Soil Fertility & Plant Nutrition

E. Katsalirou

Spring 2015

Εδάφη

Δειγματοληψία εδαφών

&

Εδαφική ανάλυση

Γιατί ανάλυση εδάφους

� Προσδιορισμός της αγωγής λίπανσης

� Προσδιορισμός των διαθεσίμων ποσοτήτων

θρεπτικών στο έδαφος

Γιατί ανάλυση εδάφους

� Προσδιορισμός των εδαφικών χαρακτηριστικών

� Διερεύνηση της γονιμότητας

� Διερεύνηση της πιθανότητας αντίδρασης στη

λίπανση

� Εκτίμηση μέσης περιεκτικότητας θρεπτικών και

της μακροπρόθεσμης επάρκειάς τους

� Προσδιορισμός διαθέσιμου στα φυτά Ν-ΝΟ3

� Προσδιορισμός αναγκών σε εδαφοβελτιωτικά

� Διάγνωση – επίλυση προβλημάτων

Σχετική αξία των πληροφοριών που παρέχει η

εδαφική ανάλυση

Το άτομο που πραγματοποιεί τη δειγματοληψία

πρέπει να είναι εκπαιδευμένος επαγγελματίας

� Σταθερότητα στο βάθος δειγματοληψίας

� Κατάλληλο αριθμό υπο-δειγμάτων

� Κατάλληλη μεταχείριση των ληφθέντων

δειγμάτων

� Προσοχή και σημασία στις λεπτομέρειες

Πόσα υπο-δείγματα πρέπει να συνιστούν το σύνθετο

δείγμα

� 15 – 20 επιμέρους δείγματα για κάθε σύνθετο

δείγμα που θα σταλεί στο εργαστήριο

� Αντιπροσωπευτικότητα

� Επαναληψιμότητα

Η χωρική παραλλακτικότητα του εδάφους

δημιουργεί προβλήματα

Η χωρική παραλλακτικότητα σε μικρο-κλίμακα

Λήψη υπο-δειγμάτων για τη δημιουργία σύνθετου

δείγματος σε ομοιογενές αγροτεμάχιο

Λήψη υπο-δειγμάτων για τη δημιουργία σύνθετου

δείγματος σε ανομοιογενές αγροτεμάχιο

Μέρος του αγροτεμαχίου

ήταν καλλιεργημένο με

αλφάλφα, οπότε η

δειγματοληψία θα γίνει

για δύο διαφορετικά

τμήματα (Α & Β)

Λήψη υπο-δειγμάτων για τη δημιουργία σύνθετου

δείγματος σε ανομοιογενές αγροτεμάχιο

• Η τοπογραφία

δημιουργεί ζώνες

διαφοροποίησης ως

προς τη διαχείριση.

• Τρία διαφορετικά

σύνθετα δείγματα θα

συλλεχθούν για το

ίδιο αγροτεμάχιο:

� Α- Hill Top

� B – Sideslope

� C - Bottom

Λήψη υπο-δειγμάτων για τη δημιουργία σύνθετου

δείγματος σε ανομοιογενές αγροτεμάχιο

Η δειγματοληψία ανά

τμήματα ανάλογα με

την διαθεσιμότητα του

θρεπτικού είναι

απαραίτητη για τη

λήψη αποφάσεων που

σχετίζεται με την

προσθήκη λιπασμάτων,

κοπριάς κλπ.

Περισσότερα εδαφικά δείγματα ή σύνθετο δείγμα

εδάφους

� Εγγενής η παραλλακτικότητα των εδαφών

� Ανομοιογένεια εντός αγροτεμαχίων

� GPS & Η/Υ επικουρούν τον εντοπισμό σημείων

ανομοιομορφίας

� Στην πράξη λαμβάνονται περισσότερα δείγματα

ανά αγροτεμάχιο

Συστηματική δειγματοληψία

Μπορεί να είναι

καλύτερη αν γίνεται:

�Με βάση την

παραλλακτικότητα

αγροτεμαχίου

ή

�Με βάση το μέσο όρο;

Διαχείριση :

Συνοπτικά περί συστηματικής δειγματοληψίας

� Δεν υπάρχει «τέλειο» σύστημα δειγματοληψίας

� Τεχνολογία ΓΣΠ & GPS προσθέτει αξία στην εδαφική ανάλυση ανεξάρτητα

από το σύστημα δειγματοληψίας

� Αύξηση αξίας εδαφικής ανάλυσης όταν συνοδεύεται από το

ιστορικό του αγροκτήματος

� Συστηματική δειγματοληψία συνίσταται για εδάφη με ομοιόμορφη

διαχείριση των θρεπτικών ή όταν διαφέρουν η προσθήκη των

θρεπτικών διαφοροποιείται

� Η αξία της GPS τεχνολογίας ξεπερνά την παρακολούθηση των

αποδόσεων και τις προσθήκες θρεπτικών σε διαφορετικές

ποσότητες

� Η συνέπεια είναι το κυρίαρχο μέλημα για τη δειγματοληψία

εδάφους

Βάθος δειγματοληψίας εδάφους

Εξαρτάται από:

� το σκοπό

�15-20 cm για τον

προσδιορισμό P, K,

Oργ. Ουσίας, pH

�≥ 60 cm για

προσδιορισμό Ν-ΝΟ3

� τη διαχείριση

Εποχή δειγματοληψίας εδάφους

� Η συνέπεια είναι ιδιαίτερα σημαντική

� ανάλογα με την καλλιέργεια

� ανάλογα με το σκοπό

�Θεωρητικά κοντά στο χρόνο καλλιέργειας αλλά και

σε χρονική απόσταση που να επιτρέπει τη χρήση

των αποτελεσμάτων της ανάλυσης στη διαχείριση

του αγροκτήματος

Συχνότητα δειγματοληψίας εδάφους

� Κατά σύμβαση κάθε 3-4

χρόνια

� Κάθε χρόνο μέχρι να

εγκαθιδρυθεί το ιστορικό

του αγροκτήματος με

βάση τις αναλύσεις του

εδάφους

� Κατά περίπτωση ανάλογα

με το σκοπό, το είδος

καλλιέργειας, τη

διαχείριση, το ιστορικό

κλπ.

Πως επιλέγω το κατάλληλο εργαστήριο

� Αποδεκτή μεθοδολογία / εξοπλισμός

� Διαπίστευση ποιότητας

� Έλεγχο ποιότητας αποτελεσμάτων

� Ακρίβεια αποτελεσμάτων

� Εξυπηρέτηση

� Ταχύτητα απαντήσεων

� Κόστος

� …………

� …………

� Ερμηνεία αποτελεσμάτων – συστάσεις

Ποιες εδαφικές αναλύσεις είναι χρήσιμες

Ποιες εδαφικές αναλύσεις μπορεί να ερμηνευτούν

� Δεν έχουν αξία αναλύσεις των οποίων τα

αποτελέσματα δεν έχουν πρακτική αξία (εφαρμογή

στη διαχείριση)

� Χρήσιμες εδαφικές αναλύσεις

� Αναλύσεις χαρακτηρισμού (pH, CaCO3, Οργανική Ουσία,

ESP, Ανταλλάξιμα κατιόντα κλπ.)

� Διαθέσιμο Ν (ΝΟ3)

� Αφομοιώσιμος Ρ (Olsen, Bray, …)

� Ανταλλάξιμο Κ

� Διαλυτά άλατα

Αντιπροσωπευτικότητα & Συνέπεια – Οι αρχές για

επιτυχή δειγματοληψία

Ακρίβεια και συνέπεια εδαφικής ανάλυσης εξαρτώνται

από:

� Ικανοποιητικό αριθμό υποδειγμάτων ανά σύνθετο δείγμα

� Βάθος δειγματοληψίας

� Μέθοδο δειγματοληψίας

� Εποχή

Η λήψη σωστού δείγματος εδάφους παραμένει

καθοριστική για την ερμηνεία της εδαφικής ανάλυσης (Δεν

μπορούν να βελτιωθούν οι συστάσεις διαχείρισης των θρεπτικών αν

αυτές προέρχονται από μη αντιπροσωπευτικό δείγμα, όσο καλά και αν

γίνουν οι αναλύσεις)

Επειδή η επένδυση για τη συστηματική δειγματοληψία είναι μεγαλύτερη, η

σημασία συλλογής κατάλληλων δειγμάτων αυξάνεται

Παράδειγμα σύστασης λίπανσης για το Ν

Nrec= [YG x N/bu] -SOM -PCA -Man -Tillage -PNST

όπου:

YG = αναμενόμενη απόδοση

N/bu = lb N/bu καρπού

SOM = N από ανοργανοποίηση οργανικής ουσίας εδάφους

PCA= προσαρμογή από προηγούμενη καλλιέργεια

MAN= υπολειμματική κόπρος

Tillage = συμβολή συστήματος καλλιέργειας

PNST = Ν στο προφίλ του εδάφους από εδαφική ανάλυση

Παράδειγμα σύστασης λίπανσης Ν στο καλαμπόκι

Nrec= [YG x N/bu] -SOM -PCA -Man -Tillage -PNST

218 lb N/A = [180 x 1.6] - 40 - 40 - 0 -30

Προηγούμενη καλλιέργεια: Σόγια

2% Οργανική Ουσία

20 lb N/A προσθήκηαπό κάθε 1% οργανικήςουσίας του εδάφους

Αντίδραση καλαμποκιού

στη λίπανση Ρ

Καμπύλη επάρκειας Ρ για καλαμπόκι, σόργο &

σιτάρι (Κάνσας, ΗΠΑ)

Καμπύλη επάρκειας Ρ για καλαμπόκι, σόργο &

σιτάρι (Κάνσας, ΗΠΑ)

Σχέση μεταξύ δόσης εφαρμογής Ρ αντίδραση στην

απόδοση του καλαμποκιού

Επίδραση λίπανσης Ρ και Κ στην απόδοση της

καλλιέργειας

Συστάσεις επάρκειας

� Υπολογίστε το ποσό P και K, που κατά μέσο όρο, παρέχει τη

βέλτιστη οικονομική απόδοση κατά το έτος εφαρμογής

� Να αποδίδει περίπου 95% της μέγιστης απόδοσης

� Αποτέλεσμα η διατήρηση των επιπέδων Ρ και Κ στο έδαφος

σε επίπεδα για τα οποία η καλλιέργεια ανταποκρίνεται

θετικά

� Δεν συνιστάται εφαρμογή Ρ ή Κ όταν η εδαφική ανάλυση

δίδει συγκεντρώσεις πάνω από την «κρίσιμη τιμή» για τα

στοιχεία αυτά στο έδαφος

Συστάσεις επάρκειας

� Υψηλές αρχικές συγκεντρώσεις των θρεπτικών με βάση την

εδαφική ανάλυση σημαίνουν μικρή ευελιξία όσον αφορά

τη δυνατότητα διαφοροποίησης της προσθήκης τους από

έτος σε έτος

� Ενδείκνυται έλεγχος για ανάγκη αναπλήρωσης θρεπτικών

κάθε έτος

� Αυτό ελαχιστοποιεί το κόστος των εισροών στα πρώτα

χρόνια της καλλιέργειας

� Τελικά, οι ανάγκες σταθεροποιούνται ώστε ναπου

διατηρούνται τα επίπεδα των θρεπτικών στο έδαφος

Διαχείριση για διατήρηση επάρκειας θρεπτικών στο

έδαφος

Μοντέλο διαχείρισης Ρ για παραγωγή προϊόντων και

διαχείριση κοπριάς στο Κάνσας (ΗΠΑ)

Απομάκρυνση Ρ και Κ από διάφορες καλλιέργειες