..

Si TALILI

Cotabato Manoho

Si Talili

Association of Manobo Bible Churches

1995

Additional copies of this publication may be obtained from:

Book Depository P.O. Box 2270 CPO

1099 Manila

Text in Cotabato Manobo adapted from the book TAR.IR! MY STORY

by permission of Harper and Row New York, N.Y., U.S.A. First Manobo Edition

Second Manobo Edition, 1st Printing

03.90-395-lM 42.120PD-953013N

Printed in the Philippines

Si Tariri

Si Tariri ay pinuno ng mga Sapra na naninirahan sa Peru doon sa Timog Arnerika. Mga mamumugot ng ulo at mamamatay-tao ang mga ninuno ni Tariri. Pana ang ginagamit nila sa pagpatay ng ibang tao na siya rin namang pumapatay sa kanila. Si Tariri mismo ang nagsalaysay ng kuwentong ito.

May dalawang Amerikanang nagtungo sa nayon nina Tariri. N akipanirahan sila sa lugar na iyon at pinag-aralan nila ang wikang Sapra. Pagkatapos, isinalin nila ang Salita ng Dios sa nasabing wika. Itinuro nila iyon kay Tariri at sa mga tao. Nang maniwala si Tariri sa Salita ng Dios, nagbago siya.

Nabuhay si Tariri nang matagal, ngunit siya'y namatay na noong Agosto, 1994.

Isinalin sa Manobo ang kuwento niya upang matulungan tayong mga Manobong maniwala sa Dios.

Si Talili

Ini Sa Denu Si Talili

Si Talili sa datu diya etaw Sapela. Na, sa etaw Sapela, eg-ugpa da dutu lugal Pelu ao. Tegepengayaw owoy tegeimatay sa etaw Sapela egoh anay.

Agule duen duwa bayi Malikanu mig-angay diya sa kena i Talili owoy eg-inauwen da sa kagi etaw Sapela. Aguie egbaelan da sa kagi i Nemula diya sa kagi Sapela. lgtulu da diya si Talili owoy sa etaw Sapela. Egoh i Talili migpigtuu diya sa kagi i Nemula, netuing sa pedu di owoy sa adat di.

Nelugay nehagtay Talili i, agule nematay de egoh Agustu, 1994.

Binaelan ke diya sa kagi Menubu sa gugud i Talili egoh anay. lya sa binaelan ke ani metabangan ki egp!gtuu diya si Nemula.

· ...

.. :~;~~~:

_}Jijj1' ~ t~,~ Si Talili

. ~ .._ ·. ':.: : ;:.: . _, ......... _ ... ,, ...... ·-.r

. ~~;::: ~i~~~-~~t·~~; .. .. 'r

, ...... ,. ___ ,·:·.: ~·~~'.1::~,1~: :1:-~i·~~:~

:1. '•'"'"

--· ........

Ito Ang Kasaysayan Ni Tarirl

Ako si Tariri. Kuwento ito tungkol sa naging buhay ko noon.

Noon, binubugahan namin ng nginatang tabako ang siifumang nagkakasakit. Sa Demonyo o kay Satanas kami tumatawag upang kami ay gumaling. Sumasamba rin kami sa ahas. May paniwala rin kami sa mga shaman. (Ang shaman ay isang tagapamagitan. Mayroon siyang kapangyarihang makipag-ugnayan sa mga espiritu.) Ito ang aming kinaugalian sapagka't hindi pa kami nakakarinig ng Salita ng Dios noon.

Sa tabi ng ilog na tinatawag na Yonkantari nakatira ang aming mga ninuno. Ang kanilang trabaho ay mamana ng mga ibon, mga baboy-ramo at iba pang mababangis na hayop sa bundok.

Tungkol Ito Sa Aking Ninuno

Totarika ang pangalan ng aking lolo. Malakas na tao ang aking lolo at kayang-kaya niyang pumatay. Lagi niyang kasama ang aking ama sa pagpatay. Sibat ang ginagamit nila sa pagpatay.

Ini Sa. Gugud I Talili

Aken si Taliii. Ini sa gugud ku sa keugpa ke eg?h an.ay.

Asal eglinadu ke, eg-ileban ke wayeg mamaen sa etaw eglinadu. Owoy taka ke egduyuy diya sa medoo busaw asal eglinadu ke. Egsimba ke ma diya sa uled owoy diya sa busaw ani melikuan ke. Kagda sa sinaligan ke egoh anay. Pinigtuu ke ma sa uled owoy sa beliyan owoy si Seytan ma. Iya sa egbaelan ke enu ka egoh anay enda pa netiigan ke sa mepion ukit ke. Enda pa egdinegen ke sa kagi i Nemula.

Egoh anay sa tupu ke eg-ugpa diya sa lawat wayeg kepengadan da Yonkantali. Sa galebek ke uman agdaw kumetingen ke babuy owoy seladeng ma. Egbeledek ke ma.

Ini Sa Denu Sa Tupu Ke Egoh Anay

Sa ngadan sa bebe ku si Totalika. Kagdi sa etaw mebalaw egoh di egpengayaw. Taka eg-imatay sa bebe ku. Owoy sa ema ku, kagdi sa duma di eg-imatay. Iya sa kinemkem da egpengayaw, sigpu.

1

Sa ema ku si Nasumata. Mebagel sa ema ku. Kagdi sa tigtu datu. Eg-unutan sa medoo etaw sa kagi di. Owoy guwaen di diya kenak, "Pebagel ka. Yaka egkelimedangan na. Amuk mebagel ka, datuen ka etaw." Iya sa kagi di diya kenak.

Kami sa etaw Sapela. Egkesekuntela ke sa etaw Hibalo. Amuk mesehaa ke, meseimatay ke. Sa tupu ke, egoh da egpengayaw, uman sebaen etaw duwa sa sigpu di. Ligo da egdilek sa etaw, egtulu da diya sa duma da bata pelawa. Amuk neladi pa sa dinilek, eg-ikagi sa tupu ke diya sa bate ani utasen di. lya sa ketulu da diya sa bata da ani enda egpengahangaha di eg-imatay. Aguie mebalaw da de langun.

2

Nasomata naman ang pangalan ng aking ama. Malakas din at makapangyarihan ang aking ama. Siya ang pinuno ng mga pinuno. Sinusunod siya ng mga tao. "Maging matapang ka at huwag kang dungo! Kung matapang ka, papanginoonin ka ng mga tao," ang sabi sa akin ng akingama.

Mga Sapra kami. Kaaway namin ang mga Jibaru. Nagpapatayan kami. Kapag lumalakad ang aming mga ninuno upang mamugot, tigatigalawa sila ng dalang sibat. Tinuturuang mamugot ng aJning mga ninuno ang mga kabataang lalaking kasama nila. Kung humihinga pa ang mga nasibat nila, pinasisibat naman nila sa mga kabataang kasama nila hanggang sa tuluyan silang mautas. Sa gayo'y naipagrnamalaki nilang nakapatay na rin sila. Ganoon din ang ginawang pagtuturo sa akin ng aking ama. Tinuruan din ako ng aking mga tiyo. Bukod sa rito ay tinularan ko ang aking nakatatandang kapatid upang matuto ako.

Paraan Ng Pagpugot Nam.in Ng Ulo Ng Aming Mga

Kaaway

May mga nagturo rin daw sa aming mga ninuno kung paano ang pamumugot. "Huwag ninyong sasapulin sa ulo. Mas mabuti kung sa puno ng leeg. Pagkatapos ilaga upang umimpis iyon," ang sabi ng nagturo sa kanila.

Ang sinumang 'inakapatay at makapugot ng ulo ay nagiging isang mandirigma. Kung marami ang mapugot niyang ulo, siya ang tatanghaling pinakamakapangyarihan sa lahat. Naging makapangyarihan ako sa dahilang marami na akong taong napatay. Pinag-aralan din naming humawak ng baril.

Minsang sanay na sanay na akong pumatay, ang tatlo sa aming mga kasamahan at saka ako ay lumusob sa nayon ng mga Jibaru. Wala ·kaming nadatnan doon. Nasa gubat sila at nagtatago. Pauwi na kami nang masalubong namin Bila. Pinaputukan namin sila. Pinaputukan din nila k.ami. Wala ni isa man sa aming

Ini Sa Egoh Ke Egkuwa Ulu Etaw

Na, duen etaw kedu mediyli do, gaa, migtulu da diya sa tupu ke denu sa kekuwa ulu etaw. Guwaen da, gaa, "Yoko egtigbas duu diya sa teliwada lieg di; mepion polo amuk pekpeken yu sa lieg di. Aguie pelukotok yu sa wayeg, dalem yu sa ulu di ani kumipes." lya sa kagi da egtulu kenami.

Aguie egoh ku neketiig egkuwa ulu etaw, apiya enda medoo ke, mekepengayaw ke doo. Sa etaw nekekuwa medoo ulu, iya sa mebagel etaw. Huenan di aken sa tigtu mebagel etaw, dana sa medoo inimatayan ku. Aguie, tinulu ke etaw kami i ani metiig ke ma tumimbak.

Sebaen agdaw, epat ke daa, owoy mig-ipanaw ke mig-angay diya sa menuwa kena sa etaw Hibalo. Egoh ke migtebow diya sa menuwa da, enda duen etaw dahiya. Migpelaguy da de diya sa ketalunan owoy eglidung da dutu. Egoh buyu ke de eglegkang dutu, nesiegungan ke kagda. Aguie egpebetuwan ke kagda timbak. Owoy egpanaen da ma kami. Apiya epat ke daa,

3

napatay. Napatay ko ang isa sa mga makapangyarihang pinuno ng mga Jibaru. Tuwang-tuwa ako. ·Pagkatapos, umuwi na kami.

Nang Du.mating Ang Mga Amerikano

!sang araw, ibinalita sa akin ng kaibigan kong mestiso na may dalawa raw Amerikanang darating sa aming nayon.

"Sa anong dahilan at paririto sila?" tanong ko sa kaibigan ko. "Marahil nais nilang mapasakamay nila ang ating nayon." Marahil, iyan nga ang kanilang sad ya," tugon ng kaibigan ko. Tumawa siya pagkasabi noon. N agbibiro lamang pala siya.

Makaraan ang ilang araw, nagbalik ang kaibigan ko sa aming nayon. May dala siyang mga damit. Hinimok niya kaming ipagtayo namin ng bahay na matitirhan ang dalawang Amerikana. "Padala ng dalawang Amerikana ang mga damit na ito sa inyo upang ipagtayo ninyo sila ng bahay. Dito na raw sila maninirahan. Tuturuan nila

nekeimatay ke doo. Owoy enda duen nematay kenami. Inimatayan ku sa sebaen datu Hibalo. Huenan di, neanggan a temu. Aguie migliku ke de.

Ini Sa Egoh Di Migtebow Sa Malikanu

Na sebaen agdaw, dinineg ku duen etaw Malikanu mangay diya sa menuwa ke dahini. Sa loyuk ku nelayaman ku kedu dibaba do tinulon di kenak dumuen duwa bayi Malikanu tumebow dahini. Dodoo medaet pedu ku i enu ka enda egkeiyapan ku duu humaa sa etaw .mebula.

Guwaen ku, "Maen di ya egkeiyap da eg-angay dini? Iya sa pesuwan di keen kuwaen da sa tana ke." Dodoo guwaen sa loyuk ku, "Beken iya sa pesuwan di eg-angay da dini."

Aguie, sebaen agdaw, migpeliku dema sa loyuk ku diya sa menuwa ke. Inuwit di sa medoo ginis. Igsasa di diya kenami mael ke dalesan sa Malikanu. Guwaen di, "Siini ginis igpeuwit sa duwa bayi Malikanu diya kenak dahini. Iya bayad sa dalesan da. Umugpa da

5

dahini, gaa, ani tumulu da keniyu sa kagi i Nemula."

Owoy aken, neiyapan ku ma iya we enu ka migtulon sa tupu ke duen Nemula i. Owoy enda pa hinaa ku duu sa etaw Malikanu. Huenan di binaelan ke sa hagda dalesan ani mehaa ke kagda.

Aguie sebaen bulan, migtebow sa duwa bayi Malikanu. Owoy negaip ke temu enu ka iya ke pelawa eghaa sa impelanu. , · Nelimedangan ke enu ka sa egoh-egoh di ehe sa egoh tuu we dakel banug. Negaip ke ma enu ka migtena diya lawat wayeg. Dodoo apiya di pa nelimedangan ke, egtelabuken ke doo kagda. Tigtu negaip ke temu eghaa enu ka mebula sa duwa bayi. Owoy mebula ma sa balut ulu da. Si Loli owoy si Dalis sa ngadan duwa bayi Malikanu. Aguie eggemen sa duwa Malikanu diya kenami enu ka egkeiyap da. Dodoo kami eg-inengtengen ke daa kagda. Aguie kinulu a sa bayi. Egoh iya we, enda nekebohol a. Negaip a enu ka beken iya sa adat ke.

6

tayo ng Salita ng Dios," paliwanag ng alcing kaibigan.

Pumayag narnan ako sapagka't nabanggit na rin naman sa akin ng aking rnga ninuno na mayroon claw Dios. At saka, gusto ko ring rnakakita ng Amerikano. Kaya, ipinagtayo na nga namin sila ng bahay upang makita namin sila.

Sakay ng eroplano nang dumating ang dalawang Amerikana. Takang-taka kami sapagka't noon lamang kami nakakita ng eroplano. N apakalaki ng eroplanong iyon. Tila iyon isang napakalaking agila. Namangha kami sapagka't sa ibabaw ng tubig iyon bumaba. Napakapuputi nila! Olandes ang kanilang buhok! Lori at Doris ang mga pangalan nila. Nginitian nila kami datapuwa't nanatill kaming nakamasid lamang sa kanila. Kinamayan ako ng isa sa kanila. Nang hawakan niya

1 ang aking kamay, wala akong ginawa. Nagulat ako sapagka't hindi ganoon ang aming .kaugalian.

Pagkatapos, kahit medyo natatakot pa kami, tinulungan naming maipasok ang kanilang mga kargada sa loob ng bahay.

"Sabihin mo ngang rouli sa akin ang dahilan ng kanilang pagparito," wika ko sa aking kaibigan. '"l'ungkol sa Salita ng Dios ang ipinarito nila. Pero, kailangang turuan muna ninyo sila ng inyong wika. Kapag nakapagsasalita na sila ng inyong wika, matuturuan na nila kayo ng Salita ng Dios. Nagdala rin daw sila ng mga gamot upang magamot nila kayo," anang kaibigan ko.

N oong una, natatakot kaming uminom ng kanilang dalang gamot. Inakala naming lason iyon.

Nang Marinig Ko Ang Tungkol Kay Jesus

Pinag-aralan ni Lori at ng kanyang kasama ang aming wika. Noong nakakaunawa na sila nguni't hindi pa sila masyadong matatas sa pagsasalita, inaraw-araw ko ang pagtuturo sa kanila. Nang matutunan na nila ang aming

Aguie apiya nelimedangan ke, egbuligan ke doo kagda eg-uwit sa langun taman da. Eg-uwiten ke diatas dalesan da.

Na, guwaen ku diya sa loyuk lru, "Tuloni ko aken dema sa pesuwan da mig-angay dini." Eg-ikagi sa loyuk ku diya kenak, guwaen di, "O akay, sa ungaya sa duwa bayi tulonen da diya keniyu sa kagi i Nemula. Dodoo huna ko kagda pelawa tulu sa niyu kagi. Amuk meketiig da sa niyu kagi, tumulu da diya keniyu sa denu si Nernula. Duen ma, gaa, sa medoo bulung inuwit da ani bulungan da kiyu arnuk duen sa eglinadu diya keniyu," guwaen di.

He, egoh sa Malikanu egbegay bulung ipeinem da kenami, egkernedangan ke, guwaen ke do mekehilu polo. Dodoo enda mekehilu di ki bulung.

Ini Sa Egoh Ku Migdineg Denu Si Hesus

Aguie, si Loli owoy sa duma di eg-edung da eg-inau sa kagi ke. Neketiig da dodoo enda pa egpekesugat sa eg-ikagiyen da. Huenan di aken uman agdaw

7

egtulu a kenagda ani metiigan da sa nami kagi. Agule enda nelugay di netiigan da sa nami kagi. Agule tinulon da sa denu si Hesus diya kenak. Guwaen da, "Si Nemula sa migbael sa langun etaw. Eghiduwan di k.ita. Pineangay di diya tana sa anak di si Hesus, ani ipeuloy di diya kenita sa medoo sala ta." Egpenemdemen ku amuk migtuu a diya si Hesus. Dodoo enda pa. Guwaen ku, "Menemdem a pelawa." lya sa pesuwan di egseke a diya si Loli owoy si Dalis. Dodoo, taka a eg-inem teba.

Ini Sa Egoh Sa Bayi Egkemedangan

Na, sebaen sigep eg-inem ke teba diya sa dalesan ku. Aguie medoo ke egselimbulay. Eglidung si Loli owoy sa duma di diya sa ketalunan enu ka tigtu egkelimedangan da. Egoh di sumimag, egbulitan a sa sawa ku, guwaen di, "Maen di ya enda memala ka diya sa Malikanu? Migpelaguy da mig-angay diya sa ketalunan egoh sigep. Nelimedangan da keniyu. Yaka de eg-uman na eg-inem dini. Inem yu dutu mediyiI do." lya sa kagi sa sawa ku diya kenak.

8

wika, saka nila ibinahagi sa amin ang tungkol sa Salita ng Dios. Sinabi nilang ang Dios ang lumikha sa ating lahat. lniibig tayo ng Dios. Sinugo niya ang kanyang anak na si Jesus upang mapalaya tayo sa ating mga kasalanan. Sa loob-loob ko, isang rnabuting bagay rnarahil ang rnaniwala kay Jesus. Datapuwa't hindi rnuna ako naniwala kaagad kay Jesus. Hindi rnuna ako naniwala kina Lori at Doris. Nais kong makapag-isip-isip muna. Sa halip, naglasing ako.

Nang Matakot Ang Mga Mi.qyonero

Isang gabi, nag-inuman kami sa aming bahay. Pagkatapos, nag-away-away kami. N agtago si Lori at ang kanyang kasama sa gubat. Takot na takot sila. Kinabukasan,nagalitang a king asawa sa akin. "Hindi ka ba nahihiya sa mga Amerikanang iyan? Nagtungo sila sa gubat kagabi. Huwag na huwag na ninyo muling uulitin dito sa bahay ang pag-iinuman. Doon sa maJayung lugar ninyo gawin iyon."

"Huwag na tayong mag-iinumang mull. Huwag na tayong magtatagaan o magbabarilan man, baka matamaan ang mga babaeng iyan," ang sabi ko sa aking mga kaibigan. Hiyang-hiya ako dahil sa nagawa kong pagkakamali. Pagkatapos, pinuntahan namin ang mga Amerikana upang pauwiin sa kanilang bahay.

Nang Isinalaysay Sa Akin Ni Doris Ang Tungkol Kay Jesus

Isang·araw, kinausap ako ni Doris: "Kukuwentuhan kita ng tungkal sa aking Dios. Sinuga ng Dias ang kanyang anak na si Jesus upang mamatay para sa atin. Dahil sa kanyang pa.gkamatay, maaaring mapa.tawad ang iyong mga kasalanan."

Pagkatapos, natuwa aka sa sinabi niya. "lpinako si Jesus sa krus. Sinibat ang kanyang tagiliran. Dugo at tubig ang umagos mula roan. Namatay Siya upang iligtas tayo sa ating mga kasalanan. Inilibing Siya sa isang yungib

Aguie eg-ikagi a diya sa medoo maama, guwaen lru, "Naal de. Enda umuman ke uminem. Enda ma selimbulay ke em) ka melapegan ke tumimbak sa duwa bayi. Enda ma setigbasay ke de." lya sa kagi lru enu ka nebukul temu sa pedu ku. Maen di ya taka a egbael medaet? Aguie inangay ke sa bayi ani pelikuen ke kagda diatas.

Ini Sa Egoh I Dolls Migtulon Denu Si Hesus Diya Kenak

Na sebaen agdaw eg-ikagi Dalis i diya kenak, guwaen di, "Tulonon ku kuna denu si Nemula. Pineangay i Nemula diya tana sa anak di, si Hesus. Aguie nematay Hesus i dana sa medoo sala ta. Huenan di ipeuloy di sa sala ta · dana di nematay diya sa kayu ·igbugsud."

Aguie neanggan a dana sa dinineg ku. Tinulon i Loli diya kenak sa pesuwan di nematay Hesus i. Kagdi sa igbayad sa sala ta langun. lgtutuk da kagdi diya sa kayu igbugsud. Dinilek da kagdi i owoy miglesut sa depanug owoy sa wayeg diya sa lawa di. lglebeng da de diya sa batu tinosongon etaw

9

dodoo enda nelugay di nernatay, rnig-enaw derna Hesus i.

Na, neanggan a egoh da rnigtulon diya kenak denu si Hesus owoy negaip a ma, guwaen ku, "Binaelan i Hesus iya we?"

Aguie egoh di nelugay-lugay, eglinadu a. Aguie duen sa duma etaw Sapela egtebow diya sa dalesan ku, owoy eg-inem ke mekehilu neelut sigep. Aguie tinigdegan a sa niesakit temu. Sa penemdem ku mangay a pebulung diya sa beliyan. Dodoo guwaen i Loli diya kenak, "O Talili, maen di ya eg-angay ka egpebulung diya sa beliyan? Beken iya sa uyot i Nemula." Dodoo guwaen ku, "Ini egoh daa enu ka eglinadu a." Aguie nebukul sa bayi egoh ku mig-angay diya sa beliyan.

Na, taka egtulon sa bayi diya kenami denu sa medoo binaelan i Hesus, sa egoh di migbigkat diya kagpa dagat, owoy sa egoh di migsabuh sa kelamag owoy dakel lambeg. Owoy sa etaw nematay, inenaw di ma, gaa. Guwaen sa bayi, "Arnuk egpigtuu yu diya si Hesus, hagtayen di kiyu diya sa mepion

10

datapuwa't nabuhay Siyang mag-uli," ang sabi naman ni Lori.

Natuwa ako nang kuwentuhan nila ako ng tungkol kay Jesus. "Nagawa iyon ni Jesus?" tanong ko.

Lumipas ang niga araw. Minsan, nagkasakit ako. Nang may dumating na ilang mga Sapra sa aming bahay, magdamag kaming nag-inuman hanggang sa kami ay mangalasing. Lumala ang aking karamdaman. N aisip kong magpatingin sa shaman upang ako ay gumaling. "Kapatid, huwag kang sa shaman magpatingin. Hindi maiibigan ng Dios ang gaga win mong iyan," ang sabi ni Lori. "Ngayon lang naman sapagka't malala na ang aking karamdaman," tugon ko. Ikinalungkot ni Lori ang pagkapagpatingin ko sa shaman.

Pagkatapos, tinuruan kami ng dalawang babae ng tungkol kay Jesus. Ikinuwento nila sa amin ang tungkol sa pagkapaglakad ni Jesus sa ibabaw ng lawa. Pinayapa raw niya ang hangin at ang alon. Binuhay daw niya kahit ang mga patay. "Kung maniniwala lamang kayo kay Jes us,

pagkakalooban Niya kayo ng tirahan sa langit at ng buhay na walang hanggan," wika ng dalawang bahae.

Naisip kong walang makapapantay kay Jesus. N apakamakapangyarihan Niya. "Maniwala ka na kay Jesus," ang sabi nila. Noon, nag-aalinlangan pa rin akong maniwala kay Jesus. Hindi ko alarn ang marapat na gawin. Nahirati na ako sa pagpatay at pag-inom. Sa sandaling maniwala na ako kay Jesus, dapat ko nang tigilan ang mga ganoong uri ng gawain. Pero, halimbawang hindi na ako muling pumatay, itatakwil naman ako ng aking mga kasamahan. Marahil, sasabihin nilang hindi na ako nararapat na maging pinuno nila. Datapuwa't hindi makatkat ang Dios sa aking isipan.

Nang Nanampalataya Ako Kay Jesus

lsang araw, pagdating ko galing sa pangangaso: "Kapatid, balika rito. Kailan ka pa maniniwala kay Jesus. Mabuting ngayon ka na maniwala sa Kanya," ang sabi ni Doris.

kena di dutu langit do away mebegayan yu ma sa lalu enda meelut di."

Egoh ku egdineg iya we, tigtu netuuwan a,· guwaen sa pedu ku, "Tigtu mebagel Hesus i, enda duen sa mekelowon kenagdi." Dodoo aken, egpenemdemen ku amuk sumalig a diya kenagdi ataw ka enda. Guwaen ku, "Tayu sa egbaelan ku, ekedan ku sa kepengayaw ku away sa keinem ku, ataw ka enda?" Amuk egpigtuu a diya si Hesus, sumabuh a de mael medaet. Dodoo amuk meked a mael medaet, kelepuhan a sa medoo duma ku. Sa penemdem da meked da kumedatU a. Apiya iya sa penemdem da, taka a doo menemdem denu si N emu la.

Ini Sa Egoh Ku Migpigtuu Diya Si Hesus

Aguie sebaen agdaw migliku a kedu mediyU. do away inumow i Dalis aken. Guwaen di, "O kakay, angay ka dini." Inigsaan di aken, guwaen di, "Ngadan nengan ko migtuu diya si Hesus? Mepion pigtuu ka de polo ini egoh!'

11

"Hoo,'' guwaen ku, "egpigtuu a de." Egoh ku migsagbi kenagdi, boo, neanggan a de owoy migpigtuu a de diya si Hesus. Egsimba ke si Dalis. Egoh ku egsimba, guwaen ku, "0 Hesus, hiduwi ko aken. Peuloyi ko sa medoo sala ku. Begayi ko aken sa magtu pedu. Ungaya ku kedanan ku de sa medaet adat ku. Munut a de sa kagi ko."

Na, egoh ku migpigtuu diya si Hesus, binegayan di aken sa magtu pedu ku. Agule egtulonen ku de diya sa langun malayan ku sa egoh ku migpigtuu diya si Hesus. Egtulonon ku ma sa medoo duma ku etaw Sapela. Aguie egpigtuu da ma diya si Hesus. Owoy sa anak ku maama, egpigtuu ma de iya we.

12

"Oo, ngayon na nga," sang-ayon ko. Pagkasabi ko noon, nakadama ako ng tuwa. N analangi.n kami ni Doris. "Jesus, maawa Ka sa akin. Patawarin Mo ak9 sa aking mga kasalanan. Pagkalooban Mo ako ng isang bagong buhay. Titigilan ko na ang kinagawian kong paggawa nang masama. Susundin ko ang lyong Salita," usal kong dalangin.

Nang maniwala ako kay Jesus, pinagkalooban Niya ako ng isang bagong buhay. Pagkatapos, sinabi ko sa aking mga kasama na ako ay isa nang mananampalataya. Sinabi ko rin ito sa a.king mga kanayon. Nanampalataya ang ilan sa kanila kay JesuCristo. Nanampalataya rin patina ang aking anak.

Si Talili owoy si Loli

13

Ini Sa Egoh Da Migtebow Sa Tegepengayaw

Na, sebaen agdaw duen etaw Sapela mig-owong da kedu dagel do. Migtebow da diya sa kena ke. Enda netiigan ke duu sa pesuwan da mig-angay diya kenami. Guwaen sa sawa ku, "Imatayan da keen kita i." "Enda," guwaen ku, "kagda sa du ma sa ema ku.,,

Egoh da migtena away mig-angay diya sa dalesan ku, guwaen ku, "Gernow yu de diatas. Penuu yu de, loyuk," guwaen ku.

Dodoo enda egpenuu da. Egtigdeg da daa owoy eghahauwen da aken away medaet sa egoh-egoh da. Guw~en ku diya sa medao anak ku, "Penaug yu de."

Aguie igtinudu da sa timbak diya kenak owoy migtimbak da de, dodoo enda neasadan di. Migleteka daa imeles. Si Nemula sa mig-aluk kenaken huenan di.

He pinesiyapatan ku egkuwa sa timbak ku. Aguie egsuntuken da sa epel ku. Enda de nekeatu di. Inimatayan da kagdi i epel ku. Aguie egtimbaken da ma aken away

14

Nang Dumating Ang Aming MgaKaaway

Minsan, may nagsidating na mga Sapra sa aming nayon. Sakay sila sa kanilang bangka. Hindi namin alam kung pananalakay ang pakay nila. "Marahil, papatayin nila tayo," ang sabi ng aking asawa. "Hindi, mga kamag-anak sila ng aking ama," ang aking tugon.

Nang makababa na sila sa kanilang bangka, tinungo nila ang bahay namin. "Mga Kaibigan, pasok kayo. Maupo kayo," ang aking anyaya.

Pumasok sila nguni't hindi naupo. Nanatili silang nakatayo. Masama ang pagkakatingin nila sa akin. "Pumanaog kayo. Mag-iingat lang sana kayo," utos ko sa aking mga anak.

Pagkasabi ko noon ay ikinasa ng mga Sapra ang kanilang mga baril at pagkatapos ay itinutok sa akin. Kinalabit nila ang gatilyo ng kanilang mga baril nguni't kumaltis lamang ang mga iyon. Talagang ang Dias ang nagligtas sa akin.

Pagkatapos, hinagilap ko ang airing baril. Ang aking bayaw naman ang kanilang binalingan. Nagpambuno sila. Natala ang aking bayaw.

N apatay siya. At binaril nila akong mull. Tinamaan ako. Pagkatapos, nagtatakbo akong patungo sa gubat. Hinabol nila ako. Malubha ang aking tama. Burnugalwak ang dugo sa aking ilong at bibig. Akala ko ay rnamamatay na ako. Hindi ako makahinga. Nanalangin ako: "Arna, tulungan Mo ako. Maawa Kasa akin, Tulungan Mo ako."

Pagkatapos, dinala ako ng aking mga mga kaanak sa bahay ng aking kaibigang mestiso. Ginamot narnan ako ng alring Ka.ibigan.

Nang Mahuli Nam.in Ang

Aming Mga Kaaway

Makaraan ang ilang araw, may nagbalita sa aking darating claw ang mga pumatay sa aking bayaw. "Halika. Abangan natin sila. Pagkatapos, patayin natin

migbetu sa timbak da. Nesugat a owoy migpelaguy a eg-angay ketalunan do. Eglohoten da ma aken. Mesakit temu sa pali ku. Eglesutan depanug sa idung ku owoy egsuwah a ma depanug. Agule sa pedu ku mematay a. Enda egpekeginawa a. Egsimba a, guwaen ku, "O Ema, buligi ko aken i. Hiduwi ko aken."

Agule inuwit a sa duma ku dutJ.i dibaba do diya sa dalesan sa loyuk ku. Owoy egbulungan di aken sa ioyuk ku. Guwaen di diya kenak, "O akay, buyu ka de mematay. Meienek temu sa lawa ko." Aguie egoh di neiugay, neiikuan a dema.

Ini Sa Egoh Ke Migsigkem Sa Kuntela Ku

Aguie sebaen agdaw dinineg ku eg-isaug sa kuntela ku. lya sa etaw mig-imatay sa epel ku. Guwaen sa duma ku, "Na, mipanaw ki. Angayen ta kagda meiaeb owoy imatayan ta kagda." Aguie kinuwa ke sa timbak ke owoy eg-ipanaw ke. Aguie, egoh ke nekeuma diya medapag diya sa iawat wayeg, sa

I penemdem ku neduwa. Duen sa pedu ku mimatay kenagda; duen

15

ma sa enda. Migsimba a ma em) ka aken de sa etaw i Hesus. Egoh ku. anay egpigtuu, migpengibet a diya si Nemula sa egoh ku enda de muman a mimatay etaw. Huenan di enda mepion di amuk mimatay a dema etaw.

Aguie egoh di sumigep, neuma ke kagda. Aguie sinigkem ke kagda. Eg-ikagi a diya sa duma ku, guwaen ku, "Enda imatayan ta kagda. Uwiten ta kagda polo mangay diya sundalu dutu dibaba do owoy ipebilanggu ta kagda du tu."

Aguie nelimedangan sa kuntela ke. Taka da egsinegaw owoy egpegeni da ma ani hiduwan ke kagda. He eglukub da ma. Enda inimatayan ke kagda. Aguie inuwit ke kagda polo diya sa sundalu dutu dibaba do. Hiniduwan ku de kagda dana i Hesus, em) ka egpigtuu a de diya si Hesus. Tuu ma doo kagda sa kuntela ke, dodoo ungaya i Nemula eghiduwan ke sa langun etaw. Apiya kuntela ke, hiduwan ke doo kagda. Owoy egtuluen ke ma kagda sa ki:gi i Nemula.

16

. ·I sila," yaya ng aking rnga kaibigan. Kapagkuwa'y kinuha narnin ang aming mga baril at lumakad na kami. Nang malapit na kami sa ilog, nagtalo ang isip ko. Ano'ng gagawin ko? Papatayin ko ha sila o hindi? Nanalangin aka (sa Dias). Nangako aka sa Kanyang hindi na aka papatay ng tao. Kaya hindi na tamang pumatay pa aka.

N oong gabing iyon, binihag namin sila. "Huwag natin silang papatayin. Dalhin na lamang natin sila kung saan dumadaloy ang .ilog; doon sa kinaroroonan ng mga sundalo upang sila ay maparusahan."

N atakot ang arning mga kaaway. Nangag-iiyakan sila habang nagmamakaawa. N anginginig sila sa takot. Hindi na nga namin sila pinatay. Mahal ko sila sapagka't naniniwala na ako kay Jesus ngayon. Oo nga at sila ay aming mga kaaway, nguni't nais ng Dias na mahalin natin ang lahat ng uri ng tao kahit sila ay ating rnga kaaway. Tinuruan ko rin sila ng Salita ng Dias.

•

Nang Sinubok Ng Diyos Ang A.king P8D8nampalataya

!sang araw, nagkasakit ang isa sa aming mga anak na lalaki. Nalungkot kami . Ginamot siya ni Lori at ng kanyang kasama. Subali 't namatay din siya. Umiyak kami sa pagkaawa sa aming anak. "Naniniwala na nga ako kay Jesus, bakit kaya kinuha pa niya ang aming anak?" ang sabi ng aking asawa.

Di nagtagal, nagpasiya akong huwag nang maniwala kay Jesus. Nguni't napag-isip-isip kong sinusubok lamang ako ng Dios.

Isa na namang anak kong lalaki ang namatay. Nalungkot na narnan ako. "Wala kang rnapapala sa paniniwala kay Jesus. Tingnan mo, narnatay ang iyong dalawang anak," anang aking mga kaibigan.

N aisip kong kung ipagpapatuloy k.o ang pananalig kB.y Jesus, tutulungan Niya akong talaga. Marahil, sinusubukan larnang Niya ako kung talagang nananampalataya ako sa Kanya.

Ini Sa Egoh I Nemula Migtepeng Sa Kepigtuu Ku

Agule sebaen agdaw, eglinadu sa anak lru. Egkebukul ke temu dana sa anak ke eglinadu. Agule binulungan i Loli sa anak ku. Dodoo nematay doo. Ay, tigtu ke egsinegaw temu sa sawa lru egoh iya enu ka eghiduwan ke temu sa anak ke. "Maen di ya," guwaen sa sawa ku, "apiya egpigtuu ki diya si Hesus, egkuwaen di doo sa anak ta huenan di nematay."

Na, ungaya ku hedem meked a migtuu diya si Hesus. Dodoo enda tuu di. Egtepengan i Nemula polo sa kepigtuu ke.

Aguie mematay dema sa sebaen anak ke. Nebulrul a temu. Egsigbolow sa duma ku, guwaen da, "Maen di ya egpigtuu ka diya si Hesus? Enda duen lantek sa kepigtuu ko ki egkematay sa anak ko," guwaen da.

Dodoo migpenemdem a, amuk taka a egpigtuu diya si Hesus, buligan di doo aken. Egtepengan di keen aken, ani hauwen di amuk tuu sa kepigtuu ku ataw ka enda.

17

18

...... ......, ...... ......,

~ ~

"Panginoon, maawa Ka sa akin. Pagkalooban Mo akong muli ng anak na lalaki upang lumigaya akong mull. Talagang hindi ko nais na mapawalay sa. Iyo," ang paulit-ulit kong dalangin sa araw-araw.

Pinayuhan ko ang aking asawang huwag nang magdalamhati. "Huwag ka nang magdalamhati. Nasa langit na ang ating mga anak. Bibigyan tayong muli ng Dios ng anak." Pinagkalooban nga kaming muling Dios ng isang anak na lalaki. Naging masaya kaming muli. Tuwang-tuwa kami sapagka't talagang mabait ang Dios.

Nang Patnubayan Ako Ng Diyos

Pinapatnubayan Niya tayo araw-araw. Hindi Siya nagsasawang tumulong sa atin.

!sang araw, naglalakad ako sa gubat. Di kaginsa-ginsa'y nabuwal ang isang malaking punungkahoy. Tumama iyon sa aking aso na siya niyang ikinamatay. Inilayo ako ng Dios sa panganib. Kahit gusto ni Satanas na ako ay patayin, pinigil siya ng Dios.

Agule taka a egsimba uman agdaw, guwaen ku, "O Datu, hiduwi ko aken. Begayi ko aken sa sebaen anak ku ani meanggan a dema. Enda meiyap a ekedan ku kuna."

Agule egsasaen ku sa sawa ku ani enda suminegaw di uman agdaw. Guwaen ku, "Begayan i Nemula kita sa sebaen anak ta. Yaka egsinegaw wa. Dutu langit do sa anak ta nematay." Aguie mig-anak ke dema. Owoy neanggan ke. Mepion doo sa ketabang i Nemula kenami.

Ini Sa Egob I Nemula Egtunggli Kenak

Na, uman agdaw egtungguan i Hesus aken. Medoo gule inalukan di aken.

Sebaen agdaw mig-ipanaw a diya sa ketalunan owoy nepetow nepilay sa kayu. Sa penemdem ku mekesugat kenak, dodoo migseke enu ka egtulika11 i Hesus aken. Nekesugat daa diya sa tuyang ku. Ungaya i Seytan mematay a dodoo enda megaga di duu enu ka egbuligan i Nemula aken.

19

Aguie sebaen agdaw dema, eglinadu a temu. Iya sa penemdem ku mematay a. Dodoo migsimba a polo. Agule nelikuan a de.

Na sebaen agdaw, eg-angay a egpebulung diya sa. beliyan. Iya ma sa agdaw egoh ku nepalian agsa diya sa lisen ku. Sa penemdem ku mematay a enu ka miglesut sa medoo depanug ku. Eg-ekedan i Nemula sa binaelan ku. Huenan di inindaw i Nemula aken dana ku migpebulung diya sa beliyan.

Na, nesambian sa adat ku enu ka si Nemula sa migsarnbi sa adat ku. Enda'Cle egsalig ke diya busaw amuk eglinadu ke. Egsimba ke polo diya si Nemula. Enda ma melimedangan ke mmatay, enu ka rnangay ke dutu langit do amuk mematay ke. Migtulu a diya sa anak ke ani enda egpauk da owoy megelol da ma. Migtulu a ma kenagda ani kumetingen da owoy dumadu da tana ani kena da memula. Beken iya sa igtulu ku kenagda sa keirnatay da etaw enu ka medaet 'iya we owoy beken iya sa uyot i N emula.

20

Pagkatapos ng pangyayaringiyon, nagkasakit naman ako nang malubha. Akala ko ay mamamatay na ako. Nanalangin ako at gumaling naman ako.

Minsan, nakipagkita ako sa isang shaman upang hingan siya ng gamot. Noong araw ding iyon, napalakol ko ang aking paa. Nagdugo ang sugat. Akala ko ay mamarnatay na ak9. Naisip kong marahil, bindi naibigan ng Dios ang aking ginawa. Pinarusahan ako ng Dios dahil sa paghingi ko ng gamot sa shaman.

Bago na ang aking buhay ngayon. Binago iyon ng Dios. Hindi na kami naniniwala sa mga demonyo. Sa Dios na kami tumatawag kapag kami ay nagkakasakit. Hindi kami matatakot kapag kami ay namatay sapagka't sa langit kami pupunta. Tinuruan kong buwag maging tamad ang aking mga anak. Tinuruan ko silang mangaso at magbungkal ng lupa. Hindi ko na sila tinuruang pumatay sapagka't hindi iyon naiibigan ng Dios.

•

Napakabuti ng Dios. Matuwid at totoo ang

• Kanyang Salita. Kasa.ma natin Siya saan man t.ayo magtungo. Maging sa gubat, sa yungib man o sa dagat na malalim. Higit Siyang makapangyarihan kaysa mga demonyo.

Namatay si Jesus para sa ating lahat. N abuhay din Siyang muli. Nasa langit Siya ngayon. Darating ang panahong muli Siyang magbabalik. Ipagsasama naman Niya ang mga sumasampalataya sa Kanya. Parurusahan naman Niya ang mga hindi sumasampalat.aya. Walang sinumang makapagtatago sa Dias.

Talagang naniniwala ako kay Jesus. Maniwala na rin sana kayo sa Kanya. Nais ng Dios na ibahagi ninyo ang Kanyang Salita sa inyong mga kaibigan. Ito ang Kanyang t.agubilin sa atin.

Iyan lang ang masasabi ko. '

Mepion temu Nemula i owoy mepion ma sa kagi di. Si N emula sa laga duma ke sumala de sa angayan ke. Enda melidungan ta Nemula i, apiya di pa diya ketalunan iling ka diya takub, iling ka diya wayeg medalem, anan doo eghauwen di kita. Dakel pa sa egkegaga i Nemula diya langun epe egkegaga.

Na, nematay Hesus i egoh anay dodoo mig-enaw dema egoh di nematay. Owoy ini egoh dutu de langit do Hesus i. Amuk meuma sa pasad di, peliku dema diya tana. Na, sa etaw egpigtuu di ya si Hesus, uwiten di dutu langit do. Dodoo sa liyu etaw enda egpigtuu diya kenagdi, mekesugsug da kagda ya. Enda duen etaw mekelidung si Nemula, sumala de sa kena etaw eg-ugpa.

Huenan di egsalig a si Hesus aken i owoy pigtuu yu ma diya kenagdi. Tuloni yu ma sa duma yu. Iya sa igsugli i Nemula. Pigtuu yu siini gugud ku enu ka tuu ini i. Si Talili sa ngadan ku.

Iya daa sa kagi ku.

21