Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet...

33
Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug Interactions

Transcript of Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet...

Page 1: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Nutritional Influence of Drug Metabolism

Kim DalhoffKlinisk farmakologisk afdelingRigshospitalet

DIRAC kursus 4bTorsdag den 31. marts 2005

Food-Drug Interactions

Page 2: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 3: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

• Therapeutic failure• Increased toxicity

• Pharmacokinetic interactions• Pharmacodynamic interactions

Page 4: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

• Characteristics of the drug– Physical, chemical...

• Characteristics of the meal– Size, composition…

Fasting (definition)No food intake for at least 1 hour beforeand at least 2 hours after drug intake

Page 5: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 6: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 7: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Pharmacokinetic effect parameters

• Bioavailability = Effect– Absorption– First-pass metabolism

Page 8: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 9: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Clinical effect parameters

• Depending on the type of drug– E.g. antibacterial, antihypertensive,

lipid lowering, anticoagulant...

Page 10: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

• Clinical relevance• Dietary recommendations• Proposed mechanism of interaction• Consequences and qualifications of

interaction• Level/grade of evidence

Schmidt & Dalhoff. Drugs 2002; 62:1481

Page 11: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Bisfosfonater ATC M05BIndikationsområdeHyperkalcæmi. Osteolytiske knoglemetastaser.Myelomatose. Paget’s knoglesygdom.Kalcifikation efter columnafrakturer og totalhoftealloplastik. Osteoporose.

Pamidronat. Ibandronat. Clodronat.Etidronat. Alendronat. Risedronat.Pamidronat.

Page 12: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Bisfosfonates have an exceptionally highaffinity for chelation with dietary divalentcations (Ca2+, Fe2+)

Clodronic acid BIO 31 % (½ hr before a meal)Clodronic acid BIO 90 % (with a meal)Clodronic acid BIO 66 % (2 hrs after a meal)

Page 13: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 14: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 15: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Other bisfosfonates…

• Alendronic acidBIO 85-90 % (+/- 2 hrs of a meal)

• Etidronic acidBIO 100 % (with a meal)

Page 16: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 17: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

Lipidsænkende midler (statiner)ATC C10AIndikationsområdeRen hypercholesterolæmi samt kombinerethyperlipidæmi

Atorvastatin. Fluvastatin. Lovastatin.Pravastatin. Rosuvastatin.Simvastatin

Page 18: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug Interactions

The various hydroxymethylglutaryl coenzyme A(HMG-CoA) reductase inhibitors have verydifferent chemical and pharmacokineticproperties

• Lovastatin BIO 50 % (with a regular meal)• Lovastatin BIO (ingestion of fibres or fruit)• Pravastatin BIO 31 % (with a regular meal)*• Atorvastatin BIO (w a r m)• Fluvastatin BIO (w a r m)

Page 19: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 20: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug InteractionsConclusion• Some drugs lead to BIO in the fed state and a

risk of treatment failure (tetracycline, indinavir, bisfosfonates…)

• A lot of drugs lead to BIO in the fed state, but no major changes in clinical effect (pravastatin, phenoxymethylpenicillin, furosamide…)

• Some drugs lead to BIO in the fed state and increased drug effect. Usually desirable but may be a risk of toxicity (albendazole, griseofulvin, saquinavir, halofantrine*…)

Page 21: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug InteractionsConclusion

Other factors…• Dietary habits• Specific diseases• Polyfarmaci• Compliance• Enzyme constitution

Page 22: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Food-Drug InteractionsConclusion

• Narrow therapeutic index• Dose titration (TDM)

– Hydralazine, tacrolimus, carbamazepine...

Page 23: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

De vigtigste…

Page 24: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 25: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Grapefruit juice - Drug Interactions

DG Bailey et al. Interactions of citrus juices withfelodipine and nifedipine. Lancet 1991; 337: 268

M of A: Selective down-regulation of CYP3A4 inthe small intestine

Nifedipine. Felodipine. Nisoldipine. Nitrendipine.Triazolam. Midazolam. Terfenadine.Cyclosporine.

Page 26: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 27: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

200 ml double-strengthgrapefruit juice 3 timesdaily for 2 days

Page 28: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

• Lovastatin BIO 1400 %• Atorvastatin BIO 200 %• Simvastatin BIO 1500 %• Pravastatin BIO *• Fluvastatin BIO *

Grapefruit juice - Drug InteractionsLipid lowering agents

Page 29: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

• Almost complete presystemic meta-bolism by CYP3A4

• The parent compound has arrhytmo-genic properties (prolongation of QTc interval)

• The drug was removed from the US market after a sudden unexpected death of a 29-year old healthy man ascribed to a drug - grapefruit juice interaction

Grapefruit juice - Drug InteractionsTerfenadine (antihistamine)

Page 30: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 31: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Case story 161-year-old man____________________________• Orthotopic heart transplantation 11 months earlier

(end-stage ischaemic cardiomyopathy)• Event free course• Standard immunosuppressive regimen

Ciclosporin 125 mg x 3AZA 100 mg x 1Corticosteroids 7½ mg x 1

• Ciclosporin plasma levels stable• 3 weeks before admission St J wort because of mild

depression(Jarsin® 900 g hypericin x 3 daily)

F Ruschitzka et al. Lancet 2000; 355: 548

Page 32: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.
Page 33: Nutritional Influence of Drug Metabolism Kim Dalhoff Klinisk farmakologisk afdeling Rigshospitalet DIRAC kursus 4b Torsdag den 31. marts 2005 Food-Drug.

Karbamazepin

Ca-antagonister

Kinidin

Protease-hæmmere

Erytromycin

Ciklosporin

CYP3A4

ExpressionLever, tyndtarm

ModelstofferErytromycin, Midazolam, (Kinidin)

InduktorerKarbamazepinRifampicin

InhibitorerItrakonazolKetokonazolErytromycinNefazodonProteasehæmmere

Grapefrugtjuice

Terfenadin

Tamoxifen

MidazolamTriazolam