เตบโตในอตราทชะลอลง แตอปสงคในประเทศทแขงแกรงจะชวยรองรบผลกระทบดานลบจากความเสยงภายนอก

Q4 | 2019

*ตวเลขของกมพชาอางองจาก Article IV 2018 **ป2019F ของเมยนมา คอ FY18/19 (ต.ค. 18 – ก.ย. 19)

สถานการณการคาโลกทยงมความไมแนนอนสงและการเตบโตทชะลอลงในประเทศเศรษฐกจหลกเปนความ ทาทายทสงผลกระทบตอแนวโนมเศรษฐกจซแอลเอมวผานการสงออกและการทองเทยวทชะลอตว อยางไรกด การปรบโครงสรางหวงโซการผลตในภมภาคจากผลกระทบสงครามการคาถอเปนผลดบางสวนตอเศรษฐกจซแอลเอมว โดยเฉพาะในเวยดนามอยางนอยในระยะสน จากการทบรษทผผลตจนและบรษทขามชาตหลายแหงตดสนใจยายฐานการผลตมายงกลมประเทศซแอลเอมวเพอเลยงภาษน าเขาของสหรฐฯ ซงมแนวโนมท าใหเมดเงนลงทนจากตางประเทศหลงไหลเขามายงประเทศซแอลเอมวอยางตอเนองในระยะขางหนา นอกจากน การบรโภคภายในกลมประเทศซแอลเอมวทยงมแนวโนมขยายตวจะชวยรองรบผลกระทบทางลบจากความเสยงภายนอกทสงผลใหเศรษฐกจชะลอลง อยางไรกด เศรษฐกจซแอลเอมวยงคงเผชญความเสยงรายประเทศทงจากปจจยภายในและภายนอก โดยกมพชาและเมยนมาอาจถกสหภาพยโรปถอนสทธพเศษทางการคา EBA ซงจะท าใหทงสองประเทศสญเสยความไดเปรยบดานการสงออกในระยะกลาง ลาวยงคงมความเสยงจากปญหาหนสาธารณะทสง ในขณะทเวยดนามอาจเผชญนโยบายกดกนการคาจากสหรฐฯ มากขน หากกระทรวงการคลงสหรฐฯ ขนบญชเวยดนามเปนประเทศผบดเบอนคาเงน (currency manipulator)

เศรษฐกจกมพชามแนวโนมเตบโตชะลอลงมาอยท 6.8% ในป 2020 จากสถานการณการคาโลกทชะลอตว โดยภาคการทองเทยว และการลงทนทางตรงจากตางประเทศเตบโตชะลอลง แตฐานะการคลงและภาคการสงออกยงคงแขงแกรง อยางไรกด ความเสยงทจะสญเสยสทธพ เศษ EBA ยงคงมอยสงและอาจสงผลลบตอการสงออกไปยงสหภาพย โรป ซง เปนตลาดสงออกหลกท ใหญทสดของกมพช า นอกจากน การขยายตวอยางรวดเรวของสนเชอรายยอย (ไมโครไฟแนนซ) อาจเพมความเสยงตอเสถยรภาพระบบการเงนในอนาคต

เศรษฐกจลาวจะขยายตวประมาณ 6.5% ในป 2020 โดยเศรษฐกจลาวชะลอตวลงเนองจากผลกระทบของภยพบตทางธรรมชาตในป 2018 สงครามการคา และการชะลอตวของเศรษฐกจจน ขณะเดยวกนลาวยงอาจเผชญความเสยงในระยะสน จากทนส ารองระหวางประเทศทมอยจ ากด การขาดดลบญชเดนสะพดและภาระทางการคลงเนองจากรายไดจากการเกบภาษยงอยในระดบต า อยางไรกตาม การกอสรางโครงสรางพนฐานและโครงการโรงไฟฟาพลงงานน า รวมถงนโยบายปฏรปจากภาครฐจะชวยกระตนเศรษฐกจไดในระยะกลาง

เศรษฐกจเมยนมาจะเตบโตทอตรา 6.3% ในป 2020 ทามกลางความเสยงภายในประเทศกอนถงการเลอกตงในป 2020 การลงทนทางตรงจากตางประเทศในชวงทผานมาหดตวอยางมนยยะ แตนโยบายการปฏรป การเปดเสรทางการเงนอยางตอเนอง และการลงทนจากประเทศในเอเชยจะเปนปจจยชวยการฟนตวทางเศรษฐกจ อยางไรกด ความเสยงหลกตอเศรษฐกจมาจากวกฤตโรฮงญาทยงคงอยในระหวางการแกไข ซงท าใหเมยนมายงมความเสยงทจะถกถอนสทธพเศษ EBA จากสหภาพยโรป

เศรษฐกจเวยดนามจะเตบโตราว 6.7% ในป 2020 ดวยแรงสงจากอปสงคภายในประเทศและการสงออก การบรโภคภาคเอกชนซงไดแรงหนนจากตลาดแรงงานภายในประเทศทแขงแกรงและภาวะเงนเฟอทไมสงนก จะชวยสนบสนนการขยายตวทางเศรษฐกจ ทามกลางการสงออกทชะลอตวและความเสยงภายนอกทเพมขนจากผลกระทบของนโยบายกดกนทางการคาสหรฐฯ ขณะทการปฏรปเชงโครงสรางจะชวยผลกดนการลงทนทงจากภาคเอกชนภายในประเทศและการลงทนจากตางประเทศในระยะขางหนา

CLMV Highlight: Doing Business in CLMV – เปรยบเทยบความยากงายในการประกอบธรกจในเศรษฐกจซแอลเอมว ป 2019 และ 2020

ซแอลเอมว ป 2019 และ 2020 เศรษฐกจซแอลเอมวจะเตบโตในอตราทชะลอลง แตอปสงคภายในประเทศทแขงแกรงจะชวยรองรบผลกระทบจากการชะลอตวของอปสงคภายนอก

ความเปราะบางดานเสถยรภาพภายนอกจากทนส ารองระหวางประเทศทต าและการขาดดลบญชเดนสะพดทสงคงยงเปนความเสยงส าหรบลาว

ทมา: การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ IMF WEO (ต.ค. 2019) และ ADB (ก.ย. 2019) ทมา: การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ IMF Article IV 2019 และ IMF WEO ต.ค. 2019

Q4 2019

Macroeconomic Update

เศรษฐกจกมพชาคาดวาจะยงเตบโตชะลอลงทราว 7% ในป 2019 จาก 7.5% ในป 2018 เนองจากแรง

กดดนจากปจจยภายนอกและการลงทนทางตรงจากตางประเทศ (FDI) ทชะลอลง โดยในชวงเจดเดอน

แรกของป 2019 การสงออกของกมพชายงขยายตวไดดท 21%YOY แตการสงออกไปยงสหภาพยโรปซงเปนค

คาหลกหดตว 1.5%YOY สะทอนถงการเตบโตทชะลอตวในตลาดสหภาพยโรป อยางไรกด กมพชาสามารถ

สงออกทดแทนไปยงตลาดสหรฐฯ จน และญปน โดยมลคาการสงออกไปยงตลาดดงกลาวเพมขน 28.6%YOY

23.1%YOY และ 7.4%YOY ตามลาดบ เครองนงหมและรองเทายงคงเปนหมวดสนคาสงออกสาคญของกมพชา

โดยขยายตว 15%YOY และคดเปนสดสวน 66.5% ของการสงออกทงหมด การลงทนทางตรงจากตางประเทศ

เพมขน 9.4%YOY ในชวงครงแรกของป 2019 สะทอนวาผลงทนตางชาตยงคงสนใจลงทนในตลาดกมพชา

อยางตอเนอง แตยงถอวาชะลอลงเมอเทยบกบครงแรกของป 2018 ซงขยายตว 25% เนองจากการลงทนจาก

ประเทศจนทหดตว อยางไรกตาม จนยงเปนผลงทนตางชาตอนดบหนงในกมพชาตดตอกนตงแตป 2013 โดย

จนเนนการลงทนไปยงอตสาหกรรมกอสรางและอสงหารมทรพย ในขณะเดยวกน ภาคการทองเทยวยงคง

เตบโตดตอเนอง ในชวงแปดเดอนแรกของป 2019 นกทองเทยวตางชาตทเดนทางมายงกมพชามจานวนรวม

4.36 ลานคนหรอเพมขน 10.4%YOY ชะลอลงเลกนอยจากปทแลวซงขยายตว 11.7%YOY โดยจานวน

นกทองเทยวชาวจนเพมขน 33.1%YOY และเปนนกทองเทยวกลมหลกคดเปนสดสวน 39% ของนกทองเทยว

ตางชาตทงหมด รองลงมาคอนกทองเทยวชาวเวยดนาม ลาว และไทย สาหรบเศรษฐกจภายในประเทศ

ธนาคารโลกคาดการณวาการบรโภคภาคเอกชนในกมพชาจะขยายตวราว 4.8% ในป 2019 ขณะทอตราเงน

เฟอยงคงอยในระดบตาท 2.2% ณ เดอนมถนายนป 2019 ทงน IMF คาดวาเศรษฐกจกมพชาจะเตบโต

ชะลอลงเลกนอยทราว 6.8% ในป 2020 เนองจากเผชญแรงกดดนจากสถานการณการคาและเศรษฐกจ

โลก อยางไรกด อปสงคภายในประเทศทยงแขงแกรง ภาคการทองเทยวทยงเตบโตไดด และแรงสนบสนนจาก

ภาคการคลงจะชวยใหเศรษฐกจกมพชาสามารถขยายตวตอไปได

กมพชาวางแผนเพมการลงทนภาครฐเพอสนบสนนการเตบโตทางเศรษฐกจและผลตภาพแรงงาน

ทามกลางความเสยงภายนอกโดยเฉพาะความเปนไปไดในการสญเสยสทธพเศษ EBA จากสหภาพ

ยโรป สหภาพยโรปจะประกาศการตดสนใจถอนสทธพเศษทางการคา EBA (Everything But Arms) ของ

กมพชาในเดอนกมภาพนธป 2020 แมในชวงทผานมารฐบาลกมพชาจะดาเนนการแกไขปญหาดานสทธ

มนษยชนโดยสงปลอยตวนกเคลอนไหวฝายคานจากการจบกม แตกยงไมไดแกไขปญหาการละเมดสทธ

Facts and Figures Population (2018) 16.24 million

Labor force (2018) 9.06 million

GDP (2018) 24.57 USD billion

GDP per capita (2018) 1,512 USD

GDP by sector (2018) Agriculture: 22%, Industry: 32.3%, Services: 39.5%

Top exports (2018) Textile 62%, Footwear 11%, Travel goods 4%

Economic Outlook

What to watch in 2020

กระบวนการถอดถอนสทธพเศษ

EBA ของสหภาพยโรป

ความเสยงจากสถาบนการเงน

รายยอยตอครวเรอน ชาวกมพชา

มนษยชนอยางเตมรปแบบ ทาใหอไอซมองวาความเสยงการถกเพกถอนสทธพเศษ EBA ยงคงมอยสง ดงนน

กมพชาจงอาจจาเปนตองใชเครองมอนโยบายทางการคลงเพอรกษาการเตบโตทางเศรษฐกจ กมพชาไดดาเนน

แผน Revenue Mobilization Strategy (RMS) ป 2014-2018 และฉบบใหมป 2019-2023 อยางตอเนองซงชวย

ใหประเทศเกนดลการคลงในชวงแปดเดอนแรกของป 2019 และสงผลใหรฐบาลสามารถลงทนในทนมนษยและ

โครงสรางพนฐานไดตามเปา ปจจบนแรงงานชาวกมพชาบางสวนยงขาดการเขาถงการศกษาพนฐาน บรการ

ดานสขภาพ รวมถงอาหารการกนทด ซงปญหานสงผลใหกมพชายงไมสามารถกาวขนเปนประเทศรายได

ปานกลางระดบสงไดตามเปาหมาย ทงนเพอสนบสนนแผนดงกลาวรฐบาลกมพชาไดอนมตรางงบประมาณป

2020 ซงเพมงบการใชจายของภาครฐขนจากปกอน 22% โดยมงบประมาณสาหรบการพฒนาสงคม (social

spending) คดเปนสดสวน 37% ของงบการใชจายภาครฐทงหมด0

1 แมแผนการของรฐบาลกมพชาจะเปนการ

ดาเนนการเพอเปาหมายในระยะยาว แตผลระยะสนจากการดาเนนนโยบายจะชวยบรรเทาผลกระทบจากแรง

กดดนภายนอกททวความรนแรงขน ดงนนนโยบายการคลงจงเปนหนงในปจจยหลกทชวยคงเสถยรภาพของ

เศรษฐกจกมพชาในระยะสน และชวยรกษาการเตบโตทางเศรษฐกจตอเนองผานการปฏรปเชงโครงสรางใน

ระยะยาว

สนเชอภาคเอกชนทขยายตวสงตอเนองสะทอนวากฎระเบยบทเครงครดและความโปรงใสในระบบ

การเงนเปนสงทจาเปนเพอลดความเสยงจากภาคการเงนรายยอย (ไมโครไฟแนนซ) โดยธนาคารพฒนา

เอเชย (ADB) รายงานวา สนเชอภาคเอกชนโดยรวมของกมพชาเพมขน 26.4%YOY ในเดอนมถนายนป 2019

โดยสนเชอในภาคอสงหารมทรพย สนเชอบาน และสนเชอภาคการกอสรางขยายตวสงกวา 30% สถาบน

การเงนรายยอยยงคงเปนแหลงเงนทนสาคญ โดยเฉพาะในพนทชนบทซงสนเชอขยายตวกวา 25% ตาม

รายงานของสมาคมไมโครไฟแนนซกมพชา (CMA) ทงนแมเผชญกบเสยงวจารณจากองคการพฒนาเอกชน

(NGOs) ในประเดนการเพมขนของสนเชอรายยอยและความกงวลเกยวกบหนครวเรอน 1

2 แตธนาคารชาตแหง

กมพชา (NBC) ยงคงใหการสนบสนนชดเจนกบสถาบนการเงนรายยอย โดยใหเหตผลวารายงานของ NGO

ไมไดพจารณาถงผลประโยชนโดยรวมของภาคการเงนรายยอยเนองจากมขนาดตวอยาง (sample size) ใน

รายงานนอย อยางไรกด NBC มองวากฎระเบยบทเครงครดเปนสงจาเปนเพอปองกนความเสยงในระบบ

การเงน โดย NBC ไดออกรายงานการประเมนเสถยรภาพระบบการเงน (financial stability review) ฉบบใหม

เมอชวงตนปทผานมาเพอแสดงความโปรงใสและไดสงเสรมการพฒนาทกษะดานการเงน (financial literacy)

ทงนอไอซมองวา การพฒนาทกษะดานการเงน และการบงคบใชกฎระเบยบอยางเครงครด จะเปนเครองมอ

สาคญในการรกษาเสถยรภาพทางการเงนเพอใหครวเรอนเขาถงแหลงทนไดอยางยงยน

กรมภาษอากรกมพชา (GDT) ประกาศขนตอนการผอนจายภาษยอนหลง (tax debt) ภายใต Prakas

ฉบบท 571 กรมภาษอากรกมพชาอนญาตใหผเสยภาษสามารถจายภาษคางยอนหลงไดดวยการผอนจายเปน

ระยะเวลาสงสดสามป โดยมอตราดอกเบยตางกนออกไปในแตละป ขนตอนดงกลาวจะขนอยกบการพจารณา

ของกรมภาษตามเอกสารแจงความประสงคและความสามารถในการชาระภาษของผเสยภาษแตละราย สาหรบ

อตราดอกเบยจะอยท 0% ในปแรก ใชอตราดอกเบยอางองจากตลาดตามการคานวณของกรมภาษในปทสอง

และเพมขน 2% ตอเดอนในปทสาม โดยผเสยภาษทไมสามารถชาระภาษไดตามกรอบเวลาทกาหนดจะถกปรบ

ตามกฎหมายของราชอาณาจกรกมพชา

1 Reaksmey, Hul. (October 2019). VOACambodia. “Cambodia’s Draft 2020 Budget Shows Significant Increase in Defense Spending”. https://www.voacambodia.com/a/Cambodias-draft-

2020-budget-shows-significant-increase-in-defense-spending/5143647.html 2 Cambodian League for the Promotion and Defense of Human Rights (LICADHO) and Sahmahum Teang Tnaut, Collateral Damage: Land Loss and Abuses in Cambodia’s Microfinance

Sector, August 2019

Financial Markets

Law & Regulation

EIC’s View

แมความเสยงการถกเพกถอนสทธพเศษ EBA ยงมอยสง แตกมพชายงมโอกาสทางธรกจจากการทประเทศเรมกระจายการพฒนาไปยงอตสาหกรรมอน ๆ และมองหาตลาดสงออกทดแทน การสญเสยสทธพเศษทางการคา EBA จะสงผลกระทบตอธรกจทสงออกสนคาไปยงสหภาพยโรป ซงใน เจดเดอนแรกของป 2019 คดเปนสดสวน 31% ของการสงออกทงหมด เพราะฉะนนธรกจเหลานจาเปนตองจบตาเฝาระวงผลกระทบจากประเดนนอยางใกลชด โดยเฉพาะการสงออกสนคาหมวดหลก เชน เครองนงหมและรองเทา จกรยาน และสนคาเพอการบรโภคอน ๆ ทงนรฐบาลกมพชาไดเรมกระชบความสมพนธกบสหรฐฯ และจนซงเปนตลาดสาคญทกมพชาสามารถสงออกทดแทนไปไดซงมสดสวนของการสงออก 25% และ 7% ตามลาดบ ถอเปนโอกาสสาหรบธรกจในการใชประโยชนจากสทธพเศษทางการคา GSP จากสหรฐฯ และตลาดผบรโภคจนซงมขนาดใหญเพอสงออกสนคาทดแทนไปยงสองประเทศดงกลาวไดในยคสงครามการคา อไอซมองวาเครองนงหมและรองเทาจะยงคงเปนอตสาหกรรมสงออกหลกของกมพชาตอไปในระยะสนแมจะมสดสวนนอยลง ขณะเดยวกน อตสาหกรรมอน ๆ เชน การทองเทยว การกอสราง และบรการธนาคารเพอธรกจรายยอยมศกยภาพการเตบโตทดจากการสนบสนนของรฐบาล แผนการลงทนโครงสรางพนฐานของภาครฐ และแผนการปฏรปเชงโครงสราง อไอซคาดวารฐบาลกมพชาจะใชนโยบายการคลงแบบขยายตวในการกระตนอปสงคภายในประเทศเพอรองรบความเสยงจากการชะลอตวของภาคสงออก ซงธรกจคาปลกจะไดประโยชนจากการขยายตวของการบรโภคภายในประเทศ อยางไรกด ความกงวลเกยวกบปญหาสนเชอรายยอยเรมเพมมากขน ภาคธรกจควรเฝาจบตาประเดนเกยวกบกฎระเบยบดานการเงน และสถานการณสนเชอรายยอยของครวเรอนกมพชาทามกลางความกงวลเกยวกบความเสยงในระบบทเพมมากขน ซงประเดนดงกลาวอาจสงผลลบตอแนวโนมการบรโภคของกมพชาในระยะขางหนา เนองจากสนเชอรายยอยสวนใหญในประเทศเปนสนเชอเพอการบรโภคของครวเรอนและการบรโภคสนคาคงทน

ทมา : World Bank’s Microfinance and Household Welfare, Cambodia Policy Note (February 2019)

*MFI ยอมาจาก microfinance institutions. MDI ยอมาจาก microfinance deposit-taking institutions

Cambodia’s Key Indicators Indicators Unit 2014 2015 2016 2017 2018 2019F 2020F

Real GDP % YOY 7.1 7.0 6.9 7.0 7.5 7.0 6.8

Consumer price index % 3.9 1.2 3.0 2.9 2.4 2.2 2.5

Current account balance % of GDP -8.5 -8.7 -8.4 -7.9 -11.3 -12.5 -12.3

Policy rate (end of period) % 1.4 1.4 1.4 1.4 1.4 - -

Sources: International Monetary Fund (IMF) and The National Bank of Cambodia

ขาดดลการคาเพมขนจากความตองการนาเขาทเพมขน จานวนนกทองเทยวตางชาตมแนวโนมเพมขนตอเนอง

Sources: World Bank Sources: World Bank and CEIC

การลงทนทางตรงจากตางชาตในกมพชายงขยายตวตอเนอง ทนสารองระหวางประเทศสงกวามาตรฐาน 3 เดอน

Sources: World Bank

Sources: IMF

เงนเรยลแขงตวเลกนอย แตยงออนคานบตงแตตนป

หนตางประเทศมแนวโนมสงขนแมหนสาธารณะคงท

Sources: Bloomberg Sources: IMF and CEIC

Links with the Thai Economy

การสงออกของไทยไปกมพชาในป 2019 หดตวเมอเทยบกบปทแลว แตแนวโนมโดยรวมยงคงเตบโตไดด

การนาเขาจากกมพชาเพมสงขนในป 2019 เนองจากการ

ขยายตวของการนาเขาโลหะมคา เครองเพชร และไขมก

Sources: Thailand’s Ministry of Commerce Sources: Thailand’s Ministry of Commerce

การสงออกผานชายแดนไปกมพชาขยายตว 20%YOY ในครงแรกของป 2019

การนาเขาผานชายแดนจากกมพชาหดตว 13%YOY ในครงแรกของป 2019

Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade

การลงทนทางตรงของไทยในกมพชายงชะลอตวตอเนอง นกทองเทยวกมพชาในไทยชวง 10 เดอนแรกของป 2019

ชะลอตวเลกนอยเมอเทยบกบป 2018

Sources: Bank of Thailand Sources: Thailand’s Department of Tourism

What to watch in 2020

Macroeconomic Update

เศรษฐกจลาวจะทยอยฟนตวอยางชา ๆ ราว 6.4% ในป 2019 โดยเรงตวขนเลกนอยจากอตราการ

เตบโตท 6.3% ในป 2018 ทามกลางการชะลอตวของเศรษฐกจจน การสงออกไฟฟาทลดลง และการ

ทองเทยวทซบเซา ผลกระทบตอเนองจากภยธรรมชาตในป 2018 และสงครามการคาสหรฐฯ-จนทยงคง

ยดเยอสงผลลบตอภาพรวมเศรษฐกจของลาวในชวงครงแรกของป 2019 โดยมลคาการสงออกไฟฟาซงเปน

สนคาสงออกหลกของลาวรวงลง 3%YOY ในชวงครงแรกของป 2019 ซงถอเปนการหดตวอยางมนยสาคญเมอ

เทยบกบอตราการขยายตว 12%YOY ในชวงครงแรกของป 2018 อยางไรกด มลคาการสงออกรวมยงคง

ขยายตว 9.3%YOY ในชวงหกเดอนแรกของป ดวยแรงสงจากการฟนตวของภาคการเกษตรและสงทอ รวมถง

การสงออกไปยงสหรฐฯ และจนซงเตบโต 38.3%YOY และ 5%YOY ตามลาดบ การลงทนทางตรงจาก

ตางประเทศ (FDI) มายงลาวหดตวลงถง 55.4%YOY ในชวงครงแรกของป เนองจากการลงทนจากจนชะลอตว

ขณะทจานวนนกทองเทยวตางชาตขยายตวชะลอลงจาก 6.1%YOY ในป 2018 เปน 5%YOY ในชวงครงแรก

ของป 2019 ทงนการเตบโตทชะลอลงในภาค FDI และการทองเทยวมสาเหตหลกมาจากการชะลอตวของ

เศรษฐกจจน โดยจนถอเปนตลาดสงออกหลกคดเปนสดสวนหนงในสามของมลคาการสงออกจากลาวทงหมด

ทงยงเปนประเทศผลงทนใหญคดเปน 79% ของมลคาการลงทนจากตางประเทศทงหมดในลาว และมจานวน

นกทองเทยวในลาวสงเปนอนดบสาม นอกจากน จากรายงานของธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) การบรโภค

ภายในประเทศของลาวยงคงเตบโตตาในชวงหาเดอนแรกของป 2019 สงผลใหการนาเขาลดลงและการขาดดล

บญชเดนสะพดรวงลงเลกนอย โดยอปสงคภายในประเทศทชะลอตวอาจกดดนอตราเงนเฟอเฉลยของประเทศ

ซงลาสดยงอยในระดบตาท 2.1% ในชวงเจดเดอนแรกของป แมราคาสนคาอาหารจะเพมสงขนหลงภาค

การเกษตรไดรบผลกระทบจากภยธรรมชาต

เศรษฐกจลาวจะฟนตวอยางชา ๆ ในระยะขางหนาทามกลางเศรษฐกจจนทชะลอตว และความเสยง

ของหนสาธารณะ โดยไดแรงสนบสนนจากโครงการกอสรางทางรถไฟเชอมไปยงจน การขยายตวทาง

เศรษฐกจในป 2020 นนคาดวาจะเรงตวขนเลกนอยเปน 6.5% ดวยแรงสงหลกจาก (1) ภาคการกอสรางซง

เตบโตตอเนองจากการลงทนโครงการโครงสรางพนฐานซงรวมถงทางรถไฟลาว-จน (2) ภาคบรการทขยายตว

ไดดนาโดยภาคการคาสง-คาปลก และ (3) การสงออกไฟฟาทเพมขน อยางไรกด ความเสยงหลกตอเศรษฐกจ

ลาวในระยะขางหนามาจากความเปราะบางของเศรษฐกจตอความเสยงภายนอก ทงในภาคการเงน และความ

เสยงจากหนสาธารณะ โดยเฉพาะถาลาวยงพงพาการลงทนจากจนตอเนอง

Facts and Figures Population (2018) 7.06 million

Labor force (2018) 3.72 million

GDP (2018) 18.13 USD billion

GDP per capita (2018) 2,567.5 USD

GDP by sector (2018) Agriculture: 15.7%, Industry: 31.5%, Services: 41.6%

Top exports (2018) Electricity 25%, Copper & Ores 19%

Economic Outlook

ความคบหนาของมาตรการรดเขมขด

ทางการคลงและความเสยงดานการบรหาร

หนสาธารณะ

การออนคาของเงนกบลาวและทน

สารองระหวางประเทศทอยใน

ระดบตา

ระดบหนทสงทาใหเศรษฐกจลาวมความเปราะบางตอความเสยงภายนอก ทามกลางการเตบโตทชะลอลง

ของเศรษฐกจจนซงเปนคคาและผลงทนหลก ในดานการคลง การจดเกบรายไดทางการคลงของลาวยงคง

อยในระดบตา ทาใหภาครฐมการใชจายเกนรายรบมาตลอดสปทผานมา และสงผลตอเนองใหระดบหน

สาธารณะเพมขนทกป โดยในป 2018 ระดบหนสาธารณะคดเปนสดสวน 57% ของ GDP ขณะทการขาดดล

การคลงคดเปนสดสวน 4.4% ของ GDP ปญหาการขาดดลทางการคลงในลาวยงทวความรนแรงขนหลงเกด

นาทวมใหญ ซงทาใหภาครฐตองใชเงนในการฟนฟพนทประสบภย ทงนจนถอเปนเจาหนรายใหญทสด ม

สดสวนเงนใหกคดเปน 42% ของหนสาธารณะตางประเทศลาวทงหมด ดงนนลาวจงอาจเผชญอปสรรคมากขน

ถาจะออกพนธบตรในตลาดเงนจน เนองจากทงเศรษฐกจจนและลาวตางไดรบผลกระทบจากสงครามการคา

สหรฐฯ-จนททวความรนแรงขน รวมถงการชะลอตวของเศรษฐกจโลก ในดานการเงน ปญหาหลกของลาวคอ

ทนสารองระหวางประเทศทยงอยในระดบตา ในไตรมาสแรกของป 2019 ทนสารองระหวางประเทศของลาว

สามารถรองรบมลคานาเขาไดนอยกวา 2 เดอน ซงตากวาเกณฑของ IMF ท 4-6 เดอน นอกจากน ณ วนท 31

ตลาคม เงนกบลาวออนคาลง 3.6%YTD และ 10.9%YTD เทยบกบเงนดอลลารสหรฐ และเงนบาท ตามลาดบ

ลาวไดออกมาตรการรดเขมขดทางการคลง พฒนาการจดเกบรายไดการคลงและคมการใชจายภาครฐ

เพอเพมเสถยรภาพ ของเศรษฐกจตอความเสยงภายนอกและพฒนาความนาเชอถอทางการเงนของ

รฐบาลลาว ตวอยางเชน การใชเทคโนโลยเขาพฒนาการจดเกบและการจดการภาษ การปรบแกกฎหมาย

ภาษมลคาเพมเพอพฒนาการบรหารจดการภาษ รวมถงการจากดการจางงานขาราชการใหม และจากด

โครงการกอสรางโครงสรางพนฐานใหม ขณะทธนาคารกลางลาวไดควบคมดแลการเคลอนไหวของอตรา

แลกเปลยนอยางใกลชดเพอรกษาเสถยรภาพของเงนกบ อยางไรกด ผลของมาตรการตาง ๆ ยงคงยากทจะเหน

ผลชดเจนเนองจากเศรษฐกจลาวยงอยในระหวางการฟนตว ในระยะสนลาวอาจจะยงตองพงพาแหลงเงนทน

ตางประเทศเนองจากการปฏรปเชงโครงสรางยงตองใชเวลาในการบรรลผล ขณะเดยวกน การควบคมการใช

จายภาครฐนาจะไดผลดภายใตมาตรการรดเขมขดทางการคลง แตปญหาการจดเกบภาษยงเปนความทาทาย

สาคญสาหรบลาว ทงนกฎหมายการจดการหนสาธารณะฉบบใหมกาหนดใหโครงการโครงสรางพนฐานและ

บรการสาธารณะซงสรางผลตอบแทนทางเศรษฐกจตาตองพงพาเงนกทมเงอนไขผอนปรน (concessional

borrowing) ซงนโยบายการบรหารจดการหนสาธารณะและการสรางเสรมศกยภาพดานการคลงจะเปนกาว

สาคญในการรกษาเสถยรภาพดานหนสาธารณะของลาวในระยะยาว

ธนาคารกลางลาว (BOL) ออกมาตรการควบคมการออนคาของเงนกบ ในเดอนตลาคม 2019 ธนาคาร

กลางลาวไดออกมาตรการสนบสนนการเพมขนของเงนสกลตางประเทศในระบบเศรษฐกจเพอรกษาเสถยรภาพ

ของเงนกบทามกลางการแขงคาตอเนองของเงนบาทและเงนดอลลารสหรฐ ตวอยางเชน มาตรการสงเสรมการ

ลงทนในธรกจสงออกและธรกจทองเทยว ซงเปนภาคธรกจทสรางเงนสกลตางประเทศจานวนมากเขาสระบบ

เศรษฐกจ นอกจากน ธนาคารกลางลาวไดเขาแทรกแซงปรมาณเงนและอตราแลกเปลยนเพอรกษาเสถยรภาพ

ของคาเงนกบ โดยธนาคารกลางลาวมองวาการออนคาของเงนกบมเหตผลหลกจากการแขงคาของเงนดอลลาร

สหรฐและเงนบาทในชวงทผานมา

กระทรวงอตสาหกรรมและการคาลาวเปดโอกาสใหผสงออกตางชาตสามารถสงออกสนคามายงลาว

ไดโดยไมตองมใบอนญาตธรกจภายในลาว (domestic business license) โดยทางกระทรวงกาหนดให

บรษทผสงออกตางชาตยนขอสทธทางการคา (trading right) จากหนวยงานดานการนาเขาและสงออกแทนโดย

ยนเอกสาร 3 ประเภท ไดแก (1) ใบรบรองการจดทะเบยนธรกจ (2) เอกสารรบรองประวตการปลอด

อาชญากรรม (criminal record or certifications of no previous offense) และ (3) หนงสอมอบอานาจซงได

การรบรองจากสถานทตลาวในประเทศทจดทะเบยนธรกจ นอกจากนผสงออกตางชาตจะตองยนหลกฐานแสดง

ตววาเปนธรกจทจดทะเบยนในประเทศซงเปนสมาชกขององคการคาโลก (WTO) และทาธรกจอยางถกตองตาม

กฎหมาย

Financial Markets

Law & Regulation

ลาวจะยงเผชญกบอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจในระยะสน ทนสารองระหวางประเทศในระดบตาและปญหาการ

จดเกบรายไดภาครฐอาจจากดศกยภาพของประเทศในการรบมอกบภาวะการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ เชน ผลกระทบ

จากสงครามการคาและภยธรรมชาต เปนตน ในป 2018 ลาวมระดบหนสาธารณะในรปสกลเงนตางประเทศรวม 9.7

พนลานดอลลารสหรฐ หรอเทากบ 53% ของ GDP ทงนขดความสามารถในการดาเนนนโยบายการคลง (fiscal space) ท

คอนขางตาและหนสาธารณะในรปเงนตราตางประเทศทอยในระดบสงเมอเทยบกบประเทศในภมภาคทาใหรฐบาลลาวม

เงนทนจากดในการเพมการลงทนโครงสรางพนฐานภายในประเทศซงรวมถงการกอสรางโรงงานไฟฟาพลงงานนา ในระยะ

ขางหนา ลาวจงอาจตองพงพาแหลงเงนทนตางประเทศซงจะสงผลใหลาวมการพงพาเศรษฐกจประเทศเพอนบานมากขน

โดยเฉพาะจน และทาใหเศรษฐกจลาวยงมความเปราะบางตอความเสยงภายนอกสง ซงประเดนนถอเปนความเสยง

ทภาคธรกจควรเฝาระวง

อยางไรกตาม การปฏรปเชงโครงสรางอาจจะเปนปจจยหลกในการฟนฟเศรษฐกจลาวไดในระยะกลางหากทาได

สาเรจ ในชวงทผานมา ลาวไดออกมาตรการเพอเสรมสรางความแขงแกรงของเศรษฐกจประเทศ ทงนโยบายเพมศกยภาพ

ทางการคลงผานการจดเกบภาษทรดกมมากขนและการควบคมการใชจายภาครฐ และการควบคมดแลอตราแลกเปลยน

อไอซมองวา มาตรการเหลานถอเปนกาวสาคญในการพฒนาเศรษฐกจลาว แตอาจตองใชเวลาในการบรรลผลทางเศรษฐกจ

เนองจากรฐบาลลาวยงตองใชเงนทนจานวนมากเพอสนบสนนการฟนฟเศรษฐกจและภาคการกอสราง ในขณะเดยวกน

โครงการรถไฟจน-ลาวจะชวยสนบสนนเศรษฐกจประเทศในดานโลจสตกสและการคา รวมทงสรางโอกาสสาหรบธรกจลาว

ในการเชอมโยงไปยงตลาดจน โดยเฉพาะในมณฑลยนนาน รวมถงตลาดในภมภาคอน ๆ ตามการขยายเสนทางรถไฟ โดย

การทองเทยว โลจสตกส และการผลตเปนภาคธรกจทคาดวาจะไดผลบวกมากทสดจากโครงการรถไฟจน-ลาว ทงนหาก

นโยบายปฏรปโครงสรางพนฐานดงกลาวเรมเหนผลชดเจนจะชวยเพมศกยภาพของลาวในการรกษาเสถยรภาพของ

เศรษฐกจประเทศ รวมทงสนบสนนเปาหมายการเปนประเทศศนยกลางการเชอมตอของภมภาค (land-linked country)

และศนยกลางการผลตไฟฟาแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (the battery of Southeast Asia)

EIC’s View

ทมา : การวเคราะหโดยอไอซจากขอมลของ the Bank of Lao PDR และ IMF

*ขอมลของประเทศเมยนมามาจากป FY18/19 (ตลาคม 2018 – กนยายน 2019)

Laos’ Key Indicators Domestic Demand Unit 2014 2015 2016 2017 2018 2019F 2020F

Real GDP % YOY 7.6 7.3 7 6.8 6.3 6.4 6.5

Consumer price index % 4.1 1.3 1.8 0.7 2.0 3.1 3.3

Current account balance % of GDP -23.3 -22.4 -11.0 -10.6 -12.0 -12.1 -12

Policy rate (end of period) % 5.0 4.5 4.3 4.0 4.0 - -

Sources: International Monetary Fund (IMF) and Bank of the Lao PDR

การขาดดลการคาของลาวเพมขนเลกนอยในป 2018 จานวนนกทองเทยวเพมขนในป 2018 หลงหดตวมา 2 ป

Sources: World Bank Sources: World Bank, Lao Tourism Development Department, CEIC

FDI ชะลอตวลงในป 2018 แตยงคงอยในระดบสง ลาวยงคงมทนสารองระหวางประเทศในระดบตา

Sources: World Bank

Sources: IMF

เงนกบออนคาลงจากการแขงคาของเงนดอลลารสหรฐ

ความเสยงหลกของลาวคอหนตางประเทศทอยในระดบสง

Sources: Bloomberg Sources: IMF

Links with the Thai Economy

การสงออกไปลาวชะลอลงในชวง 10 เดอนแรกของป 2019 จากการสงออกเชอเพลงธรรมชาต รถยนต และเหลกทลดลง

การนาเขาจากลาวชะลอตวเลกนอยในชวง 10 เดอนแรกของป 2019 แตยงคงสงกวาป 2017

Sources: Thailand’s Ministry of Commerce Sources: Thailand’s Ministry of Commerce

มลคาการสงออกชายแดนไปลาวหดตวลง 10%YOY ในครงแรกของป 2019

มลคาการนาเขาชายแดนจากลาวชะลอลง 3%YOY ในครงแรกของป 2019

Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade

การลงทนทางตรงจากไทยไปลาวขยายตว 2 ไตรมาสตด สวนใหญอยในภาคบรการทางการเงน และภาคการไฟฟา

นกทองเทยวจากลาวขยายตวตามการเพมขนของเสนทางเชอมโยงทเพมขนระหวางทงสองประเทศ

Sources: Bank of Thailand Sources: Thailand’s Department of Tourism

ภาคการผลตไฟฟาพลงงานนาถอเปนปจจยขบเคลอนหลกสาหรบเศรษฐกจลาว แมลาวจะมภมประเทศเปน

ภเขาและไมมทางออกทะเล แตกมทรพยากรนาเปนจานวนมากซงชวยใหลาวมศกยภาพเปนผผลตไฟฟารายหลกของ

ภมภาค ปจจบน ลาวผลตไฟฟาราวสองในสามจากพลงงานนา และหนงในสามจากถานหน โดยตลาดภายในประเทศ

ทมขนาดเลกทาใหลาวมศกยภาพสงในการสงออกไฟฟาไปยงตลาดตางประเทศ สอดคลองกบเปาหมายในการผลกดน

ประเทศเปนศนยกลางการผลตไฟฟาแหงภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (the battery of Southeast Asia) เพอบรรล

เปาหมายดงกลาว ลาวไดวางแผนขยายกาลงการผลตไฟฟาพลงงานนา โดยตงเปาดาเนนการโรงงานไฟฟาพลงงาน

นาใหได 100 แหงภายในป 2020 ซงจะทาใหการผลตไฟฟาพลงงานนากลายเปนแหลงผลตไฟฟาหลกของประเทศ

ในป 2017 ลาวผลตไฟฟารวมกวา 31,000 กกะวตต-ชวโมง (GWh) ขณะทมการบรโภคไฟฟาภายในประเทศเพยง

5,000 กกะวตต-ชวโมง (รปท 1) สงผลใหลาวสงออกพลงงานไฟฟามลคารวมกวา 1.3 พนลานดอลลารสหรฐในป

2018 (รปท 2) นอกจากน ลาวยงไดทาขอตกลงการซอขายไฟฟาจานวนมากกบประเทศเพอนบาน ทาใหลาวม

ศกยภาพสงทจะบรรลเปาหมายดงกลาว

อยางไรกด เหตการณเขอนแตกในป 2018 ไดสนคลอนเปาหมายการเปนศนยกลางการผลตไฟฟาแหง

ภมภาคของลาว เหตการณเขอนเซเปยน-เซนานอยซงอยในระหวางการกอสรางพงลงสงผลใหมผเสยชวตจานวน

มาก รวมทงสรางความเสยหายตอพนททอยอาศยและพนททาการเกษตรในบรเวณใกลเคยง เหตการณดงกลาวทาให

เกดการประทวงตอตานแผนการสรางโรงงานไฟฟาพลงงานนาในลาว โดยผประทวงใหความเหนวาเขอนหลายแหงทง

ทอยในระหวางกอสรางและระหวางการวางแผนกอสรางยงมมาตรฐานความปลอดภยทไมเพยงพอและอาจม

ผลกระทบตอสงแวดลอม เหตการณนเผยจดบกพรองหลายแหงในแผนการของรฐบาลลาว ทงปญหาเชงโครงสราง

และสงแวดลอม แมโครงการโรงไฟฟาใหมจะถกระงบชวคราว แตรฐบาลลาวยงคงตดสนใจเดนหนาการกอสรางเขอน

ผลตไฟฟาขนาดใหญหลายแหง ซงรฐบาลลาวจาเปนตองเดนหนาแผนการดงกลาวอยางระมดระวงมากขน โดยให

ความสาคญกบทงการสรางการเตบโตทางเศรษฐกจและการบรหารมาตรฐานความปลอดภยการกอสรางตามขอ

เรยกรองของผทไดรบผลกระทบ ซงหมายความวา อนาคตของภาคพลงงานไฟฟาลาวจะขนอยกบการเดนหมากของ

รฐบาลลาววาจะใชประโยชนจากทรพยากรนามหาศาลและจดการกบอปสรรคทเผชญไดอยางไรบาง

BOX

มองอนาคตอตสาหกรรมการผลตไฟฟาพลงงานนาในลาว

รปท 1 : ลาวผลตไฟฟาไดมากกวาความตองการภายในประเทศ รปท 2 : ไฟฟาเปนสนคาสงออกหลกของลาว

ทมา : การวเคราะหโดยอไอซจากขอมลของ Laos Statistics Bureau, Electricite du Laos, and the Bank of the Lao PDR

ตาแหนงทางภมศาสตรทาใหลาวมขอไดเปรยบหลายประการในการเปนศนยกลางการผลตไฟฟาแหง

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต ในทางภมศาสตรกายภาพ แมนาโขงชวยใหลาวมทรพยากรทางนาทอดมสมบรณ

เพยงพอสาหรบการผลตไฟฟาจากพลงงานนา แมวาแมนาโขงจะไหลผานถง 6 ประเทศแตสวนทไหลผานลาวม

ปรมาณนามากทสด รายงานของ Fitch Solutions ประเมนวาในป 2020 ลาวมศกยภาพทจะผลตไฟฟาจากพลงงาน

นาไดมากถง 7.8 กกะวตต (GW) ซงสงกวาความตองการไฟฟาภายในประเทศ นอกจากน ลาวยงมโอกาสสงในการ

สงออกพลงงานไฟฟาไปยงประเทศเพอนบานซงมประชากรขนาดใหญกวาและมความตองการไฟฟาสง ปจจบน ลาว

ไดทาสญญาขายไฟฟารวม 9,000 เมกะวตต (MW) ไปยงไทย และสญญาการซอขายไฟฟากบเวยดนาม (5,000 MW)

และกมพชา (2,400 MW) ทงยงไดลงนามในขอตกลงกบไทยในการสงออกพลงงานไฟฟาไปยงมาเลเซยผานโครงขาย

ไฟฟาของไทย ซงขอตกลงดงกลาวถอเปนจดเรมตนของแผนการสงออกไฟฟาไปยงตลาดอน ๆ มากขน ทาใหปรมาณ

การสงออกไฟฟาของลาวมแนวโนมเตบโตสงภายในป 2030 ขอไดเปรยบอกประการของลาวคอตาแหนงทาง

ภมศาสตรทอยใกลกบจนซงเปนผลงทนตางชาตหลก ภายใตยทธศาสตร Belt and Road Initiative จนไดลงทนใน

โครงการโครงสรางพนฐานและโรงงานไฟฟาพลงงานนาในลาวรวมเปนมลคากวา 1 หมนลานดอลลารสหรฐ สงผลให

จนกลายเปนแหลงเงนทนใหญในแผนการพฒนาประเทศของรฐบาลลาว นอกจากจนแลว แหลงเงนทนสาคญของลาว

คอไทย และธนาคารเพอการลงทนโครงสรางพนฐานแหงเอเชย (AIIB) ซงเพงกอตงขนเมอไมนานมานและลาวไดเขา

กยมเงนเพอพฒนาโครงสรางพนฐานของประเทศ ทงนลาวยงมโอกาสพฒนาภาคการผลตไฟฟาพลงงานนาไดอกมาก

หากสามารถบรหารโครงการและเงนลงทนไดอยางเหมาะสม

อยางไรกด ลาวยงเผชญอปสรรคหลายประการ ขอแรก การผลตไฟฟาพลงงานนามความผนผวนสงตอสภาพ

อากาศ โดยเฉพาะในชวงทสภาพอากาศเปลยนแปลงสงและคาดการณไดยาก โดยในบางปทฝนตกนอยอาจนาไปส

ปญหาภยแลงและสงผลใหผลตไฟฟาไดนอยลง ขณะเดยวกน กรณทฝนตกหนกอาจสงผลใหเกดนาทวมสรางความ

เสยหายกบเขอนและสายสงไฟฟาทาใหตองหยดการผลตไฟฟาชวคราว นอกจากน ภยทางธรรมชาตอาจนาไปสกรณ

เขอนแตกไดอยางในป 2018 หากลาวไมสามารถดาเนนมาตรการดานความปลอดภยไดรดกมเพยงพอ ขอทสอง

หนวยงานภาครฐอาจยงไมสามารถชวยสนบสนนการขยายการกอสรางโรงงานไฟฟาพลงงานนาได และอาจสงผลถง

ประสทธภาพและมาตรการความปลอดภยการกอสรางโครงการตาง ๆ ในอนาคต ขอทสาม โครงขายไฟฟาของลาวยง

ไมไดรบการพฒนาอยางเตมรปแบบ ทาใหลาวสญเสยพลงงานไฟฟาทผลตไดราว 10% จากรายงานของ Fitch

Solutions ขณะเดยวกน ลาวยงมขดความสามารถในการดาเนนนโยบายการคลงทคอนขางตา ซงอาจจะไมเพยงพอ

ตอการพฒนาโครงสรางในระยะสน ขอสดทาย ลาวยงเผชญแรงกดดนจากการประทวงของผคนในประเทศอน ๆ ท

อาศยอยบรเวณปลายแมนาตอการขยายโครงการเขอน โดยสาเหตหนงมาจากเหตการณเขอนแตกในป 2018 รวมถง

ความกงวลวาการสรางเขอนจะทาใหนาในแมนาลดลง สงผลตอการทาการเกษตรและประมงในกมพชาและเวยดนาม

รวมทงสงผลลบตอระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพในบรเวณดงกลาว ซงรฐบาลลาวจาเปนตองให

ความสาคญกบประเดนเหลานหากตองการสรางการเตบโตทย งยนใหกบภาคการผลตไฟฟาพลงงานนา

EIC’s View

แมจะเผชญอปสรรคบางประการ แตภาคการผลตไฟฟาพลงงานนาของลาวยงมแนวโนมการ

เตบโตทดในระยะยาว การผลตและการสงออกไฟฟาจะขยายตวตอเนองตามการกอสรางโรงงาน

ไฟฟาแหงใหม และความตองการไฟฟาทเพมขนจากประเทศเพอนบาน นอกจากน ลาวมแนวโนมทจะ

สามารถแกไขปญหาเชงโครงสรางไดดขนหลงเหตการณเขอนแตกในปกอนทาใหมาตรฐานความ

ปลอดภยทงหมดมความเขมงวดรดกมยงขน อยางไรกด รฐบาลลาวจาเปนตองคดหาแนวทางแกปญหา

รวมทงสรางความเชอมนวาการกอสรางเขอนและโรงงานไฟฟาจะไมสงผลกระทบตอผคนและ

สงแวดลอม หนงทางแกคอการกระจายการผลตไฟฟาไปยงแหลงผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน

อนๆ เชน พลงงานแสงอาทตยและพลงงานลม ซงจะชวยลดการพงพาการผลตไฟฟาจากพลงงานนา

อยางไรกด การผลตไฟฟาพลงงานนาจะยงคงเปนเปาหมายหลกของรฐบาลลาวในอนาคตขางหนา

เศรษฐกจเมยนมาคาดวาจะชะลอตวท 6.2% ในป 2019 จาก 6.8% ในป 2018 เนองจากการลงทน

ทางตรง (FDI) จากตางประเทศทลดลงกวา 37% ในชวงเดอน เมษายน 2018 – มนาคม 2019 เมอเทยบกบ

ชวง เมษายน 2017 – มนาคม 2018* ซงเปนการชะลอตวตดตอกนเปนปทสาม โดย FDI ลดลงจากตลาดหลก ๆ

เชน จน (ลดลง 61%) ซงเปนผลงทนอนดบ 2 ในเมยนมา รวมถงญปน (ลดลง 71%) และเกาหลใต (ลดลง

43%) สะทอนถงการชะลอตวในประเทศเหลาน ขณะเดยวกน นกลงทนชาวตางชาตจากตะวนตกยงคงรอดทาท

ของเศรษฐกจเมยนมาตงแตวกฤตโรฮงญาในรฐยะไขในป 2017 สะทอนจากการลงทนทมสดสวนตากวา 10%

ในการลงทนโดยตรงจากตางชาตทงหมดในชวงเวลาขางตน อยางไรกตาม สงคโปรและฮองกง ซงเปนผลงทน

อนดบ 1 และ 3 ตามลาดบยงคงลงทนในเมยนมาตอเนอง ซงเมอรวมกบจนแลวจะมสดสวนการลงทนกวา 75%

ของการลงทนทงหมด โดยสวนใหญจะลงทนในภาคคมนาคมและการสอสาร และภาคการผลต ทงนจานวน

นกทองเทยวชาวตางชาตเดนทางเขาเมยนมาราว 2.5 ลานคน เพมขน 17.9% ในเจดเดอนแรกของ

ปงบประมาณใหม (ตลาคม 2018 - กนยายน 2019)

แมจะเผชญความเสยงจากภายนอกและเศรษฐกจในภมภาคทชะลอตว ดชนผจดการฝายจดซอ

ภาคอตสาหกรรมของเมยนมายงคงอยในเกณฑขยายตวทระดบ 53 ในเดอนตลาคม ซงเปนระดบสงสด

ในรอบ 4 เดอนเนองจากเศรษฐกจทขยายตวอยางตอเนองและเงนเฟอทลดลง จากรายงานของกระทรวง

วางแผนและการคลง ในชวง เดอนตลาคม 2018 - มถนายน 2019 การสงออกขยายตว 8 .9%

เมอเทยบกบชวงเดยวกนในปงบประมาณกอนหนา ขณะเดยวกน เงนเฟอคงอยในระดบสงท 7.8% เนองจาก

ราคาอาหารทเพมขนตามผลผลตทางการเกษตรทนอยลงและความยากลาบากในการขนสงอาหาร อยางไรก

ตาม คาดวาเงนเฟอจะปรบตวลดลงในระยะกลางเมอการขนสงไดรบการพฒนาและผลผลตฟนตว ทงนคาดวา

เมยนมาจะขยายตวไดในอตราปานกลางใน 2 – 3 ปขางหนา แตยงตองจบตาแรงกดดนดานสทธมนษยชนและ

การควาบาตรจากชาตตะวนตก โดย IMF คาดวาเศรษฐกจเมยนมาจะขยายตวได 6.3% ในป 2020 จากการ

ฟนตวของผลผลตทางการเกษตร จานวนนกทองเทยวชาวตางชาตทเพมขน การลงทนในการพฒนาโครงสราง

พนฐาน การกอสราง และการปฏรปนโยบายเศรษฐกจกอนการเลอกตงทวไปในป 2020

Facts and Figures Population (2018) 53.7 million

Labor force (2018) 24.5 million

GDP (2018) 71.22 USD billion

GDP per capita (2018) 1,326 USD

GDP by sector (2018) Agriculture: 23.3%, Industry: 36.3%, Services: 40.4%

Top exports (2018) Oil & Gas 22%, Textile 20%, Cereal 7%

Economic Outlook

What to watch in 2020

การเลอกตงทวไปในป 2020 และผลกระทบตอ

เศรษฐกจภายในประเทศ

การเปดเสรภาคการเงนใหแก

ธนาคารตางชาต

* ปงบประมาณเดม (จนถงป 2017/18 ) คอ 1 เมษายน ถง 31 มนาคม ขณะทปงบประมาณใหม (ตงแตป 2018/19) เรมตงแต 1 ตลาคม ถง 30 กนยายน ดงนน

ชวงเปลยนปงบประมาณ คอเมษายน 2018 ถงกนยายน 2018 การเปรยบเทยบ FDI จะใชปงบประมาณเดมเพอใหชวงเวลาตรงกน

Macroeconomic Update

เมยนมายงคงอยในชวงพจารณาถอนสทธพเศษทางการคา EBA จากสหภาพยโรป แมจะยงไมม

ประกาศระยะเวลาทแนชดอยางเปนทางการ ในเดอนกนยายน 2019 สภาสหภาพยโรปเหนรวมกนใน

ประเดนวกฤตโรฮงญาและประณามการกระทาทขดตอมนษยชนในรฐยะไขของเมยนมา อยางไรกตาม ในชวงท

รอผลการพจารณา สภาสหภาพยโรปจะยงไมออกมาตรการใดตอเมยนมา ทงนสภาสหภาพยโรปหวงวาจะเหน

พฒนาการของเมยนมาในการปฏรปรฐยะไขตามคาแนะนาของคณะทปรกษา ซงสหภาพยโรปเปนตลาดสงออก

ของเมยนมาทมสดสวน 17% ของการสงออกทงหมดในครงแรกของป ดงนนความเสยงในการสญเสยสทธ

พเศษทางการคาจะสงผลกระทบอยางมากตอภาคการสงออก โดยเฉพาะอยางยงในอตสาหกรรมเครองนงหมท

กวา 60% เปนสนคาสงออกไปยงสหภาพยโรปในป 2018 อยางไรกตาม หากสหภาพยโรปเหนชอบ การถอน

สทธ EBA จะมผลบงคบใชในอก 2 ปขางหนา นโยบายเศรษฐกจกอนการเลอกตงทวไปป 2020 อาจมสวนชวย

กาหนดทศทางการแกไขปญหาในอนาคต โดยเฉพาะเมอการหาเสยงเลอกตงอาจเพมความตงเครยดระหวาง

ชาตพนธ

ประเดนความตงเครยดระหวางชนกลมนอยมแนวโนมทจะเปนประเดนสาคญในการเลอกตงเมยนมา

ป 2020 โดยเมยนมากาลงมงเขาสชวงการเลอกตงทวไปสาหรบทงสภาบนและสภาลางในชวงเดอนพฤศจกายน

2020 หลงจากการเลอกตงครงกอนในป 2015 ตามกฎหมายรฐธรรมนญเมยนมาป 2008 รฐสภาของเมยนมา

ประกอบดวยสภาผแทนราษฎร (สภาลาง) และวฒสภาหรอสภาชนชาต (สภาสง) ในแตละสภา ผแทนจาก

ประชาชนจะมทนงในสภา 75% ในขณะทผแทนจากกองทพจะมทนงทเหลอ 25% กลาวคอจากจานวน 440 ท

นงในสภาผแทนราษฎรจะประกอบดวยผแทนจากประชาชน 330 ทนง และผแทนจากกองทพอก 110 ทนง โดย

สมาชกทมาจากการเลอกตงนน จะโหวตมาจากแตละเขตเลอกตงซงพจารณาจากจานวนประชากรหรอเขตการ

ปกครอง และในสภาชนชาตซงม 224 ทนง มผแทนจากประชาชนจานวน 168 ทนง และผแทนจากกองทพอก

56 ทนง โดยสมาชกทมาจากการเลอกตงนนจะประกอบดวย 12 ตวแทนจากแตละรฐและภาค จากนนผแทน

จากทง 2 สภาและกองทพจะเสนอชอประธานาธบด และรฐสภาเปนผตดสนเลอกประธานาธบดจาก 3 รายชอ

ระบบการเลอกตงดงกลาวไดรบคาวจารณวาอาจไมสามารถสะทอนความตองการของชนกลมนอยไดอยาง

เหมาะสม ในดานผลกระทบทางเศรษฐกจ การเลอกตงทวไปทจะถงอาจเปนความเสยงตอการพจารณาสทธ

พเศษทางการคา EBA เนองจากสหภาพยโรปคาดหวงวารฐบาลเมยนมาจะมความคบหนาอยางชดเจนใน

ประเดนปญหาสทธมนษยชนของชนกลมนอย หากเมยนมาไมสามารถแกไขปญหาดงกลาวได อาจเสยสทธ

พเศษ EBA และกอใหเกดการควาบาตรในอนาคต ไมเพยงเทานน ภาวะทางการเมองทแยลงอาจทาใหพรรค

NLD ไดรบความนยมทลดลง สรางความลาบากในการปกครองและออกนโยบาย

คณะกรรมการ SECM ประกาศใหชาวตางชาตทาการซอขายในตลาดหนเมยนมา (YSX) แมวาจะยงไม

มกาหนดเวลาทแนชด ประกาศ 1/2019 ในเดอนกรกฎาคมระบวา ชาวตางชาตและบรษทตางชาตจะสามารถ

ลงทนไดสงสด 35% ของหนในบรษทเมยนมาทจดทะเบยนในตลาดหน เนองจากการลงทนทสงกวา 35% จะ

เปลยนสถานะเปนบรษทตางชาตตามกฎหมาย Myanmar Company Law 2017 มาตรการดงกลาวคาดวาจะ

เรมอยางคอยเปนคอยไป โดยเรมจากชาวตางชาตทพานกในเมยนมาและตามดวยชาวตางชาตในตางประเทศ

ทงนในเดอนพฤศจกายน 2019 ยงไมมการประกาศวนทมาตรการมผลบงคบใช

Financial Markets

เงนจตมความเสยงทจะออนคาลงในระยะขางหนาจากภาวะภายนอกทออนไหวถงแมจะมการแขงคา

ขนในชวงทผานมา โดยความขดแยงทางการคาระหวางสหรฐฯ และจนสงผลใหเงนดอลลารสหรฐแขงคาจาก

สถานะการเปนสนทรพยปลอดภยในการลงทน (safe-haven) และในขณะเดยวกนกทาใหเงนจตออนคาลง

ตอเนอง สาหรบภาวะภายในประเทศ เงนเฟอทอยในระดบสงและการขาดดลการคาและดลบญชเดนสะพดจะ

เปนปจจยททาใหเงนจตออนคาลงไดอกในไตรมาสขางหนา

ในเดอนพฤศจกายน ธนาคารแหงชาตประกาศใหใบอนญาตรอบใหมแกธนาคารตางประเทศทม

สานกงานผแทนอยในเมยนมา โดยใบอนญาตจะใหแกธนาคารตางชาตจานวน 5-10 แหงเพอสนบสนนการ

เปดเสรทางการเงนของประเทศ ใบอนญาตดาเนนธรกจสาขาธนาคารตางประเทศ (branch license) จะอนญาต

ใหธนาคารดงกลาวใหบรการธรกรรมกลมธรกจขนาดใหญ ภายใตเงอนไขเงนลงทนทชาระแลวขนตา 75 ลาน

ดอลลารสหรฐในหนงสาขา ซงในจานวนน 40 ลานดอลลารสหรฐจะตองฝากไวกบธนาคารแหงชาตเปนเวลา 2

ป ในขณะท ใบอนญาตสาขายอย (subsidiary license) จะอนญาตใหธนาคารตางประเทศใหบรการธรกรรมทง

กลมธรกจขนาดใหญและรายยอย (เรมตน 1 มกราคม 2021) ภายใตเงอนไขการลงทนทชาระแลวขนตา 100

ลานดอลลารสหรฐ สาหรบ 10 สาขาและเครองฝากถอนเงนอตโนมต มาตรการนยงครอบคลมถงการอนญาตให

นกลงทนชาวตางชาตลงทนในธนาคารทองถนในสดสวนทมากกวา 35% และการเปลยนสถานะจากสาขา

ธนาคารตางชาตเปนสาขายอยซงจะขนอยกบประกาศเพมเตมจากธนาคารแหงชาต

EIC’s View

เมยนมายงคงมศกยภาพในการขยายตวทางเศรษฐกจในชวงกอนถงการเลอกตงทวไปป 2020 แตยงคงม

อปสรรคสาคญทตองเฝาระวง ความพยายามเปดเสรภาคการเงนคาดวาจะสนบสนนใหภาคธรกจมโอกาสในการลงทน

และขยายกจการในเมยนมา โดยเฉพาะในภาคธนาคารและตลาดหน ซงจะทาใหประชาชนสามารถเขาถงแหลงเงนทน

ไดมากขน การลงทนในโครงสรางพนฐานและการกอสรางจะชวยพฒนาระบบขนสงในเมยนมา และสงผลใหการคา

ขยายตว ราคาอาหารปรบลดลง และเพมโอกาสธรกจดานการทองเทยว อยางไรกตาม ประเดนทตองเฝาระวงอยาง

ใกลชดคอวกฤตโรฮงญาและแรงกดดนจากชาตตะวนตก ภาคธรกจตองเพมความระมดระวงในชวงทภาวะการเมอง

มความหวนไหว นอกจากน แมวาเมยนมาจะไดรบการสนบสนนการลงทนจากจนและอาเซยน การพงพาประเทศผลงทน

เหลานอาจเพมความเสยงใหเมยนมา ในขณะทการคาโลกอยในชวงขาลง โอกาสของเมยนมาในระยะขางหนามาจาก

ความพยามปฏรปเศรษฐกจอยางตอเนองและการเปลยนกฎหมายเพอยกระดบสภาพแวดลอมในการทาธรกจ

ทงนนกลงทนตองจบตามองผลของนโยบายปฏรปกอนและหลงการเลอกตงทวไปป 2020

Law & Regulation

Myanmar’s Key Indicators Domestic Demand Unit 2014 2015 2016 2017 2018 2019F 2020F

Real GDP % YOY 8.2 7.5 5.2 6.3 6.8 6.2 6.3

Consumer price index % 5.1 7.3 9.1 4.6 5.9 7.8 6.7

Current account balance % of GDP -4.2 -3.1 -4.0 -6.5 -4.2 -4.8 -4.9

Policy rate (end of period) % 10 10 10 10 10 - -

Sources: International Monetary Fund (IMF) and The Central Bank of Myanmar

ขาดดลการคานอยลงหลงการสงออกขยายตว จานวนนกทองเทยวเพมขนแตอตราการเตบโตยงตา

Sources: World Bank Sources: World Bank and CEIC

FDI ลดลงอยางมนยยะ เนองจากการลงทนจากจนและ

ตะวนตกทชะลอตว

การนาเขาเพมขนเรวเมอเทยบกบระดบทนสารองระหวาง

ประเทศ

Sources: World Bank

Sources: IMF

เงนจตแขงคาขนเมอเทยบกบดอลลารสหรฐตงแตตนป หนตางประเทศอยในระดบตา

Sources: Bloomberg Sources: IMF and CEIC

Links with the Thai Economy

การสงออกไปเมยนมาชะลอตวลงในชวง 10 เดอนแรกของป 2019 จากการสงออกเครองจกร และเคมภณฑทลดลง

การนาเขาจากเมยนมามแนวโนมทจะขยายตวตอเนองจากการนาเขากาซธรรมชาต และผลตภณฑพชทเพมขน

Sources: Thailand’s Ministry of Commerce Sources: Thailand’s Ministry of Commerce

การสงออกผานชายแดนลดลง 3%YOY ในครงแรกของป

2019

การนาเขาผานชายแดนขยายตว 16%YOY ในครงแรกของป 2019

Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade

การลงทนของไทยในเมยนมาลดลง 2 ไตรมาสตดตอกนหลงปรบขนในไตรมาสแรก

จานวนนกทองเทยวเมยนมาเพมขนตอเนองตงแตป 2012 เนองจากมาตรการสนบสนนการทองเทยวขามพรมแดน

Sources: Bank of Thailand Sources: Thailand’s Department of Tourism

What to watch in 2020

Macroeconomic Update

เศรษฐกจเวยดนามขยายตว 7.31%YOY ในไตรมาส 3 ป 2019 เทยบกบ 6.73% ในไตรมาส 2 จากการเตบโต

อยางตอเนองของภาคการสงออกและอตสาหกรรมและอปสงคภายในทแขงแกรง อไอซปรบเพมคาดการณ

GDP ป 2019 เปน 6.8% จากเดม 6.5% โดยใน 3 ไตรมาสแรกถงเดอนกนยายน สานกงานเศรษฐกจแหงชาตรายงาน

วาเศรษฐกจเวยดนามขยายตว 6.98%YOY การสงออกและนาเขาเพมขน 8.3% และ7.7% ตามลาดบ ใน 10 เดอน

แรกของป 2019 ถงแมวาตวเลขการเตบโตของมลคาการสงออกเวยดนามจะไมสงเทากบในชวงปทผานมา แต

ผลกระทบของการชะลอตวของภาคการสงออกจะไมรนแรงนกอยางนอยในระยะสน เนองจากการเปลยนทศทาง

การคาและความสามารถในการสงออกทดแทนจน หลงสหรฐฯขนภาษ สงผลใหเวยดนามสามารถสงออกสนคา

โทรศพทและอปกรณสอสาร เสอผาเครองนงหม เฟอรนเจอร และยางพาราไปยงสหรฐฯ ทดแทนสนคาสงออกของจนท

เคยสงออกไปยงสหรฐฯ นอกจากน ใน 8 เดอนแรกของป การลงทนโดยตรงจากตางชาตทมการเบกจายจรงคาดวาจะ

มมลคา 1.2 หมนลานดอลลารสหรฐ หรอเตบโต 7%YOY แมตวเลขยอดเมดเงนลงทน FDI ใหมจะขยายตวชะลอลง

เลกนอยตามรายงานของกระทรวงการวางแผนและการลงทนเวยดนามกตาม โดยการลงทนโดยตรงจากตางชาตสวน

ใหญกระจกตวอยในภาคอตสาหกรรมและการแปรรปและภาคอสงหารมทรพย สวนนงเปนผลมาจากการยายฐานการ

ผลตจากจนมายงเวยดนาม ทางดานอปสงคภายในประเทศในครงแรกของป ความตองการภาคเอกชนยงคงขยาย

ตวอยางแขงแกรงท 7.2%YOY เชนเดยวกบการลงทนภายในประเทศทเพมขน 7.1%YOY จากสภาพแวดลอมในการ

ลงทนและความเชอมนของนกลงทนทปรบตวดขนจากรายงานของธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) ทงนเงนเฟอเฉลย

ชะลอตวลงจากเหลอ 2.5% ใน 10 เดอนแรกของป 2019 จาก 3.6% ในชวงเวลาเดยวกนปกอนหนา ราคานามนท

ลดลง การขยายตวของสนเชอทลดความรอนแรงลง และอตราแลกเปลยนทคอนขางคงทสงผลใหแรงกดดนดานเงน

เฟอปรบลดลงแมวาราคาอาหารและไฟฟาจะเพมขนกตาม

ในระยะขางหนา เศรษฐกจเวยดนามคาดวาจะขยายตวไดราว 6.7% ในป 2020 เมอเทยบกบประมาณการณ

กอนหนาท 6.5% อปสงคภายนอกทชะลอตวลงจะถกรองรบดวยอปสงคในประเทศทมแนวโนมเพมขน การ

บรโภคภาคเอกชนจะไดรบปจจยสนบสนนจากการจางงานทเขมแขงและเงนเฟอทอยในระดบทเหมาะสม ความ

พยายามของภาครฐในการพฒนาสภาพแวดลอมในการทาธรกจและการปฏรปโครงสรางเศรษฐกจคาดวาจะชวย

สงเสรมการลงทนทงจากนกลงทนทองถนและตางชาต นอกจากน จากรายงานของ ADB การปรบแกกฎหมายกากบ

ดแลการลงทนของภาครฐจะเปนปจจยทเรงกระบวนการการเบกจายการลงทนของภาครฐ ภาคอตสาหกรรมและภาค

บรการของเวยดนามในภาพรวมยงคงเปนปจจยสนบสนนหลกของเศรษฐกจจากการยายฐานการผลตของผผลตใน

Facts and Figures Population (2018) 95.54 million

Labor force (2018) 56.83 million

GDP (2018) 244.94 USD billion

GDP per capita (2018) 2,563.8 USD

GDP by sector (2018) Agriculture: 14%, Industry: 35%, Services: 39%

Top exports (2018) Electronic products 36%, Garments and footwears 19%

Economic Outlook

ความเสยงการเปนผบดเบอนคาเงน

(currency manipulator) ในรายการเฝาระวงของ

สหรฐฯ

มดสพจารณาปรบลดอนดบความ

นาเชอถอ (credit rating) เวยดนาม

ภมภาคมายงเวยดนาม อยางไรกตาม ความเสยงดานลบทมาจากปจจยภายนอกมาจากนโยบายกดกนทางการคาของ

สหรฐฯ และเศรษฐกจโลกทชะลอตวซงอาจสงผลลบตอการขยายตวทางเศรษฐกจของเวยดนามได

หลงธนาคารแหงชาตเวยดนาม (SBV) ประกาศลดอตราดอกเบยยโยบายลง 25 bps ในวนท 13 กนยายน

อไอซมอง SBV มแนวโนมคงดอกเบยในระยะขางหนา การลดดอกเบยมผลตงแตวนท 16 กนยายน โดยอตรา

ดอกเบย refinance rate และ discount rate ถกปรบลดลงเหลอ 6.00% และ 4.00% จากเดม 6.25% และ 4.25%

ตามลาดบ ธนาคารแหงชาตรายงานวาการลดอตราดอกเบย (ครงแรกนบตงแตเดอนตลาคม 2017) จะชวยเพมสภาพ

คลองในภาคธนาคารเพอสงเสรมการปลอยก เพมเสถยรภาพทางเศรษฐกจและตลาดอตราแลกเปลยน และสงเสรมการ

ขยายตวของเศรษฐกจทามกลางความเสยงจากภายนอก การปรบลดอตราดอกเบยนโยบายในภาวะเงนเฟอทชะลอตว

ลงจะชวยกระตนการเตบโตของสนเชอทรฐบาลตงเปาไวท 18% ในป 2019 แมวาจะมความกงวลในสนเชอภาค

อสงหารมทรพย รฐบาลคาดวาการเตบโตของสนเชอในระดบทคอนขางสงนนเหมาะสมกบเศรษฐกจเวยดนาม

เนองจากแหลงเงนทนอน เชน ตลาดพนธบตร ยงไมพฒนามากนก ในระยะขางหนา อไอซคาดวาธนาคารแหงชาต

เวยดนามจะรกษาระดบอตราดอกเบยนโยบายเพอทบทวนผลกระทบของการลดอตราดอกเบยนโยบายในครงนกอนท

จะตดสนใจในครงตอไป

เวยดนามเปนหนงในประเทศผรบประโยชนจากสงครามการคาสหรฐฯ-จน ผานการเปลยนเสนทางการ

สงออกและการยายฐานการผลตของบรษทตางชาต ในขณะทสงครามการคาสหรฐฯ-จนสรางแรงกดดนทาง

เศรษฐกจและการสงออกใหแกนานาประเทศทวโลก เวยดนามไดรบประโยชนดานการสงออกและการลงทนจาก

ตางชาตจากการตอบโตทางภาษระหวางสหรฐฯ และจนอยางนอย 2 ประการ ประการแรก เวยดนามกลายเปนหนง

ในประเทศทเปนเปาหมายการลงทนและฐานการผลตแหงใหมโดยเฉพาะในภาคอตสาหกรรมการผลต โดย

ในชวงสงครามการคาสหรฐฯ-จน บรษทผผลตในจนพจารณายายฐานการผลตไปยงเวยดนามเนองจากเวยดนามมขอ

ไดเปรยบในการเปนฐานการผลตและฐานการสงออกแหงใหมของภมภาคจากประชากรวยทางานจานวนมากและ

ขอตกลงทางการคาทหลากหลายนอกเหนอจาก AFTA (ASEAN FTA) ซงขอตกลงดงกลาวรวมถง 1) ขอตกลงการคา

ทวภาคกบชล ญปน และเกาหลใต 2) ขอตกลการคาขนาดใหญกบสหภาพยโรป (EVFTA) และความตกลงทครอบคลม

และกาวหนาสาหรบหนสวนทางเศรษฐกจภาคพนแปซฟก (CPTPP) และ 3) ขอตกลงทางการคาทกาลงอยในขนตอน

พจารณา เชน ความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาค (RCEP) และขอตกลงการคาเวยดนาม-สมาคมการคา

เสรยโรป (Vietnam-EFTA) ประการตอมา เวยดนามไดรบผลประโยชนจากการสงออกทเพมขนไปยงสหรฐฯ

เพอทดแทนการสงออกจากจนซงถกขนภาษนาเขาจากสหรฐฯ โดยหากเปรยบเทยบกบมลคาการคากบสหรฐฯ

ในป 2018 การนาเขาสนคาเวยดนามของสหรฐฯ เพมขน 11.2%YOY ในชวง 10 เดอนแรกของ 2019 สนคาสงออก

สาคญของเวยดนามในตลาดสหรฐฯ คอ สนคาผบรโภค เชน เครองนงหมและรองเทา โทรศพท เฟอรนเจอร สนคา

เดนทาง อาหารทะเล และสงผลใหสดสวนสนคาเวยดนามในสหรฐฯ มแนวโนมเพมขนในชวงทผานมา

เวยดนามเผชญความเสยงการถกปรบอนดบเครดตจากมดส อนเวสเตอร เซอรวส บรษทจดอนดบเครดต มดส

อนเวสเตอร เซอรวสพจารณาเวยดนามในรายชอประเทศทอาจถกปรบลดอนดบความนาเชอ (credit rating) ในวนท 9

ตลาคม เนองจากความลาชาในการจายเงนของรฐบาล มดสมองวาอนดบผออกหลกทรพยในสกลเงนทองถนและ

ตางชาตและความนาเชอถอของรฐบาลเวยดนามทระดบ Ba3 ในปจจบนนนไมเหมาะสมและอาจพจารณาปรบลด

ความนาเชอถอลง การตดสนใจของมดสในครงนเปนผลมาจากความบกพรองและความออนแอของสถาบน

ภาครฐจากการประสานงานและการวางแผนทไมเพยงพอในหลายภาคสวน แมวาจากขอมลในปจจบนยงคง

รายงานผลกระทบเพยงเลกนอยตอเจาหนของภาครฐ แตขนตอนการทางานของภาครฐอาจจะกระทบตอ

ระยะเวลาและกระบวนการในการจายเงนของรฐบาล และการประสานงานภายในสงผลใหการจายเงนของ

ภาครฐทลาชานนไมเหมาะสมกบระดบความนาเชอถอท Ba3 อกตอไป ในชวงการพจารณา 3 เดอน มดสจะ

ประเมนการปฏบตงานของรฐบาลเวยดนามเพอรบรองความนาเชอถอและความตรงตอเวลาของภาระชาระหนของ

รฐบาล ทางดานกระทรวงการคลงของเวยดนามไดออกรายงานตอบโตการตดสนใจของมดส โดยกลาววาภาระชาระ

หนของรฐบาลไดรบการรบรองและเปนเพยงภาระผกพนชวคราวเทานน อยางไรกตาม แมความตองการเงนทนของ

รฐบาลและหนสาธารณะทลดลงจากจดสงสด 59.7% ของ GDP ในป 2016 เหลอ 55.6% ของ GDP ในป 2018 จะ

แสดงถงความสามารถในระดบปานกลางในการชาระหนของรฐบาลเวยดนาม การพจารณาของมดสจะเปนการระบ

ปจจยความบกพรองของสถาบนภาครฐซงอาจนาไปสความลาชาหรอความเสยงในการผดนดชาระหนในอนาคต

เวยดนามถกจดอยในรายการเฝาระวงประเทศผบดเบอนคาเงนของสหรฐฯ ในเดอนพฤษภาคม 20191 และ

เวยดนามอาจมความเสยงกลายเปนประเทศผบดเบอนคาเงนในรายงานฉบบหนา เวยดนามมความเสยงสงใน

การเปนประเทศผบดเบอนคาเงนตามเงอนไข 3 ขอ 1) เวยดนามเกนดลการคากบสหรฐฯ สงกวา 2 หมนลานดอลลาร

สหรฐ อยางตอเนอง 2) เวยดนามเกนดลบญชเดนสะพด คดเปนมากกวา 2% ของ GDP และ 3) สหรฐฯ อาจพจารณา

ตรวจสอบในกรณทเวยดนามแทรกแซงคาเงนเพอประโยชนดานการแขงขนดานราคา เกณฑการแทรกแซงคาเงนฝ ง

เดยวกาหนดใหการซอเงนตราตางประเทศสทธอยางนอย 2% ของ GDP ในชวง 4 ไตรมาสกอนหนาจะตองดาเนนการ

เปนเวลาอยางนอย 6-12 เดอนภายใตการพจารณา ทงนอไอซมองวา ปรมาณเงนสารองรายเดอนของเวยดนาม

เวยดนามไดซอเงนตราตางประเทศสทธไปแลวราว 2.6% ของ GDP ในชวง 7 เดอนทผานมาและเปนไปตาม

เงอนไขพจารณาของสหรฐฯ หากตวเลขดงกลาวลดลงจากสมมตฐานทตางออกไปของสหรฐฯ (เชน การปรบมลคา

หรอการตความวาการแทรกแซงคาเงนของเวยดนามเกดขนในทง 2 ดานเพอเพมปรมาณเงนสารอง) ในกรณน

เวยดนามอาจพนจากรายการเฝาระวง อยางไรกตาม หากเวยดนามกลายเปนประเทศผแทรกแซงคาเงน รฐบาล

สหรฐฯ มแนวโนมทจะเจรจากอนทจะออกมาตรการตอบโต เชน การเพมภาษนาเขา

ธนาคารแหงชาตเวยดนามประกาศมาตรการควบคมการใชเงนฝากระยะสนของธนาคาร เพอลดอตราสวน

ดงกลาวในการกยมระยะกลางและระยะยาวจากปจจบนท 60% เหลอ 40% ภายในเดอนกนยายน 2020

นโยบายของธนาคารแหงชาตในปจจบนมวตถประสงคเพอลดความเสยง เพมความเขมงวดในการควบคม และสงเสรม

ใหเงนทนไหลเขาภาคธรกจทมความสาคญและธรกจขนาดกลางและขนาดยอม เนองจากความกงวลหนเสยทเพมขน

ธนาคารแหงชาตไดรวบรวมหนเสยทงหมดจากธนาคาร 23 แหงทวประเทศมลคา 94 ลานลานดองหรอราว 4.05

พนลานดอลลารสหรฐ เพมขน 16% จากตนป ทงนหนเสยยงมแนวโนมเพมขนโดยในไตรมาสท 1 ป 2019 อตราหน

เสยอยท 2.02%

อตราผลตอบแทนพนธบตรรฐบาลในสกลเงนทองถน (LCY) มแนวโนมลดลง สงผลใหอตราผลตอบแทนใน

ตลาดทงหมดปรบตวลดลงตงแตเดอนมถนายน จากรายงานตลาดพนธบตรเอเชยลาสดของธนาคารพฒนาเอเชย

เวยดนามยงคงมตลาดพนธบตร LCY คงคางมลคา 5.51 หมนลานดอลลารสหรฐในเดอนกนยายน ตลาด LCY ของ

เวยดนามเรงตวขนเปน 3.4%QOQ ในไตรมาสท 3 ของป จากเดม 2.6%QOQ ในไตรมาสกอนหนา และหากเทยบป

กอนหนา ยอดรวมพนธบตรเตบโต 1.9% การเตบโตดงกลาวเปนผลมาจากการเพมขนของพนธบตรรฐบาล ในขณะท

พนธบตรภาคเอกชนชะลอตวลง พนธบตรกระทรวงการคลงยงคงเปนสดสวนใหญของพนธบตรรฐบาลราว 80.2% ใน

สนเดอนกนยายน อตราผลตอบแทนทมแนวโนมลดลงเปนผลมาจากการปรบลดอตราดอกเบยนโยบายของธนาคาร

แหงชาตเมอวนท 13 กนยายนทผานมา

Financial Markets

1 รายงานสถานการณการคลงของสหรฐฯ ตอสภาคองเกรซ: นโยบายเศรษฐกจและอตราแลกเปลยนของประเทศคคาสาคญของสหรฐฯ ในเดอนพฤษภาคม 2019

เวยดนามประกาศกฎหมายควบคมการแลกเปลยนเงนตราตางประเทศของการลงทนโดยตรงจากตางชาต

ผานการเปดบญช direct investment capital accounts (DICA)2 ซงมผลบงคบใชในวนท 6 กนยายน 2019

ภายใตกฎหมายใหม วสาหกจทลงทนโดยตรงจากตางชาต (ตามคานยามใหม) และบรษทตางชาตในรปแบบสญญา

ความรวมมอทางธรกจ (BCC) และหางหนสวนเอกชน (PPP) จะตองเปดบญช DICA ในสกลเงนตราตางประเทศ (และ

ไมบงคบสาหรบสกลเงนทองถน) ทธนาคารทไดรบอนญาตในเวยดนามสาหรบแตละโครงการ ธรกรรมการชาระเงนท

เกยวของกบธรกจระหวางนกลงทนตางชาตและทองถนสวนใหญจะตองทาผานบญช DICA เวนแตธรกรรมทเกยวของ

จะทาผานสกลเงนอนนอกเหนอจากทเปดไวกบบญช DICA ในกรณดงกลาว บรษทสามารถเปดบญชใหมไดทธนาคาร

ทไดรบอนญาต นอกจากน การชาระเงนสาหรบการโอนเงนทนในวสาหกจทลงทนโดยตรงจากตางชาตระหวางผซอ

และผขายชาวตางชาต และผซอและผขายทองถนไมจาเปนตองผานบญช DICA

เวยดนามแกกฎหมายดานทรพยสนทางปญญาและการประกนภย3 มผลในวนท 1 พฤศจกายน 2019 การแกไข

กฎหมายครอบคลม “บรการเสรมการประกนภย” ไดแก 1) ทปรกษาประกนภย 2) การประเมนความเสยงประกนภย

3) การคานวนความเสยง 4) การประเมนการจายเงนชดเชยการประกนภย และ 5) การชวยเหลอดานการตกลงคา

สนไหมทดแทน การแกกฎหมายระบคณสมบตทจาเปนในการใหบรการและผใหบรการจะตองตรวจสอบใหมนใจวา

ขอมลของลกคาจะเปนความลบและผใหบรการมประกนวชาชพทเหมาะสมสาหรบบรการทไห

คาแรงขนตาในแตละภมภาคจะถกปรบขนตงแตวนท 1 มกราคม 2020 ตามพรก. 90/20194 ทประกาศในวนท

15 พฤศจกายน รฐบาลกาหนดคาแรงขนตาทแตกตางกนใน 4 ภมภาคเพอสะทอนคาครองชพในแตละพนท โดย

คาแรงขนตาจะถกปรบขนดงน

ภมภาค 1: 4,420,000 ดอง (เพมขน 5.7% จาก 4,180,000 ดอง)

ภมภาค 2: 3,920,000 ดอง (เพมขน 5.7% จาก 3,710,000 ดอง)

ภมภาค 3: 3,430,000 ดอง (เพมขน 5.5% จาก 3,250,000 ดอง)

ภมภาค 4: 3,070,000 ดอง (เพมขน 5.1% จาก 2,920,000 ดอง)

ภมภาค 1 ครอบคลมพนทเมองฮานอยและโฮจมนห ภมภาค 2 ครอบคลมพนทนอกเมองฮานอยและโฮจมนห รวมถง

ดานง ภมภาค 3 ครอบคลมพนทในจงหวดและเขตปกครองบกนญ บกซาง หายเซอง ฟเถาะ หวญฟก และจงหวดอน

ๆ นอกเหนอจากภมภาค 1 และ 2 และจงหวดทไมไดระบอยในภมภาค 4 คาจางขนตาในเวยดนามจะเพมขนโดย

เฉลยราว 5.5% การเพมขนจะตางกนราว 6-10 ดอลลารสหรฐ ตามคาครองชพของแตละภมภาค อยางไรกตาม

สงสาคญทธรกจทตองทราบคอธรกจไมสามารถลดคาลวงเวลา คาทางานกะกลางคน หรอคาตอบแทนความ

ยากลาบากสาหรบพนกงานตามคาแรงขนตาใหม ทงนคาแรงขนตาตามภมภาคของเวยดนามถกปรบขนตอเนอง 3 ป

โดยเพมขน 7.3% ในป 2017 6.5% ในป 2018 และ 5.3% ในป 2019

Law & Regulation

2 เพมเตมท https://www.pwc.com/vn/en/publications/legal-news-brief/190823-circular-06.html 3 เพมเตมท https://www.pwc.com/vn/en/publications/legal-news-brief/190812-ip.html 4 เพมเตมท https://www.pwc.com/vn/en/publications/2019/pwc-vietnam-legal-newsbrief-decree-90.pdf

แมวาเวยดนามจะเผชญความเสยงในเชงลบ แตคาดวาเวยดนามจะเปนหนงในตลาดเกดใหมทขยายตวเรวทสด โดยมปจจยสนบสนนจากการลงทนโดยตรงจากตางชาต ความหลากหลายในภาคอตสาหกรรม และอปสงคภายในประเทศทแขงแกรง นอกจากน เวยดนามยงวางแผนสาหรบการลงทนภาคเอกชนและการลงทนโดยตรงจากตางชาตใหสงเสรมเทคโนโลยทมประสทธภาพและการลงทนทเพมมลคา ซงชวยรวมอตสาหกรรมของเวยดนามเขากบ หวงโซอปทานของโลกไดในระยะตอไป อไอซมองวาเวยดนามยงคงเปนคแขงดานธรกจและการลงทนทนาจบตามองในภมภาค ดวยกลมประชากรรายไดปานกลางทเพมขนและคาดวาเศรษฐกจจะขยายตวราว 6.7% ในป 2020 อยางไรกตาม จากรายงานรายชอเฝาระวงของสหรฐฯ ในเดอนพฤษภาคม เวยดนามกาลงเผชญความเสยงทอาจกลายเปนประเทศผบดเบอนคาเงนและอาจไดรบมาตรการลงโทษทางภาษจากสหรฐฯ ซงมปจจยหลกมาจากการสงออกของเวยดนามไปยงสหรฐฯ ทเตบโต สงผลใหดลการคาเกนดลเพมขนอยางรวดเรวทอาจกระตนใหสหรฐฯ มมาตรการตอบโต โดยกอนหนาน สหรฐฯ ไดประกาศเพมภาษนาเขาสนคาเหลกจากเวยดนามสงกวา 400% ตงแตเดอนกรกฎาคม เพอเปนการลงโทษสนคาเหลกบางรายการทผลตในเกาหลใตและไตหวน แตสงมายงเวยดนามเพอเลยงภาษของสหรฐฯ ทงนหากสหรฐฯ ใชมาตรการทางภาษตอบโตเวยดนาม การสงออกของเวยดนามจะไดรบผลกระทบอยางรนแรงเนองจากมลคาเพมของสนคาสงออกไปยงสหรฐฯ มสดสวนราว 5.5% ของ GDP และสวนแบงของการสงออกไปยงสหรฐฯ อยท 20% ของการสงออกทงหมดในป 2018 ดงนนรฐบาลเวยดนามมมาตรการในการหามบรษทจนใชเวยดนามเปนตลาดสงออกสนคาเพอเลยงภาษนาเขาสหรฐฯ ดวยการเพมความเขมงวดของกฎวาดวยถนกาเนดสนคาซงระบไวในรางกฎหมาย “Made in Vietnam”1 อยางไรกตาม อไอซมองวาสหรฐฯ จะไมเพมแรงกดดนใหแกเวยดนาม เนองจากเวยดนามไดตกลงซอกาซธรรมชาตเหลว (LNG) และเครองบนเพอลดการเกนดลการคากบสหรฐฯ แลว แตธรกจยงคงตองจบตามองความเคลอนไหวของของตลาดทอาจเปลยนแปลงตามความเสยงภายนอกดงกลาว

EIC’s View

ทมา : การวเคราะหของอไอซจากขอมลของ ING และ Bloomberg Note : 1 สาหรบขอมลเพมเตม อานตอไดท https://www.vietnam-briefing.com/news/made-in-vietnam-draft-regulations-rules-of-origin.html/

Vietnam’s Key Indicators Domestic Demand Unit 2014 2015 2016 2017 2018 2019F 2020F

Real GDP % YOY 6.0 6.7 6.2 6.8 7.1 6.5 6.5

Consumer price index % 4.1 0.6 2.7 3.5 3.5 3.6 3.7

Current account balance % of GDP 4.9 -0.1 2.9 2.1 2.4 2.2 1.9

Policy rate (end of period) % 6.5 6.5 6.5 6.25 6.25 - -

Sources: International Monetary Fund (IMF) and The State Bank of Vietnam

ดลการคายงคงเกนดลตามการสงออกทขยายตว ภาคการทองเทยวเตบโตดชวยใหการขาดดลบรการลดลง

Sources: World Bank Sources: World Bank and CEIC

FDI เพมขนตอเนอง โดยสวนใหญอยในภาคการผลต ระดบทนสารองยงตากวามาตรฐาน 3 เดอนของการนาเขา

Sources: World Bank

Sources: IMF

เงนดองไมมการเปลยนแปลงมากเทยบกบดอลลารสหรฐ หนสาธารณะมแนวโนมรกษาระดบทราว 56%

Sources: Bloomberg

Sources: IMF

Links with the Thai Economy

การสงออกไปเวยดนามในชวง 10 เดอนแรกของปชะลอตวเลกนอยเนองจากการสงออกพลาสตก และนามนทลดลง

การนาเขาจากเวยดนามในชวง 10 เดอนแรกของปชะลอตวลงจากการนาเขาเครองใชไฟฟา และนามนดบทลดลง

Sources: Thailand’s Ministry of Commerce Sources: Thailand’s Ministry of Commerce

การสงออกผานแดนขยายตว 11%YOY ในครงแรกของป 2019 จากการสงออกผลไมแชแขง

การนาเขาผานแดนลดลง 45%YOY ในครงแรกของป 2019 จากการนาเขาเครองใชไฟฟาทลดลง

Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade Sources: Thailand’s Department of Foreign Trade

การลงทนทางตรงจากไทยไปเวยดนามยงกระจกตวอยในภาคการผลตและบรการทางการเงน โดยมการผนผวนบาง

จานวนนกทองเทยวเวยดนามเพมขนตงแตป 2014 และมแนวโนมทจะขยายตวตอไปในป 2019

Sources: Bank of Thailand Sources: Thailand’s Department of Tourism

ถงแมวาเศรษฐกจโลกและหลายภมภาคในปจจบนกาลงเผชญภาวะชะลอตว แตเศรษฐกจซแอลเอมวยงเปนโอกาสสาหรบ

ภาคธรกจ ไมวาจะมาจากปจจยตลาดผบรโภคทยงขยายตวและกลมประชากรรายไดปานกลางทเพมขน และเพอทจะ

ประสบความสาเรจในการลงทนในภมภาคน ธรกจจะตองศกษากฎหมายและขอกาหนดตาง ๆ สาหรบเศรษฐกจซแอลเอมว

ทเกยวของกบการเรมตนธรกจ ใบอนญาตกอสราง การเขาถงแหลงลงทน การเขาถงแหลงไฟฟา กฎหมายภาษ เปนตน

ปจจยดงกลาวเปนกาวสาคญในการประเมนความเสยงและผลตอบแทนของการลงทนในเศรษฐกจซแอลเอมว นกลงทนควร

ประเมนการลงทนเบองตนจากรายงานความยากงายในการประกอบธรกจ “Doing Business Report” ของธนาคารโลก

โดยสรปสภาพแวดลอมในการทาธรกจในเศรษฐกจซแอลเอมวในป 2019 และ 2020 มดงน (รปท 1)

ความยากงายในการทาธรกจในซแอมเอมวป 2020 [เทยบกบป 2019]

ประเทศ อนดบ*

(/190)

คะแนน*

(/100)

ตวชวดทไดอนดบสงทสด ตวชวดทไดอนดบตาทสด

ไทย 21

[27]

80.1

[78.45]

การคมครองผลงทนรายยอย**

การขอใชไฟฟา**

การชาระภาษ

การจดทะเบยนทรพยสน**

เวยดนาม 70

[69]

69.8

[68.36]

การขออนญาตกอสราง**

การเขาถงสนเชอ

การแกปญหาการลมละลาย**

การเรมตนธรกจ

กมพชา 144

[138]

53.8

[54.80]

การเขาถงสนเชอ**

การแกปญหาการลมละลาย**

การเรมตนธรกจ**

การบงคบใชสญญา**

ลาว 154

[154]

50.8

[51.26]

การคาระหวางประเทศ**

การเขาถงสนเชอ**

การเรมตนธรกจ**

การคมครองผลงทนรายยอย**

เมยนมา 165

[171]

46.8

[44.72]

การขออนญาตกอสราง**

การเรมตนธรกจ

การบงคบใชสญญา**

การเขาถงสนเชอ

CLMV Highlight Doing Business in CLMV: เปรยบเทยบความยากงายในการประกอบธรกจ ในเศรษฐกจ

ซแอลเอมว ป 2019 และ 2020

รปท 1 : ความยากงายในการทาธรกจในซแอมเอมวเทยบกบไทย

ทมา : การวเคราะหของอไอซจากขอมลของธนาคารโลก

Notes : *อนดบ – ตวเลขนอยหมายถงถกจดอนดบสง และ *คะแนน – ตวเลขมากหมายถงไดคะแนนมาก คะแนนสงสะทอนถงประสทธภาพของสถาบนและขอมลและ

ความโปรงใสของขอมล โดยเฉพาะอยางยง ประสทธภาพหมายถงการมกฎหมายทจาเปนและมผลบงคบใชแตไมเพมข นตอนและสรางความยากลาบากใหแกเจาของ

ธรกจ

** หมายถงตวชวดทไดรบการจดอนดบสงสด/ตาสด 2 อนดบในรายงาน 2019

รายงาน Doing Business ป 2020 ประเมนวากฎหมายทบงคบใชอย อานวยความสะดวกในการเรมตนธรกจและการดาเนนธรกจมากนอยแคไหน โดยมปจจยหลายดานในการประกอบธรกจเปนตวชวด เรมตงแตการจดตงธรกจ ไปถงการเลอกทาเล การเขาถงแหลงเงนทน และการดาเนนธรกจ รวมทงสน 10 ตวชวด ไดแก 1) การเรมตนธรกจ 2) การขออนญาตกอสราง 3) การขอใชไฟฟา 4) การจดทะเบยนทรพยสน 5) การเขาถงสนเชอ 6) การคมครองผลงทนรายยอย 7) การชาระภาษ 8) การคาระหวางประเทศ 9) การบงคบใชสญญา 10) การแกปญหาการลมละลาย โดยการวเคราะหประเดนสาคญของเศรษฐกจซแอลเอมวจากรายงานฉบบลาสดป 2020 มดงน เวยดนามยงคงเปนประเทศทไดรบการจดอนดบสงสดในกลมเศรษฐกจซแอลเอมว แมวาจะถกลดลงหนงอนดบจากปกอน (รปท 2.1) อยางไรกตาม คะแนนรวมของเวยดนามเพมขนจากรายงานปกอนในเกอบทกตวชวด แตตวชวดมการพฒนานอยกวาเมอเทยบกบประเทศอน สงผลใหอนดบของเวยดนามลดลงเลกนอย ความพยายามของรฐบาลในการเพมขอมลดานสนเชอและปรบปรงระบบการชาระภาษทาใหตวชวดดานการเขาถงสนเชอและการชาระภาษมคะแนนเพมขนอยางชดเจน ขอไดเปรยบของเวยดนามคอความงายในการเขาถงสนเชอและการขออนญาตกอสราง ซงมคณภาพสง ขนตอนไมซบซอนและคาใชจายไมสง ขณะทขอดอยของเวยดนาม ไดแก การแกปญหาการลมละลายทมคาใชจายสงและดาเนนการเปนเวลานาน ทงยงมสดสวนเงนทเจาหนจะไดคนตา นอกจากน ขนตอนทจาเปนในการเรมตนธรกจในเวยดนามมจานวนมากกวาคาเฉลยประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกและแปซฟก ถงแมวาระยะเวลาและคาใชจายในการเรมตนธรกจในเวยดนามจะตากวาคาเฉลยของภมภาคกตาม กมพชาไดรบการจดอนดบดเปนอนดบสองในกลมเศรษฐกจซแอลเอมว แตถกปรบลดอนดบลงถง 6 ระดบจากปกอน (รปท 2.2) คะแนนของกมพชาลดลงจากปกอนและมแนวโนมปรบลดลงเลกนอย ความพยายามในการปฏรปภาคธรกจไมเพยงพอทจะลดอปสรรคในการทาธรกจ ในขณะทคาใชจายในการจดทะเบยนบรษทเพมขนในชวงเวลาเดยวกน ซงเปนปจจยสาคญททาใหคะแนนความยากงายในการประกอบธรกจในกมพชาลดลงเลกนอยในป 2020 ตวชวดของกมพชาทไดรบการจดอนดบสงทสดคอ การเขาถงสนเชอ เนองจากการเขาถงแหลงเงนทนของประชากรวยผใหญและการเขาถงขอมลทางการเงนทเพมขน ซงเปนไปตามมาตรการสนบสนนสนเชอรายยอยและขนตอนการกากบดแลทดของธนาคารแหงชาตกมพชา อยางไรกตาม ตวชวดทไดรบการจดอนดบตาทสดกลบเปนการเรมตนธรกจ เนองจากคาใชจายสงและระยะเวลาดาเนนการยาวนาน ขนตอนดงกลาวกาหนดใหทาเอกสารจานวนมาก ซงบางขนตอนตองไปทาธรกรรมดวยตวเอง สงผลใหการดาเนนการชา

ทมา : การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ World Bank

รปท 2.1 : อนดบของเวยดนามลดลงเลกนอยในป 2020 รปท 2.2 : อนดบของกมพชาลดลงในป 2020

ลาวไดอนดบสามในกลมประเทศซแอลเอมว รกษาอนดบความยากงายในการประกอบธรกจเทากบปกอนหนา

(รปท 2.3) คะแนนของลาวตกลงเลกนอยเนองจากคะแนนของตวชวดดานการคมครองผลงทนทลดลง แตคะแนนของ

ตวชวดอนมการเปลยนแปลงเพยงเลกนอยเมอเทยบกบปกอนหนา อยางไรกตาม ตวชวดดานการเรมตนธรกจและการขอ

ใชไฟฟากลบมคะแนนเพมขนแมวาในภาพรวมอนดบของลาวจะไมสงนก รฐบาลลาวชวยทาใหข นตอนทางธรกจงายขน

โดยไดยกเลกขนตอนการพสจนหลกฐานทตงของธรกจ แตตวชวดดานการเรมตนธรกจยงคงเปนขอดอยของการทาธรกจ

ของลาวเนองจากระยะเวลาทใชทงหมดในการดาเนนธรกรรมทงหมด 173 วน ซงนานกวาประเทศอนในภมภาคเอเชย

ตะวนออกและแปซฟกถง 7 เทา ในดานการขอใชไฟฟา รฐบาลลาวประสบความสาเรจในการรบรองการเขาถงไฟฟา ซง

เปนสวนหนงของความกาวหนาในการปฏรปโครงสรางพนฐานของลาวเพอทจะเปนผผลตและสงออกไฟฟารายใหญทสด

ของภมภาค ขอไดเปรยบของลาวมาจากความงายในการคาระหวางประเทศ จากการทรฐบาลลาวลดขนตอนการ

ทาธรกรรมการคาเพอบรรลเปาหมายการเปนประเทศ “เชอมตอ” (land-linked) กบประเทศเพอนบาน ถงแมวา

ขนตอนบางอยางยงคงกาหนดใหทาเอกสารจานวนมาก

แมวาเมยนมาจะไดรบการจดอนดบตาทสดในกลมประเทศซแอลเอมว แตเมยนมามการพฒนาอยางชดเจน

สงผลใหอนดบเพมขน 6 อนดบ (รปท 2.4) คะแนนความยากงายในการประกอบธรกจของเมยนมาเพมขนราว 2 คะแนน

เนองจากตวชวดดานการเรมตนธรกจทพฒนาอยางกาวกระโดด ขนตอน ระยะเวลา และคาใชจายในการเรมตน

ธรกจลดลงกวา 50% ภายใตกฎหมายใหมทอนญาตใหบรษทสามารถจดทะเบยนออนไลนไดดวยคาใชจายทตา

กวา นอกจากนน เมยนมายงมความกาวหนาในการสงเสรมธรกจในดานการพฒนาระบบโครงสรางพนฐานและการควบคม

คณภาพ การเผยแพรการวดและรายงานเกยวกบการจดทะเบยนทรพยสน และการบงคบใชสญญา อยางไรกตาม แมวา

เมยนมาจะมการพฒนาดานธรกจ สภาพแวดลอมในการทาธรกจในเมยนมายงคงตามหลงประเทศอนในเศรษฐกจซแอลเอมว

การบงคบใชสญญาใชระยะเวลานานถง 1,160 วน หรอ 2 เทาของระยะเวลาดาเนนการเฉลยในภมภาค ประกอบกบ

คณภาพของกระบวนการยตธรรมยงไมดนก นอกจากน เมยนมายงมการเขาถงเงนทนคอนขางตา อยางไรกตาม

สภาพแวดลอมธรกจในเมยนมามแนวโนมทจะดขนภายหลงการปฏรปเศรษฐกจของรฐบาล

รปท 2.3 : ลาวไดรบอนดบเดมในป 2020

ทมา : การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ World Bank

รปท 2.4 : เมยนมาไดเลอนอนดบขน 6 อนดบในป 2020

โดยสรป อนดบความยากงายในการประกอบธรกจในกลมประเทศซแอลเอมวตกลงเลกนอยในป 2020 แตตวชวด

บางอยางไดรบการพฒนา โดยในป 2020 อปสรรคสาคญในการทาธรกจในเศรษฐกจซแอลเอมวยงคงเปนกฎหมายและ

กระบวนการของรฐทไมอานวยความสะดวกในการเรมตนธรกจ กฎหมายทเกยวของกบธรกจมชองโหวมาก เชน กฎหมาย

บางขอสรางขอจากดใหแกธรกจ (เชน คาใชจายทเพมขนในการจดทะเบยนธรกจในกมพชา) หรอการขาดการบงคบใช

กฎหมายในขนตอนบางอยาง (เชน ไมมมาตรการทมประสทธภาพในการชวยแกปญหาการลมละลายในลาว) อยางไรกด

เศรษฐกจซแอลเอมวมการพฒนาในดานการเขาถงสนเชอและแหลงเงนทน เนองจากความพยายามในการเปดเสรตลาด

การเงน โดยเฉพาะอยางยงสถาบนการเงนรายยอย โครงสรางพนฐานดานการกอสรางกมการพฒนาทดขนตามลาดบ

เชนเดยวกบการขอใชไฟฟา และการคาระหวางประเทศ ในทางตรงกนขาม ขนตอนการเรมตนธรกจควรไดรบการอานวย

ความสะดวกมากขน และสถาบนทเกยวของยงไมมประสทธภาพเทาทควรจะเปน ทงน ความพยายามอยางตอเนองของ

รฐบาลกลมประเทศซแอลเอมวในการปฏรปโครงสรางยงคงสงผลใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง และมแนวโนมท

สภาพแวดลอมในการประกอบธรกจจะดขนในระยะกลางหากรฐบาลใหการสนบสนนในภาคสวนทเกยวของ

รวมถงปรบแกและพฒนากฎหมายไดอยางเหมาะสม

Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

ดร. ธนพล ศรธญพงศ นกเศรษฐศาสตรอาวโส

ผจดทาหลก

ดร.ยรรยง ไทยเจรญ

รองผจดการใหญ ผบรหารสงสด

Economic Intelligence Center ธนาคารไทยพาณชย

ดร.ยรรยง ไทยเจรญ ดารงตาแหนงรองผจ ดการใหญ ผบรหารสงสด Economic Intelligence Center (EIC) ซงเปนหนวยงานกลยทธของธนาคารไทยพาณชย ทงน กอนรวมงานกบธนาคารไทยพาณชย ดร.ยรรยง มประสบการณทางานทธนาคารแหงประเทศไทย ในตาแหนง ผอานวยการฝายนโยบายการเงน สายนโยบายการเงน ซงรบผดชอบภาพรวมของงานนโยบาย ดานอตราดอกเบย อตราแลกเปลยน และเงนทนเคลอนยายระหวางประเทศ และทตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในตาแหนง ผอานวยการสถาบนวจยเพอตลาดทน ดร.ยรรยง เปนผเชยวชาญดานเศรษฐกจมหภาค นโยบายการเงนและตลาดทน รวมทงเปนผบรรยายใหความรในงานสมมนาแกสาธารณชนและองคกรภายนอกทงในและตางประเทศอยางตอเนอง ตลอดจนเปนอาจารยพเศษใหกบสถาบนการศกษาตางๆ ดร.ยรรยง จบการศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร สาขาการเงนและเศรษฐศาสตรระหวางประเทศและระดบปรญญาตรในสาขาเศรษฐศาสตร จากมหาวทยาลย Massachusetts Institute of Technology (MIT) ประเทศสหรฐอเมรกา ภายใตทนธนาคารแหงประเทศไทย

ตดตอ : thanapol.srithanpong@scb.co.th

ดร.กาพล อดเรกสมบต

ผอานวยการอาวโส Economic and Financial Market Research

ดร.กาพล ทาหนาทดแลทมวเคราะหเศรษฐกจและตลาดเงน โดยครอบคลมถงเศรษฐกจและตลาดเงนของประเทศไทย อาเซยน และประเทศพฒนาแลว โดยกอนรวมงานกบธนาคารไทยพาณชย ดร. กาพล มประสบการณดแลทมวเคราะหเศรษฐกจและตลาดทนในสถาบนการเงนชนนา นอกจากน ยงเคยรวมงานกบกระทรวงการคลงในตาแหนงนกเศรษฐศาสตร และผชวยศาสตราจารย ประจา คณะเศรษฐศาสตร Nanyang Technological University (ประเทศสงคโปร) ดร.กาพลจบการศกษาระดบปรญญาตรจากคณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (เกยรตนยม) ระดบปรญญาโทจาก University of Singapore (ภายใตทนการศกษาจาก Asian Development Bank) และระดบปรญญาเอกดานเศรษฐศาสตรจาก Michigan State University (ภายใตทนการศกษาจาก Graduate school fellowship) โดยในระหวางศกษาระดบปรญญาเอก ดร.กาพลไดมโอกาสรวมฝกงานกบกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund)

ปณณ พฒนศร นกเศรษฐศาสตร

ตดตอ : punn.pattanasiri@scb.co.th