Sâ 2 3 1thŸng 11, 2009

P.O. Box 2674, Costa Mesa, California, 92628, USATel & Fax: 1-714-549-3443* Email: TapChiNguoiDan@gmail.com* Web:http://www.nguoidan.net

HiÎn nay, chîng tái nhºn ½Ùnh nhõ sau:1. ‡¨ng Cæng S¨n ViÎt Nam cÜ l¬nh thä, cÜ nh¡ nõèc,

½õìc cŸc nõèc cáng nhºn / bang giao, v¡ l¡ hæi viÅn LiÅnHiÎp Quâc.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa dúa v¡o ½Ü ½Ì khuyÆn dòngõéi ViÎt ph¨i ch¶p nhºn cæng s¨n.

2. ‡¨ng viÅn Cæng S¨n tranh gi¡nh, ½¶u ½Ÿ vË ½Ùa vÙ, vËquyËn lìi, v¡ mÜc ngo´c l¡m ¯n b¶t chÏnh nÅn ½¬ gi·u cÜ,tiËn r÷ng b­c biÌn nhõng tâi ½­i ½a sâ ½ãng b¡o v¹n bÙ tõèc½o­t quyËn tõ hùu, quyËn sâng, quyËn mõu sinh, quyËn suynghØ, v¡ miÍn cõëng khu¶t phòc b­o quyËn.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa dúa v¡o ½Ü ½Ì nÜi l¡ ½¬ cÜnhùng th¡nh ph·n ngo¡i ‡¨ng cÜ tiËn, cÜ quyËn, ½¶t nõèc ½¬cÜ ½¶u tranh chÏnh trÙ v¡ cÜ m·m mâng tú do dµn chð.

3. ‡¨ng Cæng S¨n v¡ bÄo quyËn tú ½ãng nh¶t hÜa vèi TäQuâc, Quâc Gia, Dµn Tæc.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa cho r±ng nhùng ai cÝnchâng ‡¨ng, châng Nh¡ Nõèc l¡ kháng Ÿi quâc v¡ c¨n trêcáng cuæc phŸt triÌn ½¶t nõèc.

4. Quâc TÆ Cæng S¨n ½¬ tan, nay ‡¨ng Cæng S¨n ViÎtNam nÜi chung, ½¨ng viÅn cæng s¨n nÜi riÅng, ra söc ca tòngcáng lao cða Hã ChÏ Minh v¡ cða ‡¨ng, gŸn hÆt tæi låi choLÅ Du¹n, LÅ ‡öc Thà v¡ nhùng kÀ th¶t thÆ, ½Ì duy trÖ quyËnbÏnh v¡ ½Ùa vÙ.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa hïa theo, b¡y ra chuyÎn “½anguyÅn” ½Ì duy trÖ sú hiÎn hùu cða ‡¨ng, hÝng tµng cáng v¡½õìc cho ¯n k¾.

5. ‡¨ng Cæng S¨n ViÎt Nam b¡y kÆ ph¨n t×nh, châng ½âicuæi, ½Ì trong trõéng hìp n¡o cñng ch× làt s¡ng xuâng nia:V¹n cæng s¨n phe n¡y, phe nà thâng trÙ.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa ca tòng phe ph¨n t×nh cuæil¡ nhùng... chiÆn sØ tú do dµn chð, ½Ì quyËn bÏnh cÜ v¡o tayphe n¡y, thÖ hà v¹n cÜ cç ¯n cÜ.

6. BÄo quyËn cæng s¨n kÅu gài lÝng thõçng yÅu ½¶t nõèc,tán giŸo, ½ãng b¡o cða ngõéi gâc ViÎt Nam, ½Ì nhùng ngõéin¡y bïi tai mang cáng cða vË ½Üng gÜp.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa xîi ngõéi gâc ViÎt Namtheo tÖnh tú vË nguãn, dò då ½·u tõ tiËn b­c, ch¶t xŸm, gøitiËn nhiËu thÅm vË cho thµn nhµn ½Ì xµy dúng quÅ hõçng,thúc ch¶t l¡ ½Ì tõ b¨n ½Þ v¡ tay sai bÞ tîi.

7. BÄo quyËn cæng s¨n ViÎt Nam phŸt ½æng m­nh chiÆndÙch hÝa hìp hÝa gi¨i dµn tæc bÙp bìm ½Ì lõéng g­t nhùngngõéi dÍ quÅn v¡ ngõéi trÀ tuäi Ït hiÌu biÆt vË cæng s¨n.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa tiÆp söc b±ng nhùng léi lÁ“cao thõìng” xÜa bÞ hºn thï, quÅn quŸ khö ½Ì ru ngð ngõéigâc ViÎt Nam ê h¨i ngo­i.

8. ‡¨ng Cæng S¨n, bÄo quyËn v¡ ½¨ng viÅn cæng s¨n tiÆptòc lÅn ¥n nhùng ngõéi thúc tµm châng b­o quyËn l¡ ViÎtgian, ph¨n quâc, tay sai, giŸn ½iÎp ½Ì t­o ¶n tõìng b¶t lìi ênhùng ngõéi kháng am tõéng v¶n ½Ë.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa ½ãng t¶u, cho nhùng ngõéichâng b­o quyËn l¡ châng cæng l­c hºu, xç cöng, ngoan câv¡ quŸ khÏch.

9. Cæng s¨n tung sŸch bŸo, b¯ng dØa, gøi v¯n cáng ½itrÖnh diÍn ½Ì lung l­c nhùng th¡nh ph·n tÝ mÝ, dÍ tÏnh v¡chuæng l­.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa tiÆp tay b±ng viÎc cä vßgiao lõu ½âi tho­i mæt chiËu, loan tin, phÞng v¶n cŸc th¡nhph·n cæng s¨n, thiÅn cæng, ph¨n ½âi viÎc châng ½âi giao lõumæt chiËu l¡ kháng tán tràng dµn chð v¡ thiÆu tinh th·n túdo.

10. Cæng s¨n thuÅ mõèn nhùng kÀ ½Ün giÜ trê cé ê màil¬nh vúc, t÷ng bõèc lñng ½o­n cæng ½ãng ngõéi ViÎt Namh¨i ngo­i.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa tµng bâc nhùng tay sai ½ÜngiÜ trê cé n¡y l¡ thöc théi, phÜng khoŸng, cêi mê, yÅu nõècv¡ biÆt thõçng xÜt ½ãng b¡o.

11. Cæng s¨n cho bàn tu sØ quâc doanh ra ngo­i quâcbÝn tiËn tÏn hùu vË xµy dúng cç sê buán th·n bŸn thŸnh.

-Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa tiÆp tay xîi giòc cæng ½ãnggâc ViÎt ½Üng gÜp hºu hØ.

12. Cæng s¨n l¡m tay sai cho Mþ trong viÎc ng¯n ch´nTrung Cæng b¡nh trõèng.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa lºp lé kÅu gài chângTrung Cæng, cðng câ chÆ ½æ ½Ì cæng s¨n ½°c lúc trong vaitrÝ tay sai.

13. Cæng s¨n ½õìc Hoa Kü yÌm trì v¡o WTO, khuyÆnkhÏch tõ b¨n Mþ v¡o ViÎt Nam ½·u tõ ½Ì cÜ tay sai, ½Ì½õìc trao quyËn khai thŸc d·u løa v¡ ½Ì ViÎt Cæng mangtiËn b­c, nhµn sú sang l¡m ¯n ê Hoa Kü.

- Nhùng kÀ cç hæi chð nghØa kÅu gài cæng ½ãng gâcViÎt vË nõèc kinh doanh, ch¶p nhºn ngõéi v¡ vân trongnõèc mang ra kinh doanh t­i h¨i ngo­i.

Trõèc b¶t kü léi lÁ, h¡nh ½æng n¡o cða cæng s¨n v¡ cðanhùng ai tú xõng l¡ yÅu nõèc, l¡ trÏ thöc, chuyÅn gia, chÏnhtrÙ gia, ½o¡n thÌ, ½¨ng phŸi, nÆu chîng ta thø suy x¾t theonhùng nhºn ½Ùnh trÅn ½µy, thÖ r¶t cÜ thÌ th¶y rß hà thuæcth¡nh ph·n n¡o, muân cŸi gÖ, v¡ ngõéi ViÎt Nam trong v¡ngo¡i nõèc cÜ lìi gÖ hay kháng.

Chîng tái hi vàng l¡ cŸc thµn hùu / ½æc gi¨ sÁ ½Üng gÜpthÅm cŸc nhºn ½Ùnh khŸc v¡o b¡i nhºn ½Ùnh ½¯ng thõéngtrúc n¡y, ½Ì chîng ta cïng suy g¹m v¡ ½Ì khÞi bÙ b¿ lñ ph¨nbæi quâc gia, dµn tæc lõéng g­t, khiÆn ½¶t nõèc v¡ dµn tæcchÜng thoŸt Ÿch thâng trÙ cða chîng.

Trang 2 Ngõéi Dµn Sâ 231

KÏnh chiÆu yÅuNgõéi Dµn

D„N VèI D„NDzung Pham, Reading, PA:Tái ½õìc gièi thiÎu Ngõéi Dµn-VietBooks v¡ muân

mua to¡n bæ 13 cuân sŸch hiÎn cÜ cða Ngõéi Dµn vèigiŸ 206$ v¡ ½õìc bèt 50% nÅn cÝn 103$. Nhõ vºy, táixin gøi mæt check l¡ 120$00 ½Ì phò giîp bõu phÏ.

Tái mong muân cä ½æng b¿ b­n tái mua bŸo v¡ ½àcsŸch cða Ngõéi Dµn.

Chµn th¡nh cŸm çn nh¡ sŸch v¡ bŸo Ngõéi Dµn.BPT Ngõéi Dµn: Vá cïng tri µn sú yÌm trì nãng nhiÎt cða quÏ hùu.Ngo¡i sú gièi thiÎu, mong r±ng sau khi ½àc sŸch bŸo ½õìc quÏ hùu viÆtb¡i v¡ cho û kiÆn.

Tr·n Th¡nh, Santa Ana, CA:�ng “‡æc gi¨ lµu n¯m, VA” phiËn trŸch bŸo Ngõéi

Dµn v¡ cŸc tŸc gi¨ viÆt trong bŸo (mòc thõ tÏn NgõéiDµn 228). Ït nh¶t Ban Phò TrŸch (BPTNgD, mòc thõ tÏnNgõéi Dµn 228) v¡ hai tŸc gi¨ (mòc thõ tÏn Ngõéi Dµn229) ½¬ tr¨ léi.

Ngo¡i ra, BPTNgD cñng nhõ hai tŸc gi¨ ½Ëu yÅu c·uáng ½æc gi¨ trÅn ½÷ng nÜi chung chung, m¡ xin xŸc ½Ùnhcho: “tŸc gi¨ n¡o, b¡i n¡o, sâ bŸo n¡o; chîng ta v¡ ta l¡ai; ngõéi quâc gia l¡ ai; ngõéi n¡o chÅ bai khinh thõéngngõéi quâc gia; ngõéi n¡o bÅnh vúc cæng s¨n n±m vïng;nhùng b¡i ½Ü cÜ l¡m thiÎt cho chÏnh nghØa quâc giakháng”.

Tái hi vàng nhùng yÅu c·u trÅn sÁ ½õìc hãi ½Ÿp ½Ì túsoŸt l­i m¡ hàc hÞi cñng nhõ c¨nh giŸc. Tuy nhiÅn trongNgõéi Dµn sâ 230, áng ½æc gi¨ ch× cÜ b¡i phîc ½Ÿp gi¨ithÏch nhùng ½iËu quŸ hiÌn nhiÅn (lapalissade, v¾rit¾ deLa Palice):

1. “�n câ tri tµn r¶t bä Ïch, ch× hùu Ïch khi ½âi chiÆu”(Mæt ‡æc Gi¨ Lµu N¯m, VA, Phîc ‡Ÿp BPTNgD v¡CŸc TŸc Gi¨ ‡´ng TiÌu Nh¡n v¡ ‡­i M´c, Mòc thõ tÏn,Ngõéi Dµn sâ 230).

Ai viÆt lŸch m¡ ch²ng l¡m nhùng chuyÎn nhõ thÆ. CܽiËu ai cñng ch× biÆt trong mæt gièi h­n n¡o ½Ü thái.Muân phÅ bÖnh ai “kháng trung thúc, câ tÖnh bÜp m¾o,kháng tÖm hiÌu nhiËu” thÖ ph¨i nÅu lÅn r¡nh m­ch nhõl¡: ai, b¡i n¡o, sâ n¡o, chö nÜi bµng quç thÖ ngõéi viÆt,

ThŸng 11, 2009 Trang 3

T r o n g S â N ¡ yTranh dµn gian

t r .1KÏnh chiÆu yÅuNgõéi Dµn, tr. 2

Dµn Vèi DµnNgõéi Dµn, tr. 3

Cµu ChuyÎn Hám Nay :CŒ GÖ M� ·M Ø?

L¬o Thúc, tr 9HÝA hay H�NG?

Kim B¨ng, tr 9GI‚I NOBEL HÝA BÖNH 2009

CHO KÀ DÎT MæNG‡­i Dõçng, tr 11

Hã C¸M ‡�O N¾ Sœ, � BA MA NÌ T�UTÙnh Tµm, tr 13

Mæt V¡i V¶n ‡Ë ViÎt NamTham Nhñng GiŸo Dòc T­i ViÎt Nam

‡­i Dõçng, tr 17Vá HiÎu HÜa Ch× ThÙ 34-CT/TW Cða CSVN

‡­i Dõçng, tr 18H¡n-ViÎt Hìp TŸc Ngõìc ChiËu

‡­i Dõçng, tr 19

M…Y V…N ‡Ë N‰N TH‚O LUºNLû ChŸnh ‡­o, tr 21

B…T H­NH thua trÏ TH…T ‡�CThi Sçn, tr 24

XIN ‡œìC ‡ŒNG GŒPVñ Hùu TŸo, tr 27

NGUéI QUâC GIA, �NG/B� L� AI?Tr·n ThÙ Xuµn Thu, tr 29

NGUãN GâC DÝNG T‰NNguyÍn Tr·n Ai, tr 30

dú th¨o HiÆn phŸp ViÎt Nam 2009(Dú th¨o HiÆn phŸp 7)( t iÆp theo)

Dr. Tran, t r.34Sø ViÎ t Cºn V¡ H iÎn ‡­i ( t iÆp theo v¡ hÆt)

NguyÍn ‡Önh Hãng, tr . 36

ngõéi ½àc ch²ng biÆt chå n¡o sai, ai sai, thÖ cÜ Ïch gÖch¯ng?

2. “Lâi h¡nh v¯n cho ½æc gi¨ nhºn diÎn ½õìc cŸchsø dòng t÷ ngù cða tŸc gi¨. Quan niÎm sø dòng t÷ ngùtrong nõèc c·n ½õìc xem x¾t l­i”(B¡i nÜi trÅn).

Ch²ng ai cÜ thÌ viÆt cho v÷a lÝng t¶t c¨ màingõéi, nh¶t l¡ ngõéi ch× trÏch. Khi áng ½æc gi¨ trŸcháng ‡´ng TiÌu Nh¡n “cä vñ cæng s¨n”, áng Nh¡n ½¬tr¨ léi.

Ph·n th¸m ½Ùnh l¡ cða “½æc gi¨ nhºn diÎn cŸch sødòng t÷ ngù”. NÆu b¡i vê Ngõéi Dµn xõa nay v¹n“cävñ cæng s¨n” thÖ mài ½æc gi¨ kháng ché ½Æn ng¡ynay áng ½æc gi¨ bŸo ½æng! Cñng thÆ, nÆu ch²ng cÜai chð trõçng sø dòng b÷a b¬i nhùng t÷ ngù ngá nghŽang dïng trong nõèc, thÖ nÅu lÅn ê ½µy l¡m gÖ?

3. “ChÆ ½æ ‡Î Nh¶t, ‡Î NhÙ Cæng HÝa ½Ëu cÜnhiËu ½¨ng phŸi, tán giŸo tham gia... Kháng cÜ nhùngcuæc h¡nh quµn triËn miÅn cða quµn ½æi ViÎt NamCæng HÝa bÙ gài l¡ "½Ÿnh bºy" bÅn go¡i thÖ cŸc l¡ngHÝa H¨o, Cao ‡¡i, Cáng GiŸo BÆn Tre ½õìc yÅn änvèi cæng s¨n sao?”(B¡i nÜi trÅn)

V¶n ½Ë ngõéi thuæc cŸc ½¨ng phŸi, tán giŸo thamchÏnh v¡o cŸc chÆ ½æ cæng hÝa cñng nhõ khu tú trÙl¡ ½iËu tái th¶y áng ½æc gi¨ kháng n°m vùng sú kiÎnlÙch sø (nhõ BPTNgD ½¬ chî thÏch) <1>, nhõngchÏnh áng l­i ½Ýi hÞi ngõéi khŸc ph¨i “½âi chiÆu”.

Khi b¡n vË quâc gia dµn tæc, ta nÅn nhÖn cŸi tängquŸt, kháng nÅn khõ khõ ê cŸi còc bæ. NÜi “½Ÿnhbºy” l¡ nÜi Nh¡ Tr°ng, Dinh ‡æc Lºp, nhùng kÀv­ch ra chiÆn lõìc chiÆn thuºt.

Täng trõêng quâc phÝng McNamara viÆt c¨ mætcuân sŸch d·y cæm thî nhºn nh·m l¹n; tõèng tŸ Mþph¡n n¡n bÙ trÜi tay; täng tham mõu trõêng Cao V¯nViÅn thî nhºn ch²ng cÜ chiÆn lõìc gÖ; ½¡n Ÿp ngõéikhŸng chiÆn-châng cæng, kháng b°c tiÆn, vv... thÖkháng ½Ÿnh bºy cÝn l¡ gÖ?

Quµn ½ái ViÎt Nam Cæng HÝa ch× th÷a h¡nh, ch×½µu ½Ÿnh ½Ü, hà cÜ trŸch nhiÎm gÖ v¡o viÎc... chiÆnlõìc chiÆn thuºt “½Ÿnh bºy”, ngo¡i viÎc ph¨i hi sinhxõçng mŸu cho mæt kÆt còc khä ½au t¶t yÆu!

4. “Quan hÎ ½ãng minh/tay sai ch× khŸc nhau mætsìi tÜc”(B¡i nÜi trÅn).

Nhõng sìi tÜc ½Ü l¡ sìi khäng lã. ‡ãng minh l¡sú hìp tŸc vÖ cïng quyËn lìi, cïng kÀ thï, tán tràngnhau giùa quâc gia vèi quâc gia. Tay sai l¡ l¡m theoch× ½­o cða quan th¡y ½Ì vò lìi cho cŸ nhµn, cho gia½Önh, cho tºp ½o¡n, h­i cho quâc gia dµn tæc. Tµy‡öc, ‡¡i Loan, Nam H¡n l¡ ½ãng minh vèi Mþ nÅnhà cÜ ng¡y nay. Nh¡ nõèc ViÎt Nam Cæng HÝa, ViÎtCæng (kháng ph¨i dµn tæc) l¡ tay sai nÅn cñng cÜng¡y xõa (1945-1975) v¡ ng¡y nay.

5. ViÎc áng ½æc gi¨ ch× d¹n vË “Cáng œèc ChângTham Nhñng” chöng tÞ áng biÆt cŸch l¡m r¶t dÍd¡ng, sao kháng l¡m giïm cho... tiÎn viÎc chÏnh phð(tái ½¬ theo ch× d¹n cða äng, m¡ tÖm ho¡i kháng rab¨n cáng õèc n¡y, ngo¡i cŸc t¡i liÎu liÅn hÎ).

Sau hÆt, quan ½iÌm ch× cÜ ngõéi ViÎt hiÌu v¡ gi¨iquyÆt ½îng ½°n v¶n ½Ë ViÎt Nam kháng cÜ nghØa l¡“c¨n trê cç hæi thu thºp kiÆn thöc bân phõçng”. NÜch× cÜ nghØa l¡ thu thºp kiÆn thöc bân phõçng nhõngl¡ cæng vèi kiÆn thöc cða chÏnh mÖnh ½Ì tÖm ra gi¨iphŸp cða chÏnh mÖnh. VÖ ch× cÜ mÖnh mèi hiÌu rßmÖnh ra sao, biÆt mÖnh c·n gÖ, ph¨i l¡m gÖ, l¡m saocho ½îng.

Ch× nÜi riÅng chuyÎn ViÎt Nam thái, xõa kia cŸcgi¨i phŸp cða cŸc hæi nghÙ quâc tÆ (Postdam,Gen¿ve, Paris...) cÜ gi¨i quyÆt ½îng ½°n v¶n ½Ë ½¶tnõèc ViÎt Nam kháng; cŸc quâc gia Mþ, PhŸp, Nga,T¡u,... cÜ phòc vò gÖ quyËn lìi dµn tæc ViÎt Namkháng; ngay bµy gié, Cáng œèc Châng Tham NhñngQuâc TÆ cÜ l¡m ½õìc gÖ Ïch lìi kháng?

TÜm l­i, theo tái, áng ½æc gi¨ kháng nÜi ½õìc gÖthÅm nhiËu, ch²ng giîp gÖ thÅm ngõéi ½àc trong viÎcáng phÅ bÖnh, nÆu kháng nÜi l¡ cö chung chung!

NguyÅn Lºp, Lake Forest CA: Tái hÆt h­n mua bŸo ½¬ lµu m¡ cö ch·n ché m¬i,

kháng nÜi döt khoŸt vèi BPT l¡ cÜ cÝn tiÆp tòc muabŸo nùa hay kháng?

Nay th¶y trong mòc Dµn Vèi Dµn cÜ nhiËu ½æcgi¨ cïng quan ½iÌm vèi tái, nÅn tái mèi lÅn tiÆng:

1. Vèi cò Vñ Tràng B¨o, tái r¶t ½ãng û kiÆn vèiCò nhõng ch× töc l¡ Cò giºn quŸ m¡ kháng nÜi hÆt.May sao cÜ “mæt ½æc gi¨ lµu n¯m ê VA” ½¬ nÜi thay

Trang 4 Ngõéi Dµn Sâ 231

Cò (m¡ quÏ bŸo gài l¡ áng ‡­i Dõçng) 2. Vèi cò ‡­i Dõçng, tái hÆt sîc hoan nghÅnh Cò

½¬ nÜi hÆt khuyÆt ½iÌm cða Ngõéi Dµn qua théi giang·n dµy. Cò tÜm lõìc vË thiÆu sÜt cða Ngõéi Dµn ch×mæt trang m¡ Ngõéi Dµn “thanh minh, thanh nga”½Æn ba trang rõëi e r±ng Ngõéi Dµn sÁ kháng cÜthiÎn chÏ ½Ì kh°c phòc ½Ü Cò ­.

Trõèc hÆt l¡ tranh bÖa, ½¬ r¶t lµu Ngõéi Dµn ch×to¡n in tranh bÖa l¡ cŸc böc hàa cä cða Trung HoanÅn cÜ hay ho gÖ cŸi c¨nh “bŸn chäi láng g¡, quan ½ixe, hay lòc t¡u xŸ, chÏ m¡ phï” m¡ Ngõéi Dµn rÅurao m¬i. NÆu kháng cÜ ½õìc cŸc böc hÏ hàa vË théisú ½Ì ½¯ng lÅn trang bÖa thÖ th¡ bÞ tr°ng cÝn hçn. T­isao c¨ nõèc (trong nõèc cñng nhõ h¨i ngo­i) ½Ëu dÙöng vèi T¡u phï, ch× riÅng Ngõéi Dµn thÖ khoŸi T¡u,ch²ng lÁ Ngõéi Dµn ½ìi ½Æn lîc ½æc gi¨ ch× m´tNgõéi Dµn m°ng l¡ quµn bŸn nuèc cho T¡u phï nhõbàn l¬nh ½­o H¡ Næi mèi súc t×nh sao?

CÝn vË ½iÌm áng ‡­i Dõçng ch× trÏch Ngõéi Dµnkháng nÜi chuyÎn théi sú m¡ ch× nÜi chyÎn “½éi xõa”thÖ Ngõéi Dµn biÎn luºn r±ng “cŸc té nhºt bŸo lèncñng ½·y nhÜc nhùng b¡i nÜi chuyÎn xõa cñ...”

� hay, sao Ngõéi Dµn l­i ½i suy bÖ nhõ vºy. Måité nhºt bŸo h¡ng ng¡y cÜ c¨ chòc trang bŸo, trungbÖnh måi thŸng hà cÜ cë 100 trang bŸo (m¡ trang cëlèn) sao trŸch hà kháng ½¯ng truyÎn mèi, trong khiNgõéi Dµn måi thŸng ch× cÜ 40 trang khä nhÞ m¡ l­i½i nÜi to¡n chuyÎn “cä tÏch” thÖ ch²ng ½Ÿng trŸchsao?

Thái, nÜi l¡ nÜi vºy chö cö ½Ì cho BPT cða NgõéiDµn liÎu lû l¶y, nÆu té bŸo ch²ng may kháng sângcÝn ½õìc nùa thÖ BPT chè ½ä th÷a t­i ½æc gi¨ NgõéiDµn kháng chÙu tiÆp tòc ðng hæ bän bŸo nùa ½¶ynh¾.

Sau cïng, tái cñng xin “nh¶t trÏ” vèi áng Ph­mCµy Trµm (cñng vân l¡ mæt ½ãng chÏ cñ cða tái) r±ng“muân mua Ngõéi Dµn m¬i, ½Æn khi ngõng thê mèithái”.

Hi vàng l¡ chîng tái cÜ thÌ giù ½õìc léi höa.Xin låi kháng ph¨i vÖ cÜ tr¨ tiËn mua bŸo, m¡ nÜi

Þng nÜi eo vèi BPT ½µu. Thúc sú tái muân nÜi vèiBPT cŸi ½iËu n¡y lµu l°m rãi m¡ ch× vÖ lõéi nhŸc

chõa kÙp viÆt ½Ü thái.Cñng xin quÏ vÙ thö låi cho mæt áng gi¡ ngo­i 80

vÖ tºt chµy lõéi. Xin cŸm çn.KÏnh ch¡o quÏ bŸo.Chî ThÏch: <1>. BPTNgD chî thÏch (trang 7, cuâi cæt 2, Ngõéi Dµn sâ

230): “ Xin lõu û vË mæt sâ dù kiÎn lÙch sø l¡ cŸc nhµn vºt ½¨ngphŸi trong ‡Î Nh¶t, ‡Î NhÙ Cæng HÝa h·u hÆt tham gia chÏnhquyËn vèi tõ cŸch cŸ nhµn, kháng vèi tõ cŸch ½­i diÎn tä chöc.Cñng thÆ, cŸc khu tõ trÙ Cáng GiŸo (PhŸt DiÎm, Bïi Chu, BÆnTre), HÝa H¨o, Cao ‡¡i, BÖnh XuyÅn hiÎn diÎn théi PhŸp-B¨o‡­i. ‡Æn théi ‡Î Nh¶t Cæng HÝa ½¬ bÙ dÂp, v¡ hÆt "yÅn än vèicæng s¨n" rãi”.

BPT NGõéI DµN: Chîng chŸu vá cïng tri µn léi ch× giŸo cðaBŸc. Hçn 20 n¯m, ngay t÷ ng¡y ½·u ½Æn tºn hám nay, chîng chŸumong mÞi léi phÅ phŸn t÷ kh°p nçi ½Ì biÆt viÎc mÖnh l¡m sai trîngra sao. V¡ b¶t kü û kiÆn phÅ bÖnh n¡o, chîng chŸu ½Ëu trung thúc lòc½¯ng ½Æ thµn hùu/½æc gi¨ biÆt léi chÅ trŸch cïng kÅu gài sú tham giaû kiÆn h·u cÜ thÌ søa ½äi sai l·m.

Kháng chð trõçng ph¨n bŸc, phµn bua, tuy nhiÅn chîng chŸucho r±ng mÖnh cÜ bän phºn xŸc ½Ùnh v¡ gi¨i thÏch lû do cða nhùng½iËu bÙ ngæ nhºn. T× nhõ trong thõ BŸc:

1. Trõèc hÆt, chîng chŸu kháng “gài” Mæt ‡æc Gi¨ Lµu N¯m ê VA“l¡ áng ‡­i Dõçng”. Hai vÙ n¡y l¡ hai tŸc gi¨ cða hai b¡i khŸc nhau(mæt l¡ böc thõ, mæt l¡ b¡i viÆt) v¡ BPT (Ngõéi Dµn 228), cñng nhõcŸc tŸc gi¨ (‡´ng TiÌu Nh¡n/‡­i M´c, Ngõéi Dµn 229) ½õìc yÅu c·u,½¬ tr¨ léi riÅng biÎt t÷ng vÙ.

2. Tranh bÖa l¡ kû hàa vË mæt théi ½­i cða ViÎt Nam (hºu bŸn thÆký 19). CÜ lÁ BŸc læn, th¶y chù nám l­i tõêng l¡ chù HŸn. Do ½Ü, súsuy diÍn vË tæi tr­ng cða Ngõéi Dµn l¡ “quµn bŸn nõèc cho T¡u phï”l¡ mæt nåi oan uäng lèn.

Sú viÎc cÜ mæt sú tÏch khŸ d¡i dÝng:Khi cæng s¨n chiÆm MiËn Nam,mæt thµn hùu cða Ngõéi Dµn, cö

t­m coi nhõ mæt ... thì vÁ, kháng muân, kháng cÜ, ho´c kháng ½õìctiÆp tòc h¡nh nghË sê thÏch. Ng¡y thŸng lÅ thÅ nÅn anh ta quay sangtÖm hiÌu hæi hàa dµn gian ½Ì... giÆt thÖ gié. Rãi lòc lài v¡ b°t g´p nhiËut¡i liÎu quÏ giŸ, trong ½Ü cÜ tºp kû hàa Oger. ‡µy l¡ bæ sõu tºp cŸctranh dµn gian cða hàc gi¨ tµy phõçng gãm cë 4500 böc vÁ cða nghÎdµn ViÎt Nam, xu¶t b¨n n¯m 1909, sâ lõìng in h­n chÆ, ch× cÜ 15 bæ.HiÎn ch× cÝn hai bæ t­i ViÎt Nam v¡ mæt bæ t­i PhŸp. N¯m 1962, ViÎnKh¨o Cä S¡i GÝn ½¬ chòp vi ¨nh. N¯m 1975, Thõ ViÎn Khoa HàcTh¡nh Phâ Hã ChÏ Minh l­i chòp vi ¨nh. N¯m 1979, Thõ ViÎn Trungœçng H¡ Næi chòp vi phim. Rãi ½õìc nh¡ giŸo NguyÍn Dõ t­i Lyon(PhŸp) say mÅ, bÞ ra c¨ 10 n¯m tréi tu bä (dïng múc ½en tá nhùngn¾t bÙ hõ, dïng m¡u tr°ng bái xÜa nhùng vÆt lem cða in ¶n, chuyÌnt¶t c¨ th¡nh mæt khä 9 x 12cm). Cáng viÎc ho¡n t¶t v¡o ½·u n¯m TµnTÙ (2001). Nh¡ giŸo NguyÍn Dõ l­i ½ang bÞ cáng söc ra:

- dÙch tÅn tranh ra nhiËu thö tiÆng v¡ phä biÆn ræng r¬i tèi nhiËu

ThŸng 11, 2009 Trang 5

ngõéi trong v¡ ngo¡i nõèc- s°p xÆp tranh theo ½Ë t¡i, cÜ thö tú- lºp b¨ng mòc lòc ½Ì tÖm kiÆm cho dÍ- khai thŸc kho chù nám bÖnh dµn cða bæ tranh ½Ì tÖm hiÌu ½éi

sâng x¬ hæi v¡ mæt sâ phong tòc xõa cða ta,VÙ thµn hùu Ngõéi Dµn gøi cáng trÖnh cða áng NguyÍn Dõ cho

BPT NgD... l¡m qu¡.BPT NgD r¶t l¶y l¡m lû thî, nÅn khi thµn hùu Gîc phò trŸch hÏ hàa

trang bÖa ½i xa, kháng cÝn ½iËu kiÎn... vÁ chïa, quyÆt ½Ùnh l¶y tºp kûhàa nÜi trÅn l·n lõìt in trÅn trang bÖa. VÖ nhùng ½æng lúc chð quan,tú cho tºp kû hàa cÜ giŸ trÙ nghÎ thuºt, giŸ trÙ lÙch sø, giŸ trÙ x¬ hæi,...cÜ n¾t ½´c thï ViÎt Nam (xõa, thÆ ký 19) v¡ Ngõéi Dµn (nay, thÆ ký21), kháng ngé l­i bÙ coi l¡ tranh T¡u, do ngõéi T¡u vÁ, má t¨ sinhho­t T¡u, v¡ Ngõéi Dµn l¡m viÎc... bŸn nõèc, tuyÅn truyËn v¯n hÜaT¡u!

Chîng chŸu hi vàng ½µy ch× l¡ sú hiÌu l·m cða mæt tâi ½­i thiÌusâ. V¡ ½îng nhõ BŸc “e r±ng”, chîng chŸu kháng th¶y cÜ gÖ ½Ì ph¨ikh°c phòc c¨.

Tuy nhiÅn, cñng nhõ cŸc thµn hñu/½æc gi¨ n¡o ½àc Ngõéi Dµn lµun¯m h²n cÝn nhè cÜ mæt théi Ngõéi Dµn ½¬ ½äi tÅn th¡nh Ngõéi DµnTh·m L´ng, vÖ cho r±ng Ngõéi Dµn kháng thái thÖ bao la quŸ, cÜ baonhiÅu l¡ cç quan ngán luºn cða ngõéi dµn rãi, nÅn muân thu gàn l­ich× l¡ cç quan ngán luºn cða nhùng ngõéi dµn th·m l´ng kháng cÜphõçng tiÎn (vÖ cÜ cŸc lo­i b¡i m¡ cŸc bŸo khŸc ng­i ½¯ng) m¡ thái.

ThÆ nhõng l­i cñng cÜ mæt hiÌu l·m, tõçng tú nhõ l·n n¡y. V¡ l·n½Ü, Ngõéi Dµn ½¬ gi¨n dÙ ½Ë nghÙ hÍ cÜ 10 thµn hùu/½æc gi¨ khángmuân tÅn Ngõéi Dµn Th·m L´ng m¡ muân trê l­i tÅn Ngõéi Dµn, xintuµn theo ngay.

L·n n¡y cñng thÆ, nÆu cÜ 10 thµn hùu/½æc gi¨ kháng muân cÜnhùng böc kû hàa xõa trÅn bÖa té Ngõéi Dµn Ït lµu nay, chîng chŸusÁ trê l­i kiÌu xõa, dïng ngay trang bÖa ½Ì in mòc lòc v¡ thõ tÏn, ho´csÁ ½¯ng cŸc biÆm hàa, danh lam th°ng c¨nh, nÆu xin ph¾p ½õìc cŸctŸc gi¨, hay ....mþ nù, nhõ cŸc t­p chÏ khŸc!

3. VË viÎc “ch× nÜi chuyÎn ½éi xõa”, BPT ½¬ thõa thât r¡nh m­ch.V¶n ½Ë l¡ nhùng chuyÎn “½éi xõa” ½Ü cÜ trong chð trõçng, ½õéng lâicða Ngõéi Dµn ½¬ nÅu ra v¡ theo ½uäi 20 n¯m nay kháng, cÜ låi théi,cÜ vá Ïch kháng?

Nhõ ½¬ thõa, chîng chŸu cñng kháng hË th¶y nhùng chuyÎn “½éixõa” ½Ü cÜ gÖ sai trŸi. Nhºt bŸo lo viÎc h¡ng ng¡y. Nhõng nÆu hà ½Ëucïng nh°c chuyÎn xõa thÖ cÜ nghØa l¡ chuyÎn xõa v¹n c·n cho hiÎnnay, kháng ph¨i vÖ sâ trang nhiËu Ït, ph¨i ½iËn cho ½·y. NÅn, vèiNgõéi Dµn, lû do gi¨n dÙ l¡ cŸc b¡i vê l¡ t÷ tŸc gi¨/thµn hùu/½æc gi¨viÆt v¡ gøi tèi. Chîng chŸu b¡n so­n, cho l¡ hùu Ïch, ½öng ½°n thÖ½ãng û chàn ½¯ng. Ngõéi Dµn kháng cÜ ban biÅn tºp ½Ì viÆt theo mætyÅu c·u n¡o. ThÆ thái.

L¡m té Ngõéi Dµn, kháng ph¨i vÖ chîng chŸu cÜ kh¨ n¯ng viÆtlŸch, muân viÆt lŸch. Mæt v¡i vÙ viÆt nhiËu (‡­i Dõçng, NguyÍn Tr·nAi, ...) ch× l¡ thµn hùu, kháng hË ê trong BPT. ‡a sâ BPT (Võçng ‡­o,Mai V¯n, ‡öc, Mþ, „n,... ) viÆt r¶t Ït b¡i ngo­i tr÷ mæt ½ái b¡i xŸc ½Ùnh½õéng lâi ch²ng ½´ng ½÷ng, kû tÅn Ngõéi Dµn. Ngay t÷ ½·u, chîng

chŸu ½¬ xŸc ½Ùnh l¡ ch× cât t­o phõçng tiÎn cho ngõéi dµn (th·ml´ng) viÆt vË kinh nghiÎn, suy nghØ, nguyÎn vàng ½Ì cïng nhau th¨oluºn, hàc hÞi,... h·u phòc hãi quâc gia dµn tæc. Chõa cÜ sâ bŸo n¡om¡ mòc thu cða Ngõéi Dµn ½ð trang tr¨i mòc chi. Do ½Ü, BŸc cÜ thÌyÅn tµm kháng bao gié cÜ chuyÎn “½ä th÷a l¡ t­i ½æc gi¨ Ngõéi Dµnkháng chÙu tiÆp tòc ðng hæ bän bŸo”. ‡iËu n¡y nÆu cÜ x¨y ra, thÖ sÁl¡ do thµn hùu/½æc gi¨ kháng cÝn viÆt nùa.

NguyÍn Tr·n Ai xin thõa cïng áng Phan Xuµn,Santa Ana, Ca.

TrÅn mòc Dµn Vèi Dµn, Ngõéi Dµn sâ 230, tái½õìc ½àc tán û: "Lµu nay Ngõéi Dµn cÜ nhùng b¡iviÆt quŸ d¡i, quŸ nhiËu chi tiÆt kháng c·n thiÆt, l­ithõéng l¡ nhùng b¡i kháng thiÆt ½Ÿo ½Æn ViÎt Namcho l°m. T× dò nhùng b¡i vË Trung ‡áng, d·u hÞa,Trung Quâc" (trang 4). "CÜ lÁ chøi m¬i th¶y nh¡mnÅn mæt sâ cŸc tŸc gi¨ quay sang viÆt vË nhùng v¶n ½Ëtõçng cºn: Trung Quâc, d·u, Trung ‡áng" (trang 5).

Sé lÅn gŸy, th¶y nhæt. ‡îng l¡ trong sâ cŸc tŸc gi¨n¡y cÜ tái. Phan tiÅn sinh ½¬ tÆ nhÙ kháng nÅu ½Ïchdanh thð ph­m.

ViÆt d¡i sç sç thÖ cÜ b¡i "HiÌm Hàa T¡u" t÷ sâ189 ½Æn 194, d¡i hçn thÖ nhõ b¡i "Vïng D·u Sái LøaBÞng" t÷ sâ 156 ½Æn sâ 188, tiÆp ½Æn b¡i "T¡u D·uTsÖn" t÷ sâ 188 ½Æn sâ 227 mèi ½õìc 1 ph·n 3 thÖchÏnh tái ph¨i xin bÞ cuæc vÖ kháng biÆt cÜ thà näi½Ì viÆt hÆt. CŸc b¡i n¡y viÆt cñng ½îng v¡o nhùng ½Ët¡i tiÅn sinh cho l¡ "kháng thiÆt ½Ÿo ½Æn VN cho l°m".

DØ nhiÅn, ngõéi viÆt ph¨i tán tràng û kiÆn cða ½æcgi¨. Khân nåi qîy ½æc gi¨ måi vÙ mæt û kiÆn. ThÏ dòmæt ½æc gi¨ g·n 80 tuäi, cò NguyÍn Thanh Hïng êRichardon, Texas, l­i cÜ vÀ õu Ÿi cŸch viÆt cða chîngtái: "NÆu cÜ thÌ yÅu c·u á.á. NguyÍn Tr·n Ai, ThîcNguyÅn nÅn in cŸc b¡i cða cŸc áng ½i" (NgD 216trang 4).

Mæt ½iËu nùa Phan tiÅn sinh kháng thÏch l¡ "quŸnhiËu chi tiÆt kháng c·n thiÆt". Hãi cÝn ½i hàc tái ½¬nghe mæt áng giŸo ngõéi PhŸp phÅ bÖnh ngõéi ViÎtchîng ta hay cÜ tinh th·n ½­i khŸi (esprit d'¡-peu-pr¿s). Hàc trÝ chîng tái dÙch l¡ ‘qua-loa-rement’. T÷b¶y, tái mang cŸi tºt l¡ viÆt chÏnh xŸc, cÜ khi chÏnhxŸc ½Æn ½æ "quŸ nhiËu chi tiÆt kháng c·n thiÆt" m¡kháng hay. T÷ nay xin câ ch÷a. Xin ½a t­ Phan tiÅn

Trang 6 Ngõéi Dµn Sâ 231

sinh ½¬ ch× giŸo.CÝn mæt ½iËu nùa cñng ph¨i minh xŸc. Phan tiÅn

sinh b¨o: "CÜ lÁ chøi m¬i..." Xin thõa r±ng, chøi thÖkháng dŸm ½µu, ch× dŸm phÅ bÖnh hay gÜp û thái,nhõng nh¡m thÖ ch²ng th¶y nh¡m, bao gié th¶y cÜ gÖ½Ÿng ... chøi thÖ l­i ... phÅ bÖnh.

TŸc Gi¨ ‡­i-Dõçng tr¨ léi chung cho hai tŸc gi¨Tr·n ‡­o v¡ Tr·n ThÙ Xuµn Thu:

CŸm çn nhÙ vÙ ½¬ ½àc v¡ nhºn x¾t vË mæt v¡i ½iÌmcñng nhõ lºp luºn trong b¡i “Nhùng kÀ vá trŸchnhiÎm v¡ thiÆu lõçng tri” (‡­i Dõçng, Ngõéi Dµn sâ228).

VË thuºt ngù quâc gia, cæng s¨n.N¯m 2001, tái ½¬ viÆt 6 b¡i nhºn x¾t vË cuân Tä

Quâc ƒn N¯n cða Kþ sõ NguyÌn Gia KiÌng trÅn cŸckhÏa c­nh thuºt ngù, chÏnh trÙ, v¯n hÜa, lÙch sø. SÁnhé Ngõéi Dµn chuyÌn ½Æn nhÙ vÙ ph·n cÜ liÅn quan½Æn Tä Quâc v¡ ChÆ ½æ, Nh¡ c·m quyËn.

Thuºt ngù quâc gia, cæng s¨n tháng dòng trongdµn gian, trÅn sŸch vê bŸo chÏ mang û nghØa khŸ baoquŸt: (1) Quâc gia l¡ mæt nõèc cÜ tä chöc chÏnhquyËn nhõ Quâc gia ViÎt Nam ho´c nõèc ViÎt NamCæng HÝa; nõèc cæng s¨n ho´c quâc gia cæng s¨n.(2) Nh¶n m­nh ½Æn thÌ chÆ chÏnh trÙ nhõ ChÏnh phðQuâc gia, ChÆ ½æ Cæng s¨n, ChÏnh phð Cæng s¨n .(3) Nh¶n m­nh ½Æn chð trõçng ho´c lû tõêng nhõngõéi quâc gia ½¶u tranh cho quyËn lìi tâi thõìngcða Tä Quâc (½ãng nghØa vèi Quâc gia, Dµn Tæc).Ngõìc l­i, ngõéi theo cæng s¨n ½´t quyËn lìi cðaquâc tÆ vá s¨n trÅn hÆt theo chiÆn lõìc 2 giai ½o­n:½æc lºp dµn tæc (lìi dòng to¡n dµn ½Ì n°m chÏnhquyËn), chð nghØa x¬ hæi (½¶u tranh v¡ b¨o vÎ quyËnlìi cða giai c¶p vá s¨n).

KÌ t÷ khi Hã ChÏ Minh th¡nh lºp ½¨ng Cæng s¨n‡áng Dõçng n¯m 1931 thÖ phong tr¡o châng PhŸpphµn th¡nh 2 ng¬ riÅng biÎt: quâc gia, cæng s¨n.Nhùng ½¨ng phŸi quâc gia cïng lîc ph¨i ½õçng ½·uvèi thúc dµn PhŸp v¡ cæng s¨n ê sau lõng.

Dï khŸc biÎt vË chiÆn lõìc, chiÆn thuºt, nhõngtinh th·n quâc gia v¹n l¡m nÝng cât cho cŸc thÌ chÆ

chÏnh trÙ liÅn tòc t÷ Quâc gia ViÎt Nam ½Æn ViÎtNam Cæng HÝa. Mæt sâ nguyÅn thð quâc gia bÙ lºt½ä do léi cŸo buæc ½¬ thÞa hiÎp vèi cæng s¨n. Ngõéiquâc gia kháng hË nÜi "tái ½¶u tranh cho Quâctrõêng B¨o ‡­i, Täng thâng Ngá ‡Önh DiÎm, Tängthâng NguyÍn V¯n ThiÎu, Täng thâng Dõçng V¯nMinh". Ngõìc l­i, ngõéi cæng s¨n luán luán xŸc ½Ùnh"vÖ BŸc Hã, vÖ ‡¨ng, vÖ Quâc tÆ Vá s¨n m¡ ½¶utranh".

VË nguyÅn ðy cuæc chiÆn 1954-1975Nõèc ViÎt Nam Cæng HÝa, nâi tiÆp Quâc gia ViÎt

Nam, ½õìc hÖnh th¡nh t÷ HiÎp ½Ùnh Geneva 1954 cÜchð quyËn t÷ vØ tuyÆn 17 ½Æn Mñi C¡ Mau, v¡ nõècViÎt Nam Dµn chð Cæng hÝa cai qu¨n t÷ vØ tuyÆn 17½Æn ‚i Nam Quan.

ChÏnh phð S¡i GÝn kháng chð trõçng xµm l¯ngMiËn B°c nÅn kháng thÌ vÏ vèi ‡öc Quâc X¬ hayPhŸt xÏt Nhºt. Ngõéi gµy ra cuæc chiÆn "nãi da n¶uthÙt" kháng ph¨i ChÏnh phð S¡i GÝn ho´c do û muâncða dµn chîng ViÎt Nam Cæng HÝa.

Ngõìc l­i, ChÏnh phð H¡ Næi ra NghÙ quyÆt xµml¯ng. Xö ðy Nam Bæ, LÅ Du¸n l¾n trân v¡o buäi tâisau khi cáng khai lÅn t¡u tºp kÆt theo quy ½Ùnh cðaHiÎp ½Ùnh Geneva ½Ì trúc tiÆp ch× ½­o cuæc chiÆn"nãi da n¶u thÙt". H¡ Næi ½¬ gøi cŸn binh l¡m nÝngcât cho M´t trºn Gi¨i phÜng MiËn Nam ViÎt Nam v¡v¾t c­n 13 sõ ½o¡n tung v¡o chiÆn trõéng Nam vØtuyÆn 17 sau khi Mþ rît quµn.

Dµn chîng ViÎt Nam Cæng HÝa ám ½·u ché chÆt,hay ph¨i lao v¡o cuæc chiÆn ½Ì b¨o vÎ m¨nh ½¶t thµnyÅu? Ch²ng lÁ h¡nh ½æng ½em sinh m­ng, ½ä mã hái½Ì b¨o vÎ quâc gia tú do l­i bÙ lÅn Ÿn? Nhùng kÀ "trÏtuÎ" ½õìc sâng an l¡nh, bÖnh yÅn t­i ViÎt Nam CængHÝa cÜ nhé chiÆc dï che kÆt b±ng mŸu xõçng v¡ mãhái cða ngõéi khŸc hay kháng?

B¶t ½ãng û kiÆn v¡ kháng tuµn theo HiÆn phŸp l¡hai viÎc khŸc nhau. Hoa Kü cÜ chÆ ½æ quµn dÙch khitham chiÆn ê ‡áng Dõçng nÅn dï b¶t m¬n vèi ChÏnhphð v¹n ph¨i nhºp ngñ ho´c bÞ trân ra nõèc ngo¡i.ViÎt Nam Cæng HÝa ê trong tÖnh tr­ng vÎ quâc saongõéi cáng dµn l­i phði tay mæt cŸch th¨n nhiÅn?

ThŸng 11, 2009 Trang 7

T× lÎ ðng hæ ChÏnh phð S¡i gÝn‡õçng théi ViÎt Nam Cæng HÝa cñng chõa cÜ cç

quan, tä chöc n¡o trong v¡ ngo¡i nõèc dŸm cáng bâmæt b¨n phµn chia th¡nh ph·n tham gia v¡o chÆ ½ænhõ nhÙ vÙ liÎt kÅ. Thºt ½Ÿng thŸn phòc, nhõng ½æchÏnh xŸc r¶t ½Ÿng ngé.

Hçn 1 triÎu quµn dõèi cé v¡ sâ lõìng cáng chöctõçng ½õçng, chõa kÌ nghØa quµn, nhµn dµn tú vÎ,cŸn bæ náng thán, cŸn bæ x¬ ¶p ½¬ chÙu muán v¡nthiÆu thân mèi cÜ thÌ chu to¡n ph·n n¡o nhiÎm vòb¨o quâc an dµn.

ViÎt Nam Cæng HÝa cÜ thÌ sòp m¶t trong dÙp TÆtMºu Thµn nÆu sâ ngõéi trÅn kháng trê vË nhiÎm sêtheo léi kÅu gài cða ChÏnh phð. Sîng garant M-1,carbine t÷ théi ‡Î nhÙ ThÆ chiÆn ½¬ ½¸y lui cŸc toŸncæng quµn, trang bÙ vñ khÏ tâi tµn AK-47, B-40 vèilìi thÆ b¶t ngé, ½Ì gi¡nh chiÆn th°ng quµn sú. H¡ Næiph¨i th÷a nhºn ½¬ bÙ thiÎt h­i quŸ lèn. Quµn ½æi, cángchöc bÙ buæc r¬ ngñ, lºp töc dµn tæc rçi v¡o th¨mc¨nh.

Dµn chîng trÅn 53 t×nh, th¡nh kháng hË näi dºy½Ì lºt ½ä ChÏnh quyËn, cñng ch²ng theo léi kÅu gàicða th¡nh ph·n thö ba.

T÷ Quâc Gia ViÎt Nam cho tèi théi Cæng HÝa ½¬cÜ nhiËu ½¨ng phŸi quâc gia tham dú, kÌ c¨ c·m ½·uChÏnh phð nhõ Tr·n Tràng Kim, NguyÍn PhanLong, Phan Kh°c Søu, NguyÍn Tán Ho¡n, Tr·n V¯nHõçng, Phan Huy QuŸt ...Hà ½¬ Ÿp dòng nhiËu kÆho­ch khŸc nhau, nhõng th¶t b­i ho´c ch× th¡nh cángmæt ph·n.

Nhùng kÀ ½öng bÅn ngo¡i sinh læ cða dµn tæcthõéng chÅ bai m¡ quÅn r±ng kÆ ho­ch n¡o n±m trÅnb¡n gi¶y chõa ph¨i l¡ thö tât hçn, huâng hã v¹n cÝnlung bung trong bæ Üc hoang tõêng.

VË quan hÎ tay sai v¡ ½ãng minhTŸc gi¨ Tr·n ‡­o nÅu ra cŸi "thúc tÆ chËnh Ënh"

ra ½Ü kháng c·n v¯n kiÎn l¡m tay sai cho ngo­i bang.Cæng s¨n t¶t nhiÅn ph¨i chòp cho ½âi phõçng

chiÆc mñ tay sai ngo­i bang. Mæt sâ ngõéi kháng làtv¡o guãng mŸy cai trÙ ViÎt Nam Cæng HÝa vÖ nhiËulû do khŸc nhau cñng khoŸi trÝ chòp mñ, ngay c¨ cŸc

½âi thð chÏnh trÙ t­i miËn Nam vØ tuyÆn 17 v¹n h­ ½âithð b±ng ngÜn ½Ýn ½Ü.

ThiÆt tõêng, v¯n kiÎn chÏnh thöc mèi xŸc ½Ùnh rßr¡ng v¡ ½îng ½°n vai trÝ tay sai cho ngo­i bang.Nhùng léi phŸt biÌu tµng bâc ho´c trong cçn giºn dùkháng ph¨n Ÿnh ½îng b¨n ch¶t sú viÎc.

Cæng s¨n ViÎt Nam cñng ch²ng thâng trÙ ½õìc ½¶tnõèc nÆu kháng cÜ sîng ½­n, viÎn trì kinh tÆ, ðng hæchÏnh trÙ t÷ Khâi Cæng quâc tÆ v¡ Trung Cæng.

DØ nhiÅn, dµn chîng miËn Nam vØ tuyÆn 17 vèi sú½­i diÎn cða ChÏnh quyËn ph¨i tÖm kiÆm ½ãng minhv¡ viÎn trì ½Ì châng l­i l¡n sÜng xµm l¯ng t÷ miËnB°c.

Cõéng quâc PhŸp v¡ c¨ Chµu „u ½õìc gi¨i phÜngnhé LiÅn quµn Anh-Mþ. LiÅn Xá ½ð vñ khÏ, ½­ndõìc châng phŸt xÏt ‡öc nhé Mþ viÎn trì. TrungQuâc v¡ Chµu Ÿ thoŸt khÞi nanh vuât quµn phiÎtNhºt cñng nhé Mþ buæc Nhºt Ho¡ng ½·u h¡ng vá-½iËu-kiÎn. Nam H¡n tãn t­i v¡ phŸt triÌn g¶p 100 l·nB°c H¡n nhé Hoa Kü tham chiÆn n¯m 1950-1953 v¡½Üng quµn cho ½Æn ng¡y nay. Tõèng Charles DeGaulle ½ang l¬nh ½­o ChÏnh phð KhŸng chiÆn PhŸpê Luµn ‡án kháng ½õìc biÆt gÖ vË chiÆn dÙch gi¨iphÜng Chµu „u ng¡y 06/06/1945. Khi Tõèng MacArthur ½ä quµn t÷ sáng Ÿp Lòc v¡ c¡n xuâng hÆtmiËn Nam bŸn ½¨o TriËu TiÅn ½¬ b°t hÆt thanh niÅn,kÌ c¨ nhùng quµn nhµn Nam H¡n, ½Ì thanh làc rãimèi ½Ì cho ngõéi Nam H¡n tä chöc l­i phÝng tuyÆn.

Mæt v¶n ½Ë nÆu ½õìc nhÖn t÷ nhiËu hõèng khŸcnhau, ½âi chiÆu vèi nhiËu dù kiÎn khŸc nhau, hy vàngsÁ ½õìc sŸng tÞ hçn.

Dï câ g°ng viÆt ng°n ½Ì khÞi phiËn ½æc gi¨,nhõng, qu¨ nhiÅn khÜ thu hÂp vèi ½Ë t¡i quŸ ræng.Mong ½õìc lõìng thö.

‡ÏNH CHÏNHB¡i TrŸch NhiÎm V¡ Lõçng Tri trong Ngõéi Dµn 230

v÷a qua, nçi trang 22, cæt 2, dÝng 12, xin ½àc l¡: “VÖ thÆl¡ cho r±ng hà tiÅn thiÅn ½¬ kháng cÜ kh¨ n¯ng biÆt cŸitât, lo­i sinh ra l¡ tæi ph­m (criminel-n¾), t¶t ch× biÆt cŸix¶u nÅn l¡m bºy, vá trŸch nhiÎm”.

Xin cŸo låi cïng tŸc gi¨ v¡ thµn hùu/b­n ½àc.

Trang 8 Ngõéi Dµn Sâ 231

CŒ GÖ M� ·M Ø?

L¬o Thúc

VË cµu chuyÎn áng Obama ½õìc gi¨i thõêngNobel HÝa BÖnh, thiÅn h­ b¡n nŸt nõèc nŸt cŸi.Phe nÜi kháng xöng ½¬ ½¡nh cÜ lû, l¡ äng mèi ch×nÜi, chõa mang l­i th¡nh qu¨ gÖ. Nhõng phe nÜixöng cñng cÜ lû, l¡ ½Ì khuyÆn khÏch äng h¡nh½æng [1]

Nhõng nÆu x¾t theo cŸi tiÅu chu¸n “cöu cŸnhgi¨i thÏch phõçng tiÎn”, thÖ sÁ th¶y ch²ng cÜ gÖ½Ÿng b¡n. L¡m gÖ m¡ ch¨ ½õìc, miÍn viÎc chÏnh l¡nh°m tèi cöu cŸnh.

Vºy, ™y Ban Na Uy (hay nõèc Na Uy) thÏchhÝa bÖnh thÖ dïng cŸi gi¨i Nobel HÝa BÖnh v¡oviÎc hi vàng ½­t cŸi ½iËu hà thÏch (hi vàng thái, vÖch°c gÖ th¡nh cáng). Dï r±ng gi¨i ½Ü — theo chÏnháng Nobel — ph¨i trao cho kÀ n¡o, v¡o n¯m trõèc,½¬ ½Üng gÜp nhiËu nh¶t cho nhµn lo­i, trong l¬nhvúc hÝa bÖnh.

Thúc ra gi¨i Nobel gãm n¯m gi¨i: vË vºt lû, hÜahàc, sinh lû hàc hay y khoa, v¯n chõçng, hÝa bÖnh(to those who, during the preceding years, shallheve conferred the greatest benefit on mankind inthe fields of physics, chemistry, physiology ormedicine, litterature and peace). Sau n¡y thÅm gi¨ivË kinh tÆ, v¡ ½Ë nghÙ ph¨i næp cho ðy ban trõècng¡y 1 thŸng Hai n¯m phŸt gi¨i. NghØa l¡ n¯mtrõèc áng Obama chõa l¡m gÖ, mèi ½ang bÀm m¾ptranh cø v¡ ng¡y khÜa xä ½Ë nghÙ trao gi¨i l¡ saukhi áng Obama nhºm chöc (20 thŸng GiÅng) ½õìc11 ng¡y, chõa thÌ thi thâ b¶t cö ½iËu gÖ, kÌ c¨ 8thŸng c·m quyËn, tèi ng¡y phŸt gi¨i (Thö SŸu 9-10-09). Vºy thÖ ch× cÜ thÌ hiÌu l¡ ™y Ban ½¬ câtÖnh ¶n ½Ùnh s³n viÎc trao gi¨i n¡y khŸ lµu, m¡ch²ng cÜ viÎc so sŸnh, lúa chàn.

H²n nhiÅn áng Obama th÷a tháng minh ½Ì nhÖn

ra. V¨ nÆu äng kháng ½ð... tháng minh, thÖ ½¬ cÜto¡n ban câ v¶n. ‡Ì hiÌu û ½ã cða kÀ trao gi¨ithõêng, ½Ì tú hÞi: hÝa bÖnh nhõ thÆ n¡o, b±ng cŸigiŸ n¡o, cÜ thúc hiÎn näi hay kháng.

V¡ áng ½¬ nhºn.Chö nhõ tái, mæt dµn Mþ gi¶y qu¿n gâc ViÎt,

thÖ cho r±ng ½Ÿng lÁ áng nÅn khiÅm nhõéng t÷ châir±ng: xin chàn ngõéi khŸc, tä chöc khŸc xöng½Ÿng, tái cÝn nhiËu viÎc ph¨i ½âi phÜ, tái chõa cÜth¡nh tÏch gÖ, xin ché th¡nh qu¨, nÆu cÜ, cða tái,vµn vµn v¡ vµn vµn. Nhõ vºy áng ho¡n to¡n r¨nhtay thúc hiÎn hÝa bÖnh theo nhùng ½iËu kiÎn kh¨thÌ v¡ nõèc Mþ ½ë bÙ kÂt. VÖ rß r¡ng nÆu khángph¨i l¡ mæt trÝ giÍu dê cða bân b¡, mæt áng trong™y Ban (hay nõèc Na Uy) ½âi vèi 171 vÙ v¡ 33 tächöc ½õìc ½Ë nghÙ, thÖ h²n l¡ chuyÎn chàc quÅ ángObama, nõèc Mþ. Nhõng cÜ lÁ ½îng nh¶t l¡ û ½ãbÜ chµn bÜ tay áng Obama v¡ nõác Mþ v¡o cŸithÆ... hÝa bÖnh trõèc mài trÝ nhâ nh¯ng cða cŸc½¶ng ChÏ Ph¿o quâc tÆ.

VÖ áng Obama kháng thÌ l¡ ngõéi nhõ tái mongõèc, nÅn áng kháng thÌ bÞ qua mæt vinh quang½om ½Üm: cŸi gi¨i Nobel HÝa bÖnh ch²ng l¡ cŸicða nì gÖ (Ït ra ½âi vèi tái, kÌ t÷ n¯m 1973), ½Ænmöc tÅn h­ng b¾t LÅ ‡öc Thà cñng kháng th¿ml¬nh!

Chî ThÏch cða TŸc gi¨:[1]. Phò huynh, th¡y cá ch²ng v¹n thõéng t´ng gi¨i

½Ì khuyÆn khÏch con em ngoan ngo¬n vµng léi, chÏ thîhàc h¡nh l¡ gÖ.

GI‚I NOBEL HÝA BÖNH 2009CHO KÀ DÎT MæNG

‡­i Dõçng

Dõ luºn quâc tÆ søng sât khi nghe tin ™y banNobel Na Uy trao gi¨i thõêng Nobel HÝa bÖnh2009 cho TT Barack Obama hám 09/10/09 trongsâ 205 öng viÅn. T¶t c¨ cŸc gi¨i Nobel ½Ëu do

ThŸng 11, 2009 Trang 9

cµu ChuyÎn hám Nay

Thòy ‡iÌn ban, ngo­i tr÷ gi¨i HÝa bÖnh.B¨n tuyÅn dõçng viÆt "tõêng thõêng cho Täng

thâng Barack Obama do cŸc nå lúc phi thõéngnh±m cðng câ ngo­i giao quâc tÆ v¡ hìp tŸc giùacŸc dµn tæc".

NhiËu quan sŸt viÅn ch¶t v¶n vË nguyÅn t°ctuyÅn dõçng ½õìc quy ½Ùnh trong Di chîc n¯m1895 cða Alfred Nobel "cho ngõéi l¡m nhiËu ho´ctât nh¶t cho tÖnh anh em giùa cŸc dµn tæc; lo­i bÞho´c c°t gi¨m quµn ½æi; lºp ra v¡ phä biÆn nhùnghæi nghÙ hÝa bÖnh".

Chð tÙch ™y ban, Thorbjoern Jagland gi¨i thÏch"R¶t hiÆm cÜ mæt nhµn vºt ê t·m möc Obama thuhît ½õìc sú chî û cða thÆ gièi v¡ cho cŸc dµn tæcniËm hy vàng vË tõçng lai tât ½Âp hçn. Trong n¯mqua, Obama l¡ nhµn vºt chð chât ½õa ra cŸc sŸngkiÆn quan tràng vË gi¨i gièi nguyÅn tø v¡ bâ trÏ mætchõçng trÖnh nghÙ sú ho¡n to¡n mèi vèi thÆ gièi HãigiŸo v¡ quan hÎ ‡áng-Tµy". Sau 108 n¯m, ™y ban5 ngõéi do Quâc hæi Na Uy ½Ë cø ½¬ ½¨o ngõìcquan ½iÌm cða Alfred Nobel.

Obama tuyÅn bâ t­i TÝa B­ch âc "gi¨i NobelHÝa bÖnh kháng ch× d¡nh cho ai ½Ü cÜ th¡nh tÏch½´c biÎt. Tái nhºn gi¨i thõêng n¡y, coi nÜ nhõ l¡ léikÅu gài h¡nh ½æng, kÅu gài cŸc quâc gia cïng hìpsöc ½Ì ½âi ½·u vèi thŸch ½â cða thÆ ký 21."

Lû do ban gi¨i thõêng cho Obama khiÆn dõluºn liÅn tõêng tèi viÎc ½´t cõìc trong mæt vŸn b¡ikhÜ th°ng.

TT Obama ½àc diÍn v¯n t­i Cæng hÝa TiÎp hãithŸng 4 b¡y tÞ viÍn tõìng vË mæt thÆ gièi phi-h­t-nhµn trong khi cŸc vÙ tiËn nhiÎm ½¬ thúc sú c°tgi¨m kho vñ khÏ chiÆn lõìc cða Nga v¡ Mþ.

‡¡m phŸn vË H­n chÆ Vñ khÏ ChiÆn lõìc(SALT) khêi ½·u t÷ n¯m 1969 d¹n tèi Tháng cŸochung Gerald Ford v¡ Leonid Brezhnev v¡o 1974v¡ d¹n tèi HiÎp õèc T¡i gi¨m Vñ khÏ ChiÆn lõìc(START).

START I kû n¯m 1991, c°t gi¨m t÷ 10,000xuâng cÝn 6,000 ½·u ½­n nguyÅn tø c¨ 2 phÏa cængl­i, sÁ hÆt h­n v¡o 05/12/09 nÅn Mþ, Nga muân h­xuâng möc 1,500 måi bÅn.

START II kû n¯m 1993 nh±m c°t gi¨m cÝn3,000 ½·u ½­n nguyÅn tø, nhõng bÙ chÆt khiTTGeorge W. Bush tuyÅn bâ rît khÞi HiÎp õècChâng HÞa tiÍn ‡­n ½­o (ABM). START II bÙSORT thay thÆ.

TT George W. Bush ½çn phõçng c°t gi¨m 1/2kho vñ khÏ nguyÅn tø, buæc TT Vladimir Putinph¨i thÞa thuºn ½Ì cho ra ½éi HiÎp õèc Gi¨m VñkhÏ T¶n cáng ChiÆn lõìc, SORT, kû n¯m 2002nh±m h­ sâ ½·u ½­n h­t nhµn xuâng cÝn t÷ 1500-1700, sÁ m¬n h­n v¡o 2012.

Nhµn lo­i t÷ng nhiËu phen muân ½em "thanhkiÆm r¿n lõëi c¡y", nhõng chõa bao gié th¡nh súthºt, vÖ an ninh cða måi quâc gia, dµn tæc. Gi¨ dò,Nga v¡ Mþ ½ãng û phŸ hðy to¡n bæ kho vñ khÏ h­tnhµn thÖ B°c H¡n, Iran v¹n cö khõ khõ ám l¶y qu¨bom nguyÅn tø. M­c Tõ Khoa muân trê l­i vÙ trÏsiÅu cõéng nÅn söc m­nh h­t nhµn r¶t c·n ½Ì kháiphòc v¡ duy trÖ ¨nh hõêng t­i cŸc cúu chõ h·utrong bâi c¨nh ‡áng tiÆn cða NATO.

ChuyÎn ½em kiÆm r¿n c¡y trÅn cßi ph¡m tr·nch× cÜ nçi chÜt lõëi cða chî Cuæi.

Obama höa nÜi chuyÎn trúc tiÆp v¡ vá ½iËu kiÎnvèi b¶t cö ai, kÌ c¨ kÀ thï, hÖnh nhõ ½¬ thîc giòc,khuyÆn khÏch cŸc tä chöc khðng bâ, quâc giacõéng ½­o nå lúc phá trõçng söc m­nh.

Taliban ê A Phî H¬n v¡ t­i Pakistan ½ang l¡mung thâi tÖnh hÖnh an ninh khu vúc, ½ang gµy bâirâi cho Obama. Kho¨ng 4,000 du kÏch ngo­i quâc½ang chiÆn ½¶u ê A Phî H¬n. NhiËu vò ½Ÿnh bomliËu chÆt diÍn ra dãn dºp hçn ê A Phî H¬n v¡Pakistan. Obama châng chiÆn tranh Iraq, chÅ trŸchquyÆt ½Ùnh t¯ng quµn ½æt ngæt cða Bush. Obamacoi A Phî H¬n l¡ m´t trºn c·n ph¨i th°ng m¡ ch×biÆt sao ch¾p má hÖnh cða ChÏnh quyËn tiËnnhiÎm.

BÖnh Nhõëng tung hÅ t¶t c¨ cam kÆt gi¨i gièinguyÅn tø t­i Hæi nghÙ 6 bÅn n¯m 2006 ½Ì ½õìc túdo ½¡m phŸn vèi Obama. Iran t÷ châi ngõng tinhluyÎn uranium ½Ì Mahmoud Ahmadinjad ngãiuâng tr¡ vèi Obama m¡ luºn b¡n thÆ sú.

CŸc tä chöc, nhÜm cúc ½oan tán giŸo, chÏnh trÙ

Trang 10 Ngõéi Dµn Sâ 231

ThŸng 11, 2009 Trang 11

näi dºy kh°p nçi nhõ n¶m sau cçn mõa r¡o, vÖkháng lo sì bÙ kÖm chÆ khi nghe Obama höa trongdiÍn v¯n tiÆp cºn thÆ gièi Hãi giŸo "Hoa Kü sÁkháng bao gié t¶n cáng b¶t cö quâc gia Hãi giŸon¡o".

L·n ½·u tiÅn trÅn cõçng vÙ Täng thâng Mþ t­iHæi nghÙ cða Tä chöc CŸc quâc gia Chµu Mþ,Obama tuyÅn bâ måi quâc gia cÜ quyËn chàn lúacon ½õéng riÅng cho mÖnh.

Mæt sâ nguyÅn thð quâc gia Nam Mþ b¿n søa½äi HiÆn phŸp ½Ì ½õìc quyËn öng cø m¬i m¬i, vèixŸc su¶t ½°c cø 95%. Hugo Chavez, TTVenezuela, gia t¯ng ho­t ½æng quâc hùu hÜa, bÜpnghÂt truyËn tháng, khðng bâ ½âi lºp ½Ì xµy dúngx¬ hæi chð nghØa thÆ ký thö 21. Venezuela,Bolivia, Nicaragua t­o th¡nh mæt khâi cúc t¨ ½Ìlñng ½o­n Chµu Mþ La Tinh.

Trung Quâc, ViÎt Nam, MiÆn ‡iÎn, Ai Cºp, ¨Rºp Saudi ... quyÆt liÎt triÎt h­ ½âi lºp, nghiÅmc¶m b¶t ½ãng l¡m gia t¯ng tÖnh tr­ng Ÿp böc vân½¬ r¶t nghiÅm tràng.

Ng¡y ½·u tiÅn ê TÝa B­ch Cung, TT ObamatuyÅn bâ õu tiÅn cho nËn hÝa bÖnh Israel-Palestine,nhõng 8 thŸng qua triÌn vàng hai quâc gia chungsâng bÅn nhau cÝn mï khçi, m´c dï ‡´c sö v¶n ½ËTrung ‡áng, TNS George Michell, ½i l­i nhõ conthoi. Hai dµn tæc Israel v¡ Palestine ng¡y c¡ng thïhºn nhau hçn v¡ chõa cÜ d¶u hiÎu muân ½¡mphŸn. Fatah v¡ Hamas tuy cïng giÝng mŸu, ½ãngtÏn ngõëng, t÷ng chung sâng ê D¨i Gaza ½¬ khángthÌ hÝa gi¨i mâi xung ½æt quyËn lúc.

TT Bill Clinton ½¬ thîc ½¸y th¡nh ½­t ThÞa õècOslo 1993, cho ph¾p Yasser Arafat lºp Th¸mquyËn Palestine cai qu¨n Tµy Ng­n v¡ D¨i Gaza.Thð tõèng Yitzhak Rabin, Ngo­i trõêng ShimonPeres v¡ Yasser Arafat chia nhau gi¨i thõêngNobel HÝa bÖnh 1994.

TT George W. Bush k¾o Israel v¡ Palestine ½Ængiai ½o­n chÜt cða thÞa thuºn chung sâng, nhõngkÆ ho­ch ½¬ bÙ sòp ½ä khi trê th¡nh vÙt qu¿.

Th¡nh túu cða Obama ½õìc ½Ÿnh bÜng tâi ½ab±ng thð thuºt tuyÅn truyËn, chõa cÜ kÆt qu¨ cò

thÌ, triÌn vàng quŸ mé mÙt trÅn cŸc phõçng diÎnchÏnh trÙ, quµn sú, ngo­i giao, kinh tÆ, nhõng t­isao ™y ban Nobel Na Uy quyÆt ½Ùnh ban gi¨ithõêng cho Obama?

L¡ hæi viÅn sŸng lºp LiÅn HiÎp Quâc, NATO,Hæi ½ãng Chµu „u, nhõng Na Uy kháng chÙu gianhºp LiÅn „u. Na Uy lºp TÝa ½­i sö t­i 86 quâcgia v¡ 60 nõèc cÜ TÝa ½­i sö ê Oslo. Na Uy cÜphŸi ½o¡n ½áng nh¶t v¡ ½Üng tiËn nhiËu nh¶t choLHQ nÅn muân cÜ mæt vai trÝ tõçng ½õçng vèicŸc cõéng quâc trÅn v¶n ½Ë quâc tÆ. BarackObama g¬i ½îng chå ngöa nÅn Oslo ðng hæ mæt xuhõèng hìp kh¸u vÙ cða Na Uy.

KÌ t÷ ‡Î nhÙ ThÆ chiÆn, Chµu „u cñ r¶t búcbæi, töc giºn vÖ bÙ Ÿt giàng trÅn mài phõçng diÎnnÅn muân mõìn tay Obama ½Ì tõèc d·n quyËn lúcsiÅu cõéng cða Hoa Kü.

Gi¨i Nobel HÝa bÖnh cÜ thÌ c¨n trê kÆ ho­cht¯ng quµn do Tõèng Stanley McChrystal, Tõ lÎnhquµn Mþ v¡ NATO ê A Phî H¬n, ½Ë nghÙ kh¸nc¶p.

KiÌu lúa chàn cða ™y ban Nobel Na Uy n¯mnay cÜ thÌ thîc ½¸y xu hõèng s¨n sinh nhiËu léihöa hŸi sao trÅn tréi thay cho nhùng ho­t ½ængmang l­i kÆt qu¨ cò thÌ.

Léi höa h¬o, b÷a b¬i ch× l¡m thÞa m¬n gi¶cmæng giùa trõa m¡ kháng thÌ gi¨i quyÆt ½õìcnhùng nhu c·u thiÆt yÆu cða nhµn lo­i.

HÝA hay H�NG?

Kim B¨ng

Ai cñng chŸn chiÆn tranh m¡ cúu TT GeorgeW. Bush ½¬ phŸt ½æng, thÖ l¡m gÖ m¡ kháng hoannghÅnh mæt vÙ TT mang l­i hÝa bÖnh. CÜ ngõéicÝn vÏ von, áng TT hiÆu chiÆn l¬nh cŸi gi·y v¡om´t, áng TT hiÆu hÝa l¬nh Nobel. Nhõng cñng cÜnghi v¶n r±ng áng TT hiÆu hÝa ½¬ ½·u h¡ng mài

Trang 12 Ngõéi Dµn Sâ 231

½âi thð.CÜ hai sú kiÎn cÜ thÌ quy kÆt l¡ áng ½·u h¡ng

B°c Kinh.Nhµn ng¡y ký niÎm 60 n¯m T¡u Cæng chiÆm c¨

nõèc, ½uäi Tõêng Gièi Th­ch v¡ b·u ½o¡n thÅ tø½em c¨ Quâc Dµn ‡¨ng sang l¡m tri huyÎn ‡¡iLoan, TT Obama ½¬ cho T¡u Cæng tä chöc liÅnhoan ngay trong khuán viÅn B­ch âc, cho k¾o cémŸu T¡u Cæng lÅn ngang vèi cé sao HK ê ½Ü.Cñng ½Åm hám ¶y, tÝa cao âc Empire State ê Nùuœèc sŸng trõng ½¿n ½Þ v¡ v¡ng.

Té The Epoch Times, October 1-7.2009, cÜ b¡ibÖnh luºn trang nh¶t "Empire State BuildingLightning Stunt Sparks Outrage", viÆt:

Dµn biÌu Anthony Weiner tuyÅn bâ, "CŸc linhquang (iconic lights) cða cao âc Empire Statekháng nÅn dïng ½Ì ch¡o m÷ng mæt quâc gia cÜ mætlÙch sø ½Ÿng x¶u hä vË nhµn quyËn kháng ½i ½ái vèinhùng giŸ trÙ cða nõèc ta hay th¡nh phâ ta"... TheBuffalo Hair Gazette... gài bÖnh luºn cða nÜ l¡"Cao âc Empire State ½¹m mŸu", viÆt: "M·u ½Þtõìng trõng cho mŸu cða h¡ng triÎu dµn vá tæi m¡T¡u ½¬ sŸt h­i hay tâng v¡o hÎ thâng Gulag cða nÜ.M·u v¡ng tõìng trõng cho h¡nh vi ½Å h¿n cða mætquâc gia ½¬ chàn con ½õéng hiÆp dµm v¡ giÆt cŸcth¡nh viÅn PhŸp Luµn cáng cñng nhõ dµn Duy NgáNhØ". BiÆn câ n¡y l¡ kháng thÌ nghØ ½Æn dõèi cŸctäng thâng trõèc... "Nance"... viÆt, "Hoa ThÙnh‡ân Sì ½Æn nåi b¶t cö T¡u l¡m gÖ nÜ cñng gºpngõéi xuâng l¡m mài sú trong quyËn h­n mÖnh ½Ìvuât ve chîng. ChŸn chÆt ½i ½õìc!

‡Ì xem TT Obama ½âi phÜ vèi mæt sú kiÎnkhŸc nhõ thÆ n¡o mèi cÜ thÌ c¨ quyÆt áng cÜ ½·uh¡ng T¡u hay kháng. PhÜng viÅn AP BrianSkoloff ng¡y 16.10.2009, trong b¡i "Insurersdropping Chinese drywall policies" tõéng thuºt:"H¡ng ng¡n chð nh¡ c¨ nõèc mua nh¡ xµy b±ng vºtliÎu b¶t to¡n (defective) ½ang bÙ tiÅu tan hy vàng v¡cuæc ½éi nhõ trong luyÎn ngòc... CŸc nh¡ b¨o hiÌmngõng cŸc khÆ õèc b¨o hiÌm hay bŸo trõèc sÁkháng tŸi tòc cŸc khÆ õèc ¶y... VÖ cŸc cty thÆ ch¶p½Ýi nh¡ ph¨i ½õìc b¨o hiÌm, hà cÜ thÌ bÙ tÙch biÅn

nh¡. ThÆ m¡ kháng cÜ luºt phŸp n¡o ng¯n c¶m viÎchðy khÆ õèc...

Lîc cao ½iÌm cða cçn sât gia cõ vÜi vºt liÎu xµyc¶t khan hiÆm, cŸc cty xµy c¶t Mþ ½¬ quay sangbøng l¡m tõéng (drywall) T¡u, vÖ nÜ nhiËu v¡ rÀ...Hçn 500 triÎu cµn Anh (pound) bøng th­ch caoT¡u ½¬ ½õìc nhºp c¨ng t÷ 2004 ½Æn 2008, ½ð ½Ìxµy nhiËu v­n c¯n nh¡... CŸc cç quan tiÌu bang v¡liÅn bang ½¬ tÖm th¶y l¡ nhùng vºt liÎu b¶t to¡nphŸt ra cŸc "t­p ch¶t bâc hçi diÅm sinh" v¡ cÜ c´nstrontium sulfide cÜ thË t­o ra mïi tröng thâi cïngvèi cŸc t­p ch¶t kháng cÜ trong cŸc bøng Mþ l¡m.CŸc chð nh¡ ph¡n n¡n hçi bâc ra l¡m g× cŸc âng½ãng, l¡m hÞng TV v¡ mŸy ½iËu hÝa kháng khÏ, l¡m½en nù trang v¡ ½ã b­c. CÜ ngõéi cÝn b¨o thö bøngn¡y l¡m hà phŸt bÙnh. ChÏnh phð liÅn bang ½angnghiÅn cöu v¶n ½Ë v¡ x¾t cŸch n¡o ½Ì giîp cŸc chðnh¡".

‡µy l¡ mæt ½Ë t¡i r¶t h¶p d¹n cho nhùng ngõéinghiÅn cöu luºt b¨o hiÌm ½Ì tÖm thð ph­m chÙutrŸch nhiÎm vË ho¡n c¨nh bi ½Ÿt cða cŸc chð nh¡,nhõng kháng ph¨i l¡ mòc ½Ïch cða b¡i n¡y. V¶n ½Ëê ½µy l¡ "chÏnh phð liÅn bang ½ang x¾t cŸch n¡o½Ì giîp cŸc chð nh¡", kháng hË nÜi ½Æn viÎc ½Ýinh¡ s¨n xu¶t T¡u ph¨i chÙu trŸch nhiÎm vË cŸc tänth¶t do s¨n ph¸m cða mÖnh gµy ra, theo luºt b¨ohiÌm l¡ "product liabilities" v¡ bãi thõéng cŸc tänth¶t ¶y. E r±ng TT Obama chð hÝa sÁ kháng l¡mgÖ, v¡ nhõ thÆ l¡ ½·u h¡ng T¡u.

CÜ ngõéi cÝn trŸch áng ½·u h¡ng Nga. Ng¡y1.9.2009, cæng hÝa TiÎp Kh°c long tràng cø h¡nhlÍ ký niÎm 70 n¯m ‡öc Quâc X¬ xµm l¯ng BaLan, cŸc nguyÅn thð cõéng quâc ‡öc, Anh, PhŸp,Nga ½Æn Krakow dú, HK ch× cø cÜ tõèng 4 sao vËhõu ½­i diÎn. V¡i ng¡y sau, kháng tÏnh mîi giégiùa Hoa ThÙnh ‡ân v¡ Prague cŸch nhau 5 tiÆng,TT Obama nøa ½Åm (gié TiÎp) ½¬ ½iÎn tho­i ½Ÿnhthöc thð tõèng TiÎp Kh°c Jan Fischer ½Ì bŸo tinHK sÁ "xï" viÎc ½´t cŸc ½¡i radar ê nõèc áng,½ãng théi "xï" luán c¨ viÎc khai triÌn hÎ thângHÞa TiÁn ‡­n D­o PhÝng Thð (BMD = BallisticMissile Defense) t­i Ba Lan.

ThŸng 11, 2009 Trang 13

Mæt nhºt bŸo Ba Lan ng¡y 18.9 la: "Ph¨n bæi!HK bŸn chîng ta cho Nga v¡ ½µm sau lõng chîngta". Nhºt bŸo lèn nh¶t TiÎp Kh°c trÅn trang nh¶tla lèn hçn, "Kháng cÜ radar, Nga th°ng!". TimesOnline ng¡y 17.9 bÖnh luºn, "‡äi sú trung th¡nhcða Ba Lan v¡ CH TiÎp Kh°c ½Ì thÞa m¬n nhùngquan tµm cða Nga, HK ½¬ ra d¶u hiÎu kháng cÝntranh ch¶p vË quyËn cða M­c Tõ Khoa ½Ì xŸc nhºncŸc quyËn lìi cða Nga t­i ‡áng „u".

ViÎc ½äi chŸc n¡y nguy h­i ê chå, n¯m 2007,Bush lºp kÆ ho­ch ½´t hÎ thâng BMD ê ‡áng „u½Ì b¨o vÎ cŸc ½ãng minh „u Chµu châng l­i viÎcIran t¶n cáng b±ng hÞa tiÍn. ThŸng 2.2009, IranphÜng mæt vÎ tinh lÅn kháng gian, 2 thŸng sauphÜng hÞa tiÍn Sejil-2 cÜ t·m xa 1,200 d´m, nghØal¡ cÜ thÌ ½Æn tºn ven biÅn gièi „u Chµu. Ng¡y17.9, h¬ng tháng t¶n AP loan tin Tä Chöc N¯ngLõìng H­ch Tµm Quâc TÆ (IAEA) cho biÆt Irannay ½¬ cÜ kh¨ n¯ng l¡m bom h­ch tµm v¡ ½ang rasöc chÆ t­o phõçng tiÎn chuyÌn phÜng (deliveryfacilities). Sê dØ Iran tiÆn nhanh, tiÆn m­nh, tiÆnvùng ch°c nhõ thÆ l¡ vÖ ½õìc nh¡ bŸc hàc h­ch tµmAbdul Qadeer Khan v¡ cŸc gièi chöc Hãi Quâcgiîp giao dÙch vèi cŸc nh¡ cung c¶p nguyÅn liÎu½Ì l¡m vñ khÏ h­ch tµm nhõ chÏnh Khan xŸc nhºntrong mæt cuæc phÞng v¶n cða ½¡i truyËn hÖnh HãiQuâc ng¡y 31.8.2009; v¡, quan tràng hçn r¶tnhiËu, vÖ TT Obama ½¬ bºt ½¿n xanh ng¡y4.6.2009 khi áng ½Æn diÍn thuyÆt t­i ½­i hàc Cairo,Ai Cºp, "Kháng mæt quâc gia ½çn ½æc n¡o ½õìcnh´t ra v¡ chàn nhùng quâc gia n¡o giù vñ khÏ h­chtµm" (No single nation should pick and choosewhich nations hold nuclear weapons). ThÆ l¡ cŸcnõèc ¡o v¡o l¡m ¯n vèi Iran, b¶t ch¶p lÎnh c¶mvºn (embargo). Iran s¨n xu¶t v¡ xu¶t c¨ng d·u thánhiËu v¡o h­ng nh¶t nhõng ph¨i nhºp c¨ng d·u làcvÖ 9 nh¡ mŸy làc cða National Iranian Oil Refiningand Distribution Company ch× cung c¶p ½õìc måing¡y 1.5 triÎu thïng trong khi nhu c·u l¡ 3 triÎu.CŸc cty d·u …n ‡æ, Anh, PhŸp, Thòy SØ, T¡u tranhnhau bŸn. ‡·u thŸng 10.2009, TT Venezuela HugoChavez höa måi ng¡y sÁ cung c¶p 20,000 thïng

d·u làc cho Iran.Ng¡y 17.4.2009, t­i hæi nghÙ thõìng ½×nh 34

nõèc Mþ Chµu, TT Obama g´p, tõçi cõéi b°t tayv¡ vå vai TT Venezuela Hugo Chavez l¡ ngõéim­nh miÎng ½¨ kÏch v¡ tÖm ½ð cŸch ½Ì h­i HKnh¶t thÆ gièi. Chavez khoe, "CŸch ½µy 8 n¯m, cñngvèi b¡n tay n¡y, tái ½¬ b°t tay Bush..."

PhiÆn diÎn thÖ th¶y TT Obama cÜ vÀ ½·u h¡ngmài thÆ lúc ½âi thð, nhõng chÏnh trÙ khÜ biÆt thúchõ. CÜ thÌ ½¶y l¡ m¡n kÙch siÅu ph¡m cða áng.Nhõng cÜ thÌ áng ½ang dïng khä nhòc kÆ. Bêi thÆ,áng hÝa hay h¡ng chõa thÌ c¨ quyÆt ½õìc.

Hã C¸M ‡�O N¾ Sœ, � BA MA NÌ T�U

TÙnh Tµm

Ng¡y 6.10.2009, ‡öc ‡­t Lai L­t Ma (gài t°t l¡L­t Ma cho tiÎn) ½Æn thð ½á Hoa ThÙnh ‡ân l¬nhmæt gi¨i thõêng ½Ì tõêng nhè câ dµn biÌu TomLantos, nh¡ ½¶u tranh nhµn quyËn lµu n¯m mèi t÷tr·n n¯m ngoŸi vÖ ung thõ. Ng¡i ½õìc cŸc nh¡ lºpphŸp cÜ thÆ lúc nh¶t Quâc Hæi (John MacCain v¡Nancy Pelosi) hµn hoan ½Ün m÷ng, nhõng kháng½õìc cŸi hµn h­nh TT � B¡ Ma tiÆp kiÆn.

B­ch âc quyÆt ½Ùnh TT cÜ g´p L­t Ma thÖ cñngph¨i sau khi sang triËu kiÆn B°c Kinh v¡o thŸng 11tuy r±ng nhÙ vÙ � Há (ai tai) ½¬ g´p nhau tam töphen. PhŸt ngán viÅn B­ch âc Robert Gibbs thanhminh r±ng nhõ thÆ lìi cho Tµy T­ng hçn, vÖ"chîng ta cÜ thÌ nÜi chuyÎn vèi T¡u vË cŸc quantµm ½âi vèi dµn Tµy T­ng". Nhõng dµn biÌuVirginia Frank Wolf Ÿp lúc m­nh TT Obama x¾tl­i quyÆt ½Ùnh v¡ ½÷ng cÜ "kh¶u ½·u (kowtow)chÏnh phð T¡u, mæt chÏnh ph𠽡n Ÿp d¬ man chÏnhdµn cða nÜ".

Trang 14 Ngõéi Dµn Sâ 231

TT Bush thÆ m¡ b­o hçn, n¯m 2007 dŸm tiÆpL­t Ma nhµn dÙp ng¡i ½Æn nhºn Huy Chõçng V¡ngQuâc Hæi. Nhµn dÙp ¶y, ng¡i nÜi ½ïa r±ng ng¡iyÅu nõèc Mþ t÷ khi TT Franklin Delano Rooseveltgøi cho ng¡i mæt böc thõ k¿m vèi t¶m hÖnh cÜ kûtÅn v¡ mæt cŸi ½ãng hã v¡ng m¡ ng¡i ½ang ½eo.

Katrina Lantos Swett, con gŸi câ dµn biÌuLantos, nh°c nhê r±ng t÷ 1991 ai lÅn l¡m TT cñng½Ëu cÜ g´p L­t Ma v¡ kháng khi n¡o ng¡i ½õìctiÆp ½Ün m¡ kháng l¡m T¡u cŸu tiÆt. CÝn gÜa phòAnnette Lantos thÖ kÌ r±ng chãng b¡ l¡ ngõéi ½·utiÅn ½¬ méi L­t Ma ½Æn Quâc Hæi n¯m 1987: "BæNgo­i Giao Ÿp lúc chãng tái ghÅ l°m nhõng ángb¨o to¡n thÌ phŸi ½o¡n Ngo­i Giao cö ½i m¡ th¨diËu". L·n n¡y thÖ bæ Ngo­i Giao cø phâi hìp viÅnTµy T­ng Maria Otero ½Æn quan sŸt lÍ trao gi¨ithõêng cho L­t Ma.

T­i Hoa ThÙnh ‡ân, L­t Ma lang thang hÆt chån¡y ½Æn chå khŸc, nÜi chuyÎn vèi sinh viÅnAmerican University, tiÆp xîc vèi cŸc khoa hàcgia, cŸc nh¡ giŸo dòc v¡ cŸc l¬nh tò Quâc Hæi.Ng¡y 7, ng¡i phŸt biÌu trõèc mæt cø tàa t­i buäitrÖnh b·y Gi¨i Thõêng Ÿnh SŸng Chµn Lû 2009(2009 Light of Truth Awards) do ChiÆn DÙchQuâc TÆ Cho Tµy T­ng (The InternationalCampaign for Tibet) tä chöc t­i Hoa ThÙnh ‡ân.

L­t Ma bÙ "giam c·m" t÷ nhÞ trong lµu ½¡iPotoma, bÙ "b°t" ph¨i l¡m vua kiÅm giŸo ho¡ngTµy T­ng. CŸch ½µy 50 n¯m, ng¡i ½õìc T¡u "gi¨iphÜng", thÆ l¡ ng¡i b°t ½·u ½i ta b¡ thÆ gièi, cángdu ho±ng phŸp qua 52 quâc gia, riÅng PhŸp t÷ n¯m1982 cho ½Æn nay, ng¡i ½Æn cÜ hçn chòc l·n. N¯m1993, ng¡i ½õìc cŸc TT Mitterrand (PhŸp),George W. Bush (HK), cŸc tt Angela Merkel(‡öc), Gordon Brown (Anh) ½Ün tiÆp.

Ng¡i cÝn dò Hã Cµm ‡¡o muân g´p bao gié,g´p ê ½µu cñng ½õìc. Ng¡i kháng ng·n ng­i ½âidiÎn kÀ thï sâ mæt cða Tµy T­ng ch°c vÖ ng¡ikháng nuái dõëng oŸn hén, c¯m thï. Nhõng hà HãthÖ cÜ vÀ dÙ öng n´ng vèi ng¡i, cÜ lÁ vÖ m´c c¨mtæi låi (complexe de culpabilit¾), ½Ÿnh ½¶m cñngt÷ xa, cÜ khi cÝn sai ngõéi khŸc ½Ÿnh, nhõ ng¡y

1.7.2008, sai thð tõèng �n gia B¨o vu oan giŸ hàacho ng¡i trõèc cŸc phÜng viÅn bŸo chÏ t­i buäi hàpbŸo thõéng niÅn, ê cuâi buäi hàp cða quâc hæiT¡u: "CÜ dõ th÷a sú thºt v¡ chîng tái cñng cÜnhiËu b±ng chöng - ½Ì chöng minh r±ng cŸc vò r°crâi n¡y ½¬ ½õçc tä chöc, cÜ dú tÏnh, ½iËu khiÌn v¡xîi giòc bêi b¿ lñ ‡­t Lai. T¶t c¨ nhùng viÎc n¡y½¬ cho th¶y rß hçn vË nhùng léi tuyÅn bâ thõéngxuyÅn cða b¿ lñ ‡­t Lai r±ng hà kháng theo ½uäiviÎc ½Ýi ½æc lºp nhõng ch× muân ½âi tho­i án hÝa,l¡ kháng cÜ û nghØa gÖ c¨ ngo¡i nhùng sú dâi trŸ.Khi b¡y ra cŸc vò r°c râi n¡y, hà muân phŸ ho­iThÆ vºn hæi B°c Kinh, v¡ hà cñng câ g°ng thÞam¬n cŸi µm mõu th·m kÏn cða hà b±ng cŸch xîigiòc gµy ra cŸc vò r°c râi n¡y". PhŸt biÌu t÷Dharmsala t­i …n ‡æ, L­t Ma kÅu gài: "Tái muânnÜi cïng T¡u v¡ ngõéi dµn Tµy T­ng r±ng ½÷ng gµyra b­o ½æng. CÜ thÌ l¡ cÜ v¡i mºt vò T¡u ½¬ dÏnhd¶p v¡o ½Ü. ‡ái khi cŸc chÆ ½æ ½æc t¡i r¶t thángminh, cho nÅn ½iËu quan tràng l¡ ph¨i mê cuæc½iËu tra". NÆu sú viÎc trê nÅn kháng cÝn kiÌm soŸt½õìc thÖ ng¡i "ch× cÜ mæt sú lúa chàn l¡ ho¡n to¡nt÷ chöc". Tenzin Taklha, mæt phò tŸ cao c¶p cðang¡i, gi¨i thÏch thÅm: "NÆu ngõéi dµn Tµy T­ngchàn lúa ½õéng lâi b­o ½æng, thÖ ng¡i sÁ t÷ chöc bêivÖ ng¡i ½¬ cam kÆt ho¡n to¡n theo ½õéng lâi b¶tb­o ½æng. Ng¡i sÁ t÷ bÞ chöc vò mæt l¬nh tò chÏnhtrÙ v¡ mæt nhµn vºt ½öng ½·u chÏnh phð, nhõng ng¡ikháng t÷ bÞ chöc ‡­t Lai L­t Ma". PhŸt ngán viÅnTom Casey cða bæ Ngo­i Giao HK nÜi, "Tái nghØr±ng léi tuyÅn bâ cða ‡öc ‡­t Lai L­t Ma ½¬ ch×ra cho th¶y sú thºt l¡ ng¡i kháng ½Ýi hÞi ½æc lºpcho Tµy T­ng ho´c ½Ýi tŸch réi khÞi T¡u. Nhõngho¡n to¡n ngõìc l­i, ng¡i ch× ½Ýi hÞi cÜ sú ½âitho­i vèi ngõéi T¡u". Nhõng, Hã C¸m ‡¡o l­i n¾ng¡i, nh¶t ½Ùnh kháng chÙu ½âi tho­i, l­i cÝn dàan­t v¡ ½Ýi "tr÷ng trÙ" nhùng ai ½Ün tiÆp ng¡i.

‡·u thŸng 12.2008, L­t Ma th¯m Quâc hæiChµu „u. Trong måi ch´ng d÷ng chµn, ng¡i ½ËukÅu gài ½âi tŸc quan tràng cða T¡u l¡ Chµu „u½÷ng quÅn nhµn quyËn v¡ kh²ng ½Ùnh ch× mongTµy T­ng ½õìc tú trÙ chö kháng ½Ýi hÞi tŸch réi

ThŸng 11, 2009 Trang 15

khÞi T¡u. Ng¡i ½Æn Ba Lan do léi méi chÏnh thöccða áng Bogdan Borusewicz, chð tÙch ThõìngViÎn Ba Lan. L·n n¡y l¡ l·n thö 3 ng¡i tèi Ba Lan.T­i th¡nh phâ biÌn Gdansk cða Ba Lan, trong cuæchæi ngæ cŸc nhµn vºt t÷ng nhºn gi¨i Nobel HÝaBÖnh vèi nhiËu chÏnh khŸch Chµu „u, ng¡i v¡ TTPhŸp Nicolas Sarkozy ½¬ cÜ nÜi chuyÎn riÅng. Mætchi tiÆt lû thî l¡ cúu TT Ba Lan Lech WaBesa ½¬k¾o áng Sarkozy v¡o mæt phÝng riÅng, nçi L­t Ma½ang cÜ m´t. L­t Ma th¯m 4 th¡nh phâ lèn cða BaLan, nÜi chuyÎn vèi ½­i chîng v¡ nhºn nhiËu danhhiÎu cao quû, nhõ cáng dµn danh dú cða th¡nh phâWrocBaw, giŸo sõ danh dú cða trõéng ½­i hàctäng hìp lµu ½éi nh¶t Ba Lan, trõéng Jagielonskit­i câ ½á Krakow.

T¡u liÅn tòc tÞ thŸi ½æ vË chuyÆn viÆng th¯mChµu „u cða L­t Ma v¡ ch× trÏch TT PhŸp h¡nh½æng "k¾m khán ngoan". Cuâi cïng T¡u ½çnphõçng hðy bÞ hæi nghÙ thõìng ½×nh T¡u-LiÅn „uv¡ cuæc ½¡m phŸn vèi PhŸp ½¬ ½õìc trï liÎu t÷ ½·uthŸng 12.

Ng¡y 6.6.2009, L­t Ma ½Æn phi trõéng Roissy-Charles-de-Gaulle (Paris) ½Ì viÆng th¯m trong haing¡y, g´p gë cæng ½ãng ngõéi Hoa châng cæng êParis, cŸc nghÙ sØ PhŸp ðng hæ cuæc ½¶u tranh cðangõéi Tµy T­ng. Ng¡y 7, ng¡i ½õìc ½á trõêngBertrand Delanoe trao danh hiÎu "cáng dµn danhdú" cða Paris. Sú kiÎn n¡y ½¬ khiÆn B°c Kinh giºndù, xem ½µy l¡ h¡nh ½æng "can thiÎp v¡o næi bæ"cða T¡u. T÷ B°c Kinh, tháng tÏn viÅn MarcLebeaupin tõéng trÖnh:

Chõa ½·y ba thŸng sau khi quan hÎ PhŸp-T¡u½õìc h¡n g°n l­i, chuyÆn viÆng th¯m Paris l·n n¡ycða L­t Ma cÜ nguy cç gµy ra nhùng r°c râi mèi.Trong chuyÆn ½i Chµu „u l·n n¡y, viÎc l¬nh tò tinhth·n Tµy T­ng th¯m ‡an M­ch v¡ HÝa Lan ½¬khiÆn cho chÏnh quyËn T¡u r¶t töc giºn. Trong mættháng cŸo do phŸt ngán viÅn bæ Ngo­i Giao T¡uphä biÆn, T¡u lÅn Ÿn cuæc g´p cða L­t Ma vèi thðtõèng ‡an M­ch, coi ½µy l¡ mæt h¡nh ½æng xµmh­i nghiÅm tràng ½Æn cŸc mâi quan hÎ giùa B°c

Kinh v¡ Copenhagen. ‡µy cñng l¡ dÙp ½Ì T¡u c¨nhbŸo nhùng nõèc ½ang chu¸n bÙ ½Ün tiÆp l¬nh tò tinhth·n Tµy T­ng. Tháng ½iÎp trÅn ½õìc gøi ½Æn HÝaLan, cuâi cïng thð tõèng nõèc n¡y ½¬ t÷ châi g´pL­t Ma. ‡µy cÝn l¡ tháng ½iÎp gøi cho c¨ nõècPhŸp, nçi m¡ L­t Ma sÁ ½õìc nhºn danh hiÎu"cáng dµn danh dú" cða th¡nh phâ Paris... Léic¨nh bŸo cða B°c Kinh cÝn gøi chung ½Æn t¶t c¨nhùng nõèc mê cøa ½Ün tiÆp L­t Ma, b¶t kÌ lû dov¡ t·m quan tràng cða nhùng nhµn vºt ½õìc g´p gënhõ thÆ n¡o.

ThÆ thÖ l¡m sao m¡ � Ba Ma cÝn dŸm tiÆp L­tMa. TiÆp ½Ì v­ vÙt ¡? ViÎc nh¡ cÝn râi nhõ canhhÂ, bµy gié l­i thÅm áng T¡u "½Ö" cho thÖ chÙu saocho th¶u.

Ng¡y 3.7.2009, mæt nhÜm gãm cŸc dµn biÌu v¡thõìng nghÙ sØ cða cŸc ½¨ng trong Quâc Hæi ˜c½Æn …n ‡æ hæi kiÆn L­t Ma hçn 1 tiÆng ½ãng hã.Ng¡i c¨m t­ hà ½¬ ðng hæ ng¡i, gài hà l¡ nhùngngõéi kháng ph¨i ðng hæ Tµy T­ng m¡ l¡ nhùngngõéi ðng hæ cáng lû. ‡­i sö quŸn T¡u ê CanberranÜi r±ng chuyÆn ½i n¡y l¡ mæt sú can thiÎp tr°ngtrìn v¡o næi bæ cða T¡u.

Ch× cÜ ‡¡i Loan chÏnh câng l¡ b¨nh. Ng¡y31.8.2009, theo léi méi cða ½¨ng Dµn TiÆn, b¶tch¶p nhùng léi ph¨n ½âi cða B°c Kinh, L­t Ma c·unguyÎn trõèc hçn 10 ng¡n ngõéi t­i sµn vºn ½ængCao Hïng. CŸc Phºt tø tham gia ½¬ phð phòc c·unguyÎn cho n­n nhµn trºn b¬o Morakot ½¬ giÆt h­ihçn 600 ngõéi v¡o thŸng trõèc. ‡µy l¡ l·n thö baL­t Ma viÆng ‡¡i Loan. Ng¡i cñng g´p riÅng cŸcvÙ l¬nh ½­o ½¨ng ½âi lºp Dµn TiÆn, ca tòng nËndµn chð cða ‡¡i Loan: "Quû vÙ thÏch chÆ ½æ dµnchð thÖ ph¨i b¨o vÎ dµn chð dï ½ang theo ½¨ng n¡o.B¨n thµn tái cñng hÆt lÝng tranh ½¶u cho dµn chð".

Mæt cuæc hàp bŸo ½õìc dú trï diÍn ra t­i th¡nhphâ Cao Hïng ½¬ bÙ hðy bÞ sau khi mæt nhµn vºtthuæc ½¨ng l¬nh ½­o ½õçng quyËn Quâc Dµn ‡¨ngtÞ û e ng­i sÁ cÜ nhiËu cµu hÞi nh­y c¨m chàc töcTrung Quâc. VÖ thÆ TT M¬ Anh Cøu, l¬nh tò QuâcDµn ‡¨ng, kháng bÙ B°c Kinh hÞi tæi.

Trang 16 Ngõéi Dµn Sâ 231

T¡u tú phò l¡ mæt siÅu cõéng ½ang lÅn sao l­isì mæt áng sõ trong tay kháng cÜ t¶c s°t, muândiÎt lîc n¡o l¡ xong lîc ¶y? T­i sao Hã C¸m ‡¡ogian Ÿc, trõèc kia ½¬ t÷ng l¡ ½ao phð thð ho¡nhh¡nh ê Tµy T­ng, l­i kháng dŸm g´p áng sõ lîcn¡o cñng hiËn hºu tõçi cõéi? CÜ thÌ gi¨i thÏch l¡chÏnh nghØa ½¬ khu¶t phòc cõéng quyËn?

CSVN vË hïa vèi T¡u Cæng kháng dŸm méiL­t Ma dú lÍ Vesak 2008 l¡ ½iËu dÍ hiÌu, vÖ l¡ th·ytrÝ trong ½¨ng cõèp vèi nhau.

Nhõng l¡m gÖ m¡ TT Mþ l­i nÌ T¡u ½Æn thÆ?Hay t­i b¨n tÏnh áng khiÅm nhõéng? Ngay khituyÅn bâ nhºn gi¨i Nobel HÝa BÖnh, áng ½¬ nh¶nm­nh r±ng ™y ban trao gi¨i cho áng ch²ng ph¨i vÖth¡nh tÏch cŸ nhµn m¡ ch× l¡ "mæt d¶u hiÎu thÆ gièich¶p nhºn sú l¬nh ½­o cða Hoa Kü".

Léi tuyÅn bâ n¡y g´p nhiËu ph¨n öng. Ng¡y13.10.2009, t÷ Geneva, giŸo sõ tiÆn sØ kinh tÆNguyÍn Phîc LiÅn nhºn ½Ùnh: “Khi TT Obama nÜi[nhõ thÆ] thÖ ½Ü l¡ áng ½¬ l·m vË kiÆn thöc hay câtÖnh nhºn Gi¨i Nobel HÝa BÖnh vèi viÎc ngòy biÎnmÿ dµn Mþ. Tái sâng t­i „u chµu ½¬ 42 n¯m, g·nnøa thÆ ký, vèi sú theo dßi théi sú t­i „u chµu cðamæt ngõéi muân ½¶u tranh. Tái trõng d¹n ra ½µynhùng b±ng chöng lÙch sø cho th¶y „u chµu khángmuân tán vinh Hoa kü, thºm chÏ muân h­ bΔ.

Sau khi kÌ ra 10 b±ng chöng, giŸo sõ viÆt tiÆp : Mæt sâ nhùng û kiÆn nh°c nhê cho TT Obama

r±ng �ng chõa xöng ½Ÿng v¡ khuyÅn �ng h¬y t÷châi nhºn gi¨i ¶y. ‡µy l¡ nhùng léi khuyÅn chµnth¡nh hùu Ïch cho TT Obama vÖ nhùng lû do sau½µy:

- TT Obama trong 9 thŸng, ch× cÜ nhùng b¡idiÍn v¯n, nhùng höa hÂn theo sŸch giŸo khoa vËnhùng c¯ng th²ng quâc tÆ...

- TT Obama chõa cÜ nhùng kinh nghiÎm giangi¨o, mõu má, l÷a ½¨o cða chÏnh trõéng quâc tÆb±ng mæt sâ nhùng l¬nh ½­o cŸc nõèc khŸc nhõNga, Trung quâc, Iran, B°c H¡n, Cu Ba, ViÎt Nam,Ba Tµy, Palestine, Do ThŸi vµn vµn...Nhùng l¬nhtò n¨y cÜ thÌ tµng bâc cho TT Obama tòt qu·n tú½°c ½Ì hà thð lìi.

- Nhùng v¶n ½Ë sái bÞng ½·y gai gÜc hiÎn nay donhùng l¬nh tò cŸo gi¡ trÅn ½µy ½¬ cÜ t÷ lµu v¡kháng thÌ gi¨i quyÆt b°ng nhùng léi hy vàng giŸo½iËu, t÷ chõçng m¡ nhùng l¬nh ½­o cŸo gi¡ kia coil¡ nhùng tuyÅn bâ t÷ mæt thõ sinh mèi xu¶t thµn‡­i hàc...

ChÏnh vÖ vºy, nhùng léi khuyÅn sau ½µy mong TTObama t÷ châi Gi¨i Nobel HÝa BÖnh l¡ mæt thiÎn û.

BŸo Le Monde ch× tõéng thuºt l­i cŸc nhºn ½Ùnhcða bŸo chÏ Mþ v¡ kÆt thîc b¡i bŸo b±ng mæt léikhuyÅn cða Mickey Kaus cða bŸo Slate: "œèc gÖáng ta ½÷ng ch¶p nhºn! T÷ châi nÜ mæt cŸch lÍ ½æ.œèc gÖ áng ta nÜi r±ng r¶t vinh h­nh, nhõng táichõa cÜ ½ð théi gian ½Ì ho¡n th¡nh cŸc nhiÎm vòm¡ ph·n thõêng ¶y mong muân. KÆt qu¨: cïng mætlîc áng ta nhºn ½õìc v÷a sú vinh quang ½ang ½Ænt÷ gi¨i thõêng v÷a bõèc thÅm mæt bõèc vË hõènggi¨i quyÆt tÏnh õa tú tµng bâc cða mÖnh".

"CÜ thÌ viÎc lúa chàn Obama ½Ì trao gi¨i NobelHÝa BÖnh thoŸt thai t÷ thŸi ½æ kÀ c¨, ngõéi bË trÅncða ™y Ban Nobel Na-Uy, muân dïng cŸi vinh dúquâc tÆ n¡y ½Ì sai khiÆn mæt Täng Thâng hïngbiÎn, hiÆu th°ng, tú tán nhõ Barack Obama ½i theocon ½õéng m¡ hà mong muân. (NguyÍn-Chµu, 10-10-2009)

"CŸch tât nh¶t cða TTObama l¡ t÷ châi nhºnl¬nh gi¨i hÝa bÖnh Nobel do ™y ban Nobel traot´ng ½Ì cÜ tú do h¡nh ½æng theo quyËn lìi cða HoaKü" (Tr·n BÖnh Nam, 10-10-2009)

"Gi¨i Nobel HÝa BÖnh l¡ mæt cŸi cÝng sâ 8 khÜatay chÏnh Obama l­i ½Ì mæt sâ ThÆ lúc trÅn ThÆgièi h¡nh sø theo û hà".

CÜ ph¨i cŸc "ThÆ lúc trÅn ThÆ gièi" n¡y l¡ cŸcthÆ lúc ½¬ ½õìc ½Ë cºp ½Æn trong b¡i "Obama ‡°cQuang?" trÅn Ngõéi Dµn 230 kháng? NÆu qu¨½îng vºy thÖ cÜ thÌ gi¨i thÏch lû do ™y Ban NobelNa Uy quyÆt ½Ùnh trao gi¨i thõêng cho TT Obamav¡ ph¨i x¾t cŸc h¡nh tung cða áng dõèi mæt l¯ngkÏnh khŸc.

ThŸng 11, 2009 Trang 17

Tham Nhñng GiŸo DòcT­i ViÎt Nam

‡­i Dõçng

HÎ thâng giŸo dòc to¡n c·u n¯m 2007 ½õìc Tächöc Minh B­ch Quâc tÆ xÆp h­ng tham nhñng nh¶tsau cŸc lØnh vúc an ninh, tõ phŸp, c¶p ph¾p. VÖ thÆ,tä chöc n¡y ½ang chî tràng ½Æn v¶n ½Ë châng thamnhñng trong cŸc hÎ thâng giŸo dòc trÅn thÆ gièi.

Tham nhñng giŸo dòc biÌu hiÎn qua cŸc h¡nh vithu hàc phÏ trŸi quy ½Ùnh ho´c quŸ cao; hâi læ v¡ ½îtlÜt gµy khÜ kh¯n cho ngõéi ngh¿o, ½ãng théi, d¹ntèi nËn giŸo dòc k¾m ph¸m ch¶t.

ViÎt Nam ½¬ phÅ chu¸n Cáng õèc Châng ThamNhñng cða LiÅn HiÎp Quâc hãi thŸng 7 n¯m 2009,nhõng kháng ch¶p nhºn tràn vÂn, khiÆn dõ luºnnghi ngé vË tràng tµm châng tham nhñng cða Nh¡c·m quyËn H¡ Næi. Gièi quan sŸt viÅn quâc tÆ v¡trong nõèc cho r±ng H¡ Næi ch× châng lo­i thamnhñng t¾p riu.

Tr¨ léi phÞng v¶n cða New York Times, TiÆn sØLÅ ‡¯ng Doanh, cúu ViÎn trõêng NghiÅn cöu KinhtÆ Trung õçng, cho r±ng 95% cŸc vò tham nhñnglèn ê ViÎt Nam v¹n chõa bÙ phanh phui.

Tham nhùng giŸo dòc t­i ViÎt Nam cñng khÜkhŸm phŸ vÖ hÎ thâng chuyÅn ½¡o t­o ½a sâ nh¡ l¬nh½­o tõçng lai nÅn c·n ph¨i b¨o vÎ tÏnh "õu viÎt x¬hæi chð nghØa". TruyËn tháng cÜ ch× ½­o ch× l¡mrïm beng khi ½õìc ph¾p t¶n cáng v¡o cŸc con dÅ tÆth·n.

PhÜ trõêng Khoa BŸo chÏ- Trõéng Cao ½²ng PhŸtthanh TruyËn hÖnh Trung õçng I "g­ tÖnh l¶y ½iÌm"½¬ bÙ phanh phui v¡o cuâi thŸng 7/2007.

S·m ‡öc Xõçng, HiÎu trõêng Trung hàc Phätháng ViÎt Vinh ê H¡ Giang, bÙ cµu lõu hám

07/10/09 vÖ liÅn quan ½Æn ½õéng dµy bŸn trinh nùsinh trong trõéng t÷ 13 tuäi trê lÅn.

Kinh doanh trinh tiÆt nù sinh vÖ tõ lìi mæt cŸchtrŸi ph¾p cñng l¡ h¡nh vi tham nhñng giŸo dòc hiÆmth¶y trong lÙch sø nhµn lo­i.

ViÎc thu hàc phÏ vá tæi v­ ê cŸc trõéng ‡­i hàcbÙ dõ luºn ph¡n n¡n, ½¡m tiÆu trong nhiËu n¯m v¹nchõa ½õìc xem x¾t. Bæ GiŸo dòc v¡ ‡¡o t­o mèitháng bŸo sÁ kiÌm tra 12 trõéng ‡­i hàc t÷ 12-20/10/09 vË "triÌn khai nhiÎm vò niÅn khÜa 2009-10", nhõng, kháng cÜ tÅn ‡­i hàc Kinh tÆ Kþ thuºtCáng nghiÎp H¡ Næi, nçi ½ang bÙ tâ cŸo vË lo­n t¯nghàc phÏ.

Thö trõêng GD&‡T NguyÍn ThÙ NghØa thanhminh "‡æi ngñ hçn mæt triÎu nh¡ giŸo hiÎn nay,tuyÎt ½­i ½a sâ cÜ ph¸m ch¶t ½­o ½öc tât, tºn tuÿ,tµm huyÆt hÆt lÝng vÖ hàc sinh thµn yÅu". TÖnh tr­ng"lo­n t¯ng hàc phÏ" x¨y ra t÷ bºc m¹u giŸo cho tèi‡­i hàc nÅn ½­i ½a sâ 1triÎu nh¡ giŸo ½õìc coi l¡ tâtch× vÖ chõa bÙ phanh phui.

NËn truyËn tháng "½i ½îng lË ph¨i" ch²ng nhùng"kháng th¶y, kháng nghe, kháng nÜi" m¡ cÝn"kháng phµn biÎt ½îng/sai" nhõ mæt con ngõéi bÖnhthõéng.

HiÎn tõìng t¯ng hàc phÏ tïy thÏch ½¬ ½õìc ph¨nŸnh ê nhiËu diÍn ½¡n næi bæ, trÅn bŸo chÏ, l¬nh ½­otrõéng m¡ nhùng kÀ cÜ trŸch nhiÎm v¹n kháng c·ngi¨i trÖnh.

Sinh viÅn ‡­i hàc Kinh tÆ, Kþ thuºt, CángnghiÎp I cho biÆt ph¨i ½Üng hàc phÏ 500,000½/thŸng,nhõng khi vay vân thÖ nh¡ trõéng buæc ch× ½õìc ghi18,000. Hàc phÏ bÖnh quµn ê Cao ½²ng v¡ ‡­i hàcv¡o kho¨ng 30 triÎu ½ãng cho måi niÅn hàc.

Khai thŸc xŸc thÙt nù sinh, bÝn rît tîi tiËn cðasinh viÅn cho tõ lìi thuæc lo­i tham nhñng giŸo dòcc·n ½õìc liÎt kÅ v¡o lo­i hÖnh sú theo Cáng õècChâng tham nhñng. Tuy nhiÅn, ViÎt Nam khángcam kÆt thi h¡nh ½iËu kho¨n hÖnh-sú-hÜa trongCáng õèc.

Lo­n t¯ng hàc phÏ ê Cao ½²ng v¡ ‡­i hàc v¹n½õìc duy trÖ cáng khai hay che ½ºy, xu¶t phŸt t÷nhiËu nguyÅn nhµn khŸc nhau.

VIÎT NAM

Trang 18 Ngõéi Dµn Sâ 231

Luºt phŸp b¶t-bÖnh-½²ng, mé Ÿm, l¶p løng t­iCæng hÝa x¬ hæi chð nghØa ViÎt Nam l¡m t¶m khiÅncho viÅn chöc giŸo dòc cÜ thÌ che ½ºy h¡nh vi thamnhñng. L¬nh ½­o cŸc Cao ½²ng, ‡­i hàc lŸch luºtb±ng cŸch tŸch hàc phÏ l¡m 2 ph·n (hàc phÏ+thúch¡nh) ½Ì buæc hàc viÅn thuæc diÎn chÏnh sŸch cñngph¨i ½Üng hàc phÏ "thúc h¡nh".

Trong 3 n¯m qua, ViÎt Nam ½¬ cÜ thÅm 230 Cao½²ng, ‡­i hàc v¡ hçn 80 Cao ½²ng nghË. Hám25/09/09, PhÜ thð tõèng kiÅm Bæ trõêng GiŸo dòc‡¡o t­o, NguyÍn ThiÎn Nhµn thî nhºn "nhiËutrõéng sau khi c¶p ph¾p l­i kháng cÜ ½ð, ½îng sâlõìng gi¨ng viÅn nhõ khi l¡m thð tòc. Thö nùa l¡khµu kiÌm tra cÝn yÆu k¾m".

Dõ luºn l­i ½´t d¶u hÞi vË kh¨ n¯ng so­n luºt v¡qu¨n trÙ cða ng¡nh giŸo dòc ½õìc GiŸo sõ Ho¡ngTòy, mæt cµy cä thò trong hÎ thâng giŸo dòc ½¡o t­oViÎt Nam, nÅu ra "Nhùng ½äi mèi trong cŸc ½Ë Ÿncáng tŸc cða ng¡nh GD, giÞi l°m cñng ch× cho ta mætnËn GD tât theo chu¸n múc ... nøa thÆ ký 20, chökháng thÌ biÆn nÜ th¡nh mæt nËn GD hiÎn ½­i ê thÆký 21".

TÖnh tr­ng trân ch­y nËn giŸo dòc t­i ViÎt Nam½õìc GS Ho¡ng Tòy chµm biÆm "NÅn cÜ luºt c¶mquan chöc c¶p cao gøi con em du hàc nõèc ngo¡i thÖmay ra GD mèi cÜ cç hæi ½õìc ch¶n hõng".

Thð tõèng CSVN NguyÍn T¶n Dñng quy ½Ùnhhàc phÏ tâi ½a cho sinh viÅn 240,000 ½/thŸng trongniÅn khÜa 2009-10, nhõng Bæ GD v¡ ‡T chõa cÜquy ½Ùnh cò thÌ nÅn bÙ lo­n t¯ng hàc phÏ. Bæ cñngchõa quy ½Ùnh möc thu ½¡o t­o theo hÖnh tÏn ch×,nhõng cŸc Cao ½²ng v¡ ‡­i hàc ½¬ "sŸng t­o" l¡mcho hàc phÏ t¯ng g¶p ½ái.

HÎ thâng giŸo dòc ½æc quyËn, mé Ÿm, b¨o thð l¡s¨n ph¸m cða chÆ ½æ x¬ hæi chð nghØa hiÎn thúc nÅnthiÆu û thöc khai phÜng con ngõéi.

Do ½Ü m¡ GS Ho¡ng Tòy ½¬ nhºn x¾t trong b¡iGiŸo dòc kháng thÌ ½äi mèi vòn v´t "Hçn 20 n¯mqua, hÆt ½éi bæ trõêng n¡y ½Æn ½éi bæ trõêng khŸcv¹n tiÆp tòc ca cŸi ½iÎp khîc ‘th¡nh túu GD l¡ vØ ½­i,bÅn c­nh ½Ü cÝn nhiËu b¶t cºp’".

Nh¡ nõèc kháng chÙu mê vÝng kim cá, cŸc nh¡

giŸo dòc v¡ dµn chîng ViÎt Nam chõa tÖm ½õìc th·nchî thÖ ch× cÝn cŸch cho con chŸu du hàc ngo­iquâc v¡ d¡nh riÅng nËn hàc vÂt cho hÎ thâng giŸodòc x¬ hæi chð nghØa hiÎn thúc.

Vá HiÎu HÜa Ch× ThÙ34-CT/TW Cða CSVN

‡­i Dõçng

Thu·n-hÜa Khâi ngõéi ViÎt h¨i ngo­i, õèc lõìng3 triÎu sâng r¨i rŸc t­i 80 quâc gia v¡ l¬nh thä kh°pthÆ gièi, n±m trong chð trõçng quan tràng v¡ trõéngkü cða Nh¡ nõèc Cæng hÝa x¬ hæi chð nghØa ViÎtNam.

Nhùng chiÅu b¡i "khîc ruæt xa ng¡n d´m", hay"t¶t c¨ ½Ëu l¡ ngõéi ViÎt Nam", hay "quÅn quŸ khö,hõèng tèi tõçng lai", hay "giao lõu v¯n hÜa" ... chõal¡m cho ½¨ng Cæng s¨n ½Üng vai trÝ chð nhµn ángho´c ê vÙ thÆ khâng chÆ Khâi ngõéi ViÎt h¨i ngo­i.

Cho ½Æn nay, gièi l¬nh ½­o Ba ‡Önh v¹n bÙ Ÿm¨nh bêi bÜng ma "DiÍn biÆn HÝa bÖnh" sÁ "xÜa bÞchÆ ½æ x¬ hæi chð nghØa v¡ b¨n s°c v¯n hÜa ViÎtNam" qua cŸc phõçng thöc "tú diÍn biÆn", "túchuyÌn hÜa", "xµm l¯ng v¯n hÜa".

Do ½Ü, Ban TuyÅn giŸo Trung õçng ½¨ng Cængs¨n ½¬ ban h¡nh Ch× thÙ 34-CT/TW cÝn ½õìc gài"‡Ë Cõçng TuyÅn truyËn" ng¡y 25/06/09, ½´t tràngtµm v¡o Khâi 2 triÎu ngõéi Mþ gâc ViÎt.

B¨n ‡Ë cõçng TuyÅn truyËn thî nhºn "TÖnhtr­ng suy thoŸi tõ tõêng chÏnh trÙ, ½­o ½öc, lâi sângtrong mæt bæ phºn kháng nhÞ cŸn bæ, ½¨ng viÅn v¡nhµn dµn cÜ chiËu hõèng t¯ng, cÜ m´t nghiÅm tràng.‡Ÿng chî û l¡ xu hõèng "tú diÍn biÆn", "tú chuyÌnhoŸ", ½i chÎch hõèng XHCN".

T÷ ½Ü, Ban BÏ thõ ½¨ng Cæng s¨n yÅu c·u cŸcng¡nh, mài c¶p thi h¡nh 10 nhiÎm vò v¡ gi¨i phŸpchâng diÍn biÆn hÝa bÖnh do cŸc "thÆ lúc thï ½Ùch"tiÆn h¡nh.

ThŸng 11, 2009 Trang 19

T¶t c¨ 10 biÎn phŸp ½Ëu tºp trung v¡o cáng cuæccðng câ trºn ½Ùa tõ tõêng ê ViÎt Nam, ngo­i tr÷ gi¨iphŸp thö 8 "nµng cao ch¶t lõìng, hiÎu qu¨ cŸc ho­t½æng tháng tin ½âi ngo­i giîp cæng ½ãng ngõéi ViÎtNam ê nõèc ngo¡i v¡ b­n b¿ quâc tÆ cÜ nhºn thöc½îng ½°n vË ½õéng lâi ½äi mèi, hæi nhºp; vË tiËmn¯ng hìp tŸc cða ta vèi quâc tÆ; vË lÙch sø, v¯n hoŸcon ngõéi ViÎt Nam".

HiÎn tr­ng mê ræng bang giao giùa Hoa Kü v¡ViÎt Nam t­o ½iËu kiÎn cho Hoa ThÙnh ‡ân v¡ H¡Næi sø dòng ngõéi Mþ gâc ViÎt trong mõu ½ã thúcthi cŸc chiÆn lõìc d¡i h­n, chiÆn thuºt ½o¨n kü.

Khâi ngõéi Mþ gâc ViÎt cñng cÜ nhu c·u khaithŸc mâi bang giao ViÎt-Mþ ½Ì thîc ½¸y ViÎt Namtrê th¡nh quâc gia ½æc lºp thúc sú, tú do ho¡n to¡n,phŸt triÌn bËn vùng.

Tuy ê v¡o vÙ thÆ yÆu nh¶t trÅn b¡n cé, nhõngkhâi ngõéi Mþ gâc ViÎt l­i ½Üng vai trÝ quan yÆutrong viÎc hÖnh th¡nh mæt nõèc ViÎt Nam x¬ hæi chðnghØa ho´c tú do dµn chð; mæt ½æi quµn thö n¯m cðaH¡ Næi ho´c mæt chiÆc nái thîc ½¸y cáng cuæc ½¶utranh vÖ tú do, h­nh phîc cða quÅ hõçng v¡ dµn tæc.

Khâi ngõéi Mþ gâc ViÎt c·n chð ½æng trÅn haim´t trºn t¶n cáng v¡ phÝng ngú.

Thö nh¶t, ðng hæ t¶t c¨ nhùng cŸ nhµn, tä chöc½o¡n thÌ ê trong cñng nhõ ngo¡i nõèc cÜ chð trõçngchâng l­i sú cai trÙ ½æc quyËn cða CSVN. ‡ãng théi,th²ng th°n v­ch tr·n nhùng luºn ½iÎu x¨o trŸ vá tÖnhhay câ û cða hà ½Ì mài ngõéi khÞi bÙ hÞa mï. H¡Næi cÜ ½ð ½iËu kiÎn v¡ phõçng tiÎn lºp ra mæt sâ½âi lºp cuæi nh±m l¡m m¶t uy tÏn v¡ chÏnh nghØa ½¶utranh cða ½­i khâi dµn tæc. Kû gi¨ Ph­m Xuµn ¸n êS¡i GÝn thð vai "yÅu con ngõéi, v¯n hÜa Mþ" trongkhi thu thºp tÖnh bŸo chiÆn lõìc cho H¡ Næi. VñNgàc Nh­ c·m ½·u Còm tÖnh bŸo chiÆn lõìc A22 ½¬½æi lât châng cæng làt v¡o dinh TTViÎt Nam CængHÝa. ‡­i tŸ Ph­m Ngàc Th¨o t÷ng giù chöc t×nhtrõêng KiÆn HÝa c·m quµn ½Ÿnh gi´c cæng l­i thuæclo­i cŸn bæ n±m vïng. Mài ngõéi ViÎt Nam c·n biÆtrß v¡ ph¨i nghiËn ng¹m nhùng b¡i hàc n¡y.

Thö hai, quyÆt kháng vÖ tõ lìi m¡ bŸn rÀ chÏnhnghØa, lõçng tµm, danh dú con ngõéi. CSVN khÜ

lung l­c nhùng ½âi thð d¡y d­n ½¶u tranh trÅn cŸclØnh vúc quµn sú, chÏnh trÙ, ngo­i giao, v¯n hÜa nÅnchØa mñi dïi v¡o thÆ hÎ Mþ gâc ViÎt sinh sau 1975.ThÆ hÎ n¡y, ½a sâ kháng tháng th­o ViÎt ngù; hiÌulÙch sø phöc t­p ½·y ½au thõçng v¡ dâi trŸ qua l¯ngkÏnh ngõéi ngo­i quâc nÅn khÜ trŸnh nhùng ngænhºn vË nguyÅn ðy cuæc chiÆn ‡áng Dõçng. Mæt sângõéi Mþ gâc ViÎt giao dÙch vèi CSVN mæt cŸch vátõ nhõ Mþ chÏnh câng m¡ quÅn m¶t cŸch nhÖn cðaH¡ Næi "ViÎt Nam cÜ trÅn 550 trong sâ 700 tä chöcNGO nõèc ngo¡i ho­t ½æng thõéng xuyÅn ... bÙ cŸcthÆ lúc thï ½Ùch lìi dòng cho mòc ½Ïch chÏnh trÙ, canthiÎp v¡o cáng viÎc næi bæ, xµm h­i an ninh, chðquyËn nõèc ta". T¶t c¨ ½Ëu n±m trong sä ½en cðaCSVN.

Thö ba, gieo h­t giâng dµn chð, tú do. Ng¡y c¡ngcÜ nhiËu cáng dµn nõèc Cæng hÝa x¬ hæi chð nghØaViÎt Nam ½Æn Mþ ½Ì du lÙch, cáng du, ngo­i giao,hàc h¡nh, kinh doanh, lao ½æng ... nÅn sú tiÆp xîc,va ch­m khÜ trŸnh. ‡a sâ hà câ g­t ½Ë t¡i chÏnh trÙsang bÅn måi khi tiÆp xîc vèi ngõéi Mþ gâc ViÎt,nhõng kÏn ½Ÿo tuyÅn truyËn cho chÆ ½æ. Ngõéi ViÎth¨i ngo­i kháng ½Ì hà "ch­y bi", vÖ thÌ chÆ chÏnh trÙl¡ chiÆc khung ½Ì kinh tÆ phŸt triÌn, x¬ hæi än ½Ùnhh¡i hÝa, luºt phŸp bÖnh ½²ng. C·n b¡n, tranh luºn ½ÌtÖm ½õìc gi¨i phŸp hìp lû, tât nh¶t cho ½¶t nõèc, dµntæc.

Kháng gieo h­t giâng l¡m sao cÜ cµy tú do, dµnchð. PhÝng ngú ch°c ch°n nh¶t l¡ t¶n cáng ½âiphõçng. Kháng am tõéng chÏnh trÙ sÁ bÙ d¹n d°t nhõ½¡n c÷u Panurge.

H¡n-ViÎt HìpTŸc Ngõìc ChiËu

‡­i Dõçng

Nhµn chuyÆn cáng du Cæng hÝa x¬ hæi chðnghØa ViÎt Nam 3 ng¡y kÌ t÷ 20/10/09. TTLeeMyung-bak ½¬ cïng tõçng nhiÎm NguyÍn Minh

Trang 20 Ngõéi Dµn Sâ 231

TriÆt thÞa thuºn nµng cao mâi quan hÎ "½âi tŸcto¡n diÎn trong thÆ ký 21", Ÿp dòng t÷ n¯m 2001,lÅn th¡nh "½âi tŸc hìp tŸc chiÆn lõìc".

H¡ Næi c·n vân v¡ chuyÌn giao kþ thuºt, HŸnTh¡nh c·n thÙ trõéng tiÅu thò h¡ng hÜa v¡ c·u nâivèi ‡áng Nam Ÿ trong bâi c¨nh ViÎt Nam sÁ giùvai trÝ Chð tÙch HiÎp hæi CŸc quâc gia ‡áng NamŸ, ASEAN, v¡o n¯m tèi, cïng lîc Nam H¡n l¡mChð tÙch khâi G-20.

Quan hÎ song phõçng mèi sÁ chî tràng v¡o 6lØnh vúc chÏnh trÙ - an ninh, kinh tÆ, phŸt triÌn v¡khoa hàc kþ thuºt, tõ phŸp - l¬nh sú, v¯n hoŸ - x¬hæi, hìp tŸc ngo­i giao.

T÷ khi thiÆt lºp bang giao n¯m 1992, HŸnTh¡nh v¡ H¡ Næi ch× chî tràng ½Æn quan hÎ kinhtÆ. Mºu dÙch song phõçng ½Æn nay ½õìc 10 t× mþkim, t¯ng 20 l·n so vèi 1992. Lee Myung-bak v¡NguyÍn Minh TriÆt thÞa thuºn nµng kim ng­chmºu dÙch lÅn 20 t× USD v¡o n¯m 2015.

HiÎn ½ang cÜ 1,600 cáng ty, chiÆm 21% sâdoanh nghiÎp ngo­i quâc, v¡ kho¨ng 80,000 ngõéiNam H¡n l¡m viÎc t­i ViÎt Nam so vèi 94,000ngõéi ViÎt ê Xö Cð Sµm, kÌ c¨ 40,000 cá dµu.

ViÎt Nam chiÆm vÙ trÏ ½·u trong chõçng trÖnhViÎn trì PhŸt triÌn ChÏnh thöc, ODA, cða NamH¡n. T÷ lîc bang giao ½Æn n¯m 2008, HŸn Th¡nh½¬ cung c¶p 90 triÎu mþ kim cho H¡ Næi v¡ chovay õu ½¬i 1 t× mþ kim trong giai ½o­n 2008-2011.

TT Lee ½Ë nghÙ cho ph¾p doanh gièi Nam H¡ntham gia v¡o cŸc lØnh vúc khai thŸc, chÆ biÆnkhoŸng s¨n, ngµn h¡ng v¡ xµy dúng cç sê h­ t·ngnh¶t l¡ dú Ÿn xµy dúng ½õéng s°t, ½o­n TP Hã ChÏMinh-Nha Trang, ½õéng s°t cao tâc TP Hã ChÏMinh-C·n Thç v¡ ½õéng s°t "Nam Hã Tµy-NgàcKhŸnh-LŸng-Ho¡ L­c", dú Ÿn lºp quy ho­ch phŸttriÌn lõu vúc Hãng H¡.

‡Ýn b¸y kinh tÆ giîp cho HŸn Th¡nh tŸch H¡Næi ra khÞi mâi quan hÎ tÖnh nghØa quâc tÆ vá s¨nvèi B°c H¡n. N¯m 2004, ViÎt Nam cho ph¾p 468ngõéi tÙ n­n B°c H¡n ½ang ¸n trî trong cŸc TÝa ½­isö ngo­i quâc ½õìc h¬ng H¡ng kháng Nam H¡nbâc ½i HŸn Th¡nh khiÆn cho BÖnh Nhõëng giºn dù.

Trõèc khi TTLee ½Æn H¡ Næi, Nh¡ nõèc cæng s¨nViÎt Nam cñng ½¬ ½Ì cho 9 ngõéi tÙ n­n B°c H¡n½ang t­m trî trong sö quŸn ‡an M­ch t÷ 24 thŸng9 ½õìc ½i HŸn Th¡nh.

H¡ Næi búc bæi vÖ trong Dú luºt cða Bæ CúuchiÆn Binh Nam H¡n viÆt vË nguyÅn nhµn thamchiÆn t­i ViÎt Nam Cæng HÝa "½¬ ½Üng gÜp choviÎc gÖn giù hÝa bÖnh thÆ gièi".

‡­i sö ViÎt Nam t­i HŸn Th¡nh, Ph­m TiÆnVµn, nÜi vèi bŸo chÏ sê t­i "Chîng tái biÆt NamH¡n tham chiÆn v¡ gµy khä ½au cho dµn ViÎt Nam.Hy vàng khi ½Æn H¡ Næi, TTLee sÁ ½ð can ½¨m nhÖnth²ng v¡o hºu qu¨ chiÆn tranh".

Nhõng, TuyÅn bâ chung kháng ½Ë cºp ½Æn vòtham chiÆn m¡ ch× ðng hæ má hÖnh ½¡m phŸn 6bÅn, thúc hiÎn phi-h­t-nhµn trÅn bŸn ½¨o TriËuTiÅn, thi h¡nh nghiÅm ch×nh NghÙ quyÆt tr÷ng ph­tB°c H¡n cða LiÅn HiÎp Quâc (phï hìp vèi quan½iÌm cða HŸn Th¡nh).

ViÎt Nam c·n tiËn, kþ thuºt cða Nam H¡n,nhõng kháng muân Ÿp dòng nhùng kinh nghiÎmt÷ng ½õa mæt quâc gia ngh¿o ½Üi nh¶t thÆ gièi, Ïtt¡i nguyÅn thiÅn nhiÅn trê th¡nh gi¡u cÜ v¡ phŸttriÌn v¡o h¡ng tiÅn tiÆn trÅn thÆ gièi.

Lìi töc bÖnh quµn cða dµn Nam H¡n ch× cÜ 100USD v¡o n¯m 1963 ½¬ lÅn 10,000 v¡o 1995, gianhºp Tä chöc Hìp tŸc PhŸt triÌn Kinh tÆ (OECD)n¯m 1996, m¡ lìi töc ½¬ lÅn 19,000.

Trong bâi c¨nh hÝa bÖnh suât 32 n¯m, lìi töcbÖnh quµn cða dµn ViÎt Nam ch× ½õìc 800 USDv¡o n¯m 2007 so vèi tÖnh tr­ng Nam H¡n bÙ ½e dàachiÆn tranh t÷ B°c H¡n v¡ sú ½ãn trî thõéng trúccða 40,000 binh sØ Mþ.

PhÏa ViÎt Nam mong muân Nam H¡n chia sÀkinh nghiÎm phŸt triÌn, xµy dúng chiÆn lõìc kinhdoanh, xµy dúng thõçng hiÎu, thiÆt kÆ, ½¡o t­onhµn lúc trong ng¡nh cáng nghiÎp dÎt may, dagi¡y.

NËn kinh tÆ Nam H¡n phŸt triÌn nhanh chÜng,bËn vùng kháng ch× nhé c¨i tä duy nh¶t trong lØnhvúc kinh tÆ. CŸc c¨i cŸch chÏnh trÙ triÎt ½Ì t÷ chÆ½æ ½æc t¡i quµn phiÎt cða cŸc thºp niÅn 1960 v¡

ThŸng 11, 2009 Trang 21

1970 sang thÌ chÆ dµn ch𠽬 trê th¡nh ½æng lúcthîc ½¸y viÎc c¨i thiÎn trong cŸc lØnh vúc khŸc t­iNam H¡n.

ThÌ chÆ dµn ch𠽬 ½õa Nam H¡n hæi nhºp to¡ndiÎn v¡o thÆ gièi v¯n minh cða nhµn lo­i l¡m chox¬ hæi phŸt triÌn h¡i hÝa. NËn chÏnh trÙ phi-û-thöc-hÎ tán tràng v¡ cä vñ quyËn tú do tõ tõêng ½¬ gi¨iphÜng n¯ng lúc vá tºn cða måi con ngõéi ½Ì giîphà sŸng t­o ra mài hÖnh thöc phòc vò cho x¬ hæiv¡ nhµn qu·n. Nhµn lúc trê th¡nh nguãn nguyÅnliÎu vá tºn trong viÎc cung c¶p sinh lúc cho guãngmŸy quâc gia, x¬ hæi.

NhiËu chuyÅn gia quâc tÆ ½¬ khuyÆn cŸo ViÎtNam nÅn hàc kinh nghiÎm phŸt triÌn cða NamH¡n. Nhõng, Nh¡ nõèc cæng s¨n l­i Ÿp dòng máhÖnh Trung Quâc "cêi mê kinh tÆ, siÆt ch´t chÏnhtrÙ".

Th¶t b­i cða má hÖnh tºp ½o¡n kinh tÆ ½æcquyËn chaebol cða Nam H¡n ½¬ ½õìc gièi chuyÅngia quâc tÆ nghiÅn cöu tõéng tºn, nhõng ViÎt Namnh¶t quyÆt biÆn nhùng ‡­i cáng ty quâc doanhth¡nh cŸc Tºp ½o¡n Kinh tÆ. Khu vúc quâc doanhchiÆm lØnh h·u hÆt phõçng tiÎn kinh doanh tât nh¶ttrong x¬ hæi m¡ cö nì nhõ Chîa Chäm. Ngµn khâquâc gia dõ ½õìc ½ãng n¡o l­i ½ä v¡o nhùng chiÆc"hâ ½en" b±ng tiËn tiÆt kiÎm cða ½­i ½a sâ dµnchîng.

ThiÆu lúc lõìng ½âi lºp chÏnh trÙ ½Ì h­n chÆ l­mquyËn, c­nh tranh vË ½õéng lâi, chÏnh sŸch nÅn thÌchÆ ½æc t¡i ½¨ng trÙ l­i biÆn th¡nh cáng an trÙ.

Ch²ng cÜ ho´c h­n chÆ tâi ½a tú do tõ tõêng l¡mcho ViÎt Nam m¶t ½i mæt tiÌm lúc vá tºn cða dµntæc.

T­i DiÍn ½¡n PhŸt triÌn kinh tÆ ViÎt-H¡n hám21/10/09, TTLee nÜi "Nam H¡n chµn th¡nh muân½ãng h¡nh phŸt triÌn vèi ViÎt Nam, sú phŸt triÌncða quû quâc cñng l¡ sú phãn thÙnh cða ½¶t nõèctái".

‡ãng h¡nh "chð tè" ho´c "b±ng hùu" tïy thuæcv¡o sú th¸m th¶u v¡ cŸch öng dòng kinh nghiÎmcða ½âi tŸc chiÆn lõìc.

M…Y V…N ‡ËN‰N TH‚O LUºN

Lû ChŸnh ‡­o

M¶y sâ g·n ½µy, t­p chÏ Ngõéi Dµn bÙ chÅtrŸch, v¡ BPT nÅu ra mæt sâ v¶n ½Ë c·n th¨o luºn,t× nhõ:

1. ‡¯ng cŸc b¡i phÅ phŸn cŸc chÏnh thÌ cænghÝa cÜ l¡m thiÎt cho chÏnh nghØa quâc gia kháng?

2. Trong hai cuæc chiÆn 1945-54 v¡ 1960-75,cÜ chuyÎn dµn chîng nam b°c “kháng hË, khángmuân, vÖ ch²ng ½´ng ½÷ng, vÖ tú vÎ m¡ kháng vÖ(hay kháng cÜ) û thöc (b¨n thµn chõa bÙ thiÎt h­i)trong viÎc tham gia cuæc chiÆn, vÖ bÙ b°t buæc, nÅntrong thúc tÆ cÜ hiÎn tõìng trân quµn dÙch, tÖm màicŸch miÍn dÙch” ch¯ng?

3. Ngõìc l­i, t­i sao cÜ nhiËu ngõéi tÖnh nguyÎnnhºp ngñ, c·m sîng chiÆn ½¶u ½Æn phît chÜt (êMiËn Nam) trong khi nhiËu ngõéi l¬nh ½­o thŸoch­y?

4. CÜ nÅn cä vß hay lo­i bÞ mæt sâ quan ½iÌmkháng v÷a tai v÷a m°t nhiËu thµn hùu/½æc gi¨kháng?

5. �ng NguyÍn ‡Önh Hãng cÜ ½çn gi¨n hÜacuæc chiÆn phöc t­p, ½±ng dai v¡ ½¹m mŸu th¡nhmæt cuæc chiÆn ðy nhiÎm ½Ì tiÎn ½õa ½Æn mæt kÆtluºn ch°c nÙch l¡ dµn hai miËn bÙ cõëng ¾p ch¾mgiÆt l¹n nhau kháng (chî thÏch cða Ngõéi Dµn êb¡i “Sø ViÎt Cºn V¡ HiÎn ‡­i”, sâ 230)?

‡îng ra nhùng v¶n ½Ë n¡y cñng kháng mèi mÀgÖ, m¡ ½¬ ½õìc ½Ë cºp ½µy ½Ü khŸ nhiËu. CÜ ½iËukháng ½öng h²n th¡nh mæt ½Ë t¡i ½Ì cïng th¨o

Trang 22 Ngõéi Dµn Sâ 231

luºn m¡ thái. M¡ thúc cñng c·n nÅu riÅng h·u,may ra, cÜ thÌ th¶u ½Ÿo ½Ì hiÌu vË quŸ khö, nhÖnvË tõçng lai.

Tái hi vàng l¡ l·n lõìt nÜi lÅn ½õìc cŸi nhÖn cðamæt thõéng dµn. DØ nhiÅn nÜ ch× l¡ û nghØ cða cŸnhµn tái, ½îng sai tïy ngõéi ½àc, mong ½õìc ch×giŸo vË m´t sai (h²n l¡ nhiËu), ho´c m´t ½îng (nÆucÜ), thÖ l¡ v­n h­nh.

PhÅ PhŸn CŸc ChÏnh ThÌ Cæng HÝa‡îng ra thÖ mài sú ½¬ qua rãi. Khen chÅ cñng

ch²ng vèt vŸt ½õìc gÖ. Tuy nhiÅn, khen thÖ cŸcchÏnh thÌ ½Ü cñng ch²ng sâng dºy näi. Nhõng chÅthÖ con em, may ra, nhÖn th¶y nhùng nhõìc ½iÌm½Ì m¡ n¾ trŸnh, ½Ë phÝng.

1. Cµu hÞi Ït nhiËu ½¬ ngò û kháng nÅn phÅphŸn. B±ng kháng thÖ ½¬ m´c thiÅn h­ khen chÅ.Nhõng ½ãng théi h²n cñng ½¬ ½ãng û vèi mæt sâtŸc gi¨ g·n ½µy phµn tŸch r¡nh m­ch chð nghØa,chÆ ½æ, chÏnh thÌ, nh¡ nõèc vèi quâc gia dµn tæc.CÜ nghØa l¡ phÅ phŸn chÏnh thÌ kháng ph¨i l¡ phÅphŸn tä quâc dµn tæc (dØ nhiÅn kháng ai c¶m phÅphŸn quâc gia dµn tæc, nhõng ½Ü l¡ mæt chuyÎnkhŸc).

Vºy thÖ cŸc chÏnh thÌ cæng hÝa l¡ gÖ?Gi¨n dÙ l¡ hai chÏnh thÌ thiÆt lºp dõèi quyËn

áng DiÎm v¡ áng ThiÎu. C¨ hai ½Ëu cÜ hÖnh thöcdµn chð: dµn b·u quâc hæi (lºp phŸp), chŸnh phÜtäng thâng (h¡nh phŸp) cÝn tõ phŸp do h¡nh phŸpch× ½Ùnh. Nhõng thúc ch¶t l¡ b·u gian. H¡nh phŸpn°m hÆt quyËn. NÅn dµn gài h¡nh phŸp l¡ gia ½ÖnhtrÙ, tºp ½o¡n (cai ½æi) trÙ; lºp phŸp, tõ phŸp l¡ gianá. T¶t nhiÅn cñng cÜ nhiËu ngõéi (kháng thuæcv¡o 2 chÏnh thÌ cæng hÝa) làt ½õìc v¡o lºp phŸp,tõ phŸp, h¡nh phŸp, quµn ½æi nhõng h²n quyËn h­ncñng ch²ng ½õìc bao nhiÅu nÅn cñng ch²ng thúchiÎn ½õìc gÖ nhiËu, ½Ì thay ½äi b¨n ch¶t chÆ ½æ.

NÆu ½îng nhõ vºy thÖ phÅ phŸn chÏnh thÌ cænghÝa cÜ ¯n thua gÖ ½Æn chÏnh nghØa quâc gia. TrŸil­i cÜ lìi cho quâc gia dµn tæc l¡ sÁ kháng làt v¡onhùng sai ph­m m¡ cŸc chÏnh thÌ ½Ü m°c ph¨i.�ng cha mÖnh gài l¡ thanh lû mán hæ. Trong nh¡

kháng ra hãn, ½âi ½Ÿp sao ½õìc vèi kÀ thï?Vºy thÖ ch²ng nhùng nÅn m¡ cÝn l¡ c·n phÅ

phŸn thºt nhiËu l¡ ½¡ng khŸc. MiÍn l¡ câ g°ngkhŸch quan, vá tõ. ‡÷ng khen cŸi kiÌu cŸc áng b¡C·n Lao Nhµn VÙ, chÅ cŸi kiÌu cŸc áng b¡ …nQuang quŸ khÏch m¡ thái.

DØ nhiÅn léi phÅ phŸn v¹n l¡m cŸc vÙ liÅn quanmºt thiÆt ½Æn cŸc chÏnh thÌ ½Ü ngöa ngŸy. NhõngcÜ ¯n cÜ chÙu. ThÆ thái. Chö ngay quÏ vÙ ½Ü bångnay trê nÅn cÜ thiÎn chÏ thÖ cñng l¡m gÖ cÝn théigian, kh¨ n¯ng ½Ì ½Üng gÜp nùa m¡ nÜi chuyÎn lìih­i.

V÷a ½µy tái ½àc ½µu ½Ü mæt tŸc gi¨ ½õa ra mætthÏ dò khŸ hay ho, ½­i khŸi: Nh¡ mÖnh bÙ lñ lõumanh cõèp m¶t rãi phÜng uÆ lung tung. MÖnhmuân khÏch lÎ con em chiÆm l­i ½Ì tu bä cho s­chsÁ ng¯n n°p, nhõng hiÎn nçi mÖnh ½ang ê cñng bËbæn dç dŸy, kháng chÙu qu¾t dàn s°p xÆp thÖ conem n¡o nghe léi.

2. Cµu hÞi n¡y khŸ r°c râi. R°c râi vÖ möc ½æcða nÜ, nhõ Ngõéi Dµn kÅ khai liÅn miÅn.

Trõèc hÆt l¡ cuæc chiÆn 1945-54. NÜ l¡ cuæcchiÆn gÖ? Cuæc chiÆn châng PhŸp tŸi chiÆm, gi¡nh½æc lºp? Cuæc chiÆn cæng s¨n ½uäi thúc dµn(PhŸp) ½Ì th·n phòc quâc tÆ cæng s¨n?

- � MiËn Nam, t÷ thŸng ChÏn 1945, m¶y thŸng½·u, Nam Bæ KhŸng ChiÆn l¡ cuæc chiÆn gi¡nh½æc lºp. Cuâi n¯m 1945, NguyÍn BÖnh, do HCMcø t÷ b°c v¡o, l¡ chuyÌn sang chuyÎn cæng s¨nhÜa. CŸc th¡nh ph·n khŸng chiÆn bÜ buæc ph¨i bÞvË châng cæng... vèi PhŸp.

- � MiËn B°c, t÷ thŸng TŸm 1945 ½Æn thŸngTŸm 1946, cŸc ½¨ng phŸi quâc gia lºp khu chiÆn,trõèc châng cæng sau châng PhŸp/châng cæng, rãithua, rît sang T¡u. T÷ 19 thŸng Ch­p 1946, cŸcthanh niÅn châng PhŸp dõèi sú l¬nh ½­o cða cængs¨n. T÷ 1950 ½Æn 1954, cæng s¨n thanh làc, ½¶u tâ;ai ½·u h¡ng, thÖ gia nhºp d¨ng; ai kháng, thÖ trânvË khu “quâc gia” do PhŸp kiÌm soŸt.

Vºy nÜi dµn chîng “kháng hË” tham gia h²n l¡kháng ½îng. M¡ ch°c cñng ch²ng ai kh²ng ½Ùnh½iËu n¡y. CÜ lÁ ½iËu nhùng ngõéi cÜ û tõêng “½çn

ThŸng 11, 2009 Trang 23

gi¨n hÜa cuæc chiÆn ViÎt Nam l¡ chiÆn tranh ðynhiÎm” muân nÜi l¡ dµn chîng kháng hË tÏch còc,tÖnh nguyÎn tham gia. Khi dµn chîng tham gia thÖdo nhùng ½æng lúc sau:

- Ngõéi biÆt rß vË cæng s¨n thÖ “kháng muân”tham gia. L­i cÜ ngõéi biÆt vË cæng s¨n nhõngkháng biÆt rß r¡ng thÖ v¹n tham gia. VÖ cho r±ngdï sao hà cñng l¡ ngõéi ViÎt v¡ cñng ½Ÿnh PhŸp.

- Tham gia “ch²ng ½´ng ½÷ng”, vÖ sâng ê vïngcæng s¨n, kháng ½Ÿnh PhŸp thÖ bÙ gŸn l¡ ché PhŸp½Æn t¨o thanh ½Ì l¡m ViÎt gian.

- NÅn “vÖ tú vΔ (m¡ kháng vÖ û thöc), ½ŸnhPhŸp ½Ì b¨o vÎ ½ãng b¡o, xÜm l¡ng.

- CÝn ½¬ û thöc, thÖ th¶u hiÌu tÖnh tr­ng trÅn ½edõèi bîa, theo cæng s¨n l¡ trê th¡nh sîc vºt, ph¨nbæi tä quâc, ½ãng b¡o; theo PhŸp l¡ ½iËu kháng thÌch¶p nhºn. NÅn nÆu “b¨n thµn chõa bÙ thiÎt h­i”thÖ... trïm ch¯n.

- “VÖ bÙ b°t buæc”: nh¡ nõèc cæng s¨n tuyÌn(b°t) lÏnh, tuyÌn (b°t) dµn cáng, ch­y ½µu chothoŸt, ½¡nh ph¨i... xung phong.

CÝn t÷ 1960 ½Æn 1975 cñng tõçng tú.3. � MiËn B°c, chÆ ½æ hæ kh¸u g°t gao, kháng

th·n thÆ khÜ (nÆu kháng nÜi l¡ kháng thÌ) trântrŸnh, liÅn lòy ½Æn thµn nhµn. TrŸi l­i nhºp ngñ½õìc tõçng ½âi ¯n no, m´c ¶m hçn ngo¡i ½éi. ChÆt½¬ ½¡nh, sâng sÜt cÜ cç ngoi khÞi kiÆp l÷ng ch÷ngph¨n ½æng.

� MiËn Nam tõçng ½âi kiÌm soŸt lÞng lÀo,nhiËu tú do hon, bèt ½Üi rŸch. Nhõng cñng khÜtrŸnh. Ban ng¡y thuæc nh¡ nõèc cæng hÝa. Ban½Åm thuæc nh¡ nõèc cæng s¨n.

Mòc ½Ïch cða biÎn phŸp b°t lÏnh cða c¨ hai bÅnkháng khŸc nhau bao nhiÅu, tuy thi h¡nh v¡ hÖnhph­t cÜ khŸc nhau nhiËu. Kháng “nghØa vò quµnsú” thÖ cñng “trÖnh diÎn nhºp ngñ”. KhŸc nhiËu l¡thŸi ½æ dµn chîng. NghØa vò quµn sú thÖ nhiËuph·n ½õìc ê g·n nh¡. TrÖnh diÎn nhºp ngñ thÖ chõabiÆt lang b­t ½Æn ½µu. NÅn cÜ tÖnh tr­ng trân quµndÙch, tÖm cŸch miÍn dÙch. Trân kháng ½õìc, miÍnkháng näi thÖ tÖnh nguyÎn quŸch, ho´c ½Ì ½õìcg·n nh¡, ho´c ½Ì ½õìc chàn lúa binh chðng. T¶t

nhiÅn cñng cÜ ngõéi nhºp ngñ ho¡n to¡n vèi ûthöc châng cæng, do mæt cç duyÅn n¡o ½Ü, haychàn lúa quµn sú l¡m sú nghiÎp.

Dï do ½æng lúc n¡o, thÖ khi ½¬ gia nhºp h¡ngngñ, do hàc tºp, do hu¶n luyÎn, do tÖnh ½ãng ½æi,do danh dú binh chðng, ½çn vÙ, do b¨n n¯ng tú vÎ,ngõéi ta ph·n lèn trê th¡nh chiÆn sØ h¡o hïng. H²nnhiÅn cñng kháng thÌ châi bÞ mæt sâ h¿n ½èn.Nh¶t l¡ trong ½Ÿm nhùng kÀ nhiËu quyËn lìi.

4. NhiËu (thµn hùu/½æc gi¨) l¡ bao nhiÅu? L¶ygÖ ½Ì ½o lõéng? NÆu ch× c¯n cö v¡o thõ t÷ cða mætsâ ½æc gi¨ ph¡n n¡n (chung chung hay Ït chi tiÆt còthÌ), cÝn bao nhiÅu thõ khen ngìi (cñng chungchung, Ït chi tiÆt) thÖ ph¨i nghØ sao?

ThiÆt nghØ v¶n ½Ë gÖ x¾t ra cÜ lìi cho cáng cuæcphòc hõng ½¶t nõèc thÖ ½Ëu nÅn cä vß ½¬ ½¡nh,nhõng ngay c¨ nhùng ½iËu kháng Åm tai mŸt m°tcñng ch²ng cÜ gÖ ph¨i lo­i bÞ.

Cö nhÖn l­i lÙch sø thÖ biÆt. Phong kiÆn chuyÅnchÆ t¶t kháng thÏch nghe b¡n vË dµn chð. Tán giŸocuãng tÏn t¶t kháng thÏch nghe vË khoa hàc. NÆutrõèc kia cŸc bºc tiËn bâi cða chîng ta lo­i bÞ cŸccáng trÖnh cða Montesquieu, Voltaire, cða Bruno,Copernicus thÖ ng¡y nay v¯n minh con ngõéi rasao?

5. VË cŸi chî thÏch cða Ngõéi Dµn, tái th¶ythúc ra l¡ mæt sú ph¨n bŸc khŸ chi tiÆt. Do ½Ü, táinghØ r±ng tŸc gi¨ NguyÍn ‡Önh Hãng c·n cÜ léigi¨i tÞa.

DØ nhiÅn, måi ngõéi ½àc ½Ëu cÜ mæt nhºn thöcvË ½îng sai cða b¡i viÆt. Nhõng mæt khi ½¬ cÜchuyÎn ph¨n bŸc thÖ ½õçng nhiÅn ngõéi ½àc ½Ëumuân chÏnh tŸc gi¨ lÅn tiÆng vË ½iËu viÆt lŸch cðamÖnh. V¡ thiÆt tõêng tŸc gi¨ NguyÍn ‡Önh Hãngvui lÝng l¡m chuyÎn n¡y.

Trang 24 Ngõéi Dµn Sâ 231

B…T H­NHthua trÏ TH…T ‡�C

Thi Sçn

Theo tin cŸc bŸo H¨i Vµn sâ 863 ng¡y 7-12.10.2009 v¡ Viet News sâ 186 ng¡y 9.10.2009,sõ Nh¶t H­nh ½em 400 t¯ng sinh L¡ng Mai (Rïa)vË tu ê chïa BŸt NhŸo cða sõ ‡öc Nghi, l­i bÞ b­ctriÎu ½á tu bä chïa khiÆn lÝng tham näi dºy, ‡öcNghi th¡nh Kh¨ Nghi/Th¶t ‡öc, Nh¶t H­nh th¡nhB¶t H­nh.

Sõ Kh¨ Nghi giê m´t, dúa thÆ chÏnh quyËnCSVN v¡ GiŸo Hæi Bòt GiŸo quâc doanh, ½Ýi l­ichïa, ½uäi cŸc t¯ng sinh ½i b±ng mài cŸch, kÌ c¨thuÅ du ½¬ng chøi bèi, h¡nh hung, thºm chÏ ¯n c°pc¨ ½ã lÜt cða cŸc ni cá t­i cõ xŸ Phõìng VØ!

TÖnh hÖnh "böc xîc" ½Æn ½æ cÜ t¯ng sinh ½Ýi"hy sinh vÖ ½­o phŸp" (nghØa l¡, nhõ b¡ Ngá ‡ÖnhNhu nÜi, ½Ýi tú barbecue), nhõng vá Ïch. Ng¡yChð nhºt 27.9.2009, t¶t c¨ ½¡nh ph¨i cuân gÜivËnõçng nŸu t­i chïa Phõèc HuÎ cða thõìng tàaThÏch ThŸi Thuºn ê B¨o Læc. Cáng An v¡ du ½¬ngtheo sŸt nît chøi bèi, phŸ phŸch. Mæt sâ, nh¶t l¡nù tu, cÜ lÁ thiÆu qu·n Ÿo lÜt, ½¬ ph¨i bÞ vË nh¡,½õìc Cáng An õu Ÿi hæ tâng ra tºn bÆn xe. CÝn l­i½æ ngÜt 300, c¨ trai c¨ gŸi, mæt sâ ½ang bÙ c¨ml­nh do d·m sõçng gi¬i giÜ m¶y ng¡y mõa b¬o, t¶tc¨ Ÿo qu·n ½ã ½­c ê tu viÎn BŸt NhŸo bÙ thu hÆtrãi, v¡ hiÎn nay måi ngõéi ch× cÝn cÜ mæt bæ ½ã,thºm chÏ cÜ ngõéi ½ã bÙ rŸch hÆt kháng cÜ gÖ chethµn. C¨nh ½em con bÞ chì sao m¡ th¨m thÆ!

SŸng thö tõ, quanh chïa ½·y truyËn ½çn, nÅu½Ïch danh cŸc th·y ViÅn Thanh, Minh NghØa v¡ThŸi Thuºn l¡ bŸn chïa cho T¡u (vÖ sõ cÜ gâcT¡u), kháng mau mau ½uäi hÆt t¯ng sinh ½i thÖ sÁ

l¬nh hºu qu¨.Tr¨ léi phÞng v¶n cða ‡¡i Ÿ Chµu Tú Do,

TT ThÏch ViÅn Th¡nh ê ‡¡ L­t phŸt biÌu: "CŸin¡y ch°c l¡ cÜ ch× ½­o cða cŸc nçi (thÖ) hà mèi dŸml¡m. Chîng tái cñng ½¬ ½Æn g´p th·y ThŸi Thuºn,½æng viÅn Th·y câ g°ng giîp ½ë cŸc t¯ng thµntrong théi gian ½Ì ché Trung œçng GiŸo Hæi v¡ cŸcc¶p gi¨i quyÆt nhõ thÆ n¡o". Ché ½õìc m­ thÖ mŸ½¬ sõng. M¡ m­ bao gié mèi cÜ hay ch²ng bao giéc¨.

Sõ Nh¶t H­nh thÖ v¹n bÖnh chµn nhõ v­i, ¶mcîng trong LÝng Mai Rïa. Nhõng "im l´ng l¡v¡ng" m¬i cñng b¶t tiÎn, e chîng chøi, nh¶t l¡ sõl­i quen lèn, ch× c·n nÜi mæt tiÆng l¡ xong ngay,½Æn chð tÙch nõèc m¡ cÝn ph¨i ½Ün rõèc tràng thÌkhi ng¡i vË nõèc thŸng 5.2007 v¡ bâc thçm:"ThiËn sõ ThÏch Nh¶t H­nh v¡ ‡o¡n t¯ng thµnL¡ng Mai ½¬ cÜ nhùng ½Üng gÜp tÏch cúc v¡o ho­t½æng tán giŸo ê VN". Ng¡y 30.9.2009, dõèi bîthiÎu cñ NguyÍn Lang, sõ gøi thõ ngÞ cho ‘½ãngchÙ NguyÍn Minh TriÎt’ (½àc theo giàng HuÆ) yÅuc·u ½ãng chÏ TriÎt (tiÅu) thiÅn thð (ng¡n qu¨ ½¶mc¨nh sŸt), thiÅn nh¬n (ng¡n con m°t cáng an chÖmnäi) phŸt (manh) tµm cöu khä cöu n­n, can thiÎpcho 400 t¯ng sinh ½õìc yÅn än l¡m ¯n, ¡ quÅn, yÅnän tu h¡nh ½°c ½­o nhõ sõ, ½Ì trong tõçng lai sÁcÜ thÅm 400 (l¡ng) mai rïa v¡ 400 (cŸi) chçnkháng, ch²ng l¡ ½iËu hay l°m ru?

Trong thõ, sõ kÌ cáng: "Ng¡y xõa, trong CŸchM­ng châng PhŸp, h¡ng ng¡n chiÆn sØ cŸch m­ng½¬ t÷ng tèi ¸n nŸu t­i chïa v¡ cŸc th·y cŸc cá luánluán tÖm mài cŸch ½Ì ½ïm bàc v¡ che chê". ‡¶ynh¾, chÏnh mãm sõ nÜi ra, ch²ng ai vu khâng chosõ! Sang théi kü ½Ÿnh cho Mþ cît Ngòy nh¡o cñngthÆ chö gÖ? Cáng lao che chê ‘cŸch m­ng’ ¶y cðasõ v¡ cá, CSVN cÜ thÌ quÅn nhõng ½ãng b¡ochâng cæng sÁ kháng bao gié quÅn!

Ng·n ¶y tuäi ½·u, sõ cÝn d­i thÆ, tin v¡o µnnghØa cæng s¨n. ‡·u thõ, sõ viÆt, "Tái kháng biÆthiÎn gié Chð TÙch ½ang ê ½µu nÅn nhé m­ng PhïSa gøi mæt b¨n thõ n¡y ½Æn Chð TÙch" ½Ì thanhminh t­i sao l­i ph¨i gøi thõ ngÞ ½Ì mŸch cho c¨

ThŸng 11, 2009 Trang 25

b¡n dµn thiÅn h­ ½Ëu biÆt cŸi lõu manh cða chÆ ½æhiÎn h¡nh. LÁ n¡o sõ kháng biÆt l¡ chð tÙch nõèct¶t ph¨i cÜ c¨ mæt v¯n phÝng gi¨i quyÆt mài viÎcdµn chîng trÖnh lÅn hay khiÆu oan, chö kháng lÁ½Æn vò ½i tÖm l­i m¶y cŸi qu·n Ÿo lÜt cho cŸc ni sõcñng b°t chð tÙch ½Ïch thµn l¡m hay sao?

Sõ l­i cÝn nhºn ½Ùnh: "CŸc vÙ c¨nh sŸt v¡ cángan n¡y ch°c h²n kháng ph¨i l¡ con chŸu cða CŸchM­ng". Tréi Bòt quý th·n çi! Ch°c sõ m¨i miÆtng¡y ½Åm nghiÅn cöu sŸch Chçn Kháng nÅn mÅmuæi ½Æn thÆ. Con l­c ½¡ vïi ½·u v¡o cŸt ½Ì khÞiph¨i nhÖn th¶y sú thºt phñ ph¡ng, cÝn sõ thÖ vïi½·u v¡o ½µu m¡ cÜ m°t cñng nhõ... kháng, nÅnkháng biÆt r±ng con chŸu CŸch M­ng ½Ëu thÆ c¨hay sao?

KÌ cáng, bâc thçm CŸch M­ng ch²ng ¯n thuagÖ. Hai ng¡y sau, sõ xoay ra tŸn t×nh "nhµn sØ v¡trÏ thöc trong v¡ ngo¡i nõèc": "Qua 14 thŸng thøthŸch trõèc b­o ½æng v¡ ½e dàa, hà ½¬ can trõéng½öng vùng, kháng n¨n chÏ, kháng sì h¬i, kháng oŸnthï, kháng b­o ½æng, v¡ v¹n giù ½õìc niËm tin nçicon ½õéng hà ½i v¡ v¡o nhùng giŸ trÙ tinh th·n cða½¶t nõèc... LÅn tiÆng b¨o vÎ cho hà kháng ph¨i l¡quû liÎt vÙ yÌm trì cho mæt tán giŸo l¡ Phºt giŸo[KÖa sõ! Bòt giŸo chö!] m¡ quû vÙ che chê chonhùng m·m non xanh tât cða tõçng lai kháng bÙgi¹m nŸt bêi b­o h¡nh". Sõ nÜi ph¨i nhõ c°t, ½Æncð c¨i nghe cñng ½õìc. Ph¨i cŸi, t­i sao bao nhiÅutrõéng hìp c·n "b¨o vÎ nhùng giŸ trÙ tinh th·n (v¡vºt ch¶t) cða ½¶t nõèc" khŸc cÝn th¨m thõçng hçnnhõng sõ trõèc nay v¹n cµm nhõ thÜc? Dµn oankhiÆu kiÎn, lao cáng bÙ bÜc læt, h¡nh h­, ½¡n b¡ trÀcon bÙ bŸn ra nõèc ngo¡i l¡m ná lÎ tÖnh dòc, cŸcnh¡ tranh ½¶u vÖ dµn chð nhµn quyËn, vÖ b¨o vÎ täquâc châng gi´c T¡u bÙ b°t bè, tï ½·y, sao sõkháng lÅn tiÆng ½i? MiÎng lõëi sõ ½Ì l¡m gÖ? LiÅms× sõ ½Ì ½µu? Bi trÏ dñng sõ ½Ì ½µu? Hay t¶t c¨nhùng gÖ sõ thuyÆt, h¡nh v¡ tõ duy ½Ëu l¡ ChçnKháng?

Tuy sõ nhõ thÆ m¡ v¹n ½áng khŸch. CÜ thÌkhŸch ½Æn vèi th·y vÖ th·y cÜ phŸp mán thÏch hìpvèi quû vÙ ¶y. Nhùng ½iËu tái nÜi trÅn ½µy cÜ thÌ

l¡m phºt û quû vÙ. Tái xin quû vÙ phµn biÎt phŸpmán v¡ thµn thÆ cða sõ. � ½µy, tái kháng phÅ bÖnhphŸp mán hay tán giŸo. Xin hiÌu cho l¡ tái ch× b¡nvË tõ cŸch cða sõ m¡ thái!

Léi b­t:Sau khi tái viÆt xong b¡i trÅn ½µy l­i ½õìc ngõéi

thµn gøi cho b¡i "ThiËn sõ Nh¶t H­nh dõèi m°ttiÆp thÙ" cða tŸc gi¨ Phillip Ho¡ng ½¯ng trÅnExryu-ww-vannghe@yahoogroups.com, cðanhÜm cúu du sinh VN t­i Nhºt. TŸc gi¨ l¡ chuyÅnviÅn tiÆp thÙ nÅn phµn tÏch "thð thuºt tiÆp thÙ cða tsNh¶t H­nh" mæt cŸch ½æc ½Ÿo, khoa hàc v¡ khŸchquan. TiÆc r±ng tái kháng liÅn l­c ½õìc vèi tŸc gi¨nÅn kháng xin ½õìc ph¾p phä biÆn to¡n v¯n b¡icða áng.

Vºy vèi lÝng chµn th¡nh ½a t­ tŸc gi¨, tái xinm­n ph¾p tÜm t°t ph·n trÖnh b·y cða áng PhillipHo¡ng:

1/ Mæt nh¬n hiÎu muân ½´c s°c hçn ngõéithõéng ph¨i chöa ½úng mæt yÆu tâ "lºp dÙ" n¡o ½Ü,dï næi dung cÜ thÌ r¶t cñ. Mæt v¡i thð thuºt t­omæt nh¬n hiÎu cða Ts Nh¶t H­nh: Bòt, L¡ng Mai,mán phŸi TiÆp HiÎn, Im l´ng s¶m s¾t, chîng tacïng mæt thÌ, cho mæt ½æi ngñ t¯ng ni m´c ½ãngphòc c¡ sa, ½æi nÜn lŸ nhõ mæt ½o¡n... xiÎc,... cŸc½ãng nghiÎp cða chîng tái kháng ng­i gài ½Ü l¡"qu¨ng cŸo", t¶n cáng v¡o sú chî û cða ngõéikhŸc.

2/ ‡´c ½iÌm cða tiÆp thÙ ngo¡i viÎc dïng nh¬nhiÎu thõéng ph¨i dïng ½Æn mæt phõçng tiÎn truyËntháng ½Ì ½õìc nhiËu ngõéi biÆt ½Æn, tât nh¶t l¡truyËn tháng ½­i chîng, nÆu cÜ thÌ. V¡ trÅnphõçng diÎn n¡y thÖ ph¨i cáng nhºn l¡ Ts Nh¶tH­nh ½¬ dïng truyËn tháng mæt cŸch t¡i tÖnh.Kháng nÜi ½Æn nhùng cuân sŸch cða áng ½õìch¡ng triÎu ngõéi trÅn thÆ gièi tÖm ½àc m¡ Ts Nh¶tH­nh ½¬ l¡m nhiËu ½iËu ngo­n mòc trÅn bŸo chÏquâc tÆ. Xin ½õa ra v¡i vÏ dò:

- Théi chiÆn tranh ViÎt Nam, Ts Nh¶t H­nh ½¬kh¾o dïng bŸo chÏ Tµy Phõçng ½Ì trê th¡nh mætkhuán m´t trong gièi ph¨n chiÆn. Nh¬n hiÎu "hÝabÖnh" trong théi chiÆn r¶t ¯n khŸch vÖ ½õìc truyËn

Trang 26 Ngõéi Dµn Sâ 231

tháng cða c¨ hai bÅn ½¸y m­nh, mæt bÅn l¡ bŸo chÏTµy Phõçng m¡ ½a sâ l¡ ph¨n chiÆn v¡ bÅn kia l¡bæ mŸy tuyÅn truyËn cða cæng s¨n quâc tÆ ½´tchiÅu b¡i hÝa bÖnh lÅn l¡m kh¸u hiÎu sâ mæt. SúkÆt hìp giùa hai söc m­nh n¡y ½¬ ½em l­i cŸi hÝabÖnh khðng khiÆp m¡ chîng ta ½Ëu biÆt v¡o ng¡y30.4.75.

- Théi l¡n sÜng võìt biÌn tÿ n­n cæng s¨n cðangõéi ViÎt khiÆn cho lõçng tµm thÆ gièi bÙ sâc,bŸo chÏ Tµy Phõçng quay m´t 180 ½æ, ch× trÏchnh¡ c·m quyËn CSVN thºm tÎ. ‡Ü l¡ lîc Ts Nh¶tH­nh tung ra chõçng trÖnh vèt ngõéi võìt biÌn cðaáng v¡ nhé vºy áng tiÆp tòc l¡ "con cõng" cða gièitruyËn tháng quâc tÆ.

- Suât théi kü thÆ gièi lÅn Ÿn H¡ Næi vi ph­mnhµn quyËn, Ts Nh¶t H­nh ½¬ khán kh¾o khánglÅn tiÆng gÖ vË tÖnh hÖnh ViÎt Nam nùa, cho ½Ænkhi dõ luºn thÆ gièi xoay chiËu muân quan hÎ kinhtÆ vèi H¡ Næi, quay sang ðng hæ mæt chÏnh sŸchhìp tŸc v¡ tiÆp cºn vèi H¡ Næi (engagement). ‡µycñng l¡ lîc Ts Nh¶t H­nh tä chöc vË ViÎt Nam vèimæt trong nhùng chiÆn dÙch qu¨ng bŸ (promotion)½Âp m°t nh¶t m¡ truyËn tháng quâc tÆ ½õìc th¶y.Vèi hÖnh ¨nh cé qu­t mñ Ÿo, áng to b¡ lèn tiÆp ½Ünv¡ ½o¡n tïy tïng ½áng ½¨o ½ð mài quâc tÙch, ángtrê vË nhõ mæt vÙ cöu thÆ, ½Ÿp öng ½õìc õèc mçcða bŸo chÏ Mþ muân h¡n g°n v¡ l¡m gi¡u sauchiÆn tranh. L·n n¡y cñng thÆ, Ts Nh¶t H­nh l­i½õìc c¨ hai hÎ thâng truyËn tháng cða thÆ gièi l¹ncða CSVN kÆt hìp l­i ½õa nh¬n cða áng lÅn caovît.

3/ TŸc gi¨ Phillip Ho¡ng gi¨i thÏch v¡i ½iÌmtrong vò BŸt Nh¬:

- Suât trong théi gian m¶y thŸng, cŸc thiËn sinhcða áng bÙ sŸch nhiÍu t­i BŸt Nh¬, áng ½¬ khánglÅn tiÆng chÏnh thöc vèi nh¡ c·m quyËn CSVN. Sõcá Chµn Kháng lÅn truyËn tháng nÜi r±ng sê dØnh¡ c·m quyËn m­nh tay vèi cŸc thiËn sinh l¡ vÖTs Nh¶t H­nh ½¬ b¡y tÞ nhùng quan ½iÌm hå trì‡öc ‡­t Lai L­t Ma l¡m cho B°c Kinh kháng õa...‡µy l¡ mæt cŸch l¡m ½Âp nh¬n hiÎu. VÖ Ts Nh¶tH­nh bÙ mang tiÆng l¡ ½¬ giîp cho CSVN thoŸt

khÞi danh sŸch CPC cho nÅn vò b°t n­t thiËn sinhBŸt Nh¬ ½¬ l¡ cç hæi tât ½Ì søa l­i hÖnh ¨nh cðaáng: Gié ½µy áng kháng ph¨i l¡ ngõéi theo chÆ ½æ,m¡ l¡ ngõéi dŸm nÜi, dŸm lÅn tiÆng v¡ l¡ ngõéi Ÿiquâc, b±ng chöng l¡ Trung Cæng ½ang muân h­iáng...

- Sau khi vò bâ rŸp x¨y ra hám 27.9.09... áng½¬ ché thÅm 3 ng¡y trõèc khi lÅn tiÆng... vÖ mætnh¡ tiÆp thÙ t¡i ba luán luán biÆt cŸch t­o ½iËu kiÎntât nh¶t ½Ì ngõéi ta ½Ì û tèi mÖnh.

- Khi lŸ thõ cða áng gøi cho NguyÍn Minh TriÆt½õìc áng cáng bâ, áng kháng kû tÅn l¡ Nh¶t H­nhm¡ l¡ NguyÍn Lang, tŸc gi¨ sŸch "ViÎt Nam PhºtGiŸo Sø Luºn" cŸch ½µy m¶y chòc n¯m. NguyÍnLang l¡ ai thºt ra Ït ngõéi cÝn nhè, ch× ½Æn khi mæt½Î tø cða áng nh°c r±ng ½Ü l¡ nh¡ hàc gi¨ thÖ ngõéita mèi vë lÁ.

- NhÖn l­i diÍn tiÆn vò BŸt Nh¬, trÅn phõçngdiÎn tiÆp thÙ, Ts Nh¶t H­nh ½¬ l¡ ngõéi ½õìchõêng lìi lèn nh¶t. ‡âi vèi qu·n chîng L¡ng Mai,nh¬n "Nh¶t H­nh" hÖnh nhõ v¹n biÌu tõìng chotinh th·n ngãi vùng nhõ nîi cða thiËn gia; áng bµygié l­i l¡ mæt n­n nhµn oan öc ½Ÿng thõçng cðamæt chÆ ½æ ½æc ½oŸn. ‡âi vèi nhùng ngõéi tranh½¶u cho dµn chð, nh¬n "Nh¶t H­nh" tú dõng khoŸcv¡o mæt cŸi vÀ châng chÆ ½æ m¡ trõèc ½µy nÜkháng bao gié cÜ, thºm chÏ cÝn ngõìc l­i. CÝn ½âivèi ngõéi Tµy phõçng, nh¬n n¡y v¹n ½Âp ½Á khángcÜ gÖ thay ½äi bêi vÖ... ½Ü l¡ chuyÎn gi¨i quyÆt giùangõéi ViÎt vèi nhau!

- NÆu chîng ta biÆt r±ng nhùng tay cao thðqu¨ng cŸo cÜ thÌ l¡m nhùng chuyÎn l­ l¹m ½Ænnhõ thÆ n¡o ½Ì t­o uy thÆ cho nh¬n hiÎu mÖnh v¡dÖm uy thÆ cða ngõéi khŸc (trong trõéng hìp n¡y,GiŸo hæi Phºt giŸo VN Thâng nh¶t v¡ Ho¡ thõìngThÏch Qu¨ng ‡æ) thÖ chîng ta ph·n n¡o ½¬ hiÌu½õìc cŸi tinh tîy cða vò BŸt Nh¬.

ThŸng 11, 2009 Trang 27

XIN ‡œìC ‡ŒNG GŒP

Vñ Hùu TŸo

Tái cñng l¡ mæt ½æc gi¨ lµu ½éi cða Ngõéi Dµn,mæt ph·n vÖ nÜ ½´c biÎt ê chå kháng cÜ qu¨ng cŸo.

�ng Tr·n ‡­o trong b¡i “TrŸch NhiÎm v¡lõçng tri” gÜp û vèi áng ‡­i Dõçng, nhõng ch×luºn b¡n vË nhùng ½iËu liÅn quan ½Æn ViÎt Namm¡ bÞ qua nhùng ½iËu áng ‡­i Dõçng viÎn d¹nræng ra kh°p thÆ gièi.

‡àc qua thÖ cÜ vÀ hìp lû, nhõng suy cho cïngthÖ trõèc sau gÖ viÎc ½¶t nõèc cñng kháng thÌ tŸchréi vèi cŸc quâc gia liÅn hÎ.

‡Ì trŸnh nhùng låi l·m sai ph­m cða ngõéi ½itrõèc, ta nÅn v­ch ra nhùng ngæ nhºn, kÀo l­i l­cd¹n cŸc thÆ hÎ con em.

�ng ‡­i Dõçng viÆt:

a. “Trong ‡Î NhÙ ThÆ ChiÆn, quµn ½æi Mþ ho¡nto¡n ½iËu khiÌn chiÆn dÙch gi¨i phÜng Chµu „u, kÌc¨ trÅn ½¶t PhŸp. Hoa Kü cñng quyÆt ½Ùnh mài kÆho­ch quµn sú trong chiÆn tranh TriËu TiÅn.”(‘Nhùng KÀ Vá TrŸch NhiÎm V¡ ThiÆu LõçngTri’, Ngõéi Dµn 228)

ViÆt nhõ thÆ, h²n áng cÜ û nÜi r±ng cö ½Ì Mþho¡n to¡n ½iËu khiÌn, nÆu kháng l¡ ½îng thÖ cñng½¬ sao, vÖ kÆt qu¨ l¡ ½õìc nhõ Chµu „u hay NamH¡n.

T¶t nhiÅn lºp luºn n¡y cÜ cŸi ½îng. Nh¶t l¡trong trõéng hìp nõèc ta, chiÆn tranh ph·n lènthúc sú l¡ chÏnh sŸch ng¯n cæng cða Hoa Kü(Truman’s containment policy) v¡ chuyÎn tiÅu diÎtcæng s¨n cða Vatican (s°c lÎnh cða giŸo ho¡ng PiáXII). Ta cö ½Ì cho hà lo, cÝn mÖnh thÖ lo næi bæ

cho nhµn dµn cÜ cçm Ÿo, an ninh, dµn chð, tú dol¡ cæng s¨n chÆt queo. Nhõng nhõ vºy cŸc áng caith·u châng cæng cÝn ¯n cŸi gi¨i gÖ, m¡ th¡nh tÏchTTNgá ‡Önh DiÎm kháng cho Mþ mang quµn vátrê th¡nh mµu thu¹n v¡ c¡ng kháng l¡ lû do ½Ì cŸcáng c·n lao nhµn vÙ ca tòng: NÆu nÜi c·n ½Ì choMþ ½iËu khiÌn nhõng l­i h¬nh diÎn kháng cho Mþ½iËu ½æng thÖ nghØa l¡ sao?

Tái kháng rß chuyÎn ch× ½­o cuæc gi¨i phÜngChµu „u ra sao. Nhõng kh²ng ½Ùnh “quµn ½æi Mþho¡n to¡n ½iËu khiÌn” thÖ qu¨ l¡ nÜi quŸ, nÆukháng nÜi l¡ mát ph·n sai. Ngay nÜi bæ tham mõuMþ cñng ½¬ l¡ læng ngán. VÖ ch°c ch°n ½­i tõèngEisenhower cÜ chð trÖ, thÖ cñng v¹n cÜ tõèng tŸcao c¶p cða Anh, cða PhŸp b¡n b­c, quµn ½æi AnhPhŸp tham dú, chõa kÌ cŸc lúc lõìng khŸng chiÆn,du kÏch PhŸp û. Ch¨ h­n vai trÝ cða TT Churchill,tõèng Montgomery (Anh), Giraud (PhŸp),,... V¡chiÆn tranh TriËu TiÅn ch°c cñng kháng khŸc, cܽiËu vai trÝ cða tõèng tŸ, quµn ½æi Nam H¡n cÜthÌ k¾m quan tràng hçn.

b. “Gièi chÏnh trÙ gia t­i cŸc nõèc ê Chµu Ÿ cÜcïng ho¡n c¨nh bÙ trÙ nhõ ViÎt Nam ½¬ biÆt nõçngtheo xu hõèng gi¨i thúc to¡n c·u t÷ n¯m 1919, qua½Ë nghÙ vË quyËn tú quyÆt dµn tæc cða TT Hoa KüWoodrow Wilson t­i diÍn ½¡n Hæi Quâc LiÅn, nÅnch¶p nhºn hìp tŸc vèi nh¡ c·m quyËn thúc dµn ½Ìv÷a b¨o vÎ sú vÂn to¡n l¬nh thä v÷a tu·n tú xµydúng quµn ½æi v¡ bæ mŸy cai trÙ ½ð söc ½iËu khiÌnquâc gia. H·u hÆt cŸc nõèc ½¬ thu hãi ½æc lºp v¡tú chð sèm hçn bŸn ½¨o ‡áng Dõçng ½Æn 30 n¯mm¡ kháng tân quŸ nhiËu xõçng mŸu v¡ mæt ½¶tnõèc t¡n phŸ khðng khiÆp nhõ ViÎt Nam.” (B¡i ½¬d¹n trÅn)

CŸc nõèc thuæc ½Ùa Chµu Ÿ, t­m kÌ nhõ …n ‡æ,MiÆn ‡iÎn, ViÎt, MÅn, L¡o, Nam Dõçng,... thÖ ½Ëutõçng tú: bÙ thúc dµn cai trÙ, hìp tŸc vèi nh¡ nõècthúc dµn (ch²ng thÆ cñng ch²ng xong) m¡ khángph¨i nõçng theo xu hõèng gi¨i thúc to¡n c·u cðaáng Wilson. �ng ta nÜi xong rãi buáng xòi. ‡àc

Trang 28 Ngõéi Dµn Sâ 231

l­i lÙch sø sÁ rß l¡ cŸc nõèc thuæc ½Ùa cñng ch²ngxµy dúng ½õìc quµn ½æi, bæ mŸy cai trÙ trõèc khicÜ ½æc lºp.

Hà thu hãi ½æc lºp l¡ do sau thÆ chiÆn II, xu thÆthéi ½­i nÜ nhõ vºy. Thúc dµn kháng cÝn thÆ v¡lúc ½Ì giù chö chîng cñng ch²ng muân nh¨, m¡cŸc thuæc ½Ùa cñng ch²ng ½ð söc ½Ì ½uäi chîng ½i.B±ng chöng trong cuæc chiÆn ViÎt Nam l¡ CaoMiÅn v¡ L¡o t­m kÌ nhõ cÜ ½æc lºp t÷ khuya(nhõng vÖ ViÎt Nam nÅn hà bÙ v­ lµy m¡ thái, dïsao cñng kháng ½Æn nåi khân n­n b±ng), ch²ng doCao MiÅn v¡ L¡o hà khán ngoan hay t¡i ba gÖ.

c. “Quµn ½æi Mþ ½Üng ê ‡öc, Nhºt, Nam H¡nhçn nøa thÆ ký, nhõng kháng ai cÜ thÌ b¨o cŸc nõèc½Ü ch²ng cÜ chð quyËn. Quµn Mþ ch× triÎt thoŸikhÞi Cæng HÝa LiÅn Bang ‡öc sau khi hai miËnNam/B°c thâng nh¶t v¡o ½·u thºp niÅn 1990. HiÎnt­i, 40,000 quµn Mþ ½Üng ê Nhºt v¡ 38,000 Þ NamH¡n.” (B½d)

Theo tái ½àc v¡ theo dßi, kháng tŸc gi¨ n¡o cðaNgõéi Dµn châng ½âi hay ph¡n n¡n vË viÎc Mþ½Üng quµn ê ViÎt Nam. Nhõng cŸi khŸc mæt tréimæt vúc giùa cŸi ½Üng quµn cða Mþ ê cŸc nçi khŸcvèi cŸi ½Üng ê ViÎt Nam l¡ ê h¡nh sø v¡ h­nhkiÌm cða nhùng ngõéi l¬nh ½­o ViÎt Nam. ‡Ü mèichÏnh l¡ cŸi c·n nÅu lÅn (v¡ mæt sâ tŸc gi¨ NgõéiDµn ½¬ viÆt).

d. “Dµn chîng Nam H¡n, Phi Luºt Tµn, M¬ LaiŸ, ThŸi Lan, Nam Dõçng ½¬ liÅn tòc ½¶u tranh vèinh¡ c·m quyËn mèi ½em l­i mæt thÌ chÆ chÏnh trÙtõçng ½âi hìp lû vèi tiÆn trÖnh v¯n minh cða nhµnlo­i.”(B½d)

Nhµn dµn ViÎt Nam cÜ k¾m cÞi gÖ, nÆu khánghçn. Cñng liÅn tòc ½¶u tranh vèi nh¡ c·m quyËn,mèi lºt ½ä ½õìc chÆ ½æ gia ½Önh trÙ, mèi rñ bÞ ½õìcchÆ ½æ kaki trÙ, mèi cÜ nËn

‡Î NhÙ Cæng HÝa. CÝn nÆu cÜ ai chÅ nay saodµn ViÎt v¹n bÙ cæng s¨n cai trÙ, thÖ cµu tr¨ léi l¡nÆu Nam H¡n, Phi Luºt Tµn, M¬ Lai Ÿ, ThŸi Lan,

Nam Dõçng m¡ bÙ cæng s¨n cai trÙ h²n cñng ch²ngcÜ gÖ khŸc. ThÏ dò B°c H¡n, Trung Cæng, Cuba.CÝn cŸc xö ‡áng „u, thÖ nÅn ta nÅn nhè vai trÝcða Gorbachev.

‡µy cñng l¡ mæt luºn cö quan tràng, nÆu khángnÜi l¡ mµu thu¹n, trong b¡i viÆt cða �ng ‡­iDõçng.

Mæt m´t áng ca ngìi dµn chîng vïng ‡NŸ liÅntòc ½¶u tranh vèi nh¡ c·m quyËn ½Ì ho¡n thiÎn cŸcthÌ chÆ chÏnh trÙ, mæt m´t -kháng nh°c tèi cánghay tái cða gièi l¬nh ½­o cða 2 nËn Cæng HÝa -�ng ½ãng û v¡ ch¶p nhºn cho 2 nËn Cæng HÝagièi h­n quyËn cáng dµn, t­o nhùng c¶u trîc chÏnhtrÙ, h¡nh chÏnh phái thai, v¡ cŸc thÌ chÆ dµn chðqu¿ qu´t vÖ “‡Î nh¶t v¡ ‡Î nhÙ Cæng HÝa ½anglµm v¡o c¨nh chiÆn tranh to¡n diÎn”.

NÆu, vÖ chiÆn tranh, dµn chîng c·n ph¨i “c°nr¯ng” ch¶p nhºn chÏnh sŸch v¡ cŸch h¡nh sø cða 2nËn Cæng HÝa thÖ c·n gÖ ph¨i ca ngìi r±ng “H¡ngtriÎu cáng chöc tham gia viÎc xµy dúng thÌ chÆ dµnchð t÷ trung õçng cho tèi l¡ng x¬ ½¬ gŸnh chÙu biÆtbao khÜ kh¯n vË kinh tÆ cïng mâi ½e dàa khðng bâthõéng trúc cða cæng s¨n.”

Cµu hÞi tiÆp l¡ 2 nËn Cæng HÝa ½¬ cÜ tham gia,hay ½¬ cÜ û ½Ùnh, v¡o “viÎc xµy dúng thÌ chÆ dµnchð t÷ trung õçng cho tèi l¡ng x¬” nhõ “h¡ng triÎucáng chöc “ kháng? NÆu cµu tr¨ léi l¡ kháng, thÖcÜ ph¨i l¡ dµn quµn cŸn c·n v¡ ph¨i l¡m “viÎc xµydúng thÌ chÆ dµn chð” nhõng chÏnh quyËn khángc·n hay kháng ph¨i l¡m viÎc n¡y?

V¹n theo luºn cö trong b¡i viÆt cða �ng ‡­iDõçng, nÆu muân “½Ÿnh giŸ chÏnh xŸc” chÏnhsŸch v¡ h¡nh sø cða 2 nËn Cæng HÝa thÖ ph¨i hºux¾t, khi “½¬ cÜ kÆt qu¨ cò thÌ t­o ½iËu kiÎn chongõéi ViÎt ½Ÿnh giŸ chÏnh xŸc h¡nh ½æng cða b¨nthµn v¡ gièi c·m quyËn ½âi vèi Tä quâc”. (B½d)

Chîng ta h¬y thø ng¹m nghØ vË 2 thîc giòc cÜvÀ trŸi ngõìc nhau: Dµn quµn cŸn miËn Nam VNc·n ch¶p nhºn gièi h­n quyËn cáng dµn, c¶u trîcchÏnh trÙ, h¡nh chÏnh phái thai, v¡ thÌ chÆ dµn chðqu¿ qu´t, nhõng ½±ng khŸc v¹n c·n ph¨i tham gia

ThŸng 11, 2009 Trang 29

viÎc xµy dúng thÌ chÆ dµn chð t÷ trung õçng chotèi l¡ng x¬ v¡ khoan ½Ÿnh giŸ h¡nh ½æng cða gièic·m quyËn ½âi vèi Tä quâc.

e. “œèc mong ngõéi ViÎt kh°p n¯m chµu biÌu lætinh th·n trŸch nhiÎm ½âi vèi tä quâc v¡ xem x¾tv¶n ½Ë ViÎt Nam b±ng lõçng tri.”(B½d)

�ng ‡­i Dõçng kÅu gài nhõ thÆ ½¬ ½¡nh, nhõngtheo tái, t÷ lµu, cŸc tŸc gi¨ Ngõéi Dµn ½¬ biÌu lætinh th·n trŸch nhiÎm vèi tä quâc. L¡m thÖ khángbiÆt cÜ l¡m hay kháng. Nhõng viÆt lŸch nhõ ángthÖ hà ½¬ viÆt, ½ang viÆt, v¡ ch°c cÝn sÁ viÆt. M¡viÆt nhõ thÆ l¡ b±ng lõçng tri chö ch²ng lÁ l­i viÆt½iËu... vá lõçng?

Trong måi v¶n ½Ë, cÜ ngõéi nhÖn ê khÏa c­nhn¡y, ngõéi ê khÏa c­nh khŸ

c. Ch²ng h­n nhùng cŸi nhÖn cða áng ‡­iDõçng thÖ tái l­i kháng th¶y nhõ áng, nhõngkháng cÜ nghØa l¡ tái th¶y áng vá trŸch nhiÎm v¡thiÆu lõçng tri.

‡Ì th¨o luºn v¡o ½Ë, v¡ ½Ì “½Ÿnh giŸ chÏnhxŸc” hçn, nÆu th¶y tŸc gi¨ Ngõéi Dµn n¡o “vátrŸch nhiÎm, thiÆu lõçng tri”, xin áng ‡­i Dõçngch× giïm, Ït nh¶t cñng mæt ngõéi, ½Ì ½æc gi¨ chîngtái... l¡m chu¸n m¡ phŸn ½oŸn, thay vÖ ch× nÜi tängquŸt cho mài ngõéi.

Xin v­n t­.

NGUéI QUâC GIA, �NG/B� L� AI?

Tr·n ThÙ Xuµn Thu

Tái cñng l¡ mæt ½æc gi¨ lµu n¯m, nÅn xin ½õìc gÜpû vË viÎc áng/b¡ “½æc gi¨ lµu n¯m ê Virginia” nÅu lÅnhai cŸi û trŸi ngõìc vË cŸi còm t÷ “nguéi quâc gia”

VÙ ½æc gi¨ n¡y trŸch “ThÆ m¡ nhùng tay cæng s¨nn±m vïng cö ½õìc mæt sâ ‘ngõéi quâc gia’ bÅnh vúc vÖlû do nhµn quyËn”(trong mòc thõ tÏn, Ngõéi Dµn sâ228).

Rãi l­i hÞi: “NhiËu b¡i chÅ bai v¡ khinh thõéngngõéi quâc gia vèi dòng û gÖ?”

H²n nhiÅn ½µy l¡ th°c m°c vË Ban Phò TrŸch v¡ cŸctŸc gi¨ cða Ngõéi Dµn. Nhõ thÆ, cµu trÅn, cÜ ph¨i chor±ng mæt sâ cŸc tŸc gi¨ n¡o ½Ü cða Ngõéi Dµn l¡“ngõéi quâc gia” bÅnh vúc cæng s¨n n±m vïng. CÝncµu sau l­i trŸch mæt sâ cŸc tŸc gi¨ chÅ bai khinhthõéng... ngõéi quâc gia? ThÆ l¡ “ngõéi quâc gia” l­ikhinh thõéng... ngõéi quâc gia.

VË cŸi còm t÷ “ngõéi quâc gia” n¡y, t÷ lµu l°m rãi,r¨i rŸc cŸc tŸc gi¨ cða Ngõéi Dµn ½¬ b¡n r¶t nhiËu. ThÆm¡ ½Æn nay Ban Phò TrŸch Ngõéi Dµn v¹n cÝn ph¨iméi gài mài ngõéi ½Üng gÜp.

Thái thÖ, xin xin ½õìc gÜp û mæt l·n nùa. M¡ cñngch× c·n gÜp nh´t mài û kiÆn ½¬ nÅu lÅn trong NgõéiDµn, chö cñng ch²ng ph¨i cða riÅng tái.

‡îng ra, vân xõa kháng cÜ còm t÷ “ngõéi quâcgia”. Khi muân xõng quâc tÙch, áng cha ta nÜi: Chîngta l¡ ngõéi Nam, tái l¡ ngõéi Nam. Sau n¡y, chîng tanÜi: Chîng ta l¡ ngõéi ViÎt, tái l¡ ngõéi ViÎt Nam. RãivÖ cÜ cŸi n­n cæng s¨n l¡m tay sai quâc tÆ, nhùng tächöc tranh ½¶u cho ½æc lºp quâc gia châng thúc dµn v¡cæng s¨n ½õìc quâc dµn gài l¡ cŸc ½¨ng phŸi quâc gia.Nhõng hà v¹n tú xõng l¡ ViÎt Nam Quâc Dµn ‡¨ng,‡­i ViÎt Quâc Dµn ‡¨ng, ‡­i ViÎt Quâc Gia LiÅnMinh, ViÎt Nam CŸch M­ng ‡ãng Minh Hæi,... ViÎtQuâc, ViÎt CŸch.

Khi cæng s¨n du ½¶t nõèc v¡o cuæc xung ½æt cængs¨n-thúc dµn, quâc dµn bÙ kÂp trong thÆ gàng kÖm, theocæng s¨n thÖ chÆt m¡ theo thúc dµn cñng kháng xong.

Trang 30 Ngõéi Dµn Sâ 231

May cÜ áng cúu ho¡ng B¨o ‡­i gë thÆ bÏ, l¡ dïng chÏnhtrÙ tÏnh chuyÎn thu hãi d·n d·n ½¶t nõèc, chð quyËn.�ng thiÆt lºp mæt nh¡ nõèc t­m théi vèi cŸi tÅn l¡“Quâc Gia ViÎt Nam”. Do ½Ü, quâc dµn phµn biÎt rahai vïng: vïng cæng s¨n dØ nhiÅn thuæc cæng s¨n kiÌmsoŸt v¡ “vïng quâc gia” dõèi sú che chê cða nh¡ nõècB¨o ‡­i. T÷ ½Ü, muân phµn biÎt, châi bÞ mÖnh khángl¡ ngõéi cæng s¨n, dµn ta cÜ thÜi quen xõng mÖnh l¡“ngõéi quâc gia”. Luán tiÎn, cŸc áng b¡ tay sai PhŸpMþ, cai th·u châng cæng l¶y tiËn b­c ½Ùa vÙ cñng xõngl¡ “ngõéi quâc gia”. VÖ qu¨ nhiÅn cŸc áng b¡ ½Ü... êvïng quâc gia! (Mæt tÖnh tr­ng tõçng tú x¨y ra t÷ lµul°m rãi v¡ v¹n cÝn cho ½Æn ng¡y nay: nhùng ngõéikháng cáng giŸo thõéng tú nhºn l¡ phºt giŸo, tuy hàch²ng biÆt rß Phºt l¡ ai, d­y cŸi gÖ m¡ cñng ch²ng hËqui y khiÆn nhiËu khi cÜ ngõéi cho Phºt GiŸo l¡ tánggiŸo cÜ nhiËu tÏn ½ã nh¶t ê ViÎt Nam)

Vºy, “ngõéi quâc gia” ê théi ½­i ta dïng ch× cÜnghØa l¡ ngõéi dµn thõéng, quŸ l°m l¡ ngõéi kháng theocæng s¨n quâc tÆ. Chö nÜ kháng hË dïng ½Ì ch× ngõéiPhºt GiŸo, ngõéi ThiÅn Chîa GiŸo, ngõéi Cao ‡¡i,ngõéi HÝa H¨o, ngõéi ViÎt Quâc, ngõéi ViÎt CŸch,ngõéi C·n Lao Nhµn VÙ, ngõéi ‡Î Nh¶t Cæng HÝa,ngõéi ‡Î NhÙ Cæng HÝa, ngõéi tÏch cúc châng cæng,ngõéi tÙ n­n,... ngõéi tay sai ngo­i bang.

‡âi ½Æ ra, nhùng ngõéi trong cŸc ½o¡n thÌ chÏnh trÙtranh ½¶u cho ½æc lºp quâc gia dµn tæc nÜi trÅn (½õìcquâc dµn gài l¡ cŸc ½¨ng phŸi quâc gia) m¡ tú xõng l¡“ngõéi quâc gia”, thÖ cñng t­m ch¶p nhºn ½õìc. V¡cñng ch× nhùng ngõéi ½Ü m¡ thái.

Nhõng nÆu ch¶p nhºn nhõ trÅn ½µy, thÖ “ngõéi quâcgia” n¡o bÅnh vúc cæng s¨n, b¡i vê n¡o chÅ bai v¡khinh thõéng “ngõéi quâc gia”? CÝn nÆu “ngõéi quâcgia” ch× l¡ ngõéi kháng sâng trong vïng cæng s¨n, thÖhà gãm ½ð h­ng lo­i: Cæng s¨n n±m vïng, tay sai ngo­ibang, thiÅn cæng, ngµy thç, ... nÅn nÆu hà bÅnh vúccæng s¨n, chÅ bai “ngõéi quâc gia” thÖ cÜ gÖ l¡ l­?

V¶n ½Ë l¡ nhùng léi kÆt buæc trÅn ½Ýi hÞi ngõéi viÆtph¨i h¡i rß ra b¡i n¡o, tŸc gi¨ n¡o cÜ nhùng thŸi ½æ...h°c Ÿm nhõ thÆ, ½Ì ½æc gi¨ Ngõéi Dµn biÆt. ‡Ì tŸc gi¨cÜ dÙp tr·n tÖnh. Chö nÜi trïm l¶p thÖ kháng lìi Ïch gÖcho cŸc tŸc gi¨, ½æc gi¨, m¡ cÜ thÌ l¡m thui chæt cŸcthiÎn chÏ.

NGUãN GâC DÝNG T‰N

NguyÍn Tr·n Ai

CÜ thÌ nÜi nÆu GiŸo Hæi (GH) LaM¬ nÜi chung, GiŸo ho¡ng (Gh) nÜi riÅng, khángg´p khÜ kh¯n h·u nhõ vá phõçng gi¨i quyÆt, thÖkháng cÜ DÝng TÅn (DT).

Suât ba thÆ ký ½·u cáng nguyÅn, GH ph¨i ½âiphÜ vèi ½Æ quâc La M¬ trong thÆ r¶t yÆu. N¯m 64,Neron ½ä oan cho cŸc ngõéi theo ‡­o Chîa l¡ thðph­m gµy ra ½Ÿm chŸy th¡nh La M¬ ½Ì b°t ½­o.Rãi t÷ ½Ü giŸo dµn ph¨i sâng l¾n lît khân khä tr¨iqua 10 triËu ½­i ho¡ng ½Æ nùa. ‡Æn ½éi Diocl¾tien(238-305) viÎc b°t ½­o khðng khiÆp nh¶t, lan rængkh°p ½Æ quâc La M¬ suât 10 n¯m. CŸc tÏn ½ã bÙb°t, bÙ thiÅu sâng, qu¯ng cho thî dù, xø tø b±ng ½ðcŸch gia hÖnh t¡n b­o nh¶t. Nhõng ½µy cñng l¡cuæc b°t ½­o cuâi cïng.

N¯m 305, ½Æ quâc La M¬ phµn chia th¡nh‡áng ½Æ quâc v¡ Tµy ½Æ quâc. ThÆ gièi ‡­o Chîa½õìc qu¨n trÙ bêi n¯m trung tµm l¡ La-m¬,Constantinople, Antioch (Syria), Jerusalem v¡Alexandria. Måi giŸo trõêng kiÌm soŸt ½Ùa h­t cðamÖnh, cÜ quyËn h¡nh ngang nhau. CŸc giŸo trõêngAntioch, Jerusalem v¡ Alexandria th÷a nhºnquyËn l¬nh ½­o cða giŸo trõêng Constantinople.

Ho¡ng ½Æ Constantine theo ‡­o Chîa t÷ ng¡y27.10.312; n¯m 313, ban chiÆu ch× khoan dung:"tÏn ½ã Kitá v¡ mài ngõéi khŸc ½õìc ho¡n to¡n tú

~~~ Mòc tÖm hiÌu ~~~

Nghi V¶n & HuyËn Tho­i

ThŸng 11, 2009 Trang 31

do theo tán giŸo m¡ måi ngõéi lúa chàn". ‡Ì ph¨n½âi gièi quû tæc La M¬ v¹n thé ng¹u tõìng, ángtŸi thiÆt th¡nh Byzantium th¡nh mæt ½á thÙ trŸng lÎhuy ho¡ng v¡ ½´t tÅn l¡ Constantinople, khŸnhth¡nh ng¡y 11.5.330, rãi thiÅn ½á sang ½¶y, chÆtn¯m 337.

N¯m 343, GiŸm mòc (Gm) Jules I (337-352)triÎu tºp GiŸo hæi nghÙ Sardes, ch× gãm riÅng cŸcgiŸo ph¸m Tµy phõçng, th÷a nhºn quyËn h¡nh cðaGm th¡nh La-m¬. T÷ ½µy trê ½i, sú tranh gi¡nhquyËn l¬nh ½­o diÍn ra giùa GH Tµy phõçng (La-M¬) v¡ GH ‡áng phõçng (Constantinople).

T­i La M¬, ½Æn théi ho¡ng ½Æ Theodosius (378-395) thÖ ‡­o Chîa th¡nh quâc giŸo, b°t to¡n dµnph¨i theo, ½i phŸ cŸc ½Ën thé ngo­i ½­o, l¶y cæt v¡vºt liÎu vË xµy nhiËu giŸo ½õéng nguy nga, længl¹y. N¯m 476, cŸc bæ tæc Goth, Vandals, Hun lºt½ä ½Æ quâc La M¬, mê ½·u Théi Trung Cä u Ÿm.Hà theo ‡­o Chîa nhõng cñng ½em theo nhiËu tõtõêng mèi, phŸt sinh nhùng triÆt thuyÆt mèi khiÆntÏn ½ã hoang mang.

N¯m 754, Gh Stephen II (752-757) xöc d·u t¶nphong Pepin, vua ngõéi Frank cða xö Gaule (PhŸpng¡y nay), con cða Charles Martel, ngõéi ½¬ cöu„u Chµu khÞi Hãi giŸo. Con cða Pepin l¡Charlemagne (768-814) trÙ vÖ ½Æ quâc Franc baogãm PhŸp, ‡öc, Thòy SØ, Ÿo, Hung, B×, Tµy BanNha v¡ mæt ph·n û. N¯m 800, Gh L¾on (795-816)phong cho Charlemagne tõèc hiÎu "Ho¡ng ½Æ LaM¬". ‡Ì ½Ÿp l­i, Charlemagne th÷a nhºn Gh cÜthÆ quyËn trÅn cŸc "l¬nh thä giŸo ho¡ng" v¡ ½em½Æ quâc cða áng hìp vèi La M¬ th¡nh "‡Æ QuâcLa M¬ ThŸnh" (the Holy Roman Empire), tãn t­it÷ ½Ü ½Æn 1806 thÖ bÙ N¬ PhŸ Luµn gi¨i tŸn.

‡Æ Quâc La M¬ ThŸnh thiÅn ½á t÷Constantinople vË Aix-la-Chapelle (Tµy ‡öc),tuyÅn bâ ½æc lºp ½âi vèi Constantinople. Nhõ thÆCharlemagne ½¬ giîp ½´t nËn mÜng cho Gh La M¬mê ræng Kitá giŸo b±ng cŸch ½em quµn ½i chinhphòc l¬nh thä, rãi sau ½Ü áng b°t ngõéi dµn bÙ trÙph¨i lúa chàn viÎc røa tæi "b±ng nõèc hay b±ngmŸu". Sau khi Charlemagne chÆt Ït lµu, do hiÎp

õèc Verdun (843), ½Æ quâc cða áng bÙ chia th¡nhcŸc nõèc PhŸp, ‡öc v¡ û ng¡y nay.

CŸc vua ‡öc ½õìc Gh phong tõèc hiÎu Cesar,cïng vèi Gh cai trÙ ‡Æ Quâc La M¬ ThŸnh, kÆt qu¨l¡ cÜ nhiËu cuæc tranh ch¶p Ÿc liÎt giùa ho¡ng ½Æv¡ Gh Hildebrand (Gregory VII) (1073-1085), túxõng l¡ "bŸ chð cða cŸc vua chîa". Gh InnocentIII (1198-1216) tú xõng l¡ "vua cao c¨ cða thÆgièi" v¡ ½Ýi quyËn tru¶t phÆ cŸc vua. Gh Pius IX(1846-1878) lÅn Ÿn sú phµn rÁ GH vèi nh¡ nõèc,v¡ truyËn cho hÆt th¨y tÏn ½ã Cáng giŸo chµnchŸnh ph¨i vµng phòc Gh hçn l¡ vµng phòc cŸcquan quyËn h¡nh chŸnh. Gh L¾on XIII (1878-1903) tú nhºn l¡ "‡·u cða hÆt cŸc bºc c·m quyËn".Khi Gh l¡m lÍ ½¯ng quang, thÖ hà ½´t ½­i lÍ quanlÅn ½·u áng vèi nhùng léi n·y: "Ng¡i l¡ Cha cðacŸc vua chîa, l¡ kÀ cai trÙ thÆ gièi, v¡ l¡ ½­i diÎncða ‡¶ng Kitá". GiŸo hæi La-m¬ chŸnh thöc d­yr±ng trong trõéng hìp cÜ cuæc xung ½æt, thÖ tÏn ½ãCáng giŸo ph¨i vµng phòc Gh hçn l¡ vµng phòc täquâc hà.

Gh Nicolas I (858-867) can thiÎp v¡o næi bæcða GH ‡áng phõçng, bÅnh vúc giŸo trõêngIgnatius, n¯m 863 döt ph¾p tháng cáng giŸotrõêng Constantinople l¡ Photius (858-867), n¯m867 bÙ Photius döt ph¾p tháng cáng l­i.

Théi ThŸnh ChiÆn, thºp tú quµn viÍn chinh cðaGh Innocent III ½âi xø vèi dµn th¡nhConstantinople r¶t t¡n b­o. Nhõng "cuæc ly giŸo‡áng phõçng" ch× chÏnh thöc diÍn ra khi thõìngphò Constantinople, Micae Caerularius (c.1000-1058) ch× trÏch mæt v¡i tháng lÎ cða GH TµyPhõçng, xõng há bÖnh ½²ng vèi Gh v¡ kháng chÙutiÆp ½Ün cŸc ½­i diÎn cða Gh khi hà ½ÆnConstantinople trong ba thŸng. Sau cïng, cŸc vÙ½­i diÎn ½¬ ½Ì l­i trÅn b¡n thé trong giŸo ½õéngcða thõìng phò mæt Ch× Dò TuyÎt Tháng v¡ t÷ gi¬Constantinople sau khi "phði bòi dõèi chµn cŸcng¡i". Micae Caerularius ph¨n öng l­i, ra v­ tuyÎttháng cŸc ½­i diÎn v¡ Gh. V­ tuyÎt tháng "håtõçng" n¡y ½õìc duy trÖ m¬i cho ½Æn 1965, khi GhPaul VI g´p thõìng phò Athenagoras, cïng hðy bÞ

Trang 32 Ngõéi Dµn Sâ 231

v­ tuyÎt tháng ¶y. Tuy ph¨i ½âi phÜ vèi nhiËu ph¨n ½æng, GH ½¬

½Üng gÜp v¡o nËn v¯n minh „u Chµu kháng Ït. Søgia Will Durant <1> trÖnh b·y th¡nh tÏch cða GHt÷ Constantine ½Æn Dante (1265-1321):

“Hæi ThŸnh (HT) ho¡n h¨o nh¶t khi, b±ng cŸcîy l­o cða tÏn ngõëng, b±ng ¨o thuºt cða nghi thöc,b±ng luµn lû cao thõìng hçn cða cŸc tÏn ½ã, b±nglÝng can ½¨m, nhiÎt tµm v¡ cõçng trúc cða cŸcgiŸm mòc v¡ b±ng tÏnh cáng minh cao c¨ cða cŸcphŸp ½Önh GiŸm Mòc, nÜ trŸm v¡o chå chÏnh quyËn½Æ quâc La M¬ bÞ trâng nhõ l¡ nguãn gâc chÏnhyÆu cða trºt tú v¡ hÝa bÖnh trong Théi Kü ‡en Tâi(kho¨ng 524-1079) cða thÆ gièi Kitá giŸo (5).

TrÅn hÆt, GH trong théi cúc thÙnh ½¬ cho cŸcquâc gia „u Chµu mæt quy luºt luµn lû v¡ chÏnhphð quâc tÆ. Cñng nhõ tiÆng La Tinh d­y trong cŸchàc ½õéng cða GH ½¬ cÜ cáng dòng l¡ thâng nh¶thàc v¶n, v¯n chõçng, khoa hàc, v¡ triÆt hàc cða cŸcquâc gia khŸc nhau, v¡ cñng y nhõ tÏn ngõëng v¡nghi thöc Cáng giŸo, nghØa l¡ phä quŸt, ½¬ ban súthâng nh¶t tán giŸo cho mæt „u Chµu chõa chiath¡nh nhùng quâc gia cÜ chð quyËn, cñng thÆ, GHLa M¬, tú nhºn l¡ cç sê thiÅn chîa v¡ l¬nh ½­o tinhth·n, tú nguyÎn l¡m mæt phŸp ½Önh quâc tÆ trõècnÜ, mài nh¡ c·m quyËn v¡ quâc gia ph¨i chÙu trŸchnhiÎm tinh th·n. Gh Gregory VII gài chð thuyÆt n¡yl¡ mæt Cæng HÝa Kitá giŸo „u Chµu... v¡ n¯m1198 Gh Innocent III nµng uy quyËn v¡ uy tÏn GhlÅn ½Æn ½æ dõéng nhõ lû tõêng vË mæt siÅu quâc giatinh th·n ½¬ th¡nh hiÎn thúc (6).

CÜ ph¨i tÜm lõìc nhùng cŸo tr­ng cða nhùngngõéi Cáng giŸo trung tÏn châng GH cða tk XIV v¡XV kháng? CŸo tr­ng ½·u tiÅn v¡ ½au nh¶t l¡ GHlû t¡i v¡ cÜ nhiËu tiËn quŸ cho sú an l¡nh cða nÜ.Trong Centum Gravamina, BŸch Hºn, m¡ QuâcHæi Nuremberg (1522) liÎt kÅ châng l­i GH, cÜ chðtrõçng r±ng nÜ sê hùu mæt nøa cða c¨i ‡öc... Mætchõêng lû Quâc Hæi tÏnh ra trong n¯m 1502 baph·n tõ cða c¨i PhŸp l¡ cða GH... � û, mæt ph·nba bŸn ½¨o (û) thuæc GH nhõ l¡ quâc gia cða Gh,v¡ GH sê hùu nhùng t¡i s¨n gi·u cÜ t­i ph·n cÝn

l­i (17)”.Sú gi·u cÜ cða GH l¡ nguyÅn nhµn cða "ChÆ ½æ

GiŸo ho¡ng", khiÆn cŸc Gh kháng cÝn lõu tµm ½ÆntÖnh hÖnh tµm linh kiÎt quÎ cða GH.

Gh Julius II (1503-1513) triÎu tºp Cáng ‡ãngLatÅraná V ê Rome n¯m 1512, ch¶m döt n¯m1517, dõèi théi Gh Leo X (1513-1521), phÅ chu¸nnhiËu s°c lÎnh canh tµn cÜ thÌ ng¯n ch´n ½õìccuæc C¨i CŸch Tin L¡nh, nhõng vÖ sú thiÌn cºn v¡tÏnh cŸch tr·n tòc cða Leo X nÅn h·u hÆt cŸc s°clÎnh c¨i tä cða cáng ½ãng kháng ½õìc thi h¡nh.

TŸc gi¨ cuân "Sø Kû Hæi ThŸnh" (m¡ tái khángtÖm ½õìc tÅn) liÎt kÅ h¡ng chòc Gh cÜ tŸc phongdµm á, ½æc Ÿc kháng k¾m cŸc b­o chîa (tái khángmuân kÌ l­i) trong chÆ ½æ Gh, ½õa ½Æn C¨i CŸch:

CÜ nhùng ngõéi lèn tiÆng ph¨n ½âi sú á uÆ v¡x¶u xa cða Gh. TiÆng kÅu ½Ýi hÞi c¨i cŸch ½¬ ½õìcHildebrand [töc Greegory VII] hõêng öng, v¡ áng½öng ra l¬nh ½­o cuæc c¨i cŸch... ½õa chÆ ½æ Gh tèiHo¡ng Kim Théi ‡­i (1049-1294)... Hai tæi lantr¡n nhiËu nhöt trong vÝng giŸo ph¸m l¡ h¡nh vi hðho­i v¡ mua bŸn chöc thŸnh... Gr¾goire [VII :1045-1046] cõçng quyÆt ½Ýi hà ph¨i ê ½æc thµn...châng l­i ½´c quyËn cða ho¡ng ½Æ ½Ë cø cŸc chöcquyËn GH. VË thúc tÆ, hÆt th¨y Gm v¡ th·y c¨ ½¬ tr¨tiËn mua chöc vÙ; vÖ GH cÜ ph·n nøa t¶t c¨ t¡i s¨ncïng lìi töc r¶t lèn, nÅn hà ½õìc cç hæi sâng trongxa hoa. CŸc vua thõéng bŸn chöc vÙ trong GH chongõéi n¡o tr¨ giŸ cao nhöt, b¶t cö hà cÜ tõ cŸchho´c tµm tÏnh xöng ½Ÿng hay kháng.

TÖnh tr­ng n·y ½õa Gr¾goire ½Æn chå tranh ½¶ukÙch liÎt vèi ho¡ng ½Æ ‡öc Henri IV [1056-1106].Henri b¿n tru¶t phÆ Gr¾goire. ‡âi l­i, Gr¾goire dötph¾p tháng cáng v¡ tru¶t phÆ Henri. Cuæc chiÆntranh x¨y ra. Suât m¶y n¯m, xö û-½­i-lìi bÙ t¡n phŸbêi nhùng ½­o quµn thï ½Ùch. Rât l­i, Gr¾goire bÙ½uäi khÞi th¡nh La-m¬ v¡ chÆt tha hõçng. Nhõngáng ½¬ l¡m cho chÆ ½æ GiŸo ho¡ng ½õìc ½æc lºpph·n lèn ½âi vèi quyËn h¡nh cða ho¡ng ½Æ. �ngnhiËu l·n tú xõng l¡ "bŸ chð (suzerain) cða cŸc vuachîa". V¡ áng ½¬ thúc hiÎn ½õìc yÅu sŸch cðamÖnh...

ThŸng 11, 2009 Trang 33

Phong Tr¡o ‡Ýi C¨i CŸch Tán GiŸo ½Ýi GHph¨i thay ½äi chÏnh sŸch cai trÙ v¡ kÅu gài nhµn dµnph¨i ½öng lÅn châng l­i GH hay ly khai khÞi GH.Nhùng nhµn vºt tiÅn khêi cŸc phong tr¡o n¡y l¡ cŸcáng John Wycliffe (1320-1384), John Huss (1373-1415), Savonarola Girolamo (1452-1498), MartinLuther (1483-1546), Bruno Giordano (1548-1600),v.v...Nhé tinh th·n dñng c¨m, b¶t ch¶p c¨ sú nguyhiÌm ½Æn b¨n thµn, hà ½¬ hiÅn ngang dŸm nÜi lÅnt¶t c¨ nhùng sú thºt cða lÙch sø v¡ bæ m´t thºt ghÅtêm cða GH...

Trong sâ nhùng phong tr¡o ½Ýi c¨i cŸch GH,linh mòc Bïi ‡öc Sinh <2> liÎt kÅ ba l­c thuyÆt,gãm cÜ 1. GiŸo thuyÆt Jansenius, 2. GiŸo thuyÆtQui¾tisme, 3. Chð truçng PhŸp giŸo: Louis XIV;v¡ ba giŸo thuyÆt nguy hiÌm, gãm cÜ 1. ThuyÆt TúnhiÅn Th·n giŸo ê Anh, 2. Chð nghØa Tú do êPhŸp, 3. TriÆt hàc Ÿnh sŸng ê ‡öc, 4. Hæi Tam½iÌm hay b¿ NhiÎm.

Nhùng l­c thuyÆt xu¶t phŸt t÷ nhùng tranh ch¶pnæi bæ GH, ph·n lèn l¡ ½Ì châng l­i DÝng TÅn:"Chð trõçng cða cŸc cha dÝng TÅn ½¬ bÙ Janseniusv¡ Du Vergier cho l¡ phÜng tîng, l¡m ½ãi b­i luµnlû" (Lm Bïi ‡öc Sinh). GiŸo thuyÆt Qui¾tisme(TØnh tÙch) ½õa ½Æn cuæc ½¶u kh¸u giùa hai giŸmmòc F¾nelon v¡ Bossuet. Trong sŸch giŸo khoa táihàc hãi cÝn nhÞ cÜ kÌ chuyÎn hai vÙ giŸm mòc hàcgi¨ n¡y ½¶u kh¸u: Mæt vÙ thuºt l­i, "Mæt ng¡y kia,áng ¶y xuâng thung lñng, con r°n c°n áng ¶y. CÜbiÆt ai chÆt kháng ? Con r°n chÆt!". TrÏ thöc thºtm¡ cñng Ÿc kh¸u kháng ai b±ng.

Lm Bïi ‡öc Sinh trÖnh b·y tiÆp:PhŸp giŸo (Gallicanisme) l¡ chð trõçng quâc

gia quŸ khÏch, ½Ýi gi¡nh quyËn tú trÙ cho GiŸo hæiPhŸp (Gallicane), kháng muân cÜ sú can thiÎp cðaTÝa thŸnh Roma. Chð trõçng n¡y b°t ½·u t÷ cuâithÆ ký XIII, vèi cuæc ½òng ½æ giùa vua Philippe leBel v¡ ½öc Bonifaciá VIII [1294-1303] vË quyËnbÏnh. NÜ lèn lÅn trong cuæc lõu ½¡y cða cŸc GhAvignon, v¡ nh¶t l¡ trong cuæc Ly giŸo Tµyphõçng. N¯m 1438, vua Charles VII, t­i NghÙ hæito¡n quâc hàp ê Bourges, ½¬ cáng bâ quy chÆ

Pragmatique de Bourges gãm 23 kho¨n vË quyËn túdo cða GH ê PhŸp... Chð trõçng PhŸp giŸo cÜ haiphõçng diÎn: "chÏnh trÙ" v¡ "tÏn lû"... PhŸp giŸo"chÏnh trÙ"... chð trõçng vua nõèc PhŸp, ngo¡inhùng ½´c quyËn cÜ s³n, cÝn cÜ quyËn ng¯n c¶mcŸc Gm kháng ½õìc tú do tiÆp xîc vèi TÝa thŸnhcñng nhõ kháng ½õìc châng Ÿn sang Roma, GHPhŸp cÜ quyËn triÎu tºp Cáng ½ãng, v¡ kháng bÜbuæc cáng bâ cŸc S°c lÎnh cða TÝa thŸnh hay ½­iCáng ½ãng..... PhŸp giŸo "tÏn lû" ½i xa hçn...[chðtrõçng] quyËn lºp phŸp thuæc Cáng ½ãng, Gh ch×cÜ quyËn h¡nh phŸp... Nhºn th¶y chð trõçng PhŸpgiŸo "tÏn lû" cÜ thÌ gµy b¶t hÝa vèi TÝa thŸnh,Hãng y thð tõèng Richelieu (1624-1642) b°t ph¨irît l­i. Nhõng Richelieu ðng hæ chð trõçng PhŸpgiŸo "chÏnh trÙ"...Tuy nhiÅn, Richelieu cñng nhõMazarin sau n¡y v¹n kháng ½i quŸ xa, nhõ x¨y radõèi théi vua Louis XIV.

"Cuæc lõu ½·y cða cŸc Gh Avignon" x¸y ratrong tk XIII khi hai ½­i gia û Colonna v¡ Orsinitranh nhau ½æc quyËn chöc Gh, vÖ hçn chòc hãngy cÜ quyËn b·u Gh ½Ëu l¡ ngõéi û. N¯m 1294, GhBoniface VIII (1294-1303), tuy cñng l¡ ngõéi û,nhõng kháng thuæc ½­i gia n¡o nÅn bÙ c¨ hai Ÿcc¨m, l­i cÝn gµy h¶n vèi vua Philip IV (Philip leBel: 1285-1314) vË viÎc PhŸp ½Ÿnh thuÆ giŸo hæi.Khi Gh Boniface VIII m¶t, nh¡ Orsini giîp PhilipIV b·u ½õìc mæt Gh ngõéi PhŸp, Benedict XI(1303-1304). Tµn Gh bä nhiÎm to¡n hãng y ngõéiPhŸp khiÆn nh¡ Colonna ph¹n næ. Philip IV méiBenedict XI sang lŸnh n­n t­i Avignon (quÅ cða‡°c Læ). TiÆp theo l¡ 7 Gh ngõéi PhŸp ½Üng ½á êAvignon, Gh PhŸp cuâi cïng l¡ Gregory XI(1370-1378), n¯m 1377, trê vË La M¬.

Sau ½Ü hai Gh khŸc, Clement VII & BenedictXIII, v¹n ê Avignon bÙ coi l¡ ngòy-Gh (antipope):Clement VII (1378-1394) ngõéi û, l·n khµn khángchÙu hðy bÞ hán nhµn cða vua Anh Henry VIII vèiCatherine of Aragon vÖ b¡ n¡y kháng cÜ con, ½Ìcõèi Anne Boleyn, nÅn GH Anh ly khai v¡ vuaAnh tú lÅn l¡m thð l¬nh tâi cao cða Anh giŸo. VuaAnh bÙ Gh Paul III döt ph¾p tháng cáng. BÙ cŸc

Trang 34 Ngõéi Dµn Sâ 231

vua PhŸp kÅu gài thoŸi vÙ ½Ì gi¨ng hÝa vèi La M¬,nhõng (ngòy) Gh Benedict XIII (1394-1423)kháng chÙu, n¯m 1415 trân vË câ thð t­i lµu ½¡iPeniscola, liÅn tòc châng l­i sŸu Gh La M¬ cho½Æn chÆt.

T¶t c¨ nhùng tranh ch¶p trÅn ½µy ch× cÜ hºuqu¨ h­n chÆ v¡ nh¶t théi. Duy cÜ "Cuæc Ly giŸoTµy phõçng" do Martin Luther (1480-1546) ngõéi‡öc v¡ Jean Calvin (1509-1564) ngõéi PhŸp l¡mæt biÆn câ cúc kü nghiÅm tràng khiÆn GH La M¬bÙ m¶t r¶t nhiËu tÏn ½ã v¡ lìi töc. (Sâ tÏn ½ã TinL¡nh trÅn thÆ gièi hiÎn nay l¡ 1 tý, x¶p x× vèi CánggiŸo 1.1 tý). VÖ thÆ, GH La M¬ ph¨i tÖm cŸch ng¯nch´n ngay t÷ ½·u v¡ dïng DÝng TÅn, do Ignatiusde Loyola th¡nh lºp ng¡y 15.8.1534, l¡m lúc lõìngxung kÏch châng Tin L¡nh.

Theo Catholic Encyclopedia, "DÝng TÅn kháng½õìc th¡nh lºp vèi û ½Ùnh châng l­i C¨i ChÏnh giŸo(Protestantism). Nhùng giŸo sØ DÝng TÅn ½·u tiÅn½õìc Ignatius gøi ½Æn cŸc l¬nh thä ngo­i ½­o haycŸc xö Cáng giŸo, ½Æn cŸc nõèc Tin L¡nh ch× khin¡o cÜ yÅu c·u ½´c biÎt cða Gh v¡ ½Æn ‡öc, cŸi náicða Tin L¡nh theo léi xin kh¸n c¶p cða ½­i sö ½Æquâc. CŸc tu sØ DÝng TÅn tú nhiÅn câ söc ph¨ncáng viÎc b¡nh trõèng cða C¨i ChÏnh giŸo v¡ trêth¡nh cáng cò chÏnh châng C¨i ChÏnh giŸo".

Trang nh¡ www.nguoitin huu.com nhºn ½Ùnh:"V¡o n¯m 1517, Luther ½¬ niÅm yÆt cŸc ½Ë Ÿn cðaáng lÅn cøa nh¡ thé ê Wittenberg. Mõéi b¨y n¯msau, ThŸnh Y Nh¬ [Ignatius] sŸng lºp mæt tu hæigÜp ph·n quan tràng trong viÎc châng l­i c¨i cŸchTin L¡nh. Ng¡i l¡ mæt kÀ thï b¶t kh¨ tiÅu diÎt cðaTin L¡nh".

Nhõ thÆ ½¬ rß, kháng cÜ cŸc phong tr¡o C¨iChÏnh (Reformation-Protestantism) thÖ vÙ t¶t ½¬ cÜDÝng TÅn. Vºy ph¨i xem DÝng TÅn ½õìc tä chöcnhõ thÆ n¡o ½Ì ½Üng vai trÝ quan tràng ½Æn thÆ.

Chî ThÏch cða TŸc gi¨:<1> Will Durant. The Story of Civilization VI. Reformation (1957).<2> Lm Bïi ‡öc Sinh. LÙch sø GiŸo hæi Cáng GiŸo, tŸi

b¨n l·n thö 7, California 2001, Ph·n NhÖ, Chõçng Bân, II.1.

dú th¨oHiÆn phŸp ViÎt Nam 2009

(Dú th¨o HiÆn phŸp 7)(tiÆp theo t÷ sâ 228)

Ngõéi Dµn: ViÎc so­n th¨o hiÆn phŸp hºu cæng s¨nl¡ ½iËu Ngõéi Dµn mong mÞi t÷ lµu v¡ õèc mong cŸcthµn hùu/½æc gi¨ tham gia v¡o nhiËu nå lúc tõçng tú ênhiËu nçi.RiÅng té ½iÎn bŸo X-cafe (Trang nh¡: http://hienphapviet-nam.org/index.php/tanhienphap) cÜ ½¯ng “B¨n hiÆn phŸp thöb¨y cða ViÎt Nam”, dú th¨o cða “nhµn dµn ViÎt Nam”.Trong khi ché ½ìi kÆt qu¨ v¡ ph¸m ch¶t cða giai ½o­nhæi hàp ½Ì chu¸n y cða nhÜm n¡y, Ngõéi Dµn phä biÆn½Ì mài ngõéi cÜ tõ liÎu tú nghiÅn cöu hay ½Üng gÜp v¡onhùng th¨o luºn hiÆn phŸp hºu cæng s¨n.

Chõçng 4Ng¡nh Lºp phŸp

‡IËU 1: QUYËN H­N C™A NG�NH LºP PHŸPPh·n 1: T¶t c¨ quyËn h¡nh Lºp phŸp quy thuæc

vË Quâc hæi, bao gãm Thõìng viÎn v¡ Hæi ½ãngQuâc gia. Quâc hæi ph¨i tuµn thð triÎt ½Ì B¨n HiÆnphŸp trong nhiÎm vò lºp phŸp.

Ph·n 2: Måi th¡nh viÅn Quâc hæi sÁ cÜ mætphiÆu trong måi v¶n ½Ë ½õìc b·u trong ViÎn m¡ vÙn¡y ½ang phòc vò. CŸc th¡nh viÅn Quâc hæi ph¨itú b·u trúc tiÆp, v¡ phiÆu b·u ½õìc cáng bâ cángkhai.

Ph·n 3: Thõìng viÎn v¡ Hæi ½ãng Quâc gia ½ËucÜ quyËn b°t ½·u tiÆn trÖnh tru¶t nhiÎm Tängthâng bêi mæt ½a sâ phiÆu. VÙ Tâi Thõìng Th¸mphŸn ph¨i ½õìc tháng bŸo ngay sau khi ½a sâphiÆu tru¶t nhiÎm ½õìc tháng qua. Trong vÝng 7ng¡y, tiÆn trÖnh tru¶t nhiÎm sÁ b°t ½·u ho­t ½ængv¡ sÁ k¾o d¡i kháng quŸ 7 ng¡y.

Ph·n 4: LŸ phiÆu tru¶t nhiÎm Täng thâng ph¨i½õìc b·u bêi mài th¡nh viÅn Quâc hæi. Mæt ½a sâ

ThŸng 11, 2009 Trang 35

t÷ 2/3 trê lÅn l¡ c·n thiÆt ½Ì tháng qua. NÆu khángcÜ ½õìc ½a sâ n¡y thÖ viÎc tru¶t nhiÎm cho cïngmæt v¶n ½Ë sÁ kháng ½õìc b°t ½·u l­i trong vÝngmæt n¯m sau ng¡y bÞ phiÆu tru¶t nhiÎm.

Ph·n 5: PhŸn quyÆt trong trõéng hìp tru¶tnhiÎm Täng thâng sÁ kháng võìt quŸ viÎc buæc réikhÞi chöc vò, v¡ m¶t quyËn phòc vò trong mài v¯nphÝng cÜ tÏnh danh dú, tràng tÏn nghØa v¡ cÜ lìinhuºn t­i ViÎt Nam. VÙ Täng thâng bÙ tru¶t nhiÎmsÁ kháng chÙu trŸch nhiÎm v¡ kháng l¡ mòc tiÅucho cŸc cuæc tâ cŸo, ½Ùnh tæi, v¡ tr÷ng ph­t khŸc.

‡IËU 2: ‡IËU LÎ C™A NG�NH LºP PHŸPPh·n 1: Thõìng viÎn, trõèc khi b°t ½·u l¡m

viÎc, ph¨i chàn trong sâ cŸc Thõìng NghÙ sØ mætvÙ l¡m PhŸt Ngán ViÅn Thõìng viÎn, v¡ khi vÙ n¡yvÖ lû do

n¡o ½Ü ph¨i t÷ chöc thÖ Thõìng viÎn sÁ chàn ramæt vÙ khŸc l¡m viÎc n¡y.

Ph·n 2: Khi mæt Thõìng NghÙ sØ muân t÷ chöc,vÙ n¡y ph¨i tháng bŸo cho PhŸt Ngán ViÅn ThõìngviÎn biÆt. NÆu PhŸt Ngán ViÅn Thõìng viÎn muânt÷ chöc, vÙ n¡y ph¨i tháng bŸo cho to¡n bæ ThõìngviÎn biÆt.

Ph·n 3: GhÆ Thõìng NghÙ sØ cÜ thÌ bÙ bÞ trângnÆu mæt Thõìng NghÙ sØ n¡o ½Ü v°ng m´t 61 l·nbÞ phiÆu trê lÅn trong nhiÎm kü. Trong vÝng 30ng¡y, th¡nh phâ m¡ vÙ ½Ü ½­i diÎn ph¨i gêi lÅn choThõìng viÎn mæt Thõìng NghÙ sØ khŸc, nÆu khángghÆ n¡y sÁ ½Ì trâng ½Æn kü Täng TuyÌn cø sau.

Ph·n 4: Thõìng viÎn sÁ tú tä chöc cŸc ™y banv¡ b·u ra cŸc Chð tÙch cŸc ™y ban n¡y, theo phiÆub·u ½a sâ.

Ph·n 5: Hæi ½ãng Quâc gia, trõèc khi b°t ½·ul¡m viÎc, ph¨i chàn trong sâ cŸc Dµn biÌu mæt vÙl¡m PhŸt Ngán ViÅn Hæi ½ãng Quâc gia, v¡ khi vÙn¡y vÖ lû do

n¡o ½Ü ph¨i t÷ chöc thÖ Hæi ½ãng Quâc gia sÁchàn ra mæt vÙ khŸc l¡m viÎc n¡y.

Ph·n 6: Khi mæt Dµn biÌu muân t÷ chöc, vÙ n¡yph¨i tháng bŸo cho PhŸt Ngán ViÅn Hæi ½ãngQuâc gia biÆt. NÆu PhŸt Ngán ViÅn Hæi ½ãng

Quâc gia muân t÷ chöc, vÙ n¡y ph¨i tháng bŸo choto¡n bæ Hæi ½ãng Quâc gia biÆt.

Ph·n 7: GhÆ Dµn biÌu cÜ thÌ bÙ bÞ trâng nÆumæt Dµn biÌu n¡o ½Ü v°ng m´t 31 l·n bÞ phiÆu trêlÅn trong nhiÎm kü. Trong vÝng 30 ng¡y, th¡nhphâ m¡ vÙ ½Ü ½­i diÎn ph¨i gêi lÅn cho Hæi ½ãngQuâc gia mæt Dµn biÌu khŸc, nÆu kháng ghÆ n¡ysÁ ½Ì trâng ½Æn kü Täng TuyÌn cø sau.

Ph·n 8: Hæi ½ãng Quâc gia sÁ tú tä chöc cŸc ™yban v¡ b·u ra cŸc Chð tÙch cŸc ™y ban n¡y, theophiÆu b·u ½a sâ.

‡IËU 3: LœçNG B�NG V� ‡´C QUYËN C™A NG�NH LºP PHŸPPh·n 1: Kháng mæt Thõìng NghÙ sØ ho´c Dµn

biÌu n¡o trong théi gian nhiÎm chöc ½õìc quyËngiù thÅm b¶t cö chöc vò dµn sú ho´c cáng quyËnn¡o khŸc, ho´c nhºn b¶t cö lõçng bäng n¡o ngayc¨ cho cŸc sú phòc vò dµn sú ho´c cáng quyËntrõèc khi ½õìc b·u v¡o chöc vò. CŸc lõçng bängn¡y ph¨i ½õìc bÞ v¡o mæt quþ phÜ thŸc, v¡ ½õìcgiao l­i cho ½õçng sú mõéi n¯m sau khi réi chöcvò. NÆu ½õçng sú réi chöc vò do bÙ tru¶t nhiÎm,sâ lõçng bäng n¡y sÁ ½õìc sø dòng cho lìi Ïchcáng cæng.

Ph·n 2: Kháng mæt Thõìng NghÙ sØ ho´c DµnbiÌu n¡o ½õìc nhºn b¶t cö chöc vò ho´c b¶t cölõçng bäng n¡o trong l¬nh vúc dµn sú trong vÝngmõéi n¯m sau khi thái chöc vò t­i Quâc hæi.Trong théi gian mõéi n¯m n¡y, cŸc vÙ n¡y sÁ nhºn65% lõçng bäng theo trÙ giŸ lõçng nhºn ½õìc l·ncuâi t­i Quâc hæi.

Ph·n 3: Kháng mæt Thõìng NghÙ sØ ho´c DµnbiÌu n¡o trong théi gian nhiÎm chöc v¡ trong mõéin¯m sau khi réi nhiÎm sê ½õìc ph¾p nhºn b¶t cömÜn qu¡, lõçng bäng, chöc vò, danh hiÎu, t÷ b¶tcö cŸ nhµn ho´c b¶t cö quâc gia n¡o. Mæt v¡ingo­i lÎ ½´c biÎt cÜ thÌ ½õìc cho ph¾p trong t÷ngtrõéng hìp, v¡ ph¨i do phiÆu b·u ½a sâ t­i nhiÎmsê hà ½ang phòc vò.

Ph·n 4: Kháng mæt Thõìng NghÙ sØ ho´c DµnbiÌu n¡o, ngo­i tr÷ trõéng hìp ph¨n quâc ho´c

Trang 36 Ngõéi Dµn Sâ 231

tràng tæi, bÙ c¶m phŸt biÌu û kiÆn t­i diÍn ½¡nnhiÎm sê hà ½ang phòc vò.

Ph·n 5: Mæt vÙ Thõìng NghÙ sØ ho´c Dµn biÌuch× cÜ thÌ bÙ tru¶t nhiÎm b±ng mæt trong hai cŸch:(1) b±ng 2/3 sâ phiÆu ½ãng û tru¶t nhiÎm bêi dµnchîng trong th¡nh phâ hà, ho´c (2) bêi 2/3 sâphiÆu ½ãng û tru¶t nhiÎm bêi cŸc Thõìng NghÙ sØho´c Dµn biÌu nçi hà ½ang phòc vò.

Ph·n 6: PhÜ Täng thâng sÁ l¡ Chð tÙch ThõìngviÎn, nhõng kháng ½õìc bÞ phiÆu tr÷ khi cÜ sâphiÆu Thuºn v¡ Châng b±ng nhau.

Ph·n 7: Thð tõèng sÁ l¡ Chð tÙch Hæi ½ãngQuâc gia, nhõng kháng ½õìc bÞ phiÆu tr÷ khi cÜsâ phiÆu Thuºn v¡ Châng b±ng nhau.

Ph·n 8: Kháng mæt nhµn vºt Quâc hæi n¡o cÜthÌ bÙ truy tâ, ½iËu tra, b°t, giam giù ho´c xø tæivÖ cŸc û kiÆn ½õa ra ho´c phiÆu b·u trong khi thih¡nh nhiÎm vò.

Ph·n 9: Trong khi cŸc nhµn vºt Quâc hæi cÝntrong nhiÎm kü, t¶t c¨ cŸc tâ tòng dµn sú châng l­ihà ½Ëu kháng ½õìc xem x¾t cho ½Æn khi hà phòcvò xong nhiÎm kü. CŸc gièi h­n théi gian tâ tòng½õìc ngõng l­i trong théi gian hà cÝn trong nhiÎmkü.

Ph·n 10: ViÎc miÍn nhiÍm ½õìc nh°c ½Æn trongPh·n 10 trÅn ½µy kháng Ÿp dòng cho cŸc cuæc tâtòng hÖnh sú, khi ½Ü nhµn vºt Quâc hæi cÜ th̽õìc t­m ngõng chöc vò theo mæt ½a sâ phiÆu b·utrong ViÎn vÙ ½Ü ½ang phòc vò, ngß h·u vÙ n¡y cÜthÌ châng l­i cuæc tâ tòng. NÆu ½õìc tr°ng Ÿn, vÙn¡y cÜ thÌ trê l­i l¡m viÎc nÆu v¹n cÝn nhiÎm kü.NÆu bÙ x¾t th¶y cÜ tæi v¡ bÙ ph­t tï thÖ vÙ n¡y ph¨it÷ chöc.

Ph·n 11: CŸc Thõìng NghÙ sØ v¡ Dµn biÌu ph¨il¡ cáng dµn ViÎt Nam, Ït nh¶t 30 tuäi, v¡ khángc·n ph¨i t÷ng sâng trong th¡nh phâ hà ½ang ½­idiÎn.

(cÝn tiÆp)

Sø VIÎT CºN V� HIÎN ‡­I

(tiÆp theo V� HÆT)

NguyÍn ‡Önh Hãng

KÆT LUºNT. V¶n, töc nguyÅn sØ quan chiÆn tranh chÏnh trÙ

Trõçng V¯n V¶n, trong b¡i “V¡i û nghØ nhµn ½àcHãi Kû Kháng TÅn cða cúu dµn biÌu Lû QuÏChung” viÆt: “Ngõéi viÆt hãi kû l¡ ½Ì kÌ l­i nhùngsú kiÎn x¨y ra trong ½Ü chÏnh mÖnh m°t th¶y tainghe, ½Ì cho hºu thÆ cÜ cŸi nhÖn trung thúc hçn vËlÙch sø, v¡ t÷ ½Ü cÜ nhùng nhºn ½Ùnh chÏnh xŸc v¡½ãng théi rît ra nhùng b¡i hàc bä Ïch. Nhõng tiÆcthay, t÷ sau cuæc chiÆn tranh ViÎt Nam, nhiËu ngõéiviÆt hãi kû ½Ì ch­y tæi, ½Ÿnh bÜng cŸ nhµn mÖnh hayb­n b¿, bÜp m¾o sú kiÎn, nh°m mòc ½Ïch tuyÅntruyËn cho mæt cŸ nhµn hay cho mæt hàc thuyÆt. ‡Ül¡ chõa kÌ t·m m°t h­n hÂp cða ngõéi viÆt. Ngõéi½õçng théi cÝn ½àc vèi con m°t c¨nh giŸc vÖ hà ÏtnhiËu cñng cÜ cç hæi biÆt ½õìc ph·n n¡o nhùng gÖ½¬ x¨y ra, ½Ì m¡ g­n làc. CÝn cŸc thÆ hÎ mai sau sÁdÍ d¡ng bÙ nhùng thŸi ½æ ngòy tÏn, vá trŸch nhiÎm ¶yl÷a g­t” (˜c Trai, ½´c san Täng Hæi Ÿi Hùu CúuSVSQ/‡HCTCT ‡¡ L­t, sâ thŸng 9, 2005).

‡àc cuân sŸch cða tŸc gi¨ Bïi Anh Trinh, táith¶y khŸ thî vÙ. VÖ th¶y cÜ thÌ nhµn léi kh²ng quyÆttú h¡o l¡ “triÎt tiÅu nhùng hÞa mï” cða tŸc gi¨ ½Ìbä chÏnh nhùng ½iËu sai l­c.

Tái l¡ mæt thõéng dµn ViÎt Nam, kháng danhgia thÆ phiÎt, ½Ùa vÙ, t¡i s¨n, ch²ng thuæc ½¨ng phŸi,táng giŸo n¡o. CÜ nghØa l¡ tái kháng cÜ mæt ½ænglúc gÖ ½Ì m¡ thiÅn vË mæt phe, mæt cŸ nhµn n¡o.

NÆu nghiÅng vË bÅn n¡y, ng¨ vË bÅn kia hàa

ThŸng 11, 2009 Trang 37

ch¯ng mæt ph·n l¡ do quyËn lìi cŸ nhµn riÅng rÁ.Nhõng t÷ khi cÜ trÏ khán tái v¹n cho r±ng måi ngõéi½Ëu ph¨i cÜ bän phºn vèi b¨n thµn (nghØa l¡ ph¨i túnuái l¶y thµn mÖnh, kháng thÌ ý l­i v¡o thÆ lúc, cðac¨i áng cha), vèi tä tiÅn (kháng ½õìc gµy tai tiÆngcho dÝng hà), vèi ½¶t nõèc (½¬ nuái dõëng mÖnh).NÅn nÆu cÜ ng¨ vË bÅn n¡o, thÖ bÅn ½Ü cñng ph¨i êtrong vÝng ba ½iËu n¡y. TÜm l­i l¡ ph¨i lõçng thiÎn,cÜ thÌ Ïch mÖnh miÍn ½÷ng h­i ngõéi, nh¶t l¡ khángthÌ h­i ½Æn danh giŸ áng b¡, ½¶t nõèc.

‡Ü l¡ chuyÎn cŸ nhµn. Nhõng x¾t ra chuyÎnquâc gia ½­i sú cñng kháng thÌ khŸc. Do ½Ü, khi nÜi½Æn ngõéi ½Æn viÎc, tái cñng ch× quan tµm vË ba tiÅuchu¸n n¡y thái: quyËn lìi cŸ nhµn, gia ½Önh, ½¶tnõèc ê möc ½æ n¡o. Nh¶t l¡ nhùng ngõéi lo quâcgia ½­i sú thÖ l­i c¡ng c·n x¾t n¾t c¯n cö trÅn nhùngtiÅu chu¸n n¡y. NÆu ½æc t¡i thÖ l¡ Ïch ký cŸ nhµn.NÆu k¾o b¿ k¾o cŸnh thÖ l¡ gia ½Önh trÙ. NÆu ½ÌquyËn lìi quâc gia dµn tæc lÅn trÅn quyËn lìi gia½Önh, b¨n thµn, thÖ l¡ yÅu nõèc thõçng nÝi.

M¡ dØ nhiÅn ch× cÜ thÌ c¯n cö v¡o nhùng ho¡nc¨nh, ½iËu kiÎn cò thÌ, viÎc l¡m thanh thiÅn b­chnhºt. Kháng ai cÜ thÌ nÅu lÅn nhùng lû do th·m kÏnkháng thÌ chöng minh ½Ì b¡o chùa thÆ n¡y thÆ nà.

DØ nhiÅn lÙch sø l¡ chuyÎn ½¬ qua, chuyÎn ½¬ rãi,kháng ai søa ½äi ½õìc, v¡ ph¨i ch¶p nhºn. NhùngchuyÎn “nÆu nhõ thÆ n¡y, nÆu nhõ thÆ kia” ch× l¡ tr¡dõ tøu hºu, gi¨i trÏ, tiÅu thÖ gié. Tuy nhiÅn chîng cÜkh¨ n¯ng l¡m bia miÎng luºn cáng ½Ùnh tæi ½Ì r¯n½e kÀ ½i sau cñng nhõ giîp ½õìc kinh nghiÎm ½ÌkhÞi sa v¡o låi l·m cñ.

Ngõéi ta thõéng nÜi ½Æn duyÅn nghiÎp, l­i nÜinhµn n¡o thÖ qu¨ ½Ü. Theo tái hiÌu l¡ mæt sú viÎcx¨y ra l¡ nÜ vân ½¬ cÜ m·m mâng, lû do s³n rãi.Tái kháng ½ð trÖnh ½æ ½Ì biÆt nhùng m·m mâng ½Ül¡ gÖ. ‡iËu dÍ hiÌu hçn vèi tái l¡ cµu: nõèc cÜ tu·n,dµn cÜ vºn. Khi dµn, nõèc ½Æn tu·n vºn bØ, thÖ sinhra ½ð lo­i quŸi tr­ng. Ch× cÜ ½iËu tu·n vºn bØ cðanõèc ta gÖ m¡ quŸ lµu, c¨ h¡ng hai thÆ ký (t÷ GiaLong nguyÅn niÅn 1802 ½Æn Cæng HÝa X¬ Hæi X¬hæi Chð NghØa ViÎt Nam 2009) ch²ng lîc n¡o dµn½õìc thoŸt gi´c cõèp, lòt læi, bom ½­n, bÜc læt, ½¡n

Ÿp,...CÜ ngõéi gi¨i thÏch l¡ vÖ mÖnh tiÅu diÎt dµn tæc

Ch¡m, nay ph¨i tr¨ qu¨. ThÆ nhõng nhiËu dµn tæckhŸc tiÅu diÎt dµn thä dµn Mþ Chµu, ˜c Chµu, PhiChµu,... m¡ hà cÜ ph¨i tr¨ qu¨ gÖ ½µu [1].

NÅn riÅng tái, tái cho l¡ tu·n vºn xui khiÆn nÅnmæt chuåi nhùng sú viÎc låi théi, ½õa ½Æn kÆt qu¨ng¡y nay. ‡¬ do tu·n vºn thÖ cÜ nghØa l¡ ê théi ½iÌm½Ü, vèi nhùng con ngõéi ½Ü, thÖ sú viÎc ½Ü ph¨i x¨yra. B±ng kháng thÖ:

- vua Gia Long ½¬ lo viÎc canh tµn xö sê, vÖ ½¬sèm tiÆp xîc vèi tµy phõçng, cò thÌ nhÖn th¶y sútrÅn cç cða tµy phõçng

- cŸc ngõéi PhŸp ½¬ thúc tµm cæng tŸc vèi ngõéiViÎt ½Ì cïng tiÆn bæ

- cŸc ½¨ng phŸi ½¬ cæng tŸc vèi vua B¨o ‡­i- ho¡ng ½Æ B¨o ‡­i ½¬ kháng giao chÏnh quyËn

cho cæng s¨n - áng Hã ChÏ Minh ½¬ bÞ cæng s¨n- cúu ho¡ng B¨o ‡­i ½¬ xáng xŸo ½Ì cÜ hºu

thu¹n cða quâc dµn - áng Ngá ‡Önh DiÎm ½¬ thúc thi dµn chð- áng NguyÍn V¯n ThiÎu ½¬ triÎu tºp “hæi nghÙ

diÅn hãng” ½Ì ½âi phÜ vèi cæng s¨n,... Nhùng ½iËu mong nõèc ½Ëu kháng x¨y ra. V¡ t¶t

c¨ nhùng ½iËu ½Ÿng tiÆc ½Ëu l¡ chuyÎn ½¬ qua. Ng¡ynay, chîng ta b°t ½·u t÷ sâ kháng: trong nõèc khÜlÝng xoay xê vÖ chÆ ½æ kËm kÂp tâi ½a; ngo¡i nõèc,thÆ hÎ gi¡ kháng cÝn kh¨ n¯ng, thÆ hÎ trÀ Ït quantµm; ngõéi ngo¡i ch²ng ai muân “l°c lõ con t¡u”(rock the boat).

CÝn nÆu muân nh°c l­i chuyÎn xõa (lÙch sø), dØnhiÅn ph·n lèn cñng ch× l¡ viÎc tÖm tÝi sõu kh¨o êcŸc t¡i liÎu, thÖ chuyÎn suy diÍn, gi¨i thÏch, kÆtluºn,... tïy thÏch måi ngõéi. Nhõng ph¨i ½âi chiÆukþ c¡ng, c¯n cö trÅn nhùng sú kiÎn cÜ cÜ nhiËu ph·nthúc, m¡ kháng thÌ l¡ nhùng ½iËu kháng ch°c ch°n,r¡nh m­ch ho´c tÎ hçn l¡ tú tõêng tõìng ra, ½¬ch²ng cÜ Ïch gÖ, m¡ ch°c ch°n l­c d¹n ngõéi trÀ n¡otin tõêng ê mÖnh.

TÜm l­i, tŸc gi¨ Bïi Anh Trinh viÆt vË giai ½o­n

Trang 38 Ngõéi Dµn Sâ 231

t÷ khi PhŸp mèi nhÝm ngÜ ViÎt Nam (1854) ½Ænkhi áng Hã ½i theo cò MŸc, cò LÅ (1969), nhõngáng ch× nhºp ngñ sau vò Mºu Thµn (1968), cÜnghØa kháng thÌ chöng kiÆn nhùng sú viÎc lÙch sø½õìc ½Ë cºp, kháng sâng ê ngo¡i B°c ½Ì hiÌu biÆtb¨n thµn vË cæng s¨n. T¶t c¨ ½Ëu do cáng phu tÖmtÝi ê t¡i liÎu cða tiËn bâi. V¡ ph¨i cáng nhºn áng½àc thºt nhiËu, cÜ ½õìc nhiËu sø kiÎn ½Ÿng giŸ.ChÏnh vÖ thÆ, tái ½¬ mong måi tð sŸch gia ½Önh nÅncÜ mæt cuân.

Tuy nhiÅn, tái th¶y cÜ bän phºn lõu û quÏ vÙ ½æcgi¨ ph¨i ½àc cuân sŸch vèi sú c¸n tŸc g°t gao. VÖph¨i thî thúc r±ng trong ½éi tái chõa bao gié ½àcmæt cuân sŸch cÜ nhiËu “hÞa mï” ½Æn thÆ. CŸc t¡iliÎu ½õàc tŸc gi¨ sø dòng lung tung nÅn chå nà chßichå kia. NhiËu khi ngay trong mæt trang m¡ m¶ytÅn nhµn vºt cñng måi chå biÅn sai mæt cŸch khŸcnhau. Chõa kÌ nhiËu ½iËu sai l­c, cÜ lÁ do chÏnh tŸcgi¨ tõêng tõìng ra, nh¶t l¡ nhùng luºn b¡n thÖ nhiËu½iËu thºt l¡ cða mæt áng “th¡y b¡n lo­n”. Tái hivàng nhùng ½iËu n¡y ch× l¡ do vá tÖnh m¡ kháng domæt hºu û n¡o c¨. Dï sao chîng cñng cÜ mæt cángdòng l¡ khiÆn ngõéi ½àc ph¨i so sŸnh vèi cŸc sŸchkhŸc, cŸc tŸc gi¨ khŸc. Cuâi cïng sÁ biÆt sú thúclÙch sø. ‡Ì phµn biÎt ½îng sai, ph¨i trŸi, nhõ tŸc gi¨Bïi Anh Trinh viÆt:

“[H]à l¡ nhùng ngõéi chuyÅn mán tõêng tõìng,c¨ ½éi hà ch²ng bao gié (b°t tay h¡nh ½æng ½Ì) l¡mnÅn mæt sú nghiÎp hay mæt th¡nh tÏch n¡o c¨. Hà ch×c·m cµy viÆt v¡ ngãi tõêng tõìng.

DØ nhiÅn l¡ trÏ tõêng tõìng ½õa con ngõéi tèinhiËu gi¨ thuyÆt. V¡ måi khi v÷a û vèi gi¨ thuyÆt n¡othÖ hà cö ½inh ninh mài viÎc x¨y ra ½îng nhõ hà ½¬nghØ. Ch× tæi cho mæt sâ ngõéi ViÎt Nam ½¬ ½àcnhùng s¨n ph¸m tõêng tõìng n¡y v¡ cö tin ½Ü l¡ súthºt.”

Amen!

Chî ThÏch cða TŸc Gi¨[1]. V¶n ½Ë c·n kiÌm soŸt l­i, ngß h·u gi¨i tÞa th¡nh

kiÆn giùa cŸc dµn tæc. Theo cä sø, nõèc cða Kinh Dõçng Võçng v¡ L­c Long

Quµn b°c ½Æn ‡æng ‡Önh Hã, tµy ½Æn Ba Thòc, ½áng½Æn Nam H¨i, nam ½Æn nõèc Hã Tán (½·u cáng nguyÅnM¬ ViÎn gài l¡ Tµy ‡ã Di v¡ ½Æn thÆ ký II sau cángnguyÅn gài l¡ Lµm …p, r¶t cÜ thÌ l¡ nõèc ChiÅm Th¡nh).‡Æn ½éi cŸc vua Hïng ch× cÝn 15 bæ: Vñ ‡Ùnh (ThŸiNguyÅn, Cao B±ng), Lòc H¨i (L­ng Sçn), Tµn Hõng(Hõng HÜa, TuyÅn Quang), Chu DiÅn (Sçn Tµy), PhîcLæc (Sçn Tµy), Phong Chµu (VØnh YÅn, Phîc YÅn), VñNinh (B°c Ninh), Ninh H¨i (Qu¨ng YÅn), Dõçng TuyËn(H¨i Dõçng), Giao Ch× (H¡ Næi, Hõng YÅn, Nam ‡Ùnh,Ninh BÖnh), Cøu Chµn (Thanh HÜa), Ho¡i Hoan (NghÎAn), Cøu ‡öc (H¡ TØnh), ViÎt Thõéng (Qu¨ng BÖnh,Qu¨ng TrÙ), BÖnh V¯n (½¶t miËn Nam ½Æn ‡­i L¬nh/PhîYÅn), töc l¡ ph·n ½uái, giŸp ChiÅm Th¡nh.

CÜ lÁ cŸc vua ChiÅm (gâc …n ‡æ, kháng ph¨i ngõéiCh¡m) hiÆu chiÆn, ngay t÷ théi b°c thuæc, sø ch¾p luántr¡n sang cõèp bÜc v¡ xµm chiÆm miËn nam nõèc ta ½Ænc¨ chµu Hoan, chµu Ÿi v¡ cai trÙ cho ½Æn m¯n 808. NÅnkhi gi¡nh ½õìc ½æc lºp, vua LÅ ‡­i H¡nh nh¡ TiËn LÅ saisö gi¨ tháng hiÆu, vua ChiÅm b°t giam nÅn ph¨i chinhph­t v¡o n¯m 892. ‡Æn ½éi nh¡ Hºu Lû, v¹n kháng hÆtchuyÎn qu¶y nhiÍu, n¯m 1069 vua Lû ThŸnh Táng cïng LûThõéng KiÎt b°t ½õìc vua ChiÅm (ChÆ Cð). ChÆ Cð chuæcm­ng, tr¨ l­i ba chµu ‡Ùa Lû, Ma Linh v¡ Bâ ChÏnh (töcQu¨ng BÖnh v¡ b°c Qu¨ng TrÙ).

Vua Tr·n Nhµn Táng chð hÝa, g¨ HuyËn Trµn cángchîa cho ChÆ Mµn. N¯m 1306, ChÆ Mµn dµng hai chµu�, RÏ (töc nam Qu¨ng TrÙ v¡ Th÷a ThiÅn, ½Æn ½¿o H¨iVµn) l¡m hãi mán.

N¯m 1470, vua ChiÅm Tr¡ To¡n c·u viÎn nh¡ Minhd¹n quµn cõèp phŸ HÜa Chµu. Vua ThŸnh Táng nh¡ HºuLÅ thµn ½iËu quµn thu hãi ½¶t ½ai gãm Qu¨ng Nam,Qu¨ng Ng¬i b°c BÖnh ‡Ùnh.

Sau ½Ü ChiÅm Th¡nh coi nhõ trÅn ½¡ tiÅu diÎt, nh¡NguyÍn thán tÏnh ph·n ½¶t cÝn l­i: N¯m 1653 vua ChiÅmB¡ Th¶m ½Ÿnh Phî YÅn b­i trºn xin h¡ng dµng chîaNguyÍn Phîc T·n ½¶t ½Æn sáng Phan Rang. N¯m 1693vua ChiÅm B¡ Tranh kháng triËu câng, chîa NguyÍn PhîcChu sai ½Ÿnh b°t, l¶y ½¶t ½Æn Phan RÏ. N¯m 1697 l¶y hÆt½¶t ChiÅm, lºp phð BÖnh Thuºn (töc t×nh BÖnh Thuºn).

Cñng nÅn nÜi thÅm ph·n ½¶t Nam Bæ coi nhõ thuæcThðy Chµn L­p (Cao MiÅn). Nhõng thúc tÆ khi ½Ü ch²ngai buãn ngÜ ng¡ng. Rãi do chuyÎn dµng ½¶t c·u viÎn v¡ didµn vïng n¡y biÆn th¡nh l¬nh thä cða ViÎt Nam chö ch²ngph¨i do cõèp bÜc xµm chiÆm.

ThŸng 11, 2009 Trang 39

ISSN # 1065 6871‡­i DiÎn : Ban Phò TrŸch Nguéi DµnChàn b¡i : Võçng ‡­oThúc hiÎn : ‡öc & MþPhµn phâi : Mai V¯n & „n

ThÌ LÎ ChungXin gøi b¡i ½Æn NgD b±ng Email ho´c floppy disk (tât nh¶t l¡ ½Øa

CD ½Ì trŸnh hõ h­i dàc ½õéng, v¡ xin cho biÆt ½¬ dïng lo­i tiÆng ViÎtn¡o, cïng lo­i program n¡o). Trõéng hìp viÆt tay ho´c ½Ÿnh mŸy, xinch× dïng mæt m´t gi¶y. TŸc gi¨ cÜ thÌ dïng nhiËu bît hiÎu, nhõngph¨i cho biÆt tÅn thºt, ½Ùa ch×, sâ ½iÎn tho­i ½Ì tiÎn liÅn l­c khi c·n.

B¡i gøi cho NgD xin ½÷ng gøi cho cŸc bŸo khŸc v¡ ngõìc l­i. NgDkháng tr¨ l­i b¨n th¨o, floppy disk.

B¡i muân ½¯ng kÙp sâ, xin gøi tèi trõèc ng¡y 15 thŸng trõèc. Ngo­i tr÷ nhùng b¡i ½¯ng chù vuáng (Swiss/Helvetica), mài û

kiÆn l¡ cða ngõéi viÆt, kháng nh¶t thiÆt l¡ cða NgD. B¡i trÏch ½¯ng t÷ NgD, xin nÅu rß xu¶t xö.

GiŸ BŸoT­i Hoa Kü: $US 2. 00/sâ, hay cho 12 sâ:

gøi Bulk Rate $US 18. 00gøi First Class $US 30. 00(xin vui lÝng ghi rß First Class)

T­i Canada, „u chµu: $US 34. 00(12 sâ, gøi Air Mail)T­i ˜c, Ÿ v¡ Phi chµu: $US 40. 00 (12 sâ, gøi Air Mail)

Sau khi nhºn ½õìc chi phiÆu, NgD sÁ gøi sâ bŸo ½·u tiÅn v¡o l·nphŸt h¡nh kÆ tiÆp. NÆu kháng nhºn ½õìc bŸo trong vÝng mæt thŸng,xin vui lÝng liÅn l­c vèi Ban Phò TrŸch ½Ì tÖm nguyÅn nhµn.

Khi ½äi ½Ùa ch×, xin vui lÝng tháng bŸo trõèc tâi thiÌu 30 ng¡y ½ÌkÙp ½iËu ch×nh danh sŸch cho l·n phŸt h¡nh kÆ tiÆp. NÆu kháng nhºn½õìc bŸo sau khi ½Æn ½Ùa ch× mèi, xin bŸo cho NgD ½õìc rß.

Chi phiÆu, thõ t÷, liÅn l­c xin ½Ë:

Ngõéi Dµn

SŸch Mèi

VIETNAMESE COMMUNISTSViet Thuong, 500 pages,

$20.00AUTUMN

Mai Phuong, 300 pages, $10.00

C ¨ M Õ NBPT th¡nh thºt tri µn cŸc thµn hùu/½æc gi¨ nhiÎt tÖnh ðng hæ, mua, ho´c mua t´ng bŸo d¡i h­n dõèi½µy:

CÜ nhùng trõéng hìp chi phiÆu ½Æn lîc bŸo ½¬ lÅn khuán ho´c phŸt h¡nh rãi, nÅn nÆu cŸc b­n khángth¶y liÎt kÅ tÅn m¡ v¹n nhºn ½õìc... hãng thiÎp, xin vui lÝng xŸ tæi v¡ bÞ qua cho. BPT cñng th¡nh thºtmang çn cŸc ½ãng nghiÎp v¡ thµn hùu gøi cho NgD cŸc t¡i liÎu, b¨n tin, bŸo:

Ti Vi Tu·n San 1222-3-4-5 måi sâ 1$50/2$00 ˜c (49 Victoria Parade, Collingwood, Vic 3066, ˜c);GÜp GiÜ 193-4 kháng ½Ë giŸ, (18609-40th Ave. W, Lynnwood WA 98037); Florida ViÎt BŸo 227kháng ½Ë giŸ (P.O Box 277625, Miramar, FL 33027-7625); HiÎp Hæi 228 kháng ½Ë giŸ (P.O. Box 22Chidori, Tokyo 146-8691)

Pham Dzung, Reading PA, 1 n¯m 20.00Ho Nghiem, East Hanover NJ, 1 n¯m 30.00Vu Tai Manh, Hayward CA, 1 n¯m 20.00Pham Ba Thang, Falls Church VA, 1 n¯m 18.00NguyÍn ChÏ ThiÎp, Houston TX, 1 n¯m 40.00

Tran Chau, Worcester MA, 1 n¯m 25.00Do Phu Ngoc, Dayton MI, 1 n¯m 20.00Nguyen Sang, Tucson AZ, 1 n¯m 30.00L¬ Ho¡ng Trung, Westminster CA, 100.00Tr·n ThÆ KiÎt, Los Angeles CA, 100.00Tr·n ThÆ BÏch, Los Angeles, CA, 100.00

tð sŸch Ngõéi Dµn

T­p ChÏ Ngõéi DµnPO Box 2674Costa Mesa, CA 92628, USA

PRESORTED STANDARDU. S. POSTAGE PAID

SANTA ANA, CAPERMIT NO. 4085

T÷ bao lµu nay, ngõéi thõéng dµn chõa hË cÜ tiÆng nÜi.Ch× cÜ cŸc nh¡ bŸo, nh¡ v¯n chuyÅn nghiÎp, cŸc vÙ khoab¨ng, cŸc tä chöc, ½¨ng phŸi nÜi giïm.

Nhùng tiÆng nÜi trÅn kháng sai, nhõng kháng ½ð. Ph¨icÜ sú lÅn tiÆng cða ngõéi dµn ê mài th¡nh ph·n, ½Ì t­omæt sú ½ãng thuºn cho tõçng lai ½¶t nõèc. NÆu kháng,mài viÎc sÁ l­i diÍn ra nhõ cñ: mæt thiÌu sâ l¬nh ½­o l­iv¹n quyÆt ½Ùnh sâ phºn cða dµn tæc, b¶t ch¶p nhùng ½ÝihÞi thiÆt thúc cða ½a sâ.

BiÆn câ ngo­n mòc nh¶t cða n¯m 89 l¡ sú tan r¬ liÅn tòccða khâi cæng s¨n. Cao tr¡o ½Ýi gi¨i phÜng con ngõéi ½Ì½õìc tú do dµn chð cða nhùng ngõéi cïng khä trong cŸcnõèc cæng s¨n ½ang t¶n cáng v¡o th¡nh trÖ chð nghØa MŸc.

Sú tan r¬ cða cæng s¨n t­i ViÎt Nam l¡ ½iËu t¶t yÆu. V¶n½Ë ch× cÝn l¡ théi gian. Khi cæng s¨n ½ä, v¶n ½Ë lèn laoc¶p bŸch cho ViÎt Nam l¡ l¡m sao hãi sinh ½õìc mæt dµntæc mÞi mÎt, ngh¿o ½Üi, m¶t niËm tin. V¡, t÷ ½Ü, t­o dúngmæt ½¶t nõèc ¶m no, tú do, dµn chð.

Trong lîc n¡y, nhùng û kiÆn khŸc nhau cða mài t·nglèp ê kh°p nçi c·n ph¨i ½õìc trao ½äi v¡ th¨o luºn mætcŸch nghiÅm trang, trong tinh th·n th¡nh kh¸n, tán tràngl¹n nhau, nh±m ½­t sú ½ãng thuºn vË mæt m¹u múc tât½Âp cho x¬ hæi ViÎt Nam mai sau.

NÜi cŸch khŸc, chîng ta muân nghe t÷ nhau, muân nÜivèi nhau vË nhùng khŸt vàng: L¡m sao thîc ½¸y l hçntiÆn trÖnh sòp ½ä cða cæng s¨n? L¡m sao ½Ì ½¶t nõèc ¶mno, ½Ì tú do ½õìc tán tràng, ½Ì dµn chð ½õìc thi h¡nh?

Cñng xin thõa:Nhùng ngõéi khêi xõèng t­p chÏ Ngõéi Dµn chõa bao

gié cÜ kinh nghiÎm l¡m bŸo nÅn nhùng tráng ½ìi ê mætté bŸo chuyÅn nghiÎp sÁ l¡ ½iËu mài ngõéi kháng th¶y êNgõéi Dµn,

VÖ mòc ½Ïch l¡ t­o tiÆng nÜi cho mài t·ng lèp, nÅn næidung cŸc b¡i vê kháng nh¶t thiÆt cïng mæt quan ½iÌm.Ngõéi Dµn kháng cÜ chð biÅn, trì bît, ban biÅn tºp m¡gãm b¡i vê cða b­n ½àc kh°p nçi.

***

Rß l¡ Ngõéi Dµn ½ang l¡m viÎc ngõìc ½éi: l¡m bŸo m¡kháng chuyÅn nghiÎp, kháng sâng b±ng qu¨ng cŸo,

kháng c¨ triÌn vàng sâng b±ng tiËn bŸn bŸo, l­i kháng cÜchð biÅn, trì bît, ban biÅn tºp!

ThÜi thõéng, ngõéi viÆt bŸo ph¨i thuæc lo­i t¡i n¯ng,hàc ræng biÆt nhiËu, mang sê trõéng ra ½Ì mua vui ho´cch× d¹n ngõéi ½àc. Ngõéi ta kháng ché ½ìi nhùng ngõéit·m thõéng viÆt nhùng cŸi t·m thõéng.

Ngõéi Dµn kháng nghØ thÆ. Sú l·m l¹n to lèn cða nhùngngõéi bÖnh thõéng l¡ ½¬ kháng phä biÆn nhùng õu tõ,th°c m°c, nhùng mong õèc, ½Ýi hÞi bÖnh thõéng nhõngvá cïng thiÆt ½Ÿo, khiÆn mài viÎc ½¬ ½õìc gi¨i quyÆt mætcŸch xa véi, kháng liÅn quan ½Æn ½a sâ, ½îng hçn, luánluán thiÎt h­i cho ½a sâ.

‡Ü l¡ tÖnh tr­ng chung cða ½¶t nõèc v¡ dµn tæc tronggiai ½o­n lÙch sø g·n ½µy: mæt nõèc náng nghiÎp m¡náng dµn kháng cÜ tiÆng nÜi. Cho nÅn, nÆu ê trong nõèc,t¶t Ngõéi Dµn l¡ cða náng dµn ch¶t phŸc. Nay ê h¨i ngo­i,Ngõéi Dµn l¡ cða ngõéi trÀ hàc tºp, l¡m ¯n, ½Üng gÜp choxö sê cõu mang v¡ hõèng vË viÎc quang phòc quÅ hõçng.

VÖ:Khi ra ½i, måi gia ½Önh Ït nh¶t cÜ mæt v¡i em, n¯m, mõéi

tuäi. Nay tuäi trÀ l¡ th¡nh ph·n ½a sâ cða cæng ½ãng dit¨n. Hà cÝn cÜ mæt chît quŸ khö, cÝn ½õìc sú kËm c´pcða phò huynh ½Ì cÜ ½æng lúc câ g°ng v¡ m¬n nguyÎnvèi sú th¯ng tiÆn tõçng ½âi.

Lèp ½¡n em hà, sinh trõêng nçi xö ngõéi, sÁ kháng cÝnnhùng ½iËu kiÎn tõçng tú, trong khi thu nhºn mæt nËn v¯nhÜa b¨n xö m¡ kháng thÌ xoŸ bÞ nhùng kü thÙ ½õçngnhiÅn. SÁ cÜ nhùng khÜ kh¯n v¡ d±n v´t nÆu kháng ngaytú bµy gié t­o näi niËm h¬nh diÎn vË nguãn gâc, û thöc½õìc ph¨i l¡m gÖ, l¡m nhõ thÆ n¡o.

Cho nÅn Ngõéi Dµn hiÎn diÎn, l¡m diÍn ½¡n chung ½Ìcïng nhau trao ½äi û kiÆn, kinh nghiÎm, tri thöc trong màing¡nh nghË, phŸc hàa má thöc tõçng lai. VÖ thÆ, nÜ khángtr÷u tõìng, m¡ nám na thiÆt thúc giîp ½ë nhau hàc tºp.

V¡ sú tÏch cúc tham gia vË mài m´t cða ngõéi ½àc l¡½iËu m¡ Ngõéi Dµn thiÆt tha mong ½ìi. VÖ Ngõéi Dµn l¡cða BŸc, cða Chî, cða Anh, cða ChÙ, cða Em v¡ cða chîngta.

Vºy xin méi. Ngõéi Dµn l¡ diÍn ½¡n cða B­n. NÜ tïythuæc B­n ½Ì tãn t­i.

T­p chÏ Ngõéi Dµn ra ½éi vèi mòc ½Ïch t­o phõçng tiÎn cho nhùng ngõéi dµn bÖnh thõéng nÜilÅn sú suy nghØ cða mÖnh vË nhùng mong õèc, õu tõ ½âi vèi b¨n thµn, ½¶t nõèc.