kaipusthakam 2019 new colour - Kerala
Transcript of kaipusthakam 2019 new colour - Kerala
Date: 21-10-2019
]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏n-s\-°p-dn-®pw, hIp∏v
\S-∏n-em°n hcp∂ hnhn-[-ß-fmb ]≤-Xn-I-sf-°p-dn®pw
s]mXp P\-ß-fn-epw, ]n-I-h¿§ P\hnm-K-Øn\pw Ah-
t_m[w krjvSn-°p-∂-Xn\v ]n-I-h¿§ P\-hn- m-K-ß-
fpsS ASn-ÿm\hnh-c-߃ Dƒs°m-≈n-®p-ff Hcp
ssI∏p-kvXIw ]kn-≤o-I-cn-°p-I-bm-Wv. Cu ssI∏p-
kvXIw AXnse D≈-S°w sIm≠v Cu taJ-e-bn¬
]h¿Øn-°p∂ apgp-h≥ Bfp-Iƒ°pw Gsd D]-Im-c-]-
Z-am-bn-cn°pw F∂v Icp-Xp-∂p.
F°m-eØpw Nqj-W-Øn\v hnt[-b-am-bn-s°m-≠n-
cn-°p∂ Hcp P\-X-bpsS Db¿sØ-gp-t∂¬∏n\v hnZ-ym- -ym-
khpw th≠X Ah-t_m-[hpw IqSn-tb-Xo-cp. Ch
km≤-y-am-°p-∂-Xn-\p≈ Xoh-i-a-Øn-emWv k¿°m-cpw,
hIp-∏pw. Ch ssIh-cn-°p-∂-Xn\v hIp-∏n-t\m-sSm∏w a‰v
CXc hIp-∏p-IfpsSbpw k∂≤ kwLS-\-IfpsSbpw
hnin-jym Cu hnm-K-Ønse hnhn[ kwL-S-\m-t\-Xm-°-
fp-sSbpw \nk-o-a-amb kl-I-cWw ]Xo-£n®p sIm≠v
2019¬ tKmX-Pm-eIw F∂ t]cn¬ hIp∏v ]kn-≤o-I-cn-
°p∂ Cu ssI∏p-kvX-I-Øn\v F√mhcpsSbpw
klIcWw D≠mIpsa∂ ]Xo£tbmsS...
tUm.-]n.-]p-Ktg¥n. sF.-F- v.-F-kv.
_lpam\ytc,
UbdIvS¿, ]nIh¿§ hnIk\ hIp∏v
1. ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏v Hcp BapJw
2. ]n-I-h¿§ hnmKw tIc-f-Øn¬
(F) ASn-ÿm\hnh-c-߃
(_n) ]n-I-h¿§ P\-kw-Jy Pn√-I-fn-eqsS
(kn) tIc-f-Ønse ]n-I-h¿§ kap-Zm-b-߃
3. ]n-I-h¿§ hnI-k-\-Øns‚ \mƒh-gn-Iƒ
4. ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp∏v
(F) cW kwhn-[m\w
(_n) Hmo-kp-Iƒ
(kn) ÿm]-\-߃
5. ]n-I-h¿§ hnI-k\]≤-Xn-Iƒ
(F) hnZ-ym- -ymk ]≤-Xn-Iƒ
(_n) Btcm-Ky ]≤-XnIƒ
(kn) kaq-ly kmº-ØnI D∂-a\]≤Xn-Iƒ
(Un) kmwkvIm-cnI ]≤-Xn-Iƒ
6. \nba ]cn-c£
7. ]nI h¿K hnIk\ hIp∏v 201819 t\߃
8. ]n-I-h¿§ hnI-k\ hIp∏v ]≤Xn hnlnXw 201920
9. ]nI h¿§ hnIk\ hIp∏v ]pXnb kwcw߃
10. tmtm Kymedn
D≈-S°w
1
kzm-X-¥-y-e-_v[n-°p-tijw ]n-I-h¿K-°m¿°p th≠n-
bp≈ ]≤-Xn-Iƒ BZ-y-Im-e-ß-fn¬ \S-∏m-°n-bn-cp-∂-Xv ]n-I-PmXn
hnI-k\hIp-∏ns‚ ]≤-Xn-I-fpsS mK-am-bn- m-bn-cp-∂p. ]n-I-h¿K-
°m¿°m-bn- p≈ ]≤-Xn-Iƒ \S-∏m-°p-tºmƒ Ah¿ ]c-º-cm-K-X-
ambn BN-cn®p h∂n-cp∂ ]tX-yI tKmX kwkvIm-c-Øn\v tImw
XmØ coXn-bnepw AtX-k-abw Ime-Øns‚ Bh-i-y-߃°v
A\p-k-cn®pw Bbn-cn-t°-≠-Xm-Wv. Chsc kaq-l-Ønse CXc
hnm-K-tØm-sSm∏w hnI-k\Imc-y-Øn¬ An-hr-≤n-s∏-Sp-Øp-∂-
Xn\pw i≤n-t°-≠-Xp≠v. ]n-I-h¿K-°m-cpsS Bh-i-y-߃°-\p-
k-cn-®p≈ ]cn-]m-Sn-Iƒ Bkq-XWw sNbvXv \S-∏m-°p-∂-Xnt\m
Ah-cpsS ]¶m-fnØw Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xnt\m ta¬ kqNn-∏n®
kwhn-[m-\-Øn¬ Ign-™n-cp-∂n-√. CXns‚ ASn-ÿm-\-Øn-emWv
A©mw ]≤-Xn-bpsS BZ-y-h¿jw apX¬ (1974- 75) ]n-I-h¿K-
°m¿°v amX-am-bn- p≈ ]n-I-h¿K D]-]-≤Xn (‰n.-F-kv.-]n)
kwÿm-\Øv Bhn-jv°-cn®v \S-∏m-°n-Øp-S-ßn-b-Xv. ]n-I-h¿K
D]-]-≤-Xn-bpsS mK-ambn kwÿm-\_P-‰n¬ hnhn[ hnI-k\hIp-
∏p-I-fpsS ]h¿Ø-\-߃°mbn XpI hI-bn-cp-Øp-tºmƒ ]n-I-
h¿K P\-kw-Jy 1.4% Bbn-cp-s∂-¶nepw 2% XpI hI-bn-cp-Øn-bn-cp-
∂p. 201415 h¿jw apX¬ kwÿm\]≤Xn hnln-X-Øns‚ 3%
Hmfw ]n-I-h¿K D]-]-≤-Xn-°- mbn hI-bncpØnbn-cn-bnp≠v. CXc
P\-hn- m-K-ß-fn¬ \n∂pw hy-X-y-kvX-ambn ]tX-yIw tKmX-ß-fmbn
(Du-cv, IpSn, apX-em-b-h) ]n-I-h¿K-°m¿ A[n-h-kn®p hcp-∂-Xn-
\m¬ P\-kw-J-ym-\p-]m-Xn-I-ambn Ah-cpsS t£a hnI-k-\-Øn\v
DX-Ip∂ ]≤-Xn-Iƒ \S-∏n-em-°pI F∂-XmWv ]n-I-h¿K D]-]-≤-
Xn-bpsS e£-yw. Cu ]≤-Xn-]-Imcw Hmtcm ]n-I-h¿§ ]tZ-i-
Øn\pw Bh-iywth≠ uXnI k÷o-I-c-W-߃°pw, kmº-
ØnI hnI-k-\-Øn\pw Ah-cpsS X\Xp kmwkvIm-cnI khn-ti-j-
Xbv°v tImw hcp-Øm-sX-bp≈ ]≤-Xn-Iƒ Bhn-jv°-cn®v \S-∏m-
t°-≠Xp≠v. AXn\p th≠n-bp≈ ]h¿Ø-\-߃ GtIm-]n-∏n®v
\S-∏m-°p-∂-Xn-\p-th≠n 1975¬ ]nI h¿§ hnI-k\hIp∏v cq]o-I-
cn®v ]h¿Ø\w Bcw- n-®p.
BapJw
2
2011se P\-kw-Jym IW-°p-Iƒ ]Imcw kwÿm-\Øv
4,84,839 ]n-I-h¿§-°m¿ D≈-Xm-bn- mWv IW-°m-°n-bn-cn-°p-∂-Xv.
CXv kwÿm-\sØ samØw P\-kw-J-y-bpsS 1.45 iX-am-\-amWv.
2011se sk≥kkv ]Imcw ]n-I-h¿K-°m-cpsS km£-cXm \nc°v
64.35 iX-am-\-amWv. F∂m¬ tZiob \nc°v 47.08 iX-am\w amX-
am-Wv. 621 IpSpw-_-ß-fn-embn 2278 ]nI h¿K-°m¿ A[n-h-kn-
°p∂ CSp°n Pn√-bnse CS-a-e-°pSn F∂ ]tZiØv BZ-ysØ
ssS_¬ ]©m-bØv cq]o-I-cn®v ]h¿Øn®p hcp-∂p. 2008¬
]nIh¿§ hnIk\hIp∏v \SØnb k¿t∆ ]Im-cw tIc-f-Øn-
emsI 1,07,965- ¬ A[nIw ]n-I-h¿K IpSpw_ß-fmWv kwÿm-\-
Øp-≈-Xv. ]n-I-h¿K enÃv tZ-KXn hcp-Øn-b-t∏mƒ \ne-hn-ep-≠m-
bn-cp∂ admn hnm-KsØ Hgn-hm-°p-Ibpw ]n-I-PmXn hnm-K-°m-
cm-bn-cp∂p amhn-e≥, Icn-ºm-e≥ XpS-ßnb hnm-K-ßsf ]n-I-
h¿K enÃn¬ Dƒs∏-Sp-Øp-Ibpw sNbvXXn≥]Imcw 30,000¬
IqSp-X¬ Bfp-Iƒ ]n-I-h¿K P\-kw-J-y-bn¬ IqSp-X-embn h∂n- p-
≠v. AtX kabw 2014 apX¬ admn kap-Zm-bsØ ho≠pw ]n-I-
h¿§ enÃn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-bn- p-≠v.Xe-ap-d-I-fmbn kmaq-l-y-Po-hn-X-Øns‚ s]mXp [mc-bn¬
\n∂pw thdnv Ign-bp-∂-h-cmWv tIc-f-Ønse ]n-I-h¿K-°m¿. h\m-¥-c-ß-fn¬ Pohn-Xhpw _ml-y-tem-I-hp-am-bp≈ AI¬®bpw aqew Pohn-X-Øns‚ F√m taJ-e-I-fnepw Ah¿ ]n≥\n-c-bn-embn Ncn-X-]-c-amb Imc-W-ß-fm¬ kmaq-lnI kmº-ØnI hnZ-ym- -ymk taJ-e-I-fn-sem-s°-Øs∂ ]n¥-≈-s∏pt]mb Cu ImSns‚ a°ƒ°v kz-X-¥- m-cXw AXns‚ c-W-L-S-\-bn¬ Xs∂ ]tX-yI AhImi߃ I¬∏n®p\¬Inbnp≠v. \q‰m-≠p-I-fpsS AI¬® krjvSn® kakvX taJ-e-I-fn-ep-ap≈ ]nt∂m-°m-hÿ am‰n-sb-Sp-°p-hm≥ tIµ kwÿm\Khsa‚p-Iƒ ]Xn-⁄m-_-≤-am-Wv. ]n-I-h¿§ hnm-K-ß-fpsS kaK hnI-k-\-Øn-\mbn CXn-\Iw Htsd ]cn-]mSn \S-∏n-em-°n-sb-¶nepw e£-y-Øn-se-Øm≥ C\nbpw Gsd Imc-y-߃ sNtø-≠n-bn-cn-°p-∂p. hnZ-ym- -ymk cwKØv Gsd ]n¥-≈-s∏- p-t]mb Cu Zp¿_e hnm-K-Øns‚ apt∂mp≈ ]bmWØn\v A⁄X hnLm-X-am-Ip-∂p-≠v. Cu hkvXpX IW-°n-se-SpØv \yq-\-X-Iƒ ]cn-l-cn®v hnI-k\]h¿Ø-\-߃ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp∏v ]tX-yI i≤-]-Xn-∏n-°p-∂p.
kv°qƒ hnZ-ym- -ym-k-Øns‚ KpW-ta∑ h¿≤n-∏n®p ]n-I-h¿§ Ipn-I-fpsS A≤-y-b\\ne-hmcw Db¿Øp-∂Xn\pw Ah-ti-jn-°p∂ "tUm]v Huv' Hgn-hm-°p∂-Xn\pw mh-\m-]q¿Æ-amb ]≤-Xn-Iƒ Bhn-jv°-cn-®n- p-≠v.
3
]n-I-h¿§-°m¿°p kºq¿Æhpw kuP-\-y-hp-amb NnIn’ Dd∏p hcp-Øp-∂Xn-\p≈ ]≤-Xn-bpsS tkh\w A¿l-cmb F√m ]n-I-h¿§-°m¿°pw en-°p-∂p-sh∂p Dd∏p hcp-Øp∂Xm-Wv. AXn-\p-]cn NnIn-’bv°p klmbw Bh-i-y-am-b-h¿°p Hmsse-\mbn At]£ ka¿∏n-°p-∂Xn\pw Ime-Xm-a-k-an-√msX F.-‰n.Fw aptJ\ XpI ]n≥h-en-°p-∂- Xn-\p-ap≈ kuI-cyhpw G¿s∏-Sp-Øn-bn- p-≠v.
aZ-yw, ab-°p-a-cp∂v XpSßn F√m-hn[ elcn D]-tbmKw \ncp-’m-l-s∏-Sp-Øp-∂Xn\p t_m[-h¬°-cWw Du¿÷n-X-s∏-Sp-Øp∂Xnt\msSm∏w Hgnhp thf-bn¬ kmaq-l-y-ambn HØp tNcp-∂Xn\p ]c-º-cm-KX Iem kmwkv°m-cnI hn\n-ab ]h¿Ø-\-߃s°m∏w \ho\Bi-b-߃ ]¶p shbv°p-∂Xn-\p≈ thZnbpw Hcp-°p-∂Xm-Wv. 06 ]mb-ap-≈-h¿, Iu-amc ]mb-°m¿, K¿n-Wn-Iƒ, ape-bq- p∂ AΩ-am¿, InS-∏p-tcm-Kn-Iƒ, 60 hb-kn\p ta¬ ]mb-ap-≈-h¿, AK-Xn-Iƒ, Bew-_-lo-\¿ XpSßnbh¿°mbn kmaq-ly\oXn hIp∏pw Btcm-Ky hIp∏pw ]mtZ-inI k¿°m-cp-Iƒ F∂n-h-bpsS kl-I-c-W-tØmsS ]tX-yI ]cn-N-cWw Dd∏p hcp-Øp∂Xm-Wv.
F√m ]n-I-h¿§I-°m¿°pw hoSp e-y-am-°p-∂- Xn\pw ]Wn ]q¿Øn-bm-ImsX InS-°p∂ hoSp-I-fpsS ]q¿Øo-I-c-Whpw ssevan-j≥ aptJ\ka-b-_-‘n-X-ambn \n¿∆-ln-°p-∂XmWv. \ne-hn-ep≈ hoSp-I-fpsS timN-ym-hÿ ]cn-l-cn-°p-∂- Xn\pw A[n-I-ku-I-cyw Bh-i-y-amb ÿe-ß-fn¬ A\p-h-Zn-°p-∂- Xn\pw Lw L-ambn \S-]Sn kzo-I-cn-°p-∂- Xm-Wv. Ah-ti-jn-°p∂-h- ¿°p IqSn IpSn-sh-≈hpw sshZ-yp-Xnbpw I°qkpw e-y-am-°p-∂- Xn\pw ka-b-_-‘n-X-ambn \S-]Sn kzo-I-cn-°p∂-X- m-Wv.
2006 se h\m-h-Imi \nba]Imcw en-°p∂ qan BZm-b-I-c-ambn Irjn sNbvXp imi-z-X-h-cp-am\w Dd∏p hcp-Øp-∂- Xn\pw \S-]Sn kzo-I-cn-°p-∂- Xm-Wv. AtXm-sSm∏w ]n-I-h¿§-°m-cpsS q]iv\w ]cn-l-cn-°p-∂- Xn\pw ASn-b-¥nc ]m[m-\-y-tØmsS \S-
]Sn kzo-I-cn®p hcp∂-p.]n-I-h¿§ bphXo bphm-°-fpsS sXmgn¬ ss\]p-Wyw
h¿≤n-∏n®p ay-K-kw-c-£-Ww, £oc-hn-I-k-\w, Dƒ\m-S≥ a’-y-°rjn, ]pjv]-°r-jn, ioX-Ime ]®-°dn Irjn, sNdp-InS hy-h-kmb kwcw- -߃, hwiob £-Ww, ]mc-º-cy sshZ-yw, ]mc-º-c-y-I-e-Iƒ, kmwkv°m-cnI X\na \ne-\n¿Øp∂ a‰p kwcw- -߃, Ãm¿v A-∏p-Iƒ XpSßn A\p-tbm-Py kwcw- -I-Xz km≤-y-X-Iƒ Bh-i-y-amb ap≥ ]n≥ klm-b-ß-tfmSpw ]n¥pWm kwhn-[m-\-ß-tfmSpw IqSn ÿmbn-bmb hcp-am\h¿≤-\-hn-\mbn Bhn-jv°-
4
cn®p \S-∏m-°p-∂- Xm-Wv. ]c-º-cm-KXIrjn coXn-Ifpw \ho\Irjn coXn-Ifpw ssPh-Ir-jnbpw kwtbm-Pn-∏n®p hcp-am\h¿≤-\-hn\pw £-y- -ZX Dd∏p hcp-Øp∂ Xc-Øn-ep-ap≈ ]cn-]m-Sn-Ifpw e£-y-an-
Sp-∂p.n-∂ti-jn-°m-cpsS Ahÿ hne-bn-cpØn Zu¿_-eyw ]cn-
l-cn®p \nX-y-hrØn \bn-°m-\mIpw hn[w ]m]vX-am-°p-∂- Xn\p Btcm-K-y-h-Ip-∏pw, tkmj-y¬ skI-yp-cn‰n anj≥, IpSpw-_-io, ]mtZ-inI k¿°m-cp-Iƒ Ch-bp-ambn kl-I-cn®p ]cn-N-cW ]mt°Pv Bhn-jv°-cn®p \S-∏m-°p-∂- Xm-Wv.
]n-I-h¿§-°m-cpsS IS-_m-≤-yX eLq-I-cn-°p∂-Xn\pw Ah-cn¬ kºm-Z-y-ioew hf¿Øp-∂- Xn\pw IpSpw-_io ]h¿Ø\w hym-]-I-am-°p∂-X- m-Wv. Xcn-ip- qan BZm-b-I-c-ambn Irjn tbmK-y-am-°p-I, aqey h¿≤nX D¬∏-∂- ߃, sSbn-e-dnwKv B‚v Km¿sa‚v ta°nwKv XpS-ßn-bp≈ sXmgn¬ km≤-y-X-bp≈ kwbp‡ kwcw- -߃ aXn-bmb ap≥ ]n≥ _‘-tØmsS Bhn-jv°-cn-°p-∂Xn\pw IpSpw-_io aptJ\ CS-s]-S-ep-Iƒ \S-Øp--∂Xm-Wv. enwK-\oXn Dd∏p hcp-Øp-∂- Xn-\p≈ ]cn-i-a-ßfpw t]m’m-ln-∏n-°p-∂- Xm-Wv.
Xt±iob P\XbpsS AhImi kwc£WØn\pw AXnPoh\Øn\pwth≠n, AhcpsS A¥kpw kwkv°mchpw \ne\n¿Øp∂Xn\pw kXzckwc£Ww, ]mcºcyqan, kuIcy߃, hnh߃, ]mcºcy AdnhpIƒ F∂nhbpsS kwc£Ww temIØns‚ ISabmsW∂pw AtXmsSm∏w ]pXnb ImesØ hnZymymkw, kwkv°mcw, BtcmKy]cn]me\w, B[p\nIPohnX kuIcy߃ F∂nh Xt±inb P\X°v A\phthZyam°p∂Xn\v temIØn\v DØchmZnXzaps≠∂pw sFIyZm¿Uyw ]Jym]n®v \ap°pw AWntNcmw.
]nIh¿§ hnIk\hIp∏ns‚ LS\, ÿm\w, ]nIh¿§ hnmKßfpsS hnhc߃, \mfnXphsc \SØnb hnIk\ ]h¿Ø\߃ F∂nh hniZambn Cu eLpKŸØn¬ Dƒs∏SpØnbnp≠v.
F√m hnmK°m¿°pw Cu ssI∏pkvXIw ]tbmP\ s∏Spw F∂v ]Xymin°p∂p.
5
]«nI hÀ¤ hnmKw tIc-f- nÂ
]«n-I-hÀ¤ P\-kw-Jy 2011 se sk³kkv ]Imcw
BsI P\-kw-Jy
B
s]
484839
238203
246636
2008 se kÀsÆ ]Imcw
BsI ]n-I-h¿§ IpSpw-_-߃
BsI ]n-I-h¿§ tImf-\n-Iƒ
107965
4762
1. Xncp-h-\-¥-]pcw 26759
2. sIm√w 10761
3. ]Ø-\w-Xn 8108
4. Be-∏pg 6574
5. tImbw 21972
6. CSp°n 55815
7. Fd-Wm-Ipfw 16559
8. Xr»q¿ 9430
9. ]me-°mSv 48972
10. ae-∏pdw 22990
11. tImgn-t°mSv 15228
12. hb-\mSv 151443
13. IÆq¿ 41371
14. Imk¿tKmUv 48857
_n. ]«n-I-hÀ¤ P\-kw-Jy PnÃ-I-fn-eqsS
F. A SnØm\ hnhc§Ä
BsI 484839
6
1Adiyan -ASn-bm≥
2Aranadan, (Aranadan) -Ac-\m-S≥
3Ervallan -Cc-hm-e≥
4Hill Pulaya[Mala pulayan,Kurumba Pulayan, Karavazhi Pulayan, Pamba Pulayan]ln¬ ]p-e-b,- ae ]pe-b≥, Ipdpº ]pe-b≥, Ic-hgn ]pe-b≥, ]mº ]pe-b≥
5Irular, Irulan -Ccp-f-¿, Ccp-f≥
6Kadar,[Wayanad Kadar] -ImS¿, hb-\mSv ImS¿ -
8Kanikaran,Kanikkar -ImWn-°m-c≥,- Im-Wn-°m¿
9Kattunayakan -Imp\mbv°m≥
10[Kochuvelan]5 -sIm®p-th-e≥ -
11Koraga -sImdK-
12Kudiya,Melakudi -IpSn-b, tate-°pSn
13Kurichchan,[Kurichiyan]9 -Ipdn-®-ym≥, Ipdn-®n-b≥
14Kurumans.[Mullu Kuruman, -Ipdp-a¿, apf-fp-Ip-dp-a≥, apf-fIp-dp-a≥, ae Ipdp-a≥
15Kurumbas,[Kurumbar,Kurumban]'-Ipdp-º¿, Ipdp-a≥
16Maha Malasar -alm-a-e-k¿ (a-e-k¿)
17Malai Arayan,[Mala Arayan]12-asse- A-c-b≥ (ae Ac-b¿)
18Malai Pandaram -asse ]≠mcw
19Malai Vedan,[Malavedan]" -asse -th-S≥, ae-th-S≥
20Malakkuravan -ae-°p-d-h≥
21Malasar -ae-k¿
22[Malayan,Nattu Malayan, Konga Malayan (excluding the areas comprising the Kasargode
Cannanore,Wayanad and Kozhikode Districts) ]-ae-b≥,-\m- p-a-e-b≥,-sIm-ß- a-e-b≥
(Im-k¿tKm-Uv, IÆq¿, hb-\m-Sv, tImgn-t°mSv F∂o Pn√-Iƒ HgnsI Ccp-f¿, Ccp-f≥)
(As Amended by The Scheduled Castes and Scheduled Tribes Orders (Amendment)Act.
2002(Act 10 of 2003) Vide Part-VII-Kerala-Second Scheduled noticed in the Gazette of India.
Dated 8/1/2003
]«nI hÀ¤ enÌv
7
23Malayarayar -ae-b-c-b≥
24Mannan"(to be spelt in Malayalam script in parethesis)- a∂m≥
25Marati (of the housdrug and Kasargode taluk of Kasargode district)" - admn
26Muthuvan,Mudugar.Muduvan -apXp-hm≥,-ap-Up-K¿,-ap-Up-hm≥
27Palleyan,Palliyan,Palliyar,Palliyan]'-]f-fn-b≥, ]f-fn-bm¿, ]fn-b≥]t≈b≥ -
28Paniyan -]Wn-b≥
29Ulladan,[Ullatan]" -Df-fm-S≥
30Uraly -Ducmfn
31[Mala Vettuvan(in Kasargode and Kannur districts]- ae-thp-h≥ (Im-k¿tKm-Uv, IÆq¿ Pn√-I-fn¬
32[Ten Kurumban. JenuKurumban]-tX≥Ip-dp-º≥, tP\p Ipdp-º≥
33[Thachanadan. Thachanadan Moopanp-X®-\m-S≥,-X-®-\m-S≥ aq∏≥
34[Cholanaickan] -tNme-\m-bn-°≥
35[Mavilan] -amhn-e≥
36[Karimpalan] -Icnw-]m-e≥
37[Vetta Kuruman] -sh- Ip-dp-a≥
38[Mala Panickar] -ae- ]-Wn-°¿
8
tIc-f- nse ]«n-I-hÀ¤ kap-Zm-b-§Ä
tIcfØnse]nIh¿§hnmK߃][m\ambpw A[nhkn°p∂Xv hb\mSv, CSp°n, ]me°mSv, Imk¿tKmUv XpSßnb Pn√IfnemWv. ]nIh¿§ P\kwJybpsS 35.85 iXam\hpw A[nhkn®p t]mcp∂Xv hb\mSv Pn√bnemWv. 2002 se cWLS\m tZKXn A\pkcn®v tIcfØn¬ 36 ]nI h¿§ hnmKßfmWp≈Xv. 2011se sk≥kkv ]Imcw tIcfØnse ]nIh¿§ P\kwJy 4,84,839 BWv. CXv tIcfØns‚ samØw P\kwJybpsS 1.45 iXam\amWv. F∂m¬ 2002 se cWLS\tZKXnbpsS eambn NnehnmKßsf
Hgnhm°pIbpw a‰p NnehnmKßsf Dƒs∏SpØpIbpw sNbvXnp≠v.
hb-\mSv Pn√-bn¬ am\-¥-hmSn Xmeq-°n¬ ]\-a-cw,_mh-en,Imn-°pfw, Xncp-s\-√n, Xr»n-tecn XpS-ßn-b -ÿeß-fn-emWv ASn-b kapZmb°m¿ A[n-h-kn-®p-h-cp-∂-Xv. hb-\m- nse tXm¬s∏-n, Imc-ta-Sv XpS-ßnb h\m-¥¿m-K-ß-fnemWv Ch¿ Xma-kn-°p-
∂Xv. ChcpsS bYm¿∞ PmXn 'dmhp≈h¿' F∂mWv. F∂m¬ a‰p hnmK°m¿ ASna∏Wn PohnXw ASnt®¬∏n°pIbpw ASnbm≥ F∂ t]cp \¬IpIbpamWp≠mbXv. Ct∏m-gm-Is I¿j-I-sØm-gn-em-fn-I-fmWv Ch-cn-e-[n-I-hpw. 2008 se ]n-I-h¿§ kap-Zm-b-ß-fpsS ASn-ÿm-\-Xe k¿s∆ ]Imcw 11,221 BWv Ch-cpsS P\-kwJy. CXn¬ 5389 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 5832 t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. 1991s\At]-£n®v 1023 t]cpsS h¿≤-\-hmWv 2001 se sk≥k-kn¬ ImWp-hm≥ km[n-°p-∂-Xv. ASn-b-cpsS A\pjvTm\Iebmb K±n-Isb P\Iobam°nb ]tc-X-\mb io. ]n. sI. Imf≥ Cu kapZmbØns‚ ]Xn\n[nbmbncp∂p. Ct±lw tIcf tmIvtem¿ A°m-Z-an-bpsS sNb¿am-\mbpw tkh-\-a-\p-jvTn-®n-cp-∂p.
ae-∏pdw Pn√-bn¬ \ne-ºq¿ Xmeq-°n¬ hgn-°-S-hv, ]pXn-cn-
∏m-Sw, Hcn-e-sh- w, tNm°m-Sv, aqtØ-Sw, Xo°-Sn, Imfn-Im-hnse AS-
°m-°p≠v Icp-fm-bnse ssaew-∏m-d, sImp-∏md XpS-ß-nb- ÿe-ß-
fn-emWv Ac-\m-S≥ hnmK°m¿ Xma-kn-°p-∂-Xv. AwK-kw-Jy-bn¬
hfsc Ipd-™ Ch¿ 2001 sk≥kkv ]Imcw 153 t]cmWv. CXv 1991
se sk≥k-kv ]-Imcw 196 Bbn-cp-∂p. 70 ]pcp-j-∑mcpw 83 kvXoI-
fp-ap≈ Cu tKmXh¿§-°msc Gd-\m-S≥ F∂pw hnfn-°pI ]Xn-
1. ASn-bm≥
2. Ac-\m-S≥
9
hp≠v. 2008 ¬ Inebpw ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp∏pw \S-Ønb ]n-
I-h¿§ ASn-ÿm-\-Xe k¿s∆-]-Imcw 247 BWv Ch-cpsS BsI
P\-kw-Jy. th-bm-Snbpw tIc-f-Ønse ]n-I-h¿§ kap-Zm-b-߃ 17
h\-hn- -h-߃ tiJ-cn®pw Imnepw \mn-ep-ambn Pohn-°p-∂-XmWv
ChcpsS ssien. Gd\mSns‚ BZnIme kapZmbamb Ac\mS≥
Ct∏mƒ hwi\mi ojWn t\cnpsIm≠ncn°pIbmWv.
ae-∏pdw Pn√-bnse \ne-ºq¿ taJ-e-bnse Np¶-Ø-d, Icp-fmbn tmdÃv sdbv©p-I-fnse kwc-£nX h\-ß-fn-emWv tNme-\m-bv°¿ F∂ ]tXyI Zp¿_e -tKm-X-hn- m-K-°m¿ (]n.-hn.-Sn.-Pn.) Xma-kn-°p-∂-Xv. Np¶-Ød taJ-e-bn¬ Af-°¬ Aºn-fn-a-e, Hen-°m-tØm-Sv, a©-°-Shv, ]m-°-cnºv XpS-ßn-b-hn-S-ß-fnepw Icp-fm-bnse Icn-ºpg, ]mW-∏p-g, Ip∏-a-e, ]q®-∏m-d, Xmfn-∏p-g, tImc-ºp-g, ao≥apn F∂o ÿe-ß-fn-emWv Ch¿ ][m-\-ambpw A[n-h-kn®p-h-cp-∂-Xv. 2002se c-W-L-S\m tZ-KXn-bneq-sS-bmWv Chsc ]nIh¿§ enÃn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-bncp-°p-∂Xv. AXn-\m¬ 2001 sk≥k-kn¬ Ch-cpsS P\-kwJym hni-Zmw-i-߃ H∂p-wX-s∂-bn-√. In¿Sm-Uv-kns‚ ]tXyI Zp¿_e tKmX-h¿§-°m-cpsS ASn-ÿm\k¿s∆ ]Imcw 363 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy. 202 ]pcp-j-∑mcpw 161 kvXoIfpw. kvXoI-fpsS FÆw Cu hnm-K-Øn¬ hfsc Ipd-hm-Wv. Dƒh\ßfn¬ ]IrXn ZØamb Icn¶√v KplIfn¬ (AfIƒ) Bbn-cp∂p ap≥Im-e-ß-fn¬ Ch¿ Xma-kn-®n-cp-∂-Xv. sNdpInS h\hnhßfpsS tiJcWhpw hn¬∏\bpamWv Ch-cpsS apJy D]-Poh-\-am¿§w. hnI-k-\hpw hnZym- ym-khpw hfsc Ipd™ hnm-K-°m-cmWn-h¿. 2008 k¿s∆ ]Imcw 409 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy. 39.63 iX-am-\-amWv Ch-cpsS km£-cX \nc-°v.
]me-°mSv Pn√-bnse Nn‰q¿ Xmeq-°nse aqe-Ød hnt√-
Pnepw a‰p kao-]-]-tZ-i-ß-fn-ep-amWv Cc-hm-e≥ kapZmb°m¿
Xma-kn-°p-∂-Xv. 2001se sk≥kkv ]Imcw Ch-cpsS P\-kwJy
3890 BWv. CXn¬ 1972 t]¿ ]pcp-j-∑m-cm-Wv. Ah-ti-jn-°p∂ 1918
t]¿ kvXoIfpw ]c-º-cm-K-X-ambn th-b-dn-bp-∂-h-cm-bn-cp∂p Cc-
hm-e¿. Hcp ImeØv 'hn√pth-S¿' F∂pw Chsc hnti-jn-∏n-®n-cp-
∂p. I¿j-I-sØm-gn-em-fn-Ifmbn-cp∂ Ch¿ ap≥Im-e-ß-fn¬
3. tNme-\m-bv°≥
4. Cc-hm-e≥
10
P∑nam¿°v ASn-a-∏Wn sNøm≥ \n¿_‘n°s∏hcmbncp∂p.
km£-c-X-bpsS Imcy-Øn¬ Gsd ]pd-In-emWv Cu kap-Zm-bw.
πm®naS sIm°t°mf Iº\nbv°v FXncmbn [ocambn s]mcpXnb
abneΩ Cu hnmKØnse AwKambncp∂p. 2008 se k¿s∆
]Imcw 4418 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
CSp°n Pn√-bn¬ A[n-h-kn-°p∂ Hcp tKmX-hn- m-K-amWv
ln¬]p-e-b. h\-hn-h-߃ tiJ-cn-°p∂ Ipdpº ]pe-bcpw I¿j-
IsØm-gn-en¬ G¿s∏- n-cn-°p∂ Ic-hgn ]pe-bcpw H∂p-tN¿∂-
kapZm-bamWv ln¬]p-eb. tZhn-Ipfw Xmeq-°nse A©p-\m-Sv,
]me-s∏- n, Icn-ap- n, Aew-s]- n, Nº-°m-Sv, Cu®-s∏n, ]pc-h-b¬,
sIm-∏mew XpS-ßnb A[nhmk tIµ-ß-fn-emWv Ch-cpsS Xma-
kw. 2001 se sk≥kkv ]Imcw 2893 BWv Ch-cpsS P\-kwJy.
CXn¬ 1437 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 1456 t]¿ kvXoIfp-am-Wv. Xangv
kwkmc mj-bm-bn- p≈ Cu hnm-K-°m-cn¬ ‘ qcn-‘ m-Khpw Ct∏mƒ
Irjn-sØm-gn-em-fn-I-fm-Wv. _m°n-bp-≈-h¿ h\-hn- -h-ti-J-c-
WØn¬ G¿s∏- -hcpw. 49.94% BWv Ch-cpsS km£-cXm \nc-°v.
3,415 BWv 2008 se k¿s∆ A\p-k-cn®v Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
]me-°mSv Pn√-bnse hmf-bm¿ sdbn-©nse Aø-∏≥s]m- ,
Icn-Øm-en-h- w, sIm√-Ip-∂v, aq∏≥tNm-e, ]qgn-°p-∂v, Nmhn-Sn-]m-d,
CS-t»-cn, \Sp-∏-Xn, ]md-s∏n XpS-ßn-b-bn-S-ß-fnepw A∏mSnbnse
AKfn, ]pXq¿, tjmfbq¿ F∂o ]©mbØpIfnepw A[n-h-
kn®ph-cp∂ Hcp tKmXhn- m-Kw. Ducnse ]mcºcy \nba߃
\S∏nem°p∂Xn¬ Gsd i≤ sNepØnbncp∂ kapZmbamWv
Ccpf¿. 2001se sk≥k-kv]-Imcw 23998 AwK-kw-Jy-bp≈ Ccp-f-
hn- m-K-°m¿ kwJym- _-ew- sIm≠v apºn¬ \n¬°p∂ tKmX-
h¿§°m-cm-Wv. 12,038 t]¿ ]pcp-j≥amcpw 11960 t]¿ kvXoI-fp-am-
Wv. hnZym- ym-k-]-c-ambn ]nt∂m°w \n¬°p-∂-h-cmWv Ccpf¿.
10,204 t]¿ amX-amWv km£-c-cm-bn- p-≈-Xv. ap≥Im-e-ß-fn¬ Irjn
°m-cm-bn-cp∂ Ccp-fkap-Zm-b-°m¿ ‘ qan A\ym-[o-\-s∏- -tXmsS
\ma-amX sXmgn-em-fn-Itfm Irjn-sØm-gn-em-fn-Itfm Bbn amdn.
2008 se k¿s∆ ]Imcw 26525 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
5. ln¬]p-eb
6. Ccp-f¿, Ccp-f≥
11
7. ImS¿
8. ImWn-°m-c≥, ImWn-°m¿
sIm®n-bnse ImS¿ F∂dnb-s∏- n-cp∂ Cu hnm-K-°m¿
][m-\-ambpw ]me-°m-Sv, Xriq¿ Pn√-I-fn-emWv Xma-kn®ph-cp-∂-Xv.
]me-°mSv Pn√-bnse Ipcn-bm¿Ip- n, ]d-ºn-°pfw Umw ssk‰v,
F¿Øv Umw, tX°-Sn,I¬®mSn, sNdp-\o-en, Xfn-b-°√v F∂n-hn-S-
ß-fnepw Xr»qcnse ae-°-∏m-d, tjmf-bm¿, B\-°-bw, hm®p-a-cw,
s]mcn߬Ip-Øv, s]mI-bne-∏m-d, hmg-®m¬, B\-]¥w F∂n-hn-S-
ß-fn-ep-amWv Ch¿ ][m-\-ambpw Xma-kn-°p-∂-Xv. 2001se
sk≥kkv ]Imcw 2145 BWv Ch-cpsS AwKkw-Jy. Ch-cn¬ 1067
]pcp-j≥amcpw 1078 kvXoIfpamWv. XSn-tb-Xc h\- hnh tiJ-c
W-Øn-eq-sS-bmWv Ch-cn¬ ‘ qcn-‘ m-Khpw D]Po-h\w Is≠Øp-∂-
Xv. 2007¬ In¿SmUvkv \S-Ønb k¿s∆-]-Imcw 1695 BWv Ch-cpsS
P\-kw-Jy. ImS¿ hnmKhpw ]tXyI Zp¿_e tKmXhnmK
°mcpsS ]nIbnepw IqSn D≠v.‘“2008 se ]n-I-h¿§ k¿s∆
]Imcw 1974 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
tIc-f-Øns‚ sXt°-b-‰Øv Xma-kn-°p∂ Hcp tKmX-h¿§-
amWv ImWn-°m¿. sXt°-b‰w F∂p ]d-™m¬ ]gb ]p\-kw-L-S-
\bv°v apºp≈ Xncp-hn-Xmw-Iq-dn¬. Ct∏m-g-h¿ Xan-gv\m- nse I\ym-
Ip-am-cn-bnepw tIc-f-Ønse Xncp-h-\-¥-]p-cØv ]cp-Øn-∏-≈n, Ipf-
Øq-∏pg, ]mtemSv sdbv©nse tImq¿, ¢ma-e, ]mtemSv dnk¿hv
h\w, sIm√w Pn√-bnse Gcq¿ dnk¿hv h\w F∂n-hn-S-ß-fn-emWv
Ch¿ Xma-kn-°p-∂-Xv. 2001 sk≥kkv ]Imcw 21,677 t]cmWv
ImWn-°m¿. 10325 ]pcp-j≥amcpw 11352 kvXoI-fpw. Ch-cn¬ ]mXn-
bn-tesd t]¿ h\m-¥-c-ß-fn-em-Wv Pohn-°p-∂-Xv. F¶nepw Ch-cn¬
15364 t]¿ km£-c-cmbn ImW-s∏-Sp-∂p. Ime-߃ Ign-™-t∏mƒ
Ah-cn¬ ]ecpw Irjn-sØm-gn-em-fn-Itfm \ma-amX Irjnbn¬
G¿s∏-Sp-∂-htcm Bbn-Øo¿∂p. Iqtdt]¿ kwhcWm\pIqey
Øns‚ eambn hnhn[ k¿°m¿ ÿm]\ßfn¬ tPmen
t\Snbnp≠v. 2008 se k¿s∆ ]Imcw 19,455 BWv Ch-cpsS BsI
P\-kw-Jy.
12
9. Icnºm-e≥
10. Imp-\m-bv°≥
tImgn-t°mSv Pn√-bnse Im°q¿, \∑-, tNf-∂q¿, ]q\q¿,
Xma-ct»-cn F∂n-h-S-ß-fnepw IÆq-cnse Xfn-∏-d-ºv, Be-t°mSv
mK-ß-fnepw hb\mSv Pn√bnse Nne mKßfnepw Xma-kn-°p∂
Hcp ]n-I-h¿§ hnm-Kw. 2002 c-W-L-S\m tZ-KXn \ne-h-n¬ hcpw-
hsc Ch¿ ]n-IPm-Xn-°m-cm-bn-cp-∂p. 2001se sk≥kkv ]Imcw
13629 BWv samØw Icn-ºm-e-cpsS FÆw. 6767 ]pcp-j-∑mcpw 6862
kvXoI-fpw. a‰p ]n-Ih¿§-ßsf At]-£n®v kmaq-ly-ambpw
kmº-Øn-I-ambpw cmjvSo-b- ]-c-ambpw im‡o-I-cn-°-s∏ hnm-K-
amWv Ch¿. ImSp shnbpw Irjn sNbvXpw th-bm-Sn-bp-amWv
Ch¿ Pohn-®n-cp-∂-Xv. AXn-\p-tijw \mSp-hm-gn-I-fpsS ASn-bm-∑m-
cm-bn. C∂v Ch-cn¬ qcn- m-Kw-t]cpw Irjn-°mcpw I¿j-I-sØm-gn-
em-fn-Ifpw πmt‚-j≥ sXmgn-em-fn-Ifpam-Wv. ]nIPmXnsb∂
]cnKW\bnepw Ct∏mƒ ]nIh¿§sa∂ \nebv°pw k¿°m¿
k¿∆okpIfn¬ tPmen sNøp∂hcp∂p≠v. 14,768 BWv 2008 se
]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
]tXyI Zp¿_e tKmX-h¿§-Øn¬ Dƒs∏SpØnb Imp-
\mbv°¿ hb-\mSv Pn√-bn¬ I¬∏-‰-bnse ta∏m-Sn, apn¬, ]Sn-™m-
d-Ø-d, s]mgp-X-\, Xcn-tbm-Sv, thß-∏≈n, sshØn-cn, am\-¥-hm-Sn-
bn¬ ]\-acw, Xhn-™m¬, Xncp-s\-√n, sh≈-ap≠-v, kp¬Øm≥
_tØ-cn-bn¬ Aº-e-h-b¬, ao\-ßm-Sn, ap≈≥sIm-√n, s\t∑-\n,
\q¬∏p-g, ]qXm-Sn, ]p¬∏-≈n, ae-∏p-dw Pn√-bnse \ne-ºq¿,
t]mØp-I√v, Icp-fm-bv, tNm°m-Sv, aqtØ-Sw, Aa-c-º-ew, Imfn-Im-hv,
hq¿, s]cn-¥¬a-Æ, ]me-°mSv Pn√-bnse Ae-\-√q¿, aÆm¿°m-Sv
F∂n-hn-S-ß-fnemWv Xma-kn-°p-∂-Xv. tX≥Ipdp-º≥/tP\p-Ip-dp-
º≥ F∂o t]cn¬ ]n-I-h¿§ enÃn¬ 37- m-a-Xmbv Dƒs∏SpØnb
tKmX-h¿§hpw Imp-\m-bv°¿ Xs∂-bm-Wv. 2001 sk≥kkv
]Imcw 14,715 t]cn¬ 7425 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 7290 t]¿ kvXoI-fp-
am-Wv. th-bm-Snbpw \mbm-Sn-bp-amWv BZn-a-Im-e-ß-fn¬ Ah¿ D]-
Po-h-\-am¿§w Is≠Øn-bn-cp-∂-Xv. tX≥, a‰p h\-hn- -h-߃ tiJ-
cn-°p-∂-Xnepw Ch¿ hnZ-Kv[¿X-s∂. C∂v Ch-cn¬ qcn- m-Khpw
13
I¿j-I-sØm-gn-em-fn-I-fm-Wv. kmaq-ln-I-ambpw hnZym- ym-k-]-c-
ambpw hfsc ]nt∂m°w \n¬°p∂ kap-Zm-b-amWv Ch-cp-tS-Xv.
2007se In¿SmUvkv \S-Ønb k¿s∆-]-Imcw Ch-cpsS P\-kwJy
18,576 BWv. F∂m¬ 2008 se ]n-I-h¿K k¿s∆ ]Imcw 19,995
BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
tIc-f-Øn¬ Imk¿tKmUv Pn√-bn-emWv ]tXyI Zp¿_e
tKmXh¿§ hnm-K-amb sImd-K¿ A[nhkn°p∂Xv. a[q¿, Imd-Up-
°, Ip‰nt°m¬, t_U-Up-°, tZe-ºm-Sn, ss]h-fnsK ]pØn-K,
F≥a-I-sP, _Zn-bSp-°, Ipº-f, s_≈q¿, at©-iz-cw, thm¿°-Sn,
awK¬∏m-Sn, ao© F∂o ]tZ-i-ß-fn-emWv Ch-cn¬ qcn- m-Khpw
Xma-kn-®p-h-cp-∂-Xv. sImdK¿ Z£nW I¿Æm-S-I-bnepw Xma-
kn®ph-cp-∂p. hf-sc-b-[nIw Nqj-W-߃°pw ASn-®-a¿Ø-ep-
Iƒ°pw hnt[-b-cm-bn- p-≈-h-cmWv sImd-K¿. sXmp-Iq-Sm-bva-bp-
sSbpw Xo≠n°q-Sm-bva-bp-sSbpw Xn‡- -e-߃ A\p- -hn®v t]m∂-
h¿. 2001 sk≥kkv ]Imcw 1152 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
CXn¬ 590 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 562 t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. BZy-
ImeØv km£-c-Xbpw hnZym- ym-khpw Ch¿°n-S-bn¬ hfsc ]cn-
Xm-]-I-camb Ah-ÿ-bn-em-bn-cp-∂p. F∂m¬ C∂v AXn¬ t\cnb
Hcp Db¿® Ip-Snh-cp-∂p≠v F∂m¬ BtcmKy]cambn hfsc
]n∂nemWv. 2007se In¿SmUvkv k¿s∆-]-Imcw 1572 BWv Ch-
cpsS P\-kw-Jy. CXn¬ 800 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 772 t]¿ kvXoI-fp-
am-Wv. 2008 se k¿s∆ ]Imcw 1644 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-
J-y.
Imk¿tKmUv Pn√-bn¬ A[n-h-kn-°p∂ Hcp tKmX-hn- m-K-
amWv IpSn-b. ae-°p-Sn, ae-b-°p-Sn, asse-°pSn, ae-Kp-Unb F∂o
t]cp-I-fn-se√mw ]mtZ-in-I-ambn CXv Adn-b-s∏-Sp-∂p. tIc-f-Øn-
s‚bpw I¿Æm-S-I-Øns‚bpw AXn¿Øn ]tZ-i-ß-fmb ]\-Ø-Sn-
bnse IΩm-Sn, at©-iz-csØ ss]h-fnsI F∂o ÿe-ß-fn-emWv
Ch-cn¬ qcn- m-Khpw Xma-kn-°p-∂-Xv. 2001 se sk≥kkv ]Imcw
447 t]cmWv Cu tKmX-hn- m-K-Øn¬ D≈-Xv. AXn¬ 237 t]¿ ]pcp-
j-∑mcpw 210 t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. ]c-º-cm-K-X-ambn ]q\w-Ir-jn-
°mcpw Imp-ar-K-ßsf th-bm-Sp-∂-h-cp-am-bn-cp∂p Ch¿. Ct∏mƒ
11. sImdK¿
12. IpSn-b, tate-°pSn
14
D]-Po-h-\-Øn-\mbv ][m-\-ambpw Irjnsb Bi-bn-°p-∂p. 2008
se ]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw 911 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
-tI-c-f-Øn¬ hb-\mSv Pn√-bnse am\-¥-hm-Sn, Xncp-s\-√n,
Ipt™mw, t]cn-b F∂n-hn-S-ß-fnepw IÆq¿ tImgn-t°mSv F∂o
Pn√-I-fpsS Nne mK-ß-fnepw A[n-h-kn-°p∂ Hcp tKmX-hn- m-K-
amWv IpdnNy¿. a‰p tKmXkap-Zm-b-ßsf At]-£n®v kmaq-ln-
Iambn Ipd-®p-IqSn Db¿∂p \n¬°p∂ Iq-cmWv Ch¿. a‰p kap-Zm-
b-ß-fp-ambn "AbnØw' XpS¿∂ncp∂ kº-Zmbw Ch¿°n-S-bn-
ep≠mbn-cp-∂p. qcn- mKw IpdnNycpw Irjn-°m-cm-Wv. Ch-cn¬
]e¿°pw kz¥-ambn Irjn- q-an-bp≠v. C∂pw Irjn-X-s∂-bmWv
Ch-cpsS apJy Poh-t\m-]m-[n. 2001 sk≥kkv ]Imcw 32,746 t]¿
(16474 ]pcp-j-∑m¿, 16272 kvXoIƒ) Cu hnm-K-Øn¬ AwK-ß-fm-bn-
p≠v. _nojvIm¿s°Xncmbn ]g»n cmPmhnt\msSm∏w bp≤w
sNbvXp hocarXyp hcn® Xebv°¬ N¥p Cu hnmKØnse
AwKamWv. 35,909 BWv 2008 se Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
2002 hsc hb-\mSv Pn√-bnse ap≈p- Ip-dp-a-scbpw sh- Ip-dp-
ascbpw (Ducmfn Ipdp-a¿) Ipdp-a¿ F∂ s]mXp-t]-cn-emWv ]n-I-
h¿§ enÃn¬ sImSp-Øn-cp-∂-Xv. F∂m¬ 2002 se c-W-L-S\m tZ-
K-Xn-]-Imcw ap≈p- Ip-dp-a-s\bpw Ducm-fn- Ip-dp-a-
s\sh°pdpas\∂ t]cnepw Hcp hyXykvX hnm-K-ß-fmbn IW-
°m-°p-∂p. 2001 sk≥k-kn¬ ChbpsS P\-kwJy IW-°p-Iƒ
H∂m-bn- p-X-s∂-bmWv sImSp-Øn-cn-°p-∂-Xv. 26177 t]cn¬ 13123 t]¿
]pcp-j-∑mcpw 13054 t]¿ kvXoI-fpam-Wv. ap≈p- Ip-dp-a≥, ae- Ip-dp-
a≥, ap≈- Ip-dp-a≥ F∂o t]cp-I-fn¬ Adn-b-s∏-Sp-∂p. hb-\m-Sns‚
Ing-°≥ ]tZ-i-ß-fnepw KqU-√q-cns‚ ]Sn-™m-dp- m-K-Øp-amWv
Ch¿ ][m-\-ambpw Xma-kn-°p-∂-Xv. (_-tØ-cn, ao\-ßm-Sn, ]qXm-Sn,
ap≈≥sIm-√n, ]p¬∏-f-fn, \q¬∏p-g, s\t∑-\n, ta∏mSn, Iev]-‰,
aps∏-\m-Sv). ]p-Im-eØv ap≈p- Ip-dp-a≥ Irjn sNbvXpw th-bm-
Snbpw ao≥]n-Sn-®p-amWv D]-Po-h-\-am¿§w Is≠-Øn-bn-cp-∂-Xv.
F∂men∂v Ch-cn¬ qcn- m-Khpw Irjnsbbpw Im¿jn-tI-Xc
sXmgn-en-s\bpw Bi-bn-°p-∂p. hb\mnse CXc ]nIh¿§
13. Ipdn-®y≥ / Ipdn-®n-b≥
14. Ipdp-a¿/ap≈-p Ip-d-pa≥/ap≈- Ip-dp-a≥/ae- Ip-dp-a≥
15
hnmKßfpambn XmcXays∏SpØnbm¬ ap≈p°pdpa¿ kapZmbw
\√ coXnbn¬ ]ptcmKan®psIm≠ncn°p∂Xmbn ImWmw. 2008 se
]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw 21,375 BWv Ch-cpsS BsI
P\-kw-Jy.
]me-°mSv Pn√-bn¬ A-∏mSn ae-\n-c-I-fn¬ Xma-kn®ph-
cp∂ Hcp ]tXyI Zp¿_e tKmX-h¿§amWn-h¿. kmaq-ln-I-ambpw
kmº-Øn-Iambpw hnZym- ym-k-]-c-ambpw ]nt∂m°w \n¬°p∂
Hcp P\-hn- m-K-am-WnXv. 2001se sk≥kkv ]Imcw 2174 Ipdp-º-
cmWp≈-Xv. 1132 ]pcp-j-∑mcpw 1042 kvXoIfpw Ch-cn¬ GXm≠v 847
t]¿ amXta km£-c-cm-bn- p-≈p. agsb Bi-bn®v am‰-Irjn
(Shifting Cultivation) \S-Øn-bmWv Ch¿ Pohn-®p-h-cp-∂-Xv. BZy-Im-
eØv XSn-tb-Xc hn-h-ti-J-c-Whpw sNdp-\m-bmpw \S-Øp-am-bn-cp-
∂p. F∂m¬ C∂v \mbmv Ch¿ ]q¿Æ-ambpw Hgn-hm-°nbn-cn-°p-I-
bm-Wv. tIc-f-Ønse ]m‡-\-ytKm-X-hn- m-K-Øn¬ Dƒs∏- n- p≈
Hcp hnm-K-am-Wn-h¿. 2007se In¿SmUvkv k¿s∆-]-Imcw 2079 BWv
Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy. B\hmbv, tase qXbm¿, Xmsg
qXbm¿, ISpIaÆ, Kekn, XpSp°n, sKmnbm¿In≠n, XSn°p≠v,
apcpKf, XpSßnbhbmWv ChcpsS ][m\ DucpIƒ. am‰Irjn
sNøp∂Xn¬ ]kn≤nbm¿÷n®np≈ Hcp kapZmbamWv. 2251
BWv 2008 se k¿s∆ ]Imcw Ch-cpsS P\-kw-Jy.
2001 sk≥kkv hni-I-e\w sNøp-tºmƒ alm-a-e-k-cpsS
AwKkwJy 116 BWv. CXn¬ 64 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 52 t]¿ kvXoI-
fp-amWv. ]me-°mSv Pn√-bnse ]d-ºn-°pfw h\-Øn¬ \mS¿tXmSv
td©n\p ]Sn-™mdv s\∑m-d-bnse sIm√-t¶mSv s\√n-bm-ºXn F∂n-
hn-S-ß-fn-emWv Ch¿ Xma-kn-®p-h-cp-∂-Xv. ]c-º-cm-K-X-ambn th-bm-
Snbpw h\-hn- -h-߃ tiJ-cn-®p-amWv Ch¿ Pohn-®p-t]m-∂-Xv.
Ct∏mgpw D]-Po-h-\-Øn-\mbn tX\pw a‰v ht\m-Xv]-∂-ßfpw tiJ-
cn-°p-∂p. 2008 se ]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw 143 BWv alm-a-e-k-
cpsS P\-kw-Jy.
15. Ipdp-º¿
16. alm-a-e-k¿
16
17. asse Ac-b≥, ae- A-c-b≥
18. asse ]≠mcw
asse Ac-b\pw ae- A-c-b\pw Hcp hyXykvX kap-Zm-b-ß-
fmbmWv ]n-I-h¿§ enÃn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-bn- p≈-Xv. Chcpw Hcp
kapZm-b-Øns‚ 2 hyXykvX t]cp-Iƒ amX-amWv tIc-f-Ønse
][m\]n-I-h¿§hnm-K-amb ae- A-c-b≥ tIm-bw, CSp-°n,
FdWmIpfw Pn√-I-fn-se Im™nc∏≈n, apw, taepImhv, sXmSp-]p-
g, tImX-aw-K-ew F∂nhnSßfnemWv A[n-h-kn-°p-∂-Xv. 2001 se
sk≥kkv ]Imcw Ch-cpsS AwK-kwJy 32332+2299= 34631 BWv.
CXn¬ 17062 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 17569 t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. kmaq-
ln-I-ambpw kmº-Øn-Iambpw hnZym- ym-k-]-c-ambpw hfsc ap≥]-
¥n-bn¬ \n¬°p∂ kap-Zmb-amWv Ch-cp-tS-Xv. ae-b-c-b-cn¬ qcn- m-
Khpw InkvXp-aX hnizm-kn-Ifm-Wv. Irjn-bmWv apJysXmgn¬.
henb qhp-S-a-Ifpw Ch¿°n-S-bn-ep≠m-bn-cp-∂p. C∂pw tIµ
kwÿm\k¿°mdnse sF.F.Fkv Dƒs∏sSbp≈
XkvXnIIfn¬kwhcWØns‚apgph≥eßfpwA\phn®v
sIm≠ncn°p∂ kapZmbamWv aeAcb≥. 2008 ¬ \S-Ønb
k¿s∆ ]Imcw 29,399 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
sIm√w, ]Ø-\w-Xn Pn√-Ifnse A®≥tImhn¬, ap≈pae,
Khn, aqgnbm¿, Bßaqgn, Nme°pSn, ]º F∂n-hn-S-ß-fn¬ Xma-
kn®ph-cp∂ Hcp tKmX-hn- m-Kw. hfsc Ipd™ AwK-kw-Jy-bp≈
kap-Zm-b-am-Wn-Xv. 1991-te-°mfpw Ipd-hmWv 2001se AwK-kw-Jy.
GXm≠v 2694 Hmfw hcpw ChcpsS P\kwJy. (1342 ]pcp-j-∑m¿,
1362 kvXoIƒ). 56.57 iX-am-\-amWv Ch-cpsS km£-cXm \nc-°v.
h\-hn- -h-ti-J-c-W-amWv Ch-cpsS ][m\sXmgn¬. Imn¬\n∂pw
tX≥, sagpIv tiJ-cn-°p-∂-Xn-s\m∏w BZy-Im-eØv sNdp-ar-K-ßsf
£-W-Øn-\mbn Ch¿ th-bm-Sm-dp-≠m-bn-cp-∂p. Ct∏mgpw ÿnc-
ambn Hcp ÿe-Øp-Xs∂ Xmakn-°p-hm≥ Ch¿ hnap-JX ImWn-
°p-∂p. 1662 BWv 2008 se k¿s∆ A\p-k-cn®v ChcpsS P\-
kwJy.
17
19. asse thS≥, ae -th-S≥
20. ae-°p-d-h≥
21. ae-]-Wn-°¿
]Ø-\w-Xn, CSp-°n, sIm√w, tImbw F∂o Pn√-I-fnse
\mcmb-W-aq-gn, Ipam-c-]p-cw, H‰-°m¬, Hcp-Ip-∂v, sX¶m-in,
A®≥tIm-hn¬, sX∑e td©nse Iqdp-Ip-∂v, dm∂n h\w, dm∂n
sdbv©nse sNfm-\mh-b¬, ISp-ao≥Nn-d, hS-t»-cn-°c sdbv©nse
Hfn-°√v F∂n-hn-S-ß-fnemWv Ch¿ Xma-kn-°p-∂-Xv. 2001 se
sk≥kkv ]Imcw 6186 AwK-ß-fp≠v Cu kap-Zm-b-Øn¬. 3005
t]¿ ]pcp-j≥amcpw 2181 kvXoIfpamWv. ]c-º-cm-K-X-ambn XSn-tb-
Xc hn-h-߃ tiJcn®p D]-Po-h\w Is≠Ønb-h-cm-bn-cp∂p ae-
th-S¿. C∂v \mamX sXmgn-en-te¿s∏- n-cn-°p-∂-htcm sXmgn¬c-ln-
Xtcm BWn-h-cn¬ qcn- m-K-hpw. 2008 ¬ Inebpw ]n-Ih¿K hnI-
k\hIp∏pw \S-Ønb k¿s∆ ]Imcw 4728 BWv Ch-cpsS BsI
P\-kw-Jy.
2001se sk≥kkv ]Imcw Ch-cpsS P\-kwJy 260 amX-am-
Wv. 124 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 135 t]¿ kvXoI-fpw. 1991s\At]-£n®v
P\-kwJy-bn¬ kmc-amb Ipdhv ImW-s∏-Sp-∂p≠v.
At\zjWØn¬ bYm¿∞ ae°pdh≥ kapZmb°msc
Is≠Øphm≥ Ign™nn√. ae°pdh≥ kapZmbamsW∂v
AhImis∏hcn¬ qcnmKhpw ]nIPmXnb¬ Dƒs∏ Ipdph≥
kapZmb °mcmbncp∂p.
2002se c-W-L-S\m tZ-K-Xn-bn-eqsS enÃn¬ tN¿°-s∏
Hcp tKmX-h¿§amWnh¿. ae-∏pdw Pn√-bnse Gd-\m- n¬ h≠q¿
tªm°nepw \ne-ºq¿ tªm°n-epw, F-S-°-c, Xmg-Øp-]m-Sw, thß-c,
Aa-c-º-ew, at©-cn, Imfn-Im-hv, aqtØ-Sw, hmg-°m-Sv, \ne-ºq¿,
hq¿, B\-°-bw, aºm-Sv, Imh-\q¿ F∂n-hn-S-ß-fn¬ Ch¿ Xma-kn-
®p-h-cp-∂p. 2002 ¬ In¿SmUvkv \S-Ønb ]T-\-Øns‚ ASn-ÿm-\-
Øn¬ 850-HmfamWv ae-]-Wn-°-cp-sS P\-kw-Jy. 180 IpSpw-_-ß-fn-
embn 395 ]pcp-j-∑mcpw 415 kvXoI-fpam-Wp-≈-Xv. ]c-º-cm-K-X-ambn
18
th-bm-Sepw Ing-ßp-ti-J-c-W-hp-ambncp∂p ChcpsS sXmgn-ep-Iƒ.
]n∂oSv ]q\w-Ir-jn-bn-te°pw AhnsS-\n∂v tImhneIw P∑n-am-
cpsS ASn-a-∏-Wn-°m-cmbpw ae-]-Wn-°≥am¿ amdn. 2008 se k¿s∆
]Imcw 982 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
]me-°mSv Pn√-bnse s\∑m-d-bn¬ s\√n-bm-º-Xn, t]mØp-
ap-Sn, XqØ≥]m-d, sIm√-t¶m-Sv, Nn‰q¿ Xmeq-°nse Nne mK-߃
]d-ºn-°pfw h\y-ar-K-kw-c-£W tIµ-Ønse kp¶w td©v F∂n-
hn-S-ß-fn¬ ae-k¿ Xma-kn-°p-∂p. 2001se IW-°-\p-k-cn®v 1720
BWv ae-k-cpsS AwKkwJy (859 ]pcp-j-∑m¿, 861 kvXoIƒ). P\-
kw-Jy-bpsS aq∂n-sem∂pamX-amWv km£-c-cm-bn- p-≈-h¿.
F∂m¬ 2008 se k¿s∆ A\p-k-cn®v 4201 BWv Ch-cpsS P\-kw-
Jy.
IÆq¿ Pn√-bnse Xfn-∏-d-ºn¬ sNdp-]p-g, hb-°-c, Xncp-ta-
\n, tImgn-®m¬, XSn-°-S-hv, ]Sn-bq-cv, ]ms]m-bn¬, cmP-Kncn F∂n-hn-
S-ß-fnepw Imk¿tKm-Uv Pn√-bnse t_U-Up-°, Ip‰n-t°m¬, ]\-
Ø-Sn, I≈m¿, _fm¬, CuÃv Ftf-cn, shÃv Ftf-cn, tImSmw
t_fq¿ F∂n-hnS-ß-fn¬ Xma-kn®ph-cp∂ Hcp tKmX-hn-
mKamWnh¿. 2002 hsc Ch¿ H.-C.-kn. enÃv (1964 apX¬) emWv
Dƒs∏- n-cp-∂-Xv. CXpsIm-≠p- Xs∂ IrXy-amb P\-kw-Jy- ey-a-√.
F¶nepw Pn√m ]©m-b-Øns‚ tcJ-Ifn¬ G-ItZiw 16000 BWv
Ch-cpsS P\-kw-Jy. tX≥ti-J-c-Ww, th-bm-S¬, ao≥]n-SpØw
F∂n-h-bn¬ ae-th- p-h¿°v ]tXyI hncpXv Xs∂bp-≠v. Nqc¬,
Imp-h≈n F∂n-h-sIm≠v Ic-Iu-ie hkvXp-°ƒ D≠m°p-hm\pw
Ch¿°-dn-bmw. ]q\w-Ir-jn-bm-bn-cp∂p as‰mcp Pohn-tXm-]m-[n. 2008
¬ Inebpw ]n-I-h¿§ hnI-k-\-h-Ip∏pw \S-Ønb k¿s∆ ]Imcw
19,728 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
22. ae-k¿
23. ae-th- p-h≥(Im-k¿tKm-Uv, IÆq¿ Pn√-I-fn¬)
19
24. ae-b≥/\mp-a-e-b≥/sImß-a-e-b≥
25. a∂m≥
26. amhn-e≥
sImß ae-b\pw \mpa-e-b-\pw-IqSn tN¿∂-XmWv ae-b≥.
tImgn-t°m-Sv, Imk¿tKm-Uv, IÆq¿, hb-\mSv Pn√-I-fnse ]n-I-
PmXn aeb-cp-ambn Ch¿°v _‘-an-√. Xriq¿ Pn√-bnse Nme-°p-
Sn, ]o®n XpS-ßn-b-hn-S-ß-fnepw Fd-Wm-Ipfw ]me-°m-Sv Pn√-I-
fnepw Fd-Wm-Ip-fsØ ae-º-tZ-i-ß-fnepw Ch¿ Xma-kn-°p-∂p.
2001 sk≥kkv ]Imcw ChcpsS P\-kwJy 5696 (2816 ]pcp-j-∑m¿,
2876 kvXoIƒ) BWv. 1981se sk≥k-kn¬ 2394 Bbn-cp∂ AwK-
kwJy 1991¬ aq∂n-c- n-bn-e-[n-I-ambv h¿≤n-®p. CXn\p ImcWw
A¿l-X-bn-√mØ kap-Zm-b-ß-fpsS \pg-™pI-b-‰-amImw. No\n-
°mb, tX≥, ]®-a-cp-∂p-Iƒ, apf, hndIv F∂n-h-bpsS tiJ-cWw
Xs∂-bmWv C∂pw Ch-cpsS ][m\Poh-t\m-]m-[n. 5550 BWv 2008
se k¿s∆ ]Imcw Ch-cpsS P\-kw-Jy.
CSp°n Pn√-bn-emWv qcn- mKw a∂m≥amcpw Xma-kn-°p-∂-
Xv. 2001 sk≥kkv ]Imcw 7764-emWv Ch-cpsS P\-kw-Jy. 3814
]pcp-j-∑mcpw 3950 kvXoI-fpw. sXmSp-]p-g, DSp-º≥tNm-e, ]ocp-ta-Sv,
Nm‰p-∏m-d, a®nπm-hv, ASn-am-en, I-∏-\, tImgn-a-e, apdn-°m-t»-cn,
s\Spw-¶≠w, Ipafn ]tZ-i-ß-fn-emWv 6859- Hmfw t]¿ Xma-kn-°p-
∂-Xv. Irjn Xs∂-bmWv ][m\sXmgn¬. sImbpw hnbpw ]mbpw
s\bvXpw Pohn-X-am¿§w Is≠-Øp-∂-hcpwChcnep≠v. ]nIh¿§
hnmKØn¬ cmP]Zhn Ft∏mgpw \ne\n¿Øp∂ kapZmbamWv
a∂m≥. Inebpw ]n-I-h¿§ hIp∏pw \S-Ønb k¿s∆ ]Imcw
9345 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
IÆq-¿ Pn√-bnse s]cn-tßmw, hb-°-c, Be∏-S-∏v, DZ-b-Kn-
cn, \Sp-hn¬, ioI-WvTm-]p-cw, ]øm-hq¿, Fcp-h-t»-cn-bnepw Imk¿-
20
tKmUv Pn√-bnse ]\-Ø-Sn, I≈m¿, tImtSmw, t_fq¿, _fm¬,
Ip‰n-t°m¬, _¥-Sp-°, Ftfcn (Cu-Ãv, shÃv) APm\q-¿, In\m-
\q¿, Nota\n F∂nh-S-ß-fn¬ A[n-h-kn-°p∂ Hcp tKmX-hn- mKw.
2002 se c-W-L-S\m tZK-Xn-bn-eqsS ]n-I-Pm-Xn-°m-cm-bn-cp∂
amhn-e¿°v ]n-I-h¿§ ]Zhn en-®p. 2001 sk≥kkv ]Imcw 14546
]pcp-j-∑mcpw 15044 kvXoIfpw tN¿∂v 25590 t]cmWv Cu kap-Zm-b-
Øn¬ D≈-Xv. sIWn-sh®v arK-ßsfbpw ]£n-Isfbpw ]nSn-°p-
Ibpw ao≥ ]nSp-Øhpw tX≥ tiJ-c-Whpw "Iqtadv' F∂ ]q\w
Irjn-bp-am-bn-cp∂p BZy-Im-esØ apJy Poh-t\m-]m-[n. Cu‰, apf
F∂nh D]-tbm-Kn®p hkvXp-°-fp-m-°p-hm\pw ]®-a-cp∂p NnIn-
’bnepw Ch¿ hnZ-Kv[-cm-Wv. Ch-cn¬ ]ecpw anI® sXøw Iem-
Im-c-∑m-cm-Wv. 31,166 BWv 2008 se k¿s∆ A\p-k-cn®v Ch-cpsS
BsI P\-kw-Jy.
tIc-f-Øn¬ ]©n-a-L- -Øn¬ ]tXy-In®v CSp-°n, Fd-Wm-
Ipfw Pn√-I-fn-em-Wv Ch¿ A[n-h-kn-°p-∂-Xv. tIm- -Kn-cn, Ip-f,
sN¶p-fw, apw, sIm∏-°m-Sv, ]me-°m-Sp-s]- n, tIm-∏m-d, Im¥-√q¿,
CS-ae-°p-Sn, IØpIp-Sn, No¶p-Øn, Ipd-Øn- Ip-Sn, \m®n-h-b¬,
hmcn-bw-Ip-Sn, Iº-\n-°p-Sn, sh≈n-bmw-]m-d, h-h-S, e°w, kqcy-s\-
√n, ASn-am-en, aq∂m¿, t\cn-baw-K-ew, Nn∂-°-\m¬, am¶p-fw
XpSßnbhbmWv A[nhmk tIµßƒ. Irjn-bmWv ][m\D]-Po-
h-\-am¿§w. ]p\w-Irjn coXnbmbncp∂p ap≥Imeßfn¬. Irjn-
tbm-sSm∏w th-bm-Sepw h\-hn- -h-ti-J-c-Whpw D≠vv. F∂m¬
tImgnt°mSv ae∏qdw Pn√Ifnse Ing°≥mKØv
hkn°p∂hcpw apXphm≥ kapZmbamsW∂v IW°m°
s∏Sp∂p. 2008 se k¿s∆ ]Imcw 19,163 BWv Ch-cpsS P\-kw-Jy.
]me-°mSv A-∏m-Sn-bn¬ hm-\n-∏p-g-bpsS XocØp Xma-kn-
°p∂ Hcp P\hnm-K-w. ]p\w-Ir-jn-bm-bn-cp∂p BZy-Im-esØ
apJy D]-Po-h- \-am¿§w. \mbmp \S-Øn-bpw, h\-hn- -h-߃ tiJ-
27. apXp-hm≥
28. apUp-K¿
21
cn-®pw PohnXw Z-am-°p-hm≥ Ch¿ ian-®n-cp-∂p. 2001 sk≥kkv
]-Imcw apXp-hm\pw apUp-K\pw Hcp-an-®p≈ P\-kw-Jy-bmWv ey-
am-bn- p-≈-Xv. CXp-]-Imcw 21,266 (10764 ]pcp-j-∑m¿, 10502 kvXoIƒ)
BWv ChcpsS BsI P\-kw-Jy. Pn√ Xcw-Xn-cn-®p≈ sk≥kkv
sh®v apXp-hm-s‚bpw apUpK-cpsSbpw GI-tZiw AwK-kwJy
Is≠Øm-hp-∂-XmWv CXp-]-Imcw CSp-°n-bn¬ 11026 apX-
hm≥amcpw ]me-°mSv 4223 apUp-KcpamWp-≈-Xv. F∂m¬ 2008 se
k¿s∆ ]Imcw 4,668 BWv Ch-cpsS BsI P\-kw-Jy.
2002se c-W-L-S\m tZ-KXn \ne-hn¬ hcpw-hsc ]≈n-
b≥, ]≈n-bm¿, ]fn-b≥ F∂n-hsc aq∂p hyXykvX tKmX-hn- m-K-
am-bmWv IW-°m-°n-bn-cp-∂-Xv. 2001 sk≥k-kn¬ AXn-\m¬ Ch¿
3 hnm-K-ambn ImW-s∏-Sp-∂p. F∂m¬ ]≈n-bcpsS BsI P\-
kwJy 1709 BWv. CXn¬ 852 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 857 t]¿ kvXoI-fp-
am-Wv. CSp°n Pn√-bpsS Ing°p mK-ß-fn¬ ]tXy-In®v Ipafn
td©nse N°p-∏-≈w, B\-°-c, ]pfn-b≥a-e-bn-epw, tX°Sn
td©nepw ]ocp-ta-Sv, DSp-ºp≥tNme F∂n-hn-S-ß-fnep-amWv Ch¿
Xmakn°p∂Xv. ]p\w-Ir-jn, th-bm-S¬, ao≥]n-Sp-Øw, h\-hn- -h-
ti-J-cWw F∂n-h-bm-bn-cp∂p BZy-Im-esØ Poh-t\m-]m-[n.
C∂m-Is qc-n]£w t]cpw tXbne πmt‚-j≥ sXmgn-em-fn-I-fm-Wv.
1484 BWv 2008 k¿s∆ ]Imcw Ch-cpsS P\-kw-Jy.
]nIh¿§ hnmKßfn¬ ]nIh¿§ hnmKßn¬ G‰-hp-a-
[nIw AwK-ß-fp≈ P\hnmKßfmWnh¿ (40001 ]pcp-j-∑m¿,
41939 kvXoIƒ) hb-\mSv, IÆq¿, tImgn-t°m-Sv, ae-∏pdw, ]me°mSv
Pn√-I-fn¬ A[n-h-kn-°p∂ tKmX-h¿§ hnm-Kw. am\-¥-hm-Sn,
sshØn-cn, kp¬Øm≥_tØ-cn, sXmï¿\m-Sv, Iev]-‰, ]qXm-Sn, ]\-
a-cw, sIm-Ø-d, t]cnb Ip∏m-Sn-Ø-d, FS-hI XpS-ßn-b-h-bmWv
][m\A[n-hm-k-tI-µ-߃. hb-\m- nse q]- p-°-cpsS hb-ep-I-
fnepw Im∏n-tØm- -ß-fnepw a‰pw hfsc ASpØ Imewhsc "ASn-a-
29. ]≈n-b≥/]≈n-bm¿/]fn-b≥
30. ]Wn-b≥
22
∏Wn' sNtø≠n-h∂ hnm-K-amWv Ch¿. Ct∏mƒ Ch-cn¬ ]ecpw
Irjn-sNbvXpw Irjn-sØm-gn-em-fn-I-fmbpw sXmgn¬c-ln-X-cmbpw
Pohn-®p-h-cp-∂p. 2008 se ]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw 92,787 BWv
ChcpsS BsI P\-kw-Jy.
hb-\m- nse ta∏m-Sn, Aº-e-h-b¬, Iev]-‰, apn¬ F∂o
]©m-b-Øp-I-fn-emWv Ch¿ Xma-kn-®p-hcp-∂-Xv. 2002se tZ-K-Xn-bn-
eqsS ]nIh¿§ enÃn¬ tN¿°-s∏- -Xn-\m¬ 2001 sk≥kkv ]Im-
c-ap≈ IrXyamb hnh-c-߃ ey-a-√. 1999se IW-°-\p-k-cn®v 1402
BWv Ch-cpsS AwK-kw-Jy. Irjn, th-bm-S¬, ao≥]n-Sp-Øw,
tX≥ti-J-c-Ww, sIm saS-b¬, ]£n-]n-SpØw F∂n-h-bn¬ Ch¿
anSp-°-∑m-cm-bn-cp-∂p. 2008 se IW-°-\p-k-cn®v 1649 BWv P\-kw-
Jy.
Ch-cn¬ qcn- m-Khpw ]Ø-\w-Xn dm∂n-bnse Fcp-ta-en,
]cp-h, hS-t»-cn-°-c, Icn-a-e, ]º, sImSp-ap-Sn, cmPvºmd, s]cp-Øm-
\-cp-hn, s]m∂-º-e-ta-Sv, ]º-°-S-hv, Nn‰-º-e-ta-Sv, a¶-e, Bep-¶¬
F∂n-hn-S-ß-fnepw, CSp-°n-bn¬ sXmSp-]p-g, F∂n-hn-S-ß-fn-epw,
sIm√Øpw, Be-∏p-g-bn-epw, Fd-Wm-IpfØpw, Xr»qcpw Xma-kn-
°p-∂-h-cp≠v £-W-ti-J-c-Ww, arK-ßsf sIWn-b-e-I-s∏-Sp-
ج, h\-hn- -h-ti-J-c-Ww, sNdp-h-≈-߃, sIm, Nhnn F∂n-h-
bpsS \n¿ΩmWw XpS-ßn-b-h-bmWv Ch-cpsS ]c-º-cm-KX sXmgn-ep-
Iƒ. ]n-I-h¿§ enÃn¬ 34 Bbn tN¿Øn- p≈ D≈m-S≥ kap-Zm-
bhpw sIm®p-th-e\pw XΩn¬ hf-sc-b-[nIw kmZr-iyap≠v.
F∂m¬ C∂v qcn- mKw Bfp-Ifpw I¿j-I-sØm-gn-em-fn-I-fmbn
amdn-bncn-°p-∂p. 2001 sk≥kkv ]Imcw Ch-cpsS P\-kwJy 16,777
BWv. F∂m¬ 2008 ]n-I-h¿§ k¿s∆ ]Imcw 17,557 BWv Ch-
cpsS P\-kwJy.
31. X®-\m-S≥, X®-\m-S≥ aq∏≥
32. D≈m-S≥/sIm®p-th-e≥
23
33. Ducmfn
34. sh-°p-dp-a≥
35. hb-\mSv ImS¿
CSp°n Pn√bnemWv Ch¿ Xma-kn-°p-∂-Xv. hb-\m- nse
sh-°p-dpa (Ducm-fn-°p-d-a-¿) -cpambn Ch¿°p bmsXmcp _‘-hp-
an-√. Cu hyXymkw a\- n-em-°msX hb-\m- nse 'Ducm-fn' hnm-
KsØ CSp°n Ducmfn-bpsS IqsS tN¿Øv sk≥kkv \S-Øp-I-
bp≠m-bn. 2001 sk≥kkv ]Imcw Ch-cpsS BsI P\-kwJy 11103
BWv (5545 ]pcp-j≥am¿, 5538 kvXoIƒ). CXn¬ hb-\m- n¬ 3455
t]¿°qSn Dƒs∏- n- p≠v. kzmm-hn-Iambpw Ch¿ hb-\m- nse
shIpdpa≥ Xs∂-bm-bn-cn-°-Ww. 7559 BWv 2008 se Ch-cpsS P\-
kw-Jy.
2002 c-W-L-S\m tZ-KXn ]Imcw enÃn¬ h∂ kap-Zm-b-
amWv sh-°p-dp-a≥. Ch¿ ]mtZ-in-I-ambn Nne mK-ß-fn¬ Ducm-
fn-°p-dpa-s\∂ t]cn-epw-IqSn Adnb-s∏Sp∂p.- hb-\m- n¬ Xncp-
s\√n ]\-a-cw, ]qXmSn, \q¬∏p-g, ap≈≥sIm-√n, IWn-bm-º-‰, Aº-
e-h-b¬, s\t∑\n ]©m-b-Øp-I-fn-emWv Ch¿ Xma-kn-°p-∂-Xv.
Pn√-bnse ]n-I-h¿§ hIp∏v \S-Ønb IW-s°-Sp-∏-\p-k-cn®v 3163
BWv sh-°p-dp-a-cpsS P\-kw-Jy. CXn¬ 1544t]¿ ]pcp-j-∑mcpw
1619 t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. a]m-X-\n¿Ωm-Ww, Ccpºv ]Wn, ac-∏-
Wn, sIm-\n¿ΩmWw F∂n-h-bn¬ AXoh sshZ-Kv[yap≈hcmWv
Ch¿. Ipdn-Ny¿, ap≈p-°p-dp-a¿ XpS-ßn-b-h¿°pw Irjn°pw a‰p-
ap≈ Bbp-[-߃, a]m-X-߃, Aºv XpS-ßn-b-hbpw D≠m-°n-
s°m-Sp-Øncp-∂Xv sh-°p-dp-a-cm-Wv. F∂m¬ C∂v CØcw Ipe-
sØm-gn-ens\]pXnb Xe-ap-d-°- m¿ Isøm-gn-™n-cn-°p-∂p. qcn- m-
Khpw Im¿j-nI-sXm-gntem Iqen-th-etbm sNbvXmWv Pohn-X-am¿§w
Is≠Øp-∂-Xv. 2008 sek¿s∆ ]Imcw 6,482 BWv Ch-cpsS P\-
kw-Jy.
hb-\m-Sv, tImgn-t°mSv Pn√-I-fn¬ Xma-kn-°p∂ Hcp BZn-
hmkn hnm-K-amWv hb-\m-S≥ ImS¿ AYhm hb-\mSv ImS¿.
24
\oKnt‰m hnm-K-Øn¬s∏Sp∂ sIm®n-bnse ImS≥am-cp-ambv
Ch¿°v bmsXmcp _‘-hpan-√. 1948¬ aZmkv Khsa‚ v hb-
\mSv ImSsc tKmX-h¿§-ambn IcpXn ]nIh¿§ enÃn¬ Dƒs∏-Sp-
Øn-bn-cp-∂p. 1976 tZ-K-Xn-bn¬ Chsc H,.-C.kn. hnm-K-Øn¬
Dƒs∏Sp-Ønbncn°p∂p. 2002se c-W-L-S\m tZ-K-Xn-bn¬ hb-
\mSv ImSsc ]n-I-h¿§ enÃn¬ 6- m-a-Xmbv ImS-scm-sSm∏w tN¿Øn-
cn-°p-∂p. tImgn-t°mSv tImS-t©-cn, IqS-c™n F∂n-hn-S-ß-fnepw
hb-\mSv sh≈-ap, ]Sn-™m-d-Ø-d, Xcn-tbm-Sv, s]mgp-X-\, ]nW-tßm-
Sv, GS-hI sXm≠¿\mSv F∂n-hn-S-ß-fn-ep-amWv Ch¿ A[n-h-kn-®p-
h-cp-∂-Xv. 1991 hsc-bp≈ sk≥kkp-I-fn¬hb\mSv ImS-cpsS P\-
kwJym hnh-c-߃ H∂pw-X-s∂-bn-√. F∂m¬ 2000Øn¬
In¿SmUvkv \S-Ønb Hcp ]T-\-Øn¬ 720 BWv Ch-cpsS P\- kw-
Jy-sb∂v IW°m°nbnp≠v. CXn¬ 371 t]¿ ]pcp-j-∑mcpw 349
t]¿ kvXoI-fp-am-Wv. F∂m¬ 2008 ¬ Inebpw ]n-I-h¿K hnI-k-\-
h-Ip∏pw \S-Ønb k¿s∆ ]Imcw 673 BWv Ch-cpsS BsI P\-
kw-Jy.
2001 se sk≥kkv IW°pIƒ ]Imcw tIcfØnse
admn P\kwJy 27824 BWv. Imk¿tKmUv Pn√bnemWv admn
hnmKw IqSpXembpw A[nhkn°p∂Xv. I¿ÆmSItØmSp
tN¿∂p InS°p∂ ]©mbØpIfmb I≈m¿, ]\ØSn, tZew
]mSn, at©izcw, AUq¿, F≥aIsP XpSßnbhnSßfnemWv
apJyambpw Ah¿ A[nhkn°p∂Xv. ap≥Imeßfn¬ ]p\w
Irjn \SØnbpw thbmSnbpambncp∂p Ch¿ D]Poh\w
Ign®ncp∂Xv. C∂v ][m\ambpw Im¿jnIsØmgnemfnIfmbpw,
Im¿jntIXc sXmgnemfnIfmbpw, Irjn°mcmbpw tPmen
sNøp∂p. Chcn¬ sNdnsbmcp hnmKw k¿°m¿ tPmen°mcmWv.
tKmt¥mƒ ]qP, Xpfkn]qP XpSßnb BNmc߃ AhcpsS
CSbn¬ \ne\n¬°p∂p. admn hnmKØn\v kz¥ambn Hcp
kwkmcmjbp≠v.
36. admn
25
]«n-I-hÀK hnI-k-\- nsâ \mÄh-gn-IÄ
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
1955 ]ucm-h-Im-i-\n-baw
1961 t[_¿ IΩo-j≥ dnt∏m¿v
1961- -tI-cf tmdÃv BIvSv BZn-hm-kn-I-fpsS IpSn kwc-£-Whpw ]ptcm-K-Xnbpw e£y-an- n-cp-∂p.
1962- -B-ZysØ ssS_¬ tªm°v A-∏mSn
1964- 1961se tIcf tmdÃv BIvSn¬ ]d-™n- p-ff Kncn-P-\-߃°p-th≠n N-߃ D≠m°n h\-Øn¬ Bsfm∂-n\v 0.4 slIvS¿ F tXmXn¬ 0.6 slIvS¿ Ihn-bmsX Irjn sNømw. sNdp-InS h\-hn- h tiJ-cWw, CS-\n-e-°m-cpsS Nqj-W-Øn¬ \n∂v kwc-£Ww XpS-ßn-b-h.
1970- 1964 se N߃ D≠m-°m≥ kwÿm\k¿°m-cn\v c-W-L-S-\m-]-c-amb Ah-Im-i-ß-fn√ F∂v ImWn®v Hcp BZn-hm-kn-sb-s°m≠v \¬In l¿Pn tIcf sslt°m-SXn icn-sh-°p-I-bp-≠mbn
1970A-c-_nƒ tmdÃv em≥Uv kvIow h\-Øn¬ \n∂v Irjn°v D]-tbm-Kn-°m≥ km[n-°p∂ qan Xns∏-SpØn. 1960-se tIcf k¿°m¿ qan ]Xn-®p-\¬I¬ BIvSn\v hnt[-b-ambn
1970- se N-ß-fn¬ Hmtcm Pn√-bnepw ]Xn®v \¬Ip BsI qan-bpsS aq∂n¬ H∂v ]n-I-PmXn ]n-I-h¿K-Øn\v \¬Im≥ hyhÿ sNbvXp.
1971- -tI-cf kzImcy h\- qan ]Xn®v sImSp-°¬ BIvSv ]Imcw kzImcy h\- qan Gs‰-SpØv \¬Im≥ k¿°m-cn¬ \n£n-]vX-am-°n. Cu \n£n]vX h\-Øn¬ ]IpXn BZn-hm-kn-Isf IpSn-bn-cp-Øm≥ A\p-h-Zn-°m-sa∂v tIµw kΩ-Xn-®p.
1971- -hm-k-tI-µ-ß-fn¬ s]mXp-k-aq-l-Øn-ep-ffh¿ IS∂-p-sN∂v qanbpw Irjnbpw ssIh-i-s∏-Sp-Øn-bXv Hgn-∏n-°m≥ k¿°m¿
\n¿t±iw \¬In.
1972- -h-\y-Pohn kwc-£-W-\n-baw BZn-hm-kn-I-fpsS Blm-c-k-ºm-Z-\sØ _m[n®p
1973- -k¿°m¿ CS-s]v Hgn-∏n-°¬ \S-]Sn tà sNbvXp. amX-a√ BZn-hmkn A√m-Ø-h¿°v Kncn-P-\sk‰n¬sa‚n¬ ]bw \¬Im-\p-ff DØ-chv ]pd-s∏-Sp-hn-°p-Ibpw sNbvXp.
26
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
1973- -tZ-io-b-X-e-Øn¬ ÿm]n-°-s∏ ]n-I-h¿K Kth-jW ]cn-
io-e\tIµw am\-¥-hmSnbn¬ kvs]jy¬ Bo-k-dpsS t\Xr-
Xz-Øn¬ Bcw- n®p
1974- 1971se tIcf kzImcy h\- qan ]Xn-®p-sIm-Sp-°¬ BIvSn\v
N߃ D≠m°n BZn-hm-kn-Iƒ°v ap¥nb ]cn-K-W-\bpw
\¬In.
1975- -]- n-I-h¿K D]-]-≤Xn (5- mw ]©-h-’c ]≤Xn apX¬)
1976- -]n-I-h¿K hnI-k\hIp∏v ]tXyI Ub-d-IvS-td‰v Bbn
\ne-hn¬ h∂p
1975- -A-\ym-[o-\-s∏ qan Xncn-s®-Sp-°p-X- n\pw A\ym-[o-\-s∏-Sp--
Xn\v \nb-¥Ww G¿s∏-Sp-Øp-X- n\pw Dt±-in-®p-ff \nbaw tIcf
\nb-a-k ]mkm°n
1976- -A-Sn-a-∏Wn \ntcm-[\\nbaw \ne-hn¬h∂p
1976 ASn-a-∏-Wn°v hnt[-b-cmb 750 IpSpw-_-ßsf ]p\-c-[n-h-
kn-∏n-°m≥th≠n 1500 slIvS¿ \n£n-]vX-h\w hb-\mnse
kpK-‘-Kncn Im¿Uaw t]mP-IvSn-\p-th≠n D]-tbm-K-s∏-SpØn.
hb-\mnse ]qt°mSv ]nb-Z¿in-\n, tImgn-t°mSv Pn√-bnse h-
®n-d, ]me-°mSv Pn√-bnse A-∏mSn F∂n-hn-S-ß-fnepw Iqp-
Irjn map-Iƒ Bcw- n-°p-I-bp-≠m-bn. ]›n-a-L ]≤-Xn-bpsS
mK-ambn tIµ-k-lmbw en-°p-I-bp-≠mbn
1976- -D-]-]-≤-Xn-bpsS Bi-b-Øn¬ A∏mSn tÃm°n¬
BZysØ kwtbm-PnX Kncn-h¿K t]mPIvSv (ITDP) Bcw- n-®p.
1979- -tI-cf ]nI-Pm-Xn, ]n-I-h¿K, ]cn-io-e-\, Kth-j-W, hnI-
k\ ]T\hIp∏v (In¿Øm-Uvkv) ]tXyI Ub-d-IvS-td‰v Bbn
tImgn-t°mSv Bÿm-\-ambn ]h¿Ø\w Bcw- n-®p.
1980- -h-\-kw-c-£-W-\n-baw: h\w ht\-Xc Bh-iy-߃°v D]-
tbm-Kn-°m≥ ]mSn-√. AXn-Po-h\am¿K-Øn\v \nb-¥-Ww.
1983- 84 Pn√m-Xe hntI-µo-I-cWw D]-]-≤-Xn°pw _m[-I-am°n
1986- 1975se qan A\ym-[o-\-s∏-S¬ \nb-a-Øn\v 1986¬ N-߃
hn⁄m-]\w sNbvXp. 1982 apX¬ amXta \nb-a-]m-_-ey-ap-≈q-
sh∂v Xocp-am-\n®p
1989- -A-Xn-Iaw XS-b¬ \nb-aw- -\-jvS-]-cn-lm-c-Øn\v hyh-ÿ-
Iƒ
27
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
1996- 1975se qan A\ym-[o-\-s∏-S¬ \nb-a-Øn\v tZ-KXn Htc-°-
dn¬ Ipd-bmØ A\ym-[o-\-s∏qan°v ]Icw qan. tZ-KXn cmjvS-
]Xn AwKo-Imcw \¬In-bn-√.
1996- -A-∏m-Sn-bn¬ apX¬ (73&74 c-W-L-S\tZ-K-Xn) A[n-Im-c-hn-
tI-µo-I-c-Ww, Xt±-i-kz-bw- -cW ÿm]-\-߃°p-IqSn ]n-I-
h¿K hnI-k-\-Øn¬ ]¶m-fnØw
1996- -P-∏ms‚ hntZ-i- ≠v klm-b-Øn¬ ]cn-ÿnXn
]p\:ÿm]\t]mPIvSv "AlmUvkv'
1996- -tI-cf ]n-I-Pm-Xn, ]n-I-h¿K kap-Zmb k¿n- n-°‰v Ia-s∏-
Sp-ج \nbaw
hymP kap-Zmb k¿n- n-°‰v kºm-Z\w Ip‰-am°n
1996- -s]-k- -]-©m-bØv FIvÃ≥j≥ Sp Zn sjUyqƒUv Gcnb
\S-∏n-em°n (tI-cfw s]k \S-∏n-em-°m≥ th≠n-bp-ff ]mY-anI
\S-]-Sn -I-a-߃ 2015¬ ]q¿Øn-bm-°n)
1999- -tI-µ-k¿°m-cns‚ ssS_¬ a¥m-ebw \ne-hn¬ h∂p
1999- 1975se qan A\ym-[o-\-s∏-S¬ \nb-a-\-Øn\v ho≠pw tZ-KXn.
]Icw qan A\ym-[o-\-s∏ qan-bpsS Xpey hnkvXo¿Æw, Htc-°¿
qan C√m-Ø-h¿°pw Htc-°-sd-¶nepw qan
2001- 1999se qan A\ym-[o-\-s∏-S¬ \nb-a-\-Øn\v N-߃. 1960-
se tIcf qan ]Xn®p \¬I¬ BIvSns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬
]tXyIw N߃
2001- -B-Zn-hmkn ]p\-c-[n-hmk hnI-k\anj≥ cq]-h¬°-cn-®p.
2002- -]p-\-c-[n-hmk anj-\p-th≠n "BZn-hmkn hnI-k\Ducp-Iqw'
Ah cPn-ÿ sNøm-\p-ff N߃ D≠m-°n AwK-ß-fpsS kaK
kmº-ØnI hnI-k\w e£y-an- n-cp∂-p.
2002- -ssP-h-ssh-cp[y kwc-£-W-\n-b-aw AXn-Po-h-\sØ _m[n-
°p \nb-¥-W-߃
2003 Xt±-i-kz-bw- -cW ÿm\-ß-fn¬ Kma-k- bv°v ]pdsa BZn-
hm-kn-I-fpsS ]tXyI Ducp-Iq kwhn-[m\wIqsS \ne-hn¬ h∂p
2006]n-I-tKm-X-h¿K-ßfpw a‰v ]c-º-cm-KX h\-hm-kn-Ifpw h\m-
h-Im-i-߃ AwKo-I-cn-°¬ BIvSv \ne-hn¬ h∂p. 4 slIvS¿ qan
28
hsc h\- qan ]c-º-cm-K-X-ambn Xma-kn-°p-h- ¿°v \¬Im-sa∂v
hyhÿ sNbvXnp-≠v.
2008- -h-\m-h-Imi \nb-a-ß-fpsS N-߃ tIµ-k¿°m¿ ]pd-s∏-Sp-
hn®p
2008- -tI-cf kwÿm\]n-I-PmXn ]n-I-h¿§tKmX IΩo-j≥
cq]-h¬°-cn®p
2009- 11- mw ]©-h¬kc ]≤-Xn- Im-e-b-f-hn¬ ]n-I-h¿K hnm-
K-°m-cpsS ASn-ÿm\hnh-c-ti-J-cWw
2009 13- mw [\-Imcy IΩo-js‚ ]tXyI Zp¿_-e-hn- m-K-߃°v
th≠n-bp-ff 148 tImSn-bpsS UPVTGt]mPIvSv Bcw- n-®p.
2010 kwÿm-\sØ BZysØ ssS_¬ ]©m-bØv CS-a-e-
°pSn
2010- -G-jy-bnse G‰hpw henb ]p\-c-[n-hmk t]mP-IvSmbn
"Bdfw manwKv tIm¿∏-td-j≥' cq]-h¬°-cn®p
2012 2006- se h\m-h-Im-i-\n-b-a-Øns‚ N-߃ ho≠pw tZ-KXn
sNbvXp. kmaq-lnI h\m-h-Im-i-Øn\v ]tXyI hyh-ÿ-Iƒ
2013- -A∏m-Sn-bn¬ tIµ-k¿°m¿ klm-b-tØmsS BZn-hm-kn-
Isf e£y-an- p-ff \mj-W¬ ssehven-lpUv anj≥ (F≥.-B¿.-
F¬.-Fw) Bcw- n-®-Xv Ct∏mgpw XpS-cp-∂p.
2015- -tIµ Bkq-XW IΩo-j≥ \n¿Ø-em-°p-Ibpw ]Icw 14- mw
[\-Imcy IΩo-js‚ ip]m¿i ]Imcw 15 h¿jsØ Zo¿L-Ime
hnI-k\w ap∂n¬ I≠p-sIm≠v \oXn-B-tbmKv \S-∏n-em-°m-\p-ff
Xocp-am\w
2016 "Ine'bpsS ssS_¬ Uh-e]v sk‚¿ A∏m-Sn-bn¬ ap≥
AlmUvkv Bÿm-\Øv ]h¿Ø\w Bcw- n-®p.
w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
29
F. c-W-kw-hn-[m\w
]«n-I-hÀ¤ hnI-k\hIpv
Ub-d-IvS¿
kwtbm-PnX
]n-I-h¿§
hnI-k\t]mPIvSv
Hmo-kp-Iƒ
ssS_¬
sUh-e-∏vsa‚v
Hmo-kp-Iƒ
ssS_¬
FIvÃ≥j≥
Hmo-kp-Ifpw
ÿm]-\-ßfpw
tPmbn‚v Ub-d-IvS¿
ko\n-b¿AUvan-\n-kvtS-‰ohv Hmo-k¿
ko\n-b¿ n\m≥kv
Hmo-k¿
sU]-yqn Ub-d-IvS¿
(hn-Z-ym- ym-kw)
Akn-Âv Ub-d-IvS¿ (k_v πm≥
sk¬)
sU]-yqn Ub-d-IvS¿
FRCTRDM
Akn-Âv Ub-d-IvS¿ (]-ªn-kn-‰n)
Akn-Âv Ub-d-IvS¿
(hn-Z-ym- -ym-kw)
30
io. F. sI. _me≥
io.
io. sI. DΩ≥
io. ]fl-cm-P≥. sI
io. hn. Pbn≥
io. aWn- q-j≥. F
io. An-em-jv. B¿
io. atljv Ipam¿ sI.‰n.
io. ]n. lcn
0471- 2333772,0471 2333849
]n-I-PmXn ]n-I-h¿§ ]n∂m° 0471 2310664,9447962200
hnmK t£a \nba kmwkv°m-cnI
]m¿e-sa‚dn ImcyhIp∏v a¥n mIvkv :2332239
0471- 2333849
ss]h‰v skI- dn 0471- 2333772
0471- 25172579497425252
AUo-j-W¬ ss]h‰v skI- dn
0471- 25184148589097048
AUo-j-W¬ ss]h‰v skI- dn
AUo-j-W¬ ss]h‰v skI- dn
0471- 23338499895438336
Akn-Âv ss]h‰v skI- dn
9447533840
Akn-Âv ss]h‰v skI- dn
047125182119495727588
Akn-Âv ss]h‰v skI- dn
0471- 2518926, 9495727588
Akn-Âv ss]h‰v skI- dn
]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ ]n¶m¡ hnmK \nba kmwkv¡m-cnI
]mÀe-saâdn Imcy hIpv an-bp-sS Imc-ym-ebw
_n. HmokpIÄ
31
io. AtimIv Ipam¿. Fkv
io. H.Fkv Pb≥
io. A\o-jv. ]n
io. tPmjn. F. Fw
0471- 2518126 9447716820
t]gvk-W¬ Akn-Âv
0471- 25185949446470232
AUojW¬ t]gvk-W¬ Akn-Âv
9847796688
AUo-j-W¬ t]gvk-W¬ Akn-Âv
0471- 25172269497425849
sk£≥ Hmo-k¿
32
ioaXn imcZ apc-fo-[-c≥ sF.-F.Fkv.
ioaXn _nµp X¶®n
ioa-Xn. ]hZ
0471- 2327438
]n≥kn-∏¬ skI- dn 2518232
]n-I-PmXn/]n-I-h¿§
]n∂m° kap-Zmb t£a hIp∏v
0471- 2518571 9400430740
AUn-j-W¬ skI- dn
0471- 25182269446021594
A≠¿ skI- dn
]«n-I-PmXn ]«n-I-hÀ¤ hnI-k\hIpv skI-«-dn-tbäv
33
tUm: ]n. ]pK-tg-¥n,
io. B¿. ]k-∂≥
io. Fw. Pb≥
io. ssjPp
io. hn. iio-µ≥
io. IrjvW-]-Imiv sI.
ioa-Xn. tPmk-ss≥. sP
io. Fkv. kPp
io. jpan≥. Fkv. _m_p
io. A\n¬ Ipam¿
sF.-F- v.-Fkv 0471- 23045949447702525
Ub-d-IvS¿
0471- 2303229 9496070321
tPmbn‚v Ub-d-IvS¿
9496070320
ko\n-b¿ AUvan-\n-kvtS-‰ohv Hmo-k¿
ko\n-b¿ n\m≥kv Hmo-k¿ 9496070322
sU]-yqn Ub-d-IvS¿ (hn-Z-ym- ym-kw) 9496070323
sU]-yqn Ub-d-IvS¿, ‰n.-B¿.-Un.Fw 9496070392
Akn-Âv Ub-d-IvS¿ (k_v πm≥ sk¬) 9496070324
Akn-Âv Ub-d-IvS¿ (]-ªn-kn-‰n) 9496070327
Akn-Âv Ub-d-IvS¿ (hn-Z-ym- -ym-kw) 9496070326
ko\n-b¿ kq]≠v (F-Ãm-ªn-jvsa‚v) 9496070325
]«n-I-hÀ¤ hnI-k\hIpv Ub-d-IvS-tdäv
4þmw \ne, hnImkv h³, Xncp-h-\- -]pcw.
tm¬ 0471-þ2304594, 0471-þ2303229, mIvkv: 0471-þ2302990.
Cþ-sa-bnÂ: [email protected]
34
]nI h¿§ hnIk\hIp∏v Pn√mXe HmokpIƒ
(F) ]n-I-h¿§ kwtbm-PI hnI-k\t]mPIvSv Hmo-kp-Iƒ
1.
2
3.
4.
5.
io. F.dlow
t]mPIvSv Hmo-k¿,
s\Sp-a-ßmSv
io. hnt\mZv Ipam¿
t]mPIvSv Hmo-k¿
Im™n-c-∏≈n,
ioaXn sI.-F-kv. iotcJ
t]mPIvSv Hmo-k¿
C Sp°n
io. ‰n. ioIp-amc≥
t]mPIvSv Hmo-k¿
\ne-ºq¿
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv,s\Sp-a-ßmSv kXw ap°v,
s\Sp-a-ßmSv,s\Sp-a-ßmSv ]n.-H,Xncp-h-\-¥-]pcw 695 541
tm: 0472 2812557C-sa-bn¬: [email protected]
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv, Im™n-c-∏≈n, an\n knhn¬ tÃj≥, Im™n-c-∏≈n ]n.H,
tImbw 686 507tm: 04828 202751
C-sa-bn¬: [email protected]
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv,an\n knhn¬ tÃj≥ \yq
_n¬UnwKv, sXmSp-]pg ]n.HCSp°n 685 584
tm: 04862 222399C-sa-bn¬: [email protected]
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv,
\ne-ºq¿, \ne-ºq¿ ]n.H
ae-∏pdw 679 329
tm: 04931 220315
C-sa-bn¬: [email protected]
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv,
A-∏mSn,A Kfn ]n.H
]me-°mSv 678 581
tm: 04924 254382
C-sa-bn¬: ,
9496070328
9496070329
9496070330
9496070331
9496070332
io. ]n. hmWn-Zmkv
t]mPIvSv Hmo-k¿
A∏mSn
35
6.
7.
io. sI. kn. sNdn-bm≥
t]mPIvSv Hmo-k¿
I¬∏‰
ioaXn PmI-zn-en≥ ssj\n
s¿Wm-≠kv
t]mPIvSv Hmo-k¿
IÆq¿.
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv,
I¬∏‰ t\m¿Øv ]n.H
hb-\mSv 673 592
tm: 04936 202232
C-sa-bn¬: [email protected]
sF.-‰n.-Un. t]mPIvSv Hmo-kv, knhn¬ tÃj≥ ]n.H
IÆq¿ 670 003tm: 0497 2700357
C-sa-bn¬: [email protected]
9496070333
9496070334
1.
2
4
_n]n≥ Zmkv ssh.
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿
]p\-eq¿-
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-k¿,
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,
dm∂n,
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-k¿, -
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,
aqhm-‰p-]p-g
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,
]p\-eq¿, an\n knhn¬ tÃj≥,
]p\-eq¿ ]n.H, sIm√w 697 305
tm: 0475 2222353
C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv, -\nb¿ Fkv.-_n.‰n
tXmp-a_m©v, dm∂n, ]Ø-\w-Xn 689 672tm: 04735 227703
C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kvan\n knhn¬ tÃj≥,
aqhm-‰p-]p-g, apS-hq¿ ]n.HFd-Wm-Ipfw 686 669, tm;0485 2814957
9496070335
9496070336
9496070337
(b) ssS_Â sUh-e- vsaâv Hmo-kp-IÄ
io A\n¬ Ipam¿ Pn.
io a[p hn.-B¿
io. kt¥mjv Ipam¿ Fkv.
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿, -
ASn-amen,
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,ASn-amen, c≠mw \ne,
]©m-bØv tjm∏nwKv tImwπ-Ivkv,am¿°‰v PwKvj≥,
ASn-amen 685 561 tm: 04864 224399C-sa-bn¬: [email protected]
3
36
6
7
8
9
10
ioaXn a√nI Fw.
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿,
]me-°mSv
io. kbvZv \bow
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿, -
tImgn-t°mSv
io. Ckva-bn¬
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿, -
kp¬Øm≥ _tØcn
io. ]tamZv Pn.
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿, -
am\-¥-hmSn,
io. A\¥IrjvW≥ ]n.-‰n.
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿, -
Imk¿tKmUv,
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,
]me-°mSv, knhn¬ tÃj≥ ]n.H,
]me-°mSv 678 001
tm: 0491 2505383
C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv tImgn-t°mSv, knhn¬ tÃj≥
kn tªm°v, \memw \ne,tImgn-t°mSv 673 020tm: 0495 2376364
C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv, kp¬Øm≥ _tØcn,
kp¬Øm≥ _tØcn ]n.Hhb-\mSv 673 592
tm: 04936 221074C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,am\-¥-hmSn, am\-¥-hmSn ]n.H
hb-\mSv 670 645tm: 04935 240210
C-sa-bn¬: [email protected]
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kv,Imk¿tKmUv, hnZym-\-K¿ ]n.H
Imk¿tKmUv 671 123tm: 04994 255466
C-sa-bn¬: [email protected]
9496070339
9496070340
9496070341
9496070342
9496070343
5
io. kt¥mjv Ipam¿ sI.-B¿
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-k¿,
-ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v
Hmo-kv, Nme-°pSn
ssS_¬ Uh-e-]vsa‚v Hmo-kvan\n knhn¬ tÃj≥,
Nme-°pSn ]n.HXr»q¿- 686 669
tm; 0480 2703100
9496070338
37
1.Xncp-h-\-¥-]pcw3
2.sIm√w 1
3.]Ø-\w-Xn 1
4.Be-∏pg 1
5.tImbw 3
6.C 7Sp°n
7.Fd-Wm-Ipfw 2
8.Xr»q¿ 1
9.]me-°mSv 6
10.ae-∏pdw 3
9496070344
9496070345
9496070346
9496070347
9496070349
9496070348
9496070350
9496070351
9496070352
9496070353
9406070145
9496070355
9496070356
9496070357
9496070358
9496070359
9496070360
9496070361
9496070362
9496070363
9496070364
9496070365
9496070366
9496070367
9496070399
9496070368
9496070369
1. Imm-°S
2. hma-\-]pcw
3. s\Sp-a-ßmSv
4. Ipf-Øq-∏pg
5. dm∂n
6. Be-∏pg
7. ]p©-h-b-¬
8. taep-Imhv
9. ssh°w
10.ASn-amen
11. ad-bq¿
12.aq∂m¿
13.CSp°n
14.]ocp-taSv
15.I-∏\
16.]qame
17.Beph
18.CS-a-e-bm¿
19.Bº-√q¿
20.AKfn
21.tjmf-bq¿
22.]qXq¿
23.]me-°mSv
24.Nn‰q¿
25.sIm√w-t¶mSv
26.\ne-ºq¿
27.CS-hÆ
ssS_ FIv̳j³ Hmo-kp-I-fpsS Pnà Xncn- p-ff ]«nI
38
ssS_ FIv̳j³ Hmo-kp-I-fpsS Pnà Xncn- p-ff ]«nI
9496070400
9496070370
9496070403
9496070371
9496070372
9496070373
9496070374
9496070375
9496070376
9496070377
9496070378
9496070379
9496070380
9496070381
9496070382
9496070383
9496070384
9496070385
9496070386
9496070387
9496070388
9496070401
9496070389
9496070390
9496070391
9496070398
28.s]cn-¥¬aÆ
29.tImS-t©cn
30.t]cmº
31.I¬∏‰
32.]nW-tßmSv
33.sshØncn
34.]Sn-™mt-d-Ød
35.]\-acw
36.am\-¥-hmSn
37.Xhn-™m¬
38.Imn-°pfw
39.Ipt™mw
40.kp¬Øm≥_-tØcn
41.]p¸-ffn
42.\q¸pg
43.]qXmSn
44.Nntßcn
45.IWn-bm-º‰
46.t]cm-hq¿
47.IqØp-]-dºv
48.Ccnn
49.Xfn-∏-dºv
50.Imk¿tKmUv
51.]\-ØSn
52.F≥a-IsP
53.\ote-i-zcw
11.tImgn-t°mSv 2
12.hb-\mSv 15
13.IÆq¿ 5
14Imk¿tKmUv 4
39
]«n-I-hÀ¤ hnI-k\hIp- nsâ \nb--W- n-epÅ Øm]-\-§Ä
I.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIq-fp-Iƒ
1.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ lb¿sk-°-≠dn kvIqƒ, It-e,
ioIm-cyw ]n.-H., Xncp-h-\-¥-]pcw 172.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, ap°m-en, A-∏m-Sn, ]n.-H.,
]me-°mSv Pn√3.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, aq∂m¿, CSp°n Pn√4.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, ]p-hw, Imøw-XSw ]n.-H.,
Acnbn¬, IÆq¿ Pn√5.Biaw kvIqƒ, ae-ºpg C≥U-kvSn-b¬ FtÉv ]n.-H.,
]pXp-]-cn-bmcw ]me-°mSv Pn√ 6.GI-e-hy tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, hmg-tØm-∏v, ss]\m-
hv, CSp°n Pn√7.cmPohv Km‘n satΩm-dn-b¬ Biaw kvIqƒ, \q¬∏p-g, I√q¿,
hb-\mSv Pn√8.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ Biaw kvIqƒ, Xncp-s\-√n,
hb-\mSv Pn√.9.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, G‰p-am-\q¿, tImbw Pn√10.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ lb¿sk-°-≠dn kvIqƒ, \√q¿\m-Sv,
Ip∂-aw-Kew ]n.-H., hb-\mSv 67064511.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, Ipf-Øp-∏p-g, sIm√w Pn√12.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ lb¿ sk°‚dn kvIqƒ, IWn-bm-º‰,
hb-\mSv Pn√13.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, Nme-°p-Sn, Xr»q¿ 68072514.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, hS-t»-cn-°-c, ]Ø-\w-Xn Pn√15.tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqƒ, (s]Ip- n-Iƒ), ]c-h-\-Sp°
]n.-H., Imk¿tKmUv Pn√16.Cµn-cm-Km‘n satΩm-dn-b¬ Biaw kvIqƒ, \ne-ºq¿ Ph-l¿
tImf-\n, ae-∏pdw Pn√17.GI-ehy tamU¬ dkn-U≥j-y¬, ]qt°m-Sv, sshØncn ]n.-H.,
hb-\mSv Pn√18.Awt_-ZvI¿ hnZ-ym-\n-tI-X≥ kn.-_n.-F-kv.-C. kvIqƒ,
Rmd-\o-en, Ce-©nbw ]n.-H., s\Sp-a-ßm-Sv, Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√19.Pn. Im¿Øn-tI-b≥ satΩm-dn-b¬ tamU¬ dkn-U≥j-y¬
kvIqƒ,Ip‰n-®¬, Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√.
20.Biaw kvIqƒ, tm¿ sImdK, Ip≠wIpgn, Imk¿tImSv
kn. Øm]\§Ä
40
1. t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
Xncp-h-\-¥-]pcw ]w ]n.-H., Xncp-h-\-¥-]pcw
]n≥ 695009
2.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
]me-°mSv (s]Ip- n-Iƒ), \qcmWn ]n.-H.
]n≥ 678014
3.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
tImgn-t°mSv (BIp- n-Iƒ), ]qf-°-S-hv,
shf-fn-am-Sp-Ip∂v ]n.-H.
4.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
Xncp-h-\-¥-]pcw (s]Ip- n-Iƒ), ioImcyw
5t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
ad-bq¿ (s]Ip- n-Iƒ), CS p°n
6.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
]pXp-]-cn-bmcw (BIp- n-Iƒ), ]me-°mSv
7.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
Kfn,A A-∏mSn (s]Ip- n-Iƒ), ]me-°mSv
8t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
am\-¥-hmSn (s]Ip- n-Iƒ), hb-\mSv
9.t]mÃvsaSnIv tlmì, t]mÃvsaSnIv tlmì,
Imk¿tImSv (s]Ip- n-Iƒ), Imk¿tImSv
]w,
2. t]mÃv-sa-SnIv tlmÃ-ep-Iƒ
3. ]osa-SnIv tlmÃ-ep-Iƒ
1
1. ]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), \µn-tbm-Sv, ]®, ]mep-h-≈n.-
]n.-H, Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√ 695562.
2.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) Rmd-\o-en, Ce-©n-bw. ]n.H.
Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√ 695563.
3.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) Ipf-Øp-∏p-g, hn√p-a-e. ]n.-H,
sIm√w -Pn-√.
4.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Ddp-Ip-∂v, Ddp-Ip-∂v. ]n.-H,
sIm√w-Pn-√.
5.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) A®≥ tImhn¬,
A®≥tIm-hn¬. ]n.-H, sIm√w Pn√.
Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√
sIm√w Pn√
41
6. ]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), AarXIpfw, sIm√w
ap≠-°¬. ]n.-H, sIm√w- Pn-√.
7.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ssaeØd am¿°-‰v. .]n.-H,
tN¿Øe, Be-∏p-g.
8.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) ISp-ao≥Nn-d, hS-t»-cn-°-c,
hS-t»-cn-°-c. ]n.-H, ]Ø-\w-Xn Pn√.
9.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Nn‰m¿. ]n.-H,
]Ø-\w-Xn Pn√.
10.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), apcn-°pw-h-b¬, Icn-\n-ew.
]n.-H, ap≠-°bw (Via) tImbw Pn√11.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), tImcp-tØm-Sv, tImcp-tØm-Sv.
]n.-H, ap≠-°bw (Via) tImbw Pn√.
12.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), sXmSp-]p-g, aW-°m-Sv. ]n.-H, CSp-°n-Pn√
13.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) sXmSp-]p-g, tImf-\n. ]n.-H, CSp°n Pn√.
14.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) ]qam-e, Iqh°≠w. ]n.-H, CSp°n Pn√.
15.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv) ASn-am-en, ASn-am-en. ]n.H, CSp°n Pn√.
16.]osa-SnIv tlì (tKƒkv), ASn-am-en, ASn-am-en. ]n.-H, CSp°n Pn√.
17.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Ccp-ºp-]m-ew, hmf-d. ]n.-H, CSp°n Pn√
18.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Ipa-fn, Ipa-fn. ]n.-H, CSp°n Pn√.
19.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), aqe-a-‰w, aqe-a‰w. ]n.-H, CSp°n Pn√.
20]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), hmg-tØm-∏v, CSp°n tImf-\n. ]n.-H, CSp°n Pn√.
21.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), ad-bq¿, ad-bq¿. ]n.-H, CSp°n Pn√
22.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), ZWvUp-sIm-ºv, ssa°nƒKncn. ]n.-H, CSp°n Pn√.
23]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), tImSm-en-∏m-d, I¬sØmn.
Be-∏pg
]Ø-\w-Xn
tImbw
C Sp°n Pn√
42
]n.-H, CSp°n
24]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), amXnc∏n≈n, amXnc∏n≈n ]n.-H, Fd-Wm-Ipfw Pn√. 683105
25.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ]nW-hq¿°p-Sn, Dcp-f≥
Xm-∂n. ]n.-H, tImX-aw-Kew (Via), Fd-Wm-Ipfw Pn√. 68669126.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), CS-a-e-bm¿. ]n.-H,
tImX-aw-Kew (Via), Fd-Wm-Ipfw Pn√ 386691
27.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), t\cnbawKew ]n.-H,
tImX-aw-Kew (Via), Fd-Wm-Ipfw Pn√686691.
28.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv) Nph-∂-a-Æv, ]qh≥Nnd.
]n.-H, Xr»q¿ Pn√.
29.]osa- SnIv tlmì (tKƒkv), ]o®n, ]o®n. ]n.H- , Xr»q¿ Pn√
30.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), Nme-°p-Sn, Nme-°p-Sn. ]n.-H,
Xr»q¿ Pn√.
31.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), sh‰n-e-]m-d, sh‰n-e-∏m-d.
]n.-H, AXn-c-∏-≈n, Xr»q¿. Pn√.
32. ]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), hmg-Nm¬,
s]cn-߬Ip-Øv. ]n.-H, AXn-c-∏-≈n, Xr»q¿ Pn√.
33.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), AK-fn, qXn-h-gn, AK-fn.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√ 678581.
34.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv I), AK-fn, AK-fn. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581
35.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv II), AK-fn, AK-fn. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678582
36. ]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ap°m-en, ap°m-en. ]n.-H,
AK-fn, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678582
37.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Nn≠-°n, Nn≠-°n. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√678582
38.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Ip°pw-]m-f-bw, Xmh-fw.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√ 678589
39.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ap≈n, Nh-Sn-bq¿. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√.
40.]osa-SnIv tlmì (an-IvkvUv) B\-hm-bv, Nn≠-°n. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°m-Sv.
Fd-Wm-Ipfw Pn√
Xy-»q¿ Pn√
]me-°mSv Pn√
43
41.]osaSnIv tlmì (Boys) sKmn-bm¿°-≠n, ]meq¿.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√678582
42.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ]pXq¿, ]pXq¿. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581
43.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv) tIm-Ød, I√-°-c, tIm-Ø-d.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√ 678581.
44.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), tIm-Ø-d, tIm-Ø-d. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581
45.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv I), tjmf-bq¿, tjmf-bq¿. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√ 678581
46.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv II), tjmf-bq¿, tjmf-bq¿. ]n.-H,
A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581
47.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv I), tjmf-bq¿, tjmf-bq¿.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581
48.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv II) tjmf-bq¿, tjmf-bq¿.
]n.-H, A-∏m-Sn, ]me-°mSv Pn√. 678581.
49.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Ae-s\-√q¿, ]me-°mSv
Pn√. 678006
50.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), F¬.-F≥. ]pcw, am≠q¿
sNm°m-¥-]p-cw, ]me-°mSv Pn√. 678006
51. ]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), ]m≥tN-cn, ]me-°mSv Pn√.
678532
52.]osa-SnIv tlmì (anIvkUv) kp¶w, XqW-I-S-hv. ]n.-H,
]me-°mSv Pn√. 678661
53.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), Abn-eq¿, Abn-eq¿. ]n.-H,
]me-°mSv Pn√ 678510
54.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), apX-e-a-S, ]me-°mSv Pn√
678507
55]osa-SnIv tlmì, ao\m-£n-]pcw, (tKƒkv), ]me-°mSv Pn√
56.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), \ne-ºq¿, sX‰n-°p-fw, D∏S.
]n.-H, ae-∏pdw Pn√
57.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), Np¶Ød
\nb¿ ]memSv tlmkv]n-‰¬. ]n.-H, ae-∏pdw Pn√
ae-∏pdw Pn√
44
58.]osa-SnIv tlmì (t_m-bvkv), Np¶-Ø-d, Npcp-fn,
]me-am-Sv. ]n.H
59.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), \ne-ºq¿, ]Sn-°p-∂v,
\ne-ºq¿. ]n.-H, ae-∏p-dw Pn√. 679329
60.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), amºmSv sslkvIq-fn\p
kao-]w, amºm-Sv. ]n.-H, ae-∏pdw Pn√.
61.]osaSnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), t]mØp-I¬,
tR‰n-°p-fw, D∏-S. ]n.-H, ae-∏pdw Pn√.
62.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), aWn-aq-fn, ]memSv
Bip-]-Xnbv°v kao-]w, aWn-aq-fn. ]n.-H, ae-∏pdw Pn√.
63.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), FS-°-c, i¶-c-Ip-fw,
]me-am-Sv. ]n.H,
64.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ]qt°m- pw-]m-Sw,
]qt°m- p-]m-Sw.-]n.-H, ae-∏pdw Pn√.
65.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), HmS-°-bw, sh‰n-e-∏m-d.
]n.H (Via) Aco-t°m-Sv, ae-∏pdw Pn√ 673639
66.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), ]pXp-∏m-Sn, ]pXp-∏m-Sn.
]n.-H, FW-ßm-∏pg (Via), tImgn-t°mSv Pn√. 673586
67.]osa-SnIv tlmì, Ip∂-aw-Kew(BIp- n-Iƒ),
tImgn-t°mSv Pn√. 673571
68.]osa-SnIv tlmì, (BIp- n-Iƒ), hS-Ic Cdn-tK-j≥
Izm¿t-gvkv, ]pXp-∏-\w, ]pXp-∏-\w ]n.-H, tImgn-t°mSv Pn√ 673105
69.]osa-SnIv tlmì, (s]Ip- n-Iƒ) shÃv ln¬. ]n.-H,
tImgn-t°mSv Pn√. 673005.
70.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ao\-ßm-Sn. ]n.-H, hb-\mSv
Pn√.67359171.
]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), kp¬Øm≥ _tØ-cn,
ao\-ßm-Sn. ]n.-H., hb-\mSv Pn√. 673591
71.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), am-∏m-d, sImf-ß-∏m-d.
]n.-H, hb-\mSv Pn√.
72.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Aº-e-h-b¬,
Aº-e-h-b¬, hb-\mSv Pn√.
73.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), hSp-h≥Nm¬,
tXma- p-Nm¬, hSp-hm≥Nm¬. .]n.-H, hb-\mSv Pn√. 673581
tImgn-t°mSv
hb-\mSv
45
74.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), NnX-e-bw, B\-∏m-d,
Np≈n-tbm-Sv. ]n.-H, hb-\mSv Pn√. 673592
75.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Nocm¬, Nocm¬ ]n.-H.,
hb\mSv Pn√ 673595
76. ]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), hmtIcn, aqS-s°m√n
]n.-H. hb\mSv Pn√ 673592
77.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), then-b-ºw, then-b-ºw
]n.-H., hb\mSv Pn√ 673579
78.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ]p¬∏-f-fn, tN‰-]mew
]n.-H., ]p¬∏-ffn hb-\mSv Pn√ 673579 79.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), apf-f≥sIm√n,
apf-f≥sIm√n ]n.-H., ]p¬∏-f-fn, hb-\mSv Pn√ 67357980.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Icn¶p‰n
IWn-bm-º‰ ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 67312481.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ta∏-Sn, ta∏Sn ]n.-H.,
hb-\mSv Pn√ 67357782.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ]nWtßmSv, apt≠cn,
I¬∏-‰, Xr-°m-bn-t], ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 67357783.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), IWn-bm-º-‰,
IqtSm-Øp-Ω¬, IWn-bm-º‰ ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 673124
84.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Imhp-a-µw,
Xcn-tbmSv ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 673375
85.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), I°-h-b¬,
I°-h-b¬, Xt\cn ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 673122
86.]osa-SnIv tlmì (tKƒkv), htfcn, hb-\mSv Pn√ 670645
87.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Xn»n-te-cn, Xn»n-te-cn
]n.-H., hb-\mSv Pn√ 670646
88.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), am\-¥-hm-Sn,
am\-¥-hm-Sn ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 670646
89.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Ff-fp-aµw,
Ff-fp-aµw ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 670645
90.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), Imn-°pfw, Imn-°pfw
]n.-H., hb-\mSv Pn√ 670646
91.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), A©p-Ip-∂v,
A©p-Ip-∂v ]n.-H., hb-\mSv Pn√ 670645
46
92.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ]\-a-cw, ]\-a-cw ]n.-H.,
hb-\mSv Pn√ 670721
93.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), ]\-a-cw, ]\-a-cw ]n.-H.,
hb-\mSv Pn√ 670721
94.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), Xe∏pg
hb-\mSv Pn√ 670731
95.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), sXm≠¿\mSv, ]n.-H.,
hb-\mSv Pn√ 670731
96.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), tImf-bm-Sv, tImf-bm-Sv
]n.-H., Nn‰m-cn-]-d-ºv, IÆq¿ Pn√ 670650
97.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), shfnam\w, shfnam\w
]n.H., Ccnn IÆq¿ Pn√ 670703
98.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), Ccnn, Ccnn ]n.-H.,
99.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), aøn¬, aøn¬ ]n.H.
IÆq¿ Pn√ 670705
100.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), hbØq¿,
hbØq¿ ]n.-H., Nn‰m-cn-]-d-º, IÆq¿ Pn√ 670650
101.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), tIf-Iw, tIfIw ]n.H.,
t]cm-hq¿, IÆq¿ Pn√ 670674
102.]osa-SnIv tlmì (s]Ip- n-Iƒ), \Sp-hn¬, \Sp-hn¬
]n.-H., Xfn-∏-d-ºv, IÆq¿ Pn√ 670582
103.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), ªmwtXm-Sv,
]\-ØSn ]n.-H., cmP-]p-cw, Imk¿tKmUv Pn√
104.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), Ip‰n-t°m¬,
Ipn-t°m¬ ]n.-H., sN¶-e, Imk¿tKmUv Pn√
105.]osa-SnIv tlmì (BIp- n-Iƒ), hmWn-\-K¿, s]¿f
]n.-H., s]¿f, Imk¿tKmUv Pn√
IÆq¿ Pn√
Imk¿tKmUv Pn√
47
GIm-²-ym-]I hnZ-ym-e-b-§Ä
Ia \w sk‚¿ Pn√
1. sNmI-apSn C-Sp°n
2. sImS-I√v C-Sp°n
3. πma-e-°pSn C-Sp°n
4. Xt-I-Æ≥ C-Sp°n
5. I-apSn C-Sp°n
6. CU-en-∏m-d-°pSn C-Sp°n
7. ao≥Ip-Øn-°pSn C-Sp°n
8. tih¬°pSn C-Sp°n
9. Iº-\n-°pSn C-Sp°n
10. e°w-IpSn C-Sp°n
11. ]mf-s∏- n-°pSn C-Sp°n
12. ]pXp-°pSn C-Sp°n
13. Hf-f-h-b¬ C-Sp°n
14. IΩm-fw-IpSn C-Sp°n
15. Xo¿∞-ae C-Sp°n
16. Xmb-Æ≥IpSn C-Sp°n
17. IqS-√q¿IpSn C-Sp°n
18. tkman-bm-d-f-IpSn C-Sp°n
19 taamcn C-Sp°n
5. s]cn- -ä-än¡v skâ-dp-IÄ
Ia \w sk‚¿ Pn√
1. t_Kq¿ hb-\mSv
2. ]me-°bw ae-∏pdw
48
6. InâÀ KmÀ«-\p-IÄ
Ia \w sk‚¿ Pn√
7. \gvkdn kvIqfp-IÄ
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 h©-ntbmSv sIm√w
2 Xmfp-I≠w CSp°n
3 HmS-°bw ae-∏pdw
4 ASp-∏n¬ tImgn-t°mSv
5 Xmfq¿ hb-\mSv
6 amØq¿ hb-\mSv
7 Im∏p-≥Nm¬ hb-\mSv
8 s]m≥sIm√n hb-\mSv
9 ssaemSn hb-\mSv
10 Nq≠°c hb-\mSv
1 aWen Xncp-h-\-¥-]pcw2 hvfmshn Xncp-h-\-¥-]pcw3 IS-am≥tImSv sIm√w4 ]q®] CSp°n5 Iqh-°≠w CSp°n6 Ipanfn CSp°n7 AKfn ]me-°mSv8 Xcn-tbmSv hb-\mSv9 Ipt™mw hb-\mSv10 Xncp-s\√n hb-\mSv11 amX-aqe hb-\mSv12 ]m°w hb-\mSv13 IÆhw IÆq¿
8. _me-hmSn/hnImkvhmSn
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 tXmWn-°-Shv hb-\mSv
2 sIm-ap-cv hb-\mSv
3 Imh-t»cn hb-\mSv
4 ]©-mc-sIm√n hb-\mSv
49
9. _me hnÚm-\-tIµw
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 X≠≥ Ie ae∏pdw2 CcppIpØn ae∏pdw3 ]p©sIm√n ae∏pdw
10. AKXn aµn-c-§Ä
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 am\-¥-hmSn h-b-\m-Sv
2 kpK-‘-Kncn h-b-\m-Sv
3 A-∏mSn ]m-e-°m-Sv
11. anUv ssh- dn skâÀ
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 IS-am≥ tImSv sIm√w2 ]©m-c-sIm√n hb-\mSv3 Im∏p-sk‰v hb-\mSv4 Ipdn-N-ymSv hb-\mSv
12. BbpÀthZ Unkvs]³k-dn-IÄ
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 sNn-bm-ºmd Xncph\¥]pcw2 CSn-™m¿ Xncph\¥]pcw3 Ipf-Øq-∏pg sIm√w4 \mfn-bm\n CSp°n5 Ipcp-Xn-°fw CSp°n6 Nº-°mSv CSp°n7 a∂m-¶≠w CSp°n8 Im©n-bm¿ CSp°n9 ]nW-hq¿°pSn Fd-Wm-Ipfw10 Xncp-s\√n hb-\mSv11 Xcn-tbmSv hb-\mSv12 Notßcn hb-\mSv13 IÆhw IÆq¿14 t_f Imk-d-tKmUv15 \mdm-Ww-aqgn ]Ø-\w-Xn16 Icp-fmbn ae-∏pdw17 Ipcn-bm¿IpSn ]me-°mSv
50
13. BbpÀthZ Bip-]Xn
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 Bdfw IÆq¿
14. samss_Â saUn-¡Â bqWnäv
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 s\Sp-a-ßmSv Xncp-h-\-¥-]pcw 2 sXmSp-]pg CSp°n
15. H.-]n. ¢n\n-¡p-IÄ
Ia \w sk‚¿ Pn√
1 ae-°-]md Xr»q¿
2 ]mS-h-b¬ ]me-°mSv
3 Ce-®n-hgn ]me-°mSv
4 tImhn¬°-Shv CSp°n
5 sh≈°bw CSp°n
51
hnZ-ym- -ymkw
S.S.L.C.hsc-bp≈ ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-
Iƒ°v A≤-ym-b\h¿jw Bcw- n-°ptºmƒ D≠m-Ip∂ sNe-hp-
Iƒ°m-bp≈ e]vkw-Km‚v, ]Xn-amk ssÃ∏‚v F∂nh \¬In
hcp-∂p. e]vkw-K‚v ]Xn-amk ssÃ∏‚v F∂n-h-bpsS \nc°v
NphsS tN¿°p-∂p.
1. ]osa-SnIv hnZ-ym- -ymkw
]«nIhÀ¤ hnI-k\]²-Xn-IÄ
1. IapX¬ IV hsc
2. bp.]n hnmKw 630/ 160/
3.sslkvIqƒ hnmKw
940/ 190/
Ia\w.
F¬.-]n.-hn- mKwe]vkwKm‚v ]Xn-amkssÃ∏‚v
(Hcp ¢m n¬ tXm‰v c≠mw h¿jw ]Tn-°p∂ Ipn-Iƒ°v hm¿jnI e]vkw-Km‚ns‚ 50% \¬Ip∂p)
320/- 130/
]Ømw ¢mkv ]T\w ]q¿Øn-bm°n hnhn[ tImgvkp-Iƒ°v ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v hcp-am\]cn-[n-bn-√msX apgp-h≥ okpw, hm¿jnI e]vkw-K‚pw, ]Xn-amk ssÃ∏‚pw \¬Ip-∂p. bqWn-th-gvkn‰n AwKo-I-cn-®n- p≈ F√m ÿm]-\-ß-fnepw F√m tImgvkp-Iƒ°pw Cu B\p-Iq-eyw en-°p-∂p. hnhn[ tImgvkp-Iƒ°v hy-X-ykvX \nc-°n-emWv e]vkw-Km‚v \¬Ip-∂-Xv.
2. t]mÃvsa-SnIv ]T\w
Plus two/vocational H.S XØp-eyw 1130/ 630/ 750/
BA/B.sc/B.com/B.Ed XØp-eyw 1190/ 630/ 750/
MA/M.Sc/M.Com XØp-eyw 1570/ 630/ 750/
Engineering/Vetenary/Agricultural apX-em-bh
2250/ 630/ 750/
MBBS/MS/MD 3130/ 630/ 750/
]Xn-amk ssÃ∏‚vtImgvkv ew]vkw-Km‚v 8 Intem ao‰dn\p≈n¬
Xma-kn-°p-∂-h¿°v8 Intem ao‰dn\v ]pdØvXma-kn-°p-∂-h¿°v
F¬.]n hnmKw
VapX¬ VII hsc
52
tImtfPv tlmÃ-ep-I-fnepw a‰v AwKo-IrX tlmÃ-ep-I-fnepw Xma-
kn®p ]Tn-°p-∂-h¿°v ]Xn-amk ssÃ∏‚n\p ]Icw bYm¿∞
Xma-k- - -£W sNehpw t]m°‰v aWnbpw \¬Ip-∂p.
]Xn-amk t]m°-‰vaWn \nc°v
]oss]-adn hnZ-ym- -ymkw \¬Ip-∂-Xn-\mbn ]n-I-h¿§ hnI-
k\hIp-∏ns‚ Iogn¬ 13 \gvkdn kvIqfp-Iƒ ]h¿Øn®p hcp∂p
Cu \gvkdn kvIqfp-Iƒ 1995- 96- ¬ Kma-]-©m-b-Øp-Iƒ°v ssIam-
dn-sb-¶nepw \gvkdn kvIqfp-I-fn¬ So®¿, Bb F∂n-h-cpsS iº-
fhpw a‰v Ae-h≥kp-Ifpw Ipn-I-fpsS D®- -£-W-Øn-\p≈ sNe-hp-
Ifpw ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏n¬ \n∂mWv \¬Ip-∂-Xv.
3 \gvkdn kvIqfp-Iƒ
saUn-°¬, F©n-\o-b-dnwKv tImgvkv hnZ-ym¿∞n-Iƒ
190/ cq]
a‰v tImgvkp-Iƒ°v ]Tn-°p∂ hnZ-ym¿∞n
190/ cq]
Ipn-Iƒ°p≈ ew]vkw-Km‚v 190/ cq]
]Xn-Zn\w Hcp Ipn-°p≈ £-W-sN-ehv
40/ cq]
]n-I-h¿§-°m-cpsS Bhm-k-tI-µ-߃ ]eXpw hnZ-ym- -ymk kuI-cyw e-y-a-√mØ Zp¿L-S-]-tZ-i-ß-fn-em-Wv. Bb-Xn-\m¬ ]n-I-h¿K-°m-cpsS hnZ-ym- -ym-k-Øn\v kuI-c-y-߃ Hcp-°p-∂-Xn\v ]n-I-h¿K hnI-k\hIp-∏n\v Iogn¬ 105 ]osa-SnIv tlmÃ-ep-Iƒ ]h¿Øn-°p-∂p. CXn¬ 51 FÆw BIp- n-Iƒ°pw 52 FÆw s]Ip- n-Iƒ°pw 2 FÆw BIp- n-Iƒ°pw s]Ip- n-Iƒ°pw (an-Ivk-Uv) Bbn ]h¿Øn-°p∂p. tlmÃ-ep-I-fn¬ Xma-kw, £-Ww, ]T-t\m-]-I-c-W-߃ XpS-ßnb F√m hnZ-ym- -ymk sNe-hp-Ifpw At¥-hm-kn-Iƒ°v kuP-\-y-am-Wv. tlmì At¥-hm-kn-I-fpsS Blm-c-sN-e-hp-Iƒ°v A\p-h-Z-\n-b-amb \nc°v Xmsg sImSp-°p-∂p.
4. ]osa-SnIv tlmÃ-ep-Iƒ
1mw ¢mkv apX¬ 10- mw ¢mkp-h-sc-bp-≈-h¿°v
3000/cq]
+1, +2 ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p-∂-h¿°v 3450/ cq]
53
]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ Iogn¬ +2 ¢m n\p apI-fn¬ ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v Xma-kn®p ]Tn-°p-∂-Xn-\mbn \ne-hn¬ 9 t]mÃvsa-SnIv tlmÃ-ep-Iƒ Xncp-h-\-¥-]p-cw, ]me-°m-Sv, tImgn-t°mSv Pn√-I-fn¬ ]h¿Øn-®p-h-cp-∂p-≠v. Bdv t]mÃvsa-SnIv tlmìIqSn 2018 apX¬ Bcw- n-®n- p-≠v. Imk¿tIm-Sv, Xncp-h-\-¥-]p-cw, ad-bq¿, ]me-°mSv, am\-¥-hmSn F∂n-h-bm-Wv.
5. t]mÃvsa-SnIv tlmì
ka¿∞-cmb ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v sa®-s∏ hnZ-ym- -ymkw \¬Ip-∂-Xn\v dkn-U≥j-y¬ kuI-c-y-tØm-Sp-IqSn Bcw- n-®n- p-≈-h-bmWv Fw.-B¿.-F-kv.- -Iƒ. ]n-I-h¿K hnI-k\hIp-∏n\v Iogn¬ 18 Fw.-B¿.-Fkv kvIqfp-I-fpw, Xncp-h-\-¥-]pcw Rmd-\o-en-bn¬, Ip‰n-®¬ F∂n-h-nS-ß-fn¬ c≠v kn.-_n.-F-kv.C kvIqfp-Ifpw ]h¿Øn-°p-∂p-≠v. Cu 20 ÿm]-\-ß-fn-embn 6253 Ipn-Iƒ ]Tn-®p-h-cp-∂p. Ch-bn¬ 199091¬ Bcw- n® It-e, \√q¿\mSv Fw.-B¿.-F-kv.- -Iƒ IqSmsX Imk¿tKmUv, IÆq¿, Nme-°p-Sn, aq∂m¿, hS-t»-cn-°-c, \q¬∏p-g, I¬∏-‰, \ne-ºq¿, Rmd-\oen (kn.-_n.-F-kv.-C) F∂o kvIqfp-Iƒ lb¿ sk°‚dn kvIqfp-I-fmWv. Xncps\√n, ]qt°mSv, CS p°n,G‰pam\q¿, IpfØq∏pg F∂o tamU¬ dknU≥jy¬ kvIqfpIfn¬ ]Ømw¢m phscbpw Ip‰n®¬ (kn._n.Fkv.kn) Pn.sI. Fw.B¿.Fkv.¬ aq∂mw ¢m phscbpw, Biaw kvIqƒ, Imk¿tKmUn¬ (sImdK) H∂mw ¢m phsc IpnIsf ]thin∏n®np≠v. ae-∏pdw (\n-e-ºq¿), hb-\mSv (\q¬∏pg), ]me-°mSv (a-eºpg) F∂o ÿe-ß-fn¬ ]h¿Øn-°p∂ 3 kvIqfp-Iƒ ]tX-yI Zp¿_e hnm-K-°m¿°mbn Bcw- n-®n- p-≈-h-bm-Wv. Xncp-s\-√n-bn¬ (h-b-\m-Sv) ]h¿Øn-°p∂ Fw.-B¿.-Fkv ASnb/ ]Wnb hnm-K-°m¿°pw, 2017 ¬ Imk¿tKmUv ]h¿Ø\w Bcwn® Biaw kvIqfn¬ sImdK hnmK°m¿°pw ]thi\w \¬Inhcp∂p. ]n-I-PmXn/ ]n-I-h¿K dkn-U≥j-y¬ FU-yq-t°-j-W¬ skmssk-‰n-bpsS \nb-¥-W-Øn-emWv Fw.-B¿.-F-kv- -Iƒ ]h¿Øn-°p-∂Xv.
kvIqfp-I-fpsS sIn-S-\n¿Ωm-W-Øn\v 100% tIµ-k-lmbw en-°p-∂-hsb C.Fw.-B¿.-F-kv- -Iƒ F∂pw, 50% tIµ-k-lmbw en-°p-∂-hsb Biaw kvIqfp-I-sf∂pw k¿°m¿ Xcw-Xn-cn-®n- p-≠v. B¿n-°nƒ 275(1) ¬ Dƒs∏-SpØn 100% tIµ-k-lmbw en-®n- p-≈ 3 Fw.-B¿.-F-kv- -Iƒ ]h¿Øn-°p-∂p-≠v. Fw.-B¿.-F-kv- -I-fnepw, Rmd-\oen, Ip‰n-®¬ kn.-_n.-F-kv.C kvIqfnepw ]th-i\w en-°p∂ F√m Ipn-Iƒ°pw Xma-kw, £Ww XpSßn F√m hnZ-ym- -ymk sNe-hp-Ifpw kuP-\y-am-bn-cn-°pw.
6. tamU¬ dkn-U≥j-y¬ kvIqfp-Iƒ (Fw.-B¿.-F-kv)
54
14 hb-kp-hsc Ipn-Iƒ°v kuP-\y hnZ-ym- -ymkw c-W-L-S\Dd-∏p-\¬Ip-∂p. ]n-I-h¿K Ducp-Iƒ Zp¿LS h\-]-tZ-itØm aXn-bmb hml\kuI-cyw C√mØ H‰-s∏ Dƒ]-tZ-i-ß-fntem BWv kvYnXnsNøp∂Xv. hml\kuI-c-y-an-√m-bvabpw h\-y-ar-K-ß-fpsS BI-aW o£-Wnbpw kvIqfn-se-Øm≥ Ipn-Iƒ°v ]bm-k-ap-≠m-°p-∂p. Ch¿s°√mw ]th-i\w \¬Im≥ aXn-bmb
7. shmt°-j-W¬ sSbn-\nwKv C≥Ãn-‰-yqv
F≥.-kn.-hn.-Sn-bpsS AwKo-Im-c-ap≈ tImgvkp-I-fn¬ shmt°-j-W¬ sSbn-\nwKv \¬Ip-∂-Xn-\mWv Cu ]≤Xn. Ct∏mƒ Xncph\¥-]pcw Pn√-bnse s\Sp-a-ßmSv Ip-a-e-bnepw CSp°n Pn√-bn¬ \mSp-Im-Wn-bnepw Hmtcm sF.-Sn.sFIƒ ]h¿Øn-®p-h-cp-∂p.
8. D¬∏m-Z\]cn-io-e\tIµw ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]cn-io-e\w \¬Ip-∂-Xn-
\mbn Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√bnse tN∂≥]md-bn¬ Hcp D¬∏m-
Z\]cn-io-e\tIµw ]h¿Øn-®p-h-cp-∂p-≠v.
9. hym-h-km-bnI ]cn-io-e\tIµ-߃]nIh¿§ hnZym¿∞nIƒ°v kmt¶-XnI sXmgn-ep-I-fn¬
]cn-in-e\w \¬Ip-∂-Xn-\p-th≠n Xø¬, s\bvØv, Nqc¬∏-Wn, ac-
∏Wn F∂n-h-bn¬ sXmgn¬ ]cn-io-e\w \¬Ip∂ amX-rI ]cn-io-e\
tIµ-ßfpw hIp-∏ns‚ Iogn¬ ]h¿Øn-®p-h-cp-∂p.
10. tKmX-km-cYn
Unkw-_¿/ P\p-hcn amk-ß-fn¬ Fw.-B¿.-F-kv. ]th-i-\-Øn\v At]£ £Wn-°p-∂p. ]th-i\]co-£-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ A¿l-cmb At]-£-I-cn¬ \n∂v tbmK-y-cmb hnZ-ym¿∞n-Isf sXc-s™-Sp-°p-∂-Xv. Fw.-B¿.-Fkv ]th-i-\-Øn\v sXc-s™-Sp-°p∂ hnZ-ym¿∞n-I-fpsS c£n-Xm-°-fpsS hm¿jnI hcp-am\]cn[n 1,00,000/ cq]-bm-Wv. Pn√-I-fnse sF.-Sn.Un t]mP-IvSm-
o-k¿/ ]n-I-h¿K hnI-k\Bo-k¿am¿°mWv At]£ \¬tI-≠-Xv.
]Xn-amk \nc°v
1mw ¢m v apX¬ 10mw ¢m phscbp≈ hnZym¿∞nIƒ°v
3000/ cq]
lb¿sk°‚dn hnmKw hnZym¿∞n°v
3450/ cq]
tamU¬ dknU≥jy¬ kvIqfpIfnse £W sNehpIƒ°v A\phZ\obamb \nc°v NphsS tN¿°p∂p.
55
1)sslkvIq-fp-I-fnsebpw 11,12 ¢mkp-I-fn-sebpw hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]tX-yI Syq-j≥ okv \¬Ip-I.
2)Fkv.-F-kv.-F¬.-kn, πkvSp F∂o ]co-£-I-fn¬ ]cm-Pn-X-cmb ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v tXm‰ hnj-b߃ ]Tn-°p-hm≥ Syq-j≥ okv \¬Ip-I.
3)A-∏mSn tIm-Hm-∏-td-‰ohv manwKv skmssk-‰n-bpsS Kpcp-Ipe ]cn-]m-Sn, ]me-°mSv s\lvdp bph-tI-µ-Øns‚ Kncn-hn-Imkv ]≤Xn apX-em-bh \S-∏n-em-°p-I.
11. Aø-¶mfn satΩm-dn-b¬ Sme‚v sk¿®v & sUh-e-]vsa‚v ]≤Xnka¿∞-cmb ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Isf Is≠Øn Ah-
cpsS 5mw ¢mkv apX-ep≈ XpS¿]-T-\-Øn-\p≈ F√m klm-b-ßfpw sNbvXp-sIm-Sp-°p-∂-Xn\v Dt±-in-®n- p-≈-XmWv Cu ]≤-Xn. k¿°m¿/FbvUUv kvIqfp-I-fnse 4- mw ¢mkn¬ ]Tn-°p∂ anSp-°-cmb ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Isf Hcp a¬kc ]co-£-bpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ sXc-s™-Sp-Øp-h-cp-∂p. Ch¿°v 10mw¢m p-hsc XpS¿∂v kvtImf¿jn∏v \¬Ip-∂p. ]pkvX-Iw, ]T-\-km-a-Kn-Iƒ, bqWn-tmw, ]Xn-amk ssÃ∏‚v F∂o B\p-Iq-e-y-ßfpw hnZ-ym¿∞n-I-fp-sSbpw, amXm-]n-Xm-°-fp-sSbpw t_m[-Xew Db¿Øm≥ skan-\m¿ \S-Øp-∂-Xn\pw Cu ]≤Xn hnm-h\w sNøp-∂p. 5mw ¢mkn¬ ]Tn-°p∂ Hcp hnZ-ym¿∞n°v 5,900/ cq]bpw 6 apX¬ 10 hsc ¢m n¬ ]Tn-°p∂ Hmtcm hnZ-ym¿∞n-Iƒ°pw 4,900/ cq] hoXhpw kvtImf¿jn-∏mbn en-°p-∂p. Hmtcm h¿jhpw 200 hnZ-ym¿∞n-I-sfbmWv sXc-s™-Sp-°p-∂-Xv.
12. Syq-tm-dn-b¬ Km‚v]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-I-fpsS hnP-b-i-X-am\w h¿≤n-∏n-°p-
∂-Xn\v th≠n sslkvIqfpIfnepw +1, +2 ¢mkpIfn¬ ]Tn°p∂ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ASp-Øp≈ ]mc-e¬ tImtf-Pn¬/Syq-j≥ sk‚-dn¬ tN¿∂v ]Tn-°p-∂-Xn\v ]Xn-amk Syq-j≥ okv c£-I¿Øm-°ƒ aptJ-\-\¬Ip-∂-Xn-\mWv e£-y-an- n- p-≈-Xv. h¿jm-h-km\w ]co-£°v apºmbn Fkv.-F-kv.-F¬.kn, +2 hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]tX-yI tIm®nwKv \¬IpI F∂Xpw Cu ]≤-Xn-bpsS e£-y-am-Wv.
Cu ]≤-Xn-bnse ][m\LS-I-߃
tlmì kuI-c-yhpw C√m-Ø-Xn-\m¬ kz¥w Ducp-I-fn¬ \n∂v kvIqfp-I-fn¬ t]mbn-hcp∂ CØcw hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v kvIqƒ ]n.-Sn.F bpsSbpw kvIqfnse A≤-ym-]-I-cp-sSbpw kl-I-c-W-tØmsS kvIqfn¬ t]mbn-h-cm≥ hml\kuI-cyw sNbvXp sImSp-°m-\p-t±-in-°p-∂ ]≤-Xn-bmWv tKmX-km-c-Yn. hon¬ \n∂pw kvIqfn¬ FØm-\p≈ hml\hmSI (Hmtm/Po∏v/hm≥ XpS-ßnb hml-\-߃°p≈ hmS-I) \¬Ip∂ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv.
56
13 hkvX hnX-cWw
ssS_¬ kvIqfp-I-fnepw sh¬s-b¿ kvIqfp-I-fn-ep-ap≈ temh¿ ss]adn ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v Hmtcm h¿jhpw c≠p-tPmUn bqWntmw \¬In hcp-∂p. CXn-\p≈ sNehv Hcp Ipn°v 500/ cq]-bmbn \nP-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂p.
14. t_m¿UnwKv Km‚v
]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ AwKo-Im-c-ap-≈Xpw k∂≤ kwL-S-\-Iƒ \S-Øp-∂-Xp-amb tlmÃ-ep-I-fn¬ At¥-hm-kn-I-fmb ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v t_m¿UnwKv Km‚v \¬Ip-∂p. tIc-f-Øn¬ Ct∏mƒ 7 tlmÃ-ep-Iƒ°mWv [\-k-lmbw \¬Ip-∂-Xv.
700/
C\w ¢m v \nc°v
t_m¿UnwKv Km‚v
bqWntmw Ae-h≥kv
1 apX¬ 10 hsc-bp≈ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
+1, +2 hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
1 apX¬ 9 hsc-bp≈hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
10 apX¬ 12 hsc-bp≈hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
800/
500/
700/
15.ka¿∞-cmb hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]tX-yI t]m’m-l\w
A°mZanIv Iem- -Im-bnI a¬k-c-ß-fn¬ D∂-X-hn-Pbw t\Sp∂ ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]tX-yI t]m’m-l\w \¬Ip∂ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv. Fkv.-F-kv.-F¬.kn, +2 ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p∂ Ipn-Iƒ°v tKUns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ bYm-Iaw 3000/ cq]bpw _ncp-Zw, _ncp-Zm-\-¥c _ncpZw, KthjWw s]mjW¬ tImgvkv XpSßnbh D∂X hnPbw ]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v bYm-Iaw 4500/, 6000/ F∂o cq] \nc-°n¬ ]tX-yI t]m’m-l\kΩm\w \¬In hcp-∂p. _ncpZ tImgvkp-I-fn¬ H∂mw ¢mkn¬ Xmsg G‰hpw IqSp-X¬ am¿°v hmßn hnP-bn-°p∂ hb-\m-Sv, ]me-°m-Sv, ae-∏pdw F∂o Pn√-I-fn¬ 5 hnZ-ym¿∞n-Iƒ°p hoXhpw a‰p Pn√-I-fn¬ 2 hnZ-ym¿∞n-Iƒ°p hoXhpw bYm-Iaw 3000/ cq] \nc-°n¬ ]tX-yI t]m’m-l\kΩm\w \¬In hcp-∂p.
4)]osa-SnIv tlmÃ-ep-I-fnse hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v Syq-j≥ \¬Ip∂ ]m¿vssSw Syq- ¿am-cpsS HmW-td-dnbw \¬Ip-I.
57
]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v KpW-ta-∑-bp≈ hnZ-ym- ymkw
\¬Ip-∂-Xn-\mbn sa®-s∏ \ne-hm-c-ap≈ ss]h‰v/FbvUUv/
k¿°m¿ dkn-U≥j-y¬ kvIqfp-I-fn¬ tN¿Øv Ah¿°v ]tX-yI
]cn-io-e\w \¬Ip-∂-Xn-\p≈ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv.
16. Db¿∂ \ne-hm-c-Øn-ep≈ hnZ-ym- -ymkw Dd-∏p-h-cp-ج
kvIqfp-I-fnse AUvan-j≥ 100% Dd-∏p-h-cp-ØpI. tlmì kuI-cyw h¿≤n-∏n-°p-I, ]T\\ne-hmcw \n›-bn-°p-∂-Xn\v sSÃv \S-Øp-I. ]cn-lmc A[-y-b\w \S-Øp-I. kvs]j-y¬ tIm®nwKv sk‚-dp-Iƒ Bcw- n-°p-I. ]th-i\]co-£-bn¬ ]s¶-Sp-°p-∂-Xn\v am¿K-\n¿t±-i-߃ \¬Ip-I. ka¿∞-cmb hnZ-ym¿∞n-Isf ]i-kvX-amb hnZ-ym-e-b-ß-fn¬ tN¿Øv ]Tn-∏n-°pI F∂o ]cn-]m-Sn-I-fn-eqsS ]n-I-h¿K hnZ-ym¿∞n-I-fpsS hnZ-ym- -ymk \ne-hmcw sa®-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\v Cu ]≤Xn Dt±-in-°p-∂-Xv. A[nI tIµ-k-lmb ]≤-Xn-bn¬ Dƒs∏-SpØn \S-∏m-°m≥ e£-y-an- n- p≈ Cu ]≤Xn ]Imcw Fw.-B¿.-F-kv Ifn¬ Iukn-e¿amsc \nb-an-°p-I, +1, +2 kb≥kv _m®p-Iƒ°v ]th-i\]co£ ]cn-io-e-\w, Fw.-B¿.-F-kv- -I-fn¬ IΩ-yq-Wn-t°-‰ohv Cw•o-jn¬ ]tX-yI ]cn-io-e\w F∂n-hbpw \S-∏n-em°n hcp-∂p.
17.mcX Z¿i≥, kvIqƒ, tImtfPv hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v ]T-\-bmX
]n.-hn.-Sn.Pn hnm-K-Øn¬s∏ anSp-°-cmb 30 BIp- n-
Iƒ°pw 30 s]Ip- n-Iƒ°pw C¥-y-bnse NcnX ]m[m-\-y-ap≈
hnhn[ ÿe-߃ kµ¿in-°m≥ Ah-k-c-sam-cp-°p∂ ]≤-Xn-bmWv
mc-X-Z¿i≥. mc-X-Z¿i≥ ]cn-]m-Sn°p ]pdsa ]T-\-Øn¬ anIhv
]pe¿Øp∂ +2 hnepw UnKn ¢m n-epw, _ncp-Zm-\-¥c _ncp-Z-
Øn\pw s]m-j-W¬ UnKn Untπma tImgvkp-I-fnepw ]Tn-°p∂
]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v hnZ-ym- -ymk ÿm]-\-߃ hgn hnt\m-
Z-bm-Xbpw ]T-\-bm-X-°p-th-≠n-bp≈ bYm¿∞ sNehv kmº-
ØnI klm-b-ambn A\p-h-Zn®p \¬In hcp-∂p.
18. amXm-]n-Xm-°ƒ°v t]m’m-l\Km‚v
ss]adn ¢m p-I-fn¬ ]Tn-°p∂ hnZ-ym¿∞n-Isf apS-ßmsX kvIqfn¬ Ab-°p-∂-Xn\v hnZ-ym¿∞n-I-fpsS c£n-Xm-°ƒ°v ]Xn-amkw 50/ cq] \nc-°n¬ 10 amk-tØ°v 500/ cq] t]m’m-l\[\-k-lmbw \¬In hcp-∂p. Hmtcm A≤-ym-b\h¿jhpw s_p-hcn hsc- bp≈ lmP¿ IW- °m°n 75% lmP- cp≈ hnZ-ym¿∞n-I-fpsS c£n-Xm-°ƒ°mWv t]m’m-l\Km‚v \¬In hcp-∂p.
58
19. s]cn-s]X‰nIv ÿm]-\-߃ ]n-I-h¿K-°m¿°p-th≠n k©-cn-°p∂ hnZ-ym- -ymkw
]nI-h¿K-°m¿°v hnZ-ym- -ymkw \¬Ip-∂-Xn\v sXc-s™-
SpØ kt¶-X-ß-fn¬ A≤-ym-]-I¿ kµ¿in®v ]Tn-∏n-°p∂ Hcp
GIm-≤-y-]I ]cn-]m-Sn-bm-Wn-Xv. H‰-s∏ kt¶-X-ß-fnse Ipn-Iƒ°v
hnZ-ym- -ym-k-Øn¬ Bn-ap-Jyw D≠m-°pI F∂-XmWv Cu ]cn-]m-Sn-
bpsS apJy e£-yw. 2005- 2006 ¬ ]c-y-S\hnZ-ym- -ymk sks‚-dp-Iƒ
ÿm]n-°p-Ibpw A≤-ym-]-I¿°v ]cn-io-e\w \¬Ip-Ibpw sNbvXp-
h-cp-∂p. hIp-∏n\v Iogn¬ 6 s]cn-s]-X-‰n°v sk‚-dp-Ifpw 23 GIm-
≤-ym-]I kvIqfp-Ifpw 3 _me-hn-⁄m\tIµ-ßfpw ]c-y-S\
hnZ-ym- -ymk ]cn-]m-Sn-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn-bn- p-≠v.
20. em]vtSm∏v hnX-cWw
AwKo-IrX bqWn-th-gvkn-‰n-I-fn¬ / ÿm]-\-ß-fn¬
t]mÃvsa-SnIv tImgvkp-Iƒ°v c≠mw h¿jw ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿§
hnZym¿∞n-Iƒ°v em]vtSm∏v \¬Ip-∂-XmWv ]kvXpX ]≤-Xn.
F∂o tImgvkp-I-fn¬ ]Tn-°p∂ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v Sn ]≤-Xn-bpsS
B\p-Iq-eyw e-n-°p-∂-Xm-Wv.
]n-I-h¿K hnm-K-°m-cpsS hnZ-ym- -ymk \ne-hm-c-߃ sa®-
s∏-Sp-Øp-∂- Xns‚ mK-ambn ]n-I-h¿§ tImf-\n-I-fn¬ kmaq-ly
]T\apdn F∂ ]≤Xn ]T\tIµ-Øn¬ 30 ]n-I-h¿§ ]Tn-Xm-
°ƒ°v ]T\kuI-c-y߃ Hcp-°p∂ sIn-S-ß-fmWv CXn-\mbn
Xøm-dm-°p∂-Xvv. AXn\v tImf-\n-I-fnse IΩ-yq-Wn‰n lmtfm, a‰v
kam\CS-ßtfm Is≠-Øp-∂- XmWv. tImf-\n-bnse A-y-kvX-hn-Z-y-
cmb bphXo bphm-°sf Syq- ¿am-cmbn sXc-s™-SpØv ]n-I-h¿§
hnZ-ym¿∞n-Isf ]T-\-Im-c-y-Øn¬ klm-bn-°pI, hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
Syq-j≥ \¬I¬, ]T\ kma-Kn-Iƒ hnX-c-Ww, eLp- -£Ww
\¬I¬ F∂n-hbpw Iw]-yq- ¿, C‚¿s\-‰v, sse_dn, ]pkvX-I-߃
XpS-ßnb A[nI kuI-c-y-߃ Hcp-°pI F∂n-h-bmWv Cu ]≤-Xn-
bn¬ e£yw hbv°p∂-Xv. ChnsS Syq-j≥ FSp-°p∂ A≤-ym-]-
I¿°v ]Xn-amkw 15000/ cq]m HmW-td-dnbw en-°p∂-X- m-Wv. A-
ykvX hnZ-y-cmb bphXo bphm-°-fpsS sXmgn-en-√m-bva°v Hcp
]cn[n hsc ]cn-lmcw ImWp-∂- Xn\v Cu ]≤Xn hgn km[n-°pw.
21. kmaq-l-y-]-T\apdn
59
]n-I-h¿§ hnm-K-Øn¬s∏ hnZ-ym¿∞n-I-ƒ ]Tn°p∂
ss]adn kvIqfp-I-fn¬ Ah-cpsS FÆ-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬
SnSnkn/_nFUv tbmK-y-X-bp≈ ]tZ-isØ bphhnZym kº∂-
s\(BtWm/ s]tÆm) BZn-hmkn mj-bp-tSbpw ae-bmf mj-bp-
tSbpw Adn-hns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ sXc-s™-SpØv th≠ ]cn-io-
e\w \¬In ss]adn kvIqfn¬So-®tdm hnZ-ym- -ymk D]-tZ-i-I-
\mtbm ]h¿Øn-°m≥ ]≤Xn hnm-h\sNøp∂-p. tKmX-hn- m-K-
Øn-ep≈ hnZ-ym¿∞n-I-fpsS mjm ]iv\-߃ ]cn-l-cn-°p-Ibpw
sImgn-™p-t]m°v Ipd-°p-Ibpw 100 iX-am\w BZn-hmkn Ipn-
Iƒ°pw kvIqƒ ]th-i\w Dd-∏m-°p-Ibpw Ipn-Iƒ°v th≠ ]cn-
io-e\w \¬Ip∂ D]-tZ-i-I-\mtbm tkmj-y¬ h¿°-dmtbm Sn
A≤-ym-]-I≥ ]h¿Øn-°p∂p. IqSmsX hnZ-ym¿∞n-Isf ]cn-N-cn-®p-
sIm≠v kaq-l-Øn-t‚bpw hnZ-ym¿∞n-I-fp-tSbpw CS-bn¬ apJ-y-I-Æn-
bmbn ]h¿Øn-°pI F∂-XmWv Cu ]≤-Xn-bpsS e£-yw.
]kvXpX ]≤Xn hb\mSv Pn√bn¬ Bcwn®p. hb\mSv Pn√bn¬ 241
Dw A-∏m-Sn-bn¬ 26Dw sa‚¿ So®¿amsc \nban®np≠v.
22. tKmX-_-‘p- -ss]-adn kvIqfp-I-fn¬ tKmX-hn- mK A≤-ym-]-I-cpsS tkh\w
kwÿm-\Øv ÿnc Xma-k-°m-cmb ]n-I-h¿§ hnZym¿∞n-Iƒ°v
hntZ-iØv anI® k¿∆-I-em-im-e-I-fn¬ t]mbn ]T\w \S-Øp-∂-Xn-
tebv°v [\-k-lmbw A\p-h-Zn-°p-∂-XmWv Sn. ]≤-Xn.
23. hntZi ]T-\-Øn\v [\-k-lmbw
Btcm-Kyw
24. ]n-I-h¿§ kaK Btcm-Ky kpc£ (Bip]Xn hgnbp≈ saUn°¬ klmbw)
kwÿm-\sØ apgp-h≥ ]n-I-h¿K-°m¿°pw kuP-\y
NnIn’ e-y-am-°p-∂-Xn\v Btcm-Ky hIp-∏p-hgn \S-∏m-°p∂ ]≤-Xn-
bm-Wn-Xv. kwÿm-\sØ F√m k¿°m¿ Bip-]-Xn-I-fnepw,
k¿°m¿ saUn-°¬ tImtf-Pp-I-fn-epw, ]cn-bmcw kl-I-cW saUn-
°¬ tImtf-Pp-I-fn-epw, ae-_m¿ Iym≥k¿ sk‚¿ Xe-t»-cn, doPn-b-
W¬ Iym≥k¿ sk‚¿, Xncp-h-\-¥-]p-cw, ioNnXm saUn-°¬
60
25. Acn-hmƒ tcmK-Øn\p [\-k-lmbw
hb-\m-Sv, ]me-°m-Sv, tImgn-t°m-Sv, ae-∏pdw Pn√-I-fnse ]n-
I-h¿K-°m¿°n-S-bn¬ I≠p-h-cp∂ Hcp ]mc-º-cy tcmK-amWv Acn-
hmƒ tcmKw. CØcw tcmKn-Iƒ°v Hcp km¥-z-\-sa∂ \ne-bnepw
Ah¿°v AX-ym-h-iyw acp∂pw a‰v Poh-t\m-]m-[n-Ifpw hmßp-∂-Xn-
\p-ambn ]Xn-amkw 2,500/ cq] hoXw [\-k-lmbw \¬In hcp-∂p.
KpW-tm-‡m-°-fpsS _m¶v A°u≠v hgn-bmWv XpI \¬Ip-∂-Xv.
sk‚¿ F∂n-hn-S-ßfn¬ NnIn-’-s°-Øp∂ ]n-I-h¿K-°m¿°v Cu
]≤Xn ]Imcw kuP-\y NnIn’ en-°p-∂p.
Bip-]-Xn-I-fn¬ e-y-a-√mØ NnIn’m sNe-hv ( acp∂v hmßm≥,
saUn-°¬ sSÃv XpS-ßn-b-h) 10000/ cq] hsc _n.-]n.-F¬/ F.-]n.-
F¬ A¥-c-an-√msX apgp-h≥ ]n-I-h¿§°m¿°pw en-°p-∂p.
10000/ cq]°v apI-fn¬ NnIn’m sNehv hcp∂ tIkp-Iƒ ]n-I-
h¿K-°m-cn¬ _n.-]n.-F¬ hnm-K-°m¿°v amX-ambn ]cn-an-Xs∏-Sp-Øn-
bn-cn-°p-∂p. hy-‡n-KX tIkp-Iƒ 10.000/ cp] hsc _‘-s∏
Bip-]Xn kq]≠pw 50,000/ cq] hsc Bip-]Xn hnI-k\ kan-
Xnbpw 50,000/ cq]bv°v apI-fn¬ sNe-hp-h-cp∂ tIkp-I-fn¬ ]nI
h¿§ hnIk\ hIp∏v UbdIvSdpsS ip]m¿ibpsS
ASnÿm\Øn¬ k¿°m¿ A\p-a-Xn-tbmsS Bip-]Xn A[n-Ir-X¿
[\-k-lmbw A\p-h-Zn-°p-∂-Xm-Wv. Bh-i-y-amb ≠v Pn√m
saUn°¬ Hmok¿ hgn _‘s∏ Bip-]-Xn-Iƒ°v hnX-cWw \S-
Øp-∂p. saUn-°¬ tImtfPv Bip-]-Xn-Ifn¬ _‘-s∏ kq]≠v
am¿°v ≠v A\p-h-Zn-°p-∂p.
26. P\-\n- -P-∑-c£
]n-I-h¿K hnm-K-Ønse AΩ-amcp-sSbpw Ipn-I-fp-sSbpw
t]mj-Im-lmc e-yX Btcm-Ky cwKsØ ][m\]iv\-am-Wv. Bh-
iy ka-bØv kmº-ØnI klmbw en-s®-¶nte ]k-h-Øn\v
apºpw tijhpw Ah¿°v th≠X ]cn-N-cWw D≠mhp AΩ-am-cp-
sSbpw Ipn-I-fp-sSbpw t]mj-Im-lmc e-yX Dd-∏p-h-cp-Øm≥
hIp∏v Bhn-jvI-cn® ]≤-Xn-bmWv P\-\n- -P-Ω-c-£. K¿n-Wn-bm-b-Xn-
\p-ti-j-ap≈ 3 mw amkw apX¬ Ipn°v 1 hb-km-Ip-∂-Xp-h-sc-
bp≈ 18 amk-°mew 2,000/ cq] hoXw Hmtcm amk-Ønepw Cu ]≤-
61
27. ]n-I-h¿§ Zpcn-Xm-i-zm-k-\n[n
]n-I-h¿§ kt¶-X-ß-fn-ep≈ tcmKn-Iƒ°pw a‰p ZpcnXw
A\p- -hn-°p-∂-h-¿°pw _lp. hIp∏v a¥n-bpsS Zpcn-Xm-i-zm-k-\n-[n-
bn¬ \n∂pw [\-k-lmbw A\p-h-Zn-°p∂ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv. Cu
]≤-Xn-bpsS KpW-tm-‡m-hns‚ IpSpw_ hm¿jn-I-h-cp-am\w
1,00,000/ cq]bn¬ Xmsg Bbn-cn-°-Ww. Iym≥k¿, hr°-tcm-Kw,
lr-Zb ikvX-Inb XpS-ßnb amc-I-amb tcmK-Nn-In-’°v 1 e£w
cq]-h-scbpw a‰v tcmK-߃°v tcmK-ß-fpsS XohX ]cn-K-Wn®v
50,000/ cq]-h-scbpw [\-k-lmbw Cu ]≤-Xn- aptJ\ A\p-h-Zn-°m-
hp-∂-Xm-Wv. IpSpw-_-Øns‚ GI-h-cp-am-\-Zm-b-Is‚ A]-I-S-a-c-Ww -
kw-hn-®m¬ Snbms‚/Snbm-fpsS IpSpw-_-Øn\v \n_-‘-\-Iƒ°v
hnt[-b-ambn 50,000/ cq]-hsc Cu ]≤-Xn-hgn A\p-h-Zn-°m-hp-∂-Xm-
Wv. Akp-J-ß-sf-sIm≠v IjvS-s∏-Sp-∂- ]n-I-h¿K-°m¿°v 1
e£w cq] hsc tUmIvS-dpsS ip]m¿ibnt∑¬ k¿°m¿ DØ-chv
]Imcw [\-k-lmbw \¬In-h-cp-∂p. IqSmsX ]Ir-Xn-t£m- w,
Xo]n-Sp-Øw apX-em-bh aqew hoSn\pw hkvXp-h-I-Iƒ°pw \mi-
\jvSw D≠m-Ip∂ ]n-I-h¿§-°m¿°v 50,000/ cq] hoXw \n_-‘-\-
Iƒ°v hnt[-b-ambn \¬In hcp-∂p. saUn°¬ IymºpIƒ
\SØp∂Xn\p≈ kmºØnI klmbw, tcmKnsb ASpØp≈
Bip]Xnbn¬ FØn°phm≥ klmbn°pI, tUmIvSdpsS
\n¿t±i]Imcw t]mjIaqeyßfp≈ Blmcw \¬IpI,
Bip]XnIfn¬ eya√mØ acp∂pIƒ eyam°pI,
t]mÃvtam¿Øn\v Bhiyamb sNehpIƒ, AXymlnX߃ /
A]IS߃ ssIImcyw sNøp∂Xn\p≈ klmb \n[n
XpSßnbhbmWv ][m\ LSI߃
28. k©-cn-°p∂ saUn-°¬ bqWn-‰p-Iƒ
]nIh¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ \nb-¥-W-Øn¬ Xncp-h-\-¥-
]pcw, CSp°n Pn√-I-fn¬ 2 samss_¬ saUn-°¬ bqWn-‰p-Iƒ
]h¿Øn®p hcp-∂p-≠v. CXn\p ]pdsa lnµp-ÿm≥ ssehv sIb¿
enan-‰-Up-ambn kl-I-cn-®p-sIm≠v ae-∏p-dw, ]me-°m-Sv, hb-\mSv Pn√-
I-fn¬ 3 samss_¬ saUn-°¬ bqWn-‰p-I-fpw, tIcf saUn-°¬
k¿∆okv tIm¿∏-td-j-\p-ambn kl-I-cn-®p-sIm≠v sIm√w, CSp-°n
Xn-hgn \¬In hcp-∂p. KpW-tm-‡m-°-fpsS _m¶v A°u≠v
hgnbmWv [\-k-lmbw \¬Ip-∂-Xv.
62
30. sshZy-k-lmb ]≤n-Iƒ]n-I-h¿§-°m-cpsS BtcmKy kwc-£-W-Øn-\p-th≠n
]nI h¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ Iogn¬ 4 anUvsshdn sk‚dp-
Ifpw ,Hcp Bbq¿t∆-Zm-ip-]-Xnbpw, 17 Bbq¿t∆Z Unkvs]≥k-dn-
Ifpw ]h-¿-Øn°p∂p≠v.
kmaq-ly-þ-km-¼- nI D¶-a\ ]²Xn-IÄ
31.A Snb ]Wnb ]m‡\h¿§-߃, h\Øn\p≈n¬ Pohn°p∂ ]nIh¿§°m¿°p≈ ]tXyI ]mt°Pv
a‰v ]nI h¿§ hnm-K-ß-tf-°mƒ kmaq-ln-I-ambpw kmº-
Øn-I-ambpw ]nt∂-m°m-h-ÿ-bn-ep≈ ASn-b≥, ]Wn-b≥,
]m‡\tKmX-h¿§-°m¿ F∂n-h-cpsS ]nt∂m-°-hÿ IW-°n-se-
SpØv Ah¿°v hnZym- y-k-]-chpw kmº-Øn-I-hp-ambn apt∂-dm≥
Cu ]≤XnIƒ klm-bn-°p-∂p. Cu hnm-K-°m-cpsS BtcmKy ]cn-
]m-e-\-Øn\pw ]≤Xn ]tXyI ]m[m\yw \¬Ip-∂p-≠v. A-∏mSn
am\-¥-hmSn, kpK-‘-Kncn (h-b-\m-Sv) F∂n-hn-S-ß-fn¬ 3 AKXn aµn-c-
ßfpw Cu ]≤-Xn-bn¬ ]h¿Øn-°p-∂p. h\Øn\p≈ntem
]cnkc]tZißfntem Pohn°p∂ ]nIh¿§ kaqlØn\v
]tbmP\s∏Sp∂ sXmgnepIƒ \¬In PohnX \nehmcw
sa®s∏SpØpI, BtcmKy]cnc£ Dd∏m°pI F∂nh Cu
]≤Xnbn¬ Dƒs∏Sp∂p.
am\-¥-hm-Sn, CSp-°n, A-∏m-Sn, Nme-°pSn F∂o ]tZ-i-ß-
fnse ]n-I-h¿K-°m¿°n-S-bn¬ km[m-cW D≠m-Ip∂ £bw ,
IpjvTw, X-z°v tcmK-߃ kn°nƒsk¬ A\o-anb F∂nh NnIn-
’n®v tZ-s∏-Sp-Øp-∂-Xn-\mbn 1989- 90¬ Bcw- n-®-XmWv Cu ]≤Xn
\ne-hn¬ A-∏mSnbn¬ 2 H.-]n.-¢o-\n-°p-Ifpw CSp°nbn¬ 2 H.-]n.-¢n-
\n-°pw, Nme-°pSn ]n-I-h¿K hnI-k\ Bo-k-dpsS Iogn¬ Hcp H.-
]n.-¢n-\n°pw ]h¿Øn-°p-∂p. Cu t]P-IvSp-Iƒ Ct∏mƒ Btcm-
Ky hIp-∏ns‚ \nb-¥-W-Ø-n-emWv.
29. H.]n ¢n\n-°p-Iƒ
Pn√-I-fn¬ 2 samss_¬ saUn-°¬ bqWn-‰p-Ifpw ]h¿Øn-®p-h-cp-
∂p-≠v.
63
34.]qƒUv ≠v ]≤-Xn-Iƒ]nIh¿§ kaq-l-Øns‚ t£a-Øn-\p-th≠n k¿°m¿
hIp-∏p-Itfm / ÿm]-\-ßtfm / GP≥kn-Itfm / F≥.-Pn.H Itfm
\n¿t±-in-°p∂ ]tXyI t]mP-IvSp-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂p. Sn ÿm]-\-
߃ k¿°m¿ DØ-chv \w. 2964/201/7 ]P-]-h-hnh XobXn
21/11/2017 ]Imcw Sn ]≤-Xn-bv°v AS-¶-ens‚ 10% XpI hI-bn-cp-
tØ-≠-Xm-Wv. ]n-I-h¿§ hnI-k-\sØ e£yw h®p≈ t]mP-IvSp-
Iƒ Xß-fpsS hnlnXw Dƒs∏sS kwÿm\ Bkq-XW
t_m¿Un\v ka¿∏n-°p-Ibpw kwÿm\ Bkq-XW t_m¿Uv
t]mPvIvSv ]cn-tim-[n®v dnt∏m¿v ka¿∏n-°p∂ apd-bv°v
kwÿm\Xe h¿°nwKv Kq∏n¬ ka¿∏n®v AwKo-Imcw hmßn \S-
33.ssIØmßv (A-\m-Y¿°p≈ [\-km-lm-bw) amXm-]n-Xm-°ƒ kwc-£n-°m\n√mØ A\m-Ycpw Ai-c-
Wcpamb ]nI h¿§ Ipn-Iƒ°v ]tXyI klmbw \¬Ip∂ ]≤-
Xn-bm-Wn-Xv. Cu Ipn-Isf kwc-£n-°p-Ibpw Ahsc ]cn-]m-en®v
hf¿Øp-Ibpw sNøp-∂-Xn-\m-h-iy-amb sNehv Cu ]≤-Xn-bn-eqsS
A\p-h-Zn-°p-∂p.-]m-b-]q¿Øn-bm-Ip-∂-Xp-h-sc-tbm, kz¥-ambn hcp-
am\w D≠-Ip-∂-Xp-h-sctbm Pohn-°m\pw, hnZymymkØn\pw Cu
]≤-Xn-bn-eqsS klmbw \¬Ip-∂p. CØ-c-Ønep≈ IpnIsf
k¿s∆ sNbvXp Is≠-Øp-∂-Xn\pw Ahsc ]p\c-[n-h-kn-∏n-°p-∂-
Xn\pw Cu ]≤Xn hnm-h\w sNøp-∂p. Sn hnZym¿∞n-Iƒ°v ]Xn-
amkw 1500 cq] hoXw 18 hb- p-h-sctbm kz¥-ambn sXmgn¬ Is≠-
Øp-∂-Xp-h-sctbm A\p-h-Zn®p hcp-∂p.
h¿j-ImeØv ]nIh¿§°m¿°v tPmen-km-≤y-X-bpsS
Amhw Ah¿°n-S-bn¬ akpIm-eØv ]n-Wnbpw IjvS-∏mSpw
h¿≤n-°p-hm≥ CS-bm-°p-∂p.. Cu Imeb-f-hn¬ Ah-¿°v t]mj-Im-
lm-chpw £-Whpw Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-XmWv Cu ]≤Xn ][m-\-
ambpw e£y-an-Sp-∂Xv.Pq apX¬ sk]v‰w-_¿ hscbp≈ 4 amk-
ß-fn-emWv Ducp-Iq- -߃ aptJ\]kvXpX ]≤Xn \S-∏n-em-°p-
∂Xv.
kwÿm-\sØ GI ]n-I-h¿§ ]©m-b-Ømb CSp°n Pn√-
bnse CS-a-e-°p-Sn-bn¬ tZhn-Ifpw Kncn-P≥ k¿∆okv kwLw
aptJ\hnX-cWw sNøp∂ tdj≥ km[-ß-fpsS Npap- p-Iq-enbpw
Cu ]≤Xn ]ImcamWv \¬In-h-cp-∂-Xv.
32. £y klmb ]cn-]mSn
64
37. BZn-hmkn ]p\-c-[n-hmk hnI-k\anj≥ (Sn.-B¿.-Un.-Fw)
qc-lnX ]nI h¿§ IpSpw-_-߃°v 3 G°¿ apX¬ ]cm-am-
h[n 5 G°¿ hsc qan \¬Ip-∂-Xn\v k¿°m¿ Xocp-am-\n-®n- p-≠v. 1
G°-dn¬ Ipdhv qan ssIh-i-ap≈ ]nI h¿§ IpSpw-_-߃°v Ipd-
™Xv 1 G°¿ qan Dd-∏m-°p-∂-Xn-\mhiy-amb qan en-°p-∂-Xn\v
A¿l-X-bp≠v. ]nIh¿§ IpSpw-_-ßsf CXn-\mbn Xøm-dm-°n-bnp-
≈ amÿ πm≥ A\p-k-cn®v ]p\-c-[n-hkn∏n°p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ
GtIm-]n-∏n-°p-∂-Xn\pw \n¿∆-lWw \S-Øp-∂-Xn-\pambn ssS_¬
dnlm-_n-en‰ent‰-j≥ B‚v sUhe]vsa‚v anj≥ (Sn.-B¿.-Un.-Fw)
cq]n-I-cn-®n- p-≠v.
1) h\\n¿ΩmWw Dƒs∏-sS-bp≈ ]›m-Øe kuI-cy-hn-I-k\w
2) Pe-tk-N-\-hpw Irjnbpw Dƒs∏-sS-bp≈ qhn-I-k\
]cn-]m-Sn-Iƒ
35 Awt_Zv°¿ sk‰n¬sa‚v hnI-k\]≤Xn (]pXp°nb F.‰n.Fkv. ]n ]≤Xn)
kmaq-ln-I-ambpw kmº-Øn-I-ambpw ]nt∂m°w \n¬°p∂
ASn-ÿm\ kuIcy hnI-k-\-amWv v Cu ]≤Xn e£yw hbv°p-∂-Xv.-
A-Sn-b-¥-c-ambn \S-∏m-t°≠ ASn-ÿm\kuIcy߃, kmº-ØnI
hnI-k\]h¿Ø-\-߃, h\n-X-Iƒ°pw Ipn-Iƒ°pambp≈ ASn-
ÿm\Bh-iy-߃, ]nIh¿§ kt¶-X-Ønse h-\-c-lnXcmb
]nIh¿§°m¿°v h\\n¿ΩmWw, IpSn-sh≈w, ipNnXzw, Zp¿LS
]tZ-i-ß-fn¬ Xma-kn-°p∂ ]nIh¿§°mcpsS ]p\c-[n-hmkw
F∂nh ]≤-Xn-bn¬ Dƒs∏-Sp-∂p.
36. ssS_¬ tImwπIvkv
]nIh¿§ hnm-K-ß-fpsS ]c-º-cm-KX Iem-]-Z¿i-\-Øn\pw
D¬∏-∂-ß- -fpsS hn]-W-\-Øn\pw hwiob NnIn’, hwiob £Ww
F∂n-h-bvs°-√m-ap≈ kuIcyßfpw Xmev°m-enI hnia kuI-
cyhpw Hcp-°p∂Xn\v sIm®n \K-c-Øn¬ 1.18 G°¿ ÿeØv
2229N.-In.ao hnkvXr-Xn-bn¬ 7.18 tImSn cq] sNe-h-gn®v \n¿ΩmWw
]q¿Øo-I-cn®v 2019 sk]v‰w-_¿ 2\v DZvLm-S\w \n¿∆-ln®v
]h¿Ø\w Bcw- n-®p.
∏n-em-°p-∂p. ]n-I-h¿§ hnI-k-\-Øn\v ap≥K-W\ \¬tI≠
sshZypXn , Ip∏n-sh-≈w, Irjn, arK-kw-c-£Ww F∂o hIp-∏p-I-fpsS
t]mPvIvSp-Iƒ°v ap≥K-W\ \¬tI-≠-Xm-Wv.
65
3) kzbwsXmgn¬ ]≤-Xn-Iƒ
4) a\p-jy-hn- -h-tijn h¿≤n-∏n-°p-∂-Xn-\p-X-Ip∂ ]cn-]m-Sn-Iƒ.]p\-c-[n-hmk ]h¿Ø\ßfn¬ Xmev°m-enI hmk-ÿ-e-
߃,-Im¿jnI kma-Kn-Iƒ, h-\-\n¿ΩmWw, Du¿÷w, IpSn-sh≈w,
tdmUv \n¿ΩmWw, aÆv kwc-£Ww, arK-kw-c-£Ww, AwK≥hmSn,
IΩyp-Wn-‰n-lmƒ, hb-\mSv, ]me-°mSv Pn√-Ifn¬ qan hm߬
F∂nh ][m\]≤-Xn-I-fmWv. Cu ]≤Xnbn¬ CXp-hsc qc-ln-
X¿°v G°¿ qan hnX-cWw sNbvXp Ign-™p. hnX-cWw sNbvX
qan-bn¬ a‰v Un∏m¿p-sa‚p-Ifpw Xt±i kzbwcW hIp-∏p-I-fp-
sSbpw GtIm-]\tØsS hnI-k\]≤-Xn-Iƒ ]ptcm-K-an®phcp-∂p.
38. s]Ip- n-Iƒ°p≈ hnhml [\-k-lmbw
\n¿≤-\cpw amXm-]n-Xm-°-fn¬ Bsc-¶nepw Hcmƒ ac-W-s∏-
Sp-Ibpw ]n-I-h¿§ bph-Xn-I-fpsS hnhm-l-Øn\v [\-k-lmbw
\¬Ip-∂-Xn\v th≠n-bp≈ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv. hnhml [\-k-lmbw 1
e£w cq] \nc-°n-emWv \¬In-h-cp-∂-Xv. F∂m¬ A\m-X-cmb ]n-
I-h¿§ s]Ip- n-Iƒ°v 1.50 e£w cq] B\p-Iq-e-y-ambn en-°pw.
hnhml Xob-Xn°v Hcp amk-Øn\v ap≥]v [\-k-lm-b-Øn-\p≈
At]£ _‘-s∏ ‰n.-C.H apJm-¥ncw ka¿∏n-t°-≠-Xm-Wv.
\n›nX kab ]cn-[n°v D≈n¬ At]-£n-°m≥ km[n-°m-Ø-h¿°v
Ub-d-Œ-dpsS / k¿°m¿ DØ-c-hn≥ ]Imcw B\p-Iq-eyw A\p-h-
Zn®p \¬Ip-∂p.
]nIh¿§ D]-]-≤Xn kvIoap-I-fn¬ D≠m-Ip∂ Kpcp-X-c-
amb hnS-hp-Iƒ \nI-Øp∂Xn\p-th-≠n-bmWv tIm¿∏vkv ≠v D]-
tbm-Kn-°p-∂-Xv. t]mP-IvS-[n-jvTnX kao-]\w Dƒs°m≠v kzbw-
sXmgn¬, ss\]p-Wy-hn-I-k\w, ip≤-Pe hnX-cWw, ipNnXzw, \S-
∏m-e-ß-fpsS \n¿ΩmWw, kmt¶-XnIhnZy ]tbm-P-\-s∏-Sp-ج,
hnZym- ymk BtcmKy ]cn-]m-Sn-Iƒ, sshZyp-Xo-I-c-Ww, FØn-s∏-
Sm≥ Ign-bmØ ÿe-ß-fn¬ KXm-KX kuIcy߃ ]nI h¿§ D]-
]-≤-Xn-°p≈ ]tXyI tIµ-k-lmb ]≤-Xn-bpsS Ipdhv ]cn-l-cn-
°¬, tkmv‰v kvIn¬ Dƒs∏-sS-bp≈ hnZym- ymk hnI-k\w
IΩyq-Wn-‰n-lmƒ, sse_dn , ]n-I-h¿§-°m¿°p-th≠n C‚¿s\‰v,
Un.-‰n.-]n. , tmtm-Ãm-‰v, mIvkv kuI-cy-߃ sa®-s∏-Sp-ج
F∂n-h- Cu ]≤Xn e£yw hbv°p-∂p.
39.Inn-°¬ Kym∏v n√nwKv kvIow
66
41. Ducp-Iq- -߃
F√m ]n-I-h-¿K kt¶-X-ß-fnepw Ducp-Iq- -߃ IqSp-∂-
Xn\pw Ducp-Iq- -ßfpsS ]h¿Ø\w i‡n-s∏-Sp-Øp∂-Xn\v mK-
ambn ]co-in-e\w \¬Ip-∂-Xn\pw e£y-an- p-≈-Xm-Wv Cu ]≤-Xn.
kq£va Xe-Øn-ep≈ Bkq-XWw, ]mY-anI BtcmKy ]cn-]m-e\w,
k¿°m-cns‚ hnI-k\]h¿Ø-\-߃, \n¿h-lWØnepw tamWn-‰-
dnw-Knepw ]¶m-fnØw h¿≤n-∏n-°¬ F∂o hnj-b-ßsf ASn-ÿm-\-
s∏-Sp-Øn-bm-bn-cn°pw ]cn-io-e\w \¬Ip-∂Xv. Ducp-Iq- -߃ 4 amk-
Øn-semcn°-se-¶nepw IqtS≠XmWv. Hmtcm DucpIqtbmK߃
tNcp∂Xns‚ sNehnte°mbn 2500 cq] hoXw A\phZn®phcp∂p.
42.]tXyI tIµ klmb ]≤Xn ]n-I-h¿§-°m-cpsS PohnX \ne-hmcw Db¿Øp-∂-Xn\v kz-
bw-sXm-gn¬ ]≤-Xn-Iƒ, ]cn-io-e\]cn-]m-Sn-Iƒ, Im¿jnI ]≤-Xn-
Iƒ XpS-ßnb kmº-ØnI D∂-a\]cn-]m-Sn-Iƒ ]tX-yIw Xnc-s™-
SpØ ]tZ-i-ß-fn¬ ¢Ãv¿ ASnÿm-\-Øn¬ Cu ]≤-Xn-bn¬ \S-∏n-
em-°p-∂p. CXn-\mbn Xøm-dp-°p∂ ]≤-Xn-Iƒ kwÿm\Pn√m
h¿°nwKv Kq∏p-I-fpsS AwKo-Im-c-Øn\v hnt[-b-am-bn- mWv \S-∏n-
em°n hcp-∂-Xv.
43.h\cln-X¿°v h\wh-\-c-ln-X-cmb ]n-I-h¿K-°m¿°v h-\-\n¿Ωm-W-Øn\v
[\-k-lmbw \¬Ip∂ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv. h-\-\n¿ΩmW [\-k-lmb
Km‚v \ne-hn¬ 4 e£w cq]-bmWv. hnZqc ÿnX kt¶-X-ß-fnse
h\ \n¿Ωm-W-Øn\v 6 e£w cq]bpw \¬In-h-cp-∂p. Sn XpI 4
KUp°fmbmWv \¬Inhcp∂Xv. 201819 h¿jw apX¬ h\
40.]nIh¿§ s]mtam¿am¿
]n-I-h¿K-°m¿ IpSp-X-embn A[n-h-kn-°p-∂ taJ-e-I-fn¬
hnI-k-\-Øns‚ IÆn-bmbn ]h¿Øn-°p-I. ]n-I-h¿§ hnI-
k\hIp∏pw a‰p hIp-∏p-Ifpw \S-∏n-em-°p∂ ]≤-Xn-Iƒ°v KpW-
tm-‡m-°-fpsS knwKnƒ hn≥tUm Bbn ]¿Øn-°pI. KpW-tm-
‡-°sf t_m[-h¬°-cn-°pI XpS-ßnb ]h¿Ø-\-߃°mbn
hnZym- ym-k-ap≈ 1182 ]nIh¿K bph-Xo-bp-hm-°sf \nb-an-®n-cp-∂p.
IqSmsX kwÿm-\sØ k¿°m¿ Bip-]-Xn-I-fn¬ NnIn’ tXSn-
sb-Øp∂ ]n-I-h¿K°msc klm-bn-°p-∂-Xn\v Bh-iy-amb
sl¬Øv s]mtam¿am-scbpw ta¬ ]d™ s]mta¿am-cn¬
\n∂pw ]tXy-I-ambn \ntbm-Kn-®n- p-≠v.-C-h¿°v ]Xn-amkw 9,000 /--
cq] tlmW-t‰nbhpw, 1000 cq] bmXm-sN-ehpw \¬In hcp-∂p.
67
45. hoSp-I-fpsS A‰-Ip-‰-∏-Wn-Iƒ
2008se t_kvsse≥ k¿t∆-bn¬ 55% ]n-I-h¿K h-\-߃
XI¿∂Xpw 44% ASp-°f C√m-Ø-Xp-am-sW∂v Is≠-Øn. 51%
hoSp-Iƒ ÿe kuI-c-y-߃ C√m-Ø-h-bm-sW∂pw Is≠-Øn.
Bb-Xn-\m¬ hoSp-I-fpsS ]p\-cp-≤m-c-W-Øn\pw A[nI apdn-Iƒ
\n¿Ωn-°p-∂-Xn\pw XI¿∂ h-\-ß-fpsS ]p\¿\n¿Ωm-W-Øn\pw
Cu ]≤-Xn-bn¬ Dt±-in-°p-∂p. FÃn-ta‰v ]Imcw ]c-am-h[n 1.5
e£w cq] hsc Cu ]≤-Xn-bn¬ ]Imcw \nehn¬ A\p-h-Zn®p
\¬In hcp-∂p.
46. ]n-I-h¿§ t£a ÿm]-\-߃°p≈ [\-k-lmbw
]n-I-h¿K t£a ÿm]-\-߃°v [\-k-lmbw \¬Ip-∂-
Xn\v Cu ]≤Xn e£-y-an-Sp-∂p. Cu ]≤Xn ]Imcw am\-¥-hm-Sn-
bnse ]nb-Z¿in\n tXbne tXm-Øn\v Im¿jnI hrØn-°p≈ [\-
k-lmbw hb-\mSv Pn√-bn¬ Awt_-Zv°¿ kvamcI Kma-hn-I-
k\C≥Ãn-‰-yq- n\v sXmgn¬ sshZ-Kv≤yw ]cn-io-e-\-Øn-\p≈ [\-k-
lm-bw, A-∏mSn tIm Hm∏-td-‰ohv manwKv skmssk-‰n-°p≈ [\-
k-lmbw, A-∏m-Sn-bnse Nn≠°n kvIqƒ, tlmì F∂n-h-bpsS
]h¿Ø-\-Øn-\m-h-i-ym-amb [\-k-lmbw ]n-I-h¿K taJ¬bnse
]n-I-h¿K kl-I-cW kwL-߃°v \¬Ip∂ ]h¿Ø\[\-k-
lmbw F∂nh Cu ]≤-Xn-bn¬ hcp-∂p.
\n¿ΩmW [\klmbw ssev anj≥ ]≤Xnbn¬
Dƒs∏SpØnbmWv \¬Inhcp∂Xv. Sn. ]≤-Xn-bn¬ kt¶-X-߃°-
IØv Xma-kn-°p∂ ]n-I-h¿§-I°m¿°v 6 e£w cq]bpw kt¶-X-
߃°v ]pdØv Xam-kn-°p-∂-h¿°v 4 e£w cq]-bp-am-Wv -h-\-
\n¿ΩmW [\-k-lm-bw. AXoh Zp¿L-S-]-tZ-i-ß-fn¬ 20% hsc
A[n-I-ambn [\-k-lmbw A\p-h-Zn-°m-hp-∂-Xm-Wv.
44. CS-a-e-°pSn ]mt°Pv
2010 \hw-_¿ 1mw XobXn cq]o-Ir-X-amb CS-a-e-°pSn tIc-f-
Ønse GI ]n-I-h¿K Kma-]-©m-b-Øm-Wv. ]pXp-°pSn F∂
skmssk-‰n-°pSn Bÿm-\-amb Cu Kma-]-©m-b-Øn¬ 28 IpSn-I-fn-
embn 621 IpSpw-_-߃ A[n-h-kn-®p-h-cp-∂p. CS-a-e-°pSn kaK
hnI-k-\-Øn-\mbn 10.35 tImSn cq]-bpsS kvs]j-y¬ ]mt°Pv
]≤Xn Xøm-dm-°p-Ibpw BZ-y-Lw XpI 4.33 tImSn cq] ]≤Xn
\n¿∆-lW hIp-∏mb h\w hIp-∏ns\ G¬∏n-°p-I-bp-ap-≠m-bn.
68
47. B¿n°nƒ 275(1) ]Im-c-ap≈ Km‚n-¬ \S-∏n-em-°p∂ ]≤-XnIƒ.
hnZym- ymkw, hcpam\ZmbI ]cn]mSnIƒ, BtcmKyw,
Irjn, arK-kw-c-£Ww, kmt¶XnI sXmgn¬ taJebnep≈ am\h
hnhtijn hnIk\w, ImbnI hnIk\w, kvIqfpIfpsSbpw
tlmÃepIfpsSbpw ]cn]me\w XpSßnb am\h hnIk\
kqNIßfpsS hf¿®sb XzcnXs∏SpØp∂ taJeIfpsS
ASnÿm\kuIcy߃ Dd∏m°p∂p. Sn ]≤Xn tIµk¿°mcns‚
am¿§ \n¿t±ia\pkcn®mWv \S∏nem°p∂Xv.
48. G‰hpw ]nt∂m-°-amb ]n-I-h¿K-°m¿°p≈ sXmgn¬ ]co-in-e-\w.
]nI h¿K hnm-K-Øn¬s∏h¿°v ÿnc-amb Poh-t\m-]m[n ey-
am-°p-∂-Xn\v hIp∏v [mcmfw ]cn-]m-Snbpw \S-∏n-em-°n-h-cp-∂p. Hcp
IpSpw-_-Ønse Hcm-sf-¶nepw tPmen ey-am-°pI F∂Xv ]Xn-
aq∂mw ]©-h-’c ]≤-Xn-bpsS ]Jym-]n-X-e-£y-am-Wv. ]n-I-
h¿§°mcpsS am\-h-tijn h¿≤n-∏n-°p-∂-Xn\v ][m-\-ambpw
Du∂¬ \¬Ip-∂Xv ss\]p-Wy-hn-I-k-\hpw ]cn-º-cm-KX sXmgn¬
t]m’m-l-\-hp-am-Wv. CXns‚ mK-ambn kwÿm-\-Øn-\-IØpw
]pd-Øp-am-bp≈ ]ikvX sXmgn¬ ss\]p-Wy-hn-I-k\ ÿm]-\-
ß-fp-ambn tN¿∂v h¿jw tXmdpw GI-tZiw 2000 Ay-ÿ-hn-
Zy¿°v ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-Iƒ kwL-Sn®v hcp-∂p.
49. C≥tm¿ta-j≥, FUyq-t°-j≥, IΩyq-Wn-t°-j≥
]n-I-h¿K-°m-cpsS kmwkv°m-cnI ]cn-]m-Sn-Iƒ,
\mS≥Item¬k-h߃, F∂nh t]m’m-ln-∏n-°p-hm\pw ]n-I-
h¿K-°m¿ \n¿Ωn-°p∂ D¬∏-∂-߃°v ]Z¿i\hn]-W\kuI-cy-
߃ G¿s∏-Sp-Øp-∂-Xn\pw, K±nI kwL-Sn-∏n-°p-∂-Xn\pw elcn
hncp≤ t_m[-h¬°-cW ]cn-]m-Sn-Iƒ, hIp-∏p-ambn _‘-s∏
hnj-b-ß-fpsS tUmIyp-sa-t‚-j≥, ]n-I-h¿K D]-tZ-iI kanXn
tbmKw tNc¬, s]mj-W¬ tImgvkp-I-fn¬ ]th-i\w tXSp∂
]nIh¿K hnZym¿∞n-Iƒ°v Bh-iy-amb ]T\hkvXp-°ƒ
\¬I¬.
69
50. hIp∏v i‡n-s∏-Sp-Øp∂Xn\p-ap≈ ]≤-Xn.
]nIh¿§ hnI-k\hIp-∏nse ]h¿Ø\w i‡n-s∏-Sp-Øp-
∂Xns‚ mK-ambn ka-K-amb B[p-\nI kwhn-[m\w G¿s∏-Sp-
Øp∂ ]≤-Xn-bm-WnXv. hIp-∏ns‚ ]h¿Ø-\-߃ Ah-tem-I\w
sNøp∂Xn\v hnh-c-km-t¶-Xn-I-hnZy D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn\pw Poh-\-
°m¿°v ]co-in-e\w \¬Ip-∂-Xn\pw Iºyq- ¿h¬°-c-W-Øn\pw,
C‚¿s\‰v / C-sa-bn¬ IW-£≥ G¿s∏-Sp-Øm\pw ]gb hml-\-
߃ dn∏-b¿ sNøp-∂-Xn\pw Bh-iy-sa-¶n¬ ]gb hml\w am‰n
]pXnb hml\w hmßp-∂-Xn\pw Cu ]≤-Xn-bn-eqsS e£y-an-Sp-∂p.
51. ]Xn-_-≤-X-bp≈ kmaq-ly-]-h¿Ø-I-cpsS tkh-\w.
]Xn-_-≤-X-bp≈ kmaqly ]h¿Ø-¿I-cpsS tkh\w D]-
tbm-K-s∏-SpØn ]n-I-h¿K-°m¿°n-Sbn¬ Iukn-enwKv \S-Øp-I,
skan-\m-dp-Iƒ kwL-Sn-∏n-°p-I, aZyw ab-°p-a-cp∂v, ]pI-bne F∂n-
h-bpsS D]-tbm-K-Øns‚ tZmj-h-i-߃ a\-kn-em°n sImSp°pI
F∂n-h-bmWv Cu ]≤-Xn-bpsS e£yw. XpS-°Øn¬ Cu ]≤Xn hb-
\mSv Pn√-bnepw A-∏mSnbnepw amXw \S-∏n-em°pIbpw AXns‚
hnP-b-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ ]nIh¿K-°m¿ [mcm-f-am-bp≈
a‰p Pn√-I-fn-te-°p-IqSn Cu ]≤Xn hym]n-∏n-°m≥ Dt±-in-°p-∂p.
52. ]n-I-PmXn/]n-I-h¿K hnI-k\kl-I-cW ÿm]-\-ß-fpsS kwÿm\sU-td-j≥
tIcf kwÿm\]n-I-PmXn/ ]n-I-h¿K kl-I-cW tU-
td-j\v sNdp-InS h\-hn- -h-ß-fpsS tiJ-c-hp-ambn _‘-s∏ ]cn-]m-
Sn-Iƒ°mbn tIµ Khsa‚n¬ \n∂pw [\-k-lmbw \¬Im-dp-≠v.
[\-k-lmbw Hmlcn aqe-[\w \nt£]w sNdp-InS h\-hn- h D¬∏-
∂-ß-fpsS tiJ-cWw tKmUu shb¿lukv F∂n-h-bpsS
\n¿ΩmWw apX-emb LS-I-߃°m-bmWv \¬Ip-∂-Xv.
53 tIcf kwÿm\]n-I-PmXn/ ]n-I-h¿§ tIm¿∏-td-j≥]n-I-h¿K hnm-K-Øn¬s∏-Sp-∂-h-cpsS kmº-ØnI D∂-
a\]cn-]m-Sn-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v tIµ kwÿm\]n-I-PmXn/
]n-I-h¿K hnI-k\tIm¿∏-td-j\v Hmlcn aqe-[\w \¬Ip-∂-Xn\v
[\-k-lmbw A\p-h-Zn-°p∂p-≠v.
70
54. Kncn-h¿K ]tZ-i-Øp-ff kuI-c-y-߃ h¿≤n-∏n-°¬
hfsc ]n∂m°w \n¬°p∂ ]n-I-h¿§ ]tZ-i-ß-fn-eq≈
kvIqfp-I-fnepw Bip-]-Xn-I-fnepw Bh-i-y-amb ASn-ÿm\kuI-c-y-
߃ h¿≤n-∏n-°p-∂-Xn\v Cu ]≤Xn hnm-h\w sNøp-∂p. \ne-hm-c-
ap≈ hnZ-ym- -ymkw Dd-∏p-h-cp-Øm\pw NnIn’ e-y-am-°m\pw e£-y-
an- n-cn-°p∂ ]≤-Xn-bm-Wn-Xv. Ipd-™Xv 20%¬ IqSp-X¬ ]n-I-h¿K
hnZ-ym¿∞n-Iƒ ]Tn-°p∂ kvIqfp-I-fnepw ]n-I-h¿K taJ-e-I-
fnepw Bip-]-Xn-I-fn-sebpw ]n-I-h¿K tlmÃ-ep-I-fn-sebpw
kuI-c-y-߃ sa®-s∏-Sp-Øm≥ Cu ]≤-Xn-aqew km[n-°p-∂p.
55. h\-Øn-\p-≈n¬ Xma-kn-°p∂ ]n-I-h¿K-°m-cpsS hnI-k\w
kwÿm-\Øv 73500 ]n-I-h¿K-°m¿ h\-Øn-\p-≈n¬ 18560
IpSpw-_-ß-fn-embn A[n-h-kn-°p-∂-Xmbn ImW-°m-°n-bn- p-≠v.
Ch¿°v sXmgn¬ \¬In ÿnc-h-cp-am\w D≠m°n sImSp-°p-I,
ASn-ÿm\kuI-c-y-߃ G¿s∏-Sp-Øp-I, h\-y-ar-K-ß-fn¬ \n∂pw
kwc-£Ww \¬Ip-I. Btcm-Ky ]cn-c£ \¬IpI Ch-cpsS ]mtZ-
in-I-amb hmk-ÿ-e-߃ \in-∏n-°p-∂Xv XS-bpI F∂o ]cn-]m-Sn-
I-fmWv e£-y-an- n- p-≈-Xv. Cu ]≤Xn h\w hIp∏pw ]n-I-h¿K
hnI-k\hIp∏pw kwbp-‡-am-bn- mWv \S-∏m-°p-∂-Xv.
kwÿm\Pn√m ]n-I-h¿K D]-tZ-iI kanXn AwK-߃°v
D]-tZ-i-I-k-anXn tbmK-Øn¬ ]s¶-Sp-°p-∂-Xn\v bmXm-sN-ehv
\¬Ip∂ ]≤Xn
56. ssS_¬ t_m¿Uv AwK-ß-fpsS bmXm-sN-ehv
57. ISw FgpXn X≈p∂ ]≤Xn
kwÿm-\sØ ]n-I-h¿§ hnm-K-°m¿ hnhn[ k¿°m¿
hIp-∏p-Iƒ, kl-I-cW ÿm]-\߃, tZi-km¬IrX _m¶p-Iƒ,
]n-I-PmXn ]n-I-h¿§ hnI-k\tIm¿∏-td-j≥, IpSpw-_io bqWn-‰p-
Iƒ F∂n-hn-S-ß-fn¬ \n∂pw FSp-Øn- p-≈Xpw, 14- 2014 ¬ Xncn-®-Shv
Imem-h[n Ign™ IpSn-»n-I-bm-b-Xp-amb Hcp e£w cq] hsc-bp≈
hmbv]-Iƒ (ap-Xepw ]en-i-bpw, ]ng-∏-en-ibpw a‰p sNe-hp-Ifpw
Dƒs∏-sS) FgpXn X≈p∂ ]≤Xn k.-D.(-A) \w.71/2015 ]P. ]h.-hn-
71
58. IΩ-yq-Wn‰n In®≥
]n-I-h¿§ inip-a-c-W-\n-c°v h¿≤n® kml-N-cy-Øn¬
t]mj-I-lmc Ipdhv ]cn-l-cn-°p-∂-Xn-\mbnmWv IpSpw-_io
aptJ\ £Ww ]mIw sNbvXv \¬Ip∂ ]≤-Xn Bcw- n-®Xv. K¿n-
Wn-Iƒ, ape-bq- p∂ AΩ-am¿, Ipn-Iƒ, hn[-h-Iƒ, hr≤¿, am\-
kn-I-tcm-Kn-Iƒ, Iuam-c-]m-b-°m¿ F∂n-h¿ IΩyq-Wn‰n In®≥ ]≤-
Xn-bpsS KpW-tm-‡m-°-fm-Wv.
59. qc-ln-X-cmb ]n-I-h¿§-°m¿°v qan hmßp∂ ]≤Xn
kz-¥-ambn qan-bn-√mØ ]n-I-h¿§-°m¿°v 25 sk‚v apX¬
1 G°¿ hsc hmßp-∂-Xn\v 10 e£w cq] hsc k¿°m¿ [\-k-lm-
b-ambn \¬Ip∂ ]≤Xn
60. hwiob sshZ-y≥am¿°v [\-k-lmbw
]c-º-cm-KX ]n-I-h¿§ sshZ-y≥am¿°v 10000/cq]
hm¿jnI Km‚mbn Cu ]≤Xn hgn \¬Ip-∂p. In¿Øm-Uvkns‚
klm-b-tØmsS sshZ-y≥amsc sXc-s™-Sp-°p-Ibpw XpI KpW-
tm-‡m-hns‚ _m¶v A°u-≠n-tebv°v ssIam‰w sNøp-∂p.
h. XobXn, 1102015 ]Imcw A\p-h-Zn®p hcp-∂p. BbXn≥]Imcw
3275 KpWtm‡m°ƒ°mbn 91773153 cq]bpsS hmbv]
FgpXnØ≈nbnp≠v.
hnh-c-Wm-flI coXn-bnepw A]-K-Y\m-]-c-amb
]h¿Ø\kº-Zm-b-ß-fn-eq-sSbpw ]n-I-h¿§ hnm-K-°m-cpsS
tijvT-amb kmwkv°m-cnI ss]Xr-IsØ tUmI-yp-sa‚v sNøpI
]mY-anI Zzn-Xob Xe-Øn-ep≈ HutZ-ym-KnI tcJ-Iƒ, k¿s∆ hy-
‡n-KX An-apJw o¬Uv h¿°v F∂n-h-bpsS klm-b-tØmsS
tiJ-cn®v kam-l-cn-°p∂ ]T\tIµw. Sn ]T-\-tIµw In¿ØmUvkv
aptJ-\-bmWv \S-Øn-h-cp-∂-Xv.
61. hb-\mSv tKmX- mj ]T-\-tIµw
72
63 ]n-I-h¿§ s]Ip- n-Iƒ°v C≥jp-d≥kv ]≤Xn (tKmX hm’-ey \n[n)
]n-I-h¿§ hnm-K-Øn¬s∏ s]Ipn-Iƒ°v icn-bmb
hnZ-ym- -ymkw Dd-∏m-°¬, Ignhv sa®-s∏-Sp-Øp-I, kmaq-ly ]Zhn
Db¿ØpI, sImgn™p t]mIp-∂Xv XS-bpI F∂o Imc-y-߃°v
th≠n Hcp C≥jp-d≥kv G¿s∏-Sp-Øp∂ ]≤-Xn-bm-WnXv. C≥j-
z¿ sNø-s∏-Sp∂ ]n-I-h¿§ s]Ip- n-Iƒ 10- mw ¢mkv
FØptºmtgm 18 hb v BIp-tºmtgm BWv Cu Zo¿L-Ime
\nt£] ]≤Xn ]q¿Øn-bm-hp∂-X- v. CXv A\p-k-cn®v s]-Ip-
™ns‚ P\\cPn-kvtS-j≥ XpSßn ]Xn-tcm[ IpØn-hbv]v
kvIqƒ ]th-i\w XpS-ßnb \S-]-Sn-I-fn-eqsS s]Ipn ]Ømw-
¢m-kn¬ FØp∂tXmsS kzbw ]c-ym-]vXX ssIh-cn-°p∂-Xv.
C≥jp-d≥kv XpI PohnX \ne-\n¬∏n-\mtbm D∂X hnZ-ym- -ym-k-Øn-
\mtbm D]-tbm-Kn-°m-hp-∂- Xm-Wv.201718 201819 kmºØnI h¿j-
ß-fn¬ 1076 s]Ip- n-Isf F¬.-sF.kn aptJ\ C≥jp¿ sN-bvXn-
p-≠v.
62. ]n.sI Imf≥ IpSpw-_-t£a ]≤Xn
]n-I-h¿§ tImf-\n-Iƒ°v ]pdØv Nn∂n-®n-Xdn Xma-kn-
°p∂ tKmX-hn- m-K-°m-cpsS hnI-k-\-Øn-\mbn Bhn-jv°-cn-®n-
p≈ ]≤-Xn-bmWv ]n.-sI. Imf≥ IpSpw-_-t£a ]≤-Xn. Ducp-Iq- -
ß-fpsS ]¶m-fn-Ø-tØmsS KmaoW hne-bn-cp-Ø-ens‚ klm-b-
tØmsS ssatIm-πm≥ Xøm-dm-°n-bmWv ]≤Xn \S-∏n-em-°p∂-Xv.
kwÿm\ IpSpw-_ioanjs‚ klmbtØmsS ssatIm-πm≥ Xøm-
dm-°n-bmWv ]kvXpX ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂-Xv.
64. Bdfw kaK ]mt°Pv
IÆq¿ Pn√bnse Bdfw ]p\c[nhmk taJebpsS kaK
hnIk\w e£yanpsIm≠v \_m¿Uv B¿.sF.Un.Fv
[\klmbtØmsS 42.67 tImSn cq]bpsS ]≤Xn°v AwKoImcw
\¬Inbnp≠v. ]≤Xn \n¿∆-lWw Bcw- n-®n- p-≠v.
73
\nb-a-]-cn-c£
C¥-y≥ c-W-L-S-\-bpsS B¿n-°nƒ 17¬ ]d-bp∂
"Abolition of untouchability"(sXm- p-Iq-Smbva \n¿Ø-em-°¬) F∂-
Xns\ASn-ÿm-\- am°n C¥-y≥ ]m¿e-sa‚ v 11091989¬ ]m m°n
10011990 apX¬ \nehn¬ h∂ \nb-a-amWv ]n-I-PmXn / ]n-I-h¿§
(A-Xn-I-a-߃ XS-b¬) \nbaw 1989.
C¥-y≥ c-W-L-S-\-bpsS B¿n-°nƒ 17¬ ]d-bp∂ untouchability is
abolished and its practice in any form is forbidden. The enforcement of any disability arising out of "untouchability shall be an offence punishable in accordance with law. AXm-bXv sXmp-Iq-Smbva \n¿Ø-
em-°pIbpw AXns‚ GXp cq]-Ønepw D≈ BN-cWw hne-°p-
Ibpw sNbvXncn-°p-∂p. sXmp-Iq-Smbvabn¬ \n∂pw Df-hm-Ip∂
GsX-¶nepw Ah-iX \n¿_-‘n®v G¬∏n-°p-∂Xv \nba ]Imcw
in£n-°m-hp∂ Hcp Ip‰-ambn-cn-°p-∂-Xm-Wv. C¥ybn¬ PΩp-Im-
ivao¿ Hgn-sI-bp≈ kwÿm-\-߃°pw tIµ- cW ]tZ-i-
߃°pw Cu \nbaw _m[-I-am-Wv. \nb-a-Øns‚ chapter 2, B¿n-
°nƒ 3¬ Ip‰-I-c-amb AXn-I-a-߃ Fs¥ms°-bm-sW∂v hy-‡-
am-°n-bn- p≠-v. Cu \nb-a-Øns‚ ][m-\-s∏ ]tX-y-I-X-I-fm-Wv.
]«nI tKmX-hÀ¤-§fpw aäp ]c-¼-cm-KX h\-hm-kn-Ifpw
1. 1989 se AXn-Iaw XS-b¬ \nbaw
1. C¥-y≥ ]o\¬ tImUv, s]m-£≥ Hmv knhn¬ ssd‰vkv BIvSv F∂n-h-bn¬ ]d-bm-ØXpw F∂m¬ ]n-I-PmXn / ]n-I-h¿£ hnm-K-Øn¬s∏- -h¿s°-Xnsc D≠m-Ip∂ AXn-I-a-ß-sf-°p-dn®v hy-‡ambn ]Xn]mZn°p∂p.
2. AXn-I-a-߃ Hmtcm∂pw Xcw Xncn®v hy-‡-ambn ]d-™n-cn-°p-∂p.
3. Hmtcm AXn-I-a-Øn\pw \¬tI≠‘“I¿i\in£-Iƒ Fs¥m-s°-sb∂v hy-‡-am-°n-bn-cn-°p-∂p.
4. \nbaw ]cn-c-£n-t°≠ DtZ-ym-K-ÿ-cpsS ‘ mKØp \n∂v hogvN-bp-≠mbm¬ Ahcpw in£m¿l-cm-bn-cn-°pw.
5. hnNm-cW thK-Øn¬ ]q¿Øn-bm°n Ime-hn-fw_w IqSmsX \nb-a- \-S-]-Sn-Iƒ kzo-I-cn-°p-X-∂-Xn-tebv°v ]tXyI tImS-Xn-Iƒ cq]o-Icn-°pw.
74
6. F√m ]tX-yI tImS-Xn-I-fnepw ]tX-yI ]_vfnIv t]mkn-I-yq-¿amsc \nb-an-°p-hm≥ \nbaw A\p-im-kn-°p-∂p.
7. ]Xn-I-fpsS ap≥Iq¿ Pmayw XS-bp-∂p.
8. AXn-I-a-Øn-\n-c-bm-Ip-∂-h¿°v Bi-zm-khpw ]p\-c-[n-hm-khpw Dd-∏m-°p-∂p.
9. Kpcp-X-c-amb AXn-I-a-Øn\v Cc-bm-Ip-∂-h¿t°m, Ah-cpsS BinX¿t°m k¿°m-cn-tem, k¿°m-cns‚ Iogn-ep≈ ÿm]-\-Øntem tPmen Dd-∏m-°p-∂p.
10. \nb-a-Øns‚ ]cn-c-£bv°pw \S-Øn-∏n-\p-ambn kwÿm-\-X-e-Ønepw Pn√m Xe-Ønepw tamWn-‰-dnwKv kwhn-[m-\w.
apJ-y-a¥n A≤-y-£-\m-bp≈ D∂-X-Xe hnPn-e≥kv B‚ v
tamWn-‰-dnwKv IΩn‰n 6 amk-Øn-sem-cn-°¬ IqSn Cu \nb-a-\-S-Øn-
∏ns\hni-Z-ambn ]cn-tim-[n-°p-∂p. Cu ]cn-tim-[-\-bn¬ AXn-I-a-
Øn\v Ccbm-b-h¿°v \¬Ip∂ klm-bhpw Ah-cpsS ]p\-c-[n-hm-
khpw N¿® sNøp-∂-tXm-sSm∏w Xs∂ tIkv \S-Øn-∏ns‚ ]ptcm-K-
Xnbpw _‘-s∏ DtZ-ym-K-ÿ-cpsS DØ-c-hm-Zn-X-zhpw kzo-I-cn® \S-]-
Sn-Ifpw hni-Z-ambn hne-bn-cp-Øp-∂p. AtXm-sSm∏w Xs∂ Cu \nb-a-
Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ k¿°m-cn¬ en-®n- p≈ dnt∏m¿p-Ifpw
Ah-bn¬ ssIs°m-≠n- p≈ \S-]-Sn-Ifpw ]cn-tim-[n®v Bh-i-y-amb
XpS¿ \S-]-Sn-Iƒ°p th≠n Xocpam-\-߃ ssIs°m-≈p-∂p.
Cu IΩn-‰n-bn¬ ]n-I-PmXn / ]n-I-h¿§w, B-y-¥-cw, [\-
Imcyw F∂o hIp∏p a¥n-am¿, ]n-I-PmXn / ]n-I-h¿K hnm-K-
Øn¬s∏ Fw.-]n.-am¿, Fw.-F¬.-F-am¿, kwÿm\Nov skI- dn ,
B-y-¥-c-hIp∏v skI- dn Un.-Pn.-]n, tZiob ]n-I-PmXn / ]n-I-
h¿K IΩo-js‚ Ub-d-IvStdm As√-¶n¬ sU]-yqn Ub-d-IvStdm
F∂n-h¿ AwK-ßfpw ]n-I-PmXn/ ]n-I-h¿K hnI-k\hIp-∏ns‚
skI- dn Iho-\-dp-am-Wv.
Pn√m aPn-kvtS- p-am¿ (Pn√m If-IvS¿am¿) A≤-y-£-\m-bp≈
Pn√mXe- tam-Wn-‰-dnwKv IΩn‰n 3 amk-Øn¬ Hcn-°¬ tbmKw
tNcWw. AXmXp Pn√-I-fnse Cu \nb-a-hp-ambn _‘-[-s∏
tIkp-I-fpsS \S-Øn-∏mWv A-hnsS ]cn-tim-[n-°-s∏-Sp-∂-Xv. Pn√m
aPn-kvtS- p-am¿ cq]o-I-cn-°p∂ Cu IΩn-‰n-bn¬ AXmXp Pn√-I-fn¬
\n∂pw sXc-s™-Sp- °-s∏- n- p≈ Fw.-]n.-amcpw Fw.-F¬.F amcpw
75
IqSmsX t]meokv kq]≠v, ]n-I-PmXn/ ]n-I-h¿K hnm-K-
Øn¬s∏ aq∂v ko\n-b¿ Kk-‰Uv Hmok¿am¿, ]n-I-PmXn/]n-I-
h¿K hnm-K-Øn¬s∏ P\-hn- m-K-ß-fn¬ \n∂pw 5¬ IqSmØ
AwK-߃, ]n-I-PmXn/]n-I-h¿K hnm-K-°m-cpsS t\m
Khsa‚v Hm¿K-ss\-tk-j-\p-I-fn¬ \n∂v 3¬ IqSmØ AwK-
߃ F∂n-h¿ AwK-ß-fm-bn-cn-°pw. Pn√m ]n-I-PmXn hnI-k\
Hmo-kdm-bn-cn°pw Cu IΩn-‰n-bpsS saº¿ skI- -dn.
Cu \nb-a-Øns‚ \S-∏m-°-ep-ambn _‘-s∏v Hmtcm
kwÿm-\hpw hm¿jnI dnt∏m¿v Pqsse H∂n\p ap≥]m-bn-Øs∂
tIµ k¿°mcn\v Ab®p sImSp-t°-≠Xp≠v. tIµ k¿°m-cnse
Cu Ministry of Social Justice & Empowerment Cu dnt∏m¿p-Iƒ kam-
l-cn®v ]m¿esa‚ns‚ Ccp k-I-fp-sSbpw tai-∏p-dØv hbv°p-
Ibpw sNøp-∂p≠v.
AXn-I-a-Øn\v Cc-bm-Ip-∂-h¿°v As√-¶n¬ Bin-X¿°v
Hmtcm-∂n\pw en-t°≠kmº-ØnI B\p-Iq-eyw FX-bm-sW∂pw
AXv GXv L-Øn-emWv \¬tI≠-sX∂pw hy-‡-ambn Cu \nb-a-
Øn¬ ]d-™n- p≠v. t\ctØ 90,000/- cq] en®p sIm≠n-cp-∂Xv
1,00,000/ cq]-bmbpw 75,000/ cq] en-®psIm≠n-cp-∂Xv 85,000/ cq]-
bmbpw 1,80,000/cq] en®p sIm≠n-cp-∂Xv 2,00,000/ cq]-bmbpw,
3,75,000/ cq] en®psIm≠n-cp-∂Xv 4,25,000/ cq]-bmbpw 7,50,000/
cq] en®p sIm≠n-cp-∂Xv 8,25,000/ cq]-bmbpw h¿≤n-∏n®p sIm≠v
14042016 apX¬ ]m_-ey-Øn¬ hcpØn tIµ k¿°m¿ t\mn- n-
t°-j≥ ]pd-s∏-Sp-hn-®n-≠v.
At\-z-j-W-Øn-t\m, lnb-dnw-Kn-t\m, hnNm-c-Wbvt°m Bbn
Xmak-ÿ-eØp \n∂pw as‰mcp ÿe-tØbv°v bmX sNtø≠n
hcp-tºmƒ AXn-I-a-Øn\v Cc-bm-Ip-∂-h¿°pw Bin-X¿°pw
km£n-Iƒ°pwA\p-h-Z-\o-b-amb bmXm-_Ø, Zn\-_Ø F∂nh
en-°p-∂-Xn\v A¿lX-bp≠v.CXv Fßns\sbms°-bmWv en-°p-
∂Xv F∂-Xns\kw_-‘n®v Nw 11¬ hy-‡-amb ]d-bp-∂p.
Cu \nb-a-]-Imcw FSp-°p∂ tIkp-I-fn¬ At\-z-jWw \S-
tØ-≠Xv sU]-yqn kq]≠v Hmv t]meo-kn¬ Ipd-bmØ dm¶p≈
76
Hcp DtZ-ym-K-ÿ-\m-bn-cn-°-Ww. Sn DtZ-ym-K-ÿ≥ CØcw tIkp-
Iƒ°v ap¥nb ]cnK-W\\¬In 30 Znh-k-߃°p-≈n¬ Xs∂
At\-z-jWw ]q¿Øn-bm°n dnt∏m¿v t]meokv kq]-≠n\v ka¿∏n-
®n-cn-°-Ww. kq]≠v Sn dnt∏m¿v Xmakwhn\m- kw-ÿm\t]meokv
ta[m-hn°v (Un.-Pn.-]n)-A-b®p sImSpt°≠Xp≠v.
tIc-f-Øn¬ F√m Pn√m skj≥kv tImS-Xn-Ifpw Cu
tIkpIƒ°p≈ ]tX-yI tImS-Xn-I-fmbn ]cn-K-Wn-°-s∏-Sp-∂-Xn\p
]pdsa I¬∏-‰-bnepw at©-cn-bnepw sImm-c-°-c-bnepw ]tXyI
tImS-Xn-Iƒ XpS-ßm≥ k¿°m¿ A\p-aXn \¬Ip-I-bp≠m-bn. CXp
IqSmsX a‰p Nne Pn√-I-fnepw ]pXp-Xmbn Bcw- n-°p-∂-Xn\v \S-]-Sn-
Iƒ kzo-I-cn®p hcp-∂p. 3 Fkv.-Fw.-Fkv bqWn-‰p-Iƒ ]h¿Øn®p
hcp-∂p. t_m[-h¬°-cW ]cn-]m-Sn-Iƒ kwL-Sn-∏n®v \S-∏n-em°n
hcp∂p. t]meokv Bÿm-\Øv sFPn am¿, Fkv.-]n-am¿ F∂n-h-
cpsS tbmKw hnfn®p tN¿Øv CØcw tIkp-I-fpsS \S-Øn-∏nse
]ptcm-KXn Un.-Pn.-]nbpw Ah-temI\w \S-Øp∂p.
CXn-s\√mw ]pdta ]n-I-PmXn/]n-I-h¿§ hnI-k\hIp∏p skI- -
dnsb t\mU¬ Hmo-k-dmbn t\man-t\‰v sNbvXp sIm≠v Pn√m aPn-
kvtS- p-am-cp-sSbpw t]meokv kq]-≠vam-cp-sSbpw a‰v _‘-s∏
DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw Cu \nb-a-hp-ambn _‘-s∏ ]h¿Ø-\-ßsf
tIm-Hm¿Un-t\‰v sNøm≥ Npa-X-e-s∏-Sp-Øn-bn-cn-°p-∂p. Hmtcm
ssXamk Ah-km-\-Ønepw t\mU¬ Hmo-k¿am¿ \S-Øp∂
dnhyq ao‰nw-Kn¬ CXp-ambn _‘-s∏v k¿°m-cn¬ en® dnt∏m¿p-
Ifpw Cu \na-a-\pk-cn® cPn-ÿ sNø-s∏- n- p≈ tIkp-Ifpw ]tX-y-
I-ambn Is≠Ønbn- p≈ ÿe-ß-fnse \nb-a-]m-e\kwhn-[m-\-
ßfpw AXn-I-a-Øn\v Cc-bm-b-h¿°pw Bin-X¿°pw \¬In-bn-
p≈ Bi-zmk \S-]-Sn-Ifpw ASn-b-¥n-c-ambn \¬tI≠ ASn-
ÿm\Bh-i-y-ßfpw a‰pw ]cn-tim-[n-°p-∂-tXm-sSm∏w Xs∂ ]n-I-
Pm-Xn- -]- n-I-h¿§ t\m Khsa‚¬ Hm¿K-ss\-tk-j-\p-I-fp-
sSbpw s]m-£≥ sk√n-s‚bpw _‘-s∏ DtZym-K-ÿ-cp-sSbpw
]h¿Ø-\-߃ ]cn-tim-[n®v Bh-i-y-amb XpS¿\-S-]-SnIƒ \n¿t±-
in-°p-∂p.
77
\nbaw A\p-k-cn®v Ip‰-I-c-am-Ip∂ ]hr-Øn-Iƒ NphsS tN¿°p-∂p.
I ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-sØ-sImv
£-y-tbm-K-y-a-√m-ØtXm \nµ-y-am-btXm Bb GsX-¶nepw km[\w
Xo‰n-°p-∂-Xnt\m IpSn-∏n-°p-∂-Xnt\m _e-]-tbmKw \S-Øp-∂-Xv.
II ]n-I-Pm-Xn-bn-setbm ]n-I-h¿§-Øn-setbm GsX-¶nepw
AwK-Øn\v£Xntbm A]-am-\tam As√-¶n¬ Ae- tem D≠m-°-
W-sa∂ Dt±-itØmSpIqSn hnk¿÷\hkvXp-°tfm ]mgvhkvXp-
°-tfm, P¥p-°-fpsS ih-i-co-c-ßtfm a‰v GsX-¶nepw \nµ-y-amb
km[-\tam Abm-fpsS ]cn-k-c-ß-fntem Ab¬]-°tØm Iqn-bn-
SpI hgn ]h¿Øn-°p-∂-Xv.
III ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-Øns‚
icoc-Øn¬ \n∂v _e¬°m-c-ambn hkvX-߃ am‰p-Itbm As√-
¶n¬ apJtØm ico-c-Øntem Nmbw tXt®m \S-Øp-∂-tXm, As√-
¶n¬ a\p-j-ys‚ A¥- n\v \yq-\-X-bp≠m-Ip∂ AtX-t]m-se-bp≈
GsX-¶nepw ]hrØn sNøp-Itbm sNøp-∂-Xv.
IV ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-Øn\v DS-a-
ÿm-hImiw D≈tXm Atem- p-sa‚v sNbvXn- p-≈tXm As√-¶n¬
£a-X-bp≈ A[n-Im-c-ÿ\m¬ Atemp sNøp-∂-Xn\p th≠n
hn⁄m-]\w sNbvXn- p-≈tXm Bb qan A\-ym-b-ambn ssIh-i-
s∏-Sp-Øp-Itbm Irjn sNøpItbm As√-¶n¬ Abmƒ°v Atemv
sNbvX qan ssIam‰w sNbvXv FSp-°p-Itbm sNøp-∂-Xv.
V ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-Øns‚
qansbtbm ]cn-kc ]tZ-i-tØtbm Abm-fpsS ssIh-iØp
\n∂pw A\-ym-b-ambn \o°w sNøp-Itbm As√-¶n¬ GsX-¶nepw
qan-bn-t∑-tem, ]cn-kc ]tZ-i-Øn-t∑tem sh≈-Øn-t∑tem D≈
Abm-fpsS Ah-Im-i-߃ A\p- -hn-°p-∂-Xn¬ ssII-S-Øp-Itbm
sNøp-∂-Xv.
≠
78
VI
Bh-i-y-Øn\p th≠n k¿°m¿ G¿s∏-Sp-Øn-bn- p≈ GsX-¶nepw
\n¿_-‘nX tkh\w Hgn-sI, _nKm¿ As√-¶n¬ AtX cq]-Øn-
ep≈ a‰p \n¿_-‘nX sXmgn-tem, As√-¶n¬ ASn-a-∏-Wntbm
sNøm≥ \n¿_-‘n-°p-Itbm sNøp-∂-Xv.
VII ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-KsØ thmv
sNømXn-cn-°p-∂-Xnt\m Hcp ]tX-yI ÿm\m¿∞n°v thmv sNøp-
∂-Xnt\m As√-¶n¬ \nbaw aqew hy-hÿ sNbvXn- p-≈-X-√mØ
hn[-Øn¬ thmv sNøp∂Xnt\m \n¿_-‘n-°p-Itbm b-s∏-Sp-Øp-
Itbm sNøp-∂-Xv.
VIII ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-Øn-s\-Xn-
cmbnhym-P-am-b-tXm, Zpcp-t±-i-]-c-am-b-tXm, ie-y-s∏-Sp-Øp-∂tXm
Bb hy-hlm-ctam Inan-\¬ \S-]-Sn-Itfm a‰p \nb-a-\-S-]-Sn-Itfm
Bcw- n-°p-∂-Xv.
IX GsX-¶nepw hym-P-am-btXm \n m-c-am-btXm Bb hnhcw
GsX-¶nepw ]_vfnIv k¿h‚n\v \¬Ip-Ibpw AXp-hgn Aß-s\-
bp≈ ]_vfnIv k¿h‚ns‚ \nb-a-m\p-kr-X-amb A[n-Imcw ]n-I-Pm-
Xn-bn-setbm ]n-Ih¿§-Øn-setbm Hcw-K-Øn\v £Xntbm Aetm
D≠m-°Ø°hn[w D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn\v CS-bm-°pIbpw sNøp-∂-
Xv.
X ]nI PmXn-bn-tetbm ]n-I-h¿§-Øn-tetbm Hcw-KsØ
s]mXp-P\ ZrjvSn-bn¬s∏-Sp∂ GsX-¶nepw ÿeØv h®v Ah-tl-fn-
°-W-sa∂ Dt±-iy-tØm-Sp-IqSn Dt±-i-]q¿∆w A]-am-\n-°p-Itbm
b-s∏-Sp-Øp-Itbm sNøp-∂-Xv.
XI ]nIPmXn-bn-tetbm ]n-I-h¿§-Øn-tem-s∏-Sp∂ GsX-
¶nepw kvXosb A\m-Z-cn-°p-Itbm am\- w-K-s∏-Sp-Øp-Itbm
]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-setbm Hcw-K-sØ s]mXp
79
sNø-W-sa∂ Dt±-iy-tØm-Sp-IqSn Ah-fpsS t\sc Itø‰w \S-Øp-
Itbm _ew ]tbm-Kn-°p-Itbm sNøp-∂-Xv.
XII ]nIPmXnbn-tetbm ]n-I-h¿§-Øntem s] Hcp kvXobpsS
C—sb kzm[o-\-s∏-Sp-Øm-hp∂ Hcp ÿm\-Øm-bn-cn-°p-Ibpw
Aßs\ A√m-bn-cp-∂p-sh-¶n¬ Ahƒ kΩ-Xn-°n-√m-bn-cp∂
ssewKnI NqW-j-Øn\v B ÿm\w D]-tbm-Kn-°p-Ibpw sNøp-∂-Xv.
XIII ]nI PmXn-bn-te-tbm, ]n-h-I-h¿§-Øn-tetbm AwK-߃ km[m-
c-W-bmbn D]-tbm-Kn-°p∂ GsX-¶nepw \ocp-d-h-bn-tetbm Pe-kw- -c-
Wn-bn-tetbm As√-¶n¬ at‰-sX-¶nepw tkmX- n-tetbm Pew, Axv
km[m-c-W-bmbn D]-tbm-Kn-°p∂ Bh-iy-Øn-\p≈ A\p-tbm-PyX
Ipd-b-Ø-°-hn[w Zpjn-∏n-°p-Itbm aen-\-am-°p-Itbm sNøp-∂-Xv.
XIV ]n-I-Pm-Xn-bn-te-tbm, ]n-I-h¿§-Øn-tetbm Hcw-K-Øn\v Hcp
s]mXp-k-t¶X ÿe-tØ°v IS-°p-hm≥ Iogv\S-∏p-]-Im-c-ap≈ Ah-
Imiw \ntj-[n-°p-Itbm As√-¶n¬ Aß-s\-bp≈ AwKsØ
s]mXp-P-\-ß-fnse a‰v AwK-߃t°m Axns‚ GsX-¶nepw kzm-h-
Ønt\m D]-tbm-Kn-°p-hmt\m ]th-in-°p-hmt\m s]mXpkt¶X
ÿew D]-tbm-Kn-°p-∂-Xn¬ \nt∂m Ahn-tS°v ]th-in-°p-∂-Xn¬
\nt∂m Abmsf XS-b-Ø° hn[w D]-tbm-K-s∏-Sp-Øp-Itbm sNøp-∂-
Xv.
XV ]n-I-Pm-Xn-bntem ]n-I-h¿§-Øn-tetbm Hcw-KsØ Xs‚
hotSm Kmatam As√-¶n¬ a‰p hmk-ÿ-etam hnp-t]m-Ip-∂-Xn\v
\n¿_-‘n-°p-Itbm CS-bm-°p-Itbm sNøp-∂-Xv. AXn-I-a-߃°v
hnt[-b-cm-Ip∂ ]n-I-PmXn ]n-I-h¿§-°m¿°v [\-k-lmbw A\p-h-
Zn-°p-∂-Xn\v th≠n-bp≈ At]-£-bn¬ Pn√m-I-f-IvS¿°v ka¿∏n-t°-
≠-Xm-Wv. \jvS-]-cn-lm-c-Øn-\mbn ka¿∏n-°p∂ At]-£-tbm-sSm-
]]w \jvSw Xn-s∏-Sp-Øn-s°m-≠p≈ Xl-ko¬Zm-cpsS k¿n- n-
°‰pw t]meo-kns‚ ssIw dnt∏m¿pw lmP-cm-°-Ww.
80
AX-nI-a-§Ä¡v hnt[-b-cm-hp-¶-hÀ¡v A\p-h-Zn-¡m-hp¶ B\p-Iq-ey-§Ä
mcX kÀ¡m-cnsâ (14þ04þ2016 se Akm-[m-cW Kkäv hnÚm-]\w
Pn.-F-kv.-BÀ 424 (C) ]Imcw ]cn-jvI-cn- -Xv.
Ia\w.
Ip‰-Iy-Xy-Øns‚ t]cv \jvS-]-cn-lm-c-ambn en-°p∂ XpI
1 Ivjy-tbm-Ky-a-√-ØtXm \nµy-am-btXm Ip‰-Iy-Xy-Øns‚ Xoh-XbpwBb Fs¥-¶nepw km[\w Xo‰n-°p- kzm-hhpw A\p-k-cn®v ItbmIpSn-∏n-°p-Itbm Ip‰-Iy-Xy-Øn\ncbmb Hmtcm
sNøp-∂Xv (h-Ip∏v 3 (i)(i)) hy‡n°pw 1,00,000 cq]tbm A-Xn¬ IqSp-Xtem
lm\ntbm A]am\tam D]-Z-htamCXp IqSmsX Ip‰-Iy-Xy-Øn-\n-c-D≠m-°pI bmb hy‡nbv°v t\cn
(h-Ip∏v 3 (i)(ii)) A]-am\w, ]cn°v, am\lm\n F∂n-hbv°v B\p-]m-Xn-I-amb XpI Xmsg ]dbp∂ ]Imcw \jvS]cnlmcw \¬tI≠XmWv.
2A¥- n\v \yq\X D≠m°p∂
]h¿Ø-\-߃ (hIp∏v 3 (i)(iii)) (i) F.I.R ka¿∏n-°ptºmƒ 10%
(ii) Nm¿Pvjo‰v tImS-Xn-bn¬ ka¿∏n-°p-tºmƒ 50 %
(iii!) ]Xn-bvs°-Xnsc Iogvt°m-SXn Ip‰-ÿm-]\w \S-Øp-tºmƒ _m°n 40%.
Pn.-F-kv.-BÀ 424 (C) ]Imcw ]cn-jvI-cn- -Xv.
3 qan A\-[n-Iy-X-abn ssIh-i-s∏-Sp-Øp-Itbm qan-bn¬ Irjn \S-Øp- kzm-hhpw A\p-k-cn®v Ip‰Itbm sNøp-∂Xv (hIp∏v 3(i)(iv) IrXy-Øn-\n-c-bmb Hmtcm 5. qantbm hkvXp hI-I-tf-tbm, hy‡n°pw Ipd™Xv 1,00,000
cq]tbm AXn¬ IqSp-XtemPe-tØtbm kw_-‘n-®p≈ Ip‰-߃ Aßs\ bp≈ qantbm (hIp∏v 3(1)(v) hkvXp hI-Itfm Pe-tk-N\
kuI-cytam Bh-iyamsW∂v ImWp∂ ]£w k¿°m¿ sNe-hn¬ Xs∂ ]p\: ÿm]n®v \¬tI-≠Xpw tImS-Xn-bn¬ Ip‰-]Xw ka¿∏n-°p∂ ka-bØv apgp-h≥ \jvS-]-cn-lmc XpIbpw \¬tI-≠-Xp-am-Wv.
Ip‰-Iy-Xy-Øns‚ Xoh-Xbpw
81
3. kwÿm\k¿°m-cn\v, HutZymKnI Kk-‰n¬ hn⁄m-]\w hgn, AXn-I-a-߃ XS-bp-∂-Xn\pw ]n-I-Pm-Xn-bn-tetbm ]n-I-h¿§-Øn-tetbm AwK-߃°n-S-bn¬ kpc-£nX t_m[w ]p\ÿm]n-°p-∂-Xn\pw D≈ ka-pNnX \S-]Sn \n¿t±-in®p sIm≠v Ht∂m AXn¬Iq-Sp-Xtem ]≤-Xn-Iƒ D]-h-Ip-∏n¬ ]cm-a¿in-°-s∏- n- p≈ DtZym-K-ÿ≥ kzoI-cn-t°≠ coXn \n¿t±-in®p sIm≠p≈Xv Xøm-dm-°m-hp-∂-Xm-Wv.
hIp-∏v- (18) \nb-a-Øn¬ Iogn-ep≈ Hcp Ip‰w sNøp∂ Bfp-Iƒ°v Inan-\¬ \S-]Sn \nb-a-Ønse 438mw hIp∏v _m[-I-am-Ip-∂-X-s√∂v \nb-a-Ønse 438 mw hIp-∏nep≈ bmsXm∂pw Cu \nb-a-Øn≥ Iogn-ep≈ Hcp Ip‰w sNbvX-Xm-bp≈ Btcm-]-W-Øn-t∑¬ GsX-¶nepw BfpsS AdÃv Dƒs°m≈p∂ GsX-¶nepw tIknse kw_-‘n-®n-S-tØmfw _m[-I-am-Ip-∂-X-√.
hIp-∏v- (19) \nb-a-Øn¬ Iogn-ep≈ Hcp Ip‰-Øn\v A]-cm-[n-bm-bp≈ Bfp-Iƒ°v Inan-\¬ \S-]Sn \nb-a-Ønse 360 mw hIpt∏m Ip‰-°m-cpsS s]mt_j≥ \nb-a-Ønse hyh-ÿ-Itfm _m[-I-am-Ip-∂-X-s√∂v Cu \nb-a-Øn≥ Iogn-ep≈ Hcp Ip‰w sNbvX-Xn\v A]-cm-[n-bm-sW∂v ImW-s∏ ]Xn-s\p hb- n\v apIfn¬ ]mb-ap≈ GsXmcmfn\pw Inan-\¬ \S-]Sn \nb-a-Ønse 360mw hIp-∏n-ep≈ hyh-ÿ-Ifpw 1958se 20 hyh-ÿ-Ifpw _m[-I-am-Ip-∂-X-√.
6_oKm¿ As√-¶n¬ ASn-a-∏Wn Ip‰-IrXy-Øn-\n-c-bmb Hmtcm As√-¶n¬ \n¿_-‘nX hy‡n°pw Ipd™Xv sXmgn¬ F∂nh sNøn-∏n-°p-∂Xv 1,00,000 /- cq]
[( hIp∏v 3(i)(vi)] CXn¬ 25% ]Ya hnhc dnt∏m¿v ka¿∏n°p∂ LØnepw 50% Nm¿÷vjo‰v tImS-Xn-bn¬ ka¿∏n-°p-tºmgpw _m°n 25% IogvtIm-SXn ]Xn-s°-Xnsc Ip‰ÿm]\w \S-Øp-tºmgpw
7thm-h-Imiw hn\n-tbm-Kn-°p-∂Xv Ip‰-Ir-X-y-Øns‚ kz- m-hhpw Xoh-kw_-‘n®v Xbpw A\p-k-cn®v Ip‰-Ir-X-y-Øn\n
[( hIp∏v 3(i)(vii)] -c-bmb Hmtcm hy-‡n°pw 85,000
cq], 25% FIR, 50% Nm¿Pv jo‰v, 25%Ip-‰-ÿm-]\w
82
8hym-Ptam Zpcp-t±-i]ctam 85,000 cq] As√-¶n¬ \nba ie-y-s∏-Sp-Øp-∂tXm Bb \S-]-Sn°v sNe-hmb XpIbpw hy-h-lmcw \jvS-]-cn-lm-chpw As√-¶n¬
[( hIp∏v 3(i)(viii)] Ch-bn-teXmWv Ipdhv AXv 25%
FIR, ,50% Nm¿Pv jo‰v, 25% Ip‰-ÿm-]\w
9hym-Ptam \n m-ctam Bb hnhcw
[(hIp∏v 3(i)(ix)]
10A]-am-\n-°p-I-tbm ]tIm-]n-∏n- Ip‰-Ir-X-y-Øns‚ kz- m-hhpw °p-I-tbm b-s∏-Sp-Øp-Itbm XohXbpw A\pkcn®v Ip‰-Ir-X-y-sNøp-∂-Xv. Øn-\n-c-bmb Hmtcm hy-‡n°pw
[( hIp∏v 3(i)(x)] 100000 cq] hsc. Nm¿Pv jo‰v, tImSXnbn¬ ka¿∏n°ptºmƒ XpIbpsS 50%.25%Ip‰-ÿm-]-\w.
11Hcp kvXosb A\m-Z-cn-°p-Itbm Ip‰-Ir-X-y-Øn-\n-c-bmb Hmtcm hy-am\- w-K-s∏-Sp-Øp-Itbm sNøp ‡n°pw 200000 cq] . Cu XpI-
-∂Xv [( hIp∏v 3(i)(xi)] bn¬ 25% sshZ-y-]-cn-tim-[-\bv°v tijhpw _m°n 50% Nm¿÷v
12kvXosb ssewKnI NqjWw jo‰v 25% hnNm-cW Xo¿∂
\S-Øp-∂Xv [(hIp∏v 13(i)(xii)] tijhpw \¬tI-≠-Xm-Wv.
13Pe-tkm-X- ns\Zpjn-∏n-°p-∂Xv 375000 cq] hsc ]ng As√-¶n¬
[(hIp∏v 3(i)(xiii)] Aß-s\-bp≈ Ddh hrØn-bm-°p-∂-Xn\pw km[m-cW ÿnXn ]p\ÿm]n-°p-∂-Xn\pw th≠n-bp≈ sNehv Pn√m c-W-Iq-S-Øn\v bp‡-sa∂v tXm∂p∂ L-ß-fn¬ XpI \¬Im-hp-∂-Xm-Wv.
14Iogv\-S∏v ]Imcw hgn \S-°m hgn \S-°m-\p≈ Ah-Imiw -\p≈ Ah-Imiw \ntj-[n-°p-∂Xv ]p\-ÿm-]n-°p-∂-Xn-\p≈
[(hIp∏v 3(i)(xiv)] sNehpw \jvS-]-cn-lm-c-Øp-Ibpw Dƒs∏sS 425000 cq]
hsc ]ng 25% FIR, Ip‰-]Xw ka¿∏n-°p-tºmƒ XpI-bpsS 50%, 25% ]Xnsb Iogvt°m-SXn in£n-°p-tºmƒ.
83
15hoSv hnv t]mIp-∂-Xn\v Aß-s\-bp≈ ÿe-Øn\pw
CS-bm-°pI [( hIp∏v 3(i)(xv)] Xma-k-Øn-\p-ap≈ Ah-Imiw ]p\-ÿm-]n®v \¬Ip-∂-Xn-te°pw 100000/cq] \jvS ]cn-lm-chpw hoSv \in-∏n-°-s∏- n- p-s≠-¶n¬ k¿°m¿ sNehn¬
]p\¿ \n¿ΩmWw 25% FIR 50% Nm¿Pv jo‰v, 25% Ip‰-ÿm-]-\w.
16hym-P-amb sXfnhv \¬Ip-∂Xv Ip‰-Ir-X-y-Øn-\n-c-bmb hy-‡n°v
[( hIp∏v 3(2)(i)&(ii)] Ipd-™Xv 400000/cq] \jvS-]-cn-lmcw As√-¶n¬ t\cn \mi-\-jvS-Ønt\m lm\nt°m apgp-h≥ \jvS-]-cn-lm-cw. 25%
FIR, 50% Nm¿Pv jo‰v, 25% Ip‰-ÿm-]-\w.
17C¥-y≥in£m \nb-a-]-Imcw Ip‰-Ir-X-y-Øns‚ kz- m-hhpw 10 h¿jtam AXn-e-[n-Itam Xoh-Xbpw A\p-k-cn®v Ipd-XS en-°p∂ Ip‰- ™Xin£ v 400000 cq]-sb-¶nepw hpIr-X-y-߃ sNøp-∂Xv \jvS-]-cn-lm-cw.Cu ]n-I-bn¬
[( hIp∏v 3(2)(v)] a‰p hn[-Øn¬ ]d-™n- p≈ ]£wta¬ XpI-bn¬ am‰w
hcp∂XmWv. 25% FIR, Nm¿Pv jo‰v, 25% Ip‰-ÿm-]-\w.
18Hcp ]ªnIv k¿∆≥kn-\m¬ kw-hn® \mi-\-jvS-Ønt\m A[m¿Ωn-I-ambn ]oUn-° ]cn-°nt\m D≈ apgp-h≥-s∏-Sp-∂Xv \jvS-]-cn-lmcw 200000/
[( hIp∏v 3(2)(vii)]
19]cm-[o-\X Ip‰-Ir-X-y-Øn-\n-c-bmb Hmtcm hy-]cm-[o-\X F∂Xns‚ \n¿h-N\w ‡n°pw Ipd-™Xv 375000/
Personal disabilities (equal cq] F¶nepw \jvS-]-cn-lm-cw.
opportunities, protection of rightsCXn¬ 50% ]Y-a-hn-hc dnt∏m¿v
and full participation Act) 1995, ka¿∏n-°p-tºmgpw25% Ip‰-]Xw hIp∏v 2 ]Im-cw- ap-≈Xpw mcXka¿∏n-°p-tºmgpw 25% IogvtIm-k¿°m-cns‚ kmaq-l-y-\o-XnbpwSXn inj hn[n-°p-tºmgpw \¬tI-im‡o-I-c-Whpw ]pd-Øn-d-°n- ≠-Xm-Wv. Ip‰-Ir-X-yØn\nc-bmb
84
Hmtcm hy-‡n°pw Ipd-™Xv hn⁄m-]\w 154mw \º-cn¬ 825000/cq] hsc \jvS-am¿K\n¿t±-i-ß-fn¬ ]Imcw ]-cn-lm-cw. CXn¬ 50%hne-bn-cp-Øm-hp-∂-Xm-Ip-∂p saUn-°¬ dnt∏m¿v ka¿∏n-°p Sn hn⁄m-]-\-Øns‚ Hcp ]I¿∏v tºmgpw 50% Ip‰-]Xw tImS-sjU-yq-fnse A\-Ivk¿ 2¬ Xn°v \¬Ip-tºmgpw \¬tI-≠-]cm-a¿in-°p-∂p. Xm-Wv.
8,25000/4,25,000/(50:50) 2,50,000/(50:50)
(a)100% AwK-ssh-I-eyw D≈ hy-‡n.
(b)AwK-ssh-I-eyw 100%Øn\p Xmsgbpw 50%\p apI-fnepw BsW-¶n¬
(c)AwK-ssh-I-eyw50%Øn\p Xmsg-bm-sW-¶n¬
20sIme-]m-X-Iw, acWw Ip‰-Ir-X-y-Øn-\n-c-bm-b-h¿°v 8,25,000/ cq] \jvS-]-cn-lm-cw, t]mÃv tam¿w Ign™ tijw XpI-bpsS 50% hpw Iogvt°m-SXn in£ hn[n® tijw XpI-bpsS _m°n 50%hpw \¬tI-≠-Xm-Wv.
21sIme-]m-X-Iw, ac-Ww, apI-fn¬ ]d-™n- p≈ klm-b-Iq-s°m-e, _em¬kw-Kw, ߃°v ]pdta ]oU\w Iq _em¬kw-Kw, \S∂v aq∂v amk-Øn-\p-≈n¬ ÿnc-amb AwK-ssh-I-e-yw, Xmsg ]d-bp∂ ]Im-cap≈Ih¿® F∂n-hbv°v klm-b-߃ hy-hÿ sNøm-hp-∂-CcbmIp∂Xv. Xm-Wv.
1.ac-W-s∏ ]n IPmXn/]nI h¿K-Øn¬s∏ Hcw-K-Øns‚ -hn[hbvt°m As√-¶n¬ a‰p Bin-X¿t°m amkw tXmdpw 5000 cq] hoXw s]≥j≥ As√-¶n¬ ac-W-s∏ BfpsS IpSpw-_-Øn-se Hcw-K-Øn\v tPmen As√-¶n¬ Irjn- q-antbm hotSm2.Ip‰-Ir-X-y-Øn\v Cc-bmb hy-‡n-I-fpsS Ipn-I-fpsS hnZ-ym- -ym-k-Øn\pw ]cn-]m-e-\-Øn\pw
bn- p≈ 01.06.2001se
85
th≠p∂ apgp-h≥ XpI Ipn-Isf Biaw kv°qfp-I-fntem dkn-U≥j-y¬ kvIqfp-I-fntem ]th-in-∏n-°m-hp-∂-XmWv. 3. aq∂p amk-tØ°v AX-ym-h-i-y-amb £W km[-\-ßfpw Ah-]m-NIw sNøp-∂-Xn-\p≈ D]-I-c-W-ß-fpw.
22. hoSv ]cn-]q¿Æ-ambn \in-∏n-°p- k¿°m¿ sNe-hn¬ hoSv \n¿Ωn®v
Itbm A·nbv°v Cc-bm-°p- \¬IpItbm k¿°m¿ hoSv -Itbm sNøp∂ \¬Ip-Itbm sNtø-≠-Xm-Wv.
86
2. h-\m-h-Imiw AwKo-I-cn-¡Â BIväv 2006
h\m-h-Imi \nbaw 2006
\nb-a-Øns‚ Dt±-iyw
h\-hm-kn-Iƒ Bsc√mw?
2006 Unkw-_¿ 29 \v ]kn-U‚ns‚ A\p-aXn en® Cu \nbaw,2007 P\p-hcn 2\v ]kn-≤o-I-cn-°-s∏- p. CXp \S-∏m-°m-\m-h-i-y-amb tIµ \S-]-Sn-N- -߃ 2008 P\p-hcn 1\v e-y-am-bn.
tIµ k¿°m-dns‚ ]n-I-h¿§ a¥m-e-b-amWv Cu \nbaw \S-∏m- °p-∂-Xn\v t\Xr-Xzw \¬Ip-∂-Xv. kwÿm-\-X-e-Øn¬ t\Xr-Xz Npa-Xe h\w- -d-h-\-yq- -X-t±-i-k-zbwcW hIp-∏p-I-fpsS kl-I-c-W-tØm-Sp-IqSn ]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏n-\pw.
Kma-]-©m-bØv Xe-Øn-ep≈ Kma-k- I-fmWv h\m-h-
Imiw kw_-‘n® ]mcw \S-]-Sn°v XpS-°-an-tS≠ï-Xv. F∂m¬ tIc-f-Øn¬ Cu \nb-a-Øns‚ \S-Øn-∏n-\mbn Kma-k-sb-∂m¬ 'Ducp-k-bm-sW∂v k¿°m¿ Xocp-am-\n-®n- p≠v
h\-Øn-\p-≈n¬ Xma-kn-®p-hcp-∂-h¿°v hnhn[ CS-s]-S-ep-IƒsIm≠vv h\- q-an°pw h\-hn- h-߃°pw ta¬ \ntj-[n-°-s∏ Ah-Im-i-߃ GXm\pw \n_-‘-\-I-tfm-Sp-IqSn AwKo-I-cn®p tcJ-s∏-SpØn \¬Ip∂ \nb-a-am-Wn-Xv. CtXm-sSm∏w ]cn-ÿnXn ]cn-]m-e-\-hpw, ssPh-ssh-hn-≤y kwc-£-Whpw h\-hm-kn-I-fpsS DØ-c-hm-Zn-X-z-ambn am‰p-∂Xpw Cu \nb-a-Øns‚ as‰mcp Dt±-iy-am-Wv.
1. h\-Øn-\p-≈n¬ Xma-kn-°p∂ BZn-hm-kn- k-aq-l-߃: 13.12.2005 hsc h\-Øn-\-IØv Pohn-®p-t]m-cp∂ BZn-hmkn IpSpw--_߃/kaq-l-߃.
2. a‰p ]c-º-cm-KX h\-hm-kn-Iƒ: 13.12.2005 Xoø-Xn-bn¬ 75 sIm√-°m-e-sa-¶nepw (A-s√-¶n¬ 25 sIm√w hoXap≈ XpS¿®-bmb aq∂p Xe-ap-d-Iƒ) h\m-in-X-cmbn h\-Øn-\-IØv Pohn-®p-t]m-cp-∂-h¿.
F∂m¬ tIc-fsØ kw_-‘n-®n-S-tØmfw A¿l-cmb a‰p ]c-º-cm-KX h\-hm-kn-Iƒ°v Ah-cpsS h\m-h-Im-i-߃ CXn-t\m-SIw Xs∂ AwKo-I-cn®v \¬In-bn- p-≈-Xn-\m¬ Cu \nbaw BZn-hm-kn-Iƒ°v amXamWv _m[-I-am-hp-I
87
Ah-Im-i-߃
a‰v Ah-Im-i-߃
1 2005 Unkw-_¿ 13- \v apºv ssIh-i-ap≈ h\- qan GXmtWm AXn\v IpSpw-_-Øns‚/kaq-l-Øns‚ t]cn¬ ssIh-im-hImiw Inpw.
2 ]c-am-h[n 4 slIvS¿ qan°v amX-amWv C]-Imcw Ah-Im-i-ap-≠mbn-cn-°pI.
3 hnhm-ln-X-cm-b-]£w mc-ym- ¿Øm-°≥am-cpsS t]cn¬ Iqmbpw, A√m-Ø-]£w H‰bv°pw ]am-W-]Xw en-°pw.
4 Cu qan-bn¬ a°ƒ°p-am-Xta ]mc-º-c-y-ambn Ah-Imiw en-°q. a°ƒ Cs√-¶n¬ G‰hpw ASpØ _‘p-°-fmhpw Ah-Imin-Iƒ.
5 Cu qan-hn¬°p-∂Xpw A\-ym-[o\s∏-Sp-Øp-∂Xpw \nba hncp-≤-am-Wv.
6 ChnsS H‰bvt°m Iqmtbm Xma-kn-°p-Ibpw Irjn sNbvXv A\p-h-߃- F-Sp-°p-Ibpw Bhmw.
1 sNdp-InS h\-hn- -h-߃ tiJ-cn-°p-∂-Xn\pw kwkvI-cnt®m A√m-sXtbm hn]-W\w sNøp-∂-Xn-\p-ap≈ Ah-Im-iw.
2 Imem-Im-e-ß-fmbn XS- -an-√msX A\p- hn®p h∂n-cp∂ a‰p kap-Zmb Ah-Im-i-߃ (D-Zm: tNme-\mbvI≥ kap-Zm-b-Øns‚ P∑w t]mep≈ Ah-Im-i-߃).
3 a’-yhpw a‰p Pe-e- -y-hn-- hßfpw tiJ-cn-°p-∂-Xn-\p≈ Ah-Imiw.
4 I∂p-Im-en-Isf tabv°p-hm-\p≈ Ah-Im-iw.
5 X¿°-ap≈ h\- q-an°v taep≈ Ah-Im-iw.
6 Xt±i kz-bw- -cW ÿm]-\-ßtfm kwÿm\Khsat‚m \¬In-bn- p≈ ]mw, ]-bw, Km‚p-Iƒ F∂n-hsb Ah-Imi ]am-W-ß-fmbn ]cn-h¿Ø\w sNøp-hm-\p≈ Ah-Im-iw.
7 h\-Øn-\p-≈nse Ducp-Iƒ/]gb Bhmk ÿe-߃, k¿t∆ sNø-s∏-Sm-ØtXm/tcJ-s∏-Sp-Øn-btXm/hn⁄m-]\w sNø-s∏-tXm A√m-ØtXm Bb a‰p IpSn-]m¿∏p-Iƒ F∂n-hsb dh-
\yq qan-bm°n am‰p-hm-\p≈ Ah-Im-iw.
8 ]c-ºcmK-X-ambn kwc-£n®p t]mcp∂ kaq-l-h-\-hn- -h-ßsf XpS¿∂pw kwc-£n-°p-hm-\pw, ]p\-cp-÷o-hn-∏n-°p-hm-\pw, ]cn-]m-en- °p-hm-\p-ap≈ Ah-Im-iw.
88
9 Ah-c-h-cpsS X\Xp BNm-cm-\p-jvTm-\-߃ \ne-\n¿Øm-\p≈ Ah-Im-iw.
10 ]mc-º-c-ym-dn-hp-Iƒ kap-Zm-b-Øns‚ s]mXp-k-z-Ømbn \ne-\n¿Øphm-\p≈ Ah-Im-iw. (D-Zm: ImWn kap-Zm-bØns‚ BtcmK-y-]® t]mep-≈-h)
11 kwÿm\hnI-k\]≤-Xn-I-fpsS mK-ambn A¿l-amb ]p\:-c-[n-hmkw en°msX h\m-h-Im-in-I-fm-sc-¶nepw kz¥w qan-
bn¬\n∂pw am‰n-bn- p-sï-¶n¬ Ah¿°v kz¥w CS-Øntem (A-©psIm√w Ign-™npw ]kvXpX ]≤-Xn-Iƒ \S-∏nem-bn- n√m F∂p-s≠¶n¬) at‰-sX-¶nepw CS-Øntem am\-y-amb ]p\:-c-[n-hm-k-Øn-\p≈ Ah-Im-iw.
* Cu \nbaw h\y arK-ßsf th-bm-Sp-hm-\p≈ ]mc-º-c-ym-hImiw AwKo-I-cn-®nn√. IqSmsX
* ]mc-º-c-y-ambn D≠m-bn-cp∂ Ah-Im-i߃°v ]pdsa ]pXp-Xmbn bmsXm-cp-hn[ Ah-Im-i-ßfpw Cu \nbaw A\p-h-Zn-°p-∂n-√.
h\m-¥-c-ß-fn¬ Pohn-°p∂ ]m‡\tKmX hnm-K-߃°pw (D-Zm: tNme-\m-bvI≥) Im¿jn-I-]q¿∆ kaq-l-߃°pw (D-Zm: asse-]≠m-cw) Ah-cpsS Bhm-k-ta-J-e-I-fn¬ kz-X-¥-ambn hym-]-cn-°p-hm-\p≈ AhIm-iw
k¿°m-cns‚ Iogn¬ hcp∂ Xmsg ]d-bp∂ kuI-c-y-߃°v (sl-IvS-dn\v 75 ¬ IqSp-X¬ ac-߃ apdn-°m-sX) Kma-k- -bpsS ip]m¿ibpsS ASn-ÿm-\-Øn¬ ]c-am-h[n Hcp slIvS¿ h\- qan tIµ k¿°m¿ A\p-h-Zn-°p-∂-Xm-Wv.
s hnZ-ym-e-b-߃
s NnIn-’m-e-b-߃
s AwK≥hm-Sn-Iƒ
s \ym-b-hne IS-Iƒ
s sshZ-yp-Xn- -sS-en-tm kuI-c-y-߃
]p\:-ÿm-]n-°mØ Ah-Im-iw
]m‡\tKmX-hn- m-K-ß-fpsS ]tX-yI Ah-Im-i-߃
h\- qan s]mXp Bh-i-y-߃°v hn\n-tbm-Kn-°p-hm-\p≈ Ah-Imiw
89
s
s IpSn-sh≈ hnX-cW ]≤-Xn-Iƒ
s ag-sh≈ kwc-Wn-Iƒ
s sNdp-InS Pe-tk-N\I\m-ep-Iƒ
s ]mc-º-tc-y-Xc Du¿÷-tkm-X- p-Iƒ
s sshZ-Kv[yw h¿≤n-∏n-°p-∂-Xn\pw sXmgn¬ ]cn-io-e-\-Øn-\pap≈ tIµ-߃
stdmUp-Iƒ
s kmaq-l-y-tI-µ-߃
ta¬]-d™ hy-‡n-KX/kap-Zmb h\m-h-Im-i-߃ t\Sp-∂-Xn-\mbn Ducp-k- -IqSn Xnc-s™-SpØ h\m-h-Imi \n¿Æb kan-Xn°v At]£sImSp-t°-≠Xpw AtXm-sSm∏w NphsS sImSp-Øn- p≈ sXfn-hp-Iƒ (Np-cp-ßn-bXv cs≠Æ-sa-¶n-epw) \¬tI≠Xp-am-Wv.
Ce-£≥ Im¿Uv, tdj≥ Im¿Uv, hop-Icw cko-Xp-Iƒ, hnt√-Pn¬ \n∂p sImSpØ km£-y-]-X-߃, hoSv/IpSn¬/qan Irjn-°p-]-bp-‡-am-°n-b-Xns‚ sXfn-hp-Iƒ (qan \nc-∏m-°¬, _≠p-I-fp-sSbpw sN°v- -Um-ap-I-fp-sSbpw \n¿Ωm-Wm-h-in-jvS-߃ XpS-ßn-b-h), cmP- -cW ImetØm t]mhn≥j-y¬ cW ImetØm tcJm aqew sImSpØ Ah-Im-iß-fpsS sXfn-hp-Iƒ, qan kw_-‘n®v ]gb enJnXßfn¬ ]d-bp∂ hy-‡n-I-fp-ambn ]n¥p-S¿®m-_‘w ÿm]n-°m-\m-h-i-y-amb tcJIƒ, ]kn-≤o-Ir-X-amb tcJ-Iƒ, Kk-‰n-b¿/ sk≥kkv/ k¿s∆, hnt√Pv tcJ-Iƒ, qtcJm NnX-߃, h\w hIp-∏ns‚ h¿°nwKv ]vfm≥, amt\Pvsa‚v πm≥, ssatIm-πm≥, a‰v dnt∏m¿p-Iƒ, ]bw/]mw F∂nh kw_-‘n® tcJ-Iƒ; k¿°m¿ At\-z-jW dnt∏m¿p-Iƒ, DØ-c-hpIƒ, hn⁄m-]-\-߃/ ]Xn-I-Iƒ/Xocp-am-\-߃, tImSXn DØ-c-hpIfpw hn[n \ym-b-ß-fpw, h\m-h-Im-i-ß-fpsS A\p- hw kw_-‘n®pw BNm-cm-\p-jvTm-\-ßsf kw_-‘n®pw B¥-t]m-f-Pn-°¬ k¿t∆ Hmv C≥U-y, In¿SmUvkv t]mep≈ Kth-j-W-ÿm-]-\-߃ \S-Ønb ]T-\-߃, ]mc-º-cy \n¿ΩmW tijn-∏p-I-fmb InW-dp-Iƒ, ivaim-\w, ]qW-y- q-an, \mnse hr≤-P-\-ß-fpsS (A-t]-£-I≥/At]-£-I¿ Hgn-®p-≈-h-cpsS) hmbvsamgn tcJ-Iƒ XpS-ßn-b-h.
Pe-kw- c-Wn-Ifpw a‰p sNdp Pemib-ßfpw
hy-‡n-KX h\m-h-Imiw sXfn-bn-°p-∂-Xn-\p≈ tcJ-Iƒ
90
kaql h\m-h-Imiw sXfn-bn-°p-∂-Xn\p th≠ tcJ-Iƒ
\S-]-Sn-I-a-߃
h\-kw-c-£W A[n-Im-c-߃
BNm-cm-\p-jvTm-\-߃, I∂p-Imen ta®n¬, h\-hn- -h-ti-J-cWw F∂n-h-bv°mbn ]mc-º-c-y-ambn ]tbm-P-\-s∏-SpØn h∂n-cp∂ ]tZ-i-߃ a\p-j-y\pw hf¿Øp-ar-K-ßfpw D]-tbm-Kn-®p-h-∂n-cp∂ Pe-tkmX- p-Iƒ, Huj[ kk-y-߃ tiJ-cn-®p-h-∂n-cp∂ ]tZ-i-߃, XpSßn GsX-¶nepw sXfn-hp-I-fpsS ]tcm-£m-h-in-jvS-߃, ]mtZ-inI kaql-ß-fpsS \n¿Ωm-W-ti-jn-∏p-Iƒ, ]hnX hr£-߃, Imhp-Iƒ, Ipf-߃, ivaim-\-߃, XpS-ßn-bh kaq-l-h-\m-h-Im-i-Øn-\p≈ sXfn-hp-Ifmbn ]cn-K-Wn-°pw.
h\m-h-Imi \n¿Æ-b-k-an-Xn°v ap≥]msI en-°p∂ At]-£-Iƒ kan-Xn-bpsS ip]m¿i-I-tfm-Sp-IqSn Kma-k (Du-cp-k)
apJ-m¥ncw k_vI-f-IvS¿/RDO sNb¿am-\m-bp≈ k_vUn-hn-j-W¬ IΩ-‰n°v ka¿∏n-°p-∂p. k_vUn-hn-j-W¬ IΩ‰n Ah-cpsS Is≠-Ø-ep-Iƒ tcJ-s∏-SpØn A¥n-a- Xo-cp-am-\-Øn-\mbn If-IvS¿ sNb¿am-\m-bn- p≈ Pn√m IΩ-‰n°v ka¿∏n-°p-∂p.
Cu \nbaw \ne-hn¬ hcp-∂-tXmsS Xmsg ]d-bp∂ h\-kw-c-£W A[n-Im-c-߃ h\-hm-kn-I-fp-sSbpw Kma-k-bp-sSbpw Iqp-Ø-chm-Zn-Ø-ambn amdpw.
1 h\w, sXmp-In-S-°p∂ hrjvSn ]tZ-i-߃, Pe-tkm-X- pIƒ,- h-\-y-Po-hn-Iƒ, ssPh-ssh-hn-[-yw, a‰v ]cn-ÿnXn kwthZnX ]tZ-i-߃ F∂n-h-bpsS kwc-£-Ww.
2 h\-hm-kn-I-fpsS kmwkvIm-cn-Ihpw kzm- m-hn-I-hp-amb ss]Xr-IsØ _m[n-°p∂ \io-I-cW ]h¿Ø-\-ß-fn¬ \n∂pw Ah-cpsS hmk-ÿ-e-ß-fpsS kwc-£-Ww.
3 h\w h\-y-Po-hn kaql h\-hnh kwc-£-W-Øn-\mbn Kma-k ssIs°m-≈p∂ Xocp-am-\-߃ ]men-°-s∏-Sp-∂psa∂v Dd-∏p-h-cp-Øp-I.
1980 h\kwc-£W \nb-a-Øn¬ ]d-™n- p≈ ¢nb-d≥kv Dƒs∏-sSbp≈ \S-]-Sn-I-a-ß-fn¬ \n∂pw as‰√m _m[-y-XI-fn¬ \n∂pw ]nItKmX-h¿§-ßfpw a‰p ]c-º-cm-KX h\-hm-kn-Ifpw (h-\m-h-Imiw AwKoI-cn-°¬) BIv‰v 2006 ]Im-c-ap≈ Ah-Im-i߃ t\Sp-∂-Xn\v h\m-hIm-in-Isf hnap-‡-am-°n-bn- p≠v.
91
3. qan ssItø¡w XSb¬ \nbaw
4. s]k (Panchayath Extension to the scheduled Areas)
tIcf kwÿm\(qan ssIam‰ A\ym[o\s∏ qan
]p\ÿm]n°epw) \nbaw \S∏nem°p∂Xns‚ mKambn
A\ym[o\s∏ qan ssIhiw h®ncn°p∂h¿°v tImº≥tkj≥
\¬Ip∂Xn\pw hos≠SpØ qanbn¬ ]nIh¿§°msc
]p\c[nhkn∏n°p∂Xn\pw \S]SnIƒ kzoIcn®p.
cWLS\bpsS 244mw A\pt—Z]ImcamWv 5mw ]nI
]tZi߃ ]Jym]n®ncn°p∂Xv. C¥ybn¬ _olm¿, KpPdmØv,
a[y]tZiv, almcmjvS, Hdo , cmPÿm≥, lnamN¬ ]tZiv,
B‘m]tZiv, F∂o kwÿm\ßfn¬ ]nI]tZi߃ D≠v.
\S∏nem°p∂ \nba߃ B taJebv°v tbmPn®Xs√¶n¬ Ahsb
Hgnhm°phm\pw, qan ssIam‰w, qan A\phZn°p∂Xn\p≈
\nb¥Ww, tKmXh¿§°mcpsS D]tZiI Iukn¬ XpSßnb
khntijXIƒ henb q]tZitam Pn√tbm, Xmeqt°m, hnt√tPm
BImhp∂XmWv. CXns‚ hnkvXrXnbn¬ Imem\pkrXap≈
am‰ßƒ hcpØp∂Xn\v ]knU‚n\mWv A[nImcw. Hcp
]tZisØ ]nIh¿§ taJebmbn ip]m¿i \¬Imhp∂XmWv.
CØcw taJeIfnse cW kwhn[m\w \nb¥n°s∏Sp∂Xv
kzbw \nb¥nX BZnhmkn IuknepIfneqsSbmWv 1993 se
]©mbØncmPv BIvSv h∂XneqsS ............. \nba]cambn \nehn¬
h∂p. 1996 ¬ Gcnb IΩojs‚ \n¿t±i ]ImcamWv s]k
(]©mbØv FIvÃ≥j≥ Sp Zn sjUyqƒUv Gcnb BIvSv)
\nehn¬ h∂Xv. ]nIh¿§°m¿s°Xnscbp≈ NqjWw
XSbp∂Xn\pw AhcpsS ]mcºcy kzØn\pw Poh\pw kwc£Ww
Dd∏m°p∂Xn\pw th≠nbp≈XmWv Cu \nbaw. 1996 Unkw_¿ 24
\mWv Cu \nbaw tIµk¿°m¿ ]m m°nbXv. 1996 se s]k
\nbaØneqsS ]nIh¿§ taJebnse KmakIƒ°v
]©mbØocmPv kwhn[m\߃°v A∏pdw kzbw
cWm[nImc߃ en°p∂p. C°mcWØm¬ ]nIh¿§ taJe
]Jym]\ßfpw, s]k \nbahpw tKmXKmakIƒ°v Hcp ]cn[n
hsc kzbw cWm[nImcw \¬Ip∂p. tIcfØn¬ A©p
Pn√Ifnse 31 Kma ]©mbØpIfnepw Hcp \Kckbnepw
Dƒs∏Sp∂ ]tZi߃ BZnhmkn taJeIfmbn hn⁄m]\w
92
sNøp∂Xn\mbp≈ \n¿t±iw ]nIh¿§ t£a a¥mebw tIµ
a¥n kbv°v AwKoImcØn\mbn ka¿∏n®np≠v. hb\mSv,
IÆq¿, ]me°mSv, ae∏pdw, CSp°n Pn√Ifnse BZnhmkn
taJeIfmWv BZyLØn¬ cWLS\bpsS A©mw ]nIbn¬
Dƒs∏SpØpI. AwKoImcw en®m¬ Cu ]tZi߃ 1996 se
\nbaØns‚ (]©mbØv FIvk‰≥j≥ Sp Zn sjUyqƒUv Gdnb
BIvSv ]cn[nbnemIpw. ]tXyI taJeIƒ hn⁄m]\w
sNøp∂tXmsS BZnhmkn qcn]£ ]tZißfpsS cW
kwhn[m\w AhcpsS ssIIfn¬ Dd∏phcpØphm\pw qan
A\ym[o\s∏Xv XSbphm\pw t£a]h¿Ø\߃ sa®s∏
coXnbn¬ \SØm\pw km[n°pw. ]nIh¿§ kaqlØns‚
hnIk\NcnXØn¬ \mgnI°√mbn amdp∂XmWv Cu \nbaw.
tIcfØnse 31 ]©mbØpIfpsSbpw aq∂p
ap\nkn∏men‰nIfptSbpw ]cn[nbnep≈ 2,445DucpIƒ ]nIh¿§
P\XbpsS kzbw cWØns‚ tIµßfmbn amdp∂p.
2005 sabv 11 \p temIvk ]m m-°nb hnπ-hm-fl-I-amb \nb-a-amWn-Xv. PΩp-Im-ivao¿ Hgn-sI-bp≈ apgp-h≥ kwÿm-\-ß-fnepw Cu \nbaw ]m_-e-y-Øn¬ h∂p.
s]mXp A[n-Im-c-tI-µ-ß-fpsS ]h¿Ø-\sØ kpXm-c-yhpw kX-y-k-‘hpw Agn-a-Xn- c-ln-X-hp-am-°m≥ Cu \nbaw klm-b-Iam-bn. Khsa‚ v/s]mXp A[n-Imc kYm-]-\-ß-fpsS ssIh-i-ap≈ hnh-c-߃ F√m ]uc≥am¿°pw e-y-am-°p-I-sb-∂-XmWv Cu \nb-a-Øns‚ Dt±-i-yw.
cmP-y-kp-c£]c-am-[n-Im-cw, bp≤ X¥w, tImSXn hne°p Imc-y-߃, hym-]mc cl-k-y-߃ XpSßn Nne ]tXyI kwc-£W hnh-c-߃ Hgn®v _m°n-sb¥pw Cu \nb-a-Øn-eqsS \ap°v Adn-bp-hm≥ km[n-°pw.
1. k¿°m¿ ÿm]-\-߃
2. k¿°m¿ [\-k-lm-b-Øn¬ ]h¿Øn-°p∂ ÿm]-\-߃
3. k¿°m¿ [\-k-lmbw en-°p∂ CXc kwL-S-\-Iƒ
5. hnh-cm-h-Imi \nbaw 2005
\nbaw F¥v?
Bcn¬ \ns∂√mw hnh-c-߃ Adnbmw
hnh-cm-h-Imi \nbaw/Adn-bm-\p≈ Ah-Imi \nbaw 2005
93
'hnhcw' F∂m¬ F¥v ?
hnhcw en-°p-hm≥ At]£ sImSp-t°≠Xv FhnsS ?
Hcp s]mXp A[n-Im-cn°v GXp cq]-Ønepw en-°m-hp∂ tcJIƒ BWn-Xv.
s satΩm-Iƒ
sB[m-c-߃
s C-sa-bn¬
sAn-]m-b-°p-dn∏v
s ]kv dneokv
stemKv _p°v
s DØ-c-hp-Iƒ
s k¿°p-e-dp-Iƒ
s Icm-dp-Iƒ
s dnt∏m¿p-Iƒ
samXr-I-Iƒ
s C-e-IvtSm-WnIv cq]-Ønse hnh-c-߃
k¿°m¿ Hmo-kp-I-fn¬ hnh-c-߃ \¬Ip-hm≥ ]ªn°v C≥¿ta-j≥ Hmo-k¿, Akn- v ]ªn°v C≥¿ta-j≥ Hmo-k¿ F∂n-hsc \nb-an-®n- p≠v. At]£ \¬tI-≠Xv ]ªn°v C≥¿ta-j≥ Hmo-k¿°m-Wv.CXv tcJ-bmtbm Ce-IvtSm-WnIv am[-yaw hgntbm \¬Imw. CXn-\p≈ okv 10 cq]-bm-Wv. At]-£-bn¬ At]-£-Is‚ hnemkw IrX-y-ambn ImWn-®n-cn-°-Ww.
hnh-c-߃ A4 hen-∏-ap≈ t]∏-dn¬ en-°m≥ Hmtcm t]Pn\pw 2 cq] \¬I-Ww. tamU¬, kmºnƒ XpS-ßnb en-°p-hm≥ bYm¿∞hne \¬I-Ww. tcJ ]cn-tim-[-\-°m-sW-¶n¬ BZ-ysØ Hcp aWn-°q¿ kuP-\-y-amWv. AXn-\p-tijw Hmtcm 30 an\n-‰n\pw 10 cq] \¬I-Ww.kn.-Un. vtfm∏n hnh-c-߃°v 50 cq].
94
]kvXpX XpI ]ªn°v C≥¿ta-j≥ Hmo-k¿ 0070, AZ¿ AUvan-\n-kvtS-‰ohv k¿hokv 60 AZ¿ k¿ho-kkv 800 AZ¿ dko‰vkv 42 AZ≥ sF‰w-kv.slUv Hmv A°u≠n¬ Sj-dn-bn¬ HSp-°-Ww. ZmcnZtc-J°p Iogn-ep-≈-h¿°v okv Bh-i-y-an-√.
30 Znh-k-Øn-\Iw At]-£-I\p hnhcw sImSp-°-Ww. F∂m¬ Hcm-fpsS Pohs\tbm kzm-X-¥ytØtbm _m[n-°p∂ hnh-cam-sW-¶n¬ AXv 48 aWn-°q-dn-\Iw \¬I-Ww.
\n›nX ka-b-Øn-\p-≈n¬ hnhcw \¬Im-Xn-cp-∂mtem \ym-b-amb ImcW-ß-f-√msX At]£ \nc-kn-°p-I-tbm, sX‰mb hnh-c-߃ \¬Inbmtem ]ªnIv C≥¿ta-j≥ Hmo-k¿ 250- 25000 cq] hsc ]ng-\¬tI≠n hcpw.
X\n°p en® hnhcw A]q¿Ætam Ahm-kvX-hn-I-am-sW-¶ntem Hcp hy-‡n°v A∏o¬ t]mImw.
Cu A∏o¬ 2 Xc-Øn-em-Wv.
1. ]ªnIv C≥¿ta-j≥ Hmo-k-dpsS Db¿∂ dm¶nse DtZ-ym-K-ÿ-\v.
2. C≥¿ta-j≥ IΩo-j-\v.
BZ-ysØ A∏o¬ hnhcw en® 30 Znh-k-Øn-\-Ihpw c≠mw A∏o¬ BZy A∏o¬ Xocp-am-\-Øn-s\-Xnsc 90 Znh-k-Øn-\p-≈n¬ \¬Imw.
temIw hnc¬Øpºnte°v Npcpßnb sslssSIv
bpKØnepw hcpam\k¿nn°‰n\pw P\-\-a-cW k¿n- n-°-‰n\pw
th≠n ImØp InS-t°≠n hcp-∂Xv \ΩpsS knhn¬ k¿ho-kns\
Imc-y-£-a-am-°m≥ IqSp-X¬ I¿i-\-amb Agn-®p-]-Wn-I-fpsS ]k-
‡n-bn-te-°mWv hnc¬Nq-≠p-∂-Xv. Cu Zni-bn¬ kz-X-¥- m-c-X-
Øn¬ CXp-hsc \S-∂n- p≈ Nph-Sp-sh-bv]p-I-fn¬ G‰hpw hnπ-hm-
hnh-c-߃ en-°p-h- m-s\-Sp-°p∂ ka-bw.
]ng
A∏o¬ \¬I¬
6. tkh-\m-h-Imi \nbaw
95
fl-I-amb H∂mWv tkh-\m-h-Im-i-\n-baw (Right to Service Act). hnh-cm-
h-Imi \nb-a-Øns‚ amXrI-bn¬ tkh\w ]ucs‚ Ah-Im-i-am-
°p∂ C¥-y-bnse \nb-a-amWv tkh-\m-h-Imi \nbaw k¿°m¿ hIp-
∏p-Ifpw Xt±-i-k-z-bw- -cW hIp-∏p-Ifpw \S-Øp∂ F√m-hn[ tkh-\-
ßfpw P\-ß-fpsS Ah-Im-i-am-sW∂v ]J-ym-]n-°p∂ \nb-a-amWv
CXv. tkh-\-߃°mbn km[m-c-W-°m¿ k¿°m¿ Bo-kp-I-fn¬
Ib-dn-bn-d-tß-≠n-h-cp∂ Ah-ÿbv°v Hcp ]cn-lmcw IqSnbmWv
tkh-\m-h-Imi \nb-aw. Cu \nbaw A\p-im-kn-°p-∂-X-\p-k-cn®v
k¿°m¿ tkh-\-߃ ka-b-‘n-X-ambn \¬Im-Ø-h¿°p ]ng AS-°-
ap≈ in£-Iƒ G‰p hmtß-≠n-h-cpw. hnh-cm-h-Imi \nbaw t]mse
tkh-\m-h-Im-i-\n-b-ahpw P\-ß-fpsS Ah-Im-ihpw c-W-kp-Xm-c-y-
Xbpw Dd-∏p-h-cp-Øp-∂p. Bb-Xn-\m¬ tkh-\m-h-Im-ihpw \nb-asØ
P\m-[n-]-Xy hy-h-ÿn-Xn-bnse G-‰hpw i‡-amb \nb-a-ß-fn¬ H∂m-
bn- mWv hne-bn-cp-Ø-s∏-Sp-∂-Xv. C¥-y-bnse 2018 HIvtSm-_¿ 18- mw
XobXn a[-y-]-tZ-imWv Cu \nbaw BZ-y-ambn \ne-hn¬ sIm≠p-h-∂-
Xv. tkh-\m-h-Imi \nbaw e£-y-an-Sp-∂-Xv. s]mXp-P-\-߃°p≈
tkh-\-߃ \¬Im≥ hnk-Ω-Xn-°p∂ DtZ-ym-K-ÿsc \nb-a-Øn\p
ap∂n¬ sIm≠p-h-cn-I.
1. Bdp apX¬ ]Xn-\mep hb-kp-hsc ]mb-ap≈ F√m Ipn-
Iƒ°pw Hcp Ab¬]-°-kvIq-fn¬ ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw ]q¿Øo-I-
cn-°p-∂-Xp-hsc Ah¿°v kuP-\-yhpw \n¿_-‘n-X-hp-amb hnZ-ym- -ym-
k-Øn-\p≈ Ah-Imiw D≠v.
2. (1)- mw D]-h-Ip-∏ns‚ Bh-i-y-Øn-te-bv°mbn, Hcp Ipnbpw
]mY-anI hnZ-ym- -ymkw ]q¿Øo-I-cn-°p-∂-Xn¬ \n∂pw XpS-cp-∂-Xn¬
\n∂pw Ah-s\tbm Ah-sftbm XS-bp∂ bmsXmcp hn[-Øn-ep-ap≈
okv As√-¶n¬ Nm¿÷p-Iƒ As√-¶n¬ sNe-hp-Iƒ \¬Ip-∂-Xn\v
_m-≤-y-ÿ-\m-bn-cn-°p-∂-X-√. F∂m¬ 1996- se sshI-e-y-ap≈ hy-
‡n-Iƒ ( Xpey Ah-Im-i-߃, kwc-£-Whpw ]q¿W ]¶m-fn-Ø-hpw)
BIv‰v(1996- se 1) se 2mw hIp-∏nse JWvUw 1s‚ \n¿hN-\-Øn¬
]cm-a¿in-®n- p≈ ]Imcw sshI-e-y-ap≈ Hcp Ipn°v ta¬∏-d™
BIv‰nse A≤-ymbw V se hy-h-ÿ-Iƒ°\p-k-cn®v kuP-\-yhpw
\n¿_-‘n-X-hp-amb ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw XpS-cp-∂-Xn-\p≈ Ah-
Imiw D≠m-bn-cn-°p-∂-XmWv.
7. kuP-\-yhpw \nb-a-_-‘n-X-hp-amb hnZ-ym- -ym-k-Øn-\p≈
Ah-Imiw
96
kvIqfn¬ ]th-i\w t\Sm-ØtXm ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw
]q¿Øo-I-cn-°m-ØtXm Bb Ipn-Iƒ°p≈ ]tX-yI hy-h-ÿ-Iƒ
Bdp hb-kn\p apI-fn¬ ]mb-ap≈ Hcp Ipn°v Hcp kvIqfnepw ]th-
i\w en-°m-Xn-cn-°p-Ibpw Aßs\]th-i\w en-®n- p-s≠-¶n¬
Xs∂ B Ipn°v ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw ]q¿Øo-I-cn-°m≥ km[n-°m-
Xn-cn-°p-Ibpw sNøp∂ kwK-Xn-I-fn¬ B Ipn-bpsS hb- n-\m-\p-]m-
Xn-I-ambn ¢m n¬ ]th-i\w \¬tI-≠-Xm-Wv. F∂m¬, Hcp Ipn°v
B Ipn-bpsS hb- n\v B\p-]m-Xn-I-amb ¢m n¬ t\cnv ]th-i\w
\¬In-bn-cn-°p-tºmƒ B Ipn-°v, a‰p Ipn-I-tfm-sSm∏w FØp-∂-Xn-
te-bv°m-bn, Aß-s\-bp≈ coXn-bn-epw, \n¿Æ-bn-°m-hp∂ Aß-s\-
bp≈ ka-b-]-cn-[n-°p-≈nepw ]tX-yI ]cn-io-e\w en-°p-∂-Xn-\p≈
Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cp-°p-∂-Xm-Wv. F∂p-am-X-a-√, AØ-c-Øn¬ ]mY-
anI hnZ-ym- -ym-k-Øn\v ]th-i\w \¬In-bn- p≈ Hcp Ipnbv°v ]Xn-
\mep hb v Ign-™m¬ t]mepw ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw kuP-\-y-
ambn ]q¿Øo-I-cn-°p-∂-Xn-\p≈ Ah-Im-i-ap-≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
at‰-sX-¶nepw kvIqfn-tebv°v amdm-\p≈ Ah-Imiw
1. (1) Hcp kvIqfn¬ ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw ]q¿Øo-I-cn-°p-∂-Xn-
\p≈ kuI-c-y-ß-fn-√m-Xn-cn-°p-tºmƒ, Xs‚ ]mY-anI hnZ-ym- -ymkw
]q¿Øo-I-cn-°p-∂-Xn-te-bv°mbn, 2- mw hIp-∏ns‚ JWvUw (1) s‚ (2)
(4) F∂o D]-J-WvU-ß-fn¬ ]cm-a¿in-®n- p≈ kvIqfn-sem-gnsI at‰-
sX-¶nepw kvIqfn-tebv°v ÿew-am‰w tXSp-∂-Xn-\p≈ Ah-Imiw
D≠m-bn-cn-°p-∂-Xm-Wv.
2. Hcp Ipn, kwÿm-\-Øn-\p-≈nse Hcp kvIqfn-tebvt°m
kwÿm-\-Øn\v ]pd-Øp≈ Hcp kvIqfn-tebvt°m am‰w Bh-i-y-s∏- n-
cn-s°, Aß-s\-bp≈ Ipnbv°v Xs‚ ]mY-anI
hnZ-ym- -ymkw ]q¿Øn-I-cn-°p-∂-Xn-te-bv°mbn 2mw hIp-∏ns‚
JWvUw (1) s‚ (3), (4) F∂o D]JWvUßfn¬ ]d-™n- p≈ kvIqfn-
sem-gn-sI-a-t‰-sX-¶nepw kvIqfn-tebv°v ÿew-am‰w tXSp-∂-Xn-\p≈
Ah-Imiw D≠m-bn-cn-°p-∂-XmWv.
3. Aß-s\-bp≈ as‰mcp kvIqfn-tebv°v ]th-i\w tXSp-
tºmƒ Ah-km\w ]Tn-®n-cp∂ kvIqfnse ]Y-am-≤-ym-]-I≥ As√-
¶n¬ Npa-X-e-bp≈ A≤-ym-]-I≥ ASn-b-¥n-c-ambn Sm≥kv ¿ k¿n-
n-°‰v \¬tI-≠-Xm-Wv. F∂m¬ Sm≥kv ¿ k¿nn-°‰v lmP-cm-
°p-∂-Xn\v Ime-Xm-akw hcp-Øn-sb-∂Xv Aß-s\-bp≈ at‰
kvIqfn¬ ]th-i\w sshIn-∏n-°p-∂-Xnt\m \nc-kn-°p-∂-Xnt\m Hcp
97
h\\n¿ΩmW ]≤Xn
2qan \¬Ip∂ ]≤Xn
201819 h¿j-Øn¬ h\\n¿Ωm-W-Øn-\mbn 127.00 tImSn cq]
_UvP‰v hnln-X-ambn hI-bn-cp-Øp-∂-Xn\v ]pdta AVo-j-W¬
BX-ssd-tk-j≥ aptJ\5.39 tImSn cq]bpw [\]p\¿hn\n-
tbmKw aptJ\11.52 tImSn cq] DĸsS BsI143.91 tImSn cq]
sNe-h-gn®v ssev anj≥ ]≤-Xn-X-bn-epw hIp∏v aptJ-\bpw
kv]n¬ Hmh-¿ Dƒ∏sS A\p-h-Zn® hoSp-I-fpsS \n¿Ωm-W-Øn-
\mbn sNe-h-gn-®p. anj≥ aptJ\Gs‰-SpØv ]q¿Øn-bm-Im-Xn-cp∂
hoSp-I-fn¬ 201819 h¿jw 3398 hoSp-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-®p. tijn-
°p-∂h hnhn[ L-ß-fn-embn ]Wn ]ptcm-K-an®p hcp-∂p.
h\]p\-cp-≤m-cW ]≤Xn ]Imcw 473 hoSp-Iƒ ]p\-cp-≤-cn-®p.
1.201819 kmº-ØnI h¿j-Øn¬ hb-\mSv Pn√-bn¬
sh≈-s∏m° ojWn t\cn-Sp∂ ]tZ-i-ß-fnse ]nI
h¿§ IpSpw-_-ßsf am‰n ]m¿∏n-°p-∂-Xn-\mbn 33.994
e£w cq] sNe-h-gn®v Hcmƒ°v 10 sk‚v hoXw 148
KpWtm‡m-°ƒ°v qan hmßn\¬In.
2.Imk¿tKmUv Pn√-bn¬ 25 KpWtm‡m-°ƒ°v qan
hmßp-∂-Xn-\mbn 221.85e£w cq] sNe-h-gn®v 15.07
G°¿ qan-hmßn \¬In.
3.]p\-eq-cn¬ 1 KpW-tm-‡m-hn\v 10 e£w cq] sNe-h-gn®v
sk‚v cq]-\¬In.
4. ]p\-c-[n-hmk taJ-e-bn¬ qan \¬Inb IpSpw-_-߃
Dƒ∏-sS-bp≈ 372 ]n-I-h¿§-°m¿°v h-\-\n¿Ωm-
WØn\mbn 5.90 tImSn cq] sNe-h-gn-®p.
5.CSp°n, hb-\mSv F∂o Pn√-I-fn¬ IpSn-sh≈ ]≤-Xn-
bv°m-bn 275.96 e£w cq] sNe-h-gn-®p.
]«nIhÀ¤ hnIk\hIpv
201819 kmºØnI h¿jØnse ]≤Xn t\߃
98
6.tdmUv hnI-k-\-Øn-\mbn 14.75 tImSn cq]-bpsS c-Wm-
\p-aXn \¬In ]≤Xn \S-∏n-em°n hcp-∂p.
akq ImeØv kwÿm-\sØ ]n-I-h¿ IpSpw-_-ß-fn¬
]nWn D≠m-ImsX £-y-k-lmb ]≤Xn \S-∏n-em°n hcp-∂p.
Pq apX¬ sk]v‰w-_¿ hsc-bp-ff amk-ß-fn-emWv ]≤Xn \S-
∏n-em-°p-∂-Xv. IqSmsX ]nWn A\p- -h-s∏-Sp∂ ]tX-yI
kml-N-c-y-ß-fnepw ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂p. £y klmb
]≤Xn ]Imcw hnX-cWw sNøp∂ C\-߃ NphsS tN¿°p-
∂p.
1. Acn 15 Intem
2.sNdp-]-b¿/h≥]-b¿ 1 Intem
3.ISe 1 Intem
4.shfn-s®Æ 1 en‰¿
201819 h¿jw 25 tImSn cq] hI-bn-cpØnb-Xn¬ 17.88 tImSn cq]
sNe-h-gn®v 77,445 t]¿°v £y klm-bw- hn-X-cWw \S-Øn-bn- p-
≠v. t]mj-lm-c-°p-dhv A\p- -h-s∏-Sp∂ taJ-e-I-fnepw InS-∏p-
tcm-Kn-Iƒ°pw t]mj-lm-c-In-‰p-Iƒ hnX-cWw \SØp-∂p-≠v.
201819 h¿jw HmW-°m-eØv 7.11 tImSn cq] sNe-h-gn®v159,261
t]¿°v HmWIn‰pIƒ hnX-cWw \S-Øn-bn- p-≠v.
IpSpw-_io aptJs\A-∏m-Sn-bn¬ 201819 h¿j-tØbv°v 20800
KpW tm‡m-°sf Dƒs∏-Sp-Øn- H-cp- h¿jtØbv°v IΩyq-
Wn‰n In®≥ ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn 4.36 tImSncq]bv°v
c-Wm-\p-aXn en®Xn¬ BZy-K-Up-hmbn 2.00 tImSn cq] sNe-h-
gn-®p. Sn ]≤Xn ]Imcw t]mj-Im-lm-c-°p-dhv ]cn-l-cn-°p-∂-
Xn\pw inip-a-c-W-\n-c°v KWy-ambn Ipd-bv°p-∂-Xn-\pw km[n-
®n- p-≠v. \ne-hn¬ A-∏m-Sn, hb-\m-Sv, Pn√-I-fn¬ IΩyq-Wn‰n
In®-\p-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂p-sh-¶nepw a‰v Pn√-I-fn¬ IqSn- hym-]n-
°p-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ kzoI-cn-®p-h-cp-∂p.
3 £yklmb ]≤Xn
4.IΩ-yq-Wn‰n In®≥ ]≤Xn
§
99
5.HmW-t°mSn
6.Awt_Zv°¿ sk‰n¬sa‚v
3. kzbw-sXm-gn-epw ss\]p-Wy-hn-I-k-\-hpw
60 hb- n\pw AXn-\p-ap-I-fn¬ ]mb-ap≈ ]n-I-h¿§-°m-cmb
kvXo, ]pcp-j≥am¿°v HmW-°m-eØv kuP\y HmW-t°mSn hnX-
c-W-Øn-\mbn 201819h¿jw 56993 t]¿°v 4.90 tImSn cq] sNe-h-
gn®v HmW-t°mSn hnX-cWw \S-Øn-bn- p-≠v.
201819 h¿jsØ Awt_-Zv°¿ sk‰n¬sa‚v kvIow F∂- ]-≤-Xn-
bn¬ 110.00 tImSn cq] _UvP‰v hnln-X-ambn hI-bn-cp-Øn-b-Xn¬
201718 h¿jw sXc-s™-SpØ 101 tImf-\n-I-fn¬ 92 tImf-\n-I-
fpsS Un.-]n.-B¿ _‘-∏- -G-P≥kn-Iƒ Xøm-dm°n \¬Ip-Ibpw
Bb-Xn-te-°v \-S-∏p-h¿jw 42 kt¶-X-ß-fn¬ ]h¿Øn-Iƒ Bcw-
n-°p-∂-Xn-te-°mbn FÃn-ta‰v XpI-bpsS 20% samss_-te-j≥
AUzm≥kv A\p-h-Zn®v ]h¿Øn-Iƒ ]ptcm-K-an®v hcp-∂p.
CXn¬ 36 kt¶-X-ß-fnse ]h¿Øn-Iƒ Bcw- n-®n- p-≠v.
kzbw sXmgn-epw- ss\-]pWy hnI-k-\- ]≤-Xn-bv°mbn 201819
h¿jw hnhn[ ÿm]-\߃ aptJs\1196 ]n-I-h¿§ bph-Xo-bp-
hm-°ƒ°v 9.68 tImSn cq] sNe-h-gn®v NphsS ]d-bp∂ ]≤-Xn-I-fn-
eqsS sπbvkvsa‚v Dd∏p hcp-Øp∂ ]cn-io-e\]cn-]m-Sn-Iƒ \S-
∏n-em°n hcp-∂p.
[\z-¥cn C≥Ãn-‰yqv Hmv ]mcm-sa-Un-°¬ kb≥kv F∂
ÿm]\w aptJs\Bbp¿thZ ]© I¿Ω sXdm∏n, Bbp¿thZ
\gvknwKv, Bbp¿thZ m¿akn F∂o tImgvkp-Iƒ.
Btm samss_¬- C≥UkvSn& Sqdnkw ]cn-io-e\w
s\q¿ sSIv\n-°¬ sSbn-\nwKv ut≠-j≥ aptJ-s\- Hcp
h¿jsØ k¿n- n-°‰v tImgvkv (CBPST) aptJs\πm-ÃnIv
\n¿ΩmW taJ-e-bn¬ ]-cn-io-e\w
sk‚¿ tm¿ FIvk-e≥kv F∂ ÿm]-\-Øn-eqsS sUkvIvtSm-
]v F-©n-\o-b-dnwKv, s\‰v h¿°nw-Kv, aƒn-ao-Un-b, lm¿Uv shb¿&
tkmv‰v shb¿ sabn‚-\≥kv XpS-ßnb sF.‰n tImgvkp-Iƒ
ap≥knv/aPn-kvtS‰v F∂o XkvXn-I-I-fn-te°v \nb-a-\-Øn-\m-
bp≈ ]co-£m-]-cn-io-e\w
100
A-∏m-Sn-bn¬ hkvX \n¿Ωm-W-ime: B[p-\nI coXn-bn-ep≈
hkvX \n¿Ωm-W-Øn¬ ]cn-io-e\w en-®-h-\n-X-Iƒ°v hkvX-
\n¿Ωm-ime ÿm]n-°p-∂-Xn\mbn 2.19 tImSn cq]bv°v c-Wm-\p-
aXn ey-am°n \n¿ΩmWw Pn√m \n¿Ωn-Xnsb G¬∏n-®p.
kaK BtcmKy kpc£ ]≤Xn 30,500 ]n-I-h¿§-°m¿°v \S-∏n-
em-°p-∂-Xn-\mbn 2528.159 e£w cq] sNe-h-gn-®p.
]n-I-h¿§ taJ-e-I-fn¬ I≠p-h-cp∂ ]mc-ºcy tcmK-߃, Xz°v
tcmK-߃, ]I¿®-hym-[n-Iƒ, hnf¿® t]mep-≈- A-kpJ߃
F∂nh \nb-¥W hnt[-b-am-°p-∂-Xn\pw K¿n-Wn-I-fmb
kvXoIƒ°v hnZKvZ ]cn-tim-[\ka-bm-k-a-b-ß-fn¬ ey-am-°p-
∂-Xn\pw inip-a-cW \nc°v Ipd-bv°p-∂-Xn\pw Btcm-Ky-ap≈
Hcp-]p-Xnb Xe-ap-dsb hm¿sØ-Sp-°p-∂-Xn-\p-ambn tUmIvS¿,
]mcm-sa-Un-°¬ Ãmv, B[p-\nI kuI-cy-߃ AS-ßnb Pn.-]n.-
F-kv. LSn-∏n-®-sam-ss_¬ saUn-°¬ ¢n\n-°p-Iƒ F√m Znh-k-
ß-fnepw Hmtcm tImf-\n-Iƒ kµ¿in®v NnIn-’m-hn-[n-Iƒ \n›-
bn®v acp∂v \¬Ip-∂p. IqSmsX hnZKvZ NnIn’ en-°p-∂-Xn-
\p≈ \S-]-Snbpw kzoI-cn®p hcp-∂p.
hnhn[ tImf-\n-hn-I-k\]≤-Xn-I-fpsS mK-ambn \S-∏n-em-°nb
IpSn-sh≈ ]≤-Xn°p ]pdta tIm¿∏kv ≠n¬ Dƒs∏-SpØn
hnhn[ Pn√-I-fn-embn 801 KpW-tm-‡m-°ƒ°mbn 1.76 tImSn cq]
sNe-h-gn®v IpSn-sh-≈-]-≤-Xn-\-S-∏n-em°n hcp-∂p.
hnhn[ Pn√-I-fn-se- ]- n-I-h¿§ h-\-߃ sshZyp-Xo-I-cn-°p-∂-Xn-
\mbn 0.52 tImSn cq] A\p-h-Zn®v sshZyp-Xo-I-cW ]≤-Xn-\-S-∏n-
em°n
BtcmKyw
samss_¬ saUn-°¬ ¢n\n-°p-Iƒ°mbn 254 e£w cq]
hn\n-tbm-Kn®p
IpSn-sh≈w
sshZyp-Xo-I-cWw
101
ipNnXzw
IΩyq-Wn-‰n- lmƒ
tdmUv, Iep¶v \n¿ΩmWw
6 ASnb ]Wnb ]mt°-Pv ]-≤Xn
hIp∏v A\p-h-Zn-°p∂ hoSv \n¿Ωm-W-tØm-sSm∏w I°qkv
Dƒ∏sS \¬Im-dp-≠v. F∂m¬ Fd-Wm-Ip-fw- Pn-√-bn¬ D]-tbm-K-
iq-\y-amb I°q-kp-Iƒ°v ]Icw ipNnXz anj-\p-ambn tN¿∂v 224
ipNnXz I°q-kp-Iƒ \n¿Ωn-°p-∂-Xn-\mbn 67.20 e£w A\p-h-
Zn®v ]≤-Xn-\-S-∏n-em-°n- h-cp-∂p.
201819h¿jw ]me-°m-Sv, \ne-ºq¿, F∂o Pn√-I-fn¬ IΩyq-Wn‰n
lmƒ \n¿Ωn-°p-∂-Xn-\mbn 0.86 tImSn cq] sNe-hnv ]≤Xn \S-∏n-
em°n hcp∂p
tIm¿∏kv ≠v ]≤-Xn-bn¬ Dƒs∏-Sp-Øn hb-\m-Sv, Imk¿tKmUv
F∂o- Pn√Ifn¬ tdmUv, Iep¶v \n¿ΩmWw F∂n-h-bpsS \n¿Ωm-
W -]-h¿Ø-\Øn\pw, \ho-I-c-W-Øn-\p-ambn 6.33 tImSn cq]
sNe-h-gn-®p.
ASn-b≥, ]Wn-b≥ ]m‡-\-tKmX h¿§-°m-cpsS hnI-k\]≤-
Xn-Iƒ, h\-Øn-\p-≈n¬ Xma-kn-°p∂ ]n-I-h¿§-°m-cpsS ka-K-
hn-I-k\w, AKXn aµn-c-ß-fpsS ]h¿Ø\w F∂o Bh-iy-
߃°mWv ]≤-Xn- \-S-∏n-em-°p-∂-Xv. Sn ]≤-Xn-bn-epƒs∏-SpØn
Nph-sS -]-d-bp∂ aq∂v AKXn aµn-c-߃ ]h¿Øn®p hcp-∂p.
1. Ip-gn-\n-ew-A-K-Xn-a-µn-cw- -am-\-¥-hmSn
2.kpK-‘-Kn-cn-A-K-Xn-a-µn-cw- -I¬∏‰
3.Imcp-Wym-i-aw- -A- -∏mSn
201819 Sn ]≤Xnbv°mbn 1.48 tImSncq] sNe-h-gn-®p. IqSmsX Sn
]≤Xnbn-epƒs∏-SpØn Wnb hnm-K-Øns\]p\-c-[n-h-kn-∏n-°p-∂-
Xn-\mbn tImgn-t°mSv Pn√-bnse sImSn-h≈n \ntbm-P-I-afie-
Ønse In∏md ]©m-b-Ønse Im°-W-t©cn tImf-\nbpw,
\mZm-]pcw \ntbm-P-I-a-fi-e-Ønse Imhn-epw-]md ]©m-b-
Ønse HmSt¶mSv tImf-\nbpw ]p\-c-[n-h-kn-∏n-°p-∂-Xn-\mbn
102
bYm-Iaw 2.75 G°¿, 3.24 G°¿ qan Is≠-Øn-bn- p-≠v. Bb-
Xn¬ Im°-Ww-t©cn tImf\n ]p\-c-[n-h-kn-∏n-°p-∂-Xn\v ÿew
hmßp-∂-Xn-\p≈ \S-]-Sn-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-®n- p-≠v.
2018-- 19 h¿j-Øn¬ 2.54 tImSn- cq] 14 samss_¬ ¢n\n°pI-fpsS
]h¿Ø\-Øn\pw kzbw sXmgnepw ss\]p-Wy-hn-I-k-\-Øn-\p-
ambn 5.45 tImSn cq] sNe-h-gn-®n- p-≠v.
ISw-F-gpXn X≈p∂ ]≤Xn \S-∏m-°p-∂-Xn-\mbn 201819 h¿jw 91
KpW-tm-‡m-°ƒ°v hmbv] FgpXn X≈p∂Xn\mbn 15.45 e£w
cq] A\p-h-Zn-®n- p-≠v.
]osa-SnIv hnZym- ym-km-\p-Iq-ey-ambn 201819 h¿jw 77215 Ipn-
Iƒ°v 15.976 tImSn cq] sNe-h-gn®p
201819 h¿jw t]mÃvsaSnIv hnZym- ym-km-\p-Iq-ey-ambn 16939 Ipn-
Iƒ°v 3554.00 e£w cq] sNe-h-gn-®p.
ssS_¬ kvIqfnse 2198 Ipn-Iƒ°v bqWntmw hnX-c-W-Øn-
\mbn 201819 h¿jw 10.99 e£w cq] sNe-h-gn®v
]nI h¿§ hnZym¿∞n-Iƒ°p-th-≠n-bp≈ tKmXkmcYn ]≤Xn
\S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn 376 kvIqfp-I-fnse 17247 ]n-I-h¿§
hnZym¿∞n-Iƒ°v bmXm-ku-Icyw \¬In-bn- p-≠v.
sXc-s™-SpØ t]mÃv saSnIv tImgvkp-I-fn¬ ]Tn-°p∂ 195.69
e£w cq] sNe-h-gn®v 435 ]nI hnZym¿∞nIƒ°v em]v tSm]v
tSm∏v hnX-cWw sNbvXp.
c£n-Xm-°ƒ°p≈ t]m’m-l\Km‚v C\-Øn¬ 28574 t]¿°v
1.09 tImSn cq]- sN-e-gn-®p.
D∂X hnPbw t\Snb hnZym¿∞n-Iƒ°p≈ t]m’m-l\Km‚v
C\-Øn¬ 880 Ipn-Iƒ°pw 0.999 tImSn cq] sNe-h-gn-®p.
Fkv.-kn.-F.-Sp.-Sn.F-kv.]n
]nIh¿§-°m-cpsS ISw Fgp-Xn-X-≈p∂ ]≤Xn
hnZym- ym-kw
l
l
l
l
l
l
l
103
l
l
l
k¿t§m-’hw
Ifn-°fw
kmaqly ]T\-apdn
tKmX_‘p
Aø-¶mfn satΩm-dn-b¬ kvtImf¿jn∏v Km‚v 1200 Ipn-Iƒ°v
0.39 tImSn- cq-]-bpw- sN-e-h-gn-®n- p-≠v. 201818 h¿jw 0.37 tImSn
cq] A\p-h-Zn®p \¬In-bn- p-≠v.
t]mÃv saSnIv hnZym¿∞n-Iƒ°p≈ ÃUn Sq¿ \S-Øp-∂-Xn-\mbn
560 IpnIƒ°v .60 tImSn cq]- sN-e-h-gn-®p.
s]m-j-W¬ tImgvkp-Iƒ°v ]th-i\w en® ]mcw sNe-hp-
Iƒ°mbn 201819 h¿jw 47 Ipn-Iƒ°v 2,35,000/ sNe-h-gn-®p. 9,
10 ¢m n¬ ]Tn-°p∂ 12121 Ipn-Iƒ°v ]o-sa-SnIv kvtImf¿jn∏v
hnX-cWw sNbvXn- p≠v
2018 19 h¿jw I\I°p∂n¬ kwL-Sn-∏n® k¿t§m-’hw ]cn-]m-
Sn-bn¬ ko\n-b¿ hnZym¿∞n-Iƒ°mbn 20 C\-ß-fnepw Pq\n-b¿
hnZym¿∞nIƒ°mbn 20 C\-ß-fnepw BIp- n-I-fpw -s]Ip- n-
Ifpw Dƒ∏-sS- BsI 1244 Ipn-Iƒ a’-c-Øn¬]-s¶-Sp-Øp.
2018 19 h¿jw Imcy-h- w-F¬.-F≥.-kn.]n tÃUn-b-Øn¬ kwL-
Sn-∏n® Ifn-°fw ]cn-]m-Sn-bn¬ 18 a’-c-bn\ßfn-embn Pq\n-b¿,
k_v Pq\n-b¿, ko\n-b¿ hnm-K-ß-fn-embn 433 BIp- n-Ifpw
435 s]Ip- n-Ifpw Dƒ∏sS 868 hnZym¿∞n-Ifpw Ifn-°fw
kvt]m¿Svkv ao‰n¬ ]s¶-Sp-Øp.
]n-I-h¿§-Ip- n-I-fpsS hnZym- ymkw sa®-s∏-Sp-Øp-∂-Xn\pw anI®
coXn-bn-ep≈ Syqj≥ \¬In Ipn-I-fpsS sImgn-™p-t]m°v XS-bp-
∂-Xn\pw Ducp-I-fn¬ kmaq-ly-]-T-\-apdn ]h¿Øn-∏n-°p-∂-Xn\v
201819 h¿jw Imk¿tKmUv Pn√-bn¬ 25 ]T-\-ap-dn-I-fn¬ knhn¬
h¿°v, Ce-IvSnIv h¿°v ]q¿Øo-I-cn-°p-Ibpw, a‰v uXn-I-km-l-
Ncyw Hcp-°p-∂-Xn-\p-ambn 1.18 tImSn cq] sNe-h-gn-®n- p-≠v.
hnZym¿∞n-I-fpsS sImgn-™p-t]m°v XS-bp-I,- m-jm-]iv\w ]cn-
l-cn-°p-I, ]n-I-h¿§-Øn¬s∏- -A- ykvXhnZy¿°v tPmen
\¬IpI F∂o e£y-߃ ap≥\n¿Øn hb-\mSv Pn√-bn¬ sXc-
104
s™-SpØ 241 k¿°m¿/FbvUUv kvIqfp-I-fn¬ ]n-I-h¿§-°m-
cn¬ \n∂pw \nb-an-°s∏ t]cn¬ 111 t]¿ ]n∂m° tKmX-h¿§-
ß-fmb ASn-b, ]Wn-b, Imp-\m-bv°, Ducmfn F∂o kap-Zm-b-ß-
fn¬s∏- -h-cm-Wv. 241 t]cn¬ 9 t]¿ ]n-I-h¿§-bp-hm-°fpw 232
t]¿ ]n-I-h¿§-bp-h-Xn-I-fp-am-Wv. 201819 h¿jw- A- -∏m-Snbn¬ Sn
]-≤Xn ]Imcw 26 sa‚¿ So®¿amsc \nb-an-®n- p-≠v. BsI 14466
Ipn-Iƒ°mbn 267 sa‚¿ So-®¿amsc \nb-an® C\-Øn¬ 313.216
e£w cq] sNe-h-gn-®n- p-≠v.
Fkv.Fkv.-F¬.kn /+2 ]cm-Pn-X-cm-b-
h¿°v ho≠pw Fgp-Xp-∂-Xn-\p≈ ]c-io-e\]cn-]m-SnIƒ \S-∏n-
em°n.
]me-°mSv Pn√-bn¬ 50 ]n-I-hn-Zy¿∞n-Iƒ°mbn
41.88 e£w cq]-bpw, hb-\mSv Pn√-bn¬ 60 Ipn-Iƒ°mbn 51.25
e£w cq]bpw Sn ]cn-]m-Sn-bv°m-bn-sN-e-gn-®p.
]me-°mSv Pn√-bn¬ A∏m-Sn-bn¬ Kpcp-Ipew ]cn-
]mSn \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v 40]n-I-h¿§ Ipn-Iƒ°mbn 31.25 e£w-
cq] sNe-h-gn-®p.
Fkv.Fkv.-F¬.kn /+2 hn.-F-®v.-F-kv.C
hnZym¿∞n-Iƒ°mbn tIm®nw-KvIymºv kwL-Sn-∏n-®p.
hb-\m-Sv, IÆq¿ F∂o Pn√-I-fn¬ 1525 ]n-I-h¿§ hnZym¿∞n-
Iƒ°v dkn-U≥jy¬ tIm®nw-Kv Iymºv ]cnio-e-\-Øn-\mbn 51.56
e£w cq] sNe-h-gn-®n- p-≠v.
A-∏m-Sn-bn¬
100 ]n-I-h¿§ hnZym¿∞n-Iƒ°mbn \thm-Z-b, ssk\n-Iv kvIq-
fp-I-fn¬ t]zi\w \¬Ip-∂-Xn-\mbn 23.16 e£w cq] sNe-h-gn®v
Im¿k¬ F∂ -ÿm-]\w aptJ\]cn-io-e\w kwL-Sn-∏n-®p.
F≥S≥kv ]th-
i\]co-£-bv°m-bp≈ Imjv tImgvkv, Hcp- h¿jsØ tImgvkv
tamU¬ djn-U≥jy¬ kvIqfp-Isf A¥m-cm-jvS\n-e-hm-c-
Øn-te°v Db¿Øp-∂-Xn-\p≈ hnI-k-\-]-≤-Xn-Iƒ
l
l
l
l
l
l
l
]cn-io-e-\-]-cn-]m-Sn-Iƒ
Kncn-hn-Imkv
Kpcp-Ipew
tIm®nwKv Iymºv
dkn-U≥jy¬ tIm®nwKv Iymºv
\thm-Z-b, ssk\nIv kvIqfp-I-fn¬ ]cn-io-e\w
saUn-°¬/F©n-\o-b-dnwKv F≥S≥kv
105
F∂o ]cn-io-e-\-Øn-\mbn 210 ]nI-h¿§ -Ip- n-Iƒ°mbn 125.01
e£w cq] sNe-h-gn-®p.
Fw.-B¿-F- p-I-fn¬ k-l-hmk Iymºv , kvt]m° Cw•ojv
kvs]jy¬ Syqj≥ apX-emb ]cn]m-Sn-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂-Xn\v
56.17 cq] sNe-h-gn-®p.
201819 h¿jw 711 kn°nƒsk¬ A\o-anb tcmKn-Iƒ°v 230.875
e£w cq] sNe-h-gn-®p.
ssIXmßv ]≤-Xn-bn¬ 201819 h¿jw 626 Ipn-Iƒ°v 72.777 e£w
cq] [\-k-lm-b-ambn Ne-h-gn-®p.
]mc-ºcy sshZy≥am¿°v hm¿-jnI [\k-lmbw \¬Ip-∂-Xn-
\mbn 201819 h¿jw 28 e£w cq] sNe-h-gn-®n- p-≠v.
Ccp-ºp-]mew ]n.-F-®v.-Fw \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘s∏v
194.59e£w cq] A\p-h-Zn-°p-Ibpw, knhn¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-
I-cn-°p-Ibpw, Ce-IvSn-°¬ ]-h¿Øn-Iƒ \S-∂p-sIm-≠n-cn-°p-
Ibp-am-Wv.
tjmf-bq¿ ]n.-Fw.-F®v (60) \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏v 52.86
e£w cq] A\p-h-Zn-°p-Ibpw knhn¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-
°p-Ibpw, Ce-IvSn-°¬ ]-h¿Øn-Iƒ \S-∂p-sIm-≠n-cn-°p-Ibp-
am-Wv.
tjmf-bq¿ ]n.-Fw.-F®v (100) \n¿Ωm-W ]h¿Øn-bpsS kvSIvN-
d¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-°pIbpw, πmÃ-dnwKv ]h¿Øn-Iƒ
]q¿Øo-Icn®np-≠v.
ap≈≥sIm√n ]n.-Fw.-F®v \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏v 171.86
e£w-cq-]- A\phZn-°p-Ibpw kvSIv®-d¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-In-
®n- p-≠v. em‰-ssdkv h¿°pIƒ DS-s\-]q¿Øo-In-°p-∂-Xm-Wv.
πw_nwKv h¿°p-Iƒ \S-∂p-sIm-≠n-cn-°p-∂p.
ao\m-£n-]pcw ]n.-Fw.-F®v \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘s∏v 186.18
e£w cq] A\p-h-Zn-°p-Ibpw, knhn¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-
°p-Ibpw, Ce-IvSn-°¬ h¿°p-Iƒ \S-∂p-sIm-≠n-cn-°p-∂p.
l
l
l
l
tlmì Fw.-B¿.-F- p-I-fpsS \n¿ΩmW ]h¿Øn-Iƒ
l
l
l
l
s]Ip- n-Iƒ°p≈ tlmì
106
Bdfw ]n.-Fw.-F®v \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏v 216.24 e£w cq]
A\p-h-Zn-°p-Ibpw \n¿ΩmW ]h¿Øn-bpsS kvSIv®-d¬ h¿°p-
Iƒ ]q¿Øo-I-cn-®n- p-≠v, πmÃ-dnwKv ]h¿Ønbpw ]q¿Øo-I-cn-®n-
p-≠v.
tjm¿tjm¿ aƒn-]¿∏kv tlmì \n¿Ωm-W-hp-ambn 192.11e£w
cq] A\p-h-Zn-°- p-Ibpw, knhn¬ h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-I-Icn®v
CXns‚ DZvLm-S\w 2019 sk]v‰w-_¿ 2mw- XobXn \n¿∆-ln-®p.
amc-º≈n aƒn-]¿∏kv tlmì \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏v
127.21 e£w cq] A\p-h-Zn-°p-Ibpw πmÃ-dnwKv ]h¿Ønbpw
]q¿Øo-I-cn-°p-Ibpw (3 seh¬) Ce-IvSn-°¬ ]-h¿Øn-Iƒ
\S∂psIm≠n-cn-°p-∂p.
]qt°mSv ]n.-Fw.-F®v \n¿Ωm-W-hp-ambn _‘-s∏v 250.35 e£w
cq] A\p-h-Zn-°p-Ibpw, tlmì πm-Ã-dnwKv ]h¿Øn-Iƒ
]q¿Øo-I-cn-®n- p-≠v. ssS¬kv h¿°p-Iƒ \S-∂p-sIm-≠n-cn-°p-∂p.
kvIqƒ πmÃ-dnwKv h¿°p-Iƒ DSs\]q¿Øo-I-cn-°p-∂-Xm-Wv.
ssS¬kv h¿°p- Iƒ \S- ∂p- sIm- ≠n- cn- °p∂p.
Iym‚o≥tImIo‰v h¿°p-Iƒ ]q¿Øo-I-cn-®p
]n-I-h¿§ hnm-K-Ønse s]Ip- n-I-fpsS hnZym- ymkw, Btcm-
Kyw, kmaq-ly-kp-c£ F∂nh Dd-∏p-h-cp-Øp-∂-Xn-\mbn 201718
h¿j-Øn¬ _UvP‰v hnln-X-ambn en® 200 e£w cq] hn\n-tbm-
Kn®v 201819 h¿jw en® 220 e£w cq]bpw Dƒ∏sS BsI 420.00
e£w cq] hn\n-tbm-Kn®v 2017 G]n¬ 1 \v tijw P\n® 1076
s]Ip-™p-ßsf s]mXp-ta-Jem C≥jp-d≥kv Iº-\n-bmb
F¬.-sF.kn bpambn Icm-dn¬ H∏p-sh®v k¿°m¿ DØ-c-hnse
am\-Z-fi-]-Imcw C≥jz¿ sNbvXp-I-gn-™p.
201819 h¿jw \n¿≤-\-cmb ]n-I-h¿§ Ipn-Iƒ°p≈ hnhm-l-
[\klmb ]≤-Xn-bn¬ 275 e£w cq] sNe-h-gn®v 275 KpW-tm-
‡m-°ƒ°v [\-k-lmbw \¬In-bn- p-≠v.
aƒn- ]¿∏kv tlmì
l
l
s]Ip- n-I-fpsS kpc£
tKmX-hm-’ey \n[n
hnhm-l-[-\-k-lmb ]≤-Xn
107
Ducp-Iqw
K±nI
AXn-Iaw XS-b¬
Fw.-Pn.F≥.-B¿.-C.-Pn.-F-kv- -sXm-gn-en-\p≈ thX\w
Fw.-Pn.F≥.-B¿.-C.-Pn.-F-kv tIcf ssS_¬ πkv
Fw.-Pn.-F≥.B¿.-C.-Pn.-Fkv F thX\w \¬Ip-∂-Xn-\p≈
hIp∏ns‚ tIm¿∏kv ≠v
\S-∏p-h¿jw 2080 Ducp-Iq- -ßfpw Ducp-Iq skan-\m-dp-Iƒ \S-
Øp-∂-Xn\p-ambn 50.02 e£w cq] sNe-h-gn-®p.
K±nI 201819 h¿j-Øn¬ Imk¿tImUv Pn√-bnse Xr°-cn-∏q-
cnepw Xncp-h-\-¥-]pcw Pn√-bnse B‰n-ß-enepw kwL-Sn-∏n-®p.
]nI h¿§-°m¿s°-Xnsc \S-°p∂ AXn-I-a-߃ XS-bpI, AXn-
I-a-߃°v hnt[-b-am-Ip-∂-hsc ]p\-c-[n-h-kn-∏n-°p-I, Bin-
X¿°p≈ [\-k-lm-bw,-ho-Sp-Iƒ, InW-dp-Iƒ, qan F∂nh \jvS-
am-Ip∂ tIkp-Iƒ Ah ]p\-c-[n-hmk ]cn]m-Sn-Iƒ°mbn 140
e£w hn\n-tbm-Kn®v 125 KpW-tm-‡m-°ƒ°v [\-k-lmbw
\¬In.
Fw.-Pn.-F≥.B¿.-C.-Pn.-Fkv ]≤Xn ]Imcw Dd-∏p-h-cpØn-bn- p≈
100 Znhkw IqSmsX tIc-f-Ønse F√m ]n-I-h¿§ IpSpw-_-
߃°pw A[n-I-ambn 100 sXmgn¬Zn-\߃IqSn eyam-°p∂
]≤Xn k¿°m¿ \S-∏n-em-°p-∂p.- Xt±ikz-bw- -cW hIp∏v, nI-
hn-I-k\hIp-∏v, F∂nh kwbp-‡-am-bmWv ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂-
Xv. CXn-\mbn Fw.-Pn.-F≥-B¿.-C.-Pn.-Fkv kwÿm\anj\v 12.40
tImSn cq] A\p-h-Zn® 11729 IpSpw-_-߃°v A[n-I-sXmgn¬
\¬In ]≤Xn Imcy£a-ambn \S-∏n-em°n hcp-∂p.
sXmgnep-d∏v ]≤Xn ]Imcw sXmgn-seSpØp hcp∂ ]n-I-hn- m-K-
°m¿°v Ime-hn-fw_w IqSmsX thX-\w -e- y-am-°p∂Xn\v 11.13
tImSn cq] dnthmƒhnw-Kv -≠mbn ]≤Xn A-∏m-Sn-bnse tjmf-
bq¿, ]pXq¿ ]©m-b-Øp-I-fn¬ IpSpw-_io Ducp-k-anXn hgnbpw
hb-\m- nse ]\-acw, apn¬, ]p¬∏≈n Kma-]-©m-b-Øp-I-fn¬
IpSpw-_-io.-F.-Un.-Fkv aptJ-a-bpamWv \S-∏n-em-°p-∂-Xv.
108
kn) ]n.-sI.-Im-f≥ IpSpw_ ]≤Xn
]n.sI Imf≥ IpSpw-_-k-lmb ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn
Nn∂n-Nn-Xdn-Xm-a-kn-°p∂ ]n-I-h¿§ IpSpw-_-ß-fpsS hnh-c-ti-J-
cWw \S-Øn-bn- p-≠v. IpSpw-_m-[n-jvTnX ssatIm πm\p-Iƒ Xøm-
dm-°p-∂-Xn\v IpSpw-_-io-an-j-s\-bmWv \ntbm-Kn-®n- p-≈-Xv. Sn ]≤-
Xn-bpsS BZy-L- -sa-∂-\n-e-bn¬ Be-∏pg \ntbm-PI afi-e-
Ønse D≈mS kap-Zm-b-߃°mbn cq]o-I-cn® 5.06 tImSn cq]-
bpsS ssatIm-πm-\p-Iƒ \S-∏n-em-°p-∂-Xn-\mbn IpSpw-_io
kwÿm\anj\v A\p-h-Zn®p \¬In ]≤Xn\-S-∏n-em°n hcp-∂p.
]me-°mSv Pn√-bnse a-e-ºpg ]©m-b-Ønse Nn∂n-Nn-Xdn Xma-kn-
°p∂ ]n-I-h¿§-°m¿-Imbp≈ ]≤-Xn-Iƒ°v 1.54 tImSn cq]
kwÿm\IpSpw-_io anj\v A\p-h-Zn®v ]q¿Øo-I-cn-®p. F√m
Pn√-I-fnepw ssatIm πm\p-Iƒ cq]o-I-cn-°p-∂-Xn-\p-ap≈ \S-]-Sn-
Iƒ kzoI-cn-®p-h-cp-∂p.
109
Ia \w
]≤Xn hnlnXw ]≤Xn hnlnXw (cq] e£w)
1. hnZ-ym- -ymk hnhc hn\n-ab ]≤Xn (sF.-C.-kn) 200.00
2.]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ \ho-I-cWw 250.00
3. 1999- -sPe qan ssIam‰ \nb-¥-Whpw A\-ym-[o-\-s∏
qan ]p\-ÿm-]n®v \¬Iepw \nbaw \S-∏m-°-epw. 50.00
4. £-W-Øn-\p≈ klmb/kpc-£-°p≈ ]cn-]mSn 2500.00
5.]nI-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°m-bp≈ t]mÃv saSnIv
tlmÃ-ep-Iƒ 350.00
6.]osa-SnIv tlmÃ-ep-I-fp-sSbpw t]mÃv saSnIv
tlmÃ-ep-I-fp-sSbpw kuI-c-y-߃ sa®-s∏-Sp-ØpI 200.00
7. qc-ln-X-cmb ]nI-h¿§-°m-cpsS ]p\-c-[n-hmkw
(‰n.-B¿.-Un.-Fw) 5500.00
8.B¿n-°nƒ 275 (1) ]Im-c-ap≈ ]≤-Xn-Iƒ 375.00
9.]qƒUv ≠v ]nI-h¿§ D]]≤-Xn-bn¬
Dƒs∏-Sp∂-Xpw a‰v hIp-∏p-Iƒ \n¿t±-in-®n- p-≈-Xp-amb
]tX-yI t]mP-IvSp-Iƒ°m-bp≈ ≠v 500.00
10.amX-yIm dkn-U≥j-y¬ kv°qfp-Iƒ \S-Ø-Xp- n-\p≈
sNe-hp-Iƒ. 6000.00
11.]n-I-h¿§ bphm-°ƒ°v kzbw sXmgn-en\pw ss\]p-Wy
hnI-k\]cn-io-e-\-Øn-\p-ap≈ klmbw 1000.00
12.]n-I-h¿§ D]-]-≤Xn ]Im-c-ap≈ ]cn-]m-Sn-I-fnse
\n¿Æm-b-I-amb hnShv \nI-ج (tIm¿∏kv ≠v) 5600.00
13.]n-I-h¿§ t£a ÿm]-\-߃°p≈ klmbw 200.00
14.ssS_¬ t]mtam¿am¿ 1494.00
15.Ducp-Iq-ß-fpsS kwLm-S\w 70.00
16.amt\-Pvsa‚v ]cn-io-e-I¿°pw sl¬Øv amt\-Pvsa‚v
]cn-io-e-I¿°p-ap≈ HmW-td-dnbw 167.00
17.tlmÃ-ep-I-fnepw Fw. B¿. F n-ep-ap≈ Iukn-e¿
am¿°v HmW-td-dnbw 100.00
201920 _UvP‰v
110
n-Ih§-Øpt kmay]¿psS 18.]- ¿ t£an\ h≠n q-l hØ-I-ch-t-s∏¬ 1300tk\w D]bm-K-Sp-Ø .0
19k-c m∞n-I° t ]¬k 00. a¿∞mbhnZ-y¿ƒv ]X-yItmm-l\w 9.0mfΩm-d¬ mesk¿v 20.Aø-¶n satn-bS‚v ®B‚v
-∏vsa ]≤n .0sUh-e‚v X 6002k°Ifv - n-I° T 1. v qƒ tmtPhnZym¿∞ƒv ]\bmX-bv°p≈
klw 7.00mb 02. m-YbIp≈m .02A\-cm pn-Iƒ° klbw 1150
23. nZy v mv S∏ h-c 5h-m¿∞n-Iƒ° e]tmv nXWw 22.00kaK Bc-y -c .024. ]n-I-h¿§ tm-K-kw-£Ww 2500h-\ 7025. -\n¿ΩmWw 52.0
26 -ºm n-I Z-y m¿°p .]c-c-KX ]-h¿§ ssh≥ a≈kmº-ØnI kbw .5lm 340
. n°nƒ-sk¬ A cn-I° l 527k- \o-anbtmKƒp≈kmbw 223.08. bn nhm[-kb 7.002]n-I-h¿§ ph-X-I-fpsS hl \-lmw 25
2Pn P-c 59. \\∑£ 16.00. ≥ ]W-b --h¿§-°m¿, 30ASn-b, n≥, ]m‡-\m-tKmX
-Øoh n-I-h§m nh°p≈h\n¬ Pn-°p]¿-°¿F∂- ¿ ]-y ]n 5.0tXI cn-]mS 000
nIn -Ø-y-y -31.]- -h¿§ hm-Kns‚ hnZm- mkwAn-h-y≤–
s∏-S 0.0p-ج 2600_-Z nsa h X-X32.AwtvI¿ sk‰¬‚v nI-k\]≤n (]pp-°nbn. ]n ≠]t-y ]tv) 1000F.-‰-F-kv. v/XI m°-P 00.0
]n. Im pw£a]n33. sI. f≥ IpS-_-t ≤X
- ]Tµ .034.hb-\mSv tKmXmjm\tIw 100s] °v Um-hv ‚v n-]S35.]n-I-h¿§ Ip- n-IƒF≥tsa ]cmn
( - m-’y [ 50tKm-Xh-e \nn) 19.0KXp- dn n¬ KXn 36.tm-_-‘-ss]-a kv°qfp-I-ftm hmK≤m-]-ckh\ 4390A-y -IpsS t w .0
10XIµm r -X 00 i-am\w t-hn-jvIX ]≤n-Iƒ 6.00. n-I-h§]≤n-°p≈XIIµ-k-lw .037]¿ D]-X ]t-y t mb 13000
38. hnZm¿ƒp≈v -]n-I-h¿§ -y∞n-I°m-b t]mÃsaSnIv
kvt jp-Iƒ 3000°mf¿n-∏: 0.0
nInZ psS\mc pØ.039.]- -h¿§ h-ym¿∞n-I-f ne-hw sa®-s∏S¬: 01
111
40.]n-I-h¿§ hnZ-ym¿∞n-Iƒ°p≈ sXmgn-e-[n-jvTnX
]cn-io-e\ÿm]-\w: 60.00
41.]m‡\tKmX h¿§-°m¿°p≈ kwc-£-Whpw
hnI-k-\hpw tN¿p≈ ]≤Xn (kn.-kn.Un ]≤-Xn) 500.00
42.tIcf kwÿm\]n-I-PmXn ]n-I-h¿§ kl-I-cW
sU-td-j\v [\-k-lmbw 0.01
43.B¿n-°nƒ 275 (1) ]Imcw ]n-I-h¿§-°m-cp-sSbpw
a‰p ]c-º-cm-K-X-ambn h\-Øn¬ hkn-°p-h-cp-sSbpw
\nbaw (2006) \S-∏m-°¬
(h-\m-h-Imi \nb-aw) 0.01
44.s]Ipn-I-fpsS tlmì \n¿ΩmWw
(100 iX-am\w tIµ-k-lm-bw) 500.00
45.9mw ¢m nepw 10- mw ¢m nepw ]Tn-°p∂ ]n-I-h¿§
hnZ-ym¿∞n-Iƒ°m-bp≈ ]osa-SnIv kvt°mf¿jn-∏pIƒ
(100 % tIµ klmb ]≤Xn ) 2225- 02- 277- 37 375.00
46.amXrIm dkn-U≥j-y¬ kv°qfp-I-fpsS sInS \n¿ΩmWw
(100% tIµ-k-lmbw B¿n-°nƒ 275 (1) ]Imcw) 300.00
47.]n-I-h¿§-°m¿°m-bp≈ hnhn[ kuI-c-y-ß-tfmSp
IqSnb tlmÃ-ep-Iƒ
(aƒn ]¿∏kv tlmì) 60000.00
48.h\-_‘p Ie-ymtbmP\ 10000.00
50 iX-am\w tIµm-hn-jvIrX ]≤-Xn-Iƒ
49.AXn-I-a-߃ XS-b¬ \nbaw \S-∏m-°¬
(50 % tIµm-hn-jvIrX hnln-Xw) 75.00
50.B- Ip- n-I-fpsS tlmì \n¿ΩmWw
(kw-ÿm\hnlnXw 50 %) 900.00
51.]n-I-h¿§ taJ-e-bn¬ amX-yIm dkn-U≥j-y¬
kv°qfp-I-fp-sS-bpw, Biaw kv°qfp-I-fp-sSbpw
\n¿ΩmWw (50 % kwÿm\hnln-Xw) 3000.00
112
kwÿm\k¿°m¿ Bhn-jv°-cn®
]pXnb ]≤-Xn-Iƒ, ]Xo-£-Iƒ
1. ]n-I-h¿§ s]Ip- n-Iƒ°v C≥jp-d≥kv ]≤Xn (tKmX hm’-ey \n[n)
]n-I-h¿§ hnm-K-Øn¬s∏ s]Ipn-Iƒ°v icn-bmb
hnZ-ym- -ymkw Dd-∏m-°¬, Ignhv sa®-s∏-Sp-Øp-I, kmaq-ly ]Zhn
Db¿ØpI, sImgn™p t]mIp-∂Xv XS-bpI F∂o Imc-y-߃°v
th≠n Hcp C≥jp-d≥kv G¿s∏-Sp-Øp∂ ]≤-Xn-bm-WnXv. C≥j-
z¿ sNø-s∏-Sp∂ ]n-I-h¿§ s]Ip- n-Iƒ 10- mw ¢mkv
FØptºmtgm 18 hb v BIp-tºmtgm BWv Cu Zo¿L-Ime
\nt£] ]≤Xn ]q¿Øn-bm-hp∂-X- v. CXv A\p-k-cn®v s]-Ip-
™ns‚ P\\cPn-kvtS-j≥ XpSßn ]Xn-tcm[ IpØn-hbv]v kvIqƒ
]th-i\w XpS-ßnb \S-]-Sn-I-fn-eqsS s]Ipn ]Ømw-¢m-kn¬
FØp∂tXmsS kzbw ]c-ym-]vXX ssIh-cn-°p∂-Xv. C≥jp-
d≥kv XpI PohnX \ne-\n¬∏n-\mtbm D∂X hnZ-ym- -ym-k-Øn-\mtbm
D]-tbm-Kn-°m-hp-∂- Xm-Wv.201718 201819 kmºØnI h¿j-ß-fn¬
1076 s]Ip- n-Isf F¬.-sF.kn aptJ\ C≥jp¿ sN-bvXn- p-≠v.
]n-I-h¿K hnm-K-°m-cpsS hnZ-ym- -ymk \ne-hm-c-߃ sa®-
s∏-Sp-Øp-∂- Xns‚ mK-ambn ]n-I-h¿§ tImf-\n-I-fn¬ kmaq-ly
]T\apdn F∂ ]≤Xn ]T\tIµ-Øn¬ 30 ]n-I-h¿§ ]Tn-Xm-
°ƒ°v ]T\kuI-c-y߃ Hcp-°p∂ sIn-S-ß-fmWv CXn-\mbn
Xøm-dm-°p∂-Xvv. AXn\v tImf-\n-I-fnse IΩ-yq-Wn‰n lmtfm, a‰v
kam\CS-ßtfm Is≠-Øp-∂- XmWv. tImf-\n-bnse A-y-kvX-hn-Z-y-
cmb bphXo bphm-°sf Syq- ¿am-cmbn sXc-s™-SpØv ]n-I-h¿§
hnZ-ym¿∞n-Isf ]T-\-Im-c-y-Øn¬ klm-bn-°pI, hnZ-ym¿∞n-Iƒ°v
Syq-j≥ \¬I¬, ]T\ kma-Kn-Iƒ hnX-c-Ww, eLp- -£Ww
\¬I¬ F∂n-hbpw Iw]-yq- ¿, C‚¿s\-‰v, sse_dn, ]pkvX-I-߃
XpS-ßnb A[nI kuI-c-y-߃ Hcp-°pI F∂n-h-bmWv Cu ]≤-Xn-
bn¬ e£yw hbv°p∂-Xv. ChnsS Syq-j≥ FSp-°p∂ A≤-ym-]-I¿°v
]Xn-amkw 15000/ cq]m HmW-td-dnbw en-°p∂-X- m-Wv. A-ykvX
hnZ-y-cmb bphXo bphm-°-fpsS sXmgn-en-√m-bva°v Hcp ]cn[n hsc
]cn-lmcw ImWp-∂- Xn\v Cu ]≤Xn hgn km[n-°pw.
2. kmaq-l-y-]-T\apdn
113
]n-I-h¿§ hnm-K-Øn¬s∏ hnZ-ym¿∞n-I-ƒ ]Tn°p∂
ss]adn kvIqfp-I-fn¬ Ah-cpsS FÆ-Øns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬
SnSnkn/_nFUv tbmK-y-X-bp≈ ]tZ-isØ bphhnZym kº∂-
s\(BtWm/ s]tÆm) BZn-hmkn mj-bp-tSbpw ae-bmf mj-bp-
tSbpw Adn-hns‚ ASn-ÿm-\-Øn¬ sXc-s™-SpØv th≠ ]cn-io-
e\w \¬In ss]adn kvIqfn¬So-®tdm hnZ-ym- -ymk D]-tZ-i-I-
\mtbm ]h¿Øn-°m≥ ]≤Xn hnm-h\sNøp∂-p. tKmX-hn- m-K-
Øn-ep≈ hnZ-ym¿∞n-I-fpsS mjm ]iv\-߃ ]cn-l-cn-°p-Ibpw
sImgn-™p-t]m°v Ipd-°p-Ibpw 100 iX-am\w BZn-hmkn Ipn-
Iƒ°pw kvIqƒ ]th-i\w Dd-∏m-°p-Ibpw Ipn-Iƒ°v th≠ ]cn-
io-e\w \¬Ip∂ D]-tZ-i-I-\mtbm tkmj-y¬ h¿°-dmtbm Sn
A≤-ym-]-I≥ ]h¿Øn-°p∂p. IqSmsX hnZ-ym¿∞n-Isf ]cn-N-cn-®p-
sIm≠v kaq-l-Øn-t‚bpw hnZ-ym¿∞n-I-fp-tSbpw CS-bn¬ apJ-y-I-Æn-
bmbn ]h¿Øn-°pI F∂-XmWv Cu ]≤-Xn-bpsS e£-yw.
]kvXpX ]≤Xn hb\mSv Pn√bn¬ Bcwn®p. hb\mSv Pn√bn¬ 241
Dw A-∏m-Sn-bn¬ 26Dw sa‚¿ So®¿amsc \nban®np≠v.
3. tKmX-_-‘p- -ss]-adn kvIqfp-I-fn¬ tKmX-hn- mK A≤-ym-]-I-cpsS tkh\w
4. Bdfw kaK ]mt°Pv
IÆq¿ Pn√bnse Bdfw ]p\c[nhmk taJebpsS kaK
hnIk\w e£yanpsIm≠v \_m¿Uv B¿.sF.Un.Fv
[\klmbtØmsS 42.67 tImSn cq]bpsS ]≤Xn°v AwKoImcw
\¬Inbnp≠v. ]≤Xn \n¿∆-lWw Bcw- n-®n- p-≠v.
hnh-c-Wm-flI coXn-bnepw A]-K-Y\m-]-c-amb
]h¿Ø\kº-Zm-b-ß-fn-eq-sSbpw ]n-I-h¿§ hnm-K-°m-cpsS
tijvT-amb kmwkv°m-cnI ss]Xr-IsØ tUmI-yp-sa‚v sNøpI
]mY-anI Zzn-Xob Xe-Øn-ep≈ HutZ-ym-KnI tcJ-Iƒ, k¿s∆ hy-
‡n-KX An-apJw o¬Uv h¿°v F∂n-h-bpsS klm-b-tØmsS
tiJ-cn®v kam-l-cn-°p∂ ]T\tIµw. Sn ]T-\-tIµw In¿ØmUvkv
aptJ-\-bmWv \S-Øn-h-cp-∂-Xv.
5. hb-\mSv tKmX- mj ]T-\-tIµw
114
6. ]n.sI Imf≥ IpSpw-_-t£a ]≤Xn
]n-I-h¿§ tImf-\n-Iƒ°v ]pdØv Nn∂n-®n-Xdn Xma-kn-
°p∂ tKmX-hn- m-K-°m-cpsS hnI-k-\-Øn-\mbn Bhn-jv°-cn-®n-
p≈ ]≤-Xn-bmWv ]n.-sI. Imf≥ IpSpw-_-t£a ]≤-Xn. Ducp-Iq- -
ß-fpsS ]¶m-fn-Ø-tØmsS KmaoW hne-bn-cp-Ø-ens‚ klm-b-
tØmsS ssatIm-πm≥ Xøm-dm-°n-bmWv ]≤Xn \S-∏n-em-°p∂-Xv.
kwÿm\ IpSpw-_ioanjs‚ klmbtØmsS ssatIm-πm≥ Xøm-
dm-°n-bmWv ]kvXpX ]≤Xn \S-∏n-em-°p-∂-Xv.
kwÿm-\Øv ÿnc Xma-k-°m-cmb ]n-I-h¿§ hnZym¿∞n-Iƒ°v
hntZ-iØv anI® k¿∆-I-em-im-e-I-fn¬ t]mbn ]T\w \S-Øp-∂-Xn-
tebv°v [\-k-lmbw A\p-h-Zn-°p-∂-XmWv Sn. ]≤-Xn.
7. hntZi ]T-\-Øn\v [\-k-lmbw
8 Awt_Zv°¿ sk‰n¬sa‚v hnI-k\]≤Xn (]pXp°nb F.‰n.Fkv. ]n ]≤Xn)
kmaq-ln-I-ambpw kmº-Øn-I-ambpw ]nt∂m°w \n¬°p∂
ASn-ÿm\ kuIcy hnI-k-\-amWv v Cu ]≤Xn e£yw hbv°p-∂-Xv.-
A-Sn-b-¥-c-ambn \S-∏m-t°≠ ASn-ÿm\kuIcy߃, kmº-ØnI
hnI-k\]h¿Ø-\-߃, h\n-X-Iƒ°pw Ipn-Iƒ°pambp≈ ASn-
ÿm\Bh-iy-߃, ]nIh¿§ kt¶-X-Ønse h-\-c-lnXcmb
]nIh¿§°m¿°v h\\n¿ΩmWw, IpSn-sh≈w, ipNnXzw, Zp¿LS
]tZ-i-ß-fn¬ Xma-kn-°p∂ ]nIh¿§°mcpsS ]p\c-[n-hmkw
F∂nh ]≤-Xn-bn¬ Dƒs∏-Sp-∂p.
9. alm-fl-Km‘n tZiob KmaoW sXmgn-ep-d∏v ]≤-Xn
tI-cf ssS_¬ πkv
MGNREGS ]≤Xn ]Imcw Dd-∏p-h-cp-Øn-bn- p≈ 100 Znh-kw
IqSmsX tIc-f-Ønse F√m ]- n-I-h¿§ IpSpw-_-߃°pw
A[nIambn 100 sXmgn-¬ Zn\-߃IqSn ey-am-°p-X- n\v "tIcf
ssS_¬ πkv' F ]≤Xn ]nI h¿§ hnI-k\hIp∏v \S-∏n-em-°p∂p.
Sn ]≤Xn hgn ]- n-I-h¿§-°m-¿°v 200 sXmgn¬ Zn\-߃ A\p-h-Zn-°p--
Xn-eqsS Ah-cpsS kmaq-lnI kmº-ØnI hnI-k-\w e£y-an-Sp∂-p.
115
sXmgn¬ cln-Xcmbh-¿, sXmgn¬ sNøm≥ k∂-≤-cmb apgp-h≥ ]- n-
I-h¿§°m¿°mbnmWv Cu ]≤-Xn-bn-eqsS ]tbm-P\w en-°p-I.
kmº-Øn-I-h¿jØn¬ 100 sXmgn¬ Zn\w ]q¿Øo-I-cn® tIc-f-
Ønse F√m ]"n-I-h¿§ IpSpw-_-ßfpw tIcf ssS_¬ πkv
kvIoan¬ Dƒs∏-Sp-Øp∂p.
tKmX-Po-hnI ]≤-Xn-bpsS mK-ambn]n-I-h¿§ h-\-
\n¿ΩmW cwKØv ]nI h¿§-°m-cpsS ]¶m-fnØw h¿≤n-∏n-°p--
Xn\pw Cu taJ-e-bn¬ CS-\n-e-°m-cpsS NqjWw e-]-Z-ambn
XS-bp-∂- Xn-\p-ambn \n¿ΩmW taJ-ebnse 7 C\ßfnembn sIn-S-
∏-Wn, ac-∏-Wn, sIn-S-\n¿ΩmW kma-Kn-I-fpsS \n¿Ωm-Ww, hb-dnw-
Kv, πw_nwKv Fo taJ-e-I-fn-embn]cn-io-e-\w \S-∏n-em-°n hcp∂p.
CSp°n Pn√-bnse ]n-I -h¿§ hnm-K-ß-fmb am∂m≥, apXp-
hm≥, Ducm-fn, ln¬]p-eb, ]fn-b XpS-ßnb tKmX-hn- m-K-ß-fpsS
Pohn-X -co-Xn-I-fnse kmwkv°m-cnI X\na \ne-\n¿Øns°m≠v
]pXnb Pohn-tXm-]m[n am¿§ßƒ Ah-ew-ºn-°p∂-X- n\pw BtcmKy
hnZym- ymk sXmgn¬ taJ-e-I-fn¬ Icp-Øm¿÷n-°p-∂- Xn\pw ]pXnb
hnZym- ym-k-Øn-eqsS Ah¿°v Bfl hnizmkw ]I-cp-∂- Xn\pw DX-
Ip∂ ]≤-Xn-bmWv 'tKmX civan. ]kvXpX ]≤-Xnbve 60 tKmX
civ\n-Kq-∏p-Iƒ Pn√-bn¬ Bcw- n-®n- p-≠v. ][m-\-ambpw aq∂v taJ-
e-bn-emWv tKmXcivan Kq∏p-Iƒ ]h¿Ø-\-߃ \S-Øn-b-Xv.
1. Ie, kwkvIm-cw, tKmX- m-jm-]-T-\w,
2 t_m[-h-XvI-c-Ww, PohnX ss\]p-Wy-]-h¿Ø-\w, Btcm-Ky-
-hn-Zym- ymk ]h¿Ø-\-߃
3. ssPh Irjn
]kvXp-X- ]≤Xn C Sp°n Pn√-bn¬ ]q¿Øn-bm-bn- p-≠v.
10. tKmX-Po-hnI
11. (tKmXcivan) im‡oIcW t_m[hXv°cW
]cn]mSn
116
12. an√‰v hnt√Pv
]n-I-h¿§ hnI-k\hIp-∏ns‚ ≠v Dƒs∏-SpØn A∏mSn
]n-I-h¿§ taJ-e-bn¬ ssPh-Irjn t]m’m-ln-∏n-°p-X- n-\mbn ]n-I-
h¿§ hnI-k\hIp-∏pw,Irjn hIp∏pw kwbp-‡-ambn \S-∏n-em-
°p∂ ]≤-Xn-bmWv an√‰v hnt√-Pv. AK-fn, tjmf-bq¿, ]pXq¿ F∂o 3
]©m-b-Øp-I-fn-¬ hIp∏ns‚ hnlnXamb 4.87 tImSn cq]bn¬
BZyKUphmbn 48.50 e£w cq] A\phZn®v ]≤Xn \S∏nem°n
hcp∂p.
116
A∏mc¬ ]m¿°v, A∏mSn
tKmX kmwk-vImcnI tIµw, sIm®n...]h¿Øt\mZvLmS\w