พนเอก มารวย สงทานนทร

22 มนาคม 2557

Help People Think Better—

Don’t Tell Them What to Do!

Six Steps to Transforming

Performance at Work

The nexus between leadership

and neuroscience

ผน าแบบคมในฝก (Quiet Leadership) เปนหนงสอแนะน า

แนวทางใหมของภาวะผน า ในการพฒนาบคลากร ใหมผลงานท

ดขน โดยผน าไมตองสงการ

การพฒนาม 6 ขนตอน ทเกยวของกบการท างานของสมอง

เปนวธใหมในการคด ฟง พด ทผน าสามารถน ามาใชได ในการ

สนทนากบบคลากร

ท าไมผน าตองสนใจเรองความคดของบคลากรดวย

ผทเขามาท าหนาทในการบรหารงานรนใหม มความตองการท

แตกตางจากผบรหารงานรนเดม พวกเขามความคาดหวงกบ

องคกรมากขน ตองการไดรบการพฒนาเปนรายบคคล ใหคณคา

กบความเปนอสระ ชนชมความหลากหลายและการเปลยนแปลง

บคคลเหลานไมตองการวฒนธรรมองคกร ทผน าทสงการแลว

ควบคม (command-and-control) พวกเขาตองการผน าทชวยให

เขาเกงขน ไดใชศกยภาพเตมทในการท างาน และชวยพฒนา

พวกเขาดานความคด

เปนการแกปญหาเรองขาดแคลนผน า

แนวคดเรองการสบทอดผน า (leadership pipeline) ไดกลาวถง

การบรหารจดการตนเอง และการกาวสการบรหารจดการผอน

แตยงขาดแรงขบดนในการมงสระดบสงขน นนคอความสามารถ

ในการพฒนาความคด

ผน าสมควรเรยนรวธการพฒนาความคดของบคลากร เพราะ

บคลากรมความตองการท างานใหดขน ตองการเปนคนท างาน

เกง และยงคงตองการความชวยเหลอจากผน า

Part One : Recent Discoveries About the Brain That Change

Everything

Part Two : The Six Steps to Transforming Performance

STEP 1: Think About Thinking

STEP 2: Listen for Potential

STEP 3: Speak with Intent

STEP 4: Dance Toward Insight

STEP 5: CREATE New Thinking

STEP 6: Follow Up

Part Three : Putting the Six Steps to Use

Part 1

การคนพบวธการท างานของสมอง ทท าใหทกสงเปลยนไป

สมองคอเครองจกรทมการท างานเชอมตอกน

หนาทของสมอง คอการเชอมโยงของขาวสารตาง ๆ เขาดวยกน

ไมวาจะเปน ความคด ความจ า ทกษะ และคณสมบตอน ๆ ใน

รปแบบของแผนท (Maps) อยางมากมาย ทมการสอสารกนผาน

ทางคณสมบตดานเคมและดานกายภาพ

จากการศกษาทางดานจตวทยาทเรยกวา Gestalt psychology

พบวา การทเราพยายามคด ถอวาเปนการสรางแผนทใหม (new

metamaps) ขนในสมอง ทมการท างานโดยการเทยบเคยงกบ

แผนทเดมทมอย ถาสามารถเชอมตอกบแผนทเดมทมอยได

ส าเรจ กจะท าใหเราคดออก (aha)

การน าแนวคดมาใชประโยชน

1. ถาตองการใหบคลากรเกดความมงมน ตองใหบคลากรคดไดเอง

(To take any kind of committed action, people need to think

things through for themselves)

2. การคดไดเองตองอาศยเวลา (People experience a degree of

inertia around thinking for themselves due to the energy

required)

3. เมอคดไดเอง จะมแรงกระตนใหเกดการกระท า (The act of

having an aha moment gives off the kind of energy needed for

people to become motivated and willing to take action)

สมองไมมใครเหมอนใคร

ในสมองมเซลลสมองเรยกวา neurons อย 1 ลานลานตว (100 billion

neurons) แตละตวมแขนงเลก ๆ เปรยบเสมอนรากฝอย เรยกวา

dendrites อย 100,000 แขนง และมแขนงขนาดใหญเปรยบเสมอน

ล าตน 1 แขนงเรยกวา axon

สมองแตละเซลลจะตดตอสอสารกนผานทางรากฝอย ท าใหเกดเปน

แผนท (maps) สงผลใหเราเกดความคด พฤตกรรม และมการกระท า

แมสมองแตละคนภายนอกจะดคลายกน แตสงแวดลอมทกอยางไม

วา เสยง ความคด ความรสก ประสบการณ ฯลฯ หลอหลอมใหสมอง

ของแตละคนมการพฒนาทแตกตางกนไป

สมองไมมใครเหมอนใคร (ตอ)

เมอเราพยายามชวยเพอนรวมงานแกปญหา โดยสญชาตญาณท

ไมรตว เราน าปญหาของเขามาใสในสมองของเรา และคดหา

หนทางแกปญหาให แลวบอกใหเขาแกปญหาอยางทเราคด โดย

ไมไดค านงวา สมองแตละคนไมเหมอนกน

การคดแกไขปญหาแทนผอน ไมเพยงแตเปนการสญเสยพลงงาน

โดยเปลาประโยชน ยงเปนการกดขวางทางแกปญหาทถกตอง

ของผอนอกดวย

สมองพยายามบนทกบทเรยนไวทกอยาง

จากการศกษาทางดานเซลลประสาทวทยา (neuroscience) พบวา

เมอเรามการเรยนรใหม จกรวาลหรอโลกกเปลยนไปดวย เพราะ

การเชอมโยงของเซลลสมองมการเปลยนไป

สมองจะมการบนทกความทรงจ าฝงลก (hard code) ในสงทเรา

คดหรอกระท าซ า ๆ วาเปนเรองส าคญ โดยจะท าการบนทกใน

สวนทเปนความจ าระยะยาว เรยกวา subcortex ทมความสามารถ

ในการบนทกความทรงจ า ไดดกวาความทรงจ าในการใชงาน

ทวไป (working memory)

สมองพยายามบนทกบทเรยนไวทกอยาง (ตอ)

ดงนน สงทเราพด เดน ปฏกรยา การอาน จดการการงาน ท

กระท าอยบอย ๆ จะถกบนทกไวในสมองสวนทบนทกความทรง

จ าแบบฝงลก จนกลายเปนพฤตกรรม

พฤตกรรม เปนสวนทท าใหเราแสดงออกโดยไมรสกตว (don’t

have in mind) วาก าลงท าอะไรอย เชนเดยวกบผทท างานอยาง

เดมซ า ๆ กนทกวน

ดงนน สงทถกบนทกอยางฝงลกในสมอง มความยากล าบากใน

การเปลยนแปลง ตองอาศยแนวทางใหม ๆ จงจะไดผล

ความทรงจ าทฝงลกกอเกดเปนโลกทรรศน

คนเรามองโลกอยางทเราเปน ไมไดมองโลกตามความเปนจรง

ไมวาขอมลอะไรกตามทผานเขามาในสมอง สมองจะท าหนาท

เปรยบเทยบกบขอมลเดม (mental maps) ทมอย ถาตอแผนทไม

ตด เราพยายามหาทางเชอมตอจนส าเรจ ไมทางใดกทางหนง

ขณะทสมองพยายามเชอมตอขาวสารใหมกบของเดม ขอมลนบ

ลานจะถกประมวลในแตละวนาท หนทางทสมองจะจดการขอมล

อนมหาศาลในเวลาทจ ากด คอใช วธการประมาณการ

(approximating)

ความทรงจ าทแนบแนนกอเกดเปนโลกทรรศน (ตอ)

สมองของเราพยายามใชเหตผล โดยการเทยบกบการเรยนรใน

อดต จากประสบการณทผานมา ดวยวธน จงท าใหเราสามารถ

จดการกบขอมลขาวสาร ทกระหน าเขามาตลอดเวลาได

ในท านองเดยวกน การทเรามองโลกโดยอาศยกระบวนทรรศน

(mental frames) จงมความเปนไปได ทเราสามารถจะ

ปรบเปลยนกระบวนทศนของบคลากรได

ความทรงจ าทแนบแนนกอเกดเปนโลกทรรศน (ตอ)

ขอเสยของการยดตดกระบวนทศนเดม ๆ

1. ท าใหการปรบเปลยนความคดเปนไปอยางยากล าบาก

2. สถานการณภายในสมองของบคคล เปลยนไดชากวา

สถานการณภายนอกทเกดขน

3. ท าใหแตละคนมมมมองทแตกตางกนออกไป

4. บางคนหวเดดตนขาดกไมยอมเปลยน

การเลกความยดมนเปนสงทยากล าบาก

สงทถกจดจ าไวอยางฝงลกในสมอง อยใตสามญส านก ท าใหเราม

การตอบสนองตอสงเราไมเหมอนกน

แนวทางการแกไขทว ๆ ไปทใชกน คอพยายามใหละความยด

มน (unwire) นสยทไมตองการ โดยการคนลกหาสาเหต จาก

ความจ าในอดต เพอทจะไดน ามาใชปรบปรงนสยใหม

การบอกเลก (stop it) สงทฝงลกอยในสมองเปนเรองล าบาก ท า

ใหเรารสกทอแทเมอเปลยนนสยไมส าเรจ

การเลกความยดมนเปนสงทยากล าบาก (ตอ)

มอกหนทางหนงคอ ไมตองแกไขสงทเคยเกดขนในอดต แตให

สรางอปนสยทตองการขนมาแทน

สงทจะเกดขนในสมองคอ สมองจะเกดการยดมน (บนทก) ในสง

ใหมทดแทน

ในทางวทยาศาสตรไดพสจนแลววา เราสามารถเปลยนวธคด

ของเราได ซงไมไดยากเยนแสนเขญอยางทเราคดแตประการใด

สรางการเชอมตอใหมเปนเรองงาย

จากการศกษาผปวยโรคหลอดเลอดสมอง ทมเนอเยอสมอง

สญเสยไป หรอผปวยทเปนโรคเนอเยอสมองฝอ นกวทยาศาสตร

พบวา สมองสวนทเหลอ มการปรบตวในการท าหนาททดแทนกน

ได เชน สวนสมองการพดเสยหาย จะมสมองสวนอนปรบตวท า

หนาททดแทน

ปลายทศวรรษ 1990 จากการศกษาเทคโนโลยดานภาพรงส

สมยใหม พบวาผปวยทสมองเสยหายจากโรคหลอดเลอดสมอง

จะมสมองสวนทเหลอ สามารถท าหนาททดแทนได ทมผลมาจาก

การท าฟนฟสมรรถภาพรางกาย

สรางการเชอมตอใหมเปนเรองงาย (ตอ)

เปนความเชอในปจจบนวา สมองของคนเรามการเชอมตอใหม

ตลอดเวลาทกวนาทไมวาเวลาใด

ดงนนเราจงสามารถเปลยนสงทเปนความคด (a map held in our

working memory) ใหเปนพฤตกรรมได (a map that’s hardwired

in the deeper parts of our brain) โดยการกระท าบอย ๆ เพอให

ความคด ฝงลงในความทรงจ าทฝงลก และควรกระท าใหเกด

แผนทใหมขน ในหลายสวนของสมองดวย เชน การคดบอย ๆ

การเขยนบอย ๆ การพดบอย ๆ การท าบอย ๆ (ย าคดย าท า)

การน าการเชอมตอใหมมาใชประโยชน

1. นสยใหมตองอาศยเวลา แตไมนานนก (New habits take time, but

not that much) : ในทางวทยาศาสตรพสจนแลววา สมองมการ

เปลยนแปลงได ทงทางดานเคมและกายภาพ ไดอยางรวดเรว

2. การปอนกลบเชงบวกเปนสงจ าเปน (Positive feedback is

essential): ถาเราตองการใหบคลากรมผลงานดขน การรายงาน

ปอนกลบควรเปนเชงบวก

3. การมเวลานอย มเรองตองคดมาก (Too many thoughts, too little

time): สงตองท าคอ เตอนตน (remembering) ในสงทควรกระท า และ

การมกลยาณมตรคอยชวยเตอน จะเปนสงทมประโยชนมาก

สรางการเชอมตอใหมเปนเรองงาย (ตอ)

บางคนอาจสงสยวา พฤตกรรมทงสองอยางทตรงขามกน จะ

ขดกนหรอไม จากการศกษาทางเซลลประสาทวทยา ทเรยกวา

neural Darwinism พบวา สมองมการยกเลกการเชอมตอแผนทท

ไมคอยไดใชงาน ดงนนใหทมความพยายามไปทการสรางนสย

ใหม และใหลด ละ เลก นสยทไมตองการ

สรปคอ ถาเราตองการใหบคลากรมการพฒนาผลงานทด หนาท

ของเราคอ ชวยเขาหาวธใหมในการแกปญหา มากกวาหาสาเหต

ของปญหา (สรางนสยใหม)

สรปการคนพบเรองของสมอง

เทคนคหรอเครองมอในการพฒนาผลงานตาง ๆ ทน าใช

โดยมากมกจะไมมประสทธผลเทาทควร ทางทดทสด ผน าควร

เนนการแกปญหามากกวาหาสาเหตของปญหา และชวยให

บคลากรสามารถระบไดดวยตวเขาเอง

เมอบคคลเกดปญญาแลว หนาทของผน าแบบคมในฝกคอ การ

สรางความเชอมน ใหการสนบสนน และเชอในบคลากรในระยะ

ยาว เพอใหพฒนาเปนนสย นนคอเราสามารถดงความเกงทสด

ของบคคลออกมาไดส าเรจ

Buddha

Part 2

6 ขนตอนในการพฒนาผลงานใหดขน

เกยวกบ 6 ขนตอนการพฒนาผลงาน

ในการสนทนา มสทศดงน ทศเหนอคอหลกการ ทศใตคอ

รายละเอยด ทศตะวนตกคอสาเหตของปญหา และทศตะวนออก

คอการแกปญหา ทศทางทไปไดงายคอทศตะวนออก เปนการ

เนนทการแกปญหา โดยยงไมลงในรายละเอยด

เปาหมายของการพฒนาตอไปคอ การสรางผลกระทบดานบวก

(point A) ไปสการสรางผลกระทบทเปนประโยชน (point B)

ใหกบบคลากร เสนทสนทสดคอเสนตรงจาก A ไป B

6 ขนตอนสการพฒนาผลงานใหดขน

1: คดเรองความคด (Think About Thinking)

2: ฟงเพอหาศกยภาพ (Listen for Potential)

3: พดอยางมความหมาย (Speak with Intent)

4: การเตนร าใหเกดปญญา (Dance Toward Insight)

5: สรางความคดใหม (CREATE New Thinking)

6: การตดตามผล (Follow Up)

ขนท 1 รจกคดเรองความคด

เปนพนฐานทอยลางสดทผน า (คนซายมอยนอยบนแทน) ตองร

วธคดเรองความคด (Think About Thinking)

ประกอบดวย การใหผอนคดไดเอง เนนทการแกปญหา ให

สะทอนกลบในทางบวก ทาทายเพมเตม และมกระบวนการอยาง

เปนระบบในการสนทนา

ขนท 2 ฟงเพอหาศกยภาพ

เปนการฟงใหรวา ใจความทเขาพดออกมาหมายถงอะไร

(listening for where people are heading) ไมใชฟงเพอจบผด

จากรป จะเหนวาผน าตองคงระยะหาง (The Clarity of Distance)

หมายถงไมคลกวงในดวย จนไมเหนภาพรวม (a clear frame of

mind) และไมใชกรอบความคดของเรา ในการมองประเดนนน

ขนท 3 ตงใจพดอยางมความหมาย

เปนการพดทชวยใหผอน พฒนาความคดขนมาเองได

จากรปภาพ แสดงดวยค าพดทออกจากปากผน า (quality of every

word that comes out of the leader’s mouth) คอพดกระชบ ได

ความหมาย และมความจรงใจ

ขนท 4 การเตนร าใหเกดปญญา

เปนแนวทางของกระบวนการในการสนทนา (process map for

dialogues) ทชวยใหบคลากรมการพฒนาความคดในระยะแรก

การเตนร าใหเกดปญญา จากภาพคอองคประกอบทอยในจาน

หมน 3 จาน ซงอยระหวางผน ากบบคลากร ประกอบดวย 4

ขนตอนคอ การขออนญาต การวางหลกการ การตงค าถาม และ

การยนยน (permission, placement, questioning, and clarifying)

ขนท 5 สรางความคดใหม

อาศยเครองมอทเรยกวา CREATE model

เปนการพฒนาความคดใหกาวหนาสงขนไปอก เพอท าใหการ

สนทนาเกดประสทธภาพสงสด

CREATE ประกอบดวยจานหมน 3 ใบคอ สถานการณปจจบน

คนหาหนทางเลอกใหม และท าใหเปนจรง (Current Reality,

Explore Alternatives, and Tap Their Energy)

ขนท 6 การตดตามผล

เปนการท าใหความคดกลายเปนจรง (new thinking becomes

reality) เปนการปดชองวางระหวางความคดและอปนสย

มรปแบบเรยกวา FEELING model จากรปจะเหนรปแบบของ

FEELING อยระหวางการกระท าและอปนสย

ขนท 1 คดเรองความคด

เปนพนฐานส าคญทสดของหนงสอเลมน (This is the underlying

and most important principle in the whole book.)

ใหพวกเขาคดเอง (Let Them Do All the Thinking)

เนนทการแกปญหา (Focus on Solutions)

สรางความทาทาย (Remember to Stretch)

พดเนนเชงบวก (Accentuate the Positive)

กระบวนการกอนเนอหา (Put Process Before Content)

ใหพวกเขาคดเอง

สมองคนเราแตกตางกน ใหพวกเขาคดเองกอน แลวจงคอยชวย

ประคองใหเขาคดไดอยางถกตอง

ถาเราคดวาเขาสมควรท าอยางไร เปนการใชสมองของเรา ไมได

ใชสมองของพวกเขา ซงเปนการไมถกตอง เปนการทดกวาทจะ

เปนผชวยเหลอ ชแนะใหเขาคดเองได เชน ใหความชดเจนขน

เรองนเกยวของกบแนวคดอะไร มความเรงดวนอยางไร

ผน าแบบคมในฝก รวาการท าใหผลงานดขน คนทท างานจะร

ค าตอบไดดทสด ฉะนน ใหเขาคดเอง

เนนทการแกปญหา

สาเหต เปนอดตทแกไขไมได ท าใหเกดการตอวาตอขาน มการ

แกตว มการตดสนถกผด สวนการแกปญหา เปนการหาหนทางท

เปนไปได คดดานด และไดใชศกยภาพของบคลากร

ไมไดหมายความวาเราละเลยปญหา แตเปนการวเคราะหไป

ขางหนา แทนทจะหาสาเหต โดยจะไมใชค าถามวา เพราะเหตใด

(why) ในการตงค าถาม

ผน าแบบคมในฝกรวาปญหานาสนใจ แตการแกปญหาจะได

ประโยชนมากกวาจบผด

Quiet Leaders

สรางความทาทาย

สมองมความจ าสองชนดคอ ความจ าใชงาน (working memory) และ

ความจ าฝงลก (hard wiring) เมอเราใสความคดใหม จะเปนการสราง

แผนทใหมในสมอง ซงตองใชพลงงานและอาศยเวลา

นกวทยาศาสตร คอ Mihaly Csikszentmihalyi เสนอวา อารมณบวกอย

ระหวางความนาเบอกบความตนเตน ถาทาทายมากเกนจะกลายเปน

ความเครยด ถาไมทาทายกลายเปนเรองนาเบอ มชวงระหวางทงสอง

อารมณทเขาเรยกวา ความลนไหล (flow) ทท าใหคนเรามแรงบนดาล

ใจ และมความพยายามมงมนสความส าเรจ

ผน าแบบคมในฝก ไมไดท าเพอเอาใจหรอกลวใครจะเสยใจ แตตองรจก

วธการสรางความทาทาย และชวยใหพวกเขาประสบผลส าเรจ เพราะ

ผน ารวา ความทาทาย กอเกดการเจรญเตบโต มชวตชวา เกดความ

ผกพน เกดความใฝฝน ซงจ าเปนตอการพฒนาผลงานใหดขน

พดเนนเชงบวก

ผคนชอบทไดรบค าชนชม แตผคนไดรบค าชมนอยมาก เมอเทยบกบ

ไดรบค าตเตยน

การไดรบค าชม สมองจะเกดปฏกรยาเรยนรทจะท าดขนไปอก เพอให

ไดรบค าชมอก (what you did well, and what you could do better)

ในการพฒนาผลงานของบคคล ใหพยายามจบถกมากกวาจบผด

การกลาวค าชนชมการกระท าความดบอย ๆ ท าใหบคลากรไดเรยนร

เมอไดรบค าชม จะประพฤตซ าอก เปนการสรางความจ าฝงลกใหกบ

เขา และเปนการสรางความจ าฝงลกใหตวผน าเองดวย

ผน าแบบคมในฝกรวธการพฒนาผลงานของบคลากรใหดขน ดวย

การปอนกลบทางบวก หลากหลายรปแบบ ในระยะเวลายาว เพอเปน

การสรางเสรม ใหบคลากรมความมนใจ กลาเปลยนแปลง

กระบวนการมากอนเนอหา

เปนหลกการ เพอไมใหตดกบดกในรายละเอยด และท าใหผคนรสกสบายใจ

รปแบบนเรยกวา Choose Your Focus model ม 5 ขนตอน ทสามารถน าไปใช

ไดกบทกเรอง

1. วสยทศน (Vision): เพราะเหตใด (why) หรอ เกยวกบอะไร (what)

2. แผนการ (Planning): ท าอยางไร (how) จงจะบรรล

3. รายละเอยด (Detail): แผนการปฏบตการ

4. ปญหา (Problem): ขอผดพลาดทอาจเกดขน

5. อารมณ (Drama): การเสยก าลงใจ ถาลมเหลว

สวนมากผคนมกตดกบดกในรายละเอยด ไมรเปาหมาย หรอ วธการ

ผน าแบบคมในฝกจะรกระบวนการสนทนาอยางเปนระบบ รขนตอนหรอ

ภาพรวมของการสนทนา วามวธด าเนนการอยางไร กอนทจะลงสรายละเอยด

ขนท 2 ฟงเพอหาศกยภาพ

แนวทางใหมของการฟง (A

New Way to Listen)

การมระยะหาง (The Clarity

of Distance)

แนวทางใหมของการฟง

คนเรามกจะเลอกฟงเฉพาะสงทเราสนใจ ถาไมมหลกการฟงเราจะ

หลด เราควรตงใจฟงโดยคาดหมายวา ผพดนาจะมความสามารถใน

แกปญหาเองได เราเพยงแตท าตน ใหเปนผมประโยชนตอเขา

เมอผน าแบบคมในฝกรบฟง เขาจะฟงดวยความเชอในผอนอยางตม

ท โดยไมตองแนะน าอะไร ใหสงเกตดวา ผพดอาจมแนวทางแกไข

ปญหาอยแลว แตยงไมมนใจ เราเพยงแตชวยใหเขาคดออกมาดง ๆ

ผน าแบบคมในฝกจะฟงเพอคนหาศกยภาพ ใหพวกเขาไดเตบโต ไม

จมปลกอยในวงวนของปญหา และคาดหวงวาบคคลจะมการ

เปลยนแปลงในทางทดขน

การมระยะหาง

ถาเราท าตนหางจากประเดน เราจะมองออก เหนภาพโดยรวม ไมหลงในกบ

ดก 4 ประการคอ

รายละเอยด (Details): เราตองมองเหนทงปาและเหนหนทางทออกจากปาได

อยาเหนแคตนไม จงจะสามารถน าทางเขาออกจากปาไดอยางไมหลงทาง

ตวกรอง (Filters): เรามกรอบความคดในการมองภาพตาง ๆ โดยไมรตว

เปนการกรองสงตาง ๆ ตามสงทเราคาดหวงไว ท าใหไมสามารถชวยเขาได

ใชศกยภาพอยางเตมท

แผนงาน (Agendas): เปนสงบดบงการฟงศกยภาพของผพด ตองไมใสใจกบ

แผนงานหรอก าหนดการตาง ๆ

ขดของใจ (Hot spots): เปนอารมณรวม ทท าใหเราหลงลมวาอะไรคอปญหา

การมระยะหางท าใหผน าแบบคมในฝก ตองใชความพยายามมองหา

ศกยภาพของบคคลใหออก และรตววามตวกวนสมาธอะไรบางทขดขวางอย

เพอขจดออกไป

ขนท 3 การพดอยางมความหมาย

การพดใหสน กระชบ (Be Succinct)

มความเฉพาะเจาะจง (Be Specific)

พดดวยความจรงใจ (Be Generous)

การพดสน กระชบ

การพดแบบกระชบมเหตผล 2 ประการคอ การเนนทสาระหรอหวใจ

ของเรอง ท าใหผพดตองเขาใจเรองอยางถองแทกอนพด และท าให

ผรบฟง สามารถเขาใจความส าคญ โดยไมตองใชเวลานานในการฟง

ในทางวทยาศาสตร เราตองการใหผฟงสรางแผนทใหม ทเทยบเคยง

กบแผนทเดมทมอยในสมอง แลวท าการเชอมตอทงสองแผนทเขา

ดวยกน การพดถงหวใจของประเดน ท าใหผคนสนใจและตงใจฟง

พยายามปะตดปะตอกบความรเดมทมอย

การพดอยางกระชบ ท าใหเราตองไตรตรองใหดกอนพด โดยใชค าพด

ใหนอยทสด ถาบรรยายเปนภาพอปมาอปไมยไดยงด

การพฒนาผลงานจะเกดขนได กตอเมอ ผคนสามารถคดเองได ซง

เปนจดเรมตนของการเปลยนแปลง

มความเฉพาะเจาะจง

นอกจาการพดใหสนและกระชบแลว เราตองสามารถยกตวอยาง

ทท าใหผคนเขาใจสงทเราตองการสอไดอยางชดเจน มฉะนน เขา

อาจจะตความผดพลาดได

ความเฉพาะเจาะจงสรางความนาเชอถอ

เมอผคนสามารถสรางภาพในสมองในเรองทเราพด เขาจะเกด

ความเขาใจ ปฏกรยาตามธรรมชาต จะแสดงออกโดยอตโนมต

นนคอเขาจะผงกหว

ควรพดใหกระชบและมความเฉพาะเจาะจง ในเฉพาะประเดนท

เกยวของกบการสนทนาเทานน

การพดดวยความจรงใจ

การสนทนาดวยความจรงใจตอกน คอการใชค าพดทเหมาะสม ม

ความระวงระไวในค าพด ใหความสนใจ ใหเกยรต ใหการยกยอง

และมความเปนมนษย (Choosing your words, Being sensitive,

Paying attention, Acknowledging people, and Being human.)

ความจรงใจเปนการแสดงออกถงการดแลเอาใจใส เปนการสราง

ความไววางใจ ท าใหผอนกลาพดกลาแสดงออกมากขน

การพดอยางจรงใจ เปนการเปดความเปนไปได ตอการเรยนร

และการเปลยนแปลง

ขนท 4 การเตนร าเพอเกดปญญา

การแสดงออกทางสหนา 4 ประการ (The Four Faces of Insight)

การเตนร าใหเกดปญญา (The Dance of Insight)

การขออนญาต (Permission)

การวางหลกการ (Placement)

การถาม (Questioning)

การยนยน (Clarifying)

การแสดงออกทางสหนา 4 ประการ

เปนการสงเกตการคดออก (aha!) ของบคคลทเราพดคยดวย

ในทางวทยาศาสตร สภาวะล าบาก (dilemma) หมายถงแผนทในสมอง 2

แนวทาง มการขดแยงกน ไมสามารถสรางแผนทในสมองขนมาใหมได

หรอไมสามารถเทยบเคยงกบของเดมได เมอคดออก จะเกดแผนทใหมใน

สมองหลายสวนทเชอมตอกน กอเกดเปนพลงงานทผลกดนใหเกดการกระท า

เราสามารถบอกไดจากการแสดงออกทางสหนา เมอเขาพยายามใชความคด

เขาอาจเมมปาก ตามองขนขางบน ท าหนางง ๆ เราสามารถชวยไดดวยการ

กระตนใหเขากลาพดออกมา โดยไมตองคดมาก และไมตองใชเหตผล

เมอวงจรถงภาวะเกดแรงบนดาลใจ (motivation phase) ดวงตาเขาจะลกวาว

โดยไมจ าเปนตองรอใหทกสงถกตองทงหมด ใหเขารบกระท า (หรอจด) ใน

สงทคดออกโดยเรว เพราะพลงงานนนจะเหอดหายอยางรวดเรว

การเตนร าใหเกดปญญา

การใชรปแบบการเตนร าใหเกดปญญา (Dance of Insight model)

เปนการชวยใหบคคลทเราพดดวย อยในกระบวนการความคด

เสมอนเตนไปตามจงหวะ โดยทเราไมไดเตนดวย แตเปนคเตนท

ไมเหนตว (invisible dance partner) ทท าใหเขาคดออก (aha)

การเตนร าใหเกดปญญาม 4 ขนตอนคอ เรมขนตอนแรกจาก

การขออนญาต (permission) อกสามขนตอน จะวนเปนวงกลมคอ

การวางหลกการ (placement) การถาม (questioning) และการ

ยนยน (clarifying)

การขออนญาต

การขออนญาตกอน จะท าใหการตานทานลดลง

ผคนจะรสกปลอดภย เมอเรามการขออนญาต โดยใชค าพดทเปน

ตวของเราเอง ใหเปนธรรมชาตของเรา

การขออนญาตท าใหการสนทนา ยกระดบขนสการเกดปญญา ถา

เขายงไมพรอม ไมตองบงคบ เอาไวคราวหนาทเขาสะดวก

ขอบคณเขา ใหความเคารพในตวเขา

วางหลกการ

เปนการกลาวลวงหนาถงขนตอนการสนทนา ท าใหผทเราสนทนา

ดวย รประเดนและมมมมองเชนเดยวกบเรา

การวางหลกการในการสนทนา เกยวของกบ เพราะอะไร เมอใด

อยางไร และ ใคร (why, when, how, and who) ท าใหการสนทนา

ไมออกนอกลนอกทาง

การวางหลกการ สามารถท าไดบอย ๆ ไมเพยงกระตนเตอน

บคคลอน แตเปนการเตอนตวเราเอง ใหรจดมงหมายของการ

สนทนา วามทศทางมงสทางใด

การตงค าถาม

การตงค าถามทด เปนทกษะทส าคญทสด

การตงค าถามทถกตอง ท าใหคสนทนา เกดปญญาคดออกไดเอง

ผน าแบบคมในฝก ใหค าแนะน านอยมาก แตไมไดหมายความวา

ไมใหค าแนะน า เปนเพยงไมรบใหค าแนะน าในทนท

Quiet Leaders, while they respect that people have problems, aren’t

all that interested in discussing them.

Quiet Leaders stay out of the details.

Quiet Leaders don’t rush people into action.

Quiet Leaders don’t tell people how to think differently.

การถามค าถามทตองคด (Asking thinking questions) แสดงวาวาเรา

เนนใหเขาคดเอง

การตงค าถาม (ตอ)

ค าถามทงหมดจะไมเนนรายละเอยด หรอตวปญหา หรอบอกให

เขาตองคดเหมอนเรา เพยงแตถามเพอใหเขาคดไดเอง

เมอผคนเรมคด เปนการปะตดปะตอกบความคดเดม เพอใหเกด

การเชอมโยงใหม สหนาและดวงตาจะแสดงออกอยาง งง ๆ

และตาจะมองขนขางบน

เมอถามค าถามตออกไมกค าถาม ปญญาของเขากจะเกดขนได

การคนเคยกบแนวคดเรองการตงค าถามน งายกวาและสนกกวา

การใหค าตอบหรอค าแนะน า เปนการกระตนใหบคคลเกดแรง

บนดาลใจในการกระท า มความมงมน และมผลงานทด

การยนยน

ประโยคยนยนตองสน ชดเจน ไมควรยาวเกน 10 ค า เพอใหการ

สนทนายกระดบสงขนไปอก

การยนยนตองตงใจฟง มองใหเหนทงปา ใชค าพดทเรยบเรยง

แลวเปนอยางด เราจะรไดโดยคสนทนามการผงกหว

ถงแมวาเราจะสรปผดกไมเปนไร คสนทนาจะแกไขใหวา เขา

หมายถงอะไรกนแน

การเตนร าเพอเกดปญญา เปนกรอบการสนทนาทชวยใหผคนคด

ไดเอง โดยเราไมตองบอกวาตองท าอยางไร

สรป การเตนร าเพอเกดปญญา เปนหวใจของผน าแบบคมในฝก

เรมตนดวยการขออนญาต สรางความมนใจวาเขาและเราเขาใจ

หลกการสนทนาตรงกน แลวจงคอยถามค าถาม เพอใหเขาคดได

เอง ใหสงเกตการแสดงออกทางสหนา ตงแตเรมจนกระทงเขา

เรมคดออก และพรอมทจะน าไปปฏบต

ขนท 5 การสรางความคดใหม หรอ CREATE Model

สถานการณปจจบน (Current Reality) ผคนรตววาเกด

สถานการณทยงยาก

หนทางเลอก (Explore Alternatives) ผคนเกดปญญา และ

ตองการกระท า

ท าใหเปนจรง (Tap Their Energy) ผคนมแรงบนดาลใจ

สถานการณปจจบน

ทางพทธศาสนาเรยกวามสต (mindfulness) เปนการรตวในปจจบนท

เปนจรง โดยไมยดตดหรอปรงแตงกบสงใด

เราชวยใหเขารตวภาวะปจจบน มตวชวยคอ การใหน าหนกเปนตวเลข

1 ถง 10 วาเหตการณปจจบน มความส าคญประการใด ท าใหเขาใช

ความคดไดอยางลกซงขน (และถามตอไป รวมไมนอยกวา 5 ค าถาม)

เมอบคคลเกดปญญา (แผนทในสมองมการเชอมตอใหม) เสยงจะ

เปลยนไปใชเสยงสงขน หรอมการแสดงออกทางใบหนา วาคดออกแลว

เราตองเชอมนตนเองวาท าได แลวจะเกดความสนก

หนทางเลอกหลากหลาย

เมอผคนคดออก เขารสกตนเตน มพลงอยากจะท า แตสงแรกท

คดออก อาจไมใชหนทางเลอกทดทสด เพราะเปนสงทเขารสกวา

ท าไดงาย ใหถามตอถงทางเลอกอน ๆ ทเปนไปไดอก เปนการทา

ทายความคด

พยายามหาหนทางเลอกใหมาก ๆ และอยาพงรบตดสนวาวธใด

ดทสด ใหเขาคดจนกวาจะคดไมออก เปดใจใหกวาง

การท าใหเปนจรง

ม 4 วธทท าไดคอ

1. เฉพาะเจาะจง (Be more specific) ท าใหความคดสมบรณมากขน

ขณะทความคดยงแลนอย

2. ก าหนดวนแลวเสรจ (Setting deadlines) ถามวาจะเสรจไดเมอใด

(by when) เพอใหเกดความมงมน

3. ท ารายงานสง (Reporting back) แสดงวาเราเหนเปนเรองส าคญ

4. ท าใหเปนรปธรรม (Doing something tangible) รวมถง การพด

บอกตอ การจดความคดไว การอาน การวาดรป การท าเปนเอกสาร

เพอใหไมลมไดงาย

ผน าแบบคมในฝก สรางความคดใหมใหเกดขนในบคลากร ตาม

ขนตอนคอ คดเรองของความคด ฟงเพอหาศกยภาพ พดแบบม

ความหมาย และเตนร าใหเกดปญญา โดยระบสถานการณ

ปจจบน หนทางเลอกทหลากหลาย และการท าใหเกดขนจรง

สงสดทายทผน าแบบคมในฝกไมลม คอ ตดตามผล (follow up)

ของแถม (ไมมในหนงสอ เรยนรมาจาก อ.อนวฒน อกทหนง)

รปแบบทคลายกบ CREATE Model เรยกวา GROW Model

Goal: เปาหมายของกจกรรม วาตองหวงผลอะไร (ทางบวก)

Reality: สงทเกดขน หรอปจจบนน เปนอยางไร

Options: แนวทางแกปญหา ใหรวมกนเสนอหลายๆ ทางเลอก

Wrap up: สรปผลวธแกปญหาหรอทางออก ททกคนเลอกรวมกน

วาดทสดคออะไร ใครเปนผรบผดชอบ ท าอะไร ทไหน เมอใด

อยางไร ใชงบประมาณเทาใด ตองรายงานผลกบใคร เมอใด

และจะตองมกจกรรมคราวหนาอกหรอไม เมอใด

ขนตอนท 6 การตดตามผล (ยอวา FEELING)

ความจรง (Facts) ใหวางอารมณเปนกลาง ไมวาผลเปนอยางไร

อารมณ (Emotions) ถามดวา เขารสกอยางไร

ใหก าลงใจ (Encourage) ชมในความส าเรจ หรอในความพยายาม

แลวแตไมส าเรจ

การเรยนร (Learning) เปนหวใจของการตดตามผล

การพาดพง (Implications) กบงานอน ๆ

เปาประสงคใหม (New Goal) เปาหมายตอไปคออะไร

Part 3

การน า 6 ขนตอนไปใชงาน

การใช 6 ขนตอนในการชวยผอนแกปญหา

เรมดวยการชวยใหเขารวา สถานการณทยากล าบาก (dilemma)

คอประเดน ทตองถกรวมกน จากนนกท าตามล าดบ 6 ขนตอน

การท าเปนขนเปนตอนท าใหประหยดเวลา แทนทจะใชเปน

ชวโมง เหลอเปนนาท

การใช 6 ขนตอนในการใหขอมลสะทอนกลบแกบคลากร

ผทมผลงานทด (Giving feedback for great performance) ให

สะทอนกลบเชงบวก ระบสงทท าไดด แลวใหชวยเขาไดพฒนา

เพมขนอก

ผทผลงานต ากวาเกณฑ (Giving feedback for below-par

performance) ไมใสอารมณ ใช 6 ขนตอนใหเขาไดเรยนร และ

พฒนานสยขนใหม

ผทมผลงานย าแย (Giving feedback for poor performance)

พยายามระงบอารมณ ใช 6 ขนตอนชวยใหเขาสรางอปนสยทด

การใช 6 ขนตอนกบทม

ใหพวกเขาคดเอง (Let them do all the thinking)

เนนการแกปญหา (Focus on solutions)

สะทอนกลบเชงบวก (Give positive feedback)

ทาทายเพม (Make them stretch)

เลอกจดเนน (Choose your focus)

วางหลกการ(Practice placement)

ยนยน (Clarify)

ท าตามขนตอน CREATE (Follow the CREATE model)

ใช 6 ขนตอนกบลก

ใหเขาคดเอง (Let them do all the thinking)

สะทอนกลบเชงบวก (Give positive feedback)

ขออนญาต (Establish permission)

วางหลกการ (Practice placement)

ถามค าถามใหคด (Ask thinking questions)

สรางความคดใหม (Create new thinking)

ใช 6 ขนตอนทงองคกร

ขนแรกเราตองเชอวาองคกรเปลยนแปลงได

องคกรตองเรมเปลยนจากภายใน องคกรตองเกดปญญาดวย

ตนเอง เพอเกดการเชอมตอใหม

องคกรตองมการสรางแผนทในสมองขนมาใหม ใหสารสนเทศ

ไหลไปสบคคลและระบบ ซงตองอาศยเวลา

และมการสะทอนกลบทเปนบวกทงองคกร ไมเพยงแตผน า

ระดบสงเทานน

สรป

กระบวนการ 6 ขนตอนน เปนแนวทางการพฒนาผลงานของ

บคลากร ใหสามารถคดไดเอง โดยทผน าแบบคมในฝก ใช

ประโยชนในการพดคยกบบคลากรในทท างาน

ม 2 แนวทางในการใชประโยชน คอ การสนทนาเพอแกไข

สถานการณทยงยากใหกบบคลากร และการน ารปแบบทมอยใน

6 ขนตอนน ไปใชในสถานการณตาง ๆ เชน การขออนญาต การ

วางหลกการ การตงค าถาม และการยนยน

Buddha