Marine Navigational Vocabulary

Basic Ship Terms

Ivan Krizmanić

Maritime Terms

- 2 -

quay – obala bollard, bitt – bitva head line – pramčano uže breast line – bočno uže forward spring – pramčani ''špring'' buoy line – uže za plutaču mooring buoy – plutača za privez roller, fairlead – valjak, vodilica windlass – motovilo capstan – vitlo break of forecastle – skok kaštela

Maritime Terms

- 3 -

head line – pramčano uže forward breast line – prednje bočno uže forward spring – pramčani špring bow, stem – pramac, pramčana statva ahead – po pramcu towing line, tug – teglo, tegljač forecastle – kaštel port bow – lijevo po pramcu starboard bow – desno po pramcu centre line – uzdužnica port – lijevo starboard – desno midships – sredina broda abeam – bočno bridge – most

port quarter – lijevo po krmi starboard quarter – desno po krmi stern – krma astern – po krmi breadth – širina stern line – krmeno uže aft breast line – stražnje bočno uže aft spring – krmeni špring aft – krmeni dio broda forward – prednji dio broda length overall (LOA) – duljina preko svega

Maritime Terms

- 4 -

air draught – visina freeboard – nadvođe draught – gaz under-keel clerance – dubina pod kobilicom

Maritime Terms

- 5 -

mast – jarbol span or topping lift – raspon derrick head – glava samarice guy pendant – uže brka runner (whip) – rotor, valjak heel – nagib guy – brk samarice

Maritime Terms

- 6 -

cable lifter (gipsy) – bubanj sidrenog lanca (tamburin) brake – kočnica compresor, bow stopper – štoper sidrenog lanca hawse pipe – sidreno oko devils claw – stezni zapor spurling pipe –

Maritime Terms

- 7 -

wind – vjetar leward side – zavjetrina windward side – privjetrina wake – transom – krmeno zrcalo superstructure – nadgrađe freeboard – nadvođe housing – kućište, blazinica scupper – odljev s palube

Maritime Terms

- 8 -

hogging – prijegib trupa broda (sredina broda se nalazi na brijegu vala) sagging – prijegib trupa broda (pramac i krma se nalaze na brijegu vala) popping – propinjanje krme (posrtanje) freeboard marks – oznake nadvođa summer freeboard – teretna linija za ljeto tropical fresh – teretna linija za slatku vodu u tropskom području fresh – teretna linija za slatku vodu tropical – teretna linija za tropska područja summer – teretna linija za ljeto winter – teretna linija za zimu winter nord atlantic – zimska teretna linija za sjeverni atlantik

Maritime Terms

- 9 -

A abaft - po krmi, straga abandon ship drill - vježba

napuštanja broda abeam - subičice, po boku, bočno aboard - na brodu abreast - bok uz bok, usporedo acceleration - ubrzanje accommodation - nastamba speed log - brzinomjer actuate - staviti u pogon, uputiti admirality anchor - admiralitetsko sidro admirality chart - pomorska karta britanskog admiraliteta aerial - antena afloat - plutati po površini vode afore - prema pramcu, ispred aft - krmeni aft bulkhead - krmena pregrada aft perpendicular - krmena okomica after end - krmeni dio, krma after peak - krmeni pik after peak bulkhead - pregrada krmenog pika aground - nasukati se (brod) ahead - prema pramcu, naprijed aids to navigation - navigacijska pomagala airing - ventilacija, odzračivanje alley, alleyway - hodnik, prolaz altitude - visina amidship - na sredini broda ample stability - dovoljni stabilitet ample strength - dovoljna čvrstoća anchor - sidro anchor arrangement - sidreni uređaj anchor capstan - sidreno vitlo anchor chain (cable) - sidreni lanac anchor gear - sidreni uređaj anchor hawse pipe - sidreno oko anchor windlass - sidreno vitlo anchorage - sidrište ancilliary equipment - pomoćni uređaji (oprema) angle of heel - kut bočnog nagiba angle of inclination - kut nagiba angle of skew back - kut izvoja brodskog vijka

anti-heeling tank - protunagibni tank anti-rolling bulge - protuljuljni tank area of navigation - područje plovidbe arrival date - datum dolaska assign - dodijeliti klasu brodu assignment of load line - određivanje teretne linije astern - krmom, prema natrag astern navigation - plovidba krmom at berth - u vezu attestation - svjedožba automatic radar plotting aid (ARPA) - uređaj s automatskim ucrtavanjem, ARPA automatic steering - automatsko

kormilarenje auto-pilot - automatski pilot aweigh - popustiti sidro axis - osovina azimuth circle - smjeralo, smjerna ploča azimuth device - naprava za smjeranje

B bad weather - loše vrijeme, nevrijeme bag - vreća bagged cargo - teret u vrećama bale - bala ballast - balast ballast tank - balastni tank barge - teglenica barrel - bačva barrier - pregrada basin - bazen (lučki) beacon - plovidbena oznaka beam - nosač, sponja bearing - azimut, horizontalni kut berth - vez, pristan (u luci) berthing - pristajanje, vezivanje broda bilges - kaljuže bitts - bitva board - ukrcati se boatswain - vođa palube boiler room - kotlovnica bollards - bitva (na obali) bosun - vođa palube (nostromo) bow - pramac bow anchor - pramčano sidro

Maritime Terms

- 10 -

bow thruster - pramčani propeler bowline - pramčani konop (provijera) breadth - širina (broda) break down - kvar break throguh - prodrijeti bridge - zapovijednički most bulbous bow - pramčani bulb bulk - u rasutom stanju bulk cargo - u rasutom stanju bulkhead - pregrada bunker - spremište goriva, krcati

gorivo buoy - plutača buoyancy - uzgon

c cable - sidreni lanac, konop (deblji),

čelik-čelo call point - pozivno mijesto call sign - pozivni znak calm - bonaca calm sea - mirno more capacity - prostranost. Zapremnina capsizing - prevrtanje capstan - pritezno vitlo captain - zapovijednik cargo - teret cargo boom - samarica cargo gear - teretni uređaj cargo handling - rukovanje teretom case - sanduk cask - bačva celestial body - nebesko tijelo celestial navigation - astronomska navigacija center of gravity - težište certificate of registry - upisni list chain locker - lančanik (spremište lanca) chart - karta, mapa chart room - navigacijska kabina chilled cargo - ohlađeni teret collision - sudar collision bulkhead - sudarna pregrada container - kontejner conventional cargo - klasični teret corrosion - hrđa course - kurs

crane - dizalica crew - posada crude oil - sirova nafta current - struja customs - carina cyclone - ciklona

D damage -šteta dead reckoning - zbrojena navigacija deadweight tonnage - tonaža

nosivosti deck - paluba deck department - služba palube depth sounder - dubinomjer derrick - samarica deviation - devijacija diesel fuel - dizel gorivo, (laka) nafta distance made good - prijeđeni put distres call - poziv za pomoć u opasnosti dock - luka, lučka obala dock pilot - lučki pilot docker - lučki radnik double bottom - dvodno draft - gaz draught - gaz draught marks - zagaznice

E echo - odraz na radarskom ekranu echosonder - zvučni dubinomjer effective draught - stvarni gaz electronic chart - elektronička karta embark - ukrcati emergency position indicating radio beacon (EPIRB) - radiofar označivać položaja u nužnosti engine - stroj, motor engine room - strojarnica equipment - oprema estimated position - procijenjena pozicija extinguisher - protupožarni aparat

Maritime Terms

- 11 -

F facing - oplata fair weather - lijepo, vedro vrijeme fathom - fadom (1,82 m) fender - bokobran floating - u plovnom stanju fore end - pramčani dio broda fore peak - pramčani pik forecastle - prednji kaštel forepeak - prednji pretežni tank free partique - slobodan prolaz freeboard - nadvođe freeboard mark - oznaka nadvođa funnel - brodski dimnjak

G gale - vrlo jak vjetar galley - brodska kuhinja general cargo - generalni teret geographical position - geografska

pozicija gipsy - bubanj sidrenog vitla global maritime distress safety system (GMDSS) - svjetski sustav za

zaštitu brodova u opasnosti global positioning system (GPS) -

svjetski sistem određivanja pozicije broda gnomonic chart - gnomonska karta goods - teret, roba great circle - ortodroma gyro error - greška žirokompasa

H harbour pilot - lučki pilot hawse hole - sidreno oko haze - sumaglica head line - pramčani konop head to wind - pramcem u vjetar heaving - bacanje konopa,

dobacivanje heaving line - bacalo "pandul" heavy fuel oil - teško gorivo, teška nafta heavy seas - jako valovito more heavy weather - nevrijeme

heel - nagib, nagnuće high water - visoka voda hogging - pregib broda hold - brodsko skladište hull - trup broda hurricane - uragan

I inbound - plovi prema luci incline - nagib broda ingress - prodor vode inner bottom - pokrov dvodna international convention for the safety of life at sea (SOLAS) - međunarodna konvencija o zaštiti ljudskih života na moru international maritime organization (IMO) - međunarodna pomorska organizacija

J jetty - gat, brana junction point - točka promjene kursa

K keel - kobilica keep clear - držati se podalje od

L laid-of ship - brod u raspremi lashing - vezivanje tereta "ricavanje" leak - propuštati leeward side - zavjetrina length between perpendiculars - dužina između okomica length over all - dužina preko svega liable to damage - sklon oštećenju life-belt - pojas za spašavanje lighter - teglenica, maona liquefied natural gas carrier (LNG ship) - brod za prijevoz ukapljenih prirodnih plinova liquefied pressurized/petroleum gas carrier (LPG ship) - brod za prijevoz

Maritime Terms

- 12 -

ukapljenih plinova (petrolejskih/ tlačenih) liquid cargo - tekući teret log book - brodski dnevnik lookout - motrenje, osmatranje loose - slobodan, labav low water -niska voda loxodromic curve - loksodromska krivulja

M magnetic compass - magnetski kompas main deck - glavna paluba main engine - glavni stroj manoeuvre - manovra manual steering - ručno kormilarenje MARPOL - konvencija o zaštiti od zagađenja mora od brodova mast - jarbol master - zapovjednik mate - časnik messman - konobar messroom - blagavaonica midships - srednji dio broda mooring - privez, vezivanje, pristajanje morse code - morzeova abeceda muster list - raspored za uzbunu

N nautical - nautički, navigacijski, plovidbeni, pomorski nautical chart - nautička karta nautical publications - nautičke

publikacije nautical tables - nautičke tablice navigating bridge - zapovjednički most navigating lights - navigacijska svjetla navigation - plovidba navtex - navigacijski teleks notice to mariners - obavijesti za pomorce

O observation - motrenje, promatranje

officer - časnik officer-of-the-watch - časnik straže orthodromic curve - ortodromska

krivulja overtaking - pretjecanje

P packing - pakiranje, ambalaža pallet - paleta panama lead - oko za privez patent anchor - patentno sidro pier - lučki gat pilot - peljar pitching - posrtanje plating - oplata plotting - plotiranje poop - krmica port facilities - lučka postrojenja port of call - luka pristajanja port of origin - luka upisa port side - lijeva strana broda

Q quadrant - kvadrant quarter - prostorija za posadu quay - obala quay crane - obalna dizalica

R racon - radarski far radar mark (RAMARK) - radarska oznaka rail - ograda rear - prema krmi reduced visibility - smanjena vidljivost refrigeration - rashlađivanje register of ships - upisnik brodova relative course - relativni kurs rescue boat - čamac za spašavanje rhumb line - loksodroma right of way - pravo puta rolling - valjanje broda rope - uže, konop rough sea - nemirno more route - kurs, ruta

Maritime Terms

- 13 -

rudder - kormilo run - vjetrom u krmu

S safe working load (SWL) - dopušteno

opterećenje dizalice safety - sigurnost, zaštita sagging - progib broda sea chart - pomorska karta seaworthy - sposoban za plovidbu shackle - gambet sheathing - podnice "pajoli" shifting - pomicanje broda shipload - sav brodski teret shipowner - brodar shipwreck - olupina shoal - pličina sight - smjeranje nebeskih tijela single up - odbaciti sve konope osim

po jednoga na svim vezovima sink - potonuti sixtant - sekstant slack - labav, popušten speed log - brzinomjer spoil ground - muljevito dno sprinkler system - sustav gašenja požara stability - stabilnost steer - kormilariti stem - pramčana statva stern - krma stevedores - slagači storage - skladište store - brodska sprema stow - slagati stowage - slaganje tereta stowage factor - faktor slaganja strait - tjesnac superstructure - nadvođe survey - nadzor sweating - orošavanje tereta swell - mrtvo more

T tackle - koloturnik tainting - kaljanje

tank (lower, upper, wing) - tank

(donji, gornji, viseći) taut - napet, zategnut thunder - grom tide - morska mijena timber - drvo time of closest point of approach (TCPA) - vrijeme najmanje točke mimoilaženja tonnage - tonaža, zapremnina towage - tegljenje towboat - remorker traffic lane - plovni kanal transom - krmeno zrcalo true course - pravi kurs tweendeck - međupalublje

U ullage - prazan prostor tanka under deck - donja paluba under way - u plovidbi upper deck - gornja paluba

V vaccination certificate - svjedožba o cjepljenju variation - varijacija veer - mijenjati smjer vessel - brod visibility – vidljivost

W warehouse - skladište warping winch - pritezno vitlo waterlight - vodonepropusan waterway - plovni put waypoint - točka snimanja/ javljanja/ dobivanja pozicije weather - vrijeme wharf - lukčka obala, pristan wheelhouse - kormilarnica winch - vitlo wind rose - ruža vjetrova windlass - sidreno vitlo windward - u privjetrini

Maritime Terms

- 14 -

Y yawing - ljuljanje broda

Z zenith - zenit