Seytan - Lev Nikolayevic Tolstoy - Bordo Siyah Ya

8/3/2019 Seytan - Lev Nikolayevic Tolstoy - Bordo Siyah Ya

1/151


2/151


3/151

EYTAN


4/151


5/151

TOLSTOY


6/151


7/151

EVREN:


8/151

SANYE GVEN


9/151


10/151


11/151

DNYA KLASKLER

UZUN HKAYE


12/151


13/151


14/151

BORDO SYAH YAYINLARI

EYTANTOLSTOY


15/151

TOLSTOYEditr: Veysel Ataymaneviren: Saniye GvenRedaksiyon: Veysel Atayman

Trke Redaksiyon: Filiz GverTashih: Esen GrayBordo Siyah Yaynlar


16/151


17/151

DNYA KLASKLER


18/151

EYTAN

LEV NKOLAYEV TOLSTOY (1828-1910): YASNAYAPOLYANADA DODU. TOPRAK SAHB ARSTOKRATBR ALENN OLUDUR. KK YATA ALESNKAYBETMES TOLSTOYU LM VE MUTLULUK

ZERNE HAYL KESKN SORULAR SORMAYA VEDNCELER RETMEYE YNELTT. NSANLIKTARHN HKMETLERN AHLAK KYLEBREYLERN BUNA DRENLERNN TARH OLARAK

ANLAYAN TOLSTOY, SOSYAL DZENN, AHLAKGELMEYLE DZELECENE NANDI. ESERLERNDENBAZILARI; ANNA KARENNA, SAVA VE BARI,SVASTOPOL AUSTOS 1855, VAN LYN LM,

KAZAKLAR, KREUTZER SONAT, EYTAN, DRL,NEREDE SEVG ORADA TANRI, KATYA, EFEND LEUAK, KARANLIIN KUDRETDR.

EDTR

VEYSEL ATAYMAN: 1941DE STANBULDA DODU.STANBUL NVERSTESNDE ALMAN DL VEEDEBYATI VE FELSEFE RENM GRD. STANBUL

NVERSTES MTERCM TERCMANLIK BLMNDEUZUN YILLAR DERS VERD. HALEN AYNI BLMDEYKSEK LSANS DERSLERNE GRMEYE DEVAMETMEKTEDR. FELSEFE, SNEMA VE EDEBYAT

ALANINDA OK SAYIDA MAKALE, DERLEME VE TELFKTABI YAYINLANDI ZELLKLE SNEMA HAKKINDAK


19/151

KTABI YAYINLANDI. ZELLKLE SNEMA HAKKINDAKNC DEERLENDRMELER NEDENYLE HATIRISAYILIR BR HAYRAN KTLESNE SAHP OLAN ATAYMAN,ETL YERLERDE VERD SEMNERLERLEOKURLARIYLA TEMASINI HEP SICAK TUTTU. BORDOSYAH YAYINLARININ DNYA KLASKLER EDTRLGREVN YRTT SIRADA OK SAYIDA DNYAKLASNE EDEBYAT SOSYOLOJS EREVESNDENSZLER VE NOTLAR YAZDI. YZE YAKIN EVRSYAYINLANDI. 2009 YILINDA DL DERNE TARAFINDANTRKYENN EN PRESTJL EVR DLLERNDEN BROLAN MER ASIM AKSOY DLNE LAYIK GRLD.

EVREN

SANYE GVEN (ATAYMAN): BYOLOJ VE JEOLOJRENM GREN SANYE GVEN HALEN GNEY

AFRKADAK BERNARD PRICE PALEONTOLOENSTTSNDE GREV YAPMAKTADIR. PROF. CELAL

ENGR YNETMNDE HAZIRLADII YKSEK LSANSTEZ AMERKAN JEOLOJ CEMYET TARAFINDAN BRGLOBAL JEOLOJ ALIMASI ADIYLA YAYIMLANDI VEGNDEME GETRD YEN YOK OLU TEORS DNYA

BLM EVRELERNDE BYK HEYECAN YARATTI.BORDO SYAH N K EHRN HKAYESNN YANISIRATOLSTOYUN ANNA KARENNA, VAN LYN LM,KREUTZER SONAT VE EYTAN ADLI KTAPLARINI

EVRD.


20/151

REDAKSYON

VEYSEL ATAYMAN: BAKINIZ EDTR.

TRKE REDAKSYON

FLZ GVER: 1947DE STANBULDA DODU. REMZ

VE YEN ALAN YAYINEVLER N UZUN YILLARREDAKSYON VE DZELT YAPTI.

TASHH

ESEN GRAY: 1961DE STANBULDA DODU.STANBUL NVERSTES ESK TRK DL VE EDEBYATIBLMNDEN MEZUN OLDU. 1978 YILINDAN BERYAYINCILIK SEKTRNDE DZELTMEN OLARAK

ALIMAKTADIR. GELM YAYINLARI, SABAHKTAPLARI VE TURGUT YAYINCILIKTA UZUN YILLARALITI. BORDO SYAH DIINDA -KLTR YAYINLARIVE CUMHURYET KTAPLARINA DA DIARIDAN

DZELTMENLK YAPMAKTADIR.


21/151

EYTAN YA DA MZDEK FEMME FATALE


22/151

Lev Tolstoy (1828-1910) Anna Kareninay bitirdiktenyaklak on yl sonra, 1898 Kasmnda, eytan adl uzunyksn kaleme almtr. lk bakta, yaynevimizcehazrladmz Kreutzer Sonat (1890) ile dolayl da olsatematik bir balants bulunan bu uzun yk, okuru oldukadndrecek tuhaf bir kara delik evresinde dnmektedir.Bizim kltrmzn tanmyla, gen bir ky aas,babasndan kalma iftlii iletmek zere kye yerleir veorada, kocas ehirde yaayan gen, hayat dolu kyl birkadnla bir tr ihtiya giderme ilikisi kurar. Derken, kendisosyal katmanndan orta halli bir kzla evlenir, ama ncekiiliki yakasn bir trl brakmaz. Tuhaf olan, Yevgenininbana, kyl kadnn deil de, iinde ona duyduubastrlmaz arzunun bela olmasdr. Bu srkleni, bizi snrlda olsa Tolstoy evrenine sokmakta, orada, onun ailemitosuna ve zellikle de kayna Schopenhauerinmetafiziinde de yatan (bkz. Akn Metafizii) cinsel drtanlayna bir gz atmamza yol aabilecek bir anahtar gibigrnmektedir.

Rusyada, Tolstoyun dneminde evlilik kurumu veboanma, gerek edebiyatta gerekse de hayatta byk nem

atfedilen ve her iki dzlemde sekinlerce tartlan birkonuydu. (Bkz. Kreutzer Sonatn ilk blmleri.) Rusyannbatsnda, yani Avrupada, rnein Fransada roman vetiyatroda, evlilik ve evlilik d ilikiler, aldatmalar, ihanetler

olduka hafife alnabilmekte, Rusyadaki gibi atelitartmalarn gndemini oluturmamaktayd rnein


23/151

tartmalarn gndemini oluturmamaktayd. rneinernievskinin Ne Yapmal roman, Rus genliinin sekinkatman adna bu konuyu tartmaktayd. nsan, evlendiktensonra eski ilikilerini srdrme hakkna sahip olamazd.Bunun gerekesini ak da oluturamazd. nk, ak sanlanyoun tutkular, geici olabilirdi. Yanl evliliklerin, taraflardanbirini ya da ikisini gelimekten alkoyduu yerde boanmaancak tartlabilirdi. Geimsizliin, dengesiz birlikteliinocuklarn yetitirilmesini ve eitimini de olumsuzetkileyecei ve bu durumda boanmann evliliisrdrmekten daha doru olaca anlay gerek edebiyattagerekse de yaanan hayatta benimsenmiti.

Bu tartmalarn srp gittii bir dnemde Tolstoy, giriine, almak bana zgdr diye evirebileceimiz ncilden bir

cmle koyduu Anna Kareninayla okurlarn ve aydnlarnkarsna kar. Kocas Aleksey Aleksandrovie ramenVronski adl gen bir subayla yaad yasak aknsonucunda Anna intihar etmektedir. Tolstoyun kahramanna

layk grd bu son ile ncilden alnma cmle bir arayagetirildiinde, yazarn bir tr tanrsal adalet anlayna sarlpsarlmad ok tartlmtr. Bu konuya, Anna Kareninaromanna eklediimiz yorum yazsnda ayrntl olarak

deineceiz. Ancak ailenin, ama en bata Tolstoyun kendisosyal varln hem ayakta tutmasn mmkn klan hem deona bu sosyal staty salayan aile modelinin, Tolstoy iinbir tr aile mitosu, ideal, masals bir aile birlikteli i anla la

ilintili olduunu rahatlkla syleyebiliriz.


24/151

Tolstoyun bir mizojen, yani kadn ve evlilik dmanolduunun hem kendi gncelerinden hem de karsnn

anlarndan rahatlkla kartlabilecei ileri srlp durulur. Bubalamda ideal aile ile aile mitosu ile evlilik, onun kafasndaiki ayr olgu olmaldrlar. Evlilik, bu ideal, masals birliktelieyaklatka, bu organik btnlle uyum ve destek salad

lde benimsenebilecek bir eydir dolaysyla.yledir de: Tolstoy iin kadn bir tensel, cinsel haz nesnesi,

hayvansal bir batan kartc olarak anlalr sanki. Onuevcilletirmek iin, kucana ocuk vermek gerekir. Sava veBarta, hafifmerep Nataann dourgan bir anneyednn anmsayabiliriz.

Tolstoy aileyi, kendi kiisel btnln de gvence altna

alan organik bir btnlk olarak kurar bu aile modelinde.Aile bir yandan, topran, mlkn, doann (orman, hayvanlarvb.) ve kadnn dourgan bedeninin yer ald bir organdr; biryandan da kiiye, soyu sopu zerinden sosyal statsn

veren kurumdur. (Tolstoy, Romanoflardan gelen arkendisinden kk grmekteydi; nk kendisi RusyannRomanoflardan ok daha eski olan, ilk ailelerindengelmekteydi.)

Yaynevimizde yayna hazrlanan Kreutzer Sonatn giriblm aile, kadn, ihanet ve boanma konusunda uzun birtartmay iermektedir: Kompartmandaki teki yolcuya,

karsn ldrdn itiraf eden bir adam, adm adm bir evlilikfelaketine nasl srklendiini aklar eytan Anna


25/151

felaketine nasl srklendiini aklar. eytan, AnnaKareninann bitiinden yaklak on yl sonra kaleme alnmtr(1898). Bu uzun yk, ilgin bir ekilde Tolstoyun yukarda

szn ettiimiz aile sorunsalna k tutmakla kalmayp,cinsel drtnn egemenlii konusunda, felsefi deinmelerbile iermektedir. Dikkatli okur, yaynladmz, AknMetafizii, A. Schopenhauer ve Varolmann Acs,

Schopenhauer Felsefesine Giri kitaplarndaki, cinseldrtnn, dolaysyla da iradenin, insan kleletirme tezininsnrl bir uygulamasn da eytanda bulduunudnebilecektir. Tolstoyun, btn eserlerinin mutlakaRusaya evrilmesini istedii Schopenhauer, varoluunkkenini iradeye balayp, bu iradenin hayatn srmesindenteye hibir amac olmadnn altn izmitir. rade, trnbireylerini, cinsel drtnn basksyla remeye mecbur klar.

eytanda babadan kalma iftlii, fabrikay ve koruluuborlaryla birlikte devralan Yevgeni, Tolstoyun ailemitosunun kk bir modelini temsil eder. Ne var ki, kocas

ehirde oturan ve evlilik ncesinde Yevgeninin ihtiyacnkarlam olan kyl kadn, adeta grntsyle ya dauzaktan etkisiyle, Yevgeniyi vehimlerin paranoyayadnt, akln, iradenin hkmlerini yitirdikleri bir

cehenneme doru srklemeye balar. Tuhaf bir durumdurbu. Yevgeni, kadndan hi etkilenmediini sanmakta,etkilenmemeye sz vermekte, ama onunla en ufak bir temas,onu yle uzaktan grme hali bile, iindeki arzularn

kabarmasna neden olmaktadr. Yevgeni, bugnn kltrnndiliyle syleyecek olursak bir femme fatale bir eytan


26/151

diliyle syleyecek olursak, bir femme fatale, bir eytankadnn kurban deildir; nk bir kere kyl kadn, gerekstatsyle, gerek entelektel birikimiyle, bir femme fataleniteliini hak etmemekte, arlnca gelen, buluma yerindeYevgeniyi bulamaynca sesini kartmadan ekip giden,edilgen, kendi dnyasnda ve koullarnda varolan bir truyarmc nesnedir. eytan, femme fatale, erkein kendiiinde, ad konmayacak bir derinliktedir: Ya da eytan

Akn Metafiziindeki o sinsi, hilebaz iradedir. Batankartc gibi grnen kyl kadnn, Stepanidann, bu yndehibir zel gayretinin bulunmay eytan erkein iineyerletirme kaygsyla btnlemektedir. Doall iyice nekm bu kyl kadn, cinsel drt ekline girmi karkonulmaz doann bir aracdr sanki.

yleyse Tolstoyun, aile mitosunun erevesinde, kadnevcilletirme ve ona ideal aile organizasyonu iindedourgan anne ilevi ykleme talebine, kar cinstenduyduu rtk korkuyu, sk sk szn ettii ve ktlk diye

tanmlad frengi korkusunun eytan kavramylartmesini, hemen her romannda kendini ele veren dipalboyutu (burada anne oul ilikisi) eklemek gerekiyor.

eytann iki sonu var. Her iki son da, doktorlarn,Yevgeninin deli olduuna ilikin gr birliine yazarnauktorial[1] bir mdahaleyle kar kyla bitiyor. zetle, Odeli deildi, diyor.

Bizce bu eser bir kez daha dnemin tbbnn ya da hkimpsikoloji paradigmasnn iimizdeki o byk batan


27/151

psikoloji paradigmasnn, iimizdeki o byk batankartcy, Freudun her trl drtnn stne yerletirdii

cinsel drtnn hegemonyasn kabul etmeme zaafnayollama yapyor; bu ynyle de, Schopenhauerden Freudauzanan zincirin bir halkasn oluturuyor.

EYTAN Ama size derim ki, her kim ki bir kadna istek duyarak

bakar, o zaten onunla kalbinde oktan zina etmitir.

Fakat bana dert olan sa gznse, onu skp al vekendinden uzaa at; nk uzuvlarndan birinin yok olmas,btn bedeninin cehenneme atlmasndan daha iyidir.

Bana dert olan sa elinse, onu kes ve kendinden uzaaat; nk uzuvlarndan birinin yok olmas, btn bedeninincehenneme atlmasndan daha iyidir.

Matta ncili, V, 28-30


28/151

EYTAN


29/151


30/151

I


31/151

Yevgeni Irtenyevi, parlak bir kariyer bekliyordu. Bununbtn koullar mevcuttu. mrenilecek zel bir eitim alm ve

Petersburg niversitesinin Hukuk Fakltesini parlak birsonula bitirmiti; ksa bir sre nce lm olan babassayesinde en st toplumsal evrelerde balantlarbulunmaktayd; hatta bakanlktaki ilk hizmet dnemi bakann

hamilii altnda gemiti. Olduka sorunlu olan byke birserveti vard. Babas, hayatn d lkelerde ve Petersburgtageirmi, iki olundan her birine, Yevgeniye ve Svarimuhafz alaynda hizmet eden aabeyi Andreye ylda alt

bin ruble vermi, kendisi de karsyla olduka fazla paraharcamt. Yazlar sadece iki aylna topraklarna dner,ancak iftlikle uramaz, her eyi, gerekte iftliin idari veparasal ileri ile ilgilenmedii halde efendisinin eksiksiz

gvenine sahip olan, semirmi iftlik khyasna brakrd.

Kardeler, babalarnn lmnn ardndan mirasblmeye kalktklarnda, ylesine fazla bor birikmiti ki,

hukuki danmanlar, byk annelerinin yz bin ruble deertakdir edilmi mlkn kendilerine ayrp baba mirasndanvazgemelerini bile tavsiye etmiti. Ne var ki yal Irtenyev ilelmnden nce i balantlarna girmi, anlalaca gibi,

elinde Irtenyevin bir senedi bulunan ve bu senetle ilintiliolarak Petersburga giden komu iftlik sahibi, mlk,borlara ramen ayakta tutup gelitirebileceini ve buradanbyk bir servet kartabileceini sylemiti. Ona kalacak

olursa, sadece koruluu, birka para araziyi ve kra tarlaysatarak, altn topra, yani drt bin desyatinlik[2] kara


32/151

toprayla, eker fabrikasyla ve iki yz desyatinlik atk suylabeslenen tarlasyla Semiyonowskoye mlkn elde tutmak bui iin yeterliydi; ne var ki bunun art, meseleye ciddiyetle elatmak, krsala yerleip iin bana gemek ve tutumlu birekonomi uygulamakt.

Yevgeni ilkbaharda mlkn bulunduu yere gitmi; babasMart aynda lmt her eyi gzden geirmi, kenttekiiinden ayrlmaya ve annesiyle birlikte iftlie tanmaya,parasal ileri ele alp mlkn byk blmn kurtarmaya

karar vermiti. Aralar yle pek ahm ahm olmayan kardeiile u anlamay yapmt: Ona, ylda drt bin ruble demeyikabul ediyordu; ya da bir kereliine mahsuben seksen binruble deyecek, buna karlk dier btn miras taleplerinden

vazgeecekti.Yevgeni gerekten de bunlar yapt. Annesiyle birlikte

iftlikteki byk eve yerleti; byk bir gayret ve de dikkatleiftlii idare etmeye balad.

nsan, sadece yallarn muhafazakr, genlerin ise yenilikiolduklarn sanr. Pek doru deildir bu. Genelde asl genlermuhafazakrdr; yaamak isteyen, ama bu konuda kafa

yormayan, zaten nasl yaanmas gerektii konusunda kafayoracak zamanlar da bulunmayan ve bu nedenle o zamanakadar sregelmi hayat kendilerine rnek alan gen

insanlar.

Yevgeninin durumu da buydu Kyde oturmaya baladktan


33/151

Yevgeni nin durumu da buydu. Kyde oturmaya baladktansonra bykbabasnn zamanndaki hkim yaama biimini

yeniden oluturmak onun ideali ve hayaliydi. Babas kt biriletmeci olmutu; bu yzden de onu rnek alamazd. Bununzerine Yevgeni evde, bahede, fabrikada, gne uygundeimeleri gerekletirerek ve yle byk lekte

yeniliklere gitmeksizin bykbaba dneminin ruhunu veatmosferini, o dneme zg genel memnuniyeti, dzeni,refah ve saygy geri getirmeye alt. Bu hedefeulaabilmek demek, cann diine takarak alp abalamak

demekti. Yevgeni, alacakllarn ve bankalarn taleplerinikarlamak zorundayd ve bu amala, ya para para arazisatmaya ya da demeleri ertelemeye mecbur oluyordu.Semyonowskoyedeki drt yz desyatin ekimlik araziyi ve

eker fabrikasn gndelikilerin ve cretli iilerin desteiyleayakta tutabilmek iin srekli para bulmak zorunda kalyordu;evde ve bahede ihmalin ve kntnn her trl izinibertaraf edebilmek iin var you kullanmaktan, elindekini

avucundakini harcamaktan bir trl kurtulamyordu.Yapacak bol bol i vard; zaten Yevgeni de kendinde

yeterince fiziksel ve zihinsel g hissediyordu. Yirmi altyandayd, orta boylu, gl yaplyd ve byk bir hevesleyapt kltr fizikten tr de iyi gelimi kaslara sahipbiriydi. Canl, al al yzyle, ldayan dileri, dolgun dudaklarve yumuak, dalgal, ok sk olmayan salaryla cana yakn,

scak biriydi. Biricik kusuru, gzlk taka taka illet halinegetirdii miyopluuydu. Hafife arpk burnunun zerindek k bi i i b k l k l b k l l d d li


34/151

krk bir izgi brakm olan kelebek gzl olmadnda elikolu balanyordu.

Vcudunun grnm byleydi ite; ama i manevi, ruhsalyana gelince, sahip olduu zellikler, insann onu yakndantandka daha ok sevmesine yol ayordu. Annesi onu her

eyden daha fazla sevmiti; kald ki imdi, kocasnnlmnden sonra, ona btn efkat ve sevgisini yneltmeklekalmam, hayatn tamamen onun zerinde younlatrmt.

Ancak ondan bylesine holanan sadece annesi deildi;

lisedeki ve sonra da niversitedeki arkadalar, kiiselsevgilerini ve sayglarn ondan esirgemiyor; ayn etkiyibunlarn dnda kalan insanlarn zerinde de yapyordu. Onunsylediklerine inanmamak, bu ii d bir drst yzde ve

zellikle de gzlerde bir aldatma, bir yalan sezmek kesinlikleimknszd.

Maysn sonuydu. Yevgeni ehirde nemli bir i balamt.Rehindeki kra tarlay kurtarm ve bir tccara satm,ondan, iftliin envanterini, atlar, kzleri ve arabalaryenilemek, ama hepsinden nemlisi, ertelenmez birmtemilata balayabilmek iin ayrca bor para almt.

Her ey tam onun istedii gibi geliti. Araba dolusu tahtalargetirilmi, marangozlar ilerinin bana gitmi, gbre, seksenarabayla tarlaya tanmt. Ama gene de o ana kadar her

ey hl pamuk ipliine bal olmaktan kurtulamamt.


35/151


36/151

II

Btn bu skntlarn ve hay huyun iinde aslnda pek yle


37/151

Btn bu skntlarn ve hay huyun iinde aslnda pek ylenemli olmamakla birlikte, o gnlerde Yevgeninin bana

byk dert olan bir sorun yaand. Genliinde btn tekigenler gibi yaamt; anlayacanz deiik kadnlarlailikisi olmutu. yle ahlaksz biri deildi, ama hep dediigibi, rahip de saylmazd. Kadnlar ile ilikiyi, kendi deyiiyle,

bedensel sal ve zihinsel zgrl bakmndan gerekligrd lde ve ekilde srdryordu. Bu yaama tarznaon alt yandayken adm atm ve o gne kadar ahlakszlateslim olmadan ve de bir hastalk kapmadan, kazasz belasz

bugnlere gelmiti. Balangta Petersburgda bir terziyleilikisi olmutu. Kadn kt yollara sapnca ynndeitirmeyi bilmi ve hayatnn bu yeni dzeni sayesindeaknla ve telaa kaplmamt.

Ama imdi iki aydr krsalda yayordu ve ne yapacankesinlikle bilemiyordu. Kadnlardan mecburen uzak kalmas,zerinde kt etki yapmaya balamt. Srf bu amala ehre

inse miydi yoksa? Peki nereye? Nasl? Bu tek sorunYevgeninin huzurunu karyordu ve bunun bir mecburiyet, birihtiya olduundan emin olduu iin de, halledilmesi artolan bir sorun olarak alglamaya balamt. Kendini tutsak

hissediyor ve ister istemez her gen kadn arzulu ve ehvetlibaklarla szyordu.

Kendi kynde bir kadn ya da kzla ilikiye girmeyi uygun

bulmuyordu. Babasnn ve bykbabasnn bu konuda ognlerin byk toprak sahiplerinden ok farkl bir tarzdadavrandklarn ve evlerinde hibir zaman demirba kyllerle


38/151

davrandklarn ve evlerinde hibir zaman demirba kyllerleak oyunlarna kalkmadklarn duymu ve onlar kendine

rnek almaya karar vermiti. Gelgelelim mesele gitgideacilleince ve o, endie ve korku iinde ehirde kendisinibyk olaslkla neyin beklediini aklna ve gz nnegetirdike, sonunda kyde de nihayet bann aresine

bakabileceini, stelik, demirba kyllerin hizmet verdikleridnem ile kendi dnemi arasnda kprlerin altndan oksular gemi olduunu dnd. nemli olan biricik ey,kimsenin olup biteceklerden haberi olmamas ve ilikinin,

yozlap ucu ahlakszla, dknle kadar varmadan salkiin belirlenmi snrlar iinde kalmasyd. Bu karar aldktansonra Yevgeninin huzursuzluu ve sabrszl daha da art;muhtarlarla, kyllerle, marangozlarla konuurken elinde

olmadan konuyu kadnlara getirip duruyor ya da szkadnlardan alnca bu konuyu elinden geldiince uzatmayaalyordu. Ne var ki kadnlara daha ok, arkalarndan bakarolmutu.


39/151

III

Ama elbette karar vermi olmakla mesele hemen


40/151

Ama elbette karar vermi olmakla mesele hemenhalledilmi olmuyordu; kararn uygulanmaya konmas artt.

steklerini bir kadna bizzat yanstmas imknszd. Kime?Nerede yapacakt ki bunu? Bir arabulucuya ihtiyac vard; iyide acaba kime ba vurmas gerekiyordu?

Bu arada bir gn, su imek isterken aya ormankorucusunun kulbesine dt. Korucu, babasnn o zamankiavclarndan biriydi. Yevgeni onunla sohbete etmeyebalaynca yal adam gemi gnlerden akla gelebilecek

yaad her trl olay, av anlarn ve benzeri eylerianlatmaya balad. Bu srada Yevgeninin aklna, niyetiniburada orman evinde ya da ormanda bir yerde uygulamayakoyabilecei geldi, ancak bunu nasl yapacan ve yal

Danilann kendisine yardmc olup olmayacan bilmiyordu.Ola ki niyetim karsnda dehete kaplacak ve karsndautan iinde kvranp kalacam. Ama belki de bu ie hemenel uzatr, kim bilir? Yevgeni, Danilann anlattklarna bir

yandan kulak verirken ite byle dnyordu. Beriki tam osrada, avclarn, papaz mezinin karsnn cra evinde naslgeici karargh kurduklarn ve aralarndan Priyanitenikovadl birine nasl kadn bulduunu anlatyordu.

Hah, ite imdi niyetimi ona gayet rahat syleyebilirim,diye aklndan geirdi Yevgeni.

Sizin babanz, Tanr a krler olsun, b le budalalklara

hi bulamad.

Onu niyetimi imdi syleyemem, diye dnd Yevgeni;


41/151

ne var ki mntkay temizleyip, konuyu tekilerden ayrmak

iin, Byle kt ilere sen nasl oldu da bulaabildin? diyesordu.

Bunun neresi kt olabilir ki; kadn olup bitenden okmemnundu ve benim Feodor Saaryie gelince o da honutkalmt ki bana bir ruble verdi? Zaten ne yapsnd ki? Kanlcanl, arab, ay eksik etmeyen bir adamd? dedi.

Evet, ona niyetimi syleyebilirim, diye dnd Yevgeni

ve laf hi dolandrmadan sze girdi:Biliyor musun, dedi; yznn al al olduunu hissediyordu,

biliyor musun Danila, dedi, benim de bu konuyu yle bir

dndm oldu.Danila glmsedi.

Sonuta ben rahip deilim; yle yaamaya almm

ama...Yevgeni syledii her eyin ok safa dtnn

farkndayd; ama sonuta Danilann kendisini anlaylakarlamasna sevindi:

oktan sylemeniz gerekirdi; bir aresine bakmak kolay,hangisini istediinizi syleyin yeter!

Sonuta benim iin fark etmez. Ama elbette yle sakatlbulunan biri olmamal; zellikle de salkl olmal.

A l ! di k l k di D il d


42/151

Anlyorum! diye karlk verdi Danila ve dnmeye

balad. Elimde muhteem bir para var saylr ama, diyeszn srdrd. Yevgeni yeniden al al, moru mor kesildi.ok muhteem bir para. Sonbaharda evlendirilmiti,anlyor musunuz... Danila alak bir sesle fsltl konumaya

balad, ama adam bir trl ii beceremiyor. Kaamak birk iin tam uygun para saylr!

Yevgeni utantan yerin dibine geti geecek:

Hayr, hayr! diye atld telala, byle bir eye kesinlikleihtiyacm yok. Tersine... Tersine mi? Nasl tersine? Buistein tersi ne olabilir ki? Tersine, sadece salkl, bamai amayacak biri olsun istiyorum, o kadar; hani kocas

baka bir ehirde memuriyette olan bir kadn ya da benzertarzda bir ey.

Anlyorum; madem ki yle, size Stepanidaytantrmalym. Kocas ehirde yayor; hani bir bakma sizintaleplerinize tam uygun biri saylr. Ho bir kadndr, stelikgzelce, tertemiz. Memnun olacaksnz. Daha geenlerdekendisine, yle bir etrafna bakn... filan demitim ama o...

Peki, ne zaman?

sterseniz yarn. Kyden ttn almaya ineceim. leyinburaya gelin ya da bostann arkasndaki banyo odasna

gidin. O saatlerde buralarda kimsecikler olmaz; lesaatinde herkes uykudadr bilirsiniz!

P kl ld !


43/151

Pekl, oldu!

Yevgeni atla evin yolunu tuttuunda olaanstheyecanlyd; ertesi gn saat on ikide ormandaki eve gitti.Danila kapda duruyordu ve hi ses etmeden bayla okanlaml bir hareket yaparak orman ynn gsterdi.

Bedenindeki btn kan Yevgeninin kalbine doldu. Hemenaramaya koyuldu. Bahede in cin top oynuyordu. Banyoodac da botu. Tam darya ktnda birden krlan, ezilendallarn atrtsn iitti. Dnp etrafna baknd; ite, orada

duruyordu; kk bir ukurun te tarafnda, belindeki kemerekadar, sk ve yksek otlarn iinde. Yevgeni deli gibi ukurmukur demeden kadna doru atld. ukuru srganlarnsardn bile fark etmemiti. Isrganlar her yanna daldlar;

kelebek gzln drd; o haliyle kardaki yamactrmand. Karsnda beyaz, el rgs bir nln, bordo birceketin iinde, kpkrmz bartsyle, yalnayak, taptaze,dolgun, bldrcn etli, nazik bir kadn durmu, ekingen

ekingen ona bakyordu.

Patikadan buraya geebilirdiniz, dedi; ne zamandrburadaym.

Beriki kadna yaklat; bir kez daha telala sana solunabaknd ve kadna dokundu...

On be dakika kadar sonra birbirlerinden ayrldlar;gzln buldu; Danilann kulbesine geldi ve adam ona,Memnun musunuz saygdeer efendim? diye sorduunda


44/151

yg y ona bir ruble verip eve dnd.

Evet, memnundu. Balangta, bir sre sonra geen hafifbir utan duymutu o kadar. Ve her ey drt drtlkt. Amaasl, kendini artk rahatlam, sakin ve taptaze hissetmesi ok

gzeldi. Kadnn yzne bir kere bile doru drstbakmamt. Aklnda sadece, kadnn tertemiz, taptaze, dgrnm yle ok kt saylmayacak, davranlarndayapmacklk bulunmayan, sade biri olduu kalmt. yi de,

acaba kimin karsyd? diye kendi kendine sordu Yevgeni.Penikovun, demiti Danila. Hangi Penikovayd bu?Kyde iki Penikov vard. Bu byk olaslkla ihtiyarMihaylann geliniydi. Evet, kesinlikle o olmalyd; olu

Moskovada yayordu. Danilaya bunu bir ara sormalym.te bylece, ky hayatnn o zamana kadar can skc bir

rahatszln oluturan dert, zorunlu perhiz de halledilmioluyordu. Bundan byle dncelerinin n almt; artk

engellenmeden iiyle uraabilirdi.

Yevgeninin stlendii grev ve sorumluluklar gerekten deaz deildi. Kald ki zaman zaman plann sonuna kadar

gtremeyeceinden ve eninde sonunda her eye ramenmal mlk satmak zorunda kalacandan korkuyordu. Btnabalar ve gayreti ona bo grnyor, zellikle de balad

iin sonunu getirme becerisinden yoksunmu gibi geliyor,ite bu dnce onu fazlasyla huzursuz ediyordu. G bela,cann diine takarak bir ukuru ancak kapamken, nnde


45/151

hi ummad bir anda hemen bir ikincisi alveriyordu.

Bu yepyeni dnem iinde ikide birde, babasnnbilmedikleri bir borcu karsna kyordu. Anlalan babas,son zamanlarnda kimden, nereden demeden mmkn olan

her yerden bor almt. lkbaharda mirasn paylalmasgndemdeyken Yevgeni artk btn ykmllklerini bildiineinand bir srada, yazn ortasnda, Yesipova adl dul birkadndan, babasndan on iki bin ruble alaca olduunu

kendisine bildiren bir mektup ald. Ortada bu miktarbelgeleyen bir senet yoktu, ama senet yerine, hukukdanmanna gre itiraz gtrr basit bir bor akdibulunmaktayd. Gelgelelim Yevgeni, srf itiraz mmkn bir

belgeye dayand iin babasnn borcunu demektenkanmay aklnn ucundan bile geirmiyordu. renmekistedii tek ey, bunun hakiki bir bor olup olmadyd.

Bu Kaleria Vladimirovna Yesipova da kim? diye annesine

sordu, det olduu zere le yemeinde karlatklarnda.

Yesipova m? Bykbabann bytt ksz kz. Neolmu ki ona?

Yevgeni ona olup biteni anlatt.

Yzszln bu kadarna atm kaldm dorusu. Baban

ona karlksz neler vermedi ki!

Peki ona borcumuz var m?


46/151

Evet, sana bunu nasl anlatsam, bilmem ki? Ona hibir

borcumuz yok aslnda, ama baban o byk iyi yrekliliiyle...

yi de, babam bunu borcu olarak gryor muydu peki?

Bilemiyorum. Sana ne diyebilirim ki? Bildiim bir eyvarsa, iin ok, ok zor.

Yevgeni annesinin pek bir eyden haberi olmadn, neolup bittiini aslnda kendisinden renmeye altn fark

etti.Bu konumalardan, kadna borcu dememiz gerektii

sonucunu kartyorum, dedi. Yarn ona gidip bana bor iin

zaman tanyp tanyamayacan soracam.Ah, sorma, sana ne kadar zlyorum; ama en iyisi, borcu

demen. Sadece ona, deme konusunda biraz sabrl olmasgerektiini syle! dedi annesi; belli ki rahatlam; ayn

zamanda olunun ald karardan gurur duymutu.

Kendisiyle yaayan annesinin olup biteni ve ne haldeolduunu hi anlamamas yznden Yevgeninin durumu

ayrca glemekteydi. Kadn hayat boyunca lks bir hayataylesine altrlmt ki, olunun o anda iinde bulunduudurumu doru drst kafasnda canlandrabilmesi kesinliklemmkn de ildi. Durumlarnn anszn de i ebilece ini,

olunun her an elindekini avucundakini satp ylda en fazla ikibin ruble kazandracak herhangi bir ile kendisini ve annesinigeindirmek zorunda kalabileceini kadn bir trl


47/151

kavrayamyordu. Bu tehdit dolu ihtimali nlemenin biricik

yolunun giderleri ksmak olduuna kafas basacak gibideildi; bu nedenle de Yevgeninin en kk ayrntlarda biletasarruf etmeye almasn, bahvann, arabacnn, ulaklarnhatta evin giderlerini ksmasn bir trl anlayamyordu.

Yetmiyormu gibi, birok dul gibi, mteveffaya kar,hayattayken ona pek o kadar duymad zel bir saygyla,merhumun yol am olduu ya da yapt herhangi bir eyinkt olabileceini ya da en azndan deitirilmesi gerektiini

dnmek bile istemiyordu.

Yevgeni byk bir gayretle serann yanndaki baheyi ikibahvanla, ahr da iki arabacyla ayakta tutmaya alyordu.

Maria Pavlova ise, o saf, dnyadan habersiz haliyle, yalann hazrlad yemekten ikyet etmediinde ya dabahedeki yollarn sprlmemi olduundanyaknmadnda, uaklarn yerine kyden basit bir delikanl

kendilerine hizmet ettiinde huysuzluk etmedii iin, tanrbilir, anne olarak ne byk bir fedakrlkta bulunduunusanmaktayd.

te bu ruh haliyle, Maria Pavlova, Yevgeninin btnplanlarn mahveden yeni bor talebini de, oluna, eliakln, iyi yrekliliini gsterme frsat veren nemsiz birhikye gibi gryordu. Maria Pavlovna, ayn zamanda

olunun btn dertlerinden bir anda kurtulmasn mmknklacak parlak bir evlilik yapacandan ad gibi emin olduuiin de onun iinde bulunduu nakit skntsna pek aldrt i d Y i kt d l k bi lilik bili di


48/151

etmiyordu. Yevgeni gerekten de parlak bir evlilik yapabilirdi:

Kadn, kzlarn oluna vermekten byk bahtiyarlk duyacakbir sr aile tanyor; byk bir sabrszlkla, bu frsat, mmknolduunca abuk kullanmak iin bekliyordu.


49/151

IVYevgeni de evlilik fikrini kafasnda tayor, ama bu ie

annesinin bak asn paylaarak bakmyordu Evlilii


50/151

annesinin bak asn paylaarak bakmyordu. Evlilii,

durumunu dzeltme arac olarak deerlendirme fikri, onaiyice ters geliyordu. Evlilikte drst davranmak ve sadeceak l almak istiyordu. Tandklarnn evresinde saa solabaknp duruyor, acaba u bu kz bana uygun mu, diye

dnyordu; ama kaderi henz karar vermemiti. Bu aradaStepanida ile ilikisi, byle olacan hi ummad haldekopmam, hatta aralkl, ama srekli bir ilikiye dnmt.lk bulumalarnn ardndan Yevgeni, kadnla bir daha yz yze

gelmeyeceini sanmt; ama bir sre sonra ayn nedenebalad o eski huzursuzluk yeniden yakasna yapverdi.Ne var ki bu kez huzursuzluu artk o kadar belirsizsaylmazd; zihninde, ruhunun iinde ayn parldayan gzleri

gryor, o gsn derinliklerinden gelen sesleri iitiyor, taze,gl bir eyin kokusunu duyuyor; nln altnda kalkp inendolgun gsleri gzlerinin nnde canlandryor ve btnbunlar bodur fndk aalarnn ve teki aalarn

oluturduklar, zerine gne nn dkld aynfundalklarn iinde gznde canlandryordu.

lk seferden sonra utanp sklarak da olsa, yeniden

Danilann kapsn alm ve yeniden le saatinde ormandabir buluma ayarlanmt. Yevgeni bu kez kadna ilkseferkinden ok daha dikkatli bakm ve kadnn her eyi onaok daha ekici gelmiti. Kadnla bir sohbet balatp kocasn

sormutu. Adam gerekten de ihtiyar MihaylannMoskovada yaayan fayton srcs oluydu.

Demek ki yle; peki ya nasl olup da?.. Yevgeni, ona


51/151

y ; p y p g ,

kocasn nasl aldatabildiini sormak istemiti.Ne var? diye sordu kadn. Dncelerini saklamayan akll

bir kadn olduu aikrd.

yleyse bana nasl gelebiliyorsun?Ha, demek bunu kastediyorsun! diye gld kadn.

Eminim o da aynsn orada yapyor. Baka ne yapabilirimki?

Doal ve casur grnmek istedii belliydi; bu daYevgeninin houna gitmiti. Gene de kadnla yeni birbuluma iin szlemedi. Kadn, bulumalar, pek

holanmad Danilay araya sokmadan ayarlamalarn teklifettiinde de bunu kabul etmedi. O bulumann son bulumaolacan umuyordu.

Kadn geri onun houna gidiyordu ve byle bir ilikiyeihtiyac olduundan ve bunda kt bir yan bulunmadndanemindi. Gelgelelim ruhunun iinde davranlarnonaylamayan ve bunun son olmasn uman kat bir yarg

oturuyordu ve bu yarg en azndan bu ie bulamakistemiyor, sonraki bulumann ayarlanmasna karmayayanamyordu.

Bu byle btn bir yaz boyunca srd gitti; bu sre zarfndayaklak on kez ve her seferinde de Danilaninarabuluculuuyla Stepanida ile bulutu. Bir keresinde, kocasdnm olduu iin kadn gelememiti; Danila ona baka bir


52/151

dnm olduu iin kadn gelememiti; Danila ona baka bir

kadn nerdi. Yevgeni bir tiksinti duygusunun etkisiyle yaladamn nerisini geri evirdi. Koca gittikten sonra,bulumalar yeniden, nce gene Danilann arabuluculuuylabalad, ama sonunda ne zaman buluacaklarn kendileri

kararlatrmaya baladlar ve kadn, yal Prohorovanneliinde kageldi; nk gen bir kadnn tek banadarya kmas hi ho deildi.

Bir keresinde Yevgeni tam kararlatrlm olan saatte onagitmek zereyken, Maria Pavlovnann, kzlarn oluYevgeniye gelin olarak dnd tandk bir aile kzlarylabirlikte iftlie ziyarete gelince, Yevgeni ne kadar kvrandysa

da yerinden kmldayamad. Nihayet bir frsatn bulduundasamanla gidiyormu gibi yapp bir patika yoldanStepanidann kendini bekledii ormandaki yere gitti.Stepanida orada deildi; ama o alldk yerde, kadnn elinin

uzanabildii her ey; yabani akdiken, ceviz dallar, hatta taze,kol kalnlnda bir akaa dal krlm ve bklmt. Kadnburada onu beklemi, heyecanlanm, kzm, fkelenmi veo krk dallarla ona bir an brakmt. Yevgeni, Stepaniday

ertesi gn iin armasn salamak zere kalkp Danilayagitti. Kadn ertesi gn geldi ve ona her zamanki gibi davrand.

Yaz byle geti. Bulumalar hep ormanda oluyordu;

sadece bir kez, sonbahardan ksa bir sre nce, kadnnalt iftliin samanlnda bulutular.

Bu ilikilerin herhangi byk bir anlama brnebilecei


53/151

Yevgeninin aklnn ucuna bile gelmiyordu. Bu aradabulumadklarnda, Stepaniday hemen hemen hidnmyordu. Kadna para veriyor; kendisi iin mesele deorada bitmi oluyordu. Btn kyn, Stepanida ile olan

ilikisini bildiini ve kadna imrendiini, Stepanidannoturduu evdekilerin kadndan para aldklarn ve stnestlk Stepaniday ilikiyi srdrmesi ynndecesaretlendirip durduklarn ve hem parann etkisiyle hem de

evdekilerin cesaret vermesiyle kadnn iinden gnahdncesinin kaznp atldn bilmiyordu. Stepanida, milletinkendisini kskandna bakp, yaptm ey iyi olmal, diyednyordu.

Salm iin bunu yapmalym, diye dnyordu Yevgeni.Belki yaptm hakszlk, belki kimse bundan sz etmezken,herkes ya da ou kimse ilikiyi biliyordur. Stepanidayarefakat etmi olan o yal kadn bunu muhakkak biliyordur ve

byk olaslkla teki karlara anlatmtr. Gerekten deyaptm hakszlk, ama elimden baka ne gelebilir ki. Kald kizaten pek de uzun srmeyecek.

Ona en ok sknt veren ey de Stepanidann bir kocasolmasyd. Balangta herhangi bir nedenle, herifin kt biriolduunu varsaymt; bu da kendi davranlarn hakl klmaya

yetiyordu. Gelgelelim adam grdkten sonra arplm gibioldu: Gzel, sevimli, k, zarif, kendisinden daha yapl birdelikanlyd bu. Bir sonraki bulumalarnda Yevgeni,Stepanidaya kocasn grdn ve buna ok sevindiini


54/151

Stepanida ya kocasn grdn ve buna ok sevindiini,

kocasnn harika bir delikanl olduunu syledi.Evet, kyde onun gibisi yoktur! diye karlk verdi kadn

gururla.

Yevgeni arp kalmt. O andan sonra kadnn kocasndndke iyice daralyor, iini skntlar basyordu. Birkeresinde Danilann yanndayken konuma srasnda adamsz hi dolandrmadan:

Mihayla bana geenlerde, Efendinin karmla ilikisiolduu doru mu? diye sordu, deyiverdi; bilmediimisyledim ona; ama bir kylyle olacana bir efendiyle

olmas daha iyidir, dedim.Peki o ne dedi?

Baka bir ey sylemedi. bekle bakalm, dedi sadece,

yakalarsam aznn payn elbette alacaktr.Ne yapalm, adam geri dndnde, bu iten tamamen

vazgeeceim! diye dnd Yevgeni.

Ne var ki adam geici olarak ehirde yaamaya devam ettive Yevgeni, Stepanida ile olan ilikisini srdrd.

Gerekti i anda kesece im ve eri e hi bir iz

kalmayacak, diye dnyordu Yevgeni.

Ona gre mesele kapanm saylrd. Yaz boyunca yenimtemilatn inasndan tutun da, hasada, her trl inaattan


55/151

borlarn dzenlenmesine ve kra tarlann satna kadar birsr ile uramak zorunda kald. Bunlar btn dikkatini veilgisini emen ve gece gndz aklndan kmayan ilerdi.Btn bunlar gerek hayatt; Stepanida ile olan ilikisi ise

ona bir iliki bile demeye aslnda yanamyordu tamamennemsiz, farkna bile varmad bir eydi. Onu grme arzusuiinde uyandnda, bu arzu onu yle bir gle hkimiyetialtna alyordu ki baka hibir ey dnemiyordu. Ne var ki

bu uzun srmyordu. Kadnla bir kez bulutuktan sonrahaftalarca, hatta birka ay kadn aklna bile gelmiyordu.

Sonbaharda Yevgeni sk sk ehre indi ve orada Anneskiyailesiyle bulumaya balad. Anneskiy ailesinin yabanc

lkeden eve yeni dnm bir kz vard. Yevgeni, ok zlenannesinin deyiiyle, kendini ok ucuza satt. Anlayacanz,Lisa Annenskayaya k olup ona evlenme teklif etti.

O gnden sonra da Stepanida ile olan ilikisi sona erdi.


56/151

VYevgeninin niin bula bula Lisa Anneskayay bulup onu

setiini aklamak zordur; aynen, bir erkein niin bir baka


57/151

y

kadn deil de o belli bir kadn setiini aklamann golmas gibi. Bu seimi belirleyen hem pozitif hem de negatifsaysz neden bulunmaktadr. Nedenlerden biri, Lisann,Yevgeninin annesinin arzu ettiinin aksine ok zengin bir

gelin olmamas, ayrca da kzn Yevgeninin annesiyle olanilikilerinde ekingen ve saygl davranmas ve nihayet, pekirkin saylmasa da, yle kskanlacak bir gzellie sahipolmamasyd. Ama asl neden, birbirlerine yaklamalarnn,

Yevgeninin evlenecek olgunlua eritii bir dnemerastlamasyd. Evlenmek zorunda olduunu hissettii iin kolmutu Yevgeni.

Lisa Annenskayadan balangta ok az holanmtYevgeni; ancak onunla evlenmeye karar verince, kza karncekine gre ok daha gl bir duygu benliini sarmt.Kza k olduunu hissediyordu.

Lisa ok zayf, clz, olduka boya vermi bir kzd. Her eyiuzundu: Surat, burnu, parmaklar, ayaklar. ok yumuak,beyaz, biraz solgun, hafife pembeye alan bir teni vard;kumral salar uzun, dalgal ve yumuakt. ok gzel, sevimli

bakan, yumuak, ak renk gzleri vard ve bu gzlerYevgeninin zellikle houna gidiyordu. Lisaydndnde, hep bu ak renk, sevimli, scak bakl,

yumuak gzler gzlerinin nne geliyordu.Lisann fiziki grnts buydu. Ruhunun grntsnn nasl

olduu konusunda ise Yevgeninin bir fikri yoktu; gzlerininnnde hep k n g leri ard o kadar Ve b g ler ona


58/151

nnde hep kzn gzleri vard o kadar. Ve bu gzler, onayle geliyordu ki, bilmesi gereken her eyi sylyorlard.Gelgelelim bu gzlerin zellii yle aklanabilirdi:

Lisa on be yanda bir kzken eitim iin evden uzak bir

pansiyonda kald sralarda durmadan yakkl btnerkeklere k oluyor; k olunca da canl, mutlu, neeli birhal alyordu. Pansiyondan ayrldktan sonra da karsna kanbtn gen erkeklere k olmutu ve elbette Yevgeniye de,

onu ilk grd andan itibaren vurulmutu. te tam da bu akonun gzlerine, Yevgeniyi kendisine ylesine balayan ozel ifadeyi vermiti.

O k, daha nce de iki delikanlya ayn anda k olmutuve bu delikanllarn odaya her girilerinde yanaklar al alolurken eli aya birbirine dolanyordu; ama zaten onlarndaha adlarnn gemesi bile bu sonuca yol amaya yetip de

artyordu. Ne var ki annesi, ona, Yevgeni Irtenyevin ciddiniyetler besler grndn hatrlatnca, ona kar sevgisi,teki iki delikanlya olan aknn kaytszla dnmesilsnde artmaya balad. Yevgeni Irtenyev kzn evinden

kmamaya baladnda; soylularn toplantlarnda bu kzla,baka kzlardan daha sk dans ettiinde ve kza aka,kendisini sevip sevmediini sorduunda, kzn ak

neredeyse hastalms bir zellik kazanmaya yz tuttu; kzYevgeniyi geceleri ryasnda ve gndzleri karanlk odalardagryordu; kz iin artk varolan baka kimse yoktu. Yevgeni,kza evlenme teklif ettikten sonra, pp ardndan


59/151

nianlandlar; o andan itibaren, kzn artk ondan baka,onunla hep birlikte olmaktan, onu sevmekten ve onun dakendisini sevmesinden baka bir dncesi kalmamt;Yevgeni ile gurur duyuyor; Yevgeniye ve onun kendisine olan

sevgisinden eli aya dolayor, aktan uuyor, eriyipdalyordu.

Yevgeni de onu tandka daha ok sevmeye balamt.

Byle bir ak bulacan hi ummamt ve bu ak onunduygularn da daha iddetle krklemekteydi.


60/151

VIlkbahar kapy almadan nce Yevgeni, eitli ilerini

halletmek zere, ama asl, dn hazrlklarnn oktan


61/151

yapld evde neler olup bittiini grmek zereSemyonovskoye kyne geldi.

Maria Pavlonova olunun seiminden memnun olmamt;ama bu, srf olunun ksmetinin aslnda olmas gerektiikadar parlak olmay ve olunun gelecekteki kaynanasVarvara Alekseyevnadan holanmad iindi. Kadn iyi mikt m bilemiyordu; zaten iin bu yan da onu pekilgilendirmiyordu; ancak kaynanay daha ilk grnde, onunedepli, terbiyeli bir hanmefendi olmadn anlam, bu daonu kederlendirmiti. Alkanlk sonucu yzeysel kibarl vedrstl sevdii iin, endielenmiti; olu Yevgeninin debu konuda ok hassas olduunu biliyor, dolaysyla da ileridebol bol tatszlk yaanacan tahmin edebiliyordu. Kadnnkzn ise, Yevgeni beendii iin kendisi de beenmiti.Kzdan haz etmeyi bilmek ona yetecekti; Maria Pavlovna dabuna yrekten hazrd.

Yevgeni annesini son derece mutlu ve memnun buldu.Kadn evi hazrlayp dzene sokmaya alyor ve gelini evegelir gelmez hemen yolculua kmak iin gerekli hazrlklar

yapyordu. Yevgeni evde kalmas iin ona srar etti; yolculukii geici olarak ortada kald.

Ak amle in, eme in ardndan Maria Pavlovna her zaman

olduu gibi pasyans oyunu iin iskambilleri masaya getirdi.Yevgeni de masadayd ve ona yardm etti. Bunlar enmahrem, en samimi konumalar yaptklar saatlerdi. Bir partibittikten sonra Maria Pavlovna gzlerini oluna dikti ve biraz


62/151

tereddtl, kem km bir sesle:Sana bir ey daha sylemek istiyorum sevgili Yevgeni,

dedi. Elbette, bu konuda bildiim bir ey yok, ama gene de

sana, ne senin ne de einin, Tanr gstermesin, sonradanbana dert olacak bir eylerin kalmamas iin, evlenmedennce btn bekrlk maceralarn yoluna sokman tavsiyeederim. Beni anlyorsun deil mi?

Yevgeni, Maria Pavlovnann, sonbahardan bu yanakoparm olduu Stepanidayla olan ilikisinden haberdarolduunu ve bu ilikiyi kastettiini ve yalnz yaayan btnkadnlar gibi, bu ilikiye erkeklerin gzndekinden ok daha

byk bir anlam ve nem atfettiini hemencik kavramt.Yevgeni, hem utantan hem de sevgili Maria Pavlovnann, iyiniyetle de olsa, kendisini ilgilendirmeyen, kavramad vekavrayamayaca ilere burnunu sokmasna duyduu

fkeden kzard. Annesine, kimseden gizli sakl bir yanbulunmadn, evliliine engel oluturabilecek bir eyemeydan vermeyecek ekilde her zaman dikkatlidavranageldiini syledi.

te buna sevindim, sevgili delikanl. Ne olursun kusurumabakma ltfen! dedi kadn biraz akn bir halde.

Gelgelelim Yevgeni, annesinin henz baklay azndankarmam olduunu fark ediyordu; nitekim kadn bir sretereddt geirdikten sonra oluna, Penikovlara vaftizannelii yapmas iin kendisine rica edildiini anlatmaya


63/151

balad.O anda artk Yevgeninin yz utan ve fke nedeniyle

deil, birazdan iitecei eylerin ok nemli olduuna ilikinyrek daraltc bir nseziyle kpkrmz kesildi. Syledikleri vedndkleriyle taban tabana zt bu sezgi, tamamen iraded bir yerden gelip btn benliini kaplad halde, okyerinde bir sezgiydi. Maria Pavlovna, sanki az ncekikonumann doal bir uzantsym gibi, o yl dnyaya okocuk geldiini, bu aikr belirtiler zerine bir savaa hazrolunmas gerektiini,[3] Vasinlerde dnyaya bir ocukgeldiini; ayn eyin gen kadnn dnyaya bir erkek ocuk

getirdii Penikovlarda da sz konusu olduunu syledi.Maria Pavlovna btn bunlar masum bir tarzda anlatmayaniyetliydi, ne var ki olunun nasl kzardn, sinir iindekelebek gzln durmadan kartp taktn ve telala bir

sigara yaktn fark edince bir utan duygusuna kaplaraksustu. Yevgeni de susmu, suskunluunu naslaklayabileceini bilmez hale gelmiti. Dolaysyla ikisi debirbirini anlamt.

Evet, kyde aslolan adalettir; amcann gemite yaptgibi, hamiliine soyunulmu gzdeler filan szkonusuolamaz.

Biliyorum sevgili anneciim, dedi Yevgeni birdenbire,bunu niin sylediinizi biliyorum. Yok yere huzurunuzukaryor, endieleniyorsunuz. Gelecekteki hayatm, benimiin, zedelemekten her zaman kanacam bir kutsallktr. Ve


64/151

gemite, bekrlm srasnda olmu bitmi ne varsa, artktopraa gmld. Hibir zaman herhangi bir ykmllkaltna girmediim gibi, kimse de kii olarak benden herhangibir hak talebinde bulunamaz.

Bak ite, bu beni sevindirdi, dedi annesi, senin bu asildnme tarzn bilirim ben.

Yevgeni, annesinin bu szlerini kendisine verilmi, laykolduu bir dn olarak alglayp sustu.

Ertesi sabah ehrin yolunu tutmutu; yolda szlsn veStepanidann dnda, akla gelebilecek her eyi

dnyordu. Gelgelelim sanki onu hatrlamaya mecburedilmi gibi, kiliseye yaklarken yaya ya da arabalarlakiliseden gelen bir insan kalabalna rastlad. nce yalMatyevi ve Semyonu, ardndan birka ocuk ve gen kz,

sonunda da biri yal, tekisi gz kamatrc krmz renktetatil gn elbisesi giymi gen, kendisine tandk gelen ikikadn grd. Gen kadn hafif ve kvrak admlarla yryor vekollarnda bir bebek tayordu. Yevgeni yanlarndan geerken

yal kadn trelere gre durarak kendisini selamlarkenocuklu, gen olan sadece ban hafife emekle yetindi vebartsnn altndan o bildik glmseyen, hayat dolu

gzlerle Yevgeniye, onu arpar gibi bakt.Evet, bu ta kendisi. yi de her ey bitti, ne diye ona hl

bakaym ki? Ama belki de bu benim ocuumdur? diyednd. Hadi canm sende, samalk; kocas da kydeydi,


65/151

, ; y y ,onunla da yatmtr. Yevgeni, adamn ne zaman kydeolduunu bile hesaplamaya gerek duymad. Bu ilikininsadece sal iin gerekli olan bir iliki olduundan emindi;kadna para demi, mesele kapanmt. Aralarnda bakaherhangi bir iliki olmamt ve hl da yoktu; olamaz veolmasna da izin verilemezdi. Vicdann yattrmasna bilegerek yoktu, nk vicdan bu ilikide hi rahatsz olmamt.

Annesi ile yapm olduu konumadan ve kadna kynsokanda rastladktan sonra, bir daha, bir kez olsunStepaniday dnmedii gibi, sonraki gnlerde onu birdaha, bir kez bile grmedi.

Paskalyadan sonraki pazar gn ehirde dn yapld vetrenlerin hemen ardndan Yevgeni gen karsyla birlikteiftlie dnd. Ev, det olduu zere, gen iftler iindzenlenip denmiti. Maria Pavlovna ekip gitmek

istemi, ama gerek Yevgeni gerekse bizzat Lisa oradakalmas iin yalvarmlar, o da sadece bitiik binayagemekle yetinmiti.

Ve artk Yevgeni iin yepyeni bir hayat balyordu.


66/151

VIIEvliliin ilk yl Yevgeni iin ok zor olmutu. Szl olduklar

sre iinde mmkn olduu kadar erteleyebildii ekonomik


67/151

dertler, dnn ardndan, bir anda tepesinden aayayamaya balamt.

Bor yknden kurtulmasnn imknsz olduu belliydi. Gerikoruluk satlm, acil borlar tasfiye edilmiti, ama geriye hlhatr saylr bir bor kalmt ve ortalkta para yoktu. iftliknemli miktarda kazan salyordu salamasna, amaYevgeninin erkek kardeinin desteklenmesi gerekiyordu;dn de para yutmu ve nakit tkenmi; eker fabrikas iseiletme sermayesi bulunamad iin durmutu. Bu zordurumdan kurtulmann biricik yolu, kadnn birikmi parasnie srmekti. Kocasnn ne yapacan bilmez hali gzndenkamam olan Lisa, bu yola gidilmesinde bizzat srarediyordu. Yevgeni kadnn teklifini, maliknenin yarsnnresmi belgeyle karsnn zerine geirilmesi artyla kabul etti.Elbette bunu, aksi halde hakarete uram duygusunakaplabilecek olan karsnn yznden deil de, kaynanasnhesaba katarak yapmt.

Baarlar ile baarszlklarn birbirinin yerini aldklar paraileri bu ilk ylda Yevgeninin hayatna den koyu

glgelerden sadece biriydi. Rahatsz edici bir baka olay daeinin kt salk durumuydu. Dnden yedi ay sonrakadnn bana bir kaza geldi: ehirden dnen kocasn

faytonla karlamaya giderken, genelde hep sakin olan atrkp arampola doru yneldi. Lisa korkup arabadan atlad.Derken nispeten ans yaver gitmiti, nk tekerleklerdenbirine kolayca taklabilirdi. Ne var ki hamileydi, ertesi gece


68/151

sanclar balad ve dk yapt; kendini uzun sretoparlayamad. Beklenen ocuun yitirilmesi, Lisannhastal, bunlara bal olarak evin ekilip evrilmesindeortaya kan zorluklar ve yetmiyormu gibi, Lisann

hastalanmasyla birlikte eve damlayan kaynana; btn bunlarYevgeninin ilk yln burnundan getirmeye yetecekti.

Bu elverisiz koullara ramen Yevgeni kendini yl sonundaiyi hissediyordu. Bir kere, bykbabasnn dnemini yenidzenlemelerle tekrar canlandrma plan, byk glkleraltnda da olsa, yava yava gereklemeye balamt.Bundan byle iftlii borlarndan tr satmak sz konusuolamazd. Geri malikne einin adna gemiti, amasonuta kurtulmutu ve pancar hasad iyi geer, fiyatlar daistikrarn koruyacak olurlarsa, gelecek yl iin o gne kadaryaanagelen sknt ve gelecekten emin olmama halininyerini, tam bir refah ve bolluun almas umulabilirdi.

Bu, onun hayatnn bir yanyd. te yandan, karsnaynelttii talepler olduka yksek olmakla birlikte, kadndagerekten bulduu, o umduu eyler deildi, ama ok daha

iyi bir eydi. Ateli ak sahneleri kadnn ii deildi, ya daYevgeni byle sahneler tertiplemeye altka, ortaya oksnk sonular kyordu. Buna karlk evredeki her ey

ylesine bir dnm yaamt ki, Yevgeniye hayat dahasevin verici, ho ve rahat grnmeye balamt. Bununnereden kaynaklandn bilmiyordu; olsun; gerekten deyaad buydu. Oysa bunun nedeni, Lisann nianndan


69/151

hemen sonra Yevgeninin dnyadaki btn insanlarn enycesi, en aklls, en temizi ve en soylusu olduuna, bunedenle de, ona hizmet etmenin ve onu sevindirmeninherkesin grevini oluturduuna nihai olarak karar vermi

olmasyd; ancak herkesi buna mecbur etmek mmknolmadndan, bunu elinden geldiince kendisi yapmakzorundayd. Yapt da; bu nedenle manevi, ruhsal gcnnhepsini, neyle ilgili ve yerine getirilmesi ne kadar zor olursa

olsun, sevgilisinin arzularn isteklerini tahmin edip bunlargerekletirmeye yneltti.

Lisa, sevilen bir kadnn asl cazibe kaynan oluturanzellie sahipti. Erkeine olan ak sayesinde szcngerek anlamyla onun ruhunu okumay biliyordu. Hatta,Yevgeniye gre, kadn, ona hkim olan her ruh halini,duygularnn her ayrntsn sezip tahmin ediyor ve buna gredavranyor gibi geliyordu. Anlayacanz, onun duygularn hizedelemiyor, ona sknt veren duygular her zaman hafifletipferahlatc duygular glendiriyordu.

Kald ki sadece duygularn anlamakla kalmyor, ayn

zamanda onun dncelerini de okuyordu. Tarmsalekonominin, fabrika iletmenin, insan ilikilerinin en kybucak sorunlarn annda kavryordu; dolaysyla da Yevgeni

iin sadece memnuniyet verici bir arkada deil, aynzamanda, yararl, vazgeilmez bir danmand. Lisa, her eyi,insanlar, ksacas dnyadaki her eyi sadece kocasnngzleriyle gryordu. Yevgeninin annesini seviyordu; ne var


70/151

ki kaynanann hayatlarna karmalarndan Yevgenininholanmadn fark edince, annda Yevgeninin tarafna geti;ama bunu ylesine kararl gerekletirmiti ki, Yevgeni onunhrsn frenlemek zorunda kalmt.

Btn bunlardan te ok ince bir zevk sahibiydi; olaanstduyarl, ama bir o kadar da sakindi. Yapp ettii her eyi bellietmeden yapard; alma ve gayretlerinin sadece sonularngrrdnz: Her yerde her zaman kl krk yaran bir temizpaklk, dzen ve gzellik. Lisa kocasnn hayatnn idealinin netrden bir ideal olduunu annda kavradktan sonra evhayatyla ilintili arzularnn hepsini yerine getirmek iin rpnpdurmaktayd. Eksik olan sadece ocuktu, ama bunlarn da birgn mutlaka olacan umabilirlerdi. Kn Petersburgda birkadn doktoruna gitmiler ve doktor, Lisann sapasalamolduunu sylemi ve ocuk yapabileceinin gvencesinivermiti.

Ve bu arzular gerekleti: Yln sonuna doru Lisa yenidenhamile olduunu hissetmeye balad.

Lisann mutluluunu burnundan getirmese de, tehlikeyesokan biricik ey, onun kskanlyd. Bu duygusunu bellietmiyor; bastryor, kskanlndan tr sk sk strap

ekiyordu. Yevgeni kendisinden baka bir kadnsevmemeliydi; nk btn dnyada Yevgeniye layk birkadn bulunmamaktayd; hani kendisi ona layk myd, busoruyu kendisine hi sormamt; dolaysyla da hibir kadn

k lk l d


71/151

onu sevmeye kalkmamalyd.


72/151

VIIILisann yaama tarz u ekilde dzenlenmiti: Yevgeni her

zaman olduu gibi erkenden kalkyor, iftlie ya da fabrikaya

t l idi t d l ld ibi


73/151

uruyor ara sra tarlaya gidiyor, saat onda, alld gibiMaria Pavlovna, Lisa ve yanlarnda yaayan amcalarndanbiriyle birlikte verandada kahve imek iin eve dnyordu.ounlukla hararetli sohbetlerin getii kahveden sonra

ayrlyorlard; lene kadar kitap okunuyor; Yevgeni imektuplarn hallediyor, saat ikide yemek yeniyor, ardndangezinti yaplyordu. Akamlar, Yevgeni i yerindendndnde, akam ay iiliyor, ara sra biri yksek sesle

bir eyler okuyor; Lisa alyor ya da oradakilerle birlikteark sylyor, ya da misafirleri varsa sohbet ediyorlard.Yevgeni i seyahatlerine ktnda ona her gn mektupyazyor ve ondan her gn bir mektup alyordu.

Ara sra yolculuklarnda Lisa ona elik ediyor; bu durumzellikle onlarn ok holarna gidiyordu. sim gnlerinde[4]

misafirleri geliyordu; Yevgeni onun her eyi ne kadar gzelhazrladn ve herkesin ne kadar memnun olduunugrdke seviniyordu. Yevgeni, misafirlerin de bu cana yakngen ev kadnndan etkilendiklerini grdke onu daha dafazla seviyordu.

Her ey drt drtlk gidiyordu. Lisa hamileliini sorunsuzgtryor ve her ikisi de, biraz endieyle de olsa, ocuunasl yetitirmeleri gerektiini dnyorlard. Eitim ve

yetitirmenin tarz, uygulanacak yntemler, bunlarn hepsiniYevgeni belirliyor, Lisa ise sadece onun isteklerini usulcayerine getirmeyi arzu ediyordu. Yevgeni bir sr tp kitabokumu, ocuu bilimin kurallarna gre yetitirmeyi aklna

koymutu Elbette Lisa btn bunlara can gnlden katlyor;


74/151

koymutu. Elbette Lisa btn bunlara can gnlden katlyor;btn hazrlklar yapyor, hafif, ince ya da kaln yastklarryor, beii dzenliyordu. Bylece Lisann evlilik hayatnnikinci yl ve ikinci bahar geldi.


75/151

IXYortuya doruydu. Lisa hamileliinin beinci ayndayd;

kendine dikkat ediyordu, canllndan, neesinden hibir ey

kaybetmemiti Gen kadna yardm etme bahanesiyle evdeiki k kli l l k d d h t h


76/151

kaybetmemiti. Gen kadna yardm etme bahanesiyle evdeyaayan iki kaynana, srekli uyarlaryla kadnda rahat huzurkoymuyorlard. Yevgeninin ii bandan aknd; zellikleolanca kapasitesiyle iletilmeye allan eker fabrikas onu

ok megul etmekteydi.Lisa yortudan ksa sre nce, paskalyadan beri el

srlmemi evde genel temizlik yaptrmaya kalkt vedemeleri ovma, camlar silme, hal ve kuma kapl

mobilyay temizleme ve araflar, yorgan kaplarndeitirme iinde hizmetilere yardm etmek zere kydeniki gndeliki artt. Kadnlar sabahn krnde kageldiler;atein zerine birka kova su koydular ve kollar svadlar.

Bu kadnlardan biri Stepanidayd. Ksa bir sre nceocuunu memeden kesmi ve iftliin ktibine, kendisineefendinin evinde i vermesi iin yalvarmt. Yeni

hanmefendiyi mmkn olduu kadar yakndan grmekistiyordu. Stepanida hep olduu gibi, erkei olmadan yayorve kan kaynayan gen ktiple, tpk kendisini odun alarkenyakalayan yal Danila ve ardndan Yevgeni ile olduu gibi,

ii piiriyordu. Yevgeniyi ilikileri bittikten sonra bir dahaaklnn kesinden bile geirmemiti. Artk bir kars var,diye dnyordu. Gene de muhterem hanmefendiyi ve evini

grmek ilgin olacakt; sylenenlere baklacak olursa evdillere destan bir ekilde denip dzenlenmiti.

Yevgeni, onu ocukla birlikte grd gnden sonra birdaha ona rastlamamt. ocuu olduu iin kadngndelikilie gitmiyordu; Yevgeni ise kye ok ender


77/151

gndelikilie gitmiyordu; Yevgeni ise kye ok enderiniyordu. Yortudan nceki bugn, Yevgeni saat be derdemez ayaa frlam, fosfor asitli kire ile gbrelenecek olankra tarlaya gitmek iin, iki gndeliki kadn gelip mutfaktakovalar atein zerine yerletirmeden nce evden kmt.

Keyifli, memnun ve ackm bir halde Yevgeni kahvaltyageldi. Bahe kapsnn nnde atndan inip at geici olarak

tuttuklar bahvana teslim etti ve kamyla yksek otlarkrbalayarak, byle durumlarda insann sk sk yapt gibi,herhangi bir cmleyi durmadan tekrarlayarak otlarnarasndan eve doru yryordu. Azndan dmeyen cmle

uydu: Fosfor asitli kire bunu ispat edecektir! Neyi ispatedecekti ki bu gbre, orasn dnmyordu.

Kk ayrn zerinde hallar dvlyordu. Mobilyalar

odalardan darya tanmt.Aman Tanrm, Lisa bu temizlik iine amma da sarm!..

Fosfor asidi kireci ispatlayacak... Ben buna kadn derim ite,muhteem bir ev kadn; evet aynen yle! Bir yandan byle

sylenip dururken bir yandan da Lisann beyaz bir sabahlkiindeki vcudunu, ona her baknda kendisini karlayan osevin saan gzlerini kafasnda ve gznde canlandryordu.

Evet, izmeleri muhakkak deitirmeliyim, yoksa fosfor asitlikire bunu ispatlayacak; yani bir gbre kokusu yayacaktr vekk hanmn iinde bulunduu durumda bunun olmamasgerekir. Hangi durumda? Hangi durumda olacak, bedeninin

iinde kk Yevgeni byyor ya diye kafasndan geiripd d E t f f itli ki b i tl kt !


78/151

iinde kk Yevgeni byyor ya, diye kafasndan geiripduruyordu. Evet, fosfor asitli kire bunu ispatlayacaktr!Yevgeni kendi dncelerine glerek elini odasnn kapkoluna att.

Ne var ki, daha kapy itmeden kap kendiliinden ald veeteklerini iyice yukarya kaldrm, yalnayak, elbisesininkollar kvrlm, elinde kova tutan bir kadnla karlat. Kadnayol amak iin kenara ekildi, kadn da aynen yana ekilmi,slak eliyle bandan kaym bartsn dzeltmeyealyordu.

Tamam, tamam, gein, ben beklerim... dedi Yevgeni ve

kadn tanr tanmaz dili damana dolat.Kadn, ona glmseyen gzleriyle neeli neeli bakt, krmz

yn rgs eteini dzeltip kapya doru yrd.

Olamaz, samalk bu!.. Ne imdi bu? mknsz! diyednd Yevgeni, alnn krtrp bir yandan da arsz birsinekten kendini korumaya alrken. Kadn fark etmiolmas onu kzdrmt, gelgelelim onun plak ayaklarndan,

iki yana sallana sallana, kvrak ama sert yrynden,kollarndan ve omuzlarndan, gmleinin kvrmlarndan vebembeyaz baldrlarnn zerine kadar katlanm krmz

eteinden gzlerini alamyordu.Eee, bn bn ne bakyorum ki ona? diye sylendi kendi

kendine ve Stepanidaya bakmamak iin gzlerini yereevirdi. Ama izmelerimi deitirmek iin ieriye girmemgerekiyor diye dnd ve Yevgeni odasna girmek iin


79/151

gerekiyor, diye dnd ve Yevgeni odasna girmek iindnd. Ama on adm atmt ki, nasl ve kimin emriyleolduunu anlayamadan, onu bir kez daha grmek iinarkasna dnd. O da tam o srada keyi dnmek zereydive dnp Yevgeniye bakt.

Yahu, ne yapyorum ben! diye iinden bir ses bard.Aklndan, belki kendisini... evet, ne belkisi, muhakkak ki

kendisini arzu ettiimi geiriyordur.Yevgeni yerleri slak odasna girdi. Yal, zayf bir kadn

demeleri ovuyordu. Yevgeni parmaklarnn ucuna basarakpis su birikintileri iinden arkasnda izmelerinin bulunduuparavana doru yrd ve yal kadn odadan karken o daoday terk etmek istedi.

Nihayet gitti; imdi Stepanida geri dner, diye anszn

iindeki biri dnmeye balad.

Aman Tanrm ben neler dnyorum ve neler yapyorum!Yevgeni izmelerini kapt, hole yrd, elbiselerini fralad ve

annesi ile kaynanasnn kahve itikleri verandaya kt.Besbelli ki Lisa onu beklemiti; ayn anda teki kapdankarak verandaya geldi.

Aman Tanrm, bir bilse... beni ylesine drst, namuslutemiz ve masum biri olarak tanyan karm! diye dnd.

Lisa onu her zamanki gibi parldayan bir yzle selamlad.Gelgelelim kadn ona bu sabah fazlasyla solgun, beti benziatm, zayflam ve bitkin grnd.


80/151

atm, zayflam ve bitkin grnd.


81/151

XKahve ierlerken, byle durumlarda sk sk olduu gibi,

mantksal balardan tamamen yoksun olmakla birlikte,

kesintisiz srdrldne gre gene de herhangi bir balantzinciri zerinden yryen hanmefendilere zg o


82/151

g g g zinciri zerinden yryen, hanmefendilere zg osohbetlerden biri, alm ban gidiyordu.

ki kaynana birbirlerini karlkl ineleyip duruken Lisa ikisi

arasnda kurnazca denge kurmaya alyordu.

Odann hl bitmemi olmasna kzyorum, dedi Lisakocasna. Ama her tarafn iyice temizlenmesini istiyorum.

Tamam, bo ver imdi. Ben gittikten sonra nasl uyudunbakalm?

ok iyi, kendimi olduka iyi hissediyorum.

Onun durumundaki bir kadn nasl iyi uyuyabilir ki! diyesylendi Yevgeninin kaynanas Varvara Alekseyevna, buyetmiyormu gibi, oda pencerelerinin de gne tarafna

bakt ve jaluzileri ya da perdeleri olmayan bir odada, butahamml edilmesi mmkn olmayan bir scaklkta? Benimpencerelerimde her zaman ya jaluzi ya da perde bulunur.

yi de, Lisann pencereleri saat ona kadar glgede

kalyor, dedi Maria Pavlovna.

Elbette, diye itiraz etti Alekseyevna, daha evvel

sylediinin tam tersini ileri srdn hi dnmedenateinin nedeni de bu... bu nem ite. Doktorum hep,hastann karakterini bilmezsek bir hastal hibir zamantehis edemeyiz, derdi. O anlayacaktr neler olduunu; nk

mkemmel bir doktordur; kendisine ylda yz ruble derdik.Topra bol olas kocam doktorlara pek gvenmez ama


83/151

y yTopra bol olas kocam doktorlara pek gvenmez, amabenim doktora ihtiyacm olduunda kesenin azn amasnbilirdi.

Karsnn ve ocuunun hayatnn sz konusu olma ihtimalibulunurken, insann ei kesenin azn amakta hi tereddtedebilir mi?

Elbette etmez; hele kadn varlklysa zaten erkektenbamsz demektir. Ama iyi bir e gene de kocasna tabiolur, dedi Varvara Alekseyevna. Ne yazk ki Lisahastalndan sonra hl olduka gsz.

Yo, hayr anneciim, kendimi harika hissediyorum! Ayrca,size kaymak getirmediler mi?

Gerek yok, krema da alabilirim!

Varvara Alekseyevnaya sordum, ama kaymak istemedi,diye bir yandan zr dileyerek araya girdi Maria Pavlovna.

Bugn hakikaten canm kaymak istemiyor, dedi Varvara

Alekseyevna ve kaymaktan byk bir anlayla vazgeerekbu can skc konumaya bir son vermek istercesineYevgeniye dnp: Fosfor asidi kireci sonunda serpildi mi?

diye sordu.Lisa kaymak getirmek iin ieri gitti.

Ama gerekten de kaymak istemiyorum, saol! dedi

Varvara Alekseyevna.


84/151

Lisa, Lisa, yava yr nolursun! diye Maria Pavlovnaonun arkasndan seslendi. Bu hzl hareketler ona zararverebilir.

i huzurlu olursa ona hibir eyin zarar dokunamaz, diyeima edebilecei hibir ey ortalkta yokken ve bunu gayet iyibilirken gene de bir eyler ima ediyormu gibi sylendi

Alekseyevna.Lisa kaymakla kageldi; Yevgeni kahvesini yudumluyor bir

yandan da can skntsyla konuulanlar dinliyordu. Bu trden

sohbetlere almt almasna ama bugn konumalarn hertrl mantkl ierikten yoksun oluu nedense keyfini iyicekarmt. Az nce evde bana geleni anlamaya alyor, buyzden de bu abuk sabuk konumalar kendisini rahatsz

ediyordu. Varvara Alekseyevna kahvesini bitirdikten sonraayaa kalkt ve keyfi kam bir halde oradan uzaklat. Lisa,Yevgeni ve Maria Pavlovna kendi balarna kaldlar.Sohbetleri ilerinden geldii gibi, yapmacklktan uzak ho

bir tarzda srd. Ne var ki Lisa, akn daha dakeskinletirdii duyular sayesinde Yevgeninin herhangi bireyden tr huzurunun kam olduunu hissetmi ve kalkp

ona, Yolunda gitmeyen bir eyler mi var? diye sormutu.Yevgeni bu soruyu beklemiyordu; her eyin yolunda olduunusylerken biraz arp bocalad. Cevab Lisay biraz dahaendielendirmekten teye bir ie yaramad. Bir eyler

Yevgeninin fena halde cann skyordu, hem de ok fena; oan st ksesine dm sinei grdnden nasl eminse


85/151

g bundan da o kadar emindi. Gelgelelim Yevgeni baka teksz etmedi. imdi bu ne demek oluyordu?


86/151

XIKahvaltdan sonra ayrldlar. Yevgeni hep yapt gibi

odasna dnd. Ne bir eyler okudu ne de mektup yazmaya

koyuldu; dncelere dalm, ylece oturuyor, sigara stnesigara iiyordu. inde anszn uyanan ve evlendikten sonra


87/151

artk kurtulduunu dnd bu irkin duyguya hem armhem de fkelenmiti. O zamandan beri bir kez olsun

hissetmemiti byle bir ey; ne tand bu kadna ne deeinin dndaki herhangi bir kadna bakarken. Ruhsal olarakbu irkin duygudan kurtulmu olduuna ou zaman kendikendine iinden sevinmi durmutu; imdi ise, bu

grnrdeki tamamen nemsiz rastlant, o duygudan hlkurtulamam olduunu gsteriyordu. Hani bu duyguyayeniden boyun ediini hissettiinden ya da o kadn yenidenarzu ettiinden varmamt bu sonuca; zaten o kadn arzu

etmeyi tamamen imknsz gryordu. Ne var ki iindeki buduygunun hl canl olmas ve ona kar temkinli davranmakmecburiyeti; ite bu cann fena halde skyordu. Gene de buduyguya sonunda hkim olabileceinden hibir kukusu

yoktu.Bir mektup daha cevaplandrmas ve bir eyler yazmas

gerekiyordu; almak zere yaz masasna kt. Her iki iide bitirdi; iine eilmiken kendisini bylesine huzursuz klan

eyi tamamen unutmutu; iini bitirince, gzden geirmekiin ahra gitti. Ve bir kez daha, artk kast m dersiniz yoksakt niyetli bir rastlant m belli deil, daha ayan merdivene

atmadan keden krmz etek ve krmz bart grnverdive kollarn sallaya sallaya, kalalarn kra kra, o kadnnnden yryp geiverdi. Aslnda yrmekten ok, birliktealtklar arkadana yetimek istiyormuasna gle oynaya

kouturuyordu.Gznn nne o gz kamatrc le gnei srganlar


88/151

Gznn nne, o gz kamatrc le gnei, srganlar,Danilann ormandaki kulbesinin arkasndaki alan veakaalarn glgesinde kadnn dileri arasnda bir yaprak

tutarak glen yz geldi.

Hayr, kesinlikle bu byle srp gidemez! diye kendikendine sylendi Yevgeni; her iki kadn gzden

kayboluncaya kadar bekleyip i yerinin yolunu tuttu.Tam le vaktiydi. Yevgeni, yneticiyi orada bulmay

umuyordu; yanlmamt; i yerindeki ynetici leuykusundan yeni uyanmt. Geriniyor, esniyor ve karsndadurmu kendisine bir eyler anlatan oban dinliyordu.

Vasili Nikolayevi...

Buyrun?Sizinle bir ey grmek istiyorum...

Hangi konuda?

Siz nce bu adamn iini hallediverin...

Demek ki onlar buraya getiremezsin yle mi? diye sordu

obana Nikolayevi.Zor olur Vasili Nikolayevi.

Mesele neymi? diye sordu Yevgeni.

neklerden biri tarlada dourmu... iyi peki, hemen arabayhazrlatacam Nikolaya syle av arabasna balanm olsa


89/151

hazrlatacam. Nikolaya syle, av arabasna balanm olsada, Liuay oradan zp arabaya kosun!

oban kt.Biliyor musunuz, diye sze girdi Yevgeni kzararak ve

kzardn kendisi de ak seik fark etti. Biliyor musunuz,

henz evli deilken benim de ufak tefek gnahlarm olduVasili Nikolayevi... herhalde sizin de kulanza gelmitir...

Vasili Nikolayevi gzleriyle glmsedi ve efendisinezldn apak belli eden bir sesle:

Stepakadan sz ediyorsunuz deil mi? diye sordu.

Evet, neyse dinleyin... nolursunuz bana bir iyilik yapn, onaburada evde i falan vermeyin. Anlayacaksnz beni... ok zordurumdaym.

Geri bu ii ktip Vanja dzenlemiti.

Peki tarlada durum ne; fosfor asitli kirecin kalan bugntarlaya serpilecek mi? diye sordu Yevgeni aknln birazolsun rtbas etmek iin.

Evet, birazdan gidiyorum.Bylece mesele halledilmiti. Yevgeni sakinleti; bir yldr

grmedii kadna gelecekte de rastlamayacan umuyordu.Vasili Nikolayevi ktibe syleyecek, Ivan da kadna

syleyecek, o da burada almasn arzu etmediimikavrayacak diye kendi kendine sylendi Yevgeni ve ne


90/151

kavrayacak, diye kendi kendine sylendi Yevgeni ve nekadar zoruna gitmi olsa da, ktiple bu konuyu konuabilmiolmasna sevinmiti. Evet, bu belirsizlik, bu utan sonsuza

kadar srp gidemezdi. Dncesinde gerekletirdii osuu daha hatrlarken bile zangr zangr titriyordu.


91/151

XIIUtanma duygusunu bastrp Vasili Nikolayevi ile mesele

hakknda konumas her ne kadar alkanlklara aykr birdurum idiyse de, sonuta bu giriimi Yevgeni zerinderahatlatc bir etki yapmt. Gerekten de artk meselekapanm grnyordu Lisa da Yevgeninin tamamen


92/151

kapanm grnyordu. Lisa da Yevgeni nin tamamenrahatlam ve hatta eskisine gre daha da neeli olduunufark etmiti; Bu iki kadn arasndaki srtmelere kzdbelli, diye dnyordu. O, ince duyarll, kibar ve asil ruhudnlecek olursa, durmadan bu samimiyetten uzak,ineleyici ve tatsz imalar dinlemek zorunda kalmaktanfazlasyla can sklyor olmal, diyordu kendi kendine.

Bir sonraki gn ilk yortu gnyd. Hava harikayd ve kylkadnlar, her yortuda olduu gibi, elenkler yapmak iinormana gidiyor; tam iftlik evinin nnden geerken bir

yandan da arklar syleyip dans ediyorlard. Maria Pavlovnave Varvara Alekseyevna bayramlk giyisileriyle verandayakp halka danslarnn yapld meydana doru yrmeyebalamlard. Yanlarnda, bu yaz Yevgenilerde kalan, in

ipeinden ksa bir ceket giymi, tknaz, tombul, yal hovarda,ayya amca vard.

Her zaman olduu gibi rengrenk giysiler ve taklaryla

kzlarn oluturduu kk bir halka, btnn merkezinioluturuyordu; kzlarn evresinde elele tutumu baka kzlar,gezegenler ve uydular gibi, hrtl, yeni keten elbiseleriyle fr

dnyorlar, kk ocuklar kahkahalar atarak, barpararak saa sola kouuyor; birbirlerini yakalamayaalyorlard. iftlikte yaayanlar ve oradan tesadfengeenler, biraz uzaktan dans edenleri seyrederlerken, ky

delikanllar, mavi siyah ceketleri ve gene mavi siyahkasketleri, krmz gmlekleriyle ayakta dikilmi, ayieiekirdeklerinin kabuklarn yere tkrp duruyorlard Bizim iki


93/151

ekirdeklerinin kabuklarn yere tkrp duruyorlard. Bizim ikihanmefendi, dans edenlerin i emberine doru yaklatlar;

Lisa da sanda mavi bir bant, gene mavi, iinden uzun,beyaz keli dirseklerinin kt geni kollu bir elbiseylearkalarndan geliyordu.

Yevgeni onlarla birlikte gitmek istememiti; ne var ki

saklanmak sonunda gln gelmi, aznda sigarayla enazndan verandaya km, ky delikanllarnn ve kyllerinselamlarna karlk vermi, ardndan aralarndan biriylesohbete dalmt. Kadnlar yksek sesle bir dans arks

sylyorlard; bunu yaparken bir yandan ellerini arparakdansn ritmini tutuyor, halka halinde dnyorlard.

Karsnn sesini duymam olan Yevgeniye bir ocuk,

Hanmefendi sizi aryor, dedi. Lisa gelip dans, zelliklede ok beendii kadnlardan birini seyretmesini istiyordu;elbette Stepanidayd bu. zerinde sar ipekten dekolte birbluz, bir pel yelek ve ipek bir barts vard; dolgun, eti

butu yerinde, al al yanaklaryla, alabildiine neeli ve mutlugrnyordu. yi bir dans olmalyd; ne var ki Yevgeni onabakmaya hi niyetli deildi.

Evet, evet! dedi kelebek gzln bir karp bir takarak,ama bir yandan da, Anlalan ondan gerekten deayrlmamam gerekiyormu, diye dnd.

Kadnn bu, grntsnn cazibesine kaplmaktan korktuuiin ona dorudan bakmad; ama kaamak bir gzle baktiin olduundan iki kat daha ekici grnd Ayrca kadnn


94/151

iin olduundan iki kat daha ekici grnd. Ayrca kadnnldayan baklar, Yevgeniye, kadnn onu fark ettiini vekendisine bakmaya doyamadn grdn sylyordu.Yevgeni, deti bozmayarak bir sre daha orada kald,ardndan Varvara Alekseyevnann kadn kendi yannaardn ve ona, Sevimli ey! dedikten sonra yapay, tatlbir ses tonuyla ona bir eyler anlattn grnce, dnporadan ayrld. Evin yolunu tuttu. Onu seyretmek zorundakalmamak iin eve dnmt; gelgelelim st kata knca,dayanamayp, nedenini nasln anlayamadan pencereyeyaklat ve kadnlar verandann nndeyken orada uzun sredurdu; Stepaniday seyre dald; bakt bakt, doyamad.

Derken farknda olmadan aaya indi, sessizce balkonakt, bir sigara yakt ve ardndan kk bir gezinti yapmak

istiyormu gibi, az nce kadnn uzaklat ynde gitmekzere aaya baheye indi. Aal yolda daha iki admatmamt ki, onun sar ipek gmlein zerindeki pelyeleinin ve krmz bartsnn aalarn arkasndan

parldadn grd. Stepanidann yannda baka bir kylkadn vard. Nereye gidiyor olabilirlerdi ki?

Birdenbire iinde iddetli bir arzu frtnas koptu, kalbini birpene sanki smsk yakalamt. Tanmad, tuhaf, yabancbir iradenin buyruuna girmi halde bir kez daha arkasnabaktktan sonra hzla kadnlarn peine dt.

Yevgeni Ivanovi, Yevgeni Ivanovi! Merhametinizesnyorum! diyen bir ses duydu birden arkasndan. Yevgeni,


95/151

y y y giftliinde kuyu aan yal Samohini tanmt. Ansznryasndan uyanverdi, hzla geri dnp yal adamn yanna

gitti. Adamla konuurken kenara ekilip baktnda,Stepanidann yanndaki kadnla birlikte aaya yneldiinigrd; besbelli ki su imek iin emeye gidiyorlard; belkide sadece ime bahanesiyle oraya ynelmilerdi; bir sre

sonra dans eden halkann iine geri dndler.


96/151

XIIISamohin ile konutuktan sonra Yevgeni bir su ilemi gibi

ezik, yklm bir halde eve dnd. Stepanida, heyecannmuhakkak fark edip durumu kavram olmalyd. Yevgenininkendisini grmek istediini dnm, kendisi de bunu arzuedince, bulumann bir yolunu aram olmalyd. Ve u, gayet


97/151

edince, bulumann bir yolunu aram olmalyd. Ve u, gayetiyi tand yanndaki teki kadn, belli ki her eyi biliyordu.

Ama asl, arzuya yenik dtn; artk kendi iradesi diyebir ey kalmadn, yabanc, tuhaf bir g tarafndanynlendirildiini hissediyordu. Bugn sadece ansl birrastlant sonucu paasn kurtardn; bugn olmasa yarn,

yarn olmasa ertesi gn, eninde sonunda ke, ykmateslim olacan duyumsuyordu.

Evet, k ve ykmd bu. Olup biteni baka trl

kavramlatramyordu. Kendisine ylesine iten bal geneini burada, kyde milletin gz nnde kyl bir kadnlaaldatmak; bu ahlaki knt deildi de neydi? Ve ne utanverici, rezil; ardndan artk yaamann mmkn olmad bir

kt bu. Hayr, ne olursa olsun nlemlerini almakzorundayd.

Tanrm, Tanrm; ne yapmam gerek? Gerekten de bylekp gitmem mi gerekiyor? Hibir k yolu bulunamaz m?

Evet, bir eyler yapmalym... onu dnmektenvazgemeliyim! Brak onu dnmeyi bir yana! diye kendikendine emir verir bir tonla ba rd. Brak! di ordu, ama der

demez akl fikri tekrar kadna kayyor, onu akaalarnglgesinde, karsnda gryordu.

Birdenbire aklna eski bir kei hakknda okuduklar geldi.Vcudun zerinde elini dolatrarak insanlar iyiletiren bu

kei, bir kadnn batan kartclna kendini kaptrmamakiin, botaki elini kor kor yanan kmrn stne koyup


98/151

parmaklarn yakmt. imdi, tam da zamannda buokuduklar aklna geldi. Evet byle kp gitmektense

parmaklarm yakarm daha iyi, dedi kendi kendine. Odadabaka kimse var m, diye evresine baknd; bir kibrit akpparman aleve tuttu. Haydi, onu imdi dn bakalm! dedikendi kendine alayl bir tavrla. Ac duydu, isin karartt

parman alevden ekti, kibriti frlatp att ve yaptna ykseksesle glmeye balad. Ald karar doru deildi. Yaplmasgereken onu bir daha grmemenin aresini bulmakt; yakendisi ekip gitmeliydi ya da kadn oradan

uzaklatrmalyd. Kocasna para nerip ok uzaklara, ehreya da baka bir kye tanmalarn salayabilirdi. Bukesinlikle ortaya kacak ve dedikodu ortala yaylacaktr.Olsun, yaylsn, tehlikenin bu kadar yaknda olduunu

bilmekten iyidir. Evet, bu gereklemeli, diye kendi kendinesylendi.

Uzaktan, Stepanidann yzndeki oradan uzaklama

ifadesini grnce, imdi de nereye gitmek istiyor acaba?diye kendi kendine sordu. Kadn pencerenin dnda grmgibi gelmiti ona. Kadn ona bir kez daha bakt, teki kadn

elinden tutup laubali bir tavrla kolunu sallayp baheyeyneldi. Yevgeni nedenini niinini bilmeden belirsiz birkararn srkleyiciliine kaplm bir halde bronun yolunututtu.

Vasili Nikolayevi bayramlk ceketini giymi, salarbiryantinli, ei ve ziyareti bir hanmla ay iiyordu.


99/151

Sizinle biraz konuabilir miyim Vasili Nikolayevi?

Elbette, ne demek, ltfen buyrun, zaten bitirmitik!

Hayr, ltfen siz buraya gelin!

Derhal, msaade edin apkam alaym. Nikolayevi neelibir halde kapya karken karsna, Tanya, semaverin stnkapat! dedi.

Yevgeniye, ynetici biraz akr keyifmi gibi geldi, ama

bunun ne zarar vard ki. Belki de byle olmas daha iyiydi;onun bu hali konuya daha rahat girmesini salayabilirdi.

Tekrar ayn meseleden tr geliyorum Vasili Nikolayevi,

diye sze girdi Yevgeni, u kadn nedeniyle...Niye ki, ona bir daha efendinin evine gitmemesini

emretmitim!

Mesele bu deil. Durumu iyice dndm ve tavsiyenizidinlemeye geldim. Onu bu kyden tamamen uzaklatrmakmmkn deil mi acaba?.. Btn aileyi demek istiyorum?

Nereye gnderebiliriz ki onlar? diye suratn ekiterek veYevgeninin grd kadaryla biraz da alayl bir tarzda sorduNikolayevi.

Onlara para ya da Kolotovoskoyede bir para araziverilebileceini dndm de. Yeter ki ekip gitsinler.

yi de bunu nasl ayarlayabiliriz ki? Kocas kklerinin


100/151

yi de bunu nasl ayarlayabiliriz ki? Kocas kklerininbulunduu bu kyden gitmek istemeyecektir. Bunu niin

istiyorsunuz? Kadn burada ayanza m dolayor?Eimin bir eyler renmesi halinde bunun ona korkun

etkileri olabileceini anlarsnz sanrm Vasili Nikolayevi?

Kim enesini tutmazlk edebilir ki?

Hakl olabilirsin; ne var ki hep byle endie ve korku iindeyaamaktansa... kald ki ylesine sknt, eziyet veren bir

durum..Ama ne diye bu kadar nemsiyorsunuz; byle gemite

kalm hikyeler artk kimin umurunda. Sonuta herkesin ufaktefek gnahlar var elbette.

Gene de gitse iyi olurdu. Kocasyla konuamaz mydnzacaba?

Bunda yle bytecek ne var ki? Siz hi endielenmeyinefendim! Zaten kimsenin byle bir eye aldrd yok.Dnyada neler olmuyor! Hakknzda kim kt bir ey

syleyebilir, namusunuzla, herkesin gznn nndeyayorsunuz..!

yle de... iyisi mi siz gene onunla bir konuun!

Pekl adamla konuacam.Geri Yevgeni daha imdiden, bu konumadan bir sonuk bili d d i i l k k


101/151

kmayacan biliyordu; gene de yneticiyle konumak onubiraz olsun rahatlatm; heyecan ve tela iinde tehlikeyi

abartm olduu duygusu onu ferahlatmt.

Kadnla bulumak iin mi onun arkasndan gitmiti? Yoo,hayr nereden kartmt bunu? Sadece bahede biraz

dolamak istemiti o kadar, kadn da tesadfen orayagelmiti, hepsi bu.


102/151

XIVGene bu yortu gnlerinde Lisa, bir le yemeinden sonra

annesi ve Yevgeni ile bahede gezintiye kmt. Yevgeni,Lisaya yoncalar gstermek istedii iin ayrn iinde epeyyol almlard ve Lisa orada kk bir ukurun zerindenatlamak isterken, ayan ters basp ukura dt. Hafife yan

f


103/151

tarafna dmt; ama bard; kocas onun sadecekorkmakla kalmayp ayn zamanda cannn da yanmolduunu yznden okudu. Eilip eini yerden kaldrmakistedi, ama o, kocasnn yardmn geri evirdi.

Mahcup, kabahatinin farknda olan birinin gzleriyle ona

bakp zayf, gsz bir glmsemeyle, Hayr, brak Yevgeni!dedi. Sadece kaydm, kendim kalkarm!

Ah, hep demez miyim! diye sylendi Varvara

Alekseyevna. nsan byle bir durumda ukurun zerindenatlamaya nasl kalkabilir ki?

Yapma anneciim, gerekten de bir ey yok. Hemenayaa kalkacam. Lisa kocasnn yardmyla kalkt, ama ayn

anda beti benzi soldu ve yzne bir endie belirtisi yayld.

Kendimi iyi hissetmiyorum, diye annesine alak seslefsldad.

Aman Tanrm bana ne iler atn! Yrmemen gerekiyordiye sylememi miydim? diye bard Varvara

Alekseyevna. Burada bekleyin, hemen adamlayollayacam, yrmemeli; tanmas art.

Korkma Lisa seni ben tayacam! dedi Yevgeni solkolunu onun beline dolarken. Kolunu boynuma dola... yle!

Yevgeni eilip Lisann bacaklarn sa koluyla kavrad vekadn kaldrd. Kadnn kendisine bakarken yzndeki ostrap eken ama sonsuz mutluluk dolu ifadeyi bir daha


104/151

strap eken ama sonsuz mutluluk dolu ifadeyi bir dahaunutamayacakt Yevgeni.

Sana ar gelmiyor muyum sevgilim? dedi glmseyerek.Annem de adam armaya gidiyor, ona seslen bari!

Lisa, Yevgeniyi pt. Yevgeninin kendisini nasl tadn

annesinin de grmesini istedii belli oluyordu.

Yevgeni, Varvara Alekseyevnann arkasndan seslenerekzahmet etmemesini, Lisay eve kendisinin tayacan

syledi. Varvara Alekseyevna ise durdu ve ncekinden dahayksek sesle barmaya balad:

Dreceksin onu, dikkat et, dreceksin! Onu mutsuzediyorsun! Sende hi vicdan yok mu?

Ama onu ok rahat tayorum!

Ama ben taman istemiyorum! Kzm lme srkleyiine

seyirci kalmak istemiyorum! diye ileden kmasnabarp yolun dnemecine doru hzl admlarla uzaklat.

Bo ver, birazdan e er, dedi Lisa lmse erek.

Geen seferki gibi kt sonular olmasn da...

Dmekten deil, bu zaten nemsiz; ben annemden szediyorum... Dinlen biraz, yorulmu olmalsn.

Yevgeni ne kadar zorlansa da Varvara Alekseyevnannkendilerini karlamak zere yollad hizmeti kz ile ayabrakmadan ykn gururlu bir sevinle eve kadar tad


105/151

brakmadan ykn gururlu bir sevinle eve kadar tad.Lisay yatak odasna kartp yatana uzatt.

Artk git sevgilim, dedi Lisa onun elini kendine doruekip perken. Annukann yardmyla bamn aresinebakacam.

Maria Pavlovnada ayn anda yan binadan koarakgelmiti; Lisay soyup yataa yatrdlar. Yevgeni elinde birkitap oturma odasnda bekliyordu. Varvara Alekseyevnannden yle bir hmla, sulayc, karanlk bir yzle geti kiYevgeninin az kalsn d patlyordu.

Eee, nasl? diye sordu.

Daha ne soruyorsunuz ki? Zaten byle olsun istemedinizmi; yoksa ukurun zerinden atlamas iin onu zorlarmydnz?

Varvara Alekseyevna! diye bard Yevgeni, duyulmu

ey deil bu; insanlara ikence ektirmek, onlarn hayatnzehir etmek istiyorsanz... cehennem olup gidin! diyecekti,

ama kendine hkim olup, Hi merhametiniz yok mu? diyesordu.

Artk ok ge! dedi kadn, zafer kazanm edasylaapkasn silkeleyip kapya doru yrd.

Lisann dmesi gerekten de yle pek tehlikesizsaylmazd; bir aya burkulmutu ve bir kez daha erken


106/151

doum yapma tehlikesi vard. Herkes, elden fazla bir ey

gelmeyeceini, Lisann dinlenmesi gerektiini biliyordu;ama gene de doktoru getirmeye karar verdiler.

ok saygdeer Bay Nikolay Seminovi, diye balayanbir not yazd Yevgeni, Bize hep dosta davrandnz, buraya

gelip karma yardm etme ricamz krmayacanz umuyorum.Kendisi... Mektubu bitirdikten sonra atlarn ve arabanndurumuna bakmak zere ahra indi. Bir araba doktorayollanacak, bir bakas doktorun geri dn iin hazr

tutulacakt. Maddi durumun yle pek ahm ahm olmadyerlerde, byle eyler bile insann ban artabiliyordu. Herey hazrlanp araba yola ktktan sonra Yevgeni saat onadoru eve dnd. Lisa yatakta yatyordu; kendini ok iyi

hissettiini ve arlar olmadn syledi. Ne var ki, Lisayabakan taraf bir klasr kartonuyla rtlm lambannarkasnda oturmu byk bir krmz kilime nak ren Varvara

Alekseyevna, olup bitenden sonra her trl bar imknnn

ortadan kaltn hibir tereddde yer brakmayan ak seikbir yz ifadesiyle belli ediyordu. Sizin ne yapacanz

bilmem, ama ben grevimi yaptm diyen bir hal okunuyorduyznden.

Yevgeni bu ifadeyi elbette alglamt, ancak hi farketmemi gibi davrand. Neeli, umarsz, endie tamayan

birini oynamaya alp atlar nasl arabaya kotuunu, ksrakKavukann sol at olarak ne kadar mkemmel olduunuanlatt.


107/151

anlatt.

yle ya, tam zaman; yardmn annda gelmesi iin aklakaray seerken, atlar denemenin bundan uygun zamanolamazd! ukura yuvarlayacaksnz u zavall doktoru! diyedrldand Varvara Alekseyevna, bir yandan elindeki nak

iini iyice lambaya tutup kelebek gzlyle ona bakarak.Atlar uygun bir ekilde arabaya komam ve arabay

hazrlamam gerekiyordu; elimden geleni yaptm!

Muhakkak yledir! Atlarnz beni az kalsn merdivenlerefrlatacaklard, bunu unutmadm!

Bu hikyeyi kadn bir ara uydurmutu ve Yevgeni o an,anlattklarnn doru olmadn ve olup bitenin tamamen farklgerekletiini syleme gafletinde bulundu.

Demek ki baka trl olmutu! Hep derim ya, prenslere desk sk demiimdir, yanl, drstlkten uzak insanlarla birlikte

yaamann ok zor olduunu; her eye tahammlm vardrda, buna yoktur ite.

Olanlara derinden zlmek iin nedeni olan biri varsa o damuhakkakki benim! dedi Yevgeni. Siz ise...

Belli oluyor...

Neymi belli olan?Hi, ilmikleri sayyordum da!


108/151

Yevgeni bu konuma esnasnda hastann ba ucunda

durmutu; Lisa ona bakt, elini tutup skt. Ne olursun benimiin katlan! diyordu sanki baklar Yevgeniye. Birbirimizisevmemizi engelleyemez.

Baka bir ey sylemeyeceim. Sen haklsn, diye kadnafsldadktan sonra Lisann uzun, nemli elini, ardndan daperken kapanan sevimli gzkapaklarn pt.

O zamanki gibi bir durum mu? diye sordu Ye

Seytan - Lev Nikolayevic Tolstoy - Bordo Siyah Ya

Documents

Transcript of Seytan - Lev Nikolayevic Tolstoy - Bordo Siyah Ya