàichínhthìbạnnênchấpnhậnhysinhthóiquentiêudùngngayhômnayđểđổilấysựyêntâmtrongtươnglai.Mỗiđồngbạnkiếmđượcđểtiêuxàiđềubịcắtxénbởi…nhânviênthuế.Chẳnghạn,đểmuamộtchiếcduthuyềngiá68.000đô-lathìcólẽbạnphảikiếm được 100.000 đô-lamới đủ (trừ hao các khoản thuế thu nhập, thuếtrướcbạvàcácloạithuếđánhvàohànhvitiêudùngkhác).Chínhvìlẽnày

màchỉmột số ít triệuphú sắmdu thuyền.Bạncóđịnh sốngdựavàomộtchiếcduthuyềnsaukhivềhưukhông?Haybạnthíchsốngdựavào3triệuđô-latiềnlươnghưuhơn?Bạncóthểđạtđượccảhaimụctiêuđókhông?

T

Chương3THỜIGIAN,CÔNGSỨCVÀTIỀNBẠCHọphânbốthờigian,sứclựcvàtiềnbạccủamìnhtheonhữngcáchthức

hiệuquảcólợichoviệctíchlũycủacải

ínhhiệuquảlàmộttrongnhữngyếutốquantrọngđốivớiviệctíchlũytài sản.Lýdo rấtđơngiản:Nhữngngườiđã trởnêngiàucóđềubiết

cáchphânbốthờigian,sứclựcvàtiềnbạccủamìnhtheonhữngcáchthứcphù hợp vớimục đích gia tăng giá trị tài sản ròng.Mặc dù cả PAW lẫnUAWđềuđặtranhữngmụctiêutươngtựnhaulàtrởnêngiàucó,nhưngkhinóiđếnlượngthờigianmàhọthựcsựdànhđể theođuổimụctiêunàythìhànhđộngcủahainhómlạihoàntoànkhácnhau.

SovớimộtUAWthìmỗitháng,lượngthờigianmộtPAWdànhchoviệclênkếhoạchđầutưtàichínhnhiềugấpđôi.

Cómộtmối tươngquanmật thiếtgiữaviệc lậpkếhoạchđầu tưvàviệctíchlũytàisản.CácUAWthườngbỏraítthờigianhơncácPAWtrongviệcthamvấncácchuyênviênđầu tư, tìmkiếmnguồnkế toánchất luợngcao,luật sưvà các cốvấn tài chính, cũngnhư thamgia cáchội thảovềhoạchđịnhđầutư.Ngượclại,cácPAWlạitốnítthờigianhơnđểngồibănkhoănvềtìnhhìnhkinhtếcủamình.Ngoàira,chúngtôicũngnhậnthấycácvấnđềmàUAWthườnglonghĩnhiềuhơncácPAWlà:

khôngđủgiàuđểnghỉhưumộtcáchannhàn,thoảimái;

khôngbaogiờtíchlũyđượcmộtkhốitàisảnđángkể.

Nhữngmối longhĩnàyđúnglàrất thiết thực,songvấnđềlà thời lượngcácUAWdổvàođềtàinàythườngchỉlàbuồnphiền,thanthởvàchánnản.Họítkhichịuđứngdậylàmđiềugìđócụthể,tíchcựcnhằmthayđổithóiquentiêuxàiquánhiềuvàđầutưquáít.

GIỚITRÍTHỨCTHƯỜNGLÀPAWHAYUAW?

Tríthứcthườnglànhữngchuyêngiatàinăngvàcótaynghềcao,vàthunhậptrungbìnhhàngnămcủamộtngười,bácsĩchẳnghạn,làhơn300.000đô-la.Thếnhưng,mặcdùthunhậpcaonhưngđasốhọlạicókhốilượngtàisản tích lũy tươngđối thấp.Nguyênnhân làdohọchi tiêurấtnhiều,songđầutưkhôngbaonhiêu.Nghiêncứucủachúngtôichỉrarằnggiớiykhoanói chung không có thói quen tích lũy tài sản. Trên thực tế, trong tất cảnhữngnghềnghiệpthunhậpcaothìkhuynhhướngtiếtkiệmtàisảncủacácbácsĩlàrấtthấp.VàtỷlệPAW:UAWtrongnghềbácsĩlà1:2,tứclàcứmộtbácsĩlàPAWthìlạicóđếnhaibácsĩlàUAW.

Vậy,vấnđềnằmởđâu?

Phầnlớnnằmởlốimòntrongquanniệmxãhội.

Nhiều người nói với chúng tôi rằng bạn có thể “trôngmặtmà bắt hìnhdong”,tứclàngườitatrôngchờnhữngbácsĩ,luậtsư,chuyênviênkếtoán…bằngcấpcaosẽphảithểhiệnmộtlốisốngtươngxứngvớinănglựcchuyênmôn củamình.Bạnđánhgiá những chuyêngiamàmình thường tiếp xúcnhưthếnào?Quánhiềungườihayđánhgiáhọquanhữngyếutốbênngoài.Họsẽđược“điểmcộng”nếumặcquầnáođắttiền,láixehơixaxỉvàsốngtrongkhudâncưcaocấp.Ngườitamặcđịnhrằngmộtngườisốngtrongcănnhàgiảndịvàđimộtchiếcxebìnhdânđãbanămtuổithìrấtcókhảnăngchuyênmôncủaanh tachỉ thuộc loạixoàng, thậmchí làkémcỏi,bất tài.Rất, rấthiếmaiđánhgiánăng lựccủanhữngngườihọchọnhợp tácbằngnhữngtiêuchívềgiátrịtàisảnròng.Nhiềungườiđãnóivớichúngtôirằnghọbuộcphải“tỏrathànhđạt”theocáchđóđểthuyếtphụckháchhàngcủamìnhtinrằngđúnglàhọthànhđạt.

Tấtnhiên,baogiờcũngcóngoạilệ,nhưngcóthểnóinhữngngườidànhnhiềunămở trườngđạihọccóxuhướngchi tiêunhiềuhơnsovớinhữngngườicótrìnhđộhọcvấnthấphơn.Đãthànhquyluật, tổngchi tiêutronggiađìnhtríthứcluôncaohơnmặtbằngchung.

CònyếutốnàogiảithíchchoviệccóquánhiềutríthứcnằmtrongdanhsáchUAWnữa?Nghiêncứucủachúngtôichỉrarằngnhìnchunghọkhôngíchkỷ.Tínhtrungbình,phầntrămthunhậpđónggópchonhữngmụctiêutốtđẹpcủahọcaohơnsovớinhữngngườikiếmđượcnhiềutiềnkhác.Họcũngítkhiđượchưởngthừakếtừchamẹ.Nhữnganhchịemtrongnhàcótrìnhđộhọcvấn thấphơnhọmới chính là người thườngnhậnđượcphầnthừakếlớnhơn.Trongmộtsốtrườnghợp,chamẹcònyêucầuhọ“giúpđỡcácanhchịemkémmaymắnhơnmình”.

Mộtchitiếtđánglưuýnữalàgiớitríthứcthườngdànhrấtnhiềuthờigianđểlàmviệc,trungbìnhkhoảng8đến10tiếngmộtngày,dođóhầuhếtthờigian, sức lựcvà trí tuệ củahọđềudànhcho côngviệc.Dovậy, họ cóxuhướngbỏbêtìnhhìnhkinhtếcủamình.Mộtsốngườithấyrằnglàmviệcvấtvảsẽđemlạithunhậpcao,vàkhiđóhọcũngchẳngcầnphảilậpngânsáchchogiađìnhlàmgì.Mộtsốngườicònhỏivặn,tạisaohọphảilãngphíthờigianchoviệclậpkếhoạchchitiêuvàđầutư,trongkhihọkiếmđượcnhiềutiền.NhiềuUAWcóthunhậpcaocũngđồngtìnhnhưvậy.

Tuynhiên,cácPAWthườngcảmthấyngượclại.Vớihọ,tiềnbạclàmộtnguồnlựckhôngnênhoangphí.Họbiếtrằnglậpkếhoạch,lênngânsáchvàsốngtiếtkiệmlànhữngviệccầnlàmđểtíchlũycủacải,dùthunhậpcủahọrấtcao.Mặcdùkiếmđượcnhiềutiềnnhưnghọvẫnphảigiữmứcsốngthấphơnkhảnăngchophépđểcóthểtrởnênđộclậpvềtàichínhkhiđếntuổinghỉhưu.Họhiểurằngnếukhôngđộclậpvềtàichính,họsẽcònmấtthêmnhiềuthờigianlẫnsứclựcđểlolắngvềtươnglaicủamình.

PHƯƠNGPHÁPMUAXEHƠILấyvídụvềbácsĩSouth-mộtUAWđiểnhình.Thờigianôngdànhđể

chuẩnbịngânsáchchogiađìnhrấtít,vàthờigianđểhoạchđịnhtươnglaitàichínhchobảnthâncòníthơnnữa.Nhưngônglạicórấtnhiềuphươngánkhiđụngđếnvấnđềmuasắmxecộ.

Thờigianmộtngườidànhchoviệcmuanhữngthứxaxỉnhưxehơivàquầnáotỉlệnghịchvớithờigianhọdànhchoviệchoạchđịnhtươnglaitàichínhcủamình.

NhữngUAWkiếmđượcnhiều tiềnnhưbác sĩSouth sửdụngmộtphầnthunhậpđángkểcủamìnhđểmuaxehơivàquầnáođắttiền.Nhưng“chiphíẩn”củachúngcònlớnhơnnhiều.Cáckhoảnmuasắmkiểunàycầnphảiđược lênkếhoạchrõràng.Phảicó thờigianđểmuasắm,rồi thờigianđểchămchútchonhữngthứđồxaxỉấynữa.Thờigian,côngsứcvàtiềnbạclànhữngnguồnlựccóhạn,ngaycảvớingườicóthunhậpcao.Nghiêncứucủachúngtôichỉrarằngthậmchínhữngngườikiếmđượcnhiềutiềnnhấtcũngphảichấpnhậnquyluậtđược-mất.

Ngượclại,bácsĩNorth-mộtPAWđiểnhình-lạidànhthờigianrảnhrỗicủamìnhchonhữnghoạtđộngmàôngtahyvọngsẽgiúptàisảncủamìnhtănglên,chẳnghạnnhưnghiêncứuvàlênkếhoạchchocácchiếnlượcđầutưtươnglai,quảnlýcácthươngvụđầutưhiệntại...

CácUAWnhưbácsĩSouthlàmviệccậtlựcđểduytrìvànângcaomứcsống vốn đã cao của họ. Những UAW thu nhập cao, trong đó có bác sĩSouth,thườngxuyênlạmchikhoảnthunhậptớisáuconsốcủamình.Vậynênđể cânbằnggiữanhucầuduy trìmức sốngcaovới thunhậpcóhạn,nhiềungườichọncách…tíchcựcmặccảkhimuasắm.

PhươngphápcủaôngSouthHầuhếtcácUAWnhưbácsĩSouthđềulànhữngchuyêngiatrảgiá;nhờ

vậy,nhìnbềngoàithìhọcóvẻlànhữngngườihếtsứccăncơ,tằntiện.VàbảnthânnhữngUAWcũngluôndùngthóiquenmặccảnàynhưmộtchiếckhiênbảovệhọtrướcsựchỉtríchvềhànhvitiêudùngquámứccủamình.

NhưtrườnghợpcụthểcủabácsĩSouth,ôngtrảhơn65.000đô-lachomộtchiếcxehơithểthaonhậpkhẩuđờimớinhấtvàtinrằngđólàmộtgiáhờibởigiáđó“sátvớigiácủanhàphânphối”.Nhưngcáigiámàôngphải trảchovụmuabánđượcgọilàhờinàylàbaonhiêunếuxétvềmặtthờigianvàcôngsức?Hầuhếtnhữngngườicóthunhậpcao,bấtkểlàPAWhayUAW,đềulàmviệchơn40tiếngmộttuần.Dođó,quỹthờigiancònlạicủatuầnsẽđượcphânbổtheonhữngcáchthứcphùhợpvớimụctiêucủatừngngười.

CácUAWthunhậpcaothườngdànhrakhôngbiếtbaonhiêutiếngđồnghồđểnghiêncứucácloạithịtrường,trừthịtrườngđầutưtàichínhhaytiếtkiệm.Họcó thểchobạnbiết têncácnhàphânphốixehơinổi tiếngnhất,nhưngkhôngphảitênnhữngcốvấnđầutưgiỏinhất.Họcóthểchobạnbiếtđủthứmẹovặtmuasắmvàtiêuxài,nhưnghọkhôngthểnóivớibạncáchthứctiếnhànhđầutư.Họcóthểkểvanhváchkiểudáng,giácảvàtìnhtrạngcònhànghayhếtcủahàngchụchãngbánlẻxehơikhácnhau,thếnhưnghọlạibiếtrấtíthoặcchẳngbiếtgìvềgiátrịcủacácmãcổphiếutrênthịtrườngchứngkhoán.

Đểvídụ,chúngtahãysosánhnhữnghoạtđộngmuasắmxehơigầnđâycủabácsĩSouthvàcủamộttriệuphúđiểnhình.Tínhtrungbình,mộttriệuphúMỹđiểnhìnhápdụngkhoảngbốnđếnnămkỹthuậtmặccảđơngiảnkhimuamộtchiếcxe.CònbácsĩSouththìkhác.Ôngvậndụngtớiítnhấtlàchínmánh khóe và chiến lượcmặc cả để thương lượng với các nhà phânphối.

Saukhiđãnắmtrongtayđầyđủmọithôngtinvềcácnhàphânphối,ôngsẽquyếtđịnhkiểudángvàmẫuxemàmìnhmua,cùngcácphụkiệnđikèm.Tiếpđó,ôngdốctoànlựcsửdụngthôngtinmìnhcóđểthươnglượnggiácả.

Quátrìnhlùnggiánàytốncủaôngđếnhàngmấythángtrời.Khicôngđoạnnàyhoàntất,ôngtiếnhànhthươnglượngnghiêmtúcvớimộtnhàphânphối,cùnglúcliênhệtấtcảnhữngnhàphânphốikhác(trongdanhsáchdàidằngđặccủamình)vàyêucầuhọchàogiá.ÔngsẵnsàngmuamộtchiếcPorschetừmộthãngchàogiá thấpởthànhphốkhác.NhữnghãngtựnhậnmìnhlàđịnhhướngtheogiáthấpsẽlọtvàodanhsáchrútngắncủabácsĩSouth.Cáchãngkhácbịloạikhỏitầmngắm.

ÔngSouthsẽliênlạclạivớitấtcảnhữngnhàphânphốibángiáthấpvàothờiđiểmcuốitháng.Sởdĩônglàmnhưvậylàvìôngchorằnglúcđócácnhàphânphối“cóhạnmứcbánhàngvàgiấynợphảithanhtoán”.Ôngđềnghịnhữngnhàphânphốinàyđưara“mứcgiásaucùng”.Tronglầnmuaxegầnđâynhất,phảimấthếtmộtngàycuốicùngcủathángvàhàngtrămcuộcđiệnthoại,ôngấymớichấpnhậnmuacủamộtnhàphânphốiởthànhphốkhác.

Trongviệcmuaxehơi, bác sĩSouthđúng là “thambát, bỏmâm”.Tuynhiên,ônglạitựhuyễnhoặcrằngmìnhlàkháchhàngthậntrọng.Nóigìthìnói,ôngcũngđãbỏraquánhiều thờigianvàcôngsứcđể lùngmuađượcchiếcxecóvẻsátgiáhoặcđúnggiácủanhàphânphối.Vấnđềlàgiácủanhàphânphốivẫnquácao;họhiểucácloạiđốitượngkháchhàngcủamìnhđểcóphươngthứcđốiphóhợplý.Vậynên,xétcảvềcôngsứclẫntiềnbạc,bácsĩSouthchẳngtiếtkiệmđượcchútnào,nếukhôngnóilàcảhainguồnlực này đều bị thâm hụt nghiêm trọng - tốn quá nhiều thời gian chomộtchiếcxequáđắttiền.

Chắcchắnlàviệcmuaxexaxỉcótácđộngmạnhmẽlênkhảnăngtíchlũytàisản.Trongnămdiễnracuộcphỏngvấnvớichúngtôi,bácsĩSouthđãbỏracảthảyhơn70.000đô-lachochiếcxemớinhấtcủaông,baogồmcảthuếvàbảohiểm.Thếnhưngcùngnămđó,ôngdànhrachừng5.700đô-lachokếhoạch lươnghưu.Nóicáchkhác,cứ125đô-la thunhập thìchỉcó1đô-lađượcdànhdụmcholúcvềhưu.CảthờigianmàbácsĩSouthbỏrađểtìmchiếcxerẻnhấtcũngkhôngtươngxứng.Theochúngtôiướctính,ôngphảimấthơn60 tiếngđồnghồđểnghiêncứu, thươnglượngrồimớimuađượcchiếcxe, trongkhingười ta chỉ cần rất ít thờigianvà công sứcđể lậpkếhoạch lươnghưu.Hànhđộng thực tếcủaông tađãhoàn toànđingược lạimongmuốnlàmgiàucủachínhmình.Cólẽđiềuđógiảithíchchoviệcôngđãmấtmộtkhoản tiềnđángkể saunhữngvụđầu tưkhinh suất.Thì cũngđúngthôi,đầutưmàkhôngbỏthờigiantìmhiểuthấudáotấtyếusẽdẫnđếnnhữngthualỗnặngnề.

PhươngphápcủaôngNorthBácsĩNorthkhôngphải làngườisànhvềxecộ,mặcdùvậykhiđưara

nhữngquyếtđịnhmuasắm,ôngrấtnhạycảmvớigiácả.Chúngtôiđãhỏiôngvềvụmuaxegầnđâynhất.Ôngtựhàothôngbáovớichúngtôirằngvụmua xe gần nhất của ông là cách đây… sáu năm, và đó là một chiếcMercedes-Benz300đãquabanămsửdụng.

BácsĩNorthrấthàilòngvớichiếcxecủamìnhvìgiárẻmàlạitiếtkiệmnhiên liệu - “Nó là xe chạy dầu diesel”, mà dòng xe diesel của hãngMercedesthìvốnnổitiếnglàbền.

Chúngtahãycùngthamkhảoquátrìnhtìmmuaxecủaông.Trướchết,ôngxácđịnhmụctiêu:cầnthaycáixecũđãhaimươituổi.Ônghiểurõxuhướngbiếnđộnggiá:nhiềudòngxexaxỉcủachâuÂusẽsụtgiáchỉtrongvòngbanăm saukhimua.Vậynênông có thể tiết kiệmđượcmột khoảnđángkểnếumuamộtchiếcMercedes-Benzcũđãquabanămsửdụng.

Ôngchứngthựcsựsuyđoánnàybằngcáchxácđịnhgiábánlẻbanđầucủadòngxemàmìnhquantâm.Muốnbiếtđiềunàythìchỉcầnghéquamộthãngphân phối trong thànhphố là xong.Sau đó, bác sĩNorth quyết địnhrằngmộtchiếcxeđãquabanămsửdụngsẽlà lựachọntốtnhất.Ônggọichomộtsốnhàphânphốivàchohọbiếtýđịnhcủamình.Đồngthời,ôngcũngxemquavàiquảngcáotrênbáo.Cuốicùng,ôngchọnmộtmẫuxetiếtkiệmnhiênliệudomộtnhàphânphốitrongthànhphốgiớithiệu.

PhươngphápmuaxecủabácsĩNorthchỉmấtcóvàigiờ.ĐốilậphẳnvớicảmộtchiếndịchcủabácsĩSouth-mộtquytrìnhtốnítnhấtlà60giờđồnghồ.Và, lẽdĩnhiên,bácsĩNorth thích láichiếcxecủamìnhsuốtmột thờigiandài.Tínhtrungbìnhthìôngdànhchưađếnmộttiếngmỗinămchoviệcmuaxecộ.CònbácsĩSouththíchmuaxemớihàngnăm.Dođó,nămnàoôngcũngmất60giờđồnghồđểtìmxe.

CÁC MỤC TIÊU TÀI CHÍNH: NÓI VÀLÀMNhiềuPAWvàUAWthunhậpcaocóchungcácmụctiêuliênquanđến

việctíchlũycủacải.Vídụ,hơn3/4sốngườitrongcảhainhómcùngđềranhữngmụctiêusauđây:

Trởnêngiàucótrướckhivềhưu;

Giatăngtàisản;

Trởnêngiàucóthôngquaviệcgiatănggiátrịvốn;

Vừatíchlũyvốnvừabảotoàngiátrịtàisảnsẵncó.

Nhưngmộtloạtmụctiêurànhmạchnhưthếkhôngnhấtthiếtđồngnghĩavớiviệcngườilậprachúngcamkếtsẽhoànthành.Aichẳngmuốngiàucó,nhưngphầnlớntrongchúngtalạikhôngdànhđủthờigian,côngsứcvàtiềnbạccầnthiếtđểtìmkiếmthêmcơhộihiệnthựchóamụctiêuđó.

PhânbổthờigianPhầnlớncácPAWđềuđồngývớicácnhậnđịnhsau,trongkhiphầnlớn

cácUAWthìkhông:

Tôidànhnhiềuthờigianđểlênkếhoạchchotươnglaitàichínhcủamình.

Tôi thườngxuyêncóđủ thờigianđểquản lýcác thươngvụđầutưmộtcáchđúngdắn.

Khiphânbổ thờigian, tôiđặtvấnđềquảnlý tàisảncủamìnhlêntrướcnhữnghoạtđộngkhác.

Ngượclại,cácUAWcóxuhướngđồngtìnhvớinhữngtuyênbốsau:

Tôikhôngcóthờigianđểnghĩđếnviệcđầutư.

Đơngiản là tôiquábận,không thểdànhnhiều thờigianchocácvấnđềtàichínhcủamìnhđược.

Quađóchúng ta thấy lượng thờigianmàcácPAWvàUAWdànhchoviệclậpkếhoạchđầutưtrongthựctếrấtkhácnhau.

Lậpkếhoạchlàthóiquenthườngthấyởnhữngngườicókhuynhhướngtíchlũytàisảnrõrệt.Lậpkếhoạchvàtíchlũytàisảncóliênquanmậtthiếtvớinhau,ngaycảđốivớinhữngnhàđầutưcóthunhậpkhiêmtốn.Saukhinghiêncứuvềgiớinhàgiàu,chúngtôicònpháthiệnramộtđiềuthúvịhơnnữaliênquanđếnlýdovìsaonhiềungườilạidànhquáítthờigianđểlậpkếhoạchđầutưnhưvậy.Nhữngngườiítkhilậpkếhoạchđầutưhoặcbỏluônbướcnàythườngcảmthấynhưcácđốitượngthamgiakhảosátdướiđây:

Chuyệnđấyvôvọngthôi…

Tôikhông tàinàocóđủ thờigianđể thựchiệnkếhoạchđó.

Chúng tôi chưa bao giờ làm ra quá nhiều tiền…Nhưngcàng kiếm được nhiều tiền hơn bao nhiêu thì chúng tôicàngthấynhưmìnhtíchlũyđượcítđibấynhiêu.

Côngviệcđãchiếmhếtthờigiancủachúngtôirồi.

Tôikhôngcóhaimươitiếngmộttuầnđểlãngphítiềncủamìnhvàotròđầutưmayrủi.

Chúng tôi nhận thấynhữngPAWcó thunhậpbậc trungdành8,4 tiếngđồnghồmỗithángvàkhoảng100,8tiếngmỗinămđểlậpkếhoạchđầutư.Mộtnămcó8.760tiếng, tứclàcácPAWdànhxấpxỉ1,2%trongquỹthờigiancủahọchoviệchoạchđịnhđầutư.

Còn cácUAW,bình quân họ dành4,6 tiếngmỗi tháng và khoảng55,2tiếngmỗinămđể lậpkếhoạchđầu tư.Nóicáchkhác, tínhbìnhquânmỗitháng,sốgiờmàPAWbỏrađểlậpkếhoạchnhiềuhơn83%sovớiUAW.CácUAWchỉdành1/160quỹthờigiancủamìnhchokếhoạchđầutư,trongkhiconsốnàycủacácPAWlà1/87.

LiệucácUAWcóthểtựđộngtrởthànhcácPAWchỉbằngcáchtănggấpđôi số giờ lên kế hoạch đầu tư hay không?Dường như là không. Lập kếhoạchchỉlàmộttrongnhiềuyếutốquantrọngcủaviệclàmgiàu.HầuhếtcácPAWđềucólịchlậpkếhoạchhếtsứcquycủ.Mỗituần,mỗitháng,mỗinămhọđều lênkếhoạchchohoạtđộngđầu tư.ThóiquennàycũnghìnhthànhtrongđờihọsớmhơnnhiềusovớicácUAW.

Mặtkhác,cácUAWrấtgiốngvớinhữngngườibéophì thỉnhthoảnglạinhịnđóiđểmonggiảmcân.Nhưngthôngthường,sauđóhọlạitrởvềnhưcũ,thậmchícònmậpmạphơntrước.Bướcsangmộtnămmới,cóthểUAWsẽkhởiđộngbằngmộtdanhsáchcácmụctiêuđầutưđadạng.Nhữngmụctiêunàycólẽlàthànhquảcủavàibangàyquyếtliệtlênkếhoạchchosốtiềnsẽdànhđểđầutư.Kếhoạchđócũngcóthểbaogồmcảmộtchiếndịchthắtchặtchitiêuđốivớicácsảnphẩmvàdịchvụxaxỉ.Vàthôngthường,cái“kếhoạchgâysốc”cùngnhữngthayđổitíchcựckèmtheovềlốisốngấylạiquákhắtkheđếnnỗicuốicùngnóchẳngđemlạikếtquảgì.Trongtrườnghợpnày,mộtUAWđiểnhình sẽnhanhchóngvỡmộngvớimôhình làmgiàumới.Chẳngmấychốc,anhtasẽlạirơivàoguồngquaycũ,phávỡkếhoạch“đầutưnhiềuhơn,tiêuxàiíthơn”.

NhiềuUAWtưởngrằngmộtkếhoạchđượcchuẩnbịthậtchuyênnghiệptrong nháy mắt sẽ biến họ thành PAW ngay, nhưng ngay đến những kếhoạchtàichínhưuviệtnhấtcũngchỉlàđồbỏnếubạnkhôngtuânthủchúng.ThậttứccườilàlúcnàocácUAWcũngnghĩrằngngườikhác“cóthểgiảmcân”giùmhọ.

Trongnhững trườnghợpnhưvậy,cácUAWnên tìmhiểucách làmcủacácPAW.Đềuđặnhàng tháng,cácPAWlênkếhoạch từngchútmột.Vàxin nhắc lại, việc này với họ chỉmất chừng 8 tiếngmỗi tháng.Có lẽ cácUAWsẽchịulậpkếhoạchnhiềuhơnnếuhọbiếtrằngviệcđókhôngđòihỏihọphải“bỏcảcôngviệchàngngàycủamình”!CácPAWtíchlũytàisảntừtừ,đềuđặn.Họkhôngquyếtliệtnhưmộtchiếnbinh,màhọcólịchtrìnhhợplýđểcânbằnggiữalàmviệc,lậpkếhoạch,đầutưvàchitiêu.

YếutốcôngviệccũnglàmộtphầnquantrọngđểgiảithíchsựkhácnhaugiữaPAWvàUAW.Nghiêncứucủachúngtôivềnhữngđốitượngcóthunhậpbậctrungchothấytỷlệnhữngngườilaođộngtựdoởhainhóm:PAWlà59,1%vàUAWlà24,7%.Theođó,trởthànhlaođộngtựdothườngchochúngtamộtlợithếđángkểtrongviệclậpkếhoạchđầutư.Trongkhiđó,hầuhếtnhữngngườilàmcôngănlươnglạibịcộtchặtvàomộtdanhsáchdàidằngdặcnhữngnhiệmvụcầnhoàn thành.Điềuđókhiếnviệchoạchđịnhchiếnlượcđầutưtrởthànhthứyếu.

Tíchcựchaykhôngtíchcực?Đến95%sốtriệuphúthamgiacáckhảosátcủachúngtôiđềusởhữucổ

phiếu;phầnlớncótốithiểulà20%tổngtàisảnnằmdướidạngcổphiếugiaodịchcôngkhai.Tuynhiên,bạnsẽphạmsai lầmnếunghĩhọ lànhữngnhàbuôn chứng khoán tích cực.Đa số bọn họ không nương theo những biếnđộnglênxuốnghàngngàycủathị trường.Đasốkhôngsángsánglạinhấcmáygọichonhânviênmôigiớichứngkhoánđểhỏihômnaythịtrườngrasao.Vàđasốkhôngmuabáncổphiếuchỉvìtìnhcờđọcđượcmấybàiphântíchtàichínhtrênbáo.

Nhàđầutưtíchcựckhôngphảilàngườingàynàocũngtheodõisátsaomọi biến động thị trường và tiến hành những thương vụ mua bán chớpnhoáng.Trongsốnhữngtriệuphúmàchúngtôiđãphỏngvấn,chưađến1%sởhữucổphiếutheocáchbạnnghĩ.

Chỉcó1%giữcổphiếukhoảngmộttuần.

Chưađến7%làcácnhàđầutưgiữcốphiếukhoảngmộttháng.

Có 9% trong số những triệu phúmà chúng tôi phỏng vấn nắm giữ cổphiếukhoảngmộtnăm.

Trongkhiđó,hơn32%nhàđầutưnắmgiữcổphiếuhơnsáunăm.

Vàcóđến42%sốtriệuphúthamgiacuộckhảosátchobiếthọkhônghềbánđidùchỉlàmộtcổphiếutrongcácdanhmụcđầutưđangnắmgiữ.

Rất khó tìmđượcmột triệu phú “đầu tư tích cực” để phỏngvấn.Có lẽnhững người này làmục tiêu lý tưởng đối với các nhân viênmôi giới cổphiếu.Nhưnghọchỉchiếmmộtphầnnhỏtronggiớitriệuphú.Quảthực,sốlượngnhàđầutư tíchcựckhôngphải là triệuphúđônghơnsốnhàđầutưtíchcựcđồngthờilàtriệuphú.Nguyênnhânlàdomỗilầnmuabán,bạnlạitốnmộtkhoảnphíđángkể,trongđócóphímôigiới.Vậyhãynghĩxembạnsẽphảibỏrabaonhiêutiềnnếucứmuarồibán,muarồibánliêntụchàngngày,hàngtuầnhoặchàngtháng?

Thôngthường,cácnhàđầutưtíchcựcdànhnhiềuthờigianđểmuabánvàtraođổi,thayvìnghiêncứuvàlậpkếhoạchđầutư.Ngượclại,cáctriệuphúdànhnhiềuthờigianđểnghiêncứusâuhơnvàsốlầnhọbáncổphiếuthìíthơn.Dođó,họcóthểtậptrungthờigianvàsứclực-nhữngnguồnlựccầnthiết-đểnângcaotầmhiểubiếtvềcổphiếucủacáccôngtynhỏítđượcchúýtrênthịtrường.

Chúngtôicũngquantâmđếnthóiquentíchlũytàisảncủanhânviênmôigiớicổphiếu.Sovớinhữnglĩnhvựckhác,nhânviênmôigiớicổphiếucóthunhậptươngđốicao.Họcóquyềntiếpcậnvớilượngdữliệunghiêncứukhổng lồ.Bêncạnhđó,họphải trả íthơnnhữngngườikháckhigiaodịchchứngkhoán,vìhọtiếtkiệmđượckhoảnhoahồng.Nhưngkhôngphảitấtcảcácnhàcốvấnđầutưthunhậpcaonàyđềugiàucó.

Chúngtôiđãphỏngvấnnhiềunhânviênmôigiớicổphiếuvềvấnđềnày.Vàcâutrảlờisauđâyđãnóilêntấtcả:

Đánglẽtôiđãgiàucónếutôichịugiữcổphiếucủamình…Nhưngngàynàotôicũngphảinhìnvàomànhìnhđiệntửvàtheodõicácbiếnđộng.

Bạnhãynhớrằngthunhậphàngnămcủanhânviênmôigiớinàycaohơn200.000đô-la.Nhưnganhtalạilàmộtnhàđầutưhếtsứctíchcực,hiếmkhinàochophépkhoảntiềnmìnhbỏrađầutưkịpsinhsôinảynởtrướckhitiếnhànhtáiđầutư.Bấtcứkhoảnlợinhuậnthựctrongngắnhạnnàomàanhta

thuđượccũngbịđánhthuếngaytứckhắc.

Tuynhiên,anhtakhôngphảikiểunhânviênmôigiớimàmột triệuphúthíchhợp tác.Họ thíchnhữngnhàđầu tưkém tíchcựchơn.Họ thích làmviệcvớinhữngngườitựtinvớiquyếtđịnhmuacổphiếutrêncơsởnghiêncứukỹlưỡng,vàsauđónắmgiữchỗcổphiếuđó.

ChọnchuyêngiamôigiớiBạnsẽlàmgìkhiquyếtđịnhthuêcốvấntàichínhchogiađìnhmình?Bạn

cóthểđăngtintrongmụcraovặttrêntờbáođịaphương,sauđóxemxétvàchọnlọccáchồsơgửivề.Bạncũngcóthểnhờnhàtưvấntàichính,luậtsưhoặc nhân viên của mình tìm giúp. Nhiều người nói với chúng tôi rằngnhữngcáchthứcnàyhếtsứchiệuquả.

Nhưngđấylạichínhlàđiềukhôngmaychohọ.

Bạnbỏracàngnhiềucôngsứcvà thờigianđể tìmkiếmmộtcốvấn tàichínhthìbạncàngcónhiềucơhộithuêđượcngườithíchhợp.Cólẽbạnthấykhôngcầnphảinỗlựcnhiềutrongchuyệnnày.Nhưnghãynhìnvấnđềtheotừgócđộkhác.

Lầntìmviệcmớiđâynhất,bạnmấtbaonhiêuthờigian?Bạncókhinàogọiđến công tynàođóvàhỏixemhọcó cầnngườihaykhông?Nếubạnngồimộtchỗgọiđiệnthoại,đặcbiệtlàgọikhônghẹntrước,thìcơhộibạnđượcthuêgầnnhưbằng0.Vậytạisaonhiềungườivẫnthuêcốvấntàichínhsaukhimớinghemộtcuộcgọikhônghẹntrướctừngườiđó?Vìhọkhôngcókinhnghiệmtrongviệcthuêngười.

Mộtcôngty,đặcbiệt làmộtcôngtysảnxuất,khôngbaogiờ thuênhânviênchủchốtmàbỏquabướckiểmtra lý lịch thậtcẩnthậnvàphỏngvấnthậtkỹlưỡng.Ấythếmànhiềungười,thậmchílànhữngngườicóthunhậpcao,vẫnthuêcốvấntàichínhsaukhithuthậpdămbathôngtinvềcácứngcửviênnày.

Điềuhànhgiađìnhcũnggiốngnhưđiềuhànhmộtcôngtysảnxuất.Côngtytốtnhấtthuênhữngngườigiỏinhất,lẫnnhữngnhàcungcấptốtnhất.Sửdụngnguồnnhânlựcvànhàcungcấphạngnhất làhainguyênnhânchínhkhiếncáctậpđoànlàmănhiệuquả,trongkhinhữngcôngtykhácthấtbại.Bạnnênnhìnnhậnnhữngcốvấntàichínhtiếpcậnmìnhnhưlàmộtkháchhàng.Bạnhãyquantâmđếncácthôngtincốtyếutrongbảnlýlịchcủaứng

viên,đồngthời:

Thamkhảonhiềunguồnthôngtinkhácnhau;

Xembằngcấp,giấychứngnhậnhànhnghềcủahiệphộinghềnghiệpliênquan;

Kiểmtratíndụng;

Tiếnhànhmộtloạtcáccuộcphỏngvấncánhân;

Kiểmraxemhồsơxinviệcđãđầyđủ,chitiếtchưa;

Yêucầucáctàiliệuchứngthựcchonănglựccủaứngviênliênquanđếnnhiệmvụđượcyêucầu.

Việctìmđượcnhữngcốvấntàichínhtrìnhđộcaocóliênquantrựctiếpđếnkhuynhhướngtíchlũytàisảncủabạn.Khuynhhướngnàylạiliênquanđếnmộttrongnhữngnguyênnhâncơbảnkhiếncácchủdoanhnghiệptíchlũyđượcnhiềutàisảnhơnbấtkỳnghềnghiệpnàokhác:Phầnlớncácchủdoanhnghiệpthunhậpcaođềucónhiềukinhnghiệmđánhgiánhàcungcấp,ứng cử viên xin việc tiềm năng và nguồn nhân lực nói chung hơn nhữngngườilàmtrongcácnhómngànhnghềkhác.Làmkinhdoanhđòihỏihọphảithườngxuyênđánhgiánhữngnguồnlựcnày.

PhươngphápMartinVàinămtrước,chúngtôiđãphỏngvấnôngMartin,mộttriệuphú“thếhệ

thứnhất”vàlàmộtnhàđầutưvôcùngnhạybén.Ôngthamgianhómphỏngvấntrọngđiểmgồmtámnhânvậtcótàisảntrịgiánhiềutriệuđô-ladochúngtôitổchức.Đểgópmặttrongnhómnày,cácthànhviênphảicógiátrịtàisảnròng tối thiểu là5 triệuđô-la.Vớiviệc tựmình tích lũychừngấy tài sản,cộng thêm thunhậpmột nămkhôngquá75.000đô-la, thành tích củaôngthậtđángnểphục.Ônglàmộttrongnhữngnhàđầutưgiỏinhấtmàchúngtôitừngphỏngvấn.Ôngđã làmgiàunhờvào thị trườngcổphiếu.Chúng tôinhậnrarằngôngcựckỳnhạybénvàhiểubiếttườngtậnvềrấtnhiềuvụđầutưkhácnhau.Ôngcũngrấtgiỏitrongviệcđánhgiángườicốvấnđầutư.

Martinđặtmuadàihạnrấtnhiềuloạiấnphẩmvềđầutư.Vàitạpchítrongsốnàylạibándanhsáchkháchhàngcủamìnhchobênmôigiới.Thếlàhàngngàn cố vấn tài chính đã tiếp cận ôngMartin qua địa chỉ nhà và số điệnthoại.Ông áng chừngmỗi tuần có ít nhất ba hay bốn nhân viênmôi giớikhôngbiết từđâugọiđếnnhàcốchàomờiôngbỏtiềnđầutư,nhưngông

luônnóirằng:“Nếunhữngngườinàythựcsựgiỏithìhọsẽkhôngtốnthờigiangọichotôilàmgì”.

CũngnhưđasốcácPAW,khimớibướcvàolĩnhvựcđầutư,ôngMartinđãnhờkếtoánviêncủamìnhgiớithiệumộtcốvấntàichínhgiỏi.Viênkếtoánđãcungcấpchoôngtênmộtsốngườiđủtiêuchuẩn.ÔngMartincũngthamkhảothêmtừnhữngkháchhàngcóthànhtíchđầutưtốtnhấtcủaviênkếtoán.Kểtừlầnđầutiênthamkhảokếtoánviêncủamìnhđếnnay,ôngđãhợptácvớimộtsốcốvấntàichính.Bêncạnhđó,ôngcũngtintưởngvàosựcốvấnđầutưtừnhữngngườikhác,trongđócóluậtsưcủamình.

ÔngMartinluônđặtniềmtinnơicáccốvấntàichínhcủamìnhbởihọđềulànhữngngười thông tháivànhạybén trongđầu tư,đềuđượcchứng thựcbởicácnhàđầutưthànhcôngnhấtcủahọ.Đồngthời,ôngMartincũngsuyluậnrằngnhữngcốvấntàichínhnàysẽđốiđãivớiôngnhưmộtkháchhàngđặc biệt.Và, quả thực là họ đã đem hết tâm huyết để cho ông những lờikhuyênsángsuốtvànhữngcảnhbáokịpthời.Họlàmnhưvậyvìlợiíchcủachínhhọvàcủacácmốiquanhệđãgiớithiệumình.

Bàihọcrútratừtìnhhuốngnàylàhãychọnmộtcốvấntàichínhđãđượcđảm bảo bởimột cố vấn tài chính hoặc công ty/tổ chức uy tín, hoặc bởikháchhàngcủaanhta.Trongviệcgiúpkháchhàngtíchlũytàisảnluôncómộtsốnhàtưvấnnổitrộihơncácđồngnghiệp.Hãyphỏngvấnvàingườirồichọnngườinàocónhiềukháchhàng thuộcdiệnPAWnhất.Có thểbạnsẽphảigiảithíchkháiniệmPAWchohọđấy.

Ô

Chương4CHIẾC XE KHÔNG LÀM NÊNCONNGƯỜIHọtinrằngsựđộclậpvềtàichínhquantrọnghơnviệcphôbàyđẳngcấp

xãhội

ngW.W.Allanmộttaygâydựngcơđồtrịgiánhiềutriệuđô-la.Thếnhưngôngcùngvợmìnhvẫnsốngtrongngôinhàbaphòngngủởkhu

dân cư trung lưu suốt gần bốn chục nămnay.Ông sở hữuvà quản lý haicôngtysảnxuấtởvùngTrungTâyHoaKỳ.Kểtừkhikếthônđếngiờ,ôngvẫnđichiếcxehơi loại lớnhiệuGeneralMotors.ÔngAllannói rằngôngchưa từngdốc túi ramuabấtkỳchiếcxehay sảnphẩmcaocấpnào.Cáccông ty cũngnhưgia đình của ông đềuđượcđiều hànhhết sức hiệu quả.Năngsuấtcủahaicôngty,cộngvớithóiquenchitiêucókếhoạchnhưgiađìnhông,đãtạorarấtnhiềutiền.Nhữngđồngtiềnnàylạiđượctáiđầutưvàohai công ty, vào bất động sản thươngmại và cổ phiếu phổ thông củanhiềutậpđoàndanhtiếngởMỹ.ÔngAllanchínhlàtrườnghợpmàchúngtôigọilàmộtsiêuPAW.Giátrịtàisảnròngcủaôngcaogấpmườilầnmứckỳvọngdànhchonhữngngườicócùngthunhậpvàđộtuổi!

Trong suốt sự nghiệp củamình, ôngAllan đã giúp đỡ rất nhiều doanhnhântựdoanhkhác.Ôngnhưngười thầycủahàngchụcchủdoanhnghiệpvàđãcứunhiềucôngtykhỏicảnhlàmănsasútbằngcáchhỗtrợtàichínhchocácgiámđốcđanggặpkhókhăn,trừnhữngngườithểhiệnlốisốngtheotriết lý “mũ thì tomà bò thì chẳng có”. Theo quan điểm của ông, nhữngngườiđósẽkhôngbaogiờcókhảnăngtrảđượcnợnần.Ôngnói,loạingườinàychỉ“tiêuxài, tiêuxàivà tiêuxài,chưakiếmđượcđồngnàonhưngđãnghĩtớichuyệntiêutiềnrồi”.

ÔngAllan,cũngnhưnhữngngườiđãđượcônggiúpđỡvềtàichính,chưabaogiờ lấyviệc tỏ ragiàucó làm lẽsống.TheoôngAllan thìđó là lýdogiúpôngđạtđượcsựđộclậpvềtàichính.

“Nếumụctiêucủabạnlàtrởnênantoànvềtàichínhthìchắcbạnsẽđạtđượcthôi.Nhưngnếuđộnglựccủabạnlàkiếmtiềnđểtiêuxàivàomộtcuộcsốngtiệnnghithìbạnsẽkhôngbaogiờđạtđượcmụctiêuđó”.

Nhiềungườichưabaogiờvớitớisựđộclậpvềtàichínhlạicóniềmtinhoàntoànkhác.Khichúngtôihỏivềđộnglực,họđềunóiđếncôngviệcvàsựnghiệp.Nhưngkhichúngtôihỏitạisaohọlạilàmviệccậtlựcnhưvậy,tạisaohọlạichọnnghềnghiệpấy,thìcâutrảlờicủahọlạikhácxavớicủaôngAllan.HọlànhữngUAW,màcácUAW,đặcbiệtlàthànhphầncóthunhậpcao,làmviệcđểcótiềntiêu,chứkhôngphảiđểđạtđếnhoặctrởnênđộc lậpvề tàichính.CácUAWnhìncuộcđờinhưnhữngnấc thangxaxỉ,quabậcnàythìphảilênbậccaohơn.

Thếthìailàngườitìmthấyniềmvuitronglaođộng?Aithựcsựhàilòngvớisựnghiệpcủamình-PAWhayUAW?Trongphần lớnnhững trườnghợpmàchúngtôiđãxemxét,PAWlànhữngngườiyêucôngviệc,cònmộtphần khôngnhỏ cácUAW thì làm việc vì họ cần chu cấp chonhững thóiquentiêudùngtốnkémcủamình.Kiểungườinhưvậycùngvớinhữngđộngcơ của họ khiến ôngAllan thấy chướng tai gaimắt.Ông đã rất nhiều lầntuyênbố:

“Đừngbaogiờđểchotiềnthayđổigiátrịmộtconngười.Việckiếmtiềnchỉnhưmộtbảnbáocông,làcáchđểbạnchomọingườithấymìnhđãvàđanglàmđượcgì”.

LÀM ƠN ĐỪNG TẶNG TÔI ROLLS-ROYCE!ÔngAllanvôcùng sáng suốt trongnhữngquanđiểmvềUAW.Vềbản

chất,ôngcảmthấynhiềungườiđãđểvậtchấtthayđổiconngườimình.Nếubạncóđượcmộtmónđồxaxỉnàođóthìnhiềukhảnăngbạnsẽphảimuathêmnhữngmónkhácđểghépvào“bứcchândungthượnglưu”củamình.Cứnhưthế,chẳngmấychốc,toànbộlốisốngcủabạnsẽthayđổitheo.ÔngAllanhiểurõsựbổtrợgiữanhữngsảnphẩmcaocấpvàlốisốngtiêudùngcaonênôngkhôngmuabấtkỳmónđồnàonhưthế.Vớiông,chúnglàmốidedọađốivới lốisốngcóphầnđơngiảnnhưngrấthiệuquảmàôngđangtuânthủ:

Việclàmgiàukhôngthayđổilốisốngcủabạn.Đến từngnày tuổirồimà tôivẫnkhôngmuốn thayđổicáchsốngcủamình.

Gầnđây,giátrịvànhữngmốiưutiêncủaôngAllanđãđượckiểmchứng.Vài người trong số những nhân vật từng nhận sự giúp đỡ của ông Allan

quyếtđịnhmuamộtmónquàsinhnhậtthậtđặcbiệttặngông.Họchorằngđấylàmộtcửchỉthiệný.Nhưngchodùaitặngđichăngnữa-bạnbèhaychamẹ-thìkhôngphảilúcnàomónquàsangtrọngcũngphùhợpvớinhữnggiá trịvà lốisốngcủangườinhậnquà.Vàthườngthìnhữngmónquànhưthếchỉgâysứcéplênngườinhận,buộchọphảichithêmthậtnhiều,nhiềuhơnnữađể“hoànthiệnbứctranhtổngthể”.

NhưôngAllan,siêuPAW,đãchiasẻvớichúngtôi:

“Gầnđâycómộtchuyệnthúvịxảyra.Tôipháthiệnramìnhđượctặngmộtmón quà bất ngờ từ vài người bạn làm ăn thân tín.Một chiếcRolls-Royce!Nóđượcđặthàngriêngchotôi,màuđặcbiệt,nộithấtđặcbiệt.Họđặtnótừkhoảngbốnthángtrướckhitôiđượcbiếtvềnó.Vẫncònkhoảngnămthángtrướckhigiaoxe.

LàmsaoanhcóthểtớivànóivớingườimuốntặnganhchiếcRolls-Roycerằnganhkhôngmuốnnhậnnóđây?”.

TạisaoôngAllanlạimuốntừchốimộtmónquàquátuyệtvờinhưvậy?

“ChẳngcógìởchiếcRolls-Royceấyphùhợpvớicuộcsốngcủatôihết.Tôicũngkhôngmuốnphảithayđổicuộcsốngcủamìnhchohợpvớichiếcxeấy.Tôikhôngthểquẳngxâucálênghếsaucủanónhưtôivẫnlàmmỗilầnđicâu.Mànhânđây,tôiphảiđưatấtcácmọingườitớichỗcáihồấymớiđược.Cuốituầnnàotôicũngđicâu.Chúngtôibiếtmộtsốkhucâucánướcngọttuyệtvời.Tôiđểchiếcthuyềncâuchỗkiakìa”.

Khiđicâuvề,ôngAllancóthóiquenquẳngchỗcácâuđượclênghếsaucủachiếcxenộiđịabìnhdânđãcũcủamình.Hànhđộngấychắcchắn làkhôngphùhợpchútnàokhiôngláimộtchiếcRolls-Royceđếnhồ.Thếsẽrấtlệchpha.ÔngAllansẽkhôngthấythoảimáivớimộtchiếcxenhưvậy.Dođó,ôngphảithayđổihànhvicủamìnhbằngcáchbỏđicâuhoặctừchốimónquà.

Chúng ta hãybàn thêmvề tình thế tiến thoái lưỡngnan củaôngAllan.Vănphòngcủaôngđặttạinhàmáysảnxuấtnằmtrongmộtkhucôngnghiệpcũ.MộtchiếcxeRolls-Roycecólẽsẽkhôngănnhậpvớikhungcảnhđó.Và,tấtnhiên,ôngAllankhôngmuốncótớihaichiếcxe.Chẳngđểlàmgì.Hơnnữa,ôngcảmthấymộtchiếcxexaxỉsẽkhiếnnhiềunhânviêncủamìnhxalánh.Cóthểhọsẽcócảmgiácrằngôngchủđangbóclộthọ.Nếukhôngthìlàmsaoôngtamuanổimộtchiếcxeđắtchừngấy?Ngoàira,ôngcũngcònmộtvàinỗibănkhoănkhác:

“VớimộtchiếcRolls, tôikhôngthểđếnvàinhàhàngrẻtiềnmàtôivẫnthíchlui tới.Vậynên, thôi,cảmơnanh.Thếlàtôiphảigọiđiệnnóirằng:‘Tôithựcsựphảinóivớianhđiềunày.Tôikhôngmuốnchiếcxeđó’.Thứđóhoàn toàn không quan trọng. Còn nhiều thứ khác vui hơn, thú vị hơn đểlàm”.

ÔngAllanthấyrằngnhiềumónđồxaxỉcóthểtrởthànhgánhnặng,nếukhôngmuốnnóilàchướngngạivật,đốivớimụctiêuđộclậpvềtàichính.Cuộcsốngvốnđãđủgánhnặngrồi.Saophảichấtthêmlàmgì?

MUA XE THEO PHONG CÁCH TRIỆUPHÚCáctriệuphúmuaxecộnhưthếnào?Khoảng81%cóxeriêng.Sốcònlại

đi thuê.Chỉ có 23,5%đang dùng xemới. Phần lớn khôngmua chiếc nàotronghainămgầnnhất.Thựcra,cótới25,2%triệuphúkhôngmuaxetrongítnhấtbốnnămqua.

Cáctriệuphúthườngbỏrabaonhiêutiềnđểmuaxe?Bìnhquânmộttriệuphútrả24.800đô-lachochiếcxemớinhấtcủamình.Lưuýrằng30%chỉchitừ19.500đô-latrởxuống.

Trongkhiđó,trungbìnhmộtngườiMỹtrả21.000đô-lachochiếcxemớinhấtanhtamua,vàconsốnàychẳngthấphơnlàbaosovớimứctrungbình24.800đô-lacủacáctriệuphú!Chưakểkhôngphảitriệuphúnàocũngmuaxemới.Gần37%triệuphúnóirằngchiếcxegầnđâyhọmualàxeđãquasửdụng.Chưakể,nhiều triệuphúcònchobiết chiếcxenàycógiá thấphơnnhữngchiếchọláitrướcđó.

Bạncóthểnhìntấtcảnhữngviệcnàytheomộtcáchkhác.Bìnhquân,mộttriệuphútrongkhảosátcủachúngtôichikhoảng29.000đô-lachochiếcxeđắtnhấtcủamình.Consốnàychiếmchưađến1%tổnggiátrịtàisảnròngôngấycó.Bìnhquân,mộtngườimuaxeởMỹcótàisảnròngbằngchưađến2%tàisảncủatriệuphúnóitrên.Vậysốtiềnmàhọbỏrađểmuaxecóbằng2%sốtiềnmàtriệuphúbỏrahaykhông,tứclàkhoảng580đô-la(2%của29.000đô-la)?TínhbìnhquânmộtngườimuaxeởMỹbỏrasốtiềntươngđươngvớiítnhấtlà30%tổnggiátrịtàisảnròngcủahọ.

NHÃNHIỆUXE

Cáctriệuphúthườngláiloạixenào?Cólẽcácnhàsảnxuấtxehơinộiđịasẽhàilòngnếubiếtrằngsảnphẩmcủahọchiếmđến57,7%trongtổngsốxemàcác triệuphúđangsửdụng;Nhậtchiếm23,5%, trongkhichâuÂuchỉchiếm18,8%.

BanhàsảnxuấtxehơihàngđầucủaMỹlàGeneralMotorsCorporationvớixấpxỉ26,7%sốtriệuphúlựachọn;FordMotorCompanyvới19,1%;vàChryslervớikhoảng11,8%.Nhưbạncũngcóthểthấy,cáctriệuphúthíchsửdụngnhữngchiếcxebìnhdânloạilớn,vẫnđượcgọilà“Detroitmetal”.

Đólàsựthật.NhiềutriệuphúMỹcókhuynhhướngmuanhữngchiếcxehạnglớnvớimứcgiábìnhquântrênkhốilượngthấp,vàgiábìnhquântrênmỗikgcho toànbộxemớikhoảng13,6đô-la, trongkhiconsốnàyởcácloạixenhậpkhẩulàtừ30đô-latrởlên.

Nhiều người giàu tham gia khảo sát của chúng tôi rất hài lòng khi láinhữngchiếcxekhôngthểhiệnchocáigọilàđẳngcấpcao.Họquantâmđếnnhững thướcđogiá trịmang tínhkháchquanhơn.Quảđúng làcómộtsốtriệuphúchấpnhậnmuanhữngchiếcxexaxỉnhất.Nhưngđóchỉ làthiểusố.Ví dụ, trong nămngoái, gần 70.000 chiếc xeMercedes đượcbán ra ởMỹ, tức làkhoảng0,5%trong tổngsốhơn14 triệuchiếcxeđược tiêu thụtrênthịtrường.Sốhộgiađìnhtriệuphúlàgần3,5triệu.Nhữngconsốnàychothấycácthànhviêncủanhữnghộgiađìnhgiàucónhấtkhôngláinhữngchiếcxengoạinhậpxaxỉ.Thựctếlà2/3sốngườimuahoặcđithuêxehạngsangcủanướcngoàiởMỹkhôngphảitriệuphú.

Nhữngthươnghiệutrongnướctừlâuvẫnđượccáctriệuphúlớntuổiưadùng.Chúng tôi tin rằngquanđiểmnày cũngđangngàymột trởnênphổbiếnngaycảvớinhững triệuphú trẻ.Nguyênnhân làvìmức tăng trưởngthựccủa thị trường triệuphúđến từphânkhúcdoanhnhân tựdoanh.Nhưmộtquyluật,cácdoanhnhântựdoanhnhạycảmvớigiáhơnnhữngngườikháctrongviệcmuaxecộ.Nhữngdoanhnhânthànhcôngluônđánhgiámỗikhoảnchitiêubằngnăngsuấtđạtđược.Họthườngtựhỏimộtkhoảnchilớnsẽ tácđộngnhưthếnàođếnlợinhuậncuốicùngcủacôngtycũngnhưtàisản của chínhhọ.Vàhọ thườngxuyênđi đếnquyếtđịnh rằngđầu tư chonhữngthứnhưquảngcáovàtrangthiếtbịmớisẽđemlạinăngsuấtcaohơnnhiềusovớiviệcmuamộtchiếcxeđắttiền.

HÀNHVIMUASẮMChúngtôiđã thựchiệnmộtnghiêncứutrêndiệnrộngvớirấtnhiềuloại

triệuphúmuaxekhácnhauđểtìmhiểuquytrìnhcânnhắcvàquyếtđịnhcủahọ.Cóvẻnhưngaytronggiớingườigiàucũngcónhữngkhácbiệtđángkể.

Cáctriệuphúphânthànhbốnkiểukháchhàngrõrệtvàđằngsauhọlàhaiyếutốnềntảng.Thứnhấtlàsựtrungthànhvớinhàphânphối.Mộtsốkháchhàngcókhuynhhướngmuasảnphẩmcủamộtnhàphânphốiduynhất.Nóicách khác, khi “những khách hàng trung thành với nhà phân phối”muốnmuamộtchiếcxethìnhiềukhảnănghọsẽchọnnhàphânphốiđãbánchohọchiếcxelầntrước(vàcảchiếctrướcđónữa).Khoảng45,7%ngườigiàulàkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphối.

Tất cả những triệu phú còn lại là những ngườimua hàng theo kiểu lựachọn tự do. Họ chiếm 54,3% tổng số triệu phú. Những người này khôngmuốnmuabánvớicùngmộtnhàphânphốimãi.Họlànhữngkháchhàngrấtquyếtliệtvàđềcaogiácả.Thôngthường,họmấtvàithángđểhoàntấtviệcmuamộtchiếcxeđượclựachọnkỹcàngtheocáctiêuchígiácảcủamình.

Yếutốthứhailàchọnloạixe-mớihayđãquasửdụng.63,4%thíchmuaxemới.Cònlạilà36,6%cókhuynhhướngchỉmuaxeđãquasửdụng.

Kháchhàng trung thànhvớinhàphânphốivà thíchmuaxemới(28,6%)Nhữngngườituântheođịnhhướngnàychỉmuaxemớivàtrungthànhcó

điềukiệnvớimộthoặcmộtsốnhàphânphối.Phần lớnnhữngngườigiàuđềucómộtsốthươnghiệuưathích.Dođó,khiquyếtđịnhmuaxecủamộthãngcụthể,cáckháchhàngtrungthànhthườngđịnhsẵnmộtnhàphânphốitrongđầu.Họnhìnthấynhữnglợiíchcụthểtrongviệcmuaxemớitừcùngmột(hoặcnhiều)nhàphânphối.Nhưngđiềunàykhôngcónghĩalàhọchỉviệcđếnchỗnhàphânphốiưa thích,ngồixuốngnóichuyện rồi láixeđi.Ngượclại,họvẫncânnhắcrấtkỹyếutốgiácả.Cóthểbạnchorằngkiểukháchhàngtrungthànhnàyrấtlườibiếng,chỉquenănkhôngngồirồi,hoặcđơngiảnlàhọthíchnhàphânphốiđó.Khônghẳnnhưvậyđâu.

Thậtra,nhữngkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxemớivìmuốntốithiểuhóacôngsứcbỏratrongcảhaiviệc:chọnnhàphânphốivàchọnloạixe(xemớihayđãquasửdụng).Họdồnthờigianvàcôngsứcvàoviệctíchlũycủacải.Họtinrằnglàmviệcsẽđemlạinhiềutiềnhơnnhiều so với việc đi hết cửa hàng nọ đến cửa hàng kia hay lùng sụcmộtchiếcxetửtếđãquasửdụng.Nhómngườinàymuaxeởmộtsốnhàphân

phốinhấtđịnhvìcảm thấynhữngnơiđósẽđưa rachohọgóidịchvụ tốtnhất,vốnkhôngchỉđơnthuầnlàgiácảhaycácsốliệukỹthuậtcủaxe.

Tạisaocáctriệuphúnàylạimuaxemớithayvìxeđãquasửdụng?Tạisaohọlạiítnhạycảmvớisựthayđổicủagiáxehơnnhữngngườimuaxecũ?Thứnhất,ngườimuaxemớithíchxemới,mặcdùđâykhôngphảilàlýdoduynhấtkhiếnhọchọnchúng.Họchorằngmuaxemớisẽđơngiảnhơnxecũ,tốnítthờigianvàcôngsứchơn.Vớihọ,xemớiđángtincậyhơnvàsẵnhơnvềkiểudáng,màusắccũngnhưđồnộithấtđikèm.Vềcơbản,họcảmthấyđángđồngtiềnbátgạo.

Tuynhiên,ngaycảvớinhómnàythìgiácảvẫnrấtquantrọng.Trướckhiđếnnơibánxeưathích,gầnmộtnửaphảicânnhắctrướcvềgiácảcủamộtdòngxecụthểmànhàphânphốiđóđưara.Khoảng1/3liênhệvớiítnhấtlàhainhàphânphốicạnhtranhđể“tìmhiểuvàithôngtinvềvụmuabánsắptới”.Mộtsốngười thìnghiêncứucácấnphẩmdànhchongười tiêudùng,nhữngtạpchíxuấtbảnđịnhkỳvàbảnggiácácloạicódăngthôngtinvềgiácảcủanhàphânphối.Địađiểmcũnglàmộtyếutốtácđộngđếnhànhvicủanhómnày.Nhiềungười sẽ liênhệvớinhữngnhàphânphốiởngoàivùnggiaodịchcủamình,nhưngchủyếulàđểkiểmtramứcgiácủacửahàngnơihọsống.Chỉcókhoảng1/10làhaymuaxecủacácnhàphânphốinơikhác.

Cònmộtyếutốnữagiảithíchchođịnhhướngcủanhómkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxemới:

Hơn1/5 số triệuphúgiaodịch vớinhữngnhàphânphốiđồng thờicũnglàkháchhàngcủahọ.

Hình thứchợp táckiểumạng lưới rấtđược trọngdụng tronggiớingườigiàuởMỹ.Nhiềuchủdoanhnghiệpgiàucóthựctâmtinvàomốiquanhệcóđicólại.Giảsửbạnlàmộtnhàthầulátgạchthìbạnsẽmuaxeởđâu?Bạnsẽmuatừmộtngườilạhaytừmộtnhàphânphốixehơimàbạnđãtừnglátgạchchobãigửixecủaôngta?Câutrảlờichắcđãquárõràng.

Nhiềukháchhàngtrungthànhlàmnghềtựdonhưbácsĩ,luậtsư,kếtoán,chuyênviênhoạchđịnhtàichínhvàkiếntrúcsưcũngtinvàoloạihìnhgiaodịchcóđicólạinày.Nhữngngườisángsuốtthườngcóxuhướngchọnnhàphânphốixehơinàođãtừngcómốigiaotếvớimình.Hoàntoànkhôngcógìlạkhimộtchủcửahàngbánxehơicóđếnhơnmộttrămnhàcungcấpsảnphẩmvàdịchvụchomình.Theolẽthường,ôngtahyvọngrằngnhữngnhàcung cấp này sẽ chọnmuaxe của cửa hàngông.Nhiều khách hàng trung

thànhthuộcdiệngiàucócũngđượcnhàphânphốithântíncủahọgiớithiệumốilàmăn.Đổilại,25,5%kháchhàngtrungthànhchobiếthọđãgiớithiệuđồngnghiệp,đối tácvàbạnbèđếnnhàphânphốimàmìnhlựachọn.Nhàphânphốinày“đáplễ”bằngcáchbánxechonhữngkháchhàngnóitrênvớimứcgiáđượcchiếtkhấuđángkể.

Nhiềutriệuphútrungthànhvớinhàphânphốicònvìlýdokhác.Khoảng20%chọnnhàphânphốidongườiquenhoặcbạnthânlàmchủ.Nhiềungườicũngthíchthươnglượngtrựctiếpvớigiámđốchãngxemàhọchọn;37%chỉlàmviệcvớigiámđốcmàthôi,bởihọtinrằngviệcnàysẽđảmbảochohọcóđượcdịchvụtrọngóitốtnhất.

Kháchhàngkhôngtrungthànhvớinhàphânphốinàovàthíchmuaxemới(34,8%)Nhữngngườigiàutuântheođịnhhướngnàytinrằnggiámứcchiếtkhấu

màhọđạtđượcthôngquaviệctíchcựclựachọnvàthươnglượngvớinhiềunhàphânphốiđánggiáhơnnhiềusovớithờigianvàcôngsứcbỏra.Bìnhquân,sốtiềnlớnnhấtmàhọtừngbỏramuaxeíthơn9%sovớinhómkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchxemới.Vớivụgiaodịchgầnđâynhất,họtrảíthơncáckháchhàngtrungthànhkhoảng14%.

Nhữngkháchhàngtrungthànhcóxuhướngmuaxeđắttiềnhơn,điềunàygiảithíchchokhoảngmộtnửasựchênhlệchgiữamứcgiábìnhquânmàhainhómphảitrả.Ngượclại,kháchhàngkhôngtrungthànhvớinhàphânphốinào nhạy cảmhơn với sự chênh lệch giá cả giữa các nhà phân phối cạnhtranhnhau.Họthườngcónhiềukinhnghiệmngãgiá;nhiềungườithíchđitìmmua vàmặc cả. Trái ngược với khách hàng trung thành, khách hàngkhông trung thành ítkhimuaxecủanhữngcửahàngdohọhànghaybạnthâncủahọsởhữu.Họcũngítkhigiới thiệungườikhácđếncửahàngđãđưaramứcgiáchiếtkhấuđángkểchohọ,ítkhithươnglượngtrựctiếpvớichủcửahàng,ítkhigiaodịchvớinhữngnhàphânphốicóquanhệlàmănvớimình.Họthườngdànhranhiềutuần- thậmchí lànhiềutháng-đihếtcửahàngnọđếncửahàngkiađểtìmđượcmứcgiátốtnhất,đòihỏitừmứcgiácủanhàphânphốitrởxuống,hoặcmuađượcchiếcxekiểudángmớivớimứcchiếtkhấulớnvàcóthểbánlại trongvòngmộthoặchainămvớigiágầnbằnghoặccaohơngiámua.

Kháchhàng trung thànhvớinhàphânphốivà thíchmua

xeđãquasửdụng(17,1%)Tại sao những triệu phú thuộc nhóm này có thu nhập hàng năm hơn

300.000đô-lavàgiátrịtàisảnrònggần4triệuđô-lamàlạiphảimuaxeđãquasửdụng?Họđâucầnphảilàmvậy.

Nóichung,nhữngtriệuphúnàycảmthấyhàilònghơnkhimuaxecũthayvìxemới.Nhiềungườicảmthấyrằngviệclùngsụctìmkiếmvàmặccảchomộtchiếcxemớirấtlãngphíthờigianvàcôngsức.Họtinrằngxemớiluônđượchôgiátrêntrờisovớigiáthànhsảnxuấthoặcgiábánsỉ,theohọ,thậmchíngườitacònkhôngthểtrôngmongsẽmuađượcmộtchiếcxemớivớicáigiáthấphơnquánhiềusovớimứcgiádànhchonhàphânphối.Đốivớinhiềungười,đimuaxecũhọcó thểđượchưởngnhữngkhoảnchiếtkhấuthựcsự.

Nhữngkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxeđãquasửdụngchiếmphần trămlớnnhất tronggiớidoanhnhân tựdoanh.Thànhphầnnàyđặcbiệtnhạycảmvớigiácảkhimuaxehơi.Sởthíchdànhphầnlớnthunhậpcủamìnhchoviệcđầutưvàonhữngtàisảntănggiá trịcũngngangvớinhucầuđượcláinhữngchiếcxechấtlượngcủanhiềudoanhnhânthành đạt.Giải pháp dành cho nhómnày làmua xe đã qua sử dụng, kiểudángcũnhưngchất lượng tốt.Nhãnhiệu/dòngxeưa thích củahọ là JeepCherokee, Cadillac De Ville, xe bán tải Ford F-150 và Explorer, LincolnTownCar,ChevroletCapricevàSuburban,InfinitiQ45.

Nhómnàychiíttiềnđểmuaxehơncảhainhómthíchxemớiởtrên.Phầntrăm thu nhậpmà họ dành ra đểmua xe cũng thấp nhất trong bốn nhóm.Bìnhquân,họchỉchi7,6%thunhậpchochiếcxemuagầnđâynhấtvà9,9%chochiếcxeđắtnhấttừngmua.Quyraphầntrămtrongtổngtàisảncủahọthìcácconsốtươngứngsẽlà0,86%và0,89%.

Nhómnàymuaxevàchọnnhàphânphốinhưthếnào?Trướchết,phầnlớnsẽxácđịnhmứcgiácủanhàphânphốidànhchochiếcxehọthíchnhưngcókiểudángmới.Sauđó,họxácđịnhmứckhấuhaodựtínhcủachiếcxe.Thông tinnàyđượcsửdụngđểcủngcốchoquyếtđịnhmuaphiênbảnđãquasửdụngcủakiểudángmàhọchọn.Thôngtinvềgiábánlẻvàgiábánsỉhiệntạicủanhữngchiếcxeđãquasửdụngcósẵntrênmạng,hoặccáckếtoánviêngiỏicóthểsẽcungcấpthôngtinnàychokháchhàngcủamình.

Tiếptheo,nhữngkháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxeđãquasửdụngsẽkiểmtragiáchàobáncủavàinhàphânphối.Bướcnày

đểđánhgiámứcđộsẵnsànggiaodịchcủacácnhàphânphốiđịaphươngđốivớinhómkháchhàngnày.Mộtsốsẽkiểmtragiácảcủanhữngchiếcxemàcác cá nhân rao bán trongmục rao vặt. Thường thì họ sẽ gọi cho nhữngngườinàyđểhỏixembênbáncósẵnlònghạgiáxuốnghaykhông.Trongphầnlớncáctrườnghợp,họchỉđangtiếnhànhkhảosátđộnhạycảmvớigiámàthôi.Kháchhàngtrungthànhvớinhàphânphốivàthíchmuaxecũsửdụngnhữngthôngtinmàanhtathuthậpđượcnhưquânbàiđểmặccảvớimộthoặcnhiềunhàphânphốimàanhtađãchọn.Thôngthường,nhàphânphốiđượcchọnsẽđưaramứcgiábằnghoặcthấphơnnhữngmứcgiácủabênđượccholàđốithủcạnhtranh.

Nhiềutriệuphútrongnhómnàychỉmuaxecủamộthoặcmộtsốnhàphânphối.Họcảmthấycáchnàysẽgiúphọđượclợivềgiá,thậmchílàvềdịchvụ, tuy nhiên đây không phải là lý do duy nhất giải thích cho lòng trungthành của họ. Cũng giống như nhiều khách hàng ở nhóm đầu tiên, 36%những người thuộc nhóm này tiết lộ với chúng tôi rằng họmua xe cũ từnhữngcửahàngcóhợptáclàmănvớimình.Nhiềungườicũngmuaxecủanhững nơi đã giới thiệu khách hàng cho họ.Hãy nhớ rằng nhóm này tậptrungrấtnhiềudoanhnhântựdoanh,nhữngngườihànhnghềtựdovànhữngngườirấtthànhcôngtronglĩnhvựckinhdoanhvàmarketing.Hiểnnhiên,họtinvàokiểulàmăncóđicólại.Khoảng1/4nhómnàymuaxetừngườiquenhoặcbạnthânlàmtrongngànhsảnxuấtxehơi.1/3muaxebằngcáchđàmphántrựctiếpvớichủhãngphânphối.1/5giaodịchtrựctiếpvớinhânviênkinhdoanhgiỏinhấtcủahãngphânphốiđượcchọn.Nhữngkháchhàngnàycảmthấynhữngnhânviênbánhànggiỏinhấtcónhiềukhảnăngthuyếtphụcgiámđốckinhdoanhđồngýbánxevớigiáthấp.

Kháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxeđãquasửdụng(19,5%)Nhómnàynhạycảmvớigiácảnhấtvàcũnglànhữngtaysănlùngxerẻ

quyếtliệtnhấttrongbốnnhóm.Tínhbìnhquân,họchitiêuchoxecộíthơnbấtcứthànhviênnàotrongcácnhómkhác.Trungbìnhhọtrả22.500đô-lachochiếcxemớimuagầnđâynhấtvàchưađến30.000đô-lachochiếcxeđắtnhấthọtừngcó.Chiếcxemớimuagầnđâynhấtchiếmchưađến0,7%tổngtàisảncủahọ,cònchiếcxeđắtnhấtcũngchiếmchưađến0,9%.Tỉlệtriệuphúcókháchhàng,bạnbèhayngườiquenlàmtrongngànhsảnxuấtxehơicủanhómnàycũngthấpnhất.

Chínhvìthế,yếutốtiênquyếtlàkhôngmuaxemới.

Thứhai,bạnhãyđểýrằnghànhvimuahàngcủanhómnàykhôngliênquanđếnnhàphânphối.Nhữngngườinàytìmmuaxeđãquasửdụngtừtấtcảcácnguồncó thể.Họhaymuacủa tưnhânhơncả,nhưngcũng thườngtìmmuacủacácnhàphânphối,côngtychothuê,thểchếtàichính,côngtykýgửi,côngtybánđấugiávàcácđạilý.

Nhữngngườithíchmuaxecũđặcbiệtkiênnhẫn.Trongtấtcảnhữngtriệuphúđimuaxethìhọcónhiềukhảnăngnhấttrongviệcdànhranhiềuthángtrời để tìm được chiếc xe ưng ý.Dường như họ không bao giờ vội vàng.Theocáchnàođó,họluônluôntìmkiếmmộtchiếcxeđểmua.Lúcnàohọcũngtrongtrạngtháinửatìmkiếm-nửamuaxe.

Nhómnàythườngmuaxetiếtkiệmnhiênliệuđãquasửdụngtừhaiđếnbốn năm. Nhãn hiệu ưa thích của họ bao gồm Ford,Mercedes, Cadillac,Lexus,Chevrolet,NissanvàAcura.

THÓIQUENMUAXETIẾTLỘĐIỀUGÌ?Ngườitacóthểbiếtđượcrấtnhiềuđiềuvềgiớitriệuphúbằngcáchphân

tích thói quenmua xe của họ.Ví dụ, phần lớn các triệu phú thuộc nhómkhôngtrungthànhvớinhàphânphốihơnlàtrungthànhvớinhàphânphối(54,3% so với 45,7%).Nhưng sự chênh lệch này hơi “ăn gian”một chút.Chúng ta hãy trừ đi phần trăm những khách hàng quá trung thành vì cónhữngmốilàmăncóđicólạichặtchẽvớinhàphânphốiưathích,vànhữngngườichuyênmuaxecủanhàphânphốidongười thânhoặcbạnthânlàmchủ.CứmộttriệuphúMỹtrungthànhvớinhàphânphốithìcóítnhấtlàhaitriệuphúMỹthíchthoảimáichọnchỗmuaxe.

Cònphầnlớnnhữngngườimuaxenóichungkhôngthuộcdiệngiàucó,vàtheonghiêncứucủachúngtôi,họítkhichịutìmhiểu,mặccảvàthươnglượngkhimuaxe.Hànhvimuaxethựcsựcóthểgiúpchúngtahiểuđượctạisaochỉmộtsốngườitrởnêngiàucó.

Nhữngngườimuaxemộtcáchquyếtliệthơncóxuhướngtỏrõtháiđộđókhimuanhữngsảnphẩmtiêudùngkhác.Họcũngthườnglênkếhoạchchocáckhoảnchitiêucủamình.Từnhữngpháthiệnnày,chúngtanhậnranhómkhách hàng sẽ tiết kiệm hơn cả trong đời sống nói chung chính là nhómkháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxeđãquasửdụng.Họquyếtliệtnhấtvà nhạy cảm với giá nhất khi đi tìmmua xe.Họ huy động rất nhiều loạinguồnlựckhácnhau.Vàtínhbìnhquânthìtiềnmuaxemàhọphảitrảíthơnđángkểsovớibanhómcònlại.

Trongtấtcảbốnkiểukháchhàngmàchúngtôiđãnghiêncứu,nhómbìnhthường và thích mua xe đã qua sử dụng tiết lộ nhiều thông tin nhất chonhữngngườiquantâmđếnphươngpháplàmgiàu.Bởivìtrongcảbốnnhómthìthànhviêncủanhómthứtưnàycótỉlệtàisảntíchlũytrênthunhậpthựccócaonhất:vớimỗiđô-lathunhập,họtíchlũyđến17,2đô-latàisản.Họcũnglànhómcóthunhậpbìnhquânthấpnhất,nhưnglạicókhảnăngtíchlũytàisảngiátrịlêntớihơn3triệuđô-la.Làmthếnàomàhọlàmđượcnhưvậy?Nhờcóchiếnlượctíchlũytàisảnrấtđángđểxemxét.

NhữngtriệuphúthuộcnhómkháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxecũCómộtsốyếutốgiảithíchchosựkhácbiệtvềkhảnăngtíchlũytàisản.

Thứnhấtlàthunhập.Aicóthunhậpcaothườngđượckỳvọnglàcótàisản lớn.Nhưngmột lầnnữabạnhãynhớ lại rằngnhữngkháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxecũkiếmđượcíthơnđángkểsovớimứcbìnhquâncủacáctriệuphútrongbanhómkia.Khoảng1/3nhómnàycóthunhậptrêndướisáuconsốmộtchút.

Thứhailànghềnghiệp.ChúngtôiđãnhiềulầnlưuýrằngtronggiớitriệuphúMỹ,sốlượngdoanhnhântựdoanhchiếmápđảo.Ngượclại,phầnlớnnhữngnghềnghiệpđemlạithunhậpcaokhácchỉchiếmtỉlệkhôngđángkểtrong số những người có giá trị tài sản ròng lớn.Những nghề nghiệp nàygồmcóbácsĩ,giámđốcdoanhnghiệphạngtrung,nhânviêncấpđiềuhành,nhasĩ,chuyênviênkếtoán,luậtsư,kỹsư,kiếntrúcsư,nhânviêncôngvụthunhậpcaovàgiáosưđạihọc.Tuynhiêncũngcónhữngngoạilệ.Vídụ,mỗinghềnghiệpkể trênđềucóđạidiệngópmặt trongnhómkháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxecũmàchúngtađangnghiêncứu.

Đằng sauhànhvi tiết kiệmcủahọ làmột loạt nhữngniềm tin rất vữngchắc.

Thứnhất,họtinvàonhữnglợiíchcủasựđộclậpvềmặttàichính.

Thứhai,họtinrằngsốngcăncơlàchìakhóađểđạtđượcsựđộclậpđó.Họtựphòngngừatrướchànhvilạmdụngchitiêubằngcáchthườngxuyênnhắcnhởmìnhrằngnhiềungườiđangsởhữunhữngmónđồthểhiệnđẳngcấpcaonhưquầnáo,trangsức,xecộ,bểbơiđắttiềnkiathựcrachẳngcóbao nhiêu tài sản. Họ cũng thường nói điều này với con cái. Trong mộttrườnghợpmàchúngtôiđãnghiêncứu,mộtcậuthanhniênhỏichatạisao

nhàmình không có bể bơi. Cha cậu đã dùng hình ảnh “mũ thì to,mà bòchẳngcó”mànhiềungườiquen lối sống tiếtkiệmvẫnápdụngđể trả lời.Ôngnóivớicậucontrairằnghọhoàntoàncóthểxâybểbơi,nhưngmộtcáibểbơimớicũngđồngnghĩavớiviệcgiađìnhkhôngthểchocậutheohọcởmộttrườngđạihọcdanhtiếngvàlâuđờiởMỹnhưCornell.

TừcăncơđếngiàucóLối sống căn cơ là một lý do quan trọng giúp nhóm khách hàng bình

thườngvà thíchmuaxecũ trởnêngiàucó.Sốngcăncơgiúphọcónhiềutiềnđểđầutư.Quảthực,họdànhramộtphầntrămđángkểtrongthunhậphàngnămcủamìnhđểđầu tư,nhiềuhơnbấtcứnhómnào trongbanhómkháchhàngcònlại.Họcũnglàmtươngtựvớiphầnhọdànhchokếhoạchlương hưu củamình. Như bạn có thể đã đoán ra, tỉ lệ PAW trong nhómkháchhàngnàylàcaonhất.Đâycũnglànhómnhiềukhảnăngđồngývớituyênbốsau:

“Giađìnhtôihoạtđộngdựatrênmộtngânsáchhàngnămđượccânnhắckỹcàng”.

Đểcóthểlênngânsáchmộtcáchhợplý,bạnphảighichéplạimọikhoảnchitiêu.Ởđây,mộtlầnnữanhómkháchhàngbìnhthườngthíchmuaxecũlạikỹtínhhơncảbanhómcònlại.Nhiềungườitrongsốhọcũngthừanhậnrằng:

“Tôibiếthàngnămnhàmìnhchitiêubaonhiêuchothựcphẩm,quầnáovànhàở”.

Cáckháchhàngbìnhthườngvàthíchxecũcũngthíchlùngmuaquầnáogiáhời.Tỷlệnhữngngườiđồngývớituyênbốdướiđâycũngkhácao:

“Tôi chưa bao giờmuamột bộ quần áomà không phảihànggiảmgiá(đượcchiếtkhấu)”.

Cáckháchhàngbình thườngvà thíchmuaxecũhâmmộcáccửahànggiảm giá hơn bất cứ nhóm khách hàngmua xe nào khác. Điều này đượcchứngminhbằngphảnứngtíchcựcvớituyênbốsau:

“Tôithườngmuaquầnáoởcácđạilý”.Ngoàira,trongbốnnhómtriệuphúmuaxehơithìnhómnàycũngthường

xuyênmuađồcủacáccửahànggiárẻhơncả.Tínhbìnhquân,họchitiêuíthơn đáng kể ở rất nhiều danhmục sản phẩm.Họ cũng là nhóm chứng tỏđượcbảntínhcăncơcủamìnhrõnhất.Sovớicáctriệuphúkhác,sốtiềnhọchichomộtchiếcđồnghồđeotaybằng59%,chomộtbộquầnáobằng83%

vàchomộtđôigiàybằng88%.

Đasốmọingườithườngkhôngcókhảnănglàmthunhậptănglênđángkể, tức là sẽ bị hạn chế trongviệc gia tăng tài sản tích lũy.Vậy, nếu bạnkhôngthểđẩymạnhthunhậpthìhãylàmgiàubằngcáchkhác.Vàhãythựchiệnthậttừtốn.Đâylàcáchmàphầnlớnnhữngkháchhàngbìnhthườngvàthíchmuaxecũápdụng.Họđãthànhcôngtrongviệcngănmìnhbịnhiễmthóitiêuphahoangphímànhiềuhàngxómcủahọđangmắcphải.Hơn70%hàngxómcủahọkiếmđượcbằnghoặcnhiềutiềnhơnhọ.Nhưngchưađến50%trongsốđócótàisảntrịgiátừ1triệuđô-latrởlên.

Đasốnhữngngườihàngxómcóthunhậpcaomàtàisảnròngthấpnàyđãchitiêusaimụcđích.Họchorằngchỉcầntậptrungsứclựcvàoviệctạothunhậpthậtcaothìhọsẽtựđộngtrởnêngiàucó.Họxuấtsắckhâu“tấncông”.Hầuhếtđềuthuộcnhóm3%hay4%cóthunhậpcaonhấttrongtoànbộcáchộ gia đình ởMỹ.Hầu hết đều trông giống như triệu phú.Tuy nhiên, họkhônghềgiàu.Chúngtôi lạimộtlầnnữaphảinêulạinhậnxétsaucủarấtnhiềutriệuphú:

ỞMỹ,việckiếmđượcnhiềutiềndễdànghơnnhiềuviệctíchlũytàisản.

C

Chương5“CHĂM SÓC KINH TẾ NGOẠITRÚ”Khihọtrưởngthành,chamẹhọkhôngchucấptàichínhnữa

ácnhânvậtcủachúngta,tạmgọilàôngLamarvàbàMary,xuấtthântrong gia đình giàu có. Hàng năm,Mary được cha mẹ chu cấp hơn

15.000đô-la.Bàcứtiếptụcnhậnsốtiềnnàycùngvớinhiềuhìnhthứcgiúpđỡkhácchođếntậnbâygiờ,dùđãkếthônvớiôngLamargầnbamươinămnay.

Giờđây,haivợchồngMaryđãhơnnămmươituổivàsốngtrongngôinhàđẹpđẽởmộtkhusangtrọng.Họđềulàthànhviêncáccâulạcbộthểthaongoàitrời,đềuthíchtennisvàgolf.Cảhaiđềuláinhữngchiếcxexaxỉ,nhậpkhẩutừnướcngoài.Cảhaiđềumặcquầnáohànghiệuvàgiaothiệpvớivàitổchứcphilợinhuận.Concáihọđềutheohọcnhữngtrườngtưđắtđỏ.Cảhaiđềuthíchnhữngloạirượuhảohạng,nhữngmónsơnhàohảivị,đồtrangsức chất lượng cao, thích giải trí và du lịch nước ngoài. Hàng xóm lánggiềngaicũngnghĩLamarvàMaryrấtgiàu.Mộtsốcònchắcnhưđinhđóngcộtrằngtàisảncủavợchồngnhàấyphảiđếnmấychụctriệuđô-la.

Nhưngvẻbềngoàihoàntoàncóthểđánhlừabạn.Họkhônggiàu,tệhơnlàthunhậpcủacảhaivợchồngđềukhôngcao.Maryởnhàloviệcnộitrợ.Lamarlàmquảnlýởtrườngđạihọcđịaphương.Trongsuốtbamươinămkếthôn,thunhậphàngnămcủahaivợchồngchưabaogiờvượtquá60.000đô-la,mặcdùlốisốngcủahọthìchẳngkhácgìmộtgiađìnhcóthunhậptrên100.000đô-la.

ChưabaogiờcảLamarvàMarycùngnhau lậpkếhoạchchi tiêu.Nămnào,họcũngdùngquásốtiềnkiếmđược.HọcũngxàihếtcảtiềnMarynhậnđượctừchamẹmình.Nóingắngọn,LamarvàMarycóthểsốngxahoađếnthếlàvìhọđượchưởngcáimàchúngtôigọilà“chămsóckinhtếngoạitrú”(EconomicOutpatientCare-EOC)-kháiniệmchỉnhữngmónquàcógiátrịlớnvềkinhtếvànhữngkhoảngiúpđỡhàophóngmàmộtsốbậcphụhuynhdànhchoconcháuđãtrưởngthànhcủamình.

EOCNhiềungườicungcấpEOCngàynayđãchứngminhđượckỹnăngtích

lũytàisảnxuấtsắctừkhicòntrẻ.Nhìnchung,họrấtcăncơtrongchitiêuvàlối sống của bản thân, nhưng lại không truyền lại được điều này cho concháu.Nhữngbậcphụhuynhnàycảmthấybịthúcép,thậmchílàcónghĩavụphảihỗ trợ tàichínhchoconcáicùnggiađìnhcủachúng.Kếtquảcủasựhàophóngnàylàhọcótàisảníthơnđángkểsovớinhữngngườicùngđộtuổi, thu nhập và nghề nghiệp nhưng con cái họ độc lập về kinh tế.Nhìnchung, duy trì việc chu cấp vật chất và tiền bạc khi con cháu đã trưởngthành có thể làm giảm khả năng tích lũy tài sản của cả bên cho lẫn bênnhận.

NgườicungcấpEOCthườngđinhninhrằngconcáihọkhôngthểduytrìđượccuộcsốngcủatầnglớptrung-thượnglưunếukhôngđượctrợcấp.Kếtquảlàngàycàngcónhiềuchủhộgiađìnhlàconcáicủacácgiađìnhgiàucóđangnhậpvainhữngkẻ thànhđạtcủa tầng lớp trung-thượng lưu thunhậpcao.Tuychỉlàcáimãbênngoài.

Thànhphầnconnhàgiàunàytiêuthụrấtnhiềusảnphẩmvàdịchvụđắttiền.Từnhữngngôinhàxâytheophongcáchcổxưaởvùngngoạiôthượnglưuchođếnnhữngchiếcxenhậpkhẩu,từnhữngcâulạcbộthểthaongoàitrờisangtrọngmàhọthamgiachođếnnhữngtrườngtưmàconcáihọtheohọc,họchínhlànhữngbằngchứngsốngchomộtquyluậtđơngiảnvềEOC:Tiêutiềncủangườikhácbaogiờcũngdễhơntiêutiềndochínhmìnhlàmra.

TìnhtrạngEOCrấtphổbiếnởMỹ.Hơn46%sốngườigiàuởMỹchucấpEOCítnhất là150.000đô-lamỗinămchoconcháuđã trưởngthành.Gầnmộtnửasốngườiđãtrưởngthànhcủacácgiađìnhgiàucóđangởđộtuổidưới35nămnàocũngđượcchamẹchucấptiềnbạc.Tầnsuấtchucấpcógiảmxuốngkhinhữngngườiconnhiềutuổihơn.Khoảng1/5sốngườiởđộtuổi45đến55vẫncònnhậntiềntừchamẹ.Hãylưuýrằngcácconsốướctínhnàydựatrênnhữngchươngtrìnhkhảosátđượcthựchiệnvớiđốitượnglàconcáiđã trưởng thànhcủacácgiađìnhgiàucó,và rằngnhữngngườihưởngEOCnàycóxuhướngđánhgiáthấpcảtầnsuấtlẫngiátrịnhữngmónquàmàhọđượcnhận.ĐiềuthúvịlànhữngngườichoEOCthìlạibáocáotầnsuấtvàgiátrịtươngứngcaohơnnhiềusovớiconcáicủamình.

NhiềumónquàthuộcdạngEOCđượctraohếtmộtlần.Vídụ,ôngbàcha

mẹ giàu có tặng con cháu cả bộ sưu tập tiền xu, tem và nhữngmón quàtươngtự.Khoảng1/4bậcphuhuynhgiàucóđãchọncáchnày.Khoảng45%ngườigiàuchitrảphíytế/nhakhoacủaconvà/hoặccháuđãtrưởngthành.

Trongmườinămtới,sốlượngngườigiàuởMỹ(chỉtínhnhữngngườicógiátrịtàisảnròngtừ1triệutrởlên)sẽtăngnhanhgấp5đến7lầnsốhộgiađìnhnói chung.Song songđó,ngườigiàucũng sẽ sinh ranhiềuconcháuhơnđángkểsovớibâygiờ.EOCsẽtăngmạnh.Sốlượngdanhmụctàisảntrịgiá từ1 triệuđô-la trở lênsẽ tăng246%trongmườinămtới; tổngkhốilượng này được định giá trên nhiều nghìn tỉ đô-la. Nhưng cũng gần nhưchừngấytàisảnsẽđượcphânphátđitrướckhicácbậcphụhuynhtriệuphúthànhngườithiêncổ.

ChiphíchoviệcchucấpEOCcũngsẽtănglênrấtnhiềutrongtươnglai.Trường tư,xehơixaxỉ,nhàcửaởvùngngoạiô thời thượng,dịchvụnhakhoavàthẩmmỹvànhiềukhoảnEOCkhácđangtănglênvớitốcđộvượtxachỉsốgiásinhhoạtnóichung.

MARYVÀLAMARLàmthếnàomàMaryvàLamartrangtrảinổihọcphítrườngtưchohai

đứacon?Rõrànglàhọkhôngtrả,màchínhchamẹcủaMaryphảilàmviệcđó.Nhưngđiềunàykhôngphảilàchuyệnlạ,bởicóđến43%triệuphúởMỹđứngratrảhọcphítrườngtưchocháunội,ngoạicủamình.

MớiđâychúngtôiđãthảoluậnvềhìnhthứcEOCnàyvớinhómkhángiảgồmnhữngngườibàtriệuphú.Chúngtôichohọxemkếtquảkhảosátnóitrên,nhưngkhôngthểhiệntháiđộtánthànhhaychỉtríchhànhvinày.Saukhitrìnhbàyxong,chúngtôigiảiđápthắcmắc.Mộtngườiđãnhâncơhộinàyđưaramộttuyênbốnhưsau:

Tiềncủatôiđểlàmgìchứ?Giađìnhcongáitôiđangtrảiquagiaiđoạnkhókhăn,tiềnkiếmrachỉvừađủsống.Cácanhcóbiếtmấycáitrườngcôngquanhđâytoànlàtệnạnhaykhông?Thếnêntôiđịnhgửicháutôiđếntrườngtưđấy.

Chúngtôithấyrõlàngườiphụnữnàykhôngthoảimáicholắmtrongviệcchu cấp EOC cho gia đình con gái. Vấn đề thực sự ở đây không phải làtrườngcôngtrườngtư;vấnđềlàgiađìnhcongáibàđangbịphụthuộcvềmặtkinhtế.Ngaytừđầu,chuyệncongáimìnhlấyphảimộtngườikhôngcókhảnăngkiếmđượcnhiềutiềnkhiếnbàkhóchịu.Congáivàcáccháucủa

bàcóthểsẽkhôngđượcsốngtrongcáimôitrườngtươngxứngvớigiađìnhthuộctầnglớptrungthượnglưucủabà.Vìthế,bàquyếtđịnhcảithiệnhoàncảnhcủahọ.Bàchocongáivàconrểtiềnđểmuamộtngôinhànằmngoàikhả năng chi trả của hai người.Ngôi nhà nằm trong khu thượng lưu, nơiphầnlớncưdânđềugửiconcáiđếntrườngtư.CáchduynhấtđểcácconbàcóthểtrụđượcởnơimứcđộtiêudùngcaonhưvậylàtrôngchờvàonhữngkhoảnEOCcủabà.Nhưngbàđãkhôngnhậnrarằngmôitrườngđógâyranhiều trởngạihơn làmôi trường tựcung tựcấp,ngaycảkhi sự tự lậpđóđồngnghĩavớiviệcphảichấpnhậnmộtlốisốngbớtxahoahơn.

Maryrấtgiốngcongáicủangườiphụnữmàchúngtôivừanóiởtrên.Cảhaiđềunhậnđượcsự“chămsóckinhtếngoạitrú”.Trongcảhaitrườnghợp,người chu cấp đều đặt ramột giả định như nhau là sự “chăm sóc kinh tếngoạitrú”sẽgiúpconcháuvượtquakhókhăn,rồisauđósẽkhôngcònthiếuthốnnữa.NhưngmẹcủaMaryđãsai.BàấyđãchucấpchoMaryrấtnhiềuloạiEOCtrongsuốtbamươinăm,khiếngiađìnhcủaconbàhoàntoànbịphụthuộcvềkinhtế.

Lamarcũngđượchưởnglợitừnhữngkhoảnchucấpnày.Khônglâusaukhihaingườikếthôn,Lamarbắtđầuhọclấybằngthạcsĩ.Chamẹanhtatrảtoànbộhọcphívàcácchiphíliênquan.Đâycũngchẳngphảihiệntượnglạkhi có đến 32% triệu phú ởMỹ chu cấp học phí sau đại học của con emmình.

Đứaconđầu lòngcủahaivợchồngrađời ít lâusaukhiLamarbắtđầuchươngtrìnhhọc.MẹcủaMarykhông thíchcănhộmàbanđầuhaingườithuêgầntrườngđạihọcmàLamartheohọc.Bàpháihẳnmộtđộivệsinhtớiđểlaudọnđịnhkỳ.Tuynhiên,trongtâmtríbà,đókhôngphảilàmôitrườnglý tưởngchogiađìnhcôcongái.Vì thế,bàđãđềnghịgiúphaivợchồngmuanhà.

Sốtiềnvàitrămđô-lamỗithángLamarnhậnđượctừcôngviệctrợgiảngbánthờigianởtrườngchỉgiúpgiađìnhhọvừađủsống.Marythìchỉnộitrợvàkhônglàmgìthêm.

MẹcủaMaryđã thanh toánmộtphầnđángkểchongôinhàcủahaivợchồng.Gần59%cácbậcchamẹtriệuphúcóconcáitrưởngthànhthừanhậnvớichúngtôirằnghọđã“hỗtrợtàichínhđểconcáimuanhà”.MẹcủaMarycũngtrảluônkhoảntiềnvayđểmuanhà.Hãylưuýrằng17%sốtriệuphúmàchúng tôiphỏngvấn trả lời rằnghọcũngcóquyếtđịnh tương tự.Banđầu,mẹcủaMarychỉđịnhgiúphaivợchồngbằngcáchchovaykhônglãi

suất.Nhưngcuốicùngthìnhữngkhoảnnợđóđãchuyểnsangdạngthườnggặphơnlàkhoảnvaykhônghoàntrả,vàcácđốitượngnhậnEOCcũngxemđây là chuyệnbình thường.61% triệuphúMỹđãcungcấpnhững“khoảnvay”nhưvậychoconcái trưởng thànhcủamình.KhiMaryvàLamarđổisangmộtngôinhàđắttiềnhơn,mẹcủaMarylạitiếptụchỗtrợtiềnmuanhà.Cuốicùng,haivợchồngchuyểnđếnkhumàhọđangsốnghiệngiờ.Mộtlầnnữa,ngôinhàlạiđượcmuavớiphầnđónggóplớntừngườimẹ.

Lamar học hết gần bốn nămvà nhận được hai tấmbằng.Hiện giờ, tuyđanglàquảntrịviêncủamộttrườngđạihọcnhưngkhoảntiềnlươnghàngnămchưađến60.000đôlakhiếnhaivợchồngkhómàcóđượcchútcủaăncủađể.Cộngcảkhoản tiền15.000đô-lamàmẹvợchucấpmỗinăm, thunhậpcủahọvẫnkhôngđủcaođểduytrìlốisốngtrungthượnglưucủamình.

ThúvịởchỗLamarvàMarykhôngphảitrườnghợpcábiệt.Khoảng30%sốhộgiađìnhởMỹsốngtrongnhữngcănnhàtrịgiá300.000đô-lanhưngthunhậphàngnămcủacảhộchỉ tốiđa60.000đô-la.TheoMary,với thunhậpcủaLamarcộngthêmtiềnchucấptừmẹ,việctrangtrảinhữngnhucầucơbảncủagiađìnhkhôngphải làquákhókhăn.Cáikhóởđâylàmuaxehơi.CảLamarvàMaryđềuthíchnhữngchiếcxesangtrọngnhậpkhẩu.Vàcứbanămhọlạimuaxemớimộtlần.LàdomẹcủaMary.Khoảngbanămmột lần,bà lạichocongáichỗcổphiếutrongdanhmụcđầutưcủamình,giốngnhư17%triệuphúởMỹvẫnhaylàm.Mộtsốngườinhậnđượcthìgiữcổphiếulại,nhưngMaryvàLamarthìkhông.Họbánngayrồicầmtiềnđimuamộtchiếcxemới!

Điều gì sẽ xảy ra vớiMary và Lamar khimẹ củaMary qua đời?Hiểnnhiênđâylàmốibậntâmlớncủacặpvợchồngnày.Khôngbiếtliệungườimẹsẽđểlạichohọbaonhiêutiền,nhưngchúngtôiđoánrằngkểcảđượcthừakếmộtkhoảnkếchsùthìMaryvàLamarcũngsẽnhanhchóngtiêuxàihếtthôi.Ngaytừgiờhọđãnghĩđếngiatàitừtrêntrờirơixuốngấyrồi.Mộtngôinhàlớnhơn,mộtngôinhàđểđinghỉmátvàmộtchuyếndulịchkhắpthếgiớiđãở trong tầmngắm.Họđãbỏquanguyên tắcnền tảngcủaviệclàmgiàu:

Bấtkểbạncóbaonhiêutiềnchăngnữathìhãyluônsốnggiảndịhơnkhảnăngchophép.

GỐCRỄVẤNĐỀĐasốnhữngngườitrưởngthànhchỉngồikhôngchờkhoảnEOCtiếptheo

đềuthuộcdạngkhôngkiếmđượcnhiềutiền.Cáckhoảntiềntrợcấpthườngđượcdànhđểtiêuxàivàchucấpchođờisốngcaotớimứcphithựctế.ĐâychínhxáclàđiềuđãxảyravớiMaryvàLamar,bởitrưngracáimẽđẳngcấptrung-thượnglưuchínhlàmụctiêucủađờihọ.

PhảichăngnóinhưvậycónghĩalàtấtcảnhữngngườicontrưởngthànhtronggiađìnhgiàucóđềutấtyếusẽtrởthànhnhữngMaryvàLamar?Hoàntoànkhôngphải.Thực ra, theocác số liệu thốngkê, chamẹcàng tích lũyđượcnhiềutàisảnthìconcái trưởngthànhcủahọcàngnhiềukhảnăngsẽsốngcónguyêntắchơnvềmặtkinhtế.HãylưuýrằngtỷlệcócontraihoặccongáitốtnghiệptrườngycủatriệuphúMỹcaohơnnămlầncủamộthộgiađìnhbìnhthường.Tỷlệcóconcáitốtnghiệptrườngluậtcủahọcũngcaohơnbốnlần.

Trảhọcphíchoconcũnggiốngnhưbạnđangdạyconcáchcâucá.ThếnhưngmẹcủaMary lại dạy congái và con rểmìnhviệckhác.Bàdạyhọcáchtiêutiền.Bàdạyhọxembànhưcỗmáyphânphátcá.

Córấtnhiềuhìnhthức“chămsóckinhtếngoạitrú”.Mộtsốcótácđộngtíchcựcđếnkhảnăngkiếmtiềncủangườiđượcnhận,baogồmviệchỗtrợhọcphíchoconbạnvà,quan trọnghơn, làdành riêngnhữngmónquàđểgiúpconbạnkhởinghiệphoặcphát triểncôngviệckinhdoanh.Bằngtrựcgiác củamình, nhiều triệu phú tựmình làm giàu biết rõ điều này.KhônggiốngmẹcủaMary,họ thíchchoconcáicổphiếu tưnhân, loạikhôngthểđembánngayđểmuamộtchiếcxehơinhậpngoạiđược!

Bêncạnhđó,nhữngkhoảnEOCđượcngườinhậndànhriêngchochitiêuvànângcaođờisốnghiệntạigâyranhữngtácđộngkhólường.Chúng tôithấyrằngviệcchucấpnhữngkhoảnnhưthếnàylànguyênnhânhàngđầugiảithíchchosựthiếunănglựckiếmtiềnởconcáitrưởngthànhcủacácgiađìnhgiàucó.Nhữngmónquà“độtxuất”quáthườngxuyênthếnàyluôntácđộngđếntinh thầncủangườinhận, làmthuichộtócsángtạovàkhảnăngkiếmtiềncủahọ.Nhữngmónquàđósẽtạothànhthóiquen,rồiôngbàchamẹsẽphảichucấpchoconcháugầnnhưsuốtđời.

CâuhỏikinhđiểnĐiềuquantrọngởđâylànhữngngườinhậnEOCkhôngphảithànhphần

thấthọchayvôcôngrồinghềnhưbáochívẫnhayđưatin.Thựcra,họđượchọchànhđầyđủvàđanglàmnhữngnghềrấtcógiá.Mườinghềnghiệpmàconcáitrưởngthànhcủacáctriệuphúhaychọnlựalà:

1. Điềuhànhdoanhnghiệp

2. Doanhnhântựdoanh

3. Quảnlýcấptrung

4. Bácsĩ

5. Kinhdoanh/Quảngcáo/Marketing

6. Luậtsư

7. Kỹsư/Kiếntrúcsư/Nhàkhoahọc

8. Kếtoán

9. Giảngviênđạihọc

10. Giáoviên

Mặcdùvậy,khôngthểphủnhậnrằngnhữngngườicontrưởngthànhnhậnđượcEOCrấtkhácsovớinhữngngườikhôngnhận.Chúngtahãyđốichiếutàisảnvàthunhậpcủanhómthứnhấtvớinhómthứhai.Vìđộtuổicóliênquanrấtnhiềuđếncảtàisảnlẫnthunhậphàngnămcủahộgiađìnhnênviệcđảmbảosựnhấtquánvềđộ tuổi rấtquan trọngkhi tiếnhànhsosánh.Cảviệcxemxétsựkhácbiệtgiữahainhómởtừngnhómnghềnghiệpnóitrêncũngrấthữuích,vìcácnhómnghềnghiệpkhácnhaucóxuhướngtạorathunhậpvàgiátrịtàisảnròngkhácnhau.

ChúngtahãyxemmộtkhảosátđượcthựchiệnvớiđốitượngđượcnhậnEOCvàđốitượngkhôngnhậnEOCtrongđộtuổitừngoài40đến55,thuộcmọihoàn cảnhkinh tế khácnhau.Trong8/10nghềnghiệp thuộc tốpđầu,ngườinhậnEOCcómứcgiá trị tài sản ròng thấphơnnhữngngườikhôngnhậnEOC.Vídụ,tínhbìnhquân,nhữngchuyênviênkếtoánởđộtuổixấpxỉnămmươivẫnnhậntiềnchucấptừchamẹchỉcógiátrịtàisảnbằng57%tàisảncủanhữngchuyênviênkếtoáncùngđộtuổinhưngkhôngđượcchucấp.Hơnnữa,thunhậphàngnămcủanhữngchuyênviênkếtoánnhậnEOCchỉbằng78%củanhữngchuyênviênkếtoánkhôngnhậnEOC.

Hãy lưu ý rằng trong thu nhập hàng năm của những kế toán viên nhậnEOCkhôngbaogồmgiátrịcáckhoảnEOCđó.Khinhữngkhoảntiềnkhôngchịu thuếnàyđượccộngvào thunhậpcủahọ thì tínhbìnhquân, thunhậphàngnămcủahọbằng98%nhữngkếtoánviênkhôngnhậnEOC.Mặcdùvậy,giátrịtàisảnròngcủanhómthứnhấtvẫnchỉbằng57%củanhómthứ

hai.

NhữngkếtoánviênnhậnEOCkhôngphảilànhómnghềnghiệpduynhấtcóthunhậpvàtàisảnthấphơn.Bảyloạinghềnghiệpkháccũngcómứcgiátrị tài sản ròng thấphơnnhómkhôngnhậnEOC là luật sưvới62%;nhânviên kinh doanh/quảng cáo/marketing với 63%; doanh nhân tự doanh với64%; điều hành doanh nghiệp/quản lý cấp cao với 65%; kỹ sư/kiến trúcsư/nhàkhoahọcvới76%;bácsĩvới88%;vàquảnlýcấptrungvới91%.

ChỉcóhailoạinghềnghiệpmàtrongđónhómnhậnEOCcótàisảnlớnhơnnhómkhôngnhậnEOC.MặcdùthunhậpthấphơnnhómkhôngnhậnEOCnhưngnhómgiáoviêntiểuhọc/trunghọcnhậnEOCvẫncógiátrịtàisảnrònglớnhơn.Giátrịtàisảnròngcủahọbằng185%nhómkhôngnhậnEOC,nhưng thunhập chỉ bằng92%.Giá trị tài sản ròng củanhómgiảngviênđạihọcnhậnEOCbằng128%củanhómkhôngnhậnEOC,nhưngthunhậpchỉbằng88%.

Cácbậcphụhuynhtriệuphúcóthểhọcđượcrấtnhiềuđiềutừnhữnggiáoviên và giảng viên đại học được nhậnEOC.Nhữngngười này có khuynhhướngtíchlũytàisảnmạnhhơnnhiềusovớinhữngngườiđượcnhậnEOCthuộctámloạinghềnghiệpkhác.Chúngtahãytìmhiểutạisaođasốnhữngngười nhậnEOCnói chung lại có khuynhhướng tích lũy tài sản yếu hơnnhữngngườikhôngnhậnEOC.

1.Việctặngquàthườngkhiếnngườinhậntiêudùng,chứkhôngtiếtkiệmvàđầutưVídụ,cácbậcchamẹtriệuphúthườnghỗtrợconcáimuanhà.Cóthểhọ

làm thếvớidựđịnhgiúpcon“cóbướckhởiđầu thuận lợi”.Họđinhninhrằngnhữngmónquànhưvậylàchuyệnhãnhữuvàchỉcómộtlầntrongđời.Họlầmtưởngrằngnhữnghỗtrợvềmặttàichínhsẽgiúpconcáisaunày“tựđứngvữngbằngđôichânmình”.Nhưngtrongphânnửasốtrườnghợp,họđãlầm.

Nhữngđứa con nhậnEOCcủa chamẹ thườngkhông có đượcmức thunhậpnhưkỳvọng.Màtốcđộtăngthunhậpdựavàonhữngmónquàthườngxuyênđócũngkhôngbắtkịpmứcđộtiêudùngcủahọ.Hãynhớrằngnhữngngôinhàđắttiềnthườngtọalạcởnhữngnơikhudâncưcómứctiêudùngcao,nơiđòihỏinhiềuthứxaxỉđểtôđiểmchocuộcsống.Đểhòahợpvớibốicảnhnơinày,ngườitaphảiănmặc,bàitrísânvườn,bảodưỡngnhàcửa,

sắmsửaxecộ,nộithất…saochophùhợpvớixungquanh.

Dođó,mộtkhoảnhỗtrợmuanhà,chodùlàmộtphầnhaytoànbộ,cũngcóthểđặtngườinhậntiềnvàovòngquaytiêudùngvàtiếptụcphụthuộcvàongườicho tiền.Nhưng thường thìđasốhàngxómcủangườinhận tiền lạikhôngnhậnbấtkỳkhoảnchucấpnàotừchamẹhọ.Họhài lòngvàtựtinvàocáchsốngcủamìnhhơnnhữngngườinhậnEOC.Tronghoàncảnhđó,nhiều người nhậnEOC trở nên nhạy cảm với nhu cầu cần được rót thêmEOC.Địnhhướngcủahọcóthểthayđổirấtnhanh,từmộtngườiphấnđấutựkiếmtiềnthànhmộtngườisuốtngàytrôngchờcáckhoảnchucấp.Vàhọgầnnhưkhôngthểnàotíchlũyđượctàisản.

EOCdướidạngtiềnmặtkhôngphải làhìnhthứcduynhất làmnảysinhnhucầutiêudùng.VídụnhưtrườnghợpcủahaivợchồngtriệuphúđãtặnganhcontraiBillcùngcondâuHelenmộttấmthảmtrịgiátới9.000đô-lamàchúngtôinghenóilàđượckếttừhàngtriệunútthắtbằngtay.Billlàmộtkỹsưdânsựlàmviệcchochínhquyềnbang.Anhtakiếmđượcchưatới55.000đô-lamộtnăm.Chamẹanh tacảmthấycó tráchnhiệmphảigiúpcon traimìnhduytrìmứcsốngvà“phẩmgiá”saochotươngxứngvớingườiđãtốtnghiệpmộttrườngđạihọcdanhtiếng.Tấtnhiên,tấmthảmxahoaấytỏralạcloàitrongcănphòngchấtđầynhữngmónnộithấtmualạivàchùmđènrẻtiền.ThếnênBillvàHelencảmthấyphảimuathêmnộithấtnhàbếpbằngloạigỗđắt tiền,mộtbộđènchùmphalê,bátđĩabằngbạcvànhữngchiếcđèn trang trí sang trọng.Thế là, tấm thảm9.000đô-lamàchamẹ tặngđãkhiếnvợchồngBill tiêu thêmmộtmón tiềngầnbằnggiá trịmónquàcho“nhữngmónđồtriệuphú”khác.

Một thời gian sau,Bill lại nói vớimẹmình rằng hệ thống trường côngtrongkhuvựckhôngcòntốtnhưhồianhtahọctiểuhọcnữa.Mẹanhtađáprằngbàsẽtrảmộtphầnhọcphí trườngtưchohaiđứaconBill.Tấtnhiên,Bill và Helen có toàn quyền quyết định xem có nên cho con theo học ởtrườngtưhaykhông.MẹcủaBillsẽtrả2/3họcphí;haivợchồngtrảphầncònlại.Trongtrườnghợpnày,khoảnchucấp12.000đô-larốtcuộclạilàmBillvàHelentốnmất6.000đô-lamỗinăm.

Hơnthếnữa,BillvàHelenchưalườngtrướcnhữngchiphíphátsinhcủaviệc gửi con cái đến trường tư.Ví dụ, ngoài tiền học phí, trường thườngxuyênyêucầugiađìnhđónggópthêm.Họcũngcảmthấymìnhphảimuamộtchiếcxebảychỗđểthamgianhữngchuyếndãngoạibằngxehơicủatrường. Con cái họ giờ đây được tiếp xúc với bạn bè cũng như các phụ

huynhcóxuhướng tiêudùngcaohơnnhiềusovớinhữngngườiở trườngcông.Hènày chúngmuốnđượcđi du lịch châuÂu.Một phần lý doxuấtpháttừmôitrườnggiáodụcvàquátrìnhxãhộihóacủachúng.NhữngngườinhậnEOCcónhiềukhảnănggửiconđếntrườngtưhơnnhữngngườikhôngnhậnEOC.(MặcdùvềtổngthểthìsốhọcsinhởtrườngtưlàconemnhữngngườikhôngnhậnEOClạinhiềuhơn,lýdolàvìsốngườikhôngnhậnEOCđônghơnnhiềusovớisốngườinhậnEOC).

2.Nhìn chung, người nhậnEOCkhông bao giờ thực sựtách bạch giữa tài sản của mình và tài sản của cha mẹmìnhCólẽTonyMontage,nhàquảnlýtàisảnchuyênnghiệp,đãdiễnđạtýnày

tốthơncả:

Những người nhận tiền chu cấp, những đứa con trưởng thành của cáctriệuphú,cảmthấyrằngtàisảnvàvốnliếngcủachamẹcũngchínhlàthunhậpcủamình…khoảnthunhậpđểhọtiêuxài.

MộttrongnhữnglýdochínhkhiếnnhữngngườinhậnEOCnghĩmìnhdưdảlàbởivìhọnhậnđượcnhữngkhoảnchucấptừchamẹ.Vàngườinghĩmìnhdưdảvềtàichínhsẽcóxuhướngchitiêunhiều,bấtchấpviệchọcóthunhậpchỉbằng91%và tài sảnchỉbằng81%nhữngngườikhôngnhậnEOC.

Chúng ta hãy xem xét sự việc từ góc nhìn của một người nhận EOC.Trong suốtnhữngnăm tháng trưởng thành,Williamnhậnđượckhoảnchucấpkhôngphảinộpthuếhàngnămlà10.000đô-latừchamẹ.Williamnămnayđã48tuổi.10.000đô-lathunhậpkhôngphảiđóngthuếnàycóthểđượcxemnhưlợinhuậncủamộtkhoảnvốntrịgiábaonhiêu?Giảsửlợinhuậnlà8%.Nhưvậykhoảnvốnđósẽ là125.000đô-la.Giờhãycộngsố tiềnnàyvàogiátrịtàisảnròngcủaanhta.KếtquảlàsốtiềnmàWilliamnghĩrằngmìnhđangcónhiềuhơn125.000đô-lasovớisốtiềnanhtathựccó.

Ngày càng có nhiều người trưởng thành không được dạy về giá trị củaviệcđộclậpvềmặtcảmxúcvàkinhtếnhưchamẹcủahọ.Làmsaođểcácphụhuynhbiếtđượcđứacontraiđãtrưởngthànhcủamìnhcóđộclậphaykhông?Họcóthểápdụng“HiệuứngMontage”đểkiểmchứng.

SaubữatốicủalễTạơnởnhàchamẹ,anhJamesđãnóichuyệnvớihaingười.ChamẹJamesnóihọđãquyếtđịnhhiếntặngtrườngđạihọctưnhân

củađịaphươngvàiphầnđấtffaithươngmại“củagiađìnhhọ”.Chaanhnói:“Chabiếtconsẽhiểurằngtrườngđạihọcnàysẽthuđượcnhiềulợiíchtừmộtmónquànhưvậy”.VàJamesgiãynảylên,nhấtđịnhkhôngđồngý.

PhảnứngcủaJameskhôngphảilàkhóđoán.Anhtachưabaogiờngừngnhậntiềntrợcấptừchamẹsuốtkhoảngthờigianqua,dùđãtrưởngthành.Anhtacầnmộtkhoảntiềnđềuđặnhàngnămtươngđươngvớikhoảng20%thunhậpcủamìnhđểtrangtrảicáckhoảnchiphí.Anhtaxemcáiýtưởnghiếnđấtchotrườngđạihọclàmốiđedọađốivớinguồnthunhậptươnglaicủamình.

GiốngnhưnhiềungườinhậnEOCkhác,Jamescoimìnhlàngườitựlập.Thực tế thìkhoảng2/3 sốconcái trưởng thànhđềuđặnnhậnđượckhoảnEOCđángkểtừchamẹluôntựphongmìnhlàthànhviêncâulạcbộ“Tôi-tự-mình-làm- được-đấy”. Chúng tôi rất ngạc nghiên khi trong các buổiphỏngvấn,nhữngngườinàythảnnhiênkhẳngđịnhrằng:“Từngđồngđô-lachúngtôicóđềudochúngtôitựkiếmra”.

3.NgườinhậnEOCphụthuộcvàothẻtíndụnghơnsovớingườikhôngnhậnEOCNhững người đều đặn được chamẹ cho tiền hoặc những thứ tương tự

thườngrấtlạcquanvềtìnhhìnhkinhtếcủamình.Trạngtháilạcquannàyliênquanmậtthiếtvớinhucầutiêutiềncủahọ.Nhưngphầnlớnsốtiềnnàyhọ lại không sẵn trong tay,mànó làkhoảnEOCcủangàymai.Vàhọđãphảnứngbằngcáchsửdụngnhữngchiếcxemuachịuđểxoadịunhữngvấnđềvềdòngtiềncủamình,đồngthờicóxuhướngsốngtrongsựgiảđịnhrằngmột ngày nào đómình sẽ được thừa kếmột khoản kếch sù - không nhưnhữngngườikhôngnhậnđượcEOC,vốníttrôngchờ“mónquà”này.

Măcdùtổngthunhậphàngnămcủahộgiađìnhchỉbằng91%vàtổnggiátrịtàisảnròngchỉbằng81%sovớinhómkhôngnhậnEOC,nhưngnhữngngườinhậnEOC lại cóxuhướngvaymượncaohơnđángkể.Khoảnvaynàyđượcdùngchomụcđích tiêudùngchứkhôngphảiđầu tư.Ngược lại,nhữngngườikhôngnhậnEOClạivaymượnđểđầutưnhiềuhơn.Mặtkhác,tronggầnnhưtấtcảnhữngloạisảnphẩmdịchvụtíndụngcóthểhìnhdungrađược,nhữngngườinhậnEOCthựchóatổngthunhậpcủahọnhiềuhơnngườikhôngnhậnEOC.Điềunàyđượcápdụngchocảtầnsuấtsửdụngtíndụnglẫnsốtiềnthựctếphảitrảcholãisuấtdưnợ.Nócũngápdụngchocảnhữngkhoảnvaycánhânvàphầnchưathanhtoáncủasốtiềnnợtrênthẻtín

dụng.NgườinhậnEOCvàkhôngnhậnEOCkhôngkhácnhaunhiềutrongcách sử dụngdịch vụ chovaymuanhà hoặc trong cách phânbổ tiền chonhữngmục đích như vậy. Tuy nhiên, thành phần được cho tiềnmua nhàcũngchiếmtỷlệkhácaotrongnhómnhữngngườinhậnEOC.

4. Người nhận EOC đầu tư ít hơn nhiều so với ngườikhôngnhậnEOCKếtquảkhảosátchothấymỗinăm,nhữngngườinhậnEOCđầutưíthơn

65%sovớinhữngngườikhôngnhậnEOC.Đâylàconsốướctínhhếtsứcdèdặt vì cũng như nhiều người lạm dụng tín dụng khác, những người nhậnEOC thường phóng đại số tiềnmình đầu tư.Ví dụ, họ thường quên cộngthêmnhữngkhoảnmua tíndụng lớnkhi tính toán tổngchi tiêu thực tếvàthóiquenđầutư.

Tuynhiên,chuyệngìcũngcóngoại lệ.Cácgiáoviênvàgiảngviênđạihọc nhận EOC vẫn duy trì được nếp sống tiết kiệm ngang với các đồngnghiệpkhôngnhậnEOC,thậmchícòntiếtkiệmhơn.Khảnănghọtiếtkiệmvà đầu tư khoản tiền nhận được từ chamẹ của họ cao hơn nhiều so vớinhữngngườinhậnEOCtrongcáclĩnhvựcnghềnghiệpkhác.

Như chúng tôi đã nói, những người nhận EOC thuộc diện khách hàng“siêu tiêu dùng” và có khuynh hướng vay nợ.Mức sống của họ cao hơnnhiềusovớimứcbìnhquâncủanhữngngườikháccóthunhậptươngđương.NhưngngườitathườngnghĩmộtcáchsailầmrằngnhữngngườinhậnEOCchỉquantâmđếnnhucầuvàlợiíchcủamình.Điềunàykhôngđúng.Bìnhquân,ngườinhậnEOCquyêngóptừthiệnnhiềuhơnđángkểsovớinhữngngườikháccócùng thunhập.Vídụ,nhữngngườinhậnEOCcó thunhậphàngnămcủahộgiađìnhlà100.000đô-lathườngquyêngóp6%trongsốđóchocácmụcđíchtừthiện,trongkhimứcbìnhquâncủatấtcảnhữnghộgiađìnhcócùng thunhậpchỉ làkhoảng3%.Consố6%tươngđươngvớimứcquyêngóptừthiệnbìnhquâncủanhữnghộgiađìnhcóthunhậphàngnămtừ200.000đô-lađến400.000đô-la.

NhưngchodùhàophónghaykhôngthìnhữngngườinhậnEOCcũngtiêudùngnhiềuhơn,vìthếhọcóíttiềnđểđầutưhơn.Mộtngườicóíttiềnhoặckhôngcótiềnđầutưnhưnggiỏinắmbắtcơhộiđầutưsẽthuđượcnhiềulợiích. Đây chính là trường hợp mà một giảng viên trẻ chuyên ngành kinhdoanhmớiđâyđãgặpphải.

Anh,mộtngườinhậnEOC,đượcyêucầudạymộtkhóavềđầutưtrongmộtchươngtrìnhliênthông.Thínhgiảcủaanhlànhữngngườicóhọcvấnvà thu nhập cao. Anh trình bày về rất nhiều chủ đề khác nhau, từ nguồnthôngtinđầutưđếncáchthứcđịnhgiácổphiếuchàobáncủanhiềutậpđoàncổphầnhóa.Thínhgiảhết lờikhenngợi.Trong lĩnhvựcchuyênmôncủamình, anh được đào tạo rất tốt. Anh có bằng tiến sĩ quản trị kinh doanh,chuyênngànhtàichính.Tuynhiên,khikhóahọcgầnkếtthúc,mộtthínhgiảđãhỏianhmộtcâuđơngiản:

- Tiến sĩ E., tôi có thể hỏi về danhmục đầu tư cá nhân của ông đượckhông?Ôngđầutưvàonhữnggì?

Câutrảlờicủaanhkhiếngầnnhưcảlớpngãngửa:

-Hiện tại, tôi không đầu tư gì nhiều. Tôi quá bận với việc trả nốt haikhoảnvaymuanhà,mộtkhoảnvaymuaxehơi,tiềnhọcphí…

Vềsau,mộtthànhviêntronglớpđónóivớichúngtôi:

-Chẳngkhácgìmấygã viết sáchvềnhữngchiêu thức thuhútphụnữ.Hóaraanhtachẳngquenđượccônàotrôngưanhìnmộttí.

Bạncó thể thắcmắc tại saocáccốvấn tàichínhcủanhữngngườinhậnEOCtíchlũytàisảnkémlạikhôngnhấnmạnhvàosựtiếtkiệm.Vìtronghầuhếtcáctrườnghợp,phạmvitậptrungcủacốvấnđầutưrấthạnhẹp.Họbáncác dự án đầu tư và đưa ra lời khuyênđầu tư.Họkhôngdạykháchhàngsống tiết kiệm và dự trù ngân sách.Nhiều người thấy bối rối khi nói vớikháchhàngrằnglốisốngcủaôngtaquáxahoa.

Côngbằngmànói,nhiềungườicóthunhậpcaocũngnhưcốvấntàichínhcủahọkhônghềbiếtmộtngườiởđộtuổinhấtđịnhvàkiếmđượcmứcthunhậpnhất định thì nên có bao nhiêu tài sản.Thêmvàođó, các cố vấn tàichínhthườngkhôngbiếtrằngmỗinămkháchhàngcủahọnhậnđượcnhữngkhoản chu cấp đáng kể từ chamẹ. Dựa vào báo cáo thu nhập của kháchhàng,họchỉcóthểđưaralờikhuyênnhưsau:

“Chà,ôngBillạ,ởtuổibốnmươitưvàkiếmđược70.000đô-lamộtnămthếnàythìôngđanglàmkhátốtđấy.Bằngchứnglàôngcómộtngôinhàxinhxắn,du thuyền,mấychiếcxehơinhậpkhẩu,cáckhoảnquyêngóp từthiện,vàthậmchílàdanhmụcđầutưcủaôngnữa”.

NhưngchắcngườicốvấnsẽkhôngcảmthấythếnữanếuBillnóichoanhtabiếtvềkhoảntrợcấpkhôngphảiđóngthuế20.000đô-lamàôngtanhận

đượchàngnămtừchamẹmình!

Điềuquantrọngởđâylàphảinhấnmạnhvàomộtvấnđềxuấthiệnxuyênsuốtcuốnsách.KhôngphảitấtcảconcáitrưởngthànhcủacáctriệuphúđềulàUAW.Thườngchỉcóngườinàođượcchamẹchothậtnhiềutiềnđểduytrìmứcsốngcaomới trở thànhUAW.Nhưngvẫncónhiềungườikháccóchamẹ là triệu phú nhưng lại trở thành PAW.Ta có thể thấy điều này ởnhữngbậcphụhuynhsốngtiếtkiệm,nềnếpvàtruyềnlạinhữngphẩmchấtnày,cùngvớisựđộclập,choconcáihọ.

Tuynhiên,báochíđạichúnglạithườngvẽramộtbứctranhkháchẳn.HọrấthaychờchựcnhữngcâuchuyệnkiểuAbeLincoln(*).Họbikịchhóahoàncảnhxuấtthânvàmộtngườicóthểtừtầnglớplaođộnggặtháiđượcthànhcông.Họđưaracácbằngchứngmanghơihướnggiai thoạirằngquátrìnhtôiluyệntrongnghèokhólàđiềukiệntiênquyếtđểtrởthànhmộttriệuphúởMỹ.NếuđiềuđóđúngthìchắcngàynaynướcMỹphảicóítnhất35triệuhộgiađìnhtriệuphúrồi.Nhưngchúngtabiếtconsốthựcchỉbằngkhoảng1/10con số giả tưởng đó thôi.Và hầu hết các triệu phú là con cái của nhữngngườikhôngphảitriệuphú-luậnđiểmnàycólý,bởisốngườikhôngphảitriệuphúcaogấp30lầnsốtriệuphú.

HÃYDẠYCONBẠNCÁCHCÂUCÁKhichúngtôigiảngvềmốiquanhệgiữaEOCvànhữngthànhtựuvềmặt

kinhtế,nhiềuthínhgiảđãcóchungmộtcâuhỏi:“Nếukhôngnênchotiềnthìhình thứcchucấpnàocó lợihơn?”.Họrấtháohứcmuốnbiết làmthếnào để nâng cao năng lực kinh tế của con emmình.Ở đây,một lần nữachúngtôilạinhắchọrằngdạyconbiếtsốngtiếtkiệmmớilàđiềutốiquantrọng.Bằngkhông,nhữngđứa trẻ sẽ lớn lên thànhnhữngngười lớn“siêutiêudùng”,suốtnhữngnămthángtuổitrẻchotớitậnlúctrungniên,chúngvẫnkhôngbiếttựcâucámàlúcnàocũngcầnnguồncungcấpcá.

Bạn có thể chuyển giao cho con cái những gì để giúp chúng trở thànhnhữngngườilớncókhảnăngkiếmđượcnhiềutiền?Bạncóthểchochúngcáigì?

Ngườigiàuluônđánhgiárấtcaogiátrịcủamộtnềngiáodụcchấtlượng.Chúngtôiđãhỏicáctriệuphúrằnghọcóđồngývớituyênbốsauđâyhaykhông:

Nhữnggìhọcđượcởtrườnghầunhưkhônggiúpíchgìchotôitrong

việcbươnchảikiếmsốngngoàiđờithực.

Kếtquảnhưsau:

-14%đồngý;

-6%khôngcóýkiến;

-80%cònlạikhôngđồngý.

Đó chính là lý do các triệu phú dành rất nhiều nguồn lực cho việc họchànhcủaconemmình.Vàkhoảnchucấptừchamẹmàcáctriệuphúthườngnhắcđếnnhấtchínhlàhọcphí!

Tỷlệtriệuphúđềcậpđếnnhữnghìnhthứcchucấpkhácnhỏhơnnhiều.Khoảng1/3nhậnđượcsựhỗtrợtàichínhkhimuangôinhàđầutiên;khoảng1/5nhậnđượcmộtkhoảnvaykhôngtínhlãitrongsuốtcuộcđời;chỉcó3/5làtừngđượcbốmẹchotiềnđểthanhtoánchocáckhoảnvaythếchấp.

Vậyđể saunàykhi trưởng thành, con cái bạn cónhiềukhảnăng thànhcôngvềmặtkinhtếhơnthìngoàiviệcchoconcáiđihọc,bạnhãytạonênmộtmôi trường đề cao những suy nghĩ và hành động độc lập, trân trọngnhữngthànhtíchcánhân,cũngnhưtưởngthưởngchotinhthầntráchnhiệmvà khả năng lãnh dạo. Vâng, những thứ tuyệt vời nhất trên đời này lạithườngmiễnphí.Hãydạyconbạntựđứngtrênđôichânmình.Cáchnàyíttốnkémvềmặt tàichínhmàvềlâudài,nólạimangđếnnhữnglợi íchtốtnhấtchocảconcáilẫnchamẹ.

Cóvôsốvídụvềmốiquanhệnghịchđảogiữakhảnăngthànhcôngvềkinh tế và sự hiện diện của các khoảnEOC lớn.Những dữ liệu riêngmàchúngtôithuthậpđượctrongsuốthaimươinămqualiêntụcxácnhậnkếtluậnnày.Ngoàihọcphíđạihọcra,hơn2/3sốtriệuphúởMỹkhôngnhậnthêmbấtkỳkhoảnchucấpnàotừchamẹnữa.Màphầnlớntrongsốnàycóchamẹlàtriệuphú.

ChỉlàmconcáiđãyếucàngthêmyếuĐasốcáctriệuphúcóítnhấtlàhaiđứacon.Thôngthường,đứaconkiếm

đượcnhiềutiềnnhấtsẽnhậnđượcphầntàisảnnhỏnhấttừchamẹ,cònđứaconkiếmđượcíttiềnnhấtthìđượcnhậncảEOClẫnphầntàisảnlớnnhất.

Giờhãy thử tưởng tượngbạn làmộtôngbố,mộtbàmẹ triệuphú.Bạnthấyrằngđứaconlớnnhấtcủamìnhngaytừnhỏđãtỏrađộclập,luôncố

gắngđạtđượcthànhtíchtốtvàrấtcónềnếpkỷluật.Theobảnnăng,bạnsẽnuôidưỡngnhữngphẩmchấtnàybằngcáchkhôngcốkiểmsoátcácquyếtđịnhcủacon.Thayvàođó,bạndànhnhiều thờigianđểgiúpmộtđứaconkháckémlanhlợihơntrongnhữngquyếtđịnhcủanó, thậmchíbạnquyếtđịnh thaycon luôn.Vàkếtquả làbạngiúpđứamạnhcàng thêmmạnhvàlàmđứayếungàycàngyếuhơn.

SảnphẩmcủaEOCĐiềugìxảy rakhi“nhữngđứa trẻyếuớt” trưởng thành?Chúng thường

thiếu tính sáng tạo.Đa số trườnghợp, chúngkhôngkiếmđược bao nhiêutiềnnhưnglạicókhuynhhướngtiêuxàirấtmạnh.Đólàlýdovìsaochúngcầnđếnnhữngkhoảntrợcấpkinhtếđểduytrìmứcsốngmàchúngđãquenđượchưởngkhicònởnhàchamẹ.Mộtlầnnữa,chúngtôinhắclạirằng:

Nhữngđứacontrưởngthànhcàngđượcchonhiềutiềnthìcàngtíchlũyđượcrấtít,trongkhinhữngngườiđượcchoíthơnlạitíchlũyđượcnhiềuhơn.

Mốitươngquannàyđãđượcchứngminhbằngcácsốliệuthốngkê.Tuyvậy,nhiềuphụhuynhvẫnnghĩrằngtàisảncủahọcóthểtựđộngbiếnconcáithànhnhữngngườitựchủvềkinhtế.Họđãnhầm.Sựnềnếp,tínhkỷluậtcũngnhưđầuócsángtạokhôngthểmuađượcbằngtiềnnhưxecộhayquầnáo.

Vídụdướiđâysẽminhhọachoquanđiểmcủachúngtôi.

Mộtcặpvợchồnggiàucónhấtquyếtđemđếnchocongáihọ,côBPF,mọilợithếcóthể.KhicôBPFtỏýmuốnmởcôngtyriêng,chamẹcôđãbỏtiềnrađểgiúpcô,bởihọkhôngmuốncôphảivaynợhaygặpbấtcứkhókhăntàichínhnào.CôBPFkhôngphảiđónggópgìcả.Khôngchỉcóthế,chamẹcôcòntiếptụccấpvốnchoviệckinhdoanhcủacô,hỗtrợluôncảtiềnsinhhoạt.CôngtyđemvềchocôBPF50.000đô-lamỗinăm,cònchamẹcôvẫnchucấp thêmgần60.000đô-ladướidạng tiềnmặtvàcácdạngkhác.

Kết quả của “môi trường lý tưởng”này là giờđây, côBPFđãgầnbốnmươituổinhưngvẫnsốngtrongnhàcủachamẹ,vàchamẹcôvẫnróttiềnchocôngtycủacôvớiniềmtinrằngmộtngàynàođó,côBPFsẽthựcsựđộclập.

Vềvấnđềnày,chúngtôikhôngđượclạcquannhưchamẹcủacô,bởilẽ

nhữngdoanhnhânthànhcôngnhấtkhônggiốngnhưcôBPF.

Muamộtchiếcxegiá45.000đô-lamàkhôngcầnthươnglượnggiácảhoặccácđiềukhoản.

Chi5.000đô-lachomộtchiếcđồnghồđeotay,2.000đô-lachomộtbộquầnáovà600đô-lachomộtđôigiày.

Trảhơn7.000đô-lalãisuấtdưnợtrênthẻtíndụng.

Trảhơn10.000đô-lacácloạiphíthamgianhữngcâulạcbộthểthaongoàitrờiởđịaphương.

LiệucóbaonhiêungườiđangởgiaiđoạnkhởinghiệpmàđạtđượcnhữnggìcôBPFđạtđượcchỉtrongmộtnăm?Hầunhưchẳngmấyailàmđược.

Công ty của cô BPF cũng không hẳn là thành công khi liên tục nhậnnhững khoản trợ cấp lớn từ cha mẹ cô, một cách trực tiếp và gián tiếp.Nhữngđiềukiệnlýtưởngmàhọtạorachocôchínhlàbướckhởiđầuđểcôtiêuxàimạnhtaychocácsảnphẩmxaxỉ.Côcũngkhôngmấytâmhuyếtvớicôngtymình.

XétvềlýthìcôBPFchẳngcómấynỗilo,bởicôcókhoảnchucấphàophóngtừchamẹ,ấyvậymàlúcnàocôcũngnơmnớpsợhãi.Côchochúngtôibiết,côcóđến12nỗisợlớn.VàđâylàvàinỗisợđiểnhìnhcủacôBPF:

Tàisảncủachamẹbịđánhthuếnặngnề;

Phảicắtgiảmđángkểtrongmứcsống;

Côngtylụnbại;

Khôngđủtàisảntíchlũyđểantâmnghỉhưu;

Bịanhemruộtganhghétvìđượcchamẹhỗtrợtàichínhnhiềuhơn.

Nhưvậy, chamẹcôBPFđãkhôngđạtđượcmục tiêu làđểcongáihọ“khôngbaogiờphảilonghĩ”.Phươngphápmàhọápdụngđãchorakếtquảngượclại.Ngườitathườngcốchechắnđểconmìnhkhỏiđốimặtvớinhữngkhókhănkinh tế,nhưng tháiđộbảobọcđó lại thường tạonênnhữngconngườiluônbấtanvềtươnglai.

KếtquảcủaviệckhôngnhậnEOC

Chữkýcủabạnđánggiábaonhiêu?Điềunàytùythuộcvàocáchnóđượcsửdụng.MộtchữkýđãgiúpPaulOrfaleathànhlậpcôngtymangbiệtdanhcủaông-Kinko’s.

Orfaleagâydựngcơnghiệptừ5.000đô-lavaycủachavàonăm1969,giờđâydoanhthuhàngnămcủaKinko’sđãđạthơn600triệuđô-la.NhưnghẳnsẽkhôngcóthànhcôngđónếuchamẹcủaOrfaleatạorachocontrai“môitrườnglýtưởng”giốngcủacôBPF.Vàôngấysẽkhómàthànhcôngđượcnhưhômnay.

ÔngOrfaleacómộtthứmàtấtcảcácchủdoanhnghiệpthànhcôngđềucó:dũngcảmchấpnhậnrủirotàichính.NhưngcôBPFthìhầunhưkhôngphảiđốidiệnvớirủironào.

TừđiểnWebster’sđịnhnghĩasựdũngcảmlà“sứcmạnhtríóchoặctinhthầnđểđươngđầuvớinghịchcảnh,mốinguyhiểmhoặcthửtháchcamgo”.Lòngdũngcảmlàthứcóthểphấnđấuđểcó.Nhưngnókhôngthểđượcnuôidưỡngtrongmộtmôitrườngtriệt tiêumọirủiro,mọikhókhăn,mọinguyhiểm.VìkhôngcósựdũngcảmđónêncôBPFkhôngdámrờinhàchamẹ,mởrộngkinhdoanhvàtừchốinhữngkhoảnEOClớnhơn.

Đểlàmviệctrongmộtmôitrườngthưởngphạttheonăngsuấtcũngcầnsựdũngcảm.Đasốnhữngngườigiàuđềudũngcảm.BằngchứnglàphầnlớntriệuphúởMỹđềulàdoanhnhântựdoanhhoặcngườilàmnghềtựdođượctrảtiềndựatrênmộtcơsởmangtínhthúcđẩy.Hãynhớrằngchodùchamẹhọ giàu có hay không thì hầu hết các triệu phú ởMỹ đều làm giàu bằngchínhsứclựccủamình.Họdũngcảmnắmbắtcơhộilàmăn,màcáccơhộikinhdoanhthìluôncórủirođikèm.

Một trong những doanh nhân vĩ đại nhất, đồng thời là nhân viên kinhdoanhxuấtsắcphithườngcủamọithờiđại,RayKroc,cũngtìmkiếmlòngdũngcảmđókhituyểnchọncácchủnhânvàgiámđốcđiềuhànhtiềmnăngchochuỗinhàhàngnhượngquyềnMcDonald’s.Krocchàođóntấtcảnhữngnhânviênbánhàngquađiệnthoạivìkhôngdễgìtìmđượcnhữngngườicóđủdũngcảmđểchịusựđánhgiánghiêmkhắcdựatrênhiệuquảlàmviệc.KroctiếpxúcvớiBettiAgatelầnđầutiênkhicôgọiđiệnkhônghẹntrướcchonhữngngườilàmviệctrongkhutàichínhởChicago.ThưkýcủaKrochỏi:“VìcớgìmộtngườiDoTháilạiđibánKinhthánhcủangườiCônggiáochứ?”,vànhậnđượccâutrảlời:“Kiếmsống”.Krocgiảithíchrằngbấtcứaiđủdũngcảmđể làmcáiviệcmàBettiAgateđang làmđều làứngcửviênsánggiáđểmuamộttrongnhữngcửahàngnhượngquyềncủamình.Vàông

bán nhà hàng nhượng quyền đầu tiên ngoài phạm vi California cho BettiAgatevớimứcgiá950đô-la.

Trongđờimình,côBPFđãthựchiệnbaonhiêucuộcgọikhônghẹntrướckiểunhưvậy?Khôngcuộcnào.Hầuhếtnhữngngườimuasảnphẩmcủacôđềulàbạnbèhoặcbạnlàmăncủachamẹvàhọhàng.Liênhệvớinhữngngườinàythìcầmchắcphầnthắngrồi.

Cácbậcphụhuynhthườnghỏichúngtôicáchđểkhơidậylòngdũngcảmtrongconemhọ.Chúng tôikhuyênhọnênđểnhữngchàng trai côgái ấyđược tiếpxúcvớinghềbánhàng.Hãykhuyếnkhíchconbạn tranhcửvàoban cán sự lớp khi chúng học tiểu học hoặc trung học. Chúng sẽ phải tựquảng cáo bản thânmình trước toàn thể bạn bè.Đi làm nhân viên bán lẻcũnglàmộtcáchđểchúngnhậnđượcnhữngđánhgiáhếtsứckháchquan.

Và như chúng ta thường nhất trí với nhau, đối với những người thànhcôngvềmặtkinhtếthìvẻngoàiítquantrọnghơnrấtnhiềusovớisựdũngcảm,tínhkỷluậtvàýchíquyếttâmcủahọ.

Đ

Chương6HÀNHĐỘNGTÍCHCỰCConcáiđãtrưởngthànhcủahọđềutựlậpvềkinhtế

asốcácbậcphụhuynhtriệuphúcóconcáiđãtrưởngthànhđềumuốngiảmquymôtàisảncủamìnhtrướclúcquađời.Hiểnnhiênđâylàmột

quyếtđịnhhợplý,bởikhônglàmvậythìtheochínhsáchthuếcủaMỹ,concáihọsẽphải trảkhoảnthuếdisảnrất lớn.Quyếtđịnhchiasẻ tàisảnvớiconcáithìdễrồi,nhưngquyếtđịnhchianhưthếnàomớikhó.

Cáctriệuphúcóconnhỏluôntinrằngviệcphânchiatàisảnkhôngphảilàvấnđề to tátvàchỉviệcchiamộtcáchcôngbằng.Vídụ,nếucóbốnđứacon,họsẽ“phânchiađồngđềuchocảbốnđứa,mỗiđứa25%”.

Tuynhiên,công thứcnàysẽ trởnênphức tạpkhiconcái trưởng thành.Vậythìcáctriệuphúhãylưuýtớinhữngpháthiệnquantrọngmàchươngtrìnhnghiêncứucủachúngtôiđãtìmrasauđây:

Chamẹcócongái trưởng thànhnhưngkhôngđi làmvàcon trai trưởng thành thất nghiệp “tạm thời” có khuynhhướngsẽchucấprấtnhiềuEOCchonhữngđứaconnày.Chúngcũnggầnnhưchắcchắnsẽnhậnđượcphầntàisảnthừakếlớnhơnsovớinhữngđứaconkhác.

NhữngđứaconthànhcôngvềmặtkinhtếcókhảnăngsẽnhậnđượcmứcEOCthấphơnvàphầntàisảnthừakếnhỏhơn.

Nhiều người trong số con cái có khả năng làm ra nhiềutiềnkhônghềnhậnmộtxunàotừtàisảncủachamẹ.Tuynhiên,đólạichínhlàmộttrongnhữnglýdokhiếnhọtrởnêngiàucó!

NGƯỜINỘITRỢAHAYB?Đa phần sự chênh lệch trong giá trị các khoản chu cấp dành cho từng

ngườiconcóthểđượcgiảithíchbằngloạihìnhnghềnghiệp,địavịkinhtếxãhộivàgiới tínhcủangườiconđó.Chúng tôi thấyrằng trongcácnhóm

nghềnghiệpchínhthìnhữngngườiởnhànộitrợcókhảnăngcaonhấttrongviệcđượcnhậntàisảnthừakếcũngnhưnhữngkhoảnchucấptàichínhđịnhkỳtừchamẹ,đôikhicaohơngấpbalầnmứcbìnhquân.Họluônđứngđầudanhsáchcảvềquymôkhoảnthừakếlẫntỷlệđượcthừakếtàisảntừchamẹ.

Chúngtôiđãnhậndiệnđượchailoạicongáitriệuphúởnhàlàmnộitrợ,nhưng lạikhácnhau rõ rệt -chúng tôigọihọ làAvàB.Cảhaiđềuđượchưởnglợiởnhữngmứcđộkhácnhautừ“tìnhyêuthương”củachamẹ.Đâycũnglàxuhướngchungkhicácbậcphụhuynhtinrằngkhicongáilàmnộitrợ thìphải“cóvốngiắt lưng”,hayphụnữ làngườichịu thiệt thòivềmặtkinh tế,vàcáccậuconrểkhócóđủkhảnăngchucấpchocongáivàcáccháungoạicủahọ.NhưngngườinộitrợArấtkhácvớingườinộitrợB.

Acóxuhướngkếthônvớiđànôngthànhđạt,cóthunhậpcao.Họcóxuhướng“cầmtrịch”trongviệcchămsócchamẹđãgià,đôikhiđauyếucủamình.Nhữngkhoảnchucấpvàthừakếmàhọcóxuhướngnhậnđượcmộtphầncũnglàđểbùđắpchonhữngcôngviệcnày-nhữngcôngviệcmàcácanhchịembậnđilàmcủahọthườngnétránh.NgườinộitrợAcótrìnhđộhọcvấncaovàcóxuhướnglàngườithựcthihoặcđồngthựcthidichúccủachamẹ. Họ cũng có khả năng lãnh đạo và thường tình nguyện tham gianhiềutổchứcgiáodụcvàtừthiệnởđịaphương.

A thường được cha mẹ xem như ngang hàng và là bạn tâm giao, chứkhôngphảingườithếvai.Ngườikhácđánhgiáhọlànhữngnhàlãnhđạo,cốvấnsángsuốtvà thườngxuyênhỏiýkiếnhọvềcácvấnđềgiađìnhquantrọngnhưtàisản,kếhoạchnghỉhưu,việcbánmộtcôngtygiađìnhvàviệclựachọnnhàcungcấpdịchvụchuyênmôn.Làngườiamhiểuluậtthuếdisản,Athườngkhuyếnkhíchchamẹchoconcáiquàcáp,tiềnbạcđểgiảmbớt quymô tài sản củamình, thôngqua đó tối thiểu hóa thuế di sản phảiđóng.Ngườinội trợAnhậnđượcnhữngkhoản trợcấpđángkể tronggiaiđoạnđầuvàgiữacuộcđời, thườnglàkể từkhihọkếthôn.Vềsau,nhữngkhoảnchucấpđóđikèmvớiviệcmuamộtngôinhàvàtrongmộtsốtrườnghợplàviệcmuamộtbấtđộngsảnđầutư.

SựhiệndiệncủangườinộitrợAgiúpíchrấtnhiềuchochamẹvàcácanhchịemđãtrưởngthànhtronggiađình,bởihọthườnggánhváctrọngtráchtolớnlàchămsócnhucầutìnhcảmvàsứckhỏecủachamẹ.

Ngượclại,ngườinộitrợloạiBlạiđượcxemnhư“nhữngđứatrẻtoxác”cầnđượcchucấpvềkinhtế,thậmchícảvềphươngdiệntìnhcảm.Họcóxu

hướnglệthuộcvàongườikhácvàítcókhảnănglãnhdạo,dẫndắttrongbấtcứlĩnhvựcnào.Bcóxuhướngkếthônvớingườicóthunhậpkhôngcao.Trìnhđộhọcvấncủahọ thườngkhôngbằngA.Chamẹcủangườinội trợloạiBthườnghỗtrợthunhậpchogiađìnhcủacongáiđểgiúpgiađìnhđóduytrìmứcsốngtrunglưutốithiểu.NgườinộitrợloạiBcóxuhướngsốnggầnchamẹvàthườngcùngmẹđimuasắm.KhôngcógìlạkhimộtbànộitrợloạiBởđộtuổitrungniênlạixintiềnchamẹđểmuaquầnáo.ChamẹcủangườinộitrợloạiBcũngchămlochohọthôngquaviệcthiếtlậpnhữngkhoảndựphòngdànhchohọ trongdichúc.Họđượcchucấp tàichínhvàhưởngthừakếvìchamẹhọtinrằnghọthựcsựcầnsốtiềnđó.

ChamẹcủangườinộitrợloạiBcóxuhướngngầnngạikhôngmuốnchocon gái họ những khoản tiền lớn vì cho rằng con gái và con rể có thể lànhữngngườiquảnlýtiềnbạctồi.Dođó,tiềnchucấpchongườinộitrợloạiBthườngdựatrênnhucầunhấtthờicủahọ,chẳnghạnnhưkhichồngcủacôtađangchờtìmviệcmớihoặckhicôsinhcon.Tiềnchucấpđượcrótsớmhơnnếucókhủnghoảngvàthườngdướinhiềudạngkhácnhau,từcáckhoảnthanhtoántrựctiếpbằngtiềnmặtchođếncáckhoảnhoànlạitiềnmuaquầnáovàhọcphí.Mặcdùvậy,ngườinộitrợloạiBcònđượcnhậnmộtphầntàisảnlớncủachamẹdướidạngthừakế.Thôngthường,dichúccủachamẹhọsẽbaogồmnhữngchỉdẫnđặcbiệtliênquanđếnkếhoạchphânchiatàisảnvàquỹhỗ trợgiáodụcchoconcáicủangườinội trợ loạiB.GiađìnhcủangườinộitrợBcũngítkhiđạtđượcsựđộclậpvềtàichính.

CũngkhôngcógìlạkhichồngcủamộtngườinộitrợloạiBlàmviệcchocôngtycủachamẹvợ.Trongmộtsốtrườnghợp,anhtasẽđượchưởngmộtsố lợi ích trội hơn, lại khôngphải cạnh tranhvới thị trường lao độngbênngoài.Nóicáchkhác,làmviệcchocôngtycủachamẹvợthìngườiconrểsẽ kiếm được nhiều hơn so với khi làm việc nơi khác. Trong trường hợpngười con rể làmởnơi khác, anh ta cũng thường làm thêm, làmbán thờigian vớimức lương cao ngất ngưởng, hoặc làm những công việc lặt vặt,khôngthườngxuyênchochamẹvợ.

Trongkhiđó,nhữngngườicongáiđilàmtoànthờigianítkhảnăngđượcnhậntiềnchucấpvàtàisảnthừakếhơncácchịemgáikhôngđilàmcủahọ.Tuynhiên,ngaycảtrongtrườnghợpnày,cáccôgáivẫncónhiềukhảnăngđượcnhậntiềnchucấpvàtàisảnthừakếhơncácanhemtraithànhđạt.Lýdolàvìcácbậcchamẹcảmthấyrằngphụnữ,dùcôngănviệclàmcóổnđịnhvàthànhcôngđếnđâuthìluônphảicótàikhoảnriêng.“Đểphòngngàymưabão”,-họgiảithíchnhưvậy.

ƯUTIÊNPHỤNỮCácbậcchamẹtriệuphúhiểurằngởMỹ,cơhộikiếmđượcthunhậpcao

củanamgiớivànữgiớirấtkhácnhau,vàhọcóxuhướnglênkếhoạchvềkinhtếriêngchoconcái.Chúngtacùngxemnhữngthựctếsau.

Phụnữchiếm46% tổngsốngười laođộngởMỹnhưngchỉchiếmchưađến20%sốngườicóthunhậphàngnămtừ 100.000 đô-la trở lên. Số namgiới đạt đượcmức thunhậptươngđươngvẫncaogấpnămlầnnữgiới.

Tỷlệphụnữtốtnghiệpcáctrườngchuyênngànhđãtăngđángkể.Tuynhiên,bằngcấpchuyênmôncaokhôngđồngnghĩavớithunhậpcao.Mộtchươngtrìnhđiềutradânsốgầnđâychobiết:“Khoảngcáchvềthunhậpvẫncòntồntạirõrệtngaycảvớisốngườicóbằngcấpchuyênmôn”.Thunhậpcủaphụnữcôngtácởnhữngnghềnghiệpmangtínhchuyênmônchỉbằng49,2%mứccủanamgiới.

Trong 20 nghề nghiệp có thu nhập cao nhất, tính bìnhquân, phụ nữ đều kiếm được ít hơn đáng kể so với giớimàyrâu,trungbìnhchỉbằng52%thunhậpcủanamgiới.

Đạiđasốcácphụnữkhôngđilàmcóthunhậphàngnămtừ100.000đô-la trở lên làdođược thừakế tài sảnhoặcnhận được trợ cấp tài chính đáng kể từ chamẹ, ông bàcũngnhưtừchồngmình.Nguồnthunhậpcủahọthườnglà lãi suất, cổ tức, lợinhuậnvốn, thunhập thuần từviệcchothuêvànhữngnguồntươngtựkhác.

Phụ nữ sở hữu gần 1/3 tổng số công ty nhỏ ởMỹ. Tuynhiên, khoảng 2/3 trong số những công ty này có doanhthuhàngnămdưới50.000đô-la.

Khảnăngphụnữrờibỏchỗlàmcaohơngấpbốnlầnsovớinamgiới.

Nhữngconsốkháchquantrênđãchothấykhárõvấnđề.ỞMỹ,phụnữởthếbấtlợitrongviệckiếmđượcthunhậpcao.Mộtphầnsựchênhlệchtrongthunhậpcóthểđượclýgiảibằngnhữngđịnhkiếntrongthịtrườngkinhtế.Nhưngchỉmìnhđịnhkiếnthìkhôngthểnàogiảithíchđầyđủthựctếrằngtrong tốp1%phânphối thunhập,cứnămnam thìmớicómộtnữ.Có thể

nguyênnhâncủasựbấtbìnhđẳngtồntạidaidẳngnàyxuấtpháttừxuhướngtrợcấpchocongáicủacácbậcchamẹtriệuphú.

Congáicủanhữngngườigiàucóxuhướngkhôngtựgâydựngsựnghiệpriêngchomình.Trongnhiềuthậpkỷqua,nhữnghộgiađìnhtriệuphúluônđượcxâydựngtheomôhìnhsauđây:Hơn80%gồmcómộtcặpvợchồngvàconcái, trongđóngườivợkhôngđilàmtoànthờigian.Thôngđiệpmàcongáihọnhậnđượcquathựctếnàylà:“Mẹkhônglàmviệcmàbốmẹvẫnsốngvớinhau,thếnênchắclàmìnhcũngkhôngnênđilàm”.Thậtkhóphảnbácđượcmộtkếtluậnhợplýnhưvậy.Thựctếthìmôhìnhnàyhoạtđộngrấttốtởcácgiađìnhgiàucótruyềnthống.Tỷlệlydịcủanhữngcặpvợchồnggiàucócũngthấphơnnhiềusovớimứcbìnhquân.

Môhình“chađilàm,mẹnộitrợ”thườngđượcconcáicủanhữngcặpvợchồngnàysaochépnguyênxi,cảcontrailẫncongái.Vớicongái,nhiềubậcphụhuynhtriệuphúthựcsựkhuyếnkhíchconkhôngđilàm,khôngphảigâydựngsựnghiệpriêng,cũngnhưkhôngcầnđộclậpcảvềkinhtếlẫntâmlý.Quathờigian,vớinhữngsựviệcmơhồrấtkhónhậnbiết,họđãtruyềnchocongáimìnhcáiđặctính“phụthuộc”quanhữngthôngđiệpkiểunhư:

Đừnglo!Nếuconkhôngmuốncósựnghiệpriêngthìconkhôngphảilolắnggìvềtiềnbạc.Chamẹsẽgiúpđỡconvềmặttàichính.

Nếuconkhôngcósựnghiệp,nếucongặtháiđượcmộtthànhcôngtolớnnàođóvàtrởnênđộclập,consẽkhôngnhậnđượcbấtkỳmóntiềnđángkểhoặcphầntàisảnthừakếnàotừchamẹnữa.

Nhiều phụ huynh cho rằng chẳng có gì sai khi chu cấp cho con cái đãtrưởngthành.Điềunàyđúng,tuynhiênchỉtrongtrườnghợpngườinhậnvốnđãcólốisốngkỷluậtvàchứngminhđượcrằngmìnhcóthểtựloliệucuộcsốngtươmtấtmàkhôngcầntiềncủangườikhác.Vídụ,việcnhậntiềnchucấpsẽcótácđộngnhưthếnàođếnconcáikhimàhọđãtựrènluyệnbảnthânrấttốtvàxuấtsắctronglĩnhvựcmìnhchọn?Cólẽtácđộngsẽkhôngđángkể,bởihọđãđủchínchắn,mạnhmẽđểxửlývấnđềtiềnbạc,dùcủabảnthânhaycủabấtcứai.

NhữngđứacontrưởngthànhthấtnghiệpGiốngnhữngbànộitrợloạiB,nhữngngườicontrưởngthànhthấtnghiệp

nhiềukhảnăngđượcchamẹchucấphơncácanhchịemđi làm.Thật ra,nhữngpháthiệnvềtầnsuấtcũngnhưgiátrịkhoảnchucấpmànghiêncứu

củachúngtôighinhậncóxuhướngthấphơnthựctế,vìkhoảng1/4sốcontrai(từ25đến35tuổi)vẫnởvớichamẹ,vàmộtsốthậmchícònkhôngbiếtnhưthếcũnglàmộtdạnghưởngtrợcấp.Nhânđâycũngxintiếtlộrằngkhảnăngcontraitrưởngthànhởnhàchamẹcaogấpđôisovớicongáitrưởngthành.

Thôngthườngmộtngườicontrưởngthànhthuộcloạinàyrấtgầngũichamẹcảvềkinhtếlẫntìnhcảm.Nhiềukhảnănganhtacũngsốnggầnhọ,cóthểlàngaycuốiphốhoặcthậmchícùngnhà.Khôngcógìlạkhianhtacưxửnhưmộtgãsaivặthaytrợlýcủagiađình,nhấtlàkhianhtathấtnghiệp.

Ngườicontrưởngthànhthấtnghiệpthườngđượcnhậnkhoảnchucấpđầutiênkhianhtabộclộnhữngdấuhiệukhôngđủkhảnăngduytrìhoặckhôngquantâmđếnviệcduytrìmộtcôngviệctoànthờigian.Mộtsốanhchàngnhậnđượctiềnchucấpkhakhásẽdọnvềnhàsốngsaukhi tốtnghiệpđạihọchoặcsauđạihọc.Nhữngngườikhácthìđượcchonhữngmóntiềnlớnđểtrảtiềnnhàở,thựcphẩm,quầnáo,họcphívàchiphíđilại,thậmchícảphíchămsócytếvàtiềnbảohiểm.Nhiềukhoảnchucấpchínhlàkhoảndôiratừquỹtiếtkiệmdànhđểchitrảhọcphí.Khinhữngngườicontrưởngthànhquyếtđịnhkhôngtiếptụchọclênnữathìhọsẽnghiễmnhiênđượcsửdụngkhoảntiềnđó,vàkhoảntiềnnàythườngđượchọdùngvàoviệcduytrìmộtlốisốngthoảimái.

Tìnhtrạngthấtnghiệptrongnhữnggiaiđoạnđầucủatuổitrưởngthànhcóliênquanđếntìnhtrạngthấtnghiệpởnhữnggiaiđoạnsaunày.Nhiềucontraivàcongái thấtnghiệpởđộtuổi trungniênvẫntrực tiếpnhậnchucấpbằngtiềnmặttừchamẹ,thôngthườnglàhàngnăm.Hơnthếnữa,tầnsuấtthất nghiệp thường gắn liền với những khoản chu cấp lớn hơn và thườngxuyênhơn.Nhữngngười con trưởng thànhnàycókhảnăngđượcchia tàisản thừakếdướidạngbấtđộngsảncánhânnhiềuhơncácanhchị emcónghềnghiệpổnđịnhcủahọ.

TRƯỚCVÀSAUKHIBẠNQUAĐỜITrongmộtcuộcphỏngvấn,chúngtôiđãyêucầuđượcgặp8đến10triệu

phúchomộtcuộcphỏngvấnkéodài3tiếngđồnghồ.TấtcảđềulàPAWvàcótàisảnròngtốithiểulà3triệuđô-la.Chúngtôicũngyêucầuđộtuổicủacáctriệuphúlàtừ65trởlên.Mỗingườithamgiasẽnhậnđược200đô-la.

Hai ngày trước cuộc phỏng vấn, 9 triệu phú đã đượcmời.Nhưng sánghômphỏngvấn,chúng tôiđượcbáorằngmột trongsốhọkhông thể tham

giavàthayvàođólàmộttriệuphú62tuổi.Ôngấylàchủdoanhnghiệpcóthu nhập cao, nhưng không đáp ứng được yêu cầu trong định nghĩa củachúngtôivềPAW.Mặcdùvậy,chúngtôivẫnchấpnhận.Mộtquyếtđịnhhếtsứcngẫunhiên!

NgườithaythếlàôngAndrews,vàôngkhônghềbiếtrằngnhữngngườithamgiakhácđềulàtriệuphú.Cólẽvìthếnênôngvôcùnghăngháitrongviệckhoekhoangsựthịnhvượngtàichínhcủamình.Trênthựctế,tuycóthunhậpcaonhưnggiátrịtàisảnròngcủaôngAndrewslạitươngđốinhỏ.VẻngoàivàhànhđộngcủaôngtamôphỏngrõhìnhảnhmộtUAWđiểnhình.Mỗicổtaycủaônglàmộtcáilắcvàng,cómộtcáiđồnghồnạmkimcươngtrông có vẻ đắt tiền cùng vài chiếc nhẫn.Khi bắt đầu kể vềmình với cảnhóm, ôngAndrews tỏ ra hết sức tự tin.Nhưng sau ba tiếng đồnghồ nóichuyệnvới8ngườikhônngoanhơnmình,tháiđộcủaôngđãthayđổi.Xemra trongquá trìnhphỏngvấn, sự tự tincủaôngđãsụtgiảmnghiêmtrọng.Chúng tôi tin rằngngàyhômđó, ôngAndrewsđã rút ra vài bài họcquantrọngvềviệclậpkếhoạchtàichínhvàsựphânphốitàisảngiữacácthếhệ.

ÔngAndrewsnóivớichúngtôirằngôngđãgiàucóvàđãđạtđượcnhữngmục tiêu tài chínhcủamình.Nhưngkhiđượchỏi,ông lạikhông thể trìnhbàyrànhmạchnhữngmụctiêuđó.Mộtphầnquantrọngtrongkếhoạchcủaônglàcóthunhậpcao.Ôngluôngiảđịnhrằng“đasốnhữngphầncònlại”trongkếhoạchtàichínhcủaông“rồisẽđâuvàođấy”.ChúngtôiđãphỏngvấnnhiềuUAWnhưôngAndrews.Dùchúngtôicóhỏinhưthếnàovềmụctiêu tàichínhcủahọđichăngnữa thìcâu trả lờicủahọvẫnnằmtrongdựđoán:

“Cácôngcóbiếtchỗtôisốngcóbaonhiêungườinổitiếngkhông?

Tôikiếmđượcrấtnhiềutiền.

CáchnhàtôihaicănlànhàcủamộtngôisaonhạcRock.

Congáitôikếthônvớimộtanhchàngcóthunhậprấtcao.”

NhữngthứmàcácUAWnhưôngAndrewsthườngnhấnmạnhkhinóivềbảnthânmìnhlà thunhập, thóiquen tiêudùng,vànhữngmónđồcaocấpcủahọ.CòncácPAWthìnóivềnhững thành tíchhọđạtđược trongcuộcsống,nhưmộthọcbổngtừkhicònđihọchaycáchhọgâydựngsựnghiệp.Bạn sẽ nhận thấy rằng ôngAndrews,mộtUAW, có định hướng tài chínhkhácxasovới8PAWcònlạitrongcuộcphỏngvấnnhómtrọngđiểmcủachúngtôi.

Vàithànhviênlớntuổihơnthườngtrìnhbàyhếtsứcchitiết,chitiếtđếnmứcbấtthường,vềnhữngkinhnghiệmcủahọ.Chúngtôikhôngnghĩlàhọsẽdễdàngchiasẻnhữngthôngtinnàyđếnvậy.Tấtcảlà“nhờ”nhữnglờikhoekhoangđầubuổicủaôngAndrews.QuanđiểmcủaUAWnàyquákhácbiệtvớinhững triệuphúcómặt trongbuổiphỏngvấn,vàđiềuđóđãkhơimàochocuộcthảoluận.VàkếtquảlàcácPAWđãđưaranhiềulờikhuyênquýgiávềnhữngvấnđềnhưchucấpchoconcái,vaitròvàcáchchọnngườithựchiệndichúc,mâuthuẫngiữanhữngngườithừakế,niềmtin,ưunhượcđiểmcủaviệc“kiểmsoátconcháutừtrongnấmmộ”.

Chúngtôibắtđầubuổiphỏngvấnbằngcâuhỏi:

“Trướchết,cácngàicóthểnóiđôichútvềbảnthânđượckhông?”.

Tấtcả9thànhviênthamgiagiớithiệutómtắtvềmình.Phầngiớithiệunhìnchungđềunhưsau:

“TôilàMartin,đãkếthônđượchơn40năm.Vợchồngtôicó3đứacon:một làbácsĩ,một là luật sư,đứacòn lạihiệnđangđiềuhànhmộtdoanhnghiệp.Cáccontôiđềuđãkếthônvàsinhchovợchồngtôi7đứacháu.Tôivừabáncôngtycủamình.Giờ,tôitíchcựcthamgiamộtsốtổchứctôngiáovàhaitổchứcgiúpđỡcácbạntrẻmớikhởinghiệp”.

Cả9ngườiđềuđangsởhữuvàquảnlýcôngviệckinhdoanhcủariêngmình,hoặcvừanghỉhưusaukhibáncôngty.Tấtcảđềuởđộtuổitừtrêndưới65đếngần80,ngoạitrừôngAndrews62tuổi.Saukhitựgiớithiệu,họbắt đầu thảo luận về cácmục tiêu tài chính củamình.Người đầu tiên lêntiếnglàôngAndrews:

“Tôi dấn thân vào thương trường vì chínhmình.Khi tôi thức dậy,mỗingàyđềulàmộttháchthức.Tôilênkếhoạchvàlàmviệctheokếhoạchđãđịnh.Đóchínhlàlýdokhiếncôngtytôirấtthànhcông.”

ÔngAndrewsnóivềviệcchucấpchoconcáivàcáchphânchia tàisảntrongtươnglai:

“Tôicómộtđứaconrểlàmbácsĩ,mộtđứakháclàluậtsư.Chúngđềugiàucó,thunhậpcao.Cảhaiđềuchịumứcthuếsuấtcaonhấtvàkhôngcầntiềncủatôi.

Nhưngvợchúng,cáccongáicủa tôi thìcần.Haiđứa lànhữngchuyêngiatiêutiền.Tấtnhiên,tôiđãlàmhưchúng,vàgiờtôiđangtrảgiáchođiềuđó.Chúnggọiđiệnđòi tôi trả tiềnmuađànpianocho lũ trẻvà thế là tôi

mua.Xeđạpvànhữngbữa tiệcsinhnhật, tôi trảhết.Tôi thíchchochúngtiền.

Cáccongáitôilàngườithụhưởngtấtcảcácgóibảohiểmcủatôi,thừađủđể trả toànbộ thuếdi sảncủa tôivàcácchiphíkhác.Chúngsẽđượchưởngphầntiềncònlại.

Tôikhôngquantâmđếnviệcchúngsửdụngtiềncủatôinhưthếnàosaukhi tôi qua đời. Giữ lại hay mua sắm linh tinh cũng được, tôi chỉ muốnchúnghạnhphúc”.

“Hạnhphúc”đốivớiôngAndrewsnghĩalàcóđủtiềnđểtiêu.Vàniềmtựhàocủaônglàhaicongáicướiđượchaichàngrểcóthunhậpcao.Ôngcứnhắclạichuyệnnàysuốt.

NgồikếôngAndrews làôngRussell,mộtquýônggiàucó,mớivềhưusaukhiđãbáncôngtysảnxuấtcủamình.NgaysaukhiôngAndrewsthừanhậnđãlàmhưcácconcủamình,ôngRussellnhoàingườitớitrướcvànói:

“Tôicó3đứacongái,cảbađềucósựnghiệpriêng,đềuđangđilàm,vàrấthạnhphúc.Bađứachúngnóđềusốngxavợchồng tôi.Chúngcónhàriêng,vàtôikhôngphảilogìchotươnglaicủachúngcả.Bảnthânchúnghẳncũngvậy.Bốcontôikhôngthảoluậnvềchuyệnđó.Nhưngsaukhitôiquađời,phầntàisảntôiđểlạisẽrấtnhiều,tôiđảmbảođósẽlàmộtmóntiềnrấtlớn”.

Mộtngườikhác,ôngJoseph,gậtđầuvànói:

“Vợchồngtôicó2đứacongái,mộtlàphóchủtịchcủamộttậpđoànlớn,cònmộtlànhàkhoahọc.Chúngtôirấttựhàovềchúng.Chúngrồisẽđượcthừakếrấtnhiềutiền.Nhưngcảgiađìnhtôikhôngdànhnhiềuthờigianđểnghĩvềvấnđềtàisảncủatôi”.

CảôngRussellvàôngJosephcùngđưaracôngthứcđúngđắn:

Nếu bạn giàu có và muốn conmình hạnh phúc, độc lập khi trưởngthành,bạnphảihạnchếtốiđanhữngcuộcthảoluậnvàhànhđộngdẫnđếnviệctiếpnhậnvàsửdụngđồngtiềnkhôngphảidomìnhlàmra.

Saunhữnglời trên,một trongsốcác thànhviênkháccủanhómhỏiôngAndrewsvềviệcchuyểnnhượngcôngtycủaông.Quanđiểmôngđưarađãnhậnđượcnhiềulờibìnhluậntừcácthànhviênlớntuổihơn.ÔngAndrewsnói:

“Toànbộ tiềnmàtôiđãkiếmđược trongcôngtyđềudànhchohaicongáivàcácconcủachúng.Tôikhôngcầntiền.Bọntrẻcóthểsửdụngnó.Tôichochúngmứctốiđacóthểđượctrongphạmviphápluậtchophép”.

Cònvớiquyềnsởhữucôngtycủamình:

“Tôiđãthỏathuậnvớicontraicảcủamình.TôiyêucầunótrảXđô-lamỗinămvàcuốicùngnósẽcótoànquyềnsởhữucôngty”.

Vàingười lớntuổihơnđãđặtcâuhỏivềkếhoạchnày,vìrõrànglànóngấmngầmgâyrabấtđồnggiữanhữngđứacon.CôngtycủaôngAndrewshoạtđộngtronglĩnhvựcdịchvụvàphânphối,vậynêngiátrịcủanóchẳngđánglàbaotrừkhinótiếptụchoạtđộngdướidanhnghĩanhàAndrews.Nóicáchkhác,nếucon traicủaôngAndrews,anhBilly,không tiếpnhậnđiềuhànhhoạtđộngcủacôngtythìviệcbánđicôngtysẽchẳngthuvềbaonhiêutiền.Mộtngườihỏi:

“Nếuôngraobánnóngayhômnay,liệugiábáncôngtycóthểđạtmứckhảquankhông?”.

ÔngAndrewsthúnhậnlàkhông.Nhưngôngvẫnyêucầucontraimình,một thànhphầnchủchốt,mua lạicông tymàkhôngchoanh ta luôn.HãynhớrằngôngAndrewschocáccongáitoànbộlợinhuậncủacôngty.Ôngcũngdựđịnhsẽchohọsốtiềnôngthuđượctừviệcbáncôngty,tứcsốtiềnmàBillyphảitrảgópđểgiànhquyềnsởhữu.Hơnnữa,cáccongáicủaôngAndrewsđãvàđangnhậnđượcnhữngkhoảnchucấprất lớntừchamình,nhưngBillythìkhông.Theochaanhướctínhthìanhkhôngcầntrợcấp.Thunhậpcủaanhđãrấtcaorồi.Chỉcáccongáiônglàkhôngcókhảnăngtựduytrìlốisốngxahoacủamìnhthôi,cònhaianhconrểsẽkhôngbaogiờkiếmđượcđủtiềnđểchucấpchonhữngthóiquentiêudùngcaocủa“haicôcongáirượu”.Ôngcũngnóithêm:

“Khôngbaogiờtintưởngtuyệtđốivàoconrểcủamình,bởikhảnănglyhônluônluôntồntại”.

Vềviệcchucấpchocáccongáitrongtươnglai,saukhiôngAndrewsquađời,sẽdoBillyđảmnhiệm.Tiềnđểthanhtoáncáckhoảnhàngnămnàysẽđượcrúttừlợinhuận“côngtycủaBilly”.

Thựcchất,Billsẽbịyêucầuphảichucấprấtnhiềucholốisốngcủahaiem gái. ÔngAndrews cảm thấy “khá chắc chắn” rằng Billy sẽ thực hiệnnhữngmongmuốncủamình.Cólẽanhsẽlàmvậy.Nhưngbạnsẽphảnứng

thếnào trướckếhoạchnày,nếubạn làvợBilly?Chồngbạnđangphải trảtiềnchotấtcảnhữngthứquầnáođắttiền,xecộxaxỉ,nhữngkỳnghỉvàcácthứtươngtựkhác.Đasốcácbàvợđềucảmthấytừthiệnbắtđầungaytừgiađình.Hãylưuýrằnghọthườnglàngườikhởixướngcáccuộctranhcãigiađìnhliênquanđếnsựbấtcôngtrongviệcphânchiatàisản.

Những thànhviên thamgiaphỏngvấnkháckhông trực tiếpchỉ tríchkếhoạchcủaôngAndrews.Tuynhiên, trongquá trình thảo luận,người ta sẽthấy mỗi lúc một rõ ràng hơn rằng các thành viên khác xếp Kế hoạchAndrewsvàomứcyếukém.

Mộtthànhviênlớntuổiđãđưaratìnhhuốngcóliênquansauđây:

“Một anh con trai ngày càng mất kiên nhẫn với cha mình. Người conmuốntiếpquảncôngtycủachanhưnglạikhôngmuốnđợitớikhichaquađời.Thếlàanhmởcôngtyriêngvàtrởthànhđốithủcạnhtranhvớicôngtycủacha”.

ÔngAndrewsnhanhchóngphảnpháo:

“Contraitôiđãkýhợpđồngkhôngcạnhtranhvớitôi.Mọithứtronggiađìnhđềuphảidựatrênlòngtin.”

Sau đó, ôngHarvey ngỏ ýmuốn phát biểu.Ông là thành viên cao tuổinhấtvàgiàucónhấttrongnhóm.Ônglưuýtầmquantrọngcủaviệckhuyếnkhíchsựhòa thuậngiữacácđối tượngđượcthừakế tàisản.Và, theoông,việclựachọnmột(hoặcnhiều)ngườithựcthidichúccótínhchấtquyếtđịnhtrongvấnđềnày.ÔngHarveyđãtừnglàngườithựcthihoặcđồngthựcthicủamộtsốdichúc.Ônghiểurấtrõrằnglàmmộtngườithựcthidichúclànhiệmvụkhókhăn,vàthườngcósựthùhằngiữanhữngngườithựcthidichúcvàđối tượngđượchưởng thừakế.Vì lýdonày,ôngđãhết sức thậntrọngkhichọnngườithựcthidichúccủamình:

“Tôicóhaiđứacon.Chúngrấtthânthiếtvớinhau,chúngcóthểtựthỏathuậnvềtàisảncủatôi.Nhưngchúngsẽlàmđiềuđócùngvớiluậtsưcủatôi.Haiđứavàluậtsưriêngcủatôisẽlànhữngngườithựcthidichúc.Tôimuốncómặtluậtsưđểđảmbảosựcôngbằng.Mọingườicũngbiếtkhidínhdángđếntiềnbạcthìchuyệngìcóthểxảyrarồiđấy.Tôimuốnduytrìcácmốiquanhệtốtđẹp,nhưngcácmốiquanhệtốtđẹpcóthểxấuđivàophútchótnếukhôngcósựhiệndiệncủamộtchuyêngiagiàukinhnghiệm.”

ÔngAndrewshỏi:

“Ôngthựcsựđịnhchọnngườingoàilàmngườithựcthidichúcsao?”

Đểđáplại,7trongsố9thànhviênthamgiaphỏngvấnđềutuyênbốrằngngoàimộtthànhviêntronggiađình,cầncóítnhất làmộtngườingoàigiữvaitròthựcthidichúccủahọ.ÔngRing,mộtdoanhnhânđãvềhưuvàcó9đứacháunộingoại,làmộttrongbảyngườiđó.ÔngRingđãtừnglàngườithựcthicủamộtsốdichúc.Ôngbiếtcónhữngtrườnghợpngườithừakếgiatàicủaôngbàngoạilànhữngngườigần30,40tuổinhưngđãhưhỏng.Họkhônghềđượcrèngiũa,khôngcónềnếpkỷluật,haythamvọngđểchucấpcholốisốngxahoamàhọvốnđãđượccungphụng.Vàingười trongđámcháuđãtrưởngthànhnàyvẫncònsốngcùngchamẹ.Tấtcảđềunhậntiềnchucấp từôngbà.Nhưng,nhưôngRinggiải thích,mộtkhi“tiềnbạccạnkiệt thìvấnđềsẽnảysinh”.Khiôngbàquađời,đámcháuvàchamẹcủachúngtrở thànhkẻ thùcủanhau.Mỗi thếhệđềucảmthấymìnhnênnhậnđượcphầntàisảnlớnhơnmớiphải.

NhữngkinhnghiệmnàyđãtácđộngsâusắcđếnôngRingvàôngnhậnrarằngnênchọnnhữngngườichuyênnghiệpvàovịtríđồngthựcthidichúc.Từđó,trongnhiềunămtrời,ôngđãxâydựngmốiquanhệthânthiếtvớimộtluậtsưchuyênvấndichúcvàmộtchuyênviênkếtoánthuếxuấtsắc.ÔngRingthamvấnhọtrướckhinghỉhưu,vìônghiểurằngmộtngàynàođó,haichuyêngianàysẽthaymặtôngđểngănchặn,hayítnhấtcũnghạnchế,khảnăngđámconcháutranhgiànhtàisảncủaôngđểlại.Trongsuốtnhiềunăm,ông cũng nhờ họ tư vấn cách để “cho tiềnmà không làm hư người nhậntiền”.Giờđây,ôngRingvẫnchucấpchocáccháu,nhưngkhôngphảidướidạngvậtchấthaynhữngđặcquyềnxãhội.Vàôngkhôngbaogiờchođimàchưađượcsựđồngýkèmtheolờichúcphúctừchamẹcủađứacháu.

“Cáctàikhoảntínthácdànhchocáccháuđangđượckiểmsoát.Tiềnchỉđượcphânchiakhinàotừngđứacháuđạtđượcmộtmứcđộtrưởngthànhnhấtđịnh.Tôikhôngrànhvềviệcnàylắm,thếnêntôilắngngheluậtsưvàchuyênviênthuếcủamình.Tôikhôngmuốntừdướimộvẫncòncốkiểmsoátchúng;nhưngtheocáicáchmàcáctàikhoảntínthácđượcthiếtlậpthìcáccháutôisẽphảilàmviệc”.

NhữngngườithừakếtàisảncủaôngRingsẽkhôngnhậnđượcxunàochotớikhihọbamươituổi.TrongkhimộtsốôngbàtriệuphúchoconcháuquàcápvàđặcquyềnđặclợithìgiađìnhôngRinglạichochúnghọcvấn.Nhữngmónquànhưvậynhằmmụcđíchcủngcốlốisốngnềnnếpkỷluật,độclậpvànỗlựcvươnlên.

Người tiếp theo lên tiếng làôngGraham.Ôngkểkinhnghiệmmìnhcóđượctừviệclàmngườiđồngthựcthidichúctrướckia,vàđiềuđóđãgiúpôngchọnđượcnhữngngườithựcthichodichúccủachínhmình.

“Anhphảicósựđánhgiácủariêngmình.Anhphảicósự thấuhiểuvàlòngtrắcẩn.Trướcđây,tôilàngườithựcthidichúccủamộtkhốitàisảnrấtlớn.Tôicótoànquyềnlàmtheoýmình,mọiquyếtđịnhđềukhôngcầnphảiđợisựđồngýcủaai.

Khingườicongái23tuổiđãsẵnsàngkếthôn,tôibiếtchacôấymuốncôấy cómột lễ cưới thật đẹp.Thế là chúng tôi dànhcho côgáimột lễ cướiđúngnhưôngấyluônmongmuốn.

Saukhicôấykếthônvàbắtđầucuộcsốnggiađình, tôivẫnchưachắcchắnlắmvềđộchínchắncủacôấy.Vậynêntôichỉchuyểnchocôđủtiềnđểmuamộtcănnhàxinhxắn.Saunày,khiđãtintưởngrằngcôcóthểtựchămsócchomình, tôimớiđồngýchuyển toànbộphầncòn lại trong tàikhoảntínthácchocô”.

Côgáinhậnđượcphầnthừakếcònlạingaytrướcngàysinhnhậtthứbamươicủamình,khiôngGrahamđánhgiácôđãcóđủnănglựcđểquảnlýtàisảnđượcthừakế.Côđãchứngtỏsựtrưởngthànhquacuộchônnhânêmảvàtrongsựnghiệpriêngcủamình.

Khichọnngườithựcthidichúccủamình,ôngGrahamchọnmộtluậtsư,đồngthờicũnglàbạncũcủaông.Ôngnhậnrarằng“sẽtốthơnchobọntrẻnếunổiđiênvớimộtvịtrọngtài,thayvìnổiđiênlênvớinhau”.

ÔngWardcũngtừnglàngườithựcthidichúc.Ôngchọnhailuậtsư,chứkhôngchọncáccon traivàcongái.Một tronghai luật sư làcháuhọông;ngườicònlạilàhộiviêncủamộtcôngtyluậthàngđầunướcMỹ.ÔngWardgiảithíchsựlựachọncủamình:

“Tôichọncácluậtsưtrẻhơnvìcảmthấyởđộtuổiđó,họsẽdễdàngnắmbắtnhucầucủanhữngngườithừakếtàisảncủatôihơn.Cảhailuậtsưđềuhếtsứcchínhtrựcvàcókhảnăngthấuhiểu,vàcảhaibiếtrõvềnhautrênphươngdiệnnghềnghiệp”.

Ngoàikhảnăngthấuhiểu,sựcảmthông,tínhchínhtrực,cònmộtvàiđặcđiểmkháccũngrấtquantrọngđốivớiôngWard:

“Luậtsưsoạnthảodichúccủatôilàngườitôichọnlàmngườiđồngthựcthidichúccùngcậucháuhọ.Tôicảmthấynếucóbấtđồnggiữacáccon

traivàconrểthìcậuấylàngườithíchhợpđểlàmtrọngtài.Đólàlýdotôichọncậuấy.Cậuấylàbạntôiđãlâuvàlàmộtdoanhnhânthànhđạt”.

NhữngýkiếncủaôngWardcũngănkhớpvớinhiềupháthiệntrongquátrình nghiên cứu của chúng tôi.Thứnhất, phần lớn cácPAWđều cómốiquanhệthânthiếtlâudàivớimộtsốchuyêngiachủchốt,chẳnghạnnhưcácluậtsưvàkếtoánviêngiỏinghề.Thứhai,nhiềuPAWnhưôngWardcóbàconhoặcbạn thâncó thểcốvấnchohọvềdichúc, tàikhoản tín thác,bấtđộngsảnvàviệcchucấp.Thựcra,nếumọiyếutốkhácnhưnhauthìmộttàisảncóxuhướngbịđánhthuếíthơnnếungườithừakế,thườnglàcontraivàcongáicủangườiquácố,làluậtsưchuyênvềdichúc.Cáccontraivàcongái là luậtsưhànhđộngnhưnhữngcốvấn luậtphápchính thứcvàkhôngchínhthức,đồngthờilàngườiđịnhhướngquanđiểmchochamẹcủamình.Họcóảnhhưởngđángkểđếnmọikhíacạnhcủakếhoạchlậpdichúc,baogồmviệclựachọnluậtsưchuyênvấndichúc,cácđiềukhoảntrongdichúc,sựchuyểnnhượngcuốicùngcủacác tàisảngiađình,việc lựachọnngườithựcthidichúc,việcsửdụngcácdịchvụtínthác,tầnsuấtvàquymôkhoảnchucấptàichínhdànhchoconvàcháu.

“Luậtsưhọhàng”thườngcốvấnchocácbậcphụhuynhtriệuphúcủahọcáchđểtốithiểuhóathuếdisảnthôngquaviệcchucấphàngnămchoconvàcháu.Dovậy,nếuphụhuynhtriệuphúcóconlàluậtsưthìkhảnăngtấtcảconcái tronggiađìnhđềunhậnđượcnhữngkhoảnchucấpcao.Vàkếtquảlànhữngngườiconnàyđượcthừakếíthơnmứcbìnhquâncủatấtcảconcáitriệuphú,vìphầnlớntàisảncủachamẹhọđãđượcphânchiachongườiconlàluậtsưvàcácanhchịemtrướckhichamẹquađời.

Điềumàcả8thànhviênthamgiaphỏngvấngiàukinhnghiệmnàyđangcốnóivớiôngAndrewslàgì?

Thứnhất là di chúc củaông rất phức tạpvới nhiềuđiềukhoảnchủquan.Chínhôngcũngbiếtrằngkếhoạchlậpdichúc củamìnhgồmvô sốnhững lời hứabằngmiệngvàthỏathuậnbằngtiềnbạc.ÔngAndrewscầncósựcốvấncủachuyêngiatrongviệcxửlýnhữngthỏathuậnrốirắmnày. Sẽ là khôn ngoan hơn nếu ông cân nhắc việc chọnmột luật sư chuyên vấn di chúc hay một trọng tài làmngườiđồngthựcthidichúccủamình.

Mặtkhác,kếhoạchphânchia tài sảncủaôngnhiềukhảnăng sẽ trở thành nguyên nhân gây ra tranh chấp và thù

hằngiữaconcáimình.

NhưngnếuôngAndrewscũnggiốngnhữngngườitíchlũytàisảnkémmàchúngtôiđãphỏngvấnthìítcókhảnăngôngấyxâydựngđượcnhữngmốiquanhệcôngviệc lâudàivà thân thiếtvớinhữngchuyêngianhư luật sư.ÔngAndrewsđãtuyênbốrằngôngkhôngcầnngườingoàigiúpđỡ,vì“Tôichỉtincontôi.Tấtcảđềudựatrênlòngtin”.Nhưnglòngtinkhôngphảilàyếutốcầnthiếtduynhấttrongnhữngtìnhhuốngnhưthếnày.

NHỮNGNGUYÊNTẮCDÀNHCHOPHỤHUYNHTRIỆU PHÚVÀCONCÁI THUNHẬPCAONhững triệu phú có con cái thành đạt đã cung cấp cho chúng tôi nhiều

thôngtinquýgiávềcáchhọnuôidạyconcái.Dướiđâylàmộtsốgợiýcủahọ:

1.Đừngbaogiờnóivớiconrằngchamẹchúnggiàucó.NhiềungườicontrưởngthànhcủacácUAWcókhảnăngkiếmnhiềutiền

nhưnglại tíchlũyrấtkém.Chúngtôitinrằngmộttronglýdochínhlàkhicònnhỏ,họthườngxuyênnghenóirằngchamẹhọrấtgiàu.NhữngUAWtrưởngthànhthườnglàsảnphẩmcủanhữngbậcchamẹlúcnàocũngsốngtheocáchmàhọnghĩlàphùhợpvớigiớiđượccholàgiàu,tứclàsốngtheophongcáchđẳngcấpcaocùnglốitiêudùngbạtmạngvốnđãquáphổbiếnởMỹ.Khôngcógìkhóhiểukhiconcáihọcũngcốgắngbắtchướchọ.Ngượclại,nhữngPAWtrưởngthànhcóchamẹlàtriệuphúthìnhắcđinhắclạivớichúngtôi:

“Tôi tuyệt nhiên khôngbiết bamình rất giàu chođến khi tôi trở thànhngườithựcthidichúccủaông.Trôngôngchẳnghềcóvẻgìgiàucócả”.

2.Chodù bạn giàu có, nhưnghãy dạy con nếp sống kỷluậtvàtiếtkiệm.Nhữngthôngđiệpmàconcáinhậnđượcnênlà:

Hãycứngcỏi!Cuộcsốnglàvậy.Nóicáchkhác,khôngaihứavớiconcuộcđờiconsẽtoànhoahồng.

Khôngbaogiờđượcnói“Khốnkhổthântôi!”,haytựthấythươnghạimình.

Tiết kiệm bây giờ để sau này khỏi phải túng thiếu. Nóicáchkhác,conđừnglạmdụngnhữnggìmìnhcó.Dùngđồđạcphảibiếtgiữgìn,nhưthếchúngsẽbềnhơn.

Đừnglãngphítiềncủachamẹ.

Hãyphấnchấnlên.

Giúp đỡ những người thật sự cần trợ giúp trước khi họphảimởlời.

3.Đảmbảo rằng con bạn sẽ không nhận ra bạn giàu cóchotớikhichúnghìnhthànhđượcphongcáchsốngchínchắn,cókỷluậtvàtrưởngthành,nghềnghiệpổnđịnh.“Tiềnđem lại chobọn trẻ quánhiều lựa chọn, nhất là khi chúng còn ít

tuổi.Cóquánhiềuthứnhấnmạnhvàohoạtđộngtiêudùng,vàtôichưabaogiờchochúngtiềnvì lýdonày.Điềumàtôivẫnluônnóivớiconmìnhlànếuconcầnmuamộtmónđồđắttiền,trướchếtconphảitựnghĩracáchlàmrasốtiềnđó”,-mộttriệuphúđãnóinhưvậy.

4. Hạn chế tối đa việc thảo luận về những thứmàmỗingười con hay người cháu sẽ được thừa kế hoặc đượcnhận.Đừngbaogiờxemnhẹnhữnglờihứabằngmiệngkiểu:“Billy,consẽcó

ngôinhànày;Bob,mộtcănnhànghỉmùahè;Barbara,bộđồănbằngbạc”…Trongmộtcuộctròchuyện,đặcbiệtlàkhimọingườiđangcaohứngsauvàilyrượu,bạncóthểvôtìnhthốtrađiềugìđórồisauquênmất,hoặcnhầmlẫnkhôngbiếtđứanàođượccáigì.Chỉcóđámconcháulàkhôngquên.Chúngsẽquykếtchobạnvàanhchịemcủachúng làđã lừađối.Những lờihứasuôngthườnglàđầumốicủamọisựbấthòavàtranhcãi.

5. Đừng bao giờ cho tiền hoặc tặng con cái đã trưởngthànhcủabạnnhữngmónquàđắttiềnnhưmộtđiềukiệntraođổi.

Thayvàođó,hãychovì tìnhyêu thương, thậmchí làvìnghĩavụvàsựhàophóng.Nhữngngườiconđãtrưởngthànhthườngsẽmấtđisựkínhtrọngvàtìnhyêuđốivớichamẹnếubịchamẹgâyáplựcvớinhữngmánhkhóeđàmphán.Sự épbuộckiểunày thường là sảnphẩmcủaviệc chamẹhaythươnglượngvớiconcáikhichúngcònnhỏ.Ngaycảnhữngđứatrẻđãhiểuđượcnhữnglợiíchkiểu“Johnnycócáixeđạpthìconcũngphảicócáixebabánhchứ”.Johnnyvàemtrainênhiểunhữngmónquàấynhưbiểuhiệncủatìnhyêuthươngvàsựhàophóng,nhưngngượclại,chúnglạirútrakếtluậnrằngchamẹchúngphảibịthúcgiục,bắtépvàgâyáplựcthìmớichochúngnhữngthứđó.Cóthểhaicậubésẽbắtđầuxemnhaunhưđốithủcạnhtranh.

6.Khôngcanthiệpvàocácvấnđềtronggiađìnhriêngcủacon.Cácbậcchamẹxinhãylưuýmộtđiềurằngquanđiểmcủabạnvềmột

cuộcsốnglýtưởngcóthểhoàntoànđốilậpvớiquanđiểmcủacontrai,congái cũngnhư condâu, con rể.Chúng thườngkhôngbằng lòngvới sự canthiệpcủachamẹ.Hãyđểchúngtựloliệucuộcsốngriêng;thậmchíkhibạnmuốnđưaralờikhuyên,hãyhỏixemchúngcóđồngýkhông.Bạncũngnênhỏiýkiếncủachúngkhiđịnhtặngchúngnhữngmónquàcógiátrị.

7.Đừngcốgắngcạnhtranhvớiconmình.Đừngbaogiờkhoekhoangrằngbạnđãtíchlũyđượcbaonhiêutiền.Việc

nàykhiếnconbạnthấykhóhiểu.Thườngthìchúngkhôngthểcạnhtranhvớichamẹvềphươngdiệnnày,màchúngcũngkhônghềmuốn làmthế.Bạnkhôngphảikhoevềnhữngthànhtíchcủamình.Concáibạnđủthôngminhđểtrântrọngnhữnggìbạnđãlàmđược.Cũngđừngbắtđầucuộcnóichuyệnbằngcâu“Khibằngtuổicon,chađã…”.

Đốivớinhiềungười con thànhđạtxuất thân từgiađình triệuphú,việctích lũy tài sảnkhôngphải làmục tiêu tối thượng.Thayvàođó,họmuốntheođuổiconđườnghọcvấn,đượcbạnbèvàđồngnghiệptôntrọng,vàcóđượcvịtrícaotrongsựnghiệp.Sovớichamẹmìnhthìnhiềungườithuộcthànhphầnnàyítđềcaosựchênhlệchvềthunhậpvàtiềnbạctíchlũyđượcgiữacácloạihìnhnghềnghiệp.Ngườitriệuphú“thếhệthứnhất”điểnhìnhthườnglàchủdoanhnghiệp.Ôngcógiátrịtàisảnròngcaonhưnglạithườngđánhgiábảnthânmìnhthấpkém.Nhữngbậcchamẹgiàucónhưngđịavịxã hội không cao thường xem nghề nghiệp danh giá của những đứa con

trưởngthànhvớinhiềubằngcấpnhưthànhtíchcủachínhmìnhvậy.

Nhiềutriệuphúkhôngmuốnconcáitrởthànhdoanhnhântựdoanh.Và,trênthựctếthìhầuhếtconcáicủacáctriệuphúchẳngbaogiờtrởthànhchủdoanhnghiệp.Tiềnbạcchỉnằmởvịtríthứhai,thứbagìđótrongdanhsáchcácmụctiêuvàthànhtíchcủahọ.

8.Luônnhớrằngcácconbạnlànhữngcáthểriêngbiệt.Chúngcóđộngcơvàthànhtíchkhácnhau.Dùbạncốgắngđếnmấythì

vẫnsẽxảyratìnhtrạngthiếucôngbằngtrongviệcchucấpkinhtếchoconcái.Việc trợcấpchonhữngđứa thunhập íthơnchỉcóxuhướnggia tăngchứkhônglàmgiảmđisựcáchbiệttrongtàisảngiữacáccon.Sựcáchbiệtnàycóthểgâyrabấthòabởivìnhữnganhchịemthànhđạthơncóthểsẽtrảlạicáckhoảnchucấpchochamẹmình.

9.Đề cao thành tíchmà con bạn đạt được, bất kể thànhtíchấynhỏbéđếnđâu,khôngphảivìđấy làbiểu tượngchothànhcôngcủaconbạnhaycủachínhbạn.Hãydạyconnỗlựcđạtđượcđiềugìđóchứkhôngchỉbiếttiêuxài.Kiếm

tiềnđểđẩymạnhchitiêukhôngnênlàmụctiêulớnnhấtcủamộtngười.Đâychính làđiềumàchacủaKen luôndạyanh.Kenđãgiànhđược tấmbằngMBAloạiưuvềtàichínhvàmarketing.ChaanhlàbácsĩvàlàthànhviênưutúcủanhómPAW.ÔngthườngbảoKen:

“Chakhôngthấyấntượngvớinhữnggìmọingườisởhữu.Nhưngchabịấntượngvớinhữnggìhọđạtđược.Chatựhàovìlàmộtbácsĩ.Conphảiluôn luônnỗ lựcđể làngườigiỏinhất trong lĩnhvựccon thamgia.Đừngchạy theođồng tiền.Nếucon làngườigiỏi nhất trong lĩnh vực củamình,tiềnsẽtựtìmđếncon”.

ĐiềugìởKenkhiếnchaanhđánhgiácaonhất?

“Thứnhất,làviệctôilàmbồibànbánthờigiantrongmộttiệmbánhngọtsuốtmấynămhọctrunghọc.Thứhai,làviệctôichưabaogiờxintiềnông.Ôngtựnguyệnchotôivayvàinghìnđô-lađểmởcôngtyngaysaukhitôitốtnghiệpđạihọc.Thứba,tôibáncôngtyvàthuvềlợinhuậnđủđểtrangtrảitoànbộtiềnhọcphíchochươngtrìnhsauđạihọcvàchưabaogiờđòihỏibốmẹphảichucấpthêm”.

ChacủaKenlàtấmgươngtuyệtvờivàlàngườithầyxuấtsắccủacontraiông.NhưngKencũngtinrằngnhữngkinhnghiệmđầuđờimàcôngviệcbồibànđemlạichomìnhcũngcóảnhhưởnglớn:

“Tôiphảinhìnthẳngvàosựhỗnđộn,cáchsốngcủanhữngngườikhác.Tôinhìnthấynhiềungườirấtchămchỉlàmviệcđểnuôigiađìnhmàlươngthìchẳnglàbao.Vàtôiluôntựnhắcmìnhkhôngđượclãngphítiềnbạc,bấtkểtôicókiếmđượcnhiềuđếnđâu”.

10.Hãynóivớiconbạnrằngcònrấtnhiều thứđánggiáhơntiềnbạc.“Khỏemạnh,sốnglâu,hạnhphúc,giađìnhêmấm,tựlựccánhsinh,bạn

bètốt,…nếucóđượcnămđiềutrongsốđóthìconđãgiàucórồi.Uytín,sựtôntrọng,tínhchínhtrực,trungthựcvàcácthànhtíchđángnểphụccũnglànhữngđiềuconnêncótrongđời!

Tiềnbạcchỉlàlớpkemphủtrênchiếcbánhcuộcđờimàthôi.Conkhôngbaogiờphảivìnómàlừalọchaytrộmcắp,viphạmluậtpháphayluồnláchtrốnthuế.

Việc kiếm tiền chân chính luôn dễ hơn nhiều so với không chân chính.Consẽkhôngbaogiờtồntạiđượctrongkinhdoanhnếuconchơixấuvớimọingười!Đờilàmộtcuộcđuađườngtrường.

Con không thể chạy trốn nghịch cảnh.Con không thể che giấu con cáitrướcnhữngbiếnđộngcủacuộcđời.Ngườitađạtđượcthànhtựunhờtrảinghiệmvàđươngđầuvớithửtháchngaytừnhữngngàyhọcònthơbé.Đâychính là những người không bao giờ từ chối quyền được đốimặt với vàicuộcchiếnđấu,vàinghịchcảnhtaiương.

Nhữngngười khác thật rađãbị lừa.Họcốgắngche chắnchoconcáikhỏimọimốiđedọatrongxãhội.Vàrồinhữngđứatrẻkhôngbaogiờthựcsựmiễnnhiễmđượcvớinỗisợhãi,sựlolắngvàcảmgiácbịlệthuộc.Tuyệtđốikhông”.

T

Chương7THỊTRƯỜNGNGÁCHDÀNHCHOBẠNHọrấtgiỏinhắmđếncáccơhộithịtrường

ạisaobạnkhônggiàu?Cólẽvìbạnkhôngtheođuổinhữngcơhộiđangcó trên thị trường. Có rất nhiều cơ hội kinh doanh dành cho những

người tập trung vào thị trường triệu phú. Rất nhiều người cung cấp sảnphẩm,dịchvụchocáctriệuphúđãtrởnêngiàucó.Ngượclại,nhiềungườichưabaogiờkiếmđượcthunhậpcao,kểcảchủdoanhnghiệp,ngườihànhnghềtựdo,nhânviênkinhdoanhvànhữngngườilàmcôngănlương.Mộtphầncũngbởitạikháchhàngcủahọcóíttiền,hoặcchẳngcóxunào!

Hẳnbạnsẽlầmbầmtrongmiệng:“Nhưngcácanhvừanóivớichúngtôirằngngườigiàuthườngtiếtkiệmcơmà.Thếthìtạisaolạinhắmvàonhữngngườikhôngchitiêunhiều?Tạisaolạitậptrungvàonhữngngườinhạycảmvớisựchênhlệchgiácảsảnphẩmvàdịchvụ?”.

Đâylàcâutrảlời:Triệuphú,nhấtlànhữngtriệuphútựlập,quảthựcrấttiếtkiệmvànhạycảmvớigiácảkhimuanhiềusảnphẩmvàdịchvụ tiêudùng.Nhưnghọgầnnhưkhôngnhạycảmvớigiácảkhisửdụngcácdịchvụnhưtưvấnđầutư,kếtoán,thuế,luật,chămsócytếvàrăngmiệngchobảnthânvàcácthànhviêntronggiađình,cácsảnphẩmgiáodụcvànhàở.Vìđasốngườigiàu là chủhoặcgiámđốc của chínhdoanhnghiệpmìnhnênhọcũngmuacảcácsảnphẩmvàdịchvụcôngnghiệp,từkhônggianvănphòngchođếnphầnmềmmáytính.Bêncạnhđó,cáctriệuphúcũngkhônghềchilikhimuasảnphẩmvàdịchvụchoconcháu.Vàconcháucủahọcũngkhônghềtínhtoánkhichitiêunhữngkhoảnchucấpxôngxênhtừôngbàchamẹ.

NHỮNG LOẠI HÌNH KINH DOANH VÀNGHỀNGHIỆPCÓKHẢNĂNGLÀMLỢITỪGIỚITRIỆUPHÚCórấtnhiềuloạihìnhkinhdoanhvànghềnghiệpnhưvậy.Chúngtôidự

đoánnhucầuđốivớinhữngchuyêngiagiảiquyếtcácvấnđềcủatriệuphúvàngườithừakếcủahọsẽtăngcaotrongvòng20nămtới.

LuậtsưtheochuyênmônhẹpGầnđây,mộtngườichađãhỏichúngtôivềnghềnghiệplýtưởngchocon

traiông.Tạithờiđiểmtraođổi,contraiôngđanghọcnămthứhaiđạihọcvớiđiểmsốtrungbìnhluônđứngđầulớp.Khichúngtôinóirằngcậubénêncânnhắcvềviệctrởthànhluậtsư,ngườichalắcđầunóihiệnnayđãcóquánhiềuluậtsưrồi.Nhưngthậtrathìchỉlàcóquánhiềusinhviêntốtnghiệptrườngluậtmàthôi.Thịtrườngluôncầnnhữngluậtsưtrìnhđộcao.Thậmchínhucầuđốivớinhữngluậtsưcóthểkhaiphálĩnhvựcmớicòncaohơnnữa.Ngườichalạihỏinhữnglĩnhvựcnàocủangànhluậtcóthểphùhợpvớicontraiông,chúngtôiđềxuất:Luậtsưchuyênvấndichúcvàchuyênvềthunhập/tàisản.

Nhiềuluậtsưkiếmtiềnbằngcáchtrởthànhngườithựcthihoặcđồngthựcthidichúcvàquảnlýtàisảnthừakế.Cụthểlàluậtsưsẽđảmnhiệmvaitròngườithựcthihoặcquảnlýdichúcđốivớimộtphầnnhỏtrongtổngtàisảncógiátrịtừ1triệuđô-latrởlên.

Luật sư chuyênvấndi chúckhôngchỉđưa ranhững lời khuyênvề luậtpháp,màthườngđóngvaitròngườithầykiêmcốvấngiađìnhchocáctriệuphúvàngườithừakếcủahọ.Nhữngngườinàyphảiđặcbiệtkhéoléotrongviệcđápứngnhucầucủacáckháchhànggóabụa.Trongsốnhữngcặpvợchồngtriệuphúthìởhầuhếtcáctrườnghợp,khimột tronghaingườiquađờisẽđểlạitàisảnchongườikia,vìvợhoặcchồngcóthểđượchưởngthừakếmàkhôngphảiđóngthuếđisản.Vềcơbản,chếđộkhấutrừkhônggiớihạndànhchovợhoặcchồngnàyđãtrìhoãnviệcđóngthuếđisảntớitậnkhingườithừakếquađời.

Bêncạnhđó,cáctriệuphúphảitríchnhiềuthunhậpnhấtchokhoảnmụcnào?Đó là thuế thunhập.Nhữngngườicó thunhập thựccóhàngnăm từ200.000 đô-la trở lên chỉ chiếm 1% tổng số hộ gia đình ởMỹ, nhưng lạiđóngtới25%thuếthunhậpcánhân.Họsẽmuốnmìnhcóthểthựchóaítthunhậphơntrongtươnglai.

Dovậy,nhucầuvềluậtsưchuyênvấndichúcvàthunhập/tàisảnlàkhácao.

ChuyêngiachămsócytếvàsứckhỏerăngmiệngPhầnlớnnhữngchiphíchămsócytếvàsứckhỏerăngmiệngkhôngđược

cácchươngtrìnhbảohiểmchămsócsứckhỏecộngđồngthanhtoán.Ngoàira,cácchuyêngiachămsócsứckhỏelànhnghềthíchlàmviệctrựctiếpvớicác cá nhânmà không cần thông qua bên thứ ba với thủ tục rườm rà sẽchiếmvị tríđặcbiệtquan trọng trongviệccungcấpnhữngdịchvụkhôngđượcbảohiểmnày.Ngàycàngcónhiềuchuyêngiachămsócsứckhỏetậptrungvàothịtrườngtriệuphútựchitrả.Nhữngchuyêngiacókỹnăngvàuytín chuyênmôn cao nhất sẽ kiếm được nhiều tiền nhất từ xu hướng này.Thườngthìhọcóthểyêucầuvàsẽnhậnđượcmứcphícaohơnmứcmàbấtcứcông tybảohiểmnàosẵn lòngchi trả.Các triệuphúsẽ trực tiếp thanhtoánvớichuyêngiahoặctổchứcchămsócsứckhỏe.Cáchnàygiúphọtránhđượckhảnăngphảinộpthuếchoviệcphânphốitàisảnnhưvậy.Đồngthời,nhiềutriệuphúcũngsẽmuacácdịchvụchămsócsứckhỏe“cóchọnlọc”.

Sauđâylànhữngnghềnghiệpykhoamàchúngtôiđềxuất:

Bác sĩ nha khoa cung cấp dịch vụ nha khoa thẩmmỹ,gồmcó tẩy trắng, tái tạomen răng, trángmen sứ, niềngrăngvôhình,chỉnhhàm.

Chuyêngiaphẫuthuậtthẩmmỹcungcấpdịchvụphẫuthuậtnângmũi,nângtai,xóahìnhxăm,phẫuthuậtmặt,lộtdabằnghóachấtvàtriệtlôngvĩnhviễn.

Bácsĩda liễu cungcấpdịchvụ tẩynốt ruồi, phẫu thuậtthẩm mỹ, trị mụn, xóa tàn nhang và điều trị da bằngphươngphápđiệndi.

Bác sĩ chuyênkhoadị ứng cung cấp giải pháp điều trịchứngmệtmỏi,phátban,nổimềđay,ngứa,thayđổitâmtrạngvàsuynhượcliênquanđếndịứng,dịứngthứcăn,khuyết tậtkhảnănghọc tậpvàphảnứngvớisự thayđổimôitrườngsống.

Bác sĩ tâm lý cung cấp các dịch vụ tư vấn chọn nghề,đánh giá năng lực chuyênmôn và nghề nghiệp, điều trịchứng rối loạn tăng động giảm chú ý, điều trị chứng rốiloạnchứcnăngănuống,điềuhòatínhnhútnháthoặcquáquyếtliệt,kiểmtratríthôngminhvànăngkhiếu.

Bácsĩ tâmthần cungcấpgiảiphápđiều trị chứngcăngthẳngvàlolắng,nghiệnvàlạmdụngthứcuốngcócồn,bịáplựcvìhọchành,chứngrốiloạnhoảngsợ.

Bácsĩtrị liệucộtsốngcungcấpgiảiphápgiải tỏacăngthẳng,điềutrịcơnđauởđầu,cổvàvùngthắtlưng.

Chuyêngiathẩmđịnh,địnhgiátàisảnKhông phải quà cáp nàomà ông bà chamẹ dành cho con cháu cũngở

dạng tiềnmặt hoặc tương đương tiềnmặt.Nhữngmón quà dành cho concháuđãtrưởngthànhthườnglàcáccôngtytưnhân,kinhdoanhhộgiađình,bộsưu tập tem,bộsưu tập tiềnxu,đáquývàkim loạiquý, trang trại,bấtđộngsảntưnhân,bấtđộngsảnthươngmại,bộsưutậpsúng,đồsứ,đồcổ,tranhnghệthuật,xecộ,đồnộithấtvànhữngthứtươngtự.Thườngthìngườinhậnnhữngmónđồnàyhầunhưkhônghứngthúvớichúngvàmuốnchuyểnđổisang tiềnmặtngay lập tức.Họsẽcầncácchuyêngia tưvấnvềgiá trịthựccủamónquàhoặclàmsaođểbánđi,đểquảnlýnóngaycảtrongthờigianngắnthôi,hoặcđểlàmtănggiátrịcủanó:

Nhữngnghềnghiệpliênquanbaogồm:

Chuyên gia thẩm định tài sản và người bán đấu giácungcấpcácdịchvụđịnhgiá,thẩmđịnhvàtưvấnnhiềuloạitàisảncủacánhânvàcủangườikhác,chẳnghạnnhưnhữngkhoảnđượcliệtkêởtrên.

Ngườibánlẻtiềnxuvàtemcungcấpdịchvụthẩmđịnhvàtrongmộtvàitrườnghợp,đổicácbộsưutậptiềnxuvàtemsangtiềnmặtngaylậptức.

Chủ hiệu cầm đồ cung cấp các dịch vụ ở phạm vi địaphương;họthườngtựxemmìnhlàchuyêngiatronglĩnhvực thumuanữ trang,kimcương,kimloạiquý, tiềnxu,đồsứ,đồcổ,cácbộsưutập,đồnghồđắttiền…

Chuyên viên quản lý bất động sản cung cấp dịch vụquản lýbấtđộng sảngồmnhàở của cáchộgiađình,đikèmdịchvụbảodưỡng,thutiềnthuênhàvàdọndẹptổngquátđểtraochìakhóachochủmới.

ChuyêngiacungcấpcácdịchvụchuyênnghiệpNhưđãnóiở trên,các luật sưđóngvai trò thenchốt trongviệcchuyển

giao tài sản giữa các thế hệ. Ngoài ra, kế toán viên cũng rất quan trọng.Nhữngchuyêngianàythườnglàthànhphầncốvấnchủchốtchocáctriệuphú.Trong trườnghợpnày,phạmvi tưvấnvượt rangoàikhuônkhổbìnhthườngcủanghềkế toánviênvà luật sư.Các triệuphú tin tưởngvào tầmnhìn,quanđiểmcủahọvềcáchthứctốtnhấtđểphânchiachoconcháucáckhoản chu cấp tài chính và quà cáp có giá trị đáng kể khác.Khách hàngthườngxemcácchuyênviênkế toánnàynhưhàngphòng thủđầu tiênđểhạnchếviệcphảinộpquánhiều thuếquà tặngvà thuếdi sản.Họ thườngđượcgiaotrọngtráchlàmngườiđồngthựcthidichúccủacáckháchhàngtriệu phú. Không có gì lạ nếu người đồng thực thi di chúc trong nhữngtrường hợp này cũng nhận đượcmột phần trăm nào đó trong di chúcmàkháchhàngcủahọđểlại.Đâylàmộtcáchđểvịkháchhàngtưởngthưởngchonhữngcốvấntincẩnvìđãđưaranhữnglờikhuyênkhônngoan.

Nghềnghiệpđượcđềxuất:

Cácchuyênviênkếtoáncungcấpdịchvụlậpchiếnlượcthuế; đưa ra giải pháp về các loại thuế đánh vào di sản,quỹtínthácvàquàtặng;dịchvụủythác;địnhgiátàisảnvàcôngty;lậpkếhoạchlươnghưu.

Nghềnghiệpvềnhàở,cácsảnphẩmvàdịchvụvềnhàởTriệuphú thườngmuốnhỗ trợ tài chính cho con cáimuanhà.Đôi khi,

khôngchỉtiềnmặtmànhữngkhoảnchucấptàichínhkháckhôngliênquanđếnmụcđíchnàyvẫnthườngđượcdùngđểmuanhàvàtrangtrảicácchiphíliênquan.Sovớithànhphầnkhôngđượctrợcấpmuanhàthìnhữngngườiđược trợ cấpmuanhà thường ít nhạy cảmhơnvới sự chênh lệch giá nhà(tiêutiềncủangườikhácbaogiờcũngdễhơn).Xuhướngnàysẽlàmlợichonhiềungườicungcấpcácdịchvụliênquanđếnnhàởvàchovaythếchấpđểmuanhà.

Trợcấpmuanhàthườngkhôngđồngnghĩavớiviệckhôngcầnđếnhìnhthứcvay tíndụng.Thật ra,nhữngbậcphụhuynhhỗ trợconcáimộtphầntiềnnhàthườngthúcđẩyconcáimuanhữngngôinhàđắttiềnhơnvàthựchiệnnhữngkhoảnvaythếchấplớnhơn.

Nhữngchuyêngiasẽđượclợigồm:

Nhàthầuxâynhà

Ngườichovaythếchấp

Nhàthầutusửa

Côngtyxâydựngnhàở

Đạilýmôigiớinhàở

Nhàbánlẻsơn,giấydántườngvàcácsảnphẩmtrangtrínhà

Nhânviên tiếp thịhệ thốngbáođộngvàanninh,cácdịchvụtưvấngiảiphápanninh

Nhàcungcấpdịchvụthiếtkếnộithấtvàbàitrí

ChuyêngiatưvấnhuyđộngquỹTứclàcácchuyêngia thựchiệnchươngtrìnhnghiêncứunhânđạo,xây

dựngchiếnlượcnhắmđếnmụctiêucụthể,vàcốvấnchocácquỹvàtổchứcgiáodục.

Cácđạilýdulịch,côngtydulịchvàchuyênviêntưvấndulịchCáctriệuphú thíchđinghỉcùngconcháuvànhiều triệuphúchấpnhận

chi ra một khoản đáng kể cho những hoạt động này. Theo thống kê củachúngtôi,khoảng55%triệuphúđãchihơn5.000đô-lachomộtkỳnghỉ,cứsáungườithìcómộtngườichihơn10.000đô-la.

Nhữngchuyêngiasẽđượclợigồm:

Nhânviên tiếp thị của cáckhunghỉdưỡngdành chogiađình

Nhânviêntiếpthịcácchuyếndulịchtrêntàu,cácgóidulịch,cáckỳnghỉtrênkhắpthếgiới,nhữngchuyếndulịchthựctếvàsănbắnởnhữngnơihoangdã

K

Chương8CÔNG VIỆC: TRIỆU PHÚ VÀNGƯỜITHỪAKẾHọchọnđúngnghề

hoảngmườinămtrước,mộtphóngviêntừmộttạpchíthờisựquốcgiagọichochúngtôi.Côấyhỏimộtcâumàchúngtôithườngđượcnghe

nhất:

Ailàtriệuphú?

Chođếngiờ,hẳncácbạncũngcóthểđoánđượccâutrảlời.HầuhếtcáctriệuphúởMỹlàchủdoanhnghiệp,trongđócócảnhữngngườihànhnghềtựdo.20%sốhộgiađìnhtriệuphúởMỹcóchủhộđãnghỉhưu.Trong80%cònlại,hơn1/3cóchủhộđiềuhànhcôngtyriêng.ỞMỹ,sốchủhộlàchủdoanh nghiệp riêng hoặc là người hành nghề tự do chiếm chưa đến 1/5,khoảng18%,tổngsốchủhộ.Nhưngkhảnăngnhữngngườinàylàtriệuphúcaohơngấp4lầnsovớinhữngngườilàmcôngănlương.

Côphóngviênlạihỏitiếpmộtcâurấthợplý:

“Nhữngloạihìnhdoanhnghiệpmàcáctriệuphúsởhữulàgì?”

Chúngtôitrảlờicôgiốngnhưtrảlờitấtcảnhữngngườikhác:

“Nếunhìnvàoloạihìnhdoanhnghiệpmàmộtngườisởhữuthìcôkhôngthểnóiđượcôngtacóphảilàtriệuphúhaykhông.”

Sau 20 năm nghiên cứu các triệu phú hoạt động khắp các ngành nghề,chúngtôiđãđiđếnkết luậnrằngtrongviệcđoánbiếtmứcđộgiàucócủamộtchủdoanhnghiệpthìtínhcáchcủangườiđóquantrọnghơnloạihìnhdoanhnghiệpmàôngtasởhữu.

Nhưngchodùchúngtôiđãcốgắnggiảithíchthếnàothìcácphóngviênvẫnmuốnmọithứđơngiản.Thếlàtrênbáoxuấthiệndòngtít:

10loạihìnhdoanhnghiệpmàtriệuphúthườngsởhữu!Dùchúngtôiđãhếtsứccốgắngđểnhấnmạnhrằngkhôngcómộtlộtrình

nàochắcchắngiúpngườitatrởnêngiàucónhưngcácphóngviênvẫnphớtlờsự thậtđó.Họtunglênnhữngcái títnghe thậtkêuvàxàoxáocácpháthiệncủachúngtôi.Đúnglàbạndễcókhảnăngtrởthànhtriệuphúhơnnếubạnhànhnghề tựdo.Nhưngkhông cónghĩa là công ty củabạn sẽ tạo ranhiều lợinhuậnchỉvìbạnđanghoạtđộngtrongmột lĩnhvựcsinh lợi.Vàngaycảkhicôngtycủabạn tạoranhiều lợinhuậnthì rấtcó thểbạncũngkhôngbaogiờgiàucóđược.Bởivìdùbạnkiếmđượcthậtnhiềutiềnnhưngcókhảnăngbạntiêuxàicònnhiềuhơnthếvàonhữnghànghóavàdịchvụkhôngphụcvụchocôngtycủamình.Cóthểbạnđãbalầnlydịhoặcbạnmêcáđộchẳnghạn.Cóthểbạnkhôngcókếhoạchlươnghưunàohoặckhôngsởhữucổphầnhaycôngtyniêmyếtcôngkhaisinhlợinào.Cóthểbạncảmthấymìnhkhôngcónhucầutíchlũytàisản.Trongtâmtríbạn,cóthểtiềnbạclànguồnlựcdễtáitạohơncả.Nếuquảthựcbạnnghĩnhưvậythìcólẽbạnlàmộtngười“biếtănxài”chứkhôngthểlànhàđầutưđược.

Nhưngnếubạnchi tiêu tiếtkiệm, lànhàđầu tưkhônngoanvàđangsởhữumộtcôngtysinhlợithìcókhảnăngbạnsẽthànhtriệuphú.

Cómộtsốngànhdễtạoralợinhuậnhơnnhữngngànhkhác.Nhưngmộtlầnnữa,chúngtôixincảnhbáocácđộcgiảrằngđừngđơngiảnhóanhữngpháthiệnvàgợiýcủachúngtôikhimuốnmộtcâutrảlờingắngọn,súctíchchocâuhỏi“LàmsaođểtrởthànhtriệuphúởMỹ?”.

CHỈ CÓ NHỮNG THAY ĐỔI LÀ DỰĐOÁNĐƯỢCMọithứluônthayđổi,ngaycảởnơimàchúngtôigọilàmôitrườngkinh

doanhsởhữuhaytựquảnlý.Hãylấyvídụvềngànhgiặtkhô.Đúngra,cáitên phù hợp và đầy đủ phải là dịch vụ giặt là, giặt khô vàmaymặc.Vềngànhnày,ngaytừnăm1988TomStanleyđãviếtnhưsau:

“Trongnăm1984,có6.940hiệugiặtkhôhợpdoanh;91,9%cóthunhậpròng,trongkhiđólợinhuậnbìnhquântrêndoanhthu(lợinhuậnròngtínhtheophầntrămdoanhthu)là23,4%”.(Marketinghướngđếngiớitriệuphú,ThomasJ.Stanley[Homewood,Ill.:Irwin,1988,tr.190])

Vậykhả năng sinh lợi của ngànhnày trong nhữngnăm sau đó thì sao?ChúngtôiđãtiếnhànhphântíchdữliệutờkhaithuếthunhậpliênbangcủaIRS.Quađó,chúngtôixácđịnhđượcrằngnăm1992,lợinhuậnbìnhquântrêndoanhthucủangànhnàylà13%,thunhậpròngcủachủhiệubìnhquân

là5.360đô-la,xếp thứ119về lợinhuận trêndoanh thu, tươngđươngvới8,1%.

Quảlàmộtsựkhácbiệttolớnchỉtrongtámnămngắnngủi.Nhưnggiặtkhôkhôngphảingànhduynhấtthayđổinhưvậy.Mộtsốngànhkháccũngđãtrảiquanhữngthayđổiđángkểvềkhảnăngsinhlợi.Chẳnghạn,sốcửahiệuquầnáovàphụkiệndànhchođànôngvàcácbétraiđãtăngrấtnhanhvàtấtcảcáccửahiệutưnhântrongngànhnàyđềutạoralợinhuận.Ngànhthầukhoánxâydựngđườnggiaothôngvàkhaithácthanlại“mấtgiá”dầnkhiếnkhảnăngsinhlợikémđi.

Cónhiềuyếu tốbênngoàikhông thểkiểmsoátđượcđãgâyảnhhưởngđếnkhảnăngsinhlợicủacácngànhnóitrên.Thôngthường,việcxuấthiệnnhiều công ty cókhảnăng sinh lợi trongmộtngành sẽ thuhútngàycàngnhiềungườithamgiavàongànhđóhơnnữa,điềunàycóthểgâyratácđộngtiêucựctớilợinhuận.

Kế tiếp, sự thay đổi trong thị hiếu tiêu dùng cũng ảnh hưởng đến lợinhuận.Nhữngđộngtháicủachínhphủcũngvậy.Giảsửnếuchínhphủbanhànhmột chính sách năng lượng khuyến khích sử dụng than thì có lẽ sốlượngcôngtykhaithácthantưnhânđãkhônggiảmnhanhđếnvậy.Lưuýrằng,chỉcó34,2%trongsố76công tykhai thác than thuđược lợinhuận.Nhưngbấtchấpđiềunày,thunhậpròngbìnhquâncủacáccôngtykhaitháctưnhânvẫnđạt196.618đô-la.Hiểnnhiên,mộtbộphậnthiểusốchủcôngtykhai thác than đã phớt lờ nhữngxu hướngvà tiêu chuẩn của ngành, phầnnhiều trong số này đã được tưởng thưởngxứngđáng cho sự kiên định vàniềmtinđingượcvớisốđôngvềngànhcôngnghiệpthan.Nhiềuchủdoanhnghiệp thành công cho chúng tôi biết rằnghọ thích “nhữnggiai đoạnkhókhănngắn”tronglĩnhvựcmìnhđãchọn,vìchúngloạibỏđượckhánhiềusựcạnhtranh.Cóvẻnhưđiềunàyđúngvớingànhkhaithácthan.

Nhiềungườihỏichúngtôi:“Tôicónêndấnthânvàokinhdoanhvìlợiíchcủariêngmìnhkhông?”.Hầuhếtmọingườiđềukhôngthànhlậpcôngtyđểlàmviệcchobảnthânhọ.Thunhậpthuầnbìnhquâncủahơn15.000côngtytưnhânmộtthànhviênởMỹchỉđạt6.200đô-lamàthôi!Trongmộtnăm,bìnhthườngcókhoảng25%sốcôngtytưnhânkhôngtạorađượclợinhuận.Tìnhhìnhcònbiđáthơnvớicáccôngtyhợpdoanh.Tínhbìnhquân,42%không thuđược lợi nhuận.Thế còn các tậpđoàn?Chỉkhoảng55%có lợinhuậnđểbịđánhthuế.

NHỮNG NGƯỜI HÀNH NGHỀ TỰ DOVÀCÁCCHỦDOANHNGHIỆPKHÁCChưađến1/5sốchủdoanhnghiệp triệuphúchuyểngiaocơnghiệpcủa

mình cho con cái sở hữu và điều hành. Nguyên nhân là do các bậc phụhuynhgiàucónàybiếtrõtỷlệthànhcôngtrênthươngtrường.Họhiểurằnghầuhếtcáccôngtyđềurấtdễbịtổnthươngtrướcsựcạnhtranh,xuhướngkháchhàngđốinghịch,tổngchiphícaovànhữngyếutốhaythayđổinằmngoàitầmkiểmsoát.

Thayvàođó,nhữngtriệuphúnàykhuyếnkhíchconcáitrởthànhnhữngchuyêngiahànhnghềtựdo,chẳnghạnnhưbácsĩ,luậtsư,kỹsư,kiếntrúcsư,kếtoánviênvànhasĩ.Kếtquảlàkhảnăngcáccặpvợchồngtriệuphúchocontheohọctrườngycaohơngấpnămlần,vàkhảnăngchocontheohọctrườngluậtcaohơngấpbốnlầnsovớicáccặpvợchồngkhác.

Cáctriệuphúbiếtrõnhữngrủirovàtỷlệthànhcônghaythấtbạitrongkinhdoanh.Dườngnhưhọcũnghiểu rằngchỉcómột thiểusốnhỏnhữngngườihànhnghềtựdolàkhôngkiếmđượclợinhuậnbấtchấpsựbiếnđộngcủatìnhhìnhkinhtế,vàrằngkhảnăngsinhlợicủahầuhếtcáccôngtydịchvụchuyênnghiệpđềucaohơnrấtnhiềusovớicácmứcbìnhquâncủacáccôngtynhỏnóichung.Chúngtahãythảoluậnvềnhữngphẩmchấtcầnthiếtđểtrởthànhmộtngườihànhnghềtựdothànhđạt.

GiảsửbạnlàôngCarlJohnson,giámđốccôngtytưnhânKhaithácthanJohnson, một trong 26 công ty khai thác than năm qua đã thu được lợinhuận, trong tổng số 76 công ty trong ngành.Cách đây không lâu, ngànhkhaithácthanvẫncòntới717côngtytưnhânthamgiahoạtđộngvà9/10côngtytạoralợinhuận.Giờđây,tổngsốcôngtysụtgiảmtới90%.Nhưngbạnmạnhmẽ,bạnthôngminhvàbạncótàixoayxở.Mặckệsựthoáiluicủaphầnlớncácchủdoanhnghiệpkhác,bạnvẫnbámtrụởđây.Vàgiờthìbạnđanggặtháilợinhuận.Nămngoái,bạnđạtđượclợinhuậnròng600.000đô-la.Nămnay, công tybạnvẫnđanghoạtđộng rất tốt.Bạncóhai đứa conđanghọcđạihọcvàchúngđềulànhữngsinhviênxuấtsắc.Bạnbắtđầutựhỏi:

MìnhcónênkhuyếnkhíchDavidvàChristythamgiavàongànhkhaithácthankhôngnhỉ?

Mình cónên khuyến khích chúng tiếpquản công ty khai

thácthancủachamẹkhông?

Ngànhkhai thác thancóphảinơi tốtnhấtdànhchocácconmìnhkhông?

Đa số các chủ doanh nghiệp triệu phú mà chúng tôi đã phỏng vấn sẽkhôngkhuyếnkhíchconcáihọtiếpquảnmộtcôngtynhưvậy.Điềunàyđặcbiệtđúng trong trườnghợpnhữngđứaconấy làsinhviênxuấtsắc.HọsẽkhuyênDavid vàChristy - những thanh niên thôngminh, uyên bác - cânnhắcnhữngconđườngkhác.

Hãy tự hỏimình những câu hỏi này.Khi đó, bạn sẽ sớm nhận ra rằngmìnhđangởmộtvịthếbấpbênh.Nếubạnđiềuhànhmộtcôngtylớnhơnthìnhững“yếu tốngoài tầmkiểmsoát”có thểgiếtchếtcông tycủabạn.Vớibaonhiêuviệccầnloliệuthì600.000đô-lalợinhuậnnămngoáidườngnhưtrởnênnhỏbéhơn.Liệutrongtươnglai,cóđượcmấynămcôngtybạnlạikiếm được 600.000 đô-la nữa và những “yếu tố ngoài tầm kiểm soát” cókhiếnbạnbịphásản?Bạncũngkhócóthểđemnhữngkỹnăngcủamìnhđidạykhaithácthanởtrườngđạihọckỹthuật.Nhữngkỹnăngcủabạnthiênvềlaođộngchântaychứkhôngphảivậndụngtrínãonhiều.

Có lần, chúng tôi hỏimột chủdoanhnghiệp giàu có rằng tại sao tất cảnhữngngườicontrưởngthànhcủaôngđềulàmnghềtựdo.Ôngtrảlời:

“Côngtycủaanhcóthểmất,nhưngtrítuệthìkhông!”

Điềunàycónghĩalàchínhphủ,hoặcchủnợ,cóthểtịchthumộtcôngtybaogồmcảđấtđai,máymóc,hầmmỏ,nhàxưởngvàtấtcảnhữngthứkhácthuộcvềcôngtyđó.Nhưnghọkhôngthểtịchthutrítuệcủangườichủcôngty.Cáimàcáckỹsư,bácsĩ…khôngphảithanđá,khôngphảisơn,dầu,cũngkhôngphảipizza.Cáimàhọbánnhiềuhơncảchínhlàtrítuệcủahọ.

Chẳnghạn,cácbácsĩcóthểsửdụngtrí tuệcủamìnhởbấtcứđâu,bởi“nguồn lực” củahọ luônđượcmang theongười.Điềunày cũngđúngvớinhasĩ,luậtsư,kếtoánviên,kỹsư,kiếntrúcsư,bácsĩthúyvàbácsĩtrịliệucột sống.Đây là những ngành nghề có nhiều con cái triệu phú trên khắpnướcMỹlựachọnhơncả.

Chỉcómộttỷlệnhỏtrongsốcácchuyêngiahànhnghềtựdotừngkiếmđượctới600.000đô-lamộtnăm.Vàđasốbọnhọphảidànhnhiềunămđểrènluyện,tiêutốnrấtnhiềuthờigianlẫntiềnbạc.Mặcdùvậy,hầuhếtcácbậcphụhuynhtinrằnglợiíchcảđờimànhữngnghềnghiệpđómanglạilớn

hơnrấtnhiềusovớichiphíbỏravàđasốnhữngôngbốbàmẹnàytrảphầnlớnhoặctoànbộhọcphívàphíđàotạochoconmình.Láphiếucủahọđikèmvớinhữngđồngtiềnmàhọphảiđổmồhôimớikiếmđược.

Nếubạn cũngquyết địnhgiống các chủdoanhnghiệp thành côngnhất,bạnsẽkhuyênDavidvàChristynêntrởthànhkỹsư,bácsĩhoặcnhữngnghềtươngtự.CáctriệuphúMỹcũnglàmnhưbạnvậy.Nhữngtriệuphú“thếhệthứnhất”thườnglàdoanhnhântựdoanh.Họđãchiếnthắngdùcơmayrấtnhỏ.Côngtycủahọthànhcông,vàhọtrởthànhtriệuphú.Phầnlớnthànhcông của họ phụ thuộc vào lối sống căn cơ, tiết kiệm trong thời gian gâydựngcơđồ.Thườngthìcũngcómộtphầnmaymắnnữa.Vàđasốnhữngaithànhcôngđềuhiểurằngrấtcóthểmọisựđãkhôngtheoýhọ.

Concáihọsẽphảicócuộcsốngtốtđẹphơn.Chúngsẽkhôngphảigánhchịunhiều rủi ro.Chúng sẽđượchọchành tới nơi tới chốn.Chúng sẽ trởthànhnhữngluậtsư,bácsĩ,chuyênviênkếtoán.Trítuệsẽlàvốnliếngcủachúng.Nhưngkhônggiốngnhưchamẹmình,chúngsẽtrìhoãnbướcchânvàothịtrườnglaođộngchođếnkhiđãgần30,hoặcthậmchílàquatuổi30.Vàhầuhếtđềusẽ laovào lốisốngtrung-thượnglưungaykhibắtđầu làmviệc,mộtlốisốngkhácxavớinhữngôngbốbàmẹtiếtkiệmcủachúngkhihọbắtđầukhởinghiệp.

Concáihọthườngkhôngtiếtkiệm.Làmsaochúngcóthểtiếtkiệmđược,bởicáiđịavịxãhộicaomàchúngđangsởhữuđòihỏichúngphảichitiêunhiềuhơnvàđầutưíthơn.Kếtquảlà,cóthểchúngsẽđòiđược“chămsóckinhtếngoạitrú”.Chodùthunhậprấtcao(hầuhếtcácngànhchuyênmônđềunhưvậy)nhưngchúnglạibịbuộcphảichitiêurấtnhiều.Dođó,rấtkhócóthểdựđoánđượckhốilượngtàisảnmàhọtíchlũyđược.

CÁC CÔNG TY TRUNG BÌNH YẾU VÀGIỚITRIỆUPHÚMớiđây,mộtbàibáotrêntờForbesđãdăngphầnlờitựakháthúvị:

“Nhữngcôngtymờnhạtvớimứctăngtrưởnglợinhuậnđềuđềucóthểkhông làđề tàibàn tán trongcácbữa tiệc,nhưngvề lâudài thìđó lại lànhững đối tượng đầu tư tốt nhất”. (“Dám mờ nhạt”, Fleming Meeks vàDavidS.Fomdiller,Forbes,06-11-1995,tr.228).

Trongphầnsaucủabàibáo,haitácgiảnóirằngvềlâudài,quymôhoạt

độngcủacáccôngtycôngnghệcaocóthểvàthườngsẽgiảmsút.Điểnhìnhlà những công ty trong các ngành mà chúng tôi gọi là “trung bình yếu”nhưnglúcnàocũnghoạtđộngtốtđốivớichủsởhữucủachúng.Forbesliệtkêravàicôngtynhỏcóhiệuquảhoạtđộngcaonhấtvàđãtrụvữngtrongmườinămqua.Trongsốnàycócáccôngtysảnxuấttấmốptường,sảnxuấtvật liệuxâydựng,cửahàngdiệnmáy,công tyxâydựngnhàởvàcông tysảnxuấtlinhkiệnxehơi.

Nhữngngànhnàynghechẳngcógìhấpdẫn.Nhưngchínhnhữngngànhnghềkinhdoanhkhônghềlýtưởngnàylạitạoracủacảichongườisởhữunó. Thường thì những ngành trung bình yếu không thu hút nhiều đối thủcạnhtranh,vànhucầuđốivớimặthàngmàchúngcungcấpkhôngmấyphụthuộcvàodàthịnhsuycủanềnkinhtế.Gầnđây,chúngtôiđãtựxâydựngmộtdanhsách riêng,baogồmnhữngcông ty thuộcquyềnsởhữucủacáctriệuphú.Vàrấtnhiềutrongsốđóthuộcloại“trungbìnhyếu”.

NHỮNG LOẠI HÌNH KINH DOANH VÀNGHỀ NGHIỆP MÀ CÁC TRIỆU PHÚLỰACHỌN NhàphânphốisảnphẩmquảngcáoDịchvụcứuthươngNhàsảnxuấtquầnáomaysẵnNgườibánđấugiá,chuyêngiathẩmđịnhChủtiệmcàphêChủtrangtrạicam,quýtNgườibánlẻtiềnxuvàtemChuyêngiacốvấnvềđịachấtCánbôngxơngắnTáitạo,phânphốiđộngcơdieselNhàsảnxuấtmáylàmDonutKỹsư,nhàthiếtkếNgườigâyquỹNhàsảnxuấtthiếtbịtruyềnnhiệtDịchvụtưvấnnguồnnhânlực

Nhàsảnxuấthóachấttẩyrửacôngnghiệp,chấtsáttrùngNhàcungcấpdịchvụlaudọnvệsinhChủsởhữutrườngdạykỹthuậtnghiệpvụ,đàotạonghềCáccơsởchămsócsứckhỏedàihạnCôngtychếbiếnthịtChủbãiđỗxe-nhàdiđộngXuấtbảnbảntinDịchvụtuyểndụngnhânviênthờivụDịchvụdiệtsâubệnhNhàvậtlýhọc-NhàphátminhPR,cácnhàvậnđộngChủtrangtrạitrồnglúaNhàthầuphuncát

RỦIROVÀTỰDOKhimộtngườitựthànhlậpvàđiềuhànhcôngtyriêng,họsẽnóivớibạn

rằnghọmuốnđượctựdo.Họlàsếpcủachínhhọ.Ngoàira,họcũngtiếtlộvớichúngtôirằnglàmchủchínhmìnhthìítrủirohơnlàlàmviệcchongườikhác.

Cólần,mộtgiáosưđãđặtracâuhỏisauđâyđốivớimộtnhómgồm60giámđốcđiềuhànhcác tậpđoàncổphầnhóahiệnđang theohọcchươngtrìnhMBA:

Rủirolàgì?

Mộtngườitrảlời:

“Trởthànhmộtdoanhnhântựdoanh!”

Nhữngngười khác đồngý.Thế rồi vị giáo sư trả lời câu hỏi của chínhmìnhbằngđoạntríchdẫncủamộtdoanhnhântựdoanh:

“Rủirolàgì?Làchỉcómộtnguồnthunhập.Nhữngngườilàmcôngănlươngđangởtrongtìnhthếrủiro,bởihọchỉcóđúngmộtnguồnthunhập.Cònngườichủcôngtycungcấpdịchvụlaudọnvệsinhchosếpcủabạnthìsao? Ông ấy có hàng trăm hàng nghìn khách hàng, tức hàng trăm hàngnghìnnguồnthunhập”.

Thựcra,làmchủdoanhnghiệpcũngcónhiềurủirotàichính.Nhưngchủdoanhnghiệpcónhữngniềmtingiúphọgiảmthiểurủiro,hayítnhấtđólànhữngrủiromàhọđãdựđoántrước:

Mìnhkiểmsoátsốphậncủamình.

Rủirolàkhilàmviệcchomộtngườichủtànnhẫn.

Mìnhcóthểgiảiquyếtmọivấnđề.

CáchduynhấtđểtrởthànhGiámđốcđiềuhànhlàlàmchủsởhữumộtcôngty.

Khôngcógiớihạnnàochomứcthunhậpmàmìnhcóthểkiếmđược.

Mìnhtrởnênmạnhmẽhơnvàkhônngoanhơnbằngcáchđốimặtvớirủirovànghịchcảnh.

Làmột chủ doanh nghiệp cũng đòi hỏi bạn phải có khát vọng làm chủchínhmình.Nếubạnghétcáiýtưởngđứngngoàimôitrườngdoanhnghiệpthìcólẽtựdoanhkhôngphảithiênhướngcủabạn.Nhữngchủdoanhnghiệpthànhđạtnhấtmàchúngtôiphỏngvấnđềucómộtđặcđiểmchung: tấtcảbọnhọđềuyêu thíchnhữngviệcmình làm.Tất cảbọnhọđều tựhàokhiđược“mộtmìnhlèolái”.

Cólần,mộtngườivớitàisảnhàngchụctriệuđô-lađãnóivớichúngtôivềviệctựkinhdoanhnhưsau:

“Ngàycàngcónhiềungườiđi làmnhưnglạikhôngthíchcôngviệccủamình.Thậtlòngmànói,ngườithànhđạtlàngườithíchcôngviệcmìnhlàm,ngườimongmỏithứcdậymỗisángđểđếnvănphòng,vàđólàtiêuchuẩncủatôi.Vàtôiluônsốngnhưthế.Tôiluônmongđếnsángđểthứcdậy,đếnvănphòngvàđiềuhànhmọiviệc”.

Đốivớingườiđànôngnày(góavợvàkhôngcócon),tiềnbạckhôngphảilàvấnđề.Thựcra,trongdichúccủamình,ôngấyđãđểlạitoànbộtàisảnchoquỹhọcbổngcủatrườngđạihọcnơiôngtừngtheohọc.

Người đàn ông này và những người như ông chọn ngành nghề như thếnào?Ởtrườngđạihọc,ôngđãđượccácgiáosưchuyênngànhkỹsưvàkhoahọc đào tạo rất bài bản, nhiều người trong số này cũng là doanh nhân tựdoanh.Họchínhlàhìnhmẫucủaông.Hầuhếtcácchủdoanhnghiệpthànhđạtđềucókiếnthứchoặckinhnghiệmvềngànhnghềhọchọntừtrướckhihọbướcchânvào.

Vídụ,Larrykinhdoanhdịchvụinấnđãđượchơn12năm.Ônglànhânviênxuất sắcnhấtcủacông ty.Nhưngsaukhiđãquámệtmỏivìcứnơmnớplosợcôngtysẽphásản,ôngcânnhắcđếnviệcmởcôngtyinấnriêng.Ôngđã tìmđến chúng tôi để hỏi ý kiến về vấn đề này.Chúng tôi hỏi lạiLarrymộtcâuđơngiản:“Yếutốhàngđầumàcáccôngtyinấncầnlàgì?”.Ôngtrảlờingay:“Nhiềuhợpđồnghơn,nhiềudoanhthuhơn,nhiềukháchhànghơn”.Thếđấy,Larryđãtựtrảlờiđượccâuhỏicủamình.Ôngbắttayvàothànhlậpcôngty,nhưngkhôngphảimộtcôngtyinấn.Ôngtrởthànhnhàmôigiớidịchvụinấn.Giờđây,ôngđạidiệnchomộtsốcôngtyinấnhàngđầuvànhậnđượchoahồngtrênmỗithươngvụônghoànthành.Tổngchiphícủacôngtyôngrấtnhỏ.

Trướckhithànhlậpcôngtyriêng,Larrynóivớichúngtôirằngôngkhôngđủ dũng khí để làmmột doanh nhân tự doanh.Ông kể chỉ nghĩ đến việc

“mộtmìnhlèolái”thôilàôngđãthấysợrồi.Larrytinrằngnhữngngườitựkinhdoanhmộtmìnhphảikhôngbiếtsợhãi,rằngnỗisợkhôngbaogiờxuấthiệntrongtâmtríhọ.

Chúng tôi phải giúp Larry điều chỉnh lại tư tưởng này. Chúng tôi giảithíchrằngđịnhnghĩacủaôngvề lòngdũngcảm là sai.Dũngcảm là hànhđộngđểnhìnnhậnrõnỗisợtrongmình.Vâng,Larry,cũngnhưnhữngngườidũngcảmkhác,nhữngdoanhnhântựdoanh,đềunhậnranỗisợtrongnhữngviệchọđanglàm.Nhưnghọdámđốidiệnvớinóvànhờđómàvượtquanỗisợcủachínhmình.Đóchínhlàlýdokhiếnhọthànhcông.

Chúngtôiđãdànhkhánhiềuthờigianđểnghiêncứuvềnhữngconngườidũngcảm.TấtnhiênRayKroccólòngdũngcảmphithườngkhinghĩrằngmìnhcóthểtiếpthịthứcănđếncảthếgiới.HãynhớrằngtrongChiếntranhThếgiới II,ông là tàixế láixecứu thươngngoài tiền tuyến.WaltDisneycũngvậy.VàLeeIacocca(*)cũngcólòngdũngcảmphithườngkhituyênbốrằngChryslersẽ trở lại“thờikỳhuyhoàng”.Ôngấykhôngđápứngđượcđịnhnghĩachặtchẽvềmộtdoanhnhân tựdoanh,nhưng trong tâm trí củachúngtôi,máutựdoanhđãcósẵntrongconngườiôngrồi.

***

Chúngtôiđãđểdànhtrườnghợpthựctiễnsaukhiđãvềcuốicuốnsách.Theo chúng tôi, nó tóm gọn được toàn bộ những khác biệt giữa PAWvàUAW.Xuyênsuốtcuốnsáchnày,chúngtôiluônnhấnmạnhrằngthànhviêncủahainhómcónhữngnhucầukhácnhaurõrệt.PAWcầnđạtđượcthànhtích,cầntạoracủacải,cầntrởnênđộclậpvềtàichính,cầnxâydựngđượccáigìđó từconsố0.CònUAWlại thườngxuyênmuốntrưngra lốisốngđẳngcấpcao.Điềugì sẽxảy rakhi thànhviêncủahainhómnàycốgắnggiành lấy cùngmột vị trí vào cùngmột thời điểm?Trường hợp thực tiễndướiđâylàmộtvídụchosựxungđộtchắcchắnphảixảyra.

ÔngW.làmộttriệuphútựlậpvớikhốilượngtàisảnướctính(mộtcáchdèdặt)lêntớihơn30triệuđô-la.LàmộtPAWđiểnhình,ôngW.sởhữuvàicôngtysảnxuấtthiếtbịcôngnghiệp,thiếtbịthínghiệmvàmáyđochuyêndụng.Ôngcũng thamgiavàonhiềuhoạtđộng tựdoanhkhác, trongđócócácdựánkinhdoanhbấtđộngsản.

ÔngW.sốngởkhudâncưtrunglưu,hàngxómcủaônglànhữngngườicótàisảnchỉbằngmộtphầnnhỏtàisảnmàôngđãtíchlũyđược.Ôngvàvợcủamìnhláihaichiếcxenộiđịahạnglớn.Thóiquensinhhoạtvàtiêudùng

củaôngđặcsệttầnglớptrunglưu.Ôngkhôngbaogiờmặcđồvesthaythắtcàvạtđilàm.

ÔngW.thíchđầutưmạohiểmvàobấtđộngsảnxaxỉ,bởitheoông:

“Ngoài những công ty củamình, tôi kiếm thêm tiền trong lĩnh vực bấtđộngsản.Chúakhôngngừng tạoraconngườinhưngNgài lạikhôngchothêmđấtsống,vàanhsẽkiếmđượctiềnnếuanhkhônkhéovàbiếtkénchọnnơiđặttiền”.

QuảlàôngW.hếtsứckénchọn.Ôngchỉmuatoànbộbấtđộngsảnhoặchợptácvớingườikhácđểmuakhinàogiácảhợplý.Thườngthìôngmuabấtđộngsảnhoặcmuaquyềnsởhữumộtphầnbấtđộngsảntừmộtngườichủhoặcmộtcôngtyxâydựngđangthựcsựcầnsựgiúpđỡvềtàichính.

Gần đây, ông phát hiện ra một cơ hội đầu tư tuyệt vời ở khu SunCountry:

“Mộtgãkhốnkhổnàođóđanglênkếhoạchxâydựngmộtkhuchungcưsangtrọngcaochọctrời.Đốivớimộtcôngtyxâydựng,nếumuốnkhởicôngxâydựng,trướchếtanhtaphảibánđược50%sốcănhộđã.Thếlàtôinhảyvàovàthỏathuậnvớianhta.Tôimuatoànbộsốcănhộvớicùngmộtkiểuthiếtkế,mặtbằngsànvớikhoảnvayrấtlớn,thếlàanhtacótiềnvàbắtđầuxâydựng.Vìtôiđãmuatoànbộkhunhànênbấtcứaimuốnmuamộtcănhộtrongđóđềuphảigặptôi.Giốngnhưđộcquyềnvậy!Khôngcóaicạnhtranhvớitôicả,vàtôibánhếtngay,chỉcònlạiđúngmộtcăn”.

Nhưngngaycảcănhộcònlại,ôngW.cũngkhônggiữlâu.Ôngcùnggiađìnhchỉởđóđượcmộthayhaikỳnghỉngắn.Thithoảngônglạimờimấyngườibạnthânđếnở.Nhữnglúckhôngdùngđến,ônglạichongườikhácthuê,cuốicùngôngbánnóđi.ÔngW.không thườngxuyên lui tớinhữngkhuphứchợpsangtrọngnàybởivìđókhôngphảiphongcáchcủaông.

Hầuhết nhữngngườimua các khu căn hộ nghỉ dưỡng của ôngW. đềuthuộcdiệnUAW trung-thượng lưuvàbất đồngđãxảy ra giữaôngW.vànhiềukháchhàngmuanhà.ỞmộtsốnơimàtrướcđâyôngW.từngmuacănhộ,kháchhàngcủaôngđãđặtraquánhiềuđiềukhoảnhạnchế,đếnnỗiôngkhôngthấythoảimáikhiđinghỉdưỡngtrongchínhkhunhàcủamình.Dođó,ôngcảmthấybuộcphảibánluôn“cănhộcònlạiduynhất”ởmỗikhuphứchợp.

“Tôicómộtconchó.Tôigọinólàconcúnsáuchữsố.Tôiđãbánvàikhu

nhàđibởivìngườitađãthôngquacácđiềukhoảndànhchochó.Họnóivớitôi:“Ôngbiếtđấy,ôngphảitốngkhứcáiconchónàydi!”.Tôithìthàbáncảkhunhàđóđichứkhôngmuốnbỏconchócủamình”.

ÔngW.đoánrằngnhữngvịkháchhàngchỉchútrọngđếnđẳngcấpcủadựánmớinhấtmàôngđầutưcũngsẽchẳngthèmquantâmđếnviệcôngmuốncómộtconchó.Bởivậy,từtrướckhikhunhàkhởicông,ôngđãliệtkê cả chú chó củamìnhvàobản tuyênbố của khunhà.Theođó, ôngW.cùnggiađìnhmìnhđượcquyềndẫntheomộtconchómỗikhihọđếnởtạiđây.

TheoôngW.,tấtcảcáckháchhàngđềuđượcphátmộtbảnthôngcáo.Dođó,họđềubiếtrằngôngW.cóquyềnmangtheomộtconchóvàokhunhà.Lúcmuanhà,khôngaiphảnđốigì.Nhưngkhônglâusaukhi toànbộkhunhàđãbánhết,trừ“cănhộcuốicùngchưabán”củaôngW.,cácchủcănhộliênkếtvớinhauvàbầuraủybanhànhđộng.Mụcđíchcủanólàxâydựngvàthựcthimộtdanhsáchmởrộngcủacácđiềukhoảnhạnchế.Thếnhưngủybanhànhđộngđãthôngquamộtđạoluậtvềchó.Họ“đivòng”quabảntuyênbốbanđầuvànóirằngchóđượcphépvàokhuphứchợpnếucânnặngcủachúngdưới7kg,nhưngphảituânthủnhữngquyđịnhcụthể.Quánhiềuchoquyềnlợicủachúchóvànhữngtuyênbốbanđầu.ÔngW.cảmthấyđâychỉlàmộtcáchđểthúcgiụcôngbáncănhộcủamìnhmàthôi.Chúchósáuconsốcủaôngnặngtới13,5kg.Ngaycảnếuápdụngchếđộănkiêngthìnócũngkhôngthểđápứngđượcyêucầu.ÔngW.đặcbiệtkhóchịuvìngườitachưabaogiờđểôngcóquyềnbỏphiếuthuậnhoặcchốngđốivớinhữngđiềukhoảnliênquanđếnchó.Mặcdùvậy,ôngvẫnquyết tâmgiữchúchócủamình,bấtchấpđiềukhoảnhọápđặt.Nóigìthìnói,ôngvẫnlànhàđầutưlớncủatòanhàtrướccảkhinóđượckhởicông.

“Thếlàủybanhànhđộngviếtchotôimộtbứcthư,tuyênbốrằngtôiphảibỏconchóđivìnónặngquá7kg.”

Tuynhiên,ôngW.vàgiađìnhbắtđầucảmthấy“lệchpha”vớikhuphứchợpnày,dùhọchỉđếnvàocáckỳnghỉ.Cólẽủybanhànhđộngđangdùngconchólàmcáicớđểđuổicảgiađìnhôngđi.ÔngW.chorằnglýdođókhảdĩ hơn chuyện cân nặng của chó mèo. Ông và gia đình không phải kiểungười“đẹpđẽưanhìn”trongmắtmộtsốthànhphần.Trongkhiđó,khunhànàylạiđầynhóc(theocáchnóicủaôngW.)nhữngchủcănhộcaocấpbóngbẩynhấtmàmộtngườicóthểtưởngtượngra.

ÔngW.vạchramộtkếhoạch.

Tạimộtcuộchọpdànhchocácchủhộtrongkhuphứchợp,vớisựthamgiacủatấtcảcácthànhviêncủaủybanhànhđộng,ôngW.đứnglêntựgiớithiệubảnthân.

“Tôilàngườimàôngđãgửithưphànnànvềconchócủachúngtôi.Tôiđãcânnhắccẩnthậnvềlờiđềnghịcủaông,vàquyếtđịnhsẽkhôngbỏconchócủamình,cũngnhưkhôngbáncănhộcủatôi”.

Đúngnhưdựđoán,lờituyênbốnàyđãgâyranhiềutiếngxìxàotừcáccửtọa.Saukhinhữngkhángiảmụctiêucủaôngđã tuyệtđối lắngnghe,ôngmớinêuralờiđềnghịmớicủamình:chuyểncănhộhiệntạicủaôngởkhuphứchợpthànhmộtphầncủakếhoạchlươnghưuvàchiasẻlợinhuậncủacôngty,chophépcácnhânviênphụtráchdâychuyềnlắprápđượcsửdụngcănhộlàmnơinghỉdưỡngsuốt52tuầntrongnăm.Ônghỏicácthínhgiả:“Cácôngthấythếổnchứhả?”.

Cả phòng họp rên rỉ.Hiển nhiên họ đang hình dung ra cảnh đám côngnhâncủaôngW.trànvàoxâmchiếmkhônggiancủahọnămmươihaituầnmỗinăm!Vàicửtọahétlên:“Cứgiữconchóđi!Cứgiữconchóđi!”.Taychủtịchủybanhànhđộngđềnghịnhómhọpkhẩncấptrongmộtphònghộinghịkếbên.Sau5phúthọpkín,cácthànhviênủybanquaylạiphònghọp.Taychủtịchnóivớicácchủcănhộrằngủybanhànhđộngđãcóquyếtđịnhcuốicùng.

“Saukhiràsoátlạitấtcảnhữngyếutốdẫnđếntìnhhuốngnày,ủybanhànhđộngchorằnggiađìnhôngW.đượcphépgiữconchócủahọ.Tôiyêucầusửađổilạiđiềukhoản.Tấtcảtánthành”.

Khônglâusauchiếnthắngvangdộiđó,giađìnhôngW.báncănhộcủamình.ÔngW.giảithích:

“Tôi khôngmuốn sống trong cùngmột tòanhà với nhữngngười khôngthíchchó”.

TheoôngW.,chúchócủaôngrấtquantrọngđốivớicảgiađình.Quantrọngđếnnỗihọchấpnhậnbáncănhộvớigiárẻhơnđểđượcgiữ lạichúchó.Họcũngbánnhữngcănhộkhácởnhữngkhuphứchợpkhác,nơimàngườitaghétchúchócủahọ.Nếutínhtheogiátrịcủakhunhàthìchúchóấytươngđươngkhoảngvài trămnghìnđô-la,bởiđólàsốlỗcộngdồnkhiôngW.bánnhữngcănhộcủamìnhdướigiáthịtrường.Mộtmôitrườngthùđịch,chodùxungquanhcóđầyrẫynhữngconngườiđẹpđẽchăngnữa,thìvẫnkhôngtốtchonhữngchúchó-vàchocảnhữngngườitíchlũytàisản

xuấtsắc.

VLờiCảmƠn

iêngạchnềnmóngchocuốnsáchnàyđượcđặtxuốngvàonăm1973,khitôitiếnhànhnghiêncứuđầutiêncủamìnhvềgiớitriệuphú.Cuốn

sáchnàyphảnánhnhữngkiếnthứcvàhiểubiếtmàtôithuđượctừnghiêncứuđầutiênđócùngrấtnhiềunghiêncứusaunàyvềgiớitriệuphú.

Tronghànhtrìnhtìmhiểuvềcáctriệuphú, tôiđãnhậnđượcsựgiúpđỡcủanhữngconngườituyệtvời.Kểtừlúcbắtđầuchươngtrìnhnghiêncứunàychođếngiờ,Billluônlà“cộngsựđắclực”quantrọngnhấtvàquýgiánhấtcủatôi.KhôngaicóthểmongchờmộtđồngtácgiảtuyệtvờihơnTiếnsĩBillDanko.

Tôicũng rất cámơnvợ tôi, Janet,vì sựgópý, sựkiên trìvàhỗ trợ tôitrongquátrìnhpháttriểnbảnthảocủacuốnsách.Tôicũngmuốngửilờicảmơnđặcbiệt tớiRuthTyller vì đãhoàn thànhxuất sắc côngviệcxâydựngbảngcâuhỏikhảosát,nộidungphỏngvấn,biêntậpvàxửlýtừngữ.TôivôcùngbiếtơnSuzannaDeGalanvìđãbiêntậpbảnthảomộtcáchxuấtsắc.Tôicũngmuốnghinhậnđónggópcủacáccontôi,SarahvàBrad,vìsựtrợgiúpcủachúngvớivaitròsinhviênthựctậptrongdựánnày.

Cuốicùng,tôimuốncảmơnhàngngànngườiđãđónggópchocuốnsáchcủachúngtôibằngtháiđộthẳngthắn,sẵnsàngchiasẻvàniềmvuithíchcủahọ khi kể cho chúng tôi nghe “những câu chuyện của mình”. Quả thực,nhữngtriệuphúấycóthểlàbấtcứai,thậmchílàhàngxómngaycạnhnhàbạn!

TiếnsĩThomasJ.StanleyAtlanta,Georgia

S ựnghiệpmàtôicóđượcngàyhômnaylàkếtquảsựđónggópcủanhiềungười.TôiđặcbiệtbiếtơnnhómhỗtrợchủchốtcủamìnhởtrườngĐại

học Albany ở New York. Các giáo sư Bill Holstein, Hugh Farley, DonBourque,SalBelardorcùngnhiềungườikhácđãkhôngngừngtạonênmộtmôi trường chuyênmôn tuyệt vời, tạo điều kiện cho cuốn sách này đượchoàntất.Và,lẽtấtnhiên,nếukhôngphảiBillvàDonđãđưaTomStanleyvềgiảngdạyở trườnghồiđầunhữngnăm70 thì cuốn sáchnàyvàhàngbaonhiêuchươngtrìnhnghiêncứusâurộngvàhữuíchcủanhómStanley-Dankosẽkhôngbaogiờxuấthiện.

Dướisựhướngdẫncủatôi,cáccontôi-Christy,ToddvàDavid-đãhàohứng hoàn thành những nhiệm vụ khó khăn phục vụ cho chương trìnhnghiêncứumangtínhthựcnghiệmcầnthiếtđểviếtnêncuốnsách.Sựcầnmẫnvàchuyêntâmđếntừngchitiếtcủachúnghẳnkhôngthểnàoxuấtpháttừmộtkhoảntiềnnhonhỏgọilà“phídịchvụ”.Chúngđãthựchiệnnhiệmvụcủamìnhnhưthểchúngđượchưởngnhữngquyềnlợithựcsựcủadựánvậy.Tôitintưởngrằngsựcọxátvớihoạtđộngnghiêncứuthịtrườngnàysẽgiúp chúng trở thành những khách hàng thông thái trên bước đường địnhhìnhsựnghiệpcủabảnthân.

Cuốicùng,tôiphảighinhậnvàtỏlòngkínhphụcmẹtôi,ngườiđãtruyềnchotôiđứctinvàtínhkỷluật.Bằngchínhcuộcđờilaođộngcầnmẫncủamình,bàđãdạy tôicáchsốngmộtcuộcđờingaythẳng,bền lòngvàdũngcảm.

TiếnsĩWilliamD.DankoAlbany,NewYork

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com