J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019...
Transcript of J Nurs Sci Vol 37 No3 - Mahidol University · NURS SCI J TAI Vol. 37 No. 3 July - September 2019...
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand46
Comparison of Basic Life Support Training Methods for Caregivers of Pediatric Patients at Risk for Cardiopulmonary Arrest*
Ladawan Ubol, RN, MNS1, Jintana Chonpracha, RN, BNS1,
Nuanchan Udomponglakkana, RN, BNS1, Prakul Chanthong, MD1
Abstract Purpose: The purpose of this experimental study was to compare the results of two training methods of Basic Life Support (video with nurse instruction and nurse instruction only) on knowledge and performance of caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest. Design: Experimental research. Methods: The 98 participants were primary caregivers of pediatric patients at risk for cardiopulmonary arrest who were admitted at Siriraj hospital. Data were collected by a demographic information interview form, knowledge of basic life support questionnaire, and checklist form for assessing performance in pediatric basic life support. Statistical analysis included descriptive statistics, Mann - Whitney U test, Chi - square and, Fisher’s exact test. Main findings: The differences of knowledge and performance of basic life support between the group taught by using video with nurse instruction and the other one using nurse instruction only were not statistically significant (p > .05). However, nurses in the group using video with nurse instruction spent less time to educate and teach the caregivers, compared to those in their counterpart group (Z = -7.43, p < .05). Conclusion and recommendations: Either using video with nurse instruction or nurse instruction only as a teaching method yields similar effectiveness on caregivers’ knowledge and practice skills of basic life support. Thus, the use of video with nurse instruction should be encouraged in nursing practice as it consumes less time from nurses. Moreover, the video should be given to caregivers for review at home so that their skills would be sustainable.
Keywords: basic life support, cardiopulmonary arrest, caregivers, pediatric patients
Corresponding Author: Ladawan Ubol, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok 10700, Thailand; e-mail:[email protected]* This research is funded by Siriraj Research Development Fund managed by Routine to Research (R2R), IO: R016135009 1 Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University, Bangkok, Thailand
Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62
Received: 14 April 2019 / Revised: 19 July 2019 / Accepted: 22 July 2019
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 47
Nursing Science Journal of Thailand. 2019;37(3):46-62
การศกษาเปรยบเทยบวธการสอนชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน*
ลดาวรรณ อบล, พย.ม.1 จนตนา ชนประชา, พย.บ.1 นวลจนทร อดมพงศลกขณา, พย.บ.1 ประคลภ จนทรทอง, พ.บ.1
บทคดยอ
วตถประสงค: เพอเปรยบเทยบผลของวธการสอนชวยชวตขนพนฐานระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต
กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล ตอความรและการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐาน
ของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน
รปแบบการวจย:การวจยเชงทดลอง
วธดำาเนนการวจย:กลมตวอยางเปนผดแลหลกของผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตนในโรงพยาบาล
ศรราชจำานวน98คน เกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณขอมลทวไปแบบประเมนความรและแบบประเมนการปฏบต
ในการชวยชวตเดกขนพนฐาน วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา การทดสอบแมน-วทนย ย การทดสอบ
ไครสแควรและการทดสอบฟชเชอร
ผลการวจย: ผดแลผปวยเดกกลมทสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลมคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน และ
การปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพนฐานไมแตกตางจากกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลทนยสำาคญ
.05 (p> .05) แตใชระยะเวลาทพยาบาลตองสอนนอยกวากลมทสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาลอยางมนยสำาคญทาง
สถต(Z=-7.43,p<.05)
สรปและขอเสนอแนะ: วธการสอนเพอใหความรและทกษะการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานแกผดแล
ไมวาจะใชวธสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลหรอวธสอนโดยพยาบาลใหผลไมแตกตางกน ดงนน จงควร
สนบสนนใหนำาวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลมาใชในทางปฏบต เนองจากวธนใชเวลาของพยาบาล
นอยกวายงกวานนควรใหวดทศนแกผดแลนำากลบไปทบทวนทบานเพอใหทกษะการชวยเหลอคงทน
คำาสำาคญ: การชวยชวตขนพนฐานการเกดภาวะหวใจหยดเตนผดแลผปวยเดก
Corresponding Author: ลดาวรรณ อบล, คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล บางกอกนอย กรงเทพฯ 10700, e-mail: [email protected]* ไดรบเงนทนสนบสนนจาก ทนพฒนาการวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล ประเภทการสนบสนนทนวจยในโครงการพฒนา งานประจำาสงานวจย (R2R) IO: R016135009 1 คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล
วนทรบบทความ: 14 เมษายน 2562 / วนทแกไขบทความเสรจ: 19 กรกฎาคม 2562 / วนทตอบรบบทความ: 22 กรกฎาคม 2562
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand48
ความสำาคญของปญหา
สงสำาคญทสดเมอเดกเกดภาวะหวใจหยดเตน คอ
การชวยชวตทนทโดยผ เหนเหตการณ ดวยวธการ
กดหนาอกและการชวยหายใจเพอชวยใหเดกรอดชวต
และลดโอกาสการเกดภาวะสมองพการ1-2 สำาหรบเดก
ทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน เชน เดก
โรคหวใจเดกภายหลงผาตดหวใจเดกคลอดกอนกำาหนด
และเดกทจำาเปนตองใชออกซเจนเมอกลบบานผดแลเดก
ซงเปนบคคลทอย กบเดกตลอดเวลา และมโอกาส
พบเหตการณเดกเกดภาวะหวใจหยดเตนเปนคนแรก3
มความจำาเปนตองสามารถทำาการชวยชวตเดกขนพนฐาน
ไดการใหความรแกบดามารดาและผดแลเดกจงมความ
จำาเปน เพอใหพวกเขาสามารถทำาการชวยชวตเดกเมอ
เกดภาวะหวใจหยดเตนได4 ซงสอดคลองกบการศกษา
ในประเทศสหรฐอเมรกาของ Higgins, Hardy และ
Higashino5 ทเปรยบเทยบการรอดชวตของผปวยเดก
ทเกดภาวะหวใจหยดเตนทบานพบวาเดกจากโรงพยาบาล
ทสอนการชวยชวตขนพนฐานกอนกลบบานใหบดา
มารดาเกดภาวะหวใจหยดเตนจำานวน41รายไดรบการ
ชวยชวตกอนนำาสงโรงพยาบาลจำานวน28รายและมเดก
รอดชวตจำานวน13รายสวนเดกจากโรงพยาบาลทไมได
สอนการชวยชวตขนพนฐานกอนกลบบานใหบดามารดา
เกดภาวะหวใจหยดเตนจำานวน24รายในจำานวนนไมม
เดกทไดรบการชวยชวตกอนนำาสงโรงพยาบาลและไมม
เดกรอดชวตผลจากการศกษานทำาใหเหนวาการใหความ
รเรองการชวยชวตเดกขนพนฐานแกผดแลผปวยเดกเปน
สงจำาเปน โดยเฉพาะผดแลผปวยเดกในประเทศไทย
เนองจากยงขาดความรเรองการชวยชวตขนพนฐาน ซง
สงเกตไดจากเหตการณนำาทวมในปพ.ศ.2554ทมเดก
จมนำาเสยชวตโดยไมไดรบการชวยเหลอในเบองตน
จำานวนมากหรอจากการศกษาของลดาวรรณอบลและ
คณะ6 ทสอบถามความร และประวตการฝกอบรมการ
ชวยชวตเดกขนพนฐานของผดแลผปวยเดกทมความเสยง
ตอการเกดภาวะหวใจหยดเตนทเขารวมการวจยจำานวน
64 รายพบวา รอยละ 82.8 ไมเคยไดรบการฝกอบรม
และรอยละ70.3ไมเคยไดรบความร
ปจจบนการสอนชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแล
ผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน ทเขา
รบการรกษาภายในงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร
โรงพยาบาลศรราช ไมสามารถทำาไดทวถงสำาหรบผดแล
ผปวยเดกทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน
ทกคนเนองจากภาวะการขาดแคลนพยาบาลทำาใหการ
สอนครอบครวหรอญาตเปนกจกรรมไมสามารถทำาได
ทวถงยงกวานนยงเกดจากปญหาการขาดแคลนพยาบาล
ทมความรความสามารถในการสอนและชวงเวลาในการ
ปฏบตงานของพยาบาลผสอนและเวลาวางของผดแล
ผปวยไมตรงกนนอกจากนยงพบปญหาเรองวธการสอน
ทแตกตางกนตามประสบการณของพยาบาลแตละคน
รวมทงเนอหาการสอนทไมคงทปจจบนจงไดนำาวดทศน
สอนชวยชวตเดกขนพนฐานเขามาใชในการสอนผดแล
ผปวยเนองจากการสอนดวยวดทศนทำาใหผเรยนมองเหน
ภาพการฝกปฏบตไดจรงสามารถเรยนรไดดวยตนเองใน
ชวงเวลาทสะดวก7นำากลบมาทบทวนซำาไดตามตองการ4
นอกจากนยงชวยแกไขปญหาเรองความแตกตางกนของ
วธการสอน และทำาใหเนอหาการสอนคงททกครง8
ซงจากการศกษาในตางประเทศพบวาผดแลผปวยทเรยน
การชวยชวตขนพนฐานจากวดทศนสามารถทำาการชวย
ชวตเดกเมอเกดภาวะหวใจหยดเตนทบานไดจรง4และยง
พบวาทำาใหผเรยนมความร และสามารถปฏบตการ
ชวยชวตขนพนฐานได ไมแตกตางจากการสอนโดย
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 49
วทยากร9-10 บางการศกษาพบวา การสอนดวยวดทศน
ดกวาการสอนโดยวทยากร11-15 และยงมบางการศกษา
ทพบวา การสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบวทยากร
ดกวาการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตดวยตนเอง16
แตสำาหรบการศกษาในประเทศไทยพบวา การสอน
ดวยวดทศนและฝกปฏบตดวยตนเองทำาใหผ เรยน
สามารถทำาการชวยชวตเดกขนพนฐานไดไมแตกตางจาก
การสอนดวยวดทศนโดยมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต
แตการดวดทศนโดยมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต
ทำาใหทกษะทสำาคญของการชวยชวตขนพนฐานในเรอง
ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก และความลกใน
การกดหนาอกดกวา6ดงนนงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร
โรงพยาบาลศรราช จงเลอกวธการสอนชวยชวตเดก
ขนพนฐานดวยวดทศนรวมกบพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบต
เขามาใชในการสอนผดแลผปวยเดก เพอใชขอดจากวดทศน
แกไขปญหาในเรองการขาดแคลนพยาบาลผสอน ทกษะ
การสอนทแตกตางกนของพยาบาล เนอหาการสอน
ไมคงท และชวงเวลาวางของผดแลผปวยและพยาบาล
ไมตรงกน ชวยทำาใหการสอนสะดวก และสามารถทำาได
ครอบคลมมากขนสำาหรบผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกด
ภาวะหวใจหยดเตนทกคนนอกจากนการแนะนำาเพมเตม
จากพยาบาลจะชวยใหผเรยนสามารถปฏบตทกษะทสำาคญ
สำาหรบการชวยชวตขนพนฐานไดดขน และเปนการเรยนร
ทเนนใหผเรยนเรยนรดวยตนเอง โดยผสอนทำาหนาทเพยง
แนะนำาเพมเตมตามทฤษฎการเรยนรผใหญและการเรยนร
ดวยการชนำาตนเอง17 อยางไรกตาม ยงมพยาบาลสวนหนง
ทมความเชอวาการใหผดแลผปวยเรยนดวยตนเองจากวดทศน
และมพยาบาลแนะนำาการฝกปฏบตเพมเตมในจดทผเรยน
ยงไมเขาใจหรอไมมนใจนนไมสามารถทำาใหผเรยนปฏบตการ
ชวยชวตเดกขนพนฐานไดดเทากบการสอนและสาธต
โดยพยาบาลตงแตตนจนจบในการสอนชวยชวตขนพนฐาน
ใหผดแลผปวย ซงวธการแบบหลงนไมชวยแกปญหาในเรอง
การขาดแคลนพยาบาลผสอนและในทางปฏบตจรงยงคง
ทำาใหการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานไมครอบคลมสำาหรบ
ผดแลผปวยเดกทมความเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน
ทกราย
ผวจยจงมความสนใจศกษาเปรยบเทยบประสทธผลของ
วธการสอนชวยชวตเดกขนพนฐาน2รปแบบไดแกวธการ
สอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาลและวธการสอน
และฝกปฏบตโดยพยาบาล เพอหาวธการสอนทเหมาะสม
และดทสดสำาหรบผดแลผปวยเดกในโรงพยาบาลศรราช
โดยนำาวดทศนทใชในการศกษาของ ลดาวรรณ อบล
และคณะ6ซงเปนวดทศนทมความเหมาะสมทงในเรองภาษา
นกแสดงบรบทของสถานการณ และสภาพสงแวดลอมท
สะทอนความเปนบรบทของคนไทยมาปรบปรงเนอหาเพอ
ใหเปนไปตามแนวปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานของ
AmericanHeartAssociationปค.ศ.201518พรอมทง
ปรบปรงภาพและวธการนำาเสนอใหมความชดเจนมากยงขน
ตามทผผลตวดทศนไดแนะนำาไว ผลจากการศกษาในครงน
จะทำาใหเกดหลกฐานเชงประจกษเกยวกบรปแบบการสอน
ชวยชวตขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกในโรงพยาบาล
ศรราชททำาใหผดแลผปวยสามารถปฏบตการชวยชวตเดกเมอ
เกดภาวะหวใจหยดเตนไดจรงซงจะเปนประโยชนตอการดแล
ผปวยเดกตอไปรวมถงการนำาความรและทกษะทไดรบไปใช
ในภาวะทประสบเหตการณทตองชวยเหลอชวตผปวยเดก
อนดวย
วตถประสงคของการวจย
เพอเปรยบเทยบผลของวธการสอนชวยชวตเดก
ขนพนฐาน ระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand50
กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
ตอความรและการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐาน
ของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน
สมมตฐานการวจย
1.ความรในการชวยชวตเดกขนพนฐานภายหลงเรยน
ของผดแลผปวยเดกทไดรบการสอนดวยวดทศนและ
ฝกปฏบตกบพยาบาล แตกตางจากผดแลผปวยเดก
ทไดรบการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
2.การปฏบตในการชวยชวต เ ดก ขน พนฐาน
ของผดแลผปวยเดกทไดรบการสอนดวยวดทศนและ
ฝกปฏบตกบพยาบาล แตกตางจากผดแลผปวยเดก
ทไดรบการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
วธดำาเนนการวจย
รปแบบการวจยเปนการวจยเชงทดลอง(experimental
research) เกบขอมลภายในหอผปวย งานการพยาบาล
กมารเวชศาสตร โรงพยาบาลศรราชระหวางเดอนมนาคม-
เดอนสงหาคมพ.ศ.2561
ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากร คอ ผดแลผปวยเดกทมความเสยงตอ
การเกดภาวะหวใจหยดเตน ทเขารบการรกษาภายใน
หอผปวยงานการพยาบาลกมารเวชศาสตร โรงพยาบาล
ศรราช โดยมเกณฑการคดเขากลมตวอยาง (inclusion
criteria)ดงนผดแลผปวย1)ตองเปนบดามารดาหรอ
ผดแลซงเปนบคคลหลกในการดแลผปวยเดกตลอดเวลา
2) อาศยอยบานเดยวกนกบผปวยเดกภายหลงจำาหนาย
กลบบานและ3)ตองสามารถอานและสอสารภาษาไทย
ไดสวนผปวยเดก1)อายแรกเกด-8ป2)มโอกาสเกด
ภาวะหวใจหยดเตนสงไดแกมภาวะหวใจพการแตกำาเนด
ภาวะหวใจเตนผดจงหวะรนแรง โรคกลามเนอหวใจ
ผปวยภายหลงผาตดหวใจผปวยทตองการออกซเจนหรอ
เครองชวยหายใจภายหลงจำาหนายกลบบาน ผปวยท
คลอดกอนกำาหนด และผปวยทมภาวะแทรกซอนภาย
หลงคลอด และ 3) ผปวยเดกจะตองมอาการคงท โดย
ประเมนจากสญญาณชพเกณฑการคดออกกลมตวอยาง
(exclusion criteria) คอ ผดแลเคยไดรบการฝกอบรม
การชวยชวตทกประเภทภายในระยะเวลา 2 ปกอนเขา
รวมการวจย และมปญหาสขภาพทเปนอปสรรคตอการ
เรยนรและฝกปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐาน เชน
ปญหาการมองเหน ปญหาการไดยน และปญหาการ
เคลอนไหวรางกายเปนตน
กำาหนดขนาดกลมตวอยางจากงานวจยในอดตของ
ผวจย6 พบวาผดแลทไดรบการสอนชวยชวตขนพนฐาน
ดวยวธการดวดทศนรวมกบฝกปฏบตกบพยาบาลประสบ
ความสำาเรจในการปฏบตชวยชวตขนพนฐานรอยละ 95
และจากการศกษานำารอง (pilot study) โดยผวจย
พบวา การสอนชวยชวตขนพนฐานโดยพยาบาลซงเปน
วธการสอนทปฏบตในปจจบนมผเรยนทประสบความ
สำาเรจในการปฏบตชวยชวตขนพนฐานรอยละ75ดงนน
ในการศกษานจงใชวธการคำานวณขนาดกลมตวอยาง
จากคาสดสวน19 โดยกำาหนดคาα = .05, Z = 1.96
(2 tailed) กำาหนดคา β = .2, Z = .84 โดยคา
P=เมอแทนคาในสตร
(p1+p
2)
2
2
1.96 .7 5
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 51
จงไดขนาดกลมตวอยางกลมละ49คนแบงเปน2กลม
ดงนนในการศกษานจงมจำานวนกลมตวอยาง98คน
กลมตวอยางไดรบการประชาสมพนธโครงการวจยโดย
พยาบาลภายในหอผปวยหลงจากนนผวจยและผรวมวจย
จำานวน 2 คน จะทำาหนาทใหขอมลการวจย และ
ใหกลมตวอยางลงนามยนยอมการเขารวมการวจยจากนน
กลมตวอยางจะถกสมเขาสกลมทศกษา (random
assignment) โดยผวจยหรอผรวมวจยหยบซองทบปดผนก
ทมหมายเลขหนาซองตรงกบหมายเลขของผดแลผปวยเดก
ทเขารวมการวจยภายในซองมกระดาษเขยนระบวธการสอน
ชวยชวตเดกขนพนฐานทผดแลผปวยจะไดรบซงถกจดเตรยม
โดยผทไมมสวนเกยวของกบการวจย และใชคอมพวเตอร
ชวยสม (computer randomization) ซงแบงการสอน
ออกเปนกลมท1สอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล
กลมท2สอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
เครองมอการวจย ประกอบดวย2ชดดงน
1.เครองมอทใชดำาเนนการทดลองประกอบดวย
1.1แนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวยชวตเดก
ขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกปรบปรงจากแนวปฏบต
การดำาเนนการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานของลดาวรรณ
อบลและคณะ6
1.2วดทศนสำาหรบสอนการชวยชวตเดกขนพนฐาน
โดยปรบปรงจากวดทศนสอนการชวยชวตเดกขนพนฐาน
ของลดาวรรณอบลและคณะ6เพอใหมเนอหาสอดคลอง
กบ AmericanHeart Association Guidelines for
CardiopulmonaryResuscitation2015โดยมเนอหา
ประกอบดวย 1) การประเมนการตอบสนองของเดก
2)ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก3)ความลกในการ
กดหนาอก 4) การปลอยมอใหผนงทรวงอกคนตวเตมท
5) อตราเรวในการกดหนาอก 6) การชวยหายใจใหได
ปรมาตรอากาศเพยงพอ7)อตราสวนของการชวยหายใจ
และการกดหนาอกและ8)การโทรศพทขอความชวยเหลอ
วดทศนมจำานวน2ชดความยาวชดละ20นาทชดท1
สำาหรบผดแลผปวยเดกอาย1เดอน-1ปชดท2สำาหรบ
ผดแลผปวยเดกอาย1-8ปวดทศนทงสองชดมเนอหาสวน
ใหญเหมอนกนยกเวนเรองตำาแหนงการวางมอขณะ
กดหนาอกซงแตกตางกนตามวยของเดก
1.3หนสอนการชวยชวตเดก ผลตโดยบรษท
Laerdalจากประเทศนอรเวยม2ขนาดไดแก1)หนขนาด
อาย1-8ปรนResusciJuniorCat.No.180011และ
2)หนขนาดอาย1เดอน-1ปรนBabyAnneCat.No.
050000โดยหนไดผานการตรวจสอบจากบรษทผผลตและ
ไดรบการตรวจสอบซำาจากหนวยอปกรณการแพทย
โรงพยาบาลศรราช วามความพรอมสำาหรบการใชงาน
กอนนำาไปใชจรงกบกลมตวอยาง
แนวปฏบตการดำาเนนการสอนฯ และวดทศนฯ ท
ปรบปรงแลวไดผานการตรวจสอบความถกตองและความ
เหมาะสมของเนอหาภาพและเสยงจากผทรงคณวฒทม
ความเชยวชาญดานการสอนชวยชวตในเดกจำานวน5คน
และผทรงคณวฒดานเทคนคการผลตสอจำานวน 1 คน
โดยเชญผทรงคณวฒมาประชมพรอมกนสองครงและรวม
ปรบแกเครองมอจนทกคนมความเหนสอดคลองกน จาก
นนนำาไปทดลองใชกบผดแลเดกจำานวน10คนเพอประเมน
ความเขาใจในเนอหาความชดเจนของภาพ และภาษา
ซงพบวาทกคนเขาใจเนอหามองเหนภาพและไดยนเสยง
ไดชดเจนไมมประเดนตองแกไข
2.เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล นำามาจาก
เครองมอของลดาวรรณอบลและคณะ6 ประกอบดวย
2.1แบบสมภาษณขอมลทวไปของผปวยเดกและ
ผดแลเดก
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand52
2.2แบบประเมนความรในการชวยชวตเดกขน
พนฐานจำานวน10ขอลกษณะคำาตอบเปนแบบเลอกตอบ
(multiplechoice)3ตวเลอกมคำาตอบทถกตองเพยงขอ
เดยวพสยคะแนนอยระหวาง0-10คะแนนการแปลผล
คะแนนรวมสงแสดงวามความรมากคะแนนรวมตำาแสดง
วามความรนอยในการศกษาครงนมการปรบขอ7ในแบบ
ประเมนตนฉบบโดยปรบคำาตอบขอคใหอตราการเรวของ
การกดหนาอกเปน100-120ครงตอนาท
2.3แบบประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดก
ขนพนฐานซงมหวขอในการประเมนจำานวน8หวขอไดแก
1) การประเมนการตอบสนองของเดก 2) ตำาแหนง
การวางมอขณะกดหนาอก3) ความลกในการกดหนาอก
4)การปลอยมอใหผนงทรวงอกคนตวเตมท5)อตราเรวใน
การกดหนาอก 6) การชวยหายใจใหไดปรมาตรอากาศ
เพยงพอ 7) อตราสวนของการชวยหายใจ และ
การกดหนาอก และ 8) การโทรศพทขอความชวยเหลอ
แตละขอมคะแนนกำากบเปน0(ไมผาน)1(ตองปรบปรง)
และ2(ผาน)โดยในการศกษาครงนมการปรบเกณฑการ
ใหคะแนนในหวขออตราเรวของการกดหนาอกสำาหรบการ
ประเมนการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพน
ฐานแบงออกเปน3ระดบดงนผานคอผเรยนไดคะแนน
ทกษะการปฏบตรายขอทกขอ เทากบ 2 ผานแตตอง
แนะนำาเพมคอผเรยนไดคะแนนทกษะการปฏบตรายขอ
ในขอท1ถงขอท7เทากบ2หรอ1ไมผานคอผเรยน
ไดคะแนนทกษะการปฏบตรายขอในขอท1ถงขอท7เพยง
ขอใดขอหนงเทากบ0
2.4แบบประเมนความคดเหนตอการเรยนรเรอง
การชวยชวตเดกขนพนฐานประกอบดวยหวขอประเมน
2 สวน ไดแก 1) ความคดเหนตอวธการสอน และ
2)ความคดเหนหรอขอเสนอแนะอนๆลกษณะคำาตอบเปน
แบบมาตรประมาณคา5ระดบตงแต1(เหนดวยนอยทสด)
ถง5(เหนดวยมากทสด)และการเขยนความคดเหน
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลไดผานการ
ตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผทรงคณวฒทมความ
เชยวชาญดานการสอนชวยชวตในเดก ซงเปนชดเดยวกบ
ทตรวจเครองมอทใชในการดำาเนนการทดลองโดยเชญ
ผทรงคณวฒมาประชมพรอมกนและรวมปรบแกเครองมอ
จนทกคนมความเหนสอดคลองกนจากนนนำาแบบประเมน
ความรการชวยชวตเดกขนพนฐานไปทดลองใชกบผดแล
ทมลกษณะคลายกลมตวอยางจำานวน30คนเพอทดสอบ
คาความเทยงแบบวดซำา(test–retestreliability)ไดคา
สมประสทธสหสมพนธของเพยรสนเทากบ.71(p<.001)
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล และหนสอน
การชวยชวตเดก ใชเหมอนกนสำาหรบการเกบขอมลทง 2
กลม สวนวดทศนและแนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวย
ชวตเดกขนพนฐาน สรางขนตามหลกการชวยชวตเดกขน
พนฐานของAmericanHeartAssociationGuidelines
forCardiopulmonaryResuscitation2015ซงอางอง
จากทฤษฎCardiacPump20จงทำาใหหลกการใหความร
ของทง2กลมเหมอนกนแตกตางกนเพยงกลมควบคมท
สอนและฝกปฏบตโดยพยาบาลไมไดใชวดทศนในการสอน
3.การเตรยมตวผวจยผรวมวจยและผชวยนกวจย
ผวจยและผรวมวจยจำานวน2คนเปนผสอนสาธต
และใหคำาแนะนำาในการฝกปฏบตการชวยชวตเดกขน
พนฐานกบกลมตวอยางซงทกคนเคยผานการฝกอบรม
เสรมทกษะการปฏบตการชวยชวตผปวยเดกภายในระยะ
เวลาไมเกน5ปและเปนผรบผดชอบในการสอนชวยชวตเดก
ขนพนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดกภายในหอผปวยโดยทง
3คนไดทำาการฝกซอมเพอใหมวธการสอนทเปนมาตรฐาน
เดยวกนตามแนวปฏบตการดำาเนนการสอนชวยชวตขน
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 53
พนฐานสำาหรบผดแลผปวยเดก โดยแตละคนจะมสดสวน
ในการสอนกลมตวอยางทง2กลมกลมละเทาๆกน
ผชวยนกวจยจำานวน 1 คน เปนพยาบาลทไดรบ
ประกาศนยบตรรบรองการผานการอบรมการชวยชวต
ขนสงและมประสบการณเปนวทยากรหรอผชวยวทยากร
ในการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานสำาหรบบคลากรทางการ
แพทย ทำาหนาทประเมนความรและการปฏบตของกลม
ตวอยางในการศกษาครงน โดยผชวยนกวจยจะไมทราบ
วตถประสงคของการวจย(blind)และไมทราบวธการสอน
เรองการชวยชวตเดกขนพนฐานทกลมตวอยางไดรบเพอ
ปองกนการเกดความลำาเอยงในการประเมนผล(detection
bias) ผลการเปรยบเทยบความเทยงระหวางผประเมน
(inter-rater reliability) โดยใหผชวยนกวจยทำาการ
ประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานของอาสา
สมครจำานวน10คนเปรยบเทยบกบการประเมนดวยหน
CPRรนResusciBabyQCPRNo.16101250ผลตโดย
บรษทLaerdalประเทศนอรเวยซงเปนโมเดลทสามารถ
ประมวลผลการปฏบต CPR ได ระหวางทำาการประเมน
ผชวยนกวจยไมสามารถมองเหนผลการประเมนจากหน
CPR ทแสดงในเครองบนทกได โดยคาความเทยงกอน
ดำาเนนการทดลองระหวางผประเมนทเปนผชวยนกวจย
และผประเมนทเปนหน เทากบ 0.8 และเมอดำาเนนการ
ทดลองกบกลมตวอยางไดครงหนง คอ 49 ราย ไดม
การทดสอบความเทยงซำาอกครงระหวางผชวยนกวจยและ
หนCPRไดคาความเทยงเทากบ0.8เชนเดม
การพทกษสทธกลมตวอยาง
โครงการและเครองมอทใชในการวจยไดผานการ
พจารณาและไดรบการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรม
การวจยในคน คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล [COA
no. Si 031/2018 รหสโครงการ 818/2560 (EC3)]
โดยกลมตวอยางไดรบการชแจงวตถประสงค รปแบบ
การวจย สงทกลมตวอยางจะตองปฏบต การเขารวม
การวจยเปนไปตามความสมครใจและกลมตวอยางสามารถ
ออกจากโครงการวจยไดตลอดเวลาโดยไมตองชแจงเหตผล
วธเกบรวบรวมขอมล
เมอผดแลผปวยทมคณสมบตตรงตามเกณฑทกำาหนด
นำาผปวยเดกเขารบการรกษาภายในหอผปวย และผปวย
เดกมอาการทางคลนกคงทโดยประเมนจากสญญาณชพ
ผวจยไดแนะนำาตวและเชญชวนเขารวมโครงการจากนน
เมอผดแลผปวยลงนามในเอกสารยนยอมการเขารวมวจย
แลว ผวจยหรอผรวมวจยสมภาษณขอมลทวไปของผดแล
ผปวยเปนรายบคคล จากนนประเมนความรของผดแล
ผปวยกอนการศกษา (pretest) โดยใหผดแลผปวยตอบ
แบบประเมนความรในการชวยชวตเดกขนพนฐานดวย
ตนเองจำานวน10ขอใชเวลา15นาทจากนนทำาการสม
กลมตวอยางเขาสกลมทศกษา (randomassignment)
และทำาการสอนชวยชวตขนพนฐานใหกบผดแลผปวยเปน
รายบคคล ภายในหองสอนสขศกษาของแตละหอผปวย
ตามกลมทศกษาดงน
กลมทดลอง: การสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบ
พยาบาล
ภายหลงแนะนำาอปกรณ และวธการเรยนพยาบาล
เปดวดทศนในการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานใหกลม
ตวอยางด โดยกลมตวอยางฝกปฏบตกบหนสอนการชวย
ชวตขนพนฐานไปพรอมวดทศนซงมความยาวประมาณ20
นาทจากนนใหฝกปฏบตเพมเตมหรอยอนดวดทศนในสวน
ทตองการไดตามความตองการ10นาทจากนนพยาบาล
จะใหกลมตวอยางทำาการชวยชวตเดกขนพนฐานใหดและ
แนะนำาเพมเตมในสวนทกลมตวอยางปฏบตไมถกตอง
ประมาณ10นาท
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand54
กลมควบคม:การสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
ภายหลงแนะนำาอปกรณและวธการเรยนพยาบาลเปน
ผใหความรและสาธตการชวยชวตเดกขนพนฐานใหกลม
ตวอยางด ตามความรและประสบการณของพยาบาล
ผทำาการสอนกลมตวอยางฝกปฏบตการชวยชวตขนพนฐาน
กบหนสอนการชวยชวต โดยระหวางการฝกปฏบตจะม
พยาบาลคอยแนะนำา และสอนเพมในสวนทกลมตวอยาง
ยงปฏบตไมถกตองใชเวลา40นาท
โดยทง2กลมใชระยะเวลาในการเรยนไมเกน40นาท
และไมจำาเปนตองเรยนครบทง40นาททงนขนอยกบความ
ตองการและความพรอมรบการประเมนภายหลงเรยนของ
กลมตวอยางแตละคน
ภายหลงเรยนเสรจกลมตวอยางจะไดรบการประเมน
ความรภายหลงเรยน (posttest) ดวยแบบประเมนชด
เดยวกนกบกอนเรยนจำานวน10ขอใชเวลา15นาทซง
กลมตวอยางเปนผตอบแบบประเมนความรดวยตนเอง
จากนนจะไดรบการประเมนการปฏบตในการชวยชวตเดก
ขนพนฐานในสถานการณจำาลองเปนรายบคคล โดยให
ทำาการชวยชวตเดกกบหนสอนการชวยเดก ใชเวลาในการ
ประเมนประมาณ 5 นาท จากผประเมนทไมเกยวของ
กบงานวจย และผประเมนไมใหขอมลใดๆ เพมเตมกบ
ผรบการทดสอบ นอกจากการอานโจทย และถาผรบ
การทดสอบสอบถามเพมเตม ผประเมนจะตองตอบวา
ใหปฏบตตามทคณเหนสมควร
การวเคราะหขอมล
วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสำาเรจรป
กำาหนดระดบนยสำาคญทางสถตท.05โดยวเคราะหขอมล
ลกษณะทวไปของกลมตวอยางดวยสถตเชงพรรณนาและ
เนองจากการแจกแจงขอมลของตวแปรตามไมเปนโคงปกต
จงวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนความรภายหลง
เรยน และคาเฉลยคะแนนทกษะการปฏบตรายขอของทง
2 กลมดวยสถตอางองชนดนอนพาราเมตรก (Mann–
WhitneyUtest)และวเคราะหเปรยบเทยบการปฏบตใน
ภาพรวมของการชวยชวตเดกขนพนฐานดวยการทดสอบ
ไครสแควรและการทดสอบฟชเชอร
ผลการวจย
1. ลกษณะทวไปของกลมตวอยาง
เมอเปรยบเทยบขอมลลกษณะทวไปของกลมตวอยาง
ซงเปนผดแลผปวยพบวากลมทดลองไมแตกตางจากกลม
ควบคมทนยสำาคญ.05(p>.05)ดงแสดงในตารางท1
สวนผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน
ซงอยในความดแลของกลมตวอยางจำานวน79คนมอาย
ระหวาง1เดอน–7ปโดยมอายเฉลย9.90เดอน(SD=
17.36) หรอผปวยเดกทอาย 1 เดอนเปนกลมทมจำานวน
มากทสดรอยละ51เปนเพศชายรอยละ35.7เปนเดก
คลอดกอนกำาหนดทมภาวะแทรกซอนในระบบทางเดน
หายใจ เมอเปรยบเทยบลกษณะทวไปของผปวยเดก
ในความดแลของกลมทดลองและกลมควบคม พบวา
ไมแตกตางกนทนยสำาคญ.05(p>.05)
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 55
ตารางท 1 คณลกษณะของผดแลผปวยเดกทเสยงตอการเกดภาวะหวใจหยดเตน(N=98)
อายเปนป (X ± SD)
เพศ
ชาย
หญง
ระดบการศกษาเปนป (X ± SD)
อาชพ
รบจาง
พนกงานบรษท/ขาราชการ
แมบาน
อนๆ
ประวตการฝกอบรมการชวยชวต
เคย
ไมเคย
จำานวนครงของการฝกอบรมการชวยชวต
1ครง
2ครง
ระยะเวลาทอบรมการชวยชวตครงลาสด (ป)
2-5ป
>5-12ป
ประวตการไดรบความรเรองการชวยชวต
เคย
ไมเคย
แหลงความร
อนเตอรเนต
อนๆ
กลมทดลอง
n (%)
32.35±7.65
15(30.6)
34(69.4)
12.43±3.85
10(20.4)
20(40.8)
14(28.6)
5(10.2)
5(10.2)
44(89.8)
1.2±0.45
4(80)
1(20)
3(60)
2(40)
9(18.4)
40(81.6)
4(44.4)
5(55.6)
กลมควบคม
n (%)
34.41±8.79
10(20.4)
39(79.6)
12.16±4.59
10(20.4)
14(28.6)
15(30.6)
10(20.4)
6(11.2)
43(88.8)
1±0.00
6(100)
0(0)
4(66.7)
2(33.3)
12(24.5)
37(75.5)
3(25)
9(75)
.219ก
.247ข
.898ค
.430ข
.749ข
.273ค
.455ง
1.000ง
.460ข
.397ง
กIndependentt–test,ขChisquaredtest,คMann-WhitneyTest,งFisher’sexacttest
คณลกษณะ p-value
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand56
ตารางท 2 ผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยความรภายหลงเรยนการชวยชวตเดกขนพนฐานระหวางกลมทสอนดวย
วดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมควบคม)
1.สงททำาเปนอนดบแรกเมอพบเดกหมดสต
2.อาการของเดกทตองไดรบการปมหวใจ
3.ลำาดบขนตอนในการชวยเหลอ
4.ตำาแหนงการวางมอกดหนาอก
5.ความลกในการกดหนาอก
6.การปลอยใหหนาอกคนตว
7.อตราเรวในการกดหนาอก
8.วธสงเกตเมอเดกไดรบอากาศเพยงพอจากการชวยหายใจ
9.อตราสวนการกดหนาอก:การชวยหายใจ
10.เบอรโทรศพทขอความชวยเหลอ
คะแนนรวมเฉลยกอนเรยน
คะแนนรวมเฉลยหลงเรยน
หวขอทประเมน
กลมทดลอง
(n = 49)
X ± SD
1.00±0.00
0.98±0.14
0.94±0.24
0.92±0.28
0.96±0.20
0.90±0.31
0.92±0.27
0.82±0.39
1.00±0.00
0.98±0.14
4.98±1.59
9.41±0.79
กลมควบคม
(n = 49)
X ± SD
0.98±0.14
0.94±0.24
0.94±0.24
0.78±0.42
0.94±0.24
0.90±0.31
0.84±0.37
0.82±0.39
0.98±0.14
0.98±0.14
4.88±1.67
9.08±1.08
Z
-1.00
-1.02
.000
-1.95
-.46
.000
-1.23
.000
-1.00
.000
.310ก
-1.54
p-value
.317
.310
1.000
.051
.648
1.000
.220
1.000
.317
1.000
.757ก
.125
กIndependentt–test
เมอประเมนการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวต
เดกขนพนฐานพบวา กลมทดลองมคนผานการประเมน
จำานวน33คน(รอยละ67.3)ซงมากกวากลมควบคมทม
คนผานการประเมนจำานวน29คน(รอยละ59.2)อยางไร
กตามจำานวนคนทผานหรอไมผานการประเมนไมมความ
แตกตางกนทนยสำาคญ .05 (X2 = 0.703, p > .05)
สรปวาสมมตฐานไมไดรบการสนบสนน(ตารางท3)
เมอวเคราะหรายขอทประเมนโดยเปรยบเทยบจำานวน
2. ผลการทดสอบสมมตฐาน
เมอประเมนความรในการชวยชวตเดกขนพนฐาน
กอนเรยนและหลงเรยนพบวา ผดแลผปวยเดกทง2กลมม
คะแนนความรเพมขน โดยกลมทดลองมคะแนนรวมเฉลย
กอนเรยน4.98(SD1.59)และคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน
9.41(SD0.79)สวนกลมควบคมมคะแนนรวมเฉลยกอนเรยน
4.88 (SD 1.67) และคะแนนรวมเฉลยหลงเรยน 9.08
(SD1.08)เมอวเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนรวมภาย
หลงเรยนพบวา กลมทสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบ
พยาบาล (กลมทดลอง) กลมทดลองมคะแนนรวมเฉลย
หลงเรยนไมแตกตางจากกลมควบคมทนยสำาคญ .05 (p>
.05)และไมพบความแตกตางของคะแนนเฉลยภายหลงเรยน
รายขอทกขอ(ตารางท2)
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 57
ตารางท 3เปรยบเทยบการประเมนรายขอและผลการปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานระหวางกลมทสอนดวยวดทศน
และฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล(กลมควบคม)
หวขอทประเมน
1.การประเมนการตอบสนองของผปวย
2.ตำาแหนงการวางมอขณะกดหนาอก
3.ความลกในการกดหนาอก
4.การกลบคนตวของผนงทรวงอก
5.อตราเรวในการกดหนาอก
6.การชวยหายใจไดปรมาตรอากาศทเพยงพอ
7.อตราสวนของการกดหนาอก:การชวยหายใจ
8.การโทรศพทขอความชวยเหลอ
ผลการปฏบตชวยชวต
ผาน
44(89.8)
43(87.8)
45(91.8)
44(89.8)
49(100)
47(95.9)
47(95.9)
47(95.9)
33 (67.3)
ผาน
43(87.8)
43(87.8)
46(93.9)
49(100)
46(93.9)
43(87.8)
49(100)
42(85.7)
29 (59.2)
ไมผาน
5(10.2)
6(12.2)
4(8.2)
5(10.2)
0(0)
2(4.1)
2(4.1)
2(4.1)
16 (32.7)
ไมผาน
6(12.2)
6(12.2)
3(6.1)
0(0)
3(6.1)
6(12.2)
0(0)
7(12.2)
20 (40.8)
p-value
.749ก
1.000ก
1.000ข
.056ข
.242ข
.268ข
.495ข
.159ข
.402ก
กลมทดลอง
n (%)
กลมควบคม
n (%)
กChi-squaredtest,ขFisher’sexacttest
นอกจากนเมอวเคราะหเปรยบเทยบระยะเวลาในการ
สอนชวยชวตเดกขนพนฐานพบวากลมทดลองใชระยะเวลา
เรยนเฉลยทงหมด34.61นาท(SD5.19)แตเมอนบเฉพาะ
ระยะเวลาเฉลยทพยาบาลตองสอนเทากบ 14.61 นาท
(SD5.19)ซงนอยกวากลมควบคมทใชระยะเวลาเรยนเฉลย
ทงหมด (ตองมพยาบาลสอนตลอดเวลา) 28.35 นาท
(SD7.91)อยางมนยสำาคญทางสถต(Z=-7.43,p<.05)
ดงแสดงในตารางท4
ตารางท 4ผลการเปรยบเทยบระยะเวลาเรยนเฉลยและระยะเวลาเรยนทพยาบาลตองสอนเฉลยระหวางกลมทสอน
ดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล(กลมทดลอง)และกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาล(กลมควบคม)
หวขอทประเมน
1.ระยะเวลาทใชในการเรยน
2.ระยะเวลาเรยนทพยาบาลตองสอน
กลมทดลอง
(n = 49)
X ± SD
34.61±5.19
14.61±5.19
กลมควบคม
(n = 49)
X ± SD
28.35±7.91
28.35±7.91
Z
-4.04
-7.43
p-value
<.001
<.001
และรอยละของคนทผานการปฏบตรายขอของทง2กลม
พบวา การปฏบตชวยชวตเดกขนพนฐานรายขอทกขอ
มจำานวนคนทผานการปฏบตของทง2กลมไมแตกตางกน
ทนยสำาคญ.05(p>.05)(ตารางท3)
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand58
เมอวเคราะหความพงพอใจตอวธการสอนดวยสถต
Mann-Whitney Test (จากคะแนนเตม 5 คะแนน)
พบวาผเรยนกลมทดลองใหคะแนนความพงพอใจเฉลย
4.61 (SD= 0.53) ซงนอยกวากลมควบคมทใหคะแนน
ความพงพอใจเฉลย4.86(SD=0.35)อยางมนยสำาคญ
ทางสถต(Z=-2.57,p=.01)
การอภปรายผล
ผลจากการวจยแสดงใหเหนวาวธการสอนดวยวดทศน
และฝกปฏบตกบพยาบาลและวธการสอนและฝกปฏบต
โดยพยาบาลทำาใหผเรยนมความรในการชวยชวตเดกขน
พนฐานเพมมากขนจากกอนเรยนแตความรภายหลงเรยน
ของทง 2 กลมไมแตกตางกน ทงนอาจเนองมาจาก
ขอคำาถามในแบบประเมนความรทง 10 ขอ ลวนเปน
ประเดนสำาคญสำาหรบการสอนชวยชวตเดกขนพนฐานท
ผเรยนตองร ดงนนไมวาจะไดรบการสอนดวยวธการใด
ผเรยนจงไดรบความรไมแตกตางกนอกทงผเรยนจากทง2
กลมตวอยางเคยผานการทำาแบบประเมนความรกอนเรยน
ดวยขอสอบชดเดยวกน ยอมทำาใหสนใจประเดนทตนเอง
เคยตอบคำาถามมากอนจงตงใจจดจำาประเดนเหลานเปน
พเศษสงผลใหคะแนนความรภายหลงเรยนไมแตกตางกน
แมวาจะไมมการศกษากอนหนาททำาการเปรยบเทยบกลม
ทศกษาเหมอนกบการศกษาในครงน แตผลการศกษา
สอดคลองกบการศกษาของTodd และคณะ12 ทพบวา
ความรภายหลงเรยนของผเรยนทไดรบการสอนชวยชวตขน
พนฐานดวยวดทศน ไมแตกตางจากการสอนโดยวทยากร
ซงสอดคลองกบการศกษาของ อรณรตน และคณะ21
ทพบวาความรภายหลงเรยนในการดแลผปวยเดกทเขารบ
การสวนหวใจของมารดากลมทไดรบความรผานวดทศน
และกลมทไดรบความรตามปกตไมแตกตางกน
สำาหรบการปฏบตในภาพรวมของการชวยชวตเดก
ขนพนฐานและทกษะการปฏบตรายขอของการชวยชวตเดก
ขนพนฐาน ระหวางวธการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบต
กบพยาบาล และวธการสอนและฝกปฏบตโดยพยาบาล
ไมแตกตางกนทงนอาจเนองมาจากการชวยชวตขนพนฐาน
เปนทกษะปฏบตทตองอาศยการฝกฝนจนเกดความชำานาญ
(psychomotorskill)การไดรบความรและฝกปฏบตเปน
ครงแรกดวยเวลาเพยง 40นาท แลวตองสอบปฏบตการ
ชวยชวตขนพนฐานทนทในสถานการณจำาลองทคลายคลง
กบสถานการณจรงเมอเดกเกดภาวะหวใจหยดเตน อาจ
ทำาใหกลมตวอยางเกดความตนเตนจนหลงลมทกษะการ
ปฏบตบางอยาง และไมผานการทดสอบ ดงนนไมวาจะ
เรยนรดวยวธการใดผเรยนกมการปฏบตชวยชวตขนพนฐาน
ไมแตกตางกนซงจากขอมลพนฐานของกลมตวอยางทำาให
เหนไดวาการชวยชวตขนพนฐานเปนการเรยนรใหม
เนองจากกลมตวอยางทงกลมทดลองและกลมควบคม
เคยผานการอบรมการชวยชวตขนพนฐานเพยงรอยละ
10.2และ11.2ตามลำาดบแมวากลมทสอนดวยวดทศน
และฝกปฏบตกบพยาบาลจะเปนวธการสอนทพยายามปด
จดออนทเกดขนจากการเรยนรดวยตนเองโดยการดวดทศน
และฝกปฏบตตามดวยเทคนคpracticewhilewatching
ซงอาจมการปฏบตบางหวขอทผเรยนไมสามารถปฏบตได
เทยบเทาการสอนดวยพยาบาล เชน ตำาแหนงการวางมอ
ขณะกดหนาอกและความลกในการกดหนาอก6,9แตเมอ
เพมการฝกปฏบตกบพยาบาลเขาไปหลงดวดทศนจะทำาให
ผเรยนไดรบคำาแนะนำาเพมเตม และแกไขจากพยาบาลซำา
อกครงจนทำาใหผเรยนสามารถปฏบตไดถกตองแลวกตาม
แตเมอพบกบความตนเตนจากการสอบปฏบตกไมสามารถ
ทำาใหจำานวนผสอบผานการปฏบตชวยชวตเดกขนพนฐาน
แตกตางจากกลมทสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลได
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 59
ซงสอดคลองกบการศกษากอนหนาทพบวา การปฏบต
ในภาพรวมของการชวยชวตขนพนฐานของกลมทไดรบการ
สอนดวยวทยากร ไมแตกตางจากวธการสอนดวยวดทศน
โดยไดรบคำาแนะนำาเพมเตมจากผทเคยผานการอบรมมา
กอน15 หรอการชมวดทศนสอนการชวยชวตขนพนฐาน
กอนทจะเรยนกบวทยากร22 สำาหรบความพงพอใจตอวธ
การสอนพบวา ผเรยนกลมทไดรบการสอนและฝกปฏบต
ดวยพยาบาลมความพงพอใจตอวธการสอนมากกวาผเรยน
กลมทไดรบการสอนดวยวดทศนและฝกปฏบตกบพยาบาล
ทงนอาจเนองมาจากการสอนชวยชวตขนพนฐานดวย
วดทศนเปนวธการสอนแบบใหมทำาใหผเรยนไมคนเคยและ
อาจรสกวาทำาใหตองใชเวลาในการเรยนเพมขน อยางไร
กตามการนำาวดทศนมาใชในการสอนเปนอกทางเลอกหนง
ทชวยใหผดแลผปวยสามารถนำากลบมาทบทวนซำา4 และ
สามารถเขาถงการเรยนชวยชวตเดกขนพนฐานไดมากขน
ภายใตขอจำากดการขาดแคลนพยาบาลผสอนและยงชวย
แกปญหาเรองวธการสอนทแตกตางกน และความไมคงท
ของเนอหา8 ผลจากการวจยในครงนแสดงใหเหนวา
การสอนดวยวดทศน และฝกปฏบตกบพยาบาลสามารถ
ชวยลดระยะเวลาทพยาบาลตองสอนไดประมาณ14นาท
โดยทผเรยนสามารถปฏบตการชวยชวตเดกขนพนฐานได
ไมแตกตางจากการสอนและฝกปฏบตดวยพยาบาลดงนน
การนำาวดทศนมาใชในการสอนสามารถชวยแกไขปญหา
เรองระยะเวลาการสอนทมจำากดของพยาบาล เนองจาก
ภาระงานจำานวนมาก และชวงเวลาในการปฏบตงานของ
พยาบาลกบเวลาวางของผดแลผปวยทไมตรงกนเนองจาก
ผเรยนสามารถดวดทศน และฝกปฏบตดวยตนเองไดตาม
ความตองการในชวงเวลาทสะดวก7หลงจากนนจะใชเวลา
อกไมถง15นาท ในการรบคำาแนะนำาการปฏบตเพมเตม
จากพยาบาลเพอใหทกษะการปฏบตดขน สอดคลองกบ
การศกษากอนหนาทพบวาเทคนคการปฏบตชวยชวต
ขนพนฐานจะดขนเมอไดรบคำาแนะนำาเพมเตมทนท23
สรปและขอเสนอแนะ
ผลการศกษาสรปไดวาการสอนชวยชวตขนพนฐาน
ดวยวดทศน และฝกปฏบตกบพยาบาล ทำาใหผเรยนม
ความร และการปฏบตในการชวยชวตเดกขนพนฐานไม
แตกตางจากการสอนดวยพยาบาล แตสามารถชวยลด
ระยะเวลาการสอนของพยาบาลได ควรนำาวดทศนให
ผเรยนนำากลบไปทบทวนทบานเพอชวยใหผเรยนสามารถ
จดจำาทกษะในการชวยชวตเดกขนพนฐานได เนองจาก
ผเรยนอาจจดจำาความรและมความสามารถในการปฏบต
ชวยชวตขนพนฐานลดลงไดภายหลงเรยน10,14
กตตกรรมประกาศ
งานวจยนไดรบทนสนบสนนการวจยจากทน
พฒนาการวจยบรหารจดการโดยหนวยพฒนางานประจำา
สงานวจย (R2R) คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
มหาวทยาลยมหดล
References
1.BergMD,SchexnayderSM,ChameidesL,
TerryM,DonoghueA,HickeyRW,etal.Part13:
pediatricbasiclifesupport:2010American
HeartAssociationGuidelinesfor
cardiopulmonaryresuscitationand
emergencycardiovascularcare.Circulation.
2010;122(18Suppl3):S862-75.
2.KitamuraT,IwamiT,KawamuraT,NagaoK,
TanakaH,NadkarniVM,etal.
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand60
Conventionalandchest-compression-only
cardiopulmonaryresuscitationby
bystandersforchildrenwhohaveout-of-
hospitalcardiacarrests:aprospective,
nationwide,population-basedcohortstudy.
Lancet.2010;375(9723):1347-54.
3.WaalewijnRA,TijssenJG,KosterRW.
Bystanderinitiatedactionsinout-of-
hospitalcardiopulmonaryresuscitation:
resultsfromtheAmsterdamResuscitation
Study(ARRESUST).Resuscitation.
2001;50(3):273-9.
4.PierickTA,VanWaningN,PatelSS,
AtkinsDL.Self-instructionalCPRtrainingfor
parentsofhighriskinfants.Resuscitation.
2012;83(9):1140-4.
5.HigginsSS,HardyCE,HigashinoSM.Should
parentsofchildrenwithcongenitalheart
diseaseandlife-threateningdysrhythmias
betaughtcardiopulmonaryresuscitation?
Pediatrics.1989;84(6):1102-4.
6.UbolL,PrasopkittikunT,SrichantaranitA,
VijarnsornC.Basiclifesupporttrainingvia
VideoCDforcaregiversofpediatricpatients
atriskforcardiopulmonaryarrest.Journal
ofNursingScience.2016;34(3):66-78.(inThai).
7.FlintLSJr,BilliJE,KellyK,MandelL,
NewellL,StapletonER.Educationinadult
basiclifesupporttrainingprograms.
AnnEmergMed.1993;22(2Pt2):468-74.
8. KayeW,RallisSF,ManciniME,LinharesKC,
AngellML,DonovanDS,etal.Theproblem
ofpoorretentionofcardiopulmonary
resuscitationskillsmayliewiththe
instructor,notthelearnerorthecurriculum.
Resuscitation.1991;21(1):67-87.
9. ChungC,SiuAY,PoLL,LamC,WongPC.
Comparingtheeffectivenessofvideo
self-instructionversustraditional
classroominstructiontargetedat
cardiopulmonaryresuscitationskillsfor
laypersons:aprospectiverandomised
controlledtrial.HongKongMedJ.
2010;16(3):165-70.
10.RoppoloLP,PepePE,CampbellL,
OhmanK,KulkarniH,MillerR,etal.
Prospective,randomizedtrialofthe
effectivenessandretentionof30-min
laypersontrainingforcardiopulmonary
resuscitationandautomatedexternal
defibrillator:TheAmericanAirlinesStudy.
Resuscitation.2007;74(2):276-85.
11.BatchellerAM,BrennanRT,BraslowA,
UrrutiaA,KayeW.Cardiopulmonary
resuscitationperformanceofsubjectsover
fortyisbetterfollowinghalf-hourvideo
self-instructioncomparedtotraditional
four-hourclassroomtraining.
Resuscitation.2000;43(2):101-10.
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand 61
12.ToddKH,BraslowA,BrennanRT,
LoweryDW,CoxRJ,LipscombLE,etal.
Randomized,controlledtrialofvideo
self-instructionversustraditionalCPRtraining.
AnnEmergMed.1999;34(6):730-7.
13.BraslowA,BrennanRT,NewmanMM,
BircherNG,BatchellerAM,KayeW.CPR
trainingwithoutaninstructor:
developmentandevaluationofavideo
self-instructionalsystemforeffective
performanceofcardiopulmonary
resuscitation.Resuscitation.
1997;34(3):207-20.
14.EinspruchEL,LynchB,AufderheideTP,
NicholG,BeckerL.RetentionofCPRskills
learnedinatraditionalAHAhartsaver
courseversus30-minvideoself-training:
acontrolledrandomizedstudy.
Resuscitation.2007;74(3):476-86.
15.LynchB,EinspruchEL,NicholG,
BeckerLB,AufderheideTP,IdrisA.
Effectivenessofa30-minCPRself-
instructionprogramforlayresponders:
acontrolledrandomizedstudy.
Resuscitation.2005;67(1):31-43.
16.DracupK,MoserDK,DoeringLV,GuzyPM.
Comparisonofcardiopulmonary
resuscitationtrainingmethodsforparents
ofinfantsathighriskforcardiopulmonary
arrest.AnnEmergMed.1998;32(2):170-7.
17.SakcharoenP.Adultlearningtheoryand
self-directedlearningconcept:learning
processforpromotinglifelonglearning.
JournalofTheRoyalThaiArmyNurses.
2015;16(1):8-13.
18.AtkinsDL,BergerS,DuffJP,GonzalesJC,
HuntEA,JoynerBL,etal.Part11:
Pediatricbasiclifesupportand
cardiopulmonaryresuscitationquality:
2015AmericanHeartAssociation
guidelinesupdateforcardiopulmonary
resuscitationandemergency
cardiovascularcare.Circulation.
2015;132(18Suppl2):S519-25.
19.FleissJL,TytunA,UryHK.Asimple
approximationforcalculatingsample
sizesforcomparingindependent
proportions.Biometrics.1980;36(2):343-6.
20.KouwenhovenWB,JudeJR,
KnickerbockerGG.Closed-chestcardiac
massage.JAMA.1960;173:1064-7.
21.SrichantaranitA,ChungsomprasongP,
VijarnsornC,SukthongsaW,
UdomponglukanaN,JaturachaidechC.
Comparingtheeffectsofteachingwith
VCDandteachingwithflipcharton
knowledgeandanxietyofmothersin
caringforchildrenundergoingcardiac
catheterization.JournalofNursing
Science.2014;32(2):41-51.(inThai).
NURS SCI J THAIL Vol. 37 No. 3 July - September 2019
Nursing Science Journal of Thailand62
22.BrannonTS,WhiteLA,KilcreaseJN,
RichardLD,SpillersJG,PhelpsCL.Useof
instructionalvideotoprepareparentsfor
learninginfantcardiopulmonary
resuscitation.Proc(BaylUnivMedCent).
2009;22(2):133-7.
23.MpotosN,YdeL,CalleP,DeschepperE,
ValckeM,PeersmanW,etal.Retraining
basiclifesupportskillsusingvideo,video
feedbackorboth:arandomised
controlledtrial.Resuscitation.
2013;84(1):72-7.