Xzu by ramy gmj xzu (21) copy - copy - copy - copy - copy - copy - copy - copy
Sample Copy. Not for Distribution.iii jkuksekG latu eksjs EDUCREATION PUBLISHING (Since 2011) ...
Transcript of Sample Copy. Not for Distribution.iii jkuksekG latu eksjs EDUCREATION PUBLISHING (Since 2011) ...
Sample Copy. Not for Distribution.
i
jkuksekG
Sample Copy. Not for Distribution.
ii
Publishing-in-support-of,
EDUCREATION PUBLISHING
RZ 94, Sector - 6, Dwarka, New Delhi - 110075
Shubham Vihar, Mangla, Bilaspur, Chhattisgarh - 495001
Website: www.educreation.in __________________________________________________
© Copyright, 2017, Sanjay More
All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form by any means, electronic, mechanical, magnetic, optical, chemical, manual, photocopying, recording or otherwise, without the prior written consent of its writer.
ISBN: 978-1-5457-1220-7
Price: ` 190.00
The opinions/ contents expressed in this book are solely of the author and do not represent the opinions/ standings/ thoughts of Educreation.
Printed in India
Sample Copy. Not for Distribution.
iii
jkuksekG
latu eksjs
EDUCREATION PUBLISHING (Since 2011)
www.educreation.in
Sample Copy. Not for Distribution.
iv
Sample Copy. Not for Distribution.
v
iqLrdkfo"k;h
jkuksekG gs ek>s ifgys iqLrd- fryk y?kw dknacjh Eg.kk]
nh?kZdFkk Eg.kk] ;krY;k uk;dkps ÞckGk Þps pfj= Eg.kk]
,dk [ksMîkryh dgk.kh Eg.kk] xkokckgsjP;k fulxkZps
o.kZu Eg.kk] yfyr ys[ku Eg.kk- dqLrhrY;k la?k"kkZph
ckGkph ;'kksxkFkk Eg.kk] fu"iki] fujkxl ckyi.kkph]
'kkys; thoukrhy vkBo.kÈph lSj Eg.kk ---
jkuksekG gk gjoysY;k ckyi.kkpk çokl vkgs-
rqMoysY;k okVk] ikyFks ?kkrysys ekG] jkua] f'kokja] cksjh
ckHkGhP;k tkG~;k] xqatk] xtX;kph >kMa] [ksdMîk
ek'kkauh Hkjysyh rGh rykoa] lls ?kksjiMh] f'kdkjh iksja]
fulxkZus myxMysya iqLrd vkgs-------ÞjkuksekGÞ-
Qslcqdoj xktysyh ÞckGkÞ lsjht gh ÞjkuksekG Þ;k
ukokus çfl) gksrs;----
Sample Copy. Not for Distribution.
vi
euksxr
jkuksekG gs ek>s ifgys iqLrd- fryk y?kw dknacjh Eg.kk]
nh?kZdFkk Eg.kk] ;krY;k uk;dkps ÞckGkÞ ps pfj= Eg.kk]
,dk [ksMîkryh dgk.kh Eg.kk] xkokckgsjP;k fulxkZps
o.kZu Eg.kk] yfyr ys[ku Eg.kk- dqLrhrY;k la?k"kkZph
ckGkph ;'kksxkFkk Eg.kk] fu"iki] fujkxl ckyi.kkph]
'kkys; thoukrhy vkBo.kÈph lSj Eg.kk---
QslcqdeqGs fyg.;kph laèkh feGkyh- mRlkg ok<o.kkjs
fe= feGr xsys] HkjHk:u nkn ns.kkjs] ek÷;k ys[kukoj
çse dj.kkjs okpd feGr xsys- ;k lok±P;keqGs ÞjkuksekGÞ
pk çokl u èkMiMrk] u BspdkGrk ;'kLohi.ks ikj
iMr xsyk-
Qslcqdus ÞckGkÞ yk MksD;koj ?ksrys] rso<hp lkFk cqd
gaxkekP;k ÞuqôMÞ us fnyh- cqd gaxkekus ifgY;kank
ÞjkuksekGÞ Ã cqd Lo:ikr çfl) d:u ek÷;koj
foÜokl Vkdyk- R;kphp gh iqLrd vkoÙ̀kh-
jkuksekG lkBh ykHkysY;k lok±psp eukiklwu vkHkkj !
latu eksjs
Sample Copy. Not for Distribution.
vii
uqôM] cqd gaxkek] ph vkOgkus fyy;k isy.kkj+~;k] ys[kd
?kMo.kkjh dk;Z'kkGk vlysys] fl)gLr ukVddkj o
ys[kd Jh foØe Hkkxor lj o ek÷;k QslcqdojP;k
leLr okpdkal gh ifgyh okfgyh lkfgR;—rh viZ.k-------
-
latu eksjs
Sample Copy. Not for Distribution.
viii
,d [ksMa- [ksMîkryh 'kkGk- 'kkGsryh iksjh iksja-
fujkxl 'kkys; thou-
xkokckgsjpk fulxZ- vks<s] vks?kGh] jkua] 'ksra] f'kokja-
Çppk cksja] vkoGs is:] xqatk] xtxs-
[ksMs] ekls] lls] ?kksjiMh-
HkVD;kaph jkuksekG HkVdarh Eg.kts
ÞjkuksekGß
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
9
¼,d½
vkt jfookj ---lqêhpk fnol- eulksä [ksGk;pk fnol-
i.k R;kyk gk fnol dlk ?kkyok;pk\ vlk usgeh ç'u
iMr vls- xYyhryh iksja R;kyk felGwu ?ksr uOgrh-
R;kyk ofMy uOgrs- R;kP;k vkÃfo"k;h pkaxya cksyya
tkr uOgra- Hkkodhryh iksja
Þ;s dMw P;k ---Þ
v'kh R;kyk gkd ekjk;ps- ex HkkodhP;k iksjkr R;kyk
felGkosls okVk;ps ukgh- iksja lqêhr èkeky djk;ph-
jkuk f'kokjkr eulksä HkVdk;ph- jkuesok xksGk djr
ÇgMk;ph] >kMkoj p<k;ph- is:] tkaHkGa] vkoGs]
flrkQGa] cksja] xktja- f'kokjkr xsY;koj esO;kyk rksVk
uOgrk- R;kyk i.k [kwi HkVdkoala okVk;pa- iksgkoala
okVk;pa] lwjikjaC;k [ksGkO;kr vla okVk;pa- R;kyk
tkLr dkgh dGr uOgra- ,dnk R;kus lkscR;kyk
fopkjys lq)k-
ÞrweP;k ?kjh ckgsjP;k tkrhpk ek.kwl ;srks Eg.kwu rw
dMwpk vkgslÞ vla dkghrjh u dG.;klkj[ka lkaxhrya
gksra R;kus R;kosGh- ex R;kus u jkgwu vkÃyk fopkjys
lqènk-
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
10
ÞckGk vkiyh 'ksrh vkgs] rh Hkkodhyk ?k'kkr ?kkyk;ph
vkgs- gs dkdk rw÷;k ofMykaps fe= vkgsr- ;kaP;k ek?kkjh
R;kapkp vkèkkj] 'ksrhpa rs c?krkr- Hkkodhyk rs c?kor
ukgh- rw R;kaP;kr felGw udksl-ß
vkÃus lkaxhrysya cjap R;kP;k MksD;ko:u xsya- i.k
rsaOgkiklwu R;kps fe= deh gksr xsys- rks ,dVk jkgw
ykxyk- 'kkGsrgh ,dVkp Lor%P;k dks"kkr jkgw ykxyk-
i.k gYyh R;kpa ,dk'kh Nku ter gksra- R;kyk ,d
ufou fe= feGkyk gksrk- xksj+~;k xkseVîk iksjkaP;kr ,d
dkGk dqGdqGhr iksjxk mBwu fnlk;pk- fpoV] pyk[k-
eSnkuh [ksGkr rks dq.kkyk vSdk;pk ukgh- i.k vH;klkr
R;kyk Mksda uOgra] ex gk R;kyk enr djk;pk- R;keqGs
nks?kkaph nksLrh yodjp twGyh-
vkt R;kP;kdMsp tk;ps [ksGk;yk- xkokP;k oj]
'ksoVP;k Vksdkyk èkuxjokMîktoG ukÃd oLrhr rks
fe= jkgr gksrk- ldkGpk uk'rk d:u] vkÃyk
fopk:u rks fu?kkyk- xYyh xYyhr iksjkaps Mko jaxys
gksrs- [ksG c?krkuk rks usgeh rYyhu gksowu tk;pk] i.k
vkt R;kph ikoys jsaxkGyh ukghr- dqHkkjokMk] lqrkjesV
yksgkjvkGh lkork ekGh eafnj] vlk çokl djr R;kph
ikoya xkokP;k ojP;k Vksdkyk vkyh-ex ,d osxGap
tx lq: >kya- nxM ekrhph ?kja] NIija] 'ksjMk esa<jkaps
nxMkaps okMxs] tkGh- 'ks.kkeqrkps okl jLR;koj
iljysY;k ysa<îk] dkjokuh dq=h- èkwGhr ekrhr [ksG.kkjh
eqya- R;kus mekdkar pa ?kj fopkjya- oLrhP;k ojP;k
Vksdkyk fHkdkth ukÃdkpk okMk gksrk- okMk Eg.kts ,d
twukV Hkya nkaMxa nxMh ?kj- leksj eksdGa iVkax.k-
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
11
cktwyk esa<jkaps dGi- ok?kjhP;k tkG~;k- ?kjkleksjP;k
cktY;koj fHkdk ukÃd] ldkGP;k mUgkyk fuokar
iMyk gksrk-
Þmekdkar vkgs ---\Þ R;kus Egkrkj+~;kdMs pkSd'kh dsyh-
Þdks.k mekdkar --\Þ Egkrkj+~;kus ckopGwu R;kP;kdMs
ikgr fopkjys-
Þmekdkar Hkhokth ukÃd--Þ R;kus mÙkj fnys-
ÞmE;k Og; \--- vkja eax mE;k Eg.k dh ! R;ks ek>k
ukrw ---R;k frdMa rkyehdMa vly c?k--ß
R;kph ikoya nk[koysY;k fn'ksyk oGyh- ,dk iVkax.kkr
yky ekrh Vkdwu vk[kkMk dsyk gksrk- R;kr ukÃdkph
xksVhcan iksja] ldkGP;k dksoG~;k mUgkr ykax]
fdLrkdkoj ,desdka'kh >Vr gksrh- yaxksVh ykoysyh
ckjdh iksja tksj cSBdk ekjr gksrh- naM Bksdr gksrh-
mekdkar i.k R;kaP;krp gksrk- eqjyh oLrkn iSyokukauk
Mko f'kdor gksrk- ;kyk c?khrY;koj dkG~;k fpoV
nsgkpk] yaxksVh ykoysyk NksVk mekdkar yktyk- R;kus
diMs p<oys- ex nks?ks R;kP;k ?kjh vkys-
Þrw ?kjkr cl --eh vka?kksG d:u yxsp ;srks --ß
vls Eg.kr rks vka?kksGhyk iGkyk- iVkax.kkr BsoysY;k
nxMh 'khGsoj R;kus cknyhrys ik.kh vaxkoj ?ksrys-
Egkrkj+~;kP;k tqU;k èkksrjkus vax iqlys- iSj.k] pìh
p<oyh- ?kjkr vkyk- vkj'kkr c?kwu Hkkax ikMyk-
Þpy tsow ;k --Þ Eg.kr R;kus R;kyk vkÃiq<s Ugsys-
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
12
mE;kph vkà Hkkdjh Fkkir gksrh- ,d Hkkdjh gkrkr] ,d
rO;koj] ,d pwyhojP;k fu[kkj+~;kyk ykoyh gksrh-
mE;kus nks?kkaph rkVa dk<yh-
Þmekdkar --eh uk'rk d:u vkyks; --rw tso eh clrks-
Þrks vk<sos<s ?ksow ykxyk-
Þ;s iksjk ---rw mE;kpk eSrj uk \ ex cke.kkokuh d:
uxla] mE;kcja FkksMa tso --l';kpa eV.k vkoMra uk
rwyk\Þ mE;kph vkà Eg.kkyh-
Þukgh ---vkeP;k ?kjh dsya ukgh vtwu dèkh rlya Þ
R;kus vkoa<k fxGr dls cls mÙkj fnys-
ÞR;kpa cksy.ka iq.kZ gksr ukgh rksoj mE;kP;k vkÃus ,d
Hkkdjh vu nksu iG~;k l'kkpa lqôa eV.k rkVkr ok<ya]
R;kP;k iq<îkr Bsoya- mE;kykgh ok<ya- vkacwl pohpa]
rsy ehBkpa] rkacMîk fr[kVkrya] ?kê lqôa eV.k vki.k
dèkh laioya rs R;kyk dGyagh ukgh-
Þvtwu ok<w dk ja \Þ mE;kP;k vkÃus R;kyk fopkjys-
Þudks udks--- [kwi tsoyks-Þ vls Eg.kr xMcMhus R;kus
rkVkr gkr èkwryk-
mE;k tsorp gksrk- nksu Hkkdjh vu pkj ikp iG~;k
eV.k laiowu ex mE;kus gkr èkwryk-
Þnwèk ?ksrksl dk ja \Þ mE;kP;k Xyklkr pwyhoj rkioysya
[kjiwl nwèk vksrr R;k ekÅyhus ;kyk fopkjys-
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
13
Þudks udks ---vkrk dkgh tk.kkj ukgh-Þ ?kkcjrp nwèkkP;k
forHkj maphP;k XyklkdMs c?kr R;kus mÙkj fnys-
Xykl HkjY;koj rhus ,d xqGkpk [kMk] ikVîkoj
ojoaVîkus pspyk- R;kpk pwjk Xyklkr vksryk- Xykl
mE;kdMs fnyk-
Þvkrk fgFkap [ksGk- nqikjh tsok;yk ;k- ;s iksjk --nwikjh
tsok;yk ?kjkdMa tkow uxal- mE;kcja tso fgFkap--
pkaxya cjckV djrs ekankyysY;k dksacMhpa- rw>h ckÇtnh
vk; y{k nsrh dk Ugk; rw÷;kdMa \ dlya gkMkMwu
xsya; ysd: ! vkeP;k mE;kdMa c?k-Þ
rhpa cksy.ka laisi;±r nksUgh iksja ?kjkckgsj mèkGyh gksrh-
R;kyk vkt ,d osxGap tx [kwya >kya gksra ! ,d uoa
?kj feGkya gksra !
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
14
¼nksu½
gkrkoj ik.kh iMya] r'kh nksUgh iksja mèkGyh- mE;kyk
vtwu rh?ka ;sowu feGkyh- dWu‚yph ifydMph dM
èk:u rs pkyr jkfgys- ekrhP;k Hkjkokpk rhoz mrkj]
dkVsjh ckHkGhP;k tkG~;k- R;kP;k ifydMs mlkph 'ksra-
tkaHkGkph >kMa] vlk çokl djr] ,d vkMoa frMoa
iljysya macjkpa >kM ykxY;koj rs dWu‚ypk mrkj
mr:u [kkyh vkys- macjkP;k cqaè;kyk gkr ykowu ik;k
iMys- ex [kkjksVhlkj[ks ljljr oj p<ys- gk ,dVkp
[kkyh jkfgyk-
ÞckGk --;s dh oj --eLr macja fidyh gk;hr-ß 'ksydh
macj gsjr mE;k Eg.kyk-
Þmekdkar --eyk >kMkoj p<rk ;sr ukgh js--Þ ckGk
yktyk-
Þvjs ---R;kr dk; fo'ks"k\ --eh f'kdorks rwyk --Þ
mE;k ljljr [kkyh vkyk- ex R;kus >kMkoj p<k;ps
çkR;f{kd d:u nk[koys- ckGk [kksMkyk èk:u oj
p<.;kpk ç;Ru d: ykxyk-gGw gGw tew ykxY;koj
ex] ojP;k cspD;kr rksy lkojr Qkanhyk xPp èk:u
clwu jkfgyk- iksja Qka|k Qka|kus ljljr gksrh- ojP;k
Qkanhyk gkrkus èk:u [kkyP;k Qkanho:u pkyr ikj
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
15
'ksaMîki;±r tkr gksrh- ex ekdMklkj[kh [kkyP;k
eksGkP;k xorkr mMh ?ksr gksrh- Qkanhyk yksacdGr
>ksds ?ksr gksrh- iSj.khP;k oVîkr ykyHkMd fidysyh
macjs ?ksowu mE;k R;kP;k toG vkyk- nks?ks ex [kkyh
mrjys- [kkyP;k Vksp.kkj+~;k xorkr clys- ex fidysya
macj m?kMwu vkrY;k eqaX;k Qqdwu] fpyVa mMowu ykowu]
macj [kk;yk mE;kus R;kyk f'kdoys- vathjklkj[kh
jlj'khr xksM macjQGs ckGkyk [kqip vkoMyh- ex rs
xorkoj yksGys- iksjkauh R;kaP;k vaxkoj èkikèki mMîk
ekjY;k- ex xorkojpk [ksG lq: >kyk- iksja
,desdkP;k vaxko:u gosr mMîk ekjk;pk [ksG d:
ykxys- ckGkyk gs ufoup gksrs- R;kusi.k tesy r'kk
xorkoj okdMîk rhdMîk mMîk ekjY;k- rksoj ,dkus
ml eksMwu vk.kys- ex xorkr clwu lxGs ml [kkow
ykxys- mE;kus ckGkyk ml lksywu fnyk- ykacph ykac
v[kaM pks; dk<k;yk f'kdoys- rksoj nqlZ;kus
Çycks.khP;k ckxsrwu jlj'khr fioGh Çycs vk.kyh- Çycs
QksMwu rh lksyysY;k mlkyk pksGyh] ex lxGs R;k
jlkG mlkP;k xjkpk vkLokn ?ksr] pks;Vîk p?kGwu
Vkdw ykxys- çR;sdkP;k iq<îkr pks;Vîkapk ?kesY;k;so<k
<hx lkpyk-
eulksä ml [kkowu >kY;koj gh okujlsuk iq<s ljdyh-
ijr Hkjko p<wu dWu‚yoj vkyh- vkrk dWu‚ypk Hkjko
dkoGhP;k tkGhus xPp >kyk gksrk- dWu‚yP;k dMsyk
,d ykac'ksiVhpk dkGk dqGdqGhr ikudksacMk Hk{;
Vhir gksrk- ;kaph pkgwy ykxY;koj rks osxkus iGr oj
vkyk vu dkoGhP;k tkGhr ?kwlyk- ukÃdkphp iksja rh-
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
16
ckGkyk dWu‚yojp Bsowu rh tkGhdMs iGkyh-
dkoGhP;k yofpd Qka|k ,desdkr xqarwu ,d tkGhnkj
eaMi >kyk gksrk- pkjgh t.k pkjh cktwus fHkMys- tkGh
vkoGr vkoGr iq<s ?kwlr jkfgys- ikudksacMk eq:u vax
pks:u clyk gksrk- iksja toG vkyh rlk rks ,dk
MqcwGD;krwu ifydMs fulVw ykxyk rksoj ,dk iksjkus
lwj ek:u R;kyk xPp èkjyk- dksacMk QMQMyk- rhu
pkj ihla mpdVyh xsyh- nksUgh gkrkr f'kdkj èk:u rs
iksjxa tkGhrwu ckgsj vkya- mE;kus ex toG iMysY;k
,dk Çpèkhus R;kps nksUgh ik; ?kê vkoGys- ex rs fuGa
lkoGa ik[k: ?ksowu iksja oj vkyh- ckGkyk gs i.k
ufoup gksra-i.k i{kh c?kwu ckGk gj[kyk- ckGkus Hkhr
Hkhr R;k i{kkyk gkr ykoyk- R;kpk rsydV rtsynkj
jax vu pdpdhr dkGh fuGh fils ckGkyk [kqip
vkoMyh- R;k i{kkyk gGwokji.ks nksUgh gkrkP;k eqBhr
tir ckGk R;kaP;kcjkscj pkyw ykxyk-
Þmekdkar ---;kyk vki.k ikGw ;k dk \Þ ckGkus mE;kyk
fopkjys-
Þ;s ;sMîk ---rsyk ikGk; lkBh Ugk; [kk;klkBh èkjyk;k-
ikGwu R;ks jgk.kkj Ugk; --dokp tkÃy mMwu … R;k
is{kk R;kyk Hkktwu [kkow --R;k rhFka pxkGch fnlra; --
i[kkMa lksywu OgjiGwu [kkow]eLr ykxay-ß
iku dksacMîkpk f'kdkjh iksjxk Eg.kyk] rlk ckGk
jMosyk >kyk- xIi pkyw ykxyk-
Þmekdkar --udk uk ek: R;kyk- fdrh lqanj i{kh vkgs-
[kk.;klkBh d'kkyk R;kpk tho ?;k;pk-Þ
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
17
ckGkpk R;k ik[kjkoj tho clyk gksrk-
,Ogkuk lxGk çdkj R;k f'kdkjh iksjkP;k è;kukr vkyk
gksrk- f'kdkj gkrph tk.;kpk laHko fuekZ.k >kyk gksrk-
rks ckGkP;k toG ;sow ykxyk- ckGkusgh rs vksG[kys-
Þmekdkar --lkax uk R;kyk ----ß
Eg.ksi;±r rs iksjxa ckGkyk HkhMya- nks?kkaph >VkiV lq:
>kyh- ckGkyk rs iksjxa psyeMw ykxya- i.k R;kgh
LFkhrhr ckGkus R;k i{kkP;k ik;kph pÈèkhph nksjh
lksMoyh] i{kh gkrkrwu fulVyk-èkMiMr] QMQMr
dWu‚yP;k ik.;kdMs xsyk] ex gosr >sikoyk- dWu‚yP;k
ik.;ko:u mMr ifydMP;k rhjko:u ex utjsP;k
VII;kP;k ckgsj nwj mMr xsyk-
mE;kus lksMosi;±r fpMwu tkowu R;k iksjkus ckGkyk
ykFkk cqô~;kus rwMoys gksrs- lksMoys rjh iksjxa fpMwu
'khO;k nsrap gksra- mE;kus ex R;k iksjkyk tjc
nk[koyh- 'kkar dsya- ckGkpa vax [kjpVya gksra- mE;kus
ex R;kps diMs >Vdys- gkrkyk èk:u dWu‚yP;k
ik.;kr mrjoys- ckGkus ex gkr ik; èkwrys- lxGa
vax pwjpwjr gksra- iksja ex ek?kkjh fQjyh- rs iksjxa
vtwu ?kq''kkrp gksra- nwikj >kyhp gksrh- mE;kph vkÃ
iksjkaphp okV c?kr gksrh- iksja ?kjyk vkyh--
Þmekdkar ---eh tkrks js --ß
Eg.kr mE;kyk cksy.;kph loMgh u nsrk] ckGk
>ikVîkus ?kjkdMs lVdyk - R;kP;k MksG~;kleksj]
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
18
mE;kP;k rkVkr ia[k myxMysyk ikudksacMk fnlr
gksrk-
vu ysd: cjckV u [kkrkp fu?kwu xsya Eg.kwu mE;kph
vkà gGgGr gksrh------
Sample Copy. Not for Distribution.
latu eksjs
19
¼rhu½
mE;kyk pwdowu ckGk ?kjkdMs rj oGyk] i.k ?kjkdMs
tk;yk R;kps ikÅy mpysuk- dqBs tkos \
R;k iksjkua pkxyap psyeMya gksra- xqM?;kyk eqdk ekj
ykxysyk fnlr gksrk- lwt vkyh gksrh- mE;kpa ?kj]
mE;kph vkÃ] mE;kpk vkTtk] mE;kps nksLr] lxGs
R;kyk vkoMys- rks iksjxk lksMyk rj ckdhps lxGs
pkaxys gksrs- R;k iksjkph rjh dk; pwd \ vki.k R;kph
f'kdkj ?kkyoyh- dq.khgh fpMsyap uk \ i.k rks i{kh]
ikGk;yk vkoMyk vlrk- fdrh ns[k.kk vkf.k xqcxqchr
gksrk- rks dk; [kkrks \ mE;kyk fopkjk;yk goa-
R;kph ikoya pkyr gksrh- fopkjkP;k raæhr rks pkyr
gksrk- vtwu v?kkZ fnol gksrk- rks xkokckgsjP;k
xkonsohP;k okVsyk dèkh ykxyk] R;kykgh letys ukgh-
R;kph rh usgehph tkxk- fuokar ,dkar- eafnjkr dq.kh uk
dq.kh ;sr vlrap] rjh 'kkarrk vlrs- ?kaVspk vkokt
vkf.k nsohyk ?kkrysya lkdMa] dkukoj ;sra- ex n'kZu
?ksowu Hkä xkHkkj+~;kr dkghdkG folkorks] uarj ekxkZyk
ykxrks- [kMhlk[kj] [kkscja gkrkoj iMra- xkHkkjk ç'kLr
vkgs- Qj'kh FkaMxkj vlrs- rhpk FkaMxkji.kk 'kjhjHkj
eqjr tkrks- eafnj vkrk vèkwfud >kya;- iqoÊph
dykdqlj tkowu vkrk flesaV d‚aØhV ph dykdqlj
Sample Copy. Not for Distribution.
jkuksekG
20
vkyh vkgs- pkanhP;k pdpdhr MksG~;kaph] nsohph eqrÊ
vtwu iqoÊphp vkgs- fdrh fi<îk fgps n'kZu ?ksowu
dkGkP;k iM|kvkM xsY;k vlrhy \
xkHkkj+~;kr nksu rhu Egkrkjh ek.kls ikB Vsdwu igqMysyh
vlrkrp- ex R;kaP;k tqU;k xIik fu?krkr- ckGkyk ;k
xIikrwu cjhp ekfgrh feGrs-
eafnjkP;k ikBhekxs ,d NksVh ckjo vkgs- R;kr ik.kh
vkgs- ik.;kr ryokj ?ksrysY;k xkonsohph nxMh eqrÊ
vkgs- o:u rh LoPN fnlrs- eq~rÊ Hkksorhus NksVs eksBs
ekls fQjr vlrkr- [ksdMsgh fnlrkr- ckjosP;k
ik.;krY;k HkÈrhP;k QVhr fojksG~;kph ¼ikulkikph½
Mksdh fnlrkr- csMdkaph fiYys ikgwu R;kaP;k thHkk
yoyorkr- ;k typjkauk ek.klkph Hkhrh ukgh- dq.kh
R;kauk gkr ykor ukgh] nxM ekjhr ukgh- Hkäkauh
VkdysY;k fuonkoj gs tho ikslrkr- ek.klkaP;k
xjkMîkr gjoysY;k R;k eafnjkrY;k nsoh is{kk ckGkyk
gh ik.;kryh nsoh vkoMrs- bFkY;k ik.;kr thoari.kk
vlrks- ik.kh gyya dh nsoh gkypky djrs; vls okVrs-
ckGkpk bFkagh Hkjiwj osG tkrks-
FkksMala vks<îkP;k cktwus iq<a xsya dh ik.;kpa ,d rGa
fnlra- vktwcktwyk xorkG dqj.k] R;kr pj.kkjh xkÃ
xqja- rG~;kP;k dMsus QksQkoysY;k ÇdtG ouLirhP;k
nkV ÇHkrh] R;kauk QqVysyh ykacypd ikud.kls--
ÇdtGkrys ekls] yiysyh dklos - rG~;kr Eg'kh Mqacr
vlrkr- f'kdkjh iksja cqMîk nsowu ekls dk<rkr- ik.;kr
xk;c gksrkr] ne laiyk dh iqUgk oj ;srkr- ne ?ksowu
Sample Copy. Not for Distribution.
Get Complete Book At Educreation Store
www.educreation.in
Sample Copy. Not for Distribution.
Sample Copy. Not for Distribution.