Mallon boro να το σβήσω!

Χρήστος Κλεισιάρης Καθηγητής Εφαρμογών

Τμήμα Νοσηλευτικής-ΤΕΙ Κρήτης

Τι είναι το τσιγάρο;

΄Ενας μεγάλος αριθμός διαφορετικών τοξικών ουσιών

(πάνω από 4.000).

• Άλλες βρίσκονται και άλλες παράγονται κατά την

καύση του τσιγάρου (950 oC).

• Οι 250 αποδεδειγμένα καρκινογόνες.

Εμείς, πόσες γνωρίζουμε;

(US Environmental Protection Agency,1993)

(WHO International Agency for Research on Cancer, 2000)

Η νικοτίνη είναι άκρως εθιστική

Ουσία

Tobacco

Heroin

Cocaine

Alcohol

Cannabis

Αναλογία χρηστών

που έδειξαν εθισμό

32 %

23

17

15

9

Source: National Academy of Sciences,1999.

WHO 2010, Helping People Quit Tobacco:

A Manual for Doctors and Dentists

Το κάπνισμα αφαιρεί ζωή

Αριθμός τσιγάρων / ημέρα Αριθμός χαμένων ετών

μέχρι 10 4.6 έτη

10-20 5.5

20-40 6.2

>40 8.3

Manual on the prevention and control of common cancers

WHO Regional Publications, Western Pacific Series, No. 20

Ο εθισμός έχει νευροβιολογική βάση

• Η συνήθεια του καπνίσματος έχει

χαρακτηριστεί ως ψυχική διαταραχή

και έχει συμπεριληφθεί στα

συστήματα ταξινόμησης των

ψυχικών νόσων (ICD και DSM).

• Γι΄ αυτό και το κάπνισμα θεωρείται

νόσος και οι καπνιστές πρέπει να

αντιμετωπίζονται σαν ασθενείς

εξαρτημένοι από ουσίες.

Χριστοδούλου Χ.Ν και συν. Ψυχιατρική.

Ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα, 2004:247–250

κίνδυνος προσβολής

Στεφανιαία νόσο: περίπου 2-3 φορές υψηλότερος στους

καπνιστές από ότι στους μη καπνιστές1.

Καρκίνος πνεύμονα: 23,3 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες

και κατά 12,7 φορές στις γυναίκες σε σχέση με τους μη

καπνιστές2.

Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ):

20 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο3.

3. (Fielding, 1992) 2. (American Cancer Society, 2008)

1. (US DHHS, 2004)

…ακόμη

καπνίζετε;

Χρόνια Αποφρακτική

Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

ΕΛΛΑΔΑ: Πάσχει το 8,4% του ενήλικου πληθυσμού

της χώρας, (11,8% άνδρες και 4,5% γυναίκες)2.

Δυστυχώς μόνο το 1/3 γνωρίζει ότι πάσχει και

είναι αυτοί με τη βαριά μορφή της νόσου.

Τα 2/3 δεν το γνωρίζει2.

2. Tzanakis N, Anagnostopoulou U, Filaditaki V, Christaki P, Siafakas N,

Prevalence of COPD in Greece - CHEST 2004;125:892-900)

Ο περιορισμός στη ροή του αέρα και σχετίζεται με

μη τυπική φλεγμονώδη αντίδραση των πνευμόνων

σε βλαβερά σωματίδια ή αέρια, που προκαλείται

κυρίως (85-90%) από το κάπνισμα 1.

1. ATS & ERS 2004, Standards for the Diagnosis and Management of

Patients with COPD.

Αρχικά συμπτώματα της (ΧΑΠ)

Βήχετε μερικές φορές τις περισσότερες ημέρες;

Έχετε πτύελα τις περισσότερες ημέρες;

Σας πιάνει δυσκολία στην αναπνοή (άσκηση, ανηφόρες,

σκάλες) πιο εύκολα από άλλα άτομα της ηλικίας σας;

Είστε πάνω από 40 ετών;

Είστε τωρινός ή πρώην καπνιστής;

Εάν απαντήσετε καταφατικά ΝΑΙ σε 3 από τα 5, τότε:

Σπιρομέτρηση : ratio FEV1/FVC pred <0.7

Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD)

40-50 50-55 55-60 60-70

40-50 50-55 55-60 60-70

ΟΧΙ κάπνισμα = ΟΧΙ (ΧΑΠ)

Μέτρα και πολιτικές

1952 - απαγόρευση του καπνίσματος στις δημόσιες

συγκοινωνίες.

1979 - απαγορεύτηκε το κάπνισμα στα Νοσοκομεία και

τις ιδιωτικές κλινικές «περίοδος Δοξιάδη».

1980 - στους κλειστούς δημόσιους χώρους.

1993 - δύο ακόμα Υπουργικές αποφάσεις.

2003/33 (παράρτημα Α)-νομοθετικές πράξεις σχετικά με

το κάπνισμα στην Ελλάδα.

Εναρμόνιση Ευρωπαϊκών οδηγίων, 1989/622, 2001/37

29/10/2011

Συχνότητα διακοπής του καπνίσματος

• Χωρίς βοήθεια < 7%

• Με βοήθεια 15 -30%

ΠΝΕΥΜΩΝ, 2003, 16(3):306-313.

29/10/2011 ATS & ERS 2004, Standards for the Diagnosis and

Management of Patients with COPD

Κατευθυντήριες οδηγίες για τη

διακοπή του καπνίσματος

Βήμα 1. Ρώτησε (Ask)

Βήμα 2. Αξιολόγησε (Assess)

Βήμα 3. Συμβούλευσε (Advise)

Βήμα 4. Βοήθησε (Assist)

Βήμα 5. Προγραμμάτισε (Arrange)

29/10/2011

Είναι διατεθειμένος

να διακόψει

το κάπνισμα

Καπνίζει ο ασθενής ;

Χορήγηση

κατάλληλων

θεραπειών για

την Διακοπή

Καπνίσματος

Ενίσχυση

κινήτρων για

την διακοπή

του

καπνίσματος

Πρόληψη

υποτροπής Δεν

απαιτείται

παρέμβαση

Ναι Όχι

Ναι Όχι Ναι Όχι

Κάπνιζε στο παρελθόν ;

Παρεμβάσεις για διακοπή

Οφέλη από τη διακοπή 20 λεπτά : μείωση της ΑΠ και των σφύξεων της καρδιάς.

8 ώρες: αυξάνουν τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα και

μειώνονται τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα.

12 ώρες: σχεδόν όλη η νικοτίνη έχει αποβληθεί από τον

οργανισμό.

24 ώρες: αρχίζει να μειώνεται ο κίνδυνος για οξύ καρδιακό

επεισόδιο.

48 ώρες: βελτιώνεται η αίσθηση της γεύσης και της

όσφρησης.

72 ώρες: βελτιώνεται η αναπνευστική λειτουργία.

WHO 2010, Helping People Quit Tobacco: A Manual for Doctors and Dentists

Οφέλη από τη διακοπή

• 2 εβδομάδες - 3 μήνες: • βελτιώνεται η κυκλοφορία του αίματος,

• η αναπνευστική λειτουργία παρουσιάζει αύξηση έως

30%,

• μειώνεται το αίσθημα της κόπωσης κατά την

άσκηση και βελτιώνεται η αντοχή στο περπάτημα.

•1 μήνα – 9 μήνες: • μειώνεται το αίσθημα της δύσπνοιας (λαχάνιασμα )

κατά την άσκηση,

• μείωση των αναπνευστικών λοιμώξεων.

WHO 2010, Helping People Quit Tobacco: A Manual for Doctors and Dentists

Οφέλη από τη διακοπή

• 1 έτος: ο κίνδυνος στεφανιαίας νόσου μειώνεται κατά

50% τουλάχιστον.

• 5 έτη: μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος θανάτου από

καρκίνο του στόματος και του τραχήλου.

• 10 - 15 έτη: μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος θανάτου

από καρκίνο των πνευμόνων, καθώς και από άλλες

μορφές καρκίνου,

• ενώ ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια είναι ο

ίδιος με των ατόμων που δεν κάπνισαν ποτέ.

WHO 2010, Helping People Quit Tobacco: A Manual for Doctors and Dentists

Συμπληρώστε την κλίμακα εξάρτησης από το κάπνισμα. (σε 3 λεπτά κατά την έξοδο σας, μετά το 2-λεπτο VIDEO)

Ερωτήσεις

ερωτήσεις ;