Issue 12

The occasion of Eid and its celebrations are very significant as they represent us cul-turally and as a nation. One can suggest that this celebration bears even more sig-nificance to Kurdish people living outside of Kurdistan due to the fact that it be-comes an opportunity to meet new people and it allows us to set aside our differ-ences and concentrate on the joy of this momentous occasion. By doing this, we make fond memories.

In the city of Newcastle upon-Tyne, North-East England; the Kurdish community gathers to celebrate Eid together and share the history of the celebrations in their nation with the younger generations.

For the past few years, the Kurdish community has organised events to celebrate both Eid’s and Nawroz. These events hold a firm place within the calendars of many Kurdish people and they have all been memorable due to the time, effort and hap-piness that have gone into them.

We are honoured and extremely pleased that that the youth and adults of the Kurd-ish community in Newcastle feel as though they are wholeheartedly part of these continuously successful events. We hope that this continues to be the case and we manage to bring many smiles whilst maintaining our traditions and identity.

It is because of this that it is very important to keep the attentiveness given to these celebrations.

We hope that every day of your lives feel as joyous as the day of Eid and you are all filled with happiness.

Celebrating the spirit of joy and togetherness

Hawar’s quarterly newsletter enable you to keep up to date with latest news, stories and work of

Hawar and our Kurdish community in Newcastle and surrounding area. If you wish to receive

this newsletter, please request it through this email: [email protected]

Inside this issue:

Hawar’s Seasonal

Newsletter Issue date:

November 2012

Hawar Association

of Education

Volume 3, Issue 12

Celebrating Eidul Adha

Community’s opinion

on Hospital services

Things to stop

doing to yourself

The seeing ear

Why people stop think-

ing about our planet?

People working in

the NHS in

Newcastle want

people in their local

communities to

have a say in future

developments.

The aim of the

meeting was to hear

experiences of

families within our

community who are

using children's

hospital services in

Newcastle .

Hawar now works in partnership with Health Improvement Service for Eth-

nic Minorities (HISEM) from Newcastle Hospitals Community Health,

which they provide health information and advice to people from all ethnic

communities in Newcastle. In contamination to the useful healthy sessions

we organised with this group, on September 2012 Ivy Leung, who works

with HISEM (Health Improvement Service for Ethnic Minorities), and Ann

McNulty, who works with HAREF (Health and Race Equality Forum), met

with our group in our community based venue Nali Community Centre.

The aim of the meeting was to hear experiences of families within our

community who are using children's hospital services in Newcastle .

They asked the group about the sort of things that make journeys to hospital

easy and work well and the sort of things that are barriers to easy access and

use of services. Various issues were identified and recorded by Ann which

will be send as anonymous feedback, in a report for the Hospitals Trust. Sev-

eral questions were asked about the way the NHS is currently organised,

with questions about specific services. There was general appreciation of the

NHS system in the UK and women commented on the level of care they had

received from staff in the maternity service during pregnancy and giving

birth.

Various issues mentioned by the group were recorded by Ann who would

pass them to Practice Managers from Medical Groups across the west of

Newcastle very soon and further information will be passed to our group in

response to some queries about primary care. People working in the NHS in

Newcastle want people in their local communities to have a say in

future developments. The Health Improvement Service for Ethnic Minorities

and the Health and Race equality forum expressed their interest to support

our group and to stay in touch with health services and give compliments,

when things have worked very well, as well as feedback about things that

have not gone so well, and to share ideas about ways in which services can

continue to improve. Further meeting of health professionals coming out to

meet our group to answer questions about particular areas of service were

discussed.

What Kurdish community thinks about

Children's hospital services in Newcastle ?

Hawar Association of Education’s seasonal Newsletter

We should share

ideas about ways in

which services can

continue to

improve.

The Seeing Ear is a registered charity which provides an online library for

visually impaired and print disabled people in the UK. This unique service

is available 24 hours a day, 7 days a week and is completely free to its mem-

bers! Teachers, parents and carers can join on behalf of somebody with a

visual impairment or print disability.

It hosts a fiction section for both children and adults, a non fiction section,

and caters for schools. We have over 300 schools using our library and this

is increasing consistently.

The electronic books are available in plain text or MS word files ensuring

accessibility for all, which can be downloaded and enjoyed using the mem-

bers preferred device and/or method, including large print, synthetic speech,

and braille. More books are being uploaded daily and we have been provid-

ing this library since 2005.

Our website provides all the information needed to help people to join our

service, and should there be any issues we are always more than happy to

help. You can also find us on Facebook and Twitter - just search for The

Seeingear. We are also part of the right to read alliance.

http://www.seeingear.org/


The Seeing Ear 24 hours a day, 7 days a

week service and is

completely free .

Over 300 schools using

this library and this is

increasing consistently.

The electronic books

are available in plain

text or MS word files

ensuring accessibility

for all.

Our Values

To achieve our vision we need to consider our great values of which they are like guidance for us to

follow, we try to focus on a limited number of values that need considerations, the one’s we think will

improve community relationships, this time we chose to talk about treating the Elderly people.

Part 1: How should we treat the Elderly?

The strain of caring for one’s parents in this most difficult time of their

lives is considered an honor and a blessing and an opportunity for great

spiritual growth. In Islam, it is not enough that we only pray for our par-

ents, but we should act with limitless compassion, remembering that when

we were helpless children, they preferred us to themselves. Mothers are

particularly honoured. When parents reach old age, they are treated merci-

fully, with kindness and selflessness.

In Islam, serving one’s parents is a duty second to prayer, and it is their

right to expect it. It is considered despicable to express any irritation

when, through no fault of their own, the old become difficult.

“Your Lord has commanded that you worship none but Him, and that you be kind to your parents. If

one of them or both of them reach old age with you, do not say to them a word of disrespect, or scold

them, but say a generous word to them. And act humbly to them in mercy, and say, “My Lord, have

mercy on them, since they cared for me when I was small.” (Quran, 17:23-24) http://www.islam-

guide.com/frm-ch3-15.htm

http://www.seeingear.org/

Why do most people stop thinking about our planet? By: Farhad Faraj


From the moment we are born we seek information and trying to make sense of the world, we learn to

walk to communicate and to achieve what we once found impossible, and then for whatever reason we

sometimes stop trying ,we still perceive great challenges however we don't think about them, try them,

or we just don't care!

Climate change remains a controversial topic, some people still do not believe in it, many people

believe it is a natural process and not the result of human action, and yet others think that any actions to

prevent climate change are either futile are too costly in comparison to the implications.

Do we all know that, fossil fuels affect the planet?

A delicate balance of atmospheric gases makes Earth habitable. These

gases keep the planet at a comfortable temperature and make it possible

for life to exist. However, burning fossil fuels such as oil and coal sends

pollutants into the air, destroying the atmospheric balance and threatening

Earth's survival as a green planet.

According to scientists, the world’s water resources will come under

greater stress between now and 2050 as populations grow and become

wealthier, fish meat and most row materials will also be scarce that only

half a lifetime away half a lifetime in which the world as we know it will

cease to function unless we take dramatic action.

Greener business and the growing economy are not the answer is

Copenhagen showed we cannot trust our future to the politicians; human-

ity needs new structures fresh hopes and a new mindset

So the fundamental question here is: why do most people stop thinking

and how will each of our actions shape the future?

source: http://www.explainingthefuture.com


Men talk of killing time,

while time quietly kills

them.

Dion Boucicault

"Time is free, but it's

priceless. You can't own

it, but you can use it.

You can't keep it, but

you can spend it.

Once you've lost it you

can never get it back."

As Maria Robinson once said,

“Nobody can go back and start a

new beginning, but anyone can

start today and make a new end-

ing.”

Nothing could be closer to the

truth. But before you can begin

this process of transformation you

have to stop doing the things that

have been holding you back.

Here are some ideas to get you started:

Stop spending time with the wrong people. – Life is too short to spend

time with someone who continuously overlooks your worth. And remem-

ber, it’s not the people that stand by your side when you’re at your best, but

the ones who stand beside you when you’re at your worst that are your true

friends.

Stop running from your problems. – We’re made to get upset, sad, hurt,

stumble and fall. Because that’s the whole purpose of living – to face prob-

lems, learn, adapt, and solve them over the course of time. Face them head

on

Stop lying to yourself. –Our lives improve only when we take chances, and

the first and most difficult chance we can take is to be honest with our-

selves.

Stop putting your own needs on the back burner. –Yes, help others; but

help yourself too. If there was ever a moment to follow your passion and do

something that matters to you, that moment is now.

Stop trying to be someone you’re not. –Someone will always be prettier,

someone will always be smarter, someone will always be younger, but they

will never be you. Don’t change so people will like you. Be yourself and the

right people will love the real you.

Stop trying to hold onto the past. – You can’t start the next chapter of

your life if you keep re-reading your last one. Stop being scared to make a

mistake. Every success has a trail of failures behind it, and every failure is

leading towards success. You end up regretting the things you did NOT do

far more than the things you did.

Stop berating yourself for old mistakes. –You are here NOW with the

power to shape your day and your future. Every single thing that has ever

happened in your life is preparing you for a moment that is yet to come..

Stop trying to buy happiness. – Many of the things we desire are expen-

sive. But the truth is, the things that really satisfy us are totally free – love,

laughter and working on our passions. To be continued :

Source: http://www.marcandangel.com/2011/12/11/30-things-to-stop-doing-to-yourself/

Things to Stop Doing to Yourself

If you want work well

done, select a busy man

- the other kind has no

time.

Elbert Hubbard

For disappearing acts,

it's hard to beat what

happens to the eight

hours supposedly left

after eight of sleep and

eight of work.

Doug Larson

لەوانەیە یا دو بۆنە ئا یینی و نەتەوەییەكان گرنگیەكی زیاتریان هەبێت الی كوردانی تاراوگە وە ك

لە كوردانی نیشتیمان، چونكە هەمیشە ئەو بۆنانە بۆ كوردستانیا نی دەرەوە دەرفەتی زێڕینن بۆ

كوردانی هەندەران لەو كاتانەدا لە . كۆبوونەوەو یەكتر بینین و بەسەر بردنی كاتێكی خۆش پێكەوە

هەموو كاتێك زیاتر بە جیاوازی بیروڕا و بۆچوونی تایبەتی و كەسی خاڵە گرنگ و هاوبەشە كان

لەیەك شوێندا كۆیان دەكاتەوەو پێكەوە شادیەكان بەش دەكەن و یادگاری خۆش لەو بۆنانەدا تۆمار

. دەكەن

لەو یادو ئاهەنگ و بۆ نانە دا بەها بااڵ هاوبەشەكان یەكدەگرن و ساتەوەختەكانی پێكەوە بوون و

دڵخۆش بوون بە هاوەڵێتی یەكتر لە ناو ڕەوەندەكەمان دا لە هەموو كاتێك پتەو ترە و زیاتریش لە

ئەزموونەكانی ڕابردوویان بەو ساتەوەختە دڵڕفێنانەی یادی وواڵت و بەها بااڵكانیان خۆشحاڵ دەبن

، هەر بۆیە كاتەكانی مانگی پیرۆزی ڕەمەزان و ڕۆژەكانی هەردوو جەژنی ڕەمەزان و قوربانیان

زۆر زوو لێ دەڕوات و بە تامەزرۆیی و تاسەوە هەمیشە لە چاوەڕوانی زیندووكردنەوەی ئەو

. ڕۆژانەدان

لە شاری نیوكاسڵی باكوری بەریتانیا سااڵنە چەند جارێك ئەو بۆنەو یادە ئایینی و نەتەوەیی یانە

ڕەوەندەكەمان یەكدەخات و هێندەی تر تاكەكانی ناو ڕەوەندەكەمان بە ناسنامە و ئایین و نەتەوەی

پێویستە بڵێین ئەوە چەند ساڵێكە مانگی پیرۆزی ڕەمەزان و . ر گەرم و شاد دەكاتەوە خۆیان سە

ڕۆژەكانی هەردوو جەژنی پیرۆزی ڕەمەزان و قوربان و یادی نەورۆزی سەری ساڵی نوێی

كوردی لە كاتە تایبەت و پڕ یادەوەریەكانی كوردانی ئەم شارەیە و لەبەر ئەوەی كە هە ر خۆشیان

بە گشتی لە خەمی ڕێك خستنن و هەڵگرتنی ئەركی بۆ نەكاندان لە ڕووی بەڕێوەبردن و داراییەوە

. ، بۆیە ئەنجامدانی ئاهەنگ و ڕێكخستنی یادو ئاهەنگەكان زۆر ئاسان تره لە هەموو كاتێك

خۆشحاڵین كە تاكەكانی ڕەوەندەكەمان بە ئافرەت و پیاوو منا ڵ و خێزان و گەنجە سەڵتەكا نەوە بە

بێ جیاوازی هەست دەكەن كە بەشێكن لە پرۆژەی گرنگی زیندووكردنەوەی یادو بۆنەكان و وەك

.یەكیش ئەو بۆنا نە دڵخۆشیان دەكات

هیودارین كە هەمیشە بۆنەكانمان یادو یادگاری خۆشی تیا تۆمار بكرێت و بۆ پارێزگاری كردن لە

.نا سنامە و ڕابردووی خۆمان هەمیشە بە گرنگیەوە لەم ئەركە پیرۆزە بڕوانین

.هە موو ڕۆژێكتان جەژن و هە موو جەژنێكتان خەندەو خۆشی و پڕ یادەوەری شیرین بێت

لە ڕێگای باڵوکراوەی هەوارەوە دەتوانیت لە هەواڵ و کارو چاالکیەکانی ڕێکخراوی هەوارو ڕەوەند کوردی نیوکاسڵ

:ئاگادار بیت، ئەگەر دەخوازیت ئەم باڵوکراوەیەت بە ئیمێڵ پێ بگات، تکایە ئیمێڵ بکە بۆ

[email protected]

: لەم ژمارەیەدا

ڕێکخراوی هەواری

پەروەردەیی

:بەرواری دەرچوون

November 2012

12ژمارە : 3ساڵی

یادو بۆنەکان یەکمان دەخەن

کوردستانیانی نیوکاسڵ چۆن دەڕواننە

خزمەتگوزاریە تەندروستیەکان

ژیانی سەردەمی کۆمپیوتەرو سوودو

زیانەکانی ئالوودە بوون پێ یانەوە

بابەتێک لەسەر نوسینی بابەت

تا کواڵیتی ژیانت چاکتر بێت وااز

خووی نادروست بھێنە( 30)لە

ڕۆڵی ژن لە هەڵبژاردنی هاوسەر و

تردا بوارەكانی

باڵوکراوەی وەرزی

ڕێکخراوی هەواری پەروەردەیی

2باڵوکراوەی وەرزی هەوار الپەڕە

لە درێژەی زنجیرە چاالكیە تەندروستیەكانی ڕێكخراوی هەوار لە چەند مانگی ڕابردوودا ، وێڕای چەند كۆبوونەوەیەكی هۆشیار

: كردنەوە لە نەخۆشیە ڕەگەزیە گواستراوەكان، پێشوازی كردن بوو لە نوێنەرانی هەردوو ڕێكخراوی

Health and Race Equality Forum & Health Improvement Service for Ethnic Minorities

ئەو بەڕیزانە بۆ ووتووێژ كردن سەبارەت بە خزمەتگوزاریەكانی دەزگا تەندروستیەكانی نیوكاسڵ بە تایبەتی یەكەكانی تایبەت

. بە منااڵن سەردانیان كردین و ویستیان لە ڕێگەی ئێمەوە گوێ بیستی ڕاوبۆچون و گلەیی و گازاندەكانی تاكەكانی كورد بن

بە ڕێزیان لە سەرەتاوە گرنگی پەیوەندی نێوان دەزگا تەندروستیەكان و كە مە نەتەوەكانی ڕوونكردەوەو باسی لەوە كرد كە ئەوان

زۆر بەهەندەوە گوێ لە ڕاو تێبینی هاوواڵتیانی ناو ڕەوەندە جیاوازەكان دەگرن و دەیانەوێت بزانن كە ئاستی ڕەزامەندی تاكەكانی ناو

.ڕەوەندی كوردی لە خزمەتگوزاریەكانی نیوكاسڵ و بەتایبەتیش بە شی منااڵن لە چ ئاستێك دا یە

لەو كۆبوونەوەیەدا ئامادەبووان ڕاشكاوانە ڕاو بۆچوونەكانی خۆیان سەبارەت بە بەشە جیاوازەكانی تەندروستی نیوكاسڵ خستە ڕوو ،

ئەوانیش بەهەندەوە بەشداری ئامادەبووانیان بەرز نرخاندو تێبینی و ڕەخنە كانیان تۆمار كردن و بە ڵێنیان دا كە بە ئەمانەتەوە

هە موو ئەو خااڵنە بگەیەننە دەزگا بەرپرسەكان و كاریان لەسەر بكەن و بۆ هەر پرسیارو گلەییەكیش بە دوواداچوونی پێویست بكەن

. و بە وەاڵمەوە بگەڕێنەوە بۆ المان

هەر ئەو تیمە چەند كۆبوونەوەیەكی تریان لەگەڵ كوردانی نیوكاسڵ دا ڕێكخست كە لەداهاتوودا ئەنجام بدرێت لەسەر خواستی

شایانی باسە خانمانی بەشداربووی . ئامادە بووانی ئەو كۆبوونەوەیە، بەتایبەت سەبارەت بە كێشە تەندروستیەكانی تایبەت بە ئافرەتان

ئەو كۆبوونەوەیە بەتایبەتی سوپاس و پێزانینی خۆیان بەو میوانانە دا بۆ دەستەو فەرمانبەرانی بەشی مناڵ بوون بە ڕێكردو ئەوە تەنها

.بەشێك بوو كە بە زۆری دەنگ هەموو ئامادەبووان لیی ڕازی بوون و هیچ گلەییان لێ نەكرا

کوردستانیانی نیوکاسڵ چۆن دەڕواننە خزمەتگوزاریە تەندروستیەکانی

نەخۆشخانەکانی منااڵن لە نیوکاسڵ دا؟

ژیانی سەردەمی کۆمپیوتەرو سوودو زیانەکانی ئالوودە بوون پێ یەوە دیمەن محمد


. پێداویستیەكی سەرەكی ماڵەكان و لەوەش زیاتر وەك ئەندامێكی سەرەكی هەر خێزانێكە بە لە دونیای ئەمڕۆدا كۆمپیوتەربۆتە

گرنگە ئامرازە بە بێ جیاوازی ڕەگەزو تەمەن ئەندامانی خێزانەكان لەم سەردەمەدا كاتێكی زۆریان بۆ هاوەڵێتی و كارپێكردنی ئەم

هاوەڵێتی ئەم ئەندامە كاریگەرەی بن بە كاتێك دا كە هەردوو هاوسەر وەك یەك ئالوودەو خۆشحال ده ئەمە لە. تەرخان كردووە

لە هەندێك حاڵەتیشدا كە خانمەكان زۆر كاتیان نیە بۆ كۆمپیوتەر یاخود هێشتا بەو شێوەیەی هاوسەرەكانیان پێیانەوە ! یان کە خێزانە

ئالوودە نەبوون هەندێك جارخانمانی ماڵ دەنگی گلەیی و ناڕەزایی بەرز دەكەنەوە لەوەی كە ئەوەندەی هاوسەرەكانیان كات لەسەر

. كۆمپیوتەرەكە بەسەر دەبەن هێندە لەخەمی گوێگرتن لە هاوسەر یاخود بەدەمەوەچوونی پێداویستیەكانی ماڵەكەیا نەوە نین

بەسەر ژیانماندا گرتووە بە شێوەیەك كە شێوازی بیركردنەوەو كۆمپیوتەر شێوازی ژیانی مرۆڤایەتی گۆڕیوە و بەتەواوی دەستی ئەمڕۆ

نوسین و خوێندنەوەو كاركردن و تا دەگاتە كات و شوێنی نوستنمانی كۆنترۆڵ كردووە ، بە هۆی كۆمپیتەرەوە ئاسانكاری زۆرمان بۆ

بەرهەم هاتووە، بە ووردی تەماشایەكی ماڵەكەت بكە زۆرێك لە ئامێرەكانی ماڵەوە بەرنامەی كۆمپیوتەری بەڕێوەیان دەبات، لە

فرشۆرەكەتەوە بۆ كتری ئاو كواڵندنەكەت و یاریەكانی دەستی مناڵەكەت هە موو بە پێی بەرنامەیەكی ڕێكو مایكرۆوەیڤ و جل شۆرو ده

ی ئەم سەردەمە بكەین هەر لە دیاری كردنی نەخۆشیەوە تا نەخۆشخانەكانخزمەتگوزاریەكانی ناو رێكی ی، یاخود سەپێك كار دەكەن

پشكنین و نەشتەرگەری و هەموو كارە بەڕێوەبەریەكانی ناو ئەو دەزگا گرنگە پەیوەستێكی زۆریان بە كۆمپیوتەرەوە هەیە، لێرەوە تا

هتد هەموو بە ...دەگاتە یەك بەیەك ئۆرگان و یەكەكان ی كارو خوێندن و گەشت و گوزارو هۆكارەكانی گواستنەوەو حەوانەوەو

لەگەڵ هەموو ئەو . شێوەیەكە هەندێك جار دەڵێین ئەگەر بڕیار بێت بەرنامەی كۆمپیوتەر لەپڕێكا بوەستێت ئەوا ژیان ڕادەوەستێت

بەكارهێنانی بین ئەگینا بەكارهێنانی كۆمپیوتەر و انترنێت بە شێوەیەكی بێ سوودانەی كۆمپیوتەردا پێویستە ئێمە ووریای چۆنیەتی

هتد مان دەكاتەوەو لەوانەیە بە ئاسانی تووشی ...سنوورو بێ بەرنامە ڕووبەڕووی زیانێكی زۆری تەندروستی و خێزانی ودارایی و

خزمەتتان لەگەڵ پێشنیاری لەم گۆشەیەوە هەرجارەی یەكێك لەكێشەكانی زۆر بەكارهێنانی كۆمپیوتەردەخەینە: الدانمان بكات

: ڕێگاچارەی گونجاو بۆ كێشەی ناوبراو

:ندوو بوونی چاو بەهۆی زۆر بەكارهێنانی كۆمپیوتەرەوەما

ختانە كێشەی یت و تائێستاش خۆش بە بە ر ده سە رەكەتدا بە ڵ كۆمپیوتە گە ی كە ڕۆژانە كاتێكی زۆر لە سانە ر تۆش یەكێكیت لەو كە گە ئە

ماندوو بوونی چاوت بۆ دروست نەبووە، تكایە پێش دەركەوتنی نیشانەكانی، یارمەتی خۆت بدە لەوەی كە تووشی ئەو حاڵەتە نەبیت،

:سەرەتا پێویستە ئاگادار بیت لە نیشانەكانی

( بۆ هەندێكی تر تەڕ بوون و سوور بوونەوەی چاو)هەست كردن بە ماندووێتی چاو، خووران و ووشك بوونی چاو : نیشانەكانی وەك

.الوازی بینین، لێڵ بینین و تێكەڵ بوون وسەرئێشە لە نیشانە سەرەكیەكانن، ئێشانی چاوو هەست كردن بە ماندوێتی چاو

بۆ چارەسەر یاخود بەرگریكردن لە تووش بوون بەم حاڵەتە، دەتوانیت ڕەچاوی ئەم خااڵنە بكەیت

وەرگرتنی پشوو بۆ چاوت، بەجۆرێك كاتێك كە كار لەسەر كۆمپیوتەرەكەت دەكەیت ناوە ناوە چاو لەسەر شاشەكەت البەو بڕوانە بۆ

. دووری شاشەكە، جارێك پشوو وەرگرتن بۆ النی كەم دە چركە لە هەر دە خولەكێك دا پێویستە

وەرگرتنی پشوو بە جێهێشتنی كۆمپیوتەرەكەت و دوور كەوتنەوە لەكورسیەكەت ، ئەگەر بتوانیت بە هەندێك ئاوی سارد دەموچاویشت

. فێنك بكەیتەوە باشترە، لە هەر كاتژمێرێكدا جارێك ئەم پشووە وەرگرە

. لە هەر پێنج چركەیەكدا یەك جار پێویستت بە چاو تروكاندنە. چونكە چاوتروكاندن چاو لە ووشك بوونەوە دەپارێزێت

وەرزش كردن بە چاوەكانت، دەستەكانت لێك بخشێنە تا گەرم دەبنەوە پاشان هەردوو ناو لەپی دەستەكانت لەسەر چاوەكانت دانێ بە

. شێوەیەك كە ڕووناكیان بۆ نەچێت، بۆ ماوەی پێنج خولەك چاوەكانت بەم شێوەیە داپۆشە تا تەواو دەحەوێنەوە

وە سەبارەت بە دووری و نزیكیە كە ( كە لە ئاستی سە رتدا بێت)گونجاو دانانی شاشەی كۆمپیوتەرەكەت لە ڕووی بەرزی و نزمیەكەی

. ئینج لێتەوە دوور بێت 30ی پێویستە

دڵنیابە كە ڕووناكی ژورەكەت ڕووناكیەكی جێگیرە، لەبەرامبەر پەنجەرە دامەنیشە و با پشتیشت لە پەنجەرە نەبێت بە شێوەیەك كە

. ڕووناكی دەرەوە بەر شاشەكەت بكەوێت مەگەر پەردەی پەنجەرەكەت تەواو ئەستوور بێت

.ردانی پزیشكی چاو بكە ر ماندووبوونی چاوت زیادی كرد، تكایە پێش ئەوەی بێ ئارامت كات سە گە لەگەڵ ئەمانەشدا ئە

http://www.buzzle.com/articles/eyes-tired-from-computer.html سوود لەم سەرچاوەیە وەرگیراوە

http://www.buzzle.com/articles/eyes-tired-from-computer.html

ج ره رهاد فە فە -لە عەرەبیەوە “ بەدەستكاریەوە’وەرگێڕانی

كی كورت یان یە شێوه بە نووسراوێك كە لە ت بریتی یە بابە

شێوازێكی ك بكات بە یە ری كێشە سە چاره ندی نووسراوه مامناوه

ك وه وه رۆکە ڕووی ناوه لە یە ها جۆری هە نده چە ی وه ووێژه

تیش كانی بابە پایە تی،زانستی،ئاینی،وه الیە تی ڕامیاری،كۆمە بابە

ڵ گە لە كە تە هێزو توانای بابە وه كە شێوازی نووسینە بریتیین لە

داڕشتنی رلە ركی نووسە ئە. وه ره ن نووسە الیە ی لە وه ڕازاندنە

هۆكاری بە ڵ ئاماژه گە لە كە یە تێك دا باس كردنی كێشە بابە

ها ڕاو روه هە وه كە ری كێشە سە ر چاره سە باس لە وه كە كێشە

كی شێوازی بیرۆكە یە ندی خۆی بدركێنێ بە سە بۆچوونی پە

. كگرتوو یە

ی زۆربە وه ریان تیا یە شە وتە ی ئێنترنێتی تانە پێگە لە كان یان لە گۆڤارو ڕۆژنامە وه كرێنە ئێستادا باڵو ده كان لە ی نووسراوه زۆربە

ش شتێكی وه بێت،ئە ر باسێكی سیاسی تیا نە گە رهیچ نوسراوێك نانوسێت مە نووسە زۆریان تەنها گرفت دەخوێننەوە، وای لێ هاتووه

كرێت ، ت ئە رسیاسە سە لە قسە وه وواڵتانی دراوسێ ئە تی وواڵت یان لە سیاسە ك ڕوویدا لە رگۆرانكاریە گە ی ئە وه رئە بە لە ئاساییە

.ن كە باری سیاسی ئە ت باس لە ش بابە ك پێنج شە یە ر رۆژنامە هە م لە نی كە الیە بە یر بكە سە وه ره بكە ڕۆژنامە

بۆ وه ەبنێ بۆ پێش پاڵت پێوه بێت كە تۆدا هە ندێك توانا لە هە ر، پێویستە نووسە ی ببیتە وه ندی بۆ ئە زوومە رئاره ری ئازیزگە جا خۆینە

ر ر كیبۆردەكەو بڵێین من هە سە ینە ست بخە بگرین و یان ده وه ستە ده م بە ڵە بین و قە ڕەیەكی سپی نە ك پە بنوسیت وه ی كە وه ئە

ر گە ر بنووسیت ، ئە كی جوان وکاریگە یە شێوه ی بتوانیت بە وه بێ بۆ ئە مباركراوت هە ندێ ڕۆشنبیری عە هە نوسم پێویستە ئە

كە رۆكی كتێبە ناوه بچیتە دا پێویستە رجە ل ومە و هە ی لە دیاری بكە كە رچاوه سە ر پێویستە خوێنە یت بە وێت زانیاری بده بتە

كە رچاوه كرۆكی سە بێت لە كی ، ئە ره ی سە رچاوه سە ینە ی دروست، ناتوانیت ئێنترنێت بكە رچاوه سە یت بە بده ڕوونی وئاماژه بە

کانمان تە وێت بابە ر بمانە بوو، گە وه زانیاری باڵوكرد نە کە تە ر بابە گە تی ئە تایبە بە وه بیگوازینە کە زانیاریە وه تە مانە ئە كو خۆی بە وه

رواری باڵو بە كە تە بێت بابە ین ، ئە خول و ڕاهێنان بكە شداری لە ین بە وڵ بده بێت هە بێت ده ر هە ر خۆێنە سە ری لە کاریگە

جارو دوان زیاتر لە زموون ، وه ن ئە سانی خاوه كە یت بە وانی تیا دا پاراو بێت، ڕاپرسی بكە بێت زمانە بێت ، ئە ی هە وه كردنە

ت بۆ دا تیت ئە یارمە خشێت وه بە ئە كە تە بابە قورسایی بە م كارانە مووئە ، هە وه بنووسیتە دوباره وه یتە شی بكە ڕه بنووسیت وه

. ر بگریت ی خوێنە وه ڕووبونە ی ڕووبە رگە ی بە وه ستیت بۆ ئە ر پێی خۆت ڕاوه سە ی لە وه ئە

اڵم بێژن بە نوسن یان ئە ر ئە روبە یان بێ سە مە یان ڕۆشنبیریان كە ریان تیا نیە كانی نووسە رجە مە یە سانێك هە كە میشە هە

ی کە و پشتگیرییە هۆی ئە رچۆنێك بێت بە هە كە سە كە میشە ی هە وه رئە بە ن بۆ خۆیان ، لە كە یدا ده ر پە ماوه ر جە هە یە پشتگیریان هە

یاندن یا سیاسی بواری ڕاگە ت بنووسێت لە كی خراپیش بێت و بابە تیە سایە كە ، ئەشگونجێت كە وه بێتە ری بۆ كۆ ئە تی خوێنە یە هە

نێك تی و الیە سایە زگاوكە ر ده ر هە سە یان هێرشی كرده وه رز كرده نگی بە ر شتێكی تری نووسی یان ده رهە گە رزشی یان ئە یان وه

.ی كە تە ری بابە نگری و خۆێنە الیە بن بە ڵێك ئە كۆمە

نا بۆڕۆشنبیری پە نجە شكە گرتن وئە خۆی لە تی گیانی و پارێزگاری كردن لە المە ر بۆسە كان نووسە دیكتاتۆره وواڵتە لە وه داخە بە

دمۆنجۆنسۆن ئە. نین یە ڕاستی بگە ین ئازادانە وڵ بده كانمان هە ڕبڕینی ڕاوبۆچوونە ده ی ئازاد لە با ئێمە بات ، ده كی ئە رزاره سە

رهاتی چیرۆك نیە سە بە وه وه شیعر دا جێ نا بێتە لە یاندن كە ڕاگە لە شێوازێكی تره یی كە ی وێژه ر هونە لە رێكە ت هونە بابە" ڵێت ده

“.ر شانۆ ووتوووێژی سە لە بریتیش نیە وه

ی ری ڕۆژنامە نووسە كوەیت وه تی لە وڵە نی ڕۆشنبیری نێوده نجوومە ندامی ئە بواری خۆیندن ئە زا لە شاره( حسین الراوی) مامۆستا

" : وه و دەڵێت گێڕێتە زموونی ژیانی خۆیمان بۆ ده ت كەئە بابەی نووسینی باره كات لە كوەیتی ئا مۆژگارییمان ئە( الرآی)

كوو ئێستا وه دا ئە كانم نە نووسراوه مافی بە مە اڵم ئە بووم بە هیالك ئە منووسی وه دڵ ئە بوو هەرچەندە بە وه ستە ده مم بە ڵە قە تاوه ره سە لە

اڵم ترس بێت ، بە بێت چاونە بێت ئە ردا هە نووسە ت لە سڵە كاندا ،گرنگترین خە ی باڵوكراوه گۆشە ك لە یە گۆشە لە وه باڵو بێتە كە


ری ترسنۆك هیچ نووسە ك زوڵم كردن، چونكە رپرسیاری كردن نە بە ست بە ترساندنی هە بەاڵم نە

ین ست بكە ده نیە قە ره م و وه ڵە ستپێكردن گرنگ قە خاڵی ده ر پێی ناگات، لە ماوه كاتێك جە

كی سیاسی یە ك بیرۆكە بێت بۆ نووسین وه مێشكدا هە ك لە یە بیرۆكە م پێویستە كە ڵكو یە نووسین بە بە

نابێت باس بێت وه ئاڵۆز نە ڕوون بێت وه یە م بیرۆكە بێت ئە ئە. هتد...رزشی زانستی بی وه ده ئە

ری، سە لە مان شتیان بیستووه س هە ی كە س یان زۆربە موو كە هە گشتی بێت كە كە م باسە شتێك بكە لە

پێویستە وه كانە موو ڕووه هە ین لە كە شتێك ده ری كاتێك باس لە سە م لە بده وه وێت ڕوون كردنە مە ئە

ی کان، پێگە ئیجابی و سلبیە كە خاڵە یت گرنگی شوینە كە باسی شوێنێك ئە یت بۆ نمونە باس بكە

ی وه م پێش ئە ، دووه وه تیە اڵیە ڕووی ئابوری سیاسی كۆمە لە كە ، مێژووی شوێنە کە جوگرافی شوێنە

وا ئێستا واو ئە ستە مان بۆ دروست بێت بڵێین تە و هە بێت ئە واو ئە تە وه ستە ده م بگرین بە ڵە قە كە

و جێ كردنە ختی جێبە بڵێین ئێستا وه نوسین وه ده وه ی چیە باره زانین لە ده ین وه كە نوسین ده ست بە ده

. نووسین ین بە ست بكە ده

یە ریان هە خوێنە وه ڕوونی بابەتەكەیان دەنووسن ئە بە ی كە رانە و نوسە ئە: " ڵێ ڵبێرت كامؤ ئە ەئ

كاتێك نووسراوێكت نووسی " . یە سیریان هە وا موفە نووسن ئە ئاڵۆزی ئە بە ی كە وانە اڵم ئە بە

ندێك هە ت وه كە ڵ نوسراوه گە ر هاوڕان لە خوێنە ندێك لە هە وا گوما نی تێدا نیە ڕوونی ئە بە

لەوانەیە هەندێك جار پیویست بێت كە . یە ندێك تێبینیان هە هە وه یە ی ڕای تۆیان هە وانە پێچە

ندێ ی دروست یان هە رمووده فە تی قورئانی پیرۆز یان بە ئایە وە بە ت بڕازێنیتە كە نە نوسیە

.ت ببەخشێت كە تە بابە ی هێز بە وه نرخی ناوداران بۆ ئە ی بە ووتە

دات ی زانیاری ئە وه وڵی كۆكردنە هە نووسێت وه تێکی دیاریكراو ئە ر بابە سە ر لە كاتێك نووسە

شوێنێك بێت رباسکردن لە گە ئە كات بۆ نمونە زوو ئە وق وئاره شە ست بە زۆر هە وه تە وبابە ر ئە سە لە

، خۆت كاتێك باس رمدا هاتووه سە خۆی ،من خۆم بە ی بینیوه و شوێنە موو ئە هە كات كە ست ده وا هە

ی رچاوه ی سە وه وڵی کۆ کردنە هە ستە بە م مە یت بۆ ئە كە ت ئە تێكی تایبە ت یان بابە تی تایبە سایە كە لە

ت كە تە و بابە وه یتە زنیاری زیاتر كۆبكە ی كە وه هۆی ئە بێت بە ئە وڵدانە و هە ئە یت وه ده زانیاری ئە

بینوسە مێشكت دایە لە ی کە وه پێشدا ئە بنوسیت، لە ر مسۆده سە لە ۆڵ بده یت ، هە ند بكە مە وڵە زیاتر ده

ت ، با ی بابە خشە وترێت نە ئە یە مسۆده قە ره م وه بە یە ، وانە ت هاوپێچ یان پێچە كە ئایا بیرۆکە بزانە

بێت بۆزیاتر ی هە كات درێژه ندێ كات وا پێویست ده اڵم هە كورت وپڕمانا بێت بە کە تە بابە

سپی دڵ بنووسین ئە نوسین بە ین بە ست بكە ین ده ست پێبكە ده وه وره ناوی خوای گە وه بە ڕوونکردنە

واتە ت جوانە کە کە تە بابە واوی مانا تە یت بە كە ست ئە كاتێكدا وا هە یدان ، لە مە ین لە خۆمان تاو بده

زا بێت شاره ی كە سی پسپۆری بده پیشانی كە ی وه ری بده نیشانی خۆێنە ترین شێوه شایستە بە پێویستە

ن ، كە پرس و ڕا ئە میشە هە ن كە وانە چن ئە ئە وه و پێشە ره زۆر بە ی کە سانە وکە دا ، ئە و بواره لە

ڕاست وه بۆ پێشە میشە م هە كە بۆ خاڵی یە وه رێتە گە تدا نە كە نوسینە بچیت لە وه و پێشە ره بە پێوویستە

رم و نیانی تیا یی ونە زه ت با بە کە شێوازی نووسینە كاربێنە ، بە واژه ستە و ده جوانترین ووشە برۆ وه

. ر ستی باش بۆ خۆێنە ی هە وه گواستنە بێت لە رێنی ئە ری ئە ری باش کاریگە بێت ، نووسە

ووتن رکە وێت تابتوانین سە وڵ وماندووبوونی ده موو کارێك هە ڕێز هە ری بە کۆتای دا خۆینە لە

بێت بۆمان ئەنجام نادرێت ئە ی کە و کارانە مێین لە سڵە نە ش پێوویستە ست بهێنین ئێمە ده بە

.داهاتوومان بڕوانینە ش کی گە هیوایە مییش بێت بە ر کە گە وام بین ئە رده بە

رێت نتە ،ئە(حسین الراوی. م)ڵ گە یت لە ووتنی ڕادێۆی کوه چاووپێکە/ رچاوه سە


م بگرین ڵە قە ی كە وه پێش ئە

و بێت ئە واو ئە تە وه ستە ده بە

ستە مان بۆ دروست بێت بڵێین هە

نوسین ست بە وا ئێستا ده واو ئە تە

ی باره زانین لە ده ین وه كە ده

بڵێین ئێستا نوسین وه ده وه چیە

ست و ده جێ كردنە ختی جێبە وه

. نووسین ین بە بكە

و ئە: " ڵێ ڵبێرت كامؤ ئە ەئ

ڕوونی بە ی كە رانە نوسە

وه بابەتەكەیان دەنووسن ئە

ی وانە اڵم ئە یە بە ریان هە خوێنە

وا نووسن ئە ئاڵۆزی ئە بە كە

" یە سیریان هە موفە

ت با کە شێوازی نووسینە

رم و نیانی تیا بێت ، یی ونە زه بە

ری ری باش کاریگە نووسە

ی وه گواستنە بێت لە رێنی ئە ئە

.ر ستی باش بۆ خۆێنە هە

کاتت بە فیڕۆ مەدە لەگەڵ کەسانێک کە دڵسۆزت نین -١

فێربە بەرەوڕویانبیتەوە. ڕامەکە لە کێشەکانت -٢

درۆ مەکە لەگەڵ خۆتا و بە گوێرەی تواناكانت مامەڵە بکە و هەنگاو بنێ -٣

بەسیە تی قوربانیکردنی بەختەوەریت بۆ خەڵکی ناشایستە -٤

.بەاڵم واش نا خۆتت بیرچێتەوە( خۆویست نەبیت)زۆر پیرۆزە -٥

هەمیشە هەوڵبدە بە پێچەوانەی ناخت نەبیت -٦

(واتا ناکرێ هیچ کارێک نەکەیت لە ترسی ئەگەری هەڵەکردن) لە هەڵەکردن مەتۆقێ -٧

دوای تەوبەی دروست خۆت سەرزەنشت و ئازار مەدە -٨

, خۆشەویستی : زۆرینەی هۆکارەکانی پارەیان تێ ناچێ ، وەک, بەختەوەری کااڵیەکی گرانبەها نییە -٩

,...کارکردن بە دڵسۆزییەوە, پێکەنین

ناکرێ لەبەر هەڵەیەکی بچوک واز لە هاورێکانت بهێنی و هیچ بایەخێک نەدەیت بە جوانی و پاکی -١١

.ڕابوردویان لەگەڵت

.واز بهێنە لە تەمەڵی و ژیرانە بارودۆخ هەڵسەنگێنە و بڕیاری دروست بدە-١١

!!ئەوە دەرکە لە مێشکت کە هەمیشە ئامادە نیت-١٢

.بەتەنیا بیت باشترە لەوەی ڕەفیقی نەگونجاوت هەبێ, مەرج نییە هەمیشە هاوەڵت هەبێ -١٣

.نابێ ڕەفیقایەتی نوێ رەفز بکەیت!! هەر لەبەر ئەوەی ڕەفیقی پێشوت دڵسۆزت نەبوو -١٤

واتا هەرگیز مونافەسەی , سەرکەوتن پێشبڕکێیە لە نێوان خۆت و ناخت نەوەک خۆت و خەڵک -١٥

.خەڵک مەکە

.هەمو دەرگاکانی کامەرانیت لێ دا ئەخا, جگە لەوەی چاکە و حەسەناتت بەتاڵ ئەکاتەوە. بهێنە( حەسودی)واز لە ئیرەیی -١٦

وە حاڵی خۆشیش ئەرکەکانت لەبیرنەباتەوە, خەفەت مەخۆ ( لەدەست دەرچو)بۆ -١٧

بوغز و کینە ئەتتوێنێتەوە و دەیان نەخۆشیت بۆ دروست ئەکا -١٨

.نەکەی لە پێناوی خەڵکدا نزمیانکەیتەوە, ت بەرزتربو لە دەوروبەرت (ڕۆشنبیری و بیرکردنەوە و هەڵسوکەو ت)ئەگەر ئاستی -١٩

.کاتت بە فیڕۆ مەدە هەر باسی خۆت بکەیت بۆ خەڵک -٢١

) دەکرێ ببنە پاڵنەر بەرەو سەربەرزی و کامەرانی[ بێ ناوانە]ئەو ساتە , چرکە چاکەکانی مێژووت لەبیر خۆتی مەبەرەوە -٢١

...( لێبوردنێک, چاکەیەکی نهێنی, فرمێسکێ نیوەشەو

..[من عمل صالحا من ذكر أو أنثى و هو مؤمن فلنحیینە حیاة طیبة]

(کەمال بۆ خوایە)ئەوە لە مێشکت دەرکە کە هەمو شتێکت ئەبێ بێ عەیب و بێ کەموکوڕی بێت -٢٢

) و ( خۆت)واتا جار جار پێویستە لە . مافیان هەیە بەسەرتەوە و دەبێ هەقیان بدەیتێ, ....( دەرونت, لەشت, )نابێ پشوو نەدەیت -٢٣

دورکەویتەوە و لەدورەوە تەماشایانکەیت بە مەبەستی نرخاندن( شوێنگەکەت

هەندێ جار زۆر پێویستە ڕێگەی سەخت بگریتەبەر , مەرج نییە هەمیشە ڕێگەی ئاسان بگریتە بەر بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانت -٢٤

.چونکە ڕێگەی تر نییە لەو قۆناغانەدا

, بەاڵم کاتی سۆز با فرمێسک بێتە خوارێ ئەوە هیـچ الوازی نییە, دروستە خۆت بە کەسێکی بەهێز و ئەعساب سارد دەرخەیت -٢٥

.بەڵکو هەستی ناخە و هەڵدەقوڵێ

چی تیایە بڵێیت هەڵە بوم؟. واز لە پاساوهێنانەوە و لۆمەی ئەم و ئەو بهێنە-٢٦

ئەوسا وزەت پێ نامێنێ بۆ خەیر و چاکە, مەراقکردن بۆ شتی گرنگ پێویستە بەاڵم نەوەک بۆ هەمو شتێک -٢٧

رەحمەت و یارمەتیدان زۆر بەهایەکی گرنگە بەاڵم مامە خەمەیی بێ سیستەمییە, مەبە بە مامە خەمە -٢٨

ولە هەردو حاڵەتدا , و ڕوو نادا( الی خوا نەنوسراوە)و هەر ڕوو ئەدا و یان ( الی خوا نوسراوە)ئەو شتەی ناتەوێ ڕوو بدا یان -٢٩

هەرگیز خۆتی پێوە سەرقاڵ مەکە

قەناعەتکردن میشک و دەرون و لەشت ئەپارێزی و دەتوانی بەرەو باشتر و چاکتریش هەوڵ بدەیت بەاڵم بە . نەکەی ناشکور بیت -٣١

.ناشکوری ئەزێتی ناخت ئەدەیت و دەرونت بریندار ئەکەیت

https://www.facebook.com/Shamall.Mufti وەرگیراوە لە پەیجی فەرمی بەڕێز مامۆستا شەماڵ موفتی

خووی نادروست بھێنە ( 30)تا کواڵیتی ژیانت چاکتر بێت واز لە


( حەسودی)واز لە ئیرەیی

جگە لەوەی چاکە و . بهێنە

, حەسەناتت بەتاڵ ئەکاتەوە

هەمو دەرگاکانی کامەرانیت

.لێ دا ئەخا

دروستە خۆت بە کەسێکی

بەهێز و ئەعساب سارد

بەاڵم کاتی سۆز با , دەرخەیت

فرمێسک بێتە خوارێ ئەوە

بەڵکو , هیـچ الوازی نییە

.هەستی ناخە و هەڵدەقوڵێ

نەکەی ناشکور بیت

قەناعەتکردن میشک و دەرون

و لەشت ئەپارێزی و دەتوانی

بەرەو باشتر و چاکتریش

.هەوڵ بدەیت

https://www.facebook.com/Shamall.Mufti


وإذا طلقتم النساء فبلغن أجلهن فال تعضلوهن أن ینكحن : )خوای گەورە دەفەرموێت

ئەگەر ژنتان تەاڵق داو عیددەیان : واتە..(. أزواجهن إذا تراضوا بنیهم بالمعروف

تەواو بوو رێگەیان لێمەگرن شوو بەو كەسەی خۆیان دەیانەوێت بكەن ئەگەر رازی

ال تنكح األیم حتي تستأمر وال تنكح البكر : )دەفەرموێت ( ص)پێغەمبە ر. بوون بەیەك

. رواه بخاري ومسلم (. ان تسكت: حتي تستأذن، قالوا یا رسو ل هللا وكیف اذنها؟ قال

و خۆی بێوەژن بە بڕیاری خۆی شوو دەكات، واتە شووكردنی بە دەستی خۆیەتی: واتە

بە شوو تا پرسی پێ نەكرێت، وتیان ئەی خۆی بەشوو دەدات، كچیش نادرێ

بێدەنگ بوونی نیشانەی رازی : گفتدانی كچ چۆنە، فەرمووی (ص)پێغەمبەری خوا

.بوونێتی

، (إنها قالت یا رسول هللا ان البكر تستحي، قال رضاها صمتها( رضي هللا عنها)عن عائشة : لە فەرموودەكەی عائیشەشدا هاتووە

بەو مەرجەی (. بخاری.) كچ شەرم دەكات، فەرمووی بێدەنگییەكەی نیشانەی رازی بوونێتی( ص)ئەی پێغەمبەری خوا : عائیشە وتی

. ئەو بێدەنگییەی لە ترساندا نەبێت، بەڵكو لە شەرما بێت

خەنسای كچی : واتە. فرد نكاحە( ص) ان أباها زوجها وهي ثیب فكرهت ذلك، فأتت رسول هللا: عن خنساء بنت خدام األنصاریة

، بەاڵم حەزی لێنەبوو، هات بۆ الی پێغەمبەر ، پێغەمبەرش هەڵیوەشاندەوە (ئەوكاتە بێوەژن بووە)خودام، دەڵێت باوكی بەمێردیدا

لە ئیبن : واتە. أبو داود(. ص)فذكرت ان أباها زوجها وهي كارهة فخیرها، النبي ( ص)ان جاریة بكر أتت النبي : عن أبن عباس

( ص) باوكی بە مێردی داوەو ئەو رازی نییە، پێغەمبەریش: وتی( ص) كچێك هات بۆ الی پێغەمبەر: عەباسەوە دەگێڕێتەوە دەڵێ

ئەی پێغەمبەری خوا باوكم : بەسەرهاتی ئەو كچەش كە هات بۆ الی پێغەمبەرو وتی. سەرپشكی كردو شتەكەی دایە دەستی خۆی

و دەیەوێت كەموكورتی ئەوم پێدابپۆشێت، ئەگەر بەدڵم نەبێت بۆی هەیە زۆرم لێبكات، پێغەمبەر دەیەوێت بە زۆر بمدا بە ئامۆزاكەم

. سوێند بەخوا تەنها ویستم بۆ كچانی دەربخەم كە باوكان بۆیان نییە بە زۆر بەمێردیان بدەن: فەرمووی نەخێر، كچەكەش وتی( ص)

و ئەم سووربوونەی لەسەر دەرخستی مافی ئافرەت لە هەڵبژاردنی بڕوانە ئەم هەستەی لەم ئافرەتەدا هەیەو ئەم تێگەیشتنەی بۆ ئیسالم

.هاوسەری خۆیاندا

و و كۆمەاڵیەتیی و زانست ئەوە بە نیسبەت رۆڵی ئافرەت لە هەڵبژاردنی هاوسەردا، لە بوارەكانی تری ژیانیشدا وەكو سیاسەت

و هەڵكەوتوو كە شوێندەستیان هتد، سەدان نموونەمان هەیە بۆ ئافرەتی بلیمەت.. و خاوەندارێتیی و فرۆشتن و كڕین و پزیشكی پەرستیاری

و بلیمەتەكانیان نووسیوە هەمیشە بەشێك لە كتێبەكانیان و خواپەرستان دیارەو ئەوەندە بەسە كە هەموو ئەوانەی ژیاننامەی زانایان

. و دونیای ئیسالم تەرخان كردووە بۆ ئافرەتە ناودارو بلیمەتەكانی

و خەنساو ئەوە خەدیجەو فاتیمەو عائیشەو ئوم سەلەمەو حەفصەو زوبەیدەی ژنی هارونەڕەشیدو شجرە الدر و رابیعەی عەدەوی

.هەزارانی تر كە لێرەدا بوار نییە بۆ تۆماركردنی ناوەكانیان

و سیاسییەكانیشی كردووەو ئەگەر و تەنانەت سەربازی لە مێژووی ئیسالمیدا روونە كە ئافرەت بەشداریی هەموو چاالكییە كۆمەاڵیەتیی

و نەریتی كۆمەڵگە بووە كە و خزێنرابێتە ناو ماڵەوە ئەوە وەكو وتمان داب لە سەردەمێكدا یان لە شوێنێكدا زۆر سنووردار كرابێت

پیاوساالریی فەرزی كردووە نەك شەرع، ئەوەتا لە سەرەتای مێژووی ئیسالمدا ئافرەت چوون بۆ شەڕو برینپێچییان كردووەو

و دەوری مزگەوتیان هەبووە، ئافرەتی وا هەیە سەدەها و دەرس(وەكو حەزرەتی عائیشە)تەنانەت فەرماندەیی لەشكریشیان كردووە

و گفتوگۆیان لەگەڵ پێغەمبەرو و خەلیفەكانیشدا چوون بۆ مزگەوت( ص)قوتابی هەبووە و زۆربەیان پیاو بوون، لە كاتی پێغەمبەر

. خەلیفەكانیشدا كردووەو بەرگرییان لە مافی خۆیان كردووەو رای خۆشیانیان دەربڕیوەو لە مەسەلەكان

كۆمەڵگای كوردەواری پێشینی خۆشمان كە زۆر پابەند بوون بە ئیسالمەوە دەموچاو داپۆشین نەبووەو ژنان لەگەڵ پیاواندا كشتوكاڵ

و ماڵدارییان كردووە، لە زۆرێك لە سەردەمەكانی ئیسالمدا ئافرەت بە فیعلی حوكمڕانی كردووەو دەستی خستۆتە کاروباری دەوڵەتەوە

.لە میسر( شجرة الدر)بۆ نموونە

http://xwncha.com/?p=2260 سەرچاوە :

كەریم ئەحمەد.دڕۆڵی ژن لە هەڵبژاردنی هاوسەر و بوارەكانی تردا

Issue 12

Documents

Transcript of Issue 12