Seldtar PerpustaAaall

PENERBITAN BUKU AUDIO UNTUK GOLONGAN CACA T PENGLIHATAN: PROJEK KERJASAMA

PERPUST AKAAN NEGARA MALA YSIA DENGAN DEW AN BAHASA DAN PUSTAKA DAN MCDONALD'S

MALAYSIA

olch

SHAHROZAT IBRAHIM *

ABSTRAK f'erpus/akaan Negara Malaysia has to play its major role to make available a national

coilec/ ion ojlihrary res()urces[or the visually handicap. in cooperation with Dewan Bahasa & Pus/aka und Mc/)onalds Malaysia, Perpuslakaan Negara Malaysia has embarked on a proJecl olaudio book production.l 0 book titles has been identifiedfOr lhe project which are read hy pruJessional volunteers and /v / radio personalities.

LATARBELAKAL'IG

r-jI asar Kebangsaan bagi Perpustakaan dan I.:. Mak llll11 at ( 1989) telah me mberi

pengiklirafan mengenai ranggungjawab menyediakan perk hidmatan pcrpustakaan kepada golongan yang

kurallg bernasib baik dan cacat. Tanggungjawab ini adalah selaras dcngan matlamat Wawasan 2020 untuk

mewujudkan masyarakat Malaysia yang penyayang

dan prihatin terhadap golonga n yang kurang bernasib

baik.

Perpustakaan Ncgara Malaysia sentiasa beru saha me nyedia kan dan meilla ska n perkhidmalannya

kepada semua golongan pembaca termasuklah kepada

golongan cacat pengJiha[an selaras dengan basrat kerajaan untuk membentuk Illasyarakat berilmu, kaya maklumal dan berbudaya Illelllbaca.

Dalam usaba unluk menggalakkan lebih ramai

pembaea dari kalangan golongan cacal penglihatan

mengunjungl dan mengguna kemudahan

perpuslakaan, Pcrpustakaan Negara Malaysia

menyediakan perkhidmalan audio serta perala tan

khusus seperti Arkenstone: an Open Reading System

dan sislem CCTV bagi membol ehkan me reka

mengakses maklumal dengan mudah dari bahan

bercetak. Selain daripada itu , aktivili seperti lawatan,

seminar, pameran , sesi pendidikan pengg una

perpustakaan dan program Sehari Bersama Golongan

Istimewa secara bersiri juga diadakan khusus untuk

golongan cacal penglihatan.

Kelun l~ ah3gi(l1l SUlllber Media. Pcrpustak a311 Negara Malaysia.

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Perpustakaan Nega ra Malaysia menyediakan sumber

bacaan untuk go longa n cacat penglihatan dalam bentuk braille. buku cClak besar (large print books)

dan dalam bemuk bahan audio . Sehingga kini ,

terdapat 300 naskah bahan dalam bentuk braille,

350 naskah buku cetakan besar dan 6,303 bahan

audio dalam pclbagai bidang perkara.

Penerbitan buku audio dalam bahasa Melayu kurang

mendapat pe rhatian daripada penerbit tempatan oleh

kerana pasaran ya ng terhad dan tidak mengunmngkan,

Perpustakaan Negara Malays ia dengan keljasama

Dewan Bahasa dan Puslaka dan Golden Arches Resta urants Sdn. Bhd . telah mengorak langkah

sebagai perintis mene rbitkan buku audio seeara

professional unluk golongan caca l pengliharan.

Perpustakaan Nega ra Malaysia memperolehi buku

aud io tetapi kesemua buku audio yang diperolehi

adalah di dalam bahasa Inggcris yang diterbilkan di

luar negara. Sehingga kini terdapat 222 unit buku

audio dalam kolcksi Pe rpusrakaan Negara Malaysia

yang boleh dilUjuk oleb golongau cacat penglibatan .

Penerbitan buku audio Perpustakaan Negara Malaysia

ini adalah sebaga i tambahan kepada usaha yang sedia

dijalankan oleb penubuhan orang buta menyediakan

perkhidmatan buku audio/talkillg books kepada

golonga n cacat penglihatan di seluruh negara .

PERANCANGAN STRATEGIK

Pcrpuastakaau Ncgara Malaysia perlu bekerjasama dengan pclbagai pihak demi untuk meningkatkan

perkhidmatan dan maklumat ya ng disediakan .

Dengan mewujudkan persepakatan strategik dengan

sektor swasta akan memberi manafaat. secara langsung kepada pengg una perpustakaan kh llsusnya dan

pe mban g llnan dan kcmajuan pe rkhidmatan

perpustakaan amnya. Sumbangan sektor swastajuga sa ma penting ke arah mewujuclkan masyarakat

Seldtar Perpllstakaall

Malaysia yang penyayang dan prihatin terhadap

golongan yang kurang bernasib ba ik.

MASALAH-MASALAH YANG DIHADAPI

Walaupun buku audio/lalking books sedia diusahakan

oleh bebe rapa pertubuhan ora ng buta namun

penerbitannya adalah tidak mengikut s tandard

penerbilan audio seeara profesiona l. Sesi rakaman

dikendalikan sendiri oleh sukarelawan yang menjad i

pembaca dan bili k di mana rakaman dibuat tidak sound proof Hasilnya ialah penerbitan buku audio

yang kurang berkualiti dan tidak mengikut standard

yang ditetapkan.

Dalam mcnerbitkan bllku audio ini perharian hanls

diberi kepada aspek sebutan, intonasi dan ekspresi

dalam pcmbacaan yang sesuai.

Kadar penerbitan buku audio bahasa Melayu yang

dihasilkan oleh perrubuhan orang buta adalah agak

rendah jika dibandingkan dengan terbitan audio dalam

bahasa Inggeris. Terdapat ramai sukarelawa n

terdiri dari expatriates yang bersedia untuk membaca buku audio dalam bahasa Inggcris . Walau

bagaimanapun , unmk buku audio bahasa Melayu .

agak sukar uotuk mendapat pembaea yang sesua i.

PROJEK YANG DILAKSANAKAN

Proj ek peri nti s in i telah dilaksanakan ole h

Perpustakaan Negara Malaysia dengan keljasama

Dewan Bahasa dan Pustaka dan ditaja oleh Golden

Arches Re staurant s Sdn. Bhd (Mc Donald 's

Malaysia). pada tallUn 1995 melalui lawatankuasa

Penerbitan Buku Audi o untuk Golongan Cacat

Penglihatan (sepeni pada Lampiran I).

Dalam pelaksanaan projek penerbita n buku audio

ini perkara-perkara berikut telah diberi perhatian:

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Pemiliilall Judui /Juku

Sebanyak [0 judul buku dalam bahasa Mclayu

terbilan Dewan Bahasa dan Pustaka bagi peringkat

umur 10· \7 lahun tcl ah dipilih untuk projek ini.

Asas pemilihanjudul buku juga mengambilkira buku

tcrsebut telah memcnangi anugerah yang dianjurkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka. Jawatankuasa tc lah memilih 10 judul buku berikut:

Judul

(i) Merdeka I Merdeka I

(ii) Hari-hari lerakhir

seorang senimall

(iii) Sejalllbak bakli

(i v) Tempal j awil lagi

dikenang

(v) lbu yallg kllsayallg

(vi) Rahsia Sahlin

(vii) Rahsia lubuk

menangis

(viii)Anak worison zamall

Pengarang

A. Rahman Hanafiah

Anwar Ridhwan

Rejab F.I

Adibah Amin

Sharifah Hasnah

Abdullah

Iais Sahok

Abdullah Awang

Hamdan Raja

Abdullah

(ix) PerislilVa di mlllah api Sikala

(x) Sayang disayallg Khairuddin Ayip

Hakcipta

Dewan Bahasa dan Pustaka se bagai pemegang

hakc ipta sc mua buku ters e but telab

dipenanggungjawabkan untuk menghubungi kescmua

pengarang yan g Ic rlib at bagi mendapatkan

Sekittlr Perpltstaklltlll

persetujuan mereka untuk menerbitkan semula karya

mereka dalam bentuk buku audio . Oleb kerana

projek penerbitan buku audio ini adalah projek amal

dan buku audio yang diterbitkan bukan untuk dijual ,

pengarang telab bersetuju tidak akan menuntut apa­

apa bayaran daripada Perpustakaan Negara Malaysia

dan Golden Arches Restaurants Sdn. Bhd.

Pemegang hakcipta buku audio ini adalah

Perpustakaan Negara Malaysia.

• Pembacal Narrator

Pembaca buku audio dikenalpasti dari kalangan

profesional dan personaliti TV dan radio yang sudi

memberi khidmat sukarela untuk menjayakan projek

buku audio ini. Mereka terdiri dari:

• Pembaca Encik Mahadzir Lokman

Pengarah Urusan , Dale Lokll/an Communicalions

• Judul Buku Merdeka! Merdeka!

• Pembaca Encik Babaruddin Hj. Omar

Presiden Persatl/an seorang seniman Seniman

Malaysia

• Judul Buku Hari-hari terakhir

• Pembaca Encik Chuari Selamat

Penerbil Rancangan RTM

• Judul Buku (i)

(i i)

Sejambak bakti

Peristiwa di rumah api

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

• Pelllbaca Cik Ras Adiba Radzi

Penyampai beriw TV3

• Judul Buku (i)Tempat jatuh lagi di kcnang

(ii)Sayang disayang

• Pelllbaca Puan Sharifah Mohd. Yusof

Penerbil Rancangall RTM

• Judul Buku Ibu yang Ku sayang

• PClllbaca Ellcik Ahmad Talllillli Serigar

Pellolong Pengarail Panggung Negara

• Judul Buku Rahsia lubuk menallgis

• Pembaca Puan Salasiah Zakaria

Wartawan PellyiaranlPenyampai berita RTM

• Judul Buku Anak warisan zaman

Seldlur Perpuslull aUII

Penerbitan

Dari segi penerbitan buku audio ini melibatkan

dilengkapi dellgan peralatan moden dan serba

cangg ih. Studio rakaman yang digunakan untuk

membuat rakaman buku audio ini ialah di Add Audio

dan setiap buku mengambil masa selama 2 hari dan

bagi setiap hari rakaman ialah dari 4 hingga 6 jam.

Selain daripada pembacaan, aspek peuerbitan lain

ialah merekabentuk kulit dan kotak buku audio di

mana kulil muka asal buku dikekalkan. Pada

belakang kOlak buku itu dimuatkan gam bar dan

biodala ringkas pengarang dan pembaca.

FAEDAH-FAEDAH YANG TELAH DIPER­

OLEHI

Usahasama Perpustakaall Negara Malaysia, Dewan

Bahasa dan Pustaka serta Golden Arches Restaurants

Sdn. Bhd. menerbitkan buku audio ini secara

professional adalah usaha peri ntis yang julung kali

pernah diadakan di negara ini untuk golongan cacal

penglihatan. Terbitan buku audio dalam bahasa

Melayu ini juga merupakan projek yang pertama

diusahakan oleh sebuah Perpustakaan Negara di

rantau ASEAN ini. Faeadah hasil daripada inovasi

yang lelah dilaksanakan adalah seperti berikut:-

Pengllrllsan kos operasi

Perpustakaan Negara Malaysia tidak menanggung

apa-apa kos untuk projek ini. Semua kos, iaitu dari

seg i tempahan studio rakaman dan penerbitan

ditanggung sepenuhnya olch penaja iaitu Golden

Arches Restaurants Sdn. Bhd. Projek ini adalah

salah satu projek amal mereka untuk golongan

kurang bernasib baik. Dari segi pembacaan pula,

pembaca telah memberi khidmat sukarela dan tidak

mendapat apa-apa bayaran.

0================================

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Pelljimatan Masa

Dari seg i rakamall ia dibuat di luar waktu pejabat iaitu pada hari millggu di sebelah petang dan malam ,

clan di hujung minggu pada hari Sabtu dan Ahad.

Segi rakaman c1ikenclalikan 100% oleh jUluteknik

professional studio rakaman. Oleh itu pembaca dapat memberi lumpllan dan penghayatan sepenuhnya

kepada penbacaan tanpa perlu memikirkan untuk mengendalikan sendiri scsi rakaman.Scsi rakaman

untuk sebllah bllkll I1lcngambil masa 2 ha1'i iaitu 4 hingga 6 jam bagi setiap scsi.

PCllillgkatan Hasil kClja

Usaha illi memberi manfaat secara langsung kcpada

golongan cacat pcnglihatan dari segi menikmati bahan bacaan yang lebi h bermutu di sa mping

mempcrbanyakkan su mber bacaan dalam bahasa

Melayu.

Olcb kerana. scsi rakaman diadakan di studio

rakaman yang serba moclcn dan canggih serta dibantu pula ole h jurut ekn ik profcsional maka hasil

penerbitan buku aucl io in; adalah lebih berkualiti.

Kotak yang dirckabcntuk khas untuk mcmuatkan

kaset buku audio illi adalah audio menunjukkan pellghasilan yang krcatif dan inovatif.

Pellillgkatall Dahlin Tahap Kepuasan Hati

Pelallggan

Oleh kcrana penerb ita ll buku audio ini adalah sccara profesional dan bcrkua liti tahap kepuasan hati

pelanggan telah meningkar. Pcmbaca buku audio pula terdiri dari kalangan profcsional , personaliti TV dan radio, dan menjadikan pencrbitan buku audio tersebu( lebih menmik untuk didengar bukan

SeAitllr Per ustaAlIun

sabaja oleh golongan cacat penglihatan tctapi sesiapa

sahaja.

Pengedaran buku audio terbitan Perpustakaan Negara

Malaysia kepada semua perpustakaan awam negeri,

persatuan dan sekolall orang bUla telah membantu

menambah koleksi perpustakaan dan mempelbagai

sumber bacaan untuk golongan cacat penglihatan.

Iajuga memberi Iebih pilihan kepada golongan eaeat

penglihatan untuk mendapat maklumat dan

pengetahuan.

Faedalz-Jaedah faill

Pemindahan Tekllologi

Kerjasama di antara Perpustakaan Negara Malaysia,

Dewan Bahasa dan Pustaka serta Golden Arches

Restaurants Sdn. Bhd. menerbiikan buku audio untuk

golongan cacat penglihatan ini memberi manafaat

dan pendedahan dari segi perkongsian pengalaman

dan maklumat dalam teknologi penerbitan buku

audio. Bagi Perpustakaan Negara Malaysia , ia

melibatkan pemindahan teknolngi dari segi rakaman

dan penerbitan buku audio tersebut.

Penyebaran yang febih luas

Walaupun projek ini khusus untuk golongan cacat

penglihatan , namun faedahnya dapat dinikmati

bersama oleh sesiapa sahaja yang mallu menghayati

buku-buku yang dihasilkan oleh karyawan negara.

Buku audio ini diedar kepada semua perpustakaan

awam negeri serta persatuan dan sekolah orang cacat

penglihatan di seluruh negara. Oleh itu , faedah

buku ini telah tersebar dengan lebih luas ke seluruh

negara.

\ ,..\ I,.

========~=f"

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Ke arah Persyarikatall Ma laysia

Usahasama Perpuslakaa n Negara Malaysia, Dewan

Bahasa dan Puslaka dan Golden Arches Restaurants

Sdn. Bhd. menerbirkan buku audio unruk golongan

cacar penglihatan menjadi perintis kepada banyak

lagi sumbangan berbentuk kebajikan unruk golongan

yang kurang bernasib baik .

Peranan Dewan Baha sa dan Pustaka se bagai

p e man g kin ilmu , ba hasa dan sas re r a dap a t

dipe rkukuhkan lag i melalui penye naan proj ek

usahasama penerb itan buku audio kcpada golongan

cacat penglihalan .

Penglihatan Golden Arches Resraurants Sdn Bhd .

di dalam projek ini merupakan sal ah saru aktivili

kemasyarakatan dan ben epara n dengan fal safah

mereka memberi balik faedah kepada masyarakat

setempar di mana mereka menajakan perniagaan .

Perpu stakaan Negara Malays ia sebaga i scbuah

instirusi keraj aan dapat bekcljasama eral dengan syarikat swasta dalam menge mbeling tenaga dan

memberi sumbangan umuk menghasilkan saru projek

kemasyarakatan. Usaha ini adalah selaras dengan

aspirasi ke raj aa n llnruk mcmp crkukuhkan lag i

semangat kerjasama dan persefahaman yang amat

dip erlukan da lam menca pai mat lamat Dasa r

Persyarikatan Malays ia.

RANCANGAN MAS A DEPAN

Kemajuan teknolog i maklumat yang pesa l te lah

memberi cabaran yang besar kepada perpustakaan.

T e knol og i m a klumat te lah merevo lu s ikan

pengeluaran , pencapaian dan penyampaian produk

dan perkhidmatan maklumal dan revolusi ini juga

meliputi pengurusan dan penyediaan makiumat untuk

golongan eacat penglihatan .

Seldlar PerplIslallaan

Selaras dengan perkembangan teknologi maklumal,

Perpustakaan Negara Malaysia telah menyertai projek

kajian digital lalkillg book DAISY/Plexlalk, DAISY adalah s ing katan kepada Digital Audio-based

Information yang berasaskan kepada teknologi digital

dengan menggunakan komputer. Plextalk adalah

mesin membaca digital yang berasaskan cakera padar.

Di ata s usaha Perpu stakaan Negara M a lays ia

bekerjasama dengan IFLA (International Federation

Library Associa tion ) Sec li o n fo r th e Blind ,

Perpustakaan Negara Malaysia dan Persatuan Orang

Buta Malays ia adalah di antara instirusi yang telah

dipilih dar ipada 30 buah nega ra di dunia lilltuk

menyen ai DAISY /Pl extalk W orld Field Testing.

Projek ini melibatkan permkaran format buku audio

dalam bentuk kaset ke format CD-ROM . Buku

audio bahasa Melayu yang telah diterbitkan telah

ditukar ke format CD-RO M untuk lujuan kaj ian ini

dan diharapkan lebih banyak lagi buk'U audio bahasa

Melayu akan dapat diterbitkan dal am format CD­

ROM di masa akan datang.

G===================================

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Pengerusi

Setiausaha

Seldlar Perpuslakaan

Lampiran 1

JAWATANKUASA INDUK PROJEK BUKU AUDIO UNTUK GOLONGAN CACAT PENGLIHATAN

Puan Mariam Abdul Kadir Perpustakaan Negara Malaysia

Puan Shahrozat Ibrahim Perpustakaan Negara Malaysia

Ahli lawataokuasa Puan Fadillah Yakin (Golden Arches Restaurants Sdn. Bhd.)

Cik Shahar Banun laafar (Perpustakaan Negara Malaysia)

Encik Roslan Yusof (Dewan Bahasa dan Pustaka)

Puan Rajnah Allapitchay (Dewan Bahasa dan Pus taka)

Cik Robitahani Zainal (Golden Arches Restaurants Sdn. Bhd.)

Puan Haryati Lukman (Ronald McDonald Children's Charities Fund of Malaysia)

Puan Yatimah Yaakub (Perpustakaan Negara Malaysia)

==~===============================G

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia

Hakcipta Terpelihara © 1997 – Perpustakaan Negara Malaysia