J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019...

17
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 46 Comparison of Basic Life Support Training Methods for Caregivers of Pediatric Patients at Risk for Cardiopulmonary Arrest* Ladawan Ubol, RN, MNS 1 , Jintana Chonpracha, RN, BNS 1 , Nuanchan Udomponglakkana, RN, BNS 1 , Prakul Chanthong, MD 1 Abstract Purpose: e purpose of this experimental study was to compare the results of two training methods of Basic Life Support (video with nurse instruction and nurse instruction only) on knowledge and performance of caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest. Design: Experimental research. Methods: The 98 participants were primary caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest who were admitted at Siriraj hospital. Data were collected by a demographic information interview form, knowledge of basic life support questionnaire, and checklist form for assessing performance in pediatric basic life support. Statistical analysis included descriptive statistics, Mann - Whitney U test, Chi - square and, Fisher’s exact test. Main findings: e differences of knowledge and performance of basic life support between the group taught by using video with nurse instruction and the other one using nurse instruction only were not statistically significant (p > .05). However, nurses in the group using video with nurse instruction spent less time to educate and teach the caregivers, compared to those in their counterpart group (Z = -7.43, p < .05). Conclusion and recommendations: Either using video with nurse instruction or nurse instruction only as a teaching method yields similar effectiveness on caregivers’ knowledge and practice skills of basic life support. us, the use of video with nurse instruction should be encouraged in nursing practice as it consumes less time from nurses. Moreover, the video should be given to caregivers for review at home so that their skills would be sustainable. Keywords: basic life support, cardiopulmonary arrest, caregivers, pediatric patients Corresponding Author: Ladawan Ubol, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok 10700, Thailand; e-mail:[email protected] * This research is funded by Siriraj Research Development Fund managed by Routine to Research (R2R), IO: R016135009 1 Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok, Thailand Nursing Science Journal of ailand. 2019;37(3):46-62 Received: 14 April 2019 / Revised: 19 July 2019 / Accepted: 22 July 2019

Transcript of J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019...

Page 1: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand46

Comparison of Basic Life Support Training Methods for Caregivers of Pediatric Patients at Risk for Cardiopulmonary Arrest*

Ladawan Ubol, RN, MNS1, Jintana Chonpracha, RN, BNS1,

Nuanchan Udomponglakkana, RN, BNS1, Prakul Chanthong, MD1

Abstract Purpose: The purpose of this experimental study was to compare the results of two training methods of Basic Life Support (video with nurse instruction and nurse instruction only) on knowledge and performance of caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest. Design: Experimental research. Methods: The 98 participants were primary caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest who were admitted at Siriraj hospital. Data were collected by a demographic information interview form, knowledge of basic life support questionnaire, and checklist form for assessing performance in pediatric basic life support. Statistical analysis included descriptive statistics, Mann - Whitney U test, Chi - square and, Fisher’s exact test. Main findings: The differences of knowledge and performance of basic life support between the group taught by using video with nurse instruction and the other one using nurse instruction only were not statistically significant (p > .05). However, nurses in the group using video with nurse instruction spent less time to educate and teach the caregivers, compared to those in their counterpart group (Z = -7.43, p < .05). Conclusion and recommendations: Either using video with nurse instruction or nurse instruction only as a teaching method yields similar effectiveness on caregivers’ knowledge and practice skills of basic life support. Thus, the use of video with nurse instruction should be encouraged in nursing practice as it consumes less time from nurses. Moreover, the video should be given to caregivers for review at home so that their skills would be sustainable.

Keywords: basic life support, cardiopulmonary arrest, caregivers, pediatric patients

Corresponding Author: Ladawan Ubol, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok 10700, Thailand; e-mail:[email protected]* This research is funded by Siriraj Research Development Fund managed by Routine to Research (R2R), IO: R016135009 1 Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok, Thailand

Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

Received: 14 April 2019 / Revised: 19 July 2019 / Accepted: 22 July 2019

Page 2: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 47

Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

การศกษาเปรยบเทยบวธการสอนชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน*

ลดาวรรณ อบล, พย.ม.1 จนตนา ชนประชา, พย.บ.1 นวลจนทร อดมพงศลกขณา, พย.บ.1 ประคลภ จนทรทอง, พ.บ.1

บทคดยอ

วตถประสงค: เพอเปรยบเทยบผลของวธการสอนชวยชวตขนพนฐานระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต

กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล ตอความรและการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐาน

ของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน

รปแบบการวจย:การวจยเชงทดลอง

วธดำาเนนการวจย:กลมตวอยางเปนผดแลหลกของผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตนในโรงพยาบาล

ศรราชจำานวน98คน เกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณขอมลทวไปแบบประเมนความรและแบบประเมนการปฏบต

ในการชวยชวตเดกขนพนฐาน วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา การทดสอบแมน-วทนย ย การทดสอบ

ไครสแควรและการทดสอบฟชเชอร

ผลการวจย: ผดแลผปวยเดกกลมทสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลมคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน และ

การปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพนฐานไมแตกตางจากกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลทนยสำาคญ

.05 (p> .05) แตใชระยะเวลาทพยาบาลตองสอนนอยกวากลมทสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาลอยางมนยสำาคญทาง

สถต(Z=-7.43,p<.05)

สรปและขอเสนอแนะ: วธการสอนเพอใหความรและทกษะการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานแกผดแล

ไมวาจะใชวธสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลหรอวธสอนโดยพยาบาลใหผลไมแตกตางกน ดงนน จงควร

สนบสนนใหนำาวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลมาใชในทางปฏบต เนองจากวธนใชเวลาของพยาบาล

นอยกวายงกวานนควรใหวดทศนแกผดแลนำากลบไปทบทวนทบานเพอใหทกษะการชวยเหลอคงทน

คำาสำาคญ: การชวยชวตขนพนฐานการเกดภาวะหวใจหยดเตนผดแลผปวยเดก

Corresponding Author: ลดาวรรณ อบล, คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล บางกอกนอย กรงเทพฯ 10700, e-mail: [email protected]* ไดรบเงนทนสนบสนนจาก ทนพฒนาการวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล ประเภทการสนบสนนทนวจยในโครงการพฒนา งานประจำาสงานวจย (R2R) IO: R016135009 1 คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

วนทรบบทความ: 14 เมษายน 2562 / วนทแกไขบทความเสรจ: 19 กรกฎาคม 2562 / วนทตอบรบบทความ: 22 กรกฎาคม 2562

Page 3: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand48

ความสำาคญของปญหา

สงสำาคญทสดเมอเดกเกดภาวะหวใจหยดเตน คอ

การชวยชวตทนทโดยผ เหนเหตการณ ดวยวธการ

กดหนาอกและการชวยหายใจเพอชวยใหเดกรอดชวต

และลดโอกาสการเกดภาวะสมองพการ1-2 สำาหรบเดก

ทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน เชน เดก

โรคหวใจเดกภายหลงผาตดหวใจเดกคลอดกอนกำาหนด

และเดกทจำาเปนตองใชออกซเจนเมอกลบบานผดแลเดก

ซงเปนบคคลทอย กบเดกตลอดเวลา และมโอกาส

พบเหตการณเดกเกดภาวะหวใจหยดเตนเปนคนแรก3

มความจำาเปนตองสามารถทำาการชวยชวตเดกขนพนฐาน

ไดการใหความรแกบดามารดาและผดแลเดกจงมความ

จำาเปน เพอใหพวกเขาสามารถทำาการชวยชวตเดกเมอ

เกดภาวะหวใจหยดเตนได4 ซงสอดคลองกบการศกษา

ในประเทศสหรฐอเมรกาของ Higgins, Hardy และ

Higashino5 ทเปรยบเทยบการรอดชวตของผปวยเดก

ทเกดภาวะหวใจหยดเตนทบานพบวาเดกจากโรงพยาบาล

ทสอนการชวยชวตขนพนฐานกอนกลบบานใหบดา

มารดาเกดภาวะหวใจหยดเตนจำานวน41รายไดรบการ

ชวยชวตกอนนำาสงโรงพยาบาลจำานวน28รายและมเดก

รอดชวตจำานวน13รายสวนเดกจากโรงพยาบาลทไมได

สอนการชวยชวตขนพนฐานกอนกลบบานใหบดามารดา

เกดภาวะหวใจหยดเตนจำานวน24รายในจำานวนนไมม

เดกทไดรบการชวยชวตกอนนำาสงโรงพยาบาลและไมม

เดกรอดชวตผลจากการศกษานทำาใหเหนวาการใหความ

รเรองการชวยชวตเดกขนพนฐานแกผดแลผปวยเดกเปน

สงจำาเปน โดยเฉพาะผดแลผปวยเดกในประเทศไทย

เนองจากยงขาดความรเรองการชวยชวตขนพนฐาน ซง

สงเกตไดจากเหตการณนำาทวมในปพ.ศ.2554ทมเดก

จมนำาเสยชวตโดยไมไดรบการชวยเหลอในเบองตน

จำานวนมากหรอจากการศกษาของลดาวรรณอบลและ

คณะ6 ทสอบถามความร และประวตการฝกอบรมการ

ชวยชวตเดกขนพนฐานของผดแลผปวยเดกทมความเสยง

ตอการเกดภาวะหวใจหยดเตนทเขารวมการวจยจำานวน

64 รายพบวา รอยละ 82.8 ไมเคยไดรบการฝกอบรม

และรอยละ70.3ไมเคยไดรบความร

ปจจบนการสอนชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแล

ผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน ทเขา

รบการรกษาภายในงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร

โรงพยาบาลศรราช ไมสามารถทำาไดทวถงสำาหรบผดแล

ผปวยเดกทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน

ทกคนเนองจากภาวะการขาดแคลนพยาบาลทำาใหการ

สอนครอบครวหรอญาตเปนกจกรรมไมสามารถทำาได

ทวถงยงกวานนยงเกดจากปญหาการขาดแคลนพยาบาล

ทมความรความสามารถในการสอนและชวงเวลาในการ

ปฏบตงานของพยาบาลผสอนและเวลาวางของผดแล

ผปวยไมตรงกนนอกจากนยงพบปญหาเรองวธการสอน

ทแตกตางกนตามประสบการณของพยาบาลแตละคน

รวมทงเนอหาการสอนทไมคงทปจจบนจงไดนำาวดทศน

สอนชวยชวตเดกขนพนฐานเขามาใชในการสอนผดแล

ผปวยเนองจากการสอนดวยวดทศนทำาใหผเรยนมองเหน

ภาพการฝกปฏบตไดจรงสามารถเรยนรไดดวยตนเองใน

ชวงเวลาทสะดวก7นำากลบมาทบทวนซำาไดตามตองการ4

นอกจากนยงชวยแกไขปญหาเรองความแตกตางกนของ

วธการสอน และทำาใหเนอหาการสอนคงททกครง8

ซงจากการศกษาในตางประเทศพบวาผดแลผปวยทเรยน

การชวยชวตขนพนฐานจากวดทศนสามารถทำาการชวย

ชวตเดกเมอเกดภาวะหวใจหยดเตนทบานไดจรง4และยง

พบวาทำาใหผเรยนมความร และสามารถปฏบตการ

ชวยชวตขนพนฐานได ไมแตกตางจากการสอนโดย

Page 4: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 49

วทยากร9-10 บางการศกษาพบวา การสอนดวยวดทศน

ดกวาการสอนโดยวทยากร11-15 และยงมบางการศกษา

ทพบวา การสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบวทยากร

ดกวาการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตดวยตนเอง16

แตสำาหรบการศกษาในประเทศไทยพบวา การสอน

ดวยวดทศนและฝกปฏบตดวยตนเองทำาใหผ เรยน

สามารถทำาการชวยชวตเดกขนพนฐานไดไมแตกตางจาก

การสอนดวยวดทศนโดยมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต

แตการดวดทศนโดยมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต

ทำาใหทกษะทสำาคญของการชวยชวตขนพนฐานในเรอง

ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก และความลกใน

การกดหนาอกดกวา6ดงนนงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร

โรงพยาบาลศรราช จงเลอกวธการสอนชวยชวตเดก

ขนพนฐานดวยวดทศนรวมกบพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต

เขามาใชในการสอนผดแลผปวยเดก เพอใชขอดจากวดทศน

แกไขปญหาในเรองการขาดแคลนพยาบาลผสอน ทกษะ

การสอนทแตกตางกนของพยาบาล เนอหาการสอน

ไมคงท และชวงเวลาวางของผดแลผปวยและพยาบาล

ไมตรงกน ชวยทำาใหการสอนสะดวก และสามารถทำาได

ครอบคลมมากขนสำาหรบผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกด

ภาวะหวใจหยดเตนทกคนนอกจากนการแนะนำาเพมเตม

จากพยาบาลจะชวยใหผเรยนสามารถปฏบตทกษะทสำาคญ

สำาหรบการชวยชวตขนพนฐานไดดขน และเปนการเรยนร

ทเนนใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง โดยผสอนทำาหนาทเพยง

แนะนำาเพมเตมตามทฤษฎการเรยนรผใหญและการเรยนร

ดวยการชนำาตนเอง17 อยางไรกตาม ยงมพยาบาลสวนหนง

ทมความเชอวาการใหผดแลผปวยเรยนดวยตนเองจากวดทศน

และมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบตเพมเตมในจดทผเรยน

ยงไมเขาใจหรอไมมนใจนนไมสามารถทำาใหผเรยนปฏบตการ

ชวยชวตเดกขนพนฐานไดดเทากบการสอนและสาธต

โดยพยาบาลตงแตตนจนจบในการสอนชวยชวตขนพนฐาน

ใหผดแลผปวย ซงวธการแบบหลงนไมชวยแกปญหาในเรอง

การขาดแคลนพยาบาลผสอนและในทางปฏบตจรงยงคง

ทำาใหการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานไมครอบคลมสำาหรบ

ผดแลผปวยเดกทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน

ทกราย

ผวจยจงมความสนใจศกษาเปรยบเทยบประสทธผลของ

วธการสอนชวยชวตเดกขนพนฐาน2รปแบบไดแกวธการ

สอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลและวธการสอน

และฝกปฏบตโดยพยาบาล เพอหาวธการสอนทเหมาะสม

และดทสดสำาหรบผดแลผปวยเดกในโรงพยาบาลศรราช

โดยนำาวดทศนทใชในการศกษาของ ลดาวรรณ อบล

และคณะ6ซงเปนวดทศนทมความเหมาะสมทงในเรองภาษา

นกแสดงบรบทของสถานการณ และสภาพสงแวดลอมท

สะทอนความเปนบรบทของคนไทยมาปรบปรงเนอหาเพอ

ใหเปนไปตามแนวปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานของ

AmericanHeartAssociationปค.ศ.201518พรอมทง

ปรบปรงภาพและวธการนำาเสนอใหมความชดเจนมากยงขน

ตามทผผลตวดทศนไดแนะนำาไว ผลจากการศกษาในครงน

จะทำาใหเกดหลกฐานเชงประจกษเกยวกบรปแบบการสอน

ชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกในโรงพยาบาล

ศรราชททำาใหผดแลผปวยสามารถปฏบตการชวยชวตเดกเมอ

เกดภาวะหวใจหยดเตนไดจรงซงจะเปนประโยชนตอการดแล

ผปวยเดกตอไปรวมถงการนำาความรและทกษะทไดรบไปใช

ในภาวะทประสบเหตการณทตองชวยเหลอชวตผปวยเดก

อนดวย

วตถประสงคของการวจย

เพอเปรยบเทยบผลของวธการสอนชวยชวตเดก

ขนพนฐาน ระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต

Page 5: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand50

กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

ตอความรและการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐาน

ของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน

สมมตฐานการวจย

1.ความรในการชวยชวตเดกขนพนฐานภายหลงเรยน

ของผดแลผปวยเดกทไดรบการสอนดวยวดทศนและ

ฝกปฏบตกบพยาบาล แตกตางจากผดแลผปวยเดก

ทไดรบการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

2.การปฏบตในการชวยชวต เ ดก ขน พนฐาน

ของผดแลผปวยเดกทไดรบการสอนดวยวดทศนและ

ฝกปฏบตกบพยาบาล แตกตางจากผดแลผปวยเดก

ทไดรบการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

วธดำาเนนการวจย

รปแบบการวจยเปนการวจยเชงทดลอง(experimental

research) เกบขอมลภายในหอผปวย งานการพยาบาล

กมารเวชศาสตร โรงพยาบาลศรราชระหวางเดอนมนาคม-

เดอนสงหาคมพ.ศ.2561

ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร คอ ผดแลผปวยเดกทมความเสยงตอ

การเกดภาวะหวใจหยดเตน ทเขารบการรกษาภายใน

หอผปวยงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร โรงพยาบาล

ศรราช โดยมเกณฑการคดเขากลมตวอยาง (inclusion

criteria)ดงนผดแลผปวย1)ตองเปนบดามารดาหรอ

ผดแลซงเปนบคคลหลกในการดแลผปวยเดกตลอดเวลา

2) อาศยอยบานเดยวกนกบผปวยเดกภายหลงจำาหนาย

กลบบานและ3)ตองสามารถอานและสอสารภาษาไทย

ไดสวนผปวยเดก1)อายแรกเกด-8ป2)มโอกาสเกด

ภาวะหวใจหยดเตนสงไดแกมภาวะหวใจพการแตกำาเนด

ภาวะหวใจเตนผดจงหวะรนแรง โรคกลามเนอหวใจ

ผปวยภายหลงผาตดหวใจผปวยทตองการออกซเจนหรอ

เครองชวยหายใจภายหลงจำาหนายกลบบาน ผปวยท

คลอดกอนกำาหนด และผปวยทมภาวะแทรกซอนภาย

หลงคลอด และ 3) ผปวยเดกจะตองมอาการคงท โดย

ประเมนจากสญญาณชพเกณฑการคดออกกลมตวอยาง

(exclusion criteria) คอ ผดแลเคยไดรบการฝกอบรม

การชวยชวตทกประเภทภายในระยะเวลา 2 ปกอนเขา

รวมการวจย และมปญหาสขภาพทเปนอปสรรคตอการ

เรยนรและฝกปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐาน เชน

ปญหาการมองเหน ปญหาการไดยน และปญหาการ

เคลอนไหวรางกายเปนตน

กำาหนดขนาดกลมตวอยางจากงานวจยในอดตของ

ผวจย6 พบวาผดแลทไดรบการสอนชวยชวตขนพนฐาน

ดวยวธการดวดทศนรวมกบฝกปฏบตกบพยาบาลประสบ

ความสำาเรจในการปฏบตชวยชวตขนพนฐานรอยละ 95

และจากการศกษานำารอง (pilot study) โดยผวจย

พบวา การสอนชวยชวตขนพนฐานโดยพยาบาลซงเปน

วธการสอนทปฏบตในปจจบนมผเรยนทประสบความ

สำาเรจในการปฏบตชวยชวตขนพนฐานรอยละ75ดงนน

ในการศกษานจงใชวธการคำานวณขนาดกลมตวอยาง

จากคาสดสวน19 โดยกำาหนดคาα = .05, Z = 1.96

(2 tailed) กำาหนดคา β = .2, Z = .84 โดยคา

P=เมอแทนคาในสตร

(p1+p

2)

2

2

1.96 .7 5

Page 6: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 51

จงไดขนาดกลมตวอยางกลมละ49คนแบงเปน2กลม

ดงนนในการศกษานจงมจำานวนกลมตวอยาง98คน

กลมตวอยางไดรบการประชาสมพนธโครงการวจยโดย

พยาบาลภายในหอผปวยหลงจากนนผวจยและผรวมวจย

จำานวน 2 คน จะทำาหนาทใหขอมลการวจย และ

ใหกลมตวอยางลงนามยนยอมการเขารวมการวจยจากนน

กลมตวอยางจะถกสมเขาสกลมทศกษา (random

assignment) โดยผวจยหรอผรวมวจยหยบซองทบปดผนก

ทมหมายเลขหนาซองตรงกบหมายเลขของผดแลผปวยเดก

ทเขารวมการวจยภายในซองมกระดาษเขยนระบวธการสอน

ชวยชวตเดกขนพนฐานทผดแลผปวยจะไดรบซงถกจดเตรยม

โดยผทไมมสวนเกยวของกบการวจย และใชคอมพวเตอร

ชวยสม (computer randomization) ซงแบงการสอน

ออกเปนกลมท1สอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล

กลมท2สอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

เครองมอการวจย ประกอบดวย2ชดดงน

1.เครองมอทใชดำาเนนการทดลองประกอบดวย

1.1แนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวยชวตเดก

ขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกปรบปรงจากแนวปฏบต

การดำาเนนการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานของลดาวรรณ

อบลและคณะ6

1.2วดทศนสำาหรบสอนการชวยชวตเดกขนพนฐาน

โดยปรบปรงจากวดทศนสอนการชวยชวตเดกขนพนฐาน

ของลดาวรรณอบลและคณะ6เพอใหมเนอหาสอดคลอง

กบ AmericanHeart Association Guidelines for

CardiopulmonaryResuscitation2015โดยมเนอหา

ประกอบดวย 1) การประเมนการตอบสนองของเดก

2)ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก3)ความลกในการ

กดหนาอก 4) การปลอยมอใหผนงทรวงอกคนตวเตมท

5) อตราเรวในการกดหนาอก 6) การชวยหายใจใหได

ปรมาตรอากาศเพยงพอ7)อตราสวนของการชวยหายใจ

และการกดหนาอกและ8)การโทรศพทขอความชวยเหลอ

วดทศนมจำานวน2ชดความยาวชดละ20นาทชดท1

สำาหรบผดแลผปวยเดกอาย1เดอน-1ปชดท2สำาหรบ

ผดแลผปวยเดกอาย1-8ปวดทศนทงสองชดมเนอหาสวน

ใหญเหมอนกนยกเวนเรองตำาแหนงการวางมอขณะ

กดหนาอกซงแตกตางกนตามวยของเดก

1.3หนสอนการชวยชวตเดก ผลตโดยบรษท

Laerdalจากประเทศนอรเวยม2ขนาดไดแก1)หนขนาด

อาย1-8ปรนResusciJuniorCat.No.180011และ

2)หนขนาดอาย1เดอน-1ปรนBabyAnneCat.No.

050000โดยหนไดผานการตรวจสอบจากบรษทผผลตและ

ไดรบการตรวจสอบซำาจากหนวยอปกรณการแพทย

โรงพยาบาลศรราช วามความพรอมสำาหรบการใชงาน

กอนนำาไปใชจรงกบกลมตวอยาง

แนวปฏบตการดำาเนนการสอนฯ และวดทศนฯ ท

ปรบปรงแลวไดผานการตรวจสอบความถกตองและความ

เหมาะสมของเนอหาภาพและเสยงจากผทรงคณวฒทม

ความเชยวชาญดานการสอนชวยชวตในเดกจำานวน5คน

และผทรงคณวฒดานเทคนคการผลตสอจำานวน 1 คน

โดยเชญผทรงคณวฒมาประชมพรอมกนสองครงและรวม

ปรบแกเครองมอจนทกคนมความเหนสอดคลองกน จาก

นนนำาไปทดลองใชกบผดแลเดกจำานวน10คนเพอประเมน

ความเขาใจในเนอหาความชดเจนของภาพ และภาษา

ซงพบวาทกคนเขาใจเนอหามองเหนภาพและไดยนเสยง

ไดชดเจนไมมประเดนตองแกไข

2.เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล นำามาจาก

เครองมอของลดาวรรณอบลและคณะ6 ประกอบดวย

2.1แบบสมภาษณขอมลทวไปของผปวยเดกและ

ผดแลเดก

Page 7: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand52

2.2แบบประเมนความรในการชวยชวตเดกขน

พนฐานจำานวน10ขอลกษณะคำาตอบเปนแบบเลอกตอบ

(multiplechoice)3ตวเลอกมคำาตอบทถกตองเพยงขอ

เดยวพสยคะแนนอยระหวาง0-10คะแนนการแปลผล

คะแนนรวมสงแสดงวามความรมากคะแนนรวมตำาแสดง

วามความรนอยในการศกษาครงนมการปรบขอ7ในแบบ

ประเมนตนฉบบโดยปรบคำาตอบขอคใหอตราการเรวของ

การกดหนาอกเปน100-120ครงตอนาท

2.3แบบประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดก

ขนพนฐานซงมหวขอในการประเมนจำานวน8หวขอไดแก

1) การประเมนการตอบสนองของเดก 2) ตำาแหนง

การวางมอขณะกดหนาอก3) ความลกในการกดหนาอก

4)การปลอยมอใหผนงทรวงอกคนตวเตมท5)อตราเรวใน

การกดหนาอก 6) การชวยหายใจใหไดปรมาตรอากาศ

เพยงพอ 7) อตราสวนของการชวยหายใจ และ

การกดหนาอก และ 8) การโทรศพทขอความชวยเหลอ

แตละขอมคะแนนกำากบเปน0(ไมผาน)1(ตองปรบปรง)

และ2(ผาน)โดยในการศกษาครงนมการปรบเกณฑการ

ใหคะแนนในหวขออตราเรวของการกดหนาอกสำาหรบการ

ประเมนการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพน

ฐานแบงออกเปน3ระดบดงนผานคอผเรยนไดคะแนน

ทกษะการปฏบตรายขอทกขอ เทากบ 2 ผานแตตอง

แนะนำาเพมคอผเรยนไดคะแนนทกษะการปฏบตรายขอ

ในขอท1ถงขอท7เทากบ2หรอ1ไมผานคอผเรยน

ไดคะแนนทกษะการปฏบตรายขอในขอท1ถงขอท7เพยง

ขอใดขอหนงเทากบ0

2.4แบบประเมนความคดเหนตอการเรยนรเรอง

การชวยชวตเดกขนพนฐานประกอบดวยหวขอประเมน

2 สวน ไดแก 1) ความคดเหนตอวธการสอน และ

2)ความคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆลกษณะคำาตอบเปน

แบบมาตรประมาณคา5ระดบตงแต1(เหนดวยนอยทสด)

ถง5(เหนดวยมากทสด)และการเขยนความคดเหน

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลไดผานการ

ตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผทรงคณวฒทมความ

เชยวชาญดานการสอนชวยชวตในเดก ซงเปนชดเดยวกบ

ทตรวจเครองมอทใชในการดำาเนนการทดลองโดยเชญ

ผทรงคณวฒมาประชมพรอมกนและรวมปรบแกเครองมอ

จนทกคนมความเหนสอดคลองกนจากนนนำาแบบประเมน

ความรการชวยชวตเดกขนพนฐานไปทดลองใชกบผดแล

ทมลกษณะคลายกลมตวอยางจำานวน30คนเพอทดสอบ

คาความเทยงแบบวดซำา(test–retestreliability)ไดคา

สมประสทธสหสมพนธของเพยรสนเทากบ.71(p<.001)

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล และหนสอน

การชวยชวตเดก ใชเหมอนกนสำาหรบการเกบขอมลทง 2

กลม สวนวดทศนและแนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวย

ชวตเดกขนพนฐาน สรางขนตามหลกการชวยชวตเดกขน

พนฐานของAmericanHeartAssociationGuidelines

forCardiopulmonaryResuscitation2015ซงอางอง

จากทฤษฎCardiacPump20จงทำาใหหลกการใหความร

ของทง2กลมเหมอนกนแตกตางกนเพยงกลมควบคมท

สอนและฝกปฏบตโดยพยาบาลไมไดใชวดทศนในการสอน

3.การเตรยมตวผวจยผรวมวจยและผชวยนกวจย

ผวจยและผรวมวจยจำานวน2คนเปนผสอนสาธต

และใหคำาแนะนำาในการฝกปฏบตการชวยชวตเดกขน

พนฐานกบกลมตวอยางซงทกคนเคยผานการฝกอบรม

เสรมทกษะการปฏบตการชวยชวตผปวยเดกภายในระยะ

เวลาไมเกน5ปและเปนผรบผดชอบในการสอนชวยชวตเดก

ขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกภายในหอผปวยโดยทง

3คนไดทำาการฝกซอมเพอใหมวธการสอนทเปนมาตรฐาน

เดยวกนตามแนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวยชวตขน

Page 8: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 53

พนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดก โดยแตละคนจะมสดสวน

ในการสอนกลมตวอยางทง2กลมกลมละเทาๆกน

ผชวยนกวจยจำานวน 1 คน เปนพยาบาลทไดรบ

ประกาศนยบตรรบรองการผานการอบรมการชวยชวต

ขนสงและมประสบการณเปนวทยากรหรอผชวยวทยากร

ในการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานสำาหรบบคลากรทางการ

แพทย ทำาหนาทประเมนความรและการปฏบตของกลม

ตวอยางในการศกษาครงน โดยผชวยนกวจยจะไมทราบ

วตถประสงคของการวจย(blind)และไมทราบวธการสอน

เรองการชวยชวตเดกขนพนฐานทกลมตวอยางไดรบเพอ

ปองกนการเกดความลำาเอยงในการประเมนผล(detection

bias) ผลการเปรยบเทยบความเทยงระหวางผประเมน

(inter-rater reliability) โดยใหผชวยนกวจยทำาการ

ประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานของอาสา

สมครจำานวน10คนเปรยบเทยบกบการประเมนดวยหน

CPRรนResusciBabyQCPRNo.16101250ผลตโดย

บรษทLaerdalประเทศนอรเวยซงเปนโมเดลทสามารถ

ประมวลผลการปฏบต CPR ได ระหวางทำาการประเมน

ผชวยนกวจยไมสามารถมองเหนผลการประเมนจากหน

CPR ทแสดงในเครองบนทกได โดยคาความเทยงกอน

ดำาเนนการทดลองระหวางผประเมนทเปนผชวยนกวจย

และผประเมนทเปนหน เทากบ 0.8 และเมอดำาเนนการ

ทดลองกบกลมตวอยางไดครงหนง คอ 49 ราย ไดม

การทดสอบความเทยงซำาอกครงระหวางผชวยนกวจยและ

หนCPRไดคาความเทยงเทากบ0.8เชนเดม

การพทกษสทธกลมตวอยาง

โครงการและเครองมอทใชในการวจยไดผานการ

พจารณาและไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรม

การวจยในคน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล [COA

no. Si 031/2018 รหสโครงการ 818/2560 (EC3)]

โดยกลมตวอยางไดรบการชแจงวตถประสงค รปแบบ

การวจย สงทกลมตวอยางจะตองปฏบต การเขารวม

การวจยเปนไปตามความสมครใจและกลมตวอยางสามารถ

ออกจากโครงการวจยไดตลอดเวลาโดยไมตองชแจงเหตผล

วธเกบรวบรวมขอมล

เมอผดแลผปวยทมคณสมบตตรงตามเกณฑทกำาหนด

นำาผปวยเดกเขารบการรกษาภายในหอผปวย และผปวย

เดกมอาการทางคลนกคงทโดยประเมนจากสญญาณชพ

ผวจยไดแนะนำาตวและเชญชวนเขารวมโครงการจากนน

เมอผดแลผปวยลงนามในเอกสารยนยอมการเขารวมวจย

แลว ผวจยหรอผรวมวจยสมภาษณขอมลทวไปของผดแล

ผปวยเปนรายบคคล จากนนประเมนความรของผดแล

ผปวยกอนการศกษา (pretest) โดยใหผดแลผปวยตอบ

แบบประเมนความรในการชวยชวตเดกขนพนฐานดวย

ตนเองจำานวน10ขอใชเวลา15นาทจากนนทำาการสม

กลมตวอยางเขาสกลมทศกษา (randomassignment)

และทำาการสอนชวยชวตขนพนฐานใหกบผดแลผปวยเปน

รายบคคล ภายในหองสอนสขศกษาของแตละหอผปวย

ตามกลมทศกษาดงน

กลมทดลอง: การสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบ

พยาบาล

ภายหลงแนะนำาอปกรณ และวธการเรยนพยาบาล

เปดวดทศนในการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานใหกลม

ตวอยางด โดยกลมตวอยางฝกปฏบตกบหนสอนการชวย

ชวตขนพนฐานไปพรอมวดทศนซงมความยาวประมาณ20

นาทจากนนใหฝกปฏบตเพมเตมหรอยอนดวดทศนในสวน

ทตองการไดตามความตองการ10นาทจากนนพยาบาล

จะใหกลมตวอยางทำาการชวยชวตเดกขนพนฐานใหดและ

แนะนำาเพมเตมในสวนทกลมตวอยางปฏบตไมถกตอง

ประมาณ10นาท

Page 9: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand54

กลมควบคม:การสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

ภายหลงแนะนำาอปกรณและวธการเรยนพยาบาลเปน

ผใหความรและสาธตการชวยชวตเดกขนพนฐานใหกลม

ตวอยางด ตามความรและประสบการณของพยาบาล

ผทำาการสอนกลมตวอยางฝกปฏบตการชวยชวตขนพนฐาน

กบหนสอนการชวยชวต โดยระหวางการฝกปฏบตจะม

พยาบาลคอยแนะนำา และสอนเพมในสวนทกลมตวอยาง

ยงปฏบตไมถกตองใชเวลา40นาท

โดยทง2กลมใชระยะเวลาในการเรยนไมเกน40นาท

และไมจำาเปนตองเรยนครบทง40นาททงนขนอยกบความ

ตองการและความพรอมรบการประเมนภายหลงเรยนของ

กลมตวอยางแตละคน

ภายหลงเรยนเสรจกลมตวอยางจะไดรบการประเมน

ความรภายหลงเรยน (posttest) ดวยแบบประเมนชด

เดยวกนกบกอนเรยนจำานวน10ขอใชเวลา15นาทซง

กลมตวอยางเปนผตอบแบบประเมนความรดวยตนเอง

จากนนจะไดรบการประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดก

ขนพนฐานในสถานการณจำาลองเปนรายบคคล โดยให

ทำาการชวยชวตเดกกบหนสอนการชวยเดก ใชเวลาในการ

ประเมนประมาณ 5 นาท จากผประเมนทไมเกยวของ

กบงานวจย และผประเมนไมใหขอมลใดๆ เพมเตมกบ

ผรบการทดสอบ นอกจากการอานโจทย และถาผรบ

การทดสอบสอบถามเพมเตม ผประเมนจะตองตอบวา

ใหปฏบตตามทคณเหนสมควร

การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรป

กำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตท.05โดยวเคราะหขอมล

ลกษณะทวไปของกลมตวอยางดวยสถตเชงพรรณนาและ

เนองจากการแจกแจงขอมลของตวแปรตามไมเปนโคงปกต

จงวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความรภายหลง

เรยน และคาเฉลยคะแนนทกษะการปฏบตรายขอของทง

2 กลมดวยสถตอางองชนดนอนพาราเมตรก (Mann–

WhitneyUtest)และวเคราะหเปรยบเทยบการปฏบตใน

ภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพนฐานดวยการทดสอบ

ไครสแควรและการทดสอบฟชเชอร

ผลการวจย

1. ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง

เมอเปรยบเทยบขอมลลกษณะทวไปของกลมตวอยาง

ซงเปนผดแลผปวยพบวากลมทดลองไมแตกตางจากกลม

ควบคมทนยสำาคญ.05(p>.05)ดงแสดงในตารางท1

สวนผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน

ซงอยในความดแลของกลมตวอยางจำานวน79คนมอาย

ระหวาง1เดอน–7ปโดยมอายเฉลย9.90เดอน(SD=

17.36) หรอผปวยเดกทอาย 1 เดอนเปนกลมทมจำานวน

มากทสดรอยละ51เปนเพศชายรอยละ35.7เปนเดก

คลอดกอนกำาหนดทมภาวะแทรกซอนในระบบทางเดน

หายใจ เมอเปรยบเทยบลกษณะทวไปของผปวยเดก

ในความดแลของกลมทดลองและกลมควบคม พบวา

ไมแตกตางกนทนยสำาคญ.05(p>.05)

Page 10: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 55

ตารางท 1 คณลกษณะของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน(N=98)

อายเปนป (X ± SD)

เพศ

ชาย

หญง

ระดบการศกษาเปนป (X ± SD)

อาชพ

รบจาง

พนกงานบรษท/ขาราชการ

แมบาน

อนๆ

ประวตการฝกอบรมการชวยชวต

เคย

ไมเคย

จำานวนครงของการฝกอบรมการชวยชวต

1ครง

2ครง

ระยะเวลาทอบรมการชวยชวตครงลาสด (ป)

2-5ป

>5-12ป

ประวตการไดรบความรเรองการชวยชวต

เคย

ไมเคย

แหลงความร

อนเตอรเนต

อนๆ

กลมทดลอง

n (%)

32.35±7.65

15(30.6)

34(69.4)

12.43±3.85

10(20.4)

20(40.8)

14(28.6)

5(10.2)

5(10.2)

44(89.8)

1.2±0.45

4(80)

1(20)

3(60)

2(40)

9(18.4)

40(81.6)

4(44.4)

5(55.6)

กลมควบคม

n (%)

34.41±8.79

10(20.4)

39(79.6)

12.16±4.59

10(20.4)

14(28.6)

15(30.6)

10(20.4)

6(11.2)

43(88.8)

1±0.00

6(100)

0(0)

4(66.7)

2(33.3)

12(24.5)

37(75.5)

3(25)

9(75)

.219ก

.247ข

.898ค

.430ข

.749ข

.273ค

.455ง

1.000ง

.460ข

.397ง

กIndependentt–test,ขChisquaredtest,คMann-WhitneyTest,งFisher’sexacttest

คณลกษณะ p-value

Page 11: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand56

ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรภายหลงเรยนการชวยชวตเดกขนพนฐานระหวางกลมทสอนดวย

วดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมควบคม)

1.สงททำาเปนอนดบแรกเมอพบเดกหมดสต

2.อาการของเดกทตองไดรบการปมหวใจ

3.ลำาดบขนตอนในการชวยเหลอ

4.ตำาแหนงการวางมอกดหนาอก

5.ความลกในการกดหนาอก

6.การปลอยใหหนาอกคนตว

7.อตราเรวในการกดหนาอก

8.วธสงเกตเมอเดกไดรบอากาศเพยงพอจากการชวยหายใจ

9.อตราสวนการกดหนาอก:การชวยหายใจ

10.เบอรโทรศพทขอความชวยเหลอ

คะแนนรวมเฉลยกอนเรยน

คะแนนรวมเฉลยหลงเรยน

หวขอทประเมน

กลมทดลอง

(n = 49)

X ± SD

1.00±0.00

0.98±0.14

0.94±0.24

0.92±0.28

0.96±0.20

0.90±0.31

0.92±0.27

0.82±0.39

1.00±0.00

0.98±0.14

4.98±1.59

9.41±0.79

กลมควบคม

(n = 49)

X ± SD

0.98±0.14

0.94±0.24

0.94±0.24

0.78±0.42

0.94±0.24

0.90±0.31

0.84±0.37

0.82±0.39

0.98±0.14

0.98±0.14

4.88±1.67

9.08±1.08

Z

-1.00

-1.02

.000

-1.95

-.46

.000

-1.23

.000

-1.00

.000

.310ก

-1.54

p-value

.317

.310

1.000

.051

.648

1.000

.220

1.000

.317

1.000

.757ก

.125

กIndependentt–test

เมอประเมนการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวต

เดกขนพนฐานพบวา กลมทดลองมคนผานการประเมน

จำานวน33คน(รอยละ67.3)ซงมากกวากลมควบคมทม

คนผานการประเมนจำานวน29คน(รอยละ59.2)อยางไร

กตามจำานวนคนทผานหรอไมผานการประเมนไมมความ

แตกตางกนทนยสำาคญ .05 (X2 = 0.703, p > .05)

สรปวาสมมตฐานไมไดรบการสนบสนน(ตารางท3)

เมอวเคราะหรายขอทประเมนโดยเปรยบเทยบจำานวน

2. ผลการทดสอบสมมตฐาน

เมอประเมนความรในการชวยชวตเดกขนพนฐาน

กอนเรยนและหลงเรยนพบวา ผดแลผปวยเดกทง2กลมม

คะแนนความรเพมขน โดยกลมทดลองมคะแนนรวมเฉลย

กอนเรยน4.98(SD1.59)และคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน

9.41(SD0.79)สวนกลมควบคมมคะแนนรวมเฉลยกอนเรยน

4.88 (SD 1.67) และคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน 9.08

(SD1.08)เมอวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมภาย

หลงเรยนพบวา กลมทสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบ

พยาบาล (กลมทดลอง) กลมทดลองมคะแนนรวมเฉลย

หลงเรยนไมแตกตางจากกลมควบคมทนยสำาคญ .05 (p>

.05)และไมพบความแตกตางของคะแนนเฉลยภายหลงเรยน

รายขอทกขอ(ตารางท2)

Page 12: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 57

ตารางท 3เปรยบเทยบการประเมนรายขอและผลการปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานระหวางกลมทสอนดวยวดทศน

และฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล(กลมควบคม)

หวขอทประเมน

1.การประเมนการตอบสนองของผปวย

2.ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก

3.ความลกในการกดหนาอก

4.การกลบคนตวของผนงทรวงอก

5.อตราเรวในการกดหนาอก

6.การชวยหายใจไดปรมาตรอากาศทเพยงพอ

7.อตราสวนของการกดหนาอก:การชวยหายใจ

8.การโทรศพทขอความชวยเหลอ

ผลการปฏบตชวยชวต

ผาน

44(89.8)

43(87.8)

45(91.8)

44(89.8)

49(100)

47(95.9)

47(95.9)

47(95.9)

33 (67.3)

ผาน

43(87.8)

43(87.8)

46(93.9)

49(100)

46(93.9)

43(87.8)

49(100)

42(85.7)

29 (59.2)

ไมผาน

5(10.2)

6(12.2)

4(8.2)

5(10.2)

0(0)

2(4.1)

2(4.1)

2(4.1)

16 (32.7)

ไมผาน

6(12.2)

6(12.2)

3(6.1)

0(0)

3(6.1)

6(12.2)

0(0)

7(12.2)

20 (40.8)

p-value

.749ก

1.000ก

1.000ข

.056ข

.242ข

.268ข

.495ข

.159ข

.402ก

กลมทดลอง

n (%)

กลมควบคม

n (%)

กChi-squaredtest,ขFisher’sexacttest

นอกจากนเมอวเคราะหเปรยบเทยบระยะเวลาในการ

สอนชวยชวตเดกขนพนฐานพบวากลมทดลองใชระยะเวลา

เรยนเฉลยทงหมด34.61นาท(SD5.19)แตเมอนบเฉพาะ

ระยะเวลาเฉลยทพยาบาลตองสอนเทากบ 14.61 นาท

(SD5.19)ซงนอยกวากลมควบคมทใชระยะเวลาเรยนเฉลย

ทงหมด (ตองมพยาบาลสอนตลอดเวลา) 28.35 นาท

(SD7.91)อยางมนยสำาคญทางสถต(Z=-7.43,p<.05)

ดงแสดงในตารางท4

ตารางท 4ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาเรยนเฉลยและระยะเวลาเรยนทพยาบาลตองสอนเฉลยระหวางกลมทสอน

ดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาล(กลมควบคม)

หวขอทประเมน

1.ระยะเวลาทใชในการเรยน

2.ระยะเวลาเรยนทพยาบาลตองสอน

กลมทดลอง

(n = 49)

X ± SD

34.61±5.19

14.61±5.19

กลมควบคม

(n = 49)

X ± SD

28.35±7.91

28.35±7.91

Z

-4.04

-7.43

p-value

<.001

<.001

และรอยละของคนทผานการปฏบตรายขอของทง2กลม

พบวา การปฏบตชวยชวตเดกขนพนฐานรายขอทกขอ

มจำานวนคนทผานการปฏบตของทง2กลมไมแตกตางกน

ทนยสำาคญ.05(p>.05)(ตารางท3)

Page 13: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand58

เมอวเคราะหความพงพอใจตอวธการสอนดวยสถต

Mann-Whitney Test (จากคะแนนเตม 5 คะแนน)

พบวาผเรยนกลมทดลองใหคะแนนความพงพอใจเฉลย

4.61 (SD= 0.53) ซงนอยกวากลมควบคมทใหคะแนน

ความพงพอใจเฉลย4.86(SD=0.35)อยางมนยสำาคญ

ทางสถต(Z=-2.57,p=.01)

การอภปรายผล

ผลจากการวจยแสดงใหเหนวาวธการสอนดวยวดทศน

และฝกปฏบตกบพยาบาลและวธการสอนและฝกปฏบต

โดยพยาบาลทำาใหผเรยนมความรในการชวยชวตเดกขน

พนฐานเพมมากขนจากกอนเรยนแตความรภายหลงเรยน

ของทง 2 กลมไมแตกตางกน ทงนอาจเนองมาจาก

ขอคำาถามในแบบประเมนความรทง 10 ขอ ลวนเปน

ประเดนสำาคญสำาหรบการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานท

ผเรยนตองร ดงนนไมวาจะไดรบการสอนดวยวธการใด

ผเรยนจงไดรบความรไมแตกตางกนอกทงผเรยนจากทง2

กลมตวอยางเคยผานการทำาแบบประเมนความรกอนเรยน

ดวยขอสอบชดเดยวกน ยอมทำาใหสนใจประเดนทตนเอง

เคยตอบคำาถามมากอนจงตงใจจดจำาประเดนเหลานเปน

พเศษสงผลใหคะแนนความรภายหลงเรยนไมแตกตางกน

แมวาจะไมมการศกษากอนหนาททำาการเปรยบเทยบกลม

ทศกษาเหมอนกบการศกษาในครงน แตผลการศกษา

สอดคลองกบการศกษาของTodd และคณะ12 ทพบวา

ความรภายหลงเรยนของผเรยนทไดรบการสอนชวยชวตขน

พนฐานดวยวดทศน ไมแตกตางจากการสอนโดยวทยากร

ซงสอดคลองกบการศกษาของ อรณรตน และคณะ21

ทพบวาความรภายหลงเรยนในการดแลผปวยเดกทเขารบ

การสวนหวใจของมารดากลมทไดรบความรผานวดทศน

และกลมทไดรบความรตามปกตไมแตกตางกน

สำาหรบการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดก

ขนพนฐานและทกษะการปฏบตรายขอของการชวยชวตเดก

ขนพนฐาน ระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต

กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล

ไมแตกตางกนทงนอาจเนองมาจากการชวยชวตขนพนฐาน

เปนทกษะปฏบตทตองอาศยการฝกฝนจนเกดความชำานาญ

(psychomotorskill)การไดรบความรและฝกปฏบตเปน

ครงแรกดวยเวลาเพยง 40นาท แลวตองสอบปฏบตการ

ชวยชวตขนพนฐานทนทในสถานการณจำาลองทคลายคลง

กบสถานการณจรงเมอเดกเกดภาวะหวใจหยดเตน อาจ

ทำาใหกลมตวอยางเกดความตนเตนจนหลงลมทกษะการ

ปฏบตบางอยาง และไมผานการทดสอบ ดงนนไมวาจะ

เรยนรดวยวธการใดผเรยนกมการปฏบตชวยชวตขนพนฐาน

ไมแตกตางกนซงจากขอมลพนฐานของกลมตวอยางทำาให

เหนไดวาการชวยชวตขนพนฐานเปนการเรยนรใหม

เนองจากกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคม

เคยผานการอบรมการชวยชวตขนพนฐานเพยงรอยละ

10.2และ11.2ตามลำาดบแมวากลมทสอนดวยวดทศน

และฝกปฏบตกบพยาบาลจะเปนวธการสอนทพยายามปด

จดออนทเกดขนจากการเรยนรดวยตนเองโดยการดวดทศน

และฝกปฏบตตามดวยเทคนคpracticewhilewatching

ซงอาจมการปฏบตบางหวขอทผเรยนไมสามารถปฏบตได

เทยบเทาการสอนดวยพยาบาล เชน ตำาแหนงการวางมอ

ขณะกดหนาอกและความลกในการกดหนาอก6,9แตเมอ

เพมการฝกปฏบตกบพยาบาลเขาไปหลงดวดทศนจะทำาให

ผเรยนไดรบคำาแนะนำาเพมเตม และแกไขจากพยาบาลซำา

อกครงจนทำาใหผเรยนสามารถปฏบตไดถกตองแลวกตาม

แตเมอพบกบความตนเตนจากการสอบปฏบตกไมสามารถ

ทำาใหจำานวนผสอบผานการปฏบตชวยชวตเดกขนพนฐาน

แตกตางจากกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลได

Page 14: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 59

ซงสอดคลองกบการศกษากอนหนาทพบวา การปฏบต

ในภาพรวมของการชวยชวตขนพนฐานของกลมทไดรบการ

สอนดวยวทยากร ไมแตกตางจากวธการสอนดวยวดทศน

โดยไดรบคำาแนะนำาเพมเตมจากผทเคยผานการอบรมมา

กอน15 หรอการชมวดทศนสอนการชวยชวตขนพนฐาน

กอนทจะเรยนกบวทยากร22 สำาหรบความพงพอใจตอวธ

การสอนพบวา ผเรยนกลมทไดรบการสอนและฝกปฏบต

ดวยพยาบาลมความพงพอใจตอวธการสอนมากกวาผเรยน

กลมทไดรบการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล

ทงนอาจเนองมาจากการสอนชวยชวตขนพนฐานดวย

วดทศนเปนวธการสอนแบบใหมทำาใหผเรยนไมคนเคยและ

อาจรสกวาทำาใหตองใชเวลาในการเรยนเพมขน อยางไร

กตามการนำาวดทศนมาใชในการสอนเปนอกทางเลอกหนง

ทชวยใหผดแลผปวยสามารถนำากลบมาทบทวนซำา4 และ

สามารถเขาถงการเรยนชวยชวตเดกขนพนฐานไดมากขน

ภายใตขอจำากดการขาดแคลนพยาบาลผสอนและยงชวย

แกปญหาเรองวธการสอนทแตกตางกน และความไมคงท

ของเนอหา8 ผลจากการวจยในครงนแสดงใหเหนวา

การสอนดวยวดทศน และฝกปฏบตกบพยาบาลสามารถ

ชวยลดระยะเวลาทพยาบาลตองสอนไดประมาณ14นาท

โดยทผเรยนสามารถปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานได

ไมแตกตางจากการสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลดงนน

การนำาวดทศนมาใชในการสอนสามารถชวยแกไขปญหา

เรองระยะเวลาการสอนทมจำากดของพยาบาล เนองจาก

ภาระงานจำานวนมาก และชวงเวลาในการปฏบตงานของ

พยาบาลกบเวลาวางของผดแลผปวยทไมตรงกนเนองจาก

ผเรยนสามารถดวดทศน และฝกปฏบตดวยตนเองไดตาม

ความตองการในชวงเวลาทสะดวก7หลงจากนนจะใชเวลา

อกไมถง15นาท ในการรบคำาแนะนำาการปฏบตเพมเตม

จากพยาบาลเพอใหทกษะการปฏบตดขน สอดคลองกบ

การศกษากอนหนาทพบวาเทคนคการปฏบตชวยชวต

ขนพนฐานจะดขนเมอไดรบคำาแนะนำาเพมเตมทนท23

สรปและขอเสนอแนะ

ผลการศกษาสรปไดวาการสอนชวยชวตขนพนฐาน

ดวยวดทศน และฝกปฏบตกบพยาบาล ทำาใหผเรยนม

ความร และการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานไม

แตกตางจากการสอนดวยพยาบาล แตสามารถชวยลด

ระยะเวลาการสอนของพยาบาลได ควรนำาวดทศนให

ผเรยนนำากลบไปทบทวนทบานเพอชวยใหผเรยนสามารถ

จดจำาทกษะในการชวยชวตเดกขนพนฐานได เนองจาก

ผเรยนอาจจดจำาความรและมความสามารถในการปฏบต

ชวยชวตขนพนฐานลดลงไดภายหลงเรยน10,14

กตตกรรมประกาศ

งานวจยนไดรบทนสนบสนนการวจยจากทน

พฒนาการวจยบรหารจดการโดยหนวยพฒนางานประจำา

สงานวจย (R2R) คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

มหาวทยาลยมหดล

References

1.BergMD,SchexnayderSM,ChameidesL,

TerryM,DonoghueA,HickeyRW,etal.Part13:

pediatricbasiclifesupport:2010American

HeartAssociationGuidelinesfor

cardiopulmonaryresuscitationand

emergencycardiovascularcare.Circulation.

2010;122(18Suppl3):S862-75.

2.KitamuraT,IwamiT,KawamuraT,NagaoK,

TanakaH,NadkarniVM,etal.

Page 15: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand60

Conventionalandchest-compression-only

cardiopulmonaryresuscitationby

bystandersforchildrenwhohaveout-of-

hospitalcardiacarrests:aprospective,

nationwide,population-basedcohortstudy.

Lancet.2010;375(9723):1347-54.

3.WaalewijnRA,TijssenJG,KosterRW.

Bystanderinitiatedactionsinout-of-

hospitalcardiopulmonaryresuscitation:

resultsfromtheAmsterdamResuscitation

Study(ARRESUST).Resuscitation.

2001;50(3):273-9.

4.PierickTA,VanWaningN,PatelSS,

AtkinsDL.Self-instructionalCPRtrainingfor

parentsofhighriskinfants.Resuscitation.

2012;83(9):1140-4.

5.HigginsSS,HardyCE,HigashinoSM.Should

parentsofchildrenwithcongenitalheart

diseaseandlife-threateningdysrhythmias

betaughtcardiopulmonaryresuscitation?

Pediatrics.1989;84(6):1102-4.

6.UbolL,PrasopkittikunT,SrichantaranitA,

VijarnsornC.Basiclifesupporttrainingvia

VideoCDforcaregiversofpediatricpatients

atriskforcardiopulmonaryarrest.Journal

ofNursingScience.2016;34(3):66-78.(inThai).

7.FlintLSJr,BilliJE,KellyK,MandelL,

NewellL,StapletonER.Educationinadult

basiclifesupporttrainingprograms.

AnnEmergMed.1993;22(2Pt2):468-74.

8. KayeW,RallisSF,ManciniME,LinharesKC,

AngellML,DonovanDS,etal.Theproblem

ofpoorretentionofcardiopulmonary

resuscitationskillsmayliewiththe

instructor,notthelearnerorthecurriculum.

Resuscitation.1991;21(1):67-87.

9. ChungC,SiuAY,PoLL,LamC,WongPC.

Comparingtheeffectivenessofvideo

self-instructionversustraditional

classroominstructiontargetedat

cardiopulmonaryresuscitationskillsfor

laypersons:aprospectiverandomised

controlledtrial.HongKongMedJ.

2010;16(3):165-70.

10.RoppoloLP,PepePE,CampbellL,

OhmanK,KulkarniH,MillerR,etal.

Prospective,randomizedtrialofthe

effectivenessandretentionof30-min

laypersontrainingforcardiopulmonary

resuscitationandautomatedexternal

defibrillator:TheAmericanAirlinesStudy.

Resuscitation.2007;74(2):276-85.

11.BatchellerAM,BrennanRT,BraslowA,

UrrutiaA,KayeW.Cardiopulmonary

resuscitationperformanceofsubjectsover

fortyisbetterfollowinghalf-hourvideo

self-instructioncomparedtotraditional

four-hourclassroomtraining.

Resuscitation.2000;43(2):101-10.

Page 16: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand 61

12.ToddKH,BraslowA,BrennanRT,

LoweryDW,CoxRJ,LipscombLE,etal.

Randomized,controlledtrialofvideo

self-instructionversustraditionalCPRtraining.

AnnEmergMed.1999;34(6):730-7.

13.BraslowA,BrennanRT,NewmanMM,

BircherNG,BatchellerAM,KayeW.CPR

trainingwithoutaninstructor:

developmentandevaluationofavideo

self-instructionalsystemforeffective

performanceofcardiopulmonary

resuscitation.Resuscitation.

1997;34(3):207-20.

14.EinspruchEL,LynchB,AufderheideTP,

NicholG,BeckerL.RetentionofCPRskills

learnedinatraditionalAHAhartsaver

courseversus30-minvideoself-training:

acontrolledrandomizedstudy.

Resuscitation.2007;74(3):476-86.

15.LynchB,EinspruchEL,NicholG,

BeckerLB,AufderheideTP,IdrisA.

Effectivenessofa30-minCPRself-

instructionprogramforlayresponders:

acontrolledrandomizedstudy.

Resuscitation.2005;67(1):31-43.

16.DracupK,MoserDK,DoeringLV,GuzyPM.

Comparisonofcardiopulmonary

resuscitationtrainingmethodsforparents

ofinfantsathighriskforcardiopulmonary

arrest.AnnEmergMed.1998;32(2):170-7.

17.SakcharoenP.Adultlearningtheoryand

self-directedlearningconcept:learning

processforpromotinglifelonglearning.

JournalofTheRoyalThaiArmyNurses.

2015;16(1):8-13.

18.AtkinsDL,BergerS,DuffJP,GonzalesJC,

HuntEA,JoynerBL,etal.Part11:

Pediatricbasiclifesupportand

cardiopulmonaryresuscitationquality:

2015AmericanHeartAssociation

guidelinesupdateforcardiopulmonary

resuscitationandemergency

cardiovascularcare.Circulation.

2015;132(18Suppl2):S519-25.

19.FleissJL,TytunA,UryHK.Asimple

approximationforcalculatingsample

sizesforcomparingindependent

proportions.Biometrics.1980;36(2):343-6.

20.KouwenhovenWB,JudeJR,

KnickerbockerGG.Closed-chestcardiac

massage.JAMA.1960;173:1064-7.

21.SrichantaranitA,ChungsomprasongP,

VijarnsornC,SukthongsaW,

UdomponglukanaN,JaturachaidechC.

Comparingtheeffectsofteachingwith

VCDandteachingwithflipcharton

knowledgeandanxietyofmothersin

caringforchildrenundergoingcardiac

catheterization.JournalofNursing

Science.2014;32(2):41-51.(inThai).

Page 17: J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019 Nursing Science Journal of ailand 47 Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62

NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019

Nursing Science Journal of Thailand62

22.BrannonTS,WhiteLA,KilcreaseJN,

RichardLD,SpillersJG,PhelpsCL.Useof

instructionalvideotoprepareparentsfor

learninginfantcardiopulmonary

resuscitation.Proc(BaylUnivMedCent).

2009;22(2):133-7.

23.MpotosN,YdeL,CalleP,DeschepperE,

ValckeM,PeersmanW,etal.Retraining

basiclifesupportskillsusingvideo,video

feedbackorboth:arandomised

controlledtrial.Resuscitation.

2013;84(1):72-7.