qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid...

165

Transcript of qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid...

Page 1: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry
Page 2: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

References:1‐ UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests  ٢٠٠٨٢ i b k  f Cli i l Ch i   d ٢‐Tietz textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics  2006 / Pathophysiologyand Thyroid Function Testingand Thyroid Function Testing3‐Quality control of thyroid function tests in vitroA. M. BOLD AND D. M. BROWNINGA. M. BOLD AND D. M. BROWNINGFrom the Clinical Chemistry Department, Queen Elizabeth Hospital, Birmingham 2003

Page 3: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Specimen Collection and Storage testosteroneSpecimen Collection and Storage testosteroneEither  serum or heparinized plasma is used to measure total or free testosterone. Testosterone is subject to a diurnal variation, reaching a 

k  i  b    h   d  8 h  Th f   i  peak concentration between 04 hours and 08 hours. Therefore, morning specimens are preferred.Specimens are stable for a week (men) or 3 days (women) refrigerated and for  t      f   t    C   up to 1 year frozen at 20 0C.  

No steroids, thyroid, ACTH, estradiol, or gonadotropinmedications should be given for 48 hours before sample Collection.Most assays are standardized for serum or heparinized plasma. Other anticoagulants such as ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA) may give different  values. In certain RIA assays, presence of EDTA appears to cause a %  d  i  t t l t t t   t ti10%  decrease in total testosterone concentrations.

Page 4: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Specimen Collection and Storage DHEA‐SSpecimen Collection and Storage DHEA‐S Serum or plasma (preserved with EDTA) is suitable for DHEA or DHEA S  immunoassayDHEA or DHEA‐S  immunoassayNo steroids, ACTH,estradiol, or gonadotropinmedications should be given for 48 hours before sample collection.

Early morning collection, before 10.30 hours, is f d f  DHEApreferred for DHEA.

Refrigerated  samples (4 C to 8 C) are stable for up to 14 days, those frozen at ‐20  Care stable for> 1 yearsthose frozen at ‐20  Care stable for> 1 years.

Page 5: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Specimen Collection and Storage Estriolp gEstriol serum or plasma specimens are stable at room temperature for 24 hours, and can be refrigerated for 2 days and  frozen at ‐20°C for up to 1 year. P ti t   h ld  t b   f ti  b f   i  Patients should not be  fasting before specimen collection.Comments:Comments:

Estrone determinations are limited to diagnosis of  postmenopausal  bleeding and the menstrual dysfunction  

d b   l d l d icaused by extraglandular estrone production.Normally, blood  estrone concentrations parallelestradiol concentrations  throughout the menstrual cycle, estradiol concentrations  throughout the menstrual cycle, but at slightly lower concentrations. For a specific analysis of estrone, the interested reader is directed to  other referencesreferences.

Page 6: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Specimen Collection and Storage progesteroneSpecimen Collection and Storage progesteroneSerum or plasma (with heparin or EDTA as anticoagulant) has been used, but should be separated within 24 hourS., p 4

The patient need not be fasting, and no special handling procedures  are necessary. Samples can be stored refrigerated  for up to 3 days at 4 °C to 8 °C or for up to 1 year at  20 0C. 

i   h ld   b       i id  patients should not be on any corticosteroid, ACTH, estrogen, or gonadotropinmedication for at least 48 hours before specimen collectionfor at least 48 hours before specimen collection.

Page 7: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Collection and Storage of Samplescatecholaminecatecholamine 

The conditions under which plasma or urine samples  are  collected can be crucial to the reliability and interpretation of test results. Many  clinicians  prefer  24‐hour  collections of  urine over  blood sampling  since the  former  avoids many of  the rigid sampling conditions associated with blood collections  and is more convenient f   li i l  t ff t  i l t  for clinical staff to implement. However, 24‐hour collections of urine are not always easily, conveniently, or reliably  col1ected by patients, particularly  pediatric 

ti t  Al  i fl   f di t  d  th d l   ti ti  patients. Also, influences of diet and sympatho adrenal  activation associated with  physical  activity  or  changes in posture are not as easily  controlled for as they are  for blood collections.

B   f  h    ibl       l i   f  Because of the  possible  errors  resulting  from incomplete 24‐hour urine collections or uncontrolled influences of  physical  activity,  some investigators  p y y gadvocate spot or overnight urine collections.

Page 8: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

C0rrection for  differences in duration of collection is achieved by normalizing catecholamine  or catecholamine metabolite  excretion  against urinary creatinine excretionmetabolite  excretion  against urinary creatinine excretion.Additional considerations for urine collected under these conditions  include  dietary protein, muscle mass, level of physical  activity, and time of day, all of which impact creatinine excretion and may further  confound interpretation of results.interpretation of results.

Page 9: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Studies on the stability of catecholamines in urine and plasma have yielded d l h bl d dmixed results with variable recommendations on appropriate preservatives and 

methods of collection.“ Elaborate  techniques  for sample preservation as recommended in earlier years 

b l lnow appear to be largely unnecessary. 

Variable findings may be explained by  auto oxidation, particularly at alkaline pH  or  deconjugation  particularly  at particularly at alkaline pH, or  deconjugation, particularly  at low pH‐two processes with opposing effects on levels of free amines.The general recommendation is that catecholamines in urine samples are best preserved with hydrochloric acid (HCI) to maintain urine acid. Aliquots are best stored frozen over protracted periods of time at ‐80°C to f th   i i i   t id ti d d j tifurther minimize autooxidation and deconjugation.

Page 10: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Interferences from and Influences of Diet and Drugsnorepinephrine and normetanephrinenorepinephrine and normetanephrine

Tricyclic antidepressants in particular are a major   f false positive results  f   t  source of false‐positive results  for measurements 

of norepinephrine and normetanephrine in plasma or urine.urine.Presumably this  is due to the primary inhibitory actions of these agents on  monoamine reuptake. The result is an increased escape of norepinephrine from sympathetic nerve terminals into the bloodstream.L d  Si t   l h th ld (Ald t)   d L‐dopa, Sinemet, alphamethyldopa (Aldomet), and MAO inhibitors  .This drugs can therefore interfere directly with catecholamine assays and is also converted by  d ect y w t catec o a e assays a d s a so co ve ted bycatecholamine synthesizing and metabolizing  enzymes to catecholamine products and metabolites with additional interfering actions

Page 11: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

INTERFERENCES IN IMMUNOASSAYSINTERFERENCES IN IMMUNOASSAYS

Immunological assays are prone to interferences, in spite  of  the use of highly  specific  antibodies  for molecular  recognition of  the  analyte  molecular  recognition of  the  analyte. Falsely  low  results can occur because of  the hook effect at high  antigen  concentrationseffect at high  antigen  concentrations.

Page 12: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

INTERFERENCES IN IMMUNOASSAYSFalse negative or false positive results are encountered if the False negative or false positive results are encountered if the sample contains anti animal antibodies. For example, in a two‐site sandwich assay for hCG based For example, in a two site sandwich assay for hCG based on mouse antibodies, any human antimouse antibodies (HAMA) present in the specimen will recognize the i bili d      d    j  immobilized mouse capture and mouse conjugate antibodies and form a complex that is indistinguishable from an immobilized capture antibody: hCG :conjugate from an immobilized capture antibody: hCG :conjugate complex. This leads to a false positive result.A false negative result will be obtained if the HAMA react gwith either the capture antibody or conjugate to such an extent that specific antibody binding to hCG is prevented.

Page 13: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

INTERFERENCES IN IMMUNOASSAYSINTERFERENCES IN IMMUNOASSAYSMany different types of circulating antianimal antibodies h  b  d d (  h   i  h   ib ihave been detected (e.g., human antigoat, human antibovineantibodies) and shown to interfere in immunoassays.In practice  this type of interference is minimized by In practice, this type of interference is minimized by including  additives in the immunoassay reagents.Nonimmune serum or IgG from the species used to raise the g pantibodies has been a popular choice for this purpose

Page 14: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Circadian VariationCircadian VariationMany constituents of body fluids exhibit cyclical variations  throughout the day. Factors  contributing  to such variations  throughout the day. Factors  contributing  to such variations  include posture, activity, food ingestion, stress, daylight or  darkness, and sleep or wakefulness. h l l b l d h f hThese cyclical variations  may be quite large, and therefore the 

drawing of the specimen must be strictly controlled. For example, the concentration  of serum iron may change by as p , y g ymuch as  50% from  08  to  14 ,and that of cortisol by a similar  amount between 08  and 16 . S   t i  h  b   t d t  d li  f     l/L Serum potassium has been reported to decline from 5.4 mmol/L to 4.3 mmol/L at 0800 – 1400.

Page 15: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Circadian VariationCircadian VariationHormones are secreted in bursts, and this, together with the cyclical variation to which most hormones are the cyclical variation to which most hormones are subject, may make it very difficult to interpret their serum concentration  properly.serum concentration  properly.Corticotropin secretion is influenced by  cortisol‐like steroids, but it is also affected by posture and by  light, , y p y g ,darkncss, and stress. Its secretion is increased threefold  to fivefold from its minimum between afternoon and midnight  to its maximum around waking. Cortisol concentrations  are greatest around 06 to 8  h   d   b    i    hi h    h   b d   08  hours and may be  twice as high as those observed at 

midnight.

Page 16: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Circadian VariationCircadian VariationMaximum  renin activity normally occurs early in the morning during sleep; its minimum occurs late in the afternoon. g g pThe plasma aldosterone concentration shows a similar  pattern. Gl l fil i    (GFR)  i  i l    i h  h   i f  i  Glomerular filtration rate (GFR) varies inversely  with the secrction of renin. GFR is least at the time at the time ofmaximum renin secretion and 20% greater in the afternoon when renin activity i       i i  is at a minimum. The excretion of  17‐ketosteroids and 17‐hydroxycorticosteroids is low at night and reaches a maximum about midafternoon.There is no circadian variation in the plasma concentrations  of  follicle‐stimulating hormone (FSH) and luteinizing  hormone (LH) in men, but a 20% to 40% increase of plasma  testosterone occurs  during  the night.

Prolactin is secreted,  like other hormones, in multiple bursts; prolactin concentration  is greatest during sleep

Page 17: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Circadian VariationCircadian VariationThe serum thyroid‐stimulating hormone (TSH) is at a maximum between 02 and 04 and at a minimum between 18 maximum between 02 and 04 and at a minimum between 18 and 22.           The variation is of the order of 50%.There are also variations in the serum thyroxine

b h b l d h hconcentration, but these appear to be related to the changes in conccntration of binding protein brought  about by changes in posture.  These variations are maximal between g p10 and 14. 

Total protein concentration may  vary by as much as  10% over 24 hours, but the variation of individual proteins  may be even greater.

Page 18: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Circadian VariationCircadian VariationGrowth  hormone  secretion is greatest shortly after sleep commences. commences. Conversely, basal plasma insulin is higher in the morning than later in the day, and its response to glucose is  also greatest in the 

d l b d hmorning  and least about midnight.  When a glucose tolerance test is given in the afternoon, higher  glucose  values occur than  when the test is given early in the day  glucose  values occur than  when the test is given early in the day. The higher plasma glucose occurs in spite of a greater insulin response, which is nevertheless delayed and  less effective.

Page 19: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

فاکتور ھای قابل تغيير قبل از آناليز/تغييرات ريتم شبانه روزی بدن circadian cycle

ن خ ل ز ت ھنگاک ش)٨ال۶(د ھنگا د اکز ک ٣ال٩(د ٣الی ٩(در پيک ماکزيمم و در ھنگام شب)٨الی۶(در ھنگام صبحکورتيزول خونبه ھمين دليل انجام تست تحمل گلوکز در ھنگام .( در مينيمم مقدار خود می باشد) صبح

درصد نوسان شبانه روزی ٢٠٠تا ١۵٠.)/ عصر فاقد ارزش تفسيری استعصر کورتيزول به ۴نتيجه /در افراد شب کار مقادير نوسان کورتيزول جابجا می باشد

.صبح باشد٨درصد کمتر از سطح کورتيزول ۶٠تا ٣٠طور نرمال بايستی ACTHACTH

)نوسان شبانه روزی% ٢٠٠تا ١٨٠( صبح ماکزيمم و نيمه شب مينيمم ١٠الی ۶ فاصله .(ظھر مينيمم مقدار می باشد ١٢تا ١٠صبح ماکزيمم مقدار و ٧الی ۵ پروالکتين

ت ا ت ن الکت ش ا آز ا ان تا گاھ ا خ از ا شدن دا ان تا١ز تا ١زمانی بيدار شدن بيمار از خواب صبحگاھی تا انجام آزمايش پروالکتين بھتر است نوسان% ١٠٠)/ساعت باشد ٢

:نکاتی چند از نوسانات پروالکتين باالترين سطح پروالکتين در سه / برابر افزايش می يابد ٣تا ٢سطح پروالکتين در طول خواب به ميزان

محرک ھای افزايش / ھفته پس از زايمان به حد نرمال می رسد ۴تا ٣ماھه سوم بارداری است و . استرس و ورزش است –بارداری –تحريک پستان –شير دھی : پروالکتين شامل

ا الکت ا٢اله١۵ال١٣ط خت الغ الغ٣اله١۵تا١٣ا ا برابر بالغين ٣ساله ١۵تا ١٣برابر بالغين و در دختران٢ساله١۵الی١٣سطح پروالکتين در پسراناست

.سطوح بسيار باال پروالکتين نشانه ادنوم ھيپوفيز است

Page 20: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

فاکتور ھای قابل تغيير قبل از آناليز/تغييرات ريتم شبانه روزی بدن circadian cycle

ن ت ت تستوسترونتنوسان% ۵٠/شب الی نيمه شب مينيمم ٨صبح ماکزيمم و ۴

سرم آھن سرمآھنبھترين / نوسان % ۶٠/صبح زود ماکزيمم مقدار وعصر ھا و نيمه شب مينيمم مقدار

. صبح می باشد که سطح آھن نرمال می باشد ١٠الی ٩زمان نمونه برداری آھن سرم ا/ ت ک آ گ۴۵ط ذف آ ان انا ن .نوسانات روزانه آھن حذف می گردد۴۵در سطح آھن کمتر از/

/ قاعدگی منجر به کاھش کاذب آھن می شود : نکاتی از نوسانات فيزيولوژيک آھن آھن کاذب افزايش نمونه آھن/ھموليز کاذب کاھش ليپميک اخير/نمونه خون تزريق ن ب يش ز و يز ن / و ب ش ي يپ ير / و ون زريق

قرص ضد بار داری و استروژن و اتانول و قرص فرو سولفات و / افزايش کاذب آھن / فی فول و متيل دوپا افزايش آھن

گليسريد TGتری گليسريدTGتریدر صبح حداقل و حوالی ظھر در ماکزيمم مقدار خود می باشد

نوسان% ١٠/عصر ماکزيمم و نيمه شب مينيمم مقدار است ١۶الی ١۴ پتاسيم سرمT3تغييرات فصلی به نوسان )بيشتر% ٢٠زمستان (در زمستان و تابستان اشاره کرد

Page 21: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

کافئين /دخانيات / الکل فاکتور ھای قابل تغيير قبل از آناليز الکل افزايشی کاھشیاثر افزايشیاثر کاھشیاثر افزايشیاثر اثر اثر کاھشی اثر افزايشی الکل

الکلاثر افزايشیسيگار

اثر کاھشی سيگار

اثر افزايشی کافئين و تئين

اثر حاد تا الکتات ساعت ۴

گلوکزساعت ۴اثر حاد تا

کورتيزول ساعت ۵اثر حاد تا

Lipoproteinگلوکز

اوريک تااسيد حاد آمينACEالدوسترونپروالکتيناثر کاتکول وري ر ي اساعت ۴

پروالکتينساعت ۴اثر حاد تا

الدوسترونساعت ۵اثر حاد تا

ACE کاتکول آمين

%٢٠/تری گليسريدتاا حاد ساعت۴ثر

اپی نفرينکورتيزولتا اد ت۵اث ا

Prolactinرنينساعت۵اثر حاد تاساعت ۴اثر حاد تا ساعت۴ثر حاد تاا

وازوپرسين%)٢٠٠(آلدوسترونساعت ۴اثر حاد تا

گليسرولساعت ۵اثر حاد تا

HDLاسيد ھای چرب

ساعت۴اثر حاد تا

MCV /Reninاثر مزمن

بيکربناتساعت ۴اثر حاد تا

Wbc/Hb/Hctاثر مزمن سيگار

selenium

ALT/AST/گاما گلوتاميل ترانسفرازاثر مزمن

فوليک اسيداثر مزمن

CEA/cu/pd/cadmium

اثر مزمن سيگار

b.carotenoid

Page 22: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Serum GH assaySerum GH is undetectable for most of the day in healthy, nonstressed individuals. This fact along healthy, nonstressed individuals. This fact along with the episodic nature of GH secretion makes a single sampling difficult to interpret. As a result, h  di i   f GH d fi i  i   d   i  GH the diagnosis of GH deficiency is made using GH measurements following pharmacologic stimulation, GH excess is confirmed by failure of GH GH excess is confirmed by failure of GH suppression following an oral glucose load. 

GH i   l   d b  GH is commonly measured by chemiluminescent immunoassay

Page 23: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Growth Hormone Deficiency G o t o o e e c e cyIdiopathic growth hormone deficiency is the most common cause of GH deficiency (GHD) in children, ywhereas pituitary adenoma is the most common cause in adult‐onset GHD. There is no simple, reproducible method for determining abnormal GH secretory patterns  In healthy for determining abnormal GH secretory patterns. In healthy individuals, 70‐80% of GH results are below 1 ng/mL(< 1 g/L), but secretory peaks typically reach 20‐40 

/ L (   /L)ng/mL (20‐40 g/L).Thus, in a child with decreased growth velocity, a low or nondetectable GH does not necessarily indicate GHD. Similar nondetectable GH does not necessarily indicate GHD. Similar to GH, IGF‐1 declines with aging.IGF‐1 is more diagnostically useful in patients younger g y p y gthan age 40; however, it is still not sensitive enough to be used as a stand‐alone test to make the diagnosis of GHD

Page 24: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Growth Hormone Deficiency Manipulation of the endocrine system through stimulation p y gand suppression of the various axes is often required for diagnosing conditions of hormonal deficiency and surfeit. In hi   i  GHD i  di d b   h i    f il   f this vein, GHD is diagnosed by showing a failure of GH to increase adequately in response to pharmacologic stimulation  The insulin tolerance pharmacologic stimulation. The insulin tolerance test (ITT) has long been considered the ‘gold standard' for diagnosing GHD; however it is most g g ;unpleasant for the patient, requires the attendance of a physician throughout the testing period and is 

t i di t d i  th   ith   hi t   f  i     di  contraindicated in those with a history of seizures or, cardiac or cerebrovascular disease

Page 25: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

GH / Growth Hormoneھورمون رشد ھورمون گليکو پروتئينی مترشحه از ھيپوفيز قدامی می

)با ساختمان مشابه پروالکتين( باشد در بدن اثر مستقيم ضد انسولينی ) ساعته ٠.۵( ھورمون رشد با نيمه عمر کوتاه

دارد و منجر به افزايش قند خون می گرددش ن ال : کاربرد بالينی ھورمون رشدکا

کمبود ترشح ھورمون / دوارفيسم ( تشخيص کم کاری غده ھيپوفيز قدامی -١تشخيص قابل مکرر نوبت چند در رشد ھورمون تحريک تست با عمدتا رشد عمدتا با تست تحريکی ھورمون رشد در چند نوبت مکرر قابل تشخيص رشد

)است افزايش ترشح / ژيگانتيسم يا آکرومگالی (تشخيص پرکاری ھيپوفيز قدامی-٢ ی يز يپو ری پر ی(يص رو ي م ي حژي ر يش ز

ھورمون رشد عمدتا با تست مھاری ھورمون رشد در چند نوبت قابل تشخيص )است

Page 26: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

GH / Growth HormoneGH / Growth Hormoneاز استفاده وبا سالم افراد در رشد ھورمون سرم سطح اس ايمونو ھای روش روش ھای ايمونو اسی سطح سرمی ھورمون رشد در افراد سالم و با استفاده از

در بسياری از ساعات روز غير قابل اندازه گيری است ) بدون استرس ( نرمال که ی طور دربه از%٨٠نتايج کمتر سی١موارد سی در نانوگرم ور ی رب ز% يج ر ر ی و ی ر رم و

ساعات اوليه (پيک ھای ترشحی ھورمون رشد می باشد به جز در ) خواب و پس از ورزش ورزش ز پس و ب )و

ده نب پذي کان ا ايش آز بت ن يک با شد ن ھ نتايج ي تفسير نتايج ھورمون رشد با يک نوبت آزمايش امکان پذير نبوده و تف

نياز به تست ھای مکرر پس از تحريک يا مھار ھورمون دارد

Page 27: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

GH / Growth Hormoneرشد ھورمون :کمبود :کمبود ھورمون رشد

کمبود ايديوپاتيک ھورمون رشد می شايعترين حالت کمبود ھورمون رشد بيماری دھد(باشد می رخ ھيپوفيز آدنوم دليل به بزرگساالن در رشد ھورمون )کمبود ) کمبود ھورمون رشد در بزرگساالن به دليل آدنوم ھيپوفيز رخ می دھد(باشد

پائين بودن يک نوبت تست ھورمون رشد جھت تائيد کمبود ھورمون رشد کافی بايستی الزاما و ناشتانيست نوبت از پس رشد ھورمون تحريکی تست ی ي ز ب وب ي و ز ون ر پس ور ی ري

اگر نتيجه کماکان پائين بود و افزايش قابل انتظار ھورمون رشد انجام گردد ھورمون رشد انجام نشد سندرم کمبود ھورمون رشد مطرح می گردد

خواب / ورزش : محرک ھای فيزيولوژيک ترشح ھورمون رشد رشد ھورمون ترشح القائی ھای :محرک :محرک ھای القائی ترشح ھورمون رشد

)تست تحمل انسولين( ھيپو گليسمی القا شده از طريق انسولين-١شد٢ ن ھ ئ دا ھا اک ل/ال ل کاگ/ان گل گلوکاگون / پروپانولول /ال دوپا: محرک ھای داروئی ھورمون رشد-٢آرژنين/ انفوزيون کلونيدين /

Page 28: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

GH / Growth Hormoneرشد ھورمون سرمی سطح :افزايش :افزايش سطح سرمی ھورمون رشد

بھترين تست تشخيصی برای بيماران مشکوک به افزايش ھورمون رشد انجام ھمزمان است خوراکی گلوکز تحمل وتست رشد ھورمون کاھش(تست جھت القائی ھيپرگليسمی ی ور ز و ل ون ر و ور ش ( ی جھ ی ي يپر

) سطح ھورمون رشدبه طور مصنوعی نانوگرم در سی سی می ١در حالت نرمال تجويز گلوکز ترشح ھورمون رشد را به کمتر از

ش ا اف ک ک ال ن ط گ گل ا ا ن رساند و چند ساعت بعد از تجويز گلوگز به طور نرمال يک پيک افزايشی در ھورمون ان)بواسطه ترشح انسولين ترشح ھورمون رشد القا می گردد( رشد رخ می دھد

رشد ھورمون افزايش به مبتال بيماران آکرومگالی(در تجويز)نظير اوليه مرحله در ون ر زايش ھور ال ب ا ب ران ی(ر بي رو جويز )ير آ ي ر او ر نانوگرم در سی ٢گلوکز کاھش ھورمون رشد محسوس نمی باشد و ندرتا به کمتر از

سی می رسد ط ش ل گ آ ش سطح ھورمون رشد در آکرومگالی درمان نشده در تمامی ساعات روز باالی سطوح پايه و ط

نيز ١٠٠٠و ندرتا تا باالی نانوگرم در سی سی می باشد ١٠٠الی ١٠معموال حدود مشاھده شده است

نانوگرم در سی سی ٢-۵آکرومگالی تحت بالينی يا خفيف سطح ھورمون رشد در حدود در می باشد

Page 29: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

IGF-1 / Insulin Growth Factor / Somatomedine Cفاکتور رشد شبه انسولين/ سوماتومدين سی

خ ا ن ا ش ا نک ا ت با توجه به اينکه در بچه ھائی که کمبود ھورمون رشد دارند در پاسخ به محرک اھا در تست تحريکی يک پاسخ نسبی و متوسط به محرک ھای فارماکولوژيک و

از مستقيم غير طور به امروزه دارد وجود شبهفيزيولوژيک رشد فاکتور فاکتور رشد شبه فيزيولوژيک وجود دارد امروزه به طور غير مستقيم از انسولين جھت بررسی سطح ھورمون رشد کودکان يا بزرگساالن استفاده می

گردد معموال ھورمون رشد با ھورمون فاکتور رشد شبه انسولين ھمبستگی مستقيم

داشته و در موارد کمبود يا افزايش ھورمون رشد ھمزمان ھر دو تست پائين يا باشد باال می باشدباال

البته بايستی توجه داشت که کاھش سطح سرمی فاکتور رشد شبه انسولين در و تغذيه سوء جمله از گردد می مشاھده نيز رشد ھورمون کمبود از غير مواردی غير از کمبود ھورمون رشد نيز مشاھده می گردد از جمله سوء تغذيه و مواردی

کم کاری تيروئيد و ديابت و بيماری کبدی ح ۵-١٠آکرومگالی در مان نشده سطح فاکتور رشد شبه انسولين در اکثر موارد یبرابر افراد نرمال می باشد و معموال با درمان آکرومگالی به طور موازی

باھورمون رشد کاھش می يابد

Page 30: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Growth Hormone Excess Growth hormone overproduction can result in the condition called  acromegaly. If developed prior to closure of the 

i h  th  i di id l    b   di l  t ll  ‘' i ti  epiphyses, these individuals may be exceedingly tall, ‘'gigantism. The screening test for clinically suspected  acromegaly is a randomly collected IGF‐I.randomly collected IGF I.If the level of IGF‐I is elevated in respect to the appropriate age‐ and gender‐related reference pp p g grange, then it is necessary to confirm the diagnosis using an oral glucose tolerance test (OGTT).g

Page 31: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Growth Hormone ExcessGrowth Hormone Excess The OGTT is performed by orally administering  75 g of glucose 

d  bt i i  bl d  l   t b li   d     and obtaining blood samples at baseline and every 30 minutes over the next 2 hours for glucose and GH.A normal  response is a suppression of GH to < 1 ng/mL (1 μg/L) at any time during the test. If GH fails to drop to below 1 ng/mL (1 μg/L), the subject is diagnosed as h i   l h d ff l d ldhaving acromegaly.  The difficulty comes in diagnosing mild disease.Freda et al. had studied 60 postoperative patients with acromegaly, 22 patients with active disease (elevated IGF‐I), 38 patients in remission (normal IGF‐I) and 25 healthy controls. The highest  nadir GH was 0.13 μg/L in the controls and 0.3 μg/L in those with active disease. Fifty percent of those with active disease had GH values < 1 μg/L  leading to a misclassification of these individuals as being normal using the 1 μg/L, leading to a misclassification of these individuals as being normal using the above stated criteria. In a more recent study of 16 patients with mild disease, the majority having microadenomas,. also found that 50% of the patients with acromegaly were able to suppress their GH levels to < 1 μg/L following an OGTT

Page 32: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Prolactin  is a polypeptide  produced by the lactotrophs of the pituitary; it is responsible for the initiation and maintenance  of lactation. It    ti  i    ll   k t  t l  l l  b  th  Its  secretion is  normally  kept at low levels by the inhibitory  actions of  dopamine  produced by the hypothalamus. ypAs with several pituitary hormones, prolactin is secreted in a circadian  fashion, with the highest levels  being  attained during sleep and a nadir occurring between 10 a.m. and noon

Page 33: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Prolactin is  secreted  in a  pulsatile  fashion, the amplitude and  frequency  of  which not only varies throughout the day, b t i   l  i t d   b     i t   f  h i l i  but is also impacted upon by a variety of physiologic stimuli (i.e., stress, postprandially, exercise). Because of these factors and a serum half‐life of 26‐47 Because of these factors and a serum half‐life of 26‐47 minutes, it is recommended that when screening a patient for hyperprolactinemia three patient for hyperprolactinemia three specimens be obtained at 20‐ to 30‐minute intervals. intervals. These samples can either be analyzed separately and their results averaged, or alternatively, an equal g , y, qaliquot from each sample can be pooled into one final sample that is then analyzed.

Page 34: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

The major  circulating  form of prolactin is the nonglycosylated monomer. A number of other forms can 

l i  occur including ‘big' prolactin and macroprolactin (‘big, big' prolactin), considered to be prolactin 

l d  ith i l b li  coupled with immunoglobulin. Because these forms all react with immunoassays they can result in falsely high PRL results in patients in can result in falsely high PRL results in patients in whom a pathological elevation of PRL is not supported by CT or MRI. Various analytical methods have been y ydeveloped to eliminate this confusion, including the performance of immunoassay following polyethylene glycol 

i   d  if l  l fil iextraction and centrifugal ultrafiltration.

Page 35: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

In some instances of prolactinoma, the values of prolactin may be extremely elevated. Because usually only a single dilution is performed when assaying for prolactin, extremely high 

t ti     t t  th  bi di   it  concentrations may saturate the binding sites resulting in a falsely low result ( Barkan, 1998). This ‘hook' effect   lt i   i di i  th  This  hook  effect may result in misdiagnosing the patient as having a nonfunctioning chromophobe adenoma.If the pretest probability of the patient having a macroprolactinoma is high, it is recommended that the serum sample be  subjected  to at least  a 1:100 dilution.

Page 36: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Prolactin acts on breast tissue, where in the setting of estrogen priming, it stimulates  lactation. Prolactin also acts at the h th l  t  i hibit th   ti   f  d t ihypothalamus to inhibit the secretion of gonadotropin‐releasing hormone (GnRH). Inhibition of GnRH results in a decrease in the release of LH and FSH from the anterior decrease in the release of LH and FSH from the anterior pituitary. In females, this leads to a decrease in estrogen and progesterone synthesis and secretion by the ovaries and a 

( )failure of ovarian follicular maturation (ovulation). In males, a deficiency of FSH and LH causes a decrease in testicular production and synthesis of testosterone and a halt in production and synthesis of testosterone and a halt in spermatogenesis. In addition there is some suggestion that hyperprolactinemia may also stimulate adrenal androgen production as well as have an effect on immune responsiveness

Page 37: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

The reference value for serum prolactin is 1‐25 ng/mL (1‐25 μg/L) for women and 1‐20 ng/mL (1‐20 μg/L) for men.The higher prolactin levels seen in females begins post‐puberty and are presumably due to the stimulatory effect of estrogen During pregnancy there is a progressive effect of estrogen .During pregnancy there is a progressive rise in serum prolactin with levels reportedly reaching as high as 500 ng/mL by the third trimester . This is largely due to an increase in number of prolactin‐secreting cells and can be associated with a doubling or even greater increase in pituitary gland size   Prolactin levels fall back to baseline pituitary gland size . Prolactin levels fall back to baseline about 3 weeks postpartum in women who are not breastfeeding. In nursing mothers basal prolactin levels g g premain moderately elevated and with episodic bursts in secretion in response to suckling.

Page 38: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Prolactin levels are increased by many physiologic and pathologic  factors as well as by a wide variety of 

di timedication.Elevations in prolactin resulting from physiologic and pharmacolo ic stimuli rarely exceed 200 ng/mLpharmacologic stimuli rarely exceed 200 ng/mL.

Page 39: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Prolactin  deficiency can be seen with pituitary necrosis or infarction and in some cases of pseudohypoparathyroidism. In women with complete prolactin deficiency, menstrual disorders and infertility have been found.It i   l ti    th t i   i t d  ith  li i l It is prolactin excess that is associated with clinical pathology. Hyperprolactinemia leads to inhibition of GnRH secretion, which typically manifests as sexual dysfunction , yp y yand infertility in both men and women. Women may present with luteal phase abnormalities, li h    f k  h   ith    ith t oligomenorrhea or frank amenorrhea, with or without 

galactorrhea. Men will present with hypoandrogenemia, decreased libido and impotence.yp g , p

Page 40: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين ProlactinProlactin

Hyperprolactinemia exists in 20‐40% of patients with acromegaly; this is due either to the presence of a mixed tumor (containing both lactotrophs and somatotrophs) or to interference with the normally active, prolactin‐inhibitory mechanismsmechanisms.Another important cause of hyperprolactinemia is hypothyroidism. Thyrotropin‐releasing hormone (TRH) not yp y y p g ( )only stimulates TSH secretion but it also stimulates prolactinsecretion as well, thus explaining the mild hyperprolactinemia

 i  b th  i  (th id)  d  d  ( it it ) seen in both primary (thyroid) and secondary (pituitary) hypothyroidism. Treatment with thyroid hormone replacement will usually return the prolactin back to normal. p y pRarely, hyperprolactinemia may be caused by ectopic hormone production.

Page 41: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پروالکتين Prolactin

It i  i t t t   l t ll  ti t di d t  It is important to evaluate all patients discovered to have an abnormally elevated prolactin. Thyroid‐function tests (free thyroxine [FT4] and TSH) are always ( y [ 4] ) yindicated to rule out hypothyroidism. Since hyperprolactinemia can be found in upwards of 40% of cases f  l  it i   i t  t    i li lik  of acromegaly, it is appropriate to measure insulin‐like 

growth factor (IGF‐1) discussed below. Other hormones that may be assayed include FSH, LH, testosterone, estradiol and ay be assayed c ude S , , testoste o e, est ad o a dif clinically indicated, tests of adrenal axis function. All patients should undergo either CT or MRI of the sella, with 

d  i h    MRI  id  b     d and without contrast. MRI provides better contrast and anatomic detail and is better for visualizing microadenomas. Formal visual field examination is also a key monitoring tool Formal visual field examination is also a key monitoring tool in managing patients with pituitary tumors and should be done at least yearly in patients with stable disease.

Page 42: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Causes of HyperprolactinemiaPhysiologic:Sleep  stress  postprandially  painSleep, stress, postprandially, painCoitus, pregnancy, nipple stimulation or nursing

Systemic.disorders:                                                                                                    Primary or secondary hypothyroidismy y yp yAdrenal insufficiencyChronic renal failureCirrhosis / Chest wall or thoracic spinal cord lesions

Medications:Medications:

Psychiatric medications: phenothiazines, haloperidol, thioxanthines, buspirone, olanzapine, risperidone, domperidone, monoamine oxidase inhibitors, fluoxetine, amitriptyleneMetoclopramideMetoclopramideAntihypertensives: labetolol, α‐methyldopa, reserpine, verapamilCimetidine, ranitidineEstrogens, oral contraceptives, oral contraceptive withdrawalOpiates: heroin  methadone  morphine  apomorphineOpiates: heroin, methadone, morphine, apomorphineProlactin‐secreting pituitary tumor:prolactinoma, acromegalyMacroadenoma (compressing the pituitary stalk)MacroprolactinemiaMacroprolactinemiaPressure on or transection of the pituitary stalk – interrupting the transmission of dopamine to the D2 receptors on the lactotrophsEctopic secretion of prolactin by nonpituitary tumorsIdiopathic /Polycystic ovarian disease / Epileptic seizures

Page 43: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid Diseasey

The “Hidden” Health Problem

Page 44: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid Disease- The “Hidden” Health Problemy

HyperthyroidismT h th id

HypothyroidismN t h th id Too much thyroid

hormoneMetabolism speeds

Not enough thyroid hormoneMetabolism slows Metabolism speeds

upMetabolism slows down

Page 45: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Hyperthyroidismyp y

Overproduction of thyroid hormone, causing metabolism acceleration

Affects roughly 1% of the U.S. population or two g y p pmillion Americans

Graves’ DiseaseMost common form of hyperthyroidismAutoimmune disorder

Page 46: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Hypothyroidismyp y

Underproduction of thyroid hormone, causing metabolism to slow Affects up to 25 million Americans, approximately twelve million

i di dremain undiagnosedHashimoto’s Thyroiditis

Most common thyroid disease in the U S Most common thyroid disease in the U.S. Autoimmune disease

Page 47: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry
Page 48: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Two Common Types of Thyroid DiseaseTwo Common Types of Thyroid Disease

Hyperthyroidism Hypothyroidism

Page 49: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

What are thyroid function tests?What are thyroid function tests?Thyroid function tests (TFTs) are a group of tests that are requested  together to help e aluate th roid gland are requested  together to help evaluate thyroid gland function  and to help diagnose thyroid gland disorders. TFTs  include a measure of the amount of thyroid hormones  TFTs  include a measure of the amount of thyroid hormones, Thyroxine (T4) or Tri‐iodothyronine (T3) in your blood. Currently, the majority of UK laboratories measure the free form of the hormones – Free T4 (FT4) or Free T3 (FT3).th id F ti  T t   ll  i l d     bi ti   fthyroid Function Tests usually include some combination of:TSH (thyroid stimulating hormone or thyrotropin)– to test for hypothyroidism, hyperthyroidism and to monitor thyroid replacement ththerapyT4 or FT4– to test for hypothyroidism and hyperthyroidismT3 or FT3– to test for hyperthyroidism

Page 50: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

How are thyroid function tests used?TFTs  are is used to help diagnose hypo‐ and hyperthyroidism p g yp yp ywhich can be due to various thyroid diseases, or occasionally, disorders of the pituitary gland.I    l b i   h  i i i l bl d   f   h id In some laboratories, the initial blood test for thyroid disorders is a TSH test. If your TSH concentration is abnormal, it will usually be followed up with a FT4 y p 4measurement (or occasionally total T4). In some cases FT3 (or total T3) will also be performed. Often  the laboratory will do this follow up testing Often, the laboratory will do this follow‐up testing automatically, and this is known as reflex testing.This saves your doctor time from having to wait for the results of y gthe initial test and then requesting the additional testing to confirm or clarify a diagnosis. F ll  t t     ft   f d   th   i i l  l  th t Follow‐up tests are often performed on the original sample that was submitted when the initial test was requested.

Page 51: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

the following table summarises test results and their potential meaning.

TSH T4 T3 InterpRetation

Hi h N l N l Mild (subclinical) High Normal Normal ( )hypothyroidism

High Low Low or normal Hypothyroidism

Low Normal Normal Mild (subclinical) hyperthyroidism

Low High or normal High or normal Hyperthyroidism

Nonthyroidal illness;

Low Low or normal Low or normal

Nonthyroidal illness;Rarely hypothyroidismdue to pituitary didisease

Page 52: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Characterization of Thyroid Disorders According to Results of Thyroid Function TestsDisorder TSH T4 T3 FT4 Tg TBG rT3 ATPO ATG TBII TSI TBA

Primary hypothyroidism

↑ ↓ N or ↓ ↓ N or ↓ N ↓ N or ↑ N or ↑ N or ↑ n n or ↑

Transient neonatal

hypothyroidism

↑ ↓ ↓ ↓ N or ↓ N ↓ N N ↑ n ↑

hypothyroidismHashimoto thyroiditis

hypothyroidism

↑ N or ↓

N or ↓ N or ↓ N or ↓ N ↓ ↑ ↑ n or ↑ n n or ↑

Graves' disease ↓ ↑ ↑ ↑ ↑ N ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ n or ↑

Neonatal Graves' disease

↓ ↑ ↑ ↑ ↑ N ↑ n or ↑ n or ↑ ↑ ↑ n or ↑

TSH deficiency N or ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ N ↓ n n n n n

Thyroid dishormonogene

sis

↑ ↓ ↓ ↓ N, ↓ or ↑

N ↑ n n n n n

Thyroid hormone resistance

N or ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ N ↑ n n n n nresistance

TSH-dependent hyperthyroidism

↑ ↑ ↑ ↑ ↑ N ↑ n n n n n

T4 protein-binding abnormalities[*] N V V N N V+ V n n n n nNonthyroidal

illnessV N or

↓↓ V N N N or ↑ n n n n n

Subacutethyroiditis[†] ↓ or ↑ ↑ or ↓ ↑ or ↓ ↑ or ↓ ↑ or ↓ N ↑ or ↓ n n n n n

Page 53: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

The radioimmunoassay for measuring TSH was first Thyroid‐Stimulating Hormone (TSH) 

The radioimmunoassay for measuring TSH was first developed by Odell and colleagues in 1965. ‘sensitive' immunometric TSH method using either sensitive  immunometric TSH method using either monoclonal or polyclonal antibodies was developed which had an improved sensitivity to 0.1‐0.2 mU/L. A third‐generation nonisotopic immunometric TSH assay using a chemiluminescent label was developed in the 1990s; this is the assay method which is currently in common use.

Its sensitivity was reduced to about 0.005 mU/L, which is 100 times more sensitive than the most ‘sensitive' TSH assay and 1000 times more sensitive than radioimmunoassay methods. 

Page 54: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Although a fourth‐generation TSH assay has Thyroid‐Stimulating Hormone (TSH) 

Although a fourth‐generation TSH assay has recently been developed with a sensitivity of 0 0004 mU/L  in addition to it not being widely 0.0004 mU/L, in addition to it not being widely available the third‐generation assays provide sufficient sensitivity for the vast majority of sufficient sensitivity for the vast majority of clinical applications.The American Thyroid Association (ATA) The American Thyroid Association (ATA) recommendations state that third‐generation assays should be able to quantitate TSH in the assays should be able to quantitate TSH in the 0.01‐0.02 mU/L range on an interassay basis ith    ffi i t  f  i ti   f  %   lwith a coefficient of variation of 20% or less..

Page 55: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid‐Stimulating Hormone (TSH) غ عليرغم اينکه تست ھورمون محرک تيروئيد تست انتخابی و مناسب برای ل

الزم است که سطح ھورمون باند و شناسائی اختالالت عملکرد تيروئيد است گردد ارزيابی و گيری اندازه آن کنار در نيز تيروکسين اينآزاد به خصوصا به اين آزاد تيروکسين نيز در کنار آن اندازه گيری و ارزيابی گردد خصوصا

دليل که در مواردی در افراد يو تيروئيد در برخی مقاطع زمانی و در شرايط ابتال به بيماری ھای ويرال يا عفونی حاد سطح ھورمون محرک تيروئيد باال

يا پائين می باشداندازه گيری تری يدو تيرونين ھمراه ھورمون محرک تيروئيد

صرفا در تشخيص انواع ھيپر تيروئيدی مناسب استفانتی بادی ھای ھتروفيل نيز منجر به افزايش کاذب ھورمون محرک تيروئيد می

شوند

Page 56: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Reference range TSH mlU/LPrematures, 28-36 wk (1st week of life) 0.7-27.0Cord blood (>37 wk) 2.3-13.2Birth to 4 days 1.0-39.02-20 wk 1.7-9.121 wk-20 yr 0.7-64.0Adults 21-54 yr 0.4-4.2Adults 55-87 yr 0.5-8.9PregnancyFirst trimester

0.3-4.5

PPregnancySecond trimester

0.5-4.6

Pregnancy 0 8-5 2Third trimester

0.8-5.2

Page 57: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

T4 : Thyroxineھورمون تيروکسين به ھمراه تری يدو تيرونين از فوليکول ھای غده تيروئيد به داخل خون

ترشح ميگردد و قبل از ورود ھورمون به سلول ملکول تيروکسين بايستی به فرم فعال و آزاد تری يدو تيرونين تبديل گردد و نھايتا منجر به افزايش سطح متابوليک و مصرف اکسيژن درسلول و نھايتا توليد

گرما می گردد پيش ساز اصلی ھورمون ھای تيروئيد تيرو گلبولين است که در ادغام با ترکيبات يد منجر به توليد ھورمون

می گردد

TBG :Thyroxine Binding GlobinTBG :Thyroxine Binding Globinقسمت عمده ھوررمون ھای تيروئيد در خون باند به پروتئين تيروکسين بايندينگ گلوبولين می باشد و

قسمتی به فرم آزاد و فعال متابوليک می باشداندازه گيری تيروکسين بايندينگ گلوبولين در بيمارانی که شرايط بالينی آنھا با نتايج پانل

.تيروئيد ھم خوانی ندارد مفيد و کاربردی می باشد کاذب افزايش باعث بارداری ضد قرص مصرف يا بارداری جمله از پالسما پروتئين دھنده افزايش ھرعامل افزايش دھنده پروتئين پالسما از جمله بارداری يا مصرف قرص ضد بارداری باعث افزايش کاذب ھرعامل

کاھش تيروکسين بايندينگ می گردد و بالعکس ) به ميزان کمتر ( ھورمون تيروکسين و تری يدو تيرونين گلوبين در بيماری ھای کبدی و نفروز و مصرف دارو ھای استروئيدی آنابوليک منجر به کاھش کاذب

لذا اندازه گيری سطح ھورمون ھای آزاد تيروئيد در ارزيابی دقيق ھورمون ھای تيروکسين می گردد قی ی ح. تيروئيد بسيار مفيد و کمک کننده است

Page 58: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

T4 : Thyroxineھيپو نشانه باال تيروئيد محرک ھورمون و پائين تيروکسين ھورمون ترکيب ھورمون تيروکسين پائين و ھورمون محرک تيروئيد باال نشانه ھيپو ترکيب

تيروئيديسم اوليه است يترکيب تيروکيسين و تری يدو تيرونين باال ھمراه با ھورمون محرک تيروئيد يرو ر ون ور ب ر ب ين يرو و ي ری و ين ي يرو يب ر

ساپرس و پائين نشانه ھيپرتيروئيديسم اوليه است

حالتی است که تيروکسين باال و تری يدو تيروتوکسيکوز T4) ھمراه با ھورمون محرک تيروئيد ساپرس( تيرونين نرمال است

حالتی است که تری يدو تيرونين باال تيرو توکسيکوزيس T3و تيروکسين نرمال است ھمراه با ھورمون محرک ساپرس

ھيپر تيروکسينمی يوتيروئيدتحت عنوان باال در افراد يو تيروئيد T4ميباشد و علت ان شامل افزايش تيروکسين بايندينگ گلوبين و ساير پروتئين ھای

اتصالی است

Page 59: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Reference range T4 Micro g/dL nmol/LCord 7.4-13.0 95-168

Children 1-3 days 11.8-22.6 152-292C d e 3 d ys .8 .6 5 9Children 1-2 wk 9.8-16.6 126-214Children 1-4 mo 7.2-14.4 93-186Children 4 12 mo 7 8 16 5 101 213Children 4-12 mo 7.8-16.5 101-213Children 1-5 yr 7.3-15.0 94-194Children 5-10 yr 6.4-13.3 83-172

Children 10-15 yr 5.6-11.7 72-151Adults (15-60 yr) Males 4.6-10.5 59-135

Adults (15-60 yr) Females 5.5-11.0 65-138

Adults >60 yr 5.0-10.7 65-138Adults 60 yr 5.0 10.7 65 138Newborn screen

(whole blood)1-5 days

>7.5 >97

N bNewborn screen (whole blood)

6 days

>6.5 >84

Page 60: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تيروکسين اندکس محاسبه طريق از يا گردد می تعيين اسی ايمونو وسيله به آزاد تيروکسين

FT4 : Free Thyroxineتيروکسين آزاد به وسيله ايمونو اسی تعيين می گردد يا از طريق محاسبه اندکس تيروکسين

آزاد تخمين زده می شود

در و نموده منعکس بھتر را بيمار بالينی شرايط آزاد ر تيروکسين و و س ر ر ر بھ ی بي ي ي ب ر ز ين يروشرايط تغيير غلظت پروتئين ھای اتصالی دچار نوسان کاذب نمی

ھيپوتيروئيد در و افزايش تيروئيد ھيپر بيماران در لذا ي گردد يرو يپو ر يش و ز ي يرو يپر ن ر ر بي ر .کاھش می يابد

Most T4 in blood is attached to a protein; less than 1% is Most T4 in blood is attached to a protein; less than 1% is unattached. The blood test can measure either the total (both bound and unattached, TT4) or free (unattached, (both bound and unattached, TT4) or free (unattached, FT4) T4 hormone in your blood.Scientists believe that free hormone is responsible for all pthe effects of thyroid hormone.

Page 61: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Binding of Thyroid HormonesBinding of Thyroid HormonesMore than 99% of circulating thyroid hormones are 99 g ybound to serum proteins

Thyroxine‐binding globulin (TBG)Thyroxine‐binding prealbumin (TBPA)Albumin (TBA)

l b d hT4 is more extensively bound than T30.04% of total T4 if free

%  f t t l T  i  f0.4% of total T3 is free

Page 62: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry
Page 63: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تداخالت داروئی تيروکسين/ مصرف طوالنی مدت برخی داروھا نظير آسپيرين

افزايش کاذب در دانازول /پروپانولول/آميودارون رون ويو و رزوپروپ ب يش ز %)١۵-٣٠(تيروکسين توتال و آزاد

کاذ کاھش ھا دا خ دت الن ط مصرف طوالنی مدت برخی داروھا کاھش کاذب فبه طور %) ١۵-٣٠(در تيروکسين توتال و آزاد )(ھمزمان حاصل می نمايد از

نله از ا کا ا ن ئ ت فن فنی توئين يا کاربامازپينجمله

Page 64: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Reverse T3معکوس تيرونين يدو تری يدو تيرونين معکوستری

تری يدو تيرونين معکوس متابوليت اصلی تيروکسين می محيط خون در ين تيروک يون ديدينا طه بوا که باشد که بواسطه ديديناسيون تيروکسين در خون محيطی باشد

حاصل می شود ک ا ن ال اظ ل ه ن ت ت گ از اندازه گيری تری يدو تيرونين به لحاظ بالينی اھميت کمی ان

دارد غلظت تری يدو تيرونين معکوس در بيماری ھای غير

برخالف تری يدو ( تيروئيدی افزايش نشان می دھد ) تيرونين که کاھش دارد

Page 65: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تيروگلوبولين Thyroglobin ( TG )د د ن ل گل ت ال ن اشد٣غلظت د گ نان نانوگرم در سی سی می باشد ٣٠غلظت سرمی نرمال تيرو گلوبولين حدود

: کاربرد اندازه گيری تيرو گلوبولين و تعيين پاسخ به درمان کنترل سير بيماری ھای بدخيم تيروئيد -١

قابل ذکر است تست ( تشخيص کارسينوم ھای تيروئيد از نوع خوب تمايز يافته -٢کا اف ا ا ا ف ا کا ش تيرو گلوبين جھت تشخيص کارسينوم انديفرانسيه يا خوب تمايز نيافته و کارسينوم گل

) مدوالری تيروئيد مناسب نمی باشديابد٣ م افزايش گواتر و تيروئيديت و گريوز در گلوبين تيرو تيرو گلوبين در گريوز و تيروئيديت و گواتر افزايش می يابد -٣

د:نکته ن گل ت ضد اد انت ض ل دل د%٢ه ئ ت کان ان ا بيماران کانسر تيروئيد % ٢٠به دليل حضور انتی بادی ضد تيرو گلوبين در: نکته. کاربرد تست تيرو گلوبين محدود گرديده است

Page 66: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid antibody testingThyroid antibody testingThyroid antibody  testing  is primarily  requested to help diagnose an autoimmune  thyroid disease and to separate it diagnose an autoimmune  thyroid disease and to separate it from other forms of thyroiditis and thyroid disease. It may be used to help investigate the cause of an enlarged thyroid l d ( ) d f d f ll h hgland (goitre) and/or performed as a follow‐up when other 

thyroid test results (such as T3, T4, and/or TSH) show signs of thyroid dysfunction.y yThyroid  antibody tests may also be requested if a person with a known non‐thyroid‐related autoimmune condition, such as 

t i  l   th t   h t id  th iti     i i  systemic lupus erythematosus, rheumatoid arthritis, or pernicious anaemia, develops symptoms that suggest thyroid involvement. This involvement may occur at any time during the course of the other condition(s).

Page 67: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid antibody testingThyroid Antibody

Acronym Present in When ordered 

When is it requested?

Acronym Present in When ordered 

Autoimmune thyroid di

When patient has symptoms or test results suggesting hypothyroidism; when d t  i   id i   t ti     ti t   

Thyroid peroxidase antibody TPO‐Ab

disease:Hashimoto’s thyroiditis (95%);primary myxoedema (90%); Graves’ disease (18%)

doctor is considering starting a patient on a drug therapy, such as lithium, amiodarone, interferon alspha, or interleukin‐2, that has associated risks of developing hypothyroidism when TPOAb( ) p g yp yare present

Not as reliable as TPOAb in testing for 

Thyroglobulin antibody Tg‐AbTested as part of monitoring of treatment for thyroid cancer.Al    i   i  

Not as reliable as TPOAb in testing for autoimmune thyroid disease. Thyroglobulin antibody together with thyroglobulin levels are used at regular intervals after thyroid cancer 

Th     f  h l b liThyroglobulin antibody Tg Ab Also present in autoimmune thyroid disease.

treatment. The presence of thyroglobulinantibodies may interfere with the test for thyroglobulin which is also tested as a tumour marker.

Thyroid stimulating hormone receptor antibody TR‐Ab Graves’ disease

When patient has symptoms of hyperthyroidism; to monitor effectiveness of anti‐thyroid therapy

Page 68: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

آنتی بادی ضد رسپتور ھورمون محرک تيروئيدAnti –TSH Receptor

:اتوانتی بادی ضد رسپتور ھورمون محرک تيروئيد از دو نوع است تحريک کننده -٢بلوک کننده - ١

و آگونيست بيماری گريوز اتو انتی بادی ضد رسپتور از نوع تحريک کننده در نھايتا به ترشح بيش از حد ھورمون ھای تيروئيدی از غده می باشد که

.تيروئيد منجر می گرددگدر بيماری گريوز ندرتا انتی بادی ضد رسپتور با خاصيت بلوکان نيز وجود د ارد

کهکهمعموال ھيچ عالمتی بوجود نمی آورد

رسپتور ضد بادی انت اتو گيری اندازه :کاربرد :کاربرد اندازه گيری اتو انتی بادی ضد رسپتورتشخيص پيش اگھی بيمار گريوز و تشخيص افتراقی آن -١نوزادان-٢ در تيروئيد عملکرد اختالل خطر بين گريوز(پيش به مبتال مادر )با )با مادر مبتال به گريوز(پيش بينی خطر اختالل عملکرد تيروئيد در نوزادان-٢

Page 69: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

غربالگری ھيپوتيروئيديسم نوزاداننوزاد ھيپوتيروئيديسم نشانه تواند می پائين تيروکسين دارای نتايج دارای تيروکسين پائين می تواند نشانه ھيپوتيروئيديسم نوزاد نتايج

باشد و بھتر است تست غربالگری محدود به تيروکسين نباشد و با ھای تست نھايتا و شود انجام تيروئيد محرک تست با ھمراه با تست محرک تيروئيد انجام شود و نھايتا تست ھای با ھمراهنتيجه تيروکسين پائين و ھورمون محرک باال به مراکز معتبر

گردد ارسال اورژانس و تائيدی تست انجام جھت انجام تست تائيدی و اورژانس ارسال گردد جھتپس از تائيد نھائی در صورت تائيد ھيپو تيروئيدی نوزاد بايستی (

دد گ وع ش پزشک ط تو مان د )بالفاصله )بالفاصله درمان توسط پزشک شروع گردد

توصيه می گردد در بچه ھائی با وزن پائين يا پره مچور : نکته و ٢غربالگری اضافی و تکميلی عالوه بر ھفته اول در ھفته ھای ی ی

صورت گيرد تا تشخيص ھيپوتيروئيدی با شروع ديررس ۶و ۴و گذرا انجام گيرد

Page 70: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

غربالگری ھيپوتيروئيديسم نوزادانو پيشگيری در نوزادان تيروئيديسم ھيپو سريع و ھنگام زود شناسائی زود ھنگام و سريع ھيپو تيروئيديسم نوزادان در پيشگيری و شناسائی

لذا جلوگيری عقب ماندگی ذھنی نوزاد دارای اھميت زيادی می باشد اول ھفته در تيروئيد محرک ھورمون و تيروکسين گيری ول اندازه ر ي يرو ر ون ور ين و يرو يری ز

پس از زايمان بر روی نوزاد الزامی می باشد شده خشک خون لکه از استفاده با و ای لکه روش به غربالی ساده تست ساده غربالی به روش لکه ای و با استفاده از لکه خون خشک شده تست

.يا سرم بند ناف انجام می گيرد ) پاشنه پا نوزاد(برداری نمونه برای ال ايده تغذيه٢۴زمان شروع از پس ساعت ساعت پس از شروع تغذيه ٢۴زمان ايده ال برای نمونه برداری

روز پس از تولد می باشد ۶الی ٣يا ) با شير( پروتئينی نوزاد

بھتر است اين تست قبل از ترخيص نوزاد از بيمارستان )جھت پيشگيری از عواقب تشخيص ديررس(صورت گيرد

Page 71: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

غربالگری ھيپوتيروئيديسم نوزادان

: شاملمثبت کاذب تست غربالگری پره مچور بودن نوزاد

استرس باال نوزاد در حين زايمان گلوبين بايندينگ تيروکسين مادرزادی کمبود مادرزادی تيروکسين بايندينگ گلوبينکمبود

Page 72: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

TSH screeningTSH screening is routinely performed in the United States on newborns as part of each state's newborn 

i    screening program. The American Thyroid Association recommends that adults older than age 35 be screened for thyroid adults older than age 35 be screened for thyroid disease with a TSH test every five years, although other organizations, such as the U.S. Preventive Services Task Force, challenge this recommendation.Several organizations recommend instead screening 

     th   t hi h  i k f  th id women over 50 or those at high risk for thyroid disorders, such as pregnant and postpartum women

Page 73: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Doctors do not generally test asymptomatic women, but those with y psymptoms and/or a known thyroid disordermay be tested at intervals yrecommended by the doctor to detect and evaluate hyperthyroidism or yp yhypothyroidism both during pregnancyand after

Page 74: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Interferance thyroid pannel testsMany medications — including aspirin and thyroid‐hormone replacement therapy —may affect thyroid gland function test results and their use should thyroid gland function test results and their use should be discussed with the doctor prior to testing.When a doctor adjusts a person's thyroid hormone When a doctor adjusts a person s thyroid hormone replacement dosage, it is important to wait at least one to two months before checking the TSH again so that the new dose can have its full effect.Extreme stress and acute illness may also ff t TSH t t  lt   d  lt    b  l  affect TSH test results, and results may be low 

during the first trimester of pregnancy.

Page 75: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

What is a 3rd generation TSH gand an ultrasensitive TSH? 

Both of these terms relate to the evolution of the TSH test. Over time, increasingly g ysensitive and specific TSH tests have been developed and adopted. Most laboratories p pnow use the 3rd generation/ultrasensitive TSH test as their "TSH test." This newest version is about 100 times more sensitive than the first‐generation TSH test.

Page 76: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Thyroid‐Stimulating Hormone (TSH)Thyroid Stimulating Hormone (TSH) TSH is a glycoprotein consisting of two mono‐covalently linked alpha and beta subunits  covalently linked alpha and beta subunits. The alpha‐subunit has the same amino acid sequences as luteinizing hormone (LH), follicle‐stimulating g ( ), ghormones (FSH) and human chorionic gonadotropin (HCG). It is the beta‐subunit that carries the specific information to the binding receptors for expression of hormonal activitiesexpression of hormonal activities.

Page 77: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ھيپو تيروئيديسم Hypothyroidismگردد می زير بالينی عالئم از برخی بروز به منجر يسم : ھيپوتيروئيد يسم منجر به بروز برخی از عالئم بالينی زير می گردد:ھيپوتيروئيد

خشونت چھره ھمراه با خشکی پوست و پف زير چشم -١و احساس لرزو کاھش سطح متابوليسم پايه بدن )ھيپوترمی(سردی بدن-٢ ی( پ)پ م ح

)کاھش ريتم تنفس (ھيپوونتيالسيون – ٣افسردگی و بی ميلی و در شرايط گما ميکزدم می تواند با کاھش سطح ھوشياری -۴

ش ال پيشرونده و ھيپو ترمی و ھيپو ونتيالسيون خود را نشان می دھد شضعف عضالنی -۵

ئ ت هھ ل نا ھ ش ت عد د ئ ت د خ د اختالل ل دل ه به دليل اختالل در خود تيروئيد و عدم ترشح ھورمون :اوليهھيپو تيروئيديسماز غده تيروئيد است که مھمترين دليل آن جراحی تيروئيد يا درمان با يد

باشد می تيروئيد ھيپر بيماران در اکتيو .راديو اکتيو در بيماران ھيپر تيروئيد می باشدراديوبسياری از بيماری ھای تيروئيد با شرايط يو تيروئيد ھمراه است نظير : نکته

تيروئيد بدخيم ھای فوليکوالرتيروئيد/گواتر/تومور خيم خوش /آدنوم ي يرو يم ی ب ور ر/و ي /و يرو ر و ي و يم وش / وم

Page 78: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

شامل تيروئيديسم ھيپر شايع :عالئمھيپر تيروئيديسم Hyperthyroidism

ل م ي ي يرو يپر يع م :الفالشينگ يا گرگرفتگی و عدم تحمل گرما

مفرط وزن کاھش و رضعف ش وزن و لرزش دست )طپش قلب(تاکی کاردی )پ(ی

اختالالت عاطفی خصوصا کاھش استانه تحمل عصبی و پشخصيت تحريک پذير و تند خو

در بيماران کم بھترين تست جھت تخمين دوز مناسب لووتيروکسين:نکته مھم ممتست کنترل برگشت بيمار کم کاری به حالت يوتيروئيدکاری تيروئيد و می باشد به اين دليل که روند تغييرات ھورمون محرک تيروکسين آزاد

ا ا ا٨۶ت ان ل ط فت .ھفته به طول می انجامد۶-٨تيروئيد پس از درمان

Page 79: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

مديريت خطاھای آزمايشگاھی درحوزه اندازه گيری تست ھای عملکردی تيروئيد

بالين ايشگاھ آز عه جا شکالت از اناتيک ن ات تغيي صحيح يت دي عد عدم مديريت صحيح تغييرات و نوسانات يکی از مشکالت جامعه آزمايشگاھی و بالينینتايج تست ھای عملکردی تيروئيد می باشد که زمينه ساز کاربرد تفسير ھا و پروتکل

ھای درمانی نادرست جھت اين گروه از بيماران می گردد و نھايتا منجر به بی اعتباری و بی اعتمادی پزشکان بالينی به نتايج ارائه شده توسط مراکز آزمايشگاھی گرديده است

نوسانات نتايج پانل تيروئيد طی نمونه برداری ھای مکرر عمدتا تحت اثر نوسانات . تيروئيدی/بيولوژيک غير ھای بيماری يا دارو/سندرم فيزيکی/مصرف /فعاليت وژي ی/بيو ي يرو ير ی ری رو /رم ي بي ی / ر يزي / ي

به عنوان مثال در سيکل شبانه روزی ھورمون محرک تيروئيد در ( سيرکادين سيکلساعات نيمه شب پيک ماکزيمم غلظت ھورمون و در ساعات عصر پيک مينيمم می باشد

پذيرفت) ت باي طرف از و باشد م بيمار با مرتبط آزمايشگاھ خارج عوامل اير و و ساير عوامل خارج آزمايشگاھی مرتبط با بيمار می باشد و از طرفی بايستی پذيرفت )) در يک رديف کاری ( که عمده نوسانات و تغييرات نتايج آزمايش بر روی يک نمونه

مرتبط با خطا ھای آناليتيکال يا آزمايشگاھی می باشد که بايستی با طراحی برنامه استفاده از کيت ھا و تجھيزات اتوميشن معتبر و کارکنان با (تضمين کيفی مناسب

اين گروه خطاھا را کنترل نموده و در محدوده مجاز و قابل قبول ھدايت ..) صالحيت وتيروئيد آزمايشگاھی ھای تست مجاز قطعيت عدم يا آناليتيکال خطای ضمن در ي نمائيم يرو ی ي ز ی ز ج ي م ل ي ي ي ی ن ر يم

بايستی در محدوده ای باشد که به تصميم گيری بالينی پزشک برای افتراق فرد سالم از .بيمار لطمه ای وارد ننمايد

Page 80: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

مديريت خطاھای آزمايشگاھی درحوزه اندازه گيری تست ھای عملکردی تيروئيد

اث تحت دتا ع ک ھا دا ب نه ن ط ئيد تي پانل نتايج انات :ن :نوسانات نتايج پانل تيروئيد طی نمونه برداری ھای مکرر عمدتا تحت اثر نوسانات بيولوژيک

تيروئيدی غير ھای بيماری يا سندرم يا بيماری ھای غير تيروئيدی سندرممصرف دارو

فعاليت فيزيکیبه عنوان مثال در سيکل شبانه روزی ھورمون محرک : سيرکادين سيکل

تيروئيد در ساعات نيمه شب پيک ماکزيمم غلظت ھورمون و در ساعات و ساير عوامل خارج آزمايشگاھی مرتبط با بيمار می عصر پيک مينيمم می باشد

باشد و از طرفی بايستی پذيرفت که عمده نوسانات و تغييرات نتايج آزمايش بر روی نمونه کاری(يک رديف يک می)در آزمايشگاھی يا آناليتيکال ھای خطا با مرتبط مرتبط با خطا ھای آناليتيکال يا آزمايشگاھی می ) در يک رديف کاری(يک نمونه

استفاده از کيت ھا و تجھيزات ( باشد که بايستی با طراحی برنامه تضمين کيفی مناسب اين گروه خطاھا را کنترل نموده و در ..) اتوميشن معتبر و کارکنان با صالحيت و

از قط ا کال ت آنال خطا ض ا ن ا ل ق ل قا محدوده مجاز و قابل قبول ھدايت نمائيم در ضمن خطای آناليتيکال يا عدم قطعيت مجاز ازتست ھای آزمايشگاھی تيروئيد بايستی در محدوده ای باشد که به تصميم گيری بالينی

.پزشک برای افتراق فرد سالم از بيمار لطمه ای وارد ننمايد

Page 81: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

حوزه در ازمايشگاھی ھای خطا اصلی محور اصلی خطا ھای ازمايشگاھی در حوزه محورتست ھای تيروئيد

: شامل موارد ذيل می باشد که قطعا استفاده از روش ھای دستی ايمونواسی با حجم تست ھای بسيار باال -١

پذي اجتناب و باال يا ب آناليتيکال و ان ان ھا خطا يب ض ايط ش اين در اين شرايط ضريب خطا ھای انسانی و آناليتيکال بسيار باال و اجتناب پذير دخواھد بود

رفرانس يا ( کاربرد کيت ھای غير معتبر و ارزان قيمت بدون تائيديه ھای ملی -٢ (یيا بين المللی با تکرارپذيری و دقت نامناسب ) اداره کل تجھيزات

ھای عدم استفاده يا استفاده ناقص از کنترل ھای دقت و صحت و کاليبراتور -٣د ئ ت کا ف د ھ د مناسب در ھر رديف کاری تيروئيدنا

از ران ( عدم استفاده از ميانگين نتايج بيماران و نمونه ھای کنترلی بيماران –۴در ھر رديف کاری تست ھای تيروئيد جھت شناسائی خطا ھای )کاری قبلی ی ب ی)ری ی جھ ي يرو ی ری ي ر ر رسيستماتيک

Page 82: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

محور اصلی خطا ھای ازمايشگاھی در حوزه تست ھای تيروئيد

با ضريب خطای پرسنلی باال در حوزه تست استفاده از کارکنان کم صالحيت-۵ ي م ن ر وزز ر ب ی پر ی ريب بھای ھورمونی

مناسباستفاده از تجھيزات دستی يا اتوميشن غير معتبر و بدون کاليبراسيون -۶که شديدا متاثر از عدم استاندارد سازی شرايط محيطی تست ھای ايمونواسی -٧

نوسانات دمائی و رطوبت محيط می باشندآنال ا ل ق ا طا ش ا ا ف نا ا لفق ا آنال ا و پس از آناليز از جمله فقدان برنامه کيفی برای کاھش خطا ھای قبل از آناليز-٨

نحوه نمونه گيری و انتقال و آماده سازی نمونه / زمان نمونه گيری از بيمار تيروئيد پانل از/ھای قبل سرم ھای نمونه سازی ذخيره و نگاھداری نحوه نحوه نگاھداری و ذخيره سازی نمونه ھای سرم قبل از /ھای پانل تيروئيد

مغايرت مقادير مرجع تعريف شده جھت تست ھای / آزمايش و پس از آزمايش ... تيروئيد متناسب با مراجع بين المللی معتبر و متناسب با شرايط سن بيمار و

انتی بادی ھای ھتروفيل نيز منجر به افزايش کاذب ھورمون محرک -٩ تيروئيد می شوند

Page 83: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ث ه نتيجه بحثنتحال سئوال اصلی اين است که در ارتباط با خطا ھای

بنمائيم بايستی دائمی اصالحی اقدام چه يم.فوق ی ب ي ی ب ی م .وق چ در حوزه جواب آن طراحی يک برنامه اجرائی ساده

ا ن ا ن ھ خش ت ف ک ن تضمين کيفيت بخش ھورمون و ايمونواسی تضآزمايشگاه می باشد که ضمانت اجرائی آن اعتقاد مديريت ارشد و کارکنان بخش ھورمون به انجام ماين برنامه و نھايتا نظارت مستمر بر انجام منظم م

اين برنامه اثربخش بودن اين برنامه را تضمين می .نمايد

Page 84: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

طرح کيفيت پيشنھادی وھورمون ايمونولوژی ونبخش ور وژی و و و ي ش ب

Page 85: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

برنامه اجرائی کنترل کيفی داخلی ايمونولوژی و ھورموندر رديف ھای کاری پانل ھورمون و کاربرد روزانه سرم كنترل صحت و دقت ١)

حداقل دو سطح از سه سطح ) ( SEROيا Bioradنظير کنترل صحت (ايمونولوژی ل) ا ک ھا ت ت ھت طه د تگا ن ن و رسم منحني وستگارد مر بوطه جھت تست ھای کمی واصلی )در االيزا با روش )با ھمان نمونه اول ( كنترل روزانه موارد غير طبيعي ٢)

آنااليزر ايمونو تائيدی ايمونو آنااليزر تائيدیReconfirm of  abnormal result of   ElISA* method with ELFA 

( Vidas) or ECL

د٣) د نه ن ا ط غ نتا ا شتك ا نتا ان خ ا در موارد عدم ھمخواني نتايج با شرح تكرار نتايج غير طبيعي با نمونه جديد٣) Rechecked with newحال بيمار و سوابق نتايج قبلي بيمار

samplesample

استفاده : ) با نمونه قبلی(کنترل و تائيد نتايج نمونه ھای بيماران ۴)دو با بعدي كار رديف در بيمار كنترل عنوان به پائين يا باال نتايج با بيماران نمونه از نمونه بيماران با نتايج باال يا پائين به عنوان كنترل بيمار در رديف كار بعدي با دو از

ھدف کنترل مجدد نتايج قبلی و شناسائی منابع خطا قبل از آناليز (١Rechecked with same sample                                    

Page 86: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

برنامه اجرائی کنترل کيفی داخلی ايمونولوژی و ھورموندر ھر Patient mean controlمحاسبه ميانگين نتايج بيماران) ۵

و محاسبه ضريب تغييرات ماھانه تست ھا در ارتباط با برخی تست ھای رديف کاریازجمله نوسان دارای و اھميت خطاھاي T3 / TSH / Ferritinبا شناساي جھت جھت شناسايي خطاھاي  T3 / TSH / Ferritinبا اھميت و دارای نوسان ازجمله

سيستماتيك قبل از آناليز يا حين آناليز

نتايج)۶ چك ايمونولوژيدلتا و  Deltaھورمون  Check: يج) : Delta . Checkھورمون و ايمونولوژي چ مقايسه نتايج فعلی بيمار با نتايج قبلی و پرونده بيمار با ھدف شناسائی خطا ھای (

)راندوم

: Correlation . Checkكنترل روزانه ارتباط تست ھا با يكديگر ) ٧بررسي ارتباط و ھمبستگی سطح فريتين سرم با سطح آھن سرم و مرفولوژي گلبولھاي

...و RFو ANAقرمز يا رابطه

Page 87: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

برنامه اجرائی کنترل کيفی داخلی ايمونولوژی و ھورمونش شگ گ نگاھداری پيشگيرانه تجھيزات بخش ھورمون و ايمونواسی )٨

(Daily & weekly & monthly PM) preventive maintenanceتجھيزات ساير يا آنااليزر ايمونو يا ريدر االيزا روزانه نگاھداری و کيف نکات کيفی و نگاھداری روزانه االيزا ريدر يا ايمونو آنااليزر يا ساير تجھيزات نکاتوابسته به بخش ھورمون مطابق جدول نگاه دارنده پيشگيرانه دستگاه ھا

جديد)٩ تجھيزات يا جديد ھای روش يا جديد ھای کيت گذاری صحه و :تصديق ي ) جھيز ج ي ي ی ج ي ي روش ی ج ي ری : يق و Verification & validation of new method & equipment

از کيت دو يا آزمايش نوع يک برای آزمايشگاھی روش دو صحت و دقت ز مقايسه ي و يش ي ز وع ی ي ی بر ي ز و روش ي و . يک نوع آزمايش به شکلی يک شرکت الزاما معتبر و داری تائيديه کيفی باشد

انجام يك يا چند تست با نتيجه غير طبيعي با دو كيت االيزا متفاوت جھت مقايسه ا ه قا ائ اال ا ا نتا تگ خط ميزان خطی بودن وھمبستگی نتايج در اعداد باال و پائين و بررسی مقايسه ای زاتکرار پذيری و صحت و حساسيت و ويژگي کيت جديد االيزا با کيت معتبر و

االيزا يزمرجع رجع

Page 88: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

برنامه اجرائی تضمين کيفيت ايمونولوژی و ھورمونکنان١ کا ت زش زشآ آ ن از ن ا ا کا ا ز ژ ل ن ا ھورمون و ايمونولوژی در حوزه ھای کاربردی و بر اساس نياز سنجی آموزشی آموزش مستمر کارکنان-١

) بدو خدمت و حين خدمت( ھورمون و ايمونولوژی متناسب با نوع و حجم کار ارزيابی صالحيت کارکنان -٢توسط مسئول فنی و سوپر وايزر آزمايشگاه ) حداقل ساالنه يک بار در حين خدمت (در فرکانس زمانی تعريف شده

ط ش ف مبتنی بر شواھد عينی حين کار و سوابق کيفی ارائه شده توسط کارکنانش

در ھر سه حوزه پيگيري و ثبت روزانه عدم انطباق ھای بخش ھورمون و ايمونولوژی -٣مرتبط با بخش ميکرب شناسی شامل

...) ارسال نمونه معيوب از نمونه برداری نظير ظرف آلوده به دترژان و حجم ناکافی و(قبل از آناليز...)استفاده از منحنی ذخيره االيزا و عدم استفاده از کاليبراتور ھا در ھر رديف کاری (حين آناليز ...)نداشتن کامنت ھای مناسب جھت تفسير نتايج و / ثبت جابجا نتايج تست ھا در ليست کار ( پس از آناليز

ماژور در فرم عدم انطباق بخش ھمراه با ثبت الزامي اقدام اصالحي و پيشگيرانه ) خطاھاي ( ثبت عدم انطباق ھا ) الفثبت خطاي مينور در فرم عدم انطباق بخش بدون ضرورت ثبت اقدام اصالحي و پيشگيرانه) ب

ايمونولوژی-۴ و ھورمون خارجی کيفی کنترل اجرائی وژیبرنامه و و ي ون و ور رجی ی ي رل ی جر بر در ) موسسات مورد تائيد آزمايشگاه رفرانس( نمونه سرم مجھول از موسسات کنترل کيفی خارجی ٣دريافت ) الف

ماھه ۴فواصل دريافت و ارسال نمونه ھای مشکوک يا مجھول از آزمايشگاه ھای ريفرال و معتبر نظير ارسال نمونه با جواب مثبت )ب ب)ب ب جو ب و ر ير بر و ر ري ی ي ز ز جھو ي و ی و ر و ري

)ارزيابی مقايسه ای نتايج مشکوک در بخش ھورمون و ايمونولوژی( ضعيف

Page 89: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

اخل ف ك ل اكنت ن ا خش بخش ايمونواسیكنترل كيفي داخليIQC immunoassay

استفاده از نتايجبيماران

استفاده ازنمونهی کنترلی ر

نتايجبررسی نتايج بررسی يج ی بررگروھی بيمار

بررسی نتايجيک بيمار

کنترل کيفی آماری

دلتا چکآماری

ارتباط با عالئم وساير نتايج

Limit check

Page 90: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

انواع روش ھای کنترل کيفی بخش ايمونواسی

بيمار آزمايشگاھی نتايج ساير با کنترل صحت کنترل سرم از ر استفاده ھی بي ي يج آز ير رل ب کنترل با دو دستگاه مختلف

کنترل با دو روش مختلف ختلف د ف د ط ت ل کنت

رل رم ه از ااستفاده از استانداردھا و کاليبراتورھا

قوانين وست گارد ان ا ه ا ن انگ از تفاد کنترل توسط دو فرد مختلفا

کنترل توسط مسئول فنی و سوپروايزر کنترل مواد ورودی

استفاده از ميانگين جامعه بيماران WHO  قوانين

آزمون دوبل مضاعف يا تستکنترل تجھيزات اندازه گيری

کنترل ابزار پايه مصرفی ھای محلول کنترل

رسم منحنی ھای کنترل کيفی T test  استفاده از فرمول

دقت ی قوانين ر ی ول رل بررسی عدم قطعيت آزمون ھا

صحه گذاری آزمون ھا ھا ون آز د لک ع شخصات

ين وکنترل کيفی خارجی

استفاده از کنترل ھای داخل کيت ج نتا ک مشخصات عملکردی آزمون ھادلتا دلتا چک نتايج

نمونه مجھول بين کار

٩٠

Page 91: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

What is Accuracy and Precision?وصحت دقت مفاھيم تعريف مفاھيم دقت وصحتتعريف

Accuracyصحت

the closeness of measurements to the true valueصحت the true value.نزديکی نتايج اندازه گيری شده به عدد واقعی

Precision the amount of variation in thePrecisionدقت

the amount of variation in the measurements. اندازه مورد نتايج در تغييرات و نوسانات ازه ميزان ور ا يج ر ييرا و و يزان گيری شده

Quality Control is used to monitor the precisionQuality Control is used to monitor the precision and the accuracy of the assay.

فرآيند کنترل کيفی با ھدف بررسی ميزان دقت و صحت در روش ھای ذ ش آ

٩١

آزمايش صورت می پذيرد

Page 92: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

What is BIAS ?)تورش(تعريف باياس

Bias the difference between theBiasتورش

the difference between the expectation of test results and the unexpected valuep

تفاوت بين نتايج اندازه گيری شده و نتايج قابل را باياس روش اندازه ) مقادير واقعی ( انتظار

ند گ گ

Quality Control is used to monitor the precision and

گيری گويند

Qua ty Co t o s used to o to t e p ec s o a dthe accuracy (bias) of the assay.

٩٢

Page 93: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Accuracy control  & bias calculaton1)preset target ranges1)preset target ranges2)NO pre –period3)performed during each 4 run or base of  necessery 3)performed during each 4 run or base of  necessery 4) cost high so use in correct time

Bi %  E M     /E5)Bias%= Ev‐ meanMv x 1oo/EvEv=Expected value  Mv=measured value    

6) Inaccuracy%= Ev‐Mv x 1oo/Ev%7)Recovery% = Mv x 100 / Ev

٩٣

Page 94: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Basic statiscal procedures Q.AX(mean) =ZigmaX/NSD=   zig..(X‐ Xmean)2

n‐1%CV =( SD/Xmean ) *100%BIAS =(EV‐zigmaMV/EV)*100Inaccuracy=(EV‐MV/EV)*100Recovery% = Mv x 100 / Ev

٩٤

2

1n)X(X2S 1∑= −

Page 95: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ارزيابی دقت کيت ھای االيزا يا کمی لومينسانس تھيه سه نوع پولد سرم در سه سطح پايين و نرمال و باال -١بين ران –داخل دان کاری ( بار آزمايش بر روی ھر سطح ٢٠تا ١٠انجام -٢

بين آزمايشگاھی يا بين –بين الت نامبر يا سری کاری –کاری ) روشی

استخراج ميانگين و انحراف معيار و ضريب تغييرات ھر سه سطح با کمک نرم -٣و مقايسه ضريب تغييرات بدست ) ارزيابی دقت آزمون( افزار آماری کنترل کيفی

مجاز تغييرات ضريب شاخص با ضريب(آمده يا کيت داخل تغييرات ضريب ضريب تغييرات داخل کيت يا ضريب (آمده با شاخص ضريب تغييرات مجازتغييرات مجاز تعيين شده توسط موسسات

المللی ی)استانداردبين بين )رجھت تعيين اختالف معنی دار آزمون دقت F_Test استفاده از ازمون آماری-۴

Page 96: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Precision ارزيابی دقت روشق

شامل دقت ارزيابی اصلی روش :دو :دو روش اصلی ارزيابی دقت شاملروش جديد و ) ضريب تغييرات ( اندازه گيری و تعيين شاخص عدم دقت -١

مقايسه آن با ضريب تغييرات مورد ادعا توسطشرکت توليد کننده کيت

F آزمون آماری -٢زمانی که شاخص ضريب تغييرات روش جديد معادل يا باالتر از عدد مورد ادعای

توليد کننده کيت باشد مورد استفاده قرار می گيرد

Page 97: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Precision ارزيابی دقت روشدقت-١ عدم شاخص تعيين و گيری تغييرات(اندازه )ضريب م ص يين يری و يير (ز )ريب

بار در يک رديف ٢٠تا ١٠ھر کدام ) سه رقت( سه غلظت از يک نمونه رکاری يا رديف ھای کاری متفاوت مورد اندازه گيری با روش جديد قرار ر ي ج روش ب يری ز ور و ری ی ي ر ي ری

گرفته و با محاسبه ميانگين و انحراف معيار نھايتا ضريب تغييرات روش جديد استخراج می گردد که بايستی کمتر از ضريب تغييرات مورد ادعای

ظ غ ط ق اين الزام به بررسی دقت در سه سطح غلظت دليل.توليد کننده کيت باشدگاھا تکرار پذيری يک روش در محدوده نرمال کيت مناسب است است که

و کنترل قابل روش اين با که است نامناسب پائين يا باال محدوده در ولی در محدوده باال يا پائين نامناسب است که با اين روش قابل کنترل و ول بررسی می گردد

بدو در تجھيزات پذيری تکرار و دقت ارزياب جھت مفيد و ساده روش ازاين روش ساده و مفيد جھت ارزيابی دقت و تکرار پذيری تجھيزات در بدو ازاينبعد از جنرال سرويس يا در ( خريد يا در حين کار می توان استفاده نمود

)زمان بروز نوسان در نتايج تست بيماران يا سرم کنترل ھا رل رم ي ن ر بي يج ر ن و بروز ن )زدرصورتی که ضريب تغييرات اندازه گيری شده روش جديد معادل يا باالتر از

. ضريب تغييرات مورد ادعای توليد کننده کيت باشد استفاده گردد F بھتر

Page 98: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Precision ارزيابی دقت روشق

F آماری-٢ Fآزمون آزمون آماری -٢زمانی که شاخص ضريب تغييرات روش جديد معادل يا باالتر از عدد مورد ادعای

یتوليد کننده کيت باشد مورد استفاده قرار می ر ر ور ب ي ي وگيرد

روش جديد و )مجذور انحراف معيار(واريانس F )(در آزمون مورد مقايسه قرار می ) مورد ادعای توليد کننده( روش مرجع

گيرد واريانس کوچک/ واريانس بزرگ  Fآزمون  =

V ri n    (SD)2Variance = (SD)2

Page 99: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

آزمايشگاه Aبرنامة كنترل دقت تستھاي گروه : تاريخ

تكرار پياپي ١٠نتايج حاصله از نمونه ھاي اول در X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X9 X10 Mean SD CV

GLU 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!C

r

آن reatinine-Cاول

holesterol

ت به انجام آن اقدام كرد .

انجامستگاه داده و نتايج را در جد د

اه شويد.

UREA 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!UA 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CREA 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CHOL 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!TG 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

HDL 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

كنترل كيفيت و ISO

l -Triglycerides-HD

LL

( يبايست قبل از ھر عملي نسبتتاكيد ميشود ده مرتبه

(به د نسبت به دقت سيستم خود آگا

HDL 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!LDL 1 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

تكرار پياپي ١٠نتايج حاصله از نمونه ھاي دوم در

GLU 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

UREA 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!UA 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CREA 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

سينا :

مشاور در تبيين مباني

Glucose -U

rea - U -

L-LDL

صحيح سيستم بوده و ميملكرد

سه نمونه را ھر كدام ده مرتبهيسيد و از محاسبات انجام شده

CREA 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CHOL 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!TG 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

HDL 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!LDL 2 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

تكرار پياپي ١٠نتايج حاصله از نمونه ھاي سوم در

GLU 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

ش سشركت پيشرو پخ

A شامل تستھاي

Uric A

cid

كنترل دقت جھت اطمينان از عمصيه ميشود

تو.

بدين منظور سمربوطه بنوي

GLU 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

UREA 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!UA 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CREA 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

CHOL 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!TG 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

گروه A تست كنماھيانه

HDL 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!LDL 3 #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!

نتايج بدست آمده از اطالعات وارد شده Test GLU UREA UA CREA CHOL TG HDL LDL

Total CV % #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0! #DIV/0!است گرديده قيد كيت كاتالوگ در كه قبول قابل نتايج قابل قبول كه در كاتالوگ كيت قيد گرديده استنتايج

Test GLU UREA UA CREA CHOL TG HDL LDL

Acceptable CV %

٩٩

Page 100: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

If the CV changesتست در تغييرات ضريب ر تغييرات يير ريب يير

Dispersion increasesincreases:(CV X 2, CV X 3)

Accurate (centred on m)on m)Not precise (dispersed)Not systematic

١٠٠

Page 101: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Percision profile  دامنه کاری دقت

30%20%CV%10%

Working range C i       Concentration      

Page 102: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

accuracy assessmentروش صحت ارزيابی

The CLSI document on validation methodology recommends 

ارزيابی صحت روش The CLSI document on validation methodology recommends accuracy to be assessed using a minimum of nine determinations over a minimum of three concentration levels covering the specified range 

(e.g., three concentrations/three replicates each).A   h ld b   d       b   h     f Accuracy should be reported as percent recovery by the assay of known added amount of analyte in the sample or as the difference between the mean and the accepted true value, together with the p , gconfidence intervals

اندازه گيری بر روی ٩توصيه موسسات استاندارد بين المللی اين است که حداقل گ ت قا ا ت ل کنت ک غلظت ط ا(ه تک ا ه سه با ر تکرار ( سه سطح غلظت يک کنترل صحت با مقادير معين صورت گيرد

)بر روی ھر سطح غلظت

Page 103: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

P i i d APrecise but inaccurate

Precision and AccuracyPrecise but inaccurate Precise and Accurate

Accurate = Precise + Unbiased

١٠٣

Accurate = Precise + Unbiased

Page 104: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Accuracy control صحت کنترل رل سرم رم

سرم كنترلھاي صحت تعداد تكرارھا بسيار زياد و ميزان خطاي نسبی در تعيين مقدار است رسيده ممكن مقدار حداقل به حداقل مقدار ممكن رسيده استبه

( Relative error  وAbsolute error ) دادة باشد كمتر پايه گيريھاي اندازه در نسبی خطا عوامل اين دخالت ميزان چه ھر چه ميزان دخالت اين عوامل خطا نسبی در اندازه گيريھاي پايه كمتر باشد دادة ھر

ارائه شده درسرم كنترل به واقعيت نزديكتر خواھد يبود و ميتوان بيشتر به آن سرم کنترل اعتماد كرد و سعي بر آن كرد كه دادة دستگاه م

ھر چه بيشتر وبيشتر با آن ھمسو و نزديك شودبه اين گروه سرم کنترل ھا سرم کنترل صحت گويند که به جای کنترل دقت نيز می

ق ل ذ آ ل توان به کار برد ولی بالعکس آن امکان پذير نيست يعنی سرم کنترل دقت را نمی لتوان به جای سرم کنترل

برد کار به صحت به کار بردصحت

١٠٤

Page 105: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Correlation assay

1. Reference method

2. Samples: At least 40 samples

method

3. Parameters like

(~200-300 serum samples)

m,

C  L

Page 106: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

حساسيت اناليتيکال يا حداقل ميزان قابل سنجش ردر کيت های االيزا چگونه اندازه گيری می گردد؟ ی ير ز و چ يز ي ر

analytical sensivity / LDD(least Detectable Doseاستفاده کيت صفر استاندارد از االيزا ھای کيت اناليتيکال حساسيت تعيين جھت تعيين حساسيت اناليتيکال کيت ھای االيزا از استاندارد صفر کيت استفاده جھت

بار اين استاندارد را آزمايش نموده و عدد ميانگين ٢٠الی ١٠نموده و بعالوه دو احراف معيار مثبت را به عنوان حد حساسيت کيت ھای مستقيم

االيزا قرار می دھيم و حد ميانگين بعالوه دو انحراف معيار منفی را به عنوان حد حساسيت قابل قبول کيت ھای رقابتی درنظر می

گيريمگاز انجايی که نتايج خيلی پايين در يک کيت االيزا ممکن است تکرارپذيری

اشد نداشته مناسبی نداشته باشدناافزايش زمان - ١دو عامل مھم که اثر ويژه بر حساسيت تست االيزا دارد

بادی انتی و ژن انتی محيط-٢انکوباسيون در مواد بھتر نمودن مخلوط مخلوط نمودن بھتر مواد در محيط -٢انکوباسيون انتی ژن و انتی بادیواکنش

Page 107: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

S iti it tSensitivity measurement

Classification

Analytical FunctionalAnalytical Functional10-20 replicates of zero standard and calculation the

Lowest concentration in the assay for which thecalculation the

mean and SD

LDD = Mean +2 SD

assay for which the coefficient of variation is less

C  L

LDD Mean +2 SDthan 20%

Page 108: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

چک ليست کنترل بخش ميکروبيولوژیرفرانس روش با مقايسه وسيله به نظر، مورد ھای روش PCR(آيا Western blotغيره اعتبار)و تعيين

چک ليست خود ارزيابی و کنترل بخش ھورمون و ايمونولوژیتعيين اعتبار ) و غيره PCR, Western blot(آيا روش ھای مورد نظر، به وسيله مقايسه با روش رفرانس

)Validate (می شوند؟

می شوند؟) Validate(تعيين اعتبار ) ھا-کيت تھيه کننده(آيا روش ھای مورد نظر، بر اساس دستورات سازنده کيت ھا

تعيين ) Mantle Lab(آيا روش ھای مورد نظر، به وسيله مقايسه با آزمايشگاه رفرانس يا آزمايشگاه مورد اعتماد می شوند؟) Validate(اعتبار

ھم ھا روش ساير وسيله به نظر، مورد ھای روش اعتبارآيا شوند؟-می)Validate(تعيين م ير روش ي ر ب و ور ی ري روش ب وی)Validate(يين

و اختصاصی بودن روش کار می باشد؟) آزمايش(آيا تاييد اعتبار شامل تعيين حساسيت آناليتيکال

باشد؟-آيا تاييد اعتبار شامل تداخل ھا می

باشد؟-آيا تاييد اعتبار شامل واکنش متقاطع می

آيا تاييد اعتبار شامل محدوده تشخيصی می باشد؟

شود؟ می کاليبره المللی، بين ی ملی رفرانس مواد به رديابی قابل مواد از استفاده با کار روش باشند(آيا موجود )اگر ).اگر موجود باشند(آيا روش کار با استفاده از مواد قابل رديابی به مواد رفرانس ملی ی بين المللی، کاليبره می شود؟

)نمونه ھای بيماران(آيا آزمايشگاه در برنامه ھای ملی يا بين المللی تبادل سرم شرکت دارد؟

Page 109: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

چک ليست کنترل بخش ميکروبيولوژی

ق گ آ آ

چک ليست خود ارزيابی و کنترل بخش ھورمون و ايمونولوژی

شده است؟آيا آزمايشگاه قابل اعتمادی برای ھمکاری، شناسايی و تعيين

شود؟-می آيا نتايج پيچيده و يا مبھم، به آزمايشگاه قابل اعتماد ديگری ارسال

نتايج انجام می شود؟) درست بودن(آيا کنترل داخلی، برای بررسی دقت و صحت

کاری ھای سری تمام در کنترل، مواد شود؟)Batch(آيا می گذاشته ری ی ری م ر رل و و)Batch(ي ی

به کار می روند؟) که نياز به تعيين غلظت يا تيتر ندارند(ھای کيفی، -ھای مثبت و منفی، برای تست-آيا کنترل

آيا غلظت يا تيتر کنترل مثبت به کار رفته، در حد قابل قبول برای روش کار مورد نظر می باشد؟

نگھداری می شوند؟ c , -20°c°70-می شوند؟ يا در آيا نمونه ھا پس از دريافت، فوراً آزمايش

آيا حل کردن، نگھداری و استفاده از مواد ليوفيليزه، شرح داده شده است؟

دارد؟ بيمار نمونه در کمپلمان کردن فعال غير به احتياج کار، روش آيا روش کار، احتياج به غير فعال کردن کمپلمان در نمونه بيمار دارد؟آيا

Page 110: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

چک ليست خود ارزيابی و کنترل بخش ھورمون و ايمونولوژیچک ليست کنترل بخش ميکروبيولوژیشود؟- شود، آيا درجه حرارت، ثابت نگه داشته می- انجام می) Radial immunodiffusion(اگر آزمايش به روش ايمونوديفيوژن شعاعی

گيرد آيا تمامی محلول ھای رقيق کننده برای خارج کردن ذرات اضافی موجود، صاف می شوند؟- اگر آزمايش به روش نفلومتری انجام می

شود؟- اگر آزمايش به روش نفلومتری انجام می گيرد آيا برای تمامی تست ھا و سرم ھای رفرانس، بالنک گذاشته می

شود؟- ھای الزم، برای جلوگيری از تداخل آنتی بادی ھای ھتروفيل انجام می- اگر آزمايش به روش ھماگلوتيناسيون انجام می گيرد آيا احتياط ي ي ير ی م ج يون ي و روش ب يش ز یر م ج ي رو ی ی ب ی ز يری و ج ی بر زم وی

اگر آزمايش به روش ھماگلوتيناسيون انجام می گيرد آيا سوسپانسيون گلبول ھای قرمز، استاندارد شده است؟

Page 111: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

آزمون تائيد صالحيت پرسنل ايمونولوژی و سرولوژیتوصيه جھت اقدام اصالحیامتياز کسب شده حداکثرامتيازعنوان تست مھارتیرديف

Aمبانی کنترل کيفی داخلی ايمونوسرولوژی ی/ سرولوژی1 30منابع خطا رايج در ايمونواسه2 10کاليبراسيون و آماده سازی اولي10سرم کنترل دقت و صحت 310چارت ھای کنترل کيفی وستگارد410دلتا چک تست5 چ10تست مضاعف (کنترل دقت)6ا7 15توانائی فرد در مستندسازی شاخص ھ15مھارت درتحليل شاخصھای آماری عدم دقت وعدم صحت8

15آشنائی با منابع رايج خطاھای سيستماتيک وراندوم 95ميانگين اطالعات بيمار10Bفن نل پ د ف ھا ت مھا Bمھارت ھای فردی پرسنل فنیاليز11 20مھارت در کنترل منابع خطا قبل از آن20مھارت در آماده سازی کنترلھا و معرف ھا1220سطح مھارت در سمپلينگ و پيپتينگ1320مھارت در نگاه داری ازتجھيزات ايمونواسی14تر15 به تي 20مھارت درتھيه رقت سلایر و محاس20مھارت کاربردکنترل بيماردر تست رايت/ويدال16زارحجمی17 20مھارت در کاليبراسيون دستی اب20مھارت درمصرف بھينه معرف ھا وکنترل ھا1810توانائی تفسير تستھای سرولوژی19

300جمع کل امتيازت ھا ن آز خ تتا ھا ن آز کان مکان آزمون مھارتیتاريخ آزمون مھارتی

تائيد مسئول فنی و مدير آزمايشگاهتائيد آزمون گيرنده

کسب 70-60% امتياز مجموع (معادل 210-180 امتياز) حدنصاب و معيار قابل قبول (تائيد صالحيت فنی )کسب امتياز 80%- 70% (معادل 240-210 امتياز) معيار خوب(صالحيت باال)

کسب امتياز باالی 80% (باالی 240 امتياز) معيار صالحيت فنی عالیپيشنھاد :

اين ارزيابی بھتراست ھر سه ماه يکبار به طور داخلی توسط ارزياب داخلی واجد صالحيت و ساالنه يکبار توسط ارزياب خارجی انجام گيردھر پرسنل فنی که دارای حدنصاب کمتر از حد تعيين شده باشد ملزم است با شرکت در کارگاه ھای آموزشی تئوری وعملی سطح اطالعات

کاربردی خويش را ارتقا بخشيده و با اعالم آمادگی به مسئول فنی و ارزياب داخلی مورد آزمون مجدد قرار گيرد تا صالحيت فنی الزم جھت پذيرش مسئوليت در آن واحد را اخذ نمايد.

Page 112: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Chemiluminesenceلومينسانس سکمی ي و ی

: تاريخچه انرژی شامل که نمود پيدا تاب شب کرم در را لومينسانس کمی نور انسان بار رژی اولين ل و ب پي ب رم ر س ر ي و ی ور ن ر ين ب و

نورانی حاصل از فوتون ھای آزاد شده بدون دخالت حرارت می باشد :مفاھيم اوليه روش کمی لومينسانس ايمونواسی

نظير راديو (اصول کمی لومينسانس مشابه ساير روش ھای ايمونو اسی است با اين تفاوت که ليبل ...) فلوئوروايمونو اسی و/ آنزيم ايمونواسی / ايمونو اسی

ا ن آک ل ن ل ل شا ا ن ا کات ان ا ن ه ش فته گ بکار گرفته شده به عنوان انديکاتور ايمونو اسی شامل لومينول و آکريدينيوم يا کاايزولومينول می باشد لومينول با تاثير بر روی ملکول ھا منجر به توليد فوتون و

لومينومتر دستگاه توسط نوری ھای فوتون سنج(مجموعه يک)فوتون توسط و ر و ي و و وری ی ون و و ج(ج ون و ي ) و و سيستم فتومولتی پالير دتکتور تبديل به انرژی الکتريکی شده و به صورت

ديژيتال و کمی نشان داده می شوند

Page 113: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Chemiluminesenceمزايای روش کمی لومينسانس نسبت به ساير روش ھای ايمونواسی

باال-١ بسيار لومينسانسحساسيت کمی :روش ر ب ي سي ب ي و ی :روش مزيت غالب روش کمی لومينسانس به ساير روش ھای ايمونو اسی حساسيت باال روش می باشد و در برخی متدھا تا حد

حساسيت کمی لومينسانس ھزاران برابر بيشتر از روش االيزا و راديو ايمونو اسی می / می باشد ) ١٠ -٢١(زپتامول باشد اين موضوع منجر به کاھش دفعات تکرار بی مورد تست ھا و مقرون به صرفه شدن اين گروه از آزمايشات

) گرديده استگ

به دليل تاثير پذيری کمتر اين روش کمی لومينسانس نسبت به ساير روش ھا دقت و تکرارپذيری مناسب -٢روش از عوامل محيطی و پايداری بيشتر معرف ھا

روش کمی لومينسانس ويژگی و اختصاصيت باال -٣

کيت ھای کمی لومينسانس نسبت با راديو ايمونو اسی و االيزا نيمه عمر طوالنی و پايداری -۴

ق گ گ با روش کمی لومينسانس به دليل حساسيت و ويژگی مناسب و باال روش و گستردگی تست ھای قابل انجام -۵امکان اندازه گيری غلظت ھای بسيار پائين آناليت

روش کمی لومينسانس نسبت به ساير روش ھای ايمونواسی کم خطر و ايمن بودن-۶ ن بو ن ي و ر یم و و ي رو ير ب ب ي و ی رو

از جمله کاربرد فاز استفاده از روش کمی لومينسانس به عنوان روش مرجع -٧گازی کمی لومينسانس به عنوان ردياب در روش مرجع کروماتوگرافی گازی

خا لت ف ن ن ا ن و نداشتن محدوديت ھای روش رنگ سنجی االيزا عدم نياز به منبع نوری و فيلتر خاص -٨

Page 114: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تفاوت کمی لومينسانس و الکترو کمی لومينسانس CL & ECLCL & ECL

روش کمی لومينسانس انرژی اوليه جھت تھييج اتم ھا به واسط در شيميائیيک درتامينواکنش که حالی در گردد روشمی ی ي ي ي ش ر ينو ی ر ر روش ی

الکترو کمی لومينسانس انرژی اوليه جھت تھييج اتم ھا به کمک يک از حاصل الکتريک الکتروشيميائانرژی واکنش واکنش الکتروشيميائی انرژی الکتريکی حاصل از يک

تامين می گردد ه ا ال ه گش ا ات ت از در ھردو حالت پس از تھييج اتم ھا و در برگشت به حالت پايه الفوتون ساطع می گردد و فوتون ھای ساطع شده توسط فوتون

ن ش تال ژ ا ک گ از ان ت ن ل ا سنج يا لومينومتر اندازه گيری کمی يا ديژيتال می شوندن

Page 115: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

الکترو کمی لومينسانسECLECL

اکسيداسيون الکترو شيميائی در روش الکترو کمی لومينسانس کمی توليد به منجر اکسيژنه آب حضور در آکريدين ی استر ي و جر ب يژ ور آب ا ر ين ري ر آ ا

خوانش ۴٣٠می گردد که در طول موج لومينسانس آبی رنگ گردد می گرددم

الکترود ھای دستگاه الکترو کمی لومينسانس معموال در مجاورت ل ل د الکت ط ن نتش ن فته گ ا ق ل محلول قرار گرفته و نور منتشره بين سطح الکترود و محلول ل

توسط دتکتور اندازه گيری می گردد

Page 116: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Classification of Chemiluminesenceلومينسانس کمی واکنش س سرعت ي و ی ش ر وا:واکنش کمی لومينسانس به لحاظ سرعت واکنش به دو گروه زير تقسيم می شوند

واکنش فالش Flash method  ثانيه کامل از بين رفته و حذف می ۴الی ٢ثانيه شروع و به اوج می رسد و در طول ٣تا ٠.۵در طول

گردد فالش واکنش مثبت روشويژگی باال بسيار مول(حساسيت اتو حد به)در محدود را آن کاربرد که است است که کاربرد آن را محدود به )در حد اتو مول(حساسيت بسيار باال روشويژگی مثبت واکنش فالش

آزمايشگاه ھای مرجع و تحقيقاتی می نمايد گرانی روش و کوتاه بودن زمان واکنش است که جھت خوانش فوتون ھا ويژگی ھای منفی روش فالش

خوانش ھا فوتون شدن آزاد محض به که باشد واکنش سيستم با نزديک مجاورت در باستی دتکتور الزاما دتکتور باستی در مجاورت نزديک با سيستم واکنش باشد که به محض آزاد شدن فوتون ھا خوانش الزامابا دتکتور انجام گردد

واکنش گالو GLOW methodدقيقه پايدار و ثابت باقی می ماند ٣٠الی ٢٠دقيقه به اوج رسيده و به مدت ٧الی ٢در طول

کاربرد آن در آزمايشگاه ھای بالينی روتين است که به دليل ثبات و پايداری سيگنال ويژگی مثبت روش گالو ھای نھائی و امکان بازخوانی مجدد تست ھا در اين روش می باشد

حساسيت آن است که کمی کمتر از روش فالش می باشد ويژگی منفی روش گالو

Page 117: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Chemiluminesenceمعيار ھای مناسب در خريد سيستم کمی لومينسانس

ق لل ل ل خريد لومينومتر استاندارد و دارای تائيد يه بين المللی و تائيديه صحت و دقت -١در شرکت پشتيبان و آزمايشگاه ھا ) صحه گذاری (باال٢ سطح با فروش از پس خدمات و شرکت(پشتيبان اعتبار استعالم و تحقيق تحقيق و استعالم اعتبار شرکت (پشتيبانی و خدمات پس از فروش با سطح باال-٢)ترجيحا نماينده انحصاری يا اصلی/ پشتيبان از مراکز نصب شده تنوع٣ و باال اعتبار با بسته سيستم يا لومينسانس کم کيت باز سيستم بودن دارا دارا بودن سيستم باز کيت کمی لومينسانس يا سيستم بسته با اعتبار باال و تنوع -٣

گسترده در تست ھای قابل انجام ايران-۴ آزمايشگاھی ھای تعرفه با متناسب سيستم ی ھا کيت مناسب ن قيمت ير ی ي ز ی ر ب ب م ي ي ی ب ي ترجيحا استفاده از سيستم ھای فول اتوميشن کمی لومينسانس به دليل کاھش -۵

قابل مالحظه خطا ھای پرسنلی )١٠ -١۵فمتو ( دارا بودن حداقل حساسيت در روش ھای کمی لومينسانس -۶

Page 118: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Luminescent SystemsChemiluminescence, electroluminescence, and bioluminescence are all biochemical systems that produce light.In a chemiluminescent system, a chemical reaction (usually oxidation) generates an organic molecule in an electronically oxidation) generates an organic molecule in an electronically excited state, which emits photons upon return to the ground state. The  chemical reaction is initiated by the addition of an oxidizing agent. Light emission by electroluminescence is  accomplished  by generating an electronically excited state of an appropriate generating an electronically excited state of an appropriate molecule through the application of an electric potential.. Each of these systems offers the following advantages:

Page 119: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Luminescent Systems Each of these systems offers the following advantages:. Each of these systems offers the following advantages:

.1‐ Because sample radiation is not required, the high backgrounds due to light scattering and nonspecific  g g g pexcitation are eliminated, allowing  greater  sensitivity and dynamic range.

• 2 Improved signal detection coupled with the power of • 2‐ Improved signal detection coupled with the power of immunoassay technology  provides better  specificity.

• 3‐ Luminescent assays often occur on solid phases which 3 y pcapture the analyte and wash away interfering substances, enhancing sensitivity and specificity.

• 4 Luminescent  reagents  and  conjugates  are  generall  stable and • 4‐ Luminescent  reagents  and  conjugates  are  generally stable and nontoxic.

Page 120: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Assay Descriptiony pAssay formats are typically monoclonal/polyclonal sandwich assays on solid phases. Both direct and indirect competitive i    t l    d i t   i   h il i timmunoassay  protocols  predominate  in chemiluminescentsystems. Quantitative  light  emission may result from direct chemical Quantitative  light  emission may result from direct chemical cleavage of an acridinium ester for example; or from the action of an enzyme or enzymatic system on a luminescent substrate (e g  luciferin/luciferase or a  luminol/enzyme pair); or from (e.g., luciferin/luciferase or a  luminol/enzyme pair); or from an electronically  excited state of an appropriate molecule, resulting from  the application of an electrical potential difference to the reaction.

Page 121: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Limitations and PrecautionsLimitations and PrecautionsBecause photon detection is a very sensitive method, contaminating  signals  may result from a variety of sources. Biological organisms produce  luminescent  materials; cleaning solutions and laboratory  dust may contain substances that produce light; etc. substa ces t at p oduce g t; etc.The validity criteria for background  measurements and assay measurements are  safeguards  against many interfering 

bsubstances.The maintenance  procedures  provided  by the manufacturer address system decontamination and cleanliness, but the address system decontamination and cleanliness, but the importance of Good Laboratory Practices  cannot be overstated  when working with this technology

Page 122: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ELISA TROUBLESHOOTINGELISA TROUBLESHOOTINGDr. mehrdad vanaki88/10/1788/10/17

Page 123: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تعريف و طبقه بندی روش االيزاELISA

Enzyme Linked Immuno Sorbent Assayy yسنجش ايمونومتريک واکنش انتی ژن و آنتی بادی با ھدف جستجوی انتی ژن يا آنتی

بادی بواسطه آنزيم ھای ليبل شدهايمونواس انزي بندی :طبقه بندی انزيم ايمونواسی :طبقه

واکنش فاقد مرحله شستشو و جداسازی :ھموژنوس انزيم ايمونواسی -١باشد می آنزيم فعاليت تغييرات اساس بر گيری اندازه و در(بوده کاربرد ی ب زيم ي يير س يری بر ز ر (بو و ربر

) اندازه گيری سطح داروھا روش مبتنی بر فاز جامد بوده و دارای :ھتروژنوس انزيم ايمونواسی -٢

مرحله شستشو و جداسازی می باشد و انزيم در اين روش صرفا يک فعمده (انديکاتور جھت تاييد حضور کمپلکس انتی ژن و انتی بادی می باشد

باشد می گروه اين از نوع)روشھا دو اسی ايمونو انزيم ھتروژن روش روش ھتروژن انزيم ايمونو اسی دو نوع ) روشھا از اين گروه می باشد. رقابتی و غير رقابتی تقسيم می گردد

Page 124: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

االيزا ساندويچElisa SandwichElisa Sandwich

Ab sandwich  or Ag Captureدر اين روش يک آنتی ژن در بين دو آنتی بادی اختصاصی قرار می گيرد و ساندويچ می گردد و شايعترين روش االيزا محسوب می گردد مثل تست

PSA/TSH/FSH/LH/HCGPSA/TSH/FSH/LH/HCGدر روش آنتی ژن کپچر يا آنتی بادی ساندويچ ملکول آنتی ژن حداقل

اشد ت تفا ک ژن آنت ه نا ا ت ا د ا دا ت بايستی دارای دو سايت يا ناحيه آنتی ژنيک متفاوت باشد اAg Sandwich or Ab Capture  

اين روش که برای جستجوی آنتی بادی به کار می رود يک ملکول . آنتی بادی بين دو ملکول انتی ژن ساندويچ و کاپچر می گردد

Page 125: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

االيزا رقابتی و مھاریElisa Competetive & BlockingElisa Competetive & Blocking

: االيزا رقابتی Elisa Competetiveھ ا ا نشان غ ا نشان ا آنت ا ت آنال ھ ان(اگ ز ط)ھ ه به محيط ) ھمزمان(اگر ھردو آناليت يا آنتی بادی نشاندار و غير نشاندار با ھم

اضافه شوند روش االيزا رقابتی ناميده می شود

: االيزا مھاری Elisa Blockingنشاندا غ اد آنت ا ت آنال تدا ا(ا نه د)ن ک از شد اضافه اضافه شده و پس از يک دوره )نمونه بيمار(ابتدا آناليت يا آنتی بادی غير نشاندار

در مرحله بعدی آناليت يا آنتی بادی ) با شستشو يا بدون شستشو( انکوباسيون رنشاندار اضافه می گردد ی ر

Page 126: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ELISA TROUBLESHOOTINGNo Signal or Weak SignalHigh BackgroundHigh BackgroundPoor DuplicateP  S d d CPoor Standard CurvePoor LinearityPoor Assay SensitivityPoor CorrelationPoor CorrelationUnexpected Clinical ClassificationA t Shift i  R f  I t lApparent Shift in Reference Interval

Page 127: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ELISA Stage

Page 128: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

No Signal or Weak Signal

E i d t

Omission of key reagents

Expire date, incorrect storage, reagent not to RT

Collection system

Scratch Inactivation, Incomplete or incorrect preparation

of chromogen

incubation

Incorrect time or temperature Wash too

of chromogen

Wrong filter

Wash too stringentInactivation of

conjugate

Page 129: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

نظير کنژوکه در روش اجرائی کار منجر به حذف يکی از معرف ھای کليدی -١No Signal or Weak Signal

می گردد) عدم واکنش ( سيگنال منفی يا کاھش اثر ترکيب سوبسترا و کروموژن که ) افت تيتر کنژوکه غير فعال شدن کنژوگه

ت ک ف ا انت ا ا ف گ آل ل ل ه ا(ال ت که اکز در مراکزی که تعداد ( معموال به دليل آلودگی معرف ھا يا در انتھای مصر ف ھر کيت) نمونه کم بوده و کيت مکررا و در چندين نوبت مورد استفاده قرار می گيرد

استاندارد-٢ و نمونه برداشت حجمی ھای ابزار کاليبر از سيگنالخروج کاھش به ر منجر و و ی بر ج ی ر بز يبر ز ل روج ي ش جر ب نھائی می گردد به عنوان مثال اگر از منحنی استاندارد ذخيره شده در حافظه دستگاه استفاده نمائيم و ابزار حجمی در حين کار از کاليبر خارج گردد به دليل اينکه تست و حج داشت ب کاھش ت صو د شوند نم گذاشته ھمزمان کا ديف ھ د د تاندا استاندارد در ھر رديف کاری ھمزمان گذاشته نمی شوند در صورت کاھش برداشت حجم ا

نمونه درسيگنال مربوط به تست ھا کاھش و ضعف ايجاد می گردد و نتايج منفی کاذب يا مثبت کاذب بسته به نوع منحنی حاصل می نمايد

می تواند منجر به کاھش سيگنال شودخراش در کف پليت ھا -٣بر خالف دستور العمل کيت منجر به کاھش زمان انکوباسيون يا دمای انکوباسيون -۴

اشد نھائ اتصال ھا ک ت تعداد کاھش ل دل ه که دد گ گنال کاھش سيگنال می گردد که به دليل کاھش تعداد ترکيب ھای اتصالی نھائی می باشد کاھش

Page 130: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

No Signal or Weak Signalپو يا استفاده از بافر با پ ھاش شستشو بيش از تعداد دفعات تعريف شده-۵

نامناسب يا دچار آلودگی باکتلایر و قارچی منجر به دفع واکنش ھای اختصاصی ايمن کمپلکس و نھايتا افت و کاھش سيگنال يا رنگ نھائی می گردد

ل گف ل گ ش منجر به کاھش سيگنال می گرددکاربرد فيلتر نامناسب در االيزا-۶معرف ھا و شروع انجام تست االيزا بدون انتظار جھت به دمای اطاق رساندن -٧

باشد م رنگ کاھش و سيگنال افت شايع عوامل جمله از االيزا کيت ھای پليت ھای کيت االيزا از جمله عوامل شايع افت سيگنال و کاھش رنگ می باشدپليت) خراب بودن سيستم گرمايش آزمايشگاه( حرارت پائين محيط کار بخش االيزا -٨

يا رقابتی غير واکنش به بسته و واکنش دھی رنگ و سيگنال افت به ی ي منجر ب ير ر ش ش و ب ب و ی و ل و ر ي جر ب خصوصا در ( رقابتی منجر به افت يا افزايش کاذب مقادير تست ھا می گردد

) شرايط که تست ھا بدون استاندارد ھمزمان خوانده شوند

Page 131: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

HIGH BACKGROUND

Improperly set up blank

Wrong filter in ELISA reader

Contaminating enzyme present

Chromogen exposed to light

Cross

enzyme present in sample

contamination from other specimen or

positive control

Contaminated substrate solution with metal ions

or oxidizing reagent

Incorrect assay temperature

Evaporation of well Concentration of

conjugate too high

Inadequate washing

during incubation

Contamination of pipette , dispenseror substrate with conjugate

Page 132: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

گ ثآل ل ل لHIGH BACKGROUND

به دليل مجاورت با کنترل مثبت يا آلودگی چاھک به چاھک نمونه بيماران-١استاندارد يا نمونه مثبت مجاور

يون٢ انکوبا ا د يا يون انکوبا ان ز لافزايش الع تو د خالف ب بر خالف دستور العمل افزايش زمان انکوباسيون يا دمای انکوباسيون-٢کيت منجر به افزايش سيگنال می گردد که به دليل افزايش تعداد ترکيب ھای

باشد می نھائی ی باتصالی ی ھ ی او يا استفاده از بافر با پ ھاش شستشو کمتر از تعداد دفعات تعريف شده -٣

عنامناسب يا دچار آلودگی باکتلایر و قارچی منجر به عدم دفع واکنش ھای غير م چ چاختصاصی و نھايتا افزايش سيگنال يا رنگ نھائی می گردد

منجر به افزايش سيگنال می گرددکاربرد فيلتر نامناسب در االيزا -۴خراب بودن سيستم سرمايش آزمايشگاه ( حرارت باال محيط کار بخش االيزا -۵

منجر به تغيير سيگنال ) خصوصا در مناطق گرم و مرطوب شمال يا جنوب کشوريا افت به منجر رقابت يا رقابت غير واکنش به بسته و واکنش دھ رنگ و رنگ دھی واکنش و بسته به واکنش غير رقابتی يا رقابتی منجر به افت يا و

خصوصا در شرايط که تست ھا بدون ( افزايش کاذب مقادير تست ھا می گردد ) استاندارد ھمزمان خوانده شوند

Page 133: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

HIGH BACKGROUNDباز ماندن درب ( افزايش غلظت و تيتر کنژوکه کيت االيزا به دليل تبخير يا تغليظ -۶

يا اشتباه ) ظرف کنژوکه به مدت طوالنی در حرارت اطاق در چند نوبت مکررنا ت ت ت ازن خانه کارخانه سازنده در تعيين تيتر مناسبکا

تبخير و تغليظ نمونه ھای استاندارد کيت به دليل باز ماندن طوالنی درب ويال -٧مکرر نوبت چند در ھا استاندارد ھا در چند نوبت مکرراستاندارد

عمدتا / آلودگی پيپت و ديسپنسر مورد استفاده برای سوبسترا با معرف کنژوکه -٨پيپبه دليل اشتباه پرسنلی و استفاده مشترک از يک پيپت است ي ز ر و ی پر ب يل ب

آلودگی سوبسترا به يون ھای فلزی و اکسيدان ھا يا مجاورت با نور که منجر به -٩قبل ) پس از اختالط سوبسترا و کروموژن( تشکيل رنگ زمينه ای آبی پر رنگ

)جھت سوبسترا و کروموژن تيميدين متيلن بلو(از مجاورت با پليت می گردد

Page 134: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor DuplicatePoor Duplicate

Dirty microwell

Particulate or precipitate

in sample

Plate scratch

I t di i f t

in sampleEdge effect

Pipetting error of standard sample

Transfer liquid from well to well

Incorrect dispensing of reagents

sample

Page 135: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Duplicate)بدون ھم خوانی (نمونه مضاعف ضعيف

نمونه خارج شده از فريزر و ( نمونه خوب ميکس نشده -١رسوب و غلظت شيب )دارای

ي ی (و و م ون )ب

)دارای شيب غلظتی و رسوبخراش زير پليت -٢ديسپنسينگ نادرست نمونه يا معرف ھا در پليت -٣ای۴ لبه اثر اثر لبه ای-۴چاھک آلوده يا بی اثر -۵آلودگی چاھک به چاھک -۶

Page 136: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Standard CurvePoor Standard Curve

Reagent from different kit or

Plate not clean

Pipetting error

different kit or different lot

Pipetting error

poor dilution

Poor mixing of reagents

Plate scratch

Improper , insufficient washing

Page 137: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Standard Curveاستفاده از معرف يا استاندارد يک کيت ديگر خصوصا -١

متفاوت ساخت سری و با ری ب خطا در حين آماده سازی استاندارد ھا ناشی از پيپتينگ -٢

نا ...نامناسب ونااختالط نامناسب استاندارد ھا-٣خراش و کدورت کف پليت ھا در ناحيه استاندارد ھا -۴نشد۵ ز ت ف کث ت ل کف کف پليت کثيف و تميز نشده -۵شستشوی نادرست يا ناکافی-۶

Page 138: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ويژگی ھای منحنی استاندارد يا کاليبراسيونCalibration curve  or Dose Response Curve 

جذب نوری يا ( منحنی استاندارد چون رابطه بين دوز آناليت و پاسخ پاسخ نيز –را بيان می نمايد به عنوان منحنی دوز )سيگنال حاصلگ

ناميده می شود

منو ( در شرايط ايده آل منحنی کاليبراسيون يا استاندارد بايستی يکنواخت باشد)تونيک نداشته جھت تغيير منحنی عبارتی به يا يا(باشد قله فاقد فاقد قله يا ( باشد يا به عبارتی منحنی تغيير جھت نداشته باشد )تونيک

)دره در ميانه منحنی باشد: منحنی ھای استاندارد در دو نوع کلی طبقه بندی می گردند ی ی ع ی

مستقيم است) سيگنال( رابطه دوز و پاسخ : منحنی شيب مثبت -١غيرمستقيم است) سيگنال( رابطه دوز و پاسخ : منحنی شيب منفی -٢

افزايش تعداد استاندارد ھا يا کاليبراتور ھا منجر به افزايش صحت و کاھش باياس منحنی کاليبراسيون می گردد

Page 139: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Assay SensitivityPoor Assay Sensitivity

Kit lot at faultIncomplete mixing

of reagents

Kit reagents not allowed to RT

Poor kit design or optimization

Dirty tube or wells

Incomplete mixing of zero calibrator

Variation of wells

Insufficient slop of curve at very low

concentrationDeterioration of kit zero calibratorduring shelf life or

exposure to extreme temperature

Page 140: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Assay Sensitivityسنجش ضعيف حساسيت

ميکسينگ ناقص راژنت ھا و نمونه ھا -١مصرف٢ از قبل االيزا ھای کيت اندن نر اطاق حرارت به

جش يف ي

به حرارت اطاق نرساندن کيت ھای االيزا قبل از مصرف-٢عدم استفاده از کاليبراتور صفر در تست يا اختالط ناقص -٣

صفر کاليبراتور صفرکاليبراتورتفاوت و تنوع در چاھک ھا -۴و۵ ژان دت به ھا لوله آلودگ ..آلودگی لوله ھا به دترژان و-۵فساد معرف ھا و پليت کيت االيزا قبل از تاريخ انقضا به دليل -۶

مکرر استفاده و محيط نامناسب حرارت نامناسب محيطی و استفاده مکررحرارتشيب ناکافی منحنی استاندارد در غلظت ھای پائين -٧کيت٨ اخت د نقص نقص در سری ساخت کيت -٨

Page 141: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Correlation Between Two KitsPoor Correlation Between Two Kits

I t Kit lot at faultIncorrect Standardization of Kit

Instability of

Used of old

Instability of reference standard

Use of different units or

international standardUsed of old

samples

C fit bi ith

standard

Limited range of concentration used

Limited number of patient sample used for study

Curve fit bias with either or both kits

Only one or two assay performed

Equipment fault

concentration used sample used for study performed

Page 142: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Poor Correlation Between Two Kitsھمبستگی پائين نتايج دو کيت

استفاده از کيت غير استاندارد -١ناپايداری استاندارد ھای مرجع -٢

ج پ

رنج محدود استاندارد ھا در کيت االيزا -٣استفاده از تجھيزات متفاوت و غير کاليبر -۴تعداد محدود نمونه بيماران در مطالعه مقايسه ای دو روش به نوان مثال در -۵

نمونه ١٠بررسی مقايسه ای دو کيت يا دو روش برای يک تست بايستی حداقل حاص دار معن اختالف تا گيرد قرار ارزياب مورد متفاوت غلظت سطح سه در سه سطح غلظتی متفاوت مورد ارزيابی قرار گيرد تا اختالف معنی دار حاص در

قابل ارزيابی باشدبيمار۶ نمونه ھر روی رتست با يک تا/انجام دو حداقل نمونه ھر است بھتر بھتر است ھر نمونه حداقل دو تا /انجام يک با رتست روی ھر نمونه بيمار-۶

سه بار انجام شود و ميانگين آن مورد استناد قرار گيردنتايج-٧ گزارش در المللی بين استاندارد واحد نوع دو از استفاده استفاده از دو نوع واحد استاندارد بين المللی در گزارش نتايج-٧ی ساخت کيت نقص درسر -٨

Page 143: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

U t d I i t t Cli i l Cl ifi tiUnexpected or Inconsistent Clinical Classification

U l t f Change in

protocol

Unusual type of patient sample

High dose hook

Interference by

Kit lot at faultHigh dose hook

effect

Error or instability in store calibration

Incomplete mixing or

Interference by cross reactant

(drug metabolites)

P d i

in store calibration curve

Incomplete mixing or warming up of reagents

Poor assay design

Use incorrect unite

Equipment fault

Incorrect storage of sample or reagents

Wrong sample tested or wrong labelsample or reagents wrong label

Page 144: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

/ ھموليز القائی / غير ناشتا (نمونه نادرست و غير معمول بيماراستفاده از-١

Unexpected or Inconsistent Clinical Classificationعدم انطباق نتايج کيت با انتظارات بالينی

ی(...)ليپميک و آلوده

پروالکتين / فريتين / مثل بتا ساب يونيت اثر قالبی با دوز باال -٢ويژگی پائين کيت / و غير داروئی تداخل تست االيزا با متابوليت ھای داروئی -٣گرم کردن نامناسب کيت/ اختالط ناکافی نمونه و راژنت ھا -۴ذخيره سازی نامناسب نمونه بيمار -۵خطا در تجھيزات -۶واحد نادرست تست-٧ناپايداری منحنی استاندارد ذخيره -٨

ا نق نقص در سری ساخت کيت-٩راندوم مثل جابجا ريختن نمونه دو بيمار يا ( اشتباھات و خطا ھای پرسنلی - ١٠

چاھک يک در معرف يا نمونه ريختن وزياد زياد/کم يا کم مثل سيستماتيک سيستماتيک مثل کم يا زياد /کم وزياد ريختن نمونه يا معرف در يک چاھکسرعت پائين دست / عادت به خواندن توام با تاخير پليت ھا / شستن پليت ھا

پرسنل در زمان ريختن يا برداشتن نمونه و معرف ھا

Page 145: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

Apparent Shift in Reference IntervalApparent Shift in Reference IntervalUse of expiredCh i Use of expired

kitChange in technician

Change in sampleError or instability in store calibration Change in sample

collection method

sto e ca b at ocurve

Change in protocol

Change in curve fit program

Equipment faultChange in laboratory temp/humidity

Poorly calibrated or unstable calibrator

Page 146: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

جابجائی آشکار نتايج در محدوده مرجع تعويض تکنسين -١تغيير عمده در روش جمع آوری نمونه -٢تغيير عمده در حرارت و ميزان رطوبت آزمايشگاه -٣کاليبراتور ناپايدار -۴عدم اطالع تکنسين از تغيير روش کار متد االيزا -۵کاربرد منحنی کاليبراسيون ذخيره -۶نقص در تجھيزات نظير اليزا ريدر -٧کيت تاريخ گذشته -٨

Page 147: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ALL WELL YELLOWContaminated substrate

Contaminated stop solution

Incorrect dilution

ffi i   hiInefficient washing

Page 148: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

ALL WELL CLEAR

ELISA not performed correctly

Contaminated conjugate

Incorrect storage of kit

Over washing of plate

Page 149: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونو اسی در١ نشده جدا کامل خون داری نگاه جھت مجاز زمان م۵درجه٣٧حداکثر دقيقه دقيقه می ۵درجه ٣٧حداکثر زمان مجاز جھت نگاه داری خون کامل جدا نشده در-١

زمان طوالنی تر عالوه بر تخريب ساختار پروتئينی برخی ھورمون ھا و اناليت ( باشد ھای حساس منجر به ازاد سازی برخی فاکتور ھای سرمی در محيط شده که منجر به

گردد م جذب کاذب افزايش کاذب جذب می گرددافزايشليپميک يا ايکتريک باشد دليل ان تداخل رنگ / نمونه حتی االمکان نبايست ھموليز -٢

اضافی در واکنش رنگ سنجی االيزا ريدر است ساعت بدون شرايط انجماد در ۴٨نمونه ھای ھورمون يا ساير اناليت ھا حداکثر تا-٣

ساعت بھتر است ۴٨درجه قابل نگاه داری است و در زمان ھای باالی ٨الی ٢يخچال فريز و نگاه داری گردد–٢٠درذوب و فريز مکرر نمونه منجر به کاھش سطح ھورمون ھای سرم خصوصا ھورمون -۴

ھای تيروئيدی می گردد لذا بھتر است اگر نمونه سرم در چند رديف کاری نياز به ذوب از که سرم نمونه ضمن در گردد دفريز ويال يک نوبت ھر در و فريز ويال چند در رم از دارد و ن ر ر ريز ل وب ي وي ر ھر ريز و ل ر چ وي ار فريزر خارج می گردد به دليل شيب غلظتی که در ته لوله حاصل شده است بايستی به

. خوبی قبل از استفاده ميکس گردد و به حرارت اطاق رسانده شود

Page 150: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونو اسی ل۵ ا ت اطاق ت ا ه ت ا ا الزا ال خ از خ از ت ک زا ا اجزا کيت پس از خروج از يخچال الزاما بايستی به حرارت اطاق و تعادل -۵

دمای پايين با کاھش سرعت واکنش انزيمی منجر به . دمائی با محيط برسدمی پليت ابتدائی ھای استريپ در خصوصا يکنواخت غير ھای جذب ی ايجاد ي ی پ ب ی ريپ ر و و ير ي ی ب يج ج

گردد درصد باشد% ٧٠رطوبت محيط کار ايمونواسی بايستی کمتر از -۶منجر به ) به دليل الودگی قارچی يا باکتلایر(اسيدی يا قليائی شدن بافر -٧

افزايش يا کاھش کاذب جذب می گردد و پ ھاش اپتيمال پروسه فعاليت رديف ھر در نياز مورد بافر تازه به تازه تھيه لذا برد م بين از را انزيمی را از بين می برد لذا تھيه تازه به تازه بافر مورد نياز در ھر رديف انزيم

.کاری قابل توصيه می باشد بايستی-٨ آزمايشگاه محيط دقيق٢۵تا٢٠دمای دماسنج با و باشد درجه ی ي ي ب ز ي يق ی ج رج ب و ب

دمای باال محيط افزايش کاذب جذب و بالعکس . روزانه کنترل و ثبت گردد حاصل می نمايد

Page 151: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونو اسی . درجه می باشد - +٢درجه ٣٧تغييرات دمائی مجاز انکوباتور -٩

Edge effect اثر لبه ایخطای ناشی از شوک حرارتی به پليت در انزيم ايمونو اسی می باشد که در

و در مجاورت پنجره ھا بر روی ميز کار ٣٧قسمت مجاور درب انکوباتورذ ا ا ن ا خ ل ا ھورمون شناسی ممکن است بر روی پليت رخ داده و منجر به ايجاد جذب شنا

ھای غير يکنواخت در استريپ ھای شوک خورده و ساير استريپ می گرمائ(گردد يا سرمائ عمق)شوک در ھا پليت باشد م توصيه قابل لذا لذا قابل توصيه می باشد پليت ھا در عمق ) شوک سرمائی يا گرمائی(گردد

انکوباتور قرار داده شود و ميز کار ھورمون در مجاور پنجره يا سيستم نباشد گرمايش و سرمايش ب .ھای يش ر يش و ر .ی

ايجاد حباب ھوا در چاھک ھای پليت مانع تماس کامل کنژوکه و سرم يا -١٠یبروز جذب ھای غير يکنواخت می گردد

Page 152: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونو اسی

استفاده از پارافيلم يا کاور چسبنده مناسب در سطح پليت در ھر مرحله از -١١اکنش ا ط ا غ گ ض خ ت ان الزا ا انکوباسيون الزامی بوده و مانع تبخير و حضور گرد و غبار در محيط حساس واکنش انک

.تبخير معرف ھا منجر به بروز افزايش کاذب جذب نوری می گردد . انزيمی می گردد قرار دادن پليت در تاريکی پس از اضافه نمودن سوبسترا و کروموژن الزامی است و -١٢

دد گ کاذ اضاف ذ اکنش ز مانع بروز واکنش جذب اضافی و کاذب می گرددانکنترل ) الف: کنترل معرف ھای کيت االيزا قبل از مصرف الزامی است که شامل -١٣

سالمت معرف سوبسترا و کروموژن با اختالط حجم مساوی از کنژوکه و مخلوط به سريع رنگ تغيير با بايست که است جداگانه نو لوله يک در کروموژن و سوبسترا و کروموژن در يک لوله نو جداگانه است که بايستی با تغيير رنگ سريع به سوبسترا

کنترل ماکروسکوپی معرف ھای کيت به لحاظ کودرت ناشی از ) برنگ آبی ھمراه باشد ظھور ) جالودگی قارچی يا باکتلایر و يا حضور جسم خارجی در معرف ھا الزامی است

به کروموژن الودگی نشانه نھائی واکنش از قبل رنگ بی کروموژن محلول در ابی وژن ب رنگ رو ی و ی ا ھ ش بل از وا وژن بی ر رو ول ر ر ابی مواد اکسيدان و غير قابل مصرف بودن ان می باشد

تھيه محلول سوبسترا بيش از حد مورد نياز و ماندن ان در محيط ازمايشگاه منجر به -١۴کار به آماده محلول لذا گردد می معرف شدن اثر بی و معرف باکتلایر قارچی ر الودگی ول ب ر ی ر ن ر ر و بی لایر رچی ب ی و

سوبسترا کروموژن بايستی حداکثر يک ساعت قبل از مصرف تھيه گردد و در تاريکی .نگاه داری گردد

Page 153: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونو اسی ممانعت از تماس مستقيم دست با محلول کروموژن که حاوی حالل متانول و دی متيل -١۵

سولفوکسايد می باشد که سميت داشته و دارای جذب پوستی می باشدت١۶ ا الزا کا ش از ل ق ا نه ن ا ات کال ا ان ز ا ا ک ک ميکس کردن ارام و زماندار کاليبراتور ھا و نمونه ھا قبل از شروع کار الزامی است -١۶با توجه به تغيير شرايط محيطی و پرسنلی در ھر رديف کاری استفاده از کاليبراتور -١٧

ھا در ھر رديف کاری الزامی است و استفاده از منحنی ذخيره شده در دستگاه صرفا ه ت ل قا ت ک ھا ات کال ه ت د عد ت د ض د ا جھت موارد ضروری و در صورت عدم دسترسی به کاليبراتورھای کيت قابل توجيه می ھت

استفاده از منحنی ذخيره کاليبراسيون از مھمترين منابع خطا ھای سيستماتيک . باشد .در روش ھای ايمونو اسی می باشد

علل١٨ از و بوده پذير امکان ھا کيت مونتاژ ھنگا در کاليبراتور در ھا ليبل جابجائ جابجائی ليبل ھا در کاليبراتور در ھنگام مونتاژ کيت ھا امکان پذير بوده و از علل -١٨.مشاھده منحنی ھای غير معتبر می باشد

کاليبراتور ( در بوروشور کيت ھا توصيه می گردد در اولين رديف کاری استاندارد ھا -١٩برود)مضاعف(دوپليکيت)ھا باال حاصل منحن صحت و دقت ضريب تا شود گذاشته گذاشته شود تا ضريب دقت و صحت منحنی حاصل باال برود)مضاعف(دوپليکيت)ھايا رسوب نمک ) کاناله ٨( در صورت عدم ھمخوانی کانال ھای سمپلر مولتی کانال -٢٠

در يکی از شاخه ھای سمپلرمولتی کانال يا واشر احتمال بروز جذب ھای غير يکنواخت دارد وجود مضاعف ھای استاندارد و ھا نمونه در نمونه ھا و استاندارد ھای مضاعف وجود دارددر

Page 154: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونواسی soaking Time soaking Time

و ٢٠زمان خيس خوردن در فواصل شستشو بايست حداقل : زمان خيس خوردن -٢١ثانيه باشد تا منجر به دفع اتصاالت غير اختصاصی از مجاور اتصاالت ۴٠حداکثر

گردد .اختصاصی گردداختصاصیپس از اضافه نمودن محلول اسيدی توقف ) ثانيه ٢٠حداقل ( عدم تکان دادن پليت -٢٢

دھنده واکنش منجر به عدم اختالط کامل اسيد با معرف ھا و عدم توقف کامل واکنش و ھا نمونه تغييرجذب و کار پايان در انزيمی واکنش پيشرفت نھايت در و و و انزيمی ب ييرج ر و ن ي ر پ ی زي ش ر و ي پي ھ ر ی و زي

استاندارد ھا و شيب منحنی کاليبراسيون در زمان ھای مختلف می گرددبا توجه به اينکه مسير خوانش و عبور نور در ميکرو پليت االيزا از باال به پايين -٢٣

یاست پاک نکردن کف پليت قبل از خوانش نھائی با االيزاريدر منجر به ظھور جذب ھای ب ج ھور ب جر ر ري يز ب ی ھ ش و ز بل ي پ ن ر پغير يکنواخت می گردد خصوصا الودگی کف پليت به چربی سطحی پوست دست يا بافر

سرريز شده و خشک شده يا الودگی سطح ميز کارفاکتور روماتوئيدی مثبت در بيمار منجر به بروز نتيجه مثبت کاذب در تست ھای -٢۴

ف ف ف گ ذ االيزا ميگردد لذا گرفتن شرح حال و انجام يک تست روماتوييد فاکتور در افراد مشکوک گ. کمک کننده می باشد

Page 155: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونواسی Well to well contamination

ناشی از سرعت باالی تخليه يا تخليه عمودی محلول به : آلودگی چاھک به چاھک -٢۵داخل ميکرو پليت می باشد يا به دليل پرکردن بيش از حد بافر داخل چاھک ھا می باشد

تکنيک صحيح تخليه به طور مايل و چسبيده به جدار جانبی و فوقانی چاھک می باشد . گ ه ت ک ا ف ک ا ت ت ک ا ه ک ا گ ال گ ل ت جھت جلوگيری الودگی چاھک به چاھک در تست ھای کيفی يا کمی توصيه می گردد .

کنترل منفی ابتدا ريخته شود و سپش کنترل مثبت ريخته شود در ضمن تست مجاور . کنترل مثبت به طور مضاعف و در انتھای پليت مجددا ريخته شود

H k  ff tHook effectھمان پديده پروزون در واکنش ھای ايمونواسی می باشد که به : اثر قالبی يا تله ای -٢۶

( دليل غلظت بسيار باال انتی ژن بروز کرده و منجر به بروز جواب ھای منفی کاذب د)بينابين د گ يونيتم اب بتا کم ھا ت ت د يتين/خصوصا فتو/ف الفا الفا فتو / فريتين / خصوصا در تست ھای کمی بتا ساب يونيتمی گرد د)بينابينی

/TSH ‐ PSA/‐CA 125‐پروتئيناثر قالبی يا تله ای به دليل پرشدن کليه انتی ژن بايندينگ سايت ھا ی کنژوکه توسط انتی

ژن انت کردن نوتراليزه با عبارت به که باشد م محيط در موجود فراوان ھای ژن ھای فراوان موجود در محيط می باشد که به عبارتی با نوتراليزه کردن انتی ژن ژن. مانع تماس انتی ژن با انتی بادی کف پليت می گردد

: راه پيشگيری از اثر قالبی در کيت ھای االيزا آ ف ل ق ش ش ل ثف ) ثانويه( اضافه نمودن يک مرحله شستشو قبل از افزودن آنتی بادی نھائی -١

استفاده اوليه از رقت مناسب برای نمونه ھای سرم با استفاده از رقيق کننده خود کيت -٢و در صورت عدم دسترسی استفاده از سرم افراد نرمال

Page 156: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونواسی high back ground noise high back ground noise

بيش از ) به تنھائی( زمانی که جذب بافر فسفات در چاھک : جذب زمينه ای باال پليت -٢۶در جذب زمينه ای باال می توان با اضافه ) / باشد ٠.٠۵بايستی کمتر از ( باشد ٠.١

برد ازبين را ای زمينه اثر اين اضافی شستشو نوبت دو تا يک که/کردن صورتی در در صورتی که / کردن يک تا دو نوبت شستشو اضافی اين اثر زمينه ای را ازبين برد ميتوان %) ١( باشد با مجاورت ان با سرم نرمال انسان ٠.٢جذب کنترل منفی کيت باال

سايت ھای غير اختصاصی را حذف و جذب نموده تا جواب ھای مناسب بدست اوريم خاکستری–٢٧ فيلتر توسط دستگاه فيلتر فيلتر(تنظيم و)گری پايين موج طول سه در ری ر ي و ر ي ر(يم ي يين و )ری وج پ ول ر

منجر به افزايش اعتماد به ) شش ماھه يا ساالنه ( متوسط و باال توسط شرکت پشتيبان صحت طول موج ھای اندازه گيری در االيزا ريدر می گردد

رجھت کنترل تکرار پذيری فتومتر می توان از يک محلول رنگی يکنواخت و پايدار -٢٨ ي پ و و ي ی ر ول ي ز ن و ی ر و يری پ ر ر رل جھمثل دی کرومات پتاس در ميکروپليت استفاده نمود و دريافت جذب ھای يکنواخت نشانه

در غير اين صورت جذب ھای غير يکنواخت بدست (سالمت سيستم نوری فتومتر است )می ايد )ی

Page 157: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

منابع خطا شايع در روش انزيم ايمونواسی سنجش در :رانش DRIFT :رانش در سنجش-٢٩ DRIFT ٢٩-

/ رانش عبارت است از اختالف غلظت حاصل از يک نمونه واحد در موقعيت ھای مختلف بھترين راه شناسائی رانش استفاده دوپليکيت کنترل يا / يک پليت در يک نوبت کاری

باشد م کاری رديف يک در پليت انتھای و ابتدا در شده تعيين قبل از نمونه از قبل تعيين شده در ابتدا و انتھای پليت در يک رديف کاری می باشدنمونه: داليل اصلی رانش در سنجش

شايعترين علت دريفت يا رانش سنجش تعداد آزمايش باال در يک ران يا رديف کاری می -١باشد داشته وجود طوالن زمان فاصله ھا محلول افزودن بين که نحو به .باشد به نحوی که بين افزودن محلول ھا فاصله زمانی طوالنی وجود داشته باشد باشد

ناھمگونی بين چاھک ھا -٢عدم رعايت ترتيب در ريختن راژنت ھا از ابتدا تا انتھا پليت -٣

گ سرد بودن معرف ھا در ھنگام شروع به کار منجر به اختالف دما اولين چاھک با -۴آخرين چاھک و رانش در سنجش می گردد

مخلوط نشدن معرف ھا در زمان ريختن به چاھک ھا-۵واکنش کند و سريع محلول متوقف کننده نھائی جھت توقف نھائی واکنش -۶

Page 158: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

نحوه کاربرد صحيح نوک سمپلر و سمپلردر انزيم ايمونواسی

در صورت الزام به استفاده از نوک سمپلر مصرف شده نوک سمپلر بايستی اتوکالو شده و بازبودن نوک - ١تک تک نوک سمپلر ھا چک شده باشد در ضمن نوک مصرف شده فاقد ماھيت نچسب بودن می باشد و

در اثر اتوکالو تغيير شکل و حجم می دھد گردد-٢ می خطا بروز و معرف يا نمونه ريزش به منجر سمپلر بدنه روی نوک نشدن محکم محکم نشدن نوک روی بدنه سمپلر منجر به ريزش نمونه يا معرف و بروز خطا می گردد -٢بد جا انداختن اورينگ سمپلر در ھنگام نظافت و سرويس سمپلر منجر به ريزش مايع از نوک سمپلر - ٣

وبروز خطا می گردد تماس دست با نوک سمپلر و الودگی باکتلایر ان می تواند منجر به الودگی محلول کنژوکه و تضعيف يا - ۴

گ نژ ف ش غنث ذ قا اف ط ا ا اف ا استاف و استرپتوکوک بواسطه رسپتور اف سی قادر به جذب غير .خنثی شدن معرف کنژوکه گردداختصاصی ايمونوگلوبين جی در محيط بوده و منجر به جذب انتی بادی کنژکه و تضعيف تيتر کنژوکه می

گردد خصوصا زمانی که ) خصوصا البومين (چسبندگی ترکيبات پروتئينی سرم و پالسما به سطح نوک سمپلر-۵ ر پ و ح ب پ و رم ی ي پرو يب ر ی ب ين(چ بو ی)و ز و

راه حل اساسی ( نوک را داخل لوله غوطه ور می نماييم منجر به تخليه سرم اضافی و بروز خطا می گردد برداشت نمونه از سطح خارجی سرم و عدم غوطه ورکردن نوک در سرم يا پاک کردن متناوب نوک ھا با

)گاز يا دستمال بدون پرز می باشد اسيد-۶ يا معرف يا سرم به الودگی لحاظ به سمپلر مخروط ھفتگی يا روزانه کنترل کنترل روزانه يا ھفتگی مخروط سمپلر به لحاظ الودگی به سرم يا معرف يا اسيد -۶اشنائی به تکنيک برداشت معکوس نمونه در حجم ھای پايين سرم - ٧و کنترل صحت ) سه تا شش ماه يک بار به طور منظم( الندا ٢٠٠کنترل کيفی وزنی سمپلر ھای کمتر از - ٨

%) ۵و ضريب تغييرات کمتر از%٣باياس کمتر از (و دقت مجاز ھر سمپلر ر پ ر ز ج ز(و ر س ي زب ر يير ريب )وميلی متر پائين تر از تقعر سطح نمونه ۵تا ٢( نوک را حتی االمکان تا حد صحيح در نمونه پائين ببريد - ٩) در لوله

نوک سمپلر نبايستی با ته چاھک تماس يابد و نبايستی از باال به داخل چاھک چکانده شود - ١٠

Page 159: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

نکات مھم در آماده سازی نمونه ھای ايمونو اسیسرم ھای بيمارانی که غلظت باالئی از ايمونوگلوبولين و پروتئين ھای اختصاصی و آنزيم ھا را دارا -١

يک با ھا نمونه اين نمودن رقيق لذا داد خواھد نشان نادرست نتايج و شده ماتريکس تغيير دچار باشد می باشد دچار تغيير ماتريکس شده و نتايج نادرست نشان خواھد داد لذا رقيق نمودن اين نمونه ھا با يک ماز برخی رقيق کننده . رقيق کننده مناسب منجر به تعديل ماتريکس و ارائه جواب ھای صحيح می گردد

سرم عاری از / محلول بافرسنجش حاوی پروتئين / استاندارد صفر : ھای مناسب ميتوان نام برد آناليت و پائين/ھورمون غلظت با سرم پولد پولد سرم با غلظت پائين/ ھورمون و آناليت

تقريبا در تمام سنجش ھای ايمنی نمونه اصلی سرم می باشد و درصورت استفاده از پالسما بايستی -٢الزاما با دقت بروشور کيت خوانده شود و در صورت بالمانع بودن کاربرد پالسما از نمونه پالسما استفاده

آنزي که اس ايمونو انزي ھای روش در مثال عنوان به است مھ نيز انعقاد ضد نوع ضمن در گردد در ضمن نوع ضد انعقاد نيز مھم است به عنوان مثال در روش ھای انزيم ايمونو اسی که آنزيم گرددآلکالن فسفاتاز به عنوان آنزيم نشاندار کاربرد دارد استفاده از ضد انعقاد سيترات و اتيلن دی آمين تترا

می /استيک اسيد ممنوع است که ھر دوشالتور قوی يون ھای فلزی و مھار کننده آنزيم آلکالن فسفاتاز /باشد /باشدپاراپروتئينمی منجر به افزايش ويسکوزيته سرم و کاھش برداشت سرم و نھايتا -٣

جواب ھای با کاھش کاذب می گردددر سنجش ھای انزيم ايمونو اسی که نشانگر آنزيمی آن پراکسيداز است مطلقا -۴

نبايستی از نمونه حاوی سديم آزايد استفاده نمود گردد۵ م اس ايمونو روش در نوری جذب کاذب افزايش به منجر نمونه (ھموليز ( ھموليز نمونه منجر به افزايش کاذب جذب نوری در روش ايمونو اسی می گردد -۵

) خصوصا در اندازه گيری تيروکسين آزاد که منجر به کاھش کاذب می گردد

Page 160: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

نکات مھم در مراحل شستشو چاھک ھا با بافرمحلول ھای شستشو عمدتا حاوی دترژنت می باشند که منجر به توليد حباب يا کف در -١

حين ساخت محلول کار بافر می گردد لذا بايستی مراقب بود در زمان شستشو اين حباب يا کف ھا وارد چاھک ھا نشوند که منجر به کاھش سطح تماس بافر با چاھک ھا

گردند می شستشو اثر کاھش و کاھش اثر شستشو می گردندواز کارھای اصولی است ) محلول کار بافر ( اندازه گيری پ ھاش بافر شستشو نھائی -٢

است و ٧.٢به عنان مثال در بافر فسفات پ ھاش ايده آل . که بھتر است انجام گردد گ ذ ذ ظ ق جھت . شرايط اسيدی يا قليائی منجر به ظھور جذب نوری کاذب باال يا پائين می گردد ط

اين کار تحت کنترل بودن پ ھاش آب مقطر مورد نياز جھت تھيه بافر الزامی است نياز-٣ ميزان به و تازه به تازه بافر محلول و شود قيد بافر ظرف روی بافر تھيه تاريخ تاريخ تھيه بافر روی ظرف بافر قيد شود و محلول بافر تازه به تازه و به ميزان نياز -٣

تھيه گردد در واشر ھای اتوماتيک بايستی سرعت ريختن بافر و آسپيراسيون بافر به شکلی تنظيم -۴

گ .گردد تا زمان خيس خوردن پليت به طور کامل رعايت گرددگتھيه بافر غليظ يا رقيق خارج از رنج رقت بروشور منجر به کاھش يا افزايش قدرت -۵

بيش که بافر مثال عنوال به گردد م روش در کاذب منف يا مثبت سيگنال نھايتا و بافر و نھايتا سيگنال مثبت يا منفی کاذب در روش می گردد به عنوال مثال بافر که بيش بافراز حد رقيق شده باشد قادر به جداسازی اتصاالت غير اختصاصی از محيط چاھک نبوده

برای بافر غليظ عکس اين موضوع صدق می نمايد و سيگنال مثبت کاذب حاصل می نمايد و

Page 161: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

پليت درسرعت واکنش ايمونو اسی ) شيکينگ (نقش تکان دادن فاز به آناليت ملکول انتقال برای کافی انرژی گردد می شيک اليزا پليت که ز زمانی ي ب ول ل ی ی بر رژی ر ی ي يز ي ی پ ز

جامد فراھم می شود و انتشار کمتر اھميت می يابد واکنش را به تعادل می مدت يک ساعت دور در دقيقه به ١٢٠٠به طور کلی شيک

بدون شيک به تعادل ساعت ٣٢الی ١۶مدت زمان رساند که ھمين سيستم در خواھد رسيد

ا ن ت تا ک ا ا انک ا ز ا ف نا کاف ک ط ( مخلوط کردن کافی و مناسب معرف ھا زمان انکوباسيون را کوتاھتر می نمايد (خلانکوباسيون طوالنی ھم حساسيت و ھم ويژگی سنجش را در روش ھای غير

جز يک حساسيت که ھائی تست در خصوصا دھد می افزايش اسی ايمونو ي ي جز رقابتی ی ر و ی يش ز ی و و ي ی ب رضروری است رعايت دقيق زمان انکوباسيون الزامی است نظير

TSH&Hbs AgS & bs g

Page 162: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

شاخص ھای پايداری معرف ھای االيزا ل شا ف ک ز ف دا ا نق د فا شدن نگ ا نگ تغ تغيير رنگ يا بيرنگ شدن معرف و : موارد نقص پايداری فيزيکی معرف شامل

رسوب گذاری معرفمعرف باکتريواستاتيک پايداری نقص مواد:موارد نامناسب نوع و نامناسب غلظت غلظت نامناسب و نوع نامناسب مواد :موارد نقص پايداری باکتريواستاتيک معرف

ضد باکتری در معرف ھا منجر به رشد باکتری در معرف ھا و آلودگی معرف می گردد

کاھش تمايل اتصال به دليل تخريب آنتی : موارد نقص پايداری شيميائی معرف ھا بادی يا آنزيم موجود در کنژوکه يا تغيير رنگ معرف کروموژن به دليل ھيدروليز

ا ا ا ن دا اک يا اکسيداسيون يا احيا ا

Page 163: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تعيين شاخص ھای عملکردی کيت ھای االيزاويژگی تشخيصی / حساسيت تشخيصی

Diagnostic sensivity / Diagnostic SpecifityDiagnostic sensivity حساسيت تشخيصی

بيماری است که دارای آزمايش مثبت می باشند و و شامل تعداد افراد دارای ارزش اصلی حساسيت تشخيصی شناساندن افراد بيمار که آزمايش منفی دارند

کاذ( نف اشد)گ می باشد)گروه منفی کاذب(Diagnostic Specifity ويژگی تشخيصی

زش ا ند دا نف ش ا آز که ت ا ا غ اد اف داد ت ل شا تشخ ويژگی تشخيصی شامل تعداد افراد غير بيمار است که آزمايش منفی دارند و و ارزش ژگاصلی ويژگی تشخيصی تعيين افراد غير بيمار که نتيجه آزمايش مثبت دارند

می باشد)گروه مثبت کاذب( ب( ب ب)رو ی: روش اندازه گيری ويژگی تشخيصی و حساسيت تشخيصی در کيت ھای االيزا

) يا سرم رفرانس( اندازه گيری بر روی تعداد زيادی نمونه سرم کنترل مثبت و منفی -١جداسازی افراد بيمار از غير بيمار با روش ھای استاندارد و مرجع -٢مقايسه دو روش اندازه گيری معمول و روش مرجع و محاسبه آماری شاخص ھا -٣

Page 164: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

تعيين شاخص ھای عملکردی کيت ھای االيزاويژگی آناليتيکال / حساسيت آناليتيکال

Analytical sensivity / Analytical Specifity:Analytical sensivity حساسيت آناليتيکال

حساسيت آناليتيکال يا سنجش شامل کمترين مقدار قابل اندازه گيری يک آناليت با تکرار پذيری قابل قبول و قابل گزارش می باشد

قت ت ت آخ ز آنال ش روش آناليز آخرين تيتر رقتروش تعيين حساسيت آناليتيکال استفاده از طريققابل شناسائی می باشد در اين روش يک کاليبراتور با غلظت پائين را به شکل سلایر عنوان تحت باشد شناسائی قابل آناليت آن در که تيتر آخرين و نموده رقيق وان دايلوشن ی ب بل ي ر آن آ ر ي رين و و آ يق ن ر و اي

حساسيت آناليتيکال ناميده می شود :Analytical Specifity ويژگی آناليتيکال

ويژگی آناليتيکال به معنای عدم ايجاد واکنش متقاطع با ساير آناليت ھای مرتبط را شامل کاربرد پانل سرم ھائی حاوی آناليت : روش اندازه گيری ويژگی آناليتيکال . می شود

دارد وجود آن در متقاطع واکنش احتمال که مشابه ھای بادی آنت يا مشابه ھای مشابه يا آنتی بادی ھای مشابه که احتمال واکنش متقاطع در آن وجود دارد ھای

Page 165: qc final hormone dr vanaki 17-08-94 anjoman...References: y1‐UK Guidelines for the Use of Thyroid Function Tests ٢٠٠٨ y٢‐Tiietztextbkbook off Cli i lClinical Ch iChemistry

با تشکر از توجه و حوصله شما