Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

792
1 NUMBERS www.mizoramsynod.org MIZO SUNDAY SCHOOL UNION Thuthlung Hlui Hrilhfiahna N U M B E R S 2012 PUITLING SUNDAY SCHOOL ZIR Buatsaihtu Rev. H. Lalchhanhima  SYNOD LITERATURE & PUBLICATION BOARD

Transcript of Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

Page 1: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 1/790

1NUMBERS

www.mizoramsynod.org

MIZO SUNDAY SCHOOL UNION

Thuthlung Hlui Hrilhfiahna

N U M B E R S

2012 PUITLING SUNDAY SCHOOL ZIR

Buatsaihtu

Rev. H. Lalchhanhima

  SYNOD LITERATURE & PUBLICATION BOARD

Page 2: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 2/790

2NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Published by

The Synod Literature & Publication Board

for The Mizo Sunday School Union (MSSU)

Chhut khatna – 2011Copies – 56,000

 © Synod Literature & Publication Board

Typeset by

Synod Literature & Publication Board

Printed at

The Synod PressAizawl - 796 001

Mizoram

Page 3: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 3/790

3NUMBERS

www.mizoramsynod.org

MSSU PUITLING SUNDAY SCHOOLSYLLABUS 2012 : NUMBERS

THLA NI ZIRLAI THUPUIJAN 1 -  Kumthar Ni

8 -  Pawl siam rem ni

15 1 Thuhmahruai - I

22 2 Thuhmahruai - II

29 3 Chhiarpui vawi khatna

FEB 5 4 Hnam tinte riah hmun tur thliarfelna

12 5 Puithiamte dinhmun

19 6 Levia chite rawngbawlna

26 7 Bawlhhlawhna hrang hrang

laka inthenna

MAR 4 8 Nazarit mi nih dan

11 9 Hnam hruaitute thil hlan - I18 10 Hnam hruaitute thil hlan - II

25 11 Levia chite then thianghlim

 APR 1 12 Kalhlen Kut \um hnihna

(Tumkau Ni)8 -  Easter Sunday

15 13 Tangkaraw tawtawrawt

22 14 Sinai a\angin an chhuak

29 15 Mipui an phunnawi

MAY 6 16 Miriami leh Arona helna

13 17 Kanaan ram enthlatute

20 18 Mosia \awng\aina

27 -  Pentikos Ni

Page 4: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 4/790

4NUMBERS

www.mizoramsynod.org

JUN 3 19 Pathian hremna leh ram run

vawi khatna

10 20 Ram tiama thil hlan dan tur17 21 Kora leh a \hiante helna

(Rualbanlote Ni)24 22 Hel hmangte laka ngilneihna

JUL 1 23 Arona tiang (Health & Hospital

Sunday)8 24 Puithiam leh Levia chite mawh-

phurhna leh chanvo15 25 Inthen thianghlim dan

22 26 Ruang khawih hnua intih-

thianghlim dan

29 27 Kades hmuna harsatna

 AUG 5 28 Arad lal hneh thu leh dâr rûl

12 29 Amor lal leh Basan lal hneh thu

19 30 Moab lal Balaka leh Balaama26 31 Balaama hrilhlawkna - I

SEP 2 32 Balaama hrilhlawkna - II

9 33 Moab rama bawhchhiatna leh

Phinehasa hmalakna

16 34 Chhiarpui \um hnihna

23 35 Ram inrochun dan leh hruaitua

Josua ruat thu30 36 Pathian hnena thilhlan - I

(Kristian Chhungkaw Ni)

OCT 7 37 Pathian hnena thilhlan - II

14 38 Hmeichhiate thutiam chung-

chang

21 39 Midian-ho nena indona

28 40 Rallak sum insem thu

Page 5: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 5/790

5NUMBERS

www.mizoramsynod.org

NOV 4 -  Khawvel Sunday School Ni

11 41 Jordan lui chhak lama ram

pekte18 42 Aigupta a\anga Moab kalkawng

chhui letna

25 43 Ramri leh ram semtu turte

DEC 2 44 Levia chite chenna tur leh

inhumhimna khua (Bible Sun-

day)

9 45 Tualthah avanga hremna dan16 46 Ram chanpual nei hmeichhe

pasal tur chungchang

(MSSU Pathian thu exam ni)23 47 Thlir lêtna

SUNDAY SCHOOL THILTUMTE

1. Pathian hriatna leh rinna dik tak nei tûra

kaihhruai leh \anpui.

2. Pathian thu (Bible) zirtîr.

3. Kristian thurin zirtîr.

4. Pathian biak zirtîr.

5. Kohhran mi \ha tak leh khua leh tui \ha tak ni tûra

buatsaih.

6. Kristian tih tûr leh awm dân tûr zirtîr.

Page 6: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 6/790

6NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A CHHUNGA THU AWMTE

Sunday School thil tumte .............. vChhuahtu Board Thuchang ............. ix

Thuhmahruai ............. xi

Ziaktu Thuhma ...........xiii

Synod Ni pawimawhte (2012 Calendar) ............ xv

1. Thuhmahruai I 33:2 ............ 17

2. Thuhmahruai II 35:34 ............ 26

|HEN KHATNA ISRAEL FATE SINAI TLANGAH (1:1-10:10)

3. Chhiarpui vawi khatna 1:1-54 ............ 324. Hnam tinte riahhmun tur

thliarfelna 2:1-34 ............ 44

5. Puithiamte dinhmun 3:1-51 ............ 52

6. Levia chite rawngbawlna 4:1-49 ............ 62

7. Bawlhhlawhna hrang hrang laka

inthenna 5:1-31 ............ 71

8. Nazarit mi nih dan 6:1-27 ............ 799. Hnam Hruaitute Thilhlan I 7:1-41 ............ 90

10. Hnam Hruaitute Thilhlan II 7:42-89 ............ 98

11. Levia chite then thianghlim 8:1-26 .......... 108

12. Kalhlen Kût \um hnihna 9:1-23 .......... 115

13. Tangkaraw tawtawrawt 10:1-10 .......... 122

Page 7: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 7/790

7NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN HNIHNA SINAI A|ANGA MOAB PHAI RUAM (10:11-22:10)

14. Sinai a\angin an chhuak 10:11-36 .......... 128

15. Mipuite an phunnawi 11:1-35 .......... 135

16. Miriami leh Arona helna 12:1-16 .......... 145

17. Kanaan ram enthlatute 13:1-33 .......... 153

18. Mosia \awng\aina 14:1-25 .......... 162

19. Pathian hremna leh

ram run (Vawi 1-na) 14:26-45 .......... 170

20. Ram tiama thil hlan dan tur 15:1-16 .......... 178

21. Kora leh a \hiante helna 16:1-35 .......... 188

22. Hel hmangte laka ngilneihna 16:36-50 .......... 197

23. Arona tiang 17:1-13 .......... 202

24. Puithiam leh Levia chite

mawhphurhna leh chanvo 18:1-32 .......... 207

25. Inthen thianghlim dan 19:1-10 .......... 216

26. Ruang khawih hnua

intihthianghlim dan 19:11-22 .......... 222

27. Kades hmuna harsatna 20:1-29 .......... 227

28. Arad lal hneh thu leh dâr rûl 21:1-9 .......... 235

29. Amor lal leh Basan lal hneh thu 21:10-35 .......... 240

|HEN THUMNA MOAB PHAI RUAMAH (22:1-36:13)(Ram tiam lut tura inbuatsaihnate)

30. Moab lal Balaka leh Balaama 22:1-41 .......... 248

31. Balaama Hrilhlawkna I 23:1-26 .......... 258

Page 8: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 8/790

8NUMBERS

www.mizoramsynod.org

32. Balaama Hrilhlawkna II 23:27-24:25 .......... 266

33. Moab rama bawhchhiatna leh

Phinehasa hmalakna 25:1-18 .......... 27634. Chhiarpui \um hnihna 26:1-65 .......... 283

35. Ram inrochun dan leh

hruaitua Josua ruat thu 27:1-23 .......... 292

36. Pathian hnena Thilhlan I 28:1-31 .......... 299

37. Pathian hnena Thilhlan II 29:1-40 .......... 309

38. Hmeichhiate thutiam

chungchang 30:1-16 .......... 31739. Midian-ho nena indona 31:1-24 .......... 324

40. Râllâk sum insem thu 31:25-54 .......... 332

41. Jordan lui chhak lama ram pekte 32:1-42 .......... 338

42. Aigupta a\anga

Moab kalkawng chhuiletna 33:1-56 .......... 348

43. Ramri leh ram semtu turte 34:1-29 .......... 358

44. Levia chite chenna tur lehinhumhimna khua 35:1-15 .......... 364

45. Tualthah avanga hremna dan 35:16-34 .......... 370

46. Ram chanpual nei

hmeichhe pasal tur chungchang 36:1-13 .......... 377

47. Thlir letna I Kor. 10:11 .......... 383

Lehkhabu rawnte (Bibliography) .......... 391

Map .......... 394

Page 9: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 9/790

9NUMBERS

www.mizoramsynod.org

CHHUAHTU BOARD THUCHANG

Nikumah khan ‘Chhandamna’ tih kan zir a. Kumin

(2012) ah hian Bible-a ‘Numbers’ bu kan zir dawn a.

Numbers bu hi Puitling Sunday School-ah kan la zir ngai

lo va, zir tura thlan a lo ni ta hi a lawmawm hle mai.

Nakkum 2013-ah chuan Sam bu II & III (Sam 42-79),

Rev. Dr. R. Lalbiakmawia ziak kan zir thung ang.

Kumina Puitling Sunday School zirlai bu ziaktuRev. H. Lalchhanhima hi mi rilru nghet tak, mi taimaleh fimkhur, a taka thil tih duh mi a ni a. Hmun hrang

hrangah Pastor rawngbawl hna hlawhtling taka thawkin,

 Aizawl Theological College-ah Lecturer hna te, Rescue

Home-ah Director hna te leh Synod Moderator

mawhphurhna thlenga chelh tawh a ni a; Counselling

lama mi thiam a ni bawk. Heti ang Minister Senior, kanKohhran leh kan ram ningkhawng hre takin Sunday

School zir tur bu a buatsaih hi a inhmehin, Kohhran hote

pawhin kan hlawkpui ngei ang tih ka beisei.

Bible-a Thuthlung Hlui bute hi Thuthlung Thar bute

ai chuan zir thiam harsa deuh turah ngaiin huphurhawm

deuhva hriatna kan nei \hin. Zirlaibu ziaktu hian thuharsa deuh laite chu kalsanin, tluang tlam takin a ziak

thiam a. Zirlai tawp lam zelah thu harsa sawifiah ngaite

chu sawifiah a ni a, a remchang hle. Bible chhung thute

chu kum danga tih dan lo angin, zirlai hlawm tinah, a

thu hlawmin a kente dah hmasain, a sawifiah zui nghal

zel a. Zirtirtute tan enkawp a ti remchang hle. Bible lehlin

hlui zawk behchhanin a thute hi dah a ni a; chutih laiin

hriat awlsam zawka ngaiin a bu ziaktu hian a sawifiahna

Page 10: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 10/790

10NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lamah chuan lehlin thar a hmang ta hlauh zawk a. A bu

hming atan hian Sunday School Committee chuan ‘Num-

ber bu’ tiin a thlang a. Amaherawhchu ziak dan tlanglawnber ‘Numbers’ tiin dah a ni ta zawk a ni.

Zirlaibu hi khawl (Press)-a dah a nih hmain Editing

Group member-ten uluk takin an endik hmasa a; siam

\hat ngaite siam \haa, belh ngaite belhin, hetiang hian a

lo chhuak ta a ni. Editing Group member-te thawhrimna

leh inpeknaah lawmthu ka sawi e.

Numbers bu hi Pathian hnam thlan Israel fate ram tiamKanaan pana an kal chanchin ziakna a ni a. Ringtute van

Kanaan pana kan kalkawng nen pawh khaikhin a

remchang hle. Paulan, ‘Chung chu kan tan entirna a ni,

thil sual an châk ang bawk khân kan châk ve loh nan,’ (IKor. 10:6) tia a sawi kha hre rengin, he lehkhabu a\ang

hian nun kawng dik zir chhuak thei ila a duhawm hle mai.

He zirlaibu chhiara zirtu zawng zawngten thlarau lamnunah malsawmna thar in dawn \heuh theih nan

duhsakna kan hlan a che u.

(REV. THANGZAUVA)

Editor

Synod Literature & Publication Board

Page 11: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 11/790

11NUMBERS

www.mizoramsynod.org

THUHMAHRUAI

Mizo Sunday School Union Committee chuan Sun-

day School zir tur hi kum thum hma lamah a thlang

lawk ziah a, a ziaktu tur pawh a ruat nghal \hin. Chu

chu Synod Executive Committee-in a pawm leh \hina ni. Tih fel a nih hnuah Lesson Plan-te siamin, a

ziaktu kaihhruainate nen a bu ziak tura ruat hnenah

a pe a. Chuta \ang chuan a ziaktu turin hma a la \hin.Kan zirlaibute hi Mizoram chhung mai ni lovin ram

pawn lamah pawh Sunday School zirlaibu atan hmang

an awm nual a. Mizo \awnga zir thei lote pawhin an

zir ve theihna turin anmahni \awngin an let ve bawk

\hin.

Kum 2012-a Puitling Sunday School zir atan Bible

bu mal kan la zir ngai loh ‘Numbers’ chu thlan a ni a. A ziaktu atan Rev. H. Lalchhanhima a ruat nghal a.

MSSU Executive Committee-in Lesson Plan siam

turin Rev. Dr. K. Lallawmzuala ATC a ngen angin \ha

takin a rawn siam thei a, kan lawm hle. A bu ziaktu

tura ruatin uluk tak leh \ha takin a rawn ziak a. A 

hun takah MSSU Office-ah a rawn theh lût a, a

lawmawm hle mai. Zir tur huam chhung sei/zau

deuhte a awm avangin chipchiar tak erawh chuan ziaksen a ni lo va. Zirlai sei zawng pawh a inchen vek theilo a ni.

MSSU Text Book Cell in a lo en hnuah hnuah

SL&PB hnenah a bua chhuah turin a hlan a. A buatsaih

chungchangah hian a bu rim taka ziaktu chungah te, a

tlangpui lo chul mâmtu MSSU Text Book Cell chungah

Page 12: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 12/790

12NUMBERS

www.mizoramsynod.org

te, lehkhabu \ha taka chhuahtu SL&PB chungah leh

\ha taka khawla chhutu PRESCOM (Production)

chungah te Mizo Sunday School Union chuan lawmthua sawi a ni.

He zirlaibu hi zirtu zawng zawng tan malsawmna lo

ni ngei rawh se.

(REV. ZOSANGLIANA COLNEY)

Executive Secretary

i/c Mizo Sunday School Union

Page 13: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 13/790

13NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIAKTU THUHMA 

Kum 2012 MSSU Puitling Sunday School zir atan ‘Num-bers’ bu thlan a ni a. Hei hi kan zir vawi khatna tur a ni.

Zirlaibu ziak tura ruat ka ni hi ka lawm hle a,

amaherawhchu Puitling Sunday School zir tur ziak erawh

hi chu thil huphurhawm tak niin ka hria. Pathian

hruainaa ka zo ve ta mai hi ka lawm hle a ni. Zirlaibu

ziaktute tan kaihhruaina \ha tak a awm a, chu chu theih

ang tawkin ka zui a ni. Kan Kohhran Sunday School-ah

hian zirtirtute leh zirlaite dinhmun a inchen loh êmavangin (Zirlaibu hi) mi tam ber tana zir nuam leh hriat

awlsam tur ngaihtuaha ziak a ni. A ziaktu hian Bible thu

(text) leh a zirtu Kohhran mipuite a ngai pawimawh bera ni. Zirtirtuten hengte hi hria ila, keimahni leh zirlaite

pawhin kan sawtpui ka beisei.

1. Zirlai hmasa pahnihna leh a tawp berah tih loh

chuan Bible thu a hmasa lama a vaia ziak lovin,zirlai thupui \hen chhungah zel dah a ni.

2. A thu kan zirnaa min \anpui turin, a Bible thu

dawtah a thu tlangpui sawi fiahnain a zui a. Hei hi

chipchiar taka zira chhui duhte chuan an duhkhawp

lo deuh mai thei a, chutiang a nih pawhin zirlai

mipui tam ber tana \ha ber tur ngaihtuaha ziak a ni

tih hria ila.3. Zirlai tinah hian, a tawpah ‘Sawi ho tur’ dah zel a

ni a. Hei hi zirlai kan hlawkpui theih dan tur

ngaihtuaha dah a ni. Chuvangin, enlawkna ah leh

Sunday School-ah sawiho hram ni se a \ha ang.

4. Sawiho tur dawtah hian chîk zawka zir duhte tana

puitu a nih beiseiin ‘End Notes’ dah zel a ni.

Page 14: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 14/790

14NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chubakah, a bu tawp lamah hian lehkhabu hmante

leh Mapdah a ni a, hengte hi hman \angkai theih a

ni ang.5. A Bible bu chhung thu sawifiahnaah hian Bible

lehlin chi hnih - a hlui leh a thar hman kawp a ni.

6. Hmun tam takah chuan Sunday School-a |antute

hian Bible hmang lovin Zirlaibua a Bible thu an

chhiar mai \hin a. Kuminah chuan hei hi a remchang

dawn lo va, \antute hian Bible ngei hmang se tih hi

a ziaktu duh dan a ni.Zirlaibu buatsaihnaah hian ATC Library-a thawktuten

min \anpui a. Aizawl Theological College-a Thuthlung

Hlui zirtirtu Rev. Dr. K. Lallawmzuala’n min puih bakah

a lehkhabu te min hmantir a. Pi Lalfakmawii, Co-

ordinator, MSSU-in min ngaihtuah a, min fuihin min

nawr chak hle a. Pro. Pastor Lalhmunsanga Tlau, BD-in

nasa takin min pui a. Ka fapa te pahnih Moses Rosangzelaleh David Rosangliana ten (kutziak) Computer-ah min

chhutsak a; Kohhranhote pawhin min \awng\aipui bawk.

MSSU Textbook Cell leh SL&PB lamin taima tak leh uluk

takin min chul mâmsak hnuah Zirlaibu chhiar nuam leh

fel fai tak hi kan lo nei thei ta a ni. Heng zawng zawngah

hian lawmthu ka sawiin, he zirlaibu hi Kohhranhoten a

thara malsawmna kan dawnna hmanrua lo ni ngei se tih

hi ka \awng\aina leh beiseina a ni e.

Rev. H. Lalchhanhima

Dated 20th January, 2011 Kanan Veng, Aizawl

Page 15: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 15/790

15NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2012 SYNOD CALENDAR

( * S y n o d O f f i c e c h a w l h n i )

JA N U A R Y 1* Pathianni Kumthar Ni2–4* Thawh\anni – Nilaini Kumthar chawlh

5 Ningani Synod Office Hawn Ni

11* Nilaini Chanchin |ha Thlen Ni

20–22 Zirtawpni – Pathianni Bial K|P Inkhawmpui

26* Ningani Republic Day

FE B R U A R Y 10–12 Zir tawpni – Pathianni Bial Hmeichhe Inkhawmpui

14 Thawhlehni S.M.B. Committee

16 Ningani Synod Finance Comtt.

20* Thawh\anni State Day

22 Nilaini K|P Day

21–23 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt .

MA R C H 1–4 Ningani – Pathianni K|P Gen. Conference

9–11 Zirtawpni – Pathianni Kohhran Hmeichhe

Rorel Inkhawm

AP R I L 1 Pathianni Tumkau Ni

4* Nilaini Harhna Thlen Ni

6* Zirtawpni Good Friday8 Pathianni Easter Sunday

9* Thawh\anni Easter Monday

20–22 Zirtawpni – Pathianni Bial Inkhawmpui

MAY 1 Thawhlehni SMB Committee

2 Nilaini PRESCOM Board Com

8 Thawhlehni Synod Pastoral Comtt.

10 Ningani Synod Social Front Com

16–20 Nilaini – Pathianni NEICC Annual Meeting

23–24 Nilaini - Ningani Synod Finance Comtt.25 Zirtawpni SLWF Annual Meeting

27 Pathianni Pentikos Ni

28* Thawh\anni Whit Monday

JU NE 5–7 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt.

15* Zirtawpni YMA Day

17 Pathianni Rualbanlote Ni

30* Inrinni Remna Ni

JU LY 1 Pathianni Health & Hospital Sunday

Page 16: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 16/790

16NUMBERS

www.mizoramsynod.org

AU G U S T 15* Nilaini Independence Day

31* Zirtawp Ni Ramthar Ni

SE P T E M B E R BE I H R U A L TH LA

6 Ningani Synod Finance Comtt.30 Pathianni Kristian Chhungkaw Ni

OC T O B E R 2* Thawhlehni Gandhi piancham

11–14 Ningani – Pathianni Presbytery Inkhawmpui

21 Pathianni NEICC |awng\ai rual

22 Thawh\anni PPF Board Committee

23 Thawhlehni PRESCOM Board Com

24 Nilaini Sunday School Comtt.

25–26 Ningani – Zirtawpni SMB Committee

29 Thawh\anni Theological Edu Board Com

30 Thawhlehni Hospital Board Committee

31 Nilaini Synod Pastoral Committee

NO V E M B E R 1 Ningani Synod Edu Board Comtt.

2 Zirtawpni SL&PB Committee

4 Pathianni Khawvel Sunday School Ni

6 Thawhlehni Synod Social Front Com

7 Nilaini Synod Music Committee

13–15 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt20–22 Thawhlehni – Ningani Synod Finance Committee

28 Nilaini Synod Executive Comtt.

29 Ningani Synod Executive Comtt

(Budget Session)

30 Zirtawpni Synod Pastoral Committtee

(P/P Interview)

30 Zirtawpni Kohhran Hmeichhe Ni

DE C E M B E R 2 Pathianni Bible Sunday

3 Thawh\anni Synod Pastoral Committee4 Thawhlehni Synod Nomination Comtt.

4–9 Thawhlehni – Pathianni Synod Inkhawmpui

16 Pathianni MSSU Pathian Thu Exam Ni

21–31* Zirtawpni – Thawh\anni Krismas chawlh

25* Thawhlehni Krismas Ni

31* Thawh\anni Kumtawp Ni

Page 17: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 17/790

17NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI I

THUHMAHRUAI - I

Thu vawn : “LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal

zelnate chu Mosian a ziak a” (33:2).

Kumin 2012 Puitling Sunday School-a zir atan Num-

bers Bu thlan a ni a, Thuhmahruai \um hnih (I & II) zir

tura ruahman a ni. Thuhmahruai I-ah hian a bu hming, a

ziaktu, a ziak hun leh a bu chhung thu tlangpui kan zir

hmasa phawt dawn a ni.

1. A bu hming

Numbers bu hi Hebrai Bible-ah chuan “Bemidbar”

tih a ni a. A awmzia chu ‘thlalerah chuan’ tihna a ni.

Israel fate thlalera an awm lai chanchin, Sinai tlang

a\anga Moab phai an thlen thleng chanchin a nih avanga

Hebrai Bible hian a bu hming atana hmang a nih a

rinawm. Chu bâkah, hla thu tlar hmasa ber hla hming

atana kan hmang mai \hin ang deuh hian, Hebrai Bible-

ah chuan a bua thu hmasa ber emaw tlar hmasa bera thulangsar pakhat emaw kha a bu hmingah an hmang mai

\hin. Numbers 1:1-a thu mal lang hmasa pali zinga a palina

‘Bemidbar’ chu a bu hminga hman a ni a. Numbers 1:1

thumal hmasa pali hi Hebrai Bible-a inziak angin letling

dawn ta ila, ‘A bia LALPAN Mosia thlalerah’ tih tur emaw

a ni ang.1 Grik Bible Septuagint-ah erawh chuan a bu

hmingah “Arithmoi” an hmang ve thung a. Chumi awmzia

Page 18: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 18/790

18NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu ‘nambar-te’ tihna a ni.2 Inchhiarna lam hawiin Latin

Bible Vulgate pawhin “Numeri” a hmang a. Sap \awng

Bible lehlin chhoh zelah pawh “Numbers” tih hi an hmangta zel a ni. Mizo Bible-ah pawh ‘Numbers’ tiin dah a ni. A bu hminga ‘Numbers’ hman a nihna chhan chu Israel fate

ram tiam, Kanaan pana an chhuah dawn leh ram tiam an

luh dawnahte khan \um hnih ngawt inchhiarna an neih

vang kha niin a lang3 (1:1ff; 26:1ff).

2. A ziaktu

Bible-a lehkhabu hmasa pangate Genesis, Exodus,Leviticus, Numbers leh Deuteronomy bute hi “Mosia

Lehkhabute” tia sawi \hin a ni a. Heng lehkhabu hmasa

pangte sawi nan hian Grik thumal pahnih penta ‘panga’

tihna leh teuchos ‘lehkhabu’ tihna emaw ‘lehkhabu zial’

tihna emaw la kawpin Pentateuch (Pentatuk) hi an hmang

mai \hin. Hebrai \awng chuan heng lehkhabu pangate hi

Torah (Tawra) tiin an sawi thung a, chu chu Dan tihnaemaw, Inkaihhruaina (instruction) tihna emaw a ni. Heng

lehkhabu pangate hi thuziak hlawm khata ngaih a nih

avang hian a ziaktu leh a ziak hun thuah pawh a mala la

lovin bu dangte nen la kawpin thuziak hlawm khat angin

mi thiamte chuan an kalpui mai \hin. A ziaktu

chungchangah hian ngaihdan hlawm hnih lian deuh a

awm a, chungte chu :

1) Mosia ziak a nih rinna : Num. 33:2-ah “LALPA 

thupeka an kal chhuah a, an kal zelnate chu Mosian a

ziak a” tiin kan hmu a. Chuti a nih chuan Numbers bu hi

Mosia ziak a ni a tih theih a. Bible-a bu hmasa pangate hi

‘Mosia Lehkhabute’ tia sawi \hin a ni a, Mosia ziak nia

pawm reng a ni \hin. Juda-te leh Kohhran hmasa hunahte

pawh khan Mosia ziak nia ngaih a ni tlangpui a. Sap

Page 19: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 19/790

19NUMBERS

www.mizoramsynod.org

\awng Bible lehlin hmasa lamah pawh “Mosia Lehkhabu

Pakhatna Genesis… Pahnihna Exodus…” tiin Pentateuch

bu dangte pawh hetiang zêla ziak a ni. Hemi ang hianMizo Bible lehlin hmasak berah pawh khan “Mosialehkhabu pakhatna… pahnihna… an tih chu” tia dah a

ni. Mosia ziak ngei a ni tih rinna hi Juda-te thurochhiah

a\anga pawm dan kal zel, Kohhran hmasate pawhin an

pawm tak zel a ni. Pentateuch buahte hian Mosia ziak

anga sawina hmuh tur a awm hlawm avanga Mosia ziak

anga pawm chhoh zel a ni (Exod. 24:4; Num. 33:2; Deut.

31:9, 22;). Hmun dangahte pawh Pentateuch-a dante hi‘Mosia dan’ tia sawi a ni ta zel a (Jos.1:7, 8; 8:31-34; Ror.

3:4; I Lal. 2:3; II Lal. 21:8; II Chro. 23:18; 30:16; 35:12;

Ezr. 6:18; Neh. 13:1).

Mosia ziaka pawm a nihna chhan langsar tak chu

Lal Isua leh Tirhkohte khan Mosia ziak anga an sawi \hin

vang kha a ni (Mat. 19:7-8; Lk. 24:27,44; Joh. 1:45-47; 5:46f;

7:19; Tirh. 3:22; 28:23; Rom. 10:5; etc.). Mosia hi a hunlaia lehkhathiam a ni a (Tirh. 7:22), Pathianin an hnam a

hruai dan leh a thupek te leh an hnam chanchinte chu a

ziak ngei a rinawm.

2) Mi pakhat aia tam ziak a nih rinna : Kum

zabi 12-na AD lai vel a\ang khan Juda mithiam Ibn Ezra

(Iben Ezra) chuan Genesis leh Deuteronomy-a thu

engemaw zat hi Mosia hnu lam daiha thuziak anih theihdan a lo sawi lang tawh \hin a. Kristian mithiam zingahpawh kum zabi 17-na AD lai te kha chuan hetiang

ngaihdan hi hmuh tur a awm nual tawh a ni. Hetiang

ngaihdan fel tak siama tilartu ber pakhat chu Jean

 Astruc-a (1684-1766), French mi, Pastor fapa, damdawi

lam doctor a ni. Genesis bua Pathian hming hrang pahnih

Hebrai \awnga Elohim (Pathian) tih leh Yahweh (LALPA)

Page 20: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 20/790

20NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tih hman pawlh anih avang hian thu hnar pahnih a\anga

thu lak a nih a ring a ni. Jean Astruc-a hnuah hian chîk

taka Bible zirtuten an zir chhunzawm zelnaah thu hnarpahnih mai ni lovin, thu lâkna hnâr engemaw zat a awminan ring a. Chung ngaihdan (theory) hrang hrang zinga

lar ta ber leh zir mite zinga pawm hlawh ta ber chu thu

lakna hnar pali a awm rinna hi a ni. Pentateuch bu ziak

nana thu lakna hnar pali a awm nia rinna leh chung thu

lakna hnar palite chu hming lem, J, E, D, P rawn vuah

hmasatute chu mithiam pahnih Karl Heinrich Graf-a

(1815-1869) leh Julius Wellhausen-a (1844-1918) te an nia, thawk dun erawh an ni lo. Mi pakhat kutchhuak ni

lova an rinna chhan tam tak a awm a, chung zinga langsar

zualte chu - Exodus 6:2-3-a Pathianin a hming LALPA 

(Heb. YHWH) an chhiar emaw an lam rik emawa Adonai

an tih \hin, keinin LALPA tia kan hman tak hi Mosia

hnena a puan hma daiha Gen. 2:4 leh 4:25 a\anga he

hming lo lang daih tawh te, Mosia thih thu ziak awm te

(Deut. 34), Pathian tlang sawi nana Sinai leh Horeb hman

pawlh te, Kanaan ram luah hmasatute sawi nana Kanaanmite tih leh Amor mite tih hman pawlh te, Thu sawm

pek Exodus 20 leh Deuteronomy 5 a mi inang lo te leh

thil dang dang te pawh a la awm.

Numbers bu leh a dang palite hi tuna kan neih ang

tak hi chuan Mosia ziak vek niin a lang lo tih hi zir mite

ngaih dan tlangpui a ni. Amaherawhchu, ‘Mosia ziak’ tih

hian, a vaiin Mosia ziak vek a ni tihna a ni kher lo va;

‘Mosia kam chhuak,’ ‘a thu leh hla’ tihna a ni thei ang.6

Chu bâkah, a bu chhung ngeiah hian ‘Mosian lehkhabuah

a ziak’ tih a chuan fo avang hian Mosia ziak behchhana

mi dangin an ziak belh tâk zel a nih a rinawm.

Page 21: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 21/790

21NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Tichuan, Numbers bu hi a bulpui berah chuan Mosia

ziak niin a pawm theih a, tuna kan neih ang tak erawh hi

chu kum tam tak chhunga mi eng emaw zat thuziaktenen a inchawhpawlh tawh niin a lang.

3. A ziak hun

 A ziak hun thu ah hian Mosia ziaka pawmtu tan

chuan Kanaan ram luh hma nen chhui zawn loh theih

loh a ni. Amaherawhchu Kanaan ram luh hun

chungchangah hian mi thiamte pawm dan a inang vek

lêm lo. |henkhatin BC 1400-1300 vel nia an chhût laiin\henkhatin BC 1300-1200 vel niin an ngai thung. Hetah

hian a hun hnuhnung zawk BC 1300-1200 vel hi mi

thiamte pawm dan tlanglawn ber chu a ni. Mosia ziak a

nih ringtu tan chuan, a ziak hun hi Aigupta chhuahsan

a\anga Kanaan ram an luh hmaa ziak anga ngaih theih a

ni ang.

Mi pakhat aia tam ziak a nih ringtute chuan hun

hrang hranga ziak anih an ring. Thu ziak hmasa J

kutchhuak chu BC 900-850 vela ziak niin an ring a, thu

ziak hlawm hnihna E thuziakte chu BC 750 vela ziak niin

an ring thung. Hlawm thumna D kutchhuak chu BC 650

vela ziak niin an ngai a, thu ziak hlawm hnuhnung ber P

ziakte chu BC 500-450 vela ziak nia ngaih a ni bawk. Zir

mi tam tak chuan Pentateuch Lehkhabu panga, tuna kanneih tâk ang hi chu, Babulon sal tan lai leh a hnu deuh

BC 500-450 hun lai vela Puithiam rual khatin a hmaa

thu ziak awmsate leh anmahni ziakte nen, a rem leh \ha

thei ang bera rem khawmin, tuna kan neih ang hi an siam

chhuak ta niin an ngai.7

Page 22: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 22/790

22NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. A bu chhung thu tlangpui

Numbers bu hi Pentateuch lehkhabu panga zinga

palina a ni a. Exodus bu hian Israel fate, Aigupta anchhuahsan a\anga Sinai tlang an thlen thleng chanchin

min hrilh a. Leviticus bu hian Sinai tlanga serh leh sang

leh dan dang tam tak Mosia pek chanchin min hrilh a,

Sinai tlanga dante chu a belhchhah bawk. Tichuan, Num-bers bu hian Sinai tlang a\anga Moab phai an panna zin

kawng chanchin ngaihnawm tak min hrilh leh a, an

vahvaih hun chhung hi kum sawmli vel a ni. Sinai tlangleh Moab phai ruam inkar thlalera Israel fate an vahvaih

hun pum deuhthaw chanchin a chuang a ni. Hemi hun

chhung hian chhiarpui \um hnih an nei nghe nghe.

Numbers bu kan zir zelna turah hian Thuhmahruai

I hian kan rilru min kaihruai sela. Pathianin a mite chu

thlalerah sipai rual ang maiin a hruai zel a ni.

Sawi ho tur 

1. Bible bu mal zir dawna a ziaktu leh a ziak hun

chungchang zir hmasak \angkaina leh hlawkna eng

nge ni?

2. Pentateuch bute Mosia ziak vek ni lova rinna hiPathian thâwk khum a nihna hnâwlnaa ngaih theih

a ni em?

END NOTES

1. Revd. Chuau\huama,  Bible Thu Mal Hrilhfiahna

(Dictionary of Biblical Terms), Aizawl : The Author

2008, p. 530.

Page 23: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 23/790

23NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Rev. Lalfakzuala, Thuthlung Hlui Zirchianna Aizawl

: 2007, SL&PB p. 215.

3. R.E. Harlow, Desert Journey (Studies in Numbers &Deuteronomy). Everyday Publications Inc. Canada.

Printed in Hongkong, 1982. p. 8.

4. Rev. C. Biakmawia, Thuthlung Hlui Hrilhfiahna :Genesis Part I Aizawl : SL&PB, 1997, p. 24.

5. J,E,D,P.

Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers &Deuteronomy, Mosia Lehkhabu panga, Pentateuch

(Pentatuk) bute hi hun laihawl (Medieval Age)

a\anga miten chik zawka an zirna a\angin Mosia ziak

vek ni lova rinna a lo chhuak a. Zir chianna a\angin

mi thiamte chuan Mosia lehkhabu pangate hi a vaia

Mosia ziak vek ni lovin, hun hrang hranga mi hrang

hrang ziak a\anga lak khawm, thu lakna hnar

(source) hrang hrang awm niin an hria a. Chung thulakna hnar (source) hrang hrang thliar felna leh

chhinchhiahna atan hming lem J,E,D,P, te hi an

hmang a. Tawi te tein han sawi fiah zui ila.

J. Thuziak (J. Source)

J. Thuziak hian Pathian hming atan “Yahweh” (Ia-

ue) a hmang a. Pathian hming atana Jehova a hman

vanga ‘J’ tih a ni. Yahweh tih hi Sap \awng leh Mizo

\awngah chuan hawrawppui (capital letter)-a ziakin

‘LORD,’ ‘LALPA’ tia ziak \hin a ni. Pathian chu

mihring ang maia thil ti ve \hin, mihring nena inbe

\hin, inkawm \hin (anthropomorphism) angin a sawi.

Pathian tlang hmingah ‘Sinai’ a hmang a. Chhim lam

hmun Judai ram a dah pawimawh hle. Hebron hmun

Page 24: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 24/790

24NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh Juda hnam a dah pawimawh viau bawk a. J hi

chhim lam Judai ram chhuak nia hriat a ni a. BC

900-850 vela thu ziak lak khawm, thuziak hlui ber ani.

E Thuziak (E Source)

‘E’ hian Pathian hming atan “Elohim” a hman avangin

‘E’ tih a ni. Pathian tlang hmingah Sinai ni lovin

‘Horeb’ a hmang thung a. E hian hmar lam hmun

‘Bethel,’ leh ‘Sekem’ te a sawi pawimawh hle. BC 750

vela hmar lam rama ziak lak khawm nia hriat a ni.Pathian leh mihring inbiak pawh nan mumang,

vantirhkoh leh zawlnei a sawi lar a. Zawlnei sikul

chhuak a nih a rinawm. E hian Israel chu Pathian

hnam thlan bik angin a sawi \hin. Pathian ta an nihnaleh Pathian chu an ta bik a nihna a sawi pawimawh.

D Thuziak (D Source)

Deuteronomy bu pum deuhthaw hi mi pakhat thuziaknia rin a ni a, a ziaktu hming lemah Deuteronomist

lamtawi, ‘D’ hman a ni. Lal Josia lal lai BC 621-a Dan

bu Temple-a chhar chhuah kha Deuteronomy bu hi

nia rin a ni a. D hi BC 650 vela hmar lama ziak tan,

chhim lama ziak zawh nia ngaih a ni. D hian Dan thu

chu fuihna \awngkam mawi takin a sawi \hin a.Pathian tlang hmingah ‘Horeb’ a hmang ve bawk.

P Thuziak (P Source)

P hi Priest (puithiam) lamtawi a ni. P Thuziak hi BC

500-450 inkar, Juda-te Babulon sala an tan lai vela

ziak fel nia rin a ni. P hian inthawina, Pathian biak

dan leh serh leh sang a ngai pawimawh a. E ang

bawkin Pathian hmingah ‘Elohim’ a hmang a. Pathian

Page 25: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 25/790

25NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlang hmingah J angin Sinai a hmang thung. P

thuziak hi Puithiamte thlirna a\anga thuziak a nih

avangin puithiamte a nih ngei rin a ni. Tu emaw mimal ai pawhin puithiam rualkhat kut chhuak niin arinawm zawk. Thuziak dangte aiin mihring leh thil

hming leh a zatte chipchiar takin a ziak \hin. P

Thuziak hian thil serh hran lam a uar a. Thilsiam

thuah Chawlhni serh thuin a tawp a. Nova hnena

thuthlung chungchangah thisen chhuah khapnain a

titawp a. Abrahama hnena thuthlung thu ah pawh

serhtan thuin a titawp bawk. Puithiamho zingahpawh Arona thlahte a dah pawimawh hle (J, E, D, P

chipchiar zawka hre duh tan chuan Rev. C.

Biakmawia, ‘Thuthlung Hlui Hrilhfiahna: Genesis

Part I’ phek 23-29 leh Rev. Lalfakzuala, ‘Thuthlung

Hlui Zirchianna’ phek 133-162 en ni se).

6. Rev. Lalthanmawia, “Thuthlung Hlui Zirna :

Deuteronomy,” Puitling Sunday Sikul Zirlai 1986,SL&PB, Synod Press, Aizawl. 1985, p. 5.

7. Rev. C. Biakmawia, Op Cit, p.30.

Page 26: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 26/790

26NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 2

THUHMAHRUAI II

Thu vawn : “In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh

tur a ni lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awmsi a,’ ti rawh” tiin,” a ti a (35:34)

Zirlai hmasaah khan a bu hming, a ziaktu, a ziak hun

leh a bu chhung thu tlangpui kan zir tawh a. Tun \umah

hian Numbers buin Pathian Thu a kalpui dan kan zir

dawn a, Pathian mizia te, ram chungchang te, Pathian

mite chungchang te leh Puithiamte leh Levia chungchang

a thlir dan te kan zir dawn a ni.

1. Pathian zepui

Numbers bu hian Pathian mizia kimchang taka tarlan

hi a tum ber a ni lo va, chuti chung chuan Pathian ze

pawimawh tak tak tarlan a nei. Israel fate nuna Pathian

zia langsar tak chu a mite awmpuitu, hmuh theihloh

Pathian tak a nihna hi a ni. Ram tiam pana an kalna

kawngah khan an hnenah a inhriattir \hin a. Chhunahchhum ding, zanah meiin an hma a hruai \hin. LALPA 

thupekin awmhmun an khuar \hin a, LALPA thupekin

an kal \hin (14:14; 9:15f). LALPA Thuthlung bawm chhuah

dawn apiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, I

hmelmate chu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah

tlanchhe rawh se,” a ti a. Thuthlung bawm a innghah

apiangin, “Aw LALPA, Israel mipuiho hnenah hian lo kir

Page 27: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 27/790

27NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh rawh,” a ti \hin (10:35-36). Pathian chu a mite vengtu

leh awmpui \hintu a ni.

Numbers buin Pathian mizia a tarlan pawimawh takdang pakhat chu Pathian thianghlim a nihna thu hi a ni.

He thu hi Mosia lehkhabu dang pali-ahte pawh a lang

tam hle. Pathian thianghlimna chuan a betu mihring

taksa thianghlimna dan thlengin a huam. Sinai tlangaLALPA a lo chhuk dawn pawh khan Mosian mipuite a

tithianghlim a, an puante an su fai a, tlang ah lawn loh

tur a ni a, deh pawh deh loh tur, a dek chu tihhlum ngeingei tur an ni (Exod. 19:9ff). Maicham leh bungraw

thianghlimte pawh Pathian hmaa mipui aiawh thei

Puithiamte chauh lo chuan an khawih tur a ni lo va, an

khawih chuan an thi ang (4:15). Pathian Thianghlim anih

avangin thianghlimna nen lo chuan hnaih chi a ni lo va,

hnaih chu thihna a ni. Biak bûk hual velin Puithiam leh

Levia chite an awm a. Hei hi mi dangin hmun thianghlima

luta bungbêl thianghlim an khawih tur venhimna a ninghal bawk1.

Pathian thianghlim, \ihbaiawm tak anga lang hi,

zahngai thei Pathian niin Numbers bu hian a tarlang a,

vawi eng emaw zat Pathian rorel dan tidanglam tura

Mosia ngenna a hlawhtling a ni (11:2; 12:13; 14:13-20;

21:7). Chu bâkah, ram tiama Pathianin a hruai luh huna

thilhlan dan tur, dan chi hrang hrang a pekte hianPathian zahngaihna leh ngaihdamna a tarlang hle bawk(15; 33:50-36:13).

2. Ram chungchang

Numbers bu pum hian Kanaan ram luh hun tur a

thlir a, ram chungchang hi a dah laipui hle. Kanaan ram

hian khawthlang lamah Mediteranean tuipui a\angin

Page 28: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 28/790

28NUMBERS

www.mizoramsynod.org

khawchhak lamah Jordan lui, hmar lamah Hor tlang

a\angin chhim lamah Kadesh-barnea thlengin a huam

(34:2-12). Ram chungchangah Numbers bu hian thilpathum pawimawh tak tak sawi lan a nei a.2 Pakhatnaahchuan, thlahtute hnena ram pek a lo tiam tawh anga

LALPAN a pek a ni tih hi (14:16; 32:7-9). Abrahama te,

Isaaka te, Jakoba te hnena pek a lo tiam tawh a ni (32:11;

cf. 14:16; Gen. 17:8; 26:3; 28:13). A pahnihnaah chuan, chu

ram chu a thianghlim tur a ni. Pathian thianghlim chu a

mite zinga a chen avangin ram chu an vawng thianghlim

tur a ni (35:34; cf. Lev. 26:11-12). Hetiang a nih avanghian ram lo luah hmasatute chu hnawh chhuah veka

tihboral vek tur a ni a. An hnawh chhuah vek loh chuan

an tan hlîng, anmahni kaptu leh tibuai rengtu an la ni

dawn a ni (35:55). An hmun thianghlim leh an milem

pathiante chu tihchhiat vek tur a ni (33:52). Chu ramah

chuan amah Pathian taka chauh chu biak tur a ni. Thisen

chhuahna leh tualthahna a awm erawh chuan Pathian

Dan bawhchhia an ni. Ram chu tibawrhbang a,

tibawlhhlawh lo turin Pathian miten mawh an phur a ni.

 A pathumnaah chuan, ram chu an neih hlen tur a ni.

Hei hi Numbers buah aiin Genesis-ah a sawi chiang zawk

(Gen. 13:15; 17:8). Ram hi mi dangin an neih loh nan nupuipasal atan pawh hnam dang neih loh tur a ni.

3. Pathian mite chungchangBible-ah hian Numbers bu hi Pathian mite

khawsakho dan leh awm dan tur tarlan chianna ber a ni

hial awm e. Ronald De Vaux (Rawnal Di Vaw) chuan,

“Numbers bu hi Pathian mite chanchin a ni e” a ti a.3

Israel fate chuan anmahni hruai chhuaktu Pathian zia

leh duh dan an lantir tur a ni a. Hnam khat, sakhuanaa

Page 29: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 29/790

29NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nghet taka inphuarkhawm an nih bâkah Pathian tana

beitu sipai rual ang an ni a. Kanaan ram la turin indonaa

ral bei thei tur zat chhiarpui pawh an nei a. Israel chuPathian tana hnam thianghlim ni tura thlan an ni. Hnamthianghlim, Pathian tana serhhran an nihna chu Pathian

nena an inzawmna a ni. Aigupta ram a\anga hruai

chhuaktu LALPA chuan, “In thianghlim tur a ni: kei

LALPA in Pathian hi ka thianghlim si a” tiin thianghlim

turin a beisei a (Lev. 19:20). LALPA pakhat a ni ang hian

Israelho pawh hnam khat, inpumkhat an ni tur a ni.

Reubena leh Gada thlahten Jordan lui ral kai ve lovaawmhmun benbel an dil pawh khan Mosian, “In unauten

ral an bei ang a, nangni helaiah in lo \hu mai mai bik ang

maw? Eng tizia nge Israel mite hi LALPA ram peka an

kal tur rilru in tihhnual le?... In pate ang hlauh kha in

nih hi, mi sual rual, Israel-te chunga LALPA thinur

tizualtu in nih hi. Ani chu tunah in zui duh lo tak tak a

nih chuan thlalerah min hnutchhiah leh ang a, nangni

hian Israel mite hi in tihlum vek dawn a nih hi” (Num.

32:6-15 lehlin thar) tiin a chhang a. An hnaminpumkhatna a lang fiah hle. Israel-te chu Pathian mi,

khawvela a chhungkaw neih chhun an ni.

4. Puithiamte leh Levia chite chungchang

Numbers bu hian puithiamte leh Levia chite

dinhmun leh mawhphurhnate min hrilh a. Levia chite hiserh hran, mawhphurhna bik nei an nih avangin ram bikleh chanpual hran an nei ve lo va, mipui thawhlawm

sawma pakhat an pek tling khawma nung an ni (18:21-

24). Heng bâkah hian râllâk sum semnaa sipaite chanvo

a\anga zanga zela pakhat puithiamte chanvo a nih laiin

Israel pungkhawmhote chanvo a\anga sawmnga zela

pakhat chu Levia chite chanvo a ni. Levia chite hi an

Page 30: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 30/790

30NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dinhmun danglam bik avang hian sipaiah awltir an ni a.

Chhiarpuiah pawh a hranga chhiar an ni (1:47).

Puithiamte chu Levia chite zinga Arona thlahte an ni a,an dinhmun pawimawhna avangin hmun \ha lai ber, biakbûk chhak lam pang, inbiakna puan in bulah an awm

(3:38). Levia chite chu puithiam \anpuitu, biak bûk

enkawl leh a chhung bungraw tihfai leh hmun danga lak

sawn a niha mawhphurtute an ni a, inthawina thil tak

tak an thawk ve lo. Bungbêl thianghlimte chu an khawih

ve tur a ni lo va, lak sawn tura buatsaih lai pawhin lo en

loh tur a ni a, insawn apiangin an zawn \hin ang (1:50;4:15, 20). Hetiang dinhmun hnuaihnung zawka ding an

nih avang hian dinhmun \ha luah ve duhin Levia chi zinga

mi Kora, Dathana leh Abirama te pawh kha an hel a. Lei

kakah an chhungte nen an tla pil a, rimtui haltu mi zahnih

leh sawmngate meiin a kang hlum vek bawk (16:1-40).

Pathian ruat hruaitu hriakthihte dinhmun chuhpuina hi

Pathian laka helna a ni (16:11).

Ram tiam Kanaan pana Israel fate’n zin kawng an

zawh lai khan, an hnenah Pathian a inhriattir mawlh

mawlh a. An dinhmun leh awm dan turte a hriattir zel a.

Chuti chung pawhin an phunnawi a, an tlu leh \hin. Ram

hi Lalpa ta a nih angin Pathian ram a thlen zelna turinKristiante hian mawh kan phur a ni.

Sawiho tur 

Kohhrana rawngbawltu hriakthihte (ordained)

dinhmun chuhpuina hi a awm palh ve thei ang em?

  Awm ve ni ta se, eng ang taka Kohhran tana

hlauhawm nge ni ang?

Page 31: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 31/790

31NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Eryl W. Davies, The New Century Bible Commentary:

Numbers, Marshall Pickering, Eordmans PublishingCompany, Grand Rapido, 1995, p. ixiv.

2. Gordon J. Wenham, Numbers in Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-varsity Press, 1981, p.

43-44.

3. Gordon J. Wenham Numbers Old Testament Guides,

Sheffield Academic Press, 1997, p. 93.

Page 32: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 32/790

32NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN KHATNA 

ISRAEL FATE SINAI TLANGAH (1:1-10:10)

ZIRLAI 3

CHHIARPUI VAWI KHATNA 

Chhiar tur : 1:1-54 

Thu vawn : LALPAN Mosia thu a pêk angin Sinaithlalerah chuan a chhiar ta a (1:19)

Numbers bu hi Bible-a bu lina a ni a. Bible-a bu hmasaber Genesis-ah Pathianin ama anpuia mihring a siam thu

leh thlahtute hnena a thutiam leh thuthlung kan hmu a.

Exodus-ah Pathianin a mi Israel fate Aigupta bawiha\anga a hruai chhuah thu kan hmu a. Leviticus-ah

anmahni hruai chhuaktu Pathian an biak dan tur chi

hrang hrang kan hmu bawk. Numbers bu-ah hian, Aigupta

sal tanna a\anga hruai chhuah tawh Israel fate Sinaia\anga ram tiam an panna thlaler zin kawng chanchin

ngaihnawm tak kan hmu. Thuhmahruai \um hnih kan

zir tawh a, tunah chuan a bu chhung thu bung khatna

‘Chhiarpui vawi khatna’ hlawm thumah \henin kan zir

dawn a ni.

Page 33: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 33/790

33NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Chhiarpui an \an (1:1-19)

1:1 Aigupta ram ata an lo chhuah kum hnih kum, thla

hnihna, ni khat niin Sinai thlalerah inbiakna puan inahLALPAN Mosia a bia a. 2“ Israela thlahte pung khawm

zawng zawngte chu, a chi chiin, a chhûngkua kuain, anhming indawt dan ang zelin mipa zawng zawng chhiar

vek rawh; 3 kum sawmhnih achin chung lam Israelte zingami ralkai chin zawng zawng chu nang leh Aronan a pâwl

 pâwlin in chhiar vek tur a ni. 4 Tin, i hnenah hnam tin

zinga mi pakhat, chi hrang hrang ata chhûngkaw puipazel an awm tur a ni. 5 Tin, heng hi i hnena awm tur hmingtechu a ni. Reuben hnama mi Sedeura fapa Elizura. 6 Simeon

hnama mi Zurisadaia fapa Selumiela. 7 Juda hnama mi Aminadaba fapa Nasona 8 Isakar hnama mi Zuara fapa

Nethanela. 9 Zebulun hnama mi Aelona fapa Eliaba10 Josefa thlah, Ephraim hnama mi Amihuda fapa

Elisama: Manase hnama mi Pedazura fapa Gamaliela.11 Benjamin hnama mi Gideonia fapa Abidana. 12  Danhnama mi Amisadaia fapa Ahiezera. 13  Aser hnama miOkrana fapa Payiela. 14 Gad hnama mi Deuela fapa

Eliasapha. 15 Naphtali hnama mi Enana fapa Ahira.16 Hengho hi mipuite zing ata thlan, an pi leh pute hnama

  puipa, Israel chhûngkaw puipate an ni,” tiin.17 Chutichuan Mosia leh Arona chuan chung an hming 

lamhote chu an hruai a; 18 mipui zawng zawngte chu thlahnihna, ni khat niin an ko khawm vek a; a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam zawng chu an thlahtute

hming an tar lang a. 19 LALPAN Mosia thu a pêk anginSinai thlalerah chuan a chhiar ta a.

Page 34: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 34/790

34NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel faten Aigupta an chhuahsan a\anga kum

hnihna, thla hnihna ni khat ni chuan1LALPAN Mosia a

bia a. Hebrai-te calendar-a ‘thla hnihna’ chu Jayar/Zivan ti a; April thla laihawl a\anga May thla laihawl vel hia ni. LALPAN Mosia a biak ni ‘thla hnihna ni khat ni’ hi

keini thla chhiar danah chuan April ni 15 emaw, ni 16

emaw, a ni ang. Israel mipa, ralkai chin, kum sawmhnih

chung lam chhiar a, an upat dan indawta hming ziak vek

turin a ti a. He hna thawk tur hian hnam tin aiawh2,

chhungkaw hotu pakhat zelin Mosia leh Arona chu puih

tur a ni a. Hnam tin aiawh chhungkaw hotute chu hengmite hi an ni:-

Reuben hnam aiawh : Elizura, Sedeura fapa,

Simeon hnam aiawh : Selumiela, Zurisadaia fapa,

Juda hnam aiawh : Nasona, Aminadaba fapa,

Isakar hnam aiawh : Nathanela, Zuara fapa,

Zebulun hnam aiawh : Eliaba, Aelona fapa,

Ephraim hnam aiawh : Elisama, Amihuda fapa,

Manase hnam aiawh : Gamaliela, Pedazura fapa,

Benjamin hnam aiawh : Abidana, Gideonia fapa,

Dan hnam aiawh : Ahiezera, Amisadaia fapa,

 Aser hnam aiawh : Pagiela, Okrana fapa,

Gad hnam aiawh : Eliasapha, Deuela fapa,

Naphtali hnam aiawh : Ahira, Enana fapa.

Page 35: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 35/790

35NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Josefa hnam aiawh chhungkaw hotuah Josefa thlah

Ephraim hnam leh Manase hnam chhiar ve ve an ni. Heng

mite hi mipui zing a\anga hotua thlan, hnam hruaitu,Israel chhungkaw chunga roreltu an ni. Thuthlung Hluimi thiamte zingah, helaia Israel hnam hrang hrang aiawh

hming lo langte hian sawi a hlawh hle a. Heng hming lo

langte hi an hming awmzia leh an hun lai âwmte an

chhutin Kanaan ram luh a\anga Davida hun inkar lai vela

mite niin an ring. Hnam aiawh hruaitute hming hi Num-

bers buah hian \um thum a lo lang leh a (2:3ff; 7:12ff;

10:14ff). Hming \henkhatte hi chu hun hmasa lam deuhvami nia an lan laiin hming \henkhatte erawh hi chu

tlaikhawhnu deuhva mi niin a lang.3 Numbers bu

ziaktu(te) hian thudawnna hnar an neih a\anga inrem

tura an hriat angin an dah niin a rin theih.

2. Chhiarpui hmasaa mihring zat (1:20-46)

20 

Israela fapa upa ber Reubena thlah chhuante chua chi chiin, a chhûngkua kuain, an hming indawt danang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,21Reubena thlah ralkai chin zawng zawngte chu 46,500 an ni.

22  Simeona thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa

kum sawmhnih achin chung lam,23 

Simeona thlah ralkaichin zawng zawngte chu 59,300 an ni.

24 Gada thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkuakuain, an hming indawt dan ang zelin kum sawmhnih

achin chung lam, 25 Gada thlah ralkai chin zawng zawngtechu 45,650 an ni.

Page 36: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 36/790

36NUMBERS

www.mizoramsynod.org

26  Juda thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkua

kuain, an hming indawt dan ang zelin kum sawmhnih

achin chung lam,27 

Juda thlah ralkai chin zawng zawngtechu 74,600 an ni.

28  Isakara thlah chhuante chu a chi chiin, achhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kum

sawmhnih achin chung lam, 29 Isakara thlah ralkai chinzawng zawngte chu 54,400 an ni.

30  Zebuluna thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam, 31Zebulun thlah ralkai chin

zawng zawngte chu 57,400 an ni.

32  Josefa thlah zinga mi Ephraima thlah chhuantechu a chi chiin, a chhûngkua kuain, an hming tam dan

ang zelin kum sawmhnih achin chung lam, 33 Ephraimathlah ralkai chin zawng zawngte chu 40,500 an ni.

34  Manasea thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam, 35 Manasea thlah ralkai chin

zawng zawngte chu 32,200 an ni.

36  Benjamina thlah chhuante chu, a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum

sawmhnih achin chung lam, 37  Benjamina thlah ralkaichin zawng zawngte chu 35,400 an ni.

38 Dana thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkuakuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin

chung lam, 39  Dana thlah ralkai chin zawng zawngte chu62,800 an ni.

Page 37: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 37/790

37NUMBERS

www.mizoramsynod.org

40 Asera thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkua

kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin

chung lam,41

 Asera thlah ralkai chin zawng zawngte chu41,500 an ni.

42  Napthtalia thlah chhuante chu a chi chiin, achhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum

sawmhnih achin chung lam, 43 Napthalia thlah ralkai chinzawng zawngte chu 53,400 an ni.

44 Chungte chu an ni, Mosia leh Aronan Israel puipa

sâwm leh pahnih, chhûngkaw puipate nena an chhiartechu. 45 Chutichuan Israela thlah a chhûngkua kuaa kum

sawmhnih achin chung lam ralkai chin kawng zawng,Israel rama mi chu an chhiar a: 46 an chhiar zawng 

zawngte chu 6,03,550 an ni.

Mosia hnena LALPA thupek angin, a ni la lain Sinai

thlalerah chuan mipa, ralkai chin, kum sawmhnih chin

chung lam an chhiar ta a. Ram chanpual nei hnamte leh

ral do thei tur zat (sipai) chu hetiang hi an ni:-

Israel hnamte Ral do thei zat (sipai)

Reubena 46,500

Simeona 59,300

Gada 45,650Juda 74,600

Isakara 54,400

Zebuluna 57,400

Ephraima 40,500

Manasea 32,200

Page 38: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 38/790

38NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Benjamina 35,400

Dana 62,800

 Asera 41,500

Naphtalia 53,400

 An vaiin 6,03,550

Kan hriat ang hian Chhiarpuiah ral do thei sipai

6,03,550 an awm a. Hei hi Exodus 38:26-a mi nen a inzat

chiah a. Chhiarpui hnuhnung Numbers 26:1ff. nen pawh

ral do thei sipai zat 6,01,730 hi inhnaih tak a ni. Hnam

hrang hrang dinhmun erawh chu a danglam hle.

Hmeichhia leh naupangte chhiar tel vek ta sela mihring20,00,000 aia tlem lo an tling ngeiin a rinawm. Kanaan

ram tiam pana mihring hetiang zat kal vel tur ngaihtuah

hian, mi thiamte hrilhfiah dan pawh a inang hlei thei lo.3

Thil lang chiang tak erawh chu thlahtute hnena Pathian

thutiam chi thlah malsawmna kha, chak lo chung pawhinan chang chho ve zel tih hi a ni. Khatih lai hunah khan

indo hma leh indo hnuah an inchhiar ve fo \hin rêng a ni.

3. Levia chite chhiar an ni ve lo (1:47-54)

47 Levi mite thlahtute zawng an chhiar ve lo.48 LALPAN Mosia hnenah, 49 “Levi chi zawng i chhiar vetur a ni lo va, Israel mite zingah i chhiar tel tur a ni hek

lo; 50 Levi-hote chu Pathian chenna in enkawltu leh abungrua zawng zawng leh chu mia thil awm zawng zawng 

enkawltuah i ruat zawk tur a ni: biak bûk leh a bungruazawng zawng an zawn thin ang a; an enkawl ang a, biak

bûk chu a velah an awm chilh thin ang. 51Tin, biak bûkchu a chhuah dawn apiangin Levi-ho chuan an \hiat ang 

a; tin, biak bûk zar dawn apiangin Levi-hovin an zar thin

Page 39: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 39/790

39NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang: hnam dang a rawn inrawlh apiang chu tihlum tur

an ni ang. 52 Tin, Israela thlahte chuan mahni hmun

\heuhvah, a pâwl pâwlin an tam dan zir zelin an puaninte an zar ang a. 53 Levi-ho erawh chuan Israela thlahte pungkhawmho chunga thinurna a awm loh nan Pathian

chenna in velah an zar tur a ni. Levi-ho chuan hriattirnabiak bûk chu an enkawl tur a ni,” tiin a lo sawi tawh si a.54 Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPAN Mosia thu a pêk ang zawng zawng chuan an ti ta a.

Lalpan hna dang thawh tur a pek avangin Levia chitehi, ral do thei tur chhiar zingah khan an tel ve lo. Levia

chite chhiar an nih ve lohna chhan pawimawh tak nia

lang chu - hetih hun lai hian Israel-te hian anmahni

venghimtu tur sipai hran an la nei lo va, inchhiarnaah

hian mipa ral do thei tur, kum sawmhnih chung lam chauh

chhiar an ni a. Hei hi sipai ral do thei tur chhiarna a nih

avangin Levia chite hi an chhiar tel ve lo niin a lang.

Levia chite hi biak bûk rawngbawl tura Pathianin aserhhran an nih avangin chhiar tel an rem ve lo a ni.

Serh hran hian thianghlimna a kawk nghal bawk. An hna

chu biak bûk leh a chhûnga thil awm zawng zawng enkawl

leh awmhmun sawn apianga biak bûk then fai te leh a

bungrua zawng zawng zawn leh zar \hinte a ni. Hengmawhphurhnate hian hmun phiah te, kawngka hawn leh

khar te, bungbêl sil fai te leh puithiam \anpuite a huam

vek bawk. He mawhphurhna an neih avang hian biak bûk

vêlah an puan inte zarin an awm chilh ang a, Israel thlah

pungkhawmho chunga Pathian thinurna a thlen loh nan

biak bûk chu hnam dang rawn inrawlh ve tur lakah an

venghim reng tur a ni. Pathian chenna hmun thianghlim

venhim chu an hna pawimawh tak a ni.

Page 40: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 40/790

40NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel fate zingah hetiang taka khawtlang

inrelbawlna leh raldo tur thilah rawngbawltute an dah

hrang daih hi a chhinchhiah tlak hle. Kohhranah hianmi zawng zawng kan pawimawh tlang vek a, kanmawhphurhna neih erawh a inang vek lem lo. Khawvelah

hian Lalpa tana Krista sipai rinawm tak nih \heuh chu

Pathian mite awm dan tur a ni.

Sawiho tur 

Kan Kohhran Inchhiarna hman \angkai dan leh

nemngheh rawngbawltute kan thlir dan sawi ho ni se.

END NOTES

1. Biak bûk leh Inbiakna puan in

Kan zirlai buah leh Bible-ah pawh hian biak bûk tih

leh inbiakna puan in tih hi thil thuhmun sawi nan

hman pawlh nawk nawk a ni a. Biak bûk, sap \awnga

tabernacle tia an lehlin hi a \awng bul Hebrai

\awngah chuan Mishkan tih a ni a, chu chu Pathian

chenna tihna a ni. Inbiakna puan in hi Hebrai \awng

chuan Ohel Moed tih a ni a, Pathian leh Mosia

thlalera mipuite hmuh phak lohva an inbiakna puanin sawi nana hman deuh \hin a ni. Amaherawhchu

Thuthlung Hlui lehkhabu hmasa pangate hi thu

lakna hnar hrang hrang a\anga thu lak khawm a nih

avangin heng thu hnar hrang ziaktute hian a tir

a\ang rengin heng \awngkamte hi an hman dan a

inang thlip thlep lem lo niin a lang. Thu hnar hrang

hrangte chawhpawlh vek tawh a nih avang hian

Page 41: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 41/790

41NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thliar hran a har tawh hle a, thil thuhmun sawi nan

ngai mai ila a \ha ang e.

2. ‘hnam tin aiawh, chhungkaw hotu pakhat zel’Heta hnam tin aiawh, chhungkaw hotu hming ziak

tlarte hian, zir mite zingah ngaih dan hrang a siam

deuh. G.B. Gray-a chuan heng hmingte hi Babulon

sal tan hnua lâk khawm niin a ngai a. M. Noth-a

erawh chuan heng hming list-te hi sal tan hma,

Jeriko lâk hnu, Davida hun hma si niin a ngai.

Kellermann-a erawh chuan sal tan hnu lama miteniin a ngai thung. Heta hnam tin aiawh, chhungkaw

hotu hming ziak tlarte hi, a tlangpuia lakin sal tan

hnu lam chu pawm dan tlanglawn tak a ni. (Eryl W.

Davies, “The New Centenary Bible Commentary,”Marshall Pickering, Harper Collins Publishers, 1995,

p. 12-14. Philip J. Budd, “ Word Biblical Commen-tary, Volume 5, Numbers,” Word Books Publisher

: Texas, 1983, p. 4-6)

3. N.H. Snaith, “Numbers” in ‘Peake’s Commentary on

the Bible,” Thomas Nelson and Sons Ltd. 1972, p. 254.

4. Gordon J. Wenham, “Numbers” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1993, p. 60f.

Thu \henkhat sawi fiahna

Thlalerah (1:1)Thlalera Pathianin Israel-te a hruai khan awmze ril

tak a nei a. Ramtiam luah tura a thlan, a mite lo

buatsaih lawkna turin hmun hrehawm leh harsa

thlaler hmunah a hruai a, an ni tin nunah a thupek

an zawm theih nan leh an thlarau lam nunah pawh

thianghlim taka Pathian Dan hnuaiah an intukluh

Page 42: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 42/790

42NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlat theihna turin kum sawmli dawn lai chu

kaihruaiin a zirtir a. Ringtu nun tak tak inzirna leh

\hanlenna hmun \ha ber ni fo chu “thlaler hmun,”hmun harsa leh hrehawm, loh theih lohva Pathiankuta tlukluhna hmun a ni. Chuvangin, Pathian

pawhin ramtiam, Kanaan ram an luah hmaa a mi

Israel-te lo buatsaih lâwk nan Sinai thlaler chu a

thlang niin a rinawm.

Israel hnam hruaitute (1:4-16)

Pathianin Mosia hnenah amah pui turin hnam tina\angin chhungkaw puipa pakhat \heuh ruat turin a

ti a. Hei hian Pathian chu thlei bik nei lo ni mah se,

mipui inawpna fel tak nei tur chuan hruaitu

inkhaidiat chhawng fel tak neih duhtu a nihzia atilang. Hnam hrang hrang hruaitute hming a\ang

hian Pathian chuan an hnam nun leh mi mal nunah

thuk takin hmun a chang tih a hriat theih. Entir nan;

Elizura “Ka Pathian chu lungpui a ni,” Selumiela “Ka\hian chu Pathian a ni,” Eliaba “Pathian chu Pa a

ni,” Elisama “Ka Pathianin a hria,” Ahiezera “Ka

unaupa chu \anpuitu a ni” etc. tih a\ang te hian.

Kum sawmhnih chin chung lam…(1:18)

Pathianin Mosia hnena Israel mipuite chhiar tura atih khan mi zawng zawng chhiar lovin mipa kum

sawmhnih chin chauh chhiar turin a ti a. Hei hian a

tum nia lang chu hmelmate bei thei tur sipai zat hriat

a ni. Mipa, kum sawmhnih an tlin a\anga Israel mi

puitlinga ngaih tawh phawt chu ral bei turin sipaia

an \an a ngai a ni. Chu bâkah Israel-te khawtlang

nun kha mipa lalna (Patriarchal society) a ni a,

chhiarpuiah pawh hian hmeichhiate leh naupang

Page 43: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 43/790

43NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kum sawmhnih hnuai lam, râl la bei thei lova ngaihte

chu chhiar an ni ve lo. Heng bâkah hian Chhiarpui

an neihna chhan pakhat nia lang chu ram insemthuah a ni. Israel mipuite chhiar an nih khan a chichiin, a chhungkua kuain chhiar an ni a. Tichuan,

chi tin leh chhungkaw tin tam dan azirin an ram

chanpual tur kha an sem ta a ni.

Levia thlahte…(1:47)

Mosia hova chhiarpui an neih \um hian Pathianin

Levia thlahte chu Israel mite zinga chhiar ve lo turina ti a. Pathian chenna in leh a bungrua zawng zawng

enkawl turin a ruat zawk a ni. Pathian hian eng

vangin nge Levia chite hi chhiar ve lo tura a tih leh

sipaiah pawh \ang ve lo tura a tih bik tih hi a chhanhriat chian a har hle a. Tin, Levia chite chhiar tel

loh hian Israel hnam zat hi a kiam phah lo va, Levia

leh Josefa aiawhin Josefa fate pahnih - Manasea leh

Ephraima thlahte chu chhiar an ni. Levia tih hi“Phuar” tihna a ni a, Jakoban Leaii laka a fapate zinga

pathumna a ni (Gen. 35:23). Pathianin a chenna leh

bungruate enkawl a, Israel mite zinga chhiar ve loh

tura a tihna chhan ber ni âwma lang chu - an chipuite

leh Pathian thianghlimna ven leh humhim kawnga

\hahnemngai taka bei \hintu an nih vang kha niin a

lang (Gen. 34:25-31; Exod. 32:25-29). ChutiangaPathian leh a thianghlimna vawn him kawnga an

\hahnemngaihna avang chuan Pathianin Israel

mipuite a biakna hmun, biak bûk leh a chhunga

bungruate enkawl hna chu Levi mite chungah a

nghat ta a ni. Hei hian Pathian duhtuizia leh firzia a

tilang.

Page 44: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 44/790

44NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 4

HNAM TINTE RIAH HMUN TUR THLIARFELNA 

Chhiar tur : 2:1 – 34 Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a,2 “Israela thlahte chuan an chhûngkaw chhinchhiahnatetar \heuhin an pâwl tih dan angin an puan in an zar tur

a ni: inbiakna puan in an \heuhin a velin an zar tur a ni:34 Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPAN 

Mosia thu a pêk ang zelin a pâwl pâwlin puan in an zar

a; tin, chutiang bawkin a chi chiin, a chhûngkua kua zelinan chhuak thin a (2:1, 2, 34).

Zirlai hmasaah khan Chhiarpui vawi khatna chanchinkan zir a. Tun \umah chuan, ‘Hnam tinte riah hmun tur

thliar felna’ kan zir dawn a ni. Riah hmun rem dan turah

hian, a laiah biak bûk a awm ang a, chu chu puithiamten

chhim lam leh hmar lamah an hual ve ve ang. Levia chiten

khawchhak lam leh khawthlang lamah an hual ve ve bawkang. Hengte hi khawchhak lam leh khawthlang lamah te,

chhim lam leh hmar lamah te, kil tinah Israel hnam thum

zelin an hual leh \heuh dawn a ni.

Israel hnam sawm leh pahnihte kha Levia chite tel

lovin pawl liah in\henin, pawl khatah hnam thum zel an

awm a. Khawchhak lamah pawl khat Juda pawlho, chhim

Page 45: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 45/790

45NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lamah pawl khat Reubena pawlho, khawthlang lamah

pawl khat Ephraima pawlho leh hmar lamah pawl khat

Dana pawlho an awm ang a. An riah hmun inrem dan turchu hetiang hi a ni.

Asera-DANA-Naphtalia

DANA PAWL

Gada-REUBENA-Simeona

REUBENA PAWL

BIAK BUK

Levia(Meraria)

Levia(Kohath)

IsakaraJUDA

ZebulunaPuithiam

(JUDA PAWL)

EPHRAIMAManasea

Benjamina

(EPHRAIMA PAWL)

Puithiam

CHHIM LAM

HMAR LAM

KHAWTHLANG LAM KHAWCHHAK LAM

1. Khawchhak lama awm turte (2:1-9)

Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Israelathlahte chuan an chhûngkaw chhinchhiahnate tar

\heuhin an pâwl tih dan angin an puan in an zar tur a ni:inbiakna puan in ân \heuhin a velin an zar tur a ni: 3 Ni lo

chhuahna khawchhak lampanga an chhûngkawchhinchhiahna tarin puan in zar turte chu Juda pâwlho

an ni ang a: tin, Juda thlahte puipa tur chu Aminadaba

Page 46: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 46/790

46NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 fapa Nasona a ni ang. 4  A pâwlte tam lam chu 74,600 an

ni. 5 Tin, a dawta puan inzartu turte chu Isakar chi an ni

tur a ni. Isakara thlahte puipa tur chu Zuara fapaNethanela a ni ang: 6  A pâwlte tam lam chu 54,400 an ni.7 Tin, Zebulun chi te: Zebuluna thlahte puipa tur chu

Helona fapa Eliaba a ni ang; 8  A pâwlte tam lam chu 57,400 an ni. 9  An pâwl tam dan azir zela Juda-ho an chhiarte

chu 1,86,400 a ni. Anniho hian hma an hruai zel tur a ni.

Khawchhak lama awmte hi pawl khatna, a hmahruai,

kal hmasa zel tur Juda pawlho an ni a. Juda pawlhovahhian hnam pathum - Juda thlah te, Isakara thlahte leh

Zebulun thlahte an awm ho va. Hei hi an awmhmun rem

dan indawt a ni nghal a. Juda thlahte chhungkaw puanzar

an zar a; hei hi anniho pawl aiawh puanzarah an hmang

niin a lang. Puanzar bulah hian biak bûk hawiin bûk an

rem a. Juda thlahte zinga hruaitu chu Nasona, Aminadaba

fapa a ni a, Isakara thlahte zinga hruaitu chu Nethanela,

Zuara fapa a ni a; Zebuluna thlahte zinga hruaitu chuEliaba, Helona fapa a ni. Juda pawlho hnam thumte hi

an vaiin mi 1,86,400 an ni. ‘Pawl’ tih hi a \awng bul lam

Hebraiah chuan ‘saba‘ tih a ni a; chu chu sipai (army)

sawi nana hman theih a ni a, ‘puanzar’ tih pawh hi sipai

puanzar indona hmuna hman \hin sawina \awngkam ani.1 Pathian mite chuan sipai rual angin fel takin

riahhmun an rem a. Aigupta lal Rameses II sipaite pawh

khan hetiang hian kum zabi 13-na (BC) hun lai khan sipai

awmhmun an rem a; a laiah sipai lal dahin kil li bialin an

inrem \hin niin an sawi.

Pawl khatna khawchhak lama awmte hi Jakoba leh

Leaii fate zinga a palina, pangana leh parukna hming putu

hnamte an ni a (Gen. 29:35; 30:16-20). Jakoban a fate mal

a sawm lai khan Juda chu a unaute zîngah chawimawina

Page 47: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 47/790

47NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâng pêk a ni a (Gen. 49:8-10). Juda indo mite chu râl

donaah Israel mi dangte hmahruaitu tur an ni.

2. Chhim lama awm turte (2:10-17)

  An chhûngkaw chinchhiahna tarin a chhimlampangah Reuben-ho chu an awm ang a; Reubena thlah

 puipa tur chu Sedeura fapa Elizura a ni ang. 11 A pâwltetam lam chu 46,500 a ni. 12 Tin, a dawta zar tur chu Simeon

chi an ni ang: Simeona thlahte puipa tur chu Zurisadaia fapa Selumiela a ni ang. 13  A pâwlte tam lam chu 59,300 

an ni: 14 tin, Gad chite: Gada thlahte puipa tur chu Reuela fapa Eliasapha a ni ang: 15 a pâwlte tam lam chu 45,650 

an ni. 16 Reuben-ho tam lam chu 1,51,450 a ni. Anni hi andawta chuak tur an ni.

17 Chutichuan inbiakna puan in chu a chhuak ang a,

Levi-ho chu a laiah an awm ang a, an awmna zir zelin a pâwl pâwlin an kal theuh tur a ni.

Chhim lama awmte hi pawl hnihna, ‘Reuben ho’ an ni

a, pawl khatna Juda pawl dawta kal \hin tur an ni. Reuben

hoah hian Reubena thlah te, Simeona thlahte leh Gada

thlahte an awm ho va. Hei hi an riahhmun rem dan indawt

a ni nghal. An pawl puanzarah Reubena thlahte chhungkaw

puanzar an zar a; tichuan, buk an rem a. Reubena thlahte

zinga hruaitu chu Elizura, Sedeura fapa a ni a. Simeona

thlahte zinga hruaitu chu Selumiela, Zurisadaia fapa a ni a.

Gada thlahte zinga hruaitu chu Eliasapha, Reuela fapa a

ni. Reuben ho hi mi 1,51,450 an ni.

Chhim lama awm, pawl hnihna Reubena leh Simeona

te hi Jakoba leh Leaii-te fa tir leh a dawttu an ni a (Gen.

29:31-33). Gada chu Jakoba fa pasarihna, Leaii

chhiahhlawh Zilpaii laka a fa tir a ni ve thung (Gen. 30:9,10).

Page 48: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 48/790

48NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Khawthlang lama awm turte (2:18-24)

  An chhûngkaw chhinchhiahna tarin a thlang 

lampangah chuan Ephraim-ho an awm ang a: Ephraimathlahte puipa tur chu Amihuda fapa Elisama a ni ang.19  A pâwlte tam lam chu 40,500 an ni. 20 Tin, a dawtahchuan Manase chi an ni ang: Manasea thlahte puipa tur

chu Pedazura fapa Gamaliela a ni ang: 21a pâwl tam lamchu 32,200 an ni. 22 Tin, a dawt lehah Benjamin chite:

 Benjamina thlahte puipa tur chu Gideonia fapa Abidana

a ni ang:23 

a pâwlte tam lam chu 35,400 an ni.24 

Tin,Ephraim-hote tam lam chu 1,08,100 an ni. Tin, a dawttudawt lehtuah an chhuak tur a ni.

Khawthlang lama awmte hi pawl thumna ‘Ephraim

ho’ an ni a. Pawl thumnaah hian Ephraima thlah te,

Manasea thlah te, Benjamina thlahte an awm ho va. An

hming indawt dan ang hian riahhmun pawh an rem nghal

a, buk an zar a. Pawl thumna puanzarah hian Ephraimathlahte chhungkaw puanzar an zar a ni. Ephraima

thlahte zinga an hruaitu chu Elisama, Amihuda fapa a ni

a. Benjamina thlahte zinga an hruaitu chu Abidana,

Gideonia fapa a ni. Pawl thumna Ephraim ho hi mi

1,08,100 an ni.

Ephraima leh Manasea-te hi Josefa fate an ni a;

Josefa hi Jakoba’n Rakili laka a fa u zawk a ni (Gen. 30:22-24). Benjamina hi Jakoba fa naupang ber a ni bawk

(Gen. 35:16-18). Jakoba fa sawm leh pahnihte kha Israel

hnam sawmpahnih lo chhuahna a ni a. Hnam tinte

riahhmun tur thliar felnaah hian Josefa thlah, Ephraima

leh Manasea-te chu riahhmun a hranga siam ve ve an ni.

Page 49: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 49/790

49NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Hmar lama awm turte (2:25-34)

25 An chhûngkaw chhinchhiahna tarin Dan-ho chu a

hmar lampangah an awm ang: Dana thlahte puipa turchu Amisadaia fapa Ahiezera a ni ang. 26  A pâwlte tam

lam chu 62,700 an ni. 27 Tin, a dawta puan in zar tur chu Aser chi an ni ang: Asera thlahte puipa tur chu Okrana

 fapa Pagiela a ni ang: 28 a pâwlte tam lam chu 41,500 anni. 29 Tin, a dawt lehah Naphtali chite: Naphtalia thlahte

 puipa tur chu Enana fapa Ahira a ni ang: 30 a pâwlte tam

lam chu 53,400 an ni.31

 Dan-ho tam lam chu 1,57,600 anni. Tin, anniho hian apâwl pâwla chhuakin hnu an dalzel tur a ni.

32  Heng hi Israela thlahte chhûngkaw tina mi an

chhiarte chu, an tam lam 6,03,550 an ni. 33 Levi-ho erawhchu Israel thlahte zinga chhiar an ni ve lo, LALPAN Mosia

thu a pêk ang khan. 34 Chutiang chuan Israela thlahte

chuan an ti a; LALPAN Mosia thu a pêk ang zelin a pâwl pâwlin puan in an zar a; tin, chutiang bawkin a chi chiin,a chhûngkua kua zelin an chhuak thin a.

Hmar lama awm tur, buk rem turte hi ‘Dan ho’ an ni

a, hnu an dal zel tur a ni. Dan hoah hian Dana thlah te,

 Asera thlah te, Naphtalia thlahte an awm ho va. An pawl

chhinchhiahna puanzar atan, Dana thlahte chhungkaw

puanzar an zar a, a bulah buk an rem a. Dana thlahtezinga an hruaitu chu Ahiezera, Amisadaia fapa a ni. Asera

thlahte zinga hruaitu chu Pagiela, Okrana fapa a ni a.

Naphtalia thlahte zinga an hruaitu chu Ahira, Enana fapa

a ni. Dan pawlhovah hian mi 1,57,000 an awm.

Dana hi Rakili chhiahhlawh Bilhaii laka Jakoba fa

hmasa a ni a, hmar lam riahhmuna awmte hmahruaitu a

Page 50: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 50/790

50NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni (Gen. 30:4-6). Naphtali chu Bilhaii laka a fa pahnihna

a ni a (Gen. 30:7-8). Asera hi Leaii chhiahhlawh Zilpaii

laka Jakoba fa pahnihna a ni thung (Gen. 30:9-13).Hnam tinte riahhmun tur thliar felnaah hian a

tlangpuiin thlahtu, hringtu nute dinhmun zulzuia kalpui

niin zirtu \henkhat chuan an ngai a. Leaii fate hming a

lang hmasa a, a dawtah Rakili fate, a dawt lehah bawihnuZilpaii leh Bilhaii fate an lo lang a. Leaii hi a laizawn

Rakili aia a upat zawk avangin a fate hi an lang hmasa

nia ngaih a ni. Israel fate, ramtiam pana an kal zelnaahriahhmun rem dan indawt ang hian an kal zel tur a ni.

Sawi ho tur 

Kan Kohhran ah te, khawtlang ah te, chhungkuaah

te Pathianin tun aia hmun laili zawk a chan theih

dan a awm ang em?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers” Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 21.

Hnam hrang hrang riah hmun inrem dan:

Israel hnam hrang hrangte inrem dan a\ang hianPeter John Naylor chuan zir tur pathum awmin a

ngai a, chungte chu:

Page 51: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 51/790

51NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1) Hmun laili taka Pathian chenna, biak bûk awm hian

Pathian chu a mite zingah a awm tih a entir a.

Pathian chu an thlahtute a\angin a mite Pathian anihzia an vawng tlat a, chu chu Bible thupui ber leha thil tum ber a ni \hin (Sam 46:5, 10-11;Thup. 21:3;

22-23; 22:1-5).

2) Pathian thianghlimzia tihlanna tur leh Israel hnamte

chu biak bûk tibuai lo turin an awmna tur rem fel a

ni a. Biak bûk a\ang hian engtia hlaah nge an awm

tih chu tarlan ni chiah lo mah se Levi-hote hian thawl

taka an chet vel theihna tur hmun awl zau \ha tak

chu an nei ngei ang tih a rin theih. Jordan lui an kan

dawn pawh khan Lalpa thuthlung bawm leh mipuite

inkarah metre 1000 vel a tla tih kan hmu bawk (Jos.

3:4). Heng a\angte hian Pathian chu thianghlimna

tihbawrhban avanga an thih mai loh nan mipui

nawlpui lak a\angin an indah hrang \hin a ni tih kan

hmu.3) Biak bûk chhak lam ni chhuahna lama awm chu

zahawmna leh chawimawina a ni a, chutah chuan

Mosia leh Arona leh a fapaten awmhmun an khuar a

(3:38). Tin, chhak lamah hian Juda-hote an awm

bawk a, chu chuan Juda-te chu Israel hnam pum pui

hruaitu an ni tih a lantir.

Page 52: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 52/790

52NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 5

PUITHIAMTE DINHMUN

Chhiar tur : 3:1-51

Thu vawn : Arona leh a fapate chu i ruat ang a, an puithiam nihna chu an chang reng ang; hnam dang rawninrawlhte chu tihhlum an ni ang,” tiin (3:10).

Tun \umah hian Puithiamte dinhmun kan zir dawn

a. Arona fate Nadaba leh Abihua te chanchin te, Levia

chite puithiam hna chanvote, Levia chite chhiar tura

thupek leh Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awh thu te

kan zir dawn a ni.

1. Arona fate (3:1-4)

1Henghote hi, Sinai tlânga LALPAN Mosia a biak laia

 Arona leh Mosia chhuana mite an ni. 2 Tin, Arona fapatehming chu a upa ber Nadaba te, Abihua te, Eleazara te,

Ithamara te an ni. 3 Heng hi puithiam atana hriak thih,

 puithiam hnathawk tura a tihhran Arona fapate hming chu a ni. 4 Tin, Nadaba leh Abihua chu Sinai thlalera meithiang lo, LALPA hmaa a hlan lai khan LALPA hmaah

an thi a, fa an nei lo: Eleazara leh Ithamara chuan an pa Arona dam laia puithiam hna hi an thawk a.

Nadaba leh Abihua te hi Arona fa upate an ni a. Bible-

a kan hmuh ang hian an naute chu Eleazara leh Ithamara

te an ni a. An nu, Arona nupui chu Elisebi a ni (Exod.

Page 53: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 53/790

53NUMBERS

www.mizoramsynod.org

6:23). An unau li hian Sinai tlangah Mosian puithiam ni

tura a nemngheh, hriakthih leh serh hran an ni a (3:3;

Exod. 29:1-37; 30:22-33; 40:12-15; Lev. 8). Leviticus 10:1,2-ah chuan, “Tin, Arona fapa, Nadaba leh Abihua te chuanan mei lakna chu an la ve ve a, chutah chuan meiling an

dah a, rimtui an phul a, LALPA hmaah a thupêk lohvin

mei hman loh chi an hlan a. Chutichuan, LALPA hma

a\angin mei a lo chhuak a, anni chu a kânghlum a, LALPA 

hmaah chuan an thi ta a,” tih kan hmu a. Eleazara leh

Ithamara chauh chu an pa Arona dam laia puithiam hna

thawk an ni ta a ni. Arona fapate chanchin hian Lalpaduhzawnga rawngbawl pawimawhzia min hriattir a ni.

2. Levia chite puithiam hna chanvo (3:5-10)

5 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 Levi chite chu, puithiam Arona hnenah hruai la, a rawng an bawl theih

nan a hnenah awmtir rawh. 7 Tin, anni chuan biak bûka

rawngbawl hna thawkin inbiakna puan in bulah amahleh pungkhawm zawng zawng pualah rawng an bawl ang.8 Tin, bungrua zawng zawng an vawng ang a, Israela

thlahte puala biak bûk rawngbawl hna an thawk ang.9 Tin, Levi-hote chu Arona leh a fapate hnenah i hlan ang 

a: Israela thlahte pualah a hnena hlan an ni. 10  Arona leha fapate chu i ruat ang a, an puithiam nihna chu an chang 

reng ang; hnam dang rawn inrawlhte chu tihhlum an ni

ang,” tiin.

Levia chite hi puithiam hnam an ni a, ral do thei tur

sipai zat chhiarnaah pawh khan chhiar tel an ni ve lo.

He laiah hian an puithiam hna chanvo chipchiar takin

kan hmu a. Arona fate Eleazara leh Ithamara thlah kal

zel chauh chu puithiam hna thawk tura tih an lo ni ta a,

mi dang lo inrawlh ve chu tihhlum zel tur an ni.

Page 54: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 54/790

54NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Levia chi, puithiam hna thawk lo tur, Arona thlah ni

ve lote chu puithiamho pui tur leh rawngbawl turin ruat

an ni a. An tih tur te chu:1) Biak bûka hna thawh tur awm apiang an thawk

ang.

2) Puithiam leh mipuite rawng an bawl ang.

3) Biak bûk chhûnga thil awm zawng zawng anenkawl ang.

4) Biak bûka Israel mi lo kalte an lo dawngsawng

ang.

Babulon sal tan hnu lama Ezra hun lai vel khan Levia

chite hnuaiah hian Temple rawngbawltute an awm a, ram

dang mi, hnam dang an ni ber a, ‘Nethinim’ tih an ni a.1

‘Thil petute,’ ‘thil hlantute’ tihna a ni. Heng mite hi hun

lo kal zelah chuan an lo pawimawh chho ve tial tial a.Levia chite dinhmun tlukpui deuhthaw hialah an lo awm

ve a ni awm e.

3. Levia chite chhiar tur thupek (3:14-20)

14 Tin, LALPAN Sinai thlalerah Mosia a bia a,15 “Levia thlahte chu a chhûngkua kua leh a thlah thlahinchhiar la: mipa tawh phawt chu thla khat achin chung 

lam chu i chhiar tur a ni,” tiin. 16 Tichuan Mosia chuan atih tura thupêk angin LALPA thu ang chuan a chhiar

hlawm a. 17 Levia fapate hming chu Gersona te, Kohathate, Meraria te an ni. 18 Tin, an thlahtu Gersona fapate

hming Libnia leh Simeia an ni.19  An thlahtu Kohatha fapate chu Amrama te, Izhara te, Hebrona te, Uziela te

an ni. 20  An thlahtu Meraria fapate chu Malia leh Musia

Page 55: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 55/790

55NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an ni. Heng hi an chhûngkua ang zela Levi-ho thlahte

chu an ni.

Levia thlahte chuan tih tur hna chanpual bik an neihavangin a hranga chhiar tur an ni a. Israel hnam ral do

thei tur chhiarpui pangngaiah chuan mipa kum sawmhnih

chin leh a chung lam chauh chhiar an nih laiin, Levia

chite chu mipa thla khata upa chin chhiar tur an ni.Chutiang chuan Mosia chu chhiar tura thupek a ni.

Levia fapate chu Gersona te, Kohatha te, Meraria te

an ni. Gersona hian fa pahnih, Libnia leh Simeia a nei a;Kohatha hian fa pali, Amrama te, Izhara te, Hebrona te,

Uziela te a nei a; Meraria hian fa pahnih, Malia leh Musia

a nei bawk. An hming hi an thlahte chuan hnam hmingah

an hmang ta zel a ni.

4. Levia chite chhiarpui (3:21-39)

21 Gersona chu Libni-ho leh Simeiho thlahtu a ni: heng hi Gerson-ho thlahte an ni. 22 Mipa zawng zawng thla khat

achin chung lam an chhiarte chu 7,500 zet an tling a.23 Gerson-ho thlahte chuan an puan in chu biak bûk thlang 

lampangah an zar tur a ni. 24 Tin, Gerson-ho chhûngkaw puipa chu Laela fapa Eliasapha a ni ang. 25 Gersona faten

inbiakna puan ina an enkawl tur chu biak bûk leh puanin a ni ang, a chung te, inbiakna puan in kawngkhar puan

zar te, 26 a kawtlai zar te, biak bûk bula a kawtlaikawngkhar puan zar te, maicham vela mi te, chuta hman

tur hrui zawng zawngte nen.

27 Tin, Kohatha chu Amram-ho te, Izhar-ho te, Hebron-

ho te, Uziel-hote thlahtu a ni: hengho hi Kohatha thlahtean ni. 28 Mipa zawng zawng thla khat achin chung lam an

chhiar dan ang chuan 8,600 an ni, hmun thianghlim

Page 56: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 56/790

56NUMBERS

www.mizoramsynod.org

enkawltu tur chu. 29  Kohatha fapate thlahte chu biak bûk

chhim lampangah an puan in an zar tur a ni. 30  Kohath-

ho thlahte chhûngkaw puipa tur chu Uziela fapaElizaphana a ni ang. 31 An enkawl tur chu, bawm te,dawhkan te, sathau khawnvardahna te, maicham te,

hmun thianghlima rawngbawlna bungbêl zawng zawng te, puan zar te, chuta rawngbawlna thil zawng zawngte

a ni ang. 32 Tin, puithiam Arona fapa Eleazara chu Levi-ho puipate puipa a ni ang a, hmun thianghlim enkawltute

chu a ho vang.

33 Meraria chu Mali-ho leh Musi-ho thlahtu a ni. Heng hi Meraria thlahte an ni. 34 Mipa zawng zawng thla khat

achin chung lam an chhiar dan ang chuan 6,200 an ni.35 Meraria thlah chungkaw puipa chu Abihaila fapa

Zuriela a ni a: biak bûk hmar lampangah an puan in anzar tur a ni. 36 Meraria fapate enkawl tura ruat chu biak

bûk ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a

nghahchhan kerkuak te, a hmanrua zawng zawng te,rawngbawlna hmanrua zawng zawngte an ni a: 37 a kawthung velna ban te, a nghahchhan kerkuak te, a kilhbehna

leh a hruite nen. 38  Biak bûk chhak lampang inbiakna puanin bul, ni chhuahna lama puan in zartu tur chu Mosia

leh Arona leh a fapate an ni ang a, hmun thianghlimahIsraela thlahte pualah a \ul apiang an thawk ang; hnam

dang rawn inrawlh apiang chu tihhlum tur an ni ang,” tiin. 39 LALPA thupêka Levi-ho a thlah thlaha mipa zawng 

zawng thla khat achin chung lam Mosia leh Aronan anchhiar zawng zawng chu 22,000 an ni.

Levia chite chhiarpuiah hian Gersona, Kohatha leh

Meraria thlahte chhiar an ni a, an awmhmun tur te, an

hruaitu hming te leh biak bûk bungrua an enkawl turte

sem fel vek a ni. Levia chi mipa, thla khata upa chin chu

Page 57: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 57/790

57NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhiar vek an ni. Gerson thlah an chhiarte chu 7,500 an

ni a. Kohatha thlah an chhiarte chu 8,600 leh Merari thlah

an chhiarte chu 6,200 an ni a. An vaiin 22,300 an ni. Mahse,3:39 a khaikhawmnaah hian mi 22,000 tiin a sawi a. Hetahhian Kohatha chia chhiarte 8,600 tih hi 8,300 tih tur zawk

niin mi thiamten an ngai.2 Chutiang a nih chuan 22,000 a

ni ang a, a inmil thlap tawh ang. Hei hi pawm dan

tlanglawn tak a ni.

Gersona thlah hi biak bûk khawthlang lama buk rem

tur an ni a. An hruaitu chu Eliasapha a ni. Biak bûkenkawltu ber an ni a. An mawhphurhnate chu in chhung

te, a pindan puanzar te, a tual luhna puanzarte a ni.

Kohatha thlahte hi biak bûk bungraw thianghlim ber

berte enkawlna kawnga mawhphurtute an ni a. An

hruaitu chu Elizaphana a ni. An mawhphurhnate chu:

Biak bûk, Thuthlung Bawm, dawhkan, khawnvar dahna,

Hmun Thianghlim Ber luhna puanzar te a ni.

Merari thlahte hi biak bûk hmar lama buk rem tur

an ni a, an hruaitu chu Zuriela, Abihaila fapa a ni. An

enkawl turte chu: biak bûk ban rem khawm, a kaihna

hrui, a hungna ban te, a bul\hut te, a khen nghehna te an

enkawl ang.

Levia chite zinga an hotu, Hmun Thianghlim

enkawltute thu lakna ber chu Eleazara, puithiam Arona

fapa a ni. Puithiamte hi hmun pawimawh lai tak biak

bûk khawchhak lama bûk rem tur an ni.

  Arona leh a fate, puithiamte chauh hi Israel-te

aiawha a \ul hun apianga Hmun Thianghlima

rawngbawltu tur an ni. Mi dang tel ve chu tihhlum tur

a ni.

Page 58: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 58/790

58NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Levia chiten Israel-ho fatir ai an awh (3:11-13;40-51)

11 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 12 “Ngai teh, Levi-hotehi Israela thlahte zing ata Israela thlahte fa tir chhul keu

hmasa ber aiah keimah ngeiin ka lak an ni a; Levi-ho chuka ta an ni ang: 13  fa tir zawng zawng chu ka ta an ni si a;

 Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum ni khanIsraelte zinga fa tir zawng zawng, a mihring a ranin ka

 pual atan ka hauh a ni: ka ta an ni ang; kei hi LALPA

chu ka ni,” tiin.40 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Israela thahte zinga

 fa tir, mipa, thla khat a chin chung lam zawng zawng chhiar la, ka ta an ni, a zat hre rawh. 41Tin, Levi-hote chu

(LALPA chu ka ni a) Israel thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah ka hauh a ni; tin, Levi-ho rante chu Israela

thlahte ran zawng zawnga piang hmasa ber aiah,” a ti a.42 

Tin, Mosia chuan LALPAN thu a pêk angin Israelathlahte zinga fa tir zawng zawng chu a chhiar a. 43  Anhming indawt ang zela thla khat a chin chung lam fa tir

mipa zawng zawng an chhiarte chu 22,273 an ni.

44 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 45 “Israela thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah Levi-ho chu la a, an ran aiah

Levi-ho ran; Levi-ho chu ka ta an ni ang; kei hi LALPA

chu ka ni.46 

Tin, Levi-hote aia an tamna Israela thlahte fa tir 273 tlanna turin, 47 mi pakhat tan sekel 5 \heuh i latur ani; hmun thianghlima sekel hman tur a ni, (sekel

chu gerah 20 a ni): 48 a chuangho tlanna sum chu Aronaleh a fapate i pe tur a ni,” tiin. 49 Tin, Mosia chuan Levi-

hovin an tlan baka an tlanna sum chu a la a; 50 Israelathlahte fa tir lak a\angin sum chu a la a; hmun thianghlim

sekel angin 1,365 a la a. 51LALPAN Mosia thu a pêk,

Page 59: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 59/790

59NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA thu angin Mosia chuan tlanna sum chu Arona

leh a fapate a pe a.

Hmanlai mite zîngah chuan fapa upa ber hianchhungkuaah dinhmun pawimawh tak an luah \hin. Is-

rael-te Aigupta chhuahsan tura an inpuahchah lai khan

Pathianin Mosia hnenah an fapa upa berte leh an ran

rual zinga piang hmasa berte chu Pathian tana serh hrangturin a hrilh a (Exod. 13:1,2; 11-16; Lev. 27:26). “Piang

hmasa ber, a pa tawh phawt chu ka ta a ni. I ran vulh,

bawng leh beram no neih hmasak ber, a pa chu, min petur a ni,” tiin Exodus 34:19-ah a lo lang a. Numbers 3:12f-

ah pawh hian, “Israel-te thlah, an fa tir, piang hmasa, ka

ta turte aiah Levia chite hi ka la ta a ni, anni chu ka ta,

ka pual an ni ang. Aigupta mite fa tir ka thah ni a\ang

khan fa hrin hmasa berte hi ka ta an ni; Israel-te chu an

fa tir, an ran piang hmasate nen ka zuah a, ka ta tur vek

an ni, LALPA ka nih hi,” (lehlin thar) tiin kan hmu a.

Tichuan, Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awhna thu alo lang ta. Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awh bâkah

Israel-te ran piang hmasa ber aiah Levia chite ran chu

Lalpa tana dah a ni ta bawk a ni.

Chutichuan, LALPA thupêk angin Israel thlah fa tîr

zawng zawng thla khat chin chung lam an chhiar a, 22,273

an ni a. Levia chite 22,000 ai khan mi 273-in an tam a. An

tamna zawng hi Israel-ten suma tlan chhuah tur a ni a,mi pakhat tlanna man chu sekel nga zel a ni a, sekel 1365a ni. Sekel khat hi gram 16 vela rit a ni.

Israel-te Pathian biakna hmuna Levia chite

rawngbawl hna chanvo neihte kha mawhphurhna sang

tak leh ropui tak angin a lang lo a ni mai thei. Mahse, an

rawngbawl hna chanvote kha Pathian rawngbawlna hna

Page 60: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 60/790

60NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ropui leh pawimawh tak a ni. Levia chite khan Israel fa

tir ai an awh a, dinhmun pawimawh takah an ding a,

Lalpa ta an ni. Lal Isua zara van khua leh tui nihnachangtu Kohhranhote pawh dinhmun pawimawh takahkan ding a, Lalpa ta kan ni.

Sawi ho tur 

Pathian duh loh zawnga rawngbawl hi eng ang taka

hlauhawm nge ni ang?

END NOTES

Levia chite zat

Mi thiamte chuan Kohatha thlahte belhkhawm hi

8,600 ni lovin 8,300 zawk turah an ngai. Hebrai\awngah chuan ‘w’ chu paruk tihna a ni a, vlv chu

pathum (3) tihna a ni. Chuvangin, helaiah hian a hnua

an ziak chhawn lehna ah l hi an hmaih palh niin an

ngai.

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 14.

2. Gordon J. Wenham, “Numbers” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-varsity Press, p. 75.

 Arona leh Mosia chhuante (3:1)

 Arona leh a fate puithiam atana dah hran thu hi

Exodus 28-29 leh Leviticus 8-9 lamah pawh kan hmu

tawh a, Levi chite zinga dinhmun pawimawh ber

Page 61: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 61/790

61NUMBERS

www.mizoramsynod.org

luahtute an ni. Helai thuah hian Mosia hming a lo

lang ve naa a thlahte chhui a ni ve lo. Leviticus 10

lama kan hmuh tawh angin helaiah hian Arona fapaupa ber Nadaba leh a dawttu Abihua te chu Sinaithlalerah mei thianglo an hlan avangin Lalpan a

tihhlum thu kan hmu a. Hei hian a rawngbawlna serh

leh sang thila Pathian duhtuizia a tilang. Tin, chu

bâkah a rawngbawltute chunga Pathian duh fir bikzia

kan hmu bawk.

Hriak thih, tihhran (3:3)

 Arona leh a fapate kha puithiam hna thawk turin

hriak thiha serh hran an ni a. Helaia “tih hran” tih

\awngkam hi a \awng bul lama a awmziaah chuan

“kut tihkhah” tihna a ni. A awmzia chiang taka hriatni lo mah se a kawh tum ber nia lang chu tu pawh

puithiam tur emaw rawngbawlna hna bik thawk tur

emawa serh hran a lo nih tawh chuan thil danga

inhambuai thei tawh lo turin a hna leh mawhphurhnachuan a kut tihkhah a lo ni ta a. A duh ang leh a chak

zawnga a hman a thiang tawh lo tih a entir.

Page 62: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 62/790

62NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 6

LEVIA CHITE RAWNGBAWLNA 

Chhiar tur : 4:1-49 

Thu vawn : Mosia hmanga LALPA thupêk angin mi tinan thawh tur leh an chanpual tur zir zelin chhiar an ni a:chutiang tak chuan LALPAN Mosia thu a pêk anga chhiar

an ni (4:49)

Zirlai hmasaah khan Puithiamte dinhmun, an hna

chanvo, inchhiarna leh Levia chiten Israel-ho fa tir ai an

awh thute kan zir tawh a. Vawiinah chuan Levia chite

rawngbawlna, an rawngbawl hna thawh tur hranghrangte leh biak bûka rawngbawl hna thawk tlak chhiar

thu kan zir dawn a ni. Tun \uma Levia chite chhiar lehna

turah hian rawngbawl hna thawk tlak kum sawmthum

a\anga kum sawmnga chin chhiar tur a ni a. An

rawngbawl hna chanvo lam Zirlaibuin a sawi hmasa a.

1. Kohatha thlahte rawngbawl hna chanvo (4:1-20)

1 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Levia fatezinga Kohatha thlahte, a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain, 3 kum sawmthum achin chung lam, kum sawmngathlengin rawngbawlna hna, inbiakna puan ina thawk tur

zawng zawng zat chu chhiar vek rawh u. 4 Inbiakna puanin hmun thianghlim bera Kohatha fapate hnathawh tur

chu hei hi a ni: 5 awmhmun an sawn dawn apiangin Arona

Page 63: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 63/790

63NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu a fapate nen an lut ang a, hmun thianghlim puan zar

an hlip thla ang a, chu chuan thuthlung bawm an khuh

ang a:6 

chu chu savun tha miin an khuh ang a, chu chu puan dum pâwlin an khuh ang a, a zawnfung an vuahtur a ni. 7 Tin, entirna chhang dawhkan chungah puan

dum pâwl an phah ang a, chutah chuan thleng te, fiante,berhbute leh note a bun chhuahna tur an dah tur a ni; tin,

chatlak lova chhang dah chu chutah chuan a awm tur ani. 8 chu chu puan senin an khuh ang a; a khuhna savun

tha miin an khuh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni.9 Tin, a entu khawnvar dahna leh chu mi atana an hmantur a khawnvarte, a chaichehte, a vap dahnate, hriak burzawng zawngte puan dum pâwlin an khuh tur a ni: 10 chu

mi leh a hmanrua zawng zawng chu a khuhna savun thamia khuhin a zawnnaah an dah tur a ni.

11 Tin, rangkachak maicham chu puan dum pâwlin

an khuh ang a, a khuhna savun tha miin an khuh leh ang 

a, a zawnfung an vuah tur a ni; 12 hmun thianghlima anhmanrua, rawngbawlna bungbêl zawng zawng chu an lavek ang a, puan dum pâwlin an fun ang a, a khuhna savun

tha miin an khuh ang a, a zawnnaah an dah tur a ni.13 Tin, maichama meivap chu an lawk fai ang a, a chungah

 puan dum pâwl an phah ang a, 14 tin, a chungah chuanan rawngbawl velna bungbêl zawng zawng, mei lakna te,

sa thurna thir kawm te, vutlawhna te, maihun te,maicham bungbêl zawng zawngte an dah ang a; tin, a

khuhna savun tha miin an khuh ang a, a zawnfung anvuah tur a ni.

15 Tin, Arona leh a fapaten hmun thianglim leh hmun

thianghlim bungrua zawng zawng an khuh zawha,awmhmun sawn dawn apiangin Kohatha fapate chu a

zawn turin an lo thawk thin ang a: nimahsela thil

Page 64: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 64/790

64NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thianghlimte chu an khawih tur a ni lo, an khawih

zawngin an thi ang. Chung chu inbiakna puan ina

 Kohatha fapate chanpual tur a ni.16 

Tin, puithiam Arona fapa Eleazara thawh tur chu, chhit tur hriak te, rimtuite, chatlak lova chhangphut thilhlan te, hriak thih mi te,

biak bûk, chuta thil awm zawng zawng te, hmunthianghlim leh a bungruate ngaihtuah vel a ni,” tiin.

17 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 18 ”Kohatha

thlah chhûngkua chu Levi-ho zing ata bo mai lova, thil

thianghlimte khawih lova thi lova an awm theih nanhetiang hian ti rawh u: 19  Arona leh a fapate chu lut sela,an thawh tur leh an chanpual tur \heuh ruatsak rawh se;20 amaherawhchu thil thianghlim en turin rei lo te pawhlut suh se, an luh chuan an thi ang,” tiin.

Biak bûka Kohatha thlahte rawngbawl hna chanvo

tur chu thil thianghlim berte enkawl a ni a. Awmhmun

sawn dawnah erawh chuan Arona leh a faten heng thilthianghlim berte hi zawn mai turin an tuam fel vek ang

a. Kohatha faten an zawn ang a; mahse, thil thianghlimte

chu an khawih tur a ni lo, an khawih chuan an thi ang.

Zawn tura buatsaih lai pawh an en tur a ni lo. Kohatha

fate zawn tur hmanrua leh bungbêl thianghlim tihfel turte

chu hengte hi a ni: A hmasain Arona leh a faten Hmun

Thianghlim ber pindan puanzar an hlip ang a, chu chuan

Thuthlung Bawm an khuh ang a, Savun \ha chiin an khuhleh ang a, chu chu puan dumpawlin an khuh leh ang a,zawnfung an vuah ang. A dawtah chuan, chhang serh

dahna dawhkan chungah puan dumpawl an phah ang a,

chutah chuan thleng te, bel te, berhbu te, no te an dah

ang a, chhang serh an dah bawk ang a. Chung chu puan

sendukin an khuh ang a, zawnfung an vuah ang.

Khawnvar zar bawr1 te, chaicheh te, dawnthleng leh

Page 65: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 65/790

65NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hriak burte chu puan dumpawlin an khuh ang a, hmanrua

zawng zawng savun \ha chiin an khuh ang a, a zawnnaah

an dah ang. A dawt lehah chuan Rangkachaka luanmaicham chu puan dumpawlin an khuh ang a, savun \hachiin an khuh leh ang a, zawnfung an vuah ang. Hmun

Thianghlima bungbêl zawng zawng chu puan dumpawlin

an fun ang a, a zawnnaah an dah ang. Maichama meivap

an lawk fai ang a, puan sendukin an khuh ang a, (lehlin

thar). A chungah rawngbawlna bungbêl- meilakna te,

thirkut te, vutlawhna te, chawhtawlh te, maicham

bungbêl zawng zawngte an dah vek ang a, savun \ha chiinan khuh ang a, zawnfung an vuah ang. Awmhmun sawn

hunah heng hmanrua leh bungbêl thianghlim tuam fel

sate hi Kohatha faten an zawn ang.

Zawn turte hi rawng awmze nei takin tuam a ni a.

Thil thianghlim berte chu puan dumpawlin an khuh a.

Thuthlung Bawm chu a hriat hran hle a ni.

2. Gersona leh Meraria thlahte hna chanvo (4:21-33)

21 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 22 “Gersona fapate pawh an chhûngkua kuain, a thlah thlahin chhiar vek

rawh; 23 kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlengin rawngbawlna hna inbiakna puan ina thawk

tur zawng zawng zat chu chhiar vek rawh. 24 Gersona

thlahho chanpual chu rawngbawl lam leh phurh lam ani: 25 biak bûk puan zar te, inbiakna puan in te, a khuhnate, a chung khuhna savun tha mi vun te, inbiakna puan

in kawngkhar puan zar te, 26 kawt hung puan zar te, kawthung kawngkhar puan zar te, biak bûk leh maicham bula

mi, a hrui te, an hmanrua zawng zawngte an phur ang a,tih tul apiang an ti tur a ni. 27 Gersona thlahte chuan

 Arona leh a fate kawhhmuh ang zelin hna an thawk ang 

Page 66: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 66/790

66NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a, an tih tur te te chena ruatsak turin thu i neihtir ang.28 Chung chu inbiakna puan ina Gersona thlahte thawh

chu a ni: an tih tur chu puithiam Arona fapa Ithamararuat tur a ni.

29  Meraria fapate chu, a thlah thlahin a chhûngkuakuain i chhiar tur a ni; 30 kum sawmthum a chin chung 

lam kum sawmnga mi thlengin inbiakna puan ina thawktur zat i chhiar vek tur a ni. 31Inbiakna puan ina an

hnathawh, an chanpual tur chu hei hi a ni - biak bûk ban

rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhankerkuak te, 32 a kawt hung velna ban te, a nghah chhankerkuak te, a kilhbehna te, a hrui te, a hmanrua zawng 

zawng leh a hmanraw dang zawng zawng phurh te: ahming lam zel \heuhin an chanpual tur i ruatsak tur a ni.33 Chung chu an ni, puithiam Arona fapa Ithamara hovainbiakna puan ina Meraria fapate thlahtehovin an tih

tur te te chena an rawngbawl dan tur chu,” tiin.

Gersona thlahte rawngbawl hna chanvote chu biak

bûk puanzar, a chung khuhna, a thuahna, a khuhna savun,

kawngka puanzar, buk leh maicham tual hungna

puanzar, buk luhna kawngka puanzar, a hrui leh a

hmanrua zawng zawng enkawlte leh zawn \hin te hi a ni

a, Arona leh a faten an ruatsak tih tur \ul apiang an ti

tur a ni a, tih tur \ul chu puithiam Arona fapa Ithamaran

a kawhhmuh \hin.

Meraria thlahte rawngbawl hna chanvo, an tih tur

pual leh an thil phurh turte chu: Bûk hmanrua- a bangrel,

a ban leh a bul\hut, tual hungna ban leh a bul\hut, bûk

kilh behna, a kaihna hrui leh a hmanrua zawng zawngte

an ni a. Puithiam Arona fapa Ithamaran an tih tur a

kawhhmuh \hin.

Page 67: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 67/790

67NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kohatha thlahten an thil phurh tur buatsaih leh

khawih pawh an tih loh laiin Gersona leh Meraria thlahte

chuan puithiamte kaihhruaina hnuaiah anmahniin ankhawih vek a. Gersona thlahte hian bawng tawlailirpahnih an hmang a, Meraria thlahte chuan

bawngtawlailir pali an hmang (7:4ff).

3. Levia chite chhiarpui (4:34-49)

34 Tichuan, Mosia leh Arona leh pungkhawmho zinga puipate chuan Kohath-ho fapate chu a thlah thlahin, a

chhûngkua kuain, 35 inbiakna puan ina thawk tur zat chukum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi

thlengin an chhiar a. 36 Chungho a thlah thlahin an chhiarchu 2,750 an ni. 37 chung chu an ni, inbiakna puan ina

rawngbawl thin Kohath-ho thlah an chhiar, Mosiahmanga LALPA thupêk anga Mosia leh Aronan an

chhiarte chu.

38,39  Tin, Gersona fapate, inbiakna puan ina thawktura rawngbawl zat tur chu a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlenga chhiar an ni a; 40 chung a thlah thlaha, a

chhûngkua kuaa an chhiarte chu 2,630 an ni. 41Chung chu an ni, Gersona fapate thlahho inbiakna puan ina

rawngbawlho zawng zawng, LALPA thupêk anga Mosia

leh Aronan an chhiarte chu.42,43  Tin, Meraria fapate, inbiakna puan ina thawk

tura rawngbawl zat tur chu, a thlah thlahin, a chhûngkuakuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga

mi thlenga chhiar an ni a; 44 chung a thlah thlaha, achhûngkua kuaa an chhiarte chu 3,200 an ni. 45 chung chu

an ni, Meraria fapate thlahho an chhiar, Mosia hmanga

LALPA thupêk anga Mosia leh Aronan an chhiarte chu.

Page 68: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 68/790

68NUMBERS

www.mizoramsynod.org

46,47  Levi-ho, rawngbawl tur leh inbiakna puan ina

 phurh mi phurtu tur zat a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlengin Mosia leh Arona leh Israel-ho puipate chuanan chhiar a; 48 chung an chhiarte chu 8,580 an ni. 49 Mosia

hmanga LALPA thupêk angin mi tin, an thawh tur lehan chanpual tur zir zelin chhiar an ni a: chutiang tak

chuan LALPAN Mosia thu a pêk anga chhiar an ni.

Levia chite inchhiar \um khatna (3:21-39)-ah khan

mipa thla khat chin chung lam mi 22,000 an awm a. A \um hnihna, tun \umah erawh hi chuan biak bûka

rawngbawl tlak mipa kum sawmthum a\anga sawmnga,

biak bûk leh a bungbêl chungchanga mawhphur thei tur

chin chauh an chhiar a. Kohatha thlahte mi 2,750 an awm

a, Gersona thlahte mi 2,630 an awm bawk a. Meraria

thlahte pawh mi 3,200 an ni a. Tichuan, an vaiin, biak

bûka rawngbawl tlak, thil phur theite chu mi 8,580 an ni.

Levia chite rawngbawlna kan zirah hian mi tinin

pawimawhna an nei \heuh va. Puithiamten inthawina an

hlan a. Levia chiten biak bûk enkawlnaah rawngbawl hna

chanvo hrang hrang an nei thliah a. Mi dangin ral an do

va. Mi tinin pawimawhna an nei \heuh mai. Chutiang

chuan Krista taksa Kohhranhovah hian thlarau thilpek

hrang hrang a awm a. Kohhranho siam \hatna tur vek a

ni. Lal Isuan zirtir sawm leh pahnih a ko va. Zirtirte bâkahzawlneite, zirtirtute, upate an awm leh a (I Kor. 12:28ff;Eph. 4:11f). Kohhranhovah hian ringtute chu hotute thu

awih a, an hnena intulut tura fuih kan ni a (Heb. 13:17; I

Kor. 16:16; I Thess. 5:12ff; I Pet. 5:5); Hotute pawh mi

dangte entawn tlaka awm turin a fuih bawk a (I Tim.

4:11-16; Tit. 2:15). Kohhranah hian mi tin kan pawimawh

tlang vek a ni.

Page 69: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 69/790

69NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Kohhranhovah hian rawngbawl hna chanvo hrang

nei kan awm thliah a. Mi tin hi kan awmna hmunahkan pawimawh vek a ni tih sawi ni se.

2. Biak bûka rawngbawltu ruat thuah kum 30 a\anga

kum 50 inkar ruat hian awmzia neiin kan hria em?

END NOTES1. The Bible Society of India, “Mizo Study Bible

(Bible leh a chhui zauna)” 206 Mahatma Gandhi

Road, Bangalore 560 001, 2007, p. 192.

Kum sawmthum achin chung lam, kum sawmngathlengin...(4:3, 23, 30)

Levia chite zinga rawngbawl hna, inbiakna puan inathawk thei tur chin Pathianin Mosia hnenah kum

sawmthum leh kum sawmnga inkar chhiar tur thu a

pe a. Heta “rawngbawl hna” tih hian indona lam

emaw, hna rum lam emaw a kawk a. Tin, rawngbawl

thei tur chin atana kum sawmthum a\anga kum

sawmnga inkarte chauh Pathianin a huamtir hian a

rawngbawlna hna a ngaih pawimawhzia a tilang

chiang a. Lalpa hna thawk tur chuan taksa leh rilruahpawh chak \hat a \ulzia a tarlang nghal bawk.

Thil thianghlimte (4:1-20)

Levia fate zingah pawh Kohatha thlahte chu hmun

thianghlim ber puanzar leh bungrua enkawl tura

ruat an ni a. Awmhmun an sawn dawn apiangin

Page 70: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 70/790

70NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chung thilte chu an zawn tur a ni. Nimahsela an

khawih emaw, rei lo te chauh an en emaw pawh a

thiang lo va, an en chuan an thi mai ang. Arona leh afapaten hmun thianghlim leh a bungrua zawngzawngte an khuh fel hnuah chauh a zawnfungin an

zawn chauh tur a ni. Heti taka hmun thianghlim leh

thil serh chunga Pathian duhtuina hi a chhinchhiah

tlak hle. Thuthlung Thar huna cheng ni tawh mah

ila Thuthlung Hlui huna Pathian duhtuina kha a la

pangngai reng a ni tih kan hriat a \ha awm e. Biak in

leh a bungrua kan enkawl danahte leh Pathianrawngbawlna hna kan thawh danah pawh hian

fimkhur tak leh zah taka kan chet a \ul.

Puan dum pawl

Hmun thianghlim bera bungruate chu puan dum

pawla khuh a ni a. Puan dum pawl kher hman a

nihna chhan hi van rawng a nih vang pawh a ni maithei. Sinai tlanga Mosia leh Israel hruaitu dangte

hmaa Pathian a rawn inlar khan (Exod. 24:9-10) a

kephah hnuai van anga thiang an hmu a nih kha. Chu

bâkah puan dum pawla thil thianghlim berte an khuh

hian thil dang laka hriat hran a tiawlsam dawn a ni.

Hmanraw dangte chu puan sen dukin an khuh a,

bungraw thianghlimte erawh chu puan dum pawlin

an khuh bik a ni. Hei hian thil thianghlim berte chutum reng vang pawh ni lova khawiha an thih phahmai lohna turin a veng thei dawn a ni. Tunlai thleng

pawh hian Biak Ina Pathian biakna hmanraw

pawimawh bikte hi chu serh hran a, a duh apiang

kawih leh hman theih loh tura tihhran hi thil

pawimawh tak a ni.

Page 71: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 71/790

71NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 7

BAWLHHLAWHNA HRANG HRANG LAKA INTHENNA 

Chhiar tur : 5:1-31

Thu vawn : 5  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Israelathlahte hnenah sawi la, ‘Mipa emaw, hmeichhia emawinLALPA chungah thil engpawh lo tisualin thiam loh chang sela, 7 an tihsualnaah chuan thupha an chawi tur a ni:tin, a tihsual man chu kim takin rulh tur a ni a, tin, ahmun ngaa thena hmun khat a tihsualna pa chu a pekbelh tur a ni. [5:5-7] 

Numbers bu chhung thu kan zir tawhah khanChhiarpui an neih thu te, riahhmun tur thliar felna te,Levia chite dinhmun leh rawngbawl hna chanvo an neihtekan zir tawh a. Vawiinah erawh chuan, ‘Bawlhhlawhnahrang hrang laka inthenna’ kan zir dawn a ni. Lalpa chua mite velah a awm \hin a, a mite awmna ram chu athianghlim tur a ni. Ram hi LALPA ta a ni a,

tihbawlhhlawh loh tur a ni. Kan zir tawh bung thum lehbung li lamah khan Puithiam leh Levia chite inlaichindan chipchiar takin kan hmu a. Tunah chuan puithiamteleh mipui inlaichinna lam kan hawi tawh dawn a ni.

1. Riahhmun then thianghlimna (5:1-4)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 Israela thlahte chu an

riahhmun ata phar zawng zawng leh thiput zawng zawng 

Page 72: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 72/790

72NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh mitthi avanga bawlhhlawh apiangte chu tichhuak vekturin thu pe rawh: 3 ahmei a pain i tichhuakin daipawnah

i dah tur ani; a lai taka ka awmna thin an riahhmun chuan tiblawlhhlawh dah ang e,” tiin. 4 Tichuan, Israelathlahte chuan chutiang chuan an ti a, daipawnah an dahchhuak a; LALPAN Mosia hnena a sawi angin Israelathlahte chuan an ti a.

Riahhmun then thianghlim thu hi, LALPA ngeiin

Mosia hnena, ‘...riahhmunah kei pawh ka awm ve si a, antibawrhbang ang e,’ ti tura a hrilh a ni. Leviticus 15:31-ah “Hetiang hian Israela thlahte chuan bawlhhlawhnaata chu in tihrang tur a ni, an zinga ka biak bûk an

tihbawrhban chang pawha an bawlhhlawhna avanga anthih loh nan” tiin a lo sawi bawk a.

Riahhmun a thianghlim theih nan a pawna awm turtarlante hi mi chi thum - phar natna vei te, thiput lai te,mitthi ruang khawih vanga bawlhhlawhte an ni.Inkaichhawn theih phar natna te leh mipui tibawlhhlawh

theite a nih avangin riahhmun then thianghlim nan apawna awm tura tih an ni. Bible-in phar a tih hian vunnatna chi tam tak a huam a (Lev.13). Phar natna\henkhatte hi chu an hlauhawm a, a kai theih bawk.

Thianghlim leh thianghlim lo chungchanga dan khirhtakte hi vun natna darh zel tur venna a ni a, vun natna

reng reng hi mihring tibawlhhlawh theitua ngaih a ni a.Thuthlung Hluia ‘thiang’ leh ‘thiang lo’ tih hi mihring

emaw, ran emaw, bungrua emaw, Pathian pawm tlak lehtlak loh emaw sawina a ni.

‘Thiput’ tih hian hmeichhe thi nei lai leh nau neihvanga thi chhuakte a huam a (Lev. 12; 15;). Mitthi ruangemaw ran thi ruang emaw khawihtu chu sakhaw serh lehsang thilah a thianghlim lo a ni (Lev. 11:35,39,40; 21:1-12).

Page 73: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 73/790

73NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Riahhmun then thianghlim thu a\ang hian thil pahnih

pawimawh tak tak zir tur a awm. Pakhatnaah chuan

Pathian hi khawngaihnaa khat, kan sualna leh chaklohnate min hriatpuitu ni mah se mihringte min dawrnakawngah hian a nihna leh ziate a hnukhniam ngai lo va,

a thianghlimna leh diknate chu a vawng nung reng zawk

a ni. Chuvangin, a chenna hmun tibawlhhlawh thei thil

apiangte chu a thian thianghlim \hin. Pahnihna, Pathian

hian mi tlem te ai chuan mi zawng zawng \hatna tur a

dah pawimawh hmasa zawk tih a lang. Mi bawlhhlawh

tlem te avanga Israel mipui zawng zawng an bawlhhlawhdawn ai chuan daipawna tihchhuah vek kha \ha a ti zawk

a ni. Kohhran rawngbawlnaah pawh hian mi tlem zawkte

hlawkna leh tuizawng ai chuan Kohhran pum pui

hlawkna leh \hat tlan zawkna tur ngaihtuah hmasak a

\ha.

2. Thil sual tih thenna (5:5-10)

5  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Israela thlahtehnenah sawi la, ‘Mipa emaw, hmeichhia emawin LALPA

chungah thil engpawh lo tisualin thiam loh chang sela,7 an tihsualnaah chuan thupha an chawi tur a ni: tin, a

tihsual man chu kim takin rulh tur a ni a, tin, a hmunngaa thena hmun khat a tihsualna pa chu a pe belh tur a

ni. 8  Amaherawhchu sual man teltuin laichin a neih loh

chuan, sual man LALPA hnena hlana chu puithiam pualtur a ni ang a; inremna berampa tiam lovin inremna asiam tur a ni ang. 9 Tin, Israela thlahte thil thianghlim

thên thilhlan zawng zawng, hlansak tura an pêk puithiamhnena an hlan apiang a hlantu puithiamin a nei ang.10  An thil serh chu anmahnin an nei ang, puithiam hnenaan pêk chu puithiamin a nei tur a ni, tiin,” a ti a.

Page 74: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 74/790

74NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Numbers 5:5-10 thu hi Leviticus 6:1-7 tihfamkimna

leh belhchhahna anga sawi theih a ni. Miin thil sual, a

enga pawh ti sela, LALPA laka thil tisual a ni a, a sualman chu a rul kim vek tur a ni. Chu bâkah hmun ngaa\hena hmun khat (za zela sawmhnih) a pek belh bawk

tur a ni. Hemi piah lamah hian Numbers bu tuna kan zir

hi chuan ‘thupha chawi tur’ a ti a; hei hian puithiam

rawngbawlna pawimawhzia mite rilruah a kui \iak a ni.

‘Pek tura chu thi sela, laichin hnai a neih bawk si loh

chuan... puithiam chanpual atan LALPA hnena pek tur’

(lehlin thar) a la ti zui ta zel a ni (Num. 5:6-7; cf. Lev. 6:6-7. lehlin thar). Hei hian puithiamte hamthatna kawng a

hawng zau hle.

‘LALPA chungah thil eng pawh lo tisualin thiam loh

chang sela’ tih hian mi chunga thil sual tih chu Pathian

thu bawhchhiatna a ni a, chu chu sual a ni tih a tarlang.

Sual chu Pathian thupek awih loh hi a ni a. Engti kawng

pawha \henawmte bum Pathianin a awih lo (Lev. 6:1-7).Thil sual tih ngaihdamna atan rulh kim leh vek hnua

hmun ngaa \hena hmun khat pek belh leh tur a ni a.

Chumi piah lamah chuan thil sual tih thenna inthawina

hlan tur a la ni a; chu inthawina chu puithiamin a hlansak

tur a ni. Puithiamte leh mipuite inlaichinna leh inzawmtawnna hi rawngbawlnain a siam a. Puithiamte dinhmun

a dah pawimawh sawt dawn a ni.

3. Rinhlelhawm nupui fiahna leh \henna (5:11-31)

11 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 12 “ Israela thlahtehnenah sawi la, an hnenah ‘tu nupui pawh uirein miin13 mutpui sela, a pasal chuan a hre lo va, chesual ngei si

 puang bawk si lo, kut man ni bawk si lo chu 14 a pasal

chuan thikthu avangin ringhlel tlat sela emaw, nupui

Page 75: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 75/790

75NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chesual lo pawh a rinhlelh tlat si chuan 15 chutiang thuah

chuan chu mi chuan a tana thilhlan barli chhangphut

epha hmun sawma \hena hmun khat kengin, a nupui chu puithiam hnena a hruai tur a ni; hriak a leih tur a ni lova, thil rimtui a telh tur a ni hek lo; thik thawina chhang 

 phut thilhlan, hriat rengna thilhlan khawlohna hriatchhuahna a ni si a.

16 Tin, puithiam chuan a rawn hruai ang a, LALPA

hmaah a dintir ang a; 17 tin, puithiam chuan hlumbelin

tui thianghlim a la ang a, biak bûk chhuata vaivut a laang a, tuiah chuan a phul ang a: 18 tin, puithiam chuanhmeichhia chu LALPA hmaah a dintir ang a, a sam a

thlahtir ang a, hriat rengna chhangphut thilhlan, thikthawina thilhlan chu a kentir ang a: puithiam chuan

anchhe thlentirtu tui kha chu a keng ang a; 19 tin, puithiamchuan hmeichhia chu chhia a chhamtir ang a, hmeichhe

hnenah chuan, “I pasal ni lo midang tumahin an mutpui

loh chia, bawlhhlawhna lama i kal pen loh chuan anchhethlentirtu he tui kha ata hi i lo fihlim ang a;20 amaherawhchu khaw dang hawia i bawlhhlawh a, i

 pasal lo mi tuin emaw a mutpui che chuan i fihlim lovang,” a ti tur a ni. 21Tin, puithiam chuan hmeichhia chu

a vau vang a, chhia a chhamtir ang a, hmeiche hnenah puithiam chuan, LALPAN i malpui a tihbal a, i pum a

tihvun chuan, LALPAN i chipuite anchhe dawntirtuahsiam che rawh se; 22 tin, anchhe thlentirtu he tui hi i rilah

a lut ang a, i pum a tivung ang a, i malpui a tirawp ang,a ti ang a: tin, hmeichhia chuan, Amen, Amen, a ti ang a.

23  Tin, puithiam chuan chung anchhe thute chu

lehkhabuah a ziak ang a, tui khaah chuan a chiah tur ani; 24 tin, hmeichhia chu anchhe thlentirtu tui kha chu a

intir tur a ni: tichuan anchhe thlentirtu tui chu a

Page 76: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 76/790

76NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kawchhûngah a lut ang a, a lo kha ang. 25 Tin, puithiam

chuan thik thilhlan chhangphut hmeichhe kut ata chu a

la ang a; LALPA hmaah chhangphut thilhlan chu a thenang a, maichamah a kalpui ang a: 26  puithiam chuanchhangphut thilhlan hriat chhuahtirtu chu vei khatin a

la ang a, maichamah chuan a hal ang a. chu mi zawhahchuan tui chu hmeichhia a intir tur a ni. 27 Tin, tui a han

intir chuan heti hi a ni ang a; a lo bawlhhlawh a, a pasalchunga thil a tisual a lo nih chuan anchhe thlentirtu tui

chu a kawchhungah a lut ang a, a lo kha ang a, a pum a

lo vung ang a, a malpui a lo rawp ang a; tichuanhmeichhia chu a chipuite anchhe dawntirtu a lo ni ang.28  Amaherawhchu, hmeichhia chu a bawlhhlawh loh va,

a thianghlim chuan a fihlim ang a, nau pai thei zel a niang. 29 Hei hi, nupui, khaw dang hawia a pasal ni lo mi

dang nena intibawlhlawh emaw, 30 mipain thikna rilru alo put a, a nupui a thik emawa rel dan chu a ni a: tichuan

LALPA hmaah a hruai ang a, tin puithiam chuan heng dan zawng zawng ang hian a chungah a ti tur a ni.31Chutichuan, mipa chu khawlohnaah chuan a fihlim ang a, hmeichhia chuan a sualna mawh a phur ang,’ ti rawh,” 

tiin.

Mosia danah chuan mi sual thiam loh chantir turinhretu pahnih tal an awm tur a ni a (Deut. 17:6; 19:15).

Hmeichhe rinawm lohna chu thuhretuten an hmu a, an

hria a nih chuan dan pangngaiin a chungchang relsak a

ni ang a, thihna thlenga hrem theih a ni (Lev. 20:10).

 Amaherawhchu, mipain a nupui a rinhlelh a, a fiahna a

awm si loh chuan thihna thlenga hrem theih a ni lo.

Rinhlelhawm nupui chungchangah tu nupui pawh a

pasalin, kut man chiah awm lo mah sela, uire nia a

rinhlelh tlat chuan emaw, a nupui nau pai lai kha ama fa

Page 77: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 77/790

77NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni lova a rin tlat emaw chuan a nupui chu puithiam

hnenah a rawn hruai ang. Nupui rinhlelhawmte fiah nana

thil hlan tur barli chhangphut epha hmun sawma \henahmun khat (kg. khat vel), hriak telh loh, rimtui hal turpawh tel lovin a rawn keng tel nghal ang a. Puithiam

chuan hmeichhia chu a hruai ang a, LALPA hmaah sam

thlahin a dintir ang. Hlum belin tui thianghlim dar

maihun a\angin a la ang a, biak bûk chhuata vaivut chu

tuiah a phul ang a, anchhe dawn tur lehkhaa ziak chu tui

chhiaah chuan a tleuh fai ang. Chhangphut \henkhat chu

a humtir ang a, chhia a chhamtir ang. Puithiam chuan,“Tu man an mutpui loh chea, i pasal laka thil bawlhhlawh

i tih loh chuan anchhe thlentu tui chhe lak ata hi i fihlim

ang. Amaherawhchu, i pasal laka khaw dang i hawia, i

pasal ni lo mipain an mutpui chea, an tihbawrhban che

chuan i fihlim lo vang. LALPA chuan i chipuite anchhe

dawngah siam che rawh se. Anchhe tui chhia i in tur hian

i pum tipuar sela, i malpui inkar tisawng rawh se” a ti

ang a, hmeichhia chuan, “Amen, Amen,” a lo ti ang.

Puithiamin tui chhia a intir hma chuan chhangphut ahumtir kha LALPA hmaah a then ang a, maichamah a

dah ang a, a hal ral ang. Chumi zawhah chuan hmeichhia

chu tui chhia a intir ang. A lo uire ngei a nih chuan a

pum a na ang a, a puar ang a, a mal kâr a sâwng ang.

Hmeichhia chu a thianghlim chuan eng mah a ti lo vang

a. Tui chhe in hnuah pawh tluang takin a nau pai chu anei zui leh mai dawn a ni.1 Hmeichhia chuan thiam lohna

a neih erawh chuan mi tinin an hria ang a, amah pawh

‘anchhedawng’ tiin an hria ang.

Nupui fiahna kan hmu a, pasal fiahna kan hmu ve lo.

Pasal chu chhungkaw hotu ber a nih vang a ni mai thei.

Pa ber chuan chhungkuaah thil fel lo a awm leh awm loh

Page 78: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 78/790

78NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilah mawh a phur a. A nupui awm danah thil

rinhlelhawm a awm chuan thil dik tak hre chhuak tura

thil tihchian chu a mawhphurhna a ni.Helai nupui fiahna thu hi Israel-ho zingah

bawlhhlawhna awm lova thianghlim taka an khawsakho

theihna tura inthen thianghlimna a ni. Nupa karah

inrinhlelhna a awm chuan nun a hlim thei lo va,chhungkua a buai \hin. Hmeichhia chuan thil a lo tihsual

chuan Pathianin a hrem tura ngaihna nghet tak an nei a

ni. Hetiang taka rinhlelhawm nupui fiahna leh thennahi Pentateuch bu dangah kan hmu lo. Amaherawhchu,

khang lai hunah khan hnam dang zingah chuan tih dan

lar tak a ni.

Sawi ho tur 

Israel-te riahhmun then thianghlimna thu kan zir a.Kan awmna veng leh chhungkuate hi then thianghlim

ngai ve in kan hria em? Thianghlimna beihpui thlak

dawn ta ila, eng ahte nge hma kan lak ang?

END NOTES

1. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons Ltd, p. 256.

Page 79: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 79/790

79NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 8

NAZARIT MI NIH DAN

Chhiar tur : 6:1-27 

Thu vawn : A intihhran chhûng zawng chuan LALPA pual a ni (6:8)

Zirlai hmasa lamah khan Levia chite serhhran an

nih thu leh chu an dinhmun avanga ral do tur chhiarpuiah

pawh chhiar tel an nih ve loh thu kan zir tawh a. Chu

bâkah, an riahhmun then thianghlim thu thlengin kan

zir tawh a. Vawiinah chuan Levia chite chauh ni tawh

lovin, mi tu pawh, a hmei a pa, LALPA tana inserhhrang,“Nazarit mi nih dan’ kan zir dawn a ni.

Bung rukna pum pui kan zir dawn a. Nazarit mite

tâna dan tlangpui te, Nazarit mite awm dan te, thu tiam

bawhchhiat palha tih dan tur te, thutiam hlen chhuah

nana tih turte leh Puithiam malsawmsaknate kan zir

dawn a ni.

1. Nazarit thutiam chungchang (6:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela tlahte hnenahsawi la, an hnenah, ‘Mipa emaw, hmeichia emaw pawhin

eng emaw thutiam bik, LALPA tana inpêkna Nazaritthutiam a tiam lai chuan, 3 uain leh zu a nghei tur a ni;

uain thur pawh, zu thur pawh a in tur a ni lo va, grêp tui

 pawh a inin grêp rah a tharlam pawh, pho vuai pawh a

Page 80: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 80/790

80NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ei tur a ni hek lo. 4  A intihhran chhûng zawng chuan grêp

hruia mi a mu pawh, a pil pawh a ei tur a ni lo. 5 LALPA

tana a intihran chhûng ni a kim hma loh chuan tihhrana ni ang a, a sam a zuah tur a ni. 6 LALPA tana a intihhranchhûng zawng chuan mitthi ruang a hnaih tur a ni lo. 7  A

 pa te, a nu te, a unaupa te, a farnute emaw thih thuah  pawh a intibawlhhlawh tur a ni lo, Pathian tana a

intihhranna chuan a phuar avangin, 8  A intihhran chhûng zawng chuan LALPA pual a ni.

‘Nazarit’ tih hi Hebrai \awng chuan ‘Nazir’ tih a ni a,a awmzia chu ‘LALPA tana mi inserhhrang’ tihna a ni.1

Mipain emaw, hmeichhiain emaw, Nazarit mi ni tura

LALPA hnena a inhlan chuan uain leh zu a nghei tur a ni

a, uain thur leh zu thur pawh a in tur a ni lo. Grape rah

tharlam emaw, pho ro emaw a ei tur a ni lo va, grape rah

sawr tui pawh a in tur a ni lo. Serh hran a ni a, a samte

pawh a \han \hanin a \hang ang a, a lu pawh ziah kawn

tur a ni lo. Mitthi ruang a khawih tur a ni lo va; a nu lehpa ruang pawh, a unaupa leh a farnu ruang pawh

khawihin a intibawlhhlawh tur a ni lo. Nazarit mi a nih

chhung chuan LALPA tana serhhran a ni.

Thuthlung Hluiah hian Nazarit mi chi hnih, dam

chhunga Pathian tana inserh hrang leh hun eng emaw

chhung atana inserh hrang kan hmu a.2 Sal tan hma kha

chuan a hnuhnung zawk, hun eng emaw chhung atan tihhi chu awmin a lang lo. Nazarit mi langsar tak kan hmuhchu Samsona kha a ni a. Ani hunah hi chuan tuna Nazarit

thutiam chungchang kan sawi ang chiah hi chu a la ni rih

lovah zirtute chuan an ngai.

Juda-te chanchin kal zelah chuan Nazarit mi an lo

pung chho va. Nazarit thutiam pawh eng emaw hun bik

Page 81: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 81/790

81NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh thil bikahte pawh rei lo deuh atan an nei \hin a. Rei

tak dam lo, a lo dam tak avanga Pathian tana a inhlanna

te, fa neih vanga Pathian tana inpekna ang chite thlenginan kalpui a. Juda-te thu inhlan chhawn (tradition) a\angpawhin hmeichhe thianghlimte pawhin Nazarit mi nih

an thlan thu leh Nazarit mi nih chu dinhmun sang tak

leh zahawm tak a nih thu min hriattir a ni.

2. Thutiam bawhchhiat palha tih turte (6:9-12)

9 A kiangah mi lo thi ta thutin a intihhranna lu chu

lo tibawlhhlawh ta ang sela, a inthen ni, a nisarih niin alu a mêt tur a ni. 10 Tin, ni riat niin inbiakna puan in

kawngkaa puithiam hnenah \huro tuak khat emaw, parvano tuak khat emaw a rawn keng tur a ni: 11tin, puithiam

chuan pakhat chu sual thawi nan an hlan ang a, pakhatchu halral thilhlanah, mitthi avanga a tihsualnaah

inremna a siamsak ang a; tin, chu mi ni vek chuan a lu

chu a tithianghlim tur a ni.12 

Tin, thiam loh thawi nanberam no a pa kum khat mi rawn kengin, a intihhrannanite chu LALPA hnenah a ti\ha leh ang: a intihhranna

chu tihbawlhhlawh a nih tak avangin a hmaa mi khaengmah lo a ni ta si a.

Nazarit miin mitthi ruang khawih palh sela, chu

chuan amah kha a tibawlhhlawh a, inthen thianghlimna

dan a zawh tur a ni. Chu kawng zawh tur chuan a lu mehte, sual thawina thil hlan leh halral thil hlante a hlan a

ngai a ni (Lev. 1:1-3; 7:11-38).

Thutiam hi, tum reng vang ni lova bawhchhiat palh

theih a ni. Nazarit mi danah, LALPA tana a inhlan

chhung hian mitthi ruang khawih phal a ni lo. Chutih

laiin a bula mi thi thut sela, a ruangin a sam chu a khawih

Page 82: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 82/790

82NUMBERS

www.mizoramsynod.org

palhin tibawlhhlawh sela, ni sarih a nghak ang a, a sam

chu a ziat kawlh vek tur a ni. Tichuan, a thianghlim leh

thei ang. A sam kha thil thianghlim lo, bawlhhlawh a loni ta a, ziah kawlh vek tur a ni. Judate dan lehinkaihhruaina bu Mishnah-ah chuan, hetiang thil

thianghlim lo hi chu phum bo daih turin sawi a ni.3 A lo

thianghlim leh theih nan, a ni riat niah \huro pahnih

emaw parva no pahnih emaw puithiam hnenah Inbiakna

puan inah a rawn keng ang a, puithiam chuan sual thawi

nan pakhat, halral thil hlanah pakhat a lo hlansak ang a,

mitthi ruangin a khawih avanga amah then thianghlimnachu a lo tihsak ang a, chumi ni vek chuan a sam chu a

serh thar leh tur a ni. Kum khat vela upa beramno, a pa,

bawhchhiat man thil hlanah a hlan ang a, Nazarit mi atan

LALPA hnenah a inhlan thar leh ang. A hmaa a

inserhhranna kha tihbawlhhlawh a nih avangin Nazarit

mi ni turin Lalpa hnena inhlan thar leh a ngai a ni.

3. A hlen chhuah nana tih tur (6:13-21)13 Tin, hei hi Nazirit mi, an intihran ni bi a kim huna

tih dan tur chu a ni: inbiakna puan in kawngkaah hruaitur a ni ang a: 14 tin, LALPA tana thilhlanah berampa

kum khat mi sawiselbo halral thilhlanah pakhat, sualthawi nan beram no a nu kum khat mi sawiselbo pakhat,

remna thilhlan atan berampa sawiselbo pakhat;15 dawidim telh loh chhang leh chhangphut dip tak hriakahmeh siam chhang hlawm leh, hriaka chulh chhangper

 pan bawm khat an chhangphut thilhlan tur leh in tur

thilhlan tur te nen an hlan tur a ni. 16 Tin, puithiaminchung chu LALPA hmaah a hlan ang a, a sual thawina

leh a halral thilhlan chu a hlan ang; 17 tin, berampa chubawma chhang dawidim telh lohte nen chuan remna

inthawi thilhlan atante LALPA hnenah a hlan ang a:

Page 83: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 83/790

83NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 puithiam chuan chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan

 pawh chu a hlan tel bawk ang. 18 Nazarit mi chuan

inbiakna puan in kawngkaah a intihhranna lu chu a metang a, intihhranna sam chu a la ang a, remna inthawithilhlan hnuaia meiah chuan a rawh tur a ni.

19 Tin, puithiam chuan berampa dar chhum hmin

leh bawma dawidim telh loh chhang pakhat leh dawidimtelh loh chhangper pan pakhat a la ang a, Nazarit chuan

a intihhranna lu a meh zawhin a kentir ang a: 20 tin,

 puithiam chuan thên thilhlanah LALPA hmaah a thêntur a ni; hei hi puithiam pual a ni ang, thên irawm lehthên bawp nen: chu mi zawhah chuan Nazarit chuan uain

a in thei tawh ang. 21Hei hi a ni, Nazarit thutiam dan lehLALPA hmaa an thilhlan dan chu, ama duh thua a hlan

tiam lovin: a intihhranna thutiam azir zelin a ti tur a ni,’ ti rawh,” tiin.

Nazarit mi ni tura miin a thutiam leh a inserhthianghlimna engkim a tih zawh hnu chuan, a hlen chhuah

nana tih tur a neihte chu kawng thumin a sawi theih.

1) Nazarit mi chuan halral thilhlan te, sual thawina

thilhlan te, remna thilhlan te leh buhbâl thilhlante

puithiamin a hlansak ang a.

2) Inbiakna buk kawngka bulah Nazarit mi chuan a sam

serh a ziat fai ang a, remna thilhlan halnaah a rawh ang.

3) A sam serh ziat faia remna thilhlan halnaa a hal hnu

chuan Puithiam chuan beram chal dar chhumhmin leh

dawidim telh loh chhang tlang leh chhang pan pakhat a

la ang a. Nazarit mi chu a lu meh fai hnuah a pe ang a.

Chu chu thên thilhlanah puithiam chuan a thên ang a,

chu chu puithiam puala serh hran a ni ang. Heng hi

Page 84: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 84/790

84NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Nazarit mi ni tura tih tur hlen chhuahna a ni. Heng

thilhlante hi inthawina ruai eihovin a zui a. Nazarit mi

pawhin an kilpui ve a ni.4

Sam hlan hi hnam dang zingah pawh hriat a ni a.

Sam hi nunna bul pawimawh taka ngaih a ni a, Pathian

hnena hlan a nihin mihring aiawha ngaih a ni bawk.

Remna thilhlan a niha a irno leh a bawp puithiamin thênthil hlana a thên hian Pathian hnenah a hlan a, a lo thên

let leh hian Pathianin a rawn pe let leh anga ngaih a ni.

4. Puithiamten mipuite mal an sawm dan tur (6:22-27)22 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 23 “Arona leh a fapate

hnenah, ‘Hetiang hian Israela thlahte mal in sawm tur a

ni; an hnenah,

24 LALPAN malsawm che uin veng zel che u rawh se;

25 

LALPAN a hmel in chungah êntir sela, khawngaihzel che u rawh se.

26 LALPAN in lam lo hawi sela, thlamuanna pe che urawh se, tiin sawi rawh u,’ tiin sawi rawh.

27  Chutianga ti chuan Israel thlahahte ka hming 

chuantir a ni ang a, tin, keiin anni chu mal ka sawm ang,” tiin.

Puithiamte hna pawimawh tak pakhat chu Israel

mipuite malsawm a ni (Lev. 9:22-23; Deut. 10:8; 21:4-5; II

Chro. 30:27). He \awng\aina, malsawmna mawi tak leh

tawi fel tak hi a hluin a pawimawh a, a langsar hle.

Pathian tana mi inserhhrang Nazarit dan sawi zawh

chiah, Maicham serh thianghlim hma sia Puithiam

malsawmna rawn inzep hian ngaituahna a titho hle. Levia

Page 85: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 85/790

85NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chi puithiamte dinhmun danglam tak kan zir hnu leh

Nazarit mi dan te kan zir hnua Israel mipuite tana

Puithiam malsawmna kan hmu zui zel hian Israel fatezawng zawng Pathian hmangaihna huang chhungah arawn khung lut \ha hle a ni. Chang 22-na hian Israel fate

riahhmun then thianghlimna kha a rawn zawm \ha hle

a. Chu chuan mipuite chu Pathian biakna boruak \ha

takah a hruai lût a, ram tiam pana kal zêl turin a

tithlamuang bawk a ni. Hei hian Pathian tana

inserhhrang Nazarit chauh ni lovin, Pathianin Israel

mipui mal a sawm a ni tih a tarlang a. He puithiammalsawmna hian Israel mipuite chu Pathianin mal a

sawm ngei ngei dawn tih a hriattir a ni.

Mipui malsawm hi Puithiam Arona leh a fate hna

pawimawh tak pakhat a ni a, Malsawmna hi Pathian

biakna hmuna sawi \hin a ni a, hun dangah pawh sawi ve

\hin tho a ni. Pathian be tura mi an lo kal lai leh, inkhawm

\in dawnah Puithiamten an sawi ber. “LALPAN malsawmche uin veng che u rawh se” (24) tih hian Pathian

malsawmna tinreng, fanau malsawmna, ram leilung,

hriselna leh a dangte huam vek a, vanduaina leh chhiatna

rapthlâk leh hmelma laka venhimna thlengin a huam

(Sam 121:3ff; 140:4f; 141:9f).

“LALPAN a hmel in chungah entîr sela, khawngaih

zel che u rawh se,” (25) tih hian Pathian chu êng, \hatna,malsawmna a ni a, (Sam 31:16; 67:1; 80:3,7,19),khawngaihnaa khat, zahngaithei Pathian a nihna a

tarlang a; an manganna zawng zawngah a chhan chhuak

\hin tih a lantîr. An \awng\aina a ngaihthlâksak a,

hmêlma lakah a chhan chhuak a, an natna tidamin an

sual a ngaidam \hin tih a lantir bawk (Sam 4:1; 6:2; 41:4;

51:1). “LALPAN in lam lo hawi sela, thlamuanna pe che

Page 86: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 86/790

86NUMBERS

www.mizoramsynod.org

u rawh se” (26) tih hian Pathian khawngaihna leh

hmangaihna lo lang tur a thlirtîr a. Pathian thlamuanna

a kawhhmuh a ni. Thlamuanna tih hi Hebrai \awngin“Shalom’ tih a ni a, a awmzia chu indo lo, ralmuang tihnamai ni lovin vanneihna, malsawmna, hmuingilna, rilrua

thlamuanna leh hlimna, a tawi zawngin, Pathianin a mite

hnena thil \ha a pek zawng zawng sawina a ni.

Puithiam malsawmna hi Puithiamten Israel mipuite

hnena an sawi reng \hin, an tih tur pawimawh tak pakhat

a ni a. Hei hian mipuite pawh a kaihruai hle a. ThuthlungThar lamah pawh kan hmu zui zel a, Pa leh Fapa leh

Thlarau Thianghlim (Trinity) hming lamin nemngheh

rawngbawltuten an hmang \hin.

Kan zirlai hian Pathian tana mi inserh hrangte a dah

pawimawh hle laiin, Pathianin mipuite a hlamchhiah

hauh lo va, a ngai pawimawh hle a ni tih min hriattir a.

Pathian Thuin, “Chuvangin, unaute u, Pathiankhawngaihna avang hian, inthawina nung leh thianghlim

leh Pathian lawm tlak ni turin, in taksa chu inhlanah ka

ngen a che u, chu chu in rawngbawlna âwm rêng a ni”

(Rom 12:1) a tih kha Kohhranhote hian kan hriat nawn

leh a pawimawh hle.

Sawi ho tur 

Pathian tana mi inpe leh inserh hrangte hi Pathianin

a lawm a, a hmang \hin a ni tih hi han sawi ho teh u.

Page 87: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 87/790

87NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The book of Numbers, Cambridge Uni-versity Press, 1911, p. 31.

2. James Hastings, “Dictionary of the Bible,” New

 York : Charles Scribner’s Sons, 1963, p. iii.

3. Philip J. Budd, “  Word Biblical Commentary :Numbers,” Word Books, Publisher, Waco, Texas,

1984, p. 71.

4. A.H. McNeile, Op Cit, p. 35

Thên thilhlan (6:19f)

Then thilhlan (Wave offering) tih hi a \awng bul lamah

chuan ‘hma lam leh hnung lama then tawn’ tihna a

ni awm e. Pathian hnena pek, Pathianin a pek kir

leh tih entir nan an then \hin (Exo. 29:26-28; Lev.27:34). A tir lamah chuan Israel-ten loa buhbâl thar

chhuah maicham hmaa an hlan sawina niin a lang a.Hun kal zelah chuan thil chi hrang hrang thên

thilhlanah an hlan \hin a ni. Thên thilhlan hi Pathian

hnena thilhlan dang nen pawh an hman pawlh nasa

hle. Puithiamin maicham hmaa thilhlan a then \hinte

chu buhphal thilhlan, chhangphut thilhlan, halralthilhlan, in tur thilhlan, sual thawina thilhlan leh

remna thilhlante an ni (Lev. 23:15-20). Numbers 6:19-

20-ah pawh hian Nazarit mi chuan a intihhranna lu

a meh zawhin puithiamin thên thilhlan tur a kentir

nen chuan puithiam chuan thên thilhlanah LALPA 

hmaah a thên a, thên thilhlan chu puithiam pual a

ni. Thilhlan rawn kengtute chuan an thil hlan tur

Page 88: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 88/790

88NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu an chelh a, chumi chungah chuan puithiamin a

kut dahin a tithen \hin a ni awm e.

Puithiam malsawmna (6:24-26)

Helaia “Malsawmna” thu mawi tak lo lang hi Bible-ah chuan malsawmna kan hmuh hlui berte zinga mi

a ni a, a chhungah hian thu awmze nei tak tak kan

hmu. Israel-te awm dan tur leh Lalpa tana inserh

thianghlim dan tur tarlan a nih hnua malsawmna

thu lo lang hi a inhmeh hle. He malsawmna thu hi

\hen rukin a \hen theih a, hetiangin :-

i) Lalpan malsawm che uin – Malsawmna hian Pathian

leh Israel-te inkara thuthlungin ham\hatna a ken

zawng zawng kha a huap vek a ni.

ii) veng zel che u rawh se – Hei hian Pathian chuan Is-

rael mipuite chu a thuthlunnaah vawng him tlat tura

a duhsakna a lantir a, Lalpa chu Israel-hote vengtua nihzia a tarlang bawk (Sam 121:7-8).

iii) Lalpan a hmel in chungah êntir sela – Lalpa hmel

tih chu Lalpa awmpuina, chhuma lo lang kha a ni a

(Exod. 40:34ff), ‘êntir’ tih chuan enkawl leh chhandam

tih a entir.

iv) khawngaih zel che u rawh se –  Mihringtechhandamna tura Pathian hnathawh lo lang hi a

khawngaihna vang vek a ni a, chu chu mihringte

thiltih leh phu vang a ni lo.

v) Lalpan in lam lo hawi sela – Hei hi Pathian

awmpuina leh kaihhruaina uar zawka sawina a ni.

Hnam tam tak karah Lalpan Israel-te chu a hnam

atan a thlang a; chuvangin, an lam a hawi tlat \hin.

Page 89: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 89/790

89NUMBERS

www.mizoramsynod.org

vi) thlamuanna pe che u rawh se – Thlamuanna chuan

famkimna leh ham\hatna a kawk a ni. Tin, he thu hi

mi thiam \henkhat chuan Israel-te tan Isua, “RemnaLal” (Isa. 9:6) pek tur a nih thu tarlannaah an ngai.

Ka hming chuantir a ni ang (6:27)

Hming chuantir tih hian Lalpa chu Israel-te neitu a

ni tih a lantir. Tin, he thu kalhmang ang hi Isaia 44:5

leh Thupuan 22:4-ahte kan hmu bawk.

Page 90: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 90/790

90NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 9

HNAM HRUAITUTE THIL HLAN - I

Chhiar tur : 7:1-41

Thu vawn : An thilhlante chu, tawlailir chung nei parukleh bawngpa sâwm leh pahnih, puipa pahnihin tawlailir

 pakhat zel, pakhatin bawngpa pakhat zel LALPA hmaah

an rawn la a, biak bûk bulah chuan an rawn hlan a (7:3).

 Vawiinah chuan Bung 7-na kan zir dawn a, \um hnih

zirah kan hmang dawn a ni. Zirtu tam tak chuan Bung

5&6 kha a hma lam leh a hnu lam nena inzawmna \ha nei

lo, thu kar tla niin an hria a. Chuvangin, vawiina kan zirtur hi Bung 4-na chhunzawmna niin an ngai a ni.

Sinai tlang an chhuahsan hma hian Puithiamte chuan

biak bûka Pathian biakna mumal zawkin an kalpui \an

ta a ni. Exodus buah Mosian Biak bûk a tun din thu kan

hmu a. Tunah chuan Pathian biakna hmun atan mumal

zawkin an lo hmang \an ta a ni.

1. Hnam hruaitute thilpek (7:1-9)

1 Chutichuan, Mosian biak bûk chu a din zawh a,hriak a thih a, a tihthianghlim a, a bungrua zawng zawng 

leh a maicham leh a bungbêl zawng zawng hriak a thiha,a tihthianghlim ni chuan heti hi a ni a, 2 Israel-ho puipa,

an chhûngkaw puipate chuan thilhlan an hlan a, chungho

chu an hnam puipate, an chhiarhote chunga awm an ni

Page 91: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 91/790

91NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a: 3 an thilhlante chu, tawlailir chung nei paruk leh

bawngpa sâwm leh pahnih, puipa pahnihin tawlailir

 pakhat zel, pakhatin bawngpa pakhat zel LALPA hmaahan rawn la a, biak bûk bulah chuan an rawn hlan a.

4 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 5 “Biak bûk hna atan a\angkai dawn a, lo la hlawm rawh khai; Levi-ho, a hna

zir ang zelin i pe \heuh dawn nia,” tiin. 6 Tichuan, Mosiantawlailirte leh bawngpate chu a la a, Levi-hote chu a pe

a. 7 Tawlailir pahnih leh bawngpa pali chu Gersona fapate

chu an hna azir zelin a pe a.8 

Tin, tawlailir pali lehbawngpa pariat chu, puithiam Arona fapa Ithamara ho,Meraria fapate chu an hna azir zelin a pe a. 9  Kohatha

 fapate erawh chu an pe ve lo; hmun thianghlim hna chuan pual a ni a, a zawna zawn \hin an ni.

  Aigupta an chhuahsan a\anga kum hnihna thla

hmasa ber Abib/Nisan ni khat ni March 15/16-ah Mosia

chuan Biak bûk a sa fel a (Exod. 40:17). Biak bûk leh abungrua zawng zawng hriak a hnawih a. Pathian biak

nan a hlan a, a serh thianghlim a. Chumi hunah chuan

Israel hnam hruaitute an lo kal a, biak bûk tan thilpekte

an rawn keng a. An thilpekte chu bawngtawlailir paruk

chung nei thlap leh bawngpa sawm leh pahnih a ni.

Hruaitu pahnih zelin bawngtawlailir pakhat an inthawh

\awm a, hruaitu tinin bawngpa pakhat \heuh an tum

bawk a.

Pathianin a hrilh angin Mosia chuan thilpek a

dawnte chu thil phurh vel nan Levia chite hnenah a sem

a. Gersona thlahte hnenah bawngtawlailir pahnih leh a

hnuktu tur bawngpa pali, biak bûk puanzar leh a sakna

hmanruate phurh vel nan an hnain a mamawh angin a

pe a. Chutiang bawkin Meraria thlahte hnenah pawh

Page 92: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 92/790

92NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawngtawlailir pali leh a hnuktu tur bawngpa pariat, an

mamawh angin a pe bawk a. Kohatha thlahte erawh chu,

an kuta kenga anmahni ko ngeia bungraw thianghlimtechu zawn (phur) tura tih an nih avangin tawlailir lehbawngpa eng mah an dawng ve lo.

Israel hnam hruaitu, hotua an neih mi sawm leh

pahnihte chuan maicham serh hran lawm nan, a niindawtin, inang \heuhvin anmahni thilpek \heuh chu an

rawn dah thliah thliah a. Hei hi hrilhfiahtu \henkhat

chuan maicham thên thianghlimna thil hlan niin an sawi.2. Ni khat nia thil hlan (7:10-17)

10  Puipahote chuan hriak thih ni chuan maicham hlan

nana an thilhlante chu maicham bulah an hlan a. 11Tin,LALPAN Mosia hnenah, “Puipa tinin maicham hlan nana

an thilpêk chu a indawt zelin ni tin, an hlan tur a ni,” a ti a.

12  Ni khat nia a thilhlan hlantu tur chu Juda chi  Aminadaba fapa Nasona a ni a: 13 a thilhlan chu

tangkaraw thleng pakhat, a rih lam selkel za lehsawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit

tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atanhriaka chawhpâwlh chhang phut dip taka khat ve ve;14 sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian

 pakhat; 15 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat,

berampa pakhat, beramno a pa kum khat mi pakhat;16 sual thawi nan kelpa pakhat; 17 tin, remna inthawi

thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beramno a pa kum khat mi panga: heng hi

 Aminadaba fapa Nasona thilhlante chu a ni.

 A ni hmasa ber, ni khatnaah chuan Juda thlah hruaitu

Nasonan thilpekte chu a rawn hlan a. Hnam hruaitute

Page 93: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 93/790

93NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpek hlan hi a inang vek a. Thilpek an hlante hi

inthawina chi hrang hrang buatsaihna tura hmanraw

mamawhte a ni hlawm. Nasona thilpek hlante chu hengtehi an ni:

Biakbuk maichama hman tur-

Tangkaraw thleng, kg. khat leh a chanvea rit,

Tangkaraw chawhtawlh, gram zariata rit,

Chhangphut hriaka hmeh, tangkaraw thleng leh

tangkaraw berhbu vûm thar ve ve,

Rangkachak berhbu rimtui hal tura khat gram za leh

sawm bûk,

Halral thil hlan atan-

Bawngpatuai pakhat,

Berampachal pakhat,Beramno, kum khat vela upa pakhat.

Sual thawina thil hlan atan-

Kel pakhat

Remna thil hlan atan-

Bawngpatuai pahih,Berampachal panga,

Kel panga,

Beramno, a pa, kum khat vela upa panga.

Hengte hi Aminadaba fapa Nasona thil hlante chu

an ni.

Page 94: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 94/790

94NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ni hnih nia thil hlan (7:18-23)

18 Ni hnih ni chuan Isakar-ho puipa Zuara fapa

Nethanela chuan a hlan a: 19 a thilhlan atan chuantangkaraw thleng pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum

hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkarawberhbu pakhat, chhangphut thilhlan atan hriaka

chawhpâwlh chhang phut dip taka khat ve ve: 20 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;21halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;22 

sual thawinan kelpa pakhat; 23 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a hlan a. Heng hi Zuara fapaNethanela thilhlante chu a ni.

  A ni hnihnaah chuan Isakara thlah hruaitu

Nethanela, Zuara fapa chuan a thilpekte chu a rawn hlan

ve a. A thilpek hlante hi Juda thlah hruaitu Nasona hlanang tho kha a ni.

4. Ni thum nia thil hlan (7:24-29)

24 Ni thum ni chuan Zebuluna thlahte puipa Helona fapa Eliaba chuan a hlan a: 25 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakhat,chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpawlhchhangphut dip tak khat ve ve; 26 sekel sawm tluka rit rimtuia

khat rangkachak fian pakhat; 27 halral thilhlan atanbawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum

khat mi pakhat; 28 sual thawi nan kelpa pakhat; 29 tin, remnainthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga,

kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng 

hi Helona fapa Eliaba thilhlante chu a ni.

Page 95: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 95/790

95NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A ni thumnaah chuan, a hmaa Juda thlah hruaitu

Nasona leh Isakara thlah hruaitu Nethanela te thil hlan

ang bawk kha Zebulun thlah hruaitu Eliaba, Helena fapapawhin a thilpekte chu a rawn hlan ve a.

5. Ni li nia thil hlan (7:30-35)

30 Ni li ni chuan Reubena thlahte puipa Sedeura fapaElizura chuan a hlan a: 31a thilhlan chu tangkaraw thleng 

 pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlimasekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat,

chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpâwlh chhangphutdip taka khat ve ve; 32 sekel sawm tluka rit rimtuia khat

rangkachak fian pakhat; 33 halral thilhlan atan bawngpatuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi

 pakhat; 34 sual thawi nan kelpa pakhat; 35 tin, remna inthawithilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa

 panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi

Sedeura fapa Elizura thilhlante chu a ni.

 A ni linaah pawh hian hruaitu dangte thil hlan ang

bawk biak bûka hman tur tangkaraw thleng, tangkaraw

chawhtawlh, chhangphut hriaka hmeh, rimtui hal tura

khat rangkachak berhbu te leh halral thilhlan tur te, sual

thawina thil hlan tur te leh remna thilhlan turte chu

Reubena thlah hruaitu Elizura, Sedeura fapa pawhin a

rawn hlan a.

6. Ni nga nia thil hlan (7:36-41)

36 Ni nga ni chuan Simeona thlah Zurisadaia fapaSelumiela chuan a hlan a. 37 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum; hmunthianglima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakhat, chhangphut thilhlan atana hriak chawhpâwlh

Page 96: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 96/790

96NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhang phut dip taka khat ve ve. 38 sekel sawm tluka rit

rimtuia khat rangkachak fian pakhat; 39 halral thilhlan

atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat beram no a pa kum khat mi pakhat; 40 sual thawi nan kelpa pakhat,41tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,

berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khatmi panga a ni; heng hi Zurisadaia fapa Selumiela

thilhlante chu a ni.

Simona thlah hruaitu Selumiela, Zurisadaia fapa

pawhin biak bûka hman tur tangkaraw thleng, tangkarawchawhtawlh, chhangphut hriaka hmeh, rangkachak

berhbu rimtui hal tura khat te, halral thilhlan tur te, sual

thawina thilhlan tur te, leh remna thilhlan turte chu a

ni nganaah a rawn hlan a.

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian tana Israel fate

an inpekna leh inphalna ropui tak kan hmu a. Mosian

Biak bûk a din a, Pathian hnena hlan a nih hian mipuirilru a tiphur hle ang tih a hriat theih. Israel hnam

hruaitute, hotua an neihte khan thil hlan bawngtawlailir

paruk leh bawngpa sawm leh pahnih an rawn hlan a. Hei

hian ram tiam Kanaan pana kal zel tura inbuatsaihna

rilru a siam thar hle ang. Chu bâkah Biak bûkah Pathian

biakna kalhmang mumal takin Puithiamten an kalpui \an

ta bawk a. Beiseina thar nen hma lam an thlir nasa hlein

a rinawm. Israel-te hnam nun kal zelah an Pathian biaknahian anmahni a tipumkhat hle \hin a ni

Sawi ho tur 

Pathian hnena thilpek pawimawhzia leh thlahthlam

hlauhawmzia han sawi ho teh u.

Page 97: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 97/790

97NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Biak bûk then thianghlim (7:1)

Lalpa thu ang zela engkim an peih fel hnu chuan

Mosian biak bûk leh a chhunga bungrua zawngzawngte chu hriak thihin Lalpa tan a tithianghlim

a. Tithianghlim (Heb. Qadesh) tih hi a awmze bul

zawkah chuan ‘dahhrang’ tihna a ni. Chutiang chuan

Israel mipuiten Lalpa an biakna leh a aw an

ngaihthlakna tur biak bûk chu an tihrang a, an

tithianghlim a ni. Lalpa hmanrua ni tur chuankhawvel thil dang laka kan inthiarfihlim ve a \ul.

Kohatha fapate erawh chu an pe ve lo (7:9)

Biak bûk rawngbawlna atana thil hlan tawlailir leh

a hnuktu bawngpate chu Kohatha fapate hnenah an

pe ve lo va, a chhan chu hmun thianghlim hna chu

an pual a ni a, a bungruate chu phur lova a zawnazawn tur a nih bik vang a ni. Hmun thianghlima

bungruate chu an pawimawh avangin hmanraw

danga phur lovin mihring ngeiin zawn tur a ni. Lal

Davidan Pathian bawm Jerusalem-a a lak \um pawh

khan a thawh khatnaah tawlailirah an dah a, Uza

khan a thih phah a. A thawh hnihnaah erawh chuan

puithiamten an zawn a, him takin Jerusalem an

thlen thu kan hmu (II Sam. 6). Hei hian Pathian

biakna hmanraw pawimawh bikte chu uluk leh

fimkhur taka vawn leh enkawl a \ulzia a tilang.

Page 98: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 98/790

98NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 10

HNAM HRUAITUTE THIL HLAN – II

Chhiar tur : 7:42-89 

Thu vawn : Chutichuan, inbiakna puan ina amah be turaMosia a luh chuan thuthlung bawm chunga zahngaihna\hutphah chung lama cherub pahnihte inkâr a\ang chuan

amah rawn biain Aw chu a hria a; tin, a be ta a (7:89).

Mosian Biak bûk a din zawh a, Biak bûk leh a

bungrua zawng zawng, maicham leh a bungbêl zawng

zawngte nen hriak a hnawiha a then thianghlim khan,

Israel fate kha an hnam hruaitute hovin an lawm tlanghle ni ngei tur a ni. Israel hnam hruaitute khan thil hlan

an rawn keng a. Hruaitute chuan Biak bûk leh maicham

serh thianghlim lawm nan thil hlan tur an rawn la a. A 

ni indawt zelin hnam hruaitu pakhat zelin Biak bûk leh

maicham serh thianghlim lawm nan an thilpekte chu an

rawn hlan a. Ni nga lai hun an hmang tawh a ni. Vawiin

hian ni sarih chhunga thilpek an hlan zui dan kan zir leh

dawn a ni.

1. Ni ruk nia thilhlan (7:42-47)

42 Ni ruk ni chuan Gada thlahte puipa Deuela fapa

Eliasapha chuan a hlan a: 43 a thilhlan chu tangkarawthleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun

thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

Page 99: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 99/790

99NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlh

chhangphut dip taka khat ve ve; 44 sekel sawm tluka rit

rimtuia khat rangkachak fian pakhat;45 

halral thilhlanatana bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram noa pa kum khat mi pakhat; 46 sual thawi nan kelpa pakhat;47 tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat

mi panga a ni. Heng hi Deuela fapa Eliasapha thilhlantechu a ni.

Israel faten Biak bûk leh maicham Pathian hnenaan hlan \uma an lawmna kal zelah, hnam hruaitute thil

hlan ni rukna kan lo thleng ta. A ni ruknaah hian Gada

thlah hruaitu Eliasapha, Deuela fapa chuan a thilpekte

a rawn hlan a. An thilpek inang tlang \heuh kha han sawi

nawn leh ila, hetiangin-

Biak bûk maichama hman tur-

Tangkaraw thleng, kg. khat leh a chanvea rit,

Tangkaraw chawhtawlh, gram zariata rit,

Chhangphut hriaka hmeh tangkaraw thleng leh

tangkaraw berhbu vûm thar ve ve,

Rangkachak berhbu rimtui hal tura khat gram za leh

sawm buk,

Halral thilhlan atan-

Bawngpatuai pakhat,

Berampachal pakhat,

Beramno, kum khat vela upa pakhat.

Page 100: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 100/790

100NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sual thawina thilhlan atan-

Kel pakhat

Remna thilhlan atan-

Bawngpatuai pahnih,

Berampachal panga,

Kel panga,

Beramno, a pa, kum khat vela upa panga.

Hengte hi ni ruknaah Gada thlah hruaitu Eliasapha

chuan a rawn hlan a ni.

2. Ni sarih nia thilhlan (7:48-53)

48  Ni sarih ni chuan Ephraima thlahte puipa

 Amihuda fapa Elisama chuan a hlan a: 49 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rittangkaraw berhbu pakhat, halral thilhlan atana hriak a

chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve; 50 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;51halral thilhlan atana bawngpa tuia pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat; 52 sual thawi

nan kelpa pakhat; 53 tin, remna inthawi thilhlan atan

bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beramno a pa kum khat mi panga a ni: heng hi Amihuda fapaElisama thilhlante chu a ni.

Ni sarih niah chuan Ephraima thlah hruaitu Elisama,

 Amihuda fapa chuan a hmaa mite ang bawkin Biak bûk

maicham hmanrua tur te, halral thil hlan tur te, sual

thawina thil hlan turte leh Remna thil hlan turte, a

thilpekte chu a rawn hlan a.

Page 101: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 101/790

101NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ni riat nia thilhlan (7:54-59)

54 Ni riat ni chuan Manasea thlahte puipa Pedazura

  fapa Gamaliela chuan a hlan a: 55 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rittangkaraw berhbu pakhat; chhangphut thilhlan atana

hriak chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve; 56 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;57 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat,58 

sual thawinan kelpa pakhat, 59 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi Pedazura fapaGamaliela thilhlante chu a ni.

Manasea thlah hruaitu Gamaliela, Pedazura fapa

chuan ni riat ni chuan a hmaa mite ang bawkin a thilpekte

chu a rawn keng a. Biak bûk maicham hmanrua tur te,halral thil hlan tur te, sual thawina thil hlan turte leh

remna thil hlan turte a rawn hlan a.

4. Ni kua nia thilhlan (7:60-65)

60 Ni kua ni chuan Benjamina thlah Gideonia fapa

 Abidana chuan a hlan a: 61a thilhlan chu tangkarawthleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun

thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpâwlh

chhangphut dip taka khat ve ve; 62 sekel sawm tluka ritrimtuia khat rangkachak fian pakhat, 63 halral thilhlan

atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat; 64 sual thawi nan kelpa; 65 tin,

remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa

Page 102: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 102/790

102NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a

ni: heng hi Gideonia fapa Abidana thil hlante chu a ni.

  A ni kuanaah chuan Benjamina thlah hruaitu Abidana, Gideona fapa chuan, maicham hmanrua tur te,

buhbâl thil hlan tur te, halral thil hlan tur te, sual thawina

thil hlan turte leh remna thil hlan turte a rawn keng a, a

hlan a.

5. Ni sawm nia thil hlan (7:66-71)

66 Ni sawm ni chuan Dana thlahte puipa Amisadaia fapa Ahiezera chuan a hlan a: 67 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpâwlhchhang phut dip taka khat ve ve: 68 sekel sawm tluka

ritrimtuia khat rangkachak fian pakhat; 69 halral thilhlanatan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a

 pa kum khat mi pakhat; 70 sual thawi nan kelpa pakhat;71tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,

beram panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: heng hi Amisadaia fapa Ahiezera thilhlante

chu a ni.

Gada thlah hruaitu Ahiezera, Amisadaia fapa chuan

ni sawm ni chuan a thilpekte chu a rawn keng a. A thilpek

rawn kente chu a hmaa mite ang bawkin maicham

hmanrua tur te, buhbâl thil hlan tur te, halral thil hlan

tur te, sual thawina thil hlan tur te leh remna thil hlanturte a rawn keng a, a hlan a.

Page 103: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 103/790

103NUMBERS

www.mizoramsynod.org

6. Ni sawm leh ni khat nia thil hlan (7:72-77)

72 Ni sâwm leh ni khat ni chuan Asera thlahte puipa

Okrana fapa Pagiela chuan a hlan a: 73 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawm sarih tlukarit tangkaraw berhbu pakhat chhangphut thilhlan atana

hriak chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve. 74 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;75 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;76 

sual thawinan kelpa pakhat; 77 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a ni: heng i Okrana fapa Pagiela thilhlante chu a ni.

Ni sawm leh ni khat ni chuan Asera thlahte hruaitu

hun a lo thleng a. An hruaitu Pagiela, Okrana fapa chuan

a thilpekte chu a rawn keng a. Ani pawh chuan, a hmaamite thilpek ang – maicham hmanrua tur te, buhbâl thil

hlan tur te, halral thil hlan tur te, sual thawina thil hlan

tur te leh remna thil hlan turte a rawn keng a, a hlan a.

7. Ni sawm leh ni hnih nia thil hlan (7:78-83)

78 Ni sâwm leh ni hnih ni chuan Napthtalia thlahte puipa Enana fapa Ahira chuan a hlan a: 79 a thilhlan chu

tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za lehsawmthum, hmun thianghlim sekel sawmsarih tluka rit

tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atanahriaka chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve:80 sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian

 pakhat; 81halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat,

beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;

Page 104: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 104/790

104NUMBERS

www.mizoramsynod.org

82 sual thawi nan kelpa pakhat; 83 tin, remna inthawi

thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa

 panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: heng hiEnana fapa Ahira thilhlante chu a ni.

Naphtalia thlah hruaitu Ahira, Enana fapa chuan ni

sawm leh ni hnih ni chuan a thilpekte chu a rawn keng a.

Maicham hmanrua tur te, buhbâl thil hlan tur te, halralthil hlan tur te, sual thawina thil hlan tur te leh remna

thil hlan turte a rawn keng a, heng a thilpek rawn kente

hi a hlan a.8. Hnam hruaitute thilpek hlan khaikhawmna

(7:84-89)

84 Tichuan, maicham hriak thih ni a Israel puipahothilhlante chu tangkaraw thleng sâwm leh pahnih,

tangkaraw berhbu sâwm leh pahnih, rangkachak fiansâwm leh pahnih a ni a; 85 tangkaraw thleng chu sekel za

leh sawmthum tluka rit \heuh a ni a, berhbu chusawmsarih \heuh a ni: tangkaraw bungbêl zawng zawng 

chu hmun thianghlima sekel singhnih leh za tluka rit ani. 86 Rimtuia khat rangkachak fian sâwm leh pahnih chu

hmun thianghlima sekel sawm tluka rit \heuh a ni:rangkachak fian zawng zawng chu sekel za leh sawmhnih

tluka rit a ni; 87 halral thilhlan atana bawngpa zawng 

zawng chu sâwm leh pahnih a ni a, berampa sâwm leh pahnih, beram no a pa kum khat mi sâwm leh pahnih, anchhangphut thilhlante nen; tin, sual thawi nan kelpa

sâwm leh pahnih: 88 tin, remna inthawi thilhlan atanabawng chu bawngpa sawmhnih leh pali a ni a, berampa

chu sawmhnih leh pali a ni a, berampa chu sawmruk,kelpa chu sawmruk, beram no a pa kum khat mi chu

sawmruk a ni. Hei hi hriak thih hnua maicham hlan nana

Page 105: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 105/790

105NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpêkte chu a ni. 89 Chutichuan, inbiakna puan ina amah

be tura Mosia a luh chuan thuthlung bawm chunga

zahngaihna \hutphah chung lama cherub pahnihte inkâra\ang chuan amah rawn biain Aw chu a hria a: tin, a beta a.

Mosian Biak bûk a din zawh a, Biak bûk leh a

bungrua zawng zawng, Maicham leh a bungbêl zawngzawngte nena a then thianghlim khan Israel hnam

hruaitute khan thil hlan an rawn keng a, hruaitu pakhat

zelin indawtin an thilpekte chu an rawn hlan a, ni sawmleh pahnih chhunga an thilpek hlante chu a vaiin-

Tangkaraw tlang sawm leh pahnih,

Tangkaraw chawhtawlh sawm leh pahnih,

Rangkachak berhbu sawm leh pahnih,

Bawngpatuai sawm leh pahnih,

Berampachal sawm leh pahnih,

Beramno, a pa, sawm leh pahnih,

Buhbâl thilhla chhangphut tha,

Kel sawm leh pahnih,

Bawngpatuai sawmhnih leh pali,

Berampachal sawmruk,Kel sawmruk

Beramno, a pa, sawmruk.

Hengte hi hruaituten hriak hnawiha maicham hlan

nia an thilpekte chu a ni. Chang 89-na thu hi a hrang

deuhvin a lang. Exodus 25:22 “Bawm bulah kan intawk

Page 106: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 106/790

106NUMBERS

www.mizoramsynod.org

\hin ang a, cherub pahnih, Thuthlung Bawm chunga awm

inkar a\ang chuan ka rawn bia ang che a, Israel-te hnena

thu ka pek tur zawng zawng chu ka rawn hrilh \hin angche” tia LALPAN Mosia hnena a lo sawi tawh ang khanhelaiah hian Mosia hi LALPA be turin inbiakna puan inah

a lut a ni.

Helaia ‘Zahngaihna \hutphah’ tih hi Bible lehlintharah chuan ‘Thuthlung Bawm chhin’ tiin a sawi a, thil

thuhmun a ni. Zahngaihna |hutphahah hian Pathian chu

\huin zahngaihna leh khawngaihna nasa tak nen a mitero a relsak a, an tih tur a hriattirna hmun niin an sawi

(Exod. 25:22).

Bung sarih pum pui kan zir hian Israel mipuite

inphalna leh inpekna nasa tak a tarlang a. Chu bâkah

hnam hrang hrang aiawha ni khat zela thilpek an hlante

hian hnam pum pui pawimawhna a tarlang bawk a.

Puithiam rawngbawlnain hmun laili tak a chang chho zela, a \han chhoh zelna kawng a hawng \ha hle. Pathian

mite zingah Pathian hnena thil hlan hian hmun

pawimawh tak a luah a ni tih hi a tarlang bawk.

Sawi ho tur 

Kan Kohhrana chhungkaw tin hian Pathian hnenathilpek sawma pakhat kan pek vek theih dan tur han

sawi ho teh u.

Page 107: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 107/790

107NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Zahngaihna |hutphah (7:89)

Zahngaihna |hutphah hi Mizo Bible lehlin tharah

chuan “Thuthlung Bawm chhin” tia dah a ni a.Thuthlung Bawm chhungah khan Sinai tlanga Lalpan

Mosia hnena a pek Thusawm pek ziahna lungphek

te, Arona tiang chawr te leh manna an dawn hmasak

ber te an dah a. Chung Thupek sawmte chu he

Thuthlung Bawm chhin hian khuh bovin Pathianin

chung dante chu hmang lovin a khawngaihna lehzahngaihnain a mi Israel-te chu a hruai \hin a ni.

Cherub pahnihte (7:89)

Zahngaihna |hutphah chung lamah chuan

rangkachaka siam cherub pahnih lem dah a ni a.

Mihringten Pathian thupek an bawhchhiat avangin

Eden huan a\angin Pathianin a hnawt chhuak a,nunna thing kawng chu veng turin Eden huan chhak

lampanga Cherub-te leh mei khandaih vir tawn zawk

zawk a awmtir bawk a (Gen. 3:24). Chu nunna thing

kawng veng tura a dah Cherub lem inkar a\ang ngei

chuan Pathianin mihringte chu a rawn be \hin a ni.

Page 108: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 108/790

108NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 11

LEVIA CHITE THEN THIANGHLIM

Chhiar tur : 8:1-26 

Thu vawn : Levi-hote chu Israela thlahte zing ata tihrang la, tithianghlim rawh (8:6).

Exodus 40 kan chhiar chuan Mosian riahbûk a din

leh engkim a hmun tura a dah fel thu kan hmu a. Biak

bûk leh a chhunga bungrua zawng zawng, maicham leh a

bungbêlte chenin hriak thianghlim a chulh a, a thian

thianghlim a. ‘Khawnvar dahna chu inbiakna puan in

chhung biak bûk chhim lampang dawhkan epah chuan adah a. Tin, khawnvar chu Lalpa hmaah chuan a dah a’

(Exod. 40:24,25) tiin kan hmu a. Vawiina kan zirlai Num-

bers 8:1-4-ah hian chiang deuh zawkin khawnvar dah dan

chungchang hi kan hmu a ni.

1. Khawnvar dah dan (8:1-4)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Arona bia la a hnenah,

‘Khawnvarte i halin khawnvar pasarih chuan sathaukhawnvar dahna hma lam a en tur a ni,’ ti rawh,” tiin.3 Tin, Arona chuan chutiang chuan a ti a; LALPAN Mosiathu a pêk ang chuan khawnvar dahna hma lamah chuan

khawnvarte chu a chhi a. 4 He mi khawnvar dahna siamdan hmang chu rangkachak a chhera chher a ni; a bul

ngul leh a par chenin chher a ni: LALPAN a lem Mosia a

entir ang chiahin khawnvar dahna chu a siam a.

Page 109: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 109/790

109NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Khawnvar dahna hi biak bûk chhung hmun

thianghlim chhim lamah, han luha vei lamah a awm a.

Hei hi biak bûk chhûnga êng awmchhun a ni a, HmunThianghlim berah chuan khawnvar an dah ve lo. Hengkhawnvar dahna pasarih hi LALPA mit, khawvel pum

pui thlir \hintu niin an ngai (Zak. 4:10). Exodus 25:31-

40 kan en chuan, khawnvar dahna hi rangkachak hlir

hlaka siam, a ngul leh a bul vawng chu a chhera chher;

a lu bawk te, a cheimawina pangpar kuhmum leh par

parh lemte nen inzawm vek a ni. A kungpui a\angin zar

paruk a peng a, lehlam lehlamah zar pathum ve ve aawm a; zar tinah a cheimawina theite par kuhmum leh

a par parh lem pathum zel a awm a. A ngul zidingah a

cheimawina theite par kuhmum leh par parh lem pali

zel a awm a. A zar chung zawk leh hnuai zawk inkarah

pangpar kuhmum pakhat zel a awm bawk. Pangpar

kuhmum lem te, a zarte leh a zidingte chu rangkachak

tlang khat a\anga chher a ni.

Bung sarihah khan hnam hruaitute leh hotute thil

hlan kan hmu a. Tunah hian puithiam hotu ber Aronan

Mosia hnena Lalpa thupek angin hmun thianghlim hma

lam en tura khawnvar pasarih a chhit thu kan hmu.

Khawnvar dahna pasarih hian ni leh thla leh planetpanga entira ngaih a ni.1

2. Levia chite then fai thu leh serh hran thu (8:5-22)5 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Levi-hote chu Israela

thlahte zing ata tihrang la, tithianghlim rawh. 7  Anmahnitithianghlim turin hetiang hian i ti tur a ni: an chungah

tlenfaina tui thlawr la, an taksa zawng zawng mehtir la,an puante suktir la, intihthianghlimtir rawh. 8 Tin,

bawngpa tuai pakhat leh chhangphut thilhlan hriaka

Page 110: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 110/790

110NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pâwlh chhangphut dip tak nen laktir la, tin, sual thawi

nan bawngpa tuai pakhat dang i kai bawk tur a ni. 9 Tin,

Levi-hote chu inbiakna puan in bulah chuan hruai la,Israela thlahte mipui zawng zawng chu pun khawmtirvek rawh: 10 tin, Levi-hote chu LALPA hnenah i hlan ang 

a; Israela thlahte chuan Levi-hote chungah an kut annghat ang a: 11tichuan Arona chuan Levi-hote chu, LALPA

rawng an bawl theih nan Israela thlahte hmingin thenthilhlana LALPA hnenah a hlan ang a. 12 Tin, Levi-hote

chuan bawngpa lu-ahte chuan an kut an nghat ang a;

tin, Levi-hote tana inremna siam nan, pakhat chu sualthawi nan, pakhat chu halral thilhlanah LALPA hnenahi hlan tur a ni.

13 Tin, Levi-hote chu Arona leh a fapate hmaah chuan

i awmtir ang a, LALPA tana then thilhlanah i hlan tur ani. 14 Chutiang chuan Israela thlahte zing ata Levi-hote

chu i tihrang ang a, tichuan Levi-hote chu ka ta an ni

ang. 15 Tin, chu mi zawhah chuan Levi-hote chu inbiakna puan ina rawngbawl turin an lut ang a, tin, nangin annichu i tithianghlim ang a, then thilhlanah i hlan tur a ni.16 Israela thlahte zing ata ka puala ruat an ni si a; chhulkeu zawng zawng Israela thlahte fa tir zawng zawng aiah

ka pualah ka nei tawh a ni. 17 Israela thlahte zinga fa tirzawng zawng chu ka ta an ni reng a; mihring nen, rante

nen; Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum laikhan ka puala ka ruat tawh a ni. 18 Tichuan Israela thlahte

zinga fa tir zawng zawng aiah Levi hote hi ka nei tawh ani. 19 Tichuan Israela thlahte aia inbiakna puan ina

rawngbawl tur leh Israela thlahten hmun thianghlim anrawn hnaih pawha Israela thlahte zinga hri a len lohna

tura remna siam turin, Israela thlahte zing ata Levi-hotehi Arona leh a fapate ka pe a ni,” tiin.

Page 111: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 111/790

111NUMBERS

www.mizoramsynod.org

20  Chutiang chuan Mosia te, Arona te, Israela thlahte

 pungkhawmho zawng zawng chuan Levi-hote chungah

chuan an ti a. Levi-ho chungchang thua LALPAN Mosiathu a pêk ang zawng zawng chuan an chungah Israelathlahte chuan an ti a. 21 Tichuan, Levi-hote chu sual lakah

an inthian fai a, an puante an su a: tin, Aronan LALPAhmaah then thilhlanah a hlan a; tin, anmahni

tihthianghlim nan Aronan inremna a siamsak a. 22 Tin,chu mi zawhah Levi-hote chu Arona leh a fapate hnuaia,

an rawngbawl hna thawk tur chuan inbiakna puan in

chhûngah an lut a: Levi-hote chungchang thua LALPAN Mosia thu a pêk angin an chungah an ti ta a.

Helai thuah hian Levia chite then thianghlim thu

leh Lalpa tana serh hran thu kan hmu a. Levia chite chu

sakhaw serh leh sang an khawih hmain an intithianghlim

tur a ni a. Helaiah hian Bung 3:5-13 thu tam tak kha a

sawi nawn leh a. Bung 8:6-13 ah hian Levia chite then

thianghlimna leh anmahni Pathian hnena hlanna kanhmu a. Hrilhfiahtu \henkhat chuan Levia chite then fai

thu leh serhhran thu hi Leviticus Bung 7&8-a puithiamte

serh hranna thu zulzuia tih niin an hria.1 Tuna kan

zirlaiah hian Levia chite then fai nan tlen faina tuia theh

a nih laiin puithiamte erawh chu Mosian a hruai a, danangin a insiltir a (Lev. 8:6). Levia chite an thawmhnaw

pangngai suk fai (then) a nih laiin puithiamte erawh chu

Mosian a hruai a, kawr \ial a haktir a, kawnghren a

hrentir a, lukhum a khumtir bawk (Lev. 8:13). Hetianga

tih dan inang deuh, danglam ang reng tak hian Levia chite

chu puithiam dinhmun aia hnuaihnung zawk an nihzia a

tarlang a ni. Levia chite dah hnuaihnun hrim hrim ai

mahin puithiamte dinhmun chawikan hi a tum a ni ang.

Page 112: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 112/790

112NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chang 6-8 hian Levia chite then thianghlim dan a

sawi a. Helaia ‘tlen faina tui’ tih hi tui danglam bik a nih

thu hriat a ni lo va, tui thianghlim pangngai ni ve maitura ngaih a ni. Levia chite tihthianghlim dan hi tuia thehan ni a, chu chu sual sil faina a ni (19:9, 17-19). Chu bâkah

an taksa hmulte an met vek a, an silhfente an su fai nghal

a, an inbual nghal bawk (8:7).

Levia chite serh hran dan hi a danglam hle mai.

Inbiakna puan in hmaah an dintir a. Israel mite chuan

an lu chungah kut an nghat a. Arona chuan Levia chitechu LALPA ta ni turin a hlan a. Levia chite tan sual

thawina thil hlanah bawngpatuai puithiamin a hlansak

a. Levia chite chuan bawngpatuai chungah chuan kut an

nghat a. Levia chite chu Lalpan ama tan Israel fatirte

aiah a hauh a. Lalpa chuan Israel mipui aiawha Biak bûka

rawngbawl turin Levia chite chu puithiamte hnenah a

pe a. Mosia leh Levia chite chuan LALPA thupek ang

chuan an ti a, Levia chite chuan Biak bûkah rawng anbawl \an ta a ni.

3. Levia chite rawngbawl hna chawlh hun (8:23-26)

23 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 24 “Levi-hote chanpualchu heng hi a ni: kum sawmhnih leh kum nga chin chung 

lam chuan inbiakna puan ina rawngbawl hna an bei ang 

a:25 

kum sawmnga mite chuan rawngbawl hna chu anchawlhsan ang a, rawng an bawl tawh lo vang;26 amaherawhchu inbiakna puanin enkawl thuah chuan

an unaute an puibawm zel ang a, rawng erawh chu anbawl tawh lo vang. Hetiang hian Levi-hote chu an hna

thawh i relsak tur a ni, tiin.

Page 113: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 113/790

113NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Levia chite hian kum sawmhnih leh panga an tlinin

Biak bûk rawngbawl hna an thawk \an ang a, kum

sawmnga an tlin chuan Biak bûka an rawngbawl hna anchawlhsan ang. Bung 4:3-ah khan inbiakna puan ina hnathawk tur kum bithliah kha kum sawmthum a\anga kum

sawmnga inkar tiin an sawi a. I Chronicle 23:24-ah erawh

chuan kum sawmhnih chin chuan LALPA inah thawh an

nei tiin a sawi a, upat lam kum bithliah a sawi lo thung.

 Vawiina kan zirlaiah hian kum sawmnga hnuah chuan

anmahni pualin eng mah an ti tur a ni tawh lo a ti a.

 Amaherawhchu, an Levia chipui biak bûka hna thawkan pui ve thei ang tiin a sawi thung. Rabbi Hertz chuan,

‘Kum upa nun hi hman tlak loh a ni kher lo ve’2 tiin a

sawi ve bawk a ni.

Sawi ho tur 

‘Levia chite then thianghlim’ thu kan zir hian,

‘serhhran’ an nihna a chiang khawp mai a. Kan tunlai

hunah hian anmahni a\anga zir tur kan neihte han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers”’ Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 76.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd. 1972,

p. 257.

Page 114: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 114/790

114NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Lu chunga kut nghat (8:10)

‘Lu chunga kut nghat’ tih hi a awmze bul takah chuan

nihna emaw, chanvo emaw aiawhtu hnenahlanchhawn tihna a ni a, thlahte hnena malsawmna

hlan te (Gen. 48:14), nemnghehnaa thuneihna hlan

te (Num. 27:23), leh sual thawina thilhlana sualna

zawng zawng ran chunga hlan te a huap vek a ni.Thuthlung Tharah pawh rawngbawl turte lu chunga

kut nghata hlan thu kan hmu (Tirh. 6:6, 13:3, Mk.

5:23, Heb. 6:2 etc.). Helai thuah pawh hian Levia chitechu Lalpa tana hlan an ni a, fatir aia Lalpa tana

serhhran an ni a; tin, puithiam Arona leh a fapate

rawngbawlsak tura pek an ni bawk.

Hri a len lohna tura remna siam turin (8:19)

Levia chite chu biak bûka rawngbawl tur leh Israela

thlahten hmun thianghlim an hnaih pawha an zinga

hri a len lohna tura vengtu tur an nih thu kan hmu

a. Hei hian mipuite sualna thawi dam tih lam ni

lovin, mipuiten Pathian chenna biak bûk an rawn

hnaih theih lohna tura daidanna emaw, khuhna

emaw siam, tihna a kawk zawk a. Levia chite chu

biak bûk velah awmhmun khuarin mipuiten biak

bûk an rawn hnaih lutuk loh nan an veng \hin ang

a; tichuan, hri lakah pawh mipuite an him thei dawna ni.

Page 115: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 115/790

115NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 12

KALHLEN KUT |UM HNIHNA 

Chhiar tur : 9:1-23 

Thu vawn : “Israela thlahte hnenah, ‘In zinga mi pawh,in thlahte zinga mi pawh, mitthi ruang avanga thianghlimlo emaw, lo thang bo emaw an awm hlauh chuan LALPA

tana kalhlen kut chu an nei ve reng reng tur a ni: 11thlahnihna ni sâwm leh ni li ni tlai lamah an nei tur a ni.

[9:10-11a] 

Kalhlen Kut hi Aigupta ram a\anga Israel-te an

chhuah hriat rengna kut ropui tak a ni a, chhang dawidimtelh loh kut nen an hman chhunzawm \hin. Chuvangin,

Kalhlen Kut leh chhang dawidim telh loh kut hi an sawi

zawm fo. Kalhlen Kut hi thla khatna ni 14-naah an hmang

a, chu chu March thla tawp emaw April thla bul emaw a

ni a. Chhang dawidim telh loh kut chuan thla khatna

Nisan 15-21 chhung a awh a ni (Exod. 12:18,19). Kalhlen

Kut \um hnihna (Second Passover) tih hi Kalhlen Kut

Belhchhahna (Supplementary Passover) tiin sawi ila afiah mai awm e.

1. Kalhlen Kut hman dan tur (9:1-5)

Tin, LALPAN Aigupta ram ata an lo chhuah achinkum hnihna thla khatnaah Sinai thlaleran Mosia a bia

a, 2 “Israela thlahte chuan kalhlen kut chu a hunbi zelah

Page 116: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 116/790

116NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nei rawh se. 3  A hunbi-ah, he mi thla ni sâwm leh ni li tlai

lamah in nei tur a ni: chu mia tihtura ruat ang zawng 

zawng leh a dan ang zawng zawng chuan in nei tur a ni,” tiin. 4 Tichuan, Mosian Israela thlahte chu kalhlen kut neitur chuan a hrilh a. 5 Chutichuan Sinai thlalerah chuan

thla khatna, ni sâwm leh ni li ni tlai lamah kalhlen kutchu an hmang ta a:LALPAN Mosia thu a pêk ang zawng 

zawng chuan Israela thlahte chuan an ti a.

Hebrai-ho Calendar-a thla khatna chu Abib thla a ni

a, Nisan an ti bawk. Chu chu March thla laihawl a\anga April thla laihawl vel lai hi a ni. Kalhlen Kût hi Aigupta

an chhuahsan a\anga kum hnihna thla hnihna velah a

in\an a (9:1). Tichuan, Bung 9:1-5 in a sawi Kalhlen Kût

hi an hmang zo chiah niin a lang. He Kalhlen Kût an hman

zawh tak hi thla khatna ni sawm leh pali tlaiah khan

Sinai thlalerah an hmang a. Mosia hnena LALPA thupek

ang chiahin engkim an ti a ni. Kalhlen Kût hun pangngai

hmang thei lote chuan Kalhlen Kut \um hnihna, hmannawnna hi an hmang ngei tur a ni.

2. Mitthi ruang khawihte tana Kalhlen Kut (9:6-13)

6 Tin, tute emaw mitthi ruang avanga thianghlim loan lo awm a, chu mi ni chuan kalhlen kutah an tel ve thei

lo va; tichuan chu mi ni chuan Mosia leh Arona hmaah

chuan an kal a;7 

chungho chuan a hnenah, “Mitthi ruang avangin kan thianghlim lo a ni a; engvangin nge Israelathlahte zinga a hunbia LALPA hnena thilhlan kan hlan

ve min khap?” an ti a. 8 Tin, Mosian an hnenah, “Lo ngawiteh rih u, in chungchang thuah LALPAN engtin nge thu a

 pêk dawn ka han hre rih phawt ang e,” a ti a.

Page 117: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 117/790

117NUMBERS

www.mizoramsynod.org

9  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 10 “Israela thlahte

hnenah, ‘In zinga mi pawh, in thlahte zinga mi pawh,

mitthi ruang avanga thianghlim lo emaw, lo thang boemaw an awm hlauh chuan LALPA tana Kalhlên Kûtchu an nei ve reng reng tur a ni: 11thla hnihna ni sâwm

leh ni li ni tlai lamah an nei tur a ni: chhang, dawidimtelh loh hnim hnah kha nen an ei tur a ni; 12 a tuk atan

chuan a engamah a dah tur a ni lo va, a ruh an titliak tura ni hek lo: kalhlen kuta tih tur ruat ang zawng zawng 

chu an ti tur a ni. 13  Amaherawhchu thianghlim si, thang 

bona nei si lova kalhlen kuta tel lo ringawt chu a chipuitezing ata chu mi chu tuithlar a ni ang: a hunbia LALPAhnena thil hlan chu a hlan loh avangin chu mi chu tuithlar

a ni ang: a hunbia LALPA hnena thilhlan chu a hlan lohavangin chu mi chuan a sual mawh a phur ang.

Leviticus 7:20,21-ah chuan, “Mi bawlhhlawh laiin

remna thil hlan sa hi a ei ve chuan ensan tur a ni. Mihring

emaw, ran a\angin emaw thil bawlhhlawh chhuakkhawihtu chuan he sa hi a ei ve chuan ensan tur a ni,” a

ti a. Inthawina sa hi mi bawlhhlawh lote chauhvin ei theih

a ni a. Mi bawlhhlawhin inthawina sa a ei chuan ensan

tur a ni.

 Aigupta an chhuahsan hnu kum hnihna thla khatna

Ni 14 ni hian LALPA thu angin Sinai thlalerah Kalhlen

Kut an hmang a. Mi \henkhat, mitthi ruang khawihavanga bawlhhlawhte chuan Kalhlen Kut hun pangngaikha an hmang ve thei lo va, Mosia leh Arona hnenah an

lo kal a. Israel mi dangte ang bawka Kalhlen Kutah Lalpa

hnena thil hlan ve an rawn dil a. Mosian LALPA a rawn

a, LALPA thu a dawn hnuin, thla khat hnuah, thla hnihna

ni sawm leh pali tlai lamah an hmang ve thei ta a ni.

Chhang dawidim telh loh leh lambak nen hman tur a ni

Page 118: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 118/790

118NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. A sa ei ban loh tur a ni a, a ruh pawh pakhat mah tih

tliah loh tur a ni. Mi bawlhhlawh ni si lo, ram hla taka

zin pawh ni si lovin Kalhlen Kut chu a hman duh lohchuan an zing ata hnawh chhuah tur a ni.

3. Hnam dangte tan Kalhlen Kut (9:14)

14 Tin, hnam dang mi in hnena awmin LALPA tanakalhlen kuta tel ve an duh chuan kalhlen kuta tih tur ruat

leh a dan angin an ti tur a ni, he rama mi reng reng lehhnam dang mite tan dan angkhat in nei tur a ni,’ tiin sawi

rawh,” tiin.

‘Hnam dang mi in hnena awm’ tih hian pian leh

murnaa Israel mi ni si lo, an zinga hun rei tak lo khawsa

ve tawh leh an zinga anmahni ang thlapa lo awm ve

tawhte sawina a ni. Chutiang mite chuan Kalhlen Kut hi

an hman ve duh chuan dan ang thlapin an hmang ve thei

a, tute tan pawh an zavaiin hman dan tur a thuhmun a

ni. Hetiang a nih lai hian, ram dang mi, an zinga awm

vete leh inhlawhfate chu an tel ve khap a ni (Exod. 12:45).

4. Chhum ding eng (9:15-23)

15 Chutichuan biak bûk din ni chuan Pathian chennain chu chhumin a tuam mup a, tin, tlai lamah chuan biak

bûk chungah chuan mei alh ang mai hi a tuk zing tlengin

a awm a. 16 Chutiang chuan a awm reng a: chhum chuana tuam reng a, zanah chuan mei angin a lang a. 17 Chhumin

 Puan In chu a kiansan apiangin Israela thlahte chuan kal

zai an rel \hin a: tin, chhum a dinna hmun apiangah chuanIsraela thlahte chuan awmhmun an khuar thin a. 18 LALPA

thupêkin Israela thlahte chu an kal zel a, LALPA thupêkbawkin awmhmun an khuar thin a: biak bûk chunga chhum

chu a awm chhûng zawng awmhmun an khuar reng a.

Page 119: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 119/790

119NUMBERS

www.mizoramsynod.org

19 Tin, biak bûk chunga chhum chu rei tak a awm chuan

Israela thlahte chuan LALPA thu chu an zawma, an kal lo

va,20 

tin, a châng chuan chhum chu biak bûk chungah chuanrei lote chauh a awm thin a: tichuan LALPA thupêk anginawmhmun an khuar a, LALPA thupêk angin an kal thin.21Tin, a châng chuan chhum chu tlai lam a\anga zing thlengin a awm a: tin, zinga chhum chu a invawrh san

chuan an kal \hin a, ni khat lek emaw, zan khat lek emawawma chhum chu a invawrh san chuan an kal mai thin a.22  Biak bûk chungah chhum chu ni hnih emaw, thla khat

emaw, kum khat emaw pawh a awm a, chuta a awm reng chuan Israela thlahte chuan awmhmun an khuar reng a,an kal thin lo va: a invawrh san erawh chuan an kal \hin.23 LALPA thupêkin awmhmun an khuar thin a, LALPAthupêkin an kal \hin: Mosia hmanga LALPA thupêkin

LALPA thu chu an zawm a ni.

Mosian LALPA thupek anga biak bûk a din a, tih tur

zawng zawng a tihfela Pathian hnena a hlan khan biakbûk chu chhumin a rawn khuh a. Biak bûk chhung chu

LALPA ropuinain a khat a, Mosia pawh biak bûk

chhungah a lut thei lo. Israel mipui chuan chhunah chhum

chu an hmu a, zan lamah chuan mei angin a eng a.

Chhumin biak bûk a khuh chhung chu an awmna ngaiahan awm reng \hin a, chhum a kian veleh an insawn leh

mai \hin a. Mosia hnena LALPA thupek ang zelin buk an

khuar a, awmhmun an insawn \hin. Helai thu hlawm

chang kua emaw chauhvah hian \um ruk zet LALPA 

thupek ang zela buk khuara insawn \hin an nih thu hi a

sawi a ni.

Thuthlung Thar lamah pawh chhum hi Pathian

awmpuina lantirna angin kan hmu. Hmel danglamna

tlangah khan chhum a lo zîng a, anniho chu a rawn khuh

Page 120: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 120/790

120NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a, chhum a\ang chuan aw a lo chhuak a (Lk. 9:34f). Lal

Isua vana hruai chhoh a nih pawh khan chhumin an hmuh

phak lohvah a la bo ta a (Tirh. 1:9). Vawiina kan zirlai a\ang hian Kalhlen Kut an ngaih

pawimawhzia a lang chiang khawp mai a. Pathianin a

mite a awmpuizia pawh a lang chiang a. Chhunah chhum

ding, zanah chhum, mei anga langin a hruai a, a chenchilhreng a ni. Pathianin a mi Israel-hote chu Kalhlen Kut

hman dan tur a hriat thartir leh a. Sakhaw thila mi

bawlhhlawhte tan kawng a hawng a. Chu bâkah hnamdang mite thlengin kawng a hawnsak a, a hruai \hin a ni.

Sawi ho tur 

Kalhlen Kut leh Lalpa Zanriah Sakramen inanna lai leh

an pawimawhna ve ve sawi ho ula. Lalpa Zanriah

Saramen hi engtin nge tun aia Kohhranhoten kan ngaihpawimawh lehzual theih dan tur han sawi ho teh u.

END NOTES

Tlai lamah (9:3-5)

Israel fate chuan Aigupta a\anga an chhuah achinkum hnihna thla khatna, ni sawm leh ni li ni tlai

lamah Kalhlen Kut an hmang leh a. Heta ‘tlai lamah’

tih hi a \awng bul (Hebrai) lama a awmze dik takah

chuan ‘tlai a\anga tlai inkar’ sawina a ni a (Exod.

12:6). Nimahsela hun lo kal zelah Juda-te chuan tlai

lam dar 3 a\anga dar 5 inkar vel emaw, nitlak a\anga

khawthim tak tak inkar vel sawi nan an hmang.

Page 121: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 121/790

121NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Lo nghak teh u…” (9:8)

He chang hi mitthi ruang avanga thianghlim loten

Kalhlen Kut an hman ve theih hun tur Mosia anzawh a, a chhanna \awngkam a ni. Thu khirhkhan

leh harsain a nan laiin Mosia chuan amaha thutlukna

siam mai lovin Lalpa thupek a nghak a, a entawn

tlak hle. Eng harsatna pawh kan chungah thleng semahnia chin fel mai tum ai chuan engkim titheitu

Pathian hnena tluk luh mai hi a him a, a \ha ber a ni.

Dan ang khat in nei tur a ni (9:14)

Helai changah hian hnam dang miten Lalpa tana

Kahhlen Kuta tel ve an duh chuan phalsak an nih

thu kan hmu mai ni lovin, Israel-te nena dan ang

khat neih tur a nih thu kan hmu a. Hei hian Pathian

rilru a tarlang chiang hle. A chatuan thiltum,

mihringte chhandamna hna a thawhnaah hian tu mah

thlei bik nei lovin, mi zawng zawng ang khat veka a

enzia min hriattir a ni.

Chhum ding (9:15f)

Exodus buah chuan biak bûk vela chhum ding awm

hian Lalpa ropuina a entir a (Exod. 40:34-38), Num-

bers buah erawh chuan chhum ding chu Lalpan a

mite kaihhruai nan a hmang thung.

Page 122: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 122/790

122NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 13

TANGKARAW TAWTAWRAWT

Chhiar tur : 10:1-10 

Thu vawn : “Tangkaraw tawtawrâwt pahnih siam la; achhera chherin siam rawh: mipuiho kohkhawm nan lehchhuahtir nan i hmang tur a ni.…” (10:2).

 Vawiinah hian ‘Tangkaraw Tawtawrawt’ tih thupui

kan zir dawn a, kan rilru pawh a \hawng tho nghal mai

awm e. Mosia chu tangkaraw tawtawrawt pahnih siam

tura tih a ni a. A hmanna tur chi hrang hrang pawh hrilh

nghal a ni. Ram tiam Kanaan panin Sinai tlang anchhuahsan dawn ta a, thlaler kawnga mipui nunau

chhangchhe tak zin kawngah inthununna leh

inkaihhruaina hmanraw pawimawh, a hnu lam pawha

hman \angkai zui zel tur a ni a. LALPA Pathianin chhum

ding engin hruai tho mah se la, rang zawk leh mumal

taka inkaihhruaina tur hmanrua a ni. Aigupta leh a

chhehvel (Ancient Near East)-ahte pawh tawtawrawt hi

sakhaw thila pun khawmna leh indona hmuna hmanraw

pawimawh tak a ni ve reng a.1 Tawtawrawt hi inches 18vela sei,2 ri chak leh ring tak a ni a, mipui kaihhruai nana

hmanraw remchang tak a ni.

Page 123: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 123/790

123NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Tawtawrawt hman dan tur leh a awmzia (10:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Tangkaraw

tawtawrâwt pahnih siam la; a chhera chherin siam rawh:mipuiho kohkhawm nan leh chhuahtir nan i hmang tur a

ni. 3 Chu chu a ham kawp chuan mipui zawng zawng chui hnenah inbiakna puan in kawngka bulah an rawn

inkhawm vek tur a ni. 4 Tin, pakhat chauh an ham chuan,Israel mpuite hotu puipate chauh i hnenah an lo kal

khawm tur a ni ang a. 5 Tin, râlkhel hama in ham chuan

chhak lampanga awmhote an chhuak tur a ni ang.6 

Tin,râlkhel hama in ham leh chuan chhim lampangaawmhote an chhuak tur a ni, an chhuahna turin râlkhel

hamin an ham tur a ni. 7  Amaherawhchu mipuite lo kalkhawmna tur chuan in ham phawt ang a, râlkhel ham

erawh chuan ham lovin, 8  Arona fapa puithiamhote chuantawtawrâwt chu an ham tur a ni; chu chu in tan inthlahte

thlenga kumkhaw dan tur a ni ang.

Tawtawrawt hman dan tur leh a awmzia hi

kaihhruaina \ha tak a awm a. Biak bûk khuhtu chhum

kha chung lamah invawrh sangin chho sela, Israel-hote

chu kal chhuak tura inpeih vek tur an ni (9:17). Mi lo

inpeih lo leh inring lote an lo inrin theih nan tawtawrawt

ham a ni a. Inkohkhawm tur emaw riahhmun chhuahsan

tur emaw a nih chuan hmun thianghlim a\angin

puithiamten tangkaraw tawtawrawt pahnih an ham a.Hmun thianghlim a\ang hian puithiamten chhum dingchet vel dan an thlithlai reng a, chuta \ang chuan

inhriattirna tawtawrawt an ham a, chu chu riahhmuna

awm zawng zawngten an lo hre \hin a ni.

Tawtawrawt ham rik dan chi hrang hrang, ral khel

dar ang chi te, inkohkhawmna pangngai leh sakhuana

Page 124: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 124/790

124NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thila inkohkhawmna ang chite an nei hrang vek a.

Tawtawrawt pakhat ri te, pahnih ri te, a ham rik dan – ri

sei leh ri tawi te a awm hrang ve thliah a.3

Chungte chu:(a) Hmun thianghlim(Sanctuary)-a inkohkhawmna

1) Tawtawrawt pahnihin – Ri sei,

Mipui kohkhawmna (10:3,7).

2) Tawtawrawt pakhatin – Ri sei,Hnam aiawh hruaitute kohkhawmna (10:4).

(b) Riahhmun chhuahsan inhriattirna

(Tawtawrawt pahnih niin a rinawm)

1) Ri tawi, ham \hawt \hawt, a \um khatna

Riahhmun khawchhak lama awm te an kal

chhuak ang (10:5).

2) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um hnihna

Riahhmun chhim lama awmte an kal chhuak ang(10:6).

3) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um thumna

Riahhmun khawthlang lama mite an kal chhuak

ang (10:22).

4) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um lina

Riahhmun hmar lama mite an kal chhuak ang(10:25).

(c) Indona chhuah tur (Tawtawrawt pahnih niin a

rinawm)

Ri tawi, ham sek sek-

Israel fate chu anmahni rawn beitute bei let tura

chhuah khawm tur (10:9).

Page 125: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 125/790

125NUMBERS

www.mizoramsynod.org

(d) Lawmna lam thilah (Tawtawrawt pakhat a ni mai

thei)

Ri sei – Israel fate hlimna hun – kut, thlathar,etc. ahtean ham \hin ang (10:10).

Hetiang hian tawtawrawt hman dan tur leh a

hmanna awmziate fel takin an nei thlap a ni.

2. Tawtawrawt ri hmanga LALPA koh (10:9-10)

9 In rama hmêlma hnuaichhiahtu che u do tura inkalhunin râlkhel hamin tawtawrâwtte chu in ham tur a ni;

tichuan LALPA in Pathian hmaah chuan hriat reng in niang a, in hmelmate lakah chuan chhanhim in ni ang. 10 In

hlimna niah te, in kut hun bi neiah te, in thla tharahtechuan inthawinaah te chuan tawtawrâwt in ham tur a

ni; tichuan in Pathian hmaa in tana hriat rengna a nidawn nia: Kei hi LALPA in Pathian ka nih hi,” tiin.

  A chunga tarlan tawh ang khian, Israel fate

inkohkhawmna pawimawh tak chu tawtawrawt a ni. Is-

rael fate chu, an ramah anmahni hmelmaten an rawn beih

chuan anmahni do let tura inkohkhawmna pawimawh

tak chu tawtawrawt ham \hawt \hawt kha a ni a. Chang

9-na ah hian tawtawrawt kha, anmahni inkohkhawmna

lam ai mahin Pathian an auhna hmanrua tur a nih thu

kan hmu. “... ham sek sek ula, kei LALPA hian ka lo hria

ang a, in hmelmate lak ata ka rawn chhan ang che u...”

(10:9b lehlin thar) tih thu kan hmu a. Chuvangin,tawtawrawt ham kha anmahni inkohkhawmna leh

inhriattirna a nih rualin LALPA an Pathian auhna

pawimawh tak a ni.

Page 126: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 126/790

126NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chutiang bawkin chang 10-na hi, lawmna nikhuaah,

thla thar kutahte leh halral thil hlan an hlanin,

tawtawrawt ham \hin tur a ni a. Hei pawh hi anmahnizinga inhriattirna a nih rualin, LALPA kohna, auhna ani. “In lawmna nikhuaah... ham bawk ang che u, chu chu

ka lo hria ang a, ka ngaihven ang che u, LALPA, in

Pathian ka nih hi,” (10:10 lehlin thar) tiin kan hmu a.

Chuvangin, tawtawrawt ham chu LALPA kohna a ni

nghal bawk.

Tunah chuan \hen khatna 1:1-10:10 pum pui kan zirzo dawn ta a. |hen khatna chhungah khan Pathianin a

mi Israel fate Kanaan ram tiam pan zel tura a buatsaihna

kan hmu a. Chhiarpui an neih thu te, an riahhmun rem

dan tur te, hnam hrang hrang kal hmasak dan indawt te,

Puithiam leh Levia chite rawngbawlna tur te, Nazarit

mi dan te kan hria a. Biak bûk leh Maicham hlannaa hnam

hruaitute thil hlan hrang hrangte leh Kalhlen Kut \um

hnihna thlengin kan lo zir zo ta. Vawiinah phei chuanIsrael faten hun rei tak awmhmun an khuarna Sinai tlang

an chhuahsan dawn avanga ‘Tangkaraw Tawtawrawt’

hman dan turte thlengin kan zir ta. Pathianin a mite sipai

rual ropui tak angin a hruai zel dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhovah hian Bible zirtirna pawimawh zualte

leh Kohhran Inkaihhruaina Dante hi kan inzirtirchiang tawkin kan hria em? Tawk lo ta se, eng engte

nge? Engtia hma lak tur nge ni ang?

Page 127: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 127/790

127NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Publishedby Theological Publications in India, 1968, p. 90.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 258.

3. Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,Michigan, USA, 2004, p. 571.

Tangkaraw tawtawrawt

Thuthlung Hlui buah hian Juda-ten tawtawrawt chi

thum an neih thu kan hmu a. Chi hnihte chu berampa

ki hmanga siam a ni a, a chi thumna erawh chu tuna

kan hmuh, tangkarua a\anga chher a ni. Josephuschuan tangkaraw tawtawrawt chu inches 18 (45 cm)

vela sei, a fawng sei tak, a hmawr lehlama dar pawh

rik chi anga arh chhuak niin a sawi. Berampa ki

a\anga siam tawtawrawtte ai chuan a ri pawh a fiahin

a chiang zawk.

Page 128: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 128/790

128NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN HNIHNA 

SINAI A|ANGA MOAB PHAI RUAM(10:11-22:1)

ZIRLAI 14SINAI A|ANGIN AN CHHUAK

Chhiar tur : 10:11-36 

Thu vawn : Tin, heti hi a ni a, bawm chu a chhuah dawn

apiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, i hmêlmatechu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah tlanchhe rawhse,” a ti \hin a. 36 Tin, a innghah apiangin “Aw LALPA,

Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh,” a ti \hin a(10:35,36).

Numbers bu kan zirlai hi hlawm lian pui puiin \hen

thumah \hen a ni a. Tunah chuan “|hen Hnihna” kan zir

thleng dawn ta. |hen hnihna Bung 10:11-22-ah hian Sinaian chhuahsan a\anga Moab phai, Jeriko zawn an thlen

thleng chanchin a huam a, hei hian kum sawmthum leh

pariat chhung vel a awh a ni.

1. Ruahmanna fel tak nen an chhuak (10:11-28)

11 Tin, kum hnihna thla hnihna, chu mi thla ni

sawmhnih ni chuan heti hi a ni a, chhum chu Pathian

Page 129: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 129/790

129NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chenna in chung ata chu a lo invawrh sang ta a. 12 Tichuan,

Israela thlahte chu an kal dan bi ang chuan Sinai thlaler

ata chu an chhuak a; tin, Paran thlalerah chuan chhumchu a ding ta a. 13 Mosia hmanga LALPA thupêk angin anchhuak ta phawt a. 14  A hmasa berin Juda pâwlho an

chhûngkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotuchu Aminadaba fapa Nasona a ni a. 15 Isakar-ho hotu chu

Zuara fapa Nethanela a ni a. 16 Zebulun-ho hotu chuHelona fapa Eliaba a ni a. 17 Tin, biak bûk chu an thiat a,

Gersona fapate leh Meraria fapa biak bûk zawntute chu

an chhuak a. 18 Tin, Reuben-ho chu an chhûngkawchhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Seduera

 fapa Elizura a ni a. 19 Simeon-ho hotu Zurisadaia fapa

Selumiela a ni a. 20 Gad-ho hotu chu Deuela fapaEliasapha a ni. 21Tin, Kohath-hote chuan thil thianghlim

chu an zawn a, an chhuak a; tin, a dangte chuan an thlenveleh biak bûk chu an lo din diam a. 22 Ephraim-ho chu an

chhûngkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotuchu Amihuda fapa Elisama a ni:

23  Manase-ho hotu chu Pedazura fapa Gamaliela a

ni a: 24  Benjamina-ho hotu chu Gideonia fapa Abidana ani a. 25 Tin, a hnuhnung berah Danho chu an chhûngkaw

chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Amisadaia fapa Ahiezera a ni a. 26 Chutiang chu a ni Israela thlahte

an chhûngkaw chhinchhiahna kenga an kal dan chu;chutiang tak chuan an chhuak a. 27 Naphtali-ho hotu chu

Enana fapa Ahira a ni a. 28 Chutiang chu a ni Israelathlahte an chhungkaw chhinchhiahna kenga an kal dan

chu; chutiang tak chuan an chhuak ta a.

Sinai a\angin an chhuak dawn ta. Aigupta a\anga an

chhuah hnu, kum hnihna, thla hnihna ni sawmhnih ni

chuan LALPA chhum chu inbiakna puan in chung a\ang

Page 130: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 130/790

130NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan a kang chhuak \an ta. Sinai thlalerah thla

sawmpakhat leh ni sawmpakua an awm a. Ral do thei

chin sipai chhiarpui an neih a\anga ni sawmhnih lehpakuanaah an inkhuarna buk chu an \hiat ta. Hnamhruaitute kaihhruaina hnuaiah Sinai a\ang chuan Paran

thlaler lam panin an chhuak ta a. Bung 2:1-34-a sawi ang

khan Israel fate chu hnam kal dan tur indawtin an chhuak

ta a. Thil danglam awm chhun erawh chu bung 2:17-a

‘Levia chite chu a laiah an kal ang a’ tih kha, a laiah a

hlawma kal vek lovin, hlawm hnihah an in\hen a.

Gersona chite leh Merari chite hlawm khatah kalin Judapawl hnungah an kal a. Kohatha chite chu Reubena pawl

hnungah an kal ta a ni. Hetianga an kal hian biak bûk

chu an awmhmun khuarna turah an lo tung ding ang a,

Kohatha chiten thil thianghlim ber an phurhte chu an lo

dawngsawng hman dawn a ni.

Israel fate chu Sinai thlalerah khan kum khat dawn

an awm hnuin Biak bûk chunga chhum chu a kiang ta a,Sinai a\ang chuan zawi zawiin an kal chhuak ta a. Chhum

a kian apiangin Israel-te chuan awmhmun an sawn a,

chhumin a rawn khuhna hmunah awmhmun an khuar

leh \hin (9:17) tih ang khân, zawi zawiin an kal chhuak ta

a. Paran thlaler thleng tur hian ni eng emaw zat an kal a.Paran thlaler awmna lai tak hi hriat chian a ni lo. Rin

dan tlangpuiah chuan Sinai peninsula (tuifinriata ram

inkhawh lut), Nageb chhim lam, Arabia khawthlanga

awm nia rin a ni.1

2. Mosian Hobaba a sawmna (10:29-32)

29 Tin, Mosia puzawn Midian mi Reuela fapa Hobabahnenah Mosian, “‘Ka pe ang che u,’ LALPAN a tih

hmunah chuan kan kal dawn a ni a; kan hnenah lo kal ve

Page 131: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 131/790

131NUMBERS

www.mizoramsynod.org

la, tha takin i chungah kan ti ang: LALPA chuan Israela

thlahte chungchang thu chu tha takin a sawi tawh si a,” a

ti a.30 

 Ani chuan a hnenah, “Ka lo kal lo mai ang e, keimahniramah ka laichinte hnenah ka kal zawk ang e,” a ti a. 31Tin,ani chuan, “Min kalsan lul suh khai, thlalerah chuan

awmhmun kan khuarna tur i hre zawk si a, kan tan mit ilo ni dawn a ni. 32 Tin, heti hi a ni ang a, kan hnena i kal ve

chuan, a ni, heti hi a ni ang a, LALPAN thil \ha min tihsakang zelin ka tihsak ve zel ang che,” a ti a.

Helai thu hlawmah hian Mosian a puzawn, Midianmi Reuela fapa Hobaba chu an hnena kal ve zel tura a

sawmna thu kan hmu a. Mosia puzawn chungchangah

hian sawi dan inang lo a awm a. Hetah hian Hobaba,

Midian mi tiin a sawi a. Exodus 3:1-ah chuan Midian

puithiam ‘Jethroa’ tiin a sawi thung. Exodus 2:18-ah chuan

Reuela tih a ni bawk. Midian-ho hi Abrahama leh Keturi

te thlah an ni a (Gen. 25:1-4). Israel-te nen hian inrem

taka awmho changte pawh an nei \hin a, a chang chuan anindo bawk \hin (22:4,7; 25:6-8; Ror. 6-8). Mosia puzawn

chungchangah hian hming dang dang lang mah sela, mi

thuhmun koh dan leh sawi dan hrang mai nia rin a ni.

Mosia puzawn Midian mi anga sawina leh Ken mi anga

sawina awm pawh hi, ‘Ken’ hi Midian hnam zinga pengpakhat anga ngai an awm a, hei hi a dik mai thei bawk.

Mosian, an zinga kal ve zel tura Hobaba a sawmnachhan hi, kawng pawimawh leh thlaler tui awmna hmunriahhmun \ha thlenga a hriat vang nia ngaih a ni a. An

zinga a kal ve chuan an râllâk sum hmuh ang pawh chang

ve zel tura sawm a ni a. Helaiah hian Hobaba hian an

ram lama hawn a duh thu te a sawi a. Mosia sawmna hi

pawm lo awm takin a lang a. Roreltute 1:16 kan en chuan

Mosia sawmna hi a pawm ta niin a lang. Midian-ho hi

Page 132: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 132/790

132NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kanaan ram chhehvela cheng an ni a. Hobaba hi an zin

kawng atana mi \angkai thei tur tak a ni. Hobaba thlahte

hi Ken mi nia sawina a awm bawk a, chu chu Midian hnampeng pakhat nia sawi a ni bawk (Ror. 1:16; 4:11).

3. Thuthlung Bawm leh Mosia (10:33-36)

33  Chutichuan LALPA tlâng a\anga ni thum kalahchuan an kal a; tin, LALPA thuthlung bawm chu an tana

innghahna hmun remchang zawngin, ni thum an kalchhûng hian an hma a hruai a. 34  An buk ata an chhuahin

LALPA chhum chu an chungah a awm zel a.

35  Tin, heti hi a ni a, bawm chu a chhuah dawnapiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, i hmêlmate

chu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah tlanchhe rawhse,” a ti thin a. 36 Tin, a innghah apiangin “Aw LALPA,

Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh,” a ti thin a.

Sinai a\anga an chhuah hian ni thum an kal a. Juda-te thurochhiah inhlan chhawn zelah chuan, LALPA 

Thuthlung Bawm chuan ram tiam Kanaan panin mak

taka kalna tur kawng zawng zel anga sawi a ni. Chang

33-ah hian Sinai chu LALPA tlang tiin a sawi kher a.

Helai thu hlawmah hian zirtute chuan thu lakna hnar

hrang hrang rem khawm a langsar hlein an hria a ni.2

‘Ni thum kal’ tih hian, ni thum an kal chhung zawnghian thuthlung bawm hian hma a lo hruai zel a ni awm e.

 An riahhmun an sawn khan LALPA chhum chu an

chungah a awm zel a. Hei hian Israel fate chu Pathianin

chhum ding angin a hruai zel a ni tih a tarlang bawk.

Chhum ding leh Thuthlung Bawm hi Israel fate hruaina

hmanraw pawimawh an ni ve ve a, an \ang dun anga sawi

theih a ni bawk.

Page 133: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 133/790

133NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung sawm tlangkawmnaa Mosia \awng\aina thu

pahnih lo lang, Thuthlung Bawm a kal chhuah dawn a,

“Aw LALPA, lo thawk la, i hmelmate chu tidarh la, a hawtuche chu i hmaah tlanchhe rawh se” tih leh ThuthlungBawm an nghah veleh a, “Aw LALPA, Israel mipuite

hnenah hian lo kir leh rawh,” tihte hian an hmelmate chu

Pathian hmelma ni ve zel ang maiin an ngai a. Pathian

chu indona Pathian, an lam\ang ni hliah hliahin an ngai a

ni tih a hriat theih. Thuthlung Bawmah hian Pathian a

awm a, an zingah LALPA a awm zela an hriatna chuan

anmahni a tichakin a tithlamuang hle a ni.

Sawi ho tur 

Chhumin Israel fate a hruai zel ang khan

Kohhranhote hi Pathian hruaina hnuaiah kan awm

zelin kan inhria em?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 91.2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentary

on the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 258.

Page 134: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 134/790

134NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Paran thlaler (10:12)

Israel fate chuan Aigupta an chhuahsan a\anga kum

hnihna thla hnihna, ni sawmhnih ni chuan awmhmunan khuarna Sinai thlaler chu an chhuahsan a, chhum

dinna hmun Paran thlalerah chuan awmhmun an

khuar leh ta a. Paran thlaler hi a awmna hmun chiah

hriat ni tawh lo mah se, mi thiam tam ber chuan Et-tih thlalera awm niin an ngai. Chang 33-a kan hmuh

ang hian Paran thlaler chu Sinai thlaler a\anga ni

thum kal a ni.

Page 135: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 135/790

135NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 15

MIPUI AN PHUNNAWI

Chhiar tur : 11:1-35 

Thu vawn : Tin, mipuite chuan LALPA beng hriatah phunnawi hmangte angin thil \ha lo tak an sawi thin a;chu chu LALPAN a lo hriatin a thin a alh ta a; tichuan

LALPA mei chu an zingah chuan a lo thawk a, anriahhmun pawn lam chu a lo kang ta dur dur mai a.2 Chutichuan, mipuite chuan Mosia an au va; tin, Mosiachu LALPA hnenah a \awng\ai a, mei chu a rem ta a

(11:1,2).

 Aigupta an chhuahsan a, Sinai tlangah kum khat

dawn an awm hnuin Sinai tlang chhuahsanin an chhuak

leh ta a. An zin kawngah hian harsatna an tawk tam tial

tial a. A ruka phun sep sep mai ni lovin, ualau leh langsar

takin an phunnawi ta. Tichuan, tun \umah hian Tabera

hmuna phunnawina te, Aigupta ngaia phunna leh Mosia

manganna te, roreltu tur mi sawmsarih thlan thute leh

Pathianin vahmim a pek thute kan zir dawn a ni.

1. Tabera hmuna phunnawina (11:1-3)

Tin, mipuite chuan LALPA beng hriatah phunnawi

hmangte angin thil \ha lo tak an sawi \hin a; chu chuLALPAN a lo hriatin a thin a alh ta a; tichuan LALPA

mei chu an zingah chuan a lo thawk a, an riahhmun pawn

Page 136: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 136/790

136NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lam chu a lo kang ta dur dur mai a. 2 Chutichuan, mipuite

chuan Mosia an au va; tin, Mosia chu LALPA hnenah a

\awng\ai a, mei chu a rem ta a.3 

Chu mi hmun hming chuTabera an ti a. LALPA mei chu an zinga a lo thawh avang chuan.

Helai thu hlawm tawi teah hian Israel mipuite chau

leh hah, mangang chu Pathian chungah an phunnawi taa ni tih kan hria a. Chu chu anmahni hruai chhuaktu

LALPA chuan a lo hriatin a thinur a, an zingah mei a

chhuahtir a, an riahhmun hmawrtawng thler khat chu akang ta vak mai a. An mangangin Mosia an au va, ani

chuan LALPA a dil a, mei chu a rem leh ta a. Chu hmun

hmingah chuan ‘Tabera’ an vuah a.

He thu hlawm hi a hma lam thu leh a hnu lam thute

nena thlirin, zir mi \henkhat chuan inzawm \ha tawk lo

deuhvin an hria a, thu kar tla ang deuhvah an ngai.

Thuthlung Hlui hmun \henkhatah chuan ‘Mei’ hi ‘Pathianrorelna’ anga hman \hin a ni a. Pathian thinurna

chhinchhiahna a ni bawk. Helaia ‘mipui zinga mei

chhuahtir’ thu hi kawlphe emaw, \ek tlain emaw mei a

siam a ni thei mai ang em an ti a. A enga pawh chu ni

sela, Pathianin mei hmangin a hrem a ni. An mangangin

Mosia an auh khan Pathian hnenah a dilsak a, mei kha a

rêm leh chauh a ni. Elija leh Baal puithiamho inbeihnaah

pawh khan “Tichuan LALPA mei chu a lo tla a, halralthil hlan te, thing te, lung te, vaivut te chu a kangral a,laih khuara tui chu a hip kang ta vek a” (I Lal. 18:38) tih

thu kan hmuh ang hian van a\anga Lalpa mei lo tla niin

Numbers bu hian a sawi a ni.

Page 137: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 137/790

137NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Aigupta ngaia phunna leh Mosia manganna(11:4-15)

4 Tin, an zinga hnam dang nena inneih pawlhhotechuan tisa chakna an lo nei ta a; Israela thlahte pawh an

\ap leh a, “Tunge sa ei tur min pe dawn? 5   Duh duha Aigupta rama sangha kan ei \hinte chu kan hre reng a,

 fanghmate, hmazilte, purun hel ei mite, run balte, purunvar mite pawh: 6 nimahsela tunah chuan kan thling a ro

zo ta, engmah reng reng beisei tur a awm lo, manna mai

lo hi chu,” an ti a.7 

Manna chu koriander mu ang, a landanah chuan tuikeplung ang hi a ni. 8 Mite chuan an chharkhawm a, rawtsawmnaah an rawt sawm a, sumahte an

deng a, belah an chhum a, chhangahte an siam a: han eichuan hriaka kan chhang ang a ni a. 9 Riahhmuna zana

dai a tlakin manna chu a tla tel ve a.

10  Tin, mipuite chu a chhûngkua kuain an puan in

kawngka \heuhvah an \ap tih Mosian a lo hria a; tin,LALPA thin chu nasa takin a alh ta a. Tin, Mosia pawh alungni lo va; 11tichuan LALPA hnenah, “Eng vangin nge i

chhiahhlawh hi mi tihreawm, engtizia nge i mit ka tlunloh va, heng mipui zawng zawng phurrit hi ka chunga i

nghah? 12 Heng mipui zawng zawng hi ka hrin em an nih? An pi leh pute chhechhama pêk i tiam rama hruai lut

turin, ‘Nau pawmtuin hnute hne lai a pawm angin i

ângchhûngah pawm rawh,’ i mi tih atan em ni ka hruaichhuah hlawm? 13 Heng mipui zawng zawng pêk tur hikhawia ta nge sa ka neih ang? Kan ei atan sa mi pe rawh,” 

tia \apin mi bei si a. 14 Heng mipui zawng zawng hi mahningawt chuan ka phur zo lo, ka tan a rit lutuk a ni.15 Hetianga mi tih dawn chuan min khawngaih la, mintihlum daih law law mai la, mi tirethei tawh suh khai,” a

ti a.

Page 138: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 138/790

138NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Helaia ‘Israel-te zingah hnam dang tel ve zel an awm

a’ tih hi Exodus 12:38 lehlin tharah-ah chuan ‘Hnam dang

tam tak an kal tel ve a, beram te, kel te, bawngte nen ankawi duah mai’ tiin a sawi a. Thlalera rei tak an kal hnuchuan ei turte a lo vang a, an zinga tel vete chuan Aigupta

rama duh tawk ei leh in tur an hmuh ang kha an hmuh

tak loh avangin an phunnawi a. Chu chuan Israel-te pawh

a tilungawi lova, an phunnawi ve ta a. Heng mite hi,

inneih pawlh, an pate lam Aigupta mi, an nute lam Is-

rael mi, sakhuanaah Jehova ring lo mite an ni hial mai

thei. Israel-te zinga hnam dang tel vete hi riahhmunhmawrtawng lama awm an ni a. Hetianga phunnawina

siam chhuaktute an nih avang hian mipui awmna

riahhmun hmawrtawng lamah chuan Lalpan mei a

chhuahtir a, a kang ta vak mai kha a ni a (11:1). Israel

fate ram tiam pana an kalna chanchinah hian ei tur, chaw

leh tui lama harsatna an tawh avanga an phunnawina hi a

langsar hle a ni. Hetah pawh hian ‘Sa kan va chak ve le...

kan va rawp ta ve, manna mai lo hi chu thil dang lah a

awm si lo’ tiin an phunnawi a ni. Pathianin an chaw atanaa pek Manna lah kha an ning deuh tawh bawk si. Manna

hi chhang pan tak ang a ni a. Hebrai \awnga a hming

awmzia chu “eng nge ni” tihna a ni. Ni tin mahni kham

khawp \heuh chhar \hin tur a ni a. Chawlhni dawn erawh

chuan chhar kep theih a ni a. Chu chu a chhe ve mai lo, a

tukah a la ei tlak. Chi hrang hranga siam theih a ni. Mahse,Manna chhang hi an ning viau tawh a ni mai thei. ‘Chhung

kua kuain an puan in kawngka \heuhvah an \ap’ tih hian

an kham viau tawh a ni tih a sawi fiah hle.

Mipui an phunnawi tih leh LALPA chu an chungah a

thinur viau tih a hriatin Mosia pawh a mangang ve ta.

Mipuite tana a dilsakna hmun Tabera-ah ngei hian a vui

Page 139: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 139/790

139NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thu LALPA hnenah a thlen a, “Engtizia nge min va

timangang ve?... heti taka tihretheih hi zawng ka peih ta

lo,” (11:11-15 lehlin thar) tiin, Pathian hnenah thih a dilhial a ni. Exodus 32:31-32 lehlin tharah pawh Mosian, “Hengmite hian thil sual rapthlak tak an ti a, rangkachak pathian

an siam tak hi. Mahse, an sual hi i ngaidam thei hram ang

emaw chu? I theih lul loh chuan i mite hming ziakna bu ata

ka hming kha thai bo mai ang che,” tiin lehkhabua a hming

ziak thai bo tura a ngen thu kan hmu. Mosia hi Hebrai ziaktu

pawhin, ‘Pathian chhungkaw pum pui tan a rinawm’ tiin a

sawi hial a ni. Mosia manganna nasa tak hian a rinawmnaropui tak chu a pho chhuak a ni.

3. Roreltu tur mi sawmsarih thlan an ni (11:16-30)

16 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Israelte upa, mipuiteupa leh an hotu nia i hriat mi sawmsarihte kha ka hnenah

khan hruai khawm la, inbiakna puan inah nangmah nena

ding ho turin han hruai rawh.17 

Tichuan, ka lo chhuk ang a, chutah chuan ka rawn bia ang che: tin, nangmahathlarau chu an chungah ka dah ang a; nangmah chauhva

 phur lovin mipuite phurrit chu an phurhpui ang che. 18 tin,nangin mipui hnenah, ‘Naktuk atan hian intithianghlim

vek ula, tichuan sa chu in ei mawlh ang: Sa ei tur tuinnge min pe dawn? Aigupta rama kan nawm nen khan,

tiin LALPA benghriatah in \ap a; chuvangin LALPAN sa

a pe ang che u a, in ei mawlh ang. 19 Ni khat emaw, nihnih emaw, ni nga emaw, a sawm emaw, ni sawmhnihemaw mai pawh ni lovin, 20 thla khat pumhlum, ngei hlui

khawp leh luak chhuak hlui kawpin in ei ang: in zingaawm LALPA chu duh lova, ‘Engati nge Aigupta ram ata

kan chhuah ni, tia a hmaah in \ah avangin,’ ti ang che,” ati a. 21Tin, Mosian, “Ka awmpui mipuiho kea kal thei \hiau

 pawh 6,00,000 an ni a: ‘thlakhat pumhlum ei tur sa ka pe

Page 140: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 140/790

140NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang,’ i ti a. 22  Beram rual leh ran rual pawh talhsak ila,

an khawpkham dawn em ni? Tuifinriata sangha zawng 

zawng pawh mansak vek ila, an khawpkham dawn emni? a ti a.

23  Tin, LALPAN Mosia hnenah, “LALPA kut chu atawi ta em ni? I chungah ka thu angin a thlen leh thlen

loh chu i hre mai ang,” a ti a. 24 Tichuan Mosia chu achhuak a, LALPA thu chu mipuite chu a hrilh a: tin,

mipuihote upa sawmsarihte chu a ko khawm a, Puan In

velah chuan a dintir a.25 

Chutichuan, LALPA chuchhumah chuan a lo chhuk a, a rawn bia a, amahathlarau chu upa sawmsarihte chungah chuan a dah a:

tin, heti hi a ni a, thlarau chu an chunga a han awm velehchuan thu an sawi ta dual dual a; nimahsela chutiang 

chuan an ti an ti leh tawh lo. 26  Amaherawhchu, bukahchuan mi pahnih an la awm ta a, pakhata hming chu

Eldada a ni a, pakhat leha hming chu Medada a ni:

thlarau chu an chungah a awm a, chhiarte zinga tel chuan ni a, inbiakna Puan Inah erawh chuan an kal ve lo:bukah chuan thu an sawi bual bual a. 27 Tichuan, tlangvâl

  pakhat a va tlan a, Mosia a va hrilh a. Eldada lehMedadan bukah thu an sawi bual bual mai,” a ti a. 28 Tin,

Nuna fapa Josua, a tleirawl tirh a\anga Mosiaawngbawltu chuan a chhang a, “Ka pu Mosi, khap rawh

khai,” a ti a. 29 Tin, Mosian a hnenah, Keimah avangangaimawh em i nih? LALPA mi zawng zangte chu zawlnei

ni vek sela LALPAN an chungah a thlarau chu dah \heuhsela tih nak alaiin, “ a ti a. 30 Tichuan, Mosia chu bukah

chuan a lut leh a, amah leh Israel-ho upate nen.

 Aigupta ngaia an phunnawi nasat avang leh LALPA 

an chunga a thinur avang khan Mosia mangangin thih a

dil hial a. Lalpa Pathian chuan Mosia manganna a ching

Page 141: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 141/790

141NUMBERS

www.mizoramsynod.org

fel hmasa a, mipui phunna pawh a ngaihtuah zui dawn a

ni. Mosia buaina leh manganna thilah chuan LALPA 

chuan Mosia chu thil tih dan tur a hrilh a. Mipui zinga\angin hruaitu tur mi sawmsarih mawh phurhpuitu turla khawm turin a ti a, sawmsarihte chu a hruai a, Biak

bûk velah a dintir a. LALPA chuan an chungah Mosia

thlarau chan kha a dah \hen ve a, rei vak lo chu zawlnei

angin thu an sawi ta a. Thusawi hi zawlnei

chhinchhiahnaa ngaih a ni. Exodus 18:13-26-ah khan

Mosian, a puzawn Jethroa thurawn angin roreltu turte a

ruat thu kan hmu a. Tunah erawh chuan LALPA thupekanga tih a ni. Helai thua ‘Mosia chunga thlarau dah

\henkhat la a, sawmsarihte chunga dah’ anga sawi hi puitu

atana ruat mai nia ngaih a ni a. Mosia chauh chu Pathian

thu hlan chhawngtuah an ngai bawk.

Sawmsarih zinga tel mi pahnih Eldada leh Medada

chu Biak bûkah an kal ve lo va, an riahhmunah an awm

a. Mahse, zawlnei angin thu an sawi ve tho va. Biak bûkaan kal ve loh chhan hi sakhaw thila an thianghlim loh lai

emaw, mipui zinga hruaitu dinhmuna ding nih an

huphurh vanga kal lo emaw nia ngai an awm a, an kal

loh chhan chiah sawi chian a ni lo.

‘Naktuk atan intithianghlim vek ula’ tih hian,

Pathian thilpek dawng tura anmahni lam inbuatsaih tura

hriattirna a ni a. Pathian thilpek dawng tur hian sakhawthila thianghlim lote chu intihthianghlim tur a ni a. Heihian pawn lam tihthianghlimna, thawmhnaw bal suk fai,

inbual leh mipat hmeichhiatna kawnga inserh thianghlim

thlengin a huam thei ang (Exod. 19:10-11, 14-15; cf. Lev.

15:5-11, 21-22,27; Jos. 3:5; 7:13).

Page 142: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 142/790

142NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Pathianin vahmim a pe (11:31-35)

31 Tin, LALPA hnen a\ang chuan thli a lo tleh a,

tuifinriat lam ata vahmin a rawn len a, bûk lehlam pang ni khat kal, a lehlam pang ni khat kal ve ve awhin buk

velah chuan tawng hnih laia sangin a tlaktir a. 32 Tin,mipuite chuan chu mi ni nileng leh zankhua leh, atuk

nileng chuan vahmim chu an va chhar khawm a: a chhartlem ber pawhin homer sawm a chhar a: buk velah chuan

mahni tan an pho \heuh va. 33 Tin, chumi sa chu an ei lai,

an la ei zawh hmain, mipuite chungah LALPA thin chu aalh ta a, mipuite chu hripui nasa takin LALPAN a hremta a. 34 Chu mi hmun hmingah chuan Kibrot-hatava an ti

a; chutah chuan tisa chakna neitute chu an phumavangin. 35 Tin, Kibrot-hatava a\ang chuan mipuite chu

Jazeroth-ah an kal a; Hazeroth-ah chuan an awm ta a.

Mosia manganna chin fel nan Mosia \anpuitu tur mi

sawmsarih ruat an ni a, an chungah Lalpan thlarau a daha. Mipui phunnawina leh an sa chak \ap thawmin LALPA 

beng a thleng a. LALPA chuan thli a tlehtir a, vahmim a

rawn len a, an bûk leh a vel ni khat kal hual chhungah an

\um a. Nileng leh zankhuain vahmim chu an chhar khawm

a, a man tlem ber pawhin kuintal sawm vel an man a ni.

 Vahmim hi March thla laihawl velah Arabia leh Af-

rica lai vel a\angin hmar zawngin an pem \hin a. Favang(August-October) velah an pem let leh \hin. Aigupta leh

Sinai leh Palestina ramte hi an pem kualna kawng a ni.

 Vahmim hi an sa a muk a, an rit a, an thlawk chak vak lo

va, thli tleh dan dungzui deuhvin an thlawk \hin. Israel-

te ei tur sa mamawh chhanna atan Lalpan thli hmangin

vahmim a rawn pe a. Thliin khatiang sava rual tam tham

tak a rawn len kha Pathian thilmak tih a ni.

Page 143: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 143/790

143NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel fate chuan vahmim sa chu hnianghnar takin

an ei a, an rep bawk a. Sa an ei mek lai hian an chungah

LALPA a thinur a, an zingah hripui a lo leng ta; mi tamtakin an thihpui a, chu hmunah chuan an inphum a. Chuhmun chu “Kibrot-ha-tava” tia vuah a ni a, ‘Mi vir

thlanmual’ tihna a ni. Kibrot-ha-tava a\angin Hazeroth-

ah an insawn leh ta a ni.

 Vawiinah hian mipuite phunnawina kan zir a. Lalpan

a ngaihsakzia pawh kan hmu zel a. Phunnawi mai lovin,

“Engah mah mangang suh u, eng thilah pawh \awng\aiin,in mamawh chu Pathian hnenah thlen ula, lawmthu hril

zel chungin dil rawh u” [(Phil. 4:6) lehlin thar] tih thu

ang hian Kohhranhote kan kal thiam a pawimawh hle a

ni tih kan zirlai a\ang hian a lang.

Sawi ho tur 

Kohhranho nun leh rawngbawlna kawngah hian

phunnawina tur hre thei riau, vui hmui pu deuh

rengte awm theih a ni a. Engtia siam \hat tur nge ni

ang? Siam \hat theih dan tur kawng hrang hrang sawi

ho ni sela.

END NOTES

Lalpa mei (11:3)

Israel mipuite chu an phunnawi avangin riahhmun

hmawrtawng ber thler khat chu Lalpa meiin a kan

chhiat thu kan hmu a. Mei hi a chang chuan Pathian

awmpuina leh hnathawh entirna hmanrua a ni (Gen.

Page 144: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 144/790

144NUMBERS

www.mizoramsynod.org

15:17,18). Tin, thil bawlhhlawh leh sualte then

thianghlimna leh hremna hmanrua atan mei hi hman

a ni bawk (Mal. 3:2).Tabera (11:3)

Lalpan meiin phunnawiho a kan chhiatna hmun chu

Tabera an vuah a, a awmna hmun chiah hi hriat theih

a ni tawh lo. Tabera tih awmzia chu “Kang” tihna a

ni.

Manna (11:7)Manna hi Kanaan ram an panna kawnga Lalpan Is-

rael mipuite hnena chaw atana a pek a ni a, a awmzia

chu “Eng nge ni?” tihna a ni. Chu chu hmingah a pu

zui ta a ni.

Page 145: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 145/790

145NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 16

MIRIAMI LEH ARONA HELNA 

Chhiar tur : 12:1-16 

Thu vawn : Ka chhiahhlawh Mosia hi zawng chutiang a ni lo: ka chhûngkaw thu zawng zawngah chuan arinawm a ni. 8 ani nen zawng \awngkain thuruk awm lovin

tlang takin kan inbia ang a; LALPA hmel pawh a hmuang; chuvangin ka chhiahhlawh Mosia hi engtiziaa

sawichhe ngam nge in nih?” a lo ti a (12:7, 8).

Mosia hian harsatna tam tak a tawk a. Kibrot-hatava-

ah khan Pathian hnena thih dil hial khawpin a manganga. Hazeroth an lo thlen hian harsatna namen lo tak a

tawk leh ta. Ama laichin hnai leh rawngbawlpui,

nghawngkawl bahpui, a unaupa Arona leh a farnu Miriami

te chuan Mosia chu an rawn bei a, an sawichhe ta tlat

mai. Hetah hian Miriami hming hi sawi hmasak a ni nghe

nghe a. Tichuan, vawiinah hian Mosia laka an helna thu

te, Helna avanga Pathian thinurna leh Miriami vanga

hremna thute kan zir dawn a ni.

1. Mosia laka an helna thu (12:1-3)

Tin, Miriami leh Arona chuan Mosian Kus hmeichhia

nupuia a neih avangin an sawichhia a: Kus hmeichhiachu a nei ngei si a. 2  Anni chuan, “Mosia hnenah chauh

hian em ni LALPAN thu a sawi bik: Keini hnenah pawh

Page 146: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 146/790

146NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hian a sawi ve lo em ni?” an ti a. Chu chu LALPAN a lo

hria a. 3 Mosia chu lei chunga mihring zawng zawnga

zaidam lawt lak a ni a.Helaiah hian Mosia chunga phunnawina kan hmu

leh ta. Miriami leh Arona te chuan Mosian Kus mi nupuia

a neih chhuanlamin an phunnawi a. An phunnawi chhan

bulpui tak zawk nia lang chu Mosia dinhmun chuhpuinani ngeiin a lang. ‘LALPA hian Mosia hnenah chauh em ni

thu a sawi bik? Keini pawh min be lo vem ni? tiin Mosia

kha tluk vein an inhria a. He thil sawi chhuah pahin Kusmi nupuia a neih chu an sawisel a, an hmusit a, an

ngaisang lo a ni.

Mosia nupui Kus mi nia sawi hi, helaiah hian tu nge

a nih a sawi chiang lo va. Midian rama puithiam fanu

pasarih zinga pakhat Zipori kha Mosia nupui a ni a (Exod.

2:16ff). Amah hi a ni thei mai ang em tiin \henkhat chuan

an ngai a, an hmehbel a ni. Midian-ho hi Genesis 25:2-ahsawi lan an ni a. Abrahaman a nupui Keturi laka a hrin

Midiana thlahte an ni a. Ran vulh mi thlalera insawn

kual \hin an ni. Midian mite leh Kus mite hi inzawmna

nei angin Habakuka 3:7 hian a tarlang a, ‘Kus mi’ tih hi

hrilhfiahtu \henkhat chuan, Mosia nupui pahnihna,

Ethiopia rama mi anih an ring (Gen. 10:6ff). Kus te,

Midian te, Sudan tihte hi hnam khat sawina niin an ring.

Tuna kan zirlaiah hian Miriami leh Arona te pahnih hianMosia nupui Kus mi an sawisel chhan a sawi fiah lo va,Mosia dinhmun tluk vea an inhriatna sawi chhuah nan

remchangah an hmang mai niin a rinawm. Pathianin a

hmanna hi an pawm lo ni lovin, tluk vein an inhria a,

“Lalpan Mosia hnena thu a sawi angin kan hnenah pawh

a sawi ve a ni,” tiin a dinhmun an chuhpui ve a ni ber

mai.

Page 147: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 147/790

147NUMBERS

www.mizoramsynod.org

‘Mosia chu mihring zawng zawnga zaidam lâwt lak a

ni a’ tih hi, mi inthlahrung, mi inkiltawih lam sawina

nilovin Pathian hmaa Mosia dinhmun sawina - sakhawmi tak, Pathian hmaa inngaitlawm tak leh inphah hnuaithei tak a nihzia sawina a ni. He thu hi amah Mosia ziak

ni theiin mi \henkhat chuan an rin loh phah.

2. Helna avanga Pathian thinurna (12:4-8)

4 Tin, Mosia leh Arona leh Miriami hnenah LALPAN,“In pathumin lo chhuak ula, inbiakna puan inah lo kal

rawh u,” a ti ta thut mai a. Tichuan, an pathum chuan anva kal a. 5 Tin, LALPA chu chhum dingah a lo chhuk a,

 Puan In kawngkaah a lo ding a, Arona leh Miriami chu ako va; tin, an pahnih chuan an lo chhuak a. 6 Tin, ani

chuan, “Ka thu hi ngaithla rawh u: in zingah hian zawlneiin awm chuan amah chu kei LALPA hi inlârnain ka

inhriattir ang a, mang lamah ka bia ang. 7  Ka

chhiahhlawh Mosia hi zawng chutiang a ni lo: kahhûngkaw thu zawng zawngah chuan a rinawm a ni. 8 aninen zawng \awngkain thuruk awm lovin tlang takin kan

inbia ang a; LALPA hmel pawh a hmu ang; chuvanginka chhiahhlawh Mosia hi engtiziaa sawichhe ngam nge

in nih?” a lo ti a.

Hun hmasa lamah khan Aigupta rama chaw leh sa

an châk avang khan an phunnawi a. Tun \umah chuanMosia dinhmun Miriami leh Arona ten an rawn chuhpui

ta a ni ber a, a buaithlâk hle ang. Tuipui Sen an kan lai

pawh khan Miriami leh a nu\a Arona chu hruaitu

pawimawh takte an ni a. Miriami chuan khuangtê kengin

hma a hruai a, dinhmun pawimawh tak a luah a ni.

Hetiang a nih laia an hotupa ber Mosian Israel mi ni lo

Kus mi nupuia a nei an sawisel pawh hi a awm vena lai

Page 148: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 148/790

148NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pawh a awm awm e. Heng thute nena \ang kawpin Mosia

hi hnuhhniam (paihthlak) an duh niin a lang.

LALPA chuan Mosia te, Arona te leh Miriami te chuan pathumin Inbiakna bukah a ko va, LALPA chu chhum

dingah a lo chhuk a, buk kawngkaah a ding a, Arona leh

Miriami chu a ko va, an hnenah, “Ka thu hi ngaithla teh

u, in zinga zawlneite chuan zelin emaw min hmu a,mumangah emaw an hnenah thu ka sawi chauh thin. Ka

chhiahhlawh Mosia hnenah chuan chutiangin ka ti ve

ngai lo, a kutah ka mi Israel-te ka dah a, inhmatawninkan inbe \hin a ni, fiah takin thu ka sawi a, tehkhin thu

leh thu awmze rûk neiin ka be ngai lo, ka riruang pawh a

hmu a ni. Engtizia nge ka chhiahhlawh Mosia hi in

hmuhsit ngam le?” (lehlin thar) tiin a zawt hial a.

Miriami leh Arona ten, Mosia hnenah chauh Lalpan

thu a sawi bik lo va, kan hnenah pawh a sawi a, min be ve

tho tia Mosia ang bawka Pathian aiawha a mite hnenathu sawi ve theia an inngaihna chu a dik tawk lo a ni tih

kan hmu a. Bible-ah hian Pathian chu inlarna leh mumang

hmanga a mite hnena thu sawi \hin anga lantir a ni fo

\hin (Gen. 15:1; 40:1-4; Joela 2:28). Zawlneite hnenah

pawh heng hmang hian thu a sawi (Isa. 6; Dan. 7-13; Zak.

1-6). Mosia hnenah erawh chuan chutiang mai chu a ni

lo, Pathian nen inhmatawnin an inbe zawk \hin a ni.

Pathianin a chhiahhlawh Mosia a hum a, Mosia chuanzawlnei dangte aiin Pathian a hnaih zawk thu a rawnhriattir a ni. Hebrai 3:5-ah pawh, “Mosia chu chhiahhlawh

niin Pathian chhungkaw pum pui tan a rinawm a, Pathian

thu sawi puang chhawngtu a ni a” (Lehlin thar) tiin kan

hmu a ni.

Page 149: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 149/790

149NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Miriami chunga hremna (12:9-16)

 9 Tichuan LALPA thin chu a chungah a alh a, a kal

leh ta a.

10  Tin, Puan In chunga chhum chu a kiang ta a; tin,ngai teh, Miriami chu vur ang maia varin a lo phâr ta a;

 Arona chuan Miriami chu a han en a, ngai teh, phâr a loni ta reng mai a. 11Chutichuan, Aronan Mosia hnenah,“Aw, ka pu, kan chungah sual nghat lul suh ang che,atthlâk takin kan lo ti a, kan lo sual ta a ni e. 12 Mi, a nu

chhul ata a lo chhuah tirh a\anga thi sa deuhthaw anginawm lul suh se,” a ti a. 13 Tichuan Mosian, “Aw Pathian,tidam leh teh khai,” tiin LALPA chu a au va. 14 Tin,LALPAN Mosia hnenah, “A pain a hmaia chil a chhakngawt pawhin ni sarih chu a zak dawn lawm ni?

 Daipawnah ni sarih bibo sela, chu mi zawhah hruai luhleh ni rawh se,” a ti a. 15 Chutichuan Miriami chudaipawnah ni sarih a bibo va; Miriami an hruai luh lehhma chuan mipuite chu an tawl sawn lo va. 16 Chumizawhah chuan mipuite chu Hazeroth ata an chhuak a,

 Paran thlalerah awmhmun an khuar a.

Helaiah hian Miriami hrem anih thu kan hmu a.Lalpan, Miriami leh Arona hnenah, “Engtizia nge kachhiahhlawh Mosia hi in hmuhsit ngam le?” tiin Mosiachungnunzia fiah takin a hriattir a. Lalpa chuan thinur

takin a kalsan ta a ni. Lalpan a kalsan a, Biak bûk a\angachhum a kian khan Miriami chu vur anga varin a pharvar ta uar mai a. Chu veleh Arona chuan, “Aw ka pu, kanchungah sual nghat lul suh ang che...” tiin Mosia chu angen a. Arona hian hremna a tuar ve lo va. Hei hi, amawhphurtu zawk kha Miriami a nih vang a ni mai thei.1

Chu bâkah Arona chu a dinhmun leh mawhphurhna bikavanga phar ve lo pawh a ni mai thei bawk.

Page 150: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 150/790

150NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Arona hian Miriami phar a hmuh khan nasa takin

Mosia hnenah a ngensak a. A biakna \awngkam ‘Ka pu’

tih hi zahna thuk tak, Pathian auhna \awngkam tlukpuia ni a. Hei hian Mosia hmaah Arona hi a tlawm hle a, ainphah hniam hle tih a tarlang. Mosia chuan LALPA a

au va, a ngensak a.

Lalpan Mosia a chhanna, “A pain a hmaia chil chhakngawt pawhin ni sarih chu a zak dawn lawm ni?

Daipawnah ni sarih bibo sela, chumi zawhah hruai luh

leh ni rawh se,” tih hian awmzia a nei hle. Fanuin a palakah hetiang hi a dawn chuan, hapta khat chhung chu a

bibo \hin angin Miriami pawh LALPAN hetiang aia nasa

mahin a tuar tir a, “Daipawnah ni sarih bibo sela,” tih

anih angin Miriami chu daipawnah ni sarih an dah a ni.2

Phar chu ‘ni sarih puithiamin a awm hrantir ang’ tih ang

khan Miriami hi daipawnah ni sarih awm hrantir a ni

(Lev. 13:4ff; 14:2ff). A awm hran chhung hian Israel fate

kha hmun dangah an insawn lo. Tichuan, Hazerot anchhuahsan a, Paran thlalerah buk an khuar a. Hazerot

awmzia hi “ram huan” tihna a ni a, a awmna hmun tak

erawh hriat chian a ni lo.3

 Vawiina kan zirlaiah hian Mosia inngaihtlawmna te,

a rinawmzia te, a thinnelzia leh hmangaihna a ngahziate

kan hmu a. Mosia nupui hnam dang, mi hang Kus mi en

hranna hi buaina lo chhuahna bul pakhat niin a lang bawka. Kohhranhoten zir tur pawimawh tak tak kan nei vengeiin a rinawm.

Page 151: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 151/790

151NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

‘Van lal nau ang a \ahna Kalvari-ah an dang chuang 

lo ve’ tih hla kan sa \hin a. Chi inthliarna, vun rawngleh \awng hrangte hi danglamna awm hauh lovin

Kohhranhovah hian khawsaho thlap tur kan ni a.

Kawng hrang hrang ngaihtuahin eng nge kan

dinhmun dik tak, hmasawnna tur nia kan hriatte ihan sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges.” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 67.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 126.

3. Ibid,

Kus (12:1)

Kus hnam hi Genesis 10:6-ah chuan Ethiopian hnam

nen ang khata sawi a ni a; tin, Midian leh Sudan tenen pawh hnam khat anga sawi niin a lang.

Zaidam lawt lak (12:3)

Mosia chu lei chung zawng zawnga zaidam lawt lat

nia sawi a ni a, Bible Lehhlin tharah chuan khawvela

mi inngaitlawm ber a ni hial ang tia dah a ni.

Inngaihtlawmna leh zaidamna awmze dik tak chu -

Page 152: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 152/790

152NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nungchang zawi leh dik lo taka tuarna,

tihduhdahnate pawh tuar hram hram lam ni lovin,

Pathian hnena intuk luhna a ni. Pathian duh danami tu pawh a inpek tak tak chuan ama ropuina zawngtawh lovin Pathian hnaah a inhmang zo va, chu chuan

inngaihtlawmna dik takah a hruai lut \hin.

Ka chhiahhlawh Mosia (12:7)

Mosia chu Pathianin ‘ka chhiahhlawh’ a ti a, Pathian

chhiahhlawh tia kohte hi an tam lo hle. Bible-in

Pathian chhiahhlawh tia a kohte chu Abrahama,Kaleba, Mosia, Joba leh Jakoba te an ni.

Page 153: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 153/790

153NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 17

KANAAN RAM ENTHLATUTE

Chhiar tur : 13:1-33 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahteka pêk, Kanaan ram va enthla turin mite tir rawh khai:an hnam chhûngkaw tina mi, an puipa zinga mi pakhat

\heuh zel i tir tur a ni,” a ti a (13:1,2).

Israel fate khan Sinai an chhuahsan a (10:12).

Hazerot an lo thleng a (12:16), tunah hian Paran thlalera

Kades an lo thleng ta (13:26). He hmun hi Kades-barnea

tia sawi a ni bawk (Deut. 1:19). Israel-te chanchinah hianhmun pawimawh tak a luah a ni. Israel faten an pan

ramtiam ramri bul an lo thleng ta. Anmahni hruai zeltu

Pathian kha ring ngam sela, ram tiam Kanaan kha lut

tlang nghal mai tur an ni a. Mahse, thlalerah an la vakvai

leh rih dawn a ni.

Kades a\ang hian Kanaan ram enthlatu tur hnam tin

a\anga mi fel tak pakhat zel thlang turin Lalpan Mosia ahrilh a. Enthlatu tur thlan te, an en thlithlai tur te, an ram

va en te leh ram enthlatute thu thlen kan zir dawn a ni.

1. Enthlatu turte thlanna (13:1-16)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte ka pêk,

 Kanaan ram va enthla turin mite tir rawh khai: an hnam

chhûngkaw tina mi, an puipa zinga mi pakhat \heuh zel i

Page 154: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 154/790

154NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tir tur a ni,” a ti a. 3 Tin, Mosia chuan Paran thlaler a\ang 

chuan LALPA thupêk angin a kaltir ta hlawm a: an za chuan

Israel thlahte zinga puipa \hiau an ni.4 

Heng hi an hming ani; Reubena hnam zinga mi Zakura fapa Samua. 5 Simeonahnam zinga mi Horia fapa Saphata. 6 Juda hnam zinga

Jephunea fapa Kaleba. 7 Isakar hnam zinga mi Josepha fapaIgala. 8 Ephraim hnam zinga mi Nuna fapa Hosea. 9  Ben-

 jamin hnam zinga mi Raphua fapa Paltia. 10 Zebulun hnamzinga mi Sodia fapa Godiela. 11Josef hnam (Manase hnam

an tih) zinga mi Susia fapa Gadia. 12  Dan hnam zinga mi

Gemalia fapa Amiela. 13  Aser hnam zinga mi Mikaela fapaSethura. 14 Napthali hnam zinga mi Vopsia fapa Nabia.15 Gad hnam zinga mi Makia fapa Geuela.

16 Heng hi ram enthla tura Mosian a tirhate hming 

chu a ni. Nuna fapa Hosea chu Mosian Josua a ti a.

LALPA thupek angin Mosia chuan hnam tin a\angin

mi fel tak pakhat zel Kanaan ram enthlatu turte a thlanga. Paran thlaler Kades hmun a\ang chuan a tir a. En

thlithlaitu tur thlante chu:

Reubena thlah a\angin Samua, Zakura fapa,

Simeona thlah a\angin Saphata, Horia fapa,

Juda thlah a\angin Kaleba, Jephunea fapa,

Isakara thlah a\angin Igala, Josefa fapa,

Ephraim thlah a\angin Hosea, Nuna fapa

(Nuna fapa Hosea hming hi Josua tiin a thlaksak a

(13:16).

Benjamina thlah a\angin Paltia, Raphua fapa,

Zebulun thlah a\angin Gadiela, Sodia fapa,

Manasea thlah a\angin Gadia, Susia fapa,

Page 155: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 155/790

155NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Asera thlah a\angin Sethura, Mikaela fapa,

Naphtalia thlah a\angin Nabia, Vopsia fapa, leh

Gada thlah a\angin Geuela, Makia fapa te an ni.

Helaia hnam aiawh thlan chhuahte hi hmun dangahnam puipate nen khan a inang lo va. Hetah hi chuan

ram enthlatu tur an nih avangin hruaitute zinga mi chak

\ha deuh leh thahrui nei deuhte thlan chhuah an ni.1

2. An thil enthlithlai turte (13:17-20)

17 Tichuan Mosian Kanaan ram enthla turin anniho

chu a tir a, an hnenah, “Chhim lam kawngah kal phawtula, tlângahte lawn chho ula: 18 ram chu eng ang nge tih

te, chunga cheng mipuite chu an chak nge chak lo tih te,an tlem leh an tam te, 19 an awmna ram chu a \ha nge \ha

lo tih te, an awmna khuate chu eng ang nge ni , puan inmai nge kulh neiin tih te, 20 tin, ram chu a chênghnâwng 

nge hnawng lo, a ngaw nge ngaw lo tihte va thlithlai ula.Tin, huai takin awm ula, chu mi ram thei rahte chu rawn

hawn ang che u,” a ti a. Grêp rah hmasa rah hun lai taka ni a.

Mosian Kanaan ram enthlatu turte hnena an thil

enthlithlai tur a hrilhte chu : 1) eng ang ram nge, 2) mi an

tam nge tam lo, 3) an chak nge chak lo, 4) an ram chu a \ha

nge \ha lo, 5) khawpui neiahte nge an chen buk mai maiah,6) ram chu a chenghnawng nge chenghnawng lo tihte leh

7) ngaw a \ha nge \ha lo tihte en thlithlai turin a chah

thlap a. An awmna a\anga hmar lama chho va, tlang ram

lama kal turin, kal \anna lam tur thlengin a hrilh vek a ni.

 An thei rah \henkhatte hawn ngei turin a chah nghal bawk

a. Hei hian an ram \hat leh \hat loh chu eng emaw chen a

tarlang thei ang. Grep rah vanglai a ni a. Chuti a nih chuan

Page 156: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 156/790

156NUMBERS

www.mizoramsynod.org

enthlatute chet vel hun hi July thla tawp lam emaw Au-

gust thla chawhma lam emaw a ni ang.

3. An ram va en chu (13:21-26)21 Chutichuan an chhuak chho ta a, ram chu Zin

thlaler a\anga Hamath luhna Rehob thlengin an enthla

vek a. 22 Chhim lamah an chho phawt a, Hebron an vathleng a, chutah chuan Anaka thlah Ahiman-ho te, Sesai-

ho te, Talmai ho te an awm a. (Hebron chu Aigupta ramaZoan din hma kum sariha din tawh a ni.) 23 Tin, Eskol

ruam an va thleng a: chuta grêp rah bawr khat, a tang chawpin an sat chhum a, tiangin mi pahnihin an zawn

a: pawmgranet te leh theipuite pawh an hawn bawk a.24 Chu mi hmun chu Eskol ruam an ti a: Israela thlahten

chuta ta grêp bawr chu an sah thlâk avangin. 25 Tin, anram va enthla chu ni sawmli an thang a, an lo haw leh ta

a. 26 Chutichuan, Paran thlalera Kades-ah chuan Mosia

leh Arona leh mipui zawng zawng hnen chu an lo thleng a, an hnenah leh mipui zawng zawng hnenah chuan thuan rawn thlen a, chu mi ram theite chu an entir a.

Enthlatu mi sawmpahnihte chu Zin thlaler thlengin

an kal a (13:21; Jos. 15:1-4). Zin thlaler a\angin Hamath

kalkhan bul Rehob thlengin an fang a (13:21). Mosian,

kal dan tur a hrilh a, ‘tlangram’ a sawi (13:17) hi chhim

lam thlaler emaw, Kanaan chhim lama tlangramte emawan ni mai thei (14:40). Chhim lam an tlawh chhuak hmasa

a. Hmar lamah kalin Lebo-Hamath kiang Rehob

thlengin an kal a. Rehob hi Jordan lui hnar lama ‘Beth-

Rehob’ nen hian thuhmun a ni mai thei.2 Lebo-Hamath

awmzia hi “Hamath kawtkai/luhna” tihna a ni a. Hei hi

Hermon leh Lebanon inkara kalna kawng, khan

Page 157: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 157/790

157NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pawimawh tak, Lebanon chhim lama luhna lai sawina a

ni mai thei bawk (Ror. 18:27-29).

Enthlatute hian Kanaan ram chu chhim lam a\anginhmar lam hawi zawngin an fang tlang a. Zin thlaler hi

chhim lam Kades hmar chhaka awm a ni a (20:1; Jos. 15:1),

chutih laiin Rehob chu hmar lam Lebo-Hamath kianga

awm a ni thung. Zin thlaler leh Rehob inkar hlatzawnghi km. 400 vel a ni ang a. Kanaan ram enthlatute hian ni

40 chhungin kal lam leh haw lamah km. 800 vel an kal

tihna a ni thei ang (13:25). An ram enthlakah hian, Hebron chu Juda chhim lam

tlangrama khaw lian ber a ni a (13:22). A mi chengte pawh

chu Anaka thlah, mi lian pui pui, Ahiman, Sesai leh

Talmai hnamte an ni a. Hebron khua hi Aigupta khawpui

pakhat Zoan khua aiin kum sariha din hmasak a ni a.

Hei hi kum BC zabi sawmpakhatnaa din \hat leh thu

sawina a nih a rinawm.3

Hebron hi hmun pawimawh taka ni. Helai hmun hi Pathianin Abrahama hnena Kanaan

ram pek a tiamna hmun, hmelma lal panga inthurual Lota

mantute a uma a hnehna, Abrahama nupui Sari leh

Jakoba phumna hmun a ni (Gen. 13:14f; 14:13ff; 23; 25:9;

35:27ff; 50:13).

Eskol phai an lo thleng a, grep bawr khat an hlep a,

mi pahnihin an zawn a. Chu hmun chu Eskol tiin an vuaha, Grep bawr tihna a ni. Theibuhfai leh theipui rahte

pawh an lo bawk a. Ni sawmli an thang bo hnu chuan

Kades an lo thleng leh a, an thil hawnte chu an entir a.

4. Ram enthlatute thu thlen (13:27-33)

27 Tin, a hnenah, “I mi tirhna ramah chuan kan kal a,

hnute leh khawizu luanna a lo ni ngei mai; hei hi a rama

Page 158: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 158/790

158NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thei a ni. 28  Amaherawhchu, a rama mi awmte chu mi chak

 pui pui an ni a. khuate pawh kulh nei, ropui tak tak a ni:

tin, Ananka thlahte pawh kan hmu bawk a.29 

 Amalek-hochu chhim lam ramah an awm a; Hit-ho te, Jebus-ho te, Amor-ho te chu tlângahte an awm a: tin, Kanaan-hote chu

tuifinriat kam leh Jordan lui dungah an awm,” tiin anhrilh a.

30  Tichuan, Mosia hmaah Kaleban mipui chu a

tingawi thuap a, “I han thawk thuai ang u khai, i han la

ang u, kan ngam ngei ngei ang,” a ti a.31

Nimahsela, akalpuite chuan, “Kan han hneh thei hlawm lo vang a, kanaiin an chak si a,” an ti a. 32 Tichuan, Israela thlahte

hnenah “Kan ram han enthlâk chu a chhûnga chengte eizawh hmang a ni; tin, a awmte kan hmuh chu mi

âwmkhauh pui pui an ni a. 33 Tin, chutah chuan Anakathlahte, mi lianho, awmkhauh pui pui kan hmu a; khau

ang lekin kan inhmu a, anni pawhin khau ang lekin min

hmu a ni,” tiin a tha lo lamin an sawi a.

Ram enthlatute chuan ram chu khawizu leh

hnutetuia luang ram a nih thu sawiin a mi chengte erawh

chu kawlhsen tak tak, Anak thlah mi liante an nih thu

an sawi a. Chhim lamah Amalek-ho, thlang lamah Hit

mi, Jebus mi leh Amor mite, Mediteranean tuipui kam

leh Jordan lui ruamah Kanaan mite an awm thu an sawi

a. Khaw lian tak tak, kulh \ha deuh deuhva awm an nihthute an sawi bawk.

Bible-ah hian Kanaan ram lo luahtute hi mi sang tak,

chak leh indo mi, mi huaisen ni anga sawi a ni fo va (Deut.

1:28; 2:10-21; 9:2; Jos. 11:21,22; 15:14; Ror. 1:10). Amalek-

hote hi Tuipui Thi chhim lam leh khawchhak lama cheng,

pem kual reng an ni a. Anni hi Israel-te hmelma hlun an

Page 159: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 159/790

159NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni (Exod. 17:8-14). Hit mite hi Hama tupa Hetha thlahte

an ni a, hnam chak tak an ni (Gen. 10:6-20). Jebus-hote

hian, Davidan a um chhuah hma zawng khan Jerusaleman awp \hin a (II Samu. 5:6-9). Amor-hote hi Israel-tenKanaan ram an run lai khan Kanaan tlangramah an cheng

a (21:21-35; Jos. 2:10). Kanaan mite hi Nova fapa Hama

thlahte an ni a (Gen. 10:6-20). Jerusalem hmarthlang

Mediteranean tuipui leh Jordan lui kam vel khuaahte

an cheng a. Milian chi an tihte hi Nephilim tih an ni a, a

awmzia chu ‘tla-te’(fallen ones) tihna a ni a. Enthlatute

hian Anaka thlahte hi thawnthua Mi lianho nen antehkhin a ni.

Enthlatute zingah, Kaleba leh Josua tih loh chuan,

ram chu a \ha lo lamin an sawi a, a mi chengte pawh

keini aiin an tam a, kan ngam hauh lo vang; lian pui pui,

an lakah khau ang lek kan ni tiin. Enthlatute zingah mi

pahnih chauhvin Pathian ring ngamin luh an cho va, mi

dangte erawh chuan ring ngam lovin mipui an sawi \haiha ni.

Kanaan ram enthlatute hian anmahni hruai chhuaktu

leh hruai zeltu Pathian lam hi enin ring ngam sela, Israel

mipuite tan khan malsawmna a ni ngei ang le! Mahse,

Pathian rinna kawnga an kal zel loh avangin kawng kual

lamah kum tam tak an la thang leh dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhovah hian tute hi nge ram enthlatute

dinhmuna ding nia kan hriat? Tisual palh ta sela,

Kohhranho tan a pawi theih turzia a zau thei ang

berin han sawi ho teh u.

Page 160: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 160/790

160NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Gordon J. Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.116.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 70.

3. Gordon J. Wenham, Op. Cit., p. 118.

Kanaan (13:2)

Kanaan tih hi ‘kinakku’ a\anga lak a ni a, ‘senduk’

tihna a ni. Mediterranean tuipui kamah hian tuikep

chi khat, rawng senduk a awm a, chu chu heng lai

mite hian rawng senduk siam nan an hmang \hin a.

Tichuan, heng laia mi chengte hi ‘senduk ram mite’

emaw, ‘senduk mite’ emaw tiin an sawi \hin a. A rampawh chu ‘Senduk ram’ Kanaan an tih phah ta niin a

rinawm.

Josua (13:16)

Ram enthla tura Mosian a thlan chhuahte zingah

Ephraima thlahte aiawh turin Nuna fapa Hosea chu

thlan a ni a, amah hi Mosia thachhang dawltu a ni. A 

hming Hosea tih awmzia hi ‘a chhandam’ tihna a nia, chu chu Mosian thlaksakin Josua a vuah a, chu

chu ‘Lalpan a chhandam’ tihna a ni. He hming hi Is-

rael hming zinga LALPA tih telna hmasa ber niin a

lang.

Page 161: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 161/790

161NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hamath luhna ((13:21)

Hamath luhna hi Bible lehlin tharah chuan ‘Hamath

kalkhan’ tia dah a ni a, hmar lama Israel ramri tawpangaih a ni (I Lal. 8:65).

 Anaka thlah (13:22)

Ram enthlahtuten Hebron a thlithlaiin a mi chengte

chu Anaka thlah, Mi lian chi (13:38) an ni tih kanhmu a, chu chuan mipuite rilru pawh a tihhnual phah

hle a ni. Anak tih hi ‘nghawng’ tihna a ni a, chu chu‘mi sang’ tihna pawh a ni thei a, Genesis 6:4-a kan

hmuh Mi liante nen khan thlah khat niin a rinawm.

Bible-a Mi lian chi kan hmuhte chu Anak te, Repha-

ho te, Zumzum te (Deut. 2:10; 3:11) an ni.

Hnute leh khawizu luanna (13:27)

He \awngkam hi Galili ram \ha sawi nan Aigupta-ho thawnthu “Sinuhe chanchin”  ah hman a ni a,

hmanlai a\ang tawha ram \ha leh chenghnawng

sawina \awngkam a ni.

Page 162: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 162/790

162NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 18

MOSIA |AWNG|AINA 

Chhiar tur : 14:1-25 

Thu vawn : “I ngilneihna a nasat ang ngei leh Aiguptaram ata tun thlenga i ngaidam ang hian mipuitekhawlohna hi ngaidam teh khai,” a ti a (14:19).

 Vawiina kan zir tur hlawmah hian Kanaan ram

enthlatute thusawi a\anga Israel-te zinga manganna leh

beidawnna lo thleng chanchin kan zir dawn a. Israel pung

khawmho mangangin rawl chhuah meuhvin an \ap

zankhua a. He manganna leh beidawnna avang hian Aigupta ram lama kir leh hial an duh a. Anmahni zing

a\anga hruaitu dang Mosia leh Arona ni lo Aigupta rama

kirpui lehtu tur thlan chhuah a, kir leh an tum a, Mosia

leh Arona pawh an mangang tak zet a, enthlatu zinga mi

rinawm pahnih Kaleba leh Josua te pawh an mangang

ve hle a ni. Ram enthlatute thusawi a\ang khan kal zelna

chiah an ngai si lo, anmahni an inkhawngaihin hrehawm

an ti bawk si, Lalpan min hnehsak ang tia Lalpa chakna

ringa kal zel sawimawitu Josua leh Kaleba te chu lungadenhlum an tum ta mai a. Mipui an phunnawina te, rinnaa

mi huaisente thil thlir dan te Mosia tawngtaina leh

Pathian chhannate kan zir dawn a ni.

Page 163: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 163/790

163NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Hmelma hlauva phunnawina (14:1-4)

1Chutichuan, pungkhawmho zawng zawng chu aw

chhuah meuhin an \ap a; chu mi zan chuan mipuite chuan \ap an \ap a. 2 Israela thlahte zawng zawng chu Mosia

chungah leh Arona chungah an phunnawi a: pungkhawmho zawng zawng chuan an hnenah, “Aigupta

ramah khan Pathianin min tihlum ta then sela aw! A nihloh leh thlalerah hian min tihlum then mai sela aw! 3 Engati nge khandaiha thi mai tura Pathianin he ramah

hian min hruai le aw! Kan nupui fanaute chu man turmai an ni dawn si a: Aigupta rama kir leh hi kan tan a\ha zawk dawn lawm ni aw?” an ti a. 4 Tichuan, an inbe

hlawm a, “Hotu i siam ang u khai, Aigupta ramah i kirleh ang u,” an ti a.

Zirlai hmasa lama kan zir tawh ang khan enthlatute

zinga pahnih chauhvin Pathian thutiam ring ngamin

Kanaan ram luh an cho va. Mi dang sawmte erawh chuanring ngam lovin mipui an hneh a, an helpui a. Israel pung

khawmho chu mangangin zankhuain aw chhuah meuhvin

an \ap a. An nupui fanaute nen indonaa thi mai turah an

inngai a. An hruaitu Mosia leh Arona pawh an dem a,

LALPA chungah an vui a. An inrawn tlang a, “Aigupta

ramah min kirpui thei tur hruaitu i ruat ang u” tiin

 Aigupta rama kir leh \ha an ti a. Hruaitute chungah an

hel a. Chhiarpui an neih pawh khan hnam tina ral dothei chin \hiau inchhiar an ni a. “Indona thianghlim” (holywar) neih inpeihsaa kal chho zel an ni a. Tunah hian an

ngam rual loh leh an hneh loh tur, anmahni ei zo vektu

tur tawng taah an inngai a, an beidawng tak zet a ni.

 Aigupta ramah khan lo thi ta zawk ila a \ha tur, he

thlalerah pawh hian thi mai ila a ziaawm zawk ang ti

hial khawpin an beidawng a, an phunnawi a ni. Helaia

Page 164: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 164/790

164NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an phunnawina hi Baal-zephon-a Farawa sipaiten an

rawn umphak mai dawn laia an phunnawina (Exod. 14)

te, Sin thlalera ei tur chaw an tlakchham \uma anphunnawina (Exod. 16) te leh Refidim hmuna tui antlakchhama an phunnawina (Exod. 17) te nen khan a

inang hle.

2. Rinnaa mi huaisente thil thlir dan (14:5-10)

5 Chutichuan, Mosia leh Arona chu Israela thlahmipui pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan an

bawkkhup a. 6 Tin, Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba, ram va enthlatute zinga tel vete chuan an puan

an pawtthler a; 7 Israela thlah pungkhawmho zawng zawng hnenah chuan, “Enthla tura kan va fan chhuah

ram chu ram tha tak a ni a. 8  Kan chunga LALPA a lawmchuan chu ramah chuan min hruai ang a, min pe ang;

hnutetui leh khawizu luanna ram chu. 9 LALPA chungah

hel lo phawt mai ula, chu mi rama mite chu hlau bawkhek suh u, kan chaw tur an ni mai a: an inhumhimna chuengmah lo a ni a; LALPA chu kan hnenah a awm alawm,

anni chu hlau suh u,” tiin an sawi a. 10 Nimahsela pungkhawmho zawng zawng chuan lunga den an rawt a.

Chutichuan, LALPA ropuina chu inbiakna puan inahIsraela thlahte zawng zawng hmaah a lo lang a.

Israel pung khawmho manganga \ap zankhua ta maileh hotu siama Aigupta rama kir leh an tum a, helna rilru

an pu ta mai chu Mosia leh Arona tan chuan a

manganthlak tak zet ang. Mipuiin Pathian an tihthinur

nasat em avangin pung khawm hmaah chuan Mosia leh

 Arona chu an bawkkhup a. Hei hi Pathian hmaa sual

thuphachawina leh simna entirna leh Pathian zahna

lantirna a ni a, mipui rilru inlamlettirna tur pawh a ni

Page 165: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 165/790

Page 166: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 166/790

166NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhechhama a tiam ramah chuan a hruai theih loh

vangin thlalerah a tihlum a ni,’ tiin an sawi dah ang e,17,18 

LALPA chu thinnel tak, ngilneihna ngah,khawlohnate, bawchhiatnate ngaidam \hin; thiam lovaruatte chhuah mai ngai lo; pate khawlohna avanga fate,

  fate fa lehte, chhuan thumna leh chhuan lina thleng  pawha hrem thin a ni,’ tia i lo sawi tawh ang khan

tithilthiltihtheihna chu hlen teh hram khai. 19 I ngilneihnaa nasat ang ngei leh Aigupta ram ata tun thlenga i

ngaidam ang hian mipuite khawlohna hi ngaidam teh

khai,” a ti a.

Helai hlawmah hian Lalpa chuan Mosia hnenah Is-

rael fate chu tihboral veka, amah Mosia thlahte a\anga

an aia tam zawk leh thil tithei zawk din mai a duh thu

kan hmu a. Lalpan thil mak tam tak a tihsak hnu pawha

amah Lalpa an la ring thei lo kha, an zingah hri lentira

tihboral vek a duh hial a. Thilmak tam tak tih hian

 Aigupta chhuahsan dawna thilmak tih te, tuipui sen kante, manna leh vahmim pekte leh thil dangte a kawk a

(Exod. 7:3; 10:1). Pathian rin tih hian a thu awiha a thu

anga nun a kawk a, a thutiam ringa a thupek zawm a

keng tel vek a. Pathian an rinna hi an felnaa ruatsak a ni

a (Gen. 15:6), rin loh chu chhiatna leh boralna a ni (20:12).Helaiah pawh hian Lalpan thilmak tam tak a tihsak hnu

pawha LALPA an la ring thei lo hi, hri hmanga tihboral

veka a thara Mosia thlahte a\anga an aia tam zawk leh

thil tithei zawk hnam din a duh thu LALPA chuan Mosia

hnenah a sawi ta hial a (14:12).

Hetiang tak a nih avang hian Mosia chuan mipui tan

a ngensak ta a. A \awng\aisaknaah hian ngenngawl taka

LALPA a karnaah ‘I mite hi i tihhlum vek mai chuan, i

hming thanzia hretute (Aigupta mite, etc.) chuan, pek a

Page 167: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 167/790

167NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tum ramah a hruai thleng thei lo va, a tihlum zo ta a ni”

an ti ngei ang le! tiin a thutiam anga ti tur leh Aigupta

ram ata tawh a ngaidam \hin anga ngaidam leh turin angen a ni (Exod. 32:7-14).

4. Pathian chhanna (14:20-25)

20 Tin, LALPA chuan, “I thu ang chuan ka ngaidame; 21amaherawhchu ka nunna leh LALPA ropuina tihkhah

leilung chhâlin ka sawi e, 22  Aigupta ram leh thlalera karopuina leh ka thilmak tihte hmua, chuti chung pawha

vawi sawm zet mi la fiah a, ka thu la pawm lo mi zawng zawngte hian 23 an thlahtute hnena chhechhama ka tiam

ram chu an hmu tawp lo vang a; an zinga mi ngaineptureng rengte pawhin an hmu bawk hek lo vang: 24 ka

chhiahhlawh Kaleba erawh hi chuan rilru dang a put a,mi zui takzet avangin, ani hi chu a va kalna ramah chuan

ka hruai ang a, a thlahte chuan an luah ang. 25  Khai le,

 Amalek-ho leh Kanaan-ho chu ruamah chuan an awm a:naktukah let ula, Tuifinriat Sen kawng lam thlalerah lutrawh rawh u,” a ti a.

Mosia \awng\aina chu LALPAN, “I thu ang chuan ka

ngaidam e,” (14:20) a ti a. Hei hian Israel fate chu an

sualnaah Pathianin a ngaidam vek tihna a ni lo, an rin

lohna leh an sualna avanga tihboral vek tur kha tiboral

vek lovin a zuah dawn ta tihna a ni. Kawng danga sawichuan Pathian nena an inkar \ha lo kha siam \hat a ni

leh ta tihna a ni thei ang. Pathianin ngaidam mah se,

ram tiam Kanaan chu an lut ve thei dawn ta lo va. Kaleba

erawh chu a thlahte nen Kanaan ram chu an lut dawn a

ni. A tuk leh maiah Tuipui Sen pana kir leh turin a ti ta

a, Aigupta lam pana kir leh turin a ti ta a, Aigupta lam

pana kir leh tur an ni ta a. A lehlam zawng taka sawi

Page 168: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 168/790

168NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan, thlalera thih mai duhna ang khan hel hmang Is-

rael-te chu an awm dawn ta a ni. Tuipui Sen lama kir leh

tura tih an nih hian, an thlaler zin kawng chu a bul a\angazawh \an \ha leh tura tihna ang pawhin a ngaih theihawm e.

Hetiang ngaihdamna hi Davida nunah pawh khan

kan hmu a. Davida khan a sualna a puang a, Pathianin angaidam a; mahse, hremna chu a pumpelh chuang lo (II

Sam. 12:13,14). Tunah pawh hian Israel fate hi Pathianin

a ngaidam a; mahse, hremna an pumpelh lo. Chu ramphaiah chuan Amalek leh Kanaan mite an awm avangin

a tuk leh maia Tuipui Sen pana kir leh tura thupek an ni

a. Chhim lam a\anga Kanaan panna kawng awm chhun

phai ruam chu Kanaan mite leh Amalek-hoten an dan

chah tlat avangin Israel-te chu chhim chhak lamah Tuipui

Sen panin an kal ta a (13:28,29). Hei hi Tuipui sen hmar

chhak lam pang, Aqaba li tengsawl a ni. Tuipui Sen tih hi

Hebrai \awng chuan “Phairuang tuipui” tihna a ni.

Sawi ho tur 

Mosia \awng\aina Pathianin a chhang a. “I thu ang

chuan ka ngaidam ang e” a ti a. Chuti chung chuan

Kanaan ram an lut thei dawn lo va, thlalerah kum

tam tak an vakvai leh dawn a ni. Hei hian, Pathianin

sualna a ngaihzam mai lohzia a tar lang a. He thu hi

Kohhranho tana a pawimawhzia han sawi ho teh u.

Page 169: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 169/790

169NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

 Aigupta rama kir (14:3)

Israel mipuite chuan ram enthlatute thusawi an hriat

chuan an mangang em em a, an \ap zankhua a.Chuvangin, ramtiam Kanaan pan ai chuan an

chhuahsan ram Aigupta-a kir leh an rel ta a ni. Hei

hi ringtute nuna thleng fo a ni. Ramtiam kan panna

kawngah hian harsatna leh tuarna a lo thlen chang

hian mi tam tak chuan kir an duh fo reng a ni.

Eng chen nge…? (14:11)

He zawhna hian Pathian ze ril tak pakhat chu a

tarlang a. Mihringte chauh hian harsatna leh

beidawnnate a lo thlenin Pathian hnenah “Eng chen

nge ni ang?” tiin kan zawt lo va, amah Pathian ngei

pawh hian he zawhna hi mihringte a zawt fo \hin a

ni. Pathianin mihringte a dawh theihzia kan hmu a,chumi rualin Pathian dawhtheihnain phal loh chin

a neih dan pawh a hriat theih bawk.

Pathian zepui (14:18-23)

He laia Mosia \awng\ainaah hian Pathian ze ropui

tak kan hmu a, Pathianin ama zia ngei a sawina hi

Exodus 20:5, 6; 34:6, 7; Deut. 5:9-10; 7:9, 10-ah te kanhmu. Pathian chu thinnel tak, khawngaihnaa khat,

mite sualna leh bawhchhiatna ngaidam \hin ni mah

se, thil tisual ngeite hrem a, sual leh a nghawng tihbo

duhtu a ni.

Page 170: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 170/790

170NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 19

PATHIAN HREMNA LEHRAM RUN VAWI KHATNA 

Chhiar tûr : 14:26-45 Châng vawn : Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh,

ram chanchin a \ha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawn

sawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a. 38 Ram enthlatura kalte zinga Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa

 Kaleba erawh chu an thi ve lo va (14:36-38).

Tun \umah hian Pathian hremna leh ram run vawikhatna kan zir dawn a. Pathianin Israel fate chu a chunga

an helna sual avangin a hrem dawn a. LALPA an rin lohavangin kum sawmhnih chin chung lam zawng zawngte

chu thlalerah an thi fai vek ang a, ramtiamah an lut lo

vang a, Kaleba leh Josua erawh chu an lut ang. Ram

enthlatute zinga mipui hruai sualtute kha hripuiin an

thi ang a. ‘Thlalerah hian thi mai ila a ziaawm zawk ang’titute kha thlalerah an thi fai vek ang a. Ral hmaa thi

mai tura ngaih naupangte khan ramtiam Kanaan an luah

zawk dawn a ni. Vawiina kan zir tur hi hlawm thumah

\henin zir ila.

Page 171: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 171/790

171NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Phunchiarho chunga Pathian thinurna (14:26-35)

26 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 27 Heng mi

suaksual pungkhawmho, ka chunga phunnawi thin hi eng chen nge ka dawh ang? Israela thlahte phunnawina, ka

chunga an phunnawinate chu ka hria e. 28  An hnenah, ‘Kanunna chhalin ka sawi e, ka benghriat ngeia i sawi ang 

takin in chungah ka ti ang a; 29 in ruangte chu he thlalerahhian a awm ang a; in zinga mi chhiar tawh zawng zawng,

kum sawmhnih achin chung lam mi ka chunga

 phunnawiho zawng zawngte chu,30 

ban phar meuhva, kaawmtir ang che u ka tih ramah chuan Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua chauh lo chu in lut tawp lo

vang. 31 Amaherawhchu, ‘Man tur mai an ni ang,’ in tih in fanaute hi chu ka hruai lut ang a, in duh loh ram chu an

hria ang. 32 Nangni erawh chu in ruang he thlalerah hiana awm ang. 33 In fate chu thlalerah kum sawmli an tei an

tei ang a, thlalera in ruangte a riral hma loh chuan in

nawhchizawrhna chu an tuar ang. 34 Ram in va enthlâkni zat, ni sawmli chu, ni khat aiah kum khat zel, kumsawmli chhûng zet in bawhchhiatna in tuar phah ang a,

tichuan ka tum dan ka tihdanglam hi in hria ang. 35  KeiLALPA hian mi suaksual pung khawm mi dodala pung 

khawmho chungah hei hi ka ti ngei ang ka lo ti tawh a: hemi thlalerah hian an boral ang a, chutah chuan an thi

ang, LALPAN a ti,’ ti rawh u,” tiin.

Helai hlawmah hian phunchiarho chunga Pathianthinurna kan hmu a. Josua leh Kaleba tel lovin, kum

sawmhnih chin chunglam zawng zawngte chuan Kanaan

ram an lut lo vang a, thlalera an vah kualna lamah an thi

vek dawn a ni. Aigupta a\anga chhuak zawng zawngte

kha Pathianin Kanaan ram an luh a phal lo chungin

khawngaih dila Pathian hnena Mosia \awng\aina chu

Page 172: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 172/790

172NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathianin a ngaithla a. Kum sawmli lai thlalera an vah

hnua Kanaan ram an luh chu a phal a. Aigupta a\anga

chhuakhote tel lovin, \hangthar Israel fa kawng lakapianghote chu Josua leh Kaleba hovin ram tiamah chuanan la lut dawn a ni. Ram enthlatute kha ni sawmli an

thang a, ni khat aiah kum khat, a vaiin kum sawmli an

vakvai dawn a ni. Bible-ah hian Numbers sawmli hi Num-

bers pawimawh tak a ni a, hun rei sawi nan hman \hin a

ni. Tui let chhung kha ni sawmli leh zan sawmli a ni a

(Gen. 7:12). Isua thlalera thlema a awm chhung pawh kha

ni sawmli a ni (Mk. 1:12).

Kanaan rama lut thei lo turte hi kum sawmhnih chin

chung lam chhiarpuia telte kha an niin a lang a. Chuti a

nih chuan Levia chite leh kum sawmhnih hnuai lam

hmeichhia leh mipa naupangte chuan Kanaan ram an lut

thei dawn niin a lang. Ram enthlatu hel sawmte kha hri

veiin an thi a. Ral hmaa thi mai tura ngaih naupangte

khan Josua leh Kaleba hovin thlahtute hnena ram tiamchu an luah dawn a ni. An fate chu thlalerah kum sawmli

an vakvai ang a, anmahni an thih zawh hma chu an

suahsual man an tuar dawn a ni (14:33).

2. Josua leh Kaleba zuah an ni (14:36-38)

36,37 Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh, ram

chanchin a \ha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawnsawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a. 38 Ram enthla

tura kalte zinga Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba erawh chu an thi ve lo va.

Mosia \awng\aina LALPAN a chhanna 14:20-25-ah

khan enthlatu mi sawmpahnihte zingah Kaleba chauh

Page 173: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 173/790

173NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kha LALPA thu awih, a thlahte nena ram tiam lut thei

tur angin kan hmu a. Tunah erawh chuan Josua leh

Kaleba-te an lo lang kawp ta a. Heta sawi dan inang lo hithu lakna hnar inang lo (JED&P) vang a ni thei.1 Ramenthlatu lo kir lehte zinga report a \ha lo zawnga sawia

mipui tilunghnurtute chu LALPA hmaah hri veiin an thi

ta a. ‘Hri veiin an thi’ tih hi ‘hripui veiin an thi’ tiin sawi

ila, a dik zawk mahin a lang. LALPAN hri hmanga a

hremna, thih thutna thu sawina a ni.2 Tichuan, ram

enthlatu hnam tin aiawh mi sawmpahnih zingah Nuna

fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba te pahnih chauhchu a dam chhun an ni ta a ni.

‘A \ha lo zawnga ram chanchin sawi’ tih pawh hi

13:31-31 lamah khan, Kaleba kalpuite chuan, “Keini aiin

an tam a, kan ngam hauh lo vang, ... Kan ram han en

thlithlai chu ei khawp thar theihna pawh a ni lo, kan mi

hmuhte lah pa lian pui pui an ni. Mi lian chi, Anak thlahte

pawh kan hmu; an lakah khau ang lek kan ni a, annipawhin khau ang lekin min hmu awm e,” tiin Israel mite

zingah a \ha lo lamin ram chanchin chu an sawi a, mipui

an tilunghnur a. Phunchiarna nasa tak a lo awm ta a, an

hel a, hruaitu thar siam tumin hma an la kha a ni a. Hei

hi Pathian thutiam rin lohna leh Pathian chunga helna anih avangin LALPA hmaah hri veiin an thi ta a ni.

3. Ram run vawi khatna (14:39-45)39 Tin, Mosian chung thute chu Israela thlahte zawng 

zawng chu a hrilh a: tichuan mipuite chu an lungngai tahle mai a. 40 Chutichuan, zing takah an tho va, tlâng 

chhipah an han chho va, “Ngai teh, hei kan lo kal e,LALPAN min tiamna hmunah chuan kan kal ang e, kan

lo sual ta a ni e,” an ti a. 41Tin, Mosian, “Hmuingilna a ni

Page 174: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 174/790

174NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lo vang tih hre reng chungin engah nge Lalpa thupêk in

bawhchhiat teh reng? 42 In zingah LALPA a awm si lo va,

hmêlmate lo tihhlum mai turin chho suh u.43 

In hmaahkhian Amalek-ho leh Kanaan-ho an awm a ni, khandaihatihhlum in ni mai ang: LALPA chu in hawisan tak

avangin in hnenah Lalpa chu a awm lo vang,” a ti a.44 Nimahsela tlâng chhipah chuan kal an tum tal a:

amaherawhchu LALPA thuthlung bawm leh Mosia chubûk ata an chhuak ve lo. 45 Chutichuan chu mi tlânga awm

 Amalek-ho leh Kanaan-ho chu an lo chhuk a, an bei a,

Horma thlengin an vaw thlu rum mai a.

Israel fa, phunchiarhote chunga Pathian thinurna

thu leh, chumi avanga Pathianin anmahni a hremna tur

thu, Kanaan ram an luh loh tur leh kum sawmli chhung

thlalera an vahvaih tur thu, an thih zawh hma chu an

suahsual man an tuar ang a, thlalerah an thi phiar dawn

a ni tih thute chu Mosian Israel mite a han hrilh chuan

an lungngai hle a. Pathian thinurna thu an hriat chuanan inchhir a. “Heti thleng hi kan lo kal tawh a, tunah

zawng LALPA sawi ram luh kan inpeih ta, kan lo tisual a

ni,” an ti a.

 A tuk zingah chuan LALPA duhzawnga ngaiin, amah

tihlawm duhin tlang ram bei turin an chhuak ta a. Mosian,

“In hlawhtling dawn lo, ... LALPA chuan a awmpui lo

vang che u, ... LALPA in zui duh si lo va, a pui lo vang cheu” tia a hrilh chungin Amalek leh Kanaan mite bei turintlang ram chu an pan lui hram a. Amalek leh Kanaan

mite chuan an rawn bei a, an hneh a, Horma thlengin an

rawn um a.

He ram run vawi khatnaah hian Thuthlung Bawm

leh Mosia chu an kal ve lo. Thuthlung Bawm an kawl

Page 175: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 175/790

175NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhung chuan Israel-te hnenah Pathian chu a awm zel

a (7:8-9). Thuthlung Bawm tel lova Kanaan ram luh an

tum pawh khan Pathian malsawmna chuan a zui ta loreng a ni.

Horma awmna lai tak hi hriat chian a ni tawh lo na

a, Beerseba khawchhak lam km. 16 vela hla, tunlaia Tell

el-Meshash lai vela awm nia rin a ni. |henkhat chuanBeerseba hmarthlang km. 19 vela awmah an ngai a,

\henkhat chuan Tell el-Milh, Tell Arad chhimthlang km.

13 vela awm niin an ngai bawk.3

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian thutiam ring ngam

lova Israel fate an awm avanga an chunga rorelna lo thleng

kan hmu a. Pathian tihlawmna tur ngaihtuaha Kanaan

ram run hmasak ber chanchin kan hmu bawk a. Pathian

rinngamna leh rilru lamletna tak tak, simna tel lova,

thiltiha thiam inchantir tuma Israel fate ral beihna chuan

mualphona nasa tak a thlen a. Pathian ram zauhna turakan rawngbawlna kawng hrang hrangah hian

Kohhranhote pawhin zir tur kan neih ve ngei a rinawm.

Sawi ho tur 

Pathian thutiam (a tiamtu Pathian) ring ngam lova

Israel fate an phunnawinaah hian Pathian lam thlirlo va, mihring lam an thlir vangin Pathian thinurna

an tawng bua niin a lang a. Kan rawngbawlnaah hian,

Pathian rinnaa innghat rawngbawlna pawimawhzia,

zau takin i han sawi ho teh ang u.

Page 176: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 176/790

176NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Gordon J. Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.124.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 78.

3. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Commen-

tary : Numbers,” Marshall Pickering, Eordinaus Pub-lishing Company, Grand Rapids, 1995, p. 149.

‘Ka nunna chhalin ka sawi e’ (14:28)

He thu hi lehlin tharah chuan ‘Mi nung ka nih hi’ tia

dah a ni a, zawlneiten Pathian aw an dawn an puan

chhuah dawnin a bul \an nan he thu hi an hmang

\hin.Hri (14:37)

Ram en thlithlaitu zinga a \ha lo zawnga ram

chanchin sawia, mipui tihnualtute chu Lalpa hmaah

hri veia an thih thu kan hmu a. Hri hi Pathianin mi

sualte a hremna hmanrua chauh ni lovin a mite a

tlawh a, an zingah a awm ngei a ni tih lantirna a ni.

Tlang chhipah an han chho va (14:40)

Israel mite chuan ramtiam luh an hlauh avangin

Pathian chuan tlangram lam pan lova Tuipui Sen

pana kir leh turin a hrilh a (14:25); nimahsela, an

sualte inhmu chhuakin tlangram lam chu pan an tum

leh ta tho tih kan hmu a; mahse, chu chu Pathian

Page 177: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 177/790

177NUMBERS

www.mizoramsynod.org

remtih zawng a ni tawh lo. He thil a\ang hian thil

pahnih hriat tur a awm a; pakhatah chuan simna hian

hun tiam a nei. Esauva pawh khan a fatir nihnaJakoba hnena chaw vawi khat eia a hralh hnu lawkahkhan \ap chungin neih let leh tum mah se fatir

malsawmna erawh chu a chang ta chuang lo tih kan

hmu (Gen. 27). Pahnihnaah chuan heta an thiltih hian

Pathian aw an pawisak lohzia a tarlang. Thlaler lama

kir tura hrilh an nih hnuah tlangram lam pan an tum

a, an thih phah ta zawk a ni.

Horma (14:45)

Israel mite chu Amalek leh Kanaan mite chuan

Horma thleng zaka an um thu kan hmu a. Horma hi

a awmna hmun chiah hriat a ni tawh lo va. Horma

tih hming leh Hebrai \awnga herem tih hi a inzawm

a, a awmzia chu ‘chhe tura hlan’ tihna a ni.

Page 178: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 178/790

178NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 20

RAM TIAMA THIL HLAN DAN TUR

Chhiar tur : 15:1-41

Thu vawn : “Israela thlahte bia la, an hnenah, ‘Heti hi ani ang a, ka hruaina tur che u ram in va thlen a, chu miram chhang in ei hun chuan LALPA hnenah then thilhlan

in hlan tur a ni” (15:18,19).

Bung 14-naah khan Israel fate helna leh an helna

avanga Pathian thinurna leh hremna thu kan hmu a.

 Vawiinah hian Aigupta a\anga puitling hruai chhuahhote

khan ram tiam an lut ve thei dawn lo va, naupang\hangtharhote Kanaan ram lut turte tan Kanaan ram an

luh huna ram tiama thil hlan dan tur kan zir dawn a ni.

1. Ran hlan dan turte (15:1-16)

Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte bia la,

an hnenah, ‘In awmna tur ram ka pêk che u in thlen huna3 

LALPA hnena meia thilhlan, halral thilhlan emaw,thutiam hlen tura inthawina emaw, mahni duh thuathilhlan emaw in kut hunbiah emaw, ran rual zinga mi

emaw, beram rual zinga mi emaw LALPA tana rimtuisiam tur emawa in hlan hun chuan, 4 LALPA hnena a

thilhlan hlantu apiangin chhangphut thilhlan,chhangphut dip mi epha hmun lia thena hmun khat,

hriak hin hmun lia \hena hmun khata hmeh a hlan tur a

Page 179: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 179/790

179NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni; 5 tin, in tur thilhlanah uain hin hmun lia \hena hmun

khat halral thilhlan emaw, inthawina emawa, hlannaah

beram no hming kimin inbuatsaih tur a ni.6 

Tin, beram paah chuan chhangphut thilhlan, chhang phut dip miepha hmun sawma \hena hmun hnih, hriak hin hmun

thuma \hena hmun khata hmeh in buatsaih tur a ni. 7 tin,in tur thilhlanah chuan LALPA tana rimtuiah uain hin

hmun thuma \hena hmun khat in hlan tur a ni. 8 Halralthilhlanah emaw, thutiam hlen tura inthawina emaw,

LALPA hnena remna thilhlanah emawa bawngpa in

buatsaih hun chuan, 9 bawngpa hlan rual chuanchhangphut thilhlan chhangphut dip mi epha hmunsawma \hena hmun thum, hriak hin chanvea hmeh in hlan

tur a ni. 10 Tin, in tur thilhlanah uain hin chanve, LALPAtana rimtui meia thilhlan in hlan tur a ni.

11 Chutiang chuan bawngpa te, beram pa te, beram

no a pa te, kel no te an hming kimin tih tur a ni. 12  An tam

dan zir zelin inbuatsaih ang a, an tam dan ang zel chuanin hlan tur a ni. 13 chumi rama piang zawng zawng chuanhetiang zel hian LALPA tana rimtui meia thihlan an hlan

hunin an ti tur a ni. 14 Tin, hnam dang mi in hnena khawsa\hin emaw, tupawh in hnena khawsa zel \hin turte emaw,

LALPA tana rimtui meia thilhlan hlan duh apiang chuanin tih ang takin an ti ve tur a ni. 15 In thlahte thleng atan

mipuite leh hnam dang in hnena awmte tan pawh danangkhat chauh a awm tur a ni; LALPA hmaah hnam

dangte chu nangmahni ang chiah an ni ang. 16 In tan lehin hnena hnam dang awmte tan dan hmun khat leh tih

dan hmun khat chauh a awm ang,’ ti rawh,” tiin.

Kanaan ram tiam Lalpan a hruai thlen hun chuan

Israel fate chuan thilhlan atan bawngpa te, berampachal

te, berampui te, kelte an hmang tur a ni a. LALPA hnenah

Page 180: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 180/790

180NUMBERS

www.mizoramsynod.org

halral thil hlan atan te, mahni duhthua thil hlanah te,

kut nikhuaa thil hlanahte an hmang tur a ni.

Halral thil hlan atan beram emaw kel emaw an hmanchuan ran pakhat zelah buhbâl thil hlan tur chhangphut

kg. khat leh olive hriak litre khat, leh in tur thil hlan tur

uain litre khat nen an rawn keng tur a ni. Berampachal

an hman chuan buhbâl thil hlan tur chhangphut kg. hnihleh Olive hriak litre khat leh a chanve, leh in tur thil

hlan tur uain litre khat leh a chanve an rawn keng tel

bawk tur a ni.Halral thil hlan atan bawngpa an hman chuan

chhangphut kg. thum, olive hriak litre hnih leh uain li-

tre hnih an rawn keng tel tur a ni.

Bawngpa te, berampachal te, berampui te leh kelte

an hlan rualin pakhat hisap zela an hlan tel tur chu an

ran hlan tam dan azir zelin thil dang pawh an telh tam

tur a ni. Heng thilah hian Lalpa hmaah mikhual leh

khawtual an thuhmun vek a, tih dan thuhmun an hmang

tur a ni.

LALPA hnena an ran hlan azirin buhbâl thilhlan leh

in tur thilhlan tel turte a danglam a. Hetiangin:

Ran hlan Buhbâl thil hlan In tur thil hlan Wine Olive hriak

Chhangphut

Beramno 1.5 kgs (1/10 Ephah) .5lit (1/4 hin) .5lit (1/4 hin)

Berampa 3 kgs (2/10 Ephah) .8 lit (1/3 hin) .8 lit (1/3 hin)

Bawngpa 4.5 kgs (3/10 Ephah) 1 lit (1/2 hin) 1 lit (1/2 hin)

Hin 6 hi Ephah 1 a ni a, chu chu litre 15 vel a ni.

Kanaan mite leh Grik mite inthawinaah pawh buhbâl thil

hlan leh in tur thil hlante hi an hlan tel ve \hin.1

Page 181: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 181/790

181NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Ei tur thil hlan turte (15:17-21)

17 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 18 “Israela thlahte bia

la, an hnenah, ‘Heti hi a ni ang a, ka hruaina tur che uram in va thlen a, 19 chu mi ram chhang in ei hun chuan

LALPA hnenah then thilhlan in hlan tur a ni. 20 In chhang hmeh hmasak ber zinga mi hlawm khat chu then

thilhlanah in hlan tur a ni: hruiha mi then thilhlanah inthen angin in then tur a ni. 21In thlahte thlengin in chhang 

hmeh hmasak ber chu LALPA hnena then thilhlan atan

in hlan zel tur a ni.Hei hi Kanaan ram luh huna thil hlan dan tur dang

chu a ni leh a. Israel faten Kanaan ram an thlen hunah

an buh thar hmasa an ei hun chuan LALPA hnena hlan

tur an dah hrang tur a ni a. An barli thar hmasa a\anga

chhang siam hmasak ber tlang khat LALPA hnenah an

hlan tur a ni. Kumkhuain an chhang siam hmasak tlang

khat chu LALPA hnenah an pe ziah tur a ni.

Helaia thil hlan sawina \awngkam hi Hebrai \awng

chuan ‘trumah’ tih a ni a. Puithiam hnena chhang hlan

sawina a ni (cf. Lev. 7:32; Num. 18:8f). Thuthlung Hluiah

hian sawma pakhat pek thin bâkah thlai thar hmasa

Pathian hnena pek tur a ni a. Chutiang chuan nau piang

hmasa te, ran piang hmasa te, thlai thar hmasate chu

Pathian ta an ni a, Pathian hnena hlan tur an ni (Exod.22:29-30; 23:19). Hengte hi Puithiam hnena pek an ni a,

inthawinaa hlan tur an ni a, duh chuan tangkaa tlan

chhuah theih an ni. Temple pahnihna chhiat hnu pawh

khan an la ti chhunzawm zel a. Inah miin barli thar hmasa

chhang a siamin Lalpa pual a dah hrang zel a. Chutiang

chuan in tin leh chhungkaw tin chu Pathian biakna hmun

a ni.

Page 182: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 182/790

182NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Sual thawina thil hlan leh hremna (15:22-31)

22,23 Tin, heng thupêk zawng zawng LALPAN Mosia

hnena a sawi, LALPAN thu a pêk tirh a\anga in thlahtethleng atana Mosia hmanga thu a pêk zawng zawng che

u hi in pawm lohva in bawhchhiat chuan, 24 hetiang hi ani ang a, pungkhawmhovin hre lova tihpalh a nih chuan

  pungkhawmho zawng zawng chuan halral thilhlanLALPA tana rimtuiah bawngtuai pakhat an hlan ang a,

a dan pangngai angin chhangphut thilhlan leh in tur

thilhlan nen, sual thawi nan kel pa pakhat an hlan telbawk tur a ni. 25 Tin, puithiamin Israela thlah pungkhawmzawng zawng tan remna a siam ang a, ngaihdam an ni

ang, tihpalh a nih avang leh an thilhlan, LALPA tanameia thilhlan leh an tihsual aiah sual thawina an hlan

tak avangin; 26 Israela thlah pungkhawm zawng zawngtechu ngaihdam an ni ang a, an zinga hnam dang awmte

 pawh; mipui zawng zawngin an tihpalh a nih a vangin.

27 Tin, miin hre lovin thil a tihsual chuan sual thawinan kel nu pakhat kum khat mi a hlan tur a ni. 28 Hre lova

LALPA hmaa tisualtu tan chuan puithiamin remna asiam tur a ni; tichuan ngaihdam ani ang. 29 Hre lova

tisualtu tan, Israela thlah, chu rama piangte tan leh hnamdang mi an zinga awmte tan pawh dan angkhat in nei

tur a ni. 30  Amaherawhchu hre reng sia tilui chu chu rama

 piang emaw, hnam dang emaw pawh ni sela LALPAsawichhia a ni a; chu mi chu a chipuite zing ata tuithlartur a ni. 31LALPA thu chu a hmusit a, a thupêk chu a

bawhchhiat avangin, chu mi chu tuithlar hlauh tur ania, a khawlohna mawh chu a phur ang,’ ti rawh,” tiin.

Mosia hnena LALPA thupek hi tuin emaw, hnam

pumin emaw chinchang hriat loh vanga thil an lo tihsual

Page 183: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 183/790

183NUMBERS

www.mizoramsynod.org

palh chuan halral thil hlan atan bawngpa an hlan tur a

ni a. Sual thawina thil hlan atan kelpa an hlan tel bawk

tur a ni. Puithiam chuan hnam pum sual chu a thawi anga, ngaihdam an ni tawh ang. An zinga hnam dang zawmvete nen lam ngaihdam an ni ang.

Mi malin hre lova thil sual a tih palh chuan, sual

thawina thilhlan atan kel no, a nu, kum khata upa a hlantur a ni. Puithiamin maichamah sual thawina thil hlan a

tihsak ang a, ngaihdam a ni tawh ang. Mi malin emaw,

hnam pumin emaw, thil tihsual palh thuah Israel-te lehan zinga hnam dang awm ve te pawhin he dan hi an zawm

tur a ni.

Tu pawh, hre reng chunga thil tisual chu, LALPA 

sawichhia a ni a, tihhlum ngei tur a ni a; a sual mawh

chu a phur ang.

Helai thu hlawm hi hmanlai Juda-te thurochhiah

(tradition)-ah chuan hre lova milem biakna suala tlute

chungchang sawinaa ngaih a ni a; mahse, tlai khawhnuah

huap zau zawka hman tak niin hrilhfiahtute chuan an

ring a ni. An zinga hnam dang a ngheta awm vete pawh a

huam vek a ni. Hre reng chunga thil tisual luite tan

ngaihdamna a awm lo. LALPA zah lohna leh thu awih

lohna a nih avangin an zing a\anga tihboral tur a ni.

Chinchâng hriat loh vanga tihsual palh pawh thawi a ngaia. Tum reng vang ni lova tisual palh, thil serh khawih

palh emaw, bawlhhlawh laia inbiakna buka kal palh

emaw te hian mi zawng zawng a tikhawlo thei a.

Chuvangin, an vaiin sual ngaihdamna an mamawh a ni

(Lev. 4:27-31).

Page 184: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 184/790

184NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Chawlhni bawhchhia hremna (15:32-36)

32  Israela thlahte thlalera an awm lai chuan mi

 pakhat chawlhnia thing fawm hi an hmu a. 33  A thing  fawm hmutute chuan Mosia leh Arona leh mipuiho hnenah

chuan an hruai a. 34 Engtia tih tur nge tih la puan loh anih avangin tan inah an khung a. 35 Tin, LALPAN Mosia

hnenah, “Chu mi chu tihhlum ngei ngei tur a ni,daipawnah mipui zawng zawng chuan lungin an deng 

tur a ni,” a ti a. 36 Tichuan LALPAN Mosia thu a pêk ang 

chuan mipui zawng zawng chuan daipawnah an hruaia, lungin an denghlum ta a.

Chawlhni (Sabbath) chu hapta tina hahchawlhna ni

a ni a. Zirtawpni tlai ni tlak chiah a\angin a in\an a, a

tuk Inrinni tlai ni tlak chiahah a tawp leh a ni. Sabbath

tih hi Hebrai \awng a ni a, ‘titawp’ emaw ‘chawl’ emaw

tihna a ni. Tunlai Juda-te ang bawkin hmanlai Israel-te

chuan he ni hi Pathian biak nan an hmang a, an hnathawhan chawlhsan \hin a ni.

Israel-te thlalera an awm lai khan, mi pakhatin

chawlhni bawhchhiain Sabat niah thing a fawm a. Mosia

te, Arona te leh pung khawmho hmaah an rawn hruai a.

Engtia tih tur nge tih a chian mai loh avangin ripah an

khung phawt a. LALPA thupek angin daipawnah an hruai

a, vantlangin lungin an denghlum ta a ni. Israel-te zingahhian lunga denhlum hi mi sual hremna tlanglawn tak a

ni. Pathian dan bawhchhia, Sabbath serh lo ang chite

hremna chi khat a ni. An chenna hmun (camp) vawn

thianghlim nan camp pawn lam, daipawnah an denghlum

\hin (Lev. 24:12,23).

Page 185: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 185/790

185NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Pehbuk siam tura thupek (15:37-41)

37  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 38 “Israela thlahte

hnenah, an thlahte thlenga an puan hmawrah a fem siamtur leh, a hmawr tin, femah a dum pâwl dah turin ti rawh:39,40 chu mi fem chu in en \hin a, LALPA thupêk zawng zawng in hriat renga in zawm nan leh nawhchizuara in

awm thin anga in thinlung duhzawng leh in mit la zâwng uma in awm loh nan leh ka thupêk zawng zawngte chu in

hriat renga in zawm a, in Pathian tana in thianghlim

theih nan a ni.41

In Pathian ni tura Aigupta ram atahruaichhuaktu che u LALPA in Pathian ka ni. Kei hiLALPA in Pathian chu ka ni,” tiin.

LALPAN Mosia hnenah Israel-te chu, an silhfen tlang

kila, la dumpawl hmanga pehbuk siam turin a hrilh a. Chu

chu kumkhuaa an tih \hin tur a ni. Chu pehbuk chuan Lalpa

thupekte chu a hriat chhuahtir ang a, a thupek zawng

zawng zawm tur an nih te, a tana invawng thianghlim tlattur an nihte a hriat chhuahtir \hin ang. LALPA chu an

Pathian ni tura Aigupta ram a\anga hruai chhuaktu a ni.

Pehbuk hi an kal zawnga che suau suau theiin an siam a,

chu chu Pathian thupek leh dante zawm tur an nih hriat

chhuahtirtu a ni. Tunlai thleng pawhin Juda-te \awng\aina

puanbahah chuan pehbuk hi a la awm zel a ni. Synagog-ah

chuan mipa kum 13 chin chung lamte chuan thawmhnaw

bik a kil lia pehbuk awm, a lai kua, chumia lu rawlh aawm lam leh hnung lama inbang liam ‘tallith’ an tih chuan ha vek a ni.2 Deut 22:12-ah chuan “I puan sin kil liah

pehbuk siam thin ang che” tia thupek a ni.

 Vawiina kan zirlaiah hian thil hlan dan tur chi hrang

hrang – Ran, buhbâl leh in tur thil hlante kan hmu a.

Pathian hnena thil hlan chungchangah hian Kohhranhote

Page 186: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 186/790

186NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hian \hanna tur kan neihte zir chhuak belh \heuh thei

ila a lawmawm hle ang.

Sawi ho tur 

Ram tiama thil hlan dan tur kan zir a. Thuthlung

Hluiah hian Sawma pakhat bâkah, thlai thar hmasa,

nau piang hmasa, leh ran piang hmasate chu Pathianta, Pathian hnena hlan tur an ni a. Keini ho zingah

hian sawma pakhat tal hi chu Kohhran chhungkawtinte hian Pathian ta a nih ang hian pek vek tur a ni

dawn lawm ni? I han sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. Gordon J Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.128.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 84.

LALPA tan rimtui (15:3)

Ramtiam an thlen huna Lalpa hnena thilhlan tur

hrang hrangte chu Israel mite hriattir an ni a, chung

thil hlan rimte chu Lalpa lawm zawng tak a nih thu

kan hmu a. Hei hian Lalpan anmahni leh an thilpekte

chu a pawm ngei a ni tih a kawk. Tun thleng hian

Kohhran \henkhatah chuan an inkhawmna inah

Pathian an biak laiin thil rimtui an hal \hin. Tirhkoh

Page 187: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 187/790

187NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Paula chuan Krista inpekna chu Pathian tana rimtui

a nih thu a sawi (Eph. 5:2)

Sual chi hnih (15:22-31)

Helaiah hian tihsual chi hnih kan hmu a; tihsual palhleh hre reng chunga tihsual te. Hnam pum puiin

emaw, mi malin emaw Lalpa laka thil an tihsual palh

chuan puithiamin sual thawina a hlan a, an sualte

ngaihdam a ni \hin. Nimahsela hre reng chunga

tihsual erawh chu ngaihdam theih a ni lo va, tihhlum

tur a ni.

Page 188: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 188/790

188NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 21

KORA LEH A |HIANTE HELNA 

Chhiar tur : 16:1-35 

Thu vawn: Chuvang chuan nang leh i pâwlte zawng zawng LALPA dodalin in pung khawm a ni. Tin, Aronahian engnge maw a tih a, a chungah hian in phunnawi?” 

a ti a (16:11).

 Vawiinah hian Kora leh a \hiante helna thu kan zir

dawn a. Bung 16 hi \um hnih zirah kan hmang dawn a

ni. Pathian ring ngam sela chu, Kades Barnea a\ang khan

Kanaan ram lut nghal mai thei tur an ni tawhin a lang a.Mahse, Kanaan ram luh an hnial a, an duh lo va. Bung

33-na lam kan en chuan Israel faten thlaler zin kawnga

an hmun tlawh hrang hrangte kan hmu a. Bung 15-19

kan chhiar chuan Kades Barnea an lo luh leh kum thleng,

kum 38 chhunga an thil tawh hrang hrangte kan hmu

bawk a. Kora leh a \hiante helna hi thil thleng hrang

hrang zinga \ha lo ber a ni hial awm e. Chu chu i han zir

dawn teh ang.

1. Kora leh a \hianten Mosia an phiar (16:1-3)

Levia fapa Kohatha, chu mi fapa Izara, chu mi fapa

 Kora chu Eliaba fapate, Dathana leh Abirama leh Peletha fapa Ona, Reubena thlahte nen chuan mite an hruai a:2 Israela thlahte, mi lar deuh deuh mipui zinga hotu,

Page 189: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 189/790

Page 190: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 190/790

190NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lamah Reubena pawlho an awm a. Kohatha thlahte hi

Biak bûk chhim lama awm an ni bawk a. Mosia leh Arona

beihnaah pawh hian \ang tlang awm tak pawh an ni.2. Mosia chhanletna (16:4-19)

4 Chu chu Mosian a han hriat chuan a bawkkhup a:5 tin, Kora leh a pâwlte zawng zawng hnenah chuan,“Naktuk zingah LALPAN a tate leh a thianghlimte chu

tilangin amah va hnaih turin a ti ang, a thlante ngei chuamah va hnaih turin a ti ang. 6 Heti hian ti rawh u,

naktukah mei laknate keng ula, 7 chutah chuan mei dahula, LALPA hmaah rimtui phul rawh u; tin, LALPAN a

thlan apiang chu a thianghlim ang: Levia fapate u, in induhem mai,” tiin a sawi a. 8 Tin, Mosian Kora hnenah, “Nangni

Levia fapate u, ngaithla rawh u, 9,10 LALPA biak bûkarawngbawla, mipuite hmaa an rawngbawla, ding tura

Israelte Pathianin amah hnaih tura Israel mipuite zing 

ata a tihhran che u leh Levia fapa in unaute zawng zawng nena amah hnaih tura a awmtir che u hi thil te thamah inngai a ni maw, puithiam nihna in la zawn cheu? 11Chuvang 

chuan nang leh i pâwlte zawng zawng LALPA dodalin in pung khawm a ni. Tin, Arona hian engnge maw a tih a, a

chungah hian in phunnawi?” a ti a.

12 Tin, Mosia chuan Eliaba fapa Dathana leh Abirama

a kohtir a: anni chuan, “Kan lo chho vang;13 

thlalera mitihlum turin hnutetui leh khawizu luanna ram ata minhruai chhuak hi thil te tham em ni? Kan chungah i intilal

lehnghal si. 14 Hnutetui leh khawizu luanna ramah minhruai lut lo va, lo leh grêp huan ro tur min pe bawk hek lo:

hengho mitte hi chawl i phulsak dawn em ni? An lo chholo tawp ang,” an ti a. 15 Tichuan, Mosia chu a thin a rim ta

hle mai a, LALPA hnenah, “An thilhlan chu pawm suh:

Page 191: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 191/790

191NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an sabengtung chu pakhat mah ka la lo va tumah ka tina

hek lo,” a ti a. 16 Tin, Mosian Kora hnenah chuan,

“Naktukah nang leh i mi pungkhawmho, nang nen, anninen, Arona nen LALPA hmaah lo awm rawh u; 17 tin, anmei lakna keng \heuh sela, rimtui phul sela, LALPA

hmaah mei lakna \heuh, mei lakna 250 chu rawn keng rawh se; nang leh Arona pawhin in mei lakna keng ve ve

rawh u,” a ti a. 18 Tichuan mi tinin an mei lakna chu ankeng a, mei an dah a, rimtui an phul a, Mosia leh Arona

te nen inbiakna Puan In kawngkaah chuan an va ding a.19 Tin, Kora chuan mipui zawng zawng chu anmahnidodalin inbiakna Puan In kawngkaah chuan aawmkhawmtir a: tin, mipui zawng zawng chungah chuan

LALPA ropuina a lo lang a.

Kora leh a \hianten a ruala Mosia leh Arona an rawn

hnial takah chuan Mosia chu a bawkkhup a, a \awng\ai

a. Kora leh a \hiante hnenah chuan ‘Naktuk zingah

LALPA chuan ama tate chu a rawn tifiah mai ang; a mithlante chauh Maichama an lo kal a phal dawn a ni’ tiin

an meilawh kenga meiling daha a tuk zingah LALPA 

hmaa rimtui hal turin a hrilh a. LALPA chuan tu nge a

thlan kan hre mai ang. Nangni Levia thlahte hi a ni inlek

lu ta chu’ tiin a chhang let a. Mosia chuan Kora hnenah,an hna, LALPA biak bûka rawngbawl te, thil \ul apiang

mipui lo tihsak tura serhhran an nihna chu chanvo ropui

tak a nih thu a hrilh a. Puithiam nih leh zel tuma amah

 Arona chunga an vui chu Pathian laka vui an ni tih a

hriattir a.

Mosian Dathana leh Abirama a ko va, anni chuan, “Kan

lo kal lo vang, khawizu leh hnutetuia luang ram ata hetiang

thlaler hmuna thi mai tura min hruai chhuak hi thil nep

tak em ni? I intilal hle lehnghal a... meng ve reng si min

Page 192: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 192/790

Page 193: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 193/790

193NUMBERS

www.mizoramsynod.org

25 Tichuan, Mosia chu a tho va, Dathana leh Abirama te

hnenah chuan an va kal a; Israelho upate chuan an zui

a.26 

Tin, pungkhawmho hnenah chuan, “Heng misualho Puan In a\angte hian chuak rawh u khai; an engmah hikhawih suh u, chuti lo chuan an sualna zawng zawngah

hian in tel ve dah ang e,” tiin a sawi a. 27 Chutichuan Korate, Dathana leh Abirama te buk ata chu an chhuak ta

sung sung mai a; tin, Dathana leh Abirama te chu an puan in ata an lo chhuak a, an puan in kawngkaah chuan

an nupui te, an fapate, an fanau te te te nen an ding a.28 Tin, Mosian, “Keima rilru puak chhuaka tih a ni lo va,heng thil ti tur hian LALPAN min tir a ni tih hemiahhian an hria ang. 29 Heng mite hi mi zawng zawng thih

dan ang mai bawka an thih a, mi zawng zawngte hremang bawka hrem an nih chuan Pathianin mi tir lo a ni

ang a. 30 LALPAN thil \har a siam a, leiin a ka a an a,anmahni leh an ta zawng zawng a lem a, Seol-ah a nunga

an luh erawh chuan heng mite hian LALPA an lo ngainepa ni tih in hria ang,” a ti a.

31Tin, heti hi a ni a, chung thu zawng zawng chu a

sawi zawh chuan an hnuai lei chu a lo khi chat ta phukmai a; 32 tichuan lei chuan a ka a ang a, an chhûngkuain

 Kora mite zawng zawng, an bungrua zawng zawng nen alem ta vek hlawm a. 33 Chutichuan anmahni leh an ta

zawng zawng chu Seol-ah chuan a nung chungin an pilta vek a, lei chuan a ka a chip hnan a, pungkhawm zing 

ata chu an boral ta a. 34 Tichuan an vela Israel mi zawng zawngte chu an au thawmah chuan an tlan darh a, “Leiin

min lem ve dah reu reu vang e,” an ti a. 35 Tin, LALPAa\angin mei a lo chhuak a, rimtui hlantu mi zahnih leh

sawmngate chu a rawn kanghlum ta a.

Page 194: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 194/790

194NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA ropuina a lo lang leh a (cf. 14:10). LALPA 

chuan Mosia leh Arona te chu an himna tura mipui zing

a\anga insaseng turin a hrilh a. Mosia leh Arona chuanbawkkhupin mipui tan Pathian hnenah, “Aw, Pathian,mi tin nunna hnar i ni a, mi pakhat sual avangin mi zawng

zawng chungah i thinur dawn em ni?” tiin an \awng\aisak

a. An \awng\aina chhan nan chuan LALPA chuan Mosia

hnenah, mipui chu Kora, Dathana leh Abirama te buk

a\anga insaseng turin a hrilh a. Tichuan, Mosia chu

Dathana leh Abirama hnenah a kal a, Israel hruaituten

an zui a. Mosia chuan mipui hnenah heng mite hi thihdan pangngaia an thih a, danglam deuhva hrem an nih

loh chuan (LALPAN) min tir a ni lo vang. LALPA hian

thil la hriat ngai loh a rawn tih a, lei a khik phuk a, an

thil neih zawng zawng nen a nung chunga mitthi khuaa

an chhuk chuan heng mite hian LALPA chu an hnawl

ngei tihna a ni ang, a ti a. A sawi zo hman chiah a, Dathana

leh Abirama awmna lei chu a kak phuk a, an chhungte

leh Kora-ho mi dangte pawh chu an neih zawng zawng

nen an tla pil ta vek a ni. An neih zawng zawng nen mitthikhuaah an chhuk ta a, an pil bo ta a. Chuta awm ve Israel

mite chuan, an hlau va, “Tlan rawh u, kan tla pil ve mai

ang e,” an ti a. LALPA chuan mei a rawn tir a, rimtui

haltu mi 250-te chu a rawn kanghlum ta vek a.

Zirtu \henkhat chuan Mosia chunga helna pahnih

Kora helna leh Reubena thlah (Dathana leh Abirama)

helna sawi pawlh niin an hria a.1 Hetiang deuh hian an

thliar hrang a.

(1) Kora helna, chang 1(a), 2(b)-11, 16-24, 27a, 35;

(2) Dathana leh Abirama helna, chang 1b-2a, 12-15, 25-

34 tiin.

Page 195: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 195/790

195NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 16 bul lam changahte hian sawi pawlh a ni

lehzual a ni. Kora leh a zuitute hian LALPA hnaih tura

hruaitu \henkhat thlan chhuah bik hi an dodal a. Hengteavang hian Kora pawlte hian puithiam nihna an chuh a,Pathian thinurna an tawng baw ta a ni.

Sawi ho tur 

 Vawiina kan Zirlaiah hian hruaitu leh hotu bikte

chunga helna kha Pathian laka helna anga sawichhuah a ni a. Tuna kan Kohhranah hian a la dik

chho ve zel ang em? Han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 92.In induh em mai (16:3)

Mosia leh Arona te chu Levia chi Kora te, Reubena

thlah Dathana leh Abirama te leh hruaitu 250 rualten

itsikin helsan zai an rel a. Hetih laia an helna chhan

ber hi dinhmun sang thikna avang a ni ber a, chu

chu Pathianin Sinai tlanga dinhmun hrang hrang a

ruahman dodalna a ni (Num. 3-4).

Seol (16:30)

Mitthi khua hi Hebrai \awng chuan ‘Seol’ a ni a, Grik

\awng chuan ‘Hades’ tih a ni. Hmanlai Israel ram

leh a chhehvelah chuan khawvel hi chhawng thum

angin an ngai a; van, lei leh leihnuai te. Leihnuai

Page 196: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 196/790

196NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan tuifinriat zau tak hi a huap a, chumi hnuaiah

chuan ‘Mitthi khua’ (Seol) hi awmin an ring a, chu

chu mitthi tawhte chenna hmunah an ngai. Seol chukhuarkhurum, hmun thim, changpat leh bawlhlawhakhat a ni a (Jb. 17:13-16). Mitthi khuaah chuan

Pathian hriatna leh chawimawina a awm tawh lova

(Sam. 6:6), hnathawh te, ngaihtuahna te, hriatna te

leh finna te a awm tawh lo (Ez. 9:10). Hei bâkah hian

Seol hian chanchin tam tak a nei.

Page 197: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 197/790

197NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 22

HEL HMANGTE LAKA NGILNEIHNA 

Chhiar tur : 16:36-50 

Thu vawn : Tin, Arona chuan Mosia sawi ang chuan akeng a, pungho zingah chuan a tlan lut a, tin, ngai teh hrichu mipui zingah chuan a lo leng tan a; tin, rimtui chu a

 phul a, mipui tan chuan remna a siam a. 48 Mitthi leh minung inkârah a ding a, hri chu a kiang ta a (16:47,48).

Zirlai hmasaah khan Kora leh a \hiante helna thu

kan zir a. Kora leh a \hiante kha Mosia leh Arona laka

hel angin kan zir naa, a nihna takah chuan Pathian lakahel an ni ber. Chuvangin, Pathian hremna rapthlak tak

an tawk a. Vawiinah hian chutiang mi, helhmangte laka

ngilneihna thu kan zir dawn a ni.

1. Kang hlum tate mei lakna (16:36-40)

36  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 37 “Nangin mei chu

tidarh la, puithiam Arona fapa Eleazara chu mei ata meilakna te chu la chhuak turin hrilh rawh, thil thianghlima ni si a: 38 anmahni nunna chunga sualho mei laknate

 pawh chu la la; tin, maichâm khuhna thlengah chher nirawh se: LALPA hmaa hlan a ni a, chuvangin a

thianghlim a ni; chu chu Israela thlahte tanachhinchhiahna a ni ang,” tiin. 39,40 Tin, puithiam Eleazara

chuan kangho dar mei laknate chu a la a, Israela thlahte

Page 198: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 198/790

198NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tana hriatrengna te, Arona thlah ni lo hnam dang reng 

reng, LALPA hmaa rimtui hal tura an kal hnaih loh nan

te, Kora leh a pâwlte anga an awm loh nan te, Mosiahmanga a hnena Lalpan a sawi ang chuan maichâm khuhnan an chher ta a.

Hebrai Bible-ah chuan tuna kan zir tur (16:36-40) hi

Bung 17-na bul \anna a ni. Kora leh a \hian, kang hlumtate dar mei lakna ken chu Eleazaran a chhar khawm a.

LALPAN Mosia hnena a sawi angin maicham chhinah a

siam a. Hei hi Israel mite tana ‘chhinchhiahna’ tur a ni. Arona thlahte tih loh chuan LALPA tan maichamah

rimtui an hal tur a ni lo tih Israel-ten an hriatna tur a ni.

 An hal chuan Kora leh a fate ang khan an thi ve mai ang.

Helai thuhlawm hi chang 7b-11, 16f, 19-21

chhunzawmna, LALPA chuan tunge a thlan tihfiahna kha

a ni a. Puithiamte chu Levia chite aia chungnung, Pathian

thlan an ni tih fiahna a ni. Heng mei laknate la khawmamaicham chhina siam tura Eleazara tih a nih chhan hi,

puithiam lal Arona tan mitthi te leh an thuamhnaw

khawih a remchang lo niin a lang (Lev. 21:10f). Sinai

tlanga Pathianin maicham siam tura a tih lai khan

maicham chhin kha Bezalela khan a siam vek a (Exod.

27:2; 38:22). Arona thlahte chauhin Lalpa tan maichamah

rimtui an hal tur a ni a, Maicham chhin chu mi dangin an

khawih ve tur a ni lo tih hriattir nan an hmang ta a. Is-rael fate tan chhinchhiahna leh vaukhanna a ni ta a ni.Miin thil an tihsual zel lohna tura hmuh theih

chhinchhiahna hmanrua hi Numbers bu hian a dah

pawimawh hle. (cf 15:38-41, 17:10, Exod. 13:9; 31:13,17;

Deut. 6:8; 11:18; Jos. 4:7).

Page 199: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 199/790

199NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Mosia leh Aronan mipuite an hum (16:41-50)

41 Nimahsela a tukah chuan, “LALPA mite in tihlum

a ni,” tiin Israela thlah mipui zawng zawng chu Mosialeh Arona chungah an phunnawi a. 42 Tin, heti hi a ni a,

Mosia leh Arona chunga mipui an pun khawm lai chuaninbiakna Puan In lam chu an hawi a; tin, ngai teh,

chhumin a rawn khuh a, LALPA ropuina a lo lang a. 43 Tin,Mosia leh Arona chu inbiakna puan in kawtah chuan an

lo kal a. 44 Tin, LALPAN Mosia a bia a. 45 Heng mipui zing 

ata hi inthiarfihlim rawh u, ka rawn tihboral thut theihnan,” tiin. Tin, anni chu an bawkkhup a. 46 Tin, Mosian Arona hnenah, “I mei lakna keng la, maichâm ata mei

dah la; rimtui phul la, mipui hnenah kalpui thuai la, antan remna siam rawh: LALPA hnen ata thinurna a lo

chhuak a ni; hri a leng \an mek a ni,” a ti a. 47 Tin, Aronachuan Mosia sawi ang chuan a keng a, pungho zingah

chuan a tlan lut a, tin, ngai teh hri chu mipui zingah

chuan a lo leng tan a; tin, rimtui chu a phul a, mipui tanchuan remna a siam a. 48 Mitthi leh mi nung inkârah ading a, hri chu a kiang ta a. 49 Tichuan, Kora chungchang 

thua thite tiam lovin hri-a thi zawng zawng chu singkhatleh sangli leh zasarih an ni.50 Tin, Arona chu inbiakna

 Puan In kawngkaa Mosia hnenah chuan a let leh a,tichuan hri chu a kiang ta a.

Thu awih loho chunga Pathian rorel dan leh hremdan Israel mipuite khan an hmu nain, khâng thu awih lohelhote kha mipuiin lainatin an khawngaih hle a. Mosia

leh Arona kha demin thiam loh an chantir a. “LALPA 

mite in tihlum a ni” (16:41) tiin. Mosia leh Arona kha an

zim luai luai a ni. Chutih lai chuan inbiakna puan in chu

chhumin a khuh a, LALPA ropuina chu a lo lang a, Mosia

leh Arona chu inbiakna puan in kawtah an va kal a.

Page 200: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 200/790

200NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathian chuan thu awih lo mipui pung khawmhote chu

tihboral nghal vek a duh a, Mosia leh Arona chu

inthiarfihlim turin a ti a. Mahse, an pahnih chuan hmailei siin an kun a, Mosia’n LALPA thinurna lo thleng ahmuhin hmanhmawh takin Arona chu mipuite sual thawinan rimtui hal turin a tir a. Mosia thu angin Arona chumipui zingah a va kal a, hri an lo vei nual tawh a. Aronachuan rimtui halin mipui sualna chu a thawi ta a. Thi lehdamte inkarah a ding a, hri chu a kiang ta a ni. Mi 14,700

an thi hman a. Mipuite tihlumtu hri hi eng hri nge tih

sawi chian a ni lo va. Bible-ah thu awih lote hrem nanLALPAN hri a hmang \hin tih hmun hrang hrangah kanhmu (Exod. 9:15; Lev. 26:14,15; Num. 12:9-12; 14:36-37;

25:1-9; Deut. 28:21-27; II Sam. 24:1-17; Jer. 14:11,12).

Chu ai mah chuan, a ziaktu hian puithiam ni lovininthawina hlan a thian loh laiin puithiam chuan hetiang

hian hmanhmawh thilah pawh a hlan mai a ni tih a lantir

duh zawk pawh a ni thei bawk. Pathian thinurna thu sawichhuah tawh chu puithiam rawngbawlna chauhvin atidanglam thei a ni (cf. II Chro. 19:2).

1

Tunlai Kohhranah chuan Mosia leh Arona te ang takhi an awm tawh lo va. Tirhkoh Paula pawh kha Pathianin

thuneihna a pe a ni tih pawm thei lo an awm bawk (IITim. 1:15). Hebrai 13:7-(lehlin thar) ah chuan, “In hotute,

Pathian thu lo hrilhtu che u chu hre reng ula, an lokhawsak dan ngun taka ngaihtuahin an rin dan zir rawh

u” tih kan hmu.

He zirlaiah hian hruaitu leh hotute thu awihharsatzia kan hria a. Pathian hremna rapthlak tak tuarhnu pawhin an la hmin chuang lo a ni a. Lehlamah chuanhotute thu awih \hatzia leh pawimawhzia a lang fiah hlebawk a ni.

Page 201: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 201/790

201NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Hruaitu Mosia leh Arona te hian anmahni chunga hel

leh zim tuau tuautute tan hmai lei sia Pathian hnena anngensak thei hi a ropui hle mai a. Kohhrana hruaitutehian Mosia leh Arona te nun a\anga zir tur kan neihapiang te, kan hriat ang ang i han sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies,“The New Century Bible Commen-

tary : Numbers,” Marshall Pickering, EordinausPublishing Company, Grand Rapids, 1995, p. 180.

Maicham khuh nan (16:39)

Kang hlum tate dar meilakna zawng zawngte chu Arona fapa Eleazaran Lalpa thu angin maicham khuhnan, maicham chhin atana a siam thu kan hmu a,chu chu Israel miten Pathian \ihbaiawmzia an hriat

theihna tur atana chhinchhiahna a ni. Exodus 27:2lamah chuan a tir a\ang rengin maicham ki palitechu dar pheka tuam vek tur a nih thu a chuang. Helaithu erawh hi chuan Arona leh a fate chauh lo chuantu mahin maichamah Lalpa tan rimtui an hal tur ani lo tih Israel-ten an hriatna tur a ni.

“Lalpa mite in tihlum a ni” (16:41)

Lalpan helhmangte a hrem tuk (a hrem ni dawt) ahchuan Israel mipuite chuan Mosia leh Arona deminhe thu hi an sawi a. Hei hian a hma ni maia Lalpathiltih an theihnghilh hman der tawh a ni tih atilang. Chu ai maha pawi zawk chu helhmangtehremna kha Pathian tih a nih an rin lohna kha a ni.Hei vang hi a ni ang Lalpan an vaia tihhlum vek atum ni (16:45).

Page 202: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 202/790

202NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 23

 ARONA TIANG

Chhiar tur : 17:1-13 

Thu vawn : 5 Tin, heti hi a ni ang a, ka mit thlan turatiang chu a chawr ang a: tichuan Israela thlahte

 phunnawina, i chunga an phunnawina hi ka tireh dawn

a ni,” tiin (17:5).

Mihringin Pathian tluka awma, Amah ang nih an duh

avangin sualah an tlu ta a. Israel fate Kanaan ram panna

kawngah pawh hian Pathianin anmahni hruaitu tura a

pek Mosia leh Arona dinhmun an chuhpui a, an hel a,rapthlak taka tuarin an thih phah a ni. Puithiam nihna

dinhmun an chuh buai tawh lohna turin Pathian chuan a

mi thlan hriattir a duh a. Zirlai hmasaah khan Arona

thlahte tih loh chuan maichamah LALPA tan rimtui an

hal tur a ni lo tih Israel-ten an hriatna turin kang hlum

tate meilakna kha langsar takin maicham chhinah an

hmang a. Puithiam dinhmun an chuh buai tawh loh nan

Pathianin Israel fate zîngah puithiam hna thawk tur a

thlan thu kan zir dawn a ni.

1. Tiang hmanga entîrna (17:1-5)

Tin, LALPAN Mosia a bia a. 2 “Israel thlahte bia la,an chhûngkaw tin pualah tiang pakhat \heuh zel, an

chhûngkaw zir zela an puipate zawng zawng zat tiang 

Page 203: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 203/790

203NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâwm leh pahnih la la; tin, an tiangah chuan an hming 

\heuh ziak rawh. 3 Tin, Levia tiangah chua Arona hming 

ziak ang che: an chhungkaw tin atan tiang pakhat zel ani tur a ni. 4 Tin, kan inbiakna, inbiakna Puan Inthuhriattirna hmaah chuan i dah tur a ni. 5 Tin, heti hi a

ni ang a, ka mi thlan tura tiang chu a chawr ang a:tichuan Israela thlahte phunnawina, i chunga an

 phunnawina hi ka tireh dawn a ni,” tiin.

LALPAN Israel mite hnenah, a rawngbawl turin

Levia chite a thlang a ni tih hriattir leh a duh a. A thlandan turah chuan, tiang sawm leh pahnih, hnam tin

hruaituten tiang pakhat \heuh an rawn la ang a, tiangah

chuan an hming an ziak \heuh ang. Levia chite tiangah

chuan Arona hming ziak tur a ni a. Mosia chuan

Thuthlung Bawm hmaah tiangte chu a dah vek a. LALPA 

chuan, “Ka mi thlan chu tu ber hi nge nia in hriata, tu

mah in vui tawh loh nan ka mi thlan tiang chu ka chawrtir

dawn a ni,” (lehlin thar) a ti a.

Hnam tin aiawh tiang an dahte chu hnam hruaitute

hman, tiang siam thar ni lo, tiang hman lai \heuh a ni a.

Hei hian hnam aiawha thuneihna leh thiltihtheihna a

entir. Levia chite zingah hian Gerson leh Kohath leh

Merari-te aiawh \heuh ni lovin, Levia chi pum pui

aiawhin Arona tiang dah a ni. Heng tiang sawm leh

pahnihte hi zankhuain, biak bûk thuthlung bawm hmaahdah vek tur a ni.

2. Pathian mi thlan tiang a chawr (17:6-9)

 6 Chutichuan Mosia chuan Israela thlahte chu a biaa, an puipate zawng zawng chuan an chhûngkaw tin

 pualah, puipa tinin tiang pakhat zel, tiang sâwm leh

Page 204: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 204/790

204NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pahnih an pe a: Arona tiang pawh chu an tiang zingah

chuan a tel ve a. 7 Tichuan Mosian thuhriattirnaa puan

inah LALPA hmaah tiangte chu a dah a.8 Tin, a tukah chuan Mosia chu thuhriattirna puan

inah chuan a va kal a; tin, ngai teh, Levi chhûngkaw puala Arona tiang chu a lo chawr a, a kuhmum a, a par

a, vaiumkhal a lo rah a. 9 Tin, Mosia chuan LALPA hmaata tiang zawng zawng chu Israel-hote hnenah a la

chhuak a; an lo en a, anmahni tiang \heuh chu an la a.

Biak bûk, Thuthlung Bawm hmaa hnam hruaitute tiangsawmpahnih Mosian a dah chu zankhuaa a awm hnuin, a

tuk zingah Mosia chu biak bûkah chuan a lut a. Levia thlahte

hminga dah Arona tiang chu a lo chawr a, a kuhmum a, a

par a, vaiumkhal a lo rah a. Mosian tiang zawng zawng chu

a la chhuak a, Israel-te chu a entir a, mahni tiang \heuh chu

an la ta sang sang a. Tichuan, haider theih rual lohvin

LALPA thlan chu Levia thlahte an ni tih Arona tiang chawrchuan a tichiang hle. Arona chu thik rual lohvin hnam

aiawha LALPA mi thlan chu a lo ni ta a ni.

Tiang hi mi mal chhinchhiahna pakhat a ni a, Israel

hnam hruaitute phei chuan mahni tiang bik \heuh an neih

a rinawm (Gen. 38:18). Israel hnamte zinga Lalpa mi thlan

bik hriat nan an hruaitute \heuh hming chuanna tiang

chu biak bûka Thuthlung Bawm hmaah Mosian a dah, Arona tiang chu a tukah a lo chawr a, a kuhmum a, a par

a, vaiumkhal a lo rah ta a. Vaiumkhal hi Bible lehlin

tharah chuan theite (almond) tia dah a ni a. Theite hi

Hebrai \awnga a awmzia chu ‘thoharh’, ‘harhvang’ tihna

a ni a, Arona tiang chawr hian Pathianin Arona leh Levia

chite a thlan bikzia mai ni lovin Israel-te a ngaihsakzia

leh a enkawl rengzia a entir.

Page 205: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 205/790

205NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Helna chuan hremna a thlen dawn (17:10-13)

10 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Helhmang fate an

ni tih hriattir thin nan Arona tiang chu thuhriattirnabulah dah leh rawh: tichuan ka chunga an helna hi i

tihrehsak thei dawn nia, an thih loh nan,” a ti a.11Chutiang chuan Mosia chuan a ti a: LALPAN thu a pêk

ang chuan a ti a.

12 Tin, Israela thlahte chuan Mosia hnenah, “Ngai teh,kan boral a ni alawm, kan chhe zo ta, kan chhe zo vek

alawm. 13 LALPA biak bûk rawn hnaih apiangte chu anthi zel a; kan boral vek dawn em ni ang?” an ti a.

Hnam hruaitute tiang pek kir leh vek a nih hnu khan,

LALPAN Mosia hnenah, “Thuthlung Bawm hmaah Arona

tiang chu dah leh rawh; Israel mi, hel chingho hi an vui

leh chuan an thi mai ang tih hriatna turin dah reng ang

che,” a ti a. LALPA thupek ang chuan Mosia chuan a ti a.

Israel mite chuan, “Chuti chu kan va thi rem rum mai

awm ve? LALPA biak bûk bul hnaihtu ngawt pawh an

thih chuan kan va mang mai awm ve!” an ti hial a ni.

Bung 16 leh 17 chhungah hian helna leh fiahna thuah

thum kan hmu. A hmasa berah chuan Reubena thlah zinga

mi Dathana leh Abirama te chuan khawtlang ro inrelna

lama Mosia thuneihna dodalin an hel a, lei kakin anmahni

leh an thil neih zawng zawng a dawlh vek a.

 A dawtah chuan Kora leh a hnung zuitu mi 250-te

chuan Levia chite leh hnam aiawha sakhaw serh leh sang

Mosia leh Arona kuta awm chu an dodal a, rimtui an hal

ve ngawt a. Van a\anga Pathian thinurna meiin a kang

fai vek a ni.

Page 206: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 206/790

206NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A tawp berah chuan Levia chi mi \henkhatin Levia

chite aiawha Arona puithiam lal nihna an dodal a,

puithiam lal nihna chu a bik awm lovin Levia hnam pumkutah awm se an duh a, an chuhpui a. Pathianin a mithlan tiang a chawrtir a. Arona tiang a chawr a. Hnial

rual loh leh chuhpui rual lohvin Arona chu LALPAN a

thlang a ni.

Kohhranhote hian zir tur pawimawh tak tak kan nei

ngeiin a lang a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhova rawngbawltute zingah mahni chanvoa

lungawi lova mi dang chanvo chuhpui deuh tlat hi

awm theih a ni a. Rawngbawltute inruatnaah hian

tehna fel tak nei ila, chumi ang chuan dik takin ti ila

a \ha ang em?

Page 207: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 207/790

207NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 24

PUITHIAM LEH LEVIA CHITEMAWHPHURHNA LEH CHANVO

Chhiar tur : 18:1-32 Thu vawn : Tin, LALPAN Arona hnenah, “An ramah

chuan rochan in nei lo vang a, an zingah chanvo in nei vehek lo vang: Israela thlahte zinga i chanvo leh i rochan

chu keimah hi ka ni (18:20).

Bung 18-ah hian Puithiam leh Levia chite tih turte

leh an chanvote kan hmu a. Hetah hian Levia chite chanvo

a langsar a. Deuteronomy 14:22-29-a mi ai pawh khan atam zawk mah a. Sawma pakhat kum thumna zela lak

khawm a nih laiin hetah chuan kum tin lak khawm tur ani. Leviticus 27:30-33-ah chuan ran vulh sawi tel a ni a.

 Vawiina kan zirlai leh Ezekiela 44:28-31 hi a in zûl hle.

Sal tan hma aiin Sal tan hnuah sawma pakhat hi a

chipchiar tawh zawk a. Tlai khawhnu deuhvah phei chuan

a chipchiar lehzual a ni.

1

1. Puithiam leh Levia chite hna (18:1-7)

Tin, LALPAN Arona hnenah, “Nang leh i fapate leh

in chhûngkua hian hmun thianghlim bawhchhiatnamawh chu in phur ang a: puithiamho bawhchhiatna

mawh erawh chu nangmah ngei leh i fate chauhin an phurang. 2 Tin, Levia chi, i pa chi, i unauten an zawm ve chia,

Page 208: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 208/790

208NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawng an bawl theih nan i kiang hnaiah awmtir la;

amaherawhchu nang leh i fapate chu thuhriattirna puan

in bulah in awm tur a ni.3 

I hna an puibawm ang chia,  Puan In lam hna zawng zawng an chang ang a,amaherawhchu hmun thianghlim bungbêl leh maichâm

chu rawn hnaih suh se, an thih loh nan anni emaw, nang emaw pawh. 4  Anni chuan an kawp ang chia, puan in lam

hna zawng zawngah inbiakna puan in hna chu an chang ang a: hnam dang chuan an rawn hnaih tur che u a ni lo.5 Tin, nangin hmun thianghlim hna leh maichâm hna chu

i chang ang, Israela thlahte chunga thinurna a awm tawhloh nan. 6 Tin, ngai teh, kei hian i unau Levia hote chuIsraela thlahte zing ata ka thlang chhuak a, inbiakna

 puan in rawngbawl tura LALPA hnena pêk, i tana thilpêkan ni ang.7 Tin, nang leh i fapate hian maichâm leh

 puanzar chhûng lam thuah in puithiam hna chu in thawkang: tin, nangin rawng i bawl ang, puithiam hna hi in

rawngbawl hna atan ka pe che u a ni: hnam dang rawninrawlh ve apiang chu tihhlum an ni ang,” a ti a.

Biak bûk leh maichama rawngbawl hi puithiamte

chanpual a ni a. Levia chi, puithiam ni ve lote chuan

puithiamte chu an pui ang a, hmun thianghlim leh

maicham thil serh dangte chu an khawih ve tur a ni lo;an khawih chuan an vaiin an thih phah hial dawn a ni.

Levia chite hian puithiamte an pui \hin a (1:47-53);

mahse, maicham hnaiah an kal thiang lo va, bungbêl

thianghlimte an khawih thei hek lo; inthawina pawh an

hlan thiang lo a ni. Heng thute hi 17:13-a “LALPA biak

bûk bul hnaihtu ngawt pawh an thih chuan kan va mang

mai awm ve!” (lehlin thar) tih chhanna kha a ni thei ang.

Pathian mi ruatte chauhvin maicham leh thil

thianghlimte an khawih chuan LALPA thinurna an

Page 209: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 209/790

209NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pumpelh ang a. Chutiang tur chuan puithiamte chuan

mawh an phur a ni. Serh hran loh leh mi naranin thil

thianghlim chu an khawih ve tur a ni lo, chutiang thilchu a thlen loh nan puithiam leh Levia chite hian an venghim tur a ni. Chuti chuan mipuite hlauh ‘thih mang vek’

kha hlauh tur a awm lo vang. Puithiam nihna hi Pathian

thilpekah an ngai a. Puithiam ni lo, mi dangin puithiam

tih tur a lo tih chuan Pathian sawi chhiatna a ni a,

chutiang mi hrem nan chuan tihhlum chu thil tih âwm

tak a ni.

2. Puithiamte chanvo (18:8-20)

8 Tin, LALPAN Arona a bia a, “Ngai teh, kei hian katana then thilhlan, Israela fate thilhlan zawng zawngte

lain nang leh i fapaten kumkhuaa in chanpual atan ka pe che u a. 9 Meia hal bang thil thianghlimte chu i ta a ni

ang a: an thil hlan tinreng, an chhangphut thilhlan te, an

sual thawina thilhlan te, an thiam loh thawina thihlanka hnena an hlan turte lamin nang leh i fapate pual a niang. 10 Thil thianghlim eiin chu mi chu in ei ang a, mipa

zawngin an ei ang a; i pual a ni ang. 11Heng hi i pual a niang; chhangphut thilhlana an thilpêk, Israel thlahte then

thilhlan zawng zawngte lamin: nang leh i fapate leh i fanute nen in kumkhaw chanpualah ka pe che u a ni: i

ina mi thianghlim zawng zawngin an ei thei ang. 12 Hriak

\ha ber te, grêp \ha ber te, buh \ha ber te, rah hmasa berLALPA tana an pêk chu ka pe a che. 13  An lova rah hminhmasa ber LALPA tana an rawn lak chu i ta a ni ang a: i

ina mi thianghlim zawng zawngin an ei thei ang a. 14 Is-rael-ho thilhlan zawng zawng chu i ta a ni ang. 15 LALPA

tana an pêk, chhul keu hmasa ber apiang chu, mihring  pawh, ran pawh i ta a ni ang a: amaherawhchu fa tir

chu i tlan ngei tur a ni ang a, ran thianghlim lo no piang 

Page 210: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 210/790

210NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thla hmasa ber pawh chu i tlan tur a ni. 16 Thla khat a

nihin tlan turte chu tlanna man i ruat dan angin, hmun

thanghlima hman sekel ngain i tlan tur ani (sekel chu gera sawmhnih a ni). 17  Amaherawhchu bawngpa piang thla hmasa ber te, beram piang thla hmasa ber te, kel

  piang thla hmasa berte chu i tlan tur a ni lo va; anthianghlim a ni: an thisen chu maichamah i theh ang a,

LALPA tana rimtuiah an thaute chu meia thilhlanah ihal tur a ni. 18  An sa chu i ta a ni ang, then thilhlan irawm

leh a bawp ding lam i ta a ni ang hian. 19 Thil thianghlima

then thilhlan, Israela thlahten LALPA tana an hlantechu in kumkhaw chanpual atan ka pe che u a ni; LALPAhmaa nang leh i fapate leh i fanute nena chatuan chi

thuthlung a ni ang.” a ti a.20 Tin, LALPAN Arona hnenah,“An ramah chuan rochan in nei lo vang a, an zingah

chanvo in nei ve hek lo vang. Israel thlahte zinga i chanvoleh i rochan chu keimah hi ka ni.

Puithiam hna hi Pathian ruat a ni a. Puithiamtechuan hun pumin rawngbawl hna an thawk a, mi dangte

angin mahni ei tur ngaihtuaha thawk chhuak hman an

ni lo. Deuteronomy te, Leviticus te leh Ezekiela bu tea

kan hmuh ang bawkin, Israel faten hmun thianghlima

thil hlan an hlanin puithiamte chanpual an pe zel tur ani.2 Hetiangin,

1) Then thil hlan serh hran tawh reng reng leh thil hlanchi hrang hrang maichama hal bang zawng zawng(Num. 18:8-10, cf. Lev. 6-7).

2) Thil hlan chi hrang hrang atanga puithiam chanpual

ruatte (Num. 18:1, cf. Lev. 7:30-36).

3) Rah hmasa LALPA tana an pek te (Num. 18:12-13).

Page 211: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 211/790

211NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4) Kawh bik nei lo Israel-ho thil hlan zawng zawng

(Num. 18:14).

5) Mihring pawh, ran pawh, piang hmasate (Num.18:15-18).

6) Israel fate thên thilhlan a\anga serhhrante (Num.

18:19).

7) Levia chite sawma pakhat dawn a\anga sawmapakhat (Num 18:25-32).

Maichama thil hlan hal bang zawng zawng chu

puithiamte chan tur a ni a, mipa chauhvin an ei tur a ni.

Thlai lam thil hlan (cereal offering) te, sual thawina thil

hlan (sin offering) te, bawhchhiat man thil hlan (guilt

offering) te chu hmun thianghlima puithiamte chauh ei

tur a ni. Thên thil hlante chu puithiamte leh an nupui

fanau bawlhhlawh loten an ei thei a. Olive hriak fim ber

te, uain thlum ber te, vaimim \ha ber te puithiamte chanvotur a ni a. Ram chhunga thei rah hmin hmasate pawh an

chanvo a ni bawk. Kawh bik nei thil hlan tih loh chu an

chanvo vek tur a ni. Mihring pawh, ran pawh, piang hmasa

berte chu an chanpual a ni a, mihring leh ei thiang lo ran

chu tlan theih a ni a; naupang thla khat chin tangkaraw

sekel nga buka tlan theih a ni. Bawngno te, beramno te

leh kelnote chu tlan theih a ni lo va, serh hran a ni. A 

thisen chu maichama theha, a thau chu maichama hal

ral tur a ni a, a irno leh a bawp chu an ei tur a ni. Hengte

hi kumkhaw thuthlung a ni a, an bawhchhe tur a ni lo.Puithiamte chuan ro atan ram an nei ve tur a ni lo va, an

ro leh chanvo chu LALPA a ni.

Page 212: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 212/790

212NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Levia chite chanvo (18:21-24)

21 Tin, Levia thlahte chu ngai teh, rawngbawl hnaa

an rawngbawl hna, puan in rawngbawl hnaa anrawngbawl manah Israel rama sawma pakhat zawng 

zawng hi ka pe a ni. 22 Tun achinah chuan Israela thlahtechuan inbiakna puan in chu an rawn hnaih tur a ni lo;

sual mawhphurin an thi dah ang e. 23 Levi-ho hi erawhchuan inbiakna puan in rawngbawl hna an thawk ang a,

a mawh engkim an phur ang: hei hi i thlahte chen atana

dan a ni ang a; tin, Israela thlahte zingah rochan an neilo vang. 24 Israela thlahten sawma pakhat LALPA tanathen thilhlanah an hlan chu Levi-ho rochan atan ka pe a

ni; chuvang chuan an hnenah, ‘Israela thlahte zingahrochan an nei lo vang,’ ka lo ti tawh reng a ni,” a ti a.

Levia chite chuan, puithiamte ang bawkin, biak bûk

enkawlin LALPA rawng an bawl a. Israel fate sawma

pakhat chu LALPAN an tan a ruatsak a ni. Anni pawh himi dangte anga mahni ei tur ngaihtuaha thawk chhuak

hman an ni lo va, an nunna innghahna chu Israel mite

sawma pakhat pêk hi a ni. Levia chite mi 22,000 te chu

Israel mi 603,550-te sawma pakhat chuan a chawm a ni.

Deuteronomy 14:22-29-ah chuan kum thumna zelah chauh

sawma pakhat an la khawm \hin niin a lang. Kum thuma

kum hnih chhung an sawma pakhat hi a petute hian an

ei a, chutah chuan Levia chite hi an sawm \hin a. Kumthumna zelah chuan sawma pakhat zawng zawng an pevek \hin niin a lang. Levia chite hian in-lo-ram nghet an

nei ve tur a ni lo va, Israel miten sawma pakhat an pek

chu an tan dah hran a ni.

Page 213: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 213/790

213NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Levia chite sawma pakhat (18:25-32)

25  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 26 “Chung thu lovah

 pawh chuan Levi-ho chu bia la, an hnenah, ‘In rochanatana Israela thlahte sawma pakhat ka pêk che u an lak

ata in dawn hun chuan, chumi sawma pakhat ata sawma pakhat chu LALPA hnenah then thilhlanah in hlan tur a

ni. 27 Tichuan in then thilhlan chu hruiha buh leh uainhaw hmasa bera ngaih a ni ang. 28 Chutiang chuan Israela

thlahte laka sawma pakhat in dawn zawng zawnga mi

chu LALPA tana then thilhlanah in hlan ve zel bawk tura ni a, tin, chu mi LALPA then thilhlan chu puithiam Arona in pe tur a ni. 29 In thil dawn zawng zawnga mi chu

a \ha ber, a thianghlim ber zel LALPA then thilhlanah inhlan tur a ni. 30 Chuvangin an hnenah, chu mia \ha ber in

then hun chuan Levi-ho hruiha hawng leh uain hawng anga ngaih a ni ang. 31 Khawiah pawh in ei thei ang,

nangni leh in chhûngte pawhin; inbiakna puan ina in

rawngbawl man a ni si a. 32  A \ha ber in then chuan a sualmawh in phur lo vang a, Israela thlahte thil thianghlimchu in tibawrhbang lo vang a, in thi dawn lo nia,’ ti rawh,” 

tiin.

Levia chite hian Israel mite sawma pakhat pek an

dawn a\ang hian LALPA hnenah sawma pakhat an pe ve

leh tur a ni a, chu chu puithiam Arona hnenah an pe tur

a ni. An sawma pakhat dawn a\ang chuan a \ha ber bersawma pakhat chu LALPA tana hlan zel tur a ni a, anhlan bangte chu an duh dan angin an hmang thei. LALPA 

hnena an hlan loh erawh chuan Israel-te thilpek

thianghlim tibawrhbangtu an ni ang a, an thi mai ang.

Puithiamte leh Levia chite hian ram chanpual nei

ve lovin an chanpual chu LALPA leh a rawngbawl hna a

Page 214: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 214/790

214NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni a. Eizawnna leh ni tin hna danga inhmang lovin an

rawngbawl hna chanvo-ah an inhmang zo va. An ei tur

mamawh an hmuh theihna turin Israel faten sawmapakhat an pek rinchhanin an nung niin a lang a. Chutihrual chuan puithiam hna chanpual chu mi dangin khawih

ve a thiang lo va. Anmahni zawn \heuhvah mahni

chanpual \heuh \ha tak leh rinawm taka hlen kha an \hat

tlanna ber a ni.

Sawi ho tur 

Pathian ram sawma pakhat pek pawimawhzia han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 262.

2. Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,

Michigan, USA, 2004, p. 653-654.

Zawm (18:2)Helaiah hian Levia hote chu Arona leh a fate

rawngbawl hnathawh pui tura zawm ve turin Lalpan

 Arona hnenah a hrilh a. Heti laia ‘zawm’ tih hi a

\awng bul lamah chuan Levia tih nen a \obul a inang.

Levia mite chu Arona leh a fate rawngbawlna pui

turin Lalpan a pe a ni (18:6).

Page 215: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 215/790

215NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chatuan chi thuthlung (Covenant of Salt) (18:19)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘kumkhaw

thuthlung bawhchhiat loh tur’tia dah a ni a,bawhchhiat loh tur thuthlung tihna a ni. A \obul

lamah chuan hmanlaia Israel-te zingah chuan chi

hmun khat liakhote chu phuar belhbawm,

inthlunzawm vek an ni a, chu bâkah chi hi thil vawn\hat nan an hmang \hin a, ei tur riral mai tur ven

nan an hmang \hin. Chutiang bawkin puithiamte hna

chanpual leh ham\hatna Pathianin a siamsakte chuan thlah leh zelte tan pawh zawm ngei ngei tur

kumkhaw thuthlung a ni.

Sekel nga (18:16)

Sekel nga hi 55 gram nen a intluk vel.

Sawma pakhat (18:21)

Sawma pakhat hi Lalpan Mosia hnena Dan a pek

a\ang chauhva an pek a ni lo va. Abrahama pawh

khan sawma pakhat chu a lo pe tawh a (Gen. 14:20),

Pathian hnen a\anga malsawmna a dawnte kha

sawma pakhat a pe let leh mai a ni.

Page 216: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 216/790

216NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 25

INTHEN THIANGHLIM DAN

Chhiar tur : 19:1-10 

Thu vawn : Tin, puithiam Eleazara chuan a kutzung\angin a thisen chu a la ang a, inbiakna puan in hma

lamah a thisen chu vawi sarih a theh ang a (19:4).

Sinai tlanga Mosia a thang bo hlana mipuiinrangkachak sebawng no lem biaa an lam luih luih kha,

tlang a\anga Mosia lo chhuk khan a rawn hmu a, a

thinrimin Thu hriattirna lungphek pahnih a ken kha a

paih keh ta a. Sebawngno lem an siam chu a la a, meiah arawh a, a rawt dip derh a, tuiah a phul a, Israel thlahte

chu a intir a (Exod. 32:20). Hei hian khatih lai pawh khan

bawngpui pathiannu (cow-goddess) biakna a awm ngei a

ni tih a chhuidawn theih.1 Bawngpui sen tih hi lei hnuaia

mitthi khua emaw, mihring nunna thisen entirna emaw

a ni ang. Hengte hian Israel fate kha an chheh vel hnam

pathian biak danin a kaihruai ve hle a ni tih a hriat theih.

 Vawiinah hian Inthen thianghlimna dan chungchang kanzir dawn a ni.

1. Mosia leh Arona hnena thupek (19:1-2)

Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Hei hi

LALPA thupêk dan chu a ni, ‘Israela thlahte chu bawnglasen hmelhem lo, sawisel bo, nghâwngkawl la bel hauh

loh rawn kai turin hrilh rawh:

Page 217: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 217/790

217NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“LALPAN Mosia leh Arona a bia a” tih hi Hebrai

Kutziakbu \henkhatah chuan ‘leh Arona’ tih hi a awm lo

va. Helai thu hi tlai khawhnua belh nia pawm mi tamtak an awm. Hmun dangah chuan Dan thu pek a nihin‘LALPAN Mosia hnenah a sawi a’ tih a ni mai \hin (5:1,11;

6:1; 15:1,17, etc.). Chang 2-naa ‘hrilh rawh’ tih hian, a tir

takah chuan mi pakhat hnena thupek a ni tih a tarlang.2

Hei hi \awng bul lamah pawh mi pakhat sawina (singu-

lar) \awngkam hman a ni a. Tuna kan Bible hmanlaiah

hian ‘hrilh rawh’ tiin a rawn dah thung. A tir takah chuan

Mosia hnena a sawi ngei niin a rinawm.

Chang 2-naa “hmelhem lo” tih hi tuma la chhawr loh

leh hman loh, thianghlim sawina a ni. Lal Isua Jerusalema

lal anga a luh khan sabengtung tuma la chuan ngai lohna

a hmang ang kha a ni awm e.

2. Puithiam Eleazara mawhphurhna (19:3-6)

3 Tin, puithiam Eleazara i pe ang a, tin, anindaipawnah a hruai chhuak ang a, a hmaah tuin emaw a

tihlum tur a ni: 4 tin, puithiam Eleazara chuan a kutzungtangin a thisen chu a la ang a, inbiakna puan in hma

lamah a thisen chu vawi sarih a theh ang a: 5 tin, tuinemaw bawng la chu a mithmuhah a hal ang a a vun te, a

sa te, a thisen te, a ek te nen a hal ang a: 6 tin, puithiamin

sidar thing leh husop leh lazai sen a la ang a, bawng laan halah chuan a paih lut tur a ni.

‘Puithiam Eleazara i pe ang a’ tih hi LALPA thupekanga bawng la sen, hmelhem lo, leileta la chhawr ngai

loh an rawn kaih chu Eleazara hnenah an pe ang tihna a

ni. Puithiam Eleazara chuan riahhmun pawn daiah a

kalpui ang a, ama hmuh lai ngeiin a talhtir tur a ni.

Page 218: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 218/790

218NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hetiang ti tura Eleazara thlan a nihna hi Arona

thianghlimna vawng him tur emaw, Arona chu hmun

thianghlimah chauh a che vel \hin tihna emaw a ni theiang,3 a chhan chu camp pawna ran talh tur a nih avangin.Puithiam lalber (Arona) chu riahhmun pawna kal chhuah

phalsak a ni lo va (Lev. 21:10-12), chuvang chuan Arona

fapa puithiam Eleazara chuan bawng chu daipawnah a

kal chhuahpui a ni. Dan naranin inthawina chu inbiakna

bûk kiang maichamah an hlan \hin.

Puithiam Eleazaran bawng thisenah chuan a kutzung\ang a chiah ang a; inbiakna bûk kawt lam hawiin

vawi sarih a theh tur a ni. Nambar pasarih hi nambar

bikim, Bible-in a hman \hin a ni (Gen. 2:3; Lev. 4:6; 23:3).

Inthawina dangah chuan ran thisen chu an paih fai vek

a, a kaw chhung zawng zawng pawh an la chhuak vek tur

a ni. Heta inthawinaah hi chuan ran chu a pumin, a thisen

leh a kawchhungte nen an hal fai vek a ni. Puithiam chuan

sidar thing te, husop te, la sen te a la ang a, bawnglahalna meiah chuan a rawh tur a ni. Sidar thing hi thing

rimtui a ni a. Mesopotamia ramah chuan thing rimtui hi

tui tihthianghlim nan an hmang \hin a. Helaiah erawh

hi chuan a rawng a sen avanga hmang an nih a rinawm.

La zai sen ang bawkin, thing rawng sen hian thisen emaw,nunna emaw a entir a ni. Husop hi a varin a par a, a

hnahte pawh a rimtui hle bawk a. A kung leh a hnah hmul

hian tui a pawm a, sakhaw thil serh leh sangah thil hruk

fai nan leh thisen emaw, tui emaw theh nan an hmang

\hin (Exod. 12:22; Lev. 14:6,7; Heb. 9:19).

3. Bawng la sen vap (19:7-10)

7 Tin, puithiam chuan a silhfente a su ang a, a inbual

ang a, chu mi zawhah chuan riahhmunah a kal ang a,

Page 219: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 219/790

219NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlai lam thlengin puithiam chu a thianghlim lo vang. 8 Tin,

a haltu chuan a silhfente a su ang a, a inbual ang a, tlai

lam thlengin a thianghlim lo vang.9 

Tin, mi bawrhbâng lovin bawngla vap chu a la khawm ang a, daipawn hmun faiah a dah ang a, Israela thlah mipuite tana inthenna

tuiah hman tur a ni: chu chu sual thawina a ni. 10 Tin,bawngla vap tikhawmtu chuan a silhfente a su ang a,

tlailam thlengin a thianghlim lovang a: hei hi Israelathlahte tan leh hnam dang an hnena awmte tan kumkhaw

dan tur a ni.

He laiah hian, mawhphurtu pathum- puithiam,

bawngla haltu leh mi thiang, bawngla vap rut khawmtute

hi, an vai hian an bawlhhlawh vek a. Puithiam chuan a

silhfente a su ang a, a inbual ang a; tichuan, riahhmunah a

lut thei a; mahse, tlai thlengin a la bawlhhlawh a ni.

Bawngla haltu pawh khan puithiam ang bawkin a silhfente

suin a inbual ang a, riahhmunah a lut thei a, tlai thlengin

a la bawlhhlawh a. Bawngla vap rut khawmtu erawh chuinbual lovin a silhfen chauh suin riahhmunah a lut thei a,

tlai thlengin a bawlhhlawh a. Helaiah hian mak ve ang

reng tak chu bawngla vap, mi bawlhhlawhte tithianghlimtu

tur avang khan mi thiang, bawlhhlawh lo kha a

bawlhhlawh phah tlat hi a ni. Mi thiang, bawlhhlawh lokhan bawngla vap chu a rût khawm a, hmun thianghlim

pawnah, hman leh turin a dah khawm a. Hei hi a \ul huna

sual silfaina tui buatsaihna tur a ni. Bawngla vap rut

khawmtu lehzel a bawlhhlawh chhan chu bawng chu

inthawi nana Pathian hnena hlan tawh a nih avangin

thianghlima ngaih a ni nain chutiang thil thianghlim

khawih chu thiang lo a ni a, hlauh pawh a hlauhawm a ni

(Exod. 19:10-15; Lev. 6:24-28; Num. 16:26). Heta LALPA 

thupek, kan zir tak hi Israel mite leh an zinga hnam dang

Page 220: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 220/790

220NUMBERS

www.mizoramsynod.org

cheng vete tan pawh kumkhaw dana neih tur a ni. Inthen

thianghlimna dan, Bawnga inthawinaah hian engkim hal

ral vek a ni a. Hei hian inthawina tak leh famkim atanainhlan Lal Isua Krista a entir.

Sawi ho tur 

Kohhranhote hian ‘puithuna,’ ‘urhsunna,’ Kohhranserh leh sang thianghlimna (sanctity) lam \hangthar

zelte hnena inzirtirna hi tun aia \ha zawk leh chakzawka inzirtir dan tur sawi ho ni se; keimahniho ngei

pawh eng anga insiam\hat \ul nge kan nih?

END NOTES

1. John Marsh, “The Book of Numbers in

Interpreter’s Bible,” Volume II. New York, Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 234.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 196.

3. Ibid.

Inbiakna puan in hma lamah (19:4)

Helai changah hian Puithiam Eleazara chuan

bawngla sen thisen chu Inbiakna buk kawt lam

hawiin vawi sarih a theh tur thu kan hmu a. Inbiakna

buk kawt lam hawia thisen theh hian bawngla sen

chu Jehova ta a ni tih a lantir.

Page 221: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 221/790

221NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sidar thing te, husop te, la sen te… (19:6)

Sidar thing te, husop te leh la sen te hi phar

tihthianghlimna hmanrua atan pawh an hmang \hina; mahse, a hman dan erawh a danglam deuh. Sidar

thing chuan dam reina a entir a, husop chu

tihthinghlimna bungrua a ni a, la sen, thisen anga

sen chuan nunna a entir. Mosia pawh khan bawngthisen te, husop te, la sen te leh tui te hmangin

mipuite leh thuthlunna bu te pawh a thian

thianghlim a ni (Exod. 24:6-8 cf. Heb. 9:19-22).

Page 222: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 222/790

222NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 26

RUANG KHAWIH HNUA INTIHTHIANGHLIM DAN

Chhiar tur : 19:11-22 Thu vawn : Tupawhin tu ruang pawh a deh a, a inthen

loh chuan LALPA biak bûk a tibawlhhlawh a ni; chu michu Israel mite zing ata tuithlar tur a ni, inthenna tui chu

a chungah theh loh a nih vangin a thianghlim lo vang: athianghlim lohna chu a chhûngah a la awm a ni (19:13).

 Vawiin hian ruang khawih hnua intihthianghlimna

dan kan zir dawn a. Mizote zingah pawh tun hma chuanthlan laite chu an inbual a, an intihfai phawt loh chuan

thil ei leh inte kha thiang lovah ngaih a ni \hin.Chuvangin, thlan laitute chu, an chhungten inbual faina

tur leh thawmhnaw suk faina turte an lo ngaihvenpui

vat \hin a. Israel fate hnena LALPA thupek, ruang khawih

hnua intihthianghlim dan chu lo zir ho ila.

1. Mitthi ruang khawih chungchanga serh leh sang(19:11-16)

11Tu ruang pawh a dektu apiang chu ni sarih an

thianghlim lo vang. 12 Chu mi chu ni thum niah a thianang a, ni sarih niin a thianghlim ang; amaherawhchu, ni

thum nia a inthen loh chuan ni sarih niah pawh athianghlim lo vang. 13 Tupawhin tu ruang pawh a deh a,

Page 223: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 223/790

223NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a inthen loh chuan LALPA biak bûk a tibawlhhlawh a ni;

chu mi chu Israel mite zing ata tuithlar tur a ni, inthenna

tui chu a chungah theh loh a nih vangin a thianghlim lovang: a thianghlim lohna chu a chhûngah a la awm a ni.14 Mi, puan ina a thih chuan hei hi a tih dan tur chu a ni:

 puan ina lut apiang leh puan in chhûnga awm apiangtechu ni sarih an thianghlim lo vang. 15 Tin, bungbêl

inhawng, a chhinaa chhin loh apiang chu a bawlhhlawha ni. 16 Tin, tupawhin tamlakah khandaiha thah emaw,

awmlaia thi ruang emaw, mihring ruh emaw, thlan emaw

a deh chuan ni sarih a thianghlim lo vang.

Mi tu pawh, mitthi ruang khawih chu ni sarih chhung

an bawlhhlawh a. Chutiang mite chuan ni thum ni-ah leh

ni sarih ni-ah then faina tuia intihthianghlim an mamawh

a ni. Chutianga an tih chuan, an lo thiang tawh ang. An

tih loh erawh chuan an bawlhhlawh reng ang a. Chutiang

mi chuan LALPA hmun thianghlim chu a tibawrhbang a,

Israel mite zing ata ensan tur a ni a, khua leh tui nihnapaihsak tur a ni. Mitthi ruang vanga bawlhhlawhna hian

a khawih thuk a. Bûk chhungah mi a thihin a chhunga

awmte leh a bula lo lut apiang ni sarih chhung an

bawlhhlawh a ni. Bungbêl leh tui bêl chhin loh thlengin

ni sarih a bawlhhlawh a. Indonaa thi ruang, tam laka tluhlum ruang, mihring ruh leh thlan khawih apiangte chu

ni sarih chhung an bawlhhlawh a ni.

2. Intihthianghlim dan tur (19:17-19)

17 Tin, a thianghlim lote pualah sual thawina vap chuan la ang a, belah tui khur tui nen an chhûng ang. 18 Tin,

mi thiangin, husop ala ang a, tuiah chuan a hnim ang a, puan in te, bungbêl zawng zawng te, chuta mi awm zawng 

zawng te, ruh emaw, thah ruang emaw, mitthi ruang 

Page 224: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 224/790

224NUMBERS

www.mizoramsynod.org

emaw, thlan emaw khawihtute chu a theh ang a: 19 tin, mi

thiangin ni thum ni leh ni sarih niin mi thianghlim lo

chu a theh ang a, ni sarih niin a tithianghlim ang a; asilhfente a su ang a, a inbual ang a, tlai lamah chuan a lothianghlim tawh ang.

Mitthi ruang khawih chungchanga serh leh sanga

bawlhhlawhna hrang hrang vanga mi a eng emaw berhmanga a lo bawlhhlawh chuan hetianga then fai tur hi a

ni. Mi thiang, bawlhhlawh lo, puithiam ni kher lovin novin

tui luang lai a suak ang a, a tui suahah chuan bawnglavap siam sa kha a phul ang a, tah chuan husop a chiah

ang. Chu chuan bûk te, a chhunga thil awm zawng zawng

te, a chhunga mi zawng zawngte a theh ang a. Chutiang

bawkin ran thi ruang te, tlu hlum ruang te, mihring ruh

leh thlan khawihtute chu a theh ang a. Mi thiang chuan

tui leh bawngla vap, chawhpawlh chu husop-in ni thum

ni leh a ni sarih ni chuan a theh ang a. A thehtu chuan a

silhfen a su ang a, a inbual bawk ang a, tlai lamah chuanamah pawh chu a lo thianghlim tawh ang.

Mitthi ruang vangin ni sarih chhung bawlhhlawhna

dan hian Israel mite, an hnena awm leh khawsa nghet

vete a huap vek a, an zawm vek tur a ni. Heng thil lo

awm dan leh bawlhhlawhna chungchangte hrilhfiah vek

an ni a. Bawlhhlawh intihthianghlimna dante pawh

hrilhfiah vek an ni. Mi bawlhhlawh chu hmun thianghlimathil hlan turin a kal thei lo va. Chuvangin, riahhmun pawnlamah, hmun thianghlim pawnah intihthianghlimna dan

hi an tih a ngai a ni. He intihthianghlimna hi puithiam

ni kher lo, mi bawlhhlawh lo, mi thiangin an ti thei a ni.1

Page 225: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 225/790

225NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Inthian fai duh lo dinhmun (19:20-22)

20 Mi thianghlim lo inthian lo erawh chuan LALPA

hmun thianghlim a tihbawlhhlawh avangin chu mi chu pungkhawmho zing ata tuithlar tur a ni: inthenna tui

chuan theh loh a ni a, a thianghlim lo a ni. 21Hei hi an tankumkhaw dan tur a ni: inthenna tuia a theh apiang chuan

an silhfente an su ang a; tin, in thenna tui khawih apiang chu tlai lam thlengin an thianghlim lo vang. 22 Tin, mi

thianghlm lovin a khawih apiang chu a thianghlim lo zel

ang a; tin, chu mi khawihtu apiangte chu tlai lam thlenginan thianghlim lo vang,” tiin.

Mitthi ruang vanga bawlhhlawh a inthen fai duh loh

va, then fai a nih loh chuan mi bawlhhlawh a ni reng a.

Chutiang mi bawlhhlawh chu LALPA mite zinga chen ve

reng leh awm ve reng theih a ni lo va. LALPA Hmun

Thianghlim a tibawrhbang a ni. Chuvangin, Israel mite

zing ata hnawh chhuaha, khawtlangin ensan tur a ni a,Israel mite zing ata paih bo tur a ni (19:13,20; cf. Lev.

20:3). Intihthianghlimna tur bawngla vap leh tui lah chu

man nei lo a ni a, intihthianghlimna danah thil harsa a

awm bawk si lo va, chhuanlam tur a awm lo.

Mitthi ruang vanga bawlhhlawhna hi ruang taka

khawih kher lo pawhin a awm thei a. Sawi tawh ang khan

bûk chhungah mi a thihin chu bûka awm leh mi dang lokal vete pawh an bawlhhlawh a, bungbêl leh tuibêl chhin

lohte thlengin ni sarih an bawlhhlawh vek a ni (9:14-15).

Hetianga bawlhhlawh tihthianghlimna tura tuia thehtute

pawh mi bawlhhlawh, intihthianghlim ngai an ni ve tho

va. Anni erawh hi chu, an thawmhnaw an su fai ang a, an

inbual ang a, tlaiah chuan an lo thianghlim tawh ang.

Hei hi bawlhhlawh hun chhung rei lo ber a ni awm e.

Page 226: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 226/790

226NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 17 lamah khan mi tam tak thih thu kan hmu a.

Bung 18-ah Puithiamte leh Levia chite dinhmun kan hria

a. Tunah hian Bung 19-ah mipuite dinhmun, inthenthianghlimna dan kan han hmu leh hian a tifamkim hle ani. Thihna rapthlâk tak takte an tawk a, mitthi avanga

bawlhhlawhna awm thei leh then thianghlimna dan

mipuite tana fiah taka hriat hi a pawimawhin a \ul hle a

ni. Keiniho pawh hian kan bawlhhlawh theih dan leh kan

thianghlim leh theih dante pawh kan hriat fiah a

pawimawh hle ang.

Sawi ho tur 

Pathian mite zingah thianghlimna dan zawm duh

lote chu ensan tura tih an ni a. Kohhran mite zingah

dan zawm duh lo te, Dan chhunga luh ngaihsak lo

te, etc., hi engtia tih ve tur nge ni ang?

END NOTES

Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,

Michigan, USA, 2004, p. 650.

Page 227: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 227/790

227NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 27

KADES HMUNA HARSATNA 

Chhiar tur : 20:1-29 

Thu vawn : Tin, Mosia leh Arona chu mipui zing ata chuinbiakna puan in kawngkaah an kal a, an bawkkhup a;tin, LALPA ropuina an hnenah a lo lang a (20:6).

Israel fate chu Kades a\anga kum 38 chhung emaw

an vahvaih hnuin Kades hmun bawk an lo thleng leh ta

a. Kades hmun hi Kanaan ram dep mai a ni tawh a. Kan

hriat tawh ang khan, Kades hmun a\anga Kanaan ram

an va enthlâk khân, LALPAN a hnehsak dawn a ni tihringin, rinnain Kanaan ram luah turin pên chhuak ngam

sela chuan lut nghal mai tur kha an ni a (13:26,31; 14:1-

4,25). Vawiina kan zir tur Bung 20-na hi chanchin

lungchhiatthlâk tak, a bul lamah Miriami thih thua \anin

a tawp lamah Arona thih thu kan hmu leh a. A laiah tui

in tur harsatna avanga mipui phunnawina nasa tak leh

Edom lalin an ram kal tlang a phal loh thu kan hmu bawk

a ni. Kades hmuna harsatna thlengte hi vawiina kan zir

tur chu a ni.

1. Miriami thih thu leh tui tlakchham (20:1-6)

1Tin, Israela thlah, pungkhawmho zawng zawngtechu thla khatnaah chuan Zin thlalerah an lut a: tin,

mipuite chuan Kades-ah awmhmun an khuar a; chutah

Page 228: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 228/790

228NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan Miriami chu a thi a, chutah chuan an phum a.2 Tin, pungkhawmho chuan tui an nei ta lo va; Mosia leh

 Arona chungchang thuah an inpun khawm chiam a.3 

Tin,mipui chuan, “LALPA hmaa kan unaute an thih lai khan Pathianin min lo tihlum ve ta then zawk sela aw! 4 Engati

nge LALPA mipuihote hi thi tura thlalerah hian i hruailuh ni, keimahni leh kan rante nen? 5 Eng vangin nge he

ram tha lo taka min hruai lut turin Aigupta ram ata mintichhuah ni Buhbâl te, theipui te, grêp kung te,

 pawmgranet te awm lohna hmun a ni a, tui in tur reng 

reng lah a awm hek lo,” tiin Mosia chu an bei vak a. 6 Tin,Mosia leh Arona chu mipui zing ata chu inbiakna puanin kawngkaah an kal a, an bawkkhup a; tin, LALPA

ropuina an hnenah a lo lang a.

Miriami thih chanchin hi a tawi hle a. Israel mite

khan Zin thlaler an lo thleng a. Kades-ah an cham a,

Miriami chu a thi a, an phum ta a, tiin a sawi mai a. ‘Thla

khatna’ tih hi eng kum nge tih pawh a sawi lo. A phar adam a\ang khan kum khat emaw chauh pawh a ni mai

thei. Israel fate thlalera an vah vel chhung hi chipchiarin

Numbers buah hian a lang lo.1

Kades hmunah hian Israel mite chuan tui an neih

loh avangin, “LALPA hmaa kan unaute an thih lai khan

Pathianin min lo tihlum ve ta then zawk sela aw! ...” ti

khawp hialin Mosia leh Arona chu an bei a. Thlalera thimai tura hruai, buh chin theihna pawh awm lo, theipui,grep leh theibuhfai \hat theih lohna tur hmun, tui in tur

takngial pawh awm lohna hmunah engati nge min hruai

tiin an bei a. Mosia leh Arona chuan mipuite chu chhang

buai lovin Inbiakna bukah kalin bawkkhupin LALPA 

hnenah an \awng\ai ta zawk a ni.

Page 229: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 229/790

229NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Lungpui a\angin tui in tur a lo chhuak (20:7-13)

7 Tichuan LALPAN Mosia chu a bia a, 8 “Tiang la la,

 pungkhawmhote chu awm khawmtir la, nang leh i unau Arona nen, an mithmuhah lungpui chu a tui tichhuak

turin hrilh la; lungpui ata chu tui i lak chhuahsak ang a;tichuan pungkhawmho leh an rante chu i intir dawn nia,” 

tiin. 9 Chutichuan Mosia chuan LALPA hma ata tiang chua thupêk ang chuan a la a. 10 Mosia leh Arona chuan

  pungkhawmho chu lungpui bulah chuan an

awmkhawmtir a, an hnenah, “Helhmanghote u, ngai tehu, he lungpui ata hi tui kan lak chhuahsak dawn che uem ni?” an ti a. 11Tin, Mosia chuan a ban a phar a, lungpui

chu a tiang chuan vawi hnih a han vua a; tichuan tui a lochhuak ta dur dur mai a, pungkhawmhote leh an rante

chuan an in ta a. 12 Tin, LALPAN Mosia leh Arona hnenahchuan, “Mi rin lohva Israela thlahte mithmuha mi

chawimawi loh avangin, heng pungkhawmho hi ka pêk

ramah chuan in hruai lo vang,” a ti a. 13 Hei hi Meribatuite chu a ni; Israela thlahte chuan LALPA chu an beivak a, chutah chuan chawimawiin a awm tak avangin.

Mosia leh Arona te inbiakna puan in kawngkaa

bawkkhupa LALPA hnena an \awng\ai chuan LALPA 

ropuina chu a lo lang ta a (cf. 14:10; 16:19,42). LALPA 

chuan an hnenah “Tiang la la, pung khawmhote chu awm

khawmtir la, nang leh i unau Arona nen, an mithmuhahlungpui chu a tui tichhuak turin hrilh la; lungpui ata chutui i lak chhuahsak ang a; tichuan, pung khawmho leh an

rante chu i intîr dawn nia,” a ti a. Mosia chuan tiang chu

a la a, a kal a, “Helhmanghote u, ngai teh u, he lungpui

ata hi tui kan lâk chhuahsak dawn che u em ni?” a ti a. A 

ban a phar a, lungpui chu vawi hnih a vua a, tui a lo chhuak

ta hawk hawk a; pung khawmho leh an rante chuan an in

Page 230: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 230/790

230NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ta a. LALPA chuan, “Mi rin lohva Israela thlahte

mithmuha mi chawimawi loh avangin, heng pung

khawmho hi ka pêk ramah chuan in hruai lo vang,” a ti a.He tui hi ‘Meriba’ an vuah a, chu chu ‘phunnawina’,‘sawiselna’ tihna a ni.

Helaia ‘Mi rin lohva, ... mi chawimawi loh avangin’

tih hi hmun dangah, Pathian thu an awih loh vang (20:24;27:14) te, Pathian zah loh vang (Deut. 32:50,51) te leh

thinur chunga thusawi vang (Sam 106:32,33) te nia sawi

a ni. Hetah hian lungpui tui tichhuak tura hrilh tur khahrilh lovin, vawi hnih a vuak vang niin a lang nghal bawk

(20:8,11). Tiang hi Arona tiang chawr kha nia ring an awm

bawk.2

3. Edom lal sualna avanga Israel-te harsatna(20:14-21)

14 Tin, Mosian Kades a\angin Edom lal hnenah mi a

tir a, “I unaupa Israela chuan heti hian a ti, ‘Kan chungatuarna lo thleng zawng zawng hi i hria a; 15 kan pi leh

 pute Aigupta rama an chhuk a, rei tak Aigupta rama kanawm te, Aigupta miten keini leh kan pi leh pute tha lo

taka mi tihziate kha. 16 Tichuan, LALPA kan au va, kanaw chu a lo hria a, vantirhkoh a rawn tir a. Aigupta ram

ata min hruai chhuak a: tin, ngai teh, i ram dep ber khua

 Kades-ah kan awm a:17 

khawngaih takin i ram hi kan kaltlâng teh ang: lo emaw, grêp huanah emaw kan kal lovang a, tuichhunchhuah tuite kan in hek lo vang: lal

lamlianah kan kal zel ang a, i ram kan pelh hma loh chuanding lam emaw, veilamah emaw kan peng lovang,” a ti a.18 Tin, Edoma chuan a hnenah “Mi pal tlâng tur a ni lo,mi pal chuan a bei tur chein khandaih nen ka lo thawk

ang,” a ti a. 19 Chutichuan Israela thlahte chuan a hnenah,

Page 231: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 231/790

231NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Lamlianah kan kal chho vang a; tin, keimahni leh kan

ranin i tui kan in chuan a man chu kan pe ang che; thil

dang engmah ti lovin a kalin kan kal tlâng mai ang e,” anti a. 20 Tin, a ni chuan, “Kal lo vang,” a ti a. Tichuan Edomachu mipui tam tak nen, mi chak takte nen anmahni bei

turin a lo thawk ta a. 21Edoma chuan Israel mite chu arama kal a phal ta lo va; tichuan Israel mite chuan an

kirsan leh ta a.

Israel fate hi, chhim lam a\anga Kanaan ram luh an

tum khan Amalek leh Kanaan mite khan an lo hnehin anlo um kir tawh a (14:44-45). Tunah hian Edom ram kal

tlanga khawchhak lam a\anga Kanaan an beih theihna

turin Edom lal hnenah a ram kal tlang an dil a, phal sela

chu nasa takin kawng a tawi phah dawn a ni. A ram kal

tlang chu a phal lo bur mai a, mi tam fe nen Israel-te lo

dang turin lal chu a lo thawk chhuak a. Israel-te chu an

kir leh ta a ni. Edom mite hi Esauva thlahte an ni a.

Esauva, Jakoba phirpui a ni a. Mosian unau an nih thutesawi a, nasa taka a dil chung pawhin Edom lal chuan a

phal lo va, sipaite nen a lo ep zawka, an kir leh ta a ni.

Edom ram chhim lam hel kualin Edom khawthlang lamah

Kanaan ram khawchhak lam ramri hrulah an kal a ngai

ta a ni.

4. Arona thih thu (20:22-29)

22 Tichuan Kades a\angin an chhuak a; Israela thlah,mipuiho zawng zawng chuan Hor tlâng an va thleng a.23 Tin, LALPAN Mosia leh Arona chu, Edom ram dep Hortlângah chuan a bia a, 24 “Arona chu a chipuite hnenah

hruai a ni ang; Meriba tuiahte khan ka thu dodala in helavang khan Israela thlahte ka pêk ramah chuan a lut

dawn lo a ni. 25  Arona leh a fapa Eleazara chu Hor tlângah

Page 232: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 232/790

232NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawn hruai chho rawh: 26  Arona chu a silhfente hlihsak

la, a fapa Eleazara bel rawh: Arona chu a chipuite hnenah

hruai a ni ang a chutah chuan a thi ang,” tiin.27 

Tin, Mosiachuan LALPA thupêk ang chuan a ti a: mipui zawng zawng mithmuhah Hor tlângah chuan an chho va.28 Tichuan Mosia chuan Arona chu a silhfente a hlihsaka, Eleazara a bel a: tin, Arona chu tlâng chhipah chuan a

thi ta a; tin, Mosia leh Eleazara chu tlâng ata chu anchhuk a. 29 Tin, mipui zawng zawngte chuan Arona a thi

tih an hriat chuan, Israel-ho zawng zawngte chuan ni

sawmthum an sûn a.

Mosia harsatna tawhte hi a namailo hle. Miriami a

thih tawh bâkah tunah hian amah puitu bulpui ber leh a

innghahna, a u Arona thih thu kan zir dawn a ni.

Helai thu hlawm (chang 22-29)-ah hian, Israel fate

chuan Kades a\angin Edom khawthlang lam an kal tlang

thla a, hmar thlang lamah Hor tlang an va thleng a. Edomramri bul a la ni a. Hor tlang awmna lai tak hi hriat a ni

tawh lo. Thu inhlan chhawn lama sawi dan chuan Edom

ram chhung, Petra kiang vel nia sawi a ni a; mahse, hei

hi pawm lo tam tak an awm bawk.3 Deuteronomy 10:6

chuan Arona thihna hmun hi ‘Mosera’ niin a sawi. Tunlaia

mi thiam \henkhatte chuan Jebel Madura niin an ngai

thung. Hei hi Kanaan ramri hnaih tak, Edom ramri hrula

awm, hmun remchang tak a ni a. Kades hmarchhakTuipui thi a\anga kea ni khat kal vela hla a ni. A engapawh chu ni sela, kan Bible sawi dan pawh a thuhmun

bawk si lo va. Deuteronomy sawi dan leh Numbers bu

sawi dan inang lovah hian, kan Zirlaibu Numbers min

hrilh ang hi pawm tlang phawt mai ila, a \ha ber mai

awm e.

Page 233: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 233/790

233NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA thu angin Mosia chuan Arona leh a fapa

Eleazara chu Hor tlangah a hruai a, mipui hmuh laiin

tlangah chuan an chho va. Mosia chuan Arona puithiamkawr chu a hlihsak a, Eleazara chu a hâktir a. Leviticus8:7-9-ah chuan puithiam thuamhnaw kan hmu a. Puithiam

thuam chu an faten an chhawm zel tur a ni. A 

inhlanchhawn dan kalhmang fel tak Exodus 29:29-37-ah

kan hmu a. Mosia leh Eleazara tlang a\anga an lo kir leh

a, Eleazara puithiam thuam a inbel an hmuh khan Arona

a thi ta a ni tih hriain ni sawmthum chhung an sun a ni.

 Arona hi kum 123 mi niin Aigupta ram an chhuahsana\anga kum sawmli, thla ngana, ni khat niin a thi a. Dan

naranin mitthi hi ni sarih an sun \hin. Arona erawh chu

ni sawmthum chhung an sun a ni. Hei hi Israel fate ram

tiam pana an kalna thlaler zin kawng hun hnuhnung ber

a ni ta.

Sawi ho tur 

Pathian chawimawi lo zawnga rawngbawlna a awm

thei ang em?

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 105.

2. Ibid p. 106.

Page 234: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 234/790

234NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. John Marsh, “The Book of Numbers inInterpreter’s Bible,” Volume II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 240.Thla khatna (20:1)

Heti laia ‘thla khatna’ tih hi eng hun vel nge tih sawi

lan a ni lo va. Nimahsela chhuidawnin March thla

laihawl vel niin a lang, chu chu Aigupta a\anga an

chhuah achin kum 38-na vel niin a rinawm. Hei hi

chiang taka ziah lan ni lo mah se, an riahhmun sawn

dan vel Mosian a tarlan a\ang hian a chhuidawn theiha ni (33:36).

Lamlianah (20:19)

Heta Lamlianah tih lo lang hi Rom hun laia Lal

lamlian ang kha ni lovin, a ruala zin veivakten an

zawh \hin kawng a ni. Heng Lamlian ang chi hi hetih

hun lai pawh hian a awm nual tawh awm e.

 Arona thih thu (20:22f)

Chang 26-ah hian Arona thih thu kan hmu a. Bible-

ah hian ‘Arona chu a chipuite hnenah hruai a ni ang’

tih kan hmu a, ‘chipuite’ tih hi Pentateuch-ah chauh

hian hman a ni a, Abrahama te, Ismaela te, Isaka te,

Jakoba te leh Mosia te thih thu sawi nan pawh hmana ni. Hebrai-ho ngaih danah chuan mi an thihin Seol-

a an chipuite hnena kal angin an ngai.

Page 235: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 235/790

235NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 28

 ARAD LAL HNEH THU LEH DÂR RÛL

Chhiar tur : 21:1-9 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia hnenah “Rûl chuk nami, a lem siam la, banah khai rawh; tin, heti hi a ni ang a, rul chuk apiangin chu chu an en chuan an dam ang,” ati a (21:8).

Israel fate thlaler zin kawng chanchin tam tak kanzir ta a. Zirlai hmasaah khan thlalera an zin kawng hunhnuhnung an thlen thu kan hre tawh a. Khang hun chhung

zawng kha chuan Lalpan a hruai a, a chawm a, engkim athawhsak a. Tun a\ang chuan anmahni ngeiin ral an beiha, ram an lak a lo \ul dawn ta. Vawiinah pawh hian ‘Aradlal hneh thu leh Dâr Rûl’ tih thu kan zir dawn a ni.

1. Arad lal hneh thu (21:1-3)

1Tin, Kanaan mi, Arad lal Chhim lama awmin Is-rael mite Atarim kawngah an lo kal tih sawi thawm a

hria a; tichuan Israel mite chu a bei a, salahte a mannual a. 2 Tin, Israel mite chuan LALPA hnenah thu antiam a, “Heng mite hi kan kuta min pêk chuan an khuatehi kan tiboral hlauh ang e,” an ti a. 3 Tichuan LALPAN Israel mite thu chu a pawm a, Kanaan mite chu a pe a,anmahni leh an khuate chu an tiboral hlauh va; a hmunhmingah chuan Horma an vuah a.

Page 236: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 236/790

236NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kanaaan ram chhim lam Arad lal chuan Israel fate Atarim kawngah an lo kal tih sawi thawm a hria a, Arad

hi tunah chuan Tell Arad tih a ni. Hebron chhim lam km27 vela hla, Kades hmarchhak lam km. 80 vela awm a nia. Israel fate a rama an lo luh chu tha a ti lo va; tichuan,Israel mite chu a lo bei a, mi thenkhat chu salah a man a.Hetiang a lo nih takah chuan Israel mite chuan LALPA an au va, thu an tiam a. Lehlin tharah chuan, “Heng mitehi min hnehtir chuan i tan an khuate lamin kan hlan vekang a, kan tiboral vek ang,” tih a ni a. ‘Hlan vek’ tih hi

khawih thiang lova siam tihna a ni a. Mihring tan neih athiang lo va, tih chhiat vek tur tihna a ni. LALPA chuanan thu chu a lo hria a, Kanaan mite chu a hnehtir a. Is-rael-te chuan an thutiam angin an that vek a, a hmunchu ‘Horma’ tiin an vuah a. Horma tih hi ‘tihchhiat vek’tihna a ni. Horma hi bung 20:21-a Edom awmna nia sawiatanga hmarthlang km tam taka hlaa awm a ni a. Bung21:4-a Edom ram hela Israel fate kalkawng ep lama awm

a ni a. Hemi avang hian mithiam thenkhat chuan helaithu hi Bung 21 chhunga awm awm lo tak niin an hria.Edom ram hi tuipui thi chhim lam Zin thlaler leh Moabinkara awm a ni.

2. Mipuite phunnawina (21:4,5)

4 Tin, Hor tlâng a\ang chuan Tuifinriat Sen lamahEdom ram kal hualin an kal a: kawng a kual avangin

mipuite rilru chu a lungni lo hle mai a. 5 Mipuite chuan Pathian leh Mosia kalhin, “Thlalera thi turin engati nge Aigupta ata min hruai chhuah? Chhang awm hlei lo, tui  pawh awm hlei lo; he chhang tenawm pawh hi kannunnain a ten tawh a ni,” an ti a.

Israel fate hi indonaah hnehna changa hlim viauawm tak an nih laiin an phunnawi leh ta. Hor tlang a\ang

chuan Tuifinriat Sen lamah Edom ram kal hualin an kal

Page 237: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 237/790

237NUMBERS

www.mizoramsynod.org

zel a. Moab an thlen hma chuan khawi hmunah mahawmhmun an khuar thu hriat a ni lo. Chutianga kawng

kual thui taka hah leh mangang taka an kal velna avangchuan mipui chu lungawi lovin an thinrim hle a. Mipuitechu Pathian leh Mosia kalhin an phunnawi a. Anphunnawina pangngai te te – “Thlalera thi turin engatinge Aigupta ata min hruai chhuah? Chhang awm hlei lo,tui pawh awm hlei lo, he chhang tenawm pawh hi kannunnain a ten tawh a ni,” an ti a. An mamawh ei leh intur hi Pathianin a pe zel naa an kham ve deuh tawh pawh

a ni mai thei. Chu ai mahin, an kal kual kawi nasa a, anhah a, an thinrim a, phunna tur an zawng ve hrim hrimtawh pawh a ni thei bawk.

3. LALPAN rûl hmangin a hrem (21:6,7)

6 Chutichuan, LALPAN mipui zingah chuan rûl chukna mite a tir a, mite a chu a, Israel mite tam tak an thi a.7 Tin, mite chu Mosia hnenah an kal a. “LALPA leh

nangmah kalhin kan lo \awng ta hi kan lo sual ta a ni e,kan zinga rûlte hi tibo turin LALPA hnenah \awng\ai rawhkhai,” an ti a; tichuan mite chu Mosian chuan a\awng\aisak a.

Israel mipuite chu Pathian leh Mosia laka an vui a,nasa taka an phunnawi avang chuan, LALPA chuanmipuite zîngah chuan rûl chuk na mite a tîr a, rûl chuk

na tak a tipuang a. Israel mi tam tak an chuk hlum a ni.Chu veleh mipui mangang chu Mosia hnenah an lo kal a,“LALPA leh nangmah kalhin kan lo \awng ta hi kan losual ta a ni e, kan zinga rûlte hi tibo turin LALPA hnenah\awng\ai rawh khai,” an ti a. Hetianga mipuiin an sualtepuang a, ngaihdam an dil takah chuan Mosia chuanmipuite chu a \awng\aisak ta a.

Page 238: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 238/790

Page 239: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 239/790

239NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian khawngaihna lehzahngaihna ropui tak kan hmu a. Israel faten indonaa

hnehna an chang hi, an hma lam kal zelna tur leh raldona turah fuihtu leh tichaktu pawimawh tak a ni. Anmahni hruai chhuaktu LALPA chu, rintlâk Pathian ani tih an hriatna pawimawh tak a ni.

Sawi ho tur 

LALPAN Israel mipui zingah rûl chuk na mi a tir a,tam tak an thi a. Mosian dâr rûl a siamsak a, a enapiang chu an dam a. Kan ramah hian Lalpan rulchuk na mi a chhuah zalen ve ta em ni? Kan damnatur eng nge ni ve ang le?

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-sity Press, 1911, p. 111.

Ka tiboral hlauh ang e (21:2)

Israel-te chuan Lalpa hnenah Arad mite chu ahnehtîr chuan a khua zawng zawng te a hnena hlan

vek tur leh tiboral vek turin thu an intiamkam a.Heta ‘hlan vek’ tih (lehlin thar) hi Hebrai \awnga‘herem’ tih a\anga lak a ni a, chu chu ‘khuahkhirh’tihna a ni. Tichuan, a awmzia chu khawih thiang lovasiam tihna a ni a, mihring tan neih a thiang lo va,thihchhiat vek tur a ni.

Page 240: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 240/790

240NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 29

 AMOR LAL LEH BASAN LAL HNEH THU

Chhiar tur : 21:10-35 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Amah chuhlau suh: amah pawh, a mite zawng zawng pawh, a ram

 pawh i kutah ka pe tawh a ni: Hesbon-a awm Amor-ho lal

Sihona chunga i tih angin i ti tur a ni,” a ti a (21:34).

Tunah chuan |hen Hnihna kan lo zir zo dawn ta.

|hen khatnaah khan, ‘Israel Fate Sinai Tlângah’ tih kan

zir a. |hen Hnihnaah khan, ‘Sinai A\anga Moab Phairuam’

tih kan zir leh a. Tun \umah hian \hen hnihna chhungathupui hnuhnung ber, ‘Amor lal leh Basan lal hneh thu’

kan zir dawn a ni.

1. Hor tlang a\anga Moab ram (21:10-20)

10 Tin, Israela thlahte chu an kal ta zel a, Oboth-ah

awmhmun an khuar a. 11Tin, Oboth a\ang chuan an kal

leh a, ni chhuahna lam Moab thlaler bul Iyeabarim-ahawmhmun an khuar a. 12 Chuta \ang chuan an kal leh a,Zered ruamah awmhmun an khuar a. 13 Chuta \ang chuan

an kal leh a, Amor-ho ramri a\anga la filawr thlalera Arnon lehlam pangah awmhmun an khuar a; Arnon chu

Moab ramri, Moab leh Amor-ho inkâra awm a ni a.14 Chuvangin LALPA Indonate Buah chuan

Page 241: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 241/790

241NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Supha-a Vaheb,

Arnon ruamte,

15  Ar awmna lama thleMoab rama innghat

Ruam awih tlan pangperte chu,” tia sawi a ni.

16  Chuta \ang chuan Beer-ah an kal leh a: chu chuLALPAN Mosia hnena, “Mipuite chu ko khawm la, tui ka

 pe ang e,” a tihna tuichhunchhuah chu a ni.

17 Tin, he hla hi Israelten an sa a;

Aw tuikhur, lo chik chhuak la, zaiin chawi la,18 Lalten an laih tuikhur chu.

An lal tiang leh an talhtuma

Mipuite mi lianho laih chu.

Tin, thlaler a\angte chuan Matana-ah an kal leh a:

19 tin, Matana a\angin Nahaliel-ah; Nahaliel a\ang chuan Bamoth-ah: 20  Bamoth a\ang chuan Moab lova ruam leh

thlaler zuk chhun en Pisga chhipah

Israel fate chu Hor tlang a\ang chuan Moab rama

Pisga tlang thlengin an kal zel a. An kalkawngah hian

Obot-ah te, Moab ram chhak lam Abarim khaw hlui,

khaw ramah te, Zered ruamah te, Arnon lui hmar lamah

te bûk an khuar a. Arnon lui hmar lam a\ang chuan Beeran thleng a. ‘Beer’ chu ‘tuichhunchhuah’ tihna a ni a,

tuichhunchhuah awmna a ni. Matana-ah an insawn a.

Nahaliel-ah an kal zel a, Bamot an thleng a. Chuta \ang

chuan Moab ram phai Pisga tlang \hut an thleng a. Pisga

tlang a\ang hian thlaler chu a lang vek a, Jordan lui

ruam leh Kanaan ram pawh a hmuh theih tawh a ni

(Deut. 3:27; 34:1-4).

Page 242: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 242/790

242NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chang 14,15-ah hian Moab ramri hrula Arnon sawina

hla tawi te a lo lang a, Lalpa Indona bu a\anga lak chhuah

a ni. He lehkhabu hi hmun dangah sawi chhuah lehna aawm lo niin a lang. Mahse, a bu hming a\ang hian Israel-ho leh Kanaan ram luah hmasatute indona hla eng emaw

zat a awm tih a hriat. Hetiang hla lawrkhawm pawimawh

awmna bu ‘Jasara bu’ a awm bawk a (Jos. 10:13), hetah

hian Lal Davida’n Saula leh Jonathana a sunna hla pawh

a awm (II Sam. 1:18).

Chang 17-18-a hla tawi te lo lang pawh hi hnathawhhla, tuichhunchhuah laih laia sak \hin a ni a. Thlaler tui

vânna hmunah tui laih chhuah tur an hmuh chuan, mi

pawimawh tuin emaw fel takin a hlan \hin.1 Thla tin Sab-

bath vawi thumnaah he hla hi an sa \hin a, Tuipui Sen

Kân Hla (Exod. 15:1-4) nen hian an sak zawm mai \hin.2

Lalpa Indona bu hi hmanlai indona hla thlan khawm a

nih a rinawm.

Hor tlang a\anga Pisga tlang thlenga an kalnaah hian

riahhmun eng emaw zat a lo lang a. An kalna hmun indawt

dan pawh hi Bung 33 lama sawi dan nen chuan a inang lo

deuh va. Chuvangin, mi thiam tam tak chuan, helaia kan

hmuh ang hi an kal dan dik tak a ni lo mai awm mang e

tia ngai an awm a, Bung 33 lama mi hi dik deuh zawk

turah an ngai a ni. Hmun tam tak chu a awmna lai hriat

chian a ni tawh lo.

2. Amor lal Sihona hneh thu (21:21-30)

21,22  Tin, Israel mite chuan Amor-ho lal Sihona

hnenah, “I ramah hian min kal tlângtir rawh khai; lovahemaw, grêp huanah emaw kan peng lo vang a; tui

chhunchhuah tuite chu kan in lo vang a: i ram kan pelh

Page 243: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 243/790

243NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hma loh chuan lal lamlianah kan kal zel ang e,” tiin mi

an tir a. 23 “Nimahsela Sihona chuan Israel mite chu a

rama kal tlâng a phal lo va: Sihona chuan a mite zawng zawng chu a khawm vek a, Israel mite bei turin thlalerahchuan an thawk chhuak ta zawk a, Jahaz an va thleng a;

tin, Israel mite chu an bei a. 24 Tin, Israel mite chuankhandaihin an bei a, a ram chu Arnon a\anga Jabok

tlengin, Amona thlahte thleng hialin an neihsak a: Amonathlahte ram chu ven tlat a ni. 25 Tin, Israel mite chuan

chung khua zawng zawngte chu an la a: tichuan Israel

mite chu Amor-ho khua zawng zawngahte chuan an awma, Hesbon leh a khawper zawng zawngahte pawh chuan.26 Hesbon khua chu Amor-ho lal Sihona khua a ni a, ani

chu chu mi hmaa Moab lal lo beia a kut ata a ram zawng zawng, Arnon thlenga laksaktu a ni. 27 Chuvangin hlaa

 phuahtute chuan,

“Hesbon-ah lo kal ula,

Sihona khawpui chu din leh tihngheh ni se;28 Hesbon a\angin mei a chhuak a,

Sihona khawpui a\angin meialh:

Moab-a Ar a kang zo va,

Arnon hmun sang lalhote chu29 I chung a pik e, Moab! 

In boral ta, aw Kemos mi:A fapate chu tlan bo atan

A fanute salah a pe,

Amor-ho lal Sihona hnenah.30  Kan han kap a, Hesbon a boral, Dibon thlengin,

Nopha thlengin kan ti \iau,

Chu chuan Medaba a thleng,” a ti.

Page 244: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 244/790

244NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Amor lal Sihona hi, Hesbon khuaa rorel \hin a nih

avangin Hesbon lal tiin an sawi bawk \hin (Deut. 1:4; 2:26;

3:6; Josua 12:2,5; 13:10). Sihona lal ram chu khawthlanglamah Jordan lui chin a ni a, khawchhak lamah Amonram, hmar lamah Jabok lui, chhim lamah Arnon lui a ni.Israel fate chuan Amor lal Sihona hnenah, kawngpuia\anga peng lova Lamlian puiah chauh a ram kal tlangan dil a. Sihona chuan a phal lo va, sipaite nen thlalerJahaz hmunah a lo bei a. Jahaz hmun hi hriat chian a nitawh lo naa, tunlaia Khirbot-Umm-el Idham hi nia rin a

ni.

3

Israel-te chuan an that \euh va. An ram Arnon luia\anga Jabok lui thleng an laksak vek a, Hesbon leh achhehvel khuate pawh an luahsak vek a ni. Hesbon hitunlaia Hesban hi nia ngaih a ni. Hei hian Israel fate chua tihuaisen sawt a. A chhan chu, Sihona hi lal huaisenleh ropui tak, Moab lal pawh lo hneha a ramte pawh lolaksaktu kha a ni a. Sihonan Moab lal a hnehna hla, hlaphuah thiam tuten emaw an phuahna Chang 27-30-ah

hian a lo lang a. Hmana ropui tak ni \hin tuna hnehaawm leh ta phuah-elna niin a ngaih theih âwm e. Chang27-30 hi ‘Hesbon Hla’ an ti mai \hin a. Hesbon din tharleh tura sawmnain a in\an a. Moab lal ram paihthlâknathuin a zawm a. Sihona khawpui Hesbon a kan chhiatvek thu kan hmu. Chang 29 hian Moab-ho pathianKhemos betute chunga chhiatna nasa tak lo thleng chu asûnpui a (I Lal. 11:33). Sihona hian Moab mi tam tak salah

a man a (cf. Jer. 48:45,46). Moab mite hi Tuipui Thikhawchhak lama awm an ni. Helaia Sihonan Moab ahnehna chanchin lo lang hi Israel faten helai ram an hnehaan neih thiamchantîrna a ni thei a. Chu bâkah Moab leh

 Amor-hote aiin Israel chu a chungnung zawk a ni tihtarlanna a ni thei bawk. Roreltute 11:12-28 lamah pawhfiah taka sawi a ni. Chang 30-na hian an ram lâk zau

zawng tarlangin a tlang a kawm ta a ni.

Page 245: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 245/790

245NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Basan lal Oga hneh thu (21:31-35)

31Chutiang chuan a ni, Amor-ho ramah Israel mite

chu an awm. Tin, Mosian Jazer va thlithlai turin mi a tira, chuta khuate chu an la a, Amor-ho awmte chu an

hnawtchuak a. 32 Tin, an let a, Basan kawng lamah anchho va: tin, Basan lal Oga chu anmahni bei turin, amah

leh a mite zawng zawng, Edrei-a lo bei turin, a thawkchhuak a. 34 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Amah chu hlau

suh: amah pawh, a mite zawng zawng pawh, a ram pawh

i kutah ka pe tawh a ni: Hesbon-a awm Amor-ho lal Sihonachunga i tih angin i ti tur a ni,” a ti a. 35 Chutichuan amah pawh, a fapate pawh, zuah reng reng nei lovin a mite

zawng zawng nen an that a: a ram chu an luahsak ta a.

Israel-te chuan Amor ram, an lalpa Sihona hneha an

lâk Arnon leh Jabok inkar ram chu an nei ta a, chutah

chuan an awm ta a. Jazer khaw beih dan tur en thlithlai

turin Mosian mi a tîr a. Jazer hi Hirbet Jazzir a ni maithei. Israel-te chuan a chheh vel khuate nen an la a. Basan

lal Oga leh Israel-te chu Edrei hmun, tunlaia Dera ah

chuan an inbei ta a. Oga chu a fate nen an that a, a mite

pawh an that vek a, ram chu an neihsak ta a ni. Tichuan

Jordan chhak lam ram chu Israel-te kutah a awm ta a.

Hei hian Israel fate chu ram tiam Kanaan chu hnehin an

la luah ngei dawn a ni tih rinna leh beiseina a neihtir

ngei ang.

Israel-ten indona an ngaih dan hi Pathian an ngaih

dan nen a inzawm tlat a, Pathian chu indona Pathian niin

an hria a (Exod. 15:3; Sam 24:8; Deut. 7:20). An hmelmate

chu eng anga tam pawh ni se, Pathian an lama a \an chuan

tam leh tam lohvin kawngro a su lo (Ror. 7:1-9; I Sam.

14:6). Pathian \anpuina pawh dawng dawn se anmahni

Page 246: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 246/790

246NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an inbuatsaih a \ul tho. Chuvangin, hmelmate awm dan

hre chiang turin \an an la fo a (Num. 13; Jos. 2:1),

inthawinate an hlan a (I Sam. 7:9,10), hlau lo turin sipaitean fuih a, Pathian an lamah a \ang a, an hmelmate chu ankutah a pe dawn a ni an ti \hin (Deut. 20:2; II Chro. 20:20).

 Amor lal leh Basan lal hneh thu hi an chanchin kal zêlah

pawh a pawimawh hle a ni.

Sawi ho tur 

Pathian chakna rinchhana rawngbawl sawtzia han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 222.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 264.

3. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 94.

‘Lalpa indona’ (21:14)

He lehkhabu hi tunlaiah hmuh tur a awm tawh lo

va. Indona hnehna hla leh hla lar dangte lâkkhawmna

lehkhabu a ni a. Jasara lehkhabu (Jos. 10:13; II Sam.

Page 247: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 247/790

Page 248: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 248/790

248NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN THUMNA MOAB PHAI RUAMAH (22:1 – 36:13)(Ram tiam lut tura inbuatsaihnate)

ZIRLAI 30

MOAB LAL BALAKA LEH BALAAMA 

Chhiar tur : 22:1-41

Thu vawn : Tin, Pathianin Balaama hnenah chuan, “An

hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite chu anchhia i lawh tur

a ni lo: mal ka sawmte an ni e,” a ti a (22:12).

Tunah chuan kumina kan Sunday School Zirlai

thupui hlawm hnuhnung ber ‘|hen Thumna’ kan lo lut

dawn ta. Israel mite chu insawn zelin, Moab phai, Jor-

dan chhak lam, Jeriko zawnah hmun an khuar a. Num-

bers hlawm hnuhnung ber bung 22-36 chhungah hian

chanchin leh dan tam tak a awm a. Hengte hi Moab phaia

an awm laia thil thleng leh awmte a ni hlawm. Hengtehian Kanaan ram an luah huna thil \ul tur inbuatsaihna

lam a hawi deuh vek a ni. Bung 22-24 chhûngah erawh hi

chuan Moab lal Balaka’n Israel-te a hneh theih nana

anchhia lawh tura ring lo zawlnei Balaama a rawih thu

kan hmu a. Tichuan, tun \uma kan zir tur chu ‘Moab lal

Balaka leh Balaama’ a ni.

Page 249: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 249/790

Page 250: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 250/790

250NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leilung an dâp a; lo kal la anchhia mi va lawhsak rawh,

ka do theiin ka hnawtchhuak thei mial mahna’, tiin mi a

rawn tir a ni, a ti a.12 

Tin, Pathianin Balaama hnenahchuan, “An hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite chu anchhiai lawh tur ani lo: mal ka sawmte an ni e,” a ti a. 13 Tichuan

 Balaama chu zingah a tho va, Balaka mi liante hnenahchuan, “In ramah haw leh tawh u; LALPAN in hnena kal

tura chhuah a phal lo a ni,” a ti a. 14 Chutichuan Moab miliante chu an tho va, Balaka hnenah an kal a, “Balaama

chuan kan hnena lo kal a duh lo,” an ti a.

15 Tin, Balaka chuan mi lian tam lehzual, an aia ropuizawk a tir leh a. 16 Tin, Balaama hnen an va thleng a, a

hnenah, “Zipori fapa, Balaka chuan heti hian a ti a ni,‘Ka hnena i lo kal hi engmahin dal teh suh se; 17 mi ropui

takah ka siam ang chia, ka hnena i sawi apiang chu ka tizel ang: chuvangin lo kal hram la, heng mite hi anchhia

min va lawhsak teh hram khai,’ a ti ,” an ti a. 18 Tin,

 Balaama chuan Balaka mite chu a chhang a, an hnenah,“Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatinmin pe dawn mah sela, eng khaw te mah LALPA ka

  Pathian thu bawhpelin ka ti thei lo. 19 ChuvanginLALPAN ka hnenah engtin nge a sawi leh dawn teh reng,

zanin pawh hetah riak teh phawt u khai,” a ti a. 20 Tin,zanah chuan Balaama hnenah Pathian chu a lo kal a, a

hnenah, “He mite hi nangmah kova lo kal an nih chuan,tho la, an hnenah kal rawh; amaherawhchu i hnena ka

sawi chauh hi i ti tur a ni,” a ti a.

21Tichuan, Balaama chu zingah a tho va, asabengtung a thuam a, Moab mi liante hnenah chuan a

kal ta a.

Page 251: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 251/790

251NUMBERS

www.mizoramsynod.org

22 Tin, a kal avang chuan Pathian thin chu a lo alh ta

a, tin, LALPA vantirhkoh chu a lo dang turin kawngah a

lo ding a. A sabengtung chunga chuang a ni a, achhiahhlawhte pahnih a hnenah chuan an awm ve a.

Moab lal Balaka chuan Israel-ten Amor mite an hneh

a, an khawpuite lamin an la tih a lo hriat chuan, ama

lalram tan pawh an hlauhawm a ni tih a hria. Moab mitechuan an hlau hle a. Tichuan, Balaama, thil lo thleng tur

hrilhlawk \hin chu Israel-te anchhe lawh tura sawm turin

Lal chuan mi a tir ta a. ‘Israel-te chu ngam rual an ni si lova, anchhia min lawhsak teh, kan ngamin kan ram ata

kan um bo mial thei mahna, mal i sawmsakte chu an

nihlawh \hin a, anchhia i lawhte chu an chan a chhe \hin

tih ka hre si a’ ti turin. Moab upate leh Midian upate chu

aien man turte kengin an kal ta a. Balaama inah an riak

ta a. Pathian chuan Balaama hnenah, “I hnena mite hi

tute nge ni?” tiin a zawt a. Ani chuan, Balaka mi tirhte

an nih thu leh Aigupta ram a\anga mi tam deuh lochhuakte an lo hneha an ram ata an ûm bo theih nana

anchhe lawhsak tura an rawn ngen thu a hrilh a. Pathian

chuan Balaama hnenah chuan, “An hnenah i kal tur a ni

lo, chu mite chu anchhia i lawh tur a ni lo,” a ti a. Balaama

chuan Balaka mi tirhte hnenah chuan, “In ramah hawleh mai rawh u, LALPA chuan ka kal a phal lo ve,” a ti a.

Balaka chu a beidawng duh chuang lo va, mi zahawmzawk dang a tirh belh leh a. “Ka hnena i lo kal hi engmahin dal teh suh se; 17mi ropui takah ka siam ang chia,

ka hnena i sawi apiang chu ka ti zel ang; chuvangin lo

kal hram la, heng mite hi anchhia min va lawhsak teh

hram khai,” tiin an va sawi leh a. Balaama chuan, “Balaka

hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin min pe dawn

mah sela, eng khaw te mah LALPA ka Pathian thu

Page 252: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 252/790

252NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawhpelin ka ti thei lo” ti chung siin zan riak leh phawt

turin, ‘LALPA chuan eng nge a sawi ka han ngaichang

ang e’ a la ti ta zel a. Pathian chuan Balaama rilru hriain,“...zui mai rawh; mahse, ka hrilh che chauh i ti tur a ni,”a ti a. Balaama chuan Moab mi liante chu a zui ta a.

Pathian chu a thinur hle a, lo dang turin LALPA 

 Vantirhkoh chu kawngah a dintir a.

2. Balaama leh Sabengtung (22:23-35)

23 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh,

khandaih kenga kawnga ding chu a hmu a; tichuansabengtung chu kawng ata chu a peng a, ram lakah a kal

a. Tin, Balaama chuan sabengtung chu kawnga lettirtumin a vua a. 24 Tin, LALPA vantirhkoh chu grêp huan

 pal leh pal inkâr khuarah a ding a. 25 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh chu a hmu a, pal chu a va

ngheng a, Balaama ke chu palah chuan a ngheng bet a;

tichuan a vaw leh a,26 

Tin, LALPA vantirhkoh chu piahleh deuhvah a kal a, hmun chep lai tak, ding lam emaw,vei lam emaw pawha penna awm lohhna lai takah a ding 

a. 27 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh chu a hmua, Balaama chu a bawhpui ta a: tichuan, Balaama thin

chu a lo alh ta a, a tiangin sabengtung chu a vua a.28 Chutichuan, LALPAN sabengtung chu a \awngtir a,

 Balaama hnenah chuan “Eng ka tih che nge, hetia vawi

thum zet mi vuak tak?” a ti a. 29 Tin, Balaman sabengtung hnenah chuan, “Min tihnawmnah avangin a ni: khandaih

 phei chu lo keng ila, ka tihlum tawh hial ang che chu,” a

ti a. 30 Tin, sabengtung chuan Balaama hnenah, “Tunthlenga i chuan fona i sabengtung ka ni lawm ni? Hetiang 

hian ka ti ngai che em ni?” a ti a. Ani chuan, “Ti ngai love,” a ti a.

Page 253: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 253/790

253NUMBERS

www.mizoramsynod.org

31 Tin, LALPAN Balaama mit chu a tihvarsak a,

tichuan LALPA vantirhkoh khandaih kenga kawnga ding 

chu a hmu ta a, a kun a, hmaia lei siin a bawkkhup a.32 Tin, LALPA vantirhkoh chuan a hnenah, “Engati ngehetia vawithum tlawng i sabengtung i vuak? Ngai teh, ka

hmaah hian i kal lohna tura i kal avangin lo dang turchein ka lo chhuak a ni a: 33 tin, sabengtung chuan min

hmu a, ka hmaah vawi thum a peng a nih kha; peng lo phei sela chu ani chu tihlum si lovin ka tihlum hial ang 

che chu,” a ti a. 34 Tin, Balaama chuan LALPA vantirhkoh

hnenah, “Ka lo sual ta ni; mi dang turin kawngah i ding tih ka hre si lo va: chuvangin i lawm loh chuan ka kir lehmai ang e,” a ti a. 35 Tin, LALPA vantihkoh chuan Balaama

hnenah, “He mite hnenah hian kal la; amaherawhchu ihnena ka thu sawi tur chauh hi i sawi tur a ni,” a ti a.

Chutichuan Balaama chu Balaka mi liante hnenah chuana kal ta a.

Balaama chuan Pathian duh loh zawngin Moab milianho kha a zui ta a ni tih he thu hlawmah hian kan hmu

a ni. LALPA vantirhkoh khandaih keng chuan Balaama

kal zel tur \um thum ngawt dan a lo tum a. Balaama

Sabengtung chuan a hmu a, Balaama erawh chuan a hmu

ve thei lo va. Balaama chu a chhiahhlawh pahnihin anzui a. Sabengtung chuan LALPA vantirhkoh, khandaih

keng, kawnga a hmuh chuan a peng ta thut mai a.

Balaaman kawnga kal turin a tilui a, a vua a. Lalpa

vantirhkoh chu grep huanpal leh pal inkar kawng laiah

a lo ding leh a. Sabengtung chu pal nêkin a kal a, Balaama

ke palah a ngheng bet a. Balaama chuan a sabengtung

chu a vaw leh a. Lalpa vantirhkoh chu kawng zim lai,

inpelh hleih theih hauh lohna laiah a lo ding leh a.

Sabengtung chuan a pu Balaama chu a bawhpui ta ngawt

Page 254: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 254/790

254NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. Balaama chu a thinur hle a, Lalpan Sabengtung chu a

\awngtir ta a. “Thil sual eng nge ka tih vawi thum tlawng

mi vuak tak le?” a ti a. Balaama chuan, “Min pawisa loem alawm, khandaih phei chu keng ila, ka sat hlum hialtawh ang che,” a ti a. Sabengtung chuan, “I sabengtung,

tun thleng pawha i chuanna reng \hin ka ni a, hetiang

hian ka ti ngai em ni?” a ti a. Ani chuan, “Ti ngai lo ve,” a

ti a. LALPA chuan Balaama mit chu a tihvarsak a,

khandaih kenga LALPA vantirhkoh, kawnga ding chu a

hmu ve ta a, a kun a, hmaia lei siin a bawkkhup ta a.

LALPA vantirhkoh chuan, “Engtizia nge \um thum

ngawt i sabengtung i vuak le : Ka duh loh anga i kal luih

avangin kawnga dang tur chein ka lo thawk chhuak a ni.

Sabengtung chuan min hmu a, \um thum min pelh a tum

a, peng \hin lo se ka lo that mai ang che, ani erawh chu

ka zuah ang,” a ti a. Balaama chuan, “Thil ka tisual a ni e,

min lo dang turin kawngah i ding tih ka hre lo a ni;

chuvangin, i lawm loh zawng ti ka nih chuan ka kir lehmai ang,” a ti a. LALPA vantirhkoh chuan, “Heng mite hi

zui rawh, i hnena ka sawi chauh i sawi chhawng tur a

ni,” a ti a. Balaama chu Balaka mi liante rual chuan a kal

ve leh ta zel a ni.

3. Balaka leh Balaama an intawk (22:36-41)

36 

Tin, Balakan Balaama a lo kal tih a hriat chuan Arnon lama an ramri chin Moab khawpui thlengin a vahmuak a. 37 tin, Balaka chuan Balaama hnenah,

“|hahnemngai taka ko tur che in mi ka rawn tir ani lawmni? Engati nge ka hnenah i lo kal duh loh? Mi ropui takah

ka siam thei lo che em ni?” a ti a. 38 Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “Ngai teh, hei ka lo kal ta a; engpawh

mai sawi theihna reng reng ka nei em ni? Pathianin ka

Page 255: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 255/790

255NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kaa thu a dah chauh ka sawi dawn a ni, a ti a. 39 Tichuan

 Balaama chu Balaka hnenah chuan a kal ta a, Kiriat-

huzot an va thleng a.40 

Tin, Balaka chu bawng leh beramina inthawi a, Balaama leh a hnena mi lian awmte chu a pe a. 41Tin, heti hi a ni a, a tuk zingah Balaka chuan

 Balaama chu a hruai a, Baala hmun sangahte chuan achhohpui a, chuta tang chuan mipui awmna chin zawng 

zawng a hmu phak a.

Helai thu hi Balakan Balaama a lo hmuahna leh a lo

dawnsawnna thu a ni a. Balaka chuan a ram chin Arnonlui kam Ir-Moab khuaah Balaama chu a lo hmuak a.

“Thahnemngai takin ka rawn kohtir che a, engtizia nge i

lo kal duh mai loh le? Mi ropui takah ka siam thei lo che

em ni?” tiin a lo chhuahchhal a. Balaama chuan, “Ngai

teh, ka lo kal na a, thu dang sawi thei em ka nih? Pathian

min sawitir chauh ka sawi ang a ti a. Kiriat-huzot an thlen

chuan Balaama leh a kalpui mi liante tan bawngpate leh

berampate buatsaihin inthawina a hlan a, a sa an eihova. A tukah chuan Balaka chuan Israel-te lan theihna

hmun Bamot-baal-ah Balaama chu a hruai a.

Balakan Balaama a lo hmuahna hmun Ir-Moab hi

bung 21:15,28-a Ar khua tih nen khan thuhmun a nih a

rinawm. Balakan inthawina a buatsaihna hmun ‘Kiriat-

huzot’ hi a awmna tak hriat a ni tawh lo va, a awmzia chu

‘Kawtthler Khawpui’ tihna a ni. ‘Bamot-baal’ pawh hi‘Baal hmunsangte’ tihna a ni a. Baal biakna hmun atanatlang an hlan sawina a ni mai thei. Heng tlang a\ang hian

Israel-te chu an lang thei a. Anchhe lawh a hlawhtlin

theih nan anchhe dawngtu mihring emaw thil emaw chu

anchhe lawhtu hmuh phakah a awm ngaiin an hria a ni.1

Page 256: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 256/790

256NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan zirlai changvawnah hian, Pathian chuan

Balaama hnenah, “An hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite

chu anchhia i lawh tur a ni lo: mal ka sawmte an ni e,” ati a. Mahse, a kal ta tho mai a, ngaihtuah zui tham takawm theiin a lang.

Sawi ho tur 

Rawngbawl tura Pathianin min dahna hmun kalsana

koh lohna lama mahni duhna leh chakna hmunarawngbawl (Balaama ang hi) kan awm thei ang em?

 Awm ni ta ila engtia siam \hat tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 253.

Balaka (22:2)

Balaka tih hi ‘bawlhlawh siamtu’ tihna a ni a, Zipora

tih chu ‘sava te’ tihna a ni thung.

Media ho upate (22:4)

Moab mite chuan Israel-hote an hlauh thu chu

Midian hotute hnenah an hrilh a. Midian-hote hi

Sinai tlang chhehvel leh Jordan lui chhak lamah

awmhmun an khuar thu kan hmu a (Exod. 2:15-17),

chuvangin Moab mite nen hian an \anrual a rinawm.

Page 257: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 257/790

257NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pethor (22:5,6)

Pethor hi Beora fapa Balaama awmna khua a ni a,

Euphrates lui kama awm a ni. Karkhemis bula Pitrunen ang khata ngaih a ni a, chu chu Moab a\ang mel

zali vel zeta hla a ni.

Page 258: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 258/790

258NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 31

BALAAMA HRILHLAWKNA 

Chhiar tur : 23:1-26 

Thu vawn : Ngai teh, malsawm turin thu ka hmu a,Mal a sâwm tawh a, ka tidanglam thei lo(23:20).

Kan zir tawh ang khan, Moab lal Balakan Israel-te

anchhe lawh turin Balaama a ko va. Balaama hi kal nghal

mai lo mah se, Balakan a koh nawnnaah khan a kal ta a.

Balaka chuan Israel-te lan theihna hmun Bamot Baal-ah

a kalpui a. Balaama chuan maicham pasarih siamsak turinBalaka chu a ngen a. Nambar pasarih hi hmanlai a\angin

nambar serh a ni a. |henkhat phei chuan Pathian namber

ang hialin an ngai a ni. Maicham hi lunga siam a nih a

rinawm. Balaama chuan Balaka chu Pathian hnen a\anga

thuchah a dawn theihna tura Pathian hnena thil hlan

tur bawngpachal pasarih leh berampachal pasarih

siamsak turin a hrilh a. Bawngpa leh berampate hi Is-

rael-ten inthawina atana ran an hlan zinga a hlu berte

an ni a. Tunah hian Balaama hrilhlawkna hmasa pahnihkan zir dawn a ni.

1. Balaama hrilhlawkna hmasa (23:1-12)

1Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “Hetah hian

maicham pasarih min siam la, bawngpa pasarih leh

Page 259: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 259/790

259NUMBERS

www.mizoramsynod.org

berampa pasarih min buatsaihsak rawh khai,” a ti a.2  Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a; tin,

 Balaka leh Balaama chuan maicham tinah chuanbawngpa pakhat leh beram pa pakhat an hlan a. 3 Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “I halral thilhlan bulah

hian lo ding reng la, kei chu ka han kal hrang ang a;LALPA chu mi be turin a lo kal mai pawh a ni thei a, tin,

mi hrilh apiang chu ka hrilh ang che,” a ti a. Tichuantlâng kawlh velvulah a han kal a. 4 Tin, Pathianin

 Balaama chu a lo tawk a; tin, ani chuan a hnenah,

“Maicham pasarih chu ka siam tawh a; tin, maicham tinahchuan bawgpa pakhat leh berampa pakhat ka hlan \heuhva,” a lo ti a. 5 Tin, LALPAN Balaama kaah chuan thu a

dah a, “Balaka hnenah chuan kir leh ta la, va sawichhawng rawh,” a ti a. 6 Tichuan, a hnen lamah chuan a

let leh ta a; tin, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan alo ding reng a, amah leh Moab mi lian zawng zawngte

nen. 7 Tin, ani chuan thu chu a sawi ta a.

“Aram ata Balakan min hruai a,

Chhak lama tlânga Moab lal chuan,

‘Lo kal la, Jakob-ho anchhia min lawhsak rawh,

Lo kal la, Israel-ho min demsak rawh,’ 8 Engtin nge Pathian anchhe lawh loh ka lawh ang?

Engtin nge Pathian dem loh ka dem ang?9 Lungpui chung a\angtein anni chu ka hmu si a,

Tlâng a\angtein anni chu ka hmu a,

Ngai teh, hnam hrang daih an ni,

Hnam dang zinga telh loh tur an ni.10 Jakob-ho vaivut chu tunge chhiar thei ang a,

Page 260: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 260/790

260NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel-ho hmun lia \hena hmun khat chu tunge

chhiar thei ang?

Mi fel thih angin thi ve ila,Ka tawpna chu a tawpna ang ni se!” a ti a.

11 Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “I mi tih dan

hi engtizia nge ni? Ka hmêlmate anchhe lawh turin kahruai chia, hei, mal i sawm ta hlauh zawk si!” a ti a.12  Ani chuan a chhang a, “LALPAN ka kaa a dah chu kasawi ngei tur a ni lawm ni?” a ti a.

Balaama’n ti tura a hrilh angin Balaka chuan

maicham pasarih a siamsak a. Balaama chuan puithiam

hna a thawk a, Balaka chuan halral thilhlan a hlan a.

Maicham tinah bawngpachal pakhat leh berampachal

pakhat zel an hlan chuan Balaama chuan LALPA thu

ngaichang turin a kal hrang a. LALPA chuan Balaka

hnena sawi tur a hrilh a, Balaka hnenah chuan a kir leh

ta a. Balaka leh Moab mi liante hnenah chuan Balaamachuan thu a chham chhuak ta a. Balaka beisei anga Is-

rael-te anchhia lawh ta lo chuan malsawmna thu a chham

chhuak ta zawk a; Israel thlahte tamzia, tiau vaivut anga

tam, chhiar sen rual loh an nihna thu thlengin a sawi

chhuak ta zawk a. Balaka chuan, “Engtizia nge, ka

hmelmate anchhe lawh turin ka pun che a, mal i sawmsaktak hlauh mai le?” tiin a chhuahchhal a. Balaama erawh

chuan LALPA hrilh ang chiah sawi tur a nih thuin a

chhang a ni. Balakan Balaama thupuan \um hnihna a han

hriat chuan Balaama hi eng mah sawi zui turin a duh

tawh lo, Israelte anchhe lawh tura beisei chi a ni tawh

lo. Chuvangin, mi thiam tam tak chuan Balaama chanchin

kaltluang pangngai tak chu hetah hian tawp zui tur niin

an hria a ni.1

Page 261: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 261/790

261NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Balaama hrilhlawkna thu châng 7-10-ah hian

Balaama chuan Moab lal Balakan Israel fate anchhe lawh

tura Aram (Suria) tlangram ata a koh thu a sawi hmasate te a. LALPA anchhe lawh loh anin anchhia a lawh theihloh thu te, LALPA huat loh anin a huat theih loh thu te a

chham chhuak ta a. Chu mai pawh ni lovin, Israel-te chu

a hlanga awm tur an nih thu leh hnam dang ang an nih

loh thute thlengin a sawi a. A tlangkawmna lamah phei

chuan Israel thlahte tamzia – Israel thlahte chu

\iauvaivut anga tam an ni a, chhiar sen rual an ni lo; thil

dik tih vanga thi ka nih chuan thlamuang takin a ni kathih dawn ni, tiin a chham chhuak ta hial a ni. Balakan

Balaama a chhuahchhalh leh pawh khan a tir a\ang renga

LALPA thu ang chauh lo chu eng mah a sawi theih loh

tur thu a lo sawi lawk vek tawh a. Balaka tan pawh

tihngaihna vak a awm lo.

2. Balaama hrilhlawk vawi hnihna (23:13-26)

13 Tin, Balaka chuan a hnenah, “Hmun dangah i kalleh teh ang, chuta tang chuan i hmu thei hlawm ang a; an

awmna chin zawng zawng i hmu ang a, an za erawhchuan i hmu vek kher lo vang: chuta \ang chuan anchia

min lawhsak ang che,” a ti a.

14 Tichuan Zophim-ho awmna Pisga chhipah a hruai

chho va, maicham pasarih a siam a, maicham tinahchuan bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.15 Tin, Balaka hnenah chuan, “Saw laia LALPA ka va biak

hlanin i halral thilhlan bulah hian lo ding reng rawh,” ati a. 16 Tin, LALPAN Balaama chu a lo tawk a, a kaah

chuan thu a dah a, “Balaka hnenah kir leh ta la, a hnenahva sawi chhawng rawh,” a ti a. 17 Tin, a hnenah chuan a

va kal a, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan a lo

Page 262: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 262/790

262NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ding reng a, Moab mi liante pawh a hnenah chuan an

awm ve a. Tin, Balaka chuan a hnenah, “LALPAN eng 

nge a lo sawi?” a ti a.18 

Tichuan ani chuan thu chu a sawita a,

“Tho la, Balak, ngaithla rawh;

Zipori fapa, ka thu ngai rawh:19  Pathian chu dawt hmang mihring mai a ni lo,

Lamlet hmang hringfa a ni hek lo.

A sawi tawh chu a ti lo vang em ni?

A lo sawi tawh chu a tipuitling lo vang em ni?20 Ngai teh, malsawm turin thu ka hmu a,

Mal a sawm tawh a, ka tidanglam thei lo.21Jakoba-ho khawlohna rêng a hmu lo va,

Israel-hovah chhiatna rêng ka hmu hek lo.

LALPA an Pathian chuan a awmpui a,

An lal atan an hmang a ni.22  Aigupta a\angin Pathianin a hruai chhuak hlawm,

Sele tha ang mai an pu a,23 Jakob-ho chungah dawi âtna a awm lo.

Israel-ho chungah dawivaihna a awm hek lo.

Jakob-ho leh Israel-ho hnenah Pathian thiltih chu

tihlan zel a ni.24 Ngaiteh, mipuite chu sakeibakneipui angin an thova,

Sakeibaknei angin an zuang tho va,

An sa seh an ei hma chuan an mu lawng 

An seh thisen an in hma chuan,” a ti a.

Page 263: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 263/790

263NUMBERS

www.mizoramsynod.org

25  Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “Anchhia

lawh hek suh la, malsawm hek suh,” a ti a. 26 Nimahsela

 Balaama chuan a chhang a, Balaka hnenah, “‘LALPAN a sawi zawng zawng chu ka ti ngei tur a ni,’ tiin ka hrilhche a ni lawm ni?” a ti a.

Moab lal Balaka chu thinrim hle mah se, a beidawng

duh chuang lo va. Israel fate anchhia a lawh theih nan,an lan tlem deuhna tur hmun Pisga tlang chhipa Zofin,

khawthlirna hmunah Balaama chu a hruai leh ta a. Balaka

hian a hma ang bawkin maicham pasarih a buatsaih leha. Maichamah chuan bawngpachal pasarih leh

berampachal pasarih a hlan leh a. Balaama chu LALPA 

thu hre turin a kal hrang leh ta a. LALPA thu a dawn

hnu chuan a kir leh ta a. Balaka leh a mi liante chu

Maicham bulah an la ding reng a. Balaka chuan,

“LALPAN eng nge a lo sawi?” a ti a. Balaama chuan Is-

rael-te chunga LALPA thil tum danglam lo leh Israel-te

chu, an hnenah LALPA a awm avanga hneh rual loh annih thu thlengin a chham chhuak leh ta mai a. Balaka

chuan, “Anchhia i lawh ngam loh pawhin mal chu

sawmsak lul teh suh” a ti a. Balaama chuan, Lalpan a

hrilh ang chiah a sawi dawn tih amah ngei a lo hrilh tawh

thu Balaka chu a hrilh a.

Khang lai hunah khan, hrilhlawktuten an beisei ang

thupuan tur an dawn hma chuan an bei hram hram \hina, an inthawina hmunte pawh an insawn a, hmun dangah\an an la leh \hin.

2Balaka pawh hian chu rilru chu a pu

nghet hle niin a lang. Pisga tlang chhipa khaw thlirna

hmun Zofin-ah Balaama kha a hruai leh a ni.

Balaka beisei angin thil a thleng lo va. Balaama

hrilhlawk vawi hnihnaah pawh hian a hrilhlawkna hmasa

Page 264: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 264/790

264NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kha a nemnghet sauh sauh zawk a ni. Balaama hian Moab

lalpa chu a nu hming chhal meuhvin a ko va, “Balak, tho

la, ngaithla teh, Zipori fapa, ka thu hi bengkhawn teh”tiin. Balaama thupuan chham chhuah kal zelah hianPathian chu mihring anga daw mai mai lo, lamlet leh hni

hne ngai lo, a sawi tawh chu hlen ngei \hin, tiin Pathian

chu mihring ang mai mai a nih loh thu a sawi a. Chutiang

Pathian chuan mal sawmsak turin min tir a, mal a sawm

tawh chu keia sût rual em ni? a la ti chho ta zel a. Jakoba

tih hi Israel sawina a ni a. Israel chuan thil \ha lo a tawng

dawn lo, harsatna a tawk dawn lo. LALPA an Pathianchuan a awmpui a, Aigupta ram a\anga hruai chhuaktu,

an tan vengtu \ha tak, selechal ang a ni a, hneh rual a ni

lo va, anchhe ngam loh a ni a ti a. Israel hlauhawmzia

chu sakeibaknei nen a rawn tehkhin hial a ni.

 Vawiina kan zirlai hian, Pathianin ama mite mal a

sawm a, a venhim \hinzia min tarlansak a. Abrahama kha

Mesopotamia chuanchung, tlai khawhnua Balaama chenve lehna hmuna a awm lai khan, LALPA chuan Abrahama

hnenah, “Hnam ropui takah ka siam ang che: mal ka sawm

ang che a, i hming ka tithang ang a, malsawmna i ni ang.

Malsawmsaktu che chu mal ka sawm ang a, anchhe lawhtu

che chu anchhia ka lawh ang; khawvela hnam tinreng izarah an nihlawh ang,” (lehlin thar) a ti a (Gen. 12:2-3).

Balaama hian hei hi a lo hre ve reng ni ngei tur a ni.

Sawi ho tur 

Hmanlai leh tunlai thleng pawhin Pathianin Ama

mite chu mal a sawmin a venghim zel \hin a ni tih hi

kan Mizoram dinhmun thlir tel chungin i han sawi

ho teh ang u.

Page 265: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 265/790

265NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Martin Noth, “Numbers,” SCM Press Ltd. 58

Bloomsbury Street, London, 1968, p. 187.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids,

1995, p. 259.

Pasarih (23:1)

Balaama chuan Balaka hnenah maicham pasarih

siam a, chumi chungah bawngpachal leh berampachal

pasarih ve ve hlan turin a hrilh a. Nambar pasarih

hi hmanlai a\ang tawhin Juda-te ngaih danah chuan

nambar thianghlim, Pathian nambar-a an ngaih a ni

a. Hebrai hmingah pawh Eliseba (Pathian chu

pasarih) tih te leh Jehoseba (Jehova chu pasarih) tih

te a awm. Pasarih hi Pathian nambar nia an ngaihchhan nia lang chu hmanlaia van lam thil an hmuh

theih ni leh thla leh planet panga te belhkhawm zat

a nih vang a ni a. Chu chu Pathian thiltihtheihna

lantirna a ni.

Page 266: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 266/790

266NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 32

BALAAMA HRILHLAWKNA II

Chhiar tur : 23:27 – 24:25 

Thu vawn : Nakin hnua a awm dân tûr ka hmu a,Tûn mai piah lam ka hmuhsak a;Jakoba a\angin arsi a lo chhuak ang a,

Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang a,Moab ram tluanin a chhun tlang ang a,

Setha thlahte a titlawm ang (24:17).

Balaama hrilhlawkna kan zir tawhah khan

hrilhlawkna hmasa leh hrilhlawk vawi hnihna kan zir a.Tunah hian Balaama hrilhlawk vawi thumna leh vawi

lina kan zir leh dawn a ni.

1. Balaama hrilhlawk vawi thumna (23:27-24:13)

27 Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “Hawh teh,

hmun dangah ka hruai teh ang che; chuta tang chuan

anchhia min lawhsak Pathianin a remti mial dah lawmaw,” a ti a. 28 Tichuan Balaka chuan Balaama chuthlaler zuk chhuk en Peor chhipah a hruai chho va 29 tin,

 Balaaman Balaka hnenah chuan, “Hetah hian maicham pasarih min siamsak la, bawngpa pasarih leh berampa

 pasarih min butsaihsak rawh,” a ti a. 30 Tin, Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a, maicham tinah chuan

bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.

Page 267: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 267/790

267NUMBERS

www.mizoramsynod.org

24:1 Chutichuan, Israel-ho malsawmsak chu LALPA

duhzawng a ni tih Balaaman a hriatin ni danga a tih

ang khan dawi âtna lam ti tura kal lovin thlaler lam a pan ta zawk a. 2 Tin, Balaama chu a vanvadak a, Israelmite chu an hnam dan zir zela awm a hmu a; tin, Pathian

thlarau a chungah a lo thleng a. 3 Tin, thu chu a sawi ta a,

 Beora fapa Balaama

Mit vâr a,4  Pathian thute hriaa,

Engkimtitheia inlârna hmua

Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,5 ‘Aw Jakob-ho, in puan inte chu a va \ha em,

 Aw Israel-ho, in biak bûkte chu! 6 Ruam angin a pharh duai a,

Lui kama, huan ang,

LALPA phun sasua ang,Lui kama, sidar thingte ang an ni.7 Ruahtui tam tak a dawng ang a,

Tui tamna hmunah thlai chite a ching ang.

 A lal chu Agaga aiin a ropui ang a;

A ram chu chawimawiin a awm ang.8 

 Aigupta ata Pathianin a hruai chhuak a,Sele tha ang mai an pu a,

An hmêlma, hnam dangte chu an ei zo vang a,

An ruhte chu a tisawm dep ang a,

 An thalin an kap tlâng ang.9  An kun a, sakeibaknei angin an bawk a,

Sakeibakneipui ang maiin; tunge ti tho ngam ang?

Page 268: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 268/790

268NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Malsawmtu apiang che u chu malsawmin awm sela,

 Anchhe lawhtu apiang che u chu ânchhe lawhin awm

rawh se,’ a ti,” a ti a.

10  Tichuan Balaama chuangah chuan Balaka thinchu a alh ta a; Balaka chuan Balaama hnenah , “Ka

hmelmate anchhe lawh turin ka ko chia, hei vawi thumzet mal i sawm ta a. 11Chuvangin i awmnaah kal bo daih

rawh: ropui taka chawisan che ka rilruk a ni a;nimahsela, ngai teh, LALPAN chawisan che a dal ta a

nih hi,” a ti a. 12,13  tin, Balaama chuan Balaka hnenah,“Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin

min pe dawn mah sela, a tha lam emaw, a chhe lam emaw,keima rilru puak chuak chuan LALPA thu piah lam chu

engmah ka ti thei lo; ‘LALPAN a sawi apiang chu ka sawiang,’ tiin i mi tirhte hnenah pawh ka sawi reng a ni lawm

ni?” 

Balaka chuan Balaama chu hmun dang, Peor tlang

chhipah a hruai a. Chuta \ang chuan thlaler chu a lang

thei vek a. Balaka’n hmun danga a hruaina chhan hi,

‘chuta \ang chuan Pathianin heng mite hi anchhia i lawh

a remti mahna,’ tiin a hruai a ni (23:27). Hmun dang a\ang

chuan Pathianin Israel mite anchhe lawh a remtihpui

mai a beisei ni ngei tur a ni. Pathian chu mihring ang

mai ni ve turin a ngaihtuah a. Mihring rilru chu adanglamin a inthlak zung zung \hin a. Pathian mizia leh

a duhzawng erawh chu a pangngai reng a ni.

Balaama hrilhlawk vawi thumnaah hian, tih dan

hmasate ang khan maicham pasarih Balaka chuan a

siamsak leh a. Bawngpachal pasarih leh berampachal

pasarih an hlan leh a. Maicham tinah bawngpachal leh

Page 269: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 269/790

269NUMBERS

www.mizoramsynod.org

berampachal pakhat ve ve an hlan \heuh a ni. Balaama

chuan Israel-te chu LALPA chuan mal a sawm duh tlat

tih a hriat chuan, a hma ang khan, LALPA rawn turin akal hrang duh ta lo va. Thlaler lam chu a thlir a, Israel-ten a chi chia bûk an inzar dul chu a hmu a. Chutih lai

chuan Pathian thlarau chu a chungah a lo thleng a, a

chham chhuak leh ta a. Chu chuan Balaka chu a tithinur

leh ta hle mai a, a inhum ruh a, “Ka hmêlmate anchhe

lawh turin ka pun che a, vawi thum lai mal i sawmsak

vei maw? In khaw lamah haw vat rawh, ropui taka

chawimawi che ka lo tum a, LALPA chuan a phalsak loche a nih hi,” a ti a. Balaama chuan, “I mi tirhte hnenah,

‘Balaka chuan a in khat tangka leh rangkachak min pe

mah se, LALPA thu chu a chhia ka tih angin emaw, a \ha

ka tih angin emaw ka tidanglam thei lo, LALPA min hrilh

ang chu ka sawi ang,’ ka tih reng kha. Ka haw tang e,” a

ti a. Balaka chu a thinrim hle a, Balaama pawhin a tuar

zo ta bik lo, an thinrim dun hle a ni. Balaka chuan

lawmman pek a lo tiam tawhte pawh chu pek a nih loh

tur thu a sawi nghal a. Balaama chuan a tir a\anga athutiamah chuan amah chu a la rinawm reng a ni tih thu

a sawi ve bawk a.

Balaka thinrim pawh hi a âwm hle a tihpui theihviau mai. Vawi thum an inrawnin an inruai a. Vawi

thumnaah pawh anchhe lawh tura rawih khan mal a la

sawm ta zel mai si a, Balaka a thinur hle hi, mihring rilru

a\ang chuan a âwm hle a ni. A chhan chu Israel-te

inkhuarna hmun zauzia leh mawizia te, an awmna tur

hmun lei \hatzia leh ruahtui dawng ram a nih thu te, an

lal ropuizia te, an hmelmate tana an hlauhawmzia te

Balaama hian a puang chhuak ta zel mai si a, Balaka tan

chuan thinur loh rual a ni lo.

Page 270: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 270/790

270NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Balaama hrilhlawk vawi thumna hmun hi Pisga ni

lovin ‘Peor’ tiin a sawi a. Hrilhfiahtu \henkhat chuan

Pisga la ni thovin an ring a, a hmun sawn hian a hmingthlak danglam ve hret nia ring an awm. Hei hian, an thulakna hnar inang lo rem khawma siam remnaah an ngai

a ni.1 ‘Peor’ hi Pisga bul hnai tea awm nia ngaih a ni a,

Baal an biakna hmun Beth Peor bula awm a nih a rinawm

(Num. 25:3). Balaama hrilhlawkna hmasa leh a vawi

hnihnaah kha chuan LALPA hrilh, LALPA hnen a\anga

thu dawng niin kan hmu a. Tunah erawh chuan, ‘Pathian

thlarau a chungah a lo thleng a’ (24:2b) tiin kan hmu. Is-rael Zawlnei dangte thu dawn ang bawkin, zel angin a

awm emaw, a tlu emaw a ni thei (I Sam 10:5f, 10f; 19:18ff;

I Lal. 22:24). Thuthlung Hlui lamah chuan, ‘Pathian

Thlarau’ hi a mite chenchilh rengtu ni lovin hun rei lo tê

an chunga awma mite tichaktu leh thiltihtheihna petu

nia ngaih a ni (Ror. 14:6; I Sam. 11:6; 10:10).

2. Balaama hrilhlawk vawi lina (24:14-25)14 Ngai teh, ka mite hnenah ka kal tawh ang a, hawh

teh, heng mite hian tun hnua i mite chunga an tih dan turka hrilh teh ang che,” a ti a. 15 Tin, ani chuan thu chu a

sawi ta a.

16 “Beora fapa Balaama,

Mit vara,Pathian thute hriaa,

Chungnungbera hriatna hriaa,

Engkimtitheia inlârna hmua,

Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,17 Nakin hnua a awm dan tur ka hmu a,

Tun mai piah lam ka hmuhsak a:

Page 271: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 271/790

271NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Jakoba a\angin arsi a lo chhuak ang a,

Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang a,

Moab ram tluanin a chhun tlâng ang a,Setha thlahte a titlawm ang.

18  A hmêlma thin Edom leh

Seir te chu a chang ang:

Israelte chan a \hat chhûng zawng.19 Jakoba a\angin tu emaw a lal ang a,

 Khuaa la awm chhunte chu a tiboral ang,’ a ti,” a ti a.20  Tin, Amalek lam a hawi a, thu chu a sawi a,

“Amalek chu hnam bul ber a ni na a,

A ler lam chu boralna a ni,” a ti a.21Tin, Ken lam a hawi a, thu chu a sawi a,

I awmna hmun chu a nghet a,

I bu chu lungpuia chheh a ni.22 Mahse Ken chu a \iau vang a,

 Assur-hovin sala an hruai bo che thlengin,” a ti.23 Tin, thu chu a sawi leh a,

“Pathianin hetianga a tihin tunge nung thei ang le?24 Mahse Kittim ram a\angin lawngte a lo thleng ang a,

 Assur an tihrehawm ang a, Eber an tihrehawm ang a,

 Ani pawh a boral ang,” a ti a.

25 Tichuan Balaama chu a tho va, a khaw lamah a

haw ta a; Balaka pawh chu a haw ve ta a.

Balaama hrilhlawk vawi thumna Balakan a han hriat

khan a thinrim nasa hle a. “In khaw lamah haw vat rawh”

a ti kha a ni a. Balaama chuan a haw hmain Israel miten

Page 272: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 272/790

272NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nakin huna Moab mite chunga an thil tih turte a hrilh a

(24:14 cf. Jer. 48:40ff). Hei hi Balaama thu hnuhnung a

ni. Zawlnei thupuan angin Balaama chuan Balaka chu, amite chunga thil lo thleng turte a hrilh a. Hrilhlawknavawi thumna thu bul \anna 24:3,4 angin Balaama chuan,

‘Chungnungbera hriatna hriaa’ a inti a ni. A dawt 24:17-

19-ah hian a sawi zawm zel a. Balaama hian hun

hnuhnunga ‘lal lo lang tur’ “Jakoba a\angin arsi a lo

chhuak ang a, Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang,”

tiin kan hmu a. Chu chuan Moab hote chu a la hnehchhiah

ang. Balaama hrilhlawk vawi thumna 24:8,9-a sawi\haihna ang kha ni lovin, hei hi chu hrilhlawkna thupuan

a ni. Israel hmelma Edom ram chu Israel-ho ta tur a ni a.

Moab mite leh Edom mite chu Lalpan Israel-te lakah a

venghim a (Deut. 2:4,5,9). Mahse, heng hnam pahnihte

hian Israel-te chu unau anga an en loh avangin Abrahama

hnena thuthlung ‘Mal sawmsaktu che chu mal ka sawm

ang a, anchhe lawhtu che chu anchhia ka lawh ang (Gen.

12:3; Num. 24:9) tih ang khan Lalpa venhimna hi a tawp

dawn a ni.

Jakoba a\angin arsi tih hian lal thar lo chhuak tur a

sawi a. ‘Arsi’ hian roreltu lal ropui tak a entir a, ‘Lal tiang’

hian thuneihna a entir bawk a. He thu hian Lal IsuaKrista lo pian tur thu, khawchhak mi fingten arsi a\anga

an lo hriat kha min hriat chhuahtir a (Mat. 2:2), Davida

thlah a\anga varparh arsi eng tak thute kha min hriattir

bawk a ni (Thup. 22:16). Helai thu hi Mesia beiseina

nghahchhan pawimawh tak zinga pakhat a ni.

Israel-te lal hian \henawm ram Moab te, Edom ram

te, Setha thlah te, Seir-ho te, Amalek mite leh Ken mite

an hneh ang. Amalek chu hnam bul ber a ni tih hian Is-

rael-te dova lo beitu hmasa a nihna sawina nia ngaih a ni.

Page 273: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 273/790

273NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Saula hun laiin hneh an ni a, Davidan a chhunzawm zel a

ni (Exod. 17:8; I Sam. 15:7,8; 30:1-17). Amalek chu hnam

ropui tak ni \hin mah se an chhe hlen ang a. Ken mite chu Assuria lalin salah a man dawn a. Assuria pawh chu Kittimkutah a tlu ang. Kittim chu Kupra sawina a ni.2

Balaama hrilhlawkna palina kan hmuh hian Israel-

te lo din chhuah hun tur a thlir a. Lal Davida huna rorelnapakhat hnuaia an awm hun tur, \henawm ramte an

hnuaichhiah hun tur a thlir a ni.

Sawi ho tur 

Bible-in Balaama hi “thil sual tih hlawk berin a ring

a,” “thil tihsual hlawh ngainatu (II Pet. 2:15) tiin a

sawi a. Kohhranho zingah Balaama anga ‘thil dik

tawk lova sum hmuh ngaina tlat kan awm thei ang

em? Engtia tihbo tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 268.

2. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbersin Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 262.

Page 274: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 274/790

274NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Peor (23:28)

Balakan Israel-te anchhia lawh tura Balaama a tih

vawi thumnaah chuan Peor tlangchhipah a hruai a,chuta \ang chuan Israel-te awmhmun khuarna

thlaler chu a lang thei vek a ni. Peor hi khawi hmunah

tak nge a awm tih mi thiamte pawhin an hre thei

tawh lo va, ram chanchin zirtu \henkhat chuan Nebotlang hmar lama Khirbet esh-sheikh-Jayil khu niin

an ngai.

Pathian thlarau a chungah a lo thleng a (24:2)

 A hma lamah kha chuan Pathianin Balaama hnena

mumangah emaw, angel hmangin emaw, a kaa a thu

dahin emaw a inpuang a, tunah erawh chuan a

thlarau chu a chungah a thlentir thung. Zawlneiin

Pathian pawlna a dawn dan hi a thlarau ta zawk hle

a ni.

Tlu bawkkhupa mit lo var ta (24:16)

Heng lai changa a tluk thu a sawi hian Balaama chuan

Pathian inlarna chu khuma a mut laiin a hmu tihna

a ni thei a; tin, Pathian ropuinain a chhun thlu tihna

a ni thei bawk a, chu bâkah thlarauvin a hnehzia a

sawina a ni thei bawk.

 Arsi (24:17)

 Arsi hi lal hmingthang takte chhiahchhiahna lar tak

pakhat a ni a, kristiante hunah phei chuan Messia

chhinchhiahna atan Arsi hi hman a ni. Isua lo pian

tur thu pawh kha arsi hmanga puanzar a ni a (Mat.

2:2), Isua chu Davida thlah, arsi êng tak leh varparh

a nih thu kan hmu bawk (Thup. 22:16).

Page 275: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 275/790

275NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Edom, Seir (24:18)

Edom-ho hi Esauva thlahte an ni a, Seir hi an chenna

ram hming sawina a ni a, Edom chu a mi chengtesawina a ni.

Eber (24:24)

Eber tih hi Septuagint (LXX) lamah chuan ‘Hebrai’

tia dah a ni a. Tute sawina nge a nih hriat a ni tawhlo. A awmzia chu ‘kal kaiho’ emaw ‘kal tlangho’ emaw

tihna a ni a, Euphrates lui kal kânho sawina niin alang.

Page 276: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 276/790

276NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 33

MOAB RAMA BAWHCHHIATNA LEHPHINEHASA HMALAKNA 

Chhiar tur : 25:1-18 Thu vawn : “Puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasa

hian ka thik anga an zinga a thikna chuan ka thinurnachu Israela thlahte lak ata a tikiang ta a, tichuan ka thikna

chuan Israela thlahte chu ka tiboral lo vang (25:11).

Bung 25-ah hian Israel fate chuan Jordan luikam

khawchhak lam Jeriko zawn, km. 16 vel chauhva hla

Sittim hmunah awmhmun an khuar a.1 Helai hmun hiKanaan ram enthla tura Mosian mi sawm leh pahnih a

tirh chhuahna hmun kha a ni. Sittim hmuna an awm laihian Pathian duh loh zawng takin an awm a, nasa takin

Pathianin a hrem a. Phinehasa’n \an a la a, heng chanchin

hi ‘Moab rama bawhchhiatna leh Phinehasa hmalakna’

tiin kan zir dawn a ni.

1. Peor hmuna Israel-te bawhchhiatna (25:1-5)1Tichuan, Israel-ho chu Sittim-ah an awm a, tin,

Moab-ho fanute chu an pâwl ta hlawm a: 2 an pathiante

hnena an inthawinaahte chuan an sawm a; tichuan an eia, an pathiante chu chibai an bûk ve a. 3 Tin, Israel-ho

chuan Peor hmuna Baal chu an pawm ve ta a; tichuanIsraelho chungah LALPA thin chu a alh ta a. 4 Chutichuan

Page 277: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 277/790

277NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPAN Mosia hnenah, “Mipuite hotu zawng zawng chu

hruai la, LALPA thinurna \ihbaiawm tak mai chu Israel-

ho chung ata a kian theih nan chhun engah LALPAhmaah awhhlumtir rawh,” a ti a. 5 Tin, Mosian Israel-hororeltute hnenah chuan, “Peor hmuna Baal pawm

apiangte chu tihlum vek rawh u,” a ti a.

Israel-te Sittim ruama an awm lai chuan hnam danghmeichhia, ram pawn mi, Moab nulate nen mipat

hmeichhiatna kawngah zalen takin an khawsa a. Moab

nulate chuan an pathian Baal – Peor biakna ruaithehahtean sawm a, an ei ve ta zel mai. Chutiang a lo nih takah

chuan Peor hmuna an pathian biak Baal, milem pathiante

chu chibai an buk a, an be ve ta zel a. Chu chu LALPA 

chuan a haw hle a ni. Hetianga Moab nulate nen zalen

taka an khawsa a, an pathian Baal te an be ve ta zel hi

Balaama hlawhtlinna niin hrilhfiahtu tam takin an ngai

a ni. Thuthlung Thar lamah hian Balaama chanchin

langsar takin kan hmu a. ‘Kawng dik chu an pensan a, anbo ta. Besora fapa Balaama kawng an zawh ta. Ani chuan

thil sual tih hlawk berin a ring a’ (II Pet. 2:15) tih te,

‘tangka ûmin Balaama sualna kawngah chuan an tlan a’

(Juda 11) tihte leh ‘In zingah mi thenkhat Balaama

zirtirna vuan tlat in awm. Ani chuan Balaka chu Israelfate hruai sual dan a zirtir a, Israel fate chu milem biakna

sa ei tur leh inngaihna suala tlu turin a hruai a’ (Thup.

2:14) titein kan hmu.

Israel miten Peor hmuna Baal an be ve ta mai hi

LALPA chuan a haw hle a ni. Baal hi lei thatna pathian

tam tak khaikhawmna hming a ni a. Heng Baal pathiante

hi ram bung hrang hrangah an bia a. Peor hi Baal biakna

hmun a ni a. He hmun hi Balakan Balaama a hruaina

hmun kha a ni. Helai hmunah hian Moab mite pathian

Page 278: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 278/790

278NUMBERS

www.mizoramsynod.org

langsar ber pakhat Chemos-a pawh an biak ngei a

rinawm. Mosia hnenah heng mi Baal be ve maitute hi

vantlang hmuh turin, chhun engah khaihlum turin a hrilha. Mosia thupek angin Israel hotute chuan Peor hmunaBaal betute chu thah vek tur an ti a. Hei hi LALPA 

thinurna \ihbaiawm tak chu Israel-ho zing a\anga a kian

theih nana tih a ni.

2. Phinehasa \hahnemngaihna avanga Pathianmalsawmna (25:6-15)

6 Tin, ngai teh, Israela thlahte zinga mi pakhatininbiakna puan in kawngkaa an \ah lai takin Mosia mit

hmuhah leh Israel-ho pungkhawmte mithmuhah Mediahmeiche pakhat a chhûngte hnenah a rawn hruai a. 7 Tin,

 puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasan a hanhmuh chuan pungkhawmho zing ata chu a tho va, fei a

chuh a; 8  tin, Israel mi chu puan in chhûngah chuan a

um lut a, Israel mi nen an pahnih chuan a chhun tlang a,hmeichia chu a pumah. Chuti chuan Israel thlahte chungahremna chu a reh ta. 9 Chumi hremnaa thite chu 24,000 

an ni.

10 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 11“Puithiam Arona faEleazara fapa Phinehasa hian ka thik anga an zinga a

thikna chuan ka thinurna chu Israela thlahte lak ata a

tikiang ta a, tichuan ka thikna chuan Israela thlahte chuka tiboral lo vang a. 12 Chuvangin “Ngai teh, ka inremnathuthlung chu a chungah ka thlung ang a; 13 tin, amah leh

a hnua a thlahte tan kumkhaw puithiam nihna thuthlung a ni ang a; a Pathian tan a thik a, Israela thlahte tan

inremna a siam avangin,’ ti rawh,” tiin. 14 Israel mi anthah, Midia hmeichhia nena an thah tak hming chu

Zimria, Simeon-ho zinga an chhûngkaw puipa Salua fapa

Page 279: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 279/790

279NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a ni a. 15 Tin, Midia hmeichia an thah taka hming chu

 Kozbi, Zura fanu a ni: ani chu Midia-ho chhûngkaw zinga

an hotu a ni.Helaiah hian LALPA tana Phinehasa

\hahnemngaihzia kan hmu. Pathian thinurna nasa tak

avanga Israela thlahte biak bûk kawta an tah laiin, Mosia

mithmuhah leh Israel pung khawmhote mithmuhah Is-rael thlahte zinga mi pakhatin Media hmeichhe pakhat

(Moab nula tiin Mizo Bible lehlin tharah hian a sawi a), a

chhungte hnenah nupui atan a rawn hruai lut ngawt mai.Phinehasan a hmuh chuan fei a chuh a, a um zui nghal a.

Israel mi leh hnam dang nula a hruai chu, an pahnihin

an dulah a chhun tlang a. Tichuan Israel-ho zinga hri leng

chu a tawp ta a. Hri leng avanga thi chu mi singhnih leh

sangli an tling hman a ni. Hei hi Tirhkoh Paula chuan mi

singhnih leh sangthum niin a sawi thung (I Kor. 10:8).

Mitthi zat hi chawhrualin hnam tina mi sanghnih vel

emaw \heuh thi hman ang an ni a. Aigupta an chhuahsana\anga Kanaan ram an vah vel chhunga tuarna nasa ber

a ni.

Midia hmeichhe pakhat tih hi hrilhfiahtu dangte

pawhin Midian nula niin an sawi hlawm. Moab-ho leh

Midian-ho hi Israel-te bei tura \ang rual kha an ni a (22:4-

7). Midiana hi Sari thih hnua Abrahaman a nupui Keturi

laka a fa a ni a (Gen. 25:1-4). Mosia nupui Zipori pawhkha Midian mi a ni (Exod. 2:16-22). Moab-ho leh Midian-hote hian Israel fate hi an do rawn a. Heng hnam dangte

nena inneih pawlh a, an pathian Baal biak ve tak zelte hi

Lalpan a haw hle a, hripuiin a hrem a ni. Mahse,

Phinehasa \hahnemngaihna avangin Israel fate chuan

malsawmna an dawng leh ta a ni.

Page 280: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 280/790

280NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Phinehasa hi Arona tupa, Eleazara fapa a ni. A pu

 Arona a thih khan, a pu kha a pa Eleazara chuan a thlâk

a, Eleazara chu Puithiam lal a lo ni ta a, amah Phinehasapawh hian a pa dinhmun chu luah chho ve ta zel inpuithiam a lo ni ve ta a. Chu mai ni lovin a thlah kal

zelah puithiam lalber an awm dawn a, puithiam lal fapa

a lo ni bawk nen. Phinehasa hming awmzia hi Aigupta

\awngin ‘mihang’ tihna a ni. LALPA tana Phinehasa

\hahnemngaihna chuan LALPA a tilawm a. Israel mite

laka a thinur a lo dai ta a, a tiboral vek ta lo. LALPA 

chuan Phinehasa tan leh a thlahte tan Puithiam nihnathu a thlung ta a. Heta thuthlung tih hi thutiam tihna

anga ngaih a ni. Phinehasa chuan Israel-te an sual avanga

thi tur a chhanhim tak avangin LALPA chuan amah leh

a thlahte tan kumkhaw puithiam nihna thuthlung a siam

a ni tih kan hmu.

Phinehasan Israel mi, hnam dang nula nupui atana

rawn hawntu, fei laa, a bûka zui lut a, a chhun hlum thuhi Juda-te thurochhiah chuan, an mu dun lai a chhun

tlang niin a sawi.2 Puithiam chet dan atan chuan mak

kan ti viau mai thei a. Amaherawhchu, khatih lai hunah

kha chuan puithiam leh Levia chite hian, Israel fate

awmna hmun vawn thianghlim thu-ah leh biak bûkvenhim leh vawn thianghlim chungchangah nasa takin

mawh an phur a. Israel-te zinga thil \ha lo lo thleng thei,

a \ul a nih chuan, mi nunna laksak thlengin an

mawhphurhna hian a keng tel niin a lang. Thil sual titute

chu an zing ata tihboral tur an ni.

3. Midian-ho bei tura fuihna (25:16-18)

16  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 17 Mida-ho chu bei

ula, titlawm rawh u: 18  Peor hmunah an bum che u a, hrem

Page 281: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 281/790

281NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tak Midia-ho milian fanu Kozbi an thah tak chungchang 

thuah in chungah thil dik lo tak an tih avang hian,” tiin.

Helai thu tawi te a\ang hian Midian ho bei turafuihna chak tak kan hmu a. An beihna chhan tur pawh a

sawi fiah a. Israel fate bumtu an nih avanga tu tlawm

der turin LALPAN Mosia a fuih a ni. Bung 31 lamah an

inbeihna chanchin nasa zawk kan la hmu leh dawn a ni.

 Vawiina kan zirlaiah hian ringtute hi chauvin chak

lo hle \hin mah ila Pathian chu a rin tlâk a, a sipai

huaisente chu nasa takin a thuamin a ûm zui zêl a ni tihkan hmu.

Sawi ho tur 

Ringtute min titlu nasa bertu, Krista pasal\ha

huaisen tak takte pawh titlawmtu chu mipathmeichhiatna hi niin a lang a. Kohhranhovin kan

tuar nasatzia sawi ho ila, engtia \an lak tur nge tih

hi i han sawi ho nghal teh ang u.

END NOTES

1. Philip J. Budd, “  Word Biblical Commentary :Numbers,” Word Books, Publisher, Waco, Texas,

1984, p. 279.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 288.

Page 282: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 282/790

282NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sittim (25:1)

Sittim tih hi a awmzia chu ‘Acacia thing’ tihna a ni.

Sittim ruam hi Jordan chhaklam, Tuipui thi a\angahmarchhak lama awm a ni.

Kuzbi (25:15)

Midian nula, Phinehasan a thah tak chu Zura fanu

Kozbi a ni a, lehlin tharah chuan Kusii tiin dah a nia, a awmzia chu ‘bumtu’ tihna a ni.

Page 283: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 283/790

283NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 34

CHHIARPUI |UM HNIHNA 

Chhiar tur : 26:1-65 

Thu vawn : “Israel thlahte pungkhawmho zawng zawng chu, kum sawmhnih achin chung lam, a chi chiin Israelrama ralkai chin zawng zawng chiar vek rawh u, tiin,” a

ti a (26:2).

Numbers buah hian chhiarpui neih chanchin \um

hnih kan hmu a. Hei hi a bu hming put chhan nia sawi

pawh a ni reng a ni. Chhiarpui chanchin kan hmuh hi a

danglam hle a. Sipai chhiarpui (military census) a ni zawkmah âwm e. Israel fate chu Aigupta a\angin Kanaan

ramtiam pan turin an kal chhuak a. Thlaler zin kawng

an zawh tak tak hmain Sinai tlangah Chhiarpui hmasa

an nei phawt a. Ramtiam an panna kawngah ral do thei

tur mi eng zat nge awm tih hriatna turin, an hun hmasaah

an inching fel phawt a. Tunah erawh chuan ramtiam

Kanaan lut turin an inbuatsaih ta a. Aigupta a\anga

chhuakhote kha chu an thi zo a ni tawh mai a. An dinhmun

inhre chiang turin Chhiarpui (sipai chhiarpui) LALPA thupek angin an nei leh dawn ta a. He Chhiarpui \um

hnihna hi vawiina kan zir tur chu a ni.

Page 284: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 284/790

284NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Chhiarpui neih dan tur (26:1-4)

1Tin, hremna a reh hnuah chuan heti hi a ni a,

LALPAN Mosia leh puithiam Arona fapa Eleazara chu abia a, 2 “Israela thlahte pungkhawmho zawng zawng chu,

kum sawmhnih achin chung lam, a chi chiin Israel ramaralkai chin zawng zawng chiar vek rawh u,” tiin. 3 Tichuan

Mosia leh puithiam Eleazara chuan Jeriko zawn, Jordankam, Moab phaiah anniho chu an bia a, 4 “Mipuite chu

kum sawmhnih achin chung lam chhiar rawh u,” tiin.

LALPAN Mosia leh Aigupta ram atanga lo chhuak Israelathlahte hnena thu a pek ang khan.

Sittim hmuna hremna hripui leng a reh hnu chuan

LALPA chuan Mosia leh puithiam Eleazara chu Israel

mi, mipa kum sawmhnih chin zawng zawng, a chi chiin

chhiar vek turin a ti a. Chhiarpui an neihna hmun hi

Jeriko zawn, Jordan lui kam, Moab phai ruama an awm

lai a ni. Midian-ho bei tur leh Kanaan ram la turin ralkai zawng zawng chhiar vek tur a ni. Chhiarpui hmasaa

Mosia leh Arona puitu tur hnam tin zinga mi pakhat,

chhungkaw puipa zel an awm ang kha tun \umah chuan

an awm lo. Chhiarpui hmasa a\ang khan kum sawmli

dawn lai a lo liam ta a. Chhiarpui \um hnihna hian

\hangtharte pawimawhna leh an hmabak hna

pawimawhzia a tarlang a ni. Chhiarpui pahnihte hian,

indona lam an hawi ve ve a. Chu bâkah hnam hrang hrangdinhmun hriat chianna tur a ni bawk.

2. Chhiarpuia hnam hrang hrangte dinhmun(26:5-51)

5 Israela fa tir Reubena: Reubena fapate: Hanok-ho

chhûngkaw zinga mi Hanoka: Palu-ho chhûngkaw zinga

mi Palua:6 

Heezron-ho chhûngkaw zinga mi Hezrona,

Page 285: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 285/790

285NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Karmi-ho chhûngkaw puipa Karmia. 7 Hengho hi Reuben-

ho chhûngkua an ni:chhiar tling zawng zawng chu 43,730 

an ni.8 

 Palua thlah; Eliaba.9 

Tin, Eliaba thlahte; Nemuela, Dathana, Abirama an ni. Heng Dathana te leh Abiramate hi an ni, LALPA an beih laia Mosia leh Arona beitu

 Kora pâwla tel pungkhawmho thlahte chu: 10 tin, chumi pâwl an thih lai chuan leiin a ka a ang a, Korate nen

chuan a lem tlâng a, meiin mi zahnih leh sawmnga a lem\um khan; tichuan chhinchhiahna an lo ni ta a.11 Amaherawhchu Kora fapate chu an thi lo.

12  A chhûngkua kuain Simeona thlahte: Nemuelathlahte Nemuel-ho. Jamina thlahte Jamin-ho: Jakina

thlahte Jakin ho:13 Zera thlahte Zera-ho: Saula thlah teSaul-ho an ni. 14 Hengho hi Simeona thlahte chu an ni a,

22,200 an ni.

15 A chhûngkua kuain Gada fapa te Zephona thlahte

Zephon-ho; Hagi thlahte Hagi-ho: Sunia thlahte Suni-ho:16 Oznia thlahte Ozni-ho: Eria thlahte Eri-ho: 17  Arodathlahte Arod-ho: Arelia thlahte Areli-ho. 18 Hengho hi an

chhiar dan anga Gada fapate thlahte chu an ni a, 40,500 an ni.

19 Tin, Juda fapate, Era leh Onana : Era leh Onana

chu Kanaan ramah an thi a. 20 Tin, Juda thlahte

chhûngkaw kal dan chu hetiang hi a ni: Sela thlahte Sela-ho: Pereza thlahte Perez-ho: Zera tlahte Zera-ho an ni:21tin, Pereza thlahte chu : Hezrona thlahte Hezron-ho:

Hamula thlahte Hamul-ho an ni. 22 Hengho hi an chhiardan anga Juda fapate thlahte chu an ni a, 76,500 an ni.

23  A chhûngkua kuain Iskara thlahte: Tola thlahte

Tola-ho: Pua thlahte Pu-ho: 24 Jasuba thlahte Jasub-ho:

Page 286: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 286/790

286NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Simrona thlahte Simron-ho an ni. 25 Heng hi an chiar dan

anga Isakara fapate thlahte an ni, 64,300 an ni.

26  A chhûngkua kuain Zebulana thlah te: Seredathlahte Sered-ho: Elona thlahte Eleon-ho, Jaleela tlahte

Jaleel-ho an ni. 27 Heng hi an chhiar dan anga Zebulun-ho thlahte chu an ni a, 60,500 an ni.

28 A chhûngkua kuain Josepha thlahte: Manasea leh

Ephraima. 29 Manasea tlahte: Makira thlahte Makir-ho:tin, Makiran Gileada a hring a; Gileada thlahte Gilead-

ho an ni. 30 Heng hi Gileada thlahte an ni: Iezera thlahteIezer-ho: Heleka thlahte Helek-ho: 31 Asriela thlahte Asriel-

ho: Sekema thlahte Sekem-ho: 32 Semida thlahte Semida-ho: Hephera thlahte Hepher-ho an ni. 33 Tin, Hephera fapa

Zelophehada chuan fapate nei lovin fanute a nei a:Zelophehada fanute hming chu Malai te, Novai te, Hoglai

te, Milkai te, Tirzai te an ni. 34 Hengte hi Manasea thlahte

an ni. An chhiar zawngte chu 52,700 an ni.35 Heng hi a chhûngkua kuain Ephraima thlahte an

ni. Suthela thlahte Suthel-ho: Bekera thlahte Beker-ho:Tahana thlahte Tahan-ho an ni. 36 Tin, heng hi Suthela

thlahte an ni. Erana thlahte Eran-ho an ni. 37 Heng hi anchhiar dan anga Ephraima thlahte chhûngkua an ni a,

32,500 an ni. Heng hi an chhûngkaw indawt dan ang zela

Josepha thlahte an ni.38 A chungkua kuain Benjamia thlahte: Bela thlahte

 Bela-ho: Asbela thlahte Asbel-ho: Ahirama tlahte Ahiram-ho. 39 Sedhuphama thlahte Supham-ho. Huphama thlahte

Hupham-ho an ni. 40 Tin, Bela thlahte chu Arda lehNaamana an ni: Arda thlahte Ard-ho: Naamana thlahte

Naaman-ho an ni. 41Heng hi an chhûngkaw indawt dan

Page 287: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 287/790

287NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang zela Benjamina thlahte an ni: tin, an chhiar zawngte

chu 45,600 an ni.

42  Heng hi a chhûngkua kuain Dana thlahte an ni:Suhama thlahte Suham-ho an ni. Heng hi an chhûngkaw

indawt dan ang zela Dana thlahte an ni. 43 Suham-hothlahte zawng zawng an chhiar dan ang chuan 64,400 an

ni.

44 Heng hi a chhûngkua kuain Asera thlahte: Imnaathlahte Imna-ho; Isvia thlahte Isvi-ho: Beria thlahte Beria-

ho an ni. 45  Beria thlahte: Hebera thlahte Heber-ho;Malkiela thlahte Malkiel-ho an ni.

46  Asera fanu hming hu Seri a ni. 47 Heng hi Asera

 fapate tlahte an chhiar zawngte chu an ni a, 53,400 an ni.

48  A chhûngkua kuain Napthtalia thlah te; Jazeela

thlahte Jazeel-ho: Gunia thlah-te Gunia-ho: 49 Jezera

thlahte Jezer ho: Silema thlahte Silem-ho an ni. 50 Heng hi an chungkaw indawt dan ang zela Naphtalia thlahte

an ni: an chhiar zawngte chu 45,400 an ni.

51 Heng hi Israela thlah an chhiar zawngte chu an ni

a, 6,01,730 an ni.

Chhiarpuia hnam hming ziak indawt dan hi

Chhiarpui hmasa ang deuh vek kha a ni a. Ephraim lehManase kha tun \umah hian Manase leh Ephraim tiin a

dah thung a. Bung 26:51-ah hian hnam pum pui

belhkhawm a tarlang a. Chhiarpui hmasaah 6,03,550

(1:46) an ni a, Chhiarpui \um hnihnaah hian Israel mipa,

kum sawmhnih chin chung lam ral kai zat chu mi 6,01,730

an ni a, mi 1820-in an tlem zawk a ni. Chhiarpui hmasa

leh hnuhnung leh an punna/kiamna tarlang ila:

Page 288: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 288/790

288NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chhiarpui Hnam hming Chhiarpui Punna/  Hmasa Hnuhnung Kiamna(1:20 – 46) (26:5 – 51)

46,500 Reuben 43,730 -2,770

59,300 Simeon 22,200 -37,100

45,650 Gada 40,500 -5,150

74,600 Juda 76,500 +1,900

54,500 Isakar 64,300 +9,800

57,400 Zebulun 60,500 +3,10032,200 Manaseh 52,700 +20,500

40,500 Ephraim 32,500 -8,000

35,400 Benjamin 45,600 +10,200

62,700 Dan 64,400 +1,700

41,500 Asera 53,400 +11,900

53,400 Naptalia 45,400 -8,0006,03,550 TOTAL 6,01,730 -1,820

Hnam hrang hrang dinhmun en hian thlalera kum

sawmli dawn an vah velnaah khan hnam sarih tlema an

pun \heuh laiin, hnam nga erawh chu an pung lo tih kan

hmu a. A pum puia an dinhmunah pawh, pun lam panlovin, mi 1,820 laiin an tlem zawk a ni. Tlem langsar zual

chu Simeon hnam an ni a, anmahni zatve aia tamin ankiam a, Manasea hnam, Benjamin hnam leh Asera

hnamte hi an pung tam deuh. An tlemna langsar tak tak

25:6-9 & 16:49-ah te kan hmu.

3. Hnam hrang hrangte ram pek dan tur (26:52-56)

52 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 53 “Hengho hi an tam

lam ang zelin ram hi semsak tur a ni.54 

 A tam deuhte chu

Page 289: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 289/790

289NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ram i pe tam ang a, a tlem deuhte chu ram i pe tlem ang a: chhiar dan ang chuan ram pêk \heuh tur a ni.55 

 Amaherawhchu thumvawrin ram chu sem tur a ni: an pute hnam hming indawt dan ang zelin ram chu an chang ang. 56 Thumvawr ang zelin ram chu a tam leh a tlemtehnenah sem a ni ang.

Chhiarpui an neih hi indona lam hawi leh ral do theitur zat hriatna a nih laiin, hnam hrang hrangte ram tiama

ram pek dan tur hriatna atan a pawimawh hle a ni. Hnamhrang hrangte kha, a tam deuhvin ram an chang zau deuhang a, a tlem deuhvin an chang zim deuh dawn a ni(26:53,54). An thlahtu hmingin an chan tur ram chu \hum

vawra sem tur a ni (26:55,56). Ram sem hi Mosia dam laileh Moab-a an awm laia sem a nih a rinawm (Ror. 1:1-3).

 A lehlamah chuan ram sem hi Kanaan ram luh hnu a nihngei a rinawm thei bawk (Jos. 14:1ff).

4. Levia chite a hrangin an chhiar (26:57-62)

57 Tin, heng hi Levi-ho a chhûngkua kuain chhiartechu an ni. Gersona thlah te Gerson-ho: Kohatha tlahte

 Kohath-ho: Meraria thlahte Merari-ho an ni. 58 Hengho hiLevia tlahte an ni: Libna thlahte, Hebrona thlahte, Mahliathlah te, Musia thlah te, Kora thlahte an ni. Tin, Kohathachuan Amrama a hring a. 59 Tin, Amrama nupui hming chu Jokebedi, Levia fanu. Aigupta rama Levia laka piang 

a ni a, tin, ani chuan Amrama lakah Arona leh Mosia leha farnu Miriami a hring a. 60 Tin, Arona chuan Nadabate, Abihua te, Eleazera te, Ithamara te a hring a. 61Tin,Nadaba leh Abihua chu LALPA hmaa hman loh tur chimei an hman lai khan an thi a. 62 Tin, chhiar zawng zawng mipa thla khat achin chung lam zawng zawng chu 23,000 an ni. Israel mite zinga ram sem chang ve tur an nih lohavangin Israel mite zingah chhiar an ni lo va.

Page 290: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 290/790

290NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chhiarpui hmasaah khan Levia chite kha ral do ve

lo tur, biak bûk enkawl lama mawh phur an nih avangin

a hrangin an chhiar a (1:47ff; 3:14ff). Chhiarpui tumhnihnaah pawh hian, ram chanpual nei lova anmawhphurhna hna pawimawh tak kha chhunzawm zel

tur an ni a, a hrangin an chhiar a ni (26:62). Levia thlahte,

mipa, thla khat chin chung lam an chhiar chin chu mi

23,000 (singhnih leh sangthum) an ni a. An hming erawh

chu, ram sem ve loh an nih avangin Israel khawchhiarbu-

ah telh ve loh an ni. Chhiarpui hmasaah mi 22,000 an ni

a (3:39), tunah hian mi 23,000 an ni (26:62).

5. Tlangkawmna (26:63-65)

63 Hengte hi a ni Jeriko zawn, Jordan kam, Moab

  phaia Israela thlahte chhiartu Mosia leh puithiamEleazeran an chhiarte chu.64 Sinai thlalera Israel mite

Mosia leh puithiam Aronan an chhiarte kha pakhat mah

awm an awm tawh lo.65 

LALPAN, “Thlalerah an thi ngeingei tur a ni,” a lo ti tawh si a. Jephunea fapa Kaleba lehNuna fapa Josua lo chu tumah dam an awm tawh lo.

Chhiarpui \um hnihna hi Israel fate bul \an thar lehna

a ni a. |hanghlui an liam a, \hangthar Israel-te kutah

Kanaan ram hneh tur leh ram luah tur hi a awm a.

Chhiarpui hmasaa mite kha Kaleba leh Josua chauh lo

chu tu mah dam an awm tawh lo. Israel fate hi an hmalam pan zel tura an inbuatsaih thara an inen chian a ngai

a ni.

Page 291: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 291/790

291NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Kristiante hian ‘Indona Thianghlim’ puang ve dawn

ta ila, engtia tih tur nge ni ang? Sawi tur kan neihapiangte i han sawi ho teh ang u.

END NOTES

Ram sem dan (26:52-56)

Lalpan Mosia hnenah Israel thlahte hnenah ram semdan tur chi hnih a hrilh a; an hnam tam dan azira

sem leh \humvawra sem te a ni. A lan danah mai

chuan hengte hi inkalhin a lang thei a; nimahsela,

ngun zawka kan ngaihtuah chuan heng ram sem dan

chi hnihte hian Pathian thuneihzia a tilang. Pathian

chu \humvawrah pawh thuneitu a nihzia a lantir

(Thuf. 16:33).

Page 292: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 292/790

292NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 35

RAM INROCHUN DAN LEH HRUAITUA JOSUA RUAT THU

Chhiar tur : 27:1-23 Thu vawn : Tin, a chungah a kut a nghat a, Mosia

hmanga LALPAN a sawi ang khan thuneihna a pe ta a(27:23).

Bung 27-ah hian Kanaan ram lut tura inbuatsaihna

kal zel kan hmu a. Chutah chuan hmeichhiaten ram

chanpual an neih ve theihna dan leh hruaitu ropui Mosia

chu Kanaan ram tiam lut ve lo tura Lalpan a lo tih tawhavangin amah thlaktu atana Josua ruat a nih thu kan

hmu a. Tichuan, ram inrochun dan leh hruaitua Josuaruat thu kan zir dawn a ni.

1. Ram pek leh inrochun dan (27:1-11)

1Tin, Josefa fapa Manasea thlah, Makira chu mi fa

Gileada, chu mi fa Hephera fapa Zelophehada fanute chuan lo kal a: a fanute hming chu : Malai te, Novai te, Hoglai

te, Milkai te, Tirzai te a ni. 2 Tin, inbiakna puaninkawngkaah Mosia leh puithiam Eleazera leh milianho

leh pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan an va ding a. 3 “Thlalerah khan kan pa a thi a, LALPA bei tura pung 

khawm pâwl, Kora pâwlah khan a tel ve lo va: nimahselaama sual avangin a thi a, fapa a nei lo va. 4 Fapa a neih

Page 293: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 293/790

293NUMBERS

www.mizoramsynod.org

loh avang maiin engah nge kan pa hming chu a thlahte

zing ata a bo vang? Kan pa unaute zingah chanvo min pe

ve rawh u,” an ti a.5 

Tin, Mosian an thu chu LALPAhmaah a thlen a. 6 Tin, LALPA chuan Mosia a bia a,7 “Zelophehada fanute chuan an tidik a ni: an pa unaute

zingah chanvo i siam ngei tur a ni a, an pa chanvo chu i pe tur a ni. 8 Tin, Israela thlahte hnenah, ‘Mi, fapa nei

lova a thih chuan a ro chu a fanute in pe tur a ni. 9 Tin, fanu a neih loh chuan a ro chu a unaute in pe tur a ni.10 Tin, unaute a neih loh chuan a ro chu a pa unaute in pe

tur a ni. 11Tin, a pain unaute a neih loh chuan a ro chu alaichin in pe ang a, anin a khawm ang a: tin, LALPAN Mosia thu a pek angin Israela thlahte tan dan thupêk

nghet a ni ang,’ tiin sawi rawh,” tiin.

Helai thu hlawmah hian Zelofehada fanuten ram

chanpual an neih ve theihna tur ngaihtuahin inbiakna

bûk kawngkaah Mosia te, puithiam Eleazara te, hruaitute

leh pung khawmho hmaah an lo kal a. An pa Zelofehadakhan fa mipa nei lovin fanu panga a nei a, amah a thi

tawh bawk si a. An pa thi taa khan unau mipa, a hmun

rawn luah a, unau thi tana tih tur tihsaktu a nei lo a ni

mai thei (Deut. 25:5-10). An pa hming kha chhungkaw

chhiarna zinga a bo bik lohna turin, an pa chhungte zingahram chanvo siamsak ve turin an rawn dil a ni. Zelofehada

fanute hian an pa hminga ram chanpual an neih ve loh

chuan, an pa hming hi a bo vang vang tawh dawn tih an

hriat avangin zah pawh dawn lovin an rawn dil ve a ni.

 An unau hming hi Malaii, Novaii, Hoglaii, Milkaii leh

Tirzaii te an ni.

Mosia chuan chu thu chu LALPA hnenah a thlen a.

LALPA chuan, “Zolofehada fanute thu hi a dik e, an pa

unaute zingah chanvo tur ram in pe ve tur a ni; an pa

Page 294: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 294/790

294NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chan ai chu chang rawh se” a ti a. Hemi bâkah hian Is-

rael fate tan LALPA chuan dan kalhmang fel tak a

siamsak nghal a. ‘Mi fapa nei lovin thi sela, a ram chu afanuin a chang tur a ni. Fanu a neih loh chuan a unautenan nei ang. Unau a neih loh chuan a pamiten an chang

ang; pami a neih loh chuan a laichin chhung hnaiin a chang

ang a, a nei hlen ang’ tiin. Heng Zolofehada fanu hmingte

hi bung 26:33-ah khan hmar lam Gilead-a cheng niin an

lang a; helaiah hian fanute ram chan ve dan leh ro an

khawm ve theih dan tur ruahmanna hrim hrim angin an

lo lang a. Eleazara ngei pawh fapa nei lovin fanu chauhnei niin I Chronicles 23:22-ah a lang bawk. Zelofehada

fanuten, an pa Kora sualnaa an inhnamhnawih ve loh

thu an sawi hi anmahni thiamthu sawi vena ni ngeiin a

lang. A chhan chu Israel fate zinga thil sual lian tak titute

chu an hnam zing a\anga tihboral, an hming paih bo daih

thlenga thil awm thei a nih vang a ni. Fapa nei lote tana

an fanuten an pa ro an khawm theihna dan hi khang lai

hunah khan hnam dangte zingah chuan a awm tawh reng

a ni. Zelofehada fanute hi an thil dilah an hlawhtling hle.

2. Mosia aiawh tura Josua ruat thu (27:12-23)

12  Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Abarim tlângahkhian han chho la, Israela thlahte ka pêk tur ram han

thlir rawh. 13 Tin, i han hmuh zawh chuan i unaupa Arona

chu a chipuite hnenah hruai a ni ang bawkin nang pawhhruai i ni tawh ang. 14 Zin thlalera pungkhawmho an

 phunnawi laia an mithmuhah tuiah khan mi chawimawi

tura ka thupêk che kalha i hel avang khan,” a ti a. (Chung chu Zin thlalera Kades-a Meriba tuite chu a ni). 15 Tin,

Mosian LALPA a bia a, 16,17 “LALPA, nunna zawng zawng hnar Pathian chuan, LALPA mi pungkhawmte chu vengtu

nei lo beram anga an awm loh nan pungkhawm chunga

Page 295: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 295/790

295NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hotu, an hma hruaia, anmahni hruai chhuaka hruai luttu

tur ruat rawh se,” tiin. 18 Tin, LALPAN Mosia hnenah,

“Nuna fapa, mi rilru nei tak Josua chu hruai la, a chungahi kut nghat la, 19  puithiam Eleazara leh pungkhawmhohmaah dintir la, an mithmuhah thuneihna pe rawh. 20 Tin,

Israela thlah pungkhawmho zawng zawngin a thu an awihtheih nan thuneihna hlan rawh. 21Tichuan ani chu

 puithiam Eleazara hmaah a ding ang a, anin LALPAhmaah Urim hmangin thu a la ang a, a thuin an chhuak

ang a, a thuin an lut ang, amah leh Israel thlah zawng 

zawngte, pungkhawmho zawng zawng nen,” a ti a. 22 Tin,Mosia chuan LALPA thupêk ang chuan a ti a: Josua chu ahruai a. Eleazara leh pungkhawmho zawng zawng hmaah

chuan a dintir a: 23 tin, a chungah a kut a nghat a, Mosiahmanga LALPAN a sawi ang khan thuneihna a pe ta a.

Chang 12 - 14-ah hian Mosia chu Abarim tlangah chho

tur leh chuta \anga Israel mite Lalpan a pêk tur ram

Kanaan thlîr turin Lalpan a ti a. Abarim tlang hi TuipuiThi hmar tawpa tlâng dung inpharh Jordan lui

khawchhak lama awm a ni. Kanaan ram a luah ve theih

dawn loh avangin a thih hmain Lalpan a thlirtîr a ni a,

‘Hmanah Mosian Kanaan a thlir a, Luah zo lovin Lal

thuthlung a phur a’ tiin hlaahte pawh kan sak kha. Mosiatan chuan a lunglenthlak ngawt ang le! A unaupa Arona

lah a thi tawh bawk si. Tunah chuan Mosia hun a thleng

ve dawn ta. Lalpan a buatsaih mek a, amah pawh a

inbuatsaih hlein a rinawm. Israel fate thlalera tlu hlum

tate ang kha ni lovin, Mosia chu a thih hmaa Kanaan ram

tiam thlir Lalpan a phalsak a ni (27:12-14). Helaiah hian

 Abarim tlang tia sawi a nih laiin Deuteronomy 3:27 &

34:1-ah chuan Moab lal Balakan Balaama hrilhlawk vawi

hnihna a hruaina hmun Pisga tlang niin an tarlang thung

Page 296: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 296/790

296NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. Deuteronomy 3:23-28 kan en chuan Mosia hian ramtiam luh ve hram hi a dil a; mahse, LALPA chuan a rilru

a tidanglam lo.Chang 15-17-ah hian Mosia chuan LALPA hnenah

amah thlaktu tur, Israel mipui hma hruaia an hnung dal\hintu tur berampu \ha ruatsak turin a ngen a. LALPA chuan a chhang nghal a (27:18-21; cf. Deut. 3:28). ‘Nunafapa Josua, pa rilru nei tak chu hruai la, a lu-ah i kutnghat ang che. Puithiam Eleazara hnenah an hma ngeiahi aiawhtuah ruat rawh’ tiin tih dan tur a hrilh nghal a.‘Lu chunga kut nghah’ hian aiawh tura ruatna a takalantirna a ni a, pung khawmho hmaa tih hian mipuiin anpawm theihna tura anmahni mipui hmuh lai ngeiamawhphurhna inhlan hi Thuthlung Hlui hun lai a\angdaih tawh khan an lo hmang tawh a ni tih min hriattir a.Heng hi Kohhran Inkhawmpuia Chairman emaw Mod-erator-te emaw inthlakna pawh hi Thuthlung Hlui hunlam a\anga kan rochun chhoh zel pawh a niin a rinawm.

Chang 21-22-ah hian puithiam Eleazaramawhphurhna chin leh Josua mawhphurhna chin a thliarfel a. An \an dun dan leh thawh dun dan tur a sawi fiah a.Mosia leh amah thlaktu Josua inan lohna lo lang chu,Mosian inhmachhawna Pathian a biak \hin laiin Josuaerawh chuan puithiam Eleazara kal tlangin Pathianduhzawng, a remtih leh tih lohte a hre thei dawn chauh

a ni. Puithiam Eleazara hian Pathian a rawnna hmanruachu ‘Urim leh Thumim’ a ni a. Hei hi Puithiam lalberkawr âwm bela chuang \hin a ni a (Exod. 28:30). A hmannatur chu ai enna anga, zawhna pawimawh Pathianin achhan dan tur hriat theihna tur a ni (cf. I Sam. 14:41).Lungphek pahnih, pakhatah ‘Ni’ emaw ‘|ha’ emaw achuang a, a dangah ‘Ni lo’ emaw ‘|ha lo’ emaw a chuang a

ni awm e.1

Page 297: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 297/790

297NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 26 lamah khan Israel fate kha Chhiarpui neiin

an indin thar leh a, ram tiam lut turin an inbuatsaih thar

leh a ni. Bung 27:1-11-ah hian ram inrochun dan tur siamfel a ni a. Bung 27:12-23-ah hian hruaitu thar Josua ruatnathu kan hmu zui nghal bawk a. LALPA thupek ang chuan

Josua lu chungah Mosia chuan a kut a nghat a, a aiawhtu

atan a ruat ta a ni.

Sawi ho tur 

Israel fate Pathianin a hruainaah hian, sakhuana leh

ram rorelna hi a kal kawp tlat a. Hruaitu thar Josua

leh puithiam Eleazara te in\awiawm tawn dan tur

pawh fiah taka tarlan a ni a. Kan ram ah hian tun

aia \ha zawka Kohhran leh Politics in\anpui tawn

dan tur han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Lushai Theological Book Series No. 12, “Bible Dic-tionary.” The Regional Theological Literature Com-

mittee, Mizo Dist., Assam, 1971, p. 563

Chanvo min pe ve rawh u (27:4)

Helaiah hian Zelofehada fanute chuan an pa a thih

tak avang leh unau mipa an neih ve loh avangin Mosia

leh hruaitu dangte hnenah an chanvo tur ram an dil

thu kan hmu a. Hei hi a chhan chu hmanlai a\angin

Juda-te danah chuan mipa fate hnenah chauh ro an

sem \hin a (Gen. 27; Deut. 21:15-17; Lk. 15:11-32).

Tin, inthlahchhawnna thuah pawh hmeichhe lam an

Page 298: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 298/790

298NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhui ngai lo. Hmeichhiate chu anmahnia ding hrang

lovin pate emaw, an pasalte emaw thuneihna

hnuaiah an intulut \hin. Abarim (27:12)

 Abarim tih chu ‘saw tah’ emaw ‘piahah’ emaw tihna

a ni.

Hruai chhuak a, hruai luttu tur (27:17)

Hei hi a awmzia chu Israel-te hruaitu tur chuan an

thiltih engkimah bul a \an ang a, a tawp thlengin a

kaihruai \hin tur a ni. A bik takin indona hmunah

hetiang tak hian an mite an kaihruai \hin tur a ni.

Lu-a kut nghat (27:18)

Lu-a kut nghat hian thuneihna leh dinhmun

inhlanchawn a entir.

Urim leh Thumim (27:21)

Bible-a footnote-a a lan ang hian Urim leh Thumim

hi lungman tam chi a ni a, aienna atana Puithiamlalber chauhvin a hman tur a ni a, a hman dan chiah

hriat a ni tawh lo. Hemi hmang hian an awm dan tur

leh tih dan tur kawng hrang hrangah Pathian

duhzawng an ngaichang \hin.

Page 299: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 299/790

299NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 36

PATHIAN HNENA THILHLAN – I

Chhiar tur : 28:1-31

Thu vawn : 1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israelathlahte chu thu pe la, an hnenah, ‘Ka chaw ka tana rimtuimeia thilhlan, ka hnenah thilhlan chu a hun tak zel

\heuhvah in hlan tur a ni,’ ti la (28:1,2).

Bung 28 & 29-ah hian mipuiin Pathian an biakna

thilhlan chi hrang hrang kan hmu a. Pathian biakna

thilhlan hrang hrangte chu a hun indawt dan ang deuhvin

fel takin a dah a. Kum khat chhunga Kohhran Nipawimawh kan nei thluah ang deuh hian kum khat

chhunga an sakhaw hun pawimawha Pathian hnena

thilhlan hrang hrang, Pathian an biakna chanchin kan

zir dawn a ni. Ni tina thilhlan te, Sabbath nia thilhlan te,

thla thara thilhlan te, Chhang dawidim telh loh kuta

thilhlan te, Pentikos Kûta thilhlan te, Kumthar Kûta

thilhlan te, Tlanna Nia thilhlan te, Bâwkte Kûta thilhlan

te kan zir dawn a. Mipui chanvo neihnate tarlan a ni a,

mi mal thilhlan chhui tel a ni lo. Thilhlan hranghrangahte hian buhbâl thilhlan, in tur thilhlan etc. thil

dang hlan tel turte nen an hlan \hin. Vawiinah chuan

bung 28 chhunga Pathian hnena thilhlan kan hmuhte kan

zir dawn a ni.

Page 300: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 300/790

300NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Ni tina thil hlan turte (28:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte chu

thu pe la, an hnenah, ‘Ka chaw ka tana rimtui meiathilhlan, ka hnenah thilhlan chu a hun tak zel \heuhvah

in hlan tur a ni,’ ti la.  3 Tin, an hnenah, ‘Hei hi meiathilhlan LALPA hnena in hlan tur chu a ni; beram no a

 pa, kum khat mi, sawisel bo, ni tin, pahnih, halral thilhlanhlan reng atan. 4  Beram no pakhat chu zingah in hlan ang 

a, pakhat chu tlai lamah in hlan ang a, 5 chhangphut

thilhlan atan chhangphut dip mi epha hmun sawma \henahmun khat, hriak sawr hin hmun lia \hena hmun khatachawhpâwlh nen. 6 LALPA tana meia thilhlan, rimtui

atana Sinai tlânga ruat halral thilhlan hlan reng turakha a ni. 7 Tin, beram no pakhat hlannaa in tur thilhlan

chu, hin hmun lia \hena hmun khat a ni tur a ni: LALPAtana uain, in tur thil hlan chu hmun thianghlimah i bun

chhuak tur a ni. 8 Tin, beram no pakhat chu tlai lamah i

hlan tur a ni: zing lama chhangphut thilhlan ang leh chumia in tur thilhlan ang bawk chu LALPA tana rimtui atanmeia thilhlan chu i hlan tur a ni.

 A thu hmasa lamah hian Thuthlung Hlui hun hmasa

lama Pathian an rin dan leh hriat dan kan hmu a. Chutah

chuan Pathian chu mihringte ang bawka eia in \hin niin

sawi a ni. A hun tak zelah buhbâl thilhlante chu Pathian

hnena hlan \hin tur a ni a. Buhbâl thilhlan chu a lawmzawng tak, rimtui a tih zawng tak hlan \hin tur a ni. Juda-te Pathian biak danah hian ‘ni tina thilhlante’ hi a

pawimawh bulpui ber pakhat a ni. Heng ni tina thilhlan

tih hi halral thilhlan leh buhbâl thilhlan te a ni ber a. Ni

tin beramno a pa pahnih, kum khat vela upa, hmelhem

lo a ni tur a ni a. Zing lam leh tlai lamah pakhat ve ve

Pathian hnenah an hlan \hin tur a ni. Buhbâl thilhlan

Page 301: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 301/790

301NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhangphut kg. khat an hlan tel ang a, in tur thilhlan

uain litre khat an hlan tel bawk tur a ni a; uain chu hmun

thianghlim maicham hnuaiah bun tur a ni.Ni tina Pathian hnena thilhlan hian an hnam pum

pui nun a kaihruai hle a. Heng thilhlante hi Sinai tlanga

an awm laia bul \an anga ngaih theihin a lang a (28:6; cf.

Exod. 29:38ff). Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar inkarhuna Antiochus Epiphanes IV, B.C. 165 huna tihduhdah

lai khan ni tina Pathian hnena thilhlan an tih theih loh

avangin hrehawm an ti hle a, an martar phah \euh a ni.Ni tina thilhlan hian Israel mipuite chu ni khatah vawi

hnih tal Pathian a biak tir ziah a ni. Heta \ang Kohhran

chhungkaw tinin ni tin vawi hnih tal Chhungkuaa

Pathian biakho \il zua a zir chhuah theih awm e.

2. Sabbath Ni-a thilhlan (28:9,10)

9 Tin, chawlhniin beram no, a pa kum khat mi

sawiselbo pahnih leh chhang phut thilhlan atanchhangphut dip mi epha hmun sawma \hena hmun hnih

hriaka chawhpâwlh leh chu mia in tur thilhlan nen i hlantur a ni: 10 hei hi chawlhni apianga halral thilhlan reng 

leh chu mia in tur thilhlan tiam lova halral thilhlan hlantur chu a ni.

Sabbath Ni-a thilhlan hi ni tin thilhlan baka hlan tur

a ni a. Ni tina thilhlan pangngai hlan thovin Sabbath ni

chuan beramno a pa pahnih, kum khat vela upa, hmelhem

lo leh buhbâl thilhlan chhangphut \ha chi kg. hnih, Olivehriak nena chawhpawlh leh uain thilhlante hlan tur a

ni. Sabbath Ni apianga thilhlan tur hi ni tina thilhlan let

a nih ber mai chu. Ezekiel 46:4,5-ah chuan Sabbath Ni-a

lalin halral thilhlan a rawn lak chu beramno hmelhem lo

Page 302: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 302/790

302NUMBERS

www.mizoramsynod.org

paruk leh berampachal hmelhem lo pakhat a ni a.

Berampachal hlan rual hian chhang phut hriak nena

pawlh sa hlan tel nghal a ni a. Sabbath Ni-a thilhlan hiEzekiela hun hma lam chuan khauh taka hman a ni loniin a lang a. Mumal taka kalpui theih hun chu sal tang

chhuah hnu niin a rinawm (cf. Neh. 10:33; II Chro. 8:13;

31:3). Kohhran hmasa pawhin kar khatah vawi khat tal

LALPA niah Lalpa Zanriah an kilho \hin (Tirh. 20:7; I

Kor. 16:2).

3. Thla thara thilhlan (28:11-15)11 Tin, in thla thar apiangah LALPA tan halral

thilhlan in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih leh berampa pakhat leh beram no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih:12 tin, bawngpa tinah chhangphut thilhlan atanchhangphut dip mi, hriaka chawhpawlh epha hmun

sawma \hena hmun thum; tin, beram pakhatah

chhangphut thilhlanah chhangphut dip mi hriakachawhpawlh hmun sawma \hena hmun hnih; 13 tin, beramno tinah chhang phut thilhlanah chhangphut dip mi,

hriaka chawhpâwlh hmun sawma \hena hmun khat: heihi halral thilhlan rimtui LALPA tan meia thilhlan a ni.14 Tin, an in tur thilhlan chu bawngpa pakhatah uain hinchanve a ni ang a, berampa pakhatah hin hmun thuma

\hena hmun khat, beram no pakhatah hin hmun lia \hena

hmun khat: hei hi kum tluana thla tin, halral thilhlan ani. 15 Tin, LALPA hnena sual thawi nan kelpa pakhat inhlan tur a ni; halral thilhlan hlan reng leh chu mia in tur

thilhlan tiam lovin.

Chang 11-15-ah hian thla thar ni apianga LALPA 

hnena halral thilhlan dan tur kan hmu a. He thla thar

Kut hi Israel-te zingah an hman \anna a hma hlein a lang

Page 303: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 303/790

303NUMBERS

www.mizoramsynod.org

(cf. I Sam. 20:5; II Lal. 4:23; Isa. 1:13; Amos. 8:5; Hos. 2:11).Mahse, Mosia lehkhabu pangaah, helaiah chauh hian a

hman dan kan hmu. Sabbath nia thilhlan ang deuh khan,thla thar nia thilhlan bawngpatuai pahnih, berampachalpakhat, beramno a pa pasarih te hi ni tina thilhlanbelhchhahna niin a lang (28:15a). Hemi bâkah hian sualthawina thilhlan atan kelpa pakhat LALPA hnena hlanbawk tur a ni (28:15b). Thla thar nia thilhlan hun hichhungkuaa Pathian biakna hun \ha a ni a (I Sam. 20:5-6;II Lal. 4:23). Hemi ni hian an sumdawnna pawh an

chawlhsan vek a ni (Amos. 8:5).

4. Chhang dawidim telh loh kûta thilhlan (28:16-25)

16  Tin, thla khatna ni sâwm leh ni li ni chu LALPA Kalhlen kût a ni. 17 Tin, chu mi thla ni sâwm leh ni nga nichu ruai ni a ni ang: ni sarih chu chhang dawidim telhloh ei tur a ni ang. 18 Ni khat ni chuan inkhawmpuithianghlim a awm ang a; eng hna mah in thawk tur a ni

lo va; 19 meia thilhlan halral thilhlan erawh chu LALPAhnenah in hlan tur a ni; bawngpa tir pahhnih leh berampa

 pakhat leh beram no a pa kum khat mi pasarih: in ngaihasawiselbo a ni tur a ni; 20 chhangphut dip mi, hriakachawhpâwlh, an chhangphut thilhlan nen: bawngpa

  pakhatah hmun sawma \hena hmun thum; berampa pakhatah hmun sawma \hena hmun hnih; 21beram no pasarih chu beram no pakhatah hmun sawma \henahmun khat a ni tur a ni; 22 tin, in tana inremna siamnaturin sual thawi nan kelpa pakhat. 23 Heng hi zingathilhlan, halral thilhlan hlan reng tiam lovin in hlan tura ni. 24 Hetiang hian LALPA tana rimtui, meia thilhlan eitur chu ni tin, ni sarih in hlan tur a ni: halral thilhlanhlan reng leh chu mia in tur thilhlan tiam lovin. 25 Tin, ani sarih ni chuan inkhawmpui thianghlim in nei ang a,

eng hna mah in thawk tur a ni lo.

Page 304: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 304/790

304NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 An hnam kut ropui ber pakhat Chhang dawidim telh

loh kût hi an kum thar thla khatna Nisan (March-April)

thlaah an hmang a. Chhang dawidim telh loh kût hiKalhlen kût nen a inzawm a, kût pakhat anga sawi theiha ni hial awm e.1 LALPA chawimawi nan Kalhlen kût

chu thla hmasa ber Nisan ni sawm leh panga niin kûtpui,

Chhang dawidim telh loh kût hmang \anin, ni sarih

chhung chhang dawidim telh loh chauh ei tur a ni. Ni

hmasa berah inkhawmpui urhsun an hmang ang a, a ni

sarih niah an hmang leh ang. Anmahni hna pangngai an

thawk tur a ni lo.

Ei tur thilhlan atan bawngpatuai pahnih,

berampachal pakhat leh beramno pasarih hlan tur a ni

a. Hemi rual hian buhbâl thilhlan bawngtuai pakhat zelah

kg. hnih, beramno pakhat zelah kg. khat hlan tel bawk

tur a ni. Sual thawina thilhlanah kelpa hlan tur a ni bawk

a. Heng hi tuk tin thil hlan \hin baka hlan tur a ni.

Kalhlen kût leh Chhang dawidim telh loh kût an

hmanna chhan hi Aigupta bawih a\anga an chhuah hriat

rengna a ni. Pharaoa tihduhdahna Aigupta ram a\anga

an chhuah lai khan chhang chu dawidim telh hman pawh

a ni tawh lo va, dawidim tel lovin chhang (chaw) an ei a

ngai a. Kha Pathian chhan chhuahna ropui tak kha an

hriat reng nan Kalhlen kût leh Chhang dawidim telh loh

kût hi an hmang a ni.

5. Pentikos kûta thilhlan (28:26-31)

26 Tin, in chawlhkar kut, in buh thar tirh kût LALPA

tana thil thar chhangphut thilhlan in hlan ni pawhininkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah in

thawk tur a ni lo va: 27 LALPA tana rimtui halral thilhlan

Page 305: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 305/790

305NUMBERS

www.mizoramsynod.org

erawh chu in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih, berampa

  pakhat, beram no a pa kum khat mi pasarih; 28 an

chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriakachawhpawlh, bawngpa pakhatah hmun sawma \henahmun thum, berampa pakhatah hmun sawma \hena

hmun hnih, 29 beram no pasarih, beram no pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 30 in tana

inremna siam nan kelpa pakhat nen (in ngaiha sawiselbo ani tur a ni). 31Halral thilhlan hlan reng leh chu mia

chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan tiam lovin in hlan

tur a ni.

‘Chawlhkar kût’ tih leh ‘Pentikos kût’ tih hi thil

thuhmun, sawi dan hrang mai niin a lang. Helai hlawm

thupui atan hian ‘Pawl kûta thil hlan tur’ tia dah a nih

laiin Mizo Bible lehlin tharah chuan ‘Pentikos kûta thil

hlan tur’ tiin a dah a. He kutah hian halral thilhlanah

bawngpatuai pahnih, berampachal pakhat, beramno

pasarih hlan tur a ni a. Buhbâl thilhlanah chhangphuthriak pawlh bawngpatuai pakhatah kg. thum zel,

berampachal pakhatah kg. khat leh a chanve, beramno

pakhatah kg. khat zel hlan tel tur a ni. Sual thawina

thilhlanah kelpa pakhat hlan tur a ni bawk. Ni tina

halral thilhlan bâkah heng hi uain thilhlan nen hlan \hintur a ni.

Pentikos kût hi Kalhlen kût a\anga ni 50-na a nihavangin Grik \awng hmang Juda-te chuan ‘Pentikos kût’(Ni sawmngana kût) an ti a. He kût hi hlimna kût a ni a.

Buh thar hmasa hlanna kût, Mizo Bible-ah chuan Pawl

kût tih a ni. Hlimna kût a nihna chhan hi Aiguptaa

hrehawm taka an sal tanna chhilh bo zawnga an hman

vang pawh a ni thei bawk. Chhungkuaa hlim taka hman

tur a ni.

Page 306: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 306/790

306NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan zirlai ‘Pathian hnena thilhlan’ tih hian Pathian

biakna (Worship) pawimawhzia min hriattir a. A huhova

Pathian biak pawimawhna a tarlang a. Pathian \ihna leha tana inpekna chuan insengso taka Pathian hnenainhlanna a keng tel tihte min zirtir bawk.

Sawi ho tur 

Kan zirlaiah hian ‘Ni tin, hapta tin, thla tin, kum

tluanin Pathian hnena thilhlan a awm chho reng maia. Pathian hnena thilpek chungchangah hian, “Kan

Kohhran hian kan ti lutuk deuh tawh,” kan ti nge;

“Kan la ti tawk lo,” kan ti?

END NOTES

1. Rev. H. Zalawma, “Thuthlung Hlui Hrilhfiahna:Leviticus,” 2001, Puitling Sunday School Zir,

SL&PB, PRESCOM, 2000, p. 304.

Rimtui meia thilhlan (28:2)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘A lawm zawng

tak’ tia dah a ni a. Meia hal tel tur thilhlan chi sawina

a ni ber.

Ni tin thilhlan/Halral thilhlan (28:3)

Ni tin hal ral atan beramno a pa pahnih, kumkhat

vela upa, hmelhem lo hlan turin Lalpan Israel-te chu

thu a pe a. Ni tin halral thilhlan hlan tura a tih

nachhan hi Exodus 29:45-46-ah hetiang hian kan

hmu; ‘Israel mite zingah chuan ka cheng ve ang a, an

Page 307: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 307/790

307NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathian ka ni ang. An zinga ka tel ve \hin nan

 Aigupta ram ata ka hruai chhuak a, kha Pathian,

LALPA kha ka ni tih an hria ang; LALPA, an Pathianka nih hi,” tiin (lehlin thar).

Halral thilhlanah hian bawngpa, berampa, kelpa,

sawiselbo an hlan \hin a. Miretheite chuan \huro

emaw, parva emaw an hlan \hin. Halral thilhlan chuni tin, zing lam leh tlai lama tih \hin a ni a.

Maichamah ran thisen an theh tih chauh lo chu a

puma hal ral tur a ni. Pathian biak nan, a hnenangaihdam dil nana tih a ni. Halral thilhlanah hian

inthawina hlantu leh inthawina lo dawngtu Pathian

inpumkhatna leh inremna chu a laipui ber a ni.

Halral thilhlan chu Pathian tana rimpui, pawm tlak

a nih ngei a ngai. Inthawina hlantuin mawh a phur

lian hle a, rawngbawltu puithiamten mawh an phur

lian hle bawk.

Numbers 28 & 29-ahte hian, hun indawt dan ang a,

kum khat chhunga an sakhaw hun pawimawha

Pathian hnena thil hlan hrang hrang kan hmu a. Kan

hmuh hmasak ber chu ni tina thil hlan tur halral

thilhlan thu hi a ni.

Chawlhkar Kut (28:26)

Chawlhkar Kut hi ‘Thlaithar Kut’ (Exod. 23:16) tia

sawi a ni bawk a. Heta ‘barli thar’ tih hian an thar ni

tak lam ai mahin Lalpa hnena an hlan ni sawina zawka ni.

Chawlhkar Kut hi ‘Buhseng Kut’, ‘Pentikos Kut’ ti

te pawhin an sawi bawk \hin (Exo. 23:16; 34:22; Lev.

28:15-21; Num. 28:26-31; Deut. 16:9-12). Chhang

Page 308: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 308/790

308NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dawidim telh loh kut an hman a\anga ni sawmngana,

Sivan (May-June) ni 6-ah an hmang a, ni khat awh a

ni. Hun kal zelah chuan, Judaten Sinai tlanga Mosiadan lak hriatrengnaah an ngai a. Thuthlung Tharlamah chuan, Thlarau Thianghlim lo thlen ni angin

kan lo hre ta a. ‘Chawlhkar Kut’ tih ai chuan

‘Pentikos Ni’ tiin kan hre lar ta a. Chawlhkar Kut hi

rah thar hmasa hlanna ni a ni.

Page 309: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 309/790

309NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 37

PATHIAN HNENA THILHLAN II

Chhiar tur : 29:1-40 

Thu vawn : “Tin, thla sarihna, ni sâwm leh ni nga niininkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah inthawk lo vang a, LALPA tan ni sarih in kut tur a ni” 

(29:12).

Tun \umah hian Pathian hnena thilhlan chungchang

te, kum thar kût thilhlan te, Tlanna Nia thilhlan te leh

Bâwkte kûta thilhlante kan zir dawn a ni.

1. Kum thar kût thilhlan (29:1-6)

1 “Tin, thla sarihna, a ni khat ni chuan inkhawmpuithianghlim in nei ang a; eng hna mah in thawk tur a ni

lo: in tan tawtawrâwt ham ni a ni tur a ni. 2 LALPA tanarimtuiah halral thilhlan in hlan ang a; bawngpa tir

 pakhat, beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi

sawisel bo pasarih;3 

an chhangphut thilhlan, chhangphutdip mi hriaka chawhpâwlh, bawngpa pakhatah hmunsawma \hena hmun thum, berampa pakhatah hmun

sawma \hena hmun hnih, 4 beram no pasarih, pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 5 in tana

inremna siam nan sual thawina kelpa pakhat nen: 6 thlathar halral thilhlan leh chu mia chhangphut thilhlan te,

halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan

Page 310: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 310/790

310NUMBERS

www.mizoramsynod.org

te, in tur thilhlan te, an tih dan pangngai LALPA tana

rimtuia meia thilhlante tiam lovin.

Thla sarihna ‘Tishri’ (Sept – Oct) ni khat ni chuaninkhawmpui urhsun neih tur a ni a, hna thawh loh tur a

ni. Hemi ni hian an hnena Pathian thupek angin

tawtawrawt an ham \hin a. Chuvangin, ‘Tawtawrawt Kût’

an ti bawk. Babulon sal tan hma khan Tishri thla hi Juda-te kumthar thla a ni a. Babulon sal tan khan Babulon-ho

kum chhiarna thla khan a luahlan ta a, thla sarihna a lo

ni ta a. Thla sarihna ni mah se la, anniho tan chuankumthar thla a ni a. Chuvangin, ‘Kumthar Kût’ tih a ni

reng a ni. An kumthar thla Tishri hi thla pawimawh tak

a ni a. Kumthar Kût (Tawtawrawt kût) te, Tlanna Ni (Lev.

16:29ff; 23:27ff) te, Bâwkte Kût (Lev. 23:34ff) te leh

Khawmpui urhsun (Lev. 23:36) te an hmang \hin a ni.

Pathianin an tana thil ropui tak a lo tihsak tawhte hriat

rengna hun pawimawh tak a ni a. Kumthar Kût-ah hian

Lalin hmun pawimawh tak a luah a, LALPA chu engkimchunga Lal ber a nihna avanga chawimawina an hlanna

leh lawmthu sawina hun a ni.1

Kumthar kût-ah hian halral thilhlanah bawngpatuai

pakhat, berampachal pakhat, berampa pasarih hlan tur

a ni a. Hemi rual hian buhbâl thilhlanah chhangphut ol-

ive hriak pawlh, bawngpatuai pakhatah kg. thum,

berampachal pakhatah kg. hnih, beramno pakhatah kg.khat hlan tel bawk tur a ni a. Sual thawi nan thilhlanahkelpa hlan bawk tur a ni. Heng zawng zawngte hi thla

thar thilhlan leh ni tin thilhlan pangngai bâka hlan turte

an ni.

Page 311: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 311/790

311NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Tlanna Nia thilhlan (29:7-11)

7 Tin, he mi thla sarihna, ni sawm ni hian

inkhawmpui thianghlim in nei ang a: chaw in nghei tur ani, eng hna mah in thawk tur a ni lo; 8 LALPA tana

rimtuiah halral thilhlan erawh chu in hlan tur a ni;bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum

khat mi pasarih: 9 in ngaiha sawisel bo a ni tur a ni: anchhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka

chawhpâwlh, bawngpa pakhatah hmun sawma \hena

hmun thum, berampa pakhatah hmun sawma \henahmun hnih, 10 beram no pasarih, beram no pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 11sual thawi

nan kelpa pakhat nen: inremna tura sual thawina te,halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut leh an

in tur thilhlante tiam lovin.

Thla sarihna Tishri (Sept-Oct) thlaa Pathian hnena

thilhlan pahnihna chu Tlanna Nia thilhlan hi a ni.Leviticus 16-ah chipchiar takin kan hmu a. Thla sarihna,

ni sawmnaah hman a ni a. Inkhawmpui urhsun taka neih

tur a ni a, chaw nghei tur a ni bawk a, hna thawk lovin,

chawlhni anga hman tur a ni. Tlanna Nia thilhlan hi

Kumthar kûta thilhlan ang bawk kha a ni. Chaw nghei

bâkah ei leh in thil dang tih loh te, saiip puan sin te,

inbual loh te, pheikhawk bun lohte leh mipat

hmeichhiatna hman loh thlengin an kalpui zui ta a. A hman hun hi thla sarihna, ni kaw tlai a\anga ni sawmtlai lam thleng a ni. Tlanna Ni hi Pathian nena inremna

ni, an sual tlen faina ni a nih avangin “Inremna Ni” tia

sawi a ni bawk. Tlanna Ni hi hlim mup mupna lam aiin

mahni intihhrehawmna lam a ni zawk mah a, kum tina

hman tur a ni. A hman hun Tishri thla hi September thla

chawhnu lam a\anga October thla chawhma lam hi a ni

Page 312: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 312/790

312NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. He niah hian sual thawina an hlan a, puithiam lalber

chu Hmun Thianghlimah a lut a, mipui aiawhin inthawina

a hlan a, mipui tan thisen a hlan \hin. Hetiang hian anhnam nun kal zelah Tlanna Ni hi a ropuiin a pawimawhhle a. Hnam pum tan sual thawina ni ropui a ni.

3. Bâwkte Kuta thilhlan (29:12-40)

12  Tin, thla sarihna, ni sâwm leh ni nga niin

inkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah inthawk lo vang a, LALPA tan ni sarih in kut tur a ni: 13 tin,

LALPA tana rimtuiah meia thilhlan, halral thilhlan inhlan tur a ni: bawngpa tir sâwm leh pathum, berampa

 pahnih, beram no a pa kum khat mi sâwm leh pali; sawiselbo \heuh a ni tur a ni: 14 an chhangphut thilhlan,

chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa sâwmleh pathum, bawngpa pakhatah hmun sawma \hena hmun

thum, berampa pahnih, berampa pakhatah hmun sawma

\hena hmun hnih,15 

beram no sâwm leh pali, beram no pakhatah hmun sawma \hena hmun khat: 16 sual thawinan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng, chu mia

chhangphut thilhlan te, in tur thilhlan te tiam lovin.

17 Tin, a ni hnih niin bawngpa tir sâwm leh pahnih,berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

sâwm leh pali in hlan tur a ni; 18 an chhangphut thilhlan

leh in tur thilhlan a dan ang takin an tam dan ang zelinbawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:19 sual thawi nan kelpa pakhat nen: halral thilhlan hlan

reng te, chu mia chhangphut thilhlan te, in tur thilhlantetiam lovin.

20 Tin, a ni thum ni chuan bawngpa sâwm leh pakhat,

berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

Page 313: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 313/790

313NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâwm leh pali; 21an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan

a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te,

berampa atan te, beram no atan te:22 

sual thawi nan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng leh chu miachhangphut thilhlan leh chu mia in tur thilhlan tiam

lovin.

23  Tin, a ni li ni chuan bawngpa sawm, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 24 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 25 sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

26 Tin, a ni nga ni chuan bawngpa pakua, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 27 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 28 sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

29 Tin, a ni ruk ni chuan bawngpa pariat, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 30 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 31sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

32  Tin, a ni sarih ni chuan bawngpa pasarih,berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

sâwm leh pali: 33 an chhangphut thilhlan leh in tur

Page 314: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 314/790

314NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilhlan, a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa

atan te, berampa atan te, beram no atan te: 34 sual thawi

nan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chumia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

35 Tin, a ni riat ni chuan inkhawmpui ropui tak innei ang a: eng hna mah in thawk tur a ni lo: 36 LALPA

tana rimtuiah meia thilhlan halral thilhlan erawh chuin hlan tur a ni: bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram

no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih: 37 an chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlan, bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te, a dan ang takin an tam danang zelin, 38 sual thawi nan kelpa pakhat nen; halral

thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh intur thilhlante tiam lovin.

39 In thutiam te, duhthua thilhlan te, in halral thilhlan

te, in chhangphut thilhlan te, in in tur tur thilhlan te, in

remna thilhlante tiam lovin heng hi in hunbi nei kut niinLALPA hnenah in hlan tur a ni,’ ti rawh,” tiin. 40 Tin,LALPAN Mosia thu a pêk zawng zawng chu Israela

thlahte chu Mosia chuan a hrilh a.

Thla sarihna Tishri (Sept – Oct) thlaa Pathian hnena

thilhlan ropui tak chu Bâwkte Kûta thilhlan hi a ni. He

kût hian ni sarih, Tishri ni 15-21 a awh a, ni 22-naah pawh

hian inkhawmpui urhsun neih leh tur a ni a; hemi chhiartel phei chuan Bâwkte Kût hian ni riat a awh tia sawi

theih a ni hial awm e. A ni riatna hi tlai khawhnu deuhva

belh niin a lang.2 A hming Bâwkte Kût hian, a tirah chuan

buh seng laia ram riahna ‘pâwl bûk’ kan tih ang deuhva

an chen \hinna hriat rengna a ni a. Chuvangin, ‘Pâwl Kût’

tia sawi a ni bawk (Exod. 23:16). Amaherawhchu

Thurochhiah kal zelah Bâwkte Kût hming hi Israel fate

Page 315: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 315/790

315NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Aigupta ram a\anga Lalpan a hruai chhuah khan Bâwkte

chhe te te-ah a awmtir \hin tih hriat rengna kût nia sawi

a ni (Lev. 23:43).Bâwkte Kûtah hian chhungkaw tinin chhâwlbûk an

sa a, hetah hian ni sarih an cheng a, tlai khawhnuah ni

khatin an pawt sei a, ni riat chhung an hmang ta a. He

kût hi hlimna kût a ni a, chhungkuain, mikhual leh miretheite nen hlim taka hman tur a ni a. An thlai rah (ol-

ive leh grape etc.) seng khawm hun, keinin buh seng

ramriah hun kan hman \hin ang kha a ni a. Hetih hunlaia kût ropui tak ni riat awh an hmang mup mup tur

chu a ropui hle awm e. Ni khatna a\anga ni riatna thleng

khan, ni tin halral thilhlan, buhbâl thilhlan, in tur thilhlan

leh sual thawina thilhlan an hlan chho reng a. An hun

pui tak tak a ni. Kan zirlaia kan hmuh ang hian an Kut

hman chhunga an ran hlan hi a tam tham hle.

Bawngpatuai 71, berampachal 15, beramno 105 leh kelpa

8 bâkah buhbâl thilhlan leh in tur thilhlan zawng zawngtenen a hautak hle a ni.3 Hêng bâkah hian an ni tin thilhlan

pangngai kha a la awm vek bawk si. Lal Isua hun lai pawh

khan Bâwkte Kût hi hlimawm takin an hmang ni ngei

tur a ni, kût \iak dawn ni ropui berah sermon ropui tak

Lal Isuan a sawi a ni (Joh. 7:37).

Pathianni \um hnih lai Pathian hnena thilhlan thu

kan zir ta a. Hengte hi an Kut chi hrang hranga Pathianhnena an hlan, Pathian biakna a ni a. KohhranhotenKohhran hun pui leh ni pawimawh kan hman dante nen

pawh khaikhin ila. Tun aia urhsun zawk leh puithu zawka

hmang ve tur kan ni tih hi pawm a harsa lovin a rinawm.

Chutih rual chuan pawn lama tih bûng bûngna piah lamah

chhungril lam takna nena hmang thei tura kan inbuatsaih

a pawimawh hle a ni.

Page 316: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 316/790

316NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Kohhran hunpui leh ni pawimawh kan hman danah

hian tun aia urhsun zawk leh puithu zawka hmantur niin kan hria em? Ni ta sela, eng ang taka

inbuatsaiha hman tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

pp. 312-313.

2. Eryl W. Davies, Op. cit. p. 314.

3. Ibid,

Tawtawrawt ham (29:1)

Tawtawrawt ham hi thil pawimawh tak mai a ni a.

Mipuite koh khawmna leh Pathian auhna a ni (Num.

10:1-10).

Page 317: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 317/790

317NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 38

HMEICHHIATE THUTIAM CHUNGCHANG

Chhiar tur : 30:1-16 

Thu vawn : 1Tin, Mosian Israela thlahte hnamho puipatechu a bia a, “Hei hi a ni, LALPAN thu a pêk chu. 2 MiinLALPA hnena thu a tiam emaw, chhechhama mahni

intiamkamna emaw a neih chuan a hlen ngei tur a ni; athu ang zawng zawng chu a ti vek tur a ni” (30:1-2).

Ram tiam Kanaan lut tura inbuatsaihna kal zêl kan

zirah khan Israel fate khan chhiarpui an nei a, an hnam

an tuai thar leh a, ral do turin an inbuatsaih a. Ram pêkleh inrochun dan tur, unau zinga mipa awm lo fanu

hmeichhiaten ram chanpual an neih ve theih dan tur te

kan zir tawh a. Hmeichhe dinhmun a hniam hle a, mipa

tan buaina tur a awm loh laiin hmeichhe tan chuan a

buaithlâk hle \hin. Tun \uma kan zir turah pawh hian

Thutiam chungchanga hmeichhiate dinhmun,

‘Hmeichhiate thutiam chungchang’ kan zir dawn a ni.

1. Thutiam chungchanga thupek (30:1-2)

1Tin, Mosian Israela thlahte hnamho puipate chu abia a, Hei hi a ni, LALPAN thu a pêk chu. 2 Miin LALPA

hnena thu a tiam emaw, chhechhama mahniintiamkamna emaw a neih chuan a hlen ngei tur ni; a

thu ang zawng zawng chu a ti vek tur a ni.

Page 318: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 318/790

318NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A bu chhung thu, a chunga kan hmuh ang khian,

“Miin LALPA hminga thil eng emaw a hnena pêk a

intiamkamin emaw, thil eng emaw ti lo tura aintiamkamin emaw, a thu chu a bawhchhe tur a ni lo, asawi ang chuan a hlen ngei tur a ni,” tih hi thutiam

chungchanga thupêk chu a ni.

Pathian hnena thu tiamtu chuan a thutiam a hlenngei tur a ni. Thutiam (vow) tih hi chhecham (oath) tih

nen hian a thuhmun lo. Thutiam tih hian tih tur

intiamkamna a keng tel a. Thuthlung Thar chuanchhechham (oath) a khap a (Mat. 5:34-37; Jak. 5:12). A 

chang chuan miin, Pathianin a \anpui chuan Pathian tan

thil eng emaw tih emaw, pêk emaw a intiam \hin. Jakoba

pawh khan, Pathianin a humhim phawt chuan chibai bûk

a a rawngbawl leh sawma pakhat pêk a tiam a (Gen. 28:20-

22). Jephtha pawhin Amon-ho a hneh phawt chuan amah

lo hmuak tura lo chhuak hmasa ber chu Pathian hnêna

thilhlanah a pe ang tih a tiam a (Ror. 11). Hani pawhinPathianin fapa a pêk chuan a tan a serhhrang ang tih a

tiam (I Sam. 1). An thutiam ang hian tih pawh an

tihlawhtling ngei \hin.

Helaia thutiam chungchânga thupêk kan hmuh

(30:1,2) hi Mosia thupêk, Mosian Israel hnam hruaitute

hnena a sawi niin a lang a. Amaherawhchu, hei hi

LALPAN Mosia a hrilh, LALPA thupêk a ni (30:16). Hetathu intiamkam emaw thutiam emaw hian kawng hnih akâwk bîk deuhva ngaih a ni. Kawng khatah chuan Pathian

hnena inpêkna, inhlanna, inthawina lam chi hi a ni a (cf.

Gen. 28:20-22). Kawng dangah chuan Pathian tana

inserhhranna, insumna, thil \ha lo laka insumna lam chi

hi a ni (cf. I Sam. 1:11). Eng pawh ni sela, thutiam chu

bawhchhiat loh tur a ni a, hlen ngei tur a ni.

Page 319: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 319/790

319NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Nulat laia thutiam (30:3-5)

3  Pate ina awm lai nula pawhin LALPA hnena thu a

tiam emaw, chhechhama intiamkamna emaw a neihchuan, 4 a pain a thutiam emaw, a intiamkamna emaw

chu a hriat a, a ngawihsan mai chuan a thutiam emaw,a intiamkamna emaw chu a ti ngei tur a ni. 5  A pain a

hriat ni ngeia a phal loh erawh chuan a thutiam emaw, aintiamkamna emaw ata chu a fihlim ang a, a pain a phal

loh avangin LALPAN ani chu a ngaidam ang.

Hetah hian, “Pate ina awm lai nula” tih \awngkam ahmang a. Hei hian hmeichhia, pasal la nei lo, pasal nei

rual tawhte a kawk ber ang a. Chutiang miin LALPA 

hnena thutiam a neih emaw, chhechhama intiamkamna

a neih emaw chuan a thutiam ang chuan a ti ngei tur a ni

a, a thutiam a hlen chhuak ngei tur a ni. Amaherawhchu,

a pain a thutiam chu a hriat a, a remtihpui loh zawng tak

a nih chuan a remti lo thei ang a, a sûtsak nghal thei ang.Chutiang a nih chuan nula khan mawh a phur lo vang a,

a pain a sûtsak tawh avangin kha nula khan a thutiam

kha hlen lo mah sela, dem theih a ni tawh lo vang. A pain

a thutiam a hriat a, eng mah sawi lova a ngawihpui mai

mai erawh chuan, a remtihpuia ngaih a ni a, kha nula

khan a thutiam tawh chu a hlen ngei tur a ni. A pa khan

a thutiam a hriat a, eng mah a sawi lohva, a tûk lamah

emaw, tlai khawhnuah emaw a sawi leh si chuan, athusawiin awmzia a nei tawh lo. A hriat ni la la khan asawi tur a ni. A pain a sûtsak tawh chuan kha nula khan

a thutiam chu hlen lo mah se dem theih a ni tawh lo, a

pain a phal loh avangin LALPAN ani chu a ngaidam ang.

Sût lehna thu hi sawi chhuah ngei tur a ni.

Page 320: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 320/790

320NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Thutiam nei chunga pasal nei (30:6-8)

6 Ngaihtuah thui mang lova thutiam emaw

intiamkamna emaw nei laiin pasal a neih a, 7 a pasalin ahriat nia a ngawihsan mai chuan a thutiam emaw a

intiamkamna emaw chu a hlen ngei tur a ni.8  Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a phal loh chuan

ngaihtuah thui lova thu a lo tiam emaw, a lo intiamkamnaemaw ata chu a fihlim ang; tin, LALPAN a ngaidam ang.

 A chunga kan sawi takah khian nulât laia thutiam

chu a pain a sûtsak thei a, nula kha a pa thuneihna hnuaiaawm a ni. Amaherawhchu, nula thutiam emaw

intiamkamna emaw nei laiin pasal a neih chuan, kha nula

kha, inneihna avangin, a pa ta a ni tawh lo va, a pasal ta

a ni tawh zawk a ni. A pa ângchhûngah a awm tawh lo va,

a pasal ângchhûngah a awm tawh zawk a ni. Thutiam nei

chunga pasal nei kha, a pasalin a thutiam neih a hriat

nia a ngawih reng chuan a thutiam emaw a intiamkamnaemaw kha a hlen ngei tur a ni. Hre reng chunga a ngawih

reng chuan a remtihpui anga ngaih a ni a, thutiam kha a

nung reng a, a la awm reng tihna a ni a, thutiam chu hlen

chhuah tur a ni. Amaherawhchu, a pasalin a nupui

thutiam lo neih tawh a hriat chhuah ni la la a, a remtihpui

lohva a phal loh chuan, a nupui thutiam chu a sutsak

nghal thei ang. A nupui chu a thutiam lak a\ang chuan a

fihlim ang a, LALPAN a ngaidam ang.

4. Hmeithai leh pasal \hente thutiam (30:9)

9 Hmeithai te, makchhiat tawkte erawh chuan an

thutiam emaw, an intiamkamna emaw chu an hlen ngeitur a ni.

Page 321: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 321/790

321NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hmeithaite leh makchhiat tawkte erawh chuan pek

an tiam chu an pe tur a ni a, ti lo tura an tiam chu an ti lo

tur a ni. Hmeithai leh pasal \hente chu an zalen a,anmahni chunga thuneitu tak tak an awm tawh lo va,thutiam neih kawngah an zalen a ni. Pasal neiin Pa in an

chhuahsan tawh a, an pasalte nen an awmho tawh bawk

chua, pa ina kir leh an nih pawhin an pate emaw, an

fapate emaw thuhnuaiah awm lovin, anmahniin

thutlukna an siam thei tawh a ni.

5. Pasal nei laite thutiam (30:10-15)10  Pasalte ina awm laia thutiam emaw, intiamkamna

emaw chu 11 a pasalin a hriat pawha a ngawihsan a, ahnial loh chuan a thutiamkamna chu a hlen tur a ni.12  Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a \hiat emaw, atihbosak emaw chuan a thutiam leh a intiamkamna chu

sut a ni tawh ang. 13 Thutiam emaw, intiamkamna emaw

reng reng a pasalin a remtihpuiin a \hiatsak thei bawk ani. 14  Amaherawhchu a pasalin a hriata a ngawihsan maichuan a thutiam ang leh a intiamkamna ang ngei chuan

a ti tur a ni; a hriat ni a\anga a ngawihsan avangin anemnghehpui tihna a ni. 15  A hriat veleh a thiat a, a

tihbosak erawh chuan a mawh chu aman a phur tur a ni.

Hetah hian pasal nei laite thutiam chungchang kan

hmu a. Pasal chuan a nupui thutiam emaw, intiamkamnaemaw chu a hriat veleh a hnawlsak thei a. Mahse, a hriat

a, eng mah a sawi loh chuan a pawmpui tihna a ni (10-

12). A pasal chuan a hriat hnua rei tak eng mah sawi lova

a awm chuan a nupui thutiam chu a nemnghet tihna a ni

(14). Eng mah sawi lova hun rei tak awm hnua a pasalin

rilru thlâka a nupui thutiam chu a sûtsak chuan, a pasal

chuan mawh a phur ang. Thutiam bawhchhia chu

Page 322: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 322/790

322NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawhchhiat thawina, Puithiamin LALPA hnena

hlansakin inremna a siamsak ang (Lev. 5:4).

6. Tlangkawmna (30:16)16 Heng hi, mipa leh a nupui kar leh pa leh a fanu

nulat laia a pa ina la awm reng an kara dan tura

LALPAN Mosia thu a pêkte chu a ni.

 A bul lama sawi lan tawh ang khan Mosian Israelathlahte hnamho puipate hnena a sawi anga ziak a ni a.

Helaiah hian Mosian ama irâwm chhuaka a sawi mai nilovin, LALPA thupêk a ni tih hi thu tlangkawmna atan a

rawn sawi chiang leh a ni.

  Vawiinaa kan zirlaiah hian ‘Thutiam’ ngaih

pawimawh a \ulzia kan hmu a. Chumi rual chuan Pa

mawhphurhna leh pasal mawhphurhna pawh kan hmu

nghal bawk a. Nupui chu a pasal ângchhûnga awm a nihna

leh a pasal zah thiama a thu awih tur a nihna kan hmubawk a. Kan dinhmun \heuhte hi nu leh paten luah dik

thei ila Kristian Chhungkaw duhawm tak kan ni ngeiin

a rinawm.

Sawi ho tur 

Kan Zirlaiah hian Pathian hmaa thutiam tawh chubawhchhe lova hlen ngei tur a nih thu kan zir a. Nu

leh Paten Pathian leh a Kohhranho hmaa kan

thutiam pawimawh tak pahnih - Inneihna thutiam

leh Baptisma-a thutiamte hi kan hlen \hain kan

inhria em? |ha taka hlen chhuak turin engti ang taka

\an lak thar tur nge ni ang?

Page 323: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 323/790

323NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Intiamkamna (30:2)

Israel-te hian Pathian laka intiamkamna chi hnih an

nei a, chungte chu; nedher leh issar-te a ni. Nedherchuan hlen tur thutiam chi hrang hrang a huam a,

issar erawh chu eng emaw ti lo tura intiamkamna a

ni thung. Helai thuah hian a hmasa zawk a lanna

apiangah chuan Pathian hnena eng emaw pe tura

intiamkamna a kawk a, a hnuhnung zawk erawh

chuan hun tiam chhung atana eng emaw ti lo turaintiamkamna a kawk thung. Pathian hnena thu

intiamkamna hlen loh chungchanga thil tih dan tur

chu chiang takin Leviticus 27-ah kan hmu.

LALPAN ani chu a ngaidam ang (30:5,8,12)

Hmeichhia pasal la nei lo emaw, hual mêk emaw,

pasal nei tawh emaw te chuan Pathian hnenahintiamkamna eng pawh lo nei se, a pa emaw a pasalin

emaw a pawmpui loh chuan a intiamkamna lak ata

chu fihlim in Lalpan a ngaihdam tur thu kan hmu.

Hei hian hmeichhiate chu an pa te emaw, an pasalte

emaw thuhnuaia awm an nihzia a tarlang a, an thu

intiamkam kawngah pawh thu tawp an nei lo.

Page 324: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 324/790

324NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 39

MIDIAN-HO NENA INDONA 

Chhiar tur : 31:1-24 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia a bia a,2 

“Midia-hochungah Israela thlahte phuba la rawh: chu mi zawhahchuan i chipuite hnenah hruai i ni tawh ang,” tiin (31:1,2).

Mosian hun tlem te chauh a nei tawh a, a thih hun a

thleng \ep tawh. LALPAN a hnenah, “Israel-te phuba chu

Midian-ho chungah la zet la, i laichinte hnenah hruai i ni

dawn nia,” (31:2) tiin a thih hmaa Midian-ho bei turin

thu a pe a ni. Midian-ho khan bumna nen Balaamahmangin Israel-te an bei a (Thup. 2:14). Balaama khan,

Pathianin Israel-te anchhe lawh a phal lo tih a hre reng

a (Bung 22-25). Chuti chung chuan Moab lal Balaka

hnenah khan Israel-te chu sualah hruai lutin an chhiatna

tur a thlen thei a ni tiin a hmin ni ngei tur a ni (Thup.

2:14). Khatah khan, Pathianin Mosia hnenah, “Midian-

ho hi bei ula, tu tlâwm der rawh u. Peor-ah an bum che u

a, hri len laia an chhun hlum, an lal fanu Kusii hmanginin chungah thil \ha lo tak an tih kha,” tiin. Lalpa chuan

Midian-ho bei tur leh tukdawl turin a ti a (25:16-18).

Tunah chuan Pathianin Moab-ho chunga an phuba la turin

a ti ta a ni. Midian-ho chunga phuba lakna, ‘Midian-ho

nena indona’ chanchin kan zir dawn a ni.

Page 325: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 325/790

325NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Indo tura inbuatsaihna (31:1-6)

1Tin, LALPAN Mosian a bia a, 2 “Midia-ho chungah

Israela thlahte phuba la rawh: chu mi zawhah chuan ichipuite hnenah hruai i ni tawh ang,” tiin. 3 Tichuan, Mosia

chuan mipuite chu a bia a, “Midia-ho chunga LALPA phuba lakna hlen tura Midia-ho beia indo turin an zinga

mi inrâlthuam rawh se. 4 Israeel hnam zawng zawng zingahnam tina mi sangkhat zel indonaah in kaltir tur a ni” 

tiin. 5 Chutichuan Israel-ho sang tam tak zing ata, hnam

tin a\angin 1,000 \heuh, indonaa kal turin sipai 12,000 an theh chhuak a. 6 Tichuan Mosian chi tin zinga mi 1,000 \heuh leh puithiam Eleazara fapa Phinehasa hmun

thianghlim bungbêl te, thupêk vel nana tawtawrâwt tekengin indonaah a kaltir a.

Mosia chuan, a laichinte hnena hruai a nih hmain a

hnena Pathianin tih tur a pek hna thawh zawh phawt

tur a nei. Chu chu Baal Peor hmuna Pathianin, ‘Midian-ho hi bei ula, tu tlawm der rawh u,’ a tih kha tunah chuan

Midian-ho chunga phuba la turin a hrilh ta. Mosia chuan

mipuite chu ralthuam inbela Midian-ho chunga LALPA 

phuba la turin a hrilh a. Hnam tin a\anga mi sang \heuh

indawk chhuak turin a hrilh nghal bawk a, an vaiin

singkhat leh sanghnih an ni. Chung mite ho tur chuan

puithiam Eleazara fapa puithiam Phinehasa a tîr ta a,

bungbêl thianghlimte leh tawtawrawt ham tur an kenga. Puithiam lalber Eleazara chuan Inbiakna puan in achhuahsan tur a ni lo va, mitthi ruang pawh a khawih

tur a ni lo. Chuvangin, Phinehasa chu sipaite nen chuan

a tûr chhuak ta a. Pathianin Midian-ho chunga phuba la

tura a tih an nih avang khan Midian-hote nena indona

chu indona thianghlima ngaih a ni (Deut. 20; Jos. 6:1-21).

Tichuan, puithiam leh bungbêl thianghlimte chu

Page 326: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 326/790

326NUMBERS

www.mizoramsynod.org

indonaah chuan an tel ve a. Indonaa bungbêl thianghlim

an kente hi engte nge tih hriat chian a ni lo va, urim

(27:21) te leh thuthlung bawmte chu an ken tel ngei arinawm.

Phinehasa leh bungbêl thianghlim kente hian

Indonaah chuan an zîngah LALPA chu a tel ve zel a ni

tih a entîr a. Tawtawrawt ham a nih chuan Lalpanindonaah hnehna a pe dawn a ni tih an ring tlat a ni (cf.

23:21). Phinehasa, Midian lal fanu Kusii chhun hlumtu

ngei an zinga a tel ve khan nasa takin Israel sipaite chua tichakin a tithatho dawn a ni. Hnam tin a\anga sipai

sangkhat \heuh tih hian indonaa hnam tin an \an tlanzia

a lantîr a, hnam tam deuh leh tlêm deuh pawh thliar

chuang lova a inang tlang vek hian an inthurualna leh

pumkhatna lam pawh a kawk thei awm e. Indona hmuna

puithiam Phinehasa hova an kal hian Indona chu Indona

thianghlim a ni tih a lantir bawk a ni.

2. Midian-ho hneh thu leh râllâk sum (31:7-12)

7 Tin, LALPAN Mosia thu a pêk angin Midia-ho ando va; mipa zawng zawng an that vek a. 8  An mi thahte

zingah chuan Midia-ho lalte pawh an tel a; Midia-ho lal panga, Evia te, Rekema te, Zura te, Hura te, Reba te chu:

 Beora fapa Balaama pawh khandaihin an that a.

9 Tin, Israela thlahe chuan Midia-ho nunaute salahan hruai a; tin, an ran zawng zawng te, an beram rual

zawng zawng te, an bungrua zawng zawngte chu râllâksum atan an la a. 10  An awmna khua zawng zawng te, an

riahhmun zawng zawngte an hal vek a. 11Tin, mihring leh ran, sal leh râllâk sum zawng zawng an kalpui vek a.12 Tin, sal te, man te, ral lak sumte chu Mosia leh puithiam

Page 327: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 327/790

327NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Eleazara leh Israela thlah pungkhawmho hnenah, Jeriko

zawn Jordan kam Moab phaia an riahmunah chuan an

rawn thlen a.Mosia hnena LALPA thu ang chuan Midian-ho

chunga LALPA phuba la tur chuan an bei ta a. Midian-ho

indo mi mipa zawng zawng an that vek a. Heng an thah

rual hian Midian lal panga Evia te, Rekema te, Zura te,Hura te leh Reba te an that vek bawk a. Chu bâkah

Balaama pawh an that tel bawk a ni. Balaama hian, Is-

rael fate chu Pathianin anchhe lawh a phal lo va, a duhsaka ni tih hre reng chungin Israel-te hmelma lamah a awm

zui zel avang khan a thih phah ve ta a ni. An zinga tel ve

lo duh ve ta tehreng pawh nise a remchang lo. Midian lal

panga thah thu hian, an hnehna ropuizia a tarlang. Hemi

lantir tur hian helai thu ziaktu hian hnam hrang khaw

hotute chu lal tiin a sawi a ni thei bawk. Zura hi bung

25:15-ah Midian-ho hnam lal pakhat a nih thu kan hmu

a. Mi dangte erawh chu lal an nih thu hriat a ni lo. HengMidian lal panga tih hi Josua 13:21f -ah chuan Midian

‘hotu’ tiin tuna an hming indawt dan ang chiah hian kan

hmu a. Balaama nen an inzawm bawk a, an that ta vek

bawk a ni.

Israel mite chuan an indonaah chuan Midian

hmeichhiate leh an fate, an bawng te, beram leh kel

rualte, leh an thil neih dang pawh an laksak vek a. Ankhua leh an bûkte an halsak vek bawk a. Tichuan, an thillâk leh man, mihring leh ran thlengin an hawn vek a, an

riahhmun Moab phaizawl, Jeriko zawn Jordan luikam,

Mosia te, puithiam Eleazara te leh Israel pung khawmho

awmna hmun riahhmun pawn chu an rawn thlen a.

Page 328: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 328/790

328NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. A sipai hotute chunga Mosia thinurna (31:13-18)

13 Tin, Mosia leh puithiam Eleazara leh

 pungkhawmho puipa zawng zawngte chuan daiah an lova hmuak a. 14 Tin, Mosia chu sipai hotu, sang chunga

hotute leh za chunga hotu te, indona a\anga lo hawtechungah chuan a thinur a. 15 Tichuan Mosian an hnenah,

“Hmeichhia chu damin in la zuah vek maw? 16 Ngai teh u, Balaama remruat chuan Peor chungchang thu-ah Israela

thlahte chu LALPA chunga bawhchhiatna tithlengte chu

heng hi an ni, LALPA mi pungkhawmho zingah chuanhri a lo len tak kha. 17 Chuvangin naupang zinga mipazawng zawng chu that ula, hmeichhia mi pâwl tawh

zawng zawng that bawk rawh u. 18 Hmeichhe naupang mila pâwl loh zawng zawng erawh chu in tan zuah rawh u.

Mosia leh puithiam Eleazara leh Israel pung

khawmhote chu riahhmun pawnah an hnam sipai

pasal\ha lo hawte hmuak turin an chhuak a. Riahhmunpawna an chhuahna chhan chu riahhmun hi sakhaw thila

tihbawlhhlawh an duh loh vang niin a rinawm. Sipai ral

do lo hawte chu indona hmuna mitthi ruang avanga

bawlhhlawh an ni ngei ang a. Chuvangin, riahhmun vawng

thianghlim turin riahhmun pawnah an lo hmuak zawk a

ni. An râllâk, mihring leh ran an rawn hawn duahte chu

Mosian a hmuh chuan, “Heng hmeichhiate hi engati nge

in la zuah? Balaama fuihpawrhin Peor-ah khan Israelmite chu LALPA lakah thil sual a tihtîr a nih kha...” tiinindona a\anga lo haw sipai sang hotute, leh za hotute

chungah chuan a thinur ta hle mai a. Deuteronomy 20:10-

15-ah khan hmeichhia leh naupangte chu sala man tur a

ni a. Mahse, tun thilah hian hmeichhia - mipa pawl tawh

reng reng chu tihhlum vek a duh a, a chhan chu an zinga

\henkhat hian Israel mite chu Baal Peor be turin an lo

Page 329: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 329/790

329NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thlem thlu a, Israel mipate an lo mutpui a (25:1-18).

LALPA lakah thil sual an tihtir a, hremna na tak an tuar

a, mi 24,000 laiin an thih phah a. Khang zawng zawngkha Mosia’n a hre reng a, a thinrim em em a ni.Chuvangin, hmeichhe naupang, mipa la pawl loh chauh

sala kawl a phalsak a. Hmeichhia mipa pawl tawh leh

mipa tawh phawt chu naupangte pawh that vek turin

thu a pe a ni.

4. Ral dotu sipaite then thianghlim (31:19-24)

19 Tin, daiah ni sarih riak ula, tupawh mi that lehmitthi khawih apiangte chu ni thum ni leh ni sarih niin

inthian rawh u, nangmahni leh in salte pawh. 20 Tin,thuamhnaw reng reng leh savuna thil siam zawng zawng 

te, kel hmula thil siam zawng zawng te, thinga thil siamzawng zawng thu-ah chuan in inthian tur a ni,” a ti a.

21 Tin, puithiam Eleazara chuan indonaa kal indo

mite hnenah chuan, “ Hei hi LALPAN Mosia thu a pêkdan thuruat chu a ni: 22 engpawh ni sela rangkachak te,

tangkarua te, dar te, thir te, rangva te, suan te, 23 engpawhmeia hala chhe thei lo apiangte chu meiah in thawlh tlâng 

ang a, tichuan a lo thianghlim ang: engpawh ni sela,tlenfaina tuiin tihthianghlim tur a ni: tin, meia hal tuar

thei lo apiang chu tuiah in thawlh tlâng tur a ni. 24 Tin, a

ni sarih niin in puan in su ang a, tin, in lo thianghlimang a, chu mi zawhah chuan riahhmunah in lo lut dawnnia,” a ti a.

Chang 19-24 chhungah hian mi that leh mitthi ruang

khawih zawng zawngte ni sarih chhunga inthen

thianghlim dan tur kan hmu a. An silhfen leh an thil

neihte tihthianghlim dan turte pawh kan hmu a. Mi that

Page 330: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 330/790

330NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh mitthi ruang khawihte leh an mi mante chu riahhmun

pawna riak vek tur leh ni thum ni leh ni sarih nia inthian

fai turin Mosian a ti a. Puithiam Eleazaran meiatihthianghlim chi leh tuia tihthianghlim chite a thliar a.  An silhfente pawh a ni sarih niin an su ang a, an

thianghlim ang a, chumi hnuah riahhmunah an lut leh

thei dawn chauh a ni.

Midian-ho nena indona hi indona thianghlim mah ni

sela, mi thah leh mitthi ruang avangtein sakhaw thila

bawlhhlawh an ni tawh a. An intihthianghlim hma chuanriahhmunah an lut thei lo (cf. 5:1-4; 12:14-15). Vawiina

kan zirlaiah hian indona chu Lalpa Indona a nih thu leh

thianghlimna pawimawhzia kan hmu a. LALPAN Mosia

hnenah, “Israel-te phuba chu Midian-ho chungah la zet

la, i laichinte hnenah hruai i ni dawn nia,” tiin a hun

hnuhnunga a tih tur a la hrilh zel a ni.

Sawi ho tur 

‘Midian-ho nena indona’ hi Peor hmuna Israel-te

tlukna thlentute (Balaama leh a zirtirna) chunga

phuba lâkna a ni a. Pathianin hetiang taka nasaa

phubâ la tura a tiha a thîkthu a chhiat hle lai hian

Kohhranhovah hian Balaama leh a zirtirna ang chi

hi do tur a la awm ve ang em? Awm ni ta se, kan do

tur ang takin kan dovin kan inhria em?

Page 331: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 331/790

331NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Midian (31:2)

Midian-ho hi Israel-te ang thova pem kual hnam (No-

madic tribe) an ni a. Abrahaman a nupuite zingapakhat, Keturi laka a thlahte an ni a (Gen. 25:2-4; I

Chro. 1:32 ff), Israel-te unau an ni. Bible-a a lan dan

chuan Midian-hote hi Sinai a\anga hla vak lo, Edom

leh Paran inkar vela awm an nih hmel a. Nimahsela,

mi thiam \henkhat chuan heng lai hmun hi chu

Midian-hote inzar darhna mai niin an ngai a. Anawmna hmun tak nia an ngaih chu hmanlaia Madian

ram, Arabia hmarlam, Edom chhimchhak, Aqaba

tuipui chhaklama awm khu a ni.

Balaama remruat/fuihpawrh (31:16)

Balaaman Peor hmuna Israel mite Lalpa laka thil

tisual tura fuihpawrh emaw remruat thu emaw hiBible hmun dangah chuan a lang lem lo.

Page 332: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 332/790

332NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 40

RÂLLÂK SUM INSEM THU

Chhiar tur : 31: 25-54 

Thu vawn : Tin, Mosia leh puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chunga hotute rangkachak chu an laa, Israela thlahte hriatrengna atan inbiakna puan inah

LALPA hmaah an rawn la a (31: 54).

Pathianni hmasaah khan ‘Midian-ho nena indona’

kan zir a. An indonaah khan Midian-ho chunga phuba la

tura tirh chhuah an nih angin mipa zawng zawng an that

a. Midian lal panga lai an that a, Balaama pawh an thattel a. An thil lâk, mihring leh ran nen lam an rawn hawn

a. Tun \umah hian an rallak sum insem thu kan zir dawn

a ni.

1. Râllâk sum sem thu (31:25-47)

25 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 26 “Nang nen, puithiam

Eleazara nen, pungkhawmho chhûngkaw puipate nenrâllâk suma an lak mihring leh rante chu chhiar vek ula;27 tin, râllâk sum chu hmun hnihah then ula, indonaa kal

indo mite tan leh punghote tan; 28 tin, indonaa kalho chana\anga chuan mihring te, bawng te, sabengtung te, beram

te, thil nung zawng zawng zanga zelah pakhat LALPAhnenah chhiah pêk tur tihhransak rawh. 29 Chung chu la

ula, LALPA tana then thilhlanah puithiam Eleazara pe

Page 333: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 333/790

333NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawh u. 30 Tin, a chanve Israela thlahte pual chu sawmnga

ata pakhat tihrang zel la, mihring a\ang te, bawng a\ang 

te, sabengtung a\ang te, beram rual a\ang te, ran rual a\ang tein; tin, chung chu LALPA biak bûk enkawltu Levi-hote perawh,” a ti a. 31Tichuan, LALPAN Mosia thu a pêk ang 

chuan Mosia leh puithiam Eleazara chuan an ti a.

32 Sipaiten an man râllâk sum tiam lovin an lak chuberam 6,75,000  33 bawng 72,000  34 sabengtung 61,000 35 mihring chu hmeichhia, mipa la pâwl ngai loh 32,000 

an ni a.36 

Tin, a chanve, indonaa kalte chanvo chu, beram3,37,500 a ni a. 37 tin, LALPA chhiah beram chu 675. 38 Tin,bawng chu 36,000 ani a; chu mia LALPA chhiah chu 72 a

ni a. 39 Tin, sabengtung chu 3,500 ani a; chu mia LALPAchhiah chu 61 a ni. 40 Tin, mihring chu 16,000 an ni a; chu

mia LALPA chhiah chu mi 32 an ni. 41Tin, LALPAN Mosiathu a pêk angin chhiah, LALPA then thilhlan chu Mosian

 Puithiam Eleazara a pe a. 42 Tin, Mosian ral kap mite an

chanvo a pêk zawh a, Israelho chanvo chu, 43 beram3,37,500 44 bawng 36,000 45 sabengtung 30,500, mihring 16,000 46,47 Israel hovin an chan a\ang chuan Mosia chuan

mihring leh ran sawmnga zelah pakhat a la a, LALPAthupêk angin LALPA biak bûk enkawltu Levi-ho a pe a.

Râllâk sum sem dan kalphung fel tak an siam a. Mosia

leh Puithiam Eleazara leh Israel hruaitute chuan râllâk

thil, rawn hawnte chu an chhiar hmasa vek phawt a. Kelleh beram 6,75,000; bawng 72,000; sabengtung 61,000;hmeichhia mipa la pawl loh 32,000 an ni. Tichuan, hmun

hnihah an \hen phawk a, hmun khat chu indonaa kal

sipaite hnenah an pe a. Chung chu kel leh beram 3,37,500;

bawng 36,000; sabengtung 30,500; hmeichhia mipa la pawl

ngai loh 16,000 an ni. Hmun khat dang chu indonaa kal

ve lo, hmun nghak Israel pung khawmho hnenah an pe a.

Page 334: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 334/790

334NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chung chu kel leh beram 3,3,7500; bawng 36,000;

sabengtung 30,500; hmeichhe naupang 16,000 an ni.

Hetiang hian ral beitute leh in lama hmun lo nghakteninang tlangin râllâk sum hi an insem a. Hei hi khatih laihuna an tih dan tlangpui a ni a. Lal Davida pawh khan

 Amalek mite nena an inbeihnaah khan, an chauh lutuk

avanga Davida zui thei ta lote kha râllâk thil chang ve lo

turin Davida zuitute zînga mi \henkhatin an ti a. Mahse,

Lal Davida chuan an hnenah, “Ka unaute u, chutiang chu

a ni lo ve, LALPA min pêk hi chutianga tih tur a ni lo.

 Ani chuan min hum a, min beitute chu kan kutah min pea ni si a. He thilah hian tu nge in thu pawm thei ang le?

Indonaa zuk kalte chan ang bawk bungraw venga lo

awmte hian an chang ve tur a ni; inang vekin chan tur a

ni e,” (I Sam 30:23f) tiin a hrilh a. Davida chuan chutiang

chuan dan leh thupek a siam a, an zawm zui zel ta a ni.

 Vawiina kan zirlaia an râllâk sum insemnaah hian

inang tlanga an insem bâkah thil thar lo lang chu râllâksum a\anga chhiah lâk thu kan hmu. Indonaa kal,

sipaihote chan a\angin zanga zela pakhat LALPA tana

lak tur a ni a, LALPA tana serh hran chu Puithiam

Eleazara pual a ni ang. Chutiang deuh bawk chuan

indonaa kal ve lo Israel pung khawmho chan a\ang khansawmnga zêla pakhat LALPA tan lak tur a ni a, LALPA 

tana serhhran chu LALPA biak bûk enkawltu Levia chite

pual a ni ang. Hetiang, indona râllâk sum a\anga chhiah

pêk emaw, Lalpa puala hlan emaw hi Thuthlung Hlui

hmun dangah kan hmu lo. Tuna indonaa râllâk sum

a\anga chhiah lak hi Islam sakhaw hmu chhuaktu

Mohammed-a, kan Bible Thuthlung Hlui zirtirnaa nasa

taka innghat pawh hian indona râllâk sum pangaa

pakhat a dawng \hin (Koran VIII. 42).1

Page 335: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 335/790

335NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. LALPA tana sipai hotute thilpek (31:48-54)

48 Tin, sipaite chunga hotu te, za chunga hotu te chuan

Mosia an va hnaih a. 49 Mosia hnenah, “I chhiahhlawhtehian kan kuta awm indo mite chu kan chhiar a, tumah

kim lo kan awm lo va. 50 Tin, kan nunna atan LALPA hmaainremna siamna turin LALPA tana thilhlan miin an neih

zawng rangkachaka siam cheimawi thuam, kebun te,banbun te, hming nemna zungbun te, bengbeh te, thi te

kan rawn la e,” an ti a. 51Tin, Mosia leh puithiam Eleazara

chuan rangkachaka siam an thuam zawng zawng chuan lo la a. 52 Sang chunga hotu leh za chunga hotuterangkachak, LALPA hnena then thilhlana an hlan zawng 

zang chu sekel 16,750 a ni. 53 (Ralkap mite chu an râllâksum chu mahni tan \heuhva la an ni a.) 54 Tin, Mosia leh

 puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chungahotute rangkachak chu an la a, Israela thlahte

hriatrengna atan inbiakna puan inah LALPA hmaah an

rawn la a.

Midian-ho nena an inbeihna chanchin report sipai

hotuten Mosia hnena an pêk hi sipai hotute tan chuan a

nuam hle ang. An duhthusam ang takin an va che \ha hle

mai a. “Kan hote kan han chhiar a, pakhat mah kan inhloh

lo” tiin report an pe thei a ni. Anmahni pawh Pathian

hruainaah an lawm hle a ni ang. Rangkachaka siam

incheina: banbun te, ngun te, khaidiat thi te, nemnazungbun te, kawnghren te, mahni puala an lâkte chuLALPA hnenah an rawn hlan a ni. Gideonan Midian-ho

a hnehnaah pawh khan rangkachak bengbehte Midian-

ho khan an pe khawm a ni (Ror. 8:24ff). Helaia sipai

hotute hian “LALPA chuan kan nun min venhimsak

manah LALPA hnenah kan rawn hlan a ni” an ti a. Mosia

leh puithiam Eleazaran an lo dawng a. Rangkachak

Page 336: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 336/790

336NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpêk LALPA hnena an rawn hlan hi kg. zathum lai a

tling a ni. Sipai hotute pawh hi Pathianah an lawm hle a

ni tih a tarlang.Mosia leh Puithiam Eleazara te chuan Sipai hotute

kut a\anga rangkachak thilpêk an dawn te chu LALPAN

a mite a hriat reng nan vawn \hat turin biak bûkah an

dah a, hei hi indonaa Lalpan a awmpui avanga hnehnaropui tak an chan hriat reng nan a ti a ni. An hmuh

apianga LALPA an hriat thar leh zelna tura Biak bûka

dah a ni bawk. Chu bâkah Amah LALPA pawhin a mite ahriat reng theih nana dah a ni bawk.

LALPA tana sipai hotute thilpêk hi sawma pakhat

ang chi hi a ni lo, mahni duh thua thilpêk a ni a, a

chhinchhiah tlak hle. Kan zirlaiah hian LALPA a ropui

hle a ni. A bul tumtu leh hnehna petu a nih avangin a

hnenah chawimawina leh ropuina an hlan a. Hnehna

ropui tak an chan kha anmahni sipaihote chakna lehthiltihtheihna avang ngawta chang an ni lo tih an hre

chiang a. Chu vang chuan Puithiamte hnena thilpêk

te, biak bûk rawngbawltu Levia chite hnena thilpêk te

an hlan vek a. Mahni duhthua thilhlan thlengin an hlan

a ni.

Sawi ho tur 

Pathian malsawmna kan dawn zawng zawngah hian

lawm nachang hre tawkin kan inhria em? Kan

lawmna chu Pathian hnena kan thilpêk hian a

nemnghet \ha tawk in kan hria em?

Page 337: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 337/790

337NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-versity Press, 1911, p. 167.

hmun hnihah \hen ula (31:27)

Indonaa an râllâk thilte chu Pathianin Mosia hnenah

inzatin indonaa kalte leh in lama awm, pungkhawmho hnena sem turin a hrilh a. Heta an râllâk

sum insem dan hian an hnam inpumkhatzia a tilang.Rawngbawlnaah chuan a kal chhuakte ang bawkin

awmhmuna lo awmte pawh an pawimawh a,

ham\hatna pawh a kal rual tur a ni. Chutih rual

chuan indonaa kalte ai chuan awmhmuna lo awmte

chuan an thil chante Lalpa tan leh Levia mite tan an

pe chhuak tam zawk tih kan hmu bawk.

Page 338: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 338/790

338NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 41

JORDAN LUI CHHAK LAMA RAM PEKTE

Chhiar tur : 32: 1-42 

Thu vawn : Tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a; 5 remi tihzawng a nih chuan he ram hi kan luah atan min pela, Jordan lui min hruai kai lo mai rawh khai,” an ti a

(32:4,5).

Israel fate ram tiam Kanaan pana an kal hun lai

angah kha chuan tunlaia sipai leh sipai ni lo (civil) in\hen

hrang hluk ang hi an ni ve lo va. Kum tling chin mipa

tawh phawt chu sipai an ni vek mai. Indonate pawh khaa hnam nawlpuia indona a ni a, mipa puitling tawh phawt

chu ral do lova awm chi a ni lo. Ral do tura inkoh khawm

thut thut a awm \hin. Hêng kârah hian hnam bîk awm

hran duh, mahnia tal hrang duh an awm fo \hin a. Israel-

ho zîngah pawh hian, chutiang thil chu a lo thleng ve

deuh a ni ang. Reubena leh Gada thlahte chuan Jordan

lui ral kai ve lova awmhmun khuara inbenbel mai an dil

a. Tun \umah hian ‘Jordan lui chhak lama ram pekte’ tih

thu kan zir dawn a ni.

1. Reubena leh Gada thlahten ram an dil (32:1-5)

1Reubena leh Gada thlahte chuan ran an ngah hlemai a: tin, Jazer ram leh Gilead ram an hmuh chuan a

hmun chu ran tana hmun tha tak niin an hria a; 2 tichuan,

Page 339: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 339/790

339NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Gada thlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia leh

 puithiam Eleazra leh pungkhawmho puipate chu an va

bia a,3,4 

“Israel pungkhawmho hmaa LALPAN a tihtlawmram Atarot te, Dibon te, Jazer te, Nimra te, Hesbon te,Eleale te, Sebam te, Nebo te, Beon te chu ran tana tha tak

ram a ni a, tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a; 5 remi tihzawng a nih chuan he ram hi kan luah atan min pe

la, Jordan lui min hruai kai lo mai rawh khai,” an ti a.

Thuthlung Hlui hunah chuan ran rual ngah chu

Pathian malsawmna dawng nia ngaih a ni. Reubena lehGada thlahte chuan kel leh beram an ngah hle a. Reubena

hming hi thlahtu chhuina lamah chuan Jakoba fa u a nih

avangin ziak hmasak \hin a ni a, kan zirlaiah hian Gada

hming hi a bul lam chauhvah lo chuan ziak hmasak vek a

ni a. Hei hian chanchin kal zelah Gada a larin a langsar

chho ta tihna a ni thei ang. Anni hnam hnihte hian Jordan

lui kan lova, Jazer leh Gilead ram chu an ram chanvo atan

neiha awm hlen nghal mai Mosia leh hruaitu dangtehnenah an dîl a. Jazer hi tunlaia Jordan khawpui Amman

khawtlang lam km. 13 vela hlaa awm Khirbet es-Sireh hi

a ni mai thei.1

Thuthlung Hluiah chuan Gilead ram tih

hian awmze hrang a nei thei a, hetah hian Jabok lui chhim

lam ram a kâwk a. Jabok hmar lam pawh a kâwk a (39-40).Jordan chhak lam ram Israel-ho luah chin sawi nan pawh

hman a ni bawk (Jos. 22:9,13, etc.). Heng lai hmun hi ran

vulhna atana hmun \ha tak a ni. Helaia khaw hmingte hi

chang 34-38 lamah chiang zawka sawi lan leh an ni.

2. Mosia chhanna (32:6-15)

6  Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahtehnenah chuan, “In unaute chu indonaah an kal ang a,

nangni chu hetah hian in lo awm mai ang maw? 7 Engati

Page 340: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 340/790

340NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nge LALPAN a pêk rama lut lo tura Israel thlahte rilru

in tihzam dawn? 8  Kades-barnea a\anga ram va thlithlai

tura ka tirh khan hetiang bawk hian in pute chuan an tia. 9 Eskol ruam an han thlen chhoh khan ram chu an hanhmu a, LALPAN ram a pêkah chuan an luh lohna turin

Israel thlahte rilru an tihzamsak a. 10 Tichuan, chu mi nichuan LALPA thin chu a alh a, 11 Aigupta ram ata lo

chhuak, kum sawmhnih achin chung lam mi reng reng chuan Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnêna

chhechhama ka pêk ram chu tuman an hmu lo vang: min

zui tak tak loh avangin: 12  Keniz mi Jephunea fapa Kalebaleh Nuna fapa Josuate chauh lo chuan, anni chuan,LALPA chu an zui tak tak avangin,’ tiin chhia a chham

a. 13 Tin, Israel-hote chungah LALPA thin chu a alh a,LALPA mithmuha thil \ha lo titu chhuan zawng zawng 

an boral vek hma loh chuan thlalerah kum sawmli a vaha vahtir a. 14 Tin, ngai teh u, Israelte chunga LALPA

thinurna tihbaiawm tak belhchhain nangni chhuan sualhian in pute ai in awh ta a. 15 LALPA zui lova in awm

miau chuan anniho hi thlalerah a awmtir leh mai dawna ni a. Heng mi zawng zawngte hi in tiboral mai ang asin,” 

a ti a.

Reubena leh Gada thlahten Jordan lui kan ve lovaJazer leh Gilead rama awmhmun khuara inbenbel mai

an dil chu Mosian a zilh a, “In unauten ral an bei ang a,

nangni helaiah in lo \hu mai mai bik ang maw? Engtizia

nge Israel mite hi LALPA ram pêka an kal tur rilru in

tihhnual le? Kades-barnea a\anga ram enthlithlai tura

mi ka tirh pawh khan, in paten mi dang rilru an tihnual

a nih kha,” tiin hun kal tawha an thil tawn tawh hmangin

Mosia chuan thil awmzia a hrilh hrep a. Eskol ruama an

thil hmuh mihring lian pui pui leh khuate avang khan

Page 341: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 341/790

341NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ram enthlatute kha an zam a. Chu chuan ram tiama lut

tur Israel mite rilru an tizam a. LALPA a thinur a, Aigupta

a\anga lo chhuak kum sawmhnih aia upaho zawngzawngte chuan ram tiam an thlen loh tur thu leh Kenizmi Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua te pahnih

chauhvin an thlen tur thu a sawi a. Thlalerah kum sawmli

vel zet an vahvaih phah thu a sawi bawk a. In pate ang

hlauh kha in ni, mi sual rual, Israel fate chunga LALPA 

thinurna tizualtu in nih hi a ti zui ta zel a. Jordan lui

kana an kal ve zel dawn lo a nih tak tak chuan Lalpan

thlalerah a vahvaihtîr leh ang a, anniho hnam hnihte chuIsrael mite tihlum vektu tur an nih thu thlengin a sawi

a, a zilh nasa hle. Reubena thlahte leh Gada thlahte ran

vulh nan ram a \hat em avanga Jordan lui kan ve lova

awmhmun khuara inbenbel mai an dilna chu Mosian a

remti mai lo va, a zilh nasa hle a ni.

3. An unaute dopui zel tura hnam hnihte intiamna

(32:16-27)16 Tin, an va hnaih a, a hnenah, “Hetah hian kan ran

tan beram huangte leh kan fanaute tan khuate kan siamang a, 17 keini erawh chu an hmun tur kan thlen hma loh

chuan Israel thlahte hmaa kal zel turin kan inrâlthuamdiam ang e: hemi rama mite avang hian kan fanaute chu

kulh nei khuaahte an awm ang a, 18 Israel thlah mi tinin

an hmun luah tur an luah \heuh hma loh chuan kan inlamah kan haw lo vang. 19  Kan luah tur chu he lam ralJordan chhak lam a nih avangin Jordan ral lehlam leh a

 piah lam chu kan luahpui dawn lo nia,” an ti a. 20 Tin,Mosian an hnenah, “Chutianga in tih a, indonaa LALPA

hmaa kal tura in inrâlthuam a, 21,22 a hma ata a hmêlmatea hnawhchhuah a, LALPA hmaa ram chu hneh a nih hma

lohva in zinga inrâlthuam zawng zawngten LALPA hmaa

Page 342: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 342/790

342NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Jordan in kai vek chuan, nakinah in haw ang a, LALPA

chungah leh Israelte chungah in thiam lo lo dawn nia:

tichuan he ram hi LALPA hmaa in luah tur a lo ni ang a.23  Amaherawhchu chutianga in tih loh chuan ngai teh u,LALPA chungah in sual a ni ang a, in sual chuan a hmu

chhuak ngei ngei ang che u tih hre rawh u. 24 In fanautetan khuate siam ula, in beramte tan pawh huangte siam

ula, in sawi ang chuan ti rawh u,” a ti a. 25 Tin, Gadathlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia hnenah, “I 

chhiahhlawhte hian kan pu thupêk ang chuan kan ti ang 

e. 26  Kan nupui fanaute, kan beram rual te, kan ran rualzawng zawngte chu Gilead ram khuaahte hian an lo awmang a; 27 amaherawhchu i chhiahhlawh, indo tura

râlthuam zawng zawngte chuan kan pu sawi ang chuanLALPA hmaah kan va kal ang e,” tiin an sawi a.

Mosian thil awm dan engkim a sawi hnu chuan hnam

hnihte chuan an inhuamna intiamna thu an sawi a. An

unaute dopui zel turin an intiam a. An beram rual tanhuang siama an fanaute tan kulh nei khua din zet a, ral

do thei chin chuan an unau Israel-te hma hruai a, an

awmna tur hmun thlen an tiam a. Israel mi tinin an ram

neih tur an luah hma chuan in lama an kirsan loh tur thu

an sawi a. Chu bâkah, Jordan lui ral ram chu an neihpuive loh tur thu leh an ram chanvo tur chu Jordan lui kam

chhak lama a awm thu an sawi bawk a. Mosia chuan,

chutiangin in ti meuh ang maw? tiin LALPA hmaa

hriamhrei kenga Jordan lui kama hmêlmate hnawh

chhuah thlenga an tel ve zela ram lak hnua kir leh chauh

tur an nih chuan LALPA leh Israel-te chungah thiam

lohna an nei lo ang a, an ram luah dil chu an luah thei

ang a. Amaherawhchu, an ram an duh leh lohva a dang

an duh zawk a nih chuan LALPA chunga thil tisual an ni

Page 343: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 343/790

343NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang a, an sual mawh chu an phur dawn a ni tiin inremna

an ruahman a; chu chu Mosian a remtihsak ta a. Tichuan,

an inremsiam thei ta a. Reubena leh Gada thlahte chuan unau hnam dangten ram an neih hnuah an kir leh anga. Jordan chhak lam an chanpual ramah awmhmun an

bengbel ve ang (32:20-22).

4. Eleazara leh Josua hnena Mosia thuchah (28-32)

28  Chutichuan Mosia chuan an chungchang thuahchuan puithiam Eleazara te, Nuna fapa Josua te, Israela

hnam chhûngkaw puipate chu thu a pe a. 29 Tin, Mosiachuan an hnenah, “Gada thlahte, Reubena thlah te, indo

tura inrâlthuam zawng zawngte hian LALPA hmaa Jor-dan lui an kaipui che u a, ram chu in hmin chuan Gilead

ram chu an luah atan in pe tur a ni: 30 amaherawhchuinrâlthuama an kaipui loh che u chuan Kanaan ramah

in zingah an tel ve mai ang,” a ti a. 31Tin, Gada thlahte

leh Reubena thlahte chuan, “I chhiahhlawhte hnenaLALPAN a sawi ang chuan kan ti ang,32 inrâlthuamaLALPA hmaah Kanaan ramah kaiin kan lut ang a,

tichuan kan ram luah tur chu Jordan lui piah lamah a lani reng ang,” tiin an chhang a,

Mosia chuan Kanaan ram luah fel hun chu a hmuh

phak dawn tawh loh avangin (27:12-14), a aiawhtu tur

Josua leh puithiam Eleazara leh Israel hnam hruaitutechu thu a chah a. “Gada leh Reubena thlah indonaa

hriamhrei keng tlâkte hian LALPA hmaa Jordan an

kaipui che u a, ram chu in hnehpui chuan Gilead ram hi

an chanvoah pe ang che u. Hriamhrei kenga Jordan an

kanpui duh loh che u erawh chuan Kanaan ramah, in

zingah chanvo an nei ve mai tur a ni,” tiin Mosia chuan

thu a chah a. Gada leh Reubena thlahte pawhin LALPA 

Page 344: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 344/790

344NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sawi anga an tih tur thu leh an ram chanvo ve tur erawh

chu Jordan khawchhak lama mi hi ni rawh se an ti a ni.

5. Gada, Reubena leh Manasea thlah zatve te ramchan (32:33-42)

33 Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahte

leh Josefa fa Manasea thlah hnam chanve te chu Amorlal Sihona ram te, Basan lal Oga ram, chung ramte chu

a khaw awm zawng zawng nen, a vel ram khuate nenlam a pe a. 34 Tin, Gada thlahte chuan Dibon te, Atarot te,

 Aroer te; 35  Atrot-sophan te, Jezer te, Jogbeha te; 36  Betnimrate, Betharan te an din a, khawpui kulh nei te, beram huang 

te nen. 37 Tin, Reubena thlahte chuan Hesbon te, Eleale te, Diriathaim te, 38 Nebo te, Baal-meon te, (a hmingte hi

tihdanglam tak a ni) Sibma te an din a; an khaw siamtechu hming dang an vuah a. 39 Tin, Manasea fapa Makira

thlahte chu Gilead ramah an kal a, an la a, Amor-ho chuta

awmte chu an chhuhsak a.40 

Tin, Mosia Gilead ram chuManasea fapa Makira chu a pe a; chutah chuan a awma. 41Tin, Manasea fapa Jaira chuan chunga khuate chu a

va la a, Havot-jair a vuah a, 42 Tin, Noba chuan Kenat ava la a, a khawperte nen, ama hming chawiin Noba a

vuah a.

Mosia chuan Gada leh Reubena thlahte chu Manasea

hnam zatvete nen Jordan chhak lam ram chu a sem ta a. A hmaa sawi lan awm lovin helaiah hian Manasea hnam

zatve an lo lang a, a hma lamah khan hnam hnih chauh

kha sawi lan \hin an ni a. Hemi avang hian hrilhfiahtu

tam tak chuan Manasea hnam zatve lo lang ta hi tlai

khawhnua belh, Thuthlung Hlui hmun danga sawi dante

nena inmil tura siamremnaah an ngai a ni (cf. Deut. 3:12f;

4:43; 29:7f; Jos. 12:6; 13:29,31; 14:3; 18:7).2 Chang 34-38-

Page 345: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 345/790

345NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ah hian khawpui sawmpali sak \hat thu kan hmu a. Heng

zinga pakua hi chang 3-na lamah khan a lang tawh a.

Khawpui sawmpali zinga pariat chu Gada thlahte pual(32:34-36) a nih laiin, khawpui parukte chu Reubenathlahte pual a ni (32:37). Gada thlahte khaw chante chu

Dibon khua (tunlaia Diban, Arnon hmar lam km. 6, Tuipui

Thi khawchhak lam km. 19-a awm) te, Atarot khua

(tunlaia Attarus, Diban hmar lam km. 13, Tuipui Thi

khawchhak lam km. 13-a awm) te, Aroer khua (tunlaia

 Arair, Arnon kianga awm, Diban chhim lam km. 5-a awm)

te, Atrot-Sofan khua (a awmna lai hriat chian loh) te, Jazerkhua (Khirbet Jazzir hi a ni mai thei, a hmun hriat chian

a ni tawh lo naa, \henkhat rin dan chuan Jabok chhim

lam km. 12-a awm) te, Jogbeha khua (tunlaia Jubeihat)

te, Beth-nimra khua (32:3-ah chuan Nimra a ti mai a, a

awmna lai hriat chian a ni lo naa, \henkhat rin dan chuan

Tell Nimrin, Jordan khawchhak lam km 10-a awm) te,

Beth-haran khua (Josua 13:27-ah Beth haram tiin a ziak

a, Tell er-Rame nia rin) te an ni.

Reubena thlahte khaw chante chu Hesbon khua

(tunlaia Heshban, Tuipui Thi hmar tawp khawchhak lam

km. 21-a awm, Josua 21:38f-ah chuan Gada thlahte khua

nia sawi) te, Elealeh khua (tunlaia el-Al Hesbanhmarchhak km. 3-a awm) te, Kiriathaim khua (a awmna

hriat chian a ni tawh lo na a, \henkhat rin dan chuan

tunlaia Khirbet el-Quroiyat, Diban hmarthlang km. 10-a

awm) te, Nebo khua (a awmna hriat chian a ni tawh lo

naa Nebo tlang, tunlaia Neba tlang, Hesban chhimthlang

km. 16-a awm te, Sibma khua (Hesban hmarthlang km.

8-a awm) te an ni.

Manasea fa Makira thlahte chuan Gilead khua an la

a, chu chu Mosian a pe a. Manasea fa vek Jaira chuan a

Page 346: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 346/790

346NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chheh vel khuate a la a. Jaira khua ‘Havot-Jair’ a vuah a.

Noba pawhin Kenat leh a chhehvel khuate a la a, ama

hming chawiin Noba a vuah bawk.

Sawi ho tur 

Kanaan ram luah tura Israel fate hnam pum pui

thawhhona leh an \anrual \hatzia kan hmu a, kanSynod pum pui thawhhona leh \anrualna hi a \ha

tial tial nge, a tlahniam hret hret? Engtin nge tundinhmun aia \ha zawka kan kal theih ang?

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 99.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 337.

Jazer leh Gilead (32:1)

Jazer hi Amor-ho ram leh Amon-ho ram inkar ramri

vela awm a ni a, Reubena thlahte leh Gada thlahten

an luah chin tur sawina nia ngaih a ni. Gilead hi

awmze hrang hrangin Bible-ah hian hman a ni a. Heta

a lan dan hi chuan Jabbok lui chhim lama awm a ni.

Page 347: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 347/790

347NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Keniz mi (32:12)

Helaiah Kaleba chu Keniz mi anga sawi a ni a, a hma

lamah kha chuan Juda mi tia sawi zel a ni. Kenizmite hi Genesis 36:11-a a lan dan chuan Edom mite

nen thlah khat, Esauva thlahte an ni a. Nimahsela, I

Chronicles 4:13-ah chuan Juda chite zingah telh a ni

thung a. Chuvangin, heti laia Kaleba leh Keniz sawizawm a ni hi sawi fiah deuh hlek tur awmin a lang a.

Josua 15:17; Roreltute 1:13; 3:9, 11-ah te chuan

Othniela pa Kenaza chu Kaleba unau anga sawi a nia. Chutih laiin I Chronicles 4:15-ah chuan Kenaza

chu Kaleba fa anga sawi a ni bawk. Tin, Hebron (Jos.

14:14) leh Kirjathsefer (Jos. 14:16; Ror. 1:13) te chu

Kaleba leh Keniz mite ta anga tarlan a ni bawk. Heng

a\angte hian Kaleba chu Juda mi ni mah se Keniz mi

tia sawi pawh a sual lohzia a tilang a ni.

Page 348: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 348/790

348NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 42

 AIGUPTA A|ANGA MOAB KALKAWNGCHHUI LETNA 

Chhiar tur : 33:1-56 Thu vawn : Mosia leh Arona kaihhruaia Aigupta ram ata

a pâwl pâwla an chhuah a, an kal zel dan chu hetiang hian a ni, 2 LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal zelnate

chu Mosian a ziak a: an kal chhuaha an kalnate chuhengahte hian a ni (33:1,2).

Bung 33-ah hian Israel faten Aigupta a\anga Kanaan

ram tiam pana an zin kawng, an chhuah a\anga an kalnaapiang a indawta Mosia ziak zel anga tarlan a ni a. Moab

phaia awmhmun an khuar sawi tel lo hian kalkawngahvawi sawmli emaw lai an chawl a, Sinai panna kawngah

vawi sawmpakhat, Kades panna kawngah vawi

sawmhnih pakhat leh Moab panna kawngah vawi riat an

chawl a. Heng khaw hming a sawi tam tak hi an awmna

hriat chian theih an ni tawh lo va. Thlaler zinkawngahmun hming langsar tak Meriba angte pawh kha he

bungah hian tarlan a ni ve lo va. Tichuan, vawiina kan

zir tur ‘Aigupta a\anga Moab kalkawng chhui letna hi

sawi dan tlangpui kan zui mai ang a, chipchiar takin kan

chhui hman lovang.

Page 349: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 349/790

349NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Aigupta ram chhuahsan thu (33:1-4)

1Mosia leh Arona kaihhruaia Aigupta ram ata a pâwl

 pâwla an chhuah a, an kal zel dan chu hetiang hian a ni,2 LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal zelnate chu

Mosian a ziak a: an kal chhuaha an kalnate chu hengahtehian a ni. 3 Thla khatna, ni sâwm leh ni nga niin Ramases

a\angin an chhuak a; kalhlen kut tuk chuan, Aigupta mitemithmuhah, 4 an fa tir zawng zawng LALPAN a

tihhlumsak an phum laiin Israela thlahte chu muk takin

an chhuak a: LALPAN an pathiante pawh a hrem a.Israel faten Aigupta atanga Kanaan ramtiam an

panna zin kawng chanchin hi Numbers bu hian Exodus

bu aiin a sawi kim deuh zawk a. Vawiina kan zirlaiah

hian an khaw tlawhte a rawn sawi a. “Mosia chuan

LALPA thupêk angin an chhuahna a\anga an kalna

apiang kha a indawtin a ziak zel a” (33:2 lehlin thar) tia

ziak a ni. Israel fate chuan Kalhlen Kût tuk-ah Ramasesa\angin Aigupta an chhuahsan a. An chhuahsan lai hian

 Aigupta mite chu an fatir LALPA tihhlumte phumin an

buai hle a. Aigupta mite hmuh lai ngeiin muk takin an

chhuak a ni. Hetah hian Aigupta mite pathianin LALPA 

a ngam lo tiin a sawi zui a. Hei hian an Pathian hriat

dan, hnam hrang hrangin pathian hrang hrang nei nia

an rin dan a tarlang. An chhuah \anna Ramases hi Nile

lui kam khawchhak lama awm a ni a. He khua hiFarawa’n khawpui a din, Israel fate hmanga in ropui taktak a sakna hmun kha a ni a, tunlaia Avaris-Tanis emaw

Qantir emaw hi nia ngaih a ni.1 Aigupta an chhuahsan ni

hi thla khatna, ni sawm leh pangana a ni a, chu chu Nisan,

keini hun a March-April thla lai vel hi a ni a. March 31

emaw April 1 emaw a ni mai thei.

Page 350: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 350/790

350NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Aigupta a\anga Sinai thlaler (33:5-15)

5 Tichuan, Israela thlahte chu Rameses a\angin an

chhuak a, Sukot-ah awmhmun an khuar a. 6 Tin, Sukota\angin an chhuak a, thlaler tawntirha Etham-ah

awmhmun an khuar a. 7 Tin, Etham a\ang chuan anchhuak a, Baal-zephon bula Pi-hahirot lamah an tawlh

kir leh a, Migdol bulah awmhmun an khuar a. 8 Tin,Hahirot bul ata chu an chhuak a, tuifinriat an kal tlang 

a, thlalerah an lut a: tin, Etham thlalerah ni thum kal an

kal a, Mara-ah awmhmun an khuar a.9 

Tin, Mara a\ang chuan an chhuak a, Elim an thleng a; Elim-ah chuantuihna sâwm leh pahnih leh tûm kung sawmsarih a awm

a; chutah chuan awmhmun an khuar a.

10 Tin, Elim a\ang chuan an chhuak a, Tuifinriat Senbulah awmhmun an khuar a. 11Tin, Tuifinriat Sen a\ang 

chuan an chhuak a, Sin thlalerah awmhmun an khuar a.12 

Sin thlaler a\ang chuan an chhuak a, Dopka-ahawmhmun an khuar a. 13 Tin, Dopka a\ang chuan anchhuak a, Alus-ah awmhmun an khuar a. 14  Alus a\ang 

chuan an chhuak a. Rephidim-ah awmhmun an khuar a,chutah chuan mipuite tui in tur a awm lo va.

15  Tin, Rephidim a\ang chuan an chhuak a, Sinai

thlalerah awmhmun an khuar a.

Helai thu hlawm hi Exodus 12:37-19:2-a mi lak tawi

niin a lang a. Amaherawhchu, Exodus-ah hian Dopka leh

 Alus (chang 12&13) hi a lang ve lo. Ramases a\anga anriahhmun hmasa ber chu Sukot a ni a (cf. Exod. 12:37). A 

awmna lai tak hi hriat chian a ni lo, \henkhat chuan

Pithom nen thuhmunah an ngai. Thlaler dep Etham-ah

an riak leh a. Etham hi ‘Bang’ ‘Kulh’ tihna a ni a, a awmna

Page 351: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 351/790

351NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hmun hi hriat chian a ni lo. Helai hmun hi an kal tlang

thei mai lo a ni ang, Pi-hahirot-ah an kual a, Migdol depah

bûk an khuar a. Migdol hi ‘In sang’ tihna a ni. Hei hi RasQasrun a\anga km. 48 Tel el-Her hi nia hriat a ni. Pi-hahirot a\angin tuifinriat an kan a. Heta tuifinriat tih hi

Exo. 14-a Tuipui Sen kha a nih chuan, he Tuipui hi Tuipui

Sen (Red Sea) nilovin ‘Phairuang Tuipui’ (Sea of Reeds)

nia ngai an awm bawk.

3. Sinai a\anga Ezion-geber (33:16-35)

16 Tin, Sin thlaler a\ang chuan an chhuak a, Kibrot-hat-tava-ah awmhmun an khuar a. 17 Tin, Kibrot-hat-tava

a\ang chuan an chhuak a, Hazerot-ah awmhmun ankhuar a. 18 Hazerot a\ang chuan an chhuak a, Ritma-ah

awmhmun an khuar a. 19 Tin, Ritma a\ang chuan anchhuak a, Rimon-perez-ah awmhmun an khuar a.20 Rimon-peraz-ah awmhmun an khuar a. Libna-ah

awmhmun an khuar a.21

Libna a\ang chuan an chhuaka, Risa-ah awmhmun an khuar a. 22 Tin, Risa a\ang chuanan chhuak a, Kehelatha-ah awmhmun an khuar a. 23 Tin,

 Kehelatha a\ang chuan an chhuak a, Sepher tlângahawmhmun an khuar a. 24 Tin, Sepher tlâng a\ang chuan

an chhuak a, Harada-ah awmhmun an khaur a. 25 Tin,Harada a\ang chuan an chhuak a, Malkhelot-ah

awmhmun an khuar a. 26 Tin, Makhelot a\ang chuan an

chhuak a, Tahat-ah awmhmun an khuar a. 27 Tin, Tahata\ang chuan an chhuak a, Tera-ah awmhmun an khuara. 28 Tin, Tera a\ang chuan an chhuak a, Mitka-ah

awmhmun an khuar a. 29 Tin, Mitka a\ang chuan anchhuak a, Hasmona-ah awmhmun an khuar a.30 Hasmona a\ang chuan an chhuak a, Moserot-ahawmhmun an khuar a. 31Tin, Moserot a\ang chuan an

chhuak a, Beneserot a\ang chuan an chhuak a,

Page 352: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 352/790

352NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Benejaakan-ah awmhmun an khuar a. 32 Tin, Bene-jaakan

a\ang chuan an chhuak a, Hor-hagidgad-ah awmhmun

an khuar a.33 

Tin, Hor-hagidgad a\ang chuan an chhuaka, Jotbatha-ah awmhmun an khuar a. 34 Tin, Jotbathaa\ang chuan an chhuak a, Abrona-ah awmhmun an khuar

a. 35 Tin, Abrona a\ang chuan an chhuak a, Ezion-geber-ah awmhmun an khuar a.

 An kal zel a, Kiberot-hatava-ah bûk an khuar a.

Hazerot-ah bûk an khuar leh a. Bung 12:16-ah chuan

‘Hazerot chu an chhuahsan a, Paran thlalerah bûk ankhuar a’ tiin kan hmu a, tunah erawh chuan hei hi a lang

tel ve ta lo. Bung 33:18-29 chhûnga an riahna hmun12 lai lo langte hi Thuthlung Hlui hmun dangah alang lova, an awmna lai pawh hriat chian a ni lo.

Bung 33:30-34 hlawma an riahna hmun hmingte hi

Deuteronomy 10:6f-ah pawh an lo lang a. Deuteronomy

buah chuan Mosera hmuna Arona thih thu leh phum anih thu a sawi nghe nghe a ni (Deut. 10:6).

4. Ezion-Geber a\anga Kades (33:36)

36 Tin, Ezion-geber a\ang chuan an chhuak a, Zinthlalerah awmhmun an khuar a (chu chu Kades an ti

bawk).

Ezion-Geber ah an riak a. Chuta \ang chuan Zinthlaler Kades-ah bûk an khuar a. Ezion-Geber hi

Tuifinriat Sen kama awm lawngchawlhna hmun a ni (cf.

I Lal. 9:26; 22:48). Tunlaia Tell el-Kheleifeh hmun hi nia

ngaih a ni. Ezion-Geber leh Kades inkar hlat zawng hi

km. 144 emaw laia hla a ni.

Page 353: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 353/790

353NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Kades a\anga Moab (33:37-49)

37 Tin, Kades a\ang chuan an chhuak a, Edom ram

dep Hor tlângah awmhmun an khuar a.

38 Tin, puithiam Arona chu LALPA thupêkin Hortlângah chuan a han chho va, Israela thlahte Aigupta

ram ata an lo chhuah kum sawmli kum, thla ngana, nikhat niin chutah chuan a thi a. 39 Tichuan Arona chu Hor

tlânga a thih chuan kum 123 a ni. 40 Tin, Kanaan mi,  Kanaan rama Chhima awm Arad lal chuan Israela

thlahte lo kal chu a lo hria a. 41Tin, Hor tlâng a\ang chuanan chhuak a, Zalmon-ah awmhmun an khuar a. 42 Tin,

Zalmon a\ang chuan an chhuak a, Punon-ah awmhmunan khuar a. 43 Tin, Punon a\ang chuan an chhuak a, Obot-

ah awmhmun an khuar a. 44 Obot a\ang chuan an chhuaka, Moab ram dep Iye-abarim-ah awmhmun an khuar a.45 Tin, Iyim a\ang chuan an chhuak a, Dibongad-ah

awmhmun an khuar a.46 

Tin, Dibongad a\ang chuan anchhuak a, Almon-nibla-thaim-ah awmhmun an khuar a.47 Tin, Almon-diblathaim a\ang chuan an chhuak a, Bebo

bula Abarim tlângahte chuan awmhmun an khuar a.48 Tin, Abarim tlâng a\angte chuan an chhuak a, Jeriko

zawn, Jordan kam Moab phaiah awmhmun an khuar a.49 Jordan kam Betjesimot a\anga Abel-Sittim thlengin

Moab phaiah awmhmun an khuar a.

Helai chang 37-49-ah hian Kades a\anga Moab an

panna thu kan hmu a. Kum sawmli emaw lai a liam ta a,

Moab ramri hrûlah Hor tlâng an lo thleng a.

Helaiah hian puithiam Arona thih thu kan hmu a.

Israel faten Aigupta an chhuahsan a\anga kum sawmli,

thla ngana, ni khat ni chuan Hor tlângah kum za leh

Page 354: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 354/790

354NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sawmhnih leh pathum mi niin Arona a thi ta a ni. Hor

tlâng a\ang chuan an kal zel a, Zalmon an lo thleng a,

bûk an khuar a. Helai hmun hi hriat a ni tawh lo. Chang42-49-ah hian Punon te, Obot te, Moab ramria Ije-abarimte, Dibon-gad te, Almon-diblathaim te, Nebo tlâng bul

 Abarim tlângte an lo thleng a. Chuta \ang chuan Jordan

lui kam, Jeriko khaw zawnah bûk an khuar ta a. Jordan

lui dung Moab phairuamah chuan Beth-jesimot atanga

 Abel Sittim thlengin an inzar ta a ni. Punon hi tunlaia

Khirbet Feinan, Tuipui Thi chhim lam km. 24-a awm ni

nia ngai an awm bawk a. Dibon-gad hi Dhiban nia ngaian awm bawk. Almon-diblathaim hi Jeremia 48:22-a

Beth-Diblathaim hi nia ngaih a ni. Abel Sittim hi Sittim

(25:1) hming pum a ni a, Sittim tia dah mai thin niin a

lang. Hei hi tunlaia Tell el-hammam hi ni mai thei tura

ngaih a ni.

6. Jordan kan hnua tih tur thupek (33:50-56)

50 Tin, Jeriko zawn, Jordan kam Moab phaiah chuanLALPAN Mosia a bia a, 51“Israela thlahte chu bia la, an

hnenah, Jordan lui in kan a, Kanaan ram in luh hunchuan, 52 chu mi rama awm zawng zawngte chu in hnawt

chhuak vek ang a, an lung milem zawng zawngte chu intichhe vek ang a, an milem chhunte in tichhe vek ang a,

an hmunsangte pawh in thiat vek tur a ni: 53 tin, ram chu

in luah ang a, chutah chuan in awm ang : in luah atanram chu ka pe tawh che u a ni. 54 Tin, a chi zir ang zelinthumvawrin ram chu in luah ang a, a rual deuhte chu

ram zau deuh in pe ang a, a rual lo deuhte chu ram zimdeuh in pe ang: thumvawra a tlukna apiang chu an pual

a ni ang a; in pi leh pute chi kal dan ang zelin in luah tura ni. 55   Amaherawhchu chu mi rama awmte chu in

hnawhchhuah loh chuan in awmtirte chu in mit atan

Page 355: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 355/790

355NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhuntu leh in pang atan te hling ang an ni ang a, in

awmna ramah chuan an timangang ang che u. 56 Tin, heti

hi a ni ang a, an chunga tih ka rilruk ang chu in chungahka ti ang,’ ti rawh,” tiin.

Helai hlawmah hian Jordan lui kan huna tih tur

Pathian thupêk kan hmu. Kanaan ram luah hmasatuho

chu an hnawt chhuak vek ang a. An lung milim leh anmilim chhûnte chu tihchhiat vek tur a ni a. An

hmunsângte pawh \hiah vek tur a ni. Chu rama chengte

chu an hnawt chhuak vek ang a, ram chu Pathian pêk, anta a ni tawh ang.

 An ram luah tur chu chhungkaw tam dan azira insem

tur a ni, thumvawra sem tur a ni. Chhungkaw tam deuh

chuan an chang zau deuh ang a, chhungkaw tlem deuh

chuan an chang zim deuh ang. Ram lo luah hmasatute hi

an hnawh chhuah vek loh chuan an tan hling ang an ni

ang a, anmahni an la tibuai fo dawn a ni. An hnawh boduh loh chuan anmahniho zawk pawh hnawh bovah a vau

hial a ni.

 Vawiina kan zirlai hian, Pathianin Israel fate a

hruai tawhna kawng min thlirkirpui a. Chu bâkah,

Kanaan ram an luah hunah ram tihthianghlim hmasak

vek hnua ram insem tur an nih thute kan hmu a. Keiniho

pawhin kan ram Pathianin min hruai tawhna thlir a,kan ram luah zui zel danah Pathian duh zawngin

thianghlim takin kan luah em tihte pawh kan inen fiah

ve a pawimawh hle a ni.

Page 356: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 356/790

356NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Ram hi ‘LALPA TA’ a ni a, kan ram pawh hi Lalpa

duh danin kan luah em? Kan luah loh chuan eng vangnge? Engtinnge kan luah theih ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 343.s

 An kal zel dan (33:1)

Heti laia Israel-te Aigupta a\anga a huhova an kal

zel dan tarlan a ni hian chhan \ha tak a nei a. Chu

chu Israel-ten ramtiam an panna chanchin

khaikhawm nan leh hnu khar nan a ni. Hemi hnulamah hi chuan Numbers ziaktu hian Israel-te kal

zel thu lam a ziak tawh lo.

LALPAN an pathiante pawh a hrem a (33:4)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘An pathian

pawhin LALPA chu a ngam lo a ni’ tia dah a ni a.

Hmanlaia hnam hrang hrangte an indo \hin lai khanhnam tin khan pathian bik an nei \heuh a. Chung an

pathiante chu indo ve \hinin an ngai a, chuta a chak

zawk pathian betute pawh chu indonaah pawh chak

angin an ngai a ni.

Page 357: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 357/790

357NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Hnawt chhuak (33:53)

Israel-te Kanaan ram luah tura Pathianin a hrilh

hian thil pathum ken tel a nei a, chungte chu;Pathianin Abrahama thuthlunga (Gen. 15:18-21) a lo

tiam tawh angin Kanaan ram chu Israelte hnenah

pêk a nih thu te, ram insem dan tur tlangpui te

(26:52-56), leh a chhunga lo awm reng rengte hnawhchhuah vek tur (Exod. 23:23-33; Lev. 20:1-5; Deut.

7:1-5) thu te a ni.

 An lung milim te, an phun milim te…an hmunsangte(33:52 lehlin thar)

Lung milim chu Kanaan-hoten an pathiante biakna

hmuna an lungphun, chhinchhiahna hrang hranga

an ker a ni a. An milim chhûn chu an pathiante lim

sawina a ni a, an hmunsangte chu an pathiante

biakna tur hmun atana an insak a ni.

Page 358: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 358/790

358NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 43

RAMRI LEH RAM SEMTU TURTE

Chhiar tur : 34: 1-29 

Thu vawn : Tin, ram luah tur \hentu atan hnam tin zinga puipa pakhat \heuh in thlang tur a ni,” tiin (34:18).

Kan zirlai hmasaah khan ‘Chung rama chengte chu

hnawt chhuak vek ula, in luahlân tur a ni, in neih atana

ram ka pek che u chu a ni’ (33:53 lehlin thar) tiin Lalpan

Mosia a hrilh a. Kanaan ram an thlen huna tih tur thupek

pawimawh deuh deuh kan hmu a. Tun \umah chuan

‘Ramri leh ram semtu turte’ tih thu kan zir dawn a ni.

1. Ramri chungchanga Pathian ruahmanna (34:1-12)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 Israela thlahte chuthu pe la, an hnenah ‘Kanaan ram in thlen hun chuan

(Kanaan ram, a ramri zir ang zela in luah tur ram chu)3 chhim lama in luah tur chin chu Zin thlaler a\anga Edom

ram hrul zel a ni ang a, chhim lam ramri chu Tuifinriat Al tawp a\anga chhak lampang a ni ang: 4 tin, in ramri

chu Akrabim chhohna chhim lampangah a kawi ang a,Zin-ah a kal tlang ang a; tin, a lo chhuahna chu Kades-

barnea chhim lamah a ni ang: tin, Hazar-adar-ah a kalang a, Azmonah a kal zel ang: 5 tin, ramri chu Azmon

a\angin Aigupta lui thlengin a kawi ang a, a chhuahnachu tuifinriatah a ni ang. 6 Tin, thlang lampangah chuan

tuifinriat zau chu a ramri atan i chang ang a: hei hi thlang lama in ramri a ni ang. 7 Tin, hei hi hmar lama in ramri a

ni ang: tuifinriat zau a\angin Hor tlâng huamin i siam

Page 359: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 359/790

359NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang a; 8 Hor tlâng a\anga Hamat luhna thlengin i siam

ang a, ramri chhuahna chu Zedad-ah a ni ang a: 9 tin,

ramri chu Ziphon-ah a kal zel ang a, tin, a chhuahna chuHazar-enan-ah a ni ang; hei hi hmar lama in ramri a niang. 10 Tin, chhak lama in ramri chu Hazarenan a\angin

Sepham thlengin i siam ang a:

11Tin, ramri chu Sepham atangin Ribla thlengin Ainchhak lampangah a chhuak ang a; tichuan, ramri chu a

chhuk zel ang a, Kineret tuifinriat chhak lampang a chhun

ang a;12 

tin, ramri chu Jordan-ah a chhuk ang a, tin, achhuahna chu Tuifinriat Al-ah a ni ang: hei hi a chhehvelaramri kal dan ang hian in ram a ni ang,’ ti rawh,” tiin.

Chang 1-12 chhungah hian Lalpan Mosia hnena ramri

chungchang a hrilhfiahna kan hmu a. Chhim lam ramri

chuan Zin thlaler a\angin Edom ram Kades thlengin a

chhun a. Hei hi Tuipui Thi chhim tawpa in\anin chhim

thlang zawngin Edom ram hrulah Kades thleng a ni a.Khawthlang lamah chuan Mediteranean tuipui chu a

ramri a ni a. Hmar lamah Mediteranean tuipui a\angin

Hor tlang epah a kal a, khawchhak lam pana kalin Lebo

Hamoth a thleng a. Zedad awmna tak hi hriat a ni lo va,

Damaska khaw hmarchhak lama awm a nih a rinawm.

Khawchhak lam ramri ve thung chu Hazar-Enan (a

awmna hriat loh) a\angin chhim lam panin Galili dil

thleng a ni a. Chuta \ang chuan Jordan lui zawhin TuipuiThi-ah a lut a ni. Tuna ramri sawi hi Israel ramri niasawi \hinte nen a inang chiah lo va. Helaia Kanaan ram

chin hian Jordan thlang lam chauh a huam a. Jordan lui

chhak lama Reubena leh Gada leh Manasea-te tana pêk

ram pawh a huam tel lo a ni (Num. 32).

Page 360: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 360/790

360NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Mosian mipui hnenah a hrilh chhawng (34:13-15)

13 Tichuan, Mosia chuan Israela thlahte chu thu a pe

a, “Hei hi LALPAN hnam kua leh a chanve te pêk turathu a pêk thumvawra in luah tur ram chu a ni; 14 Reubena

thlahte hnamin an chhûngkaw zir zel leh, Gada thlahtehnamin an chhûngkaw zir zel leh, Manase hnam zatve

 pawhin an ram luah tur chu an chang ta si a: 15 hnamhnih leh hnam zatvete chuan an ram luah tur chu ni

chhuahna lam Jeriko zawn Jordan ral chhak lamah an

chang tawh a,” tiin.Hetah hian Mosia chuan mipuite hnenah an ram

insem tur chin a puang chiang a. Hei hi hnam kua leh a

chanve hnena LALPA ram pek, an insem tur a nih thu a

sawi a. Reubena leh Gada thlahte leh Manasea thlah

hnam zatve te chuan Jordan lui khawchhak lam ram an

neih tawh thu a sawi chiang nghal bawk a ni.

Helaia ramri chungchang kan hmuh zau zawng ang

hi Israel fate hian eng hunah mah khan an luah zo lo niin

a lang. Lal Davida hunah khan Kanaan ram zawng zawng

deuhthaw kha a hneh a, Jordan khawchhak lam thenkhat

pawh a hneh a. Mahse, helaia ram luah tur chin zau zawng

ang hi chu Israel-te chanchinah hian eng hun lai mah

khan an luah phak lo niin a lang. Amaherawhchu, kum

B.C. zabi 13-na chanve hnu lam Aigupta lal ram hnuaiaKanaan ram chin nen chuan a inmil ve tlat bawk a ni.1

Hei hi Thuthlung Hlui lama chanchin lo lang leh Bible

pawn lama chanchin langte nena inrem kan hmuhte zinga

mi pawimawh tak a ni awm e.

Page 361: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 361/790

361NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ram sem tura ruatte (34:16-29)

16 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 17 Luah tura ram

thensawmpuitute hming chu hengte hi a ni puithiamEleazara leh Nuna fapa Josua te hi.

18 Tin, ram luah tur thentu atan hnam tin, zinga puipa

 pakhat \heuh in thlang tur a ni,” tiin. 19 Chung mite hming chu heng hi a ni: Juda hnama mi Jephunea fapa Kaleba.20 Tin, Simeona thlahte hnama mi Amihuda fapa Semuela21Tin, Benjamin hnama mi Kishlona fapa Elidada. 22  Dana

thlahte hnam zinga puipa Joglia fapa Bukia. 23 Josefathlahte zinga mi, Manasea thlahte puipa Ephoda fapa

Haniela: 24 Ephraim thlahte hnam zinga puipa Siptana fapa Kemuela. 25 Tin, Zebuluna thlahte hnam zinga puipa

 Parnaka fapa Elizaphana, 26 Isakara thlahte hnam zinga puipa Azana fapa Paltiela. 27  Asera thlahte hnam zinga

 puipa Selomia fapa Ahihuda, 28 Naphtalia thlahte zinga

 puipa Amihuda fapa Padahela,29 

Hengho hi Kanaan ramaIsraela thlah ram luah tur sem tura LALPAN thu a pêkatechu an ni.

Helaiah hian LALPAN Mosia hnenah “Puithiam

Eleazara leh Nuna fapa Josua chuan i aiawhin ram chu

an sem tur a ni. Hnam tin a\angin hruaitu thlang chhuak

la, chung mite chuan sempui rawh se,” (34:17-18 lehlin

thar) tiin thu a pe a. Mosia chuan ram semnaa Eleazaraleh Josua pui turin hnam kua leh a chanvete aiawh

hruaitu sawm a ruat a. Chungte chu hengte hi an ni:

Juda hnam aiawh - Kaleba

Simeon hnam aiawh - Semuela

Benjamin hnam aiawh - Elidada

Dan hnam aiawh - Bukia

Page 362: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 362/790

362NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Manase hnam aiawh - Haniela

Ephraim hnam aiawh - Kemuela

Zebulun hnam aiawh - ElizaphanaIsakar hnam aiawh - Paltiela

 Asera hnam aiawh - Ahihuda

Naphtali hnam aiawh - Pedahela

Heng hnam aiawh hruaitu hming lo langte hi Juda

hnam aiawh hruaitu chauh lo chu hnam aiawh hruaitu

thar vek an lo lang a (cf. 1:5ff; 13:4ff). Hei hi Lalpan,“Thlalerah an thi ngei ang” tia a sawi ang khan tu mah

mi dangte kha dam an awm tawh lo a ni ang (cf. 26:65).

Helaia hnam hming sawi hmasak dan indawt hi an ram

chin insema an awmna indawt dan zuia tar lan niin a

lang (cf. Jos. 18f). Chhim lam hnam hi Juda, Simeon, Ben-

 jamin leh Dan hming te a lo lang hmasa a. A lailum lama

awm hnam hnih Manase leh Ephraim an lo lang leh a, a

hnuhnung hlawmah hmar lama hnam li Zebulun, Isakar, Aser leh Naphtali te an lo lang leh a ni.

Ramtiam Kanaan-ah chuan Lalpan a awmpui zel

dawn a ni tih heng hnam hruaitute hming awmzia hian a

lantir kan ti thei awm e.2 Semuela hming awmzia chu

‘Pathian hming’ tihna a ni a. Chutiang zelin Elidada -

Pathianin a hmangaih, Bukia - Fiah a ni, Haniela -

Pathian duhsak, Kemuela - Pathianin a kaitho,Elizaphana - ka Pathianin a venghim, Paltiela - Pathian

chu ka chhanchhuahna, Ahihuda - Lal unaupa, tih leh

Padahela - Pathianin a chhan chhuak tihte an ni.

Kan zirlaiah hian Pathianin a mite a ngaihtuahzia

leh ruahmanna fel tak hnuaia a kaihhruai \hinzia a lang

a. Kanaan ram tiam an luah dan tur leh ram insem dan

Page 363: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 363/790

363NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tur leh a sem feltu tur thlengin fel taka engkim ti turin

Pathianin a mite a kaihruai zel a ni.

Sawi ho tur 

Pathianin ram insem dan a ngai pawimawh hle tih

kan zir a, tunlai pawh hian ram neih bithliah (land

ceiling) siam ve \ul kan ti em?

END NOTES

1. Gordon J Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.

232.

2. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbers

in Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York, Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 302.

Page 364: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 364/790

364NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 44

LEVIA CHITE CHENNA TUR LEHINHUMHIMNA KHUA 

Chhiar tur : 35:1-15 Thu vawn : Tin, Levi-ho in pêk tur khuate chu tualthatte

tlan nan tualtlânna khaw paruk a ni ang a; chung lo chukhaw sawmli leh khaw hnih in pe bawk tur a ni. 7 Levi-ho

in pêk tur khua zawng zawng chu khaw sawmli leh khawriat a ni ang: daikiang nen in pe tur a ni (35:6,7).

Zirlai hmasaah khan ramri leh ram semtu turte kan

zir a. Kanaan ram luahtu turte ram chanpual sem turahkhan hnam hnih leh a chanve-te khan Jordan chhak lamah

chanpual an nei tawh a. Kanaan ram, Jordan thlang lamzawng kha hnam kua leh a chanvete chanvo tur a ni tawh

bawk a. Rawngbawl tura serh hran puithiam chi, Levia

chite khan ram chanpual an nei ve lo va. Kanaan ram

tiam an luah ngheha awmhmun khuara an inbenbel ve

dawn takah chuan an awm dan tur ngaihtuahsak an ngaia ni. Chuvangin, vawiinah chuan ‘Levia chite chenna tur

leh inhumhimna khua’ kan zir dawn a ni.

1. Levia chite khua tura ruahmanna (35:1-8)

1Tin, Jeriko zawn Jordan kam, Moab phaiah chuan

LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte chu thu pe la,an ramahte chuan Levi-ho awmna tur khuate siamsak

Page 365: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 365/790

365NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawh se; tin, ran tlatna turin khaw daikiang velte Levi-

ho in pe tur a ni. 3  Khuate chu an awmna tur a ni ang a, a

velte chu an bawng leh an ran, an thil vulh zawng zawng tan a ni ang. 4 Tin, daikiang Levi-ho in pêk tur chu khawkulh a\anga tawng 1,000-a thui a ni tur a ni. 5 Tin, kulh

 pawn lam a\angin in teh ang a, chhak lampangah tawng 2,000 chhim lampangah tawn 2,000, thlang lampangah

tawng 2,000, hmar lampangah tawng 2,000, khua a laitaka awmin. Hei hi an daikiang pual a ni ang. 6 Tin, Levi-

ho in pêk tur khuate chu tualthatte tlan nan tualtlânna

khaw paruk a ni ang a; chung lo chu khaw sawmli lehkhaw hnih in pe bawk tur a ni. 7 Levi-ho in pêk tur khuazawng zawng chu khaw sawmli leh khaw riat a ni ang:

daikiang nen in pe tur a ni. 8 Israela thlahte luah khua in pêk dan tur chu, a tam deuh a\angin in pe tam ang a, a

tlem deuh a\angin in pe tlem ang a, mi tinin an luah ramtam dan zirin an khua chu Levi-ho an pe tur a ni,” tiin.

LALPA chuan Mosia hnenah Israel mite chu an ramchan chhunga Levia chite chen nan khaw 48 siam sak

turin a ti a. Chung zînga khaw ruk chu tualthat te tlanna,

tualthatte inhumhimna tur a ni. Heng khuate hian a

chheh vel ran tlatna tur a nei theuh ang a, khua leh a

chheh vel ram chu kil li, kil tin tawng sanghnih \heuh,tawng sanghnih bial a ni tur a ni. Joshua bung 21-ah chuan

he thu tihhlawhtlinna ni ngei tur kan hmu a. Chutah

chuan, “Levia chi hruaitute chu, puithiam Eleazara te,

Nuna fapa Josua te leh Israel hnam hruaitute hnenah,

Kanaan ram Silo khuaah chuan an lo kal a, ‘LALPA chuan

kan awmna tur, khawpuite leh a chhehvel ran tlatna tur

ram awl pe turin Mosia chu a hrilh kha,’ an rawn ti a” tih

kan hmu a (Jos. 21:1f). Israel mite chuan LALPA thu angin

hetiang hian Levia chite chu an pe a. Arona thlah

Page 366: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 366/790

366NUMBERS

www.mizoramsynod.org

puithiamho chu Juda, Simeona leh Benjamina thlahte

ram chan a\angin khawpui sawm leh pathum an pe a,

Kohatha thlahte chu Ephraim, Dan leh Manase hnamzatve ram a\angin khawpui sawm an pe a. Gersonathlahte chu Isakar, Naphtali leh khawthlang lama

Manasea te ram chan a\angin khawpui sawm leh pathum

an pe a. Merari thlahte chu Reuben, Gad leh Zebulun

ram chan a\angin khawpui sawm leh pahnih an pe a.

Tichuan Israael fate chuan, Levia chite hnenah, Mosia

hnena LALPA thupek ang chuan khawpui sawmli leh

pariat chu an pe a ni. Heng zinga khaw ruk chuinhumhimna khua atana ruat tur a ni.

Levia chite tana khaw sawmli leh pariat pek hian,

ram chanpual nghet an nei ve ta tihna lam aiin, an awm

vena tur hmun ruahmansakna a kawk a. Ram hawh ang

deuha an awm vena tur hmun nia ngaih a ni ber. Israel

faten Pathian kohna an hriat a, a hnam thianghlim ni

tura Pathian kohna hriattir turin Levia chite hi hmunhrang hrangah an awm darh a ni. Levia chite hi ram

chanpual hran pek an ni ve lo va, LALPA puithiam hna

chu an chanpual a ni (Jos. 18:7).

2. Inhumhimna khua siam tur (35:9-15)

9 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 10 “Israela thlahte bia

la, an hnenah, ‘Jordan lui in kaia Kanaan ram in luhhun chuan 11tualtlanna khua tur khua in inruat tur a ni,tualthat palhtu tlan nan. 12 Chung khuate chu phubalatu

laka in tualtlânna ani ang; pungkhawm hmaa rorelsaktura a din hmaa tualthattu chu a thih loh nan. 13 Tichuan,

in tan tualtlanna tur in ruatte chu khaw paruk a ni ang.14 Jordan ralah khaw thum in ruat ang a, Kanaan ramah

khaw thum in ruat ang a, tualtlana khuate a ni ang.

Page 367: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 367/790

367NUMBERS

www.mizoramsynod.org

15 Israela thlahte leh hnam dang leh an hnena chengte

tan he khaw paruk hi tualtlana a ni ang: chutah chuan

tupawh mi that apiang an tlan dawn nia.Levia chite chenna tur khaw sawmli leh pariat

siamah khan, khaw ruk chu tualtlânna tur khua,

inhumhimna tur khuate an ni a (35:6). Miin, tum reng

vang ni lova tual a thah palha ama sa himna tur zawngaa tlan luhna tur khua a ni. Tualthattu kha a tual thaha

chhungte hnaivai ber zinga mipain mitthi phuba kha a la

thiang a ni. Phuba latu turin a rawn thah ve hmaainhumhimna khua a thlen theih chuan, danin amah kha

a humhim a, thah nghal mai a thiang tawh lo. Tualthattu

chu rorelnaah a chung thu ngaihtuah phawt a ni ang a;

thiam a chan chuan himna khuaah hian a awmzui nghal

thei ang a, a thaha chhungte phubâ lâkna lak a\angin

humhim a ni ang a; thiam a chan loh erawh chuan

tualtlanna khua a\ang hian lâk chhuaha thah ve tur a ni

(35:25). Hetianga thah tur a nih chuan, phuba latu turkutah hlan tur a ni a, ani chuan thisen phuba lain a tih

tur chu a ti mai dawn a ni. Tum reng vang ni lo, tihpalh

thila tual that a niha ngaihdam a nih chuan puithiam lal

dam chhung chuan inhumhimna khuaah khan a awm reng

tur a ni.

Inhumhimna tur khuate hi Jordan ral chhak lamah

khaw thum, Kanaan ramah khaw thum an ruat ang a.Heng khuate hi tualtlânna khua an ni ang a. Israel mi te,ram dang mite leh an zinga lo pemte tan an tualtlânna

tur a ni a, mi that palh chu tu pawh chutah chuan an tlan

thei ang.

Helai thu hlawm hi mi thiam \henkhatte chuan

tlaikhawhnua ziak a nih an ring a. A chhan chu, tum reng

Page 368: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 368/790

368NUMBERS

www.mizoramsynod.org

vang ni lova, tual that palhte inhumhimna tur hi a awm

sa tawh reng niin a lang. Exodus 21:13-ah chuan, “Tum

reng vang ni lova vaw hlum palh a nih chuan a tan himnatur hmun ka ruatah chuan a sa him nan tlan rawh se,”tih thu kan hmu a. Deuteronomy 19:1ff-ah chuan, ram

chu an lak a, an luah hunah chuan, pan awlsam turin

ram chu hmun thumah \hen a, humhimna khaw pakhat

\heuh ruat tur a ni a. Pathianin a tiam ram zawng zawng

a pek hunah chuan humhimna khawpui pathum dang

thlan belh leh tur a ni (Deut. 19:8ff). Hetiang hi a nih

avangin tuna kan zirlaiah hian a nemnghehna atan, avaiin humhimna khaw ruk, Jordan chhak lam leh thlang

lamah pathum ve ve siam tur a lo ni ta a ni. Hetiang taka

mumal leh awmze neia ruahmanna hi tlaikhawhnua ziak

a nih an ring a ni.

Inhumhima khua paruk hming hi tuna kan zirlaiah

hian tarlan a ni lo va. Mahse, Josua 20:7, 8-ah hetiang

hian kan hmu - Jordan khawthlang lamah Kades, Sekemleh Kiriat-arba (Hebron an ti bawk) te an ni a, Jordan

khawchhak lamah Bezer, Ramot leh Golan te an ni. Heng

khuate hi hmun hrang hrang a\anga pan remchang tur

hmun remchanga dah an ni. Inhumhimna khuate hi Is-

rael mite tan chauh ni bik lovin, ram dang mite leh anzinga lo pemte tana an tualtlânna tur khua a ni a, tu pawh

chutah chuan an tlan thei dawn a ni. Thuthlung Hlui

zirtirnaah chuan khawiah mah tualthat ngaihdamna thu

kan hmu lo va; tum vang reng ni lo, tihpalh thila tual

thatte tana inhumhimna tur khua an ni. Heng

inhumhimna khuate hi Levia chite khua, an rorelna leh

enkawlna hnuaia awm tur a ni a. Inhumhimna khuate hi

Pathian zahngaihna lantirna a ni a, dik lo taka thisen

phubâ lak a nih loh nana siam a ni.

Page 369: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 369/790

369NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Tualthahna leh pawikhawihna lian thama

inhnamhnawihte kan en dan tur eng nge ni?

2. Tual that inhumhimna khua siam leh Lal sûtpui vawnchungchang han khaikhin teh u.

END NOTES

Tualtlânna khua (35:6)

Israel thlahten Levia mite hnena khua an pek turzinga parukte chu tualtlânna khuaah (asylum)

hmang turin Pathianin thu a pe a. Heti ang

tualtlanna khua neih hi hmanlai a\ang tawhin ram

hran hrana an lo hman tawh a ni a. Greek leh Rome-

ho hun laite pawh khan hetiang dan hi an lo nei tawh

a, tunlai hunah pawh hetiang hi sawi tur a la awm.

Entir nan Cambridge leh Oxford khuaah te pawhthilsual tenau tite humhimna hmun a la awm a ni.

Thisen phuba latu (35:12)

Thisena phuba latu tih hi Hebrai \awngin ‘Goel’ tiha ni a, “laina” emaw, “tlantu’ tihna emaw a ni.

Tualthahnaa a thi zawk laina hnaiin phuba a lâk hi

hmanlai dan a ni a. Chutianga phubâ la theitu chu

chhungkhat laina hnai tak, rokhawm thei a ni. Hengthisen phubâ latute hian phuba lâk mai bâkah

mawhphurhna dang an nei, chungte chu - leibâ lâk

khawm te, chi mang loh nana inneihna buatsaih te

leh, chhungkhat hnai sala awm tlan chhuahte a ni.

Page 370: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 370/790

370NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 45

TUALTHAH AVANGA HREMNA DAN

Chhiar tur : 35: 16-34 

Thu vawn : In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawhtur a ni lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awmsi a,’ ti rawh” tiin (35:34).

Zirlai hmasaah khan, “Levia chite chenna tur leh

inhumhimna khua” kan zir a. Israel hnam hrang hrangte

ram chanpual chhungah Levia chite chenna tur khaw

sawmli leh pariat siamsak an ni a. LALPA tana hnam

thianghlim ni tura koh an nihna an hriat thar zel theihnaturin hnam hrang hrang zingah Levia chite chu dah darh

an ni a. Israel fate zingah dik lo taka thisen phuba lak a

nih lohna turin Levia chite chenna tur khaw sawmli leh

pariat zinga khaw ruk chu inhumhimna khuaah siam a

ni bawk a. Heng khuate hi Pathian zahngaihna lantîrna

a ni nghal bawk. Tun \umah hian dik taka thisen phubâ

lak a nih theih nan, “Tual that hremna dan” kan zir dawn

a ni.

1. Tihluih avanga tualthattu hremna (35:16-21)

16  Amaherawhchu thir hmanga mi a bei a, a thih

chuan tualthat a ni a: tualthat chu tihhlum ngei tur a ni.17 Tin, thi khawpa lunga mi a chhuta a thih chuan tualthat

ani a, tualthat chu tihhlum ngei tur a ni. 18 Tin, thi khawpa

Page 371: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 371/790

371NUMBERS

www.mizoramsynod.org

mi thinga a vuak a, a thih chuan tualthat a ni a, tualthat

chu tihhlum ngei tur a ni. 19 Thisen phuba latu chuan

tualthattu chu a that nghal mai ang: a hmuh hun apiangina tihlum tur a ni. 20 Tin, mi a huat vanga a nam vak emaw,lo chang rua a vawm emawa a thihin emaw 21intaina

avanga a chum hlum emaw chuan, a tihlumtu chu tihhlumngei tur a ni; tualthat a ni: thisen phuba latu chuan a

hmuh hun hunah a tihlum tur a ni.

Helai hlawmah hian tual that chu tum reng vanga

tual that nge tihpalh thila tual that tih hriat theihna turahmanraw hrang hrang hmanga tual thah thu a sawi a.

Thir hmanga tual thah te, lung hmanga tual thah te leh

talhtum hmanga tual thah thu te a sawi. Heng hmanraw

hmanga tual that chu tihhlum ngei tur a ni. A laichin

hnai, thisen phuba latu tur chuan tual thattu chu a hmuh

hun hunah a that ve thei a ni. Miin a huat vanga mi a nam

thluk chawrh emaw, lo chang rua lunga a vawm chawrh

emaw, a hnek chawrh avang emawa mi a thih chuan tualthat a ni a, tual thattu chu tihhlum ve ngei tur a ni a, thisen

phuba latu chuan a hmuhna apiangah a that thei a ni. Heng

hi tual thah chungchanga Israel fate kaihhruaina a ni. Thir

emaw, lung emaw, thing hmanrua emaw hmanga miin

midang a tihhlum chuan huatna thinlung pua tihlum a nia, chutiang mi chu Pathian mite zing a\anga tihboral tur a

ni a, phuba latuin a that thei a ni.

2. Huat vang ni lova tualthattu hremna (35:22-29)

22,23 Amaherawhchu intai vang ni lem lova nam thutemaw, tin, châng ni kher lova mi an awm tih pawh hre

lova, a hmêlma pawh ni lova, a pawi khawih pawh tumni chuang lova lung emawa a dena, mi lo thi ta a nih

chuan 24  pungkhawmhovin heng rorelna dan ang hian a

Page 372: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 372/790

372NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tihlumtu chu thisen phuba latu ro chu an relsak tur a ni.25 Tin, pungkhawmho chuan tualthattu chu thisen phuba

latu lâk ata chu a hum ang a, pungkhawmho chuan atlânna, a tualtlânna khuaah chuan an awmtir leh ang a,hriak thianghlima thih puithiam lal \anglai thih hma chu

chutah chuan a awm tur a ni. 26  Amaherawhchu englai pawhin tualthattu chuan a tlânna, a tualtlânna khaw

ramri pawn lama a kal a, 27 thisen phuba latuin atualtlânna khaw pawna a hmuha thisen phuba latuin a

thah chuan thisenah chuan thiam loh a chang lo vang,28  puithiam lal a thih hma loh chu a tualtlânna khuaa awmreng tur a nih avangin; puithiam a thih hnu erawh chuantualthattu chu a awmna ramah chuan a haw leh tur a ni.29 Heng thil hi in thlahte thlenga in awmna apianga inrorel dan tur a ni ang.

Deuteronomy 19:5-7-ah chuan, “Mi pakhat chuan a

\hian nen thing kit dun sela, a hreipui fang chu chek

thlawnin, a \hianpa chu deng hlum ta sela, heng khaweng berah hian emaw a tlan ang a, a him thei ang. A 

tualtlânna tur khua chu a hlat viau chuan a tihhluma

thisen phuba latu thinur ling chuan a umpha ang a, tun

hma pawha inhuatna nei lo thah ve kher loh tur chu a

that mai dah ang e. Chuvangin, khaw pathum ruat turinka ti che u a nih kha,” tih kan hmu. Hetiang tihpalh thil

tak tak hi chu tual thata ngaih pawh a ni lo niin a lang.

Tuna kan zirlaiah pawh hian huat vang ni lova tualthattu

chungchang hi thisen phuba lak ve kher tur niin a lang

lo. Miin huat vang ni lo, tum reng vang pawh ni lo, tihpalh

thila midang a tihhlum chuan chu mi chu inhumhimna

khuaah dahin thisen phuba latu lak atanga ven him tur a

ni. Inhumhimna khua a thlen chuan a him a. Chutah

chuan puithiam lal dam chhung chu a awm ang a.

Page 373: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 373/790

373NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Puithiam lal a thih erawh chuan chu hmun chu a

chhuahsan thei ang a, amah pawh chu a zalen tawh ang

a, zalen takin ama in lamah a haw thei tawh ang.Eng pawh ni sela, tihpalh thil a ni emaw, miin midang

a thah chuan, a thattu chuan inhumhimna khua a pan

vat ang a, khawpui luhnaah chuan khaw upate hnenah a

lo kal chhan hrilhin luh a dil ang a, anni chuan hmun anlo ngaihtuahsak ang a, an zingah an awmtir ang (Jos.

20:4f). Tual thattu chu inhumhimna khuaa a awm chhung

chuan a him a. Amaherawhchu, khua a chhuahsan chuanthisen phuba latuin lo that pawh nise a thisen mawh a

phur lo vang. Khaw hotute chuan a chungchang thu hi

Israel pungkhawm hmaah an ngaihtuah ang a, huat vang

leh tum reng vanga that a nih loh chuan thiam a chang

ang a, chutiang a nih loh chuan tualthattu chu thah ve

tur a ni a, thisen phuba latu tur kutah an hlan ang a, ani

chuan thisen phuba chu a la mai thei dawn a ni. Thiam a

chan erawh chuan chu khuaah chuan puithiam lal damchhung a awm ang a. Puithiam a thih erawh chuan

tualthattu pawh kha a zalen ve ta a, ama in lamah a haw

ve thei ta a ni. Tual thah chu mihring nunna lak a ni a,

nunna lak chu nunna veka rulh leh tur a ni a, puithiam

lal \anglai a thih chuan, chu chuan a chhuah zalen ve ta ani. A chungchânga rorêlna thu chu thai bo a ni ve nghal

niin a lang.1

3. Hremna lek theih dan leh thisen chhuah khapna(35:30-34)

30 Tupawhin mi a thah chuan tualthhattu chu hretute

ka a\anga thu chhuakin tihhlum tur a ni: amaherawhchuhretu pakhat chu mi tihhlumna tur chuan a tawk lo. 31Tin,

tualthattu chu in tlan tur a ni lo, thihna khawpa thiam

Page 374: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 374/790

374NUMBERS

www.mizoramsynod.org

loh chang a ni a, tihhlum ngei tur a ni zawk. 32 tin,

tualtlanna khuaa tlan chu chutih laia puithiam lal thih

hma chuan a awmna khaw hluia kir leh tura tlan phal ani lovang. 33 Chutichuan in awmna ram chu intibawlhhlawh lo vang a: thisen chuan ram chu a

tibawlhhlawh a, thisen chhuahna ram tihbawlhlawh silnan a chhuahtu thisen ngawt lo chu hman theih a ni si lo.34 In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh tur a ni lo,kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awm si a,’ ti

rawh” tiin.

Tual that chu tihhlum tur a ni a, thuhretu pakhat

chauh thu avangin mi tihhlum tur a ni lo (35:30). Tual

that tihhlum ngei tur chu tlan theih a ni lo va, a thi ngei

tur a ni (35:31). Thuhretu dik lo an awm chuan anmahniin

an tuar ai an tuar ang (Deut. 19:18f). Mihring nunna lâk,

mi thah hi Israel-ho zingah sual lian taka ngaih a ni a, mi

that chuan Danin hremna a phut chu an pumpelh thei lo.

Thu Sawm Pek-ah chuan ‘Tual i that tur a ni lo’ (Deut.5:17) tiin a sawi a. Hei hian mihring nun zahawmna

humhim a tum a. Mosia Danah hian thisen chhuah chu

thisen chhuah veka phubâ lâk tura ngaih a ni (Deut. 19:11-

13; Exod. 21:19).

Helai hlawmah hian tual thah duh lohna chhan bulpui

a lo lang a, chu chu “In awmna ram chu tibawrhbang suh

u; thisen chhuah hian ram a tibawrhbang a ni, thisenluanna ram chu thisen chhuahtu thisen ngawt lo chuantih thianghlim leh theih a ni lo. Ka ram in chen vena ram

chu, in tibawrhbang tur a ni lo; kei LALPA hi, ka mi Is-

rael-te zîngah ka awm zel \hin a ni,” (35:33-34 lehlin thar)

tih hi. Thisen chhuah chuan ram a tibawlhhlawh a. Chumi

tihthianghlim lehna kawng awm chhun chu thisen

chhuahtu thisen chauh chu a ni. Tual thah chuan ram a

Page 375: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 375/790

375NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tibawlhhlawh a, tual thattu thisen chu ram tihthianghlim

leh theihna awmchhun a ni. Tual thattu chu thah a nih

ve hma loh chuan ram chu tihthianghlim lohvin,bawlhhlawhin a awm reng tihna a ni. Ram chu LALPA taa ni a, chu ramah chuan ama mi Israel-te an cheng a, chu

chu tihbawlhhlawh loh tur a ni. Hei hi Numbers bu

thuchah pawimawh tak a ni nghal bawk. Mipuite thisen

chhuahna laka ven him a, sualna lak atanga vawn

thianghlim chu puithiam leh Levia chite mawhphurhna

pawimawh tak a ni.

Bung 35 ah hian Levia chite chu inhumhimna khaw

luahtu leh neitute an ni a, tual thatte tlan luhna tur a ni

tih kan hmu. Anniho lo dawnsawn hi an mawhphurhna

tur pawh a ni a. Puithiam lal \ang lai thihna chuan heng

ho hi a chhuah zalen a. Levia chi puithiamte

mawhphurhna hian Lal Isua rawngbawlna pawh min

hriat chhuahtir hle a ni (cf. Heb. 4-9).

Sawi ho tur 

Kan ramah tualthahna a tam tual tualin a lang a,

khawtlang nun siam\hatna tur hian inhremna dan

khauh/na deuh zawk awm se a \ha ang em? Kohhran

hian tualthah a tlem theih nan engtin nge hma kan

lak ang?

END NOTES

1. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbersin Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 305.

Page 376: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 376/790

376NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Thisen chhuah hian ram a tibawrhbang (35:33)

He lai changah hian tualtlânna khaw siam chhan

bulthûm kan hmu a. Chu chu Abrahama hnenaPathian thuthlunga a thiltum lo lang hlen chhuahna

a ni. Chûngte chu Israel-te leh Pathian inzawmna

vawnhim leh ramtiama Israel mipuite vawn\hat a

ni a. Chutichuan thisen chhuahnain ram atihbawrhban lohna tura tualtlânna khua an siamah

hian chung Pathian thiltumte chu hlen chhuah a lo

ni thei ta a ni.

Page 377: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 377/790

377NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 46

RAM CHANPUAL NEI HMEICHHE PASALTUR CHUNGCHANG

Chhiar tur : 36: 1-13 Thu vawn : Tin, Israela thlahte zinga roluahtu tur fanu

apiang chu Israela thlahten an pi leh pute ram an luah\heuh zel theih nan a pa hnampui zinga mi ngei nupui a

ni tur a ni (36:8).

Bung 36-na hi Bung 27:1-11 chhunzawmna thu belh

nia ngaih a ni. Bung 27-na lama kan hmuh tawh ang khan

Zelophehada fanuten ram chanpual an neih ve theihnaturin an dil a. An pa Zelophehada khan fapa nei lovin

fanu hlir panga a nei a. An pa hming daih lohna turin anpa hminga ram chanpual neih ve an dil kha a ni a. An dil

ang khan phalsak an ni a. Amaherawhchu hun lo kal zelah

harsatna awm thei siam felna turin “Ram chanpual nei

hmeichhe pasal tur chungchang” tih thu vawiinah kan

zir dawn ta a ni.1. Ram inrochun chungchanga Josefa thlahte

harsatna (36:1-4)

1Tin, Josefa chhûngte zinga mi, Manasea fa Makira  fapa Gileada thlahte chhûngkaw puipate zinga mite

chuan an rawn hnaih a, Mosia leh hotu, Israela thlah puipate hmaah chuan thu an sawi a: 2 “LALPA chuan kan

Page 378: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 378/790

Page 379: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 379/790

379NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dan bik hi Leviticus 25 lama sawi chian ve loh tihchianna

tur niah an ngai.1 Chuvangin, helaiah hian Josefa thlah,

Gileada thlahte hian an ram chanpual bo hlen mai theitur kha a bo hlen loh dan tur kawng an ngaihtuah a ni.

2. Ram chanpual nei hmeichhiate pasal tur (36:5-8)

5 Tin, Mosia chuan LALPA thu angin Israela thlahtechu thu a pe a, “Josefa fapate hnam hian an sawi dik a

ni. 6 Zelophehada fanute chungchang thua LALPAN thua pêk chu heti hian a ni, ‘|ha an tih apiang nei sela,

amaherawhchu an pate hnampui zinga mi ngei an neitur a ni,’ tiin. 7 Chutichuan Israela thlahte ram chu hnam

dang dang hnenah sawn sawn a ni lo vang. Israela thlahtechuan an pi leh pute hnam ram chu an chang reng tur a

ni. 8 Tin, Israela thlahte zinga roluahtu tur fanu apiang chu Israela thlahten an pi leh pute ram an luah \heuh zel

theih nan a pa hnampui zinga mi ngei nupui a ni tur a ni.

Ram chanpual nei hmeichhiain pasal a neih a, a ram

a chhawm hlen daih lohna tura dan a awm theihna tur

hian fing tak leh remhre takin Mosia chuan LALPA 

thupek chu Israel-te a hrilh a. “Josefa thlahte hian an

sawi dik a ni. Zelophehada fanute chungchanga LALPA 

thupek chu hetiang hi a ni: An hnampui zinga mi chauh

pasalah an nei thei ang. Tichuan, Israel hnam khat ram

chu hnam dang ramah suan theih a ni lo vang. Israel-techuan an hnam ram chu, chu hnam ngei chuan an nei

reng tur a ni. Tu fanu pawhin ram chu rochung sela, a

ram neitu hnam zinga mi pasalah a nei ngei tur a ni. Hnam

khat ram chu hnam dang ramah suan tur a ni lo, mahni

hnam ram chu an nei tlat tur a ni,” (36:5-9) tiin. Hetiang

hian Israel fate hnam ram chanpual chu hnam dang

hnenah suan a niha a bo lohna turin inneihna kal tlanga

Page 380: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 380/790

380NUMBERS

www.mizoramsynod.org

buaina awm thei tur chu inneihna dan hmanga venhim

tlat a ni ta a. Hnam khat ram chanpual chu hnam dang

ram chanpuala a luh lohna turin ram chanpual neihmeichhiain pasal neih a duh a, a nei dawn a nih pawhinan chi zinga mi chauh pasalah a nei thei a ni. Tuna kan

zirlaiah hian a sawi lang tel chiah lo naa, ram nei

hmeichhiain hnam dang pasala a neih chuan a pa hnen

a\anga a rokhawm ram chanpual chu a chan dawn tihna

a ni. Ram chu Lalpa mi ni lo, hnam dang kutah

engtikawng mahin a tlu lut tur a ni lo.

3. Ram sawn phal a ni lo (36:9-12)

9 Chutichuan ram chu hnam dang dang hnenah sawnsawn a ni dawn lo nia. Israela thlahte chuan anmahni

ram \heuh chu an chang reng tur ni si a,” tiin. 10 Tin,LALPAN Mosia thu a pêk ang chiahin Zelophehada

 fanute chuan an ti a. 11Zelophehada fanu Malai te, Tirzai

te, Hoglai te, Malkai te, Novai te chuan an pa unauva fapate an nei a ni. 12 Josefa fa Manasea fapate an nei a,an ram chu an pa hnamah chuan an awm reng a ni.

Helaia kan hmuh ang hian hnam khat ram chu hnam

dang ramah suan tur a ni lo a, ram suan phal a ni lo,

mahni hnam ram chu an nei tlat tur a ni. Mosia hnena

LALPA thupek angin Zelofehada fanu Malai, Tirzai,

Hoglai, Milkai leh Novai te chuan an pa chipui pasalahan nei a. Josefa fa, Manasea fate zinga mi an neih avangin

an ram chu an pate ram a ni ta reng a ni.

4. Tlangkawmna (36:13)

13 Heng hi LALPAN Mosia hmanga Jeriko zawn Jor-dan rala Moab phaia Israela thlahte a pêk, thupêkte leh

rorel dante chu a ni.

Page 381: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 381/790

381NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 36:13 hi tlangkawmna thu a ni a. ‘Heng

thupêkte leh dante hi Israel-te tan Mosia hnena LALPA 

pek chu a ni’ tih hian bung 27-36 chhunga thupêkte lehdante sawina nge, bung 22-36 chhunga thupêkte lehdante nge, Numbers bu pum pui chhunga thupêkte leh

dante sawina tih thuah hian ngaih dan a thuhmun lo va.

Leviticus 27:34-ah hian Sinai tlanga dan pêk

khaikhawmna thu kan hmu bawk a. Tuna Numbers 36:13

hi chuan a bu pum khaikhawmna bâkah Israel fate hnena

thupêk leh dan pêk zawng zawng Kanaan ram luh hmaa

mi huam veka sawina niin a rinawm.

Numbers 33:50 – 36:13-ah hian ram chungchang te,

ram insem chungchang te, ramri chin te leh ram chu

thianghlim tur a nih thute kan hmu a. Numbers bu pum

pui hi ram tiam panna chanchin a ni a. Mosia thu

hnuhnung ‘hnam khat ram chu hnam dang ramah suan

tur a ni lo, mahni hnam ram chu an nei tlat tur a ni’ [36:9

(lehlin thar)] tih hian ram tiam a ngaih pawimawhzia atichiang hle. Genesis 17:8-ah “I thlah lo la awm turte

rochun atan kumkhuaa an neih turin i mikhualna Kanaan

ram pumpui hi ka pe a che, an Pathian ka ni zêl bawk

ang,” tih thu kan hmu a (lehlin thar). He ram pek tiamna

thuthlung beiseina chak tak ang hian, mahni hnam ramchu an nei tlat tur a ni tih thupêk nen Numbers bu hi

khar a ni a. A tlangkawmna tak takah chuan, ‘Moab phai,

Jeriko zawn, Jordan lui kamah heng thupekte leh dante

hi Israel-te tan Mosia hnena LALPA pek chu a ni’ tiin

khar a ni.

Page 382: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 382/790

382NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Hnam dang nena inneih pawlhin ram leh hnam nun

a nghawng theih dan sawi ni se.

2. Rinna kawnga kan lungrualpui theih loh nupuipasala neih pawizia han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 369.

Jubili kum (36:4)

Jubili hi Hebrai \awng ‘ yobel’ tih a\anga lo kal a ni a,

‘berampachal ki’ tihna a ni. Jubili chu kum 50-naapiangah an lawm \hin a, chutah chuan berampa ki

hamin bul an \an \hin. Kum 49 a ralin tu pawhin an

ram leite a neitu dik tak hnenah an kir leh tur a ni.

Jubili hman dan chu Leviticus 25:8-17-ah chiang

takin a lang.

Ram sawn loh tur (36:9)

Juda-te ngaih danah chuan ram hi Lalpa ta a ni a.

Pathian chuan ram chu a mi cheng zât azirin

chhungkaw hrang hrang hnenah a pe leh a. Tichuan,

ram chu Pathian pêk a nih avangin mi dang hnena

suan a rem lo. Ram chu a neitu nihna (Identity) a ni

nghal a. Chuvangin, eng emaw vanga an ram an hralh

pawhin Jubili kumah an nei let leh vek \hin a ni.

Page 383: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 383/790

383NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 47

THLIR LETNA 

Thu vawn : “Tin chung chu kan tan entirna a ni, thil sual

an châk ang bawk khan kan chak ve loh nan. Tin, chung chu entîrna turin an chungah a lo thleng a nih kha; keini,

hun tawp lo thlenna te hi, min zilhna turin a ziak a nibawk a,” (I Korinth 10:6,11).

Numbers bu pum kan lo zir zo ta a. Tunah chuan thlir

letna hun kan hmang dawn a ni. A bu puma thlir kir vek

theih a ni lo vang a. Kan zir tawh a\ang khan Kohhranhote

tana zir chhuah tur pawimawh zual sawm emaw chauh

kan sawi ang. Numbers bu hi Pathian hnam thlan Israel

fate ram tiam Kanaan pana an kalna zin kawng chanchin

a ni a. Keini Kohhranhote pawh van Kanaan pana kan

zin kawngah hian Israel fate harsatna tawh ang thil tam

tak kan tawk ve a. An hnen a\ang hian zir chhuah tur

tam tak kan nei ve ngeiin a rinawm. Tawi te tein hansawi ila.

1. Inchhiarnain hmun pawimawh a luah

Inchhiarnain hmun pawimawh a luah vanga a bu

hmingah pawh ‘Numbers’ vuah a ni a. Mi leh sa inhriat

chian hi a pawimawh reng a ni. Inchhiarna hi mipa ‘ral

kai chin,’ indonaa ral bei thei tur chin chhiarna a ni a.

Hnam pum pui chakna dinhmun hriatna pawimawh tak

a ni. Kohhranah pawh hian dinhmun hriatna pawimawh

Page 384: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 384/790

384NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tak chu inchhiarna hi a ni a, a bikin dan zawhkim zat hi a

ni. Kan dan zawhkim hi, ral do thei chin an chhiar ang

khan, sual ral do thei chin, Pathian ram tana hman tlak,\angkai ni vek thei ila a ropui hle ang! Chutiang dinhmunthleng thei tur chuan inbuatsaih ila.

2. Pathianin serh hran Levia chite a ngaipawimawh

Levia chite hi puithiam hnam an ni a, Levia chite

kal zelah hian Arona thlah kha puithiam hna thawk tura

serh hran an ni. Puithiamte chauh khan Lalpa an hnaihthei a, Levia chite chuan biak bûk an enkawl a. Pathianin

rawngbawl hna chanvo a pêkte hi midang chuhpui ve chi

a ni lo va, an khawih ve chuan thih phah hial tur a ni.

Hei hian Pathian thianghlimna a tar lang nghal bawk.

Kohhran kal zelah hian serh hran rawngbawltute hna

chanpual leh dinhmunte hi chuhpui ve theih leh thîk

theihte pawh a ni ve mai thei a. Kohhrante kan fimkhura \ha. Kohhrana serh hran rawngbawltute hian an

dinhmun leh mawhphurhna an hriat chian a, an dinhmun

anga kan dah thiam a pawimawh bawk.

3. A tana mi inserh hrangte Lalpan a hmang duh

Levia chi, puithiam hnam zinga mi chauh ni lovin,

mi tu pawh Lalpa thua inserh hrang chu ‘Nazarit’ an ti a.

Hei hian mi inserh hrangte Pathianin a hmang duh tih

min hriattir a. Pathian rawngbawltu ni tura tlinna (quali-

fication) pawimawh ber pakhat chu inpêkna hi a ni.Inpêkna hlen chhuak tur chuan thil tam tak pal tlang

tur a awm a, insum tur thil tam tak a awm. Kohhranah

hian rawngbawltute nun invawn thianghlimna lam ngaih

pawimawh deuh deuh a \ul.

Page 385: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 385/790

385NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Mipui an phunnawi

Israel fate’n Aigupta an chhuahsan a, Sinai tlangah

kum khat dawn an awm hnuin an chhuak leh ta a. An zinkawngah harsatna an tâwk tam tial tial a. A rûka phun

sep sep mai ni lovin, ualau tak leh langsar takin an

phunnawi ta. Israel mipui chau leh hah mangang chu

Pathian chungah an phunnawi ta a. Lalpa chuan, anzîngah mei a chhuahtir a, an riahhmun a kang ta vak mai

kha a ni a. Kohhranhovah pawh hian Pathian thinurna

tawng baw khawpin phunnawina a chhuak thei tih hriaila. Kohhranhote kan fimkhur a pawimawh hle.

5. Mosia laka helna

Mosia khan harsatna tam tak a tâwk a. Kibroth-

Hatava-ah khan Pathian hnena thih dil hial khawpin a

mangang a. Hazaroth an lo thlen khan harsatna namen

lo tak a tawk leh ta. A unaupa Arona leh a farnu Miriami

te chuan an rawn bei a, an sawi chhe ta tlat mai. Mosia

hian Kus mi nupuia a neih avangin an hmusit a. An beihna

leh an sawichhiatna chhan bulpui tak zawk chu dinhmun

chuhpuina a ni. “LALPA hian Mosia hnenah chauh em ni

thu a sawi bik? Keini pawh min be ve lo vem ni?” tiin

Mosia kha tluk vein an inhria a ni.

Miriami leh Aronaten Mosia tluka an lo inngai ve

ngawt chu a dik lo. Miriami chunga thil thleng kha a

rapthlâk hle. Vûr anga vârin a phâr vâr ta uar mai a.

Pathian hriak thih chunga helna emaw, phiarna emawchu a hlauhawm. Kohhrana hruaitute sawisel leh phiar

ai chuan \awng\aisak zel thei ila. Chak lo leh tling lo, fel

lo nia kan hriat hun apiangah nasa lehzualin \awng\aipui

ila. Anmahni hmangaihna tak tak a\anga \awng\aisakna

chuan anmahni leh keimahni min siam \ha \hin.

Page 386: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 386/790

386NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kora khan Mosia luahlan a tum a, Dathama leh

 Abirama te pawhin an thlawp a, pa fel tak tak mi 250-in

an thlawp bawk a ni. Mahse, Pathian thinurna an tawngbua a, lei kak phukah an chhungte leh an neih zawngzawngte nen an tla pil ta vek mai a ni. LALPA hnaih tura

hruaitu thenkhat thlan chhuah bik an dodal a, puithiam

nihna an chuh bawk a. Pathian thinurna an tawng baw

ta a ni. Kohhranho rawngbawlna kal zelah hian hruaitu

nihna dinhmun inchuhna (leadership crisis) te pawh awm

thei a ni a, Kohhrante fimkhur a \ul hle.

6. Kanaan ram enthlatute

Kanaan ram enthlatute dinhmun kha a pawimawh

hle. An zinga pahnih chauh khan Pathian thutiam ringin,

“Kan chunga LALPA a lawm chuan, chu ramah chuan

min hruai ang a, min pe ang,” an ti a. Mahse, a tam zawk

daihte khan, Lalpan a dosak ang a, an hneh dawn a ni tih

ring ngam lovin, ram chu a \ha lo lamin an sawi a, mipuian helpui ta zawk a. Mipui an timangang a, aw chhuah

meuhin an tap a. Pathian thutiam an rin ngam loh avangin

kum tam tak thlalerah an vakvai leh ta a ni. Pathian ram

zauh zel tur hian hruaitute pawimawhzia min hriattir a.

Pathian thutiam rin ngam a pawimawh ang bawkin rin

ngam loh pawizia min hriattir nghal bawk a ni.

7. Dâr rûl khai kanNum. 21:4-9-a Pathian leh Mosia laka Israel fate an

hel hrem nana Pathianin rul chuk na mi a tirh lem, dârachhun, rûl chuk tuarten an ena an damna tur Mosian

thingtlawn lera (lehlin thar angin) a khai thu kan hmu a.

He lai thu ni Numbers bu leh Bible pumah pawh thu

danglam leh chhinchhiah tlak tak pakhat a ni a, a sawi

zauna pawh Zirlai 28 na ah kan hmu tawh bawk a.

Page 387: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 387/790

387NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan Bible-ah hian rûl hi a \ha lo lam, Pathianhmelma, thil \ha lo thlentu leh bumtu anga sawi a ni ber

a. Evi thlemtu (Gen. 3), rûlpui thla nei leh mi chuk hlum\hin ang te (Is. 14:29, 59:5; Jer. 8:17), dragon rûlpui Pathianhrem tur ang te in kan hmu (Thup 12). Num. 21:6-a “rûlchuk na mi” a tih hi a \awng bul Hebrai-ah chuan ‘nahassarap’ tih a ni a, a plural form chuan ‘serapim’ tih a ni a.Hei hi Authorised Version (AV) leh Revised Standard

 Version (RSV) ah chuan fiery serpents tia lehlin a ni a.Chu chu rûl chukna pangngai mai ni lo, a chuk chu mei

kan ang maia sa hum hum \hin sawina a ni tel.

Hemi chungchangah hian zawhna eng emaw zat azawh theih awm e. Pathian leh Mosia lakah Israel fatean helin an phunnawi fo va, hremna pawh an tawk fotawh a, enga ti nge hemi \umah hian rûl chuk na mi, a nâpawh mei kan sa hum hum anga nâ kher hmanga a hrem,tih te a zawh theih a. Tin, rul chu tibo tura Pathian hnena

Mosia a \awng\ai chung pawh a - eng vangin nge tibolova, chu rûl ang tak lem chu dara siam a, chu chu an entura thing tlawn lera tar tura a tih zawk hlauh? A enapiang an dam zel kha, he rul lem tarah hianthiltihtheihna bik a awm reng em ni? Heng zawhna te hichhan vek sen a ni lo vang.

 A chhanna mawltê leh langsar ber ni thei awm chu -Pathian ringa a thu awiha dar rûl khai kan en chu damnaa ni tih hi a ni. A en apiang an dam nghal mai leh a enduh lo an thi zêl hi a mak hle a ni. Lal Isua leh Nikodemainbiakna (Joh. 3:1-17)-ah pawh mihring fapa (Lal Isua)khai kan (Kraws-a khenbeh) en, ringa pawm chu chatuannun neihna a ni tih kan hmu. Rûl tûrin a fan eng angpawh dar rûl khai kan en apiang an dam zêl angin, sualnatûrin a fan eng ang pawh Lal Isua ring apiangte chu sual

thihna ata chhandam an ni.

Page 388: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 388/790

388NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Tin, hmâsânga mite rin dan pakhat awm ve chu -rannung hlauhawm leh thiltitheite chu an lem siama

thunun theih nia rinna hi a ni a. Chutiang rinna leh thildang vang pawh a ni ang e, he rûl lem hi Israelten anvawng reng a. Juda lal Hezekia (716-687 B.C.) hunahNehustan tih thing chu Pathian anga biain a tan rimtuitean hal a. Hezekia sakhaw siam\hat hunah khan an tichheta a ni (II Lal. 18:4). Tunlai hunah pawh Pathian leh athu, Bible rin aia a hmanrua, mihring leh thil dang rinleh ngaihsan zawk a hlauhawm leh \hat lohzia min

hriattir a ni.

8. Arona tiang chawr

 Arona tiang chawr hi Pathianin Israel fate zîngah

Puithiam dinhmun an chuh buai tawh lohna turapuithiam hna thawk tur a hriattîrna a ni. Kohhranho

zîngah rawngbawl hna peng hrang hrang a awm a.

Serhhran rawngbawltute dinhmun leh hna chuhpuina eng

kawng kawngah emaw awm thei a ni a. Kohhranhote leh

serh hran rawngbawltute hian Kohhran kal zelah serh

hran rawngbawlna awmzia leh pawimawhnate kan zir

thar a \ul hlein a lang.

9. Balaama zirtirna

Kan Zirlaibuah hian Balaama hrilhlawkna \um li lai

kan hmu a. Balaama hi Israel fate hruai sual dan zirtirtu,milem biakna sa ei tur leh inngaihna suala tlu tura hruai

luttu (Thup. 2:14), thil sual tih hlâwk bera ring (II Pet.

2:15), tangka um, sum duh (Juda 11) a ni a. Mosia hnena

LALPA thupêk pawh, “Midian-ho hi bei ula, tu tlawm

der rawh u, Peor-ah an bum che u a ...” (Num. 25:16-18)

tih a ni. Milem biakna, sum ngainatna leh mipathmeichhiat sualnate hi Balaama zirtirna kawng an ni a.

Page 389: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 389/790

389NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hengte hi Kohhranhote tlûk chhiatna kawnga hruai lûttu

an ni a. Kohhranhote kan fimkhur a \ul hle a ni.

10. Pathian hnena thilhlan

Pathianni vawi hnih ngawt Pathian hnena thilhlanchungchang kan zir tawh a. Pathian hnena thilhlan hi

Pathian biakna ki pui ber a ni a tih theih hial awm e. Ni

tina thilhlan te, chawlhnia thilhlan te, thla thara thilhlan

te, chhang dawidim telh loh kûta thilhlan te, kumthar

kûta thilhlan te, Tlanna Nia thilhlante leh Bâwkte kûta

thilhlante kan hmu a. Israel fate Pathian biakna kipuiber chu Pathian hnena thilhlan, Pathian hnena thilpêk

hi a ni. Ringtute hian Pathian biakna leh chibai bukna

atana pawimawh tak pakhat chu Pathian hnena thilhlan,

thilpek hi a ni tih kan hriat chian a pawimawh. Pathian

nena inzawmna a ni a, a ta kan nih chhinchhiahna a ni

bawk. Amah chu kan Pathian a ni tih kan pawmna leh

inpêkna a ni nghal bawk.

Tlangkawmna

Numbers bu-ah hian Israel faten ram tiam Kanaan

an panna thlaler zin kawng chanchin kan zir a. Harsatna

tam tak an tawk a, tihsual tam tak an nei. Hengahte hian

Pathian mi ruat hruaitu bik lam leh mipui lam inkarah

phunnawina, dinhmun inchuhpuina leh helna thlengin

harsatna khirhkhan tak tak a lo awm \hin a. Kohhranhote

tan inenfiahna tur leh zir chhuah tur tam tak a awm thei

awm e. Hruaitu ropui Mosia inpêkna leh dawhtheihziatehi a ropui hle. Israel fate hruaitu mei alh leh chhum ding

te, an kalna leh awmhmun khuarna apianga a laiah Biak

bûk leh rawngbawltu an dah zelte hian Kohhranho

kalkawng zawh zel dan turah min kaihruai sela.

Page 390: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 390/790

390NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kohhranho tan malsawmna a ni ngei ang. Pathian thu

awih leh Amah rinngamna hi hruaitu leh ringtute tana

pawimawh bulpui ber a ni reng dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kumina kan Sunday School zirlai pum pui a\anga

Kohhranhoten kan zir chhuah tur pawimawh ber niakan hriat i han thawh khawm teh ang u.

Page 391: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 391/790

391NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LEHKHABU RAWNTE (BIBLIOGRAPHY)

 Alexander, T. Desmond & David W. Baker (Eds.); Dictio-

nary of the OldTestament Pentateuch. Secunderabad :

OM Authentic Books, 2003.

Biakmawia, Rev. C.; Thuthlung Hlui Hrilhfiahna : Gen-esis Part I, 1998 Puitling Sunday School Zir, Printed at the

PRESCOM Production, Aizawl : 1997

Budd, Philip J.; “ Word Biblical Commentary. Volume 5,Numbers,” Word Books Publisher, Waco, Texas : 1984.

Chuau\huama, Revd.; “Bible Thu Mal Hrilhfiahna” (Dic-

tionary of Biblical Terms), Swapna Printing Works (P), Ltd.

2008.

Davies, Eryl W.; “The New Century Bible Commentary :Numbers”, Marshall Pickering, Eerdmans Publishing Com-

pany, Grand Rapids : 1995.

Gane, Roy.; “Leviticus, Numbers” The NIV Application Com-

mentary, Zondervan, Grand Rapids, Michigan : USA. 2004.

Harlow, R.E.; “Desert Journey” (Studies in Numbers &

Deuteronomy), Everyday Publications, Inc. Canada : Printed

in Hongkong, 1982.

Hasting, James.; “Dictionary of the Bible,” New York :

Charles Scribner’s Sons, 1963.

Page 392: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 392/790

392NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Lalfakzuala, Rev.; “Thuthlung Hlui Zirchianna,” SL&PB,

Swapna Printing Works (P) Ltd. Kolkata 700 009 ; 2007.

Lalthanmawia, Rev.; “Thuthlung Hlui Zirna :Deuteronomy,” Puitling Sande Sikul Zirlai 1986, The Synod

Publication Board, Printed at Synod Press, Aizawl : 1985

McKenzie, John L. S.J. Dictionary of the Bible. Bangalore:

 Asian Trading Corporation, 2002.

McNeile, A.H.; “Cambridge Bible for Schools and Col-

leges,” The book of Numbers, Cambridge University Press :1911.

Moriarty, Frederick L.; S.J.; “Numbers” in the Jerome Bibli-

cal Commentary, Volume I, Published by Theological Publi-

cations in India; 1968.

Naylor, Peter John. “Numbers.” In New Bible Commentary-21st Century Edition. Secunderabad: OM Books, 2000.

Noth, Martin,; “Numbers,” SCM Press, Ltd. 58 Bloomsbury

Street, London : 1968.

Snaith, N.H.; “Numbers” in Peake’s Commentary on the

Bible, Thomas Nelson and Sons, Ltd. 1972.

The Bible Society of India, “Mizo Study Bible” (Bible leh a

chhuizauna), 206 Mahatma Gandhi Road, Bangalore 560

001, 2007.

The Bible Society of India, “Pathian LehkhabuThianghlim,” 206 Mahatma Gandhi Road, Bangalore 560

001, 2008.

Page 393: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 393/790

393NUMBERS

www.mizoramsynod.org

The Holy Bible, New International Version. New York: New

 York International Bible Society, 1978.

The Holy Bible, The New Revised Standard Version (Catholic

Edition for India etc.), Bangalore: Theological Publication in

India, 1993.

Thoburn, C. Stanley.; “Old Testament Introduction”, CSL

Series No. 24, 1959.

Wenham, Gordon J.; “Numbers,” Tyndale Old Testament

Commentaries, Inter-Varsity Press : 1981.

Wenham, Gordon J.; “Numbers,” Old Testament Guides,

Sheffield Academic Press : 1997.

Zalawma, Rev. H.; “Thuthlung Hlui Hrilhfiahna :Leviticus,” 2001 Puitling Sunday School Zir, SL&PB, Printed

at PRESCOM, 2000.

Page 394: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 394/790

394NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ISRAEL FATENGOSEN A|ANGA KADESH-BARNEA 

 AN PANNA KAWNG

Page 395: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 395/790

395NUMBERS

www.mizoramsynod.org

KANAAN RAMRI LEHENTHLATUTE KALKAWNG

Page 396: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 396/790

396NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Page 397: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 397/790

1NUMBERS

www.mizoramsynod.org

MIZO SUNDAY SCHOOL UNION

Thuthlung Hlui Hrilhfiahna

N U M B E R S

2012 PUITLING SUNDAY SCHOOL ZIR

Buatsaihtu

Rev. H. Lalchhanhima

  SYNOD LITERATURE & PUBLICATION BOARD

Page 398: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 398/790

2NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Published by

The Synod Literature & Publication Board

for The Mizo Sunday School Union (MSSU)

Chhut khatna – 2011Copies – 56,000

 © Synod Literature & Publication Board

Typeset by

Synod Literature & Publication Board

Printed at

The Synod PressAizawl - 796 001

Mizoram

Page 399: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 399/790

3NUMBERS

www.mizoramsynod.org

MSSU PUITLING SUNDAY SCHOOLSYLLABUS 2012 : NUMBERS

THLA NI ZIRLAI THUPUIJAN 1 -  Kumthar Ni

8 -  Pawl siam rem ni

15 1 Thuhmahruai - I

22 2 Thuhmahruai - II

29 3 Chhiarpui vawi khatna

FEB 5 4 Hnam tinte riah hmun tur thliarfelna

12 5 Puithiamte dinhmun

19 6 Levia chite rawngbawlna

26 7 Bawlhhlawhna hrang hrang

laka inthenna

MAR 4 8 Nazarit mi nih dan

11 9 Hnam hruaitute thil hlan - I18 10 Hnam hruaitute thil hlan - II

25 11 Levia chite then thianghlim

 APR 1 12 Kalhlen Kut \um hnihna

(Tumkau Ni)8 -  Easter Sunday

15 13 Tangkaraw tawtawrawt

22 14 Sinai a\angin an chhuak

29 15 Mipui an phunnawi

MAY 6 16 Miriami leh Arona helna

13 17 Kanaan ram enthlatute

20 18 Mosia \awng\aina

27 -  Pentikos Ni

Page 400: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 400/790

4NUMBERS

www.mizoramsynod.org

JUN 3 19 Pathian hremna leh ram run

vawi khatna

10 20 Ram tiama thil hlan dan tur17 21 Kora leh a \hiante helna

(Rualbanlote Ni)24 22 Hel hmangte laka ngilneihna

JUL 1 23 Arona tiang (Health & Hospital

Sunday)8 24 Puithiam leh Levia chite mawh-

phurhna leh chanvo15 25 Inthen thianghlim dan

22 26 Ruang khawih hnua intih-

thianghlim dan

29 27 Kades hmuna harsatna

 AUG 5 28 Arad lal hneh thu leh dâr rûl

12 29 Amor lal leh Basan lal hneh thu

19 30 Moab lal Balaka leh Balaama26 31 Balaama hrilhlawkna - I

SEP 2 32 Balaama hrilhlawkna - II

9 33 Moab rama bawhchhiatna leh

Phinehasa hmalakna

16 34 Chhiarpui \um hnihna

23 35 Ram inrochun dan leh hruaitua

Josua ruat thu30 36 Pathian hnena thilhlan - I

(Kristian Chhungkaw Ni)

OCT 7 37 Pathian hnena thilhlan - II

14 38 Hmeichhiate thutiam chung-

chang

21 39 Midian-ho nena indona

28 40 Rallak sum insem thu

Page 401: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 401/790

5NUMBERS

www.mizoramsynod.org

NOV 4 -  Khawvel Sunday School Ni

11 41 Jordan lui chhak lama ram

pekte18 42 Aigupta a\anga Moab kalkawng

chhui letna

25 43 Ramri leh ram semtu turte

DEC 2 44 Levia chite chenna tur leh

inhumhimna khua (Bible Sun-

day)

9 45 Tualthah avanga hremna dan16 46 Ram chanpual nei hmeichhe

pasal tur chungchang

(MSSU Pathian thu exam ni)23 47 Thlir lêtna

SUNDAY SCHOOL THILTUMTE

1. Pathian hriatna leh rinna dik tak nei tûra

kaihhruai leh \anpui.

2. Pathian thu (Bible) zirtîr.

3. Kristian thurin zirtîr.

4. Pathian biak zirtîr.

5. Kohhran mi \ha tak leh khua leh tui \ha tak ni tûra

buatsaih.

6. Kristian tih tûr leh awm dân tûr zirtîr.

Page 402: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 402/790

6NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A CHHUNGA THU AWMTE

Sunday School thil tumte .............. vChhuahtu Board Thuchang ............. ix

Thuhmahruai ............. xi

Ziaktu Thuhma ...........xiii

Synod Ni pawimawhte (2012 Calendar) ............ xv

1. Thuhmahruai I 33:2 ............ 17

2. Thuhmahruai II 35:34 ............ 26

|HEN KHATNA ISRAEL FATE SINAI TLANGAH (1:1-10:10)

3. Chhiarpui vawi khatna 1:1-54 ............ 324. Hnam tinte riahhmun tur

thliarfelna 2:1-34 ............ 44

5. Puithiamte dinhmun 3:1-51 ............ 52

6. Levia chite rawngbawlna 4:1-49 ............ 62

7. Bawlhhlawhna hrang hrang laka

inthenna 5:1-31 ............ 71

8. Nazarit mi nih dan 6:1-27 ............ 799. Hnam Hruaitute Thilhlan I 7:1-41 ............ 90

10. Hnam Hruaitute Thilhlan II 7:42-89 ............ 98

11. Levia chite then thianghlim 8:1-26 .......... 108

12. Kalhlen Kût \um hnihna 9:1-23 .......... 115

13. Tangkaraw tawtawrawt 10:1-10 .......... 122

Page 403: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 403/790

7NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN HNIHNA SINAI A|ANGA MOAB PHAI RUAM (10:11-22:10)

14. Sinai a\angin an chhuak 10:11-36 .......... 128

15. Mipuite an phunnawi 11:1-35 .......... 135

16. Miriami leh Arona helna 12:1-16 .......... 145

17. Kanaan ram enthlatute 13:1-33 .......... 153

18. Mosia \awng\aina 14:1-25 .......... 162

19. Pathian hremna leh

ram run (Vawi 1-na) 14:26-45 .......... 170

20. Ram tiama thil hlan dan tur 15:1-16 .......... 178

21. Kora leh a \hiante helna 16:1-35 .......... 188

22. Hel hmangte laka ngilneihna 16:36-50 .......... 197

23. Arona tiang 17:1-13 .......... 202

24. Puithiam leh Levia chite

mawhphurhna leh chanvo 18:1-32 .......... 207

25. Inthen thianghlim dan 19:1-10 .......... 216

26. Ruang khawih hnua

intihthianghlim dan 19:11-22 .......... 222

27. Kades hmuna harsatna 20:1-29 .......... 227

28. Arad lal hneh thu leh dâr rûl 21:1-9 .......... 235

29. Amor lal leh Basan lal hneh thu 21:10-35 .......... 240

|HEN THUMNA MOAB PHAI RUAMAH (22:1-36:13)(Ram tiam lut tura inbuatsaihnate)

30. Moab lal Balaka leh Balaama 22:1-41 .......... 248

31. Balaama Hrilhlawkna I 23:1-26 .......... 258

Page 404: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 404/790

8NUMBERS

www.mizoramsynod.org

32. Balaama Hrilhlawkna II 23:27-24:25 .......... 266

33. Moab rama bawhchhiatna leh

Phinehasa hmalakna 25:1-18 .......... 27634. Chhiarpui \um hnihna 26:1-65 .......... 283

35. Ram inrochun dan leh

hruaitua Josua ruat thu 27:1-23 .......... 292

36. Pathian hnena Thilhlan I 28:1-31 .......... 299

37. Pathian hnena Thilhlan II 29:1-40 .......... 309

38. Hmeichhiate thutiam

chungchang 30:1-16 .......... 31739. Midian-ho nena indona 31:1-24 .......... 324

40. Râllâk sum insem thu 31:25-54 .......... 332

41. Jordan lui chhak lama ram pekte 32:1-42 .......... 338

42. Aigupta a\anga

Moab kalkawng chhuiletna 33:1-56 .......... 348

43. Ramri leh ram semtu turte 34:1-29 .......... 358

44. Levia chite chenna tur lehinhumhimna khua 35:1-15 .......... 364

45. Tualthah avanga hremna dan 35:16-34 .......... 370

46. Ram chanpual nei

hmeichhe pasal tur chungchang 36:1-13 .......... 377

47. Thlir letna I Kor. 10:11 .......... 383

Lehkhabu rawnte (Bibliography) .......... 391

Map .......... 394

Page 405: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 405/790

9NUMBERS

www.mizoramsynod.org

CHHUAHTU BOARD THUCHANG

Nikumah khan ‘Chhandamna’ tih kan zir a. Kumin

(2012) ah hian Bible-a ‘Numbers’ bu kan zir dawn a.

Numbers bu hi Puitling Sunday School-ah kan la zir ngai

lo va, zir tura thlan a lo ni ta hi a lawmawm hle mai.

Nakkum 2013-ah chuan Sam bu II & III (Sam 42-79),

Rev. Dr. R. Lalbiakmawia ziak kan zir thung ang.

Kumina Puitling Sunday School zirlai bu ziaktuRev. H. Lalchhanhima hi mi rilru nghet tak, mi taimaleh fimkhur, a taka thil tih duh mi a ni a. Hmun hrang

hrangah Pastor rawngbawl hna hlawhtling taka thawkin,

 Aizawl Theological College-ah Lecturer hna te, Rescue

Home-ah Director hna te leh Synod Moderator

mawhphurhna thlenga chelh tawh a ni a; Counselling

lama mi thiam a ni bawk. Heti ang Minister Senior, kanKohhran leh kan ram ningkhawng hre takin Sunday

School zir tur bu a buatsaih hi a inhmehin, Kohhran hote

pawhin kan hlawkpui ngei ang tih ka beisei.

Bible-a Thuthlung Hlui bute hi Thuthlung Thar bute

ai chuan zir thiam harsa deuh turah ngaiin huphurhawm

deuhva hriatna kan nei \hin. Zirlaibu ziaktu hian thuharsa deuh laite chu kalsanin, tluang tlam takin a ziak

thiam a. Zirlai tawp lam zelah thu harsa sawifiah ngaite

chu sawifiah a ni a, a remchang hle. Bible chhung thute

chu kum danga tih dan lo angin, zirlai hlawm tinah, a

thu hlawmin a kente dah hmasain, a sawifiah zui nghal

zel a. Zirtirtute tan enkawp a ti remchang hle. Bible lehlin

hlui zawk behchhanin a thute hi dah a ni a; chutih laiin

hriat awlsam zawka ngaiin a bu ziaktu hian a sawifiahna

Page 406: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 406/790

Page 407: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 407/790

11NUMBERS

www.mizoramsynod.org

THUHMAHRUAI

Mizo Sunday School Union Committee chuan Sun-

day School zir tur hi kum thum hma lamah a thlang

lawk ziah a, a ziaktu tur pawh a ruat nghal \hin. Chu

chu Synod Executive Committee-in a pawm leh \hina ni. Tih fel a nih hnuah Lesson Plan-te siamin, a

ziaktu kaihhruainate nen a bu ziak tura ruat hnenah

a pe a. Chuta \ang chuan a ziaktu turin hma a la \hin.Kan zirlaibute hi Mizoram chhung mai ni lovin ram

pawn lamah pawh Sunday School zirlaibu atan hmang

an awm nual a. Mizo \awnga zir thei lote pawhin an

zir ve theihna turin anmahni \awngin an let ve bawk

\hin.

Kum 2012-a Puitling Sunday School zir atan Bible

bu mal kan la zir ngai loh ‘Numbers’ chu thlan a ni a. A ziaktu atan Rev. H. Lalchhanhima a ruat nghal a.

MSSU Executive Committee-in Lesson Plan siam

turin Rev. Dr. K. Lallawmzuala ATC a ngen angin \ha

takin a rawn siam thei a, kan lawm hle. A bu ziaktu

tura ruatin uluk tak leh \ha takin a rawn ziak a. A 

hun takah MSSU Office-ah a rawn theh lût a, a

lawmawm hle mai. Zir tur huam chhung sei/zau

deuhte a awm avangin chipchiar tak erawh chuan ziaksen a ni lo va. Zirlai sei zawng pawh a inchen vek theilo a ni.

MSSU Text Book Cell in a lo en hnuah hnuah

SL&PB hnenah a bua chhuah turin a hlan a. A buatsaih

chungchangah hian a bu rim taka ziaktu chungah te, a

tlangpui lo chul mâmtu MSSU Text Book Cell chungah

Page 408: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 408/790

12NUMBERS

www.mizoramsynod.org

te, lehkhabu \ha taka chhuahtu SL&PB chungah leh

\ha taka khawla chhutu PRESCOM (Production)

chungah te Mizo Sunday School Union chuan lawmthua sawi a ni.

He zirlaibu hi zirtu zawng zawng tan malsawmna lo

ni ngei rawh se.

(REV. ZOSANGLIANA COLNEY)

Executive Secretary

i/c Mizo Sunday School Union

Page 409: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 409/790

13NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIAKTU THUHMA 

Kum 2012 MSSU Puitling Sunday School zir atan ‘Num-bers’ bu thlan a ni a. Hei hi kan zir vawi khatna tur a ni.

Zirlaibu ziak tura ruat ka ni hi ka lawm hle a,

amaherawhchu Puitling Sunday School zir tur ziak erawh

hi chu thil huphurhawm tak niin ka hria. Pathian

hruainaa ka zo ve ta mai hi ka lawm hle a ni. Zirlaibu

ziaktute tan kaihhruaina \ha tak a awm a, chu chu theih

ang tawkin ka zui a ni. Kan Kohhran Sunday School-ah

hian zirtirtute leh zirlaite dinhmun a inchen loh êmavangin (Zirlaibu hi) mi tam ber tana zir nuam leh hriat

awlsam tur ngaihtuaha ziak a ni. A ziaktu hian Bible thu

(text) leh a zirtu Kohhran mipuite a ngai pawimawh bera ni. Zirtirtuten hengte hi hria ila, keimahni leh zirlaite

pawhin kan sawtpui ka beisei.

1. Zirlai hmasa pahnihna leh a tawp berah tih loh

chuan Bible thu a hmasa lama a vaia ziak lovin,zirlai thupui \hen chhungah zel dah a ni.

2. A thu kan zirnaa min \anpui turin, a Bible thu

dawtah a thu tlangpui sawi fiahnain a zui a. Hei hi

chipchiar taka zira chhui duhte chuan an duhkhawp

lo deuh mai thei a, chutiang a nih pawhin zirlai

mipui tam ber tana \ha ber tur ngaihtuaha ziak a ni

tih hria ila.3. Zirlai tinah hian, a tawpah ‘Sawi ho tur’ dah zel a

ni a. Hei hi zirlai kan hlawkpui theih dan tur

ngaihtuaha dah a ni. Chuvangin, enlawkna ah leh

Sunday School-ah sawiho hram ni se a \ha ang.

4. Sawiho tur dawtah hian chîk zawka zir duhte tana

puitu a nih beiseiin ‘End Notes’ dah zel a ni.

Page 410: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 410/790

14NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chubakah, a bu tawp lamah hian lehkhabu hmante

leh Mapdah a ni a, hengte hi hman \angkai theih a

ni ang.5. A Bible bu chhung thu sawifiahnaah hian Bible

lehlin chi hnih - a hlui leh a thar hman kawp a ni.

6. Hmun tam takah chuan Sunday School-a |antute

hian Bible hmang lovin Zirlaibua a Bible thu an

chhiar mai \hin a. Kuminah chuan hei hi a remchang

dawn lo va, \antute hian Bible ngei hmang se tih hi

a ziaktu duh dan a ni.Zirlaibu buatsaihnaah hian ATC Library-a thawktuten

min \anpui a. Aizawl Theological College-a Thuthlung

Hlui zirtirtu Rev. Dr. K. Lallawmzuala’n min puih bakah

a lehkhabu te min hmantir a. Pi Lalfakmawii, Co-

ordinator, MSSU-in min ngaihtuah a, min fuihin min

nawr chak hle a. Pro. Pastor Lalhmunsanga Tlau, BD-in

nasa takin min pui a. Ka fapa te pahnih Moses Rosangzelaleh David Rosangliana ten (kutziak) Computer-ah min

chhutsak a; Kohhranhote pawhin min \awng\aipui bawk.

MSSU Textbook Cell leh SL&PB lamin taima tak leh uluk

takin min chul mâmsak hnuah Zirlaibu chhiar nuam leh

fel fai tak hi kan lo nei thei ta a ni. Heng zawng zawngah

hian lawmthu ka sawiin, he zirlaibu hi Kohhranhoten a

thara malsawmna kan dawnna hmanrua lo ni ngei se tih

hi ka \awng\aina leh beiseina a ni e.

Rev. H. Lalchhanhima

Dated 20th January, 2011 Kanan Veng, Aizawl

Page 411: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 411/790

15NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2012 SYNOD CALENDAR

( * S y n o d O f f i c e c h a w l h n i )

JA N U A R Y 1* Pathianni Kumthar Ni2–4* Thawh\anni – Nilaini Kumthar chawlh

5 Ningani Synod Office Hawn Ni

11* Nilaini Chanchin |ha Thlen Ni

20–22 Zirtawpni – Pathianni Bial K|P Inkhawmpui

26* Ningani Republic Day

FE B R U A R Y 10–12 Zir tawpni – Pathianni Bial Hmeichhe Inkhawmpui

14 Thawhlehni S.M.B. Committee

16 Ningani Synod Finance Comtt.

20* Thawh\anni State Day

22 Nilaini K|P Day

21–23 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt .

MA R C H 1–4 Ningani – Pathianni K|P Gen. Conference

9–11 Zirtawpni – Pathianni Kohhran Hmeichhe

Rorel Inkhawm

AP R I L 1 Pathianni Tumkau Ni

4* Nilaini Harhna Thlen Ni

6* Zirtawpni Good Friday8 Pathianni Easter Sunday

9* Thawh\anni Easter Monday

20–22 Zirtawpni – Pathianni Bial Inkhawmpui

MAY 1 Thawhlehni SMB Committee

2 Nilaini PRESCOM Board Com

8 Thawhlehni Synod Pastoral Comtt.

10 Ningani Synod Social Front Com

16–20 Nilaini – Pathianni NEICC Annual Meeting

23–24 Nilaini - Ningani Synod Finance Comtt.25 Zirtawpni SLWF Annual Meeting

27 Pathianni Pentikos Ni

28* Thawh\anni Whit Monday

JU NE 5–7 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt.

15* Zirtawpni YMA Day

17 Pathianni Rualbanlote Ni

30* Inrinni Remna Ni

JU LY 1 Pathianni Health & Hospital Sunday

Page 412: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 412/790

16NUMBERS

www.mizoramsynod.org

AU G U S T 15* Nilaini Independence Day

31* Zirtawp Ni Ramthar Ni

SE P T E M B E R BE I H R U A L TH LA

6 Ningani Synod Finance Comtt.30 Pathianni Kristian Chhungkaw Ni

OC T O B E R 2* Thawhlehni Gandhi piancham

11–14 Ningani – Pathianni Presbytery Inkhawmpui

21 Pathianni NEICC |awng\ai rual

22 Thawh\anni PPF Board Committee

23 Thawhlehni PRESCOM Board Com

24 Nilaini Sunday School Comtt.

25–26 Ningani – Zirtawpni SMB Committee

29 Thawh\anni Theological Edu Board Com

30 Thawhlehni Hospital Board Committee

31 Nilaini Synod Pastoral Committee

NO V E M B E R 1 Ningani Synod Edu Board Comtt.

2 Zirtawpni SL&PB Committee

4 Pathianni Khawvel Sunday School Ni

6 Thawhlehni Synod Social Front Com

7 Nilaini Synod Music Committee

13–15 Thawhlehni – Ningani Synod Executive Comtt20–22 Thawhlehni – Ningani Synod Finance Committee

28 Nilaini Synod Executive Comtt.

29 Ningani Synod Executive Comtt

(Budget Session)

30 Zirtawpni Synod Pastoral Committtee

(P/P Interview)

30 Zirtawpni Kohhran Hmeichhe Ni

DE C E M B E R 2 Pathianni Bible Sunday

3 Thawh\anni Synod Pastoral Committee4 Thawhlehni Synod Nomination Comtt.

4–9 Thawhlehni – Pathianni Synod Inkhawmpui

16 Pathianni MSSU Pathian Thu Exam Ni

21–31* Zirtawpni – Thawh\anni Krismas chawlh

25* Thawhlehni Krismas Ni

31* Thawh\anni Kumtawp Ni

Page 413: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 413/790

17NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI I

THUHMAHRUAI - I

Thu vawn : “LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal

zelnate chu Mosian a ziak a” (33:2).

Kumin 2012 Puitling Sunday School-a zir atan Num-

bers Bu thlan a ni a, Thuhmahruai \um hnih (I & II) zir

tura ruahman a ni. Thuhmahruai I-ah hian a bu hming, a

ziaktu, a ziak hun leh a bu chhung thu tlangpui kan zir

hmasa phawt dawn a ni.

1. A bu hming

Numbers bu hi Hebrai Bible-ah chuan “Bemidbar”

tih a ni a. A awmzia chu ‘thlalerah chuan’ tihna a ni.

Israel fate thlalera an awm lai chanchin, Sinai tlang

a\anga Moab phai an thlen thleng chanchin a nih avanga

Hebrai Bible hian a bu hming atana hmang a nih a

rinawm. Chu bâkah, hla thu tlar hmasa ber hla hming

atana kan hmang mai \hin ang deuh hian, Hebrai Bible-

ah chuan a bua thu hmasa ber emaw tlar hmasa bera thulangsar pakhat emaw kha a bu hmingah an hmang mai

\hin. Numbers 1:1-a thu mal lang hmasa pali zinga a palina

‘Bemidbar’ chu a bu hminga hman a ni a. Numbers 1:1

thumal hmasa pali hi Hebrai Bible-a inziak angin letling

dawn ta ila, ‘A bia LALPAN Mosia thlalerah’ tih tur emaw

a ni ang.1 Grik Bible Septuagint-ah erawh chuan a bu

hmingah “Arithmoi” an hmang ve thung a. Chumi awmzia

Page 414: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 414/790

18NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu ‘nambar-te’ tihna a ni.2 Inchhiarna lam hawiin Latin

Bible Vulgate pawhin “Numeri” a hmang a. Sap \awng

Bible lehlin chhoh zelah pawh “Numbers” tih hi an hmangta zel a ni. Mizo Bible-ah pawh ‘Numbers’ tiin dah a ni. A bu hminga ‘Numbers’ hman a nihna chhan chu Israel fate

ram tiam, Kanaan pana an chhuah dawn leh ram tiam an

luh dawnahte khan \um hnih ngawt inchhiarna an neih

vang kha niin a lang3 (1:1ff; 26:1ff).

2. A ziaktu

Bible-a lehkhabu hmasa pangate Genesis, Exodus,Leviticus, Numbers leh Deuteronomy bute hi “Mosia

Lehkhabute” tia sawi \hin a ni a. Heng lehkhabu hmasa

pangte sawi nan hian Grik thumal pahnih penta ‘panga’

tihna leh teuchos ‘lehkhabu’ tihna emaw ‘lehkhabu zial’

tihna emaw la kawpin Pentateuch (Pentatuk) hi an hmang

mai \hin. Hebrai \awng chuan heng lehkhabu pangate hi

Torah (Tawra) tiin an sawi thung a, chu chu Dan tihnaemaw, Inkaihhruaina (instruction) tihna emaw a ni. Heng

lehkhabu pangate hi thuziak hlawm khata ngaih a nih

avang hian a ziaktu leh a ziak hun thuah pawh a mala la

lovin bu dangte nen la kawpin thuziak hlawm khat angin

mi thiamte chuan an kalpui mai \hin. A ziaktu

chungchangah hian ngaihdan hlawm hnih lian deuh a

awm a, chungte chu :

1) Mosia ziak a nih rinna : Num. 33:2-ah “LALPA 

thupeka an kal chhuah a, an kal zelnate chu Mosian a

ziak a” tiin kan hmu a. Chuti a nih chuan Numbers bu hi

Mosia ziak a ni a tih theih a. Bible-a bu hmasa pangate hi

‘Mosia Lehkhabute’ tia sawi \hin a ni a, Mosia ziak nia

pawm reng a ni \hin. Juda-te leh Kohhran hmasa hunahte

pawh khan Mosia ziak nia ngaih a ni tlangpui a. Sap

Page 415: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 415/790

19NUMBERS

www.mizoramsynod.org

\awng Bible lehlin hmasa lamah pawh “Mosia Lehkhabu

Pakhatna Genesis… Pahnihna Exodus…” tiin Pentateuch

bu dangte pawh hetiang zêla ziak a ni. Hemi ang hianMizo Bible lehlin hmasak berah pawh khan “Mosialehkhabu pakhatna… pahnihna… an tih chu” tia dah a

ni. Mosia ziak ngei a ni tih rinna hi Juda-te thurochhiah

a\anga pawm dan kal zel, Kohhran hmasate pawhin an

pawm tak zel a ni. Pentateuch buahte hian Mosia ziak

anga sawina hmuh tur a awm hlawm avanga Mosia ziak

anga pawm chhoh zel a ni (Exod. 24:4; Num. 33:2; Deut.

31:9, 22;). Hmun dangahte pawh Pentateuch-a dante hi‘Mosia dan’ tia sawi a ni ta zel a (Jos.1:7, 8; 8:31-34; Ror.

3:4; I Lal. 2:3; II Lal. 21:8; II Chro. 23:18; 30:16; 35:12;

Ezr. 6:18; Neh. 13:1).

Mosia ziaka pawm a nihna chhan langsar tak chu

Lal Isua leh Tirhkohte khan Mosia ziak anga an sawi \hin

vang kha a ni (Mat. 19:7-8; Lk. 24:27,44; Joh. 1:45-47; 5:46f;

7:19; Tirh. 3:22; 28:23; Rom. 10:5; etc.). Mosia hi a hunlaia lehkhathiam a ni a (Tirh. 7:22), Pathianin an hnam a

hruai dan leh a thupek te leh an hnam chanchinte chu a

ziak ngei a rinawm.

2) Mi pakhat aia tam ziak a nih rinna : Kum

zabi 12-na AD lai vel a\ang khan Juda mithiam Ibn Ezra

(Iben Ezra) chuan Genesis leh Deuteronomy-a thu

engemaw zat hi Mosia hnu lam daiha thuziak anih theihdan a lo sawi lang tawh \hin a. Kristian mithiam zingahpawh kum zabi 17-na AD lai te kha chuan hetiang

ngaihdan hi hmuh tur a awm nual tawh a ni. Hetiang

ngaihdan fel tak siama tilartu ber pakhat chu Jean

 Astruc-a (1684-1766), French mi, Pastor fapa, damdawi

lam doctor a ni. Genesis bua Pathian hming hrang pahnih

Hebrai \awnga Elohim (Pathian) tih leh Yahweh (LALPA)

Page 416: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 416/790

20NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tih hman pawlh anih avang hian thu hnar pahnih a\anga

thu lak a nih a ring a ni. Jean Astruc-a hnuah hian chîk

taka Bible zirtuten an zir chhunzawm zelnaah thu hnarpahnih mai ni lovin, thu lâkna hnâr engemaw zat a awminan ring a. Chung ngaihdan (theory) hrang hrang zinga

lar ta ber leh zir mite zinga pawm hlawh ta ber chu thu

lakna hnar pali a awm rinna hi a ni. Pentateuch bu ziak

nana thu lakna hnar pali a awm nia rinna leh chung thu

lakna hnar palite chu hming lem, J, E, D, P rawn vuah

hmasatute chu mithiam pahnih Karl Heinrich Graf-a

(1815-1869) leh Julius Wellhausen-a (1844-1918) te an nia, thawk dun erawh an ni lo. Mi pakhat kutchhuak ni

lova an rinna chhan tam tak a awm a, chung zinga langsar

zualte chu - Exodus 6:2-3-a Pathianin a hming LALPA 

(Heb. YHWH) an chhiar emaw an lam rik emawa Adonai

an tih \hin, keinin LALPA tia kan hman tak hi Mosia

hnena a puan hma daiha Gen. 2:4 leh 4:25 a\anga he

hming lo lang daih tawh te, Mosia thih thu ziak awm te

(Deut. 34), Pathian tlang sawi nana Sinai leh Horeb hman

pawlh te, Kanaan ram luah hmasatute sawi nana Kanaanmite tih leh Amor mite tih hman pawlh te, Thu sawm

pek Exodus 20 leh Deuteronomy 5 a mi inang lo te leh

thil dang dang te pawh a la awm.

Numbers bu leh a dang palite hi tuna kan neih ang

tak hi chuan Mosia ziak vek niin a lang lo tih hi zir mite

ngaih dan tlangpui a ni. Amaherawhchu, ‘Mosia ziak’ tih

hian, a vaiin Mosia ziak vek a ni tihna a ni kher lo va;

‘Mosia kam chhuak,’ ‘a thu leh hla’ tihna a ni thei ang.6

Chu bâkah, a bu chhung ngeiah hian ‘Mosian lehkhabuah

a ziak’ tih a chuan fo avang hian Mosia ziak behchhana

mi dangin an ziak belh tâk zel a nih a rinawm.

Page 417: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 417/790

21NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Tichuan, Numbers bu hi a bulpui berah chuan Mosia

ziak niin a pawm theih a, tuna kan neih ang tak erawh hi

chu kum tam tak chhunga mi eng emaw zat thuziaktenen a inchawhpawlh tawh niin a lang.

3. A ziak hun

 A ziak hun thu ah hian Mosia ziaka pawmtu tan

chuan Kanaan ram luh hma nen chhui zawn loh theih

loh a ni. Amaherawhchu Kanaan ram luh hun

chungchangah hian mi thiamte pawm dan a inang vek

lêm lo. |henkhatin BC 1400-1300 vel nia an chhût laiin\henkhatin BC 1300-1200 vel niin an ngai thung. Hetah

hian a hun hnuhnung zawk BC 1300-1200 vel hi mi

thiamte pawm dan tlanglawn ber chu a ni. Mosia ziak a

nih ringtu tan chuan, a ziak hun hi Aigupta chhuahsan

a\anga Kanaan ram an luh hmaa ziak anga ngaih theih a

ni ang.

Mi pakhat aia tam ziak a nih ringtute chuan hun

hrang hranga ziak anih an ring. Thu ziak hmasa J

kutchhuak chu BC 900-850 vela ziak niin an ring a, thu

ziak hlawm hnihna E thuziakte chu BC 750 vela ziak niin

an ring thung. Hlawm thumna D kutchhuak chu BC 650

vela ziak niin an ngai a, thu ziak hlawm hnuhnung ber P

ziakte chu BC 500-450 vela ziak nia ngaih a ni bawk. Zir

mi tam tak chuan Pentateuch Lehkhabu panga, tuna kanneih tâk ang hi chu, Babulon sal tan lai leh a hnu deuh

BC 500-450 hun lai vela Puithiam rual khatin a hmaa

thu ziak awmsate leh anmahni ziakte nen, a rem leh \ha

thei ang bera rem khawmin, tuna kan neih ang hi an siam

chhuak ta niin an ngai.7

Page 418: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 418/790

22NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. A bu chhung thu tlangpui

Numbers bu hi Pentateuch lehkhabu panga zinga

palina a ni a. Exodus bu hian Israel fate, Aigupta anchhuahsan a\anga Sinai tlang an thlen thleng chanchin

min hrilh a. Leviticus bu hian Sinai tlanga serh leh sang

leh dan dang tam tak Mosia pek chanchin min hrilh a,

Sinai tlanga dante chu a belhchhah bawk. Tichuan, Num-bers bu hian Sinai tlang a\anga Moab phai an panna zin

kawng chanchin ngaihnawm tak min hrilh leh a, an

vahvaih hun chhung hi kum sawmli vel a ni. Sinai tlangleh Moab phai ruam inkar thlalera Israel fate an vahvaih

hun pum deuhthaw chanchin a chuang a ni. Hemi hun

chhung hian chhiarpui \um hnih an nei nghe nghe.

Numbers bu kan zir zelna turah hian Thuhmahruai

I hian kan rilru min kaihruai sela. Pathianin a mite chu

thlalerah sipai rual ang maiin a hruai zel a ni.

Sawi ho tur 

1. Bible bu mal zir dawna a ziaktu leh a ziak hun

chungchang zir hmasak \angkaina leh hlawkna eng

nge ni?

2. Pentateuch bute Mosia ziak vek ni lova rinna hiPathian thâwk khum a nihna hnâwlnaa ngaih theih

a ni em?

END NOTES

1. Revd. Chuau\huama,  Bible Thu Mal Hrilhfiahna

(Dictionary of Biblical Terms), Aizawl : The Author

2008, p. 530.

Page 419: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 419/790

23NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Rev. Lalfakzuala, Thuthlung Hlui Zirchianna Aizawl

: 2007, SL&PB p. 215.

3. R.E. Harlow, Desert Journey (Studies in Numbers &Deuteronomy). Everyday Publications Inc. Canada.

Printed in Hongkong, 1982. p. 8.

4. Rev. C. Biakmawia, Thuthlung Hlui Hrilhfiahna :Genesis Part I Aizawl : SL&PB, 1997, p. 24.

5. J,E,D,P.

Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers &Deuteronomy, Mosia Lehkhabu panga, Pentateuch

(Pentatuk) bute hi hun laihawl (Medieval Age)

a\anga miten chik zawka an zirna a\angin Mosia ziak

vek ni lova rinna a lo chhuak a. Zir chianna a\angin

mi thiamte chuan Mosia lehkhabu pangate hi a vaia

Mosia ziak vek ni lovin, hun hrang hranga mi hrang

hrang ziak a\anga lak khawm, thu lakna hnar

(source) hrang hrang awm niin an hria a. Chung thulakna hnar (source) hrang hrang thliar felna leh

chhinchhiahna atan hming lem J,E,D,P, te hi an

hmang a. Tawi te tein han sawi fiah zui ila.

J. Thuziak (J. Source)

J. Thuziak hian Pathian hming atan “Yahweh” (Ia-

ue) a hmang a. Pathian hming atana Jehova a hman

vanga ‘J’ tih a ni. Yahweh tih hi Sap \awng leh Mizo

\awngah chuan hawrawppui (capital letter)-a ziakin

‘LORD,’ ‘LALPA’ tia ziak \hin a ni. Pathian chu

mihring ang maia thil ti ve \hin, mihring nena inbe

\hin, inkawm \hin (anthropomorphism) angin a sawi.

Pathian tlang hmingah ‘Sinai’ a hmang a. Chhim lam

hmun Judai ram a dah pawimawh hle. Hebron hmun

Page 420: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 420/790

24NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh Juda hnam a dah pawimawh viau bawk a. J hi

chhim lam Judai ram chhuak nia hriat a ni a. BC

900-850 vela thu ziak lak khawm, thuziak hlui ber ani.

E Thuziak (E Source)

‘E’ hian Pathian hming atan “Elohim” a hman avangin

‘E’ tih a ni. Pathian tlang hmingah Sinai ni lovin

‘Horeb’ a hmang thung a. E hian hmar lam hmun

‘Bethel,’ leh ‘Sekem’ te a sawi pawimawh hle. BC 750

vela hmar lam rama ziak lak khawm nia hriat a ni.Pathian leh mihring inbiak pawh nan mumang,

vantirhkoh leh zawlnei a sawi lar a. Zawlnei sikul

chhuak a nih a rinawm. E hian Israel chu Pathian

hnam thlan bik angin a sawi \hin. Pathian ta an nihnaleh Pathian chu an ta bik a nihna a sawi pawimawh.

D Thuziak (D Source)

Deuteronomy bu pum deuhthaw hi mi pakhat thuziaknia rin a ni a, a ziaktu hming lemah Deuteronomist

lamtawi, ‘D’ hman a ni. Lal Josia lal lai BC 621-a Dan

bu Temple-a chhar chhuah kha Deuteronomy bu hi

nia rin a ni a. D hi BC 650 vela hmar lama ziak tan,

chhim lama ziak zawh nia ngaih a ni. D hian Dan thu

chu fuihna \awngkam mawi takin a sawi \hin a.Pathian tlang hmingah ‘Horeb’ a hmang ve bawk.

P Thuziak (P Source)

P hi Priest (puithiam) lamtawi a ni. P Thuziak hi BC

500-450 inkar, Juda-te Babulon sala an tan lai vela

ziak fel nia rin a ni. P hian inthawina, Pathian biak

dan leh serh leh sang a ngai pawimawh a. E ang

bawkin Pathian hmingah ‘Elohim’ a hmang a. Pathian

Page 421: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 421/790

25NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlang hmingah J angin Sinai a hmang thung. P

thuziak hi Puithiamte thlirna a\anga thuziak a nih

avangin puithiamte a nih ngei rin a ni. Tu emaw mimal ai pawhin puithiam rualkhat kut chhuak niin arinawm zawk. Thuziak dangte aiin mihring leh thil

hming leh a zatte chipchiar takin a ziak \hin. P

Thuziak hian thil serh hran lam a uar a. Thilsiam

thuah Chawlhni serh thuin a tawp a. Nova hnena

thuthlung chungchangah thisen chhuah khapnain a

titawp a. Abrahama hnena thuthlung thu ah pawh

serhtan thuin a titawp bawk. Puithiamho zingahpawh Arona thlahte a dah pawimawh hle (J, E, D, P

chipchiar zawka hre duh tan chuan Rev. C.

Biakmawia, ‘Thuthlung Hlui Hrilhfiahna: Genesis

Part I’ phek 23-29 leh Rev. Lalfakzuala, ‘Thuthlung

Hlui Zirchianna’ phek 133-162 en ni se).

6. Rev. Lalthanmawia, “Thuthlung Hlui Zirna :

Deuteronomy,” Puitling Sunday Sikul Zirlai 1986,SL&PB, Synod Press, Aizawl. 1985, p. 5.

7. Rev. C. Biakmawia, Op Cit, p.30.

Page 422: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 422/790

26NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 2

THUHMAHRUAI II

Thu vawn : “In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh

tur a ni lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awmsi a,’ ti rawh” tiin,” a ti a (35:34)

Zirlai hmasaah khan a bu hming, a ziaktu, a ziak hun

leh a bu chhung thu tlangpui kan zir tawh a. Tun \umah

hian Numbers buin Pathian Thu a kalpui dan kan zir

dawn a, Pathian mizia te, ram chungchang te, Pathian

mite chungchang te leh Puithiamte leh Levia chungchang

a thlir dan te kan zir dawn a ni.

1. Pathian zepui

Numbers bu hian Pathian mizia kimchang taka tarlan

hi a tum ber a ni lo va, chuti chung chuan Pathian ze

pawimawh tak tak tarlan a nei. Israel fate nuna Pathian

zia langsar tak chu a mite awmpuitu, hmuh theihloh

Pathian tak a nihna hi a ni. Ram tiam pana an kalna

kawngah khan an hnenah a inhriattir \hin a. Chhunahchhum ding, zanah meiin an hma a hruai \hin. LALPA 

thupekin awmhmun an khuar \hin a, LALPA thupekin

an kal \hin (14:14; 9:15f). LALPA Thuthlung bawm chhuah

dawn apiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, I

hmelmate chu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah

tlanchhe rawh se,” a ti a. Thuthlung bawm a innghah

apiangin, “Aw LALPA, Israel mipuiho hnenah hian lo kir

Page 423: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 423/790

27NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh rawh,” a ti \hin (10:35-36). Pathian chu a mite vengtu

leh awmpui \hintu a ni.

Numbers buin Pathian mizia a tarlan pawimawh takdang pakhat chu Pathian thianghlim a nihna thu hi a ni.

He thu hi Mosia lehkhabu dang pali-ahte pawh a lang

tam hle. Pathian thianghlimna chuan a betu mihring

taksa thianghlimna dan thlengin a huam. Sinai tlangaLALPA a lo chhuk dawn pawh khan Mosian mipuite a

tithianghlim a, an puante an su fai a, tlang ah lawn loh

tur a ni a, deh pawh deh loh tur, a dek chu tihhlum ngeingei tur an ni (Exod. 19:9ff). Maicham leh bungraw

thianghlimte pawh Pathian hmaa mipui aiawh thei

Puithiamte chauh lo chuan an khawih tur a ni lo va, an

khawih chuan an thi ang (4:15). Pathian Thianghlim anih

avangin thianghlimna nen lo chuan hnaih chi a ni lo va,

hnaih chu thihna a ni. Biak bûk hual velin Puithiam leh

Levia chite an awm a. Hei hi mi dangin hmun thianghlima

luta bungbêl thianghlim an khawih tur venhimna a ninghal bawk1.

Pathian thianghlim, \ihbaiawm tak anga lang hi,

zahngai thei Pathian niin Numbers bu hian a tarlang a,

vawi eng emaw zat Pathian rorel dan tidanglam tura

Mosia ngenna a hlawhtling a ni (11:2; 12:13; 14:13-20;

21:7). Chu bâkah, ram tiama Pathianin a hruai luh huna

thilhlan dan tur, dan chi hrang hrang a pekte hianPathian zahngaihna leh ngaihdamna a tarlang hle bawk(15; 33:50-36:13).

2. Ram chungchang

Numbers bu pum hian Kanaan ram luh hun tur a

thlir a, ram chungchang hi a dah laipui hle. Kanaan ram

hian khawthlang lamah Mediteranean tuipui a\angin

Page 424: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 424/790

28NUMBERS

www.mizoramsynod.org

khawchhak lamah Jordan lui, hmar lamah Hor tlang

a\angin chhim lamah Kadesh-barnea thlengin a huam

(34:2-12). Ram chungchangah Numbers bu hian thilpathum pawimawh tak tak sawi lan a nei a.2 Pakhatnaahchuan, thlahtute hnena ram pek a lo tiam tawh anga

LALPAN a pek a ni tih hi (14:16; 32:7-9). Abrahama te,

Isaaka te, Jakoba te hnena pek a lo tiam tawh a ni (32:11;

cf. 14:16; Gen. 17:8; 26:3; 28:13). A pahnihnaah chuan, chu

ram chu a thianghlim tur a ni. Pathian thianghlim chu a

mite zinga a chen avangin ram chu an vawng thianghlim

tur a ni (35:34; cf. Lev. 26:11-12). Hetiang a nih avanghian ram lo luah hmasatute chu hnawh chhuah veka

tihboral vek tur a ni a. An hnawh chhuah vek loh chuan

an tan hlîng, anmahni kaptu leh tibuai rengtu an la ni

dawn a ni (35:55). An hmun thianghlim leh an milem

pathiante chu tihchhiat vek tur a ni (33:52). Chu ramah

chuan amah Pathian taka chauh chu biak tur a ni. Thisen

chhuahna leh tualthahna a awm erawh chuan Pathian

Dan bawhchhia an ni. Ram chu tibawrhbang a,

tibawlhhlawh lo turin Pathian miten mawh an phur a ni.

 A pathumnaah chuan, ram chu an neih hlen tur a ni.

Hei hi Numbers buah aiin Genesis-ah a sawi chiang zawk

(Gen. 13:15; 17:8). Ram hi mi dangin an neih loh nan nupuipasal atan pawh hnam dang neih loh tur a ni.

3. Pathian mite chungchangBible-ah hian Numbers bu hi Pathian mite

khawsakho dan leh awm dan tur tarlan chianna ber a ni

hial awm e. Ronald De Vaux (Rawnal Di Vaw) chuan,

“Numbers bu hi Pathian mite chanchin a ni e” a ti a.3

Israel fate chuan anmahni hruai chhuaktu Pathian zia

leh duh dan an lantir tur a ni a. Hnam khat, sakhuanaa

Page 425: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 425/790

29NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nghet taka inphuarkhawm an nih bâkah Pathian tana

beitu sipai rual ang an ni a. Kanaan ram la turin indonaa

ral bei thei tur zat chhiarpui pawh an nei a. Israel chuPathian tana hnam thianghlim ni tura thlan an ni. Hnamthianghlim, Pathian tana serhhran an nihna chu Pathian

nena an inzawmna a ni. Aigupta ram a\anga hruai

chhuaktu LALPA chuan, “In thianghlim tur a ni: kei

LALPA in Pathian hi ka thianghlim si a” tiin thianghlim

turin a beisei a (Lev. 19:20). LALPA pakhat a ni ang hian

Israelho pawh hnam khat, inpumkhat an ni tur a ni.

Reubena leh Gada thlahten Jordan lui ral kai ve lovaawmhmun benbel an dil pawh khan Mosian, “In unauten

ral an bei ang a, nangni helaiah in lo \hu mai mai bik ang

maw? Eng tizia nge Israel mite hi LALPA ram peka an

kal tur rilru in tihhnual le?... In pate ang hlauh kha in

nih hi, mi sual rual, Israel-te chunga LALPA thinur

tizualtu in nih hi. Ani chu tunah in zui duh lo tak tak a

nih chuan thlalerah min hnutchhiah leh ang a, nangni

hian Israel mite hi in tihlum vek dawn a nih hi” (Num.

32:6-15 lehlin thar) tiin a chhang a. An hnaminpumkhatna a lang fiah hle. Israel-te chu Pathian mi,

khawvela a chhungkaw neih chhun an ni.

4. Puithiamte leh Levia chite chungchang

Numbers bu hian puithiamte leh Levia chite

dinhmun leh mawhphurhnate min hrilh a. Levia chite hiserh hran, mawhphurhna bik nei an nih avangin ram bikleh chanpual hran an nei ve lo va, mipui thawhlawm

sawma pakhat an pek tling khawma nung an ni (18:21-

24). Heng bâkah hian râllâk sum semnaa sipaite chanvo

a\anga zanga zela pakhat puithiamte chanvo a nih laiin

Israel pungkhawmhote chanvo a\anga sawmnga zela

pakhat chu Levia chite chanvo a ni. Levia chite hi an

Page 426: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 426/790

30NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dinhmun danglam bik avang hian sipaiah awltir an ni a.

Chhiarpuiah pawh a hranga chhiar an ni (1:47).

Puithiamte chu Levia chite zinga Arona thlahte an ni a,an dinhmun pawimawhna avangin hmun \ha lai ber, biakbûk chhak lam pang, inbiakna puan in bulah an awm

(3:38). Levia chite chu puithiam \anpuitu, biak bûk

enkawl leh a chhung bungraw tihfai leh hmun danga lak

sawn a niha mawhphurtute an ni a, inthawina thil tak

tak an thawk ve lo. Bungbêl thianghlimte chu an khawih

ve tur a ni lo va, lak sawn tura buatsaih lai pawhin lo en

loh tur a ni a, insawn apiangin an zawn \hin ang (1:50;4:15, 20). Hetiang dinhmun hnuaihnung zawka ding an

nih avang hian dinhmun \ha luah ve duhin Levia chi zinga

mi Kora, Dathana leh Abirama te pawh kha an hel a. Lei

kakah an chhungte nen an tla pil a, rimtui haltu mi zahnih

leh sawmngate meiin a kang hlum vek bawk (16:1-40).

Pathian ruat hruaitu hriakthihte dinhmun chuhpuina hi

Pathian laka helna a ni (16:11).

Ram tiam Kanaan pana Israel fate’n zin kawng an

zawh lai khan, an hnenah Pathian a inhriattir mawlh

mawlh a. An dinhmun leh awm dan turte a hriattir zel a.

Chuti chung pawhin an phunnawi a, an tlu leh \hin. Ram

hi Lalpa ta a nih angin Pathian ram a thlen zelna turinKristiante hian mawh kan phur a ni.

Sawiho tur 

Kohhrana rawngbawltu hriakthihte (ordained)

dinhmun chuhpuina hi a awm palh ve thei ang em?

  Awm ve ni ta se, eng ang taka Kohhran tana

hlauhawm nge ni ang?

Page 427: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 427/790

31NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Eryl W. Davies, The New Century Bible Commentary:

Numbers, Marshall Pickering, Eordmans PublishingCompany, Grand Rapido, 1995, p. ixiv.

2. Gordon J. Wenham, Numbers in Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-varsity Press, 1981, p.

43-44.

3. Gordon J. Wenham Numbers Old Testament Guides,

Sheffield Academic Press, 1997, p. 93.

Page 428: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 428/790

32NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN KHATNA 

ISRAEL FATE SINAI TLANGAH (1:1-10:10)

ZIRLAI 3

CHHIARPUI VAWI KHATNA 

Chhiar tur : 1:1-54 

Thu vawn : LALPAN Mosia thu a pêk angin Sinaithlalerah chuan a chhiar ta a (1:19)

Numbers bu hi Bible-a bu lina a ni a. Bible-a bu hmasaber Genesis-ah Pathianin ama anpuia mihring a siam thu

leh thlahtute hnena a thutiam leh thuthlung kan hmu a.

Exodus-ah Pathianin a mi Israel fate Aigupta bawiha\anga a hruai chhuah thu kan hmu a. Leviticus-ah

anmahni hruai chhuaktu Pathian an biak dan tur chi

hrang hrang kan hmu bawk. Numbers bu-ah hian, Aigupta

sal tanna a\anga hruai chhuah tawh Israel fate Sinaia\anga ram tiam an panna thlaler zin kawng chanchin

ngaihnawm tak kan hmu. Thuhmahruai \um hnih kan

zir tawh a, tunah chuan a bu chhung thu bung khatna

‘Chhiarpui vawi khatna’ hlawm thumah \henin kan zir

dawn a ni.

Page 429: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 429/790

33NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Chhiarpui an \an (1:1-19)

1:1 Aigupta ram ata an lo chhuah kum hnih kum, thla

hnihna, ni khat niin Sinai thlalerah inbiakna puan inahLALPAN Mosia a bia a. 2“ Israela thlahte pung khawm

zawng zawngte chu, a chi chiin, a chhûngkua kuain, anhming indawt dan ang zelin mipa zawng zawng chhiar

vek rawh; 3 kum sawmhnih achin chung lam Israelte zingami ralkai chin zawng zawng chu nang leh Aronan a pâwl

 pâwlin in chhiar vek tur a ni. 4 Tin, i hnenah hnam tin

zinga mi pakhat, chi hrang hrang ata chhûngkaw puipazel an awm tur a ni. 5 Tin, heng hi i hnena awm tur hmingtechu a ni. Reuben hnama mi Sedeura fapa Elizura. 6 Simeon

hnama mi Zurisadaia fapa Selumiela. 7 Juda hnama mi Aminadaba fapa Nasona 8 Isakar hnama mi Zuara fapa

Nethanela. 9 Zebulun hnama mi Aelona fapa Eliaba10 Josefa thlah, Ephraim hnama mi Amihuda fapa

Elisama: Manase hnama mi Pedazura fapa Gamaliela.11 Benjamin hnama mi Gideonia fapa Abidana. 12  Danhnama mi Amisadaia fapa Ahiezera. 13  Aser hnama miOkrana fapa Payiela. 14 Gad hnama mi Deuela fapa

Eliasapha. 15 Naphtali hnama mi Enana fapa Ahira.16 Hengho hi mipuite zing ata thlan, an pi leh pute hnama

  puipa, Israel chhûngkaw puipate an ni,” tiin.17 Chutichuan Mosia leh Arona chuan chung an hming 

lamhote chu an hruai a; 18 mipui zawng zawngte chu thlahnihna, ni khat niin an ko khawm vek a; a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam zawng chu an thlahtute

hming an tar lang a. 19 LALPAN Mosia thu a pêk anginSinai thlalerah chuan a chhiar ta a.

Page 430: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 430/790

34NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel faten Aigupta an chhuahsan a\anga kum

hnihna, thla hnihna ni khat ni chuan1LALPAN Mosia a

bia a. Hebrai-te calendar-a ‘thla hnihna’ chu Jayar/Zivan ti a; April thla laihawl a\anga May thla laihawl vel hia ni. LALPAN Mosia a biak ni ‘thla hnihna ni khat ni’ hi

keini thla chhiar danah chuan April ni 15 emaw, ni 16

emaw, a ni ang. Israel mipa, ralkai chin, kum sawmhnih

chung lam chhiar a, an upat dan indawta hming ziak vek

turin a ti a. He hna thawk tur hian hnam tin aiawh2,

chhungkaw hotu pakhat zelin Mosia leh Arona chu puih

tur a ni a. Hnam tin aiawh chhungkaw hotute chu hengmite hi an ni:-

Reuben hnam aiawh : Elizura, Sedeura fapa,

Simeon hnam aiawh : Selumiela, Zurisadaia fapa,

Juda hnam aiawh : Nasona, Aminadaba fapa,

Isakar hnam aiawh : Nathanela, Zuara fapa,

Zebulun hnam aiawh : Eliaba, Aelona fapa,

Ephraim hnam aiawh : Elisama, Amihuda fapa,

Manase hnam aiawh : Gamaliela, Pedazura fapa,

Benjamin hnam aiawh : Abidana, Gideonia fapa,

Dan hnam aiawh : Ahiezera, Amisadaia fapa,

 Aser hnam aiawh : Pagiela, Okrana fapa,

Gad hnam aiawh : Eliasapha, Deuela fapa,

Naphtali hnam aiawh : Ahira, Enana fapa.

Page 431: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 431/790

35NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Josefa hnam aiawh chhungkaw hotuah Josefa thlah

Ephraim hnam leh Manase hnam chhiar ve ve an ni. Heng

mite hi mipui zing a\anga hotua thlan, hnam hruaitu,Israel chhungkaw chunga roreltu an ni. Thuthlung Hluimi thiamte zingah, helaia Israel hnam hrang hrang aiawh

hming lo langte hian sawi a hlawh hle a. Heng hming lo

langte hi an hming awmzia leh an hun lai âwmte an

chhutin Kanaan ram luh a\anga Davida hun inkar lai vela

mite niin an ring. Hnam aiawh hruaitute hming hi Num-

bers buah hian \um thum a lo lang leh a (2:3ff; 7:12ff;

10:14ff). Hming \henkhatte hi chu hun hmasa lam deuhvami nia an lan laiin hming \henkhatte erawh hi chu

tlaikhawhnu deuhva mi niin a lang.3 Numbers bu

ziaktu(te) hian thudawnna hnar an neih a\anga inrem

tura an hriat angin an dah niin a rin theih.

2. Chhiarpui hmasaa mihring zat (1:20-46)

20 

Israela fapa upa ber Reubena thlah chhuante chua chi chiin, a chhûngkua kuain, an hming indawt danang zelin mipa kum sawmhnih achin chung lam,21Reubena thlah ralkai chin zawng zawngte chu 46,500 an ni.

22  Simeona thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin mipa

kum sawmhnih achin chung lam,23 

Simeona thlah ralkaichin zawng zawngte chu 59,300 an ni.

24 Gada thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkuakuain, an hming indawt dan ang zelin kum sawmhnih

achin chung lam, 25 Gada thlah ralkai chin zawng zawngtechu 45,650 an ni.

Page 432: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 432/790

36NUMBERS

www.mizoramsynod.org

26  Juda thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkua

kuain, an hming indawt dan ang zelin kum sawmhnih

achin chung lam,27 

Juda thlah ralkai chin zawng zawngtechu 74,600 an ni.

28  Isakara thlah chhuante chu a chi chiin, achhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kum

sawmhnih achin chung lam, 29 Isakara thlah ralkai chinzawng zawngte chu 54,400 an ni.

30  Zebuluna thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming indawt dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam, 31Zebulun thlah ralkai chin

zawng zawngte chu 57,400 an ni.

32  Josefa thlah zinga mi Ephraima thlah chhuantechu a chi chiin, a chhûngkua kuain, an hming tam dan

ang zelin kum sawmhnih achin chung lam, 33 Ephraimathlah ralkai chin zawng zawngte chu 40,500 an ni.

34  Manasea thlah chhuante chu a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin kumsawmhnih achin chung lam, 35 Manasea thlah ralkai chin

zawng zawngte chu 32,200 an ni.

36  Benjamina thlah chhuante chu, a chi chiin, a

chhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum

sawmhnih achin chung lam, 37  Benjamina thlah ralkaichin zawng zawngte chu 35,400 an ni.

38 Dana thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkuakuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin

chung lam, 39  Dana thlah ralkai chin zawng zawngte chu62,800 an ni.

Page 433: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 433/790

37NUMBERS

www.mizoramsynod.org

40 Asera thlah chhuante chu a chi chiin, a chhûngkua

kuain, an hming tam dan ang zelin, kum sawmhnih achin

chung lam,41

 Asera thlah ralkai chin zawng zawngte chu41,500 an ni.

42  Napthtalia thlah chhuante chu a chi chiin, achhûngkua kuain, an hming tam dan ang zelin, kum

sawmhnih achin chung lam, 43 Napthalia thlah ralkai chinzawng zawngte chu 53,400 an ni.

44 Chungte chu an ni, Mosia leh Aronan Israel puipa

sâwm leh pahnih, chhûngkaw puipate nena an chhiartechu. 45 Chutichuan Israela thlah a chhûngkua kuaa kum

sawmhnih achin chung lam ralkai chin kawng zawng,Israel rama mi chu an chhiar a: 46 an chhiar zawng 

zawngte chu 6,03,550 an ni.

Mosia hnena LALPA thupek angin, a ni la lain Sinai

thlalerah chuan mipa, ralkai chin, kum sawmhnih chin

chung lam an chhiar ta a. Ram chanpual nei hnamte leh

ral do thei tur zat (sipai) chu hetiang hi an ni:-

Israel hnamte Ral do thei zat (sipai)

Reubena 46,500

Simeona 59,300

Gada 45,650Juda 74,600

Isakara 54,400

Zebuluna 57,400

Ephraima 40,500

Manasea 32,200

Page 434: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 434/790

38NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Benjamina 35,400

Dana 62,800

 Asera 41,500

Naphtalia 53,400

 An vaiin 6,03,550

Kan hriat ang hian Chhiarpuiah ral do thei sipai

6,03,550 an awm a. Hei hi Exodus 38:26-a mi nen a inzat

chiah a. Chhiarpui hnuhnung Numbers 26:1ff. nen pawh

ral do thei sipai zat 6,01,730 hi inhnaih tak a ni. Hnam

hrang hrang dinhmun erawh chu a danglam hle.

Hmeichhia leh naupangte chhiar tel vek ta sela mihring20,00,000 aia tlem lo an tling ngeiin a rinawm. Kanaan

ram tiam pana mihring hetiang zat kal vel tur ngaihtuah

hian, mi thiamte hrilhfiah dan pawh a inang hlei thei lo.3

Thil lang chiang tak erawh chu thlahtute hnena Pathian

thutiam chi thlah malsawmna kha, chak lo chung pawhinan chang chho ve zel tih hi a ni. Khatih lai hunah khan

indo hma leh indo hnuah an inchhiar ve fo \hin rêng a ni.

3. Levia chite chhiar an ni ve lo (1:47-54)

47 Levi mite thlahtute zawng an chhiar ve lo.48 LALPAN Mosia hnenah, 49 “Levi chi zawng i chhiar vetur a ni lo va, Israel mite zingah i chhiar tel tur a ni hek

lo; 50 Levi-hote chu Pathian chenna in enkawltu leh abungrua zawng zawng leh chu mia thil awm zawng zawng 

enkawltuah i ruat zawk tur a ni: biak bûk leh a bungruazawng zawng an zawn thin ang a; an enkawl ang a, biak

bûk chu a velah an awm chilh thin ang. 51Tin, biak bûkchu a chhuah dawn apiangin Levi-ho chuan an \hiat ang 

a; tin, biak bûk zar dawn apiangin Levi-hovin an zar thin

Page 435: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 435/790

39NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang: hnam dang a rawn inrawlh apiang chu tihlum tur

an ni ang. 52 Tin, Israela thlahte chuan mahni hmun

\heuhvah, a pâwl pâwlin an tam dan zir zelin an puaninte an zar ang a. 53 Levi-ho erawh chuan Israela thlahte pungkhawmho chunga thinurna a awm loh nan Pathian

chenna in velah an zar tur a ni. Levi-ho chuan hriattirnabiak bûk chu an enkawl tur a ni,” tiin a lo sawi tawh si a.54 Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPAN Mosia thu a pêk ang zawng zawng chuan an ti ta a.

Lalpan hna dang thawh tur a pek avangin Levia chitehi, ral do thei tur chhiar zingah khan an tel ve lo. Levia

chite chhiar an nih ve lohna chhan pawimawh tak nia

lang chu - hetih hun lai hian Israel-te hian anmahni

venghimtu tur sipai hran an la nei lo va, inchhiarnaah

hian mipa ral do thei tur, kum sawmhnih chung lam chauh

chhiar an ni a. Hei hi sipai ral do thei tur chhiarna a nih

avangin Levia chite hi an chhiar tel ve lo niin a lang.

Levia chite hi biak bûk rawngbawl tura Pathianin aserhhran an nih avangin chhiar tel an rem ve lo a ni.

Serh hran hian thianghlimna a kawk nghal bawk. An hna

chu biak bûk leh a chhûnga thil awm zawng zawng enkawl

leh awmhmun sawn apianga biak bûk then fai te leh a

bungrua zawng zawng zawn leh zar \hinte a ni. Hengmawhphurhnate hian hmun phiah te, kawngka hawn leh

khar te, bungbêl sil fai te leh puithiam \anpuite a huam

vek bawk. He mawhphurhna an neih avang hian biak bûk

vêlah an puan inte zarin an awm chilh ang a, Israel thlah

pungkhawmho chunga Pathian thinurna a thlen loh nan

biak bûk chu hnam dang rawn inrawlh ve tur lakah an

venghim reng tur a ni. Pathian chenna hmun thianghlim

venhim chu an hna pawimawh tak a ni.

Page 436: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 436/790

40NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel fate zingah hetiang taka khawtlang

inrelbawlna leh raldo tur thilah rawngbawltute an dah

hrang daih hi a chhinchhiah tlak hle. Kohhranah hianmi zawng zawng kan pawimawh tlang vek a, kanmawhphurhna neih erawh a inang vek lem lo. Khawvelah

hian Lalpa tana Krista sipai rinawm tak nih \heuh chu

Pathian mite awm dan tur a ni.

Sawiho tur 

Kan Kohhran Inchhiarna hman \angkai dan leh

nemngheh rawngbawltute kan thlir dan sawi ho ni se.

END NOTES

1. Biak bûk leh Inbiakna puan in

Kan zirlai buah leh Bible-ah pawh hian biak bûk tih

leh inbiakna puan in tih hi thil thuhmun sawi nan

hman pawlh nawk nawk a ni a. Biak bûk, sap \awnga

tabernacle tia an lehlin hi a \awng bul Hebrai

\awngah chuan Mishkan tih a ni a, chu chu Pathian

chenna tihna a ni. Inbiakna puan in hi Hebrai \awng

chuan Ohel Moed tih a ni a, Pathian leh Mosia

thlalera mipuite hmuh phak lohva an inbiakna puanin sawi nana hman deuh \hin a ni. Amaherawhchu

Thuthlung Hlui lehkhabu hmasa pangate hi thu

lakna hnar hrang hrang a\anga thu lak khawm a nih

avangin heng thu hnar hrang ziaktute hian a tir

a\ang rengin heng \awngkamte hi an hman dan a

inang thlip thlep lem lo niin a lang. Thu hnar hrang

hrangte chawhpawlh vek tawh a nih avang hian

Page 437: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 437/790

41NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thliar hran a har tawh hle a, thil thuhmun sawi nan

ngai mai ila a \ha ang e.

2. ‘hnam tin aiawh, chhungkaw hotu pakhat zel’Heta hnam tin aiawh, chhungkaw hotu hming ziak

tlarte hian, zir mite zingah ngaih dan hrang a siam

deuh. G.B. Gray-a chuan heng hmingte hi Babulon

sal tan hnua lâk khawm niin a ngai a. M. Noth-a

erawh chuan heng hming list-te hi sal tan hma,

Jeriko lâk hnu, Davida hun hma si niin a ngai.

Kellermann-a erawh chuan sal tan hnu lama miteniin a ngai thung. Heta hnam tin aiawh, chhungkaw

hotu hming ziak tlarte hi, a tlangpuia lakin sal tan

hnu lam chu pawm dan tlanglawn tak a ni. (Eryl W.

Davies, “The New Centenary Bible Commentary,”Marshall Pickering, Harper Collins Publishers, 1995,

p. 12-14. Philip J. Budd, “ Word Biblical Commen-tary, Volume 5, Numbers,” Word Books Publisher

: Texas, 1983, p. 4-6)

3. N.H. Snaith, “Numbers” in ‘Peake’s Commentary on

the Bible,” Thomas Nelson and Sons Ltd. 1972, p. 254.

4. Gordon J. Wenham, “Numbers” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1993, p. 60f.

Thu \henkhat sawi fiahna

Thlalerah (1:1)Thlalera Pathianin Israel-te a hruai khan awmze ril

tak a nei a. Ramtiam luah tura a thlan, a mite lo

buatsaih lawkna turin hmun hrehawm leh harsa

thlaler hmunah a hruai a, an ni tin nunah a thupek

an zawm theih nan leh an thlarau lam nunah pawh

thianghlim taka Pathian Dan hnuaiah an intukluh

Page 438: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 438/790

42NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlat theihna turin kum sawmli dawn lai chu

kaihruaiin a zirtir a. Ringtu nun tak tak inzirna leh

\hanlenna hmun \ha ber ni fo chu “thlaler hmun,”hmun harsa leh hrehawm, loh theih lohva Pathiankuta tlukluhna hmun a ni. Chuvangin, Pathian

pawhin ramtiam, Kanaan ram an luah hmaa a mi

Israel-te lo buatsaih lâwk nan Sinai thlaler chu a

thlang niin a rinawm.

Israel hnam hruaitute (1:4-16)

Pathianin Mosia hnenah amah pui turin hnam tina\angin chhungkaw puipa pakhat \heuh ruat turin a

ti a. Hei hian Pathian chu thlei bik nei lo ni mah se,

mipui inawpna fel tak nei tur chuan hruaitu

inkhaidiat chhawng fel tak neih duhtu a nihzia atilang. Hnam hrang hrang hruaitute hming a\ang

hian Pathian chuan an hnam nun leh mi mal nunah

thuk takin hmun a chang tih a hriat theih. Entir nan;

Elizura “Ka Pathian chu lungpui a ni,” Selumiela “Ka\hian chu Pathian a ni,” Eliaba “Pathian chu Pa a

ni,” Elisama “Ka Pathianin a hria,” Ahiezera “Ka

unaupa chu \anpuitu a ni” etc. tih a\ang te hian.

Kum sawmhnih chin chung lam…(1:18)

Pathianin Mosia hnena Israel mipuite chhiar tura atih khan mi zawng zawng chhiar lovin mipa kum

sawmhnih chin chauh chhiar turin a ti a. Hei hian a

tum nia lang chu hmelmate bei thei tur sipai zat hriat

a ni. Mipa, kum sawmhnih an tlin a\anga Israel mi

puitlinga ngaih tawh phawt chu ral bei turin sipaia

an \an a ngai a ni. Chu bâkah Israel-te khawtlang

nun kha mipa lalna (Patriarchal society) a ni a,

chhiarpuiah pawh hian hmeichhiate leh naupang

Page 439: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 439/790

43NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kum sawmhnih hnuai lam, râl la bei thei lova ngaihte

chu chhiar an ni ve lo. Heng bâkah hian Chhiarpui

an neihna chhan pakhat nia lang chu ram insemthuah a ni. Israel mipuite chhiar an nih khan a chichiin, a chhungkua kuain chhiar an ni a. Tichuan,

chi tin leh chhungkaw tin tam dan azirin an ram

chanpual tur kha an sem ta a ni.

Levia thlahte…(1:47)

Mosia hova chhiarpui an neih \um hian Pathianin

Levia thlahte chu Israel mite zinga chhiar ve lo turina ti a. Pathian chenna in leh a bungrua zawng zawng

enkawl turin a ruat zawk a ni. Pathian hian eng

vangin nge Levia chite hi chhiar ve lo tura a tih leh

sipaiah pawh \ang ve lo tura a tih bik tih hi a chhanhriat chian a har hle a. Tin, Levia chite chhiar tel

loh hian Israel hnam zat hi a kiam phah lo va, Levia

leh Josefa aiawhin Josefa fate pahnih - Manasea leh

Ephraima thlahte chu chhiar an ni. Levia tih hi“Phuar” tihna a ni a, Jakoban Leaii laka a fapate zinga

pathumna a ni (Gen. 35:23). Pathianin a chenna leh

bungruate enkawl a, Israel mite zinga chhiar ve loh

tura a tihna chhan ber ni âwma lang chu - an chipuite

leh Pathian thianghlimna ven leh humhim kawnga

\hahnemngai taka bei \hintu an nih vang kha niin a

lang (Gen. 34:25-31; Exod. 32:25-29). ChutiangaPathian leh a thianghlimna vawn him kawnga an

\hahnemngaihna avang chuan Pathianin Israel

mipuite a biakna hmun, biak bûk leh a chhunga

bungruate enkawl hna chu Levi mite chungah a

nghat ta a ni. Hei hian Pathian duhtuizia leh firzia a

tilang.

Page 440: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 440/790

44NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 4

HNAM TINTE RIAH HMUN TUR THLIARFELNA 

Chhiar tur : 2:1 – 34 Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a,2 “Israela thlahte chuan an chhûngkaw chhinchhiahnatetar \heuhin an pâwl tih dan angin an puan in an zar tur

a ni: inbiakna puan in an \heuhin a velin an zar tur a ni:34 Chutiang chuan Israela thlahte chuan an ti a; LALPAN 

Mosia thu a pêk ang zelin a pâwl pâwlin puan in an zar

a; tin, chutiang bawkin a chi chiin, a chhûngkua kua zelinan chhuak thin a (2:1, 2, 34).

Zirlai hmasaah khan Chhiarpui vawi khatna chanchinkan zir a. Tun \umah chuan, ‘Hnam tinte riah hmun tur

thliar felna’ kan zir dawn a ni. Riah hmun rem dan turah

hian, a laiah biak bûk a awm ang a, chu chu puithiamten

chhim lam leh hmar lamah an hual ve ve ang. Levia chiten

khawchhak lam leh khawthlang lamah an hual ve ve bawkang. Hengte hi khawchhak lam leh khawthlang lamah te,

chhim lam leh hmar lamah te, kil tinah Israel hnam thum

zelin an hual leh \heuh dawn a ni.

Israel hnam sawm leh pahnihte kha Levia chite tel

lovin pawl liah in\henin, pawl khatah hnam thum zel an

awm a. Khawchhak lamah pawl khat Juda pawlho, chhim

Page 441: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 441/790

45NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lamah pawl khat Reubena pawlho, khawthlang lamah

pawl khat Ephraima pawlho leh hmar lamah pawl khat

Dana pawlho an awm ang a. An riah hmun inrem dan turchu hetiang hi a ni.

Asera-DANA-Naphtalia

DANA PAWL

Gada-REUBENA-Simeona

REUBENA PAWL

BIAK BUK

Levia(Meraria)

Levia(Kohath)

IsakaraJUDA

ZebulunaPuithiam

(JUDA PAWL)

EPHRAIMAManasea

Benjamina

(EPHRAIMA PAWL)

Puithiam

CHHIM LAM

HMAR LAM

KHAWTHLANG LAM KHAWCHHAK LAM

1. Khawchhak lama awm turte (2:1-9)

Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Israelathlahte chuan an chhûngkaw chhinchhiahnate tar

\heuhin an pâwl tih dan angin an puan in an zar tur a ni:inbiakna puan in ân \heuhin a velin an zar tur a ni: 3 Ni lo

chhuahna khawchhak lampanga an chhûngkawchhinchhiahna tarin puan in zar turte chu Juda pâwlho

an ni ang a: tin, Juda thlahte puipa tur chu Aminadaba

Page 442: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 442/790

46NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 fapa Nasona a ni ang. 4  A pâwlte tam lam chu 74,600 an

ni. 5 Tin, a dawta puan inzartu turte chu Isakar chi an ni

tur a ni. Isakara thlahte puipa tur chu Zuara fapaNethanela a ni ang: 6  A pâwlte tam lam chu 54,400 an ni.7 Tin, Zebulun chi te: Zebuluna thlahte puipa tur chu

Helona fapa Eliaba a ni ang; 8  A pâwlte tam lam chu 57,400 an ni. 9  An pâwl tam dan azir zela Juda-ho an chhiarte

chu 1,86,400 a ni. Anniho hian hma an hruai zel tur a ni.

Khawchhak lama awmte hi pawl khatna, a hmahruai,

kal hmasa zel tur Juda pawlho an ni a. Juda pawlhovahhian hnam pathum - Juda thlah te, Isakara thlahte leh

Zebulun thlahte an awm ho va. Hei hi an awmhmun rem

dan indawt a ni nghal a. Juda thlahte chhungkaw puanzar

an zar a; hei hi anniho pawl aiawh puanzarah an hmang

niin a lang. Puanzar bulah hian biak bûk hawiin bûk an

rem a. Juda thlahte zinga hruaitu chu Nasona, Aminadaba

fapa a ni a, Isakara thlahte zinga hruaitu chu Nethanela,

Zuara fapa a ni a; Zebuluna thlahte zinga hruaitu chuEliaba, Helona fapa a ni. Juda pawlho hnam thumte hi

an vaiin mi 1,86,400 an ni. ‘Pawl’ tih hi a \awng bul lam

Hebraiah chuan ‘saba‘ tih a ni a; chu chu sipai (army)

sawi nana hman theih a ni a, ‘puanzar’ tih pawh hi sipai

puanzar indona hmuna hman \hin sawina \awngkam ani.1 Pathian mite chuan sipai rual angin fel takin

riahhmun an rem a. Aigupta lal Rameses II sipaite pawh

khan hetiang hian kum zabi 13-na (BC) hun lai khan sipai

awmhmun an rem a; a laiah sipai lal dahin kil li bialin an

inrem \hin niin an sawi.

Pawl khatna khawchhak lama awmte hi Jakoba leh

Leaii fate zinga a palina, pangana leh parukna hming putu

hnamte an ni a (Gen. 29:35; 30:16-20). Jakoban a fate mal

a sawm lai khan Juda chu a unaute zîngah chawimawina

Page 443: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 443/790

47NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâng pêk a ni a (Gen. 49:8-10). Juda indo mite chu râl

donaah Israel mi dangte hmahruaitu tur an ni.

2. Chhim lama awm turte (2:10-17)

  An chhûngkaw chinchhiahna tarin a chhimlampangah Reuben-ho chu an awm ang a; Reubena thlah

 puipa tur chu Sedeura fapa Elizura a ni ang. 11 A pâwltetam lam chu 46,500 a ni. 12 Tin, a dawta zar tur chu Simeon

chi an ni ang: Simeona thlahte puipa tur chu Zurisadaia fapa Selumiela a ni ang. 13  A pâwlte tam lam chu 59,300 

an ni: 14 tin, Gad chite: Gada thlahte puipa tur chu Reuela fapa Eliasapha a ni ang: 15 a pâwlte tam lam chu 45,650 

an ni. 16 Reuben-ho tam lam chu 1,51,450 a ni. Anni hi andawta chuak tur an ni.

17 Chutichuan inbiakna puan in chu a chhuak ang a,

Levi-ho chu a laiah an awm ang a, an awmna zir zelin a pâwl pâwlin an kal theuh tur a ni.

Chhim lama awmte hi pawl hnihna, ‘Reuben ho’ an ni

a, pawl khatna Juda pawl dawta kal \hin tur an ni. Reuben

hoah hian Reubena thlah te, Simeona thlahte leh Gada

thlahte an awm ho va. Hei hi an riahhmun rem dan indawt

a ni nghal. An pawl puanzarah Reubena thlahte chhungkaw

puanzar an zar a; tichuan, buk an rem a. Reubena thlahte

zinga hruaitu chu Elizura, Sedeura fapa a ni a. Simeona

thlahte zinga hruaitu chu Selumiela, Zurisadaia fapa a ni a.

Gada thlahte zinga hruaitu chu Eliasapha, Reuela fapa a

ni. Reuben ho hi mi 1,51,450 an ni.

Chhim lama awm, pawl hnihna Reubena leh Simeona

te hi Jakoba leh Leaii-te fa tir leh a dawttu an ni a (Gen.

29:31-33). Gada chu Jakoba fa pasarihna, Leaii

chhiahhlawh Zilpaii laka a fa tir a ni ve thung (Gen. 30:9,10).

Page 444: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 444/790

48NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Khawthlang lama awm turte (2:18-24)

  An chhûngkaw chhinchhiahna tarin a thlang 

lampangah chuan Ephraim-ho an awm ang a: Ephraimathlahte puipa tur chu Amihuda fapa Elisama a ni ang.19  A pâwlte tam lam chu 40,500 an ni. 20 Tin, a dawtahchuan Manase chi an ni ang: Manasea thlahte puipa tur

chu Pedazura fapa Gamaliela a ni ang: 21a pâwl tam lamchu 32,200 an ni. 22 Tin, a dawt lehah Benjamin chite:

 Benjamina thlahte puipa tur chu Gideonia fapa Abidana

a ni ang:23 

a pâwlte tam lam chu 35,400 an ni.24 

Tin,Ephraim-hote tam lam chu 1,08,100 an ni. Tin, a dawttudawt lehtuah an chhuak tur a ni.

Khawthlang lama awmte hi pawl thumna ‘Ephraim

ho’ an ni a. Pawl thumnaah hian Ephraima thlah te,

Manasea thlah te, Benjamina thlahte an awm ho va. An

hming indawt dan ang hian riahhmun pawh an rem nghal

a, buk an zar a. Pawl thumna puanzarah hian Ephraimathlahte chhungkaw puanzar an zar a ni. Ephraima

thlahte zinga an hruaitu chu Elisama, Amihuda fapa a ni

a. Benjamina thlahte zinga an hruaitu chu Abidana,

Gideonia fapa a ni. Pawl thumna Ephraim ho hi mi

1,08,100 an ni.

Ephraima leh Manasea-te hi Josefa fate an ni a;

Josefa hi Jakoba’n Rakili laka a fa u zawk a ni (Gen. 30:22-24). Benjamina hi Jakoba fa naupang ber a ni bawk

(Gen. 35:16-18). Jakoba fa sawm leh pahnihte kha Israel

hnam sawmpahnih lo chhuahna a ni a. Hnam tinte

riahhmun tur thliar felnaah hian Josefa thlah, Ephraima

leh Manasea-te chu riahhmun a hranga siam ve ve an ni.

Page 445: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 445/790

49NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Hmar lama awm turte (2:25-34)

25 An chhûngkaw chhinchhiahna tarin Dan-ho chu a

hmar lampangah an awm ang: Dana thlahte puipa turchu Amisadaia fapa Ahiezera a ni ang. 26  A pâwlte tam

lam chu 62,700 an ni. 27 Tin, a dawta puan in zar tur chu Aser chi an ni ang: Asera thlahte puipa tur chu Okrana

 fapa Pagiela a ni ang: 28 a pâwlte tam lam chu 41,500 anni. 29 Tin, a dawt lehah Naphtali chite: Naphtalia thlahte

 puipa tur chu Enana fapa Ahira a ni ang: 30 a pâwlte tam

lam chu 53,400 an ni.31

 Dan-ho tam lam chu 1,57,600 anni. Tin, anniho hian apâwl pâwla chhuakin hnu an dalzel tur a ni.

32  Heng hi Israela thlahte chhûngkaw tina mi an

chhiarte chu, an tam lam 6,03,550 an ni. 33 Levi-ho erawhchu Israel thlahte zinga chhiar an ni ve lo, LALPAN Mosia

thu a pêk ang khan. 34 Chutiang chuan Israela thlahte

chuan an ti a; LALPAN Mosia thu a pêk ang zelin a pâwl pâwlin puan in an zar a; tin, chutiang bawkin a chi chiin,a chhûngkua kua zelin an chhuak thin a.

Hmar lama awm tur, buk rem turte hi ‘Dan ho’ an ni

a, hnu an dal zel tur a ni. Dan hoah hian Dana thlah te,

 Asera thlah te, Naphtalia thlahte an awm ho va. An pawl

chhinchhiahna puanzar atan, Dana thlahte chhungkaw

puanzar an zar a, a bulah buk an rem a. Dana thlahtezinga an hruaitu chu Ahiezera, Amisadaia fapa a ni. Asera

thlahte zinga hruaitu chu Pagiela, Okrana fapa a ni a.

Naphtalia thlahte zinga an hruaitu chu Ahira, Enana fapa

a ni. Dan pawlhovah hian mi 1,57,000 an awm.

Dana hi Rakili chhiahhlawh Bilhaii laka Jakoba fa

hmasa a ni a, hmar lam riahhmuna awmte hmahruaitu a

Page 446: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 446/790

50NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni (Gen. 30:4-6). Naphtali chu Bilhaii laka a fa pahnihna

a ni a (Gen. 30:7-8). Asera hi Leaii chhiahhlawh Zilpaii

laka Jakoba fa pahnihna a ni thung (Gen. 30:9-13).Hnam tinte riahhmun tur thliar felnaah hian a

tlangpuiin thlahtu, hringtu nute dinhmun zulzuia kalpui

niin zirtu \henkhat chuan an ngai a. Leaii fate hming a

lang hmasa a, a dawtah Rakili fate, a dawt lehah bawihnuZilpaii leh Bilhaii fate an lo lang a. Leaii hi a laizawn

Rakili aia a upat zawk avangin a fate hi an lang hmasa

nia ngaih a ni. Israel fate, ramtiam pana an kal zelnaahriahhmun rem dan indawt ang hian an kal zel tur a ni.

Sawi ho tur 

Kan Kohhran ah te, khawtlang ah te, chhungkuaah

te Pathianin tun aia hmun laili zawk a chan theih

dan a awm ang em?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers” Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 21.

Hnam hrang hrang riah hmun inrem dan:

Israel hnam hrang hrangte inrem dan a\ang hianPeter John Naylor chuan zir tur pathum awmin a

ngai a, chungte chu:

Page 447: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 447/790

51NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1) Hmun laili taka Pathian chenna, biak bûk awm hian

Pathian chu a mite zingah a awm tih a entir a.

Pathian chu an thlahtute a\angin a mite Pathian anihzia an vawng tlat a, chu chu Bible thupui ber leha thil tum ber a ni \hin (Sam 46:5, 10-11;Thup. 21:3;

22-23; 22:1-5).

2) Pathian thianghlimzia tihlanna tur leh Israel hnamte

chu biak bûk tibuai lo turin an awmna tur rem fel a

ni a. Biak bûk a\ang hian engtia hlaah nge an awm

tih chu tarlan ni chiah lo mah se Levi-hote hian thawl

taka an chet vel theihna tur hmun awl zau \ha tak

chu an nei ngei ang tih a rin theih. Jordan lui an kan

dawn pawh khan Lalpa thuthlung bawm leh mipuite

inkarah metre 1000 vel a tla tih kan hmu bawk (Jos.

3:4). Heng a\angte hian Pathian chu thianghlimna

tihbawrhban avanga an thih mai loh nan mipui

nawlpui lak a\angin an indah hrang \hin a ni tih kan

hmu.3) Biak bûk chhak lam ni chhuahna lama awm chu

zahawmna leh chawimawina a ni a, chutah chuan

Mosia leh Arona leh a fapaten awmhmun an khuar a

(3:38). Tin, chhak lamah hian Juda-hote an awm

bawk a, chu chuan Juda-te chu Israel hnam pum pui

hruaitu an ni tih a lantir.

Page 448: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 448/790

52NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 5

PUITHIAMTE DINHMUN

Chhiar tur : 3:1-51

Thu vawn : Arona leh a fapate chu i ruat ang a, an puithiam nihna chu an chang reng ang; hnam dang rawninrawlhte chu tihhlum an ni ang,” tiin (3:10).

Tun \umah hian Puithiamte dinhmun kan zir dawn

a. Arona fate Nadaba leh Abihua te chanchin te, Levia

chite puithiam hna chanvote, Levia chite chhiar tura

thupek leh Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awh thu te

kan zir dawn a ni.

1. Arona fate (3:1-4)

1Henghote hi, Sinai tlânga LALPAN Mosia a biak laia

 Arona leh Mosia chhuana mite an ni. 2 Tin, Arona fapatehming chu a upa ber Nadaba te, Abihua te, Eleazara te,

Ithamara te an ni. 3 Heng hi puithiam atana hriak thih,

 puithiam hnathawk tura a tihhran Arona fapate hming chu a ni. 4 Tin, Nadaba leh Abihua chu Sinai thlalera meithiang lo, LALPA hmaa a hlan lai khan LALPA hmaah

an thi a, fa an nei lo: Eleazara leh Ithamara chuan an pa Arona dam laia puithiam hna hi an thawk a.

Nadaba leh Abihua te hi Arona fa upate an ni a. Bible-

a kan hmuh ang hian an naute chu Eleazara leh Ithamara

te an ni a. An nu, Arona nupui chu Elisebi a ni (Exod.

Page 449: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 449/790

53NUMBERS

www.mizoramsynod.org

6:23). An unau li hian Sinai tlangah Mosian puithiam ni

tura a nemngheh, hriakthih leh serh hran an ni a (3:3;

Exod. 29:1-37; 30:22-33; 40:12-15; Lev. 8). Leviticus 10:1,2-ah chuan, “Tin, Arona fapa, Nadaba leh Abihua te chuanan mei lakna chu an la ve ve a, chutah chuan meiling an

dah a, rimtui an phul a, LALPA hmaah a thupêk lohvin

mei hman loh chi an hlan a. Chutichuan, LALPA hma

a\angin mei a lo chhuak a, anni chu a kânghlum a, LALPA 

hmaah chuan an thi ta a,” tih kan hmu a. Eleazara leh

Ithamara chauh chu an pa Arona dam laia puithiam hna

thawk an ni ta a ni. Arona fapate chanchin hian Lalpaduhzawnga rawngbawl pawimawhzia min hriattir a ni.

2. Levia chite puithiam hna chanvo (3:5-10)

5 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 Levi chite chu, puithiam Arona hnenah hruai la, a rawng an bawl theih

nan a hnenah awmtir rawh. 7 Tin, anni chuan biak bûka

rawngbawl hna thawkin inbiakna puan in bulah amahleh pungkhawm zawng zawng pualah rawng an bawl ang.8 Tin, bungrua zawng zawng an vawng ang a, Israela

thlahte puala biak bûk rawngbawl hna an thawk ang.9 Tin, Levi-hote chu Arona leh a fapate hnenah i hlan ang 

a: Israela thlahte pualah a hnena hlan an ni. 10  Arona leha fapate chu i ruat ang a, an puithiam nihna chu an chang 

reng ang; hnam dang rawn inrawlhte chu tihhlum an ni

ang,” tiin.

Levia chite hi puithiam hnam an ni a, ral do thei tur

sipai zat chhiarnaah pawh khan chhiar tel an ni ve lo.

He laiah hian an puithiam hna chanvo chipchiar takin

kan hmu a. Arona fate Eleazara leh Ithamara thlah kal

zel chauh chu puithiam hna thawk tura tih an lo ni ta a,

mi dang lo inrawlh ve chu tihhlum zel tur an ni.

Page 450: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 450/790

54NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Levia chi, puithiam hna thawk lo tur, Arona thlah ni

ve lote chu puithiamho pui tur leh rawngbawl turin ruat

an ni a. An tih tur te chu:1) Biak bûka hna thawh tur awm apiang an thawk

ang.

2) Puithiam leh mipuite rawng an bawl ang.

3) Biak bûk chhûnga thil awm zawng zawng anenkawl ang.

4) Biak bûka Israel mi lo kalte an lo dawngsawng

ang.

Babulon sal tan hnu lama Ezra hun lai vel khan Levia

chite hnuaiah hian Temple rawngbawltute an awm a, ram

dang mi, hnam dang an ni ber a, ‘Nethinim’ tih an ni a.1

‘Thil petute,’ ‘thil hlantute’ tihna a ni. Heng mite hi hun

lo kal zelah chuan an lo pawimawh chho ve tial tial a.Levia chite dinhmun tlukpui deuhthaw hialah an lo awm

ve a ni awm e.

3. Levia chite chhiar tur thupek (3:14-20)

14 Tin, LALPAN Sinai thlalerah Mosia a bia a,15 “Levia thlahte chu a chhûngkua kua leh a thlah thlahinchhiar la: mipa tawh phawt chu thla khat achin chung 

lam chu i chhiar tur a ni,” tiin. 16 Tichuan Mosia chuan atih tura thupêk angin LALPA thu ang chuan a chhiar

hlawm a. 17 Levia fapate hming chu Gersona te, Kohathate, Meraria te an ni. 18 Tin, an thlahtu Gersona fapate

hming Libnia leh Simeia an ni.19  An thlahtu Kohatha fapate chu Amrama te, Izhara te, Hebrona te, Uziela te

an ni. 20  An thlahtu Meraria fapate chu Malia leh Musia

Page 451: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 451/790

55NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an ni. Heng hi an chhûngkua ang zela Levi-ho thlahte

chu an ni.

Levia thlahte chuan tih tur hna chanpual bik an neihavangin a hranga chhiar tur an ni a. Israel hnam ral do

thei tur chhiarpui pangngaiah chuan mipa kum sawmhnih

chin leh a chung lam chauh chhiar an nih laiin, Levia

chite chu mipa thla khata upa chin chhiar tur an ni.Chutiang chuan Mosia chu chhiar tura thupek a ni.

Levia fapate chu Gersona te, Kohatha te, Meraria te

an ni. Gersona hian fa pahnih, Libnia leh Simeia a nei a;Kohatha hian fa pali, Amrama te, Izhara te, Hebrona te,

Uziela te a nei a; Meraria hian fa pahnih, Malia leh Musia

a nei bawk. An hming hi an thlahte chuan hnam hmingah

an hmang ta zel a ni.

4. Levia chite chhiarpui (3:21-39)

21 Gersona chu Libni-ho leh Simeiho thlahtu a ni: heng hi Gerson-ho thlahte an ni. 22 Mipa zawng zawng thla khat

achin chung lam an chhiarte chu 7,500 zet an tling a.23 Gerson-ho thlahte chuan an puan in chu biak bûk thlang 

lampangah an zar tur a ni. 24 Tin, Gerson-ho chhûngkaw puipa chu Laela fapa Eliasapha a ni ang. 25 Gersona faten

inbiakna puan ina an enkawl tur chu biak bûk leh puanin a ni ang, a chung te, inbiakna puan in kawngkhar puan

zar te, 26 a kawtlai zar te, biak bûk bula a kawtlaikawngkhar puan zar te, maicham vela mi te, chuta hman

tur hrui zawng zawngte nen.

27 Tin, Kohatha chu Amram-ho te, Izhar-ho te, Hebron-

ho te, Uziel-hote thlahtu a ni: hengho hi Kohatha thlahtean ni. 28 Mipa zawng zawng thla khat achin chung lam an

chhiar dan ang chuan 8,600 an ni, hmun thianghlim

Page 452: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 452/790

56NUMBERS

www.mizoramsynod.org

enkawltu tur chu. 29  Kohatha fapate thlahte chu biak bûk

chhim lampangah an puan in an zar tur a ni. 30  Kohath-

ho thlahte chhûngkaw puipa tur chu Uziela fapaElizaphana a ni ang. 31 An enkawl tur chu, bawm te,dawhkan te, sathau khawnvardahna te, maicham te,

hmun thianghlima rawngbawlna bungbêl zawng zawng te, puan zar te, chuta rawngbawlna thil zawng zawngte

a ni ang. 32 Tin, puithiam Arona fapa Eleazara chu Levi-ho puipate puipa a ni ang a, hmun thianghlim enkawltute

chu a ho vang.

33 Meraria chu Mali-ho leh Musi-ho thlahtu a ni. Heng hi Meraria thlahte an ni. 34 Mipa zawng zawng thla khat

achin chung lam an chhiar dan ang chuan 6,200 an ni.35 Meraria thlah chungkaw puipa chu Abihaila fapa

Zuriela a ni a: biak bûk hmar lampangah an puan in anzar tur a ni. 36 Meraria fapate enkawl tura ruat chu biak

bûk ban rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a

nghahchhan kerkuak te, a hmanrua zawng zawng te,rawngbawlna hmanrua zawng zawngte an ni a: 37 a kawthung velna ban te, a nghahchhan kerkuak te, a kilhbehna

leh a hruite nen. 38  Biak bûk chhak lampang inbiakna puanin bul, ni chhuahna lama puan in zartu tur chu Mosia

leh Arona leh a fapate an ni ang a, hmun thianghlimahIsraela thlahte pualah a \ul apiang an thawk ang; hnam

dang rawn inrawlh apiang chu tihhlum tur an ni ang,” tiin. 39 LALPA thupêka Levi-ho a thlah thlaha mipa zawng 

zawng thla khat achin chung lam Mosia leh Aronan anchhiar zawng zawng chu 22,000 an ni.

Levia chite chhiarpuiah hian Gersona, Kohatha leh

Meraria thlahte chhiar an ni a, an awmhmun tur te, an

hruaitu hming te leh biak bûk bungrua an enkawl turte

sem fel vek a ni. Levia chi mipa, thla khata upa chin chu

Page 453: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 453/790

57NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhiar vek an ni. Gerson thlah an chhiarte chu 7,500 an

ni a. Kohatha thlah an chhiarte chu 8,600 leh Merari thlah

an chhiarte chu 6,200 an ni a. An vaiin 22,300 an ni. Mahse,3:39 a khaikhawmnaah hian mi 22,000 tiin a sawi a. Hetahhian Kohatha chia chhiarte 8,600 tih hi 8,300 tih tur zawk

niin mi thiamten an ngai.2 Chutiang a nih chuan 22,000 a

ni ang a, a inmil thlap tawh ang. Hei hi pawm dan

tlanglawn tak a ni.

Gersona thlah hi biak bûk khawthlang lama buk rem

tur an ni a. An hruaitu chu Eliasapha a ni. Biak bûkenkawltu ber an ni a. An mawhphurhnate chu in chhung

te, a pindan puanzar te, a tual luhna puanzarte a ni.

Kohatha thlahte hi biak bûk bungraw thianghlim ber

berte enkawlna kawnga mawhphurtute an ni a. An

hruaitu chu Elizaphana a ni. An mawhphurhnate chu:

Biak bûk, Thuthlung Bawm, dawhkan, khawnvar dahna,

Hmun Thianghlim Ber luhna puanzar te a ni.

Merari thlahte hi biak bûk hmar lama buk rem tur

an ni a, an hruaitu chu Zuriela, Abihaila fapa a ni. An

enkawl turte chu: biak bûk ban rem khawm, a kaihna

hrui, a hungna ban te, a bul\hut te, a khen nghehna te an

enkawl ang.

Levia chite zinga an hotu, Hmun Thianghlim

enkawltute thu lakna ber chu Eleazara, puithiam Arona

fapa a ni. Puithiamte hi hmun pawimawh lai tak biak

bûk khawchhak lama bûk rem tur an ni.

  Arona leh a fate, puithiamte chauh hi Israel-te

aiawha a \ul hun apianga Hmun Thianghlima

rawngbawltu tur an ni. Mi dang tel ve chu tihhlum tur

a ni.

Page 454: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 454/790

58NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Levia chiten Israel-ho fatir ai an awh (3:11-13;40-51)

11 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 12 “Ngai teh, Levi-hotehi Israela thlahte zing ata Israela thlahte fa tir chhul keu

hmasa ber aiah keimah ngeiin ka lak an ni a; Levi-ho chuka ta an ni ang: 13  fa tir zawng zawng chu ka ta an ni si a;

 Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum ni khanIsraelte zinga fa tir zawng zawng, a mihring a ranin ka

 pual atan ka hauh a ni: ka ta an ni ang; kei hi LALPA

chu ka ni,” tiin.40 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Israela thahte zinga

 fa tir, mipa, thla khat a chin chung lam zawng zawng chhiar la, ka ta an ni, a zat hre rawh. 41Tin, Levi-hote chu

(LALPA chu ka ni a) Israel thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah ka hauh a ni; tin, Levi-ho rante chu Israela

thlahte ran zawng zawnga piang hmasa ber aiah,” a ti a.42 

Tin, Mosia chuan LALPAN thu a pêk angin Israelathlahte zinga fa tir zawng zawng chu a chhiar a. 43  Anhming indawt ang zela thla khat a chin chung lam fa tir

mipa zawng zawng an chhiarte chu 22,273 an ni.

44 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 45 “Israela thlahte zinga fa tir zawng zawng aiah Levi-ho chu la a, an ran aiah

Levi-ho ran; Levi-ho chu ka ta an ni ang; kei hi LALPA

chu ka ni.46 

Tin, Levi-hote aia an tamna Israela thlahte fa tir 273 tlanna turin, 47 mi pakhat tan sekel 5 \heuh i latur ani; hmun thianghlima sekel hman tur a ni, (sekel

chu gerah 20 a ni): 48 a chuangho tlanna sum chu Aronaleh a fapate i pe tur a ni,” tiin. 49 Tin, Mosia chuan Levi-

hovin an tlan baka an tlanna sum chu a la a; 50 Israelathlahte fa tir lak a\angin sum chu a la a; hmun thianghlim

sekel angin 1,365 a la a. 51LALPAN Mosia thu a pêk,

Page 455: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 455/790

59NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA thu angin Mosia chuan tlanna sum chu Arona

leh a fapate a pe a.

Hmanlai mite zîngah chuan fapa upa ber hianchhungkuaah dinhmun pawimawh tak an luah \hin. Is-

rael-te Aigupta chhuahsan tura an inpuahchah lai khan

Pathianin Mosia hnenah an fapa upa berte leh an ran

rual zinga piang hmasa berte chu Pathian tana serh hrangturin a hrilh a (Exod. 13:1,2; 11-16; Lev. 27:26). “Piang

hmasa ber, a pa tawh phawt chu ka ta a ni. I ran vulh,

bawng leh beram no neih hmasak ber, a pa chu, min petur a ni,” tiin Exodus 34:19-ah a lo lang a. Numbers 3:12f-

ah pawh hian, “Israel-te thlah, an fa tir, piang hmasa, ka

ta turte aiah Levia chite hi ka la ta a ni, anni chu ka ta,

ka pual an ni ang. Aigupta mite fa tir ka thah ni a\ang

khan fa hrin hmasa berte hi ka ta an ni; Israel-te chu an

fa tir, an ran piang hmasate nen ka zuah a, ka ta tur vek

an ni, LALPA ka nih hi,” (lehlin thar) tiin kan hmu a.

Tichuan, Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awhna thu alo lang ta. Levia chiten Israel-ho fa tir ai an awh bâkah

Israel-te ran piang hmasa ber aiah Levia chite ran chu

Lalpa tana dah a ni ta bawk a ni.

Chutichuan, LALPA thupêk angin Israel thlah fa tîr

zawng zawng thla khat chin chung lam an chhiar a, 22,273

an ni a. Levia chite 22,000 ai khan mi 273-in an tam a. An

tamna zawng hi Israel-ten suma tlan chhuah tur a ni a,mi pakhat tlanna man chu sekel nga zel a ni a, sekel 1365a ni. Sekel khat hi gram 16 vela rit a ni.

Israel-te Pathian biakna hmuna Levia chite

rawngbawl hna chanvo neihte kha mawhphurhna sang

tak leh ropui tak angin a lang lo a ni mai thei. Mahse, an

rawngbawl hna chanvote kha Pathian rawngbawlna hna

Page 456: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 456/790

60NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ropui leh pawimawh tak a ni. Levia chite khan Israel fa

tir ai an awh a, dinhmun pawimawh takah an ding a,

Lalpa ta an ni. Lal Isua zara van khua leh tui nihnachangtu Kohhranhote pawh dinhmun pawimawh takahkan ding a, Lalpa ta kan ni.

Sawi ho tur 

Pathian duh loh zawnga rawngbawl hi eng ang taka

hlauhawm nge ni ang?

END NOTES

Levia chite zat

Mi thiamte chuan Kohatha thlahte belhkhawm hi

8,600 ni lovin 8,300 zawk turah an ngai. Hebrai\awngah chuan ‘w’ chu paruk tihna a ni a, vlv chu

pathum (3) tihna a ni. Chuvangin, helaiah hian a hnua

an ziak chhawn lehna ah l hi an hmaih palh niin an

ngai.

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 14.

2. Gordon J. Wenham, “Numbers” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-varsity Press, p. 75.

 Arona leh Mosia chhuante (3:1)

 Arona leh a fate puithiam atana dah hran thu hi

Exodus 28-29 leh Leviticus 8-9 lamah pawh kan hmu

tawh a, Levi chite zinga dinhmun pawimawh ber

Page 457: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 457/790

61NUMBERS

www.mizoramsynod.org

luahtute an ni. Helai thuah hian Mosia hming a lo

lang ve naa a thlahte chhui a ni ve lo. Leviticus 10

lama kan hmuh tawh angin helaiah hian Arona fapaupa ber Nadaba leh a dawttu Abihua te chu Sinaithlalerah mei thianglo an hlan avangin Lalpan a

tihhlum thu kan hmu a. Hei hian a rawngbawlna serh

leh sang thila Pathian duhtuizia a tilang. Tin, chu

bâkah a rawngbawltute chunga Pathian duh fir bikzia

kan hmu bawk.

Hriak thih, tihhran (3:3)

 Arona leh a fapate kha puithiam hna thawk turin

hriak thiha serh hran an ni a. Helaia “tih hran” tih

\awngkam hi a \awng bul lama a awmziaah chuan

“kut tihkhah” tihna a ni. A awmzia chiang taka hriatni lo mah se a kawh tum ber nia lang chu tu pawh

puithiam tur emaw rawngbawlna hna bik thawk tur

emawa serh hran a lo nih tawh chuan thil danga

inhambuai thei tawh lo turin a hna leh mawhphurhnachuan a kut tihkhah a lo ni ta a. A duh ang leh a chak

zawnga a hman a thiang tawh lo tih a entir.

Page 458: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 458/790

62NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 6

LEVIA CHITE RAWNGBAWLNA 

Chhiar tur : 4:1-49 

Thu vawn : Mosia hmanga LALPA thupêk angin mi tinan thawh tur leh an chanpual tur zir zelin chhiar an ni a:chutiang tak chuan LALPAN Mosia thu a pêk anga chhiar

an ni (4:49)

Zirlai hmasaah khan Puithiamte dinhmun, an hna

chanvo, inchhiarna leh Levia chiten Israel-ho fa tir ai an

awh thute kan zir tawh a. Vawiinah chuan Levia chite

rawngbawlna, an rawngbawl hna thawh tur hranghrangte leh biak bûka rawngbawl hna thawk tlak chhiar

thu kan zir dawn a ni. Tun \uma Levia chite chhiar lehna

turah hian rawngbawl hna thawk tlak kum sawmthum

a\anga kum sawmnga chin chhiar tur a ni a. An

rawngbawl hna chanvo lam Zirlaibuin a sawi hmasa a.

1. Kohatha thlahte rawngbawl hna chanvo (4:1-20)

1 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Levia fatezinga Kohatha thlahte, a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain, 3 kum sawmthum achin chung lam, kum sawmngathlengin rawngbawlna hna, inbiakna puan ina thawk tur

zawng zawng zat chu chhiar vek rawh u. 4 Inbiakna puanin hmun thianghlim bera Kohatha fapate hnathawh tur

chu hei hi a ni: 5 awmhmun an sawn dawn apiangin Arona

Page 459: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 459/790

63NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu a fapate nen an lut ang a, hmun thianghlim puan zar

an hlip thla ang a, chu chuan thuthlung bawm an khuh

ang a:6 

chu chu savun tha miin an khuh ang a, chu chu puan dum pâwlin an khuh ang a, a zawnfung an vuahtur a ni. 7 Tin, entirna chhang dawhkan chungah puan

dum pâwl an phah ang a, chutah chuan thleng te, fiante,berhbute leh note a bun chhuahna tur an dah tur a ni; tin,

chatlak lova chhang dah chu chutah chuan a awm tur ani. 8 chu chu puan senin an khuh ang a; a khuhna savun

tha miin an khuh ang a, a zawnfung an vuah tur a ni.9 Tin, a entu khawnvar dahna leh chu mi atana an hmantur a khawnvarte, a chaichehte, a vap dahnate, hriak burzawng zawngte puan dum pâwlin an khuh tur a ni: 10 chu

mi leh a hmanrua zawng zawng chu a khuhna savun thamia khuhin a zawnnaah an dah tur a ni.

11 Tin, rangkachak maicham chu puan dum pâwlin

an khuh ang a, a khuhna savun tha miin an khuh leh ang 

a, a zawnfung an vuah tur a ni; 12 hmun thianghlima anhmanrua, rawngbawlna bungbêl zawng zawng chu an lavek ang a, puan dum pâwlin an fun ang a, a khuhna savun

tha miin an khuh ang a, a zawnnaah an dah tur a ni.13 Tin, maichama meivap chu an lawk fai ang a, a chungah

 puan dum pâwl an phah ang a, 14 tin, a chungah chuanan rawngbawl velna bungbêl zawng zawng, mei lakna te,

sa thurna thir kawm te, vutlawhna te, maihun te,maicham bungbêl zawng zawngte an dah ang a; tin, a

khuhna savun tha miin an khuh ang a, a zawnfung anvuah tur a ni.

15 Tin, Arona leh a fapaten hmun thianglim leh hmun

thianghlim bungrua zawng zawng an khuh zawha,awmhmun sawn dawn apiangin Kohatha fapate chu a

zawn turin an lo thawk thin ang a: nimahsela thil

Page 460: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 460/790

64NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thianghlimte chu an khawih tur a ni lo, an khawih

zawngin an thi ang. Chung chu inbiakna puan ina

 Kohatha fapate chanpual tur a ni.16 

Tin, puithiam Arona fapa Eleazara thawh tur chu, chhit tur hriak te, rimtuite, chatlak lova chhangphut thilhlan te, hriak thih mi te,

biak bûk, chuta thil awm zawng zawng te, hmunthianghlim leh a bungruate ngaihtuah vel a ni,” tiin.

17 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 18 ”Kohatha

thlah chhûngkua chu Levi-ho zing ata bo mai lova, thil

thianghlimte khawih lova thi lova an awm theih nanhetiang hian ti rawh u: 19  Arona leh a fapate chu lut sela,an thawh tur leh an chanpual tur \heuh ruatsak rawh se;20 amaherawhchu thil thianghlim en turin rei lo te pawhlut suh se, an luh chuan an thi ang,” tiin.

Biak bûka Kohatha thlahte rawngbawl hna chanvo

tur chu thil thianghlim berte enkawl a ni a. Awmhmun

sawn dawnah erawh chuan Arona leh a faten heng thilthianghlim berte hi zawn mai turin an tuam fel vek ang

a. Kohatha faten an zawn ang a; mahse, thil thianghlimte

chu an khawih tur a ni lo, an khawih chuan an thi ang.

Zawn tura buatsaih lai pawh an en tur a ni lo. Kohatha

fate zawn tur hmanrua leh bungbêl thianghlim tihfel turte

chu hengte hi a ni: A hmasain Arona leh a faten Hmun

Thianghlim ber pindan puanzar an hlip ang a, chu chuan

Thuthlung Bawm an khuh ang a, Savun \ha chiin an khuhleh ang a, chu chu puan dumpawlin an khuh leh ang a,zawnfung an vuah ang. A dawtah chuan, chhang serh

dahna dawhkan chungah puan dumpawl an phah ang a,

chutah chuan thleng te, bel te, berhbu te, no te an dah

ang a, chhang serh an dah bawk ang a. Chung chu puan

sendukin an khuh ang a, zawnfung an vuah ang.

Khawnvar zar bawr1 te, chaicheh te, dawnthleng leh

Page 461: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 461/790

65NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hriak burte chu puan dumpawlin an khuh ang a, hmanrua

zawng zawng savun \ha chiin an khuh ang a, a zawnnaah

an dah ang. A dawt lehah chuan Rangkachaka luanmaicham chu puan dumpawlin an khuh ang a, savun \hachiin an khuh leh ang a, zawnfung an vuah ang. Hmun

Thianghlima bungbêl zawng zawng chu puan dumpawlin

an fun ang a, a zawnnaah an dah ang. Maichama meivap

an lawk fai ang a, puan sendukin an khuh ang a, (lehlin

thar). A chungah rawngbawlna bungbêl- meilakna te,

thirkut te, vutlawhna te, chawhtawlh te, maicham

bungbêl zawng zawngte an dah vek ang a, savun \ha chiinan khuh ang a, zawnfung an vuah ang. Awmhmun sawn

hunah heng hmanrua leh bungbêl thianghlim tuam fel

sate hi Kohatha faten an zawn ang.

Zawn turte hi rawng awmze nei takin tuam a ni a.

Thil thianghlim berte chu puan dumpawlin an khuh a.

Thuthlung Bawm chu a hriat hran hle a ni.

2. Gersona leh Meraria thlahte hna chanvo (4:21-33)

21 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 22 “Gersona fapate pawh an chhûngkua kuain, a thlah thlahin chhiar vek

rawh; 23 kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlengin rawngbawlna hna inbiakna puan ina thawk

tur zawng zawng zat chu chhiar vek rawh. 24 Gersona

thlahho chanpual chu rawngbawl lam leh phurh lam ani: 25 biak bûk puan zar te, inbiakna puan in te, a khuhnate, a chung khuhna savun tha mi vun te, inbiakna puan

in kawngkhar puan zar te, 26 kawt hung puan zar te, kawthung kawngkhar puan zar te, biak bûk leh maicham bula

mi, a hrui te, an hmanrua zawng zawngte an phur ang a,tih tul apiang an ti tur a ni. 27 Gersona thlahte chuan

 Arona leh a fate kawhhmuh ang zelin hna an thawk ang 

Page 462: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 462/790

66NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a, an tih tur te te chena ruatsak turin thu i neihtir ang.28 Chung chu inbiakna puan ina Gersona thlahte thawh

chu a ni: an tih tur chu puithiam Arona fapa Ithamararuat tur a ni.

29  Meraria fapate chu, a thlah thlahin a chhûngkuakuain i chhiar tur a ni; 30 kum sawmthum a chin chung 

lam kum sawmnga mi thlengin inbiakna puan ina thawktur zat i chhiar vek tur a ni. 31Inbiakna puan ina an

hnathawh, an chanpual tur chu hei hi a ni - biak bûk ban

rem khawm te, a bangrel te, a ban te, a nghahchhankerkuak te, 32 a kawt hung velna ban te, a nghah chhankerkuak te, a kilhbehna te, a hrui te, a hmanrua zawng 

zawng leh a hmanraw dang zawng zawng phurh te: ahming lam zel \heuhin an chanpual tur i ruatsak tur a ni.33 Chung chu an ni, puithiam Arona fapa Ithamara hovainbiakna puan ina Meraria fapate thlahtehovin an tih

tur te te chena an rawngbawl dan tur chu,” tiin.

Gersona thlahte rawngbawl hna chanvote chu biak

bûk puanzar, a chung khuhna, a thuahna, a khuhna savun,

kawngka puanzar, buk leh maicham tual hungna

puanzar, buk luhna kawngka puanzar, a hrui leh a

hmanrua zawng zawng enkawlte leh zawn \hin te hi a ni

a, Arona leh a faten an ruatsak tih tur \ul apiang an ti

tur a ni a, tih tur \ul chu puithiam Arona fapa Ithamaran

a kawhhmuh \hin.

Meraria thlahte rawngbawl hna chanvo, an tih tur

pual leh an thil phurh turte chu: Bûk hmanrua- a bangrel,

a ban leh a bul\hut, tual hungna ban leh a bul\hut, bûk

kilh behna, a kaihna hrui leh a hmanrua zawng zawngte

an ni a. Puithiam Arona fapa Ithamaran an tih tur a

kawhhmuh \hin.

Page 463: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 463/790

67NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kohatha thlahten an thil phurh tur buatsaih leh

khawih pawh an tih loh laiin Gersona leh Meraria thlahte

chuan puithiamte kaihhruaina hnuaiah anmahniin ankhawih vek a. Gersona thlahte hian bawng tawlailirpahnih an hmang a, Meraria thlahte chuan

bawngtawlailir pali an hmang (7:4ff).

3. Levia chite chhiarpui (4:34-49)

34 Tichuan, Mosia leh Arona leh pungkhawmho zinga puipate chuan Kohath-ho fapate chu a thlah thlahin, a

chhûngkua kuain, 35 inbiakna puan ina thawk tur zat chukum sawmthum achin chung lam kum sawmnga mi

thlengin an chhiar a. 36 Chungho a thlah thlahin an chhiarchu 2,750 an ni. 37 chung chu an ni, inbiakna puan ina

rawngbawl thin Kohath-ho thlah an chhiar, Mosiahmanga LALPA thupêk anga Mosia leh Aronan an

chhiarte chu.

38,39  Tin, Gersona fapate, inbiakna puan ina thawktura rawngbawl zat tur chu a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlenga chhiar an ni a; 40 chung a thlah thlaha, a

chhûngkua kuaa an chhiarte chu 2,630 an ni. 41Chung chu an ni, Gersona fapate thlahho inbiakna puan ina

rawngbawlho zawng zawng, LALPA thupêk anga Mosia

leh Aronan an chhiarte chu.42,43  Tin, Meraria fapate, inbiakna puan ina thawk

tura rawngbawl zat tur chu, a thlah thlahin, a chhûngkuakuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmnga

mi thlenga chhiar an ni a; 44 chung a thlah thlaha, achhûngkua kuaa an chhiarte chu 3,200 an ni. 45 chung chu

an ni, Meraria fapate thlahho an chhiar, Mosia hmanga

LALPA thupêk anga Mosia leh Aronan an chhiarte chu.

Page 464: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 464/790

68NUMBERS

www.mizoramsynod.org

46,47  Levi-ho, rawngbawl tur leh inbiakna puan ina

 phurh mi phurtu tur zat a thlah thlahin, a chhûngkua

kuain, kum sawmthum achin chung lam kum sawmngami thlengin Mosia leh Arona leh Israel-ho puipate chuanan chhiar a; 48 chung an chhiarte chu 8,580 an ni. 49 Mosia

hmanga LALPA thupêk angin mi tin, an thawh tur lehan chanpual tur zir zelin chhiar an ni a: chutiang tak

chuan LALPAN Mosia thu a pêk anga chhiar an ni.

Levia chite inchhiar \um khatna (3:21-39)-ah khan

mipa thla khat chin chung lam mi 22,000 an awm a. A \um hnihna, tun \umah erawh hi chuan biak bûka

rawngbawl tlak mipa kum sawmthum a\anga sawmnga,

biak bûk leh a bungbêl chungchanga mawhphur thei tur

chin chauh an chhiar a. Kohatha thlahte mi 2,750 an awm

a, Gersona thlahte mi 2,630 an awm bawk a. Meraria

thlahte pawh mi 3,200 an ni a. Tichuan, an vaiin, biak

bûka rawngbawl tlak, thil phur theite chu mi 8,580 an ni.

Levia chite rawngbawlna kan zirah hian mi tinin

pawimawhna an nei \heuh va. Puithiamten inthawina an

hlan a. Levia chiten biak bûk enkawlnaah rawngbawl hna

chanvo hrang hrang an nei thliah a. Mi dangin ral an do

va. Mi tinin pawimawhna an nei \heuh mai. Chutiang

chuan Krista taksa Kohhranhovah hian thlarau thilpek

hrang hrang a awm a. Kohhranho siam \hatna tur vek a

ni. Lal Isuan zirtir sawm leh pahnih a ko va. Zirtirte bâkahzawlneite, zirtirtute, upate an awm leh a (I Kor. 12:28ff;Eph. 4:11f). Kohhranhovah hian ringtute chu hotute thu

awih a, an hnena intulut tura fuih kan ni a (Heb. 13:17; I

Kor. 16:16; I Thess. 5:12ff; I Pet. 5:5); Hotute pawh mi

dangte entawn tlaka awm turin a fuih bawk a (I Tim.

4:11-16; Tit. 2:15). Kohhranah hian mi tin kan pawimawh

tlang vek a ni.

Page 465: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 465/790

69NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Kohhranhovah hian rawngbawl hna chanvo hrang

nei kan awm thliah a. Mi tin hi kan awmna hmunahkan pawimawh vek a ni tih sawi ni se.

2. Biak bûka rawngbawltu ruat thuah kum 30 a\anga

kum 50 inkar ruat hian awmzia neiin kan hria em?

END NOTES1. The Bible Society of India, “Mizo Study Bible

(Bible leh a chhui zauna)” 206 Mahatma Gandhi

Road, Bangalore 560 001, 2007, p. 192.

Kum sawmthum achin chung lam, kum sawmngathlengin...(4:3, 23, 30)

Levia chite zinga rawngbawl hna, inbiakna puan inathawk thei tur chin Pathianin Mosia hnenah kum

sawmthum leh kum sawmnga inkar chhiar tur thu a

pe a. Heta “rawngbawl hna” tih hian indona lam

emaw, hna rum lam emaw a kawk a. Tin, rawngbawl

thei tur chin atana kum sawmthum a\anga kum

sawmnga inkarte chauh Pathianin a huamtir hian a

rawngbawlna hna a ngaih pawimawhzia a tilang

chiang a. Lalpa hna thawk tur chuan taksa leh rilruahpawh chak \hat a \ulzia a tarlang nghal bawk.

Thil thianghlimte (4:1-20)

Levia fate zingah pawh Kohatha thlahte chu hmun

thianghlim ber puanzar leh bungrua enkawl tura

ruat an ni a. Awmhmun an sawn dawn apiangin

Page 466: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 466/790

70NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chung thilte chu an zawn tur a ni. Nimahsela an

khawih emaw, rei lo te chauh an en emaw pawh a

thiang lo va, an en chuan an thi mai ang. Arona leh afapaten hmun thianghlim leh a bungrua zawngzawngte an khuh fel hnuah chauh a zawnfungin an

zawn chauh tur a ni. Heti taka hmun thianghlim leh

thil serh chunga Pathian duhtuina hi a chhinchhiah

tlak hle. Thuthlung Thar huna cheng ni tawh mah

ila Thuthlung Hlui huna Pathian duhtuina kha a la

pangngai reng a ni tih kan hriat a \ha awm e. Biak in

leh a bungrua kan enkawl danahte leh Pathianrawngbawlna hna kan thawh danah pawh hian

fimkhur tak leh zah taka kan chet a \ul.

Puan dum pawl

Hmun thianghlim bera bungruate chu puan dum

pawla khuh a ni a. Puan dum pawl kher hman a

nihna chhan hi van rawng a nih vang pawh a ni maithei. Sinai tlanga Mosia leh Israel hruaitu dangte

hmaa Pathian a rawn inlar khan (Exod. 24:9-10) a

kephah hnuai van anga thiang an hmu a nih kha. Chu

bâkah puan dum pawla thil thianghlim berte an khuh

hian thil dang laka hriat hran a tiawlsam dawn a ni.

Hmanraw dangte chu puan sen dukin an khuh a,

bungraw thianghlimte erawh chu puan dum pawlin

an khuh bik a ni. Hei hian thil thianghlim berte chutum reng vang pawh ni lova khawiha an thih phahmai lohna turin a veng thei dawn a ni. Tunlai thleng

pawh hian Biak Ina Pathian biakna hmanraw

pawimawh bikte hi chu serh hran a, a duh apiang

kawih leh hman theih loh tura tihhran hi thil

pawimawh tak a ni.

Page 467: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 467/790

71NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 7

BAWLHHLAWHNA HRANG HRANG LAKA INTHENNA 

Chhiar tur : 5:1-31

Thu vawn : 5  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Israelathlahte hnenah sawi la, ‘Mipa emaw, hmeichhia emawinLALPA chungah thil engpawh lo tisualin thiam loh chang sela, 7 an tihsualnaah chuan thupha an chawi tur a ni:tin, a tihsual man chu kim takin rulh tur a ni a, tin, ahmun ngaa thena hmun khat a tihsualna pa chu a pekbelh tur a ni. [5:5-7] 

Numbers bu chhung thu kan zir tawhah khanChhiarpui an neih thu te, riahhmun tur thliar felna te,Levia chite dinhmun leh rawngbawl hna chanvo an neihtekan zir tawh a. Vawiinah erawh chuan, ‘Bawlhhlawhnahrang hrang laka inthenna’ kan zir dawn a ni. Lalpa chua mite velah a awm \hin a, a mite awmna ram chu athianghlim tur a ni. Ram hi LALPA ta a ni a,

tihbawlhhlawh loh tur a ni. Kan zir tawh bung thum lehbung li lamah khan Puithiam leh Levia chite inlaichindan chipchiar takin kan hmu a. Tunah chuan puithiamteleh mipui inlaichinna lam kan hawi tawh dawn a ni.

1. Riahhmun then thianghlimna (5:1-4)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 Israela thlahte chu an

riahhmun ata phar zawng zawng leh thiput zawng zawng 

Page 468: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 468/790

72NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh mitthi avanga bawlhhlawh apiangte chu tichhuak vekturin thu pe rawh: 3 ahmei a pain i tichhuakin daipawnah

i dah tur ani; a lai taka ka awmna thin an riahhmun chuan tiblawlhhlawh dah ang e,” tiin. 4 Tichuan, Israelathlahte chuan chutiang chuan an ti a, daipawnah an dahchhuak a; LALPAN Mosia hnena a sawi angin Israelathlahte chuan an ti a.

Riahhmun then thianghlim thu hi, LALPA ngeiin

Mosia hnena, ‘...riahhmunah kei pawh ka awm ve si a, antibawrhbang ang e,’ ti tura a hrilh a ni. Leviticus 15:31-ah “Hetiang hian Israela thlahte chuan bawlhhlawhnaata chu in tihrang tur a ni, an zinga ka biak bûk an

tihbawrhban chang pawha an bawlhhlawhna avanga anthih loh nan” tiin a lo sawi bawk a.

Riahhmun a thianghlim theih nan a pawna awm turtarlante hi mi chi thum - phar natna vei te, thiput lai te,mitthi ruang khawih vanga bawlhhlawhte an ni.Inkaichhawn theih phar natna te leh mipui tibawlhhlawh

theite a nih avangin riahhmun then thianghlim nan apawna awm tura tih an ni. Bible-in phar a tih hian vunnatna chi tam tak a huam a (Lev.13). Phar natna\henkhatte hi chu an hlauhawm a, a kai theih bawk.

Thianghlim leh thianghlim lo chungchanga dan khirhtakte hi vun natna darh zel tur venna a ni a, vun natna

reng reng hi mihring tibawlhhlawh theitua ngaih a ni a.Thuthlung Hluia ‘thiang’ leh ‘thiang lo’ tih hi mihring

emaw, ran emaw, bungrua emaw, Pathian pawm tlak lehtlak loh emaw sawina a ni.

‘Thiput’ tih hian hmeichhe thi nei lai leh nau neihvanga thi chhuakte a huam a (Lev. 12; 15;). Mitthi ruangemaw ran thi ruang emaw khawihtu chu sakhaw serh lehsang thilah a thianghlim lo a ni (Lev. 11:35,39,40; 21:1-12).

Page 469: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 469/790

73NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Riahhmun then thianghlim thu a\ang hian thil pahnih

pawimawh tak tak zir tur a awm. Pakhatnaah chuan

Pathian hi khawngaihnaa khat, kan sualna leh chaklohnate min hriatpuitu ni mah se mihringte min dawrnakawngah hian a nihna leh ziate a hnukhniam ngai lo va,

a thianghlimna leh diknate chu a vawng nung reng zawk

a ni. Chuvangin, a chenna hmun tibawlhhlawh thei thil

apiangte chu a thian thianghlim \hin. Pahnihna, Pathian

hian mi tlem te ai chuan mi zawng zawng \hatna tur a

dah pawimawh hmasa zawk tih a lang. Mi bawlhhlawh

tlem te avanga Israel mipui zawng zawng an bawlhhlawhdawn ai chuan daipawna tihchhuah vek kha \ha a ti zawk

a ni. Kohhran rawngbawlnaah pawh hian mi tlem zawkte

hlawkna leh tuizawng ai chuan Kohhran pum pui

hlawkna leh \hat tlan zawkna tur ngaihtuah hmasak a

\ha.

2. Thil sual tih thenna (5:5-10)

5  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Israela thlahtehnenah sawi la, ‘Mipa emaw, hmeichhia emawin LALPA

chungah thil engpawh lo tisualin thiam loh chang sela,7 an tihsualnaah chuan thupha an chawi tur a ni: tin, a

tihsual man chu kim takin rulh tur a ni a, tin, a hmunngaa thena hmun khat a tihsualna pa chu a pe belh tur a

ni. 8  Amaherawhchu sual man teltuin laichin a neih loh

chuan, sual man LALPA hnena hlana chu puithiam pualtur a ni ang a; inremna berampa tiam lovin inremna asiam tur a ni ang. 9 Tin, Israela thlahte thil thianghlim

thên thilhlan zawng zawng, hlansak tura an pêk puithiamhnena an hlan apiang a hlantu puithiamin a nei ang.10  An thil serh chu anmahnin an nei ang, puithiam hnenaan pêk chu puithiamin a nei tur a ni, tiin,” a ti a.

Page 470: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 470/790

74NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Numbers 5:5-10 thu hi Leviticus 6:1-7 tihfamkimna

leh belhchhahna anga sawi theih a ni. Miin thil sual, a

enga pawh ti sela, LALPA laka thil tisual a ni a, a sualman chu a rul kim vek tur a ni. Chu bâkah hmun ngaa\hena hmun khat (za zela sawmhnih) a pek belh bawk

tur a ni. Hemi piah lamah hian Numbers bu tuna kan zir

hi chuan ‘thupha chawi tur’ a ti a; hei hian puithiam

rawngbawlna pawimawhzia mite rilruah a kui \iak a ni.

‘Pek tura chu thi sela, laichin hnai a neih bawk si loh

chuan... puithiam chanpual atan LALPA hnena pek tur’

(lehlin thar) a la ti zui ta zel a ni (Num. 5:6-7; cf. Lev. 6:6-7. lehlin thar). Hei hian puithiamte hamthatna kawng a

hawng zau hle.

‘LALPA chungah thil eng pawh lo tisualin thiam loh

chang sela’ tih hian mi chunga thil sual tih chu Pathian

thu bawhchhiatna a ni a, chu chu sual a ni tih a tarlang.

Sual chu Pathian thupek awih loh hi a ni a. Engti kawng

pawha \henawmte bum Pathianin a awih lo (Lev. 6:1-7).Thil sual tih ngaihdamna atan rulh kim leh vek hnua

hmun ngaa \hena hmun khat pek belh leh tur a ni a.

Chumi piah lamah chuan thil sual tih thenna inthawina

hlan tur a la ni a; chu inthawina chu puithiamin a hlansak

tur a ni. Puithiamte leh mipuite inlaichinna leh inzawmtawnna hi rawngbawlnain a siam a. Puithiamte dinhmun

a dah pawimawh sawt dawn a ni.

3. Rinhlelhawm nupui fiahna leh \henna (5:11-31)

11 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 12 “ Israela thlahtehnenah sawi la, an hnenah ‘tu nupui pawh uirein miin13 mutpui sela, a pasal chuan a hre lo va, chesual ngei si

 puang bawk si lo, kut man ni bawk si lo chu 14 a pasal

chuan thikthu avangin ringhlel tlat sela emaw, nupui

Page 471: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 471/790

75NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chesual lo pawh a rinhlelh tlat si chuan 15 chutiang thuah

chuan chu mi chuan a tana thilhlan barli chhangphut

epha hmun sawma \hena hmun khat kengin, a nupui chu puithiam hnena a hruai tur a ni; hriak a leih tur a ni lova, thil rimtui a telh tur a ni hek lo; thik thawina chhang 

 phut thilhlan, hriat rengna thilhlan khawlohna hriatchhuahna a ni si a.

16 Tin, puithiam chuan a rawn hruai ang a, LALPA

hmaah a dintir ang a; 17 tin, puithiam chuan hlumbelin

tui thianghlim a la ang a, biak bûk chhuata vaivut a laang a, tuiah chuan a phul ang a: 18 tin, puithiam chuanhmeichhia chu LALPA hmaah a dintir ang a, a sam a

thlahtir ang a, hriat rengna chhangphut thilhlan, thikthawina thilhlan chu a kentir ang a: puithiam chuan

anchhe thlentirtu tui kha chu a keng ang a; 19 tin, puithiamchuan hmeichhia chu chhia a chhamtir ang a, hmeichhe

hnenah chuan, “I pasal ni lo midang tumahin an mutpui

loh chia, bawlhhlawhna lama i kal pen loh chuan anchhethlentirtu he tui kha ata hi i lo fihlim ang a;20 amaherawhchu khaw dang hawia i bawlhhlawh a, i

 pasal lo mi tuin emaw a mutpui che chuan i fihlim lovang,” a ti tur a ni. 21Tin, puithiam chuan hmeichhia chu

a vau vang a, chhia a chhamtir ang a, hmeiche hnenah puithiam chuan, LALPAN i malpui a tihbal a, i pum a

tihvun chuan, LALPAN i chipuite anchhe dawntirtuahsiam che rawh se; 22 tin, anchhe thlentirtu he tui hi i rilah

a lut ang a, i pum a tivung ang a, i malpui a tirawp ang,a ti ang a: tin, hmeichhia chuan, Amen, Amen, a ti ang a.

23  Tin, puithiam chuan chung anchhe thute chu

lehkhabuah a ziak ang a, tui khaah chuan a chiah tur ani; 24 tin, hmeichhia chu anchhe thlentirtu tui kha chu a

intir tur a ni: tichuan anchhe thlentirtu tui chu a

Page 472: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 472/790

76NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kawchhûngah a lut ang a, a lo kha ang. 25 Tin, puithiam

chuan thik thilhlan chhangphut hmeichhe kut ata chu a

la ang a; LALPA hmaah chhangphut thilhlan chu a thenang a, maichamah a kalpui ang a: 26  puithiam chuanchhangphut thilhlan hriat chhuahtirtu chu vei khatin a

la ang a, maichamah chuan a hal ang a. chu mi zawhahchuan tui chu hmeichhia a intir tur a ni. 27 Tin, tui a han

intir chuan heti hi a ni ang a; a lo bawlhhlawh a, a pasalchunga thil a tisual a lo nih chuan anchhe thlentirtu tui

chu a kawchhungah a lut ang a, a lo kha ang a, a pum a

lo vung ang a, a malpui a lo rawp ang a; tichuanhmeichhia chu a chipuite anchhe dawntirtu a lo ni ang.28  Amaherawhchu, hmeichhia chu a bawlhhlawh loh va,

a thianghlim chuan a fihlim ang a, nau pai thei zel a niang. 29 Hei hi, nupui, khaw dang hawia a pasal ni lo mi

dang nena intibawlhlawh emaw, 30 mipain thikna rilru alo put a, a nupui a thik emawa rel dan chu a ni a: tichuan

LALPA hmaah a hruai ang a, tin puithiam chuan heng dan zawng zawng ang hian a chungah a ti tur a ni.31Chutichuan, mipa chu khawlohnaah chuan a fihlim ang a, hmeichhia chuan a sualna mawh a phur ang,’ ti rawh,” 

tiin.

Mosia danah chuan mi sual thiam loh chantir turinhretu pahnih tal an awm tur a ni a (Deut. 17:6; 19:15).

Hmeichhe rinawm lohna chu thuhretuten an hmu a, an

hria a nih chuan dan pangngaiin a chungchang relsak a

ni ang a, thihna thlenga hrem theih a ni (Lev. 20:10).

 Amaherawhchu, mipain a nupui a rinhlelh a, a fiahna a

awm si loh chuan thihna thlenga hrem theih a ni lo.

Rinhlelhawm nupui chungchangah tu nupui pawh a

pasalin, kut man chiah awm lo mah sela, uire nia a

rinhlelh tlat chuan emaw, a nupui nau pai lai kha ama fa

Page 473: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 473/790

77NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni lova a rin tlat emaw chuan a nupui chu puithiam

hnenah a rawn hruai ang. Nupui rinhlelhawmte fiah nana

thil hlan tur barli chhangphut epha hmun sawma \henahmun khat (kg. khat vel), hriak telh loh, rimtui hal turpawh tel lovin a rawn keng tel nghal ang a. Puithiam

chuan hmeichhia chu a hruai ang a, LALPA hmaah sam

thlahin a dintir ang. Hlum belin tui thianghlim dar

maihun a\angin a la ang a, biak bûk chhuata vaivut chu

tuiah a phul ang a, anchhe dawn tur lehkhaa ziak chu tui

chhiaah chuan a tleuh fai ang. Chhangphut \henkhat chu

a humtir ang a, chhia a chhamtir ang. Puithiam chuan,“Tu man an mutpui loh chea, i pasal laka thil bawlhhlawh

i tih loh chuan anchhe thlentu tui chhe lak ata hi i fihlim

ang. Amaherawhchu, i pasal laka khaw dang i hawia, i

pasal ni lo mipain an mutpui chea, an tihbawrhban che

chuan i fihlim lo vang. LALPA chuan i chipuite anchhe

dawngah siam che rawh se. Anchhe tui chhia i in tur hian

i pum tipuar sela, i malpui inkar tisawng rawh se” a ti

ang a, hmeichhia chuan, “Amen, Amen,” a lo ti ang.

Puithiamin tui chhia a intir hma chuan chhangphut ahumtir kha LALPA hmaah a then ang a, maichamah a

dah ang a, a hal ral ang. Chumi zawhah chuan hmeichhia

chu tui chhia a intir ang. A lo uire ngei a nih chuan a

pum a na ang a, a puar ang a, a mal kâr a sâwng ang.

Hmeichhia chu a thianghlim chuan eng mah a ti lo vang

a. Tui chhe in hnuah pawh tluang takin a nau pai chu anei zui leh mai dawn a ni.1 Hmeichhia chuan thiam lohna

a neih erawh chuan mi tinin an hria ang a, amah pawh

‘anchhedawng’ tiin an hria ang.

Nupui fiahna kan hmu a, pasal fiahna kan hmu ve lo.

Pasal chu chhungkaw hotu ber a nih vang a ni mai thei.

Pa ber chuan chhungkuaah thil fel lo a awm leh awm loh

Page 474: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 474/790

78NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilah mawh a phur a. A nupui awm danah thil

rinhlelhawm a awm chuan thil dik tak hre chhuak tura

thil tihchian chu a mawhphurhna a ni.Helai nupui fiahna thu hi Israel-ho zingah

bawlhhlawhna awm lova thianghlim taka an khawsakho

theihna tura inthen thianghlimna a ni. Nupa karah

inrinhlelhna a awm chuan nun a hlim thei lo va,chhungkua a buai \hin. Hmeichhia chuan thil a lo tihsual

chuan Pathianin a hrem tura ngaihna nghet tak an nei a

ni. Hetiang taka rinhlelhawm nupui fiahna leh thennahi Pentateuch bu dangah kan hmu lo. Amaherawhchu,

khang lai hunah khan hnam dang zingah chuan tih dan

lar tak a ni.

Sawi ho tur 

Israel-te riahhmun then thianghlimna thu kan zir a.Kan awmna veng leh chhungkuate hi then thianghlim

ngai ve in kan hria em? Thianghlimna beihpui thlak

dawn ta ila, eng ahte nge hma kan lak ang?

END NOTES

1. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons Ltd, p. 256.

Page 475: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 475/790

79NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 8

NAZARIT MI NIH DAN

Chhiar tur : 6:1-27 

Thu vawn : A intihhran chhûng zawng chuan LALPA pual a ni (6:8)

Zirlai hmasa lamah khan Levia chite serhhran an

nih thu leh chu an dinhmun avanga ral do tur chhiarpuiah

pawh chhiar tel an nih ve loh thu kan zir tawh a. Chu

bâkah, an riahhmun then thianghlim thu thlengin kan

zir tawh a. Vawiinah chuan Levia chite chauh ni tawh

lovin, mi tu pawh, a hmei a pa, LALPA tana inserhhrang,“Nazarit mi nih dan’ kan zir dawn a ni.

Bung rukna pum pui kan zir dawn a. Nazarit mite

tâna dan tlangpui te, Nazarit mite awm dan te, thu tiam

bawhchhiat palha tih dan tur te, thutiam hlen chhuah

nana tih turte leh Puithiam malsawmsaknate kan zir

dawn a ni.

1. Nazarit thutiam chungchang (6:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela tlahte hnenahsawi la, an hnenah, ‘Mipa emaw, hmeichia emaw pawhin

eng emaw thutiam bik, LALPA tana inpêkna Nazaritthutiam a tiam lai chuan, 3 uain leh zu a nghei tur a ni;

uain thur pawh, zu thur pawh a in tur a ni lo va, grêp tui

 pawh a inin grêp rah a tharlam pawh, pho vuai pawh a

Page 476: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 476/790

80NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ei tur a ni hek lo. 4  A intihhran chhûng zawng chuan grêp

hruia mi a mu pawh, a pil pawh a ei tur a ni lo. 5 LALPA

tana a intihran chhûng ni a kim hma loh chuan tihhrana ni ang a, a sam a zuah tur a ni. 6 LALPA tana a intihhranchhûng zawng chuan mitthi ruang a hnaih tur a ni lo. 7  A

 pa te, a nu te, a unaupa te, a farnute emaw thih thuah  pawh a intibawlhhlawh tur a ni lo, Pathian tana a

intihhranna chuan a phuar avangin, 8  A intihhran chhûng zawng chuan LALPA pual a ni.

‘Nazarit’ tih hi Hebrai \awng chuan ‘Nazir’ tih a ni a,a awmzia chu ‘LALPA tana mi inserhhrang’ tihna a ni.1

Mipain emaw, hmeichhiain emaw, Nazarit mi ni tura

LALPA hnena a inhlan chuan uain leh zu a nghei tur a ni

a, uain thur leh zu thur pawh a in tur a ni lo. Grape rah

tharlam emaw, pho ro emaw a ei tur a ni lo va, grape rah

sawr tui pawh a in tur a ni lo. Serh hran a ni a, a samte

pawh a \han \hanin a \hang ang a, a lu pawh ziah kawn

tur a ni lo. Mitthi ruang a khawih tur a ni lo va; a nu lehpa ruang pawh, a unaupa leh a farnu ruang pawh

khawihin a intibawlhhlawh tur a ni lo. Nazarit mi a nih

chhung chuan LALPA tana serhhran a ni.

Thuthlung Hluiah hian Nazarit mi chi hnih, dam

chhunga Pathian tana inserh hrang leh hun eng emaw

chhung atana inserh hrang kan hmu a.2 Sal tan hma kha

chuan a hnuhnung zawk, hun eng emaw chhung atan tihhi chu awmin a lang lo. Nazarit mi langsar tak kan hmuhchu Samsona kha a ni a. Ani hunah hi chuan tuna Nazarit

thutiam chungchang kan sawi ang chiah hi chu a la ni rih

lovah zirtute chuan an ngai.

Juda-te chanchin kal zelah chuan Nazarit mi an lo

pung chho va. Nazarit thutiam pawh eng emaw hun bik

Page 477: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 477/790

81NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh thil bikahte pawh rei lo deuh atan an nei \hin a. Rei

tak dam lo, a lo dam tak avanga Pathian tana a inhlanna

te, fa neih vanga Pathian tana inpekna ang chite thlenginan kalpui a. Juda-te thu inhlan chhawn (tradition) a\angpawhin hmeichhe thianghlimte pawhin Nazarit mi nih

an thlan thu leh Nazarit mi nih chu dinhmun sang tak

leh zahawm tak a nih thu min hriattir a ni.

2. Thutiam bawhchhiat palha tih turte (6:9-12)

9 A kiangah mi lo thi ta thutin a intihhranna lu chu

lo tibawlhhlawh ta ang sela, a inthen ni, a nisarih niin alu a mêt tur a ni. 10 Tin, ni riat niin inbiakna puan in

kawngkaa puithiam hnenah \huro tuak khat emaw, parvano tuak khat emaw a rawn keng tur a ni: 11tin, puithiam

chuan pakhat chu sual thawi nan an hlan ang a, pakhatchu halral thilhlanah, mitthi avanga a tihsualnaah

inremna a siamsak ang a; tin, chu mi ni vek chuan a lu

chu a tithianghlim tur a ni.12 

Tin, thiam loh thawi nanberam no a pa kum khat mi rawn kengin, a intihhrannanite chu LALPA hnenah a ti\ha leh ang: a intihhranna

chu tihbawlhhlawh a nih tak avangin a hmaa mi khaengmah lo a ni ta si a.

Nazarit miin mitthi ruang khawih palh sela, chu

chuan amah kha a tibawlhhlawh a, inthen thianghlimna

dan a zawh tur a ni. Chu kawng zawh tur chuan a lu mehte, sual thawina thil hlan leh halral thil hlante a hlan a

ngai a ni (Lev. 1:1-3; 7:11-38).

Thutiam hi, tum reng vang ni lova bawhchhiat palh

theih a ni. Nazarit mi danah, LALPA tana a inhlan

chhung hian mitthi ruang khawih phal a ni lo. Chutih

laiin a bula mi thi thut sela, a ruangin a sam chu a khawih

Page 478: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 478/790

82NUMBERS

www.mizoramsynod.org

palhin tibawlhhlawh sela, ni sarih a nghak ang a, a sam

chu a ziat kawlh vek tur a ni. Tichuan, a thianghlim leh

thei ang. A sam kha thil thianghlim lo, bawlhhlawh a loni ta a, ziah kawlh vek tur a ni. Judate dan lehinkaihhruaina bu Mishnah-ah chuan, hetiang thil

thianghlim lo hi chu phum bo daih turin sawi a ni.3 A lo

thianghlim leh theih nan, a ni riat niah \huro pahnih

emaw parva no pahnih emaw puithiam hnenah Inbiakna

puan inah a rawn keng ang a, puithiam chuan sual thawi

nan pakhat, halral thil hlanah pakhat a lo hlansak ang a,

mitthi ruangin a khawih avanga amah then thianghlimnachu a lo tihsak ang a, chumi ni vek chuan a sam chu a

serh thar leh tur a ni. Kum khat vela upa beramno, a pa,

bawhchhiat man thil hlanah a hlan ang a, Nazarit mi atan

LALPA hnenah a inhlan thar leh ang. A hmaa a

inserhhranna kha tihbawlhhlawh a nih avangin Nazarit

mi ni turin Lalpa hnena inhlan thar leh a ngai a ni.

3. A hlen chhuah nana tih tur (6:13-21)13 Tin, hei hi Nazirit mi, an intihran ni bi a kim huna

tih dan tur chu a ni: inbiakna puan in kawngkaah hruaitur a ni ang a: 14 tin, LALPA tana thilhlanah berampa

kum khat mi sawiselbo halral thilhlanah pakhat, sualthawi nan beram no a nu kum khat mi sawiselbo pakhat,

remna thilhlan atan berampa sawiselbo pakhat;15 dawidim telh loh chhang leh chhangphut dip tak hriakahmeh siam chhang hlawm leh, hriaka chulh chhangper

 pan bawm khat an chhangphut thilhlan tur leh in tur

thilhlan tur te nen an hlan tur a ni. 16 Tin, puithiaminchung chu LALPA hmaah a hlan ang a, a sual thawina

leh a halral thilhlan chu a hlan ang; 17 tin, berampa chubawma chhang dawidim telh lohte nen chuan remna

inthawi thilhlan atante LALPA hnenah a hlan ang a:

Page 479: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 479/790

83NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 puithiam chuan chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan

 pawh chu a hlan tel bawk ang. 18 Nazarit mi chuan

inbiakna puan in kawngkaah a intihhranna lu chu a metang a, intihhranna sam chu a la ang a, remna inthawithilhlan hnuaia meiah chuan a rawh tur a ni.

19 Tin, puithiam chuan berampa dar chhum hmin

leh bawma dawidim telh loh chhang pakhat leh dawidimtelh loh chhangper pan pakhat a la ang a, Nazarit chuan

a intihhranna lu a meh zawhin a kentir ang a: 20 tin,

 puithiam chuan thên thilhlanah LALPA hmaah a thêntur a ni; hei hi puithiam pual a ni ang, thên irawm lehthên bawp nen: chu mi zawhah chuan Nazarit chuan uain

a in thei tawh ang. 21Hei hi a ni, Nazarit thutiam dan lehLALPA hmaa an thilhlan dan chu, ama duh thua a hlan

tiam lovin: a intihhranna thutiam azir zelin a ti tur a ni,’ ti rawh,” tiin.

Nazarit mi ni tura miin a thutiam leh a inserhthianghlimna engkim a tih zawh hnu chuan, a hlen chhuah

nana tih tur a neihte chu kawng thumin a sawi theih.

1) Nazarit mi chuan halral thilhlan te, sual thawina

thilhlan te, remna thilhlan te leh buhbâl thilhlante

puithiamin a hlansak ang a.

2) Inbiakna buk kawngka bulah Nazarit mi chuan a sam

serh a ziat fai ang a, remna thilhlan halnaah a rawh ang.

3) A sam serh ziat faia remna thilhlan halnaa a hal hnu

chuan Puithiam chuan beram chal dar chhumhmin leh

dawidim telh loh chhang tlang leh chhang pan pakhat a

la ang a. Nazarit mi chu a lu meh fai hnuah a pe ang a.

Chu chu thên thilhlanah puithiam chuan a thên ang a,

chu chu puithiam puala serh hran a ni ang. Heng hi

Page 480: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 480/790

84NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Nazarit mi ni tura tih tur hlen chhuahna a ni. Heng

thilhlante hi inthawina ruai eihovin a zui a. Nazarit mi

pawhin an kilpui ve a ni.4

Sam hlan hi hnam dang zingah pawh hriat a ni a.

Sam hi nunna bul pawimawh taka ngaih a ni a, Pathian

hnena hlan a nihin mihring aiawha ngaih a ni bawk.

Remna thilhlan a niha a irno leh a bawp puithiamin thênthil hlana a thên hian Pathian hnenah a hlan a, a lo thên

let leh hian Pathianin a rawn pe let leh anga ngaih a ni.

4. Puithiamten mipuite mal an sawm dan tur (6:22-27)22 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 23 “Arona leh a fapate

hnenah, ‘Hetiang hian Israela thlahte mal in sawm tur a

ni; an hnenah,

24 LALPAN malsawm che uin veng zel che u rawh se;

25 

LALPAN a hmel in chungah êntir sela, khawngaihzel che u rawh se.

26 LALPAN in lam lo hawi sela, thlamuanna pe che urawh se, tiin sawi rawh u,’ tiin sawi rawh.

27  Chutianga ti chuan Israel thlahahte ka hming 

chuantir a ni ang a, tin, keiin anni chu mal ka sawm ang,” tiin.

Puithiamte hna pawimawh tak pakhat chu Israel

mipuite malsawm a ni (Lev. 9:22-23; Deut. 10:8; 21:4-5; II

Chro. 30:27). He \awng\aina, malsawmna mawi tak leh

tawi fel tak hi a hluin a pawimawh a, a langsar hle.

Pathian tana mi inserhhrang Nazarit dan sawi zawh

chiah, Maicham serh thianghlim hma sia Puithiam

malsawmna rawn inzep hian ngaituahna a titho hle. Levia

Page 481: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 481/790

85NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chi puithiamte dinhmun danglam tak kan zir hnu leh

Nazarit mi dan te kan zir hnua Israel mipuite tana

Puithiam malsawmna kan hmu zui zel hian Israel fatezawng zawng Pathian hmangaihna huang chhungah arawn khung lut \ha hle a ni. Chang 22-na hian Israel fate

riahhmun then thianghlimna kha a rawn zawm \ha hle

a. Chu chuan mipuite chu Pathian biakna boruak \ha

takah a hruai lût a, ram tiam pana kal zêl turin a

tithlamuang bawk a ni. Hei hian Pathian tana

inserhhrang Nazarit chauh ni lovin, Pathianin Israel

mipui mal a sawm a ni tih a tarlang a. He puithiammalsawmna hian Israel mipuite chu Pathianin mal a

sawm ngei ngei dawn tih a hriattir a ni.

Mipui malsawm hi Puithiam Arona leh a fate hna

pawimawh tak pakhat a ni a, Malsawmna hi Pathian

biakna hmuna sawi \hin a ni a, hun dangah pawh sawi ve

\hin tho a ni. Pathian be tura mi an lo kal lai leh, inkhawm

\in dawnah Puithiamten an sawi ber. “LALPAN malsawmche uin veng che u rawh se” (24) tih hian Pathian

malsawmna tinreng, fanau malsawmna, ram leilung,

hriselna leh a dangte huam vek a, vanduaina leh chhiatna

rapthlâk leh hmelma laka venhimna thlengin a huam

(Sam 121:3ff; 140:4f; 141:9f).

“LALPAN a hmel in chungah entîr sela, khawngaih

zel che u rawh se,” (25) tih hian Pathian chu êng, \hatna,malsawmna a ni a, (Sam 31:16; 67:1; 80:3,7,19),khawngaihnaa khat, zahngaithei Pathian a nihna a

tarlang a; an manganna zawng zawngah a chhan chhuak

\hin tih a lantîr. An \awng\aina a ngaihthlâksak a,

hmêlma lakah a chhan chhuak a, an natna tidamin an

sual a ngaidam \hin tih a lantir bawk (Sam 4:1; 6:2; 41:4;

51:1). “LALPAN in lam lo hawi sela, thlamuanna pe che

Page 482: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 482/790

86NUMBERS

www.mizoramsynod.org

u rawh se” (26) tih hian Pathian khawngaihna leh

hmangaihna lo lang tur a thlirtîr a. Pathian thlamuanna

a kawhhmuh a ni. Thlamuanna tih hi Hebrai \awngin“Shalom’ tih a ni a, a awmzia chu indo lo, ralmuang tihnamai ni lovin vanneihna, malsawmna, hmuingilna, rilrua

thlamuanna leh hlimna, a tawi zawngin, Pathianin a mite

hnena thil \ha a pek zawng zawng sawina a ni.

Puithiam malsawmna hi Puithiamten Israel mipuite

hnena an sawi reng \hin, an tih tur pawimawh tak pakhat

a ni a. Hei hian mipuite pawh a kaihruai hle a. ThuthlungThar lamah pawh kan hmu zui zel a, Pa leh Fapa leh

Thlarau Thianghlim (Trinity) hming lamin nemngheh

rawngbawltuten an hmang \hin.

Kan zirlai hian Pathian tana mi inserh hrangte a dah

pawimawh hle laiin, Pathianin mipuite a hlamchhiah

hauh lo va, a ngai pawimawh hle a ni tih min hriattir a.

Pathian Thuin, “Chuvangin, unaute u, Pathiankhawngaihna avang hian, inthawina nung leh thianghlim

leh Pathian lawm tlak ni turin, in taksa chu inhlanah ka

ngen a che u, chu chu in rawngbawlna âwm rêng a ni”

(Rom 12:1) a tih kha Kohhranhote hian kan hriat nawn

leh a pawimawh hle.

Sawi ho tur 

Pathian tana mi inpe leh inserh hrangte hi Pathianin

a lawm a, a hmang \hin a ni tih hi han sawi ho teh u.

Page 483: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 483/790

87NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The book of Numbers, Cambridge Uni-versity Press, 1911, p. 31.

2. James Hastings, “Dictionary of the Bible,” New

 York : Charles Scribner’s Sons, 1963, p. iii.

3. Philip J. Budd, “  Word Biblical Commentary :Numbers,” Word Books, Publisher, Waco, Texas,

1984, p. 71.

4. A.H. McNeile, Op Cit, p. 35

Thên thilhlan (6:19f)

Then thilhlan (Wave offering) tih hi a \awng bul lamah

chuan ‘hma lam leh hnung lama then tawn’ tihna a

ni awm e. Pathian hnena pek, Pathianin a pek kir

leh tih entir nan an then \hin (Exo. 29:26-28; Lev.27:34). A tir lamah chuan Israel-ten loa buhbâl thar

chhuah maicham hmaa an hlan sawina niin a lang a.Hun kal zelah chuan thil chi hrang hrang thên

thilhlanah an hlan \hin a ni. Thên thilhlan hi Pathian

hnena thilhlan dang nen pawh an hman pawlh nasa

hle. Puithiamin maicham hmaa thilhlan a then \hinte

chu buhphal thilhlan, chhangphut thilhlan, halralthilhlan, in tur thilhlan, sual thawina thilhlan leh

remna thilhlante an ni (Lev. 23:15-20). Numbers 6:19-

20-ah pawh hian Nazarit mi chuan a intihhranna lu

a meh zawhin puithiamin thên thilhlan tur a kentir

nen chuan puithiam chuan thên thilhlanah LALPA 

hmaah a thên a, thên thilhlan chu puithiam pual a

ni. Thilhlan rawn kengtute chuan an thil hlan tur

Page 484: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 484/790

88NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chu an chelh a, chumi chungah chuan puithiamin a

kut dahin a tithen \hin a ni awm e.

Puithiam malsawmna (6:24-26)

Helaia “Malsawmna” thu mawi tak lo lang hi Bible-ah chuan malsawmna kan hmuh hlui berte zinga mi

a ni a, a chhungah hian thu awmze nei tak tak kan

hmu. Israel-te awm dan tur leh Lalpa tana inserh

thianghlim dan tur tarlan a nih hnua malsawmna

thu lo lang hi a inhmeh hle. He malsawmna thu hi

\hen rukin a \hen theih a, hetiangin :-

i) Lalpan malsawm che uin – Malsawmna hian Pathian

leh Israel-te inkara thuthlungin ham\hatna a ken

zawng zawng kha a huap vek a ni.

ii) veng zel che u rawh se – Hei hian Pathian chuan Is-

rael mipuite chu a thuthlunnaah vawng him tlat tura

a duhsakna a lantir a, Lalpa chu Israel-hote vengtua nihzia a tarlang bawk (Sam 121:7-8).

iii) Lalpan a hmel in chungah êntir sela – Lalpa hmel

tih chu Lalpa awmpuina, chhuma lo lang kha a ni a

(Exod. 40:34ff), ‘êntir’ tih chuan enkawl leh chhandam

tih a entir.

iv) khawngaih zel che u rawh se –  Mihringtechhandamna tura Pathian hnathawh lo lang hi a

khawngaihna vang vek a ni a, chu chu mihringte

thiltih leh phu vang a ni lo.

v) Lalpan in lam lo hawi sela – Hei hi Pathian

awmpuina leh kaihhruaina uar zawka sawina a ni.

Hnam tam tak karah Lalpan Israel-te chu a hnam

atan a thlang a; chuvangin, an lam a hawi tlat \hin.

Page 485: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 485/790

89NUMBERS

www.mizoramsynod.org

vi) thlamuanna pe che u rawh se – Thlamuanna chuan

famkimna leh ham\hatna a kawk a ni. Tin, he thu hi

mi thiam \henkhat chuan Israel-te tan Isua, “RemnaLal” (Isa. 9:6) pek tur a nih thu tarlannaah an ngai.

Ka hming chuantir a ni ang (6:27)

Hming chuantir tih hian Lalpa chu Israel-te neitu a

ni tih a lantir. Tin, he thu kalhmang ang hi Isaia 44:5

leh Thupuan 22:4-ahte kan hmu bawk.

Page 486: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 486/790

90NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 9

HNAM HRUAITUTE THIL HLAN - I

Chhiar tur : 7:1-41

Thu vawn : An thilhlante chu, tawlailir chung nei parukleh bawngpa sâwm leh pahnih, puipa pahnihin tawlailir

 pakhat zel, pakhatin bawngpa pakhat zel LALPA hmaah

an rawn la a, biak bûk bulah chuan an rawn hlan a (7:3).

 Vawiinah chuan Bung 7-na kan zir dawn a, \um hnih

zirah kan hmang dawn a ni. Zirtu tam tak chuan Bung

5&6 kha a hma lam leh a hnu lam nena inzawmna \ha nei

lo, thu kar tla niin an hria a. Chuvangin, vawiina kan zirtur hi Bung 4-na chhunzawmna niin an ngai a ni.

Sinai tlang an chhuahsan hma hian Puithiamte chuan

biak bûka Pathian biakna mumal zawkin an kalpui \an

ta a ni. Exodus buah Mosian Biak bûk a tun din thu kan

hmu a. Tunah chuan Pathian biakna hmun atan mumal

zawkin an lo hmang \an ta a ni.

1. Hnam hruaitute thilpek (7:1-9)

1 Chutichuan, Mosian biak bûk chu a din zawh a,hriak a thih a, a tihthianghlim a, a bungrua zawng zawng 

leh a maicham leh a bungbêl zawng zawng hriak a thiha,a tihthianghlim ni chuan heti hi a ni a, 2 Israel-ho puipa,

an chhûngkaw puipate chuan thilhlan an hlan a, chungho

chu an hnam puipate, an chhiarhote chunga awm an ni

Page 487: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 487/790

91NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a: 3 an thilhlante chu, tawlailir chung nei paruk leh

bawngpa sâwm leh pahnih, puipa pahnihin tawlailir

 pakhat zel, pakhatin bawngpa pakhat zel LALPA hmaahan rawn la a, biak bûk bulah chuan an rawn hlan a.

4 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 5 “Biak bûk hna atan a\angkai dawn a, lo la hlawm rawh khai; Levi-ho, a hna

zir ang zelin i pe \heuh dawn nia,” tiin. 6 Tichuan, Mosiantawlailirte leh bawngpate chu a la a, Levi-hote chu a pe

a. 7 Tawlailir pahnih leh bawngpa pali chu Gersona fapate

chu an hna azir zelin a pe a.8 

Tin, tawlailir pali lehbawngpa pariat chu, puithiam Arona fapa Ithamara ho,Meraria fapate chu an hna azir zelin a pe a. 9  Kohatha

 fapate erawh chu an pe ve lo; hmun thianghlim hna chuan pual a ni a, a zawna zawn \hin an ni.

  Aigupta an chhuahsan a\anga kum hnihna thla

hmasa ber Abib/Nisan ni khat ni March 15/16-ah Mosia

chuan Biak bûk a sa fel a (Exod. 40:17). Biak bûk leh abungrua zawng zawng hriak a hnawih a. Pathian biak

nan a hlan a, a serh thianghlim a. Chumi hunah chuan

Israel hnam hruaitute an lo kal a, biak bûk tan thilpekte

an rawn keng a. An thilpekte chu bawngtawlailir paruk

chung nei thlap leh bawngpa sawm leh pahnih a ni.

Hruaitu pahnih zelin bawngtawlailir pakhat an inthawh

\awm a, hruaitu tinin bawngpa pakhat \heuh an tum

bawk a.

Pathianin a hrilh angin Mosia chuan thilpek a

dawnte chu thil phurh vel nan Levia chite hnenah a sem

a. Gersona thlahte hnenah bawngtawlailir pahnih leh a

hnuktu tur bawngpa pali, biak bûk puanzar leh a sakna

hmanruate phurh vel nan an hnain a mamawh angin a

pe a. Chutiang bawkin Meraria thlahte hnenah pawh

Page 488: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 488/790

92NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawngtawlailir pali leh a hnuktu tur bawngpa pariat, an

mamawh angin a pe bawk a. Kohatha thlahte erawh chu,

an kuta kenga anmahni ko ngeia bungraw thianghlimtechu zawn (phur) tura tih an nih avangin tawlailir lehbawngpa eng mah an dawng ve lo.

Israel hnam hruaitu, hotua an neih mi sawm leh

pahnihte chuan maicham serh hran lawm nan, a niindawtin, inang \heuhvin anmahni thilpek \heuh chu an

rawn dah thliah thliah a. Hei hi hrilhfiahtu \henkhat

chuan maicham thên thianghlimna thil hlan niin an sawi.2. Ni khat nia thil hlan (7:10-17)

10  Puipahote chuan hriak thih ni chuan maicham hlan

nana an thilhlante chu maicham bulah an hlan a. 11Tin,LALPAN Mosia hnenah, “Puipa tinin maicham hlan nana

an thilpêk chu a indawt zelin ni tin, an hlan tur a ni,” a ti a.

12  Ni khat nia a thilhlan hlantu tur chu Juda chi  Aminadaba fapa Nasona a ni a: 13 a thilhlan chu

tangkaraw thleng pakhat, a rih lam selkel za lehsawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit

tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atanhriaka chawhpâwlh chhang phut dip taka khat ve ve;14 sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian

 pakhat; 15 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat,

berampa pakhat, beramno a pa kum khat mi pakhat;16 sual thawi nan kelpa pakhat; 17 tin, remna inthawi

thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beramno a pa kum khat mi panga: heng hi

 Aminadaba fapa Nasona thilhlante chu a ni.

 A ni hmasa ber, ni khatnaah chuan Juda thlah hruaitu

Nasonan thilpekte chu a rawn hlan a. Hnam hruaitute

Page 489: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 489/790

93NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpek hlan hi a inang vek a. Thilpek an hlante hi

inthawina chi hrang hrang buatsaihna tura hmanraw

mamawhte a ni hlawm. Nasona thilpek hlante chu hengtehi an ni:

Biakbuk maichama hman tur-

Tangkaraw thleng, kg. khat leh a chanvea rit,

Tangkaraw chawhtawlh, gram zariata rit,

Chhangphut hriaka hmeh, tangkaraw thleng leh

tangkaraw berhbu vûm thar ve ve,

Rangkachak berhbu rimtui hal tura khat gram za leh

sawm bûk,

Halral thil hlan atan-

Bawngpatuai pakhat,

Berampachal pakhat,Beramno, kum khat vela upa pakhat.

Sual thawina thil hlan atan-

Kel pakhat

Remna thil hlan atan-

Bawngpatuai pahih,Berampachal panga,

Kel panga,

Beramno, a pa, kum khat vela upa panga.

Hengte hi Aminadaba fapa Nasona thil hlante chu

an ni.

Page 490: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 490/790

94NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ni hnih nia thil hlan (7:18-23)

18 Ni hnih ni chuan Isakar-ho puipa Zuara fapa

Nethanela chuan a hlan a: 19 a thilhlan atan chuantangkaraw thleng pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum

hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkarawberhbu pakhat, chhangphut thilhlan atan hriaka

chawhpâwlh chhang phut dip taka khat ve ve: 20 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;21halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;22 

sual thawinan kelpa pakhat; 23 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a hlan a. Heng hi Zuara fapaNethanela thilhlante chu a ni.

  A ni hnihnaah chuan Isakara thlah hruaitu

Nethanela, Zuara fapa chuan a thilpekte chu a rawn hlan

ve a. A thilpek hlante hi Juda thlah hruaitu Nasona hlanang tho kha a ni.

4. Ni thum nia thil hlan (7:24-29)

24 Ni thum ni chuan Zebuluna thlahte puipa Helona fapa Eliaba chuan a hlan a: 25 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakhat,chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpawlhchhangphut dip tak khat ve ve; 26 sekel sawm tluka rit rimtuia

khat rangkachak fian pakhat; 27 halral thilhlan atanbawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum

khat mi pakhat; 28 sual thawi nan kelpa pakhat; 29 tin, remnainthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga,

kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng 

hi Helona fapa Eliaba thilhlante chu a ni.

Page 491: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 491/790

95NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A ni thumnaah chuan, a hmaa Juda thlah hruaitu

Nasona leh Isakara thlah hruaitu Nethanela te thil hlan

ang bawk kha Zebulun thlah hruaitu Eliaba, Helena fapapawhin a thilpekte chu a rawn hlan ve a.

5. Ni li nia thil hlan (7:30-35)

30 Ni li ni chuan Reubena thlahte puipa Sedeura fapaElizura chuan a hlan a: 31a thilhlan chu tangkaraw thleng 

 pakhat a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun thianghlimasekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat,

chhangphut thilhlan atan hriaka chawhpâwlh chhangphutdip taka khat ve ve; 32 sekel sawm tluka rit rimtuia khat

rangkachak fian pakhat; 33 halral thilhlan atan bawngpatuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi

 pakhat; 34 sual thawi nan kelpa pakhat; 35 tin, remna inthawithilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa

 panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi

Sedeura fapa Elizura thilhlante chu a ni.

 A ni linaah pawh hian hruaitu dangte thil hlan ang

bawk biak bûka hman tur tangkaraw thleng, tangkaraw

chawhtawlh, chhangphut hriaka hmeh, rimtui hal tura

khat rangkachak berhbu te leh halral thilhlan tur te, sual

thawina thil hlan tur te leh remna thilhlan turte chu

Reubena thlah hruaitu Elizura, Sedeura fapa pawhin a

rawn hlan a.

6. Ni nga nia thil hlan (7:36-41)

36 Ni nga ni chuan Simeona thlah Zurisadaia fapaSelumiela chuan a hlan a. 37 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum; hmunthianglima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakhat, chhangphut thilhlan atana hriak chawhpâwlh

Page 492: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 492/790

96NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhang phut dip taka khat ve ve. 38 sekel sawm tluka rit

rimtuia khat rangkachak fian pakhat; 39 halral thilhlan

atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat beram no a pa kum khat mi pakhat; 40 sual thawi nan kelpa pakhat,41tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,

berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khatmi panga a ni; heng hi Zurisadaia fapa Selumiela

thilhlante chu a ni.

Simona thlah hruaitu Selumiela, Zurisadaia fapa

pawhin biak bûka hman tur tangkaraw thleng, tangkarawchawhtawlh, chhangphut hriaka hmeh, rangkachak

berhbu rimtui hal tura khat te, halral thilhlan tur te, sual

thawina thilhlan tur te, leh remna thilhlan turte chu a

ni nganaah a rawn hlan a.

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian tana Israel fate

an inpekna leh inphalna ropui tak kan hmu a. Mosian

Biak bûk a din a, Pathian hnena hlan a nih hian mipuirilru a tiphur hle ang tih a hriat theih. Israel hnam

hruaitute, hotua an neihte khan thil hlan bawngtawlailir

paruk leh bawngpa sawm leh pahnih an rawn hlan a. Hei

hian ram tiam Kanaan pana kal zel tura inbuatsaihna

rilru a siam thar hle ang. Chu bâkah Biak bûkah Pathian

biakna kalhmang mumal takin Puithiamten an kalpui \an

ta bawk a. Beiseina thar nen hma lam an thlir nasa hlein

a rinawm. Israel-te hnam nun kal zelah an Pathian biaknahian anmahni a tipumkhat hle \hin a ni

Sawi ho tur 

Pathian hnena thilpek pawimawhzia leh thlahthlam

hlauhawmzia han sawi ho teh u.

Page 493: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 493/790

97NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Biak bûk then thianghlim (7:1)

Lalpa thu ang zela engkim an peih fel hnu chuan

Mosian biak bûk leh a chhunga bungrua zawngzawngte chu hriak thihin Lalpa tan a tithianghlim

a. Tithianghlim (Heb. Qadesh) tih hi a awmze bul

zawkah chuan ‘dahhrang’ tihna a ni. Chutiang chuan

Israel mipuiten Lalpa an biakna leh a aw an

ngaihthlakna tur biak bûk chu an tihrang a, an

tithianghlim a ni. Lalpa hmanrua ni tur chuankhawvel thil dang laka kan inthiarfihlim ve a \ul.

Kohatha fapate erawh chu an pe ve lo (7:9)

Biak bûk rawngbawlna atana thil hlan tawlailir leh

a hnuktu bawngpate chu Kohatha fapate hnenah an

pe ve lo va, a chhan chu hmun thianghlim hna chu

an pual a ni a, a bungruate chu phur lova a zawnazawn tur a nih bik vang a ni. Hmun thianghlima

bungruate chu an pawimawh avangin hmanraw

danga phur lovin mihring ngeiin zawn tur a ni. Lal

Davidan Pathian bawm Jerusalem-a a lak \um pawh

khan a thawh khatnaah tawlailirah an dah a, Uza

khan a thih phah a. A thawh hnihnaah erawh chuan

puithiamten an zawn a, him takin Jerusalem an

thlen thu kan hmu (II Sam. 6). Hei hian Pathian

biakna hmanraw pawimawh bikte chu uluk leh

fimkhur taka vawn leh enkawl a \ulzia a tilang.

Page 494: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 494/790

98NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 10

HNAM HRUAITUTE THIL HLAN – II

Chhiar tur : 7:42-89 

Thu vawn : Chutichuan, inbiakna puan ina amah be turaMosia a luh chuan thuthlung bawm chunga zahngaihna\hutphah chung lama cherub pahnihte inkâr a\ang chuan

amah rawn biain Aw chu a hria a; tin, a be ta a (7:89).

Mosian Biak bûk a din zawh a, Biak bûk leh a

bungrua zawng zawng, maicham leh a bungbêl zawng

zawngte nen hriak a hnawiha a then thianghlim khan,

Israel fate kha an hnam hruaitute hovin an lawm tlanghle ni ngei tur a ni. Israel hnam hruaitute khan thil hlan

an rawn keng a. Hruaitute chuan Biak bûk leh maicham

serh thianghlim lawm nan thil hlan tur an rawn la a. A 

ni indawt zelin hnam hruaitu pakhat zelin Biak bûk leh

maicham serh thianghlim lawm nan an thilpekte chu an

rawn hlan a. Ni nga lai hun an hmang tawh a ni. Vawiin

hian ni sarih chhunga thilpek an hlan zui dan kan zir leh

dawn a ni.

1. Ni ruk nia thilhlan (7:42-47)

42 Ni ruk ni chuan Gada thlahte puipa Deuela fapa

Eliasapha chuan a hlan a: 43 a thilhlan chu tangkarawthleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun

thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

Page 495: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 495/790

99NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpawlh

chhangphut dip taka khat ve ve; 44 sekel sawm tluka rit

rimtuia khat rangkachak fian pakhat;45 

halral thilhlanatana bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram noa pa kum khat mi pakhat; 46 sual thawi nan kelpa pakhat;47 tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,berampa panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat

mi panga a ni. Heng hi Deuela fapa Eliasapha thilhlantechu a ni.

Israel faten Biak bûk leh maicham Pathian hnenaan hlan \uma an lawmna kal zelah, hnam hruaitute thil

hlan ni rukna kan lo thleng ta. A ni ruknaah hian Gada

thlah hruaitu Eliasapha, Deuela fapa chuan a thilpekte

a rawn hlan a. An thilpek inang tlang \heuh kha han sawi

nawn leh ila, hetiangin-

Biak bûk maichama hman tur-

Tangkaraw thleng, kg. khat leh a chanvea rit,

Tangkaraw chawhtawlh, gram zariata rit,

Chhangphut hriaka hmeh tangkaraw thleng leh

tangkaraw berhbu vûm thar ve ve,

Rangkachak berhbu rimtui hal tura khat gram za leh

sawm buk,

Halral thilhlan atan-

Bawngpatuai pakhat,

Berampachal pakhat,

Beramno, kum khat vela upa pakhat.

Page 496: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 496/790

100NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sual thawina thilhlan atan-

Kel pakhat

Remna thilhlan atan-

Bawngpatuai pahnih,

Berampachal panga,

Kel panga,

Beramno, a pa, kum khat vela upa panga.

Hengte hi ni ruknaah Gada thlah hruaitu Eliasapha

chuan a rawn hlan a ni.

2. Ni sarih nia thilhlan (7:48-53)

48  Ni sarih ni chuan Ephraima thlahte puipa

 Amihuda fapa Elisama chuan a hlan a: 49 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rittangkaraw berhbu pakhat, halral thilhlan atana hriak a

chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve; 50 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;51halral thilhlan atana bawngpa tuia pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat; 52 sual thawi

nan kelpa pakhat; 53 tin, remna inthawi thilhlan atan

bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beramno a pa kum khat mi panga a ni: heng hi Amihuda fapaElisama thilhlante chu a ni.

Ni sarih niah chuan Ephraima thlah hruaitu Elisama,

 Amihuda fapa chuan a hmaa mite ang bawkin Biak bûk

maicham hmanrua tur te, halral thil hlan tur te, sual

thawina thil hlan turte leh Remna thil hlan turte, a

thilpekte chu a rawn hlan a.

Page 497: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 497/790

101NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ni riat nia thilhlan (7:54-59)

54 Ni riat ni chuan Manasea thlahte puipa Pedazura

  fapa Gamaliela chuan a hlan a: 55 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawmsarih tluka rittangkaraw berhbu pakhat; chhangphut thilhlan atana

hriak chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve; 56 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;57 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat,58 

sual thawinan kelpa pakhat, 59 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a ni. Heng hi Pedazura fapaGamaliela thilhlante chu a ni.

Manasea thlah hruaitu Gamaliela, Pedazura fapa

chuan ni riat ni chuan a hmaa mite ang bawkin a thilpekte

chu a rawn keng a. Biak bûk maicham hmanrua tur te,halral thil hlan tur te, sual thawina thil hlan turte leh

remna thil hlan turte a rawn hlan a.

4. Ni kua nia thilhlan (7:60-65)

60 Ni kua ni chuan Benjamina thlah Gideonia fapa

 Abidana chuan a hlan a: 61a thilhlan chu tangkarawthleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmun

thianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpâwlh

chhangphut dip taka khat ve ve; 62 sekel sawm tluka ritrimtuia khat rangkachak fian pakhat, 63 halral thilhlan

atan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat; 64 sual thawi nan kelpa; 65 tin,

remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa

Page 498: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 498/790

102NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a

ni: heng hi Gideonia fapa Abidana thil hlante chu a ni.

  A ni kuanaah chuan Benjamina thlah hruaitu Abidana, Gideona fapa chuan, maicham hmanrua tur te,

buhbâl thil hlan tur te, halral thil hlan tur te, sual thawina

thil hlan turte leh remna thil hlan turte a rawn keng a, a

hlan a.

5. Ni sawm nia thil hlan (7:66-71)

66 Ni sawm ni chuan Dana thlahte puipa Amisadaia fapa Ahiezera chuan a hlan a: 67 a thilhlan chu tangkaraw

thleng pakhat, a rih lam sekel za leh sawmthum, hmunthianghlima sekel sawmsarih tluka rit tangkaraw berhbu

 pakat, chhangphut thilhlan atana hriaka chawhpâwlhchhang phut dip taka khat ve ve: 68 sekel sawm tluka

ritrimtuia khat rangkachak fian pakhat; 69 halral thilhlanatan bawngpa tuai pakhat, berampa pakhat, beram no a

 pa kum khat mi pakhat; 70 sual thawi nan kelpa pakhat;71tin, remna inthawi thilhlan atan bawngpa pahnih,

beram panga, kelpa panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: heng hi Amisadaia fapa Ahiezera thilhlante

chu a ni.

Gada thlah hruaitu Ahiezera, Amisadaia fapa chuan

ni sawm ni chuan a thilpekte chu a rawn keng a. A thilpek

rawn kente chu a hmaa mite ang bawkin maicham

hmanrua tur te, buhbâl thil hlan tur te, halral thil hlan

tur te, sual thawina thil hlan tur te leh remna thil hlanturte a rawn keng a, a hlan a.

Page 499: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 499/790

103NUMBERS

www.mizoramsynod.org

6. Ni sawm leh ni khat nia thil hlan (7:72-77)

72 Ni sâwm leh ni khat ni chuan Asera thlahte puipa

Okrana fapa Pagiela chuan a hlan a: 73 a thilhlan chutangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za leh

sawmthum, hmun thianghlima sekel sawm sarih tlukarit tangkaraw berhbu pakhat chhangphut thilhlan atana

hriak chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve. 74 sekelsawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian pakhat;75 halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat, berampa

 pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;76 

sual thawinan kelpa pakhat; 77 tin, remna inthawi thilhlan atanbawngpa pahnih, berampa panga, kelpa panga, beram

no a pa kum khat mi panga a ni: heng i Okrana fapa Pagiela thilhlante chu a ni.

Ni sawm leh ni khat ni chuan Asera thlahte hruaitu

hun a lo thleng a. An hruaitu Pagiela, Okrana fapa chuan

a thilpekte chu a rawn keng a. Ani pawh chuan, a hmaamite thilpek ang – maicham hmanrua tur te, buhbâl thil

hlan tur te, halral thil hlan tur te, sual thawina thil hlan

tur te leh remna thil hlan turte a rawn keng a, a hlan a.

7. Ni sawm leh ni hnih nia thil hlan (7:78-83)

78 Ni sâwm leh ni hnih ni chuan Napthtalia thlahte puipa Enana fapa Ahira chuan a hlan a: 79 a thilhlan chu

tangkaraw thleng pakhat, a rih lam sekel za lehsawmthum, hmun thianghlim sekel sawmsarih tluka rit

tangkaraw berhbu pakhat, chhangphut thilhlan atanahriaka chawhpâwlh chhangphut dip taka khat ve ve:80 sekel sawm tluka rit rimtuia khat rangkachak fian

 pakhat; 81halral thilhlan atan bawngpa tuai pakhat,

beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi pakhat;

Page 500: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 500/790

104NUMBERS

www.mizoramsynod.org

82 sual thawi nan kelpa pakhat; 83 tin, remna inthawi

thilhlan atan bawngpa pahnih, berampa panga, kelpa

 panga, beram no a pa kum khat mi panga a ni: heng hiEnana fapa Ahira thilhlante chu a ni.

Naphtalia thlah hruaitu Ahira, Enana fapa chuan ni

sawm leh ni hnih ni chuan a thilpekte chu a rawn keng a.

Maicham hmanrua tur te, buhbâl thil hlan tur te, halralthil hlan tur te, sual thawina thil hlan tur te leh remna

thil hlan turte a rawn keng a, heng a thilpek rawn kente

hi a hlan a.8. Hnam hruaitute thilpek hlan khaikhawmna

(7:84-89)

84 Tichuan, maicham hriak thih ni a Israel puipahothilhlante chu tangkaraw thleng sâwm leh pahnih,

tangkaraw berhbu sâwm leh pahnih, rangkachak fiansâwm leh pahnih a ni a; 85 tangkaraw thleng chu sekel za

leh sawmthum tluka rit \heuh a ni a, berhbu chusawmsarih \heuh a ni: tangkaraw bungbêl zawng zawng 

chu hmun thianghlima sekel singhnih leh za tluka rit ani. 86 Rimtuia khat rangkachak fian sâwm leh pahnih chu

hmun thianghlima sekel sawm tluka rit \heuh a ni:rangkachak fian zawng zawng chu sekel za leh sawmhnih

tluka rit a ni; 87 halral thilhlan atana bawngpa zawng 

zawng chu sâwm leh pahnih a ni a, berampa sâwm leh pahnih, beram no a pa kum khat mi sâwm leh pahnih, anchhangphut thilhlante nen; tin, sual thawi nan kelpa

sâwm leh pahnih: 88 tin, remna inthawi thilhlan atanabawng chu bawngpa sawmhnih leh pali a ni a, berampa

chu sawmhnih leh pali a ni a, berampa chu sawmruk,kelpa chu sawmruk, beram no a pa kum khat mi chu

sawmruk a ni. Hei hi hriak thih hnua maicham hlan nana

Page 501: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 501/790

105NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpêkte chu a ni. 89 Chutichuan, inbiakna puan ina amah

be tura Mosia a luh chuan thuthlung bawm chunga

zahngaihna \hutphah chung lama cherub pahnihte inkâra\ang chuan amah rawn biain Aw chu a hria a: tin, a beta a.

Mosian Biak bûk a din zawh a, Biak bûk leh a

bungrua zawng zawng, Maicham leh a bungbêl zawngzawngte nena a then thianghlim khan Israel hnam

hruaitute khan thil hlan an rawn keng a, hruaitu pakhat

zelin indawtin an thilpekte chu an rawn hlan a, ni sawmleh pahnih chhunga an thilpek hlante chu a vaiin-

Tangkaraw tlang sawm leh pahnih,

Tangkaraw chawhtawlh sawm leh pahnih,

Rangkachak berhbu sawm leh pahnih,

Bawngpatuai sawm leh pahnih,

Berampachal sawm leh pahnih,

Beramno, a pa, sawm leh pahnih,

Buhbâl thilhla chhangphut tha,

Kel sawm leh pahnih,

Bawngpatuai sawmhnih leh pali,

Berampachal sawmruk,Kel sawmruk

Beramno, a pa, sawmruk.

Hengte hi hruaituten hriak hnawiha maicham hlan

nia an thilpekte chu a ni. Chang 89-na thu hi a hrang

deuhvin a lang. Exodus 25:22 “Bawm bulah kan intawk

Page 502: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 502/790

106NUMBERS

www.mizoramsynod.org

\hin ang a, cherub pahnih, Thuthlung Bawm chunga awm

inkar a\ang chuan ka rawn bia ang che a, Israel-te hnena

thu ka pek tur zawng zawng chu ka rawn hrilh \hin angche” tia LALPAN Mosia hnena a lo sawi tawh ang khanhelaiah hian Mosia hi LALPA be turin inbiakna puan inah

a lut a ni.

Helaia ‘Zahngaihna \hutphah’ tih hi Bible lehlintharah chuan ‘Thuthlung Bawm chhin’ tiin a sawi a, thil

thuhmun a ni. Zahngaihna |hutphahah hian Pathian chu

\huin zahngaihna leh khawngaihna nasa tak nen a mitero a relsak a, an tih tur a hriattirna hmun niin an sawi

(Exod. 25:22).

Bung sarih pum pui kan zir hian Israel mipuite

inphalna leh inpekna nasa tak a tarlang a. Chu bâkah

hnam hrang hrang aiawha ni khat zela thilpek an hlante

hian hnam pum pui pawimawhna a tarlang bawk a.

Puithiam rawngbawlnain hmun laili tak a chang chho zela, a \han chhoh zelna kawng a hawng \ha hle. Pathian

mite zingah Pathian hnena thil hlan hian hmun

pawimawh tak a luah a ni tih hi a tarlang bawk.

Sawi ho tur 

Kan Kohhrana chhungkaw tin hian Pathian hnenathilpek sawma pakhat kan pek vek theih dan tur han

sawi ho teh u.

Page 503: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 503/790

107NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Zahngaihna |hutphah (7:89)

Zahngaihna |hutphah hi Mizo Bible lehlin tharah

chuan “Thuthlung Bawm chhin” tia dah a ni a.Thuthlung Bawm chhungah khan Sinai tlanga Lalpan

Mosia hnena a pek Thusawm pek ziahna lungphek

te, Arona tiang chawr te leh manna an dawn hmasak

ber te an dah a. Chung Thupek sawmte chu he

Thuthlung Bawm chhin hian khuh bovin Pathianin

chung dante chu hmang lovin a khawngaihna lehzahngaihnain a mi Israel-te chu a hruai \hin a ni.

Cherub pahnihte (7:89)

Zahngaihna |hutphah chung lamah chuan

rangkachaka siam cherub pahnih lem dah a ni a.

Mihringten Pathian thupek an bawhchhiat avangin

Eden huan a\angin Pathianin a hnawt chhuak a,nunna thing kawng chu veng turin Eden huan chhak

lampanga Cherub-te leh mei khandaih vir tawn zawk

zawk a awmtir bawk a (Gen. 3:24). Chu nunna thing

kawng veng tura a dah Cherub lem inkar a\ang ngei

chuan Pathianin mihringte chu a rawn be \hin a ni.

Page 504: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 504/790

108NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 11

LEVIA CHITE THEN THIANGHLIM

Chhiar tur : 8:1-26 

Thu vawn : Levi-hote chu Israela thlahte zing ata tihrang la, tithianghlim rawh (8:6).

Exodus 40 kan chhiar chuan Mosian riahbûk a din

leh engkim a hmun tura a dah fel thu kan hmu a. Biak

bûk leh a chhunga bungrua zawng zawng, maicham leh a

bungbêlte chenin hriak thianghlim a chulh a, a thian

thianghlim a. ‘Khawnvar dahna chu inbiakna puan in

chhung biak bûk chhim lampang dawhkan epah chuan adah a. Tin, khawnvar chu Lalpa hmaah chuan a dah a’

(Exod. 40:24,25) tiin kan hmu a. Vawiina kan zirlai Num-

bers 8:1-4-ah hian chiang deuh zawkin khawnvar dah dan

chungchang hi kan hmu a ni.

1. Khawnvar dah dan (8:1-4)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Arona bia la a hnenah,

‘Khawnvarte i halin khawnvar pasarih chuan sathaukhawnvar dahna hma lam a en tur a ni,’ ti rawh,” tiin.3 Tin, Arona chuan chutiang chuan a ti a; LALPAN Mosiathu a pêk ang chuan khawnvar dahna hma lamah chuan

khawnvarte chu a chhi a. 4 He mi khawnvar dahna siamdan hmang chu rangkachak a chhera chher a ni; a bul

ngul leh a par chenin chher a ni: LALPAN a lem Mosia a

entir ang chiahin khawnvar dahna chu a siam a.

Page 505: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 505/790

109NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Khawnvar dahna hi biak bûk chhung hmun

thianghlim chhim lamah, han luha vei lamah a awm a.

Hei hi biak bûk chhûnga êng awmchhun a ni a, HmunThianghlim berah chuan khawnvar an dah ve lo. Hengkhawnvar dahna pasarih hi LALPA mit, khawvel pum

pui thlir \hintu niin an ngai (Zak. 4:10). Exodus 25:31-

40 kan en chuan, khawnvar dahna hi rangkachak hlir

hlaka siam, a ngul leh a bul vawng chu a chhera chher;

a lu bawk te, a cheimawina pangpar kuhmum leh par

parh lemte nen inzawm vek a ni. A kungpui a\angin zar

paruk a peng a, lehlam lehlamah zar pathum ve ve aawm a; zar tinah a cheimawina theite par kuhmum leh

a par parh lem pathum zel a awm a. A ngul zidingah a

cheimawina theite par kuhmum leh par parh lem pali

zel a awm a. A zar chung zawk leh hnuai zawk inkarah

pangpar kuhmum pakhat zel a awm bawk. Pangpar

kuhmum lem te, a zarte leh a zidingte chu rangkachak

tlang khat a\anga chher a ni.

Bung sarihah khan hnam hruaitute leh hotute thil

hlan kan hmu a. Tunah hian puithiam hotu ber Aronan

Mosia hnena Lalpa thupek angin hmun thianghlim hma

lam en tura khawnvar pasarih a chhit thu kan hmu.

Khawnvar dahna pasarih hian ni leh thla leh planetpanga entira ngaih a ni.1

2. Levia chite then fai thu leh serh hran thu (8:5-22)5 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 6 “Levi-hote chu Israela

thlahte zing ata tihrang la, tithianghlim rawh. 7  Anmahnitithianghlim turin hetiang hian i ti tur a ni: an chungah

tlenfaina tui thlawr la, an taksa zawng zawng mehtir la,an puante suktir la, intihthianghlimtir rawh. 8 Tin,

bawngpa tuai pakhat leh chhangphut thilhlan hriaka

Page 506: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 506/790

110NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pâwlh chhangphut dip tak nen laktir la, tin, sual thawi

nan bawngpa tuai pakhat dang i kai bawk tur a ni. 9 Tin,

Levi-hote chu inbiakna puan in bulah chuan hruai la,Israela thlahte mipui zawng zawng chu pun khawmtirvek rawh: 10 tin, Levi-hote chu LALPA hnenah i hlan ang 

a; Israela thlahte chuan Levi-hote chungah an kut annghat ang a: 11tichuan Arona chuan Levi-hote chu, LALPA

rawng an bawl theih nan Israela thlahte hmingin thenthilhlana LALPA hnenah a hlan ang a. 12 Tin, Levi-hote

chuan bawngpa lu-ahte chuan an kut an nghat ang a;

tin, Levi-hote tana inremna siam nan, pakhat chu sualthawi nan, pakhat chu halral thilhlanah LALPA hnenahi hlan tur a ni.

13 Tin, Levi-hote chu Arona leh a fapate hmaah chuan

i awmtir ang a, LALPA tana then thilhlanah i hlan tur ani. 14 Chutiang chuan Israela thlahte zing ata Levi-hote

chu i tihrang ang a, tichuan Levi-hote chu ka ta an ni

ang. 15 Tin, chu mi zawhah chuan Levi-hote chu inbiakna puan ina rawngbawl turin an lut ang a, tin, nangin annichu i tithianghlim ang a, then thilhlanah i hlan tur a ni.16 Israela thlahte zing ata ka puala ruat an ni si a; chhulkeu zawng zawng Israela thlahte fa tir zawng zawng aiah

ka pualah ka nei tawh a ni. 17 Israela thlahte zinga fa tirzawng zawng chu ka ta an ni reng a; mihring nen, rante

nen; Aigupta rama fa tir zawng zawng ka tihhlum laikhan ka puala ka ruat tawh a ni. 18 Tichuan Israela thlahte

zinga fa tir zawng zawng aiah Levi hote hi ka nei tawh ani. 19 Tichuan Israela thlahte aia inbiakna puan ina

rawngbawl tur leh Israela thlahten hmun thianghlim anrawn hnaih pawha Israela thlahte zinga hri a len lohna

tura remna siam turin, Israela thlahte zing ata Levi-hotehi Arona leh a fapate ka pe a ni,” tiin.

Page 507: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 507/790

111NUMBERS

www.mizoramsynod.org

20  Chutiang chuan Mosia te, Arona te, Israela thlahte

 pungkhawmho zawng zawng chuan Levi-hote chungah

chuan an ti a. Levi-ho chungchang thua LALPAN Mosiathu a pêk ang zawng zawng chuan an chungah Israelathlahte chuan an ti a. 21 Tichuan, Levi-hote chu sual lakah

an inthian fai a, an puante an su a: tin, Aronan LALPAhmaah then thilhlanah a hlan a; tin, anmahni

tihthianghlim nan Aronan inremna a siamsak a. 22 Tin,chu mi zawhah Levi-hote chu Arona leh a fapate hnuaia,

an rawngbawl hna thawk tur chuan inbiakna puan in

chhûngah an lut a: Levi-hote chungchang thua LALPAN Mosia thu a pêk angin an chungah an ti ta a.

Helai thuah hian Levia chite then thianghlim thu

leh Lalpa tana serh hran thu kan hmu a. Levia chite chu

sakhaw serh leh sang an khawih hmain an intithianghlim

tur a ni a. Helaiah hian Bung 3:5-13 thu tam tak kha a

sawi nawn leh a. Bung 8:6-13 ah hian Levia chite then

thianghlimna leh anmahni Pathian hnena hlanna kanhmu a. Hrilhfiahtu \henkhat chuan Levia chite then fai

thu leh serhhran thu hi Leviticus Bung 7&8-a puithiamte

serh hranna thu zulzuia tih niin an hria.1 Tuna kan

zirlaiah hian Levia chite then fai nan tlen faina tuia theh

a nih laiin puithiamte erawh chu Mosian a hruai a, danangin a insiltir a (Lev. 8:6). Levia chite an thawmhnaw

pangngai suk fai (then) a nih laiin puithiamte erawh chu

Mosian a hruai a, kawr \ial a haktir a, kawnghren a

hrentir a, lukhum a khumtir bawk (Lev. 8:13). Hetianga

tih dan inang deuh, danglam ang reng tak hian Levia chite

chu puithiam dinhmun aia hnuaihnung zawk an nihzia a

tarlang a ni. Levia chite dah hnuaihnun hrim hrim ai

mahin puithiamte dinhmun chawikan hi a tum a ni ang.

Page 508: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 508/790

112NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chang 6-8 hian Levia chite then thianghlim dan a

sawi a. Helaia ‘tlen faina tui’ tih hi tui danglam bik a nih

thu hriat a ni lo va, tui thianghlim pangngai ni ve maitura ngaih a ni. Levia chite tihthianghlim dan hi tuia thehan ni a, chu chu sual sil faina a ni (19:9, 17-19). Chu bâkah

an taksa hmulte an met vek a, an silhfente an su fai nghal

a, an inbual nghal bawk (8:7).

Levia chite serh hran dan hi a danglam hle mai.

Inbiakna puan in hmaah an dintir a. Israel mite chuan

an lu chungah kut an nghat a. Arona chuan Levia chitechu LALPA ta ni turin a hlan a. Levia chite tan sual

thawina thil hlanah bawngpatuai puithiamin a hlansak

a. Levia chite chuan bawngpatuai chungah chuan kut an

nghat a. Levia chite chu Lalpan ama tan Israel fatirte

aiah a hauh a. Lalpa chuan Israel mipui aiawha Biak bûka

rawngbawl turin Levia chite chu puithiamte hnenah a

pe a. Mosia leh Levia chite chuan LALPA thupek ang

chuan an ti a, Levia chite chuan Biak bûkah rawng anbawl \an ta a ni.

3. Levia chite rawngbawl hna chawlh hun (8:23-26)

23 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 24 “Levi-hote chanpualchu heng hi a ni: kum sawmhnih leh kum nga chin chung 

lam chuan inbiakna puan ina rawngbawl hna an bei ang 

a:25 

kum sawmnga mite chuan rawngbawl hna chu anchawlhsan ang a, rawng an bawl tawh lo vang;26 amaherawhchu inbiakna puanin enkawl thuah chuan

an unaute an puibawm zel ang a, rawng erawh chu anbawl tawh lo vang. Hetiang hian Levi-hote chu an hna

thawh i relsak tur a ni, tiin.

Page 509: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 509/790

113NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Levia chite hian kum sawmhnih leh panga an tlinin

Biak bûk rawngbawl hna an thawk \an ang a, kum

sawmnga an tlin chuan Biak bûka an rawngbawl hna anchawlhsan ang. Bung 4:3-ah khan inbiakna puan ina hnathawk tur kum bithliah kha kum sawmthum a\anga kum

sawmnga inkar tiin an sawi a. I Chronicle 23:24-ah erawh

chuan kum sawmhnih chin chuan LALPA inah thawh an

nei tiin a sawi a, upat lam kum bithliah a sawi lo thung.

 Vawiina kan zirlaiah hian kum sawmnga hnuah chuan

anmahni pualin eng mah an ti tur a ni tawh lo a ti a.

 Amaherawhchu, an Levia chipui biak bûka hna thawkan pui ve thei ang tiin a sawi thung. Rabbi Hertz chuan,

‘Kum upa nun hi hman tlak loh a ni kher lo ve’2 tiin a

sawi ve bawk a ni.

Sawi ho tur 

‘Levia chite then thianghlim’ thu kan zir hian,

‘serhhran’ an nihna a chiang khawp mai a. Kan tunlai

hunah hian anmahni a\anga zir tur kan neihte han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers”’ Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 76.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd. 1972,

p. 257.

Page 510: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 510/790

114NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Lu chunga kut nghat (8:10)

‘Lu chunga kut nghat’ tih hi a awmze bul takah chuan

nihna emaw, chanvo emaw aiawhtu hnenahlanchhawn tihna a ni a, thlahte hnena malsawmna

hlan te (Gen. 48:14), nemnghehnaa thuneihna hlan

te (Num. 27:23), leh sual thawina thilhlana sualna

zawng zawng ran chunga hlan te a huap vek a ni.Thuthlung Tharah pawh rawngbawl turte lu chunga

kut nghata hlan thu kan hmu (Tirh. 6:6, 13:3, Mk.

5:23, Heb. 6:2 etc.). Helai thuah pawh hian Levia chitechu Lalpa tana hlan an ni a, fatir aia Lalpa tana

serhhran an ni a; tin, puithiam Arona leh a fapate

rawngbawlsak tura pek an ni bawk.

Hri a len lohna tura remna siam turin (8:19)

Levia chite chu biak bûka rawngbawl tur leh Israela

thlahten hmun thianghlim an hnaih pawha an zinga

hri a len lohna tura vengtu tur an nih thu kan hmu

a. Hei hian mipuite sualna thawi dam tih lam ni

lovin, mipuiten Pathian chenna biak bûk an rawn

hnaih theih lohna tura daidanna emaw, khuhna

emaw siam, tihna a kawk zawk a. Levia chite chu

biak bûk velah awmhmun khuarin mipuiten biak

bûk an rawn hnaih lutuk loh nan an veng \hin ang

a; tichuan, hri lakah pawh mipuite an him thei dawna ni.

Page 511: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 511/790

115NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 12

KALHLEN KUT |UM HNIHNA 

Chhiar tur : 9:1-23 

Thu vawn : “Israela thlahte hnenah, ‘In zinga mi pawh,in thlahte zinga mi pawh, mitthi ruang avanga thianghlimlo emaw, lo thang bo emaw an awm hlauh chuan LALPA

tana kalhlen kut chu an nei ve reng reng tur a ni: 11thlahnihna ni sâwm leh ni li ni tlai lamah an nei tur a ni.

[9:10-11a] 

Kalhlen Kut hi Aigupta ram a\anga Israel-te an

chhuah hriat rengna kut ropui tak a ni a, chhang dawidimtelh loh kut nen an hman chhunzawm \hin. Chuvangin,

Kalhlen Kut leh chhang dawidim telh loh kut hi an sawi

zawm fo. Kalhlen Kut hi thla khatna ni 14-naah an hmang

a, chu chu March thla tawp emaw April thla bul emaw a

ni a. Chhang dawidim telh loh kut chuan thla khatna

Nisan 15-21 chhung a awh a ni (Exod. 12:18,19). Kalhlen

Kut \um hnihna (Second Passover) tih hi Kalhlen Kut

Belhchhahna (Supplementary Passover) tiin sawi ila afiah mai awm e.

1. Kalhlen Kut hman dan tur (9:1-5)

Tin, LALPAN Aigupta ram ata an lo chhuah achinkum hnihna thla khatnaah Sinai thlaleran Mosia a bia

a, 2 “Israela thlahte chuan kalhlen kut chu a hunbi zelah

Page 512: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 512/790

116NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nei rawh se. 3  A hunbi-ah, he mi thla ni sâwm leh ni li tlai

lamah in nei tur a ni: chu mia tihtura ruat ang zawng 

zawng leh a dan ang zawng zawng chuan in nei tur a ni,” tiin. 4 Tichuan, Mosian Israela thlahte chu kalhlen kut neitur chuan a hrilh a. 5 Chutichuan Sinai thlalerah chuan

thla khatna, ni sâwm leh ni li ni tlai lamah kalhlen kutchu an hmang ta a:LALPAN Mosia thu a pêk ang zawng 

zawng chuan Israela thlahte chuan an ti a.

Hebrai-ho Calendar-a thla khatna chu Abib thla a ni

a, Nisan an ti bawk. Chu chu March thla laihawl a\anga April thla laihawl vel lai hi a ni. Kalhlen Kût hi Aigupta

an chhuahsan a\anga kum hnihna thla hnihna velah a

in\an a (9:1). Tichuan, Bung 9:1-5 in a sawi Kalhlen Kût

hi an hmang zo chiah niin a lang. He Kalhlen Kût an hman

zawh tak hi thla khatna ni sawm leh pali tlaiah khan

Sinai thlalerah an hmang a. Mosia hnena LALPA thupek

ang chiahin engkim an ti a ni. Kalhlen Kût hun pangngai

hmang thei lote chuan Kalhlen Kut \um hnihna, hmannawnna hi an hmang ngei tur a ni.

2. Mitthi ruang khawihte tana Kalhlen Kut (9:6-13)

6 Tin, tute emaw mitthi ruang avanga thianghlim loan lo awm a, chu mi ni chuan kalhlen kutah an tel ve thei

lo va; tichuan chu mi ni chuan Mosia leh Arona hmaah

chuan an kal a;7 

chungho chuan a hnenah, “Mitthi ruang avangin kan thianghlim lo a ni a; engvangin nge Israelathlahte zinga a hunbia LALPA hnena thilhlan kan hlan

ve min khap?” an ti a. 8 Tin, Mosian an hnenah, “Lo ngawiteh rih u, in chungchang thuah LALPAN engtin nge thu a

 pêk dawn ka han hre rih phawt ang e,” a ti a.

Page 513: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 513/790

117NUMBERS

www.mizoramsynod.org

9  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 10 “Israela thlahte

hnenah, ‘In zinga mi pawh, in thlahte zinga mi pawh,

mitthi ruang avanga thianghlim lo emaw, lo thang boemaw an awm hlauh chuan LALPA tana Kalhlên Kûtchu an nei ve reng reng tur a ni: 11thla hnihna ni sâwm

leh ni li ni tlai lamah an nei tur a ni: chhang, dawidimtelh loh hnim hnah kha nen an ei tur a ni; 12 a tuk atan

chuan a engamah a dah tur a ni lo va, a ruh an titliak tura ni hek lo: kalhlen kuta tih tur ruat ang zawng zawng 

chu an ti tur a ni. 13  Amaherawhchu thianghlim si, thang 

bona nei si lova kalhlen kuta tel lo ringawt chu a chipuitezing ata chu mi chu tuithlar a ni ang: a hunbia LALPAhnena thil hlan chu a hlan loh avangin chu mi chu tuithlar

a ni ang: a hunbia LALPA hnena thilhlan chu a hlan lohavangin chu mi chuan a sual mawh a phur ang.

Leviticus 7:20,21-ah chuan, “Mi bawlhhlawh laiin

remna thil hlan sa hi a ei ve chuan ensan tur a ni. Mihring

emaw, ran a\angin emaw thil bawlhhlawh chhuakkhawihtu chuan he sa hi a ei ve chuan ensan tur a ni,” a

ti a. Inthawina sa hi mi bawlhhlawh lote chauhvin ei theih

a ni a. Mi bawlhhlawhin inthawina sa a ei chuan ensan

tur a ni.

 Aigupta an chhuahsan hnu kum hnihna thla khatna

Ni 14 ni hian LALPA thu angin Sinai thlalerah Kalhlen

Kut an hmang a. Mi \henkhat, mitthi ruang khawihavanga bawlhhlawhte chuan Kalhlen Kut hun pangngaikha an hmang ve thei lo va, Mosia leh Arona hnenah an

lo kal a. Israel mi dangte ang bawka Kalhlen Kutah Lalpa

hnena thil hlan ve an rawn dil a. Mosian LALPA a rawn

a, LALPA thu a dawn hnuin, thla khat hnuah, thla hnihna

ni sawm leh pali tlai lamah an hmang ve thei ta a ni.

Chhang dawidim telh loh leh lambak nen hman tur a ni

Page 514: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 514/790

118NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. A sa ei ban loh tur a ni a, a ruh pawh pakhat mah tih

tliah loh tur a ni. Mi bawlhhlawh ni si lo, ram hla taka

zin pawh ni si lovin Kalhlen Kut chu a hman duh lohchuan an zing ata hnawh chhuah tur a ni.

3. Hnam dangte tan Kalhlen Kut (9:14)

14 Tin, hnam dang mi in hnena awmin LALPA tanakalhlen kuta tel ve an duh chuan kalhlen kuta tih tur ruat

leh a dan angin an ti tur a ni, he rama mi reng reng lehhnam dang mite tan dan angkhat in nei tur a ni,’ tiin sawi

rawh,” tiin.

‘Hnam dang mi in hnena awm’ tih hian pian leh

murnaa Israel mi ni si lo, an zinga hun rei tak lo khawsa

ve tawh leh an zinga anmahni ang thlapa lo awm ve

tawhte sawina a ni. Chutiang mite chuan Kalhlen Kut hi

an hman ve duh chuan dan ang thlapin an hmang ve thei

a, tute tan pawh an zavaiin hman dan tur a thuhmun a

ni. Hetiang a nih lai hian, ram dang mi, an zinga awm

vete leh inhlawhfate chu an tel ve khap a ni (Exod. 12:45).

4. Chhum ding eng (9:15-23)

15 Chutichuan biak bûk din ni chuan Pathian chennain chu chhumin a tuam mup a, tin, tlai lamah chuan biak

bûk chungah chuan mei alh ang mai hi a tuk zing tlengin

a awm a. 16 Chutiang chuan a awm reng a: chhum chuana tuam reng a, zanah chuan mei angin a lang a. 17 Chhumin

 Puan In chu a kiansan apiangin Israela thlahte chuan kal

zai an rel \hin a: tin, chhum a dinna hmun apiangah chuanIsraela thlahte chuan awmhmun an khuar thin a. 18 LALPA

thupêkin Israela thlahte chu an kal zel a, LALPA thupêkbawkin awmhmun an khuar thin a: biak bûk chunga chhum

chu a awm chhûng zawng awmhmun an khuar reng a.

Page 515: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 515/790

119NUMBERS

www.mizoramsynod.org

19 Tin, biak bûk chunga chhum chu rei tak a awm chuan

Israela thlahte chuan LALPA thu chu an zawma, an kal lo

va,20 

tin, a châng chuan chhum chu biak bûk chungah chuanrei lote chauh a awm thin a: tichuan LALPA thupêk anginawmhmun an khuar a, LALPA thupêk angin an kal thin.21Tin, a châng chuan chhum chu tlai lam a\anga zing thlengin a awm a: tin, zinga chhum chu a invawrh san

chuan an kal \hin a, ni khat lek emaw, zan khat lek emawawma chhum chu a invawrh san chuan an kal mai thin a.22  Biak bûk chungah chhum chu ni hnih emaw, thla khat

emaw, kum khat emaw pawh a awm a, chuta a awm reng chuan Israela thlahte chuan awmhmun an khuar reng a,an kal thin lo va: a invawrh san erawh chuan an kal \hin.23 LALPA thupêkin awmhmun an khuar thin a, LALPAthupêkin an kal \hin: Mosia hmanga LALPA thupêkin

LALPA thu chu an zawm a ni.

Mosian LALPA thupek anga biak bûk a din a, tih tur

zawng zawng a tihfela Pathian hnena a hlan khan biakbûk chu chhumin a rawn khuh a. Biak bûk chhung chu

LALPA ropuinain a khat a, Mosia pawh biak bûk

chhungah a lut thei lo. Israel mipui chuan chhunah chhum

chu an hmu a, zan lamah chuan mei angin a eng a.

Chhumin biak bûk a khuh chhung chu an awmna ngaiahan awm reng \hin a, chhum a kian veleh an insawn leh

mai \hin a. Mosia hnena LALPA thupek ang zelin buk an

khuar a, awmhmun an insawn \hin. Helai thu hlawm

chang kua emaw chauhvah hian \um ruk zet LALPA 

thupek ang zela buk khuara insawn \hin an nih thu hi a

sawi a ni.

Thuthlung Thar lamah pawh chhum hi Pathian

awmpuina lantirna angin kan hmu. Hmel danglamna

tlangah khan chhum a lo zîng a, anniho chu a rawn khuh

Page 516: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 516/790

120NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a, chhum a\ang chuan aw a lo chhuak a (Lk. 9:34f). Lal

Isua vana hruai chhoh a nih pawh khan chhumin an hmuh

phak lohvah a la bo ta a (Tirh. 1:9). Vawiina kan zirlai a\ang hian Kalhlen Kut an ngaih

pawimawhzia a lang chiang khawp mai a. Pathianin a

mite a awmpuizia pawh a lang chiang a. Chhunah chhum

ding, zanah chhum, mei anga langin a hruai a, a chenchilhreng a ni. Pathianin a mi Israel-hote chu Kalhlen Kut

hman dan tur a hriat thartir leh a. Sakhaw thila mi

bawlhhlawhte tan kawng a hawng a. Chu bâkah hnamdang mite thlengin kawng a hawnsak a, a hruai \hin a ni.

Sawi ho tur 

Kalhlen Kut leh Lalpa Zanriah Sakramen inanna lai leh

an pawimawhna ve ve sawi ho ula. Lalpa Zanriah

Saramen hi engtin nge tun aia Kohhranhoten kan ngaihpawimawh lehzual theih dan tur han sawi ho teh u.

END NOTES

Tlai lamah (9:3-5)

Israel fate chuan Aigupta a\anga an chhuah achinkum hnihna thla khatna, ni sawm leh ni li ni tlai

lamah Kalhlen Kut an hmang leh a. Heta ‘tlai lamah’

tih hi a \awng bul (Hebrai) lama a awmze dik takah

chuan ‘tlai a\anga tlai inkar’ sawina a ni a (Exod.

12:6). Nimahsela hun lo kal zelah Juda-te chuan tlai

lam dar 3 a\anga dar 5 inkar vel emaw, nitlak a\anga

khawthim tak tak inkar vel sawi nan an hmang.

Page 517: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 517/790

121NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Lo nghak teh u…” (9:8)

He chang hi mitthi ruang avanga thianghlim loten

Kalhlen Kut an hman ve theih hun tur Mosia anzawh a, a chhanna \awngkam a ni. Thu khirhkhan

leh harsain a nan laiin Mosia chuan amaha thutlukna

siam mai lovin Lalpa thupek a nghak a, a entawn

tlak hle. Eng harsatna pawh kan chungah thleng semahnia chin fel mai tum ai chuan engkim titheitu

Pathian hnena tluk luh mai hi a him a, a \ha ber a ni.

Dan ang khat in nei tur a ni (9:14)

Helai changah hian hnam dang miten Lalpa tana

Kahhlen Kuta tel ve an duh chuan phalsak an nih

thu kan hmu mai ni lovin, Israel-te nena dan ang

khat neih tur a nih thu kan hmu a. Hei hian Pathian

rilru a tarlang chiang hle. A chatuan thiltum,

mihringte chhandamna hna a thawhnaah hian tu mah

thlei bik nei lovin, mi zawng zawng ang khat veka a

enzia min hriattir a ni.

Chhum ding (9:15f)

Exodus buah chuan biak bûk vela chhum ding awm

hian Lalpa ropuina a entir a (Exod. 40:34-38), Num-

bers buah erawh chuan chhum ding chu Lalpan a

mite kaihhruai nan a hmang thung.

Page 518: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 518/790

122NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 13

TANGKARAW TAWTAWRAWT

Chhiar tur : 10:1-10 

Thu vawn : “Tangkaraw tawtawrâwt pahnih siam la; achhera chherin siam rawh: mipuiho kohkhawm nan lehchhuahtir nan i hmang tur a ni.…” (10:2).

 Vawiinah hian ‘Tangkaraw Tawtawrawt’ tih thupui

kan zir dawn a, kan rilru pawh a \hawng tho nghal mai

awm e. Mosia chu tangkaraw tawtawrawt pahnih siam

tura tih a ni a. A hmanna tur chi hrang hrang pawh hrilh

nghal a ni. Ram tiam Kanaan panin Sinai tlang anchhuahsan dawn ta a, thlaler kawnga mipui nunau

chhangchhe tak zin kawngah inthununna leh

inkaihhruaina hmanraw pawimawh, a hnu lam pawha

hman \angkai zui zel tur a ni a. LALPA Pathianin chhum

ding engin hruai tho mah se la, rang zawk leh mumal

taka inkaihhruaina tur hmanrua a ni. Aigupta leh a

chhehvel (Ancient Near East)-ahte pawh tawtawrawt hi

sakhaw thila pun khawmna leh indona hmuna hmanraw

pawimawh tak a ni ve reng a.1 Tawtawrawt hi inches 18vela sei,2 ri chak leh ring tak a ni a, mipui kaihhruai nana

hmanraw remchang tak a ni.

Page 519: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 519/790

123NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Tawtawrawt hman dan tur leh a awmzia (10:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Tangkaraw

tawtawrâwt pahnih siam la; a chhera chherin siam rawh:mipuiho kohkhawm nan leh chhuahtir nan i hmang tur a

ni. 3 Chu chu a ham kawp chuan mipui zawng zawng chui hnenah inbiakna puan in kawngka bulah an rawn

inkhawm vek tur a ni. 4 Tin, pakhat chauh an ham chuan,Israel mpuite hotu puipate chauh i hnenah an lo kal

khawm tur a ni ang a. 5 Tin, râlkhel hama in ham chuan

chhak lampanga awmhote an chhuak tur a ni ang.6 

Tin,râlkhel hama in ham leh chuan chhim lampangaawmhote an chhuak tur a ni, an chhuahna turin râlkhel

hamin an ham tur a ni. 7  Amaherawhchu mipuite lo kalkhawmna tur chuan in ham phawt ang a, râlkhel ham

erawh chuan ham lovin, 8  Arona fapa puithiamhote chuantawtawrâwt chu an ham tur a ni; chu chu in tan inthlahte

thlenga kumkhaw dan tur a ni ang.

Tawtawrawt hman dan tur leh a awmzia hi

kaihhruaina \ha tak a awm a. Biak bûk khuhtu chhum

kha chung lamah invawrh sangin chho sela, Israel-hote

chu kal chhuak tura inpeih vek tur an ni (9:17). Mi lo

inpeih lo leh inring lote an lo inrin theih nan tawtawrawt

ham a ni a. Inkohkhawm tur emaw riahhmun chhuahsan

tur emaw a nih chuan hmun thianghlim a\angin

puithiamten tangkaraw tawtawrawt pahnih an ham a.Hmun thianghlim a\ang hian puithiamten chhum dingchet vel dan an thlithlai reng a, chuta \ang chuan

inhriattirna tawtawrawt an ham a, chu chu riahhmuna

awm zawng zawngten an lo hre \hin a ni.

Tawtawrawt ham rik dan chi hrang hrang, ral khel

dar ang chi te, inkohkhawmna pangngai leh sakhuana

Page 520: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 520/790

124NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thila inkohkhawmna ang chite an nei hrang vek a.

Tawtawrawt pakhat ri te, pahnih ri te, a ham rik dan – ri

sei leh ri tawi te a awm hrang ve thliah a.3

Chungte chu:(a) Hmun thianghlim(Sanctuary)-a inkohkhawmna

1) Tawtawrawt pahnihin – Ri sei,

Mipui kohkhawmna (10:3,7).

2) Tawtawrawt pakhatin – Ri sei,Hnam aiawh hruaitute kohkhawmna (10:4).

(b) Riahhmun chhuahsan inhriattirna

(Tawtawrawt pahnih niin a rinawm)

1) Ri tawi, ham \hawt \hawt, a \um khatna

Riahhmun khawchhak lama awm te an kal

chhuak ang (10:5).

2) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um hnihna

Riahhmun chhim lama awmte an kal chhuak ang(10:6).

3) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um thumna

Riahhmun khawthlang lama mite an kal chhuak

ang (10:22).

4) Ri tawi, ham \hawt \hawt – a \um lina

Riahhmun hmar lama mite an kal chhuak ang(10:25).

(c) Indona chhuah tur (Tawtawrawt pahnih niin a

rinawm)

Ri tawi, ham sek sek-

Israel fate chu anmahni rawn beitute bei let tura

chhuah khawm tur (10:9).

Page 521: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 521/790

125NUMBERS

www.mizoramsynod.org

(d) Lawmna lam thilah (Tawtawrawt pakhat a ni mai

thei)

Ri sei – Israel fate hlimna hun – kut, thlathar,etc. ahtean ham \hin ang (10:10).

Hetiang hian tawtawrawt hman dan tur leh a

hmanna awmziate fel takin an nei thlap a ni.

2. Tawtawrawt ri hmanga LALPA koh (10:9-10)

9 In rama hmêlma hnuaichhiahtu che u do tura inkalhunin râlkhel hamin tawtawrâwtte chu in ham tur a ni;

tichuan LALPA in Pathian hmaah chuan hriat reng in niang a, in hmelmate lakah chuan chhanhim in ni ang. 10 In

hlimna niah te, in kut hun bi neiah te, in thla tharahtechuan inthawinaah te chuan tawtawrâwt in ham tur a

ni; tichuan in Pathian hmaa in tana hriat rengna a nidawn nia: Kei hi LALPA in Pathian ka nih hi,” tiin.

  A chunga tarlan tawh ang khian, Israel fate

inkohkhawmna pawimawh tak chu tawtawrawt a ni. Is-

rael fate chu, an ramah anmahni hmelmaten an rawn beih

chuan anmahni do let tura inkohkhawmna pawimawh

tak chu tawtawrawt ham \hawt \hawt kha a ni a. Chang

9-na ah hian tawtawrawt kha, anmahni inkohkhawmna

lam ai mahin Pathian an auhna hmanrua tur a nih thu

kan hmu. “... ham sek sek ula, kei LALPA hian ka lo hria

ang a, in hmelmate lak ata ka rawn chhan ang che u...”

(10:9b lehlin thar) tih thu kan hmu a. Chuvangin,tawtawrawt ham kha anmahni inkohkhawmna leh

inhriattirna a nih rualin LALPA an Pathian auhna

pawimawh tak a ni.

Page 522: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 522/790

126NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chutiang bawkin chang 10-na hi, lawmna nikhuaah,

thla thar kutahte leh halral thil hlan an hlanin,

tawtawrawt ham \hin tur a ni a. Hei pawh hi anmahnizinga inhriattirna a nih rualin, LALPA kohna, auhna ani. “In lawmna nikhuaah... ham bawk ang che u, chu chu

ka lo hria ang a, ka ngaihven ang che u, LALPA, in

Pathian ka nih hi,” (10:10 lehlin thar) tiin kan hmu a.

Chuvangin, tawtawrawt ham chu LALPA kohna a ni

nghal bawk.

Tunah chuan \hen khatna 1:1-10:10 pum pui kan zirzo dawn ta a. |hen khatna chhungah khan Pathianin a

mi Israel fate Kanaan ram tiam pan zel tura a buatsaihna

kan hmu a. Chhiarpui an neih thu te, an riahhmun rem

dan tur te, hnam hrang hrang kal hmasak dan indawt te,

Puithiam leh Levia chite rawngbawlna tur te, Nazarit

mi dan te kan hria a. Biak bûk leh Maicham hlannaa hnam

hruaitute thil hlan hrang hrangte leh Kalhlen Kut \um

hnihna thlengin kan lo zir zo ta. Vawiinah phei chuanIsrael faten hun rei tak awmhmun an khuarna Sinai tlang

an chhuahsan dawn avanga ‘Tangkaraw Tawtawrawt’

hman dan turte thlengin kan zir ta. Pathianin a mite sipai

rual ropui tak angin a hruai zel dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhovah hian Bible zirtirna pawimawh zualte

leh Kohhran Inkaihhruaina Dante hi kan inzirtirchiang tawkin kan hria em? Tawk lo ta se, eng engte

nge? Engtia hma lak tur nge ni ang?

Page 523: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 523/790

127NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Publishedby Theological Publications in India, 1968, p. 90.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 258.

3. Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,Michigan, USA, 2004, p. 571.

Tangkaraw tawtawrawt

Thuthlung Hlui buah hian Juda-ten tawtawrawt chi

thum an neih thu kan hmu a. Chi hnihte chu berampa

ki hmanga siam a ni a, a chi thumna erawh chu tuna

kan hmuh, tangkarua a\anga chher a ni. Josephuschuan tangkaraw tawtawrawt chu inches 18 (45 cm)

vela sei, a fawng sei tak, a hmawr lehlama dar pawh

rik chi anga arh chhuak niin a sawi. Berampa ki

a\anga siam tawtawrawtte ai chuan a ri pawh a fiahin

a chiang zawk.

Page 524: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 524/790

128NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN HNIHNA 

SINAI A|ANGA MOAB PHAI RUAM(10:11-22:1)

ZIRLAI 14SINAI A|ANGIN AN CHHUAK

Chhiar tur : 10:11-36 

Thu vawn : Tin, heti hi a ni a, bawm chu a chhuah dawn

apiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, i hmêlmatechu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah tlanchhe rawhse,” a ti \hin a. 36 Tin, a innghah apiangin “Aw LALPA,

Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh,” a ti \hin a(10:35,36).

Numbers bu kan zirlai hi hlawm lian pui puiin \hen

thumah \hen a ni a. Tunah chuan “|hen Hnihna” kan zir

thleng dawn ta. |hen hnihna Bung 10:11-22-ah hian Sinaian chhuahsan a\anga Moab phai, Jeriko zawn an thlen

thleng chanchin a huam a, hei hian kum sawmthum leh

pariat chhung vel a awh a ni.

1. Ruahmanna fel tak nen an chhuak (10:11-28)

11 Tin, kum hnihna thla hnihna, chu mi thla ni

sawmhnih ni chuan heti hi a ni a, chhum chu Pathian

Page 525: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 525/790

129NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chenna in chung ata chu a lo invawrh sang ta a. 12 Tichuan,

Israela thlahte chu an kal dan bi ang chuan Sinai thlaler

ata chu an chhuak a; tin, Paran thlalerah chuan chhumchu a ding ta a. 13 Mosia hmanga LALPA thupêk angin anchhuak ta phawt a. 14  A hmasa berin Juda pâwlho an

chhûngkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotuchu Aminadaba fapa Nasona a ni a. 15 Isakar-ho hotu chu

Zuara fapa Nethanela a ni a. 16 Zebulun-ho hotu chuHelona fapa Eliaba a ni a. 17 Tin, biak bûk chu an thiat a,

Gersona fapate leh Meraria fapa biak bûk zawntute chu

an chhuak a. 18 Tin, Reuben-ho chu an chhûngkawchhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Seduera

 fapa Elizura a ni a. 19 Simeon-ho hotu Zurisadaia fapa

Selumiela a ni a. 20 Gad-ho hotu chu Deuela fapaEliasapha a ni. 21Tin, Kohath-hote chuan thil thianghlim

chu an zawn a, an chhuak a; tin, a dangte chuan an thlenveleh biak bûk chu an lo din diam a. 22 Ephraim-ho chu an

chhûngkaw chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotuchu Amihuda fapa Elisama a ni:

23  Manase-ho hotu chu Pedazura fapa Gamaliela a

ni a: 24  Benjamina-ho hotu chu Gideonia fapa Abidana ani a. 25 Tin, a hnuhnung berah Danho chu an chhûngkaw

chhinchhiahna kengin an chhuak a: a hotu chu Amisadaia fapa Ahiezera a ni a. 26 Chutiang chu a ni Israela thlahte

an chhûngkaw chhinchhiahna kenga an kal dan chu;chutiang tak chuan an chhuak a. 27 Naphtali-ho hotu chu

Enana fapa Ahira a ni a. 28 Chutiang chu a ni Israelathlahte an chhungkaw chhinchhiahna kenga an kal dan

chu; chutiang tak chuan an chhuak ta a.

Sinai a\angin an chhuak dawn ta. Aigupta a\anga an

chhuah hnu, kum hnihna, thla hnihna ni sawmhnih ni

chuan LALPA chhum chu inbiakna puan in chung a\ang

Page 526: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 526/790

130NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan a kang chhuak \an ta. Sinai thlalerah thla

sawmpakhat leh ni sawmpakua an awm a. Ral do thei

chin sipai chhiarpui an neih a\anga ni sawmhnih lehpakuanaah an inkhuarna buk chu an \hiat ta. Hnamhruaitute kaihhruaina hnuaiah Sinai a\ang chuan Paran

thlaler lam panin an chhuak ta a. Bung 2:1-34-a sawi ang

khan Israel fate chu hnam kal dan tur indawtin an chhuak

ta a. Thil danglam awm chhun erawh chu bung 2:17-a

‘Levia chite chu a laiah an kal ang a’ tih kha, a laiah a

hlawma kal vek lovin, hlawm hnihah an in\hen a.

Gersona chite leh Merari chite hlawm khatah kalin Judapawl hnungah an kal a. Kohatha chite chu Reubena pawl

hnungah an kal ta a ni. Hetianga an kal hian biak bûk

chu an awmhmun khuarna turah an lo tung ding ang a,

Kohatha chiten thil thianghlim ber an phurhte chu an lo

dawngsawng hman dawn a ni.

Israel fate chu Sinai thlalerah khan kum khat dawn

an awm hnuin Biak bûk chunga chhum chu a kiang ta a,Sinai a\ang chuan zawi zawiin an kal chhuak ta a. Chhum

a kian apiangin Israel-te chuan awmhmun an sawn a,

chhumin a rawn khuhna hmunah awmhmun an khuar

leh \hin (9:17) tih ang khân, zawi zawiin an kal chhuak ta

a. Paran thlaler thleng tur hian ni eng emaw zat an kal a.Paran thlaler awmna lai tak hi hriat chian a ni lo. Rin

dan tlangpuiah chuan Sinai peninsula (tuifinriata ram

inkhawh lut), Nageb chhim lam, Arabia khawthlanga

awm nia rin a ni.1

2. Mosian Hobaba a sawmna (10:29-32)

29 Tin, Mosia puzawn Midian mi Reuela fapa Hobabahnenah Mosian, “‘Ka pe ang che u,’ LALPAN a tih

hmunah chuan kan kal dawn a ni a; kan hnenah lo kal ve

Page 527: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 527/790

131NUMBERS

www.mizoramsynod.org

la, tha takin i chungah kan ti ang: LALPA chuan Israela

thlahte chungchang thu chu tha takin a sawi tawh si a,” a

ti a.30 

 Ani chuan a hnenah, “Ka lo kal lo mai ang e, keimahniramah ka laichinte hnenah ka kal zawk ang e,” a ti a. 31Tin,ani chuan, “Min kalsan lul suh khai, thlalerah chuan

awmhmun kan khuarna tur i hre zawk si a, kan tan mit ilo ni dawn a ni. 32 Tin, heti hi a ni ang a, kan hnena i kal ve

chuan, a ni, heti hi a ni ang a, LALPAN thil \ha min tihsakang zelin ka tihsak ve zel ang che,” a ti a.

Helai thu hlawmah hian Mosian a puzawn, Midianmi Reuela fapa Hobaba chu an hnena kal ve zel tura a

sawmna thu kan hmu a. Mosia puzawn chungchangah

hian sawi dan inang lo a awm a. Hetah hian Hobaba,

Midian mi tiin a sawi a. Exodus 3:1-ah chuan Midian

puithiam ‘Jethroa’ tiin a sawi thung. Exodus 2:18-ah chuan

Reuela tih a ni bawk. Midian-ho hi Abrahama leh Keturi

te thlah an ni a (Gen. 25:1-4). Israel-te nen hian inrem

taka awmho changte pawh an nei \hin a, a chang chuan anindo bawk \hin (22:4,7; 25:6-8; Ror. 6-8). Mosia puzawn

chungchangah hian hming dang dang lang mah sela, mi

thuhmun koh dan leh sawi dan hrang mai nia rin a ni.

Mosia puzawn Midian mi anga sawina leh Ken mi anga

sawina awm pawh hi, ‘Ken’ hi Midian hnam zinga pengpakhat anga ngai an awm a, hei hi a dik mai thei bawk.

Mosian, an zinga kal ve zel tura Hobaba a sawmnachhan hi, kawng pawimawh leh thlaler tui awmna hmunriahhmun \ha thlenga a hriat vang nia ngaih a ni a. An

zinga a kal ve chuan an râllâk sum hmuh ang pawh chang

ve zel tura sawm a ni a. Helaiah hian Hobaba hian an

ram lama hawn a duh thu te a sawi a. Mosia sawmna hi

pawm lo awm takin a lang a. Roreltute 1:16 kan en chuan

Mosia sawmna hi a pawm ta niin a lang. Midian-ho hi

Page 528: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 528/790

132NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kanaan ram chhehvela cheng an ni a. Hobaba hi an zin

kawng atana mi \angkai thei tur tak a ni. Hobaba thlahte

hi Ken mi nia sawina a awm bawk a, chu chu Midian hnampeng pakhat nia sawi a ni bawk (Ror. 1:16; 4:11).

3. Thuthlung Bawm leh Mosia (10:33-36)

33  Chutichuan LALPA tlâng a\anga ni thum kalahchuan an kal a; tin, LALPA thuthlung bawm chu an tana

innghahna hmun remchang zawngin, ni thum an kalchhûng hian an hma a hruai a. 34  An buk ata an chhuahin

LALPA chhum chu an chungah a awm zel a.

35  Tin, heti hi a ni a, bawm chu a chhuah dawnapiangin Mosian, “Aw LALPA, lo thawk la, i hmêlmate

chu tidarh la, a hawtu che chu i hmaah tlanchhe rawhse,” a ti thin a. 36 Tin, a innghah apiangin “Aw LALPA,

Israel mipuiho hnenah hian lo kir leh rawh,” a ti thin a.

Sinai a\anga an chhuah hian ni thum an kal a. Juda-te thurochhiah inhlan chhawn zelah chuan, LALPA 

Thuthlung Bawm chuan ram tiam Kanaan panin mak

taka kalna tur kawng zawng zel anga sawi a ni. Chang

33-ah hian Sinai chu LALPA tlang tiin a sawi kher a.

Helai thu hlawmah hian zirtute chuan thu lakna hnar

hrang hrang rem khawm a langsar hlein an hria a ni.2

‘Ni thum kal’ tih hian, ni thum an kal chhung zawnghian thuthlung bawm hian hma a lo hruai zel a ni awm e.

 An riahhmun an sawn khan LALPA chhum chu an

chungah a awm zel a. Hei hian Israel fate chu Pathianin

chhum ding angin a hruai zel a ni tih a tarlang bawk.

Chhum ding leh Thuthlung Bawm hi Israel fate hruaina

hmanraw pawimawh an ni ve ve a, an \ang dun anga sawi

theih a ni bawk.

Page 529: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 529/790

133NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung sawm tlangkawmnaa Mosia \awng\aina thu

pahnih lo lang, Thuthlung Bawm a kal chhuah dawn a,

“Aw LALPA, lo thawk la, i hmelmate chu tidarh la, a hawtuche chu i hmaah tlanchhe rawh se” tih leh ThuthlungBawm an nghah veleh a, “Aw LALPA, Israel mipuite

hnenah hian lo kir leh rawh,” tihte hian an hmelmate chu

Pathian hmelma ni ve zel ang maiin an ngai a. Pathian

chu indona Pathian, an lam\ang ni hliah hliahin an ngai a

ni tih a hriat theih. Thuthlung Bawmah hian Pathian a

awm a, an zingah LALPA a awm zela an hriatna chuan

anmahni a tichakin a tithlamuang hle a ni.

Sawi ho tur 

Chhumin Israel fate a hruai zel ang khan

Kohhranhote hi Pathian hruaina hnuaiah kan awm

zelin kan inhria em?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 91.2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentary

on the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 258.

Page 530: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 530/790

134NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Paran thlaler (10:12)

Israel fate chuan Aigupta an chhuahsan a\anga kum

hnihna thla hnihna, ni sawmhnih ni chuan awmhmunan khuarna Sinai thlaler chu an chhuahsan a, chhum

dinna hmun Paran thlalerah chuan awmhmun an

khuar leh ta a. Paran thlaler hi a awmna hmun chiah

hriat ni tawh lo mah se, mi thiam tam ber chuan Et-tih thlalera awm niin an ngai. Chang 33-a kan hmuh

ang hian Paran thlaler chu Sinai thlaler a\anga ni

thum kal a ni.

Page 531: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 531/790

135NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 15

MIPUI AN PHUNNAWI

Chhiar tur : 11:1-35 

Thu vawn : Tin, mipuite chuan LALPA beng hriatah phunnawi hmangte angin thil \ha lo tak an sawi thin a;chu chu LALPAN a lo hriatin a thin a alh ta a; tichuan

LALPA mei chu an zingah chuan a lo thawk a, anriahhmun pawn lam chu a lo kang ta dur dur mai a.2 Chutichuan, mipuite chuan Mosia an au va; tin, Mosiachu LALPA hnenah a \awng\ai a, mei chu a rem ta a

(11:1,2).

 Aigupta an chhuahsan a, Sinai tlangah kum khat

dawn an awm hnuin Sinai tlang chhuahsanin an chhuak

leh ta a. An zin kawngah hian harsatna an tawk tam tial

tial a. A ruka phun sep sep mai ni lovin, ualau leh langsar

takin an phunnawi ta. Tichuan, tun \umah hian Tabera

hmuna phunnawina te, Aigupta ngaia phunna leh Mosia

manganna te, roreltu tur mi sawmsarih thlan thute leh

Pathianin vahmim a pek thute kan zir dawn a ni.

1. Tabera hmuna phunnawina (11:1-3)

Tin, mipuite chuan LALPA beng hriatah phunnawi

hmangte angin thil \ha lo tak an sawi \hin a; chu chuLALPAN a lo hriatin a thin a alh ta a; tichuan LALPA

mei chu an zingah chuan a lo thawk a, an riahhmun pawn

Page 532: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 532/790

136NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lam chu a lo kang ta dur dur mai a. 2 Chutichuan, mipuite

chuan Mosia an au va; tin, Mosia chu LALPA hnenah a

\awng\ai a, mei chu a rem ta a.3 

Chu mi hmun hming chuTabera an ti a. LALPA mei chu an zinga a lo thawh avang chuan.

Helai thu hlawm tawi teah hian Israel mipuite chau

leh hah, mangang chu Pathian chungah an phunnawi taa ni tih kan hria a. Chu chu anmahni hruai chhuaktu

LALPA chuan a lo hriatin a thinur a, an zingah mei a

chhuahtir a, an riahhmun hmawrtawng thler khat chu akang ta vak mai a. An mangangin Mosia an au va, ani

chuan LALPA a dil a, mei chu a rem leh ta a. Chu hmun

hmingah chuan ‘Tabera’ an vuah a.

He thu hlawm hi a hma lam thu leh a hnu lam thute

nena thlirin, zir mi \henkhat chuan inzawm \ha tawk lo

deuhvin an hria a, thu kar tla ang deuhvah an ngai.

Thuthlung Hlui hmun \henkhatah chuan ‘Mei’ hi ‘Pathianrorelna’ anga hman \hin a ni a. Pathian thinurna

chhinchhiahna a ni bawk. Helaia ‘mipui zinga mei

chhuahtir’ thu hi kawlphe emaw, \ek tlain emaw mei a

siam a ni thei mai ang em an ti a. A enga pawh chu ni

sela, Pathianin mei hmangin a hrem a ni. An mangangin

Mosia an auh khan Pathian hnenah a dilsak a, mei kha a

rêm leh chauh a ni. Elija leh Baal puithiamho inbeihnaah

pawh khan “Tichuan LALPA mei chu a lo tla a, halralthil hlan te, thing te, lung te, vaivut te chu a kangral a,laih khuara tui chu a hip kang ta vek a” (I Lal. 18:38) tih

thu kan hmuh ang hian van a\anga Lalpa mei lo tla niin

Numbers bu hian a sawi a ni.

Page 533: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 533/790

137NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Aigupta ngaia phunna leh Mosia manganna(11:4-15)

4 Tin, an zinga hnam dang nena inneih pawlhhotechuan tisa chakna an lo nei ta a; Israela thlahte pawh an

\ap leh a, “Tunge sa ei tur min pe dawn? 5   Duh duha Aigupta rama sangha kan ei \hinte chu kan hre reng a,

 fanghmate, hmazilte, purun hel ei mite, run balte, purunvar mite pawh: 6 nimahsela tunah chuan kan thling a ro

zo ta, engmah reng reng beisei tur a awm lo, manna mai

lo hi chu,” an ti a.7 

Manna chu koriander mu ang, a landanah chuan tuikeplung ang hi a ni. 8 Mite chuan an chharkhawm a, rawtsawmnaah an rawt sawm a, sumahte an

deng a, belah an chhum a, chhangahte an siam a: han eichuan hriaka kan chhang ang a ni a. 9 Riahhmuna zana

dai a tlakin manna chu a tla tel ve a.

10  Tin, mipuite chu a chhûngkua kuain an puan in

kawngka \heuhvah an \ap tih Mosian a lo hria a; tin,LALPA thin chu nasa takin a alh ta a. Tin, Mosia pawh alungni lo va; 11tichuan LALPA hnenah, “Eng vangin nge i

chhiahhlawh hi mi tihreawm, engtizia nge i mit ka tlunloh va, heng mipui zawng zawng phurrit hi ka chunga i

nghah? 12 Heng mipui zawng zawng hi ka hrin em an nih? An pi leh pute chhechhama pêk i tiam rama hruai lut

turin, ‘Nau pawmtuin hnute hne lai a pawm angin i

ângchhûngah pawm rawh,’ i mi tih atan em ni ka hruaichhuah hlawm? 13 Heng mipui zawng zawng pêk tur hikhawia ta nge sa ka neih ang? Kan ei atan sa mi pe rawh,” 

tia \apin mi bei si a. 14 Heng mipui zawng zawng hi mahningawt chuan ka phur zo lo, ka tan a rit lutuk a ni.15 Hetianga mi tih dawn chuan min khawngaih la, mintihlum daih law law mai la, mi tirethei tawh suh khai,” a

ti a.

Page 534: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 534/790

138NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Helaia ‘Israel-te zingah hnam dang tel ve zel an awm

a’ tih hi Exodus 12:38 lehlin tharah-ah chuan ‘Hnam dang

tam tak an kal tel ve a, beram te, kel te, bawngte nen ankawi duah mai’ tiin a sawi a. Thlalera rei tak an kal hnuchuan ei turte a lo vang a, an zinga tel vete chuan Aigupta

rama duh tawk ei leh in tur an hmuh ang kha an hmuh

tak loh avangin an phunnawi a. Chu chuan Israel-te pawh

a tilungawi lova, an phunnawi ve ta a. Heng mite hi,

inneih pawlh, an pate lam Aigupta mi, an nute lam Is-

rael mi, sakhuanaah Jehova ring lo mite an ni hial mai

thei. Israel-te zinga hnam dang tel vete hi riahhmunhmawrtawng lama awm an ni a. Hetianga phunnawina

siam chhuaktute an nih avang hian mipui awmna

riahhmun hmawrtawng lamah chuan Lalpan mei a

chhuahtir a, a kang ta vak mai kha a ni a (11:1). Israel

fate ram tiam pana an kalna chanchinah hian ei tur, chaw

leh tui lama harsatna an tawh avanga an phunnawina hi a

langsar hle a ni. Hetah pawh hian ‘Sa kan va chak ve le...

kan va rawp ta ve, manna mai lo hi chu thil dang lah a

awm si lo’ tiin an phunnawi a ni. Pathianin an chaw atanaa pek Manna lah kha an ning deuh tawh bawk si. Manna

hi chhang pan tak ang a ni a. Hebrai \awnga a hming

awmzia chu “eng nge ni” tihna a ni. Ni tin mahni kham

khawp \heuh chhar \hin tur a ni a. Chawlhni dawn erawh

chuan chhar kep theih a ni a. Chu chu a chhe ve mai lo, a

tukah a la ei tlak. Chi hrang hranga siam theih a ni. Mahse,Manna chhang hi an ning viau tawh a ni mai thei. ‘Chhung

kua kuain an puan in kawngka \heuhvah an \ap’ tih hian

an kham viau tawh a ni tih a sawi fiah hle.

Mipui an phunnawi tih leh LALPA chu an chungah a

thinur viau tih a hriatin Mosia pawh a mangang ve ta.

Mipuite tana a dilsakna hmun Tabera-ah ngei hian a vui

Page 535: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 535/790

139NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thu LALPA hnenah a thlen a, “Engtizia nge min va

timangang ve?... heti taka tihretheih hi zawng ka peih ta

lo,” (11:11-15 lehlin thar) tiin, Pathian hnenah thih a dilhial a ni. Exodus 32:31-32 lehlin tharah pawh Mosian, “Hengmite hian thil sual rapthlak tak an ti a, rangkachak pathian

an siam tak hi. Mahse, an sual hi i ngaidam thei hram ang

emaw chu? I theih lul loh chuan i mite hming ziakna bu ata

ka hming kha thai bo mai ang che,” tiin lehkhabua a hming

ziak thai bo tura a ngen thu kan hmu. Mosia hi Hebrai ziaktu

pawhin, ‘Pathian chhungkaw pum pui tan a rinawm’ tiin a

sawi hial a ni. Mosia manganna nasa tak hian a rinawmnaropui tak chu a pho chhuak a ni.

3. Roreltu tur mi sawmsarih thlan an ni (11:16-30)

16 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Israelte upa, mipuiteupa leh an hotu nia i hriat mi sawmsarihte kha ka hnenah

khan hruai khawm la, inbiakna puan inah nangmah nena

ding ho turin han hruai rawh.17 

Tichuan, ka lo chhuk ang a, chutah chuan ka rawn bia ang che: tin, nangmahathlarau chu an chungah ka dah ang a; nangmah chauhva

 phur lovin mipuite phurrit chu an phurhpui ang che. 18 tin,nangin mipui hnenah, ‘Naktuk atan hian intithianghlim

vek ula, tichuan sa chu in ei mawlh ang: Sa ei tur tuinnge min pe dawn? Aigupta rama kan nawm nen khan,

tiin LALPA benghriatah in \ap a; chuvangin LALPAN sa

a pe ang che u a, in ei mawlh ang. 19 Ni khat emaw, nihnih emaw, ni nga emaw, a sawm emaw, ni sawmhnihemaw mai pawh ni lovin, 20 thla khat pumhlum, ngei hlui

khawp leh luak chhuak hlui kawpin in ei ang: in zingaawm LALPA chu duh lova, ‘Engati nge Aigupta ram ata

kan chhuah ni, tia a hmaah in \ah avangin,’ ti ang che,” ati a. 21Tin, Mosian, “Ka awmpui mipuiho kea kal thei \hiau

 pawh 6,00,000 an ni a: ‘thlakhat pumhlum ei tur sa ka pe

Page 536: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 536/790

140NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang,’ i ti a. 22  Beram rual leh ran rual pawh talhsak ila,

an khawpkham dawn em ni? Tuifinriata sangha zawng 

zawng pawh mansak vek ila, an khawpkham dawn emni? a ti a.

23  Tin, LALPAN Mosia hnenah, “LALPA kut chu atawi ta em ni? I chungah ka thu angin a thlen leh thlen

loh chu i hre mai ang,” a ti a. 24 Tichuan Mosia chu achhuak a, LALPA thu chu mipuite chu a hrilh a: tin,

mipuihote upa sawmsarihte chu a ko khawm a, Puan In

velah chuan a dintir a.25 

Chutichuan, LALPA chuchhumah chuan a lo chhuk a, a rawn bia a, amahathlarau chu upa sawmsarihte chungah chuan a dah a:

tin, heti hi a ni a, thlarau chu an chunga a han awm velehchuan thu an sawi ta dual dual a; nimahsela chutiang 

chuan an ti an ti leh tawh lo. 26  Amaherawhchu, bukahchuan mi pahnih an la awm ta a, pakhata hming chu

Eldada a ni a, pakhat leha hming chu Medada a ni:

thlarau chu an chungah a awm a, chhiarte zinga tel chuan ni a, inbiakna Puan Inah erawh chuan an kal ve lo:bukah chuan thu an sawi bual bual a. 27 Tichuan, tlangvâl

  pakhat a va tlan a, Mosia a va hrilh a. Eldada lehMedadan bukah thu an sawi bual bual mai,” a ti a. 28 Tin,

Nuna fapa Josua, a tleirawl tirh a\anga Mosiaawngbawltu chuan a chhang a, “Ka pu Mosi, khap rawh

khai,” a ti a. 29 Tin, Mosian a hnenah, Keimah avangangaimawh em i nih? LALPA mi zawng zangte chu zawlnei

ni vek sela LALPAN an chungah a thlarau chu dah \heuhsela tih nak alaiin, “ a ti a. 30 Tichuan, Mosia chu bukah

chuan a lut leh a, amah leh Israel-ho upate nen.

 Aigupta ngaia an phunnawi nasat avang leh LALPA 

an chunga a thinur avang khan Mosia mangangin thih a

dil hial a. Lalpa Pathian chuan Mosia manganna a ching

Page 537: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 537/790

141NUMBERS

www.mizoramsynod.org

fel hmasa a, mipui phunna pawh a ngaihtuah zui dawn a

ni. Mosia buaina leh manganna thilah chuan LALPA 

chuan Mosia chu thil tih dan tur a hrilh a. Mipui zinga\angin hruaitu tur mi sawmsarih mawh phurhpuitu turla khawm turin a ti a, sawmsarihte chu a hruai a, Biak

bûk velah a dintir a. LALPA chuan an chungah Mosia

thlarau chan kha a dah \hen ve a, rei vak lo chu zawlnei

angin thu an sawi ta a. Thusawi hi zawlnei

chhinchhiahnaa ngaih a ni. Exodus 18:13-26-ah khan

Mosian, a puzawn Jethroa thurawn angin roreltu turte a

ruat thu kan hmu a. Tunah erawh chuan LALPA thupekanga tih a ni. Helai thua ‘Mosia chunga thlarau dah

\henkhat la a, sawmsarihte chunga dah’ anga sawi hi puitu

atana ruat mai nia ngaih a ni a. Mosia chauh chu Pathian

thu hlan chhawngtuah an ngai bawk.

Sawmsarih zinga tel mi pahnih Eldada leh Medada

chu Biak bûkah an kal ve lo va, an riahhmunah an awm

a. Mahse, zawlnei angin thu an sawi ve tho va. Biak bûkaan kal ve loh chhan hi sakhaw thila an thianghlim loh lai

emaw, mipui zinga hruaitu dinhmuna ding nih an

huphurh vanga kal lo emaw nia ngai an awm a, an kal

loh chhan chiah sawi chian a ni lo.

‘Naktuk atan intithianghlim vek ula’ tih hian,

Pathian thilpek dawng tura anmahni lam inbuatsaih tura

hriattirna a ni a. Pathian thilpek dawng tur hian sakhawthila thianghlim lote chu intihthianghlim tur a ni a. Heihian pawn lam tihthianghlimna, thawmhnaw bal suk fai,

inbual leh mipat hmeichhiatna kawnga inserh thianghlim

thlengin a huam thei ang (Exod. 19:10-11, 14-15; cf. Lev.

15:5-11, 21-22,27; Jos. 3:5; 7:13).

Page 538: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 538/790

142NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Pathianin vahmim a pe (11:31-35)

31 Tin, LALPA hnen a\ang chuan thli a lo tleh a,

tuifinriat lam ata vahmin a rawn len a, bûk lehlam pang ni khat kal, a lehlam pang ni khat kal ve ve awhin buk

velah chuan tawng hnih laia sangin a tlaktir a. 32 Tin,mipuite chuan chu mi ni nileng leh zankhua leh, atuk

nileng chuan vahmim chu an va chhar khawm a: a chhartlem ber pawhin homer sawm a chhar a: buk velah chuan

mahni tan an pho \heuh va. 33 Tin, chumi sa chu an ei lai,

an la ei zawh hmain, mipuite chungah LALPA thin chu aalh ta a, mipuite chu hripui nasa takin LALPAN a hremta a. 34 Chu mi hmun hmingah chuan Kibrot-hatava an ti

a; chutah chuan tisa chakna neitute chu an phumavangin. 35 Tin, Kibrot-hatava a\ang chuan mipuite chu

Jazeroth-ah an kal a; Hazeroth-ah chuan an awm ta a.

Mosia manganna chin fel nan Mosia \anpuitu tur mi

sawmsarih ruat an ni a, an chungah Lalpan thlarau a daha. Mipui phunnawina leh an sa chak \ap thawmin LALPA 

beng a thleng a. LALPA chuan thli a tlehtir a, vahmim a

rawn len a, an bûk leh a vel ni khat kal hual chhungah an

\um a. Nileng leh zankhuain vahmim chu an chhar khawm

a, a man tlem ber pawhin kuintal sawm vel an man a ni.

 Vahmim hi March thla laihawl velah Arabia leh Af-

rica lai vel a\angin hmar zawngin an pem \hin a. Favang(August-October) velah an pem let leh \hin. Aigupta leh

Sinai leh Palestina ramte hi an pem kualna kawng a ni.

 Vahmim hi an sa a muk a, an rit a, an thlawk chak vak lo

va, thli tleh dan dungzui deuhvin an thlawk \hin. Israel-

te ei tur sa mamawh chhanna atan Lalpan thli hmangin

vahmim a rawn pe a. Thliin khatiang sava rual tam tham

tak a rawn len kha Pathian thilmak tih a ni.

Page 539: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 539/790

143NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel fate chuan vahmim sa chu hnianghnar takin

an ei a, an rep bawk a. Sa an ei mek lai hian an chungah

LALPA a thinur a, an zingah hripui a lo leng ta; mi tamtakin an thihpui a, chu hmunah chuan an inphum a. Chuhmun chu “Kibrot-ha-tava” tia vuah a ni a, ‘Mi vir

thlanmual’ tihna a ni. Kibrot-ha-tava a\angin Hazeroth-

ah an insawn leh ta a ni.

 Vawiinah hian mipuite phunnawina kan zir a. Lalpan

a ngaihsakzia pawh kan hmu zel a. Phunnawi mai lovin,

“Engah mah mangang suh u, eng thilah pawh \awng\aiin,in mamawh chu Pathian hnenah thlen ula, lawmthu hril

zel chungin dil rawh u” [(Phil. 4:6) lehlin thar] tih thu

ang hian Kohhranhote kan kal thiam a pawimawh hle a

ni tih kan zirlai a\ang hian a lang.

Sawi ho tur 

Kohhranho nun leh rawngbawlna kawngah hian

phunnawina tur hre thei riau, vui hmui pu deuh

rengte awm theih a ni a. Engtia siam \hat tur nge ni

ang? Siam \hat theih dan tur kawng hrang hrang sawi

ho ni sela.

END NOTES

Lalpa mei (11:3)

Israel mipuite chu an phunnawi avangin riahhmun

hmawrtawng ber thler khat chu Lalpa meiin a kan

chhiat thu kan hmu a. Mei hi a chang chuan Pathian

awmpuina leh hnathawh entirna hmanrua a ni (Gen.

Page 540: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 540/790

144NUMBERS

www.mizoramsynod.org

15:17,18). Tin, thil bawlhhlawh leh sualte then

thianghlimna leh hremna hmanrua atan mei hi hman

a ni bawk (Mal. 3:2).Tabera (11:3)

Lalpan meiin phunnawiho a kan chhiatna hmun chu

Tabera an vuah a, a awmna hmun chiah hi hriat theih

a ni tawh lo. Tabera tih awmzia chu “Kang” tihna a

ni.

Manna (11:7)Manna hi Kanaan ram an panna kawnga Lalpan Is-

rael mipuite hnena chaw atana a pek a ni a, a awmzia

chu “Eng nge ni?” tihna a ni. Chu chu hmingah a pu

zui ta a ni.

Page 541: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 541/790

145NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 16

MIRIAMI LEH ARONA HELNA 

Chhiar tur : 12:1-16 

Thu vawn : Ka chhiahhlawh Mosia hi zawng chutiang a ni lo: ka chhûngkaw thu zawng zawngah chuan arinawm a ni. 8 ani nen zawng \awngkain thuruk awm lovin

tlang takin kan inbia ang a; LALPA hmel pawh a hmuang; chuvangin ka chhiahhlawh Mosia hi engtiziaa

sawichhe ngam nge in nih?” a lo ti a (12:7, 8).

Mosia hian harsatna tam tak a tawk a. Kibrot-hatava-

ah khan Pathian hnena thih dil hial khawpin a manganga. Hazeroth an lo thlen hian harsatna namen lo tak a

tawk leh ta. Ama laichin hnai leh rawngbawlpui,

nghawngkawl bahpui, a unaupa Arona leh a farnu Miriami

te chuan Mosia chu an rawn bei a, an sawichhe ta tlat

mai. Hetah hian Miriami hming hi sawi hmasak a ni nghe

nghe a. Tichuan, vawiinah hian Mosia laka an helna thu

te, Helna avanga Pathian thinurna leh Miriami vanga

hremna thute kan zir dawn a ni.

1. Mosia laka an helna thu (12:1-3)

Tin, Miriami leh Arona chuan Mosian Kus hmeichhia

nupuia a neih avangin an sawichhia a: Kus hmeichhiachu a nei ngei si a. 2  Anni chuan, “Mosia hnenah chauh

hian em ni LALPAN thu a sawi bik: Keini hnenah pawh

Page 542: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 542/790

146NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hian a sawi ve lo em ni?” an ti a. Chu chu LALPAN a lo

hria a. 3 Mosia chu lei chunga mihring zawng zawnga

zaidam lawt lak a ni a.Helaiah hian Mosia chunga phunnawina kan hmu

leh ta. Miriami leh Arona te chuan Mosian Kus mi nupuia

a neih chhuanlamin an phunnawi a. An phunnawi chhan

bulpui tak zawk nia lang chu Mosia dinhmun chuhpuinani ngeiin a lang. ‘LALPA hian Mosia hnenah chauh em ni

thu a sawi bik? Keini pawh min be lo vem ni? tiin Mosia

kha tluk vein an inhria a. He thil sawi chhuah pahin Kusmi nupuia a neih chu an sawisel a, an hmusit a, an

ngaisang lo a ni.

Mosia nupui Kus mi nia sawi hi, helaiah hian tu nge

a nih a sawi chiang lo va. Midian rama puithiam fanu

pasarih zinga pakhat Zipori kha Mosia nupui a ni a (Exod.

2:16ff). Amah hi a ni thei mai ang em tiin \henkhat chuan

an ngai a, an hmehbel a ni. Midian-ho hi Genesis 25:2-ahsawi lan an ni a. Abrahaman a nupui Keturi laka a hrin

Midiana thlahte an ni a. Ran vulh mi thlalera insawn

kual \hin an ni. Midian mite leh Kus mite hi inzawmna

nei angin Habakuka 3:7 hian a tarlang a, ‘Kus mi’ tih hi

hrilhfiahtu \henkhat chuan, Mosia nupui pahnihna,

Ethiopia rama mi anih an ring (Gen. 10:6ff). Kus te,

Midian te, Sudan tihte hi hnam khat sawina niin an ring.

Tuna kan zirlaiah hian Miriami leh Arona te pahnih hianMosia nupui Kus mi an sawisel chhan a sawi fiah lo va,Mosia dinhmun tluk vea an inhriatna sawi chhuah nan

remchangah an hmang mai niin a rinawm. Pathianin a

hmanna hi an pawm lo ni lovin, tluk vein an inhria a,

“Lalpan Mosia hnena thu a sawi angin kan hnenah pawh

a sawi ve a ni,” tiin a dinhmun an chuhpui ve a ni ber

mai.

Page 543: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 543/790

147NUMBERS

www.mizoramsynod.org

‘Mosia chu mihring zawng zawnga zaidam lâwt lak a

ni a’ tih hi, mi inthlahrung, mi inkiltawih lam sawina

nilovin Pathian hmaa Mosia dinhmun sawina - sakhawmi tak, Pathian hmaa inngaitlawm tak leh inphah hnuaithei tak a nihzia sawina a ni. He thu hi amah Mosia ziak

ni theiin mi \henkhat chuan an rin loh phah.

2. Helna avanga Pathian thinurna (12:4-8)

4 Tin, Mosia leh Arona leh Miriami hnenah LALPAN,“In pathumin lo chhuak ula, inbiakna puan inah lo kal

rawh u,” a ti ta thut mai a. Tichuan, an pathum chuan anva kal a. 5 Tin, LALPA chu chhum dingah a lo chhuk a,

 Puan In kawngkaah a lo ding a, Arona leh Miriami chu ako va; tin, an pahnih chuan an lo chhuak a. 6 Tin, ani

chuan, “Ka thu hi ngaithla rawh u: in zingah hian zawlneiin awm chuan amah chu kei LALPA hi inlârnain ka

inhriattir ang a, mang lamah ka bia ang. 7  Ka

chhiahhlawh Mosia hi zawng chutiang a ni lo: kahhûngkaw thu zawng zawngah chuan a rinawm a ni. 8 aninen zawng \awngkain thuruk awm lovin tlang takin kan

inbia ang a; LALPA hmel pawh a hmu ang; chuvanginka chhiahhlawh Mosia hi engtiziaa sawichhe ngam nge

in nih?” a lo ti a.

Hun hmasa lamah khan Aigupta rama chaw leh sa

an châk avang khan an phunnawi a. Tun \umah chuanMosia dinhmun Miriami leh Arona ten an rawn chuhpui

ta a ni ber a, a buaithlâk hle ang. Tuipui Sen an kan lai

pawh khan Miriami leh a nu\a Arona chu hruaitu

pawimawh takte an ni a. Miriami chuan khuangtê kengin

hma a hruai a, dinhmun pawimawh tak a luah a ni.

Hetiang a nih laia an hotupa ber Mosian Israel mi ni lo

Kus mi nupuia a nei an sawisel pawh hi a awm vena lai

Page 544: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 544/790

148NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pawh a awm awm e. Heng thute nena \ang kawpin Mosia

hi hnuhhniam (paihthlak) an duh niin a lang.

LALPA chuan Mosia te, Arona te leh Miriami te chuan pathumin Inbiakna bukah a ko va, LALPA chu chhum

dingah a lo chhuk a, buk kawngkaah a ding a, Arona leh

Miriami chu a ko va, an hnenah, “Ka thu hi ngaithla teh

u, in zinga zawlneite chuan zelin emaw min hmu a,mumangah emaw an hnenah thu ka sawi chauh thin. Ka

chhiahhlawh Mosia hnenah chuan chutiangin ka ti ve

ngai lo, a kutah ka mi Israel-te ka dah a, inhmatawninkan inbe \hin a ni, fiah takin thu ka sawi a, tehkhin thu

leh thu awmze rûk neiin ka be ngai lo, ka riruang pawh a

hmu a ni. Engtizia nge ka chhiahhlawh Mosia hi in

hmuhsit ngam le?” (lehlin thar) tiin a zawt hial a.

Miriami leh Arona ten, Mosia hnenah chauh Lalpan

thu a sawi bik lo va, kan hnenah pawh a sawi a, min be ve

tho tia Mosia ang bawka Pathian aiawha a mite hnenathu sawi ve theia an inngaihna chu a dik tawk lo a ni tih

kan hmu a. Bible-ah hian Pathian chu inlarna leh mumang

hmanga a mite hnena thu sawi \hin anga lantir a ni fo

\hin (Gen. 15:1; 40:1-4; Joela 2:28). Zawlneite hnenah

pawh heng hmang hian thu a sawi (Isa. 6; Dan. 7-13; Zak.

1-6). Mosia hnenah erawh chuan chutiang mai chu a ni

lo, Pathian nen inhmatawnin an inbe zawk \hin a ni.

Pathianin a chhiahhlawh Mosia a hum a, Mosia chuanzawlnei dangte aiin Pathian a hnaih zawk thu a rawnhriattir a ni. Hebrai 3:5-ah pawh, “Mosia chu chhiahhlawh

niin Pathian chhungkaw pum pui tan a rinawm a, Pathian

thu sawi puang chhawngtu a ni a” (Lehlin thar) tiin kan

hmu a ni.

Page 545: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 545/790

149NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Miriami chunga hremna (12:9-16)

 9 Tichuan LALPA thin chu a chungah a alh a, a kal

leh ta a.

10  Tin, Puan In chunga chhum chu a kiang ta a; tin,ngai teh, Miriami chu vur ang maia varin a lo phâr ta a;

 Arona chuan Miriami chu a han en a, ngai teh, phâr a loni ta reng mai a. 11Chutichuan, Aronan Mosia hnenah,“Aw, ka pu, kan chungah sual nghat lul suh ang che,atthlâk takin kan lo ti a, kan lo sual ta a ni e. 12 Mi, a nu

chhul ata a lo chhuah tirh a\anga thi sa deuhthaw anginawm lul suh se,” a ti a. 13 Tichuan Mosian, “Aw Pathian,tidam leh teh khai,” tiin LALPA chu a au va. 14 Tin,LALPAN Mosia hnenah, “A pain a hmaia chil a chhakngawt pawhin ni sarih chu a zak dawn lawm ni?

 Daipawnah ni sarih bibo sela, chu mi zawhah hruai luhleh ni rawh se,” a ti a. 15 Chutichuan Miriami chudaipawnah ni sarih a bibo va; Miriami an hruai luh lehhma chuan mipuite chu an tawl sawn lo va. 16 Chumizawhah chuan mipuite chu Hazeroth ata an chhuak a,

 Paran thlalerah awmhmun an khuar a.

Helaiah hian Miriami hrem anih thu kan hmu a.Lalpan, Miriami leh Arona hnenah, “Engtizia nge kachhiahhlawh Mosia hi in hmuhsit ngam le?” tiin Mosiachungnunzia fiah takin a hriattir a. Lalpa chuan thinur

takin a kalsan ta a ni. Lalpan a kalsan a, Biak bûk a\angachhum a kian khan Miriami chu vur anga varin a pharvar ta uar mai a. Chu veleh Arona chuan, “Aw ka pu, kanchungah sual nghat lul suh ang che...” tiin Mosia chu angen a. Arona hian hremna a tuar ve lo va. Hei hi, amawhphurtu zawk kha Miriami a nih vang a ni mai thei.1

Chu bâkah Arona chu a dinhmun leh mawhphurhna bikavanga phar ve lo pawh a ni mai thei bawk.

Page 546: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 546/790

150NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Arona hian Miriami phar a hmuh khan nasa takin

Mosia hnenah a ngensak a. A biakna \awngkam ‘Ka pu’

tih hi zahna thuk tak, Pathian auhna \awngkam tlukpuia ni a. Hei hian Mosia hmaah Arona hi a tlawm hle a, ainphah hniam hle tih a tarlang. Mosia chuan LALPA a

au va, a ngensak a.

Lalpan Mosia a chhanna, “A pain a hmaia chil chhakngawt pawhin ni sarih chu a zak dawn lawm ni?

Daipawnah ni sarih bibo sela, chumi zawhah hruai luh

leh ni rawh se,” tih hian awmzia a nei hle. Fanuin a palakah hetiang hi a dawn chuan, hapta khat chhung chu a

bibo \hin angin Miriami pawh LALPAN hetiang aia nasa

mahin a tuar tir a, “Daipawnah ni sarih bibo sela,” tih

anih angin Miriami chu daipawnah ni sarih an dah a ni.2

Phar chu ‘ni sarih puithiamin a awm hrantir ang’ tih ang

khan Miriami hi daipawnah ni sarih awm hrantir a ni

(Lev. 13:4ff; 14:2ff). A awm hran chhung hian Israel fate

kha hmun dangah an insawn lo. Tichuan, Hazerot anchhuahsan a, Paran thlalerah buk an khuar a. Hazerot

awmzia hi “ram huan” tihna a ni a, a awmna hmun tak

erawh hriat chian a ni lo.3

 Vawiina kan zirlaiah hian Mosia inngaihtlawmna te,

a rinawmzia te, a thinnelzia leh hmangaihna a ngahziate

kan hmu a. Mosia nupui hnam dang, mi hang Kus mi en

hranna hi buaina lo chhuahna bul pakhat niin a lang bawka. Kohhranhoten zir tur pawimawh tak tak kan nei vengeiin a rinawm.

Page 547: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 547/790

151NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

‘Van lal nau ang a \ahna Kalvari-ah an dang chuang 

lo ve’ tih hla kan sa \hin a. Chi inthliarna, vun rawngleh \awng hrangte hi danglamna awm hauh lovin

Kohhranhovah hian khawsaho thlap tur kan ni a.

Kawng hrang hrang ngaihtuahin eng nge kan

dinhmun dik tak, hmasawnna tur nia kan hriatte ihan sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges.” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 67.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eerdmans Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 126.

3. Ibid,

Kus (12:1)

Kus hnam hi Genesis 10:6-ah chuan Ethiopian hnam

nen ang khata sawi a ni a; tin, Midian leh Sudan tenen pawh hnam khat anga sawi niin a lang.

Zaidam lawt lak (12:3)

Mosia chu lei chung zawng zawnga zaidam lawt lat

nia sawi a ni a, Bible Lehhlin tharah chuan khawvela

mi inngaitlawm ber a ni hial ang tia dah a ni.

Inngaihtlawmna leh zaidamna awmze dik tak chu -

Page 548: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 548/790

152NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nungchang zawi leh dik lo taka tuarna,

tihduhdahnate pawh tuar hram hram lam ni lovin,

Pathian hnena intuk luhna a ni. Pathian duh danami tu pawh a inpek tak tak chuan ama ropuina zawngtawh lovin Pathian hnaah a inhmang zo va, chu chuan

inngaihtlawmna dik takah a hruai lut \hin.

Ka chhiahhlawh Mosia (12:7)

Mosia chu Pathianin ‘ka chhiahhlawh’ a ti a, Pathian

chhiahhlawh tia kohte hi an tam lo hle. Bible-in

Pathian chhiahhlawh tia a kohte chu Abrahama,Kaleba, Mosia, Joba leh Jakoba te an ni.

Page 549: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 549/790

153NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 17

KANAAN RAM ENTHLATUTE

Chhiar tur : 13:1-33 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahteka pêk, Kanaan ram va enthla turin mite tir rawh khai:an hnam chhûngkaw tina mi, an puipa zinga mi pakhat

\heuh zel i tir tur a ni,” a ti a (13:1,2).

Israel fate khan Sinai an chhuahsan a (10:12).

Hazerot an lo thleng a (12:16), tunah hian Paran thlalera

Kades an lo thleng ta (13:26). He hmun hi Kades-barnea

tia sawi a ni bawk (Deut. 1:19). Israel-te chanchinah hianhmun pawimawh tak a luah a ni. Israel faten an pan

ramtiam ramri bul an lo thleng ta. Anmahni hruai zeltu

Pathian kha ring ngam sela, ram tiam Kanaan kha lut

tlang nghal mai tur an ni a. Mahse, thlalerah an la vakvai

leh rih dawn a ni.

Kades a\ang hian Kanaan ram enthlatu tur hnam tin

a\anga mi fel tak pakhat zel thlang turin Lalpan Mosia ahrilh a. Enthlatu tur thlan te, an en thlithlai tur te, an ram

va en te leh ram enthlatute thu thlen kan zir dawn a ni.

1. Enthlatu turte thlanna (13:1-16)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte ka pêk,

 Kanaan ram va enthla turin mite tir rawh khai: an hnam

chhûngkaw tina mi, an puipa zinga mi pakhat \heuh zel i

Page 550: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 550/790

154NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tir tur a ni,” a ti a. 3 Tin, Mosia chuan Paran thlaler a\ang 

chuan LALPA thupêk angin a kaltir ta hlawm a: an za chuan

Israel thlahte zinga puipa \hiau an ni.4 

Heng hi an hming ani; Reubena hnam zinga mi Zakura fapa Samua. 5 Simeonahnam zinga mi Horia fapa Saphata. 6 Juda hnam zinga

Jephunea fapa Kaleba. 7 Isakar hnam zinga mi Josepha fapaIgala. 8 Ephraim hnam zinga mi Nuna fapa Hosea. 9  Ben-

 jamin hnam zinga mi Raphua fapa Paltia. 10 Zebulun hnamzinga mi Sodia fapa Godiela. 11Josef hnam (Manase hnam

an tih) zinga mi Susia fapa Gadia. 12  Dan hnam zinga mi

Gemalia fapa Amiela. 13  Aser hnam zinga mi Mikaela fapaSethura. 14 Napthali hnam zinga mi Vopsia fapa Nabia.15 Gad hnam zinga mi Makia fapa Geuela.

16 Heng hi ram enthla tura Mosian a tirhate hming 

chu a ni. Nuna fapa Hosea chu Mosian Josua a ti a.

LALPA thupek angin Mosia chuan hnam tin a\angin

mi fel tak pakhat zel Kanaan ram enthlatu turte a thlanga. Paran thlaler Kades hmun a\ang chuan a tir a. En

thlithlaitu tur thlante chu:

Reubena thlah a\angin Samua, Zakura fapa,

Simeona thlah a\angin Saphata, Horia fapa,

Juda thlah a\angin Kaleba, Jephunea fapa,

Isakara thlah a\angin Igala, Josefa fapa,

Ephraim thlah a\angin Hosea, Nuna fapa

(Nuna fapa Hosea hming hi Josua tiin a thlaksak a

(13:16).

Benjamina thlah a\angin Paltia, Raphua fapa,

Zebulun thlah a\angin Gadiela, Sodia fapa,

Manasea thlah a\angin Gadia, Susia fapa,

Page 551: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 551/790

155NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Asera thlah a\angin Sethura, Mikaela fapa,

Naphtalia thlah a\angin Nabia, Vopsia fapa, leh

Gada thlah a\angin Geuela, Makia fapa te an ni.

Helaia hnam aiawh thlan chhuahte hi hmun dangahnam puipate nen khan a inang lo va. Hetah hi chuan

ram enthlatu tur an nih avangin hruaitute zinga mi chak

\ha deuh leh thahrui nei deuhte thlan chhuah an ni.1

2. An thil enthlithlai turte (13:17-20)

17 Tichuan Mosian Kanaan ram enthla turin anniho

chu a tir a, an hnenah, “Chhim lam kawngah kal phawtula, tlângahte lawn chho ula: 18 ram chu eng ang nge tih

te, chunga cheng mipuite chu an chak nge chak lo tih te,an tlem leh an tam te, 19 an awmna ram chu a \ha nge \ha

lo tih te, an awmna khuate chu eng ang nge ni , puan inmai nge kulh neiin tih te, 20 tin, ram chu a chênghnâwng 

nge hnawng lo, a ngaw nge ngaw lo tihte va thlithlai ula.Tin, huai takin awm ula, chu mi ram thei rahte chu rawn

hawn ang che u,” a ti a. Grêp rah hmasa rah hun lai taka ni a.

Mosian Kanaan ram enthlatu turte hnena an thil

enthlithlai tur a hrilhte chu : 1) eng ang ram nge, 2) mi an

tam nge tam lo, 3) an chak nge chak lo, 4) an ram chu a \ha

nge \ha lo, 5) khawpui neiahte nge an chen buk mai maiah,6) ram chu a chenghnawng nge chenghnawng lo tihte leh

7) ngaw a \ha nge \ha lo tihte en thlithlai turin a chah

thlap a. An awmna a\anga hmar lama chho va, tlang ram

lama kal turin, kal \anna lam tur thlengin a hrilh vek a ni.

 An thei rah \henkhatte hawn ngei turin a chah nghal bawk

a. Hei hian an ram \hat leh \hat loh chu eng emaw chen a

tarlang thei ang. Grep rah vanglai a ni a. Chuti a nih chuan

Page 552: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 552/790

156NUMBERS

www.mizoramsynod.org

enthlatute chet vel hun hi July thla tawp lam emaw Au-

gust thla chawhma lam emaw a ni ang.

3. An ram va en chu (13:21-26)21 Chutichuan an chhuak chho ta a, ram chu Zin

thlaler a\anga Hamath luhna Rehob thlengin an enthla

vek a. 22 Chhim lamah an chho phawt a, Hebron an vathleng a, chutah chuan Anaka thlah Ahiman-ho te, Sesai-

ho te, Talmai ho te an awm a. (Hebron chu Aigupta ramaZoan din hma kum sariha din tawh a ni.) 23 Tin, Eskol

ruam an va thleng a: chuta grêp rah bawr khat, a tang chawpin an sat chhum a, tiangin mi pahnihin an zawn

a: pawmgranet te leh theipuite pawh an hawn bawk a.24 Chu mi hmun chu Eskol ruam an ti a: Israela thlahten

chuta ta grêp bawr chu an sah thlâk avangin. 25 Tin, anram va enthla chu ni sawmli an thang a, an lo haw leh ta

a. 26 Chutichuan, Paran thlalera Kades-ah chuan Mosia

leh Arona leh mipui zawng zawng hnen chu an lo thleng a, an hnenah leh mipui zawng zawng hnenah chuan thuan rawn thlen a, chu mi ram theite chu an entir a.

Enthlatu mi sawmpahnihte chu Zin thlaler thlengin

an kal a (13:21; Jos. 15:1-4). Zin thlaler a\angin Hamath

kalkhan bul Rehob thlengin an fang a (13:21). Mosian,

kal dan tur a hrilh a, ‘tlangram’ a sawi (13:17) hi chhim

lam thlaler emaw, Kanaan chhim lama tlangramte emawan ni mai thei (14:40). Chhim lam an tlawh chhuak hmasa

a. Hmar lamah kalin Lebo-Hamath kiang Rehob

thlengin an kal a. Rehob hi Jordan lui hnar lama ‘Beth-

Rehob’ nen hian thuhmun a ni mai thei.2 Lebo-Hamath

awmzia hi “Hamath kawtkai/luhna” tihna a ni a. Hei hi

Hermon leh Lebanon inkara kalna kawng, khan

Page 553: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 553/790

157NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pawimawh tak, Lebanon chhim lama luhna lai sawina a

ni mai thei bawk (Ror. 18:27-29).

Enthlatute hian Kanaan ram chu chhim lam a\anginhmar lam hawi zawngin an fang tlang a. Zin thlaler hi

chhim lam Kades hmar chhaka awm a ni a (20:1; Jos. 15:1),

chutih laiin Rehob chu hmar lam Lebo-Hamath kianga

awm a ni thung. Zin thlaler leh Rehob inkar hlatzawnghi km. 400 vel a ni ang a. Kanaan ram enthlatute hian ni

40 chhungin kal lam leh haw lamah km. 800 vel an kal

tihna a ni thei ang (13:25). An ram enthlakah hian, Hebron chu Juda chhim lam

tlangrama khaw lian ber a ni a (13:22). A mi chengte pawh

chu Anaka thlah, mi lian pui pui, Ahiman, Sesai leh

Talmai hnamte an ni a. Hebron khua hi Aigupta khawpui

pakhat Zoan khua aiin kum sariha din hmasak a ni a.

Hei hi kum BC zabi sawmpakhatnaa din \hat leh thu

sawina a nih a rinawm.3

Hebron hi hmun pawimawh taka ni. Helai hmun hi Pathianin Abrahama hnena Kanaan

ram pek a tiamna hmun, hmelma lal panga inthurual Lota

mantute a uma a hnehna, Abrahama nupui Sari leh

Jakoba phumna hmun a ni (Gen. 13:14f; 14:13ff; 23; 25:9;

35:27ff; 50:13).

Eskol phai an lo thleng a, grep bawr khat an hlep a,

mi pahnihin an zawn a. Chu hmun chu Eskol tiin an vuaha, Grep bawr tihna a ni. Theibuhfai leh theipui rahte

pawh an lo bawk a. Ni sawmli an thang bo hnu chuan

Kades an lo thleng leh a, an thil hawnte chu an entir a.

4. Ram enthlatute thu thlen (13:27-33)

27 Tin, a hnenah, “I mi tirhna ramah chuan kan kal a,

hnute leh khawizu luanna a lo ni ngei mai; hei hi a rama

Page 554: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 554/790

158NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thei a ni. 28  Amaherawhchu, a rama mi awmte chu mi chak

 pui pui an ni a. khuate pawh kulh nei, ropui tak tak a ni:

tin, Ananka thlahte pawh kan hmu bawk a.29 

 Amalek-hochu chhim lam ramah an awm a; Hit-ho te, Jebus-ho te, Amor-ho te chu tlângahte an awm a: tin, Kanaan-hote chu

tuifinriat kam leh Jordan lui dungah an awm,” tiin anhrilh a.

30  Tichuan, Mosia hmaah Kaleban mipui chu a

tingawi thuap a, “I han thawk thuai ang u khai, i han la

ang u, kan ngam ngei ngei ang,” a ti a.31

Nimahsela, akalpuite chuan, “Kan han hneh thei hlawm lo vang a, kanaiin an chak si a,” an ti a. 32 Tichuan, Israela thlahte

hnenah “Kan ram han enthlâk chu a chhûnga chengte eizawh hmang a ni; tin, a awmte kan hmuh chu mi

âwmkhauh pui pui an ni a. 33 Tin, chutah chuan Anakathlahte, mi lianho, awmkhauh pui pui kan hmu a; khau

ang lekin kan inhmu a, anni pawhin khau ang lekin min

hmu a ni,” tiin a tha lo lamin an sawi a.

Ram enthlatute chuan ram chu khawizu leh

hnutetuia luang ram a nih thu sawiin a mi chengte erawh

chu kawlhsen tak tak, Anak thlah mi liante an nih thu

an sawi a. Chhim lamah Amalek-ho, thlang lamah Hit

mi, Jebus mi leh Amor mite, Mediteranean tuipui kam

leh Jordan lui ruamah Kanaan mite an awm thu an sawi

a. Khaw lian tak tak, kulh \ha deuh deuhva awm an nihthute an sawi bawk.

Bible-ah hian Kanaan ram lo luahtute hi mi sang tak,

chak leh indo mi, mi huaisen ni anga sawi a ni fo va (Deut.

1:28; 2:10-21; 9:2; Jos. 11:21,22; 15:14; Ror. 1:10). Amalek-

hote hi Tuipui Thi chhim lam leh khawchhak lama cheng,

pem kual reng an ni a. Anni hi Israel-te hmelma hlun an

Page 555: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 555/790

159NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni (Exod. 17:8-14). Hit mite hi Hama tupa Hetha thlahte

an ni a, hnam chak tak an ni (Gen. 10:6-20). Jebus-hote

hian, Davidan a um chhuah hma zawng khan Jerusaleman awp \hin a (II Samu. 5:6-9). Amor-hote hi Israel-tenKanaan ram an run lai khan Kanaan tlangramah an cheng

a (21:21-35; Jos. 2:10). Kanaan mite hi Nova fapa Hama

thlahte an ni a (Gen. 10:6-20). Jerusalem hmarthlang

Mediteranean tuipui leh Jordan lui kam vel khuaahte

an cheng a. Milian chi an tihte hi Nephilim tih an ni a, a

awmzia chu ‘tla-te’(fallen ones) tihna a ni a. Enthlatute

hian Anaka thlahte hi thawnthua Mi lianho nen antehkhin a ni.

Enthlatute zingah, Kaleba leh Josua tih loh chuan,

ram chu a \ha lo lamin an sawi a, a mi chengte pawh

keini aiin an tam a, kan ngam hauh lo vang; lian pui pui,

an lakah khau ang lek kan ni tiin. Enthlatute zingah mi

pahnih chauhvin Pathian ring ngamin luh an cho va, mi

dangte erawh chuan ring ngam lovin mipui an sawi \haiha ni.

Kanaan ram enthlatute hian anmahni hruai chhuaktu

leh hruai zeltu Pathian lam hi enin ring ngam sela, Israel

mipuite tan khan malsawmna a ni ngei ang le! Mahse,

Pathian rinna kawnga an kal zel loh avangin kawng kual

lamah kum tam tak an la thang leh dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhovah hian tute hi nge ram enthlatute

dinhmuna ding nia kan hriat? Tisual palh ta sela,

Kohhranho tan a pawi theih turzia a zau thei ang

berin han sawi ho teh u.

Page 556: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 556/790

160NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Gordon J. Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.116.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 70.

3. Gordon J. Wenham, Op. Cit., p. 118.

Kanaan (13:2)

Kanaan tih hi ‘kinakku’ a\anga lak a ni a, ‘senduk’

tihna a ni. Mediterranean tuipui kamah hian tuikep

chi khat, rawng senduk a awm a, chu chu heng lai

mite hian rawng senduk siam nan an hmang \hin a.

Tichuan, heng laia mi chengte hi ‘senduk ram mite’

emaw, ‘senduk mite’ emaw tiin an sawi \hin a. A rampawh chu ‘Senduk ram’ Kanaan an tih phah ta niin a

rinawm.

Josua (13:16)

Ram enthla tura Mosian a thlan chhuahte zingah

Ephraima thlahte aiawh turin Nuna fapa Hosea chu

thlan a ni a, amah hi Mosia thachhang dawltu a ni. A 

hming Hosea tih awmzia hi ‘a chhandam’ tihna a nia, chu chu Mosian thlaksakin Josua a vuah a, chu

chu ‘Lalpan a chhandam’ tihna a ni. He hming hi Is-

rael hming zinga LALPA tih telna hmasa ber niin a

lang.

Page 557: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 557/790

161NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hamath luhna ((13:21)

Hamath luhna hi Bible lehlin tharah chuan ‘Hamath

kalkhan’ tia dah a ni a, hmar lama Israel ramri tawpangaih a ni (I Lal. 8:65).

 Anaka thlah (13:22)

Ram enthlahtuten Hebron a thlithlaiin a mi chengte

chu Anaka thlah, Mi lian chi (13:38) an ni tih kanhmu a, chu chuan mipuite rilru pawh a tihhnual phah

hle a ni. Anak tih hi ‘nghawng’ tihna a ni a, chu chu‘mi sang’ tihna pawh a ni thei a, Genesis 6:4-a kan

hmuh Mi liante nen khan thlah khat niin a rinawm.

Bible-a Mi lian chi kan hmuhte chu Anak te, Repha-

ho te, Zumzum te (Deut. 2:10; 3:11) an ni.

Hnute leh khawizu luanna (13:27)

He \awngkam hi Galili ram \ha sawi nan Aigupta-ho thawnthu “Sinuhe chanchin”  ah hman a ni a,

hmanlai a\ang tawha ram \ha leh chenghnawng

sawina \awngkam a ni.

Page 558: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 558/790

162NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 18

MOSIA |AWNG|AINA 

Chhiar tur : 14:1-25 

Thu vawn : “I ngilneihna a nasat ang ngei leh Aiguptaram ata tun thlenga i ngaidam ang hian mipuitekhawlohna hi ngaidam teh khai,” a ti a (14:19).

 Vawiina kan zir tur hlawmah hian Kanaan ram

enthlatute thusawi a\anga Israel-te zinga manganna leh

beidawnna lo thleng chanchin kan zir dawn a. Israel pung

khawmho mangangin rawl chhuah meuhvin an \ap

zankhua a. He manganna leh beidawnna avang hian Aigupta ram lama kir leh hial an duh a. Anmahni zing

a\anga hruaitu dang Mosia leh Arona ni lo Aigupta rama

kirpui lehtu tur thlan chhuah a, kir leh an tum a, Mosia

leh Arona pawh an mangang tak zet a, enthlatu zinga mi

rinawm pahnih Kaleba leh Josua te pawh an mangang

ve hle a ni. Ram enthlatute thusawi a\ang khan kal zelna

chiah an ngai si lo, anmahni an inkhawngaihin hrehawm

an ti bawk si, Lalpan min hnehsak ang tia Lalpa chakna

ringa kal zel sawimawitu Josua leh Kaleba te chu lungadenhlum an tum ta mai a. Mipui an phunnawina te, rinnaa

mi huaisente thil thlir dan te Mosia tawngtaina leh

Pathian chhannate kan zir dawn a ni.

Page 559: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 559/790

163NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Hmelma hlauva phunnawina (14:1-4)

1Chutichuan, pungkhawmho zawng zawng chu aw

chhuah meuhin an \ap a; chu mi zan chuan mipuite chuan \ap an \ap a. 2 Israela thlahte zawng zawng chu Mosia

chungah leh Arona chungah an phunnawi a: pungkhawmho zawng zawng chuan an hnenah, “Aigupta

ramah khan Pathianin min tihlum ta then sela aw! A nihloh leh thlalerah hian min tihlum then mai sela aw! 3 Engati nge khandaiha thi mai tura Pathianin he ramah

hian min hruai le aw! Kan nupui fanaute chu man turmai an ni dawn si a: Aigupta rama kir leh hi kan tan a\ha zawk dawn lawm ni aw?” an ti a. 4 Tichuan, an inbe

hlawm a, “Hotu i siam ang u khai, Aigupta ramah i kirleh ang u,” an ti a.

Zirlai hmasa lama kan zir tawh ang khan enthlatute

zinga pahnih chauhvin Pathian thutiam ring ngamin

Kanaan ram luh an cho va. Mi dang sawmte erawh chuanring ngam lovin mipui an hneh a, an helpui a. Israel pung

khawmho chu mangangin zankhuain aw chhuah meuhvin

an \ap a. An nupui fanaute nen indonaa thi mai turah an

inngai a. An hruaitu Mosia leh Arona pawh an dem a,

LALPA chungah an vui a. An inrawn tlang a, “Aigupta

ramah min kirpui thei tur hruaitu i ruat ang u” tiin

 Aigupta rama kir leh \ha an ti a. Hruaitute chungah an

hel a. Chhiarpui an neih pawh khan hnam tina ral dothei chin \hiau inchhiar an ni a. “Indona thianghlim” (holywar) neih inpeihsaa kal chho zel an ni a. Tunah hian an

ngam rual loh leh an hneh loh tur, anmahni ei zo vektu

tur tawng taah an inngai a, an beidawng tak zet a ni.

 Aigupta ramah khan lo thi ta zawk ila a \ha tur, he

thlalerah pawh hian thi mai ila a ziaawm zawk ang ti

hial khawpin an beidawng a, an phunnawi a ni. Helaia

Page 560: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 560/790

164NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an phunnawina hi Baal-zephon-a Farawa sipaiten an

rawn umphak mai dawn laia an phunnawina (Exod. 14)

te, Sin thlalera ei tur chaw an tlakchham \uma anphunnawina (Exod. 16) te leh Refidim hmuna tui antlakchhama an phunnawina (Exod. 17) te nen khan a

inang hle.

2. Rinnaa mi huaisente thil thlir dan (14:5-10)

5 Chutichuan, Mosia leh Arona chu Israela thlahmipui pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan an

bawkkhup a. 6 Tin, Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba, ram va enthlatute zinga tel vete chuan an puan

an pawtthler a; 7 Israela thlah pungkhawmho zawng zawng hnenah chuan, “Enthla tura kan va fan chhuah

ram chu ram tha tak a ni a. 8  Kan chunga LALPA a lawmchuan chu ramah chuan min hruai ang a, min pe ang;

hnutetui leh khawizu luanna ram chu. 9 LALPA chungah

hel lo phawt mai ula, chu mi rama mite chu hlau bawkhek suh u, kan chaw tur an ni mai a: an inhumhimna chuengmah lo a ni a; LALPA chu kan hnenah a awm alawm,

anni chu hlau suh u,” tiin an sawi a. 10 Nimahsela pungkhawmho zawng zawng chuan lunga den an rawt a.

Chutichuan, LALPA ropuina chu inbiakna puan inahIsraela thlahte zawng zawng hmaah a lo lang a.

Israel pung khawmho manganga \ap zankhua ta maileh hotu siama Aigupta rama kir leh an tum a, helna rilru

an pu ta mai chu Mosia leh Arona tan chuan a

manganthlak tak zet ang. Mipuiin Pathian an tihthinur

nasat em avangin pung khawm hmaah chuan Mosia leh

 Arona chu an bawkkhup a. Hei hi Pathian hmaa sual

thuphachawina leh simna entirna leh Pathian zahna

lantirna a ni a, mipui rilru inlamlettirna tur pawh a ni

Page 561: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 561/790

165NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thei bawk ang. Ram enthlatute zinga mi rinawm pahnih

Josua leh Kaleba pawhin pawi an ti a, an puan an

pawtthler a. Hei hi khatih lai huna lungngaihna lantirdan chi khat a ni (Gen. 37:29,34; Ror. 11:35).

Josua leh Kaleba chuan, an ram en chu ram \ha tak,

khawizu leh hnutetuia luang ram a nih thu te, an chunga

LALPA a lungawi phawt chuan anmahni chu a hruai anga, ram chu a pe ngei dawn tih te, LALPA lakah nuar lo

hram ila, chung ram mite chu hlau suh u, bel chhunga sa

ang mai an ni tiin Israel pung khawmho hmaah chuan ansawi a. Mahse, Josua leh Kaleba te fuihna leh ngenna

thute chu engah mah an ngai lo va, lunga denhlum an

tum ta hial a. Hei hi hmun danga helna lo lang chhuak

ang kha a ni a (I Sam. 30:6; I Lal. 12:18). Mahse, inbiakna

puan in-ah LALPA ropuina a lo lang a, mipui an che hman

ta lo a ni.

3. Mipui tan Mosia a \awng\ai (14: 11-19)11 Tichuan, LALPAN Mosia hnenah, “Heng mipuite

hian eng chen nge min ngaihnep ang a, an zingachhinchhiahna ka tih thin chung pawhin eng chen nge

mi rin loh dawn? 12 Hriin ka hrem ang a, ka timang ang a, nangmahah hian an aia ropui leh thil tithei zawk hnam

ka din teh zawk ang,” a ti a. 13 Tin, Mosian LALPA hnenah,

“Aigupta miten an hre reu reu vang e; heng mipuite hi anzing ata i thiltihtheihnaa i hruai chhuah an ni si a; 14 hemi rama mite hi an hrilh ang a: heng mipuite zingah hian

i awm tih an hre tawh a; hmaichhan meuhvin an hmutawh si chia, i chhum chu an chungah a awm thin a; tin,

chhunah chhum ding, zanah meiin an hma i hruai \hin sia. 15 Heng mipuite hi i tihhlum phiar chuan i hmingthan

hretu chuan, 16 LALPA chuan heng mipuite hi

Page 562: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 562/790

166NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhechhama a tiam ramah chuan a hruai theih loh

vangin thlalerah a tihlum a ni,’ tiin an sawi dah ang e,17,18 

LALPA chu thinnel tak, ngilneihna ngah,khawlohnate, bawchhiatnate ngaidam \hin; thiam lovaruatte chhuah mai ngai lo; pate khawlohna avanga fate,

  fate fa lehte, chhuan thumna leh chhuan lina thleng  pawha hrem thin a ni,’ tia i lo sawi tawh ang khan

tithilthiltihtheihna chu hlen teh hram khai. 19 I ngilneihnaa nasat ang ngei leh Aigupta ram ata tun thlenga i

ngaidam ang hian mipuite khawlohna hi ngaidam teh

khai,” a ti a.

Helai hlawmah hian Lalpa chuan Mosia hnenah Is-

rael fate chu tihboral veka, amah Mosia thlahte a\anga

an aia tam zawk leh thil tithei zawk din mai a duh thu

kan hmu a. Lalpan thil mak tam tak a tihsak hnu pawha

amah Lalpa an la ring thei lo kha, an zingah hri lentira

tihboral vek a duh hial a. Thilmak tam tak tih hian

 Aigupta chhuahsan dawna thilmak tih te, tuipui sen kante, manna leh vahmim pekte leh thil dangte a kawk a

(Exod. 7:3; 10:1). Pathian rin tih hian a thu awiha a thu

anga nun a kawk a, a thutiam ringa a thupek zawm a

keng tel vek a. Pathian an rinna hi an felnaa ruatsak a ni

a (Gen. 15:6), rin loh chu chhiatna leh boralna a ni (20:12).Helaiah pawh hian Lalpan thilmak tam tak a tihsak hnu

pawha LALPA an la ring thei lo hi, hri hmanga tihboral

veka a thara Mosia thlahte a\anga an aia tam zawk leh

thil tithei zawk hnam din a duh thu LALPA chuan Mosia

hnenah a sawi ta hial a (14:12).

Hetiang tak a nih avang hian Mosia chuan mipui tan

a ngensak ta a. A \awng\aisaknaah hian ngenngawl taka

LALPA a karnaah ‘I mite hi i tihhlum vek mai chuan, i

hming thanzia hretute (Aigupta mite, etc.) chuan, pek a

Page 563: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 563/790

167NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tum ramah a hruai thleng thei lo va, a tihlum zo ta a ni”

an ti ngei ang le! tiin a thutiam anga ti tur leh Aigupta

ram ata tawh a ngaidam \hin anga ngaidam leh turin angen a ni (Exod. 32:7-14).

4. Pathian chhanna (14:20-25)

20 Tin, LALPA chuan, “I thu ang chuan ka ngaidame; 21amaherawhchu ka nunna leh LALPA ropuina tihkhah

leilung chhâlin ka sawi e, 22  Aigupta ram leh thlalera karopuina leh ka thilmak tihte hmua, chuti chung pawha

vawi sawm zet mi la fiah a, ka thu la pawm lo mi zawng zawngte hian 23 an thlahtute hnena chhechhama ka tiam

ram chu an hmu tawp lo vang a; an zinga mi ngaineptureng rengte pawhin an hmu bawk hek lo vang: 24 ka

chhiahhlawh Kaleba erawh hi chuan rilru dang a put a,mi zui takzet avangin, ani hi chu a va kalna ramah chuan

ka hruai ang a, a thlahte chuan an luah ang. 25  Khai le,

 Amalek-ho leh Kanaan-ho chu ruamah chuan an awm a:naktukah let ula, Tuifinriat Sen kawng lam thlalerah lutrawh rawh u,” a ti a.

Mosia \awng\aina chu LALPAN, “I thu ang chuan ka

ngaidam e,” (14:20) a ti a. Hei hian Israel fate chu an

sualnaah Pathianin a ngaidam vek tihna a ni lo, an rin

lohna leh an sualna avanga tihboral vek tur kha tiboral

vek lovin a zuah dawn ta tihna a ni. Kawng danga sawichuan Pathian nena an inkar \ha lo kha siam \hat a ni

leh ta tihna a ni thei ang. Pathianin ngaidam mah se,

ram tiam Kanaan chu an lut ve thei dawn ta lo va. Kaleba

erawh chu a thlahte nen Kanaan ram chu an lut dawn a

ni. A tuk leh maiah Tuipui Sen pana kir leh turin a ti ta

a, Aigupta lam pana kir leh turin a ti ta a, Aigupta lam

pana kir leh tur an ni ta a. A lehlam zawng taka sawi

Page 564: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 564/790

168NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan, thlalera thih mai duhna ang khan hel hmang Is-

rael-te chu an awm dawn ta a ni. Tuipui Sen lama kir leh

tura tih an nih hian, an thlaler zin kawng chu a bul a\angazawh \an \ha leh tura tihna ang pawhin a ngaih theihawm e.

Hetiang ngaihdamna hi Davida nunah pawh khan

kan hmu a. Davida khan a sualna a puang a, Pathianin angaidam a; mahse, hremna chu a pumpelh chuang lo (II

Sam. 12:13,14). Tunah pawh hian Israel fate hi Pathianin

a ngaidam a; mahse, hremna an pumpelh lo. Chu ramphaiah chuan Amalek leh Kanaan mite an awm avangin

a tuk leh maia Tuipui Sen pana kir leh tura thupek an ni

a. Chhim lam a\anga Kanaan panna kawng awm chhun

phai ruam chu Kanaan mite leh Amalek-hoten an dan

chah tlat avangin Israel-te chu chhim chhak lamah Tuipui

Sen panin an kal ta a (13:28,29). Hei hi Tuipui sen hmar

chhak lam pang, Aqaba li tengsawl a ni. Tuipui Sen tih hi

Hebrai \awng chuan “Phairuang tuipui” tihna a ni.

Sawi ho tur 

Mosia \awng\aina Pathianin a chhang a. “I thu ang

chuan ka ngaidam ang e” a ti a. Chuti chung chuan

Kanaan ram an lut thei dawn lo va, thlalerah kum

tam tak an vakvai leh dawn a ni. Hei hian, Pathianin

sualna a ngaihzam mai lohzia a tar lang a. He thu hi

Kohhranho tana a pawimawhzia han sawi ho teh u.

Page 565: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 565/790

169NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

 Aigupta rama kir (14:3)

Israel mipuite chuan ram enthlatute thusawi an hriat

chuan an mangang em em a, an \ap zankhua a.Chuvangin, ramtiam Kanaan pan ai chuan an

chhuahsan ram Aigupta-a kir leh an rel ta a ni. Hei

hi ringtute nuna thleng fo a ni. Ramtiam kan panna

kawngah hian harsatna leh tuarna a lo thlen chang

hian mi tam tak chuan kir an duh fo reng a ni.

Eng chen nge…? (14:11)

He zawhna hian Pathian ze ril tak pakhat chu a

tarlang a. Mihringte chauh hian harsatna leh

beidawnnate a lo thlenin Pathian hnenah “Eng chen

nge ni ang?” tiin kan zawt lo va, amah Pathian ngei

pawh hian he zawhna hi mihringte a zawt fo \hin a

ni. Pathianin mihringte a dawh theihzia kan hmu a,chumi rualin Pathian dawhtheihnain phal loh chin

a neih dan pawh a hriat theih bawk.

Pathian zepui (14:18-23)

He laia Mosia \awng\ainaah hian Pathian ze ropui

tak kan hmu a, Pathianin ama zia ngei a sawina hi

Exodus 20:5, 6; 34:6, 7; Deut. 5:9-10; 7:9, 10-ah te kanhmu. Pathian chu thinnel tak, khawngaihnaa khat,

mite sualna leh bawhchhiatna ngaidam \hin ni mah

se, thil tisual ngeite hrem a, sual leh a nghawng tihbo

duhtu a ni.

Page 566: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 566/790

170NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 19

PATHIAN HREMNA LEHRAM RUN VAWI KHATNA 

Chhiar tûr : 14:26-45 Châng vawn : Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh,

ram chanchin a \ha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawn

sawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a. 38 Ram enthlatura kalte zinga Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa

 Kaleba erawh chu an thi ve lo va (14:36-38).

Tun \umah hian Pathian hremna leh ram run vawikhatna kan zir dawn a. Pathianin Israel fate chu a chunga

an helna sual avangin a hrem dawn a. LALPA an rin lohavangin kum sawmhnih chin chung lam zawng zawngte

chu thlalerah an thi fai vek ang a, ramtiamah an lut lo

vang a, Kaleba leh Josua erawh chu an lut ang. Ram

enthlatute zinga mipui hruai sualtute kha hripuiin an

thi ang a. ‘Thlalerah hian thi mai ila a ziaawm zawk ang’titute kha thlalerah an thi fai vek ang a. Ral hmaa thi

mai tura ngaih naupangte khan ramtiam Kanaan an luah

zawk dawn a ni. Vawiina kan zir tur hi hlawm thumah

\henin zir ila.

Page 567: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 567/790

171NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Phunchiarho chunga Pathian thinurna (14:26-35)

26 Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 27 Heng mi

suaksual pungkhawmho, ka chunga phunnawi thin hi eng chen nge ka dawh ang? Israela thlahte phunnawina, ka

chunga an phunnawinate chu ka hria e. 28  An hnenah, ‘Kanunna chhalin ka sawi e, ka benghriat ngeia i sawi ang 

takin in chungah ka ti ang a; 29 in ruangte chu he thlalerahhian a awm ang a; in zinga mi chhiar tawh zawng zawng,

kum sawmhnih achin chung lam mi ka chunga

 phunnawiho zawng zawngte chu,30 

ban phar meuhva, kaawmtir ang che u ka tih ramah chuan Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua chauh lo chu in lut tawp lo

vang. 31 Amaherawhchu, ‘Man tur mai an ni ang,’ in tih in fanaute hi chu ka hruai lut ang a, in duh loh ram chu an

hria ang. 32 Nangni erawh chu in ruang he thlalerah hiana awm ang. 33 In fate chu thlalerah kum sawmli an tei an

tei ang a, thlalera in ruangte a riral hma loh chuan in

nawhchizawrhna chu an tuar ang. 34 Ram in va enthlâkni zat, ni sawmli chu, ni khat aiah kum khat zel, kumsawmli chhûng zet in bawhchhiatna in tuar phah ang a,

tichuan ka tum dan ka tihdanglam hi in hria ang. 35  KeiLALPA hian mi suaksual pung khawm mi dodala pung 

khawmho chungah hei hi ka ti ngei ang ka lo ti tawh a: hemi thlalerah hian an boral ang a, chutah chuan an thi

ang, LALPAN a ti,’ ti rawh u,” tiin.

Helai hlawmah hian phunchiarho chunga Pathianthinurna kan hmu a. Josua leh Kaleba tel lovin, kum

sawmhnih chin chunglam zawng zawngte chuan Kanaan

ram an lut lo vang a, thlalera an vah kualna lamah an thi

vek dawn a ni. Aigupta a\anga chhuak zawng zawngte

kha Pathianin Kanaan ram an luh a phal lo chungin

khawngaih dila Pathian hnena Mosia \awng\aina chu

Page 568: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 568/790

172NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathianin a ngaithla a. Kum sawmli lai thlalera an vah

hnua Kanaan ram an luh chu a phal a. Aigupta a\anga

chhuakhote tel lovin, \hangthar Israel fa kawng lakapianghote chu Josua leh Kaleba hovin ram tiamah chuanan la lut dawn a ni. Ram enthlatute kha ni sawmli an

thang a, ni khat aiah kum khat, a vaiin kum sawmli an

vakvai dawn a ni. Bible-ah hian Numbers sawmli hi Num-

bers pawimawh tak a ni a, hun rei sawi nan hman \hin a

ni. Tui let chhung kha ni sawmli leh zan sawmli a ni a

(Gen. 7:12). Isua thlalera thlema a awm chhung pawh kha

ni sawmli a ni (Mk. 1:12).

Kanaan rama lut thei lo turte hi kum sawmhnih chin

chung lam chhiarpuia telte kha an niin a lang a. Chuti a

nih chuan Levia chite leh kum sawmhnih hnuai lam

hmeichhia leh mipa naupangte chuan Kanaan ram an lut

thei dawn niin a lang. Ram enthlatu hel sawmte kha hri

veiin an thi a. Ral hmaa thi mai tura ngaih naupangte

khan Josua leh Kaleba hovin thlahtute hnena ram tiamchu an luah dawn a ni. An fate chu thlalerah kum sawmli

an vakvai ang a, anmahni an thih zawh hma chu an

suahsual man an tuar dawn a ni (14:33).

2. Josua leh Kaleba zuah an ni (14:36-38)

36,37 Tin, ram enthla tura Mosia tirh lo kir leh, ram

chanchin a \ha lo zawnga rawn sawi a, a chunga pungkhawmho phunnawitirtu, ram a tha lo zawnga rawnsawitute chu LALPA hmaah hriin an thi a. 38 Ram enthla

tura kalte zinga Nuna fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba erawh chu an thi ve lo va.

Mosia \awng\aina LALPAN a chhanna 14:20-25-ah

khan enthlatu mi sawmpahnihte zingah Kaleba chauh

Page 569: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 569/790

173NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kha LALPA thu awih, a thlahte nena ram tiam lut thei

tur angin kan hmu a. Tunah erawh chuan Josua leh

Kaleba-te an lo lang kawp ta a. Heta sawi dan inang lo hithu lakna hnar inang lo (JED&P) vang a ni thei.1 Ramenthlatu lo kir lehte zinga report a \ha lo zawnga sawia

mipui tilunghnurtute chu LALPA hmaah hri veiin an thi

ta a. ‘Hri veiin an thi’ tih hi ‘hripui veiin an thi’ tiin sawi

ila, a dik zawk mahin a lang. LALPAN hri hmanga a

hremna, thih thutna thu sawina a ni.2 Tichuan, ram

enthlatu hnam tin aiawh mi sawmpahnih zingah Nuna

fapa Josua leh Jephunea fapa Kaleba te pahnih chauhchu a dam chhun an ni ta a ni.

‘A \ha lo zawnga ram chanchin sawi’ tih pawh hi

13:31-31 lamah khan, Kaleba kalpuite chuan, “Keini aiin

an tam a, kan ngam hauh lo vang, ... Kan ram han en

thlithlai chu ei khawp thar theihna pawh a ni lo, kan mi

hmuhte lah pa lian pui pui an ni. Mi lian chi, Anak thlahte

pawh kan hmu; an lakah khau ang lek kan ni a, annipawhin khau ang lekin min hmu awm e,” tiin Israel mite

zingah a \ha lo lamin ram chanchin chu an sawi a, mipui

an tilunghnur a. Phunchiarna nasa tak a lo awm ta a, an

hel a, hruaitu thar siam tumin hma an la kha a ni a. Hei

hi Pathian thutiam rin lohna leh Pathian chunga helna anih avangin LALPA hmaah hri veiin an thi ta a ni.

3. Ram run vawi khatna (14:39-45)39 Tin, Mosian chung thute chu Israela thlahte zawng 

zawng chu a hrilh a: tichuan mipuite chu an lungngai tahle mai a. 40 Chutichuan, zing takah an tho va, tlâng 

chhipah an han chho va, “Ngai teh, hei kan lo kal e,LALPAN min tiamna hmunah chuan kan kal ang e, kan

lo sual ta a ni e,” an ti a. 41Tin, Mosian, “Hmuingilna a ni

Page 570: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 570/790

174NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lo vang tih hre reng chungin engah nge Lalpa thupêk in

bawhchhiat teh reng? 42 In zingah LALPA a awm si lo va,

hmêlmate lo tihhlum mai turin chho suh u.43 

In hmaahkhian Amalek-ho leh Kanaan-ho an awm a ni, khandaihatihhlum in ni mai ang: LALPA chu in hawisan tak

avangin in hnenah Lalpa chu a awm lo vang,” a ti a.44 Nimahsela tlâng chhipah chuan kal an tum tal a:

amaherawhchu LALPA thuthlung bawm leh Mosia chubûk ata an chhuak ve lo. 45 Chutichuan chu mi tlânga awm

 Amalek-ho leh Kanaan-ho chu an lo chhuk a, an bei a,

Horma thlengin an vaw thlu rum mai a.

Israel fa, phunchiarhote chunga Pathian thinurna

thu leh, chumi avanga Pathianin anmahni a hremna tur

thu, Kanaan ram an luh loh tur leh kum sawmli chhung

thlalera an vahvaih tur thu, an thih zawh hma chu an

suahsual man an tuar ang a, thlalerah an thi phiar dawn

a ni tih thute chu Mosian Israel mite a han hrilh chuan

an lungngai hle a. Pathian thinurna thu an hriat chuanan inchhir a. “Heti thleng hi kan lo kal tawh a, tunah

zawng LALPA sawi ram luh kan inpeih ta, kan lo tisual a

ni,” an ti a.

 A tuk zingah chuan LALPA duhzawnga ngaiin, amah

tihlawm duhin tlang ram bei turin an chhuak ta a. Mosian,

“In hlawhtling dawn lo, ... LALPA chuan a awmpui lo

vang che u, ... LALPA in zui duh si lo va, a pui lo vang cheu” tia a hrilh chungin Amalek leh Kanaan mite bei turintlang ram chu an pan lui hram a. Amalek leh Kanaan

mite chuan an rawn bei a, an hneh a, Horma thlengin an

rawn um a.

He ram run vawi khatnaah hian Thuthlung Bawm

leh Mosia chu an kal ve lo. Thuthlung Bawm an kawl

Page 571: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 571/790

175NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhung chuan Israel-te hnenah Pathian chu a awm zel

a (7:8-9). Thuthlung Bawm tel lova Kanaan ram luh an

tum pawh khan Pathian malsawmna chuan a zui ta loreng a ni.

Horma awmna lai tak hi hriat chian a ni tawh lo na

a, Beerseba khawchhak lam km. 16 vela hla, tunlaia Tell

el-Meshash lai vela awm nia rin a ni. |henkhat chuanBeerseba hmarthlang km. 19 vela awmah an ngai a,

\henkhat chuan Tell el-Milh, Tell Arad chhimthlang km.

13 vela awm niin an ngai bawk.3

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian thutiam ring ngam

lova Israel fate an awm avanga an chunga rorelna lo thleng

kan hmu a. Pathian tihlawmna tur ngaihtuaha Kanaan

ram run hmasak ber chanchin kan hmu bawk a. Pathian

rinngamna leh rilru lamletna tak tak, simna tel lova,

thiltiha thiam inchantir tuma Israel fate ral beihna chuan

mualphona nasa tak a thlen a. Pathian ram zauhna turakan rawngbawlna kawng hrang hrangah hian

Kohhranhote pawhin zir tur kan neih ve ngei a rinawm.

Sawi ho tur 

Pathian thutiam (a tiamtu Pathian) ring ngam lova

Israel fate an phunnawinaah hian Pathian lam thlirlo va, mihring lam an thlir vangin Pathian thinurna

an tawng bua niin a lang a. Kan rawngbawlnaah hian,

Pathian rinnaa innghat rawngbawlna pawimawhzia,

zau takin i han sawi ho teh ang u.

Page 572: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 572/790

176NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Gordon J. Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.124.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 78.

3. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Commen-

tary : Numbers,” Marshall Pickering, Eordinaus Pub-lishing Company, Grand Rapids, 1995, p. 149.

‘Ka nunna chhalin ka sawi e’ (14:28)

He thu hi lehlin tharah chuan ‘Mi nung ka nih hi’ tia

dah a ni a, zawlneiten Pathian aw an dawn an puan

chhuah dawnin a bul \an nan he thu hi an hmang

\hin.Hri (14:37)

Ram en thlithlaitu zinga a \ha lo zawnga ram

chanchin sawia, mipui tihnualtute chu Lalpa hmaah

hri veia an thih thu kan hmu a. Hri hi Pathianin mi

sualte a hremna hmanrua chauh ni lovin a mite a

tlawh a, an zingah a awm ngei a ni tih lantirna a ni.

Tlang chhipah an han chho va (14:40)

Israel mite chuan ramtiam luh an hlauh avangin

Pathian chuan tlangram lam pan lova Tuipui Sen

pana kir leh turin a hrilh a (14:25); nimahsela, an

sualte inhmu chhuakin tlangram lam chu pan an tum

leh ta tho tih kan hmu a; mahse, chu chu Pathian

Page 573: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 573/790

177NUMBERS

www.mizoramsynod.org

remtih zawng a ni tawh lo. He thil a\ang hian thil

pahnih hriat tur a awm a; pakhatah chuan simna hian

hun tiam a nei. Esauva pawh khan a fatir nihnaJakoba hnena chaw vawi khat eia a hralh hnu lawkahkhan \ap chungin neih let leh tum mah se fatir

malsawmna erawh chu a chang ta chuang lo tih kan

hmu (Gen. 27). Pahnihnaah chuan heta an thiltih hian

Pathian aw an pawisak lohzia a tarlang. Thlaler lama

kir tura hrilh an nih hnuah tlangram lam pan an tum

a, an thih phah ta zawk a ni.

Horma (14:45)

Israel mite chu Amalek leh Kanaan mite chuan

Horma thleng zaka an um thu kan hmu a. Horma hi

a awmna hmun chiah hriat a ni tawh lo va. Horma

tih hming leh Hebrai \awnga herem tih hi a inzawm

a, a awmzia chu ‘chhe tura hlan’ tihna a ni.

Page 574: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 574/790

178NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 20

RAM TIAMA THIL HLAN DAN TUR

Chhiar tur : 15:1-41

Thu vawn : “Israela thlahte bia la, an hnenah, ‘Heti hi ani ang a, ka hruaina tur che u ram in va thlen a, chu miram chhang in ei hun chuan LALPA hnenah then thilhlan

in hlan tur a ni” (15:18,19).

Bung 14-naah khan Israel fate helna leh an helna

avanga Pathian thinurna leh hremna thu kan hmu a.

 Vawiinah hian Aigupta a\anga puitling hruai chhuahhote

khan ram tiam an lut ve thei dawn lo va, naupang\hangtharhote Kanaan ram lut turte tan Kanaan ram an

luh huna ram tiama thil hlan dan tur kan zir dawn a ni.

1. Ran hlan dan turte (15:1-16)

Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte bia la,

an hnenah, ‘In awmna tur ram ka pêk che u in thlen huna3 

LALPA hnena meia thilhlan, halral thilhlan emaw,thutiam hlen tura inthawina emaw, mahni duh thuathilhlan emaw in kut hunbiah emaw, ran rual zinga mi

emaw, beram rual zinga mi emaw LALPA tana rimtuisiam tur emawa in hlan hun chuan, 4 LALPA hnena a

thilhlan hlantu apiangin chhangphut thilhlan,chhangphut dip mi epha hmun lia thena hmun khat,

hriak hin hmun lia \hena hmun khata hmeh a hlan tur a

Page 575: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 575/790

179NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni; 5 tin, in tur thilhlanah uain hin hmun lia \hena hmun

khat halral thilhlan emaw, inthawina emawa, hlannaah

beram no hming kimin inbuatsaih tur a ni.6 

Tin, beram paah chuan chhangphut thilhlan, chhang phut dip miepha hmun sawma \hena hmun hnih, hriak hin hmun

thuma \hena hmun khata hmeh in buatsaih tur a ni. 7 tin,in tur thilhlanah chuan LALPA tana rimtuiah uain hin

hmun thuma \hena hmun khat in hlan tur a ni. 8 Halralthilhlanah emaw, thutiam hlen tura inthawina emaw,

LALPA hnena remna thilhlanah emawa bawngpa in

buatsaih hun chuan, 9 bawngpa hlan rual chuanchhangphut thilhlan chhangphut dip mi epha hmunsawma \hena hmun thum, hriak hin chanvea hmeh in hlan

tur a ni. 10 Tin, in tur thilhlanah uain hin chanve, LALPAtana rimtui meia thilhlan in hlan tur a ni.

11 Chutiang chuan bawngpa te, beram pa te, beram

no a pa te, kel no te an hming kimin tih tur a ni. 12  An tam

dan zir zelin inbuatsaih ang a, an tam dan ang zel chuanin hlan tur a ni. 13 chumi rama piang zawng zawng chuanhetiang zel hian LALPA tana rimtui meia thihlan an hlan

hunin an ti tur a ni. 14 Tin, hnam dang mi in hnena khawsa\hin emaw, tupawh in hnena khawsa zel \hin turte emaw,

LALPA tana rimtui meia thilhlan hlan duh apiang chuanin tih ang takin an ti ve tur a ni. 15 In thlahte thleng atan

mipuite leh hnam dang in hnena awmte tan pawh danangkhat chauh a awm tur a ni; LALPA hmaah hnam

dangte chu nangmahni ang chiah an ni ang. 16 In tan lehin hnena hnam dang awmte tan dan hmun khat leh tih

dan hmun khat chauh a awm ang,’ ti rawh,” tiin.

Kanaan ram tiam Lalpan a hruai thlen hun chuan

Israel fate chuan thilhlan atan bawngpa te, berampachal

te, berampui te, kelte an hmang tur a ni a. LALPA hnenah

Page 576: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 576/790

180NUMBERS

www.mizoramsynod.org

halral thil hlan atan te, mahni duhthua thil hlanah te,

kut nikhuaa thil hlanahte an hmang tur a ni.

Halral thil hlan atan beram emaw kel emaw an hmanchuan ran pakhat zelah buhbâl thil hlan tur chhangphut

kg. khat leh olive hriak litre khat, leh in tur thil hlan tur

uain litre khat nen an rawn keng tur a ni. Berampachal

an hman chuan buhbâl thil hlan tur chhangphut kg. hnihleh Olive hriak litre khat leh a chanve, leh in tur thil

hlan tur uain litre khat leh a chanve an rawn keng tel

bawk tur a ni.Halral thil hlan atan bawngpa an hman chuan

chhangphut kg. thum, olive hriak litre hnih leh uain li-

tre hnih an rawn keng tel tur a ni.

Bawngpa te, berampachal te, berampui te leh kelte

an hlan rualin pakhat hisap zela an hlan tel tur chu an

ran hlan tam dan azir zelin thil dang pawh an telh tam

tur a ni. Heng thilah hian Lalpa hmaah mikhual leh

khawtual an thuhmun vek a, tih dan thuhmun an hmang

tur a ni.

LALPA hnena an ran hlan azirin buhbâl thilhlan leh

in tur thilhlan tel turte a danglam a. Hetiangin:

Ran hlan Buhbâl thil hlan In tur thil hlan Wine Olive hriak

Chhangphut

Beramno 1.5 kgs (1/10 Ephah) .5lit (1/4 hin) .5lit (1/4 hin)

Berampa 3 kgs (2/10 Ephah) .8 lit (1/3 hin) .8 lit (1/3 hin)

Bawngpa 4.5 kgs (3/10 Ephah) 1 lit (1/2 hin) 1 lit (1/2 hin)

Hin 6 hi Ephah 1 a ni a, chu chu litre 15 vel a ni.

Kanaan mite leh Grik mite inthawinaah pawh buhbâl thil

hlan leh in tur thil hlante hi an hlan tel ve \hin.1

Page 577: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 577/790

181NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Ei tur thil hlan turte (15:17-21)

17 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 18 “Israela thlahte bia

la, an hnenah, ‘Heti hi a ni ang a, ka hruaina tur che uram in va thlen a, 19 chu mi ram chhang in ei hun chuan

LALPA hnenah then thilhlan in hlan tur a ni. 20 In chhang hmeh hmasak ber zinga mi hlawm khat chu then

thilhlanah in hlan tur a ni: hruiha mi then thilhlanah inthen angin in then tur a ni. 21In thlahte thlengin in chhang 

hmeh hmasak ber chu LALPA hnena then thilhlan atan

in hlan zel tur a ni.Hei hi Kanaan ram luh huna thil hlan dan tur dang

chu a ni leh a. Israel faten Kanaan ram an thlen hunah

an buh thar hmasa an ei hun chuan LALPA hnena hlan

tur an dah hrang tur a ni a. An barli thar hmasa a\anga

chhang siam hmasak ber tlang khat LALPA hnenah an

hlan tur a ni. Kumkhuain an chhang siam hmasak tlang

khat chu LALPA hnenah an pe ziah tur a ni.

Helaia thil hlan sawina \awngkam hi Hebrai \awng

chuan ‘trumah’ tih a ni a. Puithiam hnena chhang hlan

sawina a ni (cf. Lev. 7:32; Num. 18:8f). Thuthlung Hluiah

hian sawma pakhat pek thin bâkah thlai thar hmasa

Pathian hnena pek tur a ni a. Chutiang chuan nau piang

hmasa te, ran piang hmasa te, thlai thar hmasate chu

Pathian ta an ni a, Pathian hnena hlan tur an ni (Exod.22:29-30; 23:19). Hengte hi Puithiam hnena pek an ni a,

inthawinaa hlan tur an ni a, duh chuan tangkaa tlan

chhuah theih an ni. Temple pahnihna chhiat hnu pawh

khan an la ti chhunzawm zel a. Inah miin barli thar hmasa

chhang a siamin Lalpa pual a dah hrang zel a. Chutiang

chuan in tin leh chhungkaw tin chu Pathian biakna hmun

a ni.

Page 578: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 578/790

182NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Sual thawina thil hlan leh hremna (15:22-31)

22,23 Tin, heng thupêk zawng zawng LALPAN Mosia

hnena a sawi, LALPAN thu a pêk tirh a\anga in thlahtethleng atana Mosia hmanga thu a pêk zawng zawng che

u hi in pawm lohva in bawhchhiat chuan, 24 hetiang hi ani ang a, pungkhawmhovin hre lova tihpalh a nih chuan

  pungkhawmho zawng zawng chuan halral thilhlanLALPA tana rimtuiah bawngtuai pakhat an hlan ang a,

a dan pangngai angin chhangphut thilhlan leh in tur

thilhlan nen, sual thawi nan kel pa pakhat an hlan telbawk tur a ni. 25 Tin, puithiamin Israela thlah pungkhawmzawng zawng tan remna a siam ang a, ngaihdam an ni

ang, tihpalh a nih avang leh an thilhlan, LALPA tanameia thilhlan leh an tihsual aiah sual thawina an hlan

tak avangin; 26 Israela thlah pungkhawm zawng zawngtechu ngaihdam an ni ang a, an zinga hnam dang awmte

 pawh; mipui zawng zawngin an tihpalh a nih a vangin.

27 Tin, miin hre lovin thil a tihsual chuan sual thawinan kel nu pakhat kum khat mi a hlan tur a ni. 28 Hre lova

LALPA hmaa tisualtu tan chuan puithiamin remna asiam tur a ni; tichuan ngaihdam ani ang. 29 Hre lova

tisualtu tan, Israela thlah, chu rama piangte tan leh hnamdang mi an zinga awmte tan pawh dan angkhat in nei

tur a ni. 30  Amaherawhchu hre reng sia tilui chu chu rama

 piang emaw, hnam dang emaw pawh ni sela LALPAsawichhia a ni a; chu mi chu a chipuite zing ata tuithlartur a ni. 31LALPA thu chu a hmusit a, a thupêk chu a

bawhchhiat avangin, chu mi chu tuithlar hlauh tur ania, a khawlohna mawh chu a phur ang,’ ti rawh,” tiin.

Mosia hnena LALPA thupek hi tuin emaw, hnam

pumin emaw chinchang hriat loh vanga thil an lo tihsual

Page 579: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 579/790

183NUMBERS

www.mizoramsynod.org

palh chuan halral thil hlan atan bawngpa an hlan tur a

ni a. Sual thawina thil hlan atan kelpa an hlan tel bawk

tur a ni. Puithiam chuan hnam pum sual chu a thawi anga, ngaihdam an ni tawh ang. An zinga hnam dang zawmvete nen lam ngaihdam an ni ang.

Mi malin hre lova thil sual a tih palh chuan, sual

thawina thilhlan atan kel no, a nu, kum khata upa a hlantur a ni. Puithiamin maichamah sual thawina thil hlan a

tihsak ang a, ngaihdam a ni tawh ang. Mi malin emaw,

hnam pumin emaw, thil tihsual palh thuah Israel-te lehan zinga hnam dang awm ve te pawhin he dan hi an zawm

tur a ni.

Tu pawh, hre reng chunga thil tisual chu, LALPA 

sawichhia a ni a, tihhlum ngei tur a ni a; a sual mawh

chu a phur ang.

Helai thu hlawm hi hmanlai Juda-te thurochhiah

(tradition)-ah chuan hre lova milem biakna suala tlute

chungchang sawinaa ngaih a ni a; mahse, tlai khawhnuah

huap zau zawka hman tak niin hrilhfiahtute chuan an

ring a ni. An zinga hnam dang a ngheta awm vete pawh a

huam vek a ni. Hre reng chunga thil tisual luite tan

ngaihdamna a awm lo. LALPA zah lohna leh thu awih

lohna a nih avangin an zing a\anga tihboral tur a ni.

Chinchâng hriat loh vanga tihsual palh pawh thawi a ngaia. Tum reng vang ni lova tisual palh, thil serh khawih

palh emaw, bawlhhlawh laia inbiakna buka kal palh

emaw te hian mi zawng zawng a tikhawlo thei a.

Chuvangin, an vaiin sual ngaihdamna an mamawh a ni

(Lev. 4:27-31).

Page 580: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 580/790

184NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Chawlhni bawhchhia hremna (15:32-36)

32  Israela thlahte thlalera an awm lai chuan mi

 pakhat chawlhnia thing fawm hi an hmu a. 33  A thing  fawm hmutute chuan Mosia leh Arona leh mipuiho hnenah

chuan an hruai a. 34 Engtia tih tur nge tih la puan loh anih avangin tan inah an khung a. 35 Tin, LALPAN Mosia

hnenah, “Chu mi chu tihhlum ngei ngei tur a ni,daipawnah mipui zawng zawng chuan lungin an deng 

tur a ni,” a ti a. 36 Tichuan LALPAN Mosia thu a pêk ang 

chuan mipui zawng zawng chuan daipawnah an hruaia, lungin an denghlum ta a.

Chawlhni (Sabbath) chu hapta tina hahchawlhna ni

a ni a. Zirtawpni tlai ni tlak chiah a\angin a in\an a, a

tuk Inrinni tlai ni tlak chiahah a tawp leh a ni. Sabbath

tih hi Hebrai \awng a ni a, ‘titawp’ emaw ‘chawl’ emaw

tihna a ni. Tunlai Juda-te ang bawkin hmanlai Israel-te

chuan he ni hi Pathian biak nan an hmang a, an hnathawhan chawlhsan \hin a ni.

Israel-te thlalera an awm lai khan, mi pakhatin

chawlhni bawhchhiain Sabat niah thing a fawm a. Mosia

te, Arona te leh pung khawmho hmaah an rawn hruai a.

Engtia tih tur nge tih a chian mai loh avangin ripah an

khung phawt a. LALPA thupek angin daipawnah an hruai

a, vantlangin lungin an denghlum ta a ni. Israel-te zingahhian lunga denhlum hi mi sual hremna tlanglawn tak a

ni. Pathian dan bawhchhia, Sabbath serh lo ang chite

hremna chi khat a ni. An chenna hmun (camp) vawn

thianghlim nan camp pawn lam, daipawnah an denghlum

\hin (Lev. 24:12,23).

Page 581: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 581/790

185NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Pehbuk siam tura thupek (15:37-41)

37  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 38 “Israela thlahte

hnenah, an thlahte thlenga an puan hmawrah a fem siamtur leh, a hmawr tin, femah a dum pâwl dah turin ti rawh:39,40 chu mi fem chu in en \hin a, LALPA thupêk zawng zawng in hriat renga in zawm nan leh nawhchizuara in

awm thin anga in thinlung duhzawng leh in mit la zâwng uma in awm loh nan leh ka thupêk zawng zawngte chu in

hriat renga in zawm a, in Pathian tana in thianghlim

theih nan a ni.41

In Pathian ni tura Aigupta ram atahruaichhuaktu che u LALPA in Pathian ka ni. Kei hiLALPA in Pathian chu ka ni,” tiin.

LALPAN Mosia hnenah Israel-te chu, an silhfen tlang

kila, la dumpawl hmanga pehbuk siam turin a hrilh a. Chu

chu kumkhuaa an tih \hin tur a ni. Chu pehbuk chuan Lalpa

thupekte chu a hriat chhuahtir ang a, a thupek zawng

zawng zawm tur an nih te, a tana invawng thianghlim tlattur an nihte a hriat chhuahtir \hin ang. LALPA chu an

Pathian ni tura Aigupta ram a\anga hruai chhuaktu a ni.

Pehbuk hi an kal zawnga che suau suau theiin an siam a,

chu chu Pathian thupek leh dante zawm tur an nih hriat

chhuahtirtu a ni. Tunlai thleng pawhin Juda-te \awng\aina

puanbahah chuan pehbuk hi a la awm zel a ni. Synagog-ah

chuan mipa kum 13 chin chung lamte chuan thawmhnaw

bik a kil lia pehbuk awm, a lai kua, chumia lu rawlh aawm lam leh hnung lama inbang liam ‘tallith’ an tih chuan ha vek a ni.2 Deut 22:12-ah chuan “I puan sin kil liah

pehbuk siam thin ang che” tia thupek a ni.

 Vawiina kan zirlaiah hian thil hlan dan tur chi hrang

hrang – Ran, buhbâl leh in tur thil hlante kan hmu a.

Pathian hnena thil hlan chungchangah hian Kohhranhote

Page 582: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 582/790

186NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hian \hanna tur kan neihte zir chhuak belh \heuh thei

ila a lawmawm hle ang.

Sawi ho tur 

Ram tiama thil hlan dan tur kan zir a. Thuthlung

Hluiah hian Sawma pakhat bâkah, thlai thar hmasa,

nau piang hmasa, leh ran piang hmasate chu Pathianta, Pathian hnena hlan tur an ni a. Keini ho zingah

hian sawma pakhat tal hi chu Kohhran chhungkawtinte hian Pathian ta a nih ang hian pek vek tur a ni

dawn lawm ni? I han sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. Gordon J Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Testa-

ment Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.128.

2. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools and

Colleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-

sity Press, 1911, p. 84.

LALPA tan rimtui (15:3)

Ramtiam an thlen huna Lalpa hnena thilhlan tur

hrang hrangte chu Israel mite hriattir an ni a, chung

thil hlan rimte chu Lalpa lawm zawng tak a nih thu

kan hmu a. Hei hian Lalpan anmahni leh an thilpekte

chu a pawm ngei a ni tih a kawk. Tun thleng hian

Kohhran \henkhatah chuan an inkhawmna inah

Pathian an biak laiin thil rimtui an hal \hin. Tirhkoh

Page 583: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 583/790

187NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Paula chuan Krista inpekna chu Pathian tana rimtui

a nih thu a sawi (Eph. 5:2)

Sual chi hnih (15:22-31)

Helaiah hian tihsual chi hnih kan hmu a; tihsual palhleh hre reng chunga tihsual te. Hnam pum puiin

emaw, mi malin emaw Lalpa laka thil an tihsual palh

chuan puithiamin sual thawina a hlan a, an sualte

ngaihdam a ni \hin. Nimahsela hre reng chunga

tihsual erawh chu ngaihdam theih a ni lo va, tihhlum

tur a ni.

Page 584: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 584/790

188NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 21

KORA LEH A |HIANTE HELNA 

Chhiar tur : 16:1-35 

Thu vawn: Chuvang chuan nang leh i pâwlte zawng zawng LALPA dodalin in pung khawm a ni. Tin, Aronahian engnge maw a tih a, a chungah hian in phunnawi?” 

a ti a (16:11).

 Vawiinah hian Kora leh a \hiante helna thu kan zir

dawn a. Bung 16 hi \um hnih zirah kan hmang dawn a

ni. Pathian ring ngam sela chu, Kades Barnea a\ang khan

Kanaan ram lut nghal mai thei tur an ni tawhin a lang a.Mahse, Kanaan ram luh an hnial a, an duh lo va. Bung

33-na lam kan en chuan Israel faten thlaler zin kawnga

an hmun tlawh hrang hrangte kan hmu a. Bung 15-19

kan chhiar chuan Kades Barnea an lo luh leh kum thleng,

kum 38 chhunga an thil tawh hrang hrangte kan hmu

bawk a. Kora leh a \hiante helna hi thil thleng hrang

hrang zinga \ha lo ber a ni hial awm e. Chu chu i han zir

dawn teh ang.

1. Kora leh a \hianten Mosia an phiar (16:1-3)

Levia fapa Kohatha, chu mi fapa Izara, chu mi fapa

 Kora chu Eliaba fapate, Dathana leh Abirama leh Peletha fapa Ona, Reubena thlahte nen chuan mite an hruai a:2 Israela thlahte, mi lar deuh deuh mipui zinga hotu,

Page 585: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 585/790

189NUMBERS

www.mizoramsynod.org

roreltua thlante zinga mi zahnih leh sawmnga te nen

Mosia hmaah an va thawk a: 3 Mosia leh Arona phiarin

an pung khawm a, an hnenah, “In induh em mai, mipuitechu an thinghlim \heuh si a, LALPA pawh an zingah aawm si a: eng vangin nge LALPA mipui pungkhawmho

chunga in indah chungnun bik?” an ti a.

Kora chuan Mosia chu luahlan a tum a, Dathana leh Abiramate chuan an thlawp a, Israela thlahte zinga hotu,

roreltua an thlante zinga mi zahnih leh sawmngain an

thlawp bawk a. Mosia leh Arona hnenah a rualin an lothawk a, “I in lek lu ta, mi tin, LALPA ta kan ni vek a,

LALPA chuan min awmpui ve \heuh alawm. Chuvangin,

nang Mosia, eng vangin nge LALPA mite zinga lal bika i

indah?” (lehlin thar) an rawn ti a.

Khawvel hi lalna leh thuneihna inchuhna hmun a ni

a. Pathianin a hruai chhuah Israel fate zinga helna nasa

tak chawk chhuaktu hmasa chu Kora hi a ni a. Amah leha thurualpuite hian ualau takin Mosia leh Arona

kaihhruaina chu an rawn do ta a ni. An rawn do dan hi

kawng hnih langsar tak a awm. Kawng khatah chuan mi

zawng zawng hi an thianghlim vek a ni tiin Mosia leh

 Arona ang bawkin LALPA chuan min awmpui \heuh an

ti a. A dang lehah chuan, Kora thurualpui Dathana leh

 Abirama te chuan Mosia chu, “Kan chungah nangmah leh

nangmah lalah i insiam,” tiin an rawn bei a. Mosia anbeih laiin Kora hian sakhuana serh leh sang thil, puithiamdinhmun lamah a rawn bei a ni. Kora chu Levia chia mi

Kohatha thlaha mi a ni a (3:21-31; 4:1-20), Temple-a hla

hruaitute thlahtu a ni bawk (I Chro. 6:22,24,33,38).

Dathana leh Abirama te hi Reubena thlah an ni a. Arona

fate ang bawka puithiam nihna dinhmun \ha luah theiah

an inngai a ni. Israel-te riahhmun remnaah khan chhim

Page 586: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 586/790

190NUMBERS

www.mizoramsynod.org

lamah Reubena pawlho an awm a. Kohatha thlahte hi

Biak bûk chhim lama awm an ni bawk a. Mosia leh Arona

beihnaah pawh hian \ang tlang awm tak pawh an ni.2. Mosia chhanletna (16:4-19)

4 Chu chu Mosian a han hriat chuan a bawkkhup a:5 tin, Kora leh a pâwlte zawng zawng hnenah chuan,“Naktuk zingah LALPAN a tate leh a thianghlimte chu

tilangin amah va hnaih turin a ti ang, a thlante ngei chuamah va hnaih turin a ti ang. 6 Heti hian ti rawh u,

naktukah mei laknate keng ula, 7 chutah chuan mei dahula, LALPA hmaah rimtui phul rawh u; tin, LALPAN a

thlan apiang chu a thianghlim ang: Levia fapate u, in induhem mai,” tiin a sawi a. 8 Tin, Mosian Kora hnenah, “Nangni

Levia fapate u, ngaithla rawh u, 9,10 LALPA biak bûkarawngbawla, mipuite hmaa an rawngbawla, ding tura

Israelte Pathianin amah hnaih tura Israel mipuite zing 

ata a tihhran che u leh Levia fapa in unaute zawng zawng nena amah hnaih tura a awmtir che u hi thil te thamah inngai a ni maw, puithiam nihna in la zawn cheu? 11Chuvang 

chuan nang leh i pâwlte zawng zawng LALPA dodalin in pung khawm a ni. Tin, Arona hian engnge maw a tih a, a

chungah hian in phunnawi?” a ti a.

12 Tin, Mosia chuan Eliaba fapa Dathana leh Abirama

a kohtir a: anni chuan, “Kan lo chho vang;13 

thlalera mitihlum turin hnutetui leh khawizu luanna ram ata minhruai chhuak hi thil te tham em ni? Kan chungah i intilal

lehnghal si. 14 Hnutetui leh khawizu luanna ramah minhruai lut lo va, lo leh grêp huan ro tur min pe bawk hek lo:

hengho mitte hi chawl i phulsak dawn em ni? An lo chholo tawp ang,” an ti a. 15 Tichuan, Mosia chu a thin a rim ta

hle mai a, LALPA hnenah, “An thilhlan chu pawm suh:

Page 587: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 587/790

191NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an sabengtung chu pakhat mah ka la lo va tumah ka tina

hek lo,” a ti a. 16 Tin, Mosian Kora hnenah chuan,

“Naktukah nang leh i mi pungkhawmho, nang nen, anninen, Arona nen LALPA hmaah lo awm rawh u; 17 tin, anmei lakna keng \heuh sela, rimtui phul sela, LALPA

hmaah mei lakna \heuh, mei lakna 250 chu rawn keng rawh se; nang leh Arona pawhin in mei lakna keng ve ve

rawh u,” a ti a. 18 Tichuan mi tinin an mei lakna chu ankeng a, mei an dah a, rimtui an phul a, Mosia leh Arona

te nen inbiakna Puan In kawngkaah chuan an va ding a.19 Tin, Kora chuan mipui zawng zawng chu anmahnidodalin inbiakna Puan In kawngkaah chuan aawmkhawmtir a: tin, mipui zawng zawng chungah chuan

LALPA ropuina a lo lang a.

Kora leh a \hianten a ruala Mosia leh Arona an rawn

hnial takah chuan Mosia chu a bawkkhup a, a \awng\ai

a. Kora leh a \hiante hnenah chuan ‘Naktuk zingah

LALPA chuan ama tate chu a rawn tifiah mai ang; a mithlante chauh Maichama an lo kal a phal dawn a ni’ tiin

an meilawh kenga meiling daha a tuk zingah LALPA 

hmaa rimtui hal turin a hrilh a. LALPA chuan tu nge a

thlan kan hre mai ang. Nangni Levia thlahte hi a ni inlek

lu ta chu’ tiin a chhang let a. Mosia chuan Kora hnenah,an hna, LALPA biak bûka rawngbawl te, thil \ul apiang

mipui lo tihsak tura serhhran an nihna chu chanvo ropui

tak a nih thu a hrilh a. Puithiam nih leh zel tuma amah

 Arona chunga an vui chu Pathian laka vui an ni tih a

hriattir a.

Mosian Dathana leh Abirama a ko va, anni chuan, “Kan

lo kal lo vang, khawizu leh hnutetuia luang ram ata hetiang

thlaler hmuna thi mai tura min hruai chhuak hi thil nep

tak em ni? I intilal hle lehnghal a... meng ve reng si min

Page 588: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 588/790

192NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bum i tum a nih hi, kan lo kal lo vang,” an ti a. Mosia thinur

chuan LALPA hnenah, an thil hlan eng mah lo pawmsak

lo turin a ngen a. Mosia chuan Kora chu a hote nen a tukainbiakna bûka lo kal a, mahnia meilawh keng \heuh a,meiling dah a, rimtui hal tur phul a, maichama rawn keng

\heuh turin a hrilh a. Chutiang chuan Arona pawh kal ve

tur a ni a. Tichuan, Inbiakna buk luhnaah chuan Mosia

leh Aronate nen an ding tlang a. Kora chuan a hote lo kal

khawm chu Mosia leh Arona a hmachhawntir a. LALPA 

ropuina chu a lo lang ta thut a.

Meilawh hi inthawina an hlannaa meiling lawh

chhuahna a ni a, hmanraw pawimawh tak a ni (Lev. 16:12;

Exod. 27:3). Rimtui hi puithiam chauhvin maichamah a

hlan thei a, mi dangin hlan an tum ve chuan tihhlum tur

a ni (3:10; Lev. 10:1,2). Helai thuah pawh hian a thi lo

zawk chu LALPA mi thlan a ni tihna a ni. Dathana leh

 Abirama te hi Mosia lakah an lungawi lo va, Kanaan ram

hausa takah chuan a hruai lut har lutukin an hria a, anphunnawi a ni. Aigupta rama kir leh mai kha \ha zawkin

an hria a, chutah chuan lo ram \ha tak an nei a. Aigupta

ramah khan bawih an ni tih an theihnghilh \an tawh niin

a lang.

3. Pathian thinurna an tawngbua (16:20-35)

20 

Chutichuan LALPAN Mosia leh Arona chu a bia a,21“Heng mipui zing ata hi inthiarfihlim rawh u, ka rawntiboral thut theih nan,” tiin. 22 Tichuan anni chu an

bawkkhawp a, “Aw Pathian nunna zawng zawng hnar ini, mi pakhat sual avangin mipui zawng zawng chungah

i thinur dawn em ni?” an ti a. 23 Tin, LALPAN Mosia a biaa, 24 Mipuite hnenah chuan, “Kora te, Dathana te, Abirama

te buk ata hi kiansan vek rawh u,” tiin sawi rawh,” a ti a.

Page 589: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 589/790

193NUMBERS

www.mizoramsynod.org

25 Tichuan, Mosia chu a tho va, Dathana leh Abirama te

hnenah chuan an va kal a; Israelho upate chuan an zui

a.26 

Tin, pungkhawmho hnenah chuan, “Heng misualho Puan In a\angte hian chuak rawh u khai; an engmah hikhawih suh u, chuti lo chuan an sualna zawng zawngah

hian in tel ve dah ang e,” tiin a sawi a. 27 Chutichuan Korate, Dathana leh Abirama te buk ata chu an chhuak ta

sung sung mai a; tin, Dathana leh Abirama te chu an puan in ata an lo chhuak a, an puan in kawngkaah chuan

an nupui te, an fapate, an fanau te te te nen an ding a.28 Tin, Mosian, “Keima rilru puak chhuaka tih a ni lo va,heng thil ti tur hian LALPAN min tir a ni tih hemiahhian an hria ang. 29 Heng mite hi mi zawng zawng thih

dan ang mai bawka an thih a, mi zawng zawngte hremang bawka hrem an nih chuan Pathianin mi tir lo a ni

ang a. 30 LALPAN thil \har a siam a, leiin a ka a an a,anmahni leh an ta zawng zawng a lem a, Seol-ah a nunga

an luh erawh chuan heng mite hian LALPA an lo ngainepa ni tih in hria ang,” a ti a.

31Tin, heti hi a ni a, chung thu zawng zawng chu a

sawi zawh chuan an hnuai lei chu a lo khi chat ta phukmai a; 32 tichuan lei chuan a ka a ang a, an chhûngkuain

 Kora mite zawng zawng, an bungrua zawng zawng nen alem ta vek hlawm a. 33 Chutichuan anmahni leh an ta

zawng zawng chu Seol-ah chuan a nung chungin an pilta vek a, lei chuan a ka a chip hnan a, pungkhawm zing 

ata chu an boral ta a. 34 Tichuan an vela Israel mi zawng zawngte chu an au thawmah chuan an tlan darh a, “Leiin

min lem ve dah reu reu vang e,” an ti a. 35 Tin, LALPAa\angin mei a lo chhuak a, rimtui hlantu mi zahnih leh

sawmngate chu a rawn kanghlum ta a.

Page 590: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 590/790

194NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA ropuina a lo lang leh a (cf. 14:10). LALPA 

chuan Mosia leh Arona te chu an himna tura mipui zing

a\anga insaseng turin a hrilh a. Mosia leh Arona chuanbawkkhupin mipui tan Pathian hnenah, “Aw, Pathian,mi tin nunna hnar i ni a, mi pakhat sual avangin mi zawng

zawng chungah i thinur dawn em ni?” tiin an \awng\aisak

a. An \awng\aina chhan nan chuan LALPA chuan Mosia

hnenah, mipui chu Kora, Dathana leh Abirama te buk

a\anga insaseng turin a hrilh a. Tichuan, Mosia chu

Dathana leh Abirama hnenah a kal a, Israel hruaituten

an zui a. Mosia chuan mipui hnenah heng mite hi thihdan pangngaia an thih a, danglam deuhva hrem an nih

loh chuan (LALPAN) min tir a ni lo vang. LALPA hian

thil la hriat ngai loh a rawn tih a, lei a khik phuk a, an

thil neih zawng zawng nen a nung chunga mitthi khuaa

an chhuk chuan heng mite hian LALPA chu an hnawl

ngei tihna a ni ang, a ti a. A sawi zo hman chiah a, Dathana

leh Abirama awmna lei chu a kak phuk a, an chhungte

leh Kora-ho mi dangte pawh chu an neih zawng zawng

nen an tla pil ta vek a ni. An neih zawng zawng nen mitthikhuaah an chhuk ta a, an pil bo ta a. Chuta awm ve Israel

mite chuan, an hlau va, “Tlan rawh u, kan tla pil ve mai

ang e,” an ti a. LALPA chuan mei a rawn tir a, rimtui

haltu mi 250-te chu a rawn kanghlum ta vek a.

Zirtu \henkhat chuan Mosia chunga helna pahnih

Kora helna leh Reubena thlah (Dathana leh Abirama)

helna sawi pawlh niin an hria a.1 Hetiang deuh hian an

thliar hrang a.

(1) Kora helna, chang 1(a), 2(b)-11, 16-24, 27a, 35;

(2) Dathana leh Abirama helna, chang 1b-2a, 12-15, 25-

34 tiin.

Page 591: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 591/790

195NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 16 bul lam changahte hian sawi pawlh a ni

lehzual a ni. Kora leh a zuitute hian LALPA hnaih tura

hruaitu \henkhat thlan chhuah bik hi an dodal a. Hengteavang hian Kora pawlte hian puithiam nihna an chuh a,Pathian thinurna an tawng baw ta a ni.

Sawi ho tur 

 Vawiina kan Zirlaiah hian hruaitu leh hotu bikte

chunga helna kha Pathian laka helna anga sawichhuah a ni a. Tuna kan Kohhranah hian a la dik

chho ve zel ang em? Han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 92.In induh em mai (16:3)

Mosia leh Arona te chu Levia chi Kora te, Reubena

thlah Dathana leh Abirama te leh hruaitu 250 rualten

itsikin helsan zai an rel a. Hetih laia an helna chhan

ber hi dinhmun sang thikna avang a ni ber a, chu

chu Pathianin Sinai tlanga dinhmun hrang hrang a

ruahman dodalna a ni (Num. 3-4).

Seol (16:30)

Mitthi khua hi Hebrai \awng chuan ‘Seol’ a ni a, Grik

\awng chuan ‘Hades’ tih a ni. Hmanlai Israel ram

leh a chhehvelah chuan khawvel hi chhawng thum

angin an ngai a; van, lei leh leihnuai te. Leihnuai

Page 592: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 592/790

196NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan tuifinriat zau tak hi a huap a, chumi hnuaiah

chuan ‘Mitthi khua’ (Seol) hi awmin an ring a, chu

chu mitthi tawhte chenna hmunah an ngai. Seol chukhuarkhurum, hmun thim, changpat leh bawlhlawhakhat a ni a (Jb. 17:13-16). Mitthi khuaah chuan

Pathian hriatna leh chawimawina a awm tawh lova

(Sam. 6:6), hnathawh te, ngaihtuahna te, hriatna te

leh finna te a awm tawh lo (Ez. 9:10). Hei bâkah hian

Seol hian chanchin tam tak a nei.

Page 593: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 593/790

197NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 22

HEL HMANGTE LAKA NGILNEIHNA 

Chhiar tur : 16:36-50 

Thu vawn : Tin, Arona chuan Mosia sawi ang chuan akeng a, pungho zingah chuan a tlan lut a, tin, ngai teh hrichu mipui zingah chuan a lo leng tan a; tin, rimtui chu a

 phul a, mipui tan chuan remna a siam a. 48 Mitthi leh minung inkârah a ding a, hri chu a kiang ta a (16:47,48).

Zirlai hmasaah khan Kora leh a \hiante helna thu

kan zir a. Kora leh a \hiante kha Mosia leh Arona laka

hel angin kan zir naa, a nihna takah chuan Pathian lakahel an ni ber. Chuvangin, Pathian hremna rapthlak tak

an tawk a. Vawiinah hian chutiang mi, helhmangte laka

ngilneihna thu kan zir dawn a ni.

1. Kang hlum tate mei lakna (16:36-40)

36  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 37 “Nangin mei chu

tidarh la, puithiam Arona fapa Eleazara chu mei ata meilakna te chu la chhuak turin hrilh rawh, thil thianghlima ni si a: 38 anmahni nunna chunga sualho mei laknate

 pawh chu la la; tin, maichâm khuhna thlengah chher nirawh se: LALPA hmaa hlan a ni a, chuvangin a

thianghlim a ni; chu chu Israela thlahte tanachhinchhiahna a ni ang,” tiin. 39,40 Tin, puithiam Eleazara

chuan kangho dar mei laknate chu a la a, Israela thlahte

Page 594: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 594/790

198NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tana hriatrengna te, Arona thlah ni lo hnam dang reng 

reng, LALPA hmaa rimtui hal tura an kal hnaih loh nan

te, Kora leh a pâwlte anga an awm loh nan te, Mosiahmanga a hnena Lalpan a sawi ang chuan maichâm khuhnan an chher ta a.

Hebrai Bible-ah chuan tuna kan zir tur (16:36-40) hi

Bung 17-na bul \anna a ni. Kora leh a \hian, kang hlumtate dar mei lakna ken chu Eleazaran a chhar khawm a.

LALPAN Mosia hnena a sawi angin maicham chhinah a

siam a. Hei hi Israel mite tana ‘chhinchhiahna’ tur a ni. Arona thlahte tih loh chuan LALPA tan maichamah

rimtui an hal tur a ni lo tih Israel-ten an hriatna tur a ni.

 An hal chuan Kora leh a fate ang khan an thi ve mai ang.

Helai thuhlawm hi chang 7b-11, 16f, 19-21

chhunzawmna, LALPA chuan tunge a thlan tihfiahna kha

a ni a. Puithiamte chu Levia chite aia chungnung, Pathian

thlan an ni tih fiahna a ni. Heng mei laknate la khawmamaicham chhina siam tura Eleazara tih a nih chhan hi,

puithiam lal Arona tan mitthi te leh an thuamhnaw

khawih a remchang lo niin a lang (Lev. 21:10f). Sinai

tlanga Pathianin maicham siam tura a tih lai khan

maicham chhin kha Bezalela khan a siam vek a (Exod.

27:2; 38:22). Arona thlahte chauhin Lalpa tan maichamah

rimtui an hal tur a ni a, Maicham chhin chu mi dangin an

khawih ve tur a ni lo tih hriattir nan an hmang ta a. Is-rael fate tan chhinchhiahna leh vaukhanna a ni ta a ni.Miin thil an tihsual zel lohna tura hmuh theih

chhinchhiahna hmanrua hi Numbers bu hian a dah

pawimawh hle. (cf 15:38-41, 17:10, Exod. 13:9; 31:13,17;

Deut. 6:8; 11:18; Jos. 4:7).

Page 595: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 595/790

199NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Mosia leh Aronan mipuite an hum (16:41-50)

41 Nimahsela a tukah chuan, “LALPA mite in tihlum

a ni,” tiin Israela thlah mipui zawng zawng chu Mosialeh Arona chungah an phunnawi a. 42 Tin, heti hi a ni a,

Mosia leh Arona chunga mipui an pun khawm lai chuaninbiakna Puan In lam chu an hawi a; tin, ngai teh,

chhumin a rawn khuh a, LALPA ropuina a lo lang a. 43 Tin,Mosia leh Arona chu inbiakna puan in kawtah chuan an

lo kal a. 44 Tin, LALPAN Mosia a bia a. 45 Heng mipui zing 

ata hi inthiarfihlim rawh u, ka rawn tihboral thut theihnan,” tiin. Tin, anni chu an bawkkhup a. 46 Tin, Mosian Arona hnenah, “I mei lakna keng la, maichâm ata mei

dah la; rimtui phul la, mipui hnenah kalpui thuai la, antan remna siam rawh: LALPA hnen ata thinurna a lo

chhuak a ni; hri a leng \an mek a ni,” a ti a. 47 Tin, Aronachuan Mosia sawi ang chuan a keng a, pungho zingah

chuan a tlan lut a, tin, ngai teh hri chu mipui zingah

chuan a lo leng tan a; tin, rimtui chu a phul a, mipui tanchuan remna a siam a. 48 Mitthi leh mi nung inkârah ading a, hri chu a kiang ta a. 49 Tichuan, Kora chungchang 

thua thite tiam lovin hri-a thi zawng zawng chu singkhatleh sangli leh zasarih an ni.50 Tin, Arona chu inbiakna

 Puan In kawngkaa Mosia hnenah chuan a let leh a,tichuan hri chu a kiang ta a.

Thu awih loho chunga Pathian rorel dan leh hremdan Israel mipuite khan an hmu nain, khâng thu awih lohelhote kha mipuiin lainatin an khawngaih hle a. Mosia

leh Arona kha demin thiam loh an chantir a. “LALPA 

mite in tihlum a ni” (16:41) tiin. Mosia leh Arona kha an

zim luai luai a ni. Chutih lai chuan inbiakna puan in chu

chhumin a khuh a, LALPA ropuina chu a lo lang a, Mosia

leh Arona chu inbiakna puan in kawtah an va kal a.

Page 596: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 596/790

200NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathian chuan thu awih lo mipui pung khawmhote chu

tihboral nghal vek a duh a, Mosia leh Arona chu

inthiarfihlim turin a ti a. Mahse, an pahnih chuan hmailei siin an kun a, Mosia’n LALPA thinurna lo thleng ahmuhin hmanhmawh takin Arona chu mipuite sual thawinan rimtui hal turin a tir a. Mosia thu angin Arona chumipui zingah a va kal a, hri an lo vei nual tawh a. Aronachuan rimtui halin mipui sualna chu a thawi ta a. Thi lehdamte inkarah a ding a, hri chu a kiang ta a ni. Mi 14,700

an thi hman a. Mipuite tihlumtu hri hi eng hri nge tih

sawi chian a ni lo va. Bible-ah thu awih lote hrem nanLALPAN hri a hmang \hin tih hmun hrang hrangah kanhmu (Exod. 9:15; Lev. 26:14,15; Num. 12:9-12; 14:36-37;

25:1-9; Deut. 28:21-27; II Sam. 24:1-17; Jer. 14:11,12).

Chu ai mah chuan, a ziaktu hian puithiam ni lovininthawina hlan a thian loh laiin puithiam chuan hetiang

hian hmanhmawh thilah pawh a hlan mai a ni tih a lantir

duh zawk pawh a ni thei bawk. Pathian thinurna thu sawichhuah tawh chu puithiam rawngbawlna chauhvin atidanglam thei a ni (cf. II Chro. 19:2).

1

Tunlai Kohhranah chuan Mosia leh Arona te ang takhi an awm tawh lo va. Tirhkoh Paula pawh kha Pathianin

thuneihna a pe a ni tih pawm thei lo an awm bawk (IITim. 1:15). Hebrai 13:7-(lehlin thar) ah chuan, “In hotute,

Pathian thu lo hrilhtu che u chu hre reng ula, an lokhawsak dan ngun taka ngaihtuahin an rin dan zir rawh

u” tih kan hmu.

He zirlaiah hian hruaitu leh hotute thu awihharsatzia kan hria a. Pathian hremna rapthlak tak tuarhnu pawhin an la hmin chuang lo a ni a. Lehlamah chuanhotute thu awih \hatzia leh pawimawhzia a lang fiah hlebawk a ni.

Page 597: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 597/790

201NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Hruaitu Mosia leh Arona te hian anmahni chunga hel

leh zim tuau tuautute tan hmai lei sia Pathian hnena anngensak thei hi a ropui hle mai a. Kohhrana hruaitutehian Mosia leh Arona te nun a\anga zir tur kan neihapiang te, kan hriat ang ang i han sawi ho teh ang u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies,“The New Century Bible Commen-

tary : Numbers,” Marshall Pickering, EordinausPublishing Company, Grand Rapids, 1995, p. 180.

Maicham khuh nan (16:39)

Kang hlum tate dar meilakna zawng zawngte chu Arona fapa Eleazaran Lalpa thu angin maicham khuhnan, maicham chhin atana a siam thu kan hmu a,chu chu Israel miten Pathian \ihbaiawmzia an hriat

theihna tur atana chhinchhiahna a ni. Exodus 27:2lamah chuan a tir a\ang rengin maicham ki palitechu dar pheka tuam vek tur a nih thu a chuang. Helaithu erawh hi chuan Arona leh a fate chauh lo chuantu mahin maichamah Lalpa tan rimtui an hal tur ani lo tih Israel-ten an hriatna tur a ni.

“Lalpa mite in tihlum a ni” (16:41)

Lalpan helhmangte a hrem tuk (a hrem ni dawt) ahchuan Israel mipuite chuan Mosia leh Arona deminhe thu hi an sawi a. Hei hian a hma ni maia Lalpathiltih an theihnghilh hman der tawh a ni tih atilang. Chu ai maha pawi zawk chu helhmangtehremna kha Pathian tih a nih an rin lohna kha a ni.Hei vang hi a ni ang Lalpan an vaia tihhlum vek atum ni (16:45).

Page 598: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 598/790

202NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 23

 ARONA TIANG

Chhiar tur : 17:1-13 

Thu vawn : 5 Tin, heti hi a ni ang a, ka mit thlan turatiang chu a chawr ang a: tichuan Israela thlahte

 phunnawina, i chunga an phunnawina hi ka tireh dawn

a ni,” tiin (17:5).

Mihringin Pathian tluka awma, Amah ang nih an duh

avangin sualah an tlu ta a. Israel fate Kanaan ram panna

kawngah pawh hian Pathianin anmahni hruaitu tura a

pek Mosia leh Arona dinhmun an chuhpui a, an hel a,rapthlak taka tuarin an thih phah a ni. Puithiam nihna

dinhmun an chuh buai tawh lohna turin Pathian chuan a

mi thlan hriattir a duh a. Zirlai hmasaah khan Arona

thlahte tih loh chuan maichamah LALPA tan rimtui an

hal tur a ni lo tih Israel-ten an hriatna turin kang hlum

tate meilakna kha langsar takin maicham chhinah an

hmang a. Puithiam dinhmun an chuh buai tawh loh nan

Pathianin Israel fate zîngah puithiam hna thawk tur a

thlan thu kan zir dawn a ni.

1. Tiang hmanga entîrna (17:1-5)

Tin, LALPAN Mosia a bia a. 2 “Israel thlahte bia la,an chhûngkaw tin pualah tiang pakhat \heuh zel, an

chhûngkaw zir zela an puipate zawng zawng zat tiang 

Page 599: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 599/790

203NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâwm leh pahnih la la; tin, an tiangah chuan an hming 

\heuh ziak rawh. 3 Tin, Levia tiangah chua Arona hming 

ziak ang che: an chhungkaw tin atan tiang pakhat zel ani tur a ni. 4 Tin, kan inbiakna, inbiakna Puan Inthuhriattirna hmaah chuan i dah tur a ni. 5 Tin, heti hi a

ni ang a, ka mi thlan tura tiang chu a chawr ang a:tichuan Israela thlahte phunnawina, i chunga an

 phunnawina hi ka tireh dawn a ni,” tiin.

LALPAN Israel mite hnenah, a rawngbawl turin

Levia chite a thlang a ni tih hriattir leh a duh a. A thlandan turah chuan, tiang sawm leh pahnih, hnam tin

hruaituten tiang pakhat \heuh an rawn la ang a, tiangah

chuan an hming an ziak \heuh ang. Levia chite tiangah

chuan Arona hming ziak tur a ni a. Mosia chuan

Thuthlung Bawm hmaah tiangte chu a dah vek a. LALPA 

chuan, “Ka mi thlan chu tu ber hi nge nia in hriata, tu

mah in vui tawh loh nan ka mi thlan tiang chu ka chawrtir

dawn a ni,” (lehlin thar) a ti a.

Hnam tin aiawh tiang an dahte chu hnam hruaitute

hman, tiang siam thar ni lo, tiang hman lai \heuh a ni a.

Hei hian hnam aiawha thuneihna leh thiltihtheihna a

entir. Levia chite zingah hian Gerson leh Kohath leh

Merari-te aiawh \heuh ni lovin, Levia chi pum pui

aiawhin Arona tiang dah a ni. Heng tiang sawm leh

pahnihte hi zankhuain, biak bûk thuthlung bawm hmaahdah vek tur a ni.

2. Pathian mi thlan tiang a chawr (17:6-9)

 6 Chutichuan Mosia chuan Israela thlahte chu a biaa, an puipate zawng zawng chuan an chhûngkaw tin

 pualah, puipa tinin tiang pakhat zel, tiang sâwm leh

Page 600: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 600/790

204NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pahnih an pe a: Arona tiang pawh chu an tiang zingah

chuan a tel ve a. 7 Tichuan Mosian thuhriattirnaa puan

inah LALPA hmaah tiangte chu a dah a.8 Tin, a tukah chuan Mosia chu thuhriattirna puan

inah chuan a va kal a; tin, ngai teh, Levi chhûngkaw puala Arona tiang chu a lo chawr a, a kuhmum a, a par

a, vaiumkhal a lo rah a. 9 Tin, Mosia chuan LALPA hmaata tiang zawng zawng chu Israel-hote hnenah a la

chhuak a; an lo en a, anmahni tiang \heuh chu an la a.

Biak bûk, Thuthlung Bawm hmaa hnam hruaitute tiangsawmpahnih Mosian a dah chu zankhuaa a awm hnuin, a

tuk zingah Mosia chu biak bûkah chuan a lut a. Levia thlahte

hminga dah Arona tiang chu a lo chawr a, a kuhmum a, a

par a, vaiumkhal a lo rah a. Mosian tiang zawng zawng chu

a la chhuak a, Israel-te chu a entir a, mahni tiang \heuh chu

an la ta sang sang a. Tichuan, haider theih rual lohvin

LALPA thlan chu Levia thlahte an ni tih Arona tiang chawrchuan a tichiang hle. Arona chu thik rual lohvin hnam

aiawha LALPA mi thlan chu a lo ni ta a ni.

Tiang hi mi mal chhinchhiahna pakhat a ni a, Israel

hnam hruaitute phei chuan mahni tiang bik \heuh an neih

a rinawm (Gen. 38:18). Israel hnamte zinga Lalpa mi thlan

bik hriat nan an hruaitute \heuh hming chuanna tiang

chu biak bûka Thuthlung Bawm hmaah Mosian a dah, Arona tiang chu a tukah a lo chawr a, a kuhmum a, a par

a, vaiumkhal a lo rah ta a. Vaiumkhal hi Bible lehlin

tharah chuan theite (almond) tia dah a ni a. Theite hi

Hebrai \awnga a awmzia chu ‘thoharh’, ‘harhvang’ tihna

a ni a, Arona tiang chawr hian Pathianin Arona leh Levia

chite a thlan bikzia mai ni lovin Israel-te a ngaihsakzia

leh a enkawl rengzia a entir.

Page 601: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 601/790

205NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Helna chuan hremna a thlen dawn (17:10-13)

10 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Helhmang fate an

ni tih hriattir thin nan Arona tiang chu thuhriattirnabulah dah leh rawh: tichuan ka chunga an helna hi i

tihrehsak thei dawn nia, an thih loh nan,” a ti a.11Chutiang chuan Mosia chuan a ti a: LALPAN thu a pêk

ang chuan a ti a.

12 Tin, Israela thlahte chuan Mosia hnenah, “Ngai teh,kan boral a ni alawm, kan chhe zo ta, kan chhe zo vek

alawm. 13 LALPA biak bûk rawn hnaih apiangte chu anthi zel a; kan boral vek dawn em ni ang?” an ti a.

Hnam hruaitute tiang pek kir leh vek a nih hnu khan,

LALPAN Mosia hnenah, “Thuthlung Bawm hmaah Arona

tiang chu dah leh rawh; Israel mi, hel chingho hi an vui

leh chuan an thi mai ang tih hriatna turin dah reng ang

che,” a ti a. LALPA thupek ang chuan Mosia chuan a ti a.

Israel mite chuan, “Chuti chu kan va thi rem rum mai

awm ve? LALPA biak bûk bul hnaihtu ngawt pawh an

thih chuan kan va mang mai awm ve!” an ti hial a ni.

Bung 16 leh 17 chhungah hian helna leh fiahna thuah

thum kan hmu. A hmasa berah chuan Reubena thlah zinga

mi Dathana leh Abirama te chuan khawtlang ro inrelna

lama Mosia thuneihna dodalin an hel a, lei kakin anmahni

leh an thil neih zawng zawng a dawlh vek a.

 A dawtah chuan Kora leh a hnung zuitu mi 250-te

chuan Levia chite leh hnam aiawha sakhaw serh leh sang

Mosia leh Arona kuta awm chu an dodal a, rimtui an hal

ve ngawt a. Van a\anga Pathian thinurna meiin a kang

fai vek a ni.

Page 602: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 602/790

206NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A tawp berah chuan Levia chi mi \henkhatin Levia

chite aiawha Arona puithiam lal nihna an dodal a,

puithiam lal nihna chu a bik awm lovin Levia hnam pumkutah awm se an duh a, an chuhpui a. Pathianin a mithlan tiang a chawrtir a. Arona tiang a chawr a. Hnial

rual loh leh chuhpui rual lohvin Arona chu LALPAN a

thlang a ni.

Kohhranhote hian zir tur pawimawh tak tak kan nei

ngeiin a lang a ni.

Sawi ho tur 

Kohhranhova rawngbawltute zingah mahni chanvoa

lungawi lova mi dang chanvo chuhpui deuh tlat hi

awm theih a ni a. Rawngbawltute inruatnaah hian

tehna fel tak nei ila, chumi ang chuan dik takin ti ila

a \ha ang em?

Page 603: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 603/790

207NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 24

PUITHIAM LEH LEVIA CHITEMAWHPHURHNA LEH CHANVO

Chhiar tur : 18:1-32 Thu vawn : Tin, LALPAN Arona hnenah, “An ramah

chuan rochan in nei lo vang a, an zingah chanvo in nei vehek lo vang: Israela thlahte zinga i chanvo leh i rochan

chu keimah hi ka ni (18:20).

Bung 18-ah hian Puithiam leh Levia chite tih turte

leh an chanvote kan hmu a. Hetah hian Levia chite chanvo

a langsar a. Deuteronomy 14:22-29-a mi ai pawh khan atam zawk mah a. Sawma pakhat kum thumna zela lak

khawm a nih laiin hetah chuan kum tin lak khawm tur ani. Leviticus 27:30-33-ah chuan ran vulh sawi tel a ni a.

 Vawiina kan zirlai leh Ezekiela 44:28-31 hi a in zûl hle.

Sal tan hma aiin Sal tan hnuah sawma pakhat hi a

chipchiar tawh zawk a. Tlai khawhnu deuhvah phei chuan

a chipchiar lehzual a ni.

1

1. Puithiam leh Levia chite hna (18:1-7)

Tin, LALPAN Arona hnenah, “Nang leh i fapate leh

in chhûngkua hian hmun thianghlim bawhchhiatnamawh chu in phur ang a: puithiamho bawhchhiatna

mawh erawh chu nangmah ngei leh i fate chauhin an phurang. 2 Tin, Levia chi, i pa chi, i unauten an zawm ve chia,

Page 604: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 604/790

208NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawng an bawl theih nan i kiang hnaiah awmtir la;

amaherawhchu nang leh i fapate chu thuhriattirna puan

in bulah in awm tur a ni.3 

I hna an puibawm ang chia,  Puan In lam hna zawng zawng an chang ang a,amaherawhchu hmun thianghlim bungbêl leh maichâm

chu rawn hnaih suh se, an thih loh nan anni emaw, nang emaw pawh. 4  Anni chuan an kawp ang chia, puan in lam

hna zawng zawngah inbiakna puan in hna chu an chang ang a: hnam dang chuan an rawn hnaih tur che u a ni lo.5 Tin, nangin hmun thianghlim hna leh maichâm hna chu

i chang ang, Israela thlahte chunga thinurna a awm tawhloh nan. 6 Tin, ngai teh, kei hian i unau Levia hote chuIsraela thlahte zing ata ka thlang chhuak a, inbiakna

 puan in rawngbawl tura LALPA hnena pêk, i tana thilpêkan ni ang.7 Tin, nang leh i fapate hian maichâm leh

 puanzar chhûng lam thuah in puithiam hna chu in thawkang: tin, nangin rawng i bawl ang, puithiam hna hi in

rawngbawl hna atan ka pe che u a ni: hnam dang rawninrawlh ve apiang chu tihhlum an ni ang,” a ti a.

Biak bûk leh maichama rawngbawl hi puithiamte

chanpual a ni a. Levia chi, puithiam ni ve lote chuan

puithiamte chu an pui ang a, hmun thianghlim leh

maicham thil serh dangte chu an khawih ve tur a ni lo;an khawih chuan an vaiin an thih phah hial dawn a ni.

Levia chite hian puithiamte an pui \hin a (1:47-53);

mahse, maicham hnaiah an kal thiang lo va, bungbêl

thianghlimte an khawih thei hek lo; inthawina pawh an

hlan thiang lo a ni. Heng thute hi 17:13-a “LALPA biak

bûk bul hnaihtu ngawt pawh an thih chuan kan va mang

mai awm ve!” (lehlin thar) tih chhanna kha a ni thei ang.

Pathian mi ruatte chauhvin maicham leh thil

thianghlimte an khawih chuan LALPA thinurna an

Page 605: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 605/790

209NUMBERS

www.mizoramsynod.org

pumpelh ang a. Chutiang tur chuan puithiamte chuan

mawh an phur a ni. Serh hran loh leh mi naranin thil

thianghlim chu an khawih ve tur a ni lo, chutiang thilchu a thlen loh nan puithiam leh Levia chite hian an venghim tur a ni. Chuti chuan mipuite hlauh ‘thih mang vek’

kha hlauh tur a awm lo vang. Puithiam nihna hi Pathian

thilpekah an ngai a. Puithiam ni lo, mi dangin puithiam

tih tur a lo tih chuan Pathian sawi chhiatna a ni a,

chutiang mi hrem nan chuan tihhlum chu thil tih âwm

tak a ni.

2. Puithiamte chanvo (18:8-20)

8 Tin, LALPAN Arona a bia a, “Ngai teh, kei hian katana then thilhlan, Israela fate thilhlan zawng zawngte

lain nang leh i fapaten kumkhuaa in chanpual atan ka pe che u a. 9 Meia hal bang thil thianghlimte chu i ta a ni

ang a: an thil hlan tinreng, an chhangphut thilhlan te, an

sual thawina thilhlan te, an thiam loh thawina thihlanka hnena an hlan turte lamin nang leh i fapate pual a niang. 10 Thil thianghlim eiin chu mi chu in ei ang a, mipa

zawngin an ei ang a; i pual a ni ang. 11Heng hi i pual a niang; chhangphut thilhlana an thilpêk, Israel thlahte then

thilhlan zawng zawngte lamin: nang leh i fapate leh i fanute nen in kumkhaw chanpualah ka pe che u a ni: i

ina mi thianghlim zawng zawngin an ei thei ang. 12 Hriak

\ha ber te, grêp \ha ber te, buh \ha ber te, rah hmasa berLALPA tana an pêk chu ka pe a che. 13  An lova rah hminhmasa ber LALPA tana an rawn lak chu i ta a ni ang a: i

ina mi thianghlim zawng zawngin an ei thei ang a. 14 Is-rael-ho thilhlan zawng zawng chu i ta a ni ang. 15 LALPA

tana an pêk, chhul keu hmasa ber apiang chu, mihring  pawh, ran pawh i ta a ni ang a: amaherawhchu fa tir

chu i tlan ngei tur a ni ang a, ran thianghlim lo no piang 

Page 606: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 606/790

210NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thla hmasa ber pawh chu i tlan tur a ni. 16 Thla khat a

nihin tlan turte chu tlanna man i ruat dan angin, hmun

thanghlima hman sekel ngain i tlan tur ani (sekel chu gera sawmhnih a ni). 17  Amaherawhchu bawngpa piang thla hmasa ber te, beram piang thla hmasa ber te, kel

  piang thla hmasa berte chu i tlan tur a ni lo va; anthianghlim a ni: an thisen chu maichamah i theh ang a,

LALPA tana rimtuiah an thaute chu meia thilhlanah ihal tur a ni. 18  An sa chu i ta a ni ang, then thilhlan irawm

leh a bawp ding lam i ta a ni ang hian. 19 Thil thianghlima

then thilhlan, Israela thlahten LALPA tana an hlantechu in kumkhaw chanpual atan ka pe che u a ni; LALPAhmaa nang leh i fapate leh i fanute nena chatuan chi

thuthlung a ni ang.” a ti a.20 Tin, LALPAN Arona hnenah,“An ramah chuan rochan in nei lo vang a, an zingah

chanvo in nei ve hek lo vang. Israel thlahte zinga i chanvoleh i rochan chu keimah hi ka ni.

Puithiam hna hi Pathian ruat a ni a. Puithiamtechuan hun pumin rawngbawl hna an thawk a, mi dangte

angin mahni ei tur ngaihtuaha thawk chhuak hman an

ni lo. Deuteronomy te, Leviticus te leh Ezekiela bu tea

kan hmuh ang bawkin, Israel faten hmun thianghlima

thil hlan an hlanin puithiamte chanpual an pe zel tur ani.2 Hetiangin,

1) Then thil hlan serh hran tawh reng reng leh thil hlanchi hrang hrang maichama hal bang zawng zawng(Num. 18:8-10, cf. Lev. 6-7).

2) Thil hlan chi hrang hrang atanga puithiam chanpual

ruatte (Num. 18:1, cf. Lev. 7:30-36).

3) Rah hmasa LALPA tana an pek te (Num. 18:12-13).

Page 607: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 607/790

211NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4) Kawh bik nei lo Israel-ho thil hlan zawng zawng

(Num. 18:14).

5) Mihring pawh, ran pawh, piang hmasate (Num.18:15-18).

6) Israel fate thên thilhlan a\anga serhhrante (Num.

18:19).

7) Levia chite sawma pakhat dawn a\anga sawmapakhat (Num 18:25-32).

Maichama thil hlan hal bang zawng zawng chu

puithiamte chan tur a ni a, mipa chauhvin an ei tur a ni.

Thlai lam thil hlan (cereal offering) te, sual thawina thil

hlan (sin offering) te, bawhchhiat man thil hlan (guilt

offering) te chu hmun thianghlima puithiamte chauh ei

tur a ni. Thên thil hlante chu puithiamte leh an nupui

fanau bawlhhlawh loten an ei thei a. Olive hriak fim ber

te, uain thlum ber te, vaimim \ha ber te puithiamte chanvotur a ni a. Ram chhunga thei rah hmin hmasate pawh an

chanvo a ni bawk. Kawh bik nei thil hlan tih loh chu an

chanvo vek tur a ni. Mihring pawh, ran pawh, piang hmasa

berte chu an chanpual a ni a, mihring leh ei thiang lo ran

chu tlan theih a ni a; naupang thla khat chin tangkaraw

sekel nga buka tlan theih a ni. Bawngno te, beramno te

leh kelnote chu tlan theih a ni lo va, serh hran a ni. A 

thisen chu maichama theha, a thau chu maichama hal

ral tur a ni a, a irno leh a bawp chu an ei tur a ni. Hengte

hi kumkhaw thuthlung a ni a, an bawhchhe tur a ni lo.Puithiamte chuan ro atan ram an nei ve tur a ni lo va, an

ro leh chanvo chu LALPA a ni.

Page 608: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 608/790

212NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Levia chite chanvo (18:21-24)

21 Tin, Levia thlahte chu ngai teh, rawngbawl hnaa

an rawngbawl hna, puan in rawngbawl hnaa anrawngbawl manah Israel rama sawma pakhat zawng 

zawng hi ka pe a ni. 22 Tun achinah chuan Israela thlahtechuan inbiakna puan in chu an rawn hnaih tur a ni lo;

sual mawhphurin an thi dah ang e. 23 Levi-ho hi erawhchuan inbiakna puan in rawngbawl hna an thawk ang a,

a mawh engkim an phur ang: hei hi i thlahte chen atana

dan a ni ang a; tin, Israela thlahte zingah rochan an neilo vang. 24 Israela thlahten sawma pakhat LALPA tanathen thilhlanah an hlan chu Levi-ho rochan atan ka pe a

ni; chuvang chuan an hnenah, ‘Israela thlahte zingahrochan an nei lo vang,’ ka lo ti tawh reng a ni,” a ti a.

Levia chite chuan, puithiamte ang bawkin, biak bûk

enkawlin LALPA rawng an bawl a. Israel fate sawma

pakhat chu LALPAN an tan a ruatsak a ni. Anni pawh himi dangte anga mahni ei tur ngaihtuaha thawk chhuak

hman an ni lo va, an nunna innghahna chu Israel mite

sawma pakhat pêk hi a ni. Levia chite mi 22,000 te chu

Israel mi 603,550-te sawma pakhat chuan a chawm a ni.

Deuteronomy 14:22-29-ah chuan kum thumna zelah chauh

sawma pakhat an la khawm \hin niin a lang. Kum thuma

kum hnih chhung an sawma pakhat hi a petute hian an

ei a, chutah chuan Levia chite hi an sawm \hin a. Kumthumna zelah chuan sawma pakhat zawng zawng an pevek \hin niin a lang. Levia chite hian in-lo-ram nghet an

nei ve tur a ni lo va, Israel miten sawma pakhat an pek

chu an tan dah hran a ni.

Page 609: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 609/790

213NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Levia chite sawma pakhat (18:25-32)

25  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 26 “Chung thu lovah

 pawh chuan Levi-ho chu bia la, an hnenah, ‘In rochanatana Israela thlahte sawma pakhat ka pêk che u an lak

ata in dawn hun chuan, chumi sawma pakhat ata sawma pakhat chu LALPA hnenah then thilhlanah in hlan tur a

ni. 27 Tichuan in then thilhlan chu hruiha buh leh uainhaw hmasa bera ngaih a ni ang. 28 Chutiang chuan Israela

thlahte laka sawma pakhat in dawn zawng zawnga mi

chu LALPA tana then thilhlanah in hlan ve zel bawk tura ni a, tin, chu mi LALPA then thilhlan chu puithiam Arona in pe tur a ni. 29 In thil dawn zawng zawnga mi chu

a \ha ber, a thianghlim ber zel LALPA then thilhlanah inhlan tur a ni. 30 Chuvangin an hnenah, chu mia \ha ber in

then hun chuan Levi-ho hruiha hawng leh uain hawng anga ngaih a ni ang. 31 Khawiah pawh in ei thei ang,

nangni leh in chhûngte pawhin; inbiakna puan ina in

rawngbawl man a ni si a. 32  A \ha ber in then chuan a sualmawh in phur lo vang a, Israela thlahte thil thianghlimchu in tibawrhbang lo vang a, in thi dawn lo nia,’ ti rawh,” 

tiin.

Levia chite hian Israel mite sawma pakhat pek an

dawn a\ang hian LALPA hnenah sawma pakhat an pe ve

leh tur a ni a, chu chu puithiam Arona hnenah an pe tur

a ni. An sawma pakhat dawn a\ang chuan a \ha ber bersawma pakhat chu LALPA tana hlan zel tur a ni a, anhlan bangte chu an duh dan angin an hmang thei. LALPA 

hnena an hlan loh erawh chuan Israel-te thilpek

thianghlim tibawrhbangtu an ni ang a, an thi mai ang.

Puithiamte leh Levia chite hian ram chanpual nei

ve lovin an chanpual chu LALPA leh a rawngbawl hna a

Page 610: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 610/790

214NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ni a. Eizawnna leh ni tin hna danga inhmang lovin an

rawngbawl hna chanvo-ah an inhmang zo va. An ei tur

mamawh an hmuh theihna turin Israel faten sawmapakhat an pek rinchhanin an nung niin a lang a. Chutihrual chuan puithiam hna chanpual chu mi dangin khawih

ve a thiang lo va. Anmahni zawn \heuhvah mahni

chanpual \heuh \ha tak leh rinawm taka hlen kha an \hat

tlanna ber a ni.

Sawi ho tur 

Pathian ram sawma pakhat pek pawimawhzia han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 262.

2. Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,

Michigan, USA, 2004, p. 653-654.

Zawm (18:2)Helaiah hian Levia hote chu Arona leh a fate

rawngbawl hnathawh pui tura zawm ve turin Lalpan

 Arona hnenah a hrilh a. Heti laia ‘zawm’ tih hi a

\awng bul lamah chuan Levia tih nen a \obul a inang.

Levia mite chu Arona leh a fate rawngbawlna pui

turin Lalpan a pe a ni (18:6).

Page 611: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 611/790

215NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chatuan chi thuthlung (Covenant of Salt) (18:19)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘kumkhaw

thuthlung bawhchhiat loh tur’tia dah a ni a,bawhchhiat loh tur thuthlung tihna a ni. A \obul

lamah chuan hmanlaia Israel-te zingah chuan chi

hmun khat liakhote chu phuar belhbawm,

inthlunzawm vek an ni a, chu bâkah chi hi thil vawn\hat nan an hmang \hin a, ei tur riral mai tur ven

nan an hmang \hin. Chutiang bawkin puithiamte hna

chanpual leh ham\hatna Pathianin a siamsakte chuan thlah leh zelte tan pawh zawm ngei ngei tur

kumkhaw thuthlung a ni.

Sekel nga (18:16)

Sekel nga hi 55 gram nen a intluk vel.

Sawma pakhat (18:21)

Sawma pakhat hi Lalpan Mosia hnena Dan a pek

a\ang chauhva an pek a ni lo va. Abrahama pawh

khan sawma pakhat chu a lo pe tawh a (Gen. 14:20),

Pathian hnen a\anga malsawmna a dawnte kha

sawma pakhat a pe let leh mai a ni.

Page 612: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 612/790

216NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 25

INTHEN THIANGHLIM DAN

Chhiar tur : 19:1-10 

Thu vawn : Tin, puithiam Eleazara chuan a kutzung\angin a thisen chu a la ang a, inbiakna puan in hma

lamah a thisen chu vawi sarih a theh ang a (19:4).

Sinai tlanga Mosia a thang bo hlana mipuiinrangkachak sebawng no lem biaa an lam luih luih kha,

tlang a\anga Mosia lo chhuk khan a rawn hmu a, a

thinrimin Thu hriattirna lungphek pahnih a ken kha a

paih keh ta a. Sebawngno lem an siam chu a la a, meiah arawh a, a rawt dip derh a, tuiah a phul a, Israel thlahte

chu a intir a (Exod. 32:20). Hei hian khatih lai pawh khan

bawngpui pathiannu (cow-goddess) biakna a awm ngei a

ni tih a chhuidawn theih.1 Bawngpui sen tih hi lei hnuaia

mitthi khua emaw, mihring nunna thisen entirna emaw

a ni ang. Hengte hian Israel fate kha an chheh vel hnam

pathian biak danin a kaihruai ve hle a ni tih a hriat theih.

 Vawiinah hian Inthen thianghlimna dan chungchang kanzir dawn a ni.

1. Mosia leh Arona hnena thupek (19:1-2)

Tin, LALPAN Mosia leh Arona a bia a, 2 “Hei hi

LALPA thupêk dan chu a ni, ‘Israela thlahte chu bawnglasen hmelhem lo, sawisel bo, nghâwngkawl la bel hauh

loh rawn kai turin hrilh rawh:

Page 613: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 613/790

Page 614: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 614/790

218NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hetiang ti tura Eleazara thlan a nihna hi Arona

thianghlimna vawng him tur emaw, Arona chu hmun

thianghlimah chauh a che vel \hin tihna emaw a ni theiang,3 a chhan chu camp pawna ran talh tur a nih avangin.Puithiam lalber (Arona) chu riahhmun pawna kal chhuah

phalsak a ni lo va (Lev. 21:10-12), chuvang chuan Arona

fapa puithiam Eleazara chuan bawng chu daipawnah a

kal chhuahpui a ni. Dan naranin inthawina chu inbiakna

bûk kiang maichamah an hlan \hin.

Puithiam Eleazaran bawng thisenah chuan a kutzung\ang a chiah ang a; inbiakna bûk kawt lam hawiin

vawi sarih a theh tur a ni. Nambar pasarih hi nambar

bikim, Bible-in a hman \hin a ni (Gen. 2:3; Lev. 4:6; 23:3).

Inthawina dangah chuan ran thisen chu an paih fai vek

a, a kaw chhung zawng zawng pawh an la chhuak vek tur

a ni. Heta inthawinaah hi chuan ran chu a pumin, a thisen

leh a kawchhungte nen an hal fai vek a ni. Puithiam chuan

sidar thing te, husop te, la sen te a la ang a, bawnglahalna meiah chuan a rawh tur a ni. Sidar thing hi thing

rimtui a ni a. Mesopotamia ramah chuan thing rimtui hi

tui tihthianghlim nan an hmang \hin a. Helaiah erawh

hi chuan a rawng a sen avanga hmang an nih a rinawm.

La zai sen ang bawkin, thing rawng sen hian thisen emaw,nunna emaw a entir a ni. Husop hi a varin a par a, a

hnahte pawh a rimtui hle bawk a. A kung leh a hnah hmul

hian tui a pawm a, sakhaw thil serh leh sangah thil hruk

fai nan leh thisen emaw, tui emaw theh nan an hmang

\hin (Exod. 12:22; Lev. 14:6,7; Heb. 9:19).

3. Bawng la sen vap (19:7-10)

7 Tin, puithiam chuan a silhfente a su ang a, a inbual

ang a, chu mi zawhah chuan riahhmunah a kal ang a,

Page 615: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 615/790

219NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tlai lam thlengin puithiam chu a thianghlim lo vang. 8 Tin,

a haltu chuan a silhfente a su ang a, a inbual ang a, tlai

lam thlengin a thianghlim lo vang.9 

Tin, mi bawrhbâng lovin bawngla vap chu a la khawm ang a, daipawn hmun faiah a dah ang a, Israela thlah mipuite tana inthenna

tuiah hman tur a ni: chu chu sual thawina a ni. 10 Tin,bawngla vap tikhawmtu chuan a silhfente a su ang a,

tlailam thlengin a thianghlim lovang a: hei hi Israelathlahte tan leh hnam dang an hnena awmte tan kumkhaw

dan tur a ni.

He laiah hian, mawhphurtu pathum- puithiam,

bawngla haltu leh mi thiang, bawngla vap rut khawmtute

hi, an vai hian an bawlhhlawh vek a. Puithiam chuan a

silhfente a su ang a, a inbual ang a; tichuan, riahhmunah a

lut thei a; mahse, tlai thlengin a la bawlhhlawh a ni.

Bawngla haltu pawh khan puithiam ang bawkin a silhfente

suin a inbual ang a, riahhmunah a lut thei a, tlai thlengin

a la bawlhhlawh a. Bawngla vap rut khawmtu erawh chuinbual lovin a silhfen chauh suin riahhmunah a lut thei a,

tlai thlengin a bawlhhlawh a. Helaiah hian mak ve ang

reng tak chu bawngla vap, mi bawlhhlawhte tithianghlimtu

tur avang khan mi thiang, bawlhhlawh lo kha a

bawlhhlawh phah tlat hi a ni. Mi thiang, bawlhhlawh lokhan bawngla vap chu a rût khawm a, hmun thianghlim

pawnah, hman leh turin a dah khawm a. Hei hi a \ul huna

sual silfaina tui buatsaihna tur a ni. Bawngla vap rut

khawmtu lehzel a bawlhhlawh chhan chu bawng chu

inthawi nana Pathian hnena hlan tawh a nih avangin

thianghlima ngaih a ni nain chutiang thil thianghlim

khawih chu thiang lo a ni a, hlauh pawh a hlauhawm a ni

(Exod. 19:10-15; Lev. 6:24-28; Num. 16:26). Heta LALPA 

thupek, kan zir tak hi Israel mite leh an zinga hnam dang

Page 616: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 616/790

220NUMBERS

www.mizoramsynod.org

cheng vete tan pawh kumkhaw dana neih tur a ni. Inthen

thianghlimna dan, Bawnga inthawinaah hian engkim hal

ral vek a ni a. Hei hian inthawina tak leh famkim atanainhlan Lal Isua Krista a entir.

Sawi ho tur 

Kohhranhote hian ‘puithuna,’ ‘urhsunna,’ Kohhranserh leh sang thianghlimna (sanctity) lam \hangthar

zelte hnena inzirtirna hi tun aia \ha zawk leh chakzawka inzirtir dan tur sawi ho ni se; keimahniho ngei

pawh eng anga insiam\hat \ul nge kan nih?

END NOTES

1. John Marsh, “The Book of Numbers in

Interpreter’s Bible,” Volume II. New York, Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 234.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 196.

3. Ibid.

Inbiakna puan in hma lamah (19:4)

Helai changah hian Puithiam Eleazara chuan

bawngla sen thisen chu Inbiakna buk kawt lam

hawiin vawi sarih a theh tur thu kan hmu a. Inbiakna

buk kawt lam hawia thisen theh hian bawngla sen

chu Jehova ta a ni tih a lantir.

Page 617: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 617/790

221NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sidar thing te, husop te, la sen te… (19:6)

Sidar thing te, husop te leh la sen te hi phar

tihthianghlimna hmanrua atan pawh an hmang \hina; mahse, a hman dan erawh a danglam deuh. Sidar

thing chuan dam reina a entir a, husop chu

tihthinghlimna bungrua a ni a, la sen, thisen anga

sen chuan nunna a entir. Mosia pawh khan bawngthisen te, husop te, la sen te leh tui te hmangin

mipuite leh thuthlunna bu te pawh a thian

thianghlim a ni (Exod. 24:6-8 cf. Heb. 9:19-22).

Page 618: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 618/790

222NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 26

RUANG KHAWIH HNUA INTIHTHIANGHLIM DAN

Chhiar tur : 19:11-22 Thu vawn : Tupawhin tu ruang pawh a deh a, a inthen

loh chuan LALPA biak bûk a tibawlhhlawh a ni; chu michu Israel mite zing ata tuithlar tur a ni, inthenna tui chu

a chungah theh loh a nih vangin a thianghlim lo vang: athianghlim lohna chu a chhûngah a la awm a ni (19:13).

 Vawiin hian ruang khawih hnua intihthianghlimna

dan kan zir dawn a. Mizote zingah pawh tun hma chuanthlan laite chu an inbual a, an intihfai phawt loh chuan

thil ei leh inte kha thiang lovah ngaih a ni \hin.Chuvangin, thlan laitute chu, an chhungten inbual faina

tur leh thawmhnaw suk faina turte an lo ngaihvenpui

vat \hin a. Israel fate hnena LALPA thupek, ruang khawih

hnua intihthianghlim dan chu lo zir ho ila.

1. Mitthi ruang khawih chungchanga serh leh sang(19:11-16)

11Tu ruang pawh a dektu apiang chu ni sarih an

thianghlim lo vang. 12 Chu mi chu ni thum niah a thianang a, ni sarih niin a thianghlim ang; amaherawhchu, ni

thum nia a inthen loh chuan ni sarih niah pawh athianghlim lo vang. 13 Tupawhin tu ruang pawh a deh a,

Page 619: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 619/790

223NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a inthen loh chuan LALPA biak bûk a tibawlhhlawh a ni;

chu mi chu Israel mite zing ata tuithlar tur a ni, inthenna

tui chu a chungah theh loh a nih vangin a thianghlim lovang: a thianghlim lohna chu a chhûngah a la awm a ni.14 Mi, puan ina a thih chuan hei hi a tih dan tur chu a ni:

 puan ina lut apiang leh puan in chhûnga awm apiangtechu ni sarih an thianghlim lo vang. 15 Tin, bungbêl

inhawng, a chhinaa chhin loh apiang chu a bawlhhlawha ni. 16 Tin, tupawhin tamlakah khandaiha thah emaw,

awmlaia thi ruang emaw, mihring ruh emaw, thlan emaw

a deh chuan ni sarih a thianghlim lo vang.

Mi tu pawh, mitthi ruang khawih chu ni sarih chhung

an bawlhhlawh a. Chutiang mite chuan ni thum ni-ah leh

ni sarih ni-ah then faina tuia intihthianghlim an mamawh

a ni. Chutianga an tih chuan, an lo thiang tawh ang. An

tih loh erawh chuan an bawlhhlawh reng ang a. Chutiang

mi chuan LALPA hmun thianghlim chu a tibawrhbang a,

Israel mite zing ata ensan tur a ni a, khua leh tui nihnapaihsak tur a ni. Mitthi ruang vanga bawlhhlawhna hian

a khawih thuk a. Bûk chhungah mi a thihin a chhunga

awmte leh a bula lo lut apiang ni sarih chhung an

bawlhhlawh a ni. Bungbêl leh tui bêl chhin loh thlengin

ni sarih a bawlhhlawh a. Indonaa thi ruang, tam laka tluhlum ruang, mihring ruh leh thlan khawih apiangte chu

ni sarih chhung an bawlhhlawh a ni.

2. Intihthianghlim dan tur (19:17-19)

17 Tin, a thianghlim lote pualah sual thawina vap chuan la ang a, belah tui khur tui nen an chhûng ang. 18 Tin,

mi thiangin, husop ala ang a, tuiah chuan a hnim ang a, puan in te, bungbêl zawng zawng te, chuta mi awm zawng 

zawng te, ruh emaw, thah ruang emaw, mitthi ruang 

Page 620: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 620/790

224NUMBERS

www.mizoramsynod.org

emaw, thlan emaw khawihtute chu a theh ang a: 19 tin, mi

thiangin ni thum ni leh ni sarih niin mi thianghlim lo

chu a theh ang a, ni sarih niin a tithianghlim ang a; asilhfente a su ang a, a inbual ang a, tlai lamah chuan a lothianghlim tawh ang.

Mitthi ruang khawih chungchanga serh leh sanga

bawlhhlawhna hrang hrang vanga mi a eng emaw berhmanga a lo bawlhhlawh chuan hetianga then fai tur hi a

ni. Mi thiang, bawlhhlawh lo, puithiam ni kher lovin novin

tui luang lai a suak ang a, a tui suahah chuan bawnglavap siam sa kha a phul ang a, tah chuan husop a chiah

ang. Chu chuan bûk te, a chhunga thil awm zawng zawng

te, a chhunga mi zawng zawngte a theh ang a. Chutiang

bawkin ran thi ruang te, tlu hlum ruang te, mihring ruh

leh thlan khawihtute chu a theh ang a. Mi thiang chuan

tui leh bawngla vap, chawhpawlh chu husop-in ni thum

ni leh a ni sarih ni chuan a theh ang a. A thehtu chuan a

silhfen a su ang a, a inbual bawk ang a, tlai lamah chuanamah pawh chu a lo thianghlim tawh ang.

Mitthi ruang vangin ni sarih chhung bawlhhlawhna

dan hian Israel mite, an hnena awm leh khawsa nghet

vete a huap vek a, an zawm vek tur a ni. Heng thil lo

awm dan leh bawlhhlawhna chungchangte hrilhfiah vek

an ni a. Bawlhhlawh intihthianghlimna dante pawh

hrilhfiah vek an ni. Mi bawlhhlawh chu hmun thianghlimathil hlan turin a kal thei lo va. Chuvangin, riahhmun pawnlamah, hmun thianghlim pawnah intihthianghlimna dan

hi an tih a ngai a ni. He intihthianghlimna hi puithiam

ni kher lo, mi bawlhhlawh lo, mi thiangin an ti thei a ni.1

Page 621: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 621/790

225NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Inthian fai duh lo dinhmun (19:20-22)

20 Mi thianghlim lo inthian lo erawh chuan LALPA

hmun thianghlim a tihbawlhhlawh avangin chu mi chu pungkhawmho zing ata tuithlar tur a ni: inthenna tui

chuan theh loh a ni a, a thianghlim lo a ni. 21Hei hi an tankumkhaw dan tur a ni: inthenna tuia a theh apiang chuan

an silhfente an su ang a; tin, in thenna tui khawih apiang chu tlai lam thlengin an thianghlim lo vang. 22 Tin, mi

thianghlm lovin a khawih apiang chu a thianghlim lo zel

ang a; tin, chu mi khawihtu apiangte chu tlai lam thlenginan thianghlim lo vang,” tiin.

Mitthi ruang vanga bawlhhlawh a inthen fai duh loh

va, then fai a nih loh chuan mi bawlhhlawh a ni reng a.

Chutiang mi bawlhhlawh chu LALPA mite zinga chen ve

reng leh awm ve reng theih a ni lo va. LALPA Hmun

Thianghlim a tibawrhbang a ni. Chuvangin, Israel mite

zing ata hnawh chhuaha, khawtlangin ensan tur a ni a,Israel mite zing ata paih bo tur a ni (19:13,20; cf. Lev.

20:3). Intihthianghlimna tur bawngla vap leh tui lah chu

man nei lo a ni a, intihthianghlimna danah thil harsa a

awm bawk si lo va, chhuanlam tur a awm lo.

Mitthi ruang vanga bawlhhlawhna hi ruang taka

khawih kher lo pawhin a awm thei a. Sawi tawh ang khan

bûk chhungah mi a thihin chu bûka awm leh mi dang lokal vete pawh an bawlhhlawh a, bungbêl leh tuibêl chhin

lohte thlengin ni sarih an bawlhhlawh vek a ni (9:14-15).

Hetianga bawlhhlawh tihthianghlimna tura tuia thehtute

pawh mi bawlhhlawh, intihthianghlim ngai an ni ve tho

va. Anni erawh hi chu, an thawmhnaw an su fai ang a, an

inbual ang a, tlaiah chuan an lo thianghlim tawh ang.

Hei hi bawlhhlawh hun chhung rei lo ber a ni awm e.

Page 622: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 622/790

226NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 17 lamah khan mi tam tak thih thu kan hmu a.

Bung 18-ah Puithiamte leh Levia chite dinhmun kan hria

a. Tunah hian Bung 19-ah mipuite dinhmun, inthenthianghlimna dan kan han hmu leh hian a tifamkim hle ani. Thihna rapthlâk tak takte an tawk a, mitthi avanga

bawlhhlawhna awm thei leh then thianghlimna dan

mipuite tana fiah taka hriat hi a pawimawhin a \ul hle a

ni. Keiniho pawh hian kan bawlhhlawh theih dan leh kan

thianghlim leh theih dante pawh kan hriat fiah a

pawimawh hle ang.

Sawi ho tur 

Pathian mite zingah thianghlimna dan zawm duh

lote chu ensan tura tih an ni a. Kohhran mite zingah

dan zawm duh lo te, Dan chhunga luh ngaihsak lo

te, etc., hi engtia tih ve tur nge ni ang?

END NOTES

Roy Gane, “Leviticus, Numbers,” The NIV Appli-

cation Commentary, Zondervan, Grand Rapids,

Michigan, USA, 2004, p. 650.

Page 623: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 623/790

227NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 27

KADES HMUNA HARSATNA 

Chhiar tur : 20:1-29 

Thu vawn : Tin, Mosia leh Arona chu mipui zing ata chuinbiakna puan in kawngkaah an kal a, an bawkkhup a;tin, LALPA ropuina an hnenah a lo lang a (20:6).

Israel fate chu Kades a\anga kum 38 chhung emaw

an vahvaih hnuin Kades hmun bawk an lo thleng leh ta

a. Kades hmun hi Kanaan ram dep mai a ni tawh a. Kan

hriat tawh ang khan, Kades hmun a\anga Kanaan ram

an va enthlâk khân, LALPAN a hnehsak dawn a ni tihringin, rinnain Kanaan ram luah turin pên chhuak ngam

sela chuan lut nghal mai tur kha an ni a (13:26,31; 14:1-

4,25). Vawiina kan zir tur Bung 20-na hi chanchin

lungchhiatthlâk tak, a bul lamah Miriami thih thua \anin

a tawp lamah Arona thih thu kan hmu leh a. A laiah tui

in tur harsatna avanga mipui phunnawina nasa tak leh

Edom lalin an ram kal tlang a phal loh thu kan hmu bawk

a ni. Kades hmuna harsatna thlengte hi vawiina kan zir

tur chu a ni.

1. Miriami thih thu leh tui tlakchham (20:1-6)

1Tin, Israela thlah, pungkhawmho zawng zawngtechu thla khatnaah chuan Zin thlalerah an lut a: tin,

mipuite chuan Kades-ah awmhmun an khuar a; chutah

Page 624: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 624/790

228NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chuan Miriami chu a thi a, chutah chuan an phum a.2 Tin, pungkhawmho chuan tui an nei ta lo va; Mosia leh

 Arona chungchang thuah an inpun khawm chiam a.3 

Tin,mipui chuan, “LALPA hmaa kan unaute an thih lai khan Pathianin min lo tihlum ve ta then zawk sela aw! 4 Engati

nge LALPA mipuihote hi thi tura thlalerah hian i hruailuh ni, keimahni leh kan rante nen? 5 Eng vangin nge he

ram tha lo taka min hruai lut turin Aigupta ram ata mintichhuah ni Buhbâl te, theipui te, grêp kung te,

 pawmgranet te awm lohna hmun a ni a, tui in tur reng 

reng lah a awm hek lo,” tiin Mosia chu an bei vak a. 6 Tin,Mosia leh Arona chu mipui zing ata chu inbiakna puanin kawngkaah an kal a, an bawkkhup a; tin, LALPA

ropuina an hnenah a lo lang a.

Miriami thih chanchin hi a tawi hle a. Israel mite

khan Zin thlaler an lo thleng a. Kades-ah an cham a,

Miriami chu a thi a, an phum ta a, tiin a sawi mai a. ‘Thla

khatna’ tih hi eng kum nge tih pawh a sawi lo. A phar adam a\ang khan kum khat emaw chauh pawh a ni mai

thei. Israel fate thlalera an vah vel chhung hi chipchiarin

Numbers buah hian a lang lo.1

Kades hmunah hian Israel mite chuan tui an neih

loh avangin, “LALPA hmaa kan unaute an thih lai khan

Pathianin min lo tihlum ve ta then zawk sela aw! ...” ti

khawp hialin Mosia leh Arona chu an bei a. Thlalera thimai tura hruai, buh chin theihna pawh awm lo, theipui,grep leh theibuhfai \hat theih lohna tur hmun, tui in tur

takngial pawh awm lohna hmunah engati nge min hruai

tiin an bei a. Mosia leh Arona chuan mipuite chu chhang

buai lovin Inbiakna bukah kalin bawkkhupin LALPA 

hnenah an \awng\ai ta zawk a ni.

Page 625: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 625/790

229NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Lungpui a\angin tui in tur a lo chhuak (20:7-13)

7 Tichuan LALPAN Mosia chu a bia a, 8 “Tiang la la,

 pungkhawmhote chu awm khawmtir la, nang leh i unau Arona nen, an mithmuhah lungpui chu a tui tichhuak

turin hrilh la; lungpui ata chu tui i lak chhuahsak ang a;tichuan pungkhawmho leh an rante chu i intir dawn nia,” 

tiin. 9 Chutichuan Mosia chuan LALPA hma ata tiang chua thupêk ang chuan a la a. 10 Mosia leh Arona chuan

  pungkhawmho chu lungpui bulah chuan an

awmkhawmtir a, an hnenah, “Helhmanghote u, ngai tehu, he lungpui ata hi tui kan lak chhuahsak dawn che uem ni?” an ti a. 11Tin, Mosia chuan a ban a phar a, lungpui

chu a tiang chuan vawi hnih a han vua a; tichuan tui a lochhuak ta dur dur mai a, pungkhawmhote leh an rante

chuan an in ta a. 12 Tin, LALPAN Mosia leh Arona hnenahchuan, “Mi rin lohva Israela thlahte mithmuha mi

chawimawi loh avangin, heng pungkhawmho hi ka pêk

ramah chuan in hruai lo vang,” a ti a. 13 Hei hi Meribatuite chu a ni; Israela thlahte chuan LALPA chu an beivak a, chutah chuan chawimawiin a awm tak avangin.

Mosia leh Arona te inbiakna puan in kawngkaa

bawkkhupa LALPA hnena an \awng\ai chuan LALPA 

ropuina chu a lo lang ta a (cf. 14:10; 16:19,42). LALPA 

chuan an hnenah “Tiang la la, pung khawmhote chu awm

khawmtir la, nang leh i unau Arona nen, an mithmuhahlungpui chu a tui tichhuak turin hrilh la; lungpui ata chutui i lak chhuahsak ang a; tichuan, pung khawmho leh an

rante chu i intîr dawn nia,” a ti a. Mosia chuan tiang chu

a la a, a kal a, “Helhmanghote u, ngai teh u, he lungpui

ata hi tui kan lâk chhuahsak dawn che u em ni?” a ti a. A 

ban a phar a, lungpui chu vawi hnih a vua a, tui a lo chhuak

ta hawk hawk a; pung khawmho leh an rante chuan an in

Page 626: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 626/790

230NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ta a. LALPA chuan, “Mi rin lohva Israela thlahte

mithmuha mi chawimawi loh avangin, heng pung

khawmho hi ka pêk ramah chuan in hruai lo vang,” a ti a.He tui hi ‘Meriba’ an vuah a, chu chu ‘phunnawina’,‘sawiselna’ tihna a ni.

Helaia ‘Mi rin lohva, ... mi chawimawi loh avangin’

tih hi hmun dangah, Pathian thu an awih loh vang (20:24;27:14) te, Pathian zah loh vang (Deut. 32:50,51) te leh

thinur chunga thusawi vang (Sam 106:32,33) te nia sawi

a ni. Hetah hian lungpui tui tichhuak tura hrilh tur khahrilh lovin, vawi hnih a vuak vang niin a lang nghal bawk

(20:8,11). Tiang hi Arona tiang chawr kha nia ring an awm

bawk.2

3. Edom lal sualna avanga Israel-te harsatna(20:14-21)

14 Tin, Mosian Kades a\angin Edom lal hnenah mi a

tir a, “I unaupa Israela chuan heti hian a ti, ‘Kan chungatuarna lo thleng zawng zawng hi i hria a; 15 kan pi leh

 pute Aigupta rama an chhuk a, rei tak Aigupta rama kanawm te, Aigupta miten keini leh kan pi leh pute tha lo

taka mi tihziate kha. 16 Tichuan, LALPA kan au va, kanaw chu a lo hria a, vantirhkoh a rawn tir a. Aigupta ram

ata min hruai chhuak a: tin, ngai teh, i ram dep ber khua

 Kades-ah kan awm a:17 

khawngaih takin i ram hi kan kaltlâng teh ang: lo emaw, grêp huanah emaw kan kal lovang a, tuichhunchhuah tuite kan in hek lo vang: lal

lamlianah kan kal zel ang a, i ram kan pelh hma loh chuanding lam emaw, veilamah emaw kan peng lovang,” a ti a.18 Tin, Edoma chuan a hnenah “Mi pal tlâng tur a ni lo,mi pal chuan a bei tur chein khandaih nen ka lo thawk

ang,” a ti a. 19 Chutichuan Israela thlahte chuan a hnenah,

Page 627: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 627/790

231NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Lamlianah kan kal chho vang a; tin, keimahni leh kan

ranin i tui kan in chuan a man chu kan pe ang che; thil

dang engmah ti lovin a kalin kan kal tlâng mai ang e,” anti a. 20 Tin, a ni chuan, “Kal lo vang,” a ti a. Tichuan Edomachu mipui tam tak nen, mi chak takte nen anmahni bei

turin a lo thawk ta a. 21Edoma chuan Israel mite chu arama kal a phal ta lo va; tichuan Israel mite chuan an

kirsan leh ta a.

Israel fate hi, chhim lam a\anga Kanaan ram luh an

tum khan Amalek leh Kanaan mite khan an lo hnehin anlo um kir tawh a (14:44-45). Tunah hian Edom ram kal

tlanga khawchhak lam a\anga Kanaan an beih theihna

turin Edom lal hnenah a ram kal tlang an dil a, phal sela

chu nasa takin kawng a tawi phah dawn a ni. A ram kal

tlang chu a phal lo bur mai a, mi tam fe nen Israel-te lo

dang turin lal chu a lo thawk chhuak a. Israel-te chu an

kir leh ta a ni. Edom mite hi Esauva thlahte an ni a.

Esauva, Jakoba phirpui a ni a. Mosian unau an nih thutesawi a, nasa taka a dil chung pawhin Edom lal chuan a

phal lo va, sipaite nen a lo ep zawka, an kir leh ta a ni.

Edom ram chhim lam hel kualin Edom khawthlang lamah

Kanaan ram khawchhak lam ramri hrulah an kal a ngai

ta a ni.

4. Arona thih thu (20:22-29)

22 Tichuan Kades a\angin an chhuak a; Israela thlah,mipuiho zawng zawng chuan Hor tlâng an va thleng a.23 Tin, LALPAN Mosia leh Arona chu, Edom ram dep Hortlângah chuan a bia a, 24 “Arona chu a chipuite hnenah

hruai a ni ang; Meriba tuiahte khan ka thu dodala in helavang khan Israela thlahte ka pêk ramah chuan a lut

dawn lo a ni. 25  Arona leh a fapa Eleazara chu Hor tlângah

Page 628: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 628/790

232NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawn hruai chho rawh: 26  Arona chu a silhfente hlihsak

la, a fapa Eleazara bel rawh: Arona chu a chipuite hnenah

hruai a ni ang a chutah chuan a thi ang,” tiin.27 

Tin, Mosiachuan LALPA thupêk ang chuan a ti a: mipui zawng zawng mithmuhah Hor tlângah chuan an chho va.28 Tichuan Mosia chuan Arona chu a silhfente a hlihsaka, Eleazara a bel a: tin, Arona chu tlâng chhipah chuan a

thi ta a; tin, Mosia leh Eleazara chu tlâng ata chu anchhuk a. 29 Tin, mipui zawng zawngte chuan Arona a thi

tih an hriat chuan, Israel-ho zawng zawngte chuan ni

sawmthum an sûn a.

Mosia harsatna tawhte hi a namailo hle. Miriami a

thih tawh bâkah tunah hian amah puitu bulpui ber leh a

innghahna, a u Arona thih thu kan zir dawn a ni.

Helai thu hlawm (chang 22-29)-ah hian, Israel fate

chuan Kades a\angin Edom khawthlang lam an kal tlang

thla a, hmar thlang lamah Hor tlang an va thleng a. Edomramri bul a la ni a. Hor tlang awmna lai tak hi hriat a ni

tawh lo. Thu inhlan chhawn lama sawi dan chuan Edom

ram chhung, Petra kiang vel nia sawi a ni a; mahse, hei

hi pawm lo tam tak an awm bawk.3 Deuteronomy 10:6

chuan Arona thihna hmun hi ‘Mosera’ niin a sawi. Tunlaia

mi thiam \henkhatte chuan Jebel Madura niin an ngai

thung. Hei hi Kanaan ramri hnaih tak, Edom ramri hrula

awm, hmun remchang tak a ni a. Kades hmarchhakTuipui thi a\anga kea ni khat kal vela hla a ni. A engapawh chu ni sela, kan Bible sawi dan pawh a thuhmun

bawk si lo va. Deuteronomy sawi dan leh Numbers bu

sawi dan inang lovah hian, kan Zirlaibu Numbers min

hrilh ang hi pawm tlang phawt mai ila, a \ha ber mai

awm e.

Page 629: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 629/790

233NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPA thu angin Mosia chuan Arona leh a fapa

Eleazara chu Hor tlangah a hruai a, mipui hmuh laiin

tlangah chuan an chho va. Mosia chuan Arona puithiamkawr chu a hlihsak a, Eleazara chu a hâktir a. Leviticus8:7-9-ah chuan puithiam thuamhnaw kan hmu a. Puithiam

thuam chu an faten an chhawm zel tur a ni. A 

inhlanchhawn dan kalhmang fel tak Exodus 29:29-37-ah

kan hmu a. Mosia leh Eleazara tlang a\anga an lo kir leh

a, Eleazara puithiam thuam a inbel an hmuh khan Arona

a thi ta a ni tih hriain ni sawmthum chhung an sun a ni.

 Arona hi kum 123 mi niin Aigupta ram an chhuahsana\anga kum sawmli, thla ngana, ni khat niin a thi a. Dan

naranin mitthi hi ni sarih an sun \hin. Arona erawh chu

ni sawmthum chhung an sun a ni. Hei hi Israel fate ram

tiam pana an kalna thlaler zin kawng hun hnuhnung ber

a ni ta.

Sawi ho tur 

Pathian chawimawi lo zawnga rawngbawlna a awm

thei ang em?

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-

versity Press, 1911, p. 105.

2. Ibid p. 106.

Page 630: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 630/790

234NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. John Marsh, “The Book of Numbers inInterpreter’s Bible,” Volume II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 240.Thla khatna (20:1)

Heti laia ‘thla khatna’ tih hi eng hun vel nge tih sawi

lan a ni lo va. Nimahsela chhuidawnin March thla

laihawl vel niin a lang, chu chu Aigupta a\anga an

chhuah achin kum 38-na vel niin a rinawm. Hei hi

chiang taka ziah lan ni lo mah se, an riahhmun sawn

dan vel Mosian a tarlan a\ang hian a chhuidawn theiha ni (33:36).

Lamlianah (20:19)

Heta Lamlianah tih lo lang hi Rom hun laia Lal

lamlian ang kha ni lovin, a ruala zin veivakten an

zawh \hin kawng a ni. Heng Lamlian ang chi hi hetih

hun lai pawh hian a awm nual tawh awm e.

 Arona thih thu (20:22f)

Chang 26-ah hian Arona thih thu kan hmu a. Bible-

ah hian ‘Arona chu a chipuite hnenah hruai a ni ang’

tih kan hmu a, ‘chipuite’ tih hi Pentateuch-ah chauh

hian hman a ni a, Abrahama te, Ismaela te, Isaka te,

Jakoba te leh Mosia te thih thu sawi nan pawh hmana ni. Hebrai-ho ngaih danah chuan mi an thihin Seol-

a an chipuite hnena kal angin an ngai.

Page 631: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 631/790

235NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 28

 ARAD LAL HNEH THU LEH DÂR RÛL

Chhiar tur : 21:1-9 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia hnenah “Rûl chuk nami, a lem siam la, banah khai rawh; tin, heti hi a ni ang a, rul chuk apiangin chu chu an en chuan an dam ang,” ati a (21:8).

Israel fate thlaler zin kawng chanchin tam tak kanzir ta a. Zirlai hmasaah khan thlalera an zin kawng hunhnuhnung an thlen thu kan hre tawh a. Khang hun chhung

zawng kha chuan Lalpan a hruai a, a chawm a, engkim athawhsak a. Tun a\ang chuan anmahni ngeiin ral an beiha, ram an lak a lo \ul dawn ta. Vawiinah pawh hian ‘Aradlal hneh thu leh Dâr Rûl’ tih thu kan zir dawn a ni.

1. Arad lal hneh thu (21:1-3)

1Tin, Kanaan mi, Arad lal Chhim lama awmin Is-rael mite Atarim kawngah an lo kal tih sawi thawm a

hria a; tichuan Israel mite chu a bei a, salahte a mannual a. 2 Tin, Israel mite chuan LALPA hnenah thu antiam a, “Heng mite hi kan kuta min pêk chuan an khuatehi kan tiboral hlauh ang e,” an ti a. 3 Tichuan LALPAN Israel mite thu chu a pawm a, Kanaan mite chu a pe a,anmahni leh an khuate chu an tiboral hlauh va; a hmunhmingah chuan Horma an vuah a.

Page 632: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 632/790

236NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kanaaan ram chhim lam Arad lal chuan Israel fate Atarim kawngah an lo kal tih sawi thawm a hria a, Arad

hi tunah chuan Tell Arad tih a ni. Hebron chhim lam km27 vela hla, Kades hmarchhak lam km. 80 vela awm a nia. Israel fate a rama an lo luh chu tha a ti lo va; tichuan,Israel mite chu a lo bei a, mi thenkhat chu salah a man a.Hetiang a lo nih takah chuan Israel mite chuan LALPA an au va, thu an tiam a. Lehlin tharah chuan, “Heng mitehi min hnehtir chuan i tan an khuate lamin kan hlan vekang a, kan tiboral vek ang,” tih a ni a. ‘Hlan vek’ tih hi

khawih thiang lova siam tihna a ni a. Mihring tan neih athiang lo va, tih chhiat vek tur tihna a ni. LALPA chuanan thu chu a lo hria a, Kanaan mite chu a hnehtir a. Is-rael-te chuan an thutiam angin an that vek a, a hmunchu ‘Horma’ tiin an vuah a. Horma tih hi ‘tihchhiat vek’tihna a ni. Horma hi bung 20:21-a Edom awmna nia sawiatanga hmarthlang km tam taka hlaa awm a ni a. Bung21:4-a Edom ram hela Israel fate kalkawng ep lama awm

a ni a. Hemi avang hian mithiam thenkhat chuan helaithu hi Bung 21 chhunga awm awm lo tak niin an hria.Edom ram hi tuipui thi chhim lam Zin thlaler leh Moabinkara awm a ni.

2. Mipuite phunnawina (21:4,5)

4 Tin, Hor tlâng a\ang chuan Tuifinriat Sen lamahEdom ram kal hualin an kal a: kawng a kual avangin

mipuite rilru chu a lungni lo hle mai a. 5 Mipuite chuan Pathian leh Mosia kalhin, “Thlalera thi turin engati nge Aigupta ata min hruai chhuah? Chhang awm hlei lo, tui  pawh awm hlei lo; he chhang tenawm pawh hi kannunnain a ten tawh a ni,” an ti a.

Israel fate hi indonaah hnehna changa hlim viauawm tak an nih laiin an phunnawi leh ta. Hor tlang a\ang

chuan Tuifinriat Sen lamah Edom ram kal hualin an kal

Page 633: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 633/790

237NUMBERS

www.mizoramsynod.org

zel a. Moab an thlen hma chuan khawi hmunah mahawmhmun an khuar thu hriat a ni lo. Chutianga kawng

kual thui taka hah leh mangang taka an kal velna avangchuan mipui chu lungawi lovin an thinrim hle a. Mipuitechu Pathian leh Mosia kalhin an phunnawi a. Anphunnawina pangngai te te – “Thlalera thi turin engatinge Aigupta ata min hruai chhuah? Chhang awm hlei lo,tui pawh awm hlei lo, he chhang tenawm pawh hi kannunnain a ten tawh a ni,” an ti a. An mamawh ei leh intur hi Pathianin a pe zel naa an kham ve deuh tawh pawh

a ni mai thei. Chu ai mahin, an kal kual kawi nasa a, anhah a, an thinrim a, phunna tur an zawng ve hrim hrimtawh pawh a ni thei bawk.

3. LALPAN rûl hmangin a hrem (21:6,7)

6 Chutichuan, LALPAN mipui zingah chuan rûl chukna mite a tir a, mite a chu a, Israel mite tam tak an thi a.7 Tin, mite chu Mosia hnenah an kal a. “LALPA leh

nangmah kalhin kan lo \awng ta hi kan lo sual ta a ni e,kan zinga rûlte hi tibo turin LALPA hnenah \awng\ai rawhkhai,” an ti a; tichuan mite chu Mosian chuan a\awng\aisak a.

Israel mipuite chu Pathian leh Mosia laka an vui a,nasa taka an phunnawi avang chuan, LALPA chuanmipuite zîngah chuan rûl chuk na mite a tîr a, rûl chuk

na tak a tipuang a. Israel mi tam tak an chuk hlum a ni.Chu veleh mipui mangang chu Mosia hnenah an lo kal a,“LALPA leh nangmah kalhin kan lo \awng ta hi kan losual ta a ni e, kan zinga rûlte hi tibo turin LALPA hnenah\awng\ai rawh khai,” an ti a. Hetianga mipuiin an sualtepuang a, ngaihdam an dil takah chuan Mosia chuanmipuite chu a \awng\aisak ta a.

Page 634: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 634/790

238NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Dar rul a\anga damna (21:8,9)

8 Tin, LALPAN Mosia hnenah “Rûl chuk na mi, a lem

siam la, banah khai rawh; tin, heti hi a ni ang a, rul chukapiangin chu chu an en chuan an dam ang,” a ti a.9 Chutichuan Mosian dar rul a siam a, banah a khai a;tin, heti hi a ni a, rul chuk apiangin dar rul chu an eninan dam zel a.

Mosian mipuite a \awng\aisak hian LALPA chuanrul chuk na mite chu a tibo nghal mai lo. LALPA chuan

Mosia hnenah “Rûl chuk na mi, a lem siam la, banah khairawh; tin, heti hi a ni ang a, rul chuk apiangin chu chu anen chuan an dam ang,” a ti a. Mi tin, LALPA thu awih a,dâr rûl khai kan en apiangte chu an dam zêl a. LALPA thu awih lova dâr rûl khai kan en ve duh lote chu an thizêl a ni. Hmanlaia Juda lehkhaziaktu pakhat chuan,1 Is-rael fate damna thlentu kha dâr rûl khai kha nilovin, anvan Pathian lamah mit len chhova, an thinlung chu an

van Pathianah an nghah vang a ni tiin a sawi. Hei hi LalIsua zirtirna, “Tin, Mosian thlalerah rûl a khai kan angkhan, Mihring Fapa hi khai kanin a awm bawk tur a ni;... amah chu tu pawh a ring apiang an boral loh va,chatuana nunna an neih zawk nan ...,” tia a sawi nen pawhkhan a inrem a ni (Joh. 3:14f). He Mosia dâr rûl khai kanhi Hezekia hun thlenga dâr rûl an kawl kha ni ngeiinthurochhiah lamah chuan a lang a. He dâr rûl hi milem

biakna lama hruai pêng mai theitu tur nia a lan avanginJuda lal Hezekia khan a tikeh sawm a ni.

Pathian chu zahngai thei, khawngaihna ngah a nihnaa lang. Rûl tirêm tura LALPA hnena ngensak turamipuiten Mosia an ngen kha LALPA chuan chumi piahlam, rûl chuk tawh hnu damlote pawhin damna an hmuhtheihna turin rem a ruatsak zawk a ni.

Page 635: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 635/790

239NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Vawiina kan zirlaiah hian Pathian khawngaihna lehzahngaihna ropui tak kan hmu a. Israel faten indonaa

hnehna an chang hi, an hma lam kal zelna tur leh raldona turah fuihtu leh tichaktu pawimawh tak a ni. Anmahni hruai chhuaktu LALPA chu, rintlâk Pathian ani tih an hriatna pawimawh tak a ni.

Sawi ho tur 

LALPAN Israel mipui zingah rûl chuk na mi a tir a,tam tak an thi a. Mosian dâr rûl a siamsak a, a enapiang chu an dam a. Kan ramah hian Lalpan rulchuk na mi a chhuah zalen ve ta em ni? Kan damnatur eng nge ni ve ang le?

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Univer-sity Press, 1911, p. 111.

Ka tiboral hlauh ang e (21:2)

Israel-te chuan Lalpa hnenah Arad mite chu ahnehtîr chuan a khua zawng zawng te a hnena hlan

vek tur leh tiboral vek turin thu an intiamkam a.Heta ‘hlan vek’ tih (lehlin thar) hi Hebrai \awnga‘herem’ tih a\anga lak a ni a, chu chu ‘khuahkhirh’tihna a ni. Tichuan, a awmzia chu khawih thiang lovasiam tihna a ni a, mihring tan neih a thiang lo va,thihchhiat vek tur a ni.

Page 636: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 636/790

240NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 29

 AMOR LAL LEH BASAN LAL HNEH THU

Chhiar tur : 21:10-35 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Amah chuhlau suh: amah pawh, a mite zawng zawng pawh, a ram

 pawh i kutah ka pe tawh a ni: Hesbon-a awm Amor-ho lal

Sihona chunga i tih angin i ti tur a ni,” a ti a (21:34).

Tunah chuan |hen Hnihna kan lo zir zo dawn ta.

|hen khatnaah khan, ‘Israel Fate Sinai Tlângah’ tih kan

zir a. |hen Hnihnaah khan, ‘Sinai A\anga Moab Phairuam’

tih kan zir leh a. Tun \umah hian \hen hnihna chhungathupui hnuhnung ber, ‘Amor lal leh Basan lal hneh thu’

kan zir dawn a ni.

1. Hor tlang a\anga Moab ram (21:10-20)

10 Tin, Israela thlahte chu an kal ta zel a, Oboth-ah

awmhmun an khuar a. 11Tin, Oboth a\ang chuan an kal

leh a, ni chhuahna lam Moab thlaler bul Iyeabarim-ahawmhmun an khuar a. 12 Chuta \ang chuan an kal leh a,Zered ruamah awmhmun an khuar a. 13 Chuta \ang chuan

an kal leh a, Amor-ho ramri a\anga la filawr thlalera Arnon lehlam pangah awmhmun an khuar a; Arnon chu

Moab ramri, Moab leh Amor-ho inkâra awm a ni a.14 Chuvangin LALPA Indonate Buah chuan

Page 637: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 637/790

241NUMBERS

www.mizoramsynod.org

“Supha-a Vaheb,

Arnon ruamte,

15  Ar awmna lama thleMoab rama innghat

Ruam awih tlan pangperte chu,” tia sawi a ni.

16  Chuta \ang chuan Beer-ah an kal leh a: chu chuLALPAN Mosia hnena, “Mipuite chu ko khawm la, tui ka

 pe ang e,” a tihna tuichhunchhuah chu a ni.

17 Tin, he hla hi Israelten an sa a;

Aw tuikhur, lo chik chhuak la, zaiin chawi la,18 Lalten an laih tuikhur chu.

An lal tiang leh an talhtuma

Mipuite mi lianho laih chu.

Tin, thlaler a\angte chuan Matana-ah an kal leh a:

19 tin, Matana a\angin Nahaliel-ah; Nahaliel a\ang chuan Bamoth-ah: 20  Bamoth a\ang chuan Moab lova ruam leh

thlaler zuk chhun en Pisga chhipah

Israel fate chu Hor tlang a\ang chuan Moab rama

Pisga tlang thlengin an kal zel a. An kalkawngah hian

Obot-ah te, Moab ram chhak lam Abarim khaw hlui,

khaw ramah te, Zered ruamah te, Arnon lui hmar lamah

te bûk an khuar a. Arnon lui hmar lam a\ang chuan Beeran thleng a. ‘Beer’ chu ‘tuichhunchhuah’ tihna a ni a,

tuichhunchhuah awmna a ni. Matana-ah an insawn a.

Nahaliel-ah an kal zel a, Bamot an thleng a. Chuta \ang

chuan Moab ram phai Pisga tlang \hut an thleng a. Pisga

tlang a\ang hian thlaler chu a lang vek a, Jordan lui

ruam leh Kanaan ram pawh a hmuh theih tawh a ni

(Deut. 3:27; 34:1-4).

Page 638: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 638/790

242NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chang 14,15-ah hian Moab ramri hrula Arnon sawina

hla tawi te a lo lang a, Lalpa Indona bu a\anga lak chhuah

a ni. He lehkhabu hi hmun dangah sawi chhuah lehna aawm lo niin a lang. Mahse, a bu hming a\ang hian Israel-ho leh Kanaan ram luah hmasatute indona hla eng emaw

zat a awm tih a hriat. Hetiang hla lawrkhawm pawimawh

awmna bu ‘Jasara bu’ a awm bawk a (Jos. 10:13), hetah

hian Lal Davida’n Saula leh Jonathana a sunna hla pawh

a awm (II Sam. 1:18).

Chang 17-18-a hla tawi te lo lang pawh hi hnathawhhla, tuichhunchhuah laih laia sak \hin a ni a. Thlaler tui

vânna hmunah tui laih chhuah tur an hmuh chuan, mi

pawimawh tuin emaw fel takin a hlan \hin.1 Thla tin Sab-

bath vawi thumnaah he hla hi an sa \hin a, Tuipui Sen

Kân Hla (Exod. 15:1-4) nen hian an sak zawm mai \hin.2

Lalpa Indona bu hi hmanlai indona hla thlan khawm a

nih a rinawm.

Hor tlang a\anga Pisga tlang thlenga an kalnaah hian

riahhmun eng emaw zat a lo lang a. An kalna hmun indawt

dan pawh hi Bung 33 lama sawi dan nen chuan a inang lo

deuh va. Chuvangin, mi thiam tam tak chuan, helaia kan

hmuh ang hi an kal dan dik tak a ni lo mai awm mang e

tia ngai an awm a, Bung 33 lama mi hi dik deuh zawk

turah an ngai a ni. Hmun tam tak chu a awmna lai hriat

chian a ni tawh lo.

2. Amor lal Sihona hneh thu (21:21-30)

21,22  Tin, Israel mite chuan Amor-ho lal Sihona

hnenah, “I ramah hian min kal tlângtir rawh khai; lovahemaw, grêp huanah emaw kan peng lo vang a; tui

chhunchhuah tuite chu kan in lo vang a: i ram kan pelh

Page 639: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 639/790

243NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hma loh chuan lal lamlianah kan kal zel ang e,” tiin mi

an tir a. 23 “Nimahsela Sihona chuan Israel mite chu a

rama kal tlâng a phal lo va: Sihona chuan a mite zawng zawng chu a khawm vek a, Israel mite bei turin thlalerahchuan an thawk chhuak ta zawk a, Jahaz an va thleng a;

tin, Israel mite chu an bei a. 24 Tin, Israel mite chuankhandaihin an bei a, a ram chu Arnon a\anga Jabok

tlengin, Amona thlahte thleng hialin an neihsak a: Amonathlahte ram chu ven tlat a ni. 25 Tin, Israel mite chuan

chung khua zawng zawngte chu an la a: tichuan Israel

mite chu Amor-ho khua zawng zawngahte chuan an awma, Hesbon leh a khawper zawng zawngahte pawh chuan.26 Hesbon khua chu Amor-ho lal Sihona khua a ni a, ani

chu chu mi hmaa Moab lal lo beia a kut ata a ram zawng zawng, Arnon thlenga laksaktu a ni. 27 Chuvangin hlaa

 phuahtute chuan,

“Hesbon-ah lo kal ula,

Sihona khawpui chu din leh tihngheh ni se;28 Hesbon a\angin mei a chhuak a,

Sihona khawpui a\angin meialh:

Moab-a Ar a kang zo va,

Arnon hmun sang lalhote chu29 I chung a pik e, Moab! 

In boral ta, aw Kemos mi:A fapate chu tlan bo atan

A fanute salah a pe,

Amor-ho lal Sihona hnenah.30  Kan han kap a, Hesbon a boral, Dibon thlengin,

Nopha thlengin kan ti \iau,

Chu chuan Medaba a thleng,” a ti.

Page 640: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 640/790

244NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Amor lal Sihona hi, Hesbon khuaa rorel \hin a nih

avangin Hesbon lal tiin an sawi bawk \hin (Deut. 1:4; 2:26;

3:6; Josua 12:2,5; 13:10). Sihona lal ram chu khawthlanglamah Jordan lui chin a ni a, khawchhak lamah Amonram, hmar lamah Jabok lui, chhim lamah Arnon lui a ni.Israel fate chuan Amor lal Sihona hnenah, kawngpuia\anga peng lova Lamlian puiah chauh a ram kal tlangan dil a. Sihona chuan a phal lo va, sipaite nen thlalerJahaz hmunah a lo bei a. Jahaz hmun hi hriat chian a nitawh lo naa, tunlaia Khirbot-Umm-el Idham hi nia rin a

ni.

3

Israel-te chuan an that \euh va. An ram Arnon luia\anga Jabok lui thleng an laksak vek a, Hesbon leh achhehvel khuate pawh an luahsak vek a ni. Hesbon hitunlaia Hesban hi nia ngaih a ni. Hei hian Israel fate chua tihuaisen sawt a. A chhan chu, Sihona hi lal huaisenleh ropui tak, Moab lal pawh lo hneha a ramte pawh lolaksaktu kha a ni a. Sihonan Moab lal a hnehna hla, hlaphuah thiam tuten emaw an phuahna Chang 27-30-ah

hian a lo lang a. Hmana ropui tak ni \hin tuna hnehaawm leh ta phuah-elna niin a ngaih theih âwm e. Chang27-30 hi ‘Hesbon Hla’ an ti mai \hin a. Hesbon din tharleh tura sawmnain a in\an a. Moab lal ram paihthlâknathuin a zawm a. Sihona khawpui Hesbon a kan chhiatvek thu kan hmu. Chang 29 hian Moab-ho pathianKhemos betute chunga chhiatna nasa tak lo thleng chu asûnpui a (I Lal. 11:33). Sihona hian Moab mi tam tak salah

a man a (cf. Jer. 48:45,46). Moab mite hi Tuipui Thikhawchhak lama awm an ni. Helaia Sihonan Moab ahnehna chanchin lo lang hi Israel faten helai ram an hnehaan neih thiamchantîrna a ni thei a. Chu bâkah Moab leh

 Amor-hote aiin Israel chu a chungnung zawk a ni tihtarlanna a ni thei bawk. Roreltute 11:12-28 lamah pawhfiah taka sawi a ni. Chang 30-na hian an ram lâk zau

zawng tarlangin a tlang a kawm ta a ni.

Page 641: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 641/790

245NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Basan lal Oga hneh thu (21:31-35)

31Chutiang chuan a ni, Amor-ho ramah Israel mite

chu an awm. Tin, Mosian Jazer va thlithlai turin mi a tira, chuta khuate chu an la a, Amor-ho awmte chu an

hnawtchuak a. 32 Tin, an let a, Basan kawng lamah anchho va: tin, Basan lal Oga chu anmahni bei turin, amah

leh a mite zawng zawng, Edrei-a lo bei turin, a thawkchhuak a. 34 Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Amah chu hlau

suh: amah pawh, a mite zawng zawng pawh, a ram pawh

i kutah ka pe tawh a ni: Hesbon-a awm Amor-ho lal Sihonachunga i tih angin i ti tur a ni,” a ti a. 35 Chutichuan amah pawh, a fapate pawh, zuah reng reng nei lovin a mite

zawng zawng nen an that a: a ram chu an luahsak ta a.

Israel-te chuan Amor ram, an lalpa Sihona hneha an

lâk Arnon leh Jabok inkar ram chu an nei ta a, chutah

chuan an awm ta a. Jazer khaw beih dan tur en thlithlai

turin Mosian mi a tîr a. Jazer hi Hirbet Jazzir a ni maithei. Israel-te chuan a chheh vel khuate nen an la a. Basan

lal Oga leh Israel-te chu Edrei hmun, tunlaia Dera ah

chuan an inbei ta a. Oga chu a fate nen an that a, a mite

pawh an that vek a, ram chu an neihsak ta a ni. Tichuan

Jordan chhak lam ram chu Israel-te kutah a awm ta a.

Hei hian Israel fate chu ram tiam Kanaan chu hnehin an

la luah ngei dawn a ni tih rinna leh beiseina a neihtir

ngei ang.

Israel-ten indona an ngaih dan hi Pathian an ngaih

dan nen a inzawm tlat a, Pathian chu indona Pathian niin

an hria a (Exod. 15:3; Sam 24:8; Deut. 7:20). An hmelmate

chu eng anga tam pawh ni se, Pathian an lama a \an chuan

tam leh tam lohvin kawngro a su lo (Ror. 7:1-9; I Sam.

14:6). Pathian \anpuina pawh dawng dawn se anmahni

Page 642: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 642/790

246NUMBERS

www.mizoramsynod.org

an inbuatsaih a \ul tho. Chuvangin, hmelmate awm dan

hre chiang turin \an an la fo a (Num. 13; Jos. 2:1),

inthawinate an hlan a (I Sam. 7:9,10), hlau lo turin sipaitean fuih a, Pathian an lamah a \ang a, an hmelmate chu ankutah a pe dawn a ni an ti \hin (Deut. 20:2; II Chro. 20:20).

 Amor lal leh Basan lal hneh thu hi an chanchin kal zêlah

pawh a pawimawh hle a ni.

Sawi ho tur 

Pathian chakna rinchhana rawngbawl sawtzia han

sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 222.

2. N.H. Snaith, “Numbers in Peake’s Commentaryon the Bible,” Thomas Nelson and Sons, Ltd., 1972,

p. 264.

3. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 94.

‘Lalpa indona’ (21:14)

He lehkhabu hi tunlaiah hmuh tur a awm tawh lo

va. Indona hnehna hla leh hla lar dangte lâkkhawmna

lehkhabu a ni a. Jasara lehkhabu (Jos. 10:13; II Sam.

Page 643: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 643/790

247NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1:18) te nen Israel lalte lal \antirh hun lai vela an

hnam chanchin ropui leh chhinchiah tlak deuhte

vawn \hat nana siam a nih a rinawm.Kemos (Khemos) (21:29)

Kemos hi Moab-ho pathian a ni a, indona pathian

atana an biak a ni.

Basan (21:34)

Basan hi tunlai huna Hauran khu a ni a, a ramngaw

leh phul rai \ha em em mai khu a hmingthanna a ni.

Page 644: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 644/790

248NUMBERS

www.mizoramsynod.org

|HEN THUMNA MOAB PHAI RUAMAH (22:1 – 36:13)(Ram tiam lut tura inbuatsaihnate)

ZIRLAI 30

MOAB LAL BALAKA LEH BALAAMA 

Chhiar tur : 22:1-41

Thu vawn : Tin, Pathianin Balaama hnenah chuan, “An

hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite chu anchhia i lawh tur

a ni lo: mal ka sawmte an ni e,” a ti a (22:12).

Tunah chuan kumina kan Sunday School Zirlai

thupui hlawm hnuhnung ber ‘|hen Thumna’ kan lo lut

dawn ta. Israel mite chu insawn zelin, Moab phai, Jor-

dan chhak lam, Jeriko zawnah hmun an khuar a. Num-

bers hlawm hnuhnung ber bung 22-36 chhungah hian

chanchin leh dan tam tak a awm a. Hengte hi Moab phaia

an awm laia thil thleng leh awmte a ni hlawm. Hengtehian Kanaan ram an luah huna thil \ul tur inbuatsaihna

lam a hawi deuh vek a ni. Bung 22-24 chhûngah erawh hi

chuan Moab lal Balaka’n Israel-te a hneh theih nana

anchhia lawh tura ring lo zawlnei Balaama a rawih thu

kan hmu a. Tichuan, tun \uma kan zir tur chu ‘Moab lal

Balaka leh Balaama’ a ni.

Page 645: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 645/790

249NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Balaka’n Balaama a kohtir (22:1-22)

1Tin, Israel thlahte chu an kal zel a, Jeriko zawn Jor-

dan rala Moab phaiahte awmhmun an khuar a.

2 Tin, Zipori fapa Balaka chuan Israel miten Amor-ho an tih dan zawng zawng chu a hria a. 3 Tin, Moab-hote

chuan mite chu an hlau hle mai a, an tam si a: Israelathlahte avang chuan Moab-hote chu an mangang a.4 Tichuan Moab-hote chuan Midia-ho upate hnenah, “Heng mipuite hian bawngin hlobet an pet zo angin kan vela mi

zawng zawng an pet zo dawn e,” an ti a. Chu mi lai chuanZipori fapa Balaka chu Moab lal a ni a. 5,6 Tin, ani chuan,

“Ngai teh, hnam pakhat Aigupta ram a\anga lo chhuakhoan lo awm a; ngai teh, leilung an dap a, min depah an

awm a; khawngaih takin lo kal la, he mite hi ânchhiamin va lawhsak teh khai; keia tan chuan an chak lutuk a

ni: kan that theiin, kan ngam theiin kan ram ata hi kan

hnawtchhuak thei mial mahna: mal i sawm apiangte chumalsawmin an awm a, anchhia i lawh apiangte chuanchhe dawngin an awm thin tih ka hre si a,” tia ko turin

a thlahte awmna ram Lui kama Pethor-ah Beora fapa Balaama hnenah mi a tir a.

7 Tichuan Moab upate leh Midia upate chu aien man

tur kengin an chhuak ta a; Balaama hnen chu an va thleng 

a, Balaka thuchah chu an hrilh a.8 

Tin, ani chuan anhnenah, “Zanin chu hetah riak ula, LALPAN min hrilhang angin in hnenah thu ka rawn thlen ang che u,” a ti a:

tichuan Moab mi liante chu Balaama hnenah chuan anriak ta a. 9 Tin, Balaama hnenah Pathian a lo kal a, “I 

hnena mite hi tute nge ni?” a ti a. 10,11Tin, Balaama chuan Pathian hnenah, “Zipori fapa Moab lal Balaka chuan ka

hnenah, ‘Ngai teh, Aigupta ram a\anga lo kal hnam chuan

Page 646: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 646/790

250NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leilung an dâp a; lo kal la anchhia mi va lawhsak rawh,

ka do theiin ka hnawtchhuak thei mial mahna’, tiin mi a

rawn tir a ni, a ti a.12 

Tin, Pathianin Balaama hnenahchuan, “An hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite chu anchhiai lawh tur ani lo: mal ka sawmte an ni e,” a ti a. 13 Tichuan

 Balaama chu zingah a tho va, Balaka mi liante hnenahchuan, “In ramah haw leh tawh u; LALPAN in hnena kal

tura chhuah a phal lo a ni,” a ti a. 14 Chutichuan Moab miliante chu an tho va, Balaka hnenah an kal a, “Balaama

chuan kan hnena lo kal a duh lo,” an ti a.

15 Tin, Balaka chuan mi lian tam lehzual, an aia ropuizawk a tir leh a. 16 Tin, Balaama hnen an va thleng a, a

hnenah, “Zipori fapa, Balaka chuan heti hian a ti a ni,‘Ka hnena i lo kal hi engmahin dal teh suh se; 17 mi ropui

takah ka siam ang chia, ka hnena i sawi apiang chu ka tizel ang: chuvangin lo kal hram la, heng mite hi anchhia

min va lawhsak teh hram khai,’ a ti ,” an ti a. 18 Tin,

 Balaama chuan Balaka mite chu a chhang a, an hnenah,“Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatinmin pe dawn mah sela, eng khaw te mah LALPA ka

  Pathian thu bawhpelin ka ti thei lo. 19 ChuvanginLALPAN ka hnenah engtin nge a sawi leh dawn teh reng,

zanin pawh hetah riak teh phawt u khai,” a ti a. 20 Tin,zanah chuan Balaama hnenah Pathian chu a lo kal a, a

hnenah, “He mite hi nangmah kova lo kal an nih chuan,tho la, an hnenah kal rawh; amaherawhchu i hnena ka

sawi chauh hi i ti tur a ni,” a ti a.

21Tichuan, Balaama chu zingah a tho va, asabengtung a thuam a, Moab mi liante hnenah chuan a

kal ta a.

Page 647: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 647/790

251NUMBERS

www.mizoramsynod.org

22 Tin, a kal avang chuan Pathian thin chu a lo alh ta

a, tin, LALPA vantirhkoh chu a lo dang turin kawngah a

lo ding a. A sabengtung chunga chuang a ni a, achhiahhlawhte pahnih a hnenah chuan an awm ve a.

Moab lal Balaka chuan Israel-ten Amor mite an hneh

a, an khawpuite lamin an la tih a lo hriat chuan, ama

lalram tan pawh an hlauhawm a ni tih a hria. Moab mitechuan an hlau hle a. Tichuan, Balaama, thil lo thleng tur

hrilhlawk \hin chu Israel-te anchhe lawh tura sawm turin

Lal chuan mi a tir ta a. ‘Israel-te chu ngam rual an ni si lova, anchhia min lawhsak teh, kan ngamin kan ram ata

kan um bo mial thei mahna, mal i sawmsakte chu an

nihlawh \hin a, anchhia i lawhte chu an chan a chhe \hin

tih ka hre si a’ ti turin. Moab upate leh Midian upate chu

aien man turte kengin an kal ta a. Balaama inah an riak

ta a. Pathian chuan Balaama hnenah, “I hnena mite hi

tute nge ni?” tiin a zawt a. Ani chuan, Balaka mi tirhte

an nih thu leh Aigupta ram a\anga mi tam deuh lochhuakte an lo hneha an ram ata an ûm bo theih nana

anchhe lawhsak tura an rawn ngen thu a hrilh a. Pathian

chuan Balaama hnenah chuan, “An hnenah i kal tur a ni

lo, chu mite chu anchhia i lawh tur a ni lo,” a ti a. Balaama

chuan Balaka mi tirhte hnenah chuan, “In ramah hawleh mai rawh u, LALPA chuan ka kal a phal lo ve,” a ti a.

Balaka chu a beidawng duh chuang lo va, mi zahawmzawk dang a tirh belh leh a. “Ka hnena i lo kal hi engmahin dal teh suh se; 17mi ropui takah ka siam ang chia,

ka hnena i sawi apiang chu ka ti zel ang; chuvangin lo

kal hram la, heng mite hi anchhia min va lawhsak teh

hram khai,” tiin an va sawi leh a. Balaama chuan, “Balaka

hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin min pe dawn

mah sela, eng khaw te mah LALPA ka Pathian thu

Page 648: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 648/790

252NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawhpelin ka ti thei lo” ti chung siin zan riak leh phawt

turin, ‘LALPA chuan eng nge a sawi ka han ngaichang

ang e’ a la ti ta zel a. Pathian chuan Balaama rilru hriain,“...zui mai rawh; mahse, ka hrilh che chauh i ti tur a ni,”a ti a. Balaama chuan Moab mi liante chu a zui ta a.

Pathian chu a thinur hle a, lo dang turin LALPA 

 Vantirhkoh chu kawngah a dintir a.

2. Balaama leh Sabengtung (22:23-35)

23 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh,

khandaih kenga kawnga ding chu a hmu a; tichuansabengtung chu kawng ata chu a peng a, ram lakah a kal

a. Tin, Balaama chuan sabengtung chu kawnga lettirtumin a vua a. 24 Tin, LALPA vantirhkoh chu grêp huan

 pal leh pal inkâr khuarah a ding a. 25 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh chu a hmu a, pal chu a va

ngheng a, Balaama ke chu palah chuan a ngheng bet a;

tichuan a vaw leh a,26 

Tin, LALPA vantirhkoh chu piahleh deuhvah a kal a, hmun chep lai tak, ding lam emaw,vei lam emaw pawha penna awm lohhna lai takah a ding 

a. 27 Tin, sabengtung chuan LALPA vantirhkoh chu a hmua, Balaama chu a bawhpui ta a: tichuan, Balaama thin

chu a lo alh ta a, a tiangin sabengtung chu a vua a.28 Chutichuan, LALPAN sabengtung chu a \awngtir a,

 Balaama hnenah chuan “Eng ka tih che nge, hetia vawi

thum zet mi vuak tak?” a ti a. 29 Tin, Balaman sabengtung hnenah chuan, “Min tihnawmnah avangin a ni: khandaih

 phei chu lo keng ila, ka tihlum tawh hial ang che chu,” a

ti a. 30 Tin, sabengtung chuan Balaama hnenah, “Tunthlenga i chuan fona i sabengtung ka ni lawm ni? Hetiang 

hian ka ti ngai che em ni?” a ti a. Ani chuan, “Ti ngai love,” a ti a.

Page 649: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 649/790

253NUMBERS

www.mizoramsynod.org

31 Tin, LALPAN Balaama mit chu a tihvarsak a,

tichuan LALPA vantirhkoh khandaih kenga kawnga ding 

chu a hmu ta a, a kun a, hmaia lei siin a bawkkhup a.32 Tin, LALPA vantirhkoh chuan a hnenah, “Engati ngehetia vawithum tlawng i sabengtung i vuak? Ngai teh, ka

hmaah hian i kal lohna tura i kal avangin lo dang turchein ka lo chhuak a ni a: 33 tin, sabengtung chuan min

hmu a, ka hmaah vawi thum a peng a nih kha; peng lo phei sela chu ani chu tihlum si lovin ka tihlum hial ang 

che chu,” a ti a. 34 Tin, Balaama chuan LALPA vantirhkoh

hnenah, “Ka lo sual ta ni; mi dang turin kawngah i ding tih ka hre si lo va: chuvangin i lawm loh chuan ka kir lehmai ang e,” a ti a. 35 Tin, LALPA vantihkoh chuan Balaama

hnenah, “He mite hnenah hian kal la; amaherawhchu ihnena ka thu sawi tur chauh hi i sawi tur a ni,” a ti a.

Chutichuan Balaama chu Balaka mi liante hnenah chuana kal ta a.

Balaama chuan Pathian duh loh zawngin Moab milianho kha a zui ta a ni tih he thu hlawmah hian kan hmu

a ni. LALPA vantirhkoh khandaih keng chuan Balaama

kal zel tur \um thum ngawt dan a lo tum a. Balaama

Sabengtung chuan a hmu a, Balaama erawh chuan a hmu

ve thei lo va. Balaama chu a chhiahhlawh pahnihin anzui a. Sabengtung chuan LALPA vantirhkoh, khandaih

keng, kawnga a hmuh chuan a peng ta thut mai a.

Balaaman kawnga kal turin a tilui a, a vua a. Lalpa

vantirhkoh chu grep huanpal leh pal inkar kawng laiah

a lo ding leh a. Sabengtung chu pal nêkin a kal a, Balaama

ke palah a ngheng bet a. Balaama chuan a sabengtung

chu a vaw leh a. Lalpa vantirhkoh chu kawng zim lai,

inpelh hleih theih hauh lohna laiah a lo ding leh a.

Sabengtung chuan a pu Balaama chu a bawhpui ta ngawt

Page 650: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 650/790

254NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. Balaama chu a thinur hle a, Lalpan Sabengtung chu a

\awngtir ta a. “Thil sual eng nge ka tih vawi thum tlawng

mi vuak tak le?” a ti a. Balaama chuan, “Min pawisa loem alawm, khandaih phei chu keng ila, ka sat hlum hialtawh ang che,” a ti a. Sabengtung chuan, “I sabengtung,

tun thleng pawha i chuanna reng \hin ka ni a, hetiang

hian ka ti ngai em ni?” a ti a. Ani chuan, “Ti ngai lo ve,” a

ti a. LALPA chuan Balaama mit chu a tihvarsak a,

khandaih kenga LALPA vantirhkoh, kawnga ding chu a

hmu ve ta a, a kun a, hmaia lei siin a bawkkhup ta a.

LALPA vantirhkoh chuan, “Engtizia nge \um thum

ngawt i sabengtung i vuak le : Ka duh loh anga i kal luih

avangin kawnga dang tur chein ka lo thawk chhuak a ni.

Sabengtung chuan min hmu a, \um thum min pelh a tum

a, peng \hin lo se ka lo that mai ang che, ani erawh chu

ka zuah ang,” a ti a. Balaama chuan, “Thil ka tisual a ni e,

min lo dang turin kawngah i ding tih ka hre lo a ni;

chuvangin, i lawm loh zawng ti ka nih chuan ka kir lehmai ang,” a ti a. LALPA vantirhkoh chuan, “Heng mite hi

zui rawh, i hnena ka sawi chauh i sawi chhawng tur a

ni,” a ti a. Balaama chu Balaka mi liante rual chuan a kal

ve leh ta zel a ni.

3. Balaka leh Balaama an intawk (22:36-41)

36 

Tin, Balakan Balaama a lo kal tih a hriat chuan Arnon lama an ramri chin Moab khawpui thlengin a vahmuak a. 37 tin, Balaka chuan Balaama hnenah,

“|hahnemngai taka ko tur che in mi ka rawn tir ani lawmni? Engati nge ka hnenah i lo kal duh loh? Mi ropui takah

ka siam thei lo che em ni?” a ti a. 38 Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “Ngai teh, hei ka lo kal ta a; engpawh

mai sawi theihna reng reng ka nei em ni? Pathianin ka

Page 651: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 651/790

255NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kaa thu a dah chauh ka sawi dawn a ni, a ti a. 39 Tichuan

 Balaama chu Balaka hnenah chuan a kal ta a, Kiriat-

huzot an va thleng a.40 

Tin, Balaka chu bawng leh beramina inthawi a, Balaama leh a hnena mi lian awmte chu a pe a. 41Tin, heti hi a ni a, a tuk zingah Balaka chuan

 Balaama chu a hruai a, Baala hmun sangahte chuan achhohpui a, chuta tang chuan mipui awmna chin zawng 

zawng a hmu phak a.

Helai thu hi Balakan Balaama a lo hmuahna leh a lo

dawnsawnna thu a ni a. Balaka chuan a ram chin Arnonlui kam Ir-Moab khuaah Balaama chu a lo hmuak a.

“Thahnemngai takin ka rawn kohtir che a, engtizia nge i

lo kal duh mai loh le? Mi ropui takah ka siam thei lo che

em ni?” tiin a lo chhuahchhal a. Balaama chuan, “Ngai

teh, ka lo kal na a, thu dang sawi thei em ka nih? Pathian

min sawitir chauh ka sawi ang a ti a. Kiriat-huzot an thlen

chuan Balaama leh a kalpui mi liante tan bawngpate leh

berampate buatsaihin inthawina a hlan a, a sa an eihova. A tukah chuan Balaka chuan Israel-te lan theihna

hmun Bamot-baal-ah Balaama chu a hruai a.

Balakan Balaama a lo hmuahna hmun Ir-Moab hi

bung 21:15,28-a Ar khua tih nen khan thuhmun a nih a

rinawm. Balakan inthawina a buatsaihna hmun ‘Kiriat-

huzot’ hi a awmna tak hriat a ni tawh lo va, a awmzia chu

‘Kawtthler Khawpui’ tihna a ni. ‘Bamot-baal’ pawh hi‘Baal hmunsangte’ tihna a ni a. Baal biakna hmun atanatlang an hlan sawina a ni mai thei. Heng tlang a\ang hian

Israel-te chu an lang thei a. Anchhe lawh a hlawhtlin

theih nan anchhe dawngtu mihring emaw thil emaw chu

anchhe lawhtu hmuh phakah a awm ngaiin an hria a ni.1

Page 652: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 652/790

256NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan zirlai changvawnah hian, Pathian chuan

Balaama hnenah, “An hnenah i kal tur a ni lo. Chu mite

chu anchhia i lawh tur a ni lo: mal ka sawmte an ni e,” ati a. Mahse, a kal ta tho mai a, ngaihtuah zui tham takawm theiin a lang.

Sawi ho tur 

Rawngbawl tura Pathianin min dahna hmun kalsana

koh lohna lama mahni duhna leh chakna hmunarawngbawl (Balaama ang hi) kan awm thei ang em?

 Awm ni ta ila engtia siam \hat tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 253.

Balaka (22:2)

Balaka tih hi ‘bawlhlawh siamtu’ tihna a ni a, Zipora

tih chu ‘sava te’ tihna a ni thung.

Media ho upate (22:4)

Moab mite chuan Israel-hote an hlauh thu chu

Midian hotute hnenah an hrilh a. Midian-hote hi

Sinai tlang chhehvel leh Jordan lui chhak lamah

awmhmun an khuar thu kan hmu a (Exod. 2:15-17),

chuvangin Moab mite nen hian an \anrual a rinawm.

Page 653: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 653/790

257NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pethor (22:5,6)

Pethor hi Beora fapa Balaama awmna khua a ni a,

Euphrates lui kama awm a ni. Karkhemis bula Pitrunen ang khata ngaih a ni a, chu chu Moab a\ang mel

zali vel zeta hla a ni.

Page 654: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 654/790

258NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 31

BALAAMA HRILHLAWKNA 

Chhiar tur : 23:1-26 

Thu vawn : Ngai teh, malsawm turin thu ka hmu a,Mal a sâwm tawh a, ka tidanglam thei lo(23:20).

Kan zir tawh ang khan, Moab lal Balakan Israel-te

anchhe lawh turin Balaama a ko va. Balaama hi kal nghal

mai lo mah se, Balakan a koh nawnnaah khan a kal ta a.

Balaka chuan Israel-te lan theihna hmun Bamot Baal-ah

a kalpui a. Balaama chuan maicham pasarih siamsak turinBalaka chu a ngen a. Nambar pasarih hi hmanlai a\angin

nambar serh a ni a. |henkhat phei chuan Pathian namber

ang hialin an ngai a ni. Maicham hi lunga siam a nih a

rinawm. Balaama chuan Balaka chu Pathian hnen a\anga

thuchah a dawn theihna tura Pathian hnena thil hlan

tur bawngpachal pasarih leh berampachal pasarih

siamsak turin a hrilh a. Bawngpa leh berampate hi Is-

rael-ten inthawina atana ran an hlan zinga a hlu berte

an ni a. Tunah hian Balaama hrilhlawkna hmasa pahnihkan zir dawn a ni.

1. Balaama hrilhlawkna hmasa (23:1-12)

1Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “Hetah hian

maicham pasarih min siam la, bawngpa pasarih leh

Page 655: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 655/790

259NUMBERS

www.mizoramsynod.org

berampa pasarih min buatsaihsak rawh khai,” a ti a.2  Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a; tin,

 Balaka leh Balaama chuan maicham tinah chuanbawngpa pakhat leh beram pa pakhat an hlan a. 3 Tin, Balaama chuan Balaka hnenah, “I halral thilhlan bulah

hian lo ding reng la, kei chu ka han kal hrang ang a;LALPA chu mi be turin a lo kal mai pawh a ni thei a, tin,

mi hrilh apiang chu ka hrilh ang che,” a ti a. Tichuantlâng kawlh velvulah a han kal a. 4 Tin, Pathianin

 Balaama chu a lo tawk a; tin, ani chuan a hnenah,

“Maicham pasarih chu ka siam tawh a; tin, maicham tinahchuan bawgpa pakhat leh berampa pakhat ka hlan \heuhva,” a lo ti a. 5 Tin, LALPAN Balaama kaah chuan thu a

dah a, “Balaka hnenah chuan kir leh ta la, va sawichhawng rawh,” a ti a. 6 Tichuan, a hnen lamah chuan a

let leh ta a; tin, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan alo ding reng a, amah leh Moab mi lian zawng zawngte

nen. 7 Tin, ani chuan thu chu a sawi ta a.

“Aram ata Balakan min hruai a,

Chhak lama tlânga Moab lal chuan,

‘Lo kal la, Jakob-ho anchhia min lawhsak rawh,

Lo kal la, Israel-ho min demsak rawh,’ 8 Engtin nge Pathian anchhe lawh loh ka lawh ang?

Engtin nge Pathian dem loh ka dem ang?9 Lungpui chung a\angtein anni chu ka hmu si a,

Tlâng a\angtein anni chu ka hmu a,

Ngai teh, hnam hrang daih an ni,

Hnam dang zinga telh loh tur an ni.10 Jakob-ho vaivut chu tunge chhiar thei ang a,

Page 656: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 656/790

260NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Israel-ho hmun lia \hena hmun khat chu tunge

chhiar thei ang?

Mi fel thih angin thi ve ila,Ka tawpna chu a tawpna ang ni se!” a ti a.

11 Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “I mi tih dan

hi engtizia nge ni? Ka hmêlmate anchhe lawh turin kahruai chia, hei, mal i sawm ta hlauh zawk si!” a ti a.12  Ani chuan a chhang a, “LALPAN ka kaa a dah chu kasawi ngei tur a ni lawm ni?” a ti a.

Balaama’n ti tura a hrilh angin Balaka chuan

maicham pasarih a siamsak a. Balaama chuan puithiam

hna a thawk a, Balaka chuan halral thilhlan a hlan a.

Maicham tinah bawngpachal pakhat leh berampachal

pakhat zel an hlan chuan Balaama chuan LALPA thu

ngaichang turin a kal hrang a. LALPA chuan Balaka

hnena sawi tur a hrilh a, Balaka hnenah chuan a kir leh

ta a. Balaka leh Moab mi liante hnenah chuan Balaamachuan thu a chham chhuak ta a. Balaka beisei anga Is-

rael-te anchhia lawh ta lo chuan malsawmna thu a chham

chhuak ta zawk a; Israel thlahte tamzia, tiau vaivut anga

tam, chhiar sen rual loh an nihna thu thlengin a sawi

chhuak ta zawk a. Balaka chuan, “Engtizia nge, ka

hmelmate anchhe lawh turin ka pun che a, mal i sawmsaktak hlauh mai le?” tiin a chhuahchhal a. Balaama erawh

chuan LALPA hrilh ang chiah sawi tur a nih thuin a

chhang a ni. Balakan Balaama thupuan \um hnihna a han

hriat chuan Balaama hi eng mah sawi zui turin a duh

tawh lo, Israelte anchhe lawh tura beisei chi a ni tawh

lo. Chuvangin, mi thiam tam tak chuan Balaama chanchin

kaltluang pangngai tak chu hetah hian tawp zui tur niin

an hria a ni.1

Page 657: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 657/790

261NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Balaama hrilhlawkna thu châng 7-10-ah hian

Balaama chuan Moab lal Balakan Israel fate anchhe lawh

tura Aram (Suria) tlangram ata a koh thu a sawi hmasate te a. LALPA anchhe lawh loh anin anchhia a lawh theihloh thu te, LALPA huat loh anin a huat theih loh thu te a

chham chhuak ta a. Chu mai pawh ni lovin, Israel-te chu

a hlanga awm tur an nih thu leh hnam dang ang an nih

loh thute thlengin a sawi a. A tlangkawmna lamah phei

chuan Israel thlahte tamzia – Israel thlahte chu

\iauvaivut anga tam an ni a, chhiar sen rual an ni lo; thil

dik tih vanga thi ka nih chuan thlamuang takin a ni kathih dawn ni, tiin a chham chhuak ta hial a ni. Balakan

Balaama a chhuahchhalh leh pawh khan a tir a\ang renga

LALPA thu ang chauh lo chu eng mah a sawi theih loh

tur thu a lo sawi lawk vek tawh a. Balaka tan pawh

tihngaihna vak a awm lo.

2. Balaama hrilhlawk vawi hnihna (23:13-26)

13 Tin, Balaka chuan a hnenah, “Hmun dangah i kalleh teh ang, chuta tang chuan i hmu thei hlawm ang a; an

awmna chin zawng zawng i hmu ang a, an za erawhchuan i hmu vek kher lo vang: chuta \ang chuan anchia

min lawhsak ang che,” a ti a.

14 Tichuan Zophim-ho awmna Pisga chhipah a hruai

chho va, maicham pasarih a siam a, maicham tinahchuan bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.15 Tin, Balaka hnenah chuan, “Saw laia LALPA ka va biak

hlanin i halral thilhlan bulah hian lo ding reng rawh,” ati a. 16 Tin, LALPAN Balaama chu a lo tawk a, a kaah

chuan thu a dah a, “Balaka hnenah kir leh ta la, a hnenahva sawi chhawng rawh,” a ti a. 17 Tin, a hnenah chuan a

va kal a, ngai teh, a halral thilhlan bulah chuan a lo

Page 658: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 658/790

262NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ding reng a, Moab mi liante pawh a hnenah chuan an

awm ve a. Tin, Balaka chuan a hnenah, “LALPAN eng 

nge a lo sawi?” a ti a.18 

Tichuan ani chuan thu chu a sawita a,

“Tho la, Balak, ngaithla rawh;

Zipori fapa, ka thu ngai rawh:19  Pathian chu dawt hmang mihring mai a ni lo,

Lamlet hmang hringfa a ni hek lo.

A sawi tawh chu a ti lo vang em ni?

A lo sawi tawh chu a tipuitling lo vang em ni?20 Ngai teh, malsawm turin thu ka hmu a,

Mal a sawm tawh a, ka tidanglam thei lo.21Jakoba-ho khawlohna rêng a hmu lo va,

Israel-hovah chhiatna rêng ka hmu hek lo.

LALPA an Pathian chuan a awmpui a,

An lal atan an hmang a ni.22  Aigupta a\angin Pathianin a hruai chhuak hlawm,

Sele tha ang mai an pu a,23 Jakob-ho chungah dawi âtna a awm lo.

Israel-ho chungah dawivaihna a awm hek lo.

Jakob-ho leh Israel-ho hnenah Pathian thiltih chu

tihlan zel a ni.24 Ngaiteh, mipuite chu sakeibakneipui angin an thova,

Sakeibaknei angin an zuang tho va,

An sa seh an ei hma chuan an mu lawng 

An seh thisen an in hma chuan,” a ti a.

Page 659: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 659/790

263NUMBERS

www.mizoramsynod.org

25  Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “Anchhia

lawh hek suh la, malsawm hek suh,” a ti a. 26 Nimahsela

 Balaama chuan a chhang a, Balaka hnenah, “‘LALPAN a sawi zawng zawng chu ka ti ngei tur a ni,’ tiin ka hrilhche a ni lawm ni?” a ti a.

Moab lal Balaka chu thinrim hle mah se, a beidawng

duh chuang lo va. Israel fate anchhia a lawh theih nan,an lan tlem deuhna tur hmun Pisga tlang chhipa Zofin,

khawthlirna hmunah Balaama chu a hruai leh ta a. Balaka

hian a hma ang bawkin maicham pasarih a buatsaih leha. Maichamah chuan bawngpachal pasarih leh

berampachal pasarih a hlan leh a. Balaama chu LALPA 

thu hre turin a kal hrang leh ta a. LALPA thu a dawn

hnu chuan a kir leh ta a. Balaka leh a mi liante chu

Maicham bulah an la ding reng a. Balaka chuan,

“LALPAN eng nge a lo sawi?” a ti a. Balaama chuan Is-

rael-te chunga LALPA thil tum danglam lo leh Israel-te

chu, an hnenah LALPA a awm avanga hneh rual loh annih thu thlengin a chham chhuak leh ta mai a. Balaka

chuan, “Anchhia i lawh ngam loh pawhin mal chu

sawmsak lul teh suh” a ti a. Balaama chuan, Lalpan a

hrilh ang chiah a sawi dawn tih amah ngei a lo hrilh tawh

thu Balaka chu a hrilh a.

Khang lai hunah khan, hrilhlawktuten an beisei ang

thupuan tur an dawn hma chuan an bei hram hram \hina, an inthawina hmunte pawh an insawn a, hmun dangah\an an la leh \hin.

2Balaka pawh hian chu rilru chu a pu

nghet hle niin a lang. Pisga tlang chhipa khaw thlirna

hmun Zofin-ah Balaama kha a hruai leh a ni.

Balaka beisei angin thil a thleng lo va. Balaama

hrilhlawk vawi hnihnaah pawh hian a hrilhlawkna hmasa

Page 660: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 660/790

264NUMBERS

www.mizoramsynod.org

kha a nemnghet sauh sauh zawk a ni. Balaama hian Moab

lalpa chu a nu hming chhal meuhvin a ko va, “Balak, tho

la, ngaithla teh, Zipori fapa, ka thu hi bengkhawn teh”tiin. Balaama thupuan chham chhuah kal zelah hianPathian chu mihring anga daw mai mai lo, lamlet leh hni

hne ngai lo, a sawi tawh chu hlen ngei \hin, tiin Pathian

chu mihring ang mai mai a nih loh thu a sawi a. Chutiang

Pathian chuan mal sawmsak turin min tir a, mal a sawm

tawh chu keia sût rual em ni? a la ti chho ta zel a. Jakoba

tih hi Israel sawina a ni a. Israel chuan thil \ha lo a tawng

dawn lo, harsatna a tawk dawn lo. LALPA an Pathianchuan a awmpui a, Aigupta ram a\anga hruai chhuaktu,

an tan vengtu \ha tak, selechal ang a ni a, hneh rual a ni

lo va, anchhe ngam loh a ni a ti a. Israel hlauhawmzia

chu sakeibaknei nen a rawn tehkhin hial a ni.

 Vawiina kan zirlai hian, Pathianin ama mite mal a

sawm a, a venhim \hinzia min tarlansak a. Abrahama kha

Mesopotamia chuanchung, tlai khawhnua Balaama chenve lehna hmuna a awm lai khan, LALPA chuan Abrahama

hnenah, “Hnam ropui takah ka siam ang che: mal ka sawm

ang che a, i hming ka tithang ang a, malsawmna i ni ang.

Malsawmsaktu che chu mal ka sawm ang a, anchhe lawhtu

che chu anchhia ka lawh ang; khawvela hnam tinreng izarah an nihlawh ang,” (lehlin thar) a ti a (Gen. 12:2-3).

Balaama hian hei hi a lo hre ve reng ni ngei tur a ni.

Sawi ho tur 

Hmanlai leh tunlai thleng pawhin Pathianin Ama

mite chu mal a sawmin a venghim zel \hin a ni tih hi

kan Mizoram dinhmun thlir tel chungin i han sawi

ho teh ang u.

Page 661: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 661/790

265NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. Martin Noth, “Numbers,” SCM Press Ltd. 58

Bloomsbury Street, London, 1968, p. 187.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids,

1995, p. 259.

Pasarih (23:1)

Balaama chuan Balaka hnenah maicham pasarih

siam a, chumi chungah bawngpachal leh berampachal

pasarih ve ve hlan turin a hrilh a. Nambar pasarih

hi hmanlai a\ang tawhin Juda-te ngaih danah chuan

nambar thianghlim, Pathian nambar-a an ngaih a ni

a. Hebrai hmingah pawh Eliseba (Pathian chu

pasarih) tih te leh Jehoseba (Jehova chu pasarih) tih

te a awm. Pasarih hi Pathian nambar nia an ngaihchhan nia lang chu hmanlaia van lam thil an hmuh

theih ni leh thla leh planet panga te belhkhawm zat

a nih vang a ni a. Chu chu Pathian thiltihtheihna

lantirna a ni.

Page 662: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 662/790

266NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 32

BALAAMA HRILHLAWKNA II

Chhiar tur : 23:27 – 24:25 

Thu vawn : Nakin hnua a awm dân tûr ka hmu a,Tûn mai piah lam ka hmuhsak a;Jakoba a\angin arsi a lo chhuak ang a,

Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang a,Moab ram tluanin a chhun tlang ang a,

Setha thlahte a titlawm ang (24:17).

Balaama hrilhlawkna kan zir tawhah khan

hrilhlawkna hmasa leh hrilhlawk vawi hnihna kan zir a.Tunah hian Balaama hrilhlawk vawi thumna leh vawi

lina kan zir leh dawn a ni.

1. Balaama hrilhlawk vawi thumna (23:27-24:13)

27 Tin, Balaka chuan Balaama hnenah, “Hawh teh,

hmun dangah ka hruai teh ang che; chuta tang chuan

anchhia min lawhsak Pathianin a remti mial dah lawmaw,” a ti a. 28 Tichuan Balaka chuan Balaama chuthlaler zuk chhuk en Peor chhipah a hruai chho va 29 tin,

 Balaaman Balaka hnenah chuan, “Hetah hian maicham pasarih min siamsak la, bawngpa pasarih leh berampa

 pasarih min butsaihsak rawh,” a ti a. 30 Tin, Balaka chuan Balaama sawi ang chuan a ti a, maicham tinah chuan

bawngpa pakhat leh berampa pakhat a hlan a.

Page 663: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 663/790

267NUMBERS

www.mizoramsynod.org

24:1 Chutichuan, Israel-ho malsawmsak chu LALPA

duhzawng a ni tih Balaaman a hriatin ni danga a tih

ang khan dawi âtna lam ti tura kal lovin thlaler lam a pan ta zawk a. 2 Tin, Balaama chu a vanvadak a, Israelmite chu an hnam dan zir zela awm a hmu a; tin, Pathian

thlarau a chungah a lo thleng a. 3 Tin, thu chu a sawi ta a,

 Beora fapa Balaama

Mit vâr a,4  Pathian thute hriaa,

Engkimtitheia inlârna hmua

Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,5 ‘Aw Jakob-ho, in puan inte chu a va \ha em,

 Aw Israel-ho, in biak bûkte chu! 6 Ruam angin a pharh duai a,

Lui kama, huan ang,

LALPA phun sasua ang,Lui kama, sidar thingte ang an ni.7 Ruahtui tam tak a dawng ang a,

Tui tamna hmunah thlai chite a ching ang.

 A lal chu Agaga aiin a ropui ang a;

A ram chu chawimawiin a awm ang.8 

 Aigupta ata Pathianin a hruai chhuak a,Sele tha ang mai an pu a,

An hmêlma, hnam dangte chu an ei zo vang a,

An ruhte chu a tisawm dep ang a,

 An thalin an kap tlâng ang.9  An kun a, sakeibaknei angin an bawk a,

Sakeibakneipui ang maiin; tunge ti tho ngam ang?

Page 664: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 664/790

268NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Malsawmtu apiang che u chu malsawmin awm sela,

 Anchhe lawhtu apiang che u chu ânchhe lawhin awm

rawh se,’ a ti,” a ti a.

10  Tichuan Balaama chuangah chuan Balaka thinchu a alh ta a; Balaka chuan Balaama hnenah , “Ka

hmelmate anchhe lawh turin ka ko chia, hei vawi thumzet mal i sawm ta a. 11Chuvangin i awmnaah kal bo daih

rawh: ropui taka chawisan che ka rilruk a ni a;nimahsela, ngai teh, LALPAN chawisan che a dal ta a

nih hi,” a ti a. 12,13  tin, Balaama chuan Balaka hnenah,“Balaka hian a in chu tangka leh rangkachaka khatin

min pe dawn mah sela, a tha lam emaw, a chhe lam emaw,keima rilru puak chuak chuan LALPA thu piah lam chu

engmah ka ti thei lo; ‘LALPAN a sawi apiang chu ka sawiang,’ tiin i mi tirhte hnenah pawh ka sawi reng a ni lawm

ni?” 

Balaka chuan Balaama chu hmun dang, Peor tlang

chhipah a hruai a. Chuta \ang chuan thlaler chu a lang

thei vek a. Balaka’n hmun danga a hruaina chhan hi,

‘chuta \ang chuan Pathianin heng mite hi anchhia i lawh

a remti mahna,’ tiin a hruai a ni (23:27). Hmun dang a\ang

chuan Pathianin Israel mite anchhe lawh a remtihpui

mai a beisei ni ngei tur a ni. Pathian chu mihring ang

mai ni ve turin a ngaihtuah a. Mihring rilru chu adanglamin a inthlak zung zung \hin a. Pathian mizia leh

a duhzawng erawh chu a pangngai reng a ni.

Balaama hrilhlawk vawi thumnaah hian, tih dan

hmasate ang khan maicham pasarih Balaka chuan a

siamsak leh a. Bawngpachal pasarih leh berampachal

pasarih an hlan leh a. Maicham tinah bawngpachal leh

Page 665: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 665/790

269NUMBERS

www.mizoramsynod.org

berampachal pakhat ve ve an hlan \heuh a ni. Balaama

chuan Israel-te chu LALPA chuan mal a sawm duh tlat

tih a hriat chuan, a hma ang khan, LALPA rawn turin akal hrang duh ta lo va. Thlaler lam chu a thlir a, Israel-ten a chi chia bûk an inzar dul chu a hmu a. Chutih lai

chuan Pathian thlarau chu a chungah a lo thleng a, a

chham chhuak leh ta a. Chu chuan Balaka chu a tithinur

leh ta hle mai a, a inhum ruh a, “Ka hmêlmate anchhe

lawh turin ka pun che a, vawi thum lai mal i sawmsak

vei maw? In khaw lamah haw vat rawh, ropui taka

chawimawi che ka lo tum a, LALPA chuan a phalsak loche a nih hi,” a ti a. Balaama chuan, “I mi tirhte hnenah,

‘Balaka chuan a in khat tangka leh rangkachak min pe

mah se, LALPA thu chu a chhia ka tih angin emaw, a \ha

ka tih angin emaw ka tidanglam thei lo, LALPA min hrilh

ang chu ka sawi ang,’ ka tih reng kha. Ka haw tang e,” a

ti a. Balaka chu a thinrim hle a, Balaama pawhin a tuar

zo ta bik lo, an thinrim dun hle a ni. Balaka chuan

lawmman pek a lo tiam tawhte pawh chu pek a nih loh

tur thu a sawi nghal a. Balaama chuan a tir a\anga athutiamah chuan amah chu a la rinawm reng a ni tih thu

a sawi ve bawk a.

Balaka thinrim pawh hi a âwm hle a tihpui theihviau mai. Vawi thum an inrawnin an inruai a. Vawi

thumnaah pawh anchhe lawh tura rawih khan mal a la

sawm ta zel mai si a, Balaka a thinur hle hi, mihring rilru

a\ang chuan a âwm hle a ni. A chhan chu Israel-te

inkhuarna hmun zauzia leh mawizia te, an awmna tur

hmun lei \hatzia leh ruahtui dawng ram a nih thu te, an

lal ropuizia te, an hmelmate tana an hlauhawmzia te

Balaama hian a puang chhuak ta zel mai si a, Balaka tan

chuan thinur loh rual a ni lo.

Page 666: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 666/790

270NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Balaama hrilhlawk vawi thumna hmun hi Pisga ni

lovin ‘Peor’ tiin a sawi a. Hrilhfiahtu \henkhat chuan

Pisga la ni thovin an ring a, a hmun sawn hian a hmingthlak danglam ve hret nia ring an awm. Hei hian, an thulakna hnar inang lo rem khawma siam remnaah an ngai

a ni.1 ‘Peor’ hi Pisga bul hnai tea awm nia ngaih a ni a,

Baal an biakna hmun Beth Peor bula awm a nih a rinawm

(Num. 25:3). Balaama hrilhlawkna hmasa leh a vawi

hnihnaah kha chuan LALPA hrilh, LALPA hnen a\anga

thu dawng niin kan hmu a. Tunah erawh chuan, ‘Pathian

thlarau a chungah a lo thleng a’ (24:2b) tiin kan hmu. Is-rael Zawlnei dangte thu dawn ang bawkin, zel angin a

awm emaw, a tlu emaw a ni thei (I Sam 10:5f, 10f; 19:18ff;

I Lal. 22:24). Thuthlung Hlui lamah chuan, ‘Pathian

Thlarau’ hi a mite chenchilh rengtu ni lovin hun rei lo tê

an chunga awma mite tichaktu leh thiltihtheihna petu

nia ngaih a ni (Ror. 14:6; I Sam. 11:6; 10:10).

2. Balaama hrilhlawk vawi lina (24:14-25)14 Ngai teh, ka mite hnenah ka kal tawh ang a, hawh

teh, heng mite hian tun hnua i mite chunga an tih dan turka hrilh teh ang che,” a ti a. 15 Tin, ani chuan thu chu a

sawi ta a.

16 “Beora fapa Balaama,

Mit vara,Pathian thute hriaa,

Chungnungbera hriatna hriaa,

Engkimtitheia inlârna hmua,

Tlu bawkkhupa mit lo var ta chuan,17 Nakin hnua a awm dan tur ka hmu a,

Tun mai piah lam ka hmuhsak a:

Page 667: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 667/790

271NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Jakoba a\angin arsi a lo chhuak ang a,

Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang a,

Moab ram tluanin a chhun tlâng ang a,Setha thlahte a titlawm ang.

18  A hmêlma thin Edom leh

Seir te chu a chang ang:

Israelte chan a \hat chhûng zawng.19 Jakoba a\angin tu emaw a lal ang a,

 Khuaa la awm chhunte chu a tiboral ang,’ a ti,” a ti a.20  Tin, Amalek lam a hawi a, thu chu a sawi a,

“Amalek chu hnam bul ber a ni na a,

A ler lam chu boralna a ni,” a ti a.21Tin, Ken lam a hawi a, thu chu a sawi a,

I awmna hmun chu a nghet a,

I bu chu lungpuia chheh a ni.22 Mahse Ken chu a \iau vang a,

 Assur-hovin sala an hruai bo che thlengin,” a ti.23 Tin, thu chu a sawi leh a,

“Pathianin hetianga a tihin tunge nung thei ang le?24 Mahse Kittim ram a\angin lawngte a lo thleng ang a,

 Assur an tihrehawm ang a, Eber an tihrehawm ang a,

 Ani pawh a boral ang,” a ti a.

25 Tichuan Balaama chu a tho va, a khaw lamah a

haw ta a; Balaka pawh chu a haw ve ta a.

Balaama hrilhlawk vawi thumna Balakan a han hriat

khan a thinrim nasa hle a. “In khaw lamah haw vat rawh”

a ti kha a ni a. Balaama chuan a haw hmain Israel miten

Page 668: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 668/790

272NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nakin huna Moab mite chunga an thil tih turte a hrilh a

(24:14 cf. Jer. 48:40ff). Hei hi Balaama thu hnuhnung a

ni. Zawlnei thupuan angin Balaama chuan Balaka chu, amite chunga thil lo thleng turte a hrilh a. Hrilhlawknavawi thumna thu bul \anna 24:3,4 angin Balaama chuan,

‘Chungnungbera hriatna hriaa’ a inti a ni. A dawt 24:17-

19-ah hian a sawi zawm zel a. Balaama hian hun

hnuhnunga ‘lal lo lang tur’ “Jakoba a\angin arsi a lo

chhuak ang a, Israela a\angin lal tiang a lo chhuak ang,”

tiin kan hmu a. Chu chuan Moab hote chu a la hnehchhiah

ang. Balaama hrilhlawk vawi thumna 24:8,9-a sawi\haihna ang kha ni lovin, hei hi chu hrilhlawkna thupuan

a ni. Israel hmelma Edom ram chu Israel-ho ta tur a ni a.

Moab mite leh Edom mite chu Lalpan Israel-te lakah a

venghim a (Deut. 2:4,5,9). Mahse, heng hnam pahnihte

hian Israel-te chu unau anga an en loh avangin Abrahama

hnena thuthlung ‘Mal sawmsaktu che chu mal ka sawm

ang a, anchhe lawhtu che chu anchhia ka lawh ang (Gen.

12:3; Num. 24:9) tih ang khan Lalpa venhimna hi a tawp

dawn a ni.

Jakoba a\angin arsi tih hian lal thar lo chhuak tur a

sawi a. ‘Arsi’ hian roreltu lal ropui tak a entir a, ‘Lal tiang’

hian thuneihna a entir bawk a. He thu hian Lal IsuaKrista lo pian tur thu, khawchhak mi fingten arsi a\anga

an lo hriat kha min hriat chhuahtir a (Mat. 2:2), Davida

thlah a\anga varparh arsi eng tak thute kha min hriattir

bawk a ni (Thup. 22:16). Helai thu hi Mesia beiseina

nghahchhan pawimawh tak zinga pakhat a ni.

Israel-te lal hian \henawm ram Moab te, Edom ram

te, Setha thlah te, Seir-ho te, Amalek mite leh Ken mite

an hneh ang. Amalek chu hnam bul ber a ni tih hian Is-

rael-te dova lo beitu hmasa a nihna sawina nia ngaih a ni.

Page 669: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 669/790

273NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Saula hun laiin hneh an ni a, Davidan a chhunzawm zel a

ni (Exod. 17:8; I Sam. 15:7,8; 30:1-17). Amalek chu hnam

ropui tak ni \hin mah se an chhe hlen ang a. Ken mite chu Assuria lalin salah a man dawn a. Assuria pawh chu Kittimkutah a tlu ang. Kittim chu Kupra sawina a ni.2

Balaama hrilhlawkna palina kan hmuh hian Israel-

te lo din chhuah hun tur a thlir a. Lal Davida huna rorelnapakhat hnuaia an awm hun tur, \henawm ramte an

hnuaichhiah hun tur a thlir a ni.

Sawi ho tur 

Bible-in Balaama hi “thil sual tih hlawk berin a ring

a,” “thil tihsual hlawh ngainatu (II Pet. 2:15) tiin a

sawi a. Kohhranho zingah Balaama anga ‘thil dik

tawk lova sum hmuh ngaina tlat kan awm thei ang

em? Engtia tihbo tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 268.

2. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbersin Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 262.

Page 670: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 670/790

274NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Peor (23:28)

Balakan Israel-te anchhia lawh tura Balaama a tih

vawi thumnaah chuan Peor tlangchhipah a hruai a,chuta \ang chuan Israel-te awmhmun khuarna

thlaler chu a lang thei vek a ni. Peor hi khawi hmunah

tak nge a awm tih mi thiamte pawhin an hre thei

tawh lo va, ram chanchin zirtu \henkhat chuan Nebotlang hmar lama Khirbet esh-sheikh-Jayil khu niin

an ngai.

Pathian thlarau a chungah a lo thleng a (24:2)

 A hma lamah kha chuan Pathianin Balaama hnena

mumangah emaw, angel hmangin emaw, a kaa a thu

dahin emaw a inpuang a, tunah erawh chuan a

thlarau chu a chungah a thlentir thung. Zawlneiin

Pathian pawlna a dawn dan hi a thlarau ta zawk hle

a ni.

Tlu bawkkhupa mit lo var ta (24:16)

Heng lai changa a tluk thu a sawi hian Balaama chuan

Pathian inlarna chu khuma a mut laiin a hmu tihna

a ni thei a; tin, Pathian ropuinain a chhun thlu tihna

a ni thei bawk a, chu bâkah thlarauvin a hnehzia a

sawina a ni thei bawk.

 Arsi (24:17)

 Arsi hi lal hmingthang takte chhiahchhiahna lar tak

pakhat a ni a, kristiante hunah phei chuan Messia

chhinchhiahna atan Arsi hi hman a ni. Isua lo pian

tur thu pawh kha arsi hmanga puanzar a ni a (Mat.

2:2), Isua chu Davida thlah, arsi êng tak leh varparh

a nih thu kan hmu bawk (Thup. 22:16).

Page 671: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 671/790

275NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Edom, Seir (24:18)

Edom-ho hi Esauva thlahte an ni a, Seir hi an chenna

ram hming sawina a ni a, Edom chu a mi chengtesawina a ni.

Eber (24:24)

Eber tih hi Septuagint (LXX) lamah chuan ‘Hebrai’

tia dah a ni a. Tute sawina nge a nih hriat a ni tawhlo. A awmzia chu ‘kal kaiho’ emaw ‘kal tlangho’ emaw

tihna a ni a, Euphrates lui kal kânho sawina niin alang.

Page 672: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 672/790

276NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 33

MOAB RAMA BAWHCHHIATNA LEHPHINEHASA HMALAKNA 

Chhiar tur : 25:1-18 Thu vawn : “Puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasa

hian ka thik anga an zinga a thikna chuan ka thinurnachu Israela thlahte lak ata a tikiang ta a, tichuan ka thikna

chuan Israela thlahte chu ka tiboral lo vang (25:11).

Bung 25-ah hian Israel fate chuan Jordan luikam

khawchhak lam Jeriko zawn, km. 16 vel chauhva hla

Sittim hmunah awmhmun an khuar a.1 Helai hmun hiKanaan ram enthla tura Mosian mi sawm leh pahnih a

tirh chhuahna hmun kha a ni. Sittim hmuna an awm laihian Pathian duh loh zawng takin an awm a, nasa takin

Pathianin a hrem a. Phinehasa’n \an a la a, heng chanchin

hi ‘Moab rama bawhchhiatna leh Phinehasa hmalakna’

tiin kan zir dawn a ni.

1. Peor hmuna Israel-te bawhchhiatna (25:1-5)1Tichuan, Israel-ho chu Sittim-ah an awm a, tin,

Moab-ho fanute chu an pâwl ta hlawm a: 2 an pathiante

hnena an inthawinaahte chuan an sawm a; tichuan an eia, an pathiante chu chibai an bûk ve a. 3 Tin, Israel-ho

chuan Peor hmuna Baal chu an pawm ve ta a; tichuanIsraelho chungah LALPA thin chu a alh ta a. 4 Chutichuan

Page 673: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 673/790

277NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LALPAN Mosia hnenah, “Mipuite hotu zawng zawng chu

hruai la, LALPA thinurna \ihbaiawm tak mai chu Israel-

ho chung ata a kian theih nan chhun engah LALPAhmaah awhhlumtir rawh,” a ti a. 5 Tin, Mosian Israel-hororeltute hnenah chuan, “Peor hmuna Baal pawm

apiangte chu tihlum vek rawh u,” a ti a.

Israel-te Sittim ruama an awm lai chuan hnam danghmeichhia, ram pawn mi, Moab nulate nen mipat

hmeichhiatna kawngah zalen takin an khawsa a. Moab

nulate chuan an pathian Baal – Peor biakna ruaithehahtean sawm a, an ei ve ta zel mai. Chutiang a lo nih takah

chuan Peor hmuna an pathian biak Baal, milem pathiante

chu chibai an buk a, an be ve ta zel a. Chu chu LALPA 

chuan a haw hle a ni. Hetianga Moab nulate nen zalen

taka an khawsa a, an pathian Baal te an be ve ta zel hi

Balaama hlawhtlinna niin hrilhfiahtu tam takin an ngai

a ni. Thuthlung Thar lamah hian Balaama chanchin

langsar takin kan hmu a. ‘Kawng dik chu an pensan a, anbo ta. Besora fapa Balaama kawng an zawh ta. Ani chuan

thil sual tih hlawk berin a ring a’ (II Pet. 2:15) tih te,

‘tangka ûmin Balaama sualna kawngah chuan an tlan a’

(Juda 11) tihte leh ‘In zingah mi thenkhat Balaama

zirtirna vuan tlat in awm. Ani chuan Balaka chu Israelfate hruai sual dan a zirtir a, Israel fate chu milem biakna

sa ei tur leh inngaihna suala tlu turin a hruai a’ (Thup.

2:14) titein kan hmu.

Israel miten Peor hmuna Baal an be ve ta mai hi

LALPA chuan a haw hle a ni. Baal hi lei thatna pathian

tam tak khaikhawmna hming a ni a. Heng Baal pathiante

hi ram bung hrang hrangah an bia a. Peor hi Baal biakna

hmun a ni a. He hmun hi Balakan Balaama a hruaina

hmun kha a ni. Helai hmunah hian Moab mite pathian

Page 674: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 674/790

278NUMBERS

www.mizoramsynod.org

langsar ber pakhat Chemos-a pawh an biak ngei a

rinawm. Mosia hnenah heng mi Baal be ve maitute hi

vantlang hmuh turin, chhun engah khaihlum turin a hrilha. Mosia thupek angin Israel hotute chuan Peor hmunaBaal betute chu thah vek tur an ti a. Hei hi LALPA 

thinurna \ihbaiawm tak chu Israel-ho zing a\anga a kian

theih nana tih a ni.

2. Phinehasa \hahnemngaihna avanga Pathianmalsawmna (25:6-15)

6 Tin, ngai teh, Israela thlahte zinga mi pakhatininbiakna puan in kawngkaa an \ah lai takin Mosia mit

hmuhah leh Israel-ho pungkhawmte mithmuhah Mediahmeiche pakhat a chhûngte hnenah a rawn hruai a. 7 Tin,

 puithiam Arona fa Eleazara fapa Phinehasan a hanhmuh chuan pungkhawmho zing ata chu a tho va, fei a

chuh a; 8  tin, Israel mi chu puan in chhûngah chuan a

um lut a, Israel mi nen an pahnih chuan a chhun tlang a,hmeichia chu a pumah. Chuti chuan Israel thlahte chungahremna chu a reh ta. 9 Chumi hremnaa thite chu 24,000 

an ni.

10 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 11“Puithiam Arona faEleazara fapa Phinehasa hian ka thik anga an zinga a

thikna chuan ka thinurna chu Israela thlahte lak ata a

tikiang ta a, tichuan ka thikna chuan Israela thlahte chuka tiboral lo vang a. 12 Chuvangin “Ngai teh, ka inremnathuthlung chu a chungah ka thlung ang a; 13 tin, amah leh

a hnua a thlahte tan kumkhaw puithiam nihna thuthlung a ni ang a; a Pathian tan a thik a, Israela thlahte tan

inremna a siam avangin,’ ti rawh,” tiin. 14 Israel mi anthah, Midia hmeichhia nena an thah tak hming chu

Zimria, Simeon-ho zinga an chhûngkaw puipa Salua fapa

Page 675: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 675/790

279NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a ni a. 15 Tin, Midia hmeichia an thah taka hming chu

 Kozbi, Zura fanu a ni: ani chu Midia-ho chhûngkaw zinga

an hotu a ni.Helaiah hian LALPA tana Phinehasa

\hahnemngaihzia kan hmu. Pathian thinurna nasa tak

avanga Israela thlahte biak bûk kawta an tah laiin, Mosia

mithmuhah leh Israel pung khawmhote mithmuhah Is-rael thlahte zinga mi pakhatin Media hmeichhe pakhat

(Moab nula tiin Mizo Bible lehlin tharah hian a sawi a), a

chhungte hnenah nupui atan a rawn hruai lut ngawt mai.Phinehasan a hmuh chuan fei a chuh a, a um zui nghal a.

Israel mi leh hnam dang nula a hruai chu, an pahnihin

an dulah a chhun tlang a. Tichuan Israel-ho zinga hri leng

chu a tawp ta a. Hri leng avanga thi chu mi singhnih leh

sangli an tling hman a ni. Hei hi Tirhkoh Paula chuan mi

singhnih leh sangthum niin a sawi thung (I Kor. 10:8).

Mitthi zat hi chawhrualin hnam tina mi sanghnih vel

emaw \heuh thi hman ang an ni a. Aigupta an chhuahsana\anga Kanaan ram an vah vel chhunga tuarna nasa ber

a ni.

Midia hmeichhe pakhat tih hi hrilhfiahtu dangte

pawhin Midian nula niin an sawi hlawm. Moab-ho leh

Midian-ho hi Israel-te bei tura \ang rual kha an ni a (22:4-

7). Midiana hi Sari thih hnua Abrahaman a nupui Keturi

laka a fa a ni a (Gen. 25:1-4). Mosia nupui Zipori pawhkha Midian mi a ni (Exod. 2:16-22). Moab-ho leh Midian-hote hian Israel fate hi an do rawn a. Heng hnam dangte

nena inneih pawlh a, an pathian Baal biak ve tak zelte hi

Lalpan a haw hle a, hripuiin a hrem a ni. Mahse,

Phinehasa \hahnemngaihna avangin Israel fate chuan

malsawmna an dawng leh ta a ni.

Page 676: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 676/790

280NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Phinehasa hi Arona tupa, Eleazara fapa a ni. A pu

 Arona a thih khan, a pu kha a pa Eleazara chuan a thlâk

a, Eleazara chu Puithiam lal a lo ni ta a, amah Phinehasapawh hian a pa dinhmun chu luah chho ve ta zel inpuithiam a lo ni ve ta a. Chu mai ni lovin a thlah kal

zelah puithiam lalber an awm dawn a, puithiam lal fapa

a lo ni bawk nen. Phinehasa hming awmzia hi Aigupta

\awngin ‘mihang’ tihna a ni. LALPA tana Phinehasa

\hahnemngaihna chuan LALPA a tilawm a. Israel mite

laka a thinur a lo dai ta a, a tiboral vek ta lo. LALPA 

chuan Phinehasa tan leh a thlahte tan Puithiam nihnathu a thlung ta a. Heta thuthlung tih hi thutiam tihna

anga ngaih a ni. Phinehasa chuan Israel-te an sual avanga

thi tur a chhanhim tak avangin LALPA chuan amah leh

a thlahte tan kumkhaw puithiam nihna thuthlung a siam

a ni tih kan hmu.

Phinehasan Israel mi, hnam dang nula nupui atana

rawn hawntu, fei laa, a bûka zui lut a, a chhun hlum thuhi Juda-te thurochhiah chuan, an mu dun lai a chhun

tlang niin a sawi.2 Puithiam chet dan atan chuan mak

kan ti viau mai thei a. Amaherawhchu, khatih lai hunah

kha chuan puithiam leh Levia chite hian, Israel fate

awmna hmun vawn thianghlim thu-ah leh biak bûkvenhim leh vawn thianghlim chungchangah nasa takin

mawh an phur a. Israel-te zinga thil \ha lo lo thleng thei,

a \ul a nih chuan, mi nunna laksak thlengin an

mawhphurhna hian a keng tel niin a lang. Thil sual titute

chu an zing ata tihboral tur an ni.

3. Midian-ho bei tura fuihna (25:16-18)

16  Tin, LALPAN Mosia a bia a, 17 Mida-ho chu bei

ula, titlawm rawh u: 18  Peor hmunah an bum che u a, hrem

Page 677: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 677/790

281NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tak Midia-ho milian fanu Kozbi an thah tak chungchang 

thuah in chungah thil dik lo tak an tih avang hian,” tiin.

Helai thu tawi te a\ang hian Midian ho bei turafuihna chak tak kan hmu a. An beihna chhan tur pawh a

sawi fiah a. Israel fate bumtu an nih avanga tu tlawm

der turin LALPAN Mosia a fuih a ni. Bung 31 lamah an

inbeihna chanchin nasa zawk kan la hmu leh dawn a ni.

 Vawiina kan zirlaiah hian ringtute hi chauvin chak

lo hle \hin mah ila Pathian chu a rin tlâk a, a sipai

huaisente chu nasa takin a thuamin a ûm zui zêl a ni tihkan hmu.

Sawi ho tur 

Ringtute min titlu nasa bertu, Krista pasal\ha

huaisen tak takte pawh titlawmtu chu mipathmeichhiatna hi niin a lang a. Kohhranhovin kan

tuar nasatzia sawi ho ila, engtia \an lak tur nge tih

hi i han sawi ho nghal teh ang u.

END NOTES

1. Philip J. Budd, “  Word Biblical Commentary :Numbers,” Word Books, Publisher, Waco, Texas,

1984, p. 279.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 288.

Page 678: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 678/790

282NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sittim (25:1)

Sittim tih hi a awmzia chu ‘Acacia thing’ tihna a ni.

Sittim ruam hi Jordan chhaklam, Tuipui thi a\angahmarchhak lama awm a ni.

Kuzbi (25:15)

Midian nula, Phinehasan a thah tak chu Zura fanu

Kozbi a ni a, lehlin tharah chuan Kusii tiin dah a nia, a awmzia chu ‘bumtu’ tihna a ni.

Page 679: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 679/790

283NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 34

CHHIARPUI |UM HNIHNA 

Chhiar tur : 26:1-65 

Thu vawn : “Israel thlahte pungkhawmho zawng zawng chu, kum sawmhnih achin chung lam, a chi chiin Israelrama ralkai chin zawng zawng chiar vek rawh u, tiin,” a

ti a (26:2).

Numbers buah hian chhiarpui neih chanchin \um

hnih kan hmu a. Hei hi a bu hming put chhan nia sawi

pawh a ni reng a ni. Chhiarpui chanchin kan hmuh hi a

danglam hle a. Sipai chhiarpui (military census) a ni zawkmah âwm e. Israel fate chu Aigupta a\angin Kanaan

ramtiam pan turin an kal chhuak a. Thlaler zin kawng

an zawh tak tak hmain Sinai tlangah Chhiarpui hmasa

an nei phawt a. Ramtiam an panna kawngah ral do thei

tur mi eng zat nge awm tih hriatna turin, an hun hmasaah

an inching fel phawt a. Tunah erawh chuan ramtiam

Kanaan lut turin an inbuatsaih ta a. Aigupta a\anga

chhuakhote kha chu an thi zo a ni tawh mai a. An dinhmun

inhre chiang turin Chhiarpui (sipai chhiarpui) LALPA thupek angin an nei leh dawn ta a. He Chhiarpui \um

hnihna hi vawiina kan zir tur chu a ni.

Page 680: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 680/790

284NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Chhiarpui neih dan tur (26:1-4)

1Tin, hremna a reh hnuah chuan heti hi a ni a,

LALPAN Mosia leh puithiam Arona fapa Eleazara chu abia a, 2 “Israela thlahte pungkhawmho zawng zawng chu,

kum sawmhnih achin chung lam, a chi chiin Israel ramaralkai chin zawng zawng chiar vek rawh u,” tiin. 3 Tichuan

Mosia leh puithiam Eleazara chuan Jeriko zawn, Jordankam, Moab phaiah anniho chu an bia a, 4 “Mipuite chu

kum sawmhnih achin chung lam chhiar rawh u,” tiin.

LALPAN Mosia leh Aigupta ram atanga lo chhuak Israelathlahte hnena thu a pek ang khan.

Sittim hmuna hremna hripui leng a reh hnu chuan

LALPA chuan Mosia leh puithiam Eleazara chu Israel

mi, mipa kum sawmhnih chin zawng zawng, a chi chiin

chhiar vek turin a ti a. Chhiarpui an neihna hmun hi

Jeriko zawn, Jordan lui kam, Moab phai ruama an awm

lai a ni. Midian-ho bei tur leh Kanaan ram la turin ralkai zawng zawng chhiar vek tur a ni. Chhiarpui hmasaa

Mosia leh Arona puitu tur hnam tin zinga mi pakhat,

chhungkaw puipa zel an awm ang kha tun \umah chuan

an awm lo. Chhiarpui hmasa a\ang khan kum sawmli

dawn lai a lo liam ta a. Chhiarpui \um hnihna hian

\hangtharte pawimawhna leh an hmabak hna

pawimawhzia a tarlang a ni. Chhiarpui pahnihte hian,

indona lam an hawi ve ve a. Chu bâkah hnam hrang hrangdinhmun hriat chianna tur a ni bawk.

2. Chhiarpuia hnam hrang hrangte dinhmun(26:5-51)

5 Israela fa tir Reubena: Reubena fapate: Hanok-ho

chhûngkaw zinga mi Hanoka: Palu-ho chhûngkaw zinga

mi Palua:6 

Heezron-ho chhûngkaw zinga mi Hezrona,

Page 681: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 681/790

285NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Karmi-ho chhûngkaw puipa Karmia. 7 Hengho hi Reuben-

ho chhûngkua an ni:chhiar tling zawng zawng chu 43,730 

an ni.8 

 Palua thlah; Eliaba.9 

Tin, Eliaba thlahte; Nemuela, Dathana, Abirama an ni. Heng Dathana te leh Abiramate hi an ni, LALPA an beih laia Mosia leh Arona beitu

 Kora pâwla tel pungkhawmho thlahte chu: 10 tin, chumi pâwl an thih lai chuan leiin a ka a ang a, Korate nen

chuan a lem tlâng a, meiin mi zahnih leh sawmnga a lem\um khan; tichuan chhinchhiahna an lo ni ta a.11 Amaherawhchu Kora fapate chu an thi lo.

12  A chhûngkua kuain Simeona thlahte: Nemuelathlahte Nemuel-ho. Jamina thlahte Jamin-ho: Jakina

thlahte Jakin ho:13 Zera thlahte Zera-ho: Saula thlah teSaul-ho an ni. 14 Hengho hi Simeona thlahte chu an ni a,

22,200 an ni.

15 A chhûngkua kuain Gada fapa te Zephona thlahte

Zephon-ho; Hagi thlahte Hagi-ho: Sunia thlahte Suni-ho:16 Oznia thlahte Ozni-ho: Eria thlahte Eri-ho: 17  Arodathlahte Arod-ho: Arelia thlahte Areli-ho. 18 Hengho hi an

chhiar dan anga Gada fapate thlahte chu an ni a, 40,500 an ni.

19 Tin, Juda fapate, Era leh Onana : Era leh Onana

chu Kanaan ramah an thi a. 20 Tin, Juda thlahte

chhûngkaw kal dan chu hetiang hi a ni: Sela thlahte Sela-ho: Pereza thlahte Perez-ho: Zera tlahte Zera-ho an ni:21tin, Pereza thlahte chu : Hezrona thlahte Hezron-ho:

Hamula thlahte Hamul-ho an ni. 22 Hengho hi an chhiardan anga Juda fapate thlahte chu an ni a, 76,500 an ni.

23  A chhûngkua kuain Iskara thlahte: Tola thlahte

Tola-ho: Pua thlahte Pu-ho: 24 Jasuba thlahte Jasub-ho:

Page 682: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 682/790

286NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Simrona thlahte Simron-ho an ni. 25 Heng hi an chiar dan

anga Isakara fapate thlahte an ni, 64,300 an ni.

26  A chhûngkua kuain Zebulana thlah te: Seredathlahte Sered-ho: Elona thlahte Eleon-ho, Jaleela tlahte

Jaleel-ho an ni. 27 Heng hi an chhiar dan anga Zebulun-ho thlahte chu an ni a, 60,500 an ni.

28 A chhûngkua kuain Josepha thlahte: Manasea leh

Ephraima. 29 Manasea tlahte: Makira thlahte Makir-ho:tin, Makiran Gileada a hring a; Gileada thlahte Gilead-

ho an ni. 30 Heng hi Gileada thlahte an ni: Iezera thlahteIezer-ho: Heleka thlahte Helek-ho: 31 Asriela thlahte Asriel-

ho: Sekema thlahte Sekem-ho: 32 Semida thlahte Semida-ho: Hephera thlahte Hepher-ho an ni. 33 Tin, Hephera fapa

Zelophehada chuan fapate nei lovin fanute a nei a:Zelophehada fanute hming chu Malai te, Novai te, Hoglai

te, Milkai te, Tirzai te an ni. 34 Hengte hi Manasea thlahte

an ni. An chhiar zawngte chu 52,700 an ni.35 Heng hi a chhûngkua kuain Ephraima thlahte an

ni. Suthela thlahte Suthel-ho: Bekera thlahte Beker-ho:Tahana thlahte Tahan-ho an ni. 36 Tin, heng hi Suthela

thlahte an ni. Erana thlahte Eran-ho an ni. 37 Heng hi anchhiar dan anga Ephraima thlahte chhûngkua an ni a,

32,500 an ni. Heng hi an chhûngkaw indawt dan ang zela

Josepha thlahte an ni.38 A chungkua kuain Benjamia thlahte: Bela thlahte

 Bela-ho: Asbela thlahte Asbel-ho: Ahirama tlahte Ahiram-ho. 39 Sedhuphama thlahte Supham-ho. Huphama thlahte

Hupham-ho an ni. 40 Tin, Bela thlahte chu Arda lehNaamana an ni: Arda thlahte Ard-ho: Naamana thlahte

Naaman-ho an ni. 41Heng hi an chhûngkaw indawt dan

Page 683: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 683/790

287NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang zela Benjamina thlahte an ni: tin, an chhiar zawngte

chu 45,600 an ni.

42  Heng hi a chhûngkua kuain Dana thlahte an ni:Suhama thlahte Suham-ho an ni. Heng hi an chhûngkaw

indawt dan ang zela Dana thlahte an ni. 43 Suham-hothlahte zawng zawng an chhiar dan ang chuan 64,400 an

ni.

44 Heng hi a chhûngkua kuain Asera thlahte: Imnaathlahte Imna-ho; Isvia thlahte Isvi-ho: Beria thlahte Beria-

ho an ni. 45  Beria thlahte: Hebera thlahte Heber-ho;Malkiela thlahte Malkiel-ho an ni.

46  Asera fanu hming hu Seri a ni. 47 Heng hi Asera

 fapate tlahte an chhiar zawngte chu an ni a, 53,400 an ni.

48  A chhûngkua kuain Napthtalia thlah te; Jazeela

thlahte Jazeel-ho: Gunia thlah-te Gunia-ho: 49 Jezera

thlahte Jezer ho: Silema thlahte Silem-ho an ni. 50 Heng hi an chungkaw indawt dan ang zela Naphtalia thlahte

an ni: an chhiar zawngte chu 45,400 an ni.

51 Heng hi Israela thlah an chhiar zawngte chu an ni

a, 6,01,730 an ni.

Chhiarpuia hnam hming ziak indawt dan hi

Chhiarpui hmasa ang deuh vek kha a ni a. Ephraim lehManase kha tun \umah hian Manase leh Ephraim tiin a

dah thung a. Bung 26:51-ah hian hnam pum pui

belhkhawm a tarlang a. Chhiarpui hmasaah 6,03,550

(1:46) an ni a, Chhiarpui \um hnihnaah hian Israel mipa,

kum sawmhnih chin chung lam ral kai zat chu mi 6,01,730

an ni a, mi 1820-in an tlem zawk a ni. Chhiarpui hmasa

leh hnuhnung leh an punna/kiamna tarlang ila:

Page 684: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 684/790

288NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chhiarpui Hnam hming Chhiarpui Punna/  Hmasa Hnuhnung Kiamna(1:20 – 46) (26:5 – 51)

46,500 Reuben 43,730 -2,770

59,300 Simeon 22,200 -37,100

45,650 Gada 40,500 -5,150

74,600 Juda 76,500 +1,900

54,500 Isakar 64,300 +9,800

57,400 Zebulun 60,500 +3,10032,200 Manaseh 52,700 +20,500

40,500 Ephraim 32,500 -8,000

35,400 Benjamin 45,600 +10,200

62,700 Dan 64,400 +1,700

41,500 Asera 53,400 +11,900

53,400 Naptalia 45,400 -8,0006,03,550 TOTAL 6,01,730 -1,820

Hnam hrang hrang dinhmun en hian thlalera kum

sawmli dawn an vah velnaah khan hnam sarih tlema an

pun \heuh laiin, hnam nga erawh chu an pung lo tih kan

hmu a. A pum puia an dinhmunah pawh, pun lam panlovin, mi 1,820 laiin an tlem zawk a ni. Tlem langsar zual

chu Simeon hnam an ni a, anmahni zatve aia tamin ankiam a, Manasea hnam, Benjamin hnam leh Asera

hnamte hi an pung tam deuh. An tlemna langsar tak tak

25:6-9 & 16:49-ah te kan hmu.

3. Hnam hrang hrangte ram pek dan tur (26:52-56)

52 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 53 “Hengho hi an tam

lam ang zelin ram hi semsak tur a ni.54 

 A tam deuhte chu

Page 685: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 685/790

289NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ram i pe tam ang a, a tlem deuhte chu ram i pe tlem ang a: chhiar dan ang chuan ram pêk \heuh tur a ni.55 

 Amaherawhchu thumvawrin ram chu sem tur a ni: an pute hnam hming indawt dan ang zelin ram chu an chang ang. 56 Thumvawr ang zelin ram chu a tam leh a tlemtehnenah sem a ni ang.

Chhiarpui an neih hi indona lam hawi leh ral do theitur zat hriatna a nih laiin, hnam hrang hrangte ram tiama

ram pek dan tur hriatna atan a pawimawh hle a ni. Hnamhrang hrangte kha, a tam deuhvin ram an chang zau deuhang a, a tlem deuhvin an chang zim deuh dawn a ni(26:53,54). An thlahtu hmingin an chan tur ram chu \hum

vawra sem tur a ni (26:55,56). Ram sem hi Mosia dam laileh Moab-a an awm laia sem a nih a rinawm (Ror. 1:1-3).

 A lehlamah chuan ram sem hi Kanaan ram luh hnu a nihngei a rinawm thei bawk (Jos. 14:1ff).

4. Levia chite a hrangin an chhiar (26:57-62)

57 Tin, heng hi Levi-ho a chhûngkua kuain chhiartechu an ni. Gersona thlah te Gerson-ho: Kohatha tlahte

 Kohath-ho: Meraria thlahte Merari-ho an ni. 58 Hengho hiLevia tlahte an ni: Libna thlahte, Hebrona thlahte, Mahliathlah te, Musia thlah te, Kora thlahte an ni. Tin, Kohathachuan Amrama a hring a. 59 Tin, Amrama nupui hming chu Jokebedi, Levia fanu. Aigupta rama Levia laka piang 

a ni a, tin, ani chuan Amrama lakah Arona leh Mosia leha farnu Miriami a hring a. 60 Tin, Arona chuan Nadabate, Abihua te, Eleazera te, Ithamara te a hring a. 61Tin,Nadaba leh Abihua chu LALPA hmaa hman loh tur chimei an hman lai khan an thi a. 62 Tin, chhiar zawng zawng mipa thla khat achin chung lam zawng zawng chu 23,000 an ni. Israel mite zinga ram sem chang ve tur an nih lohavangin Israel mite zingah chhiar an ni lo va.

Page 686: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 686/790

290NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chhiarpui hmasaah khan Levia chite kha ral do ve

lo tur, biak bûk enkawl lama mawh phur an nih avangin

a hrangin an chhiar a (1:47ff; 3:14ff). Chhiarpui tumhnihnaah pawh hian, ram chanpual nei lova anmawhphurhna hna pawimawh tak kha chhunzawm zel

tur an ni a, a hrangin an chhiar a ni (26:62). Levia thlahte,

mipa, thla khat chin chung lam an chhiar chin chu mi

23,000 (singhnih leh sangthum) an ni a. An hming erawh

chu, ram sem ve loh an nih avangin Israel khawchhiarbu-

ah telh ve loh an ni. Chhiarpui hmasaah mi 22,000 an ni

a (3:39), tunah hian mi 23,000 an ni (26:62).

5. Tlangkawmna (26:63-65)

63 Hengte hi a ni Jeriko zawn, Jordan kam, Moab

  phaia Israela thlahte chhiartu Mosia leh puithiamEleazeran an chhiarte chu.64 Sinai thlalera Israel mite

Mosia leh puithiam Aronan an chhiarte kha pakhat mah

awm an awm tawh lo.65 

LALPAN, “Thlalerah an thi ngeingei tur a ni,” a lo ti tawh si a. Jephunea fapa Kaleba lehNuna fapa Josua lo chu tumah dam an awm tawh lo.

Chhiarpui \um hnihna hi Israel fate bul \an thar lehna

a ni a. |hanghlui an liam a, \hangthar Israel-te kutah

Kanaan ram hneh tur leh ram luah tur hi a awm a.

Chhiarpui hmasaa mite kha Kaleba leh Josua chauh lo

chu tu mah dam an awm tawh lo. Israel fate hi an hmalam pan zel tura an inbuatsaih thara an inen chian a ngai

a ni.

Page 687: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 687/790

291NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Kristiante hian ‘Indona Thianghlim’ puang ve dawn

ta ila, engtia tih tur nge ni ang? Sawi tur kan neihapiangte i han sawi ho teh ang u.

END NOTES

Ram sem dan (26:52-56)

Lalpan Mosia hnenah Israel thlahte hnenah ram semdan tur chi hnih a hrilh a; an hnam tam dan azira

sem leh \humvawra sem te a ni. A lan danah mai

chuan hengte hi inkalhin a lang thei a; nimahsela,

ngun zawka kan ngaihtuah chuan heng ram sem dan

chi hnihte hian Pathian thuneihzia a tilang. Pathian

chu \humvawrah pawh thuneitu a nihzia a lantir

(Thuf. 16:33).

Page 688: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 688/790

292NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 35

RAM INROCHUN DAN LEH HRUAITUA JOSUA RUAT THU

Chhiar tur : 27:1-23 Thu vawn : Tin, a chungah a kut a nghat a, Mosia

hmanga LALPAN a sawi ang khan thuneihna a pe ta a(27:23).

Bung 27-ah hian Kanaan ram lut tura inbuatsaihna

kal zel kan hmu a. Chutah chuan hmeichhiaten ram

chanpual an neih ve theihna dan leh hruaitu ropui Mosia

chu Kanaan ram tiam lut ve lo tura Lalpan a lo tih tawhavangin amah thlaktu atana Josua ruat a nih thu kan

hmu a. Tichuan, ram inrochun dan leh hruaitua Josuaruat thu kan zir dawn a ni.

1. Ram pek leh inrochun dan (27:1-11)

1Tin, Josefa fapa Manasea thlah, Makira chu mi fa

Gileada, chu mi fa Hephera fapa Zelophehada fanute chuan lo kal a: a fanute hming chu : Malai te, Novai te, Hoglai

te, Milkai te, Tirzai te a ni. 2 Tin, inbiakna puaninkawngkaah Mosia leh puithiam Eleazera leh milianho

leh pungkhawmho zawng zawng hmaah chuan an va ding a. 3 “Thlalerah khan kan pa a thi a, LALPA bei tura pung 

khawm pâwl, Kora pâwlah khan a tel ve lo va: nimahselaama sual avangin a thi a, fapa a nei lo va. 4 Fapa a neih

Page 689: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 689/790

293NUMBERS

www.mizoramsynod.org

loh avang maiin engah nge kan pa hming chu a thlahte

zing ata a bo vang? Kan pa unaute zingah chanvo min pe

ve rawh u,” an ti a.5 

Tin, Mosian an thu chu LALPAhmaah a thlen a. 6 Tin, LALPA chuan Mosia a bia a,7 “Zelophehada fanute chuan an tidik a ni: an pa unaute

zingah chanvo i siam ngei tur a ni a, an pa chanvo chu i pe tur a ni. 8 Tin, Israela thlahte hnenah, ‘Mi, fapa nei

lova a thih chuan a ro chu a fanute in pe tur a ni. 9 Tin, fanu a neih loh chuan a ro chu a unaute in pe tur a ni.10 Tin, unaute a neih loh chuan a ro chu a pa unaute in pe

tur a ni. 11Tin, a pain unaute a neih loh chuan a ro chu alaichin in pe ang a, anin a khawm ang a: tin, LALPAN Mosia thu a pek angin Israela thlahte tan dan thupêk

nghet a ni ang,’ tiin sawi rawh,” tiin.

Helai thu hlawmah hian Zelofehada fanuten ram

chanpual an neih ve theihna tur ngaihtuahin inbiakna

bûk kawngkaah Mosia te, puithiam Eleazara te, hruaitute

leh pung khawmho hmaah an lo kal a. An pa Zelofehadakhan fa mipa nei lovin fanu panga a nei a, amah a thi

tawh bawk si a. An pa thi taa khan unau mipa, a hmun

rawn luah a, unau thi tana tih tur tihsaktu a nei lo a ni

mai thei (Deut. 25:5-10). An pa hming kha chhungkaw

chhiarna zinga a bo bik lohna turin, an pa chhungte zingahram chanvo siamsak ve turin an rawn dil a ni. Zelofehada

fanute hian an pa hminga ram chanpual an neih ve loh

chuan, an pa hming hi a bo vang vang tawh dawn tih an

hriat avangin zah pawh dawn lovin an rawn dil ve a ni.

 An unau hming hi Malaii, Novaii, Hoglaii, Milkaii leh

Tirzaii te an ni.

Mosia chuan chu thu chu LALPA hnenah a thlen a.

LALPA chuan, “Zolofehada fanute thu hi a dik e, an pa

unaute zingah chanvo tur ram in pe ve tur a ni; an pa

Page 690: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 690/790

294NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chan ai chu chang rawh se” a ti a. Hemi bâkah hian Is-

rael fate tan LALPA chuan dan kalhmang fel tak a

siamsak nghal a. ‘Mi fapa nei lovin thi sela, a ram chu afanuin a chang tur a ni. Fanu a neih loh chuan a unautenan nei ang. Unau a neih loh chuan a pamiten an chang

ang; pami a neih loh chuan a laichin chhung hnaiin a chang

ang a, a nei hlen ang’ tiin. Heng Zolofehada fanu hmingte

hi bung 26:33-ah khan hmar lam Gilead-a cheng niin an

lang a; helaiah hian fanute ram chan ve dan leh ro an

khawm ve theih dan tur ruahmanna hrim hrim angin an

lo lang a. Eleazara ngei pawh fapa nei lovin fanu chauhnei niin I Chronicles 23:22-ah a lang bawk. Zelofehada

fanuten, an pa Kora sualnaa an inhnamhnawih ve loh

thu an sawi hi anmahni thiamthu sawi vena ni ngeiin a

lang. A chhan chu Israel fate zinga thil sual lian tak titute

chu an hnam zing a\anga tihboral, an hming paih bo daih

thlenga thil awm thei a nih vang a ni. Fapa nei lote tana

an fanuten an pa ro an khawm theihna dan hi khang lai

hunah khan hnam dangte zingah chuan a awm tawh reng

a ni. Zelofehada fanute hi an thil dilah an hlawhtling hle.

2. Mosia aiawh tura Josua ruat thu (27:12-23)

12  Tin, LALPAN Mosia hnenah, “Abarim tlângahkhian han chho la, Israela thlahte ka pêk tur ram han

thlir rawh. 13 Tin, i han hmuh zawh chuan i unaupa Arona

chu a chipuite hnenah hruai a ni ang bawkin nang pawhhruai i ni tawh ang. 14 Zin thlalera pungkhawmho an

 phunnawi laia an mithmuhah tuiah khan mi chawimawi

tura ka thupêk che kalha i hel avang khan,” a ti a. (Chung chu Zin thlalera Kades-a Meriba tuite chu a ni). 15 Tin,

Mosian LALPA a bia a, 16,17 “LALPA, nunna zawng zawng hnar Pathian chuan, LALPA mi pungkhawmte chu vengtu

nei lo beram anga an awm loh nan pungkhawm chunga

Page 691: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 691/790

295NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hotu, an hma hruaia, anmahni hruai chhuaka hruai luttu

tur ruat rawh se,” tiin. 18 Tin, LALPAN Mosia hnenah,

“Nuna fapa, mi rilru nei tak Josua chu hruai la, a chungahi kut nghat la, 19  puithiam Eleazara leh pungkhawmhohmaah dintir la, an mithmuhah thuneihna pe rawh. 20 Tin,

Israela thlah pungkhawmho zawng zawngin a thu an awihtheih nan thuneihna hlan rawh. 21Tichuan ani chu

 puithiam Eleazara hmaah a ding ang a, anin LALPAhmaah Urim hmangin thu a la ang a, a thuin an chhuak

ang a, a thuin an lut ang, amah leh Israel thlah zawng 

zawngte, pungkhawmho zawng zawng nen,” a ti a. 22 Tin,Mosia chuan LALPA thupêk ang chuan a ti a: Josua chu ahruai a. Eleazara leh pungkhawmho zawng zawng hmaah

chuan a dintir a: 23 tin, a chungah a kut a nghat a, Mosiahmanga LALPAN a sawi ang khan thuneihna a pe ta a.

Chang 12 - 14-ah hian Mosia chu Abarim tlangah chho

tur leh chuta \anga Israel mite Lalpan a pêk tur ram

Kanaan thlîr turin Lalpan a ti a. Abarim tlang hi TuipuiThi hmar tawpa tlâng dung inpharh Jordan lui

khawchhak lama awm a ni. Kanaan ram a luah ve theih

dawn loh avangin a thih hmain Lalpan a thlirtîr a ni a,

‘Hmanah Mosian Kanaan a thlir a, Luah zo lovin Lal

thuthlung a phur a’ tiin hlaahte pawh kan sak kha. Mosiatan chuan a lunglenthlak ngawt ang le! A unaupa Arona

lah a thi tawh bawk si. Tunah chuan Mosia hun a thleng

ve dawn ta. Lalpan a buatsaih mek a, amah pawh a

inbuatsaih hlein a rinawm. Israel fate thlalera tlu hlum

tate ang kha ni lovin, Mosia chu a thih hmaa Kanaan ram

tiam thlir Lalpan a phalsak a ni (27:12-14). Helaiah hian

 Abarim tlang tia sawi a nih laiin Deuteronomy 3:27 &

34:1-ah chuan Moab lal Balakan Balaama hrilhlawk vawi

hnihna a hruaina hmun Pisga tlang niin an tarlang thung

Page 692: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 692/790

296NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. Deuteronomy 3:23-28 kan en chuan Mosia hian ramtiam luh ve hram hi a dil a; mahse, LALPA chuan a rilru

a tidanglam lo.Chang 15-17-ah hian Mosia chuan LALPA hnenah

amah thlaktu tur, Israel mipui hma hruaia an hnung dal\hintu tur berampu \ha ruatsak turin a ngen a. LALPA chuan a chhang nghal a (27:18-21; cf. Deut. 3:28). ‘Nunafapa Josua, pa rilru nei tak chu hruai la, a lu-ah i kutnghat ang che. Puithiam Eleazara hnenah an hma ngeiahi aiawhtuah ruat rawh’ tiin tih dan tur a hrilh nghal a.‘Lu chunga kut nghah’ hian aiawh tura ruatna a takalantirna a ni a, pung khawmho hmaa tih hian mipuiin anpawm theihna tura anmahni mipui hmuh lai ngeiamawhphurhna inhlan hi Thuthlung Hlui hun lai a\angdaih tawh khan an lo hmang tawh a ni tih min hriattir a.Heng hi Kohhran Inkhawmpuia Chairman emaw Mod-erator-te emaw inthlakna pawh hi Thuthlung Hlui hunlam a\anga kan rochun chhoh zel pawh a niin a rinawm.

Chang 21-22-ah hian puithiam Eleazaramawhphurhna chin leh Josua mawhphurhna chin a thliarfel a. An \an dun dan leh thawh dun dan tur a sawi fiah a.Mosia leh amah thlaktu Josua inan lohna lo lang chu,Mosian inhmachhawna Pathian a biak \hin laiin Josuaerawh chuan puithiam Eleazara kal tlangin Pathianduhzawng, a remtih leh tih lohte a hre thei dawn chauh

a ni. Puithiam Eleazara hian Pathian a rawnna hmanruachu ‘Urim leh Thumim’ a ni a. Hei hi Puithiam lalberkawr âwm bela chuang \hin a ni a (Exod. 28:30). A hmannatur chu ai enna anga, zawhna pawimawh Pathianin achhan dan tur hriat theihna tur a ni (cf. I Sam. 14:41).Lungphek pahnih, pakhatah ‘Ni’ emaw ‘|ha’ emaw achuang a, a dangah ‘Ni lo’ emaw ‘|ha lo’ emaw a chuang a

ni awm e.1

Page 693: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 693/790

297NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 26 lamah khan Israel fate kha Chhiarpui neiin

an indin thar leh a, ram tiam lut turin an inbuatsaih thar

leh a ni. Bung 27:1-11-ah hian ram inrochun dan tur siamfel a ni a. Bung 27:12-23-ah hian hruaitu thar Josua ruatnathu kan hmu zui nghal bawk a. LALPA thupek ang chuan

Josua lu chungah Mosia chuan a kut a nghat a, a aiawhtu

atan a ruat ta a ni.

Sawi ho tur 

Israel fate Pathianin a hruainaah hian, sakhuana leh

ram rorelna hi a kal kawp tlat a. Hruaitu thar Josua

leh puithiam Eleazara te in\awiawm tawn dan tur

pawh fiah taka tarlan a ni a. Kan ram ah hian tun

aia \ha zawka Kohhran leh Politics in\anpui tawn

dan tur han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Lushai Theological Book Series No. 12, “Bible Dic-tionary.” The Regional Theological Literature Com-

mittee, Mizo Dist., Assam, 1971, p. 563

Chanvo min pe ve rawh u (27:4)

Helaiah hian Zelofehada fanute chuan an pa a thih

tak avang leh unau mipa an neih ve loh avangin Mosia

leh hruaitu dangte hnenah an chanvo tur ram an dil

thu kan hmu a. Hei hi a chhan chu hmanlai a\angin

Juda-te danah chuan mipa fate hnenah chauh ro an

sem \hin a (Gen. 27; Deut. 21:15-17; Lk. 15:11-32).

Tin, inthlahchhawnna thuah pawh hmeichhe lam an

Page 694: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 694/790

298NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhui ngai lo. Hmeichhiate chu anmahnia ding hrang

lovin pate emaw, an pasalte emaw thuneihna

hnuaiah an intulut \hin. Abarim (27:12)

 Abarim tih chu ‘saw tah’ emaw ‘piahah’ emaw tihna

a ni.

Hruai chhuak a, hruai luttu tur (27:17)

Hei hi a awmzia chu Israel-te hruaitu tur chuan an

thiltih engkimah bul a \an ang a, a tawp thlengin a

kaihruai \hin tur a ni. A bik takin indona hmunah

hetiang tak hian an mite an kaihruai \hin tur a ni.

Lu-a kut nghat (27:18)

Lu-a kut nghat hian thuneihna leh dinhmun

inhlanchawn a entir.

Urim leh Thumim (27:21)

Bible-a footnote-a a lan ang hian Urim leh Thumim

hi lungman tam chi a ni a, aienna atana Puithiamlalber chauhvin a hman tur a ni a, a hman dan chiah

hriat a ni tawh lo. Hemi hmang hian an awm dan tur

leh tih dan tur kawng hrang hrangah Pathian

duhzawng an ngaichang \hin.

Page 695: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 695/790

299NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 36

PATHIAN HNENA THILHLAN – I

Chhiar tur : 28:1-31

Thu vawn : 1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israelathlahte chu thu pe la, an hnenah, ‘Ka chaw ka tana rimtuimeia thilhlan, ka hnenah thilhlan chu a hun tak zel

\heuhvah in hlan tur a ni,’ ti la (28:1,2).

Bung 28 & 29-ah hian mipuiin Pathian an biakna

thilhlan chi hrang hrang kan hmu a. Pathian biakna

thilhlan hrang hrangte chu a hun indawt dan ang deuhvin

fel takin a dah a. Kum khat chhunga Kohhran Nipawimawh kan nei thluah ang deuh hian kum khat

chhunga an sakhaw hun pawimawha Pathian hnena

thilhlan hrang hrang, Pathian an biakna chanchin kan

zir dawn a ni. Ni tina thilhlan te, Sabbath nia thilhlan te,

thla thara thilhlan te, Chhang dawidim telh loh kuta

thilhlan te, Pentikos Kûta thilhlan te, Kumthar Kûta

thilhlan te, Tlanna Nia thilhlan te, Bâwkte Kûta thilhlan

te kan zir dawn a. Mipui chanvo neihnate tarlan a ni a,

mi mal thilhlan chhui tel a ni lo. Thilhlan hranghrangahte hian buhbâl thilhlan, in tur thilhlan etc. thil

dang hlan tel turte nen an hlan \hin. Vawiinah chuan

bung 28 chhunga Pathian hnena thilhlan kan hmuhte kan

zir dawn a ni.

Page 696: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 696/790

300NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Ni tina thil hlan turte (28:1-8)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte chu

thu pe la, an hnenah, ‘Ka chaw ka tana rimtui meiathilhlan, ka hnenah thilhlan chu a hun tak zel \heuhvah

in hlan tur a ni,’ ti la.  3 Tin, an hnenah, ‘Hei hi meiathilhlan LALPA hnena in hlan tur chu a ni; beram no a

 pa, kum khat mi, sawisel bo, ni tin, pahnih, halral thilhlanhlan reng atan. 4  Beram no pakhat chu zingah in hlan ang 

a, pakhat chu tlai lamah in hlan ang a, 5 chhangphut

thilhlan atan chhangphut dip mi epha hmun sawma \henahmun khat, hriak sawr hin hmun lia \hena hmun khatachawhpâwlh nen. 6 LALPA tana meia thilhlan, rimtui

atana Sinai tlânga ruat halral thilhlan hlan reng turakha a ni. 7 Tin, beram no pakhat hlannaa in tur thilhlan

chu, hin hmun lia \hena hmun khat a ni tur a ni: LALPAtana uain, in tur thil hlan chu hmun thianghlimah i bun

chhuak tur a ni. 8 Tin, beram no pakhat chu tlai lamah i

hlan tur a ni: zing lama chhangphut thilhlan ang leh chumia in tur thilhlan ang bawk chu LALPA tana rimtui atanmeia thilhlan chu i hlan tur a ni.

 A thu hmasa lamah hian Thuthlung Hlui hun hmasa

lama Pathian an rin dan leh hriat dan kan hmu a. Chutah

chuan Pathian chu mihringte ang bawka eia in \hin niin

sawi a ni. A hun tak zelah buhbâl thilhlante chu Pathian

hnena hlan \hin tur a ni a. Buhbâl thilhlan chu a lawmzawng tak, rimtui a tih zawng tak hlan \hin tur a ni. Juda-te Pathian biak danah hian ‘ni tina thilhlante’ hi a

pawimawh bulpui ber pakhat a ni. Heng ni tina thilhlan

tih hi halral thilhlan leh buhbâl thilhlan te a ni ber a. Ni

tin beramno a pa pahnih, kum khat vela upa, hmelhem

lo a ni tur a ni a. Zing lam leh tlai lamah pakhat ve ve

Pathian hnenah an hlan \hin tur a ni. Buhbâl thilhlan

Page 697: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 697/790

301NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhangphut kg. khat an hlan tel ang a, in tur thilhlan

uain litre khat an hlan tel bawk tur a ni a; uain chu hmun

thianghlim maicham hnuaiah bun tur a ni.Ni tina Pathian hnena thilhlan hian an hnam pum

pui nun a kaihruai hle a. Heng thilhlante hi Sinai tlanga

an awm laia bul \an anga ngaih theihin a lang a (28:6; cf.

Exod. 29:38ff). Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar inkarhuna Antiochus Epiphanes IV, B.C. 165 huna tihduhdah

lai khan ni tina Pathian hnena thilhlan an tih theih loh

avangin hrehawm an ti hle a, an martar phah \euh a ni.Ni tina thilhlan hian Israel mipuite chu ni khatah vawi

hnih tal Pathian a biak tir ziah a ni. Heta \ang Kohhran

chhungkaw tinin ni tin vawi hnih tal Chhungkuaa

Pathian biakho \il zua a zir chhuah theih awm e.

2. Sabbath Ni-a thilhlan (28:9,10)

9 Tin, chawlhniin beram no, a pa kum khat mi

sawiselbo pahnih leh chhang phut thilhlan atanchhangphut dip mi epha hmun sawma \hena hmun hnih

hriaka chawhpâwlh leh chu mia in tur thilhlan nen i hlantur a ni: 10 hei hi chawlhni apianga halral thilhlan reng 

leh chu mia in tur thilhlan tiam lova halral thilhlan hlantur chu a ni.

Sabbath Ni-a thilhlan hi ni tin thilhlan baka hlan tur

a ni a. Ni tina thilhlan pangngai hlan thovin Sabbath ni

chuan beramno a pa pahnih, kum khat vela upa, hmelhem

lo leh buhbâl thilhlan chhangphut \ha chi kg. hnih, Olivehriak nena chawhpawlh leh uain thilhlante hlan tur a

ni. Sabbath Ni apianga thilhlan tur hi ni tina thilhlan let

a nih ber mai chu. Ezekiel 46:4,5-ah chuan Sabbath Ni-a

lalin halral thilhlan a rawn lak chu beramno hmelhem lo

Page 698: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 698/790

302NUMBERS

www.mizoramsynod.org

paruk leh berampachal hmelhem lo pakhat a ni a.

Berampachal hlan rual hian chhang phut hriak nena

pawlh sa hlan tel nghal a ni a. Sabbath Ni-a thilhlan hiEzekiela hun hma lam chuan khauh taka hman a ni loniin a lang a. Mumal taka kalpui theih hun chu sal tang

chhuah hnu niin a rinawm (cf. Neh. 10:33; II Chro. 8:13;

31:3). Kohhran hmasa pawhin kar khatah vawi khat tal

LALPA niah Lalpa Zanriah an kilho \hin (Tirh. 20:7; I

Kor. 16:2).

3. Thla thara thilhlan (28:11-15)11 Tin, in thla thar apiangah LALPA tan halral

thilhlan in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih leh berampa pakhat leh beram no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih:12 tin, bawngpa tinah chhangphut thilhlan atanchhangphut dip mi, hriaka chawhpawlh epha hmun

sawma \hena hmun thum; tin, beram pakhatah

chhangphut thilhlanah chhangphut dip mi hriakachawhpawlh hmun sawma \hena hmun hnih; 13 tin, beramno tinah chhang phut thilhlanah chhangphut dip mi,

hriaka chawhpâwlh hmun sawma \hena hmun khat: heihi halral thilhlan rimtui LALPA tan meia thilhlan a ni.14 Tin, an in tur thilhlan chu bawngpa pakhatah uain hinchanve a ni ang a, berampa pakhatah hin hmun thuma

\hena hmun khat, beram no pakhatah hin hmun lia \hena

hmun khat: hei hi kum tluana thla tin, halral thilhlan ani. 15 Tin, LALPA hnena sual thawi nan kelpa pakhat inhlan tur a ni; halral thilhlan hlan reng leh chu mia in tur

thilhlan tiam lovin.

Chang 11-15-ah hian thla thar ni apianga LALPA 

hnena halral thilhlan dan tur kan hmu a. He thla thar

Kut hi Israel-te zingah an hman \anna a hma hlein a lang

Page 699: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 699/790

303NUMBERS

www.mizoramsynod.org

(cf. I Sam. 20:5; II Lal. 4:23; Isa. 1:13; Amos. 8:5; Hos. 2:11).Mahse, Mosia lehkhabu pangaah, helaiah chauh hian a

hman dan kan hmu. Sabbath nia thilhlan ang deuh khan,thla thar nia thilhlan bawngpatuai pahnih, berampachalpakhat, beramno a pa pasarih te hi ni tina thilhlanbelhchhahna niin a lang (28:15a). Hemi bâkah hian sualthawina thilhlan atan kelpa pakhat LALPA hnena hlanbawk tur a ni (28:15b). Thla thar nia thilhlan hun hichhungkuaa Pathian biakna hun \ha a ni a (I Sam. 20:5-6;II Lal. 4:23). Hemi ni hian an sumdawnna pawh an

chawlhsan vek a ni (Amos. 8:5).

4. Chhang dawidim telh loh kûta thilhlan (28:16-25)

16  Tin, thla khatna ni sâwm leh ni li ni chu LALPA Kalhlen kût a ni. 17 Tin, chu mi thla ni sâwm leh ni nga nichu ruai ni a ni ang: ni sarih chu chhang dawidim telhloh ei tur a ni ang. 18 Ni khat ni chuan inkhawmpuithianghlim a awm ang a; eng hna mah in thawk tur a ni

lo va; 19 meia thilhlan halral thilhlan erawh chu LALPAhnenah in hlan tur a ni; bawngpa tir pahhnih leh berampa

 pakhat leh beram no a pa kum khat mi pasarih: in ngaihasawiselbo a ni tur a ni; 20 chhangphut dip mi, hriakachawhpâwlh, an chhangphut thilhlan nen: bawngpa

  pakhatah hmun sawma \hena hmun thum; berampa pakhatah hmun sawma \hena hmun hnih; 21beram no pasarih chu beram no pakhatah hmun sawma \henahmun khat a ni tur a ni; 22 tin, in tana inremna siamnaturin sual thawi nan kelpa pakhat. 23 Heng hi zingathilhlan, halral thilhlan hlan reng tiam lovin in hlan tura ni. 24 Hetiang hian LALPA tana rimtui, meia thilhlan eitur chu ni tin, ni sarih in hlan tur a ni: halral thilhlanhlan reng leh chu mia in tur thilhlan tiam lovin. 25 Tin, ani sarih ni chuan inkhawmpui thianghlim in nei ang a,

eng hna mah in thawk tur a ni lo.

Page 700: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 700/790

304NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 An hnam kut ropui ber pakhat Chhang dawidim telh

loh kût hi an kum thar thla khatna Nisan (March-April)

thlaah an hmang a. Chhang dawidim telh loh kût hiKalhlen kût nen a inzawm a, kût pakhat anga sawi theiha ni hial awm e.1 LALPA chawimawi nan Kalhlen kût

chu thla hmasa ber Nisan ni sawm leh panga niin kûtpui,

Chhang dawidim telh loh kût hmang \anin, ni sarih

chhung chhang dawidim telh loh chauh ei tur a ni. Ni

hmasa berah inkhawmpui urhsun an hmang ang a, a ni

sarih niah an hmang leh ang. Anmahni hna pangngai an

thawk tur a ni lo.

Ei tur thilhlan atan bawngpatuai pahnih,

berampachal pakhat leh beramno pasarih hlan tur a ni

a. Hemi rual hian buhbâl thilhlan bawngtuai pakhat zelah

kg. hnih, beramno pakhat zelah kg. khat hlan tel bawk

tur a ni. Sual thawina thilhlanah kelpa hlan tur a ni bawk

a. Heng hi tuk tin thil hlan \hin baka hlan tur a ni.

Kalhlen kût leh Chhang dawidim telh loh kût an

hmanna chhan hi Aigupta bawih a\anga an chhuah hriat

rengna a ni. Pharaoa tihduhdahna Aigupta ram a\anga

an chhuah lai khan chhang chu dawidim telh hman pawh

a ni tawh lo va, dawidim tel lovin chhang (chaw) an ei a

ngai a. Kha Pathian chhan chhuahna ropui tak kha an

hriat reng nan Kalhlen kût leh Chhang dawidim telh loh

kût hi an hmang a ni.

5. Pentikos kûta thilhlan (28:26-31)

26 Tin, in chawlhkar kut, in buh thar tirh kût LALPA

tana thil thar chhangphut thilhlan in hlan ni pawhininkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah in

thawk tur a ni lo va: 27 LALPA tana rimtui halral thilhlan

Page 701: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 701/790

305NUMBERS

www.mizoramsynod.org

erawh chu in hlan tur a ni; bawngpa tir pahnih, berampa

  pakhat, beram no a pa kum khat mi pasarih; 28 an

chhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriakachawhpawlh, bawngpa pakhatah hmun sawma \henahmun thum, berampa pakhatah hmun sawma \hena

hmun hnih, 29 beram no pasarih, beram no pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 30 in tana

inremna siam nan kelpa pakhat nen (in ngaiha sawiselbo ani tur a ni). 31Halral thilhlan hlan reng leh chu mia

chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan tiam lovin in hlan

tur a ni.

‘Chawlhkar kût’ tih leh ‘Pentikos kût’ tih hi thil

thuhmun, sawi dan hrang mai niin a lang. Helai hlawm

thupui atan hian ‘Pawl kûta thil hlan tur’ tia dah a nih

laiin Mizo Bible lehlin tharah chuan ‘Pentikos kûta thil

hlan tur’ tiin a dah a. He kutah hian halral thilhlanah

bawngpatuai pahnih, berampachal pakhat, beramno

pasarih hlan tur a ni a. Buhbâl thilhlanah chhangphuthriak pawlh bawngpatuai pakhatah kg. thum zel,

berampachal pakhatah kg. khat leh a chanve, beramno

pakhatah kg. khat zel hlan tel tur a ni. Sual thawina

thilhlanah kelpa pakhat hlan tur a ni bawk. Ni tina

halral thilhlan bâkah heng hi uain thilhlan nen hlan \hintur a ni.

Pentikos kût hi Kalhlen kût a\anga ni 50-na a nihavangin Grik \awng hmang Juda-te chuan ‘Pentikos kût’(Ni sawmngana kût) an ti a. He kût hi hlimna kût a ni a.

Buh thar hmasa hlanna kût, Mizo Bible-ah chuan Pawl

kût tih a ni. Hlimna kût a nihna chhan hi Aiguptaa

hrehawm taka an sal tanna chhilh bo zawnga an hman

vang pawh a ni thei bawk. Chhungkuaa hlim taka hman

tur a ni.

Page 702: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 702/790

306NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan zirlai ‘Pathian hnena thilhlan’ tih hian Pathian

biakna (Worship) pawimawhzia min hriattir a. A huhova

Pathian biak pawimawhna a tarlang a. Pathian \ihna leha tana inpekna chuan insengso taka Pathian hnenainhlanna a keng tel tihte min zirtir bawk.

Sawi ho tur 

Kan zirlaiah hian ‘Ni tin, hapta tin, thla tin, kum

tluanin Pathian hnena thilhlan a awm chho reng maia. Pathian hnena thilpek chungchangah hian, “Kan

Kohhran hian kan ti lutuk deuh tawh,” kan ti nge;

“Kan la ti tawk lo,” kan ti?

END NOTES

1. Rev. H. Zalawma, “Thuthlung Hlui Hrilhfiahna:Leviticus,” 2001, Puitling Sunday School Zir,

SL&PB, PRESCOM, 2000, p. 304.

Rimtui meia thilhlan (28:2)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘A lawm zawng

tak’ tia dah a ni a. Meia hal tel tur thilhlan chi sawina

a ni ber.

Ni tin thilhlan/Halral thilhlan (28:3)

Ni tin hal ral atan beramno a pa pahnih, kumkhat

vela upa, hmelhem lo hlan turin Lalpan Israel-te chu

thu a pe a. Ni tin halral thilhlan hlan tura a tih

nachhan hi Exodus 29:45-46-ah hetiang hian kan

hmu; ‘Israel mite zingah chuan ka cheng ve ang a, an

Page 703: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 703/790

307NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Pathian ka ni ang. An zinga ka tel ve \hin nan

 Aigupta ram ata ka hruai chhuak a, kha Pathian,

LALPA kha ka ni tih an hria ang; LALPA, an Pathianka nih hi,” tiin (lehlin thar).

Halral thilhlanah hian bawngpa, berampa, kelpa,

sawiselbo an hlan \hin a. Miretheite chuan \huro

emaw, parva emaw an hlan \hin. Halral thilhlan chuni tin, zing lam leh tlai lama tih \hin a ni a.

Maichamah ran thisen an theh tih chauh lo chu a

puma hal ral tur a ni. Pathian biak nan, a hnenangaihdam dil nana tih a ni. Halral thilhlanah hian

inthawina hlantu leh inthawina lo dawngtu Pathian

inpumkhatna leh inremna chu a laipui ber a ni.

Halral thilhlan chu Pathian tana rimpui, pawm tlak

a nih ngei a ngai. Inthawina hlantuin mawh a phur

lian hle a, rawngbawltu puithiamten mawh an phur

lian hle bawk.

Numbers 28 & 29-ahte hian, hun indawt dan ang a,

kum khat chhunga an sakhaw hun pawimawha

Pathian hnena thil hlan hrang hrang kan hmu a. Kan

hmuh hmasak ber chu ni tina thil hlan tur halral

thilhlan thu hi a ni.

Chawlhkar Kut (28:26)

Chawlhkar Kut hi ‘Thlaithar Kut’ (Exod. 23:16) tia

sawi a ni bawk a. Heta ‘barli thar’ tih hian an thar ni

tak lam ai mahin Lalpa hnena an hlan ni sawina zawka ni.

Chawlhkar Kut hi ‘Buhseng Kut’, ‘Pentikos Kut’ ti

te pawhin an sawi bawk \hin (Exo. 23:16; 34:22; Lev.

28:15-21; Num. 28:26-31; Deut. 16:9-12). Chhang

Page 704: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 704/790

308NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dawidim telh loh kut an hman a\anga ni sawmngana,

Sivan (May-June) ni 6-ah an hmang a, ni khat awh a

ni. Hun kal zelah chuan, Judaten Sinai tlanga Mosiadan lak hriatrengnaah an ngai a. Thuthlung Tharlamah chuan, Thlarau Thianghlim lo thlen ni angin

kan lo hre ta a. ‘Chawlhkar Kut’ tih ai chuan

‘Pentikos Ni’ tiin kan hre lar ta a. Chawlhkar Kut hi

rah thar hmasa hlanna ni a ni.

Page 705: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 705/790

309NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 37

PATHIAN HNENA THILHLAN II

Chhiar tur : 29:1-40 

Thu vawn : “Tin, thla sarihna, ni sâwm leh ni nga niininkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah inthawk lo vang a, LALPA tan ni sarih in kut tur a ni” 

(29:12).

Tun \umah hian Pathian hnena thilhlan chungchang

te, kum thar kût thilhlan te, Tlanna Nia thilhlan te leh

Bâwkte kûta thilhlante kan zir dawn a ni.

1. Kum thar kût thilhlan (29:1-6)

1 “Tin, thla sarihna, a ni khat ni chuan inkhawmpuithianghlim in nei ang a; eng hna mah in thawk tur a ni

lo: in tan tawtawrâwt ham ni a ni tur a ni. 2 LALPA tanarimtuiah halral thilhlan in hlan ang a; bawngpa tir

 pakhat, beram pa pakhat, beram no a pa kum khat mi

sawisel bo pasarih;3 

an chhangphut thilhlan, chhangphutdip mi hriaka chawhpâwlh, bawngpa pakhatah hmunsawma \hena hmun thum, berampa pakhatah hmun

sawma \hena hmun hnih, 4 beram no pasarih, pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 5 in tana

inremna siam nan sual thawina kelpa pakhat nen: 6 thlathar halral thilhlan leh chu mia chhangphut thilhlan te,

halral thilhlan hlan reng leh chu mia chhangphut thilhlan

Page 706: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 706/790

310NUMBERS

www.mizoramsynod.org

te, in tur thilhlan te, an tih dan pangngai LALPA tana

rimtuia meia thilhlante tiam lovin.

Thla sarihna ‘Tishri’ (Sept – Oct) ni khat ni chuaninkhawmpui urhsun neih tur a ni a, hna thawh loh tur a

ni. Hemi ni hian an hnena Pathian thupek angin

tawtawrawt an ham \hin a. Chuvangin, ‘Tawtawrawt Kût’

an ti bawk. Babulon sal tan hma khan Tishri thla hi Juda-te kumthar thla a ni a. Babulon sal tan khan Babulon-ho

kum chhiarna thla khan a luahlan ta a, thla sarihna a lo

ni ta a. Thla sarihna ni mah se la, anniho tan chuankumthar thla a ni a. Chuvangin, ‘Kumthar Kût’ tih a ni

reng a ni. An kumthar thla Tishri hi thla pawimawh tak

a ni a. Kumthar Kût (Tawtawrawt kût) te, Tlanna Ni (Lev.

16:29ff; 23:27ff) te, Bâwkte Kût (Lev. 23:34ff) te leh

Khawmpui urhsun (Lev. 23:36) te an hmang \hin a ni.

Pathianin an tana thil ropui tak a lo tihsak tawhte hriat

rengna hun pawimawh tak a ni a. Kumthar Kût-ah hian

Lalin hmun pawimawh tak a luah a, LALPA chu engkimchunga Lal ber a nihna avanga chawimawina an hlanna

leh lawmthu sawina hun a ni.1

Kumthar kût-ah hian halral thilhlanah bawngpatuai

pakhat, berampachal pakhat, berampa pasarih hlan tur

a ni a. Hemi rual hian buhbâl thilhlanah chhangphut ol-

ive hriak pawlh, bawngpatuai pakhatah kg. thum,

berampachal pakhatah kg. hnih, beramno pakhatah kg.khat hlan tel bawk tur a ni a. Sual thawi nan thilhlanahkelpa hlan bawk tur a ni. Heng zawng zawngte hi thla

thar thilhlan leh ni tin thilhlan pangngai bâka hlan turte

an ni.

Page 707: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 707/790

311NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Tlanna Nia thilhlan (29:7-11)

7 Tin, he mi thla sarihna, ni sawm ni hian

inkhawmpui thianghlim in nei ang a: chaw in nghei tur ani, eng hna mah in thawk tur a ni lo; 8 LALPA tana

rimtuiah halral thilhlan erawh chu in hlan tur a ni;bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram no a pa kum

khat mi pasarih: 9 in ngaiha sawisel bo a ni tur a ni: anchhangphut thilhlan, chhangphut dip mi hriaka

chawhpâwlh, bawngpa pakhatah hmun sawma \hena

hmun thum, berampa pakhatah hmun sawma \henahmun hnih, 10 beram no pasarih, beram no pakhat\heuhvah hmun sawma \hena hmun khat: 11sual thawi

nan kelpa pakhat nen: inremna tura sual thawina te,halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut leh an

in tur thilhlante tiam lovin.

Thla sarihna Tishri (Sept-Oct) thlaa Pathian hnena

thilhlan pahnihna chu Tlanna Nia thilhlan hi a ni.Leviticus 16-ah chipchiar takin kan hmu a. Thla sarihna,

ni sawmnaah hman a ni a. Inkhawmpui urhsun taka neih

tur a ni a, chaw nghei tur a ni bawk a, hna thawk lovin,

chawlhni anga hman tur a ni. Tlanna Nia thilhlan hi

Kumthar kûta thilhlan ang bawk kha a ni. Chaw nghei

bâkah ei leh in thil dang tih loh te, saiip puan sin te,

inbual loh te, pheikhawk bun lohte leh mipat

hmeichhiatna hman loh thlengin an kalpui zui ta a. A hman hun hi thla sarihna, ni kaw tlai a\anga ni sawmtlai lam thleng a ni. Tlanna Ni hi Pathian nena inremna

ni, an sual tlen faina ni a nih avangin “Inremna Ni” tia

sawi a ni bawk. Tlanna Ni hi hlim mup mupna lam aiin

mahni intihhrehawmna lam a ni zawk mah a, kum tina

hman tur a ni. A hman hun Tishri thla hi September thla

chawhnu lam a\anga October thla chawhma lam hi a ni

Page 708: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 708/790

312NUMBERS

www.mizoramsynod.org

a. He niah hian sual thawina an hlan a, puithiam lalber

chu Hmun Thianghlimah a lut a, mipui aiawhin inthawina

a hlan a, mipui tan thisen a hlan \hin. Hetiang hian anhnam nun kal zelah Tlanna Ni hi a ropuiin a pawimawhhle a. Hnam pum tan sual thawina ni ropui a ni.

3. Bâwkte Kuta thilhlan (29:12-40)

12  Tin, thla sarihna, ni sâwm leh ni nga niin

inkhawmpui thianghlim in nei ang a; eng hna mah inthawk lo vang a, LALPA tan ni sarih in kut tur a ni: 13 tin,

LALPA tana rimtuiah meia thilhlan, halral thilhlan inhlan tur a ni: bawngpa tir sâwm leh pathum, berampa

 pahnih, beram no a pa kum khat mi sâwm leh pali; sawiselbo \heuh a ni tur a ni: 14 an chhangphut thilhlan,

chhangphut dip mi hriaka chawhpawlh, bawngpa sâwmleh pathum, bawngpa pakhatah hmun sawma \hena hmun

thum, berampa pahnih, berampa pakhatah hmun sawma

\hena hmun hnih,15 

beram no sâwm leh pali, beram no pakhatah hmun sawma \hena hmun khat: 16 sual thawinan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng, chu mia

chhangphut thilhlan te, in tur thilhlan te tiam lovin.

17 Tin, a ni hnih niin bawngpa tir sâwm leh pahnih,berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

sâwm leh pali in hlan tur a ni; 18 an chhangphut thilhlan

leh in tur thilhlan a dan ang takin an tam dan ang zelinbawngpa atan te, berampa atan te, beram no atan te:19 sual thawi nan kelpa pakhat nen: halral thilhlan hlan

reng te, chu mia chhangphut thilhlan te, in tur thilhlantetiam lovin.

20 Tin, a ni thum ni chuan bawngpa sâwm leh pakhat,

berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

Page 709: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 709/790

313NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sâwm leh pali; 21an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan

a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te,

berampa atan te, beram no atan te:22 

sual thawi nan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng leh chu miachhangphut thilhlan leh chu mia in tur thilhlan tiam

lovin.

23  Tin, a ni li ni chuan bawngpa sawm, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 24 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 25 sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

26 Tin, a ni nga ni chuan bawngpa pakua, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 27 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 28 sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

29 Tin, a ni ruk ni chuan bawngpa pariat, berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo sâwm leh

 pali: 30 an chhangphut thilhlan leh in tur thilhlan, a dan

ang takin an tam dan ang zelin bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te: 31sual thawi nan kelpa pakhatnen; halral thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

32  Tin, a ni sarih ni chuan bawngpa pasarih,berampa pahnih, beram no a pa kum khat mi sawisel bo

sâwm leh pali: 33 an chhangphut thilhlan leh in tur

Page 710: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 710/790

314NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilhlan, a dan ang takin an tam dan ang zelin bawngpa

atan te, berampa atan te, beram no atan te: 34 sual thawi

nan kelpa pakhat nen; halral thilhlan hlan reng te, chumia chhangphut thilhlan leh in tur thilhlante tiam lovin.

35 Tin, a ni riat ni chuan inkhawmpui ropui tak innei ang a: eng hna mah in thawk tur a ni lo: 36 LALPA

tana rimtuiah meia thilhlan halral thilhlan erawh chuin hlan tur a ni: bawngpa pakhat, berampa pakhat, beram

no a pa kum khat mi sawisel bo pasarih: 37 an chhangphut

thilhlan leh in tur thilhlan, bawngpa atan te, berampaatan te, beram no atan te, a dan ang takin an tam danang zelin, 38 sual thawi nan kelpa pakhat nen; halral

thilhlan hlan reng te, chu mia chhangphut thilhlan leh intur thilhlante tiam lovin.

39 In thutiam te, duhthua thilhlan te, in halral thilhlan

te, in chhangphut thilhlan te, in in tur tur thilhlan te, in

remna thilhlante tiam lovin heng hi in hunbi nei kut niinLALPA hnenah in hlan tur a ni,’ ti rawh,” tiin. 40 Tin,LALPAN Mosia thu a pêk zawng zawng chu Israela

thlahte chu Mosia chuan a hrilh a.

Thla sarihna Tishri (Sept – Oct) thlaa Pathian hnena

thilhlan ropui tak chu Bâwkte Kûta thilhlan hi a ni. He

kût hian ni sarih, Tishri ni 15-21 a awh a, ni 22-naah pawh

hian inkhawmpui urhsun neih leh tur a ni a; hemi chhiartel phei chuan Bâwkte Kût hian ni riat a awh tia sawi

theih a ni hial awm e. A ni riatna hi tlai khawhnu deuhva

belh niin a lang.2 A hming Bâwkte Kût hian, a tirah chuan

buh seng laia ram riahna ‘pâwl bûk’ kan tih ang deuhva

an chen \hinna hriat rengna a ni a. Chuvangin, ‘Pâwl Kût’

tia sawi a ni bawk (Exod. 23:16). Amaherawhchu

Thurochhiah kal zelah Bâwkte Kût hming hi Israel fate

Page 711: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 711/790

315NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Aigupta ram a\anga Lalpan a hruai chhuah khan Bâwkte

chhe te te-ah a awmtir \hin tih hriat rengna kût nia sawi

a ni (Lev. 23:43).Bâwkte Kûtah hian chhungkaw tinin chhâwlbûk an

sa a, hetah hian ni sarih an cheng a, tlai khawhnuah ni

khatin an pawt sei a, ni riat chhung an hmang ta a. He

kût hi hlimna kût a ni a, chhungkuain, mikhual leh miretheite nen hlim taka hman tur a ni a. An thlai rah (ol-

ive leh grape etc.) seng khawm hun, keinin buh seng

ramriah hun kan hman \hin ang kha a ni a. Hetih hunlaia kût ropui tak ni riat awh an hmang mup mup tur

chu a ropui hle awm e. Ni khatna a\anga ni riatna thleng

khan, ni tin halral thilhlan, buhbâl thilhlan, in tur thilhlan

leh sual thawina thilhlan an hlan chho reng a. An hun

pui tak tak a ni. Kan zirlaia kan hmuh ang hian an Kut

hman chhunga an ran hlan hi a tam tham hle.

Bawngpatuai 71, berampachal 15, beramno 105 leh kelpa

8 bâkah buhbâl thilhlan leh in tur thilhlan zawng zawngtenen a hautak hle a ni.3 Hêng bâkah hian an ni tin thilhlan

pangngai kha a la awm vek bawk si. Lal Isua hun lai pawh

khan Bâwkte Kût hi hlimawm takin an hmang ni ngei

tur a ni, kût \iak dawn ni ropui berah sermon ropui tak

Lal Isuan a sawi a ni (Joh. 7:37).

Pathianni \um hnih lai Pathian hnena thilhlan thu

kan zir ta a. Hengte hi an Kut chi hrang hranga Pathianhnena an hlan, Pathian biakna a ni a. KohhranhotenKohhran hun pui leh ni pawimawh kan hman dante nen

pawh khaikhin ila. Tun aia urhsun zawk leh puithu zawka

hmang ve tur kan ni tih hi pawm a harsa lovin a rinawm.

Chutih rual chuan pawn lama tih bûng bûngna piah lamah

chhungril lam takna nena hmang thei tura kan inbuatsaih

a pawimawh hle a ni.

Page 712: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 712/790

316NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Kohhran hunpui leh ni pawimawh kan hman danah

hian tun aia urhsun zawk leh puithu zawka hmantur niin kan hria em? Ni ta sela, eng ang taka

inbuatsaiha hman tur nge ni ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

pp. 312-313.

2. Eryl W. Davies, Op. cit. p. 314.

3. Ibid,

Tawtawrawt ham (29:1)

Tawtawrawt ham hi thil pawimawh tak mai a ni a.

Mipuite koh khawmna leh Pathian auhna a ni (Num.

10:1-10).

Page 713: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 713/790

317NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 38

HMEICHHIATE THUTIAM CHUNGCHANG

Chhiar tur : 30:1-16 

Thu vawn : 1Tin, Mosian Israela thlahte hnamho puipatechu a bia a, “Hei hi a ni, LALPAN thu a pêk chu. 2 MiinLALPA hnena thu a tiam emaw, chhechhama mahni

intiamkamna emaw a neih chuan a hlen ngei tur a ni; athu ang zawng zawng chu a ti vek tur a ni” (30:1-2).

Ram tiam Kanaan lut tura inbuatsaihna kal zêl kan

zirah khan Israel fate khan chhiarpui an nei a, an hnam

an tuai thar leh a, ral do turin an inbuatsaih a. Ram pêkleh inrochun dan tur, unau zinga mipa awm lo fanu

hmeichhiaten ram chanpual an neih ve theih dan tur te

kan zir tawh a. Hmeichhe dinhmun a hniam hle a, mipa

tan buaina tur a awm loh laiin hmeichhe tan chuan a

buaithlâk hle \hin. Tun \uma kan zir turah pawh hian

Thutiam chungchanga hmeichhiate dinhmun,

‘Hmeichhiate thutiam chungchang’ kan zir dawn a ni.

1. Thutiam chungchanga thupek (30:1-2)

1Tin, Mosian Israela thlahte hnamho puipate chu abia a, Hei hi a ni, LALPAN thu a pêk chu. 2 Miin LALPA

hnena thu a tiam emaw, chhechhama mahniintiamkamna emaw a neih chuan a hlen ngei tur ni; a

thu ang zawng zawng chu a ti vek tur a ni.

Page 714: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 714/790

318NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 A bu chhung thu, a chunga kan hmuh ang khian,

“Miin LALPA hminga thil eng emaw a hnena pêk a

intiamkamin emaw, thil eng emaw ti lo tura aintiamkamin emaw, a thu chu a bawhchhe tur a ni lo, asawi ang chuan a hlen ngei tur a ni,” tih hi thutiam

chungchanga thupêk chu a ni.

Pathian hnena thu tiamtu chuan a thutiam a hlenngei tur a ni. Thutiam (vow) tih hi chhecham (oath) tih

nen hian a thuhmun lo. Thutiam tih hian tih tur

intiamkamna a keng tel a. Thuthlung Thar chuanchhechham (oath) a khap a (Mat. 5:34-37; Jak. 5:12). A 

chang chuan miin, Pathianin a \anpui chuan Pathian tan

thil eng emaw tih emaw, pêk emaw a intiam \hin. Jakoba

pawh khan, Pathianin a humhim phawt chuan chibai bûk

a a rawngbawl leh sawma pakhat pêk a tiam a (Gen. 28:20-

22). Jephtha pawhin Amon-ho a hneh phawt chuan amah

lo hmuak tura lo chhuak hmasa ber chu Pathian hnêna

thilhlanah a pe ang tih a tiam a (Ror. 11). Hani pawhinPathianin fapa a pêk chuan a tan a serhhrang ang tih a

tiam (I Sam. 1). An thutiam ang hian tih pawh an

tihlawhtling ngei \hin.

Helaia thutiam chungchânga thupêk kan hmuh

(30:1,2) hi Mosia thupêk, Mosian Israel hnam hruaitute

hnena a sawi niin a lang a. Amaherawhchu, hei hi

LALPAN Mosia a hrilh, LALPA thupêk a ni (30:16). Hetathu intiamkam emaw thutiam emaw hian kawng hnih akâwk bîk deuhva ngaih a ni. Kawng khatah chuan Pathian

hnena inpêkna, inhlanna, inthawina lam chi hi a ni a (cf.

Gen. 28:20-22). Kawng dangah chuan Pathian tana

inserhhranna, insumna, thil \ha lo laka insumna lam chi

hi a ni (cf. I Sam. 1:11). Eng pawh ni sela, thutiam chu

bawhchhiat loh tur a ni a, hlen ngei tur a ni.

Page 715: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 715/790

319NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Nulat laia thutiam (30:3-5)

3  Pate ina awm lai nula pawhin LALPA hnena thu a

tiam emaw, chhechhama intiamkamna emaw a neihchuan, 4 a pain a thutiam emaw, a intiamkamna emaw

chu a hriat a, a ngawihsan mai chuan a thutiam emaw,a intiamkamna emaw chu a ti ngei tur a ni. 5  A pain a

hriat ni ngeia a phal loh erawh chuan a thutiam emaw, aintiamkamna emaw ata chu a fihlim ang a, a pain a phal

loh avangin LALPAN ani chu a ngaidam ang.

Hetah hian, “Pate ina awm lai nula” tih \awngkam ahmang a. Hei hian hmeichhia, pasal la nei lo, pasal nei

rual tawhte a kawk ber ang a. Chutiang miin LALPA 

hnena thutiam a neih emaw, chhechhama intiamkamna

a neih emaw chuan a thutiam ang chuan a ti ngei tur a ni

a, a thutiam a hlen chhuak ngei tur a ni. Amaherawhchu,

a pain a thutiam chu a hriat a, a remtihpui loh zawng tak

a nih chuan a remti lo thei ang a, a sûtsak nghal thei ang.Chutiang a nih chuan nula khan mawh a phur lo vang a,

a pain a sûtsak tawh avangin kha nula khan a thutiam

kha hlen lo mah sela, dem theih a ni tawh lo vang. A pain

a thutiam a hriat a, eng mah sawi lova a ngawihpui mai

mai erawh chuan, a remtihpuia ngaih a ni a, kha nula

khan a thutiam tawh chu a hlen ngei tur a ni. A pa khan

a thutiam a hriat a, eng mah a sawi lohva, a tûk lamah

emaw, tlai khawhnuah emaw a sawi leh si chuan, athusawiin awmzia a nei tawh lo. A hriat ni la la khan asawi tur a ni. A pain a sûtsak tawh chuan kha nula khan

a thutiam chu hlen lo mah se dem theih a ni tawh lo, a

pain a phal loh avangin LALPAN ani chu a ngaidam ang.

Sût lehna thu hi sawi chhuah ngei tur a ni.

Page 716: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 716/790

320NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Thutiam nei chunga pasal nei (30:6-8)

6 Ngaihtuah thui mang lova thutiam emaw

intiamkamna emaw nei laiin pasal a neih a, 7 a pasalin ahriat nia a ngawihsan mai chuan a thutiam emaw a

intiamkamna emaw chu a hlen ngei tur a ni.8  Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a phal loh chuan

ngaihtuah thui lova thu a lo tiam emaw, a lo intiamkamnaemaw ata chu a fihlim ang; tin, LALPAN a ngaidam ang.

 A chunga kan sawi takah khian nulât laia thutiam

chu a pain a sûtsak thei a, nula kha a pa thuneihna hnuaiaawm a ni. Amaherawhchu, nula thutiam emaw

intiamkamna emaw nei laiin pasal a neih chuan, kha nula

kha, inneihna avangin, a pa ta a ni tawh lo va, a pasal ta

a ni tawh zawk a ni. A pa ângchhûngah a awm tawh lo va,

a pasal ângchhûngah a awm tawh zawk a ni. Thutiam nei

chunga pasal nei kha, a pasalin a thutiam neih a hriat

nia a ngawih reng chuan a thutiam emaw a intiamkamnaemaw kha a hlen ngei tur a ni. Hre reng chunga a ngawih

reng chuan a remtihpui anga ngaih a ni a, thutiam kha a

nung reng a, a la awm reng tihna a ni a, thutiam chu hlen

chhuah tur a ni. Amaherawhchu, a pasalin a nupui

thutiam lo neih tawh a hriat chhuah ni la la a, a remtihpui

lohva a phal loh chuan, a nupui thutiam chu a sutsak

nghal thei ang. A nupui chu a thutiam lak a\ang chuan a

fihlim ang a, LALPAN a ngaidam ang.

4. Hmeithai leh pasal \hente thutiam (30:9)

9 Hmeithai te, makchhiat tawkte erawh chuan an

thutiam emaw, an intiamkamna emaw chu an hlen ngeitur a ni.

Page 717: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 717/790

321NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hmeithaite leh makchhiat tawkte erawh chuan pek

an tiam chu an pe tur a ni a, ti lo tura an tiam chu an ti lo

tur a ni. Hmeithai leh pasal \hente chu an zalen a,anmahni chunga thuneitu tak tak an awm tawh lo va,thutiam neih kawngah an zalen a ni. Pasal neiin Pa in an

chhuahsan tawh a, an pasalte nen an awmho tawh bawk

chua, pa ina kir leh an nih pawhin an pate emaw, an

fapate emaw thuhnuaiah awm lovin, anmahniin

thutlukna an siam thei tawh a ni.

5. Pasal nei laite thutiam (30:10-15)10  Pasalte ina awm laia thutiam emaw, intiamkamna

emaw chu 11 a pasalin a hriat pawha a ngawihsan a, ahnial loh chuan a thutiamkamna chu a hlen tur a ni.12  Amaherawhchu a pasalin a hriat nia a \hiat emaw, atihbosak emaw chuan a thutiam leh a intiamkamna chu

sut a ni tawh ang. 13 Thutiam emaw, intiamkamna emaw

reng reng a pasalin a remtihpuiin a \hiatsak thei bawk ani. 14  Amaherawhchu a pasalin a hriata a ngawihsan maichuan a thutiam ang leh a intiamkamna ang ngei chuan

a ti tur a ni; a hriat ni a\anga a ngawihsan avangin anemnghehpui tihna a ni. 15  A hriat veleh a thiat a, a

tihbosak erawh chuan a mawh chu aman a phur tur a ni.

Hetah hian pasal nei laite thutiam chungchang kan

hmu a. Pasal chuan a nupui thutiam emaw, intiamkamnaemaw chu a hriat veleh a hnawlsak thei a. Mahse, a hriat

a, eng mah a sawi loh chuan a pawmpui tihna a ni (10-

12). A pasal chuan a hriat hnua rei tak eng mah sawi lova

a awm chuan a nupui thutiam chu a nemnghet tihna a ni

(14). Eng mah sawi lova hun rei tak awm hnua a pasalin

rilru thlâka a nupui thutiam chu a sûtsak chuan, a pasal

chuan mawh a phur ang. Thutiam bawhchhia chu

Page 718: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 718/790

322NUMBERS

www.mizoramsynod.org

bawhchhiat thawina, Puithiamin LALPA hnena

hlansakin inremna a siamsak ang (Lev. 5:4).

6. Tlangkawmna (30:16)16 Heng hi, mipa leh a nupui kar leh pa leh a fanu

nulat laia a pa ina la awm reng an kara dan tura

LALPAN Mosia thu a pêkte chu a ni.

 A bul lama sawi lan tawh ang khan Mosian Israelathlahte hnamho puipate hnena a sawi anga ziak a ni a.

Helaiah hian Mosian ama irâwm chhuaka a sawi mai nilovin, LALPA thupêk a ni tih hi thu tlangkawmna atan a

rawn sawi chiang leh a ni.

  Vawiinaa kan zirlaiah hian ‘Thutiam’ ngaih

pawimawh a \ulzia kan hmu a. Chumi rual chuan Pa

mawhphurhna leh pasal mawhphurhna pawh kan hmu

nghal bawk a. Nupui chu a pasal ângchhûnga awm a nihna

leh a pasal zah thiama a thu awih tur a nihna kan hmubawk a. Kan dinhmun \heuhte hi nu leh paten luah dik

thei ila Kristian Chhungkaw duhawm tak kan ni ngeiin

a rinawm.

Sawi ho tur 

Kan Zirlaiah hian Pathian hmaa thutiam tawh chubawhchhe lova hlen ngei tur a nih thu kan zir a. Nu

leh Paten Pathian leh a Kohhranho hmaa kan

thutiam pawimawh tak pahnih - Inneihna thutiam

leh Baptisma-a thutiamte hi kan hlen \hain kan

inhria em? |ha taka hlen chhuak turin engti ang taka

\an lak thar tur nge ni ang?

Page 719: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 719/790

323NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Intiamkamna (30:2)

Israel-te hian Pathian laka intiamkamna chi hnih an

nei a, chungte chu; nedher leh issar-te a ni. Nedherchuan hlen tur thutiam chi hrang hrang a huam a,

issar erawh chu eng emaw ti lo tura intiamkamna a

ni thung. Helai thuah hian a hmasa zawk a lanna

apiangah chuan Pathian hnena eng emaw pe tura

intiamkamna a kawk a, a hnuhnung zawk erawh

chuan hun tiam chhung atana eng emaw ti lo turaintiamkamna a kawk thung. Pathian hnena thu

intiamkamna hlen loh chungchanga thil tih dan tur

chu chiang takin Leviticus 27-ah kan hmu.

LALPAN ani chu a ngaidam ang (30:5,8,12)

Hmeichhia pasal la nei lo emaw, hual mêk emaw,

pasal nei tawh emaw te chuan Pathian hnenahintiamkamna eng pawh lo nei se, a pa emaw a pasalin

emaw a pawmpui loh chuan a intiamkamna lak ata

chu fihlim in Lalpan a ngaihdam tur thu kan hmu.

Hei hian hmeichhiate chu an pa te emaw, an pasalte

emaw thuhnuaia awm an nihzia a tarlang a, an thu

intiamkam kawngah pawh thu tawp an nei lo.

Page 720: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 720/790

324NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 39

MIDIAN-HO NENA INDONA 

Chhiar tur : 31:1-24 

Thu vawn : Tin, LALPAN Mosia a bia a,2 

“Midia-hochungah Israela thlahte phuba la rawh: chu mi zawhahchuan i chipuite hnenah hruai i ni tawh ang,” tiin (31:1,2).

Mosian hun tlem te chauh a nei tawh a, a thih hun a

thleng \ep tawh. LALPAN a hnenah, “Israel-te phuba chu

Midian-ho chungah la zet la, i laichinte hnenah hruai i ni

dawn nia,” (31:2) tiin a thih hmaa Midian-ho bei turin

thu a pe a ni. Midian-ho khan bumna nen Balaamahmangin Israel-te an bei a (Thup. 2:14). Balaama khan,

Pathianin Israel-te anchhe lawh a phal lo tih a hre reng

a (Bung 22-25). Chuti chung chuan Moab lal Balaka

hnenah khan Israel-te chu sualah hruai lutin an chhiatna

tur a thlen thei a ni tiin a hmin ni ngei tur a ni (Thup.

2:14). Khatah khan, Pathianin Mosia hnenah, “Midian-

ho hi bei ula, tu tlâwm der rawh u. Peor-ah an bum che u

a, hri len laia an chhun hlum, an lal fanu Kusii hmanginin chungah thil \ha lo tak an tih kha,” tiin. Lalpa chuan

Midian-ho bei tur leh tukdawl turin a ti a (25:16-18).

Tunah chuan Pathianin Moab-ho chunga an phuba la turin

a ti ta a ni. Midian-ho chunga phuba lakna, ‘Midian-ho

nena indona’ chanchin kan zir dawn a ni.

Page 721: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 721/790

325NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Indo tura inbuatsaihna (31:1-6)

1Tin, LALPAN Mosian a bia a, 2 “Midia-ho chungah

Israela thlahte phuba la rawh: chu mi zawhah chuan ichipuite hnenah hruai i ni tawh ang,” tiin. 3 Tichuan, Mosia

chuan mipuite chu a bia a, “Midia-ho chunga LALPA phuba lakna hlen tura Midia-ho beia indo turin an zinga

mi inrâlthuam rawh se. 4 Israeel hnam zawng zawng zingahnam tina mi sangkhat zel indonaah in kaltir tur a ni” 

tiin. 5 Chutichuan Israel-ho sang tam tak zing ata, hnam

tin a\angin 1,000 \heuh, indonaa kal turin sipai 12,000 an theh chhuak a. 6 Tichuan Mosian chi tin zinga mi 1,000 \heuh leh puithiam Eleazara fapa Phinehasa hmun

thianghlim bungbêl te, thupêk vel nana tawtawrâwt tekengin indonaah a kaltir a.

Mosia chuan, a laichinte hnena hruai a nih hmain a

hnena Pathianin tih tur a pek hna thawh zawh phawt

tur a nei. Chu chu Baal Peor hmuna Pathianin, ‘Midian-ho hi bei ula, tu tlawm der rawh u,’ a tih kha tunah chuan

Midian-ho chunga phuba la turin a hrilh ta. Mosia chuan

mipuite chu ralthuam inbela Midian-ho chunga LALPA 

phuba la turin a hrilh a. Hnam tin a\anga mi sang \heuh

indawk chhuak turin a hrilh nghal bawk a, an vaiin

singkhat leh sanghnih an ni. Chung mite ho tur chuan

puithiam Eleazara fapa puithiam Phinehasa a tîr ta a,

bungbêl thianghlimte leh tawtawrawt ham tur an kenga. Puithiam lalber Eleazara chuan Inbiakna puan in achhuahsan tur a ni lo va, mitthi ruang pawh a khawih

tur a ni lo. Chuvangin, Phinehasa chu sipaite nen chuan

a tûr chhuak ta a. Pathianin Midian-ho chunga phuba la

tura a tih an nih avang khan Midian-hote nena indona

chu indona thianghlima ngaih a ni (Deut. 20; Jos. 6:1-21).

Tichuan, puithiam leh bungbêl thianghlimte chu

Page 722: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 722/790

326NUMBERS

www.mizoramsynod.org

indonaah chuan an tel ve a. Indonaa bungbêl thianghlim

an kente hi engte nge tih hriat chian a ni lo va, urim

(27:21) te leh thuthlung bawmte chu an ken tel ngei arinawm.

Phinehasa leh bungbêl thianghlim kente hian

Indonaah chuan an zîngah LALPA chu a tel ve zel a ni

tih a entîr a. Tawtawrawt ham a nih chuan Lalpanindonaah hnehna a pe dawn a ni tih an ring tlat a ni (cf.

23:21). Phinehasa, Midian lal fanu Kusii chhun hlumtu

ngei an zinga a tel ve khan nasa takin Israel sipaite chua tichakin a tithatho dawn a ni. Hnam tin a\anga sipai

sangkhat \heuh tih hian indonaa hnam tin an \an tlanzia

a lantîr a, hnam tam deuh leh tlêm deuh pawh thliar

chuang lova a inang tlang vek hian an inthurualna leh

pumkhatna lam pawh a kawk thei awm e. Indona hmuna

puithiam Phinehasa hova an kal hian Indona chu Indona

thianghlim a ni tih a lantir bawk a ni.

2. Midian-ho hneh thu leh râllâk sum (31:7-12)

7 Tin, LALPAN Mosia thu a pêk angin Midia-ho ando va; mipa zawng zawng an that vek a. 8  An mi thahte

zingah chuan Midia-ho lalte pawh an tel a; Midia-ho lal panga, Evia te, Rekema te, Zura te, Hura te, Reba te chu:

 Beora fapa Balaama pawh khandaihin an that a.

9 Tin, Israela thlahe chuan Midia-ho nunaute salahan hruai a; tin, an ran zawng zawng te, an beram rual

zawng zawng te, an bungrua zawng zawngte chu râllâksum atan an la a. 10  An awmna khua zawng zawng te, an

riahhmun zawng zawngte an hal vek a. 11Tin, mihring leh ran, sal leh râllâk sum zawng zawng an kalpui vek a.12 Tin, sal te, man te, ral lak sumte chu Mosia leh puithiam

Page 723: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 723/790

327NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Eleazara leh Israela thlah pungkhawmho hnenah, Jeriko

zawn Jordan kam Moab phaia an riahmunah chuan an

rawn thlen a.Mosia hnena LALPA thu ang chuan Midian-ho

chunga LALPA phuba la tur chuan an bei ta a. Midian-ho

indo mi mipa zawng zawng an that vek a. Heng an thah

rual hian Midian lal panga Evia te, Rekema te, Zura te,Hura te leh Reba te an that vek bawk a. Chu bâkah

Balaama pawh an that tel bawk a ni. Balaama hian, Is-

rael fate chu Pathianin anchhe lawh a phal lo va, a duhsaka ni tih hre reng chungin Israel-te hmelma lamah a awm

zui zel avang khan a thih phah ve ta a ni. An zinga tel ve

lo duh ve ta tehreng pawh nise a remchang lo. Midian lal

panga thah thu hian, an hnehna ropuizia a tarlang. Hemi

lantir tur hian helai thu ziaktu hian hnam hrang khaw

hotute chu lal tiin a sawi a ni thei bawk. Zura hi bung

25:15-ah Midian-ho hnam lal pakhat a nih thu kan hmu

a. Mi dangte erawh chu lal an nih thu hriat a ni lo. HengMidian lal panga tih hi Josua 13:21f -ah chuan Midian

‘hotu’ tiin tuna an hming indawt dan ang chiah hian kan

hmu a. Balaama nen an inzawm bawk a, an that ta vek

bawk a ni.

Israel mite chuan an indonaah chuan Midian

hmeichhiate leh an fate, an bawng te, beram leh kel

rualte, leh an thil neih dang pawh an laksak vek a. Ankhua leh an bûkte an halsak vek bawk a. Tichuan, an thillâk leh man, mihring leh ran thlengin an hawn vek a, an

riahhmun Moab phaizawl, Jeriko zawn Jordan luikam,

Mosia te, puithiam Eleazara te leh Israel pung khawmho

awmna hmun riahhmun pawn chu an rawn thlen a.

Page 724: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 724/790

328NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. A sipai hotute chunga Mosia thinurna (31:13-18)

13 Tin, Mosia leh puithiam Eleazara leh

 pungkhawmho puipa zawng zawngte chuan daiah an lova hmuak a. 14 Tin, Mosia chu sipai hotu, sang chunga

hotute leh za chunga hotu te, indona a\anga lo hawtechungah chuan a thinur a. 15 Tichuan Mosian an hnenah,

“Hmeichhia chu damin in la zuah vek maw? 16 Ngai teh u, Balaama remruat chuan Peor chungchang thu-ah Israela

thlahte chu LALPA chunga bawhchhiatna tithlengte chu

heng hi an ni, LALPA mi pungkhawmho zingah chuanhri a lo len tak kha. 17 Chuvangin naupang zinga mipazawng zawng chu that ula, hmeichhia mi pâwl tawh

zawng zawng that bawk rawh u. 18 Hmeichhe naupang mila pâwl loh zawng zawng erawh chu in tan zuah rawh u.

Mosia leh puithiam Eleazara leh Israel pung

khawmhote chu riahhmun pawnah an hnam sipai

pasal\ha lo hawte hmuak turin an chhuak a. Riahhmunpawna an chhuahna chhan chu riahhmun hi sakhaw thila

tihbawlhhlawh an duh loh vang niin a rinawm. Sipai ral

do lo hawte chu indona hmuna mitthi ruang avanga

bawlhhlawh an ni ngei ang a. Chuvangin, riahhmun vawng

thianghlim turin riahhmun pawnah an lo hmuak zawk a

ni. An râllâk, mihring leh ran an rawn hawn duahte chu

Mosian a hmuh chuan, “Heng hmeichhiate hi engati nge

in la zuah? Balaama fuihpawrhin Peor-ah khan Israelmite chu LALPA lakah thil sual a tihtîr a nih kha...” tiinindona a\anga lo haw sipai sang hotute, leh za hotute

chungah chuan a thinur ta hle mai a. Deuteronomy 20:10-

15-ah khan hmeichhia leh naupangte chu sala man tur a

ni a. Mahse, tun thilah hian hmeichhia - mipa pawl tawh

reng reng chu tihhlum vek a duh a, a chhan chu an zinga

\henkhat hian Israel mite chu Baal Peor be turin an lo

Page 725: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 725/790

329NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thlem thlu a, Israel mipate an lo mutpui a (25:1-18).

LALPA lakah thil sual an tihtir a, hremna na tak an tuar

a, mi 24,000 laiin an thih phah a. Khang zawng zawngkha Mosia’n a hre reng a, a thinrim em em a ni.Chuvangin, hmeichhe naupang, mipa la pawl loh chauh

sala kawl a phalsak a. Hmeichhia mipa pawl tawh leh

mipa tawh phawt chu naupangte pawh that vek turin

thu a pe a ni.

4. Ral dotu sipaite then thianghlim (31:19-24)

19 Tin, daiah ni sarih riak ula, tupawh mi that lehmitthi khawih apiangte chu ni thum ni leh ni sarih niin

inthian rawh u, nangmahni leh in salte pawh. 20 Tin,thuamhnaw reng reng leh savuna thil siam zawng zawng 

te, kel hmula thil siam zawng zawng te, thinga thil siamzawng zawng thu-ah chuan in inthian tur a ni,” a ti a.

21 Tin, puithiam Eleazara chuan indonaa kal indo

mite hnenah chuan, “ Hei hi LALPAN Mosia thu a pêkdan thuruat chu a ni: 22 engpawh ni sela rangkachak te,

tangkarua te, dar te, thir te, rangva te, suan te, 23 engpawhmeia hala chhe thei lo apiangte chu meiah in thawlh tlâng 

ang a, tichuan a lo thianghlim ang: engpawh ni sela,tlenfaina tuiin tihthianghlim tur a ni: tin, meia hal tuar

thei lo apiang chu tuiah in thawlh tlâng tur a ni. 24 Tin, a

ni sarih niin in puan in su ang a, tin, in lo thianghlimang a, chu mi zawhah chuan riahhmunah in lo lut dawnnia,” a ti a.

Chang 19-24 chhungah hian mi that leh mitthi ruang

khawih zawng zawngte ni sarih chhunga inthen

thianghlim dan tur kan hmu a. An silhfen leh an thil

neihte tihthianghlim dan turte pawh kan hmu a. Mi that

Page 726: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 726/790

330NUMBERS

www.mizoramsynod.org

leh mitthi ruang khawihte leh an mi mante chu riahhmun

pawna riak vek tur leh ni thum ni leh ni sarih nia inthian

fai turin Mosian a ti a. Puithiam Eleazaran meiatihthianghlim chi leh tuia tihthianghlim chite a thliar a.  An silhfente pawh a ni sarih niin an su ang a, an

thianghlim ang a, chumi hnuah riahhmunah an lut leh

thei dawn chauh a ni.

Midian-ho nena indona hi indona thianghlim mah ni

sela, mi thah leh mitthi ruang avangtein sakhaw thila

bawlhhlawh an ni tawh a. An intihthianghlim hma chuanriahhmunah an lut thei lo (cf. 5:1-4; 12:14-15). Vawiina

kan zirlaiah hian indona chu Lalpa Indona a nih thu leh

thianghlimna pawimawhzia kan hmu a. LALPAN Mosia

hnenah, “Israel-te phuba chu Midian-ho chungah la zet

la, i laichinte hnenah hruai i ni dawn nia,” tiin a hun

hnuhnunga a tih tur a la hrilh zel a ni.

Sawi ho tur 

‘Midian-ho nena indona’ hi Peor hmuna Israel-te

tlukna thlentute (Balaama leh a zirtirna) chunga

phuba lâkna a ni a. Pathianin hetiang taka nasaa

phubâ la tura a tiha a thîkthu a chhiat hle lai hian

Kohhranhovah hian Balaama leh a zirtirna ang chi

hi do tur a la awm ve ang em? Awm ni ta se, kan do

tur ang takin kan dovin kan inhria em?

Page 727: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 727/790

331NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

Midian (31:2)

Midian-ho hi Israel-te ang thova pem kual hnam (No-

madic tribe) an ni a. Abrahaman a nupuite zingapakhat, Keturi laka a thlahte an ni a (Gen. 25:2-4; I

Chro. 1:32 ff), Israel-te unau an ni. Bible-a a lan dan

chuan Midian-hote hi Sinai a\anga hla vak lo, Edom

leh Paran inkar vela awm an nih hmel a. Nimahsela,

mi thiam \henkhat chuan heng lai hmun hi chu

Midian-hote inzar darhna mai niin an ngai a. Anawmna hmun tak nia an ngaih chu hmanlaia Madian

ram, Arabia hmarlam, Edom chhimchhak, Aqaba

tuipui chhaklama awm khu a ni.

Balaama remruat/fuihpawrh (31:16)

Balaaman Peor hmuna Israel mite Lalpa laka thil

tisual tura fuihpawrh emaw remruat thu emaw hiBible hmun dangah chuan a lang lem lo.

Page 728: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 728/790

332NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 40

RÂLLÂK SUM INSEM THU

Chhiar tur : 31: 25-54 

Thu vawn : Tin, Mosia leh puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chunga hotute rangkachak chu an laa, Israela thlahte hriatrengna atan inbiakna puan inah

LALPA hmaah an rawn la a (31: 54).

Pathianni hmasaah khan ‘Midian-ho nena indona’

kan zir a. An indonaah khan Midian-ho chunga phuba la

tura tirh chhuah an nih angin mipa zawng zawng an that

a. Midian lal panga lai an that a, Balaama pawh an thattel a. An thil lâk, mihring leh ran nen lam an rawn hawn

a. Tun \umah hian an rallak sum insem thu kan zir dawn

a ni.

1. Râllâk sum sem thu (31:25-47)

25 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 26 “Nang nen, puithiam

Eleazara nen, pungkhawmho chhûngkaw puipate nenrâllâk suma an lak mihring leh rante chu chhiar vek ula;27 tin, râllâk sum chu hmun hnihah then ula, indonaa kal

indo mite tan leh punghote tan; 28 tin, indonaa kalho chana\anga chuan mihring te, bawng te, sabengtung te, beram

te, thil nung zawng zawng zanga zelah pakhat LALPAhnenah chhiah pêk tur tihhransak rawh. 29 Chung chu la

ula, LALPA tana then thilhlanah puithiam Eleazara pe

Page 729: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 729/790

333NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawh u. 30 Tin, a chanve Israela thlahte pual chu sawmnga

ata pakhat tihrang zel la, mihring a\ang te, bawng a\ang 

te, sabengtung a\ang te, beram rual a\ang te, ran rual a\ang tein; tin, chung chu LALPA biak bûk enkawltu Levi-hote perawh,” a ti a. 31Tichuan, LALPAN Mosia thu a pêk ang 

chuan Mosia leh puithiam Eleazara chuan an ti a.

32 Sipaiten an man râllâk sum tiam lovin an lak chuberam 6,75,000  33 bawng 72,000  34 sabengtung 61,000 35 mihring chu hmeichhia, mipa la pâwl ngai loh 32,000 

an ni a.36 

Tin, a chanve, indonaa kalte chanvo chu, beram3,37,500 a ni a. 37 tin, LALPA chhiah beram chu 675. 38 Tin,bawng chu 36,000 ani a; chu mia LALPA chhiah chu 72 a

ni a. 39 Tin, sabengtung chu 3,500 ani a; chu mia LALPAchhiah chu 61 a ni. 40 Tin, mihring chu 16,000 an ni a; chu

mia LALPA chhiah chu mi 32 an ni. 41Tin, LALPAN Mosiathu a pêk angin chhiah, LALPA then thilhlan chu Mosian

 Puithiam Eleazara a pe a. 42 Tin, Mosian ral kap mite an

chanvo a pêk zawh a, Israelho chanvo chu, 43 beram3,37,500 44 bawng 36,000 45 sabengtung 30,500, mihring 16,000 46,47 Israel hovin an chan a\ang chuan Mosia chuan

mihring leh ran sawmnga zelah pakhat a la a, LALPAthupêk angin LALPA biak bûk enkawltu Levi-ho a pe a.

Râllâk sum sem dan kalphung fel tak an siam a. Mosia

leh Puithiam Eleazara leh Israel hruaitute chuan râllâk

thil, rawn hawnte chu an chhiar hmasa vek phawt a. Kelleh beram 6,75,000; bawng 72,000; sabengtung 61,000;hmeichhia mipa la pawl loh 32,000 an ni. Tichuan, hmun

hnihah an \hen phawk a, hmun khat chu indonaa kal

sipaite hnenah an pe a. Chung chu kel leh beram 3,37,500;

bawng 36,000; sabengtung 30,500; hmeichhia mipa la pawl

ngai loh 16,000 an ni. Hmun khat dang chu indonaa kal

ve lo, hmun nghak Israel pung khawmho hnenah an pe a.

Page 730: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 730/790

334NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Chung chu kel leh beram 3,3,7500; bawng 36,000;

sabengtung 30,500; hmeichhe naupang 16,000 an ni.

Hetiang hian ral beitute leh in lama hmun lo nghakteninang tlangin râllâk sum hi an insem a. Hei hi khatih laihuna an tih dan tlangpui a ni a. Lal Davida pawh khan

 Amalek mite nena an inbeihnaah khan, an chauh lutuk

avanga Davida zui thei ta lote kha râllâk thil chang ve lo

turin Davida zuitute zînga mi \henkhatin an ti a. Mahse,

Lal Davida chuan an hnenah, “Ka unaute u, chutiang chu

a ni lo ve, LALPA min pêk hi chutianga tih tur a ni lo.

 Ani chuan min hum a, min beitute chu kan kutah min pea ni si a. He thilah hian tu nge in thu pawm thei ang le?

Indonaa zuk kalte chan ang bawk bungraw venga lo

awmte hian an chang ve tur a ni; inang vekin chan tur a

ni e,” (I Sam 30:23f) tiin a hrilh a. Davida chuan chutiang

chuan dan leh thupek a siam a, an zawm zui zel ta a ni.

 Vawiina kan zirlaia an râllâk sum insemnaah hian

inang tlanga an insem bâkah thil thar lo lang chu râllâksum a\anga chhiah lâk thu kan hmu. Indonaa kal,

sipaihote chan a\angin zanga zela pakhat LALPA tana

lak tur a ni a, LALPA tana serh hran chu Puithiam

Eleazara pual a ni ang. Chutiang deuh bawk chuan

indonaa kal ve lo Israel pung khawmho chan a\ang khansawmnga zêla pakhat LALPA tan lak tur a ni a, LALPA 

tana serhhran chu LALPA biak bûk enkawltu Levia chite

pual a ni ang. Hetiang, indona râllâk sum a\anga chhiah

pêk emaw, Lalpa puala hlan emaw hi Thuthlung Hlui

hmun dangah kan hmu lo. Tuna indonaa râllâk sum

a\anga chhiah lak hi Islam sakhaw hmu chhuaktu

Mohammed-a, kan Bible Thuthlung Hlui zirtirnaa nasa

taka innghat pawh hian indona râllâk sum pangaa

pakhat a dawng \hin (Koran VIII. 42).1

Page 731: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 731/790

335NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. LALPA tana sipai hotute thilpek (31:48-54)

48 Tin, sipaite chunga hotu te, za chunga hotu te chuan

Mosia an va hnaih a. 49 Mosia hnenah, “I chhiahhlawhtehian kan kuta awm indo mite chu kan chhiar a, tumah

kim lo kan awm lo va. 50 Tin, kan nunna atan LALPA hmaainremna siamna turin LALPA tana thilhlan miin an neih

zawng rangkachaka siam cheimawi thuam, kebun te,banbun te, hming nemna zungbun te, bengbeh te, thi te

kan rawn la e,” an ti a. 51Tin, Mosia leh puithiam Eleazara

chuan rangkachaka siam an thuam zawng zawng chuan lo la a. 52 Sang chunga hotu leh za chunga hotuterangkachak, LALPA hnena then thilhlana an hlan zawng 

zang chu sekel 16,750 a ni. 53 (Ralkap mite chu an râllâksum chu mahni tan \heuhva la an ni a.) 54 Tin, Mosia leh

 puithiam Eleazara chuan sang chunga hotu leh za chungahotute rangkachak chu an la a, Israela thlahte

hriatrengna atan inbiakna puan inah LALPA hmaah an

rawn la a.

Midian-ho nena an inbeihna chanchin report sipai

hotuten Mosia hnena an pêk hi sipai hotute tan chuan a

nuam hle ang. An duhthusam ang takin an va che \ha hle

mai a. “Kan hote kan han chhiar a, pakhat mah kan inhloh

lo” tiin report an pe thei a ni. Anmahni pawh Pathian

hruainaah an lawm hle a ni ang. Rangkachaka siam

incheina: banbun te, ngun te, khaidiat thi te, nemnazungbun te, kawnghren te, mahni puala an lâkte chuLALPA hnenah an rawn hlan a ni. Gideonan Midian-ho

a hnehnaah pawh khan rangkachak bengbehte Midian-

ho khan an pe khawm a ni (Ror. 8:24ff). Helaia sipai

hotute hian “LALPA chuan kan nun min venhimsak

manah LALPA hnenah kan rawn hlan a ni” an ti a. Mosia

leh puithiam Eleazaran an lo dawng a. Rangkachak

Page 732: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 732/790

336NUMBERS

www.mizoramsynod.org

thilpêk LALPA hnena an rawn hlan hi kg. zathum lai a

tling a ni. Sipai hotute pawh hi Pathianah an lawm hle a

ni tih a tarlang.Mosia leh Puithiam Eleazara te chuan Sipai hotute

kut a\anga rangkachak thilpêk an dawn te chu LALPAN

a mite a hriat reng nan vawn \hat turin biak bûkah an

dah a, hei hi indonaa Lalpan a awmpui avanga hnehnaropui tak an chan hriat reng nan a ti a ni. An hmuh

apianga LALPA an hriat thar leh zelna tura Biak bûka

dah a ni bawk. Chu bâkah Amah LALPA pawhin a mite ahriat reng theih nana dah a ni bawk.

LALPA tana sipai hotute thilpêk hi sawma pakhat

ang chi hi a ni lo, mahni duh thua thilpêk a ni a, a

chhinchhiah tlak hle. Kan zirlaiah hian LALPA a ropui

hle a ni. A bul tumtu leh hnehna petu a nih avangin a

hnenah chawimawina leh ropuina an hlan a. Hnehna

ropui tak an chan kha anmahni sipaihote chakna lehthiltihtheihna avang ngawta chang an ni lo tih an hre

chiang a. Chu vang chuan Puithiamte hnena thilpêk

te, biak bûk rawngbawltu Levia chite hnena thilpêk te

an hlan vek a. Mahni duhthua thilhlan thlengin an hlan

a ni.

Sawi ho tur 

Pathian malsawmna kan dawn zawng zawngah hian

lawm nachang hre tawkin kan inhria em? Kan

lawmna chu Pathian hnena kan thilpêk hian a

nemnghet \ha tawk in kan hria em?

Page 733: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 733/790

337NUMBERS

www.mizoramsynod.org

END NOTES

1. A.H. McNeile, “Cambridge Bible for Schools andColleges,” The Book of Numbers, Cambridge Uni-versity Press, 1911, p. 167.

hmun hnihah \hen ula (31:27)

Indonaa an râllâk thilte chu Pathianin Mosia hnenah

inzatin indonaa kalte leh in lama awm, pungkhawmho hnena sem turin a hrilh a. Heta an râllâk

sum insem dan hian an hnam inpumkhatzia a tilang.Rawngbawlnaah chuan a kal chhuakte ang bawkin

awmhmuna lo awmte pawh an pawimawh a,

ham\hatna pawh a kal rual tur a ni. Chutih rual

chuan indonaa kalte ai chuan awmhmuna lo awmte

chuan an thil chante Lalpa tan leh Levia mite tan an

pe chhuak tam zawk tih kan hmu bawk.

Page 734: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 734/790

338NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 41

JORDAN LUI CHHAK LAMA RAM PEKTE

Chhiar tur : 32: 1-42 

Thu vawn : Tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a; 5 remi tihzawng a nih chuan he ram hi kan luah atan min pela, Jordan lui min hruai kai lo mai rawh khai,” an ti a

(32:4,5).

Israel fate ram tiam Kanaan pana an kal hun lai

angah kha chuan tunlaia sipai leh sipai ni lo (civil) in\hen

hrang hluk ang hi an ni ve lo va. Kum tling chin mipa

tawh phawt chu sipai an ni vek mai. Indonate pawh khaa hnam nawlpuia indona a ni a, mipa puitling tawh phawt

chu ral do lova awm chi a ni lo. Ral do tura inkoh khawm

thut thut a awm \hin. Hêng kârah hian hnam bîk awm

hran duh, mahnia tal hrang duh an awm fo \hin a. Israel-

ho zîngah pawh hian, chutiang thil chu a lo thleng ve

deuh a ni ang. Reubena leh Gada thlahte chuan Jordan

lui ral kai ve lova awmhmun khuara inbenbel mai an dil

a. Tun \umah hian ‘Jordan lui chhak lama ram pekte’ tih

thu kan zir dawn a ni.

1. Reubena leh Gada thlahten ram an dil (32:1-5)

1Reubena leh Gada thlahte chuan ran an ngah hlemai a: tin, Jazer ram leh Gilead ram an hmuh chuan a

hmun chu ran tana hmun tha tak niin an hria a; 2 tichuan,

Page 735: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 735/790

339NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Gada thlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia leh

 puithiam Eleazra leh pungkhawmho puipate chu an va

bia a,3,4 

“Israel pungkhawmho hmaa LALPAN a tihtlawmram Atarot te, Dibon te, Jazer te, Nimra te, Hesbon te,Eleale te, Sebam te, Nebo te, Beon te chu ran tana tha tak

ram a ni a, tin, i chhiahhlawhte hian ran kan nei a; 5 remi tihzawng a nih chuan he ram hi kan luah atan min pe

la, Jordan lui min hruai kai lo mai rawh khai,” an ti a.

Thuthlung Hlui hunah chuan ran rual ngah chu

Pathian malsawmna dawng nia ngaih a ni. Reubena lehGada thlahte chuan kel leh beram an ngah hle a. Reubena

hming hi thlahtu chhuina lamah chuan Jakoba fa u a nih

avangin ziak hmasak \hin a ni a, kan zirlaiah hian Gada

hming hi a bul lam chauhvah lo chuan ziak hmasak vek a

ni a. Hei hian chanchin kal zelah Gada a larin a langsar

chho ta tihna a ni thei ang. Anni hnam hnihte hian Jordan

lui kan lova, Jazer leh Gilead ram chu an ram chanvo atan

neiha awm hlen nghal mai Mosia leh hruaitu dangtehnenah an dîl a. Jazer hi tunlaia Jordan khawpui Amman

khawtlang lam km. 13 vela hlaa awm Khirbet es-Sireh hi

a ni mai thei.1

Thuthlung Hluiah chuan Gilead ram tih

hian awmze hrang a nei thei a, hetah hian Jabok lui chhim

lam ram a kâwk a. Jabok hmar lam pawh a kâwk a (39-40).Jordan chhak lam ram Israel-ho luah chin sawi nan pawh

hman a ni bawk (Jos. 22:9,13, etc.). Heng lai hmun hi ran

vulhna atana hmun \ha tak a ni. Helaia khaw hmingte hi

chang 34-38 lamah chiang zawka sawi lan leh an ni.

2. Mosia chhanna (32:6-15)

6  Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahtehnenah chuan, “In unaute chu indonaah an kal ang a,

nangni chu hetah hian in lo awm mai ang maw? 7 Engati

Page 736: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 736/790

340NUMBERS

www.mizoramsynod.org

nge LALPAN a pêk rama lut lo tura Israel thlahte rilru

in tihzam dawn? 8  Kades-barnea a\anga ram va thlithlai

tura ka tirh khan hetiang bawk hian in pute chuan an tia. 9 Eskol ruam an han thlen chhoh khan ram chu an hanhmu a, LALPAN ram a pêkah chuan an luh lohna turin

Israel thlahte rilru an tihzamsak a. 10 Tichuan, chu mi nichuan LALPA thin chu a alh a, 11 Aigupta ram ata lo

chhuak, kum sawmhnih achin chung lam mi reng reng chuan Abrahama te, Isaaka te, Jakoba te hnêna

chhechhama ka pêk ram chu tuman an hmu lo vang: min

zui tak tak loh avangin: 12  Keniz mi Jephunea fapa Kalebaleh Nuna fapa Josuate chauh lo chuan, anni chuan,LALPA chu an zui tak tak avangin,’ tiin chhia a chham

a. 13 Tin, Israel-hote chungah LALPA thin chu a alh a,LALPA mithmuha thil \ha lo titu chhuan zawng zawng 

an boral vek hma loh chuan thlalerah kum sawmli a vaha vahtir a. 14 Tin, ngai teh u, Israelte chunga LALPA

thinurna tihbaiawm tak belhchhain nangni chhuan sualhian in pute ai in awh ta a. 15 LALPA zui lova in awm

miau chuan anniho hi thlalerah a awmtir leh mai dawna ni a. Heng mi zawng zawngte hi in tiboral mai ang asin,” 

a ti a.

Reubena leh Gada thlahten Jordan lui kan ve lovaJazer leh Gilead rama awmhmun khuara inbenbel mai

an dil chu Mosian a zilh a, “In unauten ral an bei ang a,

nangni helaiah in lo \hu mai mai bik ang maw? Engtizia

nge Israel mite hi LALPA ram pêka an kal tur rilru in

tihhnual le? Kades-barnea a\anga ram enthlithlai tura

mi ka tirh pawh khan, in paten mi dang rilru an tihnual

a nih kha,” tiin hun kal tawha an thil tawn tawh hmangin

Mosia chuan thil awmzia a hrilh hrep a. Eskol ruama an

thil hmuh mihring lian pui pui leh khuate avang khan

Page 737: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 737/790

341NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ram enthlatute kha an zam a. Chu chuan ram tiama lut

tur Israel mite rilru an tizam a. LALPA a thinur a, Aigupta

a\anga lo chhuak kum sawmhnih aia upaho zawngzawngte chuan ram tiam an thlen loh tur thu leh Kenizmi Jephunea fapa Kaleba leh Nuna fapa Josua te pahnih

chauhvin an thlen tur thu a sawi a. Thlalerah kum sawmli

vel zet an vahvaih phah thu a sawi bawk a. In pate ang

hlauh kha in ni, mi sual rual, Israel fate chunga LALPA 

thinurna tizualtu in nih hi a ti zui ta zel a. Jordan lui

kana an kal ve zel dawn lo a nih tak tak chuan Lalpan

thlalerah a vahvaihtîr leh ang a, anniho hnam hnihte chuIsrael mite tihlum vektu tur an nih thu thlengin a sawi

a, a zilh nasa hle. Reubena thlahte leh Gada thlahte ran

vulh nan ram a \hat em avanga Jordan lui kan ve lova

awmhmun khuara inbenbel mai an dilna chu Mosian a

remti mai lo va, a zilh nasa hle a ni.

3. An unaute dopui zel tura hnam hnihte intiamna

(32:16-27)16 Tin, an va hnaih a, a hnenah, “Hetah hian kan ran

tan beram huangte leh kan fanaute tan khuate kan siamang a, 17 keini erawh chu an hmun tur kan thlen hma loh

chuan Israel thlahte hmaa kal zel turin kan inrâlthuamdiam ang e: hemi rama mite avang hian kan fanaute chu

kulh nei khuaahte an awm ang a, 18 Israel thlah mi tinin

an hmun luah tur an luah \heuh hma loh chuan kan inlamah kan haw lo vang. 19  Kan luah tur chu he lam ralJordan chhak lam a nih avangin Jordan ral lehlam leh a

 piah lam chu kan luahpui dawn lo nia,” an ti a. 20 Tin,Mosian an hnenah, “Chutianga in tih a, indonaa LALPA

hmaa kal tura in inrâlthuam a, 21,22 a hma ata a hmêlmatea hnawhchhuah a, LALPA hmaa ram chu hneh a nih hma

lohva in zinga inrâlthuam zawng zawngten LALPA hmaa

Page 738: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 738/790

342NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Jordan in kai vek chuan, nakinah in haw ang a, LALPA

chungah leh Israelte chungah in thiam lo lo dawn nia:

tichuan he ram hi LALPA hmaa in luah tur a lo ni ang a.23  Amaherawhchu chutianga in tih loh chuan ngai teh u,LALPA chungah in sual a ni ang a, in sual chuan a hmu

chhuak ngei ngei ang che u tih hre rawh u. 24 In fanautetan khuate siam ula, in beramte tan pawh huangte siam

ula, in sawi ang chuan ti rawh u,” a ti a. 25 Tin, Gadathlahte leh Reubena thlahte chuan Mosia hnenah, “I 

chhiahhlawhte hian kan pu thupêk ang chuan kan ti ang 

e. 26  Kan nupui fanaute, kan beram rual te, kan ran rualzawng zawngte chu Gilead ram khuaahte hian an lo awmang a; 27 amaherawhchu i chhiahhlawh, indo tura

râlthuam zawng zawngte chuan kan pu sawi ang chuanLALPA hmaah kan va kal ang e,” tiin an sawi a.

Mosian thil awm dan engkim a sawi hnu chuan hnam

hnihte chuan an inhuamna intiamna thu an sawi a. An

unaute dopui zel turin an intiam a. An beram rual tanhuang siama an fanaute tan kulh nei khua din zet a, ral

do thei chin chuan an unau Israel-te hma hruai a, an

awmna tur hmun thlen an tiam a. Israel mi tinin an ram

neih tur an luah hma chuan in lama an kirsan loh tur thu

an sawi a. Chu bâkah, Jordan lui ral ram chu an neihpuive loh tur thu leh an ram chanvo tur chu Jordan lui kam

chhak lama a awm thu an sawi bawk a. Mosia chuan,

chutiangin in ti meuh ang maw? tiin LALPA hmaa

hriamhrei kenga Jordan lui kama hmêlmate hnawh

chhuah thlenga an tel ve zela ram lak hnua kir leh chauh

tur an nih chuan LALPA leh Israel-te chungah thiam

lohna an nei lo ang a, an ram luah dil chu an luah thei

ang a. Amaherawhchu, an ram an duh leh lohva a dang

an duh zawk a nih chuan LALPA chunga thil tisual an ni

Page 739: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 739/790

343NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang a, an sual mawh chu an phur dawn a ni tiin inremna

an ruahman a; chu chu Mosian a remtihsak ta a. Tichuan,

an inremsiam thei ta a. Reubena leh Gada thlahte chuan unau hnam dangten ram an neih hnuah an kir leh anga. Jordan chhak lam an chanpual ramah awmhmun an

bengbel ve ang (32:20-22).

4. Eleazara leh Josua hnena Mosia thuchah (28-32)

28  Chutichuan Mosia chuan an chungchang thuahchuan puithiam Eleazara te, Nuna fapa Josua te, Israela

hnam chhûngkaw puipate chu thu a pe a. 29 Tin, Mosiachuan an hnenah, “Gada thlahte, Reubena thlah te, indo

tura inrâlthuam zawng zawngte hian LALPA hmaa Jor-dan lui an kaipui che u a, ram chu in hmin chuan Gilead

ram chu an luah atan in pe tur a ni: 30 amaherawhchuinrâlthuama an kaipui loh che u chuan Kanaan ramah

in zingah an tel ve mai ang,” a ti a. 31Tin, Gada thlahte

leh Reubena thlahte chuan, “I chhiahhlawhte hnenaLALPAN a sawi ang chuan kan ti ang,32 inrâlthuamaLALPA hmaah Kanaan ramah kaiin kan lut ang a,

tichuan kan ram luah tur chu Jordan lui piah lamah a lani reng ang,” tiin an chhang a,

Mosia chuan Kanaan ram luah fel hun chu a hmuh

phak dawn tawh loh avangin (27:12-14), a aiawhtu tur

Josua leh puithiam Eleazara leh Israel hnam hruaitutechu thu a chah a. “Gada leh Reubena thlah indonaa

hriamhrei keng tlâkte hian LALPA hmaa Jordan an

kaipui che u a, ram chu in hnehpui chuan Gilead ram hi

an chanvoah pe ang che u. Hriamhrei kenga Jordan an

kanpui duh loh che u erawh chuan Kanaan ramah, in

zingah chanvo an nei ve mai tur a ni,” tiin Mosia chuan

thu a chah a. Gada leh Reubena thlahte pawhin LALPA 

Page 740: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 740/790

344NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sawi anga an tih tur thu leh an ram chanvo ve tur erawh

chu Jordan khawchhak lama mi hi ni rawh se an ti a ni.

5. Gada, Reubena leh Manasea thlah zatve te ramchan (32:33-42)

33 Tin, Mosia chuan Gada thlahte leh Reubena thlahte

leh Josefa fa Manasea thlah hnam chanve te chu Amorlal Sihona ram te, Basan lal Oga ram, chung ramte chu

a khaw awm zawng zawng nen, a vel ram khuate nenlam a pe a. 34 Tin, Gada thlahte chuan Dibon te, Atarot te,

 Aroer te; 35  Atrot-sophan te, Jezer te, Jogbeha te; 36  Betnimrate, Betharan te an din a, khawpui kulh nei te, beram huang 

te nen. 37 Tin, Reubena thlahte chuan Hesbon te, Eleale te, Diriathaim te, 38 Nebo te, Baal-meon te, (a hmingte hi

tihdanglam tak a ni) Sibma te an din a; an khaw siamtechu hming dang an vuah a. 39 Tin, Manasea fapa Makira

thlahte chu Gilead ramah an kal a, an la a, Amor-ho chuta

awmte chu an chhuhsak a.40 

Tin, Mosia Gilead ram chuManasea fapa Makira chu a pe a; chutah chuan a awma. 41Tin, Manasea fapa Jaira chuan chunga khuate chu a

va la a, Havot-jair a vuah a, 42 Tin, Noba chuan Kenat ava la a, a khawperte nen, ama hming chawiin Noba a

vuah a.

Mosia chuan Gada leh Reubena thlahte chu Manasea

hnam zatvete nen Jordan chhak lam ram chu a sem ta a. A hmaa sawi lan awm lovin helaiah hian Manasea hnam

zatve an lo lang a, a hma lamah khan hnam hnih chauh

kha sawi lan \hin an ni a. Hemi avang hian hrilhfiahtu

tam tak chuan Manasea hnam zatve lo lang ta hi tlai

khawhnua belh, Thuthlung Hlui hmun danga sawi dante

nena inmil tura siamremnaah an ngai a ni (cf. Deut. 3:12f;

4:43; 29:7f; Jos. 12:6; 13:29,31; 14:3; 18:7).2 Chang 34-38-

Page 741: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 741/790

345NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ah hian khawpui sawmpali sak \hat thu kan hmu a. Heng

zinga pakua hi chang 3-na lamah khan a lang tawh a.

Khawpui sawmpali zinga pariat chu Gada thlahte pual(32:34-36) a nih laiin, khawpui parukte chu Reubenathlahte pual a ni (32:37). Gada thlahte khaw chante chu

Dibon khua (tunlaia Diban, Arnon hmar lam km. 6, Tuipui

Thi khawchhak lam km. 19-a awm) te, Atarot khua

(tunlaia Attarus, Diban hmar lam km. 13, Tuipui Thi

khawchhak lam km. 13-a awm) te, Aroer khua (tunlaia

 Arair, Arnon kianga awm, Diban chhim lam km. 5-a awm)

te, Atrot-Sofan khua (a awmna lai hriat chian loh) te, Jazerkhua (Khirbet Jazzir hi a ni mai thei, a hmun hriat chian

a ni tawh lo naa, \henkhat rin dan chuan Jabok chhim

lam km. 12-a awm) te, Jogbeha khua (tunlaia Jubeihat)

te, Beth-nimra khua (32:3-ah chuan Nimra a ti mai a, a

awmna lai hriat chian a ni lo naa, \henkhat rin dan chuan

Tell Nimrin, Jordan khawchhak lam km 10-a awm) te,

Beth-haran khua (Josua 13:27-ah Beth haram tiin a ziak

a, Tell er-Rame nia rin) te an ni.

Reubena thlahte khaw chante chu Hesbon khua

(tunlaia Heshban, Tuipui Thi hmar tawp khawchhak lam

km. 21-a awm, Josua 21:38f-ah chuan Gada thlahte khua

nia sawi) te, Elealeh khua (tunlaia el-Al Hesbanhmarchhak km. 3-a awm) te, Kiriathaim khua (a awmna

hriat chian a ni tawh lo na a, \henkhat rin dan chuan

tunlaia Khirbet el-Quroiyat, Diban hmarthlang km. 10-a

awm) te, Nebo khua (a awmna hriat chian a ni tawh lo

naa Nebo tlang, tunlaia Neba tlang, Hesban chhimthlang

km. 16-a awm te, Sibma khua (Hesban hmarthlang km.

8-a awm) te an ni.

Manasea fa Makira thlahte chuan Gilead khua an la

a, chu chu Mosian a pe a. Manasea fa vek Jaira chuan a

Page 742: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 742/790

346NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chheh vel khuate a la a. Jaira khua ‘Havot-Jair’ a vuah a.

Noba pawhin Kenat leh a chhehvel khuate a la a, ama

hming chawiin Noba a vuah bawk.

Sawi ho tur 

Kanaan ram luah tura Israel fate hnam pum pui

thawhhona leh an \anrual \hatzia kan hmu a, kanSynod pum pui thawhhona leh \anrualna hi a \ha

tial tial nge, a tlahniam hret hret? Engtin nge tundinhmun aia \ha zawka kan kal theih ang?

END NOTES

1. Frederick L. Moriarty, S.J. “Numbers in theJerome Biblical Commentary,” Vol. I. Published

by Theological Publications in India, 1968, p. 99.

2. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 337.

Jazer leh Gilead (32:1)

Jazer hi Amor-ho ram leh Amon-ho ram inkar ramri

vela awm a ni a, Reubena thlahte leh Gada thlahten

an luah chin tur sawina nia ngaih a ni. Gilead hi

awmze hrang hrangin Bible-ah hian hman a ni a. Heta

a lan dan hi chuan Jabbok lui chhim lama awm a ni.

Page 743: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 743/790

347NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Keniz mi (32:12)

Helaiah Kaleba chu Keniz mi anga sawi a ni a, a hma

lamah kha chuan Juda mi tia sawi zel a ni. Kenizmite hi Genesis 36:11-a a lan dan chuan Edom mite

nen thlah khat, Esauva thlahte an ni a. Nimahsela, I

Chronicles 4:13-ah chuan Juda chite zingah telh a ni

thung a. Chuvangin, heti laia Kaleba leh Keniz sawizawm a ni hi sawi fiah deuh hlek tur awmin a lang a.

Josua 15:17; Roreltute 1:13; 3:9, 11-ah te chuan

Othniela pa Kenaza chu Kaleba unau anga sawi a nia. Chutih laiin I Chronicles 4:15-ah chuan Kenaza

chu Kaleba fa anga sawi a ni bawk. Tin, Hebron (Jos.

14:14) leh Kirjathsefer (Jos. 14:16; Ror. 1:13) te chu

Kaleba leh Keniz mite ta anga tarlan a ni bawk. Heng

a\angte hian Kaleba chu Juda mi ni mah se Keniz mi

tia sawi pawh a sual lohzia a tilang a ni.

Page 744: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 744/790

348NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 42

 AIGUPTA A|ANGA MOAB KALKAWNGCHHUI LETNA 

Chhiar tur : 33:1-56 Thu vawn : Mosia leh Arona kaihhruaia Aigupta ram ata

a pâwl pâwla an chhuah a, an kal zel dan chu hetiang hian a ni, 2 LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal zelnate

chu Mosian a ziak a: an kal chhuaha an kalnate chuhengahte hian a ni (33:1,2).

Bung 33-ah hian Israel faten Aigupta a\anga Kanaan

ram tiam pana an zin kawng, an chhuah a\anga an kalnaapiang a indawta Mosia ziak zel anga tarlan a ni a. Moab

phaia awmhmun an khuar sawi tel lo hian kalkawngahvawi sawmli emaw lai an chawl a, Sinai panna kawngah

vawi sawmpakhat, Kades panna kawngah vawi

sawmhnih pakhat leh Moab panna kawngah vawi riat an

chawl a. Heng khaw hming a sawi tam tak hi an awmna

hriat chian theih an ni tawh lo va. Thlaler zinkawngahmun hming langsar tak Meriba angte pawh kha he

bungah hian tarlan a ni ve lo va. Tichuan, vawiina kan

zir tur ‘Aigupta a\anga Moab kalkawng chhui letna hi

sawi dan tlangpui kan zui mai ang a, chipchiar takin kan

chhui hman lovang.

Page 745: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 745/790

349NUMBERS

www.mizoramsynod.org

1. Aigupta ram chhuahsan thu (33:1-4)

1Mosia leh Arona kaihhruaia Aigupta ram ata a pâwl

 pâwla an chhuah a, an kal zel dan chu hetiang hian a ni,2 LALPA thupêka an kal chhuah a, an kal zelnate chu

Mosian a ziak a: an kal chhuaha an kalnate chu hengahtehian a ni. 3 Thla khatna, ni sâwm leh ni nga niin Ramases

a\angin an chhuak a; kalhlen kut tuk chuan, Aigupta mitemithmuhah, 4 an fa tir zawng zawng LALPAN a

tihhlumsak an phum laiin Israela thlahte chu muk takin

an chhuak a: LALPAN an pathiante pawh a hrem a.Israel faten Aigupta atanga Kanaan ramtiam an

panna zin kawng chanchin hi Numbers bu hian Exodus

bu aiin a sawi kim deuh zawk a. Vawiina kan zirlaiah

hian an khaw tlawhte a rawn sawi a. “Mosia chuan

LALPA thupêk angin an chhuahna a\anga an kalna

apiang kha a indawtin a ziak zel a” (33:2 lehlin thar) tia

ziak a ni. Israel fate chuan Kalhlen Kût tuk-ah Ramasesa\angin Aigupta an chhuahsan a. An chhuahsan lai hian

 Aigupta mite chu an fatir LALPA tihhlumte phumin an

buai hle a. Aigupta mite hmuh lai ngeiin muk takin an

chhuak a ni. Hetah hian Aigupta mite pathianin LALPA 

a ngam lo tiin a sawi zui a. Hei hian an Pathian hriat

dan, hnam hrang hrangin pathian hrang hrang nei nia

an rin dan a tarlang. An chhuah \anna Ramases hi Nile

lui kam khawchhak lama awm a ni a. He khua hiFarawa’n khawpui a din, Israel fate hmanga in ropui taktak a sakna hmun kha a ni a, tunlaia Avaris-Tanis emaw

Qantir emaw hi nia ngaih a ni.1 Aigupta an chhuahsan ni

hi thla khatna, ni sawm leh pangana a ni a, chu chu Nisan,

keini hun a March-April thla lai vel hi a ni a. March 31

emaw April 1 emaw a ni mai thei.

Page 746: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 746/790

350NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Aigupta a\anga Sinai thlaler (33:5-15)

5 Tichuan, Israela thlahte chu Rameses a\angin an

chhuak a, Sukot-ah awmhmun an khuar a. 6 Tin, Sukota\angin an chhuak a, thlaler tawntirha Etham-ah

awmhmun an khuar a. 7 Tin, Etham a\ang chuan anchhuak a, Baal-zephon bula Pi-hahirot lamah an tawlh

kir leh a, Migdol bulah awmhmun an khuar a. 8 Tin,Hahirot bul ata chu an chhuak a, tuifinriat an kal tlang 

a, thlalerah an lut a: tin, Etham thlalerah ni thum kal an

kal a, Mara-ah awmhmun an khuar a.9 

Tin, Mara a\ang chuan an chhuak a, Elim an thleng a; Elim-ah chuantuihna sâwm leh pahnih leh tûm kung sawmsarih a awm

a; chutah chuan awmhmun an khuar a.

10 Tin, Elim a\ang chuan an chhuak a, Tuifinriat Senbulah awmhmun an khuar a. 11Tin, Tuifinriat Sen a\ang 

chuan an chhuak a, Sin thlalerah awmhmun an khuar a.12 

Sin thlaler a\ang chuan an chhuak a, Dopka-ahawmhmun an khuar a. 13 Tin, Dopka a\ang chuan anchhuak a, Alus-ah awmhmun an khuar a. 14  Alus a\ang 

chuan an chhuak a. Rephidim-ah awmhmun an khuar a,chutah chuan mipuite tui in tur a awm lo va.

15  Tin, Rephidim a\ang chuan an chhuak a, Sinai

thlalerah awmhmun an khuar a.

Helai thu hlawm hi Exodus 12:37-19:2-a mi lak tawi

niin a lang a. Amaherawhchu, Exodus-ah hian Dopka leh

 Alus (chang 12&13) hi a lang ve lo. Ramases a\anga anriahhmun hmasa ber chu Sukot a ni a (cf. Exod. 12:37). A 

awmna lai tak hi hriat chian a ni lo, \henkhat chuan

Pithom nen thuhmunah an ngai. Thlaler dep Etham-ah

an riak leh a. Etham hi ‘Bang’ ‘Kulh’ tihna a ni a, a awmna

Page 747: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 747/790

351NUMBERS

www.mizoramsynod.org

hmun hi hriat chian a ni lo. Helai hmun hi an kal tlang

thei mai lo a ni ang, Pi-hahirot-ah an kual a, Migdol depah

bûk an khuar a. Migdol hi ‘In sang’ tihna a ni. Hei hi RasQasrun a\anga km. 48 Tel el-Her hi nia hriat a ni. Pi-hahirot a\angin tuifinriat an kan a. Heta tuifinriat tih hi

Exo. 14-a Tuipui Sen kha a nih chuan, he Tuipui hi Tuipui

Sen (Red Sea) nilovin ‘Phairuang Tuipui’ (Sea of Reeds)

nia ngai an awm bawk.

3. Sinai a\anga Ezion-geber (33:16-35)

16 Tin, Sin thlaler a\ang chuan an chhuak a, Kibrot-hat-tava-ah awmhmun an khuar a. 17 Tin, Kibrot-hat-tava

a\ang chuan an chhuak a, Hazerot-ah awmhmun ankhuar a. 18 Hazerot a\ang chuan an chhuak a, Ritma-ah

awmhmun an khuar a. 19 Tin, Ritma a\ang chuan anchhuak a, Rimon-perez-ah awmhmun an khuar a.20 Rimon-peraz-ah awmhmun an khuar a. Libna-ah

awmhmun an khuar a.21

Libna a\ang chuan an chhuaka, Risa-ah awmhmun an khuar a. 22 Tin, Risa a\ang chuanan chhuak a, Kehelatha-ah awmhmun an khuar a. 23 Tin,

 Kehelatha a\ang chuan an chhuak a, Sepher tlângahawmhmun an khuar a. 24 Tin, Sepher tlâng a\ang chuan

an chhuak a, Harada-ah awmhmun an khaur a. 25 Tin,Harada a\ang chuan an chhuak a, Malkhelot-ah

awmhmun an khuar a. 26 Tin, Makhelot a\ang chuan an

chhuak a, Tahat-ah awmhmun an khuar a. 27 Tin, Tahata\ang chuan an chhuak a, Tera-ah awmhmun an khuara. 28 Tin, Tera a\ang chuan an chhuak a, Mitka-ah

awmhmun an khuar a. 29 Tin, Mitka a\ang chuan anchhuak a, Hasmona-ah awmhmun an khuar a.30 Hasmona a\ang chuan an chhuak a, Moserot-ahawmhmun an khuar a. 31Tin, Moserot a\ang chuan an

chhuak a, Beneserot a\ang chuan an chhuak a,

Page 748: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 748/790

352NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Benejaakan-ah awmhmun an khuar a. 32 Tin, Bene-jaakan

a\ang chuan an chhuak a, Hor-hagidgad-ah awmhmun

an khuar a.33 

Tin, Hor-hagidgad a\ang chuan an chhuaka, Jotbatha-ah awmhmun an khuar a. 34 Tin, Jotbathaa\ang chuan an chhuak a, Abrona-ah awmhmun an khuar

a. 35 Tin, Abrona a\ang chuan an chhuak a, Ezion-geber-ah awmhmun an khuar a.

 An kal zel a, Kiberot-hatava-ah bûk an khuar a.

Hazerot-ah bûk an khuar leh a. Bung 12:16-ah chuan

‘Hazerot chu an chhuahsan a, Paran thlalerah bûk ankhuar a’ tiin kan hmu a, tunah erawh chuan hei hi a lang

tel ve ta lo. Bung 33:18-29 chhûnga an riahna hmun12 lai lo langte hi Thuthlung Hlui hmun dangah alang lova, an awmna lai pawh hriat chian a ni lo.

Bung 33:30-34 hlawma an riahna hmun hmingte hi

Deuteronomy 10:6f-ah pawh an lo lang a. Deuteronomy

buah chuan Mosera hmuna Arona thih thu leh phum anih thu a sawi nghe nghe a ni (Deut. 10:6).

4. Ezion-Geber a\anga Kades (33:36)

36 Tin, Ezion-geber a\ang chuan an chhuak a, Zinthlalerah awmhmun an khuar a (chu chu Kades an ti

bawk).

Ezion-Geber ah an riak a. Chuta \ang chuan Zinthlaler Kades-ah bûk an khuar a. Ezion-Geber hi

Tuifinriat Sen kama awm lawngchawlhna hmun a ni (cf.

I Lal. 9:26; 22:48). Tunlaia Tell el-Kheleifeh hmun hi nia

ngaih a ni. Ezion-Geber leh Kades inkar hlat zawng hi

km. 144 emaw laia hla a ni.

Page 749: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 749/790

353NUMBERS

www.mizoramsynod.org

5. Kades a\anga Moab (33:37-49)

37 Tin, Kades a\ang chuan an chhuak a, Edom ram

dep Hor tlângah awmhmun an khuar a.

38 Tin, puithiam Arona chu LALPA thupêkin Hortlângah chuan a han chho va, Israela thlahte Aigupta

ram ata an lo chhuah kum sawmli kum, thla ngana, nikhat niin chutah chuan a thi a. 39 Tichuan Arona chu Hor

tlânga a thih chuan kum 123 a ni. 40 Tin, Kanaan mi,  Kanaan rama Chhima awm Arad lal chuan Israela

thlahte lo kal chu a lo hria a. 41Tin, Hor tlâng a\ang chuanan chhuak a, Zalmon-ah awmhmun an khuar a. 42 Tin,

Zalmon a\ang chuan an chhuak a, Punon-ah awmhmunan khuar a. 43 Tin, Punon a\ang chuan an chhuak a, Obot-

ah awmhmun an khuar a. 44 Obot a\ang chuan an chhuaka, Moab ram dep Iye-abarim-ah awmhmun an khuar a.45 Tin, Iyim a\ang chuan an chhuak a, Dibongad-ah

awmhmun an khuar a.46 

Tin, Dibongad a\ang chuan anchhuak a, Almon-nibla-thaim-ah awmhmun an khuar a.47 Tin, Almon-diblathaim a\ang chuan an chhuak a, Bebo

bula Abarim tlângahte chuan awmhmun an khuar a.48 Tin, Abarim tlâng a\angte chuan an chhuak a, Jeriko

zawn, Jordan kam Moab phaiah awmhmun an khuar a.49 Jordan kam Betjesimot a\anga Abel-Sittim thlengin

Moab phaiah awmhmun an khuar a.

Helai chang 37-49-ah hian Kades a\anga Moab an

panna thu kan hmu a. Kum sawmli emaw lai a liam ta a,

Moab ramri hrûlah Hor tlâng an lo thleng a.

Helaiah hian puithiam Arona thih thu kan hmu a.

Israel faten Aigupta an chhuahsan a\anga kum sawmli,

thla ngana, ni khat ni chuan Hor tlângah kum za leh

Page 750: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 750/790

354NUMBERS

www.mizoramsynod.org

sawmhnih leh pathum mi niin Arona a thi ta a ni. Hor

tlâng a\ang chuan an kal zel a, Zalmon an lo thleng a,

bûk an khuar a. Helai hmun hi hriat a ni tawh lo. Chang42-49-ah hian Punon te, Obot te, Moab ramria Ije-abarimte, Dibon-gad te, Almon-diblathaim te, Nebo tlâng bul

 Abarim tlângte an lo thleng a. Chuta \ang chuan Jordan

lui kam, Jeriko khaw zawnah bûk an khuar ta a. Jordan

lui dung Moab phairuamah chuan Beth-jesimot atanga

 Abel Sittim thlengin an inzar ta a ni. Punon hi tunlaia

Khirbet Feinan, Tuipui Thi chhim lam km. 24-a awm ni

nia ngai an awm bawk a. Dibon-gad hi Dhiban nia ngaian awm bawk. Almon-diblathaim hi Jeremia 48:22-a

Beth-Diblathaim hi nia ngaih a ni. Abel Sittim hi Sittim

(25:1) hming pum a ni a, Sittim tia dah mai thin niin a

lang. Hei hi tunlaia Tell el-hammam hi ni mai thei tura

ngaih a ni.

6. Jordan kan hnua tih tur thupek (33:50-56)

50 Tin, Jeriko zawn, Jordan kam Moab phaiah chuanLALPAN Mosia a bia a, 51“Israela thlahte chu bia la, an

hnenah, Jordan lui in kan a, Kanaan ram in luh hunchuan, 52 chu mi rama awm zawng zawngte chu in hnawt

chhuak vek ang a, an lung milem zawng zawngte chu intichhe vek ang a, an milem chhunte in tichhe vek ang a,

an hmunsangte pawh in thiat vek tur a ni: 53 tin, ram chu

in luah ang a, chutah chuan in awm ang : in luah atanram chu ka pe tawh che u a ni. 54 Tin, a chi zir ang zelinthumvawrin ram chu in luah ang a, a rual deuhte chu

ram zau deuh in pe ang a, a rual lo deuhte chu ram zimdeuh in pe ang: thumvawra a tlukna apiang chu an pual

a ni ang a; in pi leh pute chi kal dan ang zelin in luah tura ni. 55   Amaherawhchu chu mi rama awmte chu in

hnawhchhuah loh chuan in awmtirte chu in mit atan

Page 751: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 751/790

355NUMBERS

www.mizoramsynod.org

chhuntu leh in pang atan te hling ang an ni ang a, in

awmna ramah chuan an timangang ang che u. 56 Tin, heti

hi a ni ang a, an chunga tih ka rilruk ang chu in chungahka ti ang,’ ti rawh,” tiin.

Helai hlawmah hian Jordan lui kan huna tih tur

Pathian thupêk kan hmu. Kanaan ram luah hmasatuho

chu an hnawt chhuak vek ang a. An lung milim leh anmilim chhûnte chu tihchhiat vek tur a ni a. An

hmunsângte pawh \hiah vek tur a ni. Chu rama chengte

chu an hnawt chhuak vek ang a, ram chu Pathian pêk, anta a ni tawh ang.

 An ram luah tur chu chhungkaw tam dan azira insem

tur a ni, thumvawra sem tur a ni. Chhungkaw tam deuh

chuan an chang zau deuh ang a, chhungkaw tlem deuh

chuan an chang zim deuh ang. Ram lo luah hmasatute hi

an hnawh chhuah vek loh chuan an tan hling ang an ni

ang a, anmahni an la tibuai fo dawn a ni. An hnawh boduh loh chuan anmahniho zawk pawh hnawh bovah a vau

hial a ni.

 Vawiina kan zirlai hian, Pathianin Israel fate a

hruai tawhna kawng min thlirkirpui a. Chu bâkah,

Kanaan ram an luah hunah ram tihthianghlim hmasak

vek hnua ram insem tur an nih thute kan hmu a. Keiniho

pawhin kan ram Pathianin min hruai tawhna thlir a,kan ram luah zui zel danah Pathian duh zawngin

thianghlim takin kan luah em tihte pawh kan inen fiah

ve a pawimawh hle a ni.

Page 752: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 752/790

356NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

Ram hi ‘LALPA TA’ a ni a, kan ram pawh hi Lalpa

duh danin kan luah em? Kan luah loh chuan eng vangnge? Engtinnge kan luah theih ang?

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-

mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 343.s

 An kal zel dan (33:1)

Heti laia Israel-te Aigupta a\anga a huhova an kal

zel dan tarlan a ni hian chhan \ha tak a nei a. Chu

chu Israel-ten ramtiam an panna chanchin

khaikhawm nan leh hnu khar nan a ni. Hemi hnulamah hi chuan Numbers ziaktu hian Israel-te kal

zel thu lam a ziak tawh lo.

LALPAN an pathiante pawh a hrem a (33:4)

He thu hi Bible lehlin tharah chuan ‘An pathian

pawhin LALPA chu a ngam lo a ni’ tia dah a ni a.

Hmanlaia hnam hrang hrangte an indo \hin lai khanhnam tin khan pathian bik an nei \heuh a. Chung an

pathiante chu indo ve \hinin an ngai a, chuta a chak

zawk pathian betute pawh chu indonaah pawh chak

angin an ngai a ni.

Page 753: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 753/790

357NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 Hnawt chhuak (33:53)

Israel-te Kanaan ram luah tura Pathianin a hrilh

hian thil pathum ken tel a nei a, chungte chu;Pathianin Abrahama thuthlunga (Gen. 15:18-21) a lo

tiam tawh angin Kanaan ram chu Israelte hnenah

pêk a nih thu te, ram insem dan tur tlangpui te

(26:52-56), leh a chhunga lo awm reng rengte hnawhchhuah vek tur (Exod. 23:23-33; Lev. 20:1-5; Deut.

7:1-5) thu te a ni.

 An lung milim te, an phun milim te…an hmunsangte(33:52 lehlin thar)

Lung milim chu Kanaan-hoten an pathiante biakna

hmuna an lungphun, chhinchhiahna hrang hranga

an ker a ni a. An milim chhûn chu an pathiante lim

sawina a ni a, an hmunsangte chu an pathiante

biakna tur hmun atana an insak a ni.

Page 754: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 754/790

358NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 43

RAMRI LEH RAM SEMTU TURTE

Chhiar tur : 34: 1-29 

Thu vawn : Tin, ram luah tur \hentu atan hnam tin zinga puipa pakhat \heuh in thlang tur a ni,” tiin (34:18).

Kan zirlai hmasaah khan ‘Chung rama chengte chu

hnawt chhuak vek ula, in luahlân tur a ni, in neih atana

ram ka pek che u chu a ni’ (33:53 lehlin thar) tiin Lalpan

Mosia a hrilh a. Kanaan ram an thlen huna tih tur thupek

pawimawh deuh deuh kan hmu a. Tun \umah chuan

‘Ramri leh ram semtu turte’ tih thu kan zir dawn a ni.

1. Ramri chungchanga Pathian ruahmanna (34:1-12)

1Tin, LALPAN Mosia a bia a, 2 Israela thlahte chuthu pe la, an hnenah ‘Kanaan ram in thlen hun chuan

(Kanaan ram, a ramri zir ang zela in luah tur ram chu)3 chhim lama in luah tur chin chu Zin thlaler a\anga Edom

ram hrul zel a ni ang a, chhim lam ramri chu Tuifinriat Al tawp a\anga chhak lampang a ni ang: 4 tin, in ramri

chu Akrabim chhohna chhim lampangah a kawi ang a,Zin-ah a kal tlang ang a; tin, a lo chhuahna chu Kades-

barnea chhim lamah a ni ang: tin, Hazar-adar-ah a kalang a, Azmonah a kal zel ang: 5 tin, ramri chu Azmon

a\angin Aigupta lui thlengin a kawi ang a, a chhuahnachu tuifinriatah a ni ang. 6 Tin, thlang lampangah chuan

tuifinriat zau chu a ramri atan i chang ang a: hei hi thlang lama in ramri a ni ang. 7 Tin, hei hi hmar lama in ramri a

ni ang: tuifinriat zau a\angin Hor tlâng huamin i siam

Page 755: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 755/790

359NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ang a; 8 Hor tlâng a\anga Hamat luhna thlengin i siam

ang a, ramri chhuahna chu Zedad-ah a ni ang a: 9 tin,

ramri chu Ziphon-ah a kal zel ang a, tin, a chhuahna chuHazar-enan-ah a ni ang; hei hi hmar lama in ramri a niang. 10 Tin, chhak lama in ramri chu Hazarenan a\angin

Sepham thlengin i siam ang a:

11Tin, ramri chu Sepham atangin Ribla thlengin Ainchhak lampangah a chhuak ang a; tichuan, ramri chu a

chhuk zel ang a, Kineret tuifinriat chhak lampang a chhun

ang a;12 

tin, ramri chu Jordan-ah a chhuk ang a, tin, achhuahna chu Tuifinriat Al-ah a ni ang: hei hi a chhehvelaramri kal dan ang hian in ram a ni ang,’ ti rawh,” tiin.

Chang 1-12 chhungah hian Lalpan Mosia hnena ramri

chungchang a hrilhfiahna kan hmu a. Chhim lam ramri

chuan Zin thlaler a\angin Edom ram Kades thlengin a

chhun a. Hei hi Tuipui Thi chhim tawpa in\anin chhim

thlang zawngin Edom ram hrulah Kades thleng a ni a.Khawthlang lamah chuan Mediteranean tuipui chu a

ramri a ni a. Hmar lamah Mediteranean tuipui a\angin

Hor tlang epah a kal a, khawchhak lam pana kalin Lebo

Hamoth a thleng a. Zedad awmna tak hi hriat a ni lo va,

Damaska khaw hmarchhak lama awm a nih a rinawm.

Khawchhak lam ramri ve thung chu Hazar-Enan (a

awmna hriat loh) a\angin chhim lam panin Galili dil

thleng a ni a. Chuta \ang chuan Jordan lui zawhin TuipuiThi-ah a lut a ni. Tuna ramri sawi hi Israel ramri niasawi \hinte nen a inang chiah lo va. Helaia Kanaan ram

chin hian Jordan thlang lam chauh a huam a. Jordan lui

chhak lama Reubena leh Gada leh Manasea-te tana pêk

ram pawh a huam tel lo a ni (Num. 32).

Page 756: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 756/790

360NUMBERS

www.mizoramsynod.org

2. Mosian mipui hnenah a hrilh chhawng (34:13-15)

13 Tichuan, Mosia chuan Israela thlahte chu thu a pe

a, “Hei hi LALPAN hnam kua leh a chanve te pêk turathu a pêk thumvawra in luah tur ram chu a ni; 14 Reubena

thlahte hnamin an chhûngkaw zir zel leh, Gada thlahtehnamin an chhûngkaw zir zel leh, Manase hnam zatve

 pawhin an ram luah tur chu an chang ta si a: 15 hnamhnih leh hnam zatvete chuan an ram luah tur chu ni

chhuahna lam Jeriko zawn Jordan ral chhak lamah an

chang tawh a,” tiin.Hetah hian Mosia chuan mipuite hnenah an ram

insem tur chin a puang chiang a. Hei hi hnam kua leh a

chanve hnena LALPA ram pek, an insem tur a nih thu a

sawi a. Reubena leh Gada thlahte leh Manasea thlah

hnam zatve te chuan Jordan lui khawchhak lam ram an

neih tawh thu a sawi chiang nghal bawk a ni.

Helaia ramri chungchang kan hmuh zau zawng ang

hi Israel fate hian eng hunah mah khan an luah zo lo niin

a lang. Lal Davida hunah khan Kanaan ram zawng zawng

deuhthaw kha a hneh a, Jordan khawchhak lam thenkhat

pawh a hneh a. Mahse, helaia ram luah tur chin zau zawng

ang hi chu Israel-te chanchinah hian eng hun lai mah

khan an luah phak lo niin a lang. Amaherawhchu, kum

B.C. zabi 13-na chanve hnu lam Aigupta lal ram hnuaiaKanaan ram chin nen chuan a inmil ve tlat bawk a ni.1

Hei hi Thuthlung Hlui lama chanchin lo lang leh Bible

pawn lama chanchin langte nena inrem kan hmuhte zinga

mi pawimawh tak a ni awm e.

Page 757: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 757/790

361NUMBERS

www.mizoramsynod.org

3. Ram sem tura ruatte (34:16-29)

16 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 17 Luah tura ram

thensawmpuitute hming chu hengte hi a ni puithiamEleazara leh Nuna fapa Josua te hi.

18 Tin, ram luah tur thentu atan hnam tin, zinga puipa

 pakhat \heuh in thlang tur a ni,” tiin. 19 Chung mite hming chu heng hi a ni: Juda hnama mi Jephunea fapa Kaleba.20 Tin, Simeona thlahte hnama mi Amihuda fapa Semuela21Tin, Benjamin hnama mi Kishlona fapa Elidada. 22  Dana

thlahte hnam zinga puipa Joglia fapa Bukia. 23 Josefathlahte zinga mi, Manasea thlahte puipa Ephoda fapa

Haniela: 24 Ephraim thlahte hnam zinga puipa Siptana fapa Kemuela. 25 Tin, Zebuluna thlahte hnam zinga puipa

 Parnaka fapa Elizaphana, 26 Isakara thlahte hnam zinga puipa Azana fapa Paltiela. 27  Asera thlahte hnam zinga

 puipa Selomia fapa Ahihuda, 28 Naphtalia thlahte zinga

 puipa Amihuda fapa Padahela,29 

Hengho hi Kanaan ramaIsraela thlah ram luah tur sem tura LALPAN thu a pêkatechu an ni.

Helaiah hian LALPAN Mosia hnenah “Puithiam

Eleazara leh Nuna fapa Josua chuan i aiawhin ram chu

an sem tur a ni. Hnam tin a\angin hruaitu thlang chhuak

la, chung mite chuan sempui rawh se,” (34:17-18 lehlin

thar) tiin thu a pe a. Mosia chuan ram semnaa Eleazaraleh Josua pui turin hnam kua leh a chanvete aiawh

hruaitu sawm a ruat a. Chungte chu hengte hi an ni:

Juda hnam aiawh - Kaleba

Simeon hnam aiawh - Semuela

Benjamin hnam aiawh - Elidada

Dan hnam aiawh - Bukia

Page 758: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 758/790

362NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Manase hnam aiawh - Haniela

Ephraim hnam aiawh - Kemuela

Zebulun hnam aiawh - ElizaphanaIsakar hnam aiawh - Paltiela

 Asera hnam aiawh - Ahihuda

Naphtali hnam aiawh - Pedahela

Heng hnam aiawh hruaitu hming lo langte hi Juda

hnam aiawh hruaitu chauh lo chu hnam aiawh hruaitu

thar vek an lo lang a (cf. 1:5ff; 13:4ff). Hei hi Lalpan,“Thlalerah an thi ngei ang” tia a sawi ang khan tu mah

mi dangte kha dam an awm tawh lo a ni ang (cf. 26:65).

Helaia hnam hming sawi hmasak dan indawt hi an ram

chin insema an awmna indawt dan zuia tar lan niin a

lang (cf. Jos. 18f). Chhim lam hnam hi Juda, Simeon, Ben-

 jamin leh Dan hming te a lo lang hmasa a. A lailum lama

awm hnam hnih Manase leh Ephraim an lo lang leh a, a

hnuhnung hlawmah hmar lama hnam li Zebulun, Isakar, Aser leh Naphtali te an lo lang leh a ni.

Ramtiam Kanaan-ah chuan Lalpan a awmpui zel

dawn a ni tih heng hnam hruaitute hming awmzia hian a

lantir kan ti thei awm e.2 Semuela hming awmzia chu

‘Pathian hming’ tihna a ni a. Chutiang zelin Elidada -

Pathianin a hmangaih, Bukia - Fiah a ni, Haniela -

Pathian duhsak, Kemuela - Pathianin a kaitho,Elizaphana - ka Pathianin a venghim, Paltiela - Pathian

chu ka chhanchhuahna, Ahihuda - Lal unaupa, tih leh

Padahela - Pathianin a chhan chhuak tihte an ni.

Kan zirlaiah hian Pathianin a mite a ngaihtuahzia

leh ruahmanna fel tak hnuaia a kaihhruai \hinzia a lang

a. Kanaan ram tiam an luah dan tur leh ram insem dan

Page 759: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 759/790

363NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tur leh a sem feltu tur thlengin fel taka engkim ti turin

Pathianin a mite a kaihruai zel a ni.

Sawi ho tur 

Pathianin ram insem dan a ngai pawimawh hle tih

kan zir a, tunlai pawh hian ram neih bithliah (land

ceiling) siam ve \ul kan ti em?

END NOTES

1. Gordon J Wenham, “Numbers,” Tyndale Old Tes-

tament Commentaries, Inter-Varsity Press, 1981, p.

232.

2. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbers

in Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York, Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 302.

Page 760: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 760/790

364NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 44

LEVIA CHITE CHENNA TUR LEHINHUMHIMNA KHUA 

Chhiar tur : 35:1-15 Thu vawn : Tin, Levi-ho in pêk tur khuate chu tualthatte

tlan nan tualtlânna khaw paruk a ni ang a; chung lo chukhaw sawmli leh khaw hnih in pe bawk tur a ni. 7 Levi-ho

in pêk tur khua zawng zawng chu khaw sawmli leh khawriat a ni ang: daikiang nen in pe tur a ni (35:6,7).

Zirlai hmasaah khan ramri leh ram semtu turte kan

zir a. Kanaan ram luahtu turte ram chanpual sem turahkhan hnam hnih leh a chanve-te khan Jordan chhak lamah

chanpual an nei tawh a. Kanaan ram, Jordan thlang lamzawng kha hnam kua leh a chanvete chanvo tur a ni tawh

bawk a. Rawngbawl tura serh hran puithiam chi, Levia

chite khan ram chanpual an nei ve lo va. Kanaan ram

tiam an luah ngheha awmhmun khuara an inbenbel ve

dawn takah chuan an awm dan tur ngaihtuahsak an ngaia ni. Chuvangin, vawiinah chuan ‘Levia chite chenna tur

leh inhumhimna khua’ kan zir dawn a ni.

1. Levia chite khua tura ruahmanna (35:1-8)

1Tin, Jeriko zawn Jordan kam, Moab phaiah chuan

LALPAN Mosia a bia a, 2 “Israela thlahte chu thu pe la,an ramahte chuan Levi-ho awmna tur khuate siamsak

Page 761: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 761/790

365NUMBERS

www.mizoramsynod.org

rawh se; tin, ran tlatna turin khaw daikiang velte Levi-

ho in pe tur a ni. 3  Khuate chu an awmna tur a ni ang a, a

velte chu an bawng leh an ran, an thil vulh zawng zawng tan a ni ang. 4 Tin, daikiang Levi-ho in pêk tur chu khawkulh a\anga tawng 1,000-a thui a ni tur a ni. 5 Tin, kulh

 pawn lam a\angin in teh ang a, chhak lampangah tawng 2,000 chhim lampangah tawn 2,000, thlang lampangah

tawng 2,000, hmar lampangah tawng 2,000, khua a laitaka awmin. Hei hi an daikiang pual a ni ang. 6 Tin, Levi-

ho in pêk tur khuate chu tualthatte tlan nan tualtlânna

khaw paruk a ni ang a; chung lo chu khaw sawmli lehkhaw hnih in pe bawk tur a ni. 7 Levi-ho in pêk tur khuazawng zawng chu khaw sawmli leh khaw riat a ni ang:

daikiang nen in pe tur a ni. 8 Israela thlahte luah khua in pêk dan tur chu, a tam deuh a\angin in pe tam ang a, a

tlem deuh a\angin in pe tlem ang a, mi tinin an luah ramtam dan zirin an khua chu Levi-ho an pe tur a ni,” tiin.

LALPA chuan Mosia hnenah Israel mite chu an ramchan chhunga Levia chite chen nan khaw 48 siam sak

turin a ti a. Chung zînga khaw ruk chu tualthat te tlanna,

tualthatte inhumhimna tur a ni. Heng khuate hian a

chheh vel ran tlatna tur a nei theuh ang a, khua leh a

chheh vel ram chu kil li, kil tin tawng sanghnih \heuh,tawng sanghnih bial a ni tur a ni. Joshua bung 21-ah chuan

he thu tihhlawhtlinna ni ngei tur kan hmu a. Chutah

chuan, “Levia chi hruaitute chu, puithiam Eleazara te,

Nuna fapa Josua te leh Israel hnam hruaitute hnenah,

Kanaan ram Silo khuaah chuan an lo kal a, ‘LALPA chuan

kan awmna tur, khawpuite leh a chhehvel ran tlatna tur

ram awl pe turin Mosia chu a hrilh kha,’ an rawn ti a” tih

kan hmu a (Jos. 21:1f). Israel mite chuan LALPA thu angin

hetiang hian Levia chite chu an pe a. Arona thlah

Page 762: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 762/790

366NUMBERS

www.mizoramsynod.org

puithiamho chu Juda, Simeona leh Benjamina thlahte

ram chan a\angin khawpui sawm leh pathum an pe a,

Kohatha thlahte chu Ephraim, Dan leh Manase hnamzatve ram a\angin khawpui sawm an pe a. Gersonathlahte chu Isakar, Naphtali leh khawthlang lama

Manasea te ram chan a\angin khawpui sawm leh pathum

an pe a. Merari thlahte chu Reuben, Gad leh Zebulun

ram chan a\angin khawpui sawm leh pahnih an pe a.

Tichuan Israael fate chuan, Levia chite hnenah, Mosia

hnena LALPA thupek ang chuan khawpui sawmli leh

pariat chu an pe a ni. Heng zinga khaw ruk chuinhumhimna khua atana ruat tur a ni.

Levia chite tana khaw sawmli leh pariat pek hian,

ram chanpual nghet an nei ve ta tihna lam aiin, an awm

vena tur hmun ruahmansakna a kawk a. Ram hawh ang

deuha an awm vena tur hmun nia ngaih a ni ber. Israel

faten Pathian kohna an hriat a, a hnam thianghlim ni

tura Pathian kohna hriattir turin Levia chite hi hmunhrang hrangah an awm darh a ni. Levia chite hi ram

chanpual hran pek an ni ve lo va, LALPA puithiam hna

chu an chanpual a ni (Jos. 18:7).

2. Inhumhimna khua siam tur (35:9-15)

9 Tin, LALPAN Mosia a bia a, 10 “Israela thlahte bia

la, an hnenah, ‘Jordan lui in kaia Kanaan ram in luhhun chuan 11tualtlanna khua tur khua in inruat tur a ni,tualthat palhtu tlan nan. 12 Chung khuate chu phubalatu

laka in tualtlânna ani ang; pungkhawm hmaa rorelsaktura a din hmaa tualthattu chu a thih loh nan. 13 Tichuan,

in tan tualtlanna tur in ruatte chu khaw paruk a ni ang.14 Jordan ralah khaw thum in ruat ang a, Kanaan ramah

khaw thum in ruat ang a, tualtlana khuate a ni ang.

Page 763: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 763/790

367NUMBERS

www.mizoramsynod.org

15 Israela thlahte leh hnam dang leh an hnena chengte

tan he khaw paruk hi tualtlana a ni ang: chutah chuan

tupawh mi that apiang an tlan dawn nia.Levia chite chenna tur khaw sawmli leh pariat

siamah khan, khaw ruk chu tualtlânna tur khua,

inhumhimna tur khuate an ni a (35:6). Miin, tum reng

vang ni lova tual a thah palha ama sa himna tur zawngaa tlan luhna tur khua a ni. Tualthattu kha a tual thaha

chhungte hnaivai ber zinga mipain mitthi phuba kha a la

thiang a ni. Phuba latu turin a rawn thah ve hmaainhumhimna khua a thlen theih chuan, danin amah kha

a humhim a, thah nghal mai a thiang tawh lo. Tualthattu

chu rorelnaah a chung thu ngaihtuah phawt a ni ang a;

thiam a chan chuan himna khuaah hian a awmzui nghal

thei ang a, a thaha chhungte phubâ lâkna lak a\angin

humhim a ni ang a; thiam a chan loh erawh chuan

tualtlanna khua a\ang hian lâk chhuaha thah ve tur a ni

(35:25). Hetianga thah tur a nih chuan, phuba latu turkutah hlan tur a ni a, ani chuan thisen phuba lain a tih

tur chu a ti mai dawn a ni. Tum reng vang ni lo, tihpalh

thila tual that a niha ngaihdam a nih chuan puithiam lal

dam chhung chuan inhumhimna khuaah khan a awm reng

tur a ni.

Inhumhimna tur khuate hi Jordan ral chhak lamah

khaw thum, Kanaan ramah khaw thum an ruat ang a.Heng khuate hi tualtlânna khua an ni ang a. Israel mi te,ram dang mite leh an zinga lo pemte tan an tualtlânna

tur a ni a, mi that palh chu tu pawh chutah chuan an tlan

thei ang.

Helai thu hlawm hi mi thiam \henkhatte chuan

tlaikhawhnua ziak a nih an ring a. A chhan chu, tum reng

Page 764: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 764/790

368NUMBERS

www.mizoramsynod.org

vang ni lova, tual that palhte inhumhimna tur hi a awm

sa tawh reng niin a lang. Exodus 21:13-ah chuan, “Tum

reng vang ni lova vaw hlum palh a nih chuan a tan himnatur hmun ka ruatah chuan a sa him nan tlan rawh se,”tih thu kan hmu a. Deuteronomy 19:1ff-ah chuan, ram

chu an lak a, an luah hunah chuan, pan awlsam turin

ram chu hmun thumah \hen a, humhimna khaw pakhat

\heuh ruat tur a ni a. Pathianin a tiam ram zawng zawng

a pek hunah chuan humhimna khawpui pathum dang

thlan belh leh tur a ni (Deut. 19:8ff). Hetiang hi a nih

avangin tuna kan zirlaiah hian a nemnghehna atan, avaiin humhimna khaw ruk, Jordan chhak lam leh thlang

lamah pathum ve ve siam tur a lo ni ta a ni. Hetiang taka

mumal leh awmze neia ruahmanna hi tlaikhawhnua ziak

a nih an ring a ni.

Inhumhima khua paruk hming hi tuna kan zirlaiah

hian tarlan a ni lo va. Mahse, Josua 20:7, 8-ah hetiang

hian kan hmu - Jordan khawthlang lamah Kades, Sekemleh Kiriat-arba (Hebron an ti bawk) te an ni a, Jordan

khawchhak lamah Bezer, Ramot leh Golan te an ni. Heng

khuate hi hmun hrang hrang a\anga pan remchang tur

hmun remchanga dah an ni. Inhumhimna khuate hi Is-

rael mite tan chauh ni bik lovin, ram dang mite leh anzinga lo pemte tana an tualtlânna tur khua a ni a, tu pawh

chutah chuan an tlan thei dawn a ni. Thuthlung Hlui

zirtirnaah chuan khawiah mah tualthat ngaihdamna thu

kan hmu lo va; tum vang reng ni lo, tihpalh thila tual

thatte tana inhumhimna tur khua an ni. Heng

inhumhimna khuate hi Levia chite khua, an rorelna leh

enkawlna hnuaia awm tur a ni a. Inhumhimna khuate hi

Pathian zahngaihna lantirna a ni a, dik lo taka thisen

phubâ lak a nih loh nana siam a ni.

Page 765: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 765/790

369NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Tualthahna leh pawikhawihna lian thama

inhnamhnawihte kan en dan tur eng nge ni?

2. Tual that inhumhimna khua siam leh Lal sûtpui vawnchungchang han khaikhin teh u.

END NOTES

Tualtlânna khua (35:6)

Israel thlahten Levia mite hnena khua an pek turzinga parukte chu tualtlânna khuaah (asylum)

hmang turin Pathianin thu a pe a. Heti ang

tualtlanna khua neih hi hmanlai a\ang tawhin ram

hran hrana an lo hman tawh a ni a. Greek leh Rome-

ho hun laite pawh khan hetiang dan hi an lo nei tawh

a, tunlai hunah pawh hetiang hi sawi tur a la awm.

Entir nan Cambridge leh Oxford khuaah te pawhthilsual tenau tite humhimna hmun a la awm a ni.

Thisen phuba latu (35:12)

Thisena phuba latu tih hi Hebrai \awngin ‘Goel’ tiha ni a, “laina” emaw, “tlantu’ tihna emaw a ni.

Tualthahnaa a thi zawk laina hnaiin phuba a lâk hi

hmanlai dan a ni a. Chutianga phubâ la theitu chu

chhungkhat laina hnai tak, rokhawm thei a ni. Hengthisen phubâ latute hian phuba lâk mai bâkah

mawhphurhna dang an nei, chungte chu - leibâ lâk

khawm te, chi mang loh nana inneihna buatsaih te

leh, chhungkhat hnai sala awm tlan chhuahte a ni.

Page 766: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 766/790

370NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 45

TUALTHAH AVANGA HREMNA DAN

Chhiar tur : 35: 16-34 

Thu vawn : In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawhtur a ni lo, kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awmsi a,’ ti rawh” tiin (35:34).

Zirlai hmasaah khan, “Levia chite chenna tur leh

inhumhimna khua” kan zir a. Israel hnam hrang hrangte

ram chanpual chhungah Levia chite chenna tur khaw

sawmli leh pariat siamsak an ni a. LALPA tana hnam

thianghlim ni tura koh an nihna an hriat thar zel theihnaturin hnam hrang hrang zingah Levia chite chu dah darh

an ni a. Israel fate zingah dik lo taka thisen phuba lak a

nih lohna turin Levia chite chenna tur khaw sawmli leh

pariat zinga khaw ruk chu inhumhimna khuaah siam a

ni bawk a. Heng khuate hi Pathian zahngaihna lantîrna

a ni nghal bawk. Tun \umah hian dik taka thisen phubâ

lak a nih theih nan, “Tual that hremna dan” kan zir dawn

a ni.

1. Tihluih avanga tualthattu hremna (35:16-21)

16  Amaherawhchu thir hmanga mi a bei a, a thih

chuan tualthat a ni a: tualthat chu tihhlum ngei tur a ni.17 Tin, thi khawpa lunga mi a chhuta a thih chuan tualthat

ani a, tualthat chu tihhlum ngei tur a ni. 18 Tin, thi khawpa

Page 767: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 767/790

371NUMBERS

www.mizoramsynod.org

mi thinga a vuak a, a thih chuan tualthat a ni a, tualthat

chu tihhlum ngei tur a ni. 19 Thisen phuba latu chuan

tualthattu chu a that nghal mai ang: a hmuh hun apiangina tihlum tur a ni. 20 Tin, mi a huat vanga a nam vak emaw,lo chang rua a vawm emawa a thihin emaw 21intaina

avanga a chum hlum emaw chuan, a tihlumtu chu tihhlumngei tur a ni; tualthat a ni: thisen phuba latu chuan a

hmuh hun hunah a tihlum tur a ni.

Helai hlawmah hian tual that chu tum reng vanga

tual that nge tihpalh thila tual that tih hriat theihna turahmanraw hrang hrang hmanga tual thah thu a sawi a.

Thir hmanga tual thah te, lung hmanga tual thah te leh

talhtum hmanga tual thah thu te a sawi. Heng hmanraw

hmanga tual that chu tihhlum ngei tur a ni. A laichin

hnai, thisen phuba latu tur chuan tual thattu chu a hmuh

hun hunah a that ve thei a ni. Miin a huat vanga mi a nam

thluk chawrh emaw, lo chang rua lunga a vawm chawrh

emaw, a hnek chawrh avang emawa mi a thih chuan tualthat a ni a, tual thattu chu tihhlum ve ngei tur a ni a, thisen

phuba latu chuan a hmuhna apiangah a that thei a ni. Heng

hi tual thah chungchanga Israel fate kaihhruaina a ni. Thir

emaw, lung emaw, thing hmanrua emaw hmanga miin

midang a tihhlum chuan huatna thinlung pua tihlum a nia, chutiang mi chu Pathian mite zing a\anga tihboral tur a

ni a, phuba latuin a that thei a ni.

2. Huat vang ni lova tualthattu hremna (35:22-29)

22,23 Amaherawhchu intai vang ni lem lova nam thutemaw, tin, châng ni kher lova mi an awm tih pawh hre

lova, a hmêlma pawh ni lova, a pawi khawih pawh tumni chuang lova lung emawa a dena, mi lo thi ta a nih

chuan 24  pungkhawmhovin heng rorelna dan ang hian a

Page 768: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 768/790

372NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tihlumtu chu thisen phuba latu ro chu an relsak tur a ni.25 Tin, pungkhawmho chuan tualthattu chu thisen phuba

latu lâk ata chu a hum ang a, pungkhawmho chuan atlânna, a tualtlânna khuaah chuan an awmtir leh ang a,hriak thianghlima thih puithiam lal \anglai thih hma chu

chutah chuan a awm tur a ni. 26  Amaherawhchu englai pawhin tualthattu chuan a tlânna, a tualtlânna khaw

ramri pawn lama a kal a, 27 thisen phuba latuin atualtlânna khaw pawna a hmuha thisen phuba latuin a

thah chuan thisenah chuan thiam loh a chang lo vang,28  puithiam lal a thih hma loh chu a tualtlânna khuaa awmreng tur a nih avangin; puithiam a thih hnu erawh chuantualthattu chu a awmna ramah chuan a haw leh tur a ni.29 Heng thil hi in thlahte thlenga in awmna apianga inrorel dan tur a ni ang.

Deuteronomy 19:5-7-ah chuan, “Mi pakhat chuan a

\hian nen thing kit dun sela, a hreipui fang chu chek

thlawnin, a \hianpa chu deng hlum ta sela, heng khaweng berah hian emaw a tlan ang a, a him thei ang. A 

tualtlânna tur khua chu a hlat viau chuan a tihhluma

thisen phuba latu thinur ling chuan a umpha ang a, tun

hma pawha inhuatna nei lo thah ve kher loh tur chu a

that mai dah ang e. Chuvangin, khaw pathum ruat turinka ti che u a nih kha,” tih kan hmu. Hetiang tihpalh thil

tak tak hi chu tual thata ngaih pawh a ni lo niin a lang.

Tuna kan zirlaiah pawh hian huat vang ni lova tualthattu

chungchang hi thisen phuba lak ve kher tur niin a lang

lo. Miin huat vang ni lo, tum reng vang pawh ni lo, tihpalh

thila midang a tihhlum chuan chu mi chu inhumhimna

khuaah dahin thisen phuba latu lak atanga ven him tur a

ni. Inhumhimna khua a thlen chuan a him a. Chutah

chuan puithiam lal dam chhung chu a awm ang a.

Page 769: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 769/790

373NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Puithiam lal a thih erawh chuan chu hmun chu a

chhuahsan thei ang a, amah pawh chu a zalen tawh ang

a, zalen takin ama in lamah a haw thei tawh ang.Eng pawh ni sela, tihpalh thil a ni emaw, miin midang

a thah chuan, a thattu chuan inhumhimna khua a pan

vat ang a, khawpui luhnaah chuan khaw upate hnenah a

lo kal chhan hrilhin luh a dil ang a, anni chuan hmun anlo ngaihtuahsak ang a, an zingah an awmtir ang (Jos.

20:4f). Tual thattu chu inhumhimna khuaa a awm chhung

chuan a him a. Amaherawhchu, khua a chhuahsan chuanthisen phuba latuin lo that pawh nise a thisen mawh a

phur lo vang. Khaw hotute chuan a chungchang thu hi

Israel pungkhawm hmaah an ngaihtuah ang a, huat vang

leh tum reng vanga that a nih loh chuan thiam a chang

ang a, chutiang a nih loh chuan tualthattu chu thah ve

tur a ni a, thisen phuba latu tur kutah an hlan ang a, ani

chuan thisen phuba chu a la mai thei dawn a ni. Thiam a

chan erawh chuan chu khuaah chuan puithiam lal damchhung a awm ang a. Puithiam a thih erawh chuan

tualthattu pawh kha a zalen ve ta a, ama in lamah a haw

ve thei ta a ni. Tual thah chu mihring nunna lak a ni a,

nunna lak chu nunna veka rulh leh tur a ni a, puithiam

lal \anglai a thih chuan, chu chuan a chhuah zalen ve ta ani. A chungchânga rorêlna thu chu thai bo a ni ve nghal

niin a lang.1

3. Hremna lek theih dan leh thisen chhuah khapna(35:30-34)

30 Tupawhin mi a thah chuan tualthhattu chu hretute

ka a\anga thu chhuakin tihhlum tur a ni: amaherawhchuhretu pakhat chu mi tihhlumna tur chuan a tawk lo. 31Tin,

tualthattu chu in tlan tur a ni lo, thihna khawpa thiam

Page 770: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 770/790

374NUMBERS

www.mizoramsynod.org

loh chang a ni a, tihhlum ngei tur a ni zawk. 32 tin,

tualtlanna khuaa tlan chu chutih laia puithiam lal thih

hma chuan a awmna khaw hluia kir leh tura tlan phal ani lovang. 33 Chutichuan in awmna ram chu intibawlhhlawh lo vang a: thisen chuan ram chu a

tibawlhhlawh a, thisen chhuahna ram tihbawlhlawh silnan a chhuahtu thisen ngawt lo chu hman theih a ni si lo.34 In awmna ram, ka awmna hi in tibawlhlawh tur a ni lo,kei LALPA chu Israela thlahte zingah ka awm si a,’ ti

rawh” tiin.

Tual that chu tihhlum tur a ni a, thuhretu pakhat

chauh thu avangin mi tihhlum tur a ni lo (35:30). Tual

that tihhlum ngei tur chu tlan theih a ni lo va, a thi ngei

tur a ni (35:31). Thuhretu dik lo an awm chuan anmahniin

an tuar ai an tuar ang (Deut. 19:18f). Mihring nunna lâk,

mi thah hi Israel-ho zingah sual lian taka ngaih a ni a, mi

that chuan Danin hremna a phut chu an pumpelh thei lo.

Thu Sawm Pek-ah chuan ‘Tual i that tur a ni lo’ (Deut.5:17) tiin a sawi a. Hei hian mihring nun zahawmna

humhim a tum a. Mosia Danah hian thisen chhuah chu

thisen chhuah veka phubâ lâk tura ngaih a ni (Deut. 19:11-

13; Exod. 21:19).

Helai hlawmah hian tual thah duh lohna chhan bulpui

a lo lang a, chu chu “In awmna ram chu tibawrhbang suh

u; thisen chhuah hian ram a tibawrhbang a ni, thisenluanna ram chu thisen chhuahtu thisen ngawt lo chuantih thianghlim leh theih a ni lo. Ka ram in chen vena ram

chu, in tibawrhbang tur a ni lo; kei LALPA hi, ka mi Is-

rael-te zîngah ka awm zel \hin a ni,” (35:33-34 lehlin thar)

tih hi. Thisen chhuah chuan ram a tibawlhhlawh a. Chumi

tihthianghlim lehna kawng awm chhun chu thisen

chhuahtu thisen chauh chu a ni. Tual thah chuan ram a

Page 771: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 771/790

375NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tibawlhhlawh a, tual thattu thisen chu ram tihthianghlim

leh theihna awmchhun a ni. Tual thattu chu thah a nih

ve hma loh chuan ram chu tihthianghlim lohvin,bawlhhlawhin a awm reng tihna a ni. Ram chu LALPA taa ni a, chu ramah chuan ama mi Israel-te an cheng a, chu

chu tihbawlhhlawh loh tur a ni. Hei hi Numbers bu

thuchah pawimawh tak a ni nghal bawk. Mipuite thisen

chhuahna laka ven him a, sualna lak atanga vawn

thianghlim chu puithiam leh Levia chite mawhphurhna

pawimawh tak a ni.

Bung 35 ah hian Levia chite chu inhumhimna khaw

luahtu leh neitute an ni a, tual thatte tlan luhna tur a ni

tih kan hmu. Anniho lo dawnsawn hi an mawhphurhna

tur pawh a ni a. Puithiam lal \ang lai thihna chuan heng

ho hi a chhuah zalen a. Levia chi puithiamte

mawhphurhna hian Lal Isua rawngbawlna pawh min

hriat chhuahtir hle a ni (cf. Heb. 4-9).

Sawi ho tur 

Kan ramah tualthahna a tam tual tualin a lang a,

khawtlang nun siam\hatna tur hian inhremna dan

khauh/na deuh zawk awm se a \ha ang em? Kohhran

hian tualthah a tlem theih nan engtin nge hma kan

lak ang?

END NOTES

1. Pierce and Washabaugh, “The Book of Numbersin Interpreter’s Bible,” Vol. II. New York,

 Abingdon Press, Nashville, 1953, p. 305.

Page 772: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 772/790

376NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Thisen chhuah hian ram a tibawrhbang (35:33)

He lai changah hian tualtlânna khaw siam chhan

bulthûm kan hmu a. Chu chu Abrahama hnenaPathian thuthlunga a thiltum lo lang hlen chhuahna

a ni. Chûngte chu Israel-te leh Pathian inzawmna

vawnhim leh ramtiama Israel mipuite vawn\hat a

ni a. Chutichuan thisen chhuahnain ram atihbawrhban lohna tura tualtlânna khua an siamah

hian chung Pathian thiltumte chu hlen chhuah a lo

ni thei ta a ni.

Page 773: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 773/790

377NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 46

RAM CHANPUAL NEI HMEICHHE PASALTUR CHUNGCHANG

Chhiar tur : 36: 1-13 Thu vawn : Tin, Israela thlahte zinga roluahtu tur fanu

apiang chu Israela thlahten an pi leh pute ram an luah\heuh zel theih nan a pa hnampui zinga mi ngei nupui a

ni tur a ni (36:8).

Bung 36-na hi Bung 27:1-11 chhunzawmna thu belh

nia ngaih a ni. Bung 27-na lama kan hmuh tawh ang khan

Zelophehada fanuten ram chanpual an neih ve theihnaturin an dil a. An pa Zelophehada khan fapa nei lovin

fanu hlir panga a nei a. An pa hming daih lohna turin anpa hminga ram chanpual neih ve an dil kha a ni a. An dil

ang khan phalsak an ni a. Amaherawhchu hun lo kal zelah

harsatna awm thei siam felna turin “Ram chanpual nei

hmeichhe pasal tur chungchang” tih thu vawiinah kan

zir dawn ta a ni.1. Ram inrochun chungchanga Josefa thlahte

harsatna (36:1-4)

1Tin, Josefa chhûngte zinga mi, Manasea fa Makira  fapa Gileada thlahte chhûngkaw puipate zinga mite

chuan an rawn hnaih a, Mosia leh hotu, Israela thlah puipate hmaah chuan thu an sawi a: 2 “LALPA chuan kan

Page 774: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 774/790

378NUMBERS

www.mizoramsynod.org

 pu chu Israela thlahte chu thumvawra an luah tur ram

 pe turin thu a pe a: tin, LALPA-in kan pu chu kan unaupa

Zelophehada luah tur chu a fanute pe turin thu a pe a.3 Tin, anni chuan Israela thlahte zinga mi, hnam dang tu fate pawh nei sela, kan pi leh pute ram an luah chu laksak

a, an va telnate hnam ramah belh tur a ni ang a: chutiang chuan kan ram chanpual ata chu thehchhuah a lo ni ang 

a. 4 Tin, Israela thlahte Jubili a lo thlen hun chuan anram chu an va telna turte apiang hnam ramah belh a ni

ang a; chutichuan kan pi leh pute hnam ram ata chu an

ram lâk hêk a lo ni dawn a,” an ti a.

Mosia leh hruaituho, Israel chhungkaw puipate

hnênah Josefa thlah, Manasea fa, Makira fapa Gilead-a

thlahte chhungkaw hotute chu an lo kal a. An zinga ram

chanpual nei hmeichhiaten Israel hnam dang zinga mi

pasalah nei ta sela, an ram chu an chhawm ang a, an

pasalte hnam ramah an bei dawn a. An hnam chanpual

atangin an ram chu hnam dang ram chanah a lo awm dawnta a. An ram chu Jubili kumah pawh an nei let leh dawn

tawh lo va. Chuti a nih chuan an hnam ram chan chu ram

chanpual nei hmeichhe pasal neite avangin an hloh hlen

dawn tih an hria a. He harsatna hi Gileada thlahte

chhungkaw hotute chuan Mosia leh hruaituho Israelchhungkaw puipate hnenah an rawn thlen leh ta a ni.

Gileada thlahte hian ram chanpual nei hmeichhiainhnam dang pasala a neihin a ram chanpual kha a chhawmdawn si a; an ram chanpual kha an hloh hlen mai ang tih

an hlauthawng a ni. Jubili-ah hian ram chanpual hralh

chu a neitu hmasa hnenah pek kir leh tur a ni a. Leviticus

25 lamah hian ro khawm chhawm ram chanpual pek kir

leh tur thu a lang lo va. Chuvangin, hrilhfiahtu \henkhat

chuan helai thu hian inneihnaa ram chhawm pek kir leh

Page 775: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 775/790

379NUMBERS

www.mizoramsynod.org

dan bik hi Leviticus 25 lama sawi chian ve loh tihchianna

tur niah an ngai.1 Chuvangin, helaiah hian Josefa thlah,

Gileada thlahte hian an ram chanpual bo hlen mai theitur kha a bo hlen loh dan tur kawng an ngaihtuah a ni.

2. Ram chanpual nei hmeichhiate pasal tur (36:5-8)

5 Tin, Mosia chuan LALPA thu angin Israela thlahtechu thu a pe a, “Josefa fapate hnam hian an sawi dik a

ni. 6 Zelophehada fanute chungchang thua LALPAN thua pêk chu heti hian a ni, ‘|ha an tih apiang nei sela,

amaherawhchu an pate hnampui zinga mi ngei an neitur a ni,’ tiin. 7 Chutichuan Israela thlahte ram chu hnam

dang dang hnenah sawn sawn a ni lo vang. Israela thlahtechuan an pi leh pute hnam ram chu an chang reng tur a

ni. 8 Tin, Israela thlahte zinga roluahtu tur fanu apiang chu Israela thlahten an pi leh pute ram an luah \heuh zel

theih nan a pa hnampui zinga mi ngei nupui a ni tur a ni.

Ram chanpual nei hmeichhiain pasal a neih a, a ram

a chhawm hlen daih lohna tura dan a awm theihna tur

hian fing tak leh remhre takin Mosia chuan LALPA 

thupek chu Israel-te a hrilh a. “Josefa thlahte hian an

sawi dik a ni. Zelophehada fanute chungchanga LALPA 

thupek chu hetiang hi a ni: An hnampui zinga mi chauh

pasalah an nei thei ang. Tichuan, Israel hnam khat ram

chu hnam dang ramah suan theih a ni lo vang. Israel-techuan an hnam ram chu, chu hnam ngei chuan an nei

reng tur a ni. Tu fanu pawhin ram chu rochung sela, a

ram neitu hnam zinga mi pasalah a nei ngei tur a ni. Hnam

khat ram chu hnam dang ramah suan tur a ni lo, mahni

hnam ram chu an nei tlat tur a ni,” (36:5-9) tiin. Hetiang

hian Israel fate hnam ram chanpual chu hnam dang

hnenah suan a niha a bo lohna turin inneihna kal tlanga

Page 776: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 776/790

380NUMBERS

www.mizoramsynod.org

buaina awm thei tur chu inneihna dan hmanga venhim

tlat a ni ta a. Hnam khat ram chanpual chu hnam dang

ram chanpuala a luh lohna turin ram chanpual neihmeichhiain pasal neih a duh a, a nei dawn a nih pawhinan chi zinga mi chauh pasalah a nei thei a ni. Tuna kan

zirlaiah hian a sawi lang tel chiah lo naa, ram nei

hmeichhiain hnam dang pasala a neih chuan a pa hnen

a\anga a rokhawm ram chanpual chu a chan dawn tihna

a ni. Ram chu Lalpa mi ni lo, hnam dang kutah

engtikawng mahin a tlu lut tur a ni lo.

3. Ram sawn phal a ni lo (36:9-12)

9 Chutichuan ram chu hnam dang dang hnenah sawnsawn a ni dawn lo nia. Israela thlahte chuan anmahni

ram \heuh chu an chang reng tur ni si a,” tiin. 10 Tin,LALPAN Mosia thu a pêk ang chiahin Zelophehada

 fanute chuan an ti a. 11Zelophehada fanu Malai te, Tirzai

te, Hoglai te, Malkai te, Novai te chuan an pa unauva fapate an nei a ni. 12 Josefa fa Manasea fapate an nei a,an ram chu an pa hnamah chuan an awm reng a ni.

Helaia kan hmuh ang hian hnam khat ram chu hnam

dang ramah suan tur a ni lo a, ram suan phal a ni lo,

mahni hnam ram chu an nei tlat tur a ni. Mosia hnena

LALPA thupek angin Zelofehada fanu Malai, Tirzai,

Hoglai, Milkai leh Novai te chuan an pa chipui pasalahan nei a. Josefa fa, Manasea fate zinga mi an neih avangin

an ram chu an pate ram a ni ta reng a ni.

4. Tlangkawmna (36:13)

13 Heng hi LALPAN Mosia hmanga Jeriko zawn Jor-dan rala Moab phaia Israela thlahte a pêk, thupêkte leh

rorel dante chu a ni.

Page 777: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 777/790

381NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Bung 36:13 hi tlangkawmna thu a ni a. ‘Heng

thupêkte leh dante hi Israel-te tan Mosia hnena LALPA 

pek chu a ni’ tih hian bung 27-36 chhunga thupêkte lehdante sawina nge, bung 22-36 chhunga thupêkte lehdante nge, Numbers bu pum pui chhunga thupêkte leh

dante sawina tih thuah hian ngaih dan a thuhmun lo va.

Leviticus 27:34-ah hian Sinai tlanga dan pêk

khaikhawmna thu kan hmu bawk a. Tuna Numbers 36:13

hi chuan a bu pum khaikhawmna bâkah Israel fate hnena

thupêk leh dan pêk zawng zawng Kanaan ram luh hmaa

mi huam veka sawina niin a rinawm.

Numbers 33:50 – 36:13-ah hian ram chungchang te,

ram insem chungchang te, ramri chin te leh ram chu

thianghlim tur a nih thute kan hmu a. Numbers bu pum

pui hi ram tiam panna chanchin a ni a. Mosia thu

hnuhnung ‘hnam khat ram chu hnam dang ramah suan

tur a ni lo, mahni hnam ram chu an nei tlat tur a ni’ [36:9

(lehlin thar)] tih hian ram tiam a ngaih pawimawhzia atichiang hle. Genesis 17:8-ah “I thlah lo la awm turte

rochun atan kumkhuaa an neih turin i mikhualna Kanaan

ram pumpui hi ka pe a che, an Pathian ka ni zêl bawk

ang,” tih thu kan hmu a (lehlin thar). He ram pek tiamna

thuthlung beiseina chak tak ang hian, mahni hnam ramchu an nei tlat tur a ni tih thupêk nen Numbers bu hi

khar a ni a. A tlangkawmna tak takah chuan, ‘Moab phai,

Jeriko zawn, Jordan lui kamah heng thupekte leh dante

hi Israel-te tan Mosia hnena LALPA pek chu a ni’ tiin

khar a ni.

Page 778: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 778/790

382NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Sawi ho tur 

1. Hnam dang nena inneih pawlhin ram leh hnam nun

a nghawng theih dan sawi ni se.

2. Rinna kawnga kan lungrualpui theih loh nupuipasala neih pawizia han sawi ho teh u.

END NOTES

1. Eryl W. Davies, “The New Century Bible Com-mentary : Numbers,” Marshall Pickering,

Eordinaus Publishing Company, Grand Rapids, 1995,

p. 369.

Jubili kum (36:4)

Jubili hi Hebrai \awng ‘ yobel’ tih a\anga lo kal a ni a,

‘berampachal ki’ tihna a ni. Jubili chu kum 50-naapiangah an lawm \hin a, chutah chuan berampa ki

hamin bul an \an \hin. Kum 49 a ralin tu pawhin an

ram leite a neitu dik tak hnenah an kir leh tur a ni.

Jubili hman dan chu Leviticus 25:8-17-ah chiang

takin a lang.

Ram sawn loh tur (36:9)

Juda-te ngaih danah chuan ram hi Lalpa ta a ni a.

Pathian chuan ram chu a mi cheng zât azirin

chhungkaw hrang hrang hnenah a pe leh a. Tichuan,

ram chu Pathian pêk a nih avangin mi dang hnena

suan a rem lo. Ram chu a neitu nihna (Identity) a ni

nghal a. Chuvangin, eng emaw vanga an ram an hralh

pawhin Jubili kumah an nei let leh vek \hin a ni.

Page 779: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 779/790

383NUMBERS

www.mizoramsynod.org

ZIRLAI 47

THLIR LETNA 

Thu vawn : “Tin chung chu kan tan entirna a ni, thil sual

an châk ang bawk khan kan chak ve loh nan. Tin, chung chu entîrna turin an chungah a lo thleng a nih kha; keini,

hun tawp lo thlenna te hi, min zilhna turin a ziak a nibawk a,” (I Korinth 10:6,11).

Numbers bu pum kan lo zir zo ta a. Tunah chuan thlir

letna hun kan hmang dawn a ni. A bu puma thlir kir vek

theih a ni lo vang a. Kan zir tawh a\ang khan Kohhranhote

tana zir chhuah tur pawimawh zual sawm emaw chauh

kan sawi ang. Numbers bu hi Pathian hnam thlan Israel

fate ram tiam Kanaan pana an kalna zin kawng chanchin

a ni a. Keini Kohhranhote pawh van Kanaan pana kan

zin kawngah hian Israel fate harsatna tawh ang thil tam

tak kan tawk ve a. An hnen a\ang hian zir chhuah tur

tam tak kan nei ve ngeiin a rinawm. Tawi te tein hansawi ila.

1. Inchhiarnain hmun pawimawh a luah

Inchhiarnain hmun pawimawh a luah vanga a bu

hmingah pawh ‘Numbers’ vuah a ni a. Mi leh sa inhriat

chian hi a pawimawh reng a ni. Inchhiarna hi mipa ‘ral

kai chin,’ indonaa ral bei thei tur chin chhiarna a ni a.

Hnam pum pui chakna dinhmun hriatna pawimawh tak

a ni. Kohhranah pawh hian dinhmun hriatna pawimawh

Page 780: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 780/790

384NUMBERS

www.mizoramsynod.org

tak chu inchhiarna hi a ni a, a bikin dan zawhkim zat hi a

ni. Kan dan zawhkim hi, ral do thei chin an chhiar ang

khan, sual ral do thei chin, Pathian ram tana hman tlak,\angkai ni vek thei ila a ropui hle ang! Chutiang dinhmunthleng thei tur chuan inbuatsaih ila.

2. Pathianin serh hran Levia chite a ngaipawimawh

Levia chite hi puithiam hnam an ni a, Levia chite

kal zelah hian Arona thlah kha puithiam hna thawk tura

serh hran an ni. Puithiamte chauh khan Lalpa an hnaihthei a, Levia chite chuan biak bûk an enkawl a. Pathianin

rawngbawl hna chanvo a pêkte hi midang chuhpui ve chi

a ni lo va, an khawih ve chuan thih phah hial tur a ni.

Hei hian Pathian thianghlimna a tar lang nghal bawk.

Kohhran kal zelah hian serh hran rawngbawltute hna

chanpual leh dinhmunte hi chuhpui ve theih leh thîk

theihte pawh a ni ve mai thei a. Kohhrante kan fimkhura \ha. Kohhrana serh hran rawngbawltute hian an

dinhmun leh mawhphurhna an hriat chian a, an dinhmun

anga kan dah thiam a pawimawh bawk.

3. A tana mi inserh hrangte Lalpan a hmang duh

Levia chi, puithiam hnam zinga mi chauh ni lovin,

mi tu pawh Lalpa thua inserh hrang chu ‘Nazarit’ an ti a.

Hei hian mi inserh hrangte Pathianin a hmang duh tih

min hriattir a. Pathian rawngbawltu ni tura tlinna (quali-

fication) pawimawh ber pakhat chu inpêkna hi a ni.Inpêkna hlen chhuak tur chuan thil tam tak pal tlang

tur a awm a, insum tur thil tam tak a awm. Kohhranah

hian rawngbawltute nun invawn thianghlimna lam ngaih

pawimawh deuh deuh a \ul.

Page 781: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 781/790

385NUMBERS

www.mizoramsynod.org

4. Mipui an phunnawi

Israel fate’n Aigupta an chhuahsan a, Sinai tlangah

kum khat dawn an awm hnuin an chhuak leh ta a. An zinkawngah harsatna an tâwk tam tial tial a. A rûka phun

sep sep mai ni lovin, ualau tak leh langsar takin an

phunnawi ta. Israel mipui chau leh hah mangang chu

Pathian chungah an phunnawi ta a. Lalpa chuan, anzîngah mei a chhuahtir a, an riahhmun a kang ta vak mai

kha a ni a. Kohhranhovah pawh hian Pathian thinurna

tawng baw khawpin phunnawina a chhuak thei tih hriaila. Kohhranhote kan fimkhur a pawimawh hle.

5. Mosia laka helna

Mosia khan harsatna tam tak a tâwk a. Kibroth-

Hatava-ah khan Pathian hnena thih dil hial khawpin a

mangang a. Hazaroth an lo thlen khan harsatna namen

lo tak a tawk leh ta. A unaupa Arona leh a farnu Miriami

te chuan an rawn bei a, an sawi chhe ta tlat mai. Mosia

hian Kus mi nupuia a neih avangin an hmusit a. An beihna

leh an sawichhiatna chhan bulpui tak zawk chu dinhmun

chuhpuina a ni. “LALPA hian Mosia hnenah chauh em ni

thu a sawi bik? Keini pawh min be ve lo vem ni?” tiin

Mosia kha tluk vein an inhria a ni.

Miriami leh Aronaten Mosia tluka an lo inngai ve

ngawt chu a dik lo. Miriami chunga thil thleng kha a

rapthlâk hle. Vûr anga vârin a phâr vâr ta uar mai a.

Pathian hriak thih chunga helna emaw, phiarna emawchu a hlauhawm. Kohhrana hruaitute sawisel leh phiar

ai chuan \awng\aisak zel thei ila. Chak lo leh tling lo, fel

lo nia kan hriat hun apiangah nasa lehzualin \awng\aipui

ila. Anmahni hmangaihna tak tak a\anga \awng\aisakna

chuan anmahni leh keimahni min siam \ha \hin.

Page 782: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 782/790

386NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kora khan Mosia luahlan a tum a, Dathama leh

 Abirama te pawhin an thlawp a, pa fel tak tak mi 250-in

an thlawp bawk a ni. Mahse, Pathian thinurna an tawngbua a, lei kak phukah an chhungte leh an neih zawngzawngte nen an tla pil ta vek mai a ni. LALPA hnaih tura

hruaitu thenkhat thlan chhuah bik an dodal a, puithiam

nihna an chuh bawk a. Pathian thinurna an tawng baw

ta a ni. Kohhranho rawngbawlna kal zelah hian hruaitu

nihna dinhmun inchuhna (leadership crisis) te pawh awm

thei a ni a, Kohhrante fimkhur a \ul hle.

6. Kanaan ram enthlatute

Kanaan ram enthlatute dinhmun kha a pawimawh

hle. An zinga pahnih chauh khan Pathian thutiam ringin,

“Kan chunga LALPA a lawm chuan, chu ramah chuan

min hruai ang a, min pe ang,” an ti a. Mahse, a tam zawk

daihte khan, Lalpan a dosak ang a, an hneh dawn a ni tih

ring ngam lovin, ram chu a \ha lo lamin an sawi a, mipuian helpui ta zawk a. Mipui an timangang a, aw chhuah

meuhin an tap a. Pathian thutiam an rin ngam loh avangin

kum tam tak thlalerah an vakvai leh ta a ni. Pathian ram

zauh zel tur hian hruaitute pawimawhzia min hriattir a.

Pathian thutiam rin ngam a pawimawh ang bawkin rin

ngam loh pawizia min hriattir nghal bawk a ni.

7. Dâr rûl khai kanNum. 21:4-9-a Pathian leh Mosia laka Israel fate an

hel hrem nana Pathianin rul chuk na mi a tirh lem, dârachhun, rûl chuk tuarten an ena an damna tur Mosian

thingtlawn lera (lehlin thar angin) a khai thu kan hmu a.

He lai thu ni Numbers bu leh Bible pumah pawh thu

danglam leh chhinchhiah tlak tak pakhat a ni a, a sawi

zauna pawh Zirlai 28 na ah kan hmu tawh bawk a.

Page 783: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 783/790

387NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kan Bible-ah hian rûl hi a \ha lo lam, Pathianhmelma, thil \ha lo thlentu leh bumtu anga sawi a ni ber

a. Evi thlemtu (Gen. 3), rûlpui thla nei leh mi chuk hlum\hin ang te (Is. 14:29, 59:5; Jer. 8:17), dragon rûlpui Pathianhrem tur ang te in kan hmu (Thup 12). Num. 21:6-a “rûlchuk na mi” a tih hi a \awng bul Hebrai-ah chuan ‘nahassarap’ tih a ni a, a plural form chuan ‘serapim’ tih a ni a.Hei hi Authorised Version (AV) leh Revised Standard

 Version (RSV) ah chuan fiery serpents tia lehlin a ni a.Chu chu rûl chukna pangngai mai ni lo, a chuk chu mei

kan ang maia sa hum hum \hin sawina a ni tel.

Hemi chungchangah hian zawhna eng emaw zat azawh theih awm e. Pathian leh Mosia lakah Israel fatean helin an phunnawi fo va, hremna pawh an tawk fotawh a, enga ti nge hemi \umah hian rûl chuk na mi, a nâpawh mei kan sa hum hum anga nâ kher hmanga a hrem,tih te a zawh theih a. Tin, rul chu tibo tura Pathian hnena

Mosia a \awng\ai chung pawh a - eng vangin nge tibolova, chu rûl ang tak lem chu dara siam a, chu chu an entura thing tlawn lera tar tura a tih zawk hlauh? A enapiang an dam zel kha, he rul lem tarah hianthiltihtheihna bik a awm reng em ni? Heng zawhna te hichhan vek sen a ni lo vang.

 A chhanna mawltê leh langsar ber ni thei awm chu -Pathian ringa a thu awiha dar rûl khai kan en chu damnaa ni tih hi a ni. A en apiang an dam nghal mai leh a enduh lo an thi zêl hi a mak hle a ni. Lal Isua leh Nikodemainbiakna (Joh. 3:1-17)-ah pawh mihring fapa (Lal Isua)khai kan (Kraws-a khenbeh) en, ringa pawm chu chatuannun neihna a ni tih kan hmu. Rûl tûrin a fan eng angpawh dar rûl khai kan en apiang an dam zêl angin, sualnatûrin a fan eng ang pawh Lal Isua ring apiangte chu sual

thihna ata chhandam an ni.

Page 784: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 784/790

388NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Tin, hmâsânga mite rin dan pakhat awm ve chu -rannung hlauhawm leh thiltitheite chu an lem siama

thunun theih nia rinna hi a ni a. Chutiang rinna leh thildang vang pawh a ni ang e, he rûl lem hi Israelten anvawng reng a. Juda lal Hezekia (716-687 B.C.) hunahNehustan tih thing chu Pathian anga biain a tan rimtuitean hal a. Hezekia sakhaw siam\hat hunah khan an tichheta a ni (II Lal. 18:4). Tunlai hunah pawh Pathian leh athu, Bible rin aia a hmanrua, mihring leh thil dang rinleh ngaihsan zawk a hlauhawm leh \hat lohzia min

hriattir a ni.

8. Arona tiang chawr

 Arona tiang chawr hi Pathianin Israel fate zîngah

Puithiam dinhmun an chuh buai tawh lohna turapuithiam hna thawk tur a hriattîrna a ni. Kohhranho

zîngah rawngbawl hna peng hrang hrang a awm a.

Serhhran rawngbawltute dinhmun leh hna chuhpuina eng

kawng kawngah emaw awm thei a ni a. Kohhranhote leh

serh hran rawngbawltute hian Kohhran kal zelah serh

hran rawngbawlna awmzia leh pawimawhnate kan zir

thar a \ul hlein a lang.

9. Balaama zirtirna

Kan Zirlaibuah hian Balaama hrilhlawkna \um li lai

kan hmu a. Balaama hi Israel fate hruai sual dan zirtirtu,milem biakna sa ei tur leh inngaihna suala tlu tura hruai

luttu (Thup. 2:14), thil sual tih hlâwk bera ring (II Pet.

2:15), tangka um, sum duh (Juda 11) a ni a. Mosia hnena

LALPA thupêk pawh, “Midian-ho hi bei ula, tu tlawm

der rawh u, Peor-ah an bum che u a ...” (Num. 25:16-18)

tih a ni. Milem biakna, sum ngainatna leh mipathmeichhiat sualnate hi Balaama zirtirna kawng an ni a.

Page 785: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 785/790

389NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Hengte hi Kohhranhote tlûk chhiatna kawnga hruai lûttu

an ni a. Kohhranhote kan fimkhur a \ul hle a ni.

10. Pathian hnena thilhlan

Pathianni vawi hnih ngawt Pathian hnena thilhlanchungchang kan zir tawh a. Pathian hnena thilhlan hi

Pathian biakna ki pui ber a ni a tih theih hial awm e. Ni

tina thilhlan te, chawlhnia thilhlan te, thla thara thilhlan

te, chhang dawidim telh loh kûta thilhlan te, kumthar

kûta thilhlan te, Tlanna Nia thilhlante leh Bâwkte kûta

thilhlante kan hmu a. Israel fate Pathian biakna kipuiber chu Pathian hnena thilhlan, Pathian hnena thilpêk

hi a ni. Ringtute hian Pathian biakna leh chibai bukna

atana pawimawh tak pakhat chu Pathian hnena thilhlan,

thilpek hi a ni tih kan hriat chian a pawimawh. Pathian

nena inzawmna a ni a, a ta kan nih chhinchhiahna a ni

bawk. Amah chu kan Pathian a ni tih kan pawmna leh

inpêkna a ni nghal bawk.

Tlangkawmna

Numbers bu-ah hian Israel faten ram tiam Kanaan

an panna thlaler zin kawng chanchin kan zir a. Harsatna

tam tak an tawk a, tihsual tam tak an nei. Hengahte hian

Pathian mi ruat hruaitu bik lam leh mipui lam inkarah

phunnawina, dinhmun inchuhpuina leh helna thlengin

harsatna khirhkhan tak tak a lo awm \hin a. Kohhranhote

tan inenfiahna tur leh zir chhuah tur tam tak a awm thei

awm e. Hruaitu ropui Mosia inpêkna leh dawhtheihziatehi a ropui hle. Israel fate hruaitu mei alh leh chhum ding

te, an kalna leh awmhmun khuarna apianga a laiah Biak

bûk leh rawngbawltu an dah zelte hian Kohhranho

kalkawng zawh zel dan turah min kaihruai sela.

Page 786: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 786/790

390NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Kohhranho tan malsawmna a ni ngei ang. Pathian thu

awih leh Amah rinngamna hi hruaitu leh ringtute tana

pawimawh bulpui ber a ni reng dawn a ni.

Sawi ho tur 

Kumina kan Sunday School zirlai pum pui a\anga

Kohhranhoten kan zir chhuah tur pawimawh ber niakan hriat i han thawh khawm teh ang u.

Page 787: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 787/790

391NUMBERS

www.mizoramsynod.org

LEHKHABU RAWNTE (BIBLIOGRAPHY)

 Alexander, T. Desmond & David W. Baker (Eds.); Dictio-

nary of the OldTestament Pentateuch. Secunderabad :

OM Authentic Books, 2003.

Biakmawia, Rev. C.; Thuthlung Hlui Hrilhfiahna : Gen-esis Part I, 1998 Puitling Sunday School Zir, Printed at the

PRESCOM Production, Aizawl : 1997

Budd, Philip J.; “ Word Biblical Commentary. Volume 5,Numbers,” Word Books Publisher, Waco, Texas : 1984.

Chuau\huama, Revd.; “Bible Thu Mal Hrilhfiahna” (Dic-

tionary of Biblical Terms), Swapna Printing Works (P), Ltd.

2008.

Davies, Eryl W.; “The New Century Bible Commentary :Numbers”, Marshall Pickering, Eerdmans Publishing Com-

pany, Grand Rapids : 1995.

Gane, Roy.; “Leviticus, Numbers” The NIV Application Com-

mentary, Zondervan, Grand Rapids, Michigan : USA. 2004.

Harlow, R.E.; “Desert Journey” (Studies in Numbers &

Deuteronomy), Everyday Publications, Inc. Canada : Printed

in Hongkong, 1982.

Hasting, James.; “Dictionary of the Bible,” New York :

Charles Scribner’s Sons, 1963.

Page 788: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 788/790

392NUMBERS

www.mizoramsynod.org

Lalfakzuala, Rev.; “Thuthlung Hlui Zirchianna,” SL&PB,

Swapna Printing Works (P) Ltd. Kolkata 700 009 ; 2007.

Lalthanmawia, Rev.; “Thuthlung Hlui Zirna :Deuteronomy,” Puitling Sande Sikul Zirlai 1986, The Synod

Publication Board, Printed at Synod Press, Aizawl : 1985

McKenzie, John L. S.J. Dictionary of the Bible. Bangalore:

 Asian Trading Corporation, 2002.

McNeile, A.H.; “Cambridge Bible for Schools and Col-

leges,” The book of Numbers, Cambridge University Press :1911.

Moriarty, Frederick L.; S.J.; “Numbers” in the Jerome Bibli-

cal Commentary, Volume I, Published by Theological Publi-

cations in India; 1968.

Naylor, Peter John. “Numbers.” In New Bible Commentary-21st Century Edition. Secunderabad: OM Books, 2000.

Noth, Martin,; “Numbers,” SCM Press, Ltd. 58 Bloomsbury

Street, London : 1968.

Snaith, N.H.; “Numbers” in Peake’s Commentary on the

Bible, Thomas Nelson and Sons, Ltd. 1972.

The Bible Society of India, “Mizo Study Bible” (Bible leh a

chhuizauna), 206 Mahatma Gandhi Road, Bangalore 560

001, 2007.

The Bible Society of India, “Pathian LehkhabuThianghlim,” 206 Mahatma Gandhi Road, Bangalore 560

001, 2008.

Page 789: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 789/790

393NUMBERS

www.mizoramsynod.org

The Holy Bible, New International Version. New York: New

 York International Bible Society, 1978.

The Holy Bible, The New Revised Standard Version (Catholic

Edition for India etc.), Bangalore: Theological Publication in

India, 1993.

Thoburn, C. Stanley.; “Old Testament Introduction”, CSL

Series No. 24, 1959.

Wenham, Gordon J.; “Numbers,” Tyndale Old Testament

Commentaries, Inter-Varsity Press : 1981.

Wenham, Gordon J.; “Numbers,” Old Testament Guides,

Sheffield Academic Press : 1997.

Zalawma, Rev. H.; “Thuthlung Hlui Hrilhfiahna :Leviticus,” 2001 Puitling Sunday School Zir, SL&PB, Printed

at PRESCOM, 2000.

Page 790: Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

8/3/2019 Puitling SS Zirlai 2012 (Numbers)

http://slidepdf.com/reader/full/puitling-ss-zirlai-2012-numbers 790/790

394NUMBERS