Licht in en om de plant - WUR
Transcript of Licht in en om de plant - WUR
![Page 1: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/1.jpg)
Licht in en om de plant
Tom Dueck, Wageningen UR Glastuinbouw
Lezing Anthura, 15 januari 2008
![Page 2: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/2.jpg)
Wat is licht?
![Page 3: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/3.jpg)
Canadese noorderlicht
![Page 4: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/4.jpg)
Inhoud
� Licht: zonlicht, groeilicht, stuurlicht
� Licht meten
� Licht en planten: groeilicht
� Diffuus licht
� Berekening benodigde lichthoeveelheid
� Belichting tomaat; potanthurium; bladbreken
� Licht en planten: stuurlicht
� Lichtkleur
� LEDs
![Page 5: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/5.jpg)
Gebruikte afkortingen
PAR = Photosynthetic Active Radiation
� energie inhoud licht tussen 400 en 700 nm (W m42)
PPFD = Photosynthetic photon flux density
� aantal fotonen tussen 400 en 700 nm (8mol m42 s41)
� nm = nanometer = 1 miljardste meter (1049 m)
� 1 mol = vast aantal deeltjes (6*1023)
� 8mol = micromol = 1miljoenste mol (1046 mol)
![Page 6: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/6.jpg)
Zonlichtspectrum
Ver infrarood VIR3.0004100.000 nmIR4C
1.40043.000 nmIR4BNabij infrarood NIR
78041.400 nmIR4A
Paars, blauw, groen, geel, oranje, rood
3804780 nmVIS
3154380 nmUV4A
<300 nm komt niet aan op aarde280 4 315 nmUV4B
Komt niet aan op aarde<< 290 nmUV4C
OpmerkingGolflengteStraling
![Page 7: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/7.jpg)
Welk deel van het licht wordt door planten gebruikt?
� Voor de fotosynthese: groeilicht
� 400 4 700 nm = PAR licht
� Voor de fotomorfogenese: stuurlicht
� 300 4 450 nm = uv, violet, blauw
� 600 4 700 nm = rood
� 700 4 800 nm = verrood
![Page 8: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/8.jpg)
Welke golflengtes ‘ziet’ een plant?
Gemiddelde plantgevoeligheid (McCree, 1972)
PAR
rood
verrood
blauw
![Page 9: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/9.jpg)
Welke golflengtes ziet u en ik?
Lichthinder?
![Page 10: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/10.jpg)
Piet Mondriaan gebruikte dit gegeven!
![Page 11: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/11.jpg)
Licht meten: voor welke doel!
� Pyranometers/solarimeters (W m42)
� Lichtcel/Luxmeters (Lux)
� Licor: 3504780 nm, Wittich: 40041100 nm
� Quantumcel/PAR4meters (8mol m42 s41)
� Alleen tussen 4004700 nm
� Pyrgeometers (W m42)
� (Uitgaande) IR straling: warmteverliezen
IJKING ZEER BELANGRIJK
![Page 12: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/12.jpg)
Lichtspectrum en lichtmeting (1)
� Solarimeter: eenheid W m42 (en J cm42)
� Meet totale stralingsenergie 300 4 2800 nm
� Globale Straling(som)
� Van belang voor klimaatbeheersing en verdamping
� Blauw licht bevat meer energie en wordt door de solarimeter hoger gewaardeerd dan door de plant
� ~45% van de Globale Straling is fotosynthetisch actieve straling (PAR, 4004700 nm) uitgedrukt als W m42 PAR
� = ongeveer 45% bruikbaar licht, 50% warmte en 5% UVB
![Page 13: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/13.jpg)
Lichtspectrum en lichtmeting (2)
� Quantummeter of PAR4meter, eenheid 8mol m42 s41
� Meet fotosynthetisch actieve gebied 4004700 nm
� Fotonenstroom (Photosynthetic Photon Flux Density): aantal (8mol) energiepakketjes dat per seconde een bepaald oppervlak treft• 1 8mol fotonen activeert 1 8mol chlorofylmoleculen: 1% meer licht =1% meer groei
� Groeilicht: PPFD (8mol m42 s41) enige betrouwbare grootheid
![Page 14: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/14.jpg)
Lichtspectrum en lichtmeting (3)Zonnespectrum in diverse eenheden
0.00
0.02
0.04
0.06
0.08
0.10
0.12
300 400 500 600 700 800 900
Golflengte (nm)
Wat
t/m2
of µ
mol
/m2/
sec
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
kLux
Watt/m2 µmol/m2/sec kLux
lux
8mol
lumen lux
![Page 15: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/15.jpg)
Licht meten: welke eenheden?
� In Watts (of J s41)
� In Lux
� In micromol per m2 per seconde (8mol m42 s41)
![Page 16: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/16.jpg)
Greenpower 400W
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
350 400 450 500 550 600 650 700 750
Golflengte
Pla
ntge
voel
ighe
id (
µm
ol/W
att)
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0
9.0
10.0
Lam
pstr
alin
g (W
/nm
)
µmol/Watt Watt/nm
Lichtspectrum en lichtmeting (4)� Hoe ziet een plant (lamp)licht? � Als een verzameling energiepakketjes
![Page 17: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/17.jpg)
Eenheden voor lichtmeting: samenvatting
� Watt per m2 = energie van de totale straling
� Klimaatbeheersing, energiebalans, verdamping
� Lux = hoeveelheid licht voor menselijk oog
� Fotografie, huis4 en straatverlichting
� Micromol per m2 per seconde = Groeilicht
� = aantal energiepakketjes voor fotosynthese
� = (8mol m42 s41)
![Page 18: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/18.jpg)
Berekeningsfactoren voor PAR4gebied
505.00Gloeilamp
744.59TL koel4wit
764.67TL warm4wit
844.52Kwik
714.59Halogeen
824.95HD natrium
524.24Heldere lucht
544.57Daglicht diffuus
4004700 nm4004700 nmLichtbron
Lux per 8mol m42 s418mol m42 s41 per W m42
W m 2 ���� (mol m 2 s 1 ���� Lux
Maar alleen door te meten kom je het precies te weten!
![Page 19: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/19.jpg)
Boodschap:
� Meet groeilicht in micromolen PAR!
� 8mol m42 s41
� Is een maat voor het aantal bruikbare lichtdeeltjes(fotonen) dat een plant ontvangt
� Voordeel:
� Je weet waar de plant aan toe is
� Je kunt licht van verschillende lichtbronnen berekenen en optellen
![Page 20: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/20.jpg)
Diffuus licht – benutten van natuurlijk licht
Winter: 80% diffuus licht
Zomer: 60% diffuus licht
Voordelen:
Gelijkmatig licht (geen slagschaduw)
� Beter lichtdoordringing in het gewas
� Minder kans op lichtverzadiging
� Milder micro4klimaat
![Page 21: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/21.jpg)
Theorie
PAR Fotosynthese
(MJ m 2) (g CO2 m 2)
Komkommer Winterteelt
Winterteelt Gewasfotosynthese: +1.5% bij diffuus licht. Jaar productie +3.0% (+0.7 kg m42).
Natuurlijk Licht Diffuus Licht
PAR Fotosynthese
(MJ m 2) (g CO2 m 2)
281
70
48
35
114
203
869
365
208
69
650
1152
281
73
50
37
117
206
849
386
224
75
672
1158
![Page 22: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/22.jpg)
Diffuus Licht – hoe ziet dat eruit?
50% 0%Haze
Bepaalde kasdekmaterialen kunnen licht verstrooien, waardoor direct licht omgezet wordt in diffuus licht
![Page 23: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/23.jpg)
Materials – haze and light transmission
0.00 0.10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00
Standaardtuindersglas 4mm
ETFE film
ETFE film diffuse
EVA film
EVA film diffuse
haze [-]
0.50 0.55 0.60 0.65 0.70 0.75 0.80 0.85 0.90 0.95 1.00
Standaardtuindersglas 4mm
ETFE film
ETFE film diffuse
EVA film
EVA film diffuse
hemispherical transmission [-]
![Page 24: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/24.jpg)
Materials
Wees voorzichtig met lichtverlies bij hoge mate van diffusiteit
y = 0.1003x + 0.0653R2 = 0.902
0.00
0.02
0.04
0.06
0.08
0.10
0.12
0.14
0.16
0.18
0.20
0.00 0.20 0.40 0.60 0.80 1.00
Haze [-]
∆τ∆τ ∆τ∆τdi
r-ττ ττ d
if
![Page 25: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/25.jpg)
Diffuus licht en komkommer
![Page 26: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/26.jpg)
Diffuus licht – productie bij komkommer
0
10
20
30
40
50
60
70
80
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Week nr
Vru
chtg
ewic
ht (k
g m-2
)
Direct
Diffuus
Diffuus +6% (bij 4% minder licht)
Berekend bij gelijk lichtintensiteit +8%
![Page 27: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/27.jpg)
Diffuus licht – wat weten we ervan?
Lichtonderschepping:
� Meer middenin het gewas
� Meer in ochtend/middag dan vroeg/laat op de dag
Fotosynthese:
� Meer bij normale (zomerse) lichtomstandigheden
Vermoedelijk:
� Betere micro4klimaat in het gewas
![Page 28: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/28.jpg)
PAR licht en belichting
� Berekening van lichtsom (zonlicht, belichting)
� Belichtingduur vs belichtingintensiteit
![Page 29: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/29.jpg)
Belichten van planten: lamptypen
� Kunstlicht
� Hogedruk Natrium lampen (SON4T)
� Metaalhalogeen (HPI)
� Fluorescentie (TL)
� Gloeilampen (Flowerpower)
� LEDs
� Maar de zon gaat nog steeds voor niets op
![Page 30: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/30.jpg)
Omrekenen van en naar 8mol PAR
� Heldere, zonnige dag; buiten 450 W m42. Hoeveel PAR?
� 1 W m42 = 4.24 8mol m42 s41
� 450 W m42 is 450 x 4.24 = 1908 8mol m42 s41 PAR
� Hoeveel Lux is dit dan weer?
� Bij helder weer 1 8mol m42 s41 PAR = 52 Lux
� 1908 x 52 = 99216 Lux buitenstraling
� Stel: 8000 Lux HD natrium geïnstalleerd. Hoeveel PAR?
� 1 8mol m42 s41 = 82 Lux (ofwel 1 Lux = 1/82 8mol m42 s41)
� 8000 Lux = 8000/82 = 97.6 8mol m42 s41 PAR
![Page 31: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/31.jpg)
Benodigde lichtsom bepaalt aantal lampen(type)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
Gro
eilic
htso
m (
Mol
/dag
)Daglicht (Mol/dag) SON-T 100 µmol Totaal dagsom
Bijv.: minimaal benodigde lichtsom 10 Mol/dag
![Page 32: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/32.jpg)
Lichtsom (totaal van ontvangen licht per dag)
4 eenheid: mol/m2/dag 4
� Hoe reken ik lichtintensiteit om in lichtsom?
� Stel: belichting met 50 8mol m42 s41, gedurende 18 uur
� Geen daglicht, bijv groeikamer
� Lichtsom per dag van belichting is =
� 50 x (18 uur x 60 min x 60 sec) 8mol m42 dag41
= 3.240.000 8mol m42 dag41
� (1.000.000 micromol = 1 mol)
� = 3.24 mol m42 dag41
als 5 mol m42 dag41 gewenst 4> bijbelichten
![Page 33: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/33.jpg)
Belang van lamplicht in de winter
0
5
10
15
20
25
20/okt 9/nov 29/nov19/dec 8/jan 28/jan 17/feb 9/mrt 29/mrt
Lic
hts
om
PA
R (
mo
l m-2
da
g-1
)
Zonnestraling
Lamplicht
Totale lichtsom
Aandeellampen:
t/m wk 14: 55%
t/m wk 30: 25%
![Page 34: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/34.jpg)
Lichtsom omrekenen in lichtintensiteit:
� Lichtsom = 15 mol per m2 per dag
� Bij 18 uur belichten:
� = 15/18 mol per m2 per uur
� = 15/(18*60*60) mol per m2 per seconde
� = 0.00023 mol per m2 per seconde
� 1 mol = 1.000.000 micromol �
� = 230 micromol per m2 per seconde = PPFD
![Page 35: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/35.jpg)
Versie 7 (mei 2005)
Bepaling hoeveelheid groeilicht in de kas van dagli cht & bijbelichting.De groene cellen kunnen vrij worden ingevuld.Daglicht eenheid daglengte stralingssom
Huidige daglichtsom (globale straling): 173 J/cm2 per dag uren J/cm 2 per dagWaar wordt dit gemeten: 0.7 de kas januari 8.0 233Transmissie van het kasdek in deze periode: 70% februari 9.7 478Dit is hoeveelheid groeilicht in de kas: 2.60 mol/m2 per dag maart 11.8 827
april 13.8 1345Wat is de gewenste lichtsom (bijvoorbeeld van maart): 513.1 J/cm2 per dag mei 15.3 1748Deze waarde gaat uit van de situatie: buiten de kas juni 16.4 1808Transmissie van het kasdek in deze periode: 70% juli 16.2 1764
Dus gewenste hoeveelheid groeilicht in de kas: 7.72 mol/m2 per dag augustus 14.6 1541september 12.7 1025
Toevoegen groeilicht d.m.v. bijbelichting: 5.12 mol/m2 per dag oktober 10.7 603november 8.8 291
Hiervoor is een installatie nodig van: 79.0 µmol/m 2/s december 7.6 173
bij een belichtingsduur per dag van: 18 uur Gemiddelde daglengte en globale stralingssom in Nederland over de periode 1971-2000 (bron KNMI).
Realisatie van deze lichtinstallatie:Gebruikte lichtbron: Berekening a.d.v. bestaande lichtinstallatie:Aantal lampen per ha.: 731 stuks1) Gebruikte lichtbron:Geïnstalleerd vermogen per ha.3): 490 kWatt2)
Stroomverbruik per ha. per dag3): 8812 kWh2) Lichtniveau: 79Bij deze installatie komt het berekende groeilicht van: 79 µmol
ongeveer overeen met lichtniveau van: 6044 lux Belichtingsduur: 18 uur per dag1) N.B. uitgaande van een armatuurrendement van: 94% Lichtsom in groeilicht: 5.12 mol/m2 per dag2) uitgaande van nominale waarden; deze kunnen in de praktijk afwijken, afh. van Dit is vergelijkbaar, bij een kasdektransmissie van 70%armatuur en hoe deze wordt bedreven. 3)Dit is incl. filter in conventionele systemen! met globale daglichtsom van: 340.1 J/cm2 per dag
buiten
GreenPower 600W/400V
GreenPower 600W/400V
µmol
![Page 36: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/36.jpg)
Belichting tomaat: belichtingduur vs. intensiteit
![Page 37: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/37.jpg)
Behandelingen (tot week 14)
Nr Lichtduur Lichtintensiteit Lichtsom Licht aan
(uur) 8mol/m2/s lux mol/m2/dag (uur)
1 12 162 12.500 7.0 4:00416:00
2 15 162 12.500 8.8 1:00416:00
3 18 162 12.500 10.5 22:00416:00
4 18 135 10.400 8.8 22:00416:00
![Page 38: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/38.jpg)
Fotosynthesecapaciteit bij start belichting
0
5
10
15
20
25
30
0:00 1:00 2:00 3:00tijdstip van de dag (uur:min)
Net
to fo
tosy
nthe
se (
µm
ol m
-2 s
-1)
lampen aan
![Page 39: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/39.jpg)
Netto fotosynthesecapaciteit dec/jan/feb/juli
0
5
10
15
20
25
30
9:00 11:00 13:00 15:00 17:00tijdstip van de dag (uur:min)
Net
to fo
tosy
nthe
se (
µm
ol m
-2 s
-1)
12 H15 H18 H18 LLampen uit
![Page 40: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/40.jpg)
Productie gerelateerd aan totale lichtsom (t/m wk 20)
20
21
22
23
24
25
26
27
28
2700 2800 2900 3000 3100 3200 3300Cumulatieve straling in de kas (mol PAR m-2)
Cum
ulat
ieve
vru
chtp
rodu
ctie
(kg
FW
m-2
)
2790
3018
3258
3006
12 H
15 H
18 H
18 L
20%
8%
![Page 41: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/41.jpg)
Productie in relatie tot licht
80
100
120
140
80 100 120 140Licht (%)
Cum
ulat
ieve
pro
duct
ie t
omat
en (
%)
100
108.192116.798107.737
15 H
12 H
18 H
18 L
![Page 42: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/42.jpg)
Energie efficiëntie: belichtingsperiode
80
90
100
110
120
130
80 90 100 110 120 130Energie input totaal (%)
Pro
duct
ie (
%)
100104.6104.393.8
12 hoog15 hoog18 hoog18 laag
9.4 g/MJ
10.7 g/MJ
10.3 g/MJ
11.2 g/MJ
![Page 43: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/43.jpg)
Conclusies:
� Vooral dagelijkse lichtsom bepaalt resultaat
� Lichtkleur maakt niet uit voor de fotosynthese
![Page 44: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/44.jpg)
Ook lagere lichtsommen voldoende?
� Bladaanleg
� Zijscheutvorming
� Bloei
� Teeltduur
� Plantlengte
� Kleur en gewicht
� Worden beter bij verhoging van de lichtsom
� Wel gebonden aan maximum!!
![Page 45: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/45.jpg)
Praktijkvoorbeeld: Winterbloei potanthurium
� Vanaf juli 3 rassen in 17 cm pot.
� ‘Bonina’, ‘Champion’, ‘Orange Love’
� V.a. 4 september aanvullend belicht als Rout<150 W� ~100 8mol/m2/s (8000 lux ), max. 10 uur per dag
� ~100 8mol/m2/s, max. 14 uur per dag
� ~ 50 8mol/m2/s (4000 lux ), max. 14 uur per dag
� Controle: zonder belichting
� Per ras wekelijks ontwikkeling van 20 scheuten/ras scoren.
![Page 46: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/46.jpg)
Visuele resultaten van belichten
� Belichten geeft meer bloemen en minder overslag
6.3 ± 4.012.7 ± 3.01.2 ± 1.214 uur 8000 Lux
2.8 ± 2.812.4 ± 1.34.5 ± 4.510 uur 8000 Lux
1.3 ± 1.318.1 ± 8.80.014 uur 4000 Lux
13.4 ± 3.757.9 ± 19.08.7 ± 0.4Onbelicht
Orange LoveChampionBoninaBehandeling
Berekende overslagpercentages per ras
![Page 47: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/47.jpg)
Champion, januari
Lengte bloem: 33.8 cm
Breedte bloem: 7.8 cm
Lengte bloem: 40.5 cm
Breedte bloem: 8.9 cm
Onbelicht Belicht
![Page 48: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/48.jpg)
Champion, april
Onbelicht Belicht
![Page 49: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/49.jpg)
Licht houdt groei in standChampion - Cyclusduur Bloemontwikkeling
49.5
48.5
53.5
44.5
125
50
57
51.5
56.5
66.5
56.5
52
56
42
0 30 60 90 120 150 180 210 240
Onbelicht
14 uur 4000 Lux
10 uur 8000 Lux
14 uur 8000 Lux
Aantal dagen (cumulatief)
1e 2e 3e 4e 5e
![Page 50: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/50.jpg)
Potanthurium: relatie bloemaantal ~ lichtsom
4 mnd 10x8000 Onbelicht3 mnd
2 mnd
![Page 51: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/51.jpg)
Winterbelichting potanthurium
� Over alle rassen 50 475% meer bloemen na belichten
� Verschil met onbelicht rasafhankelijk
5.2 b14.2 c14 uur 8000 Lux
5.1 b12.5 b10 uur 8000 Lux
5.2 b14.4 c14 uur 4000 Lux
3.9 a8.2 aOnbelicht
Aantal bloemscheutenAantal bloemenBehandeling
Gemiddelden na 7 maanden (alle rassen).
![Page 52: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/52.jpg)
Relatie PAR som 4 aantal bloemen
R2 = 0.86
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 1200
PAR Som (Mol/m2)
Aan
tal B
loem
en
Onbelicht 14 u 4000 Lux 10 u 8000 Lux 14 u 8000 Lux
![Page 53: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/53.jpg)
Licht en functionele bladplukken
Bladpluk paprika
� Minder licht onderin het gewas – minder fotosynthese, verdamping?
� Bladpluk tbv energiebesparing
� Bladbreken Anthurium
� Jong blad draagt niet bij aan fotosynthese
� Gaat ten koste van bloem kwaliteit
![Page 54: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/54.jpg)
Bladpluk paprika 4 lichtonderschepping
juli
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0% 25% 50% 75% 100%
Gewashoogte, %
Lich
tdoo
rdrin
ging
(%
)
september
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0% 25% 50% 75% 100%
Gewashoogte, %Li
chtd
oord
ringi
ng (
%)
![Page 55: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/55.jpg)
Fotosynthese op 5 niveau’s in het gewas
Fotosynthese, juli
-5
0
5
10
15
20
25
30
0 100 200 300
Lichtniveau PAR (W/m2)
Fot
osyn
thes
e (µ
mol
CO
2/m
2 /s)
5
4
3
2
1
Fotosynthese, september
-5
0
5
10
15
20
25
30
0 100 200 300
Lichtniveau PAR (W/m2)F
otos
ynth
ese
(µm
ol C
O2/
m2 /s
)
5
4
3
2
1
![Page 56: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/56.jpg)
Gewasfotosynthese en 4verdampingFotosynthese op 5 bladniveaus, volgens
gemeten bladactiviteit sept.
-100
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
17/06 17/07 16/08 15/09 15/10 14/11 14/12Datum
mm
ol C
O2/
m2 bl
ad/d
ag
5
4
3
2
1
Verdamping op 5 bladniveaus, volgens gemeten bladactiviteit sept.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
17/06 17/07 16/08 15/09 15/10 14/11 14/12Datum
mol
H2O
/m2 bl
ad/d
ag
5
4
3
2
1
Geen effect op assimilatie / 10% minder verdamping
![Page 57: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/57.jpg)
Bladbreken Anthurium
� Doel: assimilatenvraag bladeren te verlagen, meerassimilaten naar de bloem
� Verwijderen van jonge bladeren
� Wordt gedaan bij tomaat, ook bij Anthurium
� Onderzoek bij aardbei
![Page 58: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/58.jpg)
Bij tomaat: vruchten krijgen :3 3
_____________ = 0.5 __________= 0.6(3+1+1+1) (3+1+1)
Gele cijfers = sink of ‘trekkracht’ aan de suikers
![Page 59: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/59.jpg)
Proef in Bleiswijk
� 3 lichtinstellingen (4, 7, 12 mol/dag)
� 3 temperaturen (18, 22, 26°C)
� Planten op 3 bladeren, +/4 bladbreken
� Resultaten in het voorjaar
![Page 60: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/60.jpg)
Respons op lichtkleur (fotomorfogenese)
� Lichtkleur stuurt belangrijke ontwikkelingsprocessen
� Effect op de vorm van de plant
� Waarnemen dag4nacht
� Seizoenen (daglengte)
� Actiespectrum?
![Page 61: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/61.jpg)
Stuurlicht
� Tussen 3504450 nm en >660 nm
� Voor de fotosynthese ‘niet’ van belang
� Voor de plantvorm en bloeisturing wel van belang
� Rood/ver4rood verhouding: laag: →lange planten
� Hoeveelheid blauw licht: veel blauw →korte planten
� Rood/blauw verhouding
![Page 62: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/62.jpg)
Lichtkleur en strekkingsgroei
� Rood/Verrood: langere planten bij R/VR < 1
� Blauw: langere planten naarmate aandeel blauw in groeilicht afneemt
� Blauw nodig voor reactie op R/VR: zonder blauw leidt ook R/VR > 1 tot overmatige strekking!
![Page 63: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/63.jpg)
Minder verrood
� Minder strekking� Positief voor compact houden potplanten
� Positief voor uitgangsmateriaal
� Meer vertakking� Positief bij potplanten
� Negatief bij veel vruchtgroenten
� Bloeivertraging bij schaduwplanten (Saintpaulia)
� Minder vruchtzetting (tomaat)
![Page 64: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/64.jpg)
Chrysant: kortere internodia bij afnemend verrood
![Page 65: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/65.jpg)
Blauw licht
� Normale plantontwikkeling als:
� 6% van het groeilicht blauw is
� Minimaal 15 8mol/m2/s
� SON4T lampen bevatten 6% blauw licht
� Daglicht bevat 27% blauw
� Zelfs in de winter genoeg blauw licht in het daglicht!
![Page 66: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/66.jpg)
Blauw licht
2Oranje
4Amber
18Wit
% blauwLampkleur
![Page 67: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/67.jpg)
Blauw licht betrokken bij:
� Vorming bladgroen en bladgroenkorrels
� Opening van de huidmondjes
� Strekkingsgroei: meer blauw, minder strekking
� Positief voor potplanten
� Bladoppervlak: minder blauw, groter bladoppervlak
� Positief bij bladgroenten
![Page 68: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/68.jpg)
Ultraviolet licht (300 – 400 nm)
� Strekking, afharden
� Bloemkleur
� Bladkleur
� Minder bladgroen
NB: insecten en schimmels gevoelig voor UV!
![Page 69: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/69.jpg)
Intensievere kleuring door meer UV
Foto: onderzoek Beßler, LVG Ahlem
![Page 70: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/70.jpg)
Lichtkleur en energie4inhoud
� Een rood foton heeft precies genoeg energie om bij te dragen aan de fotosynthese.
� Blauwe fotonen bevatten meer energie dan rode.
� De extra energie van een blauw foton moet worden weggesluisd.
� Toepassing mogelijk met LEDs
![Page 71: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/71.jpg)
Voordelen van LEDs
� Processturing via verschillende emissie4spectra
� Belichting kan dichter bij de plant
� Minder lichthinder
� Intensteit regeling middels dimmers
� LEDs zijn klein en handelbaar (minder schaduw)
� Lange levensduur
� LEDs zijn veilig (geen glas, laag4spanning)
![Page 72: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/72.jpg)
Fotosynthese oiv LEDs
Fotosynthese metingen bij sla
![Page 73: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/73.jpg)
Hetzelfde niveau van fotosynthese . . .
. . . maar alleen bij dezelfde lichtintensiteit
![Page 74: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/74.jpg)
Assimilatiebelichting mogelijk op gewasniveau?
![Page 75: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/75.jpg)
LEDs in de kas
![Page 76: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/76.jpg)
Misvattingen rond toepassingen van LEDs
� LEDs zijn efficienter dan SON4T
� LEDs produceren minder warmte
� Een deel van het (daglicht, SON4T) spectrum wordtniet gebruikt, waardoor LEDs efficienter zijn
� Pulserende LEDs zijn efficienter
![Page 77: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/77.jpg)
Toepassing belichting in de praktijk
� Verhogen dagsom in winter werkt vrijwel altijd positief
� Benut natuurlijk licht!
� 1% licht is 0.5 tot 0.8 % productie
� Zorg voor optimale CO2,watergift, plantafstand etc.
� Gebruik van gekleurde folies voor sturing plantgroei en vorm
� Bijna altijd verlies van groeilicht!
� Afwegen voor4 en nadelen
![Page 78: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/78.jpg)
Licht in de tuinbouw in de toekomst?
� Intelligent kasdek
� Hoge transmissie
� Kleur ‘op bestelling’
� Warmtestraling scheiden van PAR4straling ‘op bestelling’
� Intelligente assimilatiebelichting
� Optimalisatie PAR per kWh: kan zijn meer PPFD in
8mol m42 s41 maar minder Lux!
� Warmtestraling scheiden van PAR4straling ‘op bestelling’
� Toepassing van LED’s als assimilatiebelichting
![Page 79: Licht in en om de plant - WUR](https://reader031.fdocuments.us/reader031/viewer/2022012107/61dc3813de4a6706934ea135/html5/thumbnails/79.jpg)
Bedankt voor uw aandacht
© Wageningen UR