ku39

download ku39

of 12

Transcript of ku39

  • 7/26/2019 ku39

    1/12

    KURMANCrojnameya taybet ya Ensttuya Kurd ya Pars li ser pirsn zarav kurmanc

    hejmar 39 Payz 2006

    Min ev nivs ne ji bo sahibrewacanBelk ji bo bikd Kurmancan

    Ehmed Xan(Sedsala XVII)

    Civna 39an ya Kurmanc rojn di navbera 27/11 - 2/12-2006an de li Pars kom b.Bedarn civn li ser peyvn kurd ran di ermen de, peyvn kmnas, termn

    ftbol, peyvn di stranan de, ferhenga Avestay-Kurd, pagir pgirn kurdxebitn.Ev hevaln han di civn de bedar bn: Mistefa Aydofian (Mrdn), Lutf Baks

    (Xerzan), Elr (Wan), Mehmd Lewend (Qerejdax), Emn Naroz (Batman),Kendal Nezan (Diyarbekir), Cemal Onursal (Cizr), Zinar Soran (Drik), Behrzca (Kotol), Tmr Xell (Rewan), Reo Zlan (Agir).

    Encamn ji xebata v civn di v hejmara Kurmanc de tn belav kirin.

    Civna Parsya payza 2006an

    Peyvn kurd randi ermen deAmadekar : Tmr XELL

    ermen kurd tirk fransiz ngilzermen, rmen (m, r) ermeni armnien armenian

    ermen, ermenk (n) ermenice a rmnien, langue a rmnienne armenian, armenian language

    ajdahak ezderha, ejdiya, ejdeha, ziya, ziha ejderha dragon dragon

    koar koer bir Krt oyunu une danse kurde a Kurdish dance

    hox (ji ran ahaka) ax, xak toprak terre soil, land, earth

    axor axur ahr table stable

    azat, (avestayazate) azad zgr, hr libre free

    andam, (avestayhendame) endam uzuv membre member

    ambar, (ji raniya kevnhembar) enbar, embar anbar dpt, entrept warehouse, store

    bijk (ji ranpizk) pizk, pzk doktor mdecin physician, doctor

    datavor (ji raniya kevndate: heq, dad) dadwer hakim juge judge

    dataxaz dadxwaz, dadres savc, dava makam procureur prosecutor

    djvar dijwar etin, zor difficile difficult

    doab doav pekmez sirop pais de raisin a thickened grape/resinous syrup

    gom gam camu, manda buffle buffalo

    gaz (ji raniygez) gaz, gez arn mesure de longueur a yardstick (about 68 cm long)

    denviron 68 cm

    gazar gizr, gzer havu carotte carrot

    girpan girfan, berk cep poche pocket

    kopal gopal baston, asa canne cane

    klor kilor, gilover, gulor yuvarlak rond round

    hl hl kakule cardamome cardamonhmk hm temel, esas base, fondation basis, foundation

    hmn hm: bingeh kk, esas racine root

    hol hol; vizik topa toupie top, spinning top

    hazar hezar bin mille thousand

    comard comerd cmert, yifiit brave, gnreux brave, generous

    kp kp : idand; sk, ok yakn; trs serr, resser; very tight, tightened up;

    d er kp gi rtin kapy s k k apatmak fermer bi en l a porte; to shut the door se curel y;

    kp hev rnitin birbirine ok yakn sasseoir trs prs to sit close together

    oturmak lun de lautre

    ksak ks, ksik kese, torba bourse purse

    krak kurk at ya da eek yavrusu petit dun cheval ou dun ne a foal (of horse or donkey)

    mom mm mum bougie candle

    apk apik gece gmlefii tunique de nuit night shirt

    bizz bizz, gizz gve mite clothes moth

    kap kap erit, ksa erit laisse, corde leash, cordkal ka ekme, eki traction traction, haulage

    lagan legan lefien assiette large large bowl

    lava lewa, lo leva fine galette de pain a flat loaf of fine bread

    pa pa, ma pme, p baiser, embrassade a kiss, a hug, an embrace

    mxak mxik karanfil oeillet, clou de girofle a carnation, a clove

  • 7/26/2019 ku39

    2/12Kurmanc hejmar - 39 - - 2 -

    Peyvn kmnas (II)

    Amadekar : Kendal NEZANkurd tirk fransiz ngilz

    hox kk giri kaps portillon gate, barrierkam n.m. suyun geiini engelleyen bir tr vana dispositif en bois ou en mtal bloquant a metal or wooden device for controlling

    le passage de leau(sorte de vanne) water flow (an adjustable dam)kamar n.f. yuvarlak tahta ereve (elek, tef, vs) cadre circulaire en bois a circular frame (for a tambourine or sieve)

    (de tambourin, ou dun tamis)kamav su kesildikten sonra arkta kalan eau stagnante, flaquen.f.(restant dans a puddle (of water remaining in an

    birikinti la rigole dirrigation aprs que leau irrigation channel after the water has beenait t coupe) cut off)

    kambn di kamamas agacement des dents having the teeth on edgekam n.f. un, yumurta sars ve sudan colle artisanale, faite dun mlange de traditional glue, made of a mixture of flour,

    yaplan ve porselen eya onarmnda farine, de jaune duf et deau servant egg yoke and water, ised for repairingkullanlan yapkan rparer les porcelaines pottery and china.

    kam dan; kam dan niy yaptrmak, atlak bir porseleni coller, recoller(une porcelaine) ; to glue, to stick, to glue together pieces of chinayaptrmak recoller une porcelaine

    tev, to, tevok yass, talarla oynanan bi r ocuk oyunu sorte de ptanque kurde a Kurdish game of bowlstr n.f. geleneksel bir Krt oyunu jeu traditionnel o une partie des a traditional game in which some of the

    (oyuncularn bir ksm geni bir joueurs se tient lintrieur dun players stand inside a large circle and beatemberin iinde durup dardan grand cercle et frappe coups de back with their belts those who try toyaklaan oyuncular kemerleriyle ceinture ceux qui sapprochent deux approach them and take their belts awayvurur ve kemerlerini almaya alr) et cherchent prendre leur ceinture

    pezmijok, pezmjek, pezmijk, pezmik koyun kenesi tique (de moutons) a tick (the insect)

    pemok yarasa chauve-souris a bat (the flying mammal)Pvir, Pwr, Perwn, Sureya n.f. Sreyya les Pliades(constellation) the PleiadesPwr Mzn Terazi burcu la Balance(constellation) Libra (constellation of)piiqn, piikn, a ln, lefn sarlmak senlacer, se nouer to embrace; to knotpiiqandin, pan, alandin, lefandin sarmak enlacer, nouer, ficeler. to intertwine, knot or t ie upfatfatik, ememotik, margsk, fatmack, ayr kertenkelesi lzard des prs green lizardmarmarok, marjok, fatimoke

    pxew n.m. rt, bataniye couverture blanketememotik n.f. bir eit Krt mants sorte de gros raviolis kurdes a kind of Kurdish ravioliap m (an ls) an mam ls geleneksel bir Krt oyunu: iki oyuncu un jeu traditionnel kurde dans lequel a game in which two people are seated,

    gzleri kapal bir ekilde belli bir deux personnes sont assises, spares separated by a cushion, with their eyesmesafede kar karya oturur. lune de lautre par un traversin, les yeux closed. they hit out at one another with aAralarnda bir yastk vardr, oyuncu ferms. Elles se donnent des coups avec knotted egal. the aim of the game it tokarsndakine kefiyesiyle darbe un egal nou. Le jeu consiste dodge the opponents blows. each timesalmadan ncemam ls, xwe bike ils, esquiver les coups de lautre. they warn one another withmam ls,hat te derbeke bnams. A chaque fois, on prvient lautre avec : xwe bike ils, hat te derbeke bnams.

    (Ls amca, efiil sana kt bir darbe geliyor) mam ls, xwe bike ils, hat te derbeke victory is decided on points. Each time ader difieri darbeden kamaya alr. bnams.La victoire est acquise aux player misses, his opponent takes overEn ok puanalan oyunu kazanr. points. Ds quon manque un coup, the striking.Bir oyuncu karsndakini vuramaynca cest lautre joueur qui reprend la main.oynama sras difierininolur.

    pezkoguro n.f. birdirbir saute-moutons leap frogker ik kerajo geleneksel bir Krt oyunu: oyunculardan jeu traditionnel kurde o un joueur a traditional Kurdish game in which a player

    biri gzn kapar ve srtn difier ferme les yeux et tourne le dos aux autres. closes his eyes and turns his back on theoyunculara evirir. Birisrtna dokunup Quelquun touche son dos du doigt en others. someone touches his back saying:Kerik kerajo, k te dajo?(Eek disant :Kerik kerajo, k te dajo ? Kerik kerajo, k te dajo?If he fails tosrcs eek, seni kim sryor?) der. (petit ne conducteur dne, qui te conduit) recognize the voice he has to carry thatEfier sesini tanmazsa onu srtna Sil ne reconnat pas la voix, il doit porter person on his back round the field. If he

    bindirip oyun sahasnda gezdirir, la personne sur son dos et faire un tour does recognise the voice, then the other carriestanrsa o srtna biner ve sahay de terrain, sil le reconnat cest lui qui him.dolar monte sur son dos

    avtenek , avgi rti nok , saklanba jeu de cache-cache a game of hide and seek avgirtinek, veartok

    hol, vizik, teqal topa toupie spinning topgizgizok ottan yaplan kk topa sorte de petite toupie faite dune herbe a kind of small top made of a variety of grass

    (gizgizok) quon fait tourner sur un plateau. (gizgizok) that is spun on a trayponijn kara kara dnmek avoir des penses noires, en avoir lourd to have dark thoughts, to be heavy hearted

    sur le curponijn n.f. kara dnce penses noires dark thoughtsprisandin ufalamak mietter to shred or crumblenan hik prisandin kur u ekmek ufalamak mietter le pain sec to crumble dry breadtitn prisandin ttn yapraklarn ufalamak mietter les feuilles de tabac to shred tobacco leavesqefiln, cemidn, qerimn, simirn sofiuktan donmak tre transi, gelerv.i., se refroidirv.pr., to be numb with cold, to be freezing,

    se gelerv.pr.,FAM. caillerv.i.qefiln, betiln, rat bn, westiyan (baz kuzey afizlarnda) (REGION.) (dans certains parlers du nord) (in some northern regional dialects)

    yorulmak, yorgunluktan halsiz dmek tre fatigu, tre puis, tre extnu to be tired, worn out, exhaustedqerqa, lsp saf beyaz, parlak beyaz blanc pur, dun blanc clatant pure white, a brilliant whiteqesidandin 1) asmak, takmak; 2) arpmak 1) accrocherv.tr.2) heurterv.tr. 1) to hang up; 2) to collide with or bump into

    3) ba vurmak 3) adresser une requte. s .o.; 3) to petition a courtqesidn 1) ufiramak; 1) visiterv.i., rendre visite en passant, 1) to call in on s.o.;

    2) ynelmek, bavurmak faire halte; 2) sorienterv.pr., sadresser 2) to go and see s.o.li mala yek qesidn birine ufiramak faire tape chez quelquun to break ones journey at s.o.sqesp sert, safilam (ta yada akmak ta iin) solide (qualit dune pierre, solid (eg. like a stone or a flint)

    dune pierre briquet)qe n.f. (bat afizlarnda) soyma (dans les parlers de louest)pluchage (in the western dialect) peeling (fruits etc)qe kirin soymak (meyve ve sebze) peler, plucher to peel or clean fruit or vegetables

  • 7/26/2019 ku39

    3/12- 3 - Kurmanc hejmar - 39 -

    qetek bufiday ya da pirinci ayklamada plateau en bois utilis pour trier le bl a wooden tray used for sorting wheat or ricekullanlan tahta sini ou le riz des cailloux to remove small stones

    qewarok ii henz olumam taze ceviz noix verte dont la coquille nest pas an unripe nut whose shell has not yet formedencore forme.

    qewl, bi qewl gre, -e gre selon according toqewl filankes/ falancaya gre selon un tel i.e according to so and soqewilandin (ender) inandrmak, ikna etmek, (rare)convaincrev.tr., persuaderv.tr., (rare) to convince, to persuade or t o seduce

    batan karmak (bk zqeblandin) sduirev.tr. (voirqeblandin) s.o. (see alsoqeblandin)qewt, tenb tenbih, tavsiye, sipari avertissement, recommandation, avis, a warning, an advice or recommendation

    conseilqewt kirin 1) tenbihlemek, tavsiye etmek; 1) donner un avis, conseiller, 1) to give advice, to advise or recommend;

    2) sipari vermek recommander ; 2) passer commande ; 2) to place an order

    qewt l kirin birini tenbihlemek recommander ... to recommend to s.o.qewtiya piyan atalarn tavsiyesi, ata sz tradition, adage a tradition, a sayingqeyal, qiyale n.f. AR. filen uykusu, glen dinlenmesi repos de midi, sieste a mid-day rest, a siestaketin qeyal filen istirahatna ekilmek faire la sieste, se mettre labri de to take a siesta, to shelter from the heat,

    la chaleur pour le repos de midi to take a mid-day napqebal adj. AR. olgun, olgunlam mr, mri ripe, ripenedqna adv. (ender) glkle, zor, g bela (rare)difficilement (rare) with difficultyqna hat g bela geldi i l est arriv avec peine. he arrived with di ff icultyqic, qij, qij kaynar, kaynaan (rare)bouillant(e ), bouillonnant(e), (rare) boiling, effervescent

    effervescent(e)qi n.f. (yerel) an REGION.moment (regional) moment, short whileqiek ; bi v qi vegeriyan bir anlk; annda dndler REGION. moment, un petit moment ; (regional) a moment, a short while;

    ils sont revenus tout de suite they returned immediatelyqidk n.f. kursak jabot crop (of bird)

    qidka mirkan, tavuk kursafi jabot dune poule a chickens cropqidm n.f. trmk rteaun.m. a rakeqidm kirin ; erd qidm kirin trmklamak ratisser ; ratisser le sol to rake

    qidmkirin trmklama ratissage (du sol) rakingkubik, qilz, xz kambur bosse humpqilvilandin n.f. 1) alkalama; 2) sarsma 1) rinage; 2) secousse 1) rinsing; 2) a jolt or bumpqilvilandin 1) alkalamak; 2) sarsmak, silkelemak 1) rincer, passer leau ; 2) secouer 1) to rinse out, to soak; 2) to shakeqilviln 1) alkalanmak; 2) sarslmak, silkelenmek 1) tre rinc, tre pass sous leau ; 1) to be soaked; 2) to be shaken or disturbed,

    2) tre secou, tre agit to be agitatedqimil, qimir, qemer yank ten hle, teint hl tan, a tanned complexionqimitok 1) buruuk; 2) solmu, solgun 1) froiss, chiffonn, fronc, pliss ; 1) creased, crumpled; 2) withered, wilted,

    2) fltri, fan fadedqinyat n.f. 1) takat, g; 1) forcen.f., vigueurn.f., nergien.f.; 1) force, energy;

    2) kanaat (bkzqenaet) 2) conviction, croyance.Voir aussiqenaet 2) conviction, belief (see alsoqenaet)qinyata min bi te re sana gveniyoum je te fais confiance I trust youqinyata avan grndfi kadar vue dil as far as one can seedtina avan qinyata dilan e gzle grmek inanmaya yeter la vue suffit rassurer le cur the sight is enough to reassure the heartqinyata dil knandin, muradna ermek, gnlnn arzularn raliser un dsir profond, sefforcer, to achieve a deep wish or desire

    gerekletirmek chercher obtenir la ralisation dun vu,

    dun dsirqin, qinik, qink, qinike nakarat refrain, rengaine, a refrain or melodyqinre, qinot fileden sonra yenilen hafif yemek gotern.m., repas lger pris dans tea, i.e a light meal or snack taken mid-afternoon .

    laprs-midi.qiran salgn hayvan hastalfi: pizootien.f. epizootic diseaseqiran k et iye nav pez sr salg na bulam les moutons sont frapps par une pizootie the sheep have caught an epizootic diseaseqirok,syn.iks cimri avareadj. miserly, stingyqirn n.f. hayvan yemi artfi fourragenon consomm par les btes et fodder, not eaten by the animals and become

    devenu impropre la consommation unsuitable for consumptionbs kar yfin congre, amoncellement (de neige) snowdrift, a heap of snowqitin sgara afizlfi fume-cigarette a cigarette-holderqittk kuruntu (kurumu parack veya dilimler iin) pice ou morceau sch(de quelque chose) a piece or a dried piece (of s.thg)qittk xwn kan kuruntusu; plaque de sang sch a pool of dried bloodqittk petx kurumu kavun dilimi; tranche de melon sch ; a slice of dried melonqittk (mr ) kul ba b el as, b el al deli kanl casse-cou, jeune homme bagarreur a daredevil, a reckless personql boynuz dfense a tusk ql berazan, syn. irne; yabani domuz boynuzu, dfense de sanglier a boars tusk ql flan fil dii dfense dlphant an elephants tusk qqac n.f. yaklak 12 kg olan eski tahl ls ancienne mesure de crales dune an old unit for measuring grain, of about

    capacit de douze kilos environ 12 kg capacityqr, zift asfalt; asphalten.f., bitumen.m.: tar, asphalt, bitumen. eg.qr kirin asfaltlamak; asphalterv.tr.,goudronnerv.tr.; to asphalt or to tar... kirin qr, bulatrmak, amura batrmak, g duruma engluer, embourber, mettre dans le ptrin to bog down, to get in a mess

    koymak;bn qr yapmak, musallat olmak tre collant, tre casse-pied to be clinging, to be a nuisanceqetran katran goudron tarqoandin, quandin bzmek; repl ier, recroqueviller ; to fold up again, to huddle;xwe qoandin ser hev, bzlmek, kabufiuna ekilmek se recroqueviller to curl o.s. upsyn. xwe qos ser hev kirin

    qol n.m. kolye colliern.m. necklaceqol zran on iki altn dizili kolye ya da ba taks collier ou diadme de douze picettes dor necklace or diadem made of 12 small gold coinsqol mil, girmilk omuz ba articulation du bras l paule shoulder jointqolek an qoli k n. f. erp olarak yak lan, b ir tr ir ice varit de gros chardon, utilis comme a kind of large thistle used for kindling

    deve dikeni brindilleqolik (bi qolik ketin) (koyunlarda) kelebek hastalfi maladie de foie qui affecte les moutons liver disease affecting sheep, (to have a liver(tre atteint dune maladie de foie) complaint)

    qopik n.m. 1) topal 1) cupule du gland; 2) bouton en tissu 1) an acorn cup; 2) a round cloth button2) top biiminde kumatan dfime en forme de boule

    qoqik, kort oyuk, delik troun.m., cavitn.f. a hole or cavityqoqika av gz oyufiu orbite de liln.f. eye socket

  • 7/26/2019 ku39

    4/12Kurmanc hejmar - 39 - - 4 -

    qoqika mj kafatas boite crnienne craniumqoqilandin 1) delmek, oymak 1) trouerv.tr., percerv.tr.; 1) to make a hole, to pierce;

    2) oyufiundan kmak (gz) 2) sortir de lorbite(il) 2) to gouge (an eye)qoq n.f. hint cevizi afiac ya da kk; bois ou racine de cocotier : the wood or root of a coconut treetizbiya qoq hint cevizi afiacndan yaplan tesbih chapelet en bois de cocotier a string of beads of coconut woodqoq, qoqe n.f .sy n. meqere mak ar a bobinen.f. a reel, a spoolqoqeya ta iplik makaras bobine de fil a reel of threadqoqilandin oynatmak (bir ocufiu omuzunda faire bouger, faire sauter (un enfant sur to make s.o move or jump (eg. a child on

    oynatmak) ses paules) one/s shoulders)qorbae, kuxika qrqrok, xeneqtik, bofimaca coqueluchen.f. whooping coughxeneqtk, xeniqok.

    qor n.f. bir cilt hastalfi une maladie de peau a skin disease

    qrn n.f. turna filfi cri de la grue the cry of a crane (bird)qo n.f. hayvanlarda dofium sancs convulsions dun animal au moment de la convulsions of an animal as it gives birthmise bas

    m k eti ye b er qoan koy un dofium sancs ekiy or la brebis est prise des convulsions the ewe is in labour convulsionsde la mise bas

    qudik, qutk, qotk ayna miroir mirrorqulat top; boule : ball;qulata berf kar topu boule de neige snow ballquloz 1) yksek; 2) zirve; 1)adj.haut, lev; 2)n.f.cime, sommet 1) high; 2) summit or peak;quloz bn ykselmek slever ; to rise;quloz hewa bn gklere gklere kmak monter vers le ciel to fly to the skyquloz kirin ykseltmek lever to raise or bring upqurs (yerel) yce dafi (rgional)haute montagne (regional) high mountainkurt, qurt akbaba vautour vulturekurt laan, le kargas vautour moine(aegypius monachus). a species of vulture (aegypius monachus)quzgezk, cbir, cbirk dana burnu courtilire; (lat)gryllotalpa vulgaris a mole cricket(gryllotalpa vulgaris)gezgez, gezgezk dana burnu muflier, gueule de loup ; (lat)antirrhinum snapdragon (antirrhinum)

    qnte, hesp bk helikopter bcefii libellule dragonflysivoreav, sey av su samuru loutre otterqz, kj, kjik, kze sansar fouine weasel, stone martindelek, semr zerdeva, afiasansar martre, zibeline a marten, sablekurebek, kurbek porsuk blaireau badgerqwz kokarca putois polecat, skunk sxur oklu kirpi porc-pic porcupinecq sfirck tourneau sansonnet, merle a starlingli ber xistin (yerel) aktrmak (rgional)faire comprendre (regional) to make s.o understandli r bi ber bn (yerel: orta Anadolu Krtler) akmak, anlamak (chez les Kurdes dAnatolie)comprendre (regional: anatolian Kurds) to understandraber xistin (yerel) tevik etmek, aktrmak, (rgional) inciter faire quelque chose, (regional) to urge s.o to do s.thg, make s.o

    birinin kafasna koymak faire comprendre, pousser , understand, to push s.o to ; to ram s.thgmettre dans la tte de into s.o.s head

    raborandin, rabor kirin 1) geinmek; 2) geindirmek, geimini 1) faire passer; 2) assurer sa subsistance 1) help s.o. cross 2) to keep or support oneselfsafilamak

    rabor, debar, dare geim; subsistance; subsistance;

    raboriya me ba e geimimiz iyi nous avons un bon niveau de vie we have a good standard of livingracivandin toplamak, biraraya getirmek runirv.tr., rassemblerv.tr. to unite or assembleracivn: n ser hev, civiln bzlmek, ekilmek (kuma) se recroqueviller, rtrcirv.i.(le tissu) to shrivel up, to shrink (cloth)raandin temel atmak jeter les bases, les fondements to lay the basis or foundationsranav, ranavi n.f. telkin suggestion suggestionranav yek kirin birine telkin etmek suggrer quelquun to suggest to s.oramedan yatrmak, uzatmak tendre, allonger to streach, lay down, or lengthenxwe ramedan uzanmak, yatmak stendrev.pr.,sallonger sur le dos to lie down, to lie on ones backSyn. paldan, razan xwe dirj kirin

    randin srmek, gtmek mener, conduire to lead, to driverapern bir rmafi gemek, amak traverser une rivire, franchirv.tr., to cross a river, to go through or beyond; to

    survolerv.tr. fly over or skim through, (depending on contest),raper geit passage, gu crossing, fordrapln bkmek, katlamak plierv.tr., replierv.tr. to fold; to fold overraps ekilmi tarla, ekilmi arazi champ cultiv, terrain cultiv. cultivated field, cultivated landrasandin, rsandin rmek nouer, tricoter 1) to knot, to knit

    2) zamk srmek, yaptrmak; susturmak 2) coller 2) to stick

    rsay, rs, rsand rlm: nou, tricot : knotted:rsay rl, rgl, efirimli nou, barbeltl rsay dikenli tel fil de fer barbel barbed wirerasteyar samimi; iten sincreadj., franc, francheadj. sincere, frank rasteyar samimiyet, itenlik sincritn.f., franchisen.f. sincerityp werkirin, l kirin dkmek, serpmek saupoudrer to sprinklexwey p werkirin tuzlamak, tuz serpmek saupoudrer de sel to sprinkle saltratib: pergal dzen; ordren.m.: order, tidiness;ratiba mala w rind e evi eki dzenlidir sa maison est bien range the house is tidyr attik andi n (y erel): r tmek, k aplamak , stn kapatmak (rgional)mettre sur, couvrir (regional) to put s.thg. on, to coverlihf rattikandin stne yorgan rtmek couvrir dune couette to cover with a quiltravjker danman conseiller, ren., prcepteur, tricen. advisor, tutorravrav kumral blond vnitien, blond roux. a reddish blond, ginger colouredrawj 1) tavsiye, fit, nasihat; 1) conseil, recommandation; 1) advice, recommendation;

    2) konuma tarz 2) manire de parler, parlern.m. 2) a way of speaking, speechrawjkar, rawikar danman conseiller, re adviser,

    rawjkar, rawikar danmanlk fonction de conseiller counsellorp re westan, p re westiyan biriyle urfiramak soccuper de quelquun, passer du temps to look after s.o., to go to some pains for s.o.avec quelquun, se donner du mal pourquelquun

    rawean, rawen. Syn. dawen; 1) silkilmek, sarslmak 1) trembler, bouger brusquement, de faon 1) to tremble, to move jerkily, to be shaken;2) dklmek; saccade, tre branl;

    2)tomber : 2)to fall;

  • 7/26/2019 ku39

    5/12- 5 - Kurmanc hejmar - 39 -

    peln dar raweiyane afiacn yapraklar dklm; les feuilles de larbre sont tombes the leaves have fallen;3) yfilmak, toplanmak, 3) sattrouperv.pr., se masser v.pr.: 3) to flock together, to form a crowd;

    her k es raweiya gund her kes k ye dk l d tout le monde se rassembla au village. everyone flocked to the villageraweandin: reandin (yerel) serpmek, dkmek (rgional)aspergerv.tr. (regional) to sprayraxistek amar serilen ip yada yer tendoir linge. a clotheslineraymezin 1) mafirur, burnu havada; ukala 1) hautain, eadj., arrogant, eadj.; 1) haughty;

    2) (mec.) eraf 2)FIG. notableadj. 2) (fig) noteworthyraymezin mafirurluk; ukalalk arrogancen.f.: arrogance:r ay mezi n k iri n mafi rur mafirurluk etmek, hava atmak prendre des airs, faire preuve darrogance. to put on airs, to display arrogancerebisandin, repisandin, tepisandin basmak, bastrmak tasserv.tr. to pack, to tamp downrebisn , repisn, tepisn baslmak, bastr lmak se tasser to subside or shrink, to bunch upr ebi sandi n, r ewi sandin sulamak, su vermek arroser, irriguer to water, to irrigate

    ref n.f. def, uzaklatrma; cartement, loignement; a gap or distance;ref kirin def etmek, uzaklatrmak carter, loigner to separate or move awayregez n.f. 1) rk; 2) cins 1) racen.f. ;2) genren.m. 1) race breed, 2) kind, typereml, rimle, hewrde, ssik bldrcn caille quailram gsterme; action de montrer: showing;ram dan gstermek montrer to showrenandin rendelemek raboter to plane down or scraperengrj boyac, elbise boyacs teinturier dyerrengrjxane kuma ya da elbise boyama yeri teinturerie dyeingrengrj boyaclk mtier de teinturier the trade of dyeingveresn zlmek (rg) filer, se dfaire, se dtricoter to spin, to undo, to unpickresandin yetitirmek faire pousser, cultiver to make s.thg. grow, to cultivaterebend (yerel) uurum REGION. gouffren.m. (regional) a gulf, a chasmfirnek, firnok, zang uurum abme abyssreik, xark ynden rl ark sandale en laine et poils tisss pour lhiver a winter sandal woven of wool and hairs.retimandin, ritimandin tkamak boucherv.tr. a butcherretimn, ritimn tkanmak tre bouch, t re obst ru to be blockedrewa dl; rcompense, prix a reward, a prize;rewa kirin dllendirmek rcompenser to rewardrewag adr eperlerini kaplayan bande de feutre qui entoure les haies a felt band that surrounds hedges; (t)

    keeden geni erit (t) autour de la tente or round a tentrewdn ok a, acndan len trs affam, qui meurt de faim. very hungry, starvingrewdn alk faminen.f. faminedilq n.m. 1) biim, klk; 2) rol; 1) forme ; 2) rle; 1) form, shape; 2) a role;keti n dil q y ek bi rini n kl fina g ir mek, bi rini n rol n prendre le rle de quelquun take on s.o.s role

    oynamak

    kurd tirk fransiz ngilzFederasyona Ftbol ya Ewrpay Avrupa Futbol UEFA UEFA (Union of

    Federasyonlar Birlifii (Union Europenne de football) European Football Assoc iations)

    Federasyona Ftbol ya Navnetewey Uluslararas Futbol FIFA (Fdration FIFA (International

    F ed erasyonl ar Bi rli fii inte rnati onale d e foot bal l) F ed eration of Footb al l Ass oci at ions)

    gol avtin gol atmak tirer un but to shoot a goal

    gol kirin gol yapmak marquer un but to score goal

    gola l geerli gol but valide valid goal

    gola nel geersiz gol but invalide invalid goal

    golparz, qelevan kaleci gardien de but goalkeeper

    kpa kupa coupe cup

    kpaya FFE (UEFA)y UEFA kupas coupe de lUEFA UEFA cupkpaya ampyonan ampiyonlar kupas coupe des champions champions cup

    ldan, lxistin vuru tir kick

    ldana at, derlder kale vuruu, aut at sortie de but the goal kick

    ldana destpkirin balama vuruu coup denvoi, engagement kick off

    ldana ji goey, goelder ke at tir de coin, corner the corner kick

    ldana penalty, ldana cezay, cezalder penalt at penalty the penalty kick

    ldana serbest a neyekser, endirekt serbest vuru coup franc indirect the indirect free kick

    serbestlderya neyekser

    ldana serbest a yekser, direkt serbest vuru coup franc direct the direct free kick

    serbestlderya yekser

    ldana serbest, serbestlder serbest at, serbest vuru coup franc free kick

    ma ma match match

    maa netewey ulusal ma match national national match

    ah golan, ah golavjan gol kral meilleur buteur top scorer

    ampyon ampiyon champion champion

    ampyonya chan dnya ampiyonas championnat du monde world championship

    ampyonya Ewrpay Avrupa ampiyonas championnat europen European championship

    taavtin, avtina ji kenar, kenaravj ta at remise en jeu the throw-in

    taxim takm quipe team

    taxim netewey ulusal takm, milli takm quipe nationale national team

    tora gol, tora qeley kale afi filet de but goal net

    Termn ftbol

    - II -Amadekar : Mistefa AYDOflAN

  • 7/26/2019 ku39

    6/12Kurmanc hejmar - 39 - - 6 -

    -o(I) : Ji bo kirina navn hem jin hem j mran bidawya peyv ve tte gir dan.

    Nimne: Soro, Mendo, Bazo, Silo; mo,Zeyno, Xeco, Eyo, Weso.

    -o(II) : Ev pagir ji bo pikxistina kesan, tit, cih deveran j bi gil gazin behskirin, yan j ji bo

    saloxdan wesifdan tte bi kar ann. Ev dikare hem

    di forma dema rewa gazkirin de be hem j ji bo

    binavkirin navldann be.

    Nimne: Hemo, Remo, emo, Heso, bavo,Silo, xalo, apo, gundo, emo, guro, ahno,hevalo, lo, lko, xwaro.

    -o / -yo(III) : Ji bo forma bangkirina zayenda nr yayekhejmar e.

    Nimne: kuro! , bavo! , keko!, zavayo!,gjo!, dno!

    -ok / -yok(I) : Pagirek e, ku ji bo salox wesifdanamirovek ye.

    Nimne: epok, tirsok, kenok, mirovok,gerok, revok, ermok, z arok, gir yok,mizmizok, xapnok, xeydok, qarqarok,qehrok, dilbijok

    -ok (II) : Bi alkarya v pagir ji navdr yan jrengdran navdrn n tne afirandin.

    Nimne: gulok, adarok, nsanok, devok,nezok, pe lok, ke lok /kelek, mitok,peqpeqok, z el qok /zeliqok, keelok,

    emitok, nok, gezgezok, xemrevnok,pkenok, payzok, dlok

    -ok / -yok(III) : Ev pagira ji bo pikkirin ye. Gavaku tte dawya peyvek, tit ku j tte kad kirin, ji

    aly mezinahy ve pik dike.

    Nimne: ferhengok, f et ilok, h j rok,ekirok, emamok, zengilok, xeberok,pvazok, pifdanok, kanyok / kanyok,hestyok, axayok

    -oke: Ji navdran rengdrek diafirne.

    Nimne: broke, iloke (ilope), ermoke,firoke, virroke, tiroke

    -ok : Ev pagir ji navdran rengdrek dike.Nimne: qirjok, peritok, z erikok,rekok, gemarok, pitpitok, girnok,gumgumok, vinvinok, ximximok

    -olek: Bi v pagir rengdr tte afirandin.

    Nimne: tatolek

    -ole: Bi v pagir rengdr tne afirandin.Nimne: zirtole, tirole,

    -olek / -olik: Bi v pagir rengdr tne afirandin.

    Nimne: gulolik, nolek (cinclk, incl),zirtolek

    -olek : Bi v pagir rengdreke pvebr (attrbutv)tte kirin.

    Nimne: reolek, nolek, kekolek

    -onek : Ev pagira ji navdrek rengdr yan jnavdreke n dike.

    Nimne: tirsonek, zirtonek, bizdonek,fitlonek, zvronek

    -or: Bi v pagir rengdr tte afirandin.

    Nimne: ilor

    -orik: Bi v pagir rengdr tte afirandin.

    Nimne: xilorik

    -ose: Bi v pagir rengdr tte afirandin. Pagira -ose kurtbyya pagira -asa ye ku bi maneya

    wek, mna, fena, ubh ye.

    Nimne: kerose.

    -otank : Bi v pagir rengdreke pvebr (attrbutv) tte kirin.

    Nimne: reotank, protank.

    -over: Bi v pagir rengdr tte afirandin.

    Nimne: girover / gilover, hilover.

    -ox: Ev pagir bi maneya ker, kes ku dike, kesku bi w kar radibe dide peyv. Pagira -ox di

    ziman pehlew de heye di farisya ro de j din

    peyvan de maye. L di kurd de, her zde, di

    zaravay zazak (dimil) de bi rengek gelek berfireh

    tte bi kar ann. Wisan ku dikare bi maneya ker

    ji bo her kar pey bte bi kar ann.

    Nimne: kirox, kirrox, kirox (kiryox),salox(salix).

    -oy : Bi v pagir ji navdrek rengdrek tteafirandin.

    Nimne: pesnoy, eroy, peyvoy

    -pare: Ev pagir bi maneya kerr, pere, pare ye.

    Nimne: yekpare, dilpare, cigerpare,

    -perwer : Ji lkera perwerandina ran ye ku dimaneya perwerde kirin, xwed (xudan) kirin, j re

    xwed derketin, mezin kirin, terbye kirin,

    hebandin de ye. Ev pagir maneya kes / tit ku

    dihebne / hez dike, j re xwed derdikeve dide

    peyv.

    Nimne: kurdperwer, m va nperwer,ntimanperwer, mirovperwer

    -p : Pagira ji lkera pandin ye maneyakes / tit ku bi kar pandin radibe dide

    peyv.

    Nimne: birnp, serp, dorp, rp

    -parz : Pagira ji lkera parastin ye maneyakes / tit ku bi kar parastin radibe dide peyv.

    Nimne: welatparz, hawrparz

    -perest: Pagira ji lkera perestina ku di maneyahebandin, j re secde birin de ye. Wek pagir

    maneya kes ku w tit dihebne, ji w tit re

    secdey dibe dide peyv.

    Nimne: agirperest, ptperest, xaperest,keysperest, xweperest, ke vneperest,plperest, nijadperest

    -pj : Pagira ji lkera pehtin / pijandin ye maneya kes / tit ku bi kar pehtin radibe dide

    peyv.

    Nimne: xwarinpj, nanpj, rnpj, apj

    -pv : Pagira ji lkera pvan / pvandin ye maneya kes / tit ku bi kar pvandin radibe

    dide peyv.Nimne: germpv, bapv

    -po : Pagira ji lkera pona bi maneyalixwekirin, wergirtin ye. Gava ku tte dawya

    peyvek maneya kes / tit ku bi kar pon

    radibe dide peyv.

    Nimne: zirpo, repo, avpo

    -rax: Pagira ji lkera raxistin ye maneya kes/ tit ku bi kar raxistin radibe dide peyv.

    Nimne: serrax, binrax, crax.

    -rs: Pagira ji lkera ristin / rsn ye maneya

    kes / tit ku bi kar ristin radibe dide peyv.Nimne: ters.

    -revn : Pagira ji lkera revn / revandin ye maneya kes / tit ku bi kar revn radibe dide

    peyv.

    Nimne: xemrevn, dilrevn, xewrevn,hevalrevn.

    -rj : Pagira ji lkera rtin / rotin ye maneyakes / tit ku bi kar rtin radibe dide peyv.

    Nimne: avrj, xwnrj

    -saz : Pagira ji lkera saxtena faris ye ku dibekirina kurd maneya kes / tit ku bi kar

    kirin / sazkirin radibe dide peyv.

    Nimne: dermansaz, diransaz, demsaz,eksaz, karsaz.

    -soj / -soz: Pagira ji lkera sotin, ango ewitn /ewitandin ye maneya kes / tit ku bi kar

    ewitandin / sotin radibe dide peyv.

    Nimne: dilsoj/dilsoz

    -stn: Pagira ji lkera standin ye maneya kes/ tit ku bi kar standin radibe dide peyv.

    Nimne: ruhstn

    -ikn: Pagira ji lkera ikandin ye maneyakes / tit ku bi kar ikandin radibe didepeyv.

    Nimne: balafirikn, fe rmanikn,kevirikn, qeaikn, serikn, deqikn,dilikn, akikn(=moralikn)

    -o: Pagira ji lkera tin ye maneya kes /tit ku bi kar tin radibe

    dide peyv.

    Nimne: miro, tenao (teneo, tener),desto, cilo, eko, kinco, kiraso, sero,firaqo, amano, berxo

    -ok: Pagireke hevedudan ye, ji pagira -o -

    k pk hatye. Maneya cih ku ew tit t de ttetin dide peyv.

    Nimne: serok, destok, pok, firaqok

    -tir(I) : Pagireke dem ye.

    Nimne: sibetir, rojtira din

    Pagirn kurd-III-

    Amadekar : Reo ZLAN

  • 7/26/2019 ku39

    7/12- 7 - Kurmanc hejmar - 39 -

    -tir (II) : Pagira forma kemper ya rengdr yan jhoker ya ji bo saloxdana reweke danberhev

    miqayesekirin ye.

    Nimne: xwetir, tir, germtir, bihatir,bilindtir, xurttir, mezintir, pirtir, drtir,ztir, derengtir, leztir, bezatir.

    -tira : Pagira ji lkera tiran / tiratin ye maneya kes / tit ku bi kar tiratin radibe dide

    peyv.

    Nimne: kevirtira (bertira), heykeltira,

    qelemtira, dartira, sertira, simtira.

    -tirn: Pagira forma lapekemper ya rengdr yan jhoker ya ji bo saloxdana reweke danberhev

    miqayesekirin ye.

    Nimne: xwetirn, tirn, germtirn,bihatirn, bilindtirn, xurttirn, mezintirn,pirtirn, d rtirn, ztirn, derengtirn,leztirn, bezatirn

    -t : Pagirek e ku ji bo kirina navdrn abstrakttte bi kar ann.

    Nimne: ivant, gavant, hostet, hevalt,birat, mirovt, zavat, kurdt, kert, hart,beredayt, durt

    -van/-evan(I) : Ev pagira ku di ziman faris de -ban e, di kurd de bye -van yan j - wan. Di

    ziman kurd de ew bi van end awayn jrn tte bi

    kar ann. Wek di van nimneyan de j xuya dike,

    maneya bingehn ya v pagira lker panr /

    avnrya heywanan kirin, na ber heywanan,

    heywan xwed kirin e.

    Li vir, hewce ye em bibjin, ku peyva ivana kurd

    di ziman pehlew de uban e peyva u ya ku

    ji ziman sanskrt ye, di v peyv de maneya pez

    wergirtye. Bi v reng, ew di faris de bye ban,

    l di kurd de deng y hatye parastin bye

    ivan. Ev peyv ye nav ziman tirk bye

    oban. Herwek ku xuya dike, mna ku hinek kes

    dibjin, peywendya v peyv bi gotina o, ov, ivnn e.

    Nimne: ivan, gavan. berxvan, karvan/kehrikvan, golikvan, dkvan, masvan

    -van / -evan (II) : Pagira -van xwed endguhartoyn din e.Li vir, herwek di nimneyn jrn

    de j dyar dibe, ji bo kirina navn hin kar

    peyan e. Ev pagir

    maneya ew kes ku ji kar navbir fm beedike,

    ew uxul ji dest w tt xwedan w kar ye dide.

    Nimne: nrvan, b axvan, l stikvan,brvan, avan, ke le kvan, melevan,ddevan, n r evan, segvan, baxevan,rezvan, melekvan (serpale), melvan,qeflevan

    -van(III) : Pagira -van ya di v guhartoy de bimaneya kes ku ji ldana alaveke mzk fm dike,

    j dizane bi w kar huner radibe dide peyv. Li

    vir hewce ye bte gotin, ku di zaravayn din yn

    kurd de ji bo saloxdana ev celeb kar huner pagira

    - jen tte bi kar ann, ku ji lkera jenn ye, ango

    l dan. Bo nimne, dibjin kea min keman xwe

    dijene. Gava ku em bala xwe didin zaravay

    kurmanc dibnin ku piranya Kurmancan ji dl

    jenn ve lkera l dan bi kar tnin. Ji ber hind,

    v nimneya me got, bi away kea min keman

    xwe l dide / kea min xwe li keman dixe

    dibjin. Ji v j dyar dibe, ku kurmanc ji zaravayn

    din yn kurd herweha ji zimann din yn ran bidr ketye.

    Nimne: bilrvan, zirnevan, tembrvan

    -van / -evan (IV) : Pagira -van ya di vguhartoy de bi maneya kes ku av w li ser kar

    navbir ye, kes li titek miqate ye, panr e.

    Nimne: dergehvan, pitevan

    -van (V) : Pagira -van ya di v guhartoy de jinavdrek rengdrek diafirne.

    Nimne: dilovan

    -wan(I) : Pagira hevmaneya -van. Ji bo maneyadi v nimneya jrn de li guhartoya jorn ya (-van/-evan(I) binihre.

    Nimne: selwan / serwan (ango ivandeveyan)

    -wan(II) : Pagira hevmaneya -van. Ji bo maneyadi v nimneya jrn de li guhartoya jorn ya (-van/-evan(IV)an binihre.

    Nimne: pawan, swan

    -wer (I): Pagira bi maneya xwed kar peyanavbir dide peyv.

    Nimne: plewer

    -wer (II): Pagira -wer ya di v guhartoy de bimaneya xwedbn ye.

    Nimne: serwer

    -wer(III): Ev pagira ji navdrek rengdrek dike dide nan dan ku ew tit navbir ji i materyal

    bye.

    Nimne: zwer (zvn), plewer.

    -we : Ji lkera wen ye gava ku wek pagirtte bi kar ann maneya tit ku kar weandin

    dike dide peyv.

    Nimne: plwe

    -w: Bi alkarya v pagir ji navdrek rengdr yanj navdreke n tne afirandin.

    Nimne: taw, baw, efsanew, rw

    -xane(I): Pagira bi maneya xan, avah ye.

    Nimne: nexwexane, dersxane, ayxane,qehwexane, rxane, mvanxane,dwanxane, karxane, apxane

    -xane (II): Pagira bi maneya derdana ku t de titektte kirin e.

    Nimne: agirxane, qxane

    -xane (III): Pagira bi maneya xaneya ek slehane.

    Nimne: exane

    -xwar / xwer / -xur : Pagira ji lkera xwarin ye maneya kes /tit ku bi kar xwarin radibe dide

    peyv.

    Nimne: xwnxwar, gotxwar, pirxwar,kedxwar, mratxwar, bertlxwar,mirovxwar, heramxwar, selef xwar,xemxwar

    -xwaz: Pagira ji lkera xwastin ye maneyakes /tit ku bi kar xwastin radibe dide peyv.

    Nimne: miradxwaz, azadxwaz, xrxwaz,qencxwaz, daxwaz, d ilxwaz, erxwaz,atxwaz

    -xenq: Pagira ji lkera xeniqandin ye maneya

    kes /tit ku bi kar xeniqandin radibe dide peyv.

    Nimne: gurxenq, kerxenq

    -xur: bnr > xwar

    -xwer: bnr > xwar

    -xwez: bnr > xwaz

    -xwn: bnr > xwn

    -xwn : Pagira ji lkera xwendin ye maneya

    kes /tit ku bi kar xwendin radibe dide peyv.

    Nimne: quranxwn

    -yar /-iyar(I) : Ev pagir bi maneya dost, heval e.

    Nimne: bextiyar, hiyar, zanyar, jyar,

    nasyar, berpirsiyar, peyar,

    -yar /-iyar (II) : Ev pagir maneya kes ku w kar

    dike dide peyv.

    Nimne: cotyar, kiryar, kirryar, andyar

    -za(I) : Pagira ji lkera zan / zayn ye maneya

    ji dayka bye, haty e din, zaye dide peyv.

    Nimne: nza(=berza), hevalza(cw)

    -za / -z / -ze (II) : Bi maneyaji kes navbir ye, ji

    kes navbir dayka bye, hatye din, zaye dide

    peyv.

    Nimne: biraz /biraza, xwarz /xwarza,

    mrza/ mrze

    -zade : Ev pagir bi maneya zarok ji navbir by,

    zarok ... dide peyv.

    Nimne: begzade, e si lzade, mrzade,

    begzade, xzade, ehzade, perzade

    -zan: Pagira ji lkera zann ye maneya kes /

    tit ku bi kar zann radibe

    dide peyv.

    Nimne: kurdzan, z imanzan, rzan,

    hozan, qedirzan

    -zen / -ezen : Pagira ji lkera zedena faris ye ku

    bergind jenna kurd ye. Li gor kurd diva b ev

    pagir biba jen l herwek xuya ye, me ev form ji

    faris bi deyn kiriye.

    Nimne: borzen, rzen, qel pezen,

    neyzen

    -zar : Ev pagir bi maneya cih e, cih l andina

    titek ye. Bi alkarya w rengdr yan j navdr tn

    kirin.

    Nimne: gulzar, bazar(ji biha-zar).

    -zed: Herwek pagira -zen, ku me li jor j behs

    kiriye, ev pagir j ji lkera zedena faris ye ku

    bergind jenna kurd ye. Wek pagir maneya

    kes ku hatiye pniyar / pk kirin dide peyv.

    Nimne: namzed

    -zede : Herwek pagira -zen zed, ku me li jor

    j behs kiriye, ev pagir j ji lkera zedena faris ye

    ku bergind jenna kurd ye.. Wek pagir maneya

    kes ku tit navbir l ketye dide peyv.

    Nimne: felaketzede, qezazede

    - firaz / fnaz /finyaz : Pagira bi maneya bilind e.

    Nimne: serfiraz

    -eng : Ev pagir ji pagira -aheng ya ran kurt

    bye di kurdya ro de bye -eng. Ji hokerek

    navdr dike.

    Nimne: peng

  • 7/26/2019 ku39

    8/12Kurmanc hejmar - 39 - - 8 -

    kurd tirk fransiz ngilz liyan: dil min liyan e tedirgin, endieli; kalbim endie doludur inquiet, anxieux; anxious;

    mon cur est inquiet my heart is anxiousyabo: bavo ey baba (rg. dans les parlers de la plaine (reg.) father

    de Mrdn) preakinc: dman, dmat yerleik sdentaire sedentaryseyir kirin, sr an se kirin bakmak regarder to watch, to look at, to observesibeng, sib, spde sabah matin morningmilk: berx ber r st kuzusu agneau de lait suckling lambqelibn: qulibn devrilmek tre renvers upside down; spilt; somersaultgulm: qurt yudum gorge a mouthful

    (of food or drink especially)bed kt mchant, mauvais bad, wickedbedgiran ok afir trs lourd, implacable very heavy, implacablekefen kefen linceul a shrouddupa; dupa ez ji bo te hatim ofiunlukla, ofiunlukla senin iin geldim surtout, principalement ; mostly; principally,

    je suis venu surtout pour toi above all I have come for youl: l; bi deng l yksek; yksek sesle lev, haut ; haute voix loud, speaking out loudrdan: r, r, ridn sakal barbe beardming cmbz pince piler tweezersl, lik: derziya gir iri ifine grosse aiguille a big needle

    berek yama, yoku col a passbereka iy dafi yamac col de montagne a mountain passbereka hesp at yularnn boyuna geirilen blm pice dharnachement entourant a part of a horses harness going

    le cou du cheval round its neck il doruk sommet, cime summit, peak il dar afia dorufiu cime dun arbre the top of a treeil iy dafi zirvesi sommet de montagne mountain summitli il iyan zirvelerde, ykseklerde sur les hauteurs, sur les sommets on high landnamil: navmil omuz aras, srt le haut du dos, emplacement entre top of the backe, a place

    les deux paules between the shoulderteng ber: teng berteng gml drsk sangle, pices dharnachement strap, girth

    entourant le ventre et le collierdun cheval

    li ber guh yek xistn: kulafina almak faire sentir, mettre la puce loreille to make s.o. feel, set s.o. thinkingp hisandin

    jin berdan boanmak (kadndan) rpudiation, divorce repudiation, divorce

    hozinan; hoz mhan berxan ; ofilaklar koyunlara salmak lcher des agneaux sous les brebis toput lambs to suckle at ewesmhan hoz kirinhebk 1) varlk, mal 1) (rg. dans le Caucase) richesse ; 1) (regional in Caucasus) wealth;

    2) atn bilefii, bukafilk 2) paturon, articulation infrieure 2) a horses pastern (a joint just(au-dessus des sabots) du cheval above the hoof)

    li ser dar piyan rawestan, ayakta kalmak, rester debout, to remain on ones feet,li ser lingan rawestan srekli almak travailler sans cesse to work continuouslyramsan: ma pck, pme baiser a kissramsn pmek embrasser to kisshingiv zeyiyan ofiul bal premier miel de jeunes abeilles virgin honey, the first honey from

    a fresh swarmseqlaw (seklaw) seklavi, slav kkenli asl at cheval de race slave a Slav breed of horsenal nal fer cheval horseshoe

    bizmar, mx ivi clou nailop iz trace, empreinte a mark, stampselef, selef siwaran svari alay convoi de cavalier a cavalcade, a convoy of horsemen

    cuhar, cuher, ceher, cehar yem torbas musette, mangeoire nose bag, feed bagqozax yosma, uh coquette, belle smart, good looking, prettyji ... ptir den itibaren partir de as from, starting withdilober, dlber gzel kz, dilber beaut, belle fille a beauty, beautiful girlevndar ak amoureux in loveceng sava guerre warcangor kurban sacrifice, victime sacrifice, victimhez kirin sevmek aimer to loveguhdar dinleyici auditeur a listenerdengbj ozan barde, troubadour a bard, minstrelnarn zarif, ince fin, dlicat, raffin fine, delicat, refinedxirxal halhal chane de cheville ankletguhar kpe boucle doreille ear ringrewal tysz delikanl jeune homme imberbe a young beardless manqewal yezidilikte deyi syleyen chanteur dhymnes religieux yzidis singer of yezidi hymnsxeln, sty te bixele! 1) burkulma: boynu burkulas! 1) se briser, que ton cou se brise ! 1) to be broken, may your neck be

    xan xelya 2) yklmak: ev ykld 2) seffondre, broken;la maison sest effondre 2) to have collapsed, the househas collapsed

    xilxiln yklmak seffondre to have collapsedpeya bn: daketin inmek descendre, mettre pied terre to dismountsng ber titr el defimemi, bakire vierge ; a virgin, s.o whose breasts have

    dont nul na caress les seins not been caressed

    Peyvn di stranan deAmadekar : Emn NAROZ

  • 7/26/2019 ku39

    9/12- 9 - Kurmanc hejmar - 39 -

    kulxan 1) hamamlar stan, 1) chaufferie dun hammam ; 1) the boiler room of a steam bath;hamamn altnda bulunan 2) dcharge publique 2) a public waste dumpkupal ve geni ocak; (2) plk

    tewr = her; tewr p en; en ndeki le plus ; le plus en avant the most; the most in advance= her p =gernas kahraman hros heroesnavgiran mehur, nl clbre, fameux celebrated, famous

    boke cesur, atlgan courageux, audacieux brave, daringbokeberan, boxberan cesur, atlgan gzpek hardi, audacieux (comme un blier) bold, daring (like a ram)can bi can can cifier intime, trs proche intimate, closexwemal 1) aileden veya yaknlardan biri; 1) la famille, proche ; 1) the family, close relations;

    2) yerli, kendi yapm 2) fait maison 2) home madelomekar yaknan, yaknmac plaintif plaintiff dwan divan cour, salle de rception dun seigneur a court, a lords reception roomlitimn, likumn tkezlemek trbucher stumblekeleo amar kaynar suda ykama lavage du linge dans de leau washing clothes in boiling water

    bouillantedar keleoy amar tokac battoir dessorage du linge a clothes wringermiiqn: ikn (eme, gl, kuyu vb), kurumak tarir to dry upmirz, med, sikm, rik beniz, yz ifadesi figure, expression du visage countenance, facial expressionpelwen yaprak dkm chute de feuilles falling leavesrn; bire otlamak patre to graze (eg. cattle)xwastek; xwestek istek, dilek demande, souhait request, wish, desire

    bermal 1) ev hanm; 2) e, zevce 1) mnagre ; 2) pouse 1) housekeeper; 2) wifexela ktlk disette scarcity,faminedawestn durmak sarrter to stop oneself,dawestandin durdurmak arrter, stopper to stop

    dagestin srmak se mordre (les lvres) to bite (ones lips)peqn patlamak exploser to explodepeqandin patlatmak faire exploser to make or cause an explosionkaphn: kabhn ayaklar masmavi at cheval aux pieds bleus a horse with blue hoovesqrn: qrn: filk atmak, bafirmak crier, lancer des cris to shout to cry outzelal duru, berrak limpide limpid, clearkember: kemer kemer ceinture beltalwar: elwer alvar pantalon bouffant baggy trousersqulemik: qulmik, kunmik fare delifii trou rat rat-holedizgn: destgn dizgin rnes reinsrik yz, surat, ehre visage facexelek halka anneau ringxeleka lv st dudak kenar le plis de la lvre suprieure the fold of the upper lipimat: ahk, hiln kaygan, parlak ve kaygan brillant et glissant (sol, surface) shiny or slippery (eg. ground

    or surface)

    engzrn 1) altn kollu; 2) zengin ve cmert 1) au bras dor ; 2) riche et gnreux 1) with golden arms;2) rich and generousbazin bilezik bracelet bracelet, banglebazing kk bilezik petit bracelet bangledewkil: sirsm, qom yayk baratte a churnhl: quwet kuvet force force, strengthwer: werk, werkno, wan, yle, byle comme, ainsi like, thus,wisan, wel, weha, wilo, wankogewr(k) dafin yksek yerlerinde geit veren yer col de montagne a mountain passsitrandin barndrmak, korumak abriter, protger to shelter, to protectveder sapa lcart, loign de la route out of the way, isolated,

    off the beaten trackkuzot: bizot, perenoj, sotik kz braise hot coals or charcoalqulp kulp anse handleniqutn damlamak sgoutter to dripniqutandin damlatmak goutter to strain

    Ferhenga Avestay-KurdBehrz UCA

    avestay kurd tirk fransiz ngilzri-gaye s-gav adm trois pas three paces*hurvan- rewan ruh me soul*seveh- sibeh, spde sabah matin morning, east*verev-, vouru freh, fereh geni large wide, broad, spacious

    *zerey zer sar jaune yellowbaezya- ba- (ji bo brn nexweiy) tedavi etmek soigner, gurir to heal, curedentan- dindan, didan, diran di dent toothdvee (dij)min, (duj)min dman ennemi enemy

    frete fre ok, ofiu trs mostham havn (hamn), hamnan yaz t summer

  • 7/26/2019 ku39

    10/12Kurmanc hejmar - 39 - - 10 -

    hame hev, hema benzer semblable, similaire equal, like, the samehamne havn, hamnan yaz mevsimi saison dt summer-timehau ew, hew(qas) o il/elle he/she/thathavene- haven, havan havan mortier mortarhem hev birlikte ensemble togetherheme hem, heme her chaque any, everyhepte heft yedi sept sevenheurve her tm tout, totalit entire, wholeheve, hve, xwe- xwe, ho kendi soi, le sien own, ones ownhext ht bud cuisse a thighhezeh-, hez hz g, kuvet force, puissance strength, power, forcehee di- her zaman, Krte toujours, prverbe always, (a Kurdish:

    geni zaman n eki du duratif durative verbal particle)hikev-, huke-, heo- hik kuru sec dryhizva-, hizveh- ziman, ezman, ziwan dil langue tonguehunerevent hunermend yetenekli habile, intelligent skilled, cleverhuk-zem hike-zev kuru toprak terre sche dry earthhve eve, eva bu ceci this, the, hehver-, xwen- xor- (xorhelat) gne soleil sun, sunshinehver-xete- xurd parlayan gne soleil radieux the shining sun

    jnev jn, jin, ejn diz genou kneekerver kiver, kiwer cofirafi blge rgion de la terre region of the earthkere ker sr troupeau dovins herd (of sheep)ma, me me- ma, olumsuzluk eki ne pas, ngation not, negation markermat- ma- kalmak rester to stay, abide,man-, meinye-, (ra)man dnmek, inanmak penser, croire to think, believemaneh- (ra)man, mane zihin, dnce esprit, pense mind, spirit, thinkingmaneye- man- kalmak rester to stay, remainmater ma(k), may, d(mar), mare ana mre motherme- mi-, min bana, benim mon, moi memede, mee- mey gl iki boisson forte strong drink me min, mh, ga(m) koyun mouton sheep,mee mij sis brouillard cloud, mist, fogmeiyane meydan orta milieu the middlemer- mir- lmek mourir to diemerte mr, meriv lmcl, insan ofilu, insan mortel, tre humain mortal, human being,

    manmera mrg ayr prairie meadowmre mirk ku oiseau bird

    mesen, mezent- mezin byk, nemli, heybetli grand, important, great, important,majestueux greatness, majesty

    mex- m sinek mouche flymeeye- mest sarho ivre drunk mira mitra Mitra, bir tanr ad Mithra Mithra, name of a godmjde mijde, mizgn mjde rcompense pour une reward, for binging

    bonne nouvelle good newsmt heme, mie daima toujours alwaysmrre- mirar- lesiye mortellement deadlynafe navik gbek nombril navelnamen nav/name ad, isim nom namenamite nivit efiilmek se courber, sincliner bowing down, bentnaveye nav gemi, denizcilik bteau, naviguer boat, ship, navigatene-key ne-k (ne tukes) hibiri aucun none

    nmah, nimj, nivj saygyla efiilme, dua rvrence, prire reverence, prayernevet nehwd, not, nod, newe doksan quatre-vingt-dix ninetynitma- nizim alak bas lown nuha, niha imdi maintenant now

    paray- parz, parast korumak protger to protectpeyrka prik(hevok), pr cad sorcire sorceress, witchpeyt bi-, pey ile avec with, topeoyryayn- pwir, perwn Sreyya Pliades Pleiadespera perr-, tperr gei travers aside, acrosspera pr, par, gemi, eski ancien, ex former (times),pere ber eskiden anciennement formerlyperta- pit-, parast- srt, koruma support, protection back, protection, guardpetey-, peyti-, peyy- peya sahib, koca matre, seigneur, mari master, lord, husbandpezdeye bizd- rkmek craindre to fear, to scare

    ramen- ramedan (vehesiyan) huzur, dinlenmek repos, paix rest, repose, peacerane ran bud cuisse thighrate-, razite-, raz- rast, rat (zazak) dofiru droit straightre- r zarar dommage damage, hurtreoeh roj k, gn, fi jour, lumire du jour light, day-lightreoene- rojene, rojin, rojn pencere fentre window

  • 7/26/2019 ku39

    11/12- 11 - Kurmanc hejmar - 39 -

    reoine roj, rohn parlak, ldayan brillant, radieux bright, radiant, shining(Krtede gn, gne) (en kurde, jour, soleil) (in Kurdish day, sun)

    reod rwek, (ru)stin yetimek pousser, grandir to grow (in Kurdishgrowing plant)

    reoje rov tilki renard foxreok- ron, ronak parlamak, ldamak briller to shine, to be brightreoxne roin, rohn parlak brillant brightreoxnev ronay, rohn parlaklk brillance brightness, brilliancereone rhn, rn tere yafi beurre butterreoeh- (r)bar rmak rivire river

    reven, reon, urven rewan akkan, rmak fluide, rivire flowing rivera- a- neeli, mutlu joyeux, heureux joyful, glad, happysard sar, sal, ser yl anne a yearatey ad, ah nee, zevk joie, plaisir joy, pleasure, comfortsefe sim katr trnafi sabot (du cheval) hoof (of the horse)seyrye (ser)gn, (ser)go tezek bouse sche dungseoeye- sc, s gnah, hata pch, faute a sinful actionserte- sar, sard sofiuk froid coldskend-, sendeye-, kand-, kn- krmak casser, briser to break sdeye-, sindeye-

    spae spah, supa ordu arme host, armyspete sp beyaz blanc whitespen- seh, seg kpek chien dogspi sph, spih bit pou louse

    sr, srvene str diken pine thomstar str yldz toile starsteore hstir bykba hayvan gros btail largecattle,

    (chameau, cheval) draught animal(camel, horse, ass)

    stewre- str kaln, gl, sk bien fix, pais, ferme, fort firmly fixed, stiff,firm, strong

    stna-, stne- stn stun, direk colonne, pilier column, pillar, beamsuxre suhr, sor krmz rouge red (of fire)yev,ev- , o, - gitmek aller to gourven, urun- rewan ruh me soulva-, vaye, vayeh- ba-, va- rzgar vent windvae bj-, bje, vace deyi adage sayingvefre- befr, berf, vewr kar neige snow

    var- (bar)an yafimur pluie rainvareye- bar-, var- yafimur yafimak pleuvoir to rainveda- peyda bulma, elde etme obtention finding, obtainingvem- em, me biz nous weven- vn-, bn- grmek voir to see, to look atvhrke verg, gurg, gur kurt loup wolf vehyeh bh(tir) daha iyi meilleur betterv-ie-, v-idyai cida ayr, ayrlma sparation separationvsent vst, bst yirmi vingt twentyvohun xn, xwn, gon kan sang bloodxwe xwe z, kendi soi, soi self, ones self xwed- xw (dan) terlemek suer to sweatxweiryen xwarin (rader) yemek, imek boire, manger to eat, to drink xweher xweyng, xweh bac sur sisterxwep- xew uyumak dormir to asleepxwer- xwi-, xwar- yemek, tketmek manger, consommer to eat, to consumexwernt xwarin (nav) yemek nourriture foodxwe-wrre xwe-werar faydal meyveli fructueux fruitful, fruitbearing

    yma, xme ima (zazak) siz vous you(pl.)yvan, yvan ciwan genc jeune, jeune homme young, young manzan-, zazan-, zzen z-, za-, zayn dofiurmak enfanter, to give birth to a child,

    donner naissance to bring forthzate- zay- dofimu, hazr n, prsent born, to be presentzaver zor beden gc force physique, vigueur (bodily) strength, vigourzrd zird, zer, zil, dil kalb cur heartzerenene, zernene- zrn altndan dor, en or goldenzerenye- zr altn or gold

    zeyene- zivistan k (mevsimi) hiver winter (time)zeyr.geone zergn sar jaune yellowcolouredz j, z gayet tabi, elbette bien sr of course, surely, indeedzrvan zeman zaman temps timezya- ziyan zarar vermek endommager to damagezyaney ziyan zarar dommage damage

  • 7/26/2019 ku39

    12/12

    Pgir ew pirtik xurdepeyv in ku tne pyapeyvan, bi wan ve tne zeliqandin da kumaneyeke n bidin.

    Kurd yek ji wan zimanan e ku, ji bil end ryn

    din, ji v ry sd werdigire ku peyvan biafirne.Xurdepeyvn ku wek pgir tne bi kar ann,dikarin bi tena ser xwe maneyek nedin. Lhindek ji wan dikarin bi tena ser xwe maneyekbidin j. Ew maneya di w rew de, ango maneya

    w ya ferheng serek, ji maneya ku ew wekpgir dide, yan gelek dr e yan j h peywenddi gel nne. Bo nimne: Di hevoka Baranqelemek da Zn. de peyva day ji dema bor

    ya lkera dan / dayn ye. Mirov dizane ku ev

    daya li vir bi me nan dide ku kesek bi navBaran titek ku qelem e, daye mirovek ku navw Zn e. L gava ku ev wek pgir, ango da-,bte bi kar ann, d peywend di gel w mefhmaku lkera dan / dayn daye, namne. Li vir

    xurdepeyvek e, bi tena ser xwe h maneyeke wtune ye.

    Hindek pgir hene ku di peyva ku ew t de ne,maneyek berp dikin. Bo nimne: Xurdepeyvahil- wek pgir bi me dide zann ku titek ber

    bi jor die yan j ber bi jor dibe. Rabn qilozbnek nan dide. Wek: Avtin hilavtin. Hilavtin, avtineke ber bi jor e.Pgirn kurd du cure ne, yek ji wan sade ye yadin j hevedudan ye.

    Pgirn kurmancAmadekar: Reo ZLAN

    Pgirn sade

    Pgirn sade bi ten ji peyvek

    pk tn.

    Ba-Wek pgir maneya fitil, fetil dide,ku li hindek deveran j re ba dibjin.Bo nimne: Ka bayeke din bide v

    birxy.Nimne:Badan,badek

    Baz- /banz-Bi maneya qevaz de ye.

    Nimne: Bazdan, bazdanok,bazdok

    Ber-Peyva ber bi tena ser xwe xwedangelek maneyan e. L, wek di vnimney de j dyar e, li vir, bi tenaser xwe maneyek nade.

    Nimne:Berdan

    B-Bi maneya tune, by, by ye.G ava ku wek pgir tte pyapeyvek, maneya tunebna titnavbir, tunebna w tit dide peyva

    n.Nimne: Bbav, bbext, bdad,bdil, bhi, bmirs, bmirz,bpere, br, bxwed, bzar,bzirav

    Bi (I) -Bi maneya y ku dike, y ku w kardike ye. Gava ku wek pgir ttepya peyvek, maneya kes ku wkar navbir dike dide peyva n.

    Nimne:Biken,bikirr,bikuj

    Bi (II) -Bi maneya heye, hey, di gel e.G ava ku wek pgir tte pyapeyvek, maneya hebna w titnavbir yan j bi w tit dide peyva n.

    Nimne: Biaqil, bidil, biruh,bitirs,biziman

    e- = engBi maneya avtin ye. Xurdepeyvae- kurtbna ji peyva eng e.

    Nimne:ebn,ekirin

    - =akBi maneya qenc, ba, rind e.

    Nimne:bn,kirinDa-Bi tena ser xwe h maneyek nade. Lwek pgir carina, di hin peyvnhevedudan de, maneya ber bi jr, ber

    bi xwar dide.Nimne: dabelandin, daikandin,dadan,dagerandin/dagern,dagirtin,

    daketin,dakirin, dakiandin,dann =danan ,

    danitin,danizilandin/daniziln,daqurtandin,darivn/darivandin,dawerivandin / dawerivn,daweandin / dawen,daw es ta nd in / dawestn,daxistin

    Der (I)-Bi maneya derve, der, ber bi derve, jihundir ber bi derve ye.

    Nimne: Derbn, dern,der

    dan, der

    dan, der

    ketin,derkirin,derxistin

    Der (II)-Di hin peyvn hevedudan yn dem zeman nan didin de, wek derbihar,deraxlve, bi maneya destpk ye.Di hin peyvn din de maneya carina tde, di ... de, li dide.

    Nimne: Derbihar, deraxlve,derdan(k), derp, derling,dermale, dermal, derg,derxn

    He- =hiBi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne:Hebn,hejmartin

    Hil-Wek xurdepeyveke pgir di maneyaber bi jor, ber bi silal de ye.

    Nimne: Hilann / hilandin,hila tin = hilhatin, hilavtin,hilawistin, hilbijar tin, hilbn,hilandin, hilinn, hilfirn,hilkeftin, hilkirin, hilkiandin /hilkin,hilmijn,hilpekandin /hilpekn, hilperikn,hilwendin / hilwen, hilmij,hilbend

    - / ev-Bi maneya ev de ye.

    Nimne:car = evcar,ro = evro,sal = evsal,ev = evev

    Ne -Ji bo derbirn fadekirina rewekeneyn ye.

    Nimne: Nebixr, nebna, nedar,nelir, nemir, nemr, nexwe,neyar, nezan, nezok, nemerd,nel,net,ne

    Na -Ji bo derbirn fadekirina rewekeneyn ye. Pgira na- hevmaneyane-y ye.

    Nimne:Nairn,naar

    N -i bi tena ser xwe be, i j ne bi tenaser xwe be di maneya ne kevn, teze,taze de ye. Gava ku wek pgir tte

    pya peyvek, maneya ntya w titnavbir dide peyva n.

    Nimne: Nbar = nbihar, nza,njen,ne

    Ra (I)-Wek pgir di hin peyvn hevedudande maneya ber bi jor, hilbnekeaql kin belavbneke asoydide.

    Nimne: Raberiza ndin /raberzn , rabn, radan,ragihandin, ragirtin, rahlan =rahitin, rahitin, raketin,rakirin, rakiandin / rakin,rapelikn,rapandin /rapan,rawestandin /rawestn,raxistin,razandin /razan

    Ra (II)-Wek pgir di hin peyvn hevedudande maneya li, li aly dide.

    Nimne: Rajr, rajor, raser, raber

    Ray-Wek pgir di maneya berpkirin,nandan de ye.

    Nimne:Raydan,raykirin

    Ro-Wek pgir di maneya rijandin de ye.

    Nimne:Rokirin,Robn

    R (I)-Pagira r- ya di peyva jrn de bimaneya r, setha jorn e

    Nimne:Rdan

    R (II)-Pagira r- ya di peyva jrn de bimaneya r, setha jrn e

    Nimne:Rnitin

    e-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne:ekirin = yan, karn

    Tey-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne:Teysn

    Ve-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne: Vebijartin, vebirrn,vebn, veinn / veinandin,veirandin, vedan, vedizn,vegerandin, vegern = vegeran,vegevizandin / vegevizn,veguhastin, vehlan, veheln /vehelandin, vehesn /vehesandin, vehewn /vehewandin, vehnandin =vehnan, vejandin, vejenn /vejenandin, vejn, vekirin,vekiandin / vekin, vekolan,vekutin, velezandin, velstin/veleystin, vemalitin/vemaltin,vemaln, veman, vemirandin,

    vemirandin = vemirn, vemirn,venandin / venan, venasn,

    venitin, veperitn, vepirtikn,verenn, veresandin, vereandin,veresn,veren, veristin,verotin,veartin, vexistin, vexurandin,vexwarin, vexwendin,vezelandin, verikandin, vekt,vebirr, veder, veger, verok,veartok

    V-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne:Vxistin,vketinWe-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne:Weandin /wen

    Wer-Bi tena ser xwe maneyek nade.

    Nimne: Werge rand in /wergern,vegirtin

    Pgi rn hevedudan ynkurtby

    J-Pgira j-y daekeke hevedudanye ku ji ji v, ji v, ji w, ji w kurt

    bye. i bi tena s er xwe be i j ne bi

    tena ser xwe be, yan j gava ku wekpgir bi kar bt, her heman maneydide peyva nafirand.

    Nimne:Jbirin,jbirrn,jn,jketin, jkirin, jxwarin,jzan,jder

    L-Pgira l-y daekeke hevedudanye ku ji li v, li v, li w, li w kurt

    bye. i bi tena s er xwe be i j ne bitena ser xwe be, yan j gava ku wekpgir bi kar bt, her heman maneydide peyva nafirand.

    Nimne: Lkirin, lxistin,lketin, lkoln, ldan, lhatin,lmit,lker

    P-Pgira p-y daekeke hevedudanye ku ji bi v, bi v, bi w, bi w kurt

    bye. i bi tena s er xwe be i j ne bitena ser xwe be, yan j gava ku wekpgir bi kar bt, her heman maneydide peyva nafirand.

    Nimne: Pketin, pgirtin,pxistin, pxwarin, pxew,pmah,pket

    T-Pgira t-y daekeke hevedudanye ku ji ddi v, di v, di w, i w kurt

    bye. i bi tena s er xwe be i j ne bitena ser xwe be, yan j gava ku wekpgir bi kar bt, her heman maneydide peyva nafirand.

    Nimne: Tdan, tgihtin,tbn

    KURMANCMAGAZINE LINGUISTIQUE KURDESupplment du Bulletin de liaison et dinformation

    N C.P. : 65913 A.S.

    INSTITUT KURDE DE PARIS106, rue La Fayette, 75010 Paris - France, Tel. : 00 33 (0)1 48 24 64 64

    www.fikp.orgDirecteur de la publication : Reo ZLAN, Ralisation : S. ILITCH & M. HASSAN