LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille...

17
GIOCHI VIRGILIANI LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE LICEO GINNASIO STATALE ANTONIO CANOVA TREVISO

Transcript of LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille...

Page 1: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

GIOCHI VIRGILIANI

LICEO CLASSICO LEOPARDI-MAJORANA

PORDENONE

LICEO GINNASIO STATALE ANTONIO CANOVA

TREVISO

Page 2: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

Riscaldamentodomande a risposta aperta

Prende parola la squadra che si prenota per prima suonando il campanello. A ciascuna risposta corretta si attribuisce un punto.

Parla il portavoce della squadra.1’ di tempo per ciascuna domanda2 punti per ciascuna risposta esatta

Page 3: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

1. v. 31: Perché la Sicilia: patris Anchisae gremio complectitur ossa?

Quando e dove è morto Anchise?

Page 4: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

2. v. 251 purpura maeandro duplici Meliboea cucurrit. Che cos’è il

doppio Meandro? Perché si chiama così?

Page 5: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

3. v. 352 sic fatus tergum Gaetuli immane

leonisdat Salio villis onerosum atque unguibus aureis.

A quale regione attuale corrisponde grosso modo la terra dei Getuli? Si ipotizzi da dove Enea può avere portato questo trofeo.

Page 6: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

4. v. 533-534: 'sume, pater, nam te voluit rex

magnus Olympitalibus auspiciis exsortem ducere honores.

Perché Enea si rivolge ad Aceste dandogli il titolo di “pater”?

Page 7: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

5. v. 628-629: dum per mare magnum

Italiam sequimur fugientem et volvimur undis.

Perché Beroe definisce fugiens l’Italia che i Troiani inseguono da ben sette anni per mare?

Page 8: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

PROVA DI TRADUZIONE E COMMENTO

Le due sottosquadre si ritirano inlocali distinti e hanno a disposizione20’ per tradurre e commentare ilpasso. Al quesito saranno attribuiti unmassimo di 10 pt.

Page 9: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

a. Si traduca il passo seguenteb. Si commenti il passo seguente:

- si contestualizzino i versi tradotti;- si indichino i modelli culturali di riferimento;- si esprimano lconsiderazioni di lingua e stile.

Aen., V 114-120

Prima pares ineunt gravibus certamina remisquattuor ex omni delectae classe carinae. 115velocem Mnestheus agit acri remige Pristim,mox Italus Mnestheus, genus a quo nomine Memmi,ingentemque Gyas ingenti mole Chimaeram,urbis opus, triplici pubes quam Dardana versuimpellunt, terno consurgunt ordine remi;

Sergestusque, domus tenet a quo Sergia nomen,Centauro invehitur magna, Scyllaque Cloanthuscaerulea, genus unde tibi, Romane Cluenti.

Page 10: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

QUESITO ICONOGRAFICO

A ciascuna delle due squadre è proposta un’immagine.

La squadra deve così procedere a rispondere al quesito in un tempo non superiore ai 5’. Si attribuisce a entrambe le squadre un punteggio massimo di 5 pt.

A. descrizione dell’immagine

B. attribuzione dell’immagine a un passo preciso di Aen V.

C. contestualizzazione del passo

D. eventuali riferimenti letterari e/o culturali

Page 11: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

LICEO LEOPARDI-MAJORANABologna, Palazzo Fava, Eneide V, ciclo di affreschi di

scuola carraccesca

Page 12: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

LICEO CANOVABologna, Palazzo Fava, Eneide V, ciclo di affreschi di

scuola carraccesca

Page 13: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

QUESITI DI ESEGESI

A ciascun quesito quesito sono attribuiti un massimo di 5 punti. Ciascuna squadra dispone di 5’ di tempo massimo per formulare la risposta esatta.

Page 14: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

LICEO CANOVASi indichino i riferimenti culturali cui rinviano i seguenti versi e i

principali effetti stilistici e retorici di cui Virgilio qui si avvale.

V, 587-595

ut quondam Creta fertur Labyrinthus in altaparietibus textum caecis iter ancipitemquemille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590frangeret indeprensus et inremeabilis error;haud alio Teucrum nati vestigia cursuimpediunt texuntque fugas et proelia ludo,delphinum similes qui per maria umida nando

Carpathium Libycumque secant [luduntque per undas].

Page 15: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

LICEO LEOPARDI-MAJORANAA quale topos letterario rinviano i seguenti versi? A quale scopo viene qui inserito da Virgilio? Si indichino i principali effetti stilistici e retorici di

cui Virgilio qui si avvale.

V, 721-727

et Nox atra polum bigis subvecta tenebat.visa dehinc caelo facies delapsa parentisAnchisae subito talis effundere voces:'nate, mihi vita quondam, dum vita manebat,care magis, nate Iliacis exercite fatis, 725imperio Iovis huc venio, qui classibus ignemdepulit, et caelo tandem miseratus ab alto est.

Page 16: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

PUNTEGGIOQUESITO LICEO CANOVA LICEO LEOPARDI-MAJORANA

RISCALDAMENTO

2 pt a risposta

1 2

2 2

3 2

4 2

5 2

TRADUZIONE E COMMENTO10pt

9 8

QUESITO ICONOGRAFICO5pt

5 5

QUESITO DI ESEGESI5pt

4 5

TOTALE

Page 17: LICEO CLASSICO LEOPARDI- MAJORANA PORDENONE … · parietibus textum caecis iter ancipitemque mille viis habuisse dolum, qua signa sequendi 590 frangeret indeprensus et inremeabilis

RINGRAZIAMENTI

Il Comune di Pordenone per la concessione della Sala Consiliare e per il patrocinio

Banca Euromobiliare senza cui non si sarebbero potuti realizzare i Giochi Virgiliani

Fondazione Silla Ghedina nella persona del presidente dott. G. Perissinotto per l’amicizia e la collaborazione

Il prof. Mario Lentano, Università di Siena

Il Dirigente del Liceo Leopardi-Majorana di Pordenone, Teresa TassanViol

I proff. del Liceo Leopardi-Majorana di Pordenone, Angela Piazza, Alessandra Rocco e Luigi Curtolo

I colleghi dei Licei Leopardi-Majorana e Canova per avere invitato gli studenti a partecipare