kpcebuano

download kpcebuano

of 134

description

katarungang pambarangay law

Transcript of kpcebuano

  • U S A K A H A N D B O O K

    KATARUNGANGPAMBARANGAY

    P H I L I P P I N E S - C A N A D A L O C A L G O V E R N M E N T S U P P O R T P R O G R A M

  • Katarungang Pambarangay: Usa Ka Handbook

    MANUNULAT

    Maricel VigoAtty. Marlon Manuel, SALIGAN

    TEKNIKAL UG EDITORYAL TEAMAtty. Marlon Manuel, SALIGANDivina Lopez, LGSPMyn Garcia, LGSPVic Alfaro, LGSPEdgar Catalan, LGSPRaissa Jajurie, SALIGAN MindanaoRaymond Salas, SALIGAN MindanaoPedrito Acosta, Region 12Liza del Norte, IPHCAllan Carpio, RCED

    TIGHUBAD

    Janilo Rubiato

    TIGADIBUHO UG TIGADISENYO SA KOBERArnold Beroya

    ART DIRECTION UG LAYOUTAlecks P. Pabico/Disenyong Magilas

  • U S A K A H A N D B O O K

    KATARUNGANGPAMBARANGAY

  • Katarungang Pambarangay: USa Ka Handbook

    Tanang Katungod Gihuptan (All Rights Reserved)

    Ang Philippines-Canada Local Government SupportProgram (LGSP) nagdasig sa pag-gamit, paghubad, ugpagkopya ning maong handbook apan dili sa katuyuannga mag-negosyo o makaganansiya, uban sa tukmang pag-ila ngadto sa LGSP.

    Bisan pa nga makatarunganong paningkamot ug pag-amping ang gihimo atul sa paghikay ning maonghandbook, ang tigmantala (publisher), ang mgamisalmot ug mi-amot (contributors) ug mga manunulat(writers) dili mamahimong pakasad-on alang sa bisanunsa man nga panghitabu nga nanukad diha sa pag-gamitniini o sa mga impormasyon nga nahasulat ning maonghandbook.

    ISBN 971-92952-0-1

    Printed and bound in Manila, Philippines

    Published by:

    Sentro ng Alternatibong Lingap Panligal (SALIGAN)1/F Hoffner Bldg., Social Development ComplexAteneo de Manila University, Loyola Heights, 1108Quezon City, Philippines (632) 4266001 local 4858 or 4860

    Philippines-Canada Local Government SupportProgram (LGSP)Unit 1507 Jollibee PlazaEmerald Avenue, 1600 Pasig City, Philippines (632) 637 3511-13www.lgsp.org.ph

    Kining proyekto gipahigayon uban sa tabang-pinansiyal saGobyerno sa Nasud Canada pinaagi sa CanadianInternational Development Agency (CIDA).

  • GIPATUMAN SA

    USA KA PROYEKTO SA

    Agriteam Canadawww.agriteam.ca

    Federation of CanadianMunicipalities (FCM)

    www.fcm.ca

    Department of the Interiorand Local Government (DILG)

    National Economic andDevelopment Authority (NEDA)

    Canadian InternationalDevelopment Agency

    Programme de soutien auxgouvernments locaux

    PHILIPPINES-CANADALOCAL GOVERNMENTSUPPORT PROGRAM

  • Pasi-unang PulongPasalamatPasi-unang Pamahayag sa TagsulatKahulugan sa mga Pulong ug TerminoIntroduksiyon

    UNANG BAHIN: AKTUWAL NGA PROSESO

    Kapitulo 1 Katukuran sa LuponKapitulo 2 Pagpatiwala Pinaagi

    sa Punong BarangayKapitulo 3 Husay Pinaagi Pangkat

    TagapagkasundoKapitulo 4 ArbitrationKapitulo 5 Lumadnong Pamaagi

    sa Pagsulbad sa Panagbangi

    IKADUHANG BAHIN: MGA BENEPISYO, INSENTIBOUG GANTING PASIDUNGOG

    Kapitulo 1 Libreng Pag-eskwelaKapitulo 2 Insentibo ug mga Ganting

    Pasidungog

    Annexes Katarungang Pambarangay Forms

    KP Form # 1KP Form # 2KP Form # 3KP Form # 4KP Form # 5KP Form # 6KP Form # 7KP Form # 8KP Form # 9KP Form # 10KP Form # 11KP Form # 12

    MGA KAUNDAN

    viiixxi

    xiii1

    920

    33

    5258

    6973

    Notice to Constitute the LuponAppointment LetterNotice of AppointmentList of Appointed Lupon MembersLupon Member Oath StatementWithdrawal of AppointmentComplainants FormNotice of HearingSummon for the RespondentNotice for Constitution of PangkatNotice to Chosen Pangkat MemberNotice of Hearing (Conciliation Proceedings)

  • KP Form #13KP Form #14KP Form # 15KP Form # 16KP Form # 17KP Form # 18KP Form # 19KP Form # 20

    KP Form # 21

    KP Form # 22KP Form # 23KP Form # 24KP Form # 25KP Form # 26

    KP Form # 27KP Form # 28

    Subpoena LetterAgreement for ArbitrationArbitration AwardAmicable SettlementRepudiationNotice of Hearing for ComplainantNotice of Hearing for RespondentCertification to File Action (from Lupon Secretary)Certification to File Action (from Pangkat Secretary)Certification to File ActionCertification to Bar ActionCertification to Bar CounterclaimMotion for ExecutionNotice of Hearing (Re: Motion for ExecutionNotice of ExecutionMonthly Transmittal of Final Reports

  • KATARUNGANG PAMBARANG AY

    USA ka dakung garbu alang kanamo sa Departmentof Interior and Local Government (DILG) ngamahimong saksi, kabahin ug kaabag sa lokal ngapang-gamhanan. Tungod niini, dakung kalipay ningmaong ahensiya nga nahimong tipik ug kabahin salabing bag-ong publikasyon sa Philippines-CanadaGovernment Support Program (LGSP), angKatarungang Pambarangay: Usa ka Handbook.

    Ang Akta Republika 7160 nga mas naila nga1991 Local Government Code (Kodigo sa Lokal ngaPang-gobyerno sa tuig 1991) naghatag ngadto samga barangay ug gahum sa pagpatuman sakahapsay ug kalinaw ug sa paghatag ug suportaalang sa epektibo nga pagpatuman sa tawhanongkatungod ug hustisya. Ang paghatag ug mas dakunggahum ngadto sa mga lokal nga gobyerno(desentralisasyon) maoy nagtukmod aron ilhon angKatarungang Pambarangay o Barangay JusticeSystem isip alternatibo nga lugar/dapit/pamaagi sapagsulbad sa mga panagbangi/kagubot/buroka/bikil. Ang hagit nga gisagubang karon sa mga lokalnga gobyerno mao ang pagpahalapad ug pagpalig-onsa Kataraungang Pambarangay isip usa ka labingmapuslanon nga mekanismo/pamaagi sa pagdumalasa hustisya, pagsulong sa pagpanalipod satawhanong katungod, ug pagsulbad ug pagpatungasa mga panagbikil diha sa ang-ang sa barangay samalinawon nga pamaagi.

    Ang Katarungang Pambarangay: Usa ka Handbookmuhatag sa mga lokal nga gobyerno ug sayon gamitonnga pamaagi sa pagsagubang sa maong hagit.

    Kini ang gikinahanglan aron muusbaw angkasayuran ug pagsabot sa hisgutanang katarungangpambarangay ug sa pagkamahinungdanon niini isipdugang gahum ug alternatibong pamaagi alang sa

    vii

    PASIUNANG PULONG

  • USA KA HANDBOOK

    pagsulbad sa mga panagbikil sa mga komunidad ugsulod sa pamilya diha sa ang-ang sa barangay.Gumikan sa nagkakusog nga panginahanglan ngamakaangkon ug hustisya, angayan nga gamitonkining mekanismo sa mas halapad ug aktibo ngapamaagi sa pagpalambo sa kalinaw sa labing ubosnga bahin sa katilingban. Ang Punong Barangay(Barangay Heads), mga miyembro sa LupongTagapamayapa (Peace Council) ug ang komunidadmakadawat ug dakung benepisyo gikan niiningpublikasyon. Dugang pa, ang mga naningkamotalang sa kalambu-an (development workers), mgatulunghaan (academe) ug mga non-governmentalorganization ug mga organisasyon sa katawhan(peoples organization) makapahimulos usab niiningmaong libro nga mahimong gamiton sa ilanggimbuhaton kalabot sa hustisya sa barangay.

    Kining maong gimbuhaton daku ug ika-abag sapaningkamot sa DILG sa pagpahalapad sa kahibalokalabot sa pang-gobyerno pinaagi Local GovernmentAcademy ug sa mga rehiyonal nga sentro sa pagtu-on ubos ning ahensiya.

    Kini nga libro muhatag ug giya alang sa masgipalambu nga pamagi sa pagsulbad sa mga bikil ugdaku kini ug ikatabang ngadto sa pagpalambu sakahibalo ug pagpoalig-on sa pagdumala sa barangayug hustisya. Tungod niini, ang DILG midayeg ngadtosa Philippines-Canada Local Government SupportProgram gumikan sa hugot nga pagpaningkamot ugmakahulogan nga kontribusyon aron dugang pa ngamapalambu ang pagdumala sa barangay isipimportante nga elemento sa maayo, matinubagon ugresponsible nga pang gobyerno lokal.

    HON. JOSE D. LINA, JR.SecretaryDepartment of the Interior and Local Government

    viii

  • KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Bililhon ug importante ang nahimong suporta, pag-abag ug mamugna-on nga kontribusyon (creativecontributions) sa mga musunod nga indibidwal uginstitusyon sa pagkumleto ning maong libro/publikasyon:

    The Philippines-Canada Local Government SupportPorgram (LGSP) nga gipanguluhan ni Alix Yule ugMarion Maceda Villanueva sa paghatag uggikinahanglang direksyon ug suporta;

    Sentro ng Alternatibong Lingap Panligal (SALIGAN) ,ilabi na kay Manlalaban (Attorney) Marlon J. Manuel,sa ilang pagpakig-tambayayong;

    Maricel Vigo alang sa kinatibuk-ang pagsulat ug di-katupongan nga kontribusyon-teknikal;

    LGSP Area Managers Tess Gajo, Merlinda Hussein,Evelyn Jiz ug ang mga LGSP Program Officers nga silasi Vic Alfaro, Edgar Catalan, Abduljim Hassan ug CrisTagupa tungod sa ilang bililhon ug mapuslanon ngapag-abag;

    LGSP Local Resource Partners nga sila si Raissa Jajureug Raymond Salas sa SALIGAN Mindanao, PedritoAcosta (Rehiyon 12), Liza del Norte (Institute ofPrimary Health Care or IPHC), Allan Carpio (ResourceCenter for Empowerment and Development or RCED)alang sa ilang kontribusyon teknikal;

    Divina Luz Lopez alang sa iyang pagdumala sakinatibuk-ang proyekto ug sa iyang teknikal ngakahanas sa pagsiguro sa kalidad niining libro/publikasyon;

    PASALAMAT

    ix

  • USA KA HANDBOOK

    Myn Garcia alang sa paghatag ug teknikal ugmamugna-on nga direksiyon, ug sa kinatibuk-angpagdumala sa desinyo, layout ug produksiyon;

    Arnold Beroya alang sa paghulagway ug mgahulagway, ug Alecks Pabico alang sa layout ugkinatibuk-ang direksiyon sa sining;

    Raymond Olivares, Janilo Rubiato, ug Tess Tajanlangitalang sa paghubad niining libro ngadto sapinulongang Tagalog, Cebuano, ug Ilonggo;

    Ria Adapon ug Sef Carandang alang sa kinatibuk-angpagpakiglambigit ug sa gimbuhaton editoryal;

    Gigi Barazon ug uban pang sakop sa LGSPAdministrative staff sa paghatag ug suporta.

    x

  • KATARUNGANG PAMBARANGAY

    ANG Katarungang Pambarangay: Usa ka Handbookusa ka labing bag-ong publikasyon/libro saPhilippines-Canada Local Government SupportProgram (LGSP) isip kabahin sa katungdanan niini sapagpahalapad sa usa ka epektibo ug matinubagonnga pang-gobyerno sa barangay.

    Ang Akta Republika 7160 o mas naila nga LocalGovernment Code sa tuig 1991 mao angmipahalapad sa nasakupan ug gahum sakatarungang pambarangay o barangay justicesystem nga gi-desinyo dili lamang aron mulu-ag angnagtapun-og nga mga kaso sa korte apan sa katuyu-an nga matubag ang dili patas nga pamaagi sapagkab-ot ug histisya, ilabi na kadtong nasinati-an samga gagmayng komunidad. Ang barangay, isipmaoy batakang bahin politikal (basic political unit) sanasud, anaa sa labing bentaha nga posisyon/kahimtang alang sa pagpahigayon sa pagsulbad opagpatunga sa mga panagbingkil sa komunidad ugsa pamilya, duyog sa sa katungdanan niini sapaghatag ug mga batakang serbisyo.

    Pinaagi sa pagpalig-on ug paghatag ug gahum samga lokal nga gobyerno sa Kasadpang Visayas ug saMindanao, ang LGSP nag-desinyo ug mga lakangalang sa pagpalig-on sa pagdumala sa barangay,lakip na ang pagpahimsog ug pagpahalapad sa pag-gamit ug mga pamaagi sa sistema sa hustisya sabarangay (barangay justice system). AngKatarungang Pambarangay: Usa ka Handbook gi-desinyo nga mahimong sayon ang pag-gamit ugpagbasa niini ug isip simple nga himan sapagpalambo sa kahibalo labot sa katarungangpambarangay isip epektibo nga mekanismo sapagsulbad sa mga panagbingkil sa barangay.

    xi

    PASIUNANG PAMAHAYAGGIKAN SA TAGSULAT

  • USA KA HANDBOOK

    Kining handbook nagtumong sa pagpa-usbaw sapagsabot sa mga Punong Barangay (Barangay Heads)ug mga miyembro sa Lupong Tagapamayapa(Barangay Peace Council) kalabot sa mga proceso ugpamaagi sa sistemang hustisya pambarangay(Barangay justice system) aron ilang mapahalapadang pag-gamit niini sa tagsa nila ka komunidad.Nagtumong usab kini sa paghatag ug praktikal ngakinatibuk-ang panglantaw alang sa mga miyembro sakomunidad mga paralegals, non-governmentorganizations, ug organisasyon sa katawhan maykalabutan sa papel ug benepisyo sa katarungangpambarangay ngadto sa tagsa-tagsa nila ka kinabuhi.

    Sa maong pamaagi, ang LGSP naglaum nga, sabisan unsa man nga pamaagi, makahimo kini ugpagbag-o sa kinabuhi sa katawhan pinaagi sa pag-amot alang sa mas maayo nga pagsabot ugmabungahon nga pagdumala sa sistemang hustisyapambarangay. Ang Katarungang Pambarangay: Usaka Handbook usa lamang ka yano nga kontribusyonaron makamugna ug mas dakung kasayuran labot saalternatibong pamaagi itandi sa mapahitas-on oelitista ug komplikado nga sistemang legal, ngakasagaran napun-an sa malisod ug tungason ngamga procesong legal. Kining publikasyon usa kapamaagi sa paghatag ug gahum ngadto sa labingubos nga ang-ang sa komunidad sa pagbarog sailang batakang katungod ug paghatag kanila ugsayon apan malungtaron nga pamaagi sa pagkab-otniini.

    Philippines-Canada Local GovernmentSupport Program

    xii

  • KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Adjudication gahum sa korte o ahensiya sagobyerno nga dunay gahum sama sa husgado sapagdesisyon sa mga kaso nga gipasaka sa ilanghawanan ug ilawom sa ilang hurisdiksiyon.

    Amicable settlement (malinawong panagsabot) ang kasabutan nga nakab-ot diha sa proceso sapagpataliwala (mediation) o husay (conciliation)

    Arbitration ang proceso diin ang usa ka tawo opundok sa tawo gikan sa gawas sa husgado ma-oang gipili sa magkaatbang nga partido nga mao angmudesisyon sa ilang panagbangi o away.

    Arbitration Award desisyon nga nakab-ot sapangulo sa lupon (lupon chairperson) o sa pangkatpinaagi sa gisulat nga kasabutan sa mga nagkabanginga partido.

    Attachment usa ka temporaryo nga remedyo saporma sa usa ka mandu nga gipakanaog sa huwesnga nagtaral sa kaso diin ang kabtangan/propedadsa usa ka partido pagakuhaon ug dad-on sakustodiya sa balaud isip seguridad sa pagtagbaw okatumanan sa desisyon nga maangkon sa mudaognga partido; kini mahimong ipahigayon diha sapagsugod sa kaso o sa bisan unsang higayon humannga napasaka na ang kaso apan sa dili pa ang pinalnga desisyon.

    Complainant tagreklamo, nagsumbong, oagrabaydo nga partido.

    Complaint (reklamo, sumbong) ang hamubo ngapamahayag sa tanang panghitabu ug kamatuuran ngamaoy basihan sa kaso o reklamo sa complainant.

    xiii

    KAHULUGAN SA MGAPULONG O TERMINO

  • USA KA HANDBOOK

    Conciliation (husay, panaghusay, panagsabot-sabot) ang proceso diin ang pangkat dili mugamit saiyang gahum sa pagdesisyon ug pagrekomenda,hinunu-a, ma-o ang pag-abag sa duha ka partido sapag-ila sa mga isyu ug mga mamahimong lakang satumong nga makakab-ot ug panaghusay pinaagi sapanag-uyon alang sa katagbawan sa duha ka bahin.

    Delivery of Personal Property or Replevin(pagtunol ug personal nga pagkabutang/kabtangan/propedad) usa ka temporaryo nga remedyo diinang huwes nga nagtaral sa kasong pagbawi ugpersonal nga propedad mupakanaog ug mandu alangsa pagtunol sa nasangpit nga propedad sa naghangyoniini (movant) o sa partido nga mipasaka sa petisyonhuman nga siya nagbayad ug pyansa isip pagsiguronga iya kining i-uli o pagtubag sa mga danyos.

    Execution (pagpatuman) ang proceso sapagpatuman o pagtagbaw sa desisyon sa korte paborsa usa o sa duha ka partido sa pinugos nga pamaagi.Kini naglangkob sa pagpatuman sa mga termino samalinawong kasabutan o arbitration award kalabotsa pag-awhag o pagmandu sa si bisan kinsa sa mgapartido sa paghimo ug usa ka butang, paghatag ugusa ka butang o pagdumili sa pahimo ug pipila kamga lakang o butang.

    Habeas Corpus usa ka proceso sa husgado nganagtumong sa pagpagawas o kabuhi-an ang usa katawo nga gidakop o gibilanggo sa pamaagi ngasupak sa balaud (illegal) o sa pagbalik kaniya ngadtosa kustodiya o pagbantay sa usa ka tawo ngagihikawan sa ingon.

    Incompetent (kakulang sa katakus) tawo ngagisilotan ug penalidad o silot nga nagtangtang saiyang katungod-sibil; o nahiluna a balay tambalanan,gisangla, masinupakon, bungol o dunay hamubo ngaang-ang sa pangisip (dumb) ug walay katakus sapagpasabot; tawo nga dunay kakuli-an sa pangisipbisan pa nga usahay ana-a siya sa husto nga

    xiv

  • KATARUNGANG PAMBARANGAY

    pangisip, o usa ka tawo nga bisan pa nagbaton ugtukmang pangisip apan gumikan sa iyang edad,balatian, kahuyang sa panghuna-huna, ug uban pangsusamang hinungdan, walay katakus sa pag-ampingsa iyang kaugalingon o pagdumala sa iyang mgapagkabutang kung walay kaabag nga naghatodkaniya sa kahimtang diin sayon siya nga mahimongbiktima sa pagpanglingla o pagpanghimulos.

    Jurisdiction (hurisdiksiyon) ang gahum sapagpaminaw ug pagdesisyon sa kaso. Kini ngagahum nanukad sa balaud ug dili mahimong sabot-sabutan lamang sa mga partido.

    Katarungang Pambarangay (KP) sistema sapagpaluntad ug hustisya diha sa ang-ang sa barangaysa tumong nga mahusay sa malinawon nga pamaagiang mga panagbangi o away pinaagi sa pagpataliwala/pagpatunga (mediation), husay (conciliation) oarbitration tali sa miyembro sa pamilya o barangaynga di na kinahanglan pa nga mudangop sa korte.

    Lupong Tagapamayapa (Lupon) pundok ogrupo nga gitukod sa matag barangay ngagilangkoban sa punong barangay isip pangulo(chairperson) ug sa di muubos sa napulo apan dimusobra sa beinte ka miyembro diin maga-gikan ugpagapili-on ang mga miyembro sa pangkat.

    Mediation (pagpataliwala, pagpatunga) procesodiin ang pangulo sa lupon o ang punong barangaymuaabag sa nagkabangi nga partido sa pagkab-ot ugpanaghusay pinaagi sa pag-uyon alang sakatagbawan sa nagkaatbang nga bahin.

    Minor (menor de edad) tawo nga nagpangidaronubos sa 18 anyos.

    Next of Kin (labing suod nga kabanay) paryente okabanay o usa ka responsible nga higala diinnagpuyo ang usa ka menor de edad o usa ka tawonga kulang sa katakus.

    xv

  • USA KA HANDBOOK

    Pangkat Tagpagkasundo (pangkat) pundok samga maghuhusay nga gitukod gikan sa miyembro salupon sa matag kagubot, panagbangi o away ngagidala diha sa lupon; gilangkuban kini sa tulo kamiyembro nga gipili human mapakyas ang punongbarangay sa iyang paningkamot nga magpataliwala.

    Preliminary Injunction (temporaryo nga pagdumili) usa ka temporaryo nga remedyo sa porma sa usaka mandu gikan sa huwes nga nagtaral sa kaso.Mahimo kining imandu sa huwes sa bisan asa ngabahin sa proceso apan sa dili pa ang pagpakanaog ugpinal nga desisyon sa tumong nga kapugngan ang usaka tawo sa paghimo ug usa ka butang o lakang.

    Repudiation (pagbalewala, pagsupak, dilipagdawat, pagbalibad) akto sa pagsupak,pagbalewala, dili pagdawat sa pagka-balido sa mgatermino ug kondisyunes sa usa ka kasabutan sahinungdan nga kini nakab-ot nga supak sa iyangkabubut-on gumikan sa pagtikas, pagpamugos opagpanghulga.

    Respondent/defendant gireklamo, sinumbong

    Statute of Limitation balaud nga nagbabag onagdumili sa pagpasaka ug kaso batuk sa usa ka tawohuman nga milapas na ang panahon nga gitakda sabalaud sa tukma nga pagpasang-at sa maong kaso.

    Support Pendente Lite temporaryo nga remedyosa porma sa usa ka mandu sa korte nga nagtaral sakaso nga nagmandu sa paghatag ug kwarta, pinuy-anan, beste, o edukasyon ug pagtatap-medikal paborsa tawo nga dunay katungod sa ingon

    Venue (lugar sa kaso) ang dapit o lugar diin angkaso mahimong taralon, paminawon, ug desisyunan.Wala kini gilatid sa balaud, gawas lamang sa mgakasong kriminal, ug mamahimo kining panagsabot-sabutan sa mga partido.

    xvi

  • INTRODUKSYON

    ANG Katarungang Pambarangay o sistemanghustisya pambarangay (barangay justice system) usaka mekanismo nga nanukad sa komunidad uggipatuman sa barangay nga mao ang batakang unitpolitikal sa nasud. Isip mekanismo nga anhanakabase sa komunidad alang sa pagsulbad sa mgapanagbangi ug panagbingkil, nahisakop niini angmga di-pagsinabtanay ug bangi tali sa mgamiyembro sa maong komunidad (kasagaran nganahimutang sa maong syudad o lungsod) ugnaglambigit kini sa punong barangay ug uban pangmiyembro sa komunidad (mga miyembro sa lupon)isip tigpataliwala (tigpantunga, maghuhusay, ug saubang higayon, lakip usab ang mga arbitrators).

    Ang pagtukod ug pagpadagan sa sistemanghustisya pambarangay (barangay justice system)gimandu ilawom sa Akta Republika 7160 o mas nailanga Local Government Code of 1991 (Kodigo sa Lokalnga Pang-gamhanan sa tuig 1991). Sa wala pa angmaong balaud, ang pagtukod sa barangay justicesystem nalatid sa Presidential Decree 1508 niadtongtuig 1978 ug Batas Pambansa Blg. 337 o ang gitawagnga 1983 Local Government Code.

    Dihang unang gimandu sa PD 1508 angpagtukod sa barangay justice system, ang balaudnagtumong sa pagkab-ot sa mga musunod:

    X Pagpalambo sa paspas nga pagpahamtang sahustisya

    X Pagkunhod sa pataka ug walay tumong ngapagpasaka ug kaso sa korte

    X Papakunhod sa nagtapun-og nga mga kaso sakorte sa tumong nga mapanindot ang kalidadsa hustisya nga luwatan sa mga husgado

  • 2 USA KA HANDBOOK

    X Pagpadayon ug pag-ila sa naandan na ngatradisyon sa malinawong paghusay sa mgapanagbangi diha sa ang-ang sa komunidad.

    Kining nasangpit nga mga katuyuan naa usabnalatid sa Pagsulundan sa Katarungang Pambarangaynga gimugna sa DILG niadtong Hunyo 1, 1992,subay sa gimandu sa Local Government Code. Kininga mga pagsulundan nagsilbi karon isippagsulundan sa implementasyon (implementngrules) sa mga probisyon sa Local Government Codekalabot sa pagtukod, pagdumala ug papadagan sabarangay justice system.

    Ilawom sa barangay justice system, ang dakungpamaagi sa pagsulbad sa panagbangi mao angpaghatag ug dalan diin ang nagkabangi nga partidomaoy mangita ug solusyon nga mahimong dawatonsa magkaatbang nga bahin. Gani, ang nag-una ngapapel sa sistema dili mao ang pagdesisyon sa bangiug pagpakanaog ug solusyon ngadto sa mga partidokun dili mao nga tabangan ang mga partido sapaghisgot sa mga posibleng malinawong paghusaysa ilang panagbikil. Ang punong barangay ug ang

    pundok sa mgamaghuhusay (luponmembers) dilimubarog isip mgahuwes o maghuhukomkun dili isipmagpapahigayon ugtigpataliwala sa duhaka partido sa ilangpaghisgot samalinawong solusyon.Gumikan niini, angpersonal ngapagpatim-aw/pagpakita ugpagsalmot sanagkabangi ngapartido ang

    Sa simple nga pulong,ang barangay justicesystem naghatag ugmahigala-on, inot/dilimagasto (inexpensive),ug paspas ngapamaagi sa paghusaysa mga panagbangidiin ang mga partidogawasnon sapagpangita ug mgalakang alang samalinawong kasabutanug di na kinahanglanpa nga mudangopngadto sa korte.

  • 3KATARUNG ANG PAMBARANGAY

    ginkinahanglan, ug ang kapakyas sa pagpatim-awnga walay igong hinungdan ang nagtangag ugtukmang silot. Ug gumikan usab nga gikinahanglanang personal nga pagpatim-aw ug pagsalmot sanagkabangi nga partido diha sa proceso sa husay,ang mga panagbangi nga naglambigit sa mga dilinatural nga persona sama sa mga korporasyon angdili mamahimong ipailawom sa proceso sa husaydiha sa barangay justice system.

    Ang barangayjustice systemnaghatag ugalternatibongpamaagi sapagsulbad sa mgapanagbangi itandisa mahal ug dugaynga proceso sapaghusay sa kasosa mga regularnga korte. Inaynga mupailawomsa usa kahilabihan ka teknikal nga proceso sa pagsang-at ugpormal nga reklamo ug pagpresentar ug ebidensiya sakorte, ang nagkabangi nga partido ang pagahataganug kahigayunan sa paghisgot-hisgot aron malinawonnga masulbad ang ilang di-pagsinabtanay. Angteknikal nga proceso ug mga pagsulundan (rules) ngakasagaran makit-an sa korte ang dili ipatuman sabarangay justice system. Ang pagpasaka ug kaso sakorte ug ang pagpanalipod sa kaugalingon batuk samaong reklamo ang nagkinahanglan sa serbisyo sausa ka aogado. Apan sa barangay justice system, angnagkabangi nga partido dili na kinahanglan ugabogado. Sa pagkamatuod, ang balaud dayag nganagdumili sa mga abogado sa pag-apil-apil sa procesosa husay sa barangay. Samtang ang mga kaso ngagitaral sa korte ang mulungtad ngadto sa pipila katuig ayha masulbad, ang mg akaso nga gipaagi sabarangay justice system ang mulungtad lamang ug

    Sa pipila ka dapit diin dilisayon nga makab-ot angkorte, gumikan sa kalayo salugar o tungod sa kamahalsa gasto sa asunto, angbarangay justice system,bisan pa man sa pipila kamga kakuli-an niini, maolamang ang nag-inusarangpamaagi nga magamit samga kabus alang sapagsulbad sa ilangpanagbingkil.

  • 4 USA KA HANDBOOK

    pipila ka semana.

    Sa simple nga pulong, ang barangay justicesystem naghatag ug mahigala-on, inot/dili magasto(inexpensive), ug paspas nga pamaagi sa paghusaysa mga panagbangi diin ang mga partido gawasnonsa pagpangita ug mga lakang alang sa malinawongkasabutan ug di na kinahanglan pa nga mudangopngadto sa korte.

    Sa hisgutanan kalabot sa pagkab-ot ug hustisya,ang barangay justice system naghatag ug mgamekanismo nga sayon maangkon alang sa pagsulbadsa hisgutanang hustisya alang sa mga kabus. Sapipila ka dapit diin dili sayon nga makab-ot ang korte,gumikan sa kalayo sa lugar o tungod sa kamahal sagasto sa asunto, ang barangay justice system, bisanpa man sa pipila ka mga kakuli-an niini, mao lamangang nag-inusarang pamaagi nga magamit sa mgakabus alang sa pagsulbad sa ilang panagbingkil.

    Ang barangay justice system nagtuyo usab sapag-abag sa mga korte sa pagpaluntad sa hustisya.Alang sa mga kaso nga nahisakop sa barangayjustice system, pugson gayud ang mga partido sapagpailawom sa proceso sa barangay justice systemayha pa sila tugutan sa pagdangop sa korte. Angkapakyas sa paghimo sa ingon nagpasabot ngamahimong ibasura ang reklamo o ang kontra-reklamo (counterclaim). Ang nagkabangi nga partidotugutan lamang sa pagsang-at sa kaso ngadto sakorte sa higayon nga mapakyas ang barangay justicesystem sa pagsulbad sa kagubot. Ang LabawngHukmanan (Korte Suprema) mipagawas ugAdministrative Circular No. 1493 niadtong Hulyo15, 1993 ug kini nagmandu sa tanang korte nga dilidawaton ang mga kasong nahisakop sa gahum sabarangay justice system kung ang maong mga kasodirekta nga gisang-at sa korte ug wala mi-agi sapaghusay sa barangay. Gilauman nga mukunhod anggidaghanon sa mga kaso tali sa mga miyembro sasamang komunidad kung ang panagbangi ang

  • 5KATARUNG ANG PAMBARANGAY

    mahusay sa malinawong pamaagi diha mismo sakomunidad. Kini makatabang sa pagpakunhod sanagtapun-og na nga mga kaso sa korte ug, gilaumannga mulambo ang pagka-epektibo ug kalidad sa mgakorte sa pagpaluntad ug husitisya. Ang barangayjustice system maingon nga usa ka alternatibo ugmahimo usab nga kaabag sa sistema sa korte.

    Ang barangay justice system nagpahalapad sapag-gamit sa tinahod ug naandan na nga tradisyonug pamaagi sa mga komunidad sa paghusay sa mgapanagbangi tali sa mga miyembro niini. Ang mgaFilipino kasagaran nga mudangop ug mangayo ugtabang ngadto sa mga hamtung ug katigulangangmiyembro sa pamilya, sa komunidad, o sa mgapangulo sa tribu sa pagsulbad sa pagabangi tali samiyebro sa maong pamilya o komunidad. Mao kiniang kasagaran nga pamaagi nga gi-ila ug pormal ngagipahiluna sa barangay justice system. Inay nga mgamiyembro sa pamilya, katigulangan sa komunidad omga pangulo sa tribu mao ang himuon ngadangpanan, ang barangay justice system mugamit samga punong barangay ug mga miyembro sa luponnga gitudlo gikan sa tinahod nga mga miyembro sakomunidad. Isip pag-ila sa naandan ug tradisyonalnga kinaiya/kustombre (customs) sa pipila kalumadnong komunidad, ang balaud sa barangayjustice system nagtugot sa maong mga komunidadsa paggamit sa ilang tradisyonal ug pinasahi ngapamaagi sa pagsulbad sa kagubot tali sa mga sakopniini. Ang lokal nga sistema sa pagsulbad sapanagbangi pinaagi sa konseho sa mga datu,

    Ang Labawng Hukmanan (Korte Suprema)mipagawas ug Administrative Circular No. 14 93 niadtong Hulyo 15, 1993 ug kini nagmandusa tanang korte nga dili dawaton ang mgakasong nahisakop sa gahum sa barangayjustice system kung ang maong mga kasodirekta nga gisang-at sa korte ug wala mi-agi sapaghusay sa barangay.

  • 6 USA KA HANDBOOK

    pangulo sa tribu o pundok sa mga katigulangan maoang ilhon ug tumanon isip dunay susamang kusogug epekto sa proceso nga gilatid sa balaud.

    Ang kalig-on sa barangay justice system naamakit-an sa kamatuuran nga kini anha nanukad sakomunidad, ug kini gipatuman sa mga miyembro sakomunidad ginamit ang tradisyonal nga pamaagi sapaghusay sa kagubot. Sa maong pamaagi, angnagkabangi nga partido ang gilauman nga maskomportable ug pahiluna sa pagsabot-sabot sa ilangproblema ug sa pagpangita ug solusyon sapanagbingkil. Gilauman usab nga gumikan kay angbarangay justice system anha man nanukad sakomunidad, masiguro nga ang mga partido mutumano mutahod sa malinawong husay nga ilanggikasabutan. Sa katapusan, ang barangay justicesystem gipanglantaw nga magmalampuson satumong niini subay ug tukma sa ngalan niini. Kinigilauman nga magsiguro nga mapalungtad anghusitsya sa labing ubos nga ang-ang sa katilingban.

    Ang unang bahin ning handbook nagbatbat saaktuwal nga proceso sa katarungang pambarangay(KP). Ang ikaduhang bahin naghisgot sa mgabenepisyo, insentibo ug mga ganting pasidungogilawom sa sistema. Ang mga annexes naglangkobsa mga aktuwal nga sample sa tanang pormas saKP (KP forms) nga gamiton sa proceso, isip basehano ehemplo.

    Kining handbook ang gihubad usab sa tulo kamga pinulungang Filipino sama sa Tagalog, Cebuano,ug Ilonggo sa tumong nga kini magpahigayon ugmas halapad nga kapuslanan ug pagsabot sa sistemadiha sa ang-ang sa mga komunidad. Dugang pa, anghandbook sa barangay justice system alang saARMM ang padayon pang gipaningkamutan ngamahuman gumikan kay kini ang naglantaw ugnagtuon sa kasamtangang lumadnon ug tradisyonalnga mekanismo sa pagpatunhay sa hustisya diha sakulturang Muslim ug Moro.

  • U N A N G B A H I N

    AKTUWALNGA PROSESO

  • SALAMAT. NIANHI KO SA TUYONGA MANGUTANA KALABOT SAPAGPATUMAN SA BARANGAY

    JUSTICESYSTEM SAAMONGBARANGAY.

    WA KA MASAYOP SATAWONG IMONGGI-ADTUAN.LINGKOD, UGPAGKAPE UNA.

    MAAYONG BUNTAG USAB.CONGRATULATIONS SABAG-ONG PUNONGBARANGAY SA BAGONGDIWA? UNSA MAY AKONGIKA ALAGADNIMO?

    MAAYONG BUNTAG KAPITAN PEDRING.

    KATUKURAN SA LUPONK A P I T U L O I

    USA KA BUNTAG,SA BARANGAYPAG-ASA

    KAPITANA CELIA, ANG BARANGAY JUSTICE OKATARUNGANG PAMBARANGAY USA SA LABINGIMPORTANTE NGA PAMAAGI SA MATARONG UGPASPAS NGA PAGSULBAD SA MGA PANAGBANGI.KINI USA KA IMPORTANTENG BAHIN SAKATUNGDANAN SA BARANGAY SA PAGPATUNHAYSA KALINAW UG MAAYONG PAGPUYO TALI SAMGA SAKOP SA ATONG BARANGAY. USA USABKINI KA PAG-ILA SA KATAKUS SA BARANGAY UGSA IYANG MGA LIDER SA PAGPAHIGAYON UG

    PANAGHUSAY UG PAGSULBAD SA MGAPANAGBANGI DIHA SA ILANG ANG-ANG (LEVEL).

  • 10 USA KA HANDBOOK

    MAMAHIMO SIYA NGA MAGATUBANG UG KASO NGAPAGPASAGAD SA KATUNG-DANAN UG IPAILAWOM SASILOT ADMINISTRATIBO.

    UNSAY MAHITABO KUNGMAPAKYAS ANG PUNONGBARANGAY SA PAGTUKOD SALUPON?

    MA-O BA? KANUS-A UGUNSAON MAN PAGTUKOD SALUPON?

    SULOD SA KINSE KA ADLAWSUGOD SA IMONG PAGPANGA-LAGAD ISIP PUNONGBARANGAY, KINAHANGLANMUPAGAWAS KA UG PAHI-BALO O KUN NOTICE SAKATUKURAN SA LUPON. SAMAONG PAHIBALO, IMONGILAKIP ANG LISTAHAN SAPANGALAN SA MGA TAWONGA TUYO NIMONGMAMAHIMONG MIYEMBRO SALUPON.

    PILA KA TAWO ANGMAMAHIMONG ILAKIPSA LISTAHAN?

    MA-O BA. ANG PUNONG BARANGAY LANG BA MAOYDUNAY KATUNGOD SA PAGTUKOD SA LUPON?

    TINUOD KANA. ANG PUNONG BARANGAYMAOY MUTUDLO SA MAMAHIMONG

    MIYEMBRO SA LUPON. EKSKLUSIBOKINI NGA KATUNGOD SA PUNONGBARANGAY DI NA KINAHANGLAN PA ANG

    PAGTUGOT, KUMPIRMASYON, O PAG-APRUBA OPAG-UGYON SA SANGGUNIANG BARANGAY.

    DILI MUUBOS SA NAPULOAPAN DILI MUSOBRA SABEINTE KA TAWO.

  • 11KATARUNGANG PAMBARANGAY

    KWALIPIKADO NGAMAHIMONG MIYEMBROSA LUPON

    X AKTUWAL NGA NAGPUYO ONAGTRABAHO SA BARANGAY

    X HAMTUNG UG PANGIDARONX NAGBATON UG MUSUNOD NGA

    MGA KALIDAD:Z INTEGRIDAD,Z WALAY GIDAPIGAN,Z GAWASNON,Z PATAS,Z DUNAY PRINSIPYO,Z HATAAS UG PASENSIYA,Z KAHIBALO MANGITA UG

    PAMAAGI,Z ABLI UG PANGHUNA-

    HUNA, UGZ MAKI-ANGAYON

    DILI KWALIPIKADONGMAHIMONG MIYEMBROSA LUPON

    X NAG-EDAD UG UBOS SA 18ANYOS (MENOR DE EDAD)

    X KONBIKTADO SA KRIMENNGA NAGDALA UG SILOTNGA NAG NAGDUMILI SAPAGHUPOT UG PAMPUBLIKONGA KATUNDANAN SAHAMUBO/TEMORARYO OWALAY-KINUTUBAN NGAPANAHON

    X OPISYAL SA GOBYERNO NGANAPILI PINAAGI SA ELEKSYON

    X AKTIBONG MIYEMBRO SAARMADONG KUSOG SANASUD

    KINSA MAN ANG KWALIPIKADO NGA MAMAHIMONGMIYEMBRO SA LUPON?

    BISAN KINSA NGA AKTUWAL NGA NANIMUYO ONAGTRABAHO SA BARANGAY, HAMTONG ANG

    PANGIDARON ANG ADUNAY MUSUNOD NGA MGA KALIDAD:INTEGRIDAD, WALAY GIDAPIGAN, INDEPENDENTE,MATARONG, MAY PRINSIPYO, PASENSYOSO, KAHIBALOMANGITA UG PAMAAGI, UG DUNAY ABLI NGA PANGHUNA-HUNA ANG MAMAHIMONG MIYEMBRO SA LUPON.

  • 12 USA KA HANDBOOK

    ANG PAHIBALO IMANTALA O IPASKEL SA TULO KAMANAGLAHING LUGAR SA BARANGAY DIIN

    SAYON KINING MAKIT-AN SA DAGHANANGMGA TAWO. ANG PAHIBALO MAG-AWHAG SA

    TANANG SAKOP SA BARANGAY SA PAG-ENDORSO O PAGBABAG SA KATUDLU-ANSA BISAN KINSA NGA NAHILAKIP SALISTAHAN. ANG ILANG REKOMENDASYON

    KINAHANGLAN ISUMITER SA SULOD SA TULO KA SEMANA NGAPAGMANTALA O PAG PASKEL SA MAONG PAHIBALO.

    ANG IMONG SEKRETARYA,NGA MAO USAB ANGMUTINDOG ISIP SEKRETARYASA LUPON, MUHIMO UGPAHIBALO ALANG SAKATUKURAN SA LUPONGINAMIT ANG KP FORM 1.

    HUMAN MA-ILA UG MALISTAANG 10-20 NGA MIYEMBRO SALUPON, UNSAY SUNOD NGALAKANG?

    UNSA MAYIBUTANG SAPAHIBALO?

  • 13KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE PUNONG BARANGAY

    ______ , 20__

    NOTICE TO CONSTITUTE THE LUPON

    To All Barangay Members and All Other Persons Concerned:

    In compliance with Section 1(a), Chapter 7, Title One, Book III, LocalGovernment Code of 1991 (Republic Act No. 7160), of the KatarungangPambarangay Law, notice is hereby given to constitute the LupongTagapamayapa of this Barangay. The persons I am considering forappointment are the following:

    1. __________________ 13. _________________2. __________________ 14. _________________3. __________________ 15. _________________4. __________________ 16. _________________5. __________________ 17. _________________6. __________________ 18. _________________7. __________________ 19. _________________8. __________________ 20. _________________9. __________________ 21. _________________10. _________________ 22. _________________11. _________________ 23. _________________12. _________________ 24. _________________

    25. _________________

    They have been chosen on the basis of their suitability for the task ofconciliation considering their integrity, impartiality, independence of mind,sense of fairness and reputation for probity in view of their age, socialstanding in the community, tact, patience, resourcefulness, flexibility, openmindedness and other relevant factors. The law provides that only thoseactually residing or working in the barangay who are not expresslydisqualified by law are qualified to be appointed as Lupon members.All persons are hereby enjoined to immediately inform me and of theiropposition to or endorsement of any or all the proposed members orrecommend to me other persons not included in the list but not later than the________ day of _______, 20__ (the last day for posting this notice).

    _________________Punong Barangay

    IMPORTANT: This notice is required to be posted in three (3) conspicuousplaces in the barangay for at least three (3) weeks

    WARNING: Tearing or defacing this notice shall be subject to punishmentaccording to law.

    KP FORM # 1: NOTICE TO CONSTITUTE THE LUPON

  • 14 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE PUNONG BARANGAY

    ______ , 20__ (Date)

    APPOINTMENT

    TO: ___________

    Pursuant to Chapter 7, Title One, Book III, Local Government Code of 1991(Republic Act No. 7160), you are hereby appointed MEMBER of theLupong Tagapamayapa of this Barangay effective upon taking your oath ofoffice and until a new Lupon is constituted on the third year following yourappointment.

    _________________Punong Barangay

    ATTESTED:________________Barangay Secretary

    KP FORM # 2: APPOINTMENT LETTER

    TINUOD KANA, KAPITANA. NAPULO KA ADLAWHUMAN SA KATAPUSANGADLAW SA PAGMANTALA SAPAHIBALO, KINAHANGLANIMONG ISULAT SA KP FORM 2 ANG APPOINTMENT OKATUDLUAN SA MGA MIYEMBRO SA LUPON,PIRMAHAN KINI SA PUNONG BARANGAY, UG

    PAMATUD-AN PINAAGI SA PIRMA SA BARANGAY SECRETARY.

    BUOT IPASABOT, BISAN KINSA NGA SAKOPSA BARANGAY MAMAHIMONG MUBABAG OMUREKOMENDAR UG BISAN KINSANGMIYEMBRO SA BARANGAY?

    ANG BAG-ONG NATUDLO NGA MGAMIYEMBRO SA LUPON ANG GILAYON NGAMUSUMPA SA ILANG KATUNGDANAN DIHASA IMONG ATUBANGAN ISIP PUNONGBARANGAY GINAMIT ANG KP FORM 5.

  • STEP 1: Pag-ila ug paglista sa mga tawong mahimo itudloisip miyemrbo sa lupon

    STEP 2: Paghimo ug pahibalo alang sa katukuran sa luponSTEP 3: Pagpamtala o pagpaskel sa pahibalo kalabot sa

    katukuran sa luponSTEP 4: Pagtudlo sa mga miyembro sa luponSTEP 5: Pagsumpa sa katungdanan sa mga gikatudlong

    miyembro sa luponSTEP 6: Pagmantala sa mga pangalan sa mga tawong

    gitudlo isip miyembro sa lupon

    UNOM KA KAKANG ALANGSA KATUKURAN SA LUPON

    PAGKAHUMAN NGA SILAMAKASUMPA NA SAILANG KATUNGDANAN,UNSAY MAY SUNODNAKONG BUHATON?

    ANG LISTA SA MGA GIKA-TUDLO NA MIYEMBRO SA LUPONANG IMANTALA O IPASKEL KINISA TULO KA MANAGLAHINGDAPIT SA BARANGAY DIINSAYON KINING MAKITA OMABASAHAN SADAGHANANG MGA TAWO.

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE PUNONG BARANGAY

    OATH OF OFFICE

    Pursuant to Chapter 7, Title One, Book II, Local Government Code of 1991(Republic Act No. 7160), I _______________, being duly qualified andhaving been duly appointed MEMBER of the Lupong Tagapamayapa of thisBarangay, do hereby solemnly swear (or affirm) that I will faithfully andconscientiously discharge to the best of my ability, my duties and functions assuch member and as member of the Pangkat ng Tagapagkasundo in which Imay be chosen to serve; that I will bear true faith and allegiance to theRepublic of the Philippines; that I will support and defend its Constitution andobey the laws, legal orders and decrees promulgated by its duly constitutedauthorities; and that I voluntarily impose upon myself this obligation withoutany mental reservation or purpose of evasion.

    SO HELP ME GOD. (In case of affirmation the last sentence will be omitted.)_____________Member

    SUBSCRIBED AND SWORN to (or AFFIRMED) before me this _____ dayof __________, 20____.

    __________________Punong Barangay

    KP FORM # 5: LUPON MEMBER OATH STATEMENT

  • 16 USA KA HANDBOOK

    DUNA BAY BAYADO SUWELDO ANGMGA MIYEMBRO SALUPON? UNSAMAN ANG ILANGMGA BENEPISYO?

    SA DIHANG MA-APPOINT NA ANGMIYEMBRO SA LUPON, MATAG USAKANILA ANG MANGALAGAD SULODSA TULO KA TUIG GAWAS NALAMANG KUNG KINI MAPUTOLGUMIKAN KAY SILA NAMATAY,MULUWAT O MUBIYA SA KATUNG-DANAN, MUBALHIN UG PINUY-ANANO TRABAHO NGADTO SA LAINGBARANGAY, O BAKWI-ON SA PUNONGBARANGAY ANG ILANG APPPOINT-MENT. APAN ANG PAGBAKWI OWITHDRAWAL SA APPOINTMENT SAUSA KA MIYEMBRO SA LUPON ANGNAGKINAHANGLAN UG PAGTUGOT SAMAYORIDAD SA TANANG MIYEMBROSA MAONG LUPON. (PALIHOG TAN-AWA ANG KP FORM 6.)

    PILA MAN KA TUIGANG PAGPANGA-TUNGDANAN SAMATAG MIYEMBROSA LUPON?

    ANG MGA MIYEMBRO SA LUPONMANGALAGAD NGA WALAY SUWELDO.KUNG DUNAY IGONG PONDO ANGBARANGAY, MAMAHIMO SILA NGAHATAGAN UG HONORARIA APANKADTO LAMANG ADUNAY KALABUTANSA PAGSULBAD SA USA KA PARTI-KULAR NGA KASO. SA PIKAS BAHIN,ILAWOM SA COMMISSION ONHIGHER EDUCATION (CHED) ORDER# 61 SERIES OF 1997, ANG DUHA KAANAK SA USA KA LUPON MEMBERANG KWALIPIKADO NGA MAMAHI-MONG STATE SCHOLAR O KUNISKOLAR SA GOBYERNO SA USA KAKURSO SA KOLEHIYO SA BISAN ASANGA UNIBERSIDAD O KOLEHIYO NGAGINAPANAG-IYAHAN SA ESTADO/GOBYERNO.

  • 17KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ______ , 20__ (Date)

    WITHDRAWAL OF APPOINTMENT

    TO: _______________

    After due hearing and with the concurrence of a majority of all the LupongTagapamayapa members of this Barangay, your appointment as memberthereof is hereby withdrawn effective upon receipt hereof, on the followingground/s:[ ] incapacity to discharge the duties of your office as shown by

    _______________________________

    [ ] unsuitability by reason of _______________________________(Check whichever is applicable and detail or specify the act/s oromission/s constituting the ground/s for withdrawal.)

    ____________________________Punong Barangay/Lupon ChairmanCONFORME (Signatures):

    1. __________________ 7. _________________2. __________________ 8. _________________3. __________________ 9. _________________4. __________________ 10. _________________5. __________________ 11. _________________6. __________________

    Received this __________ day of _____________, 19____.

    __________________Signature

    NOTE:

    The members of the Lupon conforming to the withdrawal must personallyaffix their signatures or thumb marks on the pertinent spaces above. Thewithdrawal must be conformed to by more than one-half of the total numberof members of the Lupon including the Punong Barangay and the memberconcerned.

    KP FORM # 6: WITHDRAWAL OF APPOINTMENT

  • 18 USA KA HANDBOOK

    ANG SANGGUNIANGBARANGAY DUNAYKATUNGDANAN SA PAG-ATIMAN SA MGAADMINISTRATIBO NGAPANGINAHANGLAN SA LUPONGTAGAPAMAYAPA UG SAPANGKAT TAGAPANGKASUNDOPINAGI SA PAG GAHIN UGPONDO GIKAN SA INTERNALREVENUE ALLOTMENT ALANGSA KATARUNGANGPAMBARANGAY.

    MAAYO KANANG PAMINAWON! AT LEAST, ANG ILANGPAGKAMATINUD-ANON UG PAGSERBISYO ISIPMIYEMBRO SA LUPON ANG ADUNA USAB DIAY BUGTI

    NGA MAKAPAKUNHOD SA ILANG GASTO. GAWAS SAPONDO SA BARANGAY, ADUNA PA BAY LAING

    TINUBDAN DIIN KAMI MAKAKUHA UG PONDO ALANG SAKALIHUKAN SA LUPON?

    PWEDE KITANG MUHANGYO SA GOBYERNO-MUNISIPAL NGA GAHINAN KITA UG PONDOUG KINI ILAKIP SA TUIGAN NGABUDGET SA MUNISIPYO.

    IMPORTANTE KAYO ANGIMONG PAPEL ISIPCHAIRPERSON SA LUPON. ATOKANANG MAHISGUTANSAMTANG KITA MAGPADAYONSA PAGTUKI SA NAGKADAI-YANG PAMAAGI SA PAGSUL-BAD SA MGA PANAGBANGIDIHA SA ATONG BARANGAY.

    SA UNSANG PAMAAGI NGAAKONG MAHILAMBIGIT ANGSANGGUNIANG BARANGAY SAPAGPATUMAN SA BARANGAYJUSTICE?

    ATONG BALIKAN KADTONGAKONG PAPEL ISIPCHAIRPERSON SA LUPON.UNSA MAN ANG AKONG MGASPECIFIC FUNCTIONS KALABOTSA PAGPATUMAN SABARANGAY JUSTICE?

  • 19KATARUNGANG PAMBARANGAY

    OK, PALIHOG IBATBAT KANAKOANG MGA LAKANG SAPAGSULBAD SA MGAREKLAMO UGPANAGBANGI SA AKONG BARANGAY?

    PAGKAPE UNA, SAMTANGATONG GIPAABOT ANGLINUNG-AG NGA KAMOTE UGSAGING SA IMONG MANANGSOLING.

  • SA MAONG SITWASYON, ANG KASOANGAYAN NGA DAL-ON NGADTO SABARANGAY DIIN NAGPUYO ANGGIREKLAMO O USA MGA GIREKLAMO.ANG TAGREKLAMO MAO ANG DUNAYKATUNGOD SA PAGPILI UG BARANGAYDIIN GUSTO NIYANG PAMINAWONANG KASO KUNG ANG MGAGIREKLAMO NANIMUYO SAMANAGLAHING BARANGAY. KLAROBA KANA KANIMO?

    ISIP PUNONG BARANGAY, DUNA KAY OTORIDAD OPODER SA PAGPATUNGA O PAGPATALIWALA SA MGA

    KASO TALI SA TAWONG NANIMUYO SA IMONGBARANGAY

    KATAM-ISNIINING SAGING!

    SALAMAT! UNSAGANI TONG IMONGPANGUTANA?

    UNSA MAY AKONGBUHATONKUNGDUNAYKASO NGAISANG-ATSA AKONGOPISINA SABARANGAY?UNSA-ON MANPAGSULBADNIINI?

    UNSA MAYMAHITABO KUNGUSA LANG SA MGAPARTIDOS ANG NANAGPUYO SA AKONGBARANGAY?

    PAGPATALIWALA PINAAGISA PUNONG BARANGAY

    K A P I T U L O I I

  • 21KATARUNGANG PAMBARANG AY

    DILI KANA MAHIMO.ANG USA KA JURIDICALPERSON SAMA SAKORPORASYON,KOOPERATIBA, ORGANISASYON OASOSASYON DILI MAMAHIMONGMUPASAKA UG REKLAMO TUNGOD DILIKINI MAMAHIMONG PARTIDO SA USA KAMALINAWONG PANAG-UYON (AMICABLESETTLEMENT). ANG BISAN UNSANG KASONGA NAGLAMBIGIT SA USA KAKOOPERATIBA, KORPORASYON O PEOPLESORGANIZATION KINAHANGLAN IPASAKADIRETSO SA KORTE UG DI NAKINAHANGLAN PANG MU-AGI UG HUSAYSA BARANGAY.

    AKONG NASABTAN. KARON, UNSA MAY AKONGBUHATON KUNG ANG USA SA MGA PARTIDOS ANGWALAY KATAKUS O DUNAY KAKULI-AN SA PANGHUNA- HUNA, O MENOR DE EDAD?

    KINAHANGLAN NGA DUNAY LEGALGUARDIAN O SU-OD NGA KABANAY NGADILI ABOGADO NGA MAOY MUTINDOG ISIPILANG REPRESENTANTE/TIGLAWAS.

    MAMAHIMO BAAKONG MUPATUNGAO MUHUSAY SA MGAKASO NGANAGLAMBIGIT SAMGA KOOPERATIBA OMGA ORGANISASYONSA KATAWHAN(PEOPLESORGANIZATION)NGA NAGLIHUK SAAKONG BARANGAY?

    UNSA MAN DIAY ANG MGA KASO NGA MAMAHIMONG HUSAYON SAKATARUNGANG PAMBARANGAY?

    TANANG PANAGBANGI, SIBIL OKRIMINAL, DIIN ANG MGA PARTIDOAKTUWAL NGA NANIMUYO SASAMANG SYUDAD O LUNGSOD ANGMAMAHIMONG MUPAILWAOM SAMALINAWONG PANAGHUSAY. MAS OMENOS, ANIA ANG MGA KASO NGANAHULOG SA GAHUM O HURISDIK-SIYON (JURISDICTION) SAKATARUNGANG PAMBARANGAY.

  • 22 USA KA HANDBOOK

    MGA KASO NGA NAPAILALUM SA KATARUNGANGPAMBARANGAY

    X SUPAK SA BALAUD NGA PAGMANTALA UG SUPAK SA BALAUDNGA PAMAHAYAG (ART. 154);

    X ALARMA UG ESKANDALO (ART. 155);X PAG-GAMIT UG SAYOP NGA SERTIPIKO (ART. 175);X PAG-GAMIT UG DILI MATUOD NGA NGALAN UG PAG-TAGO SA

    MATUOD NGA NGALAN (ART. 178);X DILI PINASUBAY SA BALAUD (ILIGAL) NGA PAGGAMIT UG

    UNIPORME UG INSIGNYA (TSAPA) (ART. 179);X PAG-SAMAD SA LAWAS ATOL SA LAMUK-LAMUK (ART. 252);X PAHATAG UG TABANG SA NILAMPOS NGA HIKOG (ART. 253);X RESPONSIBILIDAD SA NI-APIL UG DUELO NGA NAKASAMAD O

    WALA MAKA-SAMAD (ART. 260);X DILI GRABE NGA PAG-SAMAD (ART. 265);X GAMAY NGA PAG-SAMAD UG PAG-MALTRATO (ART. 266);X SUPAK SA BALAUD NGA PAGDAKOP (ART. 269);X PAGTULOD UG MINOR SA PAG-BIYA SA IYANG PINUY-ANAN (ART.

    271);X PAG-ABANDONAR (PAGBIYA) UG TAWO NGA ANAA SA KAKUYAW

    UG PAG-ABANDONAR SA KAUGALINGONG BIKTIMA (ART. 275);X PAG-BIYA UG MINOR (NGA NAG-EDAD UG UBOS SA PITO KA

    TUIG) (ART. 276);X PAG-BIYA UG MINOR SA TAWO NGA GISALIGAN PAGBANTAY;

    WALA NAGKA-SINABOT SA MGA GINIKANAN (ART. 277);X PAGSULOD UG PINUY-ANAN SA WALAY PANANGHID (NGA WALAY

    PAG-GAMIT UG KAGUBOT UG PANGHUDLAT) (ART. 280);X UBANG MATANG SA PAG-SULOD NGA WALAY PANANGHID (ART.

    281);X GAAN NGA PANG-HULGA (ART. 283);X UBANG GAAN NGA PANG-HULGA (ART. 285);X GRABE NGA PAG-PAMUGOS (PAG-HUDLAT) (ART. 286);X GAAN NGA PAG-PAMUGOS (ART. 287);X UBANG SUSAMANG PAG-PAMUGOS (PINUGOS NGA PAGPALIT UG

    BUTANG UG PAGBAYAD SA SUHOLAN PINAAGI SA BUTANG) (ART.288);

  • 23KATARUNGANG PAMBARANGAY

    X PAG-UMOL, PAGPATUNHAY UG PAGDILI SA KUMBINASYON SACAPITAL O LABOR PINAAGI SA BAYOLENTI O PANGHULGA (ART.289);

    X PAGDISKUBRE UG MGA SEKRETO PINAAGI SA PAGSAKMIT UGPAGPANULAT (ART. 290);

    X PAG-BUTYAG UG MGA SEKRETO NGA NIABUSO SAKATUNGDANAN (ART. 291);

    X KAWAT (KUNG ANG KANTIDAD SA BUTANG KINAWAT DILIMULABAW SA P50.00). (ART. 309);

    X GINAGMAYNG KAWAT (KUNG ANG KANTIDAD DILI MULABAWSA P500). (ART. 310);

    X PAG-UKOPAR (PAGSAKOP) UG PROREDAD UG PAG-SAPAW SAKATUNGOD SA USA KA BUTANG (ART 312);

    X PAG-USAB SA UTLANAN UG TIMAILHAN (ART. 313);X PAGPANGILAD O ESTAFA (KUNG ANG KANITDAD DILI MULABAW

    SA P200.00). (ART. 315);X LAING MATANG SA PAGPANGILAD (ART. 316);X PANGPANGILAD UG MINOR (ART. 317);X UBANG PANG-LINGLA (ART. 318);X PAG-TANGTANG, PAGBALIGYA O PAGPRENDA SA NAPRENDA NA

    NGA PROPREDAD (ART. 319);X ESPESYAL NGA MGA KASO SA PANG-GUBA (KUNG ANG

    KANTIDAD SA NAGUBA NGA BUTANG DILI MULABAW SAP1,000.00). (ART 328);

    X UBANG PANG-GUBA (KUNG ANG KANTIDAD SA NAGUBA NGABUTANG DILI MALAPAS SA P1,000.00). (ART. 329);

    X YANO NGA PAGPAHIMULOS-LAWASNON (PAMIGA) (ART. 338);X PAHIMULOS NGA LAWASNON NGA MAY PAGTUGOT SA

    GIPAHIMUSLAN (ART 339);X PANGHULGA NGA IMANTALA UG PAGTANYAG NGA DILI IDAYON

    PAGMANTALA BUGTI SA SUHOL O BAYAD (ART. 356);X PAGDILI SA PAGMANTALA SA NAKA-INGON NGA BINUHATAN

    ATOL SA OPISYAL NGA HUSAY O KALIHUKAN (ART. 357);X PAGPINIG SA MGA INOSENTING TAWO (ART. 363);X PANGINTREGA BATUK SA DUNGOG (ART. 364);X PAGLUWAT UG CHEKE NGA WALAY IGONG PUNDO (BP 22);X PAGPALIT UG KINAWAT NGA BUTANG KUNG ANG KANTIDAD

    NIINI DILI MULABAW SA P50.00 (PD 1612).

  • 24 USA KA HANDBOOK

    X MGA KASO NGA NAGLAMBIGIT SA MGABUHATAN SA GOBYERNO

    X MGA KALAPASAN SA BALAUD NGA DIN ANG LABINGBUG-AT NGA SILOT MA-O ANG PAGKABILANGGO SULOD SAUSA KA TUIG O MULTA NGA DI-MUSOBRA SA LIMA KA LIBOKA PISOS;

    X MGA KALAPASAN NGA WALAY PRIBADONG PARTIDO NGANA-AGRABYADO;

    X PANAG-AWAY BAHIN SA PROPEDAD REAL SAMA SAYUTA O GAMBALAY NGA NAHIMUTANG SA NAGKADAIYANGSYUDAD O LUNGSOD; MGA REKLAMO NGA NAGKINAHANGLANUG HINANALING AKSYON O TUBAG; MGA KASO SA PAMU-O,UG MGA KASO NGA NAGTUMONG SA PAGBALEWALA SA USAKA JUDGMENT UPON A COMPROMISE.

    OK. ANG TAGREKLAMO, INABAGAN SA IMONGSEKRETARYA, KINAHANGLAN NGA MAO ANG MUSULAT SAIYANG REKLAMO GINAMIT ANG KP FORM 7.KINAHANGLAN NGA MUBAYAD SIYA UG BARATO RA NGAFILING FEE NGADTO SA BARANGAY TREASURER.

    HNUMDUMI NGA WALAY SI BISAN KINSA ANGMAMAHIMONG MUDIRETSO SA KORTE O SA BISANASA NGA BUHATAN SA GOBYERNO ARON SAPAGSANG-AT SA IYANG REKLAMO BATUK SA IYANGISIG KA TAWO ILABI NA KUNG ANG HISGUTANANNAA ILAWOM SA JURISDICTION SA BARANGAYJUSTICE.

    AGUY! KADAGHAN BA DIAY! UNSA MAN ANG UBAN PANG KASONGA EXEMPTED O GAWAS NA SA GAHUM SAKATARUNGANG PAMBARANGAY GAWAS PA NIADTONGNAGLAMBIGIT SA MGA JURIDICAL PERSONS O MGAKORPORASYON UG KOOPERATIBA?

    UNSA MAN ANG UNANG LAKANG SA PAGHUSAY UG MGA KASO?

  • 25KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    C O M P L A I N T

    I/WE hereby complain against above named respondent/s for violating my/ourrights and interests in the following manner:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    THEREFORE, I/WE pray that the following relief/s be granted to me/us inaccordance with law and/or equity:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    Made this _______ day of ___________, 19____.

    ________________Complainant/s

    Received and filed this ________ day of __________, 19____.

    ____________________________Punong Barangay/Lupon Chairman

    KP FORM # 7: COMPLAINANTS FORM

  • 26 USA KA HANDBOOK

    MA-O DIAYMURA DIAY KITA UGKORTE UG ANG LUPON MA-O ANGMGA HUWES?

    DILI PUDANG KALAINAN SAATONG TRABAHO ISIP LUPONMAO KINI, DILI KINI USA KABARANGAY COURT UG ANG MGAMIYEMBRO SA LUPON DILI USABMGA HUWES. USA KINI KA HUT-ONG ALANG SA PANAGHUSAY UGANG MGA MIYEMBRO MA-O ANGMGA MAGHUHUSAY. SA IMONGBAHIN, IKAW MA-O ANGTAGPATALIWALA.

    BUOT IPASABOT, ANG TANANGHINGTUNDAN KINAHANGLANGMUPAILAWOM SA KATARUNGANGPAMBARANGAY?

    OK. HUMAN NGA MABAYRAN NA SA COMPLAINANT ANGFILING FEE, UNSA MAN ANG SUNOD NGA LAKANG?

    KINAHANGLAN GAYUD, GAWASNA LAMANG KUNG ANG MGANAGKABANGI NGA PARTIDO ANGPERSONAL NGA NAGHUSAY SAILANG AWAY. KINAHANGLAN NGAMUPAILAWOM GYUD SILA SAPROCESO SA HUSAY KAY KUNGDILI, ANG KORTE MAMAHIMONGMUBALEWALA SA KASO SAHINUNGDAN NGA LACK OF CAUSEOF ACTION OR PREMATURITY.

    SULOD SA TULO KA ADLAW, KINAHANGLAN MUPAGAWASKA UG PAHIBALO ALANG SA PAGDUNGOG O NOTICE OFHEARING LABOT SA REKLAMO. KINAHANGLAN NGA IMOUSAB NGA IPATAWAG PINAAGI SA SUMMONS ANGGIREKLAMO/SINUMBONG (RESPONDENT). SILANG DUHAANGAYAN NGA MUPATIM-AW/MUPAKITA SA IMONGATUBANGAN DIHA SA IMONG BUHATAN.

  • 27KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    NOTICE OF HEARING(MEDIATION PROCEEDINGS)

    TO: _________________ ________________

    Complainant/s

    You are hereby required to appear before me on the ______ day of _______,19___ at ________ oclock in the morning/afternoon for the hearing of yourcomplaint.

    This ________ day of ____________, 19____.

    ____________________________Punong Barangay/Lupon Chairman

    Notified this ________ day of __________, 19____.

    complainant/s______________________________

    KP FORM # 8: NOTICE OF HEARING

    KUNG ANG TAGREKLAMO (COMPLAINANT) MA-OY NAPAK-

    UNYA, KUNG USA KANILA ANG MAPAKYAS SA PAGPAKITASA GIKATAKDANG HEARING?

    YAS SA PAGTAMBONG NGA WALAY IGONG HINUNGDAN, ANGIYANG REKLAMO MAMAHIMO NIMONG IBASURA UG MAWAD-AN SIYA UG KATUNGOD SA PAGPASAKA SA MA-ONG KASOSA KORTE. MAMAHIMO USAB SIYANG SILOTAN TUNGODKAY ANG IYANG KAPAKYAS USA MAN KA INDIRECTCONTEMPT O KUN DILI DIREKTA NGA PAG-INSULTO O PAGBUGAL-BUGAL SA GAHUM SA KORTE. APAN, KUNG ANG GIREKLAMO/SINUMBONG (RESPONDENT) MAOY NAPAKYAS SA PAGTAMBONGNGA WALAY IGONG HINUNGDAN, KUNG DUNA SIYAY KONTRA-REKLAMO BATUK SA COMPLAINANT, KINI ANG IBASURA UG DILINIYA KINI MAMAHIMONG ISANG-AT SA KORTE. MAHIMO USABSIYANG SILOTAN FOR INDIRECT CONTEMPT.

  • 28 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    S U M M O N S

    TO: ____________________ _____________________________________________ _________________________Respondents

    You are hereby summoned to appear before me in person, together with yourwitnesses, on the _______ day of _________, 19___ at ____________oclock in the morning/afternoon, then and there to answer to a complaintmade before me, copy of which is attached hereto, for mediation/conciliationof your dispute with complainant/s.

    You are hereby warned that if you refuse or willfully fail to appear inobedience to this summons, you may be barred from filing any counterclaimarising from said complaint.

    FAIL NOT or else face punishment as for contempt of court.

    This _______ day of ____________, 19___.

    _____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

    KP FORM # 9: SUMMON FOR THE RESPONDENT

    KUNG MUTAMBONG ANG DUHA ANG TAGREKLAMO UGANG GIREKLAMO, UNSAON MAN PAGSULBAD SA KASO?

    CORRECTION, DILI IKAW MAOY MUSULBAD SAKASO, APAN IKAW MAOY MUTABANG ARON MASULBADNILA ANG ILANG KASO. ISIP TIGPATUNGA (MEDIATOR),IMO SILANG PAMINAWON UG TABANGAN NGAMAKAPANGITA UG SOLUSYON SULOD SA KINSE KA ADLAW.

  • 29KATARUNGANG PAMBARANGAY

    KUNG ANG GIREKLAMO MAPAKYAS SA PAGTAMBONG, ANG KASOITUNOL NGADTO SA PANGKAT TAGAPAGKASUNDO.

    SA DILI PA AKO MANGUTANA BAHIN SA PANGKAT, ISIPPUNONG BARANGAY, UNSA MAN ANG PAMAAGI SA HUSTONGA PAG-GUNIT SA KASO?

    SA DILI PA ANG AKTUWAL NGA PAGHUSAY,KINAHANGLAN NGA IMONG SAYRON KINSAANG MGA NALAMBIGIT NGA PARTIDO UGSA TINUBDAN ILANG PANAGBANGI OAWAY.

    OFFICERS RETURN

    I served this summons upon respondent ____________________________ onthe ______ day of ______________, 19____, and upon respondent___________________________ on the day of ________________, 19____,by:(Write name/s of respondent/s before mode by which he/they was/wereserved.)

    Respondent/s__________________________ 1. handing to him/them said

    summons in person, or__________________________ 2. handing to him/them said

    summons and he/they refused toreceive it, or

    __________________________ 3. leaving said summons at his/theirdwelling with __________ (name)a person of suitable age anddiscretion residing therein, or

    __________________________ 4. leaving said summons at his/theiroffice/place of business with________, ( name) a competentperson in charge thereof.

    _____________Officer

    Received by Respondent/s representative/s:

    ___________________ __________________Signature Date

    ___________________ __________________Signature Date

    KP FORM # 9: BACK PAGE

  • 30 USA KA HANDBOOK

    MURAG SAYON RA MAN DIAY

    KAPOY KAAYO KINI NGA PROCESO UG NAGKINAHANGLANKINI UG DAKUNG PAGTAGAD UG PAGPAMINAW.

    UNSA MAY SUNOD NAKONG BUHATON? DUNAY BAY MGAPAGSULUNDAN/SUMBANAN (RULES) NGA ANGAYANGSUNDON?

    IMPORTANTE GYUD NGA IMONG IPASABOTANG PROCESO UG TUMONG SA HUSAY UGANG MGA SUMBANAN NGA ANGAYANGTUMANON ORAS NGA IPAHIGAYON NA ANGPAGHUSAY.

    MAS MAAYO KUNG IMONG SUGDANANG TIBUOK PROCESO PINAAGI SAUSA KA PAG-AMPOUNYA HATAGIANG MATAG PARTIDO UG HIGAYONNGA MAKAPASABOT SA ILANG BAHIN. AYAWTUGUTI NGA MUSAL-OT ANG USA KA PARTIDOSAMTANG NAGPASABOT ANG PIKAS PARTIDO.PATIWASON UNA ANG USA KA BAHIN AYHAMUBALOS UG PAGPASABOT ANG PIKAS. PANGUTAN-

    PA ANG DUHA KA BAHIN UG ILAMBIGIT ANG DUHA KA PUNDOK/PARTIDO SA PAGPANGITA UG SOLUSYON SA ILANG PANAGBANGI.

    HINUMDUMI NGA DILI KA USA KA HUWES APAN USA KATIGPATUNGATUGUTI ANG DUHA KA BAHIN SAPAGPANGITA UG SOLUSYON SA ILANG PANAGBAGI.

    KINAHANGLAN GYUD, UGKINI ANGAYAN NGA HIMUON SA PINULUNGAN NGA MASAB-TAN SA DUHA KA BAHIN.

    UG MAGKASINABOT O MAGKA-UYON NA SILA, KINAHANGLANBA NGA ISULAT GYUD SA PAPELANG MGA KUNDISYUNES SAILANG PANAGSABOT?

  • 31KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    AMICABLE SETTLEMENT

    We, complainant/s and respondent/s in the above-captioned case, do herebyagree to settle our dispute as follows:______________________________________________________________________________________________________________________________

    and bind ourselves to comply honestly and faithfully with the above terms ofsettlement.Entered into this ______ day of __________, 19_______.

    Complainant/s Respondent/s___________________ _____________________________________ __________________

    ATTESTATION

    I hereby certify that the foregoing amicable settlement was entered into by theparties freely and voluntarily, after I had explained to them the nature andconsequence of such settlement.______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

    KP FORM # 16: AMICABLE SETTLEMENT

    UNSAON MAN NATO PAGSIGURO NGA ILANGTUMANON ANG ILANG GIKASABUTAN?

    HUMAN SA NAPULO KA ADLAW, ANG ILANGKASABUTAN MAMAHIMO NANG IPATUMANUG KINI DUNAY KUSOG UG EPEKTO SAMA SAUSA KA DESISYON SA KORTE.

  • 32 USA KA HANDBOOK

    SA MAONG SITWASYON,ANG BISAN KINSA SA MGANALAMBIGIT NGA PARTIDOMAMAHIMONG MUPRO-TESTA SA MAONG KA-SABUTANSULOD SANAPULO KA ADLAW.KINI TUNGOD KAYPAGKAHUMAN SANAPULO KA ADLAW,MAMAHIMO NANGEPEKTIBO ANG GIKA-SABUTAN O HUSAY.

    UNSAON MAN PAGTUMAN SAGIREKLAMO SA MAONGKASABUTAN?

    KUNG MAPAKYAS ANG HUSAYUG WALAY KASABUTAN NGAMAKAB-OT ANG DUHA KABAHIN, DUNA BAY LAINGPAMAAGI NGA MAHUSAY ANGNAGKABANGI NGA PARTIDO?

    ADUNA. ILAWOM SA ATONGKULURA, DUNAY DAGHANGPAMAAGI SA PAGSULBAD SAMGA PANAGBANGI. USA NANIINI MAO ANG AGSULBADPINAAGI SA GRUPO SA MGAMAGHUHUSAY (CONCI-LIATORS) NGA INILA UGGIRESPETO SA DUHA KAPAR-TIDOSA ILAWOM SALOCAL GOVERNMENT CODE,KINI SILA MAOY GITAWAGNGA PANGKAT TAGAPAG-KASUNDO.

    UNSAY MAHITABU KUNG ANGUSA SA MGA PARTIDO ANGNAPUGOS LAMANG SA PAG-

    SULOD SA KASABUTANGUMIKAN SA TIKASNGA PAMAAGI, PAG-PANGHULGA O SABISAN UNSANGPINUGOS NGAPAMAAGI?

    BOLUNTARYO NIYANGTUMANON ANG MGA GIKA-SABUTAN SULOD SA LIMA KAADLAW. KUNG SIYA MAPAK-YAS, MAMAHIMONG KUHAANSIYA SA IYANG PAGKABU-TANG. ATO KINING HISGU-TAN UNYA SA UNAHAN.

  • PAGHUSAY PINAAGISA PANGKAT

    TAGAPAGSUNDO

    K A P I T U L O I I I

    KAP, UNSA MAY AKONG HIMUON KUNG BISAN PA MAN NGA AKONANG GIHIMO ANG TANAN ARON MAGKASINABOT ANG NAGKA-BANGI NGA PARTIDO APAN NAPAKYAS GIHAPON SILA SA PAG-KAB-OT UG USA KA MALINAWONG PANAG-UYON? MAMAHIMO NA

    DI PA! ANG MAGKA-ATBANG NGA PAR-TIDO KINAHANGLAN PA NGA MUPAILA-WOM SA PROCESO SA PAGHUSAY OKUN CONCILIATION PROCEEDINGS.

    ANG PAGPATUNGA O PAGPATALIWALA UGANG HUSAY PAREHO LANG. APAN ANGMEDIATION O PAGPATUNGA O PAGPA-TALIWALA ANHA HIMUONATUBANGAN SA PUNONGBARANGAY, SAMTANG ANGCONCILIATION O GITAWAG UGHUSAY ANHA IPAHIGAYONATUBANGAN SA PANGKAT TAGAPAGKASUNDOPINANGULUHAN SA CHAIRPERSON NIINI.

    UNSA MANKANANG GITAWAGNGA PROCESO SAPAGHUSAY?

    IKAW, ISIP PUNONG BARANGAY MAOY MUTUKOD O MUPAHILUNA SA GITAWAG UG

    PANGKAT NGTAGAPAGKASUNDOSULOD SA KINSEKA ADLAW GIKANSA ULAHINGADLAW SA IMONGPAGPATALIWALASA MGA PARTIDO.

    BA NILANG ISANG-AT ANG KASO NGADTO SA KORTE?

    SA DI PA TAMUPADAYON, UNSAMAY KALAINAN SACONCILIATION UGMEDIATION?

  • 34 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE PUNONG BARANGAY

    NOTICE FOR CONSTITUTION OF PANGKAT

    TO: __________________ ______________________________________ ____________________Complainant/s Respondent/s

    You are hereby required to appear before me on the ______ day of_________, 19____, at ________ oclock in the morning/afternoon for theconstitution of the Pangkat ng Tagapagkasundo which shall conciliate yourdispute. Should you fail to agree on the Pangkat membership or to appear onthe aforesaid date for the constitution of the Pangkat, I shall determine themembership thereof by drawing lots.This ________ day of ____________, 19_____.

    ____________________Punong Barangay

    Notified this _________ day of _________, 19_____.

    TO: __________________ _____________________________________ ____________________Complainant/s Respondent/s

    KP FORM # 10: NOTICE FOR CONSTITUTION OF PANGKAT

    SAMA SA MEDIATION, ANG CONCILIATION MAO ANG PAGPATU-NGA TALI SA DUHA O SOBRA PA SA DUHA KA PARTIDO SA TUMONGNGA KAPUNGGAN O HUMANON ANG PANAGBANGI NGA WALAYKASABUTAN NGA TUMANON ANG DESISYON SA CONCILIATOR.

    KINSA MAN ANG MAHIMONG ITUDLOISIP MIYEMBRO SA PANGKAT?

    ANG TULO KA MIYEMBRO SA PANGKATPILION GIKAN SA MGA MIYEMBRO SALUPON. ANG TAGREKLAMO UG ANGGIREKLAMO O SINUMBONG MAOY MUPILIKUNG KINSA ANG GUSTO NILA NGA MAHIMONGMIYEMBRO SA PANGKAT NGA MAOY MUHUSAY SAILANG PANAGBANGI.

  • 35KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________Respondent/s

    NOTICE TO CHOSEN PANGKAT MEMBER

    (Date)

    TO: ________________

    Notice is hereby given that you have been chosen member of the Pangkat ngTagapagkasundo amicably conciliate the dispute between the par in the above-entitled case.____________________________Punong Barangay/Lupon Secretary

    Received this ________ day of __________, 19_____.

    ________________Pangkat Member

    KP FORM # 11: NOTICE TO CHOSEN PANGKAT MEMBER

    UNSAY MAHITABU KUNG ANG DUHA KA PARTIDO DIMAGKAUYON KUNG KINSA ANG ILANG PILION ISIPMIYEMBRO SA PANGKAT?

    IKAW, ISIP CHAIRPERSON SA LUPON MAOY MUPILI UGMUTUDLO SA TULO KA MIYEMBRO SA PANGKATPINAAGI SA BUNOT-

    BUNOT (DRAWING OF LOTS).

  • 36 USA KA HANDBOOK

    SAMA SA MGA MIYEMBRO SA LUPON,MAMAHIMO BA USAB NGA PALAGPUTONANG USA KA MIYEMBRO SA PANGKAT?

    ANG USA KA MIYEMBRO SA PANGKAT MAMAHIMONG TANGTANGONBISAN PA NGA SIYA NATUDLO NA ISIP MIYEMBRO GUMIKAN SAMUSUNOD NGA MGA HINUNGDAN: KUNG SIYA KABANAY O PARYENTESA USA SA MGA MGA PARTIDO, DUNAY GIDAPIGAN, O MGA UBANPANG SUSAMA NGA INTERES. ANG PAGTANGTANG SA USA KAMIYEMBRO SA PANGKAT DESISYUNAN PINAAGI SA BOTO SAMAYORIYA SA MIYEMBRO SA MAONG PANGKAT UG ANG NASANGPITNGA DESISYUN IPATUMAN GILAYON.

    HUMAN MAPILI ANG MIYEMBRO SA PANGKAT, UNSAYSUNOD NGA LAKANG?

    ANG MGA NAPILING MIYEMBRO SA PANGKAT MAOMISMO ANG MUPILI KUNG KINSA KANILA ANG

    MULINGKOD ISIP CHAIRPERSON UGSEKRETARYA. ANG TANANG RECORD SAMAONG KASO ANG ITUGYAN SA LUPON SECRETARYNGADTO SA SEKRETARYA SA PANGKAT ARON NGAKINI KATUN-AN SA MGA MIYEMBRO SA MAONGPANGKAT.

    UNSAON MAN PAGHULIP SA NABAKANTE NGA MIYEMBRO SAPANGKAT?HUMAN MADESISYUNAN SA PANGKAT NGA TANGTANGON ANGUSA SA MGA MIYEMBRO NIINI, ANG DUHA KA PARTIDO(TAGREKLAMO UG SINUMBONG) MAOY MUPILI KUNG KINSA ANGILANG IHULIP. APAN KUNG DI SILAMAGKASABOT KUNG KINSA ANG IHULIP, ANGCHAIRPERSON SA LUPON MAO NA USAB ANGMUTUDLO PINAAGI SA BUNOT-BUNOT. KININGA PAMAAGI SA PAGHULIP SANABAKANTE NGA MIYEMBRO SAPANGKAT MAO USAB ANGPAGASUNDON KUNG ANGPAGKABAKANTE RESULTA SA UBANPANG HINUNGDAN.

  • 37KATARUNGANG PAMBARANGAY

    MURAG NAHAYAGAN NA KO NIINING MGA BUTANGAKARON! APAN SA UNANG PANAGTIGOM O PANAGTAGBU,UNSA MAN ANG HINANALING TUMONG UG UNSAON MANSA PANGKAT SA PAGPAHIGAYON SA IYANG MGAGIMBUHATON?

    MANAGTABU ANG PANGKAT ARON PAMINAWON ANG DUHAKA BAHIN NGA NAGKABANGI, UG MANGITA UG MGAPAMAAGI ALANG SA MALINAWONG PANAGSABOT SULOD SAKINSE KA ADLAW. KINING KINSE KA ADLAW MAMAHIMO PA NGALUGYAWAN NGADTO SA LAING PANG KINSE KA ADLAW.

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    S U B P O E N A

    TO: ____________________ _____________________________________________ _________________________

    Witnesses

    You are hereby commanded to appear before me on the ______ day of_________, 19___, at ___________ oclock, then and there to testify in thehearing of the above-captioned case.

    This ______ day of _________, 19____.

    _______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever one is not applicable).

    KP FORM # 13: SUBPOENA LETTER

  • 38 USA KA HANDBOOK

    UNSAY MAHITABU KUNGDUNAY USA SA MGA PAR-TIDO NGA MAPAKYAS SAPAGPATIM-AW DIHA SAPANGKAT?

    ANG PANGKAT CHAIRPERSON MUTAKDAUG PETSA ALANG SA PARTIDO NGA WA

    UNSAY MAHITABU KUNG MASAYRAN NGA WALA SILAY IGONG RASONSA ILANG KAPAKYAS SA PAGTAMBONG SA HEARING?

    MAAYO KANA NGA PANGUNATA. KUNG ANG TAGREKLAMO WALAYIGONG HINUNGDAN SA IYANG KAPAKYAS SA PAGTAMBONG SAPAGDUNGOG SA REKLAMO NGA IYANG GISANG-AT, ANG PANGKATCHAIRPERSON DUNAY KATUNGOD SA PAGHIMO SA MGA MUSUNOD:

    1. PAGBALEWALA O PAGBASURA ANG REKLAMO2. PAGPAGAWAS G SERTIPIKASYON NGA

    NAGDUMILI SA TAGREKLAMO SA PAGPASAKA SAMAONG REKLAMO NGADTO SA KORTE O SABISAN ASA NGA BUHATAN SA GOBYERNO3. PAGHANGYO SA KORTE NGA SILOTAN ANG

    NAGMAHAGI NGA PARTIDO GUMIKAN SA PAG-INSULTO SA GAHUM SA KORTE.

    MAKATAMBONG ARON SAPAG-ATUBANG DIHA KANIYAUG IPASABOT ANG MGAHINUNGDAN SA IYANGKAPAKYAS SA PAGPATIM-AWO PAGPAKITA SA GITAK-DANG HEARING O PAG-DUNGOG SA ILANG KASO.

    UG KUNG ANG SINUMBONG MAOY MAPAKYAS SAPAGTAMBONG SA PAGDUNGOG, ANG PANGKATMAHIMONG:

    1. MUBALEWALA SA IYANG KONTRA-REKLAMOBATUK NGADTO SA TAGREKLAMO

    2. MUPAGAWAS UG SERTIPIKASYON NGA NAGDUMILI SASINUMBONG SA PAGPASAKA SA IYANG KONTRA-

    X

  • 39KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    NOTICE OF HEARING(RE: FAILURE TO APPEAR)

    TO: ________________ _______________

    Complainant/s

    You are hereby required to appear before me/the Pangkat on the ______ dayof _________, 19____, at ________ oclock in the morning/afternoon toexplain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on_____________, 19____ and why your complaint should not be dismissed, acertificate to bar the filing of your action on court/government office shouldnot be issued, and contempt proceedings should not be initiated in court forwillful failure or refusal to appear before the Punong Barangay/Pangkat ngTagapagkasundo.

    This ________ day of ___________, 19____._____________________________

    Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable)

    Notified this _________ day of ________, 19_____.

    Complainant/s____________________________________

    Respondent/s____________________________________

    KP FORM # 18: NOTICE OF HEARING FOR COMPLAINANT

  • 40 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    NOTICE OF HEARING(RE: FAILURE TO APPEAR)

    TO: _______________ _______________

    Respondent/s

    You are hereby required to appear me/the Pangkat on the _______ day of____________, 19____, at __________ oclock in the morning/afternoon toexplain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on____________, 19___ and why your counterclaim (if any) arising from thecomplaint should not be dismissed, a certificate to bar the filing of saidcounterclaim in court/government office should not be issued, and contemptproceedings should not be initiated in court for willful failure or refusal toappear before the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.

    This ________ day of _________, 19_____.

    _____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable)

    Notified this ________ day of _____________, 19____.

    Respondent/s: Complainant/s:____________________ __________________________________________ ______________________

    KP FORM # 19: NOTICE OF HEARING FOR RESPONDENT

  • 41KATARUNGANG PAMBARANGAY

    REKLAMO NGADTO SA KORTE O SA BISAN ASA NGA BUHATANSA GOBYERNO

    3. PUGNGAN ANG SINUMBONG DIHA SA PAGPASAKA OG KONTRA-REKLAMO NGADTO SA KORTE O SA MASKI UNSANG OPISINASA PANGGAMHANAN

    4. MAGPASAKA OG REKLAMO SA KORTE O SA MASKI UNSANGOPISINA SA PANGGAMHANAN UG ANG PAGTUMAN SAFORM 20

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    CERTIFICATION TO FILE ACTION

    This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties before thePunong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. A settlement was reached;3. The settlement has been repudiated in a statement sworn to before thePunong Barangay by ______________ on ground of ______________; and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.

    This _________ day of __________, 19____.

    ___________________Lupon Secretary

    Attested:__________________Lupon Chairman

    KP FORM # 20: CERTIFICATE TO FILE ACTION (FROM LUPONSECRETARY)

  • 42 USA KA HANDBOOK

    SA SUSAMANG PAMAAGI, ANG PANGKATCHAIRPERSON, DUNAY KATUNGOD SA PAGHANGYO SAKORTE NGA SILOTAN PINAAGI SA CONTEMPT OFCOURT ANG MGA TESTIGO NGA TUYONGNAGMAGAHI O MIBALIBAD SA PAGTAMBONG SAPAGDUNGOG.

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    CERTIFICATION TO FILE ACTION

    This is to certify that:1. There was a personal confrontation between the parties before the PunongBarangay but mediation failed;2. The Punong Barangay set the meeting of the parties for the constitution ofthe Pangkat;3. The respondent willfully failed or refused to appear without justifiablereason at the conciliation proceedings before the Pangkat; and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.

    _________________Pangkat Secretary

    Attested by:___________________ Pangkat Chairman

    KP FORM # 22: CERTIFICATION TO FILE ACTION

  • 43KATARUNGANG PAMBARANGAY

    KUNG MILAMPOSANG PANGKAT SAPAGHUSAY SA KASO,UNSAMAY SUNODNGA MAHITABU?

    APAN SAYOD MANKITA KAP NGA DUNAYMGA KASO DIIN ANGKASABUTAN NAKAB-OT GUMIKAN SATIKAS NGA PAMAAGI,PAGPANGHULGA, OPAGPAMUGOS NGADTOSA USA KA PARTIDO?

    ANG ILANG GIKASABUTAN ISULAT SA PAPELSA PULONG NGA ILANG NASAB-TAN UG KINIPAMATUD-AN SA LUPON CHAIRMAN O DI BAKAHA SA PANGKAT CHAIRMAN. ANGMALINAWONG GIKASABUTAN (AMICABLESETTLEMENT) DUNAY KUSOG UG EPEKTOSAMA SA USA KA PINAL NGA DESISYON SAUSA KA KORTE. MU EPEKTO KINI HUMAN SANAPULO KA ADLAW GIKAN SA PETSA SAKASABUTAN, GAWAS NA LAMANG KUNG KINIBALIBARAN, PAMATUKAN, SUPAKON O DILIDAWATON (REPUDIATE) SA USA SA MGAPARTIDO. ANG PANGKAT SECRETARY MAOYMUHIKAY SA MGA PAPELES LABOT SAKASABUTAN UG IPADALA KINI NGADTO SATUKMANG KORTE. ANG PAGSANG-AT SAKASABUTAN ARON APRUBAHAN SA KORTEKINAHANGLAN NGA INUBANANKINI SA TRANSMITTAL FORMNGA HIKAYON O HIMUON SAPANGKAT SECRETARY.

    ANG APEKTADO NGA PARTIDOMAHIMONG MUBALEWALA OMUBALIBAD SA PAGTUMAN SAKASABUTAN SULOD SA NAPULO KA ADLAWGIKAN SA PETSA SA KASABUTAN PINAAGISA PAG-FILE DIHA SA LUPON CHAIRMANO SA PANGKAT UG USA KA SINUMPAANNGA PAMAHAYAG DIIN IYANG IBATBATANG MGA HINUNGDAN SA IYANG DI-PAGDAWAT SA MAONG KASABUTAN. KUNGSIYA MAPAKYAS SA PAGHAGIT SA MAONGKASABUTAN SULOD SA NAPULO KAADLAW, PAGAISIPON NGA IYA KININGGIDAWAT UG MAWAD-AN NA SIYA UGKATUNGOD SA PAGBALEWALA NIINIPINASIKAD SA MAONG MGA HINUNGDAN.

  • 44 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    OFFICE OF THE BARANGAY CAPTAIN

    ____________________, 20____Date

    MONTHLY TRANSMITTAL OF FINAL REPORTS

    To: City/Municipal Judge

    ______________________ (City/Municipality)

    Enclosed herewith are the final reports of settlement of disputesand arbitration awards made by the Barangay Captain/PangkatTagapagkasundo in the following cases:

    Barangay Case No. TITLE(Complainant, et al vs. Respondent, et al)

    1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.

    ___________________________ Lupon/Pangkat Secretary

    Received this __________ day of _____________________, 20_____.

    ______________________________(Clerk of Court)

    IMPORTANT: Lupon/Pangkat Secretary shall transmit not later than the firstfive days of each month the final reports for preceding month.

    KP FORM # 28: MONTHLY TRANSMITTAL OF FINAL REPORTS

  • 45KATARUNGANG PAMBARANGAY

    UNSA ANG PAMAAGI SA PAGPATUMAN SA KASABUTANNGA NAKAB-OT SA MALINAWONG PANAG-UYON SAPANGKAT?

    ANG MALINAWONG GIKASABUTAN DUNAY KUSOG UG EPEKTOSAMA SA USA KA PINAL NGA DESIS-YON SA KORTE. MUEPEKTO KINIHUMAN MULAPAS ANG NAPULO KAADLAW GIKAN SA PETSA SAKASABUTAN SAMA SA ATONANG NAHISGUTAN SA UNAHAN.KINI MAMAHIMONG IPATUMAN SALUPON SULOD SA UNOM KA BULANGIKAN SA PETSA SA MAONGKASABUTAN. HUMAN SA UNOM KABULAN, ANG KASABUTAN MAHIMO NGA IPATUMAN PINAAGISA PAGPASAKA UG MOSYON NGADTO SA MUNICIPAL TRIALCOURT SA LUGAR DIIN GIHIMO ANG MAONG KASABUTAN.

    UNYA, KUNG WALAY WALAY MAKAB-OT NGAKASABUTAN TALI SA NAGKABANGI NGA PARTIDOBISAN PA SA TANANG PANINGKAMOT ARON SILAMAHUSAY, UNSA MAY SUNOD NAKONG BUHATON?

    MAO NA KANA ANG HIGAYON NGA MUHIMO KAUG CERTIFICATION TO FILE ACTION,PIRMAHAN KINI SA PANGKAT SECRETARY UGSA PANGKAT CHAIRMAN DIIN ILANGPAMATUD-AN NGA WALAY NAKAB-OT NGAKASABUTAN BISAN PA SA PANINGKAMOT NGA HUSAYON ANGDUHA KA PARTIDO. ANG CERTIFICATION TO FILE ACTIONISUMITE NGADTO SA TUKMANG KORTE O BUHATAN SAGOBYERNO ALANG SA PAGPASAKA SA TUKMANG KASO.

  • 46 USA KA HANDBOOK

    NAGLIBOG PA GIHAPON KO KUNG UNSAON PAGPATUMAN SAGIKASABUTAN?

    ANG USA SA MGA PARTIDO KINAHANGLAN PA NGMUPASAKA DIHA SA BUHATAN SA PUNONG BARANGAYUG USA KA MOTION FOR EXECUTION O HANGYONGA IPATUMAN ANG GIKASABUTAN.

    UNYA, ANG PUNONG BARANGAY MUPAHIGAYON UG PAGDUNGOG SA PETSANGA GITAKDA SA NAGHANGYO NGA PARTIDO. ANG PETSA SA PAGDUNGOG

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    CERTIFICATION TO FILE ACTION

    This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties before thePunong Barangay but mediation failed;2. The Pangkat ng Tagapagkasundo was constituted but the personalconfrontation before the Pangkat likewise did not result into a settlement; and3. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.This _________ day of _________, 19_____.

    _________________Pangkat Secretary

    Attested by:____________________Pangkat Chairman

    KP FORM # 21: CERTIFICATION TO FILE ACTION (FROM PANGKATSECRETARY)

  • 47KATARUNGANG PAMBARANGAY

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    MOTION FOR EXECUTION

    Complainant/s/Respondent/s state as follows:1. On _____________ (Date) the parties in this case signed an amicablesettlement/received the arbitration award rendered by the Lupon/Chairman/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. The period of ten (10) days from the above-stated date has expired withoutany of the parties filing a sworn statement of repudiation of the settlementbefore the Lupon Chairman a petition for nullification of the arbitration awardin court; and3. The amicable settlement/arbitration award is now final and executory.WHEREFORE, Complainant/s/Respondent/s request that the correspondingwrit of execution be issued by the Lupon Chairman in this case.

    _______________ (Date)_______________________Complainant/s/Respondent/s

    KP FORM # 25: MOTION FOR EXECUTION

    KINAHANGLAN NGA ITAKDA SULOD SA LIMA KA ADLAW GIKAN SA PETSASA PAGPASAKA SA NASANGPIT NGA MOTION FOR EXECUTION.

    DIHA SA PAGDUNGOG, SAYRON SA PUNONG BARANGAY ANG MGAHINUNGDAN O MGA PANGHITABU NGANO NGA WALA MATUMAN ANGGIKASABUTAN. IYA USAB NGA DASIGON ANG HINGTUNGDAN NGAPARTIDO SA PAGTUMAN SA MAONG KASABUTAN. KUNG WALAYBOLUNTARYO NGA PAGTUMAN SA KASABUTAN HUMAN SA LIMA KAADLAW, ANG PUNONG BARANGAY MUPAGAWAS NA UG NOTICE OFEXECUTION O PAHIBALO SA PAGPATUMAN SA KASABUTAN.

  • 48 USA KA HANDBOOK

    Republic of the PhilippinesProvince of __________

    CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

    OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

    ___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

    ________________________________________________________________

    against

    ____________________________________ Respondent/s

    NOTICE OF EXECUTION

    WHEREAS, on ______________(date), an amicable settlement was signed bythe parties in the above-entitled case [or an arbitration award was rendered bythe Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo];WHEREAS, the terms and conditions of the settlement, the dispositive portionof the award. read:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________The said settlement/award is now final and executory;

    WHEREAS, the party obliged ________________ (name) has not compliedvoluntarily with the aforestated amicable settlement/arbitration award, withinthe period of five (5) days from the date of hearing on the motion forexecution;NOW, THEREFORE, in behalf of the Lupong Tagapamayapa and by virtue ofthe powers vested in me and the Lupon by the Katarungang Pambarangay Lawand Rules, I shall cause to be realized from the goods and personal property of__________________ (name of party obliged) the sum of_________________ (state amount of settlement or award) upon in the saidamicable settlement [or adjudged in the said arbitration award], unlessvoluntary compliance of said settlement or award shall have been made uponreceipt hereof.Signed this _________ day of ___________, 19____.

    ___________________Punong Barangay

    Copy furnished:____________________ _______________________________________ ___________________Complainant/s Respondent/s

    KP FORM # 27: NOTICE OF EXECUTION

  • 49KATARUNGANG PAMBARANGAY

    KUNG ANG PROPEDAD NAA NAHIMUTANG SA BARANGAY,ANG PUNONG BARANGAY MAO ANG MUKUHA NIINIGIKAN SA TAG-IYA NGA OBLIGADO ILAWOM SAKASABUTAN UG IYA KINING IPAHIMUTANG SAPAGHUPOT O POSESYON SA PARTIDO NGA DUNAYKATU-NGOD SA PAGDAWAT NIINI SUMALA MAONGKASABUTAN. KUNG ANG PROPEDAD NAANAHIMUTANG GAWAS SA BARANGAY APAN SULODSA SAMANG SYUDAD O LUNGSOD, ANG PUNONGBARANGAY MUHATAG UG OTORIDAD NGADTO SAPUNONG BARANGAY SA MAONG DAPIT NGAKUAHON UG HUPTAN ANG PROPEDAD SAOBLIGADO NGA PARTIDO. ANG PUNONGBARANGAY MUMANDO SA SEKRETARYA SA PAGHIMO UGMGA LAKANG ARON MABALHIN ANG PAGPANAG-IYA SAMAONG MGA PROPEDAD NGADTO SA AGRABYADO NGAPARTIDO, UBAN ANG MGA GIKINA-HANGLAN NGADOKUMENTO UG PAPELES, UG LAKIP NA USAB ANGPAGHIMO SA UBAN PANG MGA TUKMANG LAKANG. ANGGASTO SA MAONG PAGPATUMAN BAYRAN SA PARTIDONGA NAGMAGAHI SA PAGTUMAN SA KASABUTAN.

    SULOD ASA UNOM KA BULAN GIKAN SA PETSA SA KASABUTAN, ANGLUPON, PINAAGI SA PUNONG BARANGAY, MA-O NA ANG MUPATUMAN

    SA MAONG KASABUTAN.

    ANG AKTUWAL NGA PAGPATUMAN SA KASABU-TAN MAMAHIMONG IPAHIGAYON PINAAGI SA

    PAGBAYAD UG KWARTA ISIP DANYOS. APANKUNG ANG GIREKLAMO MAPAKYAS SA BOLUN-

    TARYO NGA PAGTUMAN SA KASABUTAN, ANGIYANG MGA PERSONAL NGA KABTANGAN/PROPEDAD MAMAHIMO NGAHUPTAN O KUHAON SA PUNONG BARANGAY. ANG NASANGPIT NGAMGA KABTANGAN O PROPEDAD IBALIGYA NGADTO SA PUBLIKO PINA-AGI SA USA KA SUBASTA (PUBLIC AUCTION) UG ANG HALIN NIINI

    MAO ANG IBAYAD SA KANTIDAD SA KASABUTAN.

    UNSAON MAN PAGKUHA SA MAONG MGA PROPEDAD?

  • 50 USA KA HANDBOOK

    ANG SUBASTA (PUBLIC AUCTION) KINAHANGLAN IPAHIGAYON GIKANALAS OTSO SA BUNTAG NGADTO SA ALAS SINGKO SA HAPON. ANGTAG-IYA SA MAONG MGA BUTANG MAOY MUPADAGAN SA PAGSUBAS-TA. ANG PUNONG BARANGAY, SEKRETARYA O BISANG KINSA NGAMIYEMBRO SA LUPON ANG GIDUMILIAN SA PAGPASAKOP SASUBASTA.

    ANG AGRABYADO NGA PARTIDO BAYARAN SA KANTIDAD SA OBLIGAS-YON SUMALA SA KASABUTAN GIKAN SA HALIN SA MAONG SUBASTA.ANG SOBRA NIINI IBALIK NGADTO SA PARTIDO NGA OBLIGADO SAPAGBAYAD. KUNG ANG AGRABYADO NGA PARTIDO MAO ANG NAKAPA-LIT SA GISUBASTA NGA KABTANGAN, IYANG IBALIK NGADTO SAPIKAS PARTIDO ANG SOBRA SA KANTIDAD NIINI.

    UNSAON MAN PAGBALIGYA SA MGA PERSONAL NGA KABTANGAN?

    DUNAY PAHIBALO ALANG SA SUBASTA (NOTICE OF SALE)NGA IMANTALA O IPASKEL SA TULO KA PAMPUBLIKONGLUGAR SA BARANGAY. KINAHANGLAN NGA IPAHIGAYONANG SUBASTA SULOD SA LIMA HANGTUD NAPULO KAADLAW GIKAN SA ADLAW NGA ANG MAONG PROPE-DAD GIHUPTAN SA PUNONG BARANGAY. APAN KUNG

    ANG MGA PAGKABUTANG DALING MADAUT O MAPAN-OS, ANGPAGSUBASTA NIINI KINAHANGLAN IPAHIGAYON SULOD SA 24 ORASSUKAD NGA KINI GIHUPTAN SA PUNONG BARANGAY.

    ANG TANAN BA NGAPROPEDAD MAMAHI-MONG BIRAHON ARONISUBASTA?

    DILI TANAN. DUNAY MGAPROPEDAD NGA DILIMAHIMONG BIRAHON UGISUBASTA.

  • 51KATARUNGANG PAMBARANGAY

    MGA PROPEDAD NGA DILI MAHIMONG BIRAHON UGIBALIGYA SA SUBASTA

    DILI TANANG KABTANGAN MAHIMONG IBALIGYA SA SUBASTA SAMA SA MGAMUSUNO:

    1. BALAY DIIN NAGPUYO ANG PAMILYA SA NAKAUTANG OOBLIGADO NGA PARTIDO.

    2. MGA KAHIMANAN NGA PERSONAL NIYANG GIKINAHANGLAN UGGIGAMIT ALANG SA IYANG TRABAHO O PANGINABUHIAN.

    3. DUHA KA KABAYO, DUHA KA BAKA, O DUHA KA KABAW UG UBANPANG MGA HAYOP SA PAG-UMA NGA PILION SA OBLIGADO NGAPARTIDO NGA IYANG GIKINAHANG-LAN SA YANO NGAPANGINABUHIAN.

    4. MGA BESTE UG SANINA NGA GINAHANGLAN SA OBLIGADO NGAPARTIDO UG SA IYANG PAMILYA.

    5. MGA GAMIT SA PANIMALAY UG KUSINA NGA GIKINAHANGLAN SAOBLIGADO NGA P