New Delhi, Mizoram leh Nagaland gam panna’a...

4
cmy k cmy k cmy k cmy k Inform to transform Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English E-mail : [email protected] • website:eimitimes.in• IMPHAL, Thursday, September (LHALAM) 15, 2016 • Vol. III • Issue 884 • RNI. No. MANBIL/2012/49972 • Lha khat: Rs 150/- Thusoh lahchom Eimi Times Adv. Sub-Centers: (1) Blessed Computers, Tuibuong Forest Gate, Ccpur (2) TVS Tollen, Ccpur, (3) AG Computers, Kangpokpi Gas news at page 3 BJP Sadar Hills in member thum haisah Kaybie Chongloi SADAR HILLS, Sep.14: BJP Sadar Hills district in tuni'n member thum ahaisah in ahi. Amaho chu ahielh Seikholet Singson, Khuplun Khongsai chuleh Sehjahen Singsit ahiuve. Ama ho hi kum 6 sung a membership u kikhapeh ahitauve. Moreh’a UG ho achatval’e tia KSO-Cdl leh TSA-Cdl in demna nei Chandel, Sept. 14(ET): Kuki Students Organisation (KSO, CDL), Chandel leh Thadou Students Association (TSA, CDL), Chandel in Chandel gamsung'a um Moreh kho'a Suspension of Operation (SoO) noi'a um Kuki UG ho chavalna leh khansetna ho sangtah in demna aneijin ahi. Mangboi Haokip, president, KSO-Chandel leh Vum Khongsai, president, TSA-Chandel a kuon lekhathot kimun aseina'ah, achesa September 12th 2016 nikh jan'a Moreh khopi sung le veng sung'a meipum akap uva nunao- chapang chule tehse ho lunglinglao'a aumsah'u, Moreh khopi sung a Tribe leader ho chung'a thina chan gotna peh dia gihna anei'u, sum le pai demand abol khum'u hitobang hohi angah tah diuvin temna aneijin ahi. Mipin kineppi tah'a kinei Kuki nam sepoy, amaho joh misugenthei le mi sukicha jing'a aum'u hi phamo akisa lheh in lungmong le lhamong'a khosah theina din Kuki CSO hon pan kila jing di ahi. Hijeh chun koi hi jong leh hitobang kilom loutah'a chalohna nei aum kit le Chandel Kuki CSO hon mipi gentheina ho suhlhap ahina ding'a jochan'a pan kila ding, angaichat dungjui'a Govt. hihen koi hijong leh panpina kithum'a na kitong jing ding ahi. Hijeh chun tu'a kipat malam'a hitobang nam sepoy natoh dia kilomlou ho nadalhah uva, khantou machalna lam le chamna umna dia pan nahin lah joh diuvin tiemna sangtah ahung kinei kit in ahi tin kiloikhom lekhathot in aseiye. New Delhi, Mizoram leh Nagaland gam panna’a gamsung mun chom chom’a Sahnit Ni kimang; thudih’a thutanna aumna ding’a thumna um NSCN-IM hon Kuki 100 val atha thu’a Prime Minister Modi heng’a CM Ibobi palai’a Kuki Inpi in memorandum pelut kit Imphal, Sep 14(ET): Sahnit Ni ahitoh kilhon in Kuki chondan dungjuiyin athi ho lunghempi na leh thi-op na kin-gon gamsung mun chom chom’a akimang in hiche thu ‘a Prime Minister Narendra Modi heng’a Chief Minister O Ibobi Singh mangcha in Inpi in memorandum apelut in ahi. Chondan toh kitoh’a kimang kin-gon hi thudih’a thutanna aumna ding leh chamna aumna ding chule tao nikho’a kimang ahi, tin memorandum’a asei uvin ahi. NSCN-IM ho khut’a Kuki ho kitha na thilsoh chung’a thudih’a thutanna aumna ding’a Kuki Inpi in avel vel’a sorkar heng’a ngehna leh thumna anei ahitan, ahin, hiche hi tuchan geiya kisang loulai ahi. Sorkar in ‘mihem chung’a khansetna’ thilsoh hi anukhah ‘a akoiya chule setna bol ho loupitah’a aliem tobang dinmun’a aum’e, tia seithei ahi, ati. Kuki Inpi in ‘non- violence’ atosot’a chule sorkar leh kivaihomna chung’a tahsanna anei ahi. Thumna hi gamsung dan dungjuiya setna bol ho chung’a thutanna aumna ding ahi’in, hiche hi dan toh kitohlou/kikal jong ahipoi. Prime minister 6 in kijom’a thumna agelkhoh lou hi lungjin umtah ahi, tin Thangkhosei Haokip, Inpipu (president) leh Khamliankhup Lianzaw, Thuchingpipu (General Secretary) memorandum kipelut chungchang’a thuso aneiyin ahi. Democracy gam lenpen khat in agamsung’a hitobang thilsoh lhung chung’a thutanna anei joulou hi lungdon umtah ahi, ati. Kuki chate lungsung’a sorkar leh kivaihom dan tahsan lelna thu um ahitan, sorkar in Kuki ho chung’a setna thilsoh nahsah louva NSCN-IM aven got ahileh Kuki Genocide (1992-97) thilsoh hi sorkar tohgon ahi, ti tahsan nathei ahi, tinjong aseiyui. Hiche jeh’a India sorkar leh NSCN-IM in kinoptona achaina asem kah’a hiche thu hi dan ang’a (court of law) aseilhah ding’a avel’a memorandum kipelut kit ahi. GOI in thumna asanpeh louva Kuki ho that’a leh sugim’a NSCN-IM ho natoh hi aseilhah louleh Kuki chate khonung ding (political fate) Kuki Inpi in alah ding ahi, tin aseiyun chule Pime Minister in ngehna agelkhoh ding’in temna jong aneiyui. IMPHAL, Sep 14 (ET): Sahnit Ni ahitoh kilhon in gamsung mun chom chom’a cheng Eimi (Kuki) asang’a sim in kijotna aneiyun, eimi kho houin mun’a asang’a sim in NSCN-IM ho khut’a thina leh vangsetna toh ho geldohna leh taopehna kin amang’e, tin Seiboi Haokip, General Secretary, KSO-GH in Sahnit Nikho tohphon apehna thuso’a aseiyin ahi. Achesa September nisim 13, 1993 kum’a NSCN-IM hon Joupi leh Gelnel kho abulu uva, hiche nikho’a hi khosung mi 104 (Joupi kho’a mi 87 leh Gelnel kho- mi 17) lungsetna beihel’a atha uva, tuni nikho chan geiya hiche nikho hi Kuki chate kitha tam ni pen hinalai ahi’in, thilsoh geldohna’a Kuki nam miten ‘Sahnit Ni’ anit jing ahi. Lhang Inpi holeh KSO branch jousen Black Day aman diuvin tukum in Kuki Inpi leh KSO General Headquarter in thuhilna aneiyin, NSCN-IM khut’a themmona neilou numei leh chapang chule tehse panna’a mihem 905 atha uva, kho 360 asuhmang uva chule mihem 1,00,000 gal-jam na thilsoh hi centre sorkar in ahetpeh nading lunggel ahi. Imphal district’a aveng aveng’a hou-in mun’a kin- gon kimang ho tilouvin Khongsai Veng Community Hall’a Dr T Lunkim leh Thangkhokhup Kipgen speaker hina in ‘Black Day’ nikho lentah in akimang in, mihem aja’a sim in athi ho jana ape in chule thina toh’a 905 ho chung’a thudih’a thutanna aumna ding’in ngehna aneiyui. Achesa April nisim 4, 1994 kum’a Kuki Inpi Manipur (KIM) in chamna semna ding’a UNC kouna apeh ahi’in, ahivang’a NSCN-IM hon chamna semna’a UNC apan louding’a agah-u ahi, ati. Hiche jeh’a hiche thu hi seilhah louva um’a, NSCN-IM hon mihem aja’a sim atha be kit lo ahi, tin Dr T Lunkim in aseiye. Churachandpur: Churachandpur district’a Kuki Inpi Churachandpur (KIC) leh KSO Churachandpur lamkaina in Peace Ground, Tuiboung ‘a mihem asang’a sim in kijotna aneiye. Thangkhosei Haokip, President, Kuki Inpi Manipur (KIM) in ahoulimna’a centre sorkar in hiche thu seilhah ding agel khoh louthu sangtah in demna aneiyin ahi. Kuki Inpi in centre sorkar heng’a memorandum 60 val apehlut vang’a sorkar in gelkhoh louva akoi ahi, ati. NSCN-IM ho chon gitouna thu seilha ding’a prime minister kikhel chan’a ngehna kinei ahi’in, hitia thudih’a thutanna aumlou hi Kuki nam miten asan louding ahi, tin aseiyin chule GOI in NSCN-IM ho toltha thu aseilhah louva ahileh Kuki Inpi in khonung ding thu agelkhom’a aseilhah ding ahi, tinjong gihna aneiye. Sangaikot, Singhat leh Kukimun (Leimata) ‘a jong Lhang Inpi holeh KSO branch hon ‘Black Day’ (Sahnit Ni) anit uvin, Dr Chinkholal Thangsing, vice president, Kuki Inpi in thudih ‘a thutanna aum kahse’a Black Day kinit jing ding ahi, tin aseiye. Chandel: Chandel district’a Kuki Chiefs Association leh KSO branch hon Tengnoupal, Moreh leh New Samtal ‘a Sahnit Ni amang uvin, mi tamtah in pan ala uvin ahi. Achesa thilsoh’a sohcha hon thil umdang thusim asei uvin ahi. Sadar Hills: Sadar Hills district ‘a Black Day mun 4- Kangpokpi, Saikul, Kangchup leh Sinam Khaithong mun’a Kuki Inpi Sadar Hills (KISH) lamkaina anit uvin ahi. Hiche tilouva Kuki kho’a houin mun ho’a chamna leh thudih’a thutanna aumna ding’a jingkah taona amang uvin ahi. Kangpokpi memorial site’a pahvui koipeh na kin-gon jong amang uvin ahi. Akhel Aimol, political affairs chairman, Sholun Mate, information secretary leh Dr Tara Manchin Hangzo, women affairs chairman, Kuki Inpi in Sahnit Ni kiman na kin-gon alamkai uvin, Saikul ‘a kin-gon kimanna’a Akhel Aimol in houlimna aneiyin, Kuki nam miho akipunkhom diuvin kouna aneiye. Tamenglong: Tamenglong district’a Lhang Inpi leh KSO Jiri- Tamenglong lamkaina in Phaitol/Jiribam ‘a Sahni Ni akimang in, Jangsat Haokip, president, Kuki Inpi Tamenglong leh Rev Benjamin Shakum, youth affairs chairman, Kuki Inpi Manipur in NSCN-IM khut’a thi ho jana pehna kin alamkai lhon’e. Tengnoupal: Chandel district’a NSCN-IM hon atha themmona neilou Kuki khosung miho geldohna kin-gon Tengnoupal sub-divisional headquarter ‘a amang uvin ahi. Tengnoupal Christian Church ‘a mi tamtah in thi galna von akivon uvin Kuki Inpi Manipur (KIM) leh Kuki Students Organisation (KSO) Tengnoupal Block lamkaina’a kinit ‘Black Day’ kin-gon ‘a pan ala uvin ahi. Athi ho jana pehna aneiyun chule Kuki Inpi Manipur in asodoh Nampi kitepna jong anei uvin ahi. Pastor Th Chongloi in Pathen thu’a tilkhouna leh lhamonna thu aseiyin, phat chomkhat jouvin akikhom mipi hon houin mun’a konin SDO office chan kijotna anei uvin, ponlap vom leh banner adop uvin akijot uvin ahi. Sub- Divisional headquarter ‘a dukan mun jouse akikhah in chule a-inson in nikho nitna in ponvom akhaidoh soh kei uve. Mizoram: Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla injong Aizawl khopi’a Kuki representative ho panna ‘ah 13 September nikhon Kuki Black Day anit uvin ahi. Achesa 1992-97 kum sung’a National Socialist Council of Nagalim (Isak & Muivah) thingnoi hon Kuki 900 val atha nau nikho geldohna’a kin-gon Mizoram Chief Minister in jong anit ahi. Ukhrul District: Ukhrul district’a kho haosa holeh civil society lamkai ho panna’a in Tuisomjang kho’a ‘Black Day’ nitna kin-gon akimang in ahi. Thilsoh umchan hetoh’a pang mi tamtah in hahsatna nikho’a athil to hou thusim asei uvin, pasal chapang leh naosen ho lungsetna beihel’a NSCN-IM hon atha uva, numei ho hunam’a asuhset dan thusim asohcha hon asei uvin ahi. Khaimang Chongloi, custom & culture chairman leh KC Guite, legal adviser, Kuki Inpi Manipur in athi ho geldohna kin-gon alamkai lhonin, chule Kuki Genocide thu suhlhap nading memoranda ama ama sorkar heng’a mun chom chom’a um Kuki Inpi hon apehlut uve, tin Seiboi Haokip, General Secretary, KSO General Headquarter in thuso aneiyin ahi. Manipur gamsung tilouva Kuki Students Organisation (KSO) hon Songpijang kho, Nagaland gam, Shillong, New Delhi chule Bangalore khopi’a jong Sahnit Ni ‘in athi ho geldohna kin-gon amang uve, tin Seiboi Haokip in aseibe in ahi. Delhi: Delhi khopi'a jong Sahnit ni kin loupitah in ana kimang in ahi. Jantan Mantar, New Delhi khopi'a chun kum 23 lhinna Kuki Black Day ana kimang in ahi. Engineer hon EVM, First Level Checking pan Lien Gangte Ccpur, Sep. 14 (ET): MLA, Election 2017 a aum ding toh kilhon in BEL apat Engineer hon 14th Sept., 2016 chun DC, Ccpur ah EVM, First Level Checking apan uvin, EVM ho vetlhah na hi 16th Sept., 2016 chan chelha ding ahi. BEL akon Imphal Churachandpur Sadar Hills Tengnoupal engineer hon EVM vetlhah na anei'u toh kilhon in, Ccpur dist apat Recognised Political Party tichu Inidan National Congress (INC) le Bharatiya Janata Party (BJP) akon palai ho jong apang uvin ahi. Ccpur dist. a EVM, First Level Checking pat ahi toh kilhon in BEL apat engineer Thirunavu karasu A le Vijayakrishna M hon 2017 MLA election a man ding EVM ho vetlhah na anei uvin ahi. Jantar Mantar, New Delhi khopi’a 23 lhinna Sahnit vetlom tah’a ana kimang. Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla in jong Aizawl khopi’a Kuki thalheng ho toh Sahnit ana mangkhom . BJP Natl. President Amit Shah Imphal’a hung kholjin Imphal, Sept 14(ET): Bharatiya Janata Party National President Amit Shah in Manipur a nikho ni kholjin na anei tolhon in Bharitya Janta party in election pengkul amut pantan ahi. BJP Manipur Pradesh President K.Bhabananda, Senior leader Th. Chaoba, MLA Joykishan chuleh state unit luboh chengin tuni jingkah nidan 11:30 velchun Imphal Tulihal Airport a Amit Shah liemna anei'uvin ahi. BJP National General Secretary Ram Madhav, Prabhari BJP Manipur Pradesh Prahlad Patel, BJP Election-in-charge Manipur 2017-Union Human resource development Minister Prakash Javadekar chule Northeast Democratic Alliance Convenor-Assam Minister Himanta Biswa Sarma in Amit Shah ahin kilhonpi'uvin ahi. Amit Shah hunglhun tolho in tuni chun gamkai sunga um BJP lamkai ho chengtoh tutu a Manipur gamsung boina chungthu ILPS chepi ahina dinga kijotna nei simlai ho leh Police ho kinoto; simlai ni kisukha Imphal, Sept 14(ET): Inner Line Permit System (ILPS) chepi ahina ding'a kijotna nei simlai ho nocheh na dinga police hon tear gas shell akap khum nauva simlai ni akisukha in ahi. Thilsoh chu Kwakeithel junction a soh ahi. Tuni kijotna chu JCILPS Students' Wing lamkaina a chelha ahi. Kijotna a chun Imphal College simlai ho leh MECI simlai hon pan alauve. Police hotoh akinoto pettah'u chun kijotna 'a panla simlai ho leh meira paibi hon police ho chu song le gophel (slingshot) mangcha in ana bu'un ahi. Alethuhna in police in jong tear gas ana kap'un ahi. Hiti'a akinotoh laitah u chun Imphal College simlai khat a Op phang laitah tear gas shell khat in ana sekhah jeh in RIMS a ana polut'uvin ahi. Chuleh MECI simlai khat jong nasatah a akisuh khah jeh in RIMS mama a ana polut'uvin ahi. (Page 3) a kihoulimna anei'uvin ahi. Chuleh nilhahlam nidan 3 vel chun Hatta Kangjeibung a BJP natong 1000 vel toh kihoulimna aneiyin ahi. Tribal students' organization hon ZEO office kha ding'a gihna neita Imphal, Sept. 13: Gamsung'a um tribal students organizations chomchom in tribal pre- matriculation scholarship 2015-2016 form ni 2 sung'a akilhadoh louleh thinglhang lang'a um ZEO office ho leh lekhasim toh kisai langa department ho jouse kikhah ding ahi tin asei uvin ahi. Manipur Press Club a media mi toh akimuto na'ah Leiyangmei Naga Katimei Rongdi Students' Union Education Secretary, Th Mansanbao, in aseina in tuchan geiyin tribal simlai ho khantouthei leh phattheina ding'in authority hon nahsah in akoipouve ati. Th Mansanbao in aseibena'a chun tuchan geiyin scholarship 2016- 2017 online a apply boltheina ding'in website jong asem pouve, hiche hin simlai ho atongkha lheh in ahi ati. Aman aseina chun simlai ten angaichat thil ho muthei'a aumtheina ding'in Chief Minister, Home Minister, Chief Secretary, Education Minister chule Education Director kom in jong scholarship online a apply boltheina ding leh pre-matriculate scholarship 2015-2016 form ni 2 sunga hopdona dingin jing athu akipei ati. Mansanbao in aseibena'a chun govt. in thinglhang tribal simlai te kithopina ding'a scholarship asep vang un tribal simlai hon scholarship toh kisai'a boina atuo hi amasapen ahipoi ati. Aman aseina chun thumna kinei ho hi department hon nahsah lou'a akoi uva ahileh (Page 3) Simlai class 8th passed ho army recruitment jaothei Imphal, Sept. 13 (PR): ARO Rangapahar a kon'a thu kimu dungjui in House Keeper/Mess Keeper a ding'a natoh hung kihong ding ahin, hiche ding'a educational qualification hi class 8 passed ahin chuleh age criteria hi Oct 1, 2016 sung'a hi kum 23 noi hiding ahi ati. Manipur gamsung'a um candidates apply bol nom hon "Tradesman" category'a ding'a online a apply abol thei'u ahi ati. Hetthei chu Senapati district'a Army Recruitment Rally'a online registration bolna ding last date hi Sept 30 ahi. Admit card hi Oct 1, 2016 ni leh soh ding ahi, candidates admit card neilou ho (Page 3) AMWJU Foundation day Imphal, Sept 14(ET): All Manipur Working Journalists’ Union in nisim 16 September nikho tengleh Manipur Press Club, Imphal mun’a 43rd foundation day anit di’u ahi.Hiche nikho tengleh hin Chief Minister Okram Ibobi Singh, Works Minister Ksh. Biren, Director IPR Meghachandra Kongbam leh President AMWJU hohi jingun a pang ding’u ahi. AMWJU Secretary Jit Ningomba in gamsung’a working journalist jousen thonlou’a pan ahunglah cheh ding’u vin jong tiemna aneiyin ahi. Chuleh AMWJU in foundation day anit ding ahitoh kilhon in hiche nikho’a hi newspaper publication umlou ding ahi. Print to PDF without this message by purchasing novaPDF (http://www.novapdf.com/)

Transcript of New Delhi, Mizoram leh Nagaland gam panna’a...

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Inform to transform Bi-lingual daily in Thadou-Kuki & English

E-mail : [email protected] • website:eimitimes.in• IMPHAL, Thursday, September (LHALAM) 15, 2016 • Vol. III • Issue 884 • RNI. No. MANBIL/2012/49972 • Lha khat: Rs 150/-

Thusoh lahchom

Eimi Times Adv. Sub-Centers: (1) Blessed Computers, Tuibuong Forest Gate, Ccpur (2) TVS Tollen, Ccpur, (3) AG Computers, KangpokpiGas news at page 3

BJP Sadar Hillsin member thum

haisahKaybie ChongloiSADAR HILLS,

Sep.14: BJP Sadar Hillsdistrict in tuni'n memberthum ahaisah in ahi. Amahochu ahielh SeikholetSingson, KhuplunKhongsai chuleh SehjahenSingsit ahiuve. Ama ho hikum 6 sung a membershipu kikhapeh ahitauve.

Moreh’a UG ho achatval’e tiaKSO-Cdl leh TSA-Cdl in demna nei

Chandel, Sept. 14(ET):Kuki StudentsOrganisation (KSO, CDL),Chandel leh ThadouStudents Association(TSA, CDL), Chandel inChandel gamsung'a umMoreh kho'a Suspensionof Operation (SoO) noi'aum Kuki UG ho chavalnaleh khansetna ho sangtah indemna aneijin ahi.

Mangboi Haokip,president, KSO-Chandelleh Vum Khongsai,president, TSA-Chandela kuon lekhathot kimunaseina 'ah, achesaSeptember 12th 2016nikh jan'a Moreh khopi

sung le veng sung'ameipum akap uva nunao-chapang chule tehse holunglinglao'a aumsah'u,Moreh khopi sung a Tribeleader ho chung'a thinachan gotna peh dia gihnaanei'u, sum le pai demandabol khum'u hitobanghohi angah tah diuvintemna aneijin ahi.

Mipin kineppitah'a kinei Kuki namsepoy, amaho johmisugenthei le mi sukichajing'a aum'u hi phamoakisa lheh in lungmong lelhamong'a khosah theinadin Kuki CSO hon pan kilajing di ahi. Hijeh chun koi

hi jong leh hitobang kilomloutah'a chalohna nei aumkit le Chandel Kuki CSOhon mipi gentheina hosuhlhap ahina ding'ajochan'a pan kila ding,angaichat dungjui'a Govt.hihen koi hijong lehpanpina kithum'a nakitong jing ding ahi.

Hijeh chun tu'akipat malam'a hitobangnam sepoy natoh diakilomlou ho nadalhah uva,khantou machalna lam lechamna umna dia pan nahinlah joh diuvin tiemnasangtah ahung kinei kit inahi tin kiloikhom lekhathotin aseiye.

New Delhi, Mizoram leh Nagaland gam panna’a gamsung mun chom chom’a Sahnit Nikimang; thudih’a thutanna aumna ding’a thumna um

NSCN-IM hon Kuki 100 val atha thu’a Prime Minister Modi heng’a CM Ibobi palai’aKuki Inpi in memorandum pelut kit

Imphal, Sep 14(ET):Sahnit Ni ahitoh kilhon inKuki chondan dungjuiyinathi ho lunghempi na lehthi-op na kin-gongamsung mun chomchom’a akimang in hichethu ‘a Prime MinisterNarendra Modi heng’aChief Minister O IbobiSingh mangcha in Inpi inmemorandum apelut in

ahi.Chondan toh kitoh’a

kimang kin-gon hi thudih’athutanna aumna ding lehchamna aumna ding chuletao nikho’a kimang ahi, tinmemorandum’a asei uvinahi. NSCN-IM ho khut’aKuki ho kitha na thilsohchung’a thudih’a thutannaaumna ding’a Kuki Inpi inavel vel’a sorkar heng’a

ngehna leh thumna aneiahitan, ahin, hiche hituchan geiya kisang loulaiahi. Sorkar in ‘mihemchung’a khansetna’ thilsohhi anukhah ‘a akoiya chulesetna bol ho loupitah’aaliem tobang dinmun’aaum’e, tia seithei ahi, ati.

Kuki Inpi in ‘non-violence’ atosot’a chulesorkar leh kivaihomna

chung’a tahsanna anei ahi.Thumna hi gamsung dandungjuiya setna bol hochung’a thutanna aumnading ahi’in, hiche hi dan tohkitohlou/kikal jong ahipoi.Prime minister 6 in kijom’athumna agelkhoh lou hilungjin umtah ahi, tinThangkhosei Haokip,Inpipu (president) lehKhamliankhup Lianzaw,

Thuchingpipu (GeneralSecretary) memorandumkipelut chungchang’athuso aneiyin ahi.Democracy gam lenpenkhat in agamsung’ahitobang thilsoh lhungchung’a thutanna aneijoulou hi lungdon umtahahi, ati.

Kuki chate lungsung’asorkar leh kivaihom dan

tahsan lelna thu um ahitan,sorkar in Kuki ho chung’asetna thilsoh nahsah louvaNSCN-IM aven got ahilehKuki Genocide (1992-97)thilsoh hi sorkar tohgonahi, ti tahsan nathei ahi,tinjong aseiyui. Hiche jeh’aIndia sorkar leh NSCN-IMin kinoptona achaina asemkah’a hiche thu hi danang’a (court of law)

aseilhah ding’a avel’amemorandum kipelut kitahi. GOI in thumna asanpehlouva Kuki ho that’a lehsugim’a NSCN-IM honatoh hi aseilhah loulehKuki chate khonung ding(political fate) Kuki Inpi inalah ding ahi, tin aseiyunchule Pime Minister inngehna agelkhoh ding’intemna jong aneiyui.

IMPHAL, Sep 14 (ET):Sahnit Ni ahitoh kilhon ingamsung mun chomchom’a cheng Eimi (Kuki)asang’a sim in kijotnaaneiyun, eimi kho houinmun’a asang’a sim inNSCN-IM ho khut’a thinaleh vangsetna toh hogeldohna leh taopehna kinamang’e, tin SeiboiHaokip, General Secretary,KSO-GH in Sahnit Nikhotohphon apehna thuso’aaseiyin ahi.

Achesa September nisim13, 1993 kum’a NSCN-IMhon Joupi leh Gelnel khoabulu uva, hiche nikho’a hikhosung mi 104 (Joupikho’a mi 87 leh Gelnel kho-mi 17) lungsetna beihel’aatha uva, tuni nikho changeiya hiche nikho hi Kukichate kitha tam ni penhinalai ahi’in, thilsohgeldohna’a Kuki nam miten‘Sahnit Ni’ anit jing ahi.Lhang Inpi holeh KSObranch jousen Black Dayaman diuvin tukum in KukiInpi leh KSO GeneralHeadquarter in thuhilnaaneiyin, NSCN-IM khut’athemmona neilou numei lehchapang chule tehsepanna’a mihem 905 atha

uva, kho 360 asuhmanguva chule mihem 1,00,000gal-jam na thilsoh hi centresorkar in ahetpeh nadinglunggel ahi.

Imphal district’a avengaveng’a hou-in mun’a kin-gon kimang ho tilouvinKhongsai Veng CommunityHall’a Dr T Lunkim lehThangkhokhup Kipgenspeaker hina in ‘BlackDay’ nikho lentah inakimang in, mihem aja’asim in athi ho jana ape inchule thina toh’a 905 hochung’a thudih’a thutannaaumna ding’in ngehnaaneiyui. Achesa April nisim4, 1994 kum’a Kuki InpiManipur (KIM) in chamnasemna ding’a UNC kounaapeh ahi’in, ahivang’aNSCN-IM hon chamnasemna’a UNC apanlouding’a agah-u ahi, ati.Hiche jeh’a hiche thu hiseilhah louva um’a,NSCN-IM hon mihemaja’a sim atha be kit lo ahi,tin Dr T Lunkim in aseiye.

C hu r a c h a nd p ur :Churachandpur district’aKuki Inpi Churachandpur(KIC) leh KSOChurachandpur lamkainain Peace Ground,

Tuiboung ‘a mihemasang’a sim in kijotnaaneiye. ThangkhoseiHaokip, President, KukiInpi Manipur (KIM) inahoulimna’a centre sorkarin hiche thu seilhah dingagel khoh louthu sangtah indemna aneiyin ahi. KukiInpi in centre sorkarheng’a memorandum 60val apehlut vang’a sorkar ingelkhoh louva akoi ahi, ati.NSCN-IM ho chongitouna thu seilha ding’aprime minister kikhelchan’a ngehna kinei ahi’in,hitia thudih’a thutannaaumlou hi Kuki nam mitenasan louding ahi, tin aseiyinchule GOI in NSCN-IM hotoltha thu aseilhah louvaahileh Kuki Inpi in khonungding thu agelkhom’aaseilhah ding ahi, tinjonggihna aneiye. Sangaikot,Singhat leh Kukimun(Leimata) ‘a jong LhangInpi holeh KSO branch hon‘Black Day’ (Sahnit Ni) anituvin, Dr ChinkholalThangsing, vice president,Kuki Inpi in thudih ‘athutanna aum kahse’aBlack Day kinit jing dingahi, tin aseiye.

Chandel: Chandel

district’a Kuki ChiefsAssociation leh KSObranch hon Tengnoupal,Moreh leh New Samtal ‘aSahnit Ni amang uvin, mitamtah in pan ala uvin ahi.Achesa thilsoh’a sohchahon thil umdang thusim aseiuvin ahi.

Sadar Hills: Sadar Hillsdistrict ‘a Black Day mun4- Kangpokpi, Saikul,Kangchup leh SinamKhaithong mun’a Kuki InpiSadar Hills (KISH)lamkaina anit uvin ahi. Hichetilouva Kuki kho’a houinmun ho’a chamna lehthudih’a thutanna aumnading’a jingkah taona amanguvin ahi. Kangpokpimemorial site’a pahvuikoipeh na kin-gon jongamang uvin ahi. AkhelAimol, political affairschairman, Sholun Mate,information secretary lehDr Tara Manchin Hangzo,women affairs chairman,Kuki Inpi in Sahnit Nikiman na kin-gon alamkaiuvin, Saikul ‘a kin-gonkimanna’a Akhel Aimol inhoulimna aneiyin, Kukinam miho akipunkhomdiuvin kouna aneiye.

T a m e n g l o n g :

Tamenglong district’aLhang Inpi leh KSO Jiri-Tamenglong lamkaina inPhaitol/Jiribam ‘a Sahni Niakimang in, JangsatHaokip, president, KukiInpi Tamenglong leh RevBenjamin Shakum, youthaffairs chairman, KukiInpi Manipur in NSCN-IMkhut’a thi ho jana pehna kinalamkai lhon’e.

Tengnoupal: Chandeldistrict’a NSCN-IM honatha themmona neilouKuki khosung mihogeldohna kin-gonTengnoupal sub-divisionalheadquarter ‘a amang uvinahi. Tengnoupal ChristianChurch ‘a mi tamtah in thigalna von akivon uvinKuki Inpi Manipur (KIM)leh Kuki StudentsOrganisation (KSO)Tengnoupal Blocklamkaina’a kinit ‘BlackDay’ kin-gon ‘a pan alauvin ahi. Athi ho janapehna aneiyun chule KukiInpi Manipur in asodohNampi kitepna jong aneiuvin ahi.

Pastor Th Chongloi inPathen thu’a tilkhouna lehlhamonna thu aseiyin, phatchomkhat jouvin akikhom

mipi hon houin mun’akonin SDO office chankijotna anei uvin, ponlapvom leh banner adop uvinakijot uvin ahi. Sub-Divisional headquarter ‘adukan mun jouse akikhahin chule a-inson in nikhonitna in ponvom akhaidohsoh kei uve.

Mizoram: MizoramChief Minister LalThanhawla injong Aizawlkhopi’a Kukirepresentative ho panna‘ah 13 September nikhonKuki Black Day anit uvinahi. Achesa 1992-97 kumsung’a National SocialistCouncil of Nagalim (Isak& Muivah) thingnoi honKuki 900 val atha naunikho geldohna’a kin-gonMizoram Chief Minister injong anit ahi.

Ukhrul District:Ukhrul district’a khohaosa holeh civil societylamkai ho panna’a inTuisomjang kho’a ‘BlackDay’ nitna kin-gonakimang in ahi. Thilsohumchan hetoh’a pang mitamtah in hahsatna nikho’aathil to hou thusim aseiuvin, pasal chapang lehnaosen ho lungsetna

beihel’a NSCN-IM honatha uva, numei hohunam’a asuhset danthusim asohcha hon aseiuvin ahi.

Khaimang Chongloi,custom & culturechairman leh KC Guite,legal adviser, Kuki InpiManipur in athi hogeldohna kin-gon alamkailhonin, chule KukiGenocide thu suhlhapnading memoranda amaama sorkar heng’a munchom chom’a um KukiInpi hon apehlut uve, tinSeiboi Haokip, GeneralSecretary, KSO GeneralHeadquarter in thusoaneiyin ahi. Manipurgamsung tilouva KukiStudents Organisation(KSO) hon Songpijangkho, Nagaland gam,Shillong, New Delhi chuleBangalore khopi’a jongSahnit Ni ‘ in athi hogeldohna kin-gon amanguve, tin Seiboi Haokip inaseibe in ahi.

Delhi: Delhi khopi'a jongSahnit ni kin loupitah in anakimang in ahi. JantanMantar, New Delhi khopi'achun kum 23 lhinna KukiBlack Day ana kimang in ahi.

Engineer honEVM, First

LevelChecking pan

Lien GangteCcpur, Sep. 14 (ET):

MLA, Election 2017 a aumding toh kilhon in BEL apatEngineer hon 14th Sept.,2016 chun DC, Ccpur ahEVM, First Level Checkingapan uvin, EVM ho vetlhahna hi 16th Sept., 2016 chanchelha ding ahi. BEL akon Imphal Churachandpur Sadar Hills Tengnoupal

engineer hon EVM vetlhahna anei'u toh kilhon in,Ccpur dist apat RecognisedPolitical Party tichu InidanNational Congress (INC) leBharatiya Janata Party(BJP) akon palai ho jongapang uvin ahi.

Ccpur dist. a EVM, FirstLevel Checking pat ahi tohkilhon in BEL apat engineerThirunavu karasu A leVijayakrishna M hon 2017MLA election a man dingEVM ho vetlhah na aneiuvin ahi.

Jantar Mantar, New Delhi khopi’a 23 lhinna Sahnitvetlom tah’a ana kimang.Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla in jong Aizawl

khopi’a Kuki thalheng ho toh Sahnit ana mangkhom .

BJP Natl. President Amit Shah Imphal’a hung kholjinImphal, Sept 14(ET):

Bharatiya Janata PartyNational President AmitShah in Manipur a nikho nikholjin na anei tolhon inBharitya Janta party inelection pengkul amutpantan ahi. BJP ManipurPradesh PresidentK.Bhabananda, Seniorleader Th. Chaoba, MLAJoykishan chuleh state unitluboh chengin tuni jingkahnidan 11:30 velchunImphal Tulihal Airport aAmit Shah liemna anei'uvinahi.

BJP National GeneralSecretary Ram Madhav,Prabhari BJP ManipurPradesh Prahlad Patel, BJPE l e c t i o n - i n - c h a r g eManipur 2017-UnionHuman resource

development MinisterPrakash Javadekar chuleNortheast DemocraticAlliance Convenor-AssamMinister Himanta BiswaSarma in Amit Shah ahin

kilhonpi'uvin ahi.Amit Shah hunglhun

tolho in tuni chun gamkaisunga um BJP lamkai hochengtoh tutu a Manipurgamsung boina chungthu

ILPS chepi ahina dinga kijotna nei simlai ho lehPolice ho kinoto; simlai ni kisukha

Imphal, Sept 14(ET):Inner Line Permit System(ILPS) chepi ahina ding'akijotna nei simlai ho nochehna dinga police hon tear gasshell akap khum nauvasimlai ni akisukha in ahi.Thilsoh chu Kwakeitheljunction a soh ahi. Tunikijotna chu JCILPSStudents' Wing lamkaina achelha ahi. Kijotna a chunImphal College simlai holeh MECI simlai hon panalauve.

Police hotoh akinoto

pettah'u chun kijotna 'apanla simlai ho leh meirapaibi hon police ho chusong le gophel (slingshot)mangcha in ana bu'un ahi.Alethuhna in police in jongtear gas ana kap'un ahi.Hiti'a akinotoh laitah u chunImphal College simlai khata Op phang laitah tear gasshell khat in ana sekhah jehin RIMS a ana polut'uvinahi. Chuleh MECI simlaikhat jong nasatah a akisuhkhah jeh in RIMS mama aana polut'uvin ahi. (Page 3)

a kihoulimna anei'uvin ahi.Chuleh nilhahlam nidan 3vel chun HattaKangjeibung a BJP natong1000 vel toh kihoulimnaaneiyin ahi.

Tribal students' organization hon ZEOoffice kha ding'a gihna neita

Imphal, Sept. 13:Gamsung'a um tribalstudents organizationschomchom in tribal pre-matriculation scholarship2015-2016 form ni 2sung'a akilhadoh loulehthinglhang lang'a um ZEOoffice ho leh lekhasim tohkisai langa department hojouse kikhah ding ahi tinasei uvin ahi.

Manipur Press Club amedia mi toh akimuto na'ahLeiyangmei Naga KatimeiRongdi Students' UnionEducation Secretary, ThMansanbao, in aseina in

tuchan geiyin tribal simlaiho khantouthei lehphattheina ding'in authorityhon nahsah in akoipouveati. Th Mansanbao inaseibena'a chun tuchangeiyin scholarship 2016-2017 online a applyboltheina ding'in websitejong asem pouve, hiche hinsimlai ho atongkha lheh inahi ati. Aman aseina chunsimlai ten angaichat thil homuthei'a aumtheina ding'inChief Minister, HomeMinister, Chief Secretary,Education Minister chuleEducation Director kom in

jong scholarship online aapply boltheina ding lehp r e - m a t r i c u l a t escholarship 2015-2016form ni 2 sunga hopdonadingin jing athu akipei ati.

Mansanbao in aseibena'achun govt. in thinglhangtribal simlai te kithopinading'a scholarship asepvang un tribal simlai honscholarship toh kisai 'aboina atuo hi amasapenahipoi ati. Aman aseinachun thumna kinei ho hidepartment hon nahsahlou'a akoi uva ahileh (Page3)

Simlai class 8thpassed ho army

recruitmentjaothei

Imphal, Sept. 13 (PR):ARO Rangapahar a kon'athu kimu dungjui in HouseKeeper/Mess Keeper ading'a natoh hung kihongding ahin, hiche ding'aeducational qualification hiclass 8 passed ahin chulehage criteria hi Oct 1, 2016sung'a hi kum 23 noi hidingahi ati. Manipur gamsung'aum candidates apply bolnom hon "Tradesman"category'a ding'a online aapply abol thei'u ahi ati.Hetthei chu Senapatidistrict'a ArmyRecruitment Rally'a onlineregistration bolna ding lastdate hi Sept 30 ahi. Admitcard hi Oct 1, 2016 ni lehsoh ding ahi, candidatesadmit card neilou ho (Page3)

AMWJUFoundation day

Imphal, Sept 14(ET): AllManipur WorkingJournalists’ Union in nisim16 September nikho tenglehManipur Press Club, Imphalmun’a 43rd foundation dayanit di’u ahi.Hiche nikhotengleh hin Chief MinisterOkram Ibobi Singh, WorksMinister Ksh. Biren,Director IPRMeghachandra Kongbamleh President AMWJU hohijingun a pang ding’u ahi.

AMWJU Secretary JitNingomba in gamsung’aworking journalist jousenthonlou’a pan ahunglahcheh ding’u vin jong tiemnaaneiyin ahi. ChulehAMWJU in foundation dayanit ding ahitoh kilhon inhiche nikho’a hi newspaperpublication umlou ding ahi.

Print to PDF without this message by purchasing novaPDF (http://www.novapdf.com/)

EIMI TIMES 2Thursday, Lhalam, September 15, 2016

EDITORIAL

Thursday, Lhalam, September 15Eimi Times

Black Day kiman lolhing;aga aumdohna dem?

Article, Ngaidan, lekhathot ho liem ahijing’e. Ahinahung kipe jouse sotei ding tina aumpoi. Kituomona

theiya kigel ho kisolou ding ahi. Article le Ngaidan kisoho Editorial Board lunggel ahi deh poi.

-Ed. Board

SCRIPTURE OF THE

BLANKFIRE

QUOTE OF THE DAY

Aw Kaden!! Naga Gal lai, 24th April, 1993By.Rev Letkhogin, Lecturer, ECT Cccpur

Hiche thusim hi Keiman kanato thusim tahtah ahi.P.Thanlapokpi kho Nagaten ana suhmang thusim gomlam taha kahin jih ahi.

P. Thamlapokpi kho hi (L) Pu. Shokholun (Pavom) Haokipleh (L) Pi Nengkhoting Haokip in, Aihang a kon anasat ahinLamkang ho kho P. Pantha, Keithelmanbi leh Chothe (Purum)ho kho Chandrapoto, Chothe khonou, Purum Khullen kiti ho tohkinaicha cha a kanachen khom u ahi. Hiche kho kisei hohi OldKuki ahiuvin hinlah Naga Thingnoimi hon pansah namun a ananeiyu ahi. Kuki kho akinaipi pen chu Aihang kho ahi in, 6 Kmtabang a kikah ahin, aban a eimi kho kinaipi pen chu ahilehSugnu lang Langching 20 Km tabang a kikah ahi.

Part IDate 24th April, 1993 nikho hi keiman kahinkho a kasuhmil

thei tahlou nikho gimnei pen anahitan ahi. Hiche nikho hinJawahalal Novodaya Vidyalaya, Chandel (JNV Chandel:Chandel sunglam peh a kilut a Monsang Pantha), ah chunClass VIII final examination achaina subject kanajih in ahi. Nagaleh Kuki kihabuoi laitah ahi jeh chun, hiche laitah a Chandelsunglam peh a um chu lungmon vang aumthei mong mongpon ahi.

Akah komleh NSCN (IM) hon keiho JNV school gari chuaphatlou achang louvin ahung thum jiuvin, Principal pan amanop le da umlouvin an ape jitan ahi. Ahung ji tenguleh athal pohu hochu hoi kana sa lheh jiuvin, kana thim vetvet j i uve.Ahivangin Kuki chapa kahi hi hin hedoh khau vinte tin kichadet-det in kana um jiuve. Eimi chu agomma mi 25 tabang behkana um u ahi.

Date 24th nikho a Examination achaina kabol niding jingkahhin, kaloipa Benjamin Kom in "Bhai, tuni exam chaiteng Kukihojouse inlam a nache tei tei u ngaiding ahi, ajeh chu jani'nChandel a kani te ina kagache leh thukhoh tah khat kaja in,tunilhah leh NSCN (IM) hon JNV a Kuki chate jouse thagamding atiuve" tin guhthim in eihin seipeh e. Kenjong eimi ho jousehengah kasei tan, Principal pa henga kasei uleh, aman jongeiphal peh tauvin ahi.

Hinlah security guard panglouva Chandel kahin hopa theiloudiu ahikit e. Hijeh chun Principal pa in Manipur Police ho phoneabolin, keiho Chandel a kon kahung sochat thei nadiu securityforce athum tan ahi. Chandel Police station chan chu Schoolgari ah eihung that lut uvin, kalung u amuong doh tan ahi. Sottahkaum nungun 2:30 Pm velin Police ho gari ni ah katou uvinChandel dalhan inlam kahin jon pan tauvin, eima incheh lhuna insung mite ngaicheng toh kimutuo a ki angkoi ding kalngahlal in kahung kitol tauve. Khonung a thu kija dan toh abahleh hicheni nilhah a chu NSCM IM hon Kuki ho umnalaiem tiaJNV Chandel chu aga hol dan u ahi. Ana potdoh hih ulenggimnei tah a koima eihing hoilou ding dan u ahi.

Insung miten jong chubang thu le la buoi laitah a NSCN IMho munpi khat Chandel'a umden achateho chutoh dam in kikimuto kit nante ti chu ana kinem beh lou ahitauve. Niseh lehin kihal, mi kitha thu jeng bou kija jing ahi.

3:40 pm vel in Pallel kahung lhung uvin, damsel a inlhungding kahi tai ti kinep na neokhat ahung um pan tan ahi. Loi le paiPallel a cheng hochu gari a kon in akumuvin, box, bedding,vonho akidop lhah uvin, kingailutah leh mitlhi pum in kahungkikhen tauve. Hichenia Pallel a kum loi le pai ngaitah tah ho chutunichan a kinungmu tuo kit talou jong kaum uvin, chuleh hileiset dalha jong aum tan ahi.

Katoukhom pi Police ho chu toh kaki houlim uvin, Police khatchun "Tulai Kuki-Naga buoina hi asang mong mong tai. Niseh

in kikaptuo, mithi ti ho kadel jing uve. Janin jong WaikhongPolice Station ah mithilong ni aui-athang pum in post mortemkagabol uve" atin ahi. Athusei chu "asshh lungset aum tave,koi ahi deh aw" katiuvin nommo kasa lheh uve.

Chomlou kah in Kakching Bazar kahin pha tauvin,chomkhat gari kakham uvin, nehthei kichoh loi, junthah loi kanaum uvin ahi. Kakching a kon kahung kipat doh got chet u gariahung kithin leh, mikhat nunglang apat ahung lhai in, "KeijongSugnu lang che ding kahin, Bus kalap tapoi, lungset tah in neitousah uvo" ahin tin ahi. Hichun ken jong Police pa kom ah"Sir, lungset tah in tousah u hite, kaloi ho ahinai" kati leh Policepa chun "jao hello, jao hello" ahin tin, ahileh amapa jong kipahtah in ahung kaldoh in katou khom tauve. Amapa chu aminTilthang Haokip, Sugnu Mamang Leikai a cheng ana hin ahi.Tun ama jong hileiset ah aum tapoi ti thu kajain a nommo lhehe.

Sopi Tilthang toh kahung kihoulim uvin, nang koi kho nahin,namin ipi ham ti kahung kihoulim uleh, Ken jong "KeimaLetkhogin Haokip, P. Thamlapokpi a kon kahi in, Sugnu iphahmasang uva, Waikhong a kum ding kahitai" kati leh, SopiTilthang chun kidang tah in eihin ve in, "P. Thamlapokpi khochu nahi ham" eihin ti in ahi. "Heng e" kati leh aman jong "P.Thamlapokpi leh Aihang thusoh nahet lou ham?" ahin ti in ahi.Kenjong "Ipi thusoh um hitam?" katileh aman jong "Kaal masadate 17th April, 1993 (Saturday) nichun P. Thamlapokpi a konpacha pasal ni bong hol a che chu NSCN IM hon aman uvingamlah ah anathat uvin, hiche ni mama chun Aihang khopijong abulu uvin, hijeh chun tuhin nakho uvah koima aum tapoi.

Abon uvin Sokom leh Langching lang ah agal jam tauve"ahin tin ahi. Hiche pet a gari sung a katoukhom pi ho chu 1.Letkholun Haokip (P. Thamlapokpi) tua Graduate Teacher hita,2. Chungkhojam Lhungdim (Aihang) Tua Indian Army hita,3.Miss. Lhaikhochin Khongsai (Langching), 4.TingneoLhungdim (Sugnu Tribal Colony), 5.Seitinkhup Baite (SugnuTribal Colony) tua umtalou, 6.Miss. Vahneiting (Sokom),7.Michael Khamsei Touthang (Boljang) Tua IRS hita, 8.Thongjangam Baite (Dongjang) Tua Govt. Employee hita, 9.Keima Letkhogin, chuleh Police ho toh kahiuve.

Sopi Tilthang in "P. Thamlapokpi ah koima acheng tapoi,chuleh Pacha pasal ni bonghol a achene ah NSCN IM honathat uve" ati thu kajah phat chun kamitlhi ahung pul lha jah jengtan ahi. Kapenna kakho, kahung seiletna khoa, kanu ngaitahkapa ngaitah, kasopi ngaitah loi le pai ho toh kimu tuo ding kalngahlal a inlam lhagup jouva hung kiki le a, tua kakho kajot theitah louding chu kapona vallin kalhi in eidon but jah jah jeng tanahi.

Chuleh alangkhat ah kakho uva pacha te ni bonghol a chea NSCN IM hon atha chu koi leh koi ahitadem? tia kagel geljing vangin atah tah ding in katah san thei mong mong pon ahi.Akah kom leh "Kapu Thongjang leh Lunthong ahi de Aw"?akah leh "James Jamkhokai (Tua eimi film star pa) leh apaahide aw" tia kagel ji vangin amahon lah bong (cow) anei kitpouvin, kati kit ji in, kasuh gel-katou gel vangin bong (cow)kana nei jeh uchun kapa leh kanao Tongkhohou (Houpu) hiteiinte tin kagel lhakit ji tan ahi.

Kakum nading mun Waikhong Bazar kahin pha tauvin,hinlah kakho, kavengho aum tah louding jeh in kum talouvin,lhisoh pum-pum in Sugnu lam kana jonpai tai. Gari sungakachuti lhiso chu kaloi hon, eilhem uvin, akah leh ama ho jongkitim joulouvin alhisoh jiuve. U Vahneiting (Tingboi) Baite in"Gin, pasal nahi lou ham? Lhisoh tahih in tin lhisoh pum a eihin

pho chun kaking dot in, kakitem nah nah e. Hinlah kitim jou nahoi ahitapoi. Sugnu Langching a kum loiya kainkote kimnauvem tia holdoh a kimutuo ding bou chu kanga jing ahitai.

Nilhah khojin kon cha in Langching gate kahin pha tauvin,kavet leh duty poho chu sepoy uniform a kivon meithal (singlebarrel) kipoh ho chu kamu in thingnoimi ho kana hisah mane. Daipel (fencing) ho chu gokeh kisui hemseo-sou kikamchahkheh chu kamun, kavet le le leh ka u Lhunthang Lhungdimchu kahin mu in, "He o Thang, Kanu kapate Langching a umuvem?" kati leh "Sokom lang joh ah aum uve" ahin ti in,kenjong "Abon uva dam nauvem?" kati pai kit leh, "Hengeadam nauve" ahin tin ahi. Hiche phat chun kainsung mi ho dama aum thu kajah phat chun gangtah in gari sungah kakal dohloiyin, Sokom lang jong ding in kache kit tai.

Hichea kalunggel chu kainkote dam kimsel a ana um pou-pou uleh khat cheh a angong kakoi peh ding "I love you Mam,I love you Dad" ti ding bou kalungsung ah aging jing tan ahi.Chuleh kanao Tongkhohou (Houpu) in Chandel a kanavaikondoh kon a "Heo, Gophal khat neihin choh peh o, vachakakap na ding" ana ti jeh chun ken jong Gophal semsa hoiselkhat kahin poh peh ahi. Tuchung vang kanao Houpu hi akipading dan hi ong! tia geljing pum chun, kalhun tengleh "Boi,gophal semsa hi kahin pohpeh e" tia apeh toh angong koi dingbou chu kangah lal lheh jeng tan ahi.

Chomlou kah in kho ahung thim pan tan, keiho jong SugnuTribal Colony kalhung tauve. Sugnu Tribal Colony a patSokom, Boljang kiti kho hochu naicha ahi tah jeh chun Policeho chun "hilaiyah nabon uvin kum uvinlang, hilaiya pat in kengin chetauvin" ahin ti tauve. Hijeh chun kathil ho jouse kasolhatauvin, keijong Sokom lang a kainkote kimupiloi ding bou chukagelgel jeng tan ahi. Chutia kabuoi chei-choi laitah in, KSOSugnu block a lamkai khat Anahi (Tua kau Hatkhochin jipa)Jamkholal Baite in Chibai eihin bol in, "Letkhogin chu nangnahim?" eihin ti in, ken jong "Henge kahi e" kati leh "Nathil hoiche-che ham"? atin kathil ho chu aloiho toh apouvin Sokomlang eijot pi tauve.

Kalungthim chun 'Kakho uva Naga hon atha teni chu koipenahitadem ong!' tia mi jong dongngam louva kagel jing laiyin,Kau Jamkholal chun "Gin, napa leh nanao Houpu thi thu najahta hem?" eihin tin ahi leh kakin behseh jeng in, chomkhatpi chupaotheilou lunggel theilouvin kamoden jeng tan ahi. Eimujousen eingongkoi uvin, achuti ka jeng tauve. Hiche pet chunkeivang kamoden jeng in akana je jong kahe tapoi. Itih kah aSokom kana lhun ham jong kana he man tapoi. Sokom ahkanu anaum in, kanu kamu phat chun kahung kindot jengin ahi.Kanun jong kap pum-pum in kangong akoiyin "Boi dam anahung lhun ding jong kiki nemthei talouva, athisa dan anakigel ahitan, dam a nahunglhun thei jeh in Pathen kathangvahe, hinlah napa leh nanao tuni sun chun kana vuilem tauvin,hiche beh chu hinlap tang em?" ahin ti phat chun keijongkapeng jah jeng in, kalha ase behseh jengin, kinga thei taloukhop in kachuti ka jeng tan ahi.

Kapa leh kanao Houpu chu Sugnu lhang a KSO lamkaiho,Nampi lamkaiho, Hou lamkai ho chuleh nampi ngailu mipitampi in thupi tah a Sokom kho a ana op uva, Sokom a kona thupi tah leh gimnei tah a ahin poh uva Sugnu ChristianCemetery mun a kilomtah a anavui lem u ahita. Hicheni thilsohajapha jouse, lamkaiho leh mipi hon ngailut na neitah ananadellut cheh uva thupi tah leh kilom tah a Kapa leh kanaoHoupu longdam sa nana op jeh uvin, kipa thu seijou lou tunichan in nachung uvah akiphong jinge.

13 SEPTEMBER (SAHNIT NI) KIMANDAN VELVETNAJalun Haokip, Social Worker, Australia.

Amasapen in 13 Septe mber, 1993 nikho chulenamboina phat sung a thina toh sopite ho le ainsungmiteho jana kapen ahi. 1993 kum a Naga thingnoimi honnikhatseh a mi tampen itha nikho u, Joupi le Gelnel khomitelungsetna beihel le gimneitah a kithana nikho Thadou pao va‘Sahnit Ni’ kiti ‘Kuki Black Day’ ana kimangchai kit tan ahi.

Black Day kin gong a pang ji Kuki Inpi Manipur (KIM) in jongangai-ngai ahilouleh kum dang sang a thupi cheh a man dingatitoh lhon in lunglhailouna kijotna le memorandum pehlutna ananei kit tan ahi. Langkhat ah United Kuki Liberation Front (UKLF)in jong chenkhompi namdang ho lungnatnathei hilouvacustom, tahsan/sakho le khankho toh kitoh a chamna tah amanding dan adeisahna thuphon le thupeh ananei uvin ahi.Mipi lah ah jong ‘Sahnit’ thucheng meaning le anikho man dingdan thu a kinielna jong anaumkit tan ahi.

KIM (Apex body of Kuki tribes kiti ) in 13 Septemberahunglhun teng aseijing khat chu Government of India (GoI)heng ah memorandum 60 val jen akipelut tan, ahinla tunigei ingovernment in donsen aneipoi ti ahi.

KIM in aseijing chu ahile Naga te boina seitalna um nadiaNSCN(IM)-GoI in kihouna anei hi namboi lai a NSCN khut athi Kuki ho thu seilhapna aumkahse in kihouchaina umtheiponte, aumjong le kipomlou ding ahi, chule mithi ho jongcustom dung juija vuina kin jong umthei lou ding ahi atiu ahi. Dandung juija court a thutanna aumjou teng le bou custom dungjuijamithi ho vuina kin jong kineithei ding ahi tia aseibeu ahi.Kidangtah chu Manipur government 3 anti-tribal bills doudalnaa Lamka a mithi 9 ‘tribal martyrs’ ho la athu ima kichainailouvavuidoh ding anatiu ahikit in ahi.

KIM pansatna hi ivet le ahoina jong aum in ahinlaakichehlouna jong aumkit in ahi.

Akhatna ah, hiche thua boina hi dan dungjui jin court ahthutanna um hen kiti hi atah ahile court case kibolna um hinam,aum le ichangei hitam, itidan a court in tunigei a thutanna aneinailou ham tihi mipi lungdonna khat ahi.

Hiche boina hi Manipur a anasoh ahin, ‘law and order’ histate subject ahitoh lhon a chulaiphat a kum phabeppi a anasotnam boina suhthipna ding a ahiding bang a pan analalou lemona nei hithei Government of Manipur (GoM) chung a jongngohna le kiphinna neikhum thei hilou ham? Hiche thua mipilungdonna dang khat jong chu ahile longman (ex-gratia), relief& resettlement fund sum ho jong ana kilalou ham ahiloulehanakilachai hitam ipiti ham ti ahi.

Anina ah, NSCN(IM) le GoI kihou hi moh doudal jeng sanga eima political demand jong kisei a iding a aphachom ding amanchah thei hilou ham ti ahi. Thingnoi le Govt kihouna khat chuakoi koi dinga aphatna chu umthei ahi – kihoulhahna aum aidinga phalou ahingal lou leh - ajeh chu galguh bol thingnoi hole government kihouna aumle kitha kimat phadom ahitanachenkhompi hou dinga a jong lungmon umjep tithei ahi.

Ahinla, NSCN(IM) demand hin Manipur gam suhkeh aKuki gam jong lentah ahoup ahijeh a phatsahpeh jeng jongahitheilouna aum in kagam u atohkhahthei lou ding ahi tiangaina aum in ahi. Ahinla, demand le claim kiti hi ahile ahilouding thuchom hileh min jong anop nop, in jong inop nop seitheinaright kinei cheh ahi. Tun jong ei Kuki thingnoi ho le Governmentkikah a political talks aumpan tan demand le claim chu adeideiu, SoO kinoptona toh kikal jong, kisei jeng ahi.

Mi kihouna khat a keithu seilhahna aum masang in kihounakichaithei ponte ti hi engset man a kisei a jong gelthei ahin, hitiasei jeng sang a eima political demand joh kichehtah a sei a chepichu phajolou ding ham?

Athumna ah, mithi ho chung a thudih a thutanna aumkahsea custom dungjuija thivuina kin kibollou ding ahi kiti jong hi

pansatna maimai a kisei ham ahilouleh atah tah a kisei hamhetthem ahahsan ahi. Naga gal a sopi thiho hi along kimulouva thivuina kin kineilou lai ahile thuchom hintin thilong kimu hovang hi thivuina kin kineichai tadan in akihejon ahi.

Naga ten chamlhat gal ahinsat uhi kum 70 vel ahitan hichephat sung ah hin government khut le amaho le amaho kikaha kithatona jeh a thi hi mi sang ijat hamkhat chu hiding ahitai,Kuki te kilethuhna a thi ho simlou va jong. NSCN hongovernment sepai le Kuki ho jaona a namdang mi athau jonghi tamlheh ding ahi. Chutobang a galguh bol a gam le namhuhna le ei le ei kikah a kihetkhel jeh a kithana ho chu eimi holah a jong um kit ahi.

Amaho jong chuchan a kum chujat genthei hesoh athoh jengvang uvin foreign passport a foreign a um NSCN(IM) lamkailuboh ho jong GoI in Indian passport asempeh in India ahkihouna ananeipi pan taovin hichea kon a chu Nagaindependence thu chu seilouva kichai doh ana hitai.

Hiche jou nung a Indian government noi a hungkun uvachamna kihouna ahin nei uhi India dia lolhinna tah khat ahijehin NSCN(IM) lamkai ho hi kinahpi sang a athu a kihouchaipiding atiu hile akilom in ahi. Iti akihouchaipi diu ham vang hettheiahipoi, akihou government le NSCN(IM) in jong aseithei naiponahi.

Framework Agreement atiu vin hiche hi kinoptona/kihouchaina accord umthei nadia alhangpia kinoptona anei uahibou vin, ginchat thua kisei tamtah um henlang NSCN(IM)ten jong ajat jat kiphatseina chang a separate Naga passportle separate Naga flag neithei din kinoptona akineitai ativanguvin GoI in hitobang kinoptona aumpoi ti suhthengna ananeipeikit in ahi. India sung a galguhbol kiphinna nasapen bolKashmir te sang a thupi jo achandiu vang tahsan umlou ahi.

Ahinla, seithei khat chu Alternative Arrangement (AA) atiuManipur gam/map kehlou va political autonomy khat hi hunghile akilompen in ahi. Ipi chu hile min chamlhat deina leMeilheite/GoM a kon pampet ding deina a kum hijat gal hinsatuchu ipi hamkhat beh chu amudiu va lom ahi in eiman jong idemand thu ikisei le ahitan, chuchea chu kihoutohna aumtheia ipankhom thei le pha aumtheilouva ipankhomtheilou le jongachom chom a kiche ding chu ahimong in ahi.

Ahoichu hile GoM in tribal ho chung a adei dei uva vai ahomisuhgentheinau doudal ihicheh ule GoM chu thakhat inkidoukhom hih jong le ajet avei a pat kidou jong chuathalhomsah ding vannoi mi hetdia jong GoM hin sihneilangnei abol jeh a tribal ho hi kiphin ahinau ve ati diu ahin alangalang a phatchomna umthei ahi, hiti hin GoM suhgenthei inumpeh peh tao hite itiu ahingal louleh.

Meilheiten 2001 kum a Manipur a NSCN(IM) ceasefirekiumsah doudalna a kijotna a pang ho Manipur police khut aathini u chu ‘the Great June Uprising Day’ tin kumseh in amanguvin, Naga ten jong 2010 June lha a Muivah in apenna khoavilgot GoM in at in jeh a Mao Gate a kiphin ho lah a mi 2Manipur police in atha nikho chu kumseh in amangjiu vin ahi.Hijeh a chu Kuki ten jong Naga thingnoi hon ithaniu 13September hi thupitah a Black Day tia man ding mong ahi tiloiakium in ahi.

Seithei khat chu achunga kisei Meilheite le Nagate nikhoman hi government chavalna thu toh kimat a gam le nam mina thina tona thu ahin, nam khat ahiloule non-state actor khatdirect a kigotna ahipon ahi. Ahimo chu hideh pon tin, ahinlaahithei chan a jat le nam khat ki target (dou) na ahisang in stateactor/government khansetna/chavalna nikho manna/doudalna joh hile nam thua kivetsetna jong asuhlhom ding ahi.Gamsung khat a direct a namkhat le namkhat kidounamelchihna nikho kimang hi umbehseh lou ahi.

Nam khat le namkhat kah a kiboina ethnic conflict ho ah hinkoi patdoh masat hihen lang koi joh manna sang jo hijong lealang alang a athi amang chu um nom mong ahi’n akoi dingathil nom vang hilou ding ahi. Tekah in 1997 kum a Lamka langa “Zomi-Kuki” boina kiti eiho le eiho kah a kihetkelna jeh a thihogeldohna nikho isopi hou vin ‘Zomi Black Day’ kumseh inmang uhen lang, Naga hon jong Kuki thingnoimi ho khut a thihogeldohna nikho kumseh in mang uhen lang flag akhaidoh utohakijot u toh hibangse soh leu ipi igel diu vem ngaitoa lom tah ahi.

Naga-Kuki kiboina kipat masang peh chun NSCN(IM) honNaga mipi support muthei nadia masanglai a Kuki honTangkhul ho lu anasim jiuva anathaji hou thusim (amaho leamaho kah a kitomona jeh a kipan ahi kiti jong leh) chu anaseiuva kitieldohna anti-Kuki campaign nasatah kum sottah mipilah a anabol ule amipi jong chun Kuki kiti mudana chu ananeijeng uva douding/thading lunggel minsa a anaum ule chuchangei a ihung kidoulo u ahi tin jong isei jiu vin ahi.

Ahile, hitobang a chu eihon jong tua apengdoh a kho hetheijouse lungthim a social media lah a Naga thingnoi hon ithanaumelsetah tah lim ho itahdoh le leuva athu jong hou-in lekhosung chule chapang kumlhinglou panna japi kikhopna lahdunga isei leleu va Naga mudana alungthim uva ikhumlut pehpeh ule mithat itihou toh ikikhetnau um talou ahi. Nam hina akidouna/kithatona umkit ngel hih jong le individual a jongnegative psychological impact umthei ahi.

Tulang hin 13 September hi abangkah in Nampi nikholoupipen dan in ageltau vin athiho insungmite umnalam jonghepha talouva ei le ei human a kiengbolnan jong imangleu leutau vin ahi. Tekah in, Tengnoupal KSO ten thingnoimi houmchan toh kilou in tukum Black Day program a pang lou loumikhat a Rs.500/- , youth club level a Rs.1000/- fine gapnaumdin thupeh nanei un ahi.

13 September nikho hi Naga thingnoimi hon tax idonkhumuva inathau ahi, athiho jong chamlhatna (freedom) huhbitna a thiahipen uvin ahi. Anikho hi kiengbolna le hunam a kibolna umlouding, ei deidan tah a manglou ho jong anti-Kuki ahilouleh Nagatipouva houlei lou ding, amavang gelkhohna le ngailutna jal a manjoh ding ahibou vin ahi. Achutiloule midang bollou a eima ho leeimaho (institutional) discrimination kibolna hiding ahi.

Hiche nikho imansih ule loikhat in program man ding danadeitah a akisem uva program a panglou lou chamlhatnakilahpeh a fine sum akidonkhum le athiho jong avel a kithatkittobang ahitai. Vangset umtah a kidouna thusim anaumkhah jeha Naga akitile lungnatna nei jeng tamtah ium nahlai jeh uva hieiho sung a abangkah loi hin nam sung a power tuhna dingaNaga thucheng hi imanchah jiu toh jong akilou doh leu jin ahi.

Ahinla, 13 September iman u ahitah le imanlaichan uva chuamandan hi aphachomjep dinga ikheljep thei u ham tihi ngaitoa kilommo hilou ahi. Chutah leh Manipur governmentlungholnom a kihe KIM in jong Naga-Kuki ahilouleh phat chesaa NSCN(IM) chavalna thu toh kisai a iboinau kalval jong ve henlang akumseh tobang a GoI-NSCN(IM) kihouna doudalnatobang a Kuki mipi akijotsah jing jeng sang in GoM noi a nitina gentheina itote hou (land & culture/identity ikisuhsetpeh jinghou) systemic discrimination umjing jeh a lunglhailouna lethudih thumna in kijotna jong gongthei jile kijotman jong umchehding ham tihi mipi ngaidan khat ahi.

Achaina din achesa 1993-1997 lai a nam boina jeh lehgovernment khut le adang dang a kithana toh sopi mollemsa‘martyrs’ ho jana sangpen kapen, ainsungmite lainatna kathohhu in Pathen heng ah taonan kageldoh in ahi. Gam le namhuhna a thisan le hinkho kipedoh na chu ahingcheng hokikankhomna, nam khankho kiledohkitna chule gamsung lenamsung a chamna le lungmonna umna in pang tahen.

Rome 13:12Jan asotjo achetai, sun

ahung naitai; hiche jeh chunkhaiye, muthim.

Atoh pailha’u hitin khovahvon’in kivon’u hite.

I would rather die of passion than ofboredom. -Vincent van Gogh

Tukum Sahn i t n i ( Kuk i B la c k Day )k iman chu muntin ’a akiman jeh-a lo lh ing ahit id i h ileh “nasatah a lo lh ing” (successful) t it he i ah i . Man ipu r k eu h i l ou v a I n d ia s ungmundang dang a jong midang leh gov t h ett h ei t a h- i n ana k imang ’e. 13 Sep t embe rSahn it n ia k imanlonna hi 1993 k um’a h ichenik ho’a Tamenglong di st r i c t a Joup i khomimi lh am galmanc hah c ho i l o u ho ‘ d uha ’( lungt him) ’a k ib ol’a mi 80 val a lom c hang’akitha jeh hi ahipen’e. Hiche nikho’a Senapat id i s t r i c t h opsung ’a Ge lnel k homi nunaochapang 17 jong ana kithat’e. Ahin Gelnel ahi khomiten galmanchah hoitah choi NSCN-I M t hin gno imi tamtah c hu ana k ik apt opiuahijeh in th ina leh inn kihalna ana umjonglehgal j o ni t i t h ei ah i . A jeh c hu h ic he Ge lne lk ibu lu jeh i n akho s uhmang’i n aumdehpon,mi bu lu hon aga lbol ’ u Tui l a ng lh ang ’aamachalnadi tah-a anagel uchu k ijumsona’aana nei u ahi. Southern Nagaland gam (Map)in ahuopnase hoa c heng Kuki ho deldohdit i jeh-a hitobang k itha leh kho k ibuluna anaum ahi. Siemthu meipum leh Car toose ho’at u la i manc hah nas at ah t ah c hoi h o anakidintepi’a akho agam’a kon ana jamlou chut hina l e h kho k ih alna ana umjong leh gamhuhdoh a um ahijeh in galjona ahi. 1990s gall a i y a ip i je h -a mi chuja t h i l o ’a , kho c hujak i sumang ’a , m i c hu ja a c henna ’a k onmundang’a k ic hao lo ham t i h o nungve tna( retrospect ion) chuleh hitobang dinmun tokitlo una dia maban ve tna ( in t r os pect io n) i p ium’am t i h i c he Sahn i t n i k imanna k in(program) ho munkhat beh a um’em? Hichenikho manj in g’a Gov t kom’a Memo randumpeh -a “ NSCN- I M hon k hohe lou m i h ij at ja te ina t h at nun …. ” t i a m i heh -heh jo ngaphat chomdi le h memor andum 60 val la ngk ipe ’a ‘ ac t i o n ’ umd i ah i t a i . Po li t i c s bo lpansatna’a inei jongleh nampi polit ics bolnahidi ahi. Sahnit n i kamang’e k it ina programa MLA E le c t i o n t h u pou ak i s e i le h man loumloud i a h i . Pha igam t hin gnoi Maois tCommunist Par ty (MCP) hon t uchung KukiBlack Day k iman ana tosot ujong hi k ipapidia hidehpoi . Naga pol i t i c s douna d ia Nagathingnoi ho khutna Kuki ho thina lainatpi tahdan’a aseij iu hi ‘mit lh i lhem’ (crocodile tears)k it i bou ahi. MCP in hit ia Kuki ho la inatpinaaneileh ip i d ia jani dung vel’a Kuki Chin hogampam’a k on hung k ic haolut m i, Manipurgam mi ta htah ahipoi at iuham?

Tuk a l h i che n i kho aga /aphac huomumna ’a n it d i it i le h at hih o geldohna ban ’aip i jeh-a mi chuja kithia kho chuja k isumang’ami c hu ja gal jam ham t i ngai to a phad i ah i.Memo r andum ja k ha t j an i k ipe j o nglehphatchomdi hinam t i jong ngaito phaat hitadiahi . Gam ning l ang’a ho k ho len a chendi ,Tin/ langva inn beh k ikhu sohdi t i h i maban’ak i venna dia k a lb i mas apen h id i ah i .Ki vennadi manchah ne ilo u jeh -a mi chujatth ina leh gam chanlona jong ana um ahi. Mij o us en ak ho agam t hip i ngapc hat naaneitheina dia kho chaga khat jong achennakho’a k ihuolsahdi t i ho ngaitona umhenlangSahn i t n i k iman t olh on ’ in h i che lam’amachalna ip i um’am t i velvelna jong umjilehaga umd i ah i.

b lankf ireE lec t ion ah ungna i teng

kin epna the i ki te pna lehthuthang ajat jat hung umjimong ahi jeh in khan tounam a cha l n a d i t h u h i h e ndistrict thu, gamtum thu hohileh hung gingdi mong ahi.Ah i n h i to bang thu th angh o h i k i l h ep n a l eh k ingolbolna ahi helou atamjoahi j ie .

TWO.pmd 15-09-2016, AM 12:261

Thursday Lhalam September 15, 2016 Eimi Times33LOCAL

KABIRAJ M.V. KAYAMUDDINCHUNG’A KIPATHU PHON

ET(2696)-24 D ays Keima,H.Heting,Motbung

Piles jeh-in janleh thikangpot,eh thahhahsatna kaneiyin ahin sottah kana dammojingna chu Oja MV KayamuddinPhunreimayum Ph.No.8575814720/8413870027, Mayang Imphal, KonchakBazar a um’in ei-jenjeh-in tunvang kadamthengs el taiachung’a kipathu kaseiye

Mayang Imphal Konchak Bazar( 7:00am to12 noon).Hatta Minu thong Bazar(1:00pm to 5:00pm)

CHANGE OF VILLAGE NAMEI, LETMINTHANG KIPGEN, S/o of Kaikhosei , serving

as Rifleman in the 40th Assam Riffle HQ CompanyGhatak Platoon, C/o 99 APO bearing GD no. 5006972Y,have sifted my residence to Songjang Kholen, P.OMotbung, P.S Gamnom Sapormeina, SenapatiDistrict, Manipur from K Phaijol, P.O and P.S Lamsang,Senapati District, Manipur.

Affidavit dated 23 Aug 2016 sworn before notaryY.Sanatomba Meetei.

Sd/- Letminthang KipgenET(2 712 )-15 S/o - Kaikhosei

Songjang KholenSenapati District

KABIRAJ NASIR KHAN CCPURHUNGKITDING

HUNG’IN....HUNG KIVETSAH IN KISIH PONNATE

Piles case bailam tah-a jen damthei ahiPampot/eh-thah hahsat na nei,Eh-thah phat le thi long,

holpom chuleh Sinus, tonsi l adang dang jong kajen’e. Keima, Kabiraj NasirKhan(9615033039/7085385283)

Amun: Bijang khoto DTO Office kom,

Singajit Battery WorksA phat: 9:00am to 2:00pm

A nikho: 16 Sep (Friday) ET(2632)-15/16

ADMIT CARD LOSTI have lost my Cl-X (HSLC) Admit Card bearing Roll

No.29845 of 1996issued by BOSEM on my waybetween Thingjang Village and Saikul Bazar on 12thSeptember, 2016.

Finders are kindly requested to handover or informthe undersigned.

Sd/- Sheipu HaokipS/o - Hemjang Haokip

Thingjang VillageSenapati District

ET(2713)-15 Manipur

Date: 14th September 2016The 4th Friend’s Lucky Draw

5th Draw Result(i) Royal Enfield 1433(ii) Pulsar – 150 0343(iii) Laptop 0754(iv) Samsung J5 1737(v) Lenovo K3 2825BC-15/9/16

BANK PASSBOOK LOSTI have lost my SBI Passbook bearing A/c No:

33407640253 issued by SBI Kangpokpi Branch on myway between Sapormeina to Kangpokpi on 7th Sept2016.

Finders are kindly requested to handover or informthe Undersigned.

Sd/-Kimchong HaokipW/o Letthang Haokip

Sipijang VillageContact no: 8732021340

BANK PASSBOOK LOSTI have lost my SBI Passbook bearing A/c No: 32908492063 issued by SBI Gamnom

sapormeina Branch on my way between Sapormeina to Motbung on 3rd Sept 2016.Finders are kindly requested to handover or inform the Undersigned.

Sd/-Seitinlal kilongS/o Chunghen Kilong

Sipijang VillageContact no: 7085945528

BANK PASSBOOK LOSTI have lost my SBI Passbook and ATM bearing A/c No: 33140596438 issued by SBI

Gamnom sapormeina Branch on my way between Sapormeina to Imphal on 19th

Aug. 2016.Finders are kindly requested to handover or inform the Undersigned.

Sd/-Shonkhomang HaokipSipijang Village

Contact no: 8729952484

BANK PASSBOOK LOSTI have lost my SBI Passbook bearing A/c No: 31965151497 issued by SBI Gamnom

sapormeina Branch on my way between Sapormeina to Imphal on 19th Aug. 2016.Finders are kindly requested to handover or inform the Undersigned.

Sd/-Shonkhomang HaokipSipijang Village

Secy.NaRMGContact no: 8729952484

KIPA THUPHONGamphajol New Church Building Inauguration

Achesa nisim 11 September 2016 Sunday nikho 10:00 AMchun Border Area Khengjoi Block, Chandel District a umGamphajol Baptist Church K.B.C. No. 14 in Pathen lungsetna jal'in Hou-Inn thah chu Gambih Pastor Pu. LimminthangZou Minister hina'n kilom tah in (Inaugurate) anabolta'uvin ahi.

Hetthei khat chu Myanmar (Burma) a umPakai lhacha hojong ahung pang'uvin, Gambih sung'a lamkai holeh kho-sah khollhang, kol le phai'a um sopi ule nao hojong akik-ou dungjui in ahung jaothei uvin ahi.

sd/-Work Committee

Gamphajol Baptist Church

Office of the Principal,Moreh College, Chikim Village, Moreh (Govt. of Manipur Aided College)

Chandel District, Manipur

Examination NoticeMoreh 7th Sept. 2016

Sl. No. Class Last date of submission

1 B.A/B.Sc. & B.Com 5/10/2016 (Without fine)1st 3rd & 5th Semester 15/10/2016 (With fine)Examination 2016 (Nov)

sd/-Principal,

Moreh College, MorehET-2716

ET- 27 17

7th DEATH ANNIVERSARY

(L) Ngulkhothang BaiteChief of Utangpokpi Village, Chandel District:

Lhakiehsa sen angkoi Lunglai gil a kamil jou lou na senangkoi,singsung a na vanchoi leh na phungol leh nabuolkhompi vangkhomi ngaicheng in nalha vang ngai in kahinsam jing uve. Na ngaichengho Thangvan a kon neihingaldot uvin lang lhaolhan lungmonsahna thim thu hinlaltiemmo. Lung laigil ah changna bang in hung peng kit ochullou angkoi. Nasen angkoi leh na vanchoi cheng inkangailut nao paovin kahin sam uve thuong hung lhunglou lai ham?

Nahin geldoh jing KeimaMrs. Hatkholhing Baite (wife)

ET- 2718 and Family Members

2013 batch Constable kilahna’a pang candidate honan-ngol kiphinna abol ni 4 lhingta

Impha l, Se pt . 14 :Keishampat LeimajamLeikai’a constable recruit-ment (Male) DPC, 2013batch chaiya candidatehon kiphi nna abo l jomuvin, ahin, kiphinna hisorkar in ahetpeh pouve.

Candidate 6 in achesaSeptember nisim 10 jing-kah nidan 10 ‘a konkiphinna apat ahitan, ahin,September nisim 13, nil-hah nidan 3 chan’a policekhatcha amaho pui ding’ache aumpon, hiche hinauthority hon amaho hi

athi ding’a adalhah ahi, tiavetsah tobang ahi .Angaina’a an-ngol kiphin-na bol hohin kiphinna abolnidan 48 jou leh police honamat ji ahi ’in, amahonkiphinna abol hi nidan 60nailam ahitai.

Candidate 6 lah’a mi 4 hiJAC in anungsol ahitan,ahivang’a ni in kiphinnaabol jom’a chule amanitahsa hi nidan tin’a lhasamcheh cheh ahi. 2013kum’a recru itment testkibol chai sa result sorkar inaphon doh ding chule DPC

kivoh hai na thupeh alahdohdiuva thumna aneiyu ahi.BJP in atoson candidatehohin bandh abol’a, PoliceTraining Center, Pangeiadelkhum uva kiphinnachom chom abol ahitai.Constable pe’a candidateho tosotna’a pang’a MLAJoykishan leh MLA Bishwa-jit jong police hon amat jehuva kiphinna ana umkit ahi.Candidate hon hiche thu hiManipur High Court’a apo-hdoh-u ahitan, ahivang’atuchan’a hearing kipan lou-lai ahi.

Doctor transfer kibolna jeh'a veng mite hon kiphinna neiImphal, Sept. 14: Yanga-

ngpokpi Primary Heal thCentre (PHC) a kon'a doctor2 transfer akiboljeh in Yan-gangpokpi Lamjing NupiLup in kiphinna abol uvinahi. Manipur Press Club aYaingangpokpi LamjingNupi Lup in press confer-ence abolnau chun PHCYaingangpokpi a hin doctorho alhinglal uvin ahi ati .Yaingangpokpi Secretary KInaobi Devi in aseina chunYaingangpokpi PHC a hin

mi ki jen ding munchom-chom adeh'a Ukhrul, Sena-pati toh Imphal East districtlang' a kon'i n j ong ahunguvin ahi ati. Hiche PHC a hindoctor hon mi jouse ajen jouhih uvin, hiche chung chon-na hin tuchung chun doctormi 2 PHC a kon'in transferakiboldoh hi ipijeh'a kibolham tin aman adong'in ahi.K Inaobi in aseibena chunachesa August lha sungchun doctor khat transferkibol ding'in anaum in,

vengsunga meira paibi honkiphinna anabol jeh in anakisoldohpoi ati. Ahivanginnopmo um tah in September5 nikho ni chun medical de-partment in doctor 2 transferboldohna dingin thu apenahi tin aseiye.

K Inaobi Devi in aseibekitna'a chun department indoctor transfer abolnom lehposts a ong ho hi sudimmasao hen tin aseiye. Doc-tor 2 transfer boldinga aum-vangin ama teni khel 'a

pangding aumtohkah in ki-soldoh lou ding ahi ati.Chuleh hiche toh kilhon'athumna kinei ho hi depart-ment in asuhbulhit loulehPHC hi kikhah ding ahi tinjong K Inaobi Devi in aseiy-in ahi. Aman aseikit na'achun Medical thudungjui 'in PHC a hi nurseho tai lou in docto r 6 umding ahi ati, ahivang'a tu tuahi doctor transfer kibol dingteni tokop'a doctor mi 4 bouin PHC hi avettup'u ahi ati.

Khoupum Valley'a thing phuna kin um

Page 1 banjom - Tribal Students...thinglhang lang'a ZEO offices, simlai lekhasimna mun ho leh office dang-dang ho jouse ni 3 lhin ni leh kikhah ding

ahi ati. Press conference chun Rongmei Students' Organization Manipur, All Colleges Tribal Students' Union Imphal,Joint Tribal Students' Union chule college dang-dang a Tribal Students' Union ho jong anapang uvin ahi.

ILPS...Thilsoh kichai chun simlai hon lamlen lailunga kitung BJP ponlap mei in ana hal'uvin ahi. Ponlap meiya ahalu hi BJP

National President Amit Shah to kihoulim ding a phalna apehlou jeh u ahi. Simlai ho chun Kwakeithal gamkai sungakiphin na ana boljom uvin, lamlen a gari kang jong ana hal'uvin ahi. Ahinlah police in Kwakeithel a kiphinna bolho ananocheh'un lamlen suhtheng na jong ana nei'uvin ahi.

Class 8th passed...screening test jaothei lou diu ahi ati. Hetsah adang khat chu ahileh district administration hon mun gamla'a cheng

candidate ho recruitment nikho Oct 16-20 sung ding'a Senapati chena ding'in transport arrangement ho jong abol pehding'u ahi tin press release in aseiyin ahi. Thu hetbe nom hon akipe no. 8729987931 & 9862877598 a doh thei ahi ati.

Khumbong Indane GasService

Bk : 5/8/16. Vf : 1/8/16STK : 306 DBTL onlyTime : 7:30 to 10:30 am

Maiba gas MoirangBk : 26/8/16. Sl no. 00200Vf : 25/8/16STK : 312 DBTL onlyTime : 7 to 11 am.

Imphal LPG serviceBk : 6/9/16 SL no. 30550STK : 306 DBTL onlyFirst com first serve.

K & K Indane ServiceTera

Bk : 3/9/16. Sl no: 479Vf : 29/8/16STK : 306 DBTL onlyTime : 7:30 to 11:30am.First come first serve.

SAS GAS LAMKAREFILLED ON 15 SEPTSTK :(288)First Come First ServeTime ; 8 am Till Stock Last

Misao Gas Service.Date of delivery: 15/09/

2016Booking upto: 05/08/2016Valid from: 25/07/2016Stock:306.Time 7:00 AM to 11AM.

KHONGSAI RGGLVINDANE, SAIKUL

Booking Date 18-07-2016To 01-08-2016

Delivery Date: 15-09-2016Time: 08 am to 12pmHS INDANE MOT-

BUNGBOOKING UPTO 5/8/16VALID FROM 2/8/16TIME 10:30 TO 1:30 ONSTOCK 306

M/ S Vangse i IndaneGramin Vitrak, K Salbung

Delivery Date: 15-9-2016Time:8:00 Am to 12:00

NoonBooking from: 31-8-16 To

11-9-16 Stock: 306

SHIPS in kipapi

GAS NEWS

SADAR HILLS, Sep.14:The Sadar Hi lls Pr ivateSchools Associa ti on(SHIPS) in tunin themjilnalam toh kisa i'a lamchomchom'a kipapina kinanabol'in ahi.

Dennis Misao, Secretary,SHIPS in aseina'ah, CentralBoard of Secondary Educa-tion, New Delhi nuoi'a ClassXI Arts and Commerce a dinIdeal English Senior Sec-ondary School, Charhajarehi 'affiliate' akibol in, chuleh

a principal Robert S.R. chuISIL Auditorium, New Delhikhopi 'a Teachers ' Daynikho'n Shikshak Sri awardana kipen ahi. Amanaseina'ah, hiche ShikshakSri hi CBSE school ho'ading'a award sang pen ahitaiati. Chuleh Ngaimel Chil-dren School, Keithelmanbileh Moutn Sinai School,Motbung chu Board of Sec-ondary Education, Manipurin 'full fledged recoginition'hina ape tan ahi.

Joint Director, ICAR-Manipur in Damtui Enterprise hondoh na nei

'IMTN'kiphutdoh

Kohima, Sept 14:Nagaland a um indigenousminority community hovenbitna ding tohguonneipum in Kohima gam-sung a um Kuki, Kachari,Garo chule Karbi hon 'In-digenous Minority Tribesof Nagaland' tia kiminvokiloikhomna khatasemdoh'uvin ahi.Kiloikhom a kon kimu

thulhut khat in aseidanin,kiloikhom hi Nagalandgamsunga cheng Indige-nous minority tribe ho gamle go, cultural, political lesocial rights ho venbitnadinga kiphutdoh ahi ati.

Lien GangteCcpur, Sept. 14 (ET):

Damtui Enterprise , Acommunity Food Pro-cessing Unit under Tribalsub plan hondohna N.Prakash, Joint Director,ICAR Research Complexfor NEH Region, ManipurCenter in hondoh na 14thSept., 2016 nilhah nidan1:00 chun Muolvaiphei ahaneiyin ahi. Hiche DamtuiEnterprise hi ICAR Re-search Complex, NEHRegion Manipur Centre,Imphal le Krishi VigyanKendra, Ccpur ho spon-sored na noiya dindoh'aum ahi. Hiche kingon ahin,

Dr. Niranjan Lal, Pro-gramme Coordinator,Krishi Vigyan Kendra,Ccpur; Dr. S.S. Roy, Sci-entist (Horticulture) &Nodal officer (TSP),ICAR-Manipur Centre;S.K. Raman, P.C, KVK,Imphal West; Dr. BabitaDevi, ACTO ho jongapang uvin ahi. Chuleh,Ivan Sinate, Proprietor,Damtui Fruits in Ac-knowledgement speechaneiyin ahi.

N. Prakash, Joint Di-rector, ICAR ResearchComplex for NEH Re-gion, Manipur Center inasei na'ah, Indian Council

of Agriculture Research(ICAR) in thinglhangloubol mi ho ahithei nachan'a panpi akinom jingin, ICAR noi'a budgetkipun sah in tin, loubol mihon Tribal Sub-Plan noiyaahi thei chan'a panpi nakipe ding ahi ati. Lou na-tong ho hahsat na chomchom um ho ICAR inakihet pi in, hon-thai chomchom, lengthei, Mot (Ban-nana), sapthei (Passion) leadang dang ho imphal lemun dang dang joh ding inpot ahah sa in, hijong lehatui (Juice) asem'a, ahilouleh a-char a siem'a nathot-doh (export) thei'u ahi ati.Hiche toh kilhon'a DamtuiEnterprise hondoh'a aumbang'a loubol mi ho'n na-toh hinpan uvin lang ICAR

nang ho a ding a mansa akipang jing ding ahi ati.

Loubol na toh kisai ah,ICAR le KVK in loubol miho dopsang na ding inCcpur dist. ah Food pro-cessing Unit ni ana ding-doh uvin, hiche ho chuRuth Enterprise, Lajang-phai le Damtui Enterprise,Molvaiphei ho ahi. RuthEnterpise, Lajangphai aum hondoh na Lun-minthang, IAS, DC Ccpurin 14th Sept., chun ananeiyin chuleh, DamtuiEnterpise hondoh na, N.Prakash, Joint Director,ICAR Research Complexfor NEH Region, ManipurCenter in ana neiyin ahi.Chuleh, Food Processingunit Ukhrul a 2 aum in,Senapati a 1, Imphal East

a 1, Chandel a 2 aum in ahi.

ST simlai ni scholarship dandihlouva kilahpeh; KSOin demna nei

Imphal, 14 Sept.2016: Langol a um Gul-mohar Yoga and Natur-opathy Research Acad-emy Principal in ST sim-lai ni Scholarship dan-dihlouvin akilah e tin KSOImphal General Secre-tary Khaiminlen Doungela kon kimu thulhut khat inaseiye. Khaiminlen inaseidan in , ST simlai tenihin scholarship muna dingdocument ngaicha hojouse leh SBI accountapehlut lhon ahi’n, ahin-lah principal pa hin amani

hetlouva Allahabad Bank,Porompat Branch a aguha simlai teni min’a ac-count chom ahon’a ascholarship lhon Dk.22,080 guhthim a akilah-doh ahi ati. Simlai tenichun Principal heng aascholarship hon chun-gthu dohna aga neilhon aahileh Principal pa in gih-na khoutah ahin nei ahi tinthulhut chun aseiye.

Gulmohar Yoga andNaturopathy ResearchAcademy Principal insimlai teni scholarship

akimkeiya anungpeh dingin KSO a kon kimu thul-hut chun aseiye. ChulehAllahabad Bank, Porom-pat Branch in simlai tenipanglouva amin lhon amidang account ahonsahu hi dantoh kitohlou ahi’n,agangtheipen’a bank inhilchetna apeh ding inKSO in ngehna aneiyinahi. Thulhut in aseibenaachun ihamti’a bank inachet achai hilchetnaaneilouva ahileh legalprocedure kijui ding ahi tingihna aneiye.

Manipur in Cuba’s health care system hi juithei ahi: Dr. Najma A. Heptulla45th RIMs Foundation Day kinguon kimang

SEACO in PISATAO Day nit ding’a temna neiImphal, Sept 14: South East Asian Cultural Organisation (SEACO) in gamsung’a adeh a industries, work shed leh adang

dang hon September 16 ni hi PISATAO day nit dingin temna anei’uvin ahi.PISATAO hi craftsmen, Artisan leh Architect ho indigenous god ahin hiche nikho kinit hin vangphatna bou hilou’a

eiho indigenous culture jong adopsang ding ahi tin SEACO in aseiyin ahi.

Imphal, Sept. 13: RedShield Division noi'a umBishnupur Battalion tohKhoupum area Men'sSociety kithokhom hon nain thing phuna kit ananei

uvin ahi. Press release inaseina chun hiche kin higamsung thingphung hovettup theina ding lehichennau leiset phatthei nadinga kibol ahi ati. "Save

our Environment" noi'a kinchun battalion hon thing-nou 1200 tobang Gaidim-jang-Satudai lampi kimv-el in ana phut uvin ahi.

Imphal , th e 14 thSeptember, 2016(DIPR): Cuba health carehi leiset chung’a health carephapen ahin Manipur in-jong vetjui dingin apha’e tinGovernor Dr. Najma A.Heptulla in Jubilee HallRIMS mun’a 45th RIMS

Foundation Day kinguonkiman na’a chun anaseiy-in ahi . Kinguon kimanna’a hin Governor of Ma-nipur Dr. Najma A. Hep-tulla, Minister Health andFamily Welfare, Govern-ment of Manipur D. Ko-rungthang leh former pro-

fessor of Obs. and Gynae,RIMS Imphal ho chengj ingun in anapang uvinahi.

Kiguon toh kisaiyin In-sti tute a simlai topper hokipaman pehdoh na jonganei’uvin chuleh journalsl eh magazines j ong re-

leased anabol’uvin ahi .Director RIMS Prof. Ch.Arun Kumar Singh Chair-man, reception sub-com-mittee, Pro. A. MahendraSingh leh Medical Superin-tendent, RIMS hospi tal ,Prof. M. Amuba Singh honjong pan anala’uvin ahi.

Assam Rifles in Pre-Recruitment Medical Check-up Camp bolSenapati, 13 Sept. 2016 :

13 September nikho chun 12BIHAR of 9 Sector AssamRifles in IGAR (South) vet-suina nuoi in 16 Octoberapat 21 October kikah aSenapati mun’a ra lly a

pangding candidate ho din-gin pre-recruitment medicalcheck-up camp anaguonguvin ahi. Hiche kinguonachun mi 44 in pan anala’nmedical check-up anabol’uvin ahi. Hiche’a panla

khangthah ho chun ArmedForces a jao dingin thanop-na sangtah anei’uvin ahi.Doctor hon candidate hoheng’a chun tahsa damthei-na dingin yoga leh exercisephata h a bolj ing dingin

anaseipeh uvin ahi.Hitobang’a Assam Riflesho kinguon hin thi lphatahahin kipapi aum’e tinakimvel’a kho miten kipathuasei’uvin ahi.

cmyk cmyk

cmyk cmyk

Thursday | Lhalam | September 15, 2016 4Eimi Times

Owned, published and printed by Momoi Kipgen at Bibis’ Home, New Lambulane, Imphal-East (Manipur) 795001, at Eimi Offset Printers, New Lambulane, Imphal. Editor: David Letgoulien Gangte, Office Landline No. (0385) 2450949

SPORTSENTERTAINMENT

PHOTO GALLERY

LOCAL

'Parched' trailer potta! Surveen Chawla leRadhika Apte in bolchah

Zee Media BureauNew Delhi, Lhalam (Sep) 14: Tulai tah aminche le niseh-

a kiseijing leading ladies 4 - Surveen Chawla, RadhikaApte, Tannishtha Chatterjee chuleh Lehar Khan kithonamovie 'Parched' poster vang apot'in mijousen jongmusoh tante a poster a hin aliuva amahodeibang lelunggel bang'a hinkho mannom jeh-a masang'a ana umsapu-le-pa chondan a kon'a ajammu mutheiyin aum'e.

A tagline- ''All it took was the first act of courage'' kitijong hin nasatah-in a film thusim emphasizes abol'e.

Leena Yadav's directorial hi numeiho adeh-a thinglhang numeiho pu-le-pa chondan ahi tia chapang chaahiuvapat akisuh genthei nahouchung'a base ahi.Hettheiyin tuni chan'a India gamsung'a chejing nalai,domestic violence, forced child marriages, familial rapekitihohi ahi.

Ajay Devgn in 'Ajay Devgn Ffilms' noiya produce abolfilm hi September 23, 2016 nikho le release kibolding ahitin akiseiye.

Min kanaovop pasal, numei ahi eidoh-u hikajah nompoi: Kareena Kapoor Khan

Mumbai, Lhalam (Sep) 14 (PTI): Actress KareenaKapoor Khan, ajipa Saif Ali Khan toh achalhon masapenneivah tading nuhin, min nacha numei ham ahiloulehpasal ham tia adoh jiu hi ajahnompoi tin akiseiye.

"Numei hidingham, ahilouleh pasal hiding ham tia eidohjiuhi, kajahnompon donjong kadonbut ng appoi.Alangkhat'a seidin kei numei kahin numei kaneinom'e,"tin actress nuchun Global Citizen India initiative launchkibolna-a chun aseiye.

Kum 35-a tah actress chun, cha naneijoule acting nabolnah laiding ham tia eikidong jingkeijong hi katheinomloutah khat ahi tin jong aseiye.

Ajay Devgn in KaranJohar-KRK

controversy chungthuseinomlou

Mumbai, Lhalam (Sep) 14 (PTI): Tulah Ajay Devgn inmasang'a bang'in, Karan Johar-KRK controversy chung'aalunggel phamo asahnaho aseinom tapoi tin akiseiye.

Ajay's directorial ventu re le f il mmaker Johar'sromantic drama hi October 28 nikho le thakhat'a box-office a ki release ding ahin tumasang jep chun Ajay inKRK le "Shivaay" producer Kumar Mangat aguh-akihoulimna audio conversation post anabol'in, hiche achun Kumar Mangat in "Ae Dil Hai Mushkil" nasatah-anaseiphat'a ibol'a "Shivaay" hi nasatah-a nademham " tiaadoh le

, KRK chun Karan in "Ae Dil Hai Mushkil" ahithei chan'anaseiphat ding ahi tin asum ei-pe tia adonbut patjahtheiyin aum'e, akiti-e.

UEFA President ding'a Slovenianlawyer Aleksander Ceferin lhendoh

hitaAttica, Sep 14: UEFA in Wednesday nichun Pres-

ident thah ding in Slovenian lawyer AleksanderCeferin chu ana lhengdoh tauvin ahi.UEFA in President thah lhenna anei nauva chun

Aleksander Ceferin in Vote 42 anamu in chule akitetpiDutch Football Association President Michael VanPraag in vote 13 bou anamu in ahi.UEFA President lhenna ding'a hi UEFA member

gam 55 hon vote analhah ahin chule gah hettheikhatchu UEFA President Michael Platini chu cor-ruption charge jeh'a resign ana kibolsah ahitai.

UCL kipan kitta, Lionel Messi in hat-trick mu, Manchester City le Gladbach

match ki postponedCatalonia, Sep 14: UEFA Champions League 2016-

17 season chu jannilhah chun anakipan kittan ahi. Hichea chun Barcelona, Bayern Munich, Atletico Madrid leNapoli ho guoljona anachang uvin ahi. Barcelona inCeltic FC aga kimaituopiuvin, hiche a chun 7-0 anomtah in anajou uvin ahi. Barcelona guoljona a chunLionel Messi in hat-trick anamu'n chuleh Suarez in goal2 anakhum naban'a Neymar le Iniesta in jong goalkhatcheh anakhum hon in ahi.

Lionel Messi in hat-trcik amu kittoh kilhon in Cham-pions League thusim a hat-trick amu a gupvei channajong ahitai. Bayern Munich in Allianz Arena mun'aRostov ana vailhun uvin, hiche a chun Thomas Muel-ler, Robert Lewandowski, Joshua Kimmich (2 Goals)le J. Bernat goal a 5 - 0 in anajou uvin ahi. Naopli inDynamo Kiev aga kimaituopiuvin, A Milik goal 2 a 2-1 in guoljona agachang uvin ahi. Portuguese clubBenfica le Turkish giant Besiktas chu 1-1 a ana ki drawhon in ahi. Swiss outfit FC Basel le Ludogrets Razgardjong 1-1 a ana ki draw hon in ahi. Ligue 1 championPSG le Arsenal kichepna a chun 1-1 a ana ki draw honin ahi. PSG a ding in Edinson Cavani in goal khatanakhum in chule Arsenal a ding in Alexis Sanchez ingoal khat anakhum in ahi.

Season lui a runners-up Atletico Madrid in Dutch clubPSV Eindhoven chu Saul Niguex goal a 1-0 in anajouuvin ahi. Manchester City le Borussia Moenchenglad-bach match chu Manchester khopi’a go hajuh jeh inpostponed anakibol tan ahi. 11th MSL

NEROCA FC in FC Zalen 1-0 a jou

15/09/2016 FixturesAIM vs NACO

1:00 PMNISA vs KLASA

3:00 PM

Imphal, Sep 14:Ningkum MSL a run-ners-up a FC Zalen, Sa-dar Hills in tuchungManipur State League amatch aneinau aniveichanna ding in tuni chunNEROCA FC, Kham-bam Lamkhai chu nilhahlang nidan 2 nichunImphal Polo Ground aana kicheppiuvin, hichea chun NEROCA FC in1-0 a anajou uvin ahi.

FC Zalen leNEROCA FC kichepnaa chun first half chan'a0-0 a ana ki draw hon in,Second half a NEROCA

FC substitute Ronald inguoljona goal chu phatkichai kon in anakhum inahi.

FC Zalen in match2 a khatvei ajou in chulekhatvei alel toh kilhon'a tu-hin point 3 bou anei nalaiyinahi.September 16 le FC Zalen

le TRAU, Kwakeithelkichem honding ahi.

Result 14/9/2016.AFC 2 - 0 MSYC

UKB 2 - 1 LSC

(L) T. Lianboi Simte Memorial Ccpur District Super

Division League - 2016Fixture 15/9/2016

RUSS vs RACC 1:20 PMMSYC vs UKB 3:00 PM

Sadar Hills pumpia Sahnit Ni loupitah'a kimang"India in Kukite chunga UN a akitepnau Human Rights asukeh-uve"-Dr. Satkai Chongloi

SADAR HILLS,Sep.14: "Tindal gin nguijinjen'e, Vo! Palam lem'a peltheilou lungjin mukho thimjongleh, jopa han minin selute", tin Sadar Hills hopsun-ga um Kukite chate jousemuntin'a ama ama gamkai[Lhang] Inpi ho makainanoiji n 1993-1997 sungaNSCN-IM ho khut'a thinaanatoh ho Sahnitanabolpeh un ahi.

KIM thupehna noija KukiInpi Sadar Hills in a LhangInpi 5 (Nga) ho thupehananei son'a Sahnit hi amaama mopohna lhanga ami-pi te toh boltei diuvaanaseito lhon' a GunhomLhang, Saikul Gamkai,Molta m Lhang, TwibulLhang le Twilang Lhang inSahnit anabol cheh'u ahi.

Sadar Hills muntin'a Kukichate chenna inson'a pon-lap vop anakitahdoh soh-keij in, mihem atamjo vonvom'in akivun, NationalHighway 2 lamlhonga lhai legari ho atamjon jong ponlapvom neo khat chehakitah'un, mol le lhang ananguijin, muntin jatin puldoulunghel mel anapun ahi.

Gunhom Lhanga dinKuki Inpi Gunhom Lhangmakaina noijin KangpokpiTown Committee, KWWOle KYU toh kithon japiasang ajan KCC mun'a Sah-nit anabol'un, KWU, KSO,TSA le TWA jaonan SadarHil ls sunga ja lhang ki-loikhomna jatchom chomtampi jong pan analauvinchule Dr. Satkai Chongloi,Secretary, Kuki Organiza-tion for Human Rights leKuki Inpi Semang chuleKhamlenkhup Lenzo,Thuchingpipu, Kuki InpiManipur i n thuseina ananeilhonin ahi.

Pastor J. Lunkim, Chair-man, Kanggui TownChurches Fellowship in anamoll epsa ho geldohna lepuldouna phat ana lamkaijin,mitlhi longin Jaila anasim-phong in, chujouvin KukiInp i Sadar Hill s Inpipu,Seikhomang Khongsai inDahpi Somni le thum (23)vei anachum'in, mipitaokhomna aneijun ahi.

Kanggui khojol'asumkolveina mun jouseSahnit kibol sungin ak-

ikhahsoh keijin, ahin Na-tional Highway 2 lamlhon-ga gari lhai le koima anakisuboipoi, ajehchu KukiInpi Sadar Hills in hicheSahnit kibol hi koima dou-na le suh gentheina dingakibol ahipoi anati ahi.

Sahni t Ni le HumanRights thudol'a, Dr. SatkaiChongloi in ahoulimna'a,Black Day kitihi English homandan paocheng mihetthei dia kimang ahibou-vin eiho dia chu 'Sahnit' kitiahi. Midang hetdia kimangpaocheng sanga giljo ichonnauva um Sahni t hin ipiibol'u amugil lai chu aseidohjoh ahin phatah a suhmilloudin aphai ati.

NSCN-IM hon gal'a eihinbol'uva kining changlouvaichennau kho 360 asuhmanguva chule mihem 905anathau lah'a ithi tampenniu, 'September 13, 1993'nia Kuki chanu chapaagom'a 100 val anathi nikhohi, Sahni t Nikho (BlackDay) tia Kuki Inpi chunanaphondoh'a tunikhochangeija hi a thi jousegeldohna le athu'u adih'aakitanlhah nadinga kiman-ga ahi.

Kuki chanu chapa 900 valthi hohi moh thi ahipouve.Gal 'a eibol houvin Kukiahijeh a athau ahi. Hinlahibol'a nei thau ham tia thudohchu eithat houvin adonbuttheipouve. United NagaCouncil, Manipur inlhangphongtah'a October22, 1992 nikho'a Kuki ho'Quit Notice' eipeh'uva Gov-ernment office jouse jongcopy apehkit uva, hiche th-upeh chu NSCN-IM honbannei cha ahin boldoh jen-gu chu i-chunga vaipo kahiti'a India Government jongchun munasasa'a ibol'aeihuh joulouvu ham. Vaipoahiule itidan'a asuhthip jou-louvu ham.

Chugoh hilouva memo-randum 60 valjen akipeh jongadonbut theilou jeh-uva athiho vuina February 10, 1996nia ana kisem'a Imphal Polo-ground dimset'a Kuki chanuchapa a sang som sangjaikijot'u anahi. Athi kavui tau-vin tua hi achungthu-u kise-ichai masangse'a 'Sahnit'kabolpeh jingdiu ahi tia Pu lePa chulai lamkai hon ana

phondoh-u dungjuija hichenikhoa hi Sahnit (Black Day)tia kimang jing ahi tin Dr.Satkai Chongloi in Sahnitthudol hilchenna aneije.

Alangkhatna, HumanRights thudol'a ahoulimna'a,Human Rights violation kiti-hi eihon igeldan'un mikhat inkhat atha avoh le mithat ahil-oule mivo chu HumanRights sukeh danin ila-unhinla Human rights kiti chuUN General Assembly inDecember 10, 1948 a 'TheUniversal Declaration ofHuman Rights' tia aphondohArticles 30 ho pom'a phatahin keiho pohna gamsungavengtup nange tia soi bolgam ho chun akitepnau ban-ga Human Rights aventupjoulou tengle Human Rightsviolation bol ahi tia kila ahijoiati.

NSCN-IM hon eitha jen-gu chu dihlou ahi, hinlahhiche gamsung vaipoa kigelIndia chun kitha aumlounading le aumtah jongle mithatho Dan dungjuija gotnapeh'a akithat ho achandialom compensation pedia soianakaisao ahitan, Kukitemihing 900 val kithat a kho360 kihal lha chule mihing1,00,000 val galjam umta ana Dan dungjuiyun hichethu hi tanun tia kino chu adihahin tuchan'a abollou'u kitichun UN a akitepnau Hu-man Rights asuhkeh-u ahinHuman Rights violation bolchu India Government johhi'a ahi ati.

Chuban'a, mihing 900 valathajeh'a achungthu-u tanuntia memorandum 60 valkipeh ahin, hinlah mithatpaachandia lom talen matsahlouva India Governmentachungthu tan sangaakihoupi'a adeikhat pehdiaagel'u kitihi mithatpa tohinpangkhom'a eithu-u ahi til-ouna ding aumpoi. Kukitechunga India Governmentvaipo hiu ham tia ithoh gim-nau thu kilhut ahin donlou-va mithat joh apanpiu ahi-tahjehin Kukiten aseina ding-dol vannoi thutanna sangpenmun lhut a aseiding dol'inathu ahin tan ding ingajoh diuahimaiye tinjong Dr. SatkaiChongloi in aseibei.

Hijehchun mihem 900 valthina, kho 360 kihal lhahnachule mihem galjam lakh val

thu kiseichai masangseahiche nikho hi kinit jing dingahi. Ijemtia akiseichai tengjongle angaina aum le kinitjing nalai ding ahi.

"Sahnit ibol'u hi English a'Black Day' akitijeh ham mitamtah in adih-e, adihpoi tikinelnan imangun, hitoban-ga kinel baotam hi ngatheitaleu hen phalheh inte", tiaDr. Satkai in aseitolhoninhiche kibol hi Kukite kho-nung ding gelna kibol ahi.Lhasam hihleu hen IndiaGovernment le eithat hou hiakhup athal'a le phat hia ah-itai ati.

Aman akhumkhana'a,KOHUR mina 2011 lam'akona inathum'u 'SpecialConsultative Status' chu UNEconomic and social Coun-cil (ECOSOC) in July 25,2016 nichun eina petauvin,hichu tua kinepna thah inei-ju chu ahi. Eikipeu Status ahi ipi ikisei diu ham? UNchun Kuki thu eiseipeh untetia ikinepdiu ham, ahinaisaipoi, hiche platform a hiihinau chu eihon phatah aikisei theiyu le Decoloniza-tion Committee in Gam 16chamlhatna apeh got-u lah'achu ipan monadiu aumpoi tinDr. Satkai Chongloi inaseijin, "Khaiye Kuki chatekhangun thouvun kinelbaotam ngadoh-u hitinlungkhat le thakhat in in-ampiu kong kitolsungapangkhom tauhite", tin Kukinam mite temna aneijin ahi.

Alangkhatna, Kuki InpiManipur Thuchingpipu,Khamlenkhup Lenzo inahoulimna'a, Kukiten Ma-nipur a Hitler khat inei uve,amachu Th, Muivah ahi ati.Hitler in vai anapoh laij inJews ho asang ajan anathatin, Th. Muivah in Manipura Kukite eithau, eibolnau tohitekah le akikhehna behsehaumpoi, Th. Muivah hi'Second Hitler of the World'jong tithei ahi ati.

Hitobang Kukite chungakhansetna le sosetna hi KukiInpi in itih ni jongle kipompontin, achungnungpen'ademna kineijing ding ahi atitolhonin, Kuki chatekipumkhat ding le kilunghatding thudol'a houlimna jonganeijin ahi.

"Sopi khat hinan, kei boi-na chu nang boina ahin,

nang boina chu kei boinaahi. Hungin kihoukhomhitin kihoutoh toh hite. Ku-kite hi lekha a eikisukhen ihibouvun, thisan le lungth-imin ikikhen pouve", tinKIM Thuchingpipunalhangsam'in ahi.

Houin mun'a kimanchah-na kichaijin akikhom jous-en Kanggui Inspection Bun-galow maija athi ho hetjin-gna song kisem mun joninNational Highway 2 laml-hong jotpan akijot un,hetj ingna song kisemnamun'a puldouna phatchomcha Rev. NJ . ThangboiDavid, Pastor, MethodistChurch Kanggui makainanamangun ahi.

"Kata hsan banga hinata hsan'uva, Pa hengaikipeh lut uva ahile Kukitelekhabu phohkeh loulaijouse sotta louva hungphonga, Chamlhatna imu-diu ahi", tia aseitolhonin Rev.NJ. Thangboi David in athiho a insungmite ding le Kukinam adin taona aneijin, Pa-then neipeh diu kachaml-hatna diu Gam a chunphatchomcha hijonglenangma lungmon in neihousah un atin ahi.

Nilhah lam nidan 6 doninKanggui Youth Union homakainan, hiche songkisemna muna chun Can-dle Light Service anaum'in,KTC Chairman ChonkamKipgen, 25 AR KangpokpiPost Commander, Maj.Radha Krishnan, KangguiPS OC, Letkhohao Vaiphei,KWWO lamkai cheng lehou lamkai ho jaonan mipicandle vahna ana nei junahi. Alangkhatna, hitoban-ga hin Sadar Hills hopsun-ga Saikul Gamkai in SaikulHi ll Tow n mun' a Sahnitanabol'un, Moltam Lhanghon Sinam Khaitong Tour-is t Home, New Kei the l-manbi mun' a, TwilangLhang hon Gelnal kho 'achule Twibul Lhangin jongSahnit anabol'un ahi.

Keithelmanbi WomenAssociation, Youth Associ-ation le Village Authority homakaina in jong nilhah lamnidan 6 vel'in candle vah-na aneijun chule AbrahamTaona Mol, Leikot a jongAnngol Taona mangin Sah-nit anabol'un ahi.

Kuki Black Day - 2016 lolhing tah'a ana kimangLien GangteCcpur, Sept. 14 (ET):

Kuki Inpi Ccpur (KIC) lehKuki Students Organisa-tion (KSO), Ccpur gonnain "Observation of Sahnitni (Kuki Black Day-2016),Lest We Forget; SeekingJustice for the DepartedSouls since 90's" ti thupi'amang in Kuki Black Day,Sahnit nikho - 2016 man-na kin-gon ana aum in ahi.Hiche kingon toh kilhon in,Phatpat taona Rev. Dr.Thangboi Chongloi, Pas-tor KBC, Central Church,Tuibong in aneiyin,Thangjang Haokip, Presi-dent, KIC in lemna thusei-na aneiyin, chuleh H.Doungel, Ex-President,KSO-GHQ (1993) in jonghol im na aneiyin ahi .Mollem saho jana le lung-hem pina dahpi chupnaaum in, Rev. L. B Angam,Director, ECA in nampi ading in taona aneiyinchu leh, Kuki WomenUnion (KWU) ho lamkaina in Mollem saho jana lelunghem pina in Meivahdetkong na jong aum inahi. Chuleh, Sahnit (KukiBlack Day) thupi seinaThangkhosei Haokip,President, KIM in aneiyin,kipa thuseina TL. HaopuHaokip, President, KIC-Ccpur in aneiyin chuleh,Phakha taona Pasto rThangmang, KCC inaneiyin ahi.

Thangkhosei Haoki p,President, KIM in aseinaah, Kuki chate'n inop-idathu'a Sahnit ni (Kuki BlackDay) kimang ahipo'n I galmite'n mona neilou minuminao, chapang kho helouhuham tah'a atha uva,amaho geldohna leh lung-

hem pi na'a kimang ahiati. Kuki Black Day 1993kum apat, 23 vei ana ki-mang tan, India Govt.khut'ah, NSCN (IM) ingancha bang'a Kuki chatemi 900 ana thanao le kho360 ana hallhah naochung thu sufel ding inMemorandum 60 val anakipelut tan, hijeng jongleh tuni chan in Indi aGovt. in ima suhfelaneinai poi ati . Indi aGovt. kom'a memoran-dum khat kipe kit intin, Iham ti'a nahsah sah naaum lou le Kuki chate'n Inam khankho ding kikingaituo a imasang diuiki -sat ding'u ahi ati .Aman aseibe na'ah, Indialeh Manipur mi ihi naoOfficial lekha (Record)ima aum poi ati . Kukichate'n genthei na lehhahsat na ituo hou van-noiyin eihetpeh uvin,lungneo na ding imaaumpoi ati. Sahnit nikhoiman' u toh ki lhon inmasang'a ikituo-mo naudalha utin, kipumkat utin,I nam sung leh I gam-sung machal na ding inmikitah, mithudih hidingle nam ngai lu di ng inkanam mite katem uve tinaseiyin ahi. Maban 2017,MLA election teng jongle mipi'n eima deichehCandidate ho vote I pe-hthei na di ng uvi npangkhom ute tin aseiy-in, chuleh abiel sung'acheng ho'n bou MLA tetding in adeidan thu aseiy-in, phaigam le kho pisung'a cheng ho'n thingl-hang gam, I umkhahnalou mun' a cheng hohatsatna le angaichat ho Ihepou vin ahi ati.

Sahnit nikho (Kuki BlackDay) manna kingon aum tohkilhon in, ahung kikhom mipiasang'a simho 'n nampikitepna anei uvin ahi. Ahungkikhom mipi'n nam khankhoding gelkhoh na jal in anoi'abang in kitepna anei uvin ahi;NSCN (IM) lamkaina a Na-gaho n mona neilou KukiNam mihem 900 val kithat,kho 360 kisumang chulehmihem 1,00000 val gena tou-na neilouva galjam hopohnatna le lainatpina aki-phonge. Kuki kho 360 vallegam le go kisumang ho nun-glokit nadinga pan lahjingding chuleh, nunglokit ahito-kah a kicholna neilouding inphondoh ahi. Mona neilouKuki milham ho sugam apang tolthat ho Indian danpidungjui a adih a thutannaaum tokah a GOI le NSCN(IM) kinoptona ipi neijongleu kidoudal ding chuleh ki-pom louding ahi. Zalentah aanakhosa Kukite amatumkivaipohna (gamtum) tun-dohkit nadinga panlah jingding, alolhin tokah a kicholdolouding. Nam kipum khatnading le tha jekhomna dingakilungtoh tah a pankhomding, thalhom nathei kitomo-na, kibung khenna, kikal najouse pailhah ding, achesaphat 'a seikhel , bo lkhelchule tohkhel jouse ki n-gaidamto ding. Nampi che-na lhongpi le Nam kilolna hojuicheh ding, chuleh kiphat-sah na ho suhbulhit nadingapan lahkhom ding, Namchanpi ngailut ding, kikho-to ding. Chu leh, Pathi enginding, thudih'a chonna levaihomna neiding chulehPathien phatthei ichan thei-na dinguva Pathien thu lehTaona a pontho tah pandingti ho ahi.

Thudih ham kichat jeh ham: Lamsang AC club lemeira paibi in Sitting MLA panpi

Imphal, Sept 14: 11thManipur Legislati ve As-sembly Elec tion kotbulahung gei tolhonin candi-date dinga kiguon hon sit-ting MLA ho bolkhelna homangcha a kholhang sapnaaneipan tauvin ahi. Hito-bang thi l soh khat a chunLamsang Assembly constit-uency te tdinga kigongMLA lui Rajen in s itting

MLA W. Brajabidhu dem-na thu ana asei in ahi.Ahinlah Luker Mayai Lei-kai le Luker Youth Devel-opment Club hon Rajenthusei chu abul abal umlouahi'n, sitting MLA suhmolphou nading tohguon ahi-bouve tin ana nielkal uvinahi.

Rajen in aseidan chun,Luker Meira Paibi shed sah-

na dinga kikaidoh sum chu sit-ting MLA Brajabidhu in pha-bep anehmang dan in aseiyinahi. Chuleh Luker Mayai LeikaiMeira Pabi leh Luker YouthDevelopment Club in aseidanin fund ho chungthu hi BDO,DRDO henga kholchilna ki-neiya achen achai kichehtah akihedoh ahitan, hiche sum chusitting MLA in anehguhnaaumpoi tin asei lhonin ahi.