LATÍN I CURSO 2011/2012

ACTIVIDADES

/ LLATÍ I

CURS 2011/2012 ACTIVITATS

1

TEMA 1 Fonología. Sistema vocálico y consonántico

Nociones de prosodia

1.- (sin solucionario). Separa las sílabas de las siguientes palabras: foederata omnia planitiem agricolarum aureo Caesar partium proelio dominos ratio rosae poena

2.- (sin solucionario). Coloca el signo ɸɸ ɸɸ o ɹɹ ɹɹ en la penúltima sílaba, aplicando las reglas de la cantidad: respondeo

inficio

ancilla

coepi

diligentia

tauros

magistra

eburneus

poenis

puella

aurum

romanus

3.- (sin solucionario). Señala gráficamente (´) la sílaba tónica y lee correctamente: aquĭla

singŭlis

stipendium

discipulārum

indignus

taurus

suadeo

turba

vanĭtas

tritĭcum

gentes

natio

milĭtes

errābant

habēre

legĕre

2

TEMA 2

Morfosintaxis: Sustantivos y adjetivos. Pronombres. Verbos

El sustantivo. Las declinaciones 1- (sin solucionario). Analiza morfológicamente y traduce:

0. caso número género enunciado decl. traducción 1. litteram 2. villas 3. vitae 4. columbarum 5. naturae 6. tabulis 7. matronae 8. terris 9. Romae 10. invidia 11. terras 12. servos 13. Remum 14. puero 15. locis 16. legati 17. filii 18. viri 19. agrorum 20. campum 21. vincula 22. regnorum 23. supplicio 24. templis 25. ingenium 26. animalium 27. hostibus 28. urbium 29. montes 30. classis 31. mentis 32. mari 33. mare 34. ignis 35. capita 36. itinerum 37. pecus 38. tempora 39. hostem 40. vi 41. vultus 42. exercituum 43. senatui 44. manibus 45. cornu 46. rerum 47. fidei 48. planities

3

2- Completa el cuadro colocando cada forma en su lugar: res, exercitum, insulae, templi, agrum, scuto, legionem, fide, mons, cornui, rei, manus, cornu,

diem, templum, nauta, mari, peditatu, magnitudine, agricola, cupidinis, puellam.

Singular

1ª DEC. 2ª DEC. 3ª DEC. 4ª DEC. 5ª DEC. N.V.

AC.

G.

D.

AB.

El adjetivo. Flexión. Concordancia con el sustantivo. Grados del adjetivo

1- Completa el cuadro: masc. fem. neutro Nom./Voc. doctum

Ac..

Gen. docti

Dat.

Abl. docta

2- Completa el cuadro:

singular plural masc./fem. neutro masc./fem. neutro

Nom./Voc. omne omnia

Ac.

Gen. omnis

Dat.

Abl. omnibus

3- Completa el cuadro: singular plural masc./fem. neutro masc./fem. neutro Nom./Voc. sapiens

Ac.

Gen. sapientis sapientium

Dat.

Abl.

4

4- El adjetivo concierta con el sustantivo en:.................., ......................, ................... 5- Declina en singular los siguientes grupos de palabras: Nom./Voc. bonu/s/-e fructus nigra mens insctructa acies altum genu

Ac.

Gen.

Dat.

Abl.

Nom./Voc. grave corpus omnis spes modesta ars venerabilis dignitas

Ac. Gen.

Dat.

Abl.

6- Declina en plural los siguientes grupos de palabras: Nom./Voc. Inquieti spiritus Sapientes poetae Dociles tauri Temerarii hostes

Ac. Gen.

Dat. Abl. Nom./Voc. Acres homines Veteres vici Longa itinera Ligneae naves

Ac.

Gen.

Dat.

Abl.

7- Empareja cada sustantivo con su adjetivo correspondiente, indicando el gº, nº y caso:

templa pulchrae

agni veteres

pugna acri

consules alta

puellae bonum

puerum docilis

8- Forma el comparativo de superioridad y el superlativo de los adjetivos: COMPARATIVO SUPERLATIVO Comparativo Superlativo Comparativo Superlativo nobilis, -e: parvus, -a, -um:

purus, -a, -um:

blandus,-a,-um:

potens, -ntis:

acer, acris, acre:

facilis, -e: eloquens, ntis:

carus,-a,-um:

novus,-a,-um

5

9- Completa el cuadro, indicando gº, nº y caso de cada forma: POSITIVO COMPARATIVO SUPERLATIVO honestos

gratior

maiores

duriora

avidioris:

benevolentiorem

clarissimum

facillima

fortiora

doctis

laudabilius

prudentissimae

pulcherrimi

acer

altiore

10- Relaciona el adjetivo en grado positivo con la forma correspondiente del comparativo y del superlativo: COMPARATIVO POSITIVO SUPERLATIVO melior, -ius bonus, -a, -um pessimus, -a, -um

maior, -ius parvus, -a, -um maximus, -a, -um

peior, -ius malus, -a, -um minimus, -a, -um

minor, -us

magnus, -a, -um

optimus, -a, -um

11- Señala la respuesta correcta, analiza y traduce: 1. Magister doctus erat a) Ac. sing. de magister-tri.

b) Nom. pl. de " c) Nom. sing. de "

a) Ac. pl. de doctus-i b) Nom. sg. de “ c) Gen. sg. de “

2. Parva puella magnam vitam sperat a) Genit. pl. de puella-puellae

b) Ablat. sing. de " c) Nom. sing. de "

a) Ac. sing. de vita-vitae b) b) Ablat. pl. de " " c) Dat. sing. de " "

3. Sicilia Romanarum provinciarum prima est

a) Genit. pl. de provincia-ae

b) Nom. pl. de “ c) Nom. sing. de “

a) Gen. sg. de Sicilia,-ae b) Nom. sg. de “ c) Abl. sg. de “”

4. Voluptas est virtutis inimica a) Ac. pl. de voluptas--atis b) Nom. sing. de " c) Gen. pl. de "

a) Nom. pl. de virtus-virtutis

b) Ac. pl. de “ c) Gen. sing. de"

5. Deus mundi artifex est a) Nom. pl. de mundus-i

b) Gen. sg. de “ c) Dat. sg. de “

a) Nom. pl. d’artifex-artificis

b) Gen. sg. de “ c) Nom. sg. de “

6. Manus manum lavat a) Gen. sg. de manus-us b) Nom. sg. de “ c) Ac. pl. de “

a) Ac. sg. de manus-us

b) Nom. sg. de “ c) Abl. sg. de “

7. Legum interpretes iudices sunt a) Gen. pl. de lex-gis

b) Ac. sg. de “ c) Nom. pl. de “

a) Ac. pl. d’interpres-tis

b) Nom. pl. de “ c) Abl. pl. de

8. Homo res sacra homini est a) Ac. sg. de res –rei b) Nom. sg. de “ c) Ac. pl. de “

a) Dat. sg. d’homo-inis b) Ac. pl. de “ c) Abl. sg. de “

6

Uso de los casos

12- Analiza sintácticamente y traduce:

1. Femina industria cenam bonam parat.

2. Puer aratro agros laborat.

3. Odium generat bella.

4. Flectabamus genua in templo.

5. Senatus cum magistratibus rem publicam administrabat.

6. Rei publicae fidem debemus in rebus secundis et in rebus adversis.

7. Marcus in via gladio consulem vulnerat.

8. Agricolae ex agro ad urbem fructus in retibus portant.

9. Puer et puella Romae habitant.

10. Nocte legiones Romanae idoneum locum deligebant ibique castra ponebant.

11. Milites fossa valloque castra muniebant.

12. Agricolae ex villa ad silvas ambulabant.

13. Pedites tela in hostium equitatum iaciunt.

14. Romani in multis oppidis praesidia habebant et gladiis et hastis et scutis pugnabant.

15. Romani multos deos deasque colebant. Deorum dearumque aras rosis ornabant ibique columbas,

capras aliasque victimas sacrificabant.

16. Verba uolant, scripta manent (prov.).

17. Horae cedunt et dies et menses et anni nec praeteritum tempus reuertitur (Cic.)

18. Cicero consul creatus est.

19. Concordia, o filii mei, erit uestra fortuna.

20. Veritas odium parit (Ter.).

21. Fortuna non mutat genus (Hor.).

22. Ratio et oratio conciliat inter se homines (Cic.).

23. Cornelius Mamercum dictatorem dixit (Liu.).

24. Silent leges inter arma (Cic.).

25. Multa itinera in oppidum ducebant.

26. Ancum Marcium regem populus creauit (Liu.).

27. Medicus mortem regis omnes celat.

28. Tres noctes hostes uigilaui.

29. Puellae rus mane ibant.

30. Catilina iuuentutem mala facinora edocebat.

31. Duodequadraginta annos Dionysius Syracusanorum tyrannus fuit.

32. Cras Caesaraugustam ueniam.

33. Hic locus ab hoste passus sescentos aberat.

7

34. Fundamentum perpetuae famae est iustitia (Cic.).

35. Spes est ultimum aduersarum rerum solatium (Sen.)

36. Veritatis simplex est oratio (Sen.).

37. Iudex eum absoluit iniuriarum.

38. Vtinam periculi meminisses!

39. Deo oboediunt maria terraque (Cic.).

40. Imperator insidias hostibus parauerat eorumque aduentum expectabat.

41. Germanis hi mores erant.

42. Viuite fortes fortiaque aduersis opponite pectora rebus (Hor.).

43. Spectacula magnifica et sumptuosa Dioclecianus edidit in Circo (Suet.).

44. Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas regumque turres (Sen.).

45. Paruo numero nauium magna classis deuicta est (Nep.).

46. Poeta Homerus multa de bello Troiano primus scripsit.

47. Aurelia uia profectus est.

48. Themistocles Athenis erat expulsus (Nep.).

49. Diversis itineribus in castra se receperunt.

50. Patriae salus, o duces legatique, et in pace et in bello suprema lex erit.

51. Concordia paruae res crescunt, discordia maximae pereunt (Sall.).

52. Non uiribus aut uelocitate aut celeritate corporum res magnae geruntur, sed

consilio, auctoritate, sententia (Cic.).

53. Domi tuae multi libri sunt.

54. Romae et in antiqua Graecia iusti iudices interpretes et custodes legum fuerunt.

55. Alit lectio ingenium et studio fatigatum reficit (Sen.).

13- El adjetivo. Analiza sintácticamente y traduce:

1. Alexander magna gerebat.

2. Multa mihi hodie dicitis.

3. Vilius argentum est auro, virtutibus aurum.

4. Quis me fortior est?

5. Omnium populorum fortissimi sunt Belgae.

6. Constantinus urbem pulcherrimam aedificat.

7. Nullum malum gravius est quam bellum civile.

8. Alba Longa antiquior est quam Roma.

9. Vergilius clarissimus fuit inter poetas romanos.

10. Horum omnium altissimi sunt montes Pyrenaei.

8

11. Mercator sua laudat, aliena culpat.

12. Bonus pastor oues suas amat et infirmas cognoscit.

13. Multi Cannensi pugna ceciderunt (Cic.).

14. Existimo bonos beatos, improbos miseros (Cic.).

15. Omnia uincit amor (Verg.).

16. Vrbe Neapoli nihil pulchrius uidi; a multis pulcherrima urbs Italiae putatur.

17. Iason, tyrannus Thessaliae, illo tempore fuit omnium potentissimus (Cic.).

18. In terris calidioribus homines uere et aestate semper sole splendido delectantur.

19. Vir bonus semper bona et optima dicit, malus autem non semper mala et

pessima facit.

20. Excellentissimi fuerunt Persarum Cyrus et Darius (Nep.).

21. Multo utilissima est temperantia in cibis (Plin.).

22. Nihil est ueritatis luce dulcius (Cic.).

23. In Cannensi proelio Poeni acriter at fortiter pugnauerunt, sed Scipio, Romanus

dux, magis dolo quam uirtute Hannibalem uicit.

24. Valetudinem tuam cura diligentissime (Cic.).

25. Maxima in infirmitate sapientes et prudentes uirtutem animi maiorem quam

imprudentes et nescii ostendunt.

26. Animorum morbi perniciosores quam corporis sunt (Cic.).

27. O fons Bandusiae, splendidior uitro (Hor.).

28. Effugit imago simillima somno. (Verg.).

29. Melle dulcior es (Pl.).

30. Magnus hoc bello Themistocles fuit nec minus in pace (Nep.)

31. Ea tempestate complures nobiles, magis clari quam honesti, diuitias bono

honestoque potiores putabant.

32. Inter plurima maximaque hominum uitia nullum est frequentius quam ingrati

animi.

33. Nemo beatior est sapiente.

34. Milites fortiores quam numerosiores erant.

9

Los pronombres 1- Analizar morfológicamente y traducir: Ego Tibi

Tecum Me

Nostri Mecum

Nos Mihi

Vestri Te

Nobiscum Sibi

Sui Tui

Se Mei

2- Analizar morfológicamente y traducir: Illius Isti

Haec Illo

Ille Istae

Huic Illis

Istorum Illi

Eam Ipsius

Idem Eorum

Ipsi Iisdem

3- Analizar morfológicamente y traducir: Nostri Mea

Suorum Nostro

Tuis Vestrum

Nostra Suis

Suus Mearum

Nostrum Nostram

4- Analizar morfológicamente y traducir: Alicuius Quis

Quid Alias

Nulla Unum

Quisquam Quemque

Alterum Utrique

Alterius Nulli

5- Analizar morfológicamente y traducir: Quos Quarum

Quod Qui

Quae Quibus

Cuius Quo

Quas Cui

10

6- Traduce al latín: ella misma de éstos para este cónsul al mismo en este lugar para los mismos amigos de ese poeta con el general mismo con el mismo general nosotros mismos ¿Quién eres? ¿Qué libro lees? ¿Qué estudias? con vosotros mismos 7- Declinar los grupos de concordancias siguientes: Singular Plural tua navis N

V

Ac.

G

D

Ab.

meus ordo N

V

Ac.

G

D

Ab.

is fur N

Ac.

G

D

Ab.

ipse consulatus N

Ac.

G

D

Ab.

quis homo? N

Ac.

G

D

Ab.

nullum horreum N

Ac.

G

D

Ab.

ista auris N

Ac.

G

D

Ab.

idem factum N

Ac.

G

D

Ab.

iste versus N

Ac.

G

D

11

Ab.

hoc dictum N

Ac.

G

D

Ab.

eadem manus N

Ac.

G

D

Ab.

quisque vir N

Ac.

G

D

Ab.

8- Analizar sintácticamente y traducir:

1. Caesar in insulam se abdit.

2. Aliis consilium, aliis animus, aliis occasio defuit, voluntas nemini.

3. Eum tibi commendo.

4. Vir sapiens omnes res suas secum portat et ego omnia mea mecum porto.

5. Ego multos video fortiores te, tu autem paucos vides diligentiores me.

6. Haec placent mihi et tibi.

7. Hostes ipsum ducem occidunt et milites eius occidunt se ipsos.

8. Hae arbores suis foliis hoc tugurium tegebant et in illa umbra viatores quiescebant.

9. Ille sibi non vivit, sed ventri, somno, libidini.

10. Tecum ero omnibus diebus vitae meae.

11. Homines pigri et sibi et ceteris sunt molesti.

12. Haec erant clariora sole ipso.

13. Ad rivum eundem lupus et agnus veniunt.

14. Tu praedia mea possides, ego misericordia aliena uiuo (Cic.).

15. Natura semina scientiae nobis dedit, scientiam non dedit (Sen.).

16. Iuppiter, haec regia arma tibi fero (Liu.).

17. Quis es? Quid dicis de te ipso?

18. “Suum cuique”: haec uerba culmen iustitiae sunt.

19. Epistulas tuas accepi, aliam alia iucundiorem (Cic.).

20. Iste se aliquem putat (Sen.).

21. Quot digiti tibi sunt in manu?

22. Ille ferro uiam faciebat (Liu.).

23. Rex ipse in dextro cornu erat (Liu.).

24. Praedia aliis coluit, non sibi (Cic.).

12

25. Meis consiliis, meis laboribus, mei capitis periculis interitu rem publicam

liberaui (Cic.).

26. Cicero in litteris saepe dicebat: “Si uos ualetis, bene est, ego ualeo”.

27. Quid ego oculis aspicio meis? (Pl.).

28. Labor uoluptasque societate inter se naturali iunguntur (Cic.).

29. O dii inmortales! Vbinam gentium sumus? In qua urbe uiuimus? Quam rem

publicam habemus? (Cic.).

30. Quo uadis, Antoni?

31. Pompeianus miles fratrem suum, dein se ipsum interfecit (Tac.).

32. Cuius ea culpa fuit? Militum, an imperatorum? (Liu.).

33. Caesar beneficiis ac munificentia magnus habebatur, integritate uitae Cato: ille

mansuetudine ac misericordia clarus factus erat, huic seueritas dignitatem

addiderat; illius facilitas, huius constantia laudabatur.

34. “Roscius patrem occidit”, afirmas. Quomodo eum occidit? Vtrum ipse percussit

an per alios scelus commisit? “Ipse”, arguis. “Romae no erat”, respondeo. “Alii

fecerunt”, dicis. Qui fuerunt isti, seruine an liberi?

El verbo 1- Analizar y traducir las siguientes formas verbales: sumus eratis

est ambulas

laudas estis

delebam pugnabatis

manebamus ridet

eras laudant

facis legunt

mittunt capiebat

agebam ducebamus

audiebat audiebas

duco audio

legis

2- Conjugar el futuro imperfecto de indicativo de los verbos: 1a sg. 2a sg. 3a sg. 1ª. pl 2a pl. 3a pl. Paro:

Amo:

Moneo:

Deleo

Dico:

Defendo:

13

Capio:

Rapio:

Advenio:

3- Conjugar el pretérito imperfecto y el pretérito perfecto de indicativo de los verbos:

sum laudo

pret.impf pret.pf. pret.impf pret.pf.

deleo mitto

pret.impf pret.pf. pret.impf pret.pf.

venio

pret.impf pret.pf.

4. Colocar cada forma verbal en la columna correspondiente:

laudaveritis, fecit, egeris, miserunt, habueratis, audivisti, fecerant, spectavero, spectavit,

egeram, amaverunt, paraveratis, duxero, legerat, fuerimus.

Pret. Perf. indic. Pret. Pluscuamperf. Indic. Fut. Perf. indic.

14

5. Conjugar el pretérito perfecto y pluscuamperfecto de subjuntivo de los verbos:

Paro Moneo

impf. plcpf. impf. plcpf.

Defendo Advenio

impf. plcpf. impf. plcpf.

6- Analizar morfológicamente los verbos siguientes:

ornamus

laudant

videmus

ornabatis

delectabimus

amavisti

pares

dederant

amemur

aperiebamus

venisti

aperuerunt

cognoverant

vulneras

laudabar

erant

dicantur

ducitur

amaveratis

miserunt

misistis

audiebamini

vicerat

moveatur

moverentur

iaciet

15

7 - Indicar las formas que pertenecen al sistema de presente y las que pertenecen al de perfecto:

damus dabatis videtis videremini manere vicerunt venissem parebam ridebitis dedi docebunt docuit paruit paruerat miserat mittitur vincerem dabo vidimus miserit vincunt veniet, daretur misero mittam docuisset docerem vincas rideatis 8- Escribir el enunciado y el pretérito pluscuamperfecto de indicativo de los siguientes verbos: Verbo Enunciado P. perfecto P. pluscuamperfecto orno

doceo

sum

venio

tego

9- Traducir al latín: darán amó enseñarás obedecer estudiaron dijeron Érais escuchados Ser dicho has enseñado abriréis hagamos desearan Hubieras deseado hiciera ella era enviada él era obedecido dieron Habrán conducido amaste Hayáis hecho Habían enviado Es dicho Sean escuchados Fueron enviadas

16

10- Poner en voz activa y traducir: PASIVA TRADUCCIÓN ACTIVA TRADUCCIÓN amabantur audiebamini ducerer auditae erant factum est dicentur suadebimur amatus essem captus est scribebantur

11. Analizar sintácticamente y traducir:

1. Caesar oppidum diripit atque incendit, praedam militibus donat.

2. Agricola in silva multas feras videbat et magnis sagittis necabat.

3. Amicitiae verae concordiam augebunt, inimicitiae discordiam inter poetas creant.

4. Hostes populi Romani acre bellum moverant.

5. Multi ovium greges in montibus optimas herbas invenient.

6. Nulla consilia audis.

7. Vtinam hunc librum legeris.

8. Imperator in castra omnes copias duxit.

9. Ista iam vobis praedixeram.

10. Romani milites in oppidi opugnatione magnos labores tolerarunt.

11. Adulescentes senum praeceptis gaudebant.

12. Romani obsidione oppidum liberaverant.

13. Ipse fortasse erraverim.

14. Statuae albae dearum a puellis domi ornantur.

15. Amemus patriam, pareamus senatui.

16. Romani multas res utiles in Hispaniam importaverunt.

17. Fili mi, in rebus secundis adversisque omnia tua mihi dic.

18. Haec contumelia non fregit eum, sed erexit.

19. Cras obsides prodidero.

20. Vtinam milites cum hostibus proelium commisissent.

21. Vtinam proelium cum hostibus a militibus commissum esset.

22. Caesar in Hellesponto pontem faciet.

23. Auxilia Romanorum sociis missa sunt.

24. Auxilia Romanorum sociis mittuntur.

25. Auxilia Romanorum sociis mittentur.

26. Graeci a Themistocle liberabuntur.

17

27. Cras revertar.

28. Xerxes in Asiam reversus est.

29. Hannibal itinere gravi morbo oculorum adfectus erat.

30. Populus Romanus et adversus Gallos et adversus Hispanos bella fecerat.

31. Amici, obseruate historiam, nam uitae magistra est.

32. Hae litterae a te scriptae erant / scribebantur.

33. Multi alumni in schola studuerunt, pauci studebant domi.

34. Este impigrae, o alumnae, et philosophiam scientiasque obtinebitis.

35. Romani contra Poenos in Sicilia et in Hispania et in Italia pugnarunt.

36. Et in Graecia et in Italia puellae et pueri deorum magna templa

ornauerant / ornabant.

37. Superbi in rebus aduersis non adiuuantur.

38. Nihil recte sine exemplo docetur aut discitur.

39. Hoc uobis polliceor.

40. Caesar, bellicae tuae laudes celebrabuntur.

41. Maxima debetur puero reuerentia.

42. Vi uentorum et aquae magnitudine pons interruptus est / interruptus erat.

43. Romae fuimus ibique magna deorum templa uidimus.

44. Tarentini contra Romanos auxilium poposcerunt.

45. Hostium magna pars peruenerat ac breui tempore proelium commiserat.

46. Vtinam meus pater uiueret; domi meae eum haberem.

47. Illos clarissimos uiros laudemus!

48. Neminem tota urbe inueni.

49. Ipse respondebo.

50. Media nocte a captiuis fuga temptabatur / temptata erat.

51. Vtinam uxorem liberosque uideres /uidisses.

52. Haec Romanorum uictoria a legatis consuli nuntiabitur /nuntiata est.

53. Hostium impetus a nostris non timetur.

54. Amicorum uerba semper bono animo audiemus / audimus /audiuimus.

55. Vtinam omnia pericula a uobis uincantur /uicta sint.

56. Vobis a patre magnae diuitiae relinquentur /relictae erant.

18

Formas nominales 12- Poner cada forma verbal en la columna correspondiente. Identificar y traducir: inveniri, redire, dictu, possumus, praestitisse, agendi, fugatos, praestitissem, invenire, moderentur,

appropinquantibus, comparare, opinor, dormienda, redirem, inveni.

Formas personales Traducción Formas no personales Traducción

13.- Analizar sintácticamente y traducir:

1. Dulce et decorum est pro patria mori (Hor.).

2. Hostes ab equitatu fugati in silvas sese receperunt.

3. Pueri territi multitudinem nauium ad litus appropinquantium uiderant.

4. In pugna ad flumen commissa Galli a nostris uicti sunt.

5. Nostri facultatem sui recipiendi hostibus non dederunt.

6. Legio ad multitudinem hostium repellendam non sufficiebat.

7. Pugnantes eos inuenit.

8. Haec memoratu digna uidentur.

9. Nostri tela iaciendo hostes a castris repulerunt.

10. Legionibus appropinquantibus, alii, abiectis armis, ad Caesarem uenerunt; alii,

necessariis rebus coactis, in siluas sese abdiderunt.

11. Themistocles Argos habitatum concessit.

12. Diis iuuantibus, nobis uigilantibus, populo Romano consentiente, erimus profecto

breui tempore liberi.

13. Hominis mens discendo et cogitando alitur (Cic.).

14. Catilina opprimendae rei publicae consilium cepit.

15. Caesar iubet milites pugnare.

16. Difficile est dicere bene; difficilius est operare semper optime.

17. Est magistri alumnos docere; est discipulorum audire magistros

18. Homo sine uirtute beatus esse non potest; iustitiam colere et custodire debet (Cic.).

19

19. Crudelius est quam mori semper mortem timere (Sen.).

20. Aeneas, Troia deleta, in Italiam nauigauit.

21. Romulo rege, Romani multa bella cum finitimis gesserunt.

22. Magna tempestate orta, nautae in mare altum nauigare non ausi sunt.

23. Eo cubitum.

24. Hannibal Carthaginem Nouam ad hiemandum uenerat.

25. Consul obsides ab hostibus traditos accepit.

26. Caesari magna spes erat oppidi capiendi.

27. Omnes ad haec audienda concurrerunt.

28. Omnes mori maluerunt quam pedem referre.

29. Nihilne te, Catilina, nocturnum praesidium Palati, nihil urbis uigiliae, nihil timor

populi, nihil concursus bonorum omnium, nihil hic munitissimus habendi senatus

locus, nihil horum ora uoltusque mouerunt? (Cic.).

30. Obsidibus acceptis, consul profectionem parauit.

20

TEMA 3 Sintaxis de la oración: Parataxis e Hipotaxis

1. Veni, uidi, uici (Caes.).

2. Aquae magnae bis eo anno fuerunt Tiberisque agros inundauit cum magna strage tectorum

pecorumque et hominum pernicie (Liu.).

3. Auaros homines non solum deprauatos sed etiam miseros existimamus.

4. Lex omnis aut tribuit aut adimit, aut punit aut iuuat, aut uetat aut permittit.

5. Horatius et uenatione delectatur et gaudet equis.

6. Heluetii fere cottidianis proeliis cum Germanis contendunt; aut suis finibus eos prohibent

aut ei in eorum finibus bellum gerunt.

7. Nam mihi ante oculos dies noctesque uersaris (Cic.).

8. Aristides aequalis fere fuit Themistocli. Itaque cum eo de principatu contendit (Nep.).

9. Habemus enim Senatus consultum in te, Catilina, vehemens et grave (Cic.).

10. Iniuria fit duobus modis: aut ui, aut fraude.

11. Caesar et Antonius non modo non copiosi ac diuites, sed etiam inopes ac pauperes sunt.

12. Siue iracundia, siue dolore, siue metu permotus amicus meus haec fecit.

13. Num Metellus deis offendit ?

14. Nonne Caesar equitatum in omnes partes diuisit ?

15. Totam domum num quis alter praeter te regit? Minime uero (Cic.).

16. Nonne prudentissimus omnium erat?

17. Venitne orador in forum?

18. Quid est tam iucundum cognitu atque auditu quam sapientibus sententiis grauibusque uerbis

ornata oratio?

19. Liber quem legis meus est.

20. Dux urbem deleuit quo ciues fugerant.

21. Vir cuius filium nouisti in urbem uenit.

22. Consul militibus quibus praemia donauerat terras reliquit.

23. Quod discis tibi discis.

24. Hic mihi dixit quae tibi dico.

25. Qui multum habet plus cupit.

26. Dic mihi domicilium quo tibi litteras mittere possim.

27. Ille est uir cui patriae salus dulcior fuit quam uita.

28. Hannibal capit coloniam quam Fregellam appellant.

21

29. Amittit merito proprium, qui alienum appetit.

30. Loquamur quod sentimus; sentiamus quod loquimur.

31. Tu non adfuisti, qui semper solitus esses obire.

32. Qui nescit tacere, is nescit audire ea quae amici eius dicunt.

33. Quis est homo ille quem uides?

34. Quid illo faciemus, stulta ? – Quid facias rogas ? (Ter.).

35. Tarquinius ut regnum sibi esset cupiebat.

36. Nescio utrum sis albus an ater homo (Cat.).

37. Accidit ut hostes iam maiores copias haberent.

38. Caesar per exploratores intelligit hostes in siluas se recepisse.

39. Quaero num tu senatui causam permittas.

40. Quanta multitudo conuenerit uides.

41. Ingratus est qui beneficium quod accipit negat.

42. Interrogas me num te ire in exsilium iubeam (Cic.).

43. Fieri potest ut errem.

44. Ad Apii Claudii senectutem accedebat quod caecus erat.

45. Vt hunc audias ueni!

46. Credebant se in altis urbibus solitudinem inuenturos esse.

47. Loquor ut opinor.

48. Piratae maria infestabant ita ut Romanis nauigatio tuta non esset.

49. Vt desint uires, tamen est laudanda uoluntas.

50. Hi qui in insula erant, mirabantur classem regiam, interrogabant ab illis qui cum Alexandro

uenerant, qui essent, quid uenissent.

51. Caesar exploratores praemittit qui locum idoneum castris deligant.

52. Dicunt Socratem iuuenes philosophiam docere.

53. Qui sim scies ex eo quem ad te misi (Sall.).

54. Tibi stultus uideo qui sperem.

55. Peccatum suum, quod celari posset, confiteri maluit.

56. Consul timebat ne Galli, priusquam auxilia uenirent, impetum facerent.

57. Tecum loquor ut me audias.

58. Caesaris milites, cum in iniquo loco pugnarent, hostes tamen uicerunt.

59. Si Romam mecum uenisses, templa deorum uidisses.

60. Tam acre proelium fuit, ut pauci superfuerint.

61. Romam ueni ut antiqua monumenta uiderem.

22

62. Bellum scripturus sum quod Populus Romanus cum Iugurtha, rege Numidarum, gessit

(Sall.).

63. Sic respondit, ut nemo loqui auderet.

64. Vt Caesar finem loquendi fecit, surrexit Cato (Nep.).

65. Cum in fines Heluetiorum peruenissent, castra summa cura muniuerunt (Caes.).

66. Athenis, ut hic, Romae, summi oratores fuerunt.

67. Romani post cladem Cannensem timebant ne Hannibal Romam oppugnaret (Nep.).

68. Pater multa fecit ne domo filius exiret.

69. Milites dilecti missi sunt ut Thermopylas occuparent (Nep.).

70. Tantus tumultus est, ut non audiar.

71. Antequam uerbum facerem, pater abiit.

72. Sed tamen rogo ut scribas ad me.

73. Quantus labor, tanta gloria militibus fuit.

74. Quamquam multa scis, tamen non omnia scis.

75. Socrates, cum facile posset educi e custodia, tamen noluit.

76. Vt aeger sim, tamen tibi scribo.

77. Bibulus, ut supra demonstratum est, erat in classe ad Oricum, et sicut mari portibusque

Caesarem prohibebat, ita ipse omni terra earum regionum prohibebatur.

78. Non tam insolens sum, qui me Iouem esse dicam.

79. Cicero ut perorauit, surrexit.

80. Caesar ex captiuis cognovit auxilia a Gallis exspectari.

81. Fuit fama Themistoclem sua sponte uenenum sumpsisse.

82. Censeo Carthaginem esse delendam.

83. At hostes ut nostros equites conspexerunt, impetum fecerunt.

84. Dux effecit ut copiae flumen, quod multis imbribus creuerat, saluae transirent.

85. Ibam Via Augusta, sicut meus mos est.

86. Quid sit futurum cras fuge quaerere (Hor.).

87. Germani neque Druides habent, ut Galli, qui rebus diuinis praesint, neque sacrificiis student

(Caes.).

88. Romani Cincinnato copias dederunt ut bellum gereret et uictoriam obtineret.

89. Vt intraui, salutaui.

90. Vt ignis aurum probat, sic miseria fortes uiros.

91. Pater mihi suasit ut Athenis apud doctos magistros litteris studerem et bona disciplinam

acciperem.

23

92. Adeo stultus est, ut hoc non intelligat.

93. Vt primum potui, domum contendi.

94. Gallia est omnis diuisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam

qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur (Caes.).