Natural Material Awareness; Periodic Study
9
International Journal of Scientific and Technological Research www.iiste.org ISSN 2422-8702 (Online), DOI: 10.7176/JSTR/5-2-28 Vol 5, No.2, 2019 230 | Page www.iiste.org Natural Material Awareness; Periodic Study Safiye Irem Dizdar Mersin University, Faculty of Architecture Department of Architecture, Mersin, Turkey E-mail: [email protected] Abstract Nowadays a lot of enviromental problems are created by shanty settlements. Structures, raw materials of the structures are the main reasons of these enviromental problems. The reasons for these problems are using natural resources and energy, also creating and throwing waste materials away. Structure’s effect on the enviroment depends on their positive and negative features. Studies about sustainability tell us that an ideal structure's features are being built by natural resources, consuming small energy and receiving that energy from the sun and being easy and economic to care. A construction and the materials that are used in it should contain materials that is suitable and healthy for human life more than toxic and industrial materials. Sustainable materials are: adobe, wood, straw bale, steel, sandstone, plaster, ytong and natural rocks. As a construction material soil started to dissappear when concrete entered the const ruction market. That’s why we should reconsider soil and combine old methods with the needs of our current life's requirements to rehabilitate and raise consciousness about soil. Soil’s natural structure and the comfort it provides to the construction process and also soils's being recycleable and contribution of sustainability to the environment creates new goals for new researches about modern construction culture. Keywords; Adobe, Space, Practice. DOI: 10.7176/JSTR/5-2-28 Doğal Malzeme Farkındalığı; Dönemsel Çalışma Özet Günümüzde çevresel sorunların ortaya çıkmasında yapılaşmanın önemli bir rolü vardır. Yapılar, yapı malzemesi hammaddesinin elde edilişinden itibaren, çevresel sorunların oluşumuna katkıda bulunurlar. Bunun nedeni, süreç boyunca doğal kaynak ve enerjinin kullanılması, zararlı maddelerin ve diğer atıkların üretilmesi ve çevreye bırakılmasındandır. Yapıların çevresel etki seviyesi, olumlu ve olumsuzluk durumları sahip oldukları özelliklerine göre değişmektedir. Sürdürülebilirlik başlığında yapılan çalışmalara göre; bu tür bir yapı doğal malzemelerin kullanıldığı, az enerji tüketen ve bu enerjiyi de doğal güneş ışığı ile elde eden, bakımı kolay ve ekonomik olan yapıdır. Konstrüksiyonun ve kullanılan malzemenin, toksit maddeler içeren, sanayi malzemelerinden çok insanın doğasına uygun sağlıklı malzemelerle yapılması esasına dayanmalıdır. Sürdürülebilir malzemeler; kerpiç, ahşap, saman balyası, çelik, kumtaşı, alçı, ytong ve doğal taşlardır. Yapı malzemesi olan toprak, betonun yapı piyasasına girmesiyle beraber hızla yok olmaya başlamıştır. Bu nedenle toprağın yeniden ele alınması ve çok eskilerden beri bilinen yöntemlerin güncel yaşam gerekliliğini karşılayacak iyileştirme ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması önemlidir. Toprağın doğal yapısının sunduğu yapısal konfor şartları ve en önemli özelliklerinden olan geri dönüşüm ve sürdürülebilirliğin ekolojik çevreye katkısı, modern yapı kültüründe yeni araştırmalarla önemli bir mesleki hedef olarak ortaya çıkmaktadır / çıkarılmalıdır. Anahtar Kelimeler; Kerpiç, Mekân, Uygulama. 1. Dünya ve Türkiye’de Toprak Yapılar Doğu, Uzakdoğu, Amerika ve Afrika gibi kıtalarda rastladığımız tarih öncesi toprak yapıların bölgenin şartlarına bağlı olarak farklı tekniklerde inşa edildiğini görmekteyiz.
Transcript of Natural Material Awareness; Periodic Study
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
230 | P a g e wwwiisteorg
Natural Material Awareness Periodic Study
Safiye Irem Dizdar
Mersin University Faculty of Architecture Department of Architecture Mersin Turkey
E-mail iremdizdargmailcom
Abstract
Nowadays a lot of enviromental problems are created by shanty settlements Structures raw materials of
the structures are the main reasons of these enviromental problems
The reasons for these problems are using natural resources and energy also creating and throwing waste
materials away Structurersquos effect on the enviroment depends on their positive and negative features
Studies about sustainability tell us that an ideal structures features are being built by natural resources
consuming small energy and receiving that energy from the sun and being easy and economic to care A
construction and the materials that are used in it should contain materials that is suitable and healthy for
human life more than toxic and industrial materials
Sustainable materials are adobe wood straw bale steel sandstone plaster ytong and natural rocks
As a construction material soil started to dissappear when concrete entered the construction market Thatrsquos
why we should reconsider soil and combine old methods with the needs of our current lifes requirements
to rehabilitate and raise consciousness about soil Soilrsquos natural structure and the comfort it provides to
the construction process and also soilss being recycleable and contribution of sustainability to the
environment creates new goals for new researches about modern construction culture
Keywords Adobe Space Practice
DOI 107176JSTR5-2-28
Doğal Malzeme Farkındalığı Doumlnemsel Ccedilalışma
Oumlzet
Guumlnuumlmuumlzde ccedilevresel sorunların ortaya ccedilıkmasında yapılaşmanın oumlnemli bir roluuml vardır Yapılar yapı
malzemesi hammaddesinin elde edilişinden itibaren ccedilevresel sorunların oluşumuna katkıda bulunurlar
Bunun nedeni suumlreccedil boyunca doğal kaynak ve enerjinin kullanılması zararlı maddelerin ve diğer atıkların
uumlretilmesi ve ccedilevreye bırakılmasındandır Yapıların ccedilevresel etki seviyesi olumlu ve olumsuzluk
durumları sahip oldukları oumlzelliklerine goumlre değişmektedir
Suumlrduumlruumllebilirlik başlığında yapılan ccedilalışmalara goumlre bu tuumlr bir yapı doğal malzemelerin kullanıldığı az
enerji tuumlketen ve bu enerjiyi de doğal guumlneş ışığı ile elde eden bakımı kolay ve ekonomik olan yapıdır
Konstruumlksiyonun ve kullanılan malzemenin toksit maddeler iccedileren sanayi malzemelerinden ccedilok insanın
doğasına uygun sağlıklı malzemelerle yapılması esasına dayanmalıdır
Suumlrduumlruumllebilir malzemeler kerpiccedil ahşap saman balyası ccedilelik kumtaşı alccedilı ytong ve doğal taşlardır
Yapı malzemesi olan toprak betonun yapı piyasasına girmesiyle beraber hızla yok olmaya başlamıştır Bu
nedenle toprağın yeniden ele alınması ve ccedilok eskilerden beri bilinen youmlntemlerin guumlncel yaşam
gerekliliğini karşılayacak iyileştirme ve bilinccedillendirme ccedilalışmalarının yapılması oumlnemlidir Toprağın
doğal yapısının sunduğu yapısal konfor şartları ve en oumlnemli oumlzelliklerinden olan geri doumlnuumlşuumlm ve
suumlrduumlruumllebilirliğin ekolojik ccedilevreye katkısı modern yapı kuumlltuumlruumlnde yeni araştırmalarla oumlnemli bir mesleki
hedef olarak ortaya ccedilıkmaktadır ccedilıkarılmalıdır
Anahtar Kelimeler Kerpiccedil Mekacircn Uygulama
1 Duumlnya ve Tuumlrkiyersquode Toprak Yapılar
Doğu Uzakdoğu Amerika ve Afrika gibi kıtalarda rastladığımız tarih oumlncesi toprak yapıların boumllgenin
şartlarına bağlı olarak farklı tekniklerde inşa edildiğini goumlrmekteyiz
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
231 | P a g e wwwiisteorg
-ldquoAdoberdquo tekniği yani guumlneşte kurutulmuş toprak yapılar
-ldquoPiserdquo veya Afrikarsquoda ldquoBancordquo olarak adlandırılan tuumlr ise ağaccedil kalıplar ile birlikte toprağın yığılıp
kurutularak katmanlar oluşturması tekniğidir
Tarih oumlncesi toprak yapılarda doumlvuumllmuumlş toprak duvar ya da ilerlemiş tekniklerde tonoz kubbe ve kemer
yapımına rastlanmıştır MOuml I Yuumlzyılda Roma yapı temellerinde veya yakın doumlneme kadar saman taş ve
killi toprak karışımı binaları Avrupa ve Britanyarsquoda goumlrebilmek muumlmkuumlnduumlr
Ccediloumll iklimi ve mimarisinde ise kuumlltuumlrel ve coğrafi farklılıklar bulunsa da yapım tekniğinde benzerlikler
vardır Arizona ve New Mexico arasındaki boumllgelerdeki pueblo olarak adlandırılan ccediliftccedili koumlylerinde XIII
ve XIV yuumlzyılda ağaccedil kirişlerin desteklediği teraslı ccedilatı ve pişmemiş kil tuğlalardan inşa edilen binalara
Fas Yemen ve Oumlzbekistanrsquoda da rastlanmaktadır
İslam kuumlltuumlruumlnuumln egemen olduğu kentlerde ibadet yerleri olan camilerin kare biccediliminde bir form ile
başlayıp uumlst kısımlara doğru yuvarlak forma doumlnuumlşen toprak mimari oumlrneklerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
İslam kuumlltuumlruumlnuumln yoğun olduğu topraklarda mimarlık kendi kuumlltuumlrel yapısını koruyarak tasarım ve
malzeme suumlrekliliğini de sağlamıştır
Fasrsquota ldquoksarrdquo adı verilen saraylarda taş temelli kil ccedilakıl taşı ve saman karışımı malzeme kullanımını
goumlrmek muumlmkuumlnduumlr Yine benzer bir oumlrnek olan Yemen kent evlerinde pişmemiş kilden inşa edilen
yuumlksek yapılar mevcuttur Guumlney Yemende Şibam kentinde 8 kat yuumlksekliğindeki evler bu mimari
tekniğini sergiler
Toprak yapıların inşasına Aydınlanma doumlneminde de devam edildiğini Milton Abbas (1773) Gourna
koumlyuuml Karga Vahası Kooperatifi (1950 ndash 1980) Le Corbusier (Murondin Evleri ndash 1941) Ravereau (Mopti
Binası 1976) Wrightrsquoın 1942 yılındaki pişmemiş kilden ev uumlretim projesi oumlrneklerinde goumlrmekteyiz (
Şekil 1 ve 8 arası httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml)
Tuumlrkiyersquode ağırlıklı olarak kerpiccedil kullanımı Orta Anadolu boumllgesinde goumlruumllmektedir Toprak damlı kerpiccedil
duvarlı evlerin Hititlerden beri kullanıldığı bilinmektedir Killi toprak saman veya talaş gibi katkı
malzemeleri ve su ile karılarak yapılan kerpiccedil kalıplanıp guumlneşte kurutulduktan sonra kullanılmıştır
Isı geccedilirmeyen ve kolay uumlretilen bir malzeme olan kerpiccedil buguumln de kullanıma uygundur Topraktan yapılan
bir başka yapım malzemesi de tuğladır Oumlrtuuml sistemlerinde de genellikle kiremit uygulanır
Geleneksel kerpiccedil yapılar Tuumlrkiyelsquode 1980 yılında yapılan 3 Uluslararası Kerpiccedil Koruma
Sempozyumursquondan sonra ICOMOSrsquoun aldığı kararla eski eserler kapsamına girmiştir Duumlzenli bakım
gerektiren bu sistem genellikle sıcaklık su ve ccedileşitli biyolojik etkenlerle tahrip olmaktadır
Kerpicin sudan ve nemden etkilenmesi malzemenin en zayıf youmlnuumlnuuml oluşturmakta yapısal sorunlar ise su
ile kil ilişkisi nedeniyle ortaya ccedilıkmaktadır
Genelde kırsal alanda yapılmış olan yığma kerpiccedil yapılar yapısal oumlzelliklerinden (ccedilatı ve zeminle
ilişkilerinden) dolayı kent merkezlerinde yapılmış ahşap iskelet arası kerpiccedil dolgulu yapılara goumlre sudan
ve nemden daha ccedilok etkilenmektedir
Geleneksel kerpiccedil yapılar iccedilin diğer oumlnemli bir sorunda deprem olgusudur Kerpiccedil yapıların yapısal
sistemlerinin yeterince gelişmemesi bu duruma bir başka boyut katmaktadır Bu bağlamda Anadolursquonun
duumlz damlı toprak yapılarında yenilenme iccedilin eklenen toprağın doumlşemeleri ağırlaştırması sonucu duvarların
ve ahşap konstruumlksiyonun statik dengesi bozulmakta ve depreme karşı olumsuz bir durum ortaya
ccedilıkmaktadır
Anadolursquoda uzun bir suumlreccedille gelişmiş kerpiccedil yapı kuumlltuumlruuml olumsuz birccedilok etken sonucu kaybolmaya
başlamıştır Tuumlrkiyersquode oumlnemli bir alana yayılmış olan geleneksel kerpiccedil konutların ccedilağdaş koşullara
uygun hale getirilmesi iccedilin malzeme yapısal sistem taşıyıcılığı accedilısından guumlccedillendirilmesi ve bununla ilgili
olarak iccedilinde bulundukları ortam ve youmlresel koşullara uygun muumldahalelerle desteklenmesi gerekmektedir
Boumlylece geccedilmişe tanklık eden kerpiccedil malzemenin suumlrekliliği sağlanacaktır
Şekil 1 Pise
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
232 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 2 Fas
Şekil 3 Oumlzbekistan
Şekil 4 Sibam
Şekil 5 Milton Abbas
Şekil 6 Gourna
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
233 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 7 Murondin
Şekil 8 Mopti M Mali
2 Doumlnemsel Ccedilalışma Oumlrneği
2017ndash18 bahar oumlğretim doumlneminde Mersin Uumlniversitesi Mimarlık boumlluumlmuuml 3 sınıf oumlğrencileri her sene
farklı bir temanın ağırlık kazandığı ve Geleneksel Yapım Tekniklerinin irdelendiği ders iccedileriğinde bu tuumlr
bir yaklaşımdan yola ccedilıkarak ldquokerpiccedil malzeme uumlretimi geleneksel ccedilakıl doumlşeme ve ccedilamur vs doğal
malzemeler ile mekan oluşturmardquo uygulamaları uumlzerinde aşamalı ccedilalışmalar yapmışlardır Oumlğrenciler
kendi iccedilinde ccedilalışma grubu oluşturarak tasarım aşaması oumlncesinde uumllkemizdeki ve diğer uumllkelerdeki kerpiccedil
malzeme uumlretimi ve yapılar ile ilgili bilgi toplamış malzeme ve tasarım oumlzelliklerini incelemiştir İkinci
adımda kerpiccedil imalatı uumlzerine ccedilalışma yapılarak toprak cinsi su bağlayıcı malzeme ve guumlneş etkisi
birebir deneyimlenmiştir (Bkz Resim 1 ) Uygulama sırasında yerinde imalat niteliğinde ccedilalışılmış
kırmızı toprak+ saman+ su karışımı homojen olarak karıştırılmış ve ardından hazırlanan kalıplara
alınmıştır Her aşamada karşılaşılan zorluklar oumlğretici olmuştur Soumlz konusu zorluklar iccedilinde yer alan
boumllgenin nemli olması kırmızı toprak kullanılması karışımın homojen olmaması gibi etkenler kuruma
suumlrecinde ccedilatlaklara neden olmuştur
Doumlnem iccedilindeki ikinci uygulamayı ise geleneksel ccedilakıl doumlşeme (pebblestones) oluşturmuştur
Pebblestones guumlnuumlmuumlzde uygulama oranı oldukccedila azalmış olan ancak tarihsel suumlreccedilte oumlrneklerine ccedilok
fazla rastladığımız bir duumlzenleme olarak dikkati ccedilekmektedir Geleneksel yapım tekniklerinin devamlılığı
bağlamında uygulama iccedilin kullanılacak malzeme tuumlruumlne uygun 11 oumllccedilekte tasarım yapılmış ve 3050 cm
boyutlarındaki zemine (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) ve bu tasarımlara uygun olarak malzeme temini ile
birlikte yerine aplikasyon işlemi tamamlanmıştır (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) Uygulama suumlrecinde yaşanan
zorluklar tasarım aşamasından itibaren başlamış tasarlanan zeminde malzeme boyutunun dikkate
alınmaması uygulama aşamasında tasarımın kendiliğinden değişmesine neden olmuş (Bkz Resim 8-11-
12-13-14 ) tasarlanan zeminin 11 uygulanması amaccedillandığından bu anlamda tam başarı sağlanamamıştır
Ccedilakıl taşlarının zemine aplikasyonu sırasında kullanılan malzemenin kırmızı toprak olması ccedilatlamalara
neden olmuş iccedilinde kil kullanılan oumlrneklerde ise ccedilabuk kuruma sağlanarak ccedilatlama oumlnlenmiştir Bazı
oumlrneklerde taşlar arasındaki boşluğun fazla olması zeminde kot farklarına neden olmuş kırmızı toprağın
da kullanımı ile ccedilatlama ve ccediloumlkmeler yaşanmıştır Bir oumlrnekte ise (tercih edilmemesine karşın) alccedilı iccediline
goumlmme yapılarak uumlstuuml derz dolgu ve vernik ile geccedililmiştir (Bkz Resim 15 )
Doumlnemin son uygulaması ise doğada yalnız kalınması durumunda oluşturulabilecek mekan tasarımı ve
buna bağlı kullanılabilecek malzeme alternatiflerini kapsamaktadır Bu amaccedilla ahşap malzeme
boyutundan yola ccedilıkılarak 3mx3m ve h3m kabul edilerek mekanın 110 oumllccedilekte maketi doğal
malzemelerle yapılmış makete ek olarak anlatımlı perspektif ccedilizimi ve yapım aşamasından fotoğraflarla
hazırlanan poster destekleyici olmuştur
Uygulanan mekanlarda taşıyıcı sistem malzemesi cephe yuumlzey malzemesi ve ccedilatı malzemesi olarak
kullanılacak elemanlarda tamamen doğal malzemeden yararlanılması oumln goumlruumllmuumlştuumlr Bu bağlamda
taşıyıcı struumlktuumlr ağaccedil bambu kamış olarak ccedileşitlilik goumlstermiş dolgu malzemesi olarak kerpiccedil tuğla veya
ağaccedil lifi ile oluşturulan hasır oumlrguuml uygulanmıştır Mekanın cephesi toprak sıva ile kaplanmış veya hasır
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
234 | P a g e wwwiisteorg
oumlrguuml biccedilimiyle ccedilıplak bırakılmıştır Ccedilatı sistemi ve malzemesi ahşap kirişler ve toprak dolgu ağaccedil
yaprakları uygulaması ile sonlandırılmıştır ( Bkz Resim 17 ve 24 arası )
3 Sonuccedillar ve Oumlğrenim Ccedilıktıları
Tuumlm uygulamalar sonucunda oumlğrencilerin birebir yaptıkları ccedilalışmalar ccedilok sayıda geri doumlnuumlşler
sağlamıştır
-Doğal malzemenin davranışı ve kullanım alanları
-Uygulanabilirlik-malzeme boyutuna ve oumlzelliklerine bağlı olarak-
-Temel ve yardımcı malzemeler birlikte ccedilalışma biccedilimleri
-Birleşim detayları tahliye ( su ) detayları
-Taşıyıcı sistem ve oumlrtuuml sisteminin birlikteliği birleşim detayları kaplama malzemesi detaylarının
ccediloumlzuumlmlenmesi tuumlruumlndeki ccedilalışmalar yapılar ve malzeme uumlzerinde analitik duumlşuumlnme sistemini
geliştirmiştir
Sonuccedil olarak doğadan alınıp olduğu gibi kullanılan kerpiccedil kullanım sonunda herhangi bir atık malzeme
bırakmamakta boumlylece ccedilevre korumanın oumln planda uygulama malzemesi olmaktadır Uumlretim sırasında
enerji kullanımı en aza indiğinden konfor koşullarını da sağlayan bir malzemedir
Diğer yandan teknolojinin gelişmesi yapı malzemelerinde ccedileşitliliğe ve bu pazarda hızla yer almalarına
neden olmakta ancak ccedilevre kirliliğini de beraberinde getirmektedir Sadece uumlretim aşaması ile sınırlı
kalmayan olumsuzluk kullanım aşamasında da devam etmektedir
Bağlayıcısı doğada olan killi toprak hem taşıyıcı hem de sıva malzemesi olabilme oumlzelliğine sahip
elemandır Maliyeti az ısı yalıtım değeri yuumlksek uumlretim iccedilin tesis kurma ve ek yalıtım malzemesi
kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır Toprağın yapı malzemesi olarak kullanılması kolay elde
edilebilmesinin de bir sonucudur Olumsuz youmlnleri olsa da iyileştirme ccedilalışmaları kolay ve hızlıdır
Oumlzellikle yaşadığımız suumlreccedilte doğal dengelerin her geccedilen guumln olumsuz anlamda değiştiğini goumlrmekteyiz
Pozitif yaklaşım olarak gelecek kuşaklara bırakacağımız ccedilevre konusunda ccedileşitli meslek gruplarının ve
her bireyin kişisel sorumluluğunu uumlstlenmesi toplumsal goumlrevimiz olmalıdır
Resim 1 Resim 1
Resim 2 Resim 3
Resim 4 Resim 5
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
231 | P a g e wwwiisteorg
-ldquoAdoberdquo tekniği yani guumlneşte kurutulmuş toprak yapılar
-ldquoPiserdquo veya Afrikarsquoda ldquoBancordquo olarak adlandırılan tuumlr ise ağaccedil kalıplar ile birlikte toprağın yığılıp
kurutularak katmanlar oluşturması tekniğidir
Tarih oumlncesi toprak yapılarda doumlvuumllmuumlş toprak duvar ya da ilerlemiş tekniklerde tonoz kubbe ve kemer
yapımına rastlanmıştır MOuml I Yuumlzyılda Roma yapı temellerinde veya yakın doumlneme kadar saman taş ve
killi toprak karışımı binaları Avrupa ve Britanyarsquoda goumlrebilmek muumlmkuumlnduumlr
Ccediloumll iklimi ve mimarisinde ise kuumlltuumlrel ve coğrafi farklılıklar bulunsa da yapım tekniğinde benzerlikler
vardır Arizona ve New Mexico arasındaki boumllgelerdeki pueblo olarak adlandırılan ccediliftccedili koumlylerinde XIII
ve XIV yuumlzyılda ağaccedil kirişlerin desteklediği teraslı ccedilatı ve pişmemiş kil tuğlalardan inşa edilen binalara
Fas Yemen ve Oumlzbekistanrsquoda da rastlanmaktadır
İslam kuumlltuumlruumlnuumln egemen olduğu kentlerde ibadet yerleri olan camilerin kare biccediliminde bir form ile
başlayıp uumlst kısımlara doğru yuvarlak forma doumlnuumlşen toprak mimari oumlrneklerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
İslam kuumlltuumlruumlnuumln yoğun olduğu topraklarda mimarlık kendi kuumlltuumlrel yapısını koruyarak tasarım ve
malzeme suumlrekliliğini de sağlamıştır
Fasrsquota ldquoksarrdquo adı verilen saraylarda taş temelli kil ccedilakıl taşı ve saman karışımı malzeme kullanımını
goumlrmek muumlmkuumlnduumlr Yine benzer bir oumlrnek olan Yemen kent evlerinde pişmemiş kilden inşa edilen
yuumlksek yapılar mevcuttur Guumlney Yemende Şibam kentinde 8 kat yuumlksekliğindeki evler bu mimari
tekniğini sergiler
Toprak yapıların inşasına Aydınlanma doumlneminde de devam edildiğini Milton Abbas (1773) Gourna
koumlyuuml Karga Vahası Kooperatifi (1950 ndash 1980) Le Corbusier (Murondin Evleri ndash 1941) Ravereau (Mopti
Binası 1976) Wrightrsquoın 1942 yılındaki pişmemiş kilden ev uumlretim projesi oumlrneklerinde goumlrmekteyiz (
Şekil 1 ve 8 arası httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml)
Tuumlrkiyersquode ağırlıklı olarak kerpiccedil kullanımı Orta Anadolu boumllgesinde goumlruumllmektedir Toprak damlı kerpiccedil
duvarlı evlerin Hititlerden beri kullanıldığı bilinmektedir Killi toprak saman veya talaş gibi katkı
malzemeleri ve su ile karılarak yapılan kerpiccedil kalıplanıp guumlneşte kurutulduktan sonra kullanılmıştır
Isı geccedilirmeyen ve kolay uumlretilen bir malzeme olan kerpiccedil buguumln de kullanıma uygundur Topraktan yapılan
bir başka yapım malzemesi de tuğladır Oumlrtuuml sistemlerinde de genellikle kiremit uygulanır
Geleneksel kerpiccedil yapılar Tuumlrkiyelsquode 1980 yılında yapılan 3 Uluslararası Kerpiccedil Koruma
Sempozyumursquondan sonra ICOMOSrsquoun aldığı kararla eski eserler kapsamına girmiştir Duumlzenli bakım
gerektiren bu sistem genellikle sıcaklık su ve ccedileşitli biyolojik etkenlerle tahrip olmaktadır
Kerpicin sudan ve nemden etkilenmesi malzemenin en zayıf youmlnuumlnuuml oluşturmakta yapısal sorunlar ise su
ile kil ilişkisi nedeniyle ortaya ccedilıkmaktadır
Genelde kırsal alanda yapılmış olan yığma kerpiccedil yapılar yapısal oumlzelliklerinden (ccedilatı ve zeminle
ilişkilerinden) dolayı kent merkezlerinde yapılmış ahşap iskelet arası kerpiccedil dolgulu yapılara goumlre sudan
ve nemden daha ccedilok etkilenmektedir
Geleneksel kerpiccedil yapılar iccedilin diğer oumlnemli bir sorunda deprem olgusudur Kerpiccedil yapıların yapısal
sistemlerinin yeterince gelişmemesi bu duruma bir başka boyut katmaktadır Bu bağlamda Anadolursquonun
duumlz damlı toprak yapılarında yenilenme iccedilin eklenen toprağın doumlşemeleri ağırlaştırması sonucu duvarların
ve ahşap konstruumlksiyonun statik dengesi bozulmakta ve depreme karşı olumsuz bir durum ortaya
ccedilıkmaktadır
Anadolursquoda uzun bir suumlreccedille gelişmiş kerpiccedil yapı kuumlltuumlruuml olumsuz birccedilok etken sonucu kaybolmaya
başlamıştır Tuumlrkiyersquode oumlnemli bir alana yayılmış olan geleneksel kerpiccedil konutların ccedilağdaş koşullara
uygun hale getirilmesi iccedilin malzeme yapısal sistem taşıyıcılığı accedilısından guumlccedillendirilmesi ve bununla ilgili
olarak iccedilinde bulundukları ortam ve youmlresel koşullara uygun muumldahalelerle desteklenmesi gerekmektedir
Boumlylece geccedilmişe tanklık eden kerpiccedil malzemenin suumlrekliliği sağlanacaktır
Şekil 1 Pise
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
232 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 2 Fas
Şekil 3 Oumlzbekistan
Şekil 4 Sibam
Şekil 5 Milton Abbas
Şekil 6 Gourna
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
233 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 7 Murondin
Şekil 8 Mopti M Mali
2 Doumlnemsel Ccedilalışma Oumlrneği
2017ndash18 bahar oumlğretim doumlneminde Mersin Uumlniversitesi Mimarlık boumlluumlmuuml 3 sınıf oumlğrencileri her sene
farklı bir temanın ağırlık kazandığı ve Geleneksel Yapım Tekniklerinin irdelendiği ders iccedileriğinde bu tuumlr
bir yaklaşımdan yola ccedilıkarak ldquokerpiccedil malzeme uumlretimi geleneksel ccedilakıl doumlşeme ve ccedilamur vs doğal
malzemeler ile mekan oluşturmardquo uygulamaları uumlzerinde aşamalı ccedilalışmalar yapmışlardır Oumlğrenciler
kendi iccedilinde ccedilalışma grubu oluşturarak tasarım aşaması oumlncesinde uumllkemizdeki ve diğer uumllkelerdeki kerpiccedil
malzeme uumlretimi ve yapılar ile ilgili bilgi toplamış malzeme ve tasarım oumlzelliklerini incelemiştir İkinci
adımda kerpiccedil imalatı uumlzerine ccedilalışma yapılarak toprak cinsi su bağlayıcı malzeme ve guumlneş etkisi
birebir deneyimlenmiştir (Bkz Resim 1 ) Uygulama sırasında yerinde imalat niteliğinde ccedilalışılmış
kırmızı toprak+ saman+ su karışımı homojen olarak karıştırılmış ve ardından hazırlanan kalıplara
alınmıştır Her aşamada karşılaşılan zorluklar oumlğretici olmuştur Soumlz konusu zorluklar iccedilinde yer alan
boumllgenin nemli olması kırmızı toprak kullanılması karışımın homojen olmaması gibi etkenler kuruma
suumlrecinde ccedilatlaklara neden olmuştur
Doumlnem iccedilindeki ikinci uygulamayı ise geleneksel ccedilakıl doumlşeme (pebblestones) oluşturmuştur
Pebblestones guumlnuumlmuumlzde uygulama oranı oldukccedila azalmış olan ancak tarihsel suumlreccedilte oumlrneklerine ccedilok
fazla rastladığımız bir duumlzenleme olarak dikkati ccedilekmektedir Geleneksel yapım tekniklerinin devamlılığı
bağlamında uygulama iccedilin kullanılacak malzeme tuumlruumlne uygun 11 oumllccedilekte tasarım yapılmış ve 3050 cm
boyutlarındaki zemine (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) ve bu tasarımlara uygun olarak malzeme temini ile
birlikte yerine aplikasyon işlemi tamamlanmıştır (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) Uygulama suumlrecinde yaşanan
zorluklar tasarım aşamasından itibaren başlamış tasarlanan zeminde malzeme boyutunun dikkate
alınmaması uygulama aşamasında tasarımın kendiliğinden değişmesine neden olmuş (Bkz Resim 8-11-
12-13-14 ) tasarlanan zeminin 11 uygulanması amaccedillandığından bu anlamda tam başarı sağlanamamıştır
Ccedilakıl taşlarının zemine aplikasyonu sırasında kullanılan malzemenin kırmızı toprak olması ccedilatlamalara
neden olmuş iccedilinde kil kullanılan oumlrneklerde ise ccedilabuk kuruma sağlanarak ccedilatlama oumlnlenmiştir Bazı
oumlrneklerde taşlar arasındaki boşluğun fazla olması zeminde kot farklarına neden olmuş kırmızı toprağın
da kullanımı ile ccedilatlama ve ccediloumlkmeler yaşanmıştır Bir oumlrnekte ise (tercih edilmemesine karşın) alccedilı iccediline
goumlmme yapılarak uumlstuuml derz dolgu ve vernik ile geccedililmiştir (Bkz Resim 15 )
Doumlnemin son uygulaması ise doğada yalnız kalınması durumunda oluşturulabilecek mekan tasarımı ve
buna bağlı kullanılabilecek malzeme alternatiflerini kapsamaktadır Bu amaccedilla ahşap malzeme
boyutundan yola ccedilıkılarak 3mx3m ve h3m kabul edilerek mekanın 110 oumllccedilekte maketi doğal
malzemelerle yapılmış makete ek olarak anlatımlı perspektif ccedilizimi ve yapım aşamasından fotoğraflarla
hazırlanan poster destekleyici olmuştur
Uygulanan mekanlarda taşıyıcı sistem malzemesi cephe yuumlzey malzemesi ve ccedilatı malzemesi olarak
kullanılacak elemanlarda tamamen doğal malzemeden yararlanılması oumln goumlruumllmuumlştuumlr Bu bağlamda
taşıyıcı struumlktuumlr ağaccedil bambu kamış olarak ccedileşitlilik goumlstermiş dolgu malzemesi olarak kerpiccedil tuğla veya
ağaccedil lifi ile oluşturulan hasır oumlrguuml uygulanmıştır Mekanın cephesi toprak sıva ile kaplanmış veya hasır
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
234 | P a g e wwwiisteorg
oumlrguuml biccedilimiyle ccedilıplak bırakılmıştır Ccedilatı sistemi ve malzemesi ahşap kirişler ve toprak dolgu ağaccedil
yaprakları uygulaması ile sonlandırılmıştır ( Bkz Resim 17 ve 24 arası )
3 Sonuccedillar ve Oumlğrenim Ccedilıktıları
Tuumlm uygulamalar sonucunda oumlğrencilerin birebir yaptıkları ccedilalışmalar ccedilok sayıda geri doumlnuumlşler
sağlamıştır
-Doğal malzemenin davranışı ve kullanım alanları
-Uygulanabilirlik-malzeme boyutuna ve oumlzelliklerine bağlı olarak-
-Temel ve yardımcı malzemeler birlikte ccedilalışma biccedilimleri
-Birleşim detayları tahliye ( su ) detayları
-Taşıyıcı sistem ve oumlrtuuml sisteminin birlikteliği birleşim detayları kaplama malzemesi detaylarının
ccediloumlzuumlmlenmesi tuumlruumlndeki ccedilalışmalar yapılar ve malzeme uumlzerinde analitik duumlşuumlnme sistemini
geliştirmiştir
Sonuccedil olarak doğadan alınıp olduğu gibi kullanılan kerpiccedil kullanım sonunda herhangi bir atık malzeme
bırakmamakta boumlylece ccedilevre korumanın oumln planda uygulama malzemesi olmaktadır Uumlretim sırasında
enerji kullanımı en aza indiğinden konfor koşullarını da sağlayan bir malzemedir
Diğer yandan teknolojinin gelişmesi yapı malzemelerinde ccedileşitliliğe ve bu pazarda hızla yer almalarına
neden olmakta ancak ccedilevre kirliliğini de beraberinde getirmektedir Sadece uumlretim aşaması ile sınırlı
kalmayan olumsuzluk kullanım aşamasında da devam etmektedir
Bağlayıcısı doğada olan killi toprak hem taşıyıcı hem de sıva malzemesi olabilme oumlzelliğine sahip
elemandır Maliyeti az ısı yalıtım değeri yuumlksek uumlretim iccedilin tesis kurma ve ek yalıtım malzemesi
kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır Toprağın yapı malzemesi olarak kullanılması kolay elde
edilebilmesinin de bir sonucudur Olumsuz youmlnleri olsa da iyileştirme ccedilalışmaları kolay ve hızlıdır
Oumlzellikle yaşadığımız suumlreccedilte doğal dengelerin her geccedilen guumln olumsuz anlamda değiştiğini goumlrmekteyiz
Pozitif yaklaşım olarak gelecek kuşaklara bırakacağımız ccedilevre konusunda ccedileşitli meslek gruplarının ve
her bireyin kişisel sorumluluğunu uumlstlenmesi toplumsal goumlrevimiz olmalıdır
Resim 1 Resim 1
Resim 2 Resim 3
Resim 4 Resim 5
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
232 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 2 Fas
Şekil 3 Oumlzbekistan
Şekil 4 Sibam
Şekil 5 Milton Abbas
Şekil 6 Gourna
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
233 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 7 Murondin
Şekil 8 Mopti M Mali
2 Doumlnemsel Ccedilalışma Oumlrneği
2017ndash18 bahar oumlğretim doumlneminde Mersin Uumlniversitesi Mimarlık boumlluumlmuuml 3 sınıf oumlğrencileri her sene
farklı bir temanın ağırlık kazandığı ve Geleneksel Yapım Tekniklerinin irdelendiği ders iccedileriğinde bu tuumlr
bir yaklaşımdan yola ccedilıkarak ldquokerpiccedil malzeme uumlretimi geleneksel ccedilakıl doumlşeme ve ccedilamur vs doğal
malzemeler ile mekan oluşturmardquo uygulamaları uumlzerinde aşamalı ccedilalışmalar yapmışlardır Oumlğrenciler
kendi iccedilinde ccedilalışma grubu oluşturarak tasarım aşaması oumlncesinde uumllkemizdeki ve diğer uumllkelerdeki kerpiccedil
malzeme uumlretimi ve yapılar ile ilgili bilgi toplamış malzeme ve tasarım oumlzelliklerini incelemiştir İkinci
adımda kerpiccedil imalatı uumlzerine ccedilalışma yapılarak toprak cinsi su bağlayıcı malzeme ve guumlneş etkisi
birebir deneyimlenmiştir (Bkz Resim 1 ) Uygulama sırasında yerinde imalat niteliğinde ccedilalışılmış
kırmızı toprak+ saman+ su karışımı homojen olarak karıştırılmış ve ardından hazırlanan kalıplara
alınmıştır Her aşamada karşılaşılan zorluklar oumlğretici olmuştur Soumlz konusu zorluklar iccedilinde yer alan
boumllgenin nemli olması kırmızı toprak kullanılması karışımın homojen olmaması gibi etkenler kuruma
suumlrecinde ccedilatlaklara neden olmuştur
Doumlnem iccedilindeki ikinci uygulamayı ise geleneksel ccedilakıl doumlşeme (pebblestones) oluşturmuştur
Pebblestones guumlnuumlmuumlzde uygulama oranı oldukccedila azalmış olan ancak tarihsel suumlreccedilte oumlrneklerine ccedilok
fazla rastladığımız bir duumlzenleme olarak dikkati ccedilekmektedir Geleneksel yapım tekniklerinin devamlılığı
bağlamında uygulama iccedilin kullanılacak malzeme tuumlruumlne uygun 11 oumllccedilekte tasarım yapılmış ve 3050 cm
boyutlarındaki zemine (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) ve bu tasarımlara uygun olarak malzeme temini ile
birlikte yerine aplikasyon işlemi tamamlanmıştır (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) Uygulama suumlrecinde yaşanan
zorluklar tasarım aşamasından itibaren başlamış tasarlanan zeminde malzeme boyutunun dikkate
alınmaması uygulama aşamasında tasarımın kendiliğinden değişmesine neden olmuş (Bkz Resim 8-11-
12-13-14 ) tasarlanan zeminin 11 uygulanması amaccedillandığından bu anlamda tam başarı sağlanamamıştır
Ccedilakıl taşlarının zemine aplikasyonu sırasında kullanılan malzemenin kırmızı toprak olması ccedilatlamalara
neden olmuş iccedilinde kil kullanılan oumlrneklerde ise ccedilabuk kuruma sağlanarak ccedilatlama oumlnlenmiştir Bazı
oumlrneklerde taşlar arasındaki boşluğun fazla olması zeminde kot farklarına neden olmuş kırmızı toprağın
da kullanımı ile ccedilatlama ve ccediloumlkmeler yaşanmıştır Bir oumlrnekte ise (tercih edilmemesine karşın) alccedilı iccediline
goumlmme yapılarak uumlstuuml derz dolgu ve vernik ile geccedililmiştir (Bkz Resim 15 )
Doumlnemin son uygulaması ise doğada yalnız kalınması durumunda oluşturulabilecek mekan tasarımı ve
buna bağlı kullanılabilecek malzeme alternatiflerini kapsamaktadır Bu amaccedilla ahşap malzeme
boyutundan yola ccedilıkılarak 3mx3m ve h3m kabul edilerek mekanın 110 oumllccedilekte maketi doğal
malzemelerle yapılmış makete ek olarak anlatımlı perspektif ccedilizimi ve yapım aşamasından fotoğraflarla
hazırlanan poster destekleyici olmuştur
Uygulanan mekanlarda taşıyıcı sistem malzemesi cephe yuumlzey malzemesi ve ccedilatı malzemesi olarak
kullanılacak elemanlarda tamamen doğal malzemeden yararlanılması oumln goumlruumllmuumlştuumlr Bu bağlamda
taşıyıcı struumlktuumlr ağaccedil bambu kamış olarak ccedileşitlilik goumlstermiş dolgu malzemesi olarak kerpiccedil tuğla veya
ağaccedil lifi ile oluşturulan hasır oumlrguuml uygulanmıştır Mekanın cephesi toprak sıva ile kaplanmış veya hasır
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
234 | P a g e wwwiisteorg
oumlrguuml biccedilimiyle ccedilıplak bırakılmıştır Ccedilatı sistemi ve malzemesi ahşap kirişler ve toprak dolgu ağaccedil
yaprakları uygulaması ile sonlandırılmıştır ( Bkz Resim 17 ve 24 arası )
3 Sonuccedillar ve Oumlğrenim Ccedilıktıları
Tuumlm uygulamalar sonucunda oumlğrencilerin birebir yaptıkları ccedilalışmalar ccedilok sayıda geri doumlnuumlşler
sağlamıştır
-Doğal malzemenin davranışı ve kullanım alanları
-Uygulanabilirlik-malzeme boyutuna ve oumlzelliklerine bağlı olarak-
-Temel ve yardımcı malzemeler birlikte ccedilalışma biccedilimleri
-Birleşim detayları tahliye ( su ) detayları
-Taşıyıcı sistem ve oumlrtuuml sisteminin birlikteliği birleşim detayları kaplama malzemesi detaylarının
ccediloumlzuumlmlenmesi tuumlruumlndeki ccedilalışmalar yapılar ve malzeme uumlzerinde analitik duumlşuumlnme sistemini
geliştirmiştir
Sonuccedil olarak doğadan alınıp olduğu gibi kullanılan kerpiccedil kullanım sonunda herhangi bir atık malzeme
bırakmamakta boumlylece ccedilevre korumanın oumln planda uygulama malzemesi olmaktadır Uumlretim sırasında
enerji kullanımı en aza indiğinden konfor koşullarını da sağlayan bir malzemedir
Diğer yandan teknolojinin gelişmesi yapı malzemelerinde ccedileşitliliğe ve bu pazarda hızla yer almalarına
neden olmakta ancak ccedilevre kirliliğini de beraberinde getirmektedir Sadece uumlretim aşaması ile sınırlı
kalmayan olumsuzluk kullanım aşamasında da devam etmektedir
Bağlayıcısı doğada olan killi toprak hem taşıyıcı hem de sıva malzemesi olabilme oumlzelliğine sahip
elemandır Maliyeti az ısı yalıtım değeri yuumlksek uumlretim iccedilin tesis kurma ve ek yalıtım malzemesi
kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır Toprağın yapı malzemesi olarak kullanılması kolay elde
edilebilmesinin de bir sonucudur Olumsuz youmlnleri olsa da iyileştirme ccedilalışmaları kolay ve hızlıdır
Oumlzellikle yaşadığımız suumlreccedilte doğal dengelerin her geccedilen guumln olumsuz anlamda değiştiğini goumlrmekteyiz
Pozitif yaklaşım olarak gelecek kuşaklara bırakacağımız ccedilevre konusunda ccedileşitli meslek gruplarının ve
her bireyin kişisel sorumluluğunu uumlstlenmesi toplumsal goumlrevimiz olmalıdır
Resim 1 Resim 1
Resim 2 Resim 3
Resim 4 Resim 5
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
233 | P a g e wwwiisteorg
Şekil 7 Murondin
Şekil 8 Mopti M Mali
2 Doumlnemsel Ccedilalışma Oumlrneği
2017ndash18 bahar oumlğretim doumlneminde Mersin Uumlniversitesi Mimarlık boumlluumlmuuml 3 sınıf oumlğrencileri her sene
farklı bir temanın ağırlık kazandığı ve Geleneksel Yapım Tekniklerinin irdelendiği ders iccedileriğinde bu tuumlr
bir yaklaşımdan yola ccedilıkarak ldquokerpiccedil malzeme uumlretimi geleneksel ccedilakıl doumlşeme ve ccedilamur vs doğal
malzemeler ile mekan oluşturmardquo uygulamaları uumlzerinde aşamalı ccedilalışmalar yapmışlardır Oumlğrenciler
kendi iccedilinde ccedilalışma grubu oluşturarak tasarım aşaması oumlncesinde uumllkemizdeki ve diğer uumllkelerdeki kerpiccedil
malzeme uumlretimi ve yapılar ile ilgili bilgi toplamış malzeme ve tasarım oumlzelliklerini incelemiştir İkinci
adımda kerpiccedil imalatı uumlzerine ccedilalışma yapılarak toprak cinsi su bağlayıcı malzeme ve guumlneş etkisi
birebir deneyimlenmiştir (Bkz Resim 1 ) Uygulama sırasında yerinde imalat niteliğinde ccedilalışılmış
kırmızı toprak+ saman+ su karışımı homojen olarak karıştırılmış ve ardından hazırlanan kalıplara
alınmıştır Her aşamada karşılaşılan zorluklar oumlğretici olmuştur Soumlz konusu zorluklar iccedilinde yer alan
boumllgenin nemli olması kırmızı toprak kullanılması karışımın homojen olmaması gibi etkenler kuruma
suumlrecinde ccedilatlaklara neden olmuştur
Doumlnem iccedilindeki ikinci uygulamayı ise geleneksel ccedilakıl doumlşeme (pebblestones) oluşturmuştur
Pebblestones guumlnuumlmuumlzde uygulama oranı oldukccedila azalmış olan ancak tarihsel suumlreccedilte oumlrneklerine ccedilok
fazla rastladığımız bir duumlzenleme olarak dikkati ccedilekmektedir Geleneksel yapım tekniklerinin devamlılığı
bağlamında uygulama iccedilin kullanılacak malzeme tuumlruumlne uygun 11 oumllccedilekte tasarım yapılmış ve 3050 cm
boyutlarındaki zemine (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) ve bu tasarımlara uygun olarak malzeme temini ile
birlikte yerine aplikasyon işlemi tamamlanmıştır (Bkz Resim 2 ve 16 arası ) Uygulama suumlrecinde yaşanan
zorluklar tasarım aşamasından itibaren başlamış tasarlanan zeminde malzeme boyutunun dikkate
alınmaması uygulama aşamasında tasarımın kendiliğinden değişmesine neden olmuş (Bkz Resim 8-11-
12-13-14 ) tasarlanan zeminin 11 uygulanması amaccedillandığından bu anlamda tam başarı sağlanamamıştır
Ccedilakıl taşlarının zemine aplikasyonu sırasında kullanılan malzemenin kırmızı toprak olması ccedilatlamalara
neden olmuş iccedilinde kil kullanılan oumlrneklerde ise ccedilabuk kuruma sağlanarak ccedilatlama oumlnlenmiştir Bazı
oumlrneklerde taşlar arasındaki boşluğun fazla olması zeminde kot farklarına neden olmuş kırmızı toprağın
da kullanımı ile ccedilatlama ve ccediloumlkmeler yaşanmıştır Bir oumlrnekte ise (tercih edilmemesine karşın) alccedilı iccediline
goumlmme yapılarak uumlstuuml derz dolgu ve vernik ile geccedililmiştir (Bkz Resim 15 )
Doumlnemin son uygulaması ise doğada yalnız kalınması durumunda oluşturulabilecek mekan tasarımı ve
buna bağlı kullanılabilecek malzeme alternatiflerini kapsamaktadır Bu amaccedilla ahşap malzeme
boyutundan yola ccedilıkılarak 3mx3m ve h3m kabul edilerek mekanın 110 oumllccedilekte maketi doğal
malzemelerle yapılmış makete ek olarak anlatımlı perspektif ccedilizimi ve yapım aşamasından fotoğraflarla
hazırlanan poster destekleyici olmuştur
Uygulanan mekanlarda taşıyıcı sistem malzemesi cephe yuumlzey malzemesi ve ccedilatı malzemesi olarak
kullanılacak elemanlarda tamamen doğal malzemeden yararlanılması oumln goumlruumllmuumlştuumlr Bu bağlamda
taşıyıcı struumlktuumlr ağaccedil bambu kamış olarak ccedileşitlilik goumlstermiş dolgu malzemesi olarak kerpiccedil tuğla veya
ağaccedil lifi ile oluşturulan hasır oumlrguuml uygulanmıştır Mekanın cephesi toprak sıva ile kaplanmış veya hasır
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
234 | P a g e wwwiisteorg
oumlrguuml biccedilimiyle ccedilıplak bırakılmıştır Ccedilatı sistemi ve malzemesi ahşap kirişler ve toprak dolgu ağaccedil
yaprakları uygulaması ile sonlandırılmıştır ( Bkz Resim 17 ve 24 arası )
3 Sonuccedillar ve Oumlğrenim Ccedilıktıları
Tuumlm uygulamalar sonucunda oumlğrencilerin birebir yaptıkları ccedilalışmalar ccedilok sayıda geri doumlnuumlşler
sağlamıştır
-Doğal malzemenin davranışı ve kullanım alanları
-Uygulanabilirlik-malzeme boyutuna ve oumlzelliklerine bağlı olarak-
-Temel ve yardımcı malzemeler birlikte ccedilalışma biccedilimleri
-Birleşim detayları tahliye ( su ) detayları
-Taşıyıcı sistem ve oumlrtuuml sisteminin birlikteliği birleşim detayları kaplama malzemesi detaylarının
ccediloumlzuumlmlenmesi tuumlruumlndeki ccedilalışmalar yapılar ve malzeme uumlzerinde analitik duumlşuumlnme sistemini
geliştirmiştir
Sonuccedil olarak doğadan alınıp olduğu gibi kullanılan kerpiccedil kullanım sonunda herhangi bir atık malzeme
bırakmamakta boumlylece ccedilevre korumanın oumln planda uygulama malzemesi olmaktadır Uumlretim sırasında
enerji kullanımı en aza indiğinden konfor koşullarını da sağlayan bir malzemedir
Diğer yandan teknolojinin gelişmesi yapı malzemelerinde ccedileşitliliğe ve bu pazarda hızla yer almalarına
neden olmakta ancak ccedilevre kirliliğini de beraberinde getirmektedir Sadece uumlretim aşaması ile sınırlı
kalmayan olumsuzluk kullanım aşamasında da devam etmektedir
Bağlayıcısı doğada olan killi toprak hem taşıyıcı hem de sıva malzemesi olabilme oumlzelliğine sahip
elemandır Maliyeti az ısı yalıtım değeri yuumlksek uumlretim iccedilin tesis kurma ve ek yalıtım malzemesi
kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır Toprağın yapı malzemesi olarak kullanılması kolay elde
edilebilmesinin de bir sonucudur Olumsuz youmlnleri olsa da iyileştirme ccedilalışmaları kolay ve hızlıdır
Oumlzellikle yaşadığımız suumlreccedilte doğal dengelerin her geccedilen guumln olumsuz anlamda değiştiğini goumlrmekteyiz
Pozitif yaklaşım olarak gelecek kuşaklara bırakacağımız ccedilevre konusunda ccedileşitli meslek gruplarının ve
her bireyin kişisel sorumluluğunu uumlstlenmesi toplumsal goumlrevimiz olmalıdır
Resim 1 Resim 1
Resim 2 Resim 3
Resim 4 Resim 5
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
234 | P a g e wwwiisteorg
oumlrguuml biccedilimiyle ccedilıplak bırakılmıştır Ccedilatı sistemi ve malzemesi ahşap kirişler ve toprak dolgu ağaccedil
yaprakları uygulaması ile sonlandırılmıştır ( Bkz Resim 17 ve 24 arası )
3 Sonuccedillar ve Oumlğrenim Ccedilıktıları
Tuumlm uygulamalar sonucunda oumlğrencilerin birebir yaptıkları ccedilalışmalar ccedilok sayıda geri doumlnuumlşler
sağlamıştır
-Doğal malzemenin davranışı ve kullanım alanları
-Uygulanabilirlik-malzeme boyutuna ve oumlzelliklerine bağlı olarak-
-Temel ve yardımcı malzemeler birlikte ccedilalışma biccedilimleri
-Birleşim detayları tahliye ( su ) detayları
-Taşıyıcı sistem ve oumlrtuuml sisteminin birlikteliği birleşim detayları kaplama malzemesi detaylarının
ccediloumlzuumlmlenmesi tuumlruumlndeki ccedilalışmalar yapılar ve malzeme uumlzerinde analitik duumlşuumlnme sistemini
geliştirmiştir
Sonuccedil olarak doğadan alınıp olduğu gibi kullanılan kerpiccedil kullanım sonunda herhangi bir atık malzeme
bırakmamakta boumlylece ccedilevre korumanın oumln planda uygulama malzemesi olmaktadır Uumlretim sırasında
enerji kullanımı en aza indiğinden konfor koşullarını da sağlayan bir malzemedir
Diğer yandan teknolojinin gelişmesi yapı malzemelerinde ccedileşitliliğe ve bu pazarda hızla yer almalarına
neden olmakta ancak ccedilevre kirliliğini de beraberinde getirmektedir Sadece uumlretim aşaması ile sınırlı
kalmayan olumsuzluk kullanım aşamasında da devam etmektedir
Bağlayıcısı doğada olan killi toprak hem taşıyıcı hem de sıva malzemesi olabilme oumlzelliğine sahip
elemandır Maliyeti az ısı yalıtım değeri yuumlksek uumlretim iccedilin tesis kurma ve ek yalıtım malzemesi
kullanma ihtiyacını ortadan kaldırmaktadır Toprağın yapı malzemesi olarak kullanılması kolay elde
edilebilmesinin de bir sonucudur Olumsuz youmlnleri olsa da iyileştirme ccedilalışmaları kolay ve hızlıdır
Oumlzellikle yaşadığımız suumlreccedilte doğal dengelerin her geccedilen guumln olumsuz anlamda değiştiğini goumlrmekteyiz
Pozitif yaklaşım olarak gelecek kuşaklara bırakacağımız ccedilevre konusunda ccedileşitli meslek gruplarının ve
her bireyin kişisel sorumluluğunu uumlstlenmesi toplumsal goumlrevimiz olmalıdır
Resim 1 Resim 1
Resim 2 Resim 3
Resim 4 Resim 5
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
235 | P a g e wwwiisteorg
Resim 6 Resim 7
Resim 8 Resim 9
Resim 10 Resim 11
Resim 12 Resim 2
Resim 14 Resim 15
Resim 16 Resim 17
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
236 | P a g e wwwiisteorg
Resim 18
Resim 19
Resim 20
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
237 | P a g e wwwiisteorg
Resim 21 Resim 22
Resim 23 Resim 24
Oumlğrenci Grubu Oumlmer Sun Ccedilağlar Yıldırım
Serkan Şeker
Dilara İnce Ayşe Tuğba Dinccedil
Ayşenur Sağır Emin Aslan
Demet Karaali Oumlmer Enes Başaran
Tayip Akıllı Mehmet Emin Suumltrak
Ccedilağan Kara Suumlleyman Kemal Polat
Abduumlrrahim Pervane Roman Nurkhamit
Uumlmit Basuk Abdulkadir Karadağ
Soner Guumllseven Volkan Lenk
Yunus Kaman Utku Batuhan Berk Kılıccedil
Yalccedilın Ceylan Kuumlbra Fidan
Sima Habbaba Hasan Aydın
Farah Chanan Tawfik Osman Tuumlrkay Bozbulut Hatice Kuumlbra Tekin
İlgili web sayfaları
httpwwwozerdemcommakalelertarih-oncesi-mimarlik-toprak-yapilarhtml) Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Goumlrseller Pise httpswww123rfcomstock-photopisehtmlsti=myt39obdlwxfp0it1c| Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Pueblo httpstaospuebloorgtaos-pueblofaq858-what-is-the-economic-base-of-taos-pueblo Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
International Journal of Scientific and Technological Research wwwiisteorg ISSN 2422-8702 (Online) DOI 107176JSTR5-2-28 Vol 5 No2 2019
238 | P a g e wwwiisteorg
Fashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+fasampchips=qpueblo+in+fasonline_chipsfas+kasbahampsa=Xampved=0ahUKEwi_4LSe-__bAhWrO5oKHY-OAkgQ4lYIKigDampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=P9eKFy-U9wlsXM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Uzbekistanhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=pueblo+in+uzbekistanampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwjO4azK-__bAhXMCywKHY4aDsMQBQg7KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=lQPWo-woNX2b9M Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Sibam httpswwwamusingplanetcom201205manhattan-of-desert-shibam-yemenhtml Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Abbashttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=767amptbm=ischampsa=1ampei=e905W2HKv36ASPnYrABAampq=milton+abasampoq=milton+abasampgs_l=img321225214067271111000016716850j1111001c164img01015370j35i39k1j0i67k1j0i30k1j0i19k1j0i8i30k10N-ISwfT9PmEimgrc=lhQFIw8O1CJJGM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Gournahttpswwwgooglecomsearchsafe=strictamptbm=ischampq=gourna+villageampspell=1ampsa=Xampved=0ahUKEwiC9-u8_f_bAhWCyKQKHWKGB98QBQg3KAAampbiw=1293ampbih=718ampdpr=1imgrc=OS_97bAgPUtIqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Murondinhttpswwwgooglecomsearchsafe=strictampbiw=1293ampbih=718amptbm=ischampsa=1ampei=muA5W7aGoLt6ASH8a_QDwampq=murondin+house+le+corbusierampoq=murondin+house+le+corbusierampgs_l=img1253795545670563873300001593180j22001c164img1000HXcVgxxrfZ0imgrc=JeO59GepbRaXqM Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Mopti httpsarchnetorgsites5396 Ağustos 2018 tarihinde ulaşıldı
Kaynakccedila
Damluji S (2008) A yemen reality-architecture sculptured ai mud and stone garnet publishing
limited reading UK
Houben H Guillaud H (1994) Earth Construction İntermadiate Technology Publications
London
Koccedilu N (2012) Suumlrduumlruumllebilir Malzeme Bağlamında ldquoKerpiccedilrdquo ve Ccedilatı-Cephe Uygulamaları (Konya-
Ccedilavuş Kasabası Oumlrneği) 6 Ulusal Ccedilatıamp Cephe Sempozyumu 12-13 Nisan 2012 Uludağ
Uumlniversitesi Muumlhendislik ve Mimarlık Fakuumlltesi-Goumlruumlkle Kampuumlsuuml-Bursa
Oumlzguumlnler SA Guumlrdal E (2011) ldquoDuumlnden Buguumlne Toprak Yapı MalzemesiKerpiccedilrdquo Restorasyon
Konservasyon Ccedilalışmaları 3 aylık bilim dergisisayı9 nisan-mayıs- haziran 2011 s29-37
